T.C.

MLL ETM BAKANLII

NAAT TEKNOLOJS

ELK YAPI MALAT KONTROL

582YIM221

Ankara, 2012

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.

NDEKLER
AIKLAMALAR .................................................................................................................... ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 2
1. DETAY BRLEM NOKTALARI KONTROL ................................................................ 2
1.1. Muayene eitleri ......................................................................................................... 2
1.2. malat Kontrolnde Genel Kurallar .............................................................................. 3
1.3. Sertifikalar..................................................................................................................... 4
1.4. Fabrika Aamas............................................................................................................ 4
1.5. Detay Noktalar Kontrol.............................................................................................. 7
1.6. Birleim Gereleri Kontrol........................................................................................ 11
1.6.1. Kaynak Kontrol ................................................................................................. 11
1.6.2. Kaynak Hatalar ................................................................................................... 13
1.6.3. Bulon Kontrol .................................................................................................... 15
1.6.4. Birleim Levhalar Kontrol ................................................................................ 16
1.6.5. Tolerans Kontrol ................................................................................................ 17
1.6.6. Boya Kontrol ..................................................................................................... 17
1.7. Testler ......................................................................................................................... 23
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 30
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 31
RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 33
2. GENEL MALAT KONTROL .......................................................................................... 33
2.1. malat Elemanlar Kontrol ........................................................................................ 33
2.2. Balant Bulon Says Kontrol .................................................................................. 39
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 41
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 42
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 43
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 44
KAYNAKA ......................................................................................................................... 45

AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK

MODLN AMACI

ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI

LME VE
DEERLENDRME

582YIM221
naat Teknolojisi Alan
elik Yap Teknik Ressaml
elik Yap malat Kontrol
Bu modl, elik yap imalat kontrollerini ve detay birleim
noktalar, genel imalat kontrollerini ynetmelik ve
standartlara uygun yapabilme yeterliliini kazandrmak iin
hazrlanan bir renme materyalidir.
40/32 (+40/32 Uygulama tekrar yapmal)

elik yap imalat kontrollerini yapmak

Genel Ama
Gerekli ortam salandnda elik yap imalat kontrollerini
yetkili mhendis ile birlikte ynetmelik ve standartlara
uygun bir ekilde yapabileceksiniz.
Amalar
1. Detay birleim noktalar kontroln yapabileceksiniz.
2. Genel imalat kontrol yapabileceksiniz.
Donanm: Kumpas, detay projeleri, metal eki, tork
anahtar projeler, metre, nivo, akl, penetrasyon takm,
mikro metre, ayarl gnye, kaynak kumpas, termometre,
elik cetvel, demirci gnyesi, mastar
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli
test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)
kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve
becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

ii

GR
GR
Sevgili renci,
Birok yap ve binann elik yap olarak tasarlanp uygulanmas ve eliin inaatta
vazgeilemez bir malzeme olmas, imalat kalitesinin standart olarak yaplabilmesi
dolaysyla tercih edilen malzemeyi tasarlayp uygulamak gerekir.
Bu modl ile detay birleim noktalar kontrol, detay noktalar kontrol, birleim
gereleri kontrol, tolerans kontrol, birleim levhalar kontrol, genel imalat kontrol,
imalat elemanlar kontrol ve balant bulon says ilgili bilgi ve beceri sahibi olacaksnz.

RENME FAALYET-1
AMA
Detay noktalar, birleim gereleri ve tolerans kontrol yapabileceksiniz.

ARATIRMA

rnek bir elik yap projesi alarak detay resimlerini dikkatlice inceleyiniz.
Fabrika imalat aamasnda ve antiye montaj aamasnda yaplan birleim
ilemlerini ve metotlarn (kaynakl veya cvatal) projede verilen ekliyle takip
ediniz ve imalat kontrollerinin hangi aamalarda nasl yapldn belirleyiniz.

Mmknse bir elik yap imalat fabrikasna ve antiyesine fotoraf makinenizle

veya kameranzla giderek montaj yapma ilem ve srasyla imalat kontrollerinin
hangi aamalarda nasl yapldn grntleyiniz. Grntleri snfnzda
arkadalarnzla paylanz.

1. DETAY BRLEM NOKTALARI

KONTROL
1.1. Muayene eitleri
elik yapnn imalat kontrol, malzemenin fabrikadan knda balayp yapnn
montajn tamamlayarak mteahhit firmaya teslimine kadar devam eden bir sretir. malat
kontrol tahribatsz ve tahribatl muayene yntemiyle yaplmaktadr. Bu metotlar:

Tahribatsz muayene (Resim 1.1).

Gz kontrol
Penetrasyon
Radyografi (Rntgen, alfa beta ve gama n demeti)

Manyetik partikl
Ultrasonik
Kalnlk kontrol

Tahribatl muayene (Mekanik)

ekme
Kopma
Gerilme

En ok kullanlan metot, tahribatsz muayene ynteminden gzle kontrol, penetrasyon

ve rntgen metodudur.
Kullanlacak tm elik malzemelerin haddehane test raporlarnn kopyalar imalat
adn ve yerini ierecek ekilde imalat atlyesine sunulur.
elik yapda kullanlacak malzemeler mutlaka belgeli olmaldr. elik fabrikas,
rettii her malzemenin sertifikasn vermek durumundadr. Bu sertifikalar testlerin imalat
veya baka bir laboratuvar tarafndan gerekletirildiini ve malzemenin kimyasal ve fiziksel
yapsn belirtir. Analiz raporunda elikte kullanlan madenlerin isimleri ve oranlar yazlarak
tescillenmektedir.
Detay noktalar kontrol; proje detaylar alnarak her detay iin paralarn doru ada,
doru kesitteki malzemelerle doru levhalara birletirilip birletirilmediine baklr.

1.2. malat Kontrolnde Genel Kurallar

elik yap, detayl projesine uygun olarak imal ve monte edilmelidir.

malat yapan firma, projede ngrlen btn elik yap elemanlarnn
llerinin doruluunu, bu elemanlarn aralarndaki balantlar, montaj
ilerini imalat sresince kontrol eder.
malat yapan kurulu, projede ngrlmeyen btn atlye ve montaj
balantlarnn mukavemetinden sorumlu tutulur.
elik yapnn imalat ve montaj, gelimi teknik ve mekanize yntemlerle sevk
elemanlar toplanarak ve montajda toplanmasna olanak salayacak ekilde
yaplr.
malat ve montajn aada belirtilen aamalarnda kontrolleri yaplr.

