IFRIC 4 (KIRFN 4)

KIRFN Interpretimi 4

Prcaktimi nse nj Marrveshje Prmban Nj

Marrveshje Qiraje
Ky version prfshin ndryshimet q rrjedhin nga SNRF-t e publikuara deri m datn 31 dhjetor 2006.
KIRFN 4 Prcaktimi nse nj Marrveshje Prmban Nj Marrveshje Qeraje u prgatit nga Komiteti Ndrkombtar i

Interpretimeve pr Raportimin Financiar dhe u publikua nga Bordi i Standarteve Ndrkombtare t Kontabilitetit n
dhjetor 2004.
KIRFN 4 dhe dokumentet e tij shoqrues u ndryshuan nga KIRFN 12 Marrveshjet Konensionare t shfrytezimit
(publikuar n Nntor 2006).

IASCF 1

IFRIC 4 (KIRFN 4)

PRMBAJTJA
paragrafet

INTERPRETIMI 4 I KIRFN
PRCAKTIMI NSE NJ MARRVESHJE PRMBAN NJ
MARRVESHJE QERAJE
REFERENCAT
INFORMACION BAZ

13

SCOPE

ESHTJA

KONSENSUSI

615

DATA E HYRJES NE FUQI

16

TRANZICIONI

17

Shtojc
Ndryshimet n SNRF 1 Zbatimi Pr Her t Par i Standarteve Ndrkombtare t
Raportimit Financiar

SHEMBUJ ILUSTRATIVE
Shembull i nj Marrveshjeje q Prmban Nj Marrveshje Qeraje

IE1-IE2

Shembull i nj Marrveshjeje q nuk Prmban Nj Marrveshje Qeraje

IE3-IEI4

BAZA PR KONKLUZIONET

IASCF

IFRIC 4 (KIRFN 4)

Interpretimi 4 i KIRFN Prcaktimi nse nj Marrveshje Prmban Nj Marrveshje Qeraje (KIRFN4) shpjegohet n
paragrafet 117 dhe n Shtojc.KIRFN 4 shoqrohet nga Shembujt Ilustrativ dhe Baza pr konkluzione. Objekti dhe
autoriteti i Interpretimeve shpjegohen n paragraft 1 dhe 8-10 t parathnies s KIRFN.

IASCF 3

IFRIC 4 (KIRFN 4)

KIRFN Interpretimi 4
Prcaktimi nse nj Marrveshje Prmban Nj
Marrveshje Qeraje
Referenca

SNK 8 Politikat Kontabl, Ndryshimet n Vlersimet Kontabl dhe Gabimet

SNK 16 Aktivet Materiale Afatgjata (rishikuar n 2003)

SNK 17 Qerat (rishikuar n 2003)

SNK 38 Aktivet Jo-Materiale (rishikuar n 2004)

Informacion Baz
1

Nj njsi ekonomike mund t hyj n nj marrveshje, t prbr nga nj transaksion ose nj seri transaksionesh
t ndrlidhura, e cila nuk merr formn ligjore t nj marrveshjeje Qeraje por jep t drejtn pr t prdorur nj
aktiv (p.sh. nj element/aset nga aktivet materiale afatgjata) kundrejt nj pagese ose nj serie pagesash. Shembuj
t marrveshjeve n t cilat nj njsi (furnitori) mund ti jap nj t drejt t till pr t prdorur nj aktiv nj
njesie tjetr (blersit), shpeshher bashk me shrbime q lidhen me ate aktiv, prfshijn:

marrdhnie t kontraktuara me t tret (p.sh. dhnia me kontrat e funksioneve t prpunimit t t

dhnave t nj njsie

marrveshje n industrine e telekomunikacionit, n t ciln furnitort e kapacitetit t rrjetit hyjn n

kontrata pr tju dhn blersve t drejtat e kapacitetit.

Kontrata merr-ose-paguaj si dhe kontrata t ngjashme, n t cilat blersit duhet t bjn pagesa t
caktuara pavarsisht nse ata marrin produktet apo shrbimet e kontraktuara (p.sh. nj kontrat merrose-paguaj pr t marr t gjith produktin e nj gjeneratori energjie t furnitorit).

Ky Interpretim jep nje udhzim pr prcaktimin nse marrveshje t tilla jan, ose prmbajn, marrveshje
Qeraje t cilat duhet t kontabilizohen n prputhje me SNK 17. Ai nuk jep udhzim n prcaktimin se si nj
marrveshje e till Qeraje duhet t klasifikohet sipas Standartit.

N disa marrveshje, aktivi baz i cili sht subjekt i marrveshjes s Qeras sht nj pjes e nj aktivi m t
madh. Ky Interpretim nuk zgjidh prcaktimin se kur pjesa e nj aktivi m t madh sht n vetvete aktivi baz
pr qllimet t aplikimit t SNK 17. Megjithat, marrveshjet n t cilat aktivi baz sht n vetvete nj njsi
kontabilizimi sipas SNK 16 ose SNK 38, jan brenda objektit t ktij Interpretimi.

Objekti
4

Ky Interpretim nuk aplikohet pr marrveshje t cilat:

(a)

jan, ose prmbajn, marrveshje qeraje t prjashtuara nga objekti i SNK 17; ose

(b)

jan marrveshjet koncesionare t shrbimit publike-private brenda objektit t KIRFN 12 Marrveshjet

Koncesionare t Shrbimit.

shtjet
5

Cshtjet q trajtohen n kt Interpretim jan:

(a)

si t prcaktojm nse nj marrveshje sht, ose prmban, nj marrveshje qeraje sipas prkufizimit n
SNK 17;

(b)

kur duhet t bhet vlersimi ose rivlersimi nse nj marrveshje sht, ose prmban, nj marrveshje
qeraje; dhe dhe

(c)

nse nj marrveshje sht, ose prmban, nj marrveshje qeraje, si duhet t ndahen pagesat pr
marrveshjen e qeras nga pagesat pr do element tjetr t marrveshjes.

IASCF

IFRIC 4 (KIRFN 4)

Konsensusi
Prcaktimi nse nj Marrveshje sht ose Prmban Nj Marrveshje
Qeraje
6

Prcaktimi nse nj marrveshje sht, ose prmban, nj marrveshje qeraje do t bazohet n thelbin e
marrveshjes dhe krkon nj vlersim t faktit nse:
(a)

prmbushja e marrveshjes varet nga prdorimi i nj aktivi specifik apo disa aktiveve(aktivet); dhe

(b)

marrveshja jep t drejtn e prdorimit t aktivit.

Prmbushja e marrveshjes varet nga prdorimi i nj aktivi specifik ose disa

aktiveve
7

Megjithse nj aktiv specifik mund t jet i identifikuar qart ne nj marrveshje, ai nuk sht subjekti i nj
marrveshje qeraje nse prmbushja e marrveshjes nuk varet nga prdorimin i aktivit n fjal. Pr shembull,
nse furnitori sht i detyruar t drgoj nj sasi t caktuar mallrash ose shrbimesh dhe ka t drejtn dhe aftsin
ti bj t disponueshme kto mallra apo shrbime duke prdorur aktive t tjera t paprcaktuara n marrveshje,
athere prmbushja e marrveshjes nuk varet nga aktivi specifik dhe marrveshja nuk prmban nj marrveshje
qeraje. Nj detyrim garancie i cili lejon ose krkon zvendsimin e aktiveve t njjt ose t ngjashm kur aktivi
specifik nuk po fuksionon si duhet nuk ndalon trajtimin si marrveshje qeraje. Pr m tepr, nj krkes
kontraktuale (i kushtzuar apo jo) e cila lejon ose i krkon furnitorin/t t zvendsoj aktive t tjera pr do arsye
n ose pas nj date t caktuar nuk ndalon trajtimin si marrveshje qeraje prpara dats s zvendsimit.

Nj aktiv nnkuptohet si trsisht specifik, nse, pr shembull, furnitori zotron ose jep me qera vetm nj aktiv
me t cilin t prmbush detyrimin dhe nuk sht ekonomikisht e mundshme ose praktike pr furnitorin t
prmbush detyrimin prmes prdorimit t aktiveve te tjera alternative.

Marrveshja jep t drejtn e prdorimit t aktivit

9

Nj marrveshje jep t drejtn e prdorimit t aktivit nse marrveshja i jep blersit (qeramarrsit) t drejtn pr
t kontrolluar prdorimin e aktivit baz. E drejta pr t kontrolluar prdorimin e aktivit baz jepet nse plotsohet
njri prej kushteve q vijojn:
(a)

Blersi ka aftsin ose t drejtn pr t perdorur aktivin ose pr t drejtuar t tjert n prdorimin e
aktivit n nj mnyr t ciln ai e prcakton gjat marrjes ose kontrollimit t m tepr sesa nj shume jo
t konsiderueshme t produktit prfundimtar apo ndonje dobishmerie tjetr t aktivit.

