Kod Kertas

UMT3411/T02/KP02

Page 1 of 8

INSTITUT KEMAHIRAN BELIA NEGARA

KEMENTERIAN BELIA DAN SUKAN MALAYSIA

KERTAS PENERANGAN

KURSUS

UMT 3411 MATEMATIK 1

TAHAP

TIGA (3)

MODUL

02 PECAHAN

TASK/TUGASAN

02.01
02.02
02.03
02.04
02.05

OBJEKTIF
PENCAPAIAN
PIAWAI

Pelajar memahami konsep pecahan serta tahu

menggunakannya dengan mengunakan mesin kira, supaya
mendapat pecahan yang tepat dan betul.

TAJUK

PECAHAN

TUJUAN

Pelajar dapat memahami konsep pecahan serta tahu

menggunakannya dengan kaedah yang betul dan tepat.

Topik 02 - Kertas Penerangan

PECAHAN SETARA
NOMBOR BERCAMPUR
PECAHAN WAJAR DAN TAK WAJAR
PENAMBAHAN DAN PENOLAKAN PECAHAN
PENDARABAN DAN PEMBAHAGIAN PECAHAN

Cawangan Kurikulum
(Versi 1)

2015

Kod Kertas

UMT3411/T02/KP02

Page 2 of 8

PENERANGAN :
PENGENALAN:
Pecahan ialah nombor yang mewakili sebahagian daripada
keseluruhan .
Contoh 1:

Bahagian berlorek mewakili 1/3.

Nombor sebelas atas pada pecahan ialah pengangka. Nombor
sebelah bawah pada pecahan ialah penyebut.
Jadi, pecahan = pengangka / penyebut
Nombor 1 boleh ditulis dalam bentuk pecahan yang mewakili semua
bahagian daripada keseluruhan.
Contoh 2:

1 = 2/2

1 = 4/4

02.01 PECAHAN SETARA

Pecahan setara ialah pecahan-pecahan yang mempunyai nilai yang
sama .
Contoh 1:
1/3 = 2/6 = 3/9 = 4/12
Pecahan 1/3 adalah pecahan dalam sebutan yang terendah. Pecahan
setara dapat dicari dengan mendarab pengangka dan penyebutnya
dengan suatu nombor bulat yang sama.
Contoh 2:
Tulis empat pecahan setara bagi 2/5.
Penyelesaian:
a. 2/5 = (2x3)/(5x3) = 6/15
b. 2/5 = (2x4)/(5x4) = 8/20
Topik 02 - Kertas Penerangan

Cawangan Kurikulum
(Versi 1)

2015

Kod Kertas

UMT3411/T02/KP02

Page 3 of 8

c. 2/5 = (2x5)/(5x5) = 10/25

d. 2/5 = (2x6)/(5x6) = 12/30
Suatu pecahan boleh dinyatakan dalam sebutan terendah dengan
membahagikan pengangka dan penyebut dengan Faktor Sepunya
Terbesarnya (FSTB).
Contoh 3:
Nyatakan 36/45 dalam sebutan terendah.
Penyelesaian:

3
3

36
12

45
15
4

FSTB = 3 x 3 = 9

36/45 = (36/9) / (45/9)

= 4/5
Untuk membandingkan pecahan, tukarkan semua pecahan supaya
setara dengan penyebut yang sama, iaitu Gandaan Sepunya
Terkecilnya (GSTK).
Contoh 4:
Susunkan , 2/5, 8/15, dalam tertib menaik.
Penyelesaian:

2
2

5
1

15
3

FSTB = 5 x 2 x 1 x 3 = 30

= (1x15) / (2x15) = 15/30

2/5 = (2x6) / (5x6) = 12/30
8/15 = (8x2) / (15x2) = 16/30
Jadi susunan pecahan dalam tertib menaik = 2/5 ,

Topik 02 - Kertas Penerangan

Cawangan Kurikulum
(Versi 1)

, 8/15

2015

Kod Kertas

UMT3411/T02/KP02

Page 4 of 8

02.02 NOMBOR BERCAMPUR

Nombor bercampur ialah suatu nombor yang terdiri daripada nombor
bulat dan nombor pecahan.
Contoh 1:

3
1 4

3
3 4

02.03 PECAHAN WAJAR DAN TAK WAJAR

Pecahan wajar ialah pecahan yang pengangkanya kurang daripada
penyebutnya.
Contoh 1:
2/5, 7/10, 11/15
Pecahan tak wajar ialah pecahan yang pengangkanya sama atau lebih
besar daripada penyebutnya.
Contoh 2:
19/10, 5/2, 10/7, 15/11
Nombor bulat boleh ditukarkan kepada pecahan tak wajar dengan
mengambil penyebutnya sama dengan 1. Kemudian tulis pecahan
setaranya.
Contoh 3:
Nyatakan 5 kepada pecahan tak wajar dengan penyebutnya 4.
Topik 02 - Kertas Penerangan

Cawangan Kurikulum
(Versi 1)

2015

Kod Kertas

UMT3411/T02/KP02

Page 5 of 8

Penyelesaian:
5 = 5/1
= (5 x 4) / (1 x 4)
= 20/4
Nombor bercampur boleh ditukar kepada pecahan tak wajar dengan
mendarab nombor bulat dengan penyebut pecahan dan tambahkan
hasil darab dengan pengangka.
Contoh 4:
5 2/3 = (3 x 5 + 2) / 3
= (15 + 2) / 3
= 17/3

Pecahan tak wajar boleh ditukar kepada nombor bercampur atau

nombor bulat dengan membahagikan pengangka dengan
penyebutnya.
Contoh 5:

8
7

59
56

59 / 7 = 8 3/7

02.04 PENAMBAHAN DAN PENOLAKAN PECAHAN

Penambahan pecahan ialah proses mencari jumlah beberapa
pecahan.
Penolakan pecahan ialah proses mencari beza antara dua pecahan.
Contoh 1: Menambah dan menolak dengan penyebut yang sama.

Topik 02 - Kertas Penerangan

Cawangan Kurikulum
(Versi 1)

2015

Kod Kertas

UMT3411/T02/KP02

a.

4
9
4

3
9
3

+
+
9

Page 6 of 8

b.
=

7
9

4
9
4

3
9
3

1
9

Contoh 2: Menambah dan menolak dengan penyebut yang

berlainan.

a.

2 + 1
3
4
1x3
2x4
=
+
4x3
3x4
8 + 3
=
12
12
11
=
12

b.

7 - 5
8
12
5x2
7x3
= 8x3
- 12 x 2
21 - 10
=
24
24
11
=
24

Contoh 3: Menambah dan menolak nombor bercampur.

a.
=

Topik 02 - Kertas Penerangan

1
2

(2+3)

5
6
1
2

3
6
8
+
6
+ 1 2
6
2
6
1
3
+

5
6

5
6

Cawangan Kurikulum
(Versi 1)

2015

Kod Kertas

UMT3411/T02/KP02

2
5
17
=
5
= 17 x 6
5x6
102
=
30
102
=

b.

=
=

Page 7 of 8

5
6

23
6
+ 23 x 5
6x5
115
+
30
115
+
30
+

217
30
7
7
30

02.05 PENDARABAN DAN PEMBAHAGIAN PECAHAN

Pendaraban di antara suatu pecahan dengan sebarang nombor ialah
mencari suatu bahagian tertentu daripada nombor itu.
Contoh 1 :

a.
=
=

3
7
3
7
6
35

x
x
x

2
5
2
5

b.

3
=
=

= 6

4
5

15
4

5
6

11
6

55
8
7
8

Pembahagian suatu nombor dengan suatu pecahan ialah proses

mencari beberapa kali pecahan tersebut terkandung di dalam nombor
itu. Pembahagian pecahan dilakukan dengan mendarab pecahan
dengan songsangan pembahaginya.
Contoh 2 :

Topik 02 - Kertas Penerangan

Cawangan Kurikulum
(Versi 1)

2015

Kod Kertas

UMT3411/T02/KP02

a.

4
9
4
=
9
2
=
3

/
2
3

Page 8 of 8

2
3
3
2

1
1

Rujukan :
1. C. C. Hee, Revisi Pintar PMR Matematik,
Vital Star, 2001, Petaling Jaya.

Topik 02 - Kertas Penerangan

Cawangan Kurikulum
(Versi 1)

2015