JU MJEOVITA SREDNJA ELEKTROTEHNIKA

KOLA TUZLA

KOLSKA GODINA
2013./2014.

MATURSKI RAD
Predmet: Mikroraunari
Tema: Mikroraunarski sistem RTC DS2323

MENTOR:
Salih Saraevi,dipl. ing. el.teh.

UENIK:
Mustafa Dani
Razred: IVT1
TUZLA, maj, 2014.god.

Sadraj
1.Uvod...................................................................................................................1
2.Openito o mikrokontrolerima........................................................................3
2.1.Historija mikroraunara................................................................................3
2.2.Upotreba mikroraunara...............................................................................4
2.2.Budunost mikroraunara.............................................................................4
3.Mikroraunarski sistem RTC DS3232............................................................5
3.1.Karakteristike (osobine) DS3232.................................................................6
3.2.Blok ema.....................................................................................................7
3.2.1. 32kHz TCXO......................................................................................7
3.2.2. Upravljanje napajanjem......................................................................8
3.2.3. Real time clock (RTC)........................................................................8
3.2.4. SRAM.................................................................................................8
3.2.5. Sat i kalendar......................................................................................8
3.2.6. Alarmi.................................................................................................9
3.2.7. Mapa adresa (lokacija).....................................................................10
3.3.Spajanje DS3232 integralnog kola.............................................................11
3.4.Registri u DS3232......................................................................................12
3.4.1. Kontrolni registar (0Eh)...................................................................12
3.4.2. Control/status registar (0Fh).............................................................13
3.4.3. Temperaturni registar (11h-12h).......................................................15
4.I2C sabirnica..................................................................................................15
4.1.Opis sabirnice............................................................................................15
5.Zakljuak........................................................................................................17
6.Literatura.......................................................................................................18

1. Uvod
Vrijeme je fizika veliina. Ona spada u osnovne veliine. Po SI sistemu jedninica za vrijeme
je sekunda (1 s). Sekundu definiemo kao 86400-ti dio srednjeg sunevog dana. Oznaka za
vrijeme je t.
Ljudi od davnina imaju potrebu mjerenja vremena i ravnanja po istom.
Vrijeme su mjerili razliitim spravama i nazvali su ih zajednikim imenom sat.
Sat je jedan od najstarijih izuma. Izumljen je kako bi mjerio vremenske jedinice manje od
dana, mjeseca i godine. Prije izuma sata ljudi su se ravnali po Suncu - kada je izalo, budili su
se, a kada je zalo, odlazili su na poinak.
Sunani sat izumljen je prije oko 5000 godina u Egiptu. Sastojao se od kamene ploe s
oznakama za sate i pokazivaa. Za sunanog dana, taj je tap stvarao sjenu koja se pomicala
sa Suncem i tako pokazivala brojke.

Slika 1.0 Jedan od prvih sunanih satova iz Egipta

Vodeni sat je najvjerojatnije najstarija naprava za mjerenje vremena; pretpostavlja se da

najraniji potjeu iz Mezopotamije, Indije i Kine. Rad sata se zasniva na vremenu koje je
potrebno da odreena koliina voda istee iz posude kroz rupicu. Vodene satove unaprijedili
su Rimljani i Grci.
Pjeani satovi izumljeni su u srednjem vijeku. Imali su jednostavno naelo rada - odreena
koliina pijeska tekla je iz jedne tikvice (ili posudice) u drugu ispod nje, kroz tanku cjevicu.
Nakon istjecanja pijeska sat se mogao okrenuti za ponavljanje procesa. Svaki pjeani sat
imao je odreeno vrijeme istjecanja pijeska, pa su se esto koristili za odbrojavanje.
Mehaniki sat poeo se razvijati u srednjem vijeku. Prvi pravi mehaniki sat, sat s njihalom,
otkrio je Galileo Galilej sredinom 16. stoljea, kada je primijetio da se njihalo njie
jednolikom brzinom i predloio da se to gibanje upotrebi za mjerenje vremena. No, izum se
pripisuje Christiaanu Huygensu, koji je za to razvio i formulu te konstruirao prvi sat s
njihalom.

