Sh:5516

MRSELT

p
a
WW
5

Vel'mrselt Sresi Urf Sresi dahi denilir, Mekkdir. bni Mes'ud radyallah anhten shahta merviy

olduu zere Minada bir garda nzil olmutur.

yetleri - Ellidir.

Kelimeleri - Yz seksen birdir.

Harfleri - Sekiz yz on alt.

Faslas -

b mj

harfleridir.

ggggggggggggy
a a gggggggggggg
2
a
y
S b=1
p
a Q
b1
b b R b= p
5
p
p
b b U b= p
b b1 b T a=
a
ba
X 6a
m b a W a= a a V a=

a a QP =o
u
b
a a a Y =o


v
a a b

QR 6o
n a 3

a a a QQ =o
1
bj v

4
a
b
a b QT 3
7
1 a QS 6o u
a
3
1 a
6

Sh:5517

6

a
2
3
QU
a QV
v

b2 3
1

Q X

a jn q QW

b

a RP
2
3
QY
= a RR
=
RQ
=
a b v
2

3
RT
b a b> RS

b=ma a b y
a RV b=mb1

a 3
a RU

v
b6ma b
b
a p
b


RW
b
a b b u
b a a
a RY
2
3
RX
2 n
SQ k
s

a SP 7
2
m
=
q 3
a a
7
b

2 m b a SR k
3

6 a

2

3
ST 61
o
b u
S S
b
n

SV =

a SU
73
1 a a SX 2
3
SW



a
b u

Sh:5518

TP


b

b SY
3


;
2

Meali erifi

Kasem olsun o urf iin gnderilenlere 1 Derken bkp devirenlere 2 Ve nerederek yayanlara 3 Derken

seip ayranlara 4 Sonra bir gt brakanlara 5 Gerek zriin olsun gerek inzar 6 Herhalde size va'dolunan

muhakkak olacaktr 7 Hani o yldzlar silindii vakt 8 Ve o Sema ald vakt 9 Ve o dalar savurulduu

vakt 10 Ve o ililer miykatlarna irdirildii vakt 11 Onlar hangi gne te'cil edildi? 12 Fasl gnne 13

bildinmi nedir fasl gn? 14 Vay haline o gn yalan diyenlerin 15 Helk etmedikmi evvelkileri? 16 Sonra

arkalarna takacaz geridekileri 17 Biz yle yaparz mcrimleri 18 Vay haline o gn yalan diyenlerin 19

Yaratmadkm sizi bir hakr sudan? 20 Klp da onu bir makarda temkin 21 Ma'lm bir kadere dein 22

Demekki lmz, demekki biz ne gzel kdiriz 23 Vay haline o gn yalan diyenlerin 24 Ye klmadkm

Arz bir tokat 25 Gerekse diriler iin gerekse emvat 26 Ve oturdupda onda yumru yumru oturakl dalar,

sunmadkm size bir su (tatl) bir furat 27 Vay haline o gn yalan diyenlerin 28 Haydi boann o yalan

dediinize 29 Haydi boann bir atall glgeye 30 Ne glgelendirir ne alevden korur 31 nk o, yle

irareler atacaktrki her biri bir saray gibi 32 Sanki sar sar hopalar gibi 33 Vay haline o gn yalan

diyenlerin 34 Bugn nutuklar tutulaca gndr 35 zin de verilmezki i'tizar ederler 36 Vay haline o gn

yalan diyenlerin 37 Bu ite o fasl gn topladk sizi ve evvelkileri 38 Varsa bir fenniniz atlatn beni 39 Vay

haline o gn yalan diyenlerin 40

Sh:5519

1.

p
a - vav, kasem iindir. Cevab 6a
m b a dir.
5

Burada da Vessaffati, Vezzariytda olduu gibi bir takm kuvvetlere kasem olunmutur: mrselt, asfat,

nirt, farikat, mlkyat bu kasem olunanlar bu sfatlar zikredilmi bulunduu iin ta'yinlerinde ihtilaf

edilmitir. Bunlarn hepsi bir cins veya ksm ksm muhtelif cinslerden olmas muhtemildir. Melike,

rzgrlar, Kur'an yetleri, Peygamberlerin b'setleri, insanlarn kalblerine vrid olan dyeler. Bunlardan en

zhir olan hepsinin melekt kuvvetler olmak zere Melike olmas ve hepsinin Allah tarafndan

gnderilmi mrselt unvannda dahil bulunmasdr. Ancak fillerine nazaran ksmlara, snflara ayrlabilir.

