Professional Documents
Culture Documents
TR
NG
I H C BCH KHOA N NG
KHOA CNG NGH THNG TIN
GIO TRNH MN H C
M NG MY TNH
(L u hnh n i b )
N ng 2004
- ii -
CL C
Ch
ng 1
1.1
Gi i thi u................................................................................ 1
1.2
Phn lo i m ng ...................................................................... 2
1.2.1
1.2.2
1.2.3
1.3
1.3.1
1.3.2
1.4
M hnh OSI........................................................................... 7
1.4.1
1.4.2
1.4.3
1.4.4
1.5
u hnh m ng .............................................................. 12
1.6
ng Internet ...................................................................... 13
1.6.1
1.6.2
1.6.3
Ch
ng 2
2.1
Mi tr
2.1.1
2.1.2
2.2
16
ng truy n tin.......................................................... 16
Ph ng ti n truy n .................................................................... 16
Cc thng s c b n c a mi tr ng truy n tin .......................... 19
2.2.1
2.2.2
2.2.3
Ch
NG V T L
Modem...................................................................................... 19
DTE v DCE ............................................................................. 21
Chu n RS-232C ........................................................................ 21
ng 3
NG LIN K T D
LI U
22
3.1
Ch c n ng ............................................................................ 22
3.2
Cc v n
3.2.1
3.2.2
3.2.3
c a t ng lin k t d li u ................................... 22
- iii 3.2.4
3.2.5
3.2.6
3.3
Pht hi n v hi u ch nh l i .................................................. 24
3.3.1
3.3.2
3.3.3
3.4
3.5
Giao th c
3.5.1
3.5.2
3.5.3
C ch c a s ............................................................................29
Trao i b n tin v i c a s 1 bit.................................................30
V n chuy n lin t c ...................................................................31
3.6.1
3.6.2
Ch
Th t c lin k t d li u c b n ........................................... 27
3.4.1
3.6
u khi n lu ng d li u............................................................23
Qu n l lin k t .........................................................................24
Nn d li u khi truy n ...............................................................24
Giao th c BSC...........................................................................33
Giao th c HDLC........................................................................34
ng 4
4.1
Ph
Ph
ng truy n ........... 39
ng php CSMA..................................................................40
ng php CSMA/CD ...........................................................41
u khi n truy nh p bus v i th bi ..........................................41
u khi n truy nh p vng v i th bi........................................43
ng 5
5.1
u khi n truy nh p
Chu n ha m ng c c b ...................................................... 44
4.3.1
Ch
M
M
M
M
Cc giao th c
4.2.1
4.2.2
4.2.3
4.2.4
4.3
37
4.1.1
4.1.2
4.1.3
4.1.4
4.2
NG C C B
NG M NG
Cc v n
5.1.1
5.1.2
5.1.3
5.1.4
5.1.5
47
c a t ng m ng................................................... 47
nh a ch cho t ng m ng........................................................47
D ch v cung c p cho t ng giao v n...........................................48
T ch c cc knh truy n tin trong t ng m ng .............................49
Tm
ng i trong m ng ..........................................................50
T c ngh n trong m ng ...............................................................51
- iv -
5.2
t n i lin m ng ................................................................. 51
5.2.1
5.3
Cc thi t b dng
k t n i lin m ng ....................................... 52
5.3.1
5.3.2
5.4
5.5
Ho t
5.6
5.6.1
5.6.2
5.6.3
5.7
5.8
5.8.1
5.8.2
5.9
B ng ch n
ng ...................................................................... 77
Xy d ng b ng ch n
ng cho cc Router/Gateway ................ 78
ng X.25 ............................................................................ 80
5.9.1
5.10
C s k thu t ........................................................................... 80
5.10.1
ng 6
6.1
NG GIAO V N
Cc v n
6.1.1
6.1.2
6.1.3
6.1.4
Ch
n IP ........................................... 68
5.7.1
Ch
ng c a giao th c IP ................................................. 67
ng 7
84
c a t ng giao v n .............................................. 84
GIAO TH C TCP/IP
91
7.1
M hnh TCP/IP................................................................... 91
7.2
7.2.1
7.2.2
7.2.3
7.2.4
7.3
7.4
ng v Socket................................................................... 101
-v7.4.1
7.4.2
7.5
7.5.1
7.5.2
7.5.3
Ch
S hi u c ng ............................................................................101
Socket......................................................................................101
Qu trnh trao i d li u dng Stream Socket .........................103
Qu trnh trao i d li u dng Datagram Socket.....................104
V d ch ng trnh client/server...............................................105
ng 8
8.1
108
8.1.1
8.1.2
8.1.3
8.1.4
8.2
8.2.1
Ch
NG PHIN
ng 9
9.1
NG TRNH DI N
114
9.1.1
Phin d ch d li u ....................................................................116
9.2
9.3
9.3.1
Ch
ng 10
10.1
NG DING
119
10.1.1
10.1.2
10.2
NG
CC ph
10.2.1
10.2.2
10.2.3
10.2.4
10.3
10.3.1
10.4
10.4.1
10.4.2
10.4.3
Ph
Ph
Ph
Ph
ng...................................134
- vi -
10.5
10.5.1
10.5.2
10.6
10.6.1
10.6.2
10.6.3
10.7
10.7.2
10.7.3
10.7.4
qu n tr m ng ............................................................... 140
H b qu n tr ...................................................................... 141
C s d li u ch a thng tin qu n tr m ng ......................... 141
ch v th
n t ............................................................ 142
-1-
Ch
ng 1
1.1 Gi i thi u
ng my tnh l t p h p nhi u my tnh n t v cc thi t b u cu i
c
t n i v i nhau b ng cc thi t b lin l c nh m trao i thng tin, cng chia s
pc ng, ph n m m v d li u v i nhau
ng my tnh bao g m ph n c ng, cc giao th c v cc ph n m m m ng.
Khi nghin c u v m ng my tnh, cc v n quan tr ng
th c m ng, c u hnh k t n i c a m ng, v cc d ch v trn m ng.
c xem xt l giao
- D li u
c qu n l t p trung nn an ton h n, trao
ng thu n l i h n, nhanh chng h n.
i gi a nh ng ng
is
a l.
-2-
1.2 Phn lo i m ng
1.2.1 D a theo kho ng cch
a l
cs
Ki u
Hnh sao
m-
m (point - to - point)
Chu trnh
Hnh cy
Dng y
m-
m.
-3-
1.2.2.2
Ki u khuy ch tn
n tin
c g i i t m t nt no s
c ti p nh n b i cc nt cn l i
(cn g i l broadcasting hay point to multipoint). Trong b n tin ph i c vng a ch
cho php m i nt ki m tra xem c ph i tin c a mnh khng v x l n u ng b n
tin
c g i n.
Bus
V tinh ho c radio
Hnh 1-2. S
Back bone (x
ng s ng)
Theo ph
ng php chuy n m ch
m ng
Chuy n m ch knh
Data
S4
Data
S1
S6
S3
S5
Data
-4-
1.2.3.2
M ng chuy n m ch b n tin
Mess 1
S2
S4
Mess
Mess
S1
S6
Mess 2
S3
Hnh 1-4. Ph
S5
Cc nt c a m ng c n c vo a ch ch c a b n tin
ch n nt k ti p.
Nh v y cc nt c n l u tr v c tin nh n
c, qu n l vi c truy n tin. Trong
tr ng h p b n tin qu di v n u sai ph i truy n l i th hi u su t khng cao.
Ph ng php ny gi ng nh cch g i th thng th ng.
m so v i ph
- Hi u su t s d ng
ng truy n cao v khng b chi m d ng
c phn chia gi a nhi u th c th .
c quy n m
- C th t ng hi u su t s d ng gi i thng c a m ch b ng cch gn
qu ng b (broadcast) g i b n tin ng th i n nhi u ch.
Nh
a ch
m:
- Do khng h n ch kch th
m th i cao v nh h ng
c c a b n tin nn c th d n n ph t n l u tr
n th i gian h i p v ch t l ng truy n i.
M ng chuy n m ch gi
S2
Message
S4
S1
Message
S6
S3
S5
-5-
n tin
c chia thnh nhi u gi tin (packet)
di 512 bytes, ph n u l
a ch ch, m
t p h p cc gi. Cc gi c a cc b n tin khc nhau c th
c
truy n c l p trn cng m t
ng truy n. V n ph c t p
y l t o l i b n tin
ban u, c bi t khi
c truy n trn cc con
ng khc nhau.
Chuy n m ch gi m m d o, hi u su t cao. Xu h ng pht tri n hi n nay l s
ng hai k thu t chuy n m ch knh v chuy n m ch gi trong cng m t m ng
th ng nh t g i l m ng ISDN (Integrated Services Digital Network - M ng thng
tin s a d ch v ).
-6-
n vi c truy n d li u trn
nh cc hm nguyn
c g i l ki n trc m ng (Network
c bi t nh sau :
c . Nh v y t ng
- S l ng, tn g i v ch c n ng c a m i t ng s
tnh c th quy nh.
i thi t k m ng my
c ng
- T p h p cc giao th c, cc v n
k thu t v cng ngh cho m i t ng c th
c kh o st, nghin c u tri n khai c l p v i nhau.
-7-
Cc t ng cao
l tin
Cc t ng
th p
Truy n tin
hi u
ng
7
6
th ng A
Application
Presentation
5
4
Session
Transport
3
2
1
Network
Data link
Physical
th ng B
G.th c t ng 7
G. th c t ng 2
G. th c t ng 1
Tn
n v d li u
ng d ng
Trnh di n
Phin
Giao v n
SPDU, Packet
TPDU,Segment,
Packet
Datagram, Packet
Frame, Packet
Bit, Packet
ng
Lin k t d li u
t l
-8-
u ci
2. Cc ch c n ng
c t ch c thnh c ng m t t p cc t ng. Cc t ng
ng m c ph i cung c p cc ch c n ng nh nhau, nh ng ph ng th c
cung c p khng nh t thi t ph i gi ng nhau.
3. Cc t ng
ng m c ph i s d ng m t giao th c chung.
m b o nh ng u trn c n ph i c cc chu n xc nh cc ch c n ng v
ch v
c cung c p b i m t t ng (nh ng khng c n ch ra chng ph i ci t nh
th no). Cc chu n c ng ph i xc nh cc giao th c gi a cc t ng ng m c. M
hnh OSI chnh l c s
xy d ng cc chu n .
1.4.2 S ghp n i gi a cc m c
Trong th c t d li u khng truy n tr c ti p t t ng i my ny sang t ng i my
kia (tr t ng th p nh t). t ng th p nh t c
ng truy n thng v t l t i t ng th p
nh t c a my t ng ng t d li u v thng tin
u khi n l i
c chuy n
ng c ln t ng trn. T ng trn ch xc nh
ng truy n thng lgic (truy n thng
o).
- Cc Header c a giao th c : Thng th ng, thng tin u khi n giao th c
c
gi thnh m t kh i v
c t tr c d li u n i km v
c g i l Header
hay Protocol Header,
c dng truy n thng tin gi a cc t ng v gi a cc
my tnh v i nhau. Cc header c a giao th c
c pht tri n theo cc lu t
c cho trong t p ti li u ASN.1 c a IS .
- Khi my A g i tin i, cc n v d li u i t t ng trn xu ng d
ng n
c b sung thng tin u khi n c a t ng .
- Khi nh n tin, thng tin i t d i ln. Qua m i t ng thng tin
kh b d n v cu i cng my B nh n
c b n tin c a A.
i. Qua m i
u khi n
-9-
1.4.3 Ch c n ng c a m i t ng
1. T ng V t l
Cung c p ph ng ti n truy n tin, th t c kh i ng, duy tr hu b cc lin k t
t l. Gi nhi m v chuy n t i cc bit thng tin trn knh truy n thng. T ng V t
l lm vi c v i cc giao di n c ,
n v giao di n th t c (ch c n ng) trn mi
tr ng v t l, khng quan tm n n i dung bi u di n c a cc bit.
Th c ch t t ng ny th c hi n n i li n cc ph n t c a m ng thnh m t h
th ng b ng cc ph ng php v t l, m c ny s c cc th t c m b o cho cc
yu c u v chuy n m ch ho t ng nh m t o ra cc
ng truy n th c cho cc
chu i bit thng tin.
2. T ng lin k t d li u
Thi t l p, duy tr, hu b cc lin k t d li u ki m sot lu ng d li u, pht
hi n v kh c ph c sai st truy n tin
Ti n hnh chuy n i thng tin d i d ng chu i cc bit m c m ng thnh
ng
n g i l khung tin (frame). Sau m b o truy n lin ti p cc khung tin
i t ng v t l, ng th i x l cc thng bo t tr m thu g i tr l i. Bit thng tin
trong khung tin u mang nh ng ngh a ring, bao g m cc tr ng a ch , tr ng
ki m tra, d li u v ki m tra l i dng cho cc m c ch ring.
Nhi m v chnh c a m c 2 ny l kh i t o, t ch c cc khung tin v x l cc
thng tin lin quan t i khung tin.
3. T ng m ng
ng m ng
c xy d ng d a trn ki u n i k t
mm do t ng LKDL
cung c p, b o m trao i thng tin gi a cc m ng con trong m t m ng l n, m c
ny cn
c g i l m c thng tin gi a cc m ng con v i nhau.
C nhi m v gn a ch cho cc b n tin v chuy n
tn thnh cc a ch v t l.
a ch logic hay cc
Th c hi n ch n
ng truy n tin, cung c p d ch v
nh tuy n (ch n
ng)
cho cc gi d li u trn m ng. T ng ny ch ra d li u t ngu n t i ch s i theo
tuy n no trn c s cc
u ki n c a m ng,
u tin d ch v v cc nhn t
khc.
Ki m sot lu ng d li u, kh c ph c sai st, c t/h p d li u, gip lo i tr s t c
ngh n c ng nh
u khi n lu ng thng tin.
4.
ng Giao v n
- 10 -
ng giao v n gip m b o
tin c y khi chuy n giao d li u v tnh ton
n d li u t n i g i n n i nh n.
u ny
c th c hi n d a trn c ch ki m
tra l i do cc t ng bn d i cung c p. T ng giao v n cn ch u trch nhi m t o ra
nhi u k t n i c c b trn cng m t k t n i m ng g i l ghp knh (multiplexing),
phn chia th i gian x l (time sharing), c t h p d li u.
Nhi m v c a m c ny l x l cc thng tin
chuy n ti p cc ch c n ng t
ng phin n t ng m ng v ng c l i. Th c ch t m c truy n ny l
mb o
thng tin gi a cc my ch v i nhau. M c ny nh n cc thng tin t t ng phin,
phn chia thnh cc n v d li u nh h n v chuy n chng t i m c m ng.
5.
ng phin
ng trnh di n
ng ng d ng
ng ny l giao di n gi a ng
i s d ng v mi tr
ng ny c nhi m v ph c v tr c
cc yu c u ph i ghp c n thi t cho ng
chuy n cc File, s d ng cc Terminal c
ng ho qu trnh thng tin, gip cho ng
ti p
is
ah
is
ng h th ng m .
- 11 -
Cc hm nguyn th y
i th c th truy n thng v i cc th c th
t ng trn v d i n qua m t
giao di n (interface). Giao di n ny g m m t ho c nhi u
m truy c p d ch v
(SAP - Service Access Point). Th c th t ng N-1 cung c p d ch v cho th c th
ng N thng qua vi c g i cc hm d ch v nguyn th y (primitive).
Hm nguyn thu ch r ch c n ng c n th c hi n v
c dng
li u v thng tin
u khi n. B n hm nguyn thu
c s d ng
ng tc gi a cc t ng k nhau nh sau :
request
indication
response
confirm
chuy n d
nh ngh a
u c u
Ch bo
Tr l i
Xc nh n
request
c g i b i ng i s d ng d ch v
t ng N+1 trong h th ng A
i th t c c a giao th c t ng N. u c u ny
c c u t o d i d ng m t ho c
nhi u n v d li u giao th c (PDU - Protocol Data Unit) g i t i B.
Khi nh n
c PDU, m t th t c c a giao th c t ng N c a B s thng bo
yu c u ln t ng N+1 b ng hm nguyn th y indication. Sau response
c
i t N + 1 c a B xu ng N g i th t c giao th c t ng N tr l i t i A.
Khi nh n
c tr l i ny m t th t c giao th c t ng N s g i hm confirm ln
N+1
hon t t chu trnh yu c u thi t l p lin k t c a ng i s d ng t ng N+1
a A.
Cc chu trnh c a ng i s d ng khc nhau
c phn bi t nh khi ni m
m thm nh p d ch v (SAP - Service Access Point) ranh gi i c a 2 t ng N + 1
v N.
1.4.4.2
Cc ph
ng th c truy n thng
- 12 -
ng
ng ng v i 3 giai
n trao i trn, c 3 lo i th t c c b n
: CONNECT, DATA, DISCONNECT.
V d
c s d ng
i v i giao th c t ng N ta c cc th t c :
N_CONNECT
Thi t l p lin k t
N_DATA
Truy n d li u
N_DISCONNECT Hu b lin k t
Ngoi ra c m t s cc th t c ph
V d : Th t c N_RESTART
c s d ng tu theo ch c n ng c a m i t ng.
Dng
kh i
ng l i h th ng
t ng 3
Dng
chuy n
u khi n
t ng 5
1.5 H
u hnh m ng
Vi c l a ch n h
u hnh m ng (NOS - Network Operating System) lm
n t ng cho m ng tu thu c vo kch c c a m ng hi n t i v s pht tri n trong
ng lai, ngoi ra cn tu thu c vo nh ng u
m v nh c
m c a t ng h
u hnh.
ts h
u hnh m ng ph bi n hi n nay:
u hnh m ng UNIX: y l h
u hnh do cc nh khoa h c xy
ng v
c dng r t ph bi n trong gi i khoa h c, gio d c. H
u hnh
ng UNIX l h
u hnh a nhi m, a ng i s d ng, ph c v cho truy n
thng t t. Nh c
m c a n l hi n nay c nhi u Version khc nhau, khng
th ng nh t gy kh kh n cho ng i s d ng v l h
u hnh ny ph c t p.
- 13 -
1.6 M ng Internet
1.6.1 L ch s ra
i v pht tri n
- 14 -
groupOfName
s
Mng 1
groupOfName
s2
Mng 3
Gateway
Gateway
groupOfName
s
groupOfName
s2
Mng 4
Mng 2
groupOfName
s2
Mng 5
Cc c ng
c dng
n i cc m ng con t o thnh m t m ng l n.
- 15 -
Nh cung cp kh nng
truy cp Internet
IAP
Nh cung cp
dch v Internet
ISP
My ch
My ch
ISP
ISP
Ng-i dng
truy cp trc tip
Hnh 1-8. S
ISO
ARPANET
SNA
DECNET
Application
User
End User
Application
Presentation
Telnet, FTP
NAU Services
Session
(none)
(none)
Transmision Control
4
Transport
Host - Host
Network Services
Network
Datalink
Physical
Path Control
Transport
IMP - IMP
Physical
Physical
Physical
Nguy n T n Khi,
Khoa Cng ngh Thng tin, Tr ng i h c Bch Khoa N ng.
- 16 -
Ch
NG V T L
ng 2
2.1 Mi tr
2.1.1 Ph
ng truy n tin
ng ti n truy n
- Nhu c u v t c
l p
ng.
t thm cp d phng.
Vi c k t n i v t l m t my tnh vo m ng
c th c hi n b ng cch c m m t
card giao ti p m ng NIC (Network Interface Card) vo khe c m c a my tnh v n i
i cp m ng. Sau khi k t n i v t l hon t t, qu n l vi c truy n tin gi a cc
tr m trn m ng tu thu c vo ph n m m m ng.
NIC s chuy n gi tn hi u vo m ng LAN, gi tn hi u
c truy n i nh
t dng cc bit d li u th hi n b ng cc bi n thin tn hi u
n. Khi n ch y
trong cp dng chung, m i tr m g n v i cp u nh n
c tn hi u ny, NIC m i
tr m s ki m tra a ch ch trong tn hi u u c a gi
xc nh ng a ch
n, khi gi tn hi u i t i tr m c a ch c n n, ch tr m s sao gi tn hi u
i l y d li u ra kh i khung tin v a vo my tnh.
