Professional Documents
Culture Documents
Programi mësimor
ARSIMI PROFESIONAL
(Drafti i Rishikuar)
Programi 2013
Saldator
Niveli I dhe II
Kosovë, 2013
2
UDHEZIMI ADMINISTRATIV
3
PËRMBAJTJA
I. Parathënie
II. Korniza e programit mësimor profesional për profilin “Saldator”, Niveli I dhe II.
III. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave
profesionale për Nivelin I
a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 10.
1. Materialet teknike
2. Vizatim teknik
3. Mekanikë teknike
4. Makinat dhe pajisjet për saldim
5. Teknikat e saldimit I
b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 10.
1. Matja, kontrolli dhe shënimi
2. Punime axhusterie
3. Shpimi me makina shpuese
4. Saldimi me hark elektrik me dorë -1
5. Saldimi me gaz -1
c) Programet e lëndëve profesionale, kl. 11.
1. Teknikat e saldimit II
2. Elektroteknikë dhe elektronikë
3. Hidraulike dhe pneumatike
4. Detalet e makinave
d) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 11.
1. Saldimi me gaz -2
2. Saldimi me hark elektrik me dorë -2
3. Prerja, ngjitja, regjenerimi dhe metalizimi
4. Saldimi me metoden MAG -1
5. Saldimi me metodën MIG -1
6. Saldimi me metodën TIG -1
7. Saldimi me metodën me tel të mbushur -1
8. Saldimi me metodën nën pluhur.
IV. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave
profesionale për nivelin II.
a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 12.
1. Ecurite teknologjike te proceseve mekanik
2. Vizatimi me kompjuter (CAD)
3. Konstruksionet e salduara
4. Teknikat e saldimit me makinat e me DN (CAD-CAM)
b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 12.
1. Saldimi me gaz -3
2. Saldimi me hark elektrik me dorë -3
3. Saldimi dhe prerja me plazmë
4. Saldimi me metodën MAG -2
5. Saldimi me metodën MIG -2
6. Saldimi me metodën TIG -2
7. Saldimi me metodën me tel të mbushur -2
8. Saldimi me elektrorezistencë
9. Riparimi dhe regjenerimi i detaleve me saldim
4
PARATHËNIE
5
Korniza e programit mësimor
profesional
ARSIMI PROFESIONAL
6
(Drafti i Rishikuar)
Programi 2013
Saldator
Niveli I dhe II
7
Korniza e programit mësimor profesional
Lëmi: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I dhe II
1. Struktura e shkollimit
Arsimimi në profilin mësimor “Saldator” për nivelet I dhe II trajtohet në kuadrin e shkollimit
të mesëm të lartë në Kosovë.
– Niveli i parë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje dy vite mësimore pas përfundimit të
arsimit të detyruar (kl. 10 dhe 11), i përgatit nxënësit për kompetencat fillestare (hyrëse)
të punësimit në profesionin e saldatorit. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të
nivelit të punonjësit të gjysmëkualifikuar (ndihmës) dhe mundëson kalimin në nivelin e
dytë të arsimimit profesional.
– Niveli i dytë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje një vit mësimor (kl. 12) pas
përfundimit me sukses të nivelit të parë, i përgatit nxënësit për të fituar një kualifikim
profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës për saldimet, si dhe
vazhdimin e arsimimit në nivele më të larta. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale
të nivelit të punonjësit të kualifikuar dhe mundëson hyrjen në nivelin e tretë të arsimimit
profesional (maturë) që lejon kalimin edhe në studimet universitare.
Ky dokument përmban dokumentet kurrikulare të profilit mësimor “Saldator” për nivelet I
dhe II, të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe module mësimore (praktike), në tri
grupe kryesore:
(i) grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të nxënësve
për të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të
mëtejshëm.
(ii) grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve
shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me
profesionin e saldatorit.
(iii) grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me
kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës në
sektorin e saldatorit.
8
Për të mundësuar zhvillimin individual të nxënësve nga pikëpamja emocionale, intelektuale
dhe profesionale, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë atyre:
Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë
fizike e mendore;
Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar dhe rajonal, si
dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri;
Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen
intelektuale dhe vlerat morale;
Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do
të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;
Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe
qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit
dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;
Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre, për tu orientuar drejt
në drejtimet e karrierës profesionale të ardhëshme dhe për të marrë përgjegjësi në
procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional;
Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet
përvojës së punës praktike;
Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në
kontekstet e integrimit rajonal dhe europian;
Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës,
në sektorin e saldimit;
Kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së
mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.
Shkollimin për “Saldator”, niveli I dhe II, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të
cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç
dhe zotërojnë aftësi shëndetësore (fizike e mendore) të mjaftueshme për të kryer këto nivele
shkollimi.
Në raste të veçanta, kur kërkesat e nxënësve për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se
sa mundësitë reale të shkollave profesionale të veçanta, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe
Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime me kritere të posaçme pranimi në këto shkolla.
1. Mundësitë e punësimit
Shkollimi për “Saldator”, nivelet I dhe II, i referohet punimeve që kryhen me anë të
saldimeve të llojeve të ndryshme, sektorë të ndryshëm të ekonomisë, punime që janë aktuale
dhe shihen me përparësi për të ardhmen në tregun e punës së Kosovës. Nisur nga kjo,
9
saldatori i niveleve I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje (firma, kompani) që kryejnë
punime të saldimit ose mund të vetëpunësohet si saldator ambulant, në këtë sektor, duke
punuar sipas kërkesave të klientëve. Me kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të
konsiderueshme, ai mund të krijojë një bisnes të vetin në këtë sektor dhe të punësojë të tjerë.
a) Kompetencat e përgjithshme
b) Kompetencat profesionale
10
- Perzgjedh veglat, pajisjet dhe materialet duhura per saldim.
- Perdor dhe miremban veglat dhe pajisjet e punes gjate saldimit.
- Përzgjedhë procesin, metodën dhe llojin e saldimit.
- Kryen punime axhusterike të nevojshme për procesin e saldimit.
- Kryen punime të shpimit, të nevojshme për procesin e saldimit.
- Kryen saldime dhe prerje me gaz dhe hark elektrik, të nivelit mesatar.
- Kryen punime të ngjitjes, regjenerimit dhe metalizimit.
- Kryen saldime te strukturave metalike te thjeshta me hark elektrik
- Kryen saldime te strukturave metalike te thjeshta me gaz
- Kryen saldime të nivelit mesatar, me metodat MIG/MAG/TIG dhe me tel të mbushur dhe
nën pluhur.
- Respekton standardet e profesionit.
- Zbaton rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit.
11
III. Plani mësimor për profilin mësimor “Saldator”, Niveli I e II
12
14 Saldimi me gaz - 3 - - 36 (6K)
15 Saldimi me hark elektrik me dorë - 3 - - 36 (6K)
16 Saldimi dhe prerja me plazmë - - 42 (7K)
17 Saldimi me metodën “MAG” - 2 - - 30 (5K)
18 Saldimi me metodën “MIG” - 2 - - 24 (4K)
19 Saldimi me metodën “TIG” - 2 - - 30 (5K)
20 Saldimi me metodën me tel të mbushur - 2 - - 24 (4K)
21 Saldimi me elektrorezistencë - - 30 (5K)
22 Saldimi me teknologji te reja (CAD-CAM) - - 30 (5K)
23 Riparimi dhe regjenerimi i detaleve me saldim - - 78(13K)
Gjithsej A+B+C 32 (1120) 32 (1120) 32 (1024)
Lëndët e përgjithshme janë të njëjta për të gjitha profilet arsimore dhe programet e detajuara të
tyre parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT.
Javët mësimore sipas klasave:
- Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë (shkalla I).
- Klasa 12 – 32 javë (shkalla II).
Java mësimore ka 5 ditë x 6 – 7 orë/ditë = 32 orë mësimore në javë.
Një orë mësimore është 45 minuta.
Nje ore praktike eshte 60 min
Praktikat profesionale do të realizohen ditore (6 orë në ditë e barasvlefshme me 1 K), si më
poshtë:
Klasa 10: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë
Klasa 11: Praktikë – 2 ditë në javë dhe Teori – 3 ditë në javë
Klasa 12: Praktikë – 2 ditë në javë dhe Teori – 3 ditë në javë
Rekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor, të realizohen në përputhje me
rradhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në vartësi të kushteve dhe
situatave specifike në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të rradhës së trajtimit të
moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke u munduar të mos e dëmtojnë proçesin e
përvetësimit të tyre.
Shkolla duhet të mundohet që modulet praktike t’i realizojë në formë të bllok-orëve, si e
vetmja mënyrë e zbatimit të suksesshëm të metodës me projekte. Kjo duhet të realizohet
gjate vitit shkollor ose kah fundi i vitit mësimor, varesisht prej kushteve dhe situatave
specifike qe ka shkolla.
Mbështetur në kapitujt dhe temat mësimore të paraqitura në programet e detajuara të
lëndëve profesionale, mësuesit bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse.
Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, instruktorët përgatisin
plane më të detajuara ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. njëkohësisht, ata
përgatisn instrumentat e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e
moduleve.
Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të secilës prej të dy shkallëve të përgaditjes
në Profilin “Saldator”, do të organizohet në formë provimesh, të fokusuara në dy drejtime
kryesore:
Në Nivelin I: Provimi i integruar i përgatitjes praktike që organizohet nga shkolla
profesionale.
13
Në Nivelin II: (a) Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale, që organizohet nga
shkolla profesionale, dhe (b) Provimi i integruar për praktikën profesionale që organizohet
nga shkolla profesionale.
Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në certifikatat përkatëse të përfundimit të
shkollimeve profesionale në të dy nivelet e përgatitjes.
Modalitetet e procedurave të provimeve përfundimtare, kriteret e vlerësimit të nxënësve me
nota dhe të përmbajtjes së certifikatave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT.
14
pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai
përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë
mësimdhënësit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e
nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e
mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe
instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim, detyrat
me shkrim,vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj.
Në veprimtaritë praktike, listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të
mbizotërojë. Mësimdhënësi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh
kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe praktikë
profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë
vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, që testohen në situata pune reale ose të
simuluara.
Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e
metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e
mësimdhënësit nga ligjërues (lektor) i thjeshtë, në një moderator, mbikëqyrës dhe vlerësues i
veprimtarisë së nxënësve.
15
Programet e lëndëve profesionale dhe
përshkruesit e moduleve profesionale
ARSIMI PROFESIONAL
Saldator
Niveli I dhe II
16
Klasa 10
Programet e lëndëve profesionale
Programi i lëndës
“Materialet teknike”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator, Vegëltar, Mekanik i makinave, Operator i prodhimit
Niveli: I
Klasa: 10
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të:
- shpjegojë strukturën e materialëve teknike
- shpjegojë vetitë e materialeve teknike.
- shpjegojë provat me dhe pa shkatërrim të materialeve.
- shpjegojë mënyrën e përfitimit të hekurit teknik
- shpjegojë mënyrën e përfitimit të çelikut, çelikut të leguruar dhe të derdhur.
- bëjë klasifikimin e metaleve me ngjyra;
- tregojë vetitë dhe përdorimin e metaleve me ngjyra;
- shpjegojë llojet, vetitë dhe përdorimin e metaleve të forta.
- shpjegojë llojet, vetitë dhe përdorimin e jometaleve.
- shpjegojë llojet, vetitë dhe përdorimin e materialeve për djegie.
- shpjegojë llojet, vetitë dhe përdorimin e materialeve për lyerje
- shpjegojë vetitë e ajrit, ujit dhe gazit.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- tregojë se ç’përmban lënda “materialet teknike”;
- përshkruajë punimet që kryen saldatori
- tregojë veçoritë e profesionit të saldatorit
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në lenden materiale teknike.
- Përmbajtja e lëndës “materiale teknike”.
- Veçoritë e profesionit të saldatorit
17
- demostrojë përzgjedhjen dhe përdorimin e veglave dhe materialeve;
- kryejë ushtrime në klasë.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- shpjegojë ndertimin kristalor të metaleve;
- shpjegojë rrjetat kristalore kubike;
- shpjegojë strukturën e materialëve teknike;
- shpjegojë vetitë e materialeve teknike;
- shpjegojë provat me dhe pa shkatërrim të materialeve
b) Temat e kapitullit
- Njohuri elementare për materialet teknike.
- Rëndësia, ndarja dhe llojet e materialeve teknike.
- Struktura e materialeve.
- Materialet amorfe dhe kristalore.
- Ndërtimi kristalor i materialit.
- Gabimet te materialet kristalore.
- Kristalet e legurave.
- Kristalizimi i metaleve dhe i legurave.
- Diagrami i gjendjes së legurave.
- Vetitë e materialeve.
- Vetitë e materialit në raport me llojin dhe lidhjen kimike.
- Vetitë kimike, fizike, mekanike dhe teknologjike.
- Kontrollimi i vetive mekanike dhe teknologjike.
- Provat e materialeve
- Provat me dhe pa shkatërrim.
18
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- shpjegojë mënyrën e përfitimit të hekurit teknik.;
- tregojë llojet e hekurit teknik;
- tregojë llojet e hekurit të papërpunuar;
- tregojë llojet e hekurit të derdhur;
- tregojë llojet e gizës
- shpjegojë provat me dhe pa shkatërrim të materialeve
- shpjegojë mënyrën e përfitimit të çelikut, çelikut të leguruar dhe të derdhur
- shpegojë vetit e çelikut dhe përdorimin.;
- tregojë ndarjen e profilit;
- tregojë shënimin e çelikut.sipas standardit ISO-
b) Temat e kapitullit
- Hekuri
- Nocioni mbi hekurin teknik.
- Lakorja e ftohjes.
- Diagrami i gjendjes së legurës Fe-Fe3C.
- Përfitimi i hekurit të papërpunuar.
- Hekuri i derdhur.
- Çeliku
- Çeliku, ndikimi i elementeve të përhershme dhe atyre për legurim në vetitë e çelikut.
- Prodhimi i çelikut.
- Ndarja e çelikut.
- Shënimi i çelikut sipas standardit ISO.
- Klasifikimi sipas qëllimit dhe standardit.
- Çeliqet karbonikë dhe të leguruar për konstruksione.
- Çeliqet karbonike dhe të leguruar për vegla.
- Çeliqet e derdhura.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- bëjë klasifikimin e metaleve me ngjyra;
- tregojë vetitë dhe përdorimin e metaleve me ngjyra;
- tregojë veçoritë e bakrit;
19
- tregojë veçoritë e zinkut;
- tregojë veçoritë e aluminit;
- tregojë veçoritë e legurave.
b) Temat e kapitullit
- Metalet me ngjyrë dhe legurat
- Vetitë dhe përdorimi i bakrit, zinkut, titanit dhe aluminit.
- Legurat e metaleve me ngjyrë
- Legurat e bakrit: tunxhi, bronzi, metali i kuq, argjendi i ri dhe tunxhet e veçanta.
- Legurat e magnezit
- Legurat e aluminit për derdhje dhe ngjeshje
- Legurat për kushineta rrëshqitëse
- Legurat e forta
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- dallojë materialet plastike dhe tregojë vetitë e tyre;
- tregojë përdorimin e materialeve plastike;
- dallojë materialet e sinteruara dhe tregojë vetitë e tyre;
- tregojë përdorimin e materialeve të sinteruara.
-
b) Temat e kapitullit
- Masat plastike
- Përfitimi, vetitë dhe ndarja
- Përpunimi i masave plastike
- Masat plastike për punimin e elementeve konstruktuese
- Materialet kompozite
- Materialet kompozite në bazë të poliesterit me fije qelqore, kevlarit etj
- Përdorimi i materialeve kompozite
- Qelqi
- Stuktura, vetitë fizike e mekanike
- Llojet sipas përbërjes kimike.
- Goma
- Përbërja, vetitë dhe përdorimi
20
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi të:
- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione të materialeve plastike dhe të
sinteruara, të llojeve të ndryshme;
- angazhojë nxënësit në analizimin e materialeve plastike dhe të sinteruara, të llojeve të
ndryshme.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- dallojë materialet per djegie dhe tregojë vetitë e tyre;
- tregojë përdorimin e materialeve per djegie
- dallojë karburantet ne gjendje te lenget
- tregojë përdorimin e karburantit ne gjendje te gazet
- shpjegoj konceptet numer oktanik dhe cetanik i karbuarntit
b) Temat e kapitullit
- Materialet për djegie
- Karburanti: nocioni,ndarja, perberja dhe veqorite
- Karburantet ne gjendje te lenget te fituar nga nafta dhe lendet tjera
- Numri oktanik dhe cetanik i karburantit
- Benzina per motor
- Karburanti per dizel
- Karburantet ne gjendje te gazet
21
Kapitulli 7: Materialet për lyerje 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- dallojë materialet per lyerje
- tregojë përdorimin e materialeve per lyerje
- dallojë lyeresit e lenget,gjysem te ngurte dhe te ngurte
b) Temat e kapitullit
- Materialet për lyerje
- Ndarja e materialeve për lyerje
- Vetitë e materialeve për lyerje.
