Professional Documents
Culture Documents
BLTEN
Say: 7
Eyll 2007
ENFLASYON GELMELER
NDEKLER:
2 TCMB ve Banknot
Basm
4 Merkez Bankasndan
Haberler ve Yaynlar
6 Ksa Ksa...
"Banknotlarda
Sahtecilie Dikkat!"
Ska Sorulan Sorular
Riskler
Trkiye
Cumhuriyet Merkez Bankas
letiim Genel Mdrl
stiklal Caddesi No: 10 06100
Ulus-Ankara
Tel: (312) 310 36 46
e-posta: iletisimbilgi@tcmb.gov.tr
Trkiye
Cumhuriyet Merkez Bankas
4 Nisan 2007
tarihli Bakanlar
Kurulu Karar
gereince paradan
Yeni ibaresi
kaldrlarak
1 Ocak 2009
tarihinde
Dokuzuncu
Emisyon Grubu
banknotlar
dolama
karlacaktr.
3 Ekim 1931 tarihinde ise Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) faaliyete gemi ve
banknot basma yetkisine tek elden sahip duruma getirilmitir. Bu erevede banknot ihrac
imtiyaz 30 yl sreyle TCMBye verilmitir. Daha sonra bu imtiyaz sresi 1999 ylna kadar
uzatlm, 1994 ylnda TCMB Kanununda yaplan deiiklikle sre snrlamas tamamen
kaldrlmtr.
TCMBnin kurulmasyla Harf Devriminden nce baslan eski yazl banknotlar, Latin alfabesi ile
baslm yeni banknotlarla deitirilmitir. TCMB tarafndan dolama karlan ilk banknot ise
5 Trk liralk banknottur. Bu banknotu da ieren kinci Emisyon Grubu banknotlar,
1937-1944 yllar arasnda tedavle karlmtr.
1930lu yllarn sonlarnda TCMB bnyesinde Banknot Matbaas kurulmas almalarna
balanm, ancak kinci Dnya Savann balamas ile bu almalara devam edilememitir.
1951 ylnda yeniden balatlan almalar sonucunda 1955-1956 yllarnda Banknot Matbaas
kurulmutur. Bu dneme kadar Amerika Birleik Devletleri, ngiltere ve Almanyada bastrlan
banknotlarn, artk lkemizde baslmasna balanmtr. Banknot Matbaasnda baslan ilk
banknot Beinci Emisyon Grubu III. Tertip 100 Trk liralk banknottur. Bu emisyon grubu
ierisinde halk arasnda mor binlik olarak anlan banknot da yer almtr.
Cumhuriyetin kuruluundan
gnmze kadar sekiz emisyon
grubunda 23 farkl deerde banknot
dolama karlmtr. lk alt
emisyon grubundaki banknotlarn
tamam dolamdan kaldrlm ve
on yllk zaman am srelerinin
sonunda deerlerini yitirmitir.
Bugn, Yeni Trk Liras'na (YTL)
geile birlikte tedavle srlen
Sekizinci Emisyon Grubu banknotlar
kullanlmaktadr. 2005 yl boyunca YTL banknotlar ile birlikte
tedavl eden ve 1 Ocak 2006 tarihinde tedavlden kaldrlan Yedinci Emisyon Grubundaki
banknotlar 1 Ocak 2016 tarihinde deerini yitirecektir.
4 Nisan 2007 tarihli Bakanlar Kurulu Karar gereince paradan Yeni ibaresi kaldrlarak
1 Ocak 2009 tarihinde Dokuzuncu Emisyon Grubu banknotlar dolama karlacaktr.
31 Aralk 2009 tarihine kadar bu gruptaki banknotlar ile birlikte tedavl edecek Sekizinci
Emisyon Grubu banknotlar ise 1 Ocak 2020 tarihinde deerini yitirecektir.
Blten
Trkiye
Cumhuriyet Merkez Bankas
emisyon
hacmindeki deimeler, banknotlarn ypranma oranlar, banknot
Ban
rl
knot
Matbaas Genel Md
bask kapasitesi, retim ve yedek banknot politikalar gibi pek ok unsur gz
nnde bulundurulmaktadr. Banknot Matbaas Genel Mdrl ise banknotlarn
basmn gerekletirmektedir. Piyasada mevcut banknotlarn yeniden basmnn yan sra,
piyasann nakit ihtiyacnn karlanabilmesi ya da meydana gelebilecek fiziki ve teknik sorunlarn almas amacyla
dolama yeni deerde banknot karlmas, Banknot Basm Ynetmelii erevesinde gerekletirilmektedir.