(b)

Blersi ka aftsin ose t drejtn pr t kontrolluar aksesin fizik pr tek aktivi baz gjat marrjes ose
kontrollimit t m tepr sesa nj pjese jo t konsiderueshme t produktit prfundimtar apo ndonje
dobishmerie tjeter t aktivit.

(c)

Faktet dhe rrethanat tregojn se sht shume e largt mundsia q nj ose m tepr pal t ndryshme
nga blersi t marrin m shum se nj shum jo t konsiderueshme t produktit prfundimtar ose t
ndonj dobishmerie tjetr qe do t prodhohet ose gjenerohet nga aktivi gjat afatit t marrveshjes, dhe
se mimi t cilin blersi do t paguaj pr produktin prfundimtar nuk sht as i fiksuar n kontrat pr
do njsi t produktit dhe as i barabart me mimin aktual t tregut pr do njsi t produktit
prfundimtar n momentin e shprndarjes s produktit prfundimtar.

Vlersimi ose rivlersimi nse nj marreveshje sht, ose prmban, nj

marrveshje qeraje
10

Vlersimi nse nj marrveshje prmban nj marrveshje qeraje do t bhet n momentin e fillimit t

marrveshjes, e cila sht data m e hershme midis dats s marrveshjes dhe dats s angazhimit nga palt pr
t ndjekur kushtet kryesore t marrveshjes, mbi bazn e t gjitha fakteve dhe rrethanave. Nj rivlersim i faktit
nse marrveshja prmban nj qera pas fillimit t marrveshjes bhet vetm nse prmbushet njri prej kushteve
t mposhtme:
(a)

Ka nj ndryshim n kushtet kontraktuale, me prjashtim te rasteve kur ndryshimi vetm rinovon ose
zgjat marrveshjen.

(b)

Palt n marrveshje bien dakord pr t ushtruar nj opsion rinovimi ose nj shtyrje, prve rastit kur
kushti i rinovimit ose i shtyrjes ishte prfshir fillimisht n kohzgjatjen e marrveshjes s qeras n
prputhje me paragrafin 4 t SNK 17. Nje rinovim apo shtyrje e marrveshjes, e cila nuk prfshin

IASCF 5

IFRIC 4 (KIRFN 4)
ndryshim t ndonj kushti t marrveshjes fillestare, prpara prfundimit t afatit t marrveshjes
fillestare vlersohet sipas paragrafve 6-9 vetm n lidhje me rinovimin apo periudhn e shtyrjes.

11

(c)

Ka nj ndryshim n prcaktimin nse realizimi varet nga aktivi specifik

(d)

Ndodh nj ndryshim i konsiderueshm i aktivit, pr shembull nj ndryshim i konsiderueshm fizik i

aktiveve afatgjata materiale (tok. makinerive ose pajisje).

Nj rivlersim i nj marrveshjeje bazohet n faktet dhe rrethanat n ditn e rivlersimit, duke prfshir afatine
mbetur t marrveshjes. Ndryshime n prllogaritje (pr shembull, shuma e prllogaritur e produktit
prfundimtar q shprndahet te blersi ose blers t tjer potencial) nuk do onin n rivlersim. Nse nj
marrveshje rivlersohet dhe prcaktohet se shte marrveshje qeraje (ose nuk shte marrveshje qeraje),
kontabiliteti i qeras aplikohet (ose ndalon s aplikuari) q nga:
(a)

n rastin e (a), (c) ose (d) n paragrafin 10, momenti kur ndodh ndryshimi n rrethana t cilat cojn n
brjen e rivlersimin;

(b)

n rastin e (b) n paragrafin 10, fillimi i rinovimit ose zgjatjes s afatit.

Ndarja ve e pagesave pr qeran nga pagesat e tjera

12

Nse nj marrveshje prmban nj marrveshje qeraje, palt e marrveshjes aplikojn krkesat e SNK 17 pr
elementin e qeras n marrveshje, prvec rastit kur prjashtohen nga kto krkesa n prputhje me paragrafin 2
t SNK 17. N kt mnyr, nse nj marrveshje prmban nj marrveshje qeraje, qeraja duhet t klasifikohet si
qera financiare ose qera e zakonshme n prputhje me paragrafet 7-19 t SNK 17. Elementet e tjer t
marrveshjes t cilat nuk jan brenda objektit t SNK 17 kontabilizohen n prputhje me standarte t tjer.

13

Pr arsye t aplikimit t krkesave t SNK 17, pagesat dhe kompensimet e tjera q krkohen nga marrveshja do
t ndahen n momentin e fillimit t marrveshjes ose t rivlersimit t marrveshjes n ato q i prkasin qeras
dhe ato q i prkasin elementeve t tjera n baz t vlerave t tyre t drejta prkatse n menyr proporcionale.
Pagesat minimale t qeras sipas prkufizimit n paragrafin 4 t SNK 17, prfshijn vetm pagesat pr qeran
(d.m.th t drejtn pr t prdorur aktivin) dhe prjashtojn pagesat pr element t tjer n marrveshje (p.sh. pr
shrbime dhe koston e materialeve fillestare).

14

N disa raste, ndarja e pagesave pr qeran nga pagesat pr element t tjer n marrveshje do t krkojn q
blersi t prdor nj teknik vlersimi. Pr shembull, nj blers mund t vlersoj pagesat e qeras duke ju
referuar nj marrveshjeje qeraje pr nj aktiv t ngjashm e cila nuk prmban element t tjer, ose duke
vlersuar pagesat pr element t tjer n marrveshje duke ju referuar marrveshjeve t krahasueshme dhe m
pas, i zbret kto pagesa nga pagesat totale t marrveshjes.

15

Nse nj blers arrin n konkluzionin se ndarja e pagesave n mnyr t besueshme nuk sht reale, ai:
(a)

n rastin e nj qeraje financiare, njeh nj aktiv dhe nj pasiv me nj shum t barabart me vlern e
drejt t aktivit baz t identifikuar n paragraft 7 dhe 8 si subjekti i qeras. M pas pasivi zvoglohet
me kryerjen e pagesave si dhe njihet n kontabilitet nj shpenzim financiare i llogaritur mbi detyrimin e
njohur duke prdorur normn rritse t interesit t huamarrjes s blersit. 1

(b)

n rastin e nj qeraje t zakonshme, i trajton t gjitha pagesat e prfshira n marrveshje si pagesa

qeraje pr qllimin e prmbushjes s krkesave pr dhnien e informacioneve shpjeguese sipas SNK
17, por
(i)

jep informacion shpejgues pr kto pagesa vemas nga pagesat minimale t qeras t
marrveshjeve t tjera t cilat nuk prfshijn pagesa pr elemente jo - qeraje, dhe

(ii)

deklaron se pagesat e paraqitura prfshijn gjithashtu pagesat pr elemente jo-qeraje n

marrveshje.

Data e hyrjes n fuqi

16

Nj njsi ekonomike aplikon kt Interpretim pr periudhat vjetore q fillojn n ose pas 1 Janar 2006.
Inkurajohet zbatimi m i hershmNse nj njsi ekonomike aplikon kt Interpretim pr nj priudh duke filluar
para 1 Janar 2006, njsia jep informacion shpjegues pr kt fakt.

Norma e interesit rritese e huamarrjes reference per qirramarresin si eshte perkufizuar ne paragrafin 4 t SNK 17.

IASCF

IFRIC 4 (KIRFN 4)

Periudha kalimtare
17

SNK 8 shpjegon se si nj njsi ekonomike zbaton nj ndryshim n politikn kontabl q rezulton nga zbatimi
fillestar i nj Interpretimi. Nj njsi ekonomike nuk sht e detyruar t prmbush kto krkesa kur aplikon pr
her t par kt Interpretim. Nse nj njsi ekonomike e prdor kt prjashtim, ajo duhet t zbatoj paragraft
6-9 t Interpretimit mbi marrveshjet q ekzistonin n fillim t periudhs m t hershme pr t ciln prezantohet
informacion krahasues sipas IFRS-ve n baz t fakteve dhe rrethanave ekzistuese n fillim t periudhs.

IASCF 7

IFRIC 4 (KIRFN 4)

Shtojc
Ndryshime t SNRF 1 Zbatimi Pr Her t Par i
Standarteve Ndrkombtare t Raportimit Financiar
Ndryshimet n kt shtojc zbatohen pr priudha vjetore duke filluar n ose pas 1 shtator 2004. Nse nj njsi ekonomike
zbaton kt Interpretim pr nj priudh m t hershme, kto ndryshime do t zbatohen pr at priudh me t hershme.
*****
Ndryshimet n kete shtojc kur ky Interpretim u nxorr n 2004 jan prfshir n SNRF 1 n shpalljet e publikuara n kt
volum.