Slika 2.0 Mehaniki sat s kraja 17. Stoljea

Kasniji razvoj satova obuhvaa elektrine satove, a od 20. stoljea i digitalne te atomske.
Danas najee koriteni su digitalni satovi koje moemo vidjeti na benzinskim pumpama ,
gradskim trgovima , aerodromima , trnim centrima i drugim javnim mjestima.
Zbog toga smo i mi kao predmet izrade i izuavanja uzeli digitalni sat koji ima mogunost
mjerenja i temperature.Svaki digitalni sat vrijeme uzima iz RTC (real time clock) modula i
ispisuje ga na 4 odnosno 6 displaya (ovisi od potrebe korisnika). Konkretno za izradu ovog
digitalnog sata mi smo koristili RTC DS3232 mikroraunarski sistem za generisanje vremena.

Slika 3.0 Kompletna ema digitalnog sata sa ugraenim RTC DS3232 (Proteus 7)

2. Openito o mikrokontrolerima
Poto cijeli na sistem zajedno sa RTCom i popratnom opremom biva upravljan
mikrokontrolerom te se i kompletan projekat odnosi na mikroraunare i mikroraunarsku
tehniku , ne moemo a da ne spomenemo neke osnovne injenice i informacije o
mikrokontrolerima.
Mikrokontroler je digitalna elektronska naprava u obliku integrisanog kola. Namjena
mikrokontrolera je upravljanje ureajima i procesima, pa u sebi ima
integrisan mikroprocesor, memoriju, digitalne i analogne ulaze i izlaze, digitalne satove
(tajmere), brojae (kauntere), oscilatore, komunikacione sklopove (interfejse) i druge
dodatke za koje je nekada bio potreban niz posebnih integralnih kola (ipova).
Mikrokontroler normalno radi u kontrolnoj petlji, dakle oitava ulaze i zatim podeava izlaze
u skladu sa svojim programom. Petlja se stalno ponavlja dok traje kontrola procesa.

Slika 4.0 Izgled PIC mikrokontrolera

2.1. Historija mikroraunara

Sa pojavom prvih mikroprocesora 1971. godine, poela je i njihova upotreba u kontrolne
svrhe. Meutim tipian sistem je zahtijevao veliki broj dodatnih kola za rad, kao to su bili
AD pretvarai (A/D converters), brojai, oscilatori i drugo. Vremenom je dolo do
integrisanja potrebnih komponenti u jedno kolo, i tako je stvoren moderni mikrokontroler.
Jedan od prvih je bio Motorola 6801 mikrokontroler, razvijen od 6800 mikroprocesora.
Kasnije, 1985. godine je od 6801 stvoren popularni 68HC11 sa tad
novom HCMOS tehnologijom, koja je omoguila manju potronju, manju osjetljivost na
smetnje i bri rad. Microcontroller technology, the 68HC11, Peter Spasov, strana 6., ISBN 013-901240-0 Danas mnogi modeli mogu da rade i vre kontrolu manjih ureaja bez ikakvih
vanjskih dijelova, ili sa minimalnim brojem istih. Proizvodnja mikrokontrolera iznosi
nekoliko milijardi godinje i znatno premauje proizvodnju mikroprocesora, tipinih za line
kompjutere (personal computers).

2.2. Upotreba mikroraunara

Koriste se u najrazliitijim modernim ureajima. U robotima, telekomunikacionim
ureajima, satelitima, automobilima,instrumentima, mobilnim telefonima, kamerama, kunim
ureajima kao to su maine za pranje rublja, mikrotalasne rerne (mikrovalne penice),
kunim pekarama hljeba (hleba) i drugdje.

2.3. Budunost mikroraunara

Mikrokontroleri su od sedamdesetih godina prolog vijeka imali brz razvoj. Sve vie i vie
ranije odvojenih kola je integrisano, programiranje je olakano uvoenjem fla (flash)
memorija (koje se mogu mnogo puta brisati i pisati), smanjena je potronja struje (vano za
baterijske ureaje), a ponuda razliitih kontrolera je nevjerovatno iroka. Danas takoe
postoje i 8, 16, 32 i 64 bitni modeli, kao i DSP (DSP) modeli podeeni za brze matematike
operacije sa proirenim setom instrukcija.