Mevcut dzenlemeye gre, dolamda ayn emisyon grubunda altdan fazla kupr eidi bulunamamaktadr. Bu
nedenle dolama st deerli yeni bir banknot karldnda dolamdaki en kk deerli banknot tedavlden
kaldrlmaktadr. Dolamdan kaldrlan banknotlar on yl zaman am sresine tabidir.
te yandan, dolamdaki banknotlarn grafik, tasarm ve boyutlar dnda kalan yetkili imzalar, motif, renk, bask
teknii, gvenlik zellikleri gibi baz tasarm zelliklerinde de zaman zaman deiiklikler yaplabilmektedir. Bu
deiiklikler ise tertip deiiklii olarak ifade edilmektedir.
Banknot retimi
Banknot retimi bask ncesi hazrlk, basm aamas ve basm sonras aamalarndan olumaktadr. Bask
ncesi hazrlk aamasnda ilk olarak banknotlar toplumun kltrel ve sanatsal zelliklerini yanstacak biimde
ve emniyetli basknn estetik yn gz nnde bulundurularak uzman grafikerler tarafndan tasarlanmaktadr.
Hazrlanan banknot tasarmlar zerindeki izgi, motif ve deiik karakterlerden oluan zemin desenlerinin
oluturulmas iin dz bask kalplar imal edilmektedir. Dier grsel unsurlar iin ise uzman sanatlar tarafndan
elik veya bakr kalplara elle oyma ve asit yedirme almalar ile ana kalp hazrlanmaktadr. Bu ana kalp
kullanlarak ukur bask kalplar imal edilmektedir. Ayrca bask almalarna geilmeden nce kat ve mrekkep
gibi tketim ve iletme malzemeleri temin edilmekte, ukur bask renk ablonlar retilmektedir. Bask ncesi
hazrlk almalar tamamlandktan sonra beyaz banknot kadna bask makineleri kullanlarak srasyla dz bask
ve ukur bask yaplmaktadr. Bu ilemin ardndan banknot tabakalarna seri ve sra numaralar baslmaktadr.
Kat tabakalarn bask ileminin tamamlanmasndan sonra inceleme, kesim ve paketleme almalarn ieren kalite
kontrol ilemlerine geilmektedir.
Basm
Paketleme
Kontrol
Kalite kontrol aamasndan geen banknot tabakalar kesim makinesinde kesilip kupr haline dntrlmektedir.
Hazr hale getirilen banknotlar TCMB ubeleri ve 13 ilde faaliyet gsteren banknot depolar araclyla piyasaya
srlmektedir. Ayn zamanda ulusal parann temiz kuprlerden olumasn salamak amacyla ypranm banknotlar,
banknot depolar, stanbul Anadolu Yakas'ndaki vezne merkezi, gezici vezne ve komisyonsuz nakit ekilii
uygulamalar, T.C. Ziraat Bankas ibirlii ile piyasadan ekilmektedir.
Blten
Trkiye
Cumhuriyet Merkez Bankas
Blten
Trkiye
Cumhuriyet Merkez Bankas
ENFLASYON RAPORU
Enflasyon Raporunun 2007 yl nc says 27 Temmuz 2007 tarihinde yaplan bir basn
toplants ile kamuoyuna aklanmtr. Raporda Nisan-Haziran 2007 dnemine ilikin
ekonomik gelimeler, enflasyon gelimeleri ve beklentiler, toplam arz ve talep, mali piyasalar,
kamu maliyesine ilikin gelimeler, mevcut duruma ilikin saptamalar, tahminler ve risk
unsurlarn ieren orta vadeli ngrler ayrntl bir ekilde incelenmitir. nceki saylarda
olduu gibi bu sayda da gncel konulardaki zet aratrmalara kutularda yer verilmitir. Bu
sayda hazrlanan iki kutuda son dnem tarmsal hammadde fiyatlar gelimeleri ve 2001 yl
sonras Trkiyenin ihracat performansndaki yapsal deiim incelenmitir. Raporda ayrca
enflasyonun dmeye devam edecei, ll faiz indiriminin veri ve bilgi akna bal olduu
ve risklerin para politikasn her iki ynde de etkileyebilecei vurgulanmtr.
