Jednadba rotacije

Fi = mi ati
ati = ri

Fi = miri

Fi
ri

Mi = Fi ri = miri ri

mi

M i mi ri 2
M M1 M 2 ... m1r12 m2 r22 ... m1r12 m2 r22 ...
I m1 r12 m2 r22 ... [kg m2] moment tromosti
M=I

jednadba rotacije

Moment tromosti
n

I m r m r ... , I mi ri 2
2
1 1

2
2 2

Moment tromosti ovisi o masi tijela i o rasporedu masa

pojedinih dijelova tijela u odnosu na os rotacije.
O

a)

b)
Ia > Ib

Moment tromosti materijalne toke koja se giba po krivulji

polumjera r:
I = mr2
Moment tromosti prstena oko osi koja prolazi njegovim sreditem
okomito na ravninu prstena:
I = m1R2 + m2R2 +...= R2(m1 + m2...)

I = mR2

m
Momenti tromosti jo nekih tijela:

mR 2
- krune ploe i valjka polumjera R oko sredinje osi I 2

- kugle oko sredinje osi I 2 mR 2

5
- tapa oko sredinje osi okomite na tap

1
ml 2
12

Primjer: Na kota polumjera 50 cm, koji se moe okretati oko

nepomine sredinje osi, djeluje tangencijalno sila 2 N. Koliki je
moment tromosti kotaa ako on za 4 s napravi 2 okretaja?
Rjeenje:
F=2N
R = 50 cm = 0,50 m
t=4s
N=2

I=?

2N

M = I
FR = I
R

2N

t 2
2

2 N 0,50 m

I
1,57 s -2

4N 4 2
2
t
4 s 2

I = 0,64 kg m2

= 1,57 rad s-2

FR

t 2

Steinerov pouak
I = ICM + md2

ICM moment tromosti s obzirom na os

kroz sredite mase
d udaljenost osi vrtnje od osi kroz sredite
mase

Primjer: Koliki je moment tromosti tapa oko osi koja prolazi

njegovim krajem okomito na tap?
Rjeenje:

I CM

2
1
ml 2 , I 1 ml 2 m l , I 1 ml 2 .
12
12
2
3

Zadatak 1: Na krunu plou polumjera 25 cm, koja moe

rotirati oko sredinje osi okomite na ravninu ploe, djeluje
20 s stalna tangecijalna sila od 20 N. Za vrijeme djelovanja
sile kutna brzina ploe naraste od nule do 3 s-1. Odredi
masu ploe i ukupni broj okretaja koje ona napravi za 20 s.
Rjeenje:
R = 25 cm = 0,25 m
t = 20 s
F = 20 N
= 3 s-1
m, N = ?
F
R

M=I
FR

mR 2

t 2
2 Ft
m
R

2 20 N 20 s
3 0,25 m

m = 339,7 kg

2N , 2
2N

t
2

t 3 s -1 20 s
N

4
4

N = 15

Zadatak 2: Koliki je moment tromosti obrua mase m i

polumjera R s obzirom na horizontalnu os o koju je ovjeen?

Rjeenje:
O

I = ICM + md2
I = mR2 +mR2
I = 2mR2