Buku Laporan Tahunan JTLM 2011 - 2

LAPORAN TAHUNAN
2
i
LAPORAN TAHUNAN JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA 2011

LAPORAN TAHUNAN
Jabatan Taman Laut Malaysia

Aras 11, Wisma Sumber Asli
No.25, Persiaran Perdana,
Presint 4, 62574 Putrajaya
Tel : 03 8886 1379 Fax : 03 8888 0489
Website: www.dmpm.nre.gov.my | email: tamanlaut@nre.gov.my
Rekabentuk: Creative Energy
K
Konsep Kulit:
eindahan Taman Laut Malaysia

yang dihuni dengan pelbagai
spesies hidupan marin yang kaya
dengan flora dan fauna alam
semulajadi yang berwarna warni
menjadi khazanah berharga kepada
bumi tercinta Malaysia. Anugerah
terindah dariNya yang tidak ternilai
harganya.
Ibarat liuk lentuk karangan laut

yang dibuai alunan ombak bagai
lukisan hidup berlatarkan kanvas
yang indah, mengasyikkan dan
mempesona.
ii
R EDAKSI
LAPORAN TAHUNAN 2011 JTLM
PENAUNG
Dr. Sukarno bin Wagiman
Ketua Pengarah Jabatan Taman Laut Malaysia
PENASIHAT
Kamarruddin bin Ibrahim
Timbalan Ketua Pengarah
Ab Rahim bin Gor Yaman

Pengarah Bahagian Perancangan dan Pengurusan Taman Laut
KETUA PENYUNTING
Izarenah binti Md Repin
PASUKAN PENYUNTING
Khidmat Pengurusan
i. Irina Riyanti binti Muhammad Nur
ii. Thilampriya a/p Asoken
iii. Nurliana binti Suparman
iv. Syed Shahmil bin Syed Hussin
Pengurusan Taman Laut

i. Lim Ai Gaik
ii. Maznah binti Yusoff
Pulau Pemanggil, Johor

iii
Penyelidikan
i. Hj Azman bin Said
ii. Md Nizam bin Ismail
iii. Fitra Aizura binti Zulkifli
Penguatkuasaan
i. Anuar Deraman
ii. Mohd Hazliefaziman bin Hadi
Pendidikan dan Kesedaran Awam

i. Noor Ikhwanie binti Zainal
ii. Zakaria bin Haji Tayib
Kejuruteraan
i. Ahmad Fathullah bin Ahmad Halimi
ii. Normah binti Said
UNDP
i. Noor Aznimm binti Zahariman
ii. Intan Suhana binti Idris
JTLM Negeri
i. Mohamad Ridzuan bin Mohamad Alias - Pahang
ii. Azizul Fariha binti Ghazali - Terengganu
iii. Mohd Nizam bin Ismail - Kedah
iv. Mohd Fazli bin Long - Wilayah Persekutuan Labuan
v. Muhammad Nur Ashry bin Bassari - Johor
Jurugambar
i. Sharuhuzilla bin Ngah
ii. Thai Ming Yeow
iv
S INGKATAN NAMA
ADUN - Ahli Dewan Undangan Negeri
ALB - Anugerah Lama Berkhidmat
APC - Anugerah Perkhidmatan Cemerlang
APMM - Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia
b.n - batu nautika
BOBLME - Bay of Bengal Large Marine Ecosystem
BST - Basic Safety Training
CBD - Convention on Biological Diversity
CCC - Community Consultative Committee
COT - Crown of Thorns
CPR - Cardio Pulminary Resuscitation
CTI - Coral Triangle Initiative
EIA - Environmental Impact Assessment
EKOMAR - Pusat Penyelidikan Ekosistem Marin
EMP - Environmental Management Plan
GEF - Global Environment Facility
GOM - Government of Malaysia
GTP - Government Transformation Program
ICT - Information Comunication Technology
IOES - Institute Oceanography and Earth Science
ISP - Information Strategic Plan
JBOM - Jawatankuasa Bertindak Operasi Maritim
JPAM - Jabatan Pertahanan Awam Malaysia
JTLM - Jabatan Taman Laut Malaysia
Kg. - Kampung
KPI - Key Performance Index
v
KSN - Ketua Setiausaha Negara

KSU - Ketua Setiausaha
MASKAL - Majlis Sukan dan Kebajikan Taman Laut
MDeC - Multimedia Development Corporation
MGPWA - Malaysia Government Portals and Website Assessment
MMBH - Malaysia Mega Biodiversity Hub
MOA - Ministry of Agriculture & Agro-Based Industry
MOSTI - Ministry of Science, Technology and Information
MOU - Memorandum of Understanding
MPA - Marine Protected Area
MPKTLRL - Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut
MPMIS - Marine Park Information Management System
NGOs - Non Government Organisations
NOSS - National Occupational Skills Standard
NRE - Ministry of Natural Resource and Environment
NSC - National Steering Committee
PERHILITAN - Jabatan Perlindungan Hidupan Liar dan Taman Negara
PSC - Project Steering Committee
RMK - Rancangan Malaysia Ke
SKM - Suruhanjaya Koperasi Malaysia
SSC - State Steering Committee
Tg. - Tanjung
UNDP - United Nations Development Programme
UPUM - Unit Perunding Universiti Malaya
WP - Wilayah Persekutuan
vi
I si kandungan
REDAKSI LAPORAN TAHUNAN 2011 JTLM ii
SINGKATAN NAMA iv
PERUTUSAN KETUA PENGARAH vii
BAB 1: PROFIL JABATAN 1
Visi, Misi, Objektif 2
Fungsi Jabatan 3
Fungsi Bahagian 4
Piagam Pelanggan 5
Latar Belakang Penubuhan dan Pewartaan Taman Laut di Malaysia 6
Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut (MPKTLRL) 10
Kumpulan Amanah Taman Laut dan Rizab Laut 11
Pengurusan Tertinggi Ibu Pejabat 12
Pengurusan di Peringkat Negeri 14
Carta Organisasi JTLM 16
Carta Organisasi Peringkat Negeri 18
BAB 2: KHIDMAT PENGURUSAN 19
Sumber Manusia 20
Kewangan 27
Anugerah dan Pengiktirafan 32
BAB 3: PENGURUSAN TAMAN LAUT 27
Perkongsian Pintar: Memorandum Persefahaman (MOU) 38
Kerjasama Nasional dan Serantau/Antarabangsa 39
Program ‘Alternative Livelihood’ Penduduk Tempatan Pulau Taman Laut 43
Program Pembersihan Pantai dan Terumbu 53
Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF 57
vii
BAB 4: PENYELIDIKAN 65
Pemantauan Kualiti Air Taman Laut 66
Kajian Asas Pulau Bidan, Pulau Telor dan Pulau Sonsong, Kedah 68
Ekspedisi Pulau Berhala, Pahang 69
Pengutipan Data Sosio-Ekonomi, Data Ekologi Bagi Projek Daya Tampungan
di Taman Laut Pulau Redang, Terengganu 70
Restorasi Karang di Pulau Tioman, Pahang 73
Projek Pemuliharaan Penyu di Pulau Taman Laut 74
Senarai Permit Kajian 2011 76
BAB 5: PENDIDIKAN DAN KESEDARAN AWAM 79
Program Kesedaran Awam 80
Program Bersama Komuniti 89
Program Taman Laut Bersama Media 92
Program Tanggungjawab Sosial Korporat 94
Senarai Aktiviti Pendidikan dan Kesedaran Awam 98
Teknologi Maklumat (ICT) 105
BAB 6: PENGUATKUASAAN 107
Pemantauan dan Pengawalseliaan Taman Laut 108
Penguatkuasaan Bersama Antara Agensi Penguatkuasa Marin 110
Aset Penguatkuasaan 111
Operasi Bubu JTLM Di Pulau Tioman, Pahang 113
Pelancaran KTL 1 Permata 114
BAB 7: PEMBANGUNAN DAN KEJURUTERAAN 115
BAB 8: AKTIVITI KEMASYARAKATAN 119
PUSPANITA 120
Majlis Sukan dan Kebajikan Taman Laut (MASKAL) 123
BAB 9: PENERBITAN 125
BAB 10: IMBASAN 2011 129
PROFIL PEJABAT NEGERI 132
WARNA WARNI TAMAN LAUT 135
viii
P ERUTUSAN KETUA PENGARAH
Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh.
Salam Sejahtera dan Salam Satu Malaysia,
T
ahun 2011 telah berlalu dan meninggalkan kenangan dan kejayaan bagi JTLM dalam lipatan sejarah penubuhannya
yang kini berusia 5 tahun. Bermula sebagai sebuah Seksyen di bawah Jabatan Perikanan Malaysia, JTLM kini berdiri
teguh dalam menggalas amanah dan kepercayaan yang diberikan oleh Negara dalam memulihara dan mengurus
sumber marin di Taman Laut. Tanggungjawab turut diberikan bersama tugasan yang dipikul dalam menguatkuasakan
peraturan yang termaktub dalam Seksyen 41-45, Akta Perikanan 1985 dan berlandaskan objektif-objektif dalam Dasar
Kepelbagaian Biologi Kebangsaan (DKBK) 1998.
Jabatan Taman Laut Malaysia selaku peneraju dalam bidang pemuliharaan sumber marin Negara dalam perairan taman
laut dipertanggungjawabkan dengan pelbagai program dan projek bagi mencapai KPI NRE dalam aspek pemuliharaan
sumber marin Negara. Jabatan ini telah diletakkan di bawah teras Sumber Asli yang mana salah satu matlamat teras ini
adalah pengurusan Taman Laut berkekalan. Bagi tujuan ini, Jabatan telah berjaya menyediakan Pelan Strategik untuk lima
tahun dari 2011-2015 yang juga adalah seiring dengan Misi Nasional Teras 4 (Meningkatkan Tahap dan Kemampanan Kualiti
Hidup) dan Teras 5 (Mengukuhkan Keupayaan Institusi dan Pelaksanaan). Pelan tindakan yang dibentuk telah diterapkan
dalam program dan projek yang dirangka dalam Rancangan Kerja Tahunan Jabatan tahun 2011 ia menggambarkan secara
keseluruhan peranan serta usaha-usaha jabatan dalam pemuliharaan sumber marin negara dalam perairan Taman Laut.
Jabatan sememangnya memberi perhatian serius dalam mendokong aspirasi Kementerian untuk menerajui pengurusan
sumber asli dan pemuliharaan alam sekitar secara berkekalan.
Laporan Tahunan 2011 memaparkan kejayaan dan pencapaian JTLM sepanjang 2011. Keupayaan JTLM dalam
melaksanakan segala program dan aktiviti yang dirancang dengan jayanya dizahirkan melalui pencapaian prestasi
Perbelanjaan Peruntukan Pembangunan RMK10 iaitu 99.8% dan Perbelanjaan Peruntukan Mengurus dengan prestasi
180%. Selain itu, Pelan Strategik Teknologi Maklumat (ISP) yang merupakan blueprint yang menjelaskan visi, misi dan
hala tuju strategik bagi penggunaan ICT sektor awam telah berjaya dihasilkan. Pelan ini akan digunakan oleh Jabatan dalam
memastikan inisiatif-inisiatif ICT yang dirancang adalah sejajar dengan visi ICT sektor awam.
Untuk memastikan keberkesanan pengurusan dan pemuliharaan biodiversiti marin secara menyeluruh, usaha untuk
meningkatkan pendidikan dan kesedaran awam terus dipertingkat dan disebarluaskan. Pada tahun 2011, sejumlah 69 aktiviti
pendidikan dan kesedaran awam telah berjaya dilaksanakan di seluruh Malaysia yang merangkumi pelbagai kumpulan
sasaran. Aktiviti-aktiviti ini dijalankan menerusi Program Kesedaran Awam, Program Bersama Komuniti, Program Taman
Laut Bersama Media dan Program Tanggungjawab Sosial Korporat.
ix
Sebagai peneraju dalam Pemuliharaan Dan

Pengurusan Biodiversiti Marin Taman Laut, JTLM
telah mengambil pendekatan secara holistik dalam
merealisasikan matlamat dan tanggungjawabnya.
Antaranya dalam menggalakkan kerjasama
dan usaha sama pelbagai pihak khususnya
dalam penyelidikan, penghasilan dan
perkongsian maklumat, JTLM telah berjaya
menandatangani dua memorandum
persefahaman (MOU) pada tahun
2011. Selain itu, bagi memantapkan
penguatkuasaan perairan Taman Laut dari
pencerobohan dan pelanggaran peraturan
yang membawa kepada kemusnahan
terumbu karang, JTLM telah bersama-sama
menjalankan operasi pengawalseliaan secara
bersepadu dengan agensi penguatkuasaan
yang lain seperti APMM dan Polis Gerakan
Marin (PDRM).
x
Kejayaan pengurusan dan pemuliharaan biodiversiti marin juga bergantung kepada penyertaan dan sokongan komuniti
khususnya penduduk tempatan di pulau-pulau Taman Laut. Menerusi Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF: Conserving
Marine Biodiversity through Enhanced Marine Park Management and Inclusive Sustainable Island Development, pembabitan
penduduk tempatan melalui pendekatan yang bersifat ‘community oriented consultative management’ dan pemerkasaan
sosio-ekonomi melalui aktiviti pendapatan sampingan ‘alternative livelihood’ dapat dilaksanakan. Hasilnya dapat dilihat
melalui penubuhan Badan Perunding Komuniti ‘Community Consultative Committee’ dan Koperasi Penduduk Tempatan di
tiga pulau Taman Laut iaitu Pulau Redang, Pulau Tioman dan Pulau Sibu-Tinggi.
Sungguhpun pelbagai kejayaan yang telah dikecapi sepanjang tahun 2011 ini, namun begitu, kita tidak boleh berpuas
hati. Masih banyak lagi usaha yang perlu dilaksanakan dan banyak lagi ruang-ruang penambahbaikan yang boleh dan
perlu dipertingkatkan dalam mendokong aspirasi Kementerian dan Negara dalam pemuliharaan biodiversiti marin. Cabaran
seterusnya adalah terhadap merealisasikan obligasi negara terhadap komitmen antarabangsa melalui Aichi Biodiversity
Targets dibawah Konvensyen Kepelbagaian Biologi (CBD) yang mensasarkan 10% perairan Negara sebagai kawasan
perlindungan yang diuruskan secara efektif dan saksama menjelang tahun 2020.
Cabaran dan amanah besar ini hanya akan dapat dicapai dengan adanya barisan warga JTLM yang komited dan
berdedikasi serta kerjasama dan hubungan baik antara pengurusan atasan dan kumpulan sokongan. Semangat juang yang
tinggi di kalangan warga JTLM perlu diteruskan dalam meningkatkan prestasi bagi menghasilkan inovasi sama ada dalam
bentuk produk mahupun proses kerja yang benar-benar signifikan dan berimpak tinggi. Selain itu, bagi mencapai visi dan
misi, warga JTLM perlu berpegang teguh kepada nilai-nilai bersama iaitu berintegriti, komited, responsif, profesional dan
kerja berpasukan.
Akhir kata, rakaman setinggi penghargaan saya tujukan kepada semua warga JTLM, NRE, agensi pusat dan negeri,
universiti, badan korporat dan NGOs di atas komitmen, kerjasama dan sokongan tinggi yang telah diberikan kepada saya
dan Jabatan ini dalam bersama-sama kita memastikan sumber marin khazanah Negara terpelihara dan berkekalan.
Taman Laut Khazanah Negara.

Sekian, terima kasih.
Dr. Sukarno bin Wagiman

Ketua Pengarah
P rofil jabatan
Bab1
2
Visi, Misi, Objektif
VISI
Peneraju Dalam Pemuliharaan
dan Pengurusan Biodiversiti
Marin Taman Laut Yang
Berkekalan di Asia Tenggara
Pada 2015
MISI
Memulihara dan Mengurus Sumber Marin
di Taman Laut Secara Saintifik Untuk
Kesejahteraan Rakyat dan Negara
MOTO
Taman Laut Khazanah Negara
OBJEKTIF
• Untuk memulihara dan melindungi kepelbagaian biologi
komuniti marin dan habitatnya.
• Untuk membaikpulih dan memulihara habitat semulajadi
spesies akuatik yang terancam.
• Untuk mengwujudkan zon-zon pengurusan bagi
pemuliharaan flora dan fauna akuatik.
• Untuk mewujudkan zon-zon rekreasi yang sejajar dengan
daya tampungannya.
• Untuk menguruskan dan membangunkan keupayaan di
dalam kesedaran awam.
3
Fungsi Jabatan
(i) Memberi perlindungan khas kepada flora dan fauna akuatik, melindungi,
memelihara dan mengurus tapak pembiakan semulajadi dan habitat hidupan
akuatik dengan memberi perhatian utama kepada spesis flora dan fauna yang
unik, sukar dijumpai atau terancam.
(ii) Memberi peluang dan meningkatkan kadar kemandirian hidupan akuatik yang
hampir pupus.
(iii) Menggalakkan kajian dan penyelidikan saintifik.

(iv)
Mengekal dan meningkatkan produktiviti dan keadaan semulajadi ekosistem
tersebut.
(v) Mengawalselia aktiviti rekreasi dan aktiviti-aktiviti lain untuk mengelakkan dari
berlakunya kerosakan yang berterusan terhadap persekitaran marin yang tidak
boleh dipulihkan.
(vi) Mengklasifikasikan perairan Taman Laut kepada zon bagi tujuan seperti mana
yang dinyatakan dalam para (i) hingga (v) di atas.
4
Fungsi Bahagian
Bahagian Perancangan Dan Pengurusan Taman Laut (BPPTL)

Menyediakan perancangan, pelaksanaan dasar jabatan termasuk isu antarabangsa, memantau prestasi program
pembangunan dan pengurusan Taman Laut yang berkaitan konservasi ekosistem marin dan pelancongan.
Bahagian Penguatkuasaan Dan Pelesenan (BPP)
Menyediakan perkhidmatan pemantauan, penguatkuasaan dan pengawalseliaan termasuk pengeluaran lesen dan permit
untuk penyelidikan/aktiviti yang dijalankan di Taman Laut.
Bahagian Penyelidikan Dan Inventori Sumber (BPIS)

Menyediakan perancangan dan pengurusan penyelidikan, kajian kesihatan habitat termasuk pengkajian EIA serta usaha
sama penyelidikan.
Bahagian Pendidikan Dan Interpretasi Maklumat (BPIM)

Merancang daan melaksana program peningkatan kesedaran awam termasuk menyediakan khidmat kepakaran dalam
pengurusan serta pelaksanaan ICT ke arah peningkatan kualiti perkhidmatan jabatan.
Bahagian Kejuruteraan (BKJ)

Menyediakan perkhidmatan merancang, menganalisis serta mengendalikan projek pembangunan termasuk menyelaras
dan memantau perjalanan projek pembangunan.
Bahagian Khidmat Pengurusan (BKP)

Menyediakan perkhidmatan dalam Pengurusan Sumber Manusia, Pentadbiran Am dan Kewangan bagi jabatan secara
keseluruhannya.
5
Piagam Pelanggan
J
abatan Taman Laut Malaysia adalah komited dalam melaksanakan tugas dan tanggungjawab dan akan memberikan
perkhidmatan yang profesional, cekap, cepat dan berkesan bagi mencapai objektif yang ditetapkan melalui komitmen-
komitmen seperti berikut:

• Memberi keputusan permohonan pengecualian caj pemuliharaan (remitan fi) dalam tempoh 14 hari bekerja.
• Memberi keputusan permohonan permit kajian di dalam kawasan Taman Laut dalam tempoh 21 hari bekerja.
• Memberi keputusan permohonan untuk menggunakan kemudahan dan kelengkapan di Taman Laut dalam tempoh
14 hari bekerja.
• Memberi ulasan kepada Laporan Penilaian Impak Alam Sekitar (EIA) dalam tempoh 30 hari bekerja.
• Menyelesaikan urusan kompaun untuk kes-kes tangkapan di bawah Akta Perikanan (1985) dalam tempoh 7 hari
bekerja dengan kerjasama Jabatan Perikanan Malaysia.
• Menjawab pengaduan awam berkaitan Taman Laut dalam tempoh 7 hari.

6
Latar Belakang Penubuhan Dan

Pewartaan Taman Laut Di Malaysia
P
ada 15 Jun 1983, Y.A.B. Perdana Menteri telah memberikan tanggungjawab kepada Jabatan Perikanan Malaysia,
Kementerian Pertanian supaya menubuhkan dan menguruskan Kawasan Perlindungan Marin bagi memulihara
sumber laut di perairan Malaysia. Pada tahun 1985, perairan di sekeliling 22 buah pulau telah diwartakan sebagai
Taman Laut dan Rizab Laut. Pewartaan tersebut dibuat di bawah Akta Perikanan 1985 (Akta 317). Ini adalah atas kesedaran
terhadap keunikan pulau-pulau ini yang mempunyai habitat marin yang ekstensif terutamanya terumbu karang, rumput
laut dan hutan bakau. Kawasan ini mempunyai spesies karang yang amat tinggi iaitu 77% (612 spesies menurut rekod
JTLM sehingga 2011) daripada spesies karang dunia.
Pada 1994, kawasan Taman Laut dan Rizab Laut telah diwartakan semula sebagai Taman Laut Malaysia di bawah Akta
Perikanan 1985 (Akta 317) melalui Perintah Penubuhan Taman Laut Malaysia 1994. Pada tahun 1998 sehingga 2008,
empat lagi perairan di Terengganu diwartakan sebagai Taman Laut. Sehingga kini, kawasan seluas 2 b.n di sekeliling 42
buah pulau telah diwartakan sebagai Taman Laut di negeri Kedah, Terengganu, Pahang, Johor dan Wilayah Persekutuan
Labuan (kecuali Pulau Kapas di perairan Terengganu, Pulau Kuraman, Pulau Rusukan Besar dan Pulau Rusukan Kecil
di perairan Wilayah Persekutuan Labuan di mana seluas 1 b.n telah digazet sebagai kawasan Taman Laut) (Rajah 1).
Sejumlah lima pusat dan satu pejabat Taman Laut telah dibina dari tahun 1988 hingga 2002 di negeri Kedah (1 buah),
Terengganu (2 buah), Pahang (1 buah) Johor (2 buah) dan Pejabat Jabatan Taman Laut WP Labuan yang berfungsi sebagai
pusat pentadbiran dan pengurusan Taman Laut.
P. Susu Dara P. Chebeh P. Tulai PAHANG
P. Perhentian Kecil P. Sepoi
P. Perhentian Besar P. Labas

P. Lang Tengah
P. Redang P. Tioman
P. Sembilang
P. Lima
P. Yu Besar
P. Pinang P. Tokong Bahara
WILAYAH
P. Ekor Tebu P. Yu Kecil P. Seri Buat
P. Gut PERSEKUTUAN
P. Kapas LABUAN
P. Harimau
P. Nyireh JOHOR
P. Mensirip
TERENGGANU P. Tenggol
P. Goal
P. Pemanggil
P. Rawa
KEDAH
P. Kaca
P. Payar P. Lembu P. Hujung
P. Tengah P. Aur P. Kuraman

P. Segantang
P. Rusukan Kecil
P. Besar
P. Rusukan Besar
P. Tinggi
P. Mentinggi
P. Sibu
P. Sibu Hujung
Nota: Taman Laut
Pulau Taman Laut
Rajah 1: Taman Laut di Malaysia

7
Pada 27 Mac 2004, Jemaah Menteri telah membuat keputusan supaya Seksyen Taman Laut di Jabatan Perikanan Malaysia
dipindahkan ke Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar. Pada 14 Jun 2006, Mesyuarat Jemaah Menteri telah meluluskan
memorandum daripada Menteri Sumber Asli dan Alam Sekitar No. 420/2511/2006 bagi penubuhan sebuah jabatan atau
agensi baru yang bertanggungjawab mengurus dan mentadbir kawasan-kawasan Perlindungan Marin negara terutamanya
kawasan Taman-taman Laut Malaysia. Jabatan ini dikenali dengan nama Jabatan Taman Laut Malaysia (Department of
Marine Park Malaysia).

Pengurusan Taman Laut di Malaysia terdiri daripada tiga lapisan utama iaitu Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri
dan Kerajaan Tempatan. Jabatan Taman Laut Malaysia sebagai Agensi Kerajaan Persekutuan bertanggungjawab dalam
pengurusan secara keseluruhan Taman Laut dan membentuk serta melaksanakan dasar Kerajaan. Kerajaan Negeri pula
berkuasa dalam pembangunan tanah di pulau-pulau. Kerajaan Tempatan bertanggungjawab untuk melaksanakan pelan
pembangunan pulau-pulau berdasarkan perancangan Kerajaan Negeri. Sebarang konflik yang timbul dalam pengurusan
Taman Laut akan dibawa ke Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut (MPKTLRL) yang diwakili
oleh ketiga-tiga komponen ini.
Manakala di peringkat antarabangsa pula, sebagai salah sebuah negara yang telah memeterai Konvensyen Kepelbagaian
Biologi (CBD), adalah menjadi komitmen negara untuk memenuhi tuntutan memastikan 10% kawasan perairan Negara
diuruskan dan dipulihara secara lestari antaranya sebagai kawasan perlindungan marin (MPA) menjelang tahun 2020.
Walau bagaimanapun, kawasan perlindungan marin menerusi pewartaan di bawah Akta Perikanan 1985 (Akta 317) masih
kecil dengan keluasan perairan yang diwartakan berjumlah 2,357.23 km2 iaitu sekitar 0.53% daripada keseluruhan perairan
Malaysia (Jadual 1).
Jadual 1: Bilangan dan saiz keluasan Taman Laut
Negeri Bilangan Saiz (km2)
Kedah 4 188.13
Terengganu 13 568.69
Pahang 8 676.61
Johor 14 765.65
Labuan 3 158.15
JUMLAH 42 2357.23
*Empat kawasan, iaitu Pulau Tenggol, Pulau Nyireh, Pulau Yu Kecil di Terengganu tidak dimasukkan dalam pengiraan saiz pulau.
Pewujudan kawasan Taman Laut membekalkan limpahan sumber perikanan secara berterusan dan menyumbang
kepada pembangunan industri perikanan negara. Ini dapat menjamin bekalan makanan negara (food security) yang
mencukupi dan juga mengurangkan kebergantungan negara kepada import serta aliran keluar wang negara.
Taman Laut yang terurus dan biodiversiti marin yang terpelihara juga mampu menyumbang kepada penjanaan ekonomi
dalam sektor pelancongan. Biodiversiti dan ekosistem marin yang terpelihara di kawasan ini mampu menjadi daya tarikan
kepada pelancong dan menyumbang kepada peningkatan taraf hidup penduduk tempatan melalui pewujudan peluang
pekerjaan dan sumber pendapatan alternatif yang berkait dengan pelancongan.
Bagi menjamin kelestarian sumber biodiversiti marin negara, JTLM akan berterusan memastikan keberkesanan
pengurusan Taman Laut melalui pendekatan pengawalseliaan dan penguatkuasaan, penyelidikan, pendidikan dan kesedaran
awam, pemuliharaan habitat serta pengawalan aktiviti ekopelancongan.
8
Biodiversiti Marin di Malaysia

Disamping menguruskan Taman Laut yang umumnya merupakan ekosistem marin yang produktif dan kaya dengan
kepelbagaian biologi marinnya, JTLM turut menjalankan usaha-usaha menyediakan inventori biodiversiti marin diperairan
Malaysia. Jadual 2 menunjukkan bilangan spesies hidupan marin yang terdapat di perairan Malaysia sehingga tahun 2011.
Jadual 2: Inventori spesies hidupan marin di perairan Malaysia
Hidupan Karang Ikan Mamalia Moluska Timun Bintang Rumput Rumpai

Penyu
Marin Keras Marin Marin Marin Laut Laut Laut Laut
Bil.
612 1619 30 581 4 44 19 15 386
spesies
Karang Keras
15 386 612
19 Ikan Marin
44
Mamalia Marin
4
Moluska Marin
581 Penyu
Timun Laut
30 1619 Rumput Laut
Rumpai Laut
Rajah 2: Bilangan spesies hidupan marin di perairan Malaysia.