C hai k thu t truy n tn hi u m ha ln m ng : Truy n
(baseband) v truy n d i t n r ng (broadband).
d it ng c
c dng
n i h u h t cc m ng :
- 17 -
- Cp
ng tr c (Coaxial)
Card m ng
Card m ng cn
c g i l card
giao ti p m ng NIC (Network Interface
Card)
c l p t trong m i my tnh
trong m ng c c b , Card ny c nhi m
chuy n d li u t my tnh vo cp
ng v ng c l i. Qu trnh ny chnh
l s chuy n i t tn hi u s c a my
tnh thnh cc tn hi u
n hay quang
c truy n d n trn cp m ng.
ng
th i n c ng th c hi n ch c n ng t
p d li u thnh cc gi v xc nh ngu n v ch c a gi.
Cc lo i
u n i cho card m ng :
u n i cp
Cp
u DB15 c a card
u n i RJ45.
ng tr c
Cp ng tr c
quanh ch t cch
n
ng d n n v dy
c ch t o g m m t dy ng gi a ch t cch
n, chung
c qun b ng dy b n kim lo i dng lm dy t. Gi a dy
t c m t l p cch ly, ngoi cng l m t v b c b o v .
- 18 -
2.1.1.3
Cp dy xo n (Twisted Pair)
Cp xo n g m hai s i dy ng
c xo n cch
n v i nhau. Nhi u i dy
cp xo n g p v i nhau v
c b c chung b i v cp hnh thnh cp nhi u s i. Cp
ny c c tnh d b nh h ng c a nhi u
n nn ch truy n d li u c ly
kho ng 100m (kho ng 328 feet). Cp xo n i c hai lo i: cp xo n i khng b c
(UTP) v cp xo n i c b c (STP).
Cp xo n th ng
c dng trong h th ng n tho i truy n tn hi u t ng
(analog) c ng nh tn hi u s (digital). Trong kho ng cch vi km th khng c n
khuy ch i v c t c
m c megabit/giy.
2.1.1.4
Khi cc tn hi u s
c
u ch thnh cc tn hi u xung nh snh th
c
truy n t i qua cp quang. Cp s i quang bao g m m t s i thu tinh c c m nh g i l
li (core),
c bao b c b i m t l p thu tinh ng tm g i l l p v b c hay cn
i l l p ph (cladding). i khi cc s i
c lm b ng ch t d o. Ch t d o d l p
t h n nh ng khng th mang xung nh sng i xa nh thu tinh.
i s i thu tinh ch truy n tn hi u theo m t h ng nh t nh, do cp c 2
i n m trong v b c ring bi t : m t s i truy n v m t s i nh n. Cp s i quang c
th truy n tn hi u i xa h n v i t c
c c nhanh (theo l thuy t cp quang c th
truy n tn hi u v i t c
t i a 200.000Mbit/s).
Cp quang c d i thng l n h n cp ng, u
m m nh c a cp quang l
kho ng cch truy n d n l n, gi r , dung l ng truy n cao.
2.1.1.5
ch 3 lo i dy
10 Mbps,
- 19 -
10 Mbps,
10
ng truy n tin
suy gi m
Tn hi u trn
ng dy b suy gi m trong qu trnh truy n tin.
kh c ph c
ta dng cc b khuy ch i (amplifiers).
suy gi m
c tnh b ng n v
decibel. N u
n th ban u l V1 v sau gi m xu ng V2 th s decibel c a d
suy gi m
c nh ngh a nh sau:
S (decibel) = 20 log 10
2.1.2.2
V1
V2
nhi u
2.1.2.3
T c
S
N
( S : Signal ; N : Noise )
truy n
S
C = B log 2 1 + bit / s
N
Trong B l
r ng d i t n tnh b ng Hz. C l t c
tnh b ng bit/giy (b/s). N u
ng n tho i c d i t n 3000Hz, t s S/N = 20dB th t c
truy n c c i l :
S
S
S
= 10 log 10 = 20 = 100
N
N
N
ng t ho c tn hi u s v
u ch v gi i
c l i trn m ng
u ch bi n
n tho i.
i cc tn hi u s thnh cc tn
- 20 -
mA
CPU
UART
u cu i
s li u
u cu i
truyn
MODEM
Mng tin
thoi cng
cng
B x l
DCE
mB
MODEM
m tin
Hnh 2-2. S
UART
CPU
DTE
truy n tin gi a hai
m A v B.
Tn hi u s t my tnh n modem,
c modem bi n i thnh tn hi u
ng t
c th i qua m ng n tho i. Tn hi u ny n modem
mB
c
bi n i ng c l i thnh tn hi u s
a vo my tnh B.
Cc k thu t
u ch pha PM .
-
u ch bin
u ch bin
: Cc tn hi u 1 v 0
a tn hi u l gi ng nhau.
u ch bin
u ch t n s : Cc tn hi u 1 v 0
tn hi u gi ng nhau.
thu t
u ch c b n l
AM,
u ch t n s FM,
c phn bi t b i bin , cn t n s
th c hi n nh ng d b nhi u.
c phn bi t b i t n s , cn bin
cc
u ch theo pha : Cc tn hi u 1 v 0
c phn bi t b i cc pha c a dao
ng, cn bin
v t n s c a cc tn hi u gi ng nhau.
u pha c ng ph c
p nh ng t b nhi u.
t ng t c
truy n tin ng
i ta k t h p
u pha v i
u bin g i l
pha bin.
Hi n nay c r t nhi u lo i modem hi n i t lo i th p: 300, 600, 1200, 2400
bit/s, n lo i 9600 bit/s. V i t c
truy n t ng i cao trn
ng truy n b ng
p (b ng tho i) nn i h i nh ng ph ng php u bin ph c t p.
Cc ph
ng th c truy n d li u gi a hai
- M t chi u
m c th l:
n (simplex)
(duplex)
Truy n m t chi u n ch cho php truy n m t h ng. Truy n hai chi u lun
phin cho php truy n hai h ng, nh ng m i th i
m ch c m t h ng
c
truy n, sau ph i th c hi n chuy n m ch
truy n ng c l i. Truy n hai chi u
y
c th nh n ho c pht cng m t lc. Cc modem hi n nay u c th ho t
ng hai ch
bn song cng v song cng.
- 21 -
c ph
ng th c ghp n i gi a
u cu i s li u
n : g m qui
ng l 9,6 kbps)
n m 1987, RS-232-C
c s a i v t tn l i l EIA-232-D. Ngoi
ra cn c m t s chu n m r ng khc nh RS-422-A, RS-423-A RS-449, cc
khuy n ngh lo i X c a CCITT nh X21. . .. M c d u RS-232-C v n l chu n thng
ng nh t cho giao di n DTE/DCE nh ng cc chu n m i ni trn
c p d ng ph
bi n hi n nay.
i v i cc my tnh, thng th ng ng i ta s d ng hai c ng COM1, COM2
t n i tr c ti p. C ng COM1 c a ch vo/ra l 3F8_3FF hex v ng t l IRQ4,
ng COM2 c a ch vo/ra l 2F8_2FF hex v ng t l IRQ3. Cc chn c m c a
hai c ng c ng
c chu n ha ti n l i h n cho vi c s d ng.
- 22 -
Ch
NG LIN K T D
ng 3
LI U
3.1 Ch c n ng
ng lin k t d li u th c hi n cc cng vi c chnh nh sau :
-
t ng v t l.
truy n
3.2 Cc v n
3.2.1
c a t ng lin k t d li u
Cung c p d ch v cho t ng m ng
ng 2 chuy n d li u t m c 3
.
.
my ngu n t i m c 3
.
ng s li u o
(Virtual Communication)
Hnh 3-1.
my nh n.
ng s li u th c
(Actual Communication)
Cc d ch v t ng 2 c th l:
1. D ch v khng k t n i, khng bin nh n (Unacknowledged Connectionless
Service)
2. D ch v khng k t n i, c bin nh n (Acknowledged Connectionless Service)
3. D ch v c k t n i (Connection Oriented Service)
- 23 -
ch v k t n i c h ng c 3 giai
n: t n i, truy n s li u, tch b lin
t (k t thc) : CONNECT, DATA, DISCONNECT. Truy n tin gi a 2 t ng k nhau
dng cc hm d ch v nguyn th y (request, indication, response v confirm).
ch v khng k t n i
c th hi n b ng m t b c duy nh t l truy n tin,
khng c n thi t l p lin k t logic. Cc n v d li u truy n c l p v i nhau.
3.2.2
m s k t : Hi n nay t
Dng k t b t
c dng, v t
Dng cc c (flags) nh d u b t
3.2.3
m c ng b l i khi truy n.
m (DLE).
u v k t thc v i cc bit
m.
Ki m tra l i
Cc cch
nh khng c tr l i ngh a l
c g i i.
u khi n lu ng d li u
- 24 -
ng b v i nhau.
nh r khi no n i g i c th pht
Qu n l lin k t
ng
3.3 Pht hi n v hi u ch nh l i
Trong khi truy n i m t byte trong h th ng my tnh th kh n ng x y ra m t
i do h ng hc ph n no ho c do nhi u gy nn l kh l n. Cc knh vo-ra
th ng x y ra nhi u l i, c bi t l khi truy n s li u. Ph n l n cc h th ng u c
cc ph ng php pht hi n v sau s a l i. Qu trnh s a l i th ng kh h n r t
nhi u so v i pht hi n l i. C th chia ph ng php x l l i ra lm hai nhm:
- 25 -
pht l i tin.
- Pht hi n l i v t s a.
3.3.1 Ph
y l ph ng php th ng dng nh t
pht hi n l i. B ng cch thm 1 bit
c g i l bit ch n l ) vo t nh phn ph thu c vo t ng s cc bit 1 trong m t
l m t s ch n hay l , v nh vo php ton logic XOR, ta s bi t
c bit thm
vo l bit ch n hay bit l .
ch ki m tra s xc nh cc s bit 1 c ng tnh ch n l hay khng.
ng php t ng i n gi n v c hai cch nh sau :
Ph
Kh i k t truy n i
LRC
0
1
2
3
4
1
0
0
0
0
1
0
1
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
1
0
1
0
0
1
0
1
0
1
0
0
5
6
0
1
1
1
1
1
0
1
0
1
0
1
VRC
c b n tin M(x).
pht hi n v
01=1)
nh v l i cho
- 26 -
ng
c dng
c s d T(x) l checksum
tnh bi n ki m tra t ng l :
V d
Khung tin ban u 1101011011, G(x) = x4 + x + 1, v y r = 4, chu i bit
thm : 10011. Ta c xrM(x) = 1101011011 0000. Chia xrM(x) theo module 2 cho
G(x), ta
c thng s ki m tra t ng T(x) = 1110
11010 1011 0 00
10011
010011
10011
0000010110
10011
0010100
10011
001110 S d l 1110
Khung tin
3.3.3
M s a sai
c b o v b i m Hamming.
0
14
1
13
0
12
Cc bt ki m tra C
1
11
0
10
1
9
c tnh nh sau:
C
8
t o m Hamming
- 27 V tr bit 1 Gi tr nh phn
15
1111
13
1101
11
1011
9
1001
0111
7
1101
1
5
1
4
1
3
Nu bn tin nhn -c l:
1 1 1 9 8 7 6 5 4
2 1 0
tr bit 1
15
13
9
7
4
3
bit error
Gi tr nh phn
1111
1101
1001
0111
0100
0011
1011 (11)
V tr sai bit 11
3.4 Th t c lin k t d li u c b n
truy n tin c
Service).
V d my A g i s li u cho my B, khi t ng 2
c n i, s li u t t ng 3
my A chuy n xu ng t ng 2 nh ch ng trnh con FromNetworkLayer. T ng 2
sung ph n u thng tin u khi n v tnh c ki m tra t ng (FCS).
Khung tin (Frame) =
Khung tin
ToPhysicalLayer.
u tin (Header)
Thng tin
(Information)
c pht sang t ng 2 my B nh
ch
FCS
ng trnh con
- 28 -
3.4.1 Giao th c
n cng v i knh c l i
Bn nh n
Khi no
ng knh c l i, bn nh n s ch g i tn hi u bin nh n n u gi tin
nh n
c l ng, n u gi tin nh n
c l sai th s b b i. Qu th i h n qui
nh, bn pht s g i l i gi tin. Qu trnh ny l p l i cho n khi nh n
c gi tin
ng. Trong tr ng h p ny, t ng 3 my B khng bi t
c gi tin b m t hay
nh n hai l n, t ng 2 ph i nh n bi t
c u ny.
C th x y ra cc tr
- T ng 3
ng h p :
my A g i gi tin X xu ng t ng 2 c a n v pht i.
- My B nh n
c v tr l i b ng tn hi u bin nh n ACK.
- Tn hi u bin nh n b m t trn
ng i.
3.5
t n d ng
ng dy, cc tn hi u bin nh n (ACK )
c ghp cng v i
gi tin. Khi gi tin n, thay cho vi c tr l i ngay tn hi u bin nh n, bn thu nh n
ti p gi tin t t ng m ng
ghp cng cng tn hi u bin nh n v g i tr l i. K
thu t ny
c g i l Piggybacking (ghp thm).
u m c a ph ng php ny l t n d ng
ng knh. N u qu th i gian (vi
s) m khng c gi tin m i th bn thu c ng ph i tr l i tn hi u bin nh n
bn
pht khng ph i pht l i gi tin c .
- 29 -
t n d ng
ng knh, bn pht v bn thu ph i ng b
bn thu k p
nh n cc gi tin v bn pht c ng khng lng ph
ng truy n, ng i ta dng c
ch c a s tr t (sliding windows). C a s m to th s gi tin a ln
ng knh
nhi u h n(t c
nhanh), c a s m b th s gi tin a ln
ng knh t l i (t c
ch m l i). T ng t nh c a ch n p n c.
3.5.1
C ch c a s
Ng i ta dng s bit
c tr ng cho
r ng c c i c a c a s . Trong th
c ny, m i gi tin i s
c nh s t 0 n Max (Max l 2n - 1) thng qua m t
dy g m cc s 0, 1. Ch ng h n c a s 3 bit s qu n l cc gi tin c s t 0 7. Ta
c th dng n tu .
Danh sch cc gi tin g i i gi trong c a s pht. Danh sch cc gi tin nh n
c gi trong c a s nh n. C a s pht v nh n khng b t bu c ph i c kch
th c, gi i h n trn v d i gi ng nhau.
c d u th t c ny cho php t ng lin k t d li u linh ho t h n v th t g i,
nh n g i tin nh ng n yu c u ph i m b o t ng m ng ch bn nh n c cng
th t v i t ng m ng ngu n bn g i.
a s bn pht
a s bn nh n
a s bn nh n ch
trng v i bin d i c a c
hi u bin nh n v quay m
duy tr cng m t kch th
th t . Nh ng n u kch th
a cc gi tin
c chuy n n. Khi gi tin c s th t
as
c nh n, c a s chuy n tin ln t ng ba, pht tn
t n v . Khng nh c a bn pht, c a s bn nh n lun
c. Khi kch th c c a s = 1, t ng 2 nh n gi tin theo
c c a s l n h n th khng ph i nh v y.
- 30 -
Ho t
ng c a c a s c kich th
c l 3 bit v i
tr
t 1 bit nh sau :
as
pht
as
thu
(a) B t
(b) G i gi tin
Hnh 3-2.
3.5.2
Trao
u ti n
i b n tin v i c a s 1 bit
n tin g n c gi tin v i ph n
u khi n (Header). Ph n
gi tin, s th t pht seq, s gi tin, s th t nh n l ack.
Trong tr
(d) Nh n ACK
ng h p bnh th
A g i (0,1, A0)
A nh n (0,0,B0)
A g i (1,0,A1)
A nh n (1,1,B1)
A g i (0,1,A2)
A nh n (0,0,B2)
A g i (1,0,A3)
A nh n (1,1,B3)
A g i (0,1,A4)
ng my A g i tr
u khi n g m c
c nh sau :
B nh n (0,1,A0)*
B g i (0,0,B0)
B nh n (0,1,A1)*
B g i (1,1,B1)
B nh n (0,1,A2)*
B g i (0,0,B2)
B nh n (1,0,A3)*
B g i (0,0,B3)
B nh n (0,1,A4)*
B g i (0,0,B4)
ng.
- 31 -
Trong tr
ng h p b t th
ng my A v B cng g i nh sau :
A g i (0,1, A0)
A nh n (0,1,B0)*
A g i (0,0,A1)
A nh n (0,0,B0)
A g i (1,0,A1)
A nh n (1,0,B1)
A g i (1,1,A1)
A nh n (1,1,B1)
A g i (0,1,A2)
B g i (0,1,B0)
B nh n (0,1,A0)*
B g i (0,0,B0)
B nh n (0,0,A0)*
B g i (1,0,B1)
B nh n (1,0,A1)*
B g i (1,1,B1)
B nh n (1,1,A1)*
B g i (0,1,B2)
B nhn (0,1,A2)*
B gi (0,0,B2)
i b n tin v i c a s 1 bit b t th
ng.
- 32 -
ng php ny lng ph
Qu th i gian
0
10
ACK0
ACK1
D
Li
ACK2
Nh ng gi tin b hu b i
ng lin k t d liu
ACK3
ACK4
ACK8
..
3.5.3.1
Pht l i c ch n lc
Qu th i gian
Qu th i gian
Qu th i gian
10
ACK0
ACK1
3
Li
Nh ng gi tin
c l u vo vng
m b i t ng lin k t d liu
ACK8
n tin 2-8
c chuy n ln
ng m ng
- 33 -
2.
ng b h
ng k t (character -oriented)
b.
ng b h
c v t l :
gi
ng b gi a cc
ng b ha :
ng h ng
c LKDL :
phn bi t d li u c a ng
thng tin u khi n khc
c
ng
i g i v ng
i nh n
T p k t
u khi n
3.6.1.2
SYN
- B t u ph n header c a b n tin
- K t thc qu trnh truy n tin v gi i phng lin k t
thay i ngh a c a cc k t
u khi n truy n tin khc
- K t
ng b b n tin dng
duy tr ng b gi a 2 bn
SYN
SOH
Header
i nh n
STX
k t (
Number Seq
TIN
r ng 5-8 bit)
Control
SYN
DLE
CRC
Bin nh n
ETX/ETB
m:
DLE
DLE
ETX/ETB
CRC
Khi pht n u k t pht trng v i DLE th ta chn thm DLE. Khi thu, DLE
chn thm s
c kh b .
V d v th t c BCS
A
Yu c u ni
SYN ENQ
SYN ACK
Chuyn s liu
Tr li ni
Yu cu tch
Tr li nhn
SYN EOT
Flag
01111110
8 bits
HEADER
Address
Control
128-1024 bytes
INFORMATION
cc bit
FCS
Flag
(16 bit)
01111110
- 35 -
Trong :
Flag (01111110):
l c dng
nh n bi t
mb t
u v k t thc b n tin.
khng nh m v i
c kh b )
i ta ci
ng lo i b bt
a ch tr m ch c a khung tin.
c khng xc
nh.
Ph
i thng tin
- 36 -
Cc giao th c d n xu t c a HDLC
ng ng v i ph
ng th c tr l i d b
- BOP nh n l n l
khc nhau.
t t ng bit m t, do m m d o, d dng t
ng thch v i cc
u khi n t do
- Th t c
u khi n trn bit nh phn m b o khng ph thu c m dng. Cch
gi i quy t ny m m d o v cho php gi i quy t v s yu c u khc.
- Th t c HDLC
c coi l chu n qu c t v s thng tr trong th i gian t i, n
thch ng v i cc h th ng ph c t p.
i v i cc thi t b t ph c t p c th
dng HDLC n gi n ho
m b o s t ng thch v i HDLC v s pht
tri n m r ng h th ng sau ny.
BI T P
1. Tm hi u thm v chu n giao ti p RC232 v cc chu n khc
pht ti n t chu n ny.
2. Tm hi u cc chu n m r ng c a giao th c HDLC.
-
- 37 -
Ch
NG C C B
ng 4
a ch g i v nh n
i thng tin.
m:
n gi n v cc thu t ton
u khi n n
nh.