Slika 5.0 Raspodjela noica na PIC16F877A mikrokontroleru

3. Mikroraunarski sistem RTC DS3232

Jedan od osnovnih dijelova svakog digitalnog sata je i odreeni generator vremena , odnosno
ureaj koji e davati informaciju o tanom vremenu.
Uglavnom se koristi RTC mikroraunarski sistem a u naem sluaju upotrijebljen je RTC
DS3232.
RTC DS3232 je mikroraunarski sistem sainjen od kristalnog oscilatora (TCXO) ,
integrisanog RTCa , generatora temperature , 236 bitnog SRAMa i litijske baterije od najee
3 V. Litijska baterija i njeno napajanje slue da privremeno napajaju RTC kako bi se
zapamtilo vrijeme u periodu kada je primarno napajanje ureaja prekinuto.
DS3232 je integralno kolo izraeno u 20 pinskoj kutiji i radi na razliim opsezima
temperature (ovisno o tome je li u pitanju DS3232 napravljen za kunu ili industrijsku
upotrebu). RTC sadri informacije o sekundama , minutama , satima , danima , mjesecima i
godinama. Takoe sadri informacije o broju dana u svakom mjesecu raunajui i izuzetak
za svaku etvrtu odnosno prestupnu godinu.
Vrijeme pokazuje u 2 razliita formata 24 satni ili 12 satni format koji ima AM-PM
indikator.

Slika 6.0 RTC DS3232

Slika 7.0 20 pinsko integralno kolo DS3232

3.1. Karakteristike (osobine) DS3232

Temperaturni opseg kod DS3232 za kunu upotrebu od 0C do +70C
Temperaturni opseg kod DS3232 za industrijsku upotrebu od -40C to +85C
Ugraen 236 bitni SRAM
Ugraena baterija koja omoguava pamenje vremena i nakon iskljuivanja primarnog
napajanja
Sadri informacije o tanom vremenu raunajui sekunde,minute,sate,dane,mjesece i godine.
Sadri informacije o prestupnim godinama sve do 2099 godine.
Sadri mogunost postavljanja dva alarma u toku jednog dana.
Radni napon 3,3 V.
Temperaturni senzor koji mjeri tanu temperaturu.
300 milimetarsko SO kuite (najee) 20 pinsko.
Primarni napon za ureaj je najee 3,3 volta dok je napon baterije najee 3 V.
Maximalno dozvoljena struja za napon od 3,3 volta je 200 mikroAmpera.
Izlazna frekfencija (TCXO) je 32.768 kHz.
Maximalno dozvoljena struja za napon baterije (3 V) je 80 mikroAmpera
Frekfencija SCL sata je : 100-400 kHz brzi reim rada / 0,04-100 kHz- standardno.

3.2. Blok ema

Blok ema (dijagram) pokazuje glavne elemente DS3232 sistema. Osam blokova moe biti
grupisano u 4 funkcionalne grupe : TCXO , kontrola napajanja , prekidake funkcije i RTC.
Njihove operacije su odvojeno objanjene u nastavku teksta.

3.2.1. 32 kHz TCXO

Temperaturni senzor , oscilator i logika jedinica ine TCXO. Kontroler ita informaciju sa
temperaturnog senzora i preko lookup tabele uzima odreenu vrijednost koju upisuje u AGE
7

registar. U AGE registar se vie ne upisuje ve se samo iz njega ita informacija , sve dok ne
doe do promjene temperature , provjera temperature se vri svakih 64 sekunde (postavljeno
po defaultu).

3.2.2. Upravljanje napajanjem

Kada je

, onda se ureaj napaja preko

Kada je
manji od
a vei od
, ureaj se i dalje napaja preko Vcc
Samo u sluaju kada je Vcc manji od oba spomenuta napona onda se DS3232 napaja preko
odnosno napona njegove baterije. Pogledaj tabelu 1.
Tabela 1.
Stanje napona

Ureaj se napaja preko:

Vcc

3.2.3. Real Time Clock (RTC)

Iz sata koji je pohranjen u TCXO , RTC uzima informacije o
sekundama, minutama, satima, danima, mjesecima i godinama. Broj dana je automatski
postavljen za sve mjesece koji imaju manje od 31 dan (default je 31 dan) raunajui i
informaciju o prestupnim godina. RTC vrijeme pokazuje u dva formata , 24 asovni i 12
asovni format sa AM/PM indikacijom. Sat sadri i dva programibilna alarma koje korisnik
postavlja proizvoljno.