Sumber Rujukan : Malaysia’s Marine Biodiversity : Inventory and Current Status, 2011
9
Petunjuk Prestasi Utama (KPI)

Petunjuk Prestasi Utama (KPI) merupakan satu budaya penting dalam pengurusan prestasi untuk menilai dan mengukur
sasaran yang ditetapkan oleh Kementerian atau Jabatan selaras dengan Program Transformasi Kerajaan (GTP). Bagi tahun
2011, 5 indeks pengukuran telah dijadikan sebagai KPI Pengurusan Tertinggi Jabatan. Berikut merupakan pencapaian KPI
Pengurusan Tertinggi Jabatan bagi tahun 2011.
KPI 2011 Pencapaian 95% Pencapaian Pencapaian 84.9% dan

dan ke atas 0 85% hingga 94.9% 0 ke bawah
JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA 4 KPI 0 KPI 0 KPI
Sasaran Pencapaian Pemarkahan(%)

KRA / KPI Status Catatan
2011 2011 100% >100%
1. Pelaksanaan Pemuliharaan & Penggunaan Lestari Biodiversiti Marin Di Taman Laut Malaysia
1.1 Peningkatan Peningkatan Tiada - - - Litupan tahun 2010 : 38%
litupan terumbu 1% peningkalan Litupan tahun 2011: 38%
karang dari tahun Sebab: kesan dari fenomena
2010. kelunturan karang yang
berlaku pada tahun 2010 yang
menyebabkan ekossistem
terumbu karang memerlukan
satu tempoh yang panjang
untuk proses pemulihan secara
semulajadi
1.2 Purata 300 aktiviti 305 aktiviti 100% 102% 156 orang yang terlibat
penguatkuasaan (Purata bagi
dan kawalseliaan 6 pengkalan)
1.3 Bilangan 2 program 3 program 100% 150% Jenis program yang

program dilaksanakan :
meningkatkan 1. Program penubuhan
taraf hidup korperasi penduduk tempatan
Komuniti (11 aktiviti)
setempat 2. Program pembangunan
(alternative kapasiti penduduk tempatan
livelihood) (8 aktiviti)
3. Program penyediaan kemudahan
ekopelancongan (5 aktiviti)
2. Meningkatkan Tahap Kesedaran Awam Mengenai Ancaman Serta Usaha-Usaha Pemuliharaan
Ekosistem dan Biodiversiti Marin
2.1 Bilangan 30 aktiviti 83 aktiviti 100% 167% 50 aktiviti (anjuran Jabatan)
program 33 aktiviti (anjuran bersama )
pendidikan/
kesedaran awam
2.2 Tahap Peningkatan Peningkatan 100% 300%
kesedaran awam 5% berbanding 15%
2010 -2010:68%
-2011:83%
PURATA MARKAH 100% 180%
10
Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut

dan Rizab Laut (MPKTLRL)
M
ajlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut (MPKTLRL) ditubuhkan di bawah peruntukan
Seksyen 41(A) Akta Perikanan 1985. Ia dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha (KSU) Kementerian Pertanian
dan Industri Asas Tani (MOA) dan dianggotai oleh wakil dari pelbagai Kementerian, Jabatan dan Agensi di
peringkat Persekutuan dan Kerajaan Negeri, NGOs serta anggota-anggota lain yang dilantik dari semasa ke semasa. Majlis
ini berperanan dalam memberi pandangan dan nasihat berkaitan pengurusan kawasan Taman Laut khususnya di dalam
aspek berikut:
i) penentuan garis panduan berkenaan perlindungan, pemuliharaan dan pengurusan kawasan Taman Laut bagi
pelaksanaan di peringkat kebangsaan,
ii) menyelaraskan pembangunan di kawasan taman laut dengan Kerajaan Persekutuan dan mana-mana pertubuhan
perbadanan,
iii) memberi nasihat teknik kepada Kerajaan Negeri berkenaan projek-projek pembangunan di pulau-pulau kawasan
Taman Laut.
Bagi tahun 2011, MPKTLRL telah diadakan pada 24 September 2011 bertempat di Laguna Redang Island Resort, Pulau
Redang, Terengganu bagi memberi peluang kepada semua ahli majlis ‘turun padang’ melihat pengurusan harian dan
keindahan Taman Laut Pulau Redang. Mesyuarat pada kali ini telah dipengerusikan oleh KSU MOA iaitu Y.Bhg. Dato’ Mohd
Hashim Bin Abdullah. Sebanyak empat kertas pertimbangan telah disedia dan dibentangkan oleh JTLM iaitu:
i) Pembukaan Kaunter Fi di Wilayah Persekutuan Labuan, Tg. Leman Johor dan Dungun Terengganu;
ii) Cadangan Pewartaan Pulau-Pulau di Negeri Kedah, Perak dan Melaka sebagai Taman Laut;
iii) Isu Pencemaran Air di Pulau-Pulau Taman Laut; dan
iv) Pengurusan Penyu di Pulau Pinang, Terengganu; Pulau Tioman, Pahang dan Pulau Tinggi, Johor.
Di akhir mesyuarat, Majlis menyarankan agar JTLM bekerjasama dengan pelbagai pihak secara integrasi dalam menangani
isu-isu yang telah dibangkitkan. Melalui forum ini, pengurusan dan pemuliharaan secara berkesan akan dapat menjamin
kelestarian sumber hidupan marin di Taman Laut.
Pulau Lang Tengah, Terengganu

11
Rajah 3: Ahli Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut dan Rizab Laut Bil 1/2011 bersama Pengerusi MPKTLRL Y.Bhg.
Dato’ Mohd Hashim bin Abdullah, KSU MOA
Kumpulan Amanah Taman Laut dan Rizab Laut
Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab Laut yang bertujuan untuk mengawal pengurusan suatu kumpulan wang
telah ditubuhkan di bawah Seksyen 10, Akta Tatacara Kewangan 1957 dan dimasukkan ke dalam Jadual Kedua Akta
tersebut dan disebut sebagai Kumpulan Wang.
Tujuan Kumpulan Wang ini diwujudkan adalah:
i) menerima dan mengakaunkan sebarang bentuk sumbangan dan tajaan bagi maksud Taman Laut dan Rizab Laut.
ii) menerima dan mengakaunkan sebarang bentuk hasil jualan, perniagaan dan kutipan termasuk caj dan perkhidmatan
berkaitan Taman Laut dan Rizab Laut; dan
iii) membuat pembayaran berkaitan dengan segala aktiviti-aktiviti pengurusan, pengawasan, penyeliaan, penyelidikan,
perlindungan, penyelenggaraan dan pembaikan, perolehan serta pembangunan dan pentadbiran Taman Laut dan
Rizab Laut.
Pegawai Pengawal Kumpulan Wang adalah Ketua Setiausaha, Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar yang juga
merupakan Pengerusi Jawatankuasa Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab Laut. Jawatankuasa Kumpulan Wang
ini turut dianggotai oleh wakil dari NRE, JTLM, Jabatan dan Agensi di peringkat Persekutuan dan Kerajaan Negeri, dan tiga
wakil dari NGOs, Universiti atau pihak swasta yang dilantik oleh Pengerusi. Mesyuarat Jawatankuasa Kumpulan Wang akan
bersidang sekurang-kurangnya dua kali setahun atas ketetapan Pengerusi.
Tertakluk kepada persetujuan daripada Jawatankuasa Kumpulan Wang, wang dalam Kumpulan Wang hendaklah digunakan
bagi tujuan seperti yang dinyatakan dalam Para Surat Ikatan Amanah Bagi Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab
Laut.
12
P engurusan Tertinggi
Ibu Pejabat
D
E
C
B F
G
a
Baris atas sekali: D) En. Mohd Kamal bin Mohd Yusof H
Baris kedua atas: C) En. Abdul Muntalib bin Juli, E) En. Zahed bin Saidin
Baris ketiga: B) Datin Hjh. Shahima binti Abdul Hamid,
F) Pn. Halijah binti Mat Sin, G) En. Ab. Rahim bin Gor Yaman
Baris hadapan: A) En. Kamarruddin bin Ibrahim, H) Dr. Sukarno bin Wagiman
13 13
Dr Sukarno bin Wagiman

Ketua Pengarah
En. Kamarruddin bin Ibrahim En. Ab. Rahim bin Gor Yaman
Timbalan Ketua Pengarah Pengarah
Bahagian Perancangan dan
Datin Hjh. Shahima binti Abdul Hamid En. Zahed bin Saidin
Pengarah Pengarah
Bahagian Penyelidikan dan Inventori Sumber Bahagian Khidmat Pengurusan
En. Abdul Muntalib bin Juli Pn. Halijah binti Mat Sin En. Mohd Kamal bin Mohd Yusof
Pengarah Pengarah Pengarah
Bahagian Penguatkuasaan Bahagian Pendidikan dan Bahagian Kejuruteraan
dan Pelesenan Interpretasi Maklumat
14
P engurusan Peringkat
Negeri
D E
Duduk dari kiri: A) Mohd Nizam bin Ismail, B) Mohamed Ridzuan

bin Mohamed Alias, C) Azizul Fariha binti Ghazali
Berdiri dari Kiri: D) Muhammad Nur Ashry bin Bassari dan a B C
E) Mohd Fazli bin Long
15
Muhammad Nur Ashry B. Bassari Mohamed Ridzuan B. Mohamed Alias

Pengarah Taman Laut Johor Pengarah Taman Laut Pahang
Cik Azizul Fariha Bt Ghazali

Pengarah Taman Laut Terengganu
Mohd Fazli B Long Mohd Nizam B Ismail

Pengarah Taman Laut WP Labuan Pengarah Taman Laut Kedah
16
C arta organisasi
JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA
BAHAGIAN KHIDMAT PENGURUSAN
PENGARAH BAHAGIAN (M48)
SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN

PENGURUSAN SUMBER PENTADBIRAN KEWANGAN
MANUSIA
BAHAGIAN BAHAGIAN BAHAGIAN PENYELIDIKAN

PENGUATKUASAAN & PERLESENAN KEJURUTERAAN DAN INVENTORI SUMBER
PENGARAH BAHAGIAN (G48) PENGARAH BAHAGIAN (J48) PENGARAH BAHAGIAN (G52)
SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN INVENTORI

PENGUATKUASAAN PELESENAN PENYELIDIKAN SUMBER
KEDAH PAHANG JOHOR

PEJABAT PENGARAH PEJABAT PENGARAH PEJABAT PENGARAH
PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G44)
17
KETUA PENGARAH TAMAN LAUT JUSA C

Dr. Sukarno Bin Wagiman
PT (KES) (N27)
TIMB. KETUA PENGARAH (G54)

Kamarruddin Bin Ibrahim
PT (KES) (N17)
BAHAGIAN PERANCANGAN BAHAGIAN PENDIDIKAN DAN

DAN PENGURUSAN INTERPRETASI MAKLUMAT
TAMAN LAUT
PENGARAH BAHAGIAN (G52) PENGARAH BAHAGIAN (G48)
SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN

PERANCANGAN & PENGURUSAN INTERPRETASI PENDIDIKAN TEKNOLOGI
KORPORAT TAMAN LAUT MAKLUMAT MAKLUMAT
TERENGGANU W.P. LABUAN

PEJABAT PENGARAH PEJABAT PENGARAH
PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G41)

18
C arta organisasi
peringkat negeri
TIMB. KETUA PENGARAH (G54)

Kamarruddin Bin Ibrahim
KEDAH W.P. LABUAN PAHANG

PEJABAT PENGARAH PEJABAT PENGARAH PEJABAT PENGARAH
PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G41) PENGARAH TAMAN LAUT (G44)
PEJABAT PEJABAT PEJABAT

TAMAN LAUT DAERAH & TAMAN LAUT DAERAH & TAMAN LAUT DAERAH &
PANGKALAN KOTA STAR PANGKALAN W.P. LABUAN PANGKALAN ROMPIN
PUSAT TAMAN LAUT PUSAT TAMAN LAUT

PULAU PAYAR PULAU TIOMAN
JOHOR TERENGGANU
PEJABAT PENGARAH PEJABAT PENGARAH
PENGARAH TAMAN LAUT (G44) PENGARAH TAMAN LAUT (G44)
PEJABAT PEJABAT PEJABAT PEJABAT

TAMAN LAUT TAMAN LAUT TAMAN LAUT TAMAN LAUT
DAERAH & DAERAH & DAERAH & DAERAH &
PANGKALAN PANGKALAN PANGKALAN PANGKALAN
MERSING KOTA TINGGI TERENGGANU BESUT
PUSAT TAMAN LAUT PUSAT TAMAN LAUT PUSAT TAMAN LAUT

PULAU TINGGI PULAU REDANG PULAU PERHENTIAN
19
K
hidmat pengurusan
Bab2
20
Sumber Manusia
Perjawatan
Sejumlah 218 jawatan telah diisi daripada 244 jawatan sedia ada dalam Waran Perjawatan. Pecahan pengisian dan
kekosongan mengikut jawatan adalah seperti Jadual 3.
Jadual 3: Pengisian dan kekosongan mengikut jawatan

BILANGAN JAWATAN
BIL NAMA JAWATAN GRED Tempat Kosong
Jawatan Diisi Kosong
Kumpulan Pengurusan Tertinggi
1 Ketua Pengarah (JUSA C) VU7 1 1 0
JUMLAH 1 1 0
Kumpulan Pengurusan & Profesional (P&P) Gred 41-54
2 Peg. Tmn Laut/Peg. Perikanan G54 1 1 0
4 Peg. Tmn Laut/Peg. Perikanan G48 3 2 1 Ibu pejabat (1)
7 Pegawai Tadbir & Diplomatik M48 1 1 0
10 Pegawai Penyelidik Q41-Q54 1 1 0
11 Jurutera J48 1 1 0
14 Akauntan W41 1 1 0
15 Pegawai Teknologi Maklumat F41 1 1 0
JUMLAH 33 32 1
Kumpulan Sokongan I Gred 17-40
16 Pen.Peg.Tek.Maklumat F29 1 1 0
17 Pen. Peg. Tmn Laut/Pen Peg Perikanan G36 1 1 0
Ibu pejabat (1),

18 Pen. Peg. Tmn Laut/Pen Peg Perikanan G32 4 0 4 Pahang (1), Johor
(1), Terengganu (1)
19 Pen. Peg. Tmn Laut/Pen Peg Perikanan G27 7 6 1 Terengganu (1)

20 Pemb. Tmn Laut/Pemb. Perikanan G26 4 3 1 Ibu pejabat
21 Pemb. Tmn Laut/Pemb. Perikanan G22 11 11 0
21
BILANGAN JAWATAN
BIL NAMA JAWATAN GRED Tempat Kosong
Jawatan Diisi Kosong
Terengganu (1),
22 Pemb. Tmn Laut/Pemb. Perikanan G17 39 37 2
Kedah (1)
23 Penolong Akauntan W27 1 1 0
24 Pembantu Tadbir Kewangan W17 2 2 0
25 Penolong Pegawai Tadbir N27 1 1 0
26 Pembantu Tadbir (S/U) N22 1 1 0
27 Pembantu Tadbir (P/O) N22 2 2 0
28 Pembantu Tadbir (S/U) N17 1 1 0
29 Pembantu Tadbir (P/O) N17 4 4 0
32 Pembantu Laut A17 91 91 0
JUMLAH 170 162 8
Kumpulan Sokongan II Gred 1-16
Kedah (2),Terengganu
35 Pekerja Awam R4 8 0 8 (3), Pahang (1), Johor
(2)
Johor (3), Terengganu

36 Pekerja Awam R1 24 20 4
(1)
37 Pembantu Am Pejabat N1 2 1 1 Terengganu (1)
38 Pemandu R3 6 2 4
JUMLAH 40 23 17
JUMLAH KESELURUHAN 244 218 26
Jadual 4: Pengisian Jawatan bagi setiap negeri

PEJABAT IBU
KEDAH TERENGGANU PAHANG JOHOR LABUAN JUMLAH
KUMPULAN GRED PEJABAT
Pengurusan
Jusa C 1 1
Tertingi
54 1 1
Pengurusan & 52 2 2
Profesional 44 / 48 9 1 1 1 1 13
41 13 1 1 1 1 17
Sokongan I 17-40 22 25 43 28 30 14 162
Sokongan II 1-16 2 10 18 8 10 48
JUMLAH 50 36 63 38 42 15 244
22
Jadual 5: Peratusan pengisian jawatan mengikut kumpulan perkhidmatan

JENIS KUMPULAN BILANGAN PERATUS
Kumpulan Pengurusan Tertinggi 1 0.41%
Kumpulan Pengurusan dan Profesional 33 13.5%
Sokongan I 159 65.0%
Sokongan II 51 21.0%
JUMLAH 244 100%
Kenaikan Pangkat/Memangku
Seramai lima orang warga Jabatan telah menerima kenaikan pangkat/memangku pada tahun 2011 (Jadual 6).
Jadual 6: Senarai kenaikan pangkat/memangku

BIL NAMA JAWATAN GRED
Pengarah Bahagian Perancangan dan Pengurusan Taman
1 Ab Rahim bin Gor Yaman G52
Laut
2 Irina Riyanti binti Muhammad Nur Pegawai Tadbir Diplomatik M44
3 Md. Sabis Hassan Pembantu Perikanan G26
4 Ahmad Abd.Razak bin Yaacob Pembantu Perikanan G22
5 Asiah binti Abdullah Pembantu Perikanan G22
Persaraan
Seramai lima orang warga Jabatan telah bersara wajib dan segala khidmat dan sokongan yang diberikan oleh mereka
kepada Jabatan amat dihargai (Jadual 7).
Jadual 7: Senarai warga Jabatan yang bersara wajib

TARIKH
TARIKH/UMUR
BIL NAMA PEGAWAI JAWATAN/GRED LANTIKAN CAWANGAN
BERSARA WAJIB
PERTAMA
20.6.2011/ 56 Ibu pejabat
1 Mustaffar bin Mohamud Pegawai Perikanan 05.01.2009
tahun Putrajaya
Pembantu Laut
2 Yusof bin Mohamad 16.01.1977 4.8.2011/ 58 tahun Terengganu
(Juruenjin) A17
Pembantu Perikanan
3 Muhammad bin Ismail 01.01.1981 13.10.2011/ 58 thn Terengganu
Gred G17
Ibu pejabat
4 Wee Foo Long Pembantu Perikanan 15.07.1976 18.12.2011/ 58thn
Putrajaya
Muhamad bin Abdul Pembantu Laut
5 20.06.1980 20.12.2011/ 58thn Johor
Rahman (Serang) (KUP A22)
23
Perkhidmatan Melebihi 30 tahun

Seramai enam orang warga Jabatan yang telah berkhidmat melebihi 30 tahun telah diraikan semasa Majlis Anugerah
Perkhidmatan Cemerlang dan Anugerah Lama Berkhidmat 2010 (Jadual 8).
Jadual 8: Senarai nama pegawai yang berkhidmat melebihi 30 tahun

TEMPOH
TARIKH
NO NAMA JAWATAN GRED CAWANGAN BERKHIDMAT
LANTIKAN TAHUN
Ketua Pengarah
1 Dr. Sukarno bin Wagiman JUSA C 28.04.1981 Ibu pejabat 30
JTLM
Pegawai
2 Abd Muntalib bin Juli G48 09.07.1981 Ibu pejabat 30
Perikanan
Pegawai
3 Mustaffar bin Mohamud G41 01.03.1975 Ibu pejabat 36
Perikanan
Pembantu G22
4 Muhamad bin Ismail 01.01.1980 Terengganu 31
Perikanan (KUP)
Pen Peg
5 Mohd Ali bin Bidin G27 01.01.1980 Johor 31
Perikanan
Pembantu
6 Jaini bin Jailan G26 07.01.1980 Terengganu 31
Perikanan
Latihan dan Kursus:

Peperiksaan Perkhidmatan (Subjek Jabatan) Siri 1/2011 Jabatan Taman Laut Malaysia
Pada 26-28 Julai 2011 bertempat di Hotel Dynasty, Kuala Lumpur, Peperiksaan Perkhidmatan (Subjek Jabatan) Siri 1/2011
Jabatan Taman Laut Malaysia telah diadakan. Seramai 60 orang calon telah menduduki peperiksaan tersebut yang terdiri
dari pelbagai gred jawatan (Jadual 9).
Jadual 9: Senarai calon menduduki Peperiksaan Perkhidmatan (Subjek Jabatan) Siri 1/2011
Bil. Skim Perkhidmatan Gred Jawatan Jumlah Calon
1. Pegawai Perikanan G 41 2
2. Penolong Pegawai Perikanan G 27 4
3. Pembantu Perikanan G 17 17
4. Pembantu Laut A 17 37
JUMLAH CALON 60
24
Sesi Raudhah dan Perhimpunan Bulanan

Perhimpunan bulanan merupakan salah satu aktiviti berkala yang dilaksana oleh Jabatan setiap bulan selaras dengan
Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 5 Tahun 2007. Perhimpuan ini bertujuan membolehkan Ketua Pengarah menyampaikan
amanat dan maklumat semasa kepada semua warga Jabatan disamping mengeratkan hubungan di antara warga Jabatan.
Pada tahun 2011, JTLM telah dengan jayanya melaksanakan Perhimpunan Bulanan sebanyak 11 kali. Perhimpunan
bermula dengan nyanyian lagu Negaraku diikuti dengan ikrar Perkhidmatan Awam dan bacaan doa. Seterusnya, majlis
diikuti dengan kata-kata amanat Ketua Pengarah. Selepas itu, satu sesi perkongsian ilmu yang digelar “Raudhah” diadakan
dengan pegawai-pegawai diberi peluang memberi pengucapan awam atau ceramah kepada semua warga Jabatan bagi
tujuan perkongsian pengalaman dan ilmu pengetahuan (Jadual 10).
Jadual 10: Senarai Pembentang Sesi Raudhah
Sesi Raudhah
Bulan Tarikh
Pembentang Tajuk
Januari 6/1/2011 Ir. Azizan bin Mohamed Yasin Kejuruteraan
Februari 18/2/2011 Tuan Syed Shahmil bin Syed Hussin Spritual Emotional Freedom
Technique
En. Zahed bin Saidin Pengurusan Kewangan Individu
Mac 11/3/2011 En. Ab Rahim bin Gor Yaman Biologi Terumbu Karang
Cik Lim Ai Gaik Bird Nest

April 22/4/2011
En. Mohd Kamal bin Mohd Yusof Adat Perpatih
Mei 13/5/2011 Tn. Haji Azman bin Said Metodologi Pendidikan
Jun 17/6/2011 Cik Saliah binti Mohd Shafari Inisiatif Green ICT
Julai 19/7/2011 Wan Acupunture Pengenalan Kepada Akupunktur
Ogos 15/8/2011 En. Abd Muntalib bin Juli Enjin Diesel
19/9/2011 Puan Nur Azlina Chan binti Mahadie

September Taklimat PROSPEK
Chan
En. Anuar bin Deraman Perkahwinan Orang Asli
Oktober 28/10/2011
En. Md Nizam bin Ismail Bengkel Latihan Komunikasi Sains
November 30/11/2011 En. Albert Apollo Chan Visit to China
Disember TIADA TIADA

25
Program Latihan Jabatan

Sepanjang tahun 2011, JTLM telah membelanjakan sebanyak RM 241,961.45 peruntukan mengurus untuk tujuan kursus
dan latihan bagi membangunkan prestasi dan kecemerlangan kerjaya kakitangannya. Kursus yang telah dihadiri meliputi
latihan yang berbentuk kompetensi umum dan khusus (Jadual 11).
Jadual 11: Senarai Kursus/ Bengkel/ Latihan di luar negara yang dihadiri oleh warga Jabatan
TEMPOH
NAMA KURSUS/LATIHAN/ BENGKEL TARIKH MULA TARIKH TAMAT TEMPAT
HARI
Bengkel / Mesyuarat 2nd Project
29.03.2011 31.03.2011 3 Phuket, Thailand
Steering Committee Boblme
The Sub-regional Conventional

Peach Blossom Hotel
Meeting of the Southern Andaman 10.10.2011 13.10.2011 3
Phuket
Sea
Bengkel CTI Regional Exchange

08.05.2011 14.05.2011 7 Filipina
Program : Monitoring & Evaluation
Pencapaian Kehadiran Kursus

Tahun 2011 mencatatkan kejayaan JTLM bagi peratusan kehadiran kursus bagi warganya sebanyak 99.08% (Jadual 12)
dengan seramai 216 anggota telah berjaya menghadiri lebih dari 7 hari berkursus (Jadual 13).
Jadual 12: Statistik bilangan kehadiran kursus mengikut gred jawatan Hadir Kursus Panjang >
Kursus Pendek
Bilangan Anggota Yang
Perjawatan
Kumpulan
Yang Hadir > 7 Hari

Bilangan
Bilangan
Bilangan Anggota
Bilangan Anggota Yang Hadir < 7 Hari Setahun

Anggota
Bilangan Anggota
3 bulan
Gred/
Bil.
Yang Tidak
Berkursus
Jumlah
<7 hari
1 2 3 4 5 6
hari hari hari hari hari hari
1. JUSA 1 1 1
Pengurusan
2. & 33 31 31 - - - - - - - - -
Profesional
3. S
okongan 1 159 152 151 1 1
4. S
okongan 2 51 34 33 1 -
JUMLAH 244 218 216
PERATUSAN (%) 99.08%