IASCF

IFRIC 4 (KIRFN 4) IE

Interpretimi 4 i KIRFN
Shembuj Ilustrues
Kta shembuj shoqrojn, por nuk jan pjes e KIRFN 4.

Shembull i nj marrveshjeje e cila prmban nj marrveshje qeraje

Fakte
IE1

Nj kompani prodhuese (blersi) hyn n nj marrveshje me nj pal t tret (furnitorin) pr t ofruar nj sasi
minimale gazi q duhet n procesin e tij t prodhimit pr nj periudh kohe t caktuar. Furnitori dizenjon dhe
ndrton nj linj pr t prodhuar gazin pran fabriks s blersit dhe mban pronsin dhe kontrollin e t gjitha
aspekteve t konsiderueshme t shfrytezimit t linjs. Marrveshja parashikon sa vijon:

Linja identifikohet qart n marrveshje, dhe furnitori ka t drejtn kontraktuale t furnizoj me gaz
nga burime t tjera. Megjithat, furnizimi me gaz nga burime t tjera nuk sht i mundshm
ekonomikisht ose praktikisht.

Furnitori ka t drejtn tu jap gaz konsumatorve t tjer dhe t heq e t zvendsoj pajisjet e linjs
dhe t modifikoj ose t zgjeroj linjn pr t baftsuar furnizotirn pr t br fuirnizimin. Megjithat,
n momentin e fillimit t marrveshjes, furnitori nuk ka plane t modifikoj ose t zgjeroj linjn. Linja
sht e dizenjuar pr t prmbushur vetm nevojat e blersit.

Furnitori sht prgjegjs pr riparimet, mirmbajtjen, dhe shpenzimet kapitale.

Furnitori duhet t jet i gatshmm t shprndaj nj minimum t sasis t gazit do muaj.

do muaj, blersi do t paguaj nj pages fikse pr kapacitetin dhe nj pages t ndryshueshme t

bazuar n prodhimin aktual t marr. Blersi duhet t paguaj pagesn fikse t kapacitetit pavarsisht
nse ai merr prodhim nga faciliteti ose jo. Pagesa e ndryshueshme prfshin kostot aktuale t energjis
s linjs t cilat prbjn rreth 90 prqind t totalit t kostove variabl t linjs. Furnitori perballet me
kostove t rritura q rezultojn nga shfrytezimi jo eficient i linjs.

Nse linja nuk prodhon minimumin e sasis sipas marrveshjes, furnitori duhet t kthej t gjith ose
nj pjes t pagess fikse t kapacitetit.

Vlersimi
IE2

Marrveshja sht marrveshje qeraje brenda objektit t SNK 17 Qerat.Nj aktiv (linja) identifikohet qartsisht
n marrveshje dhe prmbushja e marrveshjes varet nga linja.Edhe pse furnitori ka t drejtn t furnizohet me
gaz nga burime t tjera, aftsia e tij pr t br dicka t till sht e kufizuar. Blersi ka marr t drejtn pr t
prdorur linjn sepse, n baz t fakteve t dhna, n vecanti t faktit q linja sht dizenjuar pr t prmbushur
vetm nevojat e blersit dhe furnitori nuk ka plane t zgjeroj apo modifikoj linjn, - sht pak e mundur q nj
ose m shum pal t ndryshme nga blersi t marrin m tepr sesa nj shum jo t konsiderueshme t produktit
prfundimtar t linjs dhe mimi, t cilin blersi do t paguaj, nuk sht as kontraktualisht i fiksuar pr njsin e
produktit prfundimtar, as i barabart me mimin aktual t tregut pr njsin e produktit prfundimtar n
momentin e shprndarjes s produktit prfundimtar

Shembull i nj marrveshjeje q nuk prmban nj marrveshje qeraje

Fakte
IE3

Furnitori dizenjon dhe ndrton nj fabrik pran asaj t blersit pr t prodhuar pjesn prbrse.Kapaciteti i
fabriks sipas dizenjimit i tejkalon nevojat e tanishme t blersit, dhe furnitori mban pronsin dhe kontrollin e t
gjitha aspekteve kryesore t shfrytezimit t fabriks. Marrveshja parashikon sa vijon:

Fabrika i furnitorit identifikohet qartsisht n marrveshje, por furnitori ka t drejtn t prmbush

marrveshjen duke drguar pjest prbrse nga nj fabrik tjetr q zotrohet nga furnitori.Megjithat,
nuk do t ishte ekonomike q t bhej kjo pr nj periudh t zgjatur kohe.

IASCF 9

IFRIC 4 (KIRFN 4) IE

Furnitori sht prgjegjs pr riparimet, mirmbajtjen, dhe shpenzimet kapitale t fabriks.

Furnitori duhet t jet i gatshmm t shprndaj nj minimum t sasis do muaj.Blersi duhet t

paguaj nj mim fiks pr njsi pr sasin aktuale t marr. Edhe nse nevojat e blersit mund t mos
arrijn sasin minimale t dhn n kontrat, ai paguan vetm pr sasin aktuale t marr.

Furnitori ka t drejtn tua shes pjest prbrse konsumatorve t tjer dhe ka nj histori t ksaj
(duke shitur n tregun e pjesve zvendsuese), kshtu q parashikohet q palt e tjera t ndryshme nga
blersi do t marrin m tepr sesa nj sasi jo t konsiderueshme t pjesve prbrse t prodhuara n
fabrikn e furnitorit.

Vlersimi
IE4

Marrveshja nuk prmban nj qera brenda objektit t SNK 17. Nj aktiv (impianti) sht i identifikuar qart n
marrveshje dhe prmbushja e marrveshjes varet nga faciliteti (linja). Edhe pse furnitori ka t drejtn t ofroj
pjes prbrse nga burime t tjera, ai nuk do t ket aftsin t bj dicka t till sepse do t ishte jo ekonomike.
Megjithat, blersi nuk ka marr t drejtn pr t prdorur fabrikn sepse ai nuk ka aftsin apo t drejtn pr t
shfrytezuar ose drejtuar t tjert pr t shfrytzuar fabrikn ose pr t kontrolluar aksesin fizik pr n fabrik, dhe
mundsia q pal t ndryshme nga blersi do t marrin m shum se nj sasi jo t konsiderueshme t pjesve
prbrse t prodhuara n impiant sht shum e vogl, n baz t fakteve t dhna. Pr m tepr, mimi q
paguhet nga blersi sht i fiksuar pr njsi prodhimi t marr.

10

IASCF

IFRIC 4 (KIRFN 4) BC

Baza per Konkluzionet Pr

Interpretimin 4 t KIRFN
Kjo Baze pr Konkluzione shoqeron, por nuk eshte pjese e KIRFN 4.

Hyrje
BC1

Kjo Baz pr Konklzione prmbledh konsideratat e KIRFN n arritjen e konsensusit. Antart individual t
KIRFN u dhan nj rndsi m t madhe disa faktorve kundrejt t tjerve.

Informacion Baz (paragrafi 13)

BC2

KIRFN vuri ne dukje se marrveshje t zhvilluara n vitet e fundit nuk marrin formn ligjore t qerave, por japin
t drejtat e prdorimit t sendeve pr periudha t caktuara kohore n shkmbim pr nj pages ose nj seri
pagesash. Shembuj t marrveshjeve t tilla jepen n paragrafin 1 t Interpretimit. KIRFN vzhgoi se kto
marrveshje kan shum tipare t nj qeraje sepse nj qera prkufizohet n paragrafin 4 t SNK 17 Qerat si nj
marrveshje sipas s cils qeradhnsi i jep qeramarrsit n shkmbim pr nj pages ose seri pagesash t
drejtn pr t prdorur nj aktiv pr nj periudh kohore t caktuar. (Shtuar theksimi). KIRFN vuri ne dukje se
t gjitha marrveshjet q prmbushin prkufizimin e nj qeraje duhet t kontabilizohen n prputhje me SNK 17
(subjekt i objektit t atij Standarti) pavarsisht nse marrin formn ligjore t qerave ose jo. Me fjal t tjera, ashtu
sikurse Komiteti i Prhershm i Interpretimeve n KIS 27 Vlersimi i Prmbajtjes s Transaksioneve q
Prfshijn Formn Ligjore t nj Qeraje konkludoi se nj marrveshje e prshkruar si qera nuk kontabilizohet
domosdoshmrisht n t gjitha rastet si qera, KIRFN konkludoi se nj marrveshje mund t jet brenda objektit
t SNK 17 edhe pse ajo nuk prshkruhet si qera. Pr pasoj, KIRFN vendosi se duhet t jap udhzime n
mnyr q t ndihmoj n prcaktimin nse nj marrveshje sht, ose prmban, nj qera.