- M ng c th m r ng ho c thu h p tu theo yu c u c a ng
Nh
m t
i s d ng.
m:
- 38 -
n trung
- 39 -
4.1.4 M ng d ng k t h p
4.1.4.1
4.2 Cc giao th c
u khi n truy nh p
ut
ng truy n
Giao th c dng
nh gi kh n ng c a m t m ng
c phn chia b i cc
tr m nh th no. H s ny
c quy t nh ch y u b i hi u qu s d ng mi
tr ng truy xu t (medium access) c a giao th c.
i knh ph ng ti n ch c th h tr m t l n tn hi u. N u hai my tnh
truy n trn knh cng m t lc, cc tn hi u c a chng s gy nhi u cho nhau (v d
nh hai ng i cng ni m t lc). C hai ph ng php
u khi n vi c truy nh p
ph ng ti n
khng x y ra s c gy nhi u : truy nh p ng u nhin v truy nh p c
u khi n.
- 40 -
Lo i truy nh p ng u nhin
Tr m c th truy nh p ph
ng u nhin no.
ng ti n truy n tu theo mu n, b t k
th i
i v i d ng bus
d ng sng mang (CSMA - Carrier Sense
i v i d ng vng
- Ph
- Ph
Lo i truy nh p c
u khi n
Ph ng php
u khi n tranh ch p th ng thch h p v i cc m ng c s trao
i d li u khng lin t c v t ng i t my tnh. y l d ng thng d ng trong
u trc m ng c c b .
- K thu t bus v i th bi (Token Bus) : dng cho cc m ng LAN
- K thu t vng v i th bi (Token Ring) : dng cho cc m ng LAN
- K thu t trnh xung
4.2.1 Ph
t : dng cho cc m ng c c b t c
cao.
ng php CSMA
Cn
c g i l ph ng php LBT (Listen Before Talk - Nghe tr c khi ni).
t tr m c d li u c n truy n tr c h t ph i 'nghe' xem ph ng ti n truy n r i hay
n. N u r i th b t u truy n tin, cn n u b n th th c hi n m t trong ba gi i thu t
sau :
Gi i thu t 'non-persistent' : Tram rt lui (khng kin tr) ch
i m t th i
gian ng u nhin no r i l i b t u 'nghe'
ng truy n. Gi i thu t ny c
hi u qu trnh xung t nh ng c th i gian ch t.
Gi i thu t '1-persistent' : Tr m ti p t c nghe n khi ph ng ti n truy n r i
th ti n hnh truy n d li u i (v i xc xu t 1). Gi i thu t ny gi m th i gian
ch t, xong n u c nhi u tr m cng ch v ti n hnh pht d li u cng m t
n th s x y ra xung t.
Gi i thu t 'p-persistent' : tr m ti p t c nghe, n khi ph ng ti n truy n r i
th ti n hnh pht tin v i m t xc xu t nh t nh no (m i tr m c g n
t h s u tin). Ng c l i tr m 'rt lui' trong m t th i gian c
nh r i
- 41 -
truy n v i xc su t p ho c ti p t c ch
ph c t p nh ng gi m
c t i a xung
Ph
xung
i v i xc xu t 1-p. Gi i thu t ny
t v th i gian ch t.
4.2.2 Ph
ng php CSMA/CD
ng dy.
2.
N u pht hi n c xung
thm m t th i gian n a
ki n xung t.
3.
Sau khi ch
i m t th i gian ng u nhin th tr m th truy n l i b ng
cch s d ng cc ph ng php c a CSMA.
- 42 A
tr=C
C
tr=B
tr=D
tr=A
Hnh 4-1.
tr = Tr-c
s = Sau
Cc ch c n ng :
- Kh i t o vng logic : khi thi t l p m ng ho c khi vng logic b gy.
- B sung tr m vo vng logic (xem xt nh k ) b ng cch m i nt ng sau
nh p vng. Lo i b m t tr m ra kh i vng logic b ng cch n i tr m tr c v
sau n v i nhau
- Qu n l sai st : trng a ch , gy vng (cc tr m b treo, r i vo tr ng thi
ch l n nhau), b i nt gi Token.
- Khi ang gi th m c tr m khc nh n
c gi tin th ch ng t nt khc
c th , lc n s b th b ng cch chuy n sang tr ng thi 'nghe'.
- Khi nt hon thnh cng vi c, n g i th
n nt ng sau, n u nt ti p sau
ho t ng th n g i th chuy n sang tr ng thi b
ng. N u ng c l i, n g i
th cho nt k ti p l n n a. N u hai l n g i khng
c th xem nh nt k
ti p h ng v g i i gi tin "tm nt k ti p" tm nt ti p theo.
- N u khng thnh cng th nt b xem l c s c . Nt ng ng ho t
'nghe' trn bus.
t u
tin
1 byte
ng v
a ch
ngu n
2-6 bytes
i 8191 bytes
a ch
ch
TIN
FSC
2 - 6 bytes
c
K t thc tin
4 bytes
1 byte
c th l 1; 5; 10Mbps
ng h p t i nh
ng h p t i n ng, d
u ho l u
nh
di t i thi u c a gi tin,
- 43 -
4.2.4
y l giao th c thng d ng
c dng trong cc LAN c c u trc vng
(Ring). Ph ng php ny s d ng m t kh i tn hi u c bi t g i l Token di chuy n
vng quanh m ng theo m t chi u xc nh. M t tr m mu n truy n ph i i cho n
khi nh n
c th bi. Khi m t tr m ang chi m Token th n c th pht i m t
gi d li u. Khi pht h t gi d li u cho php ho c khng cn g
pht n a th
tr m chuy n khung th bi n cho tr m k ti p trn m ng. Trong token c ch a
t a ch ch v
c lun chuy n t i cc tr m theo m t tr t t nh tr c.
i v i c u hnh m ng d ng xoay vng th tr t t c a s truy n token t ng
ng
i tr t t v t l c a cc tr m xung quanh vng.
Cc chu n m ng s d ng ph
ng php
u khi n truy nh p th bi :
ng php chuy n th bi v
u ki n nh sau :
c s d ng nhi u, do trnh
c xung
ng php ny cung
t.
ng php chuy n th bi i h i c ch
u khi n ph c t p v chi ph u
c ng cao, nh ng
c thi t k v i
tin c y cao. Tuy v y hi n nay
v n l chu n LAN thng d ng, ch ng t
c u
m c a ph ng php
p khi s d ng trn cc m ng LAN.
i l 16KB
ch
ch
truy n 4Mps.
- 44 -
u khi n
thm nh p
u
khi n gi
tin
a ch
ngu n
a ch
ch
1
byte
1 byte
2-6 bytes
2-6
bytes
2-6
bytes
4.2.4.1
Ph
ng php
TIN
FSC
t
thc
gi tin
Tr ng
thi gi
tin
4 bytes
1 byte
1 byte
u khi n truy nh p d bo
D bo (polling) l m t ph ng php
u khi n truy c p s d ng m t thi t b
trung tm
u khi n ton b vi c truy c p m ng. y l ph ng php
cs
ng ph d ng nh t trn cc m ng my tnh l n.
Thi t b trung tm c tn l thi t b chnh s yu c u d li u t cc thi t b
khc trn m ng c tn l thi t b th cp (secondaries). Sau khi
c d bo, thi t b
th c p c th truy n m t l ng d li u
c xc nh b i cc giao th c dng trn
ng. M t thi t b th c p khng th truy n tr phi n
c thi t b chnh d bo.
Ph
- D
- Gn
ng php d bo c nhi u u
on
c cc l n truy c p
c cc m c u tin, trnh
m c a ph
ng php chuy n th bi nh :
nh s n.
c va ch m.
4.3 Chu n ha m ng c c b
Cc chu n LAN l cc tiu chu n cng ngh cho Lan
c ph chu n b i cc
ch c ch un ha qu c t , nh m h ng d n cc nh s n xu t thi t b m ng i n
th ng chung kh n ng s d ng chung cc s n ph m c a h , v l i ch c a ng i
d ng v t o u ki n thu n l i cho cc nghin c u pht tri n.
Cc chu n ny quy nh mi tr ng truy n d n c ng nh cch th c s d ng
chng trong k t n i LAN; Cc giao th c truy n thng cc t ng v t l v t ng lin
t d li u c a m ng theo m hnh OSI.
Cc giao th c truy n thng cc t ng trn c a m hnh OSIhi n t i
nh qua m t s giao th c ph bi n nh TCP/IP, IPX/SPX, NetBIOS,. . .
c xc
- 45 -
ng con
u khi n logic LLC (Logical Link Control Sublayer) : gi vai tr
ch c d li u, t ch c thng tin
truy n v nh n. Th t c t ng LLC
khng b nh h ng khi s d ng cc
ng truy n d n khc nhau, nh v y
m linh ho t h n trong khai thc.
ng con
u khi n xm nh p m ng MAC (Media Access Control
Sublayer). lm nhi m v
u khi n vi c xm nh p m ng.
Network
802/3 CSMA/CD
802/4 Token bus
80254 Token ring
Physical
Chu n 802.2
X.25 c a CCITT.
m c con LLC t
ng
ng
ng
- 46 -
a ch
ch
6 bytes
a ch
ngu n
Lo i tin
6 bytes
2 bytes
TIN
46
1500 bytes
CRC
4 bytes
- 47 -
Ch
NG M NG
ng 5
5.1 Cc v n
5.1.1
nh
c a t ng m ng
a ch cho t ng m ng
ng m ng s d ng cc ki u
a ch b sung sau :
1.
2.
3.
i d ng m t
a ch v t l c a my tr m :
i thi t b trn m t m ng c m t a ch v t l duy nh t
giao ti p v i cc
thi t b khc, cn g i l a ch ph n c ng. Trn t t c cc m ng hi n nay, m i a
ch xu t hi n m t l n duy nh t (ngh a l m i thi t b ch c m t a ch duy nh t).
i v i ph n c ng, a ch th ng
c m ho trong thi t b card m ng (Network
Interface Card), c th
c t b ng chuy n m ch ho c b ng ph n m m. Trong m
hnh OSI th a ch ny
c t l p v t l.
di c a a ch v t l ph thu c vo t ng m ng, ch ng h n v i m ng
Ethernet v m t s m ng khc th dng a ch v t l di 48 bit.
trao i thng
tin th c n c a ch c a n i g i, v a ch c a n i nh n.
Hi n nay IEEE ang m nhi m vi c n nh a ch v t l t ng th (universal
physical address) cho cc subnetwork.
i v i m i subnetwork, IEEE n nh m t
ph n a ch
ng nh t i v i t t c cc subnetwork g i l OUI (Organization
Unique Identifier) ph n ny c
di l 24 bit, cho php IEEE n nh ph n a ch
24 bit cn l i theo yu c u. (Trn th c t , hai trong 24 bit a ch OUI l cc bit u
khi n, do 22 bit l
xc nh subnetwork . D ch c kho ng 222 a ch
- 48 -
c dng, n u v i t c
pht tri n nh hi n nay c th s thi u
ng lai). Sau y l c u t o c a a ch OUI :
1 bit 1 bit
I/G
0=Individual
U/L
22 bit
a ch trong
24 bit
a ch subnetwork
a ch v t l c a khu v c
0=Universal
Hnh 5-1. C u t o c a
a ch v t l UI.
c l p v i cng ngh
c l p v i cng ngh
- Cc a ch m ng ph i th ng nh t
v WAN.
C 2 lo i d ch v :
- D ch v truy n tin c lin k t (Connection riennted Service)
- D ch v truy n tin khng lin k t (Connectionless Service)
khc nhau gi a hai d ch v
n
D ch v c lin k t
Kh i ng knh
C n thi t
a ch ch
Ch c n lc kh i
Th t gi tin
c mb o
Ki m sot l i
t ng m ng
u khi n thng l ng t ng m ng
Th o thu n tham s
C
Nh n d ng lin k t
C
ng
D ch v khng lin k t
Khng
C n m i gi tin
Khng m b o
t ng giao v n
t ng giao v n
Khng
Khng
Cc hm c b n c a d ch v lin k t t ng m ng :
N-CONNECT. Request (callce, caller, acks wanted, exp wanted, qos, user data)
N-CONNECT. Indication (callce, caller, acks wanted, exp wanted, qos, user data)
N-CONNECT. Response (response acks wanted, exp wanted, qos, user data)
N-CONNECT. Confirmation (response acks wanted, exp wanted, qos, user data)
N-DISCONNNECT. Request (originator, reason, user data, responding address)
N-DISCONNNECT. Indication (originator, reason, user data, responding address)
N-DATA. Request (user data)
N-DATA. Indication (user data)
N-DATA-ACKNOWLEDGED. Request ()
N-DATA-ACKNOWLEDGED. Indication ()
N-EXPEDITED-DATA. Request (user data)
N-EXPEDITED-DATA. Indication (user data)
N-RESET. Request (originator, reason)
Cc hm c b n c a d ch v khng lin k t t ng m ng
N-UNITDATA. Request (source address, destination address, qos, user_data)
N-UNITDATA. Indication (source address, destination address, qos, user_data)
N-FACILITY. Request (qos)
N-FACILITY. Indication (destination address, qos, reason)
N-FACILITY. Indication (destination address, qos, reason)
ng trong m ng :
ng
ng knh
n tho i trong t ng v t l s d ng trong m ng c lin
t. Knh o
c thi t l p cho m i lin k t. M t khi
c thi t l p th cc gi
tin
c chuy n i t ng t trong m ng n tho i cho n khi lin k t b h y b .
- M i nt m ng ch a m t knh o, v i c a vo cho m t knh o
- Khi m t lin k t
c kh i
- Nt ch n knh o ch a
c ch n
n tr m ti p theo v c s th p nh t
M ng Datagram
ng
ng v i
n bo s d ng trong m ng khng lin k t. Trong m ng
ny, khng c tuy n
ng no
c thi t l p. Cc gi tin c th i theo nhi u
ng khc nhau m khng nh t thi t theo m t trnh t xc nh. Thng tin vo l
a ch ch, thng tin ra l nt m ng ph i t i.
ng Datagram ph c t p v
u khi n nh ng n u knh h ng th d dng i
theo knh khc. Do c th gi i quy t
c v n t c ngh n d li u.
Cc
c tr ng c a m ng Datagram v m ng knh o
- 50 n
ng datagram
Kh i ng knh
a ch ( /c) ho
Thng tin tm
ng
Tm
ng
u khi n
ng nt
ph c t p
Thch h p
5.1.4 Tm
ng knh o
Khng
Gi tin ph i c /c ngu n v /c ch
Khng c n b t c thng tin no.
n thi t
Gi tin ch c n s c a knh o
M i knh o c n m t vng trong
ng
c thi t l p khi kh i ng knh
i gi tin tm
ng c l p. Ph i
c duy tr
tm
ng m i khi c gi tin t i nt o m i. Lin k t s
cho c phin.
ng.
Ch m t gi tin trong nt h ng
Knh o i qua nt h ng s b hu
Kh kh c ph c
kh c ph c h n
Trong t ng giao v n
Trong t ng m ng
Cc d ch v lin k t v khng lin k t Cc d ch v lin k t
ng i trong m ng
Ch c n ng quan tr ng nh t c a t ng m ng l d n
ngu n t i tr m ch. Thu t ton tm
ng l qui trnh
kh i nt m ng nh m g i gi tin i ti p t i nt khc.
Yu c u c a thu t ton tm
- Chnh xc, n
nh,
ng cho cc gi tin t tr m
quy t nh ch n
ng ra
ng
n gi n v t i u.
- Thu t ton tm
ng ph i c kh n ng c p nh t l i c u hnh v
ng v n
chuy n
khng ph i kh i ng l i m ng khi c m t nt h ng ho c ph i
ng ng ho t ng c a cc my tr m.
Cc thu t ton chia lm hai nhm chnh:
- Nhm khng thch nghi (non adaptive) : vi c ch n
ng khng d a vo vi c
nh gi tnh tr ng giao thng v c u hnh trong th i gian th c.
- Nhm thch nghi (adaptive) : vi c tm
giao thng hi n t i.
m ng
c bi u di n d i d ng
th , m i nt c a
th l m t nt
ng, cung c a
th bi u di n
ng truy n n i gi a hai nt. Vi c ch n
ng
gi a hai nt m ng l tm
ng ng n nh t gi a chng.
i cung
c gn m t nhn cho bi t th i gian trung bnh ph i i v th i gian
truy n m t gi tin chu n. Th i gian ny
c th m i gi hay m i ngy m t l n.
ng ng n nh t l
ng c t b c chuy n ti p qua nt nh t v c s o
di nh
nh t, m t t th i gian.
C nhi u thu t ton
tm
ng ng n nh t gi a 2
m, v d nh thu t ton
Dijkstra (1959). Ta xy d ng
th cho cc nt m ng v tm kho ng cch gi a cc
nt m ng.
- 51 -
Cc bi n php ng n ng a
- B tr kh n ng v n chuy n, l u tr , x l c a m ng d so v i yu c u.
- Hu b cc gi tin b t c ngh n qu th i h n.
- H n ch s gi tin vo m ng nh c ch c a s (flow control).
- Ch n
5.2 K t n i lin m ng
Nhu c u trao i thng tin v phn chia cc ti nguyn dng chung i h i
ho t ng truy n thng khng ch ph m vi c c b m c khun kh qu c gia v
qu c t . T d n n s n i k t cc m ng vi n thng tin h c
c t cc v tr
a l khc nhau v ch u s qu n l c a cc t ch c ho c qu c gia khc nhau.
n i k t m ng (Networks Interconnection) gi ng nh ghp n i m ng n l
nh ng ph c t p h n nhi u do tnh ch t khng thu n nh t c a cc m ng con
ck t
i. Chng c th c ki n trc khc nhau bao g m cc my tnh nt m ng.
ng
truy n khc nhau, chi n l c qu n l khc nhau.
Ng
i ta th
ng xem xt cc v n
sau
k t n i cc m ng con l i v i nhau :
- 52 -
8025
SNA
G
G
X.25
8025
k t n i lin m ng
B l p
- 53 -
Repeater
End Node
Application Layer
Presentaion Layer
Session Layer
Transport Layer
Network Layer
Data Link Layer
Physical Layer
Physical Layer
Application Layer
Presentaion Layer
Session Layer
Transport Layer
Network Layer
Data Link Layer
Physical Layer
Physical Layer
Network A
Hnh 5-3. S
End Node
Network B
l c khng c kh n ng x l l u l ng. T t cc tn hi u
n, bao g m c
nhi u
n t v cc l i khc c ng
c l p v khu ch i.
b l p ho t ng, c
hai
n m ng n i t i b l p ph i s d ng cng m t ph ng th c truy nh p
ng
truy n. V d : b l p khng th n i m t
n m ng s d ng ph ng th c
CSMA/CD v m t
n m ng s d ng ph ng th c chuy n th bi.
l p c th di chuy n gi d li u t ph ng ti n truy n d n ny sang
ph ng ti n truy n d n khc. V d c th nh n gi d li u t m t
n m ng dng
cp ng tr c v chuy n gi sang
n m ng s d ng cp quang.
5.2.1.2
Hub
- 54 -
HUB th
ng: Cc HUB th
ng ho t
khng ti t o ho c khu ch i tn hi u.
ng nh cc
m k t n i, chng
C u n i (Bridge)
u
nhi u
c g i l HUB
n i hai ho c
Hnh 5-5. C u n i.
Ch c n ng c a c u n i :
- M r ng kho ng cch c a phn
- L c nh ng gi d li u
i xu t pht.
n m ng, t ng s l
n n i, ho c g i tr l i
- K t n i cc
n m ng s d ng ph ng th c truy nh p
nhau, ch ng h n CSMA/CD v chuy n th bi.
ng truy n khc
Nguyn l ho t d ng
- C u n i khng phn bi t gi a giao th c ny v i giao th c khc, ch c nhi m
chuy n l u l ng c a t t c cc giao th c d c theo m ng. V giao th c no
ng di chuy n ngang qua c u n i, nn tu thu c vo t ng my tnh quy t
nh chng c th nh n di n
c giao th c no.
- 55 -
End Node
End Node
Application Layer
Presentaion
Layer
Session Layer
Transport Layer
Network Layer
Relay
Data Link Layer
MAC Layer
MAC Layer
Physical Layer
Physical Layer
Physical Layer
Network A
Hnh 5-6. S
Application Layer
Presentaion
Layer
Session Layer
Transport Layer
Network Layer
Data Link Layer
Physical Layer
Network B
B d n
ng (router)
Trong mi tr ng g m nhi u
n m ng v i giao th c v ki n trc m ng khc
nhau, c u n i khng th
m b o truy n thng nhanh trong t t c cc
n m ng.
ng c
ph c t p nh v y c n m t thi t b khng nh ng bi t a ch c a m i
n m ng, m cn quy t nh tuy n
ng t t nh t
truy n d li u v l c l u
ng qu ng b trn cc
n m ng c c b . Thi t b nh v y
c g i l b
nh
tuy n.
