Professional Documents
Culture Documents
Phương Pháp Lượng Giác Hóa Pt Đại Số
Phương Pháp Lượng Giác Hóa Pt Đại Số
CCH CHN N PH
a2 x2
x a sin t ;
x2 a2
a2 x2
2
ax bx
c c
hoc x a cos t ;0 t
a
a
; t ; \ 0 hoc x
; t 0; \
2 2
sin t
cos t
x a tan t ;
2
t
2
2
t ; hoc x a cot gt ;0 t ;
2
2
c.sin t
a
; t 0 ; 2
c
.cos
t
y
a
x cos t ; 0 t
4 x3 3x
(ging 4 cos3 t 3cos t cos3t )
x cos t ; 0 t
2 x2 1
(ging 2 cos 2 t 1 cos2t )
2x
2 tan t
tan 2t )
2 (ging
1 x
1 tan 2 t
x tan t ;
t
2
2
2x
2 tan t
si n 2t )
2 (ging
1 x
1 tan 2 t
x tan t ;
t
2
2
II CC V D:
V d 1: Gii phng trnh : x 3 1 x 2 3 x 21 x 2
Gii :
+ K : 1 x 1 n ph x cos vi 0 .
+ Khi 1 x 2 sin ; sin 0 sin sin
1
Nguyn Cng Mu
5
2
sin 1 1 u 2
+ V : 0
4
4
4
2
4
2
+ Vi u 2 k 2 (k Z ) x
4
2
2
u 1
+Vi u sin cos =1- 2 sin .cos =
1 2
2
2 1 ( 2 1)(3 2)
Vy sin , cos l nghim PT : t 2 (1 2)t 1 2 0 t
2
+ V sin 0 cos = - 2 1 ( 2 1)(3 2) x
2
Vy PT cho c 2 nghim l : x
2
v x - 2 1 ( 2 1)(3 2)
2
2
1 a 2 1 a 2
V d 2: Gii phng trnh :
2a
2a
x
1 a 2 1 a 2
Gii :
2a
2a
1 vi tham s a 0;1
1 a 2 1 a 2
1
2a
2a
1 a 2
1 a 2
2a
1
2
2
1 a
2a
1 a
+ V a 0;1 nn tn ti gc 0; cho tan a .
2
2
2 tan
+ Hm s y sin cos
x
1 tan 2
2
2 1 sin x cos x
2
2
1 tan
1 tan
l hm nghch bin v ta c :
1 x 2
1 x 1 x
3
1 x2
Nguyn Cng Mu
+ K : 1 x 1 n ph x cos vi 0
+ Khi 1 x 2 sin ; sin 0 sin sin
1 cos
1 cos
2 sin (1)
1
2
2
cos 2 2 sin 2 sin 2cos =1 cos =
+ Bin i (1) c : 2 sin
2
2
2
2
2
Vy phng trnh cho c nghim l : x cos = 2
V d 4 : nh gi tr ca m phng trnh sau c nghim :
4m 3
x 3 3m 4 1 x m 1 0
(1)
Gii : iu kin : 3 x 1 .
+ (1) m
+ V :
3 x 3 4 1 x 1
4 x 3 3 1 x 1
x3
1 x
x 3 2sin 2
x 3
2
1 x
1 0;
2
sao cho :
2t
1 t2
v
vi t tan ; t 0;1
1
2
cos
2
2
2
1 t
2
1 t
3 x 3 4 1 x 1
7t 2 12t 9
m
5t 2 16t 7
4 x 3 3 1 x 1
7t 2 12t 9
; t 0;1
5t 2 16t 7
52t 2 8t 60
f '(t )
0, t 0;1
2
5t 2 16t 7
+ Xt hm s : f (t )
9
7
+ f (t ) nghch bin trn on 0;1 v f (0) ; f (1)
7
9
+ Vy (1) c nghim khi v ch khi (2) c nghim trn on 0;1 khi v ch khi :
V d 5 : Tm gi tr ca m phng trnh sau c nghim :
x 1 x m
7
9
m
9
7
(1)
Gii : K : 0 x 1
Phng trnh (1) c nghim khi m>0
(Nhn xt :
x
2
x sin t;
1 x cos t
+ t
1 x
vi
1 t n ph)
t 0;
2
Nguyn Cng Mu
2
4
2
+ Ta c ph. trnh: 8sin 1 2sin 8sin 8sin 1 1 8sin .cos 2 .cos 4 1 (*)
+ Nhn thy cos 0 khng l nghim ca phng trnh (*)nn nhn hai v ca phng trnh cho
cos 0 0; ta c :
2
2
8 2 k 2
8 m 2
k 2
18 9
; k, m Z
m2
14
7
5
+ V 0; suy ra cc nghim : x sin ; x sin
; x sin
; x sin
18
18
14
14
2
V d 7 : Cho hai phng trnh :
(2)
9
Gi s x l nghim ca ph.trnh (1). Ch. minh rng, khi x cng l nghim ca phng trnh (2) .
Gii :
x
x
2x
1
3 2 2 2 1 3 2 1
3
x
+
2 1
3 2 2
+ t
2 1 3 (1)
2 1 2 cos
2
2 1 2t vi t > 0. Khi phng trnh (1) tr thnh : 4t
1
1
3 4t 3 3t .
2t
2
+ Xt t 1;1 , t t cos , 0; ta c
4 cos3 3cos
1
1
k 2
cos 3
2
2
9
3
5 7
; ;
9 9 9
+ V 0; nn
suy ra t1 cos
5
7
; t 2 cos ; t3 cos
9
9
9
5
0
9
Nguyn Cng Mu
2 1 2 cos
.
