ISI KANDUNGAN

MOD
UL

TAJUK

PENGETAHUAN
- Apakah yang dimaksudkan
dengan .....................
- Nyatakan prinsip/hukum.
MENGKONSEPSI DAN
HUBUNGKAIT
- Bandingkan ......................
- Hubungkaitkan ..................
- Deduksikan konsep
fizik/prinsip fizik/hukum fizik
APLIKASI
-Hitungkan ........
KEFAHAMAN
-Terangkan .....................
MENYELESAIKAN MASALAH
- Cadang dan terangkan
modifikasi berdasarkan
aspek-aspek berikut :
MEMBUAT KEPUTUSAN
Berdasarkan spesifikasi
dalam jadual, terangkan
kesesuaian dari aspek-aspek
...................
Pilih satu kaedah yang paling
baik. Justifkasikan pilihan
anda.
MEMBUAT PENGUKURAN, BINA
JADUAL, PLOT GRAF
MENTAFSIR GRAF
MERANCANG EKSPERIMEN

3
4
5

7
8
9

MUKA
SURAT

MODUL 1:
TERM DALAM
FIZIK

PENGETAHUAN
TAKRIFAN / DEFINISI

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

TINGKATAN 4 : TAJUK 1 : PENGENALAN KEPADA FIZIK

Kuantiti fizik

Kuantiti yang boleh diukur

Kuantiti asas

Kuantiti fizik yang tidak dapat ditakrifkan/diterbitkan

daripada kuantiti-kuantiti fizik yang lain.

Panjang, jisim, masa, suhu, arus elektrik,

Kuantiti terbitan

Kuantiti-kuantiti fizik yang diterbitkan daripada

kuantiti-kuantiti fizik yang lain melalui operasi
matematik darab, bahagi atau kedua-dua darab dan
bahagi.
Kuantiti fizik yang mempunyai magnitud sahaja.
Dapat diterangkan secara lengkapnya tanpa
menunjukkan arah.
Kuantiti fizikyang mempunyai magnitud dan arah.
Memerlukan tanda arah untuk menerangkan kuantiti
tersebut selengkapnya.

Luas, isipadu, laju, pecutan, daya...

Kuantiti skalar

Kuantiti vektor

Luas, isipadu, masa, suhu, laju...

Pecutan, halaju, daya, sasaran...

TINGKATAN 4 : TAJUK 2 : DAYA DAN GERAKAN

Jarak

Sesaran

Panjang di antara dua titik

(tip: lintasan sebenar yang perlu dilalui ke suatu
tempat)
Nota : Jangan tulis tip ini dalam jawapan anda
Panjang di antara dua titik dalam arah tertentu (titik
rujukan)
(tip: laluan pintas ke suatu tempat)
Nota : Jangan tulis tip ini dalam jawapan anda

10 m

15 m
C

Jarak = laluan ABC

= 22 m
12 m Sesaran = laluan AC
= 15 m

Kadar
TERM DALAM
FIZIK

Merujuk kepada per masa

TAKRIFAN / DEFINISI

Laju

Kadar perubahan jarak

Halaju

Kadar perubahan sesaran

Pecutan

Kadar perubahan halaju yang meningkat

Nyahpecutan

Kadar perubahan halaju yang menurun

Inersia

Sifat semulajadi suatu jasad untuk menentang

perubahan dalam gerakkannya.
Atau :
Kebolehan suatu jasad untuk kekal pegun jika dalam
keadaan pegun, atau kekal bergerak dengan halaju
seragam dalam garis lurus sekiranya tiada daya luar
yang bertindak.
Hasil darab jisim dan halaju
momentum= jisim x halaju

Momentum

Prinsip keabadian
momentum
Impuls

kadar =
masa

(tip : jangan tulis mv sebagai jawapan)

Dalam suatu sistem tertutup, jumlah momentum
sebelum perlanggaran adalah sama dengan jumlah
momentum selepas perlanggaran
Perubahan momentum

