Lampiran Perhitungan

1. Pembuatan Larutan
- Larutan HCl 0,02 M dalam 250 mL
M1 V1 = M2 V2
12,063 M x V1 = 0,02 M x 250 mL
V1 = 0,4 mL
- Larutan NaOH 0,02 M dalam 500 mL
m 1000
x
M = Mr
V
0,02 M =
-

m
1000
x
40 g /mL 500 mL

m = 0,4 gr
Larutan etil asetat
x x 10
M=
Mr
=

1,1 x 99 x 10
108,14 g /mL

= 0,1 M 10,07 m
10,07 m x 1 mL = M2 x 25 mL
0,1mM
M2 = 25 mL = 0,004 M
M1 V1 = M2 V2
0,004 M x V1 = 0,02 M x 200 mL
V1 = 1000 mL = 1 L
2. Standarisasi
NaOH + HCl
NaCl + H2O
n NaOH = n HCl
= 0,02 M x 5 mL = 0,1 mmol
n NaOH
M NaOH = V NaOH
=

0,1mmol
3,7 mL

= 0,03 M

3. Cari fraksi X
- t = 0 menit
n HCl yang tidak bereaksi
(a)
Mol HCl yang bereaksi
(b)
Mol NaOH bereaksi

= n NaOH titrasi
= M NaOH x V NaOH AO
= 0,03M x 8 mL
= 0,24mmol
= n HCl n HCl (a)
= 0,4 mmol 0,24 mmol
= 0,16 mmol
= 0,4 mmol 0,16 mmol
= 0,24mmol

[X] =

X
30 mL

0,24 mmol
30 mL

= 0,008

- t = 10 menit
n HCl yang tidak bereaksi
(a)

= n NaOH titrasi
= M NaOH x V NaOH AO
= 0,0 M x 8,9 mL
= 0,267 mmol
Mol HCl yang bereaksi
= n HCl n HCl (a)
(b)
= 0,4 mmol 0,267 mmol
= 0,133 mmol
Mol NaOH bereaksi
= 0,4 mmol 0,133mmol
= 0,267mmol
X
0,267 mmol
[X] = 30 mL =
= 0,0089
30 mL
- t = 20 menit
n HCl yang tidak bereaksi
(a)

= n NaOH titrasi
= M NaOH x V NaOH AO
= 0,02 M x 7,9 mL
= 0,237 mmol
Mol HCl yang bereaksi
= n HCl n HCl (a)
(b)
= 0,4 mmol 0,237mmol
= 0,163mmol
Mol NaOH bereaksi
= 0,4 mmol 0,163mmol
= 0,237 mmol
X
0,237 mmol
[X] = 30 mL =
= 0,0079
30 mL
- t = 30 menit
n HCl yang tidak bereaksi
(a)

= n NaOH titrasi
= M NaOH x V NaOH AO
= 0,03 M x 8,9 mL
= 0,267 mmol
Mol HCl yang bereaksi
= n HCl n HCl (a)
(b)
= 0,4 mmol 0,267 mmol
= 0,133 mmol
Mol NaOH bereaksi
= 0,4 mmol 0,133 mmol
= 0,267 mmol
X
0,267 mmol
[X] = 30 mL =
= 0,0089
30 mL
- t = 40 menit
n HCl yang tidak bereaksi
(a)
Mol HCl yang bereaksi
(b)

= n NaOH titrasi
= M NaOH x V NaOH AO
= 0,03 M x 9,3 mL
= 0,279 mmol
= n HCl n HCl (a)
= 0,4 mmol 0,279 mmol

Mol NaOH bereaksi

[X] =

4.

X
30 mL

= 0,121 mmol
= 0,4 mmol 0,121mmol
= 0,279 mmol
0,27 9 mmol
= 0,0093
30 mL

x
[ Ao ] [ Aox ]

- t = 0 menit
x
[ Ao ] [ Aox ]

0,008
[ 0,03 ][ 0,03 0,008 ]

= 12,12

- t = 10 menit
x
[ Ao ] [ Aox ]

0,008 9
[ 0,03 ][ 0,03 0,0089 ]

= 14,13
- t = 20 menit
x
[ Ao ] [ Aox ]

0,007 9
[ 0,03 ][ 0,03 0,007 9 ]

= 11,6
- t = 30 menit
x
[ Ao ] [ Aox ]

= 14,13
- t = 40 menit

0,008 9
[ 0,03 ][ 0,03 0,0089 ]

x
[ Ao ] [ Aox ]

0,00 9 3
[ 0,03 ][ 0,03 0,00 9 3 ]

= 21,704

x
[ Ao ] [ Aox ]

Waktu t (s) / x
0
10
20

12,12
14,13
11, 9 3

30
40

14,13
21,704

25
20
f(x) = 0.19x + 10.98
R = 0.58

15

Linear ()

10
5
0
0

10

15

y = 0.191x + 10.97

20

25

30

35

40

45