Professional Documents
Culture Documents
Vendim I KM 312 05-05-2010 Sigurine Ne Kantier
Vendim I KM 312 05-05-2010 Sigurine Ne Kantier
PR SIGURIN N KANTIER
Neni 1
Objekti
Kjo rregullore prcakton krkesat minimale t siguris dhe t shndetit n pun pr
kantieret e prkohshm ose t lvizshm t prkufizuara sipas nenin 2, shkronja "a", si dhe
masat e prgjithshme t mbikqyrjes, t cilat i prmban aneksi V.
Neni 2
Prkufizime
Pr efekt t ksaj rregulloreje me termat e mposhtm kuptojm:
a)
kantier i prkohshm ose i lvizshm sht do vend ku kryen punime ndrtimi ose
inxhinierie, lista e t cilve jepet n aneksin l;
b)
porosits-investitor sht autoriteti kontraktor n rastin e prokurimeve t objekteve
publike, subjekti pr llogari t t cilit realizohet e gjith vepra, pavarsisht nga ndarjet e
mundshme ose lotet q mund t bhen pr realizimin e saj;
c)
administruesi i punimeve sht subjekti i ngarkuar nga porositsi pr ndjekjen e
projektimit, zbatimit ose kontrollin e vnies n jet t veprs, ai sht prgjegjsi kryesor pr
ndjekjen e punimeve;
d) puntor i vetpunsuar sht person fizik, aktiviteti profesional i t cilit prputhet
me krkesat pr realizimin e veprave, pa detyrim vartsie;
e)
koordinator pr projektin sht koordinator n fushn e siguris dhe t shndetit
gjat projektimit t nj vepre, subjekti i ngarkuar, nga porositsi ose nga prgjegjsi i
punimeve, pr kryerjen e detyrave pr t cilat flitet n nenin 4;
f) koordinator pr realizimin e punimeve sht koordinator n fushn e siguris dhe t
shndetit gjat realizimit t veprs, i ngarkuar nga porositsi ose nga administruesi i
punimeve, pr kryerjen e detyrave pr t cilat flitet n nenin 5;
g) njerz-dit sht shuma e ditve t puns e llogaritur q do t kryejn punmarrsit,
edhe t vetpunsuarit, parashikuar pr realizimin e veprs;
h) plani i siguris dhe koordinimit PSK sht dokumenti i vlersimit t rrezikut, q
koordinatori pr projektin harton pr nj kantier t veant, sipas krkesave t seksionit 3 t
aneksit VI;
i) plani rezerv i siguris PRS sht dokumenti i vlersimit t rrezikut, q pundhnsi i
shoqris zbatuese, nn kujdesin e porositsit, harton pr nj kantier t veant, n rast
ndryshimesh eventuale, sipas krkesave t seksionit 4 t aneksit VI.
j) plani operativ i siguris POS sht dokumenti i vlersimit t rrezikut, q pundhnsi
i shoqris zbatuese, harton dhe modifikon pr nj kantier t veant, sipas krkesave t
seksionit 5 t aneksit VI.
Neni 3
Detyrimet e porositsit ose administruesit t punimeve, njoftimi paraprak
1.
Porositsi ose administruesi i punimeve n fazn e projektimit t veprs, dhe n
mnyr t veant n momentin e zgjidhjeve teknike, n vnien n zbatim t projektit dhe n
organizimin e punimeve n kantier, i prmbahet parimeve dhe masave t prgjithshme t
mbikqyrjes, aneksi V.
Me qllim planifikimin dhe kryerjen n kushte t sigurta t punimeve ose t fazave t
punimeve q duhet t zhvillohen njkohsisht ose njra pas tjetrs, porositsi ose
administruesi i punimeve duhet t parashikoj n projekt kohzgjatjen e proceseve apo t
fazave t puns.
2.
Porositsi ose administruesi i punimeve, n fazn e projektimit t veprs vlerson
prputhshmrin e saj me dokumentet pr t cilat flitet n nenin 4, pika 1.
3.
N kantieret n t cilt sht parashikuar pjesmarrja e disa subjekteve, edhe pse jo
njkohsisht, porositsi ose administruesi i punimeve, n varsi se kujt i sht besuar detyra e
projektimit-termat e referencs, emron koordinatorin pr projektin n do nj prej rasteve t
mposhtme:
a)
n kantieret n t cilt vllimi i puns i llogaritur sht i barabart ose m i madh se
200 dit pune;
b)
n kantieret punimet e t cilve sjellin rreziqe t veanta t listuar n aneksin II.
4.
Porositsi ose administruesi i punimeve prpara dhnies s puns, n rastet pr t
cilat flitet n pikn 3, cakton koordinatorin pr realizimin e punimeve, i cili duhet t plotsoj
krkesat e nenit 10.
Krkesa e msiprme aplikohet edhe n rastin kur pas caktimit t punve nj subjekti t
vetm, realizimi i punimeve ose t nj pjese t tyre i besohet nj ose m shum subjekteve.
5.
Porositsi ose administruesi i punimeve, nse plotson krkesat, pr t cilat flitet n
nenin 10, mund t kryej funksionet si koordinator pr projektin dhe koordinator pr
realizimin e punimeve.
6.
Porositsi ose administruesi i punimeve iu komunikon subjekteve q do t kryejn
punimet dhe punmarrsve t pavarur emrin e koordinatorit pr projektin dhe t koordinatorit
pr realizimin e punimeve, kto emra duhet t jen t shnuar n tabeln e kantierit.
7.
Porositsi ose administruesi i punimeve mund t zvendsoj n do moment, edhe
personalisht nse plotson krkesat pr t cilat flitet n nenin 10, subjektet e prcaktuara pr
vnien n jet t pikave 3 dhe 4.
8.
Porositsi ose administruesi i punimeve edhe n rastin e dhnies s puns nj
subjekti t vetm:
a)
verifikon prshtatshmrin tekniko-profesionale t subjekteve q do t kryejn
punimet dhe t punonjsve t pavarur n lidhje me punn q do t'u jepet;
b) u krkon subjekteve q do t realizojn punimet nj deklarat pr numrin e
personelit mesatar vjetor t ndar sipas kualifikimit.
9.
Porositsi ose administruesi i punimeve prpara fillimit t punimeve u komunikon
autoriteteve kompetente njoftimin paraprak, t prgatitur konform aneksit III, n rastet e
mposhtme:
a)
n kantieret pr t cilt flitet n nenin 3, pika 3;
b)
n kantieret, q fillimisht nuk kan qen subjekte t njoftimit t detyrueshm, futen
n kategorit pr t cilat flet germa "a", pr efekt t ndryshimeve t ndodhura kur kan qen
n pun e sipr;
c)
n kantieret n t cilt punon nj firm e vetme n t cilat sasia e puns nuk duhet t
jet m e vogl se 200 (dyqind) dit pune. Njoftimi paraprak duhet t jet i varur n mnyr
t dukshme n kantier dhe nse sht e nevojshme t prditsohet.
Neni 4
Detyrat e koordinatorit pr projektin
1. Gjat prgatitjes s ofertave, koordinatori pr projektin:
a) harton planin e siguris dhe t koordinimit pr t cilin flitet n aneksin VI;
b)
paraprgatit nj dosje, e cila prmban informacionet e nevojshme pr parandalimin
dhe mbrojtjen nga rreziqet ndaj t cilave jan t ekspozuar puntort.
2.
Dosja pr t ciln flitet n pikn 1, germa "b" merret n konsiderat edhe n
realizimin e punimeve plotsuese mbas mbarimit t veprs.
Neni 5
Detyrat e koordinatorit pr realizimin e punimeve.
Gjat realizimit t veprs, koordinatori pr realizimin e punimeve merr masat q:
a)
T verifikoj zbatimin nga ana e subjekteve q realizojn punimet dhe nga t
vetpunsuarit, t rregullave q lidhen me ta, q i prmban plani i siguris dhe i koordinimit
sipas aneksit VI dhe aplikimin korrekt t procedurave prkatse t puns;
b)
T verifikoj prshtatshmrin e planit operativ t siguris, q duhet konsideruar
plan plotsues i hollsishm i planit t siguris dhe koordinimit sipas aneksit VI, duke
siguruar prputhshmrin me kt t fundit dhe t prshtat planin e siguris e t koordinimit
me dosjen pr t ciln flitet n nenin 4, pika 1, germa "b", n varsi t zhvillimit t punimeve
dhe t modifikimeve t mundshme t bra, duke vlersuar propozimet e subjekteve q
realizojn punimet pr t prmirsuar sigurin n kantier. Ai verifikon nse subjektet q
realizojn punimet prshtatin planet prkatse operative pr sigurin, kur sht e nevojshme,
sipas prcaktimeve t aneksit VI;
c)
T organizoj do 3 muaj mbledhjen e kshillit t siguris dhe shndetit n pun, si
dhe organizimin e mbledhjes se jashtzakonshme n rast t ndodhjes s nj aksidenti n
kantier, prfshir ktu t vetpunsuarit, bashkpunimin dhe koordinimin e aktiviteteve,
prve informimit t tyre reciprok;
depozitimit t materialeve, n veanti kur bhet fjal pr lnd dhe substanca t rrezikshme;
prshtatin n funksion t zhvillimit t kantierit, t kohzgjatjes efektive q duhet t'i jepet
llojeve t ndryshme t puns ose fazave t puns; kryejn bashkpunimin midis
pundhnsve dhe punmarrsve t pavarur; kryejn bashkveprimin me aktivitetet q
ndodhin n vendndodhje, brenda dhe n afrsi t kantierit.
Neni 9
Detyrimet e pundhnsve
1.
Pundhnsit:
a)
marrin masa n prputhje me krkesat e dhna n aneksin V;
b)
kujdesen pr kushtet e heqjes s materialeve t rrezikshme, me koordinimin e
porositsit ose t administruesit t punimeve, sipas rastit;
c)
kujdesen q mbledhja e stoqeve dhe evakuimi i mbeturinave t bhet n mnyr
korrekte.
2.
Pranimin nga ana e pundhnsit t planit t siguris dhe bashkrendimin e
subjekteve zbatuese, pr t cilin flitet n aneksin VI dhe redaktimin e planit operativ t
siguris, t br n veanti pr kantierin n fjal, prmbushjen e dispozitave pr t cilat flitet
n aneksin V.
Neni 10
Krkesat profesionale t koordinatorit t projektit dhe t koordinatorit pr realizimin e
punimeve
1.
Koordinatori pr projektin dhe koordinatori pr realizimin e punimeve duhet t
plotsojn krkesat e mposhtme;
a)
diplom universitare n inxhinieri, arkitektur, n prputhje me aktet ligjore n fuqi;
b)
vrtetim nga ana e pundhnsve ose e porositsve, q vrteton q ka punuar n
sektorin e ndrtimeve pr t paktn 3 vjet;
2.
Subjektet pr t cilat flitet n pikn 1, gjithashtu duhet t ken certifikat q tregon
pjesmarrjen n kurse specifike pr sigurin, t organizuara nga subjekte t njohura publike
ose private.
3.
Prmbajtja dhe kohzgjatja e kurseve pr t cilat flitet n pikn 2 duhet t
respektojn t paktn krkesat e piks s mposhtme 8.
4.
Certifikata pr t ciln flitet n pikn 2 nuk krkohet pr punonjsit n shrbim
pran administrats publike dhe q kryejn n kto administrata funksionin e koordinatorit.
5.
Certifikata pr t ciln flitet n pikn 2 nuk krkohet pr ata q kan kryer pun
teknike t dshmuar n fushn e sigurimit n ndrtime pr t paktn 5 vjet, si zyrtar publik
ose si prfaqsues t shrbimit publik dhe pr ata q kan nj certifikat universitare, e cila
vrteton se kan kaluar nj ose m shum provime kursesh ose diplome universiteti,
ekuivalente me prgatitjen e br me kursin pr t cilin flet ANEKSI V ose certifikatn e
pjesmarrjes n nj kurs pasuniversitar me t njjta karakteristika t ekuivalentimit.
6.
Shpenzimet, q lidhen me ndjekjen e kurseve pr t cilat flitet n pikn 2
prballohen nga pjesmarrsit.
7.
Tarifa pr pjesmarrjen n kurset, pr t cilat flitet n pikn 2, prcaktohet n
prputhje me aktet n fuqi.
8.
Kurs formimi pr sigurin e puns n sektorin e ndrtimit:
a) Kohzgjatja 120 or.
b)
Prmbajtja legjislacioni n fuqi pr sa i prket fushs s siguris dhe t shndetit n
vendin e puns; smundje profesionale; statistikat mbi shkeljet e rregullave n kantiere;
analizimi i rreziqeve; rregullat teknike dhe kriteret pr organizimin e kantiereve dhe kryerjen
e punve n kushte sigurie (prdorimi i makinave, PMP-ve, skelave dhe ndrtimeve t
prkohshme etj.); metodat pr prpunimin e planeve t siguris dhe t koordinimit.
Neni 11
Plani i siguris dhe i koordinimit
1.
Plani i siguris dhe i koordinimit hartohet n baz t kritereve t aneksit VI.
2.
Plani i siguris dhe i koordinimit sht pjes prbrse e kontrats s prokuruar.
3.
Pundhnsit e subjekteve q kryejn punimet dhe puntort e pavarur jan t
detyruar t ven n jet ato q jan parashikuar n planin pr t cilin flet pika 1 dhe n planin
operativ t siguris.
4.
Pundhnsit e subjekteve q kryejn punimet, vn n dispozicion t
prfaqsuesve pr sigurin nj kopje t planit t siguris dhe t koordinimit dhe t planit
operativ t siguris t paktn 10 dit para fillimit t punimeve.
5.
Subjekti q fiton kryerjen e punimeve mund t'i prezantoj koordinatorit pr
kryerjen e punimeve propozime mbi planin e siguris dhe t koordinimit, aty ku beson se
garanton m mir sigurin n kantier duke u bazuar n eksperiencn e vet. N asnj rast
modifikimet e mundshme nuk justifikojn ndryshimet ose prshtatjen e mimeve, pr t cilat
sht rn dakord.
6.
Dispozitat e ktij neni nuk aplikohen n punimet, kryerja e menjhershme e t
cilave sht e nevojshme pr t parandaluar aksidente t mundshme ose pr t organizuar
masa emergjente ndrhyrjeje dhe shptimi.
Neni 12
Procesi i transmetimit
1.
Porositsi ose administruesi i punimeve i transmeton planin e siguris dhe t
koordinimit t gjitha subjekteve t ftuara pr t paraqitur ofertat pr kryerjen e punimeve. N
rast prokurimi pr vepr publike, konsiderohet transmetim vnia n dispozicion e planit t
gjith konkurrentve pjesmarrs n tender.
2.
Para fillimit t punimeve subjekti q ka fituar tenderin u paraqet planin pr t cilin
flitet n pikn 1 subjekteve nnkontraktore dhe punmarrsve t vetpunsuar.
3.
Para fillimit t punimeve prkatse do njri prej subjekteve q do t realizoj
punimet paraqet planin e vet operativ t siguris koordinatorit pr realizimin e punimeve.
Neni 13
Konsultimi i prfaqsuesve pr sigurin
Prpara miratimit t planit t siguris dhe koordinimit, pr t cilin flitet n nenin 12 dhe t
ndryshimeve t mundshme t bra n t, pundhnsi i do subjekti q kryen punimet
konsultohet me prfaqsuesin pr sigurin dhe shndetit n pun ose me Kshillin e Siguris
dhe Shndetit n Pun dhe jep sqarimet e mundshme mbi prmbajtjen e tij. Prfaqsuesi pr
sigurin ose Kshilli pr Sigurin dhe Shndetin n Pun mund t bj propozime n lidhje me
planin.
Neni 14
Mnyrat e vlersimit t zhurms
1.
Ekspozimi i prditshm personal i nj punmarrsi ndaj zhurms mund t llogaritet
n fazn e vlersimit duke iu referuar kohve t ekspozimit dhe nivelit standard t zhurms s
identifikuar nga studimet dhe matjet, vlera e t cilave njihet nga komisioni pr parandalimin e
aksidenteve.
2.
N raportin e vlersimit pr t cilin flet pika 2 e aneksit VII, duhet dhn edhe
burimi i dokumentuar t cilit i sht referuar.
3.
N rastin e punmarrsve t punimeve t caktuara, q kan nj ndryshim t
dukshm t ekspozimit ditor ndaj zhurms nga nj dit pune n tjetrn, me qllim aplikimin e
rregullave n fuqi, mund t'i referohet vlers s ekspozimit javor t javs q parashikohet m e
zhurmshme n at kantier e llogaritur konform far sht parashikuar n pikn 2 t aneksit
VII.
Neni 15
Mnyra e zbatimit t detyrave t veanta
1.
N kantieret ku kohzgjatja e parashikuar e punimeve sht m e vogl se 200 dit
pune, liron pundhnsin nga prmbushja e detyrimeve t parashikuar n nenin 14 pr t
cilin flet ANEKSI V, prve rasteve kur prfaqsuesi pr sigurin bn nj krkes t
motivuar.
2.
N kantieret ku kohzgjatja e parashikuar e punimeve sht m e vogl se 200 dit
pune dhe ku sht parashikuar mbikqyrja sanitare sipas aneksit V, vizita e mjekut kompetent
n ambientet e puns n kantiere, q kan karakteristika analoge me ato t vizituara nga i
njjti mjek kompetent dhe t administruara nga t njjtat subjekte, mund t zvendsohet ose
t bashkohet sipas gjykimit t mjekut kompetent, me kqyrjen e planeve t siguris t
kantiereve prkatse n t cilat zhvillojn aktivitetin e tyre punmarrsit q jan subjekt i
mbikqyrjes s tij.
3.
Duke u bazuar n far sht parashikuar n aneksin V, kriteret dhe prmbajtja e
materialeve pr formimin e punonjsve dhe t prfaqsuesve t tyre mund t prcaktohen nga
palt sociale n momentin e lidhjes s kontrats s caktuar.
4.