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

laju=

jarak
masa

halaju=

Unit laju ialah m s-1

sesaran
masa

Pecutan=

Unit halaju ialah m s-1

perubahan halaju
masa

Unit pecutan
ialah m s-2

perubahan halaju
masa

Unit pecutan
ialah m s-2
dengan tanda (-ve)
Tiada formula kerana ia bukan kuantiti fizik.
Berhubung kait dengan jisim.
Semakin besar jisim semakin besar inersia.
nyahpecutan=

p = mv
Kuantiti vektor
Unit momentum ialah kg m s-1
Pelanggaran kenyal
: m1u1 +m2u2 = m1v1 + m2v2
Pelanggaran tidak kenyal : m1u1 +m2u2 = V(m1 + m2)
Letupan
: 0 = m1v1 + m2v2
Impuls = mv mu
Impuls = Ft
Unit impuls ialah kg m s-1

TERM DALAM
FIZIK
Daya impuls

TAKRIFAN / DEFINISI
Kadar perubahan momentum

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

daya impuls=
F=

Daya

Hukum Newton
Pertama
Hukum Newton Kedua

Hukum Newton Ketiga

Tenaga
Kerja

Mengubah keadaan pergerakan jasad. (bergerak,

pegun, arah, pecutan, nyahpecutan).Mengubah bentuk
jasad.
(tip : jangan tulis hasil darab jisim dengan pecutan
sebagai jawapan)
Menyatakan bahawa suatu jasad akan terus berada
dalam keadaan pegun atau berada dalam gerakan linear
sekiranya tiada daya luar bertindak ke atasnya.
Menyatakan bahawa kadar perubahan momentum
untuk objek yang bergerak adalah berkadar terus dan
sama arah dengan daya yang bertindak ke atasnya.
Menyatakan bahawa jika suatu jasad mengenakan daya
ke atas jasad yang lain, akan wujud daya yang sama
magnitud tetapi bertentangan arah yang dikenali
sebagai tindak balas.
Keupayaan melakukan kerja
Keupayaan memindahkan tenaga.
Hasil darab daya dengan sesaran dalam arah selari
daya / / sesaran.

perubahan momentum
masa

mvmu
t

Unit daya ialah newton, N

Berkadar songsang dengan masa perlanggaran. Semakin
singkat masa perlanggaran, semakin tinggi daya impuls.
Daya = jisim x pecutan , F = ma
Unit daya ialah newton, N

Rujuk inersia

Rujuk sistem perlanggaran

Rujuk kesan dan akibat

Contoh : Saya pukul meja. Pukul meja menyebabkan tangan
saya sakit.
Haba, bunyi, cahaya, keupayaan, kinetic, elektrik...
Kerja = daya x sesaran jika tidak melibatkan sudut
W = Fs
(satah rata)
Kerja = Fs kos jika melibatkan sudut

(satah condong)
Unit kerja ia Joule, J
Tenaga Keupayaan

TERM DALAM
FIZIK
Tenaga kinetik

Prinsip keabadian
tenaga
Kuasa

Tenaga yang terhasil oleh objek kerana kedudukan dari

muka Bumi
TAKRIFAN / DEFINISI
Tenaga yang terhasil oleh objek yang bergeraj

Menyatakan bahawa tenaga tidak boleh dicipta atau

dimusnahkan tetapi boleh berubah dari satu bentuk ke
bentuk yang lain.
Kadar melakukan kerja.
Kadar pemindahan tenaga.

Ep = mgh
m = jisim , h = ketinggian,
g = kekuatan medan graviti, 10 N kg-1
FORMULA/ CONTOH / SOALAN

Ek =

1
m v2
2

m = jisim
v = halaju
Buah kelapa jatuh dari pokok ;
Tenaga keupayaan Tenaga Kinetik Tenaga Bunyi +
Haba
kerja
Kuasa, P = masa

Kuasa, P =

Tenaga
masa

Kecekapan

Peratusan nisbah kerja output kepada kerja input oleh

satu sistem

Unit bagi kuasa ialah watt, W

kerja output
kecekapan=
x 100
kerja input

Hukum Hooke

Menyatakan pemanjangan/pemampatan suatu spring

adalah berkadaran terus dengan daya yang bertindak
selagi tidak melebihi had kekenyalan spring.

F = kx
F = daya, k = pemalar spring, x = pemanjangan atau
mampatan
Nilai k merujuk kepada kekerasan spring.

