Dîvân-I Yûnus Emre

DVN-I YNUS EMRE
Dr. Mustafa Tatc
ELF
1
Mstef'iln Mstef'iln Mstef'iln Mstef'iln
1
Sensz yola girrisem rem yok adm atmaga

Gevdemde kuvvetm sensin baum gtrp gitmege
Gnlm canum aklum bilm senn ile karr ider

Pervz ururlar dem-be-dem uuban dosta gitmege
Kendliginden geeni togan ider ma'k an

rdek keklige salar sr idben tutmaga
k m diyem ben ana Tanr'nun umagn seve

Umak dah tuzagm m'min cnlarn tutmaga
Gan Cebbr k erine bin Hamza'ca kuvvet virr

Taglar yirinden rar yol eyler dosta gitmege
Yz bin Ferhd klng alm kazar taglar bnydn

Kayalar kesp yol eyler b- Hayt aktmaga
b- Hayt'un emesi klarun vislidr

Kadehi tolu yridr susamlar yakmaga
k kii miskn olur yol iinde teslm olur

Kim n'iderse boyun bura re yok gnl ykmaga
Yidi veyil Tamu'sn kl eyler klar h

Kasd ider sekiz umag nr ide nra katmaga
10
Bildk gelenler gediler grdk konanlar gdiler

Ik arbn ien cnlar uymaz gmege konmaga
11
Tutulmad Ynus cn gedi Tamu'dan Umak'dan

Yola dp dosta gider gine asln ulamaga
Ynus Emre Dvn
F. 55b, T. 1b, K. 95a, RY. 70a, YE. 83a, NO. 188a, Rt. 1,
M. 21, . 67b.
2
Mstef'iln Mstef'iln Mstef'iln mstef'iln
1
Ik davsin klan kii h anmaya hrs u hev

Ik evine girenlere ayruk ne meyl ne vef
Girek k olan kii anmaya dny-hiret

k degldr ol kii yriye izzeti kova
Her kim izzetden gemedi klk bhtndur ana

Hergiz girdgi yok durur kla izzet bir eve
Diliyile k diyenler bilmediler k neydgin

Benm cevbum sen eyit ka izzet midr bah
zzet erkn kamus bunlardur dny sevgsi

Ikdan haber eyitmesn kim dny izzetin seve
Dny v izzet kla bunlar sz-kr olmad

Vallah nkte benm degl k hzrdur grmez rev
Her kimde kim k varsa ayruk ne sgar ol yire

Dost degine geemez at u katr yhd deve
Bu cmle k olanlar kla geldiler bile

Mhadeye gark olan dmeyiserdr ol eve
Ynus' k diyben zinhr zenp gelmenz

ok bezirgn ziyn ider varcagz rak ava
F. 56b, T. 2a, K. 115a, RY. 38a, YE. 22b, A. 2, . 3a.
Dr. Mustafa Tatc
3
Bir kez yzn gren senn mrince h unutmaya
Tesbhi sensin dilinde ayruk nesne eyitmeye
Tatuna turan zhid nazaruna irerise

Tesbhini undup ol ayruk secde de itmeye
Agzna ekker aluban gzleri sana tu olan

Unda ekkerini ayruk eyneyben yutmaya
Grse yzn nrnun balkdugn gelp

Ayun on drdi gicesi senden sebak itmeye
Ben seni sevdgm in eger bah dirlerise

ki cihn milkin virem dah bahs yitmeye
ki cihn toptolu bg u bostn olursa

Senn kokundan ey gl bostn iinde bitmeye
Gl reyhnun kokus kla makadur

k olanun mak hergiz ginden gitmeye
srfil srn urcak mahlkt turugelicek

Senn nnden artuk h kulagum iitmeye
Zhre yire inbeni sazn nvaht eylerise

kun ireti sensz gzi ol yana gitmeye
10
N'ider k hnumn sensz cihn y cn

ki cihn fid sana kimsene gmn dutmaya
11
Sekiz Umagun Hrsi eger bezenp geleler

Senn sevgnden zgeyi gnlm h kabl itmeye
12
Bu dnyede ne ola kim hiretde ol olmaya

Hrla Glmn gelicek k elin uzatmaya
Ynus Emre Dvn
6
13
Ynus seni seveliden beret old cnna

Her dem yeni dirlikdedr hergiz mrin eskitmeye
F. 57a, T. 2a, K. 69b, 159a, RY. 53a, YE. 80a, 86a.
4
Mstefi'ln Mstef'iln Mstef'iln Mstef'iln
ki cihn zindnsa gerek bana bostn ola

Ayruk bana ne gam gussa n inyet dostdan ola
Varam ol dosta kul olam her dem alam gl olam

Hem syleyem blbl olam turagum glistn ola
Ol dost yzin grdi gzm erenlere toprak yzm

Sz bilene i bu szm gerek ekeristn ola
Sensz iki cihn benm zindn grinr gzme

Senn kunla bilien gerek hssl-hsdan ola
Her davden geen kii Hak'dan yana uan kii

Ik arbn ien kii geh esrk geh mestn ola
Krdr mnfkun gzi yarn kara koyar yzi

Halkun bana ac szi gerek ekeristn ola
Her dem yzm yire uram Allah'uma kr klam

Ben benligm dosta virem ne da'v y destn ola
Ika dyemedi zm genszin ald rzum

Ynus senn i bu szn lemlere destn ola
F. 58a, T. 3a, RY. 10a, YE. 85a, NO. 184a, Rt. 25
5
Dr. Mustafa Tatc
Ik etegin tutmak gerek kbet zevl olmaya

Ikdan bir elif okyan kimseden su'l olmaya
Ik didgn bilrisen ka gnl virrisen

Ik yolna ml ne olur cn dah muhl olmaya
sil-zdeler ninn eger bilmek dilerisen

Her szinn ma'nsi var szi sebk sal olmaya
riflerden nin budur her gnlde hzr ola

Kendyi teslm eyleye szde kl kl olmaya
Grmez misin sen aruy her bir iekden bal ider

Sinegile pervnenn yuvasnda bal olmaya
Eger gher isterisen hdmet eyle riflere

Chil bin sz sylerise ma'nde miskl olmaya
Miskn Ynus zehr-i ktil k elinden tiryk olur

lm amel zhd t'at pes ksuz hell olmaya
F. 58b, T. 3a, YE. 79b, NO. 194a.
6
Anmaz msn sen ol gni gzn nesne grmez ola
De sretn topraga diln haber virmez ola
n Azrl'i ne tuta ass klmaz ana ata

Kimse dymez o heybete halkdan meded irmez ola
Gele sana cn alc dah cn alur klc

Aklun badan alc bir dem amn virmez ola
Evvel gele ol yuyuc ardnca ol su koyuc

ledp kefen sarc bunlar hln bilmez ola
Ynus Emre Dvn
8
5
Oglan gider dnmna saladur dosta dmna

Sonra gelmek peimna sana ass klmaz ola
Aga ata bindreler sinden yana gndereler

Yir altna indreler kimse ayruk grmez ola
gne dek oturalar hep ini bitreler

Ol dem dile getreler ayruk kimse anmaz ola
Ynus miskn bu gdi sen sana virsen yig idi

Bu imdiki mahlkta gt ass klmaz ola
F. 175a, T. 3b, T. 70b, A. 1, RY (Mecma) 6a.
7
y kan iy kan k mezhebi dndr bana

Grdi gzm dost yzni yas kamu dgndr bana
Ayruk bize yas eylemez gnlmzi ps eylemez

Hak'dan gelen grkl vz andan gelen ndr bana
Ayruk bana ben dimeyem kimesneye sen dimeyem

Ya kul ya sultn dimeyem kalsun iidenler tana
Senden sana varur yolum senden seni syler dilm

Allah sana irmez elm bu hikmete kaldum tana
Ben kundan rlmayam derghundan srlmeyem

Bundan dah giderisem senn ile varam sana
Ol dost bizi viribidi var dnyay bir gr didi

Geldm grdm bir ryi seni seven kalmaz ana
Kullarna va'deyledi yarnki gn grnem didi

Ol dostlarun sevindgi yarnum bugndr bana
Dr. Mustafa Tatc
Dost ka ulaaldan dny hiret bir old

Ezel-ebed sorarsan dn ile bugndr bana
Ynus seni dn idindi dn nedr man idindi

Ika bugn yarn n'olur ii nedr ndin sona
F. 56b, T. 3b, K. 148a, YE. 23a. RY. 4a, NO. 186a, HB.
14b.
8
Mstef'iln Mstef'iln Mstef'iln mstef'iln
1
y pdih iy pdih u ben beni virdm sana

Genc haznem kamus sensn benm nden sona
Evvel dah bu akl u cn seninleyidi asl- kn

hir gir sensn mekn anda varam senden yana
Bu hla bu zrla bu hikmeti kim ne bile

Bilse dah gelmez dile tutdum yzm senden yana
Dursam sennle dururam baksam sennle bakaram

Her kancaru kim yrrem gnlm yni senden yana
Sensn bana cn u cihn sensn bana genc-i nihn

Senn durur ass-ziyn ne i gele benden bana
Ynus sana tutd yzin untd cmle kendzin

Cmle sana syler szin sensn sz syleden bana
F. 56b, T. 3b.
9
Ynus Emre Dvn
10
1
Anma msn sen ol gni cmle lem hayrn ola

N'idesini bilimeye b-hod u ser-gerdn ola
srfil srn ura cmle mahlk tur gele

Dirilben hare vara anda kz Sbhn ola
Zebnler eke tuta gtre Tamu'ya ata

Deri yana snk dte dn-gn ii efgn ola
Mlik agra Tamu'ya ek an meydna getr

Hak korksndan Tamu'da ditreyben fign ola
Mlik eydr hey hey Tamu korkuban ditrer kamu

Tanr buyrugn tutmayan anda bie biryn ola
Taglar yirinden rla heybetinden gk yarla

Ylduzlar bag krla de yire perrn ola
Yazuklarumuz tartla anca perdeler yrtla

Bilmedgn gnhlarun anda sana yn ola
Ynus eydr i bu szi derghna dutgl yzi

Diler Hak' gre gzi hem inyet andan ola
F. 60b, T. 4b, K. 136a, YE. 82b, RY. 50a, HB. 16b, M. 39.
10
Aceb aceb ne nesnedr bu derdile firk bana

Cnum serho eyledi k agus tiryk bana
Kimn ki renci varsa derdine dermn istesn

Kesdi benm bu rencmi dermn old bu derd bana
Ik odna yan dirisen gnllere gir dirisen

Karanular aydn ola ne kandl erk bana
Dr. Mustafa Tatc
Gkden inen drt kitb gnde bin kez okursan

Erenlere mnkirisen ddr rak senden yana
Miskn Ynus erenlere tekebbr olma toprak ol

Toprakda biter kllsi glistn toprak bana
RY. 64a, K. 198a, M. 71.
11
Ol kiinn yokdur yri i bu cihn zindn ana

Dimesn kim ben dyam ya dlk kandan ana
eddd yapd Umagn girmedin ald cnn

Bir dem amn virdrmedi yidi iklm dutan ana
Dimesn kim mselmnam alap emrine fermnam

Dutmazsa Hak szini fyide yok dnden ana
Eyitmesn oga togar etm-tenm tmeye

n vcdun delk degl u'le irmez gnden ana
Er tonn giybeni togru yola gelmezise

karsun ol ton yohsa noksn irer tondan ana
Ol kii kim sagr durur syleme Hak szin ana

Ger dirisen zyi olur nasb yokdur szden ana
Ol kii kim yol eridr garb gnller yridr

Bir sz diyem tutarsa yigdr eker baldan ana
Ynus senn kulun durur bell bilrsin sen an

Ko syleyenler sylesin ne yapur dilden ana
K. 190a. RY. 59a, YE. 22b, M. 67.
11
Ynus Emre Dvn
12
12
Benem ol k bahrsi denizler hayrn bana
Dery benm katremdr zerreler ummn bana
Kf Tag zerrem degl ay u gne bana kul

Aslum Hak'dur ek degl mriddr Kur'n bana
n dosta gider yolum mlk-i ezeldr ilm

Hak'dan syler bu dilm ne kul ne sultn bana
Yogd bu brigh vard ol pdih

h bu k elinden h derd old dermn bana
dem yaradlmadn cn kalba girmedin

eytn la'net olmadn Ard sayvn bana
Diledi gre yzin iide kend szin

Nazar kld bir kezin anda cn virdi bana
Yaradld Mustaf yzi nr gnli saf

Ol kld Hakk'a vef andandur ihsn bana
Togd ol dn met's andan old kamus

dem Hall Ms hccet brhn bana
k dilin bilmeyen y deldr y dehr

Ben ku dilin bilrem syler Sleymn bana
10
Ynus Emrem bu yolda ekskligin bildrr

Mest oluban agrur dervlik bhtn bana
NO. 189b, B. 14b, . 2b, YE. 23a.
13
Dr. Mustafa Tatc
Her kim bana agyrsa Hak Tanr yr olsun ana

Her kancaru varursa bg u bahr olsun ana
Bana agu sunan kii ehd eker olsun a

Gelsn kolay cmle ii eli irer olsun ana
nmce kuy kazan Hak tahtn agdursun an

Ardumca talar atan gller nisr olsun ana
Ac dirligm isteyen tatlu dirilsin dnyede

Kim lmm isterise bin yl mr virsn ana
Her kim diler ben hr olam dmen elinde zr olam

Dostlar d u dmn dost u agyr olsun ana
Her kim diler ise benm o dostumdan ayrldugum

Gzlerinden hicb gitsin ddr yn olsun ana
Miskn Ynusun dnyede gldgini iitmeyin

Agladugum isteyene gzm bnar olsun ana
YE. 23b.
14
y pdih- Lem-yezel kldum ynm senden yana

bu yzm karasyla vasl isterem senden yana
Sensin bu gzmde gren sensin dilmde syleyen

Sensin beni var eyleyen sensin hemin ndin sona
Sen kim didn y Rab bana ben yaknam senden sana

n yaknsn benden bana grkl yzn gster bana
Nie yaknsn bana sen mtk u hasret sana ben

Dn-gn seni gzleyben gremezem kaldum tana
13
Ynus Emre Dvn
14
5
Her gelen oldur giden ol grinen oldur gren ol

Ulv v sfl cmleten oldur ger bana grine
Ynus bu sr Hak durur bu dilile gelmek yok durur

Bilmesi bunun zevk durur aklla fehm irmez ana
YE. 23b.
BE
15
Aceb bu benm cnum zd ola m y Rab
Yohsa yidi Tamu'da yana kala m y Rab
Aceb bu benm hlm yir altnda ahvlm

Varup yatcak yirm akreb dola m y Rab
Allah olcak kz bizden ola m rz

Grp Habb'i bizi ef' ola m y Rab
Cn hulkuma geldkde Azrl'i grdkde

Y cnum aldukda sn ola m y Rab
Ynus kabre vardukda Mnker-Nekir geldkde

Bana su'l sordukda dilm dne mi y Rab
. 3b, DAY. 43.
PE
16
Ulu ulu gnhlarum yz komad bana alap

Hi kimse re klmad dndm yine sana alap
Dr. Mustafa Tatc
limlere sordum nedr dermn gnhlu derdme

Anlar dah eyitdiler dermn ana yine alap
Vade yitp licegez ol sinleye varcagaz

Zebnler gelicegez sen inyet eyle alap
Zebnler n geleler beni yalnuz bulalar

Bilmedgm dil soralar sen yardm eylegil alap
Grde soralar bu szi esirgemez anlar bizi

Biz de sana tutduk yzi sen esirge bizi alap
Sensn bu benm sultnum bu cnlar iinde cnum

okdur benm gnhlarum sen meded eylegil alap
Umakdag Hrleri geymi anlar nr tonlar

Ne bahtlu m'minleri bize nasb eyle alap
Turmayup sylerem szm gnhuma gyner zm

Gnhlu Ynus'un szin sen kabl eylegil alap
RY. 20a, K. 205b, M. 75.
TE
17
Dn millet sorarsan klara dn ne hcet

k kii harb olur k bilmez dn diynet
klarun gnli gzi ma'kn istey gider

Ayruk sretde ne kalur kim klsar zhd t'at
Tat klan umagn dn tutmayan Tamu in

Ol ikiden frig olur neye benzer bu iret
15
Ynus Emre Dvn
16
4
Her kim dost severise dostdan yana gitmek gerek

i gci dost olcak cmle iden olur zt
Anun gibi ma'kanun haberini kim getrr

Cebrl-i mrsel sgmaz anda olcak mnct
Sor hisb olmaysar dny hiret koyana

Mnker Nekir ne sorar terk olcak cmle murd
Havf rec nice gelr varlk yokluk bragana

lm amel sgmaz anda ne terz ne hod srat
Ol kymet bzrnda her bir kula ba kays

Ynus sen klarla h grmeyesin kymet
F. 64b, T. 6b, NO. 184b, YE. 24a, K. 77b, Rt. 35, A. 3, M.
12.
1
18
Sen bu cihn mlkini Kf'dan Kf'a dutdun tut
Y bu lem mln oynayuban tdn tut
Sen Sleymn kkinde taht kurup oturdun bil

Dv perye dp-dz hkmler eyledn tut
Sen Ferdn haznesin Nirevn gencile

Krn mln dah sen mluna katdun tut
Bu dny bir lokmadur agzdadur eynenmi

eynenmii ne dutmak h sen an yutdun tut
mrn delim bir okdur yay iinde toptolu

Tolm oka ne turmak h sen an atdun tut
bu cihn mlkinden ansuzn n iderler

Ansuzn imdi bil yaraklanup gitdn tut
Dr. Mustafa Tatc
n denize gark oldun bogazuna geldi su

Del bigi talbnma iy b-re batdun tut
Her gh ki nefes gelr ol ksenden eksilr

n kse ortaland sen an dketdn tut
bu ecel erbetini elbet dadsarsn

Daduna ek yokdur imdi an datdun tut
10
hir bir gn lrsin lm vardur bilrsin

Kamulardan ayrlup varup sinde yatdun tut
11
Yz yllar holugla mrn olursa Ynus

Sonuc bir nefesdr ge andan da tdn tut
17
F. 62a, T. 5a, K. 118b, RY. 42a, YE. 25a, NO. 188a, HB.
13b, A. 3, . 4a.
1
19
Niteligm soran iit hikyet
Su v toprak od u yil old sret
Drt muhlif nesneden drt dvrun

Szikr eyledi virdi kermet
Yil ile toprag kld mu'allak

Su iinde od dutd selmet
Rzk- mri tamm eyledi henz

e cihet olmadn tutdug kisvet
Rhumdan kimsene haber viremez

Emrdr kdrlg virr hareket
Bk tertblermi erh ideym

nyet mevcd sem' basret
Ynus Emre Dvn
18
7
Aklumun haberi bugnki degl

An er dirisen evvelki yet
Su'l cevb kelecisi buna degindr

Bundan byle cihnum b-nihyet
Ynus'la buna denl nasbm

Gnl dost turag dilm ehdet
F. 62b, T. 5b.
20
Ik mmdur bize gnl cem'at
Kblemz dost yzi dimdr salt
Cn dost mihrbna secdeye vard

Yz yire uruban ider mnct
Bi vakt tertbmz bir vakte geldi

Bi blk oluban kim kla t'at
er'at eydr bize art brakma

art ol kiiyedr ider hynet
Dost yzin gricek irk yagmland

Anunn kapuda kald er'at
Mnct gibi vakt olmaz arada

Kim ola dostla bu demde halvet
Kimsene dnine hilf dimezz

Dn tamm olcak togar mahabbet
Erenler nefesidr devletmz

Anunn fitneden olduk selmet
Dr. Mustafa Tatc
Kl bel didk evvelki demde

Dah bugndr ol dem bu s'at
10
Togrlk bekleyen dost kapusnda

Gmnsuz ol bulur lh devlet
11
Ynus yle esrdr ol kapuda

Diler ki olmaya ebed rhat
19
F. 63b, T. 6a, NO. 189b, YE. 24b, K. 123a, RY. 44b, A. 3.

E
21
1
Gideridm ben yol sra yavlak uzam bir aga

Byle latf byle rn gnlm eydr bir ka sr a
Byl' uzamak ne mandr nki bu dny fndr

Bu fuzllk nindur gel beri misknlige ge
Byle latf bezenben byle rn dznben

Gnl Hakk'a uzanuban dilek nedr neye muhtc
Aga karr devrn dner ku budaga bir kez konar

Dah sana ku konmam ne ggercin ne hod dura
Bir gn sana zevl ire yce kaddn ine yire

Budaklarun oda gire kaynaya kazan kza sa
Er srrdur srrun senn er yiridr yirn senn

Ne yirdedr yirn senn sana soraram iy aga
Ynus Emre sen bir nie eksklign yz bin anca

Kur'agaca yol sorunca teferrclen yoluna ge
F. 61b, T. 5a, . 4b.
Ynus Emre Dvn
20
RA
22
Gfil olma a gzni hlne bak leni gr
Krelik itme dnyede yazuklarun dileni gr
Nie yatur dbeni lan yan beni

Snkleri agaban riyben ulan gr
Kimi h idp klur zr gnehdr elinde var

Gmi yatur kara yiri misknleri gleni gr
Sorma hlin kimisine varma Irahman'suzna

Kim isine gvdesine ulup yeni yolan gr
Kan Muhammed Mustaf hkm itdi Kf'dan Kf'a

Dnye kime kld vef aldanuban kalan gr
Aldanma mla davara kulluk eyle Hakk'a yara

Seviyile bile vara bk yolda olan gr
Ynus bu szleri atar halka ma'rifet satar

Kendsi ne kadar dutar syledgi yalan gr
Georg Yz.
23
Dn gider gndz gelr gr niesi uz gelr
Emr-i Hakk'un ser-be-ser cihna dp-dz gelr
Karanulk srilr lem mnevver olur

Karanulk yirine nrla gndz gelr
brete kalmaz msn ya hod anlamaz msn

Dinle kular nini nie drl sz gelr
Dr. Mustafa Tatc
Ku hod yumurtayd yuva hod perdeyidi

n hod kudret nidr bilmeyene kaz gelr
Dinle szm ma'nsin anlayayum dirisen

rifn kulagna kudret ni tz gelr
Bir bakgl saga sola taglma degme yola

Kudret bgndan sana gr nie vz gelr
Sz issi szin alur sret toprakda kalur

Her kim bu hli bilr kendzinden vaz gelr
Aklum bu yola gitdi beni benden iletdi

Ynus'un yki yitdi bilmeyene az gelr
F. 65b, T. 7a, YE. 26, NO. 189a, K. 68b, M. 9, . 13b.
24
Mstef'iln mstef'iln mstef'iln mstef'iln
Ikla bili cnlara ezel, ebed olmaysar

Gm-rh olup bu cihnda kimse bk kalmaysar
Bir tona kan bulacak yumaynca mismil olmaz

Gnl ps yunmaynca namz ed olmaysar
Gnl psn yudunsa kibr kni kodunsa

krr btn olmaynca erden nazar olmaysar
Bu murdr divrenler bu su ile yunur sanur

Erden himmet olmaynca mr geer yunmaysar
Ynus imdi sen Hakk'a ir dn gn gnln Hakk'a vir

Gnl gzi grmeyince bu ba gzi grmeyiser
F. 67a, T. 8a, YE. 35a.
21
Ynus Emre Dvn
22
25
Ik makm ldr k kadm ezelidr
Ik szini syleyen cmle kudret dilidr
Dinleyen ol iiden ol gren ol gsteren ol

Her szi syleyen ol sret cn menzilidr
Sret sz kanda buld kanda szi i old

Srete kend geldi dil hikmetn yoldur
Sretler n diyemez sz kendsz sylenmez

ler hicbsuz olmaz rislet hsldur
Bu bizm iretmz oldur bu lezzetmz

p esridgmz k erbeti glidr
An ana dirsin anun syleyen ol sz anun

Ol bizmdr biz anun gayri tesbh dilidr
Ynus szin tak klan grmedi mnkir olan

mrin zulmete salan ma'rifet yohsuldur
F. 67b, YE. 36a, A. 7.
26
y beni ayblayan gel beni kdan kurtar
Ger elnden gelmezse syleme fsid haber
klarun ahvli ma'k katnda biter

Szn var ana syle benm elmde ne var
Dost yzinden nikb her kim giderdiyise

Hicb kalmad ana ayruk ne hayr u ne er
H kimesne kendden hlden hle gelmedi

klarun cnna ma'ka urur minkr
Dr. Mustafa Tatc
Kim ki k kadehinden bir zerre idiyise

Ana ne akl u ne us ne esrk ne humr
Tek ben degilem k ol ma'k nazarnda

Ik yolna cn fid benm gibi sd-hezr
klarun hlini k olanlar bilr

Ik bir gizl haznedr gizl gerekdr esrr
Korkaram sylemege er'at edebinden

Yohsa eydeydm sana dah ayruks haber
Kim vire bu dilile ol ma'kadan haber

Meger ol kimseler kim cn iinde cn var
10
Ynus lrse ne gam k iinde kardalar

Ik yolna uyagan ma'k burcnda togar
23
F. 66a, T. 7b, YE. 32b, NO. 191b, RY. 62b, K. 96a, A. 7, .

16b.
27
1
Bir kiiden sorgl haber kim manden haberi var

Bir kiiye virgil gnl cnnda k eseri var
unun ki ta ho durur biln kim ii bo durur

Dn-gn ter bayku durur sanman btn dvr var
Bir devlenge yuva yapar yrr ilden yavru kapar

Togan ileyinden sapar zir'elinde murdr var
Yokdur toganla birligi ya Hakk'a lyk dirligi

Bir kiiden um erligi anun saf-nazar var
Ynus Emre Dvn
24
5
Sretile okdur dem degmesinde yokdur kadem

Evvel-hir ol p kadem bir Muhammed serveri var
ven yol durur me me kolaydur kolmaa

Me olan yirde paa hrm ok anter var
eyh dnimend vel cmlesi birdr er yol

Ynus'dur dervler kul Tapduk gibi serveri var
F. 68a, T. 8b, NO. 191b, YE. 28a, Rt. 4, . 56.
28
y k eri a gzni yir yzine klgl nazar

Gr bu latf iekleri bezenben Hakk'a gider
Bunlar yazn bezenben dostdan yana uzanuban

Bir sor ah bunlara sen kancarudur azm-i sefer
Her bir iek bin nzla ger Hakk' niyzla

Her murg ho vzla ol pdih zikreder
ger anun Kdrlgn her bir ie hzrlgn

ll mr ksrlgn ancagz rengi dner
Rengi dner gnden gne topraga dkilr gine

bret durur anlayana bu ibreti rif tuyar
Bu srr ger tuyaydun ya bu gam yiyeyidn

Yirnde eriyeyidn gideydi senden kr u br
Ne gelmegn gelmek durur ne bilmegn bilmek durur

Son menziln lmek durur tuymadun kdan bir eser
Bildk gelen geerimi konan gir gerimi

Ik erbetin ierimi her kim bu ma'nden tuyar
Dr. Mustafa Tatc
Ynus bu szleri kogl kendznden eln yugl

Senden ne gele bir digil n Hak'dan ola hayr u er
F. 68b,T. 9a, YE. 36a, RY. 24b, K. 155a, HB. 12a, A. 8.
29
Sylememek harcs sylemegn hsdur
Sylemeklik harcs gnllern psdur
Bu gnller psn yuyuban gidermege

ol szi sylegil kim szn hlsasdur
Szi togr diyene Kuli'l-Hak didi alap

Bunda yalan syleyen yarn utanasdur
Yitmi iki millete birligile bakmayan

er'ile evliysa hakkatde sdr
er'ile hakkatn vasfn eydem sana

er'at bir gemidr hakkat derysdur
Nie ki muhkemise tahtalar geminn

Mevc urcagaz deniz an uanasdur
rde olanlarun b-nihyet dnyda

Akl u gnl fehm cn fikir anun nesidr
Biz tliblerz her dem k sebakn okuruz

Tanr virr sebak k hod mderrisidr
Bundan ier haber iit eydeyin iy yr

Hakkatn kfiri er'n evliysdur
10
Geyikl Baba bize bir kez nazar klaldan

Hsl old Ynus'a her ne ki vyesidr
25
Ynus Emre Dvn
26
F. 69b, T. 9b, NO. 188a, RY. 46b, YE. 30b, K. 127a, Rt. 33,
A. 9.
30
Mef'ln Mef'ln Mef'ln Mef'ln
1
Bu yoklk yolna bugn bize yolda olan kimdr

lmze gnilelm sorun karda olan kimdr
Ne kalduk ibu iklmde agr yklern altnda

Bu ykleri bu yaplar dkp hlda olan kimdr
Seni bunda viribidi teferrc eylegil didi

Sen ev yaparsn iy hce evi tar olan kimdr
Bu Fer'i grdk aldanduk henz Ar'a iremedk

Bu Ar'a Fer'e iy hce gr e ferr olan kimdr
Gelnz gidelm geln ki Ynus gedi gnildi

Ayaklara der Ynus bu yola ba olan kimdr
F. 70b, T. 10a.
31
Mef'ln Mef'ln Fe'ln
Benem shib-krn devrn benmdr

Benem key pehlevn meydn benmdr
Harmden benm korkum kayum yok

Bu zr u bu kuvvet Hak'dan benmdr
Ebu Bekr 'mer ol dn ulus

Aliyy-i Murtaza Osmn benmdr
Top kim alsar evgnumuzdan

Bu evgn topla meydn benmdr
Dr. Mustafa Tatc
Bana gelsn yohsul olan bay ola

Bu ml u ser-mye dkkn benmdr
Hasan'dur cismm ire nr- mn

Hseyn-i shib'l-'irfn benmdr
Ynus'am ben Ynus i bu cihnda

Benem sultn kul sultn benmdr
F. 71a, T. 10b, YE. 35a, NO. 193b, Rt. 4, . 11a.
32
Nisr ol k cnna ki dostla visli var

Cn birdr ma'kla dah ne drl hli var
Cn u gnl akl u fehim nisr olsun ma'kaya

Pes kun andan ayru dah ne mlk ml var
Bu yir gk Ar u Fer k dadyla kymdur

Bnyd kdur ka her bir arada eli var
klarun ne kim var tecrd gerekdr arada

Her nesneye ol hkm ider her yol iinde yol var
Bk dirlik seven kii gerek tuta k etegin

Ikdan artuk her nesnenn degirilr zevli var
klara i bu sret mesel bir gnlek gibi

Yz bin gnlek eskidrse klarun muhli var
Nieler eydr Ynus'a n kocaldun k kogl

Rzigr ugramaz ka kun ne ay u yl var
F. 71b, T. 10b, YE. 36b.
27
Ynus Emre Dvn
28
33
Ko lmek endesin k lmez bkdr
lmek senn nen ola n cnun lhdr
lmden ne korkarsn korkma ebed varsn

n kim ie yararsn bu sz fsid da'vdr
Nazar kl bu gevhere ya bu bir gizl nra

Nr kaan yav vara n Hak nazar-ghdur
Kl bel dinmedin kadmden bileyidk

Key anlagl neydgin bilin kandagdur
kr eylegil Hlik'a ol durur Hayy'l-Bek

Ana varursn mutlaka bri krle var dur
Ezel biliidk birlige yitmi idk

Sen bu srete bakma vcd cn vi'sdur
Bu ezel birligi y bu cihn dirligi

Y bu gnl birligi bil kudret budagdur
Yadlk yokdur bilene dirlik tuta gelene

Bilelik syleyene vuslat yol kavdr
Hkm-i revn mlkine ol ii kend bile

n i geldi hsla bu mlk varlk evidr
10
Ynus beret sana gel dirler dostdan yana

Klli ey'in yerci il aslih sz asldur
F. 76b, T. 13b, NO. 182a, YE. 27a, K. 77a, . 7a, M. 12.
34
Cn bir ulu kimsedr beden anun letidr
Her ne lokma yirisen bedenn kuvvetidr
Dr. Mustafa Tatc
Ne denl yirisen ok ol denl yrisen tok

Cna h ass yok hep sret maslahatdur
Bu cn nimeti kan geln bulalum an

Asyi klan cn evliy sohbetidr
Sohbet cn semirdr hem kun mridr

Hak alab'un emrile erenn himmetidr
Erenn yzi suy himmeti Ar'dan ul

Kimi grsen bu hl eren inyetidr
nyet anun ii anlamaz degme kii

Bilgil bu hm ku klar devletidr
Ynus'un yanar ii kamudan gnli kii

Soya saylmamak su erenn himmetidr
F. 73a., T. 11b, DTCF. 11b.
35
Hak'dan ygar ol seni nen varsa vir gider
Ne beslersin bu teni sinde kurd ku yir gider
lene bak gzn a dklr sakal u sa

Ilan yan gelr a yiyp ip sir gider
Bize bizden ulular inen ey hlular

Ol ey amelller haber byle dir gider
Kesgil harmdan eln kesgil gaybetden diln

Azrl el'irmedin bu dkkn dir gider
Ecel irer kurur ba tiz dkenr uzun ya

Dp dz olur tag uta gk drilr yir gider
29
Ynus Emre Dvn
30
6
n cn agd Hazret'e yarak it hirete

Tanla turan t'ate Tanr'evine ir gider
y Ynus sen licek sinn nrla tolcak

mn yolda olcak hirete r gider
F. 74b, T. 12b, YE. 26a, K. 60a, M. 5.
36
Cnn k yolna virmeyen k mdur
Cehd eyleyp ol dosta irmeyen k mdur
Ik kadehinden ip nefs dileginden gep

Hak yolna er gibi turmayan k mdur
Dost sevgsin gnlde cnla berkitmeyen

Tl- emel defterin drmeyen k mdur
Dyim riyzt ekp halvetlerde diz kp

Hak ddr eserin grmeyen k mdur
Ika tank sgmaz degme cn gge agmaz

Pervne gibi oda yanmayan k mdur
Kii dertl olcak dermn istegen olur

Kend derdi dermnn sormayan k mdur
y Ynus sen dostunun cefsna katlangl

Yregine k okn urmayan k mdur
F. 74b, T. 12a, YE. 34b, RY. 39b, K. 185a, A. 10, M. 65.
37
Ger vuslata irdnise bu derdile firk nedr
Dost yakn grdnise bu bakdugun rak nedr
Dr. Mustafa Tatc
Vuslat eri olan kii gerek varlkdan mahv ola

bu yola girmeklige bir grelm yarak nedr
Vuslat eri oldunsa gz hicbn bildnise

Dost yn grdnise bu varlg brak nedr
lim hod gz hicbdur dny hret hisbdur

Kitb hod k kitbdur bu okunan varak nedr
Zinhr gzni aagr nefs duzagn seegr

Dost mahfiline geegr andan yigrek turak nedr
Eydrsin kim gzm grr davyi manye irr

Gndz gne 'le virr gice yanan erk nedr
Ynus dir ekere nihn Hak toludur iki cihn

Gelsn ber dosta giden Hr u Kusr Burk nedr
F. 77b, T. 14a, NO. 182a, YE. 27b, K. 81b, . 8b, A. 8.
38
Hakkatn ma'nsin erh ile bilmediler
Erenler bu dirligi riy dirilmediler
Hakkat bir denizdr er'atdur gemisi

oklar gemiden kup denize talmadlar
Bular geldi tapuya erat tutd turur

er girbeni ne varn bilmediler
er'at oglanlar bahis da'v klurlar

Hakkat erenleri da'vye kalmadlar
Drt kitb erh iden sdr hakkatde

Zir tefsr okuyup ma'nsin bilmediler
31
Ynus Emre Dvn
32
6
Ynus adun sdkdur bu yola geldnise

Adn degrmeyenler bu yola gelmediler
F. 78a, T. 14b, NO. 182a, K. 87b, B. 48a, YE. 31b, Rt. 6, A.
8, . 13b.
1
39
Koyup gel nak u nigr naka yol virme zinhr
Nakla yola giren kbet dny sever
Dnyy brak elden dny hicb bu yolda

Biz velden nebden eyle iitdk haber
Y sevgil dny dutgl y gelgil yol iletgil

ki dav bir man bu yolda sgmaz dirler
Ge mahlk t'atndan gz rma dost katndan

Aldanma fn naka fn nak n'iderler
Kalma bu degme renge yz bin yllk fersenge

ki cihn bir adm aurmadn adarlar
Bu devrndan tegr kervn gitdi yitegr

Korku var sagda solda kaykmadn giderler
Yaban yoln gzetme yol evde tara gitme

Cn yol cn iinde cn rzn cn tuyar
Cn rzn cn bile cn rzn virmez dile

Girek k dostla yalan kaan syler
Evvel kadmden ber vahdet evine gelen

Ref'i gider ier Ynus tara b-haber
F. 78b, T. 15a, NO. 183a, YE. 32a, K. 87b, . 16b, M. 17.
Dr. Mustafa Tatc
40
1
Merdn- Hak bu dnyda maksdlara kalmadlar

Mlk-i bek bulm iken meyl-i fen klmadlar
Ma'lmdur ah yol eri Mevl'yn n'itdkleri

Mihnet iinde her biri miskn olup glmediler
Mtklarun oldur ii mdm akar gzi ya

Mutlak Hak' seven kii mla cna kalmadlar
Mehr olup geldi yola Mansr olan derdi bile

Mecnn misl old dile ma'kdan ayrlmadlar
Mahkmsan sen bu ie mnkir gibi dime n'ie

Mkili yok badan baa m'min olan lmediler
Mahlk bilsinden geen Mirc dapa oldur uan

Ma'n arbn ien mestlikden aylmadlar
Menzil bu 'kdur Ynus'a minnet kr yz bin Hak'a

Menzil bulan buld mlke medhile rlmadlar
B. 11a, DAY. 58.
41
y bana ey diyen benem kamudan kemter
yle mcrimem yolda mcrimler benden server
Benm gibi mcrim kul gel iste bir dah bul

Dilmde ilm usl gnlm de dny sever
Zhirm ey adda gnlm fsid tatda

Bulunmaya Bagdd'da bencileyin bir ayyr
33
Ynus Emre Dvn
34
4
Taum bili im yd dilm ho gnlm mrted

Yavuz ie ey ad byle fitne kanda var
Taum gyner im ham dirligm budur mdm

Yol varmadum bir kadem Ar'dan virrem haber
Hrkam suuma perde endem fsid yirde

Gnlm ayruk bzrda dilmde szm esrr
Kime kim gt virdm ol Hakk'a irdi grdm

Bana benm gdm h eylemedi eser
Dakndum eyhlik adn kodum ma'k tatn

Virdm nefsn murdn kan Hakk'la bzr
Yayld Ynus ad sudur cmle tat

alab'um inyeti sun gere meger
F. 75a, T. 13a, YE. 31a, K. 63b, B. 10a, Rt. 5, M. 6, . 16a.
42
y szlern asln bilen gel di bu sz kandan gelr

Sz asln anlamayan sanur bu sz benden gelr
Sz var klur gnli d sz var klur bilii yad

Eger horluk eger izzet her kiiye szden gelr
Sz karadan akdan degl yazup okmakdan degl

Bu yriyen halkdan degl Hlik vzndan gelr
Ne elif okdum ne cim ne varlkdandur kelecim

Bilmeye yz bin mneccim tlim ne lduzdan gelr
u'le bize aydan degl k eri bu soydan degl

Rzkumuz bu evden degl dery-y ummndan gelr
Dr. Mustafa Tatc
Evvel gnl levhinde Hak yazmd n bir varak

Bu imdi oknan sebak ezel-i zldan gelr
Evvel hitb klur cna cn andan gelr tene

Biz letz bahne ayruk ne elmzden gelr
Aklumuz ol levhe bakar gizli marazlarum aar

Sz gelr gnlme akar sz dile ansuzn gelr
Biz bir bahne arada ayruk di elden ne gele

Hak n emir eyler cna bu keleci andan gelr
10
Ynus bu derd ile h it kahr evinde neyler rhat

Bu derde dermn keferet bir h ile szdan gelr
35
F. 72B, T. 11B, NO. 188a, YE. 37a, A. 3.

1
43
idn iy ulu kii size benm haberm var
Zih devlet benm bugn kim senn gibi yrm var
Yrrisem nmdesin sylerisem dilmdesin

Oturursam yanumdasn ayrukda ne bzrum var
Ne yriyem ne hod rm ne rak sefere varam

nki dost bunda buldum ayruk neye seferm var
Irak yola bzirgnlar ass itmege giderler

n gevher elmde durur di ayruk ne bzrum var
Miskn Ynus'un bu cn ol dosta ulaaldan

Dem-be-dem arturur k ulu yirden tmrum var
F. 72a, T. 11a, RY. 6b, YE. 37a, NO. 189b, K. 151b, Rt. 6,
M. 46, . 5a.
Ynus Emre Dvn
36
44
1
steyelm i ssn bul grelm kandadur

Cn kulagla dinlersen i bu szm turvandadur
Algrn turvandadan k eridr an tadan

Bunda boyun buran dem Hak katnda dermndedr
Kii gerek bile an hem uyank ola cn

Bilrsin dny seveni bayku gibi vrndadur
Bayku agrur vrnda kimse murd almaz anda

Ey amel ide grn ol Hak terz andadur
Varcagz terzya Hak kend bakar yazuya

Gricek taglar eriye ol zebnler andadur
Biti sunla elne itdgn gele yoluna

Tanuklar bile bulna dostun dmenn andadur
Terk idesin taht u tc bilesin itdgn gi

Muhammed Hak yalvarc ef'atimz andadur
y Ynus sen ksan mn biligin berk kuan

Varlgun degr yokluga cmle eksklk sendedr
F. 76a, T. 13b, YE. 27a, NO. 189b, K. 72b, Rt. 34, . 6b.
45
Mutulanuz klara bu k ulu devlet olur

Ik kime kim irdiyise cnnda bil iret olur
Dr. Mustafa Tatc
Her sevdgi terkin ura kaykmaya degme yana

Her dem anun seyrn-gehi hem zt u hem sft olur
Seyri iinde bk-bz fikri dim nz u niyz

n sa'det old hem-rz hezrn mnct olur
Mhade kapar an hem b-karr olur cn

Her dem da'vszdr ma'n bi-dirg u rhat olur
Ol b-nindur cihndan ne diyelm dilmz andan

Ol lim deyyn zt her zt iinde zt olur
Buhl u tama sgmaz ana izzet de kald bir yana

Yol bulmaz hrs u hev kimde ki bu devlet olur
Ol ilere eli iren Hak kna gnl viren

Dostn yze yz gren cmle varlkdan mt olur
Kime indiyse ol nzl ana gelr cmle usl

Taziyete varursa ol lye rahmet olur
Ynus erdr nihyetsz k andan dah gyetsz

Ne gyet var ne nihyet kamus bir Hazret olur
F. 88a, T. 20a YE. 39a, RY. 56a, K. 154a, M. 48, A. 6.
46
Bu vcdum ehrine bir dem giresm gelr
indeki sultnun yzin gresm gelr
idrem szini gremezem yzini

Yzini grmeklige cnum viresm gelr
Ma'ka halvetinn yidi kapus vardur

Ol kapudan ier seyrn klasum gelr
37
Ynus Emre Dvn
38
4
Her kapuda bir kii yz bin erisi vardur

Ik klcn kuanup cmle krasum gelr
Erenlern sohbeti arturur ma'rifeti

B-derdleri sohbetden her dem sresm gelr
Leyl-i Mecnn benem eyd-y Rahmn benem

Leyl yzin grmege Mecnn olasum gelr
Dost old bize mihmn bunca yl bunca zamn

Gerek sml gibi kurbn olasum gelr
Erenlern nazar toprag gevher eyler

Erenler kademinde toprak olasum gelr
Yrimden eli gelr cnumdan ulak diler

Merkebden inbeni yayan varasum gelr
10
Miskn Ynus'un nefsi drt tab'at iinde

'Ikla cn srrna pinhn varasum gelr
F. 83b, T. 18a, YE. 40b, NO. 189a, Rt. 36, A. 7.
47
Yand yregm dutud bagrum cigerm kebb durur
klarun erbetleri bu derdme sebeb durur
Bir nieleri k dzer bir nieleri k bozar

Bir nieler esrk gezer eyle kim var harb durur
Ikla alnd kalem ka yesir durur lem

klar arasnda Cebrl dah hicb durur
Medreseler mderrisi okumadlar bu dersi

yle kaldlar ciz bilmediler ne bb durur
Dr. Mustafa Tatc
Azzl da'v kld da'vsi yalan old

Yalan da'v klanlarun pes cezs azb durur
lmez bu k bilileri esrk meclis serholar

D'im bunlarun ileri ceng ete rebb durur
Ynus imdi miskn olgl hem misknlere kul olgl

Zra miskn olanlar arzlayan alap durur
F. 84b, T. 18b, DTCF. 18b.
48
Mef'ln Mef'ln Fe'ln
Senndr pdihlk kudretn var

Yaratdun yiri ggi heybetn var
Ninsuzn ninun kimse bilmez

Egeri b-nihyet yetn var
Nie eyde bile dil nitelign

Dile getirmege bin-bir adun var
Ne oran u kys ne nak u nin

Ne miyn u kenr nihyetn var
Ne reng ekl hem ne cism ne hod resm

Ne kadd kmetn ne sretn var
Bu cmle ins cinne rahmetnden

nyet vechile ho himmetn var
Ne dny hiret ne Kf u ne Kf
Bular katre dery melektun var
Ne hod var intih ne had mekn hem

Ne bir eniyetn keyfiyetn var
39
Ynus Emre Dvn
40
9
Akllar mt olur nitelignden

Ki bir zerrede bin bin ibretn var
10
Ser--ser toptolu yir gk zre

Yrr bu kudretn ho milketn var
11
Senndr Ar u Krs Levh Kalem

Dner arh yer tutur ho hikmetn var
12
Bu yz yigirmi drt bin neblerle

Bile Mi'rc u Tr mnctun var
13
Musahhardur kamu emrn iinde

Cem kullaruna mrvvetn var
14
Drt yz krk drt tabakt evliyya

Virilmi anlara kermetn var
15
Alt bin alt yz altm alt

Oknur halk zere yetn var
16
Degl Ynus'a bes y Rahmeti ok

Kamu gnhlulara rahmetn var
F. 85a, T. 18b, NO. 181b, K. 56a, M. 3, DTCF. 18b.
49
Hak bir gnl virdi bana h dimedin hayrn olur

Bir dem gelr d olur bir dem gelr giryn olur
Bir dem sanasn k gibi ol zemheri olm gibi

Bir dem beretden togar ho bgla bostn olur
Dr. Mustafa Tatc
Bir dem gelr syleyemez bir szi erh eyleyemez

Bir dem dilinden dr dker dertllere dermn olur
Bir dem kar Ar zere bir dem iner tahte's-ser

Bir dem sanasn katredr bir dem taar ummn olur
Bir dem cehletde kalur h nesneyi bilmez olur

Bir dem talar hikmetlere Clins u Lokmn olur
Bir dem dv olur ya per vrneler olur yiri

Bir dem uar Belks'la sultn- ins cn olur
Bir dem grr olm ged yaln tene geymi ab

Bir dem gan himmet ile Fagfr u hem Hakn olur
Bir dem gelr s olur Hak zihnini yav klur

Bir dem gelr kim yolda hem zhd hem mn olur
Bir dem gnhn fikr ider tos-togru Tamu'ya gider

Bir dem grr Hak rahmetin Umaklar'a Rdvn olur
10
Bir dem varur mescidlere yzin srer anda yire

Bir dem varur deyre girer ncl okur ruhbn olur
11
Bir dem gelr Ms olur yz bin mnctlar klur

Bir dem girer kibr evine Firavn'la Hmn olur
12
Bir dem gelr s gibi lmileri diri klur

Bir dem gelr gm-rhleyin yolnda ser-gerdn olur
13
Bir dem dner Cebrl'e rahmet saar her mahfile

Bir dem gelr gm-rh olur miskn Ynus Hayrn olur
RY. 31a, Rt. 7, Mecma (Mill Ktp. Nu: 442, s. 97).
50
Mef'ln Mefa'iln Fe'ln
41
Ynus Emre Dvn
42
1
Benm gnlm gzm kdan toludur

Dilm syler yari yzm suludur
d agac bigi yanar vcdum

Dtnm gklere seher yilidr
okal-ceven bu k odna dymez

Ok cna batar kat yaldur
Senn kun deniz ben bir balcak

Balk sudan ka hemen lidr
Okuram hum kend dilmce

hum eydr bana her dem geli dur
Seni sevenlern ola m akl

Bir dem usluysa her dem delidr
Ynus sen Tapduk'a klgl dular

klar meydn Ar'dan uludur
F. 86a, T. 19a, RY. 9b.
51
y dost seni severem cn ire yirn vardur
Dn-gn uyumaz oldum acyib hlm vardur
Sen gli grr iken dikene sunma eln

Dmndan ne korkarsn n togr yrn vardur
Dmnlar eydr bana sz dimek kandan sana

Bana sz dimek kandan benm stdum vardur
Ele getrdgni misknlere harceyle

Nie ok yaarsan sonuc lm vardur
Dr. Mustafa Tatc
Bunda kendzin gren ol durur yolda kalan

Benm bir karncaya va'llh isndum vardur
Tanla turgelicek blblleyin sylerem

Gnlde ma'n biter dertl cigerm vardur
Ynus Emre kendzn topraga urgl yzn

Ma'kaya yaraur bir misknligm vardur
F. 86b, T. 19b, RY. 43b, YE. 40b, 34b, K. 122a. A. 4.
52
Sensin benm cnum cn sensz karrum yok durur

Umak'da sen olmazsan va'llh nazarum yok durur
Baksam seni grr gzm sylerisem sensin szm

Seni gzetmekden dah yigrek ikrum yok durur
Sylerisem dilmdesin ger tek tursam gnlmdesin

Gnlm gzm seni sever ayruk nigrum yok durur
n ben beni unutmam yle ki sana gitmiem

Ne klde ne hldeyisem bir dem karrum yok durur
Eger beni Cercs'leyin yitmi kez ldrrisen

Dnem gir sana varam zr ki rum yok durur
Seni grdm gne gibi Cennet bana zindn gibi

Cennet'ne zhidn ko Umak'da arzm yok durur
Ynus dah k sana gster ddrun ana

Yrm dah sensin benm ayruk ddrum yok durur
F. 87b, T. 20a, YE. 40a, A. 6.
43
Ynus Emre Dvn
44
53
1
Eydivirem ne kldugn benmile ol dil-pezr

Her dem yini veyile beni yini klur esr
Her kancaru bakarsam oldur gzme grinen

Ol servern lutf bizi bu vechile kld basr
mrm nie olursa zdlgum muhl durur

Sayyd elinden kim alur duzaga dicek nahcr
kilisen gelp bana niteligin sorma anun

Nie nin eydibilem misli yog anun b-nazr
Va'de olund kamuya kim greler yarn an

Benm yrm bunda durur bunda grndi ol Kadr
Ynus tevecch ideli Ka'be-i ka cnilen

Old mugayln dikeni ayag altnda harr
F. 89b, T. 21a, K. 64b, . 16b, DTCF. 21a.
54
y dn gn Hak isteyen bilmez misin Hak kandadur

Her kandasam anda hzr kanda bakarsam andadur
stemegil Hak' rak gnldedr Hakk'a turak

Sen senlign elden brak tenden ier cndadur
Gir gnle bulasn Tr sen-ben dimek defterin dr

Key gher er gnlindedr sanma ki ol ummndadur
Dr. Mustafa Tatc
Ol ummnda yz bin gher bir katreye benzer tamm

Ol cna yok zamn-zevl zevlli cn hayvndadur
Her kanda ki gzin baka alap hzrdur mutlaka

ol cn ki tapmad Hak'a asss yok ziyndadur
Eyle sretni vrn cn srrdur ana iren

Btn gzidr dost gren zhir gzi yabandadur
n sretn vrn ola gnln bg cinn ola

Cnun genci vrn ola nki bu genc vrndadur
Her kim gaflet ire geer cn zevl suyn ier

Dervi srr Ar'dan uar geregi yir yzindedr
Miskn Ynus gzn a bak iki cihn toptolu Hak

Sdk odna gmn yak ol ekere pinhndadur
F. 92b, T. 23a, NO. 190a, YE. 38a, Rt. 7, A. 5.
55
Mef'ln Mef'ln Mef'ln Mef'ln
Firkun bagrum taglar ne bilsn kadrni saglar

Seni grmeyeli dostum bu gzm kanl ya aglar
Akar yaum sele benzer mr geer yile benzer

Gler yzn gle benzer ne bilsn gee bu aglar
Gln blbl olur yri anunin klur zr

Glistndur anun yiri makm olmaz ana bglar
Bal yag n'ider blbl din ana karu glsn gl

k ykini yle bil ki ekmedi yce taglar
k kun ykin eker ycelerden yce kar

Grr dost yzine bakar gnl ma'kna baglar
45
Ynus Emre Dvn
46
6
Dervi Ynus hn geldi tevecch ma'ka kald

Gnlde sevdgin buld anunla gnlni baglar
NO. 194b.
56
Eger gerek ksan boynundag menr nedr
Hak yolna sdksan yanl sanu tezvr nedr
Smak gerek gnln btn fsiddr cmle tatn

Gemeyince ibdetn Hak'dan sana ma'zr nedr
n kim adn old fln hep dirlign old yalan

Disn bize ma'n bilen hakkatde mestr nedr
Terk eylegil ten tertbin gider senden benlik adn

n imret olmadn taundag mamr nedr
Eydrsin kim gzm grr da'vyi ma'nye irr

Gndz gne 'le virr gice yanan ol nr nedr
Gnde birn gide turur konun sefer ide turur

Ecel bir bir yuda turur bu dnyya magrr nedr
Kfr ile tutdun dinni vir yagmya gmnun

Getr grelm burhnun belki haber takrr nedr
Hi yogken oldun diri a gzni yolca yri

Anlayasn sen bu srr bell haber manzr nedr
Dah yakn haber diyem anlayasn bell beyn

Nefs dilegin terk eyleyen ol ezel magfr nedr
10
M'minisen gelgil ber Cebbr ola burc u br

Fahr idelm mridile ma'lm ola mnkir nedr
Dr. Mustafa Tatc
11
Bunda Bel diyen kii anda tamm olur ii

Bizden nin isteyene ol Hallc- Mansr nedr
12
Ynus imdi syle Hakk' Allah old sana sk

Gider gnldeki eki elndeki menkr nedr
F. 90a, T. 21b, NO. 182b, YE. 26a, K. 59b, A. 4, . 11b.
57
rifler ortasnda soflik satmayalar
hlsla bu ka riyy katmayalar
Ya bildgni eyit ya bir bilrden iit

Teslmlik ucn tut szi uzatmayalar
Kur'n kelmum didi gnle evm didi

Gnl ev ssn bilmez demden tutmayalar
Gnl snd bulud hem Hakk'a yaknd

Yine dikerem diy btni yrtmayalar
Mumlu baldur er'at tortusuz yagdur tarkat

Dost in bal yaga pes nin katmayalar
rif cn virr tuymaz yalanc mla kymaz

Yalanla geregi berber tutmayalar
Kymetin tuyarsan neye deger i bu dem

Erenlern ma'nsin almaza satmayalar
Miskn dem yanld Umak'da bugday yidi

i Hak'dan bilenler eytndan tutmayalar
rn hulklar eylegil tatlu szler sylegil

Sohbetlerde Ynus' hergiz unutmayalar
F. 91a, T. 22a, YE. 33b, RY. 23a, NO. 183a, K. 103a, B. 10a, Rt. 3, A. 6.
47
Ynus Emre Dvn
48
58
Bu sema girmeyen sonna pemn olur
rir bizmile ser-te-ser dmn olur
Dostdur bizi okyan stmze akyan

imd' buuk okyan derin dnmn olur
Dnmnun chili onamaz dervleri

Dervile dnmn yavlak argan olur
Bir nienn gnline eytnlar tolup durur

Erenler sem'na bunlar glgen olur
Dnmn old geldi okdugnda buld

Ehl-i derd dervlere cn kargan olur
y b-re dnmn eyit derv dervn

Dervlere irien iine pemn olur
Ynus eydr Mevln epsem otur yirnde

Bu sohbete dymeyen sonra savagan olur
F. 88b, NO. 184a, YE. 25a, RY. 51b, K. 107b, B. 11b, A. 8.
59
Ik erinn gnli tolu pdihun haznesidr
Iksuz dem ne anlasun er'atun ma'nsidr
Ikdur klar dermn kdan hsldur murd

k kiinn sohbeti ksuz kiiye beldur
Kimi avret oglan sever kimi mlk-hnumn sever

Kim ser-mye dkkn sever bu dnye hlden hledr
k bu dnyy n'ider kbet bir gn terk ider

Ik etegin dutm gider her kim gelrse saladur
Dr. Mustafa Tatc
Bezm-i ezel'de pdih elme sund bir kadeh

eliden kluram h bilmezem ki ne beldur
n ezelden Ynus senn kla esridi cnun

Derghna her dem anun vlih hayrn kala dur
49
F. 92a, T. 22b, NO. 194a, RY. 22a, K. 101a, YE. 33a, M.

24, . 8b.
1
60
idn iy ulular hir zamn olsar
Sag mslmn seyrekdr ol da gmn olsar
Dnimend okur dutmaz derv yoln gzetmez

Bu halk gt iitmez ne sarp zamn olsar
Gitdi begler mrveti binmiler birer at

Yidgi yohsul eti idgi kan olsar
Ya'ni er gelmi erden elini ekmi erden

Deccl kopsar yirden hir zamn olsar
Aceb mahlk iridi gz yumuban dridi

Hell harm kard ass-ziyn olsar
Birbirne yavuz sanur itdgin kala sanur

Yarn maher gninde ii beyn olsar
y Ynus imdi senn kla gesn gnn

Sevdgn kii senn cnuna cn olsar
F. 91b, T. 22a, K. 35a, YE. 31a, RY. 49b, HB. 15a, B. 52b,
M. 38.
Ynus Emre Dvn
50
61
y dost bunca kyl u kl ne maksd hod bir haber durur
Y bunca cst c nedr grene bir nazar durur
Taglar aup berye skp rak yire emek dkp

stedgn bundayiken bu ne aceb sefer durur
H rak isteme an cnndan ier cn

Sennle biledr an grmemek b-basar durur
H varmagl rak sefer mrn geer ecel irer

Dost bundadur halvet sever ne galaba haar durur
Cnundan ol dah yakn key edeb bekle key sakn

Bilrisen dostlk hakn dyim sana ol yr durur
Diln eydr alap hzr pes kulagun nin sagr

Senn szne sen mnkir va'llh bu i hatar durur
Sen uyursn ol uyank eksgni bilgil bayk

Dah nie bulam tank yolda u hem rz-dr durur
Mescd medrese sende sen yrrsin perkende

Irak kaldun bu erknda kat bu i dvr durur
Bu tevhd tonn geyen varlgn yoga sayan

bu yola kym turan mutlak biln ol er durur
10
Ol iler tamm olcak ol dzenlik dirilicek

Gzn hicbn silicek yir-gk tolu ddr durur
11
Ynus derdile girben kun yolnda dem-be-dem

Varlgn yoga sayuban ma'ka intizr durur
F. 93b, T. 23b, K. 119b, RY. 42a, YE. 30a, Rt. 5, M. 31, .
11b.
Dr. Mustafa Tatc
62
Fe'ln Fe'ln Fe'ln Fe'ln
1
Ne bilsn bu k usanlar-uyalar
Ne dysn bu yola azksuz yayalar
Geln biz varalum Ysuf' grelm

Cemli honndan bin alar toyalar
O vahdet ilinde diken yok glinde

eker ok dilinde yzinde haylar
klar tagnda ma'klar bgnda

Budak srimiler duduksuz yayalar
Harbtlerden grndi n kim k

N'iderler bu r bu rengi yuyalar
N'olayd ben an greydm bu gzle

Ne dysn bu gzler dyemez kablar
Bizi biz koyalum anlar biz olalum

Birligi tuyanlar ikilik koyalar
Ynus sen bir olgl gnlde sr olgl

Ki derv olanlar bu srdan tuyalar
RY. 17a, B. 16a.
63
Bu dnyya gnl viren sonuc pimn olsar

Dny benm didkleri hep ana dmn olsar
51
Ynus Emre Dvn
52
2
y dostn dmn dutan gaybet yalan sz syleme

Bunda gammzlk eyleyen anda yiri tar olsar
nki olsar yiri tar kazanlu kazanc kadar

M'minlere geldi haber klar ddr griser
Maksdumuz ddrd eyhmz girek er idi

Evvel dah ol vard hir dah var olsar
Oldur hir oldur ebed hem dillerde Kfven ahad

Evliy gedi dnydan bir sat kime kalsar
Alun evliynun elin togr varun Hakk'un yoln

Ma'n budur bell biln bildm diyen bilmeyiser
Ynus imdi bildm dime misknlige elden koma

Kimde misknlik varsa Hak ddrn ol griser
YE. 28b, K. 179a, RY. 67a, M. 61.
64
Evliy'ya mnkirler Hak yolna sdr
Ol yola s olan gnllern psdur
Tartduk bu k cefsn t irince ma'ka

Zir ki ol dost benm derdmn devsdur
Henz bu yir olmadn gkler yaradlmadn

Evliylar vatan pdih kal'asdur
Mevln Hudvendgr bize nazar klal

Anun grkl nazar gnlmz aynsdur
Miskn ol yre miskn gide senden kibr kn

Rzigr gelr geer pes kime kalasdur
Dr. Mustafa Tatc
Geyikl'nn ol Hasan sz eyitmi kendden

Kudret dilidr syler kendnn sz nesidr
Okyuban yazmadn yanluban azmadn

Ynus bu k szini kim bildi bilesidr
RY. 58b, K. 189b, YE. 23b, M. 67.
65
Bilr misz iy yrenler girek erenler kandadur
Kanda baksam anda hzr kanda istesem andadur
Kim ki dost sevdi ise hnmn terk iylesn

Degmeler dost sevemez dostun sevgsi cndadur
Iksuzlara benm szm benzer kaya yankusna

Bir zerre k olmayan bell biln yabandadur
Yalanclk eylemegil ka yalandur dimegil

Bunda yalan syleyenn anda yiri zindndadur
y kendzini bilmeyen sz mansin anlamayan

Hak varlgn isterisen u ilm ile Kur'n'dadur
Allah benm didgine virmidr k varlgn

Kime bir zerre k vire alap varlg andadur
Nieler eydr Ynusa kim kocaldun k kogl

Ik bize yinile degdi henz dah turvandadur
Rt. 17b, RY. 58b, YE. 24a, A. 5b, NO. 182b.
66
idn iy yrenler k bir gnee benzer
Ik olmayan gnl misl-i taa benzer
53
Ynus Emre Dvn
54
2
Ta gnlde ne biter dilinde agu dter

Nie yumak sylese szi savaa benzer
Ik var gnl yanar yumanur muma dner

Ta gnller kararm sarp-kat ka benzer
Ol sultn kapusnda ol Hazret tapusnda

klarun lduz her dem avua benzer
Ayn hrs ol olmdur nefsine ol kalmdur

Kendye dmn olm yavuz yoldaa benzer
Ikdur kudret krgi kaynadur klar

Nie kapdan gerr andan gme benzer
k gnli dlenmez ma'kn bulmaynca

Karr yok dnyda pervz kua benzer
Mnkir szini bilmez szi ileri varmaz

Neye tebh idersin anlanmaz de benzer
Ge Ynus endeden ne gerek bu peden

Ere k gerek nden andan derve benzer
RY. 25b, YE. 29a, K. 156b, M. 49, . 12a.
67
F'iltn F'iltn F'iltn F'iln
N-gehn cnn ilinden irdi bu cna haber

Bu harbt ikliminde eglenme yri kl sefer
Bu harbt iklimi anun melmetdr ton

Dkilr kanlar salur sad-hezarn ba yiter
Bu yirn klhnlar glenleridr kun

Anda blbller yakarlar k odna bl u per
Dr. Mustafa Tatc
Yidi deniz grdm anda birisi oddand

Bu harbt ehlinn dirler yol andan geer
Grdm anda taklur cn boynna zlfeyn-i dost

Bir kl ile sad-hezarn Mansr' ber-dr ider
Sordum anda var mdur uka bu bendden hals

Didiler kim yok durur urgan ucn dilber tutar
h u sultn sohbetinde srilr nrdan kadeh

Skiler agrup eydr dost elinden kim ier
Varlgn yagmya virdi irdi ma'n-y Resl

Ol kapudan gir ier yri var kl a hazer
Ynus'a sorarsan bu szleri kandan alur

Meger ol dvn- kun defterinden yd ider
Mecma (Mill Ktp. Nu: 442) s. 71.
68
Drl drl cefnun adn k virmiler
Bu cefya katlanan dosta halvet irmiler
Her kim ka irie k anunla bara

Kim ka mteriyse cnna od urmlar
Her kim ka satad ol dem kaynad tad

Kim del dir kim uslu drt yannda turmlar
Ik durur fet bel dndrr hlden hle

Dost elinden piyle ho melmet olmlar
Ikdur Ynus'un cn banda ser-encm

Ika mnkir demi bu meydndan srmiler
55
Ynus Emre Dvn
56
YE. 40a, RY. 65b, K. 177a. Rt. 8, M. 60.

1
69
Bu dnynun meseli bir ulu ra benzer
Vel bizm mrmz bir tz bzra benzer
Her kim bu ra geldi bir lahza karr kld

Gir dnp gitmegi gelmez sefere benzer
Bu run evvel dad ehd ekerden rn

hir acsn gr u zehr-i mra benzer
Evvel gnl almag hblara nisbet ider

hir yz dndrmegi acz mekkra benzer
Bu run haylleri drl drl hlleri

Aldam gfilleri cz ayyra benzer
Bu rda hayllern haddi v umr yok

Bu hayle aldanan otlar tavara benzer
Bu rdan yol kar biri cennet biri nr

Birisinn arzs maksd ddra benzer
Bu run sultn var cmleye ihsn var

Sultnla bilien yog iken vara benzer
Kend mikdrn bilen bildi kend hlini

Vel dah kla evvel bahra benzer
10
B-re Ynus' gr derdile hayrn olm

Anun her bir nefesi ehd ekere benzer
YE. 38b, DAY. 48, Dvn- Kaygusuz Abdl, Berlin Ktp,

Nu: 4044) vr. 332a.
Dr. Mustafa Tatc
70
Dost senn kun ok key kat tadan geer
Ikuna den k cnla badan geer
Ikuna denlern yregi yanar olur

Kendyi sana viren dkeli iden geer
Dn gni zr olur kunla yr olur

Endesi sen olan cmle tevden geer
riflere bu dny hayl d gibidr

Kendyi sana viren hayl dden geer
Dnynun mahabbeti agulu aa benzer

hirin sanan kii agulu adan geer
Banda akl olan hrete amel itmez

Hrlere aldanmaz gzile kadan geer
Girek k ol ola cn virmege ol ive

Dostla bzr in nie bin badan geer
Ynus'un gnli gzi toludur Hak sevgsi

Sohbet ihtiyr iden yd u biliden geer
NO. 190b, K. 186a, RY. 56b.
71
Mef'l Mef'ln
Allah diyelm dim

Allah grelm n'eyler
Yolda turalum k'im
Allah grelm n'eyler
Allah diy kl zr
Oldur kamunun var
57
Ynus Emre Dvn
58
Andan umalum yar

Allah grelm n'eyler
3
karmayalum dilden
Ayrlmayalum yrdan
Irlmayalum yoldan
Allah grelm n'eyler
Alk son toklkdur

Toklk son yoklkdur
Bu yollar korkulkdur
Allah grelm n'eyler
Sen sanmadugun yirde

Ngh ala perde
Dermn irie derde
Allah grelm n'eyler
Gndz olalum s'im

Gice olalum k'im
Allah diyelm dim
Allah grelm n'eyler
Ad san dillerde
Sevgsi gnllerde
ol korkulu yollarda
Allah grelm n'eyler
Ad san uatdum
Kfrmi suya atdum
Misknlige el katdum
Allah grelm n'eyler
Her dem talalum bahre

Aldanmayalum dehre
Sabreyleyelm kahra
Allah grelm n'eyler
Dr. Mustafa Tatc
10
r-nmus brakdum
Klmi suya atdum
Dervlige el katdum
Allah grelm n'eyler
11
Mecnn gibi vre

'k oluban yre
Di Ynus sen b-re
Allah grelm n'eyler
12
Ynus sen an sanma

Bu k sana sendendr
Cn kamuya andandur
Allah grelm n'eyler
13
N'itdi bu Ynus n'itdi

Bir togr yola gitdi
Prler etegin tutd
Allah grelm n'eyler
B. 13a, Rt. 3.
72
y pdih iy pdih her dem iin dze durur
Dny anun bostndur sevdgini ze durur
Yavuzlk eyleme sakn ecel sana senden yakn

Nielern asln kkin yord eyleyp boza durur
Sen anda varursn anda ok yarag eylegil bunda

Cnlar bk degl tende di bir ka gn geze durur
Soruc gelr yir yrtup sorar Tanr'n kimdr diy

bu cnum an tuyup snklerm sza durur
y Tanr'y bir bilenler cn Hakk'a kurbn klanlar

l degldr bu cnlar k glinde yze durur
59
Ynus Emre Dvn
60
6
Ben grdm erenler ud k kadehin tolu idi

Hak katnda nz gedi yle yzi yire durur
Erenlern kulysan lmn ana tur Ynus

Ni'erenler geldi gedi nevbet imdi bize durur
YE. 33b.
73
Niteki bu gnlm evi k elinden taa gelr

Nie yksek yrrisem k baumdan aa gelr
Nie ki eydrem rzum sylemeyem kimseneye

Gider bu sabr u karrum dost gme de gelr
Ben bilrem ahvlmi bencileyin er ne bile

Benm grene sevdgm ne sevmekdr hoa gelr
Hey nie sabreyleyiser dost yzini gren kii

Ol hakkat grdm diyen kendzinden aa gelr
Ma'kanun tecellsi drl drl renkler olur

Bir vede yz bin gnl u heme ca gelr
Anun gibi pdiha kimn gzi du olursa

Sultn- vakt oldysa aklndan ol aa gelr
Ol dostla benm im buldla gneleyin

Bir dem hicb srilr bir dem nikb baa gelr
Eger bana sorarsan cn yokdur ol kiinn

Ma'ka sevmekden artuk gnline ende gelr
Dr. Mustafa Tatc
Aceb yine miskn Ynus kdan artuk sevdi meger

Zr ki bu kdan yigrek h yok durur baa gelr
YE. 38a, A. 5.
74
Sabhn sinlere vardum grdm cmle lmi yatur
Her biri b-re olup mrin yav klm yatur
Vardum bunlarun katna bakdum ecel heybetine

Nie yigit murdna irememi lmi yatur
Yimi kurd ku bun keler nielern bagrn deler

ol ufack n-resteler gl gibice solm yatur
Topraga dmi tenleri Hakk'a ulam cnlar

Grmez misin sen bunlar nevbet bize gelmi yatur
Esilmi inc dileri dkilmi saru salar

Bitmi kamu tevileri Hak varlgn alm yatur
Gitmi gznn karas h ii yokdur turas

Kefen bizinn presi snge sarlm yatur
Ynus kilisen bunda mlke sret bezemegil

Mlke sret bezeyenler kara toprak olm yatur
RY. 16b, YE. 39a, B. 54a, A. 4.
1
2
75
Ikun od yregmde neler eyler neler eyler
Bugn bir k grdm bu derdmden haber syler
Geln hey dertller geln bu derdmden siz de alun
Dertl bilr dertl hlin ya dertszler bunda n'eyler
61
Ynus Emre Dvn
62
3
Kimisi dost yzin grdi kimi dah grem dirdi

k ma'kna irdi u yine bayram eyler
Bugn Mansr olup n'idem eyhmn yzini grem

Maksdum buyd irem k yine derdin syler
Ynus eydr k oldum ma'kun derdinden ldm

Tevecch ma'ka kldum anunla gnlin egler
NO. 187b, DAY. 54.
76
Miskn dem oglan nefse zebn olmdur
Hayvn cnvr gibi otlamaga kalmdur
Hergiz lmin sanmaz lesi gnin anmaz

Bu dnydan usanmaz gaflet gin almdur
Oglanlar gt almaz yigitler tevbe klmaz

Kocalar tat klmaz sarp rzigr olmdur
Begler azd yolndan bilmez yoksul hlinden

kd rahmet glinden nefs gline talmdur
Ynus szi limden zinhr olman zlimden

Korka durun lmden cmle togan lmidr
NO. 187b.
1
2
77
Bu dem yzm sre turam her dem ayum yini togar
Her dem bayram durur bana yayum kum yini bahr
Bulut glge klmaysar benm ayum gna
Hem gedilmez tolulug nr gkden yire dogar
Dr. Mustafa Tatc
Anun nr karanuy srer gnl hcresinden

Pes karanulk nrla bir hcreye nite sgar
Evvel ay nie dogdysa ayruk dolanmad hergiz

Eksilmedi mri anun her kime kim kld nazar
Ben ayum yirde grdm ne isterem gk yzinde

Benm yzm yirde gerek bana rahmet yirden yagar
Szm ay gn in degl sevenlere bir sz yiter

Sevdgm sylemezisem sevmek derdi beni bogar
Anun vasfn eydrisem halk ma'kn ger sanur

Hcet degl gmek ana kend nrn kendi ger
N'ola Ynus sevdiyise okdur Hakk' seviciler

Sevenleri grdiyidi anun in boynn eger
YE. 30a, 37b, K. 114a, RY. 37a, A. 5, 7.
78
Mestef'iln Mstef'iln Mstef'iln Mstef'iln
Tanr'yin cnum cn cefysa tapdur yiter

Senn firkundan beter azb dah var m beter
Ikun od yregmde yandugna lem tanuk

Kanda bir od yanarsa nin var dtn tter
Ikun eri sald benm gnlm evi iklmine

Cnum esr eyledn n'ider bana yag Tatar
Ecel salam iklmlere vasyet klam klara

Ma'kadan diyem sakn oynar k gnlin atar
Aceb bu benm derdme neyin dermn bulnmaz

Kim bulsar dermn ana kiiyi kim beri dutar
63
Ynus Emre Dvn
64
6
Resmi durur sultnlarun kullar gnh eyleyicek

Y edebler ol kuln y mezda virr satar
Ynus ikyet eyleme yrdan cef grdm diy

Cmle klar hceti ma'k katnda biter
YE. 28b, RY. 151a.
79
Yr yregm yr gr ki neler var
Bu halk iinde bize gler var
Ko glen glsn hak bizm olsun

Gfil ne bilr Hakk' sever var
Bu yol uzakdur menzili okdur

Geidi yokdur derin sular var
Girdk bu yola kla bile

Gurbetlik ile bizi salar var
Her kim merdne gelsn meydna

Kalmasun cna kimde hner var
Gzleri giryn cigeri pryn

Olmlar hayrn dvneler var
Ynus sen bunda meydn isteme

Meydn iinde merdneler var
Rt. 5, DAY. 73.
80
Ikla gelen erenler ier aguy n ider
Topuga kmayan aylar deniz ile sava ider
Dr. Mustafa Tatc
Biz bu yoldan enmedk erenlerden usanmaduk

Kimseyi yavuz sanmaduk her ne ider kolma ider
Kolmaa virdk szini sz ile dgdk yzini

Yaban cnvr gibi bilinler andan e eder
Bu sohbete gelmeyenler Hak nefesi almayanlar

Srn an bundan gitsn turursa ok i ider
Childr manden almaz oturur karr gelmez

lecegini h sanmaz yz bin yllk tev ider
Tag ne kadar yksegise yol anun stinden aar

Ynus Emrem yolsuzlara yol gsterr v ho ider
NO. 195a, RY. 72a, K. 182b, B. 52a, M. 63.
81
Ol lem fahri Muhammed nebler serveridr
Vir salvt kla ol gnhlar eridr
Hak an gdi yaratd sevdi Habb'm didi

Yir yzinde cmle iek Mustaf'nun teridr
Cebrl da'vet klnca Mi'rc'a Muhammed'i

Mi'rc'nda diledgi mmetinn vardur
Sen ana mmet olgr o seni mahrm komaz

Her kim anun mmetidr sekiz Cennet yiridr
Her kim anun snnet ile farzn kim tutar

Ne diyem ki kbet sor-hisbdan beridr
Sulu susuz gnahkr ef'at andan umar

Ol Cehennem'de yananlar mnkirn inkrdur
65
Ynus Emre Dvn
66
7
Ynus Emrem i bu szi cn iinde syledi

Syleyen b-re Ynus Tapduk Emrem srrdur
B. 27b.
82
Yir yzinde gezeridm ugradum milketler yatur
Kimi ulu kimi kii key kuag berkler yatur
Kimi yigit kimi koca kimi vezir kimi hoca

Gndzleri olm gice anclayn oklar yatur
Togru varurd yollar kalem tutard elleri

Blble benzer dilleri dnmn yigitler yatur
Ulu-kii aglamlar server yigitler komlar

Ba ucnda yay smlar krluban oklar yatur
Atlarnun izi tozlu nleri tabl-bazlu

le gne hkmi yazlu u muhteem begler yatur
Gice gndz oglancuklar syleriken blbl gibi

Ayrlmlar analar sinlerini bekler yatur
Elleridr knalu hem karavalar tapulu

Kargu gibi uzun boylu gl yzl hatunlar yatur
El baglamdur kamus Hak alap'dandur umus

Nkerl kzdur kimisi alnmaduk oklar yatur
Ynus bilmez kend hlin Hak alap syledr dilin

Bir niesi yini gelin ak teleme yzler yatur
NO. 188a, YE. 34a, K. 138b, RY. 39a, M. 40, . 15b.
Dr. Mustafa Tatc
83
Ne bakarsn ta kapuda gir ier neler gezer
Tama' oturm dim saf baglanm fitne dzer
Gel imdi gel kanata gfil olma tz bin ata

Olmaya kim ecel yite fsid ola satu-bzr
Sen kandasan teslm ile kamulardan aaga dur

Uan olma bu szmden gr mfsidi nice kzar
Ana durur buhl u hased key mbriz durur gyet

Kkini kaz yabana at frig otur iy gam-gzr
Kogl bu yoklk bbn gren dostluk edebini

Eydrsin sor iste beni bana gelen klden bezer
Kibr menidr suba delim kiidr yolda

Sen olmagl anun ei buna uyan yoldan azar
Riy kk yirde durur key sakn oda buyurur

hls gelp cmlesin yur Ynus yol yavlak sezer
F. 82a, T. 17a, YE. 29b, RY. 36b, K. 112b, M. 29.
84
Bu dervlik turag bir acyib turakdur
Derv olan kiiye evvel dirlik gerekdr
n anda dirlik ola Hakk'la birlik ola

Varlg elden koyup ere kullk gerekdr
Kullk eyle erene arkdan garb grene

Senden haber sorana key misknlik gerekdr
Miskn olugr bri benlikden rak yri

Gnlinde benlik olan dervlikden rakdur
67
Ynus Emre Dvn
68
5
Hak ere benm didi varlgn erde kod

Erenlern himmeti yirden gge direkdr
Bu dervlik bertn okmad mftler

Kim ne biliser bun bir acyib varakdur
y Ynus rifisen anladum bildm dime

Tut misknlik etegin hir sana gerekdr
F. 81a, T. 16a, NO. 186a, YE. 33a, RY. 28b, 16a, K. 99b,
169a, M. 55, 23.
1
85
idn iy yranlar dem evliy demidr
Gelsn mr srenler dem evliy demidr
Ezel bnyd urd alt gnde dny told

srfl'e buyurd dem evliy demidr
Krk bin krk drt tabakt meyh evliylar

Drt kapudur krk makm dem evliy demidr
Yz bin yigirmi drt bin gzide peygamberler

mmetine buyurm dem evliy demidr
Ynus Emre ksun ka key dydnise

Da'vet it klara dem evliy demidr
K. 183a, RY. 72b, M. 63.
1
2
86
Iksuz dem dnyede bell biln yok durur
Her biri bir nesneye sevgsi var kdur
alab'un dnysnda yz bin drl sevg var
Kabl it kendzne gr kangs lykdur
Dr. Mustafa Tatc
Biri Rahmni'r-rahm biri eytni'r-racm

Anun yazug mzdi sevgsne ta'allukdur
Dnyda Peygamber'n bana geldi bu k

Tercemn Cebrl ma'kas Hlik'dur
mer Osmn Al Mustaf yrenleri

Bu drdinn ulus Ebu Bekr-i Sddk'dur
lem fahri Muhammed Mi'rc'a agdugnda

alap'dan diledgi mmetine azkdur
Ynus senn aybun gzlegil ayrug ko

Kimsenn aybna sen bakmagl yazkdur
F. 79b, T. 15b, YE. 32a, K. 89a, RY. 72b, M. 18, . 7a.
87
Geln sorun bu cnlara sretleri n'old gider

Dn-gn sennven diriken ne bahne buld gider
Aceb degl giderise sreti terk iderise

Yanl yalan gaybet degl dostdan haber geldi gider
Kan anun mlk ml terk eylemi cmlesini

Ol pdih derghna hulk- amel ald gider
Eyle ki dost olm iken nie i dzlmi iken

Bell biln cn sretn sakalna gldi gider
Eyler idi satu-bzr bir pl in gir bozar

Olm bu dnydan bizr yensz gnlek geydi gider
Bin uyagur bin bir togar buyruk ile gelmi meger

Kimdr bu dnyya toyar peymnesi told gider
69
Ynus Emre Dvn
70
7
Gaflete virme zni dny-perestlik eyleyp

Grme misin bu dnyya ey yavuz geldi gider
Kamu lem mid tutar hiretde grem diye

Ynus eydr derv olan bunda Hak' buld gider
F. 80a, T. 16a, NO. 195a, YE. 32b/35a, RY. 8b/31b, HB.