BC3

KIRFN publikoi Projekt Interpretimin fillestar D3 Prcaktimi nse nj Marrveshje Prmban nj Qera pr t
marr komentet e publikut n janar 2004 dhe morri 51 letra komentuese n prgjigje t propozimeve. Pr m
tepr, n mnyr q t kuptonte m mir eshtjet praktike q ngrihen gjat zbatimit t Interpretimit t propozuar,
stafi i BSNK-s u takua me disa hartues.

BC4

Nxjerrja e nj Interpretimi n kt tem pati mbshtetje t gjr (edhe midis atyre q nuk ishin dakord me kriteret
e D3 pr prcaktimin nse nj qera ekziston). Megjithat, disa t interesuar dyshuan nse propozimet ishin nj
interpretim legjitim i SNK 17. N vecanti, disa sygjeruan se propozimet i paraprinin projektit aktual krkimor t
Bordit mbi Qerat.

BC5

N shqyrtimin e ktyre komenteve, KIRFN arriti n perfundimin se ato u ngritn kryesisht nga vzhgimi i saj n
Bazn pr Konkluzione n D3 se aktivi i dhn me qera sipas SNK 17 sht e drejta pr t prdorur dhe se ky
aktiv nuk duhet t ngatrrohet me elementin baze [n marrveshje] (psh. toka, ndrtesa, makineri e pajisje). Si
rezultat, KIRFN kuptoi se disa t interesuar ishin t shqetesuar q D3 i detyronte (ose lejonte) blersit
(qeramarrsit) t njihnin nj aktiv afatgjat jo-material pr t drejtn e prdorimit edhe pr qerat e klasifikuara si
qera te zakonshme.

BC6

Gjat rivlersimit, KIRFN konfirmoi kndvshtrimin e tij se nga ana konceptuale SNK 17 e konsideron aktivin si
t drejtn pr t prdorur (edhe pse ai pranoi se n nj qera financiare, qeramarrsi e njeh aktivin dhe e
kontabilizon sikur t ishte brenda objektit t SNK 16 Aktivet Afatgjata Materiale ose SNK 38 Aktivet Jomateriale). Megjithat, KIRFN vendosi t theksoj se objektivi i Interpretimit sht vetm t identifikoj nse
nj marrveshje prmban nj qera, dhe jo t ndryshoj krkesat e SNK 17. N kt mnyr, pasi ka identifikuar
qeran, nj njsi ekonomike kontabilizon at qera n prputhje me SNK 17. Kjo prfshin ndjekjen e krkesave t
paragrafve 7-19 t SNK 17 pr t prcaktuar nse qeraja duhet t klasifikohet si qera e zakonshme apo qera
financiare. Kjo do t thot, pr shembull, se nse blersi prmbush kriteret n Interpretim, ai (a) njeh nj aktiv
vetm nse n mnyr thelbsore t gjith rreziqet dhe prfitimet q shoqrojn pronsin transferohen dhe (b)
trajton aktivin e njohur si nj aktiv i marr me qera, dhe jo nj aktiv afatgjat jo-material pr t drejtn e
prdorimit t produktit.

BC7

KIRFN rishqyrtoi prdorimin e termit element n D3 (si n t drejtn e prdorimit t nj elementi). KIRFN vuri
ne dukje se kishte prdorur element dhe jo aktiv pr tju referuar aktivit baz n marrveshje (p.sh. nj
element i aktiveve afatgjata materiale) n mnyr q t theksonte se aktivi i cili sht subjekt i Interpretimit sht
e drejta e prdorimit dhe jo elementi ose aktivi baze. Megjithat, duke marr parasysh se shum menduan se

IASCF 11

IFRIC 4 (KIRFN 4) BC
prdorimi i termit onte ne konfuzion, KIRFN vendosi gjat finalizimit te Interpretimit per tu kthyer pas tek
fraza e SNK 17 e drejta pr t prdorur nj aktiv .

Marrveshje me shume elemente

BC8

KIRFN vzhgoi se sht e mundshme q shum nga marrveshjet brenda objektit t Interpretimit t prfshijn
shrbime s bashku me t drejtn pr t prdorur nj aktiv. Thn ndryshe, marrveshja sht ajo s cils
ndonjher i referohemi si marrveshje me shum elemente. KIRFN arriti ne konkluzionin se SNK 17 lejon
njohjen e vecant t nj qeraje e cila sht e prfshir ose qndron brenda nj marrveshjeje me shum elemente
sepse SNK 17 thot (paragrafi 3) se ai aplikohet n marrveshje q transferojn t drejtn pr t prdorur aktivet
edhe pse nga qeradhnsi mund t krkohen shrbimet thelbsore n lidhje me shfrytezimin dhe mirmbajtjen e
aktiveve t tilla. Pr m tepr, prkufizimi i pagesave minimale t qeras n paragrafin 4 t SNK 17 qartson se
pagesa t tilla prjashtojn kostot e shrbimeve. Interpretimi pr pasoj qartson nse nj marrveshje me shum
elemente prmban nj qera dhe jo vetm nse e gjith marrveshja sht nj marreveshje qeraje.

Pjest e nj aktivi (paragrafi 3)

BC9

Interpretimi (si D3) nuk sqaron se cfar prbn aktivin baz n marrveshje. Thn ndryshe, nuk sqaron se kur
nj pjes e nj aktivi m t madh mund t jet subjekt i nj qeraje.

BC10

Disa t interesuar t D3 sygjeruan se kjo munges sht treguesi i nj gabimi n propozimet. Ata ishin t
shqetsuar pr kontraditn e mundshme mes kontabilizimit pr nj marrveshje merr-ose-paguaj pr gati t gjith
produktin prfundimtar nga nj aktiv i caktuar (ka mund t prmbante nj qera) dhe kontabilizimit pr nj pjes
m t vogl t produktit (ka nuk do kerkonte trajtim sikur t prmbante nj qera). Pal t tjera t interesuara
argumentuan se D3 do t lejonte fleksibilitet t panevojshm dhe se KIRFN duhet ose t prjashtoj qartsisht
pjes, ose t jap udhzime t mtejshme pr t qartsuar cilat pjes duhet t njihen (pr shembull, ato q jan
fizikisht t dallueshme).

BC11

Nga nj stad m i hershm n kt projekt, KIRFN vendosi se nuk duhet t qartsoj problemin e pjesve dhe se
duhet t fokusohet n pyetjen kryesore, d.m.th. cfar prbn nj qera. KIRFN vuri ne dukje se subjekti i pjesve
ishte i rndsishm n vetvete dhe kishte zbatim m t gjr sesa Interpretimi. KIRFN konfirmoi kt
kndvshtrim gjat rivlersimit dhe pr pasoj refuzoi sygjerimin se duhet t qartsonte ceshtjen e pjesve n
Interpretim. KIRFN gjithashtu arriti ne konkluzionin se do t ishte jo e drejt t specifikonte q Interpretimi nuk
duhet t aplikohet pr nj marrveshje q prmban t drejtn pr t prdorur nj pjes t nj aktivi (edhe nse
pjesa mund t jet nj pjes e dallueshme fizikisht e nj aktivi, ose pjes e prcaktuar duke iu referuar produktit
prfundimtar t aktivit ose duke iu referuar kohs n t cilin aktivi bhet i disponueshm) sepse kjo do t binte n
konflikt me SNK 17. KIRFN ra dakord se fraza e drejta pr t prdorur nj aktiv nuk prjashton rastin kur
aktivi sht pjes e nj aktivi m t madh.

BC12

Megjithat, duke pasur parasysh komentet nga palt e interesuara, KIRFN vendosi t qartsoj se Interpretimi
duhet t zbatohet pr marrveshjet n t cilat aktivi baze do t ishte njsia e kontabilizimit n SNK 16 ose SNK
38.

Objekti (paragrafi 4)
BC13

Objektivi i Interpretimit sht t prcaktoj nse nj marrveshje prmban nj qera e cila sht brenda objektit t
SNK 17. N nj rast t till qeraja kontabilizohet n prputhje me kt Standart. Meqnse Interpretimi nuk
duhet t lexohet sikur zvendson ndonj prej krkesave t SNK 17, KIRFN vendosi se duhet t qartsoj se nse
nj marrveshje prcaktohet t jet, apo prmbaj, nj qera ose marrveshje licensimi e cila sht e prjashtuar
nga objekti i SNK 17, athere nuk sht e nevojshme q njsia t aplikoj SNK 17 pr at qera apo marrveshje
licensimi.