3.2.4. SRAM
DS3232 sadri i 236 bitnu read/write memoriju (memoriju za itanje i upisivanje). SRAM
memorija se moe koristiti , odnosno u nju se upisije i ispisuje u bilo kom vremenu kada je
Vcc vei od minimalnog napona rada.

3.2.5. Sat i kalendar

Informacija o vremenu i datumu se isitava iz dole navedene tabele 3. Ona ilustruje RTC
registar (primarni registar) koji sadri vrijeme. Vrijeme i datum se inicijaliziraju pisanjem
odgovarajuih registarskih bita. Sadraj ovog registra je binarno-kodirani decimalni (BCD)
format. DS3232 moe biti pokrenut kao 12 asovni ili 24 asovni format vremena.
Bit broj 6 smjeten na adresi gdje se nalaze informacije o satima (asovima) je bit kojim
odreujemo da li elimo 12 ili 24 asovni (satni) format vremena. Kada je taj 6. bit na toj
adresi logika jedinica 1 tada se koristi 12(AM/PM) format ispisivanja vremena. Bit broj 5
je taj koji odluuje da li je trenutno AM ili PM (prijepodne ili poslijepodne) i kada je bit broj
5 logika jedinica onda je to AM (prijepodne) a ukoliko je taj bit logika nula onda je PM.
Bit za vijekove je 7. bit na adresi gdje su upisane informacije o mjesecima.

3.2.6. Alarmi
DS3232 ima dva dnevna alarma. Alarm broj jedan se postavlja upisivanje u registe od 07h do
0Ah dok se Alarm dva postavlja upisivanjem u registre od 0Bh do 0Dh. Alarmi se
programiraju kao to je navedeno u tabeli broj 2.
Tabela 2.

Kao to vidimo u tabeli 2 , alarm 1 se moe programirati tako da zvoni kada se poklope
sekunde (svake minute) , kada se poklope minute i sekunde (jednom u toku sata) , kada se
poklope sati , minute i sekunde (jednom dnevno) ali se moe podesiti da zvoni samo jednom
sedmino , mjeseno ili godinje. Jedina razlika izmeu alarma 1 i alarma 2 je ta to alarm
dva nema mogunost programiranja na nain da se pali svake sekunde.
Popunjavanjem kombinacije bita od M4 do M1 (alarm 1) i kombinacije bita od M4 do M2
(alarm 2) postavlja se razliit alarm. Bit DY/DT naznaen u obje tablice se u sluaju kada je
bilo koji od bita (M4-M1 za alarm 1 i M4-M2 za alarm 2) logika jedinica ,ne koristi. Ali
vidimo da u posljednja dva sluaja iz obje tabele imamo da su svi biti logike nule i da
9

postoje dva stanja kada doe do te kombinacije bita. Tada koristimo DY/DT bit kojim
odluujemo da li emo koristiti alarm koji se aktivira kada se poklope datum-sat-minutasekunda (sluaj kada je DY/DT bit jednak logikoj nuli (0)) ili e se alarm aktivirati kada se
poklope dan-sat-minuta-sekunda (sluaj kada je bit DY/DT jednak logikoj jedinici (1)).

3.2.7. Mapa adresa (lokacija)

Tabela 3. prikazuje mapu adresa (lokacija) za DS3232 registar koji je zaduen za uvanje
informacija o vremenu.
Tabela 3.

10

Podaci o vremenu se redom isitaju iz tabele u registru od podatka smjetenog na adresi 00h
do zadnjeg odnosno podatka smjetenog na adresi 0FFh. Prilikom itanja novih podataka ,
stari odnosno ve postojei podaci se upisuju u sekundarne registre iz kojih se normalno
nastavlja isitavati informacija dok su podaci iz primarnog registra zauzeti. To se radi da se ne
bi prekidao rad sata za vrijeme mijenjanja podataka u primarnom registru u kome su
smjeteni podaci o vremenu.

3.3. Spajanje DS3232 integralnog kola

Tabela 4.
PIN

IME

1,2,

N.C.

FUNKCIJA
Pinovi se spajaju na masu.
11

7-14,19
3

32kHz

32kHz Push-Pull Output.

Vcc

Pin na koji se dovodi primarno napajanje. Na ovaj pin je

preporuljivo spojiti i kondenzator kapaciteta od 0,1 mikroFarad do
1 mikroFarad.