Daha Fazla Bilgi in: http://www.tcmb.gov.tr (Sreli Yaynlar)
FNANSAL STKRAR RAPORU
Ylda iki kez yaymlanan Finansal stikrar Raporunun drdnc says 31 Mays 2007 tarihinde
kamuoyuna sunulmutur. Raporda 2006 ylnn Mays - Haziran dneminde mali piyasalarda
yaanan dalgalanmalarn Trkiye ekonomisinin ve finansal kurumlarn dayanklln gsteren
nemli bir deneyim olduu, gerekletirilmi olan yapsal reformlarla, zamanl ve etkili para
politikas kararlar sayesinde kresel likidite okunun genel ekonomi ve kurumlar zerindeki
etkilerinin snrl kald saptamas yaplmtr.
Daha Fazla Bilgi in: http://www.tcmb.gov.tr (Sreli Yaynlar)
LKDTE SENETLER HRACI
TCMB, bnyesindeki bankalararas para piyasasndaki Yeni Trk Liras depo ilemleri ve stanbul Menkul Kymetler
Borsas (MKB) Repo-Ters Repo Pazarndaki ters repo ilemleri ile gecelik vadede piyasadaki likidite fazlasn
ekmektedir. Ancak gecelik vadeli ilemlerle ekilen fazla likiditenin artt grlm ve bu durumun, likidite
ynetiminin esnekliini ve etkinliini azaltabilecei saptamas yaplmtr. Bu nedenle mevcut para politikas aralarna
ilave olarak likidite senetlerinin ihra edilmesine karar verilmitir. lk likidite senedi 20 Temmuz 2007 tarihinde 32
gn vadeli olarak ihra edilmitir. Ayrca likidite ynetiminin etkinlii dikkate alnarak gerekli grlmesi halinde,
likidite senedi ihra ilemlerine devam edilecei aklanmtr.
Daha Fazla Bilgi in: http://www.tcmb.gov.tr (Basn Duyurular)
75. YIL ETKNLKLER KAPSAMINDA TRK SANAT MZ CDS
TCMB, 75. Kurulu Yldnm etkinlikleri kapsamnda T.C. Kltr ve Turizm Bakanlnn
da katklaryla bir mzik CDsi yapmn gerekletirmitir. Bu almada, 18. ve 19. yzyl
dneminin nde gelen Trk bestekarlarnn eserleri ef Uur Bayrak ynetiminde Ankara
Devlet Klasik Trk Mzii Korosu tarafndan seslendirilmitir.
Bankamz sponsorluunda karlan CD'lere eriim iin: http://www.tcmb.gov.tr
(Filmler ve CD'ler)
ALIMA TEBLLER
Kresel Finansal Riskler Karsnda Trkiyede Reel Sektr Finansal Yaps ve Bor
Dolarizasyonu (Erdal zmen, Cihan Yaln, alma Teblii No. 07/06, Temmuz 2007)
Interest Rate Pass-Through in Turkey (Halil brahim Aydn, Working Paper No. 07/05,
June 2007)
The Monetary Transmission Mechanism in Turkey: New Developments (Erdem Ba,
zgr zel, ar Sarkaya, Working Paper No. 07/04, June 2007)
Daha Fazla Bilgi in: http://www.tcmb.gov.tr (Aratrmalar)
Blten
Trkiye
Cumhuriyet Merkez Bankas
KISA KISA...
Trkiye
Cumhuriyet Merkez
Bankas adna
Sahibi ve Sorumlu Yaz
leri Mdr:
Nesrin Doaneli
Yayn Kurulu:
Aydn zmen
lhan Koaker
Ufuk enol
Ycel Yazar
Gamze Doan
Ayen stn
Tangl Hnal
Dilek Kalndemir
Mesut Kmbetliolu
Zeynep zge Yetkin
Bask:
Trkiye
Cumhuriyet Merkez
Bankas Banknot
Matbaas Genel
Mdrl
cretsiz datlmaktadr.
Abonelik iin:
iletisimbilgi@tcmb.gov.tr
Bor Alma
17,50
Bor Verme
22,50
Dviz Sat
1,3020
1,7955
71,87
Enflasyon-Austos 2007
(TFE, Yllk %)
7,39
Blten
Trkiye
Cumhuriyet Merkez Bankas