TREGJET FINANCIARE

Prishtin, 2011
www.valmirnuredini.tk
PRMBAJTJA
Roli i tregut n ekonomi
TREGJET FINANCIARE
Kuptimi dhe rndsia
Segmentet e tregjeve financiare
www.valmirnuredini.tk
N kushtet e ekonomis s tregut, tregu funksionon si mekanizm
specifik prmes t cilit zhvillohet qarkullimi i mallrave, shrbimeve, puns,
teknologjis, informatave, paras dhe kapitalit.
Kuptimi i tregjeve dhe roli i tyre
Tregjet prfaqsojn nj nga sferat m t rndsishme t
funksionimit t ekonomis s nj vendi, nprmjet t cilve prcaktohet
niveli i duhur i mimeve, drejtohet prodhimi, shprndarja, investimi dhe
konsumi i mjeteve, sigurohet rritja ekonomike si dhe plotsohen nevojat e
prodhuesve dhe konsumatorve.
www.valmirnuredini.tk
Tregu financiar, si nj segment i veant i tregut n trsi, paraqitet
n rolin e mekanizmit q duhet t ndikoj n alokimin optimal t fondeve
financiare dhe n baraspeshimin e oferts dhe krkess s paras dhe
akumulimit.

Tregu financiar siguron ekuilibrin financiar-monetar.
TREGJET FINANCIARE
Kuptimi dhe rndsia
www.valmirnuredini.tk
TREGJET FINANCIARE
Kuptimi dhe rndsia
Tregu financiar sht i rndsishm n kanalizimin e fondeve nga
agjentet ekonomik me tepric t mjeteve financiare q nuk i prdorin
momentalisht n mnyr produktive parat te ata q kan munges t
mjeteve financiare.
Tregjet financiare paraqesin segmentin m t rndsishm dhe m
t ndjeshm t sistemit t gjithmbarshm ekonomik, sepse mundson
funksionimin normal dhe t papenguar t ekonomis.
www.valmirnuredini.tk
Tregu financiar definohet, si:

vend ku tregtohet me forma t ndryshme t aktivit financiar;
vend i organizuar n t cilin takohet oferta dhe krkesa pr forma t ndryshme t
instrumenteve financiare (aktivit);
mekanizm prmes t cilit aktivi financiar blihet, shitet dhe tregtohet me te;
vend dhe hapsir e organizuar n t ciln ofrohen, respektivisht krkohen mjete
financiare dhe, varsisht nga oferta dhe krkesa pr to, formohet edhe mimi i tyre;
nj treg shum kompetitiv i instrumenteve financiare t cilat paraqesin nj seri t t
drejtave t kontraktuara.
TREGJET FINANCIARE
Kuptimi dhe rndsia
www.valmirnuredini.tk
TREGJET FINANCIARE
Kuptimi dhe rndsia
Tregjet financiare do ti definojm si vende t organizuara n t
cilat tregtohet me forma t diferencuara t aktivit financiar, respektivisht
me nj seri t t drejtave t kontraktuara.
www.valmirnuredini.tk
Familja Medii, e njohur me pasurin e saj t madhe;
TREGJET FINANCIARE
Aspekti historik
Familja belge Van De Bors (Van Der Beurse);
Viti 1407 shnohet si vit bankar, sepse sht krijuar njra nga bankat m t njohura
n historin e financave Casa di Sant Georgio.
Fillimi i shekullit XX, paraqet kthes n ndryshimin e rolit dhe t rndsis s
tregjeve financiare n t gjitha vendet e zhvilluara t bots.
www.valmirnuredini.tk
Kriteriumi m i shpesht q prdoret pr t shprehur, pr
t veuar dhe vijzuar format e segmentimit t tregjeve financiare,
sht vlersimi i llojeve t instrumenteve financiare me t cilat
tregtohet n tregjet financiare si dhe afati i maturimit,
respektivisht afati i kthimit t kryegjs - principalit si vler e
shprehur n kto letra me vler, si instrumente borxhi
Segmentet e tregjeve financiare
www.valmirnuredini.tk
Segmentet kryesore t tregjeve financiare:

Tregjet e paras,

Tregjet e kapitalit,

Tregjet devizore, dhe

Tregjet e letrave me vler t derivuar.
Segmentet e tregjeve financiare
www.valmirnuredini.tk
Tregu i paras paraqet vendin ku takohet oferta dhe
krkesa pr instrumente t borxhit, afati i maturimit i t
cilave sht nj ose m pak se nj vit.
Tregu i paras
Tregu i paras ka rndsi t jashtzakonshme n
seciln ekonomi kombtare, sepse prmes tij krijohet
norma afatshkurtr e kamats, e cila sht indikator i
besueshm i mimit t paras, i mimit t kreditit si dhe i
mimit t kapitalit.
www.valmirnuredini.tk
Funksioni ekonomik i tregut t paras sht roli
ndrmjetsues, n mes atyre subjekteve ekonomike
(qytetarve, ndrmarrjeve, bankave etj.) t cilt kan tepric
t mjeteve monetare likuide dhe t atyre subjekteve
ekonomike q kan munges t mjeteve monetare likuide.
Tregu i paras
www.valmirnuredini.tk
Prmes tregut t paras, pjesmarrsit n tregun financiar, ekonomia
si trsi, q nga ndrmarrjet e deri te qeverit n nivele t ndryshme, i
realizojn disa qllime fundamentale t politikave ekonomike t do vendi:
mundsohet mbajtja e likuiditetit t pjesmarrsve n jetn
ekonomike;
sigurohet mundsia e financimit t buxhetit qeveritar prmes
politiks s huas publike;
konsolidohet ruajtja e stabilitetit makroekonomik;
ofrohet nj siguri, n nivel kombtar, se do t ket para t
shndetshme (para joinflatore);
mirmbahet stabiliteti i norms s kamats, i mimeve, i kursit
devizor.
Tregu i paras
www.valmirnuredini.tk
Pjesmarrsit kryesor jan:
1. Banka Qendrore
2. Banka afariste komerciale
3. Institucionet e specializuara ndrmjetsuese financiare
dhe t autorizuara
Tregu i paras
www.valmirnuredini.tk
Tregun e kapitalit mund ta definojm si vend ku
tregtohet me kapital, pra me instrumente financiare afatgjata.
Tregu i kapitalit prfshijn ballafaqimin e oferts dhe t
krkess pr mjete financiare afatgjata.
Tregu i kapitalit prbhet prej tregut t kredive investive,
tregut t kredive hipotekare dhe tregut t letrave me vler me afat
t gjat.
Tregu i kapitalit
www.valmirnuredini.tk
Tregu devizor sht segment i tregut financiar n t cilin
bhet tregti me valuta t huaja prkatsisht kmbehen devizat.
Devizat jan mjete t pagesave ndrkombtare.
Tregun devizor mund ta definojm si segment t tregut
financiar n t cilin tregtohet me deviza, q nnkupton tregtimin
me t gjitha krkesat detyrimet e arktueshme, nga huamarrsit
dhe investitort, t denominuara n valuta t jashtme.c
Tregu devizor
www.valmirnuredini.tk
Detyra kryesore e tregut devizor sht q ti furnizoj
pjesmarrsit n te me mjete t huaja t pagess pr pagimin e
imporit dhe eksportit.
N tregun devizor kryhen transaksionet e shitblerjes s
valutave vendore me deviza, shitblerja e nj lloj devize me nj
lloj tjetr, tregtimi me letra devizore me vler afatshkurtr,
tregtimi me mjete mbrojtse nga rreziku i kmbimit devizor
dhe pun t tjera.
Tregu devizor
www.valmirnuredini.tk
Si segment i tregut financiar, q u lind n vitet e fundit
t zhvillimit t tregjeve financiare, paraqitet edhe tregu i
letrave me vler t derivuara. Pra, prve tregjeve ku tregtohet
me mallra dhe me letra me vler, ekzistojn tregjet ku nuk
kmbehen mallrat apo letrat me vler, por tregtohen
instrumentet e derivuara n baz t mallrave apo letrave me
vler.
Kshtu, ekzistojn tregjet e forvardve, fjuersave dhe tregjet
e opsioneve.
Tregu i derivateve financiare
www.valmirnuredini.tk
www.valmirnuredini.tk