Pundhnsit, kur sht e parashikuar n kontratat e puns q porositsi ose
administruesi i punimeve duhet t organizoj nj shrbim t veant t ndihms s shpejt
kundr zjarrit ose pr evakuimin e punmarrsve, jan t liruar nga detyrimi i parashikuar n
aneksin V.
ANEKSI I
LISTA JO E DETAJUAR E PUNIMEVE T NDRTIMIT OSE T INXHINIERIS
CIVILE
(t shprehur n nenin 2, germa "a")
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Grmimi
Punimet toksore
Ndrtimi
Montimi dhe montimi i elementeve parafabrikate
Ristrukturimi ose pajisjet
Transformimi
Rinovimi
Riparimi
montimi
Shembja
Ruajtja.
12.
13.
ANEKSI II
LISTA JO E DETAJUAR E PUNIMEVE Q SJELLIN RREZIQE T VEANTA
PR SIGURIN DHE SHNDETIN E PUNMARRSVE
(T shprehur n nenin 3, pika 3/b.)
1.
Punt e rnda veanrisht nga natyra e aktivitetit, e punimeve ose nga kushtet e
ambientit, q i ekspozojn punmarrsit ndaj rreziqeve t groposjes, fundosjes ose rnies nga
lartsit n vendin e puns ose n vepr.
2.
Punt q i ekspozojn punmarrsit ndaj substancave kimike ose biologjike q
paraqesin rrezik t veanta pr sigurin dhe shndetin e punmarrsve ose sjellin nj nevoj
administrative t mbikqyrjes sanitare.
3.
Punt me rrezatime jonizuese, q krkojn caktimin e zonave t kontrolluara dhe t
mbikqyrura, t cilat jan prcaktuar n nenin 20 t direktivs 80/836/Euratom.
4.
Punt n afrsi t linjave elektrike dhe t tensionit t lart.
5.
Punt q ekspozojn ndaj nj rreziku mbytjeje.
6.
Punt n puse, grmime t nndheshme dhe galeri.
7.
Punt nnujore me respirator.
8.
Punt n kabina me ajr t ngjeshur .
9.
Punt q sjellin prdorimin e eksplozivve.
10. Punt n montimin dhe montimin e elementeve parafabrikate t rnda.
ANEKSI III
PRMBAJTJA E NJOFTIMIT PARAPRAK
(T shprehur n nenin 3, pika 9.)
1.
Data e komunikimit.
2.
Adresa e sakt e kantierit.
3.
Porositsi(t) (emri(at) e adresa(t)).
4.
Natyra e veprs.
5.
Administruesi(t) i punimeve (emri(at) dhe adresa(t))
6.
Koordinatori(t) pr sa i prket siguris dhe shndetit gjat projektimit t veprs
(emri(at) dhe adresa(t)).
7.
Koordinatori(t) pr sa i prket siguris dhe shndetit gjat realizimit t veprs
(emri(at) dhe adresa(t)).
8.
Data e parashikuar pr fillimin e punimeve n kantier.
9.
Kohzgjatja e parashikuar e punimeve.
10. Numri maksimal i parashikuar i punmarrsve n kantier.
11. Numri i parashikuar i ndrmarrjeve, subjekteve dhe i punmarrsve t pavarur n
kantier.
12. Identifikimi i subjekteve t przgjedhura.
ANEKSI IV
KRKESAT MINIMALE T SIGURIS DHE T SHNDETIT N KANTIER
(pr t cilat flitet n neni 9, germa "a" dhe neni 10, pika 1, germa "a")
PJESA A
Nse prdoret nj impiant ajrimi, ai duhet t mbahet n kushte pune dhe t mos
ekspozohen punmarrsit ndaj rrymave t ajrit t dmshme pr shndetin e tyre.
Nj sistem kontrolli duhet t sinjalizoj do defekt, kur kjo sht e nevojshme pr
shndetin e punmarrsve.
6.
Ekspozimi ndaj rreziqeve t veanta.
6.1 Punmarrsit nuk duhet t jen t ekspozuar ndaj niveleve akustike dhe faktorve
t jashtm t dmshm (pr shembull, gaz, avull, pluhura).
6.2
Nse disa punmarrs duhet t hyjn n nj zon ku atmosfera mund t ket
substanca toksike apo t dmshme ose mund t ket nj nivel t pamjaftueshm oksigjeni,
apo mund t jet e ndezshme, kjo atmosfer duhet kontrolluar dhe duhet t merren masa t
prshtatshme pr t parandaluar do rrezik.
6.3 Nj punmarrs nuk mund n asnj rast t ekspozohet n nj atmosfer t mbyllur
me shum rrezik. Ai duhet t jet t paktn i mbikqyrur vazhdimisht nga jasht dhe duhet t
jen marr t gjitha masat e prshtatshme pr ta ndihmuar n mnyr efikase dhe t
menjhershme.
7.
Temperatura
Gjat puns temperatura pr organizmin njerzor duhet t jet e prshtatshme, duke
mbajtur parasysh metodat e puns q aplikohen dhe forcn fizike q u krkohet
punmarrsve.
8.
Ndriimi, natyral dhe artificial i vendeve t puns, t lokaleve dhe t rrugve t
qarkullimit n kantier
8.1
Vendet e puns, lokalet dhe rrugt e qarkullimit n kantier duhet t ken, pr sa
sht e mundur, drit natyrale t mjaftueshme dhe t jen t ndriuara n mnyr t
prshtatshme dhe me drit artificiale t mjaftueshme natn, si edhe kur drita natyrale sht e
pamjaftueshme, sipas rastit prdoren burime drite portative t mbrojtura kundr prplasjeve.
Ngjyra e prdorur pr dritn natyrale nuk mund t ndryshoj ose t influencoj n
perceptimin e sinjaleve dhe tabelave rrugore.
8.2
Impiantet e ndriimit t lokaleve, t vendeve t puns dhe t rrugve t qarkullimit
duhet t jen t vna n mnyr t till q lloji i ndriimit t parashikuar t mos paraqes
rrezik aksidenti pr punmarrsit.
8.3
Lokalet, vendet e puns dhe rrugt e qarkullimit n t cilat punmarrsit jan n
mnyr t veant t ekspozuar ndaj rreziqeve n rast prishje t ndriimit artificial duhet t
jen t pajisura me nj drit emergjence me intensitet t mjaftueshm.
9.
Dyert dhe portat
9.1
Dyert rrshqitse duhet t jen t pajisura me nj sistem sigurie q t evitojn
daljen nga pozicioni dhe rnien.
9.2
Dyert dhe portat q hapen me drejtim lart duhet t jen t pajisura me nj sistem
sigurie q t'i pengoj ato t bien posht.
9.3
Dyert e vendosura n linjn e rrugve t emergjencs duhet t jen t shnuara n
mnyr t prshtatshme.
9.4
N afrsi t portave t destinuara kryesisht pr qarkullimin e mjeteve duhet t
parashikohen porta pr qarkullimin e kmbsorve, t cilat duhet t jen t sinjalizuara n
mnyr t dukshme dhe t qndrojn t lira vazhdimisht, prve rastit kur kalimi pr
kmbsort sht i veant dhe i sigurt.
9.5
Dyert dhe portat mekanike duhet t funksionojn pa rrezik aksidenti pr
punmarrsit. Ato duhet t ken pajisje bllokimi emergjence q gjenden lehtsisht dhe t
arritshme dhe t hapen automatikisht, gjithashtu t mund t hapen me dor n rast ndrprerje
t energjis.
10. Rrugt e qarkullimit - zonat e rrezikut
10.1
Rrugt e qarkullimit, prfshir shkallt, shkallt fikse, skelat dhe planet e pjerrta
pr ngarkim duhet t jen t llogaritura, t sistemuara dhe praktike n mnyr q t mund t
jen lehtsisht t prdorshme, n siguri t plot konform destinacionit t tyre dhe q
punmarrsit, t cilt punojn n afrsi t ktyre rrugve qarkullimi, t mos ken asnj rrezik.
10.2
Dimensionet e rrugve q shrbejn pr qarkullimin e personave dhe/ose t
mallrave, prfshir ato n t cilat bhen veprime ngarkimi ose shkarkimi, duhet t jen t
parashikuara pr nj numr t madh prdoruesish dhe pr tipin e aktivitetit.
Kur n rrugt e qarkullimit prdoren mjete transporti, duhet t parashikohet nj distanc
sigurie e mjaftueshme ose mjete mbrojtse t prshtatshme pr prdoruesit e tjer t vendit.
Kto rrug duhet t jen t sinjalizuara qartsisht, t'i ushtrohen kontrollit t vazhdueshm
dhe duhet t parashikohet mirmbajtja e tyre.
10.3 Rrugt e qarkullimit t destinuara pr mjetet duhet t ken nj distanc t
mjaftueshme nga dyert, portat dhe udhkalimet pr kalimtart, korridoret dhe shkallt.
10.4
Nse kantieri ka zona me hyrje t kufizuara, kto zona duhet t ken pajisje q
evitojn hyrjen e atyre q nuk kan pun. Masa t prshtatshme duhet t adoptohen pr t
mbrojtur punmarrsit q jan t autorizuar pr t hyr n zonat e rrezikut.
Zonat e rrezikut duhet t sinjalizohen n mnyr t dukshme mir
11. Skelat dhe pjerrsit pr ngarkim
11.1 Skelat dhe pjerrsit pr ngarkim duhet t jen t prshtatura n funksion t
dimensioneve t ngarkess pr t'u transportuar.
11.2 Skelat e ngarkimit duhet t ken t paktn nj rrug daljeje.
11.3 Pjerrsit e ngarkimit duhet t ofrojn nj siguri t till q punmarrsit t mos
rrzohen.
12. Hapsira pr lirin e lvizjes n vendin e puns
Siprfaqja e vendit t puns duhet t jet e dimensionuar n mnyr t till q
punmarrsit t ken liri t mjaftueshme lvizjeje pr aktivitetin e tyre, duke mbajtur
parasysh do lloj pajisjeje ose materiali t nevojshm prezent.
13. Ndihma e shpejt
13.1.
I takon pundhnsit t garantoj q n do moment t mund t kryej nj
ndihm t shpejt, me personel q t ket formimin e prshtatshm. Duhet t merren masa pr
t siguruar largimin pr kura mjeksore t punmarrsve, viktima t aksidenteve ose t nj
smundjeje t papritur.
13.2. Kur dimensionet e kantierit ose tipi i aktivitetit e krkon, parashikohen nj ose
m shum lokale t destinuara pr ndihm t shpejt.
13.3. Lokalet e destinuara pr ndihm t shpejt duhet t jen t pajisura me impiante
dhe pajisje t ndihms s shpejt t domosdoshme dhe t jen lehtsisht t arritshme me
barela.
13.4. Pajisjet e ndihms s shpejt duhet t jen t disponueshme, gjithashtu n t
gjitha vendet ku e krkojn kushtet e puns. Ato duhet t jen objekt i nj sinjalistike t
prshtatshme dhe duhet t jen t arritshme lehtsisht.
Nj sinjalistik lehtsisht e dukshme duhet t tregoj adresn dhe numrin e telefonit t
shrbimit lokal t urgjencs.
14. Shrbimet sanitare
14.1 Dhomat e zhveshjes dhe dollap pr rrobat
14.1.1 Dhoma zhveshjeje t prshtatshme duhet t vihen n dispozicion t
punmarrsve q duhet t veshin veshje speciale pune, dhe pr motive shndetsore ose
mirsjelljeje nuk mund t'u krkohet atyre t zhvishen n vend tjetr. Dhomat e zhveshjes
duhet t jen t arritshme lehtsisht, t ken nj kapacitet t mjaftueshm dhe t jen t
pajisura me karrige.
Distanca midis dy shtyllave mbajtse t vendosura njra pas tjetrs nuk duhet t jet m e
madhe se 3,60 m, mund t lejohet nj distanc m e madhe kur kjo krkohet nga motive t
qarta prdorimi n kantier, mjaft q, n nj rast t till, sigurimi i skels t bhet n baz t
nj projekti t hartuar nga nj inxhinier ose nga nj arkitekt, me llogaritjet prkatse t
qndrueshmris.
Skela duhet t jet efektivisht e fiksuar n mnyr efikase pran ndrtimit t paktn do
dy kate t skelave dhe n do dy shtylla mbajtse t pajanduara, me mbrthime n form
rombi.
5.6 Mbrojtset ansore t skelave
Mbrojtset n skela duhet t jen t vendosura n distanc vertikale t njpasnjshme jo
m shum se 2 m. Ato duhet t mbshteten n mbajtse prej druri t gozhduara n shtyllat
mbajtse dhe t jen t siguruara fort t fashuara me pllak eliku t but (mbajtse) ose
gozhd t farktuara. Lidhja mund t realizohet edhe me mbajtse hekuri ose edhe me t
paktn me nj zinxhir metalik me rrotullim t dyfisht (ganxh skelash), lejohen edhe lidhje
me litar fibrash tekstili.
Skajet mbrojtse t njpasnjshme t nj skele duhet t jen t mbivendosura dhe
mbivendosjet duhet t lidhen me shtyllat mbajtse.
5.7
Taversat
Traversat, trart trthore, t mbajtjes s drrasave, duhet t montohen n mnyr
perpendikulare me ballin, faqen e ndrtess.
Kur skela sht br vetm me nj radh shtyllash mbajtse, nj skaj i traversave duhet t
mbshtetet n muratur pr n jo m pak se 15 cm dhe tjetri duhet t jet i siguruar te
mbrojtsi i krahut tjetr t skels.
5.8
Drrasat
Drrasat q prbjn siprfaqen e skelave, pasarelave, vendkalimeve dhe skelave t
shrbimit duhet t'i ken fibrat n drejtim paralel me aksin, trashsia duhet t jet e
prshtatshme pr ngarkesn q duhet t mbajn, dhe n do rast jo m pak se 4 centimetra,
dhe gjersi jo m t vogl se 20 centimetra. Drrasat vet nuk duhet t ken nyje m shum
se 10 pr qind, pasi zvoglojn seksionin e rezistencs. Drrasat nuk duhet t ken pjes t
ngritura dhe duhet t mbshteten gjithmon mbi katr traversa (trar trthore), skajet e tyre
duhet t jen t mbivendosura gjithmon mbi nj travers jo m pak se 40 cm.
Drrasat duhet t sigurohen ndaj zhvendosjeve dhe t afruara mes tyre dhe objektit n
ndrtim, gjithsesi lejohet nj hapsir nga muratura, objekti, jo m t madhe se 20 centimetra,
pr kryerjen e punimeve prfundimtare.
Drrasat e jashtme duhet t jen n kontakt me shtyllat mbajtse
5.9
Parmakt
Skelat dhe skelat e shrbimit, pasarelat, vendet e kalimit, q jan t vendosura n nj
lartsi m t madhe se 2 metra, duhet t jen t pajisura n t gjitha ant e boshllkut me
parmak t fuqishm t prbr nga nj ose m shum tuba paralel me drrasn, buza e
siprme e t cilit t jet e vendosur n jo m pak s nj metr lartsi nga siprfaqja e
dyshemes, dhe drrasat ansore pr mbrojtjen e kmbs jo m pak se 20 centimetra e
vendosur anash dhe e ngjitur me drrasn e dyshemes.
Mbrojtset dhe drrasa pr mbrojtjen e kmbve nuk duhet t ln nj hapsir n drejtim
vertikal m t madhe se 60 centimetra.
Si mbrojtset, ashtu edhe drrasa pr mbrojtjen e kmbve duhet t vihen nga pjesa e
brendshme e shtyllave mbajtse.
5.10 Skelat me ndrprerje
N rastet kur ka krkesa t veanta pr mos prdorimin e skelave normale, mund t
lejohen skela me ndrprerje mjaft q struktura e tyre t'i prgjigjet kritereve rigoroze teknike
Kolonat e skels duhet t jen profile ose tuba pa saldime me siprfaqe q mbaron me
knd t drejt me aksin e kolons. Skaji i poshtm i vet kolonave mbajtse duhet t
mbshtetet n nj pllak me baz metalike, me siprfaqe t shesht, jo m t vogl se 18 her
sa zona e profilit t kufizuar nga seksioni i vet shtyllave mbajtse dhe me trashsi t till q
t'i rezistoj padeformime ngarkess. Pllaka duhet t ket nj mekanizm lidhjeje montimi q
shrben pr t qendrzuar ngarkesn mbi t, n mnyr q t mos krijoj momente prkuljeje
n montim.
Skelat duhet t prforcohen (kontraventime) n mnyr t prshtatshme si n drejtim
gjatsor, ashtu edhe n drejtim trthor, do prforcim (kontraventim) duhet t'i rezistoj forcs
s frkimit dhe shtypjes.
Bashkimet metalike duhet t ken karakteristika rezistence, jo m t vogla se ato t
kolonave q kto lidhin dhe gjithmon n baz t sforcimit q i nnshtrohen, me elemente jo
t lyera, ato duhet t sigurojn rezistenc n rrshqitje me shkall t lart sigurie.
Nyjet lidhse, dy morsetat -nofullat nuk duhet t jen n kontakt nga ana e bulonit.
Pjest prbrse t nyjeve lidhse duhet t jen t bashkuara mes tyre n mnyr t
qndrueshme dhe solide pr t evituar shkputjen aksidentale t ndonjrs prej tyre.
6.7
Montimi dhe montimi
N montimin dhe montimin e skelave metalike duhet caktuar personel praktik dhe i
pajisur me mjetet e prshtatshme dhe n gjendje t mir. Elementet e montimet e nj radhe,
duhet t vendosen n distanc jo m t madhe se 1,80 m nga kolona n kolon.
N shtrngimin e kolonave dhe kryqzimeve, nyjet lidhse pr bashkimet, duhet t
vendosen dhe shtrngohen njra pran tjetrs.
Prgjegjsi i kantierit duhet t sigurohet q skela t montohet konform projektit dhe sipas
rregullave.
6.8
Mirmbajtja dhe rikontrolli
Prgjegjsi i kantieri, n intervale periodike ose mbas rregullimesh t forta atmosferike
ose ndrprerjeje t gjat t puns duhet t sigurohet, pr qndrimin vertikal t kolonave
mbajtse, pr shtrngimin e duhur t nyjeve lidhse t bashkimeve, t gjendjes s puns s
fiksimeve brenda objektit dhe t pajisjeve prforcuese nga era, duke u kujdesur pr
zvendsimin e mundshm ose forcimin e elementeve q nuk jan n gjendje pune.