BC14

KIRFN morri ne shqyrtim nse objekti i Interpretimit mund t mbivendoset me SNK 39 Instrumentet Financiare:
Njohja dhe Matja. N vecanti, Komiteti vuri ne dukje se ideja q nj marrveshje pr produktin prfundimtar
mund t prmbush prkufizimin e nj derivativi sipas SNK 39 por n t njjtn koh t prmbaj nj qera sipas
ktij Interpretimi. KIRFN arriti ne konkluzionin se nuk duhet t ket mbivendosje pasi nj marrveshje pr
produktin prfundimtar e cila prbn nj derivativ nuk do t prmbushte kriteret e paragrafve 6 9 t
Interpretimit. N veanti, KIRFN vuri ne dukje se nj marrveshje e till do t bhej pr nj produkt me nj
mim tregu t prcaktuar n nj treg aktiv dhe n kt mnyr do t ishte pak e mundshme t varej nga prdorimi
i nj aktivi t identifikuar n mnyr specifike.

BC14A KIRFN konsideroi nse objekti i Interpretimit mund t mbivendoset me IFRIC 12, i cili u krijua nga
Interpretimet fillestare D12-D14. N vecanti, Komiteti vuri ne dukje se idet e shprehura nga disa pal t

12

IASCF

IFRIC 4 (KIRFN 4) BC
interesuara pr propozimet se kushtet kontraktuale t disa marrveshjeve t shrbimit koncensionare publikprivat do t konsideroheshin si qera sipas IFRIC 4 dhe do t konsideroheshin si marrveshje q prmbushin
kriterin e objektit t D12-D14. KIRFN nuk e konsideroi zgjedhjen mes trajtimeve kontabl si t prshtatshme
sepse ajo mund t shpjer n trajtime kontabl t ndryshme pr kontrata t cilat kan efekte ekonomike t
ngjashme. KIRFN pr pasoj ndryshoi KIRFN 4 duke br t qart se nse marrveshjet e shrbimit
koncesionare publike private prmbushin kriteret e objektit t KIRFN 12 ather ato do t ishin brenda objektit t
KIRFN 4.

Konsensusi (paragraft 615)

Kriteri per Prcaktimin nse nj Marrveshje Prmban Nj
Marrveshje Qeraje (paragrafi 69)
BC15

N D3 KIRFN propozoi se duhet t prmbushen tre kritere se bashku n mnyr q marrveshja t konsiderohet,
ose prmbaj, nj qera:
(a)

Marrveshja varet nga nj element apo elemente specifik (elementi). Nuk sht e nevojshme q
elementi t identifikohet qartsisht n krkesat kontraktuale t marrveshjes. Prkundrazi mund t
nnkuptohet si i identifikuar sepse nuk sht ekonomikisht e mundshme ose praktike pr furnitorin t
prmbush marrveshjen duke ofruar prdorimin e elementeve alternative.

(b)

Marrveshja jep t drejtn e prdorimit t elementit pr nj periudh kohe t caktuar n mnyr t till
q blersi sht n gjndje t prjashtoj t tjert nga prdorimi i elementit.

(c)

Pagesat sipas marrveshjes bhen pr kohn gjat s cils elementi bhet i disponueshm pr prdorim
dhe jo per prdorimin aktual t elementit.

BC16

D3 propozoi gjithashtu se marrveshjet n t cilat ka vetm nj mundsi t vogl q pal t tjera nga blersi t
marrin m shum se nj shume jo t konsiderueshme t produktit prfundimtar t prodhuar nga nj element do t
prmbushnin kriterin e dyt te msiprm.

BC17

N bazn pr konkluzione pr D3, KIRFN i kushtoi kujdes ngjashmrive midis Interpretimit t tij dhe Publikimi
Nr. 01-8 Prcaktimi nse nj Marrveshje Prmban Nj Qera t publikuar nga Taska Force e Cshtjeve
Emergjente e SHBA (EITF/TFCE) n maj 2003. KIRFN arriti ne konkluzioni se edhe pse mnyra e t shprehurit
t Publikimit 01-8 dhe Interpretimit fillestar ndryshojn, nj vlersim i ngjashm i faktit nse nj marrveshje
prmban nj qera sht i mundshm sipas t dy interpretimeve.

BC18

Disa pal t interesuara nuk ishin dakord me konkluzionin e KIRFN dhe sygjeruan se ndryshimet midis dy
interpretimeve ishin, n fakt, t konsiderueshme. IFRIC, megjith kt, i qndroi besnik konkluzionit fillestar. N
vecanti, KIRFN vuri re se ai dhe EITF/TFCE kishin arritur ne konkluzionin se e drejta pr t prdorur mund t
jepet n marrveshje n t cilat blersit kan t drejtn t blejn produktin prfundimtar q do t prodhohet nga
nj aktiv, pavarsisht nga ndonj e drejt ose aftsi pr t shfrytzuar ose kontrolluar hyrjen fizike pr n aktiv.
N kt mnyr shum merr-ose-paguaj (dhe kontrata t ngjashme) do t vlersoheshin n mnyr t ngjashme
sipas t dy interpretimeve.

BC19

Megjithkt, KIRFN ra dakord se disa marrveshje do t konsideroheshin si qera sipas shtjes 01-8 por jo
sipas D3. IFRIC konkludoi se kishte dy arsye pr kt. E para, efekti i kriterit t tret n D3 (pagesa sipas
marrveshjes bhen pr kohn n t ciln aktivi bhet i disponueshm pr prdorim dhe jo pr prdorimin aktual
t aktivit) ishte se blersi do t ishte gjithnj i detyruar t supozonte njfar rreziku t mimit n nj
marrveshje n mnyr q t ekzistont nj qera. Kjo nuk ndodh sipas shtjes 01-8. E dyta, kriteri i dyte n D3
(marrveshja jep t drejtn e prdorimit t aktivit n mnyr t till q blersi sht n gjendje t prjashtoj
t tjert nga prdorimi i aktivit) sygjeroi se nj e drejt e prdorimit jepet n nj marrveshje pr produktin
prfundimtar t nj aktivi vetm kur blersi merr gati t gjith produktin prfundimtar prej nj aktivi t caktuar.
Sipas shtjes 01-8, nj e drejt pr t prdorur jepet gjithashtu nse blersi kontrollon ose shfrytzon aktivin
baz specifik duke marr m tepr se nj sasi t vogl t produktit prfundimtar t aktivit.

BC20

KIRFN vuri n dukje se prkufizimi i qeras n SNK 17 sht i ngjashm me prkufizimin n standartin SFAS
13 Kontabiliteti pr qerat t SHBA-ve. Duke marr parasysh kt, KIRFN konkludoi se nuk ka arsye t
mjaftueshme pr vlersime t tjera t faktit nse nj marrveshje prmban nj qera apo jo sipas SNRF dhe PPPKve t SHBA-ve. Pr m tepr, KIRFN i mirpriti vshtirsit praktik q theksuan disa pal t interesuara, t cilat
do t rezultonin n raste kur nj marrveshje do t duhej t vlersohej me dy grupe kriteresh t ngjashme, por t
ndryshme. Pr pasoj, KIRFN vendosi se duhet t krkoj eleminimin e ndryshimeve midis metods s D3 dhe
shtjes 01-8 pr prcaktimin nse nj marrveshje prmban nj qera. KIRFN arriti n konkluzionin se mnyra
m efektive pr t arritur kt objektiv do t ishte modifikimi i kritereve n mnyr q ato t prputhen plotsisht
me ato t metods n shtjen 01-8.

IASCF 13

IFRIC 4 (KIRFN 4) BC
BC21

KIRFN vendosi t prdor sa m shum q t jet e mundur fjalt e shtjes 01-8, subjekt i ndryshimeve mes
SNK 17 dhe SFAS 13. Ai konkludoi se ndryshimet n mnyrn e t shprehurit nuk do t nxitin konvergjencn
dhe se nuk do t jet e mundur t shkaktojn konfuzion. Pr pasoj, paragraft 7 9 jan virtualisht identik me
shtjen 01-8, prve:
(a)

Interpretimi prdor termin aktiv dhe jo toka, ndrtesa, makineri ose pajisje si n shtjen 01-8.
KIRFN vuri n dukje se SNK 17 mbulon nj grup m t gjer Qerash se SFAS 13 dhe se nuk kishte
arsye pr ta kufizuar kt Interpretim vetm pr toka ndrtesa, makineri ose pajisje.

(b)

fraza m tepr sesa nj sasi e vogl e produktit prfundimtar n shtjen 01-8 sht shprehur si m
tepr sesa nj sasi jo e konsiderueshme e produktit prfundimtar. Kjo pr arsye se e fundit sht fjal
m e prdorur n SNRF dhe pr pasoj m konsistente me standartet e tjera. N kt kontekst, KIRFN
mendon se fjalt e vogl dhe jo e konsiderueshme kan t njjtin kuptim.

