KARIN TRAVMALI HASTAYA

YAKLAIM

Dr. Baak BAYRAM

DEUTF Acil Tp AD

Neresi?

Abdomen

ntratorasik (gs kafesinin altnda)

Karacier, dalak, diyafram ve mide

Palpasyon ve tam FM yeterli deil

Pelvik abdomen
Mesane, retra, rektum, B, uterus
Extraperitoneal ve tans zor

Retroperitoneal

Pankreas, aorta, vena cava, reter, bbrekler

BT, anjiografi sintigrafi gerektirir

Gerek abdomen

KB, uterus(gebeyse), mesane (distand ise)

Mekanizma

Knt travma

Knt travma

%50-75inde ara-ara; ara-yaya kaza

Penetran travma

Baklanma
Ateli silah
Patlama

%40 ince barsak

%30 kolon
%20 karacier

AMA
Vital bulgu anormallii var m?
ntraabdominal kanama var m?
Acil laparatomi gerekli mi?

ANAMNEZ

Yaralanmann olu ekli

Yaralanmann zaman

Elik eden yaralanmalar

Geirilmi abdominal hastalklar ya da

operasyonlar

la ya da alkol kullanm

Kulland ilalar ve allerjisi olup olmad

YK-FM

yk ve Fizik muayene gvenilir deil!

%55-65 sensitif

Tekrarlanan FM

Fizik Muayene

Soyulur,

nspeksiyon:

Ekimoz (kemer)

Rptr,

Vertebra frx.

Oskltasyon:

Anlaml deil

Fizik Muayene

Palpasyon:

Pelvis frx. ?

Alt thorax tan bala:

Ciddi krklarda % 50

Sol krk: % 20, sa

intra-abdominal

krk: % 10,

kanama,

Kehr sign (diyafragm

Rektal tue:

iritasyonu)

Prostat (retra
rptr),

Kanama,

Tons

FMnin gvenilirliini azaltan

durumlar

Elik eden kafa travmasbilin

dzeyinde azalma
Alkol intoksikasyonu
la intoksikasyonu
Mental retarde hasta
Spinal kord yaralanmas
Gebe
Yal hasta
Ek yaralanmalar

Dokuz Eyll Hastanesi Acil Tp Anabilim

Dal

Dokuz Eyll Hastanesi Acil Tp Anabilim

Dal

Dokuz Eyll Hastanesi Acil Tp Anabilim

Dal

Dokuz Eyll Hastanesi Acil Tp Anabilim

Dal

Laboratuar
Kan grubu
Hemogram
Plt:50-trombosit
Htc:30-ciddi
yaralanma

Baz defisiti:6
transfzyon
ihtiyac
mortalite

B-HCG
Kan alkol
TT
ALT-AST
Amilaz(3-6 SAAT)
Bft, e, glukoz
Koaglasyon

Biokimya

Amilaz: ne sensitif, ne spesifik,

Alkol, madde (+): anamnez doruluu!,
Koaglasyon testleri:
Antikoaglan alan,
Karacier hastalar,
DIC (abrubtio placenta),
Masif transfzyon

Asistan

Oryantasyon

E i t i m i - 2011

Laboratuvar

Tansal Tetkikler

Tansal Tetkikler

Does this adult patient have a blunt intra-abdominal injury?

Nishijima DK, Simel DL, Wisner DH, Holmes JF.
JAMA. 2012 Apr 11;307(14):1517-27.

Knt abdominal yaralanmalarn %4.7sinde cerrahi ya

da anjiografik mdahale

Emniyet kemeri bulgusu, hipotansiyon, rebound,

abdominal distansiyon, defans intraabdomianal
yaralnmay destekliyor

Hassasiyet olmamas yaralnamay dlamyor

USGde serbest sv yk ve FMden daha gvenilir

Normal USG yaralanma saptanma ansn azaltyor

Does this adult patient have a blunt intra-abdominal injury?

Nishijima DK, Simel DL, Wisner DH, Holmes JF.
JAMA. 2012 Apr 11;307(14):1517-27.