Asl murad da zatlarn anlatmak deil, lemdeki inklbti ifade eden fillerini anlatmaktr.

olunanlar da filleri arasnda bir terettb bulunduuna

b ile zikr

a ile zikredilende terettb lzm olmadna

tenbih vardr. Mesel asf irsale mterettibdir. Fakat nerin asf ta'kb etmesi lzm deildir. Onunla mterafk

da ayr da olabilir. Ve ayn snfn f'li olabilecei gibi ayr bir snfn f'li de olabilir. Lkin fark, nere, ilkai zikr

ise hepsine mterettib demek olur.

b= - Hal veya mef'uli lehtir. Hal olduuna gre at yelesi

demek olan urften mstear olarak peyderpey tetabu' ve teval ma'nsna gelir ki ihsan etmek veya tannmak

ma'nsna urften: urf iin, ya'ni tannmas lzm gelen bir iyilik yaplmak, bir ma'ruf ihdas edilmek iin

demek olur. Bunda lisanmzdaki idarei urfiyye ta'birini andran bir ma'n vardr. 3.

a=
-

Yaymak, datmak ma'nasna yhud da nr yapmak, ya'ni lleri diriltmek, harekete getirmek

ma'nasnadr. 5.

a=
- Zikir, din kitab, t, ya'ni va'z u nashat,

Sh:5520

bret, hatrdan karlmyacak ant ma'nalarna geldiine gre zikir ilka edenler evvelemirde

Peygamberlere vahiy getiren Melekler demek olursa da umumiyyetle insanlara t telkn eden, bret ve

hatra brakan ilham Meleklerine, hdiselere, kuvvetlere amil olabilir. Keafta bu be yet vava nazaran

iki ksma ayrlarak yle ma'na verilmitir: Allah sbhnehu Melikeden bir takmlarna kasem etmitirki

onlar emirleriyle irsal eylemitir de onlar emre imtisalde tehafff iin rzgrlar gibi gzerghlarnda

nlerine geleni asf ile bkp devirip gemilerdir. Bir takmlarna da kasem etmitirki onlar vahy ile

inerlerken cevde kanatlarn neretmilerdir. Yhud arzda eri'atler neretmilerdir. Yhud kfr- cehl ile

l olan nefisleri diriltmek, nre irdirmek iin vahiy getirmiler hak ile btl ayrmlar, enbiyaya zikir ilka

eylemilerdir. 6.

a= a a -

OZR, ma'zur klnmak, ya'ni kabahati silmek ma'nsna,

NZR de inzar etmek, korkutmak, sakndrmak ma'nsna masdar olarak zikirden bedel yhud

mef'uldrler. Ya'ni muhikk olanlara ozr iin, mbtl olanlara inzar iin, ma'ziret ma'nasna azrin veya inzar

ma'nasna nezrin yhud zir ve mnzir ma'nasna azr ve nezrin cem'i de olabilirki ncsnde hl

olurlar. Yine Keafta: yhud: azb rzgrlarna kasem etmitir: onlar gndermitir de bkp bkp

devirmilerdir. Ve rahmet rzgrlarna kasem etmitirki l erazye hayat neretmilerdir de Allaha

kredenlerle kfredenleri ayrd etmilerdir

7 n1 b= b b

gibi de bir zikir, bir intibah ilka eylemilerdir. Ya Allahn ni'metini grp kretmek zere tevbe ve istifar ile

Allaha i'tizar edeceklere ozr iin veya onu tabi'ate hamledip Allaha krrden gaflet edenlere inzar iin. Ki

zikre sebeb olduklarndan dolay mlkyt zikir addedilmilerdir demek olur. Bundan baka

Sh:5521

bu ma'nalar yt Kur'an veya Enbiyann bi'setleri ve beerin kalbine vrid olan havatr ve deva' hakknda

da mlhaza olunmutur. Maamafih bu yetlerde yalnz sfatler zikredilmi olduu iin mevsuflarnn

ta'yinine kalkmyarak ve bu iyzahlar birer misl gibi addolunarak bu yalnz asf, neir, fark, ilka zikir

denebilen fi'illeri yapmak zere urf iin veya mtevaliyen gnderilen kuvvetler diye anlamak en slim ve en

umll ma'na olurki bu da Melike ma'nasnda zhirdir. 11.

Peygamberlerde zhirdir.

3

a a a - Bu Resuller

6o
n a - Asl tevktden o
n tir. Ya'ni Peygamberlerin intizar

ede geldikleri ve mmetlerine kar ehadet edecekleri vakt ve miyade irdirildikleri zaman ki Kyamettir. 13.

73
1 a fasl gn, ayrt ve hukm gn 15.

