Ngh lun v hin tng X rc ba bi

X hi ngy cng pht trin, i sng vt cht ca con ngi ngy cng c nng cao th nn nhim mi
trng cng tr nn trm trng hn c th gii ni chung v Vit Nam ni ring. Cng vo thi gian gn y,
vn nhim mi trng hin ang c quan tm hng u. Ti cc nc c nn kinh t pht trin tin tin,
ngi dn c gio dc rt k v thc gi gn v sinh mi trng nn vic x rc ba bi hu nh khng cn
na. Nhng nc ta, li khng c nh vy. Hin nay, nc ta vn cn hin tng vt rc ba bi ra
ng hay nhng ni cng cng khc. Vic lm nh hng t nhiu n tnh trng mi trng nc ta.
Chng ta hy cng tm hiu v hin tng ny nh!
nc ta, vic khng gi v sinh mi trng th hin qua nhiu mt nhng ph bin nht vn l hin
tng x rc ra ng ph, ao, h v c nhng ni cng cng khc. Ti nhng vng thn qu, tng chng l
ni c bu khng kh trong lnh, sch p nht - t chu nh hng ca khi bi, t nh my x nghip, nhng
u ng vng qu cng l mt trong nhng ni b nhim trm trng ca nc ta. y, nhng bi rc chnh l
u mi gy ra cc mi hi thi, kh chu. n cn l dch truyn nhim thng qua nhng con cn trng nh
hin tng bng n dch cm gia cm H5N1. Mt s ngi dn khi thy cc loi gia cm, sc vt cht h cng
khng ngi tay m nm xung ao h, knh rch. Nhn u cho xa, ch cn nhn quanh ni chng ta ang cng
y ry c ng rc. Ng rng ngi thnh ph s bit thc hn ngi nng thn nhng tht cht ngi thnh
ph i l nhng ngi km thc hn c ngi dn nng thn na. in hnh l nhiu ngi sau khi n xong
mt que kem, mt vin ko hay mt bch bnh h thng tay vt ngay que, v ko, v bnh ngay ti ch h ngi.
Tng t, nhiu lc h ung xong mt lon nc ngt hay chai nc sui, h cng vt v chai xung quanh ch
ngi, mc d thng rc cch khng xa. Thm ch khi n xong ko cao su h cng khng mang ra thng rc
b m h vo trn li ri trt ln gh . mt s qun trn va h ngi ta tt c n d tha, nc ra
chn, xung cng khin cho nc thi b ng, cng b tt nghn. vy, hin tng x rc cn lan su
vo mt tng lp tr thc tr ngy nay. Biu hin c th l mt s sinh vin thng ng cc ng ba, ng t
ng pht t ri qung co mt cch ba bi khin khp ng ph ri rc y nhng t ri. trng lp,
hc sinh cng ngang nhin x rc trong hc bn, gc lp, hnh lang, sn trng
Vy do u m hin tng x rc ba bi li trn lan nh vy? Nguyn nhn mt phn l do trnh dn
tr thp. H khng thc c vic hc lm. Hc c ngh rng vic lm qu nh b khng ng g vi ci x
hi to ln ny. Nhng c iu l h khng bit rng, chnh nhng iu nh b m h lm gy ra bit bao tn
tht cho mi trng thin nhin. Nguyn nhn th hai l do vic x rc tr thnh thi quen ca h, ci tnh
li bing v h ch bit ci li cho ring mnh m qun i ci li tp th, cng ng. Hn th na h cn qun
ci mi trng m hng ngy, hng gi h ang sinh sng v lm vic, h phi ht th khng kh t mi trng
y. Bn cnh thc ca con ngi, mt phn nguyn nhn l do iu kin c s h tng cn kh khn, cha p
ng c nhu cu thu gom rc ca ngi dn. Cng tc tuyn truyn cha c rng ri. Cc c quan chc
nng cha c nhng bin php mnh gii quyt trit hnh vi x rc ba bi. Cc vn bn quy nh php
lut ln tm ngh nh c t ra nhng khng nghin cu k nn khng t hiu qu cao. V d nh Nh nc
quy nh: x rc ra cc khu th, ni cng cng pht 50-200 nghn ng; b rc khng ng ni quy nh
cc a im trn pht 200-500 nghn ng; chn hoc thi cc cht gy nhim th rn pht 40-60 triu
ng; x du m, ha cht, xc ng vt, thc vt, vi khun, k sinh trng vo mi trng pht 60-100 triu
ng... Th nhng, ai s l ngi x pht? V x pht nh th no khi m c v s ngi x rc, cn nhng
ng rc c mc ln thnh ni m khng r ch?