26
Jadual 13: Peratusan kehadiran kursus oleh warga Jabatan mengikut Negeri
Bilangan Anggota Berkursus Jumlah
Pejabat
< 7 Hari >7 Hari Anggota
Ibu pejabat 51 51
JTLM Negeri Terengganu 1 51 52
JTLM Negeri Johor 1 32 33
JTLM Negeri Pahang 36 36
JTLM Negeri Kedah 31 31
JTLM Wilayah Persekutuan Labuan 15 15
JUMLAH 2 216 218

27
Kewangan
Bagi tahun 2011, JTLM telah menerima peruntukan Mengurus sebanyak RM12,521,400.00 dan membelanjakan sebanyak
RM 12,506,684.00
15000000dengan mencatatkan peratusan perbelanjaan 99.88% (Jadual 14).
Jadual 14: Perbandingan Peruntukan dan Perbelanjaan Mengurus dari tahun 2007 sehingga 2011
12000000 PERUNTUKAN BELANJA BAKI PERATUS

TAHUN
(RM) (RM) (RM) (%)
2007 4,890,900.00 4,407,982.85 482,917.15 90.13

9000000
2008 5,985,100.00 6,262,798.14 (277,698.14) 104.64
6000000
2009 9,343,100.00 8,739,741.32 603,358.68 93.54
2010 9,599,838.00 9,592,145.00 7,693.00 99.92

3000000
2011 12,521,400.00 12,506,684.00 14,716.00 99.88
15000000
12000000
Peruntukan (RM)
9000000
6000000
3000000
0
2007 2008 2009 2010 2011
TAHUN
Peruntukan Belanja
Rajah 4: Peruntukan dan Perbelanjaan Mengurus bagi tahun 2007-2011

28
Peruntukan dan Perbelanjaan Pembangunan

Sebanyak RM9.30 juta telah diterima pada tahun 2011 bagi Projek Pembangunan Rancangan Malaysia Ke-10 (RMKe-
10) yang dibahagikan kepada projek-projek penyelidikan 9.99%, pembinaan bot dan kelengkapan unsur laut 64.62%,
teknologi maklumat 12.74%, pendidikan dan kesedaran awam 3.16%, dan program alternative livelihood 9.49%. 99.03%
(RM9,209,794.94) daripada peruntukan tersebut telah berjaya dibelanjakan (Jadual 15).
Jadual 15: Peruntukan dan Prestasi Perbelanjaan Projek-Projek Pembangunan RMK-10 bagi 2011
PERUNTUKAN PRESTASI PERBELANJAAN
NO KOD PROJEK NAMA PROJEK DILULUSKAN 2011 2011
RM RM %
Kajian Kesihatan Ekosistem
1 P23 17100 005 0001 928,972.00 928,123.10 99.91
Marin Taman Laut
Pembinaan Bot dan Perolehan

2 P23 17100 006 0001 6,009,381.00 5,923,265.53 98.57
Kelengkapan Unsur Laut
Perolehan Peralatan ICT,

3 P23 17100 011 0001 Pembangunan Sistem dan 1,185,340.00 1,185,252.55 99.99
Pangkalan Data
Program Pembangunan
4 P23 17100 013 0001 294,124.00 291,144.00 98.99
Komuniti dan Kesedaran Awam
Program Pembentukan Pelan

5 P23 17100 017 0001 Alternative Livelihood Untuk 882,183.00 882,009.76 99.98
Penduduk Tempatan
JUMLAH 9,300,000.00 9,209,794.94 99.03
12.75% 3.16%
Projek Perolehan Peralatan ICT,
Pembangunan Sistem dan Pengkalan Data
9.49%
Program Pembangunan Komuniti dan
Kesedaran Awam
Program Pembentukan Pelan Komuniti

9.99% dan Kesedaran Awam
64.62%
Kajian Kesihatan Ekosistem Marin
Taman Laut
Pembinaan Bot dan Perolehan

Kelengkapan Unsur Laut
Rajah 5: Peratusan pecahan peruntukan pembangunan

29
Jadual 16: Perbandingan Peruntukan dan Perbelanjaan Pembangunan (2007-2011)
PERUNTUKAN PRESTASI PERATUS

TAHUN
TAHUNAN (RM) PERBELANJAAN (RM) PERBELANJAAN (%)
2007 4,578,150.00 4,035,876.20 88.16
2008 10,085,000.00 10,016,173.14 99.32
2009 9,450,000.00 9,449,944.06 100.00
2010 10,151,500.00 10,150,375.22 99.99
2011 9,300,000.00 9,209,794.94 99.03
Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab Laut

Kutipan Fi Pemuliharaan bagi tahun 2011 adalah sebanyak RM 2,098,825.00 yang diperolehi dari empat Pejabat Taman
Laut Negeri serta terimaan secara pukal dari Kapal Pelancongan Star Cruise (Jadual 17).
Manakala sebanyak RM 2,632,638.04 telah dibelanjakan untuk pengurusan Taman Laut berdasarkan ketetapan dalam
Surat Ikatan Kumpulan Wang Amanah Taman Laut dan Rizab Laut (Jadual 18).
Jadual 17: Kutipan Fi Pemuliharaan Mengikut PTL Negeri dari Tahun 2007 hingga 2011
IBU PEJABAT
TAHUN PTL
(STAR PTL KEDAH PTL PAHANG PTL JOHOR JUMLAH
/ PUSAT TERENGGANU
CRUISE) (RM) (RM) (RM) (RM)
KUTIPAN (RM)
(RM)
2007 103,570.00 527,214.00 680,444.00 265,608.00 170,066.00 1,746,902.00
2008 22,000.00 450,576.00 723,106.14 219,363.00 132,693.00 1,547,738.14
2009 63,985.00 507,186.00 865,858.00 181,955.00 213,821.00 1,832,805.00
2010 297,031.80 453,486.00 1,067,701.00 217,090.00 353,780.00 2,389,088.80
2011 180,813.00 442,029.00 925,250.00 182,080.00 368,653.00 2,098,825.00
JUMLAH
667,399.80 2,910,926.00 4,994,079.14 1,264,068.00 1,418,836.00 9.615,358.94
(RM)
30
1200000
1000000
800000
Kutipan Fi (RM)
600000
400000
200000 2011
2010
2009
2008
0 2007
TAHUN
Ibu Pejabat JTLM Terengganu (RM) JTLM Pahang (RM)

(Star Cruise) (RM)
JTLM Kedah (RM) JTLM Pahang (RM)
Rajah 6: Perbandingan Kutipan Fi Pemuliharaan Mengikut JTLM negeri dari Tahun 2007 hingga 2011
13.1 Kos pembangunan infrastruktur dan siar taman

13.12 14 13.2 Kos menyediakan kemudahan bagi melaksanakan program pendidikan, penyelidikan dan kesedaran awam
0% 0% 0%
13.11 13.2 13.3 Pembelian peralatan, kelengkapan dab bekalan untuk aktiviti-aktiviti Taman Laut
3% 3%
13.4 Bayaran perkhidmatan ikhtisas dan kepakaran untuk penyelidikan, pengurusan, pendidikan, publisiti,
13.1 promosi Taman Laut
13.1
8%
9% 13.5 Pembelian dan pindaan milik tanah
13.6 Kos percetakan penerbitan bercetak, tidak bercetak dan penerbitan elektronik berkaitan aktiviti taman laut
13.9
17% 13.7 Tambang perjalanan dan sara hidup kakitangan/ pegawai/ individu dan pengankutan barang-barang yang
13.3 berkaitan dengan aktiviti Taman Laut
33%
13.8 Bayaran elaun hotel/lojing bagi kakitangan untuk menjalankan aktiviti Taman Laut
13.8 13.9 Bayaran penyelenggaraan, pembaikan dan alat ganti peralatan dan kelengkapan
4% 13.6 13.10 Pembayaran gaji dan elaun-elaun kakitanagn sementara/kontrak
13.7 22%
0% 13.11 Sewaan peralatan, kelengkapan dan kemudahan untuk aktiviti Taman Laut
13.12 Bayaran saguhati, cenderahati dan keraian yang berkaitan aktiviti Taman Laut
13.5 13.4
13.13 Pelaburan dalam simpanan tetap
0% 1%
14 Apa-apa kos, perbelanjaan atau pembayaran-pembayaran lain
Rajah 7: Peratus perbelanjaan mengikut Para Ikatan Tabung Amanah Taman Laut dan Rizab Laut.
31
Jadual 18: Perbelanjaan Tabung Amanah Taman Laut dan Rizab Laut mengikut Para Ikatan Amanah dari tahun 2007 hingga 2011
2007 2008 2009 2010 2011

PARA IKATAN AMANAH / TAHUN
(RM) (RM) (RM) (RM) (RM)
1. Kos pembangunan infrastruktur 144,603.00 63,292.28 479,072.60 722,521.50 51,410.00
dan siar taman
2. Kos menyediakan kemudahan
bagi melaksanakan program 47,627.00 40,853.33 776,095.35 225,434.70 256,547.70
pendidikan, penyelidikan dan
kesedaran awam
3. Pembelian peralatan, kelengkapan
dab bekalan untuk aktiviti-aktiviti 118,423.00 151,308.49 500,305.17 430,756.02 251,816.00
Taman Laut
4. Bayaran perkhidmatan ikhtisas
dan kepakaran untuk penyelidikan, 259,281.90 17,260.00 121,698.40 388,648.40 323,030.00
pengurusan, pendidikan, publisiti,
promosi Taman Laut
5. Pembelian dan pindaan milik 0.00 0.00 800.00 8,222.34 80,620.00
tanah
6. Kos percetakan penerbitan
bercetak, tidak bercetak dan 83,370.00 86,942.00 137,203.80 112,149.50 85,995.00
penerbitan elektronik berkaitan
aktiviti taman laut
7. Tambang perjalanan dan sara
hidup kakitangan/ pegawai/ individu
dan pengankutan barang-barang 0.00 0.00 296,156.00 171,759.50 80,595.00
yang berkaitan dengan aktiviti
Taman Laut
8. Bayaran elaun hotel/lojing bagi
kakitangan untuk menjalankan 107,038.21 211,567.91 368,694.25 346,657.46 84,743.43
aktiviti Taman Laut
9. Bayaran penyelenggaraan,
pembaikan dan alat ganti peralatan 67,270.00 39,989.50 231,146.18 209,727.13 57,825.08
dan kelengkapan
10. Pembayaran gaji dan elaun- 453,999.14 638,284.61 827,722.65 662,930.85 314,556.73
elaun kakitanagn sementara/kontrak
11. Sewaan peralatan, kelengkapan
dan kemudahan untuk aktiviti Taman 0.00 61,900.00 0.00 0.00 0.00
Laut
12. Bayaran saguhati, cenderahati
dan keraian yang berkaitan aktiviti 0.00 0.00 43,451.50 18,378.00 45,499.10
Taman Laut
13. Pelaburan dalam simpanan tetap 0.00 0.00 0.00 0.00 1,000,000.00
14. Apa-apa kos, perbelanjaan atau 0.00 0.00 0.00 1,638.53 0.00
pembayaran-pembayaran lain
JUMLAH (RM) 1,281,612.25 1,311,398.12 3,782,345.90 3,298,823.93 2,632,638.04

32
Anugerah Dan Pengiktirafan
Pengiktirafan 5 Bintang Dalam Malaysia Government Portals & Website Assessment

(MGPWA) 2011
Pada tanggal 1 Disember 2011, JTLM telah menerima Anugerah Pengiktirafan 5 Bintang dalam MGPWA. Majlis anugerah
tersebut telah disempurnakan oleh Tan Sri Mohd Sidek Hassan, Ketua Setiausaha Negara (KSN) di Dewan PICC, Putrajaya.
Laman Web JTLM merupakan julung kalinya dinilai dan telah berjaya memperolehi penarafan 5 Bintang oleh Multimedia
Development Corporation (MDeC) dalam laporan keputusan
Penilaian Portal dan Laman Web Kerajaan Tahun 2011 yang
dikeluarkan pada awal September tahun 2011.
Pencapaian lima bintang yang telah diperolehi adalah
atas hasil usaha yang berterusan daripada semua pihak di
JTLM dalam usaha memajukan laman web agar menjadi
sumber rujukan utama penyampaian maklumat terkini
kepada semua pihak sama ada di dalam negara ataupun
luar negara.
Selain itu juga, sebagai Jabatan baru yang ditubuhkan
pada tahun 2007 untuk mengurus, melindungi dan
memulihara pelbagai habitat dan hidupan marin akuatik,
JTLM berusaha untuk meningkatkan perkhidmatan yang
disediakan dengan memastikan maklumat di Laman Web
Jabatan sentiasa dikemas kini dan mudah dicapai oleh
pengguna.
Ketua Pengarah JTLM menerima Anugerah Pengiktirafan 5
Bintang dalam MGPWA dari Tan Sri KSN
Sijil Anugerah Pengiktirafan 5 Bintang dalam MGPWA yang diterima oleh JTLM
33
Warga JTLM yang menerima APC 2010 bergambar bersama Y.Bhg. Dato’ Zoal Azha bin Yusof, KSU NRE.
Anugerah Perkhidmatan Cemerlang Tahun 2010

Majlis Anugerah Perkhidmatan Cemerlang (APC) 2010 telah diadakan pada 31 Mei 2011 bertempat di Dewan Baiduri, NRE.
Majlis tersebut turut digabungkan dengan majlis pemberian Anugerah Lama Berkhidmat (ALB) bagi kakitangan yang telah
berkhidmat sekurang-kurangnya 30 tahun dan majlis pra-persaraan. Majlis tersebut telah dirasmikan oleh Y.Bhg. Dato’
Zoal Azha bin Yusof, Ketua Setiausaha Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar (NRE). Penerima-penerima APC 2010
adalah seperti di Jadual 19.
Jadual 19: Senarai Penerima Anugerah Perkhidmatan Cemerlang 2010

NO NAMA PEGAWAI JAWATAN / GRED TEMPAT BERTUGAS
1 Ramlah binti Ahmad Jurutera J41 Putrajaya
2 Harwati binti Rukari Pembantu Setiausaha Pejabat N17 Putrajaya
3 Asma binti Mat Soh Pembantu Perikanan G17 Putrajaya
4 Fooa Teck Heng Pembantu Perikanan G26 Putrajaya
5 Bahrinah binti Bahrim Pegawai Perikanan G41 JTLM Terengganu
6 Yusof bin Mohamad Pembantu Laut A17 JTLM Terengganu
7 Abdullah bin Ibrahim Pembantu Laut A17 JTLM Terengganu
8 Ahmad Ridzuan bin Hussin Pekerja Awam R1 JTLM Terengganu
9 Tengku Hussain@T.Ghani bin Tg. Kadir Pembantu Laut A17 JTLM Terengganu
10 Sabri bin Jaafar Pembantu Laut A17 JTLM Kedah
11 Hamid bin Hassan Penolong Pegawai Perikanan G36 JTLM Kedah
12 Zainal bin Yahya Pembantu Laut A17 JTLM Johor
13 Mujahidin bin Mohamed Pembantu Laut A17 JTLM Johor
14 Amirudin bin Sungyip Pekerja Awam R1 JTLM Johor
15 Abdul Hafiz bin Shaari Pembantu Perikanan G17 JTLM Pahang
16 Anuar bin Safia Pembantu Perikanan G17 JTLM Pahang
17 Muhamad Firdaus bin Rosli Pembantu Laut A17 JTLM W.P Labuan
34
Anugerah Penguatkuasaan
Jadual 20: Senarai Penerima Anugerah Penguatkuasaan 2010
NO KATEGORI PEMENANG TEMPAT
PTL 6 - Kedah Pertama
1 Anugerah Bot Peronda Terbaik 2010 PTL 4- Pahang Kedua
PTL 16- Johor Ketiga
Amier Hamzah bin Abdul Rahim Pertama
2 Anugerah Pegawai Penangkap 2010 Mohamed Mansor Ashsaari bin Johari Kedua
Ahmad Faizal bin Abdullah Ketiga
Ahmad Abd Razak bin Yaacob Pertama
Abdul Ghaffar bin Salleh Kedua

3 Anugerah Pegawai Penyiasat 2010
Mohd Lotfi bin Ali Kedua
Nor Sallehuddin bin Md Ali Kedua
JTLM Pahang Pertama
4 Anugerah Kes Teangkapan 2010 JTLM Kedah Kedua
JTLM Terengganu Ketiga
JTLM Kedah penerima Anugerah Bot Peronda Terbaik 2010 Ahmad Faizal bin Abdullah antara penerima Anugerah Pegawai
Penangkap 2010
35
Ahmad Abd. Razak bin Yaacob, penerima Anugerah Pegawai JTLM Pahang penerima Anugerah Kes Tangkapan 2010
Penyiasat 2010
Jadual 21: Senarai nama warga JTLM yang menerima anugerah/pengiktirafan pada tahun 2011
BIL NAMA JAWATAN GRED PINGAT YANG DITERIMA CAWANGAN
Bintang Lama Berkhidmat

(B.L.B) sempena ulangtahun
1 Yusof bin Mohamad Pembantu Laut A17 ke-49 Hari Keputeraan ke Bawah JTLM Terengganu
Duli Yang Maha Mulia Sultan
Terengganu pada 20.7.2011

Pembantu G22
2 Muhamad bin Ismail ke-49 Hari Keputeraan ke Bawah JTLM Terengganu
Perikanan (KUP)

Pembantu
3 Manas bin Haron G22 ke-49 Hari Keputeraan ke Bawah JTLM Terengganu
Perikanan
36
Pulau Perhentian, Terengganu

37
P engurusan taman laut
Bab3
38
Perkongsian Pintar: Memorandum Persefahaman (MOU)
S
elaras dengan misi JTLM iaitu menguruskan sumber marin di Taman Laut secara saintifik, perkongsian maklumat
khususnya mengenai biodiversiti marin yang dapat diperolehi melalui penyelidikan adalah amat diperlukan. Namun
dalam hal ini, penyelidikan yang dijalankan oleh JTLM masih terhad oleh kerana kapasiti dan keupayaan yang
minimum. Bagi mengatasi kekangan ini, JTLM melalui program perkongsian pintar telah mensasar untuk mengadakan dua
Memorandum Persefahaman (MOU) setiap tahun dengan universiti, institusi penyelidikan atau beberapa organisasi lain.
Antara tujuan utama dalam mengadakan hubungan kerjasama ini ialah:
i) Mengatasi kekurangan kapasiti, kepakaran dan pengalaman dalam Jabatan.

ii) Menggalakkan pelaksanaan penyelidikan dalam perairan Taman Laut melalui penyediaan kemudahan kepada
universiti.
iii) Memperbanyakkan maklumat mengenai pengurusan Taman Laut melalui program-program kerjasama.
iv) Perlaksanaan program-program bersepadu untuk memaksimumkan penggunaan peruntukan sedia ada.
v) Meningkatkan jaringan kerjasama.
Bagi tahun 2011, JTLM telah berjaya menandatangani MOU bersama Universiti Malaya pada 9 Mei 2011 dan Reef Check
Malaysia Berhad pada 26 November 2011.
Majlis Menandatangani MOU antara JTLM dengan Institut Sains Majlis Menandatangani MOU antara JTLM dengan Reef Check
Samudera dan Bumi (IOES), Universiti Malaya pada 9 Mei 2011 Malaysia Berhad pada 26 November 2011
39
Kerjasama Nasional Dan Serantau/Antarabangsa
Kerjasama dan koordinasi dari pelbagai pihak di peringkat nasional dan antarabangsa adalah amat penting bagi
memantapkan keberkesanan pengurusan kawasan Taman Laut secara bersepadu dan efektif. Menyedari hakikat ini, JTLM
telah dengan aktifnya menyertai dan mengadakan kerjasama dengan pelbagai pihak berkenaaan.
Di peringkat nasional, Jabatan terlibat aktif dalam pelbagai Jawatankuasa dan projek-projek yang mana jabatan mempunyai
kepentingan. Antara Jawatankuasa yang dianggotai termasuk:
i) Jawatankuasa Bertindak Operasi Maritim (JBOM).
ii) Jawatankuasa Tumpahan Minyak Kebangsaan.
iii) Jawatankuasa Kedamparan Mamalia Marin.
iv) Majlis Penasihat Santuari Penyu Terengganu.
v) Jawatankuasa Pemandu Penyelarasan Pembangunan Tukun Tiruan Kebangsaan.
Jabatan juga dirujuk sebagai panel teknikal dalam:
i) Panel Penilai EIA dan EMP bagi projek pembangunan dalam kawasan Taman Laut.
ii) Panel Penilai bagi penggubalan Rancangan Fizikal Negara 2.
iii) Panel Penilai bagi penggubalan Racangan Fizikal Zon Persisiran Pantai Negara.
Manakala di peringkat antarabangsa, JTLM telah menyertai dan melaksanakan tiga buah projek yang berkepentingan dalam
menyumbang kepada memperkasakan kapasiti modal insan Jabatan serta meningkatkan keberkesanan pengurusan Taman
Laut iaitu:
Projek Bay of Bengal Large Marine Ecosystem (BOBLME)
Projek Bay of Bengal Large Marine Ecosystem (BOBLME) dilaksanakan

oleh lapan negara yang terletak bersempadanan dengan Teluk
Bengal (Bay of Bengal) iaitu Maldives, India, Sri Lanka, Bangladesh,
Myanmar, Thailand, Indonesia dan Malaysia untuk bersama-sama
mengambil tindakan berterusan dan mempertingkatkan komitmen
bagi menangani isu di dalam kawasan Bay of Bengal dan termasuk
kawasan perairan bersebelahan dengannya.
Objektif projek adalah untuk membentuk dan mempersetujui
Pelan Tindakan Strategik yang mana perlaksanaannya dijangka
akan meningkatkan tahap pengurusan sumber perikanan di dalam
BOBLME.
rojek ini merangkumi 5 komponen berikut:

P
i) Pembentukan Strategic Action Plan.
ii) Coastal / Marine Natural Resources Management and Sustainable Use.
iii) Improve Understanding and Predictability of BOBLME Environment.
iv) Maintenance of Ecosystem Health and Management of Pollution.
v) Project Management.
40
Projek lima tahun ini bermula pada 2007 dan akan berakhir pada 2012. Malaysia mula terlibat pada tahun 2009 dalam
projek ini. Focal Point projek adalah Jabatan Perikanan Malaysia manakala JTLM terlibat dalam aspek berikut:
i) Menjadi ahli Project Steering Committee (PSC), yang diwakili oleh Dr Sukarno Bin Wagiman, Ketua Pengarah,
Jabatan Taman Laut Malaysia.
ii) Ahli Working Group on Marine Protected Areas, yang di wakili oleh En. Ab Rahim Bin Gor Yaman, Pengarah Bahagian
Perancang dan Pengurusan Taman Laut.
iii) Menjalankan aktiviti projek di Taman Laut Pulau Payar dalam bidang penglibatan komuniti setempat dalam
pengurusan Taman Laut .
Coral Triangle Initiative (CTI)
Merupakan program kerjasama antara enam negara (Filipina, Indonesia, Kepulauan Solomon, Malaysia, Papua New Guinea
dan Timor-Leste) yang telah dibentuk pada Mei 2009. Ia bertujuan bagi menangani isu pemuliharaan sumber marin,
perubahan iklim, dan keselamatan makanan di rantau Asia Pasifik khususnya kawasan segitiga terumbu karang. Teras
utama inisiatif ini adalah:
i) Terumbu karang – memulihara kekayaan sumber terumbu karang di rantau ini.

ii) Perikanan – pengurusan secara lestari sumber perikanan persisiran pantai dan laut dalam.
iii) Keselamatan makanan – menjamin keselamatan makanan untuk rakyat di rantau ini terutamanya komuniti persisiran
pantai.
iv) Adaptasi kepada perubahan iklim – mengadaptasi langkah-langkah untuk menghadapi fenomena perubahan iklim
serta kesannya kepada sumber marin.
Pelan Tindakan Kebangsaan yang mengandungi 133 pelan tindakan telah digubal dengan lima objektif utama iaitu:
i) Kawasan perairan yang berkeutamaan tinggi dikenalpasti dan diuruskan secara efektif.
ii) Pengurusan sumber perikanan dan sumber marin yang lain melalui pendekatan ekosistem.
iii) Mewartakan lebih banyak kawasan perlindungan marin dan menguruskannya secara efektif.
iv) Mengadaptasi langkah-langkah menghadapi ancaman perubahan iklim.
v) Status spesies terancam bertambah baik.
Jawatankuasa Pemandu Kebangsaan telah dibentuk di bawah Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI) untuk
memantau dan pengurusan secara strategik pelaksanaan Pelan Tindakan Kebangsaan Inisiatif Segitiga Terumbu Karang.
Jawatankuasa ini dianggotai oleh 13 Kementerian dan juga lima agensi di bawah Kerajaan Negeri Sabah. Tiga Jawatankuasa
Teknikal juga dibentuk di bawah Jawatankuasa Pemandu ini untuk mengkoordisasikan perkara berkaitan Kewangan,
Mekanisme Kerjasama dan Saintifik. Jabatan Taman Laut Malaysia menganggotai Jawatankuasa Teknikal Saintifik. Satu
Ekpedisi Saintifik telah dirancang untuk dilaksanakan dalam tahun 2012 di bawah Jawatankuasa ini.
41
Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF
Projek Conserving Marine Biodiversity through Enhanced Marine Park Management and Inclusive Sustainable Island
Development adalah projek kerjasama di antara Kerajaan Malaysia dan United Nations Development Programme (UNDP)
dengan pembiayaan bersama oleh Global Environment Facility (GEF). Projek ini telah diluluskan oleh Unit Perancang
Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri pada 2006 dan Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar bersama Jabatan Taman
Laut Malaysia (sebelum ini Seksyen Taman Laut) telah dinamakan sebagai Agensi Pelaksana untuk menjalankan projek ini
selama 5 tahun bermula pada Mac 2007.
Objektif projek ini adalah untuk mencapai peningkatan di dalam pengurusan Taman Laut dan pembangunan pulau
secara lestari. 3 tapak projek telah dikenalpasti iaitu Pulau Redang, Tioman dan Sibu-Tinggi. Terdapat 10 Output melalui 7
Outcome utama telah dikenalpasti untuk mencapai objektif ini.
Seminar yang telah dianjurkan oleh Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF di

Pulau Tioman, Pahang
42
7 KEPUTUSAN (OUTCOME) 10 TEMA HASIL (OUTPUT)
1.01 Menambahbaik Pengurusan Maklumat untuk Perancangan

Keputusan 1 Perancangan
1.02 Pelan Pengurusan untuk 3 Tapak Projek
2.01 Menambahbaik dan Peningkatan dalam Polisi Perundangan

