Ligjrata: Shembulli 2

Shembulli 2.
Shufra OA =1.5 m, rrotullohet prreth rniers O, me shpejtsi kndore konstante o 2 s 1 . N skajin B, t
shufrs AB 3 m , lidhet qendra e diskut B me rreze R=1 m, i cili mund t rrokulliset npr rrafshin e
palvizshm, horizontal.
T caktohen:
-

Shpejtsit e pikave A, B, C (mesi i shufrs AB), dhe D piks n periferi t diskut B

Shpejtsit e kndore t shufrs AB dhe diskut B

Nxitimet e pikave A, B, C dhe D

Nxitimet kndore t shufrs AB dhe diskut B

R
B
O

30o

Dr. sc. Ahmet Shala

Ligjrata: Shembulli 2
Zgjidhje

y
R
B
vC

vA
60

C
30

30
60

30
60 vB

D
vD

vBA
Pv, B
Pv, AB

Nga Figura paraprake, meq pika A i takon shufrs OA e cila rrotullohet rreth piks O me shpejtsi kndore
konstante o 2 s 1 , ather:

v A OA o 1.5 2 3 m / s
Shpejtsin e piks B (t cils ia dim drejtimin, pra paralel me rrafshin horizontal) e gjejm duke projektuar n
drejtim t AB, pra:
v A cos(60) v B cos(30)

Dr. sc. Ahmet Shala

Ligjrata: Shembulli 2

Prkatsisht:

1
cos(60)
vB v A
3 2 3 m / s
cos(30)
3
2

Rezultati i njjt fitohet edhe nse zbatojm shprehjen: v B v A v BA

Projektojm n x dhe y, kemi:

(x):

v B 0 v BA cos(60)

prej ktu marrim: v B v BA cos(60) 2 3

( y):

0 v A v BA sin(60)

prej ktu marrim: v BA

1
3 m/s
2

vA
3 2
3

2 3 m/ s
sin(60)
3
3
2

Duke ditur se:

v BA AB AB ather

AB

v BA
AB

2 3 1
s
3

Pr t caktuar shpejtsin e piks C, t cils nuk ia dim drejtimin ather bazohemi n qendrn e astit t
shpejtsive t shufrs AB q sht pika Pv,AB ,
Nga trekndshi AB Pv, AB , rrjedh:
APv, AB
sin(60)

AB
sin(90)

Dr. sc. Ahmet Shala

Ligjrata: Shembulli 2

Prej ktu kemi:

APv, AB AB sin(60) 3

3
2

Ather sipas Teorems s kosinusit pr trekndshin ACPv,AB kemi:

CPv, AB

APv, AB CA 2 APv, AB CA cos(30) (3

3 2 3
3 3 3 3
) 23

2
2 2 2
2
2

Kurse shpejtsia e piks C (mesit t shufrs AB) sht:

vC CPv, AB AB

3 2 3

3 m/s
2 3

Shpejtsia kndore e diskut B caktohet nga:

vB R B

Prej ktu kemi:

vB
3 1

s
R
2

Shpejtsia e piks D sht:

v D DPv, B B 2 R

Dr. sc. Ahmet Shala

3
3
2 2
6 m/s
2
2
4

Ligjrata: Shembulli 2
Nxitimet e pikave A, B, C,D dhe nxitimet kndore t shufrs AB dhe diskut B.

y
t
a BA
R
t
aCA

60o
n 30o
aCA

o
a nA

n
a DB

aB
n
a BA

60o
30o

t
a DB

30o

Nxitimi i piks A si pik e shufrs OA:

a A a nA OA o 2 1.5 2 2 6 m / s 2

Sepse a tA OA o OA 0 0 , meq o

Dr. sc. Ahmet Shala

d
d
o (const ) 0
dt
dt

Ligjrata: Shembulli 2
Nxitimi i piks B, drejtimi i njohur, paralel me rrafshin e horizontal, ather:

n
t
a B a A a BA
a BA
...................................................(1)

----

-----

-----

---2

n
a BA

2
AB AB

2 3
4 m / s2
3

N ekuacionin (1), dy vija tregojn se dihet plotsisht ajo komponente e nxitimit, nj vij dihet vetm drejtimi.
t
Kshtu n ekuacionin (1) tani kemi dy madhsi t panjohura dhe at: a B dhe a BA
.