Detaylarn imalat
Yap elemanlarnda ve konstrksiyonda kaynaklama ve bulon takma
ilemleri
Genel veya kontrol montaj
Yzeylerin astar ncesi hazrl, astarlama ve boyama ilemleri
verence istenmesi durumunda konstrksiyonun test edilmesi

Kontroller srasnda tespit edilen btn hususlar, bir tutanak defterine ilenir.
3

elik yapnn imalat ve montajnda projeye uygun olarak kullanlan

malzemenin kalitesi, ilgili standart ve teknik artlarda belirtilen zellii tamal
ve fabrika belge veya sertifikasna sahip olmaldr. Bu salanamyorsa
kullanlacak elik malzeme analizi yaplmak zere niversite laboratuvarna
gnderilerek belgesi dzenlenir veya elik elemann montajna izin verilmez.

1.3. Sertifikalar
Kullanlacak tm balant elemanlarnn (ankraj, cvata, somun, pul, kaynak
elekrotlar vs.) test raporlarnn kopyalar, imalat adn ve yerini ierecek ekilde imalat
atlyesine verilir.
malatta ve antiyede altrlacak olan kaynaklarn gerekli sertifikalara sahip
olmalar gerekir. Yaplan kaynak ilerinde kaynak kalitesinin dmesi durumunda kaynak
yeniden teste tabi tutulabilir.
Tahribatsz muayene aralarndan bazlar unlardr: Ya/kuru termometre (i noktas
tayini iin), termometre (metal scakln ler), ayarl gnye, kaynak kumpas (aln
kaynanda tepe noktasn ler), mikrometre (metalin boya kalnln ler), penetran
svlar. Bunlar Resim 1.1de gsterilmitir.

Resim 1.1: Tahribatsz muayene aralarndan bazlar

malat kontroln fabrikalarda imalat aamas, antiyelerde birletirme ve imalat

sonras antiye aamas olarak ikiye ayrabiliriz. 2. renme faaliyetinde antiye ortamndaki
imalat kontrolne deineceiz.

1.4. Fabrika Aamas

Sertifikal olarak gelen malzemeler fabrikaya giriinde ncelikle sipari formundaki
malzemenin gelip gelmedii noktasnda karlatrma yaplr. Sipari formunda maln cinsi,
lleri, ebatlar, adedi, arl, varsa zellikleri kontrol edilir (Resim 1.2). Bunun yannda
malzemenin gnye kontrol (dzgnlnn kontrol) mastarla veya gzle yaplr. Bu
bilgilere malzemenin zerine yazlm bilgilerden (Resim 1.3-1.4.) ve her parti malla gelen
etiketlerden ulalabilir.

elik malzeme, kapal yerlerde dzgn olarak istif edilir. Nakliye ileri yaplrken
kalc deformasyonlar ve ezilmelerin olumalarn engelleyecek nlemler alnmaldr.

Resim 1.2: Dzgn istif edilmi ve zerinde

zellikleri yazlm elik malzeme

Resim 1.3: Dzgn istif edilmi ve zerinde

zellikleri yazlm elik malzeme

Resim 1.4: Etiketli malzeme

Resim 1.5: Malzemenin sipari formuna ve etikete gre ebat kontrolnn yaplmas

Resim 1.6: Malzemenin sipari formuna gre kontrolnn yaplmas

Resim 1.7: Malzemenin sipari formuyla etiket bilgilerinin karlatrlmas

Malzemenin sipari formuna uygunluu kontrol edildikten (Resim 1.61.7) sonra

malzeme kumlama nitesine alnr. Kumlama yaplacak malzemenin yzey hazrl yaplr
ve malzemenin yzey przll kontrol ilemi yaplr (Resim 1.8-1.9).

Resim 1.8: Kumlama nitesinden kan

malzeme

Resim 1.9: Kumlama nitesinden kan

malzeme

Resim 1.10: Malzemenin astar kalnl

mikrometre ile kontrol edilmesi

Resim 1.11: Malzemenin astar kalnl

mikrometre ile kontrol edilmesi

Kumlama yapldktan sonra zaman geirmeden astarlama ilemi yaplr. Astarlamadan

kan malzemenin astar kalnl mikrometre ile kontrol edilir (Resim 1.101.11).

Resim 1.12: Astarlamadan km, astar

kalnl kontrol edilmi malzeme

Resim 1.13: Astarlamadan km, astar

kalnl kontrol edilmi malzeme

1.5. Detay Noktalar Kontrol

malatlar, imalat mdrnn veya grevlendirdii bir teknik elemann imalat teknik
resimlerine vurduu malata uygundur. kaeli teknik resimler zerinden yaplr. zerinde
sz konusu kae veya paraf olmayan resimler hibir suretle imalat iin kullanlmamaldr.
malata alnan boy malzemenin uygun yerine souk damga ile malzeme komplesinin
kodu, boya ilemi bittikten sonra rahatlkla okunabilecek ekilde vurulur. Souk damgas
vurulan malzeme tezghtan kaldrlr ve kalite kontrol birimine teslim edilir.
malat ustas, para hazrlama blmnden gelen malzemeyi ve ana malzeme kesim
llerini kontrol edip kesimdeki hatalar kalite kontrol sorumlusuna rapor eder. Aksi
hllerde sz konusu para kullanlamaz. Kaplama kalnl uygun bulunan malzemeler,
kesim iin kesim tezghna gnderilir (Resim 1.14). Burada projede belirtilen paralarn
profil boy kesimleri dz veya al olarak ba kesimleri yaplr.
7

Kesim yaplan profiller markalanarak dzenli istifleme yaplr (Resim 1.15). Kalite
kontrol birimi tarafndan boylar llerek kontrol yaplr. Seri olarak ok imal edilen
paralarda ilk parti iin btn paralar tek tek llerek kontrol edilir. Sonraki kesilen
rnlerde yaplan imalatlardan kark olarak seilerek kontrolleri yaplr.