Keputusan 2 Polisi
2.02 Menambahbaik Polisi Ekonomi
3.01 Menambahbaik Hubungan denga Masyarakat Tempatan

Masyarakat
Keputusan 3 Tempatan
3.02 Menambahbaik Alternatif Sara Hidup Masyarakat Tempatan
Keputusan 4 Pelancongan 4.01 Menambahbaik Sektor Pelancongan
Keputusan 5 Penguatkuasaan 5.01 Menambahbaik / Peningkatan Penguatkuasaan
Keputusan 6 Kesedaran 6.01 Menambahbaik Kesedaran Terhadap Faedah Biodiversiti Marin
Keputusan 7 Sokongan 7.01 Menambahbaik Sokongan bagi Penggunaan Biodiversiti Marin Secara Mapan
Rajah 11: Rangka Kerja Logikal Projek ‘Project Logical Framework’
Bagi menyelesaikan skop kerja dan memastikan perlaksanaan projek, Kerajaan Malaysia dengan diwakili oleh JTLM dan
Universiti Malaya yang diwakili oleh Unit Perundingan Universiti Malaya (UPUM) telah menandatangani dokumen Kontrak
J.T.L.M 03/2009.
Projek ini telah mengambil kira pelbagai aspek yang terlibat secara langsung atau tidak langsung dalam pengurusan
Taman Laut serta merangka aktiviti dan program bersesuaian dengan matlamat dan objektif penubuhan Taman Laut.
43
Program Alternative Livelihood Penduduk Tempatan

Pulau Taman Laut
Kejayaan pengurusan dan pemuliharaan biodiversiti marin juga bergantung kepada penyertaan komuniti (community
participation) serta pihak berkepentingan. Model pengurusan Taman Laut yang berjaya di dunia banyak memberi penekanan
kepada aspek penglibatan komuniti. Selain itu, kelestarian pemuliharaan sumber marin serta sokongan terhadap inisiatif
penjagaan Taman Laut akan dapat dicapai apabila kesejahteraan komuniti dan sosioekonomi mereka dapat dipertingkatkan.
Untuk merealisasikan hasrat ini, JTLM menerusi Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF telah mengadakan beberapa
pendekatan terbaik dalam memperkasakan penduduk tempatan iaitu melalui program peningkatan taraf hidup komuniti
setempat alternative livelihood di pulau-pulau Taman Laut yang berpenduduk. Antara program yang diadakan ialah:
i) Program 1: Penubuhan Koperasi

ii) Program 2: Pembangunan Kapasiti Penduduk Tempatan
iii) Program 3: Penyediaan Kemudahan Ekopelancongan
Jadual 22: Senarai Program dan Aktiviti Peningkatan Taraf Hidup Komuniti Setempat ‘Alternative Livelihood’
NO. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT
PROGRAM 1: Penubuhan Koperasi
Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk Peladang Inn, Pulau Tioman,
1 8 Mac 2011
Pulau Tioman Pahang
Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk Tg. Balang, Pulau Tinggi,
2 17 Mac 2011
Pulau Tinggi Johor
Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk Balairaya Kg. Baru Redang,
3 31 Mac 2011
Pulau Redang Terengganu
Berjaya Tioman Beach,
Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan
4 25 April 2011 Golf and Spa Resort, Pulau
Koperasi Penduduk Tioman
Tioman, Pahang
Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan Balairaya Kg. Baru Redang,
5 12 – 13 Mei 2011
Koperasi Penduduk Pulau Redang Terengganu
Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan Tg. Balang, Pulau Tinggi,
6 25 Mei 2011
Koperasi Penduduk Pulau Tinggi Johor
20 – 22 Julai Peladang Inn, Pulau Tioman,
7 Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi (ML 100
2011 Pahang
26 – 28 Julai Balairaya Kg. Baru Redang,
8 Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi (ML 100)
2011 Terengganu
Kursus Khas Koperasi Baru (WTK 600) bagi Koperasi
20-22 September Salang Pusaka Resort, Pulau
9 Penduduk- Penduduk Pulau Tioman Berhad dan Koperasi
2011 Tioman, Pahang
Penduduk Pulau Tinggi Mersing Berhad
Kursus Khas Koperasi Baru (WTK 600) bagi Koperasi 27 – 29 Balairaya Kg. Baru Redang,
10
Pelancongan Penduduk Pulau Redang Berhad September 2011 Terengganu
Kursus Panduan Pengurusan Mesyuarat Agung Koperasi
28 – 30 Oktober Peladang Inn, Pulau Tioman,
11 (IDC 314) untuk Ahli Lembaga Koperasi Penduduk-
2011 Pahang
Penduduk Pulau Tioman & Pulau Tinggi
44
NO. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT
PROGRAM 2: Pembangunan Kapasiti Penduduk Tempatan
12 Kursus Selam Skuba Open Water: Siri 1 13 – 17 Jun 2011 Pulau Redang, Terengganu
13 Kursus Bantuan Kecemasan dan Menyelamat di Air: Siri 1 22 – 23 Jun 2011 Pulau Tinggi, Johor
14 Kursus Bantuan Kecemasan dan Menyelamat di Air: Siri 1 27 – 28 Jun 2011 Pulau Redang, Terengganu
Pusat Latihan Ranaco,
15 Kursus Basic Safety Training (BST) 3 – 7 Julai 2011
Kemaman, Terengganu
11 – 15
16 Kursus Selam Skuba Open Water: Siri 2 Pulau Tioman, Pahang
September 2011
17 – 28 Oktober
17 Kursus Pemandu Pelancong Alam Semulajadi Setempat Pulau Tioman, Pahang
2011
19 – 21 Oktober
18 Kursus Bahasa Inggeris untuk Staf Hotel dan Hospitaliti Palm Garden Hotel, Putrajaya
2011
29 Oktober – 3
19 Kursus Underwater Photography Pulau Redang, Terengganu
Nov. 2011
PROGRAM 3: Penyediaan Kemudahan Ekopelancongan
20 Pembentukan ‘Snorkeling Trail’ di Kedah 20 Oktober 2011
16 September
21 Pembinaan Tukun Rekreasi di Pulau Tioman, Pahang
2011
22 Pembinaan Tukun Rekreasi di Pulau Tinggi, Johor Oktober 2011
Pemasangan ‘Rest Float’ di Pulau Tinggi, Pulau

23 Sibu, Pulau Besar, Pulau Rawa, Pulau Aur dan Pulau 12 Ogos 2011
Pemanggil
Perolehan Membekal Boya Penambat, Boya Penanda dan
24 7 Oktober 2011
Tali di Labuan
Program 1: Penubuhan Koperasi Penduduk Tempatan
Koperasi untuk penduduk di ketiga-tiga pulau Taman Laut iaitu di Pulau Tioman, Pulau Redang dan Pulau Sibu-Tinggi telah
berjaya ditubuhkan dan Ahli Lembaga Koperasi telah turut dipilih.
Setelah koperasi berjaya ditubuhkan, satu mesyuarat untuk membincangkan halatuju dan aktiviti perniagaan koperasi
diadakan bersama Ahli Lembaga Koperasi dan pihak perunding untuk menyediakan Pelan Perniagaan.
45
Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk Pulau Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk Pulau
Tioman, 8 Mac 2011, Peladang Inn, Pulau Tioman, Pahang Redang, 31 Mac 2011, Balairaya Kg. Baru Redang, Pulau
Redang, Terengganu
Mesyuarat Agung Penubuhan Koperasi untuk Penduduk Pulau Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan Koperasi
Tinggi, 17 Mac 2011, Tg. Balang, Pulau Tinggi, Johor Penduduk Tioman, 25 April 2011, Berjaya Tioman Beach, Golf
and Spa Resort, Pulau Tioman, Pahang
Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan Koperasi Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti dan Koperasi
Penduduk Pulau Redang, 12 Mei 2011, Balairaya Kg. Baru Penduduk Pulau Tinggi, 25 Mei 2011, Tg. Balang, Pulau Tinggi,
Redang, Redang Island, Terengganu Johor
46
Bagi memastikan kelangsungan pengurusan koperasi yang telah ditubuhkan, beberapa siri kursus dan latihan telah
disediakan oleh Unit Pengurusan Projek dan JTLM dengan kerjasama Suruhanjaya Koperasi Malaysia (SKM). Antaranya ialah
Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi. Objektif kursus ini adalah untuk memberi kefahaman tentang kepentingan
menguruskan koperasi mengikut undang-undang koperasi dan memberi pendedahan tentang ciri-ciri pentadbiran koperasi
yang baik serta amalan pengurusan yang baik.
Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi, 20-22 Julai 2011, Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi, 26-28 Julai 2011,
Pesona Island Resort, Pulau Tioman, Pahang Balairaya Kg. Baru Redang, Pulau Redang, Terengganu
Susulan dari itu Kursus Khas Koperasi Baru (IDC 600) telah diadakan dengan kerjasama SKM di ketiga-tiga pulau berkenaan.
Objektif kursus ini adalah untuk memberi kefahaman tentang pengurusan mengikut kehendak undang-undang dan falsafah
koperasi serta proses merekodkan perakaunan koperasi dengan cara yang betul.
Kursus IDC 600 bagi Koperasi Kursus IDC 600bagi Koperasi

Penduduk Pulau Tioman Berhad Dan Pelancongan Penduduk Pulau Redang
Koperasi Penduduk Pulau Tinggi Berhad, 27 – 29 Sept 2011, Balairaya
Mersing Berhad, 20 – 22 Sept 2011, Kg Baru Redang, Pulau Redang
Salang Pusaka Resort, Pulau Tioman
Kursus IDC 314 untuk Ahli Lembaga

Koperasi Penduduk Pulau Tioman
& Pulau Tinggi, 28 – 30 Okt. 2011,
Peladang Inn, Pulau Tioman
47
Program 2: Pembangunan Kapasiti Penduduk Tempatan
Peningkatan kapasiti modal insan penduduk tempatan adalah sangat penting dan ianya akan dapat membantu mereka
dalam memastikan kelangsungan taraf hidup dan sosioekonomi. Bagi mencapai hasrat ini, JTLM telah mengadakan
beberapa siri kursus dan latihan untuk penduduk tempatan di pulau-pulau Taman Laut di tahun 2011.
i) Kursus Selam SCUBA Open Water
Kursus ini telah diadakan dalam dua siri iaitu Siri Pertama pada 13-17 Jun 2011 bertempat di Pulau Redang
Terengganu manakala Siri Kedua pada 11-15 September 2011 bertempat di Pulau Tioman, Pahang. Seramai 10
orang penduduk kampung dari Pulau Redang dan Pulau Perhentian mengikut Siri Pertama manakala seramai
10 orang penduduk tempatan dari Pulau Tioman dan Pulau Sibu-Tinggi mengikuti Siri Kedua. Tujuan kursus ini
dijalankan adalah bagi memberi pendedahan dan pentauliahan kepada penduduk tempatan tentang kemahiran
selam SCUBA yang akan dimanfaatkan sebagai sumber ekonomi seharian mereka.
Aktiviti latihan selaman Taklimat oleh tenaga pengajar sebelum aktiviti selaman
(ii) Kursus Bantuan Kecemasan dan Menyelamat di Air
Kursus telah diadakan dalam dua siri iaitu Siri Pertama pada 22-23 Jun 2011 bertempat di Pulau Tinggi, Johor dan
Siri Kedua pada 27-28 Jun 2011 bertempat di Pulau Redang, Terengganu. Seramai 10 orang penduduk dari Pulau
Tinggi, Johor mengikuti Siri Pertama manakala seramai tiga orang penduduk dari Pulau Redang, Terengganu yang
mengikuti Siri Kedua.
Tujuan kursus ini diadakan adalah bagi memberi kemahiran dan pentauliahan kepada penduduk tempatan tentang
kemahiran menghadapi situasi kecemasan dan menyelamat di air. Kursus ini telah dijalankan dengan kerjasama
empat orang tenaga pengajar dari Jabatan Pertahanan Awam Malaysia (JPAM). Kesemua penduduk kampung yang
menyertai kursus ini telah lulus dengan jayanya dan diberi sijil pentauliahan dari JPAM.
48
Peserta diajar teknik Cardiovascular Pulminary Resuscitation Taklimat Tatacara menyelamat

(CPR)
Peserta menyelamatkan mangsa lemas Para peserta bergambar dengan tenaga pengajar dari JPAM
(iii) Kursus Latihan Asas Menyelamat Basic Safety Training (BST)
Pada 3-7 Julai 2011, satu Kursus Latihan Asas Menyelamat Basic Safety Training (BST) telah diadakan bertempat di
Pusat Latihan, Ranaco Marine Sdn. Bhd, Kemaman Terengganu. Ia telah disertai oleh seramai tujuh orang peserta
dari Pulau Redang dan Pulau Tioman, Pahang.
Tujuan kursus ini diadakan adalah bagi memberi kesedaran kepada peserta yang terlibat dengan pengendalian
bot penumpang tentang kecemasan yang mungkin berlaku semasa mengendalikan bot dan kemahiran serta
pengetahuan bagi menghadapi sebarang situasi tersebut. Kursus yang disertai oleh penduduk tempatan ini telah
berjaya dijalankan dengan setiap peserta telah memperoleh sijil yang dikeluarkan dan diiktiraf oleh Jabatan Laut
Malaysia.
49
(iv) Kursus Pemandu Pelancong Alam Semula Jadi Setempat (Tahap 2)
Satu Kursus Pemandu Pelancong Alam Semulajadi Setempat (Tahap 2) telah diadakan pada 17-28 Oktober 2011
bertempat di Pusat Taman Laut Pulau Tioman, Pahang. Seramai 15 orang penduduk Pulau Tioman, Pahang telah
mengikuti kursus ini dengan jayanya.
Kursus ini dijalankan dengan kerjasama Jabatan Perlindungan Hidupan Liar dan Taman Negara (PERHILITAN)
dan Kementerian Pelancongan Malaysia dan Pengendalian kursus ini adalah berpandukan kepada National
Occupational Skills Standards (NOSS) Pemandu Pelancong Alam Semulajadi (Tahap 2) yang dikeluarkan oleh Jabatan
Pembangunan Kemahiran, Kementerian Sumber Manusia. Tujuan kursus ini diadakan adalah untuk melahirkan
pemandu pelancong dikalangan penduduk tempatan di Pulau Tioman bagi memberi pendapatan sampingan kepada
mereka serta bagi meningkatkan mutu perkhidmatan pelancongan di Pulau Tioman.
Peserta diajar teknik CPR Bakal Pemandu Pelancong sedang menunjukkan teknik alat
snorkeling kepada pemeriksa kursus semasa sesi ujian
Bakal Pemandu Pelancong Alam Semula Jadi di Pulau Tioman bergambar bersama Pengarah Kementerian Pelancongan Negeri
Pahang dan Pengarah JTLM Pahang
50
(v) Kursus Fotografi Dalam Air Underwater Photography
Pada 29 Oktober hingga 3 November 2011, satu Kursus Fotografi Dalam Air -‘Underwater Photography’ telah
diadakan di Pusat Taman Laut Pulau Redang, Terengganu. Ia telah disertai oleh 12 orang peserta yang terdiri dari
penduduk Pulau Redang dan kakitangan JTLM.
Kursus ini adalah bertujuan mendedahkan penduduk tempatan dan kakitangan JTLM dengan fotografi dalam
air ‘underwater photography’ penggunaan kamera di dasar laut, penjagaan dan pengambilan gambar serta posisi
semasa berada di bawah air. Semua peserta diberi pengetahuan tentang kamera dan underwater casing.
Peserta diajar menggunakan kamera bawah air. Peserta diajar mengambil gambar.
Peserta kursus bergambar kenangan bersama Tenaga Pengajar

51
(vi) Kursus Bahasa Inggeris Untuk Staf Hotel dan Hospitaliti
Sejumlah 20 peserta daripada penduduk Pulau Tioman dan Pulau Tinggi telah menghadiri Kursus Bahasa Inggeris
untuk Staf Hotel dan Hospitaliti yang telah diadakan pada 19-21 Oktober 2011 bertempat di Palm Garden Hotel,
Putrajaya. Kursus ini telah diadakan oleh British Council Malaysia dan bertujuan untuk memberi penunjuk asas
serta meningkatkan tahap keyakinan dalam penggunaan Bahasa Inggeris yang digunakan dalam industri hotel dan
hospitaliti.
Peserta sedang diajar oleh guru dari British Council
Peserta kurus Bahasa Inggeris untuk staf Hotel dan Hospitaliti

52
Program 3: Penyediaan Kemudahan Ekopelancongan
i) Pembentukan Snorkeling Trail di Kedah
Kit Panduan Snorkel di Pulau Payar Kedah Model penanda di dasar laut
ii) Pemasangan ‘Rest Float’ di Pulau Tinggi, Pulau Sibu, Pulau Besar, Pulau Rawa, Pulau Aur dan Pulau Pemanggil,
Johor
iii) Pemasangan Boya di Pulau-pulau Mersing, Johor

53
Program Pembersihan Pantai dan Terumbu
Ancaman daripada aktiviti manusia seperti pencemaran sampah marin marine debris dan juga faktor-faktor alam semulajadi
seperti ancaman makhluk perosak; tapak sulaiman mahkota berduri (COTs) adalah antara stressor yang menyebabkan
kemusnahan ekosistem terumbu karang di Taman Laut. Langkah-langkah pengurusan yang bersesuaian telah diambil oleh
Jabatan dalam menangani masalah ini dan antara yang dijalankan pada setiap tahun adalah Program Pembersihan Pantai
dan Dasar Laut Beach and Reef Clean-up.
Program COTs Jabatan Taman Laut Negeri Pahang
Program memungut Tapak Sulaiman Mahkota Berduri (Crown of Thorns) yang merupakan pemangsa kepada terumbu
karang ini merupakan program tahunan bagi JTLM Pahang. Program ini diadakan pada 23-26 September 2011. Seramai
120 peserta telah mengambil bahagian dalam program ini yang terdiri daripada jabatan/agensi Kerajaan, NGO, sukarelawan,
Pengusaha Chalet dan Pengusaha Selam SCUBA. Acara ini telah dirasmikan oleh Pengarah JTLM Pahang, En. Mohamed
Ridzuan bin Mohamed Alias. Bilangan COTs yang berjaya dikutip dan dimusnahkan adalah sebanyak 423 ekor.
Lokasi penyelaman untuk program ini adalah seperti di Perairan Pulau Tulai, Pulau Chebeh, Pulau Sepoi, Pulau Rengis,
Pulau Soyak, Batu Malang dan perairan sekitar Pulau Tioman.
COTs-pemangsa terumbu karang Peserta Program COTs JTLM Pahang

54
Program Pembersihan Pantai Pulau Rusukan Besar WP Labuan
Pada 18 Oktober 2011 JTLM WP Labuan dengan kerjasama Petronas Carigali Sabah telah mengadakan program
pembersihan pantai di kawasan Taman Laut Pulau Rusukan Besar. Seramai 70 orang peserta daripada pihak Petronas,
JTLM WP Labuan, NGO, sukarelawan dan pihak media telah menjalankan aktiviti membersihkan keseluruhan kawasan
pantai Pulau Rusukan Besar.
Program bermula jam 7.00 pagi dan berakhir jam 1.00 petang. Antara aktiviti adalah taklimat daripada pegawai Taman
Laut dan aktiviti mengutip sampah dengan sebanyak 40 beg plastik sampah domestik telah berjaya dikumpulkan dan di
bawa ke daratan untuk pelupusan. Penutupan program telah disempurnakan oleh Pengarah JTLM WP Labuan En. Mohd
Fazli Long.
Sukarelawan yang menyertai Program Pembersihan Pantai Pulau Rusukan Besar

55
Program Reef Clean Up, Pulau Payar Kedah
Program pembersihan dasar laut di sekitar pulau-pulau Taman Laut Kedah telah diadakan sebanyak dua kali pada tahun
2011 bagi memastikan keadaan persekitaran terumbu karang bersih. Kali pertama diadakan pada bulan Mei bersempena
sambutan hari polis ke-203 yang melibatkan seramai 60 orang penyelam dari Pasukan Gerakan Marin (PGM), kakitangan
JTLM Kedah dan pengusaha-pengusaha pelancongan Pulau Payar. Perasmian Program telah dilaksanakan oleh En.
Kamarruddin bin Ibrahim, Timbalan Ketua Pengarah JTLM. Program ini telah berjaya merapatkan hubungan antara
kakitangan JTLM Kedah dengan anggota PGM Malaysia dan pengusaha pelancongan.
Penyelam dari Pasukan Gerakan Marin (PGM), kakitangan JTLM Kedah dan pengusaha-
pengusaha pelancongan Pulau Payar.
56
Terengganu Beach Clean-Up 2011
JTLM Terengganu telah mengadakan program pembersihan pantai Beach Clean Up di Pulau Tenggol dan Pulau Kapas
masing-masing pada pada 13-14 Jun 2011 dan 19-21 Julai 2011.
Program Tenggol Beach Clean-Up telah diadakan dan dirasmikan oleh Pegawai Daerah Dungun serta disaksikan oleh
Pengarah JTLM Terengganu. Seramai 30 orang telah menyertai program tersebut termasuk dari APMM Wilayah Timur,
JTLM Terengganu dan lain agensi seperti Pejabat Daerah Dungun dan Petronas Kerteh. Manakala bagi Kapas Beach Clean
Up telah dirasmikan oleh Pegawai Pembangunan Daerah Marang, Kuala Terengganu. Seramai 30 orang telah menyertai
program ini termasuk warga JTLM Terengganu dan lain agensi seperti Pejabat Majlis Daerah Marang, pelajar kolej,
pengusaha resort dan Petronas Kerteh.
Program seperti ini perlu diadakan sekurang-kurangnya tiga kali dalam setahun. Melalui program seumpama ini,
ekosistem marin dapat dipulihara disamping mengeratkan silaturahim antara kakitangan dan agensi kerajaan yang lain dan
secara tidak langsungnya kesedaran marin dapat dipupuk.
COT yang telah berjaya dikutip Penyelam sukarelawan yang mengikuti Program Beach Clean up
57
Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF
Pelbagai program telah dilaksanakan berdasarkan kepada 10 Hasil yang ingin dicapai. Jadual berikut adalah ringkasan
aktiviti 2011 mengikut hasil dan keputusan:
Keputusan 1: Perancangan
Hasil 1.01: Menambahbaik Pengurusan untuk Perancangan
No. Aktiviti
Bengkel Local Ecological Knowledge bersama Penduduk Setempat dan Operator Resort
a) 25-26 April 2011 di Berjaya Tioman Resort, Pulau Tioman
1. b) 25-26 Mei 2011 di Kg. Tjg. Balang, Pulau Tinggi
c) 21 Jun 2011 di Tanjong Vista Hotel, Kuala Terengganu
d) 23-24 Jun 2011 di Pusat Taman Laut Perhentian, Pulau Perhentian
Latihan Penggunaan MPMIS dan Kajian Keperluan pengguna (URS)

a) 24 Oktober 2011 di Pejabat Taman Laut Negeri Terengganu
2.
b) 31 Oktober 2011 di Pejabat Taman Laut Negeri Pahang
c) 1 November 2011 di Pejabat Taman Laut Negeri Johor
Hasil 1.02: Pelan Pengurusan untuk 3 Tapak Projek
No. Aktiviti
Bengkel Pelan Pengurusan Taman Laut: Pelan Tindakan Umum

1.
a) 4 Ogos 2011 di Hotel Marriot, Putrajaya
Seminar Pengenalan kepada Pelan Pengurusan Taman Laut: Pengalaman dari Great Barrier Reef, Australia
2.
a) 22-24 Disember 2011 di Hotel Maya, Kuala Lumpur
Keputusan 2: Polisi
Hasil 2.01: Menambahbaik dan Peningkatan dalam Polisi Perundingan
No. Aktiviti
1. Draf Polisi telah disediakan
Hasil 2.02: Menambahbaik Polisi Ekonomi
No. Aktiviti
Bengkel bagi Membincangkan Cadangan Pelaburan Tabung Amanah dan Kutipan Caj Pemuliharaan
1.
a) 10 Oktober 2011 di Pullman, Putrajaya
58
Keputusan 3: Masyarakat Tempatan
Hasil 3.01: Menambahbaik Hubungan dengan Masyarakat Tempatan
No. Aktiviti
Mesyuarat Cadangan Penubuhan Badan Perundingan Komuniti

1.
a) 27 Januari 2011 di JTLM, Putrajaya
Mesyuarat Penubuhan Badan Perundingan Komuniti (CCC)

a) 9 Mac 2011 di Peladang Inn, Pulau Tioman
2.
b) 17 Mac 2011 di Kg. Tg. Balang, Pulau Tinggi
c) 31 Mac 2011 di Balairaya Kg Baru Redang, Pulau Redang
Mesyuarat Halatuju Badan Perundingan Komuniti (CCC)

a) 25 April 2011 di Berjaya Tioman Resort, Pulau Tioman
3.
b) 12 Mei 2011 di Balairaya Kg. Baru Redang, Pulau Redang
c) 26 Mei 2011 di Kg. Tg. Balang, Pulau Tinggi
Bengkel Perbincangan Aktiviti dan Peruntukan Kewangan bagi Badan Perundingan Komuniti (CCC)
4.
a) 22 Ogos 2011 di Hotel Marriot,Putrajaya
Hasil 3.02: Menambahbaik Alternatif Sara hidup Masyarakat Tempatan
No. Aktiviti
Mesyuarat Penubuhan Koperasi di Pulau-pulau

a) 8 Mac 2011 di Peladang Inn, Pulau Tioman
1.
b) 17 Mac 2011 di Kg. Tg. Balang, Pulau Tinggi
c) 31 Mac 2011 di Balairaya Kg Baru Redang, Pulau Redang
Mesyuarat Halatuju Koperasi di Pulau-pulau

a) 25 April 2011 di Berjaya Tioman Resort, Pulau Tioman
2.
b) 13 Mei 2011 di Balairaya Kg Baru Redang, Pulau Redang
c) 26 Mei 2011 di Kg. Tg. Balang, Pulau Tinggi
Kursus Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi
3. a) 20-22 Julai 2011 di Peladang Inn, Pulau Tioman
b) 26-28 Julai 2011 di Balairaya Kg Baru Redang, Pulau Redang
Kursus Khas Koperasi Baru
4. a) 20-22 September 2011 di Salang Pusaka Resort, Pulau Tioman
b) 27-29 September 2011 di Balairaya Kg Baru Redang, Pulau Redang
Kursus Bahasa Inggeris untuk Kakitangan Hotel dan Hospitaliti
5.
a) 19-21 Oktober 2011 di Hotel Palm Garden, Putrajaya
Kursus Pemandu Pelancong Alam Semulajadi (Tahap 2)