11b, K. 90b/208b M. 19/76.
88
Mstef'iln Mstef'iln
1
it szmi iy gfil
Tanla seher vaktinde tur
Eyle buyurm ol kmil
it ne dir horsunuz
Tanla virilr rzunuz
Dost derghna dutgl yz
it szmi ya sagr
T terezn gele agr
Yalvar alab'una agr
Yatanlarun yatlu hli

Hi nesneye irmez eli
Seher eser rahmet yili
Kularla turgl bile

Kl namz imm ile
Yalvar gnhun gel dile
Dr. Mustafa Tatc
Okna Kur'n u Y-sn

Kulak urup dinleyesin
Tagca gnhun yuyasn
Okna hads kelm

Diyeler Aleyhi's-selm
ksan bell bilem
Hell ola sana Umak

Umak'da Hrler kumak
Kevser arbn imek
Miskn Ynus a gzni

Uyar gafletten zni
T bilesin kendzni
F. 83a, T. 17b, K. 134b, YE. 30b, RY. 49a.
89
Sensin bize bizden yakn grnmezsin hicb nedr

n ayb yok grkl yzn zerinde nikb nedr
Sen eyitdn iy pdih Yehdi'l-lhu limen ye

erkn yok senin i h sulu kimdr azb nedr
Levh zere kimdr yazan azduran kimdr y azan

Bu ileri kimdr dzen bu su'le cevb nedr
Rahm durur senn adun Rahm'lgun bize didn

Mridlern mutlad L taknetu hitb nedr
71
Ynus Emre Dvn
72
5
Bu ileri sen bilrsin sen virrsin sen alursn

Ne kim dilersen klursn y bu soru hisb nedr
Biz umaruz mrvetnden cmle i senn katundan

Senn o ok rahmetnden bu bir avu trb nedr
Kn'i bir kezin syledn her nesneyi var eyledn

Yine hir bir sz ile an klmak harb nedr
Kan bu mlkn sultn pes ten isen kan cn

Bu gz grmek diler an bu merci' me'b nedr
Ynus bu gz an grmez grenler hod haber virmez

Bu menzile akl irmez bu kodugun serb nedr
F. 81b, T. 16b, RY. 50a, NO. 181a, YE. 29b, K. 110a, HB.
15a, A. 8, . 10b.
90
Mef'ln Mef'ln Fe'ln
1
Hakkat her vcdun cn kdur

Ne cn kim cn iinde cn kdur
Bu cn cismmi kyim tutar ancak

O cn kim zhir pinhn- kdur
Bu k elinde ciz cmle ey

Ne sr kim kamu ser-gerdn- kdur
Bu k kandalgn bilmez kimesne

Bilrler haddini pyn- kdur
Geh Leyl olur Mecnn gzinden

Geh olur Leyl'nn hayrn- kdur
Dr. Mustafa Tatc
Geh kan ya akar Ya'kb gzinden

Geh olur Ysuf- Ken'n- kdur
Dirildr lyi s deminde

Geh olur Ms-i mrn- kdur
Ene'l-Hak agrur Mansr dilinden

Cneyd'de cbbe v irfn- kdur
Bu kun drl drl rengi okdur

Kimi giryn kimi handn- kdur
10
Fid bu ka cnum dnm olsun

Bana hem dn hem mn- kdur
11
Ne Ynus anda yz bin cn- Ynus

Kabl itsn ne kim kurbn- kdur
12
Vcdun cbbesin kla k it

Talagr ana kim ummn- kdur
NO. 190b, YE. 39b, K. 176a, B. 51b, RY. 65b, M. 59.
91
lim ilim bilmekdr ilim kendin bilmekdr
Sen kendni bilmezsin y nie okumakdur
Okumakdan ma'n ne kii Hakk' bilmekdr

n okudun bilmezsin h bir kur emekdr
Okdum bildm dime ok tat kldum dime

Eri Hak bilmezisen abes yire yilmekdr
Drt kitbun ma'nsi belldr bir elifde

Sen elif dirsn hoca mansi ne dimekdr
73
Ynus Emre Dvn
74
5
Ynus Emre dir hoca gerekse var bin hacca

Hepisinden eyce bir gnle girmekdr
Rt. 15a.
92
y dost senn kun od cigerm pre ba klur
Ikundan yanar yregm yandugum bana ho gelr
Ikun odna yandugum aglamak old gldgm

Dost sana zri kldugum mnkirlere sava gelr
Sylerisem szm sava sylemezsem cigerm ba

Cihn tolu durur kall her birinden bir ta gelr
Gr nie talar atlur dost in balar tutlur

Gelr gnle batlur hlnze hlda gelr
Bizm hlmzden bilen kimdr ka mnkir olan

Bizm sevdgmz Hak'dur bu halka gz ka gelr
Nie seltnler zebn olur bu kun elinden

Her kim bu yola derse ol bu yola yava gelr
Erenler buna kalmad vard yolna turmad

Hakk' girek sevenlere cmle lem karda gelr
Miskn Ynus bil szni dosta aup ol gzni

Kang burcdan bakarsan ol sultna gne gelr
B. 15.
93
Hocam k olanlarun ii hla zr olur
Hasretinden ol ma'kun gzi ya bnar olur
Dr. Mustafa Tatc
Dni gni klur zri yani grmek diler yri

itmezler bu haberi ksuzlar b-haber olur
ksan ddrna koma bugni yarna

Girenler k bzrna kendzinden bzr olur
Terk eylegil sen senlign anun kn bul anun

Bu k iinde lenn kan bahs ddr olur
klar l-mekn olur cihnun terkini urur

Cn u cihn ne nesnedr n dostla bzr olur
Ika yolda olcagz cmle iler olur geniz

Maksd ele giricegiz dost iline sefer olur
Kan girek k kan geln isteyelim an

B-re Ynus'un cn dost yolna sr olur
B. 14a, DAY. 55.
94
Gelmeyen gelmedi sapd secde eyledi tapd
Bu imreti kim yapd bu mlke Sleymn nedr
Egriligi yaydan egri togrulugu okdan togru

Bu ehir iinde ugru hem kz hem sultn nedr
Sendedr senden yat degl belldr mu'cizt degl

Bu kelmdur hccet degl dery iinde ummn nedr
ig bip kazan tamadn rh cisime ulamadn

Ana rahmine dmedin ol togmadn len nedr
y Ynus Emre tfl iken h nesneyi fehm itmedin

Cmle ulm kef idp bildrp grenden nedr
B. 28a.
75
Ynus Emre Dvn
76
95
Mef'ln Mef'ln Fe'ln
1
Anca zr eyler kim ol blbl eyler

An ol eylemez ill gl eyler
Kaan glde grr dostun cemlin

agrur kim beni deli ol eyler
Ne grr glde y b-re blbl

Ki glistna karu gulgul eyler
Ne grdi Leyl'nun yzinde Mecnn

Akdup gz yan b u sel eyler
Ne grndi u Ferhd'un gzine

Kayalar kesben dosta yol eyler
Ne grndi eh brhm gzine

Tcn tahtn trumr eyler
Kimin kfir idp kimin mselmn

An kimse itmez ill ol eyler
Kimine derd virr asla inletmez

Kiminn dnyda derdin bol eyler
Kimi baydur kimi yoksul dime kim

Eger baydur eger yoksul ol eyler
10
Kimine bir ab virmez kim giye

Kiminn atna atlas l eyler
11
Kimini dnyda hayvn yaratur

Kimini kendine muhlis kul eyler
Dr. Mustafa Tatc
12
Kimin elin alur Ar'a karur

Kimin yire alar kara kl eyler
13
B-re Ynus'un altn szini

Chile sylemen kzl pl eyler
. 13a, A. 4, DAY. 69.
96
Derv olan kiiler deli olagan olur
Ik neydgin bilmeyen ana glegen olur
Glme sakn sen ana ey degildr sana

Kii neyi glerse baa gelegen olur
h bu kun eseri her kime ugrarsa

Derdine sabretmeyen yolda kalagan olur
Bir kii k olsa k derysna talsa

O derynun iinde gevher bulagan olur
k l-mekn olur dny terkini urur

Dny terkin uranlar ddr gregen olur
Derv Ynus sen dah incitme dervleri

Dervlern dus kabl olagan olur
. 17b.
1
2
97
Dervlige kadem uran her mande sultn olur
Derv nie miskn ise anun gnli mekn olur
Derv olan bil baglaya tolaplayn ok aglaya
Her kanda tolap varsa anda bg u bostn olur
77
Ynus Emre Dvn
78
3
Derv oldur itden kaar it besleyen kanlar ier

Kogl hem it beslemegi it besleyen sekbn olur
Dny seven derv degl dervligi olmaz kabl

Dervlikden kaanlarun hemn eyhi eytn olur
Ynus eger dervisen terk eyle kll dnyy

Dny eger Umagsa dervlere zindn olur
A. 5a.
98
Yine seyreyledi gnlm
Dostun cemlin arzlar
Hicre katlanmaz gnl
Her kim ugrarsa bu derde

Bulur o himmeti erde
Alviricek perde
Kim ki gerek mrd ola

Bil baglayup gelsn yola
ol yrekde ki dert ola
Dostum beni del kld

Aklum fikrmi ald
Hayli gzmde kald
Evvel dirdi gnlm bana

Atlar tonlar gerek bana
Mevl'm bir dert virdi bana
Dr. Mustafa Tatc
Ynus'un szi yirince

niler cnn virince
T lp sine girince
B. 54a.
99
Erenlerden etek tutan menzil alup Hakk'a yiten
Muhammed nrna batan ol dnyya kalmayandur
Kimdr bunda pals giyen oldur anda hulle giyen

Dilde agzda sylenen ol kimseye glmeyendr
Bunda eytna yr olan varup anda vr olan

Hazret'de yzi kar'olan erden nazar olmayandur
Dny iin gussalanan mescid gricek tutnan

Anda mnsuz bulnan Allh' bir bilmeyendr
Gnlinde ikilik tutan ol met' bunda satan

Yarn Cehennem'de yatan bunda namz klmayandur
Hrlerle bile yatan Umak kokusna batan

Anda blbl olup ten bunda zin klmayandur
Hrlerle srda olan Muhammed ile e olan

Ol mn yolda olan bunda yol yanlmayandur
Ynus miskn gzler yol divr zn behey deli

Bu glistnun blbli kimse glin dirmeyendr
B. 46b.
100
Mef'ln Mef'ln Fe'ln
79
Ynus Emre Dvn
80
1
Yirn ggn safs Mustaf'dur

Kamu ahdn vefs Mustaf'dur
Ayun bedr hill aln v ka

Gnn nr ziys Mustaf'dur
alap Ar' ayagnda olur Fer

Cihnun mntehs Mustaf'dur
Yarn maher ef odur ef ol

Sekiz Umak saks Mustaf'dur
B-re s kullara yarn ol

efat eyleyesi Mustaf'dur
Yarn peygamberler ciz olsar

Gir elin alas Mustaf'dur
Ynus yalvar getr Hakk'a salvt

Hak'un dost Habb'i Mustaf'dur
. 9a, Dvn, Statsbibliothek, Ms. Or. Ort: 2869, vr. 39a.
ZA
101
Mef'ln Mef'ln Fe'ln
Bize ddr gerek dny gerekmez

Bize ma'n gerek da'v gerekmez
Bize Kadr Gicesi'dr bu gice

Ko irte olmasun seher gerekmez
Bize k erbetinden sun i sk

Bize Umak'da kevser gerekmez
Dr. Mustafa Tatc
Badyalar tolu tolu ielm biz

Biz esrk olmazuz humr gerekmez
Eger bu derdile hasta dersem

Saflk virmesn tmr gerekmez
Gerekmez yr gerekmez cn gerekmez

Bize ddr gerek deyyr gerekmez
Ynus esriyben ddi susakda

agrur Tapdug'na r gerekmez
F. 94a, T. 24a, YE. 42b, A. 10.
102
Keleci bilen kiinn yzini ag ide bir sz
Szi birp diyenn iini sag ide bir sz
Sz ola kese sava sz ola bitre ba

Sz ola agulu a balla yag ide bir sz
Kelecilern birgil yaramazun ergil

Szn usla drgil dimegil ag ide bir sz
Gel ah iy ehriyri szmzi dinle bri

Hezr gevher dnr kara toprag ide bir sz
Kii bile sz demini dimeye szn kemini

Bu cihn Cehennem'ini sekiz umag ide bir sz
Yri yri yolunla gfil olma bilnile

Key sakn key dilnile cnna dg ide bir sz
Ynus imdi sz yatndan syle szi gyetinden

Key sakn o eh katndan seni rag ide bir sz
81
Ynus Emre Dvn
82
F. 94b, T. 24a, YE. 42b, DAY. 75

1
103
Hak cihna toludur kimsene Hakk' bilmez
An sen senden iste o senden ayru olmaz
Dnyy inanursn rzka benmdr dirsin

Nin yalan sylersin n h didgn olmaz
hret yavlak rakdur togrulk key yarakdur

Ayrulk sarp firkdur h giden gir gelmez
Dnyya gelen ger bir bir erbetin ier

Bu bir kpridr geer chiller an bilmez
Geln tanuk idelm ii kolay tutalum

Sevelm sevilelm dny kimseye kalmaz
Ynus szin anlarsan sz ma'nsin dinlersen

Sana bir amel gerek bunda kimsene kalmaz
F. 95b, T. 24b, NO. 192b, A. 9.
104
N'idem ben bu gnlile benmile bile turmaz
Ma'k yzin grdi meger gtleyp gin dirmez
Tanr'yin iy uslular gnlm bana alvirn

Vard bilidi dostla gir bana boyun virmez
Bunun gibi gnlile nie dirlik idebilem

Brakd yabana beni bir gn gelp hlm sormaz
Gnlm bana yolda iken zhd tat klurdum

Ykld bu tertblerm gnlszem elm irmez
Dr. Mustafa Tatc
Gnl ier dostla ben kapuda feryd u zr

Bin yl zr klursam hln nedr diy sormaz
Eydrisem ey gnl kan farza y snnet

Eydr ki yok tev yime bu sevye amel irmez
nileyin eydrisem gel boynunda bor kalmasun

Kakr sger buar bana eydr ki iy Hakk' grmez
Agz agzdan kutludur ola ki sznz duta

Ben yz bin kez sylerisem szm kulagna girmez
Gnlm dah cnum dah el bir itdi ol ikisi

Yz bin Ynus'dan fergat dost yzinden gzin rmaz
F. 96b, T. 25a, NO. 187b, YE. 41a, 44b, RY. 14b
105
Nieler bu dnyede gnhn yuyamaz
mri geer yok yire iy dirga tuyamaz
Bir nie kiilern gaflet gzn baglam

Hak yolna dirisen bir yufkaya kyamaz
Bu dny bir gelindr yeil kzl donanm

Kii yeni geline bakuban toyamaz
y nie arslanlar alur akdarur lm

Azrl penesine bir yoksulca dyemez
Var imdi miskn Ynus uryn olup gir yola

Yz okallu gelrse yalncag soyamaz
F.98a, T. 26a.
83
Ynus Emre Dvn
84
106
y bana ey diyen benem kamudan yavuz
Alnum ay bilrem bu gzlermi ylduz
Bu vcdum ehrinde buuk plluk uuk yok

Amelm mahalleri ser-te-ser kalm ssuz
Hcrede v bucakda Hakk'a lyk olmadum

Kiminde derd firk kiminde eserl sz
Halk hep ayagn turur ben segirdm oturdum

Gedm sadr yirine kaln dek yirm dz
Bunun gibi slslk n kim elme girdi

Ayruk n'ime yarar derd firk h u sz
Olmaz szi dimezem ben marifet ehline

Zr disem inanmaz agada bitdi karpuz
Ben bir kitb okdum kalem an yazmad

Mrekkeb eylerisem yitmeye yidi deniz
Ben oru-namz in si idm esridm

Tesbh-seccde in dinlerem ete-kopuz
Ynus'un bu szinden sen ma'n anlarsan

Konya menresini gresin bir uvalduz
F. 97a, T. 25b, NO. 182b, RY. 33b, K. 111b, YE. 44a, 45b,
M. 28a.
107
Mef'ln Mef'ln Fe'ln
1
Sennle birligm senden rlmaz

Hayt sennledr sensz dirilmez
Dr. Mustafa Tatc
Gzm iinde sensin bile bakan

Eger sen bakmasan yolum grinmez
Benm mnctum senden yanadur

Sana varur yolum sensz varlmaz
Ben beni senden ayru kanda bulam

Ki sensz Hak nefes mrm srilmez
Varlgum sendendr ben bir letven

Sun ss sunmasa let kurlmaz
let hareket kamu senndr

Anunn ine kimse karlmaz
Sefer klsam bana yolda olursn

Karr itsem yine sensz turlmaz
Birlignden te h erkn yok

Kim noksn irgre hkmn yoylmaz
lem halk zebn emrn iinde

Kimdr ki kullga boyn burlmaz
10
Bu ben ben didgm eger ben isem

Bu benligm bana nin virilmez
11
Yrnlar saladur kap aukdur

Bu kapuya gelen mahrm srilmez
12
Ynus bu tevhde gark old gitdi

Gir gelmeklige akl dirilmez
85
RY. 46a, NO. 181a, K. 126a, YE. 43b, Rt. 9, M. 33, A. 10.
Ynus Emre Dvn
86
108
Sana her ide iy Kdir bildk tercemn gerekmez
Sen olmadugun gnlde dnile mn gerekmez
Yudum yle meyyitmi misknem aran yetmi

ldrem nefsm itini gelmesn koman gerekmez
Her kim nefsine kalursa mselmn degl lrse

Hayr itsn benden bilrse eglenmen zamn gerekmez
n kara sakal agard ak kd karay rtdi

An kim alap uyard ol gze tuman gerekmez
Ynus derdiyilen tter gnlinden Hak k biter

Erenler etegin tutar lrse yuman gerekmez
YE. 43a, K. 93b, RY. 32b. M. 21.
109
Rzk in gussa yime kimse rzkn kimse yimez
Rzk in gussa yime pdih eksk eylemez
Benden gt isterisen eydivirem bildigmden

Budur alab'un buyrug tutun oru klun namz
Namz kluram diyben mnkir gelmen dervlere

Eger bin yl klursan kend dun yarlgamaz
Namz klan demler teh kalas degldr

Ol pdih derghndan kimseyi mahrm eylemez
Bir kiinn yatlu szin varuban kimseye dime

Biz uludan iitmiz hnzrdan girdr gammz
Ynus agruban eydr ben kulyam dervlern

Kim ola kim bu dnyda sultna kullk eylemez
Dr. Mustafa Tatc
K. 204b, RY. 19b, A. 9.

1
110
Bu bir acyib hldr bu hle kimse irmez
limler da'v klur vel degme gz grmez
lmile hikmetile kimse irmez bu srra

Bu bir acyib srdur ilme kitba sgmaz
lem ilmin okyan drt mezheb srrn tuyan

ciz kald bu yolda bu ka el uramaz
Bu kun srr aceb bu k eyle taleb

Meger ki vire alab an degme gz grmez
An ol kii grr kim ecelszin lr

Bu nasbi ol alur anlar ki cna kalmaz
Her kim kald cnna irmeyiser hnna

Vard ddi harda dah bir cna kalmaz
Hads'dr Mustaf'dan kla ikrr didi

Binde bir rif bun bakup okyubilmez
Ynus cnun berk it bildklerni terk it

Fen olmayan sret hna vsl olmaz
K. 193a, RY. 60b, M. 69.
1
2
111
Ben dervem diyen kii i bu yola r gerekmez
Derv olan kiilern gnli gendr tar gerekmez
Derv gnlsz gerekdr sgene dilsz gerekdr
Dgene elsz gerekdr halka berber gerekmez
87
Ynus Emre Dvn
88
3
Halka benzetmeye iin sre gnlinden tevin

Yz bini birdr dervn arada agyr gerekmez
Eger derv isen derv cmle lem sana bili

Fuzllg hulka degi arada agyr gerekmez
Derv olan kiilern misknlikdr ser-myesi

Misknlikden zge bize ml u mlk r gerekmez
Er elini aldunsa ere gnl virdnise

krrla geldnise pes ere inkr gerekmez
Ynus sen grdgn eri arturma grdgn biri

udur budur diybeni derv trumr gerekmez
YE. 42a.
112
Eger dilm bendeyise kimse bana nesne dimez
Gnlm ger revendeyise lemde karr eylemez
Eger gzm bakarsa bakdugna akarsa

Grdgin benm dirise oda der r eylemez
Eger akl badaysa gnlde ol tudaysa

kisi bir ideyise dman bana kr eylemez
Dman benm nefsm durur tamala hrsum durur

Tamala hrsa uyan gnllerde yir eylemez
Gnlleri hep dzen ol drl naklar yazan ol

Cn gevdeden ayrlcak bu diller nin sylemez
Gnllerde yir eylemek Muhammed'e gelmi durur

Mustaf'ya mmet olan Tamu'da karr eylemez
Dr. Mustafa Tatc
ldren ol dirgren ol Ynus imdi Hakk'la ol

Hak'dan artuk h kimesne yok nesneyi var eylemez
K. 209b, RY. 9a, YE. 41b, . 19b.
113
Mef'ln Mef'ln Fe'ln
Bu ne dertdr aceb dermn belrmez

Ya bu ne yaradur zahm belrmez
Benm gnlm aceb kdan usanmaz

Varur ka der h bana tanmaz
Dner gnlm bana gt virr ho

k olan gnl kdan usanmaz
k ki cna kald k olmaz

Cnn terk itmeyen ma'k bulmaz
Ik bzrdur bu cnlar satlur

Sataram cnum h kimse almaz
k bir kiidr bu dny mln

hiret korkusn bir pe saymaz
Bu dnydan ahiretden ier

kun yiri var kimsene bilmez
k ldi diy sala virrler

len hayvn durur klar lmez
klar meydn Ar'dan ycedr

alarlar evgn top belrmez
10
Begm rifisen yri yolunca

Bunda balar yiter kanlar sorulmaz
89
Ynus Emre Dvn
90
11
Erenler kapus Hazret kapus

Bu tapuya gelen mahrm gnlmez
12
Ynus bu deryya gark old gitdi

Gir gelmeklige akl dirilmez
YE. 41a, RY. 62b, K. 196a, HB. 14a, . 20a.
114
H bir kii bilmez bizi biz ne in iindeyz

Ne hrsumuz baydur bizm ne nefsmz iindeyz
Bir kimsenn devletine tan idben biz gelmezz

Ne mnkirz limlere ne tersenn hndayuz
Biz bunun neligin bildk dnyenn nesine kalduk

Arzmuz nefs in degl dny teferrcindeyz
Ynus eydr hey sultnum zge num vardur benm

Ko dny altn gmiin ne bakr u tuncndayuz
F. 95b, T. 24b.
115
Binde biri bu halkun Rahmn yolna girmez
Gel bir kii gster kim eytn yolna girmez
Uzatd bu halk ii ger erkek ger dii

Mslmn olan kii isyn yolna girmez
Hep gafletile gfil gafleti n'ider kil

Bin sylesen key chil irfn yolna girmez
Dr. Mustafa Tatc
Gnl tolu zulmetdr iledgi bid'atdr

Bu niesi mmetdr Kur'n yolna girmez
Gel sen Ynus iste bul Allah'a yarar bir kul

Kul kaan ola makbl sultn yolna girmez
91
RY. 39b, K. 184b, M. 64.

1
116
Gayrdur bu milletden bu bizm milletmz
Hi dnde bulunmad dn diynetmz
Bu dn diynetde dny v hiretde

Yitmi iki milletde ayrudur ytumuz
Zhir suya banmadn el ayak deprenmedin

Ba scda inmedin klnur tatmz
Ne Ka'be v ne mescid ne rk' u ne scd

Hakk'la dim becid olur mnctumuz
Ne Ka'be'ye varalum ger mescide girelm

Gerek suya yunalum biledr illetmz
Su ne kadar arda n yavuz hyun bile

Meger bizi pk ide Hak'dan inyetmz
Kimn srrn kim bile n irilmez bu hle

Yarn anda bell'ola mslmn mrtedmz
Ynus cnun yinile ki dostlugun anla

Ikla dinlerisen bilesin kudretmz
NO. 194b, YE. 43b, K. 112a, RY. 34a, Rt. 8, . 19a, A. 10.
Ynus Emre Dvn
92
1
117
Sfyem halk iinde tesbh elmden gitmez
Dilm ma'rifet syler gnlm h kabl itmez
Boynumda iczetm riyyla t'atm

Endem ayruk yirde gzm yol gzetmez
Sylerem marifeti slslanuram kat

Misknlige dnmege gnlmden kibir gitmez
Ho dervem sabrum yok dilmde inkrum ok

Kulagumdan gireni hergiz im iitmez
lem rkdur sadr gnlm bun gzedr

N'ideym Hak korkus hergiz imden gitmez
Grenler elm per tc u hrkama bakar

yle sanurlar beni zerrece gnh itmez
Taumda ibdetm sohbetm ho tatm

bzra gelicek bin yllk ayyr itmez
Grenler vel sanur selm virr utanur

Anca i koyardum el irben g yitmez
Taum derv im bo dilm tatlu szm ho

ll ben itdgmi dnin degren itmez
10
Ynus ekskligni Allah'una arz eyle

Anun keremi okdur sen itdgn ol itmez
YE. 42a, NO. 183b, B. 10b, Rt. 9, . 19a.
118
Yine geldi k elisi yine told meydnumuz
Yine teferrc-gh old sagdan sola drt yanumuz
Dr. Mustafa Tatc
Yine mahfiller dzldi yine badyalar kuruld

Yine kadehler sunuld esrk old cnlarumuz
Ev ii kla told ulu kii k old

Cnlarumuz hayrn old tagld pernumuz
Bir niemz Hak'dan ald bir niemz Hak'dan told

Bir nie Sleymn old k tahtna binenmz
Bir niemz Leyl old bir niemz Mecnn old

Bir niemz Ferhd old kdan haber tuyanumuz
Meydnumuz meydn old cnlarumuz hayrn old

Her dem Ar'a seyrn old Hazret old dvnumuz
Dmi idk ol kaldurd birligin bize bildrdi

mze k toldurd drst old imnumuz
Sorarsan dost kandadur kanda istersen andadur

Hem gnlde hem cndadur h kalmad gmnumuz
Ynus kun vasfn syler gireklere haber eyler

Mahrmlarun cn gyner eker'old pinhnumuz
YE. 43a, NO. 187b, RY. 66a, K. 177b, M. 60.
SN
119
Ik erine dnyda i harr i pals
Zr kim gnli anun tutmad kibrile ps
Ik amelile biter lyk olursa yiter

Gerekse uryn yri gerekse geygil libs
Dilersen kim iresin fergat menziline

Var kanat drnda nefsn bogazndan as
93
Ynus Emre Dvn
94
4
Nefsnn varlgn akl- klle uladur

Varlgun yoga degr cevher ol olma muhs
Bu kamu gnhlarun yuyan misknligimi

Var Ynus sen miskn ol gel tamaun yayn yas
F. 98b, T. 26b, YE. 44b, NO. 182a, K. 82b, RY., M. 14, A.

10, . 22b.
IN
120
1
Bilenlere sormak gerek bu tendeki cn neyimi

Cn hod Hak'un kudretidr tamardag kan neyimi
Fikir yum oglandur ende kaygu kndur

Bu h u vh k tondur taht'oturan han neyimi
kr anun birligine yog iken u var eyledi

nki asldan biz yoguz mlk hnumn neyimi
alap viribidi bizi var dnyeyi grn diy

Bu dnye hod bk degl mlke Sleymn neyimi
Sorun Tapduklu Ynus'a bu dnyeden ne anlad

Bu dnyenn karr yok sen neyimi ben neyimi
F. 99b.
121
k cnna k koyan ol bir yce Sbhn'm
Cnum iinde bulmam cnlara dah cnm
Dr. Mustafa Tatc
Sevdk yridr Mustaf andan ola meyl vef

Sdk btn gnli saf hem bize ol mnm
Halk iindr bu dil szi gnldedr dostun rz

Gnl dosta syledgi ne dir ise Kur'n'm
Bir dem gnle kaykdum ol gizl varaka bakdum

U srrum halka akdum bir pynsuz ummnm
Geln ummna talalum isteyp gevher bulalum

Satalum sarrf olalum zr dkenmez knm
Eger bizden almazsanuz siz satunuz biz alalum

Zr bizm bu gnlmz ser-myeli dkkn imi
Ol dkkn almadug kokus salmadug

Srrnun almadug kildi kibr kn imi
n kibrn boynn ezdn hrs evini bile bozdun

Dkkn reste dzdn alan alsn ma'den imi
Ynus dah uyanmadn kend lmin sanmadn

Bu togr yola gelmedin her ileri gmnm
NO. 193b, A. 11.
122
Hak'dan haber geldi yine kullar yarag itsn dimi
Dirilben evliydan bir el-etek dutsun dimi
Yakndur imn uc azupdur mft v hc

Greyin diyen Mi'rc' misknligin dutsun dimi
Fn dnyeden geerz bk mlkine gerz

Armagan gerekdr dosta ykl ykin dutsun dimi
95
Ynus Emre Dvn
96
4
Bk degldr bu sary evvel-hir anda varur

Bunda yarak itmeyenler ol evi unutsun dimi
Ben severin ol kulum yoksul ola sabreyleye

Benden ana yol eyledm Mi'rc'uma gitsn dimi
ol kahrla kazananlar gle gle yidrenler

Gtrdm perdelerini ddruma baksun dimi
Her bir kii dosta vara armagann dosta vire

Anda bizi anmayanlar bunda da unutsun dimi
Ne bir acn toyurdum ne bir gnlek giyrdm

Ne bir gnle girdm y bana nie itsn dimi
Eyidn Ynus'a tursun yzini topraga srsn

gdin kendye virsn okudugn dutsun dimi
F. 99a, T. 26b, K. 183b, RY. 72b, M. 63.
123
Hakk' bulmak isteyenler eylesn nefsini derv
alap bize mrid virmi derv olubilsem derv
Nefs yolndan geemezin k arbn iemezin

Gnlm kara aamazn derv olubilsem derv
Hakk'a yakn olam m ki rahmetine talam m ki

remedin lem mi ki derv olubilsem derv
Bu acyib sevd ddi gnlm karr klmaz benm

Bildm im cmle hat derv olubilsem derv
Dosta biliene irsem dostun yolna yrisem

rla nms kosam derv olubilsem derv
Dr. Mustafa Tatc
Bir gn im tamm ola hep itdgm gmn ola

Meger Hak'dan emn ola derv olubilsem derv
Eger virrlerse emn kullugum olmad tamm

y b-re Ynus hemn derv olubilsem derv
B. 50a.
124
Erenlern yollar inceden inceyimi
Sleymn'a yol kesen ol bir karncaym
Ol karnca syledi Sleymn'a yol didi

Ol karnca syledgi cevb alncaym
Gtrmedi kimsene kimsenenn gini

G gtrdm diyenler eli irinceyimi
Kim kime ne dirise eger hayr u eger er

Allah virr cezsn gele yol inceyimi
Gnlm bana eydrdi seni severem dirdi

Gnlm seni sevdgi dosta irinceyimi
Gnlm eydr varayn sana gir geleyin

Gnlm uydug bana dost bulncaym
Yrenlerm eydrler k melmet gerek

Geldi benm bauma ol sz yirinceyimi
kun gzi ya dn-gn dklr durmaz

k kan agladug ma'k sorncaym
Drt kitbun ma'nsin okdum tahsl kldm

Ika gelicek grdm bir ulu heceyimi
97
Ynus Emre Dvn
98
10
Ben dervem diyenler harm yimeyenler

Harmun yinmedgi ele girinceyimi
11
Eydrler fln ldi mlkile ml kald

Ol mlun irkildigi ss linceyimi
12
ki kii syler Ynus' grsem diy

Biri eydr ben grdm bir k kocaym
F. 100a, T. 27a, K. 163b, RY. 53a, YE. 45a, NO. 189b, HB.
10b, Rt. 10, . 21a.
1
125
Ben derdile h iderdm derdm bana dermnm
steridm hasretile dost yanumda pinhnm
Kandaydum fikr iderdm gge bakup kr iderdm

steridm hasretile dost yanumda pinhnm
Sanurdum kendm ayryam dost gayrdur ben gayryam

Beni bu hayle salan bu sft- insnm
nsn sfat kend Hak insandadur Hak togr bak

Bu insnun sfatna cmle lem hayrnm
Her kim ol insn bile hayvnsa insn ola

Cmle yaradlm kula insn tolu sultnm
Tevhd imi cmle lem tevhdi bilendr dem

Bu tevhdi inkr iden z cnna dmnm
nsn olan buld Hakk' meclis anun oldur sk

Hemn bu b-re Ynus kla inym
. 22a.
Dr. Mustafa Tatc
99
GAYIN
1
126
Ben sevdgm nigr n'idem ol benden frig
Ne virp ho grnem iki cihnda frig
Kimden kime varayn ahvlm sylemege

Szm kime diyeyin szden lisndan frig
Cihnda kim giriser bu in arasna

Y kim hkm idebile sultn u hndan frig
Gerek mslmn olam bin yl ibdet klam

Gerekse kfir olam kfr mndan frig
Gerekse ehl-i millet farzasn bekleyem

Gerekse hret kovam hret dnden frig
Gerekse ilm-i dnde yz bin kez minber depem

Gerekse irk besleyem irk gmndan frig
Nice ticret ile mekseb gsterem ana

yle tvngerdr ol ass-ziyndan frig
Niesi kullgla sevibilem ben ana

Hs u m an sever cmle sevenden frig
Anun gibi maka kim gnl virdiyise

B-aded tertb gerek ol andan bundan frig
10
Ynus sen severisen hakkat ma'kay

Dervligile kl ol kevn mekndan frig
F. 101a, T. 27b, YE. 46a, K. 124a, RY. 45b, M. 32, A. 11.
Ynus Emre Dvn
100
KF
1
127
Yanar im gyner zm ben l(mi)ancak
lm endesi ne ho ululara dan()cak
liserz bell beyn gizl imz olur yn

Tener stine konup halk ninde yuvuncak
Hi bilmezem ben nie idem kang yana sefer idem

Yakasuz don geyem gidem basuz ata bini(i)cek
Gele bana kavum karda ola sine degin yolda

Kim olusar bana hlda ben sinmde kalcak
Kalam ben mlumla her niesi hlumla

Gide kavum gle gle evden yana dniicek
Sana eydrem ey paa neler geliserdr baa

Kimi isiden bagr pie kim arba kancak
Yarn siyset kurla cmle halyk dirile

Kimi emir savan birle kimi isiden yancak
A'ml vire anda cevb a'mlsze olur itb

ol kiiye olmaz azb bunda zd olcak
Ynus imdi sen kl yarak utanmayasn dogr bak

Cmle halyk dirile adlu adyla saylcak
Georg Yazmas.
128
kr Hakk'a kim dost bize eyitdi dost yzine bak
Adum ben de gnlm gzin sultnum grdm mutlak
Dr. Mustafa Tatc
nki grdm ben Hakk'um Hakk'la olmam bili

Her kancaru bakdumsa hep grinendr cmle Hak
Auk duvacuk kapus dostlar in ol Hakk'un

Dost olmak dilerisen dostlardan ok bir sebak
Hicbdasn bugn seni gstermezler belli sana

Hicb didgmi anla dnyelikdr gzden rak
Sen seni bilimeyince ere nazar klmaynca

Senligi bu ara yirden gidermezsen old duzak
Yidi deniz drt rmak seni mismil eylemeye

nki in o Hakk'la olmadsa kaldun rak
Evliydur Hak kapus Ynus durur kapucs

Ikla geldi bu yola k idindi hem turak
F. 102a, YE. 48a, NO. 193b, A. 11.
129
Gel iy gzm agla glmezem ayruk
Cnum dosta gider gelmezem ayruk
Ne gam bu dnyede bir kez lrsem

Anda lm olmaz lmezem ayruk
Varlgum yokluga degrmiem ben

Bugn cna baa kalmazam ayruk
Mahabbet bahrinn gavvs oldum

Gerekmez Ceyhn'a talmazam ayruk
Yanmam kuna t kl olnca

Boyandum rengne solmazam ayruk
101
Ynus Emre Dvn
102
6
Ko beni yatayn dost iiginde

Yiter bir el dah almazam ayruk
Yansun cnum yansun kun odna

Aksun yaum aksun silmezem ayruk
Ko beni yanayn gynklermle

Kaan k olsam lmezem ayruk
Dilerem fazlundan ayurmayasn

Hocam senden zge sevmezem ayruk
10
Ynus k durur ma'kn ister

Dah h nesne istemezem ayruk
B. 7b, DAY. 84.
130
y ok kitblar okyan sen kim dutarsn bana dak

T bilesin srr yn gel kdan ok bir varak
Okmagl ilmn yzin ilme amel eyle gzin

A gnlden btn gzin k-ma'k hline bak
Gr ma'kun ne idedr k dah ol idedr

kisi bir sr idedr iki sanup kalma rak
kilikden geemedn hli klden seemedn

Hak'dan yana uamadun faklk old sana fak
Cbbe v hrka taht u tc bular virrler ka bc

Drt yz mrd elli hac terk eyledi Abd'r-rezzk
Anun gibi dn ulus h pdi ald nks

Sen dah brak nms nefsn itini oda yak
Dr. Mustafa Tatc
Ger sen sana geldnise sfat nedr bildnise

Hakk'a mut' oldunsa ne kim dirisen bana hak
Bilmeyesin bed-nm u nm bir ola sana hs u m

Bildnise ilmi tamm gel imdi ok bir varak
Yirde v gkde kla kdan gelr her sz dile

B-re Ynus ne bile ne kara okd ne ak
103
F. 102b, T. 28b, RY. 43a, K. 121b, YE. 46b, NO. 189a, Rt.
10, . 23a, M. 31.
1
131
Biz neye ksavuz lemler ana k
Kime degl diyelm her biri sdka hzk
Ma'kan kim sevse lzmdur an sevmek

Dostumuzun dostna yad ende ne lyk
Sen gerek ksan dostun dostna dost ol

Ger byle olmazsan dostun dimegil bayk
Kime az bakarsa asl yce yirdedr

Az grme ok gr an byle gelmidr tark
Yitmi iki millete kurbn ol ksan

T klar safnda tamm olasn sdk
Sen Hakk'a ksan Hak sana kapu aar

Ko seni begenmegi varlgun evini yk
Hs u m mut' s dost kuldur cmlesi

Kime eydibilesin gel evnden tara k
Ynus'un bu dnii genc-i nihn szidr

Dosta k olanlar iki cihndan frik
Ynus Emre Dvn
104
F. 103b, T. 29a, K. 93b, YE. 47b, RY. 33a, A. 11, M. 20, .

23b.
132
1
Kerem ile bir ber bak nikb yznden brak

Ayun on drdi misn balk urur yz yanak
ol bal agzdan keleci yz bin ekerden tatludur

Syler olursa bu diln deprenr olsa ol tudak
Otuz iki inc bitmi mercn iinde i cnum

Kymeti a'l incden aklg da incden ak
Yzne karu bu gne bir dem gelben turamaz

Gelp kaundan kii ay her dem okyal sebak
Gren seni pervne tek niesi oda dmesin

ki yanadn n turur ol iki 'leli erk
Ikun selsilinde zencre kim ki dse

zdlk istemez ol olsa vcd toprak
Dil nie vasf itsn hsnnile hulkun kim

Hsnni Hak eylesn yavuz gzlerden rak
itdm boyun senn serviden a'lym

Dah gzm grmedin boyun sevdi kulak
Ynus Hak tecellsin senn yznde grdi

re yok ayrlmaga n sende grindi Hak
F. 104a, T. 29b, YE. 47a, K. 86b, . 22b.
Dr. Mustafa Tatc
133
Man bahrine talduk vcd srrn bulduk
ki cihn ser-te-ser cmle vcdda bulduk
Bu izginen gkleri tahte's-ser yirleri

Yitmi bin hicblar cmle vcdda bulduk
Yidi gk yidi yiri taglar denizleri

Umagla Tamu'y cmle vcdda bulduk
Gice ile gndzi gkde yidi ylduz

Levhde yazlan szi cmle vcdda bulduk
Ms'nun agdug Tr' yohsa Beyt'l-Mamr'

srfl aldug Sr cmle vcdda bulduk
Tevrt'la ncl'i Zebr'la Furkn'

Bunlardag beyn cmle vcdda bulduk
Bir ile iki i drdile bi alt

Yidi sekiz tokuz cmle vcdda bulduk
Ynus'un szleri Hak cmle didgi saddk

Ne grdysen kamu Hak cmle vcdda bulduk
YE. 48b, NO. 185b, K. 167b, B. 51a, M. 54, A. 11.
134
Muhammed'e bir gice alap'dan indi Burk
Cebrl eydr hcem Mi'rc'a kgurd Hak
A kendne cinnun behit ddr senn

Seni okur Sbhn'un ne yatursn kl yarak
Turd Mi'rc kasdna yridi bdestine

Secde kld dostna dimedi yakn rak
105
Ynus Emre Dvn
106
4
Gitdi Cibrl Hazret'i getrdi Burak at

Nrdand hil'ati gzi gevher yzi ak
Kadem bir taa basd ta kopd bile vard

Kak y mbrek didi yle kald muallak
Ta eydr gelesini bir kadem basasn

Resl eydr gelrem buyurursa ol Hak
Gklere haber old yir-gk dlk told

Eydrler Ahmed geldi bezendi sekiz Umak
Gr Muhammed n'eyledi gkleri seyreyledi

mmetini toylad Ar'a henz varcak
n gedi felekleri n geldi kim gel beri

Kaldurdum perdeleri hemn cemlme bak
10
Ddrum sana yn gsterem bell-beyn

n Burk'dan ol yayan Ar'uma bas bir ayak
11
Feriteler geldiler Burk'dan indrdiler

Na'lini dndrdiler ol dem yridi yayak
12
veys yirinden turd Ar'da na'lin dndrdi

Muhammed an grdi visle dndi firk
13
n dost dosta kavud yz bin kelm dand

mmetiyn ald oldur Resl- Mutlak
14
Mi'rc'dan dndi yine gir geldi evine

Geldi grdi henz kim decigi scak
15
Nie bin yllk yola bir demde vara gele

Ynus eydr kim ola Muhammed'dr o mutlak
Dr. Mustafa Tatc
16
mmete mmet diyen mmet kaydn yiyen

Eger mmeti isen di slm dnine hak
B. 1b.
KEF
135
Dost yzine bakmaga key saf nazar gerek
Dostla bilimege cn gzi bdr gerek
zz nzdan geben tertbler terk idben

Varlklar dkedben yz bin ol kadar gerek
Varlkdur hicb kat kim yka bu hicb

Dost yzinden nikb gtrmege er gerek
Sen hicb oldun sana ne bakarsn drt yana

Kaykmaz ne sona kime ki ddr gerek
Gel imdi hicbun yk hrs evinden tara k

Hak baglaya tevfk kasdla hner gerek
ka izzet r va'llh bedi' bu haber

ksan cnsuz gel ne ser destr gerek
Sen seni elden brak dost yzine sensz bak

Mansr'layn Ene'l-Hak dah sebk-br gerek
Kim dostla bilie l-cerem derde de

k cn heme ser-mest humr gerek
Sen seni aradan al cism sret cnsuz kal

Anda bulasn visl ayruk ne bzr gerek
10
Dostla bilien cn oldur kendye kyan

Varlk lekerin syan dah pk-ter gerek
107
Ynus Emre Dvn
108
11
Terk eyle kyl u kli dosta virgil mecli

Yoklkdadur visli kamudan gzer gerek
12
Bu gz grdgi degl bu akl irdgi degl

Dil vasf virdgi degl b-lisn basar gerek
13
it iit key iit dost katna sensz git

Dosta gidene ndin kendsz sefer gerek
14
Az bakmagl sen oga n dost inden doga

Varlgun saygl yoga bunca ne haber gerek
15
Unt unt kamusn sylegil szn hsn

Dilersen dost gresin bundan gayr ser gerek
16
Dny v hiretden nie drl nimetden

Dost yzini grmege kamudan geer gerek
17
Dny hret ahvli zen ferzend vebli

Dilersen dost visli varlkdan hazer gerek
18
Boncuk degl sr szi gel gidelm ko szi

Dost grmez ba gzi ayruks basar gerek
19
Ynus imdi yav var bulmayasun il r

Kim Hak disn kim btl derv burc u br gerek
F. 105a, T. 30a, NO. 192b, K. 76a, YE. 48b, Rt. 10, M. 11,
A. 12, . 25b.
1
2
136
Mslmnam diyen kii art nedr bilse gerek
Tanr'nun buyrugn tutup bi vakt namz klsa gerek
Tanla turup baun kaldur ellerni suya daldur
Hem eytnun boynn ur hem nefs dah lse gerek
Dr. Mustafa Tatc
Klursan tan namzn Hak'la ola hem niyzn

hiretde izz nzun varup anda bulsa gerek
yle namzn klasn her ne dilersen bulasn

Tamu'dan zd olasn kullar zd olsa gerek
Ol ikindiyi klanlar ar dirlik dirilenler

Olardur Hakk'a irenler her dem anlar irse gerek
Aham durur farza tagca gnhun arda

Ey amellern sinde em erg olsa gerek
Yatsu namzna ol hzr hzrlar sever Kdir

mnun eksgin bitr mn p-rev olsa gerek
Her kim bu szden almad bi vakt namz klmad

Biln mslmn olmad ol Tamu'ya girse gerek
Bildnise cemati hzr olanlar Cennet'i

Ger khillik klursan mnfkdan olsa gerek
10
Grmez misin Mustaf'y nie bekledi vefy

mmetin ol safy mmet ana irse gerek
11
Beklerisen dn gayretin virmegil nefse murdn

Ynus Neb salvtn kla degrse gerek
F. 108a, T. 31b, YE. 51b, B. 10b. Rt. 11
137
Dnyeye gelen kiiler yola bile gelmek gerek

lmini anuban dn gn aglamak gerek
109
Ynus Emre Dvn
110
2
Bu dnye kahr evidr hem bk degl fndr

Aldanuban kalma buna tz tevbeye gelmek gerek
Ne durur dnye oklg ekere durur yoklg

Varlk saryn hakkat hireti bilmek gerek
Gel imdi tur bu fnden mahrm kalmadn bkden

Tat klup bu dnyeden kullar nasb almak gerek
Korkarsan sen Tamu'dan (gel) alak olgl kamudan

Ol gni ince kpriden (bil) kamular gemek gerek
Gep gitmek dilerisen y dmeyeyin dirisen

ol kazandugun mlun Tanr'yn virmek gerek
Kazandugun virben yoksullar ho grben

Hak hazretine varuban oddan o kurtulmak gerek
Kur'n eydr ki vattak gine eydr ki tezra

Khil olup oturmagl tz tevbeye gelmek gerek
Ynus'un szi iirden amm asl(dur) kitbdan

Hadsile dinene key (bilgil) sdk olmak gerek
F. 109b, T. 32b.
138
Evvel bize vcib budur ho hulkla amel gerek

slm ad okncak yoldaumuz mn gerek
srfl srn urcak cmle mahlk uyancak

Sor hisb sorlcak Arab dili lisn gerek
Gk perdelerin aalar ey yavuzdan seeler

Ol dem kancaru kaalar ba kurtaras yir gerek
Dr. Mustafa Tatc
erge kurup oturalar ser-myemz getreler

Ol siyset meydnnda bu tertbleri bil gerek
agralar ata ana karda kardadan usana

Yalvaralar ol Sbhn'a niyz klas er gerek
Dkelinden bu k yakn Ynus hat klma sakn

Ikdan su'l sorlcak cevb viresi hl gerek
F. 110b, T. 33a, YE. 51a.
139
Bu dnyeye gelen kii hir yine gitse gerek

Msfirdr vatanna birgn sefer itse gerek
Vade klduk ol dostla biz bu cihna gelmedin

Pes ne kadar eglenevz ol vademz yitse gerek
Biz de varavuz ol ile kaan ki vademz gele

Kii varacag yire gnlini berkitse gerek
Gnl nie berkitmeye dost iline giden yola

k kiiler cnna bu yola harc itse gerek
Cn neye ularsa akl da ana harc olur

Gnl neyi severise dil an erh itse gerek
Aceb midr k kii ma'kn zikr iderse

Ik bandan acagaz gnlini zr itse gerek
Ynus imdi sever isen andan haber virgil bize

kun oldur nin makn eyitse gerek
YE. 50b.
111
Ynus Emre Dvn
112
140
1
Gel iy dervlik isteyen eydem sana n'itmek gerek

erbetleri elden koyup aguy n itmek gerek
Gelmek gerek terbiyete kamu bildklerin koya

Mrebbsi ne dirise pes ol an dutmak gerek
eke sabr u kan'at tze-krlk ide kat

Bu yola vireler iti bu yola yz tutmak gerek
Dnydan gnlini eke eli ile arpa eke

Unna yar kl kata gnede kurutmak gerek
Aceb an nie yiye nefsi dilerse yiyleye

Kaan kim iftr eyleye gnde bir itmek gerek
Oldur erenler dirligi bular bilmez ayyrlg

Anunla bulur erligi kahr dah yutmak gerek
Bakma bu dny yzine aldanma halkun szine

Dnp ddr arzsna ol Hakk'a yz tutmak gerek
Ynus bun kime diye kim kasd ide bir uluya

yed birimz ileye klara itmek gerek
YE. 50b, K. 167a, RY. 8a, NO.191b, Rt. 12, . 26b, M. 54.
1
2
141
N'idelm bu dnyy n'eyleyp n'itmek gerek
Dim k etegin komayup tutmak gerek
alab'um bu dnyy kahr in yaratm
Geregin gelenlern kahrn yutmak gerek
Dr. Mustafa Tatc
Ol yarnki yollara anda yolda isteyen

Bu dnyda dostn klavuz dutmak gerek
Umak Umak didgn kullarun yiltedgn

Umagun ser-myesi bir gnl itmek gerek
Erenlern hna tag-ta katlanmad

Kalkan demir ise oklar atmak gerek
Ynus er nazarnda tze gller alm

Sen gerek blblisen nazarda tmek gerek
YE. 51a, M. 76, K. 207b, RY. 21a.
142
Derv olan kiinn dirligi ar gerek
Yol iinde hem anun nms ar gerek
Ge benlik davsndan syle szn hsndan

Ol Allah korkusndan benzi anun sar gerek
Gitmeye bagr ba dinmeye gzi ya

Her dem dervn ii hla zr gerek
Kimseye hor bakmagl hergiz gnl ykmagl

Yitmi iki milletde dervlik yar gerek
Korkmaya Tamu'sndan ummaya Hrsinden

Dim anun maksd Hakk'un ddr gerek
Toprak eyle yzni misknlere iy Ynus

Cmlesinden ziyde ern ikrr gerek
. 27a.
113
Ynus Emre Dvn
114
1
143
N'iderz dirlik suyn biz cn yagmya virdk
Cevherleri sarrflara madeni yagmya virdk
Bizm il bzirgn h ass gzetmedi

n ass bizm degl ziyn yagmya virdk
Bu yolun rifleri germezler meta

Biz hod uryn giderz dkkn yagmya virdk
Bizm bzrumuzda yokluk alur mteri

n i byle hardr varn yagmya virdk
Dn millet bzrn yagmlad sen ben

kduk iki aradan sen-beni yagmya virdk
Kfrile mn szi hicb old bu yolda

Safladuk kfrile mn yagmya virdk
Zhdile ok istedk h myesser olmad

Terk idben kllsin gmn yagmya virdk
Yz bin yllk mr olsa bir kulka degldr

Gedk bitmez sagdan zamn yagmya virdk
Pynlu devr-i zamn ok egledi Ynus'

Pynsuz devre irdi devrn yagmya virdk
F. 107a, T. 31b, YE. 49b, RY. 54a, 61b, K. 128a, 161a, Rt.
11, M. 34, 52.
144
1
Ne sz keleci dirisem dilm seni syleyicek

Kanda yrrsem yrrem senden yana kaar dilek
Dr. Mustafa Tatc
Hakdur seni sevmezlere cnsuz sretdr dirisem

Anunin cnlulara senn gibi mak gerek
Syledn cmle leme henz nikb iindesin

Bir dem perdesz yrisen iki cihn olur helk
Dv per ins melek sever seni her mahlkt

Hayrn olup ileynde turm durur hr u melek
Ndur senn elnile zehr-i ktil ierisem

Bilmezem ne mansi var ol olur cnuma tiryk
Ger ehd eker yirisem sensz agudur cnuma

n cnumun sensin dad kanda bulam senden yigrek
Yz bin eger cevr cef ugrarsa sretme

Hi eksilmez dlgum cmle diler seni sevmek
Ne var eger Ynus dah k iinde zerreyise

Ik odyla kym durur yirile gk arh- felek
F. 108b, T. 32a, K. 210b, RY. 12a.
145
alap nrdan yaratm cnn Muhammed'n
leme rahmet sam adn Muhammed'n
Dostum dimi yaratm hem anun kaydn yimi

mmetden yana kom ynini Muhammed'n
Muhammed bir denizdr lemi tutup durur

Yitmi bin peygamberler glinde Muhammed'n
Dny mln dutmam h emnet artmam

Derzi bip dikmemi tonn Muhammed'n
115
Ynus Emre Dvn
116
5
Tanr Arslan Al sagnda Muhammed'n

Hasan'la Hseyin solunda Muhammed'n
Ylda yitmi bin hc her biri niyyet ider

Varur ziyret ider nrn Muhammed'n
Ynus Emrem kludur eksikldr miskndr

Her kim yimez mahrmdur honn Muhammed'n
K. 174b, RY. 64b, M. 59, . 25b.
146
Nin bu benzi saru gzleri yadur kun

Ik odna yanar cn cigeri badur kun
Dn-gn yrr hayrn olur k odna yanar err

Degi toprag u kabir yasdug tadur kun
Kimse bilmez k hlin gnlnde nedr ahvlin

Sprmege dostun yoln yzi ferdur kun
Miskn olur k kii durmaz akar gzi ya

Ml mlki cn u ba ka tardur kun
k klar dn-gn h vurur Hak'a dogr rh

Her dem gnl seyrengehi gnli Mi'rc'dur kun
Her bir kii bir i dutar ol dosta yakn olmaga

Gice gndz nefsiyile her dem savadur kun
Ynus eydr ol melmet eyhligi klga sat

k da n'ister ey ad bed-nm hodur kun
Dr. Mustafa Tatc
NO. 188a.
1
147
y su kandan gelrsin vatanun kanda senn
Kanda ukur bulursan yatagun anda senn
Sen yceden karsn alak yire akarsn

Gnl Hakk'a dutarsn alak gnln var senn
Seni bulut gtrr lemlere yitrr

Drl iek bitrr ho stdun var senn
Agalara varursn kklerinden girrsin

Dun sra yrrsin uzun eln var senn
Kandaysa ya-kur h sensz olmaz biri

Ne lsin ne diri h tenn yokdur senn
Kimn denize gider kimn ttni tter

smn disen ne durur ho bzrun var senn
Akup deniz olursn taglup toz olursn

Gllerde sz olursn yaplan evler senn
Dnyede cnlu cnsuz olmayalar sensz

Cna cnsn gmnsuz h menendn yok senn
imdi Ynus susad diler ki senden ie

Bir iim bin kzla nice bahn yok senn
K. 143a, HB. 11b, M. 42.
148
Ger uluya irdnise sret nak nendr senn

Mnye yol buldunsa i bu dny nendr senn
117
Ynus Emre Dvn
118
2
Grge yolundan kamusn terk it bu dny davsin

Kogl bu lem sevisin aklcak nendr senn
Sen dnynun terkin urgl gelp k evine girgil

lerki menzile irgil gir kalmak nendr senn
Bu vcdun ser-myesi od u su toprag u yildr

Her biri aslna gider gfil olmak nendr senn
Dn gn kaygular yirsin n'ideyin yohsuln dirsin

Ol cmerddr rzkun virr kaygu yimek nendr senn
Bt-hne v arb-hne mescid old gerek cna

Bir plun varmaz ziyna yalanclk nendr senn
n hirete kavsin ko bu yalanc davsin

Bu ml u hazne sevisin ksan nendr senn
Yigil yidrgil b-re eksilrse Tanr'n vire

Bir gn tenn yire gire gir kalan nendr senn
Benm diyben dirersin hakkat dav idersin

Pdih suuna kalmaz gm-rh olmak nendr senn
10
Ynus ol k badyasndan sen ien esrk olmsn

B-hod iken irdn Hakk'a ayuk olmak nendr senn
F. 106b, T. 31a, K. 79b, YE. 49a, Rt. 11, M. 13.
1
2
149
Dervler gnli saf hkm ider Kf'dan Kf'a
y nie seltnler zebn dervlern
Dervlern hlleri Hak'a gider yollar
Ar'da na'lin dnderdi veys'i dervlern
Dr. Mustafa Tatc
Resl agd Mi'rc'a nazar eyledi hoca

Grn grn kim nie vasfn dervlern
Ar'dan dndi Mustaf anda ashb- saf

Dinledi szlerini sr szi dervlern
Resl indi tapuya elin urd kapuya

Didiler kimsin ana miskni dervlern
Resl girdi ier yrenler turd r

klar ddr grdi vislin dervlern
Resl eydr iy Kayym bunlar acyib kavim

Sr denizi klmsn gnlini dervlern
Bunlara benm didm bunlara benin didm

Untdurdum mln gencini dervlern
Dervlik bir pedr hrkacug medr

ok cnavrlar yrr tonnda dervlern
10
Miskn Ynus n'eylesn nie bir erh eylesn

kdur kul sylesn vasfn dervlern
K. 200a, RY. 36b, M. 72.
150
Dost diridm istegm dermndur klarun

Cm- k koma kim peymndur klarun
k ol k odna pervne gibi yana gr

Oda yanan kimseler pes cndur klarun
Her gice cevln ider Hakk'un cemlin grmege

Ar- azm dem-be-dem seyrndur klarun
119
Ynus Emre Dvn
120
4
Zhidn zhdiyile Cennet makm olur

Msivnun kllisi zindndur klarun
Hor bakma sen azzm k erine zinhr

Srr- Mevl'syla pinhndur klarun
eyh-i kmil hizmetinden frig olma iy Ynus

Kulluk itmek prine erkndur klarun
B. 26b.
LAM
151
Kul pdihsuz olmaz pdih kulsuz degl
Pdih kim bileydi kul itmese yort savul
Sultn heme sultn kul heme kuld

Ol kadm pdiyd usl iinde usl
Tanr kadm kul kadm ayrlmadum bir adm

Gr kul kim Tanr kimdr anla iy shib-kabl
Bize birlik saryn togru beret ayn

Ge ikilik fikrinden kogl benligi y kul
Gr imdi gizl seyri seyir iinde srr

Kul bilmez bu tedbri kime degdi bu nzl
Eyid eyid kamusn ne kn u ne madensin

Sret-i pr-mansin pdih sende bul
Gel imdi hicbun a senden ayrl sana ka

Sende bulasn Mi'rc sana gelr cmle yol
Dr. Mustafa Tatc
Kanca vardun iy kil bir agzdan cmle dil

Cz'iyyt- mselsel haber virr akl- kl
Ynus bak neredesin ne yirde ne gkdesin

Bekle edeb perdesin gel imdi gel tapu kl
F. 111b, T. 34a.
152
Ata belinden bir zamn anasna ddi gnl

Hak'dan bize destr old hazneye ddi gnl
Anda beni cn eyledi et snk kan eyledi

Drt on gni diyicegez degirtmege ddi gnl
Yrridm anda pinhn Hak buyrug virmez amn

Vatanumdan ayrdlar bu dnyeye ddi gnl
Beni beige urdlar elm ayagum sardlar

ndin acsn virdiler tuz iine ddi gnl
Gnde iki kez zerler bana aka dizerler

Agzuma emcek virdiler nefs kabzna ddi gnl
Bu nesneyi terk eyledm yrimege azm eyledm

On'iki sngm yazarlar elden ele ddi gnl
Oglan iken sultn kopar kim elin kim yzin per

Akl bana yolda old sultnlga ddi gnl
Bu agla sakal biter grenn glregi dutar

Gzeller katnda biter sev-sevye ddi gnl
Hayrdan erri ok sever ilemege becid iver

Nefsinn dilegin kovar nefs evine ddi gnl
121
Ynus Emre Dvn
122
10
Krk beinde sret dner kara sakala ak iner

Bakup eybetin gricek yoldurmaga ddi gnl
11
Yola gider baaramaz yigitlige eli varmaz

Bu nesneleri koyuban yavunmaga ddi gnl
12
Ogl eydr bunad lmez kz eydr yirinden durmaz

H kend hlinden bilmez hlden hle ddi gnl
13
licegez kr ideler sinden yana iledeler

Allah adn zikr ideler ok kre ddi gnl
14
Su getreler yumaga kefen saralar komaga

Aga ata bindreler teneire ddi gnl
15
Eger varsa ameln gin olsar sinn senn

Eger yogsa ameln oddan arb idi gnl
16
Ynus anlayuvar hln una ugraysar yolun

Bunda eln ireriken hayr ilere ddi gnl
F. 113b, T. 35a.
153
Yavlak aceb geldi bana dny iinde ibu hl
Gice konuk olan kii gine sabh ger fi'l-hl
Eger girek konugsan a gzn uyanugsan

Sen bu sze tanugsan gir kalur mlkile ml
Mlun zge kii yir sen var anda hisbn vir

Sinn hemn bir adm yir gel gr hir nedr bu fl
Gzn grrken yi-yidr eylemegil bunca zr

Bu dnyede hsl nedr hayreyle bzr vir al
Dr. Mustafa Tatc
Ben diyeyin szn hakkn iit unutma key sakn

U kymet geldi yakn gnlnden gemesn hayl
Andan srfl Sr ura lenler yirinden tura

Mizn terz kurla hkmini ide z'l-Cell
Sultn u kullar bir ola anda heybet kat ola

Dah ayruks hl ola kurtulmaklk anda muhl
Bunda korkmazsan Ynus anda korkudurlar seni

Eger dirlign hakksa Srt' geesin sehel
F. 112b, YE. 53a, K. 86a, M. 17, . 29a.
154
Gerekmez dnyeyi bize nki bk bnyd degl
Bir kul bin de yaarsa licek bir sat degl
Bu dnye kahr evidr nie mrler eridr

Umak'da hy satan kii yalan yanl gaybet degl
ol senn m'min kullarun dny zindn anlarun

Bu dnyda m'min olan hurrem oluban d degl
Bunda zlimlik eyleyen nefsi harmla toylayan

Yzleri kara kopsar z cnlar rhat degl
Kim durur kim ire ana dn-gn tat klan ana

Virlr umak anlara zr bilidr yd degl
Ynus miskn mestnesin sen seni gr ko bunlar

Dnyda riylu dirlik kiiye ey ad degl
F.115a, T. 36a.
155
123
Ynus Emre Dvn
124
1
Kogl bu dny bezegin bu dny yil durur hayl

Ne vef klsar bize n pusuda durur zevl
nanma fn mre kim bk degldr sevgsi

Grr iken sultnlar koyup giderler mlk ml
Kes gider izzet ban terk eyle sen fuzllg

Kesmezisen ban anun kla dirlign muhl
Bunca uzun endeler yoldamuzd bizm

Dost fikretinden artug biln ki kll kyl u kl
Algl kend elnile gir kend hisbun

Yohsa serhengler elinde kat yaramaz olur hl
Zevk u riy didkleri boynn urmaynca ben

h- Kerm'e sdkla kanda bulsaram visl
ldr nefsn dilegini ilet teneir stine

Yohsa gensz licegez sana fermn olur gassl
Her kim sana sorarsa i'tikdun nedr Hakk'a

pgil anun ayagn budur ana cevb su'l
Ynus sana farzadur ibu Srt- mstakm

leynde hare-nere Hakke'l-yakn gerek visl
F. 116b, T. 37a, YE. 52b, K. 74a, . 28b.
1
2
156
Dervlik makm hl iinde hl
Fergatlk makm derv olana muhl
Derv ayrlmaz evvelki demden
H frkat olmad nasbdr visl
Dr. Mustafa Tatc
Derv fitne kabn bunda uatd

Hareket itdi bunda olmad battl
Dervlik dirligi Srt zredr

Hisb itdiler zerre-i miskl
Derv Ene'l-Hak derse n'ola aceb mi

Hep varlk Hakk'undur al kll hl
Derv rma gzn evvelki demden

Ynus grp durur hem hir hem evvel
F. 116a, T. 36b.
157
Iksuzlara virme gt gdnden alur degl
Iksuz dem hayvn olur hayvn gt bilr degl
Eksk olman ehillerden kaa grn chillerden

Tanr bzr bahillerden bahil ddr grr degl
Kara taa su koyarsan elli yl sladursan

Hemn ta gine bayag hnerl ta olur degl
Tadan kar drl sular ayagndan biter neler

Chil gnli tadan beter chil gelmez gelr degl
Boz yapalak devlingece emek yime irte-gice

Anun ii gzsepekdr salup rdek alur degl
ah balabn hin togan zih gmi an gen

Togan za'f olursa toganlkdan kalur degl
Ol iki cihn gnei zhir dnysn degrdi

Chil an ldi sanur ol hod lmez lr degl
125
Ynus Emre Dvn
126
8
Ynus olma chillerden rak olma ehillerden

Chil ne var m'minise chillikden kalur degl
F. 115b, T. 36a, YE. 52a.
158
Ma'n eri bu yolda mell olas degl
Ma'n tuyan gnller hergiz lesi degl
Ten fndr cn lmez n gitdi gir gelmez

lrise ten lr cnlar lesi degl
Gevhersz gnllere yz bin sz eydrisen

Hak'dan nasb olmasa nasb olas degl
Sakngl yrn gnlin sradur smayasn

Sra sndukdan gir btn olas degl
emelerden bardagun toldurmadn korsan

Bin yl anda turursa kend tolas degl
ol Hzr'la lys b- Hayt idiler

Bu bir ka yl iinde bunlar lesi degl
Yaratd Hak dnyy Peygamber dostlgna

Dnyya gelen gider bk kalas degl
Ynus gzn grrken yaragun eyleyigr

Gelmedi anda varan gir gelesi degl
F. 111a, T. 33b, YE. 54a, NO. 187b, K. 164a, RY. 53b, 57a,
Rt. 12, B. 46b, . 30a, M. 53.
1
159
Ey gfil a gzni gnln yavlak uzatmagl
Bakgl kend dirligne kimse aybn gzetmegil
Dr. Mustafa Tatc
yle dirilgil hulkla licegiz syleeler

Bk dirlik budur cnum yavuz adla gitmegil
Bir gn ola bu dnyy hirete degresin

Dn gni klgl tat ayak uzadup yatmagl
Grdn ki bir derv gelr yz vur anun kademine

Senden ey'ullah idicek kaun karagun atmagl
Nefse uyup bi parmagun bir kezden iltme agzuna

Kes birisin vir miskne gerek olur unutmagl
Syledgn keleciyi iitdgn gibi syle

Kendznden zreklenp bir ka sz dah katmagl
Dny erb rn durur dem gerekdr yiyesi

Kem nesneye tama idp kesp kemrp yutmagl
Ynus kim ldrr seni viren alur yine cn

Yarn gresin sen an er nazarndan gitmegil
127
YE. 53a, RY. 7b, K. 166b, NO. 186a, HB. 14a, Rt. 13, M.
54, . 30a.
160
Mstefiln Mstefiln
1
Yolda olalum ikimz

Gel dosta gidelm gnl
Hlda olalum ikimz
Gel gidelm cn turmadn

Sret terkini urmadn
Araya dmn girmedin
Ynus Emre Dvn
128
3
Gel gidelm kalma rak

Dost in klalum yarak
eyhm katndadur turak
Terk idelm il r
Dost in klalum zr
Ele getrelm yri
Bu dnyya kalmayalum
Fndr aldanmayalum
Bir iken ayrlmayalum
Biz bu cihndan gelm

Ol dost iline ualum
Arz hevdan geelm
Kulaguz olgl sen bana

Gnilelm dostdan yana
Bakmayalum ne-sona
Bu dny olmaz pyidr

A gzni cnun uyar
Olgl bana yolda u yr
lm haberi gelmedin
Ecel yakamuz almadn
Azrl hamle klmadn
10
Girek erene varalum

Hakk'un haberin soralum
Ynus Emre'yi alalum
Dr. Mustafa Tatc
129

YE. 53b, NO. 187b, RY. (Mecma).
1
161
N'ola gelsen imden gir fesd terk itsen gnl
Gh aglasan gnhuna gh kanat itsen gnl
n gcn fesdla yakd beni hrs odla

ltsen yr bir ugurdan yanar oda atsan gnl
Nie bir ben sana uyam zmi belya koyam

N'ola gelsen sen de benm gdmi dutsan gnl
Dny halkun dmndur maksd ol cnlar cndur

Biln ki dny fndr dnyy terk itsen gnl
Ynus miskn kalmaz cna virr cnn kurbna

Gelsen sgnsan Sbhn'a togru yola gitsen gnl
B. 4a.
162
Dervlik didkleri hrkayla tc degl
Gnlin derv eyleyen hrkaya muhtc degl
Hrkanun ne su var sen yolna varmazsan

Vargl yolnca yri er yol kalma degl
Dirsin eyhm kla yaln ayak ba auk

Er var dirlik dirilmi yaln ayak a degl
Turm marifet syler erene Ynus Emrem

Yol eriyle yoldadur yolsuza yolda degl
YE. 54a, Dvn, Staatsbibliothek/Marburg, Ms., Or. Ort.

