PRIPREMNI ZADACI

ZA
PRIJEMNI ISPIT
GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U SARAJEVU

Ovo je Izbor zadataka koji su namjenjeni buduim studentima za lake pripremanje prijemnog
ispita na Graevinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu.
Izbor je napravljen prema:
1. Zbirka zadataka iz algebre I, II i III (prema programu za srednje kole), Stjepan Mintakovi,
Zavod za izdavanje udbenika Sarajevo;
2. Metodika zbirka zadataka iz algebre i geometrije (za sve srednje kole),Dr Marcel najder,
Dr Stjepan Tomi, Zavod za izdavanje udbenika Sarajevo,
te na osnovu zadataka koji su postvljeni na klasifikacionom ispitu iz matematike za upis na
Elektrotehniki fakultet, Fiziki fakultet i Fakultet za fiziku hemiju na Univerzitetu u Beogradu,
te na osnovu primjera zadataka za test iz matematike na Sveuilitu u Zagrebu.

SADRAJ
RAZLOMCI... 3
ALGEBARSKI IZRAZI... 9
KVADRATNE JEDNA INE... 14
JEDNA INE SA APSOLUTNIM VRIJEDNOSTIMA... 16
GRAFICI KVADRATNE FUNKCIJE SA APSOLUTNIM VRIJEDNOSTIMA... 18
LOGARITAMSKE JEDNA INE I NEJEDNA INE... 19
PRIMJENA SLI NOSTI... 21
POVRINA RAVNIH FIGURA... 22
TRIGONOMETRIJA... 24
I Svo enje na prvi kvadrant... 24
II Trigonometrijske funkcije sloenih uglova...25
III Trigonometrijske jedna ine... 27
ANALITI KA GEOMETRIJA U RAVNI... 30
PRIMJERI PRIJEMNOG ISPITA NA RAZNIM FAKULTETIMA... 40
Elektrotehni ki fakultet Uiverziteta u Beogradu ... 40
Fakultet za saobra aj i komunikacije u Sarajevu ...42
Elektrotehni ki fakultet Uiverziteta u Sarajevu ...43
Gra evinski fakultet u Sarajevo.... 46
Malo statistike sa prijemnog ispita na GF u Sarajevu 02.07.2007... 48
TESTIRAJTE SE ZA PRIJEMNI ISPIT IZ MATEMATIKE... 52
PROGRAMI ZA PRIJEMNI ISPIT IZ MATEMATIKE....58

3
Razlomci:
Izra unati vrijednosti numeri kih izraza:
1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.
2
5

PRIMJEDBA:Ovdje je mjeoviti broj 3 =

15 2 17
+ =
5
5
5

2
5

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

5
21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

34.

36.

7
Rjeenja
1.

5.
9.

12.

13.

14.

17.

20.

23.

26.

29.

31.

32.

8
33.

34.

9
Algebarski izrazi

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

10

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

11

19.

20.

Rijeenja
1.

2.
3.

4.

5.

12
6.

7.

9.
11.

12.

13
13.

14.

15.

16.

17.

18.

14
Kvadratne jedna ine

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

15
Rjeenja kvadratnih jedna ina
1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

16
Jedna ine sa apsolutnim vrijednostima
1.

2.
3.

4.
Rjeenja jedna ina
1.

2.

3.

4.

17

18
Grafici kvadratne funkcije sa apsolutnim vrijednostima
1.
3.
Rjeenja

1.

2.

3.

19
Logaritamske jedna ine i nejedna ine
1.
2.

3.

4.

6.

20
Rjeenja logaritamske jedna ine i nejedna ine

1.

2.
3.

4.

5.

6.

21
Primjena sli nosti
1.

2.

3.
4.

5.

6.
Rjeenja
1.

3.

4.

6.

22
Povrina ravnih figura
1.

2.
3.

4.

5.

6.

7.

8.
9.

10.
11.

12.

13.

14.

23
Rijeenja
1.
4.
5.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
14.

24
Trigonometrija

Rjeenja

25

26
Rjeenja

27
III Trigonometrijske jedna ine

28
Rjeenja

29

30
ANALITI KA GAEOMETRIJA U RAVNI
Ta ka
Rastojanje d ta aka M 1 (x 1 ,y 1 ) i M 2 (x2 .y 2 ): d = (x 2 - x1 ) 2 + (y 2 - y1 ) 2
1
1
Koordinate sredine S dui M1M2 : x s = ( x1 + x 2 ) , ys = ( y1 + y 2 ) .
2
2

Povrina trougla
Povrina P trougla sa vrhovima M 1 (x1 ,y 1 ) i M 2 (x 2 .y 2 ) i M3(x3,y3):
1
P = [ x1 (y 2
y3 ) + x 2 (y3
y1 ) + x 3 (y1 y 2 ) ]
2
Ta ke M 1 (x 1 ,y 1 ) i M 2 (x2 .y 2 ) i M3(x3,y3) su kolinearne (tj. lee na istoj pravoj) akko je P=0.

Jedna ina prave

Opti oblik: Ax + By + C = 0, A ili B je razli ito od nule (tj. A 2 + B2
koordinatni po etak.
x y
+ = 1,
Segmentni oblik:
a b
ta ka P(a, 0) presjek sa osom Ox, ta ka Q(0, b) presjek sa osom Oy;
x = a prava paralelna osi Oy, y= b prava paralelna osi Ox;
jedna ina ose Ox y= 0, jedna ina ose Oy: x= 0.
Eksplicitni oblik
y = kx + n

(0, n) presjek sa osom Oy,

n
,0 , k
k

0, presjek sa osom Ox,

tga koeficijent pravca.

Pramena pravih sa centrum M0 (x0, y0): y y0 = k(x x0).
Prave kroz dvije ta ke M 1 (x 1 ,y 1 ) i M 2 (x2 .y 2 ):
y
y1
y y1 = 2
( x x1 ) ili ( y y1 )( x 2
x 2 x1

0 ). C=0 implicira prava prolazi kroz

ugao sa pozitivnim smerom ose Ox,

x1 ) = ( y 2

y1 )( x

x1 )

Normalni oblik (p 0 je rastojanje prave od koordinatnog po etka, a ugao koji normala na tu pravu
zatvara sa (pozitivnom) smjerom ose Ox)
x cos + y sin
p = 0.
Veza izme u raznih oblika jedna ine prave
C
C
A
C
a=
, b=
, k = tg =
, + = , p=
,
A
B
B
2
A 2 + B2
Predznak pred korjenom bira se tako da je p 0.
Uslov paralelnosti pravih
Prave y = k1x + n1, y = k2x + n2 su paralelne ako i samo ako je k1 = k2.
Prave A1x + B1y + C1 = 0, A2x + B2y + C2 = 0, su paralelene akko:
A1 : B1 = A 2 : B2
.
Uslov normalnosti pravih
Prave y = k1x + n1, k1 0 i y= k2x + n2, k2 0, su normalne akko je k1k2 = 1.
Prave A1x + B1y + C1 = 0 i A2x + B2y + C2 = 0 su normalne akko je A1A2 + B1B2 = 0.
Prava kroz Mo (xo,yo) normalna na pravu y = kx + n, k

0 je y

y0 =

1
(x
k

x 0 ).

k=

31
Ugao izmedu pravih
y= k1x + m1, y= k2x + n2: tg =

k 2 k1
, 1 + k1 k 2 , tj. 1 +k1 k 2 = 0
1 + k1 k 2
Rastojanje ta ke od prave

rastojanje d ta ke M0 (x0, y0) od prave Ax + By + C = 0,

Ax 0 + By0 + C
d=
A 2 +B2
d C > 0 ako su ta ke O i M0 sa iste strane prave ,
d C < 0 ako su ta ke O i M0 sa raznih strane prave,
d = 0 ako je M0 na pravoj,
C = 0 koordinatni po etak O je na pravoj.

= 900.

A 2 + B2 0, je

Krunica
je geometrijsko mjesto ta aka u ravni jednako udaljenih od jednc utvr ene ta ke (centra krunice).
Polupre nik je du ije su krajnje tacke centar i bilo koja ta ka na krunici.
Jedna ina krunice sa centrom u tacki C(p, q) i polupre nikom r je
(x p)2 + (y q)2 =r2.