6.
a) 18-27 Oktober 2011 di Pusat Taman Laut Tioman
59
No. Aktiviti
Kursus Pengurusan Mesyuarat Agung Koperasi

7.
a) 28-30 Oktober 2011 di Peladang Inn, Pulau Tioman
Seminar Kefahaman Koperasi Pulau Tioman

8.
a) 16-18 November 2011 di Pulau Tioman
Keputusan 4: Pelancongan
Hasil 4.01: Menambahbaik Sektor Pelancongan
No. Aktiviti
Perbincangan Penyediaan Modul Snorkeling Guide

1.
a) 21 Januari 2011 di JTLM, Putrajaya
Bengkel Penyediaan Kriteria Eco-Certification untuk Resort dan Chalet
2.
a) 25 Februari 2011 di JTLM, Putrajaya
Perbincangan Penyediaan Kriteria Eco-Certification untuk Resort dan Chalet

3.
a) 2 Mac 2011 di JTLM, Putrajaya
Bengkel Eco-Certification dan Latihan Amalan Terbaik untuk Operator Pelancongan

a) 12-13 April 2011 di Grand Continental Hotel, Kuala Terengganu
4.
b) 19-20 April 2011 di Peladang Inn, Pulau Tioman
c) 4-5 Mei 2011 di Kg. Tg. Balang, Pulau Tinggi
Latihan Amalan Terbaik untuk Penduduk Tempatan

5. a) 16 Julai 2011 di Berjaya Tioman Resort, Pulau Tioman
b) 7 Oktober 2011 di Balairaya Kg. Baru Redang, Pulau Redang
Mesyuarat Pembentangan Cadangan Skim Eco-Certification

6.
b) 12 Disember 2011 di Hotel Palm Garden, Putrajaya
60
Hasil 4.02: Menambahbaik Perundingan Sektor Pelancongan (Sektor Alam Sekitar)
No. Aktiviti
Mesyuarat Task Force bagi Membincangkan Isu Pengurusan Sisa Kumbahan

1.
a) 9 Februari di JTLM,Putrajaya
Persampelan Kualiti Air Sungai dan Marin
a) 25-26 April di Taman Laut Tioman
b) 23-24 Mei 2011 di Taman Laut Labuan dan Payar
c) 6-7 Jun 2011 di Taman Laut Terengganu
d) 22-24 Jun 2011 di Taman Laut Johor
2. e) 5-6 Jun 2011 di Taman Laut Kedah
f) 9 Julai 2011 di Taman Laut Labuan
g) 19-20 Julai 2011 di Taman Laut Johor
h) 22-23 Julai 2011 di Taman Laut Pahang
i) 25-28 Julai 2011 di Taman Laut Terengganu
j) 28-29 September 2011 di Taman Laut Kedah
Keputusan 5: Penguatkuasaan
Hasil 5.01: Menambahbaik Penguatkuasaan
No. Aktiviti
Bengkel Manual Penguatkuasaan

1.
a) 14 April 2011 di Putrajaya International Convention Centre (PICC)
Kursus Orientasi Reef Watchers

2.
b) 12-14 June 2011 di Peladang Inn, Pulau Tioman
Kursus Penguatkuasaan Kakitangan JTLM

3.
a) 15-18 Jun 2011 di Peladang Inn, Pulau Tioman
Keputusan 6: Kesedaran
Hasil 6.01: Menambahbaik Kesedaran terhadap Faedah Biodiversiti Marin
No. Aktiviti
Seminar Kesedaran Marin

1.
a) 10 Mei 2011 di Berjaya Tioman Resort, Pulau Tioman
Bengkel Pelan Komunikasi Kali Kedua
2.
b) 18-20 Mei 2011 di Corus Paradise Resort, Port Dickson
Bengkel Pelan Komunikasi Kali Ketiga

3.
c) 19-21 Ogos 2011 di Hotel Grand Riverview, Kota Bharu
61
Keputusan 7: Sokongan
Hasil 7.01: Menambahbaik Sokongan bagi Penggunaan Biodiversiti Marin Secara Mapan
No. Aktiviti
Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu Projek Kebangsaan Kali Ke-7 (NSC)

1.
a) 24 Mac 2011 di Bilik Mesyuarat Mutiara, NRE
Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu Projek Negeri Kali Ke-6 (SSC)

a) 5 Julai 2011 di Pejabat Unit Perancang Ekonomi Negeri Johor, Nusajaya
2.
b) 7 Julai 2011 di Pejabat Unit Perancang Ekonomi Negeri Pahang, Kuantan
c) 10 Julai 2011 di Pejabat Unit Perancang Ekonomi Negeri Terengganu , Kuala Terengganu
Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu Projek Kebangsaan Kali Ke-8 (NSC)

3.
a) Julai 2011 di NRE, Putrajaya
Mesyuarat bersama Unit Perancang Sarawak

4.
a) 18-19 Oktober 2011 di Wisma Bapa Malaysia, Kuching Sarawak
Selain daripada program-program yang telah dijalankan, pihak perunding projek juga membantu Jabatan dalam
menghasilkan beberapa dokumen penting untuk Jabatan Taman Laut Malaysia ke arah pengurusan yang lebih berkesan:
a) Pelan Pengurusan Taman Laut Umum
b) Pelan Pengurusan Taman Laut Spesifik:
i. Pulau Tioman
ii. Pulau Redang
iii. Pulau Sibu-Tinggi
c) Manual/Garis panduan Penguatkuasaan Jabatan Taman Laut Malaysia
d) Pelan Komunikasi Jabatan Taman Laut Malaysia
Melalui pihak perunding juga, beberapa penambahbaikan terutamanya daripada aspek pengurusan maklumat serta data
Taman Laut juga akan dapat dicapai melalui pembangunan Sistem Pengurusan Maklumat Taman Laut atau Marine Park
Information Management System (MPMIS). Sistem ini akan berfungsi sebagai pangkalan data berasaskan web untuk
memudah cara proses penyampaian dan kaedah simpanan data berkenaan Taman Laut.
Selain itu, Koperasi Penduduk dan Badan Perundingan Komuniti (CCC) di ketiga-tiga pulau tapak projek juga telah berjaya
ditubuhkan dan akan memulakan aktiviti bermula 2012.
62
Laporan Kewangan Projek
Projek/ Komponen GEF USD Pembiayaan Bersama USD
Projek 1,952,400 GOM (tunai) 1,012,229
Dana Pembangunan Projek (PDF) A 25,000 GOM (in-kind) 225,000
Dana Pembangunan Projek (PDF) B 149,750 GOM (in-kind) PDF B 39,110
Jumlah GEF 2,127,150 Sektor swasta (tunai) 30,000
Sektor swasta (in kind) 689,655
WWF (in-kind) PDF B 7,150
Jumlah Pembiayaan Bersama 2,003,144
Jumlah Kewangan Projek: USD 4,130,294
Perbelanjaan 2007-2011 (USD)

Sumber Kewangan
GEF GoM (tunai) GoM (In-kind)
Tahun
2007 164,091.46 33,457.69 37,873.57
2008 149,746.17 82,395.53 52,473.52
2009 262,574.37 60,754.12 31,005.32
2010 472,802.27 - 64,306.90
2011 302,689.71 120,474.44 57,225.56
Jumlah (USD) 1,351,903.98 297,081.78 242,884.87

Jumlah Perbelanjaan (USD)
63
472,802.27
302,690.71
0
500,00
400,00
0 262,574.37
Jumlah Perbelanjaan (USD)
120,474
0
300,00
164,091.46
149,746.17
57,225.56
64,306.90
60,754
31,005.32
0
200,00
52,473.52
82,396
0
37,873.57
33,458
0
100,00
2011
2010
2009
0 2008
2007 TAHUN
GEF GoM (Tunai) GoM (In-kind)
Rajah 12: Perbelanjaan Projek Taman Laut GOM/UNDP-GEF dari tahun 2007 hingga 2011
* Tunai : Mesyuarat, Bengkel, Seminar dan Latihan untuk setiap Hasil ‘Outcome’
**In-kind : Gaji (3 Pegawai Projek & suku daripada Pengarah Projek Kebangsaan dan Ketua Pengarah),
Tuntutan Perjalanan, Utiliti, Logistik, Makan & Minum Mesyuarat, peralatan pejabat & ICT
P enyelidikan
Bab4
66
Pemantauan Kualiti Air Taman Laut
J abatan Taman Laut Malaysia dengan kerjasama Projek Taman Laut GoM-UNDP/GEF telah menjalankan Program
Pemantauan Kualiti Air Laut dan Sungai di Gugusan Kepulauan Taman Laut Kedah, Terengganu, Pahang, Johor dan
WP Labuan bermula pada bulan April hingga Oktober 2011. Pemantauan kualiti air telah diadakan sebanyak tiga (3)
fasa pada tahun 2011. Tujuan persampelan ini dilaksanakan adalah untuk memantau status kualiti air laut dan air sungai
di pulau-pulau Taman Laut bagi membekalkan maklumat kepada Jabatan dalam pengurusan dan pemuliharaan sumber
marin di Taman Laut.
Pemantauan kualiti air ini dijalankan di kesemua 42 buah pulau Taman Laut. Terdapat 78 lokasi persampelan bagi kawasan
marin dan 32 lokasi persampelan bagi kawasan sungai. Antara parameter fizikal yang diukur adalah suhu, pH, Oksigen
Terlarut ‘Dissolved Oxygen’ (DO), Konduktiviti ‘Conductivity’, Saliniti ‘Salinity’ dan Jumlah Pepejal Terlarut ‘Total Dissolved
Solid’ (TDS). Bagi air laut terdapat 14 parameter kimia yang akan dianalisis iaitu E.coli, Minyak & Gris ‘Oil & Grease’,
Jumlah Pepejal Terampai ‘Total Suspended Solid’ (TSS), Plumbum ‘Lead’, Merkuri ‘Mercury’, Arsenik ‘Arsenic’, Kadmium
‘Cadmium’, Kromium ‘Chromium’, Kuprum ‘Copper’, Zink ‘Zinc’, Jumlah Sianida ‘Total Cyanide’, Ammonia/Ammonical
Nitrogen, Nitrate Nitrogen dan Total Tin. Bagi air sungai pula terdapat 7 parameter kimia yang dianalisis iaitu Permintaan
Oksigen Biologikal ‘Biological Oxygen Demand’ (BOD), Permintaan Oksigen Kimia ‘Chemmical Oxygen Demand’ (COD),
Ammonia/Ammonical Nitrogen, Jumlah Pepejal Terampai ‘Total Suspended Solid’ (TSS), E.coli, Fosfat ‘Phosphate’ dan
Minyak & Gris ‘Oil & Grease’.
Keputusan kualiti air sungai mendapati bahawa kebanyakan sungai-sungai di pulau Taman Laut berada pada Kelas III
hingga V dengan 75% di antaranya merupakan sungai pada Kelas III (Jadual 23).
Manakala bagi kualiti air laut, Jabatan Alam Sekitar (JAS) telah menetapkan bahawa piawai air laut di perairan yang digazetkan
sebagai Taman Laut haruslah menepati Kelas I. Keputusan persampelan yang dijalankan oleh JTLM menunjukkan bahawa
terdapat beberapa parameter kimia yang tidak mematuhi piawai Kelas 1 yang telah ditetapkan (Jadual 24). Parameter
tersebut ialah Ammonia Nitrogen (AN), E.coli, Zink ‘Zinc’ dan Kuprum ‘Copper’.
Aktiviti persampelan air yang dijalankan di Taman Laut oleh kakitangan JTLM
67
Jadual 23: Keputusan kualiti air sungai bagi pulau-pulau Taman Laut
KUALITI AIR SUNGAI
NO NEGERI
KELAS I KELAS II KELAS III KELAS IV KELAS V
1. Terengganu 0 0 14 1 1
2. Pahang 0 0 6 0 0
3. Johor 0 0 4 0 0
Jadual 24: Keputusan kualiti air laut Taman Laut

KUALITI AIR LAUT
NO NEGERI Lokasi Mematuhi Lokasi Tidak Mematuhi Catatan (Parameter yang tidak mematuhi
Piawaian Kelas I Piawaian Kelas I piawaian)
1. Kedah 0 4 Ammonia Nitrogen (AN)
Ammonia Nitrogen (AN), E.coli, Zinc dan
2. Terengganu 17 10
Copper
3. Pahang 14 6 DO, Copper, E.coli
4. Johor 20 4 Ammonia Nitrogen (AN)
5. Labuan 2 1 Ammonia Nitrogen (AN)
Jumlah 53 23
68
Kajian Asas Pulau Bidan, Pulau Telor Dan Pulau Sonsong, Kedah
Kepulauan Pulau Bidan, Pulau Telor dan Pulau Sonsong, Kedah terletak di bahagian selatan Pulau Bunting dan jarak antara
kedua-dua pulau dianggarkan kira-kira 4 batu nautika dan kesemua pulau ini merupakan pulau yang tidak berpenghuni.
Dari segi keadaan fizikal atau geografi pulau didapati Pulau Bidan, Pulau Telor dan Pulau Sonsong mempunyai pantai pasir
yang halus dan berbatu di bahagian belakang pulau yang menghadap ke laut lepas serta mempunyai hutan dara. Manakala
Pulau Telor pula dikelilingi oleh persisiran yang berbatu serta terdapat hutan dara yang tebal.
Kawasan ini menjadi tumpuan kepada pelbagai penyelidik marin serta bioteknologi dan telah dilaporkan mempunyai
kepelbagaian biologi yang tinggi. Berdasarkan tinjauan yang dijalankan oleh JTLM dengan kerjasama Pusat Penyelidikan
Perikanan Pulau Sayak, Kedah pada Julai 2011 mendapati bahawa terdapat kira-kira 5% karang lembut hingga 20% karang
keras boleh didapati di kawasan kepulauan tersebut. Kaedah pemantauan yang dipilih dalam kajian di Pulau Sonsong ini
adalah Kaedah Transek Garis ‘line intercept transect’.
Selain itu, terdapat juga 12 spesies invertebrata dan 30 spesies ikan dan 5 spesies moluska yang turut direkodkan
dalam kajian tersebut. Dengan kepelbagaian biologi ini tidak menghairankan sekiranya kebanyakan sumber ini mempunyai
nilai biologi yang tinggi untuk fungsi-fungsinya dalam sesuatu ekosistem. Selain itu, sebahagian organisma marin didapati
mempunyai nilai farmaseutikal dan bioteknologi yang tinggi. Kawasan ini juga mempunyai nilai estetik yang tidak ternilai.
Ini adalah kerana kawasan ini amat unik. Kawasan ini merupakan laluan penghijrahan kepada pelbagai spesies organisma
marin termasuklah yu paus, populasi ikan pelagik dan penyu agar. Dengan ini adalah amat penting bagi melindungi kawasan
ini bagi memastikan kelestarian sumber-sumber ini untuk generasi akan datang.
Pulau Sonsong dan biodiversiti marin yang terdapat di perairannya
Pulau Telor dan biodiversiti marin yang terdapat di perairannya

69
Ekspedisi Pulau Berhala, Pahang
Pihak JTLM Pahang telah mengadakan satu ekspedisi ke Pulau Berhala yang terletak di Nenasi, Pahang. Ekspedisi ini
diadakan untuk mengkaji dan melihat kesesuaian pulau tersebut untuk diwartakan sebagai Taman Laut. Program ini telah
dijalankan pada 11 Oktober 2011 dengan menaiki Kapal KTL 1 Permata.
Sebanyak dua selaman telah dilakukan dengan jumlah penyelam seramai enam orang yang terdiri dari kakitangan JTLM
Pahang, Ibu Pejabat Taman Laut, JTLM Johor, JTLM Kedah dan Reef Check Malaysia.
Pada selaman di lokasi pertama, terumbu yang hidup meliputi sebanyak 60% sahaja manakala terumbu yang mati
adalah 40%. Antara terumbu yang didapati adalah termasuklah karang keras dari spesies Acropora sp., Porites sp.,
Montipora sp. dan sea anemone.
Pada selaman di lokasi kedua, terdapat 75% terumbu yang hidup manakala 25% lagi adalah peratusan terumbu karang
yang mati. Suhu di kawasan ini adalah normal iaitu 28°c. Purata pertumbuhan terumbu di lokasi kedua adalah lebih baik
berbanding selaman yang pertama dan visibiliti air adalah lebih positif.
Antara karang keras yang dijumpai di perairan Pulau Berhala

70
Pengutipan Data Sosio-Ekonomi, Data Ekologi bagi Projek Daya

Tampungan di Taman Laut Pulau Redang, Terengganu
Pada bulan Mei hingga Oktober 2011, JTLM dengan kerjasama Pusat Penyelidikan Ekosistem Marin (EKOMAR), UKM
dan Blacktip Scuba telah menjalankan aktiviti pengutipan data sosio-ekonomi dan ekologi di Taman Laut Pulau Redang,
Terengganu. Pengutipan data ini bertujuan untuk mendapatkan maklumat asas mengenai litupan karang, tahap kesihatan
karang dan jumlah kedatangan pelancong di Taman Laut Pulau Redang. Maklumat asas ini akan digunakan untuk melihat
kesan secara langsung dan tidak langsung sektor pelancongan terhadap kelestarian ekosistem terumbu karang.
Hasil daripada pengumpulan data sosio-ekonomi didapati bilangan pelancong ke Taman Laut Pulau Redang pada
tahun 2005 ialah 74,521 dan meningkat kepada 127,229 pada tahun 2010. Susulan itu, satu analisis telah dijalankan
bagi menganggarkan jumlah kedatangan pelancong sehingga 2015 yang menunjukkan peningkatan jumlah pengunjung
seramai 140,469 orang. Hasil daripada survei juga menunjukkan aktiviti utama pengunjung adalah berenang, snorkeling,
berehat dan selam SCUBA.
Bagi menilai persekitaran ekologi, survei reef check telah dijalankan di 10 lokasi rekreasi air popular iaitu Terumbu Kili,
Tg. Tok Kong, Pulau Ling, House reef Taman Laut, Pulau Kerengga Besar, Pasir Bujang, Pam Air, Pulau Paku Besar, Mak
Cantik dan Pulau Lima. Tujuan survei adalah bagi mendapatkan data asas kesihatan ekosistem marin di Taman Laut Pulau
Redang. Secara keseluruhan, peratusan litupan karang adalah di antara julat 17 hingga 64%. Kebanyakan kawasan survei
di dalam kategori “Fair” (26%-50% litupan karang) dengan Pulau Ling, Pulau Kerengga Besar dan Mak Cantik adalah
“Good” (51%-75% litupan karang). Pulau Lima di dalam kategori “Poor” (0%-25% litupan karang). Taburan karang bagi
semua kawasan survei ditunjukkan di Jadual 23.
Tinjauan mutu air juga telah dijalankan di mana menunjukkan sedikit pencemaran minyak & gris di Teluk Dalam dan
Laguna Bay melepasi Kelas 1 Standard dan Kriteria Kualti Air Marin Malaysia. Ini mungkin disebabkan oleh bot dan feri
yang menjadikan kawasan berkenaan sebagai pelabuhan. Secara keseluruhan, mutu air laut di Taman Laut Pulau Redang
adalah di dalam keadaan yang baik dan sesuai bagi tujuan rekreasi air.
Pulau Redang, Terengganu

71
Tg. Tok Kong

SD SI OT Pulau Paku Besar
3% 0% 0%
HC OT HC
U 26% 49% 39%
RB
40% SC
1%
NIA RKC
0 1 2 19% 2% NIA SC
RC 10% 0%
KM 7% RC
0%
SP
Pasir Bujang 2% SI
0%
SD RB
0% 1%
RKC
1%
SP
0%
SI OT
0% 0% Tanjung Semah
Tanjung Lang
Pulau Lima
Batu Tok Kong
Teluk Batu Sauh
Tanjung Biola
SD
12% Teluk Tanak
Tanjung Batu Perjanji
HC
29% Tanjung Teluk Gutong
SC
HC 0%
RB SC 17%
32% 0% Tanjung Gua Tong
RKC
Pasir Mak Kepit
OT NIA 0%
NIA RKC Tanjung Gua Buaya
47%
22% 13%
2% Tanjung Teluk Nyatoh
Pasir Mak Simpan
Tanjung Gua Kawah

SP
Teluk Dalam
RC RB 3%
0% SP Tanjung Lebah
Teluk Gua Kawah
20% RC
3% Tanjung
0%
Bakong
Ayer Gemuroh
Nyior Gading
SI SD
Pam Air
Tanjung Rotan
Tanjung Batu P.PAKU 0% 0%
Rabong
PULAU REDANG BESAR
SD SI OT Lipat Kain
Pasir Panjang P.LIMA
2% 0% 1% Tanjung Gemok
P.PAKU KECIL
RB Pasir Macham Ayam Tanjung Mak Chantek

Teluk Mak Chantek
Mak Cantik
10% Tanjung Bertigi
SD SI OT
RC Teluk Bakau RB 2% 0% 1%
Pasir Teluk
SP 9% HC Kalong Kechil RC 5%
1% 40% P.KERENGGA 6%
KECIL
Pasir Kechil
SP
NIA Tanjung Teluk
P.KERENGGA 4%
BESAR
35% Siang
Marine Park Centre
SC
Teluk Kalong Besar
HC
0% Tanjung Batu Tanjung China Tajun NIA 55%
Manjing
Tanjung 25%
RKC Pasir Akar Telaga Batu
2% P.EKOR TEBU
P.PINANG
Marine Park Housereef
Teluk Ayer Raja
Lelong RKC
P.LING
Pasir Tenggara
2%
SD SI OT Terumbu
Kili
SC
3% 0% 0% 0%
RC
0% Pulau Kerengga Besar
SP RB RC RB SD SI OT
6% 9% 1% 7% 3% 0% 1%
HC
32% SP
0%
SC Terumbu Kili Pulau Ling
0%
NIA SD SI OT
SD SI OT 0% 0% 1% NIA HC
49% RKC 1% 0% 0% 27% 59%
1% RC
0%
SP RB
RB HC 1% 13%
37% 33%
NIA
15% HC RKC SC
64% 2% 0%
RKC
NIA SC 6%
22% 0% SC
RC
2% RKC 0%
SP 5%
0%
HC: Hard Coral NIA: Nutrient Indicator Algae RB: Rubble OT: Other
SC: Soft Coral SP : Sponge SD: Sand
RKC: Recently Kill Coral RC: Rock SI: Silt
Rajah 13: Peratusan Litupan Karang dan Lain-lain Substrat di Taman Laut Pulau Redang
72
Jadual 23: Peratus (%) litupan substrat
Litupan Substrat (%) Jumlah

Bil. Lokasi Survei
HC SC RB RC RKC NIA SI SD OT SP (%)
1. Tg. Tok Kong 26 1 40 7 2 19 0 3 0 2 100
2. P. Paku Besar 39 0 1 0 1 10 0 0 49 0 100
3. P. Lima 17 0 20 0 0 13 0 0 47 3 100
4. Mak Cantik 55 0 5 6 2 25 0 2 1 4 100
5. P. Kerengga Besar 59 0 7 1 2 27 0 3 1 0 100
6. P. Ling 64 0 13 0 6 15 0 0 1 1 100
7. Terumbu Kili 33 0 37 2 5 22 0 1 0 0 100
8. Marine Park House Reef 32 0 9 0 1 49 0 3 0 6 100
9. Pam Air 40 0 10 9 2 35 0 2 1 1 100
10. Pasir Bujang 29 0 32 0 2 22 0 12 0 3 100
HC=Hard Coral SC=Soft Coral RB=Rubble RC=Rock RKC=Recently Kill Coral

NIA=Nutrient Indicator Algae SI=Silt SD=Sand OT=Others SP=Sponge
Karang Keras ‘Hard Coral’ (HC) Karang Lembut ‘Soft Coral’ (SC)
Span ‘Sponge’ (SP) Others (OT)

73
Restorasi Karang di Pulau Tioman, Pahang
Program ini dijalankan pada 25-26 November 2011dan dianjurkan oleh Bahagian Penyelidikan dan Inventori Sumber, JTLM
dan dibantu oleh Unit Penyelidikan JTLM Pahang. Program ini juga dianjurkan dengan kerjasama Reef Check Malaysia
dan saintis dari Universiti Kebangsaan Malaysia. Majlis ini telah dirasmikan oleh Y.Bhg. Dato’ Zoal Azha bin Yusof, KSU
NRE dan dihadiri oleh Ketua Pengarah JTLM, Timbalan Ketua Pengarah JTLM, Pengarah-pengarah Bahagian dan Pengarah
JTLM Negeri, masyarakat kampung Pulau Tioman, Ketua-ketua Kampung serta Ketua Jabatan Kerajaan yang ada di Pulau
Tioman, Pahang.
Dalam program ini hampir 800 kaki persegi kawasan karang dijangka akan dibiakpulih dalam masa lima tahun akan
datang. Walau bagaimanapun, hasil projek adalah memberangsangkan dengan 90% daripada anak karang yang “ditanam”
adalah hidup dan tumbesar dengan sihat. Tiga lokasi tapak restorasi karang diwujudkan iaitu satu di Kampung Tekek dan
dua lagi lokasi di Kampung Air Batang. Penduduk kampung dan pengusaha selam turut menyumbang dalam kerja-kerja
penyelenggaraan restorasi karang di Pulau Tioman ini.
Walaupun projek ini adalah masih dalam tempoh percubaan dan baru melalui musim monsunnya yang pertama,
pemantauan awalan mendapati anak-anak karang (nubin) selamat walaupun terdapat beberapa rangka tertimbus oleh
pasir akibat arus deras terutama di lokasi Kampung Tekek. Kematian anak karang pada puratanya hampir 35%. Namun
yang menariknya adalah anak-anak karang mula “tumbuh” bercabang di kedua-dua lokasi di Kampung Air Batang dan juga
Kampung Tekek.
KP JTLM menyerahkan cenderamata kepada Y.Bhg. Dato’ KSU

