MADENCLK, MART-HAZRAN, 1982, CLT:XXI, No: 1-2

Bantl Konveyr Nakliyat

Sistemlerinin Ekonomik ve
Teknik Olarak Karlatrlmas

The Economical and Technical

Comparision of the Belt Conveyor
Transportation Systems

Adnan KONUK*
ZET_
Yeralt ve ak iletme madenciliinde cevher, kmr ve pasaj nakli giderleri, toplam
iletme dnemi giderlerinin nemli bir ksmn oluturmaktadr. Bu nedenle,
seeceK
olan sistem verimli, ucuz, gvenilebilir ve iletme (iilik, enerji ve bakm-onarm)
giderleri dk olmaldr. Uzun mesafelere byk kapasitelerle kesiksiz olarak malzeme
nakledebilen bantl konveyr nakliyat sistemlerinin, bu zellikleri tad saptanmtr.
Bu yazda, ana nakliye hatlarnda kullanlan klsik bantl, elik kord bandl ve halatl
bantl konveyrler ksaca tantlmakta; ilk yatrm, malzeme tketimi ve bakm-onarm,
iilik enerji giderleri gibi ekonomik karlatrmalarla birlikte ekleme, grlt ve toz.
oluumu, bantlarn tekneleebilme yetenekleri ve uzama oranlar gibi teknik faktrler
analiz edilerek karlatrlmaktadr.

ABSTRACT

The transportation costs of ore, coal and waste, both in underground and open pit
mining, takes an important part of operating costs. Therefore, the transportation system
that is going to be selected should have a low operating cost (i.e. cost of labour, energy
and maintenance), as well as efficiency and reliability. It had been proven that, the belt
conveyors, which can have big capacities and able to transport material continuously to
long distances, have these features.
In this article, the conventional belt, steel cort belt and rope belt conveyors are briefly
described; some technical and economical features of them, such as. initial investment
costs operating costs, labor requirements, abilities to extend, noise and dust
production, are anal i zed and compared.

(*) Maden Y.Mh., Anadolu niversitesi, Mph.-Mim.Fak., Maden Blm, ESKEHR

1. GR
Yeralt ve ak iletme madenciliinde iletme d
nemi giderlerini oluturan nemli etkenlerden biri
de nakliyat giderleridir. retilen cevherlerin tonu
basma iletme'giderleri, genelde ekil: Vde e
idi birimlerine gore verilmi indeks deerler
gibidir. Bu deerler her letmenin kendi artla
rna gre az veya ok deiebilir, fakat nakliye
giderlerinin nemini kavramak asndan nemli
dir. ekM'den de izlenebilecei gibi genel bir
yaklamla, ak iletme madenciliinde nakliye
giderleri toplam giderlerin %30-32'si, yeralt ma
denciliinde ise %9-10'u kadardr.

ekil 1. Yeralt ve ak iletme madenciliinde

i birimlerine gre iletme dnemi gider
leri dalm (1).

ekil 2. Yeralt ve ak^letme madenciliinde

etme dnemi gider unsurlarnn da
lm (1).

Toplam ak iletme giderleri yeralt letme gi

derlerinin %40' kadar olup; bu farkn nedenleri,
yeralt hazrlklar, havalandrma, tahkimat ve tamir-bakm giderlerinin yeralt iletme giderlerini
arttrmasdr. Ak iletmelerde genelde nakli
yatn kamyonlarla yaplmas sonucu, bu yntem
deki nakliye giderleri, yeralt nakliye giderlerinden
daha pahal olmaktadr (% 30).
Yeralt ve ak iletme madenciliinde letme
dnemi giderlerini oluturan iilik, bakm, mal
zeme ve enerji giderleri gibi harcama tiklerinin ge
nel bir karlatrmas da ekI-2'de gsterilmi
tir. zlenecei gibi, yeralt iletme giderlerini en
byk oranda iilik giderleri etkilemektedir. Bu-

nun in, yeralt madenciliinde maliyetlerin azal

tlmas; youn nsan gcyle retimden vazgeil
mesini; hazrlk ve kazda mekanize aralarn, nak
liyatta ucuz, verimli, bakm-onarm ve kontrol
basit aralarn kullanlmasn) gerektirir. Ak i
letme madenlerinde de, sk olarak kullanlan kam
yonlarn yerine (zorunlu olmadka) daha az per
sonel gerektiren, petrole baml olmayan enerji
ile alan, srekli {kesintisiz) nakliye yapabilen,
bakm-onarmlar ve kontrolleri kolay olan, gve
nilir nakliye sisteminin seimi, nakliye giderleri
nin azalmasn salayacaktr.
Son yllarda nakliye maliyetlerinin azaltlmas ala
nnda yaplan almalar ierisinde n plana
kan ve teknoloji olarak da srekli gelitirilen nak
liyat sistemleri "Bantl Konveyrler"dir. Bu ma
kalede de, dnyada popler olan ve gnce) olarak
ekonomiklikleri tartlan bantt konveyr nakli
yat sistemleri ksaca tantlacak ve eitti maliyet
etkenlerine gre analiz edilip karlatrlacaktr.

2. BANTLI KONVEYR
SSTEMLERNN TANITIMI
Bantl konveyr nakliyatnda bant, birka tam
burla gerdirilip srtnme kuvveti yardmyla ha
reket ederek, malzemelerin srekli (kesiksiz)
naklini salayan nakliye aracdr. Bantn hareke
tini salayan srtnme- kuvveti, bir veya birka
motor tarafndan tahrik edilen tamburlar veya birki vin tarafndan ekilen halatlar yardmyla

21

olmak zere iki ekilde salanmaktadr. Malze

meyi nakleden konveyr ban ti, eitli malzemeler
den yaplmakta olup, kullanm mrne gre nak
liye ekonomisine etkisi deiir.
Ana nakliye hatlarnda kullanlan ve ekonomiklik
leri tartlan gncel bantl konveyr sistemleri
bantn zelliine ve tahrik ekline gre e ayrla
bilir:
1 - Klasik-tekstl veya sentetik karkasl-bant kon
veyr 1er i,

2 elik kordlu bant konveyrler,

3 - Halatl bant konveyrleri.
Klasik bant konveyrleri yatay veya eimli olarak
malzemeyi (cevher, kmr, ta) nakleden tekstil
veya sentetik yapl bant, bant asisi zerindeki d
kc ve kuyruk tamburlar arasnda bir donanm
le gerdirilir ve motor veya motor guruplarnn tah
rik ettii tamburlar tarafndan hareket ettirilir
(ekil 3). Tamburiar arasnda gerdirilen bant

eldl-3. Klasik bantl konveyr tesiri elemanlar.

(1) Tahrik tamburu, (2) Bant, (3} Tayc makara,
(4) Dn makaran, (5} Dn tamburu, (6)
Gerdirme arl, (7) Boaltma oluu (8) Ykle
me teknesi, (9) asi iskeleti ayaklan.

22

ekil-4. eitli konveyr bantlar

(a) Klasik dokuma bant enine, kesiti
(b) elik kordlu bant enine kesiti
fc) elik rg kordlu bant bovuna kesiti
() Tekstil veya sentetik dokuma katlan, (2)
st kauuk kaplama, (3) Alt kauuk kapla
ma, (4) eak kord halat, (6) Enlemesine
(zg) elik kord halat, (6) Boylamasna
(atk) elik kord halat.

asi zerindeki tayc ve dn makara gurupla

r tarafndan tanr. Tekstil veya sentetik dokulu
tayc bant karkas, bant arencini arttrmak

amacyla eitli katlardan oluur; ayrca bu kar

kas dokuyu koruyan alt ve st lastik rt tabaka
lar bulunmaktadr (ekil 4a).

23

ek-5., Halatl bant. konveyrii bant, makara

ve halat dzenleri.

elik kordlu bant konveyrterinin nakliye dona

nm, klasik konveybrterin benzeri olup sadece
bant yaps deiiktir. Bantn ortasndaki tekstil
veya sentetik karkas yap yerine, boylamasna ve
ya rgl olarak elik tel halatcklar yerletirilerek
lastikle kaplanmtr (ekil 4b).
Halatl bant konveyr (Cable Belt Conveyor)
sisteminin dier konveyr sistemlerinden far ki i
malzemeyi tayan bantn, tahrik aracna balanmaytp tahrik gerilmesinin etkisinde olmamasdr.
24

Halatl bant konveyrlernde bant, br vin tara

fndan tahrik edilen iki sonsuz elik halat le ta
snr (ekil-5). Halatlar, zel olarak ml edlmi*
tayc bantn her ki kenarndaki yivler iine otu
rarak bant hareket ettirir. Halatlar bant boyunca
bityal yatakt makaralar tarafndan tanarak,
konveyr bandaki tahrik niteslndeki koepe
srtiinhel kasnaklar ile vin yardmyla tahrik
edilirler ve tahrik niteleri yaknnda iki yatay
makara tarafndan banttan ayrlarak gerilme bogisine giderler. (2)

3. EKONOMK VE TAHRK
KARILATIRMALAR

3.2. Malzeme Tketimi ve Bakm-Onanm

Bantl konveyrlerin ekonomiklii hakknda karar

vermeden nce ilk yatrm ve iletme dnemi
(amortisman ve faizler, iilik, enerji, bakm-onarm ve malzeme) giderlerinin ayrntl olarak etUd
edilmesi gerekir. Bununla birlikte, bu konuda ya
ynlanm rapor ve yazlar sistem seimini hz
landrabilir veya ekonomiklik hakknda n bilgi
ler verebilir. Konveyr sisteminin yaps, tayc
bantn dayanm ve kullanm mr, nakliye uzakl
boyunca tesis edilen bantt konveyr kademele
rinin says gerek ilk yatrm gerekse iletme d
nemi giderleri asndan nemlidir.
Alt blmlerde yaplacak olan bantl konveyr
sistemlerinin ekonomik karlatrlmas lk yat
rm, malzeme, ilik ve enerji giderleri esasna
gre yaplacaktr. Daha sonra, ekleme ve ayarlama
kolayl, grlt ve toz oluumu, tekneleebilme yetenekleri gibi baz teknik karlatrmalar da
yaplacaktr.

Konveyr bantlarnn kullanlabilirlii (dayanm

mrnn uzun, bakm-onarm giderlerinin az ot*
mas) servis artlar ile ilikili olmakla birlikte,
esas olarak bant kalitesine ve konveyr sisteminin
tahrik ekline baldr. Bantn ypranmas ve
hatal kullanm nedeniyle eskimesi, konveyr
tesisinin iletme mr sresince srekli bakmn
gerektirir. Belirli bir sre sonra da deitirilmesi
gerekir.
Tekstil veya sentetik dokulu klasik bant kullanlan
konveyrlerde, eskiyen ve ypranan bant ile ma
karalarn deiimi, malzeme tketimi giderleri a
sndan nemli bir deer tutar. Tekstil ve sentetik
dokuma karkasl bantlarn ortalama mr 4-5
yl olduundan, her yl toplam bant uzunluunun
%10-12,5'uunun deitirilmesi gerekir. Makarala
rn mr se. 10 yl dolaynda olduundan, ylda
% 5'inm deitirilmesi gerekir (7).Tayc makara
aralklar 1-3 m arasdr.
elik kordlu ve elik orgu kordlu bantlarda teks
til veya sentetik dokuma karkas yerine, direnci
daha fazla ve d etmenlerden (rme, korozyon,
darbe vs.) daha az etkilenen, boylamasna veya
hem boylamasna hem enlemesine belirli aralklar
la dizilmi elik telli hatatklar kullanldndan,
kullanm mrleri yaklak iki kat artarak 10 yl
kadar olmutur. Bu bantlarn yllk deiim oran
lar se %"5'dir. elik kordlu ve elik rg kordlu
bant konveyrierinde kullanlan makaralarn yap
lar da klasik bantllannkinin ayndr. Fakat kla
sik bantllarda st-tayc makara aralklar (sark
ma olmamas iin) 1-3 m aras deiirken, elik
kordlularda 2-6 m aras olmutur. Bu nedenle, e
lik kordlu bantlarn makara saylar azaldndan,
malzeme tketimi ve bakm-onarm giderlerinden
yaklak yaryarya tasarruf salanabilir. (5), (6),

3.1. lk Yatnn Giderleri

Br bantl konveyr tesisinin toplam ilk yatrm
giderlerinin nemli bir ksmn tayc bant ya
trm oluturur. Seilen bantn yatrm giderleri,
konveyr tesisinin toplam yatrmnn %30-40'
kadar olabilir. Tesis edilecek tek tahrikli kademe
uzunluu, bantn yapsna gre deiir. Klasiktekstil bantlar ile bir kademede 1 km'ye, sentetik
dokulu bantlar ile 2 km'ye* elik kordlu bantlar
ile 4 km'ye, halatl bantlarile 16 km'ye kadar tek
kademede nakliye yaplabilir. (3), (4) Nakliye
uzaklnn minimum kademede tesis edilmesi se
tahrik istasyonu, tambur dzenekleri ve gerdirme
donanmlarnn saysn azaltacandan, byk nak
liye uzaklklarnda toplam ilk yatrm azalr.
ngiltere'de National Coal Board bnyesinde ayn
kapasite ve nakliye uzaklklarnda eit artlarda
yaplan bir lk yatrm giderleri karlatrmasnda
elik kordlu bant konveyrlerinin klasik-dokuma
bantllardan %20, elik kordlularm da halatl bant
llardan yaklak % 20 daha pahal olduu saptan
mtr (5),Trkye'de retimine balanan yeni tr
elik rgl kord bantlarn se (sadece bantn),
klasik-dokuma bantlardan %15-20 pahal olduu
ileri srlmektedir (6).elik kordlu, elik rg
kordlu ve halatt bantlarn klasik-dokuma bantlar
dan pahal olmalarna karlk dayanm mrleri
nin yaklak iki kat artm olmas (klasik bantla
rn dayanm mr ortalama 4-5 yl, dierlerinin
10 yl), bu fazla ilk yatrm giderlerini dengelemek
te; hatta daha sonraki blmlerde de anlatlaca
gibi, iletme dnemi giderlerini azalttklarndan
uzun mrl nakliye sistemlerinde daha ekonomik
olmalarn salamaktadr.

Giderleri

(7)
Halatl bant konveyrierinde tayc bant tah
rik aracna dorudan balanmadndan, yani tah
rik gerilmesi etkisi altnda olmadndan, dier
konveyr bantlarna oranla daha az ypranr. Bu
nun iin, 7-10 cm aralklarla enlemesine yerle
tirilmi yay eliinden tellerle takviye edilmi do
kuma karkasl lastik bantlar kullanlr. Bu bant
larn mr de ortalama 10 yldr, ve yllk deiim
oranlar %5'dir. Bant tayarak hareket ettiren tah
rik halatlarnn mr ise ortalama 2 yl olduun
dan, ylda % 25'inin deimesi gerekir. Halatlar
tayan poliretan astarl makaralarn rulmamV
demirdkm gbek ksmlarnn mr 10 yl,
deiim oranlar % S; poliretan astar ksmlar
nn mr 1,5 yl, deiim oranlan ylda % 35'
dir. Makara aralklar ise 3 m le 15 m arasndadr.
Halat mrn uzatmak amacyla kullanlan poli
retan astarl makaralarn deiim oranlarnn art
m olmasna karn, makara aralklarnn dier
25

klasik konveyr sistemlerine gre yaklak 3-5

kat arttrlabilinmes'r nedeniyle makara saylarnn
3-5 kat azalma, halatl bant konveyrlerinin di
erlerine gre fazlalk halat ve makara astar de
iim giderlerini dengeleyebilmektedir. (7), (8),
(9).
3.3 ilik Giderleri
Bantl konveyr tesislerinin tmnde tahrik is
tasyonlarnda ve transfer noktalarnda en az birer
ii bulundurulur. Bakm-onarm m de, konve
yr sistemim ve nakliye uzaklna gre bakm
ekipleri ve nezaretiler olmaldr.
Bantl konveyr tesislerinin letme giderlerinin
nemli bir ksmn (%25'den %50'ye deiebilen)
ilik giderleri oluturduundan, ii gereksini
mini azaltc dzenlemelere (transfer noktalarnn
ve tahrik stasyonlarnn azaltlmasna, otomatik
kontrol sistemi kurulmasna) gidilmesine gerek
vardr. Bantl konveyrler uzun mesafelere ta
mada ne kadar az kademeli kurulursa, fazlalk tah
rik istasyonlar ye transfer noktalar ortadan kal
kacandan, o kadar az iiye gereksinim olur.
lk yatrm giderleri btmtinde de anlatld gi
bi, halatl bant konveyrlertyle ekonomik olarak
16 km'ye, elik kord lu bantlarla 4 km'ye, sentetik
dokuma klasik bantlarla 2 km'ye, tekstil dokuma
bantlarla 1 km'ye kadar tek kademede nakliyat
yaplabilmektedir. Anlalaca gibi, ii gereksi
nimi ynnden en ekonomik sistem halatl bant
lardr. En fazla ii se klasik tekstij dokuma bant
lar in gerekmektedir.
Almanya'nn Rheinbraun madeninde yaplan bir
etilde gre tekstil dokuma1 bantn metrekaresi iin
ylda ortalama 2,57 saat, elik kordlu bantlar
iin 0,54 saat bakm almas yaplmaktadr.
( 10) ngiltere'nin NCB madenlerinde yaplan
bir etde gre ise 1000 yd (914,4 m) uzunluktu
klasik bant konveyrlerinde haftada ortalama 10,8
vardiye, halatt bantllarda ise 1,2 vardyaJtk ola
an bakm yaplmaktadr. (7)
Bant bakm iilii asndan halatl bantllar kla
sik bantllara gre en avantajl sistem gibi grl
mekle birlikte, makara, halat ve dier donanm
larnn youn bakm (sk sk makara ve halat de- '
istirmeleri v.s) iiliine gereksinim gstermeleri
nedeniyle bu avantaj ortadan kalkmaktadr. e
lik kordlu bantlarn da ani yklenmelerde boyla
masna byk oranlarda yrtlmas (T.K.I Afsin-ELblstan ve Seyltmer Linyit letmelerinde bu tr
olaylar meydana gelmitir),, program d ilave
bakm iilikleri gerektirdiinden, klasik bantl
lara gre bakm iilii avantaj dndrcdr.
Fakat dikkatli ykleme ve kullanm artlarnda kla
sik bantllara gre stn olduklar muhakkaktr:
Ayrca, son teknolojik almalarla bant kapla
masnn direnci arttrlarak, darbe ve hasarlardan
daha az etkilenmesi salanarak yrtlmalar nlenebilmektedir (12).elik rgl kord bantlar, boy
lamasna elik tellere ilaveten enlemesine elik
tellerle de rld in, yrtlma problemleri yok26

tur ve bakm iilii asndan dier konveyr

bantlarndan daha stndrler.
3.4. Enerji Giderleri
Enerji tketimini esas olarak etkileyen nakliye ka
pasitesi, uzaklk, eim ve hz gibi faktrle her
sistem iin de eit kabul- edilerek, karlatrma,
hareketli paralarn arl ve srtnme direnle
rine gre yaplacaktr.
Halatt bant konveyrlerinde, makaralarn banta
olan srtnme etkisi ve bantn makara aralklarn
da sarkarak makaralara arpmas ortadan kalk
tndan, tahrik halatlarn tayan makaralarn
aralklar (3-15 m kadar) arttndan, klasik bantl
konveyrlere gre % 3040 orannda daha az ener
ji tketilmektedir (8).
elik kordlu hamlarn arlnn ve makara say
larnn halatl bantlara nazaran fazlalamas nede
niyle hareketli paralarn arl ve srtnme di
renci artmakta, enerji gereksinimleri 9620-25 ora'
nnda fazlalamaktadr (5) elik kordlu bantlar
da yksek gerilme kuvvetlerinin klasik bantlara
nazaran, nce ve birim arl az olan elik kordlarla tanmas nedeniyle, klasik bantlara gre
enerji gereksinimleri daha az olmaktadr.
3.5. Bantlarn Eklenme Kolayl
Ek yerleri, bantlarn kopma gerilme direncini ve
salamln azaltt iin nemlidir. Kt bir ek
leme le istenmeyen bant kopma olaylar meyda
na gelebilir ve nakliye gereksiz yere aksayabilr.
zellikle yksek kapasite ve uzun kompleks tesis
lerde bantn hareketi ve gerdirilmesi iin yksek
gerilme kuvveti gerekmektedir.
ok katl klasik dokuma bantlarda ve elik kord
lu bantlarda yksek gerilmeli (scak vulkanizasyonla yaplan)' % 76-90 randmanl bir ekleme 1
vardiyadan az olmayan bir srede yaplabilmek
tedir. elik rgl kord bantlarda, kord yap tek
katl olduundan ekleme esnasnda klasik katlar
daki gibi katlar aa karma veya elik kordlularda olduu gibi tel halatlarn teker teker ayrl
mas problemleri olmadndan, ekleme kolay ol
makta ve ksa srede (1,5-2 saat) tamamlanab l
mektedir. (6>
Halatl bant konveyrlerinde banta tahrik geril
mesi uygulanmadndan, dk gerilmeli (meka
nik veya souk vulkanizasyontu) eklemeler yapla
bilmekte ve bu ilemler uygun koullarda 1 saat
gibi ksa srede tamamlanabllmektedir.

3.6. Grlt ve Toz Oluumu

Band konveyrierde grlt kaynaklar genellik
le tayc ve dn makara guruplar ile tahrik
nitelerinin kard seslerdir. Makara ve tahrik
nitesi saylarnn az olmas, grltnn azalmasn
salar. Bu esasa gre se en iyi sistem halatl bant.

kincisi elik konttu bant konveyrlerldir. En

fazla grlty ise klasik bantl konveyrler yapar.
Bant titreimleri, ykleme, boaltma ve aktarma
lar toz oluumu kaynaklardr. Hatatl sistemde
bant, makaralar zerinden geirilmediinden titre
im az otur ve de toz oluumu az olur. Ayrca,
uzun mesafelere tek kademede nakliye yapabildik
lerinden transfer noktalarnn azatmas, toz oluu
munun azalmasnda etkilidir. Toz oluumu asn
dan ikinci avantajl sistem elik kord bantllardr.
3.7. Bantlarn Tekneteebilme Yetenekleri
Klasik dokuma, etik kordtu ve elik rgl bant
lar enlemesine fleksibil olduklarndan yi bir ekil
de tekneleerek (oluklasarak), eimli makaralar
zerine tamamen oturur ve byk kapasiteli
tamalarda kullanlabilirler. HalatU bantlarda ise,
yaplarndaki enlemesine yerletirilmi takviye
elik ubuklar ve yanlardan halat te tahrik nede
niyle dier sistemlere gre iyi bir tekneleme el
de edilememektedir.
3.8. Bant Uzamalar ve Gerdirme
tsanttar yaplarna gre, belirli bir sre kullanldk
tan sonra az veya ok uzarlar ve makara aralkla
rndan sarkarlar. Gerdirme zayflad iin de
bantn tahriki gleir. Bunu ortadan kaldrmak
iin, konveyr bantlar belirli srelerde uzama
miktarna gre gerdirilirler.
elik kord karkast bantlarn uzama orannn %
1-2, klasik pamuk dokumahlarn % 3-7 ve sentetik
lerin % 11-28 olduu gz nne alnrsa elik
kordlular en az uzama yapan bantlardr. Sentetik
bantlarn se tek bana kufiamlmaiar iyi sonular
vermez, tekstil bantlarla birlikte kullanl rlarsa uza
ma oranlar der ve gerdirmeleri basitleir. (11 )
Halatt bantlarn karkas ksmlar yay eliinden
ubuklar ve sentetik dokumadan meydana geldi
inden, boylamasna yzde uzama orannn elik
kordlulardan biraz fazla, sentetik dokululardan
biraz az olaca sylenebilir. Fakat halatt banta
tahrik gerilmesi etkmediinden uzama dier
lerine gre daha uzun srede olur ve fazla bir
nemi yoktur. Halatl bantlarda nemli olan tahrik
halatlarnn gerdirilmesidir.
4. SONULAR
Uzun nakliyat mesafelerine byk kapasitelerle
cevher naklinde kullanlan bantt konveyr sistem
lerinin ilk yatrm ve iletme dnemi giderlerini
azaltmak in nakliye bantnn uzun mrl ol
mas, nakliye uzaklnn minimum kademeden
olumas, makara aralklarnn uygun boyutlarda
arttrlmas ve ykleme-bosaltma sistemlerinin otomatik kontrol nemli yararlar salamaktadr.
Daha nceki blmlerde ekonomik ve teknik
ltlere gre analiz edilerek karlatrlan bantl
konveyr sistemleri ierisinde halatt bant konveyorlerinin lk yatrm giderlerinin klasik bantl
lardan 9620 daha fazla, tekneleebilme yetenek

lerinin daha az ve ksa mesafelerde {2 km'ye ka

dar) ekonomik olmamalarna karn, uzun nakliye
mesafelerine byk kapasite ile tamada en
avantajl olduu saptanmtr. Halatl hant konveyrlerinin enerji ve iilik giderleri dierlerine
gre daha az, malzeme deiim ve bakm-onarm giderleri orta karar, bantlarn eklenmeleri ve
gerdirmeleri kolay, grlt ve toz oluturma de
receleri dktr.
elik kordlu ve elik rgt dier konveyrlerinin lk yatrm giderleri dier konveyr sistemle
rinden %20-40 fazla, enerji tketimlerinin halat
l bantlardan % 20-25 azla, iilik giderleri halatl
bantllara gre artm olmasna karn uzun nak
liye mesafelerine byk kapasitelerle tamada
' klasik bantllardan daha stndrler. elik kordlu
bantlar daha direnli ve uzun mrldr, uzun me
safelere tamada kademe uzunluklar arttrld
ndan ve transfer noktalar azaldndan enerji
ve iilik giderleri klasik bantllardan daha azdr.
Malzeme tketimi ve bakm-onanm giderleri kla
sik bantllara gre yaklak yar yarya azdr. Ek
lenmeleri ve gerdirilmeleri kolay, tekneleme ye
tenekleri iyidir. Orta boyutlu nakliye uzaklklarn
da ve ar alma ortam (yeralt madencilii,
ak iletme rt kazs termik santratlar, ar ve
andrc malzeme nakli v.b) koutlarnda ekono
mik olarak gvenle kullanlabilirler.
Klasik bantl konveyrlerin dierlerine gre en
kullansz sistem olduu aktr. Fakat ilk yat
rm giderlerinin dk olmas nedeniyle ksa mesa
feli ve ksa mrl tesislerde malzeme naklinde kul. (anldnda, dierlerinden daha ekonomik olabilir
ler.
KAYNAKLAR
1. HEDBERG: B.. Large Scale Underground Minlng-An
Aternattve To Open Cast Mining; Mining Magazine,
September 1981, pp. 177-183
2. KONUK, A. : Ereli Kmrler t sletmesinde KozluZonguldak Arasndaki Krnr Naklinin Bantl
Konveyrlerle Yaplmas EtDdflrMMLS Tezi; I.T.
Maden Fakfiltesl, ubat 1982.
3. SPIVAKOVSKY, A ve DYACHKOV. V. Gtrcler,
eviri: A. Mnlr Cer it; TMMOB Maklna Mn. Odas,
Yayn No> 105; ANKARA, 1976.
4. ESK KAYA, 91 Lastik Bantl Konveyrler; Maden
cilik Dergisi, Kasm 1072.
5. ROMSON, TM. and SKELDING, M.E.;The Deslng
and Installation of a Steel Cord Belt In the Surface
Drift at Cadley Hill Colliery; The Mining Engineer.
November I960; pp. 305-315.
6. ZER, Y. ve DNME; A. ; elfk Kerdlu Band Sem
pozyumu; zer Konveyr Band A.$. ( 2 3 Ocak 1982
ANKARA.
7. DUNN, H.D. ; The Economic of New Types of
Roadway Conveyors; Colliery Guardian; Vol. 195,
No: 503S; August 29, 1957; pp. 249*255.
#. BROST; F.B. ; Construction and Operation of a
Cable Belt Conveying System at Twin Buttes;
Mining Engineering. December 1979; pp. 1686-1692.
9. THOMSON, M. ; Operation Experiences and the
Development of Cable Belt Conveyors; CIM Bulietlon, November 1975; pp. 75-81.
10. LACHMANN, Hj>; Conveyor Beltat Investment and
Availability; Mining Magazine, December 1981;
pp. 475-481.
11. ASK, E.; Bantl Konveyrler; TMMOB Maklna Mh.
Odas, Yayn No: 98; ANKARA.
12. BOTTCHER; G; Protecting Steel Cobla Conveyors
From Rip Damage; Mining Magazine; November
1979; pp. 468-471.

27