- Lyerësit e lëngët.
- Lyerësit gjysmë të ngurtë
- Lyerësit e ngurtë.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- dallojë fluidet punuese: ajri, uji, gazi.
- tregojë përdorimin e fluidetve punuese: ajri, uji, gazi.
- tregojë perfitimin e ajrit te komprimuar
b) Temat e kapitullit
- Fluidet punuese:
- Ajri.
- Uji,
- Gazi.
- Përgaditja, prodhimi dhe transporti i fluideve.
22
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:
- tabela;
- projektori me transparent;
- flip-charti;
- veglat dhe materialet e nevojshme.
- klasë mësimore e pajisur
- materiale fluidesh punuese, të llojeve të ndryshme
23
Programi i lëndës
“Vizatimi teknik”
Lëmia: Makineri
Profili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, Vegëltar
Niveli: I
Klasa: 10
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të:
- tregojë qëllimin dhe rëndësinë e vizatimit teknik për profesionin
- dallojë standardet, simbolet shenjat në vizatimin teknik
- zbatoje standardet baze ne vizatim teknik
- shpjegojë parimet e skicimit te lakoreve gjeometrike dhe rakorderive
- kryejë kuotime në vizatimet e detaleve dhe tërësive të thjeshta
- interpretoje permasat kuotuese te vizatimet e punetoris
- paraqesë trupat gjeometrikë në projeksion ortogonal
- kryej skicime te projeksioneve ortogonale te detaleve te thjeshta
- kryejë paraqitje të trupit në aksonometri
- interpretoje parimet e vizatimit ne hapsire te detaleve te thjeshta
- interpretoje dhe skicoje pamjet e detaleve ne prerje
- lexojë dhe interpretojë tolerancat e paraqitura në vizatime teknike;
- lexojë dhe interpretojë shenjat e cilësisë së perpunimit te sipërfaqes së detaleve;
- skicoje vizatime të thjeshtuara dhe skematike. te transmetuesve dhe impianteve
hidrauliko-pneumatik
- skicoje vizatime te pjeseve te thjeshta makinerike
- skicoje detale te vequra nga teresia makinerike
)a Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- shpjegojë qëllimin dhe rëndësinë e vizatimit teknik për profesionin pwrkatws
- shpjegojë se çfarë e ndihmon profesionistin pwrkatws vizatimi teknik
- rendisë llojet e vizatimeve teknike
- rendit materialet dhe pajisjet për vizatim teknik
)b Temat e kapitullit
- Qëllimi dhe objektivat e vizatimit teknik
- Rëndësia e vizatimit teknik për profesionin pwrkatws
- Llojet e vizatimeve teknike
- Materialet dhe pajisjet për vizatim teknik
24
)c Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi të:
- demostrojë përzgjedhjen dhe përdorimin e veglave dhe materialeve;
- kryejë ushtrime në klasë.
- ilustrojë vizatimet teknike dhe materialet e vizatimit teknik me objekte konkrete
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- shpjegojë rëndësinë e zbatimit te standardeve në vizatim teknik.
- tregojë llojet e formateve, vijave dhe perpjesave standarde dhe zbatimin e tyre ne vizatim
teknik
- shpjegojë veçoritë e shkrimit teknik;
- japë shembuj për përpjesën ne vizatim teknik
- interpretojë shkurtesen per standardin ISO,DIN,EN në vizatim teknik;
- zbatoje standardet per shkrim teknik
-
b) Temat e kapitullit
- Standardet në vizatim teknik per vija,formate,perpjese,tabela dhe shkrim teknik
- Llojet e vizatimit teknik.
- Formatet dhe palosja e tyre
- Përpjesa.
- Llojet e vijave dhe zbatimi i tyre
- Tabelat(legjenda) dhe numri i vizatimeve.
- Shkrimi teknik
25
Kapitulli 3: Vizatimi i lakoreve 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- shpjegojë konceptin e kurbave gjeometrike dhe veçoritë e tyre;
- kryejë vizatime(skicime)te kurbave gjeometrike te thjeshta
- kryejë vizatime(skicime)te zbatimit te rakordimeve
b) Temat e kapitullit
- Vizatimi i lakoreve
- Kurbat gjeometrike (vijat e lakuara).
- Rakordimet.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- pershkruaj elementet e kuotimit
- shpjegojë konvencionet dhe mbishkrimet;
- tregojë veçoritë e kuotimit me koordinata dhe tabelar;
- bëjë shënimin e konicitetit dhe pjerrësisë në vizatim;
- kryejë kuotime në vizatimet e detaleve dhe tërësive të thjeshta
- interpretoje permasat kuotuese te vizatimet e punetorise
- tregojë si bëhet bartja e përmasave;
- tregojë si vendosen përmasat e smusove dhe në elementet që përsëriten;
- shpjegojë kur bëhen ndryshimet dhe përmirësimet;
- bëjë kuotimin e nivelit.
b) Temat e kapitullit
- Elementet e kuotimit.
- Konvencionet dhe mbishkrimet.
- Bartja e përmasave në vartësi prej kërkesave konstruktive.
- Kuotimi me koordinata. tabelar.
- Përmasat e smusove.
- Përmasat në elementet që përsëriten.
- Ndryshimet dhe përmirësimet.
- Shënimi i konicitetit dhe i pjerrësisë në vizatim.
26
- Kuotimi i nivelit
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- shpjegojë konceptin dhe veçoritë e projektimeve ortogonale;
- pershkruaj konceptin e projektimit ortogonal te metodave evropiane dhe amerikane
- paraqesë trupat gjeometrikë në projeksion ortogonal
- kryej skicime te projeksioneve ortogonale te detaleve te thjeshta
b) Temat e kapitullit
- Projektimi ortogonal
- Rrafshet projektuese.
- Metoda evropiane e projektimit
- Metoda amerikane e projektimit
- Skicimi i projeksioneve ortogonale
a) Qëllimet e kapitullit
27
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- shpjegoje konceptet themelore te aksonometrise(izometria,dimetria dhe projeksioni i
pjerret)
- kryejë paraqitje të trupit(detale te thjeshta makinerike) në izometri, dimetri dhe projeksion
të pjerrtë
- interpretoje parimet e vizatimit ne hapsire te detaleve te thjeshta makinerike
b) Temat e kapitullit
- Aksonometria
- Koncepti i paraqitjes aksonometrike.
- Paraqitja e trupit në izometri.
- Paraqitja e trupit në dimetri.
- Paraqitja e trupit në projeksion të pjerrtë.
- Vizatimi në hapësirë në bazë të pamjeve ortogonale
-
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi të:
- kryejë demostrime ilustrative;
- ilustrojë çështjet që trajton me paraqitje izometrike, dimetrike dhe të pjerrëta të pjesëve
makinerike;
- japë ushtrime konkrete për nxënësit.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- shpjegojë ç’janë prerjet dhe llojet e tyre;
- shpjegojë ç’janë pamjet e posaçme dhe të pjesëshme;
- shpjegojë ç’janë ndërprerjet, shkurtimet dhe depërtimet.
- interpretoje dhe skicoje pamjet e detaleve ne prerje
- interpretoje dhe skicoje pamjet e posaqme dhe te pjesshme te detaleve ne prerje
b) Temat e kapitullit
- Prerjet
- Llojet e prerjeve.
- Pamjet e posaçme.
- Pamjet e pjesëshme.
- Ndërprerjet.
- Shkurtimet
28
- kryejë demostrime ilustrative;
- ilustrojë çështjet që trajton me vizatime të objekteve të prera, ndërprera dhe depërtuara;
- japë ushtrime konkrete për nxënësit.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:
- rendisë llojet e përmasave të pjesëve makinerike
- shpjegojë konceptet baze te tolerancat
- interpretojë pozitën e fushave toleruese sipas sistemit ISO
- japë shembuj për llojet e vendosjeve të detaleve
- japë shembuj për tolerancat e formes dhe te pozites
- interpretojë tolerancat e paraqitura në vizatime teknike;
- zbatojë tolerancat në dokumentacion teknik
- interpretojë shenjat e cilësisë së perpunimit te sipërfaqes së detaleve
b) Temat e kapitullit
- Tolerancat dhe shenjat e cilësisë të përpunimit
- Përmasat e jashtme, të brendshme, nominale, kufitare..
- Shmangiet dhe tolerancat.
- Sistemi ISO i tolerancave.
- Tolerancat e formës dhe të pozitës.
- Cilësia e ashpërsisë të siperfaqeve
- Shenjat për ashpërsinë e sipërfaqes dhe vendosja e tyre në vizatim
29
Kapitulli 9: Vizatimi i thjeshtuar dhe skematik 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- interpretojë vizatimet skematike;
- skicoje vizatime të thjeshtuara dhe skematike. te transmetuesve dhe impianteve
hidrauliko-pneumatik
- skicojë skema të pjesëve makinerike dhe tërësive.
b) Temat e kapitullit
- Vizatimi i thjeshtësuar dhe skematik
- Thjeshtimi gjatë vizatimit të pjesëve standarde dhe kuotimit
- Vizatimi skematik i transmetuesve mekanikë,
- Vizatimi skematik i pajisjeve hidraulike e pneumatike dhe
- Vizatimi skematik i tegelave të salduar
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- shpjegojë parimet themelore të vizatimit të tërësive;
- interpretojë vizatimet e tërësive.
- skicoje vizatime te pjeseve te thjeshta makinerike
- interpretoje vizatime te teresive te thjeshta makinerike
- skicoje detale te vequra nga teresia makinerike
- skicoje vizatime te detaleve te thjeshta per punim ne ofiqine
b) Temat e kapitullit
- Vizatimi i tërësive, parimet themelore;
- Rregullat e paraqitjes në vizatim të tërësive makinerike
- Vizatimi i punëtorisë
- Vizatimi i punëtorisë
- Fazat e punës.
- Kryrja e vizatimit të pjesës makinerike
30
- Zbërthimi i vizatimit të tërësisë makinerike
- Vizatimi i detalit në baze të vizatimit të tersise.
- Projeksionet ortogonale, kuotimi, prerjet, tolerancat, shenjat e perpunimit, vizatimi i
tërësisë, vizatimi i punëtorisë
Programi i lëndës
”Mekanikë teknike”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator, Vegëltar, Mekanik i makinave, Operator i prodhimit
Niveli: I
Klasa: 10
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës “Mekanikë teknike”, në klasën e 10-të, nxënësi do të:
- tregojë parimet e statikës së trupit të ngurtë;
- tregojë parimet e kinematikës së pikës dhe të trupit të ngurtë;
- tregojë parimet e dinamikës;
- shpjegojë konceptet e punës, fuqisë, energjisë dhe rendimentit;
- shpjegojë parimet themelore të rezistencës së materialeve;
- shpjegojë fenomenet e tërheqjes dhe të shtypjes;
- shpjegojë fenomenet e prerjes dhe të goditjes;
- shpjegojë fenomenet e përkuljes dhe të përdredhjes;
- tregojë parimet themelore të mekanikës së lëngjeve.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
31
- tregojë se ç’përmban lënda “Mekanikë teknike”;
- bëjë mbledhjen dhe shpërbërjen e forcave;
- tregojë ç’është momenti i forcës dhe të japë shembuj;
- tregojë ç’është çifti i forcave dhe të japë shembuj ;
- shpjegojë rastet e ekuilibrit të trupit të ngurtë;
- përdorë ekuacionet themelore të statikës për zgjidhje problemesh të thjeshta.
b)Temat e kapitullit
- Hyrje në mekanikën teknike.
- Përbërja e forcave.
- Shpërbërja e forcave.
- Momenti i forcës.
- Çifti i forcave.
- Ekuilibri i trupit të ngurtë.
- Ekuacionet themelore të statikës.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- tregojë rëndësinë e kinemtikës së trupit të ngurtë;
- përshkruajë lëvizjen drejtvizore të pikës;
- përshkruajë lëvizjen vijëlakuar të pikës;
- përshkruajë lëvizjen rrethore të pikës;
- tregojë lëvizjet themelore të trupave të ngurtë;
- tregojë lëvizjen planare të trupit të ngurtë;
- përshkruajë lëvizjen e përbërë të pikës.
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në kinematikën e trupit të ngurtë.
- Lëvizja drejtvizore e pikës.
- Lëvizja vijëlakuar e pikës.
- Lëvizja rrethore.
- Lëvizjet themelore të trupave të ngurtë.
- Lëvizja planare e trupit të ngurtë.
- Lëvizja e përbërë e pikës.
32
- angazhojë nxënësit në zgjidhjen e ushtrimeve për lëvizjen e pikës dhe të trupit të ngurtë;
- ilustrojë shembuj nga lëvizja e përbërë e pikës;
- angazhojë nxënësit me detyra shtëpie.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- tregojë rëndësinë e dinamikës;
- shpjegojë parimin e parë të dinamikës;
- shpjegojë parimin e dytë të dinamikës.
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në dinamikë.
- Parimi i parë i dinamikës.
- Parimi i dytë i dinamikës.
- Shembuj
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:
- tregojë konceptin e punës, të fuqisë, të energjisë dhe të rendimentit;
- përshkruajë konceptin e punës së një forcë dhe të japë shembuj;
- përshkruajë konceptin e fuqisë së një forcë dhe të japë shembuj;
- tregojë ç’është energjia dhe të rendisë format e saj;
- përshkruajë ligjin mbi ruajtjen e energjisë dhe të japë shembuj;
- tregojë ç’është rendimenti.
b) Temat e kapitullit
- Njohuri mbi punën, fuqinë, energjinë, rendimentin.
- Puna e forcës.
- Fuqia e forcës.
- Energjia dhe format e saj.
- Ligji mbi ruajtjen e energjisë.
- Rendimenti.
33
- ilustrojë shpjegimin e parimeve të punës, të fuqisë, të energjisë dhe të rendimentit;
- zgjidhë ushtrime të ndryshme lidhur me punën, fuqinë, energjinë, rendimentin;
- angazhojë nxënësit në zgjidhjen e detyrave në shtëpi.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- tregojë rëndësinë e rezistencës së materialeve;
- tregojë parimet themelore të rezistencës së materialeve.
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në rezistencën e materialeve.
- Parimet themelore të rezistencës së materialeve.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- shpjegojë tensionet, deformimet dhe rëndësinë e tyre;
- shpjegojë elasticitetin, sforcimet e lejuara dhe shkallën e sigurisë së materialit.
b)Temat e kapitullit
- Tensionet dhe deformimet.
- Karakteristikat e elasticitetit.
- Sforcimet e lejuara
- Shkalla e sigurisë së materialit.
34
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitulli, nxënësi duhet të:
- tregojë deformacionet dhe shpërndarjen e tensionit;
- përshkruajë formulën e prerjes, llogaritjen e elementeve të ngarkuara me prerje.
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi për prerjen
- Deformacionet dhe shpërndarja e tensionit.
- Formula e prerjes.
- Llogaritja elementeve të ngarkuara në prerje.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- tregojë tensionet normale gjatë përkuljes së pastër;
- tregojë tensionet tangjenciale gjatë përkuljes;
- tregojë lakimin e pastër;
- tregojë tensionet dhe deformimet gjatë përdredhjes.
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi për përkuljen dhe përdredhjen
- Tensionet normale gjatë përkuljes së pastër.
- Tensionet tangjenciale gjatë përkuljes.
- Lakimi i pastër.
- Tensionet dhe deformimet gjatë përdredhjes.
a) Qëllimet e kapitullit
35
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- tregojë rëndësinë e mekanikës së lëngjeve;
- tregojë vetitë fizike të lëngjeve;
- përshkruajë hidrostatikën;
- përshkruajë kinematikën dhe dinamikën e lëngjeve;
- tregojë komponentet e sistemeve hidraulike;
- tregojë vetitë fizike të gazeve;
- tregojë rëndësinë e fluidikes;
- përshkruajë sistemet pneumatike;
- tregojë rëndësinë e hidropneumatikës;
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në mekanikën e lëngjeve.
- Vetitë fizike të lëngjeve.
- Hidrostatika.
- Kinematika e lëngjeve
- Dinamika e lëngjeve.
- Komponentet e sistemeve hidraulike.
- Vetitë fizike të gazeve.
- Fluidika.
- Sistemet pneumatike.
- Hidropneumatika.
Programi i lëndës
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 10
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës “Makinat dhe pajisjet për saldim”, në klasën e 10-të,
nxënësi do të jetë i aftë:
- të shpjegojë makinat dhe pajisjet për saldim dhe prerje me: GAZ dhe HED,
- të shpjegojë makinat dhe pajisjet për saldim me: MAG, MIG, TIG dhe SNP- EPP,
36
- të shpjegojë dhe përzgjedhë makinat dhe pajisjet per saldim apo prerje me metodën
adekuate për realizimin e saldimit konformë vizatimit teknik dhe procedurës së procesit
teknologjik,
- të shpjegojë: procedurën e procesit teknologjik të saldimit apo prerjes me makinat dhe
pajisjet e metodes se perzgjedhur,
- të shpjegojë: makinat dhe pajisjet e teknikave te metodes perkatese konformë normave,
standardeve, apo shenjave tregtare nga lëmia e saldimit,
- të përdorë literturën profesionale nga makinat dhe pajisjet e saldimit dhe prerjes me
burimet tjera bashkohore.