NRE
Kee Alfian, penyelidik dari UKM menunjukkan teknik ‘menanam’ Anak karang (Nubin) bernombor A33-2 yang mula tumbuh dan
anak karang kepada Y.Bhg. Dato’ KSU NRE bercambah
74
Projek Pengurusan dan Pemuliharaan Penyu
Projek Pemuliharaan Penyu di Taman Laut Terengganu telah bermula sejak tahun 2009 dan projek ini diteruskan pada
tahun 2011. Pengutipan telur penyu adalah di sekitar Pusat Taman Laut Pulau Redang iaitu di Pulau Pinang sahaja. Bagi
Taman Laut Wilayah Persekutuan Labuan projek pemuliharaan penyu telah bermula pada bulan Jun 2011. Pengutipan
telur penyu adalah di sekitar Pulau Kuraman, Pulau Rusukan Besar dan Pulau Rusukan Kecil di Labuan. Berdasarkan data
pendaratan penyu di Taman Laut Pulau Redang dan Labuan didapati dua (2) jenis penyu sahaja yang mendarat iaitu penyu
agar (green turtle) dan penyu karah (hawksbill turtle). Jadual 24 dan Rajah 14 menunjukkan rekod data penyu bagi tahun
2011.
Jadual 24: Data pengeraman dan peratus kemandirian anak penyu di hatceri Pulau Redang, Terengganu dan hatceri Pulau Kuraman,
WP Labuan
Bil. telur yang Bil. Anak
No Negeri % Kemandirian
diERAM Dilepaskan
1. Terengganu 7,050 5,783 82.03%
2. Labuan 1,163 788 67.76%
JUMLAH 8,213 6,571
DATA PENYU 2011

7,050
5,783
8000
7000
6000
5000
Bilangna Telur
4000
788
1,163
3000
2000
1000
Bil. anak penyu dilepaskan
0 Bil. telur yang dieram
Terengganu Labuan
Rajah 14: Rekod bilangan telur dieram dan anak penyu yang dilepaskan
75
Anak penyu Agar Anak penyu Karah
Hatceri penyu di Pulau Kuraman, Labuan Proses pemindahan telur penyu ke hatceri
76
Senarai Permit Kajian 2011
Jadual 25: Senarai Permit Kajian 2011
TEMPOH
KAWASAN NAMA
NO KELULUSAN TAJUK KAJIAN INSTITUSI
KAJIAN PENYELIDIK
KAJIAN
Methods Optimization for Surveying

Abdul Muhki Bin 15 Julai 2011 Microalgae Abundance and the
1. P.Redang UMT
Mohamad Hatta - 15 Okt 2011 Composition of Microalgae in Tropical
Waters.
Comparison Between Visual Census and

Mohd Rizal Bin 15 Julai 2011-
2. P.Redang Vedeo Method to Indentify the Diversity of UMT
Pakhrudin 15 Okt 2011
Coral Reefs Fisg in Tropical Waters.
Comparison Between Video, Photographic

Mohd Safuan Bin 15 July 2011-
3. P.Redang And Point Intersect (PIT) Method for UMT
Che Din 15 Okt 2011
Surveying Coral Reef in Tropical Water
Prof Madya Dr 26 Jun 2011-

4. Pahang Kepelbagaian Rumpai Laut Pulau Tioman UTM
Ahmad Ismail 26 Jun 2012
Kedah/ Nov 2010 - Repaid Ecological Assessment of Kedah

5. Chee Su Yin
Johor Mac 2012 and Johor Marine Parks

6. Tioman Kepelbagaian Rumpai Laut Pulau Tioman
Ahmad Bin Ismail 26 Jun 2012
P.Tioman/
P.Redang/
Okt 2010 - Impacts of Environmental Change on Coral
7. P.Payar/ Lee Jen Nie EKOMAR
Dis 2014 Reefs in Penisular Malaysia
P.Tinggi/
P.Labuan

8. Pahang Kepelbagaian Rumpai Laut Pulau Tioman UKM
Ahmad Bin Ismail 26 Jun 2012
Identification of Putative Immune - Related

Dr Nik Norliza Bin 1 April 2010-
9. Terengganu Genes in Stichopus Species of Sea USM
Nik Hassan 31 Mac 2013
Cucumber
An Observation of Feeding and

Reproductive Ecology of Titan Triggerfish
15 Mei 2011-
10. Terengganu Leong Lee Shin (Balistoides Viridescens) in The Water UMT
30 Sept 2011
Around Redang and Perhentian Island,
Terengganu
15 Mei 2011- Studies on Anggeressive Behavior of Titan

11. Terengganu Kuah Siew Lay UMT
30 Sept 2011 Triggerfish (Balistoides viridescens)
22 Mac 2011- Status, Issue and Perception Conserving

12. Johor Dr Leela Rajmani
22 Mac 2012 Dugong in Johor Malaysia
77
TEMPOH
KAWASAN NAMA
NO KELULUSAN TAJUK KAJIAN INSTITUSI
KAJIAN PENYELIDIK
KAJIAN
DNA Bar Coding Genetic Diversity of

Dominant Harpacticoid Copepods in
Mei 2011-
13. Terengganu Khor Wai Ho Intertidal Zones of Terengganu Islands
Mei 2014
and their Potentrial as Harvey Metal
Bidindicators
Siti Hajar Binti Julai 2011- Innovative Fossils Stabilised Artficial Reef
14. Terengganu USM
Yahya Julai 2014 for Stichopodidea Family
Molecular Phylogenetic and Species

Mohd Fazhan Bin Mei 2011-
15. Terengganu Indentity Profiling of Harpacticoid Copepod UMT
Mohd Hanafiah Mei 2014
Species From Coral Reef Area of Malaysia
Faedzul Rahman Okt 2011 -

16. Pahang Coral Rejuvenation at Tekek Bay, Pahang MNS
Bin Rosman Dis 2012
Diversity of Marine Bacteria from Different

Kedah/ Julius Yong Fu 20 Okt 2011-
17. Ecological System and Secondary UMT
Johor Siong 24 Okt 2011
Metabolites
78
P endidikan dan
kesedaran awam
Bab5
80
Program Kesedaran Awam
S
epanjang tahun 2011, JTLM telah menjalankan sebanyak 82 aktiviti pendidikan dan kesedaran awam di seluruh
Malaysia khususnya di pulau-pulau Taman Laut. Program pendidikan dan kesedaran awam yang dijalankan ini
terdiri daripada komponen:
(i) Program Kesedaran Awam

• Kem Pendidikan Marin
• Aktiviti Penghayatan Marin (Taklimat dan Roadshow)
• Pameran Pendidikan
(ii) Program Bersama Komuniti

• Aktiviti Bersama Komuniti Pulau
• Aktiviti Bersama Komuniti Nelayan
• Aktiviti Bersama Pembuat Dasar
• Aktiviti Bersama Pengusaha Pelancongan
(iii) Program Publisiti

• Aktiviti Bersama Media
• Aktiviti Temuramah
• Penerbitan Montaj, Treler dan Dokumentari
(iv) Program Tanggungjawab Sosial Korporat (CSR)
Kem Pendidikan Marin Peringkat Kebangsaan

Kem Pendidikan Marin Pengakap Laut merupakan program kerjasama buat julung kalinya antara Jabatan Taman Laut
Malaysia, Kementerian Pelajaran Malaysia dan Persekutuan Pengakap Malaysia (komponen Pengakap Laut) bermula pada
tahun 2011. Kem ini telah dilaksanakan dengan jayanya pada 8 hingga 10 April 2011 bertempat di Pusat Taman Laut
Pulau Redang. Kem selama 3 hari 2 malam ini bertujuan untuk memberi pendidikan, pendedahan dan kesedaran kepada
para pelajar khasnya Pasukan Beruniform Pengakap Laut mengenai keunikan Taman Laut dan usaha-usaha pemeliharaan
khazanah marin. Program ini dirasmikan oleh Y.Bhg. Dato’ Aziyah binti Mohamed, Timbalan Ketua Setiausaha I, Kementerian
Sumber Asli dan Alam Sekitar. Turut hadir pada perasmian tersebut, Dr. Sukarno bin Wagiman, Ketua Pengarah Jabatan
Taman Laut Malaysia dan Dato’ Kaharudin bin Momin, Ketua Pesuruhjaya Pengakap Negara.
Selaras dengan konsep ‘’pengakap’’ yang menggalakkan golongan muda mempelajari pelbagai perkara, Pengakap Laut
Malaysia turut membuka ruang kepada ahlinya untuk meneroka pelbagai bidang baru yang mencabar, menyeronokkan dan
berkait rapat dengan kehidupan sebagai seorang pelaut dan ahli Pengakap Laut. Program seperti ini secara tidak langsung
dapat mengelakkan golongan muda daripada terjebak dalam kancah gejala sosial yang kian meruncing dewasa ini.
Program yang disertai seramai 100 orang ahli Pengakap Laut dari seluruh Malaysia ini telah dilaksanakan berpandukan
Modul Kit Pendidikan Marin Jabatan Taman Laut Malaysia. Antara aktiviti yang dijalankan sepanjang program termasuklah
aktiviti Keyakinan Diri di Air, Kaedah Keselamatan di Air, Teori Snorkeling dan Etika di Taman Laut, Taklimat dan Pelepasan
Penyu, Gotong Royong Pembersihan Pantai dan pelbagai aktiviti menarik yang lain. Para peserta Pengakap Laut yang telah
mengikuti kem ini dengan jayanya telah diberikan sijil penyertaan dan dianugerahkan 3 lencana oleh Persatuan Pengakap
Laut iaitu Lencana Pewaris Maritim, Lencana Ahli Snorkel dan Lencana Pemuliharaan Ekologi.
81
Para pengakap menyanyikan lagu Negaraku semasa majlis perasmian program Seorang ahli pengakap menerima anugerah dari
Y.Bhg. Dato’ TKSU1 NRE
Ahli-ahli Pengakap yang mengikuti Program Kem Pendidikan Marin Peringkat Kebangsaan
82
Kem Pendidikan Marin

IBU PEJABAT
Program Taman Laut Bersama Sekolah Sultan Alam Shah, Putrajaya pada 18 Jun 2011
Program Go Green Pelajar Antarabangsa- Universiti Teknologi Petronas pada 30 Mac 2011
83
TAMAN LAUT TERENGGANU
Program Pelestarian Alam Sekitar Sempena Sambutan Hari Koperasi Sekolah Peringkat Imtiaz Kuala Terengganu pada
18-19 Mac 2011
Kem Penghayatan Marin Sekolah Kebangsaan Bukit Guntung Kuala Terengganu di Pusat Taman Laut Pulau Redang
pada 11-13 Mac 2011
‘Roadshow’ Unit Pendidikan & Inteprestasi Maklumat Jabatan Taman Laut Terengganu di Sekolah Sekitar Kuala Terengganu bagi
tahun 2011
84
TAMAN LAUT PAHANG
Kem Pendidikan Marin Maktab Rendah Sains Mara (MRSM), Terendak Melaka pada 27-29 Julai 2011
Kem Pendidikan Marin Sek. Keb. Kg. Kolam, Rompin, Pahang pada 29-31 Julai 2011
Sehari Bersama Jabatan Taman Laut di Sek. Keb. Janglau, Rompin, Pahang pada 3 Oktober 2011
85
TAMAN LAUT JOHOR
Kem Pendidikan Marin Sekolah Menengah Sains Sultan Iskandar di Pulau Tinggi
Kem Pendidikan Marin Bersama Institut Pendidikan Guru Negeri Melaka di Pulau Tinggi
Segmen Kolam Sentuh (Touch Pool) memberi peluang kepada

peserta untuk mengenali secara lebih dekat tentang spesies
hidupan marin yang unik
86
Pameran Pendidikan
IBU PEJABAT
Pameran Hari Laut Sedunia di Pusat Sains Negara anjuran MOSTI
Pameran Hari Air Sedunia dirasmikan oleh Y.A.B. Dato’ Seri Najib B. Tun Abdul Razak, Perdana Menteri Malaysia
di Pekan River Front, Pahang
87
TAMAN LAUT TERENGGANU
Pameran Minggu Alam Sekitar Peringkat Kebangsaan di Dataran Taman Tamadun Islam Pulau Wan Man Kuala Terengganu
Pameran Terumbu Karang di Pameran Sultan Mizan Cup Lembah Bidong, Setiu, Terengganu
TAMAN LAUT JOHOR
Program Pameran Pendidikan dan Kesedaran Marin Bersama Sekolah Menengah Sains Sultan Iskandar
88
TAMAN LAUT LABUAN
Program Taklimat Dan Pameran Sempena Minggu Kesihatan, Program Semarak Muzuim
Keselamatan Dan Alam Sekitar
Program Taklimat Sempena Minggu Pameran Spesies Beracun Muzium Marin

89
Program Bersama Komuniti
Program Interaksi Nelayan Tanjung Leman, Johor

Pada 13 Julai 2011, satu program komuniti telah diadakan dengan memberi fokus kepada komuniti nelayan sebagai
golongan sasar. Bertempat di Dewan Serbaguna Tenggaroh Timur 2, Tg. Leman, Johor, program anjuran Lembaga
Kemajuan Ikan Malaysia Cawangan Mersing ini mendapat sambutan yang menggalakkan dengan penyertaan seramai 100
orang nelayan. Dalam program tersebut, Pengarah JTLM Johor, En. Muhammad Nur Ashry Bin Bassari telah memberi
taklimat berkenaan peranan JTLM dalam pengurusan dan pemuliharaan biodiversiti marin.
Program yang juga turut disertai oleh Jabatan Perikanan Daerah Mersing ini berakhir dengan sesi dialog bagi
mengenalpasti isu dan masalah yang dihadapi golongan sasaran dan kefahaman mereka tentang kepentingan memulihara
sumber Taman Laut.
Program Interaksi Nelayan Tanjung Leman
Program Taman Laut Bersama Komuniti Pulau Tinggi, Johor

Semenjak Taman Laut ditubuhkan pada tahun 1994, JTLM terus melangkah sebagai peneraju utama dalam pengurusan
sumber biodiversiti marin. Pelbagai usaha dijalankan bagi memastikan sumber biodiversiti marin terutamanya di kawasan
perairan Taman Laut terus terpelihara. Jabatan sedar betapa sukarnya menguruskan Taman Laut tanpa bantuan dan
komitmen daripada pengguna-pengguna Taman Laut itu sendiri seperti pelancong, pengusaha pelancongan, penduduk
pulau, nelayan, agensi-agensi Kerajaan dan lain-lain.
Menyedari betapa pentingnya hubungan ini diwujudkan, maka pada 28 Julai 2011 telah dilaksanakan Program Taman
Laut Bersama Komuniti Pulau Tinggi, Johor. Program tersebut telah dirasmikan oleh Y.B. Tan Sri Datuk Seri Panglima
Joseph Kurup, Timbalan Menteri Sumber Asli dan Alam Sekitar. Turut hadir sama Y.Bhg. Dr. Sukarno bin Wagiman, Ketua
Pengarah JTLM.
Pelbagai aktiviti telah dilaksanakan sepanjang program dengan penglibatan semua pihak. Antara aktiviti yang dijalankan
termasuklah pemeriksaan kesihatan dengan kerjasama Unit Kesihatan, Kementerian Pertahanan Malaysia. Pertandingan
mewarna di kalangan kanak-kanak dan persembahan oleh kumpulan life band penduduk Kampung Pulau Tinggi turut
memeriahkan suasana pada hari tersebut. Sejajar dengan kempen NRE Go-Green dan menjadikan Pulau Tinggi sebagai
pulau pertanian, penduduk Kampung Pulau Tinggi turut menerima sumbangan 500 benih kelapa pandan dan kelapa gading
yang disumbangkan oleh Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani.
90
Pertandingan mewarna pelajar-pelajar Sek. Keb. Pulau Tinggi Pemeriksaan kesihatan oleh Unit Perubatan Kementerian
Pertahanan Malaysia
Penanaman pokok kelapa oleh Y.B. Timbalan Menteri NRE
Projek Pembangunan Tukun Tiruan Jenis Rekreasi di Perairan Pulau Tinggi, Johor
Jabatan Taman Laut Johor telah melancarkan satu projek komuniti iaitu Projek Tukun Rekreasi Pulau Tinggi. Majlis
pelancaran tukun rekreasi itu telah diadakan pada 2 November 2011 di Kampung Tanjung Balang Pulau Tinggi. Majlis
perasmian pelancaran tukun rekreasi tersebut disempurnakan oleh Adun Tenggaroh Y.B. Murukasvary A/P S.Thanarajan.
Perlaksanakan projek ini bertujuan untuk meningkatkan hasil produktiviti komuniti nelayan Pulau Tinggi disamping
menambahbiak sumber perikanan setempat terutama spesies ikan komersial. Selain itu tukun ini dilancarkan sabanyak
400 buah pada lokasi sejauh dua batu nautika dari pantai Pulau Tinggi di kedudukan Lat 02°15.338’u, Long 104°06.487’T.
kedudukannya yang strategik membolehkan tukun ini berfungsi sebagai penghalang pencerobohan pukat tunda.
91
ADUN Tenggaroh Y.B. Murukasvary a/p S.Thanarajan bersama Timbalan Ketua Pengarah JTLM
En. Kamarruddin Ibrahim dalam majlis pelancaran Tukun Rekreasi Pulau Tinggi, Johor
Program Interaksi Bersama Komuniti Yan, Kedah

Program Interaksi Bersama Komuniti Batu 16 Padang Lumat, Yan, Kedah telah diadakan pada 24 September 2011 di
perkarangan Surau Batu 16, Yan, Kedah. Program yang julung kali diadakan bersama masyarakat ini bertujuan untuk
mengeratkan hubungan silaturrahim antara kakitangan JTLM dengan masyarakat setempat disamping memperkenalkan
JTLM yang berperanan dalam mengurus dan memulihara ekosistem marin. Program ini mendapat kerjasama daripada
Jabatan Perpaduan dan Pembangunan Negeri Kedah, Pejabat Kesihatan Daerah Yan, Agensi Anti Dadah Kebangsaan
(AADK), Jabatan Pertahanan Awam Malaysia (JPAM) serta Jawatankuasa Kemajuan Kampung Padang Lumat, Batu 16.
Pelbagai aktiviti telah dijalankan sepanjang program ini seperti pameran, pemeriksaan kesihatan percuma, pertandingan
melukis bagi kanak-kanak, gubahan bagi kaum wanita dan sukaneka. Program ini telah dirasmikan oleh Y.B. Dato’ Wira
Johari Bin Baharom, Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia.
Sebahagian penduduk Batu 16, Padang Lumat Yan yang menghadiri Program Interaksi Komuniti Yan, Kedah
92
Majlis Ramah Mesra JTLM Bersama Agensi Kerajaan Dan Ketua Kg WP Labuan
Majlis Ramah Mesra JTLM Bersama Agensi Kerajaan dan komuniti WP Labuan telah diadakan pada 13 Disember 2011
bertempat di Dewan Seminar Refflesia, Ujana Kewangan W.P Labuan. Seramai 70 orang termasuk kakitangan daripada
pelbagai agensi, komuniti nelayan dan pihak media telah menghadiri program ini.
Majlis ini telah dirasmikan oleh Y.Bhg. Dr. Sukarno Bin Wagiman, Ketua Pengarah JTLM. Program ini bertujuan
untuk memberi pengenalan dan pendedahan berkenaan fungsi dan peranan JTLM dalam pengurusan dan pemuliharaan
biodiversiti marin di samping mengeratkan hubungan dengan pelbagai agensi.
KP JTLM menyampaikan amanat kepada jemputan Pengarah JTLM WP Labuan menyampaikan cenderamata
kepada KP JTLM
Program Taman Laut Bersama Media

Kumpulan Media Meneroka Keindahan Taman Laut
Media merupakan elemen penting dalam penyebaran maklumat pada masa kini. Sehubungan itu, dalam usaha
mempromosikan JTLM ke arah pemuliharaan biodiversiti marin negara, ‘’Program Taman Laut Bersama Media’’ telah
diadakan pada 7 hingga 10 Mei 2011 bersempena Majlis Pelancaran Kapal Taman Laut 1 PERMATA di Taman Laut Pulau
Tioman.
Program selama 3 hari 2 malam ini disertai seramai 16 orang wartawan dan media dari pelbagai agensi; Bernama, Berita
Harian, Harian Metro, Kosmo, Utusan Malaysia dan China Press. Program ini bertujuan untuk mengeratkan hubungan
dengan media di samping menjadikan media sebagai rakan informatif yang mendapat ‘’1st hand information’’ berkenaan
aktiviti-aktiviti dan program yang dijalankan oleh Jabatan.
Pelbagai aktiviti telah diatur sepanjang program 3 hari 2 malam ini antaranya temubual bersama Dr. Sukarno bin
Wagiman, Ketua Pengarah JTLM, lawatan dan ramah mesra bersama penduduk Kampung Genting dan Kampung Salang,
Pulau Tioman dan menemubual Ketua Kampung atau juga dikenali Tok Empat bagi mengungkap sejarah Pulau Tioman.
Kumpulan media juga turut berkesempatan mengikuti operasi penguatkuasaan di perairan Pulau Tioman dan merasai
kejernihan air laut semasa snorkelling di Pulau Tulai.
Tujuan utama kumpulan media ke Pulau Tioman selain meneroka keindahan Pulau Tioman termasuklah membuat
liputan berkenaan Majlis Pelancaran KTL 1 PERMATA yang dirasmikan oleh Y.B. Dato’ Sri Douglas Uggah Embas, Menteri
Sumber Asli dan Alam sekitar. Rata-rata peserta yang ditemui merasa sangat bebesar hati dan berterima kasih kepada
JTLM kerana menganjurkan program sedemikian. Dengan terlaksananya program ini Jabatan mengharapkan hubungan
yang lebih erat dengan golongan media sebagai penyebar maklumat terkini.
93
Kumpulan media sedang menemuramah Tok Empat Kampung Genting, Pulau Tioman
Program Jabatan Taman Laut Malaysia Johor Bersama Radio Malaysia Johor
Jabatan Taman Laut Malaysia Johor telah menjalinkan usahasama dengan Unit Penyiaran Radio, Radio Television Malaysia
(RTM) Johor. Hasil ikatan ini membolehkan JTLM Johor berpeluang untuk membuat hebahan tentang Taman Laut secara
langsung di konti penyiaran bermula pada bulan Februari dan akan diteruskan setiap bulan. Masa yang diperuntukkan
adalah selama 30 minit iaitu bermula pada jam 3.30 petang sehingga jam 4.00 petang melalui segmen bual bicara bersama
DJ Suzana.
Pengarah JTLM Johor, Muhammad Nur Ashry bin Bassari hadir membuat hebahan berkenaan keunikan pulau-pulau
yang telah digazetkan sebagai Taman Laut di Malaysia. Perkongsian maklumat tersebut termasuklah sejarah, tujuan dan
faedah yang dapat diperoleh hasil penubuhan JTLM. Selain itu hebahan ini juga menyentuh aspek penguatkuasaan, program
pendidikan dan kesedaran di Taman Laut Malaysia. Segmen kuiz turut mendapat sambutan daripada para pendengar.
Pengarah JTLM Johor, Muhammad Nur Ashry bersama Saeck bin Nasser, Pembantu Taman Laut dan DJ Suzana di konti RTM Johor
94
Hebahan Jabatan Taman Laut Malaysia WP Labuan Bersama Radio Labuan FM 2011
Bermula pada Tahun 2011, Jabatan Taman Laut Malaysia WP Labuan telah mengadakan program hebahan melalui radio
tempatan. Program hebahan ini merupakan program yang pertama dijalankan di WP Labuan untuk berkongsi maklumat
berkenaan Taman Laut serta memberi kesedaran akan kepentingan pemuliharaan Taman Laut.
Temubual selama sejam ini di jalankan di konti RTM Tanjung Purun, Radio Labuan FM pada minggu pertama setiap
bulan bermula Febuari sehingga Mac.
Zulkifli bin Ramli Pen. Pegawai Taman Laut bersama Feddly Pengarah JTLM WP Labuan, Fazli bin Long bersama Azlan bin
Arshad pembantu Taman Laut di konti Radio Labuan FM Ismail, Pembantu Taman Laut di konti Radio Labuan FM
Program Tanggungjawab Sosial Korporat
Pelancaran Tukun Mesin ATM Bank Rakyat Di Pulau Perhentian

Program Tanggungjawab Sosial Korporat (CSR) Bank Rakyat “Pelancaran Tukun Mesin ATM dan Pembersihan Pantai di
Pulau Perhentian” telah diadakan pada 9 April 2011 bertempat di Pusat Taman Laut Pulau Perhentian, Terengganu.
Dalam program ini, Bank Rakyat telah melabuhkan 3 unit mesin ATM yang telah diubah suai bagi menyesuaikannya
dengan habitat asal hidupan dan terumbu karang. Ia turut ditambahbaik dengan 75 unit seramik enviro dan beberapa
komponen lain pada mesin tersebut yang diharapkan bukan hanya menjadi tempat ikan membiak, tetapi juga akan menjadi
tempat percambahan karang serta hidupan marin yang lain.
Tukun Mesin ATM yang buat julung kalinya dilabuhkan ini adalah kesinambungan program CSR Bank Rakyat pada
tahun lalu iaitu menyemai karang di Pulau Redang, Terengganu serta melabuh tukun tiruan di Pulau Payar, Kedah dan di
Pulau Kuraman, W.P Labuan. Ia merupakan satu simbolik kerjasama yang berterusan antara pihak JTLM dan Bank Rakyat.
Program seperti ini menggambarkan kesungguhan dan hasrat murni badan korporat seperti Bank Rakyat melalui program
CSR dalam menerap dan memperkasakan program kesedaran alam sekitar marin.
95
Pelancaran Tukun Mesin ATM Bank Rakyat Di Pulau Tioman

Program ini telah disempurnakan oleh Y.B Dato’ Kapten (B) Mohd. Johari Hussain, ADUN kawasan Tioman. Turut hadir
ialah Encik Nazaruddin Zainal Abidin, Ketua Wilayah Selatan Bank Rakyat, Encik Mohd Asri Bin Awalludin wakil JTLM
Pahang, Encik Yussoff Ariffin, Pengarah Dorken Reef Resources serta pegawai-pegawai kanan Bank Rakyat dan JTLM.
Sebanyak 3 mesin juruwang automatik dilabuhkan dan didapati terdapat banyak ikan berkeliaran disekitarnya.
Kedudukan tukun ini adalah 500 meter dari persisiran pantai berhadapan Damai Tioman Resort, Kg.Genting, Pulau Tioman.
Tukun Mesin ATM Bank Rakyat yang baru dilabuhkan di perairan Kehadiran hidupan marin di kawasan tukun mesin ATM selepas
Kg. Genting, Pulau Tioman beberapa bulan ia dilabuhkan
96
Hari Pemuliharaan Alam Sekitar WP Labuan 2011