INT/SQW

Active-Low interrupt ili Square-Wave Output je pin koji ne mora

biti spojen u koliko se ne koristi. Njegova funkcija ovisi od stanja
INTCN bita u kontrolnom registru (0Eh). Kad je INTCN bit logika
nula (0) izlaz na ovom pinu je pravougli signal i njegova
frenkfencija je podeena RS2 i RS1 bitovima. Kad je INTCN bit
logika jedinica (1) onda ova pin slui kao ulazni i u zavisnosti da li
na njega dolazi logika jedinica ili nula on pali ili gasi alarm.

RST

Pin za reset

15

GND

Uzemljenje

16

VBAT

Napon podrke odnosno napon sa baterije se spaja na pin broj 16.

17

SDA

Serial-Data Input/Output

18,20

SCL

Serial-Clock Input je pin koji se obavezno napaja da bi se vrijeme

moglo generisati

Slika 8.0 Najei nain spajanja DS3232 i raspored pinova DS3232 integralnog kola

12

3.4. Registri u DS3232

DS3232 ima dva registra koji kontroliu sat , alarme i izlazni pravougli signal.
To su kontrolni registar i kontrolni registar sa poloajem (Control-status) registar.

3.4.1. Kontrolni registar (0Eh)

Kontrolni registar je sainjen od 8 bita , svaki bit ima svoju zasebnu funkciju i svoj
znaaj.
Bit 0 (A1IE): Bit za paljenje i gaenje alarma broj 1.
Bit 1 (A2IE): Bit za paljenje i gaenje alarma broj 2.
Bit 2 (INTCN) : Kontrolira INT/SQW signal , kada je bit broj dva logika nula na INT/SQW
pinu imamo izlazni pravougaoni signal , a kada je bit broj dva logika jedinica tada
INT/SQW pretstavlja vezu izmeu registra za uvanje vremena i jednog od alarma.
Bit 3 i 4 (RS1 i RS2) : Ova dva bita kontroliu frekfenciju pravouglog izlaza na pinu
INT(SQW) ,ukoliko je on ukljuen . Naredna tabela pokazuje sve mogue kombinacije i
frekfencije s kojima su one povezane. Kada se prvi puta ureaj spoji na napon oba bita su
logike jedinice (1).
Tabela 5.
Frekfencija na square-

RS2

RS1

1 Hz

1024 kHz

4096 kHz

8192 kHz

wave izlazu

Bit 5 (CONV) : Postavljanjem ovog bita u logiku jedinicu prisiljavamo temperaturni senzor
da temperaturu konvertuje u digitalni signal i da pokrene TCXO algoritam koji mijenja
kapacitivni opseg oscilatora. Ovo se moe desiti samo ukoliko se komunikacija ve ne
odvija , a sam proces komunikacije i promjene vremena traje 64 sekunde. Zakljuujemo da bit
broj 5 slui da prisili provjeru temperature. Ovaj bit ostaje u logikoj jedinici dok se proces
provjere i izmjene vremena ne zavri, potom se automatski vraa u logiku nulu (0).
Bit 6 (BBSQW) : Kada je ovaj bit u stanju logike jedinice a u isto vrijeme INTCN = 0 uz
13

VCC<VPF onda ovaj bit ukljuuje pravougli signal. Kada je ovaj bit logika nula a i dalje
imamo da je VCC<VPF onda se pin INT/SQW nalazi u stanju visoke impedanse. Ovaj bit je
po defaultu logika nula kada se prvi put ureaj spoji na napajanje.
Bit 7 (EOSC) : Ovo je bit koji pokree oscilator. Kad je on logika nula (0) oscilator je
pokrenut a kada je bit broj 7 logika jedinica oscilator je iskljuen. Kada je EOSC iskljuen
sav sadraj registra je statian (nepromjenjiv)