Hnh 5-7. B
nh tuy n.
- 56 -
Ch c n ng c a b
nh tuy n :
ng nh m t ro c n an ton gi a
ng :
Trong b
nh tuy n c m t b ng nh tuy n ch a cc a ch m ng. Tuy
nhin, a ch m ng c th
c l u tr tu thu c vo giao th c m ng ang ch y.
nh tuy n s d ng b ng nh tuy n
xc nh a ch ch cho d li u nh n
c. B ng ny li t k cc thng tin sau:
-
a ch m ng k t n i.
- Cch k t n i t i cc m ng khc.
- Ph t n truy n d li u qua cc l trnh .
Khi b
nh tuy n nh n
tra b ng inh tuy n v ch n
li u n ch.
End Node
Application Layer
Presentaion Layer
Session Layer
Transport Layer
Network Layer
Data Link Layer
Physical Layer
Network A
Hnh 5-8. S
c m t gi d li u c n g i n m ng xa, n ki m
ng i t i u (theo m t tiu chu n no ) g i gi
Router/Gateway
End Node
Relay
Application Layer
Presentaion Layer
Session Layer
Transport Layer
Network Layer
Data Link Layer
Physical Layer
Network Layer
Data Link Layer
Physical Layer
Network Layer
Data Link Layer
Physical Layer
Network B
- 57 -
Truy n d li u qua b
nh tuy n
Trong m i tr ng h p, khi m t tr m xc nh r ng n ph i g i m t gi d li u
i m t tr m trn m t m ng khc. Cng vi c u tin tr m ny c n lm l l y a ch
t l MAC c a Router ( a ch c ng n i ng m nh). Sau n
n thng tin
trong tr ng a ch v t l ch c a gi d li u b ng a ch v t l MAC c a Router,
v tr ng thng tin a ch ch t ng m ng (ch ng h n a ch IP n u dng giao
th c TCP/IP) b ng a ch c a tr m ch.
Khi Router ki m tra a ch ch, n xc nh xem n bi t hay khng bi t cch
chuy n ti p gi d li u n b c nh y ti p theo (Router k ti p trn
ng i) b ng
cch ki m tra a ch . N u a ch m ng ch n m trong gi d li u khng c b ng
nh tuy n, Router th ng b gi d li u i. Trong tr ng h p a ch m ng ch c
ng nh tuy n, Router thay a ch v t l ch b ng a ch v t l c a b c nh y
ti p theo v truy n gi d li u n b c nh y ti p theo.
Nh v y, khi m t gi tin
c chuy n qua lin m ng,
n thay i, nh ng a ch c a giao th c khng i.
a ch v t l ch c a
nh tuy n
c chia thnh 2 lo i, tu theo cch s d ng chng. B
tuy n c c b (Local Router) n i cc
n m ng g n nhau. Hai b
nh tuy n
nhau (Remote Router) n i hai
n m ng xa qua cc knh truy n thng.
5.2.1.5
nh
xa
B chuy n m ch
Gateway
- 58 -
Sub net 1
Gateway
Sub net 2
4-7
4-7
Internet
Internet Layer
Internet
Network Layer 1
Network Layer
Network Layer 2
Physical Layer
Physical Layer
Physical Layer
Hnh 5-9. S
ng con Internet
c ci t trong t t c cc tr m c ng nh trong cc giao
di n k t n i (gateway), T ng ny cung c p d ch v truy n thng lin m ng v i hai
ch c n ng chnh :
- Chuy n
- Ch n
i cc
Cc gi tin
t ng con Internet l u thng trong m ng theo ph ng php
'gi/bc' (encapsulation/decasulation). Khi m t datagram
c truy n t m ng con
ny sang m ng con khc thng qua gateway th n
c b sung thm vo (ho c
tch ra) cc ph n thng tin u khi n c n thi t t ng ng v i cc m ng con.
n v t ng h p cc gi tin.
Tnh ch t c a giao th c IP :
- Ho t ng theo ph ng th c khng k t n i : IP khng chuy n cc thng tin
u khi n tr c khi truy n d li u.
- 59 -
ho t
IP Header
c g n cho m i datagram, ch a cc thng tin c n thi t cho s
ng c a gi tin trn m ng. C u trc khung tin IP nh hnh sau :
0
34
VER
78
IHL
15 16
Total Length
Type of
Service
Identification
Time To Live
31
Flag
Transport
Frag offset
Header checksum
Source Address
Destination Address
Options + Padding
Data (Max : 65535 bytes)
VER (4 bit)
Ch a phin b n giao th c IP ang dng. Phin b n hi n nay l IPV4.
t ph n c a giao th c IP quy nh r ng ph n m m nh n d li u tr c
tin ph i ki m tra phin b n c a IP trong cc khung tin n, tr c khi phn
tch ti p ph n cn l i c a Header v d li u. N u nh khng ng phin b n
th l p IP c a my nh n s t ch i v b qua ton b n i dung c a khung tin
n.
IHL (Internet Header length) (4 bit)
Ch a chi u di c a Header IP do my g i d li u t o nn, chi u di ny
c tnh theo cc word c chi u di 32 bit. Header ng n nh t c chi u di l
5 word (20 byte), nh ng do vi c dng cc tr ng l a ch n c th lm t ng
chi u di c a Header ln n 6 word (24 byte). IHL dng giao th c IP
c
tr k t thc c a Header v b t u ph n d li u c a khung tin.
Type of Service - Lo i d ch v (8 bits)
Tr ng ny ch a cc thng tin v quy n u tin c a vi c truy n
datagram v cc nh h ng c th x y ra trong qu trnh truy n cc datagram
- 60 -
t s my tnh v b ch n
ng (router) khng quan tm n gi tr
ng ny trong khi m t s khc l i d a vo y
quy t nh
ng
u trc c a tr
ng nh sau :
2
Precedence
u trc c a tr
Delay
3
4
5
Throughput Reliability
7
Reserved
ng Type of Service
Ba bit u tin c a tr ng ny l
ch ra quy n c a khung tin , v i
cc gi tr t 0 (bnh th ng) n 7 (M ng
u khi n). N u gi tr c a ph n
ny cng cao th khung tin cng quan tr ng v trn l thuy t th khung tin
ny ph i
c chuy n n ch nhanh h n. Nh ng trn th c t th TCP/IP v
cc ph n c ng dng giao th c TCP/IP u b qua tr ng ny v coi t t c cc
khung tin c
u tin nh nhau.
Ba bit ti p theo l ba c 1-bit
u khi n th i gian tr ,
tin c y, v
thng l ng (throughput) c a khung tin. N u t t c cc bit u l 0 th c
ngh a l t ch
bnh th ng. N u bit th nh t l 1 th c ngh a l th i
gian tr th p, truy n nhanh v
tin c y cao cho t ng c . Cn hai bit cn l i
a tr ng ny khng dng. Ph n l n cc bit c a tr ng ny u b b qua khi
th c hi n IP, v t t c cc khung tin u
c t th i gian tr , th i gian
truy n, v
tin c y nh nhau.
- 61 -
Trong th c t , h u h t t t c cc bit c a tr ng lo i d ch v
u
c t
gi tr 0 b i v s khc nhau v quy n, th i gian tr , th i gian truy n,
tin
y gi a cc my h u nh khng t n t i tr khi m t m ng m i
c thnh l p.
Total Length (16 bits) - Chi u di gi tin
Tr ng ny cho bi t ton b chi u di c a khung tin (datagram) bao g m
ph n Header v ph n d li u, n v tnh b ng byte.
l n c a tr ng ny l
16 bit do m chi u di c a khung tin t i a l 65535 byte.
Indentification (16 bits) -Tr
ng
nh danh
Tr ng ny ch a m t gi tr
c tr ng do my g i khung tin t o ra, cng
i cc tham s khc (nh Source Address v Destination Address), tham s
ny dng
nh danh duy nh t m t khung tin trong kho ng th i gian n t n
i trn lin m ng.
trong tr ng ny
c c n n khi s p x p cc khung tin
mb o
ng cc khung tin khng b l n l n v i nhau. Khi l p IP nh n
cm t
n
li u t cc l p cao h n th n s gn cc s
nh danh ny vo. N u nh
khung tin
c tch (b ng k th t tch thng tin) th t t c cc khung tin s
mang cng m t s
nh danh nh nhau.
Flags (3 bits) - Cc c
Tr
n s phn
Bit 0 : Dng
d tr - ch a s d ng, lun c gi tr 0
Bit 1 : (DF)
= 0 (May Fragment)
n cc datagram.
=1 (Dont Fragment)
Bit 2 : (MF)
= 0 (Last Fragment)
=1 (More Fragment)
- 62 -
- 63 -
ng ny ch a s
nh danh c a giao th c giao v n m x l khung
tin. S
nh danh ny do trung tm thng tin m ng Internet NIC n nh. Hi n
nay c kho ng 50 giao th c giao v n
c n nh. Hai giao th c quan
tr ng nh t l : ICMP (Internet Control message Protocol) v TCP.
Header checksum
Dng
tnh checksum c a tr ng Header
lm cho qu trnh x l
thng tin
c nhanh h n. Do tr ng TTL b gi m i 1 giy m i khi
cx
l, tr ng checksum c ng thay i t i cc my m khung tin i qua. Thu t
ton checksum l m t thu t ton nhanh v c hi u qu , nh ng c m t s
tr ng h p b sai ch ng h n m t hon ton m t t 16 bit m 16 bit ny u
ng 0. Tuy nhin tr ng checksum do c TCP v UDP
ng gi, cc l i
ny s
c pht hi n khi khung tin
c t p h p truy n trn m ng.
Source Address (32 bits) : ch a
a ch IP 32 bit c a my g i.
a ch IP 32 bit c a my nh n.
- 64 -
y tr c khi datagram tm
c n ch. Trong tr ng h p ny th cc
ch c a cc router sau s khng
c thm vo danh sch c a n.
Timestamp : C 3
nh d nh cho tr
ng Timestamp. Tr
ng ny c th ch a:
a ch IP v cc c p Timestamp t
ng ng.
di thay
i)
di thay
i, nh ng lun l b i s c a 8 bits, v t i
a ch IP
i thi t b n i vo m ng TCP/IP
c gn m t a ch IP duy nh t (m i card
ng s c a ch IP ring). Khi s d ng m ng c c b khng k t n i v i cc m ng
khc, ng i s d ng c th gn a ch IP tu cho cc my tr m. Tuy nhin, i
i cc site Internet th a ch IP ph i
c cung c p t trung tm qu n l thng tin
ng trn th gi i (NIC - Network Information Center).
a ch c a IP c
di 32 bit,
c chia lm 4 ph n, m i ph n 1 byte, phn
cch nhau b ng d u ch m. D ng t ng qut : x.y.z.t
v i 0 x,y,z,t 255
V d :
Khi
ngh NIC cung c p a ch IP ta s khng nh n
c a ch t ng ng
a my tr m, thay vo l a ch m ng v ta c quy n gn a ch cho cc my
tr m c a m ng trong ph m vi a ch
c cung c p.
5.3.2.1
Cc l p
a ch IP
a ch IP thu c m t trong E l p a ch , t l p A
phn lo i cc m ng c quy m khc nhau.
n E. Cc l p
a ch nh m
- 65 Class A
Class B
1 0
Class C
1 1 0
Class D
1 1 1 0
Class E
1 1 1 1 0
Net ID (7 bit)
Host ID
Host ID
Host ID
Multicast address
Reserved for future use
Hnh 5-11. Cc l p
a ch IP.
nh danh
HostID=t
4. L p D (224 x 239)
-
5. L p E (240 x 255) :
- Cc my trong cng m t m ng ph i c
- Cc m ng khc nhau c
5.3.2.2
1.
Cc
a ch IP
a ch m ng gi ng nhau.
a ch m ng khc nhau.
c bi t
t c cc gi tin
c g i n a ch 127.0.0.0 s
c g i ng c tr l i
my tnh. Gi tin ny
c sao chp t n i truy n n b
m n i nh n trn cng
t my tnh. a ch loopback c th
c s d ng nh m t a ch ki m tra
- 66 -
u hnh
2. M t n m ng (Netmask)
t n m ng c a m t a ch IP l m t gi tr 32 bits trong cc bit t
ng v i ph n a ch m ng b ng 1, cc bit c a ph n my b ng 0.
V d : a ch IP l p B c m t n m ng l 255.255.255.0 s cho
con l 180.10.15.0
3.
ng
a ch m ng
a ch qu ng b (broadcast address)
a ch ny c cc bit c a ph n HostID b ng 1,
chuy n m t gi tin n m i my tnh trong m ng con.
c s d ng khi mu n
V d m t m ng con c a ch l 180.10.0.0 s c a ch qu ng b l
180.10.255.255. T ng t , m t m ng con c a ch l 180.10.15.0 s c a ch
qu ng b l 180.10.15.255.
c bi t a ch 255.255.255.255 qu ng b c c b (local broadcast) hay cn
i l limited broadcast c th s d ng trong cc LAN.
a ch 0.0.0.0 c ng
c s d ng trong b ng
ng cho a ch b
nh tuy n m c nh.
nh tuy n
ch
m vo
- 67 -
a ch m ng 1 :
a ch m ng 2 :
a ch m ng 3 :
a ch m ng 4 :
203
160
11001011
10100000
00001001
00000000
203
160
64
11001011
10100000
00001001
01000000
203
160
128
11001011
10100000
00001001
10000000
203
160
192
11001011
10100000
00001001
11000000
t n c a cc m ng con ny l : 255.255.255.192
255
255
255
192
11111111
11111111
11111111
11000000
Vi c phn chia m ng
c ti n hnh b i ng i qu n tr h th ng v th ng
a trn ranh gi i v t l gi a cc nhnh m ng. Khi c gi d li u c n chuy n i, b
nh tuy n s dng m t n m ng
ki m tra gi d li u ny thu c m ng con n i b
hay thu c m ng ngoi. S phn chia m ng ring thnh cc m ng con ch c ngh a
bn trong m ng .
u k t n i Internet thng qua m t m ng LAN,
u quan tr ng l ph i s
ng ng m t n m ng. C ng gi ng nh
a ch IP, m t m t n m ng con c th
c gn m t cch ring l hay c th t
ng thng qua DHCP (Dynamic Host
Configuration Protocol).
5.5 Ho t
ng c a giao th c IP
ng d n
Cc b
c thm vo lin m ng
n tr m ch b h ng
c th c hi n b i m t th c th IP nh sau :
i v i th c th IP
tr m ngu n
- 68 -
- Khi nh n
c l nh SEND t t ng trn, n th c hi n cc b
c nh sau:
nh ch n
ng
- Chuy n datagram xu ng t ng d
u c a datagram
i
i v i gateway
- Khi nh n
c datagram qu c nh, n th c hi n cc tc
ng nh sau :
nh ch n
ng
- Phn lo i datagram n u c n
- Ki n t o l i ph n
Fragmentation.
- Chuy n datagram xu ng t ng d
i tr m ch
n c a datagram.
- Chuy n d li u v cc tham s
u khi n ln t ng trn.
Nh v y, do gi tin IP khng s a i, n gi n nn hi u su t
ng truy n
cao. V gi tin IP cung c p d ch v giao nh n gi tin khng tin c y nn c n c giao
th c ICMP
h tr , cc b n tin ICMP
c ng gi v chuy n t i trong cc gi
tin IP. T ng TCP m nh n vi c b o m cc datagram
c truy n n ch m t
cch an ton v y .
n IP
a ch ARP
a ch IP
c dng
nh danh cc host v m ng t ng m ng c a m
hnh OSI, v chng khng ph i l cc a ch v t l (hay a ch MAC) c a cc tr m
trn cng m t m ng c c b (Ethernet, Token Ring, ...). Trn m t LAN nh v y,
hai tr m ch c th lin l c v i nhau n u chng bi t a ch v t l c a nhau.
n
t ra l ph i th c hi n nh x a ch IP (32 bits) v a ch v t l (48
bits) c a m t tr m. Giao th c ARP (Address Resolution Protocol)
c xy
ng
chuy n i t
a ch IP sang a ch v t l khi c n thi t. Ng c l i, giao
- 69 -
c dng
chuy n
it
ng ny c gi
- Hlen :
6 bytes
r ng c a ph n
- Plen :
r ng c a
a ch d li u lin k t, v i m ng Ethernet
r ng l
a ch v t l v
a ch
o ( a ch
a ch v t l v
a ch
o ( a ch
IP : 128.81.10.1
IP : 128.81.10.2
u c
- 70 -
Tr m A bi t
c a ch m ng c a tr m B nh ng khng bi t a ch v t l c a
tr m B. Tr m A c n h i a ch v t l c a tr m B
g i tin. Khi tr m A pht i
t gi tin ARP yu c u (ARP request packet) ng gi trong khung tin Ethernet.
Qu trnh g i yu c u ARP
0
15 16
31 32
47
FF:FF:FF:FF:FF:FF
80:20:2F:23:21:05
0x0806
0x01
0x06
0x0800
0x0001
80:20:2F:23:21:05
0x04
128.81.10.1
00:00:00: 00:00:00
128.81.8.2
Checksum
15 16
c g i t i cc tr m, ch tr m B
31 32
47
80:20:2F:23:21:05
20:12:23:12:34:2F
0x0806
0x01
0x06
0x0800
0x0002
20:12:23:12:34:2F
0x04
128.81.8.2
80:20:2F:23:21:05
128.81.10.1
Checksum
- 71 -
c l i.
V d m t tr m khng
a, bi t a ch v t l (datalink address) t c l a ch
card m ng gi
b nh ROM, nh ng khng bi t a ch IP v khng c
a. Khi
ny c n nh x t
a ch v t l sang a ch m ng.
Ta c ng lm nh trn, nh ng thay ki u tr
Yu c u chuy n
reply) l 0x0004.
ng t 0x0806 b ng 0835.
i (reverse
Qu trnh g i yu c u RARP
0
15 16
31 32
47
FF:FF:FF:FF:FF:FF
80:10:8F:23:20:55
0x0835
0x01
0x06
0x0800
0x0003
80:10:8F:23:20:55
0x04
0.0.0.0
80:10:8F:23:20:55
0.0.0.0
Checksum
Qu trnh g i tr l i RARP
0
15 16
31 32
47
80:10:8F:23:20:55
24:12:23:25:12:2F
0x0835
0x01
0x06
0x0800
0x0004
24:12:23:25:12:2F
0x04
199.12.1.1
80:10:8F:23:20:55
199.12.1.8
Checksum
- 72 -
gateway ho c cc my ch
t datagram khng th
m
l u v chuy n m
chuy n cho IP. IP s b c
n cho router ho c tr m
5.6.3.1
nh l i v truy
n
Thng bo ICMP
n ICMP.
u b ng 3 tr
ng:
a.
TYPE: 8 bits, xc
nh lo i thng bo ICMP.
b.
c.
CHECKSUM: 16 bits, xc
truy n.
nh s
ton v n d
li u trong qu trnh
1. Cc thng bo l i ICMP
m t k thu t, ICMP
c thi t k
cung c p cc thng tin v tr ng thi
khng n nh v th c hi n thng bo cc tr ng h p l i pht sinh c a h th ng
ph n c ng c ng nh ph n m m lm ng n ch n, hu b qu trnh g i, nh n ho c x
l cc datagram trn m ng Internet tr c khi
c chuy n n ch cu i cng.
C 5 lo i thng bo l i ICMP trong b ng I.1 v cc thng bo c d ng chung
nh hnh sau :
Type
0
4
Type
16
Code
Checksum
Unused
IP header + 64 bit Original data
31
Thng bo l i ICMP
Destination Unreachable
Source Quench
Redirect
11
Time Exceeded
12
Parameter Problem
- 73 -
u tin c a gi d li u b l i.
