Graficka Dokumentacija

Univerzitet u Beogradu
Elektrotehniki fakultet
Dr Zlatan Stojkovi, redovni profesor

zstojkovic@etf.rs
http://ees.etf.rs
Grafiki
simboli
2/4
Projektovanje pomou raunara u elektroenergetici, Z. Stojkovi
Grafiki
simboli
Zahtevi:
Sadraje i oblike prilagoditi praktinoj primeni
Prikazi, opisi i slike moraju biti jasni i razumljivi
Koncizno i adekvatno formulisati tekstove
Oznaavanje mora da omogui brzu identifikaciju pogonskih

sredstava
Mora se omoguiti auriranje i proirivanje dokumentacije
1/4
3/4
Grafiki
simboli
Raunarski podrane dokumentacije:
Obezbediti prolaznost izmeu svih dokumenata i priloga
Primenjivati standardizovane formate informacija i skupove

oznaka
Koristiti grafike simbole, oznake i formate informacija prema

standardima u industriji
Upotrebljavati standardizovane formate baza podataka i

odgovarajuu grafiku
Omoguiti brze dopune i modifikacije podataka
2/4
4/4
Grafiki
simboli
Grafika dokumentacija sadri:
Situacije
Planove instalacija
Dispozicije
Jednopolne eme
eme vezivanja
eme delovanja
Detalje za izvoenje elektromontanih radova
3/4
UVOD
Vrste ema
Elektrotehniki grafiki simboli omoguavaju efikasno prikazivanje svih delova elektroprojekta, poev od globalnih planova
napajanja do projektovanja funkcionalnih pojedinih sklopova.
Grafiki
simboli
Obeleavanje
u emama
- Meusobna povezanost elemenata