2869, Vr. 21a.
Ynus Emre Dvn
130
163
Senn ben dimeklign ma'nde usl degl
Bir kapu kullarna a bakmak yol degl
Sen sana yararsan bu szden tuyarsan

Kancaru bakarsan dimegil sen ol degl
Yitmi iki milletn hem mak ol durur

k makndan ayrmaklk fl degl
Kfrini atar iken mnun urma sakn

Hrs bizmle dmndur bilildr il degl
bu szden bir haber muhtasrdur muhtasr

t bir eri ihtiyr kahtlkdan bol degl
Paa bu ku dilidr bun Sleymn bilr

Sana direm iy hce bu dil teh dil degl
Saga sola bakmadn ho syler Tapduk Ynus

Ol gerege klar kll sagdur sol degl
Muahhar Baz Mecmalarda var.
164
Mkili hlleylemek degmenn ii degl
Bir kiiye vir gnli bu yolda ta degl
Bu kelmun ma'nsi evliynun hndur

Yidrmegil chile skkermz a degl
Evliynun gnlinden ey'li'l-lhun kesmegil

Sana himmet eyleyen gzile ka degl
Er oldur ki menzilin her dem gsteri tura

Degme rif bu di yoramaz ii degl
Dr. Mustafa Tatc
de bir yr bulasn cnun fid klasn

nkrla gelenler ern yolda degl
Hak tecell klmaga cn asln bulmaga

Gnlden sr sivy nazar ta degl
Biz ol k bdesini ol dost elinden idk

Bize ol kadeh sunan dny dervi degl
Ynus bir togand kond Tapduk kolna

Ava ikre geldi bu yuva ku degl
HB. 11b. A. 13, Muahhar Baz Mecmalar.
165
Cnlar fid yoluna bu cn kayus degl
Sen cn gerek bana cihn kayus degl
Cnlar iinde cnum sensin genc-i pinhnum

n yn grdm seni pinhn kayus degl
Cnlar iinde cnsn sen bir b- Hayvnsn

Bize dn mnsn mn kayus degl
Yudum yaram sildm yaram kimdedr bildm

Bana yrm kayus yaram kayus degl
Ikun beni f itdi saklayam dirdm vel

n seni yn grdm pinhn kayus degl
Dermn ola m bana derdm benm kim ona

Derdl varayn sana dermn kayus degl
Geln k olalum ka cevln klalum

Esrk olup yatmam cevln kayus degl
131
Ynus Emre Dvn
132
8
Ikun ok demreni doknur yregme

Ik in ben leyin demren kayus degl
Cn u gnli n'itdm kun odna atdum

Sdk dah unutdum gmn kayus degl
10
Ikun burcndan udum cevln uruban gedm

Ben dostla buludum cevln kayus degl
11
Bahr ummna talmam anda sadef bulmam

Gevher alup gelmiem ummn kayus degl
12
Turdugum yir Tr ola bakdugum ddr ola

Ne hcet Ms bana sen-ben kayus degl
13
Ynus' gtlerler kalk kervn gdi dirler

Ben menzile iridm kervn kayus degl
NO. 192a, RY. 63b, YE. 52a, K. 197b, . 29b.
166
Bir kez gnl ykdunsa bu kldugun namz degl
Yitmi iki millet dah elin yzin yumaz degl
Erenler gelp gediler dnyy koyup gdiler

Havya agup udlar bular hmdur kaz degl
Cn odur kim Hak'a ire ayak odur yola gire

Er oldur alakda tura yksekden bakan gz degl
Mnkir ile mdde'yi sayma buuga koyan

Git ahra tak bular her kim (ki) 'k-bz degl
Togr yola gitdnise er etegin tutdunsa

Bir hayr da itdnise birine bindr az degl
Dr. Mustafa Tatc
Ynus bu szleri atar sanki bal yaga katar

Halka metlarn satar yki gherdz tuz degl
YE. 54a, A. 12.
167
Teh grmen kimseyi h kimesne bo degl
Ekskligile nazar erenlere ho degl
Gnlni derv eyle dostla bili eyle

Ik eri ol mande derv ii bo degl
Derv bilr dervi Hak yolna turm

Dervler hm ku aylak u bayku degl
Dervlik asl cndan gedi iki cihndan

Haber virr sultndan belldr yad ku degl
y Ynus Hakk' bilen sylemez hergiz yalan

kilik ile gelen togr yol bulm degl
A. 13.
MM
168
y yrnlar iy kardalar sorun bana kandaydum
Dinlersenz eydivirem ezel vatandaydum
Ezelden dilmde u Tanr birdr Hak'dur Resl

Bun byle bilmeziken bir aceb makmdaydum
Kal bel sylenmedin tertb dzen eylenmedin

Hak'dan ayru deglidm ol ulu dvndaydum
Yire bnyd urulmadn dem dnyya gelmedin

kz balk eylenmedin ben ezel andaydum
133
Ynus Emre Dvn
134
5
Eyyb'la derde esr iniledm ekdm cez

Belks'la taht zere mhr-i Sleymn'daydum
Ynus'la balk beni ekdi deme yutd bile

Zekeriyy'yla kadum Nh'la tfndaydum
Asyla Ms'yla kadum kdum Tr Tag'na

brhm'ile Mekke'ye bnyd bragandaydum
sm'le aldum bak bak ana kr itmedi

Hak beni zd eyledi kola kurbndaydum
Ysuf'la ben kuyda yatdum bile ekdm cez

Ya'kb'la ok agladum bulnca figndaydum
10
Mi'rc gicesi Ahmed'n dnderdm Ar'da na'linin

veys'ile urdum tc Mansr'la urgandaydum
11
Al'yile urdum kl mer'ile adl eyledm

On sekiz yl Kf Tagnda Hamza'yla meydndaydum
12
Ynus senn k cnun ezel klarla

Ol Allah'un derghnda seyrn u cevlndaydum
F. 117b, T. 37a, YE. 61a, NO. 185b, K. 65b, B. 5a, HB.

106, A. 15.
1
169
Ik denizine taluban dery-y ummndaydum
Yire bnyd urulmadn yir-gk melik tolmadn

Levh kalem alnmadn mlk-i yaradandaydum
Ol kim beni bekleridi her kandasam saklard

Ik urgan ucndag kandldag cndaydum
Dr. Mustafa Tatc
Kaygu eli irmezidi gussa gzi grmezidi

Ende ehrinden tara bir ulu mekndaydum
Bu ilerde olan kii terk itsn cmle tevi

erden ier bir key latf nihndaydum
Benm gibi bu cihna yz bin gelrse az ola

Benm gelim imdidr stdda Kur'n'daydum
Drt kitb okumadn ayrup semek olmadn

Ezberledm sebakum bu k hnendeyidm
Pdihdan destr old bizi bunda mlke sald

ki cihn Umak old Umak'da Rdvn'daydum
Ylduzdum bunca zamn gkde melik arzmn

Cebbr- lem hkm ider ben ol zamn andaydum
10
Toksan bin Hak kelmn syleicek Habb'ile

Otuz bini srr olcak ben ol sr olandaydum
11
Ben bu sretden iler adum Ynus degl iken

Ben oldum ol ben idm bu k sunandaydum
135
F. 131b, RY. 7b, YE. 55a, 67a, Rt. 17, K. 57a.

170
1
Ben bende buldum n Hak' ekk gmn nemdr benm

Ol dost yzin grmez isem bu gzlerm nemdr benm
Gelsn mnct eyleyen toksan bin hct syleyen

Tara ibdet eyleyen grsn ki dost nemdr benm
Ynus Emre Dvn
136
3
Ms olup Tr'a kam nr oluban gzden bakam

Sz oluban dilden kam sr u nagam nemdr benm
Ms varur Tr'a kar anda varur nra bakar

Dostdan gayr zerre kadar bu gzlerm grmez benm
U ben beni cem' eyledm ol dosta mn eyledm

Birligine kldum kmet riy tat nemdr benm
Ol dost bana mm dimi hem adum Ynus kom

Dilm eker gevdem kam bu syleyen nemdr benm
mm benem Ynus benem dokuz atam drtdr anam

Ik odna dp yanam sk u bzr nemdr benm
RY. (Mecma) 8a, . 42b.
171
Ben bunda garb geldm ben bu ilden bzram
Bu tutsaklk tuzagn demi geldi zerem
Ben bu k kitbn okdum tahsl kldum

Hcet degldr bana aga kara yazaram
Drt kitbun ma'nsi tammdur bir elifde

B didrmen siz bana b diyicek azaram
Bir elif tahsl iden mnezzehdr lemden

Ende iklminde nin durup gezerem
Yitmi iki millete suum budur Hak didm

Kork hynetedr y ben nin kzaram
Bir emeden akan su ac tatlu olmaya

Edebdr bana yirmek bir lleden szaram
Dr. Mustafa Tatc
erat oglanlar nie yol eyde bana

Hakkat derysnda bahr oldum yzerem
nki ben bunda geldm ben an bunda buldum

Mansr'am dra geldm kl oluban tozaram
Karanu dnler olsa yollar h anlanmasa

Kulavuzum er olsa ben neyin azaram
10
Dost bana gelsn dimi benm kaydum yimi

bu yzm karasn teberrkler dzerem
11
n varam dost Hazret'e el kavurup hdmete

Benden amel sorarsa bu amelden bezerem
12
Ynus bu ku dilidr bun sleymn bilr

Gerek eren bu yolda ne didgin sezerem
137
F. 118b, T. 38a, NO. 185a, K. 58b, YE. 55b, Rt. 18, A. 15,
. 35b.
1
172
Ben bu cihna gelmedin sultn- cihndaydum
Szi girek hkmi revn ol hkm-i sultndaydum
Halyk bunda gelmedin gkler melik tolmadn

Bu mlke bnyd olmadn mlk-i yaradandaydum
Yz yigirmi drt bin hs drt yz krk drt tabakas

Devlet makmnda ol gn ulu hnedndaydum
Gussa beni grmezidi kaygu eli irmezidi

Ende ehrinden tara bir yce mekndaydum
Ynus bu cmle varlgun dost katnda zerre degl

Gftile kelmdaydum hem bunda hem andaydum
Ynus Emre Dvn
138
F. 119b, T. 38b, YE. 61b, YE. 62a.

1
173
U gine geldm ben bunda sr szin yn eyleyem
Bir sz ile yiri ggi cmlesin hayrn eyleyem
Dilerisem ten eyleyem dilerisem cn eyleyem

Gnlmi Tr cnum Ms k Sleymn eyleyem
Dirlik bana karu gele ben dirlign boynn uram

lm eger vcib ola cnum kurbn eyleyem
s ki Meryem'e varur yle varam ben ol Hakk'a

Fazl yolnda ol Hakk'un lemi handn eyleyem
Azrl ne kii durur kasd idebile cnuma

Ben anun kasdn gine kendye zindn eyleyem
Y Cebrl kim ola kim hkm ide benm huma

Yz bin Cebrl gibiyi bir demde perrn eyleyem
Bu bizden ndin gelenler ma'nyi pinhn didiler

Ben anadan togm gibi geldm ki uryn eyleyem
Ynus senn gnln evi Hak varlg toptoludur

U geldm ki klara varlkdan ihsn eyleyem
F. 119b, T. 38b, YE. 60b, Rt. 34, . 46a.
1
2
174
Cmle lem terkin urup ben dost terkin urmazam
Andan ayru buuk sat ben ansuzn durmazam
Andan ayru diriligm dirlik degl durur benm
Kadm odur grr beni ben lyem grimezem
Dr. Mustafa Tatc
Hr gelp eydrise gnl bana virg diy

Dostdan artuk kimseneye ben gnlmi virimezem
Dost diy gedi bu mrm baarmadum dost kullgn

Koyam baara ol beni ben h i baarmazam
Bir kezden ol oldum ah benden md yokdur bana

Ben olsam pes ol kan ben bu srra irimezem
Dostlar gt virr bana gitgil anun yaknndan

Daha yakn varam meger andan ayruk varmazam
Degmeler eydr Ynus'a katlan bugn-yarn diy

Cehd ideyim bugnmi yarna irgrimezem
139
RY. (Mecma) 16a, Dvn, Staatsbibliothek/Marburg, Ms.,

Ort.; 2869. Vr. 66b.
1
175
Ben bir aceb ile geldm kimse hlm bilmez benm
Ben sylerem ben dinlerem kimse dilm bilmez benm
Benm dilm ku dilidr benm ilm dost ilidr

Ben blblem dost glmdr biln glm solmaz benm
Ol dost bana gelsn dimi sundum kadeh alsun dimi

Aldum kadeh idm arb ayruk gnlm lmez benm
Ne turum var ne turagum h yirde yokdur karrum

Hakk'a mnct itmege bell yirm olmaz benm
Sor turdugum yiri bana gelrsen gsterem sana

Bir zerrece Hak'dan ayru gzm nesne grmez benm
Tr Tag'nda bir tecell gr Ms'ya neler kld

Ynus eydr Hak katnda szm gir kalmaz benm
Ynus Emre Dvn
140
RY. (Mecma) 16a; Dvn, Staatsbibliothek/Marburg, Ms.,

Ort.; 2869. Vr. 31b.
1
176
Kaan kim ben beni bildm yakn bil kim Hakk' buldum
Korkum an bulncayd imdi korkudan kurtuldum
H ayrukdan ben korkmazam ya bir zerre kayurmazam

Ben imdi kimden korkayn korkdugumla yr oldum
Azrl gelmez cnuma soruc gelmez sinme

Bular benden ne sorsar an sorduran ben oldum
Y ben onca kaan olam anun buyrugn buyuram

Ol geldi gnlme told ben ana bir dkkn oldum
Dkkn ss dkknndan hli degldr evinden

Ol bu eve geleliden ben bu halka bir kn oldum
Cnlular benden el alur cnsuzlar eri ne bilr

Hem virrler hem alurlar ben bir ulu dvn oldum
Ynus Hakk'a kld tapu Hak Ynus'a ad kapu

Bk devlet benm imi ben kul iken sultn oldum
F. 120b, T. 39a, K. 132a, RY. 73a, YE. 59a, 66b, Rt. 18.
177
Haber eylen klara ka gnl viren benem

Ika bah kim yitre k ma'denin bulan benem
Yir gk tolu bu k durur ksuz h nesne yok durur

Ik bahrisi oluban denizlere talan benem
Dr. Mustafa Tatc
Deniz yzinden su alup sun virrem gklere

Bulutlayn seyrn idp Ar'a yakn varan benem
Yldrm olup akyan gkde melik tokyan

Bulutlara hkm srp yagmur olup yagan benem
Grdm ggn meleklerin her biri bir cnbidedr

Hak alab'un zikrin ider ncl hem Kur'n benem
Grdm diyen degl gren bildm diyen degl bilen

Bilen oldur gsteren ol ka esr olan benem
Sekiz Umak klara kk sarydur anlara

Ms'leyin hayrn olup Tr Tag'nda kalan benem
Kalem alncak grgil haber byle durur bilgil

Kl bel kelecisin bunda haber viren benem
Del oldum adum Ynus k old bana kulavuz

Hazret'e degin yalunuz yz sriye varan benem
F. 121a, T. 39b, K. 168a, YE. 62a, B. 27b.
178
Ezel bu k ben bu mlke srp geldm
Biridm anda eksz u yine bire geldm
Ol birn nr bana grndi er yznden

Cn gzile ol nr ben bunda sora geldm
Ol nr greliden untdum kendzmi

Sanasn Ms benem hcete Tr'a geldm
Tr- mnct bana turdugum yirde olur

Benem bugn Byezd u gizl srra geldm
141
Ynus Emre Dvn
142
5
Ezel benm ilmdr Elest benm yolumdur

Ezelile Elest'i ben bunda gre geldm
Ben ezelden vardum ma'kla yrdum

Hak beni viribidi lemi gre geldm
n gkden yire yagdum yirden gge ok agdum

dem tonn tonandum devrnum sre geldm
Et deri brndm geldm size grndm

Adum dem kodum andan zuhra geldm
Ik esritdi cnum u Ene'l-Hak didrr

Korku gitdi gnlmden Mansr'am dra geldm
10
Ikdan dertl olana dermnum vardur benm

Ik sayrus olana erkndur sora geldm
11
Mecnn kadehin aldum Leyl gnline taldum

n Hakk' yn bildm andan snura geldm
12
Bundan bylesi bilgil pdih iklmidr

Drt yanum ddr old gr ne hb yire geldm
13
Bana bu k tolal adum Ynus olal

Iyn old pdih kulam krne geldm
NO. 181b, HB. 17a, B. 30a, K. 133a, RY. 73a, 3a, . 32b, M. 37, A. 15, 7.
1
2
179
Benm bunda karrum yok ben bunda gitmege geldm
Bezirgnam metum ok alana satmaga geldm
Ben gelmedm da'vyin benm im seviyin
Dostun evi gnllerdr gnller yapmaga geldm
Dr. Mustafa Tatc
Dost esrigi deliligm klar bilr neligm

Degrben ikiligm birlige yitmege geldm
Ol hcemdr ben kulyam dost bgesi blbliyem

Ol hcemn bgesinde d olup tmege geldm
Bunda bilimeyen cnlar anda biliimez anlar

Bunda bilip dostla hlm arz itmege geldm
Ynus Emre k olm ma'ka derdinden lmi

Girek ern kapusnda hlm arz itmege geldm
143
F. 125b, T. 42a, NO. 189b.

180
1
Ne dirisem hkmm yrr elmde fermn tutaram

Ne dirisem hkmm revn n hkm-i sultn tutaram
ns ile bu cinn per dvler benm hkmmdedr

Tahtum benm yil gtrr mhr-i Sleymn tutaram
bls dem kim olur kim azdura yhd aza

Bu cmlesi ey yavuz kamusn andan tutaram
Dny benm mlkm durur kavmi benm kavmm durur

Her dem benm yargum yrr yargum handn tutaram
Senn gibi cn var iken b- Hayt isteyeni

Karanulga gireni ben an hayvn tutaram
Ansuz olursam lrem anunla diri oluram

Siz sanmanuz ki dirligi heme cndan tutaram
Dnm mnum ol durur ansuz olursam dnyede

Ne pta-ha taparam ne dn imn tutaram
Ynus Emre Dvn
144
8
Ynus eydr h ek degl ol benven ben olvanun

Ben ne dirisem dost tutar dost didgin ben tutaram
F. 122a, T. 40a, YE. 61a, NO. 187b, K. 160b, RY. 68b, B. 50b, A. 13, M.
51.
1
181
Cnum ben andan bunda ezel k geldm
Ik klavuz tutdum ka ulaup geldm
Deglem kl klde y yitmi iki dilde

Yad yok bana bu ilde anda bilip geldm
Gedm hod-bn ilinden el ekdm dkelinden

Ol ikilik bbndan birlige bitp geldm
Drt kiidr yoldaum vef-drum rz-daum

ile hodur baum birine buup geldm
Ol drdn birisi cn biri dn biri mn

Biri nefsmdr dmn anda savaup geldm
Bir kl krk yardlar birin yol gsterdiler

Bu mlke gnderdiler o yola dp geldm
'Ik erbetinden idm on iki rmak gedm

Denizler bendin dedm ummndan taup geldm
Ben andan geldm bunda yine varuram anda

Ben anda varasum anda tanup geldm
Azrl ne kiidr kasd idesi cnuma

Ben emnet ssyla anda bitrip geldm
10
Aradum kdum bir uca eglendm teferrce

Eren soyn soylayup ol soya dp geldm
Dr. Mustafa Tatc
11
145
Ynus Emre'ye ne gam k melmet bed-nm

Kfrm mna ol dem anda degip geldm
F. 123b, T. 40b, YE. 62b, K. 71b, HB. 15a, RY. 54b, NO.
192b, Rt. 36, M. 9, . 31a.
1
182
Dost elinden lrisem gle gle gir gelem
Ganmet grem bu demi cn krne vir gelem
Cnn dirg tutan kii dost katndan rak der

Fid klam yz bin cn raklkdan ber gelem
Cercs'leyin ol dost beni yitmi kez ldrrise

Bin kez dah lrisem yz bin kez iler gelem
Yz bin kez togam uyagam dost burcnda cevln klam

Hem bunda olam hem anda bunda anda varu gelem
Dost burcnda togm iken nin rak varmak bana

Ol mahabbet feleginde her sabh evr gelem
Yav klndum ne re yrrem dn-gn vre

Soranlara cevb budur isteyben soru gelem
Bin yl toprakda yatursam h komayam Ene'l-Hakk'

Ne vakt gerek olursa k nefesin uru gelem
nanmayan gel sinme dost adn eyit kgr

Kefen tonn pre klup topragumdan turu gelem
Dost yolndan gider isem gelmekligm geniz ola

Dost varlg benmile her dem nin vir gelem
10
Bundan byle n'olasn degme akl erh itmeye

klara miskn Ynus ho haber degr gelem
Ynus Emre Dvn
146
F. 127a, T. 42b, K. 131a, NO. 193a, RY. 486, Rt. 18, .

39a.
183
1
Bin yl eger vasfn diyem bir zerresin dketmeyem

Bir katrede yz bin deniz bir noktasn erh itmeyem
Ne mesel baglasam olur ne hod gnl karr klur

Kim benzedr misl misl h an benzetmeyem
Kim ide bir nak u sret nak u sretden ol zd

Cmle akllar sende mt nie zr gzetmeyem
n akl fenya vara del ola ne baara

Dellere sensin re del oldum pes n'itmeyem
gret imdi dil ne disn art oldur seni sylesn

Tevfk yari klursa gayr dile syletmeyem
Ne dirisen sen di bana koma beni benden yana

Benm hcetm bu sana bana beni istetmeyem
n pdih gl ola pes kul fuzl il ola

Ben sennem bana ne gam ger su idem ger itmeyem
n kim girdm bu denize ne kenr var ne cezre

n drt yanumdan mevc ura teknem kav h batmayam
Benm degl bu keleci varlk senn Ynus neci

n dilme sensin kadr sensz lisn depretmeyem
F. 122b, T. 40a, RY. 67b, K. 138a, YE. 54b, Rt. 17, M. 50.
Dr. Mustafa Tatc
184
Sensin Kerm sensin Rahm
Allh sana sundum elm
Senden artuk yokdur umum
Ecel irdi vade yitdi

Bu mrm kadehi told
Kimdr ki imedin kald
Dilm tetigi bozuld

Cnum gevdemden zldi
Uda gzlerm szldi
Urdlar suyum ld
Kavum karda cmle geldi
Esen kalsun kavum karda
U dikdiler kefen tonum

Hazret'e gnldi yolum
Bunda kalan nemdr benm
Geldi salacam sarlur

Drt yana sala virilr
l namzuma dirilr
Salacam gtrdiler
Musallya yitrdiler
Grkl tekbr getrdiler
147
Ynus Emre Dvn
148
8
Gtrdiler bunda p
ndrdiler anda ep
Topragum rterler ep
Topraga n drdiler
El topraga rdiler
Talarla basdurdlar
10
Uda beni gtrdiler

Makbereme getrdiler
Halka olup oturdlar
11
n cenzeden ediler
stme toprak ediler
Hep koyuban kadlar
12
Kaldum bir karanluk yirde

Ayruk varmaz ol yirde
Satadum bir aceb derde
13
lmedi mehed tolduha

Gndzmz old gice
Bilmeyz hlmz nie
14
Geldi Mnker ile Nekir

Her birisi sord bir dil
lh sen cevb virgil
15
Ald beni ince yola

ltdi Srt kprsine
Amelme yok mededm
Dr. Mustafa Tatc
149

16
Yidi Tamu sekiz Umak

Her birinn vardur yol
Her bir yolda yz bin rs
17
Halyklar melikler
Ger esrkler ger ayuklar
Sahha size uyanklar
18
Grn aceb old zamn

Gnlden eylenz fign
lr n anadan togan
19
Ynus tap uzat bu szi

Allh'una dutgl yzi
Ddrdan ayrma bizi
F. 124b, T. 41b, RY. 31a, K. 174a, NO. 193b, YE. 63a, M.

58, . 38a.
1
185
Muhammed ile bile Mi'rc'a kan benem
Ashb- Suffa'yla yalncak olan benem
Sabrla kan'at virbidm bunlara

Krkn bir gnlege kan'at klan benem
Ol krkdan birisine aldumd neteri

Krkndan kan akdup ibret gsteren benem
dem Peygamber ile Havv yaradlmadn

Umak'dan srlben ol mflis olan benem
Ynus Emre Dvn
150
5
Ms Peygamber ile bin bir kelime kldum

s Peygamber ile gklere kan benem
brhm Edhem vakt terk itdi tc u taht

Allh kna bakd ol srr tuyan benem
Abd'r-rezzk ol derv yolda idindi beni

Hallc- Mansr'la dra aslan benem
mer-i Hattb'la ok adl dd iledm

Oglla fsk iinde hadde baslan benem
Adum Ynus dakdum srrum leme akdum

Levh kalemden ndin dilde sylenen benem
F. 126a, YE. 58a, RY. 52a, NO. 187b, K. 108b, HB. 10b.
Rt. 14, M. 27, . 44b, A. 14.
186
1
Hak alab'um Hak alab'um sencileyin yok alab'um

Gnhluyam yarlgagl iy rahmeti ok alab'um
Kullar senn sen kullarun gnhlar ok bunlarun

Umaguna sal bunlar binsnler Burk alab'um
Ben eydrem kim iy Gan nedr bu derdn dermn

Zinhr esirgeme beni k odna yak alab'um
Ne yohsul u ne baydasn ne kk sarylardasn

Girdn misknler gnline idindn turak alab'um
Kogl beni ho yanayn kl oluban uanayn

Ol sevdgn Muhammed'e olayn erk alab'un
Dr. Mustafa Tatc
Ne ilmm var ne tatm ne gcm var ne tkatm

Meger kla inyetn yzmzi ak alab'um
Ynus' sen yarlgagl bu gnhlu kullarla

Eger yarlgamazsan key kat firk alab'um
151
F. 127b, T. 43a, HB. 11b, B. 5b, YE. 58a, RY. 37b, K.

114b, Rt. 16, M. 29 . 30b.
1
187
Benm cnum uyanukdur dost yzine bakan benem
Hem denize karmaga rmak olup akan benem
Irmak gibi ben aglaram gh glerem gh aglaram

Nefsm cigerin taglaram kibr kni ykan benem
Krdum bu nefsn erisin bir itdm burc u brsn

Pk eyledm iersin mlketini yuyan benem
Ben Hazret'e tutdum yzm ol k eri ad gzm

Gsterdi bana kendzm yet-i kll dinen benem
h ddrn grdm yn gmnsuzn bell beyn

Kfir ola inanmayan ol ddra bakan benem
Benm durur bu cmle i hikmetile bu yaz u k

Ben bilrem yad u bili rlmasuz duran benem
Bu cmle cnda oynayan tamarlarnda kaynayan

Kll lisnda syleyen kll dili diyen benem
Nemrd odn brhm'e ben bg u bostn eyledm

Kfr yzinden toguban gine od yakan benem
Ol Hallc- Mansr'la syleridm Ene'l-Hakk'

Hem yine anun boynna dr urganun dakan benem
Ynus Emre Dvn
152
10
Ol Hak Habb'i Mustaf Mi'rc'a idicek sefer

Ol dem cnum fikr eyledm ol srrn duyan benem
11
imdi adum Ynus durur ol demde sm'l idi

Ol dost in Araft'a kurbn olup kan benem
12
Bu arh benm hkmmdedr her kanda ben oturmam

Mlk benmdr hkm iderm yapan benem ykan benem
13
Sa'd benem sa'd benem Ynus dah benmledr

lm-i ledndr stdum ol esrr tuyan benem
F. 128a, T. 43b, NO. 192a.
188
Ald benm gnlmi n'oldugum bilimezem
Yav kldum ben beni isteyp bulmazam
Gnlsz girdm yola hlm ho gelmez dile

Bir dem derdm dimege bir dertl bulmazam
kirem derdmile satadum gle gle

Dertller bulcagz ben beni bulmazam
Eydrlerise bana senn gnln kim ald

Nie haber vireyin aglarum eydimezem
Bu benm gnlm alan toludur cmle lem

Kancaru bakarsam ansuz yir grimezem
Ayk olup oturma ayksuzlar getrme

Severem k esrgin ben ayk olmazam
Ynus'a kadeh sunan Ene'l-Hak demin uran

Erenler cur'asndan idm aylamazam
Dr. Mustafa Tatc
153
F. 129b, T. 44a, YE. 65b, NO. 190a, Mecma (Mill Ktp.

Nu: 442, 96).
1
189
Ikun arbn ieli kandalgum bilimezem
yle yav klam beni isteyben bulmazam
Dery-y ummn olmam gherlere kn olmam

yleki hayrn olmam kendzme gelimezem
Yoluna basaldan kadem varlgum kldum adem

Gzden tolanma dem-be-dem kim sensz ben olmazam
Tolal hsnn illere hayrn kamu gnllere

Nie tolusn dillere senden nin almazam
Ikunla mest olal derdni her dem bulal

Visl ninn alal Cennet'lere kalmazam
Benm drp bnydum Ynus ezelden adum

Kesdm kamudan dadum kundan ayrlmazam
YE. 64b.
190
Aceb degl senn in ger cn fid klursam
Senn varlgun cn yiter hodur cnsuz kalursam
Senn yzn gricegiz cnum sana gitdiyidi

Senn sevgn bana yiter her kanda kim olursam
Senn dadun almayana szm aceb kelecidr

Ne cnum var ne diriyem bir dem sensz olursam
Bk suyn imi iken belrmez lm enisi

Nie zevl ire bana sevmegile varursam
Ynus Emre Dvn
154
5
Nie ki ben seni sevem ecel eli irmeyiser

Kaan sunar Azrl el ben seni cnlanursam
Ger sretm derise nie noksn ire bana

Kadm zerrenem senn nie dp turursam
Dah Elest belrmedin kdum sen ma'ka

Gzm a bakmaz benm yz bin kaba girrisem
Dah cihna gelmedin cnum seni sevmiidi

Minnet degldr Ynus'a nie tapu klursam
F. 131a, T. 45a, NO. 194a, K. 197a, YE. 63a, RY. 63a.
191
Teh grmen siz beni dost yzin grp geldm
Bk devrn-rzigr dostla srp geldm
Ne var sylenen dilde varlk Hakk'undur kulda

Varlgum hep ol ilde ben bunda garb geldm
Bezirgnam metam ok dest-grm stdum Hak

Ben ziynum assya anda degip geldm
Yir gk yaradld kla bnyd old

Topraga nazar kld aksurd durup geldm
Grdm yidi Tamu'sn sekiz Umak kamusn

Korkdan gnhum andan szurup geldm
dem olup turmadn nefsm boynn burmadn

Yanldum bugday yidm Umak'dan srlp geldm
Nh oldum Tfn in ok dridim dn in

Dnme dnmeyeni suya gark idp geldm
Dr. Mustafa Tatc
Yalan degldr szm bak yzme a gzn

Dah'rtlmedi izm u yoldan urup geldm
Eyyb oldum tenme cef kldum cnuma

agurdum Sbhn'uma kurtlar toyurup geldm
10
Zekery oldum kadum irdm agaca gedm

Kanum drt yana sadum depem deldrp geldm
11
Ms'yla Tr'a kdum bin bir kelime kldum

Bu halyk bilsnler anda bulnup geldm
12
s oldum kudretden bahne bir avretden

nyet old Hak'dan l dirgrp geldm
13
Cercs olup basldum Mansr oldum asldum

Hallc panbug gibi bunda atlup geldm
14
Muhammed'i bir gice Hak okd Mirc'a

Ser-te-ser udan uca bile yz srp geldm
15
Yalunuz Sbhn'd peygamberler cnd

Ynus hod pinhnd sret degrp geldm
155
F. 132b, T. 46a, NO. 192a, YE. 56a, K. 75a, Rt. 15,

Mecma (Mill Ktp. FB. 204, s. 151).
192
1
y yrnlar tnman bana ben yine n'oldum bilmezem

lm amel sorman bana dvne oldum bilmezem
Ayruks nesne tatmam bildklerm unutmam

Cnum ka atmam anda ne buldum bilmezem
Ynus Emre Dvn
156
3
Aklum yav vard besi tagld fikrm kamus

Boaldum u toldum vel neyile toldum bilmezem
Ikun beni yakup durur gnlm dosta akup durur

Divrimezem ben beni dem-beste kaldum bilmezem
Ben ksuzn olmazam k olcak ben lmezem

Ikdur haytum hsl kdan gayrsn bilmezem
Bu k ile bulanugam ne esrgem ne aygam

Ne uyuram ne uyanugam hayrn u mestm bilmezem
Sen beni eyh old diy benden nashat isteme

Ben sanuram key bilrem u imdi bildm bilmezem
k Ynus sen cnun Hak yolna eyle fid

Bu eyhla buldum Hak' ben gayr nesne bilmezem
K. 194a, NO. 190a, RY. 61b, HB. 17a, M. 70.
193
Evvel benem hir benem cnlara cn olan benem

Azup yolda kalanlara hzr meded iden benem
Bir karra tutdum karr benm srrum kim tuyar

Chil beni kanda grr gnllere giren benem
Kn deminde nazar iden bir nazarda dny dzen

Kudretinden han deyp ka bnyd uran benem
Dz dedm bu yirleri ks urdum bu taglar

Sayvn eyledm gkleri gir tutup duran benem
Dah aceb klara ikrr u dn mn oldum

Halkun dah gnlindeki kfr slm gmn benem
Dr. Mustafa Tatc
Bir nieye virdm emir devlet ile srdi mr

Yanan kmr kzan demr rse ek salan benem
Kar yagduran buz tonduran hayvnlara rzkn viren

yle biln ol mahlka ol Rahm Rahmn benem
Halk iinde dirlik dzen drt kitb togru yazan

Ag stine kara dizen ol yazlan Kur'n benem
Dostla birlige yiten buyrug neyise dutan

Mlk bezeyp dny dzen ol bgevn hemn benem
10
Dnyda ben ol Rstem'em dny iinde bostnam

Karumdag sensin benm seni sende gren benem
11
Benem Hakk'un kudret eli benem beli k blbli

Syleyp her drl dili halka haber viren benem
12
Diller damaklar eren k kazann tauran

Hamza'y Kf'dan auran ol agulu ylan benem
13
Yagmur olup yire yagan bulud olup gge agan

Gzszlern gzndeki boz pusaruk tuman benem
14
Ynus degl bun diyen kendligidr syleyen

Kfir olur inanmayan evvel-hir hemen benem
157
F. 130a, T. 44b, NO. 180b, RY. 34b, 109a, YE. 60a, 64a,
Rt. 13, M. 27, . 43b.
194
1
Ka'be v bt-mn benem arh uruban dnen benem

Bulut olup gge agan yagmur olup yagan benem
Ynus Emre Dvn
158
2
Yaz yaradup yir tonadan gnlmz evi hnedn

Honud ata v anadan kullk kadrin bilen benem
Yldrm olup akyan kakyup nefsin dokyan

Yirn ka'rnda berkiyen ol aglu lan benem
Hamza'y Kf'dan auran elin ayagn eren

oklar tahtdan dren hikmet ss sultn benem
Et deri snk atan cism eyleyp diri tutan

Hikmet beiginde yatan kudret sdin emen benem
Gerek k gelsn ber gsterelm togru yol

Makm durur gnl ar rlmayup turan benem
Yiri ggi benm diyen magrb mark benm diyen

Denizlere gel kgran adum Ynus ummn benem
F. 140b, T. 50b, K. 102b, YE. 59b, RY. 22b, NO. 180b, Rt.
13, M. 25
1
195
Evvel kadm nden sona zevli yok sultn benem
Yidi iklme hkm idp yiri ggi dutan benem
Ben bu yiri yaradcak yir stine gk turcak

Ulu deniz mevc urcak Nh'a tfn viren benem
Kn didm bu yire turd gkler dah karr kld

Yz bin drl dem geldi getrp gideren benem
Ysuf ile ha inen terzya altn vuran

Keffesine basaduran Msr ss sultn benem
Sofylan sof olan sfyile sf olan

Bel baglayup tat klan o Kerm Rahmn benem
Dr. Mustafa Tatc
Kf'dan Kf'a hkm eyleyen dvleri hkmine koyan

Yile binp seyrn klan bu mlke Sleymn benem
Et deri endm atan lemlere gnl katan

dem tonn tonanuban mlke kadem basan benem
Sekiz Umak klara kk sarydur anlara

Ms'layn Tr Tag'nda hayrn olup kalan benem
Ben bidem ben ma'bdam kamu yirlerde hzram

Zlimlerden dd alc misknleri dutan benem
10
Tapduk diyem cmle dile inanmam degme kula

Ynus dah hod kim ola bu szleri diyen benem
159
F. 134b, T. 47a, YE. 64b, K. 99a, NO. 180b, RY. 7a, 59a,
M. 23, A. 14.
1
196
Andan ber gnildm dostla bile geldm
Bu leme kcak bir aceb hle geldim
Ol dost ad gzmi gsterdi kendzmi

Gnlmdeki rzum syledm dile geldm
Gr ne yuvadan udum rzum halka adum

Ik duzagna ddm tutldum ele geldm
Tuzaga den glmez klar rhat olmaz

Sylerem dilm bilmez bir aceb ile geldm
Ben bunda geldm ise ilme gir gidem

Sanma ki bunda beni altna mla geldm
Deglem kl klde bu yitmi iki dilde

Hlm ahvlm nedr bu mlke sora geldm
Ynus Emre Dvn
160
7
Ne hldeym ne bilem duzakdayum ne glem

Bir garbe blblem tmege gle geldm
Gl Muhammed deridr blbl anun yridr

Ol glile ezel cihna bile geldm
Mescidde medresede ok ibdet eyledm

Ik odna yanuban andan hsla geldm
10
Kudret sret yapmadn feritehler tapmadn

lemi halk dutmadn iler yola geldm
11
Yine Ynus'a sordum eydr Hak nrn grdm

lk yaz gnei gibi mevc urup toga geldm
F. 135a, T. 47b, YE. 57b, K. 105a, RY. 24a, 50b, NO. 195b,
. 34a.
197
1
Erenlern himmetini ben bana yolda eyleyem

Her kancaru varursam cmle im ho eyleyem
Koyam bu dnyy gidem n hrete sefer idem

Ol Umak'da Hrleri ben bana yolda eyleyem
Tene yumak geymeyem cmlesinden frig olam

Degmi toprak idp yasdugum ta eyleyem
Uram ykam nefs evini oda yana hrs u hev

El gtrem imden gir nefsile sava eyleyem
Tenm dah cnum dah h bilmedi Ene'l-Hak'

imdiye dek bilmedise imden gir tu eyleyem
Dr. Mustafa Tatc
Bugn glen kii bunda yarn aglaysar anda

Revn dkp gz yan yasdugum ya eyleyem
Miskn Ynus dir agrur kyam misknlern

Derv deglise taum imi derv eyleyem
161
F. 134a, T. 47a, YE. 56b, K. 79a, HB. 11b, M. 13, . 45b.

198
1
H bilmezem kezek kimn aramuzda gezer lm

lemi bostn eylemi ryihann keser lm
Alur yigidi agnda blbli tmez bgnda

Kimse komaz ocagnda yigitleri alur lm
Bir nienn bilin bker bir nienn mlkin ykar

Bir nienn yan dker var gini zer lm
Birinn alur kardan revn dker gzi yan

Hi onarmaz bagr ban hayr iden bezer lm
Yigidi koca klnca komaz kendyi bilince

Birini koyup gelince gzlerini szer lm
Alur yigidi kocay yakar ananun iini

kzlarun sar san teneirde zer lm
Alur yigidn lsn dvne ider anasn

Gelinlern el knasn topraklara karar lm
Alur yigidn hsn dker gzlerin yan

Mecnn ider anasn yreklerin yakar lm
Kan anun sevdk yari kl tatun ar yri

Miskn Ynus eydr bun ejderhlar yudar lm
Ynus Emre Dvn
162
F. 136a, T. 48a, YE. 60a, Cnk (Ankara Mill Ktp. Nu.1, s.

6).
199
1
y kamu derd ehli geln derd benem dermn benem

Kfirdeki kfr-i nihn m'mindeki mn benem
lemde fitneyi kodum Mansr' kl itdi odum

Dilinde Ene'l-Hak didm boynndag urgan benem
Ysuf'daki hsn ceml Ya'kb'daki hzn mell

Gh bedr olam gh hill gkde mh- tbn benem
Nemrd'daki sret klan brhm'i oda atan

Bir kln yandurmayan od u kl reyhn benem
Ynus bu cismm addur cisim anun bnyddur

Adum eger sorarsan bilgil cna cnn benem
B. 30a.
200
y gnl bize kerem kl bile seyrn idelm

Cn u tenden geben gel azm-i cnn idelm
Ten nedr dostun yolnda ben an terk itmeyem

Dost cemlin grmege gel cn kurbn idelm
Bu fen-ender-feny terk idelm dost in

z bek-ender-bek milkinde cevln idelm
Dr. Mustafa Tatc
sitn- mridn gel kble-i cn klalum

Ol eh-i hlar hn gel biz de mihmn idelm
Gel beri taglmayalum katre-i brn gibi

Cem' olup derylayn gel kasd- ummn idelm
Ben anun k arbn imiem her dem-be-dem

Dost cemlin grmege gel Ar- Rahmn idelm
Bu za'f Ynus'a nki bile yolda olmadun

y gnl ol h gel taht- Sleymn idelm
163
B. 30b, Dvn, Staatsbiblitohek/Marburg, Ort. 2869. Vr.

32a.
201
1
Bu fen mlkinde ben nie nie hayrn olam

Nie bir handn olan y nie bir giryn olam
Geh feleklerde meleklerden dilekler eyleyem

Gh Ar' u ems ile gerdn olam gerdn olam
Admum atdum yidi drt on sekiz binden te

Tokuz yolda koyup h emrine fermn olam
Dost ferh kld terhdan ben teberr eyledm

Sret insn olam hem cn u hem cnn olam
Gh bir mft mderris gh mmeyyiz gh temiz

Gh mdebbir nks u geh naksla noksn olam
Gah batn- Ht iinde Ynus'la syleem

Geh kam Ar zere bir cn olam Selmn olam
Ynus Emre Dvn
164
7
Gh inem esfellere eytnla erler dzem

Geh kam Ar stine seyrn olam cevln olam
Geh varup bir sr olam hem iidem hem syleyem

Bir cvn olup gehi insn olam nisyn olam
Gh maklt u mert u takrr beyn

Ghi maksrt olam gh shib-i keyvn olam
10
Nie bir sretde insn sfatda cnavr

Nie bir dilk olam y kurd u y arslan olam
11
Nie bir tecrd tefrd mcerred-mnferid

Nie bir cinn v ins y nie eytn olam
12
Nie bir k meydnnda nefs atn segirtdrem

Y nie bir baum top eyleyp evgn olam
13
Birligile bir olam birlik benmle bir ola

Geh dnem dery olam katre olam ummn olam
14
Gh duzahda yanam Firavn'la Hmn'la

Gh Cennet'de varam Glmn'la Rdvn olam
15
Gh bir gz olam Efreng'ile ceng eyleyem

Geh dnem Efreng olam nisynla isyn olam
16
Gh bir mechl olam merdd olam Nemrd olam

Geh varam Ca'fer olam Tayyr olam perrn olam
17
Gh bir nm olam ilmile km ss olam

Cehlile geh yriyem n-km olam ndn olam
18
Geh ykam gh yakam yir yzini perrn idem

Geh varam Ar'a kam hem h olam sultn olam
19
Degmeler bu srra irmezler lednndr azz

Hzr' koyup yolda ben kerrbla gerdn olam
Dr. Mustafa Tatc
20
Nie bir derdler ile odlara yanam yaklam

Nie bir kir olam zkir olam mihmn olam
21
Y nie bir dostla ol ben olam ben ol olam

Y nie rak dem mahzn olam ahzn olam
22
Terk idem nrla hki bd nr aslna

e cihetde ben kam b-ten olam b-cn olam
23
Nie bir Cercs Bercs olam u Mirrh olam

Nie bir Clins u Bukrt olam Lokmn olam
24
Bu tokuz arslan u yidi evren drt ejdeh

Bunlarunla ceng idem Rstem olam destn olam
25
Bir dem sde bir dem gafletile hurd u hm

Bir dem fte olam Mecnn olam hayrn olam
26
Gnlmn gencine rencler irmedin bir yol bulam

Y H deryya girem b-reng b-elvn olam
27
Cnile rif olup senlik benlik terk idem

Geh varup dilsz olam gsz olam hayvn olam
28
n di dirler n'ideyin dimezse yanar cn u ten

Ben dah drler dkem dosta hezr destn olam
29
Kr olam b-kr olam riflere esrr olam

Geh dnem gerdn olam gftr olam Numn olam
30
Geh varam balk olam geh dnben gird-i hk

Geh varam gevher olam ykt olam mercn olam
31
demlikden kam uam melekler mlkine

Levn olam b-levn olam geh kevn olam b-kn olam
165
Ynus Emre Dvn
166
32
Geh mut' olam Hud'nun emrine bin cn ile

Geh dnem s olam Ms olam mrn olam
33
Geh varam Dvud olam kam Sleymn tahtna

Geh gine gm-rh olup vasl koyup hicrn olam
34
Gh zindndan kam zd olam bd olam

Geh gine derbn olam mahbs olam zindn olam
35
Dr olam girdr olam ber-dr olam Mansr olam

Cn olam hem ten olam hem n olam hem n olam
36
Geh beybn (u) harb u geh serb u geh trb

Geh gine mamr olam geh etr geh sayvn olam
37
Gh izzetle varup m'mn olam devletl ben

Geh varam rkkn olam rehber olam ruhbn olam
38
Geh dnem hm olam geh c idem geh h olam

Geh dnp pr-rengilen hem bg u hem bostn olam
39
Gh varam bir sz olam bir sz olam pr-sz olam

Geh varam imkn olam mn olam ihsn olam
40
Dem olam dem olam lem olam lemde ben

Dem olam b-dem olam hem nm olam hem nn olam
41
Ynus'a Tapdug u Saltug u Barak'dandur nasb

n gnlden c kld ben nie pinhn alam
42
Ynus imdi bu szi sen ka di ka

Kim sana ben sdk olam hem derd hem dermn olam
43
Gh hlis gh muhlis olam u Furkn'la

Gh Rahmni'r-Rahm y Hayy u y Mennn olam
44
Geh dnem bir ems olam zerremde yz bin Ar ola

Geh yine tugyn olam lemlere tfn olam
Dr. Mustafa Tatc
45
167
Evveli H hiri H y H ill H olam

Evvel hir ol kala v men aleyh fn olam
F. 136b, T. 48b, K. 52b, NO. 184a, YE. 59a M. 1, . 39b.
202
Ben seni sevdgmi iitsnler hs u m
Syleenler sylesn sensz dirligm harm
Kim senn lezzetnden cn dad almazsa

Yrr bir cnsuz sret lem halinden b-gam
Ben bu dem seni grdm niesi sabr eyleyem

Seni bir dem grmege mtkdur cmle lem
Seni seven kiiye ne hcet Hr u Kusr

Seni sevmeyen cna Tamu'dur cmle makm
ki cihn varlg ger benm olursa

Sensz bana gerekmez i sennledr tamm
Bin yl mrm varsa harc idem bu kapuda

Gerek ben ksam gerek bu yolda lem
Bana sen geregisen n'iderem kendzmi

Ger ben sen oldumsa ben beni yavu klam
lemlern arzs seni bulmagindr

Ben seni bulmiken senszin nite olam
ok sorarlar Ynus'a nie k esrkligi

N'itsn ezel bezminde yle alnd kalem
F. 141a, YE. 58b, K. 125a, NO. 188a, RY. 45b, M. 33.
Ynus Emre Dvn
168
203
Mefln Mefln Feln
1
Beni anmaklga benden farigvam

N'iderem anuban bes ne lykvam
Benm yoldalgum edebe sgmaz

Edebsz kiiye nin refkvam
Cihna dmiem elsz ayaksuz

Mekndan kat bu hle rakvam
Bu cmle egleyen dkldi kald

Ne esrk ne humr ne hod aykvam
Ne sabr u meskenet ne hod becid i

Ne adm adaram ne hod tarkvam
Bugn cihna geldm u giderem

Sanasn bir eve kondum konakvam
Kan Ynus kan cnbi harekt

Ne ser-myem ola ne var ne yokvam
F. 141b, T. 51a, K. 80b, M. 14, . 57b.
204
Her kancaru dnerisem kladur im benm

Oldur gnlde tevm hem kdur yoldaum benm
Iksuzlara gynr zm anunn f olur rzum

Gricegiz klar kaynar im taum benm
Dr. Mustafa Tatc
Bu k bize Rahmndr hem cnumuzun cndur

Anun in eytnla her dem bu savaum benm
Benm cnum bir ku durur gevdem anun kafesidr

Dostdan haber gelicegiz bir gn uar kuum benm
Geldm dnyy seyr itdm ya bugn ya yarn gitdm

Ben bunda eglenimezem bunda bitmez im benm
Ynus eydr ben kam hem kam hem sdkam

Bu ayruk klar gibi yokdur aryim benm
YE. 61b, RY. 7a, 64a, K. 152a.
205
Ben ol yr sevdgmi nie bir gizleybilem
Gnlme sgmaz n'ideyin meger rzum ile diyem
Dil tutuban yridgm yadlguma dell imi

Yakam yadlk perdesini hicbum ben giderem
Anunla ahvlmi lemlere bildreyin

agruban mutulayam lemi stme direm
klarun gnli gzi ma'kaya ak olur

Ben gnlmi kul eyleyem bed ki ma'ka irem
Cnum kurbn klam ana ger cn kabl klursa

Kaansa lesiyem nie bunda diri turam
krne cnum stine ben dost in lrisem

lmek lzmdur kamuya ben lmedin kanca varam
Ol dostla benm im lmegile bitmeyiser

Amelmdr bile varur topraguma tuta girem
169
Ynus Emre Dvn
170
8
Kamularun amelidr Mnker-Nekir olup gelen

Benm amelm dostd amelmi tuta varam
lm amel szi degl Ynus dili syledgi

Dil ne bilr dost haberin ben dostla nie birem
F. 141a, T. 51b, YE. 58b, K. 125a, NO. 188a, RY. 44a, M.
32.
1
206
Niteki ol ma'kla ben rzum bir eyleyem
Gark olam mhdeye hakdur kim nefr eyleyem
Kimdr ki an grben gizlenbile ahvli

Gster bana ol kiiyi ben dah el-bir eyleyem
Bu halyk eydr bana sakla an cn iinde

Bir zerresi yz-bin cihn eyit nie srreyleyem
Gr Ms'ye Tr iinde bir tecell neler klur

Yir gk tolu tecelldr y ben nie sabr eyleyem
unun gibi pk-nazar bir Ms'den yz bin Ms

Ser-mest hayrn kamus ben nie tedbr eyleyem
Hcet degl klara Tr'da mnct eylemek

Ben kandasam dost andadur her bir yiri Tr eyleyem
Benmile dostdan artuk h bir nesne bk degl

Gnmi ol harca sayam dnmi eb-gr eyleyem
Hidyet irdi kamuya hevsndan gemezlere

Tevfk yzin yire urup kum r-gr eyleyem
Muhakkikler gre durur Ynus gzile grdgin

Dm degl syledgm necm ile ta'br eyleyem
Dr. Mustafa Tatc
F. 143a, T. 52a, YE. 59b, . 45a.

1
207
Teferrc eyley vardum sabhn sinleri grdm
Karm kara topraga u nzk tenleri grdm
rimi toprak ire ten sin iinde yatur pinhn

Boanm tamar akm kan batm kefenleri grdm
Yklm sinleri tolm hep evleri harb olm

Kamu endeden kalm ne dvr hlleri grdm
Yaylalar yaylamaz olm klalar klamaz olm

Bar dutm sylemez olm agzda dilleri grdm
Kimisi zevk iretde kimi sz u beretde

Kimi bel v mihnetde dn olm gnleri grdm
Sogulm ol kara gzler belrsz olm ay yzler

Kara topragun altnda gl diren elleri grdm
Kimi boyun burup yatm tenini topraga katm

Anasna ksp gitmi boyun buranlar grdm
Kimi zri klup aglar zebnler cnn taglar

Dutum sinleri oda kan dtnleri grdm
Ynus imdi bun grdi an bize haber virdi

Aklum ad gm dirdi nitekim bunlar grdm
F. 143b, T. 52b, NO. 192a.
208
Hak'dan nazar old bana Hak kapusn aar oldum
Girdm Hakk'un haznesine drr gevher saar oldum
171
Ynus Emre Dvn
172
2
Devlet tc baa kond k kadehin bana sund

Susadugumca ben dah her dem an ier oldum
Esritdi ka drdi ben hamdum k birdi

Aklum bauma divrdi hayr erden seer oldum
Hayra dndi benm im endeden zd baum

Nefsm ban kesben er ilerden kaar oldum
Kesildi nefs ba ldi fsk u fesd iler kald

Hak'dan bana nazar old kanatlandum uar oldum
Udum bir ho yire kondum bu dnyy bk sandum

y yrnlar ben usandum kondum gine ger oldum
Genler menzile yitdi vard anda karr itdi

Gedi mr kavil yitdi varlgumdan n-r oldum
Cnum n-rd bunda kalmdum bu zindnda

Gel didiler vardum anda varlgumdan geer oldum
Ynus Hakk'a bilieli cn u gnl virieli

ol Tapdug'a irieli gizl rzum aar oldum
F. 144b, T. 53a, RY. 20b, YE. 66a, K. 206b, M. 75.
209
Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln
Kan bana sabr u karr senn szni dinleyem

Kan bana akl u bili tuydurmadn seni sevem
Kan bana ol havsala kim hlmi bilmeyeler

Kan bana zr u kuvvet kim senn kuna dyem
Cnum seni seveliden benm hlm hle dner

Kan bana usl-i dn ilmn edebin grenem
Dr. Mustafa Tatc
zzet erkn ey ad k yolna noksn durur

Ben n'iderem ey ad n terbiyet kdan yirem
Gerek sana ksam rlanmaklk nemdr benm

krne cnum virem ger melmet tonn geyem
Zhd tat usl-i din k haddinden tara durur

Nisbet degldr ana hem secde v rk u kym
Dost sreti gzg durur bakan kend yzin grr

Gelsn o kendsz gelen ben rzum ana direm
Cn gzile bakan grr Ynus gzile grdgin

Yohsa yaban gzi ile kimseneye ne syleyem
YE. 67a, RY. 29a, K. 170b, M. 56, . 48b.
210
Dostdan bana haber geldi turaym andan varaym

Kurbnlga bu cnum vireyim andan varaym
ol bir iki arn bizn ne yini var ne yakas

Kaftn idben egnme saraym andan varaym
Cn alc hod geliser emneti vir diyiser

Ben emneti ssna vireyim andan varaym
Gitdi cnum kaldum eyle n-r olup girdm yola

Dostlar d oldugn bile greyim andan varaym
Mnker Nekir geliser yir gk nle tolsar

Ben bunlara cevbn vireyim andan varaym
173
Ynus Emre Dvn
174
6
Yazugum ok gnh k yrr idm dnyda ho

tdklermn hisbn vireyim andan varaym
Besledgm nzk teni terk itmeyem dirdm an

Kara topraga ben an koyayum andan varaym
Ben bu mr hrmenini dgdm getrdm u yine

Ynus eydr bu dkkn direyim andan varaym
RY. 15b, YE. 77b, K. 199a, RY. (Mecma) 5b.
211
Ol Kdir-i Kn feyekn lutf idici Sbhn benem

Kesmedin rzkn viren cmlelere sultn benem
Nutfeden dem yaradan yumurdadan ku dreden

Kudret dilini syleyen zikr eyleyen Sbhn benem
Kimini zhid eyleyen kimini fsk eyleyen

Ayblarn rtci dellile burhn benem
Bir kulna atlar virp avret ml oklar virp

Hem birinn yok bir pl rahm idici Rahmn benem
Benem ebed benem bek ol Kdir Hay mutlaka

Hzr ola yarn saka an klan Gufrn benem
Drt drl nesneden hsl biln benem uda dell

Odla su toprag u yil bnyd klan Yezdn benem
Ete deri snk atan ten perdelerini dutan

Kudret im okdur benm hem zhir yn benem
Hem btnam hem zhirem hem evvelem hem hirem

Bu cmlesini yaradup hem tertbi klan benem
Dr. Mustafa Tatc
Yokdur arada tercemn andag i bana yn

Oldur bana viren lisn ol denize ummn benem
10
Bu yiri ggi yaradan bu Ar' Krs'i durudan

Bin bir ad vardur Ynus ol shib-i Kur'n benem
NO. 180a, K. 140a, RY. 67b, B. 25b, M. 41.
212
Bu cmle erkn koyup birlik yolun tutan benem

Hrs u tama bende rak hem arduma atan benem
Bakan benem gren benem alan benem viren benem

Ne Cebrl ne Mikl srfl'i klan benem
Yidinci kat yirlerde (ben) sekizinci at gklerde (ben)

Bu sylenen dillerde (ben) hkmi tamm klan benem
Emrile bulut oynadan yirde bereket kaynadan

Elmde kudret inigi halka rzkn viren benem
Bir karra tutdum karr benm srruma kim irer

Chil beni kanda grr gnllere giren benem
agram himmet lekerine dirile dost iigine

Ar nnde aklumla hdmet klup turan benem
Gk yzinde feriteler Ynus ne kasd ider bular

Dek turmazsa feriteler Ar'a omak uran benem
Del oldumd Ynus k old bana kulavuz

Hazret'e degin yalunuz yzi sri viren benem
NO. 180b.
175
Ynus Emre Dvn
176
213
y dost kun denizine girem gark olam yriyem
ki cihn meydn ola devrnum srem yriyem
Girem denize gark olam ne elif mim dal olam

Dost bgnda blbl olam glleri direm yriyem
Blbl oluban tem gnl olam cnlar tem

Baum elmde tutam yoluna varam yriyem
Blbl oluban gidem iy nie gnller gdem

Yzm kla dem-be-dem topraga srem yriyem
kr grdm ddrun adum visln yarn

Bu benlik senlik rn terkini uram yriyem
Ynus'dur k vresi b-reler b-resi

Sendedr derdm resi dermnum soram yriyem
YE. 68a, RY. (Mecma) 10a.
214
Ger rzum sylerisem kimse dilm bilmez benm

Eger sabr eylerisem gnlm karr klmaz benm
y uslular iy uslular siz eyidn ben n'ideym

Ol dost yzin greliden aklum baa gelmez benm
Bunun gibi tertbile im nie baa vara

Elmden i kaldysa cnumdan i kalmaz benm
Ne usluyam ne delyem neye benzer im benm

Ik denizine gark olup gnlm gzm toymaz benm
Dr. Mustafa Tatc
Bu mahabbet od benm yregmde yana durur

Denize gark olursam synp hat klmaz benm
Yl on iki ay k od imde u yanup durur

Yandugunca artar kokum devrm gep solmaz benm
Cmle Hak'a yol vardlar sabrla Hakk'a irdiler

Ikun asl oddan durur sabrumla olmaz benm
Nie eyitdm gnlme var sabr eyle dek otur

ol dem dah bed-ter olur gdmi almaz benm
Bu Ynus'un n sreti lp toprak olursa

Btnumdan k sevgsi biln ki h gitmez benm
177
YE. 56b, K. 188a, RY. 57b, NO. 195a, Rt. 13, M. 66, .
43a.
215
1
Senden gelr cevr cef ben h u vh itmeyeym

Dmiem kun odna yanup nie dtmiyeym
U yryem yana yana top cigerm dndi kana

Ikundan oldum dvne nie zr klmayayum
Senn kun denizine dbeni gark olayum

Kimsenem yok elm ala koma beni batmayayum
Sekiz Umagun Hrsi gelrise bir araya

Sana mmet olmayan ben anlara katmayayum
Ynus Emre sen bu szi yz bin dirisen az-ola

idenler k ola iende uzatmayayum
YE. 68a, B. 29b.
Ynus Emre Dvn
178
216
1
y ehl olan eydn bana ben niesi dleneyim

Ne drl tedbr ideym ya nie sagn sanaym
Cnumda ol bt bitpdr gnlmi ol tutupdur

Hey beni ol avutupdur ayruk neye baglanaym
yle idpdr ol beni seemezem dnden gni

Alsun teni utsun cn kon ben ana aldanaym
Ben gevheriyem knum ol ben bir kulam sultnum ol

Aklum u cnum gnlm ol andan nin usanaym
Ansuzlgum bana harm andan durur nakdm tamm

Bunclayn lutf u kerem kanda bulup dinleyeym
Oldur bana Ynus diyen oldur benm bagrum delen

Oldur beni bensz koyan hem ben olam bu ben neyim
NO. 190b.
217
Dost bakal yzme ben ehi grp geldm
Ol yce ycesine b-gmn irp geldm
Esrikligme bakma adum delye takma

Esrikligm ezelden ireti srp geldm
Ezelden bileyidm Elest'de Bel didm

Ol kadm denizden sil olup akup geldm
retne irmiem sala diy durmam

Cn dn mn krne virp geldm
Dr. Mustafa Tatc
Nr bana s old erenler du kld

Nie kezin toprakdan ben ri turup geldm
Mansr eydr Ene'l-Hak dir sretn oda yak

Dinz dra gelsnler ben dr kurup geldm
Sorman Ynus'dan haber dost kandasa anda var

Haberi gren virr ben an grp geldm
YE. 68a, NO. 188a.
218
Mef'ln Mef'ln
Zamn gedi devir dndi

Saldur kudse gidelm
Bu cihna gelen gitdi
Saldur kudse gidelm
Slihler kalmad gitdi

Bu cihn fesd tutd
Bu cihnun ii bitdi
Saldur kudse gidelm
eytn frsatn buld

Gnl kararuban ldi
Eyi dirlik kesd old
Saldur kudse gidelm
limler okyup tutmaz

Halk grben gzetmez
Gnllerde saf bitmez
Saldur kudse gidelm
Emr-i marf bu dem kald

Bidat gelp snnet ldi
Nasbli nasbin ald
179
Ynus Emre Dvn
180
Saldur kudse gidelm

6
Ynus sen szn bilgil

z hlne nazar klgl
lm gelmezdin n lgil
Saldur kudse gidelm
B. 28a.
219
Mstefiln Mstefiln
Yz bin cef klsan bana

Senden yzm dndrmezem
Cnum dah alursan
Seni severem cnla

Kul olmam fermnla
And ierem Kur'n'la
Kilseye dirsen girem

Naks dah dirsen alam
klara yokdur kalem
s msn Ms msn
Y Ysuf- Ken'n msn
Va'llh ki cnlar cnsn
Ynus gerek ksam

Hak yolna sdksam
Hdmetlere lyksam
Dr. Mustafa Tatc
. 37b, DAY. 104.

1
220
Ben bu yurtlu deglem bunda durup n'iderem
Nie nie tutsaklu tuzak zdm giderem
Ben ol kimseyem ki fertiteh ba indrr

Allh ile ahdm var ol ahdmi gderem
Ol ahdmi ondum u kimndr benm im

Nie bir dah ben bunda nefs eynini iderem
Pdih olan kiiye sekbn olmak olmaya

n n'ideym ben dah mihnet dadn dadaram
Atam yidi dirler anam drt bilrem

Atam anam birimi nin gussa yudaram
Yidiyile ikiden on sekizden on drtden

On ikiden on birden te adm ataram
Ben nie sag ileri yolda koyup gitmiem

Ol agacun budagn budar oldum budaram
Yidi zindn kapusn Ynus soynuban kd

Kalmaya sensz dah ben gussadan yadaram
A. 15.
1
2
221
lk adum Ynus'd adum k dakdum
Terk itdm ud u edeb yle haber brakdum
zzete kalm iken klk nemdr benm
Ben kend elmile yzme kara yakdum
181
Ynus Emre Dvn
182
3
Ne bucak var elmde tekye klam ben ana

klar hnmnn bula boynuma dakdum
Benm gibi bzirgn kim sagncla bayr

Bir pla gcm yitmez Msr met'n atdum
s yarm igneyle yol bulmad Hazret'e

Benm bunca dilekle ya kanda sgar rahtum
'klar mezhebinde ermisr old Ynus

k ma'ka irdi ben dnyya kaykdum
YE. 59a, RY. 72a, K. 132a, M. 36.
222
Girdm kun denizine bahrileyin yzer oldum
Get idben denizleri Hzr'layn gezer oldum
Cemlni grdm dde ok aradum yayda kda

Bulmadum tagda tada denizleri szer oldum
Sordum deniz balgna rak degl salgna

Girdm gnl snugna gnlleri dzer oldum
Gnlmz old ulu r o r gibi y kanda var

Haznesinden aldum gevher dkkn yzin bezer oldum
Ben ol dkkndr kulyam cevherler ile tolyam

Dost bgnun blbliyem budakdan gl dzer oldum
Ol budakda biter mn mn bitse gider gmn

Dn-gn im budur hemn nefsme bir Tatar oldum
Cnum bu tene gireli nazarum yokdur altna

Ddm ayaklar altna topraklayn tozar oldum
Dr. Mustafa Tatc
Tenm toprak tozar yolca nefsm iltr beni nce

Grdm nefsn burc yce kazma aldum kazar oldum
Kaza kaza indm yire gr bu nefsi yzi kara

Hrmeti yok Peygamber'e bendlerini bozar oldum
10
Bu nefsile dnya fn pes dnyya gelen kan

Aldadun iy dny beni ilernden bzr oldum
11
Ynus turd girdi yola kamu gurbetleri bile

Kend cigerm kanla vasf- hlm yazar oldum
K. 180b, YE. 66b, RY. 71a, B. 25b, M. 61.
223
Bu cihna gelmedin makla bir idm
Kul huva'llh sfatlu bir b-nin nr idm
Ol dem ki dirligidi Hakk'la birligidi

Ol pynsuz devirde ne Ms ne Tr idm
Bile idm Hazret'de ol b-kys kudretde

Ne erkm vard ne kimseyle yr idm
Yir gk yaradlmadn Kl Bel dinmedin

Levh-kalem alnmadn Mirc'a kdir idm
Nie kez geldm gitdm delim sret yaratdum

Bu imdiki devrede Ynus'a aldar idm
NO. 181a, B. 29b. A. 14.
224
Beni bunda viribiyen bilr ben ne ie geldm
Karrum yok bu dnyda giderem yuma geldm
183
Ynus Emre Dvn
184
2
Dnyya ok gelp gitdm erenler etegin tutdum

Kudret nini iitdm kaynayuban ca geldm
Serd sz ile gnl ykdum od oldum cnlar yakdum

Srrum leme akdum bu halka tem geldm
Ben oldum drs-i derzi t oldum tokdum bizi

Dvd'un grkl vz h idp nlie geldm
k oldum ol ay yze nisr oldum bal agza

Nazar kldum kara gze siyh olup kaa geldm
Ms oldum Tr'a vardum ko olup kurbna geldm

li olup kl saldum meydna gree geldm
Deniz kenrnda ova kuyuda ileyen koga

s agzndag du oluban ben ie geldm
Ay oldum leme togdum bulut oldum gge agdum

Yagmur olup yire yagdum nr olup gnee geldm
Kl klden geenlere yolda gzin aanlara

Anlayuban seenlere vaka olup de geldm
10
Benem dertller dermn benem ol ma'rifet kn

Benem Ms-i mrn Tr Tag'ndan aa geldm
11
Yolum sana old turak sabahn syleyendr Hak

Ynus Emre dilinde Hak olup dile de geldm
NO. 180b, YE. 64a, K. 155b, RY. 25a, Rt. 15, A. 13, M. 48,
. 33a.
1
225
y derv diyen bana nem durur derv benm
Dervlik yaylasnda hareketm k benm
Dr. Mustafa Tatc
Kendzmi grrem sallanuban yrrem

Bugz u kibr advet gnlmi alm benm
Derv adn idindm derv tonn tonandum

Yola bakdum utandum hep im yanl benm
eyhm kamudan ulu yolda uludan ulu

Gnlm idi kaygulu nefsm syi benm
Hrkam tcum gzlerem fsid iler ilerem

Her yanumdan gizlerem bin bir fsid i benm
Yoldan haber sorarlar eydrem inanurlar

Kalbm sf sanurlar vay ne dvr i benm
erme bakarsan buuk pulluk nesne yok

Taramun gavgsndan lemler tolm benm
Sretm gler halka kan ya kullk Hakk'a

Bu dirligme baka hep im yanl benm
Ynus eydr yrenler iy geregm erenler

Bu yolda olan hller Allh'a kalm benm
185
YE. 65a, NO. 183b.