Vi nn vt rc nghim trng nh hin nay th nhng hu qu ko theo n qu tht khng phi l nh.
Vic x rc ba bi nh vy lm cho bu khng kh v ngun nc b nhim trm trng. iu t hi hn l

hu qu ca vic nm xc nhng loi gia cm, sc vt xung sng. V l u, trong s nhng con h nm c
mt vi con b H5N1 nu ngi dn chng may s dng phi ngun nc nay, hay sng gn nhng bi rc s rt
d mc cc bnh v ng rut, bnh ngoi da, bnh au mt ht. Gn y nc ta c nhiu ngi t vong v
b tiu chy cp do nhim khun t t nc b nhim. Nguy him hn l dch cm H5N1 tr thnh dch
cm H7N9 dch ny c th gy cht ngi. l nhn v mt nh hng n sc khe ca ngi dn cn v
vn kinh t m ni, th ngnh chu nh hng nhiu nht l ngnh nui trng thy sn. Do mi trng sinh
thi b nhim, c tm cht nhiu hoc b bnh tc hi nghim trng n sn lng, kinh t ngi dn v tn
km nhiu tin bc trong vic ci to li mi trng. X rc ba bi khng ch nh hng n mi trng, m
cn lm cho ti nguyn thin nhin b cn kit. Tuy vic h lm ch l mt phn nh nhng trong x hi ny cn
v s ngi, nu ai cng ngh nh h th tri t ny s c ngy phi dit vong.
Vy chng ta phi lm g mi trng c ci thin hn, trong xanh hn. Vic u tin l mi chng ta
cn phi bit t gic bo v mi trng bng cch: b rc ng ni quy nh, tch cc trng cy xanh, lm sch
mi trng. Bn cnh chng ta cng phi tuyn truyn cho mi ngi cng tham gia, hc tp v ra nhng
bin php thit thc nht bo v mi trng. Chng ta cn c th t chng cc phong tro ma h xanh,
lm rc b bin, dn dp ng ph trng hc, cc gio vin c th t chc cc cuc thi v vi ch
Hy cng nhau bo v mi trng xanh sch p. Ngoi ra, Nh nc cng cn tht cht cng tc qun l
vic x rc, ban hnh nhng quy dnh c tnh php l v vn ny da trn thc t t c hiu qu tt
nht.
Nhng hnh vi x rc ba bi l nhng hnh vi v thc. V ci gi phi tr cho s v thc l v
cng to ln, m ngi gnh chu khng ai khc li l chnh chng ta. Vi li tnh trng nhim mi trng
nc ta tuy c nghim trng nhng vn cn c th ci thin c. V vy, hy cu ly tri t, cu ly mi
trng v cu ly cuc sng ca chnh mnh bng cch cng nhau gp sc, chung tay bo v mi trng. V
cng nhau ni rng V mt tng lai xanh - sch - p v v mt cuc sng tt p m chng ta hy bo v mi
trng ny!

1. K nng lm bi ngh lun v mt t tng, o l Bc 1: Tm hiu Xc nh ba yu cu: + Yu cu v

ni dung: Vn cn ngh lun l g? (L tng (l sng); Cch sng; Hot ng sng; Mi quan h trong cuc
i gia con ngi vi con ngi (cha con, v chng, anh em v nhng ngi thn thuc khc). ngoi x hi
c cc quan h: tnh lng ngha xm, thy tr, bn b) ? C bao nhiu cn trin khai? Mi quan h gia cc
nh th no? + Yu cu v phng php: Cc thao tc ngh lun chnh cn s dng ? (gii thch, chng minh,
bnh lun). + Yu cu v phm vi dn chng: trong vn hc, trong i sng thc tin (ch yu l i sng
thc tin). Bc 2: Lp dn * M bi:
Gii thiu t tng, o l cn ngh lun. * Thn bi: Cn trnh
by cc chnh sau: - Gii thch t tng, o l cn bn lun: L gii t ng, in tch, khi nim, i vo ngha
en, ngha bng, ngha hp, ngha m rng, i vo nhng cch ni t nh bng by hiu c n ni n
chn lun c a ra nhm xc lp mtcch hiu ng n, su sc c tnh bin chng nhm chng trnh
cch hiu sai, hiu khng y , khng ht . Bc kt thc ca thao tc gii thch l rt ra c ngha ca
lun . - Phn tch, chng minh vn bng nhng dn chng c th + Lm sng t chn l bng cc dn