Program ini telah dilaksanakan pada 25 Jun 2011. Antara acara yang telah dijalankan adalah Pemuliharaan Penyu yang
bertempat di Taman Laut Pulau Kuraman serta Pemuliharaan Paya Bakau di Kinabenua, Labuan. Objektif program ini
adalah bertujuan untuk mempromosikan dan meningkatkan kesedaran orang awam terhadap pemuliharaan alam sekitar.
PETRONAS Carigali SBO (LGAST) & CHSE merupakan penganjur utama bagi program ini dengan kerjasama daripada
JTLM WP Labuan dan Jabatan Alam Sekitar (JAS). Seramai 80 peserta mengikuti program ini termasuklah wakil sekretariat
penganjur dan pelajar-pelajar sekolah menengah daripada SMK Lajau dan SMK Mutiara.
Aktiviti yang dijalankan bagi Program Pemuliharaan Penyu adalah pembersihan pantai, taklimat mengenai spesies
penyu yang terdapat di Malaysia serta demonstrasi pengendalian telur penyu di kawasan Taman Laut Pulau Kuraman oleh
pegawai JTLM WP Labuan. Menjelang tengahari, acara Pemuliharaan Paya Bakau dimulakan dengan pembersihan sekitar
kawasan penanaman bakau disusuli dengan penanaman anak pokok bakau di kawasan Kinabenua WP Labuan. Sebanyak
100 anak pokok telah berjaya ditanam. Majlis penutup telah disempurnakan dengan rasminya oleh En. Noorsuffian Hadi
bin Ramly selaku Timbalan Pengarah Jabatan Alam Sekitar WP Labuan.
Peserta program Hari Pemuliharaan Aktiviti penanaman pokok bakau

Alam Sekitar W.P Labuan 2011
Program Konservasi Penyu Wilayah Persekutuan Labuan

Pada 15 September 2011 (Khamis) bertempat di Wilayah Persekutuan Labuan satu Majlis Perasmian Program Konservasi
Penyu telah disempurnakan oleh Y.B. Tan Sri Datuk Seri Panglima Joseph Kurup, Timbalan Menteri Sumber Asli dan Alam
Sekitar bertempat di Hotel Grand Dorsett, Labuan. Turut hadir sama Dr. Sukarno bin Wagiman, Ketua Pengarah JTLM, dan
Y. Bhg. Datuk Abdullah Karim, Ketua Pegawai Eksekutif PETRONAS Carigali Sdn.Bhd.
Empat daripada tujuh spesies penyu yang ditemui di Malaysia semakin mengalami kepupusan. Memandang serius isu
ini, pihak PETRONAS Carigali Sdn.Bhd. mengambil inisiatif untuk menubuhkan Pusat Penetasan Penyu melalui Program
Tanggungjawab Sosial Korporat (CSR) dengan kerjasama JTLM.
97
Objektif Program konservasi penyu:

i. Mengekal dan meningkatkan populasi penyu melalui penubuhan Pusat Penetasan Penyu.
ii. Menjadikan Wilayah Persekutuan Labuan sebagai salah satu Pusat Penyelidikan Konservasi Penyu di Malaysia.
iii. Memberi kesedaran kepada orang ramai berkenaan kepentingan pemuliharaan penyu.
Dengan kos pembinaan sebanyak RM 38,000.00, Pusat Penetasan Penyu di Pulau Kuraman berjaya disiapkan dalam
tempoh 2 minggu dengan keluasan 6m X 6m.
Program Konservasi Penyu yang diadakan ini diharap dapat memberi kesan yang positif terhadap peningkatan populasi
penyu di Malaysia. Usahama di antara JTLM dan pihak PETRONAS Carigali dalam konservasi penyu dan pemuliharaan
biodiversiti marin ini diharap dapat diteruskan lagi pada masa akan datang. JTLM sentiasa mengalu-alukan kerjasama
daripada pelbagai pihak dalam memastikan biodiversiti marin negara kekal terjamin.
Acara pelepasan anak penyu oleh Pengarah JTLM WP Labuan bersama pihak PETRONAS Carigali
Peserta program Konservasi Penyu WP Labuan

98
Senarai Aktiviti Pendidikan Dan Kesedaran Awam

Sepanjang 2011
Jadual 25: Senarai Aktiviti/Program Pendidikan dan Kesedaran Awam sepanjang tahun 2011
BIL PROGRAM TARIKH TEMPAT
1 Program Temu bual Bersama Labuan f.m 8 Februari Labuan f.m
Pameran dan Taklimat sempena Seminar Pendidikan
2 10 Februari KISMEC, Sungai Petani, Kedah
Alam Sekitar
3 Program We Love Marine Park 12 Februari Sek.Men. Teknik Alor Setar, Kedah
Gotong-royong Perdana bersama Ahli Parlimen
4 12 Februari Taman Laut Pulau Payar, Kedah
Langkawi
5 Roadshow @ Taklimat Taman Laut 14 Februari Sek. Keb Selendang, Pahang
6 Penerbitan Treler 15 Februari Kerjasama Jabatan Filem Negara
Program Bersama Ketua Audit Negara dan delegasi
7 16 Februari Taman Laut Pulau Payar, Kedah
Audit Indonesia
8 Siaran Langsung Radio Malaysia Johor 23 Februari RTM Johor
S.K. Tmn. Pasir Putih, Pasir Gudang,
9 Pameran Pendidikan Alam Sekitar 24 Februari
Johor
10 Program Temu bual Bersama Labuan f.m 8 Mac Labuan f.m
11 Pameran Hari Air Sedunia 11 - 13 Mac Water Front, Pekan, Pahang
Taman Laut Pulau Redang,
12 Kem Pendidikan Marin Sek.Keb.Bukit Guntong 11 - 13 Mac
Terengganu
Program bersama Suruhanjaya Koperasi Malaysia Taman Laut Pulau Redang,
13 18-19 Mac
Negeri Terengganu Terengganu
Program bersama Kelab Kembara Ko Kurikulum Taman Laut Pulau Redang,
14 24-26 Mac
Negeri Terengganu Terengganu
15 Siaran Langsung Radio Malaysia Johor 24 Mac RTM Johor
Taman Laut Pulau Perhentian,
16 Program Penghayatan Alam Sekitar 25 Mac
Terengganu
17 Roadshow @ Taklimat Taman Laut 27 Mac Damai Resort, Kampung Geting
18 Kem Pendidikan Marin Pusat Ko-Kebangsaan 29 - 31 Mac Taman Laut Pulau Payar
31 Mac-
19 Kem Pendidikan Kampus UNISZA Taman Laut Pulau Redang
2 April
20 Program Go Green Pelajar Antarabangsa 30 Mac UTP, Perak
21 Program Temu bual Terengganu F.M 3 April Terengganu F.M
22 Kem Pendidikan Marin Pusat Ko-Johor 3 - 6 April Taman Laut Pulau Tinggi, Johor
Program CSR JTLM bersama Bank Rakyat ''Peletakan Taman Laut Pulau Perhentian,
23 9 April
Tukun Mesin ATM Terengganu
Kem Pendidikan Marin peringkat Kebangsaan bersama Taman Laut Pulau Redang,
24 8 - 10 April
Persekutuan Pengakap Malaysia Terengganu
Kem Pendidikan Marin Dalat International
25 19 - 20 April Taman Laut Pulau Payar, Kedah
School Student
99

Kem Pendidikan Marin Taman Laut Pulau Redang,
26 12 - 14 Mei
(SMK Kompleks Gong Badak) Terengganu
27 Kem Pendidikan Marin (SMAKA Wataniah, Besut) 14 - 16 April
Terengganu
Program bersama Jabatan Alam Sekitar Kelantan, Taman Laut Pulau Redang,
28 21 - 22 April
KeKAS Terengganu
29 Kem Pendidikan Marin bersama UUM 22 - 23 April Taman Laut Pulau Payar, Kedah
30 Kem Pendidikan Kampus UKM 29 April - 2 Mei
Terengganu
Program Penghayatan Taman Laut Lembaga Penasihat Taman Laut Pulau Redang,
31 30 April - 2 Mei
JPM Terengganu
Program Pemeliharaan Alam Laut Taman Laut Pulau Perhentian,
32 30 April - 2 Mei
Save the Ocean Reefcheck Terengganu
Program Pembersihan Dasar Laut Sempena
33 5 Mei Taman Laut Pulau Payar, Kedah
Hari Polis ke-204
Penerbitan montaj sempena perasmian
34 6 Mei Kerjasama Jabatan Filem Negara
Kapal Taman Laut 1 PERMATA
35 Program Media Bersama Taman Laut 7 - 10 Mei Taman Laut Pulau Tioman, Pahang
Lawatan Kerja Timbalan Menteri Pelancongan
36 17 Mei Taman Laut Pulau Payar, Kedah
Malaysia
37 Kem Pendidikan Marin SMK Jitra 26 - 28 Mei Taman Laut Pulau Payar, Kedah
38 Kem Terumbu Karang 27 Mei Taman Laut Pulau Tioman, Pahang
Kem Pendidikan Marin bersama Pusat Taman Laut Pulau Redang,
39 29 - 31 Mei
Ko-Kurikulum Kelantan Terengganu
Kem Pendidikan Marin Taman Laut Pulau Redang,
40 I - 3 Jun
(SMK Seri Perak Parit Buntar, Perak) Terengganu
41 Program Sedetik Terakam Memori 2 - 15 Jun Balai Seni Kedah
42 Pameran Hari Laut Sedunia 8 Jun Lobi Wisma Sumber Asli
43 Kem Pendidikan Marin Sek. Men. Agama Kedah 7 - 9 Jun Taman Laut Pulau Payar, Kedah
44 Sambutan Hari Laut Sedunia 12 Jun Pusat Sains Negara
Taman Laut Pulau Redang ,
45 (SMK Tengku Ampuan Intan, Terengganu & 14 - 18 Jun
Terengganu
SMK Tengku Ibrahim Permaisuri Setiu)
46 Kem Terumbu Karang 18 - 20 Jun
Terengganu
47 Program Bersama Taman Laut 18 Jun Sekolah Alam Shah, Putrajaya
Kem Pendidikan Marin Institut Perguruan Sultan
48 23-25 Jun Taman Laut Pulau Payar, Kedah
Abdul Halim
100

Taman Laut Pulau Perhentian,
49 Kem Terumbu Karang 25-27 Jun
Terengganu
Program CSR JTLM bersama Bank Rakyat “Peletakan
50 25 Jun Taman Laut Pulau Tioman, Pahang
Tukun Mesin ATM”
51 Program Info Komuniti 1 Malaysia 27 Jun Kampung Salang, Tioman, Pahang
Pameran dan Ekspo ‘’Malaysia International Dive
52 1-3 Julai PWTC, Kuala Lumpur
Exposition’’, MIDE
Taman Laut Pulau Kuraman, WP
53 Kem Pendidikan Marin W.P Labuan 8-10 Julai
Labuan
54 Program Interaksi Nelayan Tanjung Leman 13 Julai Felda Tenggaroh, Johor
Taman Laut Pulau Kapas,
55 Kapas Reef Clean Up 19-21 Julai
Terengganu
Taman Laut Pulau Kuraman, WP
56 Program Labuan Enviromental Conservation Day 25 Julai
Labuan
57 Kem Pendidikan Marin (MRSM Terendak) 27-29 Julai Taman Laut Pulau Tioman, Pahang
Program Taman Laut Bersama Komuniti
58 28 Julai Taman Laut Pulau Tinggi, Johor
Pulau Tinggi
Sek.Men. Sain Sultan Iskandar,
59 Pameran Pendidikan 29 Julai
Johor
60 Kem Pendidikan Marin (Sek.Keb.Kolam Rompin) 29-31 Julai Taman Laut Pulau Tioman, Pahang
61 Program Rakan Taman Laut 30 Julai Taman Laut Pulau Payar, Kedah
62 Program Konservasi Penyu W.P Labuan 15 September Dorsett Hotel, WP Labuan
Program International Merdeka Conservation 23-25 Taman Laut Pulau Redang,
63
Dive 2011 September Terengganu
64 Program Bersama Komuniti 24 September Yan, Kedah
24-26 Taman Laut Pulau Redang,
65 Program Reef Clean Up, Redang Chapter 2011
September Terengganu
66 Tioman COT’S Expedition 26 September Taman Laut Pulau Tioman, Pahang
67 Taklimat Bersama Pelajar S.M Sains @ Road Show 3 Oktober Lembah Bidong, Terengganu
68 Pameran Sultan Mizan Cup 7-9 Oktober Terengganu
69 Program Sehari Bersama Taman laut 7 Oktober Royale Chulan, Kuala Lumpur
Terminal Petronas Carigali WP
70 Pameran CTI 10-11 Oktober
Labuan
Program sempena Minggu Kesihatan, Keselamatan Pusat Informasi Taman Laut
71 15 Oktober
dan Alam Sekitar Mersing, Terengganu
72 Pameran Kesedaran bersama pelajar 3G 15 Oktober Kuala Terengganu, Terengganu
Taman Laut Pulau Rusukan Besar,
73 Pameran Minggu Alam Sekitar 2011 (MASM) 18 Oktober
WP Labuan
101

74 Program Pembersihan Pantai 18 Oktober Kerjasama Jabatan Filem Negara
75 Penerbitan Dokumentari Taman Laut 22 Oktober Taman Laut Pulau Payar, Kedah
Kem Pendidikan Marin SMK Kota Kuala Muda, 30 Oktober-2
76 Taman Laut Pulau Payar, Kedah
Yan Kedah November
30 Oktober -
77 Kem Pendidikan Marin Sekolah Alam Shah Taman Laut Pulau Tinggi, Kedah
2 November
78 Perasmian Tukun Rekreasi 2 November Taman Laut Pulau Tinggi, Kedah
10 - 13
79 Program Reef Clean Up Taman Laut Pulau Payar, Kedah
November
Kem Pendidikan Marin SMK Sultanah Asma, 26 - 27
80 Taman Laut Pulau Payar, Kedah
Yan Kedah November
Kursus Pemantapan Komunikasi dan Avillion Admiral Cove, Port Dickson,
81 5 - 8 Disember
Interpretasi JTLM Negeri Sembilan
Majlis Ramah Mesra JTLM bersama Agensi Kerajaan
82 13 Disember WP Labuan
W.P Labuan
Bilangan Program Mengikut Bulan
12 12 11
12 11
10
10 9
7
8
5
Bilangna Program
6 3
2
0
2
Nov Dis
0 Sept Okt
Ogos
Jun Julai
0 April Mei
Feb Mac
Jan
Bulan
Rajah15 : Bilangan Program Pendidikan dan Kesedaran Awam mengikut bulan

102
5%

11%
Program Bersama Komuniti

12%
72% Program Publisiti
Program CSR
Rajah 16: Program Pendidikan dan Ksedaran Awam 2011 mengikut Komponen Aktiviti

36% 37%
Pameran Pendidikan
Taklimat dan Roadshow
Lain-lain Program Pendidikan

20%
7%
Rajah 17 : Aktiviti di bawah Komponen Kesedaran Awam

103
25
23
20
28
25
15
Bilangna Program
10 9
7
10
5
Labuan
Johor
Pahang
Kedah
0 Terengganu
Putrajaya
Negeri
Rajah 18: Program Pendidikan mengikut negeri
20
20
15
11
13
Bilangna Program
10
7
4
5
4
Putrajaya
Terengganu
Johor
Pahang
0 Kedah
Labuan
Negeri
Rajah 19 : Bilangan Program Kesedaran mengikut negeri

104
Putrajaya
18% 37%
Terengganu
Johor
9%
Pahang
9%
9%
18%
Kedah
Labuan
Rajah 20 : Program Bersama Komuniti mengikut negeri
Putrajaya
18% 37%
Terengganu
Johor
9%
Pahang
9%
9%
18%
Kedah
Labuan
Rajah 21 : Bilangan Program Publisiti mengikut negeri

105
Teknologi Maklumat (ICT)
Pelan Strategik Teknologi Maklumat (ISP) JTLM
Pelan Strategik Teknologi Maklumat (ISP) merupakan blueprint yang menjelaskan visi, misi dan hala tuju strategik bagi
penggunaan ICT sektor awam, objektif dan bidang strategik bagi pembangunan ICT serta strategi pelaksanaan yang akan
diambil untuk merealisasikan objektif pelan tersebut. Inisiatif-inisiatif ICT Jabatan yang dirancang perlulah sejajar dengan
visi ICT sektor awam iaitu untuk menyediakan perkhidmatan yang berkualiti dan cekap.
Bermula 9 Mac 2011 Jabatan telah memulakan langkah dengan mengadakan taklimat pendedahan dan kesedaran
mengenai ISP dengan kerjasama daripada Pasukan Perunding ISP Sektor Awam MAMPU. Taklimat tersebut telah disertai
oleh pengurusan atasan dan pegawai-pegawai JTLM. Susulan daripada itu, satu Jawatankuasa Pembangunan ISP telah
ditubuhkan dengan keahlian seramai lebih kurang 30 orang. Hasil kerjasama dan komitmen pasukan ini, Jabatan telah
berjaya merangka hala tuju, pelan tindakan serta keutamaan projek untuk tempoh 5 tahun bermula 2011 hinggan 2015.
Sehingga November 2011, beberapa sesi bengkel dan mesyuarat telah diadakan bagi memastikan semua input dan
output diperoleh dan di formulasikan mengikut metodologi yang telah diperkenalkan. Melalui metodologi ASF iaitu Analisis,
Strategi dan Formulasi telah berjaya dilaksanakan sehingga terhasilnya ISP JTLM Tahun 2011-2015.

Pasukan Jawatankuasa Pembangunan ISP JTLM
P enguatkuasaan
Bab6
108
Pemantauan dan Pengawalseliaan Taman Laut
P
ada tahun 2011, anggota penguatkuasa JTLM telah membuat tangkapan sebanyak 39 kes yang melibatkan pelbagai
kategori vesel dengan pelbagai kesalahan (Jadual 26X). Rampasan bubu menyumbang kes tangkapan yang tertinggi
iaitu 40% bagi keseluruhan kes tangkapan, diikuti Pukat Tunda 27.7%, Pukat Hanyut 10.8% dan Rawai 9.2%.
Manakala bagi kes tangkapan yang melibatkan Pancing, Pukat jerut dan Spear Gun masing-masing mencatat 7.7%, 3.1%
dan 1.5%. Jumlah kompaun yang dikenakan ke atas keseluruhan kes tangkapan tersebut adalah sebanyak RM 94,200.00
(Jadual 27).
Kes tangkapan 2011 berkurangan sebanyak 8 kes berbanding tahun 2010 yang mana mencatatkan 47 kes. Hukuman
lebih keras seperti mendakwa kes di mahkamah, menaikkan kadar kompaun dan denda yang dikenakan ke atas kesalahan
menceroboh dalam kawasan Taman Laut telah mempengaruhi nelayan untuk tidak menangkap ikan dalam kawasan Taman
Laut. Penurunan kes tangkapan ini juga menunjukkan adanya kesedaran di kalangan nelayan berhubung pentingnya
melindungi sumber biodiversiti marin negara.
80 72
70 74 64
60 47
54 41
50
Bilangna Tangkapan
40 34
26
30 28
2011
2010
20
2009
2008
2007
2006
2005
2004
10
2003
Tahun
0
Rajah 22 : Bilangan Kes Tangkapan Tahun 2003-2011

109
Jadual 26 Jumlah kes tangkapan mengikut perkakas menangkap ikan bagi tahun 2008-2011
Perkakas TAHUN
(Komersial/Tradisional) 2008 2009 2010 2011
P. Tunda 47 40 29 18
P. Jerut 7 12 5 2
Komersial
P. Hanyut 9 6 5 7
Api Pkt Jerut 0 4 0 0
Spear Gun 0 1 0 1
Pancing 0 0 0 5
Tradisional
Rawai 0 0 0 6
Bubu 1 9 8 26
JUMLAH 64 72 47 65
Jadual 27: Jumlah kompaun mengikut negeri bagi tahun 2007 – 2011
Negeri
Jumlah
Tahun
Kedah Terengganu Pahang Johor Labuan (RM)
(RM) (RM) (RM) (RM) (RM)
2007 15,750.00 36,500.00 37,250.00 1,540.00 0 91,040.00
2008 7,750.00 77,350.00 67,600.00 50,250.00 0 202,950.00
2009 67,350.00 48,000.00 42,250.00 36,850.00 0 194,450.00
2010 33,200.00 19,700.00 29,300.00 19,600.00 0 101,800.00
2011 20,300.00 11,000.00 44,050.00 18,850.00 0 94,200.00
Jumlah 159,250.00 212,150.00 239,000.00 137,440.00 0 760,990.00

110
Penguatkuasaan Bersama Antara

Agensi Penguatkuasa Marin
120 422 Terengganu
Besut
404
Pahang
411
Johor
261
212
Kedah
Labuan
Rajah 23: Bilangan Operasi mengikut negeri bagi tahun 2011
Penguatkuasaan bersama agensi penguatkuasa marin telah dipraktikkan oleh JTLM setiap tahun bagi memelihara perairan
Taman Laut dan mengawal pencerobohan. Ini berketepatan dengan hasrat menyahut slogan kerajaan “Blue Ocean Strategy”
yang mana semua agensi Kerajaan harus bergerak secara berintegrasi dan bersepadu. Dengan ini ianya boleh menjimatkan
tenaga kerja dan kos operasi. Kerjasama ini bukan sahaja melibatkan aktiviti penguatkuasaan malahan juga melibatkan kes-
kes seperti menyelamat, tumpahan minyak dan pembersihan pantai. Ini melibatkan pelbagai agensi penguatkuasa marin
antaranya ialah Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia (APMM), Jabatan Perikanan Malaysia (DOF), Polis Gerakan
Marin (PDRM), Jabatan Laut Malaysia dan Jabatan Kastam. Antara operasi yang telah dijalankan sepanjang tahun 2011
adalah seperti berikut:
i) Mengadakan operasi rondaan bersama JTLM Kedah & Jabatan Perikanan Malaysia (DOF) di perairan Taman Laut
Pulau Payar, Kedah pada 16 hingga 17 September 2011.
ii) Mengadakan operasi rondaan bersama JTLM Pahang dan Johor bersama DOF pada 25 hingga 28 November 2011
di perairan Taman Laut Pahang dan Johor.
ii) Membantu Jabatan Alam Sekitar mengendalikan kes tumpahan minyak di perairan Taman Laut Pulau Tioman pada
12 September 2011. JTLM-PDRM (05/05/2011).
iv) Mengadakan Operasi Bubu bersama DOF dalam membendung kegiatan menangkap ikan di dalam perairan Taman
Laut Pahang dan Terengganu pada 13 hingga 15 September 2011 dan 23 hingga 25 September 2011.
111
Aset Penguatkuasaan
Sehingga tahun 2011, JTLM mempunyai 1 kapal berukuran 18 meter panjang dan 26 bot yang digunakan untuk pelbagai
tujuan seperti rondaan, risikan dan bot utiliti. Berikut adalah aset-aset bot JTLM :
Jadual 28: Senarai kapal/ bot peronda laju Jabatan Taman Laut Malaysia
BIL NAMA BOT UNIT
1. Kapal 1
2. Barracuda 9
3. Challenger 6
4. Sentry 5
5. Explorer 6
JUMLAH 27
Kapal KTL 1 Permata

112
Bot Peronda Laju siri Barracuda Bot Peronda Laju siri Challenger
Bot Peronda Laju siri Sentry Bot Peronda Laju siri Explorer
113
Operasi Bubu JTLM Di Pulau Tioman, Pahang
Bubu adalah sejenis alat penangkapan ikan yang digunakan sama ada di sungai mahupun di kawasan laut. Alat ini boleh
didapati dalam pelbagai saiz dan bentuk serta boleh menangkap spesies ikan tertentu bergantung kepada lokasi dan umpan
yang digunakan. Penggunaan bubu biasanya dipraktikkan oleh nelayan dan penduduk pulau secara tradisional. Dengan
wujudnya, Akta Perikanan 1985 yang menguatkuasakan sebarang aktiviti menangkap ikan di kawasan perairan Taman laut
pada jarak 2 batu nautika dari tikas air surut terendah adalah merupakan satu kesalahan di bawah Seksyen 43 (1) di dalam
Akta ini. Taman Laut adalah kaya dengan sumber biodiversiti marin yang menjadi tempat santuari pembiakan ikan akan
terjejas sekiranya aktiviti menangkap ikan menggunakan bubu tidak dibendung. Pemasangan bubu ini biasanya dilakukan
pada kedalaman antara 50 hingga 80 kaki di perairan Taman Laut.
Bagi mencegah aktiviti ini, JTLM telah menjalankan Operasi Bubu pada 23-25 September 2011 di perairan Taman
Laut. Operasi ini telah diketuai oleh Mohamed Ridzuan bin Mohamed Alias, Pengarah JTLM Pahang bersama anggota KTL
1 PERMATA dan Bot Peronda Taman Laut (PTL4). Pada hari pertama Operasi Bubu dijalankan sebanyak 17 bubu telah
dirampas yang mana 3 bubu ditemui pada jarak 0.30 batu nautika dari Pantai Pasir Burung dan 14 buah bubu lagi pada
jarak antara 0.63 hingga 0.69 batu nautika dari Tanjung Gua Layang. Sebanyak 8 buah bubu lagi telah dirampas di kawasan
Teluk Bayat pada jarak 0.53 batu nautika dari Pulau Tioman. Kesalahan yang dilakukan amat serius kerana kesemua 25
bubu yang dirampas terletak begitu hampir dengan pulau Taman Laut. Bubu yang berjaya dirampas telah dibawa balik ke
Pusat Taman Laut Pulau Tioman dan laporan telah dibuat kepada pihak Polis. JTLM akan meneruskan operasi bubu ini dari
masa ke semasa bagi mengawal aktiviti penangkapan ikan menggunakan bubu di kawasan Taman Laut.
Operasi bubu Taman Laut Tioman pada malam hari dengan KTL 1 Permata
114
Pelancaran KTL 1 Permata
Pada 9 Mei 2011 JTLM dengan rasminya telah menerima sebuah Kapal Taman Laut (KTL) bersaiz 18 meter yang
disempurnakan oleh Y.B. Dato’ Sri Douglas Uggah Embas, Menteri Sumber Asli dan Alam Sekitar di Pusat Taman Laut
Pulau Tioman, Pahang. Perolehan bot all weather ini adalah untuk kegunaan JTLM bagi tujuan penguatkuasaan dalam
semua keadaan cuaca. Ia juga boleh digunakan untuk tujuan sampingan seperti penyelidikan, pemantauan dan aktiviti-
aktiviti pengurusan lain yang berkaitan. KTL 1 PERMATA ini akan memantapkan lagi aktiviti penguatkuasaan yang akan
dijalankan di kawasan perairan Taman Laut Malaysia terutamanya Taman Laut di bahagian Pantai Timur Semenanjung
Malaysia.
KP JTLM menyerahkan cenderamata replika KTL 1 Permata Y.B. Menteri menjalankan upacara perasmian KTL 1 Permata
kepada Y.B. Menteri NRE disaksikan oleh Y.Bhg. Dato’ KSU
Y.B. Menteri NRE di KTL 1 Permata bersama krew kapal