Kapitulli 1: Makinat dhe pajisjet për saldim dhe prerje me gaz 20 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë se cilat makina dhe pajisje përdoren për saldim dhe prerje me gaz,
- të shpjegojë parimin e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz,
- të shpjegojë mënyrën e zgjedhjes të parametrave të regjimit të makinave dhe pajisjeve për
saldim dhe prerje me gaz,
- të shpjegojë veçoritë e makinës dhe pajisjes për saldim dhe prerje me gaz,
- të shpjegojë mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me
gaz,
- të shpjegojë mirëmbajtjen e veglave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz,
- të shpjegojë rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë përdorimit të makinave dhe
pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz,
- të shpjegojë përdorimin e makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz.
b) Temat e kapitullit
- Makinat dhe pajisjet për saldim dhe prerje me gaz,
- Parimi i punës i makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz,
- Zgjedhja e parametrave të regjimit në makinat dhe pajisjet për saldim dhe prerje me gaz,
- Veçoritë e makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz,
- Mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz,
- Mirëmbajtja e veglave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz,
- Rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë saldimit dhe prerjes me gaz,
- Përdorimi i makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me gaz.
37
d) Kushtet për realizimin e kapitullit
- klasë mësimore e pajisur: me pankarta, katalogje, prospekte, sklajde, kompjuter,
projektor, web faqe, etj.
- vizatime, ilustrime, detale dhe skema të makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje
me gaz.
Kapitulli 2: Makinat dhe pajisjet për saldim dhe prerje me HED 16 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë se cilat makina dhe pajisje përdoren për saldim dhe prerje me HED,
- të shpjegojë parimin e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me HED,
- të shpjegojë mënyrën e zgjedhjes të parametrave të regjimit të makinave dhe pajisjeve për
saldim dhe prerje me HED,
- të shpjegojë veçoritë e makinës dhe pajisjes për saldim dhe prerje me HED,
- të shpjegojë mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me
HED,
- të shpjegojë mirëmbajtjen e veglave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me HED,
- të shpjegojë rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë përdorimit të makinave dhe
pajisjeve për saldim dhe prerje me HED,
- shpjegojë përdorimin e makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me HED.
b) Temat e kapitullit
- Makinat dhe pajisjet për saldim dhe prerje me gaz,
- Parimi i punës i makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me HED,
- Zgjedhja e parametrave të regjimit në makinat dhe pajisjet për saldim dhe prerje me HED,
- Veçoritë e makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me HED,
- Mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me HED,
- Mirëmbajtja e veglave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me HED,
- Rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë saldimit dhe prerjes me HED,
- Përdorimi i makinave dhe pajisjeve për saldim dhe prerje me HED.
a) Qëllimet e kapitullit:
38
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë se cilat makina dhe pajisje përdoren për saldim me MAG-MIG,
- të shpjegojë parimin e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
- të shpjegojë mënyrën e zgjedhjes të parametrave të regjimit të makinave dhe pajisjeve për
saldim me MAG-MIG,
- të shpjegojë veçoritë e makinave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
- të shpjegojë mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me MAG-
MIG,
- të shpjegojë mirëmbajtjen e veglave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
- të shpjegojë rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë përdorimit të makinave dhe
pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
- shpjegojë përdorimin e makinave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG.
b) Temat e kapitullit
- Makinat dhe pajisjet për saldim me MAG-MIG,
- Parimi i punës i makinave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
- Zgjedhja e parametrave të regjimit në makinat dhe pajisjet për saldim me MAG-MIG,
- Veçoritë e makinave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
- Mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
- Mirëmbajtja e veglave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
- Rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë saldimit me MAG-MIG,
- Përdorimi i makinave dhe pajisjeve për saldim me MAG-MIG,
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë se cilat makina dhe pajisje përdoren për saldim me TIG,
- të shpjegojë parimin e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me TIG,
- të shpjegojë mënyrën e zgjedhjes të parametrave të regjimit në makinat dhe pajisjet për
saldim me TIG,
- të shpjegojë veçoritë e makinave dhe pajisjeve për saldim me TIG,
- të shpjegojë mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me TIG,
- të shpjegojë mirëmbajtjen e veglave dhe pajisjeve për saldim me TIG,
39
- të shpjegojë rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë përdorimit të makinave dhe
pajisjeve për saldim me TIG,
- shpjegojë përdorimin e makinave dhe pajisjeve për saldim me TIG.
b) Temat e kapitullit
- Makinat dhe pajisjet për saldim me TIG,
- Parimi i punës i makinave dhe pajisjeve për saldim me TIG,
- Zgjedhja e parametrave të regjimit në makinat dhe pajisjet për saldim me TIG,
- Veçoritë e makinave dhe pajisjeve për saldim me TIG,
- Mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me TIG,
- Mirëmbajtja e veglave dhe pajisjeve për saldim me TIG,
- Rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë saldimit me TIG,
- Përdorimi i makinave dhe pajisjeve për saldim me TIG.
Kapitulli 5: Makinat dhe pajisjet për saldim nën mbrojtjen e pluhurit (SNP-EPP) 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë se cilat makina dhe pajisje përdoren për saldim me SNP-EPP,
- të shpjegojë parimin e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
- të shpjegojë mënyrën e zgjedhjes të parametrave të regjimit të makinave dhe pajisjeve për
saldim me SNP-EPP,
- të shpjegojë veçoritë e makinave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
- të dallojë mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
- të shpjegojë mirëmbajtjen e veglave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
- të shpjegojë rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë përdorimit të makinave dhe
pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
- shpjegojë përdorimin e makinave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP.
b) Temat e kapitullit
- Makinat dhe pajisjet për saldim me SNP-EPP,
- Parimi i punës i makinave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
- Zgjedhja e parametrave të regjimit në makinat dhe pajisjet për saldim me SNP-EPP,
- Veçoritë e makinave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
- Mjetet dhe veglat e punës të makinave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
40
- Mirëmbajtja e veglave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP,
- Rreziqet dhe mjetet për mbrojtje përsonale gjatë saldimit me SNP-EPP,
- Përdorimi i makinave dhe pajisjeve për saldim me SNP-EPP.
Programi i lëndës
“Teknikat e saldimit I”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 10
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës “Teknikat e saldimit”, në klasën e 10-të, nxënësi do të:
bëjë klasifikimin e metodave te saldimit
përshkruajë metoden e saldimit me gaz
përshkruajë metoden e saldimit me hark elektrik me elektrode
përshkruajë metoden e prerjes me gaz
përshkruajë metoden e ngjitjes
përshkruajë metoden e metalizimit
përshkruajë proceset e ngjashme me saldim
a) Qëllimet e kapitullit:
41
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- shpjegojë nocionet themelore të saldimit dhe proceseve të ngjashme me të;
b) Temat e kapitullit
- Termat themelore të saldimit.
- Ndarja e saldimit.
- Vendsaldimi.
- Proceset e ngjashme me saldimin
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- shpjegojë nocionet themelore të saldimit me gaz dhe përdorimin e tijë në praktikë
- shpjegojë procesin e saldimit me gaz
- rendise masat mbrojtese gjate saldimit me gaz
b) Temat e kapitullit
- Gazrat për saldim.
- Bombolat e gazit dhe valvulat e tyre
- Reduktuesit, manometrat dhe gypat per gaz
- Flakadanët për saldim
- Teknikat e saldimit dhe llojet e saldimit me gaz
- Bashkesite e salduara dhe materiali shtese per saldim
- Saldimi i çelikut karbonik
- Saldimi i konstruksioneve te thjeshta
- Saldimi i hekurit te hiret
- Saldimi i bakrit
- Mbrojtja ne pune gjate saldimit me gaz
42
- vizatime, ilustrime, detale dhe bashkësi të salduara.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- shpjegojë nocionet themelore të saldimit me me hark elektrik me dorë me elektrodë të
mbështjellë dhe përdorimin e tijë në praktikë
- shpjegojë procesin e saldimit me me hark elektrik me dorë me elektrodë të mbështjellë
- rendise masat mbrojtese gjate saldimit me me hark elektrik me dorë me elektrodë të
mbështjellë
b) Temat e kapitullit
- Harku elektrik.
- Teknikat e saldimit me hark elektrik
- Veglat dhe pajisjet për saldimin me hark elektrik
- Vendsaldimi.
- Elektrodat për saldim.
- Bashkësitë e salduara.
- Saldimi i llamarinave.
- Saldimi i gypave
- Saldimi i konstruksioneve të thjeshta.
- Pozicionimi i detaleve
- Zgjedhja e elektrodave.
- Mirëmbajtja e vendit të punës.
- Përdorimi i saldimit me hark elektrik me dorë.
- Përparësitë dhe të metat e saldimit me hark elektrik me dorë.
- Mbrojtja në punë gjatë saldimit me hark.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- shpjegojë prerjen me gaz dhe përdorimin e sajë në praktikë
- shpjegojë prerjen me hark elektrik
- shpjegojë procesin e ngjitjes
- shpjegojë procesin e metalizimit
- rendise masat mbrojtese
b) Temat e kapitullit
43
- Prerja me gaz.
- Perdorimet e prerjes me gaz.
- Prerja me hark elektrik.
- Perdorimet e prerjes me hark elektrik.
- Ngjitja.
- Perdorimet e ngjitjes
- Metalizimi.
- Përdorimet e metalizimit.
Klasa 10
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator, Vegëltar, Mekanik i makinave, Operator i prodhimit
Niveli: I
Klasa: 10
Numri i modulit 1
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer matje, kontrolle dhe
modulit shënime në fushën e punimit të metalit, me përdorim të
instrumentave dhe veglave përkatëse.
44
përmbajtja - Matja, kuptimi i matjeve të përmasave gjatësore
- Llojet e matjeve të përmasave gjatësore
- Instrumentat matëse dhe përdorimi i tyre
- Matja e përmasave gjatësore të jashtme-brendshme me
nonius
- Matja e përmsasave gjatësore të thellësisë me
thellësimatës
- Matja e përmasave gjatësore-lartësisë me lartësimatës
RM 1 IV - Pyetje-përgjigje me gojë
- Demonstrim praktik me listë kontrolli
45
- dallojë dhe përzgjedhë instrumentat matëse sipas
matjes që do të kryhet;
- kryejë matje më saktësi të përmasave gjatësore të
jashtme-brendshme me përdorimin e noniusit;
- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore të
thellësisë me perdorimin e thellësimatësit;
- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore-
lartësisë me përdorimin e lartësimatësit.
RM 2 IV - Pyetje-përgjigje me gojë
- Demonstrim praktik me listë kontrolli
RM 3 IV - Pyetje-përgjigje me gojë
- Demonstrim praktik me listë kontrolli
RM 4 IV - Pyetje-përgjigje me gojë
- Demonstrim praktik me listë kontrolli
46
prizmës;
- kryejë shënime të sipërfaqeve me shabllon.
47
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Punime axhusterie”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator,
Klasa: 10
Numri i modulit 2
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer punime axhusterie të tilla
modulit si limime, prerje me sharrë dhe me gërshërë, lakime dhe formësime
të profileve, tubave, llamarinave, shpime vrimash, hapje filetash dhe
zmerilime, të cilat lehtësojnë kryerjen e punimit të metaleve.
48
- Matja dhe kontrolli gjatë limimit të sipërfaqeve
përkatëse.
- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
limimit.
49
Përmbajtja
- Përgaditja e pjesëve për zmerilim
- Zmerilimi i ashpër i tegelave të salduar
- Zmerilimi finok (lustrimi i tegelave të salduar)
- Pastrimi i buzëve të pjesëve pergaditëse për saldim
- Pastrimi i buzëve të pjesëve përgaditëse për axhustim
- Rregullat e sigurisë dhe ruajtja e mjedisit gjatë punimeve
me zmerilim
50
- Përzgjedhja e shufrës për filetim të jashtëm
- Vendosja dhe shtrëngimi i shufrës në mengene
- Përzgjedhja e madravidave dhe mbajtësve përkatëse
- Punimi me dore i filetos së jashtme
- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit
- Rregullat e sigurimit teknike të ruajtjes së mjedisit gjatë
filetimit me dorë.
51
- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë sharritjes;
- mirëmbajë veglat dhe pajisjet e punës.
52
zmerilimit ;
- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë zmerilimit ;
- mirëmbajë pajisjen për zmerilim.
53
përkatës;
- përzgjedhë drejt instrumentat mates për filetim të
jashtem;
- përcaktojë saktë diametrin e vrimes për filetim të
brendshëm;
- përzgjedhë meshkujt per filetim të brendshëm;
- përzgjedhë drejt instrumentet matëse për filetim të
brendshem;
- kryejë punime me dore të filetimit te brendshëm ;
- kryejë punime me dorë të filetos së jashtme ;
- heqë siq duhet copen nga mengena ;
- masë dhe kontrollojë drejt dhe saktë përmasat gjatë
filetimit ;
- respektojë rregullat e mbrojtjes në pune dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë filetimit ;
- mirëmbajë mengenet, garniturat e filetimit.
54
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator,
Niveli: I
Klasa: 10
Numri i modulit 3
55
- Rregullimi i sistemit ftohës
- Kryerja e shpimit ose zgjerimit të vrimës
- Heqja e copes, instrumentit shpues dhe pajisjeve
ndihmëse
- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit dhe zgjerimit të
vrimave
- Standardet në shpim
- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit
56
Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:
RM Rezultatet e të mësuarit
IV Instrumentet e vlerësimit
KR Kriteret e realizimit
57
ndihmëse;
- masë dhe kontrollojë saktë gjatë kalizvarimit të
vrimave;
- respektojë strandardet gjatë kalizvarimit;
- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtes
së mjedisit.
58
e domosdoshme sigurohen mjediset, makinat, veglat, paisjet, instrumentat dhe
materialet e mëposhtme:
- Klasë peër mësim teorik
- Punëtori makinash metalprerëse me trapano shtyllore
- Vegla punë, instrumente matëse dhe prerëse për shpim,
zgjerim vrimash, kalizvarim dhe alezim.
- Copa të parapërgatitura për zgjerim vrimash, kalizvarim dhe
alezim
- Pankarta, makete, udhëzuesa, katalloge, rregullore,
standarde, etj.
- Vizatime dhe skica të detaleve tipike per shpime, zgjerime
vrimash, kalizvarime dhe alezime me trapano shtyllore
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator,
Niveli: I
Klasa: 10
Numri i modulit 4
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime një mbi një,
modulit ballore dhe këndore, me përdorim të pajisjeve të saldimit me hark
elektrik, si dhe për të bërë kontrollin dhe finalizimin përkatës.
59
- Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të ndërprerë
- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimeve horizontale.
60
KR Kriteret e realizimit
61
KR Nxënësi duhet të:
- hapë kanalet per tegelin e saldimit kendor, në
perputhje me standardet perkatëse;
- pastrojë mire siperfaqet që do të saldohen me tegel
kendor;
- bejë rregullimin e duhur të regjimit të punës;
- bejë fiksimin e duhur të pjeseve qe saldohen me tegel
kendor (me pikim apo ne mengene);
- perdorë drejt veglat dhe pajisjet e punës;
- realizojë tegelin e saldimit kendor, në perputhje me
skemen dhe standardet perkatëse;
- respektojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit këndor.
62
- Vegla, pajisje dhe mjete pune për pikimin, pergatitjen e
kanaleve të pjesëve, saldimin horizontal me hark elektrik
dhe kontrollin e finalizimin e siperfaqeve të salduara.
- Skema, vizatime teknike, katalogë, manuale për punimet e
saldimit.
“Saldimi me gaz - 1”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator,
Niveli: I
Klasa: 10
Numri i modulit 5
Qëllimi i modulit Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer pikime me
gaz, saldime horizontale, një mbi një, ballore, këndore, vertikale,
tavanore, mbushje, shpumje dhe prerje të copave te metaleve të
zeza me perqindje të ulet karboni, me perdorim te pajisjeve të
saldimit me gaz, si dhe per të bërë kontrollin dhe finalizimin
përkatës.
63
- Teknikat e realizimit të pikimeve të ndryshme me gaz
- Kryerja e pikimeve të ndryshme
- Kontrolli i pikimeve te ndryshme dhe finalizimi i tyre
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
pikimive me gaz
64
- Regjimet e punës për saldime ballorë dhe këndorë ma
gaz
- Parapërgatitja e pjeseve që do të saldohen me tegel
ballorë dhe këndorë
- Fiksimi i pjesëve ballore dhe këndore
- Realizimi i tegelit të saldimit ballorë dhe këndorë
- Kontrollimi i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të
salduara
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimeve ballore dhe këndore.