1
226
Denizler olsa bir kadeh susalgum kanmaz benm
nildmi yenemezem gzm ya dinmez benm
U yine Mansr kadehin maka sund elme

Drt yanumdan od urdlar kimse hlm bilmez benm
Yana yana kl oluban sen makanun yolna

Gnde bin kez yanarsam dostdan yzm dnmez benm
Ynus Emre Dvn
186
4
Cnum kun klngine Ferhd olup dutdum baum

Dim talar keserem rnm h sormaz benm
Gel varalum bizm ile t giresin bgelere

Mamr olm bostnlarum agyr glm dirmez benm
Bizm iln bgeleri turmaz ter blblleri

Alm tze glleri glistnum solmaz benm
Ynus eydr iy sultnum k odna yand cnum

Virsen eger dermnn ayruk cnum lmez benm
YE. 57b, 69a, HB. 17b, Rt. 14, . 42b.
227
Eyle sanman siz beni kendzmden gelmiem
Y kend gnlm ile bu kafese girmiem
Uadam bu kafesi ykam hrs u hevesi

Zaf klam bu nefsi t asluma ulaam
Bilmezem aslum nedr ata hod bahnedr

Ezel ana karnnda kan yiyp dirilmiem
Kan degl benm aum hrs u hev yoldaum

Hazret'e uar kuum meger tene girmiem
Gh m'minem t'atde dem-be-dem mnctda

Gh rindem harbtda ben bir aceb kolmaam
Hikmet ile bak bana t yn olam sana

Zir ben bu sretde yz bin drl gelmiem
Ynus Emre sen kanda kalmayasn zindnda

Zindn kanda ben kanda kimn mln yimiem
NO. 190b, YE. 63b, 69a.
Dr. Mustafa Tatc
228
Filtn Filtn Filtn Filn
1
Eyyb'am dil mbtelyam derde dermn isterem

kam dil-hastayam cna cnn isterem
Yakb'am agladum Ysuf in ekdm firk

Ysuf'am zindn iinde fazl- Rahmn isterem
Ms'nun Tr'na vardum dost cemlin grmeyi

Gitdi aklum ngeh ol dem srr- Sbhn isterem
Bir mekna varmam ki ol benm yurdum degl

Hzr'la zulmete irdm b- Hayvn isterem
Defter-i amlmi yklendm itdm azm-i rh

Menzil-i maksda Hak'dan emr fermn isterem
Ynus Emrem kimseler h bilmedi hlm benm

Hlmi arz itmege bir merd-i irfn isterem
. 36a, DAY. 118.
NUN
229
Kullukdan rag olma sultn gresin birgn
Gstere cemlini hayrn olasn birgn
Gel beri kulum diyp kalbne nazar salup

Cm- ebed sunup hayrn olasn birgn
Tlib meseli rmak mrid meseli dery

Seyr seferi ho gr ummn bulasn birgn
187
Ynus Emre Dvn
188
4
Kldysa tenn ksmet cnun bulsar vahdet

Derdn varsa n'oldun dermn bulasn birgn
B-re zaf Ynus neye hased idersn

Kamu esbbun dkp uryn olasn birgn
B. 9a.
230
Mefln Mefln Mefln Mefln
Bugn sohbet bizm old bize bizm diyen gelsn

rdi k bize ehdin n eyleyp yudan gelsn
Kanat hrkas ire selmet ban ekdm

Melmet gnlegin bidm rif olup geyen gelsn
Bu k meydn iinde agurdum bir vz itdm

Mezzinlik bizm old mm oldum uyan gelsn
Bu ummnda delim drl gher vardur ele girmez

Bahsuz inci bulunmaz cna baa kyan gelsn
Sret nakn gidermekle gnl mlki temiz olmaz

Akar rahmet suy aglar gnl kirin yuyan gelsn
dostlar iidn szm dn itmiem bu gndzm

Ben yav kldum kendzm bu Hak yola giren gelsn
Ynus miskn an grmi eline hem dvn alm

limler okyamam bu manden tuyan gelsn
K. 180b, RY. 70b, . 58b, A. 18, Mecma (Mill Ktp. Nu:

204, s. 155).
1
231
Biz dnydan gider olduk kalanlara selm olsun
Bizm in hayr-du klanlara selm olsun
Dr. Mustafa Tatc
Ecel bke bilmzi syletmeye dilmzi

Hasta iken hlmzi soranlara selm olsun
Tenm ortaya ala yakasz gnlek biile

Bizi bir ar vechile yuyanlara selm olsun
Azrl alur cnumuz kurur tamarda kanumuz

Yaycagz kefenmz saranlara selm olsun
Gider olduk dostumuza iremedk kasdumuza

Namz in stmze duranlara selm olsun
Szdr sylenr araya kimse dymez bu yaraya

ltp bizi makbereye koyanlara selm olsun
Bunda hep gelenler gider hergiz gelmez yola gider

Bizm hlmzden haber soranlara selm olsun
k oldur Hakk' seve Hak derdine kla dev

Bizm in hayr-du klanlara selm olsun
Miskn Ynus syler szi kan yala told gzi

Bilmeyen ne bilsn bizi bilenlere selm olsun
B. 46b.
232
Mefl Mefln Mefl Mefln
Ol gz ki seni grdi ol niye nazar itsn

ol cn ki seni tuyd tende ne karr itsn
Ikuna den k derdne yanar her dem

Vaslundur ana dermn hekm ne tmr itsn
189
Ynus Emre Dvn
190
3
Ikun ezel hum yoklukda kom var

Bu remzi duyan k yoklug ikr itsn
Sen bir gan sultnsun b-hadd b-pynsun

Vasfun kaleme sgmaz dil nie mr itsn
Bu eniyi tadana bu gevheri yudana

Derdne den cna hekm ne tmr itsn
Gerek sana kul olan gnlini sana viren

Kendde seni bulan kancaru sefer itsn
Bu srr duyan kan key rifise cn

Ald gher kn alana haber itsn
Bu yolda muhkem durduk nefsin boyunn urduk

Sen ha gnl virdk dmn ne zafer itsn
mdi key Ynus kalm hazretde yzi kara

n nesnesi yok mflis neyile bzr itsn
10
N'itsn bu Ynus n'itsn bu yola nie gitsn

Gnlini sana virp gzlerin humr itsn
RY. 33b, RY. (Mecma) 5a, Mecma (Ankara Mill Ktp.

Nu: 442, s. 75), . 58a.
1
233
Evvel kadmden geldm yir gk yaradlmazdan
Ar-krs levh kalem h dah anlmazdan
Dostla sohbetdeydm ier halvetdeydm

dem nie nesnedr h dah anlmazdan
Yz bin yigirmi drt bin cnlar cnum iinde

Gizl Muhammed cn dah ier bizden
Dr. Mustafa Tatc
Hem cnlar ana perde ol nr iinde nrda

Ik anda kadm durur cnlara ayrlmazdan
Ikdur Hakk'un varlg yir gk mamrlg

Ik bizi pertev itdi her biri birimzden
Evvel dem yaratd sonra peygamberleri

hir Muhammed nr balkd imzden
dem atadan ber vel evliy Neb

Hak merref eyledi Ahmed'i kamu yzden
Yitmi bin yl ndinden yaratd Muhammed'i

Hak kend k old bahne bir ylduzdan
Ol ylduz ki vard kandayd dem cn

Ya bunca peygamberler anlmadn agzdan
10
limler bun bilmez degme akl ana irmez

Hidyetdr Ynus'a kef old hacemzden
YE. 73a, K. 139b, RY. 1b-39a, . 52a, M. 41.
234
Gzm seni grmegin elm sana irmegin
Bugn cnum yolda koyam yarn seni bulmag in
Bugn cnum yolda koyam yarn vzn viresn

Arz eyleme Umagun h arzm yok Umagin
Bana Umak neme gerek hergiz gnlm ana bakmaz

bu benm zrlgum degl ah bir bgin
Umak Umagum didgn m'minleri yeltedign

Bir evile bir ka Hr hevesm yok kumagin
191
Ynus Emre Dvn
192
5
Bunda dah virdn bize ogul u kz ift hell

Andan dah gedi arzm benm hum ddrin
Sflere vir sen an bana seni gerek seni

Ben nie terk idem seni ol bir ev ardagin
Ynus hasret durur sana hasretni gster ana

n zulm deglise dd eylegil varmagin
F. 145a, T. 53a, NO. 181b, RY. 14b, YE. 70b, Rt. 22, A. 17.
235
Mefln Mefln Mefln Mefln
Nin sen nefs-i emmr bu gafletden uyarmazsn

Muhammed er glini senn yzne urmazsn
Hezrn drl hikmetler katunda sylenrise

ekvet penbesin hergiz kulagundan karmazsn
Gnhun ogu mndan mnun glleri sold

nyet suyla her dem nin an suvarmazsn
Senn ol ok gnhlarun seni u sayru eyledi

B-re varuban nin bu derde re sormazsn
Yrnlarundan utanup gnh gizl ilersin

Yaradan Hlik'un hzr nin ondan utanmazsn
Utanmazsn Habb'nden o derdne tabbnden

Ne kim dilersen ilersin meger Hak'dan utanmazsn
Gir senden olanlar elnle sinleye koydun

un yle grr iken lmn n'ie sanmazsn
itdn Mustaf'y kim bu yir yzinde kalmad

un yle bilriken yaragun n'ie klmazsn
Dr. Mustafa Tatc
Ynus szn kime dirsin y kimn kaygusn yirsin

Nashat halka eylersin y zn neye tutmazsn
K. 145a, M. 43.
236
Dn milletden geer k eserini tuyan
Mezheb dn mi seer kendyi yoga sayan
Ik kime kim irerse kendden gayr komaz

Ikdan zerre ayrlmaz kendliginden tuyan
Umak'dan umus yok Tamu'dan korkus yok

Kendzin yav klup hayr u er elden koyan
Ol benem dirse rev benligin bilen hat

Terk eyleyben rz akl koyup ka uyan
klar sorarsan b-mezheb b-millet

Yolda kalupdur sakn gice v gndz sayan
Kfr mn ol yolda ass-ziyna gemez

Ass ziyndan frig varlg levhin yuyan
Ynus sen beni gider her ne ider dost ider

Aczni bil ebsem ol var k rengine boyan
NO. 182b, YE. 76b, Rt. 20.
1
2
237
Bu dervlik yolna kla gelen gelsn
Ya dervlik neydgin bir zerre tuyan gelsn
Hele biz i bu yola gelmedk riyyla
Bu melmetlik tonn bizmle geyen gelsn
193
Ynus Emre Dvn
194
3
Gziyle grdgini rte etegiyile

Bu yol key ince yoldur yregi dyen gelsn
Ulu kii erenler dimi bizi sevenler

Kaykmasun girye Allah' seven gelsn
bu szi eydenden bize nin gerekdr

Sz muhtasr budur cnna kyan gelsn
Ynus sz ile kimse kabilyete gemedi

Budur vcd der-miyn ortaya koyan gelsn
NO. 182b, YE. 76b, Rt. 20.
238
N'eylerler fn dnyy
Allah sevgsi var iken
Y dah kanda giderler
Ol dost sevgsi var iken
Allah ile olan kii

hsn olur anun ii
N'eylerler gayr tevi
Grn bi'llhi u halk

stemezler gzel Hakk'
Y n'eylerler ml mlki
Dinlen klar bu szi

Behremend eyleye sizi
Y n'eylersin ogl kz
Ynus sen kendni grme

bdet kl mahrm kalma
Dr. Mustafa Tatc
Gayrsna gnl virme

B. 3b.
1
239
Dervlern yolna sdkla gelen gelsn
Hak'dan zge nesneyi gnlinden sren gelsn
Dervler didkleri bir dkenmez kn olur

Hs u m kul u sultn bu kndan alan gelsn
Derv tolnur togar her nefes gge agar

Ben diyeyin togry cnna kyan gelsn
Dervlik bir lokmadur yirile gkden ulu

Bu azmet lokmay yudup sinren gelsn
Dervn gzi auk dni gni uyank

Bu sze Tanr'm tanuk bakmadn gren gelsn
Dervn kulag sak Hak'dan iidr sebak

Deprenmedin dil-dudak szi iiden gelsn
Dervn eli uzun karur mnkir gzin

arka garba dp-dzin sunmadn iren gelsn
Dervler Hakk'un dost cnlardur Hak mesti

Ik emini yakdlar pervne olan gelsn
Bu miskn Ynus' gr dervlik ide geldi

Nefsindendr ikyet nefsin ldren gelsn
YE. 74b.
195
Ynus Emre Dvn
196
1
240
kr kr ol alab'a maksduma irdm bugn
Mtkdum bunca zamn prm yzin grdm bugn
Kaygu beni almd cnum zebn olmd

Grdm prmn yzin ol kayguy srdm bugn
Gelsn yardan ayru den gurbetile bagr bien

Dost bgesi iindeki k bezmine girdm bugn
Grn grn bu devleti bu kla bereti

Dost bgnun iinde ben k adrn kurdum bugn
Eydr Ynus yr kulyam dost bgesi blbliyem

Syleyeym imden gir glzruma irdm bugn
F. 146a, YE. 75b, Rt. 21, . 57b.
241
y yrnlar iy kardalar ecel ire lem birgn
lerme pimn olup kendzme gelem birgn
Yanlaruma kona elm sz sylemez ola dilm

Karuma gele amelm n'itdmise grem birgn
Oglan gider dnmna saladur dosta dmna

ol drt tekbr namzla (vaktum) tamm klam birgn
Be kar bez durur tonum lan-yan yiye tenm

Yl gee obrla sinm undlup kalam birgn
Bauma dikeler hece ne irte bilem ne gice

lemler midi hce sana fermn olam birgn
Ynus Emre sen bu szi dah tamm itmemisin

Tek yriyeyin n'eyleyem stduma gelem birgn
Dr. Mustafa Tatc
F. 146b, T. 54a.
1
242
Sretden gel sfata yolda saf bulasn
Hayllerde kalmagl yoldan mahrm kalasn
Bu yolda acib ok sen acib anlama

Acib anda ola dost yzini gresin
Ik kuagn kuangl dostun yoln vargl

Mchede ekersen mhade idesin
Bundan kun ehrine yz deniz geerler

yz deniz geben yidi Tamu bulasn
Yidi Tamu'da yangl her birinde kl olgl

Vcdun anda kogl ayruk vcd bulasn
Hakkatdr Hak r yididr kapular

Derghnda yz drl gerek kudret gresin
Evvelki kapusnda bir kii durur anda

Sana eydr teslm ol gel misknlik bulasn
kinci kapusnda iki arslan vardur anda

Nieleri korkutm olmasn kim korkasn
nc kapusnda evren vardur anda

Sana hamle iderler olmasun kim dnesin
10
Drdnci kapusnda drt prler vardur anda

Bu sz sana rumzdur gr kim dell bulasn
11
Beinci kapusnda bi ruhbn vardur anda

Drl metlar satar olmasun kim alasn
197
Ynus Emre Dvn
198
12
Altnc kapusnda bir Hr oturur anda

Sana eydr gel ber olmasun kim varasn
13
n kim anda varasn ol Hryi alasn

Bir vyeden tr yoldan mahrm kalasn
14
Yidinci kapusnda yidiler otrur anda

Sana kurtuldun dirler gir dost yzin gresin
15
n ier giresin dost yzini gresin

Ene'l-Hak erbetini dost elinden iesin
16
u didgm keleci vcddan tara degl

Tefekkr klursan cmle sende bulasn
17
Ynus ibu szleri Hak varlgndan eydr

sterisen knn misknlerde bulasn
F. 147a, T. 54a, K. 78b, YE. 70a, NO. 183b, B.15a, . 54a,

. Hakk erhi.
1
243
arh- felek yogd cnlarumuz var iken
Biz ol vaktin dost idk Azrl agyr iken
Nie yllar biz anda cem idk cn knnda

Hakkat leminde marifet syler iken
alap k cndayd bu bililik andayd

dem-Havv kandayd biz anunla yr iken
Dn geldi sf dem dnyya basd kadem

bls aldad ol dem Umak'da gezer iken
Ol vaktin biz uarduk cevln urup gerdk

Nrdan arb ierdk Hak bizi toylar iken
Dr. Mustafa Tatc
Cnlar anda bilidi ol dem gnl ald

lem halk kard denizler kaynar iken
kr bu deme geldk dostlar bunda bulduk

Tuz-ekmek bile yidk k demin oynar iken
Ne ogul vard ne kz vhid idk anda biz

Konyduk cmlemz nr tagn yaylar iken
Ne gk vard ne yir ne zeber vard ne zr

Ynus dostdan haber vir kla gyner iken
199
F. 148b, T. 55a, NO. 192a, RY. 31b, K. 90b, HB. 14b, Rt.
21, . 57b, M. 18.
244
Filtn Filtn Filn
1
Giderem aklum baumdan auban

Yanaram kun odna dben
Od brakdun cnuma dn-gn yanar

Yanaram yalap yalap tutuuban
Ikdan ne var eger sndumsa

Ikla kim snmad ugrauban
k olgl makn ddrna

Mak olgl kla sarmauban
Ynus cnun ka vir krneye

Kimseler bulmaz yrin isteben
Rt. 22, . 51b.
Ynus Emre Dvn
200
245
Mefln Mefln Feln
1
Gnl hayrn olupdur k elinden

Ciger biryn olupdur k elinden
Nieler tc u taht ml u mlki

Koyup uryn olupdur k elinden
zmn kalmad sabr u karr

Gzm giryn olupdur k elinden
Eridi karl taglar zerre zerre

Deniz ummn olupdur k elinden
Koyup brhm Edhem tc u taht

Yiri klhn olupdur k elinden
Zih Mansr ki mak yolnda

Ba ber-dr olupdur k elinden
Ne grdi Leyl'nn yzinde Mecnn

Ki ser-gerdn olupdur k elinden
Ne grdi Zleyh Ysuf yzinde

i efgn olupdur k elinden
Mahabbet derdine deli blbl

Dili handn olupdur k elinden
10
Ynus Emrem bu hasrete bu zra

Aceb mihmn olupdur k elinden
B. 12b, DAY. 133.
Dr. Mustafa Tatc
201
246
Zinhr virmegil gnl dny pyna birgn
Dnyya gnl viren de tayna birgn
Bu dny bir evrendr demleri yuduc

Bize dah gelben yuda toyuna birgn
Grmez misin toprag hslar kum yatur

Bizi dah anun tek ala koynna birgn
Ol kuun kim yuvas togan elinde ola

Ol anda kaan tura gide yayna birgn
Miskn b-re Ynus tutgl eren etegin

T seni Hakk'a ilte dgil soyna birgn
F. 149a, T. 55b, RY. 69b, YE. 72a, NO. 187b, K. 94b, M.

21, . 58a.
1
247
Andan yigrek ne vardur kii bile kendzin
Kendzin bilen kii kamulardan ol gzin
Kii gerek ok bile ol gerek gt ala

Menzile irsem diyen bilrsin hazin hazin
Bu yol yavlak uzakdur dny ana duzakdur

Bu duzaga ugrayan komaya klavuzn
Ben emn olsam diyen y emnlik isteyen

Gesn bu kl klden topraga ursun yzin
Kim ere kullk ide ol azbdan kurtla

Mutlak ol yarlganur kim grrse er yzin
Ynus Emre Dvn
202
6
Ynus bir haber virr iidenler d olur

Gence ugrasam diyen izlesn eren izin
F. 150b.
248
L-erkden okursn sonra erk katarsn
Bire iki dimegi kimden fetv dutarsn
Dn mn bnyd togrulkla gereklik

Ol tamm olmaycak neyile dn atarsn
n Kurn gkden indi an Allh buyurd

Andan haber virsene h kitbdan tersin
Okursn tasnf kitb nie bin v irb

Havf rec sende yok eyle ki bir Tatar'sn
lm okmak bilmeklik kendzini bilmekdr

Pes kendzn bilmezsen bir hayvndan betersin
lm okmak mansi ibret anlamagin

n ibretden deglsin grmedin ta atarsn
On iki bin hadsi cem eyledi Mustaf

An iitdn meger erh ile sz satarsn
Klursn riy namz yazugun ok hayrun az

Dinle neye varur sz Cehennem'de yatarsn
Halk fetv virrsin y sen nin dutmazsn

lmn var ameln yok h gnha batarsn
10
Sen fakhsn ben fakr sana tanumuz yokdur

hlsla gelrsen bizden nesne tersin
Dr. Mustafa Tatc
11
Bu dzilen tertbi ayruksd m dirsin

Baaramazsn hce endeden yitersin
12
Ynus miskn bu szi k leminden syler

Dime bilmedin ana kendznden katarsn
203
F. 149b, T. 56a, HB. 9b, NO. 186a, K. 106a, RY. 50b, YE.
72b, 74a, Rt. 31, A. 19.
1
249
Hak bir gevher yaratd kendnn kudretinden
Nazar kld gevhere eridi heybetinden
Yidi kat yir yaratd ol gevhern nrndan

Yidi kat gk yaratd ol gevhern bugndan
Yidi deniz yaratd ol gevher tamlasndan

Taglar muhkem kld ol deniz kpginden
Muhammed'i yaratd mahlkat efkatinden

Hem Al'yi yaratd m'minlere fazlndan
Gyb iin kim bilr meger Kurn ilminden

Ynus idi esridi ol gevher denizinden
F. 151b, T. 57a.
250
Egrilign koyasn togr yola gelesin
Kibr kni kargl erden nasb alasn
Ne virsen elnile ol varur sennile

Ben disem inanmazsn varcagaz gresin
Gnlde pas oturur anda seni yitrr

er h oturur girimezsin gresin
Ynus Emre Dvn
204
4
On ikidr hcresi yidi dervzesi vardur

Anda iki dilber var bilmezsin ki sorasn
Var kardaun ldr dah avretn boa

Anana kbin kydur Hakk' yn gresin
B-re miskn Ynus kdan dav klursn

Dostdan haber gelicek yz sriyi varasn
F. 153b, T. 58a.
251
Geln bugn yanalum yarn yanmamagn
lelm lmeziken yine lmemegin
Tartalum gnhumuz artduralum humuz

delm hisbumuz hisb olmamagin
Erenlere gidelm eteklerin tutalum

Bugn eyle idelm yolda kalmamagin
Bak gresin dnyeye geldgni bil neye

bu fn dnyeye magrr olmamagin
Ynus yok dny tad n kim fnymi ad

Muhammed zindn didi biz d olmamagin
K. 146a, RY. 3a, M. 44.
1
2
252
Ik ilinn haberin disem iide misin
Yolda olup bu yola sen bile gide misin
Ol iln bg olur erbeti agu olur
Kadeh dutmaz ol agu n idp yuda msn
Dr. Mustafa Tatc
Ol iln zavadas cef duta gidesi

eker ayruga sunup sen agu tada msn
Ol ilde ay-gn olmaz ay gedilp tolunmaz

Tertbler terk idben umr unda msn
Senlik-benlik terk idp yoklk evine girp

Ikdan ip esriyp varlk terk ide misin
bu tenn tertbi od u toprak yil u su

Ynus sen gr zni suda toprakda msn
205
F. 156a, T. 59b, K. 101b, RY. 22a, YE. 72a, 76a, Rt. 12, M.
25, . 55b.
253
1
Talayn kun bahrine gavvs olayn bir zamn

steyeyin dyim seni seyyh olayn bir zamn
Varayn her bir mahfile srrum dimeyem her dile

Srdan haber diyenlere mihmn olayn bir zamn
Yolunda Mansr olayn Ene'l-Hak demin urayn

Aslup vaslun drna ber-dr olayn bir zamn
Ikun odna yanayn derdn suyna kanayn

Grdgm seni sanayn hayrn olayn bir zamn
Akdaym kanlu yaum arturaym bagrum ban

Ta ki bulnca nakkum seyrn ideyin bir zamn
Leyl ile Mecnn olup Ferhd ile talar yonup

Abdr-rezzk gibi yanup giryn olayn bir zamn
Ynus Emre Dvn
206
7
Benligm benden koyayn senn kohun duyayn

Bunca zamn ben kul iken sultn olayn bir zamn
Ol dost bana benden yakn hikmet bilen bulur Hakk'n

Okuyup hikmet ilmini Lokmn olayn bir zamn
Miskn Ynus a gzni Hazret'e urgl yzni

Mrid-i kmil yolna kurbn olayn bir zamn
. 50b, Mecma (Mill Ktp. Nu: 442, s. 73).
254
klara ne diyem k haberinden rn
Ikla dinleyene eydeyin birin birin
Hayf durur ksuzlara kdan haber sylemek

Kim gerek ksa ben rzum ana dirin
Evvel yir-gk yogd vard k bnyd

Ik ezelden kadmdr k getrdi ne varn
Evvel ezel bezminde kim dost yzin grdiyse

Anun cndur k sor andan k haberin
Ik h bir nesneye mesel baglasam olmaz

Dny v hiretde ne dutsar k yirin
Emnetdr sakngl k haberini zinhr

Oturup degme yirde syleme kun szin
Cevherler katnda k'ide byle durur

Kadrini bilmezlere gstermedi gevherin
Ynus'un havsalas k tolmdur snesi

Derdin gizleyemedi gensz syler k dilin
Dr. Mustafa Tatc
207
F. 157a, T. 60a, NO. 187b, YE. 74a, RY. 18a, K. 201b, Rt. 35,
A. 19.
1
255
Sen cnundan gemedin cnn arz klursn
Bilden znnr kesmedin mn arz klursn
Men arafe nefsehu dirsin ill deglsin

Melikden yukar seyrn arz klursn
Tfl- nev-reste gibi etegin at idinp

Ele evgn almadn meydn arz klursn
Bilimedn sen seni sadefde ne gevhersin

Msr'da sultn iken Ken'n arz klursn
Ol ezel leminde ebedi gzlemedin

Per bln bitmedin cevln arz klursn
Yitmi yidi perde var dostun arzlama

Yidisinden gemedin yakn arz klursn
Otuz gzde durur otuz gnldedr

Onun dah bilmedin grmek arz klursn
Sen bunda ie geldn u yine varsarsn

Henz sen kul olmadn sultn arz klursn
Ynus ddn bu derde Eyyb'layn sabreyle

Derde katlanmazsn dermn arz klursn
F. 158b, T. 61a, N0. 193a, K. 178b, HB. 13a, RY. 60a, 66b,
A. 17, . 53a.
1
256
lmnde gark oluban ben beni bilimezin
Dilile syleyben sfatun irimezin
Ynus Emre Dvn
208
2
Sfatun gelmez dile kandalgun kim bile

Sunun dimeklige ben lyk olamazn
Hem evvelsin hem hir kamu yirlerde zhir

H makm yokdur sensz ben nin gremezin
Grmedin del oldum yanldum gnh kldum

Ussum aklum aldurdum esridm aylmazn
nki beni esritdn cn u gnl iletdn

Ayrma beni senden buldum yad olmazn
Bana cn sen virdn Azrl'e bildrdn

Senden artuk kimseye emnet viremezin
y Ynus' yaradan hicb gtr aradan

Sdkam yolunda ben yalan da'v klmazn
F. 156a, K. 92b, NO. 186a, RY. 32b, YE. 74a.
257
Bunca gnller alan cihna sultn msn
Hkmn cnlar iinde cn iinde cn msn
Nazarun bin cn alur derdn yrekde kalur

Gren kendden varur ka kyan msn
Uan kular uunur esen yil grse turur

Dvler hkmne girr Belks-Sleymn msn
Yznden gn tutlur ay togmaya utanur

Gren heybete kalur Ysuf- Ken'n msn
l grse dirilr kalbna cn gelr

Toprakdan vz gelr s bin Meryem misin
Dr. Mustafa Tatc
Ikun dne r eyler arslana zencr eyler

Kat ta mm eyler Ferhd- zamn msn
Ikun Hakk'a irgrr cn gzi ddr grr

Grenler ba indrr brhm Edhem misin
Yzn ddr nrdur saun Mirc dnidr

Gren cnn undur Fahr- lem sen misin
Ynus sevdgn gzle Hak yoln key izle

Rzun gnlde gizle sen sze beyn msn
F. 157b, K. 68b, B. 53a. YE. 69b, M. 8, A. 18.
258
Mefln Mefln Feln
Bu mrm yok yire harc itmiem ben

Cnum gr ne oda atmam ben
Kimesne kimseye itmemi ola

An kim kendme ben itmiem ben
Amelm rahtn dirdm gtrdm

Kamu assum ziyna satmam ben
Cihnda bir snuk saksdan tr

Gherlerm ziyna satmam ben
Amelm ne ki varsa hep riydur

Acebdr ihls unutmam ben
Giceye iresini kimse bilmez

Tl- emel ban uzatmam ben
Dkeli mrini harcna srdi

Ziyndan belldr ne tmiem ben
209
Ynus Emre Dvn
210
8
Aguya bal diy barmak uzatdum

Auma zehr-i ktil katmam ben
B-re Ynus'un okdur gnh

Anun derghna yz tutmam ben
RY. 19a, K. 204a.
259
Dost yzini gricegez nie karr klsun bu cn

Yagmya virr ol demde yz bin zhid dn mn
Tana urman klara her ne hle dnerise

Fermn olmaz kendye mhadeye gark olan
Cn u gnl fehm akl k mevcine gark olcak

Pes nie ansun ol kii yazug u mzd ass-ziyn
Cnnda gzi yok kii grmeyiser dost yzini

Gzsz nie fehm eylesn ne renkdedr ibu cihn
Yz bin melik seltn dost yzini gricegiz

Terk eyleye tahtn v izzet leker hnumn
k nie harbsa velyeti arta durur

Anunin ki dim vrndadur genc-i nihn
Ayne'l-yakn gren kii rmaz gzin dost yzinden

Nie grebilsn an bu sevden tara turan
Ynus'a bu k kzgn komaz dilini tutmaga

kla ma'k rzn drst diyemeye lisn
Dr. Mustafa Tatc
211
F. 159a, T. 61a, RY. 41a, K. 118a, YE. 71a, NO. 186a, Rt.
23, . 49b, A. 20.
260
Mefl Mefln Mefl Mefln
1
Ol drr-i yetmem ki grmedi beni ummn

Bir katreyem ill ki ummna benem ummn
Gel mevc-i acib gr dery-y nihn gzle

Z-bahr-i nihyetsz katrede olur pinhn
Dem urmazd Mansr tevhd-i Ene'l-Hak'dan

Ik drna dost zlfi asmd beni uryn
Bu lem-i kesretde sen Ysuf u ben Ya'kb

Ol lem-i vahdetde ne Ysuf u ne Kenn
Bunda dimeden Mecnn Leyl adn Mevzn

Ne Leyl idm anda ne Mecnn- ser-gerdn
Yi-nn-sn ulamadn cn kuyuya dmedin

Ik dadla mest geldk hem mest giderz bundan
Bu cismm belsdur adum Ynus oldug

Ztum sorar olursan sultna benem sultn
F. 159b, T. 62a, K. 194b, RY. 62a, YE. 73b, NO. 188a, Rt.
20, . 50a.
1
2
261
Ol cn kaan liser sen ana cn olasn
lmi gnl dirile anda ki sen olasn
lmeklik dirlik ola lmsz dirlik bula
Balu gnl onula merhemi sen olasn
Ynus Emre Dvn
212
3
Sen oldugun gnller her dem cnn yiniler

Bunlardur lmeyenler hkimi sen olasn
Sen oldugun makmda ehl-i dd olur anda

G olmaz ol dvnda sultn sen olasn
Cn bedenden ucak menzilinden gicek

Ol cihna geicek gze iyn olasn
Tozn yil almaya bir zerre rlmaya

k cn lmeye ma'k sen olasn
Ynus sen ksan ka muvafksan

Korkma ulagsan ne olursan olasn
F. 160a, T. 62a, K. 130a, RY. 48b, YE. 71b, M. 35, A. 18.
262
Mefln Mefln Feln
Aceb old hlm bu k elinden

Gremezem yolum bu k elinden
Bu cmle lemn tc iken u

Ayaklarda gubram k elinden
Garb blblleyin zri kluram

Akar emm ya bu k elinden
Gazel yapraklayn benzm sarard

Kararuban ddm bu k elinden
Yarn maherde ben yrtam yakam

Nie feryd idem bu k elinden
Tag u talar err bu k elinden

Denizler ca geldi k elinden
Dr. Mustafa Tatc
Nie bin enbiy ka giriftr

Yir gk toptolu bu k elinden
agurup eydeler gel g grenler

Benm ilem nedr bu k elinden
N'iderem ben yarn vaslndan ayruk

Bkldi kad-blm bu k elinden
10
Ynus sen Tapdug'una kl du'y

ersn zehr-i ktil k elinden
NO. 187b, YE. 69b.
263
Mefln Mefln Feln
Gnl usanmadun sen bu seferden

alab'um saklasun seni hatardan
Kii kim kiinn kahrn ekince

Gidp grnmemek yigdr nazardan
Togaldan bagrum tograd gurbet

Szar tamar ciger kan tamardan
Vatan old diken gurbet glistn

Agu imek yig old ney-ekerden
Gher didkleri ilm-i hnerdr

Hner-mende hner yigdr gherden
Ynus ggs aup dosta giderken

alab'um saklasun seni hatardan
RY. 71b, K. 181b, B. 25b, M. 62, . 51b.
213
Ynus Emre Dvn
214
264
Dn millet kodurd ol benm gnlm alan
An gren kiiye ne gnl kalur ne cn
Tuymayanlar hlmi dnin kod dir bana

Neyile dn beslesin cnsuz gnlsz kalan
Sretmde varlgum cnla gnlidi

Kodurd kamusn bana k baglayan
Ikun serhengi beni komaz h bir nesneye

Ne slm'da ne dnde anlmaz kfr imn
art u farz olmaz anda cn kda kalanda

Cevb szi dil syler nie bilsn bu lisn
Ika mesel baglanmaz k ii hisb olmaz

Dostlk ticretinde anlmaz ass-ziyn
Beni benlikden kod varlk defterin yud

Havf u rec gstermez hayr u er elden koyan
Elden i brakdurd niteliksz bakdurd

Bizm ahvlmzde anlmaz nmla nin
Sorman Ynus'dan haber dost kandasa anda var

Yz bin gevherden frig k denizine talan
K. 118a, RY. 41b, NO. 182b, YE. 71b, Rt. 19, . 49a, A.
20.
1
265
Erenlere muhib iken y mnkir oldugun neden
Key sakngl datlu cnun oklar kmadn yaydan
Dr. Mustafa Tatc
Kahr erenler atdur gayret dah hil'atdur

Erenler yay katdur oklar geer kayadan
Bize muhib olanlar Hak'dan dilerz anlar

Dnp mnkir olanlar tz karurlar aradan
Bunda el-ayak pilr grenn cn kaplur

Garb msfir yaplur zavye v mescid-hneden
Agu ierse n olsun si ierse ho olsun

Ynus ile yolda olsun gelsn Allh'na giden
215
Rt. 21.
1
266
Ol dost bize gelmezise ben dosta gir varayn
ekben cevr cefy dostumun yzin greyin
Ser-myemz bir cnd an dah ald bu k

Ne ser-mye var ne dkkn bzra neye varayn
Kurulm dkkn u bzr dost iine girmi gezer

Gnhum ok gnlm sizer ben dosta ok yalvarayn
Gnlm eydr dost benmdr gzm eydr dost benmdr

Gnlm eydr gze sabr it bir dem haberin vireyin
Hak nazar kldug cna bir gz ile bakmak gerek

Ana ki Hak nazar kld ben an nie yireyin
Tapduk eydr bu Ynus'a bu k Hakk'a irse gerek

Kamulardan ol ycedr ben ana nie ireyin
F. 151a, YE. 70b, K. 116a, 203b, RY. 18b, 40b, A. 16.
Ynus Emre Dvn
216
267
y gnl bir dem bir vakit dnydan usanmaz msn
Bunca fsid ilerile yznden utanmaz msn
Sen seni ho tutgl ar istigfr eyle yr

mn bilne baglanup dn tonn tonanmaz msn
y metn kalba satan gherine pllar katan

Assy ziyna satan assya uzanmaz msn
Gayret iinde mbtel gnhlar iinde kod

Dn yolnda gnl sayr ciddile tayanmaz msn
lmez vuslat meyin ien masiyyet denizin geen

Meyhneden azim idp mescidlere kanmaz msn
Yiri ggi seyrn klan Ar u Krsi cevln uran

Ynus katnda iy gnl bir dem eglenmez misin
YE. 75a, A. 17.
268
yle hayrn eyle beni kun odna yanayn
Her kancaru bakarsam grdgm seni sanayn
Beni okd sultnum u gnldi gider cnum

Elden brakd benligi bunda nie egleneyin
Senn kokun tuyd cnum terkin urdum bu cihnun

Aceb kandadur meknun ya ben kanda isteyeyin
Drt mezhebn kyam yidi mezheb gedi cnum

Kogl beni syletmegil bu yollarda uyanayn
Yidi Tamu didkleri katlanmaya bir huma

Sekiz umak eglemeye bunda niye egleneyin
Dr. Mustafa Tatc
Sekiz Umak arz olursa yitmi bin Hr gelrse

Aldamaya bu cnum bunda nite aldanayn
Dilde sylenr habern hergiz bulunmaz esern

Gtr yznden perdeyi ddruna gyneyin
lm-i hikmet okyanlar kdan fakr durur bunlar

Mansr oldum asun beni hep dillerde syleneyin
Ynus dimedi bu szi cna told dost vz

Krdr mnfkun gzi ya ben nie gstereyin
217
F. 152a, T. 57b, K. 208b, NO. 190b, RY. 8b, HB. 12b, YE.
75b, M. 77, A. 13.
1
269
lh bir k vir bana ben benligm bilmeyeyin
Yavu klayn ben beni isteyben bulmayayn
yle hayrn eyle beni bilmeyeyin dn gni

steyeyin dim seni ayruk naka kalmayayn
Al gider benden benligi toldur ime senligi

Bundayiken ldr beni varup anda lmeyeyin
Sylerisem gelmez dile kim sge bana kim gle

Bri yanayn derdile hlm dile gelmeyeyin
U yryem yana yana cigerm gark old kana

Ikun bir ok urd cna nie zri klmayayn
Ko ben yanayn tteyin dost bahesinde yiteyin

Bir gl olayn biteyin aluban solmayayn
Mansr'layn dra beni yle yn gster seni

Kurbn klayn bu cn 'ka mnkir olmayayn
Ynus Emre Dvn
218
8
Ikdur bu derdn dermn k yolna virdm cn

Miskn Ynus dir y Gan bir dem ksuz kalmayayn
HB. 12b, YE. 73a, Rt. 23 Mecma (Mill Ktp. Nu: 442, s.
73.)
1
270
Tadun yine deli gnl sular gibi aglar msn
Akdun yine kanlu yaum yollarum baglar msn
N'idem elm irmez yre bulnmaz derdme re

Oldum ilmden vre beni bunda egler misin
Yavu kldm ben yolda onulmaz bagrumun ba

Gzlermn kanlu ya rmag olup aglar msn
Ben toprak oldum yoluna sen auru gzedrsin

u karuma ggs gerp ta bagrlu taglar msn
Harm gibi yoluma arkur inen karlu tag

Ben yrmden ayru ddm sen yolum baglar msn
Karlu taglarun banda salkm salkm olan bulut

Saun zp benm in yan yan aglar msn
Esridi Ynus'un cn yoldaym illerm kan

Ynus dde grdi seni sayru msn saglar msn
RY. (Mecma) 46a.
1
2
271
Cnlar cnn buldum bu cnum yagm olsun
Ass ziyndan gedm dkknum yagm olsun
Ben benligmden gedm gzm hicbn adum
Dost vaslna uladum gmnum yagm olsun
Dr. Mustafa Tatc
Benden benligm gitdi hep mlkmi dost tutd

L-mekn kavmi oldum meknum yagm olsun
kilikden usandum k tonn tonandum

Derdi hnna kandum dermnum yagm olsun
Varlk n sefer kld andan dost bize geldi

Vrn gnl nr told cihnum yagm olsun
Gedm bitmez sagndan usandum yaz u kdan

Bostnlar ban buldum bostnum yagm olsun
Taallukdan zdm ol dostdan yana udum

Ik dvnna ddm dvnum yagm olsun
Ynus ne ho dimisin bal u eker yimisin

Ballar baln buldum kovanum yagm olsun
F. 154b, T. 58b, NO. 191a, YE. 73b, HB. 13a, A. 18.
272
Anup kymet gnini
Aglaalum ol gn in
Ol gn melmet gnidr
Aglaalum ol gn in
Ol gnde yirler yarla

Cmle lenler dirile
Cmle gnhlar sorla
Aglaalum ol gn in
Ol gnde gk atlaysar
nsn nie katlansar
Ol gnde kim korkmaysar
Aglaalum ol gn in
219
Ynus Emre Dvn
220
4
h ol gnn korkular
Koca klur masmlar
Nie olur mcrimleri
Aglaalum ol gn in
Ol gn kat efgn ola

rkek dii uryn ola
Cmle ciger biryn ola
Aglaalum ol gn in
y Ynus Emre gir yola

Hl bilmez karda ne ola
Meger dermn Hak'dan ola
Aglaalum ol gn in
B. 17a.
273
Sbhn bizi uyarsar nie zamn yatm iken

Cnlar teni isteyiser terk idben gitmi iken
Gr Hlik'n inyetin dery-y b-nihyetin

Bize ddr gsteriser bunca gnh itmi iken
Hakk'un inyeti okdur irer kullarna dim

Allah Hall'i saklad Nemrd oda atm iken
nyeti kime irse ol kul iken sultn olur

itmedn mi Ysuf' bzirgna satm iken
Ikla gelsen yola Ynus'layn olsan n'ola

Tatini terk itmedi balk an yutm iken
Ahdni eylegil vef gnlni eylegil saf

Kan Muhammed Mustaf Ar'a Mirc itmi iken
Dr. Mustafa Tatc
Kan'enbiy v evliy geldi gedi cmle vel

Kan Dvud u Sleymn Kf'dan Kf'a dutm iken
Ne kadar ok ise mlun ecel sana sunar elin

Ne ass eyledi Krn bu dnyya batm iken
Kulak urgl benden yana haberm var diyem sana

Lanet kld Azzl'i Ar'da mekn tutm iken
10
Dostdan bel gelicegiz Eyyb'layn sabreylegil

Nie shht buld teni bunca bel ekmi iken
11
Ancaguz ol bir gni ditrer mi Ynus'un cn

mn-Kur'n yolda ile son menzile yitmi iken
. 56a, A. 19, DAY. 160.
274
Hey yrnlar hey kardalar nic'edeyin n'ideyin ben
Sen benm kulum deglsin dir olursa n'ideyin ben
Zell magbn kala baum anda h dinmeye yaum

Maher gni im taum nr olursa n'ideyin ben
Su ancak gyner zm kan yala tolar gzm

Yarn Hak katnda yzm kar'olursa n'ideyin ben
Fesdla tolu im hey hoca bagla suum

Key Cehennem benm in yir olursa n'ideyin ben
Ben fesd iinde kaldum Ynus eydr artd derdm

Sine varcagz kabrm dar olursa n'ideyin ben
B. 11b.
221
Ynus Emre Dvn
222
275
Yokdur bende amel tat
Ben n'ideym n'eyleyeyin
Kopcak rz- kymet
Ben n'ideym n'eyleyeyin
Dost bana sul idicek

Aklum baumdan gidicek
Hicb derdi gark idicek
Ben n'ideyin n'eyleyeyin
Helline ola hisb

Harmna ola azb
synla yzm kara
Yitmi bin zebn yide

Tamu'y harda ilede
Mcrimlere heybet ide
Bir kez Cehennem silkine

'slere ide kne
Y Rab iricek ol gne
klar maksda ire

rifler dost yzin gre
yle mcrim yzi kara
Ynus Emrem derdn kat

Hayra gemez bir tat
Olmazsa Hak inyeti
Dr. Mustafa Tatc
B. 11b.
1
276
y benm mrm ku kanda varasn birgn
Ecel avlayup yudar ele giresin birgn
Gelp ggsne kona dutuup cnun yana

Bir kadeh erbet suna ip kanasn birgn
Grmege gelenleri htrun soranlar

Sevgili yrnlar grmez olasn birgn
Yrnlarun geleler seni ta'cilleyeler

Soyalar tonlarun uryn olasn birgn
Binp aga atna yanulup Hzr'a tana

ol kara yir altna gire yatasn birgn
Tap tmr eyle tene yarak eyle bu cna

ol ylana yana nasb olasn birgn
Mnker Nekir gele hllern dvr ola

Dilnce su'l sora cevb viresn birgn
Ynus Emrem n'idesin kaup kanda gidesin

Erenler sohbetine gelmez olasn birgn
B. 13b, . 59a.
277
Aceb u yirde var m'ola
yle garb bencileyin
Bagr balu gzi yalu
yle garb bencileyin
Gezdm Urum'la am'
Yukaru illeri kamu
ok istedm bulmadum
223
Ynus Emre Dvn
224
yle garb bencileyin

3
Kimseler garb olmasn

Hasret odna yanmasun
Hocam kimseler olmasun
yle garb bencileyin
Syler dilm aglar gzm

Garblere gynr zm
Meger ki gkde ylduzum
yle garb bencileyin
Nie bu derdile yanam

Ecel ire birgn lem
Meger ki sinmde bulam
yle garb bencileyin
Bir garb lmi diyeler

gnden sonra tuyalar
Sovuk suyla yuyalar
yle garb bencileyin
Hey Emrem Ynus b-re

Bulunmaz derdne re
Var imdi gez rdan ra
yle garb bencileyin
iir Muahhar Mecmalarda bulunmaktadr.
278
Kanda bulam isteyben iy gnl seni kandasn

Kanda vrne varsa va'llhi gnl andasn
y gnl sana uyaldan kalmad yzmn suy

Rahmet gele ta ki sana kandaysan dvndasn
Dr. Mustafa Tatc
Bir lahza olursn ren bir dem yrrsin pern

lemlere nm u nin derde esr dermndesin
Bir dem bid bir dem zhid bir dem s bir idem mut'
Bir dem gelr ki iy gnl ne dnde ne mndasn
Ik baumdan acaguz mevc uruban tacaguz

Bir dem gelr ki iy gnl mescidile Kur'n'dasn
Kayseri Tebriz Sivas Nahcuvn u Mara irz

Gnl sana Bagdd yakn lemlerde dvndasn
Ynus imdi tapdur hemin aktma gznn nemin

Eger bugn eger yarn n Hakk'in kurbndasn
YE. 78a.
279
Mefln Mefln Feln
Eger k seversen cn olasn

Gnller tahtna sultn olasn
Seversen dnyeyi mihnet bulasn

Nie bir eskiye hasretlenesin
Cihn khne-sarydur sen begisin

Nie bir eskiye hasretlenesin
Agudur bal degl dny murd

Nie bir aguya parmak banasn
Kanadsuz kulayn kaldun yabanda

Kanadlu kulara kanda iresin
225
Ynus Emre Dvn
226
6
Diken olma gl ol eren yolnda

Diken olursan oda yanasn
Niyz in buyurd Hak namz

Niyzdan vay sana gfil olasn
Sana erden as gerek bu yolda

Tayanursan asya tayanasn
Erenler nefesin as idin sen

Eger nefsne uyarsan fensn
10
bdetler badur terk-i dny

Eger m'minsen ana inanasn
11
Atan anan hak' yitrdnise

Yeil tonlar geyesin tonanasn
12
Eger kon hak' boynundaysa

Cehennem'de yarn bk kalasn
13
Ynus bu szleri erenden ald

Sana dah geregise alasn
14
Gnle gireni gnendi dirler

Gnle sen de gir kim gnenesin
F. 155a, T. 59a, YE. 78a.
1
2
280
y dost seni sevelden aklum gitdi kaldum ben
Bnarlar terk idp denizlere taldum ben
Bir zerre kun od kaynadur denizleri
Ddm kun odna tutuuban yandum ben
Dr. Mustafa Tatc
Ol cnda ki k ola anda gussa olmaya

Bu k bana gelelden gussam gitdi gldm ben
Blbl de k olm kzl gln yzine

Grdm erenler yzin hezr destn oldum ben
Bu k bana virdn ben n'iderem kendzm

m taum nr dold dosta k oldum ben
Smasan btn nefsn abes kamu tatn

An smaga re hele imdi buldum ben
Dny cefsn almak sonuc vefym

Cefy virbenin seni satn aldum ben
Bir kur agacdum yol zre dmiidm

Bir bana nazar kld tze cvn oldum ben
Ynus sen ksan adun miskn kogl

Cmlesinden ihtiyr misknlikde buldum ben
227
F. 153a, T. 58a, K. 158b, YE. 75b, RY. 53a, B. 5b, Rt. 22.
1
281
Ol vaktin bir olasn ayrulkdan kalasn
Cnsuz gel bu kapuya bk dirlik bulasn
Cn tuta gelrisen cnum vardur dirisen

Cn umr iderisen kll sagnclasn
Bunda ne sagn umr y bunda kim kalur var

n byle ddi sefer gerek yolda olasn
Derdile gelmeyince dermna irmeyesin

Bir cn yolda korsan yz bin cn bulasn
Ynus Emre Dvn
228
5
Kalma fn sagnca kasd eyle bk gence

Yz bin cihnda btn haznesin bulasn
Dadarsan k dadndan geesin zhir dnden

Ayrulgun odndan ol vakit kurtulasn
Yav vargl bu yolda her bir drl menzilde

Cmle sylenen dilde gerek undulasn
y Ynus kan aklun genszin syler diln

Pyn yok bu yolun sen kanda tolanasn
NO. 181b, YE. 75a, K. 164b, RY. 31a, B. 51a, Rt. 19, M.
53, . 54a.
282
Mefln Mefln Feln
1
lh derdmn dermn sensin

Gnhkr kullarun gufrn sensin
Senn emrn ile dner felekler

Hem ayun gnen devrn sensin
Hall'n hullesi Yakb'un h

Ysuf'un bend ile-zindn sensin
Ms'nun mnct Tr Tag'nda

s'nun gklerde seyrn sensin
Gzmn nr v gevdem hayt

Gnller tahtnun sultn sensin
Ynus Emrem sebak senden okur

Elinde defteri dvn sensin
B. 27b.
Dr. Mustafa Tatc
283
1
y gnlmn eglencesi eyit bana n'eyleyeyin

Ikundan oldum vre derdm kime syleyeyin
Mlk-i fendan geeyin ol dost iline uayn

Talayn k ummnna denizlerin kaynadayn
Ikun od urd cnuma gelsn klar yanuma

Dkeyin kun hnn klar toylayayn
girdm kun bgna bakdum soluma saguma

Drl yemilern yiyp gllerini yylayayn
Dn-gn klayn h u zr k olayn il r

Dkeyin kanlu yaum zrlklar eyleyeyin
k olayn ol gle tolsun cihna gulgule

Hezr destn oluban dost bgn yaylayayn
Miskn Ynus klarun dirligini dirilmedn

Bri gcm yitdgince soylarn soylayayn
NO. 189a, HB. 17a, B. 13a, RY. (Mecma) 17b, A. 200.
284
Ayurma beni senden yaradan
Dp lrm ben bu yaradan
ldgm in gussa m yirem

Ala cnum yine yaradan
ldi diyeler kaydum yiyeler

Bir ku oluban kam aradan
229
Ynus Emre Dvn
230
4
Aglama direm ol gzlerme

Kan ya akdur ag u karadan
Yirler mi kodum gl eylemedk

Siller aktdum her bir dereden
Ben bir kuldum sen sultndun

Ddm araya bilmem nereden
Varam kul olam eyh iigine

Ab dikinem yz bin preden
Emrem Ynus'un murd budur

re yrine ka aradan
. 52a, NO. 186a, Mill Ktp. Mecma Nu: 442, 75a.
VV
285
y yrnlar iy kardalar korkaram ben lem diy
ldgmi kayurmazam itdgmi bulam diy
Bir gn grinr gzme aybum urulur yzme

Endeden del'olmam n'idem ben ne klam diy
Eger gerek kulmsam ana kullk klaydum

Aglayadum bu dnyede yarn anda glem diy
Hemin geldm bu dnyya nefsme kullk itmege

Ey amel ilemedm azbdan kurtulam diy
y b-re miskn Ynus gnhun ok neyleyesin

Sgndum ol Allh'uma didi hem afv klam diy
YE. 79a, K. 187b, RY. 57a, M. 65.
Dr. Mustafa Tatc
286
1
Dost gnlmi yagmlad n'olsa gerek imden gir

Derdi brakd cnum yansa gerek imden gir
Derdnile cnum yanar mr geer devrn dner

Gn geldke benzn solar solsa gerek imden gir
Bu ne acyib ser-gze kard bagrumuzda ba

Gzlermden kanla ya aksa gerek imden gir
Evliydur Hakk'un srr alnndaki Allah nr

An seven h u zr klsa gerek imden gir
Sen hocasn ben bir kulam ebed kullukda kalam

Bu szmi cmle lem bilse gerek imden gir
Fen saryndan gp bek saryna gep

Ikun arbndan ip kansa gerek imden gir
Grn ki Ynus n'itdi varuban hazrete gitdi

Katredr ummna yitdi tolsa gerek imden gir
NO. 187b, Mecma, Mill Ktp. Nu: 442, s. 71.
287
Mansr-vr oldum bugn ber-dr iden gelsn ber
nni ene'l-lh okudum inkr iden gelsn ber
Kul klln min ndi'l-lh ansuz deglem v'allah

Ben Hak'la Hak olmam agyr iden gelsn ber
Levh kalemde yazlan tertb-i tevhd okuram

lm-i ledn seyr slk gftr iden gelsn ber
231
Ynus Emre Dvn
232
4
Bir Tanr'nun Peygamber'i ben andan aldum haberi

Bir Tanr v Peygamber'e ikrr iden gelsn ber
Men arefe nefsehu fekad arefe Rabbehu

Bildm bun buldum an inkr iden gelsn ben
Mnkir-mnfklar beni ldrelm dirlerimi

Beni yaradan ldrr yok-var iden gelsn ber
Gelsn beni ol ldren klmi gge savuran

Ben Knt kenz'em mahf'yem izhr iden gelsn ber
Gz benem ehd benem lben ldren benem

irte gice ol dostla bzr iden gelsn ber
Cmle cihn Gufrn'dur kamu lem hayrndur

Ynus anun hayrndur tekrr iden gelsn ber
RY. 73b, YE. 78b, K. 137b, M. 39.
288
y bizmle yr olup dosta giden gelsn ber
Yok eyleyp kendzin cn terk iden gelsn ber
Terk idelm kl kyl isteyelm togr yol

Hem bulalum gevher knn cevher alan gelsn ber
Gevher bu cn maksddur cn maksdun Mansr'dur

Maksd in Mansr'layn ber-dr olan gelsn ber
rmek dilersen maksda ok hizmet eyle her ide

Sen senlignden usan nr- ddr olan gelsn ber
Pinhn idenler kendzin anlar grrler Hak yzin

Grmek dilersen Hak yzin ikrr iden gelsn ber
Dr. Mustafa Tatc
Ynus gel anlat hlni bildr nedr ahvlni

Derde brakd cnn dermn iden gelsn ber
YE. 79b, NO. 190a
289
Mefln Mefln Feln
Benem zr klan ol yre karu

Gnlden cn viren dildre karu
Giceler subha dek hayrn u mestem

Oluban muntazr ddre karu
Seher-ghn turup zr kluram

Sanasn blblem gl-zre karu
Alaldan cnum k- lh
Benem Mecnn gibi vre karu
Cemln emine pervne gibi

Yakaram per bli nra karu
Anun k arbn n idelden

rir yregme yre karu
Bugn Mansr benem kun yolnda

Yriyp arh uram ol dre karu
B-re blblem dost bahesinde

Varam virem haber ol yre karu
k Ynus bugn gurbetde kald

Ki k syledr dildre karu
K. 184a, RY. 73a, RY. (Mecma) 5a, M. 64, . 60a.
233
Ynus Emre Dvn
234
290
Mefln Mefln Feln
1
Severem ben seni cndan ier

Yolum tmez bu erkndan ier
Nere varursam gnlm tolusn

Seni kanda koyam bundan ier
Beni sorman bana bende deglem

Sretm bo gezer tondan ier
Beni benden alana irmez elm

Kadem kim basa sultndan ier
Tecellden nasb irdi kimine

Kiminn maksd bundan ier
Kime dokundsa ol dost nazar

Anun ulesi var gnden ier
Senn kun beni bende alupdur

Ne rn derd bu dermndan ier
erat-Tarkat yoldur varana

Hakkat-Marifet andan ier
Sleymn ku dili bilr didiler

Sleymn var Sleymn'dan ier
10
Slk seyir iden kun erine

Nie mezheb olur dnden ier
11
Dnin terk idenn kfrdr ii

Bu ne kfrdr mndan ier
Dr. Mustafa Tatc
12
O bir dilber durur h yok nin

Nin olur m nindan ier
13
Meger Ynus gzi tu old dosta

Ki kald kapuda andan ier
YE. 78b, NO. 193a, K. 66b, Rt. 35, M. 7.
291
Dd'gme hubb'l-vatan gidem hey dost diy diy
Anda varan kalur hemn kalam hey dost diy diy
Gele ol Azrl duta ass klmaz ana ata

Binem ol agadan ata gidem hey dost diy diy
Halvetlerde megl olam dim alam gl olam

Dost bgnda blbl olam tem hey dost diy diy
ol bir bi-on arn bizi kefen ideler egnme

Dikem ol dnye tonlarn geyem hey dost diy diy
Mecnn oluban yriyem yce taglar briyem

Mm oluban eriyem yanam hey dost diy diy
Gnler gee yl evrile stme sinlem obrla

Ten riye toprak ola tozam hey dost diy diy
Ynus Emre var yolna mnkirler girmez yolna

Bahr olup dost gline talam hey dost diy diy
RY. 40b.
HE
292
Hak'dan gelen erbeti idk el-hamdli'llh
ol kudret denizini gedk el-hamdli'llh
235
Ynus Emre Dvn
236
2
ol karug taglar meleri bglar

Saglk saflk ile aduk el-hamdli'llh
Kuryduk ya olduk ayagduk ba olduk

Kanatlanduk ku olduk uduk el-hamdli'llh
Vardugumuz illere ol saf gnllere

Baba Tapduk mansin saduk el-hamdli'llh
Beri gel baralum yadsan bilielm

Atumuz eyerlendi edk el-hamdli'llh
ndk Rm' kladuk ok hayr u er iledk

U bahr geldi gir gdk el-hamdli'llh
Dirildk bnar olduk irkildk rmag olduk

Akduk denize tolduk taduk el-hamdli'llh
Tapdug'un tapusnda kul olduk kapusnda

Ynus miskn igidk bidk el-hamdli'llh
F. 160b, T. 62b, YE. 81b.
293
Zinhr gnl evinde tutma yavuz ende
Biregyn kuy kazan kbet kend de
Nefsn begenmeyeni ayruklara sanmagl

Ayruklara sanursan bilgil kim in aa
Kendye yaramaz biregye sanan ol

Ad mslmn anun kend benzer kee
Komadugun nesneyi sunuban gtrmegil

Komadugun gtrmek dre yatlu ie
Dr. Mustafa Tatc
Bu dnyede kii Hak ddrn grmeye

Bir diki bir kovc biri gammzdur bee
Ynus bu nashat tutan yatlu olmaya

Bir nie gt durur dinlesen badan baa
237
F. 161b, T. 63a, NO. 181a, K. 136b, B. 9b, YE. 82b, RY.

38b, A. 24, . 67a.
294
1
Hodur eger yrrisem k odna yana yana

Pes yanmadn nite olam n k od ddi cna
Cnum kun klhndur tartnmadn ur odn

Kam suy eker olur od bragcak klhna
Her nesne ki ig olcak od olmaynca bimez ol

Benm dirligm igidi k od old bahne
Bu iler tamm olcak halvet olur makla

Mak yzin gren kii gerek yana v dkene
Devlet durur ol kiiye yanarsa k odna

Ac ttni kcak aydn olsar bu hne
Ol dostla bzrumuz fln vaktdan ber degl

Severidk makay henz gelmedin cihna
Rzyam ol oda ben gnde bin kez yanarsam

Gr nie cn fid klur emi ninde pervne
Ika nee yanarsam dah rn gelr bana

Cnum fid olsun beni bu k odna atana
Ynus Emre Dvn
238
9
Ik sultn Tapduk durur Ynus ged bu kapuda

Gedlara lutf eylemek hem k'idedr sultna
F. 162a, T. 63a, K. 102a, NO. 181a, RY. 22b, YE. 83b, Rt.
26, . 71a, M. 25.
1
295
Vcd bir bin durur srr- hikmet iinde
Gnl bir bnyd durur nakd ol bnyd iinde
Gnl sultn hkim cn cmle i ana kurbn

Dil dah bir tercemn yrr kudret iinde
Gnl oturur tahta hkm ider Kf'dan Kf'a

Nefis durm rakda meyli iret iinde
Ol nefs kim cna uyar manden sanma duyar

Her dem ana uymayan bil inyet iinde
Evvel kapu erat gese andan tarkat

Gnl evi marifet k hakkat iinde
erat rn olur iidene ho gelr

Ne kim dilerse klur ol erat iinde
Tarkat cn yolda cn ile olur ii

Tarka giren kii dn-gn ibret iinde
Marifet gnl ile dn gn zryla

Sylesem gelmez dile srr- sfat iinde
Hakkat kdur yn grsn ol ebih beyn

Hakkat donn geyen agr hil'at iinde
10
er'at sret evi tate girer kav

leme kd av ubdiyyet iinde
Dr. Mustafa Tatc
11
Tarkat cna gelr tatna cn klur

Girmeyen ziyn klur i bu devlet iinde
12
Hakkate irenler hakkati bulanlar

Ne bahtludur cnlar hep mahabbet iinde
13
Her kim erat bile hem okya hem kla

Ol gerek kim er ola dn-gn tat iinde
14
Ger tat klmazsa stda varmazsa

eriden olmazsa ad lanet iinde
15
erat ana eydr ana abes ol addur

Anun makm oddur ol hiret iinde
16
Her kim tarka gire gerek ml terkin ura

Yola togr cn vire bu tarkat iinde
17
Ger togr turmazsa ml terkin urmazsa

Yola cn virmezise tuymaz sohbet iinde
18
Tarkat anun degl ol klm yoln mell

Hak klmaz an kabl bulmaz rahmet iinde
19
Ger bahr olmazsa denize dalmazsa

Seyrnun bilmezise yokdur kymet iinde
20
Ma'rifet gnl ehri makmun bulur fakr

Bahr gerekdr bahr bu marifet iinde
21
Ma'rifet andan rak anun degldr durak

i olsa da yavlak anun bu ad iinde
22
Her kim hakkat sre kahr lutf bir gre

aa togr dura bu hakkat iinde
23
Ger togr turmazsa yolna irmezise

Kahr ho grmezise ad yok ad iinde
239
Ynus Emre Dvn
240
24
Anun degl hakkat ol devlet ol nashat

Evvel hir kbet bulnca mt iinde
25
Bu drt menzildr utan ledn makmun tutan

Oldur menzile yiten tamm murd iinde
26
Ol menzile yitenn drt nin var anun

Ol nin klanun yiri rahmet iinde
27
Sretn halka dze Hakk'un yolnda ize

ka seyir eyleye ol semvt iinde
28
Tevekkl ii ola kanat a ola

nyet ba ola nr- rahmet iinde
29
Kyl u kle mecl yok ol hldr ana kl yok

Hergiz ana ecel yok ezel-ebed iinde
30
dr bunca vzlar didgm man szler

Tapduk Ynus' gzler bu vilyet iinde
iir Muahhar Mecmalarda Mevcuttur.
296
Filtn Filtn Filn
k oldum erene irmegile

Hakk' buldum ben eri grmegile
Ere irdm erde buldum maksdum

Bulmadum taradan sormagla
Ne yire bakdumsa er oturur

Gnlin aldum yz yire srmegile
Dr. Mustafa Tatc
Hak'dan imi cnlara cmle nasb

Olmazm Kabe'ye varmagla
Kabe senn iigndr eyle bil

Bulmadum yol ekp varmagla
Beni gren bir pla saymazd

imdi gren gsterr barmagla
Bir glidm kld erenler nazar

Deniz oldum drt yana rmagla
Geldi n Ynus diy turdum r

Gzm adum kulagum urmagla
241
F. 162b, T. 63b, K. 148b, NO. 188b, YE. 87a, RY. 13a, 63a, Rt. 26, . 70b,
A. 23.
1
297
Gnl nite dlene makn bulmaynca
Kimse k m olur gnlsz kalmaynca
Gnldr seven an esr eyleyen seni

Kimi zd eylersin sen zd olmaynca
Boyn zencrl geldk key kat esr olduk

Er nazar eylemedi hlmz bilmeyince
Bir yanadan ararlar ayruk nesne sanurlar

Bahsn ne bilesin sen satun almaynca
Bahs cnum anun mlla tavar degl

Sevdk mi ele girr sevdkler virmeyince
Cna nie ksn bu kayddan gemezsin

Derydan ne alasn rmakdan gemeyince
Ynus Emre Dvn
242
7
Dost kanda bulasn sende durmagla sen

Ol imret eylemez sen vrn olmaynca
Szi Ynus'dan iit kibir klma dut gt

mret olmayasn t harb olmaynca
F. 163a, T. 63b, YE. 85b, RY. 11b, . 61a, A. 23.
298
Vasf- hlin eydiserem vuslat hlin bilenlere

Yidi drl nin gerek hakkate irenlere
Bu yidisinden birisi eksk olursa olmaya

Birisi eksk gerekmez bu sarp yola varanlara
Evvel nin bu durur yirmeye cmle milleti

Yirenler kald yirini yir degmedi yirenlere
kinci nin budur h nefsini semirtmeye

Zinhr siz andan olmanuz nefsine kul olanlara
nci nin budur cmle heveslerden gee

Hevesler eri yolda kor yitemez yol varanlara
Drdnci nin budur dnydan mnezzeh ola

Dny seni sayru eyler ne kul kays sayrulara
Ynus yidi nin didi evet ini gizledi

An dah eydivirem gelp halvet soranlara
F. 162b, T. 64a, YE. 86b, RY. 16a, B. 29a, NO. 181b, Rt.
25, A. 22, . 65a.
Dr. Mustafa Tatc
243
299
Misknlikden buldlar kimde erlik varsa
Nerdbndan yitdiler yksekden bakarsa
Gnl yksekde gezer dem-be-dem yoldan azar

Ta yzine ol szar iinde ne varsa
Ak sakallu pr koca bilmez ki hli nice

Emek yimesin hacca bir gnl ykarsa
Sagr iitmez szi gice sanur gndzi

Krdr mnkirn gzi lem mnevver ise
Gnl alab'un taht gnle alap bahd

ki cihn bed-baht kim gnl ykarsa
Sen seni ne sanursan ayruga da an san

Drt kitbun mansi budur eger varsa
Bildk gelenler gemi konanlar gir gmi

Ik arbndan imi kim man tuyarsa
Ynus yoldan rmasun yksek yirde turmasun

Sinle Srt grmesn sevdgi ddrsa
F. 164a, T.64b, B. 28b, YE. 85b, RY. 45b, A. 24, . 66a,

Mecma, Nu: 204, s. 157.
1
2
300
Bir sz diyeyin sana dinle cnun varsa
Hi tama eylemegil aklun sana yarsa
Yavuzluk eylemegil lanet iitmeyesin
Senden sonra sylene key eylgn varsa
Ynus Emre Dvn
244
3
Yavuzlukdan kem bitdi y eylkden kim yitdi

Eylk Hakk'a yaraur sende ikrr varsa
krr ern yardur varsa Umak yiridr

Bhil umak grmeye yz bin gzi varsa
Mande getrmiler kardadan yr yigrekdr

Oguldan dah tatlu eger togr yrsa
Yrn sana mukbil tapusnda scd kl

kar cigern yidr eger ren varsa
Grdn yrn egridr nen varsa vir kogl

Ululardan meseldr iitdgn varsa
Etmek yiyp tuz basmak ol n-merdler iidr

Etmek an komaya tuzun hakk varsa
ok sz hayvn ykidr az sz ern grkidr

Bilene bir sz yiter cnda gevher varsa
10
Ynus miskn deldr hem szinden belldr

Ayblaman yrenler eksklgi varsa
Rt. 2, B, 47b, HB. 13b, . 66b.
301
y kopuzla ete aslun nedr ne ide
Sana su'l soraram eydivir bana de
Eydr ki aslum aga koyn kirii bir ka

Gel iretm dinle ge akl koma belede
Eydrler bana harm ben ugrulk deglem

nki aslum mismildr ne varm kiride
Dr. Mustafa Tatc
Bana kiri didiler ka giri didiler

Benm adum k virdi ben durmazam kolmada
dlgla geldm i bu leme toldum

Mrvetlere dzldm kodlar i bu dde
Aga deri dirildi kiriile bir old

Ik denizine tald bahne yok bu ide
Mevln sohbetinde szla iret old

rif manye tald n biledr feride
Feriteyi anmakdan bilesin murd nedr

Gice gndz biledr sennile her ide
Ol feriteler ad Kirmen Ktibn'dr

Yazmakdan usanmazlar armazlar yaz u kda
10
Birisi sag omzunda birisi sol omzunda

Birisi hayrun yazar birisi er cnbide
11
Kgdlar dkenmez ne hod mrekkebleri

Anmaz kalemleri kimlerdr ol ide
12
Hem meyhneye varur hem bt-hneye girr

Bunlar saklarlar seni sen gfilsin bu ide
13
Ynus imdi Sbhn' vasf eylegil gnlde

Ayru degl rifden bu kopuzla ede
F. 167b.
302
stedgmi buldum ekere cn iinde
Tara isteyen kend kend nihn iinde
245
Ynus Emre Dvn
246
2
Kimdr h rlmaz ansuz kimse dirilmez

Adm adm yir ler kend revn iinde
Bu tlsm baglayan cmle dilde syleyen

Yire gge sgmayan girmi bu cn iinde
Ugr olm ugrlar kend kendyi akar

Sahne kendsi olm kend zindn iinde
Dutun diy agrur ugr dah agrur

Bu ne acyib ugr bu agran iinde
Siyset meydnnda galabadan bakan ol

Siyset kend olm girmi meydn iinde
Kudret klcn alm nefsn boynn alm

Nefsini depelemi elleri kan iinde
Sayru olm iniler Kur'n nini dinler

Kur'n okyan kend kend Kur'n iinde
Yce yce Ar dzer kendzin anda bezer

Gr nie cevln ider hrka pals iinde
10
Drl drl imret kk sary yapan ol

Kara nikb dutunm girmi klhn iinde
11
Badan ayaga degin Hak nr seni dutm

Hak'dan ayru ne vardur kalma gmn iinde
12
Birisen birlige bak ikiyi elden brak

Btn man bulasn sdk u mn iinde
13
Orucuna gvenme namzuna tayanma

Cmle tat tak olur nz u niyz iinde
14
Oruc-namz gusl u hac hicbdur klara

k andan mnezzeh hss'l-havs iinde
Dr. Mustafa Tatc
15
Girdm gnl ehrine taldum anun bahrine

Ikla seyr iderken iz buldum cn iinde
16
Ol izi ben izledm sagum solum gzledm

ok acibler grdm yokdur cihn iinde
17
h oluban oturur kula buyruk tutdurur

Fermnn buyurur kfr-i fermn iinde
18
Ynus senn szlern ma'ndr bilenlere

Syleyeler szni devr-i zamn iinde
247
F. 165a, T. 65a, K. 62b, 205a, YE. 81a, HB. 15b, NO. 184a,
185b, RY. 20a, . 63a, Rt. 23.
1
303
Cn olgl cn iinde kalma gmn iinde
stedgn bulasn yakn zamn iinde
Rk scda kalma amelne tayanma

lm amel gark olur nz u niyz iinde
kiligi terk itgil birlik makmn tutgl

Cnlar cnn bulasn i bu dirlik iinde
Oru-namz zekt hac crm cinyet durur

Fakr bundan zddur hss- havs iinde
erat korcdur hakkat ordusnda

Senn in kornur hsl ordu iinde
Cnlar cnn bulasn sen dah cn olasn

Ikla teferrcn ola ddr iinde
Ayne'l-yakn grpdr Ynus Mecnn olupdur

Bir ile bir olupdur Hakke'l-yakn iinde
Ynus Emre Dvn
248
YE. 87a, F. 166a, T. 65b.

1
304
Derv olan kiiler aceb nite dirile
Yol takazas budur bir ola her birile
kilik eylemeye h yalan sylemeye

lem bulanursa bulanmadn turla
Aceb yle kim ola bulanmadn turla

ylelik isterisen yolda olgl er ile
Er ile yolda olan key olsar gnlden

lem yolda olurd olurmsa dilile
Dilden nesnene gelmez suyla gnl yunmaz

Giregin gelenleri yederler bir klla
Dn gnin ekerler o kl zlsn diy

mrin anda berkitmi yedilr bir klla
nce sanman ol kl gzf sanman bu yol

Erenler gedi geldi her biri bir hlile
Her kim hli hllendi ol beg old kulland

Ynus sen kul olgr beg syler kulla
F. 167a, T. 66a.
1
2
305
On sekiz bin lem halk cmlesi bir iinde
Kimse yok birden artuk sylenr dil iinde
Cmle bir an birler cmle ana giderler
Cmle dil an syler her bir menzil iinde
Dr. Mustafa Tatc
Cmle gz an gzler kimse yok nin virr

Gren kim grmeyen kim kalduk mkil iinde
Kim gre an yn kim diye nak u nin

Szi Len tern'dr Ms'ya Tr iinde
Kimseden ayru grme her birile bile gr

Cmle lem toludur berr ile bahr iinde
Sidret'l-Mnteh'dan andan ier giden

Hi nin eydimedi menzil-i nr iinde
Toksan bin kelimesi otuz bin m u hs

Otuz bin hslarna otuz bin srr iinde
Ol durur ol gizl sz rif syler dn gndz

Hi nin eyitmesn Hr u Kusr iinde
Ynus sen dilerisen dost grem dirisen

Iyndur grenlere ide gnl iinde
249
F. 169a, T. 67a, K. 65a, B. 47a, YE. 88a, Rt. 25, . 63b, A.