2
3
- bu yet bu Srenin terci' yetidir. Bu terci'de mrseltn sra
sra tevalsi manzaralarna da bir iaret vardr.

VEYL, leyl vezninde esasen errin hull ma'nsna olup ba'zan bir musbetin huds zamannda

fecaati ifade iin lisanmzdaki vay, yazk kelimeleri gibi tefecc' makamnda kullanlr. Bu ma'naca vay

haline, yhud yazk yazk! Demek gibi olurki biz bunlar terahhm makamnda da te'essf makamnda da

kullanrz. Bir de veyl uuruma yuvarlanmak gibi berbadlk, helk ve hasar ma'nasna azb kelimesi, kahir

veya beddu'a olarak kullanlr

3
, veyl ona, helk oldu veya olsun demektir. Veyl

Cehennemde bir vadnin veya kapnn da ismidir. Veyl deresi,veylkaps. Bu yette o gnk fecaatin

iddetini beyan ile inzar ifade ettii iin biz bunu mealde vay haline diye terceme ile iktifa ettik veyl o gn

o tekzb edenlere denilse lfzan daha uygun olursa da lisanmz i'tibariyle vay haline demek kolay geldi:

Halbuki

Sh:5522

mrad fecaatin iddetini anlatmaktr. Mkezzibn, her yette makablindeki mazmuna nazaran mlhaza

olunmak lzm gelir. Mesel birincide fasl gnn, ikincide mcrimlere yaplacak azb, ncde Allahn

lmini ve kudretini, drdncde beerin ihtiyac ve mahddiyyetini ve kudreti ilhiyyenin ihatasn ve

ni'metini tekzid ma'nalariyle alkadardr.

21.

=
a karari mekn, salam oturakl karargh, ya'ni rahim 22.

= a Allah teal ndinde ma'lm olan bir kadere, ya'ni mukadder bir vakta
dein - ki o vildet vaktdr. 25.

b=mb1
1
ten hsar gibi
- kifat, zamm ve cemi' ma'nasna o

birbirine zamm ve cemi' ma'nasna ten hsar gibi birbirine zamm olunarak skp toplanlacak mahal,

dernek yeri ve Ebu Ubeydenin kavlince via' ya'ni kab demektir. Biz buna mealde tokat dedik, bu tokat, sille

ma'nasna tokat zann edilmesin, srden sapp da ekinlere ve balara baelere dalan firari hayvanlarn

bekiler tarafndan tutulup hapsolunduklar mahalle dahi Anadolu Trkesinde tokat ta'bir olunur. Netekim

Tokat kasabasnn ismi de bunu andrr. Buna Rumilide ba'z yerlerde kap ta'bir edildiide mesmu'um

olmutur. Tevkfhane ma'nasna kap alt ta'biri de Anadoluda ma'ruf idi.

Yukarda

=
a , burada b=mb1
insanlarn gerek domadan evvel ve gerek

doduktan sonra her tavrnda vatan ihtiyacna ve bu suretle gerek hayat ve gerek mematnda kudreti

ilhiyye ile muhat ve her zaman kabzai kudretinde mevkuf ve mahbs bulunduklarna tenbih, bununla

beraber 27.

b6ma b
b
a p
b


b
a - her taraflarndan

Allahn ni'metleriyle beslenmekte olduklarn htardr.

Sh:5523

REVAS, ar basan oturakl dalar.

AMHAT, ban kaldrm, mrtefi', yumru yce.

29.

7
2
m 2 n
b a a
a - Ya'ni o mkezzibne o fasl gn

byle dinecek: Dnyada o ni'metler iinde mevkuf ve mahbs bulunduunuz Arzdan boann da orada

iken yalan diye tekzb edegeldiiniz azb boylayn, def' olun diye tevbh olunacak, o Arz onlardan

boaltlacak, inkr ettikleri azba sevk olunacaklardr ki bu alel umum kffara htabdr. Mutlak tekzibin

cezasdr. Btl i'tikadn cezas olmak zere bilhassa bir ksmna da yle denecek: 30.

haydin buradan boann

a
a

=k
s


q 3
a atall bir glgeye gidin -

Ya'ni Allahn birliini tanyan mvehhid m'minlere mahss koyu glgede Arn glgesinde mtena'im ve

sayeban olmaa sizin hakknz yoktur. Siz ona inanmyordunuz, irke, teslse kail oluyordunuz. imdi

mvehhid m'minler Arn glgesinde, zilli zallde glgelenirlerken siz i'tikad ettiiniz atall bir glgeye

snnz. Atadan merviy olduuna gre bu atall glge Cehennem dumannn glgesi diye tefsr

olunmu, birok mfessirler bu hatb da evvelkinin bir iyzah gibi telkk ederek bunu ta'kb etmiler. Ve

demilerdirki duhani Cehennem mevzi'den ykselecek, kfirler onu ateten korur zann ederek

koacaklar, en fena bir halde bulacaklardr. Bu surette bu zl

7
2
m 2 n
b nn bir

beyan demek olur. Lkin Ebu Hayyann naklettii vechile: bni Abbas Hazretleri demitirki: bu htab,

Salbe tapanlara sylenecektir. M'minler Allah sayesinde Arn glgesinde korunacak, onlara

ma'budnz olan Salbin glgesine girin denecek, nk salbin u'besi vardr.