BC22

Prvec ndryshimeve t vogla n mnyrn e t shprehurit t kriterit t par n D3, efekti i konvergjencs s plot
me kriteret n shtjen 01-8 pr prcaktimin nse nj marrveshje prmban nj qera sht se kriteri i dyt dhe i
tret i D3 zvendsohen nga nj kriter, i cili e bn marrveshjen ti jap blersit t drejtn pr t kontrolluar
prdorimin e aktivit baz.

BC23

Edhe pse krkesat pr prcaktimin nse nj marrveshje prmban nj qera jan t njjt sipas SNRF-ve dhe
PPPK-ve t SHBA-ve, KIRFN thekson se do qera e identifikuar sipas Interpretimit mund t kontabilizohet
ndryshe sipas SNRF-ve dhe PPPK-ve t SHBA-ve pr shkak t ndryshimeve midis standarteve respektive t
Qerave.

Prmbushja e marrveshjes varet nga prdorimi i nj aktivi specifik apo disa

aktiveve (paragraft 7 dhe 8)
BC24

KIRFN ra dakord se nj aktiv i caktuar duhet t identifikohet n marrveshje n mnyr q qeraja t ekzistoj.
KIRFN konkludoi se kjo rrjedh nga prkufizimi i nj qeraje, i cili i referohet nj t drejte pr t prdorur nj
aktiv. KIRFN vzhgoi gjithashtu se varsia nga nj aktiv qartsisht i identifikuar sht cilsi e cila e dallon nj
qera nga marrveshje t tjera t cilat japin gjithashtu t drejtat e prdorimit t aktiveve por nuk jan qera (p.sh.
disa marrveshje shrbimesh).

BC25

KIRFN arriti n konkluzionin se nuk sht e detyrueshme q identifikimi i aktivit n marrveshje t bhet n
mnyr eksplicite. N disa raste faktet dhe rrethanat mund t bjn q aktivi t nnkuptohet sepse nuk do t ishte
ekonomikisht e mundshme ose praktike pr furnitorin pr t prmbushur detyrimin duke dhn prdorimin e
aktiveve alternative. Shembuj t rasteve kur nj aktiv identifikohet duke u nnkuptuar jan rastet kur furnitori
zotron vetm nj aktiv t duhur; aktivi q prdoret pr t prmbushur kontratn duhet t jet n nj vend t
caktuar ose i specializuar pr nevojat e blersit; furnitori sht nj njsi ekonomike pr qllime t veanta e
formuar pr nj qllim t kufizuar.

BC26

Disa pal t interesuara n D3 vun re se efekti i kriterit t par sht se kontabilizimi nga ana e blersit mund t
varet n mnyrn se si furnitori zgjedh t prmbush marrveshjen. Ata vun re se blersi mund t mos ket
kontroll mbi kt sepse (n form) blersi ka kontraktuar pr produktin prfundimtar Disa t interesuar u
shqetsuan nga mungesa e krahasueshmris, sepse marrveshje t ngjashme pr produktin prfundimtar t nj
aktivi mund t kontabilizohen ndryshe sipas faktit nse ato varen nga prdorimin i nj aktivi specifik.

BC27

N prgjigjje t komentit t par, KIRFN vuri n dukje se mnyra se si nj njesi zgjedh t marr nj produkt
normalisht prcakton trajtimin n kontabilitet; pr shembull, nj njsi e cila krkon t blej energji mund t
zgjedh t marr me qera nj central ose t lidhet me rrjetin dhe dy opsionet do t rezultonin n kontabilizime t
ndryshme. Edhe pse n shembullin e t interesuarve zgjedhja sht e furnitorit (dhe jo e blersit), KIRFN
konkludoi se gjndja kritike sht pozicioni prfundimtar i njsis (d.m.th. a ekziston qeraja?) jo si arriti n at
pozicion (d.m.th nse e zgjodhi at prfundim apo ishte i detyruar).

BC28

N prgjigje t komentit t dyt, KIRFN vzhgoi se sht e rndsishme t merret n konsiderat efekti i
kombinuar i kritereve n Interpretim dhe jo kriteret individualisht. N rimarrjen n shqyrtim t propozimeve n
D3 dhe krkesave t shtjes 01-8, KIRFN konkludoi se n kontekstin e SNRF-ve t tanishme, n t cilat
kontratat e ekzekutueshme prgjithsisht nuk kontabilizohen, Interpretimi identifikon kontratat (ose nj element
brenda kontrats) t cilat duhen njohur nga blersi (nse prkufizimi i nj qeraje financiare prmbushet).
KIRFNkonkludoi se identifikimi dhe kontabilizimi pr nj element qeraje do t paraqiste nj prmirsim t
praktikave ekzistuese t kontabilitetit.

Marrveshja jep t drejtn e prdorimit t aktivit (paragrafi 9)

BC29

N vazhdim t Publikimit 01-8, Interpretimi shpreh se e drejta e prdorimit mund t jepet nse prmbushet njra
prej tre kritereve.

14

IASCF

IFRIC 4 (KIRFN 4) BC
BC30

Dy kriteret e para marrin n konsiderat fuqin e blersit pr t kontrolluar fizikisht prdorimin e aktivit kryesor,
qoft nprmjet shfrytzimit ashtu edhe nprmjet aksesit, duke marr ose kontrolluar m tepr sesa nj sasi jo t
konsiderueshme t produktit prfundimtar t aktivit. Pr shembull, aftsia e nj blersi pr t shfrytzur aktivin
mund t evidentohet nga aftsia e tij pr t punsuar, hequr nga puna, ose zvendsuar operatorin e aktivit ose
nga aftsia e tij pr t specifikuar pjesn e konsiderueshme t politikave operative dhe procedurave n
marrveshje (n ndryshim nga e drejta pr t monitoruar aktivitetet e furnitorit) duke qn se furnitori nuk ka
aftsin t ndryshoj politika dhe procedura t tilla.

BC31

N D3 KIRFN shpjegoi se nuk morrin n konsiderat aftsin e blersit pr t shfrytzuar fizikisht aktivin baze si
prcaktues i faktit nse nj e drejt e prdorimit sht dhn. KIRFN vuri re se drejtuesit e aktiveve
shfrytzojn aktivet, por kjo nuk jep domosdoshmrisht t drejtn e prdorimit. Megjithat, KIRFN vuri ne
dukje se sipas shtjes 01-8, blersi ka jo vetm aftsin pr t shfrytzuar aktivin, por edhe t marr m shum
se nj sasi t vogl t produktit prfundimtar. KIRFN ra dakord se n raste t tilla marrveshja do t jepte nj t
drejt prdormit.

BC32

KIRFN ra dakord me EITF/TFCE q e drejta e prdorimit jepet n marrveshje n t cilat blersi ka aftsin t
kontrolloj fizikisht prdorimit e aktivit baz prmes aksesit (duke marr dhe kontrolluar m shum se nj sasi t
vogl t produktit prfundimtar t aktivit). KIRFN vuri ne dukje se n marrveshje t tilla blersi do t kishte
aftsin t kufizonte prdorimin nga t tjert t prfitimeve ekonomike nga aktivi baze.

BC33

Kriteri i tret pr prcaktimin nse nj e drejt e prdorimit sht dhn, merr n konsiderat nse blersi po merr
t gjith ose gati t gjith produktin prfundimtar ose dobishmri tjeter t aktivit baz.

BC34

Ashtu si u vu n dukje m lart, D3 n mnyr t ngjashme specifikoi se e drejta e prdorimit mund t jepej n
marrveshje n t cilat ka vetm nj mundsi t vogl q palt e tjera mund t marrin m shum se nj sasi jo t
konsiderueshme t produktit prfundimtar t nj aktivi.: Ky kriter u konsiderua si m problematiku mes t
interesuarve t cilt nuk ishin dakord me propozimet e D3. Ata nuk ishin dakord q, n situata t caktuara, e
drejta e nj blersi pr t marr produktin prfundimtar nga nj aktiv mund t jet e njjt me t drejtn e
prdorimit t aktivit. Mes argumenteve t parashtruara tek KIRFN ishin:
(a)

Nj e drejt e prdorimit krkon q blersi t ket aftsin pr t kontrolluar mnyrn se si aktivi baze
prdoret prgjat afatit t marrveshjes: pr shembull, e drejta e punonjsve t blersit pr t asistuar
ose mbikqyrur veprimitarin e aktivit.