23.
1
306
srfl sr ura yir yzi divrile
Harb ola berr bahr arh- felek yoyla
Kimse varmaya bunda cmlesi vara anda

Ol pdih ninde Hak terz kurla
Iyn ola cmle i kurtlmaya yd-bili

Gel fln ibn-i fln her bir kula kgrla
Cmle halyk tura yir yzin tolu tuta

Hkm eyleye pdih mahere dek srile
Ynus Emre Dvn
250
5
Kopa kymet hevli ikinci nefhaylan

nci nefha iinde yirler yzi yarla
Baglana bin bin sunf ka yok havf u hayf

Yarn maher gninde Yevme yenfehu urla
Ynus yaragun eyle yol korhul key anla

Gkren katran denizi kldan Srt gerile
F. 169b, T. 77b, K. 72a, . 69b, M. 10.
307
Kimse dymez bu nazara kla kim pene ura
Bu nazara karu duran hnumnn garka vire
n elini ka ura 'k okna kimdr tura

Gk yzinde meliki k an indrdi yire
Gr Hrt-Mrt neyidi Hazret'de feriteyidi

Nasbin ka aldurup makmn zhreye vire
bdestmz namzumuz dogrulkdur tatmz

Ikla bagladuk kmet sfumuz kim ayra
Mescid medrese oldug pk cemat klndug

Halyklar sf turdug k krnesidr zire
mde yanar k od gnlmde anun hasad

Ik odnun ttninden Ynus'un benzi sarara
F. 170a, 176a, T. 68a, T. 71b.
308
klar dost koyup kanda vara
Zindndur klara dostsuz ser
Dr. Mustafa Tatc
Dost yzinden gzini rmaz k

Anunn cn dn gn vre
Maka yz bir drl yol gsterr

Pe k nie tura bir karra
Makanun haddinn pyn yok

Anunn sgmaz k ile-ra
Zih devlet zih sadet zih k

Kim bunda ol dostla i baara
Kim bilimediyse bunda dostla

Gam durur dirligi kald b-re
Dost ismini tutagr bunda Ynus

Yarna korsan in Hakk'a vara
NO. 194a.
309
Var derdile yan yri dermna iriince
Ikla kullk eyle sultna iriince
Sular gibi seyreyle bir yirde karr itme

Alaklara ak yri ummna iriince
Gyet hor u hakr ol bada Hall olasn

sm'l gibi sen de kurbna iriince
Eyyb'layn sabr eyle Yakb'layn ok agla

Ysuf-sfat sen dah Kenn'a iriince
Ynus sen bu gevheri harceyleme ndna

Bu yolda neler ekdn ol kna iriince
251
Ynus Emre Dvn
252
. 60b, DAY. 144, Mecma, Nu: 204, s. 154, Mecma Nu:

442, s. 89.
1
310
B-meknam bu cihnda menzilm turagum anda
Sultnam tcla tahtum Hulle v Burg'um anda
Eyyb'am bu sabr buldum Cercs'em bin kezin ldm

Ben bu mlke tenh geldm be-klli yaragum anda
Ysuf'am bzra geldm Mansr'am bu dra geldm

Arslanam ikra geldm velkin yatagum anda
Blblem u te geldm dilde menr tuta geldm

Bunda mkm sata geldm geyigem otlagum anda
Kim ne bile ne kuam ben ol ay yze tutaam ben

Ezelden serhoam ben imiem ayagum anda
Delyem pendi tutmazam degme yire ben gitmezem

bu szi iitmezem tutmam kulagum anda
Sr szi ekere olmaz anda od yanar belrmez

Dn gn yanar synmez bu benm ergum anda
Ben bu mlke talm kldum hem yidi kez cevln urdum

Muhammed nrn grdm bu benm meknum anda
Ynus bu fikrete tald hep cihn arda sald

Va'llhi ho lezzet ald tatmam dimgum anda
F. 171a, T. 68b, RY. 27a, YE. 89a, NO. 180b, K. 98a, Rt.
24, M. 22, . 62b.
1
311
U yine nazar old bu bizm cnumuza
Muhammed bnyd urd dn mnumuza
Dr. Mustafa Tatc
Peygamberler serveri dn diregi Muhammed

Gr ne gevherler kod bu bizm knumuza
Geln amel idelm elmz irer iken

Ecel irer ansuzn irgrmez sanumuza
y dirg n'idelm bizde amel olmazsa

Hm idp yapalar bu kefen tonumuza
Soruclar geleler sor hisb soralar

Karanu sin iinde otura yanumuza
lm Hak'dur bilrsin nin gfil olursn

Azrl kasd idiser gnhlu tenmze
Miskn Ynus bu szi kendzinden eyitmez

Hak alap viribidi sebagn dilmze
F. 171b, RY, 23b, YE. 83b, NO. 185a, K. 103b, . 65b.
312
Yine bu bd- nev-bahr ho nev ile esdi yine
Yine kun sovuklug fuzllgn kesdi yine
Yine rahmeti b-kys yine iret old dem-sz

Yine geldi bu yini yaz kutlu kadem basd yine
Yine yini hazneden yini hilat giydi cihn

Yine virildi yini cn ot u aga sesdi yine
lmi idi ot u ecer dirilben gir biter

Mriklere nkte yiter var eyledi nesli yine
Yine sahra v merg-zr ho akar esrk bu sular

Cihnlara sad nisr cmle lem dost yine
253
Ynus Emre Dvn
254
6
Yine yir yzi tonanup kat kat olup renge batup

Blbl gle karu tp cn budaga asd yine
Szm degl yaz k in geldi maka i in

Old yini baglamak pdihun kasd yine
Yine Ynus badan kp r u nms ykup

klarun curasndan ulu kadeh idi yine
F. 172a, T. 69a, YE. 81b, RY. 36b, K. 111a, M. 28.
313
Bu dnynun misli benzer bir degirmene
Gaflet anun sepedi bu halk gnen dne
Degirmene varursun degirmenci sorarsn

Azrl dirlerimi ol un gdene
Oluk-su Hak varlg evliydur arh igi

arh arha benzetmi ferin benzedene
Andan ol arhun yiri ol akldak ipleri

Endendr bulauk kaygula perne
ter akldak dn gn gdr dger an

Ol gn durur gn bu gn gedi mr ziyna
Bu yir altun ta gibi deprenmez kim turur

Bu gk stn ta gibi gerek kim her dem dne
Bir nieler turmlar dn-gn nevbet erler

Bir nieler gymezler rdrler rindne
Toza bulam yatur ya yitmi kocalar

Nevbet irse yerr hem pre hem cvne
Dr. Mustafa Tatc
Ol degirmenn tuc hep ol gtrr gci

bu dny son uc fen olsar fen
10
Ol sepet teknecgi son lm dekdr

Dne tamm olcak gerek unun dkene
11
Unluk sinndr senn sakn gr azbndan

Mustaf byle didi inanursan Kur'n'a
12
Nie bu temslleri syleyesin yriyp

Ynus sen sa'y idegr derdn in dermna
RY. 2b, K. 142a, M. 42, Msr N. 4b.
314
Dutgl bir Tanr hsn
Gel ikrr it erenlere
Sileler gnln psn
yle bir berkitgil ahdn

Hem mlun olsun hem rahtun
Hakk' bilmek olsun cehdn
Erenlerdr Tanr hs
Silerler gnlden ps
Dostladur muamlesi
Gider gnl tevni

Bezeme hoyrat nakun
Uurmadn cn kuun
Ge bu uzun endeden
Erdire nefsin uadan
255
Ynus Emre Dvn
256
Bakmagl dosta taradan

6
Bu cn sana bk kalmaz
Anda varan gir gelmez
Son pimnlk ass klmaz
Bu dnyy elden brak

hirete eyle yarak
Erenlerden olma rak
Eger seversen Allah'

Ho nid eyle o h
Hak rahmet ider va'llhi
Ynus sen pimn olmadn

rigil ere lmedin
Bu dny sana glmedin
RY. 30b, K. 173b, YE. , M. 58.
315
Sana direm iy vel
Tur irte namzna
Eger deglsen li
Tur irte namzna
Ezn okur mezzin
agrur Allah adn
Ykma dnn bnydn
Tur irte namzna
Dr. Mustafa Tatc
Agar pervze kular

Tesbh okur agalar
Himmet alan kardalar
Tur irte namzna
Namz kl zikr eyle

Eln gtr kr eyle
lecegn fikr eyle
Tur irte namzna
Namz kl yarak olsun

hretde gerek olsun
Sinnde rk olsun
Tur irte namzna
Namz kl mnla
Yatmagl gmnla
Gidesin emnla
Tur irte namzna
ka gide cn dah
yle kala ten dah
Derv Ynus sen dah
Tur irte namzna
F. 173b, T. 70a.
316
Bir imret gster bana kim son vrn olmaya

Kazan gr ol ml kim senden o gir kalmaya
Dkle altnun mlun ayrugla ola hln

Senden gir kalan mlun sana bil ass klmaya
257
Ynus Emre Dvn
258
3
Ol ml ki Hall'ndr hayrlara yilterler an

Ol ml ki Krn'undur ss h rhat bulmaya
srfl srn ura taglar yirinden tura

Bir karnca cevbn bin Sleymn virimeye
Bu dnye hep ssuz kala altn ml dkle

Sebil oluban yite hergiz ss bulunmaya
Hey Ynus Emre lince var yri togru yolunca

Dnysn terk idenler yarn Hazret'de lmeye
F. 173a, T. 69b, B. 28b, NO. 186a, K. 136a, RY. 38b.
317
Ben dost in aglarsam gzm yan kim sile

Yaum nie dine benm byle acyib derdile
y yrnlar geln ber anladayum ahvlmi

H kimsene ola m kim bu derdme dermn kla
Cmle lem gelrise ansuz dermn olmaysar

Derdme kim dermn olur n gnlmde ol sevile
lp sine girrisem etm-tenm rimeye

Anun in kim dnyeden ben giderem sevmegile
Yrenlerm eydr bana ayrk an grmeyevz

Frkte ddi sretm bir menzilden bir menzile
Bir gzi yalu rife ugradum eydr aglagl

Bunda ok aglayan kii anda gider gle gle
lm-i sbkdan iler dah Elest belrmedin

Ben ol idm ol ben idi imdi niesi kesile
Dr. Mustafa Tatc
Ol kymet bzrnda her bir kula ba kayus

Ne kayursn an seven n ol arastda bile
Ol dostla benm im lp dah bitmeyiser

Bu nie ola kim bite n gnlde dost sevile
10
srfl sr urcak her bir sret nefsm diye

Ben anmayam h Ynus' Tapduk gele ol dem dile
259
F. 174a, T. 70a, K. 92a, YE. 83a, RY. 32a, M. 19, A. 22, .

69b.
1
318
Zih rn hlu dilber ki bu dem turag cnda
Cn evini ala n dost hemn zi sgar anda
Cn iinde dost bulan ayruk yirde ne istesn

An tara soranlarun mri gedi perkende
Anun kim k gzgsi kendde gsterr bizi

Gnl esrk Hak'a k esr olm bu dermnde
An bana sorarsan ynm dostdan yana benm

Her ne hlde yrrisem mihrm arta durur gnde
Bu sretde kim var dah ynin ayruk yana dner

Benm varlgum dost ald esermdr kalan bunda
An bana soranlara nie nin eydivirem

Diliyle kim eydibile bu kun turag kanda
Zih kim lh devlet kime yolda olursa

Ki dostla srdi mri bu arada bu meknda
Dostdan yana giden kii kendligin koyasdur

Dny duta gelen harf gemeyiser bu dvnda
Ynus Emre Dvn
260
9
Nie rn durur gel gr ki kocalar yigit olur

Esrkligi aylmadn ne r ider bu meydnda
10
Ynus gel gr klar nie yavu varup durur

Dny-hret elden koyup ne virende ne alanda
F. 175b, T. 71a, NO. 193a, B. 50b, YE. 84b, K. 157a, 202b,

RY. 18a, 26a.
1
319
Man bertn alduk u gine elmze
Hak szi viribidi pdih dilmze
Hak szlerini syler cnlar hayrn eyler

Chiller giremezler bu bizm seyrmze
Srrumuza irmezler inen yolda olmazlar

Degmeler hlda olmaz bu bizm hlmze
Hlmze hlda ol yolumuza yolda ol

Mkiln beyn olsun ba indr ulumuza
Bu bir genc-i nihndur n'ister soflar bunda

Nie rdek nie kaz ho iner glmze
ol bkye biz tapduk dnyy elden koduk

hreti kabl itdk kirz ulumuza
Ynus sen bahr olgl nr denizine talgl

Bu Hak szleri algl iresin knumuza
F. 177a, T. 72a, NO. 185a, K. 107a, RY. 51a, M. 26, A. 24,
. 66a.
Dr. Mustafa Tatc
261
320
Grenn hli dner ninsuz b-nina
Esritdn cmle halk srf irdn peymne
Sen bunca sfat birle pinhn iken iy server

klar devletisin mehr oldun cihna
An iiden kulak ebsem old kald sak

Cmle gnller mutlak saddk didi brhna
Sana biriken birlik oldur ebed dirlik

Senden ayrug bildk cmle kuru efsne
Senn hikmetn rak sensn cnlara turak

Sen yandurdugun erk bildk ebed yana
Sen hslarun bbsn klar kitbsn

Mutlak ddr kapusn grenler mahlk sana
Yir gk kym turdug denizler mevc urdug

Cennet Hr oldug cmle sensin bahne
Dah yir-gk yogd cmle sz menshd

klar taparlard ol b-nin Sbhn'a
Senn kaun turmadn ok atar yay kurmadn

srfl sr urmadn nie cnlar uyana
10
Bu gz kendzin grmez ninun nin virmez

Ynus'un akl irmez inen old dvne
F. 178a, T. 72b, YE. 80a, NO. 184b, K. 67b, . 71b, M. 8,
A. 21.
Ynus Emre Dvn
262
321
Muhammed'n medhini idelm ba stine
Zr ki ol Muhammed yridi Ar stine
Ar'na basd kadem ol Reslu'llh benem

Ddi bu cmle sanem ser-nign Fer stine
Bir taa kld nazar mu'ciztla yarar

kd ber-T v Sin Y drli nak stine
Ta elinde syledi Hak Resl'sn sen didi

Anun in komad bir ta ta stine
Muhammed'e kfirler kez agu virdiler

Birin kuzuyla yidi ikin an stine
Aguy kld eker ol Reslu'llah meger

Vir salvt zenbr-vr derdile ya stine
Ynus Emrem sen gine Mustaf'ya kl selm

Ol dah kla ed yz ile ba stine
B. 50a.
322
Hak yoln gzlerisen
Gel yanalum dostlarla
k izin izlerisen
Yok bu dnynun vefs

B-aded kll cefs
H bunun yokdur vefs
Hep yana yana bulmlar
Dr. Mustafa Tatc
Hak ddrna irmiler

Seferin kaydn grmiler
4
N'idem sanursn dnyda

Yiter gezdgn hevda
Dermn isteyelm derde
Kan ata kan ana

Bildn bu dnyy fen
Anda rhat gerek cna
y b-re Ynus hemn

Dost yolna gerek kurbn
Vir cnun iste cnn
B. 27a.
323
Kimn nesi var kim sana vire kln yorutmaga

Cmle lem hkmndedr kim ne bilr el katmaga
Viren alan sen olcak kim cnbi eyleybile

Kymet mteri senn her meta'un satmaga
Cmle hazneler senn kime dilersen viresin

Kimn ne zehresi ola destrsuz el uzatmaga
ki cihn varlgn kudret eli tutup durur

Yol yok durur h kimseye sensz bir adum atmaga
263
Ynus Emre Dvn
264
5
Cmle lemler stine hayr u erri sen yasadun

Rahmet hm havledr kend aslna katmaga
Tevfk inyet olmasa kim sebeb eyleybile

Her kandasa fitne senn gcn yiter oynatmaga
bls eytn kim ola anda fuzllk klmaga

Yirl yirine sen kodun kul geldi kullk klmaga
88
y yrnlar siz bu szi dinlen gnl kulagla

Cn dudag hlis gerek birlik arbn tatmaga
Birlik diyen katnda h sen-ben dimek h yok durur

Ynus dilin sen yumatdun bu tevhdi eyitmege
F. 178b, T. 73a, RY. 17b, K. 201b, YE. 85a, M. 73.
324
Filtn Filtn Filn
Her kime kim dervlik baglana

Kalb gide pk ola gmlene
Nefesinden mkile anber dte

Budagndan il r yimilene
Yaprag dertlyin dermn ola

Glgesinde ok kademler ilene
kun gzi ya hem gl ola

Ayagndan sz bitp kamlana
Cmle ir dost bahesi blbli

Ynus Emre arada drrclana
K. 165a, YE. 88b, B. 51a, RY. 54a.
Dr. Mustafa Tatc
325
Aklum bauma gelmedi k arbn tatmaynca
Kandalgum bilimedm girek ere yitmeyince
Pes kolayndan bir k kaan hsla gelr

Kimse menzile irmedi er etegin tutmaynca
k gnlinde ok yol var o yolda bin drl hl var

Kimse bu yol anlamaz kfr mn satmaynca
n blbl kdur gle nazar Hak'dan olur kula

Bir keleci gelmez dile gnllerde bitmeyince
Var dn mn gerek ise diril bu dnyda ey

Yarn anda bitmez in bugn bunda bitmeyince
Bu gnlmdeki rzum sgrnmazam size direm

klar nice katlana k met'n satmaynca
B-re Ynus'un szin key k gerek anlaya

O ku dilidr n'eylesn ol dinlenmez tmeyince
YE. 86b, B. 6a, a. 21, . 61b.
326
klar Tamu'ya yandurmaya
Umaguna bunlar ba indrmeye
Yidi Tamu bir ha katlanmaya

Yidi deniz k odn sndrmeye
Buyrugn tutmazsan dem'leyin

yz ylda yaun dindrmeye
Bin yl cef ekmeyince Nh gibi

Tfnnda gemiye bindrmeye
265
Ynus Emre Dvn
266
5
Kurbn olmaynca sml gibi

Kimse in gkden ko indrmeye
obanlk itmeyince Ms'layn

Kelm'm diyp Tr'a gndermeye
Hulkun olmaynca Muhammed gibi

Hak ddrn sana gstermeye
Ynus kogl sen bu kur davy

Vay ona ki Allah uyandurmaya
YE. 88b.
327
Bir ha kul olmak gerek hergiz mazl olmaz ola

Bir iik yasdanmak gerek kimse elden almaz ola
Bir ku olup umak gerek bir kenra gemek gerek

Bir erbetden imek gerek ienler aylmaz ola
evik bahr olmak gerek bir deryya dalmak gerek

Bir gevher karmak gerek sarrf an bilmez ola
Bir baheye girmek gerek ho teferrc klmak gerek

Bir gli yylamak gerek hergiz ol gl solmaz ola
Kii k olmak gerek makay bulmak gerek

Ik odna yanmak gerek ayruk oda yanmaz ola
Bir toy toylamak gerek bir soy soylamak gerek

Bir szi sylemek gerek kimse an bilmez ola
Kii Hak' bilmek gerek Hak haberin almak gerek

Zindeyiken lmek gerek varup anda lmez ola
Dr. Mustafa Tatc
267
Miskn Ynus var dek otur yzni Hazret'e gtr

Tapduklayn bir er getr h cihna gelmez ola
RY. 40a, HB. 12b, B. 8a, YE. 85b, K. 185b, Mecma, Mill
Ktp., Nu: 204, s. 152.
1
328
y k delsi olan ne kaldun perkende
Ol seni del klan yine sendedr sende
Dny hiret ol Hak yir-gk toludur mutlak

H gzlere grinmez kim bilr ne ninda
Her kim an grdm dise gerek oda yakalar

Her kim ana ek getrr ne dnde ne mnda
Ger meyhneye vardum ansuz yir gremedm

Yine ana satadum girdm dah klhnda
Her kim arad cismin cisminde buld hasmn

Ne dny hret ana ne ass ne ziynda
Bir niesine ka dir bir niesine tut dir

Kaanla bile kaar bile turur turanda
Ugr diy kullarn giriftr iden ol

Meded idp irien gine bile zindnda
Eydrler miskn Ynus nin del oldun sen

Ne akl u ne fehm kalsun i bu srr tuyanda
YE. 88a, A. 22a.
329
Ynus Emre Dvn
268
1
Ik od ddi cnuma yakup beni yandurmaga

Yidi deniz suy yitmez susalgum kandurmaga
Yidi deniz suy n'ider susam k cnna

eyhm yzi gerek bana grdkde ba indrmege
eyhm grem ba indrem el kavuram karu turam

Kendmi direm divrem dost iline gndermege
Dost urd yrege yare yaram onulmaz ne re

u gnlm ddgi yire elm irmez dndrmege
Dndrr ern nefesi iricegiz Tanr hs

Siler gnllerden ps yirine nr toldurmaga
Hem elm alup kaldurur d idbeni gldrr

Gnlme rahmet toldurur eri Hak' bildrmege
Ynus ko yalan davyi gel arta ko sivy

Gnln evni kz eyle dost gelicek kondurmaga
HB. 17b, NO. 194a, A. 23, Mecma, Milli Ktp. Nu: 442, s.
72.
1
330
mde bir dert old diyeyin dervlere
Dervlern kademi kutludur her ilere
Her kimn ki derdi var dermn istey gider

Benm dermnum sensin bagrumdag balara
Ikdan sebak alursn hem key kat bilrsin

Nite rev grrsin hizmeti dervlere
Ikunun cefsndan dnin gnin aglaram

Akan bunar ne misl gzden inen yalara
Dr. Mustafa Tatc
Cna tuzak kuralum yed k ele gire

Ik nie avlarlar soralum tutmlara
yle hev gelr duzak ilmin kim bilr

Nie duzak kuralm bu konmaduk kulara
Ynus gnln alan sen kime syleyesin

Sorarsan sor imdi sen an bulmlara
NO. 190a.
331
k- zinde kulun hkmi geer cnlara
Eksilmez nukl u arb k hnn yiyenlere
bu cihn- harb dim iidr taleb

Harblklar gsterr kendyi bulanlara
Ik dilde genez olur k bilici az olur

Dny hret terk gerek kam diyenlere
Dnyy elden brak olmagl Hak'dan rak

Ser-mye kends'olm varlklar yuyanlara
Bundan ulu ss makm ne d vardur ne gam

dler sdurmak gerek saladur diyenlere
Gel imdi Miskn Ynus yolunda yalan olma

Bilrsin k aldanmaz yalan syleyenlere
NO. 185a.
332
Mefln Mefln Feln
k oldum bugn meydn iinde

Benem key pehlevn meydn iinde
269
Ynus Emre Dvn
270
2
Bu dem kun suyyla gayr yudum

Aceb rif benem irfn iinde
Bugn k bahrinn gavvs oldum

Gevherler bulmam ummn iinde
Benem bugn harbt u melmet

Benem ol yriyen seyrn iinde
Egeri kfr tonn geydi sret

Gnl cn grr mn iinde
Eger rif isen bilgil ki bin

Gir kendsidr dkkn iinde
An isteyici okdur velkin

Benem mahrm hemn mihmn iinde
Ynus kunla kimdr bu lem

Anunn devr ider devrn iinde
NO. 194a.
333
Kimseye dmn tutmazuz agyr dah yrdur bize
Kanda ssuzlk varsa mahalle v rdur bize
Adumuz miskndr bizm dmnumuz kimdr bizm

Biz kimseye kn tutmazuz kamu lem yrdur bize
Prev bize Kur'n durur vatan bize Cennet durur

Ol Tamu'y Hak yandurur ol gl-i gl-zrdur bize
Biz hret gamn yiyicek dn gn y H diyicek

Hak'dan yana gnelicek denizde yol vardur bize
Dr. Mustafa Tatc
Dny bir avretdr kar yoldan koyar nieleri

Srn gitsin ol ayyr' an sevmek ardur bize
Dny harmdur hslara lkin helldr hamlara

Bu dnyy dost tutmazuz ol dny murdrdur bize
Ynus eydr Allah dirz Allah'la kaplmuz

Derghna yz tutuban hemn bir ikrrdur bize
NO. 185b, A. 22.
334
Bir acyib k geldi bende bu hl stine
Gnlmi taht eyledi oturd cn stine
Sen sultnsn ben kulam sen glsin ben blblem

Hkmn leme yiter ne kim var kul stine
Evvel bahr olcak agalar tonancak

Gr nie medh iderler blbller gl stine
Grrsn klar gezerler halk iinde

Kii var grmez gzi oturm yol stine
Szler eyitdm diy Ynus nkte itmegil

Dah yigrek eydr var el vardur el stine
NO. 183a, YE. 88a.
1
2
335
Gitdi bu k zulmeti geldi bahr yaz ile
Yeni nebtlar bitdi mevc urd hep nz ile
Yine merg-zr old u yine gl-zr old
Ter nagme dzer old msikde sz ile
271
Ynus Emre Dvn
272
3
Ho haber geldi dostdan yaratd bg u bostn

lm okur hezr destn blblleri rz ile
Kim grmidr baykuun glistna girdgin

Leylekler zikr idemez bir latf vz ile
Y nie saklarsan dr-dne gevher olmaz

Keklik keklikle uar heme bz bz ile
El ku elden ele gl ku glden gle

Bayku vrne sever ahinler pervz ile
Kanda ki bir gevde var kerkesler anda er

Ttler evin ekker bulurlar kafes ile
Her ahsun kend tun kendye tu eyledi

Sdklar ikrr ile sfler namz ile
Chil mnfk mnkir cmle aklna kir

klar ddr sever rifler niyz ile
10
Dervlik didkleri dilde haber degldr

Hak ile Hak olana anda menzil dzile
11
Ben dervin diyenler yalan dav klanlar

Yarn Hak ddrn grmeyiser gz ile
12
lm amel ne ass bir gnl ykdunsa

rif gnl yapdug berber hicz ile
13
Ulu dvn kurla anda kullk sorla

Bin tekebbr virmeye bir garb nevz ile
14
Egriler egri ile togrular togru ile

Yalan yalan sever gammzlar gammz ile
15
Kimi dkkndan bakar kimi holuklar sever

Kimi bir pla muhtc kimisi cn-bz ile
Dr. Mustafa Tatc
16
Kula nasb degicek sultn elden alamaz

Zlkarneyn neyledi y Hzr u lys ile
17
Grmez misin Edhem'i tahtn terk eyledi

Hak katnda hs old bir eski pals ile
18
Bu dnyya inanma dnyy benm sanma

Nieler benm dimi giderler ham bez ile
19
Ik yagmur tamlas gnl gginden tamar

Sevg yili gtrr yagmur ayaz ile
20
Ynus imdi gam yime n'idem ne klam dime

Gelr kii bana ezelde ne yazla
NO. 194b.
336
Sen bu cihn mlkine geldm gelmedm dime
Dut evliy etegin zinhr elnden koma
Gfil olma mr gedi bir nie ylun ad

Ikdur kaynad tad buldum bulmadum dime
Ik b-karr denizdr cnun ka yzdr

Denizde bahr vardur yzdm yzmedm dime
Gemi denize girdi bir zamn cevln urd

Bir gn gemi gark old bozdum bozmadum dime
Denizde hakyklar cevln urur balklar

Ynus deniz mevcine taldum talmadum dime
NO. 193a, A. 25.
273
Ynus Emre Dvn
274
337
lem dmn olursa beni dostdan rmaya
Dost kandaysa ben anda dmnlk ayrmaya
Dost ehli bizm ile hem dost bundadur bize ne gam

Yz bin cehd iderse dmn dost mahfilin turmaya
Dmn bana n'idebile im gcm dostdan yana

Dost makm cn iinde dmn eli irimeye
Sultnlar cizdr anda ne gnldedr ne cnda

Mahrmdur iki cihnda kim dost yzi grimeye
Kime kim dost kapu aa dmn elinden kaa

Ynus agz gher saa degme rif dirimeye
Rt. 2, . 73a.
338
Dirligm neyidgin eydeyin kldan kla
Irak yakn iide hs u m cmle bile
Hs u m mut s dost kuldur cmlesi

Kullar yol varmaynca ha kim varbile
Dosta gidenn yol gnl iinden geer

Bir mel eylemedm gireyidm gnle
Dosta giden kiiler undur kendzini

Ben nereye varursam beni ileden bile
Senlik-benlik olcak i ikilikde kalur

kilik dutan kii nie birike birle
Bundan byle dostla bilmezem n'olasn

imdiye degin mrm gemi yok sevdyla
Dr. Mustafa Tatc
Bu kssam uzun durur nie dkedi bilem

Kang bir ekskligm getribilem dile
Yitmi iki milletn ayagn pmek gerek

Yaramagn maka cmle millete bile
k myd Ynus vuslat bulayd bugn

k karr m ider yarnki vadeyile
K. 116b, RY. 54b, YE. 82a, M. 30.
339
Makum istey i bu cihn iinde
Delim teferrc kldum zemn smn iinde
Gezdm cmle lemi Ar u Levh Kalem'i

lm-i kitb dah dell beyn iinde
ok cehd idp istedm yir ggi aradum

H meknda bulmadum buldum insn iinde
Girdm vcd bahrine taldum anun karna

Ikla seyr iderken iz buldum cn iinde
Ol izi ho izledm sagum solum gzledm

Acyiblere irdm yokdur cihn iinde
N-gehn grdm bir yz yokdur anunla h sz

Srrn dirisem olmaz sgmaz lisn iinde
nki grdm yzini ana virdm zmi

Beni benden iletdi kaldum hayrn iinde
Ynus Emre yok old kll var yok old

Andan artuk nesne yok kalman gmn iinde
275
Ynus Emre Dvn
276
K. 144a, M. 43, DTCF. 225b.

1
340
Bir sz geldi dilme eydem lm stine
Gerek snn mselmn gerek zlim stine
n vade ire cna ka yukaru hana

Kslerler ayagum elm yenm stine
Beni ar yuyalar mehedme koyalar

Kfirler esirgeye baka hlm stine
Vay ki n'ola hlm bilinmezise ahvlm

Ylan-yan karnca e dilm stine
ltp sine koyalar yine eve geleler

Anca sava kuralar benm mlum stine
y Ynus nkte klma szler eydrem diy

Nie bilrler vardur el var elm stine
K. 144a, M. 43.
341
San'atun yigregi n namzm ho pe
Namz klan kiide olmaz yavuz ende
Tanlacak tur gelgil elni suya urgl

kez salvt virgil andan bakgl gnee
Allah buyrugn dutgl namzun klup gitgil

Namzun klmaynca zinhr varmagl ie
Evnde hellne bi vakt namz gretgil

gdn dutmazsa yazug yokdur boa
Dr. Mustafa Tatc
Namz klmaz kiinn kazandug hep harm

Bin kzl varsa birisi gelmez ie
Namz klmayana sen mslmndur dimegil

Hergiz mslmn olmaz bagr dnmidr taa
Ynus imdi namzun komagl sen kla gr

Ansuzn ecel irer mr yitir baa
277
B. 9b, K. 172b, RY. 30a, M. 57.

1
342
Bir ay grdm bu gice kamu burclardan yce
Esritdi gnlm cnum bilmezem hlm nie
Nr Muhammed nrdur Hallu'llh srrdur

Sanasn kim ald Umak'dan bir derie
Ol ayun ulesinden lem mnevver old

Gnlmdeki erg uyard ulu hoca
Mdde bizi grmez gzine girersevz

Gerekse yz kez varsun Kabe'ye ulu hacca
klarun yzinden belldr benizinden

Her kim k olmad benzer kur agaca
Kur'agac n'iderler kesp oda yakarlar

Blbller ticegiz nevbet degmez drrca
Ynus' gen gsn sgen Ynus'a sgsn

Kee suya salupdur ne durur irte gice
YE. 87b, HB. 16b, NO. 189a, K. 172a, RY. 30a, A. 24,
Mecma, Nu: 204, s. 156.
Ynus Emre Dvn
278
343
Yine yaz gnleri geldi
Syle blblcgm syle
Cmle iekler zeyn old
Syle blblcgm syle
K kcak irdi bahr

Cnun gafletden uyar
Cennet'e dndi her diyr
Syle blblcgm syle
Yal ton geydi agalar

Pervz urup uar kular
Nefesn cnlar baglar
Syle blblcgm syle
Ikla eylegil c
Gider gnlnden tevi
kuban gl-zra karu
Syle blblcgm syle
Kuru dikende gl biter

Hasretinden gine yiter
Dertli m'oldun benden beter
Syle blblcgm syle
Blbl k durur gle

kun hlin kim bile
Gle karu ho kla
Syle blbcgm syle
Kudret haznesi ald

leme rahmet sald
Hulle tonlar biildi
Syle blblcgm syle
Dr. Mustafa Tatc
eyhm andadur ben bunda

Cnum karr klmaz tende
Zrlgum dn gnde
Syle blblcgm syle
Kanadun aa bilrsin
Auban ua bilrsin
Derylar gee bilrsin
Syle blblcgm syle
10
Yuvandan yavrun aldlar

Seni dvne kldlar
Zamn byl'olur didiler
Syle blblcgm syle
11
Gedi y mrmn var

Kor gidersin bu gl-zr
Ynus'un mnisi yr
Syle blblcgm syle
B. 49b.
344
Ikun ile klar yansun y Resla'llh
p kun arbn kansun y Resla'llh
ol seni seven kii kom yoluna ba

ki cihn gnei sensn y Resla'llh
ol seni sevenlere kl efat anlara

M'min olan tenlere cnsun y Resla'llh
ol seni sevdi Sbhn oldun kamuya sultn

Cnum yolna kurbn olsun y Resla'llh
kam ol ddra blblem ol gl-zra

Seni sevmeyen nra yansun y Resla'llh
279
Ynus Emre Dvn
280
6
Derv Ynus'un cn lem efat kn

ki cihn sultn sensn y Resla'llh
. 68a.
345
Dostdan haber kim getrdi sorun seher yillerine
Hak alab'um bititmesin ayrlgn kullarna
Vay bu ayrlk firk dny kime kald bk

Hak alab'um olm sk kadeh sunar kullarna
Ol kadehn ii tol an ien olur deli

Ol hocanun tlibleri bil baglamu yollarna
Hocanun tlibi okdur h bundan kemteri yokdur

unun kim mridi Hak'dur uymaz nsun llerine
Nefsine muhalif kii turmaz akar gzi ya

Bunda nefse uyan kii talmaz kevser gllerine
Kevser havzna talanlar lmezdin ndin lenler

Nefsini dmn bilenler konar Tb dallarna
Tb talndan uanlar yce makmlar geenler

arben tahr ienler banmaz dny ballarna
Bu manden kimse almaz anda varan yine gelmez

Bu dnyya kimse kalmaz gelen ger illerine
y miskn Ynus n'eylesn derdini kime sylesn

Bir dem tecribe eylesn bu dnynun hllerine
B. 4b.
Dr. Mustafa Tatc
346
Kandaydun kandan geldn dvne
A gzni bu gafletden uyan e
Kfile gedi sen gafletde bulundun

Sakn ser-myeni virme ziyne
Kan atan kan anan ogul kz

Kime vef klsardur zamne
Hakkat bilrsin birgn lrsin

Y nin virrsin zn gmne
Hakk'a kulluk eylemekden kaasn

Y nin kulluk eylersin avne
Hak in bir plun yok viresin

Y nin virrsin ass ziyne
Ynus sen nefsni mslmn sanma

Meger imden gir cmle mne
. 71a.
347
n taun murdr iken k n'eylesn sennile
Gnln gzi uyur iken k n'eylesn sennile
klara yolda olup sdklara yr olmadun

lmezdin ndin lmedn k n'eylesn sennile
Dny gzn ren idp gnl gzn kr eyledn

Zulmet tolcak gnlne k n'eylesn sennile
Bize girek derv gerek cihn told dav ile

Yalan dav iderisen k n'eylesn sennile
281
Ynus Emre Dvn
282
5
Dervligi sanma hemn sret dzmegile olur

Dilde ise senn in k n'eylesn sennile
Ynus Emre ho derdile sregr gel devrnun

Togr yola gitmez isen k n'eylesn sennile
. 71a.
YA
348
Kime ki dost geregise eydeyim ne klasn

Terk eyleye kendzini h anmaya n'olasn
Resim durur klara dost ninde kurbn olmak

Minnet dutar cmle k cnn k alasn
Her kim k olmadsa kurtulmad mekr elinden

Cmlesini k eridr dnya hret belsn
Lyk degldr degme cn dost yolnda harc olmaga

md dutar cmle k dosta kurbn olasn
Dostdan yana giden kii kendzinden gemek gerek

Dost yagmlar cn ehrini alur gnl kalasn
Dost yolna gnlene gir dnmek olmaysar

Bilme misin bu kamus senden gir kalasn
kun kahr nlesi hemn sabr itmek resi

lemde k meyhnesi n eyle gel sksini
Sret gzi ne griser dost meclisi kandalgn

Cn kulagdur iiden bu klar nlesini
Bu dnyede dostdan artuk Ynus nesne sevemedi

Bilmez misin gayretsze dost u dmn glesini
Dr. Mustafa Tatc
283
F. 179b, K. 97a, RY. 27a, Rt. 29, YE. 92a, 96a, M. 22, .
81b, A. 20.
349
1
Bana namz klmaz diyen ben kluram namzum

Klursam klmazsam ol Hak bilr niyzum
Hak'dan artuk kimse bilmez kfir mselmn kim durur

Ben kluram namzum Hak gerrse nzum
Ol nz derghda geer man arbndan ier

Hicbsuz cn gzin aar dost kend siler gzmi
Dost bundadur bell beyn grdm dost ddrn yn

Bu ilm-i hikmeti tuyan ider bana dek azimi
Gnl gzi bdr durur her kanda baksam yr durur

Kimde akl-fehim vardur ol bilr benm szmi
Gizl szi erh eyleyp drl nkteler syleyp

Degme rif erh itmeye bu benm gizl rzum
Szm mansine irn b-nindan haber virn

Dertl klara sorun bu benm derd szum
Derd klar dermndur dertl klar gandr

Kadr kudret nidr iiden dir vzum
Dost isteyen gelsn bana gstereyin dost ana

Budur szm nden sona ben bilrem kendzmi
10
Ynus imdi syle Hak' mnkir dutar sana dak

Bir kotar Hak hnn rifler datsun duzum
Ynus Emre Dvn
284
F. 180b, T. 74a, NO. 185b, K. 99b, RY. 21b, YE. 96a, M. 24, . 85a, A. 32.
350
1
Allah sana viribiye bir gn ecel serhengini

Gele gzne grine azdura benzn rengini
Eyde sana emnetin vir issi diler ilteyin

Ala senden emneti kla sennle cengini
Emneti senden ala gevdeni yle bo sala

Gnhlar boynunda kala nefsn ura glbengini
Mlun ogsa iy paa hsmun kavmun lee

ledeler seni sine gresin yirn tengini
Seni sinnde koyalar menzil mbrek diyeler

stne tz tz rteler bu dny hk sengini
Karanu yirde olasn ameln ile kalasn

h idben ok alasn hir pemnlk engini
Ynus var imdi tevbe kl cn sendeyiken it amel

ksan kuan gr dervlern palhengini
F. 182a, T. 74b, HB. 10b, K. 104a, RY. 24a, YE. 96b, M.

26, . 85b.
1
2
351
Su'lm var tapuna iy dervler ecesi
Meyh ne buyurur yol haberi nicesi
Virgil sule cevb tutalum olsun savb
ule kime gsterr k evinn bacas
Dr. Mustafa Tatc
Evvel kapu erat emr nehyi bildrr

Yuya gnhlarun her bir Kur'n hecesi
kincisi tarkat kulluga bil baglaya

Yol togr varan yarlgaya hocas
ncisi marifet cn gnl gzin aar

Bak man saryna Ar'a degin ycesi
Drdncsi hakkat ere eksk bakmaya

Bayram ola gndzi Kadr ola gicesi
Bu erat g olur tarkat yoku olur

Marifet sarplk durur hakkatdr ycesi
Dervn drt yannda drt ulu kapu gerek

Kancaru bakarsa gndz ola gicesi
Ana iren derve iki cihn kef olur

Anun sfatn ger ol hocalar hocas
10
Drt hl iinde derv gerek siyset eke

Menzile irmez kalur yol eri yuvacas
11
Krk kii bir agac tagdan indrimeye

Y bunca mrd muhib Srt nie geesi
12
Kfr okn atarken mnun urma sakn

Yilp syasn gin sebl ola gvecesi
13
Drt kapudur krk makm yz altm menzili var

Ana irene alur vilyet derecesi
14
k Ynus szlerin muhl diy sylemez

Man yzin gsterr bu irler kocas
285
F. 182a, T. 74b, B. 48a, K. 57b, YE. 90b, NO. 188b, M. 4,

A. 27.
Ynus Emre Dvn
286
352
Hak nr klara her dem nzl degl mi
Kime kim nzl degmez Hak'dan mazl degl mi
Mine'l-kalbi ile'l-kalb yol var dimiler erler

Her gnlden gnle rast togru yol degl mi
Kargayla blbli bir kafese koysalar

Birbiri sohbetinden dim mell degl mi
Eyle ki karga diler blblden ayrlmaga

Blbln de gnlinde maksd ol degl mi
Chil ile rifn meseli una benzer

Chil katnda mn malm mechl degl mi
Ik ile Dnimend s'i iler her zamn

Dnimend Ik'a eydr b-erat degl mi
Yitmi iki milletn szini rif bilr

Ynus Emre szleri dim usl degl mi
F. 183a, T. 75b, NO. 185b, YE. 55a, 91a, K. 61a, M. 5.
353
Ik bzirgn ser-mye cn
Bahadur grdm cna kyan
Zih bahadur cn terkin urur

Kl m keser himmet giyeni
Kamusn bir gr kemterin er gr

Alak grmegil pals giyeni
Tz karurlar fevka'l-'ulya
Bil s gibi dnya koyan
Dr. Mustafa Tatc
Tz indrrler tahte's-serya
ol Krn gibi dny kovan
'k olanun nin vardur

Melmet olur bell beyn
lm amele olmagl magrr

Hak kabl itdi kefen soyan
Kod atlas geydi pals

brhm Edhem srdan duyan
n Mansr grdi ol benem didi

Oda yakdlar iitdn an
10
Oda yandurtdun klin savurtdun

Eyle mi gerek seni seveni
11
Zinhr iy Ynus grdm dimegil

Dra ekerler grdm diyeni
287
F. 184a, T. 76a, HB. 10b, K. 62a, YE. 91a, 98b, Mecma,

Nu: 442, s. 83, A. 30, . 83b.
1
354
Kaan kim ol dilber benm gzlerme tuta old
Gnlm cnum virdm ana k bana yolda old
Gnlm eydr benem kul cnum eydr benem kul

H bilmezem kimdr yigi bu ikiden sava old
Bu ikisi arasnda bildm devlet benm imi

H danugum yog iken baum anunla ho old
Bir dem anunla dirligm bin yl mrmden yigimi

Andan ayru geen gnm yregmde bir ba old
Ynus Emre Dvn
288
5
Her kancaru bakarsam oldur gzme grinen

nm ardum sagum solum kncile gz ka old
Hzr u lys degliken lmez dirlige satadum

Hergiz yimez imez iken im toptolu a old
An seven klarun sylerisem sfatn

Anun k urgannda koyundan da yava old
Nie arslan dav klur ka boyun virmemege

Senn kun zencrinden kzan evvel yava old
Cmle lemn gnlinde vardur anun mahabbeti

An cndan sevmeyenn bil kim mn ta old
10
Senn kun od meger sramaya kimesneye

Bir zerre degdi Ynus'a cihn iinde f old
F. 184a, T. 76b, NO. 194b, K. 70b, YE. 91b, M. 10, . 77b.
355
Yir gk yaradlmadn Hak bir gevher eyledi
Nazar kld gevhere szurd dr eyledi
Gevherden bug kard bugndan gk yaratd

Gk yzinn bizegin ok ylduzlar eyledi
Gge eytdi dn didi ay-gn yrisn didi

Suy muallak kod stinde yir eyledi
Yir alkand turmad bir dem karr klmad

Yce yce taglar Hak ksler eyledi
Azrl gkden inde bir avu toprak ald

Drt ferite yogurd bir peygamber eyledi
Dr. Mustafa Tatc
n cn gevdeye irdi ahsurd ri turd

El gtrp ol demde Hakk'a kr eyledi
Allah eydr dem'e n kim irdn bu deme

Bu dnyda ne didn diln neyi syledi
Yogiken var eyledn topragiken cn virdn

Kudret diliyle andun dilm syler eyledi
Bu sz Hakk'a ho geldi kuln azz eyledi

Ne gedise gnlinden virdi hzr eyledi
10
Bu sz Ynus'a kandan kim vire haber cndan

Meger kim ol lutf ss ana nazar eyledi
F. 185a, T. 76b, K. 85a, YE. 95a, M. 16, . 79b.
356
alap dem cismini toprakdan var eyledi
eytn geldi dem'e tapmaga r eyledi
Eydr ben oddan nrdan ol bir avu toprakdan

Bilmedi kim dem'n iin gevher eyledi
Zhir grdi dem'n btnna bakmad

Bilmedi kim dem'i halka server eyledi
Krk yl kalb yatd ad lemi tutd

Gr eytn bugzndan ne fitneler eyledi
dem toprak yatmd at lemi dutmd

Fikrine bak bls'n ya'ni hner eyledi
Ol yriyen atlar srdi dem stine

dem'e mekr irgrp ya'ni zafer eyledi
289
Ynus Emre Dvn
290
7
dem'n gbeginden alap yaratd an

Vaff diyp tur geldi anlar gzer eyledi
n gitdi dem ahdi yetdi Ms'nn vakt

bls'e ibu iler yavlak eser eyledi
Ms gnldi Tr'a Hak'la mnct kla

Grdi kim bir su akar Ms nazar eyledi
10
Ms eydr greyin bu su ne yirden gelr

Ger byle akarsa zr zeber eyledi
11
ler vard Ms lan oturm aglar

Gzinn yaym ol su bnar eyledi
12
Ms sord lane agladugun nedendr

N'ideyim aglamadn dir im zr eyledi
13
Mukarrrebdm Ms ben ol Hakk'un derghnda

Gtrdi urd yire imi er eyledi
14
Sen bilmez misin Ms ben neden ayrldugum

unlar gme ddi beni humr eyledi
15
Vargl digil y Ms rahmet eylesn bana

Tevbe klup iine ho istigfr eyledi
16
Ms irdi hcete Hakk'la mncta

Unutd emneti sz muhtasr eyledi
17
Hak Ms'ya eyitdi unutdun emneti

Ol nidya cnn Ms nisr eyledi
18
Vargl digil y Ms rahmet ideyim ana

Secde itsn dem'e n istigfr eyledi
19
Ms geldi lane didi Hakk'un buyrugn

Secdeyi iidicek dndi inkr eyledi
Dr. Mustafa Tatc
20
Ben andan umardum derdme dermn kla

Dah arturd derdm yani tmr eyledi
21
Ben eger tapsam ana ol vaktin tapardum

imdi hod toprak olup zr zeber eyledi
22
dem bls kim ola ii ileden alap

Ay gni yaradup leyl nehr eyledi
23
Man nedr blsden chillik kamu bizden

Ne duydun i bu szden srr esrr eyledi
24
alap eydr ol kula inyet benden ola

Ne eytn azdursar ne kimse kr eyledi
25
Alt bin yidi yzi yldan geen dem'i

Dile getrdi Ynus sz muhtasr eyledi
F. 186a, T. 77b, K. 83a, YE. 94a, M. 15, . 78b, A. 31.
357
k mdur ol ma'k in virmeye cn
kil midr ol dnyeyile isteye an
dem midr mrini kullkda germez

rif midr ol anlamaya sd u ziyn
lim midr ol ilmine lyk ameli yok

Chil midr ol ka sata iki cihn
bid midr ol ilemedi tat u ihls

Fsk dimenz kendzini sulu bileni
Esrik midr ol kadehi n itmedi dostdan

y dimenz gafletile nefse uyan
291
Ynus Emre Dvn
292
6
Gnl midr ol hikmeti klmad tefekkr

Y gz midr ol ya yirine dkmeye kan
Miskn Ynus'un ser-myesi yokdur lh

ll sevicidr seni kyile seveni
NO. 183a.
358
Biz bizi bilmezidk bizi kendden eyledi
kre kld bizi kendy pinhn eyledi
Biz bile pinhnidk gayr- sen ben idk

Mutlak b-gmnidk hem b-gmn eyledi
Toprag kadarlad sreti hat baglad

Durgurd drt leti adn insn eyledi
n yaratd dem'i bileyidk biz kamu

Bu kamu hs u m bir madenden eyledi
Asl- madendeyidk kaygusuz ganyidk

Ol b-nin cihnda yle revn eyledi
Grgil alap fazln ykmaz s gnlni

Bin bin kerem lutfla ol tercemn eyledi
Kamu bir yire gider kimse niesi yiter

ki birdr bir biter gr bir neden eyledi
n nefs old havle daglduk degme yola

Tatlu old nevle ol sen ben eyledi
Ne sen ben ne fln ne dutarsa yalan

Dny irkine kalan in gmn eyledi
Dr. Mustafa Tatc
10
dem'den buna degin ne eli var ne yegin

Geymegile yimegi bir dneden eyledi
11
Elest'de bileyidk gz aduk Bel didk

Ynus'la gayrn kamu birden eyledi
293
F. 189a, T. 79a, K. 128b, YE. 93a, NO. 185a, RY. 47b, Rt.
33.
359
Mstefiln Mstefiln Msefiln Mstefiln
1
Bencileyin gren kii ben sevdgmn yzini

Del ola taga de yavu kla kendzini
Kim krne yitriser bir kez seni grmeklige

H an gren kii nie rsar gzini
Dilile kim eydibile anun cemli tertbin

Cn tutag gerek dada anun klnc tuzn
Kii neyi severise dilinde szi ol olur

Gensz syleyesm gelr gnlm alanun szini
Byle rn klncla her kancaru bakarsam

Yitmi iki milletine geriserdi szini
H kimsene geniyile dostna k olmad

Mahabbet burcnda kom klarun ylduzn
Dertszlere benm szm benzer kaya yankusna

Hlda bilr hldanun gnlindeki ol rzn
Her kim severise seni ebed diri kalur cn

Her dem senn kunla gerr dn gndzini
Ynus Emre Dvn
294
9
Zhre eger greyidi Ynus gziyle grdgin

engini elden bragup undayd szn
F. 188a, T. 78b, YE. 101a, RY. 23a, K. 189a, A. 31.
360
Dostdan haber soran kii gzf degl dostun ii

Bell biln mahrm durur bu dnyda dostsuz kii
Kimdr ki dost yzin gre dost dost diy cnn vire

olok dem ol dosta ire unda cmle tevi
Dost ii aceb i durur cn denizin tutudurur

Cnsuzlara bir d durur ger yorasn sen bu di
Ik evkndan lem told bu klar andan geldi

Iksuz biten iek sold kladur dirlik ho
Ben nie diyeyin an kabl itmez yz bin cn

Ana lyk dirlik kan yokdur ana lyk ii
Kim bah bulsar ana ol kgurur andn yana

Devlet irdi andan bana hcet degl hm ku
Cn ne durur dost nnde fetv budur kamu dilde

Gel gresin bu meydnda topdur dost seven ba
Dost seven klara k turakdur cnlara

Ikdur yire gge direk ayrug hep sz ki
Ynus imdi sen ben iken klara ne sen ben

Yokluk durur an sevmek koyun ayruks bak
F. 190a, T. 79b, B. 7b, NO. 192b, YE. 89b, RY. 52b, K.

162b, Rt. 30, A. 29, M. 52.
Dr. Mustafa Tatc
361
Gir durur yoklukdan kamularun baylg
Bunca varlk var iken gitmez gnl tarlg
Batm dny mlna bakmaz lm hline

rmi Krn mlna zih i dvrlg
Bu dny kime kald kimi ber-hrdr kld

Sleymn'a kalmad anun ber-hrdrlg
Sleymn zenbl rdi kend emegin yirdi

Anunla buldlar bunlar peygamberligi
Gel imdi miskn Ynus varun Hakk'a harc eyle

Grdn elnde kalmaz bu dnynun varlg
F. 191b, YE. 92b, K. 109b, RY. 34b, M. 27.
362
Ol alab'umun k bagrum ba eyledi
Ald benm gnlmi srrum f eyledi
Hergiz gitmez gzmden h eksilmez dilmden

alap kend nrn gzme tu eyledi
Cn gzi an grdi dil andan haber virdi

Cn iinde oturd gnlmi Ar eyledi
Bir kadeh sund cna cn idi kana kana

Tolu geldi peymne cnum serho eyledi
Esrk old cnumuz dr dker lisnumuz

Ol alab'umun k beni derv eyledi
Cnda yanar erg gnllerde turag

Gnl dah cn dah kla c eyledi
295
Ynus Emre Dvn
296
7
Ben kaan derv olam ya Hakk'a kulam diyem

Yz bin benm gibiyi k hrka-p eyledi
Ynus imdi avnur dost grp sevinr

Erenler mahfilinde k cnbi eyledi
F. 190b, T. 80a, RY. 48a, K. 129b, NO. 190b, Rt. 30, M. 35.
363
Ol dost benden yana h bilmezin nie bakd
bu vcd ehrine bir ho nazar brakd
Gzm anun yzinden nie gideribilem

Bin drl klncla gnlmi yle kapd
Kimden gt istersem sabr gsterr bana

Sabrumun perdesini mahabbet od yakd
Sabrla benm im nie varsar baa

ol dostumun nvaht cnuma cn brakd
Sevdkli sevdgile bile kopsar yarn

Benm im yarna koymaz bugn soyakd
Ynus sever dostn cnndan anunin

Kii neyi severse cnn ana uyakd
F. 192a, T. 81a, RY. 37a, K. 113b, NO. 182b, YE. 93a, M.
29, A. 31.
1
2
364
Banlad ol m'ezzin turd kmet eyledi
Hazret'e tutd yzin dndi niyyet eyledi
Hazret'e baglu elm Ftiha okur dilm
Belini bkp Hakk'a ho rkt eyledi
Dr. Mustafa Tatc
u benm hcet-ghum Tr tag old meger

Ms'leyin bu gnlm ho mnct eyledi
Bir sret grdi gzm secdeye vard yzm

Ykld tertblerm zhdmi mt eyledi
Ne du klam ne selm ne zikr tesbh klam

Bu bi vakt namzum kun gret eyledi
Gr Ynus' n'eyledi ho haberler syledi

kd ma'ka dd u sited eyledi
F. 194b, T. 82b.
365
Tecellytun nrna dymez vcdum taglar
Cismm gemisinn zr muhkem degldr baglar
Katreden derylar dzen cn ku p-bendin zen

Yz bin derylar yzen gel srelm bu aglar
Dildr in dil ehrini pk eyle art gayrdan

Zr ki sultn tahtdur bunda komazlar zglar
Ddke ge Hubb'l-Vatan zerrece kalmaz me'men

Gzden szup olur seven her dem yregm yaglar
kil eli irmez ile irse dah gelmez dile

Dertli hlin dertli bile sayru ne bilsn saglar
Maklgun hil'atini her kime giydrdn ise

Gelmez gzine zerrece Firdevs-i al bglar
Ynus hsnn kitbn bir ho tem eylemi

Anda sala klara dag stine kor daglar
297
Ynus Emre Dvn
298
B. 15a, A. 26.
366
1
Toldur kadeh sungl bize k arbndan iy sk

Ol badyadan gerek bize andan ie eyh fak
Sohbetmz ilhdr szmz kevser bdur

humuz hlar hdur algumuzdur dost firk
Kim ki bir dem sohbet ola mft mderris mt ola

Bir lh devlet ola andan ien old bk
Hrka v takye yol virmez ferecile lim olmaz

Dn diynet olmaycak n'eylersn bunca varak
Okdun yidi mushaf tat gsterrsn sf

nki amel eylemedn gerekse var yz bin ok
Bin kez hacca vardunsa bin kez gaz kldunsa

Bir kez gnl sdunsa gerekse yz yl yol dok
Gnl mi yig Kabe mi yig eyit bana akl iren

Gnl yigdr zr ki Hak gnlde tutar turak
Konyla gnlleri smarlad Hak Resl'e

Mirc gicesi dostla bu keleci old dak
Ynus senn in budur dutgl ulular etegin

Dilerisen pk olasn gnllerde olgl bk
F. 192b, T. 81a, YE. 90a, RY. 42b, NO. 193b, K. 121a, Rt.
33, M. 31.
Dr. Mustafa Tatc
367
Biz uludan iitdk evvel er yaratld
Pdihun birligin evvel kadm er bildi
Bunca yl bunca zamn biz iitdk b-gmn

alap kend sunndan ere Tanrlk kld
Eydrler bir kud hikmeti kidi

ki cihn rifi ol kudan ibret ald
Ol kuun her bir yni yz bin yigirmi drt bin

Evvel ol ku uuban rahmet gline tald
n glden gir dndi budak zere kond

Silkindi her bir ynden bir tamla su dkldi
Ol suyun her birisin bir cn yaratd gzin

Ol cnun her birisi bunda peygamber old
Evvelki bnyd old alt kez dny told

Yidincisi buyd bu dem yaratld
dem toprakdand Azzl oddand

itdk Azzl'i dem'e bakd gldi
Secde geldi dem'e eydr inn kademe

Cmle firite indi Azzl dura kald
10
Eydr ben oddan olam yz bin yl tat klam

Tapu buyuracagn tatn arza kld
11
Ol halkun varlgndan pdih birliginden

ol bir sz sebebinden srildi lanet old
12
Her kim kendyi grdi std bls old

Kii ne buldysa misknligile buld
299
Ynus Emre Dvn
300
13
Eksikligm Hak bilr k bana ol virr

Klgl Ynus'a tmr k beni benden ald
K. 150b, YE. 100b, RY. 64b, Rt. 14b, M. 46.
368
Sana ibret geregise gel gresin bu sinleri
Ger tasan eriyesin bakup gricek bunlar
unlar ki okdur mllar gr nie old hlleri

Sonuc bir gnlek geymi anun da yokdur yenleri
Kan mlke benm diyen kk sary begenmeyen

imdi bir evde yaturlar talar olm stnleri
Bunlar eve girmeyeler zhd tat klmayalar

Bu beyligi bulmayalar zr gedi devrnlar
Kan ol rn szller kan ol gne yzller

yle gib olm bular h belrmez ninlar
Bunlar bir vakt begler idi kapuclar korlar idi

Gel imdi gr bilmeyesin beg kangdur ya kullar
Ne kapu vardur giresi ne yimek vardur yiyesi

Ne k vardur gresi dn olmdur gndzleri
Bir gn senn dah Ynus benven didklern kala

Seni dah byle kla nitekim kld bunlar
F. 193b, T. 81b, YE. 97b.
369
Ol geidn korkus u beni yoldan kod
Geemez degme kii kprsin kldan kod
Dr. Mustafa Tatc
Yirde gkde ol dostun hikmetleri b-pyn

Hikmetine talaldan u beni klden kod
ndi kzi ol lan l ile azdurmaga

Sinek ile Hak alap kzi elden kod
kz taun stinde ta balk gtrr

Balk suyun iinde binsn yilden kod
Cehennem key karanu Cehennem tahte's-ser

Kula ayruk su'l yok kul su'lden kod
Dosta k olanun gci szine yiter

Gci szine yiten szini dilden kod
Dostun etegin dutan dostla bzr ider

Bzr iden dostla bzrn elden kod
itdn Meryemogl dostna varur iken

Gr hir yarm igne s'y yoldan kod
Ynus eydr dimegil dost girek severin

Dost girek sevenler benligin elden kod
301
F. 194a, T. 82a, K. 191a, NO. 186a, RY. 59b, YE. 92b, M.

68, A. 25.
1
370
Ben bende seyr ideriken aceb srra irdm ah
Bir siz dah siz de grn dost bende grdm ah
Bende bakdum bende grdm benmile ben olan

Sretme cn olan kimdgini bildm ah
Ben istedm buldum an ol ben isem y ben kan

Seemedm andan beni bir kezden ol oldum ah
Ynus Emre Dvn
302
4
Sret toprakdur diyeni gnlm kabl itmez an

Bu topragun cevherini Hazret'e irgrdm ah
Mnkir kii tuymaz an dertllern sizer cn

Ben dost bg blbliyem ol bgeden geldm ah
Mak bizmledr bile ayru degl kldan kla

Uzak sefer bizden kala dost yakn buldum ah
Degme bir yol kandan bana taglmayam degme yana

Kutlu old bu seferm ho menzile irdm ah
Mansr'dum ben ol zamn u yine geldm bunda ben

Yak klmi savur yile ben Ene'l-Hak didm ah
Ne oda yanam daglam ne dra kam boglam

m bitince yriyem teferrce geldm ah
10
Munim oldum yoksul iken benm old kevn mekn

arka v garba ser-te-ser yire gge toldum ah
11
Nitekim ben beni bildm diledgm Hakk' buldum

Korkum an buluncad korkdan kurtuldum ah
12
Ynus kim ldrr seni viren alur gine cn

Bu cnlara hkm ideni kim idgin bildm ah
F. 195a, T. 82b, HB. 10b, K. 146b, YE. 98a, RY. 3b.
1
2
371
Evvel dah vard cnumda bu k od
Ekere itmez idm bilrdm ki dost kod
Drt kitb erh iden bulmad ka re
Ne begler ne sultnlar ne mderris ne kd
Dr. Mustafa Tatc
Yir gk kim rlmaz yiller esp deprenmez

Her nesne muhkem olur k olcak bnyd
Ik anadan dogmad kimseye kul olmad

Hkmile esr klur cmle bilii yad
Gnde bin kez yanaram rzyam ben ol oda

Zr ekkerden rn bana kunun od
Ika Mecnn olanlar ass-ziyndan frig

Korkmaz ss sovukdan pes ne biliser od
Ezelden benm fikrm Ene'l Hak'd zikrm

Henz dah togmadn ol Mansr- Bagdd
Ik od c eyledi cnum ho eyledi

Kimse syndremez cnumda yanan od
Ik engine denn melmet olur ii

Anun in bed-nmdur miskn Ynus'un ad
303
F. 196b, T. 83b, K. 90a, NO. 182a, RY. 72b, YE. 95b, Rt.
28, M. 18, . 75a.
1
372
ki cihn undur sana gnl viren kii
Yalan syler k degl gzin senden ran kii
Bu fennun terkin ura ol beknun kaydn gre

Zih devletl cn anun yz agla varan kii
Kendligin terkin ura senn yolunda cn vire

Sorsuz umaga gire sen sultna iren kii
Her ki bu dnydan geer k kadehin tolu ier

Ika cnun sau saar dost glini diren kii
Ynus Emre Dvn
304
5
Cn ne imi dost yolna k an terkitmeye

Bu cnla bin cn alur cnn Hak'a viren kii
Cnn krne vire yzin ayaklara sre

Erenler gnline gire Hak'dan haber soran kii
Akl gide hayrn ola dnyede ser-gerdn ola

Kfri anun mn ola ka gnl viren kii
Terk ide fsid ileri i idine dervleri

Akda gzden yalar dost haberin duyan kii
Gzlerini giryn ider cigerini biryn ider

Gnlleri hayrn ider k eseri olan kii
10
n dnye bilrsin fen ne yatarsn dne dne

Uyhu m'uyur kana kana dost yoln soran kii
11
ol kim sorar dost kandadur kanda dirisen andadur

Makla seyrndadur girek k olan kii
12
Miskn Ynus sabr eylegil bu dnynun zahmetine

Drl cefya katlanur sen sultna iren kii
HB. 17a, K. 193b, YE. 101b, RY. 33b, 61a, M. 70, A. 29.
373
idn iy yrnlar
Eve dervler geldi
Cn krne virelm
Eve dervler geldi
Her kim grdi yzini
ndrr kendzini
lm-i btndan ter
Eve dervler geldi
Dr. Mustafa Tatc
Dervler uar kular

Deniz kenrn klar
Zih devletl balar
Eve dervler geldi
Dervler yzi sulu

Grenler olur del
Btn Ar'dan ulu
Eve dervler geldi
Seyd Balum ilinden

eker tamar dilinden
Dost bgesi yolndan
Eve dervler geldi
Ynus kulun grsz

Kimsesi yok yalunuz
Fid olsun cnumuz
Eve dervler geldi
F. 197a.
374
Mstef'iln Msef'iln Mstef'iln Mstef'iln
Dnn mnun varsa hor grmegil dervleri

Cmle lem mtk durur grmeklige dervleri
Ay u gne mtk durur dervlern sohbetine

Firiteler tesbh okur zikir ider dervleri
Terslar tapuya gelr hkm slar zebn olur

Taglar talar secde klur gricegez dervleri
Ol Fahr-i lem Mustaf ol maden-i sdk u saf

sterisen andan vef incitmegil dervleri
305
Ynus Emre Dvn
306
5
ncidesin h ideler mrin glin kurdalar

Gzsz olasn yideler t bilesin dervleri
Derv ok rak atar hey dimedin cna batar

Gfil olma yiter tutar hor grmegil dervleri
Yir gk eydr hrka hak himmetleri olsun bk

n pdih old sk esridiser dervleri
Gkden inen drt kitb gnde bin kez okursan

Va'llh ddr grmeyesin sevmezisen dervleri
Devletller sever bizi her dem sorar hlmzi

Krdr mnkirlern gzi grmeyiser dervleri
10
Ynus eydr bu k geldi lmi cnum diri kld

Sen ben dimek dilden kald gricegez dervleri
F. 197b, T. 84a, B. 47b, K. 152b, YE. 98b, RY. 7a, A. 32.
375
Menzili rak bu yolun bu yola kim varas
Mkili ok bu hln bun kim baaras
Bu yola yarak gerek eksk gerek ok gerek

Key demr yrek gerek bu sarp yola giresi
mn aldagular biln okdur bu yolda

Nefsine uyanlarun gitmez yzi karas
Yitmi bin riy eri vardur bu yolda biln

Nefs ldrmi er gerek ol eriyi kras
Togrulk mancng istigfr tayla

Togru vard atld ykld nefs kalas
Dr. Mustafa Tatc
Kimde kim togrulk var bilgil kim ldrr r

ki cihna yarar girek er ser-myesi
nce Srt kprsi genez imi bu yolda

Dosta giden kiinn togrulkdur resi
Ynus imdi saladur gel gidelm yoklga

Gz eger lyksa Hak ddrn gresi
307
F. 198b, T. 84b, NO. 191a, YE. 99a, RY. 9b, Rt. 32, A. 28.
376
1
Ikun od ddi cna eritdi yrek yagn

Kesdi hevsetn kkin oda yandurd bgn
Kazd kahr kazmasla cnda cef ocagn

ald nefsmn boynna himmet eri bagn
Rahmet suyyla yud gnlm evin ap-arca

Hdmet kapusundan ana sund kr ayagn
Her kim bizi yererise Hak dilegin virsn ana

Urmaklga kasd idenn dem pem ayagn
Kim bize ta atarsa gller nisr olsun ana

rguma kasd idenn Hak yandursun rgn
Miskn gnln k elinden iki bkldi vcd

Tevbe kapusndan sundum ana mn tayagn
Gel imdi iy miskn Ynus hevseti elden brak

alab'um rz eyle bize kanat bagn
F. 199b, T. 85b.
Ynus Emre Dvn
308
377
Gerek k olanlarun hemen dost sever cn
Undur kibr knini maka terk ider cn
Gerek k gt bilmez zire gt ass klmaz

Karr itmez gt ile bulmak ister ol Sbhn'
Gerek k olanlarun yzinde nin olur

Dn gni turmaz akar gzleri yanun kan
Bu cmle lem sevdgi bu dn ile bu mndur

Va'llhi ksuz gerekmez ol dn ile ol mn
Bir ucna varursa ayru degl k cn

Sorun cmle klara kldan kla bilr an
Evvel-hir Hayy'l-Kayym klara ma'kd

Aklun varsa hisb it geiser bu k devrn
Her kim kam diyben hasret gerr varsa

Gzi hicbldur anun grinmedi k nihn
Ynus yzn kaldurmagl klarun ayagndan

Fid eyle yz bir cn anda bulasn sultn
NO. 183a
378
Erenler bir denizdr k gerek talas
Bahr gerek denizden girp gevher alas
Gine biz bahr olduk denizden gevher alduk

Sarrf gerek gevhern kymetini bilesi
Yri var epsem ol a ne simsrlk satarsn

Al gibi er gerek i bu srra eresi
Dr. Mustafa Tatc
Muhammed Hakk' bildi Hakk' kendde grdi

Cmle yirde Hak hzr gz gerekdr gresi
Dile rzkn Hak'dan nahnu kesemn pinhn

Nefsin bilmi er gerek gz hicbn silesi
Didm i bu nefesi klar hkmiyile

Bhllksuz er gerek bir karra duras
limler kitb dzer karay aka yazar

Gnllerde yazlur bu kitbun sresi
Yri hey sf zerrk ne slslk satarsn

Hak'dan artuk kim ola kula dilek viresi
Hak durag gnlde yt var Kur'n'da

Ar'dan yukar cnda k burcnun kulesi
10
yle del olmam bilmezin dnden gni

Yregmde iledi k oknun yaresi
11
Gel imdi miskn Ynus tut erenler etegin

Cmlesi misknlikde yoklugm resi
F. 200b, T. 86a.
379
Filtn Filtn Filn
Pdihlar pdih ol Gan

Emrile viribidi bize cn
Od u su v toprag yili bile

Anunla bnyd eyledi teni
309
Ynus Emre Dvn
310
3
Yaratd yitmi iki drl dili

Arada stn kod mslmn
Biz mslmn Muhammed mmetine

Hilt virdn bize dn mn
Cn nrdandur nra karrsan

Ayb eyleme sret olursa fn
Zekeriyy agaca sgnmagn

Bguyla iki dildrdn an
Eyyb'un kurda yidrdn tenini

Sabrla buld o dah dermn
Yakb' agladup aldun gzlerin

Ysuf' Msr'un sen itdn sultn
Kamuya sz syledr ibret in

Ynus' da syledr ol Sbhn'
F. 203a.
380
Nie bir besleyesin bu kaddile kmeti
Ddn dnye zevkna unutdun kymeti
Toprakdan yaratldun yine toprakdur yirn

Toprak olan kiiler n'ider bu almeti
Uslu degl deldr yce sarylar yapan

kbet vrn olur cmlenn imreti
Dri kazan yi-yidr bir gnl ele getr

Yz Kabe'den yigrekdr bir gnl ziyreti
Dr. Mustafa Tatc
Kermetm var diyen halka slslk satan

Nefsin mslmn itsn varsa kermeti
Nefsin mslmn iden Hak yola togru giden

Yarn ana olsar Muhammed efati
Yz bin peygamber gele h efat olmaya

Vay eger olmazsa Allah'un inyeti
Ynus imdi sen dah gireklerden olgr

Girek erenler imi cmlenn ziyreti
311
F. 199a, T. 85a, YE. 97a, RY. 56b, NO. 186a, K. 186b, A.