chng v l l. + Tm hiu iu cn phi chng minh , khng nhng ch bn thn mnh hiu, m cn phi lm
cho ngi khc thng nht, ng tnh vi mnh cch hiu ng nht + La chn dn chng. T thc t cuc
sng rng ln, t liu lch s rt phong ph, ta phi tm & la chn t trong nhng dn chng xc ng nht,
tiu biu, ton din nht (nn ch cn vi ba ci lm sng t iu cn CM). Dn chng phi tht st vi iu
ang mun lm sng t v km theo dn chng phi c l l phn tch - ch ra nhng nt, nhng im ta cn lm

ni bt trong cc dn chng kia. dn chng v l l c sc thuyt phc cao, ta phi sp xp chng thnh 1 h
thng mch lc v cht ch: theo trnh t thi gian, khng gian, t xa n nay, t xa n gn, t ngoi vo
trong hoc ngc li... min sao hp logic. - Bnh lun (bn bc, m rng vn ): phi by t thi , khch
quan v trnh phin din, ta phi xem xt k lun t c thi ng n. - By t thi : c 3 kh
nng. + Hon ton nht tr. + Ch nht tr 1 phn (c gii hn, c iu kin). + Khng chp nhn (bc b). - Sau
, ta bnh lun - m rng li bn vn c nhn nhn su hn, ton din hn, trit hn. * Kt bi: Lin h thc t bn thn. - Rt ra bi hc cho bn thn bi hc nhn thc v hnh ng. Bc 3: Tin hnh vit
bi vn - Trin khai bi vit theo h thng lun im, lun c, lun chng xy dng (theo dn ) - Mt bi
ngh lun x hi thng c yu cu v s lng cu ch nn cn phn phi lng thi gian lm bi sao cho ph
hp, trnh vit di dng, sa vo k l, gii thch vn khng cn thit. Trn c s dn , cn luyn cch vit v
trnh by sao cho ngn gn, mch lc, d hiu v c tnh thuyt phc cao. Bc 4: c li v sa cha hon
chnh bi vit 2. Hng dn luyn tp lm bi ngh lun v t tng o l s 1:
Anh (ch) hy cho bit
kin ca mnh v cu ngn ng: ng sng theo iu ta c mun. Hy sng theo iu ta c th . (Bi vit
khong 600 t). Phn tch - Yu cu v ni dung: con ngi cn chn cch sng thc t, ph hp vi kh
nng ca mnh, khng ri vo vin vng. - Yu cu v thao tc lp lun: gii thch, chng minh, bnh lun. Yu cu v phm vi t liu: i sng x hi. Lp dn a. M bi: Gii thiu cu ngn ng: ng sng theo
iu ta c mun. Hy sng theo iu ta c th . b. Thn bi: * Gii thch:
- iu ta c
mun l nhng kht vng, c m ca con ngi.
- iu ta c th l nhng g nm trong kh nng
ca bn thn.
- ngha ca cu ngn ng: Con ngi cn chn cch sng thc t, ph hp vi kh nng
ca mnh, khng ri vo vin vng. * Phn tch, chng minh: - Cu ni nu ra mt quan nim sng tch cc
em li nim vui, nim tin cho con ngi. - Nu c mun qu cao xa, khng ph hp vi kh nng ca bn
thn th vic lm khng c kt qu. T , con ngi s chn nn, mt nim tin vo cuc sng. - Sng theo
nhng iu lm c trong kh nng ca mnh th cng vic c kt qu. V vy, con ngi s c nim tin, pht
huy nng lc ng gp cho x hi. (a dn chng chng minh). * Bnh lun (bn bc, m rng vn ): Khng nh cu ni hon ton ng. - Nu ngha ca cu ni. + c m c vai tr quan trng trong i sng
con ngi.
+ M c, kht vng to ng lc cho con ngi phn u vn ln trong hc tp v lao
ng.
+ Sng khng c m c, lun va lng vi thc ti th cuc sng tr nn tr tr. => cu ngn
ng: L bi hc cho con ngi trong cch chn cch sng:bit c m nhng cn thc t, ph hp vi kh nng
ca mnh, khng ri vo vin vng. c. Kt bi: - Lin h bn thn, rt ra bi hc nhn thc, hnh ng: Sng
tch cc, phi c c m cao p v c m phi ph hp vi nng lc ca bn thn. s 2:
Suy ngh
ca anh (ch) v quan im ca uripides: Duy ch c gia nh, ngi ta mi tm c chn nng thn
chng li nhng tai ng ca s phn.