(b)

S bashku me t drejtn e produktit prfundimtar, blersi duhet t ket kontroll mbi profilin e
shprndarjes t produktit prfundimtar; thn ndryshe, atij i duhet e drejta pr t prcaktuar kur
produkti prfundimtar prodhohet, prndryshe ai vetm konsumon produktin prfundimtar t aktivit
baz dhe nuk prdor aktivin n biznesin e tij.

(c)

N pjesn m t madhe t marrveshjeve t furnizimit, blersi nuk ka akses n fabrikn prodhuese t

furnitorit n rastin kur furnitori nuk prgjigjet n koh, por merr pagesa pr shlyerjen e dmeve.
Mungesa e nj t drejte t till do t thot se nuk ka qera. Nse marrveshja prmban nj qera, blersi
do t kishte aftsin t merrte produktin prfundimtar nga fabrika n marrveshje duke zvendsuar
furnitorin fillestar me nj ofrues tjetr shrbim.

(d)

D3 nuk i kushton vmendje rreziqeve dhe prfitimeve q rrjedhin nga zotrimi i aktivit n prcaktimin
nse nj Marrveshje Prmban Nj Marrveshje Qeraje. Pr kt arsye, marrveshjet n t cilat
furnitori mban gati t gjitha rreziqet dhe prfitimet e shfrytzimit dhe zotrimit t aktivit mund t
konsiderohen se prmbajn qera. Megjithat, n marrveshje t tilla flukset monetare t furnitorit mund
t ken mundsi t konsiderueshme pr t qn m t variueshme sesa t nj qiradhnsi t vrtet,
dhe furnitori mund t krkoj nj kthim nga qirradhnsi q e tejkalon ndjeshm normn e tregut pr
nj qeradhns.

BC35

N shqyrtimet e mtejshme, KIRFN rikonfirmoi iden se nj blers i cili merr gati t gjith produktin
prfundimtar prej nj aktivi ka aftsin t kufizoje aksesin e t tjerve kundrejt produktit prfundimtar t atij
aktivi. Blersi pr pasoj ka t drejtn e prdorimit sepse kontrollon aksesin kundrejt prfitimeve ekonomike t
nxjerra nga aktivi. Pr kt arsye KIRFN nuk ra dakord me iden se mungesa e aftsis pr t kontrolluar
fizikisht mnyrn se si aktivi baze prdoret prjashton ekzistencn e nj t drejte t prdorimit (edhe pse, si u vu
re m sipr, nj aftsi e till mund t shrbej si tregues se nj e drejt e prdorimit sht dhn).

BC36

N lidhje me idet e tjera, KIRFN vuri ne dukje si vijon:

(a)

Nj blers i cili merr gati t gjith produktin prfundimtar nga aktivi n rastet kur ka mundsi t vogl
q t tjert do t marrin m shum se nj sasi jo t konsiderueshme t produktit prfundimtar, prcakton
n fakt kur ndodh fluksi i produktit prfundimtar.

(b)

N pjesn m t madhe t qerave t thjeshta, do qeramarrs q prfundon qeran sepse qeradhnsi

nuk ka arritur t bej pagesat, pushon s paturi akses tek aktivi. Pr m tepr, n shum qera q
prmbajn t drejtn e prdorimit s bashku me nj element shrbimi, kontrata e shrbimit nuk vepron
n mnyr t pavarur (p.sh. qeramarrsi nuk mund t vendos t prfundoj vetm elementin e

IASCF 15

IFRIC 4 (KIRFN 4) BC
shrbimit). Vrtet, KIRFN vuri re se e drejta e blersit pr dmshprblime n rastin kur furnitori nuk
bn pagesat sht tregues se e drejta e prdorimit u dha fillimisht, dhe se furnitori po kompenson
blersin pr trheqjen e ksaj t drejte.
(c)

Rreziqet dhe prfitimet jan prgjithsisht m t rndsishme n prcaktimin e klasifikimit t qeras se

sa n prcaktimin nse nj marrveshje sht qera. KIRFN vuri re se n shum qera t zakonshme t
thjeshta afatshkurtra, gati t gjith rreziqet dhe prfitimet mbahen nga qeradhnsi. Edhe nse do t
ishte e dshirueshme pr t thn se nj nivel i caktuar rreziqesh dhe prfitimesh duhet t transferohet
n mnyr q qeraja t ekzistoj, KIRFN dyshon se nj kriter i till mund t bhet i prdorshm.
Megjithat, Nj marrveshje e cila jep t drejtn e prdorimit t nj aktivi do t jap rreziqe dhe
prfitime t caktuara q shoqrojn pronsin. Pr pasoj, transferimi i rreziqeve dhe prfitimeve mund
t shrbej si tregues se marrveshja jep t drejtn e prdorimit t nj aktivi. Pr shembull, nse mimi
n nj marrveshje prfshin nj shum fikse pr kapacitetin pr t siguruar kthimin e investimit kapital
t furnitorit n aktivin baz, mnyra se si sht vn mimi mund t jet evidenc bindse se sht pak
e mundur q pal t tjera t ndryshme nga blersi do t merrnin m shum se nj sasi jo t
konsiderueshme t produktit prfundimtar ose shrbimit t prodhuar ose gjeneruar nga aktivi, dhe n
kt mnyr kriteri n paragrafin 9 (c) prmbushet.

BC37

N prdorimin e metods s shtjes 01-8, KIRFN ka prcaktuar se nj marrveshje pr t gjith ose gati t
gjith produktin prfundimtar nga nj aktiv i caktuar nuk jep t drejtn e prdorimit t aktivit nse mimi t cilin
blersi do t paguaj sht kontraktualisht i fiksuar pr njesin e produktit prfundimtar ose i barabart me
mimin aktual t tregut pr njesin e produktit prfundimtar n momentin kur ai shprndahet. Kjo ndodh sepse
n raste t tilla blersi paguan pr produktin ose shrbimin dhe jo t drejtn e prdorimit t aktivit. N D3,
KIRFN propozoi nj ndarje t ngjashme duke kombinuar kriterin e dyt dhe t tret (shiko paragraft BC15(b)
dhe (c) msipr).

BC38

KIRFN vuri n dukje se Interpretimi i tij mund t rezultoj n marrveshje merr-ose-paguaj, n t cilat blersit
jan t detyruar blejn gati t gjith produktin prfundimtar nga aktive t caktuara, q prcaktohen se prmbajn
qera Kjo ndodh sepse n marrveshje t tilla blersi bn pagesa pr kohn gjat s cils aktivi baz bhet i
disponueshm pr prdorim dhe jo n baz t prdorimit aktual t produktit prfundimtar (duke rezultuar n
mimin jo t fiksuar pr njsin e produktit prfundimtar dhe as t barabart me mimin aktual t tregut pr
njsin e produktit). N marrveshje merr-ose-paguaj, blersi sht kontraktualisht i detyruar t paguaj
furnitorin pavarsisht nga fakti nse blersi e prdor aktivin apo merr produktin prfundimtar nga aktivi. Pra
pagesat bhen pr t drejtn e prdorimit t aktivit. (KIRFN ra dakord se efekti i prgjithshm i marrveshjeve t
tilla merr ose-paguaj sht i ngjashm m at t kontratave qera-plus pr shrbime ose mallra t lidhura (si p.sh.
kontrata pr shfrytzimin e aktivit dhe blerjen e produkteve fillestare).

BC39

KIRFN vzhgoi se nse nj marrveshje prmban nj qera, dhe qeraja sht qera e zakonshme, sht e
mundshme q aplikimi i Interpretimit t rezultoj n njohjen e t njjtave aktive, pasive dhe shpenzime sikur
qeraja t mos ishte identifikuar. Megjithat, KIRFN vuri re se SNK 17 detyron qeradhnsin dhe qeramarrsin t
njohin pagesat e qerave operative n mnyr lineare gjat afatit t qeras (prve rastit kur nj mnyr tjetr
sistematike sht treguese m e mir e periudhave kohore n t cilat merren prfitimet nga aktivi i dhn me
qera), dhe si rrjedhoje n disa raste mund t duhen ndryshime n profilin e njohjes s pagesave t elementit t
qeras. KIRFN vuri ne dukje gjithashtu se Interpretimi do t rezultonte n dhnien e informacioneve shpjeguese
t mtejshme sepse SNK 17 e detyron qeramarrsin dhe qeradhnsin t jap informacion pr pagesat e
ardhshme minimale t qeras. KIRFN vzhgoi se, pr nj blers, marrveshjet q diskutohen n Interpretim
zakonisht paraqesin detyrime t konsiderueshme t ardhshme dhe akoma nuk sht krkuar n mnyr specifike
q pr kto detyrime t jepet informacion n pasqyrat financiare sipas Standarteve t ndryshme nga SNK 17.
IFRIC konkludoi se sjellja e marrveshjeve t tilla brenda objektit te SNK 17 do tu jepte prdoruesve t
pasqyrave financiare informacionin e duhur pr vlersimin e aftsis paguese, likuiditetit, dhe fleksibilitetin e
blersit. KIRFN pranoi se informacioni i dhn mund t jet i lidhur vetm me elementin qera t marrveshjes;
meghithat ai ra dakord se do ishte jasht objektit t ktij Interpretimi t trajtonte dhnien e informacionit
shpjegues pr kontratat ekzekutive m n prgjithsi.