3.4.2. Control/status registar (0Fh)

Bit 0 (A1F) : Ovaj bit se ne moe mijenjati od strane korisnika , on je po defaultu logika
nula i prelazi u stanje jedan kada se vrijeme poklopi sa vremenom upisanim u alarm registar.
To je znak da je vrijeme za ukljuivanje alarma i tada se signal alje na pin INT/SQW koji
aktivira alarm.
Bit 1 (A2F) : Bit broj 1 (AF2) ima potpuno istu funkciju kao i bit broj 0 samo to on nema
kontrolu nad alarmom 1 ve nad alarmom dva. Funkcija je ista.
Bit 2 (BSY) : Bit koji obavjetava sistem kada se vri konverzacija (komunikacija) izmeu
temperaturnog senzora i registra (TCXO funkcija). On je u stanju logike jedinice sve dok se
taj proces obavlja , a vraa se u stanje logike nule kada je proces zavren.
Bit 3 (EN32kHz) : Bit koji slui za ukljuivanje i iskljuivanje pin na kome kao izlaz imamo
pravougli signal frekfencije 32kHz. Kada je bit broj 3 u stanju jedinice na 32kHz pinu imamo
pravougli signal sa frekfencijom 32kHz , kada je bit broj tri u stanju logike nule tada 32kHz
pin odlazi u low stanje , odnosno ne daje nikakav izlazni signal. Po defaultu je ovaj bit u
logikoj jedinici (prvo spajanje na naponski izvor).
Bit 4 i 5 (Create 0 i Create 1) : Sa ova dva bita kontroliemo uestalost TCXO procesa
odnosno komunikacije temperaturnog senzora sa registrom. Postoje 4 kombinacije sa ova dva
bita i 4 razliita intervala nakon kojih senzor mjeri temperaturu i alje u registar. Tabela ispod
pokazuje kombinacije i vremena vezana uz te kombinacije.

Tabela 6.
Create1

Create0

0
0
1
1

0
1
0
1

Vrijeme nakon
temperaturni senzor alje
informaciju u registar
64 sekunde
128 sekundi
256 sekundi
512 sekundi

Bit 6(BB32kHz) : Bit 6 ima istu funkciju kao i bit 3 s tim da se bit 3 koristi kada je ureaj
spojen na primarno napajanje dok se bit 6 koristi kada se ureaj napaja preko sekundarnog
14

napajanja (baterija). Kada je ovaj bit logika nula tada nemamo signala na pinu 32kHz , a
kada je on logika jedinica onda na pinu 32kHz imamo pravougli signal frekfencije 32kHz.
Bit 7 (OSF) : Bit koji nas obavjetava da je u nekom trenutku dolo do prestanka rada
oscilatora. Bit 7 je u stanju logike nule sve dok oscilator radi normalno, kada doe do
prestanka rada oscilatora bit broj 7 prelazi u stanje logike jedinice.

3.4.3. Temperaturni registar (11h-12h)

Temperatura je predstavljena kao 10 bitni kod sa rezoluciom (tanou) od 0.25C.
Dostupna je na lokacijama 11h i 12 h. Prvih osam bita su smjeteni na lokaciji 11h a zadnja
dva na lokaciji 12h. Prvih 8 predstavljaju broj. Bilo koja temperatura se moe izraziti preko
10 bitnog koda. Na primjer:
00011001 01b = +25.25C
Temperatura je postavljena na 0C i svakih 64 sekunde dolazi do provjere iste. Temperaturni
registar je read-only to znai da se iz njega samo mogu itati podaci.

15

4. I2C sabirnica
Jedan od osnovnih naina komunikacije svih komponenata koje sainjavaju RTC DS3232
mikroraunarski sistem je komunikacija preko I2C sabirnice i I2C protokola. Bitno je
napomenuti da sve prethodno pomenute komponente na I2C sabirnicu spajaju izravno, bez
dodataka drugih komponenti (engl. glue logic). Broj komponenata koje se smiju spojiti na
sabirnicu ogranien je jedino najveim dozvoljenim kapacitetom na svakoj liniji, a on iznosi
400 pF.
Sabirnicu razvila je tvrtka Philips Semiconductors poetkom 1980-tih godina za internu
komunikaciju unutar njihovih ureaja. Prva standardizirana verzija objavljena je 1992.
godine. Ta verzija je poveala brzinu na 400 kbit/s (engleskog naziva fast mode) i poveala
veliinu adrese na 10 bitova. Verzija 2.0 je objavljena 1998. godine s najveom brzinom od
3,4 Mbit/s (engleskog naziva high-speed mode). Trenutni standard je verzija 2.1 koja je
objavljena 2001. godine, ali bez veih promjena. Od 1. listopada 2006. standard je besplatan i
za njegovo koritenje nije potrebna licenca. Meutim, dodijeljivanje I2C adresa na sabirnici je
pod nadzorom tvrtke Philips i za to se plaa naknada.
Drugim rijeima, koritenje protokola je besplatno, ali razvijanje integriranih komponenti za
masovnu proizvodnju i ugradnju u ureajima treih strana se naplauje.

