You are on page 1of 8

Cu ting c

Vietsciences- T n

18/12/2005

Nh phn trn cp, danh t trong ting c


cn bin th ty theo cng dng trong cu. Trong
ngn ng no cng vy, cho mt li ni th hin
c ngha mong mun th d nhin khng th rp
i cc t vi nhau m cn phi theo ng qui lut
no na. Chng hn, nu bn mun ni
Cu hc tr cho thy
th r rng l nu mun t ng th khng th
hon chuyn v tr ca "cu hc tr" hay "thy"
c (v nu mun cu ni c ngha i cht th
cng khng th i v tr ca ng t "cho" c).
Trong ting Php ("l'lve salut le matre") hay
ting Anh ("the schoolboy greets the teacher") cng
vy, vai tr ca ch t v tc t gn lin vi v tr
tng i ca chng trong cu (ng ra ch l v tr
trong mnh , nhng y chng ta khng cn
o su v ng php nn tm coi l mt th cho
n gin), tc l theo th t nh sau:
ch t - ng t - tc t
Trong ting c ngi ta cng ni tng t
Der Schler grt den Lehrer
(Der Schler: cu hc tr, grt: cho, den Lehrer:
thy)
nhng ngc li cng c th ni - hon ton chnh v ng php v cng rt thng dng - nh
sau:
Den Lehrer grt der Schler
vi cng mt (tuy c phn nhn mnh i cht l cu hc tr cho ai) nhng vi th t o
ngc l
tc t - ng t - ch t
Th d trn cho thy cu ting c khng b b buc cng ngc nh cu ting Vit, ting Php
hay ting Anh (chng hn u c th i li thnh "the teacher greets the schoolboy" c v cu
ny li c ngha khc hn i ri). V v sau bn s thy ting c cn uyn chuyn v cc thnh
phn khc trong cu na, khng ch tc t thi u.
Vy th c th hiu ng ngha ca cch ni th nh
Den Lehrer grt der Schler

chng ta phi c cch nhn ra c u l tc t, u l ch t, v c theo th t trong cu ting


Vit, ting Php hay ting Anh th khng khi s hiu trt l "ng thy cho cu hc tr".
Vy lm sao nhn ra t no c cng dng g trong cu y? n gin lm, bn ch cn lm
quen vi cc cch bin th ty theo cng dng trong cu (Kasus) ca ting c.

Nominativ v Akkusativ
Nominativ c s dng biu hin vai tr ch t. Trong th d trn danh t "der Schler" v l
ch t nn th Nominativ. Nominativ cn c gi l Wer-Fall v cu hi tng ng s l
Wer grt den Lehrer? (Ai cho ng thy?)
Trong th d trn chng ta cn cp n vai tr tc t na: den Lehrer - ng thy (c cho).
ng ra chng ta cn phi phn bit r l tc t ny l tc t trc tip (v khng cn c gii t
dn trc). Cc t ng vai tr tc t trc tip trong cu ting c u th Akkusativ m
ngi ta cn gi l Wen-Fall v cu hi tng ng s l
Wen grt der Schler? (Cu hc tr cho ai?)
Tm li, bn lm quen vi nguyn tc n gin sau y:
Vai tr trong cu

Th (Kasus)

Ch t

Nominativ

Tc t trc tip

Akkusativ

Cu nghi vn vi wer, wen v was


Chng ta thy wer hay wen u dng hi v ngi (ai cho?/cho ai?). D nhin ch t hay
tc t trc tip cng c th l vt th, khi nim, v.v. v cc danh t cng ty theo m th
Nominativ hay Akkusativ:
Dieses Auto hat zwei Sitze (Xe ny c hai ch ngi)
Nominativ: Dieses Auto (xe ny)
Akkusativ: zwei Sitze (hai ch ngi)
nhng trong trng hp ny cc cu hi tng ng li l
Was hat zwei Sitze? (Ci g c hai ch ngi?)
Was hat dieses Auto? (Xe ny c ci g?)
cu hi u was l ch t nn th Nominativ, cu sau was l tc t trc tip nn th
Akkusativ. C l v trong trng hp ny trng nhau nn ngi ta thng ly wer/wen, vn dng
hi v ngi, phn bit Nominativ/Akkusativ.