65
RM 7 Nxënësi kontrollon e finalizon tegelin e saldimit me gaz.
Përmbajtja
- Kontrollimi dhe finalizimi i tegelit të salduar
- Analiza e skemës ose skices së kontrollimeve dhe
finalizimeve të tegelit
- Përgatitja e skicave të thjeshta të kontrollimit dhe
finalizimit të tegelit të salduar
- Përzgjegja e veglave dhe mjeteve të nevojshme për
kontrollimin dhe finalizimin e tegelit të salduar
- Parapërgatitja e pjesëve që do të kontrollohen dhe
finalizohen
- Regjimet e punës për kontroll dhe finalizim të tegelit
- Pastrimi i sipërfaqeve të salduara
- Kontrolli i përgjithshem i saldimit me sy
- Kontrolli i saldimit me instrumenta matëse dhe
finalizimi i sipërfaqeve të salduara
- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit
66
RM 2 IV - Pyetje përgjigje me gojë
- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
67
- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
68
RM 6 IV - Pyetje përgjigje me gojë
- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
69
rekomanduara reparte saldimi ku kryhen pikime me gaz, saldime,
horizontale, vertikale, ballore, kendorë, tavanore, mbushje,
shpumje dhe prerje te copave me gaz.
-Mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur
demonstrimet konkrete të veprimeve të pikimeve me gaz,
saldimit horizontal, vertikal, ballor, kendorë, tavanor,
mbushjes, shpimit dhe prerjes se copave, me gaz dhe të
kontrollit e finalizimit të siperfaqeve të salduara.
-Nxënësit duhet të angazhohen në veprime konkrete për të
bërë pikime me gaz, saldime, horizontale, vertikale, ballore,
kendore, tavanore, mbushje, shpim dhe prerjen e copave me
gaz, si dhe kontrolle e finalizime të sipërfaqeve të salduara.
-Mësimdhënësi duhet të nxisë diskutimet e nxënësve në lidhje
me rastet e ndryshme që paraqiten.
-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet sa më shumë
kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive e dijeve të fituara.
70
Klasa 11
Programi i lëndës
Lëmi: Makineri
Profili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, Vegëltar.
Niveli: I
Klasa: 11
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës “Elektroteknikë dhe elektronikë” në klasën e 11-të,
nxënësi do:
- të tregojë qëllimin dhe rëndësinë e lëndës;
- të dallojë rreziqet në punë dhe rregullat për eliminimin e tyre;
- të përshkruajë efektin e fushës elektrike në kondensatorë të ndryshëm;
- të përshkruajë proceset elektrike në bobinë;
- të përshkruajë parametrat e rrymave alternative;
- të përshkruajë karakteristikat e sistemeve trefazore;
- të dallojë lidhjet e shpenzuesve në qarqet trefazore;
- të dallojë elementet elektronike;
- të tregojë parimin e punës dhe përdorimin e elementeve elektronike;
- të përshkruajë parimin e punës së releve;
- të tregojë rëndësinë e makinave elektrike
- të shpjegojë strukturën,ndërtimin, funksionimin dhe përdorimin e transformatorëve;
- të shpjegojë strukturën, ndërtimin,funksionimin dhe përdorimin e makinave sinkrone;
- të shpjegojë strukturën, funksionimin,ndërtimin, dhe përdorimin e makinave asinkrone;
- të shpjegojë strukturën, funksionimin ,ndërtimin dhe përdorimin e makinave të rrymës së
vazhduar;
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë efektin e rrymës në trupin e njeriut dhe masat për të përballuar rreziqet;
- të përshkruajë llojet e rezistencave të trupit të njeriut;
- të listojë vlerat e rrymave dhe të tensioneve të rrezikshme për jetën e njeriut;
71
- të shpjegojë mënyrat e mbrojtjes nga tensionet e larta;
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në lëndën e elektroteknikës.
- Rreziku nga rryma elektrike.
- Masat mbrojtëse ndaj rrymave të rrezikshme për njeriun.
- Masat mbrojtëse kundër prekjeve të rrezikshme.
- Masat mbrojtëse ndaj lidhjeve të shkurtra në qarkun elektrik.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si përçues;
- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si izolatorë;
- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si gjysëmpërçues.
b) Temat e kapitullit
- Klasifikimi i materialeve që përdoren si përçues, izolatorë dhe gjysmëpërçues.
- Materialet që përdoren si përçues: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.
- Materialet që përdoren si izolatorë: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.
- Materialet që përdoren si gjysëmpërçues: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.
a) Qëllimet e kapitullit
72
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë madhësitë elektrike;
- të dallojë burimet e rrymës së vazhduar;
- të tregojë rregullat e lidhjes së burimeve elektrike;
- të shpjegojë kuptimin e rrymës e të tensionit në qarkun elektrik;
- të shpjegojë metodat matëse me multimetër të madhësive elektrike;
b) Temat e kapitullit
- Madhësitë elektrike.
- Burimet e rrymës së vazhduar.
- Lidhja ne seri dhe paralele e burimeve elektrike
- Tensioni dhe rryma..
- Ligji i Omit – Ligji i Xhulit.
- Matja e madhësive elektrike.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë karakteristikat e rezistoreve dhe parimin e punës;
- të dallojë llojet e rezistoreve;
b) Temat e kapitullit
- rezistenca elektrike.
- Rezistoret dhe llojet e rezistoreve
- Lidhja paralele dhe në seri e rezistoreve.
73
- të tregojë veçoritë e magnetëve permanentë dhe të elektromagnetëve;
- të përshkruajë parimin e punës të elektromagnetëve;
- të përshkruajë efektin e fushës magnetike në përçues elektrik;
- të përshkruajë rolin e induksionit elektromagnetik në pajisjet elektrike.
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi për magnetët permanentë dhe elektromagnetin.
- Fusha magnetike, përçuesit elektrikë në fushën magnetike.
- Induksioni elektromagnetik dhe ndikimi i rrymës elektrike nëpër përçues.
- Matja e rrymes,tensionit ,fuqise
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë karakteristikat e kondensatorit dhe parimin e punës së tij;
- të dallojë llojet e kondensatorëve;
b) Temat e kapitullit
- Fusha elektrike.
- Kondensatori, llojet e kondensatorëve.
- Lidhja paralele dhe në seri e kondensatorëve.
74
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë induktivitetin;
- të përshkruajë karakteristikat e bobinës (mbështjellës);
- të dallojë llojet e induktiviteteve;
b) Temat e kapitullit
- Mbështjella (bobina) dhe efekti i fushës magnetike.
- Llojet e bobinave.
- Lidhja në seri dhe paralel e bobinave dhe induktiviteti ekuivalent.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të dallojë rrymat e vazhduara nga rrymat alternative;
- të përshkruajë parametrat e rrymës alternative – perioda, frekuenca, amplituda, vlera
efektive;
- të dallojë burimet e rrymës së ndryshuar;
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi mbi rrymën alternative.
- Burimet e rrymës alternative
- Gjeneratorët e rrymës e të tensionit.
- Fuqia e rrymes alternative trefazore
75
- makete;
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë përparësitë dhe dobësitë e sistemit trefazor ndaj sistemit njëfazor;
- të përshkruajë llojet e sistemeve trefazore në bazë të karakteristikave;
- të përshkruajë lidhjen e shpenzuesve në yll-trekëndësh;
b) Temat e kapitullit
- Vetitë e sistemeve trefazore dhe ndarja e tyre.
- Lidhjet e shpenzuesve në sistemet trefazore.
- Tensionet, rrymat dhe fuqitë në sistemet trefazore.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë karakteristikat e tensionit dhe të rrymës në elektronikë;
- të përshkruajë llojet e diodave;
- të shpjegojë diodat si element ndërprerës;
- të tregojë rolin e diodës si rrymëdrejtues;
- të analizojë qarkun e rrymëdrejtuesit;
- të tregojë rolin e diodës zener si stabilizues i tensionit.
b) Temat e kapitullit
- Kuptimet e përgjithshme në elektronikë.
- Gjysmëpërçuesit dhe vetitë e tyre.
- Diodat – parimi i punës.
76
d) Kushtet për realizimin e kapitullit
- pankarta;
- projektori;
- makete;
- multimetra;
- katalogë.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë parimin e punës të transistorit dhe të dallojë llojet e transistorëve;;
- të shpjegojë parimin e punës të tiristorit dhe të dallojë llojet e tiristorëve;
- të dallojë llojet e qarqeve të integruara analoge dhe digjitale.
b) Temat e kapitullit
- Transistorët – parimi i punës.
- Tiristorët.
- Qarqet e integruara.
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë karakteristikat e releve dhe parimin e punës;
- të dallojë llojet e releve;
b) Temat e kapitullit
- Relet dhe llojete e releve.
- Lidhja e releve dhe rendesia e perdorimit.
77
- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;
- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për fushën elektrike;
- të jep shembujë për lidhjet e kondensatorëve.
a) Qëllimet e kapitullit
Në fund të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë strukturën,ndertimin dhe përdorimin e makinave elektrike;
- të dallojë makinat elektrike statike dhe dinamike;
- të përshkruajë masat e sigurimit në punë.
b) Temat e kapitullit
- Klasifikimi i makinave elektrike
- Ndertimi dhe perdorimi i makinave elektrike.
- Teknika e sigurimit në punë në makinat elektrike.
a) Qëllimet e kapitullit
Në fund të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë parimin e punës, ndërtimin dhe përdorimin e transformatorit njëfazor dhe
trefazorte;
- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e autotransformatorit.
b) Temat e kapitullit
- Transformatori njëfazor, ndërtimi dhe parimi i punës.
- Transformatori trefazor, ndërtimi dhe parimi i punës
- Autotransformatorët.
78
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi:
- të shpjegojë njohuritë në mbështetje të mjeteve vizuale;
- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve për transformatorët;
- të krijojë situata problemore të cilat kërkojnë zgjidhje nga ana e nxënësve;
- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve;
- të organizojë vizita me karakter njohës në punëtoritë ku përdoren transformatorët.
a) Qëllimet e kapitullit
Në fund të kapitullit, nxënësi duhet:
- të përshkruajë fushat magnetike te makinat e rrymës alternative;
- të përshkruajë dallimin ndërmjet makinave sinkrone dhe makinave asinkrone;
- të përshkruajë dallimin ndërmjet gjeneratorëve dhe motorëve sinkronë;
- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e gjeneratorëve sinkronë;
b) Temat e kapitullit
- Fushat magnetike te makinat e rrymës alternative.
- Llojet e makinave sinkrone
- Llojet e makinave asinkrone
- Motoret sinkronë – pjesët kryesore dhe parimi i punës.
- Motoret asinkron – pjesët kryesore dhe parimi i punës
- Gjeneratorët sinkronë – pjesët kryesore dhe parimi i punës
- Gjeneratorët asinkron – pjesët kryesore dhe parimi i punës
79
a) Qëllimet e kapitullit
Në fund të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e makinave të rrymës së vazhduar;
- të shpjegojë parimin e punës, ndërtimin dhe përdorimin e gjeneratorëve të rrymës së
vazhduar;
b) Temat e kapitullit
- Ndërtimi, llojet dhe parimi i punës së makinave të rrymës së vazhduar.
- Gjeneratorët e rrymës së vazhduar, parimi dhe llojet
- Karakteristikat e gjeneratorëve të rrymës së vazhduar.
- Motorët e rrymës së vazhduar, parimi dhe llojet
- Karakteristikat e motorëve të rrymës së vazhduar.
Programi i lëndës
Lëmia: Makineri
Profili: Operator i prodhiumit, Mekanik i makinave, Vegeltar, Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës " Hidraulike dhe pneumatike "në klasën e 11-të, nxënësi
do:
- të përshkruaj ligjshmëritë e pneumatikës.
- të përshkruaj strukturën e komponenteve të sistemit pneumatik dhe mënyrën e instalimit
dhe kyqjës së sistemit në punë
- të përshkruaj ndërtimin e komponenteve pneumatike dhe funksionin e tyre ne instalimet
pneumatike
- të përshkruaj ligjshmëritë themelore të hidraulikës
- të përshkruaj strukturën e komponenteve të sistemit hidraulik dhe mënyrën e instalimit
dhe kyqjës së sistemit në punë
80
- të përshkruaj ndërtimin e komponenteve hidraulike dhe funksionin e tyre ne instalimet
hidraulike
- të intepretoj skemat e instalimit të sistemit hidropneumatik
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- tregojë rëndësinë e mekanikës së fluideve;
- tregojë vetitë fizike të gazeve;
- përshkruajë sistemet pneumatike;
- tregojë rëndësinë e hidropneumatikës;
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në mekanikën fluide.
- Vetitë fizike të gazeve.
- Fluidika.
- Sistemet pneumatike.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj konceptet themelore të pneumatikës
- të përshkruaj mënyrën e përfitimit të ajrit të komprimuar dhe transmetimin e tij
- të shpjegojë simbolet ISO-1219 që lidhën me pneumatikën
b) Temat e kapitullit
- Të dhënat themelore për ajrin.
- Konceptet themelore nga pneumatika.
- Përfitimi dhe transmetimi i ajrit të komprimuar.
- Simbolet e ISO-1219 që lidhen me pneumatikën
81
d) Kushtet për realizimin e kapitullit
- Skema, vizatime
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj ndarjën e komponenteve të sistemit pneumatik sipas funkcionit të tyre
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të komponenteve të sistemit pneumatik me anën e
simboleve standarde
- të përshkruaj elementet për dirigjim,egzekutim, lidhje,filtrim, rezervim ,akumulim të
fluidit punues
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në komponentet e sistemit pneumatik-,ndarja dhe emërtimi i tyre
- Sistemi pneumatik
- Paraqitja e thjeshtësuar e komponenteve dhe sistemit pneumatik me anën e simboleve
standarde
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
b) Temat e kapitullit
- Kompresorët vëllimor
- Stacioni i kompresorëve
- Grupi përgaditor për ajër
82
Kapitulli 5: Elementet e sistemit pneumatik për orientim dhe shpërndarje të fluidit
punues - Shpërndarësit 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj shpërndarësit pneumatik
- të renditë klasifikimin e shpërndarësve pneumatik
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara te shpërndarësve pneumatik me anën e simboleve
standarde
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjes dhe aktivizimit të shpërndarësve
pneumatik në sisteme pneumatike
b) Temat e kapitullit
- Simbolet e shpërndarësve
- Aktivizimi i shpërndarësve
- Shpërndarësit pistonik
- Shpërndarësit pllakëzor
- Shpërndarësit me ulëse
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj valvolat e sistemit pneumatik
- të renditë klasifikimin e valvolave të sistemit pneumatik
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara te valvolave të sistemit pneumatik me anën e
simboleve standarde
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e valvolave në
sistemin pneumatik
b) Temat e kapitullit
- Valvolat e moskthimit
- Valvolat e presionit
- Valvolat e prurjes
83
d) Kushtet për realizimin e kapitullit
- Skema, vizatime,detaje ,valvola reale
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj motorët pneumatikë
- të renditë klasifikimin e motorëve pneumatikë
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të motorëve pneumatikë me anën e simboleve
standarde
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e motorëve
pneumatikë në sistem pneumatik
b) Temat e kapitullit
- Motorët pneumatikë me lëvizje rrotulluese
- Motorët pneumatik translatorë
- Cilindrat pneumatikë punues-shumëshkallësh
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- tregojë rëndësinë e mekanikës së lëngjeve;
- tregojë vetitë fizike të lëngjeve;
- përshkruajë hidrostatikën;
- përshkruajë kinematikën dhe dinamikën e lëngjeve;
- tregojë komponentet e sistemeve hidraulike;
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në mekanikën e lëngjeve.
- Vetitë fizike të lëngjeve.
- Hidrostatika.
- Kinematika e lëngjeve
- Dinamika e lëngjeve.
- Komponentet e sistemeve hidraulike.
84
d) Kushtet për realizimin e kapitullit
- klasë mësimore e pajisur me pankarta e skema për vizualizim.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj konceptet themelore dhe ligjet në hidromekanikë
- të përshkruaj fluidet hidraulike dhe instalimet hidraulike
b) Temat e kapitullit
- Konceptet themelore dhe ligjet në hidromekanikë
- Fluidet hidraulike dhe instalimet hidraulike.