- Funkcionalni meusobni odnos elemenata
- Beznaponsko (nepobueno) stanje
Vrste ema:
- Dispozicijski crte
- Principijelna ema
- Jednopolna ema
- Viepolna ema
- ema delovanja
- Prikljuni plan rednih stezaljki
- Zamenska ema (ekvivalentna ema)
- Logika ema
2/2
10
Grafiki
simboli
Obeleavanje
u emama
1/2
11
Grafiki
simboli
Obeleavanje
u emama
Dispozicija
Smetaj delova ureaja na mestu ugradnje.
Ne mora biti crtana u razmeri.
1/2
12
Obeleavanje
u emama
Grafiki
simboli
Principijelna
ema
Pojednostavljen prikaz postrojenja radi jednostavnog razumevanja delovanja.
Prikaz najvanijih delova postrojenja sa funkcionalnim meuvezama.
Podela postrojenja po funkcionalnoj i prostornoj osnovi.
1/2
14
Obeleavanje
u emama
Grafiki
simboli
Jednopolna
ema
Instalacije niskog napona:
Nazivni napon, frekvencija i snaga glavnog i drugih razvodnih ormana
Presek i materijal ina za sabirnice
Oznaka svih strujnih kola
Oznaka ugraenih ureaja svih strujnih kola sa nazivnim vrednostima
Presek i materijal provodnika (tip kabla) za sva strujna kola
Snaga svakog strujnog kola sa osnovnim podacima
Primenjena mera zatite od previsokog napona dodira
1/2
15
Obeleavanje
u emama
Grafiki
simboli
Jednopolna
ema
Elektroenergetska postrojenja visokog napona:
Nazivni napon, frekvencija i snaga kratkog spoja na sabirnicama
Tip sabirnica, materijal i presek
Oznake svih elija ili polja
Osnovne naznaene veliine visokonaponskih aparata
Broj i naznaena snaga generatora, transformatora itd. sa osnovnim podacima
Oznaka vrste zatitnog ureaja
Elementi signalizacije i upravljanja
Tip, materijal i presek kablova u odvodnim elijama
1/2
16
Obeleavanje
u emama
Grafiki
simboli
Funkcionalna ema
Sadri sve pojedinosti o funkcionalnom ponaanju sistema, instalacija ureaja, softvera, itd. bez
podataka o konstrukciji.
Postoje sledea pravila:
Releje, kontaktore, rasklopnu opremu, konice i spojnice prikazati u neaktivnom stanju
Objasniti funkciju prekidaa sa vie poloaja
Poluprovodnike prekidae prikazati u stanju spremnom za pogon
Zavisnosti neelektrinih i elektrinih funkcija prikazati tako da budu prepoznatljive
Jedinstveno prikazati osnovne spojeve (mostovi, zvezda-trougao, ...)
Nacrtati potrebne simbole funkcija, signalizacije i upravljanja
Ako je potrebno dati oblike talasa, formule i algoritme
1/2
18
Obeleavanje
u emama
Grafiki
simboli
ema
delovanja
Detaljan prikaz delovanja postrojenja ili dela postrojenja sa svim pojedinostima.
Pravila:
Koristiti grafike simbole pogonskih sredstava i funkcija
Nacrtati veze izmeu ureaja i funkcija
Oznaiti ureaje i prikljuke
Usaglasiti logike signale i nivo signala
Dati potrebne podatke za praenje strujnih kola i staza
Dati informacije radi razumevanja funkcije
1/2
20
Grafiki
simboli
Obeleavanje
u emama
Prikljuni
plan
Prikljuni plan rednih stezaljki (montana ema, ema vezivanja) predstavlja prikaz rednih stezaljki
elektrinog ureaja ili sklopa i na njih prikljuenih unutranjih i spoljanjih veza.
Sadri:
Vezu izmeu elemenata, aparata sklopova i postrojenja
Oznaavanje prikljuaka
Upotrebljene kablove i provodnike
Nain polaganja, voenje provodnika, nain uvrivanja, nain upredanja
Duine kablova (provodnika)
Oznaavanje signala
Klasifikaciju, posebne podatke
1/2
21
Grafiki
simboli
Obeleavanje
u emama
Prikljuni
plan
Pravila:
Dati topografski prikaz (Layout) ali ne u razmeri
Pogonska sredstva prikazati jednostavnim strukturama ili simbolima sa oznakama prikljuka
Provodnike prikazati punom linijom
Grupe provodnika, kablove ili snopove kablova crtati jednom linijom
Provodnike oznaavati oznakama pogonskog sredstva i stezaljke
Po mogunosti primenjivati prikaz u obliku matrice
1/2
22
Grafiki
simboli
Obeleavanje
u emama
Logika
ema
Prikaz logikih funkcija koje se moraju obezbediti za rad pojedinih delova postrojenja.
Najee se koriste za prikaz blokadnih uslova.
1/2
23
Vrste ema
EPLAN
Sistem oznaavanja aparata i veza sadri:

Vii stepen nadgradnje
Lokaciju mesta ugradnje
Vrstu, broj i funkciju
Stezaljku
2/6
24
Vrste ema
1/6
EPLAN
3/6
25
Vrste ema
2/6
EPLAN
4/6
26
Vrste ema
3/6
EPLAN
5/6
27
Vrste ema
EPLAN
Na primer: stezaljka (-X), broj 10 (-X:10), nalazi se na 4. releju za proveru

uslova 4K3, na relejnom stalku W3:
-Horizontalan raspored: =W3+4K3-X:10

-X:10+4K3=W3
-Vertikalan raspored: =W3
+4K3
-X:10
-X:10
+4K3
=W3
(c/b/a) kontakt je u prilogu (c) na listu (b) u koloni (a)

(c) i (b) mogu biti izostavljeni ako je kontakt u istom prilogu odnosno na
istom listu
4/6
6/6
28
Vrste ema
EPLAN
5/6
29
30
31
32
33
34
35
36
Obeleavanje
u emama
SIMARIS
EPLAN CAE alat (Computer-aided Engineering).