4.1. Opis sabirnice

Komunikacija putem I2C sabirnica obavlja se preko dvije linije:
- SDA (Serial Data), kojom se prenose podaci, i
- SCL (Serial Clock), kojom se prenosi takt.
Naponske razine na ovim linijama gledaju se prema zajednikoj masi.
Izlazni stupnjevi komponenata koji se spajaju na sabirnicu su u spoju otvorenog kolektora ili
otvorenog odvoda. Zato se linije SDA i SCL spajaju na napajanje preko priteznog otpornika
(engl. pull up resistor). Iznos otpora ovog otpornika ovisi o karakteristikama komponenata
spojenih na sabirnicu, a u praksi iznosi nekoliko kiloohma. Kad je sabirnica slobodna, linije
su u stanju logike jedinice.
Napon napajanja na sabirnici je tipino 5V ili 3,3V, iako standard dozvoljava i vie i nie
napone. Slika 7.0 prikazuje primjer spajanja komponenata na I2C sabirnicu.

Slika 9.0 Spajanje ureaja na I2C sabirnicu

16

Slika 10.0 Algoritam (flowchart) za I2C protokol

17

5. Zakljuak
Dananji moderan svijet zahtijeva brzinu i tanost. Jedna od veliina koju karakterie brzina i
tanost je i vrijeme. Vijekovima se vodilo rauna o vremenu pa su jo i stari Egipani mjerili
vrijeme sunanim , vodenim ili pjeanim satovima. Danas , kada sve tei digitalizaciji
imamo sluaj da se veina ureaja za mjerenje vremena (satova) pravi u digitalnom obliku .
Neke od prednosti ovih satova su laka podesivost , tanost , dug vijek trajanja , lako
upravljanje , lako iitavanje vremena (pogodno za djecu) i zbog toga se sve vie iz primjene
izbacuju mehaniki satovi sa kazaljkama i sve vie koriste digitalni satovi. Idealan primjer su
najbolje opremljeni aerodromi , gradovi , trgovi , trni centri i druga prometna mjesta.
Da bi se uopte mogao izraivati jedan digitalni sat potrebne su odreene komponente ali
prije svega ureaj odnosno sistem koji e sadravati informaciju o tanom vremenu , datumu
i tako dalje (sve vie i informaciju o temperaturi). Takav jedan mikrokontrolerski sistem se
naziva RTC (eng. Real time clock). Njegova osnovna komponenta je DS (u ovom sluaju
serijske oznake 3232) koji posjeduje registre sa tanim informacijama o vremenu koje se
kasnije ispisuju na digitalne displaye ili 7-segmentne displaye. RTC pored DS3232 sadri i
bateriju od 3 V koja osigurava pamenje vremena prilikom nestanka primarnog napajanja i
senzor temperature. Ovakvi ureaji imaju veliki postotak tanosti i veoma su pouzdani pa nije
ni udo to u svakom moderno-izgraenom satu moete nai ovakav jedan sistem. Osim u
digitalnim satovima RTC ete nai i integrisan na matinoj ploi svakog raunara ali i
telefona. Naizgled nebitan sistem obezbjeuje tano vrijeme na skoro svim ureajima koje
danas koristimo i zbog toga je u naoj struci vrlo bitno poznavati koncept (nain rada) i grau
ovakvog jednog ureaja.

18

6. Literatura
[1] http://www.datasheets.maximintegrated.com/en/ds/DS3232.pdf
[2] https://www.futurlec.com/Mini_DS3232.shtml
[3] http://www.spvp.zesoi.fer.hr/seminari/2007/seminari/DavorBonaci_I2Csabirnica.pdf
[4] http://www.wikipedia.org
[5] http://www.nxp.com/documents/data_sheet/RTC_DS3232.pdf
[6] www.mosaic-industries.com
[7] www.cro-info.weebly.com/uploads/5/4/1/3/.../mikroracunala_na_lak_nain.pdf

19

Miljenje mentora o radu:

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Predloena ocjena: ___________________ ( __ )

Ispitiva:_____________________________
lanovi komisije:
1.___________________________________
2.___________________________________

Izdvojeno miljenje:

Datum odbrane: ___. ___. _______.

20