.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi:
- të ilustrojë shpjegimin e ligjshmërisë themelore në hidraulikë dhe metodat e dirigjimit
hidraulik me skema, vizatime dhe elemente konkrete.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj ndarjën e komponenteve të sistemit hidraulik sipas funkcionit të tyre
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të komponenteve të sistemit hidraulik me anën e
simboleve standarde
- të përshkruaj elementet për dirigjim, egzekutim, lidhje, filtrim, rezervim, akumulim të
fluidit punues
b) Temat e kapitullit
- Komponentet e sistemit hidraulik- ndarja dhe emërtimi
- Paraqitja e thjeshtësuar e komponenteve dhe sistemit hidraulik me anën e simboleve
standarde
85
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj pompat hidraulike
- të renditë klasifikimin e pompave
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të pompave me anën e simboleve standarde
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv , mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e pompave në
sistem hidraulik
b) Temat e kapitullit
- Pompat me dhëmbëzorë
- Pompat pistonike
- Pompat me fletëza
- Pompat vidore
- Pompat me membranë
Kapitulli 12: Elementet e sistemit hidraulik për orientim dhe shpërndarje të fluidit
-Shpërndarësit 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj shpërndarësit hidraulike
- të renditë klasifikimin e shpërndarësve hidraulike
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara te shpërndarësve hidraulike me anën e simboleve
standarde
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjës dhe aktivizimit të shpërndarësve
hidraulike në sistem hidraulik
b) Temat e kapitullit
- Simbolet e shpërndarësve
- Aktivizimi i shpërndarësve
- Shpërndarësit pistonik, pllakëzor dhe me ulëse
86
Kapitulli 13: Elementet e sistemit hidraulik për rregullimin e presionit dhe prurjës -
Valvolet 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj valvolat hidraulike
- të renditë klasifikimin e valvolave hidraulike
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara te valvolave hidraulike me anën e simboleve
standarde
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv , mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e valvolave
hidraulike në sistem hidraulik
b) Temat e kapitullit
- Valvolat e moskthimit
- Valvolat e presionit
- Valvolat e prurjes
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj motorët hidraulike
- të renditë klasifikimin e motorëve hidraulikë
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të motorëve hidraulikë me anën e simboleve
standarde
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv , mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e motorëve
hidraulikë në sistem hidraulik
b) Temat e kapitullit
- Hidromotorët me lëvizje rrotulluese
- Cilindrat hidraulikë punues
- Cilindrat punues shumëshkallësh
87
Kapitulli 15: Filtrat, rezervoarët dhe akumulatorët hidraulikë 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të filtrit, rezervoarit dhe akumulatorit hidraulik me
anën e simboleve standarde
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjës te filtërit, rezervoarit dhe
akumulatorit hidraulik në sistem hidraulik
- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjes te hermetizuesve
b) Temat e kapitullit
- Filtrat llojet dhe format konstruktive
- Rezervoaret dhe akumulatorët hidraulik
- Elementet lidhës dhe hermetizuesit
Programi i lëndës
“Detalet e makinave”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator, Vegëltar, Mekanik i makinave, Operator i prodhimit
Niveli: I
Klasa: 11
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës “Detalet e makinave”, në klasën e 11-të, nxënësi do të:
bëjë klasifikimin e detaleve dhe të tërësive të makinave;
tregojë ndërtimin dhe përdorimin e detaleve dhe të tërësive kryesore të makinave;
tregojë ndërtimin dhe përdorimin e lidhjeve të pandashme, të lidhjeve të ndashme dhe të
lidhjeve elastike;
bëjë klasifikimin e lidhjeve të sforcuara dhe zbatimin e tyre.
88
Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
tregojë se ç’përmban lënda “Detalet e makinave”;
bëjë klasifikimin e detaleve dhe të tërësive të makinave.
Temat e kapitullit
- Hyrje në detalet e makinave.
- Klasifikimi (ndarja) i detaleve dhe i tërësive të makinave.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
dallojë detalet dhe tërësitë kryesore të makinave;
tregojë llojet, formën konstruktive, standartizimin dhe përdorimin e detaleve dhe të
tërësive kryesore të makinave.
b) Temat e kapitullit
- Klasifikimi i detaleve të makinave.
- Klasifikimi i tërësive kryesore të makinave
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i detaleve të filetuara.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i boshteve dhe i akseve.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i pulexhove.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i dhëmbëzorëve.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i yllëzave.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i kushinetave.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i xhuntave (lidhëseve).
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i pykave dhe kunjave.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i susteve.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i rondelave.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i shtëpizave.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i litarëve.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i gypave.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i hermetizuesve.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i enëve nën presion.
89
d) Kushtet për realizimin e kapitullit
- pankarta dhe makete që paraqesin detalet kryesore të makinave;
- detale konkrete.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- bëjë klasifikimin e lidhjeve të pandashme.
- tregojë veçoritë e lidhjeve me ribatina;
- tregojë veçoritë e lidhjeve të salduara;
- tregojë veçoritë e lidhjeve me ngjitje.
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi për lidhjet e pandashme.
- Klasifikimi i lidhjeve të pandashme.
- Lidhjet me ribatina.
- Lidhjet e salduara.
- Lidhjet me ngjitje.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- tregojë kuptimin e lidhjeve te ndashme.
- bëjë klasifikimn e lidhjeve të ndashme
- tregojë veçoritë e lidhjeve filetore;
- tregojë veçoritë e lidhjeve me pyka e kunja;
- tregojë veçoritë e lidhjeve me kanale (shlica).
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi për lidhjet e ndashme.
- Klasifikim i lidhjeve të ndashme.
- Lidhjet filetore.
- Lidhjet me pyka
- Lidhjet me kunja.
- Lidhjet me kanale (shlica).
90
- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve të ndashme me pankarta dhe me lidhje konkrete;
- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve të ndashme.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- bëjë klasifikimin e lidhjeve elastike.
- tregojë veçoritë e lidhjeve elastike me susta;
- tregojë veçoritë e lidhjeve me elemente elastike të tipave të ndryshëm.
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi për lidhjet elastike.
- Klasifikimi i lidhjeveelastike.
- Lidhjet elastike me susta.
- Lidhjet me elemente të tjera elastike.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- shpjegjojë llojet, ndarjen dhe zbatimin e lidhjeve të sforcuara;
- shpjegojë lidhjet e sforcuara me bulona;
- shpjegojë lidhjet e presuara;
- shpjegojë lidhjet e sforcuara me sipërfaqë konike;
- shpjegojë lidhjet e sforcuara me unaza elastike valëzore.
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi për lidhjet shtrenguese
- Llojet, ndarja dhe zbatimi i lidhjeve të sforcuara.
- Lidhjet e sforcuara me bulona.
- Lidhjet e presuara.
- Lidhjet e sforcuara me sipërfaqë konike.
- Lidhjet e sforcuara me unaza elastike valëzore.
91
- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve elastike, me anë të pankartave dhe të lidhjeve konkrete;
- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve elastike.
Programi i lëndës
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës “Teknikat e saldimit”, në klasën e 11-të, nxënësi do të jetë
i aftë:
- të shpjegojë: teknikat e saldimit me metodat MAG, MIG, TIG, NMP, STM dhe ERZ,
- të shpjegojë: termodinamikën, metalurgjinë dhe saldueshmërinë e saldimit,
- të shpjegojë dhe përzgjedhë metodën adekuate për realizimin e saldimit konformë
vizatimit teknik dhe procedurës së procesit teknologjik,
- të shpjegojë: procedurën e procesit teknologjik të saldimit,
- të shpjegojë: teknikat e metodave në fjalë konformë normave,
standardeve, apo shenjave tregtare nga lëmia e saldimit,
- të përdorë literturën profesionale nga saldimi dhe burimet tjera bashkohore,
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet :
- të tregojë së çka është metoda e saldimit MAG,
- të shpjegojë parimet e saldimit me metodën MAG,
- të shpjegojë telin për saldim me metodën MAG,
- të shpjegojë gazin mbrojtës për saldim me metodën MAG,
- të shpjegojë parametrat për saldim me metodën MAG,
- të shpjegojë veçoritë e saldimit me metodën MAG,
- të shpjegojë llojin e saldatorit për saldim me metodën MAG,
- të tregojë se cilat janë rreziqet gjatë saldimit me metodën MAG,
- të shpjegojë se cilat mjete duhet përdor për mbrojtje përsonale me metodën MAG,
- të shpjegojë ku dhe pse përdoret metoda MAG.
92
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën MAG,
- Parimi i saldimit me metodën MAG,
- Teli për saldim me metodën MAG,
- Gazi mbrojtës për saldim me metodën MAG,
- Parametrat e regjimit me metodën MAG,
- Veçoritë e saldimit me metodën MAG,
- Saldatori për saldim me metodën MAG,
- Rreziqet dhe mbrojtja nga to gjatë saldimit me metodën MAG,
- Përdorimi i metodës MAG.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është metoda e saldimit MIG,
- të shpjegojë parimet e saldimit me metodën MIG,
- të shpjegojë dallimin në mes të saldimit MIG dhe MAG,
- të shpjegojë telin për saldim me metodën MIG,
- të shpjegojë gazin mbrojtës për saldim me metodën MIG,
- të shpjegojë parametrat për saldim me metodën MIG,
- të shpjegojë veçoritë e saldimit me metodën MIG,
- të shpjegojë llojin e saldatorit për saldim me metodën MIG,
- të tregojë se cilat janë rreziqet gjatë saldimit me metodën MIG,
- të shpjegojë se cilat mjete duhet përdor për mbrojtje përsonale me metodën MIG,
- të shpjegojë ku dhe pse përdoret metoda MIG.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën MIG,
- Parimi i saldimit me metodën MIG,
- Dallimi në mes të saldimit MIG dhe MAG,
- Teli për saldim me metodën MIG,
93
- Gazi mbrojtës për saldim me metodën MIG,
- Parametrat e regjimit me metodën MIG,
- Veçoritë e saldimit me metodën MIG,
- Saldatori për saldim me metodën MIG,
- Rreziqet dhe mbrojtja nga to gjatë saldimit me metodën MIG,
- Përdorimi i metodës MIG.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është metoda e saldimit TIG,
- të shpjegojë parimet e saldimit me metodën TIG,
- të shpjegojë dallimin në mes të saldimit TIG, MIG dhe MAG,
- të shpjegojë elektrodat metalike të pashkrijshme për saldim me metodën TIG,
- të shpjegojë telin për saldim me metodën TIG,
- të shpjegojë gazin mbrojtës për saldim me metodën TIG,
- të shpjegojë parametrat për saldim me metodën TIG,
- të shpjegojë veçoritë e saldimit me metodën TIG,
- të shpjegojë llojin e saldatorit për saldim me metodën TIG,
- të tregojë se cilat janë rreziqet gjatë saldimit me metodën TIG,
- të shpjegojë se cilat mjete duhet përdor për mbrojtje përsonale me metodën TIG,
- të shpjegojë ku dhe pse përdoret metoda TIG.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën TIG,
- Parimi i saldimit me metodën TIG,
- Dallimi në mes të saldimit MIG, MAG dhe TIG,
- Elektroda metalike e pashkrijshme për saldim me metodën TIG,
- Teli për saldim me metodën TIG,
- Gazi mbrojtës për saldim me metodën TIG,
- Parametrat e regjimit me metodën TIG,
- Veçoritë e saldimit TIG,
94
- Saldatori për saldim me metodën TIG,,
- Rreziqet dhe mbrojtja gjatë saldimi me metodën TIG,
- Përdorimi i metodës TIG.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është metoda e saldimit nën pluhur SNP-EPP,
- të shpjegojë parimet e saldimit me metodën SNP-EPP,
- të shpjegojë dallimin në mes të saldimit SNP-EPP, HED, TIG, MIG dhe MAG,
- të shpjegojë telin për saldim me metodën SNP-EPP,
- të shpjegojë pluhurin saldues për saldim me metodën SNP-EPP,
- të shpjegojë pozicionet që mund të saldohen me SNP-EPP,
- të shpjegojë parametrat për saldim me metodën SNP-EPP,
- të shpjegojë veçoritë e saldimit me metodën SNP-EPP,
- të shpjegojë llojin e saldatorit për saldim me metodën SNP-EPP,
- të tregojë se cilat janë rreziqet gjatë saldimit me metodën SNP-EPP,
- të shpjegojë se cilat mjete duhet përdor për mbrojtje përsonale gjatë saldimit me metodën
SNP-EPP,
- të shpjegojë ku dhe pse përdoret metoda SNP-EPP.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën nën pluhur,
- Parimi i saldimit me SNP-EPP,
- Dallimi në mes të saldimit me HED, MIG, MAG, TIG dhe SNP (EPP),
- Teli për saldim me SNP-EPP,
- Pluhuri mbrojtës për saldim me SNP-EPP,
- Pozicionet që mund të saldohen me SNP-EPP,
- Parametrat e regjimit me SNP-EPP,
- Veçoritë e saldimit nën pluhur,
- Saldatori për saldim me SNP-EPP,
- Rreziqet dhe mbrojtja gjatë saldimit me SNP-EPP,
95
- Përdorimi i metodës nën pluhur - SNP-EPP.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që arsimtari:
- të ilustrojë shpjegimin e koncepteve të saldimit me metodën SNP-EPP me shembujë
konkretë,
- të ilustrojë shpjegimin me anë të pankartave, katalogjeve, prospekteve, sklajdeve dhe
bashkësive të salduara me metodën SNP-EPP,
- të angazhojë nxënësit në përshkrimin e koncepteve dhe dobive të saldimit me metodën
SNP-EPP,
- të angazhojë nxënësit në vëzhgimin dhe komentimin e emetimit të saldimit me metodën
SNP-EPP,
- të angazhojë nxënësit në dallimin qenësor në mes të saldimit HED, MIG, MAG, TIG dhe
SNP-EPP.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është metoda e saldimit STM,
- të shpjegojë parimet e saldimit me STM,
- të shpjegojë dallimin në mes të saldimit STM, SNP-EPP, HED, TIG, MIG dhe MAG,
- të shpjegojë telin për saldim me metodën STM,
- të shpjegojë pozicionet që mund të saldohen me STM,
- të shpjegojë parametrat për saldim me metodën STM ,
- të shpjegojë veçoritë e saldimit me metodën STM ,
- të shpjegojë llojin e saldatorit për saldim me STM,
- të tregojë se cilat janë rreziqet gjatë saldimit me STM,
- të shpjegojë se cilat mjete duhet përdor për mbrojtje përsonale me metodën STM,
- të shpjegojë ku dhe pse përdoret metoda STM.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën me tel të mbushur (STM),
- Parimi i saldimit me STM,
- Dallimi në mes të saldimit me HED, MIG, MAG, TIG, SNP (EPP) dhe STM,
- Teli i mbushur për saldim për saldim me STM,
- Pozicionet që mund të saldohen me STM,
- Parametrat e regjimit me STM,
- Veçoritë e saldimit me STM,
- Saldatori për saldim me STM,
- Rreziqet dhe mbrojtja nga to gjatë saldimit me STM,
- Përdorimi i metodës me STM.
96
- të ilustrojë shpjegimin e koncepteve të saldimit me STM me shembujë konkretë,
- të ilustrojë shpjegimin me anë të pankartave, katalogjeve, prospekteve, sklajdeve dhe
bashkësive të salduara me STM,
- të angazhojë nxënësit në përshkrimin e koncepteve dhe dobive të saldimit me STM,
- të angazhojë nxënësit në vëzhgimin dhe komentimin e emetimit të saldimit me STM,
- të angazhojë nxënësit në dallimin qenësor në mes të saldimit HED, MIG, MAG, TIG,
SNP-EPP dhe STM.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është procesi i saldimit me ERZ,
- të shpjegojë llojet e metodave me ERZ,
- të shpjegojë dallimin në mes të saldimit me harke elektrik dhe ERZ.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën me elektrorezistencë- ERZ,
- Metodat për saldim me ERZ,
- Dallimi në mes të saldimit me hark elektrik dhe ERZ.
- Përdorimi i metodave me ERZ.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është metoda e saldimit me ERZ pikëzor,
- të shpjegojë parimet e saldimit me ERZ pikëzor,
- të shpjegojë dallimin në mes të saldimit me HED dhe ERZ pikëzor,
- të shpjegojë elektrodat metalike për saldim me ERZ pikëzor,
97
- të shpjegojë parametrat për saldim me metodën me ERZ pikëzor,
- të shpjegojë veçoritë e saldimit me metodën me ERZ pikëzor,
- të shpjegojë llojin e saldatorit për saldim me ERZ,
- të tregojë se cilat janë rreziqet gjatë saldimit me ERZ pikëzor,
- të shpjegojë se cilat mjete duhet përdor për mbrojtje përsonale me ERZ pikëzor,
- të shpjegojë ku dhe pse përdoret metoda me ERZ pikëzor.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën me elektrorezistencë në pikë,
- Parimi i saldimit ERZ pikëzor,
- Dallimi në mes të saldimit me hark elektrik dhe rezistencë elektrike në pikë,
- Elektrodat metalike për saldim me ERZ pikëzor,
- Parametrat e regjimit me ERZ pikëzor,
- Veçoritë e saldimit me ERZ pikëzor,
- Saldatori për saldim me ERZ pikëzor,
- Rreziqet dhe mbrojtja përsonale gjtë saldimit me ERZ pikëzor,
- Përdorimi i metodës me ERZ pikëzor.
a) Qëllime kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është metoda e saldimit me ERZ tegelor,
- të shpjegojë parimet e saldimit me ERZ tegelor,
- të shpjegojë dallimin në mes të saldimit me HED dhe ERZ tegelor,
- të shpjegojë elektrodat metalike për saldim me ERZ tegelor,
- të shpjegojë parametrat për saldim me metodën me ERZ tegelor,
- të shpjegojë veçoritë e saldimit me metodën me ERZ tegelor,
- të shpjegojë llojin e saldatorit për saldim me ERZ,
- të tregojë se cilat janë rreziqet gjatë saldimit me ERZ tegelor,
- të shpjegojë se cilat mjete duhet përdor për mbrojtje përsonale me ERZ tegelor,
- të shpjegojë ku dhe pse përdoret metoda me ERZ tegelor.