Kekenyalan

TERM DALAM
FIZIK

Tekanan

Keupayaan suatu jasad untuk kembali kepada bentuk

dan saiz asal apabila daya yang dikenakan padanya
dikeluarkan.

TAKRIFAN / DEFINISI

TINGKATAN 4 : TAJUK 3 : DAYA DAN TEKANAN

daya
Daya yang bertindak secara normal di atas suatu luas
Tekanan=
luas
permukaan.
Daya per unit luas permukaan.

Tekanan atmosfera

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

Tekanan yang terhasil oleh atmosfera ke atas

permukaan Bumi.
Nota : 1 atm = 1.02 x 105 Pa = 76 cm Hg = 10 m H2O
Merkuri
Air
Kalkulator :
Tekanan atmosfera = const40
Pertukaran unit rujuk shift const nombor 25, 26, 27, 28

P=

Untuk keadaan pepejal

F
A

P = hg
Untuk keadaan cecair
h = kedalaman ,
= ketumpatan cecair
g = kekuatan medan graviti, 10 N kg-1
Semakin jauh daripada paras laut (Atas gunung) semakin
kurang tekanan atmosfera kerana kurang udara.
Salah konsep: Tekanan atmosfera berlaku akibat daripada
perlanggaran di antara molekul-molekul udara.
Pembetulan : Tekanan atmosfera berlaku akibat daripada
perlanggaran di antara molekul udara dengan suatu

permukaan.
Prinsip Pascal

Menyatakan bahawa untuk suatu sistem tertutup

bendalir, tekanan akan dipindahkan secara seragam
keseluruh bahagian dalam bendalir/cecair termasuk
kepada dinding bekas dan omboh.

Tekanan=

F1 F 2
=
A 1 A2

Nota :Pemindahan cecair daripada omboh kecil ke omboh

besar adalah sama isi padu.
Isi padu=A 1 d 1 = A 2 d 2

TERM DALAM
FIZIK
Prinsip Archimedes

Prinsip Bernoulli

TAKRIFAN / DEFINISI
Menyatakan bahawa untuk suatu objek yang terendam
separuh atau sepenuhnya di dalam bendalir/cecair,
berat air yang tersesar adalah bersamaan dengan daya
apungan (berat objek yang hilang).
Nota : juga diaplikasikan dalam pengangkutan belon
udara panas.
Menyatakan bahawa bahagian yang mempunyai aliran
udara berkelajuan tinggi akan mengalami tekanan
rendah dan sebaliknya.

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

Daya apungan = berat cecair yang disesarkan
F = Vg

Kelajuan tinggi Tekanan rendah

Kelajuan rendah Tekanan tinggi

TINGKATAN 4 : TAJUK 4 : HABA

Keseimbangan terma

Keadaan dimana dua objek bersentuhan mempunyai

suhu yang sama dan tiada haba bersih berpindah di
antara dua objek.

Nota : Mesti guna perkataan bersentuhan

Haba

Satu bentuk tenaga

Suhu

Ukuran darjah kepanasan suatu objek.

Muatan haba tentu, c

Jumlah haba yang diperlukan untuk menaikkan suhu 1

kg bahan kepada 1 oC tanpa berlaku perubahan bentuk
jirim
Nota:
c tinggilambat panas
c rendah cepat panas

Takat lebur
Takat didih
Haba pendam tentu
pelakuran
TERM DALAM
FIZIK
Haba pendam tentu
pengewapan
Hukum Boyle

Hukum Charles

Takat suhu maksimum bagi suatu unsur/objek sebelum

berubah daripada pepejal kepada cecair.
Takat suhu maksimum bagi suatu cecair sebelum
berubah menjadi gas.
Jumlah haba yang diperlukan untuk mengubah 1 kg
unsur/bahan daripada pepejal kepada cecair atau
sebaliknya tanpa ada perubahan suhu.
TAKRIFAN / DEFINISI
Jumlah haba yang diperlukan untuk mengubah 1 kg
cecair kepada gas atau sebaliknya tanpa ada perubahan
suhu
Menyatakan untuk sistem gas berjisim tetap, tekanan
gas adalah berkadaran songsang dengan isi padu gas
jika suhu gas adalah tetap.
Menyatakan untuk sistem gas berjisim tetap, isi padu
gas adalah berkadaran terus dengan suhu gas jika
tekanan gas adalah tetap.

