UNIVERZITET U TUZLI

PRIRODNO-MATEMATIKI FAKULTET
ODSJEK:BIOLOGIJA
PREDMET:BIOLOGIJA ELIJE

CITOSKELET

Student: amdi Zerina

 Citoskelet
(gr.kytos+skeleton=kostur),to je
sloena mrea vlakana izgraena od
preko 20 vrsta citoplazmatinih
proteina.
Proteini omoguavaju promjenu
oblika elije,kretanje organela unutar
elije i povezivanje elija.

 Pomou citoskeleta
miina vlakna se
kontrahuju,crvena
krvna zrnca zadravaju
bikonkavan izgled
a elije epitela crijeva
formiraju mirkovile.

Elementi citoskeleta
-Plazma membrana,endoplazmatski
retikulum,ribosomi,mikrofilamenti,
mikrotubule i mitohondrije.

Funkcije citoskeleta
-dioba elije
-kretanje hromosoma
-vezivanje mRNA
- izgradnja diobenog vretena
-trodimenzionalna mrea
-proima citoplazmu elije
-povezuje jedro i organele
-odreuje oblik elije
-daje potporu eliji

 Kod eukariota citoskelet izgrauju 3

osnovna tipa proteinskih niti.
Tu spadaju:
-mikrofilamenti
-mikrotubuli
-intermedijarni mikrofilamenti.

Mikrofilamenti
Aktinski mikrofilamenti nastaju
spontanom polimerizacijom proteina
aktina u uvjetima poviene
koncentracije Ca++ i Mg++
Nastane tanka i dugaka spiralno
savijena nit

Mikrofilamenti-uloga
Tvore stanini potporanjcitoskelet,koji istovremeno slui za
pokretanje
U kombinaciji s proteinom miozinom
omoguava kontrakcije miinih
stanica.
Stvaraju diobeno vreteno
Ameboidno kretanje
Strujanje tvari kroz citoplazmu

Mikrotubuli
Nastaju polimerizacijom
proteina tubulina
(alfa i beta),te nastanu
niti protofilamenata
koje se namatanjem
formiraju u uplje
cilindre.

Mikrotubuli-uloga
Tvore citoskelet i daju oblik i vrstou
stanici
Po njima se ostale organele kreu
kroz citoplazmu
Glavni su element bieva i trepetljiki
Tvore diobeno vreteno dok se stanica
dijeli

 Osim kretanja nastalog usljed

dinamike nestabilnosti samih
mikrotubula,vlakna mikrotubula su i
supstrati du kojih se
molekuliproteinamogu kretati.
Glavni motorni proteini mikrotubula
sukinezin,koji se kree ka (+) kraju
mikrotubule idinein,koji se kree ka
(-) kraju mikrotubule.

Intermadijarni filamenti
Intermedijarni filamenti (IF) su elementi
citoskeleta koji su najmanje izueni.
Njihovo prisustvo kod veine eukariotskih
elija iorganizama je dokazano,ali postoje
kontroverze kod gljiva i niih
eukariota.Njihovo prisustvo u elijama je
tkivno zavisno i nejednako.
Kada se pogleda njihova zastupljenost po
tkivima uoava se da su koncentrisani
uelijama koje se odupiru mehanikim
pritiscima ideformacijama.

 Postoji nekoliko tipova IF:

-keratinski filamenti (epitelne elije)
-dezminski filamenti (miino tkivo)
-neurofilamenti (nervno tkvio)
-viementinski (mehanika snaga
miia)
-glijalni filamenti