CAD ogranieni na efikasno crtanje, runi rad, izvlaenje informacija sa
crtea.
CAE ugraena logika i funkcije:
- uteda vremena i resursa,
- produktivniji i bri rad,
- konkurentnost na tritu,
- on-line reference,
- direktan pristup bazama podataka,
- eliminisan izvor greaka pri rutinskim radnjama,
- mogunost provere reenja,

- kreativni deo: inenjer
- rutinski deo: CAE
2/4
37
Obeleavanje
u emama
SIMARIS
EPLAN baza podataka: kontaktori, releji, kleme, kablovi, itd.

Stranice projekta:
1. Logike
Interaktivne
Generisane
2. Grafike jednostavni crtei, fiziki raspored opreme i njen izgled

- EPLAN Electric P8
- EPLAN Fluid
- EPLAN PPE
- EPLAN Cabinet
- M-CAD Data Management
1/4
3/4
38
Obeleavanje
u emama
SIMARIS
EPLAN Electric P8
Osnovne funkcije
Kreiranje crtea i upravljakih

ema na bazi biblioteka
simbola
Prikaz u skladu sa DIN EN
61082
Automatsko povezivanje
komponenti
Standardan tekst
Podrka za makroe
Slobodno crtanje
Zumiranje
HLA (High Level Architecture)
i editor lokacija po DIN-u
Specijalne funkcije
Editor simbola
Podrka za PLC
Upravljanje listama
komponenti MDM
Specifikacija materijala
Oznaavanje komponenti
HPGL interfejs
uvanje podataka
2/4
Automatske funkcije
Numerisanje strana i
komponenti
Kros-reference za kontaktore
Kros-reference potencijala
Generisanje kablova
Izbor kontaktora iz datoteke
specifikacije kontaktora
Oznaavanje klema /
kontaktora i analiza spojeva
Grafiki prikaz klema i
meusobnih veza
Sadraj projekta
4/4
39
Obeleavanje
u emama
SIMARIS
3/4
40
41
42
43
EPLAN
Literatura
SIMARIS DESIGN:
Opis projekta
Planiranje mree
TS 10/0,4 kV, 1600 kVA
Izlazni podaci projekta
2/3
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
EPLAN
Literatura
Mogue je formirati:
Projektnu dokumentaciju
Dokumentaciju o selektivnosti
Mreni dijagram u PDF formatu
Mreni dijagram u DXF formatu
1/3
3/3
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
EPLAN
Literatura
SIMARIS SIVACON
Projektovanje i montaa niskonaponskih postrojenja tipa 8PT SIEMENS
SIVACON.
2/3
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
SIMARIS
[1] G. Brechmann, C.W. Dzieia, R.E. Hornemann, H.H. Hubscher, L.D. Jagla, N.J. Klaue:
Vestermanov elektrotehniki prirunik, Graevinska knjiga, Beograd, 2000.
[2] Glavni projekat adaptacije TS 110 kV / 35 kV Vreoci i dalekovodnih poja 110 kV broj 23 i 24
razvodnog postrojenja TE Kolubara, Elektrotehniki fakultet, Beograd, Naruilac
Elektroprivreda Srbije, JP Rudarski basen Kolubara, DP Povrinski kopovi, Baroevac,
2005-2007, (odgovorni projektant Z. Stojkovi).
[3] Projekat izvedenog stanja adaptacije TS 110 kV / 35 kV Vreoci, postrojenje 110 kV, Sveska
E1: eme delovanja i povezivanja transformatorskog polja T1, Elektrotehniki fakultet,
Beograd, Naruilac Elektroprivreda Srbije, JP Rudarski basen Kolubara, DP Povrinski
kopovi, Baroevac, 2008, (odgovorni projektant Z. Stojkovi).
[4] Totally integrated power Application manual basic data and preliminary planning,
Siemens.
[5] V. Sovrli, Z. Stojkovi: SIMARIS SIVACON 6.1 rashladni toranj NIS, Elektrotehniki
fakultet, Beograd, 2006.
80