32, . 73a, M. 65, Cmi'n-Nezir 784.
1
381
Ikun ald benden beni
Bana seni gerek seni
Ben yanaram dni gni
Ne varlga sevinrem
Ne yokluga yirinrem
Ikunla avnuram
Ikun klar ldrr

Ik denizine taldurur
Tecellyile toldurur
Ikun zencrini zem

Del olam taga dem
Sensin dn gn endem
Ynus Emre Dvn
312
5
Eger beni ldreler

Klm gge savuralar
Topragum anda agura
Sflere sohbet gerek

Ahlere hret gerek
Mecnn'lara Leyl gerek
Ne Tamu'da yir eyledm

Ne Umak'da kk bagladum
Senn in ok agladum
Cennet Cennet didkleri

Bir ev ile bir ka Hr
steyene virgil an
Ysuf eger haylni

Dde greydi bir gice
Terk ideyidi mlklerin
10
Ynus agururlar adum

Gn gedke artar odum
ki cihnda maksdum
F. 201b, T. 86b, NO. 186a, HB. 13a, YE. 90a, . 82a, A.
28.
1
382
Dilszler haberini kulaksz dinleyesi
Dilsz kulaksuz szin cn gerek anlayas
Dr. Mustafa Tatc
Dinlemedin anladuk anlamadn dinledk

Girek ern bu yolda yoklukdur ser-myesi
Biz sevdk k olduk sevildk mak olduk

Her dem yini dirlikde sizden kim usanas
Yitmi iki dil sedi aramuza sz ddi

Ol bak biz bakduk yirmedik m u hs
y Ynus imdi vel yirde gkde toptol

Her bir taun altnda bir mrnogl Ms
313
F. 202a, T. 87a, YE. 91b, K. 62a, NO. 181a, Rt. 27, A. 26.
1
383
Nashat kandlinden bir iret grndi
Tenm iinde cnum andan yana srndi
Nefsmn ejdehs dndi bana haml'itdi

Kanat hay dimezse hakkatdr yir indi
Kanati yar idin uyma nefs dilegine

resin hakkate yirn buldun tur indi
Kanat didgini eger sen tutmazsan

Nefsne uyarsan ser-gerdn ol var indi
Ynus Hak tecellsin ir dilinden syler

Cnda gevher varsa Hak'dan yana yrindi
F. 202b, T. 87a, K. 82a, NO. 182a, YE. 94a, M. 14, . 76b.
384
Mstefiln Mstefiln
mrm beni sen aldadun

h n'ideyin mrm seni
Ynus Emre Dvn
314
Beni deprenimez kodun

h n'ideyin mrm seni
2
Benm varum hep sen idn

Cnum iinde cn idn
Hem sen bana sultn idn
h n'ideyin mrm seni
Gnlm sana egleridm

Gl diyben yylardum
Garbseyp aglardum
h n'ideyin mrm seni
Giderimi bunda gelen

Dny ii cmle yalan
Aglar mrin yav klan
h n'ideyin mrm seni
Hayrum erm yazlsar

mrm ipi zliser
Gidp sret bozulsar
h n'ideyin mrm seni
Br koyuban kamasan
Ggnci gibi gmesen
lm arbn imesen
h n'ideyin mrm seni
Birgn ola sensz kalam

Kurda kua gn olam
ryben toprak olam
h n'ideyin mrm seni
Miskn Ynus bilmez misin

Yoksa nazar klmaz msn
lenleri anmaz msn
h n'ideyin mrm seni
Dr. Mustafa Tatc
F. 204b, T. 88b.
1
385
Bu ne glecek yirdr aglasana key kat
Azrl seni kovar kat cn almeti
Sanma kalasn bunda gensz varasn anda

Anca yatasn sinde grince kymeti
Ml u mlkden ayrlup sine varasn turup

Mnker Nekir gelp su'l idiser kat
ki feriteh ine gele karuna kona

Gnhlarun yaza sala boynuna biti
Gnhlarun tartalar andan Srt'a ilteler

Zebnler dutalar fignlar ola kat
srfl srn ura halyk tur gele

Ba auk yaln ayak sslar ola kat
Ata oguldan beze bakmaya ana kza

ol gn geliser bize unutma arast
Ynus gnhun okdur sen aglarsan hakdur

Yarn sana gerekdr Muhammed efati
F. 204a, T. 88a, B. 16a, A. 30, RY. Mecma, 16a.
386
Kime gnl virdmise benmile yr olmad

Hlm bilp derdm sorup bana vefdr olmad
Hak'dan meger takdr idi gnl sana k idi

Hi kimsene bencileyin derde giriftr olmad
315
Ynus Emre Dvn
316
3
Ikdan degl ikyetm kend tli'mden durur

Kend yoln aramayan childr ol er olmad
Ik bir ulu hilat durur bir nieye virdi alap

Bir nieler mahrm kalup kdan haberdr olmad
Ik bir ulu nazar durur k cn ddr durur

Ik olmayan gnller vrnedr r olmad
brhm'e Nemrd odn kdur glistn eyleyen

Ikdan n irdi bir nazar gl-zr old nr olmad
Yaradld yir ile gk Muhammed dostlgna

Levlk ana dell durur ansuz yir gk olmad
Ikda kahrlar ok olur k erine gayret muhl

Ynus k oldunsa klarda r olmad
F. 205b, T. 89a, K. 179b, RY. 70b, Rt. 31, A. 29.
387
Mefln Mefln Feln
Mslmnlar zamne yatlu old

Hell yinmez harm kymetl old
Oknan Kur'n'a kulak tutulmaz

eytnlar semirdi kuvvetl old
Harm ile hamr tutd cihn

Fesd iler iden hrmetl old
Kime kim Tanr'dan haber virrsen

Kakr ban salar hccetl old
Dr. Mustafa Tatc
akird stdla arbede klur

Ogul atayla izzetl old
Fakrler misknlikden ekdi elin

Gnller ykuban heybetl old
Peygamber yirine geen hocalar

Bu halkun bana zahmetl old
Dutulmaz old Peygamber hadsi

Halyk cmle Hak'dan utlu old
Ynus gel ksan tevbe eyle

Nasha tevbe uc kutlu old
F. 206a, T. 89a, . 76a.
388
Geldi gedi mrm benm ol yil esp gemi gibi
Hele bana yle gele ol gz aup yumm gibi
bu sze Hak tanukdur bu cn gevdeye konukdur

Bir gn ola ka gide kafesden ku um gibi
Miskn dem oglann benzetmiler ekinciye

Kimi biter kimi yiter yire tohum sam gibi
Bu dnyede bir nesneye yanar im gyner zm

Yigid iken lenlere gk ekini bimi gibi
Bir hastaya vardunsa bir iim su virdnise

Yarn anda karu gele Hak arbn imi gibi
Bir miskni grdnise bir eskice virdnise

Yarn anda sana gele Hak arbn imi gibi
317
Ynus Emre Dvn
318
7
Ynus Emre bu dnyda iki kii kalur dirler

Meger Hzr-lys ola b- Hayt imi gibi
F. 207a. T. 89b.
389
Filtn Filtn Filn
Ekere kldum bugn pinhnum

Cn virben buldum ol cnnum
Cn gnl hayrn kalupdur ma'ka

Makla srerem devrnum
Derd gerekdr derd gerekdr derd gerek

Kim gerek derde virem dermnum
B-meknam anun in dnyede

Kimsene bilmez benm meknum
Kn buldum n'iderem ben ayrug

Yagmya virdm bugn dkknum
Top benem evgn aldum alaram

Kim ala bu topdan meydnum
Yir benmdr gk benmdr Ar benm

Gr niesi germiem sayvnum
Ynus oldysa adum pes ne aceb

Okuyalar defter dvnum
F. 207b, Rt. 32.
390
y yrenler eydimezem cnum neye taldugn
Dilile vasf idemezem gnlmi kim aldugn
Dr. Mustafa Tatc
Gnlm tol sgmaz dile kdur ol kim hl bile

Ik nieyi virdi sile anlayamaz n'oldugn
Ikdan haber bilenlern k derdile tolanlarun

Kfri mn olanlarun ayblaman gldgini
Aglamak glmek ka dirilmek lmek ka

Kahrla lutf bir bilr bilmez mell oldugn
Ik Ynus' eyledi ll Ynus kan ka hell

Kon varn itsn pyiml grmesn ayruldugn
YE. 101b, HB. 13a, Rt. 28.
391
Erenlern gnlinde ol sultn dkkn ad
Nie bizm gibiler anda konuban gdi
Cmle erenler ud taglar yazlar gedi

Ik kazanna ddi kaynayubann bidi
Bu dnyenn meseli benzer murdr gevdeye

tler murdra di Hak dost kod kad
k m diyem ana cn terkini urmad

k ana diyeler melmet dile ddi
Yine esridi Ynus Tapduk yzin grelden

Meger anun gnlinden bir cur'a erbet idi
Rt. 27, . 74a.
392
Mfteln Mefln Mfteln Mefln
319
Ynus Emre Dvn
320
1
Blbl-i haste gl yzn grdi arast eyledi

rdi k ma'kna kr beret eyledi
Gaflet ile yaturdum h nazar eyledi bana

Didi ki uyhudan uyan geldi iret eyledi
Hayli zamnd vadeye salmd zafini

Grdi gnl ikestesin kapd imret eyledi
Ben garbn htrn sormaga geldi ol sanem

Dzdi gnl snugn htr ziyret eyledi
Gr bu dervi Ynus' tercemn- lisn okur

Dir ki bu kla beni Tanr dellet eyledi
B. 52a, K. 182a, RY. 48a, M. 62.
393
steridm Allah' buldumsa ne old
Aglardum dn gn gldmise ne old
Erenler meydnnda yuvalanur top idm

Pdih evgnnda kaldumsa ne old
Erenler sohbetinde deste kzl gl idm

Aldum ele geldm soldumsa ne old
limler mderrisler medresede buldlar

Ben harbt iinde buldumsa ne old
it Ynus' iit u yine del olm

Erenler mansine taldumsa ne old
YE. 63b, B. 54a.
Dr. Mustafa Tatc
394
Andan ber kim kun benmle yolda old
Rahmn yolna beni gstermege ba old
Cnum zere turd Rahmn erisin dirdi

eytn ilini urd key yagm tar old
Ik nefs iline akd ne buldysa yakd

Kibir kalasn ykd anda ok sava old
Dost yzin yn grdm sr haberlerin sordum

Didi gizl bilmezsin u syledm f old
Nefs ili old harb kibr ayaklarda trb

Gitdi perde v hicb dost gzme tu old
Ik old elm benm gsterdi togr yolum

Hakk'a kr kim hlm bayagdan ho old
Anlar ki gz adlar bu dnyeden gediler

Bekya uladlar menzilleri Ar old
Bunlar bunda kaldlar dnyeye aldandlar

Yalanclar oldlar hep bunlar kolma old
lenler hlin bilmez gz aup gin dirmez

Miskn Ynus Emre'nn meger bagr ba old
Rt. 31, A. 29.
1
2
395
Ikla isteridk yine bulduk ol cn
Gnlek idinmi geyer sretile bu teni
Girmi sretde gezer cmle ileri dzer
Gir kendye syler gevherile bu kn
321
Ynus Emre Dvn
322
3
Bu dnye bir bzrdur sretler olm dkkn

Bu dkkna girben oldur satan bu kn
Bir nieler kayurur bunca mlum kald dir

Viren oldur alan ol sormaz nedr ziyn
Ynus imdi sen senden ayru degl hem cndan

Sen sende bulmazsan kanda bulasn an
HB. 15a, NO. 191a, K. 147a, YE. 92a, 99b, RY. 4a, A. 25,
. 84a, M. 4.
1
396
y dnyya aldanan hayrla ihsn kan
Unutdun hireti efkatla mn kan
Kimde ki efkat vardur rahmet dah andadur

imdi bir gnli auk snn mslmn kan
brhm Hall geldi Kabe'ye bnyd urd

Oglna bak ald sml kurbn kan
eddd bir umak yapd Nemrd gge ok atd

Krn' da yir yutd dil Nuirvn kan
Kim ki istedi buld kullug tamm old

Key Msr'a sultn old Ysuf- Ken'n kan
Resl Mirc'a agd gkden yire nr yagd

Habb'm diy gdi ol Fahr- cihn kan
Ebubekr ile mer yzlerinden nr tamar

Snesi tolu Kur'n Osmn- ffn kan
Bineridi Dldl'e bilinde Zlfekr'

Erenler ad dni Tanr Arslan' kan
Dr. Mustafa Tatc
alap Tanr'nun hs Hazret'e geer nz

Peygamber'n mus Hamza pehlevn kan
10
Cneyd-i Bagdd v ibl v Marf- Kerh

Anlar vard bu yol imdi ol erkn kan
11
Byezd-i Bestm yidi kat gk seyrn

Ol erenler sultn gevher-i maden kan
12
Gedi bunlarun ag dny kahrun ocag

Ebu'l-Mslim Necef shib-i krn kan
13
Bir gnl ele getr fergt ol ge otur

Konya ehrinde yatur ol iki sultn kan
14
Fakh Ahmed Kutb'd-dn Sultn Seyyid Necm'd-dn

Mevln Cell'd-dn ol Kutb- cihn kan
15
Ol Seyyid Ahmed Kebr myesserdi ana nr

Iylleri cmle r ol hulk merdn kan
16
Ynus Emrem a gzn toprak eylegil yzn

Sana dah diyeler cigeri biryn kan
RY. 36a, K. 199a, M. 72.
397
Bakdugum yzde grdm O Tapdug'um nrn
Maksdum bugn buldum ben n'iderem yarn
Yarnum bugn bana ho bayram dgn bana

Dde gelr n bana iidn ahbrn
Dostun haberiyile nefsn sana yr eyle

Yk dosta yarag eyle bu vcdun rn
323
Ynus Emre Dvn
324
4
Vcda gelmeyince kimse Hakk' bilmedi

Bu vcddan gsterdi dost bize ddrn
Ern ddrn grdm gmn terkini urdum

Dost bahesine girdm gerem gl-zrn
Dostun yzi gl bana kam yol bul ana

Kaykmazam drt yana n buldum k erini
Elest bi-Rabbikm Hak'dan nid gelicek

M'minler Bel diyp itdiler ikrrn
Klu bel dinildi mnkir-muhib bilindi

O demden duta geldi chiller inkrn
Ynus'a kfr elinden ikyete geldiler

y sultnum girek er kes gider znnrn
RY. 60a, K. 192a, M. 68.
398
Hell kld maka k kend kann
Mak nakndan okur her k Kur'n'n
Yrdan ayru olnca aslup lmek yigdr

k kend bragur boynna urgann
Gitmez k gzinden hergiz mak hayli

Nitekim Zelh virr Ysuf'un ninn
Dirlik budur ka Mak yolnda le

Sorarlarsa eyidem kun burhnn
Belks'la Sleymn ka ddi bir zamn

steyp bulmadlar bu derdn dermnn
Dr. Mustafa Tatc
Gkdeki Hrt-Mrt k in indi yire

Zhre yzin gricek untd Rahmn'n
Gzf grmen siz k kime ugradysa

Sultn iltr badan yitrr hnmnn
Ferhd bu k yolnda ban klnge tutd

Hsrev rn derdinden dosta virdi cnn
Leyl'yle Mecnn ii aceb gelr bu halka

Abd'r-rezzk terk itdi k in mnn
10
Zamn b-veflar cef klur Ynus'a

Bir togru yr bulcak fid klur cnn
YE. 96b, RY. 5b, K. 149b, NO. 183a, Rt. 30, A. 30.
399
y yrnlar iy kardalar grn beni n'itdm ah
Ere irdm eri buldum er etegin tutdum ah
Cnum bir gzsz cnd ii tolu sen ben idi

Tutdum misknlik etegin ben menzile yitdm ah
Korkar oldum bir Tanr'dan bzr oldum yatlu hdan

bu im sagncla ben yoluma gitdm ah
Anladum kend hlmi gzledm togru yolum

Tutdum ulular etegin Hazret'e ben yitdm ah
Giderdm gnlmden kni kn dutanun yokdur dni

y yrnlar ben bu szi uludan iitdm ah
ksan miskn Ynus Hazret'e dutgl yzni

Anlayana gevher durur sz sarrfa satdum ah
YE. 102a, RY. 29b, K. 171b, NO. 190a, M. 57, . 73b.
325
Ynus Emre Dvn
326
400
Yine yzini grdm yine yregm yand
Dost senn kun od yregme dayand
Grkl yzni gren gnlini sana viren

Bell tapunda turan ne toyd ne usand
Gevherdr senn zn gneden ar yzn

ekerden datlu szn her kim grdi utand
u gnlm garb idi cigerm kebb idi

Grkl yzni grdm im taum bezendi
Ynus Emre b-karr ol hb yze intizr

Senden ayrlmaz nazar vard yakld yand
RY. 15b
401
Mslmnlar kim grmidr k tevbe itdgini
Y kim iitdi denize od dben ttdgini
hum senn kun od ddi gnl derysna

Aceblemen kaynayuban marifetler bitdgini
Yz bin s'yilen Ms kla ser-gerdn gezer

Aceblemen beni dah k nihengi yutdugn
Yzgelik grenimeyen kul girmesn bu denize

Ik denizi derin olur aceblemen batdugn
Sarrflg grenmeyen bu gevheri boncuk sanur

Varur virr yok nesneye bilmez neye satdugn
Her kim ol dost ddrn bunda yn grmezise

Yarn ol ser-gerdn geze h bilmeye n'itdgini
Dr. Mustafa Tatc
Uda miskn Ynus eydr Tapdug'umuz dost yzidr

nanmayan ibu sze eydebilsin eytdgini
NO. 182b, Rt. 29, A. 26.
402
Bu k denizine talan hcet degl ana gemi

Yhd kanda bulalum sohbetile bu demi
Dnylgum yokdur dime bu gussay k yime

Mak ger sevdnise gider gnldeki gam
Ben sevdgm makay sen dah bir grseyidn

Virmeyedn bu gdi fid klaydun sen cn
k kii gt bilmez zir gt ass klmaz

Undur ol kibr kni terk eyler gider dkkn
Girek k olanlarun yzinde nin olur

Dnin gnin turmaz akar gzleri yanun kan
Bu cmle lem sevdgi ol dnile mn durur

Va'llhi ksuz gerekmez ol dniyile mn
Ynus yzn kaldurmagl klarun ayagndan

Fid eyle yz bin cn andan bulasn Sbhn'
RY. 52b, K. 162a, YE. 100a, NO. 185a, M. 52.
403
Yort iy gnl sen bir zamn sde frig ho yri

Korkma kayrma kimseden gussa v gamdan bo yri
327
Ynus Emre Dvn
328
2
Hakkate bakarsan nefsn sana dmnyiter

Var imdi ol nefsnile vuru-toku sava yri
Nefsdr eri yolda koyan yolda kalur nefse uyan

Ne in var kimseyile nefsne kak bu yri
Dilerisen bu dnyenn errinden olasn emn

Terk eyle bu kibr kni hrkaya gir derv yri
sterisen bu dnyede ebed serho olasn

Ik kadehin tolu gtr yl on'ki ay serho yri
Kimse bgna girmegil kimse gline dirmegil

Var kend makunla bgede el al yri
Gnllerde ig olmagl mahfillerde ig olmagl

ig nesnenn ne dad var gel k odna bi yri
Ynus imdi ho sylersin diln ile erh eylersin

Halka nashat satnca er ol yolunca ho yri
NO. 191b, K. 148b, RY. 5a, Rt. 28, . 81a, M. 45.
404
Gnlm ddi bir sevdya
Gel gr beni k n'eyledi
Baum virdm gavgya
Ben yrrem yana yana

Ik boyad beni kana
Ne kilem ne dvne
Ben yrrem ilden ile

Dost soraram dilden dile
Dr. Mustafa Tatc
Gurbetde hlm kim bile

4
Benzm sar gzlerm ya

Bagrum pre yregm ba
Hlm bilen dertl karda
Gurbet ilinde yrrem

Dost dmde grrem
Uyanup Mecnn oluram
Gh tozaram yirler gibi

Gh eserem yeller gibi
Gh aglaram seller gibi
Akar sulayn aglaram

Dertl cigerm taglaram
eyhm anuban aglaram
Y elm al kaldur beni

Y asluna irdr beni
ok aglatdun gldr beni
Ben Ynus- b-reyem

Badan ayaga yareyem
Dost ilinde vreyem
Mecma Nu: 442, s. 74, . 77a.
405
Mstefiln Mstefiln
329
Ynus Emre Dvn
330
1
Yok yire gerdm gni

h n'ideym mrm seni
Sennle olmadum gan
h n'ideym mrm seni
Geldm gedm bilmedm

Aglayup gussa yimedm
Senden ayrlam dimedm
h n'ideym mrm seni
Seni bana yr sanurdum

Bana vefdr sanurdum
Aygr imisin bilmedm
h n'ideym mrm seni
Kan sana gvendgm

Sevinben zendgm
Kll kalur kazandugum
h n'ideym mrm seni
Gidp gine gelmeyiser

Gelp beni bulmaysar
Bu begligi srmeyiser
h n'ideym mrm seni
n beni koyup gidesin

Varup sinleye giresin
Anda gelp syleyesin
h n'ideym mrm seni
Hayrum erm yazlsar

mrm ipi ziliser
Sret benden bozulsar
h n'ideym mrm seni
Miskn Ynus gidisersin

Aceb sefer idisersin
Dr. Mustafa Tatc
331
Hasretile kalsarsn
h n'ideym mrm seni
YE. 97b, K. 144b, . 82b, RY 64a.
406
1
Bir skden idk arb Ar'dan yce meyhnesi

Ol sknn mestleriyz cnlar anun peymnesi
Bir meclisdr meclismz anda ciger kebb olur

Bir emadur anda yanar ay u gne pervnesi
Ol ema karu yananun kll vcd nr olur

Ol od bu oda benzemez h belrmez zebnesi
Ol meclisn klar brhm Edhem'dr biri

Belh ehri gibi bin ola her gede vrnesi
Bizm meclis mestlerinn demleri Ene'l-Hak olur

Bin Hallc- Mansr gibi en kemne dvnesi
Ik arbn ienlere gel bir nazar eyleyi gr

Bunca yldur nie dner ol meclisn piylesi
Ynus bu szlern senn man durur bilenlere

kil-kmil olan kii bu manye inanas
RY. 64b, K. 175b, YE. 98a, Rt. 29, A. 27, Mecma, Mill
Ktp. Nu: 442, s. 92.
1
407
kdum erik talna anda yidm zmi
Bostn ss kakyup dir ne yirsn kozum
Ynus Emre Dvn
332
2
Kerp koydum kazgana poyrazla kaynatdum

Nedr diy sorana bandum virdm zini
plik virdm ulhya sarup yumak itmemi

Becid becid smarlar gelsn alsun bezini
Bir serenn kanadn krk kanluya ykletdm

ifti dah ekmedi kald yle yazl
Bir sinek bir kartal kaldurup urd yire

Yalan degl gerekdr ben de grdm tozn
Balk kavaga km zift tursn yimege

Leylek koduk togurm bak a unun szini
Bir kt ile gredm elsz ayagum ald

Grep basamadum gyndrdi zmi
Kf Tag'ndan bir ta yle atdlar bana

ylelik yire ddi bozayazd yzmi
Gzsze fsldadum sagr szm iitmi

Dilsz agrup syler dilmdeki szmi
10
Bir kz bogazladum kakldum sere kodum

kz ss geldi eydr bogazladun kazum
11
Ugrulk yapdum ana bhtn eyledi bana

Bir eri geldi eydr kan aldun gzgmi
12
Tosbagaya ugradum gzszsepek yolda

Sordum sefer kancaru Kayser'ye azimi
13
Ynus bir sz sylemi h bir sze benzemez

Mnfklar elinden rter man yzini
NO. 184, . 87a, a. 26, 44, YE. 105, Niyz-i Msr, Al

Nevrekn, eyhzde Muhyiddin, smil H. Bursav, brahm Hs.
Dr. Mustafa Tatc
408
Dost yzini gricegez artar gzlermn nr
Umak gelmez nazaruma hezrn bin olsa Hr
Dost gzmn nr durur bu gnlmn srr durur

Bir dem ansuz olmazam cnum anunladur diri
Ol dostla durur benm dnin gnin mnctum

Ben kandasam dost andadur n'iderem Ms v Tr'
Ol dost durur kamularn hcetini rev klan

Var hcetn andan dile yzn derghna sri
Eger gerek ksan key beklegil sr szini

Bir szden oda atdlar miskn Hallc- Mansr'
bu szm anlamayan eydem sana neye benzer

Hayvn durur anun gibi tagda yrr sri sri
Ynus girek ksan rlmadn togru durgl

Irlmadn togru varan ol griserdr ddr
K. 138b, YE. 94a, RY. 71b, M. 40.
409
Ne kim senn cevrnile germiem ben gnmi

Ikun od karsar Ar'a degin dtnmi
Ikun od ddi bana ben yanaram ne gam sana

Yanup im kl olmam gzetme tara tonum
Yanup oda dirsen girem yatluga ba indrmeyem

Senden yzm dndrmeyem n sana tutdum yzmi
333
Ynus Emre Dvn
334
4
Gndz hlm gren kii kfir ise gynr zi

Kim ne bilr ben bilrem kim nie geer dnmi
Kasdum budur ehre girem feryd u fign koparam

Yine dnben korkaram iide dmnnmi
Eydr Ynus kim hakkat ben Mecnn oldum kbet

N'ola disen Mecnn-sfat ho tutunuz Mecnn'um
YE. 102b.
410
Girek k oldunsa gel k kitbndan ok

Cn gzini adunsa hakkat bulasn Hak'
Degme limler okmaz bu klar kitbn

Zr ki ol yazm an ezel ebed oldur bk
klarun Ar yzinden mak gitmez gzinden

Dima okur szinden zr kim ol durur fak
eyh dnimend fak gnl yapan bulur Hak'

Sen bir gnl ykdunsa gerekse var yz yl ok
Ynus k oldunsa makun buldunsa

Mkn bulan kii yok durur nesneden bk
YE. 102b.
411
Mefln Mefln Feln
Zih dery ki katreden grindi

Ne derydur ne katredr gr indi
Dr. Mustafa Tatc
Aceb katre ki dery anda mahf

Bu mahf srr sen senden sor indi
Murd on sekiz bin lemn sen

Bu gaflet pes sana sendendr indi
Sana gel sen seni sende bulgr

Sana bak sendeki bil kimdr indi
Fen ol kim bulasn zevk-i vuslat

Bu szm d midr sana yor indi
Hicb- nr u zulmet klli sende

Nie sen sen nie ben ben tur indi
Sana senden yakndur ar tap bak

Yoran mlkine sultn ol yor indi
Aslda k u mak u k bir

Bu birden geri kim yz bin grindi
Eger yne bin olsa bakan bir

Gren bir grinen bin bin grindi
10
Saladur kime gark olmak dilerse

Ynus bu bahre gavvs ol gir indi
335
NO. 191b, YE. 102a, K. 195b, RY. 62a, HB. 12a, . 77a, A.
26.
1
2
412
bu vcd bir kaladur akl iinde sultn
bu gnl bir haznedr k tutm bekler an
Nazar zre dil kapuc cmlesi akla tapuc
Akldur iler yapuc eyler cmle bd an
Ynus Emre Dvn
336
3
Akl bada i bitrr nazar gzden bakar grr

Akl gnl ire turur ol haslet besler an
Akl taht eyledi ba yle bilr her bir ii

Dny ire kil kii degmez kimseye ziyn
Badur bu vcdun h badur aklun taht-gh

Kat bumagl nigh buudur aklun dmn
Eger kat buarsan baun nefse koarsan

Nefs hline derisen ol budug akl kan
Akl gitdi buu geldi akl evini buu ald

mdi sultn buu old gze gstermez cihn
Eger tama klursan grdgne kalursan

Nefsn gm-rh klursan nazar dah old fn
Nazar gitdi tama kopd nazar yirin tama tutd

Basduk yirde fitne bitdi iletdi yine nefsn
10
Nazar dah gzde olur kimde ne var bakar grr

Tama ana dmn olur gzden savar ol nin
11
mn durur cn erg gevde durur cn turag

Kn durur mna yag gelse giderr mn
12
Eger kne tutarsan gitdi senden mn dah

Bi'llhi ol Tanr hak' yokdur bu szn yalan
13
Ynus kun arta dursun cnun gynep dte dursun

std aybun rte dursun oldur stdlar sultn
B. 51b, RY. 28b, K. 169b, NO. 189b, M. 55.
Dr. Mustafa Tatc
413
Nie yllar mr srdm
Anca aglayuban gldm
de ecel sana geldm
Esenledm dnym seni
Srdm mrmi gerdm

Cnum Hazret'e uurdum
Ecel erbetin irdm
Esenledm dnym seni
Yrridm sag selmet

Takdr eyledi melmet
Ecel kld ho melmet
Esenledm dnym seni
Gelen geermi n'idelm

Geln hrete gidelm
Bu feny terk idelm
Esenledm dnym seni
Hayr u er itdgn iler

Ol grinen drl dler
Bitdi bu kamu tevler
Esenledm dnym seni
Dn gn iderdm zikir
Zikir klurdum Hakk'a kr
Ecel irdi bizi okur
Esenledm dnym seni
Ben bir dervidm dostum

Hak'dan yana old kasdum
Ecel tuzagna basdum
Esenledm dnym seni
337
Ynus Emre Dvn
338
8
Yrnlarum kardalarum
Hakk'a lyk yoldalarum
Esen kalsun rzdalarum
Esenledm dnym seni
y Ynus Emre b-re

zn dutgl togru yre
lme yogm re
Esenledm dnym seni
B. 26b.
414
Berk yapdun ol dnyya koyup gitmeyesin bigi
Karanu yalnuz sinde varup yatmayasn bigi
Geldn bu dr- mihnete aldandun fn lezzete

Heves idp Hak sohbete dadn datmayasn bigi
Behey miskn a gzni bu fnden yum gzni

Gnhdan kara yzni h agartmayasn bigi
Behey miskn gfil olma dny fn bk sanma

Ecel yiticek agzundan lokman yutmayasn bigi
Dirnegi tagdan gelmi cn u gnl mahbs olm

Hep azn eytn alm gt dutmayasn bigi
Tan idersin klara gnl gzi aklara

Uymsn mnfklara sdka gelmeyesin bigi
Ynus zn yalvarursan sdkla yola girrsen

El alup tevbe klursan mahrm kalmayasn bigi
B. 2b.
Dr. Mustafa Tatc
415
Dost gerek sevenlern dosta ulaur cnlar
Kendye hayrn eylemi ezel ebed dost bunlar
rm yok irte gice maksd dn gn ol hoca

Anunin k gelicek tahtdan ykar sultnlar
Dost elinden ol er h ald idi k arbn

Anunin gitmez h dost firkdur honlar
kam diyen cnlarun bagr kebbdur anlarun

Gzlerinn akan ya cigernndr kanlar
kam diyen cnlarun nin vardur anlarun

Eti teni ar olur hem pals olur tonlar
DTCF. 225a.
416
Ngh yagm eyledi k od cnumuz
H kimse nitelikden virmez ninumuz
Ne mna bakdurur ne hod dne tapdurur

Ik od yle dutd ykd dkknumuz
Virdi birlikden arb klduk dkkn harb

Cmlesini terk itdk ass-ziynumuz
Nie nin vireler kang yoldan soralar

Kamusn elden koduk dn mnumuz
Ne ass var ne ziyn gelsn cnuna kyan

Cmlesinden geben bulduk Sultnumuz
Birlikdedr varumuz biz bir olduk kamumuz

kilik sylemege komaz lisnumuz
339
Ynus Emre Dvn
340
7
Yz bin lisn n geldi yz bin cn yolda kald

Yz bin gzler grmeye bizm cevlnumuz
Bilelikden cnumuz h kalmad gamumuz

Sf kendden aar maden knumuz
Gel gr imdi bu kndan ne biter bu madenden

Ayrlmazuz birlikden bulduk meknumuz
10
Gzler nite griser kimse nite iriser

ki cihndan te kurduk sayvanumuz
11
Ynus imdi yavu var birlikden durur ikrr

H kimesne bu milkden virmez ninumuz
RY. 28b, YE. 102b, Rt. 91a, DTCF.
417
Filtn Filtn Filn
Y ilh ger su'l itsen bana

Bu durur anda cevbum u sana
Ben bana zulm eyledm itdm gnh

N'eyledm n'itdm sana iy pdih
Gelmedin didn hakuma kem diy

Togmadn didn s dem diy
Sen ezelde beni s yazasn

Toldurasn leme vzesin
Her ne dilersen hakumda iledn

Ne tua durdumsa sen tuladun
Dr. Mustafa Tatc
Ben mi dzdm beni sen dzdn beni

Pr ayb nin yaratdun y Gan
Gzm aup grdgm zindn ii

Nefs hev pr-tolu eytn ii
Habs iinde lmeyeyin diy a

Mismil murdr yidm bir iki ka
Nesne mi eksildi mlknden senn

Y szm gedi mi hkmnden senn
10
Rzkun alup seni muhtc m kodum

Y ynn yiyben a m kodum
11
Kl gibi kpri yaparsn ge diy

Geben kevser arbn i diy
12
Kl gibi Srt'dan dem mi geer

Y zilr y tayanur ya uar
13
Yine fazlundur kulun geren

Geben kevser arbn iren
14
Kullarun kpri yaparlar hayr in

Hayr oldur kim geerler seyr in
15
Pes gerek kim anda muhkem ola ol

Kim grenler diyeler u togr yol
16
Terez kurdun gnhum tartmaga

Kasd idersin beni oda atmaga
17
Terz ana gerek bakkl ola

Ya bazirgn tcir attr ola
18
n gnh murdrlarun murdrdur

Hazretnde yaramazlar krdur
341
Ynus Emre Dvn
342
19
Pes nin murdr aup tartasn

Sen gerek lutfla an rtesin
20
imdi dirsin seni oda uraym

erri bir denk artugsa greyim
21
erri azatmak gerekdr hayr ok

Hayr olmayanlar old anda yok
22
Sen basrsin hod bilrsin hlmi

Pes ne hcet tartasn amlmi
23
Hali'l-lh senden iy Rabb'l-enm

Sen tem klasn ben ho yanam
24
Gemedi mi intikmun ldrp

ridp gzme toprak toldurup
25
Bir avu topraga bunca kyl u kl

Neye gerek iy Kerm-i Z'l-Cell
26
Kara kldan n ki agard ak kl

Bu cihn sevdlarn elden kogl
27
n Ynus'dan gelmedi hergiz ziyn

Sen bilrsin ikre v nihn
28
Olmasun bizden sana ayruk cevb

Sz budur va'llah alem bi's-sevb
F. 207b, B. RY. K. NO. 196b, HB, 15b.
Dr. Mustafa Tatc
343
SZLK
-AAb(a): Yn esvb. Hz. Peygamber'in giydii ynden yaplm geni
elbise.
bd/bdn(f): Bayndr, en, ma'mr.
Abd'r-rezzk(a): eyh San'an. Hrstiyan bir obann kzna k olup,
dinini deitirerek evlenir. Bunun zerine ona bal olan derviler
yanndan ayrlrlar. lerinden birisi eyhini terk etmez. Esasnda bu
bir ilh imtihandr. eyh San'an, srrn bu dervie verir. eyhin
evlendii kadn slm olur ve eyh eski hayatna dner. Kendisinden
ayrlmayan tek dervi, eyh San'an'n makamna geecektir. Bu kssa
Feridddin Attr'n Tezkiresinde geni olarak dile getirilmitir.
Edebiyatmzda ak semboldr.
Abes(a): Bo, mnsz, faydasz. Deersiz.
b- Hayt(f.a): Hayat suyu, ebed dirilik verdiine inanlan efsanev
su. b- Hayvan da denilir. Tasavvufta hakki ak. lm-i ledn,
marifetullah, mrid-i kmilin szleri.
b- Hayvn(f.a): Bkz. b- Hayt.
b- Zemzem(f.a): Zemzem suyu. Ka'be civarnda bulunan mbarek
kuyunun ad.
bid(a): badet eden kul, zhid, ok ibdet eden kii. Tasavvufta ehli eriat anlamnda kullanlmaktadr.
Aceblemek: Tuhaf bulmak, hayret etmek, hayretle karlamak.
Acz 'Acze(a): Yal kadn. Kocakar.
Ad urunmak(t): Ad konulmak, isim verilmek, adlanmak.
Adl(a): Doruluk, adalet.
Ag(t): Ak, beyaz.
Aga at(t): Tabut, sal.
gh(f): Uyank, bilen, rif. Gnl gz ak olan.
Agz(f): Balama.
Agdug(t): Adu, ykseldii, kt.(133/5) Adu eklindeki bu
kelime vezin gerei "adu" okunmaldr.
Agmak(t): Ykselmek, yukar kmak.
Agu(t): Zehir.
Agup-dnmek(t): Yuvarlanmak, saa sola hareket etmek.
344
Ynus Emre Dvn
Agyr(a): Yabanclar, bakalar, gayrlar. Tasavvufta kesret. nsann

zihninde Haktan baka bir varlk varm vehmi yaratmas.
h u vh(f): Alayp szlama, inleme, haykrma.
h u zr(f): Alayp inleme.
Ahad(a): Bir tek. Cenab- Hakk'n sayya gelmeyen birlii demek olup
Vahdaniyyetinin hakikati iin kullanlr. Hakk'n Zat isimlerindendir.
Ahbr(a): Haberler.
Ahd(a): Sz verme.
Ah(a): Karde, ftvvet ehli. Tarkat kardei.
Ahmed(a): Hz. Peygamber'in adlarndan birisi.
Ahvl(a): Hller, vaziyetler.
Ahzn(a): Hznler.
Ak teleme(t): Ak st, kesik st. Mecazen temiz sret iin kullanlr.
kbet(a): Bir eyin sonu, nihyet, netice.
kil(a): Akll, akl dnen ve hareket eden. Mutasavvfa gre
srette taklp kalan zhid.
Akl- Cz'(a): Yarm akl. Para akl. lah zat anlamayan ve kll
akldan haberdr olmayan akl.
Akl- kll(a): Btn akl, tam akl. lah zat idrak eden akl.
Akl- ma'a/ma (a): Dnyev akl, geim dncesinde olan akl,
akln en alt tabakas..
Akmak(t): Saldrmak, hcm etmek, yrmek, meyletmek.
Al/l(a): Hile, desise.
Al kll-i hl(a): yle byle, olduu zere, olduu kadar.
Al(a): Yce, ulu.
Aldagu(t): Aldatc, hileci, dnyev ihtiraslar; tuzaklar.
Aldamak(t): Kandrmak, inandrmak. Aldatmak.
Aldangu(t): Aldatc.
Aldanmak(t): nanmak, sanmak, safa kabul etmek.
Aldar(t): Aldatr.
Alday tutmak(t): Boyuna aldatarak oyalamak.
Aleyhisselm(a): Selam zerine olsun. Peygamberler anldnda
ta'zm iin sylenir.
Alnmak(t): Temiz olmak, dokunulmam olmak. Bu kelimenin
getii msra Nkerli kzdur kimisi alnmaduk oklar yatur
eklindedir.
Almak(t): Alevlenip yanmaya balamak.
Dr. Mustafa Tatc
345
Ali(a): Hz. Ali, Peygamber'in damad ve amcas Ebu Tlib'in olu.

Drdnc Halife. On yanda iman etmi ve hi putlara tapmamtr.
Gazalardaki kahramanl sebebiyle Esedullah denmitir. Hz. Ali,
cennetle mjdelenenlerden olup mutasavvflar tarafndan ah-
velyet tannmtr.
Alk(t): vme, dua etme.
Alu(t): Alak, alk, aptal.
m u hs(a): Halk ve sekinler. Metinde, zhir btn(tasavvuf) ehli
anlamnda.
A'ml(a): ler ameller, hayrlar.
Amel(a): , hayr, alma.
m(a): Avamdan olan kii, halkn aa tabakasndan. Tasavvufta
hakikatten haberi olmayan.
Amm(a): Umm, herkese ait, halk.
Amu(a): Amca.
An(a): Lahza, ok az bir zamn.
n(f): O, gzellik, melhat.
Anber(a): Gzel koku.
Anca(t): O kadar, onca.
Anda(t): Orada, oraya, o konuda, o hususta, o zamn.
Andak(t): Hemen, o anda, derhl.
Andan(t): Ondan, ona, ondan sonra, ondan tr.
An(t): Onu.
Ann(t): Bununla, bu sebeble, bundan dolay.
Anlar(t): Onlar.
Anmak(t): Hatrlamak, szn etmek.
Ansuz(t): Onsuz.
Ansuzn(t): Birdenbire, birden, bir anda.
Anter: Hz. Ali tarafndan ldrld rivyet edilen bir silahr.
Anun(t): Onun.
Ap ar(t): Tertemiz, saf.
r(a): Benli, namus, utanma.
Araft(a): Mekke'de haclarun arefe gn ve gecesi kaldklar
mbarek dan ismi.
Arast(a): Arsalar, kymetde her canlnn dirilip toplanaca meydan.
Maher yeri, har neir yeri.
ryi(f): Ss, bezek, ziynet.
346
Ynus Emre Dvn
Araz(a): aret, almet, tesadf, kaza. Tasavvufta, zt olmayan hl ve

keyfiyet. Cevhere arz olan ve cevherden hari bulunan.
Arbede(a): Kavga, grlt.
reste(f): Sslenmi, bezenmi.
Ar(t):Temiz, pk, saf, mberra, ber, gzel, parlak.
Argan(t): ddiac, cedelleen, mcadele eden.
Artmak(t): Temizlemek, tenzih etmek.
Arkur(t): Eri, kar, ters, aykr , tersine.
Armak(t): Yorulmak, yorgun dmek.
Ar(a): Dokuzuncu gk. Btn lemi evreleyen, lem tasavvurunun
sonu ve en yksek noktas kabul edilen yer. Tavan.
Ar- 'azim(a): En byk 'ar, Cenb- Hakk'n ar. Zat lem. nsn-
kmilin gnl.
Ar- Rahmn(a): Cenab- Hakk'n 'ar. Allah'n izzet ve saltanatnn
tecell ettii mahal. Kmil insann gnl.
Arn(f): Gez, endaze. l birimi.
Artuk(t): Baka, bakas, gayr, fazla, artk.
Arturmak(t): Fazlalatrmak, artrmak, arttrmak.
Arz(a): Yeryz, toprak, zemin, dnya.
Arzmn(f): Dilek, istek.
As(a): Denek, baston, dayanak.
sn(f): Kolay.
Ashb- suff(a): Hz. Peygamber'in sofasnda kalan fakirler. Bu
sahabe mutasavvflara gre tam bir mistik hayat yaamlardr.
slmda ilk sufiler kabul edilebilir.
s(a): syn eden, emirlere itaat etmeyen kii.
sil-zde(a.f): Asil bir kiinin olu, erefli bir ileye mensup.
sitn(f): Eik, dergh, tekye.
sitn- mrid(f.a): Mridin tekkesi, eyhin bulunduu yer.
Ass(t): Fayda, menfaat, kazan.
sde(f): Rahat, sakin, msterih.
A(t): Yemek.
Aaklk(t): Tevazu, alaklk.
k-bz(a.f): kla oynayan.
Aklcak(t): Acele edince, acele ederek.
Akmak(t): Acele etmek.
ikre/kre/ekere(f): Belli, meydanda, ak, bedihi. Bu kelime
Ynus'un eserinde ekere ekline dnmtr.
Dr. Mustafa Tatc
347
Ak-bz(a.f): Akla oynayan, sevgiliyle oynayan kii.

Amak(t): Gemek, tamak. yl amak gibi.
Ar okumak(a.t): Kur'n'dan on yet mikdar okumak.
Aurmak(t): Geirmek.
fte(f): Perin, dank, k.
At(a): Verme, balama, ihsanda bulunma, cmertlik.
Avne(a): Beraber, taraftar, yardmc.
Avra(f): Avre, kt, ad, baya.
vz(f): Sad, yksek ses, hret.
Avret olan(a.t.) Kz olan kz.
Ayag / ayak(f): Ayakl iki kadehi.
Ayagn durmak(t): Ayakta durmak.
yt(a): yetler.
Ayb / 'ayb(a): Kusur, leke, utandracak hl.
yet-i kl(a): Kur'n, lem, insan- kmil.
Aytmak(t): Sylemek.
yne(f): Ayna, mir't, gzg.
Ayne'l-yakn(a): Grerek inanmak, grle inanca ulamak.
Ayruk(t): Ayr, baka, gayr.
Ayruksamak(t): Farkl ekilde, aykr olan.
Ayruksmak(t): Baka trl, baka ekilde olan, aykr olan, bakas.
Ayuk /ayk(t): Akl banda, uyank.
Ayuksuz(t): Akl banda olmayan, serho.
Ayyr(a): Hilekr, desiseci, iki yzl, ii baka d baka olan kii.
Az bakmak: Kmsemek. Az grmek.
A'z(a): Bedenin bir uzvu.
zd(f): Serbest, hr.
zdlk(f): Hrriyet verilmi, serbest braklm.
zl(a): Ezeller, ba olmayan zamnlar.(Ezelin oulu.).
Azzl(a): eytn, blsin bir ad.
Azdurmak(t): Bozmak, yoldan karmak, deitirmek.
Azk / azuk(t): Erzak, yiyecek,(mecazen) ibdet.
Azz(a): Sevgide stn tutulan, hrmetli, sayg deer. Tasavvufta
mrid-i kmil.
Azm eylemek(a.t): Karar vermek, niyet etmek, gayret etmek. Yola
kmak.
Azmak(t): armak, saptmak, yoldan kmak, ayrlmak, sapknla
dmek.
348
Ynus Emre Dvn
Azrl(a): lm melei, drt byk melekten birisi.

-BBb(a): Kap, ksm, mevzu', fasl.
Bc(f): Vergi, cizye, harc.
Bd(f): Rzgr, nefes.
Badya(Rumca): Az geni, topraktan yaplm kap. arap tas. Rumca
batheia"dan.
Bg(f): Bahe, byk bahe, bostan.
Bagr(t): Gs, cier, yrek.
Bgi(a): Tecvz eden, saldran, hakszlk eden, zlim.
Bahadur(f): Cesr, yiit.
Bhil(a): Cimri, hass, tamahkr, maln kyamayan.
Bahillik(a): Tamahkrlk, hasslik, cimrilik.
Bahis(a): ddiali sz, noksan.
Bahr(a): Deniz.
Bahr(a): Bir cins deniz rdei, balkl, balk.
Bahtlu / bahtlu (f.t): Bahtl, talihi iyi, ksmetli.
Bl(f): Kanat.
Bl(f): Yksek, yukar, yce, uzun.
Balaban: ri doan kuu.
Balcak(t): Kk balk.
Balk urmak (a.t): Parlamak, ldamak.
Balkmak(a.t): Parlamak, ldamak, akmak.
Ban(t): Ulu, byk bez, byk adr.
Bang(f): Haykrma, yksek ses. dua.
Balamak(t): Ezan okumak, seslenmek, barmak.
Banmak(t): Batrmak, bulatrmak. Suya banmak.
Br tutmak(f.t): Paslanmak.
Br(f): Kir, pas.
Br(f): Yk, kal'a duvar.
Barak Baba: Bu zat hakknda fazla bilgi yoktur. Mevcut bilgilerin
tahlili iin bkz. Ahmet Yaar Ocak, Sar Saltk-Popler slmn
Balkanlardaki Destan ncs, Ankara 2002. Cami''d-Dvel'de
Barak Baba'nn Sar Saltuk mrdlerinden olduu yazldr.(Bkz.
Hasan F. Turgal, Anadolu Selukleri-Mnecimba'ya Gre, stanbul
1935, s. 74;, Yazczde Ali, Tarih-i Al-i Seluk, Topkap, Revan,
1391, varak 375 a; Eflak Menakbu'l-Arifn.(ev. Tahsin Yazc)
Dr. Mustafa Tatc
349
Ankara 1961, C. II, s. 484, Hilm Ziya, "Anadolu Tarihinde Din

Rhiyat Mahedeleri", Mihrb, Say 13-14, 1340, s. 434-448. Kendi
rislesinde de Sar Saltukla alakas zerinde durulur: A. Glpnarl,
Ynus Emre ve Tasavvuf, stanbul 1961, s. 252-259, 455-472. eyh
Barak, 1307 veya 1308'de Moollar tarafndan ldrlmtr.
Brn(f): Yamur.
Bri(a): Yaratan, Allah. Dzenleyip tertip eden.
Brigh(f): Yksek dvn, izinle girilebilen yksek yer. Ota, Cenab-
Hakk'n huzuru.
Barmak(t): Parmak.
Br(f): Kale duvar, hisar burcu, sr.
Basar(a): Grme kabiliyeti, gz, kalp gz.
Basaret(a): Gz akl, derinliine gr.
Basr(a): Her eyi bilgisiyle gren Allah. Basret sahibi kii, kalp gz
ile gren.
Basret(a): Kalb gz, ileri grllk.
Ba amak(t): Dua etmek, ikyet, beddua, yas tutmak.
Ba gzi(t): Zhir gz, gnl gznn aksi.
Ba(t): Yasa.
Baa atmak(t): Bir araya gelmek, ba baa vermek, bir ie girimek.
Baa varmak(t): Sona gelmek, bitmek.
Bed ki(f): Ola ki, olur ki.
Balu(t): Yaral.
Btl(a): Hurafe, sahte, hak olmayan.
Btn(a): yz, z. Gizli, grnmeyen. Cenab- Hakk'n bir ismi.
Batn(a): Bkz. Btn.
Bay(f): Zengin, mr, emr.
Bayag(t): nceki, eski, eskisi gibi.
Byezd-i Bistam: Hicr III. asrda yaayan kutsal gnll veli. Baba
ad sa, Niabur'un Bistam kynde doup bymtr. akk-i Belh
ile sohbetleri var. H. 264 ylnda ld.
Bayk(t): Gerek, ak, aka, aikr.
Baymak(t): Zengin olmak, zenginlemek.
Bayndrmak(t): Zenginletirmek, mmr etmek.
Bzirgn(f): Tcir, tccr.
Becid (f): Acele, abuk, derhal, devaml, srarl, gerek.
Bedi'(a): Esiz, rneksiz, benzersiz. itilmemi, grlmemi.
Bed-nm(f): Ad ktye km. Fen tannm.
350
Ynus Emre Dvn
Bedr(a): Dolunay.
Bed-ter(f): Daha kt, beter.
Beg(t): Bey, zengin kii.
Begyet(a.f): ok, ziyadesiyle, pek fazla, ar, son derece.
Behit(f): Cennet, firdevs.
Behremend(f): Nasibli, behreli, hisseli.
Bek-ender-bek: Bekabillah makamlarndan ikincisi. Bklik iinde
bklik. Mutlak ebedlik.
Bekr(a): Gece gndz ien, alkolik, ikiye dkn.
Bel/bel(a): Evet. Ruhlarn elest meclisinde Cenab- Hakk'n "elest
bir rabbikm" sorusuna verdikleri cevap.
Bele(t): Byle.
Bel(a): Bkz. Bel.
Belinlemek(t): Seyrimek, sramak, titremek.
Belks: Saba melikesi. Sleyman Peygamber zamnnda yaad,
onun tarafndan imana davet edildii rivyet edilir. Yemen'de Sebe
blgesinde hkmet etmitir.
Bell beyn(t): Apak, ikr.
Bell bilmek(t): yi bilmek, kanaat getirmek.
Bell(t): Belli, aikr, ak.
Bell(t): Belli, aikr, ak.
Belrmek(t): Belli olmak, meydana kmak.
Benm(f): Naml, tannm, mehr, nl olmak.
Bencileyin(t): Benim gibi, bana benzeyen.
Bend(f): Balanan, balanm, ba, boum.
Beniz(t): Beniz, yz, aln, renk.
Benven(t): Benim.
Bert(a): Nin, rtbe, imtiyaz, taltf iin verilen belge.
Bercs(a): Mteri yldz.
Ber-dr(f): Dr aacna aslm olan.
Bere-Berre(f): Kuzu.
Ber-hurdr(f): Hayrlar elde etmi kii. Ksmetli, mes't olan.
Beriyye(a): Mahlkat, yaratklar, insanlar, halk.
Berk(t): Salam, kat, sert, kuvvetli.
Berkitmek: Kuvvetlendirmek, salamlatrmak. Pekitmek.
Berr(a): Kara, toprak.
Ber(t): Yakn, beri, bu yana, beriye, bu tarafa.
Berye/Beriyye(a): l, kr, sahra.
Dr. Mustafa Tatc
351
Bes(f): Yeter. Kf, yetiir.

Bes/besi: ok, fazla, ziyadelik. Birok.
Beret(a): Mjde, iyi haber, mutu, mutuluk.
Bee/Pee/Paa(?)(t): Aabey, ulu, bakan, yksek rtbeli kii, ileri
gelen kii, paa.
Bevvb(a): Kapc.
Beybn(f): l, kr.
Beyt'l-Ma'mr(a): Gkte Ka'be hizasnda bulunan Allah'a en yakn
meleklerin tavaf ettii ev.
Bezek(t): Ss, ziynet.
Bezemek(t): Sslemek, tezyin etmek.
Bezenmek(t): Sslenmek.
Bezirgn(f): Bkz. Bzirgn.
Bezmek(f): Usanmak, bezmek, bkmak.
Bgu(t): Kesecek let. Bk, testere.
Bar(t): Pnar.
Bragmak(t): Brakmak, terk etmek.
B-'aded(f.a): Saysz.
B-basar(f.a): Grmeyen, gzsz.
B-cn(f.a): Cansz.
B-cism(f.a): Cisimsiz.
B-re(f.f): aresiz.
B-dr(f): Uyank.
Bid'at(a): Sonradan kan ey. Hz. Peygamber'den sonra ortaya kan
det ve inanlar. slm adna ortaya atlan yanl inanlar.
B-dem(f): Nefessiz, kansz.
B-dirg(f): Esirgemeyen, esirgenmeyen, elinden geleni yapan.
Korumasz. Zayf. ciz; yazk demeyen. Eyvah demeyen.
B-elvn(f.a): Renkleri olmayan, renksiz.
B-gam(f.a): Gamsz, kedersiz, zntsz.
B-gne(f): Yabanc.
Bigi(t): Gibi.
B-gmn(f): phesiz.
B-hod(f): Kendisinden gemi, baylm, mest. Dvn'da, nefsini yok
eden, nefissiz, kmil insan iin kullanlr.
B-h(f): Kendisinden gemi, akn, sersem.
B-kn(f): Cevhersiz, z olmayan.
B-kevn(f.a): Var olmayan.
352
Ynus Emre Dvn
B-kys(f.a): lsz. Mukayese edilemeyen.

Bi-Klli(a): Bsbtn, tamamen, tamamyla.
Bil(t): Bel.
Bile(t): Beraberlik, maiyet.
B-Levn(f.a): Renksiz.
Bilik(t): Kemer, sadak, man biligin berk kuan(44/8).
Bilimek(t): Seyrimek, sramak, titremek.
B-lisn(f.a): Dilsiz.
Bili(t): Bildik, tandk, in, ma'rifet.
Bil-lh(a): Allah iin.
Bil(t): Bilgi, ilim, irfn, idrk.
B-mekn(f.a): Yersiz, yeri olmayan, yurtsuz.
B-mest(f): Mest olmayan, akl banda.
Bin(a): Arapada fiillerin yapsn inceleyen bilim dal. Fiillerin
ats.
Bin(a):Yapma, dayama.
B-nazir(f.a): Esiz, benzersiz. Ei bulunmayan.
B-nihyet(f.a): Nihyetsiz, sonsuz. Tkenmez.
B-nin(f): zi olmayan, belirsiz. Almetsiz.
Bir demi(t.f): Bir an iin bir anlk zamnda.
Bir kezden(t): Birden, hep birden.
Bir kezin(t): Bir defa.
Bir nie(t): Birok, pek ok.
Bireg(t): Bir kimse, bakas, birisi.
B-reng(f): Renksiz.
Birikmek(t): Toplanmak, bir araya gelmek, birlemek, aynilemek,
beraber olmak.
Birin birin(t): Bir bir, teker teker, birer birer.
Birle(t): le.
Biryn(f): Kebb, kzarm, yanm.
Bie(f): Orman, meelik, sazlk.
Bimek(t): Pimek, olgunlamak, beslemek, gelitirmek.
Birmek(t): Piirmek, olgunlatrmak.
Biti(t): Mektup, yazlm ey, amel defteri.
Bitimek(t): Yazmak, ksmet etmek,mukadder klmak. Nasib.
Bititmek(t): Ksmet etmek, nasib etmek, yazmak, meydana getirmek.
Bitmek(t): Erime, ulamak, belirmek, yetimek, meydana kmak.
Bitrimek(t): Hesaplamak, anlamak, demek.
Dr. Mustafa Tatc
353
Bitrmek(t): Meydana getirmek, yetitirmek.

Biz/bez(t): Kuma, aput, bez.
Biz'e(a): Sermaye.
Bizr(f): Rahatsz, bkm usanm, kskn.
Bizek/bezek(t): Ss, ziynet.
Bizmek(t): Bezmek, usanmak.
Bolay ki(t.f): Ola ki.
Boncuk: Boncuk, inciye benzetilen cam ss eyas.
Bostn(f): Be, yeillik, balk yer.
Boanmak(f): Boalmak, bo olmak.
Boz yapalak(t): Boz tyl. Boz renkli bir tr aylak.
Boz-pusaruk(t): Boz renkli, sisli, kipkirli, alacal, bulank.
Bucak(t): Ke, tenha yer.
Bd u vcd(f.a): Varlk, var olu.
Bug(t): Buu, buhar.
Bugz(a): Kin, kalpten dmnolmak, nefret.
Buhl(a): Cimrilik, pintilik, hasislik, el skl.
Bukrat: skender'den yz yl nce yaayan mehur Yunan hakmi
Hipokratis.
Bular(t): Bunlar, bu kiiler.
Bulak(t): Kark, bulank lde.
Bulncad(t): Buluncayd, buluncaya kadard.
Bu(t): Sknt, gam, zaruret.
Bualmak(t): Sklmak, gamlanmak, akli dengeyi yitirmek.
Buamak(t): Bun olmak, saflamak, akl muvazeneyi yitirmek.
Buar(t): Pnar.
Burk(a): Cennet binei.
Burc(a): Kal'a knts, sabit yldz.
Burlmak(t): Dnmek, bklmek.
Burmak(t): Bkmek, sarmak, boynu omuza dmek.
Bustn/bostn(f): Bae, byk bae.
Bumak(t): Kzmak, fkelenmek.
Buu(t): fke, kzgnlk.
But/bt(f): Put, metinde birka yerde lah sevgili, mrid iin. Put
kilise resmi anlamnda da gemektedir.
By(f): Koku.
Buyruk(t): Emir, ferman.
Bhtn(a): ftir, birisine yalan isnat etme.
354
Ynus Emre Dvn
Bnyd urulmak(f. t): Kurulmak, yaplmak.

Bnyd(f): Temel, ess, asl.
Brd-br(f): Uysal, halim, mtehammil, sabrl.
Brhn(a): Delil, isbat, tank.
Brrn(f): Keskin.
-CCafer-i Tayyr (a): Hz. Peygamber'in amcas olu, Hz. Ali'nin kardei.
Mute savanda iki kolu kesilmi ve ehid olmutur. Tayyr lakab ona
Hz.
Peygamber
tarafndan
ehid
olduunda
verilmitir.
Peygamberimizin Ca'fer iin Cennette meleklerle uuyordu. dedii
rivyet edilir. Bu yzden, "uan" manasna tayyr denilmitir.
Ch(f): Mevki, mansb, yer, rtbe, makam.
Clins: Bergamaldr.(131-200) lkan Yunan hekimlerindendir.
Cm(a): Kadeh.
Cm- 'Ik(f.a): Ak kadehi, lah ak. Metinde bazen mrid-i kmilin
szleri.
Cn alc(f.t): Azrail.
Cn(a): Cin taifesi. Cinlerin reisi (bkz. 49/6).
Cn(f): Cism-i latif, rh- hayvan, metinde bir yerde mrd
anlamnda.(Bkz. 406/1).
Cnvr/cnver(f): Can tayan, hayvan, canl, canvr.
Cn-bz(f): Cnyla oynayan.
Cy-gh(f): Yer, mevki, mahal.
Cz(f): Cad, byc sihirbaz.
Cebbr(a): Kudret ve ululuk sahibi, Allah. Esmal-hsnadandr.
Cebbr- lem(a): Dnyay iradesine mecbur eden. Dilediine istedii
ii yaptrmaya muktedir. Allah.
Cebrl Cebrel/Cibrl (a): Vahiy melei, drt byk melekten birisi.
Cibrl. Muhammed akl.
Cebr(a): Zorla yaptrlan, zorba.
Cehd(a): Fazla gayret, g-kuvvet sarfetme azim.
Cehl(a): Chillik. Bilmezlik.
Cell(a): Byklk, ululuk. Allah'n bir ismi.
Cell(a): Byk, ulu olan Allah.
Celle(a): Yce, aziz olan.
Ceml(a):Yz gzellii.
Ceng(f): Muharebe, sava.
Dr. Mustafa Tatc
355
Cercs(a): s Peygamberden sonra geldii rivyet edilen ve onun

eriatine uyan bir peygamberdir. Kurn'da ismi gemez. Yetmi kez
ldrlm her ldrldnde yeniden dirilmitir.
Ceveln/Cevln(a): Gezinme, dolama, dolanma.
Cevher(a): Kymetli ta, maya, z.
Cevher: Kmil insan.
Ceven: Zrh, sava elbisesi.
Ceyhn: Irmak.
Cfe(a): Le, kokmu et.
Cim(a): Eski yazda bir harf.
Cinn(a): teten yaratlan bedensiz varlklar. Muhtelif ekillere
girebilirler. Latf varlklar olduklar iin gayb baz bilgiler
getirebilirler. Kelimenin szlk mns, hissetme kabiliyeti olan,
seyreden, gizleyen, rten vb.
Cur'a(a): Kadehin bir yudumu.
C(f): Comak, kaynamak.
Ca gelmek(f.t): Comak, kaynamak.
Cbbe(a): Zhd alameti. Uzun ve bol elbise.
Cft(f): ift, ikili, ei olan.
Cmle(a): Btn, hep.
Cnbi(f): Kmldanma, oynama, elence, hareket. Zevk.
Crm(a): Kabahat, kusr. Hata, gnh.
Cst c(f): Arayp sorma, aratrma.
Cvn(f): Gen, delikanl.
Cz'(a): Ksm, para.
Cz'iyyt- mselsel(a): Her eyin bir baka eyin devam olmas.
Tasavvufta ve Ynus'ta ma'den nebat ve hayvan kategorilerinin
birbirini takib eden yaratl tertibi. Her tabaka kendi iinde para
buuk olup yine kendi aralarnda ontolojik tabakalar halindedir.
Bunlardan her cz'n seyri istisnasz Allah'a dorudur.
-abk-bz(f): abuk, aceleci. Tez oyuncu.
ag(t): Zaman, vakit, mevsim. Ya, asr. Szn usla dirgil dimegil
a ide(aada?) bir sz(Bkz. 102/3).
agada(t): ocuka, aa: Yeni domu, ty bitmemi.(Bkz. 102/3).
agrmak(t): Davet etmek.
agru(t): Davet, davetiye.
356
Ynus Emre Dvn
agide(t): ocukca, ham, manasz.

agaban(t): Dalarak.
h(f): Kuyu, ukur.
akldak(t): Degirmende tlen budayn talar arasnda bitdiini
bildiren ve deirmen tana arparak ak-ak sesi karan alet.
akmak(t): yice anlatmak, bildirmek. Tantmak aksettirmek. fa
etmek. Gammazlamak, kovalamak.
alap(t): Tanr, Hak.
aldug(t): frd, fledii, ttrd. (133/5)'teki "aldu"
eklindeki bu kelime vezin gerei "aldu" eklinde okunmaldr.
alnmak(t): izmek, izilmek, yaz yazmak, silinmek.
pk(f): abuk, tez, evik.
pk-bz(f): abuk, tez, evik.
r(f): Drt.
rdag(f): ardak.
arh urmak(f.t): Dnmek, sem etmek.
arh(f): Gk, felek.
arh- Felek(f): Gk, dolaba benzeyen gkyz, Mecazen tali', baht.
rs(f): ar.
atmak(t): Kurmak, tanzim etmek. Birbirine balamak. Din
atmak(Bkz. 248/2) veya endam atmak gibi.
av(t): klm, memleket, hretli bir yer. Mehr.
avu yldz(t): Zhre yldz(?)(Bkz. 66/4).
ekmek(t): Tartmak, lmek, yemek, zorla almak.
eng(f): Kanuna benzeyen bir eit saz.
erg/erk/rak(f): Fitil, k, mum, kandl, ra.
erb(f): Besili, semiz, yal.
eri(f): Baz kk eya ve tuhafiye malzemesi satan kii.
erge(f): adr.
erh(f): arh, dnya, felek.
er(f): Asker.
eni(f): Lezzet, tad, tadmlk miktarda.
ete(f): Alt telli saz, tanbur. et'dan gelmektedir.
etr(f): adr, glgelik.
evgn(f): Gy u evgn, Cirit oyununda kullanlan denek.
eynemek(t): inemek.
rk(f): ra, mum, erg.
yan(t): Zehirli ve srngen kk bir bcek.
Dr. Mustafa Tatc
357
i(f): Ne, nasl.

ig(f): Ham, pimemi.
izginmek(t): Dnmek, Bu izginen gkleri(Bkz. 133/2).
oga(t): Gn, gne.
okal: Eskiden savalarda atlara giydirilen elik zrh. Bir eidini
savalar da giyer.
okallu: Zrhl.
omak(t): Denek, sopa, ucu topuzlu sopa.
ks(t): Bir eyin kmldamamas iin ste konan ey, bask byk
ivi. Mh.
kk(t): ukur yer. Alak.
ul: Kldan dokunan dek.
ulha: Dokumac.
n(f): nk, madem ki, ne zamn ki.
-DDd u sited(f): Al veri.
Dd(f): Adalet.
Dad(t): Tat, lezzet, eni.
Dah(t): Bundan baka, ayna zamnda, hem de.
Dak tutmak(t): zr/Kusur bulmak.
Dak(t): zr, kusur.
Dak(t): Dah, da, de.
Dakmak(t): Takmak, ad takmak. Ad koymak.
Dank(t): Tank, lfet, nsiyet. Karlkl oturup konumak.
Dni(f): Sz, bilgi, ilim.
Dnimend(f): Bilgin, mderris.
Dapa(t): Taraf, yn... a doru... a kar.
Dr(a): Ev, yap, yer, yurt.
Dr(f): Dr aac.
Dra gelmek: Draacna gelmek. dam edilmek. Mecazen, lah srr
Hallc- mansur gibi ifa etmek. er' olarak bu srrn ifas
haramdr.
Dr- mihnet: Mihnet evi. Mecazen dnya.
Dartnmak(t): ekinmek, esirgemek.
Datlu(t): Tatl.
Dav(a): Dava, iddia, metinde aslsz sz anlamndan ok, hakikati
bilinmeyen er' szler.
358
Ynus Emre Dvn
Dvd: srail oullarndan bir peygamber ve hkmdrdr. Sleyman

Peygamber'in babas olan Dvd, sesinin gzelliiyle tannmtr.
Kitp sahibi bir peygamberdir. Zebr, Dvud'a inmitir.
Deccl(a): Kymete yakn meydana kacak olduuna inanlan
Deccl, bazlarn dinden imandan edecektir. Hz. s tarafndan
ldrlecek bir yalanc peygamber olduu rivyet edilir. Tasavvufta
Deccl, dnya sevgisinden ileri gelen nefs glerden ibaret olup,
bunlar, riyaset, rubbiyet, byklenmek (kibir), hile vs.dir. Bu
kuvvetler akl- ma'a baldr. Nefislerinde sz konusu zellikleri
yok edemeyen kiiler, tasavvufta Deccle benzetilmilerdir.
Deccl'in bir gznn a olmas ise, kiinin bu nefsi zellikleri
tamasndan dolay uhrevi ve ulv lemleri grmemesi anlamna gelir.
Degin(t): Kadar, dek.
Degme(t): Herhangi, her bir, her, rastgele.
Degmek(t): Ulamak, erimek.
Degritmek(t): Oynatmak, hareket ettirmek, dolatrmak.
Degrilmek(t): evrilmek, dndrlmek.
Degrmek(t): Deimek, deitirmek.
Degl(t): Deil.
Degrmek(t): Ulatrmak, eritirmek, yetitirmek.
Dehr(a): Dnya, zamn. Maddeler lemi
Dehr (a): Maddeci, ruha, ahrete, manev eylere inanmayan kii.
Materyalist.
Dek durmak(t): Sessiz, sakin durmak. Uslu oturmak.
Dek(t): Kadar, a kadar.
Dek/tek(t): E, benzer, gibi.
Dellet(a): Delil olmak, klavuzluk. Doru yolu gstermek.
Delim(t): ok, birok, ziyade, fazla.
Delk(t): Delik, ak.
Dem(f): An, zamn, vakit, soluk, nefes.
Dem-be-dem(f): Vakit, vakit. Daima, zamn zamn.
Dem-beste(f): Susmu, soluu kesilmi, nefesi balanm.
Demren/temren(t): Okun ucuna geirilen demir.
Dem-sz(f): Uygun arkada, dost, srda.
Denk(t): E, benzer, e deer.
Denl(t): Kadar.
Densz(t): Mnasebetsiz, lsz hareket eden, saygsz.
Depe/dapa(t): Taraf, yn.
Dr. Mustafa Tatc
359
Depemek(t): Tarafa gitmek, yne gitmek.

Deprenmek(t): Kprdamak, kmldamak, hareket etmek; kurumak.
Depretmek(t): Kmldatmak, oynatmak; kurutmak.
Der(t): Ter. Yeni biten, taze.Aa deri dirildi(301/6).
Derbn(f) : Kapc.
Dergh(f): Tekye. Zikir ve ibdet edilen yer. Kap yeri, kap eii.
Tarikatlerin messese devrinde irad iin kullandklar teferruatl
geni mekan. Derghlar, semhne, halvet veya ile odas, ahne,
dervi hcreleri vs. blmlerden teekkl eder. Hakik sf alemleri
dergh kabul eder.
Derie(f): Kk kap, pencere.
Dermnde(f): cil, kala kalm, b-re, zavall, beceriksiz.
Dermek/dirmek(t): Toplamak, biriktirmek.
Dervze(f): Byk kap, byk bir binann byk tara kaps. Kale
kaps.
Derv(f): Yoksul, mtevaz kii, tarikate girmi kimse. Slka
'ahdeden ve Allah'a ulamak isteyen kii.
Derzi(f): Terzi.
Destr(f): Sark, imme, tlbent.
Dest-gir(f): Elden tutan, yardm eden, yardmc.
Destr(f): zin, ruhsat.
Devlenge: aylak; baz yazmalarda dlenge, dlenge, devlige
eklinde harekelenmitir.
Devlet(a): Saadet, mutluluk.
Devrn(a): Dnya, felek, zamn, talih. Dnme, dolama.
Devrmek/divrmek(t): Dermek, toplamak, bir araya getirmek.
Derlemek.
Deyr(a): Kilise, manastr.
Deyyn(a): Hakkyla mkafatlandran ve cezalandran, hkim,
Allah.(Bir kuds hadiste yaratc kendisini melik ve deyyn olarak
anar. Burada deyyn, insann balangtan sonuna kadar mcersn
tamamlayp hesba eken anlamndadr.).
Deyyr: Bir kimse, yurt sahibi, manastr sahibi.
Diki(t): si, dik dik karlklar veren kii.
Dil tetii(t): Dilin konuma kabiliyeti.
Dilenigrmek(t): Hemen dilenmek, dilenmeye bakmak. Dilenmeye
devam etmek.
Dil-hasta(f): Gnl hastas.
360
Ynus Emre Dvn
Dilk: Tilki.
Dil-pezr(f): Gnle ho gelen, gnln beendii.
Dil-teng(f): Gnl darl, i sknts.
Dimek(t): Demek, sylemek.
Din(a): nan, imn, tat, det, huy, verilecek karla hkmetmek.
Dinr: Altn sikkeli para.
Dirgenmek(t): Toplanmak, birikmek, bir araya gelmek. Dayanmak.
Dirgrmek (t): Diri etmek, diri klmak, diriltmek.
Dirg(f): Esirgeme.
Dirg(f): Hayfa, ne kadar yazk, eyvah.
Dirilik(t): Yaay, geim, hayat, salk.
Dirmek (t): Toplamak, dermek.
Dirnek (t): Dernek, toplant. Elenmek iin toplanan kiiler.
Dv(f): eytn, cin.
Dvn (f): Huzur, meclis.
Dvn- k (f.a): Ak meclisi, mrid huzuru.
Divrmek(t): Devirmek, toplamak. Bir araya getirmek.
Diynet(a): Dindrlk. din hkmlerini yerine getirmek.
Doksan bin Hak kelm: Cenab- Hakk'n Hz. Peygamber'e Mirc'ta
90 bin sr syledii, bunlardan 30 binini halka, 30 binini sekinlere
dedii; 30 binini ise sr olarak saklad rivyet edilir.
Dokunmak(t): Vurmak, birbirine geirmek. akmak, isabet ettirmek.
Dolanmak (t): Dolamak.
Dolnmak /dolunmak(t): Dolunmak, batmak, dolanmak, Gurup etmek.
Don (t): Don, elbise, kyafet.
Donanmak (t): Sslenmek, giyinip kuanmak.
Dlenmek (t): Mutmain olmak, temayl gstermek. Sknet, karar
klmak, oalmak.
Drimek/drimek (t): Meydana getirmek, tremek.
Dritmek/dritmek, dretmek (t): Yaratmak, bir araya getirmek,
tretmek.
Drt ejderh: Drt unsur(Hava, te, su, toprak.).
Drt kap (t): erat, tarkat, hakikat, marifet.
Drt yr (t): Drt dost, Hz. Ebu Bekr, mer, Osman, Ali.
Dek (t): Yayg, kilim gibi fakat daha yumuak bir minder.
Dymek (t): Tahamml etmek, dayanmak.
Duduksuz (t): Serbest, rehin olmayan, kapal olmayan.
Dun (t): Alt taraf, kk.(147/4).
Dr. Mustafa Tatc
361
Dr(f): Uzak.
Durak/turak (t): Makm, mahal, durulan, elenilen yer, yurt.
Durgurmak (t): Durdurmak, kaldrmak, ayakta tutmak.
Durmak/turmak (t): Ayaa kalkmak, kyam.
Durrac(a): Bkz. Drrac, tura kuu.
Durutmak (t): Durdurmak, durdurmaya almak.
Du: Bkz. tu.
Dua gelmek(t): Rastlamak, kar karya gelmek.
Dutmak (t): Tutmak, sahib olmak. Yapmak, yerine getirmek.
Dutsak (t): Esir.
Dutumak (t): Alev almak, tutumak.
Duvack kaps (t): Dua edilen yer. Allah'n rahmet sfatna snma.
Bugn dua kaps eklinde kullanlyor.(128/3).
Duzag(t): Tuzak.
Duzah(f): Cehennem.
Dkeli(t): Btn, hep, cmle, hepsi, herkes.
Dkkn-dr(a.f): Dkkn sahibi.
Dldl(a): Hz. Ali'ye, Hz. Peygamber tarafndan verilen binek at.
Dn (t): Gece.
Dn gn(t): Gece ve gndz.
Dny-perest: Dnyaya meyil veren. Maddiyat ok seven.
Dp-dz (t): Dm-dz. Tamamyla, batanbaa.
Dpdzin (t): Tamamyla, bir batan bir baa.
Drdne(a.f): nci tanesi.
Drimek/drimek(t): Bir araya getirmek, meydana getirmek,
tretmek. Tremek.
Drimek(t): almak, isbat etmek, gayret etmek.
Drl(t): Trl.
Drr(a): nci.
Drrc(a): Keklie benzer bir gzel ku. Turac.
Drr-i yetm(f.a): Tek, iri, baha biilmez inci. Esiz inci. Hz. Nr-
Muhammed.
Drlmek(t): Katlanmak, toplanmak.
D(t): Ry, vaka. Ynus'ta d yerine bazan seyr veya seyrn
kelimeleri de kullanlr.
Dmek(t): Konaklamak.
Dmek(t): Vki olmak, malb, mstevli olmak, hcm etmek.
Dvr(f): G, zor.
362
Ynus Emre Dvn
Dtn(t): Ttn. Duman.