Haba, Q = mc
Q
Maka,c = m
= perubahan suhu
Contoh, cair = 4200 J kg-1 oC-1
Memberi maksud, 1 kg air memerlukan tenaga sebanyak
4 200 J untuk menaikkan suhu sebanyak 1 oC.
Objek dengan takat lebur tinggi objek yang boleh tahan
dengan suhu yang sangat tinggi sebelum melebur.

Q = mL

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

Q = mL

P1V1 = P2V2

V1 V2
=
T 1 T2
Nota : Suhu T adalah dalam unit Kelvin.
1 oC = (273 + 1) K

10 oC = (273 + 10) K
Hukum Tekanan

Menyatakan untuk sistem gas berjisim tetap, tekanan

gas adalah berkadaran terus dengan suhu jika isi padu
gas adalah tetap.

P 1 P2
=
T1 T 2

Nota : Suhu T adalah dalam unit Kelvin.

1 oC = (273 + 1) K
10 oC = (273 + 10) K
TINGKATAN 4 : TAJUK 5 : CAHAYA
Hukum Snell

Cermin

Kanta

TERM DALAM
FIZIK
Indeks biasan

Menyatakan ;
i)
Sudut tuju = sudut pantulan
ii)
Sinar tuju, sinar pantul dan garis nomal
berada pada satah yang sama.
Merupakan satah yang berkilat memantulkan cahaya
tuju yang mengenainya.
Merupakan kaca lutsinar yang membenarkan cahaya
terbias melaluinya.

TAKRIFAN / DEFINISI
Nisbah sin (sudut tuju) kepada sin (sudut bias)

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

sini
Indeks biasan, n= sin r
Nota : sudut i mesti dari medium udara
: sudut r medium yang lain seperti air/kaca

Dalam nyata

Jarak daripada objek ke permukaan air

Dalam ketara

Jarak daripada imej ke permukaan air

dalam nyata
Indeks biasan, n= dalam ketara

Sudut dimana semua sinar tuju dibiaskan sepanjang

sepadan medium.

1
Indeks biasan, n= sin C

Contoh : Logamaya, gentian optik.

Titik fokus

Nota : Syarat sinar berambat daripada medium

tumpat ke
medium kurang tumpat.
Apabila sudut tuju ditingkatkan/dibesarkan daripada
sudut genting, sinar bias akan dipantulkan ke medium
tuju.
Titik dimana semua sinar difokus di atasnya.

Panjang fokus

Jarak di antara pusat optik kanta ke titik focus.

Kuasa kanta

Berkadar songsang dengan panjang fokus

Sudut genting,C

Pantulan dalam penuh

TERM DALAM
FIZIK
Gelombang
Gelombang melintang

TAKRIFAN / DEFINISI

P=

1
f

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

TINGKATAN 5 : TAJUK 1 : GELOMBANG

Getaran/ayunan zarah/jirim yang memindahkan tenaga
tanpa memindahkan zarah/jirim
Puncak
Getaran/ayunan zarah/jirim adalah berserenjang
Semua gelombang
kecuali gelombang bunyi
Amplitud,
A
dengan arah rambatan gelombang.
Lembangan
Satu panjang gelombang,
Satu tempoh,T

Gelombang membujur

Getaran/ayunan zarah/jirim adalah selari dengan arah

rambatan gelombang.

Pelembapan ayunan

Kenyeringan

Amplitud ayunan semakin berkurang dengan masa.

Frekuensi ayunan tidak berubah dan ayunan akan
berhenti pada akhirnya.
Berlaku apabila frekuensi paksa adalah sama dengan
frekuensi jati objek.
Bergantung dengan amplitud gelombang.

Kelangsingan

Bergantung dengan frekuensi gelombang.

Fenomena gelombang

Pantulan, pembiasan, pembelauan dan interferens

Resonans

Pantulan gelombang

Pembiasan gelombang

Dibalikkan oleh oleh satah berkilat atau

pemantul
Frekuensi, panjang gelombang dan laju
gelombang tidak berubah
Tukar arah rambatan.
Melalui medium yang berbeza (ketumpatan
berbeza/kedalaman berbeza)
Frekuensi tidak berubah.