Ax 2 + Bx + Ay 2 + Cy + D = 0 je jedna ina krunice ako je B 2 + C 2 4AD > 0. Tada je:

B
C
B2 + C 2 - 4AD
p=
, q=
, r2 =
.
2A
2A
4A 2
Tangenta krunice
Ako ta ka Mo(xo,yo) pripada krunici (x p) 2 + (y q) 2 = r 2 onda je
(x o p) (x p) + (y o q) (y q) = r 2
jedna ina tangente krunice u toj ta ki.
Prava y = kx + n je tangenta krunice (x p)2 + (y q)2 = r2
akko je (1 + k2)r2 = (q kp n)2.

Elipsa
je geometrijsko mjesto ta aka u ravni sa osobinom da je zbir rastojanja od dvije utvr ene ta ke (fokusa F1 i F2)
stalan.
Zbir rastojanja ma koje ta ke elipse do fokusa obiljeava se sa 2a.

32
y2
x2
+
=1
a2
b2

Kanonska jedna ina:

Ekscentritet: e =

b2
< 1 ; Fokusi (ie): (c,0), ( c,0)
a2
a
a
b2
x= , x=
; fokalni parametar: p =
a
e
e

c
= 1
a

Jedna ine direktrisa:

Fokalni radijusi: r1 = a + ex, r2 = a

Tangenta u ta ki M (x0, yo):

ex ;

x 0 x y0 y
+ 2 =1
a2
b

Uslovi da prava y = kx + n bude tangenta hipcrbole: a2k2 + b2 = n2

Hiperbola
je geometrijsko mjesto ta aka u ravni za koje vrijedi da je razlika rastojanja od dvije utvr ene ta ke (fokusa F1 i
F2) stalna. Stalna razlika udaljenosti od fokusa obelezava se sa 2a.
x 2 y2
Kanonska jedna ina:
=1
a 2 b2

Ekscentricitet:

e=

c
b2
= 1 + 2 > 1 ; Fokusi (ie):
a
a

(c,0), ( c,0)

a
a
b2
x= , x=
; fokalni parametar: p =
e
e
a
Fokalni radijusi: r1 = a + ex, r2 = a + ex ;
x 0 x y0 y
Tangenta u ta ki M (x0, yo):
=1
a2
b2
Uslovi da prava y = kx + n bude tangenta hipcrbole: a2k2 b2 = n2
Jedna ine direktrisa:

Parabola
je geometrijsko mjesto ta aka u ravni sa osobinom da je rastojanje od jedne fiksne ta ke (fokusa F) jednako
rastojanju od jedne fiksne prave (direktrise d).
Kanonska jedna ina: y2 = 2px
Ekscentricitet: e =
Fokus:

p
,0
2

Jedna ina direktrise: x =

p
, Fokalni parametar: p
2

33
p
2
Tangenta u ta ki M(xo ,yo):
Fokalni radijus:

r =x+

y0 y = p (x + x 0 )

Uslovi da prava y = kx + n bude tangenta parabole: 2kn = p

34
ZADACI
Ta ka i trougao
1. Odrediti ta ku M(x,y) koja je jednako udaljena od tacaka: M 1 (l,0), M 2 (2,2) i M 3 (0, 2).
Rjesenje. Iz uslova zadatka je MM1 = MM2 i MM1 = MM3, dobije se slijede i sistem jedna ina:

odnosno
2x +4y = 7, 2x 4y = 3,
ije je rjeenje x = 1 i y = 5 / 4, pa je traena ta ka M( 1, 5 / 4).
2. Pokazati da je trougao ABC jednakokrako pravougli ako su njegova temena: A(2,l), 5(5,3) i C(0,4).
3.

Data su tri uzastopna tjemena A(l,0), B(3,1) i C(5,4) paralelograma ABCD. Na 'i koordinate temena D.
Rezultat. D(3,3).

4.. Data su dva susjedna tjemena A( 4,4), B(2,8) i presjek dijagonala S(2,2) paralelograma ABCD. Odrediti tjemena C i
D. Rezultat. C(8,0), D(2, 4).
5.
Dva tjemena trougla ABC su A( 3,1) i B(2,2), a tre e tjeme C pripada pozitivnom dijelu y ose. Na i koordinate
ta ke C tako da povrina tog trougla bude 10. Uputstvo. Iz uslova zadatka dobija se slijede a jedna ina:
5y 8 = 20

(y > 0).

Rezultat. C (0, 28 5).

'
6. Tri tjemena cetvorougla ABCD su: A(4,0), B(3,5) i C( 7,5), a etvrto tjeme D pripada negativnom dijelu x ose. Odrediti
koordinate tacke D tako da povrina cetvorougla ABCD bude 50.
Rezultat. D( 6,0).

Prava
7. Data je ta ka A(l,2) i prava jednacinom 2x + y 3 = 0.
a) Naci jednacinu prave koja prolazi kroz tacku A i normalna je na datoj pravoj.
b) Naci jedna inu prave koja prolazi kroz tacku A i paralelna je sa datom pravom.
Rjesenje. a) Koeficijent pravca date prave je k = 2, a koeficijent trazene prave je k1 =

1 1
= , pa je jedna ina
k 2

1
2 = ( x 1) , odnosno x 2y + 3 = 0. Rezultat. b) 2x + y 4 = 0.
2
8. Tacke A1( l, 0), B1(2,1) i C1(0, 3) su sredine stranica trougla ABC. Naci koordinate tjemena tog trougla. Uputstvo.
y
x +1
Prava BC je paralelna sa pravom B1C1 i lahko je viditi da je BC:
=
; prava AB je paralelna sa pravom A1B1 pa je
2
2

traene prave y

AB:

y 3
x
x 2 y 1
=
; prava AC je paralelna sa pravom A1C1 pa je: AC:
. Rezultat. A(3,4), B( 3,2), C(l 2).
=
3
1
1
3

9. U jedna ini prave mx 2y + 5 =0 odrediti parametar m tako da:

a) prava bude paralelna pravoj x + y 1 = 0,
b) prava bude normalna na pravu x y +1 = 0;
c) prava zaklapa sa pozitivnim smijerom x ose ugao od 60.
Rezultat. a) m = 2; b) m = 2; c) m = 2 3.
10. Tjemena trougla su take: M1(3,0), M2(5,2) i M3(4, 5). Na i jedna inu visine trougla MiM2M3 koja odgovara temenu
M1. Rezultat. x 3y 3 = 0.
11. Na i jedna inu prave koja prolazi kroz ta ku A(2,3) i sa koordinatnim osama gradi trougao povrsine 12. Uputstvo.

1
x y
+ = 1 , a povrna trougla je P = p q = 12. Iz uslova da ta ka A lei na toj
2
p q
2 3
pravoj dobija se jedna ina + = 1 . Za nalaenje veli ina p i q koristi se sistem jedna ina: pq = 24, 3p + 2q = 24.
p q
Jedna ina traene prave je

Rezultat. 3x + 2y 12 = 0.