Resim 1.14: Kesim tezgh

Resim 1.15: Boylar llerek kontrol edilen malzemeler

Kesilecek paralardan levhalarn kesimi; dz yaplacaksa giyotin makinesiyle (Resim

1.18-1.19), farkl ekillerde olacaksa gaz kayna tezghnda veya lazerle milimetrik ve
istenilen ekilde kesim yapabilen CNC tezghlarda yaplmaktadr (Resim 1.16-1.17).

Resim 1.16: Lazerle milimetrik kesim

yapabilen CNC tezgh

Resim 1.17: Lazerle milimetrik kesim

yapabilen CNC tezgh

Resim 1.18: Giyotin makinesi

Resim 1.19: Giyotin makinesiyle kesilmi levhalarn kesimi

Plaka kesim tezghlarnda da seri yaplan imalatlarda imalatn balang aamasnda

l kontrolleri (en, boy ve kalnlk lleri) ve markalama yaplarak imalatn doru olarak
devam etmesi salanr.
Projedeki ebatlarna gre kesilen paralar zerinde alacak delikler, varsa delik ama
ekibi tarafndan iin durumuna gre paralar birletirilmeden (fabrika imalatlarnda aksi
belirtilmediyse btn birletirmeler kaynakl birleim olarak yaplr) alr. Eer para
birletirildikten sonra ayrlmayacaksa bulon delikleri birletirilmi para zerinde alr.

Resim 1.20: Projeye gre hazrlanm delik ablonu

Delikler, projeye gre hazrlanm ablonlarn para zerine konulduktan sonra delik
akslarnn para zerine iaretleme kalemi ile iaretlenir (Resim 1.20). aretlenen akslar
yatay matkap tezghna konulur ve matkabn ucu iaretlenen aks izgisine konularak uygun
delik apnda alr.
Kontrol ilemi bu aamada alan deliklerin doru para zerine alp almad,
doru apn alp almad ve delik aplarnn akslarnn doruluunun kontrol eklinde
yaplr (Resim 1.211.22).

Resim 1.21: Delik aplarnn ve akslarnn

doruluunun kontrol

Resim 1.22: Delik aplarnn ve akslarnn

doruluunun kontrol

Delik imalat doru olarak yaplan paralar, birletirilmek zere birletirme

tezghlarna gnderilmektedir. malatla ilgili teknik resimde yer alan tm pozlar atma
balanmadan sac hazrlama ve delik ekibinden teslim alnr ve eksiksiz olarak atm
tezghnn uygun bir yerine istif edilir. Pozlarda, ana malzemede gerekli temizlik, kontrol ve
dorultmalar yaplr. Aksi hlde imalata balanmamaldr.
Ana malzeme zerinde her pozun yeri tek referans noktas kullanlarak iaretlenir ve
poz boyunca izilir. Ayrca tama ile yerletirilecek pozlar iin tama izgisi belirgin
biimde izilir.
Delikli plakalar zerinde yatay ve dey dorultuda delik eksenleri plakann ana
malzemeye balanacak noktasna belirgin bir ekilde tanr. Ana malzeme zerinde delikli
plakalarn delik eksenleri iaretlenir. Plaka delik ekseni ve ana malzeme zerinde iaretlenen
delik ekseni noktas aktrlr. Daha sonra gnye kontrol yaplr.
Ana malzeme zerinde tm plaka ve dier elemanlar, l referans noktasndan
itibaren iaretlenen yerlerine srayla yerletirilir. Bu ilem ana malzeme zerinde her farkl
yzey iin ayrca yaplr. Yerletirme sras l referans noktasndan yakndan uzaa doru
yaplr.
Delikli plakalarda delik ekseni l tolerans 2 mmdir. Tolerans d imalatlar
uygunsuz olarak deerlendirilir. Delikli plakalar iin belirtilen tm artlar ana malzeme
zerindeki delikler iin de geerlidir.

10

Yani delikler tek referans noktasndan hesaplanarak markalanr, eksen izgisi ve delik
markas delme ilemi srasnda karkla meydan vermeyecek ekilde belirgin olmaldr.
l tolerans 2 mmdir.
Btn imalat bittikten sonra imalat ustas tarafndan tekrar kontrol edilir ve kalite
kontrol sorumlusuna haber verilir. Onaylanan malzeme puntolar salamlatrldktan sonra
tezghtan kaldrlr.
Yaplacak imalat adedi fazla ve imalat zel bir imalatsa imalatn kalb oluturulur ve
imalat kalba gre yaplr. Kalbn llerinin ve gnyesinin doruluu imalat kontrol
eleman tarafndan kontrol edilir (Resim 1.231.24) ve onaylandktan sonra puntolama
ilemi yaplarak kaynakla birletirme ilemine hazrlk yaplr.

Resim 1.23: Kalbn llerinin ve gnyesinin

doruluunun imalat kontrol eleman
tarafndan kontrol edilmesi

Resim 1.24: Kalbn llerinin ve gnyesinin

doruluunun imalat kontrol eleman
tarafndan kontrol edilmesi

Kalpta puntoyla birletirilen elik elemanlar kaynak tezghlarna getirilir. Kaynaklar

yaplan paralar, nce gzle yaplan muayenelerden geirilir (TS 3357ye gre gzle
muayene yntemi). Kaynakta kabarma, apaklanma, kprme atlama var m; kaynak
boyu, kaynak as, derinlii yeterli mi? gibi yzeysel muayeneler yaplr. Ayrntl
muayeneler penetran testi, kaynakta yapsal atlaklarn tespiti iin rntgen yntemleri ayrca
istenirse yaplr. Bu deneyler antiye ortamnda denetim firmalar tarafndan muayene
firmalarna yaptrlr.

1.6. Birleim Gereleri Kontrol

1.6.1. Kaynak Kontrol
1.6.1.1. Kaynak Yapm Kurallar
malat ve montaj yaplacak elik konstrksiyonun kaynaklanmasnda aada
belirtilen hususlara dikkat edilmelidir:

Kaynak bitim yerlerinde ak krater braklmayacak ekilde elektrot kaynak

bitim noktasndan en az 1 cm geri ekildikten sonra kaldrlr.