Elementt e ndryshme metalike duhet t jen t mbrojtura nga faktort dmtues, me lyerje
me boj, me bitum ose me mbrojtje t barasvlershme.
6.9
Rregulla t veanta t skelave metalike
Drrasat q prdoren pr ndrtimin e nj skele duhet t jen t fiksuara n mnyr q t
mos t rrshqasin n traversat metalike.
sht e ndaluar t hidhen nga sipr elementet metalike t skels.
sht e ndaluar t hipet dhe t zbritet prgjat shtyllave mbajtse.
Pr skelat metalike vlejn, pr sa jan t aplikueshme, rregullat q zbatohen pr skelat e
drurit.
6.10 Skelat e varura dhe karakteristikat e tyre.
N skelat e varura t lehta, q kan nj litar varjeje dhe nj ikrik manovre n do skaj t
skels, nuk duhet t rndohen me mbingarkesa, duke prfshir ktu dhe peshn e
punmarrsve me mbi 100 kilogram pr metr linear zhvillimi. Ato nuk duhet t ken nj
gjersi m t madhe se 1 m.
Kto skela, mbi t cilat nuk lejohet prezenca n t njjtn koh e m shum se dy
personave, duhet t prdoren vetm pr punime prfundimtare, mirmbajtjeje ose pun
shum t kufizuar.
Skelat m t rnda q kan katr litar pr t'u varur pr do njsi (skel teke) dhe katr
ikrik manovre nuk duhet t ken gjersi m t madhe se 1,50 m.
Kto skela mund t jen t lidhura dhe t formojn skela t vazhdueshme mjaft q njsit
e skels t jen n t njjtin nivel.
Mbi do njsi skelash m t rnda nuk sht e lejueshme prezenca n t njjtn koh e nj
numri personash m t madh se ai i prcaktuar m posht.
ikrikt e do njsie ure duhet t jen t t njjtit tip dhe t ken aftsi mbajtse t njjt.
6.11 Strukturat e skelave t varura
Njsia e skels duhet t jet e prbr nga dy telajo metalike, q lidhen me mbajtse
ansore te t cilat mbshteten traversat, mbi t cilat vendoset paneli.
Dy telajot duhet t montohen me distanc jo m shum se tre metra; mbajtset ansore
duhet t ken nj struktur t till q hapsirat e ndrmjetme t mos kalojn 50 cm dhe duhet
t jen t pajisura me sistem t sigurt mbrojtjeje kundr rrezikut t daljes nga mbajtset.
Siprfaqja e kalimit duhet t jet e prbr nga panele me trashsi jo m t vogl se 4
centimetra, t afruara mir mes tyre dhe t siguruara kundr zhvendosjeve t mundshme.
Druri i prdorur n skel duhet t jet me fibra gjatsore t drejta dhe paralele dhe pa nyje.
Elementet e drurit mund t zvendsohen nga elemente metalike me rezistenc jo m t
vogl se to.
Lidhja e disa njsive t skelave m t rnda duhet br duke lidhur direkt mes tyre njsit
n vazhdimsi, pa futje ur kalimesh mes njrs dhe tjetrs.
Bulonat e prdorur n montim duhet t jen t siguruar me rondele elastike dhe
kundrdado.
6.12 Parmakt
Nga ant q shohin nga boshllkut, skela duhet t jet e pajisur me parmak normal dhe
drras pr ndalimin e kmbs. Tubi i siprm i parmakut t jashtm t skelave t lehta duhet
t jet nj tub hekuri me nj diametr prej 4 centimetrash; parmakt e tjer mbrojts mund t
jen prej druri; distancat e lira vertikale midis drrasave q ndalojn kmbt dhe tubit t
mesm dhe midis ktij dhe atij t siprmit nuk duhet t jet m e madhe se 30 centimetra.
Elementet q prbjn parmakun duhet t sigurohen mir dhe t vendosen nga pjesa e
brendshme e skels, po kshtu edhe skajet e skels duhet t jen t ngritura e t lidhura mir
pr t siguruar prdorimin e ikrikve.
Skelat e lehta duhet t ken parmakt dhe n ann e ndrtess. N panelin e skelave m t
rnda duhet t aplikohen n ann e ndrtess nj mbshtetse pr ndalimin e kmbs jo m e
vogl se 5 centimetra.
6.13 ikrikt
ikrikt duhet t jen lidhur mir me panelet e varura. Ata duhet t jen me zbritje me
frenim automatik dhe t pajisur me mekanizma ndalimi.
Rrotulla e mbledhjes s litarit duhet t jet eliku dhe faqet ansore t ken diametr t
till q me litar t mbledhur komplet, t dal nj pjes e barabart me dy diametra t litarit.
Diametri i rrotulls nuk duhet t jet m i vogl se 12 her diametri i litarit. Pjest e
ikrikut, subjekte t lvizjeve dinamike, nuk duhet t ken nj shkall sigurie m t vogl se
tet.
N do ikrik, duhet t jet e fiksuar n pozicion t dukshm, pllaka metalike q tregon
ngarkesn maksimale t dobishme, firmn prodhuese, vitin e prodhimit dhe numrin e
regjistrimit.
6.14 Kavot
Kavot duhet t jen fleksibl, t formuara me fije eliku t prodhuara me shkrirje, me nj
rezistenc n kputje, jo m t vogl se 120 kg/mm2 dhe jo m t madhe se 160 kg/mm2 dhe
duhet t jen t llogaritura pr nj koefiient sigurie, jo m t vogl se 10.
Kavot dhe fijet prbrse duhet t mbrohen nga agjentt grryes- korroziv t jashtm
nprmjet grasatimit.
Lidhja te rrotulla e ikrikut duhet t bhet me plumbosje me got ose n mnyr tjetr q
t ofroj t njjtn siguri kundr daljes nga vendi.
Lidhja me trarin mbajts duhet t bhet me an t lidhjes s koks s kavos t br si lak
ose me jo m pak se tri kapse-morseta me bulona; n pjesn e hapur- vrime duhet futur laku
i prshtatur pr t shprndar ngarkesn mbi engel ose n unazn varse.
6.15 Trart mbajts.
Trart mbajts duhet t jen profile prej eliku dhe t jen t llogaritur pr do instalim
specifik, me nj koeficient sigurie jo m t vogl se 6.
Trart mbajts, q duhet t mbshteten n struktura dhe materiale rezistente, duhet t ken
nj zgjatim drejt pjess s brendshme t ndrtess jo m t vogl se dyfishi i daljes dhe duhet
t jen t fiksuar fort me element rezistent t provuar, duke krijuar nj shprndarje t
mjaftueshme t sforcimeve dhe pr t penguar do zhvendosje. Nuk sht i pranueshm
fiksimi me pesha.
Unazat dhe engelt t lidhur me kavon dhe t vendosur n trarin mbajts duhet t ken
nj koefient sigurie jo m t vogl se 6 dhe duhet t mos rrshqasin vetvetiu prgjat vet
trarit me drejtim nga jasht.
6.16 Hyrja n skelat e varura
Hyrja dhe dalja nga skela duhet t bhet, sipas kushteve t ndryshme t prdorimit, nga
pozicione dhe me mjete t tilla q t bjn t sigurt kalimin dhe manovrn. N rast t skelave
m t rnda me njsi t lidhura, mund t bhet prdorimi i shkallve t dors, gjithmon nse
sht siguruar fiksimi i skels dhe i shkallve.
6.17 Qndrueshmria e skelave
N do nivel punimesh, skelat e varura duhet t mbrthehen n pjes t qndrueshme t
konstruksionit, objektit.
Distanca e paneleve t skelave t rnda nga faqja e ndrtimit nuk duhet t'i kaloj 10 cm.
Atje ku pr nevoja t ndrtimit kjo distanc nuk mund t respektohet, hapsirat q krijohen
duhet t mbrohen deri n distancn maksimale t parashikuar m sipr. Skelat e varura nuk
duhet t prdoren n asnj rast si pajisje ngritjeje dhe n to nuk duhen instaluar mekanizma t
atij lloji.
N skelat e lehta pika lidhse e litarve vars t skelave duhet t jet n lartsi jo m t
vogl se 1,50 metra nga siprfaqja ku shkelet.
6.18 Manovra e skelave
Para se t fillohet me ngritjen ose uljen e skels, duhet t sigurohet q nuk ka pengesa n
lvizje dhe q nuk ka mbingarkesa materialesh.
Gjat manovrs s ikrikve duhet t ngelen t mbshtjella n rrotulln mbledhse t
paktn dy rrotullime t kavos.
Manovra duhet t jet n t njjtn koh n t dy ikrikt n skelat e lehta; n skelat e
rnda manovra duhet t jet n t njjtn koh n dy ikrikt e nj skaji t njsis s skels,
duke vazhduar me iftet e ikrikve t krahut tjetr me zhvendosje q nuk duhet t kaloj
pjerrsi m t mdha se 10%.
6.19 Punmarrsit q duhet t punojn n skelat e varura
Punmarrsit q punojn n skelat e varura duhet t jen t informuar pr mnyrat e
manovrave. sht e ndaluar t punojn n skelat e varura fmij nn mosh 18 vje dhe grat.
6.20 Mirmbajtja
Mirmbajtja dhe mbajtja n gjendje pune e skels, lubrifikimi i kavove dhe i ikrikve
duhet t bhen vazhdimisht.
Kavot nuk duhet t prdoren m kur n nj pjes t kavos s gjat, katr her m shum
se kalimi prdredhs i fijes kryesore t grshetuar, numri i fijeve t kputura t jet m i
madh se 10% t fijeve q prbjn kavon.
6.21 Libri i regjistrimit
ikrikt pr skelat e varura duhet t jen t kolauduar para prdorimit dhe t'u nnshtrohen
verifikimeve dyvjeare, t cilat regjistrohen.
6.22 Skelat mbi kmbalec mbajts.
Skelat mbi kmbalec mbajtse, prve rastit kur mbajtset jan t pajisur me nj parmak
normal, mund t prdoren vetm pr pun q mund t zhvillohen n tok ose brenda
ndrtesave; ato nuk duhet t ken lartsi m t madhe se 2 m dhe nuk duhet t jen t
montuara mbi skela t jashtme.
Kmbt mbajtse, prve se fiksohen nprmjet bashkuesve horizontal dhe diagonal,
duhet t mbshteten gjithmon n dysheme t fort dhe t niveluar mir.
Distanca maksimale mes dy mbajtsesh t njpasnjshme mund t jet deri n 3,60 m, kur
prdorin drrasa me dimensione t trthorta m t vogla, ato duhet t vendosen n tri
mbshtetse. Gjersia e skels nuk duhet t jet m e vogl se 90 centimetra dhe drrasat q e
prbjn, prvese duhet t rezultojn t vendosura mir mes tyre, duhet t mos paraqesin
pjes n ngritje m t mdha se 20 cm dhe duhet t fiksohen n mbajtse. sht e ndaluar t
prdoren skela me mbshtetse t mbivendosura dhe skela t prbra me shkall si kolona
mbajtse.
6.23 Skela mbi rrota n form kulle dhe t ndryshueshme n form grshre.
Skelat mbi rrota duhet t ken baz t gjer n mnyr q t rezistojn, me kufi t gjer
sigurie, pr ngarkesat me lkundje, t cilave mund t'u nnshtrohen gjat zhvendosjeve ose
nga era n mnyr q t mos prmbysen.
Siprfaqja e rrshqitjes s rrotave duhet t jet e niveluar, pesha e skels n terren duhet
t jet e shprndar n mnyr t prshtatshme n drrasa ose mjet tjetr t barasvlershm.
Rrotat e skels gjat puns duhet t jen t bllokuara fort me kunja nga t dyja ant.
Skelat me rrota duhet t jen t fiksuara me objektin t paktn do dy kate. Vertikaliteti i
skelave me rrota duhet t kontrollohet me nivelues ose me plumbe.
Skelat duhet t prdoren vetm pr lartsin pr t ciln jan ndrtuar, pa shtuar skela t
tjera.
Skelat mbi rrota, duke prjashtuar ato q prdoren n punimet pr linjat elektrike q mund
t lvizin, nuk duhet t zhvendosen kur mbi to ndodhen puntor ose mbipesha.
6.24 Shkall ajrore mbi karro
Shkalla ajrore mbi karro duhet t jet e sistemuar mbi bazament jo t lvizshm,
horizontal dhe n mnyr q plani i simetris s shkalls t jet vertikal dhe i kontrollueshm
me plumbe i vendosur n pjesn e mbrapme t vet karros.
Shkallt ajrore nuk mund t prdoren me pjerrsi m t vogla se 60 grad dhe m t
mdha se 80 grad, nga plani horizontal, pjerrsia duhet kontrolluar prmes pajisjeve me
plumbe t vendosura n pjesn e par t shkalls.
Pjest e shkallve me elemente t ndara, q prbjn pjesn e siprme, duhet t ken nj
numr progresiv sipas radhs s montimit.
Prpara se shkalla t montohet n rrota duhet t prdoren veshje t forta dyshe pr do
rrot t konturuara dhe t lidhura me zinxhir ose tirante.
6.25 Manovrat e shkallve ajrore
do operacion zhvendosjeje ose vendosjeje n pozicion pune, duhet t bhet me shkall
t zbrazura.
Gjat ngjitjes duhet t evitohen tronditje dhe prplasje, puntort dhe ngarkesat e
mundshme q ato mund t mbajn nuk duhet t jen m shum se 20 kg dhe veprohet kur
shkalla sht hapur plotsisht; ngarkesa duhet t prqendrohet n mesin e linjs s saj.
N procesverbalet e kolaudimit, duhet t tregohet numri maksimal i personave q mund t
hipin njkohsisht n shkall. Ky numr nuk duhet tejkaluar n asnj rast.
Ndalohet do sforcim ose trheqje nga ana e gjithkujt q punon n maj t shkalls, e cila
nuk duhet t mbshtetet me skajet e siprme t strukturave fikse.
Kur sht e nevojshme t zhvendoset nj shkall ajrore n afrsi t linjave elektrike, duhet
t evitohet do mundsi kontakti duke e ulur aq sa duhet pjesn e siprme t shkalls.
7.
Pajisjet e ngritjes
7.1 do aparat ngritjeje ose do aksesor ngritjeje, prfshir elementet e tyre prbrs,
engelat e tyre, mbrthimet e tyre dhe mbajtset duhet t jen:
a) t projektuara mir dhe t ndrtuara pr t pasur nj rezistenc t mjaftueshme pr
prdorimin pr t cilin jan destinuar;
b) t montuara dhe t prdorura n mnyr korrekte;
c) t mbajtura n gjendje t mir prdorimi;
d)
t verifikuara dhe t nnshtruara provave dhe kontrolleve periodike n baz t
dispozitave ligjore n fuqi;
e) t manovrueshme nga puntor t kualifikuar q kan nj formim t prshtatshm.
7.2
do pajisje ngritjeje dhe do aksesor ngritjeje duhet t ket t evidentuar n
mnyr t dukshme, treguesin e vlers s ngarkess s tij maksimale.
7.3 Pajisjet e ngritjes, si edhe aksesort e tyre nuk mund t prdoren pr qllime t
ndryshme nga ato pr t cilat jan destinuar.
8. Mjetet dhe makinat pr grmim dhe lvizjen e materialeve
8.1 T gjitha mjetet dhe makinat pr grmime dhe pr lvizje t materialeve duhet t jen:
a) t projektuara mir dhe t ndrtuara duke mbajtur parasysh, n masn e duhur, disa
parime t ergonomis;
b)
t mbajtura n gjendje t mir prdorimi;
c)
t prdorura n mnyr korrekte.
8.2
Drejtuesit dhe puntort e mjeteve dhe t makinave t grmimit dhe t heqjes s
materialit duhet t ken nj formim t prshtatshm.
8.3
Duhet t merren masa paraprake pr t evituar rnien e mjeteve dhe makinave t
grmimit dhe lvizjen e materialeve n vendin e grmuar ose n uj.
8.4
Makinat e grmimit dhe makinat pr lvizjen e materialeve, kur paraqitet nevoja,
duhet t jen t pajisura me struktura t qndrueshme pr t mbrojtur drejtuesin nga rreziku i
shtypjes, n rast t prplasjes s makins ose t rnies s objekteve.
9.
Impiante, makina, pajisje
9.1
Impiantet, makinat dhe pajisjet, prfshir ktu, mjetet me ose pa motor, duhet t
jen:
a)
t projektuara mir dhe t ndrtuara duke mbajtur parasysh, n masn e duhur, disa
parime t ergonomis;
b)
t mbajtura n gjendje t mir prdorimi;
c)
t prdorshme vetm pr punt pr t cilat jan projektuar;
d)
t manovrueshme nga puntor q kan marr nj formim t prshtatshm.
9.2
Impiantet dhe pajisjet q jan nn presion duhet t verifikohen dhe t'u nnshtrohen
provave dhe kontrolleve t rregullta, sipas akteve n fuqi.
10. Grmimet, puset, punimet nntoksore, galerit, rrmihjet
10.1 Grmimet dhe rrmihjet
N punimet e grmimeve dhe t rrmihjeve q realizohen pa prdorimin e ekskavatorve
mekanik, ant dhe pjesa ballore e zons ku punohet duhet t ken nj pjerrsi t prcaktuar n
raport me natyrn e terrenit, pr t penguar shkarjen e toks. Kur thellsia e grmimit e kalon
lartsin 1,50 m, ndalohet grmimi me dor i themeleve pr t mnjanuar shkarjen e
mundshme t terrenit ku punohet. Kur pr shkak t natyrs s veant t terrenit ose pr
shkak t shirave, deprtimit t ujit, ngrirjes dhe shkrirjes, ose pr motive t tjera, ekziston
frika e shkarjeve t toks ose t rrpirave, duhet t merren masa pr vendosje t armaturs ose
pr prforcim t terrenit. N punimet e grmimit me mjete mekanike duhet t ndalohet
prezenca e punmarrsve n fushn e veprimit t ekskavatorit dhe n vendin e grmimit.