34

35
12. Odrediti parametar p tako da prava 2x + py 5 = 0 zaklapa sa koordinatnim osama trougao ija je povrina 5.
Rezultat. p =

5
.
4

13. Odrediti koordinate tacke A' koja je simetri na ta ki A(1, 1) u odnosun na pravu x+2y 1 = 0.
Rjeenje. Prava kroz tacku A normalna na datu pravu ima jedna inu 2x y 3 = 0. Presjek tih pravih je
7
1
tacka B ,
AB = B A', tj.
, a traena ta ka A'(x',y') odre uje se iz uslova
5
5
7 x +1
1 y 1
9 3
. Prema tome, trazena tacka je A
=
i
=
, .
5
2
5
2
5 5
14. Na pravoj 3x y + 3 = 0 naci tacku M2 najbliu ta ki M1(2, 1). Rezultat. M 2 ( l,0).
15. Na i jedna inu prave koja prolazi kroz ta ku M3(3, 3), a sa pravom 4x y 2 = 0 zaklapa ugao
uslova zadatka dobija se jedna ina

. Uputstvo. Iz

k 4
= 1, gde je k koeficijent pravca traene prave. Rezultat. Dva rjeenja: 5x
1 + 4k

+ 3y 24, 3x 5y = 6.
16. Odrediti jedna inu geometrijskog mjesta ta aka u ravni Oxy koje su podjednako udaljene od ta aka A(
1,3) i B(3,l). Rezultat. 2x y = 0.
5 2
.
4
18. Odrediti jedna ine simetrala uglova koje obrazuju prave 8x + 16y 21 = 0 i 16x 8y + 23 = 0.
Rezultat. 2x 6y + 11 = 0, 12X + 4y +1 = 0.
19. Na pravoj 2x y 10 = 0 na i ta ku M(x,y) tako da je zbir kvadrata rastojanja od ta aka M1( 5,0) i M2( 3, 4)
najmanji. Uputstvo. Iz uslova zadatka je: MM12 +MM22 =2x2 + 2y2 + 16x 8y + 50 i y = 2x 10, odakle je MM12
+MM22 =10x2 80x + 300. Rezultat. M(4, 2).

17. Na i rastojanje izme u paralelnih pravih x y + 2 = 0 i 2x 2y + 9 = 0. R e z u l t a t .

Krunica
20. Na i jedna inu krunice koja prolazi kroz ta ke A(l,6) i 5(3, 2), a centar C te krunice lei na pravoj x y + 3 = 0.
Rjeenje. Centar C(p,q) traene krunice lei na pravoj x 4y + 6 = 0 koja je simetrala dui AB i lei na datoj pravoj.
Zna i, za nalaenje veli ina p i q postoji sljede i sistem jedna ina: p 4q + 6 = 0, p q + 3 = 0, pa je centar krunice
2

C( 2,l), a polupre nik je r = AC = 34. Prema tome, traena jedna ina krunice je ( x + 2) + ( y 1) = 34.
21. N a i j e d n a i n u k r u n i c e k o j a p r o l a z i k r o z t a k e M 1 ( l , 3 ) , M 2 ( l , 1 ) i M3( 1, 3).
Rezultat. (x + 3) 2 +(y +1) 2 = 20.
22. Na i jedna inu krunice koja prolazi kroz koordinatni po etak i iji centar l e i n a p r a v o j y = x n a ra s t oja n ju
p 2 od k o o r d i n a t n o g p o e t k a . R e z u l t a t . x 2 + y 2 2 p x 2 p y = 0 , x 2 + y 2 + 2 p x + 2 p y = 0 .
23. N a p i s a t i j e d n a i n u k r u n i c e p o l u p r e n i k a r = 2 , k o j a d o d i r u j e x o s u , a c e n t a r joj j e n a p r a v o j y = 2 x .
Rezultat. ( x 1) 2 + ( y 2 ) 2 = 4, ( x + 1) 2 +(y + 2) 2 = 4.
24. Iz ta ke A(15, 5) povu i se icu na krunicu x 2 +y 2 = 50 tako da odseca tetivu duine 10. Na i jedna inu te se ice.
Rezultat. 3x + 4y 25 = 0, y + 5 = 0.
25. Na i jedna inu tetive krunice x2 +y2 4x + 2y + 1 = 0 koja je ta kom A(3,0) prepolovljena.
Rezultat. x + y 3 = 0.
26. Odsje ak prave 3x + 2y 6 = 0 koji odsjecaju koordinatne ose je hipotenuza jednakokrakog pravouglog trougla.
Na i tre e tjeme tog trougla. Uputstvo. Ta ke presjeka koordinatnih osa i date prave su A(2,0) i B(0,3). Prava 4x 6y + 5 =
0 je simetrala dui AB; krunica iji je pre nik AB =

13 ima jedna lnu (x 1)2 + (y

C(x,y) je rjeenje sljede eg sistema jedna ina: 4x - 6y + 5 = 0, (x

1) 2 + (y

3 2 13
) =
. Zna i, traena ta ka
2
4
3
)
2

13
. Rezultat.
4

5 5
1 1
, , C2
, .
2 2
2 2
27. Na i jedna inu krunice koja dodiruje pravu x + y 2 = 0 u ta ki A(1,1) i prolazi kroz ta ku B(4,0). Rezultat.
C1

7
2

+ y

7
2

25
.
2

35

36
28. Odrediti jedna inu krunice iji je centar u ta ki presjeka pravih 3x 4y + 11 = 0 i 5x + 7 y 50 = 0
koja dodiruje pravu 5x + 12 y 10 = 0. Rezultat. (x
3) 2 + (y 5) 2 = 25.
29. Odrediti n tako da prava y = x + n bude tangenta krunice x2 +y2 2x 2y + 1 = 0.

Rezultat. n1 = 2 , n2 =
2.
30. Odrediti jedna inu krunice iji je centar tadka C(2,5), a dodiruje krunicu (x + 2) 2 + (y l) 2 = 2.
a) spolja; b) iznutra. R e z u l t a t . a ) ( x 2 ) 2 + ( y 5 ) 2 = 1 8 ; b ) ( x 2 ) 2 + ( y 5 ) 2 = 5 0 .
31. Naci geometrijsko mjesto sredina tetiva kruznice x2 + y2 = r2 koje prolaze kroz tacku M0( r, 0).
2

r
r2
+ y 2 = , osim ta ke M 0( r, 0).
2
4
32. Na i geometrijsko mjesto svih ta aka u ravni Oxy iz kojih se kruznica x2 +y2 = r2 vidi pod pravim uglom.
Rjeenje. Neka ta ka M(x,y) pripada trazenom skupu i neka je Y = kX + y kx tangenta date kruznice u ta iki M(X,Y)

Rezultat. x +

(X i Y) su teku e koordinate prave). Uslov dodira tangente i kruznice je (1 + k 2 ) r 2 = ( y

kx ) , odnosno (r2

x2)k2+2xyk + r2 y 2 = 0. Dobijena kvadratna jedna ina po k ima dva rjesenja k1 i k2, koja zadovoljavaju relaciju k1k2
r 2 y2
= 1, pa je: 2
= 1. Prema tome, traena jedna iina je x2 + y2 = 2r2.
r
x2

Elipsa
33. Na i kanonski oblik jednadine elipse ako je a + b = 10 i c = 20 (a velika poluosa; b mala poluosa; 2c
rastojanjeizme u ia). Rjeenje. Iz uslova zadatka dobija se sljede i sistem jedna ina: a 2 b 2 =20, a + b = 10, ije je
rjeenje a = 6 i b = 4, pa je traena jedna ina elipse 16x2 + 36y2 = 36 16.
34. Pod kojim se uglom vidi ino rastojanje elipse 9x2 + 36y2 = 9 36 i iz ta ke A 3,
arctg

3 3
? Rezultat.
2

12
.
5

35. U elipsu x2 +4y2 = 4 upisan je jednakostrani ni trougao ije se jedno tjeme poklapa sa desnim krajem velike poluose
te elipse. Na i koordinate ostala dva tjemena tog trougla.
Uputstvo. Tjemena B i C tog trougla nalaze se na pravama y =
Rezultat. B

2 4 3
2
,
, C ,
7 7
7

3
(x
3

2) i y =

3
(x
3

2) .

4 3
.
7

36. Tjemena etvorougla nalaze se u iama elipsi: b 2 x 2 +a 2 y 2 = a 2 b 2 i a2x2 + b2y2 = a2b2. Na i povrnu tog
etvorougla. Rezultat. P = 2 a2 b2 .
37. Na i jedna ine tangenata elipse x 2 +4y 2 =1 koje su paralelne pravoj x +y = 2.
5
.
2
38. Napisati jedna inu elipse u kanonskom obliku ako ona dodiruje prave: x + y 8 = 0, x + 3y + 16 = 0.
Rezultat. a2 = 40, b2 = 24.
39. Prava koja odsjeca jednake odsje ke na koordinatnim osama je tangenta elipse iz zad. 38. Na i jedna inu te
tangente. Rezultat. x +y 8 = 0.
40. Na i jedna nu tangente elipse 9x2 +25y2 = 225 iji je odsje ak izme u koordinatnih osa ta kom dodira

R e zu l t at . y =

prepolovljen (prvi kvadrant). Rezultat. 3x + 5y 15 2 = 0.