11

Eer kaynak tek tarafl yaplacak olursa balangta metal kalnlnn %15i
kadar bir ksm kaynatlm blge olarak kalabilir. Eer metal kalnl 20
mmden fazla olursa bu miktar 3 mmden fazla olamaz.
16 mmden kaln paralardaki kaynaklarn ilk pasolarnda bazik tipi elektrot
kullanlr.
ki tarafl kaynakta cruf veya boluk kalnl, kaynatlacak metal kalnlnn
% 10unundan veya 2 mmden fazla olmayacak, tek tarafl kaynakta ise metal
kalnlnn % 15inden veya 3 mmden fazla yaplmamaldr.
Bir kaynakta 400 mm uzunlukta yaplan bir kontrol hatal karsa o ksm
yenilenir. Ancak ayn kaynakta ikinci bir 400 mmlik bir ksm hatal karsa
btn kaynak yenilenir.
Kaynakta hi bir atlak kabul edilmez.
Kaynak dikileri, srekli ve kesintisiz olmaldr.
elik yap elemanlar projeye uygun olarak kesilip projeye gre tekil edilerek,
puntolanr; kaynak planna gre kaynak yaplr ve kalite kontrol yaplm
olarak imalattan karlmaldr.
Kaynak kontrol gz, mercek ve rntgen ile yaplr.
Toz alt kaynak ileminden sonra kaynaklama sebebi ile meydana gelebilecek
ek gerilmelerin elemanda eilme veya distorsiyona sebep olmamas iin
kaynaklama srasnda iin kontrol, kaynan yapl ekli gibi hususlara azami
itina gsterilir ve bu hususlar yerine getirilmedii takdirde tavlama yaparak
eleman bu ek gerilmelerden kurtarlmaldr.
Kaynaklarn tm (100%) gzle kontrol edilecektir.
Atlyede imal edilen elik konstrksiyonun %10u kontrol firmas tarafndan
belirlenecek bir niversitenin yap laboratuvarnda ultrason deneyine tabi
tutulur.
antiyede montaj yaplm tm elik konstrksiyonun dm noktalarnn ve
elik makas kaynakl ek yerlerinin %100 kontrol firma tarafndan belirlenecek
bir niversitenin yap laboratuvarnca ultrason deneyine tabi tutulur.
elik konstrksiyonda llerde 1mmye tolere edilir.

Resim 1.25: Gzle muayeneden gemi

kaynak rnekleri-1

Resim 1.26: Gzle muayeneden gemi

kaynak rnekleri-1

12

Resim 1.27: Gzle muayeneden gemi kaynak rnekleri-2

1.6.2. Kaynak Hatalar

Aadaki zellikler kaynak hatas olarak nitelendirilir:

Yanma oluu
Cruf kalnts
Yetersiz erime
Nfuziyet azl
Kaynak dikii akmas
Kaynak metali sramas
Para stnde ark tututurma
Yzeydeki ta, keski kalem yaralar
Tungsten kalnts (zellikle kritik ilerde)
Gzenek (dzenli dank, kmelenmi, izgisel)
Kaynak metali tamas (birleme olmadan) veya azl
Kaynak profil hatas (fazla ibkeylik veya dbkeylik)
Metalrjik entikler (Yap farkllndan ortaya kabilir.)
Uygun olmayan kaynak dikii boyutu (ok byk veya kk)
Kaynakl parann tolerans d lleri, asal distorsyonu, eksen kaymas
atlaklar [enine, boyuna, yldz, krater, dank, dall, snn tesiri altndaki
blgede
(ITB), esas metalde, kaynak metalinde]

Kaynak hatalarnn tanm iin DIN 8524 P.1 geerlidir. Kaynak hatalarnn nlenmesi
iin ana metalin kimyasal bileimi, temizlii (pas, ya, boya vs. den ar), mekanik zellii ve
boyutlar, yaplan kaynan sras, sl ilemleri uygun yaplmaldr.
Kritik ilerde tungsten elektrot kullanlmayacak veya zorunlu olursa zirkonyum
tungsten elektrot kullanlmaldr. Onarlacak ksm uygun bir ekilde iaretlenir. aretleme
13

ak, atlye personeli tarafndan rahat tannabilir; rahat grlebilir bir renkte ve onarmn
bitimine kadar kalc olmaldr.
Hatal olduu belirlenerek iaretlenen blgelerdeki kaynaklar talanarak karlr ve
kaynak ilemi yeniden yaplr. Bu onarm yaplan blgeler, onarmn tamamlanmasnn
ardndan tekrar kontrol firmann onayna sunulur.
Kaynakta gzle muayene yntemiyle karlalan hatalardan bazlar Resim 1.28,
Resim 1.29, Resim 1.30 ve Resim 1.31de gsterilmitir.

Resim 1.28: Kaynak beklenmesi

Resim 1.29: Kat kat dzgn olmayan dalm

Resim 1.30: Yzey temizlii yaplmadan

kaynak

Resim 1.31: st kabuu kaldrlmam

ikinci kat kaynak uygulamas

Kaynak kontrol tamamlanan elik elemanlar, apaklarn temizlenmesi, kaynak

fazlalklarnn temizlenmesi ve dzgn bir yzey elde etmek iin talama ksmna gtrlr.
Talama kontrol gzle muayene yntemiyle apaklarn dzgn temizlenip
temizlenmediine, yzeyin dzgnlne ve kaynak kalnlnda herhangi bir incelme varsa
toleranslar arasnda olup olmadna baklr (Resim 1.321.33).

14

Resim 1.32: Talama kontrol yaplm elik

malzeme

Resim 1.33: Talama kontrol yaplm elik

malzeme

Talamadan karlan elik elemanlar boyamada yzey hazrl iin boyahaneye

gnderilir. Boyahanede yzey hazrl tamamlanm elemanlarn kontrol yaplr. Burada
kriterler; yzey dzgnl, kaynaklamadan ve talamadan oluabilecek apaklarn
temizlii, yzey dzgnl ve yzeyin yalardan, tozlardan temizlenip temizlenmediidir.
Ayrca boya iin malzemenin scakl llerek boyama iin uygun hava koullarnn
oluup olumad da kontrol edilir (Resim 1.34).