Destination Unreachable
Cc thng bo ICMP Destination Unreachable
c t o ra khi khng th
chuy n n 1 ch
c xc nh trong IP datagram. Bao g m cc lo i l i sau:
Code
Network Unreachable
Host Unreachable
Protocol Unreachable
Port Unreachable
Communication
Prohibited
10
with
Destination
Network
is
Administratively
ng C
nh n 4 gi tr trong b ng v c
nh d ng nh hnh sau:
8
0
Code
Type
Code
Checksum
Router IP address
IP header + 64 bit Original data
i dung
Router ip address l
my ch.
a ch c a b
tr
31
- 74 -
i dung
Qu th i gian
k t h p cc gi b phn m nh
31
Pointer: xc
Code
Gi i thch
C m t l i
c bi t trong l
d li u.
Ph n option c a IP header ch a
nh ngh a.
nh v tr gy ra l i trong datagram.
16
31
Type
Code
Checksum
Identifier
Sequence Number
Data/additional fields
- Identifier
nhau.
c s d ng
- Sequence number
t host.
- Data/additional fields
Lo i thng bo
Echo Reply
Echo Request
13
Timestamp Request
14
Timestamp Reply
15
Information Request
16
Information Reply
17
18
phn bi t cc thng bo
c s d ng
cg i
phn bi t cc thng bo
n cc host khc
cg i
n cng
- 75 -
16
Type
Code
Identifier
31
Checksum
Sequence Number
Data
Ng i ta s d ng ICMP Echo
xc nh xem m t a ch IP ch cn ho t
ng hay khng b ng cch g i thng bo ICMP Echo Request n h th ng ch v
ch xem n u nh n
c thng bo ICMP Echo Reply th s xc nh ch y v n
cn ho t ng ng c l i th b down. nh d ng thng bo nh trong hnh sau :
Kch th c c a DATA thay i tu thu c vo t ng lo i h
u hnh. Trong
u hnh UNIX, kch th c c a n l 56 bytes, trong Microsoft Windows l 32
bytes,...
Timestamp Request v Timestamp Reply
i my u c 1 ng h ring xc nh th i gian v n hnh c a n, qu trnh
ho t ng trong nh ng h th ng ph n m m phn tn th s khc bi t nhau l n v
th i gian gi a cc my tnh s gy ra nhi u v n
kh kh n. ICMP cung c p m t
ch cho php l y th i gian t m t my khc v c nh d ng nh hnh sau.
8
16
31
Type
Code
Checksum
Identifier
Sequence Number
Originate TimeStamp
Receive TimeStamp
Transmit TimeStamp
u tin my ch nh n
c thng bo.
8
Type
Code
Identifier
16
31
Checksum
Sequence Number
- 76 -
c s d ng nh m h tr cc h th ng my tr m khng
cho php cc my tnh tm ra a ch Internet c a chng lc kh i
a khi kh i ng;
ng h th ng.
16
31
Type
Code
Checksum
Identifier
Sequence Number
Subnet Address Mask
c ch
ng i c a b n tin do t n t i
a ch nh phin b n IPv4.
- 77 -
- C cc giao th c m
datagram.
3 4
15 16
Priority
Classification
VER
PayLoad Length
31
Flow Label
Next Header
Hop Limit
Source Address
Destination Address
DATA
5.8
5.8.1 B ng ch n
t s ph
table) nh sau :
ng
ng th c thng th
ng xy d ng m t b ng ch n
ng (routing
- B ng c
nh
c t o ra d a vo s
c a m ng, b ng ny lin t c
c
thay i v
c c p nh t l i m i khi c s thay i v t l b t c n i no
a m ng.
- B ng ng
nt khc
c dng
c l ng v
ng truy n v cc thng
u ch nh l i thng tin c a b ng bn trong.
- B ng d n
ng c
nh chnh
trong m t kho ng th i gian nh t
p t cc
c t i v t m t trung tm c a cc nt m ng
nh ho c
c t i v khi c n thi t.
i m t ph ng th c u c cc u, nh c
m c a n. B ng ng
c t
t ng nt m ng ho c
c t i v trong nh ng kho ng th i gian nh t nh t m t
- 78 -
i ch a b ng c
nh, n khng ph c t p v thch ng v i nh ng thay i nhanh
chng trn m ng. B ng chnh th ng l t t h n b ng c
nh b i v qu n l m t
ng trung tm s d dng h n qu n l t ng b ng
c t t i m i nt m ng.
5.8.2 Xy d ng b ng ch n
ng cho cc Router/Gateway
Net 1
GW1
Net 3
Net 7
GW4
GW1
GW2
Neti
D,G
1
2
GW2
Net 2
GW3
Net 4
Net 5
Net 6
GW5
Net 8
GW6
GW3
GW4
Neti
D,G
Neti
D,G
0,1
0,2
1,2
1,2
0,2
0,3
0,1
1,1
2,2
1,2
0,2
1,2(5)
2,2(4)
1,3(5)
0,3
2,2
1,3
0,3
1,4
1,5
2,2(4)
1,5
a vo b ng ch n
GW1
D,G
1,2
2,1(5)
0,4
1,5
1,5
2,5
1,5
1,5(6)
Neti
D,G
1,2
2,3(5)
1,2
1,3
1,4
2,5
0,5
1,5
0,5
1,3(5)
1,3(6)
0,6
0,4
0,5
1,5
1,5
0,5
0,6
GW2
GW3
GW4
GW5
i v i nhi u host, b ng d n
ng t nh ho t
- N u ch n m trong m ng c c b , d li u
- N u ch n m trn m ng
D,G
GW6
Neti
ng, tm
Neti
GW5
xa, d li u
Net5
ng nh sau :
cg i
n my ch
c chuy n ti p
n gateway c c b .
- 79 -
- 80 -
5.9 M ng X.25
Vo nh ng n m cu i th p nin 70, ng i ta ph i c n n m t lo t cc giao
th c
cung c p cho nh ng ng i s d ng m ng di n r ng WAN k t n i thng qua
ng d li u cng c ng (Public Data Networks - PDNs). Cc lo i hnh PDNs nh
TELENET v TYMNET t
c nh ng thnh cng ng ghi nh n, nh ng vi c
tiu chu n ha giao th c d ng nh cn ngoi t m nh ng ng i s d ng m ng
PDNs do vi c i h i tnh t ng thch c a thi t b ngy m t cao v ng th i chi
ph ph i th p. K t qu c a s n l c khng ng ng ny l s ra i c a m t lo t giao
th c, trong X.25
c xem l giao th c ph bi n nh t.
ng X.25 v cc giao th c lin quan do m t t ch c Qu c gia g i l Hi p
i Vi n thng Qu c t (ITU) qu n l. Ban ch u trch nhi m v cc nghi p v
truy n tn hi u m thanh v d li u c a ITU g i l y ban T v n Qu c t v
n
tho i v
n bo (CCITT). Cc thnh vin c a CCITT bao g m FCC, PTTs u
chu, cc doanh nghi p truy n thng v nhi u hng my tnh, truy n d li u khc.
Do nhi u thnh qu ng gp tr c ti p c tnh k th a, m ng X.25 th c s
c
xem l m ng tiu chu n c tnh ton c u.
5.9.1 C s k thu t
ng X.25 l m t m ng
n tho i dng
truy n d li u.
b t u th c
hi n qu trnh giao ti p, m t my tnh c n ph i lin k t v i m t my khc
yu
u th c hi n giao ti p. My
c yu c u lin k t c th ch p nh n ho c t ch i
vi c giao ti p. N u lin k t
c ch p nh n, hai h th ng c th b t u truy n t i
thng tin qua l i hai chi u ng th i v i nhau. C hai bn u c th ch m d t vi c
giao ti p vo b t c th i m no ty .
Cc c tnh c a m ng X.25 cho php xc nh qu trnh t ng tc t nt- nnt (point-to-point) gi a cc thi t b truy n d li u u cu i (Data Terminal
Equipment - DTE) v i cc thi t b k t cu i m ch truy n d li u (Data Circuitterminating Equipment - DCE). DTEs (bao g m cc tr m u cu i v my ch c a
ng i s d ng m ng) k t n i v i DCEs (bao g m modem, cc gi tin v cc c ng
truy c p PDN, th ng t t i cc tr m truy n thng), DCEs l i n i k t vo knh
chuy n m ch gi (Packet Switching Exchanges - PSEs) v cc DCEs khc trong
ng PSNs v cu i cng n m t DTE khc.
t DTE c th xem l m t tr m u cu i nh ng khng th c hi n y
cc
ch c n ng c a m ng X.25. Cc DTE
c n i k t v i DCE thng qua m t thi t b
chuy n i g i l thi t b ghp/tch gi tin (Packet Assembler/Disassembler - PAD).
- 81 -
ng X25
Cc ti n trnh do
ng i s d ng quy
nh
p gi tin m ng
X.25
p c u trc v t l
ng X.25
1
DTC
Giao th c DTE/DCE
DCE
- 82 -
vo gi a cc DTE
c ki m sot b i DCE c a m ng pha nh n gi tin r i sau
c chuy n n DTE ch.
5.10
- 83 Flag
Error check
Data
C&A
Flag
Flag: C
Error check: Tr ng ki m tra l i
Data: Tr ng d li u
C&A: Tr ng a ch v u khi n
BI T P
1. Vi t s
m t thu t gi i ho t
2. Kh o st c u trc v ho t
3. Tm hi u cc l nh c a h
thng s b ng ch n
ng.
ng ch n
ng c a giao th c
ng trn m ng.
u khi n ICMP
xem v thay
i cc
- 84 -
Ch
NG GIAO V N
ng 6
6.1 Cc v n
c a t ng giao v n
Session Layer
TSAP
Session Layer
Interface
TPDU
Transport
Entity
Network layer services
3
Transport
Protocol
NSAP
Network Layer
NSAP
Network Layer
1-2
ch v c k t n i v
- 85 -
Cc hm d ch v c a t ng giao v n c k t n i
Ngoi ph n giao th c chu n, ISO cn nh ngh a cc d ch v m t ng Giao v n
cung c p cho cc th c th
t ng Phin trong tr ng h p c lin k t, d i d ng m t
p h p cc hm d ch v nguyn th y(services primitives) nh sau :
T-CONNECT request (callce, caller, exp wanted, qos, user data)
T-CONNECT indication (callce, caller, exp wanted, qos, user data)
T-CONNECT response (qos, responder, exp wanted, user data)
T-CONNECT confirm (qos, responder, exp wanted, user data)
T-DISCONNECT request (user data)
T-DISCONNECT indication (reason, user data)
T-DATA request (user data)
T-DATA indication (reason, user data)
T-EXPEDITED-DATA request (user data)
T-EXPEDITED-DATA indication (reason, user data)
T-CONNECT
Confirm
T-CONNECT
Request
T-CONNECT
Request
T-CONNECT
Indication
T-CONNECT
Indication
T-CONNECT
Reponse
T-DISCONNECT
Request
T-DISCONNECT
Indication
T-CONNECT
Indication
(a)
(b)
Ch p nh n
T-DISCONNECT
Request
(d)
Bnh th
ch i b i bn
(c)
cg i
ch i b i t ng giao v n
T-DISCONNECT
Request
T-DISCONNECT
Request
T-DISCONNECT
Indication
T-DISCONNECT
Indication
(e)
ng
id
TDISCONNECT
Indication
(f)
Tch t t ng giao v n
- 86 T-DATA
Request
T-EXPEDITED-DATA
Request
i
m
T-DATA
Indication
(g)
Bnh th
T-EXPEDITED-DATA
Request
(h)
ng
i s li u kh n
Gi i thch
(a)
(b)
(c)
(d)
(e)
(f)
(g)
(h)
Qu trnh n i
c ch p nh n
Qu trnh n i b t ch i b i bn
cg i
Qu trnh n i b t ch i b i t ng Giao v n do l i c a ng
ng i chung c p d ch v giao v n gy nn.
Qu trnh tch bnh th ng
Qu trnh tch ng th i c hai pha
Qu trnh tch t t ng Giao v n
Qu trnh trao i d li u bnh th ng
Qu trnh trao i d li u kh n
i s d ng ho c
ng d ch v QoS
Ch c n ng c b n c a t ng 4 l t ng c ng ch t l ng d ch v
c cung c p
i t ng 3. N u l p ch t l ng ch a t t, t ng Giao v n s kh c ph c kho ng ng n
cch gi a nh ng g m ng i s d ng t ng Giao v n mu n v nh ng g m l p m ng
cung c p. Cc tham s c a ch t l ng d ch v QoS (Quality of Service) bao g m :
Th i gian thi t l p lin k t l th i gian t khi g i yu c u t i th i
c xc nh n lin k t.
m nh n
- 87 -
Th i gian tr (
tr truy n d n - transmit delay) l kho ng th i gian gi a
th i
m m ng i s d ng d ch v c a t ng Giao v n bn pht g i thng
bo t i th i
m th c th c a t ng Giao v n bn thu nh n
c. nh gi
theo 2 chi u.
Xc nh n s c truy n:
quan st.
c th c
Kh n ng b o v l kh n ng c a ng i s d ng c m thi t b
ngoi truy nh p b t h p php hay thay i d li u truy n.
u cu i bn
Thng s
cao h n
c ph c v
i s d ng c quy n u tin
nh hu lin k t khi c t c
ng, ta th y cc
m ng cho php
i, d ch v giao
c l i. D ch v
- 88 -
Nhm
Nhm A
ngh a
-
Nhm B
Nhm C
Thi t l p t i lin k t. ng b l i
Theo di ton b yu c u kh i ng l i cho NSD.
Truy n tin khng tin c y, khng lin k t
M ng
ng di, k t n i nhi u m ng con
Giao th c c a t ng giao v n ph c t p, ph i c kh n ng ph c h i
i khi x y ra s c v s p x p l i th t cc gi tin.
ng 6-1. Cc nhm d ch v c a t ng Giao v n.
- 89 -
ngh a
ng lo i A
-
L p th t c n gi n
K t n i m ng khi c yu c u giao v n khng ph i gi i quy t l i
Ch y u t o ra trnh t ,
u khi n dng d li u
t ng m ng
ho t ng t t.
- Bao g m c c u thi t l p v hu lin k t t ng giao di n.
C tnh ch t t ng t l p 0, ngoi ra cn thm:
p1
- Kh i ng l i m ng sau khi N-RESET. Giao th c c kh n ng
ng lo i B
bo nh n (ACK) v truy n d li u kh n.
ng b l i v sau n i l i lin l c gi a cc th c th giao v n
b gin
n
- L p 1 khng ki m tra l i v ki m sot dng d li u.
pO
p2
p 2 l phin b n c a l p 0 v
c xy d ng cho m ng tin
y v c thm m t s ch c n ng nh sau :
ng lo i A
-
ch v khng c k t n i
t t t c s ph c t p v th t c Giao v n.
- 90 -
Cc hm d ch v c b n
Cc hm d ch v c b n
ng ngn ng Pascal
c th c hi n b ng cc ch
thng bo ti p nh n yu c u k t n i
buffer v i kch th
c l bytes cho s k t n i
5. Hm Receive th c hi n T-DATA.indication
status = RECEIVE (commun buffer, bytes)
Hm ny
nh n tin vo buffer v i kch th
th c hi n t vo status gi tr OK ho c error.
c l gi tr
bi n bytes. K t qu
Nguy n T n Khi,
KHOA CNG NGH THNG TIN - TR
NG
I H C BCH KHOA N NG
- 91 -
Ch
GIAO TH C TCP/IP
ng 7
c m t nh hnh v sau
TCP
UDP
Application Layer
Stream
Message
Transport Layer
Segment
Packet
Internet Layer
Datagram
Datagram
Frame
Frame
n v d li u.
- 92 -
Ch c n ng c a cc t ng nh sau :
1. T ng truy c p m ng NAL (Network Access Layer)
- Cung c p cho h th ng ph ng th c
ng v t l khc nhau c a m ng.
ng gi cc l c
d li u IP (IP datagram) vo cc frame truy n trn
ng v vi c nh x cc a ch IP thnh cc a ch v t l t ng ng dng
cho m ng tr c khi truy n xu ng knh v t l.
ng
- 93 -
i dng cc d ch v
l p ny, ph n l n l nh m cung c p
Ping
Telnet &
Rlogin
FTP
SMTP
SNMP
Trace Route
DNS
TFTP
BOOTP
RIP
OSPF
etc.
Application
Transport
TCP
UDP
Network
IP
LLC
DataLink
Physical
ICMP
Ethernet
HDLC
802.3
Fiber Optics
UTP
X.25
Token
Ring
Coax
Frame
Relay
Microwave
PPP
ATM
SMDS
Satelite
etc.
STP
c phn thnh nh ng
n khng v t qu 64KB, g i i n u bn kia l i
c g p l i thnh b n tin ban u.
Ch c n ng c a giao th c TCP :
- 94 Ch c n ng
Gi i thch
Pht hi n l i
ng cch s d ng m t tr ng checksum
ki m tra l i b t c khi
no datagram
c c t ra trong qu trnh truy n.
Truy n l i
nh s th t
Bo nh n v ki m sot lu ng
Bn TCP nh n s g i m t
n bo nh n xc
ng trong qu trnh truy n tin.
Pht gi tin
ng yu c u
i
n gi tin TCP c m t s hi u c ng ngu n v ch, l gi tr
duy nh t
xc nh m t phin lm vi c.
ng
ng
nh m t s
ch c
ng k t n i
Dng d li u
Gi i thch
TCP cung c p kh n ng tin c y b ng cch g i l i d li u n khi
bn nh n c m t bo nh n h ng.
n v d li u m TCP truy n i
l segment v
c giao th c IP phn ra thnh cc datagram.
TCP thi t l p k t n i logic gi a cc my khi truy n d li u, ho t
ng theo c ch
t tay (handshake), v c nhi m v
ng b
vi c k t n i gi a hai my.
TCP x l d li u d i d ng m t dng n i ti p cc byte, theo c
ch nh s th t gi tin.
ng l m t
xa. Dng
nh n di n cc ti n trnh
- 95 -
15 16
Source Port
Destination Port
Sequence Number
Acknowledgment Number
Data
Offset
U A P R S F
R C S S Y I
G K H T N N
Reserved
TCP
Windows
Checksum
Header
Urgent Pointer
Option + Padding
TCP DATA
ng ny dng
ch ra v tr b t
u c a tr
ng d li u.
c
t b ng 0.
u khi n
1
ACK
2
PSH
3
RST
4
SYN
5
FIN
- 96 -
di thay
i)
di thay
m r ng ph n Header lun l b i s c a 32
i)
Ch a d li u c a t ng trn,
di t i a ng m
ch nh b ng cch khai bo trong vng Options.
nh l 536 bytes. Gi tr c th
Server
SYN=1, ACK=1, Ack=X+1, Seq=Y
ACK=1, Ack=Y+1
- 97 -
k t n i gi a LAN v WAN nh m t th
i d li u
SEQ = 1, PSH = 1, Seq = X
ACK = 1, Ack = X+N+1 (Window = N)
Send ACK
Send ACK
SEQ = 1, Seq = Y
SEQ = 1, Seq = Y+N
Send ACK
Send ACK
Send ACK
ACK = 1, ACk = Y+3W-1 (Windows = W)
- 98 -
c cc d ch v
n TCP.
Ng i s d ng dng d ch v trn m ng nh th
n t , Telnet hay FTP v.v..
c ngh a l a cc d li u c a ng i dng vo ph n d li u c a gi tin TCP. Giao
th c TCP s
a vo ph n header c a gi tin cc thng tin sau:
- S hi u c ng quy
nh c a Internet.
- S th t Segment g i i.
- Thng bo cho bn g i bi t nh n
c Segment th m y (ACK)
- S byte c n pht.
c 2: Ki n t o ra gi tin IP datagram
Trn c s c a gi tin TCP, IP thm cc thng tin sau y vo
Datagram.
-
a ch pht v nh n : Router s d ng
- S th t c (Protocol number):
- Th i gian t n t i (Time to live):
i qua tr c khi n b h y b .
- Thng tin v cc phn
a ch ny
t o thnh IP
nh tuy n.
nh ngh a th t c m IP th c hi n.
nh ngh a s Router b t bu c Datagram ph i
- 99 -
a ch
ch
- 100 -
ng th i
15 16
31
Source Port
Destination Port
Message Length
Checksum
DATA
Cc tr
ng c ngh a nh sau:
ng d li u,
Tr ng checksum c a UDP c ng c th l a ch n
c, nh ng khng
c
dng. Khng m t checksum no
c dng cho ph n d li u v ph n checksum c a
IP ch dng cho ph n Header IP m thi. N u ph n checksum khng
c dng th
cc bit c a tr ng ny
c thi t l p l 0.