Phn tch - Yu cu v ni dung: Bn v cu ni ca
uripides: cao vai tr, tm quan trng ca gia nh i vi mi con ngi trong cuc sng. - Yu cu v thao
tc lp lun: gii thch, chng minh, bnh lun. - Yu cu v phm vi t liu: i sng x hi. Lp dn a. M
bi: Gii thiu cu ca uripides: Duy ch c gia nh, ngi ta mi tm c chn nng thn chng li
nhng tai ng ca s phn.
b. Thn bi: * Gii thch cu ni - Gia nh: t m ca
mi con ngi, ni mi con ngi c sinh ra, c nui dng v ln ln; Chn nng thn: ni che ch
tin cy, ch da vng chc. - Tai ng ca s phn: nhng bt hnh, ri ro gp phi trong cuc i; Duy ch
c ...mi... : nhn mnh tnh duy nht. --> Cu ni khng nh gi tr, tm quan trng ca gia nh vi mi
ngi: l ch da, im ta duy nht chng li nhng bt hnh, ri ro gp phi trn ng i. * Phn tch,
chng minh
- Cu ni c ngha su sc, l li nhc nh thm tha v ngha, gi tr to ln ca gia nh
i vi mi ngi. Bi v:
+ Gia nh l ci ni hnh phc ca mi ngi. Ni ta c nui dng,
ch che, bao bc, c n nhn tnh yu thng thing ling v b bn ca nhng ngi thn, nhng ngi
rut tht.
+ Truyn thng, li sng v s gio dc ca gia nh l mi trng hnh thnh nhn cch, phm
cht cho mi con ngi - nhng hnh trang cn thit khi i mt vi th thch trn ng i; Gia nh cn l

nn tng, l b phng cho mi con ngi n vi nhng thnh cng sau ny (iu kin kinh t, mi quan h x
hi... ca gia nh ). + Gia nh cn l hu phng, l ch da tinh thn vng chc: nng khi chng ta vp
ng, tip thm sc mnh khi chng ta gp kh khn, tr ngi, an i, chia s khi chng ta au bun (d/c) - Gia
nh khng ch c ngha to ln i vi cuc i mi ngi m cn c vai tr quan trng gp phn to nn s
pht trin ca x hi (gia nh l t bo ca x hi) * Bnh lun (bn bc, m rng vn ): - Cu ni ng;
ngha ca cu ni: Nhc nh con ngi cn bit qu trng gia nh. Ph phn nhng ngi khng bit yu qu,
trn trng gi tr ca gia nh (sng th , v cm, khng quan tm n nhng ngi thn, ch p ln nhng
gi tr truyn thng ca gia nh...). - kin ca uripides tuyt i ha vai tr ca gia nh i vi mi
ngi, song trong thc t:
+ Ngoi gia nh, mi ngi cn c nhng im ta khc vt qua nhng
kh khn, th thch nh: bn b, ng ch, ng i, ng nghip...
+ Nhng ngi khng c c im
ta gia nh vng chc vn bit vn ln, trng thnh, tr thnh ngi c ch. c. Kt bi: - Yu qu, trn trng
gia nh, nhn thc c vai tr, ngha ca gia nh i vi mi ngi v x hi. - Bng nhng vic lm c
th gp phn xy dng gia nh ca mnh hnh phc, bn vng, giu mnh; vn ng nhng ngi xung quanh
cng chung tay xy dng gia nh v mt x hi tt p. s 3:
C ba cch t lm giu mnh: mm
ci, cho i v tha th (Theo: Ht ging tm hn - NXB Tng hp TP HCM, 2008). Nhng suy ngm ca
anh /ch v quan nim trn. Phn tch - Yu cu v ni dung: tm hn con ngi s tr nn trong sng, giu
p hn nu bit lc quan, s chia v lng vi mi ngi. - Yu cu v thao tc lp lun: gii thch, chng
minh, bnh lun. - Yu cu v phm vi t liu: i sng x hi. Lp dn a. M bi: Gii thiu cu ni: C ba
cch t lm giu mnh: mm ci, cho i v tha th. b. Thn bi: * Gii thch cu ni: - T lm giu mnh:
t nui dng v bi p tm hn mnh
Mm ci: biu hin ca nim vui, s lc quan, yu i
Cho i: l bit quan tm, chia s vi mi ngi
Tha th: l s bao dung, lng vi li lm ca ngi
khc - c cu: Tm hn con ngi s tr nn trong sng, giu p hn nu bit lc quan, s chia v lng
vi mi ngi. * Phn tch, chng minh: - Lc quan, yu i gip con ngi c sc mnh vt ln nhng
kh khn, th thch trong cuc sng, c nim tin v bn thn v hng n mt kht vng sng tt p (dn
chng, phn tch). - Bit quan tm, chia s, con ngi chin thng s v cm, ch k sng giu trch
nhim v yu thng hn (dn chng, phn tch). - Bit bao dung, lng, con ngi s trt b au kh v
th hn sng thanh thn hn v mang li nim vui cho mi ngi (dn chng, phn tch). - Ngoi s lc
quan, s chia, lng con ngi cn c th bi p, v nui dng tm hn mnh bng nhng ng x tt p
khc (dn chng, phn tch). * Bnh lun (bn bc, m rng vn ): - Cu ni ng. S giu c v tm hn c
ngha quyt nh s hon thin nhn cch ca mi ngi. - Cn c thc gn gi v bi p i sng tinh
thn, tnh cm ca bn thn khng b xi mn v chai sn bi mt tri ca cuc sng hin i. - lm c
iu , phi bt u t nhng thi sng tch cc, c ngha vi mnh v mi ngi. => ngha ca cu
ni: Cu ni c tc dng gi m, nhc nh mi ngi phi lun ch hon thin bn thn c. Kt bi: Lin h
thc t bn thn v thc tu dng, hnh ng: Phi bit nui dng v bi p tm hn mnh tm hn tr
nn trong sng, giu p hn bng s lc quan, s chia v lng vi mi ngi.... s 4:
Suy ngh ca
anh (ch) v quan nim sng sau y ca Ra-bin-ra-nt Ta-go: Ci i hn ln hn ti ni au thng V i
hi ti p li bng li ca ting ht. Phn tch - Yu cu v ni dung: bn v thi sng, cch sng i
mt vi ni au thng. - Yu cu v thao tc lp lun: gii thch, chng minh, bnh lun. - Yu cu v phm
vi t liu: i sng x hi. Lp dn a. M bi: Gii thiu quan nim sng ca Ra-bin-ra-nt Ta-go: Ci i
hn ln hn ti ni au thng V i hi ti p li bng li ca ting ht. b. Thn bi: * Gii thch cu ni Cuc i khng phi ch c hoa hng, thm nhung, nh sng n cn c nhng vc su, bng ti. Cho nn, trong
cuc sng, mi ngi u phi i mt vi ni au thng m ci i em n cho tm hn, tri tim mnh;
c th l s tht vng, ni bun thng,... Cuc sng mang n cho ta rt nhiu p lc: cng vic, s nghip,
gia nh, mi quan h ng nghip, h hng,... i khi cuc sng tr nn khng chu ng ni.
- Mun
sng c ngha, ta phi p li nhng ni au thng m i em n bng li ca ting ht tc l phi c

thi sng lc quan; yu i, sng bng c tri tim, tm lng. --> Trc nhng au bun, bt hnh m cuc
i mang li, ta cn sng lc quan, yu i, sng chn thnh v ht mnh s sng thm ngha, p ti. *
Phn tch, chng minh: L gii v sao ci i hn ln hn ta ni au thng m ta phi p li bng li ca
ting ht? - Nu con ngi nhanh chng gc ng trc nhng ni au thng th con ngi s khng tn ti
c, khng th sng mt cch c ngha; khi ta ch nh mt k hn nht, yu ui, b ng, bung xui
trn dng i v tt yu b hu dit. (dn chng chng minh) - Khi ta p li bng li ca ting ht, ta s c
t tin, ch, ngh lc vt qua sng gi cuc i, bi tinh thn lc quan, tnh yu cuc sng l nhng
nng lng tinh thn v gi, c sc mnh diu k gip con ngi thot khi nhng b tc, khng hong trong
cuc sng. (dn chng chng minh) * Bnh lun (bn bc, m rng vn ): - y l mt quan nim sng tch
cc, mt thi sng khe khon, mt cch sng ng n em li cho chng ta nhiu bi hc su sc. - Ph
phn nhng ngi bi quan, yu ui, thiu bn lnh nhanh chng b sng gi cuc i qut ng, khng th
ng dy sau tht bi, au kh. - Sng lc quan song khng nn huyn hoc, o tng. => ngha ca cu ni:
Cu ni c tc dng nhc nh mi ngi cn c thi sng, cch sng tch cc khi i mt vi ni au
thng. c. Kt bi: Lin h bn thn, rt ra bi hc.
-----------Xem thm: n tp thi tt nghip THPT: Ngh lun v mt t tng o l, http://vietbao.vn/Tuyen-sinh/On-tapthi-tot-nghiep-THPT-Nghi-luan-ve-mot-tu-tuong-dao-li/2147516399/348/
Tin nhanh Vit Nam ra th gii vietbao.vn