Dzenmek/dznmek(t): Kendini dzeltmek, dzene sokmak,
sslemek.
Dzmek(t): Tertib ve tanzm etmek. Dzen vermek, sralamak.
Hazrlamak, imal etmek.
-EEbed(a): Sonsuz, gelecek, sonu olmayan gelecek zamn.
Ebleh(a): Pek aklsz, ahmak, bn.
Ebsem/epsem: Suskun.
Ebter(a): Sonu kesik, ocuu olmayan, eksik.
Ebu Bekir(Sddk): lk halife, r-yr'dan ilki. Doru ve sznn eri
manasna Sddk sfatyla anlmtr.
Ecel(a): lm vakt, hirete gmek.
Ed-dny cifetn ve tlibih kilb: Dnya bir cifedir, onun talibi
kpeklerdir. Hadis.
Efgn(f): Barp arma, istimdd, feryd.
Efreng/Firenk(f): Avrupal, Frenk. Hrstiyan.
Egeri(f): Her ne kadar, ise ide, geri.
Egin(t): Srt, omuz.
Eglemek(t): Geiktirmek, vakit geirmek, oyalamak, avutmak.
Egleyen(t): Metinde msiv anlamnda kullanlmtr.
Ehil(ehl): Yabanc olmayan, in, mahir, usta, becerikli; metinde,
kmil insan.
Ejdeh(f): Ylan, ejderha. Metinde nefis iin bir benzetme.
Ekincik(t): Olgunlamam kk boylu baak.(388/3).
Eksklik/eksiklik(t): Kusurlu, hatalar bulunan kii. Aciz.
Eksmek(t): Eksilmek, azalmak, azaltmak.
Elest(a): Elest Arapa'da deil miyim? demektir. Kurn'da 7.
surenin 172-173. yetlerinde, Allah'n: Ben sizin Rabbiniz deil
miyim? sorusunda geer. Ruhlar bu soruya: Evet, Rabbimizsin.
diye cevap verdikleri iin biribirlerine tank tutmular ve ehadet
etmilerdir. Kymet gnnde her ruh burada verdii sz yerine
getirmek, Rabbini tanmak zorundadr. Sfler Bezm-i Elest'de verilen
cevablarn bazlarnn olumlu Kl bel; bazlarnn olumsuz l
eklinde olduuna inanrlar. Bu cevaba gre kymette sra insan
grlecektir. Rablerinin sorusuna tasdik eyleyip gzleri ve dilleriyle
kabul edenler; soruyu sadece kulaklaryla duyup kararszlk
Dr. Mustafa Tatc
363
gsterenler. Sadece l deyip Rablerinin birliini kabul etmeyenler.

Yunus Emre, Elestte verilen sze, ahd-i sbk terkibi ile de anlatr.
Ona gre bu sr, bu dnyada iken bilinip yaanacaktr.
El-hakk(a): Dorusu, hakikaten.
Elhamdlillh(a): Allah'a hamd olsun.
Elif(a): Eski yazmzn ilk harfi. Klasik din ve lednn iirimizde
Allah, zat- uluhiyyet veya makam- ma'rifet iin kullanlr.
Elif-dal-mim: Eski harflerle emed, kelimesinin yazld harflerdir.
Son, nihyet manalarndadr. Elif Hakk', mim tafsilt-
Muhammed'i, dal ise srr- Muhammed veya nr- Muhammedyi
temsil eder. Ayrca, dem kelimesi de bu harflerle yazlr.
El-kalb mine'l-kalbi(a): Kalpten kalbe, gnlden gnle.
Elvn(a): Renkler, grnler.
Em: la; re, dev.
Emn(a): Emniyet, korkusuzluk. Yardm, imkn.
Emnet(a): lah sr. dem'e verilen yaratl srr. Metinde bir yerde
cn anlamndadr.(210/3).
Emcek(t): Meme, kuru veya yalanc meme denilen ocuklarn
susturulmas iin kullanlan alet.
Emek yimek(t. d.): Gayret sarfetmek, emek ekmek.
Emr-i ma'rf(a): 'Akln ve eriatin caiz ve gzel grd ey, buyruk.
Endm(f): Beden, vcd, vcdun grn, boy.
Ende(a): Dnce, fikir.
Ene'l-Hak(a): Ben Hakk'm, Badadl Hallc- Mansr'un
aslmasna sebep olan ath kabul edilen sz.
Er dimek(t): Eer demek, er, eger kelimesinin muhaffefi olarak
kullanlyor. (Bkz. 19/7).
Er(t): Mrid, insn- kmil anlamndadr.
Eren(t): Evliy, ermi kii.
Erigen(t): Ulaan, yetien, devaml erien, erimek iin uraan.
Erkn(a): Rknlar, direkler, esaslar, det, tre.
Erte/irte(a): Yarn, sabah.
Erte-gice(t): Sabah-akam.
Esen(t): Sa, salim, rahat, mes'ut.
Esenlemek(t): Veda etmek, esenlik dilemek.
Eser(a): z, yap, nian.
Esfel(a): En aa, en alak, en sefil.
Eshb(a): Sebepler, bir eye vsta olanlar.
364
Ynus Emre Dvn
Esilmek(t): Dklmek.
Eskice(t): Eski elbise, ypranm giyecek.
Eslemek(t): Dinlemek, kulak asmak; kabl etmek. Ba emek.
Eslenmek(t): Kulak aslmak, dinlenilmek.
Esrr(a): Srlar, gizli mnlar, hikmetler.
Esrimek(t): Mest olmak, sarho olmak. Hle girmek.
Esritmek(t): Serho etmek.
Esrk/esrik(t): Serho, mest, cokun, ehl-i hal. lah ak serhou.
Eker/ekere: ikr, ak, meydanda. ikreden.
Emek(t): Yrmek, yol almak, at ekin srmek, koturmak.
Etmek(t): Ekmek.
Evet(t): Metinde bir yerde Fakat manasnadr. Ynus yidi nian
didi evet ni gizledi(298/7).
Evgr(f): Davar srtndaki yara, ktrm, yatalak, yaral.
Evin(t): Yiyecek, dane, tohum, ii. Evin tutmak: Danelenmek.
Evren(t): Byk ylan, ejderha.
Evvel(a): Allah'n sfat. ncesi olmayan.
Ey: Ey, hey.
Eye(t): Sahip, mlik.
Eyi: yi.
Eyin(t): Srt, arka.
Eyitmek(t): Sylemek, anlatmak.
Eyle(t): yle, o ekilde.
Eylenmek(t): Edinmek, eylemek, yapmak.
Eyyb(Peygamber): Kurn'da ad geen peygamberlerdendir. Sabr
semboldr. srailoullarndandr.
Ezel(a): Zamann nszl, balangc olmayan zamn.
Ezel vatan: Elest bezmi, ruhlar lemi.
-FFahr(a): ftihr, nme.
Fahr- lem(a.f. terkip): Hz. Peygamber.
Fak (f): Tuzak.
Fak(a): slm fkhn iyi bilen, Fakih.
Fakh Ahmed Kutbddin: Menkb'l-rifn mllifine gre Sultan'lUlem derviidir. Horasan'dan gelerek Konya'ya yerlemitir. Fakh
Ahmed, Muhyiddin'in Hzr-Namsine gre, Anadolu'da yaayan en
eski sflerdendir. Hayat hakknda fazla bilgi yoktur. Menkabev baz
Dr. Mustafa Tatc
365
bilgileri, Seyyid Hrn, Hac Bekta Velyet-nmesi gibi menkbnmelerden renmekteyiz. Bilinen iki kk eserinden birincisi
Kitbu Evsf Mescidi'-erife, dieri, arh-nmedir. Doumu
ve lm bilinmemektedir. lm M. 1230'lu yllarda olabilir.
Fakr(a): Tasavvuf bir stlah olarak; slk mertebelerini yaayp
nefsin kendi nefsi olmayp Hakk'a ait olduunu idrk etmek,
anlamndadr. Ynus'ta fakr tamamen nefis yokluu anlamndadr.
Fn(a): Geici olan, yoklukla ilgili.
Frig(a): Vaz gemi. Elini eteini ekmi.
Frik(a): Farig'dan, vaz gemi.
Farza/farda(a): Allah'n emri, farz, yaplmas elzem olan.
Fsk(a): Allah'n emrinden kan. Ktlk yapan. Fska den.
Fsid(a): Kt, fen, yanl, bozuk, fesad karan. Kavgac, bozucu.
F(f): Fa etmek, meydana karmak. Aklamak. Gizli olan ortaya
karmak.
Ftih(a): Kurn'n birinci sresi. Balang, a, giri.
Fazlet(a): Hsn-i ahlak, ilim ve iman, deer, meziyet.
Fazl(a): Fazilet, olgunluk, iman ve cmertlik.
Fehm(a): Anlama, anlay, kavrama.
Felek(a): Gk, sema.
Fen(a): Dnya iin kinaye, yokluk mlk.
Fen-ender-fen (a.f-a.): Yoklukta yokluk. Fenafi'l-fen.
Fergat(a):Tok gzllk, hakkndan vaz gemek. Davadan vaz
gemek.
Ferh(a): Bol, geni, i ac. enlendiren.
Fer/ferr(a): Deyen, hizmeti, deyip spren, hizmetkr.
Ferdne(f): Tek bana, yalnz.
Fereci(a): Genilie, ferahla mensup. Bilginlerin ve eyhlerin
giydikleri n ak, yakasz, geni kollu ve uzun giyecek.
Ferhd(a): Dou Edebiyatnda bir ak kahramannn ad. Sevgilisi
rne ulaabilmek iin dalar delip yol am bir fedakarlk rnei.
Mhendislii ve nakkal da vardr.
Ferik(a): Blk, topluluk.
Ferite, feriteh(f): Melek, gnahsz, masm.
Ferr(a): Deyen, temizlik yapan, hizmeti.
Fer(a): Yer, yeryz, deme, yaymak.
Fesd(a): Bozuk, fenlk, karklk.
Feth-i bb (a): Kap amak.
366
Ynus Emre Dvn
Fevka'l-Ul: En yce, yksek. Pek yksek.

Fsk(a): Hak yolundan kma, Allah'a isyn etme, ahlakszlk, ktlk.
Fid/fid(a): Balama, fed, uruna verme.
Fign(f): Alama szlama.
Fil-hl(a): Bu anda, hemen, imdi.
Firk(a): Ayrlk, ayrlma.
Firset(a): Anlama, sezme kabiliyeti, uyanklk.
Fir'avn: Ms Peygamber anda yaayan ilh olduunu iddia eden
Msr hkmdar. Kurn'da kssas uzunca anlatlr.
Firdevs: Cennet, cennetin altnc kat. Bostn.
Firiteh(f): Bkz. Feriteh, melek..
Firkat/frkat(a): Ayrlma, ayrl.
Fitne(a): Karklk. Ortal kartrmak, ml ve mlk.
Furkn(a): yi ile kt, hak ile btl, hell ile haramn farkn gsteren.
Kurn'n sfat.
Fuzl/fudl(a): Lzmsuz, fazla ey veya sz.
Fuzllk(a.t): Mnasebetsizlik, sradan.
Frkat(a): Ayrlk. Bkz. Firkat.
-GGaffr'z-Znb(a): Gnhlar afveden, balayan, acyp merhamet
eden Allah.
Gfil(a): Gaflet ehli, gereklerden habersiz, uyuyan.
Gh(f): Bazan, ara sra.
Gib/gyb(a): Grnmeyen, gz nnde bulunmayan, gizli ve
bilinmeyen lem.
Galab/galabe(a): okluk, kalabalk.
Galtn(f): Yuvarlak, tekerlenen, yuvarlanan.
Gamgn(f): Gaml, kederli.
Gam-gzr: Gam geiren, tasa eken, mr gam ile geen.
Gammz(a): Mnafk, fitneci, birini birine ekitiren.
Gan(a): Hi bir eye ihtiyac olmayan, tam manasyla zengin,
mstagni. Allah.
Gret(a): apulculuk, yama.
Garb(a): Gurbette olan kii. Metinde, emsaline stn olduu; onlar
anlayacak insan kalmad iin cemiyette yalnz kalan veliler veya
ezel bezminden dnyaya gnderiliinin hikyesini bilen kii. Ehl-i
fen,.
Dr. Mustafa Tatc
367
Garbsemek(a.t): Garip kiiler gibi davranmak.

Gark olmak(a.t): Batmak, o eyde boulmak, o eye benzemek.
Gark(a): Suda boulmak, batmak.
Gassl(a): l ykayc.
Gavvs(a): ok gayretli, alkan, suya dalan, dalg, inci arayan
dalg.
Gaybet(a): Baka yerde bulunmak, gybet, bir eyin dier bir ey
iinde gayb olmas. Dedikodu.
Gayr(a): Ayr, baka.
Gz(a): Din uruna harp eden.
Ged(f): Yoksul dilenci.
Gedilmek(t): Bir yanndan eksilmek, btnl gitmek. Gedik
almak(77/2).
Geh(f): Bazan, ara sra.
Ge (t): Geni, bol.
Genc yaz: lkbahr.
Genc(f): Hazine, define.
Gencay-gen ay(t): Hill, yeni doan ay.
Genc-hne(f): Hazinenin bulunduu yer.
Genc-i nihn(f): Gizli hazine, kenz-i mahf.
Genc-i pinhn(f): Gizli hazine, kenz-i mahf.
Geez(t): Kolay, uygun, kolayca.
Geiyile(t): Geniliiyle.
Gesz sylemek(t): stei olmadan, istemeyerek sylemek.
Geszin(t): steksiz.
Ger(f): Eer.
Gerdn(f): Dnen, dnc.
Gerdn(f): Kainat, felek.
Get(f): Gezmek, dolamak.
Gevde(t): Gvde, vcdun gs ve karn ksm.
Gevher(f): Mcevher, inci, ess, z.
Geyikli Hasan: Bursa kurbinde Kei Da eteinde, Orhan Gazi
zamnnda yaayan bir erendir. Ad geen yerde trbe, tekye ve cami
bina etmitir. Dada geyiklerle sohbet etmesiyle hret bulmutur.
Gl/gil: Emir teklik 2. ahs eki. Anmagl gibi.
Glmn(a): Cennettekilere hizmet eden gzel ve gen delikanllar.
Gen uaklar.
Gile: ikyet, vadi.
368
Ynus Emre Dvn
Gi/ge (t): Geni, bol.

Gine(t): Gene.
Girdr (f): Amel, fiil, i.
Gird-i hl: Toz kabarc, toz zerrecii, fakr ve tevazu iin bir
benzetmedir.
Giriftr(f): Tutulmu, esir, dkn, mbtel.
Girv(f): Barma, barma.
Girm(f): Kurt, kurtuk.
Gir(t): Geri, tekrr, sonra, yine, baka.
Giryn(f): Alayan, alayc.
Ggnci(t): Bir yerden bir yere gen, gebe, ger.
Gkek(t): Gzel.
Gkren(t): Gmgk. Muahhar metinlerde gkrek ekli de var.
Gkren katran denizi kldan Srt gerile(Bkz. 306/7).
Gnelmek(t): Ynelmek, yzn dndrmek, tevecch etmek.
Gnilmek/ gnlmek(t): Ynelmek, tevecch etmek, yzn
dndrmek.
Gnlek(t): Gmlek.
Gnl(t): Gnl, yrek, kalp, fuad.
Gnlek(t): Gmlek.
Grk(t): Gzellik, yz gzellii, meziyet. yi huy.
Grkl(t): Gzel, mbarek.
Gymek(t): . in iin yanmak, parlamak.
Gynk/kynk(t): in iin yanmak.Yank, yara, ac, hicran.
Gzetme(t): Gzetme, kollama.
Gzg(t): Ayna.
Gzszsepek/Gz-sepek(t): Kstebek.
Gubr(f): Toz.
Gufrn(a): Cenb- Hakk'n gnahlar afv, rahmeti.
Gulgule(a): lk. Grlt, byk uultu.
Gr(f): Mezr, kabir.
Guristn(f): Kabristn, mezarlk.
Gussa(a): Tasa, znt. Sknt. Kaygu.
Gu(f): Kulak, iitmek.
G grmek(t. d.): Zorlamak.
G gtrmek(t. d.): Zorlamak.
G zmek(t): Olmasn istemek. Glkle halletmeye almak.
Zorlamak.
Dr. Mustafa Tatc
369
G(t): Zor, kuvvet; istek.

Gft(f): Sz, lakrt.
Gftr(f): Sz, konuma.
Gher(f): Mcevher, kymetli ta, inci, gevher.
Glbang/glbenk(f): Yksek ses. Bir azdan kan dua, ilh.
Hususiyetle, sflerin meclislerde ve trenlerde okuduklar tanzim
edilmi dua.
Glistn(f): Gl bahesi.
Gligen(t): ok glen, birka kiiyle birlikte kahkaha atan.
Glrek(t): Kahkaha atan, ok glen.
Glzr(f): Gl bahesi.
Gmn(f): phe, zann.
Gmrh(f): Yolunu kaybetmi.
Gn(t): Gndz, gne.
Gvece:(?) Bu kelime Yilp siyasn gin sebl ola gvecesi(351/12)
msranda gemektedir.
Gzf(f): Bo, aslsz. Sz.
Gzer itmek(f.t): Gemek.
Gzide(f): Seilmi, beenilmi kii, ey.
Gzin(f): Sekin, seilmi, seen.
-HHa dimedin(t): Hemen, derhl, ha demeye vakit kalmadan.
Hb(f): Uyku.
Habb(a): Sevgili, sevilen, dost. Allah'n isimlerinden.
Habs(a): Zapdetme, tutma, hapis, alkoyma.
Hct(a): htiyac, lzm, muhtalk.
Hacer'l-Esved(a): Karata, Ka'be'nin duvarndaki mukaddes ta.
Hacet-gh(a): Dilek yeri, ihtiycn bildirildii yer.
Ha: Put, Ha, stavroz.
Hadd(a): eriate verilen ceza.
Hads(a): Hz. Peygamber'in emri ve hareketi, snnet-i nebev.
Hk(f): Toprak.
Hakk(a): Allah.
Hakk(a): Doruluk, doru, gerek.
Hakke'l-yakn(a): Bularak inanmak. Hakikati mahede edip, yaamak
hali. Yakn makamlarnn sonuncusu. Hakikat ehlinin makam.
Halyk(a): Yaratklar, yaratlmlar. nsanlar.
370
Ynus Emre Dvn
Hlda: Ayn durumda, hal arkada.

Hlik(a): Yaratan, Allah.
Hall(a): Sdk, samimi, dost. Hz. brahim'in sfatdr.
Hlis(a): Saf, duru, saffetli, pek beyaz. Hilesiz, katksz.
Hall(a): Giren, dahil olan.
Hallc- Mansr: Bkz. Mansr.
Halvet(a): Yalnzlk. Allah'la beraber olup gayrdan hazer etmek.
Hamr(a): Maya, iki mayas, iki.
Hn(f): Yemek sofras, yemek, ta'am, ah dkkn.
Han: Hakan.
Handn(f): Glen, gler, glc.
Hanende(f): Okuyan, ark syleyen.
Hnmn/hnmn(f): Ev, bark, ocak.
Hr(f): Hakir, aa, hor, zelil, baya.
Harbt(a): Meyhane; tasavvufta tekye, mridin gnl.
Harm(a): Yol kesen, hrsz, haram yiyen.
Harc/Harc: Lay, uygunu, elverilisi, has olmayan. Haric'den, di,
ucuz.
Hric(a): Has olmayan, d, ucuz,
Harf(a): Kimse, adam, i eri, meslekta.
Harr(a): pek.
Hris(a): Kskanlk, ekememezlik.
Hrt-Mrt(a): ki melek. By ile uratklar iin kyamete kadar
kalmak zere Babil'de bir kuyuya ba aa aslmlardr.
Hs u 'm(a): Herkes, ileri gelenler ve halk.
Hasent(a): Gzellikler, iyi ameller.
Hsl(a): Husule gelen. Olan, meydana gelen.
Hss- havs(a): Hslarn hs, geree ulaanlar. Sekinlerin sekini.
Hsslar (a): Sekinler
Hss'l-hs(a): Sekinlerin sekini.
Ha(a): Asla, hibir vakit. Katiyyen.
Hali'llah(a): Allah iin bu i, bu ey olmaz. Allah gstermesin.
Haert(a): Zararl bcekler.
Har/har(a): Toplanma, kalabalk hale gelme. llerin dirilip bir
yerde toplanmas. Maher.
Hatar(a): Tehlike, uurum, emniyetsizlik, korku.
Htr(a): Gnl.
Hatt(a): izgi, yol, yaz, satr.
Dr. Mustafa Tatc
371
Hattb(a): Oduncu. Hz. mer'in lakab.

Havale(a): Grmeyi nleyen, mni engel, hil, bir ii bir baka kiiye
brakma. Ismarlama.
Havle(a): Grmeyi nleyen, mni, engel, hil, bir ii bir baka kiiye
brakma. Ismarlama.
Havs(a): leri gelenler, sekin kiiler.
Havf u rec(a): Korku ve dilek, korkma ve dileme.
Havf(a): Korku.
Havsala(a): Zihnin bir eyi kavrama kabiliyeti. Anlay, akl.
Havv(a): Yaratlan ilk kadn, Hz. dem'in zevcesi.
Havz(a): Havuz, su biriktirmeye mahsus st ak, etraf duvarl yer.
Hay(a): Haydi anlamnda hitap.
Hay: Hicb, utanma.
Hayf(a): Amanszlk,hakszlk, zlm.
Hayr(a): Meru i, faydal ve nurlu i. hsan.
Hayrn(a): arm, akn.
Hayy(a): Daima diri, lmek ihtimalinden uzak. Allah. Hayat zerreden
kreye tedricen yaylan ve hereyde hareket eklinde tezahr eden
varlk.
Hayy'l-Bek(a): Ebed diri olan Allah.
Hayz(a): Kadnlara mahsus ay ba hali.
Hazer: ekinme, zarar verebilecek eyden kanma. Korunma.
Hzk(a): Tabib, hekim, iinin ehli.
Hazne(a): Hazine'den bozulmadr.
Hec(a): Azdan bir hareketle kan ses topluluu. Harflerin elif-b
eklindeki sralana verilen isim. Ynus'ta bu kelime mezarta iin
ekl bir benzerlik kurularak zikrediliyor. Bama dikeler hece gibi.
Hemn(f): Ayn ekilde, ylece, derhl.
Hem-dem(f): Yolda, yol arkada.
Hemie(f): Daim, boyuna, hep.
Hemrh(f): Yolda, ayn yolda, yol arkada.
Hem-rz(f): Srda, sr arkada.
Hergiz(f): Asla.
Hev(a): Heves, istek, arz , nefse ait eylere istek.
Hevset(a): Nefse uymak, ktlk, heva ve hevese kaplma.
Heves(a): Gelip geici istek, nefsin houna gitmek. Devrn edip
gezmek.
Hevl(a): Korku.
372
Ynus Emre Dvn
Heybet(a): Hrmetle beraber korku hisssini veren hal. Azamet,

saknp korkulacak hal.
Heybet(a): Hrmetle beraber korku hisssini veren hal. Azamet,
saknp korkulacak hal.
Hezr destn(f): Blbl akmas; kn szleri ve hreti iin
benzetme.
Hezr/hezrn(f): Bin, binler, binlerce. Blbl, blbller.
Hkd(a): Kin tutma, almak iin frsat gzetme.
Hnzr(t): Domuz/donuz.
Hrka-p: Hrka giyen, sf, zhid, dervi.
Hrmn/hrmen(f): Harman.
Hrs(a): A gzllk. Tamakrlk, arz.
Hsm(a): Akraba, aralarnda yaknlk kurulan kiiler.
Hm(a): fke, hiddet, gazab, kzgnlk.
Hynet(a): Hainlik, vefaszlk, sznde durmayan.
Hzr(a): Ebed hayatn sembol, Ms eriatine bal bir peygamber
veya eren. b- Hayt itii iin lmezlie erimitir. Hzr, lysla
beraber yardm isteyen kullarn yardmna koar. Hzr daha ok
karada yardmcdr.
Hicb(a): rt, perde, utanma, saknma.
Hicz(a): Arabistan'da Mekke-i Mkerreme ile Medine'nin bulunduu
yerler. Haccn yapld mekn.
Hidmet(a): Hizmet.
Hikmet(a): Bir iteki sebep. Gizli yn.
Hilf(a): Zt dnceli, kar fikirli, aleyhtar.
Hil'at(a): Eskiden devlet byklerine ihsn ettikleri ssl elbise,
kaftan.
Himmet(a): alma, gayret etme, bir ie girimek, manev yardm,
manen birine yardm etmek.
Hitm'l-mrseln: Hz. Peygamber.
Ho(f): Hod, kendi, mifer.
Hoca/hce(f): Bilgin, ulu kimse, efendi. Tccr.
Hod(f): Kendi, esasen, bizzat.
Hodbn(f): Bencil, kendisini beenen.
Hon(f): Han, sofra, yemek.
Horlk(f. t.): Aalk, aa olmak.
Hors(f): Horoz.
Dr. Mustafa Tatc
373
H(a): Hve'den. Cenab- Hakkn O anlamndaki zt ismi olup,

gayb hviyetini dellet eder.
H(f): Huy, miz.
Hb(f): Gzel.
Hubb'l-vatan minel-imn(a): Vatan sevgisi imandandr. (Hads).
Hudavendgr(f): Efendi, sahib, hkmdar, Mevln'nn lakab.
Hulk(a): Huy, tabat.
Hulle(a): Cennet elbisesi. Belden aa ve belden yukar iki ksmdan
mteekkil elbise.
Hr/hri(a): Ahver ve Havra kelimelerinin cemidir. Ahu gzller, pek
gzel cennet kzlar.
Hurd(a): Ufak, kk para. Hurd u ham; para para.
Hurrem(a): Sevinli, mesrr, en. Ferahlk veren.
Husrev(f): Husrev ve rn hikayesinin erkek kahraman. Padiah olu
olup Ferhat'n sevgilisi rn'i sevmitir.
H(f): Akl, fikir, zek.
Hyr(f): Akl banda, akll.
Ht(a): Balk.
Hccet(a): Senet, vesika, delil.
Hccetl(a): Reddedilmeyecek delilli, senetli.
Hm(f): Devlet kuu, ykseklerden uan ve kiinin bana konarak
talihini deitiren ku. Trke'de Umay kuu da deniyor.
Hner-pe(f): Maharetli kii, marifet sahibi.
Hrmetl: erefli, saygn, riyet edilen.
Hsn(a): Gzellik.
Hve(a): O(Allah). Allah'n zat ismidir.
Hzn(a): Gam.
-I-caaz/iceez/caz/iceiz(t): Zarf fiil eki. -nca/ince.
-cak/-icek(t): Zarf Fiil eki. -nca/-ince.
Ilan(t): Ylan.
Ildurum(t): Yldrm.
Ilduz(t): Yldz.
Ink(t): Boyun bkme, itaat etme.
Irahman(a): Rahmn.
Irak/Irag (t): Uzak, rak.
Irlmak(t): Ayrlmak, uzaklamak. oynamak.
374
Ynus Emre Dvn
Irmak(t): Ayrmak, uzaklatrmak.

-sar/-iser(t): Gelecek zamn eki. -acak/-ecek.
Iscak(t): Scak.
Ismarlamak(t): Tevdi etmek, emnet etmek.
Iss(t): Scak, scaklk, harret.
Iss/s/isi(t): Ship.
Ik(t): Melamet ve kalender tavrlar gsteren, Bekta ve Hurfler
iinde yaadklar sanlan Ehl-i snnetten olmayan, btn ve i
temayll bir grup.
Itmak(t): Aydnlatmak, parldatmak.
Ik(a): Ak, candan sevme, sevgi.
Iyn(a): Ayan, ak, belli.
Iy(a): Zevk ve sefa, iret.
-(t): Ey.
bls(a): nsanlar Allah yolundan karmaya alan eytn. Vesvese
veren. Hanns.
brhm Edhem: lk sfilerden ve sahabeye ulaanlardandr. Belh
ehzdesi iken maln yamaya vermitir.
brhm Peygamber: Hallullah. smail Peygamber'in babas. Nemrd
tarafndan atee atld halde bu ate onu yakmam, sabrla selmete
kmtr. Tevhd dininin babas kabul edilen brhm (a. s.) Hz.
Muhammedin byk atasdr.
bret(a): Ders, insan gafletden uyaran hadise, tuhaf, acayib.
re(t): iinde.
bzr(t.a): alveri, eriye ynelmek; insann iiyle, gnl ile
al verii. Murakabe.
drs: Kur'n- Kerm'de ismen zikredilen peygamberlerdendir. Hz.
t'in olu. Terzilerin piri.
g(t): Eksen, ip vb. eyleri dolamaya yarayan ucu sivri ine. Olokdur
Hak varl evliydur arh ii(313/3).
gen/ien(t): ok, fazla, ziyade, pek.
hls(a): Karlksz sevgi. Kalp sfiyeti. ten, samimi sevgi, yalnz
Allah rzas iin yaplan ibdetler. Temiz kalp ile yaplan ibdetler.
hsn(a): Cenab- Hakk gryormu gibi ibdet etmek. yilik, lutuf,
ba, gzellik. yilikle muamele etme. Kulun mrakebe iinde
olmasyla lh inyetin erimesi.
Dr. Mustafa Tatc
375
htiyr(a): stek, arz , raz olmak, katlanmak, yalanm kii.

kb(a): Azb, eziyet.
klm(a): Blge, lke, memleket.
l(t): Memleket, lke, ehir.
l/el(t): Bakas, gayrs, el.
lh(a): Ey Allah'm, ya Rabbi mealinde dua.
letmek/iltmek(t): Gtrmek, ulamak.
ley/ileyi/iley(t): Taraf, yn, nezd, huzur. Dvn'da her anlam da
mevcuttur.
l-gn(t): Bakalar, yabanclar.
lk yaz(t): Bahar, ilkbahar.
ll(a): Mutlaka, eer, aksi halde, ne olursa. Ba-huss.
lm-i btn(a): z ilim, hakikat ilmi, tasavvuf. Ledn.
lm-i sbk(a): Elest bilgisi, ruhlarn henz bedene girmeden nce
kavrand hakik bilgi.
lys: Kurn'da ismi anlan Ben srail peygamberlerindendir. lys,
zamnndaki hkmdrlarla ok mcadele etmitir. Denizde dara
den kiilere yardm ettii sylenir.
mret(a): Bayndrlk, ma'mr olma. Yoksul olma, yoksullara yiyecek
datan hayr evi.
mdi/indi(t): imdi, o halde.
mrn(a): Ms Peygamberin babasnn ad.
mrz(f): Bugn.
n olmak: Bu olmak.
n(f): Bu, u.
n'am(a): Nimet verme, ltuf ve ihsanda bulunmak.
nyet(a): Yardm, ltuf, meded.
nc(t): nci.
nen(t): ok, pek, daha ok, gyet ziyade.
nletmek(t): nletmek, szlatmak. ten iten, acl ve iten sesler
kartmak.
nni ene'l Hak(a): Muhakkak Hak benim, mealinde.
ns(a): nsan cinsi.
ntih(a): Son, nihyet, u.
ntizr(a): Bekleme, nazar etme. Bakma.
r(t): Er, vaktinden evvel.
'rb(a): Dzgn konumak, Arapa'da, kelime ve fiillerin sonunda
bulunan harekelerin deime sebeplerini reten ilim.
376
Ynus Emre Dvn
rgrmek(t): Eritirmek. Ulamak.

rimek(f): Ulamak, yetimek.
rkilmek(t): Birikmek, toplanmak, duraklamak.
rte gice(t): Sabah akam.
rte namz(t.f): Sabah namaz.
rte(t): Sabah, yarn sabah, bir gn, bir gece sonra.
rrmek(t): Eritirmek, ulatrmak. Yetitirmek.
s: Hz. Peygamber'den nce eriat sahibi bir peygamber. Kur'n'da
babasz doduu yazldr. Hz. Meryem'e Rhu'l-kuds dorudan rh
flemi, s meydana gelmitir. Bu bakmdan s, dem Peygamber
gibidir (Kur'n- Kerm, 3/59). Hastalar eliyle dokunarak
iyiletirdiinden Mesh sfatyla anlr. s, lleri dirilten bir zellie
de sahiptir. Kur'n'da, s'nn lmedii beyn olunur. s, Ynus
Emre'de kamil insann bir makam, l gnlleri dirilten bir mrid
olarak zikredilir. s, ge ykselirken zerinde bulunan dnyalk
bir ine yznden drdnc katta kalmtr.(Bu hadise, s
Peygamber'in cem' makamnn salikleri iin bir makam olduunu ifade
eder.).
sr(a): Dkme, sama, serpme. krm etme.
s(a): Bkz. sa Peygamber.
si/s(t): Hararet, scaklk.
sml(a): Hz. brahim'in olu. Kur'n'da ismi zikredilir. Babas
brahim tarafndan kurban edilmek istenmi, kurban edilecei srada
yerine ko gnderilmitir (Sre 37/103). smail, Hz. brahim'in nefsi
mesabesindedir. Edebiyatmzda, smail, daima ko ile beraber
ilenmi olup fedakrlk rneidir.
snd(a): Bir sz veya haberi birine nisbet etmek. Birine dayandrmak.
ftira etmek.
srfl(a): Byk meleklerden birisidir. Kyametin kopmas iin
ttrecei sur ile nldr.
stemek(t): Aramak, arayp sormak. znini aratrmak. Talep etmek.
stigfr(a): Tevbe, mafiret dileme.
syn(a): taatsizlik. Emre kar gelme. Ayaklanma.
(t): E.
mr(a): aret, gz.
ret(a): ki, iki ime, tasavvufta sufi/dervi meclisi. lahi sohbet ve
dem.
tb(a): Tedbir, iddetle hitab. Azar, tersleme, paylama, incitme.
Dr. Mustafa Tatc
377
v(a): Ev.
vz(a): Karlk, bedel.
ven(t): Acele eden.
y(t): Ey.
yal(t): 'yl, hane halk, geimini temin etmek zorunda olduumuz
kiiler.
ye/eye(t): Sahib, malik, efendi.
ze(t): Yrye, takip ede.(295/27).
zhr(a): Aa vurma, meydana karma, gsterme, ikr etme.
zlemek(t): Takip etmek. zi sra gitmek, ardndan gitmek.
zz/izzet(a): Deer, kymet, ycelik, stnlk, ululuk, eref.
zzetl: erefli, ulu hrmete layk.
-KKim / kaym(a): Daim bulunan, sebat eden.
Ka'be(a): Beytullah.
Kbz(a): Alan, skntya gnl darlna den, kapanan.
Kbil(a): Kabul eden, kabiliyetli.
Kbin(f): Nikah, gveyinin geline verdii arlk. Eya para.
Kabz(a): Alma, skntya gnl darlna dme.
Kaan(f): Ne vakit, ne zamn.
Kamak(t): Komak, seirtmek.
Kadarlamak (t): Dizmek, sralamak, tanzm etmek.
Kadd (a): Boy-pos.
Kadd-bl (a.f): Uzun boy.
Kadem basmak(a.t): Adm atmak, bir ie balamak.
Kadem(a): Ayak, adm, bir uzunluk ls, uur. Hayr ve bereket.
Kadm(a): Zaman itibariyle eski olan, ncesi olmayan. Allah'n bir
sfat.
Kadir Gecesi(a.t): Ramazann ve senenin en kuds gecesi. Kurn
yetlerinin ilk defa vahy edilmeye baland gece.
Kadr(a): Kudret sahibi, kudretli, ok gl Allah'n bir sfat.
Kf Da(a): Dnyay epeevre kuatt sylenen efsanev bir da.
Simurg adl efsanev ku burada yaar. Tasavvuf metinlerde insan
bedeni veya gnl iin kullanlr. Uzak bir mekan iin de sembol
olabilmektedir.
Kaf: Eski yazmzda bir harf.
Kfile(a): Sefere kan bir topluluk.
378
Ynus Emre Dvn
Kf'tan Kf'a: Batan baa, bir utan bir uca.

Kaftn: Hil'at, elbise, mkafat iin giydirilir.
Kahr/kahr(a): znt duyma, kederlenme, zorlanma, mahvetme.
Khil(a): Tembel, hareketsiz, gayretsiz.
Kaht(a): Ktlk, kuraklk,.
Kakmak(t): Kzmak, fkelenmek, hiddetlenmek.
Kakmak(t): Kalkmak, ayaa dikelmek.
Kl u kyl(a): Dedikodu.
Kl(a): Sz.
Kalb(a): Gnl.
Kalem(a): Halka ait zuhur yerlerinde Hakk'n taayynlerine bir
evveldir. Levhi mahfuz, Muhammed nr. lk zuhur.
Kall(a): Hilekr, dzenci, kalle.
Kalma(t): Geveze, hilekar. Bkz. Kolma.
Kalp (a): Gemez, tedavlden kalkm.
Kl bel/bel: Evet dediler. Ruhlar yaratld zamn dem
oullarna Ben rabbiniz deil miyim lah nidas geldikten sonra
mminlerin verdii cevap.
Kmet(a): Boy, endm.
Km(f): Muradna ermi.
Kamu(t): Btn, hep.
Kn(f): Maden oca, kaynak, cevher.
Kanat(a): Aza rza gstermek, hrs gstermemek. Allah'n verdii ile
yetinmek.
Kanca(t): Nereye.
Kancaru(t): Nereye, ne tarafa.
Kanda(t): Nerede.
Kandag(t): Nerede, hangi.
Kandan(t): Nereden.
Kandl(a): Metinde, mecazen ilk yaratlan cevher, Nr- Muhammed.
Kang/kank(t): Hangisi.
Kan(t): Hani, nerede.
Kalu(t): Kan, kz arabas.
Kapmak(t):
Madd
varlklardan
uzaklatrmak.
Kendisine
ekmek(45/4).
Kr u br(f): -g.
Ka'r(a): Dip, ukur. En derin yer.
Kr(f): Kazan, i.
Dr. Mustafa Tatc
379
Karanu(t): Karanlk.
Karanulk(t): Karanlk.
Karava(t): Cariye, hizmeti kz.
Karg/kargu(t): Mzrak.
Karmak(t): htiyarlamak, yalanmak.
Krn(a): Mus devrinde yaayan zengin bir kii. Malyla marur
olunca, Cenab- Hakk'n zekt emrini dinlemediinden Musa
Peygamber'in duasyla, malyla birlikte yere batmtr. Edebiyatmzda
kanaatkr olmayan zengin ve gurur sembol kiiler iin kullanlr.
Kasd/kasd(a): Bir ii bilerek ve bir gaye ile yapmak. Niyet, tasavvur,
istikamet.
Kasir(a): Ksa, ufak, kk boylu.
Kat(t): Yan, huzur.
Kat(t): Yok, gyet, pek iyice, fazla, sert, ar.
Katran: Siyah, sert ve kokulu yanc bir madde.
Katre(a): Damla, su damlas, bir damla.
Katre-i brn (a.f): Yamur damlas.
Kav(a): Kuvvetli, salam, berk, pek.
Kavl etmek(a.t): Szlemek.
Kavl(a): Sz.
Kavum/kavim: Bir Peygamber'e tabi ve bal insan topluluu. Dil,
det, rf, kltr birlii olan cemaat, topluluk.
Kayd(a): Endie, tel, gile.
Kayda(a): Nerede.
Kaygu(t): Korku, ende, tasa, znt.
Kaygusuz(t): Korkusuz, endesiz, umursamayan.
Kay/kayu(t): Kayg, ende, tasa.
Kayd yimek(a.t): stne dmek, endie etmek.
Kayrmak(T): ilgilenmek. Mukayyed olmak.Kaykmak(t): Meyletmek,
temyl gstermek. Geri dnmek.
Kyim/kim: Ayakta, devaml, sabit salam.
Kaykmak(t): Meyletmek, deer vermek.
Kays/kaygus(t): Endie, tasa, kayg.
Kayu/kay/kayg: Kayg, tasa.
Kayurmak(t): Dnmek, bir eyden kukuya dmek, endelenmek.
Kayym(a): Ezelden ebede kadar duran, daim olan. Bk ve kim
olan Allah.
Kazgan(t): Kazan.
380
Ynus Emre Dvn
Kz(a): Kad.
Kefret(a): Yaplan gnaha kar ceza almak zere verilen sadaka,
tutulan oru, gnahtan arnma. Asl keffret.
Kelm(a): Sz.
Keleci(t): Sz, mnl sz.
Kelm(a): Kendine sz sylenilen, kendine hitap olunan. Sz
syleyen. Konuan. Hz. Ms'nn sfat.
Kem(f): Az, eksik, noksan, fen, kt.
Kemne(f): Hakir, zavall, ciz, deersiz.
Kemter(f): Deersiz, deeri az, daha aa.
Ken'n(a): Filistin, Yakb'un doduu yer.
Kendzi(t): Kendisi, kendi zi, benlii.
Kermet(a): Ba, kerem, ikrm, arlama. Velilerden zuhur eden
ma'rifet. Velyet ehlince isteyerek keramet gstermek makbul
deildir.
Kerm(a): Kerem sahibi, cmert, ulu byk Allah.
Kerkes(f): Akbaba, Farsa kerges.
Kerpi(t): Topraktan yaplan gnete kurutulan tula.
Kerrb(a): Allah'a en yakn melekler. Byk melekler.
Kesd(a): Al veri durgunluu, ktlk. Eksiklik. Verimsizlik.
Kesb(a): alp kazanma, elde etme, edinme.
Kesilmek(t): Ayrlmak, uzaklamak. Vazgemek.
Kevn mekn(a): Kainat.
Kevn(a): Var olma, varlk.
Kevser(a): Cennette bir rmak. Madd ve manev okluk, bolluk,
bereket.
Key(f): yi, iyice, hakkyla, ok iyi ekilde, ok, pek, adamakll.
Keyvn(f): Zhal yldz.
Kez (t): Defa, kere.
Kezek/kezik(t): Nbet, sra.
Kezin: Def'a, kerre.
Kble-i cn: Cn kblesi. nsan- kmil.
Kgrlmak(t): arlmak.
Kgurmak(t): armak, davet etmek. Okumak, seslenmek.
Haykrmak.
Klavuz(t): Yol gsteren.
Kln(f): Hareket, i, huy.
Kvanmak(a): Sevinmek, memnun olmak.
Dr. Mustafa Tatc
381
Kys(a): Karlatrmak, benzetmek, mukayese.

Kyl kl(a): Dedikodu, kuru laf.
Kymak(f): ldrmek, heb etmek, fkeyle bakmak.
Kz(t): Dokunulmam, bakire, temiz.
Kzgn(t): fkeli.
Kzl(t): Bakr (veya altn) para.
Kzlk/ Kzlg(t): Ktlk, pahallk.
Kzmak(t): Isnmak, kayrmak.
Kibr(a): Gurur, gsteri, benliini aksettirme.
Kii ay(t): Hill.
Kl/kyl(a): Sz.
Kimesne(t): Kimse.
Kn/Kne (f): Kin, dmanlk, bugz.
Kirmen ktibn(a): nsanlarn iki tarafndan bulunup yapt fiilleri
yazan melekler. Sre 82/yet 10-12'de zikredilir. phe yok ki size
koruyucular memur edilmitir. Elbette byktr onlar. Yazarlar,
bilirler, ne yaparsanz.
Kiri(f): Kaln direk.
Kisvet(a): Elbise, kisve, ksbet.
Koca(t): htiyr.
Kocalmak(t): htiyarlamak.
Koduk(t): Eek yavrusu. Spa.
Koa(t): Kova, bakra.
Kolma/kulma: Hilekr, kalle, aldatc, hrsz, geveze, sama sapan
ve aslsz szler syleyen.
Konmak(a): Geici olarak sakin olmak.
Konmak(t): Har olmak. Meydana kmak, kalkmak, ayakta durmak,
bitmek.
Kon(t): Komu.
Kopuz(t): Eski bir telli saz. Trklerin mill saz.
Korc(t): Muhafz, korucu.
Kotarmak(t): Boaltmak, tahliye etmek, bir kapdan bir kaba
boaltmak.
Kovc(t): Gammz, dedikoducu.
Kovuc(t): Sz gtrp getiren, insanlarn aybn gzetleyip syleyen.
Mnafk.
Khne(f): Eski.
Krk(t): Atei alevlendirmek iin kullanlan demirci leti.
382
Ynus Emre Dvn
Kslemek(t): Uzatmak.
Kymek(t): in iin yanmak.
Kynemek(t): i yanmak, ak ateiyle yanmak.
Kynk/gynk(t): Yank, yara.
Kynkl(t): Gnl yakc, yank, tesirli.
Kyndrmek(t): Yakmak, yandrmak.
Kumak(t): Kucaklamak, sarlmak, deragu etmek.
Kuds(a): Ulvlik, kudslik, ycelik.
Kul hvallah(a): De ki O Allah(birdir) hlas sresi/yet 1.
Kuli'l-Hak: Gerei syle; Kur'n'da ok sk tekrr edilen bir ifade
kalb.
Kullanmak(t): Kul kle olmak, kle sahibi olmak. Kendisine bal
adamlar olmak.
Kulb(a): Kalpler.
Kusr(a): Kasrlar, kkler.
Ku dili(t): Kur'n'da, "mantku't-tayr" terkibiyle Ey insanlar size ku
dili retildi. eklinde Sleymn Peygamber bahsinde geer (bkz.
Neml Sresi/yet 16). Ku dili mutasavvflara gre ilm-i ledn, gayb
bilgi, marifet, demektir.
Kuanmak(t): Kemer balamak, silahlanmak, yeltenmek.
Klhn(f): Hamam oca.
Kll(a): Hep, btn, ok.
Kll(a): Btn, tam, umm, hepsi, tamm.
Klng(f): Ta kazmas.
Kn demi: Allah'n ol emrini verip lemleri yaratt an. Yasin
suresi/yet 82.
Kn feyekn: Bir eyin olmasn irade ederse Allah, ol der, o ey
oluverir. Bakara sresi/yet 117.
Kn(a): Allah'n olmasn istedii ey ve i iin iradesini ifade eden
Arapa'da ol emri. Tasavvufta bu kelimenin akl- kll ve nefs-i
kll iaret ettii sylenir.
Knc(f): Ke, bucak.
Knt kenz: Gizli hazine. (Hadis).
Krelik(t): Taknlk, azgnlk.
Krs(a):Ar'n altnda bir dzlkte olan, levh-i mahfuzun bulunduu
yer.
Kt: Ktrm, eli aya tutmaz.
Kteh(f): Ksa, boysuz.
Dr. Mustafa Tatc
383
-LL(a): Yok.
L-cerem(a): phesiz, elbette.
Lahza(a): Zaman.
La'n(a): Lanetlenmi, rahmetten srlp atlm.
L'l eylemek(a.t): Susturmak, susmak, konumamak, dili tutulmak.
La'l(a): Dilsiz.
L-mekn(a): Mekn ihtiyac olmayan meknsz. Allah.
L-erk: Orta yok. Allah.
L-taknat: Umut kesmeyiniz. Sre 39/yet 53.
Latf(a): Cisimsiz, mtensip, gzel, mlyim, yumuak.
Layn/-leyin(t): Gibilik eki. Deryalayn vb.
Ledn(a): Ehlullah'n ve velilerin elde ettikleri vehb ilim. lm-i ledn
Allah'n srlarna ait bilgi, gayb ilm.
Lednn: Lednne mteallik, gayb ilmiyle alakal. Hakik ilimle ilgili.
Lem-yezel: Dim, zil olmaz, bki, zevlsiz. hi gremezsin.(Sre-i
Araf / 143).
Leker(f): Asker.
Levh kalem(a): Levh, st, dz ey, levha demektir. Burc sresinin
21-22. yetlerinde Ey Muhammed! Dorusu sana vahy edilen bu
kitb, levh-i mahfuz(korunmu levha) da sabit, anl bir Kur'n'dr,
denilir. Kalem: Bu levhaya alacaklar yazacak olan lh kalemdir ki,
Kalem sresinin ilk yetinde geer. Mutasavvflara gre levh Allah'n
bilgisi, kalem de onu grnr hale getiren Allah'n iradesidir.
Levlk(a): Habibim! Sen olmasaydn ben eflki yaratmazdm.
melindeki bir hadis-i kudsiye iaretdir.
Levn(a): Renk, boya.
Leyl: Leyl ve Mecnun hikyesinin kadn kahraman. Sevgili.
Lokmn: Kur'n- Kerm'de kendi ad ile geen srede anlmaktadr.
nl bir hekmdir. Bazlar onun bir ermi, hatt bir peygamber
olduunu sylerler. Hakknda Hazret-i Eyybun kz kardeinin veya
teyzesinin olu yahut Habe bir kle olduu gibi rivyetler vardr.
-MMagbn(a): Aldanm, akn.
Mafr(a): Rahmetlik olmu, mafiretlik. Arkasndan duaya muhtac
olan. len kii.
384
Ynus Emre Dvn
Mh/meh: Ay.
Mahfl(a): Toplant yeri, oturulan grlen yer.
Mh- tbn(f): Parlak ay.
Mahlkt(a): Yaratlmlar.
Mahmr(a): Serholuun verdii sersemlik, arlk. Serho.
Mahsst(a): His ile, duyularla idrk edilen, anlalan ey.
Maher(a): Kyamette llerin dirilip toplanacaklar yer.
Makber(a): Mezar.
Makbere(a): Kabir, mezar, medfen.
Makhr(a): Kahredilmi, mahvedilmi, yok olmu.
Maksd(a): stenen, dilenen ey. Kasd edilen.
Maksrt(a): Kslm, ksaltlm, kesilmi.
Ma'klt(a): Akln idrak ettii hususlar, aklla bulunacak, anlalacak
eyler.
Mlik(a): Cehennemin kapcs, zebnlerin ba olan azb melei.
Ma'mr(a): mr olmu, dzenlenmi.
Mn(a): Mn, anlam. yz. Gerek yn.
Mancnk: Eski savalarda kullanlan, kalelere veya yksek kesimlere
ta ve glle atan sapan.
Mansr- Badd: Ad Hseyin, lakab el Hallc, el-Beyzav, 9-10.
yzyllarda yetimi byk ve cokun suf. Aka malup olup makm fenafillahta srr if etmi, Enel-Hak diyerek vahdet-i vcdun
halka yaylmasna sebep olmutur. Zamann eriat lmlerince er'e
muhalif bulunan bu szlerden sonra Hallc'n aslmasna karar
verilmitir. Sflerce gerek bir ak ehidi kabl edilen Hallc'n
Dvn ve Kitab't-Tavasn isminde eserleri vardr.
Manzr(a): Nazar edilen, baklan.
Mr(f): Ylan.
Maraz(a): Hastalk.
Ma'rifet(a): Allah'n zatna ait bilgi. rfan.
Mrt(a): Hrt ile birlikte sihir yaptklar iin kyamete kadar
Babil'de bir kuyuda ba aa aslm olan melektir.
Msiv(a): Hak'tan gayr eyler. Eya.
Ma'siyet(a): syan, itaatsizlik.
Maslaht(a): , husus.
Ma'sm(a): Gnahsz, susuz.
Ma'ka(a): Sevgili, Allah.
Mt(a): Saf d olmu, yenik, yenilmi, malup.
Dr. Mustafa Tatc
385
Mazarrat(a): Zarar, ziyan, dokunma.

Ma'zl(a): Azdedilmi kovulmu.
Me'b(a): Dnlecek, snlacak yer.
Mel(a): Anlam, meydana gelen ey.
Mecl(a): G, kuvvet, frsat, imkan.
Mechl(a): Bilinmeyen, gizli kalm.
Mecnn(a): Leyl ve Mecnn hikyesinin erkek kahraman. mir
oullarndan Kays adl bir Arap delikanlsnn Leyl adl bir kza k
olduktan sonra ald sfat. Ynus Emre'de ve tasavvuf
edebiyatmzda cezbeye girmi bir dervi iin kullanlr. Fenafillahtaki
kiiyi temsil eder.
Mecnn-sfat: Mecnun gibi, Mecnnluk makamndaki k.
Mekir/Mekr(a): Hile.
Mekkr(a): Hilekr, dzenbaz.
Mekr eylemek: Hile yapmak.
Mekr irgrmek: Hileyle yaklamak, hileye getirmek. hileye ulamak.
Mekr(a): Hile.
Mekremet(a): Cmertlik, izzet.
Mekseb(a): Kazan.
Melik(a): Melekler.
Mell(a): Sknt, gam.
Melmet hrkas giymek: Knama hrkas giymek. Kendilerini halktan
gizleyen gayb erenlerin dnyev rtlerle, kalender tavrlarla
velyetlerini gstermeden yaamalar.
Melmet(a): Knama, ayplama, azarlama. Benlik terbiyesi iin
kendisini hor ve aa gren insanlarn merebidir. Bu kiiler, halk
tarafndan knanr, hakr davranlr. Melmet iindekilere Melam
denir. Fakat bu tbir bir tarikat ismi deil, bir mereb ismidir.
Melekt(a): Ruhlarn ve meleklerin lemi.
Mell(a): Krgn, zntl, usanm.
Me'men(a): Gvenilir, emin yer.
Men aleyha fn(a): Yeryznde ne varsa geicidir, ancak ycelik ve
kerem sahibi Rabbinin zat kalcdr(Kur'n, Sure, 55/yet 26-27).
Men 'arafe nefseh(a): Hadis, Nefsini bilen Rabbini bilir. Bu szn,
Hz. Ali tarafndan sylendii de rivyet ediliyor.
Menre(a): Minre.
Meni(f): Benlik.
Menkr(a): Boynuzdan yaplm boru. Delinmi veya oyulmu ey.
386
Ynus Emre Dvn
Mennn(a): hsan sahibi, dilemeden veren. Esmal-Hsna'dan.

Mensh(a): Nesh olunmu, iptl edilmi kaldrlm, hkmsz.
Braklm.
Menr(a): Yaylm, alm, ner olunmu, yaymlanm, ferman.
Mercn(a): Denizde mercan balnn rettii kymetli-genellikle
krmz renkte- deerli madde.
Merci'(a): Rcu edilecek, dnlecek yer.
Merd(f): nsan.
Merdne(f): Yiit, yiitesine, merte.
Merdd(a): Reddedilmi, kovulmu, srlm.
Merg-zr(f): ayrlk, imenlik, yeillik, sulak yer.
Mesel balamak(a.t): rnek vermek, misal getirmek.
Mesel(a): Misal, benzer bir eyle izah getirme.
Meskenet(a): Misknlik, Ynus Emre'de makam- fen iin
kullanlan tabirlerdendir.
Mest(f): Serho.
Mestn(f): Serho, sekran. Kendinden gemi.
Mestr(a): rtl, kapal, rtlm.
Meyh(a): eyhler.
Mehed(a): ehidlik.
Merat(a): Meru eyler, haram olmayanlar.
Meta'(a): Fayda, menfaat, kymetli ey.
Mevc(a): Dalga.
Mevln: Byk Trk slm Mutasavvf. Belh'te dodu. Mevlevin
pri. Mesnev ve Dvn- Kebr'in airi. Ynus Emre'yle grm ve
sohbetiyle iradda bulunmutur. ems-i Tebrz tarafndan yetitirilen
Mevln Celaleddin-i Rum, 17 Aralk 1273'de Konya'da vuslat etti.
Mevzn(a): Vezinli, ll.
Mey(f): arab, iki.
Mey-hne(f): Metinlerde Mrid'in bulunduu tekke veya mrid-i
kmilin gnl anlamnda ele alnr.
Meyl(a): Gnl ak, gnl eilmesi, istek.
Meyl-i Fen(a): Fni olana, geici olana meyl etme. Dnyaya eilme.
Mezada virmek(a.t): Sata sunmak.
Mezheb(a): Gidilen yol. Dinin teferruat ksmnda aklklar getiren
gr ve kabuller. slm'da drt mezhep olup mutasavvf indinde
bunlarn tamam haktr.
Mihmn(a): Konuk, misafir.
Dr. Mustafa Tatc
387
Mihnet(a): Sknt, eziyet.

Mihr(f): Muhabbet, sevgi, ak.
Mihrb(a): Camide namaz klarken imamn nnde durduu yer.
Mikl(a): Mertebesi ok yce olan drt melekten rzklar datan
melek.
Milk(a): Elde bulunan, tasarruf edilen ey, mal, mlk.
Milket(a): Memleket, lke.
Millet(a): Din, mezhep, ayn dinden olan topluluk.
Minber(a): Cami'de imamn hutbe okuduu yer.
Mine'l-kalbi ile'l-kalb(a): Hadis olduu sylenen bir sz. Kalpten
kalbe(yol/pencere) vardr eklindedir.
Minkr(a): Ku gagas.
Mi'rc(a): Hz. Peygamber'in Allah tarafndan gklere davete icbeti.
Ykselileri, gkteki seyrn. Kelime, merdiven anlamndadr.
Mirrih/Merih(a): Merih yldz.
Mirvari/mirvarid (f): nci.
Miskl(a): 4.5 gr. arlk ls. ok kk bir arlk ls.
Miskn(a): Hibir eye mlik olmayan yoksul, halsiz, hareketsiz. Bu
kelime
Ynus'ta
daha
ziyade
Fenafillah
karlnda
kullanlmaktadr.
Misknlik: Metinde Fenafillah, benlik terki anlamlarndadr.
Mismil/msml(f): Temiz, pak, ar. Besmeleyle kesilmi hayvan eti.
Me (f): Mee, meelik, orman.
Miyn(f): Orta, ara, vasat.
Mu'allak(a): Askda, bota, karar verilmemi.
Mu'amele(a): Davran.
Mugayln dikeni: Deve dikeni, lde yetien bir diken.
Muhakkik(a): Tahkik eden, gerei inceleyen, aratran.
Muhl(a): mkansz, olamaz, olmayacak. Mmkn olmayan.
Muhlif(a): Aykr dncesi olan.
Muhs: Bakr.
Muhib(a): Seven, sevgi besleyen, dost.
Muhit-i a'zm(a): Dnya yuvarlan eviren byk deniz. Okyanus.
Muhkem(a): Sk, salam, kuvvetli, berk, salamlatrlm.
Muhlis(a): hlasl olan, z sz doru, riyasz, drst.
Muhtasr(a): Ksaltlm, zetlenmi.
Mu'n (a): Yardm, yardmc.
Mukarreb(a): Yaklatrlm, Allah'a yakn.
388
Ynus Emre Dvn
Mukarrer(a): Kararlatrlm. Karar vermi.

Munis(a): Allm, ehlilemi, cana yakn.
Muntazr(a): Bekleyen, gzleyen.
Murdr(f): Kirli, pis, le.
Murg(f): Ku.
Murtaza(a): Hazret-i Ali'nin lakab. Beenilmi, seilmi.
Ms(Ms): Kurn'da zikredilen peygamberlerden birisi.
Museviliin kurucusu olup srail oullarn Msr'dan karm,
esaretten kurtarmtr. Kendisine Tevrat gnderilmitir. Tr Da'nda
Allah'n tecellisine mazhar olmu ve konumutur. Bundan dolay
Kelimullah denmitir. Kitap sahibi peygamberlerden olan Musa
kavmine evmir-i aere(on emir)yi bildirmitir.
Musall(a): Namaz klnan yer, cenaze namaz klnan yer. Musalla
ta: Cenaze konulan yer.
Mushaf(a): Kurn- Kerm, sahifeler. Kitap.
Mustaf(a): Istfa edilmi. Seilmi, sekin. Hz. Peygamber'in
mbarek sfatlarndan birisidir.
Mutulamak(f.t): Mjdelemek. Farsa Mjde'den.
Mutucu(f.t): Mjdeci, haber veren.
Mutuluk(f.t): Mjde iin verilen deerli bir ey, para.
Muti'(a): taat eden, isyan etmeyen, rahat.
Mutlak(a): Serbest, salverilmi, kati, deimez. Yalnz, tek. Bir yere
bal olmayan.
Muvfk(a): Uygun, yerinde, denk.
Mbriz(a): Den, kavga eden.
Mbtel(a): Belya urayan, dkn, tutkun, hasta.
Mchede ekmek(a.t): Nefsi yenmek iin ibdet ve riyazat iinde
bulunmak.
Mchede(a): Urama, savama, alp abalama. tasavvufta nefsi
yenmeye alma.
Mcerred(a): Yalnz, tek, her eyden ayrlm. Hak'dan gayr her
eyden arnm.
Mcrim(a): Sulu, kabahatli.
Mcteb(a): Seilmi, sekin. Hz. Muhammed.
Mdm(a): Devaml, srekli.
Mdbir(a): Talihsiz, dkn, idbra uram.
Mdde(a): ddiac, davac; metinde er'i hakikatleri anlamayan softa
manasna.
Dr. Mustafa Tatc
389
Mdebbir(a): Evvel'den tedbir gren, hereyi ilmiyle ihata edip i

yapan Allah.
Mfsid(a): Bozan, nifak karan.
Mhmel(a): Braklm, ihmal edilmi.
Mhr urulmak(a): Mhr vurulmak. Karar verilmek, tasdik edilmek,
kapanmak.
Mlk(a): Elde bulunan, tasarruf olunan eyler. lke, memleket.
Mlket/milket(a): lke.
Mlk-i ezel(a): Rhlar lemi.
Mmeyyiz(a): Ayran, ayrc, seen, fark eden.
Mnct(a): Allah'a yalvarma, dua etme.
Mneccim(a): Yldzlarn hareket ve durumundan hkmler karan.
Yldz bilgini. Astrolog.
Mnevver(a): Nurlu, kl, aydn aydnlatlm.
Mnezzeh(a): Temiz, ar, noksanlardan uzak.
Mnferid(a): Tek bana, ferd. Yalnz.
Mn'im(a): Nimet veren, yedirip iiren.
Mnker(a): Kabirde soru soran iki melekten birisi.
Mnkir(a): nkarc.
Mrebbi(a): Terbiyeci, mrid.
Mrekkeb(a): Terkip edilmi, birletirilmi, yaz yazmaya yarayan
madde.
Mrd(a): Bir mride balanan, slka giren kii.
Mrsel(a): Gnderilmi, yollanm, peygamber, resl.
Mrid(a): Doru yolu gsteren, irad eden klavuz, eyh, tarikat piri.
Mrted(a): slmdan dnen, Tasavvufta yoldan kan dervi.
Mrvet/mrvvet(a): Mertlik, erlik, yiitlik, iyilikseverlik, cmertlik.
Adamlk. Ana baba saadeti.
Mselsel(a): Ard ardna giden, zincirleme.
Mhade(a): Grme, grme, ahid olma. Tasavvufta lah alemi
grme.
Mk(f): Misk.
Mkil(a): Zor. G.
Mrik(a): Allah'a ortak koan. kilik.
Mtk(a): Hasret eken, grecei gelen.
Myesser(a): Kolaylkla olan, nasip olacak olan, elde edilen.
Mzd(f): Sevab, ecir, karlk, mkafat.
390
Ynus Emre Dvn
-NN-r(f): aresiz.
Ndn(f): Bilmeyen, cahil, kaba, anlaysz.
Ngh(f): Anszn, birden bire.
Nagam(a): Nameler, trkler.
Ngeh/ngehn(f): Anszn.
Nagme(a): Ezgi, teganni, gzel ses, ahenkli mrldanma.
Nahcr(f): Av.
Nahnu Kasemna(a): Biz taksim ettik.(Zuhrf/32).
N-km(f): Muradna, maksadna erimemi.
Nks(a): Noksan, eksik.
Nak(a): Bir eyi eitli renklerde boyamak. Resim, tezyn.
Nks(a): Kiliselerde alnan alg.
Nln(a): nleyen, inleyici, feryd eden.
Nle(f): nleme, feryd.
Na'lin(a): Naln, ayaa giyilen basit bir giyecek. Pabvr bir
giyecek.
Nli(a): Feryd edi, alayp inleyi, inleme.
Nm(a): Yerden biten, yetien, byyen bitki, nebat.
Nn(f): Ekmek.
Nr(a): te, od.
N-reste(f): Ergenlik ana gelmemi, ocuk.
Nashat(a): t.
Nass(a): Kat'i, ak, belli, delil. Kurndaki mnca ak olan
hkmlerin tamam. Delil olarak gsterilen.
Nash(a): Bozulmas imknsz tevbe. Kesin olarak karar verilmi ey.
Yemin.
Nazar urmak(a.t): Bakmak, himmet etmek.
Nazar(a): Gz atmak, yan bakmak, tetkik. Tasavvufta mridin
mrdine iltifat etmesi, tenezzl.
Nazar-gh: Baklan yer, seyredilecek yer. Gnl.
Nazk(f): Nazik, ince.
Neci(t): Kim oluyor, ne sz.
Necm(a): Yldz.
Necmddin-i Kbr: Kbreviyye tarkinin pridir (. 618/1121).
Medrese ilimlerinden sonra tasavvufa yneldi. Kasri, Yasir, Ruzbihan
Msri gibi tasavvuf byklerinden ilm-i ledn tahsil etti. Harezm'de
irad ederken Mogollar tarafndan ehid edildi. Melm ve veys
Dr. Mustafa Tatc
391
merebi vardr. Mevln'nn babas Sultan'l-Ulema Bahaddin Veled,

onun mrdi kabul edilmektedir. Cehr zikri esas alan Necmddin-i
Kbr'nn tarikat, Hz. Ali mereplilerce yaatlmaktadr.
Nefha(a): frme, nefes.
Nefir(a): Cemaat, topluluk.
Nefrn(f): Lanet, svme, ilenme.
Nehy(a): Yasak etme, yasak.
Nekir(a): Mezarda insanlar sorguya ekecek iki melekten birinin ad.
Nem(f): Ya.
Nem(t): Neyim.
Nemdr(t): Neyimdir.
Nemrd: Halil brahim Peygamber zamnndaki Keldavi hkmdar
olan Nemrud, Putlara tapmad iin brahim Peygamberi atee
attrmtr. Allah'n inyetiyle te etkisiz hale gelmitir. Nemrud,
Babil'in kurucusudur.
Nerdbn/nerdvn(f): Merdiven. Asl, nerd-bn.
Nesnene(t): Nesne, ey.
Ner(a): Kyamette btn insanlarn tekrar dirilmesi. Har u ner
yaylma-dalma.
Nevle(a): Nasib, ksmet. Tli'.
Nevz(f): Okayc, taltf edici.
Nevbet(f): Pdih ve vezirlerin saray nnde gnn muayyen
vakitlerinden alnan mzka. Sra, nbet.
Nev'i(a): eit, nev'e ait.
Nevkr(f): Yeni ie balam, acemi.
Neysn(f): Ney gibi, kam gibi.
Ney-eker(f): eker kam.
Nie bir(t): Ne zamna kadar.
Nie(t): Nasl, ne suretle, ne kadar, ok.
Nie(t): Nasl, ne suretle, ne kadar, ok.
Niesi(t): Nasl, ne ekilde.
Nifk(a): ki yzllk. Mslman gibi grnp ortal kartran,
bozguncu.
Nigr(f): Sevgili, gzel, resim.
Nihn(f): Gizli, sakl.
Nikb(f): Yz rts. Pee.
Ni'met(a): Lutuf, ihsan, rzk. Yiyecek.
Nire(t): Nere
392
Ynus Emre Dvn
Nisr(a): Dkp sama, dnlerde salan para vs.

Nisbet(a): Mnasebet, yaknlk, ba.
Nisyn(a): Utanma.
Nin(a): Almet, iz, belirti, eser.
Nie(t): Nasl, neden, niin.
Nite(t): Nasl, ne halde.
Niteki/nitekim(t): Nasl ki, nasl kim.
Nitelik(t): Mahiyet., keyfiyet, nelik.
Niteliksz: Keyfiyetsiz, mahiyetsiz.
Niyz(f): Yalvarma. Du.
Nker: Hizmeti, hizmetkr.
Nh(a): Nuh Peygamber. Tufandan korunmak iin bir gemi yapm ve
btn canllardan birer ift almtr. Kurn'da ismi zikredilen bir
peygamberdir.
Nukl(a): Meze, erez.
N itmek(f.t): mek.
N(f): Tatl, bal.
Nin-revn: Nuirevn, eski ran'n adalet timsali olmu bir
hkmdardr. Hrmz'n babas, Hsrev'in dedesidir.
Nutfe(a): Meni, saf ve duru su. nsan meydana getiren sperm.
Nhavht(f): Okama, alg alma.
Nkte(a): nce man.
Nzl(a): Misafir iin hazrlanan yemek.
-OObrlmak(t): Devrilmek, kmek, oyulmak.
Ocak(t): Maden oca.
Od urmak(t): Atelemek, atee vermek.
Od(t): te.
Ogr/oru(t): Hrsz.
Okmak/okumak(t): armak, davet etmek.
Ol dem(t. f.): O zamn, o an.
Ol(t): O.
Olok dem(t): O dem, o anda, o dakikada.
Oluk-s'at(t.a): O saat.
Onmak(t): ifa bulmak. yilemek, yara kapanmak.
Oran(t): l, hesab, derece. Kyas.
Dr. Mustafa Tatc
393
Osmn: r-yr'dan ncsdr. Hz. Peygamber'e iki defa damat

olmu hilmi ve ilmiyle hret bulmutur.
Otrur(t): Oturur.
-d(t): Yrek.
di smak(t): Korkmak, korkudan kalbi arpmak.
g(t): Akl, hatr, zihin.
glenmek(t): Kendine gelmek. Akln bana toplamak.
gsz(t): Aklsz.
gn tutmak(t): Yedii yaramak.
gr(t): E, arkada.
gtlemek(t): Nasihat vermek.
k(t): ok fazla, ziyade.
mer: r-yr'dan ikinci halife. Lakab Frk ve bn Hattb'tr.
Adaletiyle mehurdur.
nden(t): nce, evvel, ilkin, nceden.
mek(t): Beklemek(?) Bir nieler turmlar dn-gn nevbet
erler/bir nieler gymezler rdrler rindne(313/7).
rdrler(t): Sallanrlar, barrlar, brrler.(?).
ri/r turmak(t): Ayaa kalkmak.
r(a): Onda bir, Kur'n'dan on ayetlik blm
tmek(t): Gemek.
tr/tr(t): Dolay, sebebiyle.
yknmek(t): Taklit etmek. Taklide almak.
zenmek(t): Tama' gstermek. Gpta etmek. Biri ite ihtimam
gstermek.
zge(t): Baka.
-PP-bend(f): Kstek, ayak ba.
Pdih(f): Padiah, mecazen Ruh, Cenb- Hak.
Pals(f): Kee, aba, ul, eski elbise.
Palhenk(f): Dizgin, yular, kemend.
Panbuk(f): Pamuk.
Pre(f): Para.
Ps olmak(f.t): Paslanmak, kederli, zntl olmak.
Ps(f): Kir. Mecazen, gam, keder, i, sknts, znts.
394
Ynus Emre Dvn
Paa/bee: Evin by, yksek rtbeli; askeri bir rtbe olup eskiden
hangi manada kullanld ihtilafldr.
Pyn(f): Son, nihyet, u, kenar.
Pydr: Devaml, salam, itibarl.
Py-ml(f): Ayaklar atnda kalm, inenmi.
Pehlevn(f): Pehlivn.
Peld(f): Sert aa, Palamud odunu. Mecazen eitimi zor insan/nefis.
Per u bl(f): Kanat ve kol.
Perdeliler(f.t): Hak'tan gafiller.
Per(f): Melek.
Perrn(f): Uan, uucu.
Pertev(f): Ik, nr.
Pervne(f): Geceleri k etrafnda dnen kk kelebek. Bu
kelebekler, gzya ile beslenirlermi.
Pervz(f): Kanat amak. Umak.
Pes(f): O halde, yle ise.
Pee/bee: Ba reis, paa, bakan(Bkz. Paa).
Peimn(f): Piman.
Peymne(f): Kadeh.
Peyvest(f): Ulama, kavuma.
Pinhn(f): Gizli, sakl.
Pr(f): htiyar, tarikat kurucusu.
Pe(f): San'at, i, meslek. Dervilik bir pedr(149/9).
P-kadem(f.a): nde giden, kendisine uyulan kii.
P-ke(f): Hediye, armaan.
P-rev(f): nden giden, nc, gider.
Piyle(f): Kadeh, arab.
Poyraz(f): Kuzeyden esen keskin ve souk rzgr.
Pl(f): Para.
Pusaruk: Sis, duman.
Pr(f): Dolu, ok.
Pr-kemn(f): ok az.
Pr-ni'met(f.a): Nimetle dolu.
Pr-nr(f.a): Nur dolu, nurla kaplanm.
Pryn: Biryn, kebap.
-RRab(a): reten, bildiren, mrid, Rabb'l-lemn Allah.
Dr. Mustafa Tatc
395
Rabb'l-enm(a): Btn yaratlmlar yetitirip besleyen Hak.