Graficka Dokumentacija

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Graficka Dokumentacija

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Univerzitet u Beogradu

Dr Zlatan Stojkovi, redovni profesor

Sadraje i oblike prilagoditi praktinoj primeni

Prikazi, opisi i slike moraju biti jasni i razumljivi

Koncizno i adekvatno formulisati tekstove

Oznaavanje mora da omogui brzu identifikaciju pogonskih

Mora se omoguiti auriranje i proirivanje dokumentacije

Raunarski podrane dokumentacije:

Obezbediti prolaznost izmeu svih dokumenata i priloga

Primenjivati standardizovane formate informacija i skupove

Koristiti grafike simbole, oznake i formate informacija prema

Upotrebljavati standardizovane formate baza podataka i

Omoguiti brze dopune i modifikacije podataka

Grafika dokumentacija sadri:

Detalje za izvoenje elektromontanih radova

Projektovanje pomou raunara u elektroenergetici, Z. Stojkovi

Projektovanje pomou raunara u elektroenergetici, Z. Stojkovi

Projektovanje pomou raunara u elektroenergetici, Z. Stojkovi

- Meusobna povezanost elemenata

Projektovanje pomou raunara u elektroenergetici, Z. Stojkovi

Nazivni napon, frekvencija i snaga glavnog i drugih razvodnih ormana

Presek i materijal ina za sabirnice

Oznaka svih strujnih kola

Oznaka ugraenih ureaja svih strujnih kola sa nazivnim vrednostima

Presek i materijal provodnika (tip kabla) za sva strujna kola

Snaga svakog strujnog kola sa osnovnim podacima

Primenjena mera zatite od previsokog napona dodira

Nazivni napon, frekvencija i snaga kratkog spoja na sabirnicama

Tip sabirnica, materijal i presek

Oznake svih elija ili polja

Osnovne naznaene veliine visokonaponskih aparata

Broj i naznaena snaga generatora, transformatora itd. sa osnovnim podacima

Oznaka vrste zatitnog ureaja

Elementi signalizacije i upravljanja

Tip, materijal i presek kablova u odvodnim elijama

Projektovanje pomou raunara u elektroenergetici, Z. Stojkovi

Releje, kontaktore, rasklopnu opremu, konice i spojnice prikazati u neaktivnom stanju

Objasniti funkciju prekidaa sa vie poloaja

Poluprovodnike prekidae prikazati u stanju spremnom za pogon

Zavisnosti neelektrinih i elektrinih funkcija prikazati tako da budu prepoznatljive

Jedinstveno prikazati osnovne spojeve (mostovi, zvezda-trougao, ...)

Nacrtati potrebne simbole funkcija, signalizacije i upravljanja

Ako je potrebno dati oblike talasa, formule i algoritme

Projektovanje pomou raunara u elektroenergetici, Z. Stojkovi

Koristiti grafike simbole pogonskih sredstava i funkcija

Nacrtati veze izmeu ureaja i funkcija

Oznaiti ureaje i prikljuke

Usaglasiti logike signale i nivo signala

Dati potrebne podatke za praenje strujnih kola i staza

Dati informacije radi razumevanja funkcije

Vezu izmeu elemenata, aparata sklopova i postrojenja

Upotrebljene kablove i provodnike

Nain polaganja, voenje provodnika, nain uvrivanja, nain upredanja

Duine kablova (provodnika)

Klasifikaciju, posebne podatke

Dati topografski prikaz (Layout) ali ne u razmeri

Pogonska sredstva prikazati jednostavnim strukturama ili simbolima sa oznakama prikljuka

Provodnike prikazati punom linijom

Grupe provodnika, kablove ili snopove kablova crtati jednom linijom

Provodnike oznaavati oznakama pogonskog sredstva i stezaljke

Po mogunosti primenjivati prikaz u obliku matrice

Sistem oznaavanja aparata i veza sadri:

Na primer: stezaljka (-X), broj 10 (-X:10), nalazi se na 4. releju za proveru

-Horizontalan raspored: =W3+4K3-X:10