Vendi i puns s ekskavatoristit, kur ky nuk sht i pajisur me kabin metalike, duhet t
mbrohet me nj streh t fort.
Punmarrsve duhet t"u bhet e qart q ndalohet afrimi te buza e grops s puns dhe,
kur sht e nevojshme, n vartsi t lartsis s grmimit ose t kushteve t afrimit n skajin e
siprm t grops, zona e siprme e rrezikut duhet t jet t paktn e rrethuar me sinjalizime t
nevojshme prgjat zons s grmuar.
10.2 Puset, grmimet, galerit
N grmimet e puseve dhe t transheve me thellsi m t madhe se 1,50 m, kur struktura
e terrenit nuk jep garanci pr qndrueshmri, edhe brenda pjerrsis s lejuar, duhet q gjat
avancimit t punimeve t sigurohet vendosja e armaturave mbajtse e mbrojtse t
nevojshme.
Panelet veshse t mureve duhet t dalin nga buza, niveli i grmimeve t paktn 30 cm.
N grmimin e galerive, prve rasteve kur bhet fjal pr shkmbinj q nuk prfaqsojn
rrezik shkputjesh, duhen vn armatura t prshtatshme pr t evituar rrshqitjet e kubes,
pjess s siprme dhe t mureve. Kto armatura duhet t vendosen pjes-pjes gjat
avancimit t puns; heqja e tyre mund t bhet sipas progresit t veshjes me muratur.
Armatura t prshtatshme dhe masa paraprake duhet t merren edhe n rastin kur n afrsi
t ktyre grmimeve ka ndrtime ose kryhen punime, themelet e t cilave mund t zbulohen
ose dobsohen nga grmimet.
N rastin e piketimeve pr themelet duhet t parashikohen masa paraprake pr t evituar
q lkundjet e toks gjat punimeve, t cilat mund t'u shkaktojn plasaritje dhe dme
objekteve q gjenden n afrsi, me nj rreze rreziku mbi 3 m duhet t merren masa mbrojtse
pr puntort q punojn n grmime dhe ngarkime t materialit t grmuar, nj rrug pr
kalimin e kovs s ekskavatorit.
10.3 Depozitimi i materialeve n afrsi t grmimeve
sht e ndaluar t ndrtohen depozita materialesh pran skajit t grmimeve.
Kur kto depozita jan t nevojshme pr kushtet e puns, duhen pajisur me masa
mbrojtse dhe mbshtetset e nevojshme.
10.4 Prezenca e gazit n grmime
Kur bhen punime brenda puseve, kanaleve, galerive, oxhaqeve dhe gropave n
prgjithsi, duhen marr masa t prshtatshme kundr rreziqeve q vijn nga prezenca e
gazeve ose e avujve helmuese, asfiksuese, t ndezshme ose eksplozive, sidomos n raport me
strukturn gjeologjike t terrenit, n afrsi t fabrikave, depozitave dhe rafinerive, stacioneve
t kompresimit dhe dekompresimit, tubave t metanit dhe tubave prcjells t gazit, q mund
t'i len vend infiltrimit t substancave t rrezikshme etj.
Kur nuk ka siguri ose ekziston frika e prezencs s gazeve toksike, asfiksuese ose
mungesa e ajrit dhe nuk sht e mundshme t sigurohet nj ajrim efikas ose nj prmirsim i
ajrit t ndotur, puntort duhet t jen t pajisur me maska kundr gazit, duhet t jen t
pajisur me nj rrip sigurie me tiranda q kalojn posht sqetulls, t cilat lidhen me litarin e
shptimit, i cili mbahet jasht nga personeli vzhgues, kjo pr t mbajtur lidhje t
vazhdueshme me puntort n brendsi dhe t jen n gjendje t nxjerrin menjher jasht
puntort e goditur nga gazrat.
Mund t prdoren maska kundr gazit, n vend t dhnsve t oksigjenit, vetm ather
kur sht konstatuar prqendrimi i gazrave ose avujve dmtues dhe asfiksuese, ato ofrojn
garanci sigurie t nj ajrimi t vazhdueshm dhe efikas.
Kur konstatohet prezenca e gazrave t ndezshme dhe eksploziv, duhen marr masa pr
prmirsimin e ambientit me ventilim t prshtatshm; prve ksaj duhet t ndalohen, edhe
pas prmirsimit, nse vrehen dalje gazi t rrezikshm, prdorim t pajisjeve me flak,
trupave inkandeshent dhe pajisjeve q mund t provokojn flak ose mbingrohje e prirur pr
t ndezur gaz.
N rastet e parashikuara n paragrafin e dyt, tret dhe katrt t ktij neni, puntort duhet
t jen t dubluar gjat zbatimit t punimeve.
11. Punimet pr shembjen
11.1 Prforcimi i strukturave
Prpara fillimit t punimeve t shembjes sht e detyrueshme t procedohet me
verifikimin e kushteve t stabilitetit (aftsis mbajtse) dhe t qndrueshmris t strukturave
t ndryshme q duhen shembur. Sipas rezultatit t ktij verifikimi duhen br punimet e
forcimit dhe siguris, t nevojshme pr t evituar rrzime t paparashikuara gjat shembjes.
11.2. Radha e shembjeve.
Punimet e shembjes duhet t realizohen me kujdes dhe me rregull nga lart posht dhe
duhet t kryhen n mnyr t till q t mos dmtojn qndrueshmrin e strukturave
mbajtse dhe lidhse, t atyre q mund t gjenden n afrsi, duke prdorur, ku duhet,
mbshtetset paraprake.
Vazhdimsia e punimeve, kur bhet fjal pr shembje t rndsishme dhe t mdha, duhet
t bhet n baz t nj programi t veant, i cili duhet t jet i firmosur nga siprmarrsi dhe
nga administruesi i punimeve, nse ka, dhe duhet t vihet n dispozicion t inspektorve t
puns.
11.3 Masat e siguris
Shembja e mureve duhet t bhet duke prdorur skelat e shrbimit t shkputura nga
objekti q shembet.
sht e ndaluar t kryhet pun nga puntort, mbi muret q do shemben.
Detyrimet pr t cilat flet rreshti i msiprm, nuk zbatohen kur bhet fjal pr mure me
lartsi m t vogl se 5 metra; n t tilla raste dhe pr lartsit nga 2 deri 5 m sht i
nevojshm prdorimi i rripit t sigurimit.
11.4 Lvizja e materialit t shembur.
Materiali i shembur nuk duhet hedhur nga sipr, por duhet t transportohet ose t hidhet
n tuba t posam, skaji i poshtm i t cilit nuk duhet t jet n lartsi m t madhe se dy
metra nga siprfaqja e mbledhjes s mbeturinave. Tubat e siprprmendur duhet t ndrtohen
n mnyr q do element t prputhet - futet n elementin pasues; bashkimet e shkarkuesve
duhet t prforcohen n mnyr t sigurt. Dalja e siprme e kanalit duhet t sistemohet n
mnyr t till q t mos bien aksidentalisht puntort.
N se materialet e shembur jan t prbra nga elemente t rnda ose q zn shum
vend, materiali duhet zbritur n tok me mjete t prshtatshme.
Gjat punimeve t shembjes duhet parashikuar mnjanimi i ngritjes s pluhurit, duke
sprkatur me uj materialet q prishen dhe muret.
11.5. Bllokimi i zons s shembjes.
N zonn e shembjes duhet t ndalohet kalimi dhe qarkullimi, duke e rrethuar zonn me
kufizues t prshtatshm.
Hyrja e mjetit, pr te dalja e tubit t shkarkimit, pr ngarkimin dhe transportin e materialit
t shembur, lejohet vetm pasi t jet ndaluar shkarkimi nga lart.
11.6 Shembja me prmbysje
Prve zbatimit t ligjeve dhe akteve nnligjore e lokale, shembja e pjesve t strukturave
q kan lartsi nga terreni m t vogl se 5 metra mund t bhet nprmjet prmbysjes me
trheqje ose shtytje.
Trheqja dhe shtyrja duhet br n mnyr graduale dhe pa shkputje dhe duhet br
vetm mbi elemente strukture t izoluar n mnyr q n pjesn tjetr t ndrtess q do t
shembet t mos t shkaktohen shembje t paprshtatshme ose t paparashikuara t
segmenteve t tjera.
Prve ksaj duhet t merren masat e nevojshme pr sigurin e puns, t cilat jan:
distanc e trheqjes jo m e vogl se nj her e gjysm e lartsis s murit ose e strukturs q
sht pr t'u shembur dhe largimin e punmarrsve nga zona e interesuar.
Mund t procedohet me grmimin e veprs, q sht pr t'u shembur, pr t lehtsuar
rnien, vetm kur ajo t ket mbshtets t prshtatshm; heqja e mtejshme e mbajtsve
duhet t bhet nga distanca me litar.
Prmbysja me an t shtyrjes mund t bhet me pirun-krik vetm pr objektet me lartsi
jo m t madhe se 3 metra, me pajisje mbshtetse n mnyr q t mos lejoj kthimin e
elementeve t prishura.
Duhet evituar brenda mundsive, lkundja e terrenit nga shkaku i rnies s strukturave
ose t blloqeve t mdha, t cilat mund t"u shkaktojn dme ose plasaritje godinave pran,
ose pr puntort q punojn.
12. Konstruksionet metalike dhe prej imentoje, armaturat dhe elementet parafabrikate
t rnd
12.1 Konstruksionet metalike ose t imentos dhe elementet e tyre, armaturat, elementet
parafabrikate ose mbajtset e prkohshme dhe mbshtetset duhet t montohen dhe
montohen vetm nn mbikqyrjen e nj personi kompetent.
12.2. Duhet t parashikohen masa pr t mbrojtur puntort nga rreziqet q vijn nga
ndjeshmria dhe paqndrueshmria e prkohshme e nj strukture.
12.3 Armaturat, mbajtset e prkohshme dhe mbshtetset duhet t konceptohen dhe
llogariten, montohen dhe qndrojn n mnyr q t mund t'i durojn sforcimet, t cilave
mund t'u nnshtrohen.
13. Mburojat dhe barakat
13.1 Mburojat dhe barakat duhet t jen:
a)
t ndrtuara mir, me materiale t prshtatshme dhe t forta e t pajisura me
rezistenc t mjaftueshme;
b)
me pajisje t prshtatshme q t'u lejojn punmarrsve mundsin e riparimit n
rast t shprthimit t ujit ose dmtimit t materialeve.
13.2 Ndrtimi, sistemimi, transformimi ose zbrthimi i nj vendi mbrojts apo barake
mbrojtse duhet t bhet vetm nn vzhgimin e nj personi kompetent.
13.3 T gjith mburojat dhe barakat duhet t inspektohen me intervale t rregullta nga
nj person kompetent.
14. Punimet mbi ati.
14.1 Kur lartsia ose prkulja kalon vlerat e prcaktuara me rregullore, n raste nevoje,
pr t evituar nj rrezik duhet t parashikohen pajisje kolektive pr t evituar rnien e
punmarrsve, t pajisjeve, t objekteve t tjera ose t materialeve.
14.2 Kur puntort duhet t punojn mbi nj ati ose n afrsi t saj ose t fardo
siprfaqeje t prbr nga materiale t ndjeshme, nga t cilat sht e mundur t rrzohesh,
duhet t merren masa paraprake pr t evituar q puntort papritur duke ecur n siprfaqe
me material t ndjeshm t bien n tok.
ANEKSI V
ZBATIMI I MASAVE PR PROMOVIMIN DHE PRMIRSIMIN E SIGURIS DHE
SHNDETIT T PUNMARRSVE N PUN
1. Prkufizime, me termat e mposhtm kuptojm :
Punmarrs: do person i punsuar nga nj pundhns, prfshir praktikantt me qllim
formimi ose qllim futjen n tregun e puns, me prjashtim t personave t punsuar pr t
kryer pun shtpie;
Pundhns: sht do person fizik ose juridik, q punson punmarrs dhe q sht
prgjegjs pr ndrmarrjen/kantierin;
Prfaqsues i punmarrsve: sht do person, q ka nj funksion t veant n fushn e
mbrojtjes s siguris e t shndetit t punmarrsve, i zgjedhur ose i caktuar, n prputhje me
legjislacionin, pr t prfaqsuar punmarrsit pr problemet e siguris dhe t mbrojtjes s
shndetit n pun t punmarrsve.
Shrbime t parandalimit e mbrojtjes nga rreziqet: nj trsi e prbr prej personash,
sistemesh e mjetesh, jasht ose brenda ndrmarrjes, q kan si objektiv prfundimtar
aktivitetet pr parandalimin dhe mbrojtjen nga rreziqet profesionale t ndrmarrjes;
Mjeku kompetent: mjeku, i cili ka:
Specializim n mjeksin e puns ose n mjeksin parandaluese pr punmarrsit e
psikoteknikn ose n toksikologjin industriale, ose n higjienn industriale ose n
fiziologjin dhe higjienn e puns, ose n klinikn e puns, ose n higjienn dhe mjeksin
parandaluese, ose n mjeksin ligjore dhe t sigurimeve. Specializime t tjera t prcaktuara,
n rastet kur sht e nevojshme, me udhzim t Ministrit t Shndetsis n marrveshje me
Ministrin e Puns shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta.
Profesionist t lir n mjeksin e puns ose n mjeksin parandaluese t punmarrsve
dhe psikoteknikn ose n toksikologjin industriale ose n higjienn industriale ose n
fiziologjin dhe higjienn e puns;
Agjent: substanc kimike, fizike ose biologjike, t pranishme gjat puns, t cilat jan
potencialisht t dmshme pr shndetin;
Parandalim: trsia e masave t marra ose t parashikuara n t gjitha fazat e ushtrimit t
veprimtaris n ndrmarrje, pr parandalimin ose zvoglimin e rreziqeve profesionale.
2. Detyrimet e pundhnsit
2.1
Pundhnsi i ndrmarrjes vlerson t gjitha rreziqet pr sigurin dhe shndetin e
punmarrsve, prfshir dhe at grup punmarrsish, t cilt jan t ekspozuar ndaj rreziqeve
t veanta edhe n zgjedhjen e mjeteve t puns e t substancave ose preparateve kimike t
prdorura dhe n sistemimin e vendeve t puns.
2.2
Gjat vlersimit, pundhnsi prgatit nj dokument q duhet t prmbaj: nj
relacion mbi vlersimin e rreziqeve pr sigurin dhe shndetin gjat puns, n t cilin
specifikohen kriteret e adoptuara pr vlersimin e tyre.
Prcaktimi i masave parandaluese e mbrojtse dhe i mekanizmave pr mbrojtjen
individuale dhe programi i masave q konsiderohen t nevojshme pr t garantuar
prmirsimin n koh t niveleve t siguris.
2.3
Dokumenti mbahet n kantierin e puns.
2.4
Pundhnsi:
emron personelin e shrbimit t mbrojtjes dhe parandalimit brenda ose jasht
ndrmarrjes;
emron n rastet e nevojshme mjekun kompetent.
2.5
Pundhnsi merr masat e nevojshme pr sigurin dhe shndetin e punmarrsve,
dhe n mnyr t veant:
a)
prcakton paraprakisht punmarrsit e ngarkuar pr zbatimin e masave t
parandalimit t zjarrit dhe masat kundr zjarrit, t evakuimit t punmarrsve n rast rreziku
t rnd e t papritur, t shptimit, t ndihms s shpejt, e gjithsesi te drejtimit t
emergjencs;
b)
azhurnon masat e parandalimit n baz t ndryshimeve organizative e t prodhimit
me rndsi pr shndetin dhe sigurin n pun, si dhe n baz t evoluimit t tekniks s
parandalimit e t mbrojtjes;
c)
n shprndarjen e detyrave pr punmarrsit, merr parasysh kapacitetet dhe kushtet
e tyre n lidhje me shndetin dhe sigurin;
d)
v n dispozicion t punmarrsve mekanizmat e prshtatshm e t nevojshm pr
mbrojtjen individuale, pasi ka dgjuar prgjegjsin e shrbimit t parandalimit e t mbrojtjes;
e)
merr masat e nevojshme n mnyr q vetm punmarrsit, t cilt kan marr
udhzimet e duhura mund t hyjn n zonat me rrezik t lart e specifik;
f)
krkon nga ana e punmarrsve, zbatimin e rregullave n fuqi, si dhe t rregullave
t brendshme t ndrmarrjes n fushn e siguris e t higjiens n pun, si dhe prdorimin e
mjeteve t mbrojtjes kolektive e t pajisjeve pr mbrojtjen personale t vna n dispozicion;
g)
krkon nga ana e mjekut kompetent, zbatimin e detyrimeve t parashikuara me kt
rregullore, duke e informuar mbi proceset e rreziqet e lidhura me aktivitetin e prodhimit;
h)
merr masat pr kontrollin e situatave me rrezik n rast emergjence dhe jep
udhzime q punmarrsit t largohen nga vendi i puns ose zona me rrezik t lart, t
papritur e t pashmangshm;
i)
informon, sa m shpejt t jet e mundur punmarrsit e ekspozuar ndaj mundsis
s nj rreziku t lart e t menjhershm rreth rrezikut dhe masave t marra ose q duhen
ndrmarr pr t'u mbrojtur;
j) eviton krkesn ndaj punmarrsve pr rifillimin e aktivitetit t tyre n nj situat n
t ciln vazhdon t jet prezent rreziku i lart e i drejtprdrejt, me prjashtim t rasteve t
motivuara;
k) u lejon punmarrsve t verifikojn, nprmjet prfaqsuesit pr sigurin, aplikimin e
masave t siguris e t mbrojtjes s shndetit dhe i mundson prfaqsuesit pr sigurin t
konsultoj informacionet dhe dokumentet e ndrmarrjes;
l) merr masat e prshtatshme parandaluese pr t evituar q masat pr punt teknike t
marra, t shkaktojn rrezik pr shndetin e popullsis ose t dmtojn ambientin e jashtm;
m) mban nj regjistr ku shnohen me radh kronologjike aksidentet n pun, t cilat
sjellin mungesn n pun t paktn pr nj dit. N regjistr shnohen emri, mbiemri,
kualifikimi profesional i t aksidentuarit, shkaqet dhe rrethanat, si dhe data e marrjes dhe
lnies s puns. Regjistri ruhet n vendin e puns n dispozicion t organeve t kontrollit;
n) konsulton prfaqsuesin pr sigurin;
o) merr masat e nevojshme pr parandalimin e zjarreve dhe t evakuimit t
punmarrsve, si dhe n rastet e nj rreziku t lart e t menjhershm.
