Professional Documents
Culture Documents
Manual Aula de Galego 1 Libro Completo Red
Manual Aula de Galego 1 Libro Completo Red
Aula de Galego
Nivel
A2
CURSO DE GALEGO
Margarita Chamorro
Ivonete da Silva
Xaqun Nez
1
Aula de
Galego
NC
LUE CD
1
Aula de
Galego
Aula de 1
Galego
Edita
XUNTA DE GALICIA. PRESIDENCIA. Secretara Xeral de Poltica Lingstica
Autores
Margarita Chamorro, Ivonete da Silva, Xaqun Nez
Coordinacin editorial
Jaime Corpas
Coordinacin pedagxica
Pablo Garrido
Edicin
Ester Lzaro
Correccin
Dina Moreira, Celia Rozas
Deseo
Enric Font
Documentacin
Olga Mias
Estudio de gravacin
Soundub (Santiago de Compostela), CYO Studios (Barcelona)
Locutores
Carlos Caneda, Margarita Chamorro, Ivonete da Silva, M Rosa Fernndez,
Jos Garca, Pablo Garrido, Isabelle Kerdudo, Dina Moreira, Xaqun Nez,
Ana Ordoez, Celia Rozas, Inmaculada Seage, Joanna Stankiewicz, Mathew
Wellings.
Ilustracins
Roger Zanni excepto unidade 11, px. 95-96, David Revilla.
Fotografas
Difusin, excepto: Cuberta: Reinaldo de Abreu; Unidade 1 px. 9 Garca
Ortega; px. 10 Radull/stockxpert.com, Galina Barskaya/stockxpert.com,
logoboom/stockxpert.com, Brosa/stockxpert.com, Diego Cervo/stockxpert.
com, Natalie Shmeliova/Dreamstime; px. 11 farrangallo/flickr, Jess ngel
Daz Estvez, Turgalicia, Dario lvarez/flickr, gthills/flickr, Jos Antonio Gil Martnez/flickr, Bibiana Tonnelier, Dannycas, Jos Antonio Gil Martnez; px. 12 io
foto/sxc, Jason Stitt/Dreamstime, Luba V Nel/Dreamstime; px. 14 Turgalicia,
Graham Stanley/flickr, Ebifry/flickr; px. 16 A. Rey/www.milladoiro.com, Xos
Calvo, Turgalicia; Unidade 2 px. 17 pipo; px. 18 Frank Kalero; px. 19 Kris
Vandereycken/123rf, Frank Kalero, Yanik Chauvin/123rf; px. 20 pipo; px.
22 Eduardo Parra/Getty Images, Juan Carlos Gonzlez, Ramn Leiro/La Voz
de Galicia, Carlos lvarez/Getty Images; px. 24 Pierre Amerlynck/sxc, Mon,
Dreamstime Agency/Dreamstime, Ron Chapple Studios/Dreamstime, Familia
Nez da Silva, Frank Kalero; Unidade 3 px. 26 Robert Harding/Getty Images; px. 30 Podius/Dreamstime, Pavel Losevsky/Dreamstime, Mohammad
Jobaed Adnan, Steve Woods/sxc; px. 31 Frank Kalero, Scott Snyder/sxc, M.
Wolfe/sxc, Frank Herzog/Dreamstime; px. 32 Jos Antonio Gil Martnez/flickr,
Luis Miguel Bugallo Snchez/flickr, M. J. Mayo/Alamy/ACI, Turgalicia; Unidade 4 px. 33 Reinaldo de Abreu; px. 34 Mwproductions/Dreamstime, Joe
Zlomek/sxc, Riccardo Di Virgilio/flickr, Sergio/flickr, Jose Manuel Gelpi Diaz/
Dreamstime, Jose Luis Martinez Alvarez/flickr; px. 36 Frank Kalero, midiman/flickr, Pawe Szpytma/Dreamstime, Edyta Pawlowska/Dreamstime; px.
38 Mabel Vargas/flickr, Michel Collot/sxc, Daniel Lobo/flickr; px. 40 Libertinus
Yomango/flickr, Miroslav Tomasovic/Dreamstime, Andres Rodriguez/Dreamstime, Igor Zhorov/Dreamstime; Unidade 5 px. 41 Miguel Riopa/AFP/Getty
Images; px. 47 Jorge Corcuera/flickr, Javi Va zquez/flickr; px. 48 INDITEX;
Unidade 6 px. 49 Turgalicia; px. 50 Frank Kalero; px. 55 Frank Kalero;
px. 56 Michal Zacharzewski/sxc, Rui Vale De Sousa/Dreamstime, Cecile
Graat/sxc, Robert Lerich/Dreamstime, Sofia Henriques; Unidade 7 px. 57
Jos Antonio Gil Martnez/flickr; px. 58 Frank Kalero, LARSA, Cooperativa
Feiraco, La Toja, Philipp Pilz, Reinaldo de Abreu; px. 60 Jos Antonio Gil
Martnez/flickr, escribirconlacabeza/flickr, Eugenio Garca Gonzlez; px. 63
Vanessa Van rensburg/Dreamstime; px. 64 Pep Mias, Turgalicia, Luis Miguel
Bugallo Snchez, Xelo2004, Lisi Prada, Turgalicia, Jerzy Strzelecki, Asociacin
de Criadores do Capn de Vilalba, Luis Miguel Bugallo Snchez, Turgalicia,
Xamns A Paradanta (www.xamonsaparadanta.com), MarcosGarcia.es/Blog
Cucharete.com, Turgalicia, Peter Jobst/dreamstime, Monika Adamczyk/Fotolia.