Resim 1.34: Boya iin malzemenin scaklnn llmesi

1.6.3. Bulon Kontrol

Alan deliklere uygun bulonlar yerletirilerek skma ilemi anahtarlarla haval
tabancayla veya tork anahtar ile yaplr. Tork anahtar bulonu zerindeki ayarlar vastasyla
belirli bir kuvvetle skmaya ve bu noktaya kilitlemeye yarayan bir el aletidir (Resim 1.35).
Tork anahtar ile yaplan skmalar daha salkl olacandan skma ilemi iin tork anahtar
tercih edilmelidir. Kontroller her bulon iin ayr ayr yaplr (Resim 1.36).

15

Resim 1.35: Tork anahtar

Resim 1.36: Bulonlarn tabancayla sklmas

1.6.4. Birleim Levhalar Kontrol

Birleim levhalarnn kontrolleri, malzeme kesim aamasnda ve paralarn
birletirilmesi aamasnda birletirmeden nce yaplr.

ekil 1.1: Detay resimlerinde gsterilen birleim levhalar

16

1.6.5. Tolerans Kontrol

Birleimlerin verilen toleranslara uygunluu yaplan kontrollerde belirlenir. Verilen
toleranslara uygunsa uygunluk onay verilir. Toleranslarn dnda ise rapor tutularak
uygunluu iin gerekli ilemlerin yaplmas istenir.

1.6.6. Boya Kontrol

1.6.6.1. elik Yzeylerin Snflandrlmas
elik yzeyler doku analizi yntemleri ile incelenir, yzey zellikleri yardm ile
elik yzey zerindeki pas derecesi belirlenmitir.
elik, gnmzde kpr ve benzeri yaplarda en ok kullanlan metaldir. zellikle
nemli ortamlarda eliin paslanmas, yzeyinin devaml olarak temizlenmesini
gerektirmektedir. Bakm ilemi insan iin elverisiz koullarda yapld iin bu ilemi
otomatik olarak gerekleyecek bir robotun yaplmas dnlmtr. elik yaplarn
bakmnn otomatik olarak yaplabilmesi iin yzey zelliklerinin bulunmas gerekir.
Pas durumuna gre elik yzeyleri drt gruba ayrabiliriz:

Pas derecesi A
Pas derecesi B
Pas derecesi C
Pas derecesi D

Bu yzeylerin temizlenmesi kumlama ad verilen yntemle yaplmaktadr. Yukarda

verilen pas derecelerinin her birinden kumlama sonucu elde edilen yzey de farkl olacaktr.
Bu yzeyleri de srasyla;

Kumlanm A
Kumlanm B
Kumlanm C
Kumlanm D olarak sayabiliriz.

elik yaplarn yzey zellikleri, doku analizi yntemleri kullanlarak elde edilmitir.
1.6.6.2. Yzey Hazrlama (Kumlama)
Tm elik konstrksiyon kaynak kontrolnn tamamlanmas ve boya ile koruma
yaplmasndan nce kumlama ilemine tabi tutulur. Metal yzeyi pasl ksmlarndan,
oksitlenmi blgelerden, varsa boya, kir, gres ya, yapc malzemeler vb. gibi metal
yzeyinde bulunan yabanc maddelerden kumlama ile arndrlr.

Kumlama ilemi ISO 8501-1 SA2 Standard kalitesinde yaplr.

17

SA 2 Standardna gre elik yzeyinin her tarafnn en az % 95i, grnen

ya, gres, kir, pas, oksit, pas trevleri, toz ve dier yabanc maddelerden
tamamen arndrlm ve temizlenmi olmaldr. Geri kalan ksmlar sadece hafif
renk deiimleri, hafif glgelenmeler ve retimden kaynaklanan oksitlenme
izleri, ukur noktalarn diplerinde kalan pas ve boya kalntlar ile snrl
olmaldr.
Kumlama ilemi, uygun nem oranna sahip, yeterli aydnlatmaya ve kumlama
iin hazrlanm zel korunmu yere sahip kapal atlye ortamnda, fabrikada
gerekletirilir.
Kumlamada kullanlan kum malzemesi SA 2 kalitesinde kumlama
yaplmasna uygun malzeme olmal veya mevcutsa kumlama ilemi zel bilyeli
kumlama makinelerinde yaplmaldr.
Kumlama yapldktan sonra zaman geirilmeksizin, en az 2 saat iinde astar
boya ile yzey korumas yaplr. Kumlanan yzeyler neme, kondansasyona,
yalanmaya ve kirlenmeye maruz braklmamaldr.
Sahada mevcut bir strktrn bulunmas vb. gibi zorunlu grlen hllerde inaat
sahasnda yaplmas gereken kumlama ilemlerinin standard ve yntemi,
projenin niteliine gre belirlenir ve kontrol firmann onay ile uygulanlr.

1.6.6.3. Boya Yaparken Dikkat Edilecek Hususlar

malat ve montaj yaplacak elik konstrksiyonun boyanmasnda aada belirtilen
hususlara dikkat edilerek yaplr.

elik konstrksiyonunun boya ilemi epoksi ve/veya yal boya ile yaplr.
Yer montaj, kaynaklar yaplm ve montaja hazr kumlama ilemine tabi
tutulmu elik konstrksiyonun yzeyleri her trl yabanc maddeden
temizlenir.
elik konstrksiyon yzeylerinde hadde kalntlar var ise bu kalntlar mekanik
aletlerle karlr. karlacak kalntlarn altnda bulunan yzeyin spiral
fralarla ve kumlama ile iyice temizlenir.
Boya, imalatnn hazrlad ekilde inceltilmeden kullanlr ancak pskrtme
yaplyorsa ve inceltmek gerekiyorsa imalatnn nerdii oranlarda tiner ile
inceltilir (Toplam boya kalnlnn minimum kalnl karlamas art ile).
Malzeme ve imalatn temizlenmesi iin gerekli tehizat kullanlr. Ayrca
boyanacak yzeyde ya bulunmas hlinde bu ksmlar sentetik tinerle silinerek
temizlenir.
Yal boya kullanlmas durumunda elik tayc elemanlarn temizlenmi
yzeylerine 2 kat astar boya (inko-kromat veya edeer antipas boya), 2 kat
son boya yaplr. Boya kalnl minimum 160 mikron kalnl salayacak
ekilde yaplr (Kuru film kalnl her kat iin minimum 40 mikron kalnlkta
olmaldr. Son iki katn toplam kuru film kalnl 80 mikron olmaldr.). Boya
kalnlnn tayini iin gerekli testleri mteahhit nezaretinde yapar, raporlarn
teslim eder. Boya kalnlnn tespiti iin gerekli ekipmanlar i yerinde
bulundurulur.
Epoksi boya kullanlmas durumunda elik tayc elemanlarn temizlenmi
yzeylerine zinc ieren 1 kat antikorozif epoksi astar boya, 2 kat solvent ierikli
18