Vi loi cu khc vi Nominativ v Akkusativ


Wer/wen/was thng dng cho cc cu hi thuc dng "m" ("m" - hay cn gi l bt nh - l
v hi Cu hc tr cho ai? th c th cu tr li s l Cu ta cho c bn khng chng, hoc nh
hi Ci g c hai ch ngi? th cng c th tr li cch khc nhau m khng hn s ni n xe
hi). Trng hp cc cu hi dng "ng" vi ch t v tc t trc tip th cc th Nominativ v
Akkusativ vn p dng khng khc g ht:
Welches Auto hat zwei Sitze? (Xe no c hai ch ngi?)
Nominativ: Welches Auto (Xe no)
Akkusativ: zwei Sitze
hay l hi mt cch xc nh hn na:
Hat dieses Auto zwei Sitze? (Xe ny c hai ch ngi ?)
Nominativ: dieses Auto
Akkusativ: zwei Sitze
V trong cc loi cu khc cng vy, chng hn nh cu theo kiu mnh lnh hay yu cu
Geben Sie den Zettel bitte weiter! (Vui lng trao gim t giy! [cho ngi k tip])
Nominativ: Sie (ng/b - ni kiu trang trng)
Akkusativ: den Zettel (t giy)
hoc kiu mong c
Htte dieses Auto nur vier Sitze! (Phi chi xe ny c bn ch ngi!)
Nominativ: dieses Auto
Akkusativ: vier Sitze (bn ch ngi)
(Trong cc cu hi ny - cng ging nh trong nhiu ngn ng khc - c khi v tr tng i ca
cc thnh phn trong cu li l: ng t - ch t - tc t trc tip, nhng y chng ta tm
khng i su vo).

Cu vi ch t v tc t u Nominativ
Cng c khi chng ta gp cu theo dng: ch t - ng t (c bit) - tc t b ngha, th d
nh
Sie ist eine mutige Frau (C ta l mt ph n can m)
Nominativ: Sie (c ta - ch t)
Nominativ: eine mutige Frau (mt ph n can m - tc t b ngha)
th tc t li th Nominativ v c vai tr b ngha cho ch t. Tc t b ngha thng i theo
cc ng t nh sein (l/tre/to be - trong th d trn ngi th ba, s t: ist), bleiben (vn
l/rester/to remain - theo ngha bng), erscheinen/scheinen (c v l/sembler/to seem), v.v.:

Dieses Buch bleibt ein Referenzwerk (Cun sch ny vn


cn l mt tc phm tham kho)
Nominativ: Dieses Buch (Cun sch ny)
Nominativ: ein Referenzwerk (mt tc phm tham kho)

Qui tc bin th Nominativ v


Akkusativ
Xem cc th d trn chc bn ng ng cc t thay hnh
i dng ra sao khi Nominativ v Akkusativ. Nhng chng
bin th c theo qui tc r rng no khng? u tin xin
bo cho bn mt tin vui l danh t, mo t hay i t trong
ting c th Nominativ u mang dng gc ca chng,
ngha l cha bin th chi ht. Thm vo - him lm mi
c chuyn "phc trng lai" nh vy - a s cc danh t
cng gi nguyn dng (tc l vn nh Nominativ) khi th
Akkusativ. Vy th phn nh cho r Akkusativ ngi ta
thng ch cn cch da vo cc mo t, i t v tnh t
i km theo danh t thi.