Ra'd(a): Gk grlts, imek akmas.
Rahm(a): Acyan merhmet eden, esirgeyen, koruyan, hirette mmin
kullarna Rahmet eden. Allah.
Rahle okumak(a.t): Ders grmek,
Rahm(a): Acma, merhamet etme, Esirgeme.
Rahmn(a): ok acyan, esirgeyen, merhamet eden. Allah.
Rahman(a): ok acyan, esirgeyen, merhamet eden Allah'a ait.
Msbet. Allah ile ilgili.
Rahmet(a): Acma, esirgeme, koruma, yarglama.
Raht(f): At takm, yol levzmat, ml-mlk. Ey.
Rast(f): Doru.
Raygn/Ryegn:(f): Pek ok, bol, ucuz, bedava.
Ryiha(a): Koku.
Rz(f): Sr, gizli ey. Gizlenen ey.
Rz(f): Srda, sr saklayan. Srla ilgili.
Rebb(a): Bir eit kemene.
Rec(a): Umma, mit etme, dileme, dilek.
Ref'i(a): Yksek, l. Blent.
Refk(a): Arkada.
Rehber(f): Klavuz, mrid. Yol gsterici.
Reh-bn(f): Yol gren.
Remz(a): aret, sembol, srr anlatmak iin bavurulan sz veya
kelime.
Renc(f): Zahmet, eziyet.
Rencr(f): Skntl, incinmi.
Resm(a): Adet, usl, tavr, davran.
Resl(a): Peygamber, yeni kitap ve eriatle gnderilen Peygamber.
Rev(f): Layk, uygun.
Revn olmak(f.t): Akmak, gemek, yrmek.
Revn(f): Akan, giden, ruh, cn.
Revn(f): akan, giden, ruh, cn.
Revzen(f): Pencere.
Reyhn(f): Byk yaprakl fesleen iei.
Rdvn(a): Cennet bekisi, Cennet kapcs.
Rzk(a): Allah'n kullarna lutf ettii yiyecek, iecek. Tasavvufta
manev lutuf, irfan ve ak anlamnda.
Rif't(a): Ykseklik.
396
Ynus Emre Dvn
Rind(f): Kalender, aldr etmeyen, dnyay umursamayan.

Rindne(f): Kalenderler gibi hareket eden, rinde davranan.
Riy(a): z-sz bir olmamak. ki yzllk.
Riyzat(a): Tasavvufta slk esnasnda nefsin isteklerini bertaraf
etmek iin a kalma, alkla terbiye, az ile kanaat etme.
Ruhbn: Hrstiyan mistii.
Rm: Anadolu.
Rumz(a): Mns gizli szler.
Rz(f): Gn.
Rz(f): Rzk, azk, nasib, ksmet.
Rchn(a): stn olma, stn gelme, stnlk.
Rk(a): Namazda eilme hareketine verilen ad. Allah'n huzurunda
eilme.
Rstem(f): ran'n mitolojik kahramanlarndandr. Zal'n oludur.
Kuvvet ve cesret timslidir.
Rzigr(f): Zaman, devir, dnya.
-SSbir(a): Sabrl.
Sau(t): Dn ve toyda salan eker ve para kabilinden eyler.
Sa'd(a): Kutlu, uurlu, kutluluk, uurluluk.
Sad(f): Yz.
Saddk(a): Gerektir, dorudur.
Sadef: nci kabuu. Sert ve parlak, kymetli bir maddenin kabuu.
Saf(a): Saflk, arlk, temizlik, gnl enlii.
Saf-nazar: Temiz bak, feyiz veren bak. Mridin bak. Himmet.
Sf(a): Temiz, pak, ar.
Sagn(t): Emel, arz , istek, dnce.
Sagnmak(t): Dnmek, mlahaza etmek, sanmak.
Sagnmak(t): Dnmek, mlahaza etmek, sanmak.
Sag(t): Dnce.
Sahvet(a): Cmertlik.
Sahha(a): Bir ey ien kimseye afiyet olsun manasnda sylenen
sz.
Sah(a): Cmert, eli ak.
Shib-i keyvn(a.f): Zhal gezegenine mensup. Bu gezegen insana
keder verdii iin bu terkip keder sahibi anlamna gelir.
Shib-kabl(a.f): Kabul eden, kabiliyetli, anlayl.
Dr. Mustafa Tatc
397
Shib-krn(a.f ): Uurlu zamnda tahta kan hkmdr, her zamn

baar ve stnlk kazanan hkmdr.
Sa'd(a): Uurlu, kutlu, mbarek.
Sim(a): Orulu.
Sak(t): 1-Uyank, abuk duyan, ihtiyatl, rahat, emin. 2- Ok yaynn
kiri geen ucu.
Sk(a): Sakka'dan. Evlere su tayan kii. Kadeh sunan.+Tasavvufta,
mecazen mrid.
Sk: Kadeh sunan, su datan. Tasavvufta mecazen mrid.
Sakka(a): Su tayan kii.
Sala(a): arma, bir ey iin bararak davet etme. Namaza arma.
Minarede okunan salavat.
Salaca: l tanan drt kollu dz tahta.
Salvt(a): Hz. Peygamber'e yaplan dualar.
Salk: Doru yolu gsterme, haber verme. Tarif etme.
Salmak(t): Gndermek, sevketmek.
Saltuk/Sar Saltuk: XIII. yz ylda yaayan bir alperen mrid.
Mahmd- Hayrn mntesibi olduuna dair rivyetler vardr. Tapduk
Emre, tahminen bu zat tarafndan yetitirilmitir. Sar Saltuk, II.
zzeddin Keykavus'un maiyetine giren bir Trkmen boyunun banda
bulunan Trkmen babasdr. Balkanlarda vuku bulan Trk muhacereti
srasnda tarih sahnesine kmtr. O, Kalender merep bir dervi
gazidir. (Hakknda tafsilatl bilgi iin I. Cilde bkz.).
Sls(f): Hilekr, dzenci. Riykr.
Samed(a): Son derece yksek ve daim olan Allah. Esma-i Hsna'dan.
Sanem(a): Put, sevgili, gzel.
Sanmak(t): Dnmek, tasarlamak, zannetmek.
Sanu/san(t): Fikir, dnce, istek. Zan, tasavvur.
Sarp (t): Kat, zor, almas g, yksek.
Sarrf(a): Altun ve gm gibi deerli madenlerden anlayan. Metinde,
kmil kii mnsna.
Satamak(t): Bireyle karlamak, bir eye uramak.
Satu-bzr(t.f): Al veri.
Savmak(t): Geitirmek, def etmek, bastrmak, ber-taraf etmek.
Savulmak(t): a, zamn gemek. Geitirilmek.
Savurtmak(t): Datmak, etrafa yaymak.
Sa'y(a): alma, gayret.
Sayakmak/suyakmak(t): Aslna ulamak, aslna dnmek.
398
Ynus Emre Dvn
Saykal(a): Cil, partalc, mecazen ibadet, tevhid ve tehlil.

Saymak(t): Tutmak, addetmek, bir ey yerine kabul etmek.
Sayru(t): Hasta.
Sayvn(a): Saak, pervz, kemer, syebn, glgelik, ardak.
Sayyd(a): Avc.
Sz-kr(f): Uygun, muvafk.
Sebak(a): Ders.
Sebl(a): Allah rzas iin yaptrlan su hayrat veya umum olarak
btn hayrlar.
Sebk sal olmak(f. t.): Hafif olmak, nemsiz ve deersiz olmak.
Sebk-br(f): Yk hafif, hafif ykl.
Sefer kayd(t. d.): Yol hazrl, yol tela.
Segirtdrmek(t): Kodurmak.
Segirtmek(t): Komak.
Seher-gh(f): Seher vakti.
Sehil/sehl(a): Kolay, dz yer.
Sekbn(f): Kpek besleyicisi. Padiahn kpeklerini besleyen kii.
Sekit: Gidermek, kaldrmak, bertaraf etmek.
Sekiz Umak(t): Sekiz Cenet.
Seltn(a): Sultnlar.
Selmn: Aslen Fars olup te-perest iken Hrstiyan ve sonra
Mslman oldu. Medine de Hz. Peygamber'le grt. Byk ve
mehur sahabelerdendir.
Sem'(a): itme.
Sem': Ayin, devrn.
Semirmek(t): Tavlanmak, imek.
Ser(a): Yer, toprak, mal ok olmak. Zenginlik.
Serb (a): lde k tesiriyle yeillik ve suluk gibi yerlerin olumas.
Ser-be-ser(f): Batan baa.
Ser-encm(f): Baa gelen, vak'a, bir iin sonu.
Ser-gerdn(f): Ba dnm, ba dnen, akn, sersem.
Serheng(f): avu, kavas, yasak. Kap bekisi.
Sermye: Metinde hiret iin gerekli ibdet ve taat, mr.
Ser-mest(f): Serho. Kendinden gemi.
Ser-nign(f): Ba aa olmu, ters.
Ser-te-ser(f): Batan baa.
Server(f): Ba, reis. Bakan, babu, ulu kimse.
Serv-i revn(f): Yryen servi, uzun boylu sevgili.
Dr. Mustafa Tatc
399
Sesmek(t): Bitmek, yetimek (Bkz. Ssmek, 312/3).

Setr(a): rtlmek.
Settr'l-'Uyb(a): Ayplar, gnahlar rtp gizleyen. Esma'lHsna'dan.
Seven(t): k.
Sevg(t): Sevgi.
Sevi/sev(t): Sevgi, ak.
Sevici(t): k, seven.
Sevigen(t): ok seven.
Seyh(a): ok yer gezen.
Seydi Balum: Geyikli Baba'nn arkada veya tarikda. Germiyan
oullarndan olmas muhtemeldir.
Seyr slk/Seyr sefer: Bir tarikate girip, manen ykselip,
makamlar elde etme. Manev terakki.
Seyr(a): Yry, gezi, eleni; manev makamlarda yaanlan
mahede.
Seyrngh: Gezilen yer, seyir yeri.
Seyrek(t): Aralkl, az, nadir.
Seyyid Ahmed-i Kebir: Kimlii kesin olarak tespit edilemedi. Ahmet
Fakh olabilir.
Sddk(a): Tam doruluk sahibi. Hz. Ebu Bekir'in sfat.
Sdrmak(t): Krdrmak.
Sdk(a): Doruluk. Gereklik.
Sfatullah(a): Allah'n sfat, esmaullahn tecell mahalli, eya lemi.
Snmagn(t): Snacak yer, melce.
Smak(t): Krmak, bozmak, yenmek, bozguna uramak.
Snmak(t): Krlmak.
Snuk(t): Krk.
Srat- mstakm(a. a./ f. terkip): Hak yol, doru yol.
Sra (f): Cm, billur.
Srda(a.t): Srr saklayan, srr bilen iki kiiden birisi.
Symak(t): Koymak, syrlmak.
Szmak(t): Akmak, erimek.
Szurmak(t): Szdrmak, damlatp tketmek, eritmek.
Siccn(a): Cehennemde kt ruhlarn mekan olan bir vadinin ismi.
Sert, souk, iddetli.
Sidret'l-Mnteha(a): Arn sa tarafnda altnc veya yedinci gkte
bulunan aa. Yannda Cennet vardr ve Cennetin nehirleri onun
400
Ynus Emre Dvn
altndan akar. Bu aaca Tb diyenler de olmutur. Muttakilerin ve

ehidlerin mekndr. Bu aacn tesine hibir kul geemez. tesi
Allah'n zat lemidir. Beer bilgisi, Sidre'de biter. Tasavvufta cem'
makamnn karldr.
Sikender: Mekadonya kral Filib'in oludur (. 323). Byk skender
veya Zlkarneyn olarak edebiyatmzda srekli ilenegelmitir. Ermi
veya peygamber'den kabul edilmitir. Kmil insan ve Hakk'n halifesi
iin bir semboldr.
Sil (a): Sel.
Silkinmek(t): Vcudu sarslmak, stn temizlemek vs.
Simsr(a): Komisyoncu, alp satmada araclk eden.
Simurg(f): Yuvas Kf danda olduu sylenen efsanevi ku. Boynu
uzun ve yksekte utuundan Araplar Ank derler. Bu ku
Zmrdank eklinde de edebiyatmza girmitir. 30 kuun ekli
onda birletii iin Simurg dendii, Attr'n Mantku't-Tayr'nda
sylenmektedir. Devlet kuu denilen de budur. Yce makamlar ve
ekilllere tasarruflar cihetiyle Simurg, mrid-i kamillere
benzetilmitir.
Sin: Mezr.
Sinle: Mezarlk, mezar ta.
Siph(f): Atl asker.
Sir(f): Tok, doymu.
Sitre(f): Yldz.
Sited/stad(f): Al, satn alma.
Siv(a): Gayr, baka, Allah'tan baka her ey.
Siyset(a): Ceza vermek, asmak.
Sizmek(t): Szmak, akmak.
Soulmak(t): Suyu, seli ekilme. Gz ferinin azalmas. Solmak.
Sorc/sorucu(t): Mnkir-Nekir.
Soy soylamak(t): Ululamak, soylu gsterme, ta'zim, makam ile
manzum-msecca destan sylemek.
Soya saylmak(t): Soyuyla vnmek, asil kabil edilmek. tibarl kabul
edilmek.
Soyakmak(t): Aslna dnmek.
Soylamak(t): Aratrmak, tahkik etmek.
Sgmek(t): Svmek. Kfr etmek.
Slmek(t): Lanetlemek, kfretmek.
Skel(t): Hasta.
Dr. Mustafa Tatc
401
Ssmek(t): Bymek, uzamak, bitmek.

Synmek(t): Kendi kendisine snmek. parlakl gitmek.
Suba(t): Komutan, subay, zabta memuru.
Subh(a): Sabah.
Sd u ziyn (f.a): Kr ve ziyn.
Sd(f): Fayda, kazan, menfaat.
Sf(a): Ehl-i tasavvuf. Zahid. Metindeki ou beyitte softa
anlamndadr.
Su'i(a): Kt.
Sk(a): ar, pazar.
Sultn- vakt(a): Vaktin sultan. Kutup. Kutbu'l-aktab.
Sun'(a): Yapma, yap, amel, i, kudret, yaratl.
Sunmak: Uzatmak, teslim etmek, vermek, saldrmak, hamle etmek. El
sunmak: Elini vermek, teslim etmek.
Sr (f): Dn, ziyfet.
Sr(a): srafil adl melein kyamet gn alaca boru.
Sret(a): ekil, yz, resim,tarz, biim.
Susak(t): Su kab, maraba, tahta kova.
Susalk(t): Susuzluk, susama, suya doymamak.
Suya kee salmak (t.d.): Nms ve r terk etmek, terk-i hest ehli
olmak.
Sz(f): Yanp yaklma.
Sbhn(a): Her trl kusur, ayp ve eksikten mnezzeh. Allah.
Scd(a): Secdeye varmak.
Si(t): arap.
Sfl(a): Aada bulunan, alak, ad.
Skker(a): eker.
Sleymn(a): srailoullarndan Hz. Dvd'un olu. Hem peygamber
hem hkmdrdr. Ku dili bilirdi. Saltanatnn kudreti ve tahtyla
mehurdur.
Slk(a): Bir yola girme. Tasavvufta menzil ve meratip alma. Manev
yolculuk.
Snnet(a): Hz. Peygamber'in szleri, yapt ve yaplmasn tavsiye
ettii hususlar.
Snn(a): Hz. Peygamber'in izinden giden. Ehl-i snnet ve'l cemaatten
olan.
Snk(t): Kemik.
Srkmek (t): Uzaklatrmak, srmek.
402
Ynus Emre Dvn
Srlmek(t): Devam etmek, srlp gitmek.

Szlmek(t): Kaymak, gzleri szlmek..
-d(f): Sevinli.
d(f): Gnl ferah olan, sevinli.
h/eh(f): Padiah, sultan, mecazen can, ruh, Allah mnsnda. Eer
seversen Allah' ho nda eyle ol h'(314/8).
heneh(f): ahlar ah.
h- 'lem(f.a): lemin padiah, ruh- sultn, kmil mrid.
akmak(t): Nameli bir ekilde tmek, gzel ve nameli konumak.
kir(a): kreden.
am: Suriye'de bir ehir ad. Suriye'nin tamam iin de kullanlr.
r(f): ehir.
arb(a): arap, iki, mecazen ak ve irfan bilgi.
arben thur(a): Tertemiz iecekler.(nsan suresi/21).
amak(t): armak, bozulmak, yanl yola gitmek.
eb-gr(f): Gece giden kervan, gece uyumayan.
ebih(a): Benzeyen, benzeme.
eddd(a): Yemen'de yaptrd byk binalarla ve rem Ba ile
hret kazanm, Tanrlk davasna kalkt iin Allah'n gazabna
uram bir hkmdar. Ad olu.
ef'at(a): Afv iin vesile olmak. efaat etmek. Manev yardm.
Niyaz. stirham.
efi'(a): efaat eden. efaati.
ehd(f): Bal.
ehd(a): Allah yolunda cann veren. ehid olan. Tasavvufta, Hakk
mahede eden kii.
ehriyr(f): Hkmdr, ah, padih.
ehvet(a): Nefsin iddetli arzular, cins istek.
ek(a): phe.
ekvet(a): pheler.
ekeristn(f): eker kam tarlas. Metinde szn kayna.
ekr(a): krleri kabul eden Allah, ok kreden. Hz.
Muhammed'in sfatlarndandr.
em'(a): Mum.
ems(a): Gne.
erh(a): Yarmak, aklamak.
Dr. Mustafa Tatc
403
erk(a): Ortak.
ermende(f): Utanan, utanga.
erm-sr(f): Utanan, utanga.
e cihet(f.a) Alt yn.
e olmak(t): Tesadf olmak.
e(f): Alt.
emek(t): zmek, ayrlmak, ban koparmak.
ete/et(f): Alt telli tanbur.
ermek(t): zmek, ban koparmak, balamak.
evk(a): Hararet, istek, arz , coku.
eytn(a): eytnlar.
eybet(a): Sa sakal aarmas, kocamak, ihtiyarlk.
eyd: lgn, dvne.
ey'en-li'llah(a): Allah iin bir ey, dervilerin ve dilencilerin bir ey
isteyecekleri vakit syledikleri sz.
eyh(a): htiyar, pir, tasavvufta mrid.
eyli'llah(a): Allah iin.
eyu'llah(a): Allah iin(ey) istemek.
ikr(f): Av.
r(f): Arslan.
r-gr(f): Arslan tutan, arslan avcs. Mecazen gl.
rn (f): Tatl, Ferhat'n sevgilisinin ismi.
irk(a): ortak komak.
it : dem Peygamber'in oullarndan olup dokumaclarn piri saylr.
ve(f): Nz, ed, cilve, ive.
ol dem(t): O zamn.
ol dem(t): O zamn.
ol(t): u.
olok dem(t): O zamn.
ular(t): unlar.
u'le(a): Ik, alev.
umr/mr (f): Say, adet, hesap.
r etmek(f.t): Grlt, kartrmak, karklk karmak.
krne(a): kran alameti, nianesi, mutuluk.
-TTa'alluk(a): Bir eyin baka bir eyle bal olmas. Ait olma.
T'at(a): Allah'n emirlerini yerine getirme, itaat etme, ibdet etme.
404
Ynus Emre Dvn
Tabkt(a): Katlar, blmler.

Tabl(a): Davul. (Tabl'dan).
Ta'br(a): Yorum. Mns olan sz.
Tc(f): Balk, madd ve manev bir makam iareti. Tasavvufta marifet
sahibi olmaktan kinaye bir iaret.
Ta'cillemek(a): Acele ettirmek.
Tcir(a): Ticaretle uraan.
Tag(t): Da.
Tagca(t): Daca. Da kadar.
Taht(a): Yer
Tahte's-Ser(a): Yerin alt. Toprak alt.
Taht- Sleymn: Sleyman Peygamber'in rzgarla hareket eden taht.
Tak:zr, kusur.
Takz(a): htiya, gerekli olma. Lzum, icap etme.
Takrr(a): yi ifadet etmek, kararlatrmak.
Taksirlik(a): Bir eyi yapmaya kudreti varken ekinip yapmamak.
Talbnmak(t): Sramak, rpnmak. Del bigi talbnmak(18/7).
Tali'(a): Baht, talih, doan, ans.
Talmak(t): Dalmak.
Taluban(t): Dalarak, dalp.
Tama'(a): A gzllk.
Tama'dr(a.f): Agzl.
Tamar(t): Damar.
Tamla(t): Damla.
Tammak(t): Damlamak.
Tamu(t): Cehennem.
Ta'n itmek: Knamak, yermek.
Tan(t): Sabah vakti. Gne domadan nceki zamn.
Tana kalmak(t): amak, armak, hayret etmek.
Tank /tanuk(t): ahid, Mnkir-Nekir.
Tank(t): stiare, danma, birbirini tanyan. Karlkl oturup
konuma.
Tanman(t): Danman, bilgin, danimend.
Tanla /tanlacak(t): Sabahleyin. Seher vakti.
Tanlamak(t): armak, hayrette kalmak.
Tanmak / tnmak(t): Takmak, tanmak, ses vermek.
Tanr Arslan (t): Hz. Ali'nin lakablarndan, sfatlarndan birisi.
Tanr hs: Mrid, ideal insan. nsan- kamil.
Dr. Mustafa Tatc
405
Tanuk(t): Tank. Konuma.

Tap bak(t) : yi bak, yeterli bak, iyice bak.
Tap dur(t): Yeterlidir, kafidir.
Tap uzat(t): Ksa syle; ksa kes, az syle. Kafi derecede uzat.
Tapduk/Tapduk Emre: Ynus Emre'nin eyhi. Barak Baba veya Hac
Bekta- Veli'nin halifesi.
Tapmak(t): taat etmek, balanmak, bulmak.
Tapurmak(t): Emanet etmek, teslim etmek.
Tapu klmak(t): Hizmet etmek. ululanmak.
Tapu(t): Huzur, makam, nezd.
Tapuya gelmek(t): Huzura gelmek.
Tr u mr(f): Darmadank.
Tar(t): Dar.
Tarb(a): Sevin, coku.
Tar olmak (f.t): Malup olmak, muti olmak, alt-st olmak.
Tartmak(t): ekmek.
T-sin-y(a): Dvn'da, 321/3'te geen bu harfler, semboliktir. Bundan
kasd Hz. Peygamber'dir. T Taha suresine; sin ise Ysin suresine
irettir. kisi birden, Hz. Peygamber'in madd ve ruhn ynlerini
ifade eder.
Tasnf(a): Kitap tertib etmek. Snflara ayrmak.
Tasrf(a): Sarf etmek. Fiil ekimi bilgisi. Sarf.
Ta(t): D, zahir.
Tara(t): Dar.
Tatar: Mal, davar. Binek hayvan.
Tvus (a): Mecazen Cebrl.
Tayak(t): Dayanlacak ey, eya. nsan vs.
Tayanmak(t): Gvenmek, itimat etmek.
Tayn: n, rzk. Nimet dnya tayn(246/1).
Taynmak(t): Kaymak, srmek.
Taylsn(a): Sarn kenarndan uzatlan u ksm. er'i ve manev
makamlarla ilgili bir almet.
Tayyr(a): Hz. Ali'nin kardei, Peygamber'in amcas olu(Bkz. Ca'feri Tayyr).
Tz(f): Arap. Hzl (at). Av kpei.
Teberr(a): Beri olma, yz evirme, uzaklama, ekilme.
Teberrk(a): Uur sayma, mbarek sayma.
406
Ynus Emre Dvn
Tecell(a): Grnme, belirme, Allah'n sr ve kudretinin salike eya

leminden grnmesi.
Tecrd(a): Tek olmak, soyunmak, Allah'tan baka hereyden ayrlma,
ayrmak.
Tedbr(a): Bir eyi temin edecek veya def edecek yol. Cenab- Hakk'n
hakm isminin mnsna uygun hereket etmek.
Tefekkr(a): Fikretme, dnme.
Teferrc-gh(a.f): Gezinti yeri.
Tefrd(a): Fertleme, teklige erme.
Teh(f): Bo.
Tek(t): Gibi, bir.
Tekebbr(a): Kibirlenme, bbrlenme.
Tekellf(a): Zahmetli, klfetli, zor.
Tekye(f): Dervilerin zikir veya ibdet iin toplandklar mekan.
Mecazen, mrid-i kamilin gnl.
Teleme(t): Maya ile kestirilmi st. Mecazen, beyazlk ve saflk
Temann(a): Dilek, istek.
Temsl(a): Bir eyi bir eye benzetmek iin ba vurulan yol, sz.
Benzetmek, temsil etmek.
Teneir: llerin ykand tahtadan yaplan drt ayakl masa.
Teng(f): Dar.
Terah(a): Gam, gussa, kader, tasa, znt.
Terbiyet(a): Eitim irad, terbiye.
Tercemn(a): Metinde Cebrail anlamnda.
Terez(f): Terazi.
Terk urmak(t. deyim): Terk etmek, brakmak, vazgemek.
Terk(t): Brakmak, vazgemek.
Tersa /terse(f): Hrstiyan.
Tertb(a): Tanzim, dizme, dzene koyma. Metinde namaz manasna
da kullanlr.
Tesbh okumak (a.t): Subhanallah demek, Allah' anna layk olarak
zikretmek, anmak.
Teslmlik: Ballk.
Tev(a): Kargaalk, karklk.
Tetik(t): , hareket, dilin tetii bozulmak.
Tevzu(a): Alak gnlllk, mtevazlk.
Tevecch(a): Ynelme, bir tarafa evrilme, dnme. Alaka gsterme.
Tevekkl(a): i Allah'a havale etmek. Kadere raz olmak.
Dr. Mustafa Tatc
407
Tevfk(a): Yardm, Allah'n kiiye yardm. Manev yardm.

Teze: Tze.
Tezra: Arapa, ekiniz, ektikleriniz anlamnda bir sz olup,
Kurn'da Ysuf/47; Vka /64'te gemektedir.
Tezvir(a): Sze yalan kartrmak, Yalan sze ziynet verme. Ssleme.
Tfl(a): ocuk.
Tfl- nev-Reste (a.f): Yeni yetme ocuk.
Tlsm (f): Gizli ey, fevkalede tesiri olan ey. Define bulmaya engel
olan mevhum ey.
Tnmak(t): Ses karmak, sz sylemek.
Tmr(f): Tedavi.
Tiryk(a): Panzehir.
Tz(f): abuk, acele.
Togrlk(t): Doruluk.
Togru(t): Doru.
Toan/doan(t): Doan kuu.
Tomak(t): Domak.
Toru(t): Doru.
Tokuz Arslan(t): Dokuz kat gk.(Eski telakkide gkler dokuz kat idi.).
Tolnmak /tolunmak(t): Dolunmak, batmak, dolanmak, Gurub etmek.
Ton/don(t): Elbise.
Tonanmak(t): Donanmak, sslenmek.
Top(t): Hep, tekmil, bsbtn.
Toptolu(t): Tamamen dolu, dopdolu.
Tortsuz(t): Tortusuz, birikintisiz, kntsz.
Tosbaga(t): Kaplumbaa.
Toy(t): enlik, dn ziyafet.
Toylamak(t): Ziyafet ekmek, yedirip iirmek.
Toymak(t): Doymak, tatmin olmak.
Tb(a): Cennette bulunan kk gkte, dallar yerde bir aa. Berrak
ve saf. Saadet. Holuk.
Tu(t): Deirmen baltac.Alt deirmen tann ortasnda bulunup st
taa giren mihverin zerine geirilen balta eklindeki alet.
Tuda olmak(t): Rast gelmek.
Tfn: ok iddetli ve her taraf kaplayan su. Nuh Peygamber
zamnndaki Nuh Peygamber'in kavmine uygulanan manev ceza,
byk su baskn. Bu tufanda Nuh'un gemisi dndaki btn canllar
yok olmutur.
408
Ynus Emre Dvn
Tugyn(a): Tama, taknlk, azgnlk. cokunluk.

Tl- emel(a): Hrs, tamah, tkenmez arz. Olmayacak dilek.
Tullb(a): Tlipler.
Tuman(t): Katarakt. Gze duman brmek, gz perdelenmek.
Tr(a): Tr-u Sn. Hz. Ms'nn lh tecellye mazhar olduu da.
Edebiyatmzda Tr, duruma gre bazan gnl, ou zamn ise beden
iin kullanlmtr.
Turak /durak(t): Menzil, durulacak yer. Yerletirilen yer. Yurt.
Tur gelmek(t): Ayaa kalkmak.
Turlmak(t): Durulmak, sakinlemek, almak.
Turmak(t): Durmak, ayaa kalkmak.
Turvanda: Turfanda.
Tu eylemek(t): Rast ynelmek.
Tu(t): Denk, benzer, e.
Tu(t): Taraf, yn, cihet, rast gelme, karsna durmak.
Tua durmak(t): Tarafna durmak. O yne ynelmek, karsna
durmak.
Tutak(t): Dudak.
Tuta(t): Yakn, yaklam.
Tutmak /dutmak(t): Farz etmek. Kabul etmek, elde bulundurmak.
Tutulmak(t): Zaptedilmek, mahkum etmek, alkonmak.
Tuydurmak(t): ittirmek, duyurmak.
Tuymak(t): Duymak, iyitmek.
Tuyr(a): Kular.
Trb(a): Toprak.
Ttn(t): Duman.
Tvnger(f): Paral, zengin.
-UU: Ve.
Uban /ben(t): Zarf fiil. -Up'tan geniletilmi bir ek. Alayuban:
Alayp, gibi.
Ubdiyet(a): Bendelik, kulluk, klelik.
U(t): Son, nihyet. Kenar, snr.
Umak /Umag(t): Cennet.
Uuk(t): Umaa layk amel, i(?). Umak'tan bu vcudum ehrinde
buuk pulluk uuk yok(106/2).
Uunmak(t): Korkudan benzi sararmak, rengi gitmek.
Dr. Mustafa Tatc
409
Ud /ut(a): Utanma, hay, eref.

Ugr /ugru(t): Hrsz.
Ugrlk(t): Hrszlk.
Ugrulamak(t): almak, hrszlk yapmak.
Ulak(t): Postac, haberci, para.
Ulanmak(t): Ypranmak, eskimek.
Ulak(t): Kavumu, vuslat etmi, ulam.
Ulm(a): ilimler.
Ulv(a): Yce, yksek.
Ummak(t): Beklemek, mid etmek. Temenn.
Ummn(a): Byk deniz.
Umu: mit, emel, arz.
Urgan(t): Halat, kaln ip.
Urlmak: alnmak, dikilmek, flenmek.
Urmak: almak, dikmek, flemek.
Urukan(t): Dvken, kavgac kii.
Uryn(a): plak.
Us(t): Akl.
Usan dutmak(t): Gfil, ihmalkr, Gevek davranmak, ihtiyatsz
bulunmak. (62/1).
Usan(t): Gfil, ihmalkr, ihtiyatsz. Gevek.
Usanmak(t): Bkmak.
Uslu(t): Akll.
Usl(a): Ana, baba, ced. Asllar, kkler, temeller.
Usl-i dn: Dinin temelleri, asllar, ilm-i kelm.
U(t): te.
Uadmak(t): Paralamak, ufaltmak.
Uanmak(t): Paralanmak, toz haline gelmek. Ufalanmak.
Uatmak(t): Paralamak, krp dklmek.
Uda(t): te.
Ut(t): Bkz. Ud.
Utlu(t): Utanga, utanr, hayal.
Uya: Ahmak, aklsz, her eye, her sze uyan, tembel.
Uyak(t): Metinde, uymu, benzemi anlamnda.
Uyakmak(t): Gurb etmek, batmak.
Uyank(t): Agh, rif.
Uyanmak(t): Ik parlama, yanmak, gafletten uyanmak.
Uyhu(t): Uyku, gaflet.
410
Ynus Emre Dvn
Uymak(t): Karar etmek.(1/10) Ik arbn ien canlar uymaz

gmege konmaa.
Uz gelmek(t): Mnasip, uygun gelmek.
Uzlet(a): Bir yana ekilip yalnz yaama. Allah'tan baka hereyden
tecrid olunarak yaama.
-ler(t): Gayb erenlerinden ilk kii. Kutb'l-aktb, kutb'l-ird,
kutb'l-rif.
lemek(t): Paylamak, blmek.
mm(a): Anasndan doduu gibi kalp, okuma renmeyen. mm,
Arap dilinde "ana"; mm ise anaya mensup demektir. Sflere gre
vcd tektir ve Hak'tr. Cenb- Hak, kendi varlndan bir nr
yaratm ve buna stlahta, Nr- Muhammed denmitir. Drt unsurun
asl bu nrdur. Hakk'n sfatlardaki ilk tecellsi hava, ate, su ve
nihyet topraktan olmutur. nsn hakikat, bu toprakta gizlidir. Onun
iindir ki, toprak her eyin anasdr. Topran hakikati, tevhd
tamamlandnda anlalr. Bu idrk makam mm(anaya
mensup)likten ibarettir. Netice itibariyle bir sf gerekten
renimden gememi de olabilir. Bu durumda sz konusu kavram
iki anlamda da kullanacaktr. Edebiyat tarihimizdeki mm sf
airlerin renimleriyle ilgili tenkitlerin sebebi de, budur.
n(t): Nid, ses.
std(f): Ehil, usta. Mrid.
stn(t): Yce, byk, yukarki.
stn: Stun, direk.
de(t): Bkz. U, uda.
enmek(t): Tedirgin olmak, rahat kamak.
mek(t): Toplanmak, ylmak, mek.
tmek(t): Kazanmak, yenmek.
veys: Veyse'l-Karan. slmiyetin dou dneminde Yemende
dnyaya gelmi ve slm kabul ederek kendini zhd hayatna adam
bir ahsiyettir. Hz. Peygamberi salnda ok grmek istemesine
ramen ziyaretine gittiinde grememi; ancak Hz. mer devrinde
Medineye gelme imkan bulabilmi, buradan da Kufeye gemitir.
Anadolunun muhtelif yerlerinde de pek ok makam bulunan Veysel
Karani, manen irad edilmi velyet erlerindendir. Bu merepte olan
kiilerin de kutbu kabul edilir. Bu tr velilere veys veya veys
Dr. Mustafa Tatc
411
merep denilmektedir. veysin vefat tarihi kesin olarak belli

deildir.
veys(a): Veysel-Karan merebli, eyhini grmeden slk eden kii,
halli dervi, manen slk eden.
zmek(t): Koparmak, ayrmak, kesmek.
zmek(t): Tasalandrmak, ayrmak.
zlmek(t): Kopmak, kesilmek, sklmek, dalmak.
zmek(t): Keimek, koparlmak.
-VVcib(a): Lzmlu, mecbr olan, yerine getirilmesi zarur Allah'n
emirleri.
Va'de(a): Belirtilen zamn, ecel, ecelin takdir ettii zamn.
Vaff(a): Yeter, kafi, Vadini yerine getiren(365/7).
Vahdet(a): Birlik.
Vhid(a): Bir olan. Beraber olan. Tek olan.
Vakt(a): Vakit, zaman.
Vlih(a): aa kalm, hayran.
Vallahu mun's-sbirn(a): Allah sabrllarn yardmcsdr.
Varak(a): Tek yaprak halindeki kt. Nebat yapra. Kitap yapra.
Varlum(t): Varalm, gidelim.
Vasf etmek (a.t): Anlatmak, tarif etmek, vmek.
Vasf- hl(a.f): Hlin dile getirilmesi, eitli hller, insnn manev
durumunun deimesi.
Vsl(a): Ulaan, erien, kavuan.
Vasl(a): Kavuma, ulama.
Vasyet(a): Vasiyet'ten. Bir kimsenin ldkten sonra yaplmasn
istedii ey.
Vattaku: Arapa ttak saknnz, saknsaydnz(vb.) anlamlara
gelen bir sz olup pek ok yette gemektedir. Mesela bkz. Bakara/13,
Araf/96-201.
Vye(f): Nasib, ksmet, fayda, kazan.
Ve nahn akreb minkm(a): Ve biz sizden daha yaknzdr
mealinde bir yet.(Vaka/84).
Vebl(a): Gnah, iddet, arlk.
Vech(a): Yz.
vef(f): Sznde durma.
Vefadr(): Vefal, sznde duran.
412
Ynus Emre Dvn
Vel /velkin(f): Amma, fakat, lkin, velkin.

Vel(a): Ermi, seven, dost, sahib.
Veyil(a): Yazk, vay haline, felaket, hsran. Cehennem'de bir ukur
ismidir.
Vi'a(a): Kab, iine bir ey konulan zarf.
Vilyet(a): Bir eyi kudretle elde etme, dostluk, muhabbet, yaknlk,
vellik derecesi.
Vrn(f): Ykk, harap.
Virgil(t): Ver.
Virg(t): hsn, ba, vergi.
Viribidi(t): Vermiti.
Viribimek(t): Vermek, yollamak, gndermek.
Visl(a): Kavuma, ulama, birleme.
Vuh(a): Vahiler, vahi hayvanlar, insandan kaan, evcil ommayan
hayvanlar. Yrtclar.
-YY h (a): Ey O (Allah). Dervi selm veya niyz.
Yaban gzi(t): Zhir gz. Hakk' idrak edemeyen ve gremeyen gz.
Yaban(t): Dar, kr, ehir d. Hak'tan uzak.
Yd(f): Hatrlamak.
Yad(t): Yabanc, tandk olmayan, garib.
Yadmak(t): Uzaklamak, muztarip olmak. Kalmaya sensz dah ben
gussadan yadaram(220/8).
Yag(t): Dman.
Yagm(t): Yamalamak, insanlara saldrarak canlarn ve mallarn
alp perian etmek.
Yakm(t): Mersiye, at, yakm yakmak.
Yakn(a): phesiz, gerek ekilde bilme. Salam ve kati bilme.
Yakmak(t): Nazm etmek, dzmek, sylemek, manzum olarak ve
makamla sylemek, yakm yakmak.
Ya'kb(a): srailoullarndan Yusuf Peygamber'in babas olan
peygamber.
Ykt (a): eitli renkleri olan kymetli bir ss ta.
Yalabmak /Yalaplanmak(t): Parldamak, alev alev, parl parl.
Yalncak(t): Yaln bir ekilde, plak.
Yalunuz /yalnz(t): Yalnz, tek bana, ferd.
Yaa(t): Taraf. Metinde yanak anlamnda. 132/5.
Dr. Mustafa Tatc
413
Yanku(t): Akis, yank, aksised. Kaya yanks.

Yap: Artk, yabanc maddeler, ykler. Bu ykleri yaplar dkp
halda olan kimdr(30/2).
Yapalak(t): Tyl.
Yapmak(t): Kapamak, rtmek.
Yr(f): Sevgili, dost.
Yar(t): Yardmc.
Yar(t): Yarlm yer, suyun at uurum.
Yarag /yarak(t): Azk, yol hazrl , levazmat, metinde tevhid ve
ibdet anlamnda.
Yarak etmek(t): Hazrlk etmek. Sefer iin gerekli hazrl yapmak.
Yaramak(t): Uygun dmek, yaramak, mmkn olmak, elverili,
uurlu, Hak kazanmak.
Yaramaz(t): Gnahl kul, yararsz, kt ey. zararl.
Yrn(f): Dostlar, sevgililer.
Yarauk(t): Layk, uyun.
Yren(f): Arkada, dost.
Yarglamak(t): Balamak.
Yargu(t): Hkm, muhakeme.
Yar(t): Yardm.
Yarn(t): Maher gn.
Yarnki gn(t): Maher gn, hiret.
Yari(t): Yardm.
Y-sin(a): Kurn- Kerm'de 36. Srenin ismi. Srenin birinci yeti
mteabihtendir. Mutasavvflar indinde insan- kamile veyahut Hz.
Muhammed'e hitap eden bir cmledir. Ey Muhammed gibi.
Yastamak(t): Yaslanmak, dayanmak.
Yal(t): Yeil. Yatan.
Yan yan(t): Gizli, gizli.
Yat(t): Usul, yol, hazrlk, tedbir.
Yatlu hl: Kt hal.
Yatlu sz(t): Aslsz yabanc sz.
Yatlu(t): Kt, fen.
Yatlug(t): Ktlk, fenalk.
Yava olmak(t): Yumuak huylu, mtehammil.(354/6.).
Yav klmak(t): Kaybetmek, ortadan kaldrmak.
Yav varmak(t): Kaybolmak.
Yavlak(t): Pek ok, gyet.
414
Ynus Emre Dvn
Yavunmak (t): Kaybolmak, yitmek.

Yavuz(t): Kt, fena, yaman, kara yaz.
Yay smak(t): Yay krmak.
Yay(t): Yaz mevsimi.
Yaynmak(t): Koyun, inek ve ku gibi hayvanlarn yiyecek bulmak
iin gezinmesi.
Yaylamak(t): Yaylaya kmak. yaz yaylada geirmek.
Yaz(t): Yaban, kr, ova.
Yazlamak(t): Yaz yaylada geirmek.
Yazu/Yazuk(t): Gnah, su.
Yedi drt on sekiz(t): Yedi deniz; drt unsur; on sekiz bin leme iaret
eden saylar.
Yedi evren(t): Yedi iklim. Mecazen yedi gk.
Yedi mushaf: Kurn'n yedi Arap lehesine gre okunuu. Kraat-
Seb'a. Mns deimemek zere Kurn'n Kurey, Huzeyl, Havazin
Kinane, Sakif, Temin ve Yemen ehlince okunuu.
Yediler(t): Siyaset-i btniyye gayb ricali- ehlinden yedi kii.
lerden sonra gelen grup.
Yedilmek(t): ekilmek, yedekte gtrlmek.
Yehdillahu limen Yea(a): Allah dilediini doru yola gtrr.
(Kurn'da pek ok srede gemektedir. rn: Bakara/142, 213, 272;
brahim/4.).
Yelmek /yilmek(t): Komak.
Yeltemek (t): Meylettirmek. Arzu uyandrmak. Heveslendirmek.
Yen(t): Elbisenin ucu, yeni.
Yeni bahar(t.f): lkbahar.
Yeni yaz(t): lkbahar.
Yensz gnlek(t): Kefen. Kolsuz gmlek.
Yerinmek /yirinmek(t): Kederlenmek, zlmek, tasalanmak, mahzun
olmak.
Yermek /yirmek(t): Kederlenmek, zlmek, tasalanmak, mahzun
olmak.
Yesir: Esir, tutsak, Esir'den.
Yevme yefe'u(a): efaat gn.
Yezdn(f): Cenb- Hak.
Yl evrilmek(t): Bir yl bitmek.
Ymak(t): Men etmek, engel olmak, uzaklatrmak.
Yymak(t): Koklamak.
Dr. Mustafa Tatc
415
Yig(t): Ye, stn.

Yigirmi(t): Yirmi.
Yiglemek(t): stn tutmak.
Yigrek(t): Daha iyi, mrecch, stn.
Yil(t): Yel, rzgar.
Yilmek(t): Komak, bir eye deer verip ardndan gitmek.
Yiltmek(t): Tevik etmek, heveslendirmek, ulatrmak.
Yimi(t): Meyve, yemi.
Yine(t): Yine, gene.
Yini(t): Yeni.
Yinile(t): Yine, gene, henz, imdi.
Yi-nun-sin: Ynus kelimesinin harfleri. Ynus Emre bu harflerle
kendi ismini yazd gibi, Yasin' kelimesine de iaret ediyor olmaldr.
Bu Sre bilindii gibi mutasavvflarca Kamil insana veya
Muhammed makama iaret eder.
Yir(t): Yer, yeryz.
Yirini kalmak(t): Kederlenivermek, tasalanmak, zlmek.
Yirinmek(t): zlmek.
Yirmek(t): Yermek, zemmetmek, ktlemek.
Yitmek(t): Kafi gelmek.
Yitrmek(t): Ulatrmak, eritirmek, yetitirmek.
Yiylemek /yylamak(t): Koklamak.
Yohsa(t): Yoksa.
Yolda(t): Yol arkada.
Yolmak(t): Datmak.
Yoran(t): Hkmeden, burada, Hakm olan Allah.
Yorlmak(t): zlmek.
Yormak(t): Ta'bir etmek.
Yort savul(t): Ko, ka, uzakla. Yolun ortasndan ekil.
Yort: Hkm, nfuz.
Yortmak(t): Hzl komak, devaml yol yrmek.
Yorutmak(t): Yrtmek.
Yorutmak: Yrtmek.
Yoylmak(t): Eski haline dnmek, geri gelmek, bozulmak. arh-
felek yoylmak.(306/1).
Yoz yapalak(t): Yoz tyl, Bu kelime metinde boz yapalak eklinde
de okunabilmektedir.
Ygrk /yrk/yrk(t): Yrk, tez koan.
416
Ynus Emre Dvn
Yrmek(t): Yrymek. Koumak.

Ynermek(t): Ynelmek, ..tarafa gitmek.
Ynerr(t): Ynelir, o tarafa gider.
Yrimek(t): Yrmek.
Yufka/yuha(t): nce, nazik.
Yukaru iller(t): Azerbeycan ve ran iin sylenir.
Yumak(t): Ykamak. ekmek. El ekmek.
Yum olan(t): Erkek hizmeti.
Yum(t): Hizmet.
Yummak(t): Kapatmak.
Yumanmak(t): Yumamak.
Yunmak(t): Ykanmak.
Yurtlu(t): Vatan olan, meskenli, oturacak yeri olan.
Ysuf(a): Ykb Peygamber'in olu olup gzellii ile tannmtr.
Ysuf ve Zeliha hikyesi Kurn'daki en gzel hikyelerden birisidir.
Yutmak(t): Hazmetmek, iinde brakmak.
Yuvuk(t): Geyik.
Yuvunmak(t): Yunmak, ykanmak.
Yuyuc(t): l ykayc.
Yrimek(t): Hareket etmek, gezmek, dolamak.
Yzgelik(t): Denize dallar yapmak, dalg olmak.
-ZZg(a): Karga.
Zhid(a): Sofu. Kendini sadece ibdete veren.
Zhir(a): Grnen, ak, belli, meydanda. Esma'l-Hsna'dan Zhir
Allah.
Zahm(a): Yara.
Zaf(a): Zayf, kuvvetsiz.
Zkir(a): Zikreden.
Zlim(a): Zulmeden, g kullanan.
Zr(f): Alay, inleme.
Zrlk(f): Alay, inleyi.
Zri klmak(): Alamak, szlamak, inlemek.
Zt(a): Kendi, her eyden mnezzeh olan Allah. Asl, esas, z,
hakikat. Nefs.
Zavada/zevade (a): Yiyecek, azklar.
Zebne(f): Ate yaln, kvlcm.
Dr. Mustafa Tatc
417
Zebn(a): Gnhkrlar Cehenneme atmaya mecbur melek.

Zeber(f): st.
Zebr(a): Hz. Dvd'a inen lh kitap.
zecr(a): Engel olma, menetme.
Zehre(f): d, yrek, cesaret, g, kudret.
Zehr-i ktil: ldrc zehir, iki.
Zekeriy(a): Peygamberlerden birisi. Kavminden kaarken aa
kovuunda yakalanarak testereyle biilmitir.
Zelih/Zelh: Msr azizinin kars.
Zell(a): Hor, alak, hakir.
Zembr(a): Ar.
Zemheri(a): Karak dnemi. 21 Aralk/31 Ocak aras.
Zemzeme(a): Ezgili, nameli ses.
Zer(f): Altn.
Zerk(a):Aldatmak, hile, riy.
Zerre(a): ok kk para, atom.
Zevl(a): Son.
Zeyn(a): Ziynet, ss.
Zih(f): Ne ho ne kadar gzel, ne iyi.
Zinde: Canl, kuvvetli. Hayatta.
Zinhr(f): Sakn, katiyyen, aman, asla.
Zr(f): Alt, aa.
Zire(f): Zir, nk.
Zireklenmek: Anlayl davranmak. Akll hareket etmek.
Ziyn etmek(a.t): Telef etmek, yitirmek.
Zuhr(a): Ortaya kma.
Zulmet(a): Karanlk.
Zr(f): Kuvvet, g.
Zhd(a): Kendisini ibdete vermek, dnyev eylerden uzaklamak.
Zhre(a): oban yldz. Yedi gezegenden birisi. Parlakl ile mehur
olan bu yldz, nc kattadr. Hrt ve Mrt adl iki ktlk
meleiyle birlikte anlr.
Z'l-Cell(a): Cell sahibi Allah.
Zlf(a): Uzun sa.
Zlfekr(a): Hz. Ali'nin iki ucu olan mehur klc.
Znnr(a): Papazlarn kuandklar yn kuak.
R NDEKS
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
ELF
Sensz yola girrisem rem yok adm atmaga
Ak davsin klan kii h anmaya hrs u hev
Bir kez yzn gren senn 'mrince h unutmaya
ki cihn zindnsa gerek bana bostn ola.
Ak etegin tutmak gerek 'kbet zevl olmaya.
Anmaz msn sen ol gni gzn nesne grmez ola
y 'kn iy 'kn ak mezhebi dindr bana
y pdih iy pdiah u ben beni virdm sana
Anma msn sen ol gni cmle 'lem hayrn ola
Aceb 'aceb ne nesnedr bu derdile firk bana
Ol kiinn yokdur yri i bu cihn zindn ana
Benem ol ak bahrsi denizler hayrn bana
Her kim bana agyrsa Hak Tanr yr olsun ana
y pdih- Lem-yezel kldum ynm senden yana
BE
Aceb bu benm cnum zd ola m y Rab
Ulu ulu gnhlarum yz komad bana alab
TE
Dn millet sorarsan 'klara dn ne hcet
Sen bu cihn mlkini Kf'dan Kf'a dutdun tut
Niteligm soran iit hikyet
Ak mmdur bize gnl cem'at
M
Gideridm ben yol sra yavlak uzam bir aga
RE
Gfil olma a gzni hlne bak leni gr
Dn gider gndz gelr gr niesi uz gelr
Ak ile bili cnlara ezel, ebed olmaysar
Ak makm 'lidr ak kadm ezeldr
y beni 'ayblayan gel beni akdan kurtar
Bir kiiden sorgl haber kim manden haberi var
y ak eri a gzni yir yzine klgl nazar
Sylememek harcs sylemegn hsdur
Bu yoklk yolna bugn bize yolda olan kimdr
Benem shib-krn devrn benmdr
Dr. Mustafa Tatc

32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
Nisr ol 'k canna ki dost ile visli var

Ko lmek endesin 'k lmez bkdr
Cn bir ulu kimsedr beden anun letidr
Hak'dan ygar ol seni nen varsa vir gider
Cnn ak yolna virmeyen 'k mdur
Ger vuslata irdnise bu derdile firk nedr
Hakkatn mansin erh ile bilmediler
Koyup gel nak u nigr naka yol virme zinhr
Merdn- Hak bu dnyda maksdlara kalmadlar
y bana ey diyen benem kamudan kemter
y szlern asln bilen gel di bu sz kandan gelr
idn iy ulu kii size benm haberm var
steyelm i ssn bul grelim kandadur
Mutulanuz 'klara bu ak ulu devlet olur
Bu vcdum ehrine her dem giresm gelr
Yand yregm tutud bagrum cigerm kebb durur
Senndr pdihlk kudretn var
Hak bir gnl virdi bana h dimeden hayrn olur
Benm gnlm gzm akdan doludur
y dost seni severem cn ire yirn vardur
Sensin benm cnum cn sensz karrum yok durur
Eydivirem ne kldugn benm ile ol dil-pezr
y dn gn Hak isteyen bilmez misin Hak kandadur
Firkun bagrum daglar ne bilsn kadrni saglar
Eger gerek 'ksan boynundaki menr nedr
klar ortasnda soflik satmayalar
Bu sem'a girmeyen sonna pimn olur
Ak erinn gnli dol pdihun haznesidr
idn iy ulular hir zamn olsar
y dost bunca kyl u kl ne maksd hod bir haber durur
Ne bilsn bu ak usanlar-uyalar
Bu dnyya gnl viren sonuc pimn olsar
Evliyya mnkirler Hak yolna 'sdr
Bilr misz iy yrenler girek erenler kandadur
idn iy yrenler ak bir gnee benzer
N-gehn cnn ilinden irdi bu cna haber
Trl trl cefnun adn ak virmiler
Bu dnynun meseli bir ulu ra benzer
419
Ynus Emre Dvn
420
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
Dost senn akun ok key kat tadan geer

Allah diyelm dim Allah grelm n'eyler
y pdih iy pdih her dem iin dze durur
Niteki bu gnlm evi ak elinden taa gelr
Sabahn sinlere vardum grdm cmle lmi yatur
Akun od yregmde neler eyler neler eyler
Miskn dem oglan nefse zebn olmdur
Bu dem yzm sreturam her dem ayum yeni dogar
Tanr'yin cnum cn cefysa tap dur yiter
Yr yregm yr gr ki neler var
Akla gelen erenler ier aguy n ider
O 'lem fahri Muhammed nebler serveridr
Yir yznde gezeridm ugradum milketler yatur
Ne bakarsn ta kapuda gir ier neler gezer
Bu dervlik durag bir 'acayib durakdur
idn iy yranlar dem evliya demidr
Aksuz dem dnyada bell biln yok durur
Geln sorun bu cnlara sretleri n'old gider
it szmi iy gfil tanla seher vaktinde tur.
Sensin bize bizden yakn grnmezsin hicb nedr
Hakkat her vcdun cn akdur
lim 'ilim bilmekdr 'ilim kendin bilmekdr
y dost senn akun od cigerm pre ba klur
Hocam k olanlarun ii h ile zr olur
Gelmeyen gelmedi sapd secde eyledi tpd
Anca zr eyler kim ol blbl eyler
Derv olan kiiler deli olagan olur
Dervlige kadem uran her mande sultn olur
Yine seyreyledi gnlm dostun cemlin arz lar
Erenlerden etek tutan menzil alup Hakk'a yiten
Yirn ggn safs Mustaf'dr
ZE
Bize ddr gerek dny gerekmez
Keleci bilen kiinn yzini ag ide bir sz
Hak cihnda doludur kimsene Hakk' bilmez
N'idem ben bu gnl ile benm ile bile durmaz
Nieler bu dnyada gnhn yuyamaz
y bana ey diyen benem kamudan yavuz
Dr. Mustafa Tatc

107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
Sennle birligm senden rlmaz

Sana her ide iy Kdir bildk tercemn gerekmez
Rzkin gussa yime kimse rzkn kimse yimez
Bu bir 'acyib haldr bu hle kimse irmez
Ben dervem diyen kii i bu yola 'r gerekmez
Eger dilm bendeyise kimse bana nesne dimez
Bu ne dertdr 'aceb dermn belrmez
Hibir kii bilmez bizi biz ne in iindeyz
Binde biri bu halkun Rahmn yolna girmez
Gayrdur bu milletden bu bizim milletmz
Sfyem halk iinde tesbh elmden gitmez
Yine geldi ak elisi yine dold meydnumuz
SN
Ak erine dnyda i harr i pals
IN
Bilenlere sormak gerek bu tendeki cn neyimi
k cnna ak koyan ol bir yce Sbhnm
Hak'dan haber geldi yine kullar yarag itsn dimi
Hakk' bulmak isteyenler eylesn nefsini derv
Erenlern yollar inceden inceyimi
Ben derd ile h iderdm derdm bana dermnm
GAYIN
Ben sevdgm nigr n'idem ol benden frig
KF
Yanar iim gyner zm ben lmmi ancak
kr Hakk'a kim dost bize eyitdi dost yzine bak
Gel iy gzm agla glmezem ayruk
y ok kitblar okyan sen kim dutarsn bana dak
Biz neye 'ksavuz 'lemler ana 'k
Kerem ile bir ber bak nikb yznden brak
Man bahrine dalduk vcd srrn bulduk
Muhammed'e bir gice alab'dan indi Burk
KEF
Dost yzine bakmaga key saf nazar gerek
Mslmnam diyen kii art nedr bilse gerek
Dnyaya gelen kiiler yola bile gelmek gerek
Evvel bize vcib budur ho hulk ile 'amel gerek
421
Ynus Emre Dvn
422
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
Bu dnyaya gelen kii hir yine gitse gerek

Gel iy dervlik isteyen eydem sana n'itmek gerek
N'idelm bu dnyy neyleyp n'itmek gerek
Derv olan kiinn dirligi ar gerek
N'iderz dirlik suyn biz cn yagmaya virdk
Ne sz keleci dirisem dilm seni syleyicek
alap nrdan yaratm cnn Muhammed'n
Nin bu benzi saru gzleri yadur 'kun
y su kandan gelrsin vatanun kanda senn
Ger uluya irdnise sret nak nendr senn
y nie seltinler zebn dervlern
Dost diridm istegm dermndur 'klarun
LAM
Kul pdihsuz olmaz pdih kulsuz degl
Ata belinden bir zamn anasna ddi gnl
Yavlak 'aceb geldi bana dnya iinde ibu hl
Gerekmez dnyay bize nki bk bnyd degl
Kogl bu dny bezegin bu dny yil durur hayl
Dervlik makm hl iinde hl
Aksuzlara virme gt gdnden alur degl
Man eri bu yolda mell olas degl
Ey gfil a gzini gnln yavlak uzatmagl
Yolda olalum ikimz gel dosta gidelm gnl
N'ola gelsen imden gir fesd terk isten gnl
Dervlik didkleri hrka ile tc degl
Senn ben dimeklign manda usl degl
Mkili hlleylemek degmenn ii degl
Cnlar fed yoluna bu cn kayus degl
Bir kez gnl ykdunsa bu kldugun namz degl
Teh grmen kimseyi h kimesne bo degl
MM
Ben bende buldum n Hakk' ekk gmn nemdr benm
Ben bunda garb geldm ben bu ilden bzram
Ben bu cihna gelmedin sultn- cihndaydum
U gine geldm ben bunda sr szin 'yn eyleyem
Cmle 'lem terkin urup ben dost terkin urmazam
Dr. Mustafa Tatc

175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
Ben bir 'aceb ile geldm kimse hlm bilmez benm

Kaan kim ben beni bildm yakn bilkim Hakk' buldum
Haber eylen 'klara aka gnl viren benem
Ezel bu ak ben bu mlke srp geldm
Benm bunda karrum yok ben bunda gitmege geldm
Ne dirisem hkmm yrr elmde fermn tutaram
Cnum ben andan bunda ezel 'k geldm.
Dost elinden lrisem gle gle gir gelem
Bin yl eger vasfn diyem bir zerresin tketmeyem
Sensin Kerm sensin Rahm Allah sana sundum elm
Muhammed ile bile Mi'rc'a kan benem
Hak alab'um Hak alab'um sencileyin yok alab'um
Benm cnum uyanukdur dost yzine bakan benem
Ald benm gnlmi n'oldugum bilimezem
Akun arbn ieli kandalgum bilimezem
Aceb degl seninin ger cn fed klursam
Teh grmen siz beni dost yzin grp geldm
y yrnlar tnman bana ben yine n'oldum bilmezem
Evvel benem hir benem cnlara cn olan benem
Ka'be v bt-mn benem arh uruban dnen benem
Evvel kadm nden sona zevli yok sultn benem
Andan ber gnildm dost ile bile geldm
Erenlern himmetini ben bana yolda eyleyem
H bilmezem kezek kimn aramuzda gezer lm
y kamu derd ehli geln derd benem dermn benem
y gnl bize kerem kl bile seyrn idelm
Bu fen mlkinde ben nie nie hayrn olam
Ben seni sevdgmi iitsinler hs u 'm
Beni anmaklga benden fargvam
Her kancaru dnerisem ak iledr im benm
Ben ol yr sevdgmi nie bir gizleybilem
Niteki ol mak ile ben rzum bir eyleyem
Teferrc eyley vardum sabhn sinleri grdm
Hak'dan nazar old bana Hak kapusn aar oldum
Kan bana sabr u karr senn szni dinleyem
Dostdan bana haber geldi turaym andan varaym
O Kdir-i Kn feyekn lutf idici Sbhn benem
Bu cmle erkn koyup birlik yoln tutan benem
423
Ynus Emre Dvn
424
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
y dost akun denizine girem gark olam yriyem

Ger rzum sylerisem kimse dilm bilmez benm
Senden gelr cevr cef ben h u vah itmeyeym
y ehl olan eydn bana ben niesi dolanaym
Dost bakal yzme ben ehi grp geldm
Zamn gedi devir dndi saldur kudse gidelm
Yz bin cef klsan bana senden yzm dndrmezem
Ben bu yurtlu deglem bunda durup n'iderem
lk adm Ynus'd adm 'k takdum
Girdm akun denizine bahrileyin yzer oldum
Bu cihna gelmeden mak ile bir idm
Beni bunda viribiyen bilr ben ne ie geldm
y derv diyen bana nem durur derv benm
Denizler olsa bir kadeh susalgum kanmaz benm
Eyle sanman siz beni kendzmden gelmiem
Eyyb'am dil mbtelyam derde dermn isterem
NUN
Kullkdan rak olma sultn gresin bir gn
Bugn sohbet bizm old bize bizm diyen gelsn
Biz dnyadan gider olduk kalanlara selm olsun
Ol gz ki seni grdi ol niye nazar itsn
Evvel kadmden geldm yir gk yaradlmazdan
Gzm seni grmegin elm sana irmegin
Nin sen nefs-i emmr bu gafletden uyarmazsn
Dn milletden geer ak eserini tuyan
Bu dervlik yolna akla gelen gelsn
Fn dnyy n'eylerler Allah sevgsi var iken
Dervlern yolna sdk ile gelen gelsn
kr kr ol alab'a maksduma irdm bugn
y yrnlar iy kardalar ecel ire lem birgn
Sretden gel sfata yolda saf bulasn
arh- felek yo idi cnlarumuz var iken
Giderem 'aklum baumdan auban
Gnl hayrn olupdur ak elinden
Zinhr virmegil gnl dny pyna bir gn
Andan yigrek ne vardur kii bile kendzin
L-erkden okursn sonra erk katarsn
Hak bir gevher yaratd kendnn kudretinden
Dr. Mustafa Tatc

250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
Egrilign koyasn dogr yola gelesin

Geln bugn yanalum yarn yanmamak in
Ak ilinn haberin disem iide misin
Dalayn akun bahrine gavvs olayn bir zamn
klara ne diyem ak haberinden rn
Sen cnundan gemeden cnn arz klursn
lmnde gark oluban ben beni bilimezin
Bunca gnller alan cihna sultn msn
Bu 'mrm yok yire harc itmiem ben
Dost yzini gricegez nie karr klsun bu cn
Ol drr-i yetmem ki grmedi beni 'ummn
Ol cn kaan liser sen ana cn olasn
Aceb old hlm bu ak elinden
Gnl usanmadun sen bu seferden
Dn millet kodurd ol benm gnlmi alan
Erenlere muhib iken y mnkir oldugun neden
Ol dost bize gelmez ise ben dosta gir varayn
y gnl bir dem bir vakit dnydan usanmaz msn
yle hayrn eyle beni akun odna yanayn
lh bir ak vir bana ben benligm bilmeyeyin
Tadun yine deli gnl sular gibi aglar msn
Cnlar cnn buldum bu cnum yagma olsun
Anup kymet gnini aglaalum ol gn in
Sbhn bizi uyarsar nie zamn yatm iken
Hey yrnlar hey kardalar nice'deyin n'ideyin ben
Yokdur bende 'amel t'at ben n'ideym n'eyleyeyin
y benm 'mrm ku kanda varasn bir gn
Aceb u yirde var m'ola yle bir garb bencileyin
Kanda bulam isteyben iy gnl beni kandasn
Eger ak seversen cn olasn
y dost seni sevelden 'aklum gitdi kaldum ben
Ol vaktin bir olasn ayrlkdan kalasn
lh derdmn dermn sensin
y gnlmn eglencesi eyit bana n'eyleyeyin
Ayurma beni senden yaradan
VAV
y yrnlar iy kardalar korkaram ben lem diy
Dost gnlmi yagmalad n'olsa gerek imden gir
425
Ynus Emre Dvn
426
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
Mansr-vr oldum bugn ber-dr iden gelsn ber

y bizmle yr olup dosta giden gelsn ber
Benem zr klan ol yre karu
Severem ben seni cndan ier
Ddi gme hubbl-vatan gidem hey dost diy diy
HE
Hak'dan gelen erbeti idk el-hamdli'llah
Zinhr gnl evinde tutma yavuz ende
Hodur eger yrrisem ak odna yana yana
Vcd bir bin durur srr- hikmet iinde
k oldum erene irmegile
Gnl nite dolana makn bulmaynca
Vasf- hlin eydiserem vuslat hlin bilenlere
Misknlikden buldlar kimde erlik varsa
Bir sz diyeyin sana dinle cnun varsa
y kopuz ile ete aslun nedr ne ide
stedgmi buldum ekere cn iinde
Cn olgl cn iinde kalma gmn iinde
Derv olan kiiler 'aceb nite dirile
On sekiz bin 'lem halk cmlesi bir iinde
srfl sr ura yir yzi divrile
Kimse dymez bu nazara akla kim pene ura
klar dost koyup kanda vara
Var derd ile yan yri dermna iriince
B-meknam bu cihnda menzilm duragum anda
U yine nazar old bu bizm cnumuza
Yine bu bd- nev-bahr ho nev'ile esdi yine
Bu dnynun misli benzer bir degirmene
Tutgl bir Tanr hsn gel ikrr it erenlere
Sana direm iy vel tur irte namzna
Bir imret gster bana kim son vrn olmaya
Ben dost in aglarsam gzm yan kim sile
Zih rn hulu dilber ki bu dem durag cnda
Man bertn alduk u gine elmze
Grnn hli dner ninsuz b-nina
Muhammed'n medhini idelm ba stine
Hak yoln gzler isen gel yanalum dostlar ile
Kimn nesi var kim sana vire kln yorutmaya
Dr. Mustafa Tatc

324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
Her kime kim dervlik baglana

Aklum bauma gelmedi ak arbn tatmaynca
klar Tamu'ya yandurmaya
Bir ha kul olmak gerek hergiz ma'zl olmaz ola
y ak delsi olan ne kaldun perkende
Ak od ddi cnuma yakup beni yandurmaga
mde bir derd old diyeyin dervlere
k- zinde kulun hkmi geer cnlara
k oldum bugn meydn iinde
Kimseye dmntutmazuz agyr dah yrdur bize
Bir 'acyib ak geldi bende bu hl stine
Gitdi bu k zulmeti geldi bahr yaz ile
Sen bu cihn mlkine geldm gelmedm dime
lem dmnolursa beni dostdan rmaya
Dirligm neyidgin eydeyin kldan kla
Ma'kum istey i bu cihn iinde
Bir sz geldi dilme eydem lm stine
San'atun yigregi n namzm ho pe
Bir ay grdm bu gice kamu burclardan yce
Yine yaz gnleri geldi syle blblcgm syle
Akun ile 'klar yansun y Resllallah
Dostdan haber kim getrdi sorun seher yellerine
Kandaydun kandan geldn dvne
n taun murdr iken ak n'eylesn sennile
YE
Kime ki dost geregise eydeyim ne klasn
Bana namz klmaz diyen ben kluram namzum
Allah sana viribiye bir gn ecel serhengini
Su'lm var tapuna iy dervler ecesi
Hak nr 'klara herdem nzl degl mi
Ak bzirgn ser-mye cn
Kaan kim ol dilber benm gzlerme tuta old
Yir gk yaradlmadn Hak bir gevher eyledi
alap dem cismini toprakdan var eyledi
k mdur ol mak in virmeye cn
Biz bizi bilmezidk bizi kendden eyledi
Bencileyin gren kii ben sevdgmn yzini
Dostdan haber soran kii gzf degl dostun ii
427
Ynus Emre Dvn
428
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
Gir durur yoklkdan kamularun baylg

Ol alab'umun ak bagrum ba eyledi
Ol dost benden yana h bilmezin nie bakd
Banlad ol m'ezzin turd kmet eyledi
Tecellytun nrna dymez vcdum daglar
Doldur kadeh sungl bize ak arbndan iy sk
Biz uludan iitdk evvel er yaratld
Sana 'ibret geregise gel gresin bu sinleri
Ol gedn korkus u beni yoldan kod
Ben bende seyr ideriken 'aceb srra irdm ah
Evvel dah vard cnumda bu ak od
ki cihn undur sana gnl viren kii
idn iy yrnlar eve derviler geldi
Dnn mnun varsa hor grmegil dervleri
Menzili rak bu yolun bu yola kim varas
Akun od ddi cna eritdi yrek yagn
Gerek 'k olanlarun hemen dost sever cn
Erenler biz denizdr 'k gerek dalas
Pdihlar pdih ol Gan
Nie bir besleyesin bu kaddile kmeti
Akun ald benden beni bana seni gerek seni
Dilszler haberini kulaksuz dinleyesi
Nashat kandlinden bir iret grndi
mrm beni sen aldadun h n'ideyin 'mrm seni
Bu ne glecek yirdr aglasana key kat
Kime gnl virdmise benm ile yr olmad
Mslmnlar zamne yatlu old
Geldi gedi 'mrm benm ol yil esp gemi gibi
Ekere kldum bugn pinhnum
y yrenler eydimezem cnum neye daldugn
Erenlern gnlinde ol sultn dkkn ad
Blbl-i haste gl yzn grdi 'arast eyledi
steridm Allah' buldumsa ne oldu
Andan ber kim akun benmle yolda old
Ak ile isteridk yine bulduk ol cn
y dnyya aldanan hayrla ihsn kan
Bakdugum yzde grdm O Tapdug'um nrn
Hell kld maka 'k kend kann
Dr. Mustafa Tatc

399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
y yrnlar iyi kardalar grn beni n'itdm ah

Yine yzni grdm yine yregm yand
Mslmnlar kim grmidr 'k tevbe itdgini
Bu ak denizine dalan hcet degl ana gemi
Yort iy gnl sen bir zamn sde frig ho yri
Gnlm ddi bir sevdya gel gr beni ak n'eyledi
Yok yire gerdm gni h n'ideym 'mrm seni
Bir skden idk arb Ardan yce meyhnesi
kdum erik talna anda yidm zmi
Dost yzini gricegez artar gzlermn nr
Ne kim senn cevrn ile germiem ben gnmi
Girek 'k oldunsa gel ak kitbndan ok
Zih dery ki katreden grindi
bu vcd bir kal'adur 'akl iinde sultn
Nie yllar 'mr srdm anca aglayuban gldm
Berk yapdun ol dnyya koyup gitmeyesin bigi
Dost gerek sevenlern dosta ulaur cnlar
Ngh yagma eyledi ak od cnumuz
Y ilh ger su'l it sen bana
429

Dîvân-I Yûnus Emre

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dîvân-I Yûnus Emre

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DVN-I YNUS EMRE

Dr. Mustafa Tatc

Sensz yola girrisem rem yok adm atmaga

Gnlm canum aklum bilm senn ile karr ider

Kendliginden geeni togan ider ma'k an

k m diyem ben ana Tanr'nun umagn seve

Gan Cebbr k erine bin Hamza'ca kuvvet virr

Yz bin Ferhd klng alm kazar taglar bnydn

b- Hayt'un emesi klarun vislidr

k kii miskn olur yol iinde teslm olur

Yidi veyil Tamu'sn kl eyler klar h

Bildk gelenler gediler grdk konanlar gdiler

Tutulmad Ynus cn gedi Tamu'dan Umak'dan

Ynus Emre Dvn

Ik davsin klan kii h anmaya hrs u hev

Girek k olan kii anmaya dny-hiret

Her kim izzetden gemedi klk bhtndur ana

Diliyile k diyenler bilmediler k neydgin

zzet erkn kamus bunlardur dny sevgsi

Dny v izzet kla bunlar sz-kr olmad

Her kimde kim k varsa ayruk ne sgar ol yire

Bu cmle k olanlar kla geldiler bile

Ynus' k diyben zinhr zenp gelmenz

Dr. Mustafa Tatc

Tatuna turan zhid nazaruna irerise

Agzna ekker aluban gzleri sana tu olan

Grse yzn nrnun balkdugn gelp

Ben seni sevdgm in eger bah dirlerise

ki cihn toptolu bg u bostn olursa

Gl reyhnun kokus kla makadur

srfil srn urcak mahlkt turugelicek

Zhre yire inbeni sazn nvaht eylerise

N'ider k hnumn sensz cihn y cn

Sekiz Umagun Hrsi eger bezenp geleler

Bu dnyede ne ola kim hiretde ol olmaya

Ynus Emre Dvn

Ynus seni seveliden beret old cnna

ki cihn zindnsa gerek bana bostn ola

Varam ol dosta kul olam her dem alam gl olam

Ol dost yzin grdi gzm erenlere toprak yzm

Sensz iki cihn benm zindn grinr gzme

Her davden geen kii Hak'dan yana uan kii

Krdr mnfkun gzi yarn kara koyar yzi

Her dem yzm yire uram Allah'uma kr klam

Ika dyemedi zm genszin ald rzum

Dr. Mustafa Tatc

Ik etegin tutmak gerek kbet zevl olmaya

Ik didgn bilrisen ka gnl virrisen

sil-zdeler ninn eger bilmek dilerisen

riflerden nin budur her gnlde hzr ola

Grmez misin sen aruy her bir iekden bal ider

Eger gher isterisen hdmet eyle riflere

Miskn Ynus zehr-i ktil k elinden tiryk olur

n Azrl'i ne tuta ass klmaz ana ata

Gele sana cn alc dah cn alur klc

Evvel gele ol yuyuc ardnca ol su koyuc

Ynus Emre Dvn

Oglan gider dnmna saladur dosta dmna

Aga ata bindreler sinden yana gndereler

gne dek oturalar hep ini bitreler

Ynus miskn bu gdi sen sana virsen yig idi

y kan iy kan k mezhebi dndr bana

Ayruk bize yas eylemez gnlmzi ps eylemez