115
B ahagian
kejuteraan
Bab7
116
Bahagian Kejuruteraan (BKj), JTLM telah diberikan tanggungjawab untuk mengawal dan memantau Perbelanjaan
Pembangunan 2011 JTLM, mengambil alih peranan yang diberikan sebelum ini kepada Bahagian Perancangan dan
Pengurusan Taman Laut. Disamping itu, BKj juga telah bertanggungjawab sebagai pelaksana kepada beberapa projek yang
dirancang oleh bahagian-bahagian yang berkaitan. Antara projek-projek yang dilaksanakan oleh BKj adalah seperti di dalam
jadual di bawah.
Jadual 29: Senarai Projek-projek yang dilaksanakan oleh BKj sepanjang 2011
Bil Projek Keterangan
1. The Design, Construction, Testing, Training, Kontrak bernilai RM 2,544,900.00 telah bermula pada 20
Commissioning and Supply Three (3) Units 10 April 2011 dan berakhir pada 15 November 2011. Ketiga-
Meters Aluminium Speedboat for Jabatan Taman tiga unit bot peronda laju tersebut telah tiba di pangkalan
Laut Malaysia, Kementerian Sumber Asli dan masing-masing iaitu di Pejabat Taman Laut Terengganu,
Alam Sekitar Pejabat Taman Laut Johor dan Pejabat Taman Laut Labuan.
Sebelum pihak JTLM menerima bot-bot tersebut,

Government Project Team yang telah dilantik, telah
melaksanakan Harbour Trial dan Sea Trial bagi memastikan
bot-bot tersebut dibina mengikut spesifikasi yang telah
dipersetujui. Bot-bot tersebut dipacu menggunakan enjin
berkembar Mercury Verado, 4-lejang berkuasa 300hp setiap
satu.
Kehadiran bot-bot tersebut telah meningkatkan lagi aktiviti

penguatkuasaan JTLM.
Bot-bot tersebut telah ditempatkan di Pejabat Taman Laut
Terengganu, Johor dan W.P Labuan
2. Membekal, Memasang, Menguji Dan Mentauliah Kontrak bernilai RM 231,400.00 telah bermula pada 12
Dua (2) Unit Bot Utiliti Bagi Jabatan Taman Laut Oktober 2011 dan berakhir pada 15 Disember 2011.Bot-
Malaysia bot tersebut telah dibeli bagi tujuan penempatan di Pejabat
Taman Laut Kedah dan Pejabat Taman Laut Johor.
Bagi bot yang ditempatkan Kedah, bot tersebut dilengkapi

dengan 2 enjin 2-lejang berkuasa 115hp, Evinrude. Manakala
bgai bot yang ditempatkan di Johor, enjin sedia ada iaitu dari
jenis 4-lejang berkuasa 150hp, Suzuki.
Kehadiran bot-bot utiliti ini adalah sebagai sokongan kepada

aktiviti penguatkuasaan JTLM.
117
Bil Projek Keterangan
3. The Design, Construction, Testing, Training, Kontrak bernilai RM 1,674,650.00 telah bermula pada 20
Commissioning and Supply Five (5) Units 6 Julai 2011 dan masih di dalam pembinaan.
Meters Aluminium Rigid Inflatable Boat (RIB)
for Jabatan Taman Laut Malaysia, Kementerian Bot-bot tersebut akan menggunakan 2 unit enjin sangkut
Sumber Asli dan Alam Sekitar 2-lejang, Evinrude, berkeupayaan 75HP setiap satu.
Percubaan menggunakan enjin 2-lejang ini adalah sebagai
usaha JTLM untuk mempelbagaikan keupayaan kakitangan
JTLM dalam pengendalian enjin daripada pelbagai jenis.
Bot yang memuatkan 6 hingga 8 orang penumpang ini

akan menjadi sokongan kepada kerja-kerja penguatkuasaan
JTLM.
4. Membekal, Memasang, Menguji Dan Mentauliah Kontrak bernilai RM 493,998.90 telah bermula pada 19
Empat (4) Unit Enjin Sangkut Berkuasa 300Hp September 2011 dan siap pada 12 Disember 2011.
Dan Empat (4) Unit Enjin Sangkut 150Hp Bagi
Jabatan Taman Laut Malaysia Kesemua enjin sangkut tersebut telah digunakan bagi
menggantikan enjin-enjin bot sedia ada, yang telah uzur dan
berusia. Enjin yang dibekalkan oleh pihak kontraktor ialah
enjin Evinrude, 2-lejang.
Penggantian enjin ini dijangka akan meningkatkan keupayaan
bot-bot penguatkuasaan JTLM.
5. Lain-lain Projek: Pelanggan: Bah.Perhutanan dan Biodiversiti, NRE

a) Pembinaan Kemudahan OKU dan Pontoon Biayaan : MMBH
Rehat di Pusat Taman Laut, Pulau Tioman, BKj terlibat sebagai pelaksana projek.
Pahang. Kos Projek : RM 250,000.00
b) Perolehan Pontoon di Hutan Belum, Perak
c) Penglibatan Malaysia di Pameran Yeosu,

Korea 2012 Pelanggan: Bah. Perhutanan dan Biodiversiti, NRE
Biayaan : PEMANDU
BKj terlibat sebagai pasukan rekabentuk dan jawatankuasa
penyediaan dokumen tender
Kos Projek : RM 1.8 juta
d) Perolehan Unsur-unsur Laut
Pelanggan: Bah. Perhutanan dan Biodiversiti
Biayaan : NRE
BKj terlibat sebagai Jawatankuasa Spesifikasi Teknikal,
Jawatankuasa Kecil Penilaian Teknikal, Jawatankuasa
Penyediaan Dokumen Tender, Jawatankuasa Penyediaan
Dokumen Kontrak dan Pasukan Pengesahan.
Pelanggan: Bah. Penguatkuasaan dan Perlesenan,

Biayaan : Belanja Pembangunan
BKj sebagai pelaksana.
A ktiviti kemasyarakatan
Bab 8
120
PUSPANITA
Penubuhan PUSPANITA JTLM
PUSPANITA JTLM telah ditubuhkan pada 6 April 2011. Majlis Pelancaran secara rasmi diadakan pada 10 Mei 2011 di Pulau
Tioman, Pahang oleh Y.Bhg. Datin Shahriah binti Md Khalid dan disaksikan oleh Penasihat PUSPANITA NRE Y.Bhg. Datin
Sri Doreen Mayang serta delegasi NRE.
Puan Milaton binti Hassan merupakan Pengerusi pertama yang menerajui PUSPANITA JTLM. Di bawah pimpinan beliau
dan Dr Sukarno bin Wagiman selaku Penasihat, PUSPANITA JTLM dengan ahli seramai 46 orang telah berjaya mencapai
objektif penubuhannya dengan melaksanakan beberapa aktiviti sepanjang tahun 2011 yang bermanfaat kepada ahli-ahli
dan masyarakat.
Jadual 30: Aktiviti-aktiviti yang dijalankan oleh PUSPANITA sepanjang 2011
BIL AKTIVITI TARIKH PENERANGAN
1. Mesyuarat Agong 6 April 2011 Mesyuarat dipengerusikan oleh Puan Milaton binti Hassan dengan
Puspanita JTLM kehadiran ahli seramai 33 orang. Agenda mesyuarat adalah Pelantikan
Ahli Jawatankuasa.
2. Pelancaran 9 Mei 2011 Majlis Pelancaran secara rasmi diadakan pada 10 Mei 2011 di Pulau
Puspanita Jabatan Tioman, Pahang oleh Y.Bhg Datin Shahriah binti Md Khalid dan disaksikan
Taman Laut oleh Penasihat PUSPANITA NRE Y.Bhg. Datin Sri Doreen Mayang serta
Malaysia delegasi NRE.
3. Bengkel Home 1 Julai 2011 Bertempat di Bilik Mesyuarat Jed JTLM telah diadakan bengkel ‘Home
Made Coklat Made’ Coklat. Para peserta diajar teknik mencairkan coklat menggunakan
air panas dan teknik menghasilkan permukaan coklat yang berkilat dalam
pelbagai bentuk yang menarik.
4. Ceramah 20 Julai 2011 Biro Kesihatan PUSPANITA NRE yang terdiri daripada PUSPANITA JTLM
Kesihatan The dan Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia telah menganjurkan
7 Pillars Of Program Ceramah Kesihatan yang disampaikan oleh Mr. Chea.
Optimum Health
5. Lawatan Ke 20 Julai 2011 Lawatan ke Banghuris Homestay adalah bertujuan untuk memberikan
Banghuris pendedahan kepada ahli PUSPANITA tentang perusahaan Industri Kecil
Homestay, Sepang dan Sederhana yang dijalankan di kampung tersebut seperti perusahaan
makanan sejuk beku, pelbagai jenis kerepek, tempe dan sebagainya.
121
BIL AKTIVITI TARIKH PENERANGAN
6. Bengkel Mengukur 21 Oktober Tujuan bengkel diadakan adalah untuk memberi ilmu berkenaan cara-
dan Memotong 2011 cara mengukur mengikut ukuran inci. Surat khabar digunakan bagi
Baju Kurung memastikan kain dipotong lurus. Para peserta turut diajar cara memotong
bahagian tangan, pesak, kekek dan leher.
7. Bengkel Menjahit 28 Oktober Susulan daripada Bengkel Mengukur dan Memotong Baju Kurung yang
Baju Kurung 2011 telah diadakan pada 21 Oktober 2011, satu Bengkel Menjahit Baju Kurung
telah diadakan untuk mengajar ahli menjahit baju kurung.
8. Bengkel Jahit 11 november Baju yang telah siap dijahit diserikan lagi dengan hiasan sulaman manik
Manik 2011 2011 pelbagai corak. Para peserta ditunjukkan peralatan seperti jarum, manik
dan benang yang sesuai untuk menghasilkan sulaman manik yang cantik
dan kemas. Pelbagai jenis bunga sulaman manik dan labuci diajar kepada
para peserta.
9. Lawatan Ke Kilang 23 November Seramai 25 orang ahli PUSPANITA JTLM telah berpeluang melawat ke
Coklat Beryl’s 2011 kilang Coklat Beryl’s. Lawatan ini telah banyak memberi ilmu kepada ahli
tentang cara penghasilan coklat, jenis-jenis coklat dan asal-usul coklat.
Pelancaran PUSPANITA JTLM. Pengerusi PUSPANITA JTLM, Pn. Milaton binti Hassan bersama Penasihat PUSPANITA NRE, Y.Bhg.
Datin Sri Doreen Mayang dan Pengerusi PUSPANITA NRE, Y.Bhg. Datin Shahriah binti Md Khalid dan ahli-ahli PUSPANITA
122
Lawatan Ke Kilang Coklat Beryl’s Bengkel Home Made Coklat: Ahli PUSPANITA diajar teknik
membuat coklat
Program Ceramah Kesihatan Lawatan Ke Banghuris Homestay, Sepang
Bengkel Jahit Manik Pelancaran PUSPANITA JTLM

123
Majlis Sukan Dan Kebajikan Taman Laut (MASKAL)
Kejohanan Dwi-Tahunan Sukan NRE
JTLM telah menyertai Kejohanan Sukan NRE yang telah berlangsung pada 15-17 Julai 2011 di Universiti Putra Malaysia.
Antara sukan yang disertai adalah bola sepak, bola jaring, bola tampar, ping pong, boling dan juga indoor games.
JTLM sekali lagi telah mengulangi kejayaan 2009 dengan menjuarai Kontinjen Terbaik Perbarisan di kejohanan sukan
NRE pada kali ini. Dua minggu sebelum Kejohahanan Sukan NRE berlangsung, JTLM telah mengatur sesi latihan di Institut
Penilaian Negara (INSPEN) pada 24-26 Jun 2011. Perkampungan sukan JTLM ini bertujuan untuk melengkapkan diri dan
meningkatkan stamina atlet JTLM bagi menghadapi Kejohanan Sukan NRE.
Juara Kontigen Terbaik Perbarisan dimenangi oleh JTLM
Pasukan bola sepak JTLM Maskot Kontigen JTLM

124
Program Jalinan Ukhuwah Tahun 2011
Ibu Pejabat JTLM telah menganjurkan Program Jalinan Ukhuwah Tahun 2011 bertempat di Kelab Komuniti, Taman Tasik
Cyberjaya pada 4 Disember 2011 (Ahad) dengan bertemakan ‘ Go Green’. Pengisian program tersebut adalah lebih kepada
aktiviti berpasukan dan sesi ceramah oleh Penceramah Jemputan.
Tujuan penganjuran kursus tersebut adalah bagi warga Jabatan mengenali kekuatan dan kelemahan diri ke arah
pembudayaan kerja cemerlang dalam organisasi serta memahami teknik berkomunikasi dalam hubungan kemanusiaan
secara berpasukan.
Pertandingan mewarna untuk kanak-kanak Hadiah kepada pemenang disampaikan oleh Pn. Milaton binti
Hassan
Peserta disajikan dengan persembahan khas Dikir Barat dari Ahli keluarga yang turut hadir ke program ini
JTLM Terengganu
125
P enerbitan
Bab 9
126
Penerbitan
T
erbitan pertama JTLM bagi tahun 2011 adalah “Handbook on the Living Marine Resources of Malaysia Marine Park”
yang merupakan buku kecil yang penuh dengan maklumat sumber-sumber yang terdapat di perairan Taman Laut
terutamanya di Semenanjung Malaysia. Penerangan mengenai ekologi dan sumbangan ekosistem terhadap manusia
dan pelbagai keunikan haiwan-haiwan dan persekitaran marin juga ditekankan. Bab-bab dalam buku kecil ini menerangkan
setiap ekologi dan hidupan marin dari terumbu karang hinggalah ke mamalia marin. Pembaca akan diberi maklumat yang
mudah difaham mengenai alam marin. Terdapat kotak penerangan dan gambar-gambar spesies yang berwarna dan akan
membantu pembaca untuk mengecam beberapa haiwan yang sering dijumpai di persekitaran marin.
Terbitan kedua Jabatan bagi tahun 2011 adalah buku lebih berunsur ilmiah dengan tajuk “Malaysia’s Marine Biodiversity:
Inventory and Current Status” hasil dari pembentangan semasa Seminar Kebangsaan Biodiversiti 2009. Buku ini adalah
hasil usahasama dan kerjasama JTLM bersama Ekomar, Universiti Kebangsaan Malaysia. Terdapat dua belas kertas
pembentangan yang menyenaraikan pelbagai inventori marin yang dilakukan oleh penyelidik-penyelidik dari institusi
tempatan yang telah melakukan kajian khasnya di perairan Malaysia. Buku ini adalah “snapshot” mengenai status terkini
biodiversiti marin di Malaysia dan ini adalah sangat penting terutama kepada persekitaran marin kita yang kian terancam
hasil dari kegiatan manusia dan bencana semulajadi. Pembaca terutama para penyelidik akan menghargai kandungan buku
ini untuk rujukan dan rekod.
Buku Handbook on the Living Marine Resources of Malaysia Buku Malaysia’s Marine Biodiversity: Inventory and Current
Marine Park Status
127
Pelan Strategik JTLM 2011 – 2015
SENARAI PENERBITAN BUKU
1. Pelan Strategik JTLM 2011 – 2015
2. Pelan Strategik Teknologi Maklumat JTLM 2011-2015
3. Handbook on the Living Marine Resources of Malaysia Marine Park

ISBN 978-983-44311-2-9
4. Malaysia’s Marine Biodiversity: Inventory and Current Status
5. Laporan Tahunan 2009-2010
6. Kit Panduan Snorkeling Mesra Alam
7. Kit Identifikasi Hidupan Marin Taman Laut
Pelan Strategik Teknologi Maklumat JTLM

2011-2015
Laporan Tahunan 2009-2010

128
Kit Identifikasi Hidupan Marin Taman Laut Kit Panduan Snorkeling Mesra Alam
SENARAI PENERBITAN MAJALAH
1. Majalah Terumbu Jilid 1/2011
2. Majalah Terumbu Jilid 2/2011
Majalah Terumbu Jilid 1/2011 Majalah Terumbu Jilid 2/2011

129
I mbasan
Bab 10
130
Imbasan 2011
NO BULAN TARIKH PROGRAM/AKTIVITI TEMPAT
Bengkel Penggubalan Sukatan dan Soalan

1. JANUARI 21-23 Jan INSPEN Bangi
Peperiksaan Subjek Jabatan
Program Kesedaran dan Analisis Jurang ISO

2. FEBRUARI 8 Feb Dewan Baiduri, NRE
9001:2008
1-4 Mac Bengkel ISO ILKAP, Bangi

3. MAC Pameran Hari Air Sedunia Dirasmikan oleh YAB
22 Mac Pekan, Pahang
Perdana Menteri
Kem Pendidikan Marin Peringkat Kebangsaan

8-10 Apr Pulau Redang
Dirasmikan oleh TKSU Datuk Aziyah
4. APRIL
Pelancaran Tukun Mesin ATM di Pulau Perhentian
9 Apr Pulau Perhentian
(Program CSR Bank Kerjasama Rakyat)
8 Mei Perasmian KTL1 PERMATA oleh YB Menteri NRE Pulau Tioman
7-10 Mei Program Taman Laut Bersama Media Pulau Tioman
Program Pembersihan Dasar Laut Sempena Hari
5 Mei Pulau Payar
Polis ke-204
5. MEI
Majlis MOU JTLM Bersama UM
9 Mei Pulau Tioman
Pelancaran PUSPANITA JTLM
24-26 Mei Perkampungan Sukan JTLM INSPEN Bangi
31 Mei Majlis APC JTLM Dewan Baiduri, NRE
12 Jun Sambutan Hari Laut Sedunia Pusat Sains Negara
6. JUN Pelancaran Tukun Mesin ATM (Program CSR Bank
25 Jun Pulau Tioman
Kerjasama Rakyat)
15-17 Jul Kejohanan Dwi-Tahunan Sukan NRE UPM
16 Jul Sambutan Ulang Tahun JTLM Ke-4 UPM
7. JULAI
Program Taman Laut Bersaa Komuniti Pulau
28 Jul Pulau Tinggi
Tinggi dirasmikan oleh YB Timb. Menteri NRE
8. OGOS
131
NO BULAN TARIKH PROGRAM/AKTIVITI TEMPAT
Program Konservasi Penyu W.P. Labuan

14 Sep W.P. Labuan
dirasmikan oleh YB Timb. Menteri NRE
Program International Merdeka Conservation Dive Pulau Redang,

23-25 Sep
2011 Terengganu
9. SEPTEMBER
Program Reef Clean Up, Redang Chapter 2011
24-26 Sep Pulau Redang
dirasmikan oleh KP JTLM
Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman

24 Sep Pulau Redang
Laut dan Rizab Laut (MPKTLRL)
Pameran Sempena ‘Sultan Mizan Cup’ Dirasmikan Lembah Bidong

7-9 Okt
Oleh DYMM YDP Agong Terengganu
14-16 Okt Program Pemantapan Modal Insan Hotel Virgo Batik, Lumut
10. OKTOBER
Pameran Minggu Alam Sekitar dirasmikan oleh YB
18 Okt Kuala Terengganu
Menteri NRE
20-22 Okt Bengkel Penulisan ISP Langkawi
2 Nov Perasmian Tukun Rekreasi oleh ADUN Tenggaroh Pulau Tinggi
2-4 Nov Program BKP2U W.P. Labuan
14-17 Nov Bengkel Pengurusan Aset Cameron Highland
11 NOVEMBER
Majlis Pelancaran Program Restorasi Karang
26 Nov Pulau Tioman
Majlis MOU JTLM Bersama Reef Check Malaysia
Kursus Pemantapan Interpretasi Komunikasi

5-8 Dis Port Dickson,
JTLM
12. DISEMBER
Majlis Ramah Mesra JTLM Bersama Agensi
13 Dis W.P Labuan
Kerajaan W.P Labuan
132
Profil Pejabat Negeri
jabatan TAMAN LAUT MALAYSIA JOHOR JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA PAHANG
Pengarah Taman Laut Johor Pengarah Taman Laut Pahang
Muhammad Nur Ashry B. Bassari Mohamed Ridzuan B. Mohamed Alias
Taman Laut Malaysia Negeri Johor Taman Laut Malaysia Negeri Pahang
Kementerian Sumber Asli Dan Alam Sekitar Kementerian Sumber Asli Dan Alam Sekitar
Jalan Tun Dr. Ismail No. 8, Jalan Rompin Jaya 2
86800 Mersing. Taman Rompin Jaya 2
Johor Darul Takzim 26820 Kuala Rompin
No Tel: 07-799 1161 Pahang Darul Makmur
Faks: 07-799 2553 No Tel: 09-4140532
Faks: 09-4141622
Pusat Taman Laut Pulau Tinggi Email: utlpahang@nre.gov.my
D/A Jabatan Taman Laut Negeri Johor
Jalan Tun Dr. Ismail Pangkalan Hadapan Tg Gemok
86800 Mersing. Terminal Jeti Tg Gemok,
Johor Darul Takzim 26829 Kuala Rompin.
No Tel: 07-799 1161 No Tel: 09-4131273
Faks: 07-799 2553
Pusat Taman Laut Pulau Tioman
E-mail : utlJohor@nre.gov.my Kampung Tekek, Pulau Tioman,
Pahang Darul Makmur.
No Tel: 09-4141595
JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA TERENGGANU

Pengarah Taman Laut Terengganu
Cik Azizul Fariha Bt Ghazali
Taman Laut Malaysia Negeri Terengganu

Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar
No 16, Blok B, Bestari Centre Jalan Hiliran,
Pulau Kambing,
20300 Kuala Terengganu.
Terengganu Darul Iman
Tel : 09-631 2062
Faks : 09-6227266
E-mail : utlterengganu@nre.gov.my
JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA KEDAH JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA W.P LABUAN
Pengarah Taman Laut Kedah Pengarah Taman Laut W.P Labuan
En. Mohd Nizam B Ismail En. Mohd Fazli B Long
Taman Laut Malaysia Negeri Kedah

Pejabat Perikanan Negeri Kedah Taman Laut Malaysia
Tingkat 9 Wisma Persekutuan Wilayah Persekutuan Labuan
Jalan Kampung Baru Pejabat Jabatan Taman Laut Wilayah Persekutuan Labuan
05000 Alor Setar Aras 15 (C) Blok 4. Menara Pejabat,
Kedah Darul Aman Kompleks Ujana Kewangan Labuan,
No Tel: 04-733 9086 Jalan Merdeka, 87000 W.P Labuan
Faks: 04-735 5323 No Tel: 08-7582502 / 08-7582503
Faks: 08-7582500
Pusat Taman Laut Pulau Payar
D/A Tingkat 9 Wisma Persekutuan
Jalan Kampung Baru
05000 Alor Setar
Kedah Darul Aman
No Tel: 04-733 9086
Faks: 04-735 5323
E-mail : utlkedah@nre.gov.my
W ARNA WARNI
TAMAN LAUT
136
137
138
139
Aras 11, Wisma Sumber Asli
No.25, Persiaran Perdana,
Presint 4, 62574 Putrajaya
Tel : 03 8886 1379 Fax : 03 8888 0489
Website: www.dmpm.nre.gov.my | email: tamanlaut@nre.gov.my
Rekabentuk: Creative Energy

Buku Laporan Tahunan JTLM 2011 - 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Buku Laporan Tahunan JTLM 2011 - 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LAPORAN TAHUNAN

LAPORAN TAHUNAN JABATAN TAMAN LAUT MALAYSIA 2011

Jabatan Taman Laut Malaysia

Website: www.dmpm.nre.gov.my | email: tamanlaut@nre.gov.my

Rekabentuk: Creative Energy

eindahan Taman Laut Malaysia

Ibarat liuk lentuk karangan laut

Ab Rahim bin Gor Yaman

Pengurusan Taman Laut

Pulau Pemanggil, Johor

Pendidikan dan Kesedaran Awam

KSN - Ketua Setiausaha Negara

P ERUTUSAN KETUA PENGARAH

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh.

Salam Sejahtera dan Salam Satu Malaysia,

Sebagai peneraju dalam Pemuliharaan Dan

Taman Laut Khazanah Negara.

Dr. Sukarno bin Wagiman

Visi, Misi, Objektif

(iii) Menggalakkan kajian dan penyelidikan saintifik.

Bahagian Perancangan Dan Pengurusan Taman Laut (BPPTL)

Bahagian Penguatkuasaan Dan Pelesenan (BPP)

Bahagian Penyelidikan Dan Inventori Sumber (BPIS)

Bahagian Pendidikan Dan Interpretasi Maklumat (BPIM)

Bahagian Kejuruteraan (BKJ)

Bahagian Khidmat Pengurusan (BKP)

• Menjawab pengaduan awam berkaitan Taman Laut dalam tempoh 7 hari.

Latar Belakang Penubuhan Dan

P. Perhentian Besar P. Labas

P. Tengah P. Aur P. Kuraman

Nota: Taman Laut

Pulau Taman Laut

Rajah 1: Taman Laut di Malaysia

Pengurusan Taman Laut

Jadual 1: Bilangan dan saiz keluasan Taman Laut

Negeri Bilangan Saiz (km2)

Biodiversiti Marin di Malaysia

Jadual 2: Inventori spesies hidupan marin di perairan Malaysia

Hidupan Karang Ikan Mamalia Moluska Timun Bintang Rumput Rumpai

30 1619 Rumput Laut

Rajah 2: Bilangan spesies hidupan marin di perairan Malaysia.

Petunjuk Prestasi Utama (KPI)

KPI 2011 Pencapaian 95% Pencapaian Pencapaian 84.9% dan

Sasaran Pencapaian Pemarkahan(%)

1.3 Bilangan 2 program 3 program 100% 150% Jenis program yang

Mesyuarat Majlis Penasihat Kebangsaan Taman Laut

Pulau Lang Tengah, Terengganu

Kumpulan Amanah Taman Laut dan Rizab Laut

Tujuan Kumpulan Wang ini diwujudkan adalah:

Dr Sukarno bin Wagiman

Duduk dari kiri: A) Mohd Nizam bin Ismail, B) Mohamed Ridzuan

Muhammad Nur Ashry B. Bassari Mohamed Ridzuan B. Mohamed Alias

Cik Azizul Fariha Bt Ghazali

Mohd Fazli B Long Mohd Nizam B Ismail

BAHAGIAN KHIDMAT PENGURUSAN

PENGARAH BAHAGIAN (M48)

SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN

BAHAGIAN BAHAGIAN BAHAGIAN PENYELIDIKAN

PENGARAH BAHAGIAN (G48) PENGARAH BAHAGIAN (J48) PENGARAH BAHAGIAN (G52)

SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN SEKSYEN INVENTORI

KEDAH PAHANG JOHOR

KETUA PENGARAH TAMAN LAUT JUSA C

TIMB. KETUA PENGARAH (G54)