2.6 Pundhnsi kryen vlersimin dhe prgatit nj dokument n bashkpunim me
prgjegjsin e zyrs pr parandalimin dhe mbrojtjen, si dhe me mjekun kompetent n rastet
q sht i detyrueshm kontrolli shndetsor, duke konsultuar paraprakisht prfaqsuesin pr
sigurin.
2.7
Vlersimi dhe dokumenti i msiprm rihartohen n rast modifikimesh t
rndsishme t procesit prodhues me qllim sigurin dhe shndetin e punmarrsve.
2.8
Pundhnsi ruan n kantier karteln shndetsore e t rreziqeve t mundshme pr
punmarrsin q i nnshtrohet kontrollit mjeksor, ruan sekretin profesional, dhe i dorzon
nj kopje punmarrsit n momentin e mbylljes s raportit t puns, ose n momentin q
punmarrsi bn krkes pr t pasur nj kopje.
2.9 Pundhnsi i ndrmarrjeve, t cilat kan deri n 10 punmarrs, sht gjithsesi i
detyruar t autocertifikoj me shkrim kryerjen e vlersimit t rreziqeve dhe plotsimin e
detyrimeve t lidhura me to. Autocertifikimi duhet t'i drgohet prfaqsuesit pr sigurin.
3. Detyrimet e punmarrsve
3.1
do punmarrs duhet t kujdeset pr sigurin e shndetin e tij dhe t personave t
tjer t pranishm n vendin e puns, mbi t cilt mund t bien efektet e veprimeve t tij, n
prputhje me formimin dhe udhzimet e mjetet e vna n dispozicion nga pundhnsi.
3.2 N mnyr t veant punmarrsi:
a)
ndjekin dispozitat dhe udhzimet e dhna nga pundhnsi, nga drejtuesit, dhe
personat e caktuar, me qllim mbrojtjen kolektive e individuale;
b)
prdorin n mnyr t rregullt makinerit, aparatet, instrumentet, substancat e
preparatet e rrezikshme, mjetet e transportit e mjete t tjera t puns, si dhe mekanizmat e
siguris;
c) prdorin n mnyr t prshtatshme mekanizmat e mbrojtjes t vna n dispozicion
t tyre;
d) njoftojn menjher pundhnsin, drejtuesin ose prgjegjsin e tyre pr mangsit
n mjetet e mekanizmat n shkronjat "b" dhe "c", si dhe kushte t tjera rreziku pr t cilat
jan n dijeni, dhe japin ndihmn e tyre, n rast urgjenc, pr t eliminuar ose reduktuar kto
mangsi ose rreziqe, duke njoftuar prfaqsuesin e punmarrsve pr sigurin;
e) nuk lvizin ose ndryshojn pa autorizim pajisjet e siguris, t sinjalizimit ose t
kontrollit;
f)
nuk duhet t ndrmarrin me iniciativn e tyre veprime ose lvizje, t cilat nuk hyjn
n kompetencn e tyre dhe mund t vn n rrezik sigurin e tyre dhe t punmarrsve t
tjer;
g) u nnshtrohen kontrolleve shndetsore t parashikuara pr ta;
h)
kontribuojn, s bashku me pundhnsin, drejtuesit dhe prgjegjsit n plotsimin
e detyrimeve t vna nga autoritet kompetente ose detyrimeve t nevojshme, pr mbrojtjen e
sigurin e punmarrsve.
4.
Zyra pr mbrojtjen dhe parandalimin
4.1
Me prjashtim t rasteve t parashikuara n pikn 2.9, pundhnsi organizon n
brendsi t ndrmarrjes zyrn pr mbrojtjen e parandalimin, ose ngarkon persona ose
zyra/shrbime jasht ndrmarrjes;
4.2
Pundhnsi, duke u konsultuar paraprakisht me prfaqsuesin pr sigurin,
zgjedh pr kryerjen e detyrave brenda ndrmarrjes nj ose dy persona q varen nga ai, ndr t
cilt dhe prgjegjsin e zyrs, i cili ka kapacitetet dhe prmbush krkesat profesionale t
duhura.
4.3
Punmarrsit duhet t jen n numr t mjaftueshm, t ken aftsit e duhura,
mjetet e nevojshme dhe kohn e duhur pr t kryer detyrat e ngarkuara. Kta nuk mund t
paragjykohen pr veprimet e kryera gjat zhvillimit t detyrave t ngarkuara.
4.4
Me prjashtim t rasteve t parashikuara n 4.2, pundhnsi mund t ngarkoj
persona t jashtm (jasht ndrmarrjes), t cilt kan njohurit e duhura profesionale pr t
integruar veprimet e parandalimit e t mbrojtjes;
4.5
Nse aftsit e personave t brendshm t ndrmarrjes ose t njsis s prodhimit
nuk jan t mjaftueshme, pundhnsi duhet t krkoj persona jasht ndrmarrjes, duke
konsultuar paraprakisht prfaqsuesin pr sigurin.
4.6
Shrbimi i jashtm duhet t jet i prshtatur me karakteristikat e ndrmarrjes ose
njsis operative n favor t s cils do t kryej aktivitetin e saj dhe n referim me numrin e
punmarrsve.
4.7
Prgjegjsi i jashtm i shrbimit duhet t kt aftsit dhe krkesat profesionale t
prmendura n pikn 5.
4.8
Prgjegjsi i shrbimit edhe pse pundhnsi ka ngarkuar persona t jashtm
shrbimi pr sigurin, nuk lirohet nga prgjegjsia e tij n kt fush.
4.9 Pundhnsi i komunikon Inspektoratit Shtetror t Puns dhe Inspektoratit Sanitar
Shtetror, emrimin e personit prgjegjs pr mbrojtjen dhe parandalimin, brenda ose/dhe
jasht ndrmarrjes. Ky komunikim bhet nprmjet nj deklarate me t ciln deklarohen
personat e emruar:
detyrat e kryera n fushn e mbrojtjes dhe parandalimit ;
periudha n t ciln jan kryer kto detyra;
kurrikulumi profesional.
5.
Krkesat profesionale t punonjsve dhe t prgjegjsve t shrbimit, t brendshm
ose t jashtm, pr mbrojtjen dhe parandalimin.
5.1
Aftsit dhe krkesat profesionale t prgjegjsve e t personave t shrbimit t
brendshm ose t jashtm, pr mbrojtjen dhe parandalimin, duhet t jen n prputhje me
rreziqet e pranishme n vendin e puns dhe me aktivitetet e kryera gjat puns.
5.2
Pr kryerjen e detyrave nga ana e subjekteve n pikn 5.1, sht e nevojshme q
subjekti n fjal t ket nj diplom jo m t ult se ajo e shkolls s lart dhe t ket nj
certifikat t frekuentimit, t kurseve specifike t prshtatshme me natyrn e rreziqeve t
pranishme n vendin e puns dhe gjat aktiviteteve t puns.
5.3
Kurset e formimit t prmendura n pikn 5.2 organizohen, nga struktura publike
dhe private.
5.4
Pr kryerjen e funksionit t prgjegjsit t shrbimit pr parandalimin e mbrojtjen,
krahas krkesave n pikn 5.2, sht e nevojshme t disponoj nj certifikat t frekuentimit
pr kurset e formimit n fushn e parandalimit t mbrojtjes nga rreziqet, dhe t natyrs
ergonomike e psiko-sociale, t organizimit e drejtimit t aktiviteteve teknike administrative,
t teknikave t komunikimit n ndrmarrje dhe t raporteve me sindikatat.
5.5
Prgjegjsit dhe personat e shrbimit pr mbrojtjen dhe parandalimin, duhet t
kryejn kurse prditsuese sipas termave t prcaktuara, t paktn nj her n 5 vjet.
6.
Detyrat e zyrs pr mbrojtjen dhe parandalimin
6.1 Zyra pr mbrojtjen dhe parandalimin nga rreziqet profesionale sht prgjegjse pr:
a)
prcaktimin e faktorve t rrezikut, vlersimin e rreziqeve dhe prcaktimin e
masave pr sigurin e higjienn n vendet e puns, n prputhje me normat n fuqi n baz t
organizimit t ndrmarrjes.
b)
hartimin, n baz t kompetencave t saj, t masave mbrojtse dhe parandaluese dhe
sistemet e kontrollit pr kto masa;
c)
hartimin e procedurave t siguris pr aktivitetet e ndryshme t ndrmarrjes;
d)
propozimin e programeve t informimit e formimit pr punmarrsit;
e) marrjen pjes n konsultimet n fushn e mbrojtjes s shndetit e siguris;
f) vnien n dispozicion t punmarrsve informacionet.
6.2 Pundhnsi v n dispozicion t zyrs pr parandalimin e mbrojtjen informacione
n lidhje me:
a) natyrn e rreziqeve;
b) organizimin e puns, programimin e zbatimin e masave parandaluese e mbrojtjes;
c) prshkrimin e impianteve dhe t proceseve prodhuese;
d) t dhnat e regjistrit t incidenteve dhe t smundjeve profesionale;
e) prshkrimet e organeve t ruajtjes.
6.3
Punonjsit e zyrs pr mbrojtjen dhe parandalimin dhe prfaqsuesit e
punmarrsve pr sigurin duhet t ruajn sekretin n lidhje me proceset e puns, pr t cilat
marrin informacione gjat kryerjes s funksioneve t prmendura me kt rregullore.
6.4 Zyra e mbrojtjes dhe parandalimit, vihet n pun nga pundhnsi.
7.
Kryerja e drejtprdrejt nga pundhnsi e detyrave pr mbrojtjen dhe parandalimin
nga rreziqet
7.1 Pundhnsi mund t kryej drejtprdrejt detyrat e zyrs pr mbrojtjen dhe
parandalimin nga rreziqet, si dhe t parandalimit t zjarrit e t evakuimit, duke informuar
paraprakisht prfaqsuesin e siguris, pr kushtet e siguris t cituara n pikat q vijojn;
7.2
Pundhnsi, q ka pr qllim t kryej kto detyra duhet t ndjek kurset e
formimit prkatse n fushn e siguris e t shndetit n vendin e puns, t organizuara nga
subjektet publike ose privat dhe i v n dispozicion strukturave prkatse t kontrollit pr
territorin:
a)
nj deklarat q vrteton aftsit e kryerjes s detyrave pr mbrojtjen e
parandalimin nga rreziqet;
b) nj deklarat n lidhje me plotsimin e detyrave;
c)
nj relacion n lidhje me aksidentet dhe smundjet profesionale n ndrmarrje, t
hartuar n baz t t dhnave t regjistrit t aksidenteve, ose n munges t ktij, t nj
dokumenti t ngjashm t parashikuar nga legjislacioni n fuqi;
d) certifikat n lidhje me frekuentimin e kurseve t formimit n fushn e siguris e t
shndetit n vendin e puns.
8. Mbledhja periodike pr mbrojtjen dhe parandalimin nga rreziqet e mundshme.
8.1
N ndrmarrje, subjekte ose n njsit e prodhimit, t cilat kan m shum se 15
punmarrs, pundhnsi, drejtprdrejt ose nprmjet shrbimit pr mbrojtjen dhe
parandalimin nga rreziqet e mundshme, organizon t paktn nj her n vit, nj mbledhje, n
t ciln marrin pjes:
- pundhnsi ose nj prfaqsues i tij;
- prfaqsuesi i zyrs pr mbrojtjen dhe parandalimin;
- mjeku kompetent, ather kur parashikohet prania e tij;
- prfaqsuesi pr sigurin.
8.2 Gjat mbledhjes, pundhnsi u jep pjesmarrsve pr shqyrtim:
a) dokumentin e vlersimit t rreziqeve t mundshme;
b) prshtatshmrin e mjeteve pr mbrojtjen individuale;
c)
programet pr informimin dhe formimin e punmarrsve pr sigurin dhe mbrojtjen
e shndetit t tyre.
8.3
Mbledhja kryhet gjithashtu kur ka ndryshime t rndsishme n kushtet e
ekspozimit t rrezikut, prfshir programimin dhe futjen e teknologjive t reja, t cilat
ndikojn n shndetin dhe sigurin e punmarrsve.
8.4 N ndrmarrjet ose n njsit e prodhimit, t cilat kan deri n 15 punmarrs,
prfaqsuesi i punmarrsve pr sigurin mund t krkoj organizimin e ksaj mbledhjeje.
8.5
Pundhnsi edhe nprmjet zyrs pr parandalimin dhe mbrojtjen nga rreziqet,
harton procesverbalin e mbledhjes, q vihet n dispozicion t pjesmarrsve n mbledhje, pr
konsultim.
9.
Evakuimi i punmarrsve, ndihma e shpejt
9.1 Dispozita t prgjithshme
Pundhnsi:
a)
organizon raportet e nevojshme me strukturat publike kompetente n fushn e
ndihms s shpejt, shptimit, masave kundr zjarrit dhe drejtimin e emergjencs;
b)
cakton paraprakisht punmarrsit q do t zbatojn masat e prmendura n pikn 2
t ktij aneksi;
c)
informon t gjith punmarrsit, q mund t jen t ekspozuar ndaj nj rreziku t
lart e t menjhershm, rreth masave t marra dhe veprimet q duhet t ndrmarrin;
d)
programon ndrhyrjet, merr masat dhe jep udhzime n mnyr q punmarrsit, n
rast rreziku t lart e t menjhershm q nuk mund t evitohet, t ln aktivitetin e t
sigurojn vetveten duke u larguar nga vendi i puns menjher;
e)
merr masat e nevojshme, n mnyr q cilido punmarrs, n rast rreziku t lart e
t menjhershm, pr sigurin e tij e t personave t tjer dhe n pamundsi pr t kontaktuar
eprorin direkt kompetent, t marr masat e nevojshme pr t evituar efektet e ktij rreziku,
duke prdorur njohurit e tij dhe mjetet teknike n dispozicion.
N prcaktimin e personave, pundhnsi mban parasysh madhsin e ndrmarrjes, si dhe
rreziqet specifike t ndrmarrjes ose njsive t prodhimit.
Punmarrsit nuk mund t refuzojn kt emrim, me prjashtim t rasteve kur kan
motivacionet e duhura. Ata duhet t informohen, t jen n numr t mjaftueshm e t ken
n dispozicion mjetet e duhura, duke pasur parasysh madhsin e ndrmarrjes dhe rreziqet
specifike t saj dhe njsive t prodhimit.
Pundhnsi nuk duhet t'u krkoj punmarrsve t rifillojn aktivitetin n vendin e puns
n nj situat n t ciln vazhdon rreziku i lart e i menjhershm, me prjashtim t rasteve
me motivimet e duhura.
9.2 T drejtat e punmarrsve n rast rreziku t lart e t menjhershm
Punmarrsi i cili n rast rreziku t lart e t menjhershm, q nuk mund t evitohet,
largohet nga vendi i puns, pra nga zona e rrezikut, dhe nuk mund t paragjykohet pr kt
veprim dhe duhet t mbrohet nga do efekt i dmshm.
Punmarrsi q n rast rreziku t lart e t menjhershm, q nuk mund t kontaktoj
eprorin direkt kompetent, merr masat pr t evituar efektet e ktij rreziku dhe nuk mund t
paragjykohet pr kto veprime me prjashtim t rasteve kur ka neglizhenc t rnd nga ana e
tij.
10. Ndihma e shpejt
10.1 Pundhnsi, duke marr n konsiderat natyrn e aktivitetit dhe madhsin e
ndrmarrjes dhe t njsive t prodhimit, pasi ka marr mendimin e mjekut kompetent, aty ku
sht e parashikuar, merr masat e duhura n fushn e ndihms s shpejt e t asistencs
mjeksore e t emergjencs, duke pasur parasysh pranin e personave t tjer n vendin e
puns e duke vendosur raportet e nevojshme me shrbimet e jashtme, dhe pr transportin e
punmarrsve t aksidentuar.
10.2 Pundhnsi, kur nuk i prcakton vet, emron nj ose m shum punmarrs pr
zbatimin e masave n pikn 10.1.
10.3
Karakteristikat minimale t mjeteve t ndihms s shpejt, krkesat e personelit
dhe formimi i tyre prcaktohen n lidhje me natyrn e aktivitetit, numrin e punmarrsve dhe
faktorve t rrezikut.
11. Kontrolli shndetsor
11.1 Prmbajtja e kontrollit shndetsor
Kontrolli shndetsor kryhet n rastet e parashikuara me aktet n fuqi.
Kontrolli shndetsor kryhet nga mjeku kompetent dhe prfshin:
a)
kontrollin paraprak pr t konstatuar nse ka kushte t prshtatshme n pun ndaj t
cilave rrezikohen punmarrsit dhe nse punmarrsit jan t prshtatshm nga ana
shndetsore pr t kryer at detyr;
b)
kontrolle periodike pr shndetin e punmarrsve dhe shprehjen e mendimit mbi
prshtatshmrin e puns.
Kontrollet prfshijn analiza biologjike dhe diagnoza, t cilat jan t nevojshme sipas
mjekut kompetent.