Gelombang bunyi sahaja

Contoh : jambatan runtuh kerana tiupan angin

Semakin besar amplitud semakin tinggi kenyeringan
Semakin kecil frekuensi semakin tinggi kelangsingan

Pembelauan gelombang

Interferens gelombang

Laju dan panjang gelombang berubah.

(berkurang apabila merambat dari medium
kurang tumpat ke medium lebih tumpat atau
medium dalam ke cetek)
Melalui halangan atau celah
Frekuensi, panjang gelombang dan laju tidak
berubah
Berubah bentuk muka gelombang

Pertindindihan / superposisi antara gelombanggelombang

panjang gelombang , =

Cahaya monokromatik
koheran

TERM DALAM
FIZIK
Spektrum
elektromagnet

ax
D

Antinod garisan yang menyambung titik-titik interferens

membina
nod garisan yang menyambung titik-titik interferens
memusnah

a = saiz bukaan celah

x = jarak diantara pinggir terang yang bersebelahan
= jarak diantara pinggir gelap yang bersebelahan
D = jarak diantara skrin dengan celah
Gelombang dengan satu panjang gelombang / satu
warna
Sama frekuensi / sama fasa

TAKRIFAN / DEFINISI

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

Siri gelombang elektromagnet yang terhasil daripada

ayunan medan magnet dan medan elektrik
Radio, Mikro, inframerah, cahaya nampak, ultraunggu,
sinar- X, gamma

Sinar gammafrekuensi tinggi, panjang gelombang pendek.

Bahaya dan boleh membunuh sel kenser
Sinar-X Pengimbasan
UltraungguPengimbas wang palsu
Inframerahalat kawalan jauh

Gelombang mikro ketuhar, satelit

Gelombang radio komunikasi
TINGKATAN 5 : TAJUK 2 : ELEKTRIK
Q = ne , n=bilangan elektron, e = 1.67 x 10-19 C
Q = it , i =arus , t = masa

Cas

Jumlah aliran elektron

Arus elektrik

Kadar pengaliran cas elektrik

Kerintangan

Bertentangan arah dengan arus elektrik

Nota :

R=

L
A

Unit bagi cas adalah coulomb,C

I = Q/t
Unit bagi arus elektrik adalah ampare, A
Arus rendah jika rintangan tinggi
Kerintangan tinggi hasil banyak haba
lebih voltan
Kurang arus

Rintangan tinggi : wayar/dawai panjang dan nipis

Kuprum : konduktor elektrik yang baik. Wayar
penyambung.
Aluminium : Wayar kabel elektrik, murah dan tahan
karat
Tungsten : filament mentol, mudah mengion untuk
member
Sinar (Kerintangan tinggi, elemen pemanas

TERM DALAM
FIZIK
Voltan
Beza keupayaan

TAKRIFAN / DEFINISI
Kerja yang dilakukan untuk mengerakkan satu
coulomb cas di antara dua titik.

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

Voltan, V = IR
Nota peringatan :

Daya gerak elektrik

d.g.e
Hukum Ohm

Lebih voltan jika kerintangan tinggi.

Voltan tinggi tidak bererti arus juga tinggi.
E = IR+Ir

Kerja yang dilakukan untuk mengerakkan satu

coulomb cas di dalam satu litar lengkap.
Menyatakan bahawa beza keupayaan,V yang merentasi Hukum Ohm, V = IR
suatu konduktor ohmic adalah berkadaran terus dengan
V
arus yang mengalir di dalamnya jika faktor suhu dan
faktor lain adalah ditetapkan.

I
Konduktor ohmic

I
Konduktor bukan ohmic

Nota Penting :
Semua dawai mematuhi Hukum Ohm.
Mentol dan alat pemanas tidak mematuhi Hukum Ohm.
Tenaga elektrik, E

Jumlah kerja yang dilakukan untuk mengerakkan satu

coulomb cas di dalam masa satu saat.