41. Na i jedna inu tangente elipse sa osama a2 = 72, b2 = 32 koja sa koordinatnim osama zaklapa trougao povrine 48.
Rezultat. 2x 3 v 24 = 0.
42. Na i ugao pod kojim se sjeku krunica x2 + y 2 = 4 i elipsa 3x2 + 4y2 = 13. Rezultat.
43. Odrediti jedna ine zajedni kih tangenata elipsi x2+4y2=4 i 9x2 +y2 = 9.
Rezultat. y = 2

= arctg

3
.
13

2
35
2
35
x
, y= 2 x
.
3
3
3
3

44. Na i geometrijsko mjesto centara krugova koji dodiruju krunice x2 + y2 = 16 i (x 2)2 +y2 = 4.

36

37
Uputstvo. Neka je M(x, y) jedna ta ka traenog geometrijskog mjesta ta aka, a r polupre nik krunice koja dodiruje
date krunice. Tada je o ito (obavezno nacrtajte sliku):
r + 2 = (x

Rezultat. Elipsa 8 ( x

2) + y 2 , 4 r = x 2 + y 2 .

2) + 9y 2 = 72 i prava y = 0 bez ta ke (4,0).

II na in. Neka su: O1 centar ve e krunice iji je polupre nik r1 = 4, O2 centar krunice iji je polupre nik r1 = 2, tada je
(vidi sliku) (O1M = r1 r, O2M = r2 + r) O1M + O2M = r1 + r2 = 6, tj. traeno geometrijsko mjesto je elipsa iji su fokusi
O1 i O2, tako da je 2a = 6, 2c = O1O2= r1 = 2. Zato je (a, c) = (3, 1) i b = a 2 c 2 = 8 .
45. Na i geometrijsko mjesto ta aka koje dijele ordinate ta aka krunice x2 + y2 =25 u razmjeri 3:2.
Rezultat. 9x2+25y2 = 225.
x 2 y2
45. Odrediti geometrijsko mjesto ta aka iz kojih se elipsa 2 + 2 = 1 vidi pod pravim uglom. Uputstvo. Vidi zadatak
a
b
32, odjeljak Krunica. Rezultat. x2 + y2 = a2 + b2..

Hiperbola
47. Odrediti jedna inu hiperbole u kanonskom obliku ako ta hiperbola prolazi kroz ta ke M1(2,0) i M2(6,4). Rjeenje. Iz
uslova da ta ke M1 i M2 pripadaju hiperboli ija je jedna ina: b 2 x 2 a 2 y 2 = 1 dobija se sljede i sistem jedna ina: 4b2 =

x 2 y2
=1.
4
2
4 8 . Na i jedna inu hiperbole u kanonskom obliku ako ta hiperbola prolazi kroz ta ku A( 4 2, 3) i a k o o n a i m a
a2 b2 , 36b2 16a2 = a2 b2. I z l a z i a 2 = 4 i b 2 = 2 , p a j e j e d n a i n a t e h i p e r b o l e

x 2 y2
=1 .
16 9
49. Data je jedna ina elipse 9x2 + 25y2 = 225. Napisati jedna inu hiperbole ija su temena u
iama te elipse, a ie te hiperbole u temenima date elipse.
x 2 y2
Rezultat.
=1.
16 9
x 2 y2
50. Izra unati rastojanje ia hiperbole
=1 od njenih asimptota. Rezultat. 6.
64 36
51. Na i duinu tetive hiperbole 5 x2 4y2 = 20 koja prolazi kroz desnu iu te hiperbole i
paralelna je sa pravom x + y = 1. Rezultat. 40.
52. Napisati jedna inu tetive hiperoble 4x2 9y2 = 36 koju polovi ta ka A(5,1).
Rezultat. 20x 9y = 91.
53. Jednakostrani ni trougao, koji je simetri an u odnosu na x osu, ima jedno tjeme u
koordinatnom po etku, a druga dva tjemena su na hiperboli 4x2 9y2 = 36 (x > 3). Na i
koordinate tjemena tog trougla.
Rezultat. O(0, 0), A(6, 2 3 ), B(6, 2 3 ).
54. Iz ta ke A(1,0) povu ene su tangente na hiperbolu x2 y2 =4. Na i jedna ine tih

iste ie kao i elipsa 2 x2 + 7y2 =70. Rezultat.

2 3
( x 1) .
3
55. Odrediti jedna ine tangenata hiperbole 9x2 4y2 =36 koje su paralelne pravoj
2x y 4 = 0. Rezultat. y = 2x 7 .
56. Odrediti jedna ine tangenata hiperbole x2 2y2 = 4 koje su normalne na pravoj x +2y = 1.
R e z u l t a t . y = 2 x 14 .
57. Odrediti jedna inu hiperbole u kanonskom obliku ako ta hiperbola dodiruje pravu x y
x 2 y2
2 = 0 u ta ki A(4,2). Rezultat.
=1.
8
4
58. Ako su prave 5x 7y l = 0 i x y l = 0 tangente hiperbole b2x2 a2y2 = a 2b2, odrediti
jedna inu te hiperbole. Rezultat. x2 2y2 = 2.
59. Pod kojim se ugtom seku krive x2 + y 2 = 25 i 2x2 y 2 = 2? Rezultat. = arctgl8.
60. Na i jedna ine zajedni kih tangenata hiperbole 3x2 4y2 = 12 i krunice 2x 2 +2y 2 =1.
Rezultat. y = x + 1 , y = x 1, y = x + 1, y = x 1 .

tangenata. Rezultat. y =

37

38
61. Na i jedna inu krunice iji je centar na y osi i dodiruje hiperbolu 3 x 2 y 2 = 3 u ta k i M(2, 3) .
Rezultat. x 2 + (y 4) 2 = 5.
62. Na i jedna inu one krive ije su ta ke dva puta dalje od ta ke F(8,0) nego od prave x = 2.
Rjeenje. Neka je M(x,y) proizvoljna ta ka traene krive. Iz datog uslova dobija se jedna ina
2

( x 8) + y 2 = 2 x 2 ,
x 2 y2
=1 .
16 48
63. Na i geometrjsko mjesto ta aka iz kojih se hiperbola b2x2 a2y2 = a2b2 vidi pod pravim uglom.
Uputstvo. Vidi zadatak 32, odjeljak Krunica. Rezultat. x 2 + y 2 = a 2 b 2 (a > b).
64. Na i geometrijsko mjesto centara krunica koje dodiruju spolja krunice x 2 + y 2 = 4 i x 2 + y 2 6x = 0.

a posle kvadriranja i sre ivanja dobija se traena kriva

Rezultat. 8 x

3
2

y 2 = 2.

Parabola
65. U jedna ini parabole y2 = 2px odrediti parametar p tako da ta ka M(2,4) lei na toj paraboli, a zatim na 'i direktrisu i
iu te parabole. Rezultat. p = 4, x = 2, F(2,0).
66. Na paraboli y2 = 4x na i ta ku A ije rastojanje od koordinatnog po etka iznosi 21. Rjeenje. Neka je ta ka A =
(a,b). Tada je b2 = 4a, a iz uslova OA = 21 dobija se jedna ina a2 +b2 = 21. Dakle, a i b se dobiju iz sistem jedna ina: b2

=4a , a2 + b2 = 21. Traene ta ke su: A1,2 = 3, 2 3 .

2

67. U parabolu y = 2x upisan je istostrani ni trougao ije se jedno tjeme nalazi u tjemenu te parabole, a druga dva na
datoj paraboli. Na i koordinate druga dva tjemena tog trougla.