9
2 2
x2 1
1
x 1 . t x
; (0; ); Thu c PT mi c dng LG nh sau :
cos
2
Gii: iu kin:
1
1
+ K : 1 t 2; sin .cos
+ Ta c PT : t 2t 2 t 2
+ t 2
t 2 1
2
t 2
2t t 2 0
1 t 2
t
2
2
0; x 2.
4
2
x 1 x m
(1)
Gii : K : 0 x 1
Phng trnh (1) c nghim khi m>0
(Nhn xt :
x
2
x sin t;
1 x cos t
+ t
1 x
vi
1 t n ph)
t 0;
2
2 2
x2 1
1
x 1 . t x
; (0; ); Thu c PT mi c dng LG nh sau :
cos
2
1
1
Nguyn Cng Mu
t 2 1
+ K : 1 t 2; sin .cos
2
t 2
2t t 2 0
1 t 2
t
2
2
+ Ta c PT : t 2t t 2
2
+ t 2
0; x 2.
4
2
3 sin t 1 x
3 cos t 8 x
+ Vi iu kin: x 1;8 , ta t :
; t 0;
2
a) m = 3 ta c PT : 3sint+3cost+9sint.cost = 3 sint+cost+3sint.cost = 1
(2)
u 1
3u 2u 5 0
u 5
3
u 1 x 1 x 8
2
1 1 x2
1 x
1 x
2
1 x2
3
3
Gii:
+ iu kin : x 1
+ Vi x [ 1;0] : th
1 x
1 x
0 (ptvn)
1
1
1
6x 1 2x
3
3
+ Lp phng 2 v ta c: 8 x 6 x 1 4 x 3 x
1
2
Nguyn Cng Mu
5
7
;cos ;cos
9
9
9
m phng trnh
2
V d 14: Gii phng trnh x 1
=1
x 2 1
1
, t ;
Gii: k: x 1 , ta c th t x
sin t
2 2
cos t 0
1
+ Khi ptt:
1 cot t 1
1
sin 2 t
sin 2t
2
2
x 2 1 x 1
2
x 1
2x
2x 1 x2
2
;
2 2
2
+ Khi ta c phng trnh: 2sin t cos 2t cos 2t 1 0 sin t 1 sin t 2sin t 0
+ Ta c th t : x tan t , t
+ Kt hp vi iu kin ta c nghim x
1
3
2x x 2 y y
V d 16: Xc nh b 3 h s (x,y,z) tha mn h pt:
2
2y y z z
2z z 2 x x
Hng dn:
+ ( 0,0,0 ) l mt nghim ca h ; nhn xt x, y, z 1
2x
y 1 x2
2y
H tng ng vi z
2
1 y
2z
x
1 z2
+ S c mt cc v phi ca cc pt
Nguyn Cng Mu
y tan 2
n
z tan 4 tan tan 8 k n Z / tan 1
7
x tan 8
Ngim ca h l
V d 17:
x tan
n
n2
n 4
, y tan
, z tan
7
7
7
1 1 1
3 x 4 y 5 z
Gii h phng trnh:
x y z
xy yz zx 1
Hng dn:
+ Lu :
x, y , z 0
v nu x,y,z l 1 nghim th (-x,-y,-z) cng l nghim (do t/c i xng )
x, y, z cng d
xt x, y, z > 0
1
+ S xut hin cc biu thc x x , y y , z z dng chung l u n ph :
u
+ S dng nh l hm s sin
V d 18: Tm gi tr ca tham s m d h phng trnh sau c nghim :
1 x 2 y 0
y mx 3m m 2
Hng dn:
+ k :
x 1 t
x = cos h pht :
y sin
8
(
1
Bi 1x
: Gii phng
trnh
: 1 2 x 1 x
1 2x
2
2 x
x cos y ,0
+ K: 1 x 1 n ph
Bi 2 : Gii phng trnh sau :
Nguyn Cng Mu
)(
( HDn : t x cos ; 0; )
x (1 x 2 )3 x 2(1 x 2 )
3
m
( H.Dn : t x cos ; 0; )
x
1 x2
Bi 4 : Gii v bin lun phng trnh theo tham s a , ( a > 0 )
(HDn : Ly K, sau t 2 x a cos )
2x a 2 4x a
Bi 5 : Phng trnh sau c bao nhiu nghim : 4 x 3 3x 1 x 2 ;
;
2 2
( t x 2 cos ; 0; )
5
2 x2 1
;)
; ;)
2 2
( t : x tan ;
x 1
y 2 2
2
2
x 1 y 2
HD : (1)
t :
1
2
2
y 2 cos
2
3
Bi 10 : Cho phng trnh : x 3 x 1 0
2
2
Chng minh rng phng trnh c ba nghim x1 ; x2 ; x3 v tha iu kin: x1 2 x2 ; x2 2 x3
Bi 11 : Gii phng trnh :
x
1 a 2 1 a 2
2a
2a
1 vi tham s a 0;1
2
x(1 x) x 1 x
3
2
( t x cos ; 0; ; )
2
2 x y yx 2
2
Bi 13 : Gii cc h phng trnh sau : 2 y z zy
2 z x xz 2
2
2
HD : Rt x; y; z v t x tan ;
x2 y2 1
( x y )(1 4 xy )
3
2
HD : t x sin ; y cos ; 0; 2 .
Bi 15: Gii cc phng trnh sau :
9
Nguyn Cng Mu
1 2x
1 2x
1 2x
1 2x
1)
1 2x 1 2x
2)
1 1 x2 x 1 2 1 x2
3) x 3 3 x
HD: v tan x
S: x
1 2cos x
nn t x=cost
1 2cos x
1
2
x2
---------------Tm dng-----------
10
Nguyn Cng Mu