E = VIt
Masa,t adalah dalam saat.
Unit tenaga adalah Joule, J

Kuasa elektrik, P

TERM DALAM
FIZIK
240 V, 300W

Kadar tenaga elektrik

TAKRIFAN / DEFINISI
Ini member maksud, peralatan elektrik tersebut

P = IV
Unit kuasa adalah Watt,W

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

240V , 300W

dibekalkan dengan voltan 240V dan menghasilkan

kuasa pada kadar 300J setiap saat.

V = 240
P = 300
Daripada : P = IV
300 = I(240)
I = 1.25 A

Fius

Electromagnet
Hukum Gengaman
Tangan Kanan

Hukum Tangan Kiri

Fleming

Merupakan suatu kompenan elektrik yang disambung

di dalam plug /soket elektrik untuk mamatikan bekalan
kuasa apabila berlakunya lebihan arus.
Bila berlakunya lebihan arus, fius akan terbakar
(terputus) dan bekalan kuasa akan terputus. Ini
menyelamatkan peralatan elektrik daripada rosak.
TINGKATAN 5 : TAJUK 3 : ELEKTROMAGNET
Pengaliran arus elektrik di dalam gegelung dawai yang
menghasilkan maden magnet.
Menyatakan untuk konduktor pembawa arus:
1) Untuk dawai lurus
ibu jari akan menunjukkan arah pengaliran arus dan
jari-jari yang lain menunjukkan arah medan magnet.
2) Untuk gegelung dawai
Ibu jari akan menunjukkan arah utara,U dan jari-jari
yang lain menunjukkan arah pengaliran arus.
Menyatakan apabila ibu jari, jari telunjuk dan jari
tengah diletakkan dalam keadaan berserenjang antara
satu sama lain, Ibu jari mewakili arah tindakan daya,
jari telunjuk mewakili arah medan magnet (U-S) dan
jari tengah mewakili arah arus.

Untuk Motor(Menghasilkan pergerakan daya,F)

(digunakan untuk menentukan arah tindakan daya,F)
Ibu jari Daya, F
Jari telunjuk Medan magnet, B
Jari tengah Arus, I
Cara ingat :
FBI di US

TERM DALAM

TAKRIFAN / DEFINISI

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

FIZIK
Hukum Tangan Kanan
Fleming

Hukum Lenz

Hukum Faraday

Arus aruhan

Pancaran termion

Osiloskop Sinar Katod

O.S.K

Menyatakan apabila ibu jari, jari telunjuk dan jari

tengah diletakkan dalam keadaan berserenjang antara
satu sama lain, Ibu jari mewakili arah tindakan daya,
jari telunjuk mewakili arah medan magnet (U-S) dan
jari tengah mewakili arah arus.

Untuk Dinamo (Menghasilkan Elektrik)

(digunakan untuk menentukan arah arus,I)
Ibu jari Daya, F
Jari telunjuk Medan magnet, B
Jari tengah Arus, I
Cara ingat :
FBI di US
Kegunaan :
Untuk menentukan arah arus aruhan
Untuk menentukan kutub magnet (Utara,U atau Selatan,S)

Menyatakan bahawa, arah arus aruhan yang terhasil

sentiasa bertentangan dengan arah pergerakan yang
menghasilkan arus.
Menyatakan bahawa magnitud arus aruhan yang
terhasil sentiasa berkadaran terus dengan kadar
pemotongan fluk magnet apabila magnet digerakkan
keluar/masuk suatu solenoid.
Arus yang terhasil apabila bar/batang magnet
digerakkan keluar/masuk solenoid dan tiada sebarang
sentuhan fizikal diantara batang magnet dan solenoid.
TINGKATAN 5 : TAJUK 4 : ELEKTRONIK
Proses pembebasan electron daripada pemanasan
Lebih banyak elektron akan terbebas jika ;
katod.
*Katod dipanaskan pada suhu lebih tinggi.
*Lebih banyak/besar permukaan katod yang terdedah
Elektron berkelajuaan tinggi.
dengan pemanasan.
*Jenis bahan yang digunakan untuk katod.
Peralatan yang digunakan untuk menunjukkan bentuk
gelombang bagi mengukur
1) sela masa yang sangat singkat
2) beza keupayaan

TERM DALAM
FIZIK
Rektifikasi

TAKRIFAN / DEFINISI
Proses mengubah arus ulang alik kepada arus terus.