Rezultat. A = 6, 2 3 , B = 6, 2 3 .
2

68. Na i jedna inu tetive parabole y = 4x koja je ta kom A(3,1) prepolovljena. Rjeenje. 2x y = 5.
69. Kroz iu parabole y2 = 4x, okomito na pravu y = 2x, povu ena je tetiva parabole. Odrediti koordinate sredine S ove
tetive. Rezultat. S(9, 4).
70. Na i tangentu parabole y2 = 3x koja je paralelna pravoj 3x y l = 0. Rezultat. 12x 4y + l = 0.
71. Pod kojim se uglom vidi parabola y2 = 8x iz ta ke A( 2,3)? Rezultat. = 2.
72. Na i ugao izme u tangenata parabole y2 = 2x koje su povu ene u ta kama preseka te parabole i prave x y = 2.
2 5
.
3
73. Na paraboli y2 = 4x na i ta ku najbliu pravoj 4x + 3y + 46 = 0 i izra unati njeno rastojanje d od te prave.
9
3
35
Rezultat. A
,
,d = .
16
2
4
74. Na i jedna inu krunice iji je centar na x osi i koja sa parabolom y2 = 12x u ta ki A(3,6) ima
zajedni ku tangentu. Uputstvo. Jedna ina tangente parabole y2 = 12x u ta ki A(3,6) je y = x + 3. To je i jedna ina
tangente traene krunice. Jedna ina normale te prave u ta ki A je y = x + 9. Ta ka C(9,0) je centar krunice, a
polupre nik je r = AC = 6 2. Rezultat. (x 9) 2 +y2 = 72.
75. Koja od parabolu y2 = 2px koja sije e krunicu (x +3)2 +y2 = 72 pod pravim uglom.
Rezultat. y 2 = 12x.
76. Pod kojim se uglom sjeku krive y2 = 3x i x2 + y2 4x 6 = 0? Rezultat. = 4.
77. Na i zajedni ke tangenate krunice x2 + y 2 = 2 i parabole y 2 = 8x.
Rezultat. y = x + 2, y = x 2.
78. Na pravoj x + y + 3 = 0 na i ta ku iz koje se parabola y2 = 4x vidi pod pravim uglom.
Rezultat. A( l, 2).
79. Na i geometrijsko mjesto sredina tetiva krive y2 = 12x koje su paralelne pravoj 3x 4y + 24 = 0. R e z u l t a t . y
16
8 = 0
x
.
9
80. Koju krivu opisuje centar krunice koja dodiruje y osu i krunicu x2 + y 2 2x = 0?
Rezultat. y 2 =4x.

Rezultat.

= arctg

Grafi ki predstavi i rijeiti sistem jedna ina:

81. x2 + y2 6x 4y 12 = 0 , x y 6 = 0. Rezultat. Presje ne ta ke krunice (polupre nika 5 sa centrom u

38

39
ta ki (3,2)) i prave

P = {(3, 3) , (8, 2)} .

82. x 2 + y 2 = 16, y 2 = 6x. Rezultat. Presjek krunice i parabole

{(2, 2 3)} .
3
2

83. x 2 + 4y 2 = 4 , 4y 2 = 3x. Rezultat. Presjek krunice i parabole

1,

84. y=x2 + 3x 1, xy = 3. Rezultat. Presjek parabole i hiperbole

{(1, 3) , (

3, 1)} .

85. x2 + y2 + 2x 6y + 5 = 0 , x2 + y2 2y 9 = 0. Rezultat. Presjek dvije krunice {(1, 4) , ( 3, 2)} .

86. 9x 2 + y 2 = 45, xy = 6. Rezultat. Presjek elipse i hiperbole {(2, 3) , (1, 6)} .
87. x 2 + y 2 = 25, x 2 + y = 13. Rezultat. Presjek krunice i parabole {(4, 3) , (3, 4)} .
88. x 2 + y 2 = 34, xy = 15. Rezultat. Presjek krunice i hiperabole {(3, 5) , (5, 3)} .
LITERATURA
1. M. Merkle (i dr. devet autora): ZBIRKA ZADATAKA I TESTOVA za polaganje prijemnog ispita IZ
MATEMATIKE za upis na tehni ke i ., 2. dopunjeno izdanje, Beograd 2000, Zavod za udbenike i nastavna
sredstva,

39

40

PRIMJER PRIJEMNOG ISPITA

Elektrotehni ki fakultet Uiverziteta u Beogradu, 2003

40

41

41

42
Fakultet za saobra aj i komunikacije,
Univerziteta u Sarajevu

Zadaci za Prijemni ispit (09. 07. 2007)

Grupa A
Broj zad.

Tekst zadatka

Odredite skup svih vrijednosti realnog parametra k za koje kvadratna jedna ina
1.

(k 1) x 2

2 (k

1) x

ima dva rjeenja oba negativna.

Rijeite u skupu realnih brojeva nejedna ine:
2.
a)

2x 3
x 2

Ako je f ( x )

5;

3x

b)

2 f (1

x)

x 1.

x , rijeite trigonometrijsku jedna inu

3.

f (sin x

cos x )

4
6

U trouglu ABC ije stranice BC, CA, AB imaju redom duine 24 cm, 12 cm, 18 cm
upisana je krunica K. Kroz centar te krunice povu ena je prava koja je paralelna sa
4.

stranicom BC zadanog trougla i sije e stranicu AB u ta ki B1 , a stranicu CA u ta ki C1 .

Izra unajte:
a) poluobim s zadanog trougla ABC i duinu polupre nika
krunice K upisane tom
trouglu;
b) povrinu P1 novonastalog trougla AB1C1.

Napomena: Svaki od zadataka 1. 4. se vrednuje na isti na in po maksimalno 10 bodova.

Broj bodova po zadacima

ifra kandidata
1

Ukupan broj
bodova

42

43
Fakultet za saobra aj i komunikacije
Univerziteta u Sarajevu

Zadaci za Prijemni ispit (09. 07. 2007)

Grupa B
Broj zad.

Tekst zadatka

Odredite skup svih vrijednosti realnog parametra k za koje kvadratna jedna ina

(k 1) x 2

1.

2 (k

1) x

ima dva rjeenja razli itog znaka.

Rijeite u skupu realnih brojeva nejedna ine:

2.
a)

2x 3
x 2

Ako je f (1

5;
x)

b)

3x

2 f ( x)

x 1.

x, rijeite trigonometrijsku jedna inu

3.

f (sin x

cos x )

4
6

U trouglu ABC ije stranice BC, CA, AB imaju redom duine 24 cm, 12 cm, 18 cm
upisana je krunica K. Kroz centar te krunice povu ena je prava koja je paralelna sa
stranicom BC zadanog trougla i sije e stranicu AB u ta ki B1 , a stranicu CA u ta ki C1 .
Izra unajte :
a) povrinu P zadanog trougla ABC i duinu njegove visine h na stranicu BC ;

4.

b) obim O1 novonastalog trougla AB1C1.

Napomena:

Broj bodova po zadacima

ifra kandidata
1

Ukupan broj
bodova

Svaki od zadataka 1. 4. se vrednuje na isti na in po maksimalno 10 bodova.

Komisija za pripremu, pregled i ocjenu radova

Prijemnog ispita na Fakultetu za saobra aj
i komunikacije Univerziteta u Sarajevu,
akademske 2007/2008. godine
43

44
Elektrotehni ki fakultet
Univerziteta u Sarajevu

PRIJEMNI ISPIT (02. 07. 2007)

Broj
zad.

Grupa A

Tekst zadatka

a) Nacrtati grafik funkcije f zadane formulom f (x)

nejednadbi:

x2 5 x

1.

0 , x2 5 x

0 , x2 5 x

x2 5 x

4. Nakon toga rijeiti svaku od

0 , x2 5 x

4 0.

b) Odrediti sve vrijednosti realnog parametra k tako da

2
jednadba kx 2 (k
intervalu (0,5).

2.

2) x

Rijeiti sistem jednadbi:

2k 1

0 ima dva realna i razli ita rjeenja koja pripadaju

log 2 ( x 2

y2 ) 1

log 2 130

log10 ( x y ) log10 ( x y ) log10 2.

Odrediti sve kompleksne brojeve z koji zadovoljavaju uslove:

3.

z 12

8i

1 , gdje je i imaginarna jedinica.

sin

cos

3
.
5

i sin

4.

Izra unati sve vrijednosti izraza

5.