Giao th c UDP
c s d ng trong m t s tnh hu ng
c bi t :
- 101 -
- M t s m hnh nn
truy n cc thng tin audio, video, c th ch p nh n
c m t vi gi d li u b h ng hay th t l c.
- M t vi ng d ng c tin c y ring trong khi truy n d li u th nn dng
UDP h n l TCP.
7.4 C ng v Socket
7.4.1 S hi u c ng
Khi m t my khch k t n i vo my ch th c th yu c u nhi u d ch v khc
nhau trn my ch . M i d ch v
u c cch g i v nh n d li u theo quy c ring.
TCP v UDP ch ch u trch nhi m a d li u t m t my tnh ny n m t my
tnh khc, cn d li u
c g i n d ch v theo cch no th ph i thng qua
ng c a d ch v .
ng
c c tr ng b i m t s c gi tr t 0 n 65535. Cc c ng chu n t
0 - 1023 l c ng
c dng cho cc d ch v ph bi n nh FTP, eMAIL, POP3,
HTTP, ... Khng th c hai ti n trnh cng s d ng chung m t s hi u c ng.
Cc s hi u c ng (Port Numbers)
UDP Port
TCP Port
0
7
37
42
53
0
1
20
21
23
25
42
53
79
80
Reversed
Echo
Time
Name Server
Domain Name Server
Reversed
TCP Multiplexor
FTP_ Data Connection
FTP_ Command Connection
TELNET
SMTP
Name Server
Domain Name Server
Finger_ find a active user
HTTP
7.4.2 Socket
i socket xc nh m t
m cu i trong lin k t truy n thng hai chi u gi a
cc ti n trnh giao ti p trn m ng, l i t ng m qua cc d ch v ng d ng
truy n ho c nh n cc gi d li u trn m ng. Khi c n g i d li u i, cc ti n trnh
ghi d li u vo socket, khi c d li u n, cc ti n trnh s
c socket l y d li u.
Trong nh ng n m 80, do nhu c u c n c m t giao di n l p trnh ng d ng API
(Application Programming Interface)
pht tri n cc trnh ng d ng trn m ng
TCP/IP, giao di n socket
c xy d ng l n u tin trn h
u hnh UNIX.
Lo i Berkelay Socket (Berkeley Software Distribution - BSD, t i Tr ng i h c
- 102 -
California Berkeley)
c thi t k v i nguyn t c truy n thng lin ti n trnh (IPC
- InterProcess Communication) trn m ng g n li n v i TCP/IP.
Cc Socket cung c p kh n ng g i v nh n d li u thng qua k t n i m ng m
khng i su vo cc m c v khun d ng gi tin, c ch qu n l b
m. C ch
trao i Socket
c s d ng trong cc m hnh m ng nh sau :
M hnh Client/Server
M hnh m ng ngang hng, nh cc trnh ng d ng "chat"
Stream socket :
d ng v i giao th c TCP, c thi t l p k t n i gi a hai my tr
c khi trao
li u.
Stream socket cung c p c ch trao
v khng pht l p.
th
Datagram socket
c b o ton.
Raw socket
c lin k t : l
Port : s hi u c a c ng d ch v
a ch IP c a my.
truy n ho c nh n d li u,
- 103 -
My A
My B
My C
My ch
t lin k t c th
c thi t l p theo m t trong hai cch : ch
ng (active)
ho c b
ng. Cc th c th t ng trn s d ng TCP thng qua b ng cch g i cc hm
ch v nguyn th y. D ch v TCP
c thi t l p nh m t lin k t logic gi a m t
p Socket. M t Socket c th tham gia nhi u lin k t v i cc Socket xa khc
nhau. V cc khung tin
c a qua c ng u c y
cc thng tin v socket
(v i a ch IP), cho nn khng c xung t d li u x y ra.
- 104 -
SERVER
c bi u
CLIENT
Start
socket()
bind()
Start
listen()
Wait for
connections from
clients
socket()
accept()
connect()
send() / recv()
send()/recv()
close()
close()
End
Kt thc
Hnh 7-8. S
trao
i d li u gi a Client/Server b ng StreamSocket.
- 105 -
u tin th
c duy tr. Trong m ng LAN datagram c kh n ng tin c y t
t, nh ng trong m ng WAN, nh m ng Internet th khng
c m b o.
ng
CLIENT
Start
Start
socket()
socket()
bind()
send() / recv()
close()
close()
End
Hnh 7-9. S
7.5.3 V d ch
trao
send()/recv()
End
i d li u gi a Client/Server b ng DatagramSocket.
ng trnh client/server
M l nh ch
ng trnh Server
- T o ra m t socket v i hm socket().
- Rng bu c socket v i m t
a ch b ng hm bind ().
- Dng hm listen()
i m t k t n i.
ch
n b ng hm read() v g i thng bo
n client b ng
7.5.3.2
M l nh ch
ng trnh client
ch ng trnh client ,
th c hi n
cm tk tn i
nh n thng tin ch c n th c hi n 2 b c c b n nh sau:
- T o m t socket()
- Yu c u
ng ng v i ch
ng trnh server
n server v truy n
th .
um tk tn i
c t o ra, client c th g i yu c u b ng hm write() v
nh n cc p ng ph n h i b ng hm read().
/* sockconn.c - connect to a socket - uclient*/
#include<sys/socket.h>
#include<sys/un.h>
#include<unistd.h>
void die (char * message);
die("socket");
BI T P
1. Tm hi u cc m t Socket v c u trc d li u c a socket m h
p pht l u tr cc thng tin c n thi t cho k t n i m ng.
2. Tm hi u cc th vi n l p trnh WinSock trn h
u hnh
u hnh Windows.
- 108 -
Ch
NG PHIN
ng 8
i s d ng cc ch c
- Cung c p cc
- p
ng b ha
t cc qui t c cho cc t
- Cung c p c ch l y l
ki m sot vi c trao
i d li u.
ng tc gi a cc ng d ng c a ng
i s d ng.
i d li u.
Trong t ng phin th v n
ng b ha
c th c hi n t ng t nh m t c
ch ki m tra / ph c h i (check point/reset).Trong m t h qu n tr t p tin, d ch v
ny cho php ng i s d ng xc nh cc
m ng b ha trong dng d li u v
c th khi ph c l i vi c h i tho i b t u t m t trong cc m .
i s d ng d ch v t ng phin (SS-user)
- 109 -
- Th ng l ng v vi c dng cc th bi (TOKEN)
trao i d li u, ng b
ha v h y b lin k t ,s p x p ph ng th c trao i d li u (half-duplex ho c
full-duplex).
- Thi t l p cc
m ng b ha trong cc h i tho i v khi x y ra s c th c
th khi ph c l i vi c h i tho i b t u t m t
m ng b ha th a
thu n.
- Ng t h i tho i v khi ph c l i h i tho i sau t m t
Cc d ch v xc
nh
m xc
nh tr
c.
ng b ha l nh m vo hai m c ch :
1) Cc
2) Cc
ng b ha c th dng
ph c h i l i.
Cc
m ng b ha chnh dng
c u trc qu trnh trao i d li u thnh
t chu i cc n v h i tho i (dialogue), m i
m ny ph i
c xc nh n v
ng i s d ng s b h n ch trong m t s d ch v nh t nh cho t i khi nh n
c
t s xc nh n m i. M t
m ng b ha chnh
c dng
tch bi t cc hai
n v h i tho i lin ti p.
Cc
m ng b ha ph
c dng
c u trc qu trnh trao i d li u
trong m t
n v h i tho i, v cc
m ny khng c n ph i
c xc nh
tr c.Vi c dng cc
m ng ha ph trong qu trnh truy n t p n s ng n ch n
vi c truy n l i d li u v i m t kh i l ng l n
t n v h i tho i l m t Activity (hnh ng) nguyn t trong m i hnh
ng truy n thng khng c lin quan g n b t k m t ho t ng truy n thng no
tr c v sau . M t hnh ng bao g m nhi u n v h i tho i, v y c ng chnh
l m t t p h p logic cc nhi m v lin quan v i nhau; m t th i
m th ch c
t activity trn m t lin k t phin nh ng m t activity th c th di n ra trn nhi u
lin k t phin, n c th b ng t v sau c th khi ph c l i trong m t lin k t
phin khc, m t vng i c a m t lin k t phin th c th c nhi u Activity lin
ti p.
8.1.2
u khi n trao
i d li u
Vi c trao i d li u x y nh sau
th c hi n m t trong ba ph ng th c nh
sau : hai chi u ng th i (full-duplex), hai chi u lun phin (haft -duplex), m t
chi u (simplex).
- 110 -
8.1.2.1
Trao
i d li u m t chi u
Trao
nh sau :
- Cc i t ng s d ng phin ph i l y l t
truy n d li u (
ph ng th c ny l dng cho cc ng d ng h i p).
n hnh c a
Trao
i d li u hai chi u
ng th i.
u hnh phin lm vi c
- 111 -
k t Phin
Lin k t Giao v n
Time
Lin k t Phin
Lin k t Giao v n
K hi u :
: Thi t l p lin k t
: Gi i phng lin k t
PARAMETERS
Trong :
SI:
n v d li u (SPDU) khc
USER DATA
- 112 -
LI(length indicator): Ch
i s d ng.
PARAMENTERS
FUNCTION
CONNECT
ACCEPT
Etablist
CONNECTION
REFUSE
Connection
ID,
Transport
disconnect, Requirements, Version
number, Season.
FINISH
DISC0NNECT
User Data.
NOT FINISHED
User Data.
ABORT
ABORT ACCEPT
Acknowledge Abort
DATA TRANSFER
EXPEDITED
User data.
User Data.
GIVE TOKENS
Tokens.
Transfer tokens
PLEASE TOKENS
Confirm
required
number, User data.
Acknowledge
point
Acknowledge
point
RESYNCHRONIZED
Resynchorize
RESYNCHRONIZED ACK
Acknowledge resynchronize
flag,
Serial
SESSION
major
sync
sync
- 113 PREPERE
Type.
EXCEPTION REDORT
EXCEPTION DATA
ACTIVITY START
ACTIVITY RESUME
ACTIVITY INTERRUPT
Reason.
Interrupt activity
Acknowledge interrupt
ACTIVITY DISCARD
Reason.
Cancel activity
Acknowledge cancellation
ACTIVITY END
- 114 -
Ch
ng 9
NG TRNH DI N
9.1 Vai tr v ch c n ng
c
thng c k
c
u
php chuy
c trao
i gi a cc th c th
C php dng b i th c th
ng d ng ngu n.
C php dng b i th c th
ng d ng ch.
ng d ng :
- 115 -
ng
ng
Do v y m t c php tr u t ng c nhi u c
m gi ng ki u d li u nh cc
ngn ng l p trnh Pascal, C .... Cc ng ngh a nh l BNF. Cc giao th c t ng ng
ng m t cc PDU c a chng b ng m t c php tr u t ng. T ng trnh di n
ng tc v i t ng ng d ng c ng d a trn c php tr u t ng ny, t ng trnh di n
c nhi m v d ch thu t c php tr u t ng c a t ng ng d ng v c php truy n
(transfer syntax) m t cc gi tr d li u d i d ng nh phn thch h p cho vi c
ng tc v i d ch v phin vi c d ch thu t ny
c th c hi n nh qui t c m ho
ch r bi u di n c a m i gi tr d li u thu c m t ki u no .
Tr c khi s d ng lin k t c a m t t ng trnh di n
trao i d li u th hai
th c th trnh di n hai u ph i tho thu n v c php truy n
c xem nh l b i
nh trnh di n (presentation context)
c dng trao i d li u
C php truy n ph i y m tr c php tr u t ng t ng ng. Ngoi ra c php
truy n c th c cc thu c tnh khc khng lin quan g n c php tr u t ng m
n y m tr v d m t c php tr u t ng c th y m tr b i b t k m t c php
truy n v c b n th gi ng nhau ch khc nhau ch m t cung c p kh n ng m t
m, m t ch cung c p c hai v m t khng cung c p kh n ng no.
- 116 -
9.1.1 Phin d ch d li u
t m c tiu quan tr ng c n gi i quy t khi thi t k cc m ng l cho php
ki u my tnh khc nhau trao i d li u. Tuy m c tiu ny t khi
c gi i quy t
ton v n, nh ng vi c v n d ng hi u qu cc k thu t phin d ch d li u c th gip
nhi u ki u my tnh truy n thng v i nhau. C b n d ng phin d ch d li u, th t
bt, th t byte, m k t , v c php t p tin nh sau :
Th t bit : Khi s nh phn
c truy n qua m t m ng, chng g i i theo
ng bit, th t byte, m k t , v c php t p tin.
Phin d ch th t Byte : Cc gi tr ph c t p th ng ph i
c bi u th b ng
nhi u byte, nh ng cc my tnh khc nhau th ng dng quy c khc nhau
vi c s truy n byte no tr c. Cc b vi x l Intel b t u b ng byte t
quan tr ng nh t. Do chng b t u t i u nh , nn
c g i l k t u nh .
Cc b vi x l Motorola b t u b ng byte quan tr ng nh t.
ho h p
nh ng khc bi t ny, ta c n ph i c tnh n ng phin d ch th t byte.
Phin d ch m k t : H u h t cc my tnh u dng m t trong cc b ng m
nh s nh phn d i y
bi u th cc b k t : B ng m ASCII
c
dng
bi u th cc k t ti ng Anh trn t t c my tnh v h u h t cc my
tnh mini. EBCDIC (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code =
M hon i th p phn m ho nh phn m r ng)
c dng bi u th cho
cc k t ti ng Anh trn my tnh l n nh t.
Phin d ch c php t p tin : Khi cc d ng th c t p tin khc nhau gi a cc
my tnh, cc d ng i h i ph i phin d ch.
i s d ng cho
Chuy n i : d li u cung c p b i ng i s d ng
c chuy n i thnh bi u
di n theo c php truy n
truy n i , ng c l i d li u nh n
c
giao
cho ng i s d ng s chuy n i t bi u di n theo c php truy n sang bi u
di n c a ng i s d ng.
- 117 -
c t nh ng n i dung
- Cc th t c
u khi n gi a cc th c th trnh
i d ch v t ng n
c ci
t nh trao
i cc nPDU;
- 118 -
c t theo c php tr u t
ng
- 119 -
Ch
ng 10
NG
NG DING
c an ton h th ng
chng h
- 120 -
li u
Quy n
truy
nh p
M
ha
login/
pass
o
v v t
l
c
ng
a
li u
nt
Theo
i ta th
ng ti p c n theo hai h
ng:
n nt (end_to_end )
ng truy n (link_oriented security)
c m t nh sau :
- 121 Kho KE
Qu n l kha
M ha
nb n
t m
nb ng c
Hnh 10-2. S
Kha KD
Gi i m
nb ng c
qu trnh m ha.
+ V n b n g c (plaintext) l v n b n ch a
c m ho.
M l v n b n g c
C l v n b n m t m (Ciphertext)
E l hm m ho (Encryption Function )
D l hm gi i m (Descryption Function)
Ta c hm bi u di n s ph thu c gi a v n b n g c v v n b n m nh sau:
C = E(M)
M = D(C) = D(E(M))
Kho KE
c dng
m ho, kho KD
c dng
C r t nhi u ph ng php m ho nh ng t t c
chung tu theo vi c s d ng c p kho KD v KE:
gi i m .
u qui v 2 ph
ng php
i ta cn phn bi t 2 lo i kha:
- 122 -
10.2 CC ph
10.2.1 Ph
ng php m ha d li u
ng php hon v
Ph ng php ny s p x p l i cc k t trong v n b n g c
t m. Ph ng php ny c m t s k thu t sau :
1.
o ng
t o ra v n b n
c ton b v n b n g c
v n b n g c, ta m ho b ng cch vi t theo th t ng c l i. V d
DHKTDN
c m ho thnh NDTKHD. y l m t trong nh ng ph ng php m
ho n gi n nh t v ch mang tnh tham kh o v khng an ton.
2. M ho theo m u hnh h c
p x p l i v n b n g c theo m u hnh h c no (th
t o v n b n m t m.
V d : AIHOC ANANG
c vi t thnh ma tr n 3 x 4:
A
O
ng l ma tr n 2 chi u)
H
A
i ch c t
V nb n
T
G
O
H
A
R U O N
D A I H
C K I T
U A T D
N A N G
c vi t thnh ma
- 123 -
nh T
c bi u
M = m1 m2 md md+1 . . .m2d
Trong mi l cc k t ring l s
c m ho thnh :
ng php thay th
n gi n
i k t trong v n b n g c
c thay th b ng m t k t t ng ng trong v n
n m t m. M t nh x 1 1
c dng m ho v gi i m thng p.
2. Thay th
ng m
i k t trong v n b n g c
c m ho v i m t s k t c a v n b n m t m
(nh x 1 - n). Ngoi ra cn m t s ph ng php thay th khc nh thay th a m u
, thay th theo s
...
t trong nh ng m t m thay th
n gi n
c bi t n nhi u nh t l m
Morse, trong cc ch ci
c thay th b ng cc k t g ch v ch m. B ng m
ASCII ta th ng dng c ng l m t d ng m t m thay th
n gi n. Trong , ch A
- 124 -
t d ng m t m khc c ng
c bi t n nhi u l b ng ch ci d ch
chuy n.
y, cc ch ci trong b ng
c d ch chuy n sang ph i k v tr, k g i l
kho. Ta c hm d ch chuy n : f(a) = ( a + k ) mod n v i a l m t ch ci trong b ng
m, n l s ch ci (n=26 n u l b ng ch ti ng Anh chu n).
V d : v i k = 5 ta c :
ng ch g c : A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
ng ch m t m : F G H I J K LMN O P Q R S T U V W X Y Z A B C D E
gi i m, ng
i ng c.
bi n
i nh n ph i bi t kho k v ph c h i l i v n b n g c b ng cch
A B C D E F G H I
J K
19 20 21 22 23
24 25
W X
- 125 -
INPUT
INITIAL PERMUTATION
PERMUTE
L0
R0
K1
f
L1=R0
R1 = L0
f(R0,K1)
K2
f
L2=R1
R2 = L1
f(R1,K2)
Kn
L15=R14
R15 = L14
f(R14,K15)
K16
f
PREOUTPUT
L15=R15
R16 = L15
f(R ,K )
INVERSE INITIAL PERM
OUTPUT
Hnh 10-3. S
m ho DES.
u vo l m t dy 64 bit bi u di n m t kh i cc k t trong v n b n g c v
u ra l m t dy 64 bit bi u di n v n b n m. Qu trnh m ho
c chia lm 3
giai
n:
u tin v n b n g c
c chuy n qua b hon v kh i
u (initial
permutation-IP)
t o ra 64 bit hon v . Sau th c hi n 16 php l p c a m t
hm ch s (cipher function), k hi u l f(R,K) l t h p c k thu t hon v l n k
thu t thay th . Trong R l dy con ph i (32 bit) c a v n b n g c, kho K c
di 56 bit. 64 bit u ra
c lm u vo cho hon v ng c v i hon v kh i u
-1
IP
t o ra 64 bit v n b n g c.
Chi ti t c a hm f(R,K)
c m t nh sau :
- 126 -
R(32 bit)
48 bit
K(48 bit)
S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
P
32 bit
u IP
c cho nh b ng d
i y :
IP
58
50
42
34
26
18
10
60
62
64
57
59
61
52
54
56
49
51
53
44
46
48
41
43
45
36
38
40
33
35
37
28
30
32
25
27
29
20
22
24
17
19
21
12
14
16
9
11
13
4
6
8
1
3
5
63
55
47
39
31
23
15
- 127 -
8
7
6
5
4
3
2
1
48
47
46
45
44
43
42
41
16
15
14
13
12
11
10
9
56
55
54
53
52
51
50
49
Dy con ph i
c k hi u b i R tr
bit dng b ng ch n bit E sau y :
24
23
22
21
20
19
18
17
ch t
64
63
62
61
60
59
58
57
32
31
30
29
28
27
26
25
c m r ng thnh m t dy s 48
E
32
4
8
12
16
20
24
28
1
5
9
13
17
21
25
29
2
6
10
14
18
22
26
30
3
7
11
15
19
23
27
31
4
8
12
16
20
24
28
32
5
9
13
17
21
25
29
1
0
14
0
4
15
1
2 3
5 13 1
15
7 4
1 14 8
12 8 2
4 5
2 15
14
2
13
6
14
9
6 7
11 8
13 1
12 11
1 7
8 9 10 11 12 13 14 15
3 10
6 12
5
9
0 7
10 6 12 11
9
5 3
8
15 12
9
7
3 10 5
0
5 11
3 14 10
0 6 13
- 128 -
c p d ng cho dy 32 bit
t o ra f(R,K):
P
16
29
1
5
2
32
19
22
7
12
15
18
8
27
13
11
20
28
23
31
24
3
30
4
21
17
26
10
14
9
6
25
u vo cho
Ph ng php DES
c U ban tiu chu n qu c gia (National Bureau of
Standards) Hoa K
ngh nh l m t s
m ho chu n . Tuy nhin, ng i ta
cn ang tranh lu n li u kho 48 bit c
di hay ch a v cc php ton thay th c
b o m t c n thi t hay ch a.