98
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën me elektrorezistencë tegelor,
- Parimi i saldimit ERZ tegelor,
- Dallimi në mes të saldimit me hark elektrik dhe me ERZ tegelor,
- Elektrodat metalike për saldim me ERZ tegelor,
- Parametrat e regjimit me ERZ tegelor,,
- Veçoritë e saldimit me ERZ tegelor,
- Saldatori për saldim me ERZ,
- Rreziqet dhe mbrojtja përsonale gjtë saldimit me ERZ tegelor,
- Përdorimi i metodës me ERZ tegelor.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është metoda e saldimit me ERZ relievor,
- të shpjegojë parimet e saldimit me ERZ relievor,
- të shpjegojë dallimin në mes të saldimit me HE dhe ERZ relievor,
- të shpjegojë elektrodat metalike për saldim me ERZ relievor,
- të shpjegojë parametrat për saldim me metodën me ERZ relievor,
- të shpjegojë veçoritë e saldimit me metodën me ERZ relievor,
- të shpjegojë llojin e saldatorit për saldim me ERZ,
- të tregojë se cilat janë rreziqet gjatë saldimit me ERZ relievor,
- të shpjegojë se cilat mjete duhet përdor për mbrojtje përsonale me ERZ relievor,
- të shpjegojë ku dhe pse përdoret metoda me ERZ relievor.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me metodën me ERZ relievor,
- Parimi i saldimit me ERZ relievor,
- Dallimi në mes të saldimit me hark elektrik dhe ERZ relievor,
- Elektrodat metalike për saldim me ERZ relievor,
99
- Parametrat e regjimit me ERZ relievor,
- Veçoritë e saldimit me ERZ relievor,
- Saldatori për saldim me ERZ,
- Rreziqet dhe mbrojtja përsonale gjtë saldimit me ERZ relievor,
- Përdorimi i metodës me ERZ relievor,
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është termodinamika e saldimit,
- të shpjegojë parimet e termodinamikës së saldimit,
- të shpjegojë fuqinë e harkut elektrik për saldim,
- të shpjegojë veçoritë termike dhe fizike të materialeve gjatë saldimit,
- të shpjegojë modelet e trupave dhe burimeve termike gjatë saldimit,
- të shpjegojë dallimin në mes të ciklit termik të saldimit dhe përpunimit termik,
- të shpjegojë elementet e ciklit termik të saldimit,
- të shpjegojë veçoritë e ciklit termik gjatë saldimit shumështresor.
b) Temat e kapitullit
- Termodinamika e saldimit,
- Parimet e termodinamikës së saldimit
- Fuqia e harkut elektrik për saldim,
- Veçoritë termiko-fizike të materialeve gjatë saldimit,
- Modelet e trupave dhe burimeve termike,
- Dallimi në mes të ciklit termik të saldimit dhe përpunimit termik,
- Elementet e ciklit termik të saldimit,
- Cikli termik i saldimit shumështresor.
100
- të ilustrojë shpjegimin me anë të pankartave, katalogjeve, prospekteve, sklajdeve dhe
bashkësive të salduara,
- të angazhojë nxënësit në përshkrimin e koncepteve dhe dobive të saldimit,
- të angazhojë nxënësit në vëzhgimin dhe komentimin e emetimit të ndikimit të nxehtësisë
gjatë saldimit,
- të angazhojë nxënësit në dallimin e nxehtësisë në: tegel, zonën kalimtare dhe material
bazë.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është metalurgjia e saldimit,
- të shpjegojë parimet e metalurgjisë së saldimit,
- të shpjegojë ndikimet e saldim në strukturën e materialit të salduar,
- të shpjegojë ndikimin e gazrave në tegelin e salduar,
- të shpjegojë legurimin e metalit të tegelit gjatë saldimit,
- të shpjegojë zgjyrën dhe rëndësinë e saj gjatë saldimit.
b) Temat e kapitullit
- Metalurgjia e saldimit,
- Parimet e metalurgjisë së saldimit,
- Ndikimi i saldimit në strukturën e materialit gjatë saldimit,
- Ndikimi i gazrave në tegelin e salduar gjatë saldimit,
- Legurimi i metalit të tegelit gjatë saldimit,
- Zgjyra dhe rëndësia e saj gjatë saldimit.
101
Kapitulli 12: Saldueshmëria e metaleve 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë së çka është saldueshmëria e metaleve,
- të shpjegojë llojet e saldueshmërive,
- të shpjegojë faktorët për vlerësimin e saldueshmërisë,
- të shpjegojë saldueshmërinë e çeliqeve për konstruksione,
- të shpjegojë saldueshmërinë e çeliqeve të legururuara me krom dhe nikel,
- të shpjegojë saldueshmërinë e hekurit të derdhur,
- të shpjegojë saldueshmërinë e metaleve me ngjyrë.
b) Temat e kapitullit
- Kuptimi për saldueshmërinë e metaleve,
- Llojet e saldueshmërisë,
- Faktorët për vlerësimin e saldueshmërisë,
- Saldueshmëria e çeliqeve për konstruksione,
- Saldueshmëria e çeliqeve të leguruara me krom dhe nikel,
- Saldueshmëria e hekurit të derdhur,
- Saldueshmëria e metaleve me ngjyrë.
102
Klasa 11
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
Numri i modulit 6
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime me gaz në pozicion
modulit horizontalo-vertikal dhe vertikal SG, me përdorim të makinës,
pajisjeve, veglave dhe instrumenteve përkatëse si dhe për të kryer
kontrollin e saldimit me gaz.
103
- Fiksimi i detaleve për saldim vertikal me metodën SG.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës – pajsijes së saldimit
për saldim vertikal me metodën SG.
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim me SG.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldim me SG.
- Zbatimi i teknikës së saldimit me metodën SG.
- Kryen saldime të detaleve metalike në pozicion vertikal.
- Kontrolli i bashkësive të salduara në pozicion vertikal.
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimit me metodën SG.
104
- Kryejë saldime vertikale të detaleve metalike me SG.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara vertikalisht me SG.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit vertikal me metodën SG.
105
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
Numri i modulit 7
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime me hark elektrik me
modulit dorë (HED) në pozicion horizontalo-vertikal dhe vertikal , me
përdorim të makinës, pajisjeve, veglave dhe instrumenteve për saldim,
si dhe për të kryer kontrollin përkatës të tegelave dhe bashkësive të
salduara.
106
- Kryen saldime të detaleve metalike në pozicion vertikal.
- Kontrolli i bashkësive të salduara në pozicion vertikal.
- Zbaton rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit
gjatë saldimit V me metodën HED.
107
- Kontrollojë bashkësitë e salduara vertikalisht me HED.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit vertikal me metodën HED.
108
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
Numri i modulit 8
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer prerje, ngjitje, regjenerime
modulit dhe metalizime, me përdorim të makinave, pajisjeve dhe instrumenteve
përkatëse, si dhe për të bërë kontrollin e punës së kryer.
109
RM 3 Nxënësi kryen ngjitje te ndryshme me metodën e ngjitjes
së fortë.
Përmbajtja
- Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të ngjitjes.
- Përgatitja e detaleve për ngjitje me metodën e ngjitjes së
forte.
- Fiksimi i detaleve për ngjitje me metodën përkatëse.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës-pajisjes së ngjitjes
për ngjitje me metodën përkatëse.
- Përzgjedhja e ngjitësit për ngjitje me metodën përkatëse.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit të ngjitjes.
- Zbatimi i teknikës së ngjitjes me metodën përkatëse.
- Ngjitja e detaleve dhe bashkësive metalike me metodën
përkatëse.
- Kontrollimi i detaleve apo bashkësive të ngjitura me
ngjitje të fortë me metodën përkatëse.
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
ngjitjes së fortë me metodën përkatëse.
110
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
metalizimit me metodën përkatëse.
111
- Analizojë vizatimin dhe procesin teknologjik të
ngjitjes së fortë.
- Përgatitë detalet për ngjitje të fortë me metodën
përkatëse.
- Fiksojë detalet për ngjitje të fortë.
- Përzgjedhë dhe përshtatë makinën apo pajisjen e
ngjitjes së forte me metodën përkatëse.
- Përzgjedhë ngjitësin e fortë.
- Përzgjedhë parametratë e regjimit.
- Zbatojë teknikën e ngjitjes së fortë.
- Kryejë ngjitje te forte të detaleve apo bashkesive
metalike me metodën perkatese.
- Kontrollojë detalet apo bashkësitë e ngjitura.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë ngjitjes me ngjites te forte me metodën
perkatese.
112
metodën perkatese.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë metalizmit me metodën perkatese.
113
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
Numri i modulit 9
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer pikime dhe saldime në
modulit pozicion horizontal dhe horizontalo-vertikal me metodën MAG, me
përdorim të makinës, pajisjeve dhe instrumenteve përkatëse, si dhe për
për të kryer kontrollin e saldimeve të bëra.
114
RM 3 Nxënësi kryen saldime horizontalo-vertikale me metodën
MAG.
Përmbajtja
- Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të saldimit.
- Përgatitja e detaleve për saldim me metodën MAG.
- Fiksimi i detaleve për saldim horizontalo-vertikal me
metodën MAG.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës së saldimit për
saldim horizontalo-vertikal me metodën MAG.
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldim.
- Teknika e saldimit me metodën MAG.
- Saldimi i detaleve metalike në pozicion horizontalo-
vertikal me metodën MAG.
- Kontrolli i bashkësive të salduara në pozicion horizontalo-
vertikal me metodën MAG.
- Rregullat e sigurimit teknik përsonal dhe të ruajtjes
së mjedisit gjatë saldimit me metodën MAG.
115
saldimit.
- Përgatitë detalet për saldim horizontal me MAG.
- Fiksojë detalet për saldim horizontal me MAG.
- Përzgjedhë dhe përshtatë makinën e saldimit për
saldim me metodën MAG.
- Përzgjedhë materialin plotësues për saldim me MAG.
- Përzgjedhë parametratë e regjimit me metodën MAG.
- Zbatojë teknikën e saldimit me metodën MAG.
- Kryejë saldime horizontale të detaleve metalike me
metodën MAG.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara horizontalisht me
metodën MAG.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit horizontal me metodën MAG .
116
e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe
mirembajtjes së makinave, pajisjeve, veglave dhe instrumenteve
të përdorura gjatë saldimit me metodën MAG.
117
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
Numri i modulit 10
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer pikime dhe saldime në
modulit pozicion horizontal dhe horizontalo-vertikal me metodën MIG, me
përdorim të makinës, pajisjeve dhe instrumenteve përkatëse, si dhe për
të kryer kontrollin e pikimeve dhe saldimeve në pozicion horizontal
dhe horizontalo-vertikal të bashkësive të salduara me metodën MIG.
118
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimit me metodën MIG .
119
KR Nxënësi duhet te:
- Analizojë vizatimin dhe procesin teknologjik të
saldimit.
- Përgatitë detalet për saldim horizontal me MIG.
- Fiksojë detalet për saldim horizontal me MIG.
- Përzgjedhë dhe përshtatë makinën e saldimit për
saldim me metodën MIG.
- Përzgjedhë materialin plotësues për saldim me MIG.
- Përzgjedhë parametratë e regjimit me metodën MIG.
- Zbatojë teknikën e saldimit me metodën MIG.
- Kryejë saldime horizontale të detaleve metalike me
metodën MIG.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara horizontalisht me
metodën MIG.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit horizontal me metodën MIG .
120
pikim dhe saldim cilësor dhe të sigurt ne pozicion horizontal dhe
horizontalo-vertikal me metodën MIG.
-Arsimtari i praktikës profesionale duhet të mbikqyrë respektimin
e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe
mirembajtjes së makinave, pajisjeve, veglave dhe instrumenteve
të përdorura gjatë saldimit me metodën MIG.
121
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
Numri i modulit 11
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer pikime dhe saldime në
modulit pozicion horizontal dhe horizontalo-vertikal me metodën TIG, me
përdorim të makinës, pajisjeve dhe instrumenteve përkatëse, si dhe për
të kryer kontrollin përkatës të pikimeve, tegelave dhe bashkësive të
salduara në pozicion horizontal dhe horizontalo-vertikal me metodën
TIG.
122
- Kontrollimi i bashkësive të salduara në pozicion
horizontal me metodën TIG.
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimit me metodën TIG .
123
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli:
124
-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e
demonstrimit praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara për
pikim dhe saldim cilësor ne pozicion horizontal dhe horizontalo-
vertikal me metodën TIG.
-Arsimtari i praktikës profesionale duhet të mbikqyrë respektimin
e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe
mirembajtjes së makinave, pajisjeve, veglave dhe instrumenteve
të përdorura gjatë saldimit me metodën TIG.
125
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: I
Klasa: 11
Numri i modulit 12
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime me metodën me tel
modulit të mbushur – STM, në pozicion horizontal dhe horizontalo-vertikal, me
përdorim të makinës, pajisjeve dhe instrumenteve përkatëse, si dhe për
të kryer kontrollin përkatës të tegelave dhe bashkësive të salduara me
metodën e STM.
126
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimit me metodën STM.
127
KR Nxënësi duhet te:
- Analizojë vizatimin dhe procesin teknologjik të
saldimit.
- Përgatitë detalet për saldim horizontal.
- Fiksojë detalet për saldim horizontal.
- Përzgjedhë dhe përshtatë makinën e saldimit për
saldim me metodën STM.
- Përzgjedhë materialin plotësues për saldim.
- Përzgjedhë parametratë e regjimit me metodën STM.
- Zbatojë teknikën e saldimit me metodën STM.
- Kryejë saldime horizontale të detaleve metalike.
- Kontrollojë detalet apo bashkësitë e salduara
horizontalisht me metodën STM.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit horizontal me metodën STM.
128
e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe
mirembajtjes së makinave, pajisjeve, veglave dhe instrumenteve
të përdorura gjatë saldimit me metodën STM.
Klasa 12
Programi i lëndës
“Konstruksionet e salduara”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës “Konstruksionet e salduara”, në klasën e 12-të, nxënësi do
të jetë i aftë:
- të shpjegojë: nocionet themelore të konstruksioneve të salduara, materialet per
konstruksione te salduara, deformimet gjate saldimit, masat per pengimin e tyre,
prodhimin e tyre dhe organizimin e prodhimit te tyre,.
- të përdorë literturën profesionale nga saldimi dhe i konstruksioneve te salduara dhe
burimet tjera bashkohore.
129
II. Fondi i orëve të lëndës
35 javë x 2 orë/javë = 64 orë
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet :
- te shpjegoje tegelat e salduar, format, llojet e tegelave të salduar, llojet e bashkësive të
salduara dhe përgatitjen e tyre për saldim.
b) Temat e kapitullit
- Tegeli i salduar, format dhe llojet .
- Llojet e bashkësive të salduara.
- Përgatitja e bashkësive për saldim.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë çeliqet për konstruksione të salduara, cilësinë e tegelave të salduar dhe
shënimin e cilësisë dhe të tegelave në dokumentacion teknik.
b) Temat e kapitullit
- Çeliqet për konstruksione të salduara.
- Cilësia e tegelave të salduar, llojet dhe shënimi i saj në vizatim teknik.
- Shënimi i tegelave të salduar në dokumentacion teknik.
130
bashkësive të salduara me material të ndryshme,
- të angazhojë nxënësit në përshkrimin e koncepteve dhe dobive të përdorimit të drejtë të
materialeve për konstruksione të salduara,
- të angazhojë nxënësit në vëzhgimin dhe komentimin e emetimit e përzgjedhjes së
materialeve për konstruksione të salduara,
- të angazhojë nxënësit në dallimin qenësor në mes të llojeve të ndryshme të materialeve
për konstruksione të salduara.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë dallimin në mes të sforcimeve maksimale dhe të lejuara, trajtat e bashkësive
të salduara, deformimet e detaleve të bashkësive të salduara dhe deformimin e
konstruksionit të salduar gjatë dhe pas saldimit.
b) Temat e kapitullit
- Sforcimet maksimale dhe te lejuara të konstruksioneve të salduara.
- Trajtat e bashkësive të salduara.
- Deformimet e detaleve të bashkësive të salduara.