U trokut ije stranice imaju duine 24 cm, 12 cm i 18 cm upisana je krunica. Kroz centar te
krunice povu ena je prava paralelna s najduom stranicom. Izra unati obim novonastalog
trokuta.

ako je

tg

Napomene:
-

Ime i prezime
kandidata

Svi zadaci se vrednuju na isti na in po maksimalno 8 bodova.

Rezultati prijemnog ispita bit e objavljeni 03. 07. 2007. u 1400, u zgradi
Elektrotehni kog fakulteta, ul. Zmaja od Bosne, bb., KAMPUS.

Broj bodova po zadacima

1

Ukupan broj
bodova

44

45
Elektrotehni ki fakultet
Univerziteta u Sarajevu

PRIJEMNI ISPIT

(02. 07. 2007)

Grupa B
Tekst zadatka

roj zad.

x2 4 x

a) Nacrtati grafik funkcije f zadane formulom f (x)

svaku od nejednadbi:

x2 4 x

1.

0 , x2 4 x

0 , x2 4 x

3. Nakon toga rijeiti

0 , x2 4 x

3 0.

b) Odrediti sve vrijednosti realnog parametra k tako da jednadba

kx 2

(k 1) x

k 1

0 ima dva realna i razli ita rjeenja od kojih ta no jedno pripada

intervalu (0, 1).

Rijeiti sistem jednadbi:
2.

log10 ( x 2

y2 ) 1

log 2 ( x y ) log 2 ( x y )

log10 130
4log 2 2.

Odrediti sve kompleksne brojeve z koji zadovoljavaju uslove:

3.

8i

z 12

1 , gdje je i imaginarna jedinica.

tg
sin + cos

i cos

3
.
5

4.

Izra unati sve vrijednosti izraza

5.

U trokut ije stranice imaju duine 24 cm, 12 cm i 18 cm upisana je krunica. Kroz

centar te krunice povu ena je prava paralelna s najduom stranicom. Izra unati
povrinu novonastalog trokuta

ako je

Napomene:
-

Svi zadaci se vrednuju na isti na in po maksimalno 8 bodova.

Rezultati prijemnog ispita bit e objavljeni 03. 07. 2007. u 1400, u zgradi
Elektrotehni kog fakulteta, ul. Zmaja od Bosne, bb., KAMPUS.
Sarajevu, kolske 2007/2008. godine

Ime i prezime
kandidata

Broj bodova po zadacima

1

Ukupan broj
bodova

45

46

GRA EVINSKI FAKULTET, Sarajevo 02 07 2007.

ZADACI ZA KVALIFIKACIONI ISPIT IZ MATEMATIKE.
Svaki zadatak ima eteri ponu ena odgovora: a, b, c, d.
OBAVEZNO :
1. rijeite postavljeni zadatak, a zatim
2. zaokruiti SAMO ta an rezultat.
SMATRA SE DA NISTE RIJEILI TAJ ZADATAK, ako:
(i)
zaokruite neta an rezultat ili vie od jednog ponu enog rezultata (a, b, c, d),
(ii)
ne zaokruite nijedan od odgovora (a, b, c, d),
(iii)
samo zaokruite ta an rezultat a da niste zapisali rjeenje.
(iv)
1. ZADATAK
2
Nejedna ina: (m 1) x + 2mx + m 0 vai za sve realne x, ako je:
a) 0

b) m

c) m

d) m

2. ZADATAK
Neka se na horizontalnom terenu iz ta ke A toranj visok 30m vidi pod uglom od 6 . Da bi se iz iste ta ke toranj vidio
pod uglom od 3 trebao bi biti visok:
a) 60m

b) 75m

3.ZADATAK
Ako je je hipotenuza c = 4, a za mjerne brojeve otrih uglova vrijedi
trougla:

a) 2 2 2

d) 60 2

c) 90m

= 1 : 3, tada je povrina pravouglog

1;

b) 2 3 ;

c)

5 + 1;

d) 2 2 .

4.ZADATAK
Osnovica ravnokrakog trougla je a = 5, a krak b = 10. Tada je polupre nik opisanog kruga oko trougla:
a) 3 5 ;

b)

4 15
;
3

c) 2

3 + 1 ; d) 3 14
2

5. ZADATAK
Izraz:
x 3 y3
: x2
x y

y2

2y
x y

xy
x y2

16 1 2

1
2

ima vrijednost:
a) 4;

b) xy + 3;

c) 2;

d) xy+4.

5. ZADATAK
Ako je: cos 2

tada je

63
,
65

0,

i cos

7
130

0,

jednako:

46

47
a) 450;

b) 900 ;

c) 600 ;

d) 1350.

Korisne formule:
1+ cos 2
1 cos 2
, sin =
,
2
2
.
cos ( x + y) = cos x cos y sin x sin y
cos =

a
b
U pravouglom trouglu ije su katete a i b, a hipotenuza c: sin = c , cos = c

RJEENJA
1.Zadatak
Kvadratni trinom f(x) = ax2 +2bx + c ne mijenja znak ako je diskriminanta D = b2 ac 0, tj.
x

R (f x

a>0 )

(f x

a<0 )

Dakle,
(( x

R) (m

1) x 2 + 2mx + m

0)

(D = m2
m

2
Drugi na in (S. Dolarevi ): ( x R)(m 1) x + 2mx + m

(m 1) m = m

(m 1 < 0)

0.

x2
2

( x + 1)

0.

2.Zadatak
Neka je x = CA i traena visina tornja H = CB, tada je: x = hctg300 =30 3 , H = xtg600= 30 3

3 = 30.3= 90 m.

h
C
C
C

A
A
0

CAB1=30 , 00 CAB=60
CAB1=30 , CAB=6000

CAB1=30 ,

CAB=60

3.Zadatak
Iz

: = 1 : 3, izlazi = 3 , tako da iz osobine zbira otrih uglova u pravouglom trouglu

tj. 2 =450.

+ = 900, izlazi 4 =900,

Katete pravougli trougao ABC su (nacrtati sliku) : a = csin , b = c cos , te je povrina tog trougla

1
1
1 2
ab = csin c cos = c sin 2
2
2
4

1 2 2
4
4
2

2 2.

47

48
4.Zadatak
Iz pravouglog trougla BDS ( iji su vrhovi (nacrtati sliku): B vrh na osnovici a =BC ravnokrakog trougla ABC, D je
podnoje visine h = AD, povu ene iz vrha A na osnovicu BC, dok je S centar opisanog kruga oko ravnokrakog trougla

1
a i h r , a hipotenuza r, izlazi
2

ABC), ije su katete

a
r = (h r) +
2
2

a
2

2
h = AD = b

5 15
( r je polupre nik kruga opisanog oko trougla ABC )
2

a
, tj. 2hr = h +
2

b 2 . Dakle r =

b2
2h

4 15
.
3

5.Zadatak
Kako je:
A

x 3 y3
: x2
x y
x

xy z

xy 2y

x y x y

2y
x y

16 1 2

1
2

xy z 2

x y

x y x y

x y x2

xy
2
x y2
2

2y x y

1
x y x y

xy

x y x y

1,

x y x y

2 2 2 2 4

2 1
2

3 2

2 1

2 1

3,

tako da je I = A+B=4.
6.Zadatak
Za otre uglove

i izlazi(ispred korjena uzet znak plus zato to je

cos =

1 + cos 2
2

1 cos 2
sin =
2

1 cos 2

sin

Zato je:

cos ( +

tj.

1350

iz

) = cos cos

0,

sin sin =

0,

slijedi

otar ugao):

1
63
1
=
1
,
2
65
65

1
63
8
=,
=
1+
2
65
65

1
7

72
130
8

65 130
0,

9
130
9

65 130

72

65 2

2
2

48

Gradevinski fakultet, Sarajevo 10.9.2007.