epoksi boya yaplr. Boya kalnl minimum 150 mikron kalnl salamaldr
(Kuru film kalnl her kat iin minimum 50 mikron kalnlkta olacaktr. Son
iki katn toplam kuru film kalnl 100 mikron olacaktr.). Boya kalnlnn
tayini iin gerekli testler, mteahhit firma nezaretinde yaplr, raporlarn teslim
edilir.
Montaja balamadan nce paralar astar boya ile bir kat boyanm olacaktr.
Montajda birbirine deen, sonradan boya grmeyecek yzlere ikinci bir kat
astar vurulacaktr. Zedelenen astar boya yenilenmeden boyaya geilmez. Bulon
dilerine gayet az astar srlr; boyasz bulon skmak yaplmamaldr. Sonradan
kaynak yaplacaksa kaynak dikiinin her iki yanndaki 100 mm genilikte eride
nceden boya vurulmamaldr. Boyas temizlenmemi yzeylere yaplacak
kaynaklar gzenekli olacandan kabul edilemez.
Boyas temizlenen ksma yaplan montaj kaynaklarndan sonra kaynan termik
blgesi iinde kalan boya tabakalar iyice temizlenir. Bu ksmlar madde 6da
belirtilen miktar ve srayla yeniden boyanr.
Boya tatbikat spreyle yaplabildii gibi normal boya frasyla da yaplabilir.
Boya tatbik edilecek yzeylerin rutubetli olmamasna azami dikkat edilir.
Astar ve boya ileri toz ve topraktan etkilenmeyen ahap destekler zerinde
yaplmaldr. Astar ve boya yaplrken konstrksiyonlar bu destekler zerinde
dndrlmelidir.
Normal boyalar kullanlmadan nce iyice kartrlr ve kademeli ince tel
szgeten geirilir. Astar ve boya ileri > 0 C evre scaklnda ve elik
scaklnn en az +5 C %70ten az nem orann olduu ortamda yaplr.
Gerek astar gerek son kat boyalarda, boya katlar arasnda boyann kurumas
iin reticinin belirlemi olduu bekleme srelerine mutlaka uyulmaldr.
Sac kap kanad, kap ve pencere kasalar vb. imalatlarn boyanmas iin nce
yzey temizlii yaplr, daha sonra yzey bozukluklarnn giderilmesi amacyla
her m si 0.50 kg macunlanarak dzgn hle getirilir, zerine beher m ye 0.420
kg slyen ve 0.220 kg yal boya ile boyanr.

1.6.6.4. Son Kat Boya Kontrol

Yzey hazrl tamamlanan elik elemanlarn uygun hava koullar saland
durumda boyama ilemine geilir. Boyamas yaplan elik elemanlar gzle muayene
ynteminde belirlenebilecek hatalarn kontrol yaplr.
Bu kontrollerde;

Dalgalanma olup olmad,

Boyann rtclnn kontrol,
Boyada ayn alana fazla boya pskrtlmesinden dolay akma olup olmad,
Boyada kavlama olup olmad,
Nakliye srasnda malzemelerin birbirine srtmesinden dolay boyann kaznp
kaznmad
Mikrometre ile boya film tabakasnn kalnl da kontrol edilir (Resim 1.371.38).
19

Resim 1.37: Mikrometre ile boya film

tabakasnn kalnlnn kontrol edilmesi

Resim 1.38: Mikrometre ile boya film

tabakasnn kalnlnn kontrol edilmesi

Boyada gzle muayene yntemiyle karlalan hatalardan bazlar Resim 1.39 - 1.40 1.41 - 1.42 - 1.43 - 1.44 - 1.45 - 1.46 - 1.47 - 1.48 -1.49 ve 1.50de gsterilmitir.

Resim 1.39: Boyann kurumadan yamur

veya neme maruz kalmas sonucu oluan
korozyon

Resim 1.40: Boyann kurumadan yamur

veya neme maruz kalmas sonucu oluan
korozyon

Resim 1.41: apaklar temizlenmeden yaplan

boya

Resim 1.42: apaklar temizlenmeden yaplan

boya

20

Resim 1.43: Yzeye tam nfus etmemi boya

Resim 1.44: Yzeye tam nfus etmemi boya

Resim 1.45: Kaln vurulan boya ve

kurumadan yaplan istiflemeden
kaynaklanan hatalar

Resim 1.46: Kaln vurulan boya ve

kurumadan yaplan istiflemeden
kaynaklanan hatalar

Resim 1.47: Yzey temizlii iyi yaplmam

malzeme

Resim 1.48: Yzey temizlii iyi yaplmam

malzeme

21

Resim 1.49: Yanl istifleme ve nakliye

Resim 1.50: Yanl yaplan macunlama

Boya kontrolleri yaplan elik elemanlar sevkiyat iin markalanr, gruplandrlr,

paketlenir ve nakliye iin hazr hle getirilir. Markalanan elemanlarn gruplandrlmas ve
paketlenmesi proje ve montaj srasna gre yaplr. Markalama proje zerindeki o para iin
yazlm kodun para zerine yazlmas eklinde yaplr (Resim 1.511.52). Sevkiyat
elemanlar aralara yklenirken son kontrollerini yapar ve aralarn antiyeye gitmek iin
kna izin verir (Resim 1.531.54).