10.2.4 Ph
10.2.4.1
- 129 -
Kha ring
aB
Thu t ton
Thng ip m ha
M ho
User A
Thu t ton
gi i m Thng ip
User B
Hnh 10-5. Qu trnh m ho/gi i m b ng kho cng khai.
Ph
ng php m ha RSA
- 130 -
c tn v
c s d ng r ng ri
Gi s ta c :
n b n g c : M = M1 M2 ... Mk
n b n m ha : C = C1 C2 ... Ck , trong Ci = M iE mod n, n l tch 2 s
nguyn t b t k p v q.
Thu t ton RSA dng thuy t s
pht tri n ph ng php pht sinh m t c p
cc s nguyn t - cc kho, thu t ton d a trn nh n xt: C th d dng sinh ra 2
nguyn t l n v khi nhn chng v i nhau th r t kh khi mu n phn tch tch c a
chng thnh th a s v kh c th tm
c s cn l i t s kia.
Theo m t h qu c a nh l Euler a ra: Cho 2 s nguyn t p v q v hai s
nguyn n v m n=p.q v 0<m<n, t n t i m t s nguyn duy nh t k sao cho:
(mk(n)+1 = mk(p-1)(q-1)+1) mod m = n
trong (n) l hm Euler v i gi tr s nh h n n v c quan h nguyn t
i n, (n)=(p-1)(q-1).
Do ta c th
u ny t
ng
c k t qu mong mu n n u: ED = k(n) + 1
ng v i: ED mod (n) = 1.
c m t nh sau:
1. Ch n 2 s nguyn t p, q.
2. Tnh tch n = p*q
3. Tnh (n) = (p-1)(q-1)
4. Ch n E th a USCLN( (n), E) = 1 ;
5. Tm D th a DE mod (n) = 1.
Kho cng khai l KE = {E,n}, kho ring l KD = {D,n} ho c ng
c l i.
m ho thng
p c a mnh b ng
- User A s nh n
c thng p m ho v gi i m n b ng kho ring c a
mnh b ng cng th c M = CD mod n
V d :
Ch n p =7, q =17
Tnh n = p*q = 7*17 = 119
- 131 -
(n) = (p-1)*(q-1) = 96
Ch n E th a : USCLN(E, 96) = 1. Ta ch n E = 5.
Tm D th a : D*E mod 96 = 1 v D < 96 , suy ra D =77.
Ta
c KE = {5,119} , KD = {77,119}.
Qu trnh m ho: C = 195 mod 119 = 66.
Gi s M = 19.
Cc v n
b kho
Th i gian
4 gi
- 132 75
100
200
300
500
104 ngy
74 n m
4.000.000 n m
5 x 1015 n m
4 x 1025 n m
ng d ng c a m ho d li u
Th
n t e-mail c ng c th k t h p thu t ton ny v i cc thu t ton m
ho khc nh DES theo m hnh c th l:
- N i dung th
c m ho b ng ph
ng php DES
- T o m t ch k s v m ho b ng kho RSA
- Kho DES dng
gi i m c th
c m ho b ng RSA v g i km trong
th lun m khng c n ph i b m t. Ng i nh n s dng kha ring c a mnh
gi i m kho DES, sau gi i m th nh n
c.
10.3 C ch b o v b ng firewall
n
quan tr ng trong vi c qu n l cc ti nguyn thng tin l c ch b o v
ch ng vi c truy c p b t h p php trong khi v n cho php ng i
c y nhi m s
ng nh ng ngu n thng tin m h
c c p quy n, v ph ng php ch ng th t
- 133 -
1. T t c cc trao
qua firewall.
i d li u t trong ra ngoi v ng
2. Ch c nh ng trao i no
i b (trusted network) m i
c l i ph i th c hi n thng
c php b i ch
an ninh c a h th ng m ng
c quy n l u thng qua firewall.
m t v t l, firewall bao g m:
1. M t ho c nhi u h th ng my ch k t n i v i cc b
c ch c n ng router.
nh tuy n (router) ho c
- 134 ACL
1
2
2
4
Hnh 10-6. C ch ho t
10.3.1 Cc lo i firewall v c ch ho t
Ng i qu n l so n m t ACL
trong c cc a ch IP h p l .
t thng
p
cg it i
Router, thi t b ny s ki m tra
a ch c a thng
p ny trong
ACL, n u c thng
ps
c
i i.
Ng c l i, thng
ch i truy p.
3
Router
1
Router n m gi a 2 m ng.
ps b t
ng c a Firewall.
ng
2.
a ch IP n i nh n (destination IP address).
C ng ng d ng (Application gateway)
y l m t lo i firewall
c thi t k
t ng c ng ch c n ng ki m sot cc
lo i d ch v , giao th c
c cho php truy c p vo h th ng m ng. C ch ho t
- 135 -
i truy c p ph i v
t qua
c h th ng ki m tra xc th c.
i truy c p v my ch .
u ny lm
ch ho t ng ph i h p gi a b l c packet v c ng ng d ng nh trn
cung c p m t ch
an ninh cao tuy nhin n c ng b vi h n ch . V n
chnh
hi n nay l lm sao
cung c p
Proxy Service cho r t nhi u ng d ng khc nhau
ang pht tri n
t.
u ny c ngh a l nguy c , p l c i v i vi c nh l a
firewall gia t ng ln r t l n n u cc proxy khng k p p ng.
Trong khi gim st cc packet nh ng m c pha trn, n u nh l p network
i h i nhi u cng s c h n i v i vi c l c cc packet n gi n, th vi c gim st
- 136 -
Trong th c t cc firewall
c s d ng l s k t h p c a nhi u k thu t
o ra hi u qu an ninh t i a. V d vi c
l t l i t i cc ki m sot c a b l c
packet c th
c th c hi n t i b l c session thng minh m c ng d ng. Cc
gim st c a b l c l i
c b c lt ch t ch b i cc d ch v proxy c a application
gateway.
10.3.1.5
M t vi ng d ng c a Firewall
cc ch
ho t ng trn, firewall
c ng d ng nhi u vo h th ng an
ninh d li u. C 3 yu c u chnh cho v n
an ninh h th ng theo tiu chu n ISO
cho m hnh m ng OSI :
- Qu n l xc th c (Authentication)
- Qu n l c p quy n (Authorization)
- Qu n l k ton (Accounting management)
f.
m c a Firewall
Firewall l
m ki m tra cc k t n i gi a m ng n i b v m ng Internet bn
ngoi, m i k t n i u ph i i qua c a kh u ny. y chnh l m t b l c an ton
i v c r t nhi u d ch v ang ho t ng trn Internet, n u chng ta khng c m t
ch ki m sot ch t ch th cc d ch v ny s t do mang thng tin trn vo m ng
a chng ta v ng c l i.
- 137 -
Firewall c th
c s d ng
ghi nh n l i cc ho t ng k t n i v i
Internet. B i v, m i ho t ng nh v y u ph i thng qua Firewall nn n c th
cung c p thm ch c n ng thu th p m i thng tin v cc k t n i x y ra gi a m ng
i b v m ng Internet bn ngoi.
Ta c ng c th s d ng Firewall
b o v m t my
n c a ng
i s d ng.
g. H n ch c a Firewall
Bn c nh nh ng m t tch c c c a Firewall k trn, n cn c nh ng h n ch
v nh ng vi c m n khng th th c hi n
c nh sau:
1. Bn c nh vi c ng n ch n cc ng i dng trong m ng n i b k t n i ra ngoi
khi khng
c php th n c ng ng n c n cc vi c lm t t c a h .
2. Firewall khng th ch ng l i cc m i nguy hi m m i, b i v chng n m
ngoi s ki m sot c a Firewall.
3. Do khng ki m tra trn n i dung c a cc gi tin, nn Firewall khng s d ng
ng n ng a cc thng tin x u trn m t d ch v
c cho php v c ng
khng th nh n bi t cc
m m virus trong cc t p tin truy n i.
10.4
- 138 -
Do NIC qu n l
com
microsoft
www
int/net/org . .
edu
gov
mit
rhino
mil
whitehous
Microsoft Domain
Do Microsoft qu n l
COM
Commercial organizations
EDU
GOV
MIL
NET
ORG
INT
Educational
Government
Military groups
Network support centers
Noncommercial
International Organnizations
- 139 -
nh c a cy DNS do NIC
- Mi n in-addr-arpa : mi n
c bi t dng
nh x
a ch thnh tn.
C php tn mi n
- 140 -
10.4.2 My ch qu n l tn
My ch qu n l tn (Name Server) l h th ng ch ng trnh qu n l c u trc
cy c a mi n v cc t p thng tin i km. My ch tn c thng tin y
v m t
t p con g i l vng c a khng gian tn v cc con tr
n cc nameserver khc
l y tin v m t mi n b t k c a cy mi n. Cc my ch tn c thng tin y
v
t s ph n c a cy mi n
c g i l c th m quy n (authoritative) v cc ph n .
t vng (zone) l m t n v thng tin c th m quy n c a c s d li u DNS.
Trong th c t , cc my ch tn th ng l u t m th i trong b
m c u trc v thng
tin cc vng v thng tin v cc vng khc
t ng hi u n ng. Cc my ch qu n l
tn trong vng trao i thng tin v i nhau b ng Zone Transfer Protocol.
10.4.3 Ch
ng trnh phn gi i tn
200.201.202.180
server@linux.cntt.edu
Name
Server
Program
200.201.202.180
200.201.202.180
3
TCP
200.201.202.180
IP
10.5 H qu n tr m ng
th ng qu n tr m ng (Network Management) cn g i l m hnh
Manager/Agent bao g m cc thnh ph n nh sau :
qu n tr - Manager
b qu n tr - Managed system
qu n tr - Manager
- 141 -
i th
ng qu n tr (manager objects).
c thi t k
- 142 -
10.6 D ch v th
ng th c trao
i thng
nt
ServerName.
Type of Organization
. Country
Ph n tiu
th
ng
Ch c n ng
DATE
Ch ngy gi nh n mail.
FROM
Ch
a ch ng
i g i.
TO
Ch
a ch ng
i nh n.
CC
Ch a ch nh ng ng i nh n b n copy c a mail. Cc ng i nh n
th y
c a ch c a nh ng ng i cng nh n trong nhm.
BCC
REPLY-TO
Ch a cc thng tin
l a ch ng i g i.
MESSAGE-ID
SUBJECT
nh danh duy nh t,
Ch
ng
i nh n c th tr l i l i, th
c s d ng b i h
c a n i dung th .
u hnh.
ng n chnh
- 143 -
Ph n n i dung
phn bi t ph n tiu
v ph n n i dung c a e-Mail, ng i ta qui c t
ranh gi i l m t dng tr ng (chu i k t "\r\n"). K t thc c a ph n n i dung l
chu i k t "\r\n.\r\n".
Nh v y n i dung b c th n m trong kho ng gi a dng tr ng u tin v k t
t thc th , v trong ph n n i dung c a b c th khng
c php t n t i chu i k
k t thc th . M t khc do mi tr ng truy n thng l m ng Internet nn cc k t
u thnh ph n thn c a b c th ph i l cc k t ASCII chu n.
10.6.1 Giao th c SMTP
SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) l giao th c qui
ch y u dng trong m ng Internet.
nh vi c truy n mail
User
Operating System
Operating System
Client
SMTP
Server
SMTP
Client
SMTP
Server
SMTP
Port = 25
TCP/IP
TCP/IP
Internetwork
- 144 -
Tc d ng
X ng danh v i SMTP bn nh n, bo cho bn nh n bi t bn g i l ai. SMTP
bn g i g i l nh ny u tin cho SMTP bn nh n.
Kh i ng m t cu c giao d ch mail m m c ch cu i cng l chuy n giao
cc mail t i m t hay nhi u Mailbox (n i ch a Mail nh n
c) khc nhau.
Ni r ng i nh n mail l ai.
Cc dng sau l nh DATA l d li u c a Mail.
i v i SMTP, chu i k t
"CRLF.CRLF" bo nh n bi t k t thc n i dung b c Mail.
B (Reset) cu c giao d ch hi n t i.
Yu c u SMTP bn nh n khng lm g ngoi vi c tr v cu tr l i OK
(dng ki m tra).
Yu c u SMTP nh n tr l i OK v k t thc phin giao d ch hi n t i.
Yu c u SMTP bn nh n ki m tra ng i nh n l ng, xc nh n cc tham
g i theo dng l nh.
Kh i ng m t cu c giao d ch m mail s
c g i t i m t hay nhi u thi t
u cu i ch khng ph i mailbox.
Kh i ng m t cu c giao d ch m mail s
c g i t i m t hay nhi u thi t
u cu i hay mailbox.
Kh i ng m t cu c giao d ch m mail s
c g i t i m t hay nhi u thi t
u cu i v mailbox.
Yu c u SMTP bn nh n g i thng tin gip
cho SMTP bn pht.
Yu c u SMTP bn nh n g i v danh sch nh ng ng i nh n Mail
c
th m r ng vi c chuy n mail cho cc user khc.
Yu c u SMTP bn nh n g i OK v i vai tr tr trnh SMTP g i.
ng 10-1. Cc l nh c a giao th c SMTP.
- 145 -
Client SMTP
TCP connection
establishment
TCP
Server SMTP
(port 25)
220 : ready for mail
.......
Mail received
250 : Okay
QUIT
221 : destination
closing
TCP connection cleared
10.6.1.1
i SMTP.
Quy t c lm vi c v i SMTP
a ch ph i theo cch nh
a ch Internet.
- 146 -
10.6.1.2
M t s m ph n h i thng d ng c a SMTP
220 D ch v s n sng.
221 ng k t n i
c thi t l p.
250 Thao tc do Client MTA yu c u
c hon thnh.
354 S n sng nh n n i dung c a mail.
550 Thao tc yu c u khng th c hi n
c do khng c mailbox trn my.
.v.v...
10.6.1.3
n SMTP Server.
10.6.1.4
Giao th c m r ng ESMTP
ng cu c giao d ch v i kch th
c mail ln t i 1MB, s
c phn tch
u c a message}
--------6B9767D111AE
y l
n text, th hi n cc k t d ng US-ASCII}
Content-Type: text/plain; charset=us-ascii
Content-Transfer-Encoding: 7bit
{K t thc ph n header}
Davis,
I am ............................................................................................
Thanhs,
Davis
{Ph n sau l ph n nh d u bin}
--------6B9767D111AE
{Ph n ti p sau l m t file nh phn}
Content-Type: application/octet-stream
Content-Transfer-Encoding: base64
Content-Disposition: attachment; filename= Sublic2.doc
{Ph n d i y l n i dung file}
0M8....................................................................................
{Ph n sau y l bin k t thc file}
--------6B9767D111AE
10.6.2.2
image/jpeg
image/gif
image/bmp
image/mpeg
Ba v d
u tin trong ph n ny, i t ng l ki u nh (c ng l ki u nh
phn), ki u con c a n l jpeg, gif, v bmp. Cc file nh ny
c nhng vo trong
cc message. Dng th t trong cc v d ny l m t file ch ng trnh.
Cc ki u v ki u con c th
c thi t l p b i cc tham s . M i tham s bao
m m t tn tham s , theo sau b i d u b ng (=) v ti p theo l gi tr tham s . Cc
tham s ny
c tch bi t gi a ki u v ki u con, c ng nh cc tham s khc v
c tch bi t nhau b i d u ch m ph y. V d sau y th hi n m t t p cc tham s :
Content-Type: text/plain; charset=us-ascii
Ki u i t ng ny bo cho ng i
text v s d ng cc k t theo ki u text.
c cung c p th
- 150 -
10.6.2.4
M ha BASE64
Encoding
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
Value
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Encoding
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z
a
b
c
d
e
f
g
h
Value
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
Encoding
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
Value
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
Encoding
z
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
+
/
(pad)
24
54
com
61
45
Y29t
Lu ng d li u
c m ho u ra ph i
c bi u di n b ng cc dng c
di khng l n h n 76 k t . T t c cc k t xu ng dng hay cc k t khc khng c
trong b ng m Base64 u
c ph n m m gi i m b qua.
- 151 -
u ra cu i cng
u ra
- 152 -
10.6.3.1
cung c p ch c n ng
c chuy n
Chu n POP3
Giao th c POP3
c c i ti n t giao th c POP. Nhi m v c a giao th c
POP3 l l y mail t mailbox v khi no ng i nh n mu n.
c
m c a h th ng dng POP l cho php ng i s d ng login vo POP
Server v nh n cc mail t mailbox c a mnh m khng c n ph i login vo m ng
c d cc mailbox th ng n m cc Mail Server n m trong m ng ( thng th ng
mu n thm nh p m ng ta ph i c m t account trn m ng v ph i cung c p
Password khi ng nh p vo m ng ). Ng i s d ng c th truy xu t POP Server t
t c m t h th ng no trn m ng Internet, t b t c UA no dng giao th c POP.
POP3 nh ngh a 3 giai
n t o thnh POP Session : Giai
n 1 l giai
n
xc nh tnh h p php c a ng i nh n mail (Authorization); giai
n 2 l giai
n giao d ch gi a PC v POP Server (Transaction) v giai
n 3 l giai
nc p
nh t thng tin (Update).
Sau khi thi t l p k t n i v i Server, giai
n u Client s cho Server bi t n
l ai. N u Client h p php POP Server s m Mailbox v b t u chuy n sang giai
n giao d ch. Giai
n giao d ch, ch ng trnh Client s yu c u POP3 Server
cung c p cc thng tin nh danh sch mail..v..v..hay yu c u g i v cho n m t b c
mail xc nh no . Giai
n cu i cng s c p nh t v ng k t hi n hnh.
- 153 -
ngh a
User
Pass
Yu c u m t Password cho ng
i s d ng trn Server
Quit
ng k t n i TCT
Stat
POP Server tr v s l
kch th c chng
List
Tr v cc ID v size c a cc Message
Retr
Dele
c thi t l p tr
Noop
Last
Top
Li t k Header c a Mail
Rset
i s d ng cng
y nh d u trn Message b nh d u
xa
n 1 : Nh n d ng user
Giai
n 2 : Trao
;
;
;
;
CLIENT : STAT
; s mail c trong mailbox
SERVER : +OK 2 520
; C 2 mail v i t ng kch th c l 520
CLIENT : LIST
; Li t k cc ID v kch th c cc mail
SERVER : +OK 2 message ( 520 octets )
SERVER : 1 110
; mail th 1 kch th c 110
SERVER : 2 410
; mail th 2 kch th c 410
CLIENT : LIST 1 ; Cho thng tin v mail c ID l 1
SERVER : +OK 1 110
CLIENT : LIST 4
SERVER : -ERR
no such message, only 2 message in maildrop
. . .v. . .v . . .
Giai
n 3 : K t thc
Ch r ng cc message b nh d u
xa b ng l nh DELE th c s ch a b
xa ngay
n u sau ta c th dng l nh ph c h i khng xa b ng l nh RSET,
- 154 -
c vo giai
n Update (khi g i
Server Host
Operating System
Operating System
Client TELNET
Server TELNET
TCP/IP
TCP/IP
Hnh 10-11. Ph
ng th c truy nh p t xa Telnet.
