Trigonometrija - osnovne formule

Definicija trigonometrijskih funkcija u pravokutnom trokutu:

nasuprotna kateta
a
=
hipotenuza
c

sin =

cos =

prilezeca kateta
b
=
hipotenuza
c

c
a

tg =

a
nasuprotna kateta
=
prilezeca kateta
b

ctg =

prilezeca kateta
b
=
nasuprotna kateta
a

Vrijednosti trigonometrijskih funkcija u nekim vaznijim kutevima:

stupnjevi:

radijani:

sin

cos

tg

ctg

30

6
1
2
3
2
3
3

45

4
2
2
2
2

60

3
3
2
1
2

3
3

1
1

90

2
1
0

120
2

3
2
1

150
5

6
1
2

2
3

180

270
1
1
2

360

-1

-1

Vrijednosti trigonometrijskih funkcija na jedinicnoj kruznici:

y

y
ctg

ctg

y
ctg

Osnovne trigonometrijske formule:

sin2 + cos2 = 1

tg =

sin
cos

ctg =

cos
sin

cos

x
sin

cos

Cetvrti
kvadrant:
sin < 0
cos > 0
tg < 0
ctg < 0

tg

tg

ctg

sin

Treci kvadrant:
sin < 0
cos < 0
tg > 0
ctg > 0

cos
tg

Drugi kvadrant:
sin > 0
cos < 0
tg < 0
ctg < 0

sin

cos

sin

tg

Prvi kvadrant:
sin > 0
cos > 0
tg > 0
ctg > 0

 Parnost i neparnost trigonometrijskih funkcija:

sin() = sin
cos() = cos
tg() = tg

ctg() = ctg

Izra
zavanje jedne trigonometrijske funkcije pomo
cu druge:
p
p
1
ctg
tg
1
sin = 1 cos2 = p
cos = 1 sin2 = p
=p
=p
2
2
2
1 + tg
1 + ctg
1 + tg
1 + ctg2
p

1
sin
1 cos2
1 sin2
1
cos
=
=
tg = p
ctg =
=
=
2
2
cos

ctg
sin

tg
1

cos
1 sin
Funkcije zbroja i razlike kutova:
sin( ) = sin cos cos sin
tg( ) =

tg tg
1 tg tg

cos( ) = cos cos sin sin

ctg( ) =

Funkcije dvostrukih kutova: sin 2 = 2 sin cos

tg2 =

2tg
1 tg2

ctg ctg 1
ctg ctg
cos 2 = cos2 sin2
ctg2 =

ctg2 1
2ctg

r
r

1 cos
1 + cos
Funkcije polovi
cnog kuta: sin =
cos =
2
2
2
2
r
r

1 cos
1 + cos
1 cos
sin
1 + cos
sin
tg =
ctg =
=
=
=
=
2
1 + cos
sin
1 + cos
2
1 cos
sin
1 cos
Zbroj i razlika trigonometrijskih funkcija:
+
+

sin + sin = 2 sin

sin sin = 2 cos
cos
sin
2
2
2
2

+
+
cos
sin
cos + cos = 2 cos
cos cos = 2 sin
2
2
2
2
sin( )
cos cos

tg tg =

tg + ctg =

ctg tg =
cos( )
cos sin

sin( )
sin sin

ctg tg =

cos( )
sin cos

Produkt funkcija:
1
1
sin sin = [cos( ) cos( + )]
cos cos = [cos( ) + cos( + )]
2
2
1
sin cos = [sin( ) + sin( + )]
2
Rjesavanje trokuta:
Sinusov poucak:
Kosinusov poucak:

a
b
c
=
=
sin
sin
sin

ili

a : b : c = sin : sin : sin

a2 = b2 + c2 2bc cos b2 = a2 + c2 2ac cos c2 = a2 + b2 2ab cos

cos =

b2 + c 2 a 2
2bc

cos =

a 2 + c 2 b2
2ac

cos =

a 2 + b2 c 2
2ab

Jednostavne trigonometrijske jednad

zbe:
sin x = a x = (1)k sin1 a + k
cos x = a
x = cos1 a + 2k
tg x = a
x = tg1 a + k
ctg x = a
x = ctg1 a + k
v1.2 by tkr