Ekuacionin (1) e projektojm n drejtim t akseve x dhe y si jan prvetsuar n Figur:

(1x):

n
t
a B a A a BA
cos(30) a BA
cos(60)

(1y):

n
t
0 0 a BA
sin(30) a BA
sin(60)

Nga ekuacioni (1y) rrjedh q:

t
a BA

1
sin(
30
)

4 3
n
m / s2
a BA

4 2
sin(60)
3
3
2

Dr. sc. Ahmet Shala

Ligjrata: Shembulli 2
Nga ekuacioni (1x) rrjedh q nxitimi i piks B sht:
N
a B a A a BA
cos(30) a TBA cos(60) 6 4

aB

3 4 3 1
4 3 2 3 36 12 3 4 3

2
3 2
2
3
6

36 16 3 18 8 3
m / s2

6
3

t
AB AB
Duke ditur se: a BA

Ather nxitimi kndor i shufrs AB sht:

AB

4 3
4 3 2

3
s
3
9
AB
t
a BA

Nxitimi i piks C caktohet duke e ditur nxitimin e piks A dhe nxitimin kndor AB nga:

n
t
aC a A aCA
aCA
...................................................(2)
-----

-----

------2

n
aCA

2
AC AB

3 2 3
2

2 3

t
AC AB
aCA

Dr. sc. Ahmet Shala

3 4 3 2 3

2 9
3
7

Ligjrata: Shembulli 2

Nxitimit t piks C nuk i dihet drejtimi andaj e projektojm n dy drejtime normale x aCx dhe y aCy.
N ekuacionin (2), dy vija tregojn se dihet plotsisht ajo komponent e nxitimit, nj vij dihet vetm drejtimi.
Ekuacionin (2) e projektojm n drejtim t akseve x dhe y si jan prvetsuar n Figur:
(2x):

n
t
cos(30) aCA
cos(60)
aCx a nA aCA

(2y):

n
t
aCy 0 aCA
sin(30) aCA
sin(60)

Nga ekuacioni (2x) rrjedh q nxitimi i piks C sht:

3 2 3 1
3
18 4 3

aCx 6 2
m / s2

6 3

2
3 2
3
3

(-) prpara numrit tregon se projeksioni aCx i nxitimit t piks C, ka kahjen e kundrt me at t aksit (x)
Nga ekuacioni (2y) rrjedh q:

aCy 2

1 2 3 3

0 m / s2
2
3
2

Kshtu:
2

aC aCx aCy
2

Dr. sc. Ahmet Shala

18 4 3
18 4 3
0 2 aCx

m / s2

3
3

Ligjrata: Shembulli 2
Nxitimi i piks D caktohet duke e ditur nxitimin e piks B dhe nxitimin kndor B nga:

n
t
a D a B a DB
a DB
...................................................(3)
--- --- ------ --- ---2

n
a DB

DB B2

3
3

R

4
2

t
a DB
DB B R

18 8 3 18 8 3

3
3

Nxitimi kndor i diskut B caktohet nga:

aB R B

prej ktu kemi:

a B 18 8 3 2

s
R
3

Dr. sc. Ahmet Shala

Ligjrata: Shembulli 2
Nxitimit t piks D, nuk i dihet drejtimi andaj e projektojm n dy drejtime normale x aDx dhe y aDy.

N ekuacionin (3), dy vija tregojn se dihet plotsisht ajo komponente e nxitimit, nj vij dihet vetm drejtimi.
Ekuacionin (3) e projektojm n drejtim t akseve x dhe y si jan prvetsuar n Figur:
(3x):

18 8 3 3
81 32 3
n
a Dx a B a DB
0

3
4
12

(3y):

t
a Dy 0 0 a DB

18 8 3
3

(-) prpara numrit tregon se projeksioni a Dx i nxitimit t piks D, ka kahjen e kundrt me at t aksit (x)
Kshtu:
2

a D a Dx a Dy
2

18 8 3
81 32 3

12
3

Dr. sc. Ahmet Shala

m / s2

10