U'AB, bir cisimden ayrlan atallardr

ga. Ya'ni Salbin

Sh:5524

bir kolu, gvdesi demek olduundan u'beleri tr. Demekki

=k
s


q 3
bir

atall glge Hristiyanln tesls akdesinin, ekanmi selsesinin bir remzidir, Salb onu temsl eder.

Hristiyanlk bunu ve hreti tekzb etmiyor, fakat en byk hals bundan bekliyerek buna i'tikad ediyor.

Onun iin hrette o fasl gn mslimanlar iyman etmi olduklar hals tevhid glgesinde glgelenirlerken

bir diye ekanmi selse ile teslse i'tikad edenlere haydin bir atall tesls glgesine gidin denecek,

lkin yle bir atall glge neye yarar? Glgelendirirmi? Azbdan korumak iin bir faydas olabilirmi?

Bunu bir atall ta'birinden de anlalaca vechile beyan iin buyuruluyorki: 31.

6k
o ne glgelendirir ne de alevden korur a 3

nk atalldr. atallarn arasndan alevler hcum eder. Onun iin o bir ey'e yaramaz, ona snmaa

gelmez 32.

b a nk o - lev saan ate veya o atallar muhakkak

2 m

yle irareler, kvlcmlar atarki

7
b
kasr gibi - lisanmzda kk diye ma'ruf olan kasr

burada dari kebri meyyed diye tefsr olunmuturki maksad byklk tebhi olduundan saray gibi

demek olur. Ya'ni her biri cesamette ve uzanta saray gibi 33.

b
sanki o erer

61
o
b u
sar sar erkek deve srleri gibi - evvelki tebh cesamet i'tibariyle bu da
renk, kesret ve hareket i'tibariyledir. bil deve, nka dii deve, cemel erkek deve cimle cemelin cem'i

olarak erkek develer demektir. Ve ma'lm ki erkek deve daha iri ve daha kuvvetlidir. Bizim Anadoluda

erkek deveye cemel yerinde hopa ta'bir edilir.

Sh:5525

rilik ve kuvvetlilik tebhlerinde de hopa gibi denilir. Biz de mealde sar sar hopalar gibi demekle bu

ma'nalar anlatmak istedik. te o Cehennem atei, alevi o atallardan byle hem her biri saray gibi byk

hem de hopa srleri gibi ok sar sar kvlcmlar atacaktr. Dnmeliki irareleri byle olan alevler ne

kadar salgn olacaktr. Artk byle bir atall glgeye snmann ne felket olduunu anlamal 34.

2
3
vay haline o gn yalan diyenlerin - ya'ni gerek o atee ve

gerek o atall glgenin ondan korumayp byle bir felket olduuna inanmayp da ona snanlarn 35.

PPP=

a

Onlardan korunanlara gelince:

b
na
a TQ
a TR
= 4
5

m n

b 2 bd a2
a a
TS 6
n

3
TU
a v

ba TT
z
TW
v

a 5 an m a
T V
2

a
a 3
a a TX
2
3

2 s

b j UP
2
3
TY
y

Meali erifi

bhesiz ki (korunan) mttakler glgelerde kaynaklar 41 Ve canlarnn istediinden meyveler iindedirler

42 Yeyin, iin fiyet olsun ilediiniz amellere mukabil 43 te biz muhsinleri byle karlarz 44 Vay halina

o gn yalan diyenlerin 45 Yeyin,

Sh:5526

zevk edin biraz, nk mcrimlersiniz 46 Vay haline o gn yalan diyenlerin 47 Yerler, ierler de rk' edin

denildii zaman onlara, rk' etmezler 48 Vay haline o gn yalan diyenlerin 49 Artk bundan sonra hangi

sze inanacaklar? 50

Vel'mrselti Sresi de burada htam buldu. Lkin o fasl gn bilfi'il gelmeden ona inanmyanlarn

arkas alnm olmyacandan bunu Nebe' Sresi ta'kb edecektir.