Yaralanma olasl fazla

Baz defisiti <-6mEq/L

KCFT ykseklii

Hematri

Anemi

anormal AC grafisi

Batn USG en iyi bulgu

USG

normal olmas yaralanama olmad anlamna

gelmiyor
Klinik

bulgularn kombinasyonundan faydalanlmal

Semptom

ve bulgularn kombinasyonu ilave aratrma

gerektirmeyen hastalarn deerlendirilmesinde

FAST
Hzl

Radyolog?

Tekrarlanabilir
Yatak ba
Kontrast-radyasyon

Retroperiton?
Solid organ?

Ucuz
6.Saat kontrol FAST
Sensitivite:%92 spesifite:
%95

BT
Gold standart

i.v kontrast

Solid organ

Stabil hasta

Retroperiton

Transport

%28 FAST(-)-----BT(+)

Sensitivite:%97 Spesifite:
%95

Am J Emerg Med. 2012 May;30(4):574-9.

Rate of intra-abdominal injury after a normal abdominal computed
tomographic scan in adults with blunt trauma.

3103 BTde 2734 (%88) normal

Ortalama ya 39
2141 (%78i hastaneye yatrlm)
BT normal ama Ek yaralanma saptanan
8 hasta

pankreas (5), karacier (4), gastrointestinal (2),

dalak(2)

BT normal hastalarn hastanede izlemi

ou hastada gereksiz

DPL
Hzl

nvaziv

Gvenli

Retroperiton(-)

Acil serviste

Unstabil
Fm bulgular ile uyumlu olmayan stabil

Sensitivite:%100 spesifite:%84

DPL Kontrendikasyon
Acil operasyona gidiyor
Tartmal?

Geirilmi operasyon,
Morbid obez hasta,
leri dnem siroz,
Ge dnem gebelik,
Koaglopati

DPL
Hangi organ yaraland?,
Diyafragma, retroperitoneal, barsak
yaralanma,
DPL (+) in % 30 u konservatif
Artk USG, CT var... (Ka merkezde ???),
Hala popler, geerli,

nvazif yntem

Sensitivite:%100 spesifite:%84

DPL

Ak, yar ak, kapal (Seldingeriyi),

Nazogastrik, foley,
Ne zaman (+)?

Kan > 5 ml,

Lavaj svsnda > 100.000 Eritrosit/L,
Lkosit, amilaz geersiz..

Yalanc (+):

Pelvic frx. (karnda hematom, diapedes)

Pozitif DPL

TANISAL LAPAROSKOP

ANJOGRAF

D
TE

AV

Knt Travma Laparotomi

Endikasyonlar
Kesin
Karn n yz yaralanmas ve
hipotansiyon

Rlatif
Pozitif DPL ya da FAST;

Karn duvar rptr

stabil hasta

Peritonit

Solid yaralanma; stabil

AC grafisinde serbest hava

hasta

BTde laparotomi yaralanmas

Duodenal rptr

Kayna belli olmayan

Pankreas rptr

hemoperitoneum; BTde

leri evre KC-Dalak

ressitasyon
Stabil deil ya da kesin
laparotomi endikasyonu
yok

STABL

FM bulgusu ve karn
ars sorgula

laparotomi
ok var neden?

USG ve /veya DPL

ok var neden?

Yok???

Pozitif bulgu

USG

TAKP

VAR

YOK

LAPAROTO
M

TAKP

ANORMAL
normal

BT

Penetran batn trvmas

STABL

FM bulgusu ve karn
ars sorgula

Yok???

TAKP

Peritona penetrasyon
ATEL SLAH

Unstabil

LAPAROTOM

Penetran batn trvmas

STABL

FM bulgusu ve karn
ars sorgula

Yok???

TAKP

Peritona penetrasyon
ATEL SLAH

Unstabil

LAPAROTOM

Spesifik organ yaralanmalar

Pankreas
L1

kr varsa
Sklkla elik eden organ yaralanmas var
lk 6-12 saatte bulgu olmayabilir
Amilaz non spesifik

Spesifik organ yaralanmalar

nce barsaklar ve kolon

Penetranda en sk ince barsak
Kolon asndan
penetranda en sk sol kolon
Kntte en sk sigmoid