11.2 Mjeku kompetent
1. Mjeku kompetent:
a) bashkpunon me pundhnsin dhe zyrn pr parandalimin dhe mbrojtjen, sipas
organizimit t ndrmarrjes, njsive t prodhimit dhe situatave t rrezikut, t prgatitjes pr
zbatimin e masave pr mbrojtjen e shndetit dhe integritetit psikofizik t punmarrsve;
b) kryen kontrolle mjeksore;
c) shpreh mendimin pr prshtatshmrin e punmarrsve pr nj detyr specifike n
pun;
d) prgatit dhe prditson nn prgjegjsin e tij karteln shndetsore dhe t
rreziqeve, pr do punmarrs q i nnshtrohet kontrollit shndetsor, nga t cilat duhet
mbrojtur, q mbahet nga pundhnsi duke ruajtur sekretin profesional;
e)
u jep punmarrsve informacione mbi kuptimin e kontrolleve mjeksore q u
nnshtrohen, e n rast t ekspozimit, ndaj substancave me efekt n periudh kohe t gjat,
nevojn pr kontrolle mjeksore edhe pas lnies s puns, q sjell ekspozimin ndaj ktyre
a)
rreziqet pr sigurin dhe shndetin q lidhen me aktivitetet e ndrmarrjes n
prgjithsi;
b)
masat dhe aktivitetet e marra pr mbrojtjen dhe parandalimin;
c)
rreziqet specifike ndaj t cilave ekspozohet n kryerjen e detyrs, rregullat e
siguris dhe rregullat prkatse t ndrmarrjes;
d)
rreziqet e lidhura me prdorimin e substancave dhe t preparateve t rrezikshme
duke u bazuar n skedat e t dhnave t siguris, t parashikuara nga rregullat dhe aktet n
fuqi dhe nga rregullat teknike dhe standardet;
e)
procedurat n lidhje me ndihmn e shpejt, veprimet kundr zjarrit dhe evakuimin
e punmarrsve;
f)
prgjegjsin e shrbimit pr sigurin e mbrojtjen dhe mjekun kompetent;
g)
emrat e punmarrsve t ngarkuar pr zbatimin e masave t siguris.
13.2
Formimi i punmarrsve.
Formimi i punmarrsve duhet t kryhet n rastin e:
marrjes n pun;
transferimit ose ndryshimit t detyrave ;
kur futen n prdorim teknologji ose makineri t reja, substanca t reja ose preparate
t rrezikshme.
Kurset e formimit duhet t kryhen periodikisht n mnyr t prsritur n lidhje me
evoluimin e rreziqeve, ose t rreziqeve t reja.
Prfaqsuesi pr sigurin ka t drejtn e nj formimi t veant n fushn e shndetit dhe
siguris, lidhur me aktet n fuqi n fushn e siguris, shndetit e rreziqeve specifike
ekzistuese n ambientet dhe pr punmarrsit q ai prfaqson, n mnyr q t'i jap nocionet
e prshtatshme mbi teknikat kryesore t kontrollit dhe parandalimit t rreziqeve.
Punmarrsit e ngarkuar me aktivitetet pr parandalimin e zjarreve dhe kundr zjarrit, pr
evakuimin e punmarrsve n rast rreziku t lart e t menjhershm, t shptimit e ndihms
s shpejt, e gjithsesi t drejtimit t emergjencs, duhet t formohen n mnyrn e duhur.
Formimi i punmarrsve dhe i prfaqsuesve t tyre, duhet t kryhet n bashkpunim me
organizmat prkats, gjat orarit t puns dhe nuk mund t ket kosto ekonomike pr
punmarrsit.
Ministri i Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta, pasi ka dgjuar Kshillin
Kombtar t Puns, mund t prcaktoj prmbajtjen minimale t formimit t punmarrsve,
prfaqsuesve pr sigurin dhe t pundhnsve, si sht cituar n nenin 10, pika 3, duke
marr parasysh madhsin dhe tipologjin e ndrmarrjes.
14. Vendet e puns
14.1 N aplikimin e ktyre krkesave t rregullores, me vend pune nnkuptohen :
a) t gjitha vendet e puns, ku punmarrsit duhet t jen ose duhet t shkojn pr qllime
pune dhe q jan nn kontrollin e drejtprdrejt ose t trthort t pundhnsit.
14.2 Kto rregulla, krkesa nuk aplikohen:
a) pr mjetet e transportit;
b)
n industrin nxjerrse;
c)
n varkat e peshkimit;
d)
n fushat, pyjet dhe terrenet e tjera q jan pjes e nj ndrmarrjeje bujqsore ose
pyjesh, q jan t vendosura jasht zonave t ndrtesave t ndrmarrjes.
14.3 Krkesat pr sigurin dhe shndetin.
Nse prshtatshmria e masave t piks 14 krkojn nj akt paraprak lejues, pundhnsi
duhet t filloj menjher procedurat pr lshimin e ktij akti dhe t'u prgjigjet detyrimeve
brenda 6 muajve nga data e lshimit t tij.
a)
t vendosen dhe t respektohen rregullat e qarkullimit pr pajisjet e puns q lvizin
n nj zon t caktuar pune ;
b)
t merren masa organizative pr t evituar q punmarrsit n kmb t gjenden n
zonn e aktivitetit t pajisjeve t lvizshme ose pjesrisht t lvizshme e q gjithsesi t
merren masa t prshtatshme pr t evituar q n rastet kur prania e punmarrsve n kmb
t jet e nevojshme pr nj realizim t mir t punve, kta t mos dmtohen nga t tilla
makineri;
c)
Transporti i punmarrsve mbi kto mjete t lvizshme n mnyr mekanike t
bhet n vende t sigurta, t parashikuara pr kt qllim dhe nse duhet t punohet gjat
lvizjes, shpejtsia e ktyre makinerive t jet e prshtatshme ;
d)
Pajisjet e lvizshme t puns, me motor me djegie, t prdoren n zonat n t cilat
sht e siguruar nj sasi e mjaftueshme ajri pa rreziqe pr sigurin dhe shndetin e
punmarrsve.
Pundhnsi merr masa q n prdorimin e pajisjeve pr ngritjen e peshave t jet e
siguruar q:
a)
aksesort e ngritjes t jen zgjedhur n funksion me peshn, me pikn e ngritjes, t
mekanizmave t gans, t kushteve atmosferike, si dhe duke mbajtur parasysh mnyrn dhe
konfigurimin e rripit t lidhjes; q kombinimi i pjesve pas ngritjes t jet i dallueshm n
mnyr q prdoruesi t njoh karakteristikat e gjithsecils prej pjesve, po kshtu edhe n
rastin kur pas prdorimit nuk zmontohen; pjest e ngritura t jen t depozituara n mnyr
q mos t dmtohen ose prishen;
b)
n rastin kur dy ose m shum pajisje pune shrbejn pr ngritjen e peshave (q nuk
jan t drejtuara, kontrolluara, q mund t lvizin gjat ngritjes) jan t instaluara n mnyr
q rrezet e tyre t ndrpriten, merren masat e prshtatshme pr t evituar prplasjen midis
ngarkesave e elementeve t pajisjeve ngritse;
c)
q punt t jen t organizuara n mnyr t till, q kur nj punmarrs lidh ose
zgjidh me krah nj ngarkes, kto operacione t kryhen n siguri t plot dhe n mnyr t
till q puntori t ket kontrollin direkt ose indirekt t ngarkess;
d)
t gjitha veprimet e ngritjes t jen t programuara n mnyr t rregullt si dhe t
kontrollohen n mnyr korrekte q t sigurojn mbrojtjen e punmarrsve; n mnyr t
veant pr nj ngarkes q duhet ngritur n t njjtn koh nga dy ose m shum pajisje, pa
qen t drejtuara, t aplikohet nj procedur prdorimi pr t garantuar nj koordinim t mir
midis operatorve t prdorimit;
e)
kur pajisjet e puns q shrbejn pr ngritjen e ngarkesave, nuk mund t'i mbajn
ngarkesat n rast ndrprerje t pjesshme ose totale t energjis, merren masat e nevojshme
pr t evituar ekspozimin e punmarrsve ndaj rreziqeve prkatse; ngarkesat e varura nuk
duhet t mbeten pa kontroll, me prjashtim t rasteve kur hyrja n zonn e rrezikut sht e
bllokuar dhe ngarkesa sht e lidhur dhe fiksuar me sigurin maksimale;
f) kur kushtet meteorologjike prkeqsohen deri n nj pik t till q mund t vn n
rrezik sigurin e funksionimit, dhe rrezikun eventual ndaj punmarrsve, prdorimi n
hapsir i pajisjeve t puns q shrbejn pr ngritjen e peshave, jo t drejtuara, duhet
bllokuar dhe t merren masat e nevojshme mbrojtse pr punmarrsit dhe n mnyr t
veant masa q pengojn rnien e pajisjeve t puns.
Pundhnsi, n prputhje me rregullat n fuqi, merr masat q pajisjet t'u nnshtrohen
kontrolleve para instalimit dhe kontrolleve periodike e t jashtzakonshme, me qllim q t
siguroj instalimin korrekt dhe funksionimin e mir.
Rezultatet e kontrolleve t msiprme mbahen n dispozicion t strukturave t
mirmbajtjes, pr 5 vjet nga data e fundit e regjistrimit ose deri n nxjerrjen jasht pune t
makineris, nse kjo ndodh para ksaj periudhe. Nj dokument q certifikon kryerjen e
kontrollit t fundit duhet t'i shoqroj makinerit e puns kudo q prdoren.
Kur makinerit q vihen n pun krkojn njohuri ose prgjegjsi specifike ather
pundhnsi siguron q:
a) prdorimi i tyre duhet t'i rezervohet vetm punmarrsve prgjegjs t ngarkuar ;
b)
n rast riparimi, transformimi ose mirmbajtjeje, punmarrsi i interesuar pr t
punuar kualifikohet n mnyr specifike pr t kryer kt detyr.
15.3 Detyrimet e pundhnsit n prdorimin e pajisjeve t puns n lartsi
Pundhnsi, n rastet kur kryen punime t prkohshme n lartsi , t cilat nuk mund t
realizohen n kushte sigurie dhe n kushte ergonomike t prshtatshme duke filluar q nga
mungesa e vendit t prshtatshm me qllimin, zgjedh pajisjet e puns m t prshtatshme
pr t garantuar mbajtjen e kushteve t puns t sigurta, n prputhje me kriteret e
mposhtme:
a) i jep prioritet masave mbrojtse kolektive n lidhje me masat e mbrojtjes
individuale;
b)
dimensionon pajisjet e puns, t prshtatshme me natyrn e puns q duhet kryer,
me sinjalizimet e parashikueshme dhe me qarkullim pa shkaktuar rrezik.
Pundhnsi zgjedh mnyrn m t prshtatshme pr hyrjen n vendin e puns t
prkohshm n lartsi, n raport me frekuencn e qarkullimit, me disnivelin dhe kohn e
nevojshme pr kt. Rrugt e hyrjes duhet t lejojn evakuimin n rast rreziku. Kalimi nga
nj sistem i hyrjes n platform, struktura provizore, skela, ura dhe anasjelltas nuk duhet t
sjell rrezik rnie.
Pundhnsi v n dispozicion n kryerjen e punve n lartsi, prdorimin e nj shkalle t
kryqzuar, nse prdorimi i pajisjeve t tjera t puns, t cilat konsiderohen t sigurta, nuk
vlersohen si t tilla, pr shkak t nivelit t vogl t rrezikut dhe kohs s shkurtr t
prdorimit, ose t karakteristikave ekzistuese t skels q nuk mund t ndryshohet.
Gjithashtu pundhnsi v n prdorim nj ndenjse n t ciln jan vendosur pajisjet e
duhura pr prdorimin dhe vlersimin e rezultateve t rreziqeve dhe n mnyr t veant, n
funksion t kohs pr kryerjen e punve e t pengesave me karakter ergonomik.
Pundhnsi, n lidhje me tipin e pajisjeve t puns t przgjedhura, n baz t pikve t
mparshme, prcakton masat q do t zbatohen pr t minimizuar rreziqet pr punmarrsit
q jan t pranishme n pajisjet e prdorura, duke instaluar mekanizmat e mbrojtjes kundr
rnies aty ku sht e nevojshme. Kto mekanizma duhet t pozicionohen dhe t ken nj
rezistenc t till q t evitojn ose pengojn rnien nga vendet e puns n lartsi dhe t
parandalojn sa t jet e mundur dmtime t mundshme t punmarrsve. Mekanizmat e
mbrojtjes kolektive kundr rnieve mund t mos prdoren vetm n pikat ku ka shkall
lvizse ose t fiksuara.
Pundhnsi, n rastin kur kryerja e nj pune me natyr t veant krkon mosprdorimin
e prkohshm t nj mekanizmi mbrojts kolektiv kundr rnieve, merr masat e siguris s
barasvlershme dhe efikase. Puna kryhet pasi t jen marr kto masa. Kur punt me natyr t
veant kan prfunduar krejtsisht ose pjesrisht, mekanizmat e mbrojtjes kolektive kundr
rnieve mund t vendosen prsri. Pundhnsi kryen punt e prkohshme n lartsi vetm n
rastet kur kushtet meteorologjike nuk vn n rrezik sigurin dhe shndetin e punmarrsve.
15.4 Detyrimet e pundhnsit n lidhje me prdorimin e shkallve t montuara me
pjes t kryqzuara.
1. Pundhnsi siguron q shkallt e montuara t sistemohen n mnyr q t garantojn
stabilitet gjat prdorimit dhe sipas kritereve t mposhtme:
a)
shkallt e kryqzuara portative duhet t vendosen n nj mbshtets t
qndrueshm, rezistent, me dimensione t prshtatshme dhe t palvizshme, n mnyr q t
garantoj pozicionin horizontal t pjesve;
b)
shkallt e kryqzuara duhet t varen n mnyr t sigurt dhe me prjashtim t
shkallve me kavo, n mnyr t till q t evitojn zhvendosjen ose fardo lloj lvizje q
shkakton lkundje;
c)
rrshqitja e kmbs n shkallt lvizse gjat prdorimit duhet t mnjanohet duke
fiksuar elemente n pjesn e siprme ose posht, ose me do mekanizm tjetr kundr
rrshqitjes, ose duke prdorur fardo zgjidhje tjetr efikase dhe ekuivalente;
d)
Shkallt me pjes horizontale lvizse t prdorura pr hyrje duhet t jen t tilla q
t dalin jasht nivelit t hyrjes n mnyr t mjaftueshme, ose n t kundrt mekanizmat e
tjer t garantojn kapjen e sigurt.
e)
Shkallt me pjes t prbra nga m shum se dy elemente jo stabl ose t lira
duhet t prdoren n mnyr q t sigurojn ndalimin reciprok t elementve t ndryshm;
f)
Shkallt me pjes t lvizshme duhet t fiksohen para prdorimit.
2. Pundhnsi siguron q shkallt me pjes t lvizshme t prdoren n mnyr q t'i
lejojn punmarrsit t mbshtetet e t kapet n mnyr t sigurt n do moment.
15.5 Detyrimet e pundhnsit n lidhje me prdorimin e skelave
Pundhnsi kryen nj analiz t llogaritjes t rezistencs e t stabilitetit pr do skem t
prdorimit t skelave, nse n relacionin e llogaritjeve t skelave nuk jan specifikuar
struktura t ndryshme t prdorimit, me skemat prkatse shpjeguese t prdorimit.
Pundhnsi nprmjet nj personi kompetent n fushn e montimit, harton nj plan montimi,
prdorimi dhe zmontimi, n funksion t kompleksitetit t skelave t zgjedhura.
Ky plan mund t ket formn e planeve t aplikimit t prgjithshm t integruar me
udhzime e projekte t detajuara pr skema t veanta q prbjn skelat, dhe vihet n
dispozicion t personit t ngarkuar pr sigurin dhe ruajtjen e punmarrsve t interesuar.
Pundhnsi siguron q:
a)
rrshqitja e elementeve mbshtets t nj skele, t pengohet me an t fiksimit n
siprfaqen e mbshtetsit, ose me nj mekanizm antirrshqitse, ose me fardo zgjidhje
tjetr ekuivalente;
b)
nivelet e vendosjes pr t till elemente t mbshtetjes t ken nj kapacitet mbajts
t mjaftueshm;
c)
skela t jet e palvizshme;
d)
mekanizmat e nevojshm duhet t pengojn zhvendosjen e padshiruar t skelave
mbi rrota gjat kryerjes s punve n lartsi;
e)
dimensionet, format, dhe pozicionimi i pjesve t strukturs s skelave duhet t
jen t prshtatshme me natyrn e puns q duhet br, me ngarkesat q duhet t mbaj dhe t
tilla q t lejoj kryerjen e punimeve dhe lvizjen e sigurt;
f)
montimi i pjesve t skels duhet t jet i till q t pengoj zhvendosjen e
elementve prbrse gjat prdorimit, si dhe prezencn e hapsirave boshe t rrezikshme
midis elementeve q prbjn pjest mbajtse dhe pjest vertikale s bashku pr mbrojtjen
kundr rnies.
Pundhnsi duhet t evidentoj pjest e skelave q nuk jan gati pr prdorim, n veanti
gjat montimit, zmontimit dhe transformimit, nprmjet shenjave t sinjalizimit pr pranin e
rrezikut duke e kufizuar me elemente e materiale q pengojn hyrjen n zonn e ktyre
skelave.
Pundhnsi duhet t siguroj q skelat t montohen, zmontohen dhe transformohen nn
vzhgimin e njrit prej punmarrsve t przgjedhur q ka nj kualifikim t prshtatshm pr
kto veprime.
Kualifikimi ka karakter teoriko-praktik dhe duhet t prfshij:
a)
shpjegime n lidhje me nivelin e montimit, montimit ose transformimit t skelave;
b)
sigurin gjat operacioneve t montimit, montimit ose transformimit t skelave n
lidhje me legjislacionin n fuqi;
c)
masat parandaluese pr rrezikun e rnies s personave dhe objekteve;
d)
masat e siguris n rastin e ndryshimit t kushteve meteorologjike, q mund t
ndikojn n sigurin e skelave;
e)
kushtet pr ngarkesn e pranueshme;
f)
fardo rreziku tjetr q mund t sjellin veprimet e montimit, montimit ose
transformimit.
Punmarrsit t cilt, nga data e hyrjes n fuqi t ksaj rregulloreje, kan kryer pr t
paktn dy vjet montime, montime ose transformime t skelave duhet t marrin pjes n
kurset e formimit brenda dy vjetve nga data e hyrjes n fuqi t ktij akti.