- Deformimet e konstruksioneve të salduara gjatë saldimit dhe pas saldimit.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
131
- të shpjegojë cilat masa duhet ndërmarrë para, gjatë dhe pas saldimit, me cilën radhë duhet
montuar e salduar detalet, si duhet të formësohen nënbashkësitë dhe bashkësitë dhe cilën
teknologji duhet përdor për pengimin e deformimit të detaleve, bashkësive dhe
konstruksioneve të salduara.
b) Temat e kapitullit
- Masat për pengimin e deformimeve, para, gjatë dhe pas saldimit.
- Radha e montimit të detaleve të konstruksionit të salduar.
- Radha e saldimit të detaleve të konstruksionit të salduar.
- Formësimi i nënbashkësive dhe bashkësive të salduara.
- Teknologjia e saldimit të konstruskionit të salduar.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë si bëhet prodhimi i konstruksioneve të salduara, llojet, ndarjen, veçoritë,
përparësitë, të metat e prodhimit me saldim të konstruksioneve të salduara, etj.
- të shpjegojë si bëhet transportimi, drejtimi, pastrimi, shënimi i materialit, përpunimi,
formësimi i materialit, montimi i detaleve, përpunimi termik i detaleve, bashkësive të
salduara , konstruksioneve dhe kontrolli përfundimtar i tyre, llojet, veçoritë, përparësitë,
të metat etj.,
b) Temat e kapitullit
- Prodhimi i detaleve, nënbashkësive, bashkësive dhe i konstruksioneve të salduara.
- Transportimi i materialit për konstruksione të salduara.
- Drejtimi i materialit për konstruksione të salduara.
- Pastrimi i materialit për konstruksione të salduara.
- Shënimi i materialit për konstruksione të salduara.
- Përpunimi i materialit për konstruksione të salduara.
- Formësimi i materialit për konstruksione të salduara.
- Montimi i detaleve për konstruksione të salduara.
132
- Përpunimi termik i konstruksioneve të salduara.
- Kontrolli përfundimtar i konstruksionit të salduar.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë si bëhet organizimi i prodhimit ekonomik të konstruksioneve te salduara
llojet, veçoritë, përparësitë, të metat, etj.
b) Temat e kapitullit
- Organzimi i prodhimit të konstruksioneve te salduara.
- Ekonomia e prodhimit të konstruksioneve të salduara.
133
Programi i lëndës
"Ecuritë teknologjike"
Lëmia: Makineri
Profili: Operator i prodhimit
Niveli: II
Klasa: 12
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës "Ecuritë teknologjike"në klasën e 12-të, nxënësi do:
- të përshkruaj strukturën e sistemit prodhues dhe bazat e projektimit të ecurive
teknologjike të përpunimit me prerje
- të përshkruaj parimet e përgjithshme për projektimin e ecurive teknologjike.
- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për detaje karakteristike.të thjeshta
- të përshkruaj dhe zbatojë procedurën e projektimit të procesit të montimit
- të përshkruaj dhe zbatojë procedurën e projektimit të procesit të përpunimit në mmp me
DN
- të bartë programin në njësinë punuese (me dorë ose automatikisht).
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj strukturën e sistemit prodhues dhe bazat e projektimit të ecurive
teknologjike të përpunimit
- të përshkruaj mënyrën e bazimit dhe përzgjedhjes së bazave teknologjike
- të shpjegojë konceptet shtesë e përpunimit dhe gabimet e bazimit
b) Temat e kapitullit
- Proceset në industrinë metalpërpunuese
- Skema e strukturës së sistemit perpunues.
- Llojet dhe karakteristikat e prodhimtarisë
- Llojet dhe zgjedhja e copës përgaditore
- Shtesat e përpunimit
- Bazat dhe mënyrat e bazimit
- Zgjedhja e bazave teknologjike dhe gabimet e bazimit
- Saktësia e përpunimit
134
d) Kushtet për realizimin e kapitullit
- Skema, vizatime, detaje,pjesë makinerike
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj parimet e përzgjedhjes të pajisjeve shtërnguese,instrumenteve prerës,dhe
instrumenteve matëse kontrolluese
- të përshkruaj mënyrën e përcaktimit të regjimit dhe të kohës së përpunimit
- të përshkruaj mënyrën e punimit të dokumentacionit teknologjik , punues
b) Temat e kapitullit
- Zgjedhja e pajisjeve shtërnguese, instrumenteve prerës dhe atyre për matje. e kontrollë
- Zgjedhja e elementeve për regjim të prerjes.
- Përcaktimi i kohës së përpunimit.
- Punimi i dokumentacionit teknologjik
- Përgaditja e të dhënave për modifikimin e pajisjeve për shtërngim të copës punuese
- Përcjellja dhe perfeksionimi i ecurisë teknologjike.
- Dokumentacioni punues.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për perpunimin e detajeve karakteristike.
- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për përpunimin e boshteve,pjesëve nga
materiali shufror në torno, bokolave, levave, shtëpizave dhe përpunime komplekse
(përpunimi i dhëmbëzorëve)
b) Temat e kapitullit
- Llojet e teknologjive të përpunimit
- Përpunimi i boshteve
- Përpunimi i pjesëve nga materiali shufror në torno
- Përpunimi i bokolave
- Përpunimi i levave
- Përpunimi i shtëpizave
- Përpunimi kompleks
- Përpunimi i dhëmbëzorëve
135
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi :
- të ilustrojë shpjegimin e ecurisë teknologjike për detaje karakteristike.me skema, vizatime
dhe elemente konkrete.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj konceptin teknologji grupore
- të përshkruaj konceptin teknologji tipike
- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për përpunimin e bashksive komplekse
b) Temat e kapitullit
- Llojet e teknologjive grupore
- Llojet e teknologjive tipike
- Klasifikimi i elementeve të prodhimit
- Llojet e grupimeve
- Ecuria teknologjike për pjesë-bashksi komplekse
- Projektimi i listave operacionale
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj procesin e montimit
- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike te montimit
- të përshkruaj zingjirët përmasor të montimit,perzgjedhjen e modelit organizativ të
montimit
- të përshkruaj përcaktimi e renditjes së operacioneve të montimit,zgjedhjen e veglave dhe
pajisjeve për montim
- të përshkruaj menyren e kontrollit, rregullimit dhe egzaminimit te prodhimit
b) Temat e kapitullit
- Konceptet themelore dhe definicionet për montimin
- Procesi i montimit
- Ecuria teknologjike e montimit
- Zingjirët përmasor të montimit
136
- Zgjedhja e modelit organizativ të montimit
- Përcaktimi i renditjes së operacioneve të montimit
- Zgjedhja e veglave dhe pajisjeve për montim
- Kontrolli, rregullimi dhe egzaminimi i prodhimit
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruaj konceptin e perpunimit ne mmp me DN
- të përshkruaj mënyrën e përzgjedhjes se pjesëve për përpunim,analizën e arsyes
teknologjike,përshtatjën teknologjike të vizatimit
- të përshkruaj mënyrën e formimit të planit të përpunimit, shtërngimit, instrumentave
prerës
- të përshkruaj mënyrën e percaktimit të regjimit të prerjes, formimit të listës programuese
dhe zbatimin e programit
b) Temat e kapitullit
- Zgjedhja e pjesëve për përpunim në mmp me DN
- Analiza teknologjike e copës përpunuese
- Përshtatja teknologjike e vizatimit të punëtorisë
- Sistemi koordinat i makinës dhe copës përpunuese
- Mënyrat e paraqitjes së dimensioneve në vizatimin e punëtorisë
- Përzgjedhja e copës përpunuese
- Projektimi i ecurisë teknologjike
- Formimi i planit të përpunimit
- Formimi i planit të shtrëngimit
- Formimi i planit të instrumentave prerës
- Kalkulimi i regjimit të përpunimit
- Lista e programit
137
Programi i lëndës
“Vizatimi me kompjuter”
(AutoCAD)
Modul teoriko-praktik
Numri i modulit B1 – 1
Lloji dhe qëllimi Një modul teoriko-praktik që aftëson nxënësit të përdorin programin
i modulit AutoCAD për të realizuar me kompjuter vizatime të ndryshme që
lidhen me profesionin për të cilin ata po aftësohen.
Kohëzgjatja e 64 orë (10 kredite 6 orëshe si dhe 4 orë në dispozicion të mësuesit).
modulit Rekomandohet 20% Teori, 70% praktike dhe 10% Vleresime
138
- Shoqërimi në “Snap Tracking”.
- Përmbledhja e urdhërave.
- Vet-kontrolli për saktësinë e vizatimit.
139
- Mbushja e vizatimeve, urdhëri “Hatching”.
- Editimi i “Hatch Pattern”.
- Përmbledhja e urdhërave.
- Vet-kontrolli për shkruajtjen e tekstit dhe mbushjen e
teksturës.
140
objektit.
- Vizatimi i projektit ose objektit në përputhje me kërkesat
dhe standardet teknike specifike të profesionit përkatës.
- Formatimi i fletës për “Plotim”.
- Shtypja e vizatimit të projektit ose objektit.
- Vet-kontrolli për vizatimin e projektit ose objektit.
RM 1 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
RM 2 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
RM 3 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
141
- radhitë dhe bëjë rregullime në “snap”;
- bëjë shoqërimin në “snap tracking”;
- përmbledhë urdhërat;
- bëjë vet-kontrollin gjatë caktimit të saktësisë së vizatimit.
RM 4 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
RM 5 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
RM 6 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
RM 7 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
142
- bëjë vet-kontrollin gjatë “insert”-imit të bllokut.
RM 8 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
RM 9 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
RM 10 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
RM 11 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
143
- përdorë udhërin “lengthen” për të bërë zgjatje;
- përdorë udhërin “break” për të bërë këputje;
- përzgjedhë objeketet më të avancuara;
- bëjë zgjedhje të shpejtë për opsionet;
- editojë me anë të “grips”;
- bëjë përmbledhjen e urdhërave;
- bëjë vet-kontrollin gjatë ndërrimit të dimensioneve.
RM 12 IV Pyetje-përgjigje me gojë.
Vëzhgim me listë-kontrolli.
144
- Udhëzuesa dhe katallogë për punën me kompjuterat dhe
programin AutoCAD.
- Modele vizatimesh të ndryshme.
- Objekte të ndryshme që do të vizatohen.
Programi i lëndës
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
I. Qëllimet e lëndës
Në përfundim të trajtimit të lëndës “Teknikat e saldimit”, në klasën e 12-të, nxënësi do të jetë
i aftë:
- të shpjegojë: teknikat e saldimit me metodat tjera dhe me metodat jokonvencioanle të
saldimit, saldimin e metaleve dhe polimereve.
- të shpjegojë: gabimet, kontrollin dhe përpunimin termik të bashkësive të salduara,
aftësimin e certefikimin e saldatorëve dhe masat e sigurisë gjatë saldimit.
- të përdorë literturën profesionale nga saldimi dhe burimet tjera bashkohore.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë çka është metoda e saldimit me: force të rëndesës, elektrodë karboni,
elektrodë metalike të pambështjellë, elektrodë të shtrirë, derdhje, difusion, nën mbrojtjen
e hidrogjenit atomik, në të ftohtë, nën zgjyrë, termite, farkëtim dhe rreze drite, parimet,
veçoritë, përdorimin dhe masat e sigurisë gjatë saldimit,
145
b)Temat e kapitullit
- Saldimi me force të rëndesës.
- Saldimi me elektrodë karboni.
- Saldimi me elektrodë metalike të pambështjellë.
- Saldimi me elektrodë të shtrirë.
- Saldimi nën mbrojtjen e hidrogjenit atomik.
- Saldimi me derdhje.
- Saldimi me difusion.
- Saldimi në të ftohtë.
- Saldimi me farkëtim.
- Saldimi me termite.
- Saldimi nën zgjyrë.
- Saldimi me rreze drite.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë sa çka është metoda e saldimit me: fërkim, ultratingull, frekuenca, plazmë, tufë
elektronesh, laser, shpërthim, nënshtresa, të gypave me tegel spiral dhe drejtvizor,
parimet, veçoritë, përdorimin dhe masat e sigurisë gjatë saldimit.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi me ferkim.
- Saldimi me ultratingull.
- Saldimimi me frekuenca.
- Saldimi me plazmë.
- Saldimi me tufë elektronesh.
- Saldimi me laser.
- Saldimi me shpërthim.
- Saldimi me nënshtresa.
- Saldimi i gypave me tegel spiral.
- Saldimi i gypave me tegel drejtvizor.
146
Rekomandohet që arsimtari:
- të ilustrojë shpjegimin e koncepteve të saldimit me metodat jokonvencionale me
shembujë konkretë,
- të ilustrojë shpjegimin me anë të pankartave, katalogjeve, prospekteve, slajdeve dhe
bashkësive të salduara me metodat jokonvencionale,
- të angazhojë nxënësit në përshkrimin e koncepteve dhe dobive të saldimit me metodat
jokonvencionale,
- të angazhojë nxënësit në vëzhgimin dhe komentimin e emetimit të saldimit me metodat
jokonvencionale,
- të angazhojë nxënësit në dallimin qenësor në mes të saldimit me metodat
jokonvencionale, me metodat tjera dhe metodat me gaz, hark elektrik dhe
elektrorezistencë.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë: llojet e çeliqeve karbonike dhe çelieqeve të leguruara për saldim, ndarja,
veçoritë, metodat më të përshtatshme për saldimin e tyre, materialet plotësuese, llojet e
mbrojtjes për saldimin e tyre, parametrat e regjimit, pozicionet e saldimit etj.
- të shpjegojë: llojet e hekurit të derdhur dhe të metaleve me ngjyrë për saldim, ndarja,
veçoritë, metodat më të përshtatshme për saldimin e tyre, materiale plotësuese, llojet e
mbrojtjes për saldimin e tyre, parametrat e regjimit, pozicionet e saldimit etj.
b) Temat e kapitullit
- Llojet e çeliqeve karbonike për saldim, ndarja, veçoritë, metodat më të përshtatshme për
saldimin e tyre, materialet plotësuese, llojet e mbrojtjes për saldimin e tyre, parametrat e
regjimit, pozicionet e saldimit dhe masat e sigurisë gjatë saldimit të tyre.
- Llojet e çeliqeve të leguruara për saldim, ndarja, veçoritë, metodat më të përshtatshme për
saldimin e tyre, materialet plotësuese, llojet e mbrojtjes për saldimin e tyre, parametrat e
regjimit, pozicionet e saldimit dhe masat e sigurisë gjatë saldimit të tyre.
- Llojet e hekurit të derdhur për saldim, ndarja, veçoritë, metodat më të përshtatshme për
saldimin e tyre, materiale plotësuese, llojet e mbrojtjes për saldimin e tyre, parametrat e
regjimit, pozicionet e saldimit dhe masat e sigurisë gjatë saldimit të tyre.
- Llojet e metaleve me ngjyrë për saldim, ndarja, veçoritë, metodat më të përshtatshme për
saldimin e tyre, materialet plotësuese, llojet e mbrojtjes për saldimin e tyre, parametrat e
regjimit, pozicionet e saldimit dhe masat e sigurisë gjatë saldimit të tyre.
147
- të angazhojë nxënësit në përshkrimin e koncepteve dhe dobive të saldimit,
- të angazhojë nxënësit në vëzhgimin dhe komentimin e emetimit të saldimit të metaleve të
cekura,
- të angazhojë nxënësit në dallimin qenësor në mes të saldimit të llojeve të ndryshme të
metaleve.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë si bëhet saldimi i polimereve, metodat e saldimit, parimet e saldimit të
masave plastike, materialin plotësues, mbrojtës për saldim, pozicionet e saldimit,
parametrat e regjimit, llojin e saldatorit, etj.
- të shpjegojë: veçoritë e saldimit të metaleve e polimereve dhe masat e sigurisë gjatë
saldimit të tyre.
b) Temat e kapitullit
- Saldimi i polimereve dhe metodat e saldimit të tyre .
- Parimi i saldimit të masave plastike.
- Dallimi në mes të saldimit të metaleve dhe polimereve.
- Materiali plotësues për saldim.
- Materiali mbrojtës për saldim.
- Pozicionet që mund të saldohen.
- Parametrat e regjimit.
- Lloji i saldatori për saldim.
- Veçoritë e saldimit të polimereve.
- Masat e sigurisë gjatë saldimit të polimereve.
a) Qëllimet e kapitullit:
148
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë pse paraqiten gabimet në bashkësitë e salduara, llojet e tyre, ndarjene e tyre,
veçoritë, pasojat, etj.
- të shpjegojë pse paraqiten gabimet në bashkësitë e salduara me hark elektrik dhe
rezistencë elektrike, llojet, ndarja, veçoritë, pasojat, etj.
b) Temat e kapitullit
- Gabimet e bashkësive të salduara, llojet, ndarja, veçoritë, pasojat, etj.
- Gabimet gjatë saldimit me hark elektrik.