- 155 -
10.7.1.1
Cc l nh c a Telnet
ngh a
Nh n bi t byte ti p theo l l nh
Khng u khi n
Xa k t (Erase character)
Xa dng (Erase line)
u (Go ahead)
Are you there
Qu trnh ng t (Interrupt process)
Xa b
u ra (Abort output)
ng (break output)
Ph c h i u ra (Resume output)
t u trao i (Start potion request)
t thc (End)
Th a thu n/Yu c u (Agreement/request option)
ch i (Refuse option request)
Ti p nh n yu c u (Accept request option)
ch i ti p nh n yu c u
Cc hm ch c n ng khc :
Tn
M
Transmit binary 0
Echo
1
Status
5
Timing mark
6
Terminal type 24
Line mode
34
ngh a
Yu c u/T.nh n trao i s nh phn 8 bit
K t ph n h i (Echo character receiving back to sender)
Tr ng thi (Request/reply status of receiving TELNET)
nh d u th i gian.
Lo i yu c u/tr l i c a thi t b u cu i.
G i dng k t
: Yu c u bn nh n nh n s nh phn 8 bit
: H truy nh p t xa nh n tr l i ti p nh n
: Ho c t ch i
: Bn nh n yu c u
: Bn g i th a thu n
: Ho c t ch i
Lm vi c v i Telnet
- Truy nh p vo m ng TCP/IP t my tr m
- G l nh : telnet < ach IP ho c tnmyServer>
- Thao tc trn mn hnh Telnet.
10.7.2 D ch v truy n t p tin FTP
Giao th c truy n t p tin FTP (File Transfer Protocol) cho php truy n cc t p
tin gi a hai my tnh, qu n l cc th m c v truy c p vo th tn
n t . FTP
khng
c thi t k
truy c p vo m t my khc v ch y cc ch ng trnh my
. FTP gip ng i s d ng truy c p file v th m c trn m t my ch
xa v th c
hi n nh ng thao tc trn th m c nh sau :
- Li t k cc file trn m t th m c c c b hay
-
xa.
xa (download/upload).
- 157 -
Cc l nh c a
giao th c FTP
User
interface
User
Client
command
interface
File
File system
Server data
transmission
interface
Server data
transmission
interface
FTP ho t
n v trao
n v nh n bi t l nh (Command interface)
10.7.2.1
Ch
truy n d n
C 3 ch
c dng truy n d li u gi a hai h th ng. Ch
ng m nh nh ng 2 ch
kia truy n hi u qu h n v c th ph c h i.
u tin l
byte
byte
thc
ng t
nh
- 158 -
Ch
truy n nn: nn file
truy n thng qua vi c s d ng thu t ton m
ho m run-length. Thu t ton nh m lm gi m cc byte l p l i vo trong hai
byte k ti p. Byte u tin cho bi t byte theo sau l nn v s l n n
cl p
i.
th hi n nn, bit u tin c a byte u khi n
c thi t l p 1. N u bit
ny l 0, n cho bi t byte theo sau khng ph i l byte nn. Ph n cn l i c a
byte
u khi n xc nh s l ng cc byte khng nn theo sau. Do v y, hi u
qu khi nn cc k t l p l i l khng lm m t i cc k t khng nn.
b t u, client g i yu c u read hay write. Gi tin trao i c
di n
512 bytes. M i block s li u c nh s v ph i
c bin nh n g i ti p hay pht
i.
trnh pht trng l p khi h t th i h n, pht l i b n tin v a pht v khi nh n
ACK (n) trng l p th khng pht g .
10.7.2.2
D ng b n tin FTP
Read request
(RRQ)
opcode
01
2 bytes
String
File name
n bytes
EOs
0
1 byte
String
mode
n bytes
EOs
0
1 byte
Write request
(WRQ)
opcode
02
2 bytes
String
File name
n bytes
EOs
0
1 byte
String
mode
n bytes
EOs
0
1 byte
opcode
03
2 bytes
Block#
2 bytes
Acknowledgement (ACK)
opcode
04
2 bytes
Block#
2 bytes
Read request
(RRQ)
opcode
05
2 bytes
DATA
Errorcode
2 bytes
Data
n bytes, 0n512
String
Err String
n bytes
EOs
0
1 byte
- 159 -
V d : Qu trnh pht l p :
Send DATA(n)
(timeout)
retransmit DATA (n)
receive ACK(n)
send DATA(n+1)
+ Trnh pht lp
Send DATA (n)
(timeout)
retransmit DATA (n)
receive ACK (n)
send DATA (n+1)
10.7.2.3
1.
2.
3.
Qu trnh lm vi c FTP
Truy nh p vo m ng TCP/IP t my tr m.
G l nh : ftp < a_ch _my_Server>.
Lm vi c v i FTP.
receive DATA(n+1)
send ACK(n+1)
receive DATA(n+2)
send ACK(n+2)
- 160 -
Khi m t k t n i FTP
c thi t l p, th c hi n cc b
- Duy t tn v m t kh u (ID) c a ng
- Xc
-
nh th m c b t
nh ngh a ch
c nh sau:
i dng.
u lm vi c.
truy n t p tin.
- Cho php cc l nh c a ng
i dng.
- Hu k t n i.
nh FTP
ascii
bell
binary
cd directory
cdup
close
delete filename
dir directory
get filename
hash
help
lcd directory
ls directory
mdelete files
mdir directories
mget files
mkdir directory
mput files
open host
put filename
pwd
status
rename file1 file2
quote
quit
?
M t
Chuy n sang ch
truy n ascii
m thanh c a ch ng trnh sau khi truy n m i t p tin
Chuy n sang ch
truy n nh phn
Chuy n i th m c hi n hnh trn server
Li th m c hi n hnh v m t c p tr c
Hu k t n i
Xo m t t p tin trn server
Hi n th th m c directory c a server
Truy n t p tin trn server v my c c b
Hi n th /lm m t d u # cho m i kh i cc k t truy n
c
Hi n th cc tr gip
Chuy n i th m c hi n hnh trn my c c b
Xem danh sch cc t p tin trong th m c directory trn Server
Xa nhi u t p tin trn my Server
Li t k cc t p tin trong nhi u th m c trn my Server
y m t s file trn Server v th m c hi n hnh c a my c c b
o th m c directory trn my Server
i m t s t p tin t my c c b ln my Server
t n i v i Server host t xa
Truy n t p tin t my c c b ln my Server
Hi n th th m c hi n th i c a server
Hi n th tr ng thi c a ftp
i tn file1 trn my Server thnh file2
Cung c p m t l nh FTP m t cch tr c ti p
Ch m d t k t n i v thot kh i ftp
Hi n th danh sch l nh
- 161 -
Client
Server
Control (21)
Dat
Client
Control (21)
10.7.2.4
Khun d ng d li u
y l ki u m c nh
c dng trong cc phin FTP. N
c
n cc file text. N u b n c truy n cc file nh phn m b n
i mode th b n c ng nh n
c k t qu
d ng text, do v y n i
b thay i.
EBCDIC
c s d ng
truy n cc file gi a gi a cc host, s d ng
EBCDIC nh m t t p cc k t bn trong c a n. V m t k thu t th ki u d
li u ASCII v EBCDIC l gi ng nhau, ch khc m t
u l t p cc k t m
n s d ng
Ki u nh phn l ki u
c s d ng
truy n cc file nh phn nh cc file
nh v cc file ch ng trnh (cc file ZIP v cc file DOC). Vi c truy n cc
file ny d i d ng m t chu i cc byte, ki u d li u ny khng quan tm n
mi tr ng c a my ch v c u trc t . T t c cc ci t FTP nn h tr
ki u truy n d li u ny c ng nh ki u ASCII.
Ki u d li u c c b . Ki u d li u ny d a trn byte, xc
c b . Khun d ng ph i kh d ng v i cc h th ng khc
li u d a vo d a trn khun d ng ban u.
nh cho cc host
c u trc l i d
- 162 -
nh d ng Telnet
c s d ng cho cc file m t thi t b
u cu i dng
hi n th . nh d ng ny g m cc k t
u khi n, k t xu ng dng, tab.
Cc c u trc d li u
Giao th c FTP cho php truy n cc file c c u trc v i 3 c u trc file khc
nhau. Cc c u trc t p tin ny ch y u dng
truy n cc t p tin gi a cc h th ng
c c u trc l u tr khc nhau. C cc d ng nh sau :
u trc b n ghi
c s d ng
truy n cc file l m t chu i cc b n ghi.
u trc ny
c s d ng cho cc Host IBM nh ng hi n nay t s d ng.
u trc trang
c s d ng cho cc file
c chia thnh cc i t ng v i
kch th c khc nhau, c th c cc thng tin khc
c thm vo trong .
u trc trang c m t c u trc header
nh ngh a kch th c c a trang,
theo sau l n i dung c a trang. Header c a m i trang cn ch a s hi u trang
logic c a cc trang d li u nh ng s hi u trang khng c n thi t khi truy n.
10.7.3 UserNEWS
Bi u t
ng
ngh a
Bi u t
ng
ngh a
:-)
Ti h nh phc
=):=)
ABC Lincol
:-(
Ti bu n/ t c gi n
=):=)
Bc Sorn
:-|
Ti th
*<:-)
ng gi Noel
;-)
Ti nhy m t
<:-(
Ng
it id
iU c
;-(0)
Ti ku la
(-:
Ng
:-(*)
Ng
:-)x
:+)
C m ch
# -)
Tc m
:-))
C m ch
8 -)
Mang knh
:-{)
Ria
C:-)
Mo l n
i nn (m a)
- 163 -
Newsgroup m i
i nhau.
c. Trn Newsgroup, ng
i ta c th th o lu n, b u c , trao
10.7.4 WORLD-WIDE-WEB
World Wide Web (WWW) l m t h th ng qu n l thng tin phi c u trc. Bao
m cc Server cung c p thng tin theo nh d ng siu v n b n (Hypertext) v cc
client (Browser, trnh duy t) nh n thng tin t ng i s d ng v ng th i hi n th
thng tin m cc Server cung c p theo nh d ng
c ch nh b i ng i s d ng.
Thng tin trn WWW
c bi u di n trong cc trang Web. M i trang Web c
th l m t ch m c ho c m t ti li u ch a v n b n, hnh nh, m thanh, cc lin
t... Ng i s d ng c th truy c p thng tin c n thi t trn WWW thng qua cc
i t ng
c nh d u trong ti li u.
Cc l nh
c dng v i WWW
c nh ngh a trong giao th c HTTP
(HyperText Transfer Protocol). y l giao th c chu n
lin l c gi a Client v
Server. Yu c u
c g i t i Server thng qua Client. Server x l cc yu c u v
i k t qu v cho Client yu c u. K t qu s
c trnh by d i d ng thch h p
cho ng i s d ng.
Pha my ch
i web Site c m t my ch
m nh n vi c l ng nghe TCP t i c ng 80
cho nh ng k t n i n t cc my khch (th ng l cc trnh duy t). Sau khi m t
tn i
c thi t l p, my khch g i yu c u v my ch tr l i p l i, k t n i
ch m d t. Giao th c HTTP nh ngh a cho cc yu c u v tr l i h p l .
V d ng i dng kch ln m t m u v n b n ho c c th l bi u t ng tr
n
trang c tn (t c l URL hay a ch t i my tr m Internet). M t URL c 3 ph n
sau: tn c a giao th c (http), tn c a my n i c ch a trang web, v tn c a t p tin
ch a trang (hypetext/WWW/TheProject.html). T khi ng i dng nh p chu t
cho n khi trang web
c hi n ra trn mn hnh x y ra cc s ki n sau :
1. Trnh duy t ki m tra URL (xem xt
2. Trnh duy t h i DNS v
it
ng
c ch n l g).
a ch IP c a URL.
3. DNS tr l i l 18.23.0.23
4. Trnh duy t t o m t k t n i TCP
n c ng 80 trn
a ch 18.23.0.23
g i
n t p tin TheProject.html
7. Gi i phng k t n i TCP.
- 164 -
Ngn ng
v hi n th t t c
cc hnh
nh c trong
HTML
t thc ti li u HTML
Ph n u
c a ti li u HTML th ng ch a tiu
c a ti li u, tn tc gi ,
i ch thch, tm t t... y l ph n gip ch cho vi c tm ki m thng tin trn WEB
ho c cho cc d ch v tm ki m c th nh ch m c, ti n hnh tm ki m m t cch d
dng. M t s cc th ph c v trong ph n u nh : Title, Meta, Isindex...
Ph n thn l ph n chnh c a ti li u HTML, n m gi a c p th <BODY> v
</BODY>, n nh ngh a, hi n th ton b n i dung bn trong c a ti li u. Trong
ph n thn ta c th s d ng cc th
nh d ng v n b n, chn cc hnh nh, b ng
bi u, lin k t...
Ng i s d ng c th t o m t ti li u HTML b ng cch s d ng cc trnh so n
th o Web chuyn d ng nh Microsoft Front Page 2000, ho c Microsoft Word,
Notepad ...
t s th HTML quan tr ng :
- 165 -
n m t trang HTML
Trong URL_HTML l
a ch
- 166 -
a ch t i ki u d li u c n lin k t. V d :
a ch
n cc d ch v trn internet.
<A HREF="mailto:cmlehunt@swan.ac.uk?
subject=The HTMLib is fantastic">link text</A>
t cho Frame.
c n p vo
- 167 -
ph
Ph
Gi i thch
the
main page')">Link
n y l i xu t hi n khi ko
<A HREF="index.html"
OnMouseOut="alert('Oh please go to this document')">Link
text</A>
Khi b m Mouse ln lin k t, s xu t hi n h p tho i yu c u xc
nh n. Th d :
OnClick
<A HREF="http://www.netscape.com/"
OnClick="confirm('Are you want to go to the Netscape
site?')">Link text</A>
3. Th <INPUT>
Dng
t o m t field
<INPUT
nh n tc
ng c a ng
i s d ng.
TYPE = Ki u NAM = Tn T
SIZ = KchTh c
VALU = Giatri MAXL NGTH = n . . . >
Cc thu c tnh:
Thu c tnh
Gi i thch
ALIGN
CHECKED
Ki m tra ng
ch a.
MAXLENGTH
Ch nh
di k t c th nh p vo text field,
di n y c th
n h n kch th c Text field. M c nh l khng gi i h n.
- 168 -
NAME
Tn c a Field.
SIZE
Khai bo kch th
TYPE: Ch
c hay s l
ng k t cho field.
nh ki u c a Field:
Gi tr
Gi i thch
BUTTON
nh Text
PASSWORD
CHECKBOX
<input type="checkbox" name="C1" value=" N">The thao
<input type="checkbox" name="C2" value=" N">Xem phim</p>
Chn 1 field c d ng nt Radio. V d :
<p>Gioi tinh
RADIO
<input type="radio" checked value="V1" name="R1">Nam
<input type="radio" name="R2" value="V2">Nu</p>
RESET
T. C tc d ng gi ng nh xc nh n
TEXT
- 169 -
Ch
nh Text s hi n th trn cc nt b m.
ng
IMAGE
<INPUT TYPE="IMAGE" SRC="../ iexplore.gif" ALIGN="middle">
4. Th TEXTAREA
Cho php nh p nhi u dng v n b n vo m t h p Text.
Th d :
<TEXTAREA
NAME="descr"
COLS="30"
ROWS="3"
OnBlur="count_char(document.egForm.descr.value)">Enter a short description here
</TEXTAREA>
- L trung gian
i s d ng.
ng tc qua l i gi a ng
i s d ng v h th ng.
- 170 -
C php :
c nh n n s th c thi.
nh ki u yu c u m trnh duy t g i
n cho Server.
u vo d
i d ng m t
METHOD=POST: Forrn d li u u vo s
i t cc thi t b nh p c a
Server cng v i m t s d li u
c l u tr trong bi n mi tr ng
CGI_ContentLength.
EncType: cung c p ki u Mime c a t p
V d
c dng nh
u vo trong cc bi u m u.
6. Th TABLE
-
Dng t o ra m t b ng. B ng
c t o thnh t cc hng, trn m i hng c
cc (cell).
<TABLE>
<TABLE BORDER = n . . . >
<TR>
<TD> . . . </TD> <TD> . . . </TD> <TD> . . . </TD>
</TR>
....
<TR>
<TD> . . . </TD> <TD> . . . </TD> <TD> . . . </TD>
</TR>
</TABLE>
7. Th SELECT
- Hi n th h p ComboBox cho php ch n l a m t trong nhi u gi tr :
<SELECT NAME =Ten T>
<OPTION SELECTED VALUE =Gia tr 1> N i dung 1
<OPTION SELECT VALUE =Gia tr 2> N i dung 2
...
</SELECT>
V d : <p>Que quan <select size="1" name="cboQuequan">
<option selected>Da Nang</option>
<option>Hue</option>
<option>Ha Noi</option>
</select></p>
- 171 -
8. Th <APPLET>
Dng
<APPLET
[CODEBASE = URL] [CODE = appletFile]
[NAME = appletInstanceName]:
[ARCHIVE = compressed file] [ALT = alternateText]
[WIDTH = pixels] [HEIGHT = pixels] [ALIGN = alignment]
[VSPACE = pixels] [HSPACE = pixels]
[ARCHIVE = URL to archive]
</APPLET>
Trong :
Tham s
Gi i thch
CODEBASE=URL
Ch
nh
CODE=appletFile
Ch
nh
ALT=alternateText
Ch
nh dng text s hi n th trong tr
Browse khng hi u Applet.
NAME
appletInstanceName
ch tuy t
a ch t
ng
t tn cho Applet
i c a Applet.
i c a Applet.
ng h p trnh
ph c v cho vi c tm ki m.
WIDTH=pixels
HEIGHT=pixels
Ch
ALIGN=alignment
VSPACE=pixels
HSPACE=pixels
Ch
nh kch th
c cho Applet.
- 172 -
Cc thu c tnh :
-
ALIGN="left/right/top/texttop/middle/absmiddle/baseline/bottom/absbotto":
So hng hnh nh v i Text.
SRC="URL of image": Ch
nh
BORDER=value: Ch nh cho hi n th
ng vi n bao quanh hnh nh. Ta
c th ch n "0" hi n th
ng vi n mu xanh khi c lin k t.
Ch
ch
nh v tr c a ti nguyn HTTP dng URL (Uniform Resouce
Locators) l tn quy c
nh n di n m t cch duy nh t v tr c a m t th m c
- 173 -
b.
c.
S c ng m server s d ng. N u
u ny khng
c ch r trnh duy t
dng s c ng m c nh trong giao th c (c ng 80).
d.
10.7.4.3
- 174 -
1. Cc giai
n k t n i c a HTTP
n:
k t n i: Client ti p xc v i Server t i
trong URL (c ng m c nh l 80)
ng k t n i: t n i
c ng, Server khng gi l i d u v t c a tc v
hon thnh. Th t c ny c ngh a l m i k t n i ch x l m t tc v v do
ch c th t i xu ng Client ch m t t p d li u. Tnh ch t khng tr ng thi
a tc v c ng c ngh a l m i k t n i khng h bi t v cc k t n i tr c
.
2. Cc ph
Ph
a ch internet v s c ng ch
nh
ng th c c a giao th c HTTP
ng th c
Gi i thch
GET
HEAD
POST
PUT
DELETE
Xa ti nguyn c c b t i n i
LINK
Lin k t m t
UNLINK
Hu b m t lin k t
it
nh trong URL.
c ch
ng t n t i v i m t
c t o b i ph
nh b i URL.
it
ng khc.
ng th c LINK.
- 175 -
BI T P
1. Nh ng nguyn t c c b n gim st v qu n tr h th ng m ng my tnh
2. Kh o st c u trc v ho t
ng d ch v DNS
3. Kh o st c u trc v ho t
ng c a giao th c SNMP
4. Kh o st c u trc v ho t
ng c a giao th c HTTP
5. Tm hi u giao th c DHCP.
-------------------------
- 176 -
TI LI U THAM KH O
Ti ng Vi t
[1] Nguy n Thc H i,
ng
H Bch Khoa
N ng,
Ti ng Anh
[4] Douglas E.Comer, Computer Networks and Internets, Prentice Hall, 1997
[5] Ed Taylor, TCP/IP complete, McGraw-Hill, 1998
[6] Microsoft Press, Networking Essentials
[7] Stallings W., Data and Computer Communications, Macmillan Publishing,
1995
[8] Tanenbaum Andrew S., Computer Networks, Prentice Hall, 1997
[9] Pujolle, Les rseaux, EYROLLES, 2003