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

Guna diod.
1) Rektifikasi gelombang separuh (1diod)
2) Rektifikasi gelombang penuh (4 diod)

Semikonduktor

Diod semikondoktor

Simpang p-n

Pincang ke depan

Bahan/unsur yang sifat kekonduktorannya di antara

konduktor dan penebat. Kumpulan 14.
Sifat kekonduktorannya boleh ditingkatkan dengan
1) meningkatkan suhu
2) menambah bendasing (Kumpulan 13 dan q5 melalui
proses pendopan)

Perlu kapasistor untuk menstabilkan arus(Perata arus).

Kapasistor menyimpan cas apabila arus meningkat dan
membebaskan cas apabila arus menurun.
Semikonduktor tulen (semikonduktor intrinsik)
Contoh : Silikon dan germanium (Kumpulan 14)
Kekonduksian elektrik yang lemah.
Semikonduktor jenis-P (Semikonduktor ekstrinsik)
*Silikon didop dengan kumpulan 13 (boron, gallium,
indium)
*Lebih kehadiran lohong Lohong pembawa cas majoriti)
Semikonduktor jenis-n(Semikonduktor ekstrinsik)
*Silikon didop dengan kumpulan 15 (arsenic, antimony,
fosforus)
*Lebih kehadiran elektron bebas elektron bebas pembawa
cas majoriti)

Cantuman semikonduktor jenis-p dan jenis-n.

Sempadan jenis-p dan jenis-n dikenali sebagai simpang
p-n
Llectron bebas daripada jenis-n meresap dan merentasi
simpang untuk mengisi lohong pada jenis-p lalu
membentuk satu lapisan susutan.
Arus hanya dapat mengalir dalam pincang ke depan.
Voltan sumber melebihi voltan simpang diod.
Anod pada diod disambung pada terminal positif dan
Lapisan susutan menjadi nipis dan hilang sama sekali.
katod disambung pada terminal negatif.

TERM DALAM
FIZIK
Pincang songsang

Transistor

Get logik

Radioisotop
Keradioaktifan

Separuh-hayat, T
Alfa ,

TAKRIFAN / DEFINISI
Arus tidak dapat mengalir.
Anod pada diod disambung pada terminal negatif dan
katod disambung pada terminal positif.
Mempunyai tiga terminal
C Pengumpul
B Tapak
E -Pengeluar
Mempunyai satu atau dua input tetapi hanya satu
output.
Berfungsi sebagai litar pensuisan dalam sistem
elektronik dan komputer.

FORMULA/ CONTOH / SOALAN

Voltan simpang diod melebihi Voltan sumber.
Lohong tertarik ke terminal negatif, dan electron bebas
tertarik keterminal positif.
Lapisan susutan menjadi lebar.
Berfungsi sebagai;
1) Penguat (Amplifier) arus
2) Pembahagi voltan
3) Suis automatik (Suis lampu, suis kecemasan/kebakaran)
DAN
ATAU
TAK
TAKDAN
TAKATAU

Nota: Mesti mahir jadual kebenaran.

TINGKATAN 5 : TAJUK 5 : KERADIOAKTIFAN
unsur tidak stabil yang mempunyai nombor proton
yang sama tetapi nombor nukleon yang berbeza.
Proses penguraian spontan dan rawak suatu unsur tidak Spontan : berlaku sendiri tanpa perlu sumber atau faktor luar
stabil kepada unsur yang lebih stabil dengan
seperti suhu dan tekanan.
memancarkan sinar radioaktif dan pembebasan tenaga.
Rawak : tidak dapat dipastikan dengan tepat radioisotop
yang mana mengalami pereputan dan bila ia berlaku.
Tempoh / masa yang diperlukan oleh suatu unsur untuk
mereput / mengurai separuh daripada aktiviti asal.
Atom helium, H
*Bercas positif
4
*Terpesong ke arah terminal negatif (Terpesong sedikit
2H
kerana berjisim besar,inersia besar untuk bergerak lurus)

TERM DALAM
FIZIK
Beta, e-

Elektron berkelajuan tinggi.