Punmarrsit e przgjedhur q nga data e hyrjes n fuqi t ksaj rregulloreje kan kryer t
paktn pr tre vjet montime, montime ose transformime t skelave, duhet t marrin pjes n
kurset e formimit t cituara n paragrafin e kualifikimit, brenda dy vjetve pasardhs nga data
e hyrjes n fuqi e ktij akti.
15.6 Detyrimet e pundhnsit n lidhje me prdorimin e sistemit t ganimit e t
pozicionimit t vendosjes s kavove.
Pundhnsi prdor sisteme mbikqyrjeje pr pozicionimin e kavove n prputhje me
krkesat e mposhtme:
a)
sistemi prbhet t paktn nga dy kavo t fiksuara t ndara nga njra-tjetra, njra
pr ngritjen dhe zbritjen e materialeve ( kavon e puns) dhe tjetra me funksion ndihms (kavo
sigurie). Pranohet prdorimi i nj kavoje n kushte t jashtzakonshme n t cilat, prdorimi i
kavos s dyt e bn punn m t rrezikshme dhe nse jan marr masat e nevojshme pr t
garantuar sigurin;
b)
punmarrsit duhet t pajisen me rrip sigurimi t lidhur me kavon e siguris;
c)
kavo pune e pajisur me mekanizm t sigurt zbritje dhe ngritje dhe e pajisur me
sistem vetbllokues pr t evituar rnien n rastin kur prdoruesi humbet kontrollin e
lvizjeve t tij. Kavoja e siguris duhet t jet e pajisur me nj mekanizm t lvizshm
kundr rnieve e q ndjek lvizjet e punmarrsve;
d)
pajisje dhe aksesor t tjer q prdoren nga punmarrsit, q varen te rripat e
siguris, te karriget ose instrumente t tjera t prshtatshme;
e)
punimet t programohen e t vzhgohen n mnyrn e duhur, me qllim q t'i
shkohet n ndihm punmarrsit menjher n rast nevoje. Programi i punimeve prcakton
nj plan emergjence, tipologjin operative, mekanizmat e mbrojtjes individuale, teknikat dhe
procedurat operative, ganxhat, pozicionimin e punmarrsve, metodat e zgjedhura, skuadrat e
puns dhe pajisjet e puns;
f)
programi i puns duhet t jet n vendet e puns me qllim q t verifikohet ndjekja
nga ana e organeve kompetente pr ruajtjen e territorit.
Pundhnsi u v n dispozicion punmarrsve t interesuar, mnyrn e kualifikimit t
prshtatshm me operacionet e parashikuara, n mnyr t veant n drejtim t shptimit.
Formimi ka karakter teoriko -praktik dhe duhet t ket lidhje me:
a)
teknikat operative dhe prdorimin e mekanizmave t nevojshm;
b)
praktike specifike si mbi strukturat natyrale ashtu dhe t bra vet;
c)
prdorimi i pajisjeve mbrojtse personale, karakteristikat e tyre teknike,
mirmbajtja, kohzgjatja dhe ruajtja;
d)
elementet e ndihms s shpejt;
e)
rreziqet objektive dhe masat e parandalimit e t mbrojtjes;
f)
procedurat e shptimit.
Punmarrsit, t cilt n datn e hyrjes n fuqi t ktij akti kan kryer pr t paktn dy
vjet aktivitete me prdorimin e sistemit t hyrjes dhe pozicionimit nprmjet kavove duhet t
marrin pjes n kurset e formimit t cituara n pikn 4 brenda dy vjetve nga data e hyrjes n
fuqi t ktij akti.
15.7 Informacione
Pundhnsi siguron q punmarrsit e caktuar, pr do pajisje pune t vn n
dispozicion, t ken do informacion dhe do udhzues prdorimi t nevojshm pr sigurin,
q kan lidhje me:
a)
kushtet e prdorimit t pajisjeve, bazuar edhe n prfundimet e arritura nga
eksperiencat e marra gjat prdorimit t ktyre pajisjeve;
b)
situatat anormale t parashikuara.
Pundhnsi merr masat q t'i informoj punmarrsit n lidhje me rreziqet ndaj t cilve
jan t ekspozuar gjat prdorimit t pajisjeve t puns, mbi pajisjet e puns t pranishme n
ambientin rrethues edhe pse mund t mos prdoren drejtprdrejt prej tyre, si dhe n lidhje me
modifikimet e bra n kto mjete.
Informacionet dhe udhzimet e prdorimit duhet t jen t kuptueshme pr punmarrsit e
interesuar.
15.8
Formimi dhe ushtrimi praktik Pundhnsi siguron q:
a)
punmarrsit e ngarkuar pr prdorimin e pajisjeve t puns t marrin nj formim t
prshtatshm n lidhje me prdorimin e pajisjeve t puns;
b)
punmarrsit e ngarkuar pr prdorimin e pajisjeve q krkojn njohuri dhe
prgjegjsi t veant, kryejn nj praktik t prshtatshme dhe specifike q i prgatit pr
prdorimin e mir dhe t sigurt t ktyre pajisjeve si edhe n lidhje me rreziqet q mund t'u
shkaktohen personave t tjer.
15.9 Detyrimet e punmarrsve.
Punmarrsit u nnshtrohen programeve t formimit ose t praktiks, t organizuara nga
pundhnsi. Punmarrsit prdorin pajisjet e puns t vna n dispozicion n prputhje me
informacionin, formimin dhe praktikn e br. Punmarrsit:
a) kujdesen pr mjetet e puns t vna n dispozicion;
b) nuk i modifikojn me iniciativ t tyre;
c)
sinjalizojn menjher pundhnsin ose drejtuesin ose personin e caktuar, mbi
defektet ose pr gjrat q nuk shkojn n pajisjet e puns t vna n dispozicion.
15.10 Lista e mjeteve q u nnshtrohet kontrolleve nga pundhnsi
1. shkallt ajrore me pjerrsi t ndryshueshme;
2. urat e lvizshme mbi karro- rrota;"
3. urat e varura t pajisura me krik -organello;
4. Pompat thithse centrifugale me diametr t jashtm t koshit m t madh se 50 cm;
5. Kavo dhe zinxhir t impiantit dhe t aparateve ngritse;
6. Kavo dhe zinxhir t impiantit dhe t aparateve trheqse;
7. Vina dhe pajisje ngritse pr pesha m t mdha se 200 kg;
8. Mekanizma trheqs, pikmbshtetse dhe mekanizma sigurie pr nivelet e pjerrta;
9. Makina dhe pajisje pr punimin e eksplozivve;
10. Elementet e skelave;
11. Skela metalike t fiksuara;
12. Krik, pr urat e varura;
13. Kavot e urave t varura;
14. Armaturat e grmimeve;
15. Frenat e lvizsve mbi shina;
16. Kordont, fitilat e eksploziveve;
17. Materialet e mbledhura pr ndrtimet skenike;
18. Ndrtime pr skena;
19. Reflektor dhe baterit e akumulatorve t lvizshm;
20. Teleferikt privat;
21. Elevatoret e lvizshm;
d) Dorashka.
e) Saldime.
f)
Prpunim i objekteve t mprehta me maj, prjashto rastet kur ekziston rreziku q
dorashka t mbetet n makin.
g) Prpunimi n qiell t hapur i produkteve acide dhe alkaline.
Veshje pr mbrojtjen kundr ndryshimeve klimatike n:
Punimet e ndrtimit n vende t hapura n koh t ftoht e me shi.
Veshje t ndritshme, fosforeshentet n;
Punime n t cilat duhet kuptuar prania e punmarrsve n koh.
Pajisje t mbrojtjes kundr rnies n:
a) Punime mbi skela.
b) Montimin e elementve parafabrikate.
c) Punn mbi shtylla.
Lidhje me litar sigurie n;
a) Vendet e puns n kabina t ngritura n vine.
b) Vendet e puns n kabinn e manovrave n transelevator.
c) Vendet e puns mbi kullat e shpimit.
) Punt n puse dhe rrjetet e shkarkimit.
17. Lvizja me dor e ngarkesave.
17.1 Fusha e aplikimit
Kto rregulla aplikohen n ato aktivitete, t cilat sjellin lvizjen me dor t ngarkesave
me rrezik, ndr t tjera t lezioneve dorso-lombari/dmtim t shtylls kurrizore, pr
punmarrsin gjat puns.
Nnkuptohen me:
a) lvizje me dor t ngarkesave, transportimi ose mbajtja e nj ngarkese nga nj ose
m shum punmarrs, prfshir, ngritja, ulja, trheqja, sjellja ose spostimi i nj ngarkese, e
cila pr karakteristika t saj ose pr kushtet ergonomike jo t prshtatshme, mund t sjellin
lezione dorso-lombare/dmtim t shtylls kurrizore;
b)
lezionet dorso-lombare dmtime n strukturn osteomiotendine e nerveovaskolari
n nivelin dorso-lombare/ dmtim i shtylls kurrizore.
17.2 Detyrimet e pundhnsit
Pundhnsi merr masat organizative t nevojshme ose prdor mjetet e nevojshme, n
mnyr t veant mjete mekanike, pr t evituar nevojn e lvizjeve me dor t ngarkesave
nga ana e punmarrsve.
Kur nuk sht e mundur shmangia e lvizjeve me dor t ngarkesave nga ana e
punmarrsve, pundhnsi merr masat organizative t nevojshme, prdor pajisjet e duhura
ose u v n dispozicion punmarrsve pajisjet e duhura pr t zvogluar rrezikun q sjell
lvizja me dor e ktyre ngarkesave.
N rastin kur lvizja me dor e nj ngarkese nga ana e punmarrsit nuk mund t evitohet,
pundhnsi bn organizimin e puns n mnyr t till q lvizja e ngarkess t jet e sigurt
dhe t jet sa m pak e dmshme pr shndetin.
N rastet e prmendura n pikn e msiprme pundhnsi:
a)
vlerson paraprakisht, nse sht e mundur, kushtet e siguris dhe shndetit n
lidhje me punn q do t kryhet, duke pasur parasysh karakteristikat e ngarkess;
b)
merr masat pr t evituar ose reduktuar rrezikun e lezioneve dorso-lombare, duke
mbajtur parasysh faktort individuale t rrezikut, karakteristikat e ambientit t puns dhe
krkesat q paraqet ky aktivitet;
c) punmarrsit q ushtrojn aktivitetet e cituara n pikn 17, i nnshtrohen nj
kontrolli sanitar;
17.3 Informacioni dhe formimi.
I Larte
I Mesm
I Ult
Tabela 2
VLERAT
I Lart
I Mesm
I Ult
tjera ose instalime pr prodhim; qarkullimi, zhurma, pluhurat, fibra, tymra, avuj, gaze, erra
ose ndots t tjer t ajrit, rnien e materialeve nga lartsit.
N lidhje me elementet e msiprme n PSK duhet t analizohen prkatsisht:
a)
karakteristikat e zons s kantierit;
b)
prania a mundshme e faktorve t jashtm q sjellin rrezik pr kantierin;
c)
rreziqe t mundshme q shkaktohen nga punimet n kantier n zonat rreth tyre.
2.
N lidhje me organizimin e kantierit, PSK prmban dhe elementet q vijojn:
a) mnyrat e mundshme pr hyrjen e mjeteve t furnizimit t materialeve;
b)
pozicionin e impianteve t kantierit;
c) pozicionin e zonave t ngarkim - shkarkimit;
d)
zonat e depozitimit t mjeteve dhe t depozitimit t materialeve dhe t mbeturinave;
e)
zonat e mundshme t depozitimit t materialeve me rrezik zjarri ose eksplozim.
3.
N lidhje me punimet, koordinatori pr projektin bn ndarjen e punimeve n faz
dhe kur kompleksiteti i objektit e krkon, n nnfaza t puns, dhe kryen analizn e rreziqeve
t mundshme, duke treguar kujdes pr sa vijon:
a) mbi rrezikun e prplasjes s mjeteve q qarkullojn n zonn e kantierit;
b)
mbi rrezikun e shkarkesave elektrike
c) mbi rrezikun e zhurms
d) mbi rrezikun nga prdorimi i substancave kimike.
4.
Pr do element t analizs n pikat 1, 2 dhe 3, PSK prmban:
a)
zgjedhjet e projektimit dhe organizimit, procedurat, masat parandaluese e mbrojtse
t krkuara pr t zvogluar ose eliminuar rrezikun n pun; kur sht e nevojshme,
prodhohen tabela dhe vizatime teknike shpjegues;
b) masat e koordinimit pr realizimin e krkesave t prmendura n shkronjn "a".
Seksioni 3 - Prmbajtja minimale e PSK n lidhje me ndrhyrjet pr ndryshimin e
punimeve dhe koordinimin e tyre
1.
Koordinatori pr projektimin kryen analizn e ndryshimit t punimeve, edhe kur
bhet fjal pr punimet, zbatimit nga i njjti subjekt ose t punmarrsve t vetpunsuar,
prgatit nj program kohor pr zbatimin e punimeve.
2.
N lidhje me ndrhyrjet pr ndryshim punimesh, PSK mban shnimet operative pr
shtyrjen e afateve kohore t punimeve t ndryshuara dhe mnyrat e verifikimit n lidhje me
kto shnime; n rastin kur vazhdon rreziku i ndryshimeve, merren masa parandaluese dhe
mbrojtse dhe pajisjet e mbrojtjes personale, pr t zvogluar kto rreziqe.
3.
Gjat kohs s nj rreziku m t madh pr shkak t ndrhyrjeve pr ndryshim n
pun, koordinatori pr kryerjen e punimeve, kontrollon periodikisht, duke konsultuar
paraprakisht drejtuesin e subjekteve zbatuese dhe t punmarrsve t vetpunsuar t
interesuar, pajtueshmrin e pjess prkatse n PSK me ecurin e punimeve, duke
prditsuar planin dhe n mnyr t veant, nse sht e nevojshme, programin kohor pr
zbatimin e punimeve.
4.
Masat pr koordinimin n lidhje me prdorimin e prbashkt t strukturave,
infrastrukturs, mjeteve, dhe shrbimeve t mbrojtjes kolektive, prcaktohen duke analizuar
prdorimin e prbashkt nga shum subjekte dhe punmarrs t vetpunsuar.
5.
Koordinatori pr zbatimin e punimeve, plotson PSK me emrat e subjekteve
zbatuese dhe t punmarrsve t vetpunsuar, t cilt duhet t zbatojn far sht
parashikuar n pikn 4 t seksionit 2 dhe n pikn 4 t seksionit 3, duke konsultuar
paraprakisht subjektet zbatuese dhe punmarrsit e vetpunsuar t interesuar, tregon
gjithashtu kronologjin prkatse t zbatimit dhe mnyrat e kontrollit.
Seksioni 4 - Prmbajtja minimale e planit rezerv t siguris -PRS.
1. PRS hartohet nga zbatuesi i punimeve, nn kujdesin e autoriteti kontraktor, si plani
rezerv i planit t siguris dhe koordinimit, kur ai nuk sht parashikuar n prputhje me
2.
Llogaritja duhet t jet koherente, analitike pr do z, n mas ose natyr, me
referimet n listn e mimeve standard ose speciale, ose e bazuar n mime ose lista zyrtare
n fuqi n at zon ose n listn e mimeve t masave t siguris t krkuesit; n rastin kur
nuk ka nj list mimesh ose nuk sht e aplikueshme, i referohet analizs s kostos s plot
t nxjerr nga studimi i tregut. Zrat e kostos pr sigurin llogariten duke marr n
konsiderat koston e prdorimit, mirmbajtjes, montimet dhe amortizimet e mundshme t
tyre pr kantierin e interesuar.
3.
Kostot e siguris, t llogaritura n kt mnyr, prfshihen n vlern totale t
oferts s punimeve dhe prbjn pjesn e kostos q nuk mund t ulet n ofertat e subjektit
zbatues.
4.
Pr llogaritjen e kostos pr sigurin n lidhje me punimet q jan t nevojshme pr
shkak t varianteve t parashikuara gjat punimeve, aplikohen dispozitat n pikat e
msiprme 1,2 dhe 3. Kostot pr sigurin t prcaktuara, prfshihen n vlern totale, dhe
prbjn pjesn e kostos s objektit q nuk mund t ulet.
5.
Autoriteti kontraktor likuidon vlern relative t kostove pr sigurin e parashikuar
n baz t avancimit t punimeve, pasi merr mendimin e koordinatorit pr zbatimin e
punimeve pr sa sht parashikuar.
ANEKSI VII - MBROJTJA E PUNMARRSVE KUNDR RREZIKUT PR SHKAK
T EKSPOZIMIT NDAJ SUBSTANCAVE KIMIKE DHE FIZIKE GJAT PUNS
1. Mbrojtja e punmarrsve gjat puns nga rreziku i ekspozimit ndaj amiantit.
1.1 Fusha e aktivitetit.
Rregullat e mposhtme aplikohen n t gjitha aktivitetet e puns gjat t cilave rrezikohet
ekspozimi ndaj pluhurave q vijn nga amianti ose nga materiale q prmbajn amiant.
1.2 Prkufizimet
N prputhje me kt aneks, termi amiant u referohet fibrave t silikateve: actinolite,
amosite, antofillite, crisotilo, crocidolite, tremolite
1.3 Vlersimi i rrezikut
N t gjitha aktivitetet e puns t cituara n pikn 1.1 t mparshme, pundhnsi bn
vlersimin e rrezikut t mundshm t shkaktuar nga pluhurat q vijn nga amianti dhe
materialet me prbrje amiantin, me qllim q t merren masat parandaluese dhe mbrojtse
pr t'u zbatuar.
Ky vlersim krkon, n mnyr t veant, t prcaktoj ndotjen e ambientit nga pluhuri i
ardhur nga amianti ose materialet me prbrje amiantin, duke prcaktuar pikat e lshimit t
ktyre pluhurave dhe pikat me rrezik m t madh pr zonat e puns, dhe prcaktimin e
ekspozimit personal t punmarrsve ndaj pluhurit t amiantit.