Prijemni ispit
Svaki zadatak ima cetiri ponudena odgovora: a), b), c), d)
Rijesite zadatak, a zatim obavezno zaokruzite tacan rezultat.
Smatra
ce se da niste rije
sili zadatak ako:
i) zaokru
zite neta
can rezultat ili vi
se od jednog ponudenog rezultata;
ii) ne zaokru
zite ni
sta;
iii) samo zaokru
zite ta
cP
an rezultat a niste prilo
zili rje
senje.
1. 2. 3. 4. 5. 6.
1. Ako su
x=1
i

7
1
: 2, 7 + (0, 4 : 2 ) (4, 2
20
2

3
)
40

a 2 b 1 ( 19 )
1
1
p +
p ): 2
y=(
a 1b
b
a b+ a a

onda je xy jednako:
a) 23 ;
b) 3;
c) 2;

1
2

d) 2ab.

2. Rjesenja kvadratne jednacine

a
a+1
+ 2 2
=1
bx + x b x + 2bx2 + x2
su:
a) x1 = 1, x2 = 2;
c) x1 =

a
,
b+1

x2 =

b) x1 =
1
;
b+1
1
x

3. Rjesenje nejednacine

a+1
,
b+1

d) x1 =
+1<

1
x+1

1
,
b+1

1
.
b+1

x2 =

je:

b) ( 1, 1) [ (0, 1);

a) (1, 2];

1
;
b+1

x2 =

c) ( 1, 0);

d) [ 1, 0).

4. Dijagonale jednakokrakog trapeza sijeku se pod pravim uglom, a njihovi

dijelovi su 4 i 3. Povrsina trapeza je:
a) 1;

b)

2;

c)

49
;
2

d)

p
49 2
.
2

p
( 3

5. Rjesenja trigonometrijske jednacine tg2 x

a)
c)

+ m,

+ m,

6. Ako je sin =
a)

119
;
169

+ n, m, n 2 Z;

5
,
13

b) 1;

b) 2m,

+ n, m, n 2 Z;
sin

=
c)

12
,
13

1;

ai
d)

d)

1)tg x

3 = 0 su:

+ n, m, n 2 Z;

+ m,

+ n, m, n 2 Z.

su ostri uglovi, onda je sin(

119
.
169

) jednako:

Gradevinski fakultet
Univerzitet u Sarajevu
07.07.2010.
Prijemni ispit
Svaki zadatak ima pet ponudenih odgovora: a), b), c), d), e)
Rijesite zadatak, a zatim obavezno zaokruzite tacan rezultat.
Smatra
ce se da niste rije
sili zadatak ako:
i) zaokru
zite neta
can rezultat ili vi
se od jednog ponudenog rezultata;
ii) ne zaokru
zite ni
sta;
iii) samo zaokru
zite ta
can rezultat a niste prilo
zili rje
senje.
P
1. 2. 3. 4. 5. 6.
1. Izraz A = ( 2(x33(x+2)
+
+x2 +x+1)
a) 0

2x2 x 10
)
2(x3 x2 +x 1)

b) x

: ( x25+1 +

c) 2

3
2(x+1)

3
)
2(x 1)

d)

x+2
2

jednak je:

e) N

x+2
2. Rjesenje nejednacine | 2x
| < 3 je skup:
3

a)

( 1, 32 )[( 11
,1)
5

b)

( 1,1)[( 11
,1)
5

3. Rjesenja jednacine cos2 2x

a) { 4 , 5
}
4

b) { 4 , 3
}
4

b) log2 6

d)

(1, 11
)
5

2 sin x cos x =

4. Rjesenje jednacine x + log2 (10

a) 1

c)

( 1,1][[ 11
,1)
5

e) N

1 koja se nalaze u intervalu (0, 2) su:

c) { 3
, 7
}
4
4

d) {

,
4

5
}
4

e) N

2x ) = 4 koje se nalazi u intervalu (1, 3] je:

c) 3

d) 2

e) N

5. Ako je u trouglu ABC dato b = 12, a c = 10 i = 3 , onda je a + c jednako:

p
p
p
p
a) 2 69
b) 69
c) 2 69 10
d) 69 5
e) N
6. Ako je prava (1 a)x + (1 + a)y
onda a ima vrijednost:
a)

b)

1
3

7 = 0 (a 6=
c) 1

N-Nijedan od ponudenih odgovora nije tacan.

1) normalna na pravu 2x + y = 3,
d) 3

e) N

Gradevinski fakultet
Univerzitet u Sarajevu
07.09.2010.
Prijemni ispit
Svaki zadatak ima pet ponudenih odgovora: a), b), c), d), e)
Rijesite zadatak, a zatim obavezno zaokruzite tacan rezultat.
Smatra
ce se da niste rije
sili zadatak ako:
i) zaokru
zite neta
can rezultat ili vi
se od jednog ponudenog rezultata;
ii) ne zaokru
zite ni
sta;
iii) samo zaokru
zite ta
can rezultat a niste prilo
zili rje
senje.
P
1. 2. 3. 4. 5. 6.
a

1. Izraz A = ( ab
b

a)

+ ab
b
a

1
a b

1
1+ ab

b
a

):

a 3b
a+b
3a+b
3
a b

b) 1

2. Rjesenje nejednacine
a)

( 5, 2)[( 2, 1)

b)

3. Rjesenja jednacine 24
a) { 2 , 5
}
2

|x 1|
x+2

jednak je:

c)
<

3a2 +b2
(a b)2

d) ab

e) N

{ 2}

d)

e) N

2 je skup:
c)

( 5, 2)
2 cos2 x 4 sin x

b) { 3
, 5
}
2
2

2 2sin

x 2 sin x+1

c) { 5
, 7
}
2
2

( 5, 1)

+ 1 = 0 iz intervala (0, 4) su:

d) { 3
, 7
}
2
2

e) N

d) 4

e) N

4. Rjesenje jednacine log2 x + log2 (x + 2) = 3 je:

a)

b) log2 3

5. Ako je u trouglu ABC dato a =

a)

3
4

b)

c) 2
p

7
12

3, b =
c)

2 i = 3 , onda je ugao

d)

jednak:

5
12

e) N

6. Jednacina normale na pravu 2x + 3y = 2 koja prolazi tackom A( 23 , 1) je:

a) 2x

3y = 0

b) 2x + 3y = 0

c) 3x

N-Nijedan od ponudenih odgovora nije tacan.

2y = 0

d) 3x + 2y = 0

e) N

49
MALO STATISTIKE
- Uspjenost rjeavanja pojedinih zadataka (tj. broj kandidata koji su rijeili pojedine zadatke):
Zadatak br.
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Nijedan zad.

Rijilo kand.

18

25

13

35

80

%(0d 141)

12.75

17.73

4.25

9.21

24.82

4.25

56.74

Uspjenost kandidata po ukupnom broju rjeenih zadataka:

0
1
2
3

Rjeili ukupno
zadataka
kandiddata

80

33

16

10

% (od 141 kand.)

56.74

23.40

11.35

7.09

1.42

.00

.00

Gornje tabele sve kau o nevjerovatno loem predznanju kandidata:

najlaki zadatak br. 5 (operacije sa razlomcima : elementarna algebra i aritmetika) rijeilo je 35 (slovima
tridesetpet, tj. samo 25% od 141 kandidata ),
nepoznavanje trigonometrije je jo gore (zadaci 2, 3, 6 ).

Navodim nekoliko rariteta iz radova kandidata koji se ne vide iz priloenih tabela:

1. formule za povrinu trougla koje se koriste u 3. zadatku. :

c

, P

2b, P

c b b
,P
2

b
3

2. Pitagorina formula za pravougli trougao c2 = b2 a2, gdje je c hipotenuza i a, b su katete pravouglog

trougla;
3. u 2. zadatku jedan kandidat koristi proporciju H: h = : , te je traena visina tornja
H

30

600
300

60;

4. biseri iz aritmetike vezani za 5. zadatak: 2

ta no x y x y, ili analogan rezultat:

1
22

4
2
22

8
3
22

16
4
22

10
22

2 4 8 16

30 , tj. treba da je

...

49

50
Gra evinski fakultet, Sarajevo 03.07.2008.
Prijemni ispit
Svaki zadatak ima etiri ponu ena odgovora: a), b), c), d).
Rijeite zadatak, a zatim obavezno zaokruite ta an rezultat.
Smatra e se da niste rijeili zadatak ako:
i) zaokruite neta an rezultat ili vie od jednog ponu enog rezultata;
ii) ne zaokruite nita;
iii) samo zaokruite ta an rezultat a niste priloili rjeenje.