- Gabimet gjtë saldimit me rezistencë elektrike.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që arsimtari:
- të ilustrojë shpjegimin e koncepteve të paraqitjes së gabimeve në bashkësitë e salduara,
- të ilustrojë shpjegimin e paraqitjes së gabimeve në bashkësitë e salduara me hark elektrik
dhe elektroprezistencë me shembujë konkretë,
- të ilustrojë shpjegimin me anë të pankartave, katalogjeve, prospekteve, slajdeve, etj.,
- të angazhojë nxënësit në përshkrimin e koncepteve dhe pasojave të paraqitjes së
gabimeve për bashkësinë e salduar,
- të angazhojë nxënësit në vëzhgimin dhe komentimin e emetimit të gabimeve gjatë
saldimit me hark elektrik dhe rezistencë elektrike,
- të angazhojë nxënësit në dallimin qenësor në mes të tegelit pa gabime dhe me gabime,
- të angazhojë nxënësit në dallimin qenësor në mes të tegelit me gabime gjatë saldimit me
hark elektrik dhe elektrorezistencë.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë pse bëhet kontrolli i bashkësive të salduara, llojet, ndarja, veçoritë, siguria,
përparësitë, të metat, pasojat, etj.
- të tregojë se çka është kontrolli me sy, dimensional, me shkatërrim dhe pa shkatërrim,
llojet, veçoritë, siguria, përparësitë, të metat, pasojat, etj.
b) Temat e kapitullit
- Kontrollimi i bashkësive të salduara, llojet, ndarja, veçoritë, siguria, përparësitë dhe
të metat.
- Kontrolli me sy.
- Kontrolli dimensional.
- Kontrolli me shkatërrim.
- Kontrolli pa shkatërrim.
149
- të ilustrojë shpjegimin me anë të pankartave, katalogjeve, prospekteve, slajdeve, etj.,
- të angazhojë nxënësit në përshkrimin e koncepteve dhe dobive të kontrollimeve te cekura
te bashkesive te salduara,
- të angazhojë nxënësit në vëzhgimin dhe komentimin e emetimit të kontrollit te bashkesive
te salduara,
- të angazhojë nxënësit në dallimin qenësor në mes të llojeve te cekura te metodave te
kontrollimit, perparesive, te metave, sigurise, etj.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të shpjegojë pse bëhet përpunimi termik i bashkësive të salduara, paranxehja, riardhja dhe
pjekja, llojet e tyre, veçoritë, përparësitë, të metat dhe masat e sigurisë gjatë saldimit.
b) Temat e kapitullit
- Përpunimi termik i bashkësive të salduara, llojet, veçoritë, përparësitë dhe të metat.
- Paranxehja.
- Riardhja.
- Pjekja.
a) Qëllimet e kapitullit:
Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:
- të tregojë pse dhe si bëhet normimi i punëve në: saldim, saldim me gaz, saldim me hark
elektrik me dorë dhe saldim gjysëmautomatik.
150
b) Temat e kapitullit
- Normimi i punëve në saldim, llojet, veçoritë, përparësitë dhe të metat.
- Norma për saldim me gaz.
- Norma për saldim me hark elektrik me dorë.
- Norma për saldim gjysmëautomatik.
b) Temat e kapitullit
- Aftësimi dhe certefikimi i saldatorëve sipas Normave Evropiane (EN).
151
Klasa 12
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 13
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime me metodën e
modulit saldimit nën pluhur (SNP-EPP), me përdorim të makinës, pajisjeve dhe
instrumenteve përkatëse, si dhe për të kryer kontrollin përkatës të
tegelave dhe bashkësive të salduara me metodën SNP-EPP.
152
me metodën SNP-EPP.
- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimit me metodën SNP-EPP.
153
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli:
154
- Pajisje dhe mjete për mbrojtje përsonale dhe të ambientit gjatë
saldimit me metodën SNP-EPP.
“Saldimi me gaz - 3”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 14
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime cilësore me
modulit metodën e SG, në pozicion tavanor, dhe saldimin e gypave me
përdorim të makinës, pajisjeve, veglave dhe instrumenteve për saldim
cilësor, si dhe për të kryer kontrollin e saldimit.
155
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim me gaz.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldim të gypave
me gaz.
- Zbatimi i teknikës së saldimit me gaz.
- Kryerja e saldimit me gaz të gypave metalik.
- Kontrollimi i bashkësive të salduara prej gypave.
- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit të gypave me gaz.
156
- Kryejë saldime të tubave me gaz.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara me gaz.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit të tubave me gaz.
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 15
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime cilësore me
157
modulit metodën HED, në pozicion tavanor dhe saldimin e gypave me
përdorim të makinës, pajisjeve, veglave dhe instrumenteve për saldim
cilësor, si dhe për të kryer kontrollin e saldimit.
158
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
159
mirembajtjes së makinave, pajisjeve, veglave dhe instrumenteve
të përdorura gjatë saldimit.
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 16
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime dhe prerje cilësore
modulit me metodën me plazmë, me përdorim të makinës, pajisjeve, veglave
dhe instrumenteve për saldim dhe prerje cilësore, si dhe për të kryer
kontrollin e saldimit dhe prerjes.
160
Rezultatet e të RM 1 Nxënësi kryen saldime me metodën me plazmë.
mësuarit (RM) Përmbajtja
dhe përmbajtja - Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të saldimit me
plazmë.
- Përgatitja e pllakave apo detaleve për saldim me plazmë.
- Fiksimi i pllakave apo detaleve për saldim me plazmë.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës dhe pajisjes për
saldim me plazmë.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit të saldimit me
plazmë.
- Zbatimi i teknikës së saldimit me plazmë.
- Kryerja e saldimit me plazmë te detaleve metalike.
- Kontrollimi i detaleve të salduara me metodën me plazme.
- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit me plazmë.
161
plazmë.
- Kontrollojë pllakat apo detalet e salduara me plazmë.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit me plazmë.
162
- Pajisje e mjete për mbrojtje personale dhe të ambientit.
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 17
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime cilësore me
modulit metodën MAG, në pozicion vertikal, tavanor dhe saldime të gypave,
me përdorim të makinës, pajisjeve dhe instrumenteve, si dhe për të
kryer kontrollin e saldimit.
163
mësuarit (RM) Përmbajtja
dhe përmbajtja - Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të saldimit
vertikal.
- Përgatitja e detaleve për saldim vertikal me MAG.
- Fiksimi i detaleve për saldim.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës për saldim vertikal.
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim vertikal me
MAG.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldim vertikal
me MAG.
- Zbatimi i teknikës së saldimit vertikal me MAG.
- Kryerja e saldimeve vertikale të detaleve metalike.
- Kontrolli bashkësive të salduara ne pozicion vertikal.
- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit vertikal me MAG.
164
Proçedurat e Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e
vlerësimit kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për
çdo rezultat të të mësuarit.
Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:
RM Rezultatet e të mësuarit
IV Instrumentet e vlerësimit
KR Kriteret e realizimit
165
saldimit të gypave me MAG.
- Përgatitë si duhet detalet e gypave për saldim me
MAG.
- Fiksojë detalet për saldim.
- Përzgjedhë dhe përshtatë si duhet makinën për saldim
të gypave me MAG.
- Përzgjedhë materialin plotësues për saldim të gypave
me MAG.
- Përzgjedhë parametratë e regjimit për saldim të gypave
me MAG.
- Zbatojë teknikën e saldimit të gypave me MAG.
- Kryejë saldimin e gypave metalike.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit të gypave me MAG.
166
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 18
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime cilësore me
modulit metodën MIG, në pozicion vertikal, tavanor dhe saldime të gypave, me
përdorim të makinës, pajisjeve dhe instrumenteve, si dhe për të kryer
kontrollin e saldimit.
167
Rezultatet e të RM 1 Nxënësi kryen saldime vertikale me metodën MIG.
mësuarit (RM) Përmbajtja
dhe përmbajtja - Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të saldimit
vertikal.
- Përgatitja e detaleve për saldim vertikal me MIG.
- Fiksimi i detaleve për saldim.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës për saldim vertikal.
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim vertikal me
MIG.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldim vertikal
me MIG.
- Zbatimi i teknikës së saldimit vertikal me MIG.
- Kryerja e saldimeve vertikale të detaleve metalike.
- Kontrolli bashkësive të salduara ne pozicion vertikal.
- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit vertikal me MIG.
168
Proçedurat e Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e
vlerësimit kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për
çdo rezultat të të mësuarit.
Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:
RM Rezultatet e të mësuarit
IV Instrumentet e vlerësimit
KR Kriteret e realizimit
169
- Analizojë drejt vizatimin dhe procesin teknologjik të
saldimit të gypave me MIG.
- Përgatitë si duhet detalet e gypave për saldim me MIG.
- Fiksojë detalet për saldim.
- Përzgjedhë dhe përshtatë si duhet makinën për saldim
të gypave me MIG.
- Përzgjedhë materialin plotësues për saldim të gypave
me MIG.
- Përzgjedhë parametratë e regjimit për saldim të gypave
me MIG.
- Zbatojë teknikën e saldimit të gypave me MIG.
- Kryejë saldimin e gypave metalike.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit të gypave me MIG.
170
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 19
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime cilësore me
modulit metodën TIG, në pozicion vertikal, tavanor dhe saldime të gypave, me
përdorim të makinës, pajisjeve dhe instrumenteve, si dhe për të kryer
kontrollin e saldimit.
171
Rezultatet e të RM 1 Nxënësi kryen saldime vertikale me metodën TIG.
mësuarit (RM) Përmbajtja
dhe përmbajtja - Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të saldimit
vertikal.
- Përgatitja e detaleve për saldim vertikal me TIG.
- Fiksimi i detaleve për saldim.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës për saldim vertikal.
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim vertikal me
TIG.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldim vertikal
me TIG.
- Zbatimi i teknikës së saldimit vertikal me TIG.
- Kryerja e saldimeve vertikale të detaleve metalike.
- Kontrolli bashkësive të salduara ne pozicion vertikal.
- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit vertikal me TIG.
172
saldimit të gypave me TIG.
173
KR Nxënësi duhet të:
- Analizojë drejt vizatimin dhe procesin teknologjik të
saldimit të gypave me TIG.
- Përgatitë si duhet detalet e gypave për saldim me TIG.
- Fiksojë detalet për saldim.
- Përzgjedhë dhe përshtatë si duhet makinën për saldim
të gypave me TIG.
- Përzgjedhë materialin plotësues për saldim të gypave
me TIG.
- Përzgjedhë parametrat e regjimit për saldim të gypave
me TIG.
- Zbatojë teknikën e saldimit të gypave me TIG.
- Kryejë saldimin e gypave metalike.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit të gypave me TIG.
174
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 20
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime cilësore me
modulit metodën me tel të mbushur (STM), në pozicion vertikal, tavanor dhe
saldime të gypave, me përdorim të makinës, pajisjeve dhe
instrumenteve përkatëse, si dhe për të kryer kontrollin e saldimit.
175
Rezultatet e të RM 1 Nxënësi kryen saldime vertikale me metodën STM.
mësuarit (RM) Përmbajtja
dhe përmbajtja - Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të saldimit
vertikal.
- Përgatitja e detaleve për saldim vertikal me STM.
- Fiksimi i detaleve për saldim.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës për saldim vertikal.
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim vertikal me
STM.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldim vertikal
me STM.
- Zbatimi i teknikës së saldimit vertikal me STM.
- Kryerja e saldimeve vertikale të detaleve metalike.
- Kontrolli bashkësive të salduara ne pozicion vertikal.
- Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit vertikal me STM.
176
saldimit të gypave me STM.
177
KR Nxënësi duhet të:
- Analizojë drejt vizatimin dhe procesin teknologjik të
saldimit të gypave me STM.
- Përgatitë si duhet detalet e gypave për saldim me STM.
- Fiksojë detalet për saldim.
- Përzgjedhë dhe përshtatë si duhet makinën për saldim
të gypave me STM.
- Përzgjedhë materialin plotësues për saldim të gypave
me STM.
- Përzgjedhë parametrat e regjimit për saldim të gypave
me STM.
- Zbatojë teknikën e saldimit të gypave me STM.
- Kryejë saldimin e gypave metalike.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit të gypave me STM.
178
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Saldimi me elektrorezistencë”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 21
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime cilësore me
modulit metodën e saldimit me elektrorezistencë (ERZ), me përdorim të
makinës, pajisjeve dhe instrumenteve, si dhe për të bërë kontrollin e
saldimit.
Kohëzgjatja e 5 kredite (30 orë)
modulit
179
Rezultatet e të RM 1 Nxënësi kryen saldime me ERZ në pikë.
mësuarit (RM) Përmbajtja
dhe përmbajtja - Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të saldimit me
ERZ në pikë.
- Përgatitja e detaleve për saldim me ERZ në pikë.
- Fiksimi i detaleve për saldim.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës për saldim me ERZ
në pikë.
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim me ERZ në
pikë.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldim me ERZ
në pikë.
- Zbatimi i teknikës së saldimit me ERZ në pikë.
- Kryerja e saldimeve me ERZ në pikë.
- Kontrolli bashkësive të salduara.
- Rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimit me ERZ në pikë.
180
saldimit reliefor me ERZ.
181
saldimit reliefor me ERZ.
- Përgatitë si duhet detalet e gypave për saldim reliefor
me ERZ.
- Fiksojë detalet për saldim.
- Përzgjedhë dhe përshtatë si duhet makinën për saldim
reliefor me ERZ.
- Përzgjedhë materialin plotësues për saldim reliefor me
ERZ.
- Përzgjedhë parametrat e regjimit për saldim reliefor
me ERZ.
- Zbatojë teknikën e saldimit reliefor me ERZ.
- Kryejë saldimin reliefor me ERZ.
- Kontrollojë bashkësitë e salduara.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit reliefor me ERZ.
182
“Saldimi me teknologji te reja CAD-CAM”
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 22
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime cilësore me
modulit metodën e saldimit me plazma dhe lazer, me përdorim të makinës,
pajisjeve dhe instrumenteve, duke zbatuar programin CAD-CAM, si
dhe për të bërë kontrollin e saldimit.
Kohëzgjatja e 6 kredite (36 orë)
modulit
183
- Fiksimi i detaleve për saldim.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës pë saldimin reliefor
- Përzgjedhja e materialit plotësues për saldim.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për saldimin reliefor
- Zbatimi i teknikës së saldimit reliefor
- Saldimi reliefor
- Kontrolli i bashkësive të gypave te salduar.
- Rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimit reliefor
184
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
185
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
Lëmia: Makineri
Profili: Saldator
Niveli: II
Klasa: 12
Numri i modulit 23
Qëllimi i Një modul që aftëson nxënësit për të kryer riparime dhe regjenerime
modulit cilësore me metodat e saldimit, te detaleve te thyera ose te
konsumuara, me përdorim të makinës, pajisjeve dhe instrumenteve, si
dhe për të bërë kontrollin.
186
mësuarit (RM) demtuara ose te thyera plotesisht.
dhe përmbajtja Përmbajtja
- Analiza e vizatimit dhe procesit teknologjik të riparimit.
- Përgatitja e detaleve për riparim me saldim.
- Fiksimi i detaleve për riparim.
- Përzgjedhja dhe përshtatja e makinës për riparim me
saldim.
- Identifikimi i materialit baze.
- Perzgjedhja e materialit shtese per riparim me saldim.
- Përzgjedhja e parametrave të regjimit për riparim me
saldim.
- Zbatimi i teknikës së riparimit me saldim.
- Riparimimi i detaleve metalike te demtuara ose të thyera
plotësisht.
- Kontrollimi i detaleve te riparuara me saldim.
- Rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së mjedisit gjatë
riparimit me saldim.
187
- Përgatitë si duhet detalet e për riparim me saldim.
- Fiksojë si duhet detalet për riparim me saldim.
- Përzgjedhë dhe përshtatë si duhet makinën e saldimit.
- Përzgjedhe materialin shtesë të nevojshëm per riparim.
- Përzgjedhë parametrat e duhura të regjimit të saldimit
për riparim.
- Zbatojë teknikën e duhur të riparimit me saldim.
- Kryeje riparimin e detaleve metalike me saldim.
- Bëjë kontrollin e bashkësive të riparuara.
- Zbatojë rregullat e sigurimit teknik dhe ruajtjes së
mjedisit gjatë riparimit me saldim.
188
- Makina, pajisje,vegla dhe instrumente për riparim dhe
regjenerim me saldim e matje.
- Material bazë, plotesues, regjenerues dhe ndihmës për
riparim dhe regjenerim.
- Mjete të nevojshme për pozicionim, shtrëngim dhe fiksim.
- Skema, vizatime teknike, procese teknologjike, katalogje dhe
doracak për riparim dhe regjenerim me saldim.
- Pajisje dhe mjete për mbrojtje përsonale dhe të ambientit gjatë
riparimit dhe regjenerimit me saldim.
189
LITERATURA PËR LËNDËT PROFESIONALE
4. Teknikat e saldimit I
9. Teknikat e saldimit II
190