Resim 1.51: Markalamas yaplm

malzemeler

Resim 1.52: Markalamas yaplm

malzemeler

Resim 1.53: Gruplandrlarak istiflenmi

nakliyeye hazr hle getirilen
elik malzemeler

Resim 1.54: Gruplandrlarak istiflenmi

nakliyeye hazr hle getirilen
elik malzemeler

22

1.7. Testler
Malzeme testleri kontrol firmasnca belirlenen bir niversitesinin malzeme
laboratuvarnda ya da yetkin, muadil bir laboratuvarda ilgili standartlar erevesinde yaplr.

Kullanlan elik profil ve plakalar proje kriterlerine uygunluklar asndan

testlere tabi tutulur.
Her kalnlktaki ve partideki plaka ve profillerden ekme deneyi iin numune
alnr. Bu numuneler belirtilen niversite laboratuvarlarnda test edilir.
Uygunsuz olan malzemeler kesinlikle kullanlmayacaktr.
30 mmden kaln plakalar, laminasyon testine tabi tutulur.
Test edilecek numune saylar mteahhit tarafndan artrlabilir.

Aada rnek bir kalite formu sunulmutur. Bu rnek formda imalat kontrol kstaslar
ayr ayr ele alnmtr.

Form 1.1: Tedariki anket formu

23

Form 1.2: Tedariki anket formu 2

24

Form 1.3: Tedariki anket formu 3

25

Form 1.4: Tedariki anket formu 4

26

Form 1.5: Tedariki anket formu 5

27

Form 1.6: Tedariki anket formu 6

28

Form 1.7: Tedariki anket formu 7

29

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Uygulama: antiyede yaplan elik yap kolon-kiri imalat detay gerekli kontrollerini
yapnz.
lem Basamaklar

neriler

Kontrol edilecek detay noktasna ulanz.

lgili detaya ait izimi anz.
lgili detaya ait bulon adetlerini ve
kalitesini kontrol ediniz.
lgili detaya ait kaynak boylar ve
kalnlklarn kontrol ediniz.
Toleranslar kontrol ediniz.
Detayda kullanlan levhalarn ebatlarn ve
kalnlklarn kontrol ediniz.

Dikkatli olunuz.
Disiplinli ve itinal alnz.
kyafetini giyiniz.
Gvenlik nlemlerini alnz.
Zaman ve malzemeyi iyi kullannz.
evre korumasna nem verip gerekli
nlemleri alnz.
nsan haklarna, demokrasinin ilkelerine
ve mesleinizle ilgili etik kurallara
uygun davrannz.

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri

Evet

Hayr

1. Kontrol edilecek detay noktasna ulatnz m?

2. lgili detaya ait izimi atnz m?
3. lgili detaya ait bulon adetlerini ve kalitesini kontrol ettiniz mi?
4. lgili detaya ait kaynak boylar ve kalnlklarn kontrol ettiniz
mi?
5. Toleranslar kontrol ettiniz mi?
6. Detayda kullanlan levhalarn ebatlarn ve kalnlklarn kontrol
ettiniz mi?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

30

LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

( ) malat kontroln fabrikalarda imalat aamasnda antiyelerde birletirme ve

imalat sonras antiye aamas olarak ikiye ayrabiliriz.
( ) Uygun olmayan kaynak dikii boyutu kaynak hatalarndan deildir.
( ) Malzeme testleri herhangi bir laboratuvarda ilgili standartlar erevesinde yaplr.
( ) Markalanan elemanlarn gruplandrlmas ve paketlenmesi boyas nce biten
malzemeye gre yaplr.
( ) elik konstrksiyonda llerde 1mmye tolere edilir.
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

6.

Aadakilerden hangisi kaynak hatalarndan deildir?

A)
Yanma oluu
B)
Cruf kalnts
C)
Yetersiz erime
D)
Hepsi

7.

Aadakilerden hangisi sipari formunda bulunana bilgilerden deildir?

A)
Maln cinsi
B)
lleri
C)
Ebatlar
D)
Rengi

8.

Aadakilerden hangisi tahribatsz muayene eitlerinden deildir?

A)
Gz kontrol
B)
ekme
C)
Radyografi (rntgen)
D)
Penetrasyon

9.

Aadakilerden hangisi boya kontrolnde dikkat edilecek unsurlardan biri deildir?

A)
Dalgalanma olup olmad
B)
Boyann markas
C)
Boyann rtclnn kontrol
D)
Boyada kavlama olup olmad

31

10.

Aadakilerden hangisi sevkiyat izni iin gerekli artlardandr?

A) Son kontrollerinin yaplmas
B) Boyann tamamlanmas
C) Kaynan tamamlanmas
D) Paketleme

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

32

RENME FAALYET-2
RENME FAALYET-2
AMA
Kafes kirili at ve elemanlarnn montajn yaptrabileceksiniz.

ARATIRMA

rnek bir elik yap projesi alarak detay resimlerini dikkatlice inceleyiniz.
antiye montaj aamasnda yaplan birleim ilemleri ve metotlarn (kaynakl
veya cvatal) projede verilen ekliyle takip ediniz ve montaj sonras imalat
kontrollerinin hangi aamalarda nasl yapldn belirleyiniz.

Mmknse bir elik yap antiyesine fotoraf makinesiz veya kameranzla

giderek montaj yapma ilem ve srasyla imalat kontrollerinin hangi aamalarda
nasl yapldn grntleyiniz. Grntleri snfnzda arkadalarnzla
izleyiniz.

2. GENEL MALAT KONTROL

2.1. malat Elemanlar Kontrol
malat kontrol, fabrika aamas ve antiye aamas olmak zere iki aamal yaplr.
antiye aamasnda imalat tamamlanm olan elik yapnn llerinin plana uygunluu
kontrol edilir.
malat kontrolnn % 95i proje, fabrika imalat ve montaj (birletirme ) aamalarnda
takip edildii iin antiyede sadece ve betonarme elemanlarn l kontrolleri ve montaj
sonras imalat kontrolleri yaplr. stenirse projenin byklne gre antiyede penetrant ve
rntgen kontrol yaplr.
antiyeye ulaldnda yerleim projesi alarak inaat sahasnda lleri kontrol
edilir.
Projede;

Binann snr lleri

Aks lleri
Kolon ve kiri lleri
Bulonlarn merkez lleri
33

Bulon adetleri ve aplar llerek ve saylarak gzle kontrol edilir.