Gama,

Sinar elektromagnet

Tenaga Nuklear

Terhasil daripada proses pembelahan nukleus dan

pelakuran nukleus
Satu tindak balas apabila nuklid berjisim besar
dipecahkan menjadi nuklid-nuklid yang lebih kecil.

Pembelahan nukleus

Pelakuran nukleus

TAKRIFAN / DEFINISI

Satu tindak balas percantuman nuklid-nuklid yang

ringan untuk membentuk nuklid yang lebih berat.

*Kuasa pengionan yang tinggi.

*Kuasa penembusan yang rendah,(beberapa cm), (Boleh
dhentikan oleh kertas)
FORMULA/ CONTOH / SOALAN
*Bercas negatif
*Terpesong ke arah terminal positif (Terpesong banyak
kerana berjisim kecil,inersia kecil untuk bergerak lurus)
*Kuasa pengionan yang sederhana.
*Kuasa penembusan yang sederhana, (Beberapa meter),
(Boleh dhentikan oleh kepingan aluminium)
*Tidak terpesong dalam medan elektrik dan medan magnet
kerana tiada cas.
Kuasa pengionan yang rendah.
Kuasa penembusan yang tinggi (Beberapa ratus meter),
(Boleh dihentikan oleh plumbum)

Membedil unsur yang tidak stabil dengan neutron.

Tenaga dalam bentuk sinaran radioaktif dan haba
dibebaskan.
Contoh : Tindak balas berantai dalam logi janakuasa nuclear.
Hanya boleh berlaku jika nuklid-nuklid ringan bertembung
dengan kelajuan yang amat tinggi.
Tenaga yang besar dibebaskan.

Tindak balas berantai

Tindak balas pembelahan nukleus menghasilkan

neutron-neutron yang bergerak laju. Neutron ini
menyebabkan nukleus lain disekitarnya terbelah dan

Contoh : Matahari sebagai reactor pelakuran semula jadi.

Hanya boleh berlaku sekiranya kuantiti unsur radioaktif
yang terlibat melebihi jisim genting.

membebaskan neutron untuk proses yang seterusnya.

Proses seterusnya berlaku secara spontan.

Sekiranya kurang daripada jisim genting, neutron yang

terbebas berkemungkinan besar tersasar daripada sasaran
kerana ruang di antara nuklid adalah terlalu besar.

MODUL 2:

MENGKONSEPSI DAN HUBUNGKAIT

Soalan 1 [Daya dan tekanan]

Rajah 1(a) dan Rajah 1(b) menunjukkan dua sfera A dan B dengan ketumpatan berbeza
dimasukkan dalam air

Rajah 1(a)

Rajah 1(b)

Berdasarkan Rajah 1(a) dan Rajah 1(b)

(i)

bandingkan ketumpatan Sfera A dan B [1 markah]

(ii)

bandingkan berat Sfera A dan B

(iii)

bandingkan berat air yang disesarkan oleh Sfera A dan B

[1 markah]

(iv)

hubungkaitkan berat sfera dengan berat air yang disesarkan

[1 markah]

[1 markah]

(v)
hubungkaitkan berat air yang disesarkan dengan daya tujahan air
markah]

[1

Soalan 2 [Daya dan tekanan]

seorang nelayan mendapati botnya terapung dengan paras yang berbeza di
dalam laut dan sungai walaupun botnya membawa beban yang sama.
Ketumpatan air laut dan air sungai masing-masing ialah 1025 kg m-3 dan 1000
kg m-3
di laut

di sungai

Rajah 2(a)
Rajah 2(a) dan 2(b)

Rajah 2(b)

menunjukkan situasi bot di dalam laut dan sungai

(a) What is meant by density?

[1 mark]

(b) Based on Diagram 2(a) and Diagram 2(b)

(i) Compare the level of the boat in the sea water and in the river water.
mark]

[1

(ii) Compare the volume of water displaced by the boat in the sea and in the
river. [1 mark]
(iii) Compare the density of sea water and river w

[1 mark]

(c) (i) Relate the volume of water displaced to the density of water.
mark]

[1

(ii) Deduce relationship between weight of the boat and the weight of the water
displaced.

[1 mark]

(d) Name the physics principle that explains the situation above.

[1 mark]