com; Unidade 8 px. 65 Reinaldo de Abreu; px. 67 Luis Villa del Campo,
andresumida/flickr, Ivan Josifovic/Dreamstime, Turgalicia; px. 71 Reinaldo de
Abreu; px. 72 Alxander Alexandrov/sxc, Espectculos Lito; Unidade 9 px.
73 Vincent Besnault/ Getty Images; px. 74 Kurt Vinion/Getty Images, Carlos
Alvarez/Getty Images, Lalo Yasky/Getty Images; px. 75 AlexBrosa/Dreamstime, Petr Nad/Dreamstime, Reinaldo de Abreu; px. 76 Gzde Otman; px.
80 Jun Yan Loke/Dreamstime, Cedric Carter/Dreamstime, Ron Chapple Studios/Dreamstime, Irina Iglina/Dreamstime, Ivan Montero/Dreamstime, Rafa
Irusta/Dreamstime; Unidade 10 px. 81 Arturo Nikolai/flickr; px. 82 Turgalicia, Arturo Nikolai/flickr, IMCE, Turgalicia; px. 83 Xunta de Galicia, Edicins
Xerais de Galicia, BMG Music Spain; px. 87 Reinaldo de Abreu/A Borriquita
de Beln; px. 88 Xunta de Galicia, Edicins Xerais de Galicia, Filmax, Editorial
Galaxia, DYGRA FILMS/MEGATRIX SAU/Album, Discmedi, Edicins do Cumio,
Edicins Resistencia; Unidade 11 px. 89 AHP Lugo, px. 90 AHP Lugo; px.
91 Frank Kalero; Unidade 12 px. 97 Morena Films/Portozs Visin/SOGECINE/Telemadrid/TVG/D&D/Album; px. 98 Kopa/La Voz de Galicia, Pepe
Baeza, Pierre-Philippe Marcou/Getty Images, Ramn Leiro/La Voz de Galicia;
px. 99 Pedro Armestre/Getty Images; px. 100 mokra/sxc; px. 103 Xos Castro/La Voz de Galicia, Goran222/Dreamstime; px. 104 Compaa de Radio
Televisin de Galicia (CRTVG); Mis exercicios px. 105 Garca Ortega; px.
107 Regina Gispert, Roberto Castn, Cirofono, Pavel Losevsky/Stockxpert.
com; px. 108 Francisco Alonso Fontan/flickr; px. 120 Haraldo Cesar Saletti
filho/sxc; px. 126 Lai Leng Yiap/Dreamstime; Resumo Gramatical px. 130
Margarita Chamorro; Nivel A2 en lingua galega px. 146 pipo; Transcricins px. 149 fffriendly/flickr.
Agradecementos
Arquivo Histrico Provincial de Lugo; Celia Alegre Maceira; Carlos Caneda;
Mar Carnero e Anxo Carballeira (CRTVG); Consello Regulador do Ribeiro;
Cooperativa Feiraco; Jorge Corcuera; Cursos Internacionales da Universidade
de Santiago de Compostela; Edicins do Cumio; Espectculos Lito e
Orquestra Panorama; Marcos Garca; nxeles Gonzlez Porto; Elisa Gmez,
Mara Lema e Soly Patricio (La Voz de Galicia); Juan Carlos Gonzlez; LARSA;
Margarita Ledo; Fernando Llpiz (Xamns A Paradanta); Marisol Lpez
Martnez; Francisco Juan Martnez Sagredo; Juan Antonio Mascareas Cid/
Turgalicia; Helena Nez; Paco (Edicins do Cumio); Andrs Rey (Milladoiro);
Javier Rodrguez Daz (Coliseum/IMCE); Carmen Rodrguez Prez; M Cristina
Rubal Gonzlez.
Queda prohibida calquera forma de reproducin, distribucin, comunicacin
pblica e transformacin desta obra sen a previa autorizacin dos titulares de
propiedade intelectual. A infraccin dos dereitos mencionados pode ser constitutiva
de delito contra a propiedade intelectual (arts. 270 e ss. do Cdigo penal).
CURSO DE GALEGO
Margarita Chamorro
Ivonete da Silva
Xaqun Nez
1
Aula de
Galego
O Proxecto Aula de galego nace da constatacin de que non existe ningn material
que responda adecuadamente s necesidades expostas nos distintos cursos de galego que
se levan a cabo na actualidade dentro e fra de Galicia: tanto os preparatorios
para os distintos niveis do Celga como os que ofrecen as distintas universidades
do mundo onde hai un lectorado de galego.
Respecto programacin
Como en calquera contexto de aprendizaxe, nas distintas modