VET 3116

PENYEJUKKAN &
PENYAMAN UDARA
BAHAN PENDINGIN

NAMA AHLI KUMPULAN

ALHANA BINTI AWANG
(D20122062111)

NUR AMIRA SYUHADA BINTI ISMAIL

(D20122062115)

ANIS AIDA BINTI ABDUL AZIZ

(D20122062121)

NADIA ATHIRAH BINTI ZAHARI

(D20122062126)

PENGENALAN

Haba disingkirkan dari sistem penyejukan oleh bahan

pendingin.

Setiap cecair yang mempunyai takat didih hampir

dengan takat beku air boleh dijadikan bahan
pendingin.

Bahan pendingin yang baik tidak semestinya mempunyai

suhu takat didih yang rendah.

Bahan dingin yang baik mestilah mempunyai ciri-ciri seperti

iaitu tidak beracun, tidak mudah meletup dan tidak
kakis kepada komponen..

FUNGSI BAHAN

Fungsi bahan pendingin ialah untuk

menyerap haba.

Cecair bahan pendingin yang berada di

penyejat akan bertukar menjadi gas dan
menyingkirkan haba ini di peluwap.

Di pemeluwap, gas bahan pendingin

bertukar menjadi cecair

SIFAT-SIFAT BAHAN PENDINGIN

a) Kesan pada haba dan suhu;

Haba pendam pewapan bahan pendingin mestilah tinggi.

Ini membolehkan kuantiti bahan pendingin yang sedikit

menyerap haba dengan banyak.

Takat beku bahan pendingin mestilah rendah daripada suhu

yang terdapat dimana-mana bahagian dalam sistem itu.

Jika tidak, bahan pendingin mungkin membeku di penyejat

(sistem tidak sempurna).

b) Ketumpatan isipadu bahan pendingin

Ketumpatan bahan pendingin hendahlah

tinggi. Saluran cecair yang kecil boleh
digunakan.

Isipadu wap bahan pendingin mestilah

sekecil mungkin.

Ini membolehkan penggunaan saluran

sedutan dan singkiran yang kecil dan
menjimatkan
perbelanjaan ke atas komponen- komponen.

c) Kesan tekanan kepada bahan

pendingin

Perbezaan tekanan bahan pendingin

pada bahagian tinggi dan rendah
seboleh-bolehnya hendaklah rendah.

Apabila tekanan pemeluwap rendah,

alat-alat yang ringan dapat digunakan
dan kebocoran dapat dielakan.

d) Sifat-sifat bahan pendingin

Tidak mudah terbakar.

Boleh larut dengan minyak supaya pelinciran

berkesan.

Tidak berbahaya apbila tindak balas dengan minyak

walaupun dengan kehadiran kelembapan.

Mempunyai rintangan tinggi pada elektrik bagi

mengelakkan pengaliran arus elektrik pada sistem.

e) Sifat-sifat kimia bahan pendingin

Mestilah tahan pada suhu dan tekanan

operasi yang terdapat pada sistem
tanpa berubah sifatnya

Tidak mudah terbakar dan meletup.

Tidak berkarat

Tidak beracun

f) Mengenal bahan pendingin dengan

nombor

Bahan pendingin dapat dikenali melalui nombor.

Nombor ini bermula dengan R,

R = Bahan Pendingin

Bahan dingin yang biasa digunakan dalam

sistem penyejukan dan penyaman udara R-11,
R12, R-22, R-500, R-502, R-503, R504, R-717.

Kumpulan Bahan Pendingin

Perta yang paling selamat digunakan
ma

beracun dan sesetengahnya mudah

Kedua terbakar.

Ketiga

mudah terbakar

JENIS-JENIS BAHAN PENDINGIN

BAHAN PENDINGIN KUMPULAN

PERTAMA
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)

R-11
R-12
R-22
R-50
R-502
R-503
R-504
R-774

(Trikloromono Florometana)
(Diklorodiflorometana)
( Monoflorodiflorometena)
(73.8% R-12 dan 26.2% R-152)
(48.8% dan 51.2% R-115)
(41.1% R-23 dan 59.9% R-13)
(48.2% R-32 dan 51.8% R-115)
(Karbon Dioksida)

Bahan dingin yang biasa dan

banyak digunakan dalam
sistem penyejukan dan
penyamanan udara ialah
R-12,
R-22,
R-11
R-502.

a)

R-12 (Diklorodiflorometana) CCI2F2

paling biasa digunakan.

Sifat-sifat ialah:

i.
ii.
iii.

tidak berbau,
tidak berwarna
mempunyai takat didih yang rendah iaitu 29.7C pada
tekanan atmosfera.

Bahan dingin ini stabil pada suhu yang tinggi sehingga

550C.

Suhu ini sangat sesuai untuk suhu operasi semua bahan

mekanisme penyejukan dan pelinciran

Tekanan R-12 pada suhu -15C ialah 0.830 kg/cm3 dan pada
suhu 30C ialah 6.56 kg/cm3.

Haba pendam suhu -15C ialah 159 J/g.

Kandungan kelembapan R-12 sangat kritikal berbanding

dengan R-22 dan R-502.

Genetron 12/31 yang boleh digunakan sebagai pengganti R12 dan R-31.

Nama kimia R-31 ialah monoklorometana florometana.

Kandungan kimianya ialah CCI2 F2 78% dan CH2CIF 22%.

Haba pendam pewapan dan tekanan bahagian tingginya

agak tinggi sedikit daripada R-12. Suhu kritikalnya ialah
1180 C

b)

R-22 Monoklorodiflorometana CHCIF2

digunakan pada sistem penyejukan yang memerlukan suhu

penyejat yang rendah.

Unit ini boleh digunakan juga pada sistem penyamanan udara

dan peti sejuk rumah.

Takat didih R-22 ialah -410C pada tekanan atmosfera.

Haba pendamnya ialah 216J/ pada -150C. Tekanan bahagian

tinggi pada 300C ialah 11.1kg/cm2.

Tekanan penyejat R-22 ialah 1.96 kg/cm2 pada -150C.

R-22 juga larut dalam minyak hingga suhu yang rendah

iaitu -90C.

c)

R-11 Trikloromonoflorometana CCI3F

digunakan sebagai bahan pencuci untuk mencuci bahagian

dalam pemampat kecil semasa membaik pulih sistem.

digunakan pada sistem yang pemampatnya telah terbakar

atau sistem yang telah terbakar atau sistem yang dimasuki
kelembapan.

mempunyai tekanan rendah 609.6 mmHg pada suhu -15 C

dan tekanan tinggi 1.28 kg/cm2 mutlak pada suhu 30 0C.

Haba pendamnya ialah 196 J/g pada suhu - 150C.

Suhu takat didih pada tekanan atmosfera ialah 23.70C.

e)

R-502 (R-22+ R-115) CHCIF2CF3

campuran 48.8% R-22 dan 51.2% R-115.

tidak mudah terbakar, berkarat atau beracun.
Sesuai untuk sistem sederhana dan rendah yang bersuhu
diantara 180C hingga 510C.
Kegunaan R-502 pada sistem sederhana dan suhu rendah
seperti:
1. peyimpanan aiskrim.
2. Tempat papar makanan sejuk beku.
3. Tempat simpanan sejuk beku.
4. Loji pemprosessan makanan sejuk beku
5. Digunakan dengan pemampat salingan.

Sifat-sifat R-502 :

Titik didihnya ialah 460C pada tekanan

atmosfera.

Tekanan tinggi ialah 12.31 kg/cm2 pada suhu

300 C.

Tekanan penyejatnya ialah 2.53 kg/cm2 pada

suhu 150C.

Haba pendamnya pada suhu 29.120C ialah

168.9 J/g.

Kebaikan menggunakan R-502:

Tekanan dan suhu pemeluwapnya rendah

dan ini memanjangkan hayat injap
pemampat dan bahagian-bahagian yang
lain.

Kelikatan minyaknya yang tinggi

membolehkan pelinciran lebih mudah pada
suhu pemeluwap yang rendah.

Kebocoran dapat dikesan dengan

menggunakan pengesan elektronik, buih
sabun dan lampu halida.

BAHAN PENDINGIN KUMPULAN KEDUA

Bahan pendingin kumpulan ini bersifat toksik, agak

mudah tebakar dan mengganggu keselesaan
manusia jika tersedut.

Diantara bahan pendingin kumpulan ini termasuklah:

a) R-40 metil klorida
b) R-160 etil klorida
c) R-611 metil formata
d) R-717 ammonia
e) R-764 sulfur dioksida
f)
R-1130 dikloroetilena

BAHAN PENDINGIN KUMPULAN 3

Bahan pendingin ini mudah terbakar

apabila bercampur dengan udara dan
tidak digunakan lagi.

Bahan pendingin kumpulan ini adalah

seperti berikut:
a) R-290 propana
b) R-600 butana
c) R-170 etana

R22

R410 a

digunakan bagi unit

penyaman udara
konvensional (lama).
Tetapi penggunaanya
mula nak diharamkan
di malaysia kerana
kandungan CFCnya
boleh menipiskan
lapisan ozon dan
menyumbang kepada
pemanasan global.

gas pendingin yang

mesra alam yang telah
digunakan di dalam
sistem penghawa
dingin rumah yang
terkini.

Gas
R410amenggantikan
peranan gas pendingin
R22 yang mana R22
telah dikatakan.

sifat gas R410a yang

mempunyai tekanan
yang tinggi dan aktif.

R12

R134a

gas pendingin yang

mesra alam yang telah
digunakan di dalam
sistem penghawa
dingin kereta.
menggantikan peranan
gas pendingin R12
Hampir kesemua
kenderaan keluaran
2006 ke atas
menggunakan gas
bahan pendingin ini.

bahan pendingin yang

juga digunakan bagi unit
penyaman udara
konvensional (lama) bagi
kenderaan..
penggunaanya
diharamkan di malaysia
kerana kandungan
CFCnya boleh
mencemarkan alam.

KOD WARNA BAGI SELINDER BAHAN

PENDINGIN

KEGUNAAN BAHAN PENDINGIN

THANK YOU