Nse ekspozimi personal i punmarrsve ndaj pluhurit t amiantit, i shprehur n numrin e
fibrave pr centimetr kub n raport me nj periudh referimi prej 8 orsh, e kalon 0,1 fibr
pr centimetr kub, pundhnsi zbaton dispozitat e pikave 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 1.9, 1.14 t ktij
aneksi, gjithsesi n rastet e aktiviteteve gjat t cilave prdoret amiantit si lnd e par, pikat
1.4 dhe 1.9 aplikohen n do rast.
N rast t aktiviteteve me hope dhe kur amianti prbhet nga crisotilo, prcaktimi i
ekspozimit personal t punmarrsve zvendsohet nga prcaktimi i dozs s akumuluar n
raport me nj periudhe referimi prej 8 orsh, n nj periudh totale kohe prej 40 orsh.
Nse kjo doz tejkalon 0,5 dit - fibr pr centimetr kub, pundhnsi zbaton dispozitat
n pikat 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 1.9, 1.14.
Llogaritja mund t nxirret nga kryerja e matjeve me instrumente gjat aktivitetit, pr t
cilat, pr shkak t karakteristikave t punimeve t kryera ose t natyrs dhe tipit t
materialeve t prdorura, mund t thuhet se ekspozimi i punmarrsve nuk kalon vlerat e
kontrolleve klinike t kryera. Kto masa mund t parashikojn edhe largimin e prkohshm t
punmarrsit nga do lloj ekspozimi ndaj amiantit.
Kundr masave t marra n lidhje me punmarrsit pjesmarrs, mund t bhet ankes n
organet prkatse brenda 30 ditve, duke informuar me shkrim pundhnsin.
Ky organ rishqyrton vlersimin e kontrolleve t kryera nga mjeku kompetent, duke
urdhruar, pas verifikimeve t mtejshme, konfirmimin, modifikimin ose revokimin e masave
t marra pr punmarrsit.
Mjeku kompetent v n dispozicion t punmarrsve ose t prfaqsuesit t tyre
informacione t prshtatshme mbi vlersimin e kontrolleve mjeksore, t cilave u
nnshtrohen dhe nevojshmrin e kontrolleve dhe pas lnies s aktivitetit ndaj ekspozimit t
pluhurave q vijn nga amianti ose materiale me prbrje amianti.
1.9 Kontrolli pr ekspozimin e punmarrsve
N t gjitha aktivitetet q krijojn kushte ekspozimi t cituara n pikn 1.1, pundhnsi
kryen nj kontroll periodik t ekspozimit t punmarrsve ndaj pluhurit t amiantit n ajr.
N aktivitetet n t cilat amianti prdoret si lnd e par, ky kontroll kryhet gjithsesi
pavarsisht nga niveli i ekspozimit.
Kontrolli kryhet nprmjet matjeve t koncentrimit t fibrave t amiantit n ajr, e
shprehur si mesatare e ponderuar n raport me nj periudh referimi prej 8 orsh, duke
prdorur metodat e marrjes dhe analizave t cituar n pikn e mposhtme 1.15.
Pr matjet, merren n konsiderat vetm fibrat, t cilat kan nj gjatsi m t madhe se 5
micron, nj gjersi m t vogl se 3 micron dhe raporti gjatsi/gjersi i t cils t jet me i
madh se 3:1.
Matjet jan t programuara. Kampionet merren nga personeli me kualifikim t
prshtatshm. Kampionet analizohen n laborator publik ose private me pajisjet e
nevojshme dhe t autorizuara.
Marrja e kampioneve duhet t jet n lidhje me ekspozimin personal t punmarrsve dhe
mund t prfshij nj ose me shum analiza. Kjo kryhet n mnyr q t lejoj vlersimin e
ekspozimit ditor t punmarrsit dhe sht bashk me kampionet e ambientit nse sht e
nevojshme pr t identifikuar shkaqet dhe nivelin e ndotjes.
Nse marrja e kampioneve nuk shtrihet gjat periudhs s tet orve, kryhet gjithsesi nj
analiz pr seciln faz t ciklit t puns n mnyr q t mund t llogaritet vlera e mesatares
s ponderuar e koncentrimit t fibrave t amiantit n ajr pr t gjith periudhn 8 - orare. N
do rast, intervalet e marrjes s kampionit n kompleksitet nuk jan m pak se do dy or.
Nse nj grup punmarrsish kryejn detyra t njjta ose t ngjashme n t njjtin vend
dhe rreziku i ekspozimit sht i njjt, pr kt arsye, marrja e kampioneve mund t kryhet
mbi baz grupi.
Matjet bhen, normalisht do tre muaj dhe sa her q ndodhin ndryshime q mund t
provokojn ndryshime t mdha n ekspozimin e punmarrsve ndaj pluhurit t amiantit.
Frekuenca e matjeve mund t reduktohet deri n nj her n vit, me komunikim t organeve
t ruajtjes, kur:
a) nuk ka asnj ndryshim t rndsishm n vendet e puns;
b) rezultatet e dy matjeve t mparshme nuk kan tejkaluar gjysmn e vlerave t kufirit
t cituar n pikn 1.10.
N aktivitetet me karakter jo t vazhdueshm, frekuenca e matjeve prshtatet me kushtet
ekzistuese, duke marr n konsiderat, n mnyr t veant, numrin e ditve t puns n vit
dhe shprndarjen e ktyre ditve gjat vitit. Kjo frekuence sht n do rast vjetore.
Punmarrsit ose prfaqsuesit e tyre informohen mbi rezultatet e matjeve t kryera dhe
mbi prmbajtjen e ktyre rezultateve dhe konsultohen para kryerjes s provave t kampionit.
1.10 Tejkalimi i vlerave limit t ekspozimit
e)
u krkon strukturave prkatse t ruajtjes pr territorin, kopje t shnimeve
individuale n rastin e marrjes n pun t punmarrsve t cilt kan eksperienc pun n
kushte t ekspozimit t prmendura n pikn 1.3.
f)
u komunikon punmarrsve t interesuar nprmjet mjekut kompetent shnimet
individuale prkatse n regjistrin dhe n karteln shndetsore dhe t rreziqeve.
1.15 Aktivitetet e ndaluara.
Ndalohet prdorimi i aplikimin me sprkatje i amiantit. Ndalohen aktivitetet q sjellin
inkorporimin e materialeve termoizolues ose zizolues me dendsi t ult ( m t ult se
1g/cm3) q prmbajn amiantin.
1.16 Metodat e analizave pr matjen e koncentrimit t fibrave t amiantit n ajr
Karakteristikat dhe mjetet pr marrjen e kampioneve t provave t fibrave t amiantit n
ajr dhe prcaktimi i koncentrimit t fibrave t amiantit n kampiont e ajrit prcaktohen n
mnyrn shpjeguar m posht. Gjithsesi mund t prdoren dhe mnyra t tjera me t cilat
mund t tregohet ekuivalenca e rezultateve n lidhje me metodn e referimit.
Kampiont merren n zonn e frymmarrjes t secilit prej punmarrsve: d.m.th. n nj
gjysm harku me rreze 300 mm prball fytyrs s punmarrsit dhe maten duke filluar nga
nj pik, n gjysmn e vijs q bashkon vesht e tij.
Prdoret nj pomp lvizse me bateri, q fiksohet n rripin ose xhepin e punmarrsit.
Fluksi nuk duhet t ket rrahje/dridhje, me nj prurje t rregullt fillimisht prej 1 L/min 5%.
Gjat kohs s marrjes s kampionit, prurja duhet t mbahet n kufijt 10% t prurjes
fillestare.
Koha e marrjes s kampionit matet me nj toleranc prej 2%.
Sasia optimale e fibrs n filtr sht midis 100 dhe 400 fibr/mm2. Sipas preferencs, i
gjith filtri ose nj segment i tij, i vendosur mbi xhamin e mikroskopit, bhet transparent
nprmjet metods acetone-triacetina dhe mbulohet me xhamin mbulues.
2. Mbrojtja e punmarrsve kundr rreziqeve t ekspozimit ndaj zhurms
2.1 Parime t prgjithshme.
Kto rregulla kan pr qllim t mbrojn punmarrsit kundr rrezikut pr dgjimin, dhe
aty ku sht shprehimisht e parashikuar, kundr rreziqeve pr shndetin dhe sigurin t
shkaktuara nga ekspozimi ndaj zhurms gjat puns.
2.2 Prkufizime
N prputhje me kto rregulla kuptojm:
a) ekspozim ditor personal t nj punmarrsi ndaj zhurms (LEP, dit), ekspozimin ditor
personal t nj punmarrsi ndaj zhurms t shprehur n dB(A), t matur, llogaritur dhe
referuar 8 orve ditore.
Ekspozimi ditor personal nuk merr n konsiderat efektet e do pajisjeje t mbrojtjes
personale;
b) ekspozimi javor profesional i nj punmarrsi ndaj zhurms (LEP, w), mesatarja javore
e vlerave t prditshme (LEP, d), i vlersuar pr ditt e puns n nj jav.
2.3 Vlersimi i rrezikut t mundshm
Pundhnsi kryen vlersimin e zhurms gjat puns, me qellim q t identifikoj
punmarrsit dhe vendet e puns q merren n konsiderat n pikat n vazhdim dhe t zbatoj
masat parandaluese dhe mbrojtse aty ku parashikohet.
Ekspozimin ditor personal ose mesatar javor sht i ndryshueshm gjat javs, pra
tejkalon vlern e dhn t piks 2.5, vlersimi programohet dhe kryhet n intervale t
mundshme nga personeli kompetent, nn prgjegjsin e pundhnsit.
Metodat dhe instrumentet e prdorura duhet t jen t prshtatshme, duke vlersuar
veanrisht karakteristikat e zhurms q do t matet, kohzgjatjen e ekspozimit, faktort e
ambientit dhe karakteristikat e aparatit t matjes. Duke mbajtur parasysh sa m sipr,
vlersimi duhet t kryhet si rregull sa her q ka ndryshime n pun, q influencojn
a)
nj vizit mjeksore paraprake, s bashku me nj kontroll t funksioneve t
dgjimit, pr t qartsuar efektin e punve specifike, me qllim vlersimin e prshtatshmris
s punmarrsve;
b)
vizit mjeksore periodike, s bashku me nj kontroll t funksioneve t dgjimit,
pr t kontrolluar gjendjen e shndetit t punmarrsve dhe pr t marr mendim mbi
prshtatshmrin e puns. Kto duhet t merren parasysh, s bashku me ekspozimin dhe
sensibilitetin akustik individual. Vizita e par kryhet jo m shum se pas nj viti nga vizita
parashikuar.
Frekuenca e vizitave t tjera vendoset nga mjeku kompetent. Gjithsesi intervalet nuk
mund t jen m t mdha se dy vjet pr punmarrsit, ekspozimi personal ditor i t cilve
nuk tejkalon 90 dBA dhe nj vit n rastet e ekspozimit ditor personal q tejkalon 90 dBA, t
prmendur edhe n pikat 2.10 dhe 2.11.
Kontrolli shndetsor sht i njjt pr punmarrsit, ekspozimi ditor personal i t cilve
lviz midis 80 dBA dhe 85 dBA, kur punmarrsit e interesuar bjn krkes dhe mjeku
kompetent e konfirmon, bjn vizita me qllimin pr t prcaktuar efekte t mundshme q
kan t bjn jo vetm me dgjimin.
Pundhnsi, n prputhje me mendimin e mjekut kompetent, merr masa parandaluese
dhe mbrojtse pr do punmarrs, me qllim q t favorizoj shrimin audiologjik. Kto
masa prfshijn zvoglimin e ekspozimit ditor personal t punmarrsit dhe masa t tjera t
mundshme organizative.
Kundr masave t prshtatura dhe rregullave t marra n drejtim t tyre, punmarrsit e
interesuar mund t ankohen tek organet prkatse brenda 30 ditve, duke informuar me
shkrim pundhnsin.
2.8
Tejkalimi i vlerave limit t ekspozimit
Nse pavarsisht nga aplikimi i masave t parashikuara n pikn 2.4, ekspozimi ditor
personal i nj punmarrsi ndaj zhurms rezulton m i madh se 90 dBA ose vlera e presionit
akustik t momentit jo e ponderuar rezulton m e madhe se 140 dB (200 Pa), pundhnsi u
komunikon strukturave prkatse, brenda 30 ditve nga prcaktimi i tejkalimit, masat teknike
dhe organizative t aplikuara n prputhje me pikn 2.4, duke informuar punmarrsit ose
prfaqsuesit e tyre.
2.9 Aparatet e reja, impiantet e reja dhe ristrukturimet
Projektimi, ndrtimi dhe realizimi i impianteve t reja, makinat dhe aparatet, zgjerimi dhe
modifikimet rrnjsore t fabrikave dhe impianteve ekzistuese kryehen n prputhje me pikn
2.4.
Pajisjet e reja, makinat dhe aparatet e destinuara pr prdorim gjat puns, t cilat gjat
prdorimit t vazhdueshm mund t provokojn nj ekspozim personal ditor ndaj
punmarrsit q i prdor, m t madhe se 85 dBA, jan t pajisura me nj informacion lidhur
me zhurmn e prodhuar n kushte normale dhe rreziqet q sjell prdorimi. Pundhnsi, n
momentin e blerjes s makinave, mjeteve dhe aparateve t reja, i jep prioritet atyre q
shkaktojn m pak zhurm n kushte normale t funksionimit.
2.10 Punimet q sjellin ndryshime t rndsishme t ekspozimit ditor personal
Aty ku karakteristikat e ndryshme t nj vendi pune sjellin ndryshime t rndsishme n
ekspozimin personal ditor t nj punmarrsi ndaj zhurms nga nj dit tek tjetra,
pundhnsi mund t krkoj pr punmarrsit q kryejn detyra t veanta, prjashtime t
aplikimit t dispozits n pikn 2.6, me kusht q kontrollet e duhura t tregojn se mesatarja e
vlerave ditore t ekspozimit t punmarrsit ndaj zhurms nuk mund t kaloj vlern 90 dBA.
Krkesa e prjashtimit u drejtohet organeve t ruajtjes, me nj prshkrim t detyrave t
kryera, me treguesit e vlerave t ekspozimit ditor personal shoqruar me nj relacion t
mjekut kompetent, i cili prmban edhe nj vlersim t kontrolleve pr dgjimin.
2.11 Kriteret pr matjen e zhurms
N rast zjarri ose emergjence, subjektet e pambrojtura duhet t largohen nga zona
menjher.
3.6 Informimi dhe formimi i punmarrsve
Pundhnsi garanton q punmarrsit ose prfaqsuesit e tyre t ken n dispozicion:
a) t dhnat e vlersimit t rrezikut t mundshm dhe informacione t tjera sa her q
ndryshime t rndsishme n vendin e puns shoqrohen me ndryshimin e ktyre t dhnave;
b)
informacione mbi substancat kimike t rrezikshme t pranishm n vendin e puns,
ndr t cilt natyrn e substancs, rreziqet e mundshme pr sigurin dhe shndetin, vlerat e
lejuara prkatse t ekspozimit profesional dhe dispozita t tjera normative q i prkasin
substancave kimike;
c)
formimin dhe informacione mbi masat parandaluese dhe veprimet e prshtatshme
q duhen zbatuar pr mbrojtjen e tyre dhe t punmarrsve t tjer n vendin e puns;
d) konsultimin e do skede me t dhnat e siguris t vn n dispozicion nga
furnizuesit.
Pundhnsi siguron q informacionet:
a)
t jen n prputhje me rezultatet e vlersimit t rrezikut t mundshm. Kto
informacione mund t prbhen nga informacione gojore ose nga kurse formimi dhe praktika
individuale t integruara me informacione t shkruara, sipas natyrs dhe nivelit t rrezikut t
mundshm t prcaktuar gjat vlersimit;
b) t jen t prditsuara me ndryshimet e kushteve.
Aty ku depozitat dhe tubacionet pr substancat kimike t rrezikshme t prdorura gjat
puns nuk evidentohen me sinjalet e siguris, pundhnsi siguron q natyra e prmbajtjes s
kontenitorve dhe tubacioneve dhe rreziqet e mundshme prkatse t jen qartsisht t
identifikuara.
Prodhuesi dhe furnitori i transmetojn pundhnsit t gjitha informacionet n lidhje me
substancat kimike t rrezikshme t prodhuara ose t furnizuara.
3.7 Kontrolli shndetsor.
Kontrolli shndetsor kryhet:
a) para se t punsohet punmarrsi pr detyrn q ka ekspozim;
b)
periodikisht, nj her n vit dhe me interval t prcaktuar nga mjeku kompetent me
motivacionin e duhur n dokumentin e duhur t vlersimit t rrezikut t mundshm e q u
komunikohet prfaqsuesve t punmarrsve n funksion me vlersimin e rreziqeve t
mundshme dhe t rezultateve t kontrollit shndetsor;
c) n momentin e mbylljes s raportit t puns; n kt rast mjeku kompetent v n
dispozicion t punmarrsit treguesit e ndryshm n lidhje me kontrollet mjeksore q duhen
ndjekur.
Monitorimi biologjik sht i detyrueshm pr punmarrsit e ekspozuar ndaj substancave
pr t cilt sht fiksuar nj vler e lejuar biologjike. Rezultatet e ktij monitorimi i
informohen punmarrsit t interesuar. N form anonime, kto rezultate i bashklidhen
dokumentit t vlersimit t rreziqeve t mundshme dhe i komunikohen prfaqsuesve pr
sigurin t punmarrsve.
Kontrollet shndetsore duhet t vrtetojn rrezikun e ult pr punmarrsin.
Pundhnsi, n prputhje me mendimin e mjekut kompetent merr masa parandaluese dhe
mbrojtse t veanta pr do punmarrs mbi bazn e rezultateve t analizave klinike dhe
biologjike t kryera.
N rastin kur, n momentin e kontrollit shndetsor, prcaktohet n nj punmarrs ose
nj grup punmarrsish t ekspozuar n mnyr t ngjashme ndaj t njjtit agjent, ekzistenca
e efekteve t dmshme pr shndetin, t shkaktuara nga ky ekspozim ose kalimi i nj vlere t
lejuar biologjike, mjeku kompetent informon individualisht punmarrsin e interesuar ose
pundhnsin.