Vlersimi ose rivlersimi nse nj marrveshje prmban nj qera

(paragraft 10 dhe 11)
BC40

N D3, KIRFN propozoi se vlersimi nse nj marrveshje prmban nj qera duhet t bhet n momentin e
krijimit t marrveshjes n baz t fakteve dhe rrethanave ekzistuese n at moment dhe se, n prputhje me
SNK 17, nj marrveshje duhet t rivlersohet vetm nse ka nj ndryshim n kushtet e marrveshjes. Pr kt
arsye, sipas D3, nj furnitor i cili m pas ka marr aktive shtes me t cilat mund t prmbush marrveshjen,
nuk do t rivlersoj marrveshjen.

BC41

Disa t komentues kundrshtuan kt konkluzion dhe argumentuan se analogjia me krkesat pr riklasifikimin e

qerase n SNK 17 ishte jo e prshtatshme sepse objekivi i Interpretimit sht prcaktimi nse marrveshja sht

16

IASCF

IFRIC 4 (KIRFN 4) BC
brenda objektit t SNK 17. Ata vun n dukje se meqnse kjo varet nga faktor si p.sh. nse nj marrveshje
varet ose jo nga nj aktiv i caktuar, nuk sht logjike q t krkohet t bhet rivlersimi nse kta faktor
ndryshojn.
BC42

KIRFN u bind nga ky argument dhe konkludoi se ishte m i rndsishm se shqetesimet e shprehura prej tij n
D3 se i rndon bleresit nse u krkon t rivlersojn marrveshjet. KIRFN vuri ne dukje gjithashtu se propozimi i
tij n D3 ishte ndryshe nga shtja 01-8. Duke pasur parasysh se kishte modifikuar metodn e tij t prcaktimit
nse nj qera ekziston, pr t konverguar me shtjen 01-8, KIRFN vendosi se duhet njkohsisht t trajtoj
rivlersimet n mnyr t njjt me Publikimin 01-8.

BC43

KIRFN vuri n dukje se krkesat e paragrafve 10 dhe 11 lidhen me njera-tjetrn vetm n prcaktimin se kur
marrveshja duhet t rivlersohet dhe se ato nuk ndryshojn krkesat e SNK 17. Kshtu, nse nj marrveshjqe
q prmban nj qera krkohet q t rivlersohet dhe prsri prcaktohet q prmban nj qera, qeraja
riklasifikohet si qera financiare ose qera e zakonshme vetm nse riklasifikimi krkohet n paragrafin 13 t SNK
17.

Ndarja e pagesave pr Qeran nga pagesa t tjera (paragraft 12 15)

BC44

D3 propozoi, dhe Interpretimi krkon q, pagesat n nj marrveshje t cilat prmbajn dhe element qeraje dhe
elemente t tjera (p.sh. sherbime) t jen t ndara n ato pr qeran dhe ato pr elemente t tjera n baz vlers s
tyre t drejt prkatse. KIRFN konkludoi se vlera e drejt sht paraqitja m e prshtatshme dhe m besnike e
funksionit ekonomik baz t transaksionit.

BC45

KIRFN vuri n dukje se kjo krkes mund t jet m e vshtir pr blersit sesa pr furnitort, veanrisht kur
nj blers nuk ka akses tek informacioni i vnies s mimit nga furnitori. KIRFN pr pasoj ra dakord se duhet t
jap disa udhzime pr t ndihmuar blersit n ndarjen e qeras nga element t tjer t marrveshjes.
Megjithkt, KIRFN pranoi se n raste t rralla mund t mos jet praktike pr blersin ndarja e pagesave n
mnyr t pranueshme. KIRFN vuri ne dukje se nse ky sht rasti dhe se qeraja sht nj qera financiare,
ather krkesat e SNK 17 mund t` garantojn se blersi nuk do t kapitalizoj nj shum m t madhe se vlera e
drejt e aktivit (meq paragrafi 20 i SNK 17 i krkon nj qeramarrsi t njoh nj aktiv t nj qeraje financiare
me vlern e drejt t prons s dhn me qera ose, nse sht m e vogl, vlern aktuale t pagesave minimale t
qeras). N kt mnyr, KIRFN vendosi t specifikoj se n raste t tilla, blersi duhet t njoh vlern e drejt t
aktivit baz si aktivin e dhn me qera. Nse qeraja sht qera e zakonshme dhe nuk sht praktike t ndash
pagesat n mnyr t besueshme, KIRFN pranoi, si nj rregullim praktik, se blersi duhet t jap informacion
shpjegues pr t gjith pagesat e marrveshjes kur jep informacion shpjegues pr pagesat minimale t qeras, dhe
t thot se kto prfshijn gjithashtu pagesa pr element t tjer n marrveshje.

BC46

Disa t interesuar n D3 vun re se nse blersi n nj qera t zakonshme nuk i ndan pagesat, dobishmria e
informacioneve shpjeguese t krkuara nga SNK 17 do t zvoglohej. KIRFN pranoi se pagesat minimale t
qeras prdoren shpesh nga prdoruesit e pasqyrave financiare pr t vlersuar prafrsisht vlern e aktiveve me
qera t zakonshme dhe pr pasoj konkludoi se pagesat e qeras t cilat prfshijn gjithashtu elemente t tjera
duhet t jepen ve.

Tranzicioni (paragrafi 17)

BC47

D3 propozoi, dhe Interpretimi krkon, aplikim retrospektiv.Disa t interesuar propozuan se Interpretimi duhet t
aplikohet vetm pr ato marrveshje t reja q fillojn pas dats s tij t hyrjes n fuqi. Dy argumente kryesore u
paraqitn n mbshtetje t ksaj ideje:
(a)

konvergjenca me shtjen 01-8 (e cila aplikohet pr marrveshjet q fillojn ose ndryshojn pas fillimit
t periudhs s ardhshme t raportimit t njsis duke filluar pas 28 majit 2003); dhe

(b)

pr t lehtsuar periudhn kalimtare, veanrisht n rastin kur marrveshjet afatgjata kan filluar disa
vite m par dhe ku mund t jet e vshtir t bsh vlersimet e krkuara nga D3 n retrospektiv.

BC48

KIRFN vuri re se Abstraktet e EITF/TFCE zakonisht aplikohen n t ardhmen. N t kundrt, SNRF-t (duke
prfshir Interpretimet) aplikohen n retrospektiv duke ndjekur parimin e artikuluar n SNK 8 Politikat
Kontabl, Ndryshimet n Vlersimet Kontabl dhe Gabimet. KIRFN nuk arriti t shikoj ndonj argument t
rndsishm pr t ndryshuar kt parim.KIRFN vuri n dukje gjithashtu se gjithsesi do t kishte elemente
rakordimi me PPPK-t e SHBA-ve nse nuk do t kerkonte saktsisht t njjtn dat t hyrjes n fuqi si n
Publikimin 01-8.

BC49

Pr m tepr, KIRFN vendosi se vazhdimi i disa marrveshjeve pr shum vite theksonte nevojn pr aplikim
retrospektiv. Pa nj aplikim retrospektiv, nj njsi mund t kontabilizoj pr marrveshje t ngjashme n mnyra
t ndryshe pr shum vite duke uar n humbje t krahasueshmris.

IASCF 17

IFRIC 4 (KIRFN 4) BC
BC50

Megjithat, KIRFN mirkuptoi vshtirsit praktike t ngritura nga aplikimi i plot retrospektiv, n vecanti
vshtirsia e t shkuarit prapa pr shum vite dhe t prcaktuarit nse kriteret do t ishin prmbushur n at koh.
Edhe pse SNK 8 bn prjashtime nga aplikimi i plot retrospektiv n raste kur trajtimi i till do t ishte jo
praktik, KIRFN vendosi se duhet t jap liri kalimtare pr hartuesit ekzistues t SNRF-ve n vet Interpretimin.
KIRFN thekson se kto prjashtime nuk ndryshojn krkesat e periudhs kalimtare t SNK 17 dhe pr pasoj
nse marrveshja prcaktohet se prmban nj qera, nj njsi aplikon SNK 17 nga momenti i krijimit t
marrveshjes.

18

IASCF

 IASCF 19