1.

2.

3.

4.

sinx

1. Rijeiti jedna inu:

log2 sinx

log2 1 cos2x

1.

Skup rjeenja je:

a)

2k ,

c)

2. Ako je u

2k ,

6
6

2k ,

5
6

2k

; b)

2k ,

5
6

2k

; d)

ABC : b + c = 10,

a) R= 100 24 3;

2
2

2k ,
2k ,

6
3

2k ,

5
6

2k

2k ,

5
6

2k

i povrina P = 6, izra unati polupre nik R opisane krunice.

b) R= 52 44 3;

c) R= 52 24 3;

3 . Dat je jednakokraki trapez ija se ve a osnovica iz presjeka dijagonala vidi pod uglom

d) R= 52 26 3.
2
, a odsje ci na
3

dijagonalama su 2 i 1. Izra unati obim O i povrinu P trapeza. (Nacrtati skicu).

11 3
11 3
a) O = 7 3, P =
, b) O = 5 3, P =
;
4
4
9 3
9 3
c) O = 7 3, P =
; d) O = 5 3, P =
.
4
4

4. Odrediti skup rjeenja nejedna ine

a)

1,

3
4

3
,1
4

b)

1,

1
2

1
,1
2

3x
x

c)

1,

1.
1
4

1
,1
4

d)

1,

1
2

1
,1 .
4

Potrebne formule.
a
b
c
2R.
sin
sin
sin
2 ) K o s i n u s n i s t a v ( k a d s u u ABC d a t e d v i j e s t r a n e i z a h v a e n i u g a o , n p r . s t r a n e a , b i u g a o ) :

1) Sinusni stav:

a2

b2

2ab cos ;

1
ab sin .
2

3) Osobina kvadratne jedna ine:

brojevi u i v su korijeni kvadratne jedna ine x2

px + q = 0 akko je

u+v=p i uv=q.

50

51
Gradevinski fakultet, Sarajevo 03.07.2008.
Prijemni ispit

Svaki zadatak ima etiri ponu ena odgovora: a), b), c), d).
Rijeite zadatak, a zatim obavezno zaokruite ta an rezultat.
Smatra e se da niste rijeili zadatak ako:
i) zaokruite neta an rezultat ili vie od jednog ponu enog rezultata;
ii) ne zaokruite nita;
iii) samo zaokruite ta an rezultat a niste priloili rjeenje.
1. 2. 3.

2
, a odsje ci na dijagonalama su 2 i 1. Izra unati
3

U istokra nom trapezu dijagonale se sijeku pod uglom

1.

4.

obim O i povrinu P trapeza. (Nacrtati skicu).

9 3
11 3
;
a) O = 7 3, P =
, b) O = 5 3, P =
4
4
9 3
11 3
c ) O = 5 3, P =
; d) O = 7 3, P =
.
4
4
2.

Odrediti skup rjeenja nejedna ine

a)

3.

1
4

1,

1
,1
4

b)

1
2

1,

1
,1
2

log 2 sin x

sin x

Rijeiti jedna inu:

3x

1.

c)
2

1,

1
4

log 2 1 cos 2x

3
,1
4

d)

1,

3
4

3
,1 .
4

1.

Skup rjeenje je:

a)
c)

4. U

2k ,

2
2

2k ,

2k ,

5
6

2k ,

5
6

ABC je a + c = 10,

2k
2k

a) R= 64 24 3;

; b)
k

; d)

2k ,

2
2

2k ,

2k ,

5
6

2k

2k ,

5
6

2k

i povrina P = 6. Izra unati polupre nik R opisane krunice.

b) R= 52 24 3;

c) R= 62 24 3;

d) R= 102 24 3 .

Potrebne formule.
a
sin

1) Sinusni stav:

b
sin

c
sin

2R.

2 ) K o s i n u s n i s t a v ( k a d s u u ABC d a t e d v i j e s t r a n e i z a h v a e n i u g a o , n a p r . s t r a n e a , b i u g a o ) :
c

a2

b2

2ab cos ;

1
ab sin .
2

3) Osobina kvadratne jedna ine:

brojevi u i v su korjeni kvadratne jedna ine x2

px + q = 0 akko je u+v=p i uv=q.

51

52
Testirajte se za prijemni ispit iz matematike!

Za reavanje testa koristite papir i olovku, a zatim unesite reenja zadataka!

Ime:

Prezime:

1. Vrednost izraza

2. Za a=30 i b=6 vrednost izraza

je:

3. U jednakokrakom trouglu ABC (AC=BC) du ina osnovice AB=10, a du ina krakova AC i BC

iznosi 13. Zbir du ina sve tri visine trougla ABC je:

52

53

4. Ako je

, onda vrednost izraza

5. Za svako realno x razlomak

6. Sfera S1 polupre nika

te kocke. Zbir

7. Vrednost izraza

pripada intervalu:

je jednak:

upisana je u kocku ivice 1, a sfera S2 polupre nika

je opisana oko

je:

je:

53

54
-1
nijedan od ponu enih
1
i
-i

8. Ako je

, onda je

9
19
7
8
4
9. Zbir svih reenja jedna ine

10. Proizvod svih reenja jedna ine

je:

je:

12
24
2
6
0
11. Srednja linija trapeza deli trapez na dva dela ije se povrine odnose kao 7:5. Odnos manje
i ve e osnovice trapeza je:
1:3
1:5

54

55
1:4
1:6
1:2
12. Skup svih vrednosti realnog parametra

za koje su reenja kvadratne jedna ine

negativna je podskup skupa:

13. Jedna ina

na segmentu

ima ta no 1 reenje
ima vie od 4 reenja
ima ta no 2 reenja
nema reenja
ima 4 reenja

14. Broj reenja jedna ine

je:

3
1
0
2
bar 4
15. Zapremina paralelepipeda ije su sve strane rombovi stranice
je:

i otrog ugla

jednaka

55

56

16. Rastojanje izme u tangenti na hiperbolu

koje su normalne na pravu

je:

17. Zbir svih vrednosti realnog parametra

jedinstveno reenje je:

za koje sistem

ima

2
-3
-2
1
3

18. Ako je

, tada je

jednak:

56

57
19. Osoba A tr i stalnom brzinom po kru noj putanji i obi e je za 40 sekundi. Osoba B tr i u
suprotnom smeru stalnom brzinom i mimoi e se sa A svakih 15 sekundi. Za koliko sekundi B
obi e putanju?
55
25
12
24
27.5
20. Broj prese nih ta aka svih dijagonala unutar konveksnog sedmougla ABCDEF kod kojeg se
nikoje tri i vie dijagonala ne seku u jednoj unutranjoj ta ki tog sedmougla je:
21
28
42
45
35

57

58

Programi za prijemni ispit iz Matematike

1. Osnovne logi ke operacije. Pojam funkcije.
2. Racionalni algebarski izrazi. Polinomi.
3. Linearna funkcija. Linearne jedna ine i nejedna ine. Sistemi linearnih jedna ina i
nejedna ina.
4. Kvadratna funkcija. Kvadratne jedna ine i nejedna ine. Sistemi kvadratnih jedna ina.
5. Algebarske i iracionalne jedna ine i nejedna ine.
6. Pojam logaritma. Logaritamska i eksponencijalna funkcija. Logaritamske i eksponencijalne
jedna ine i nejedna ine.
7. Trigonometrijske funkcije. Identiteti, jedna ine i nejedna ine. Primena trigonometrije na
trougao i mnogougao.
8. Kompleksni brojevi.
9. Analiti ka geometrija u ravni (prava, krug, elipsa, hiperbola i parabola).
10. Planimetrija (prvenstveno geometrija trougla, etvorougla i kruga).
11. Stereometrija (prizma, piramida, zarubljena piramida, valjak, kupa, zarubljena kupa, sfera i
delovi sfere).
12. Binomna formula. Aritmeti ka i geometrijska progresija.
13. Pojam grani ne vrednosti. Izvod i primjena izvoda.

58