Ayrca nivo yardmyla kotlar;
Zemin kotu
Kat ykseklii
Kolon taban kotu
Kiri ykseklikleri
at st kotu kontrol yaplr.

ekil 2.1:elik yap projesi grn ve kesitleri

34

ekil 2.2: Akslarn kontroln yapmak iin kat plan

ekil 2.3: Akslarn kontroln yapmak iin kat plan

35

ekil 2.4: at balantlarnn kontroln yapmak iin at kat plan

ekil 2.5: Kat ykseklikleri ve at st kotunun kontrol iin perspektif projesi

36

Resim 2.1:Projenin bitmi eklini gsteren kat modelleme

Resim 2.2:Projenin tayc iskeletinin tamamlanm hli

Aada resimleri verilen basit elik yapnn antiye kontrolleri yapalm.

Aks aralklar kontroln projeye gre metreyle lerek yapnz (Resim 2.3).

Resim 2.3: Aks aralklar kontrol

37

Kat yksekliklerinin kontroln metreyle ve nivoyla lerek yapnz (Resim

2.4).

Resim 2.4: Kat yksekliinin kontrol

Kolon ebatlarnn kontroln tek tek metreyle lerek yapnz (Resim 2.5).

Resim 2.5: Kolon ebatlarn kontrol etmek

Resim 2.6: Kolon taban kotlarnn

Kontrol

Kiri ebatlarnn kontroln metreyle ve montajn gzle muayene ile yapnz.

Resim 2.7: Kiri ebatlarnn kontrol

38

Kolon taban kotlarn nivo ile kontrol ediniz.

2.2. Balant Bulon Says Kontrol

Bulon adetlerinin kontroln projeye gre gzle sayarak yapnz.

Bulonlarn skma kontrollerini de tork anahtaryla yapnz.

ekil 2.6: Detay izimlerinde grlen bulonlar

ekil 2.7: Detay izimlerinde grlen

bulonlar

Resim 2.8: Kolon-kiri birleimlerinde bulon saylarnn gzle kontrol

Resim 2.9: Kolon-aprazlama birleimlerinde bulon saylarnn gzle kontrol

39

Resim 2.10: Kiri-rzgarlk birlrimlerinde bulon saylarnn gzle kontrol

40

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
antiyede balantlar yaplan bir yapya ait bulonlu balant kolon-kiri genel
kontroln, projede belirtilen bulon says ve bulon ap uygunluk kontrol yaparak rapor
dzenleyiniz.
lem Basamaklar

Yap alanna gidiniz.

Yerleim projesini anz.
Aks aralklarn kontrol ediniz.
Kat yksekliklerini kontrol ediniz.
Kolon ebatlarn kontrol ediniz.
Kiri ebatlarn kontrol ediniz.
Kolon taban kotlarn kontrol ediniz.
Bulon adetlerini kontrol ediniz.

neriler
Dikkatli alnz.
Temiz ve itinal olunuz.
Disiplinli olunuz.
kyafetlerini giyiniz.
Gvenlik nlemlerini alnz.
Zaman ve malzemeyi kullannz.
evreyi korumaya kar duyarl
davrannz.
nsan haklarna, demokrasinin ilkelerine
ve mesleinizle ilgili etik kurallara
uygun davrannz.

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Deerlendirme ltleri
Yap alanna gittiniz mi?
Yerleim projesini atnz m?
Aks aralklarn kontrol ettiniz mi?
Kat yksekliklerini kontrol ettiniz mi?
Kolon ebatlarn kontrol ettiniz mi?
Kiri ebatlarn kontrol ettiniz mi?
Kolon taban kotlarn kontrol ettiniz mi?
Bulon adetlerini kontrol ettiniz mi?
Bulon skma kontrollerini yaptnz m?

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

41

LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

( ) Projede, binann snr lleri, bulon adetleri ve aplar llerek ve saylarak

gzle kontrol edilir.
( ) Ayrca nivo yardmyla kotlar; zemin kotu, kat ykseklii, kolon taban kotu, kiri
ykseklikleri, at st kotu kontrol yaplr.
( ) Bulon adetlerinin kontrol projeden saylarak yaplr.
( ) Bulonlarn skma kontrolleri akaz anahtarla yaplr.
( ) Kat yksekliklerinin kontrol metreyle ve nivoyla llerek yaplr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru Modl Deerlendirme ye geiniz.

42

MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Fabrika ve antiye ortamnda, size verilen projeye gre, elik yapnn imalat
kontroln yapnz.

KONTROL LSTES
Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.

Kontrol edilecek detay noktasna ulatnz m?

2.

lgili detaya ait izimi atnz m?

3.
4.

7.

lgili detaya ait bulon adetlerini ve kalitesini kontrol ettiniz mi?

lgili detaya ait kaynak boylar ve kalnlklarn kontrol ettiniz
mi?
Toleranslar kontrol ettiniz mi?
Detayda kullanlan levhalarn ebatlarn ve kalnlklarn kontrol
ettiniz mi?
Yap alanna gittiniz mi?

8.

Yerleim projesini atnz m?

9.

Aks aralklarn kontrol ettiniz mi?

10.

Kat yksekliklerini kontrol ettiniz mi?

11.

Kolon ebatlarn kontrol ettiniz mi?

12.

Kiri ebatlarn kontrol ettiniz mi?

13.

Kolon taban kotlarn kontrol ettiniz mi?

14.

Bulon adetlerini kontrol ettiniz mi?

15.

Bulon skma kontrollerini yaptnz m?

5.
6.

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

43

CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Doru
Yanl
Yanl
Doru
Doru
D
D
B
B
A

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5

Doru
Doru
Yanl
Yanl
Doru

44

KAYNAKA
KAYNAKA

ERL Aytl, Cem NSALAN, elik Yzeylerin Snflandrlmas, Boazii

niversitesi, Endstri Mhendislii Blm

TSE 1244, elik Yaplarda Boya

TSE 3357, elik Yaplarda Kaynak Yapm ve Hesap Kurallar

TSE 729, Kaynak in Kalite artlar

45