Cc mo t der/die/das v ein
der/die/das

Maskulinum

Femininum

Neutrum

Singular/Plural

Singular/Plural

Singular/Plural

Nominativ

der Sitz/die Sitze

die Frau/die Frauen

das Buch/die Bcher

Akkusativ

den Sitz/die Sitze

die Frau/die Frauen

das Buch/die Bcher

Chng ta thy ch c mo t der l bin thnh den trong th Akkusativ thi, cn li th vn gi


nguyn dng gc. Mo t bt nh cng tng t:
ein

Maskulinum

Femininum

Neutrum

Singular/Plural

Singular/Plural

Singular/Plural

Nominativ

ein Sitz/Sitze

eine Frau/Frauen

ein Buch/Bcher

Akkusativ

einen Sitz/Sitze

eine Frau/Frauen

ein Buch/Bcher

Cc i t dies-, jen- v welch cc th d trn chng ta cn gp qua cc i t dies- v welch- nh trong dieses Auto (xe ny)
v welches Auto (xe no). Chng cng bin th tng t nh cc mo t xc nh der/die/das:

dies-/welc
Maskulinum
h-

Femininum

Neutrum

Singular/Plural

Singular/Plural

Singular/Plural

Nominativ

dieser Sitz/diese Sitze


welcher Sitz/welche Sitze

diese Frau/diese Frauen


welche Frau/welche Frauen

dieses Buch/diese Bcher


welches Buch/welche Bcher

Akkusativ

diesen Sitz/diese Sitze


welchen Sitz/welche Sitze

diese Frau/diese Frauen


welche Frau/welche Frauen

dieses Buch/diese Bcher


welches Buch/welche Bcher

Chng ta thy dies-/welch- ty theo trng hp m mang thm phn


ui er/en (Maskulinum Nominativ/Akkusativ), e (Femininum), es (Neutrum) v e(Plural). C
th ni chng "i lt" cc mo t xc nh der(den)/die/das hay die (Pl.) bng cch mang
"gim" cc phn ui (v khi dng dies- hay welch- th khng bao gi cn ti cc mo t xc
nh na). S dng ging nh dies- cn c i t jen- (jenes Buch - cun sch kia).

Tnh t i cng danh t


Cc tnh t i km theo danh t (eine mutige Frau - mt ph n can m, ein weicher Sitz - mt
ch ngi mm mi, ein gutes Buch - mt cun sch hay) cng bin th bng cch nhn thm cc
phn ui, tuy nhin y phi phn bit 2 trng hp: tnh t i cng vi mo t xc
nh der/die/das hay i cng vi mo t bt nh ein.
der/die/das/
Maskulinum
dies-/welch-

Femininum

Neutrum

Singular/Plural

Singular/Plural

Singular/Plural

Nominativ

der weiche Sitz/


die weichen Sitze

die mutige Frau/


die mutigen Frauen

das gute Buch/


die guten Bcher

Akkusativ

den weichen Sitz/


die weichen Sitze

die mutige Frau/


die mutigen Frauen

das gute Buch/


die guten Bcher

V nh ni, dies-/welch- m phng ging ht der/die/das nn c tc dng ln cc tnh t i


km danh t hon ton ging nh cc mo t xc nh ny, th d nh
diesen weichen Sitz (Akk. Sing.), welche mutige Frau (Nom./Akk. Sing.), diese guten Bcher
(Nom./Akk. Pl.)
Ngc li, c th ni l khi i cng mo t bt nh ein (hay l khi khng c mo t) th n lt
cc tnh t c nhim v "gi dng" cc mo t xc nh der(den)/die/das hay die (Pl.) v lc
phi mang cc phn ui tng ng:
ein

Maskulinum

Femininum

Neutrum

Singular/Plural

Singular/Plural

Singular/Plural

Nominativ

ein weicher Sitz/


weiche Sitze

eine mutige Frau/


mutige Frauen

ein gutes Buch/


gute Bcher

Akkusativ

einen weichen Sitz/


weiche Sitze

eine mutige Frau/


mutige Frauen

ein gutes Buch/


gute Bcher

(Nu so snh vi ting Php chng hn th chng ta thy tnh t trong ting c tuy bin th kh

nhiu nhng li rt c qui c, lc no cng ng trc danh t.)

Cc i t s hu (Possessivpronomina)
Sn dp cp n tnh cch "i lt", chng ta cng lm quen lun vi cc i t s hu (i
chiu vi cc i t tng ng trong ting Php v ting Anh bn c th so snh):
c

Php

Anh

ich

mein-

mon, ma, mes

my

du

dein-

ton, ta, tes

your

er

sein-

es

sein-

sie

ihr-

wir

unser-

notre, nos

our

ihr

eu(e)r-

votre, vos

your

sie

ihr-

leur, leurs

their

Sie

Ihr-

his
son, sa, ses

its
her

Cc i t s hu (Possessivpronomina) ny trong trng hp i vi danh t s t cng bin th


(v c tc dng ln cc tnh t) ging nh mo t bt nh ein, chng hn:
Poss.pr.

Maskulinum

Femininum

Neutrum

Nominativ
Sing.

mein Sitz
unser weicher Sitz

deine Frau
seine mutige Frau

euer Buch
Ihr gutes Buch

Akkusativ
Sing.

ihren Sitz
euren weichen Sitz

meine Frau
eure mutige Frau

unser Buch
ihr gutes Buch

Ngc li, khi s dng cc i t s hu ny vi danh t s nhiu th chng li m phng theo


mo t xc nh die (Pl.) hay cc i t diese/jene/welche (Pl.):\
Poss.pr.

Maskulinum

Femininum

Neutrum

Nominativ
Pl.

meine Sitze
unsere weichen Sitze

deine Frauen
seine mutigen Frauen

eure Bcher
Ihre guten Bcher

Akkusativ
Pl.

ihre Sitze
eure weichen Sitze

meine Frauen
eure mutigen Frauen

unsere Bcher
ihre guten Bcher

(Nguyn tc ny cng p dng cho cc th Dativ v Genitiv m v sau s ni ti.)

Danh t "yu" (schwache Maskulina)


Cho ti y chng ta thy cc danh t trong cc th d trn u khng bin i g khi chuyn

sang Akkusativ v nhn din th mt phn phi xt thm cc mo t, i t hay tnh t i


chung. Tuy vy vn c mt s - may mn l kh t - cc danh t khng "gi vng lp trng" v
b nh hng ca Akkusativ m bin th, th d nh
Nominativ

Akkusativ

der Mensch (con ngi)

den Menschen

der Bauer (ngi nng dn)

den Bauern

der Br (con gu - c)

den Bren

der Student (sinh vin - nam)

den Studenten

der Planet (hnh tinh)

den Planeten

der Herr (ng/ch nhn)

den Herrn

der Kunde (khch hng - nam)

den Kunden

...
Ngi c gi y l cc danh t "yu" (chc v c "yu" th mi b "cun theo chiu gi" nh
vy!). V bn cn nhn ra iu g na khng? Tt c cc danh t yu ny (cn u khong 40 t
khc na) u l ging c c! {c m li yu ?} hix.... (~_~)

Cc i t nhn xng (Personalpronomina)


Cn cc i t nhn xng th sao? Vi cng dng thay th cho danh t nn chng thng ng
mt mnh v v vy cng khng trnh khi phi bin th trong trng hp Akkusativ:
Nom.

ich

du

er

es

sie

wir

Ihr

sie

Sie

Akk.

mich

dich

ihn

es

sie

uns

euch

sie

Sie

kt thc cho phn ny chng ta coi th d sau m chc nhiu bn d cha bit ting c cng
nghe qua:
Ich liebe dich! (Em yu anh!)
Nominativ: Ich
Akkusativ: dich
(Tuy vy nu v l do no m sau ny bn mun ni "C ta ch yu chnh mnh thi!" th
khng th theo bng lit k cc i t nhn xng trn m ni:
Sie liebt nur sie!
m phi ni l:
Sie liebt nur sich selbst!

nhng thi chuyn ny chng ta s gii thch v sau.)


(cn tip)

http://vietsciences.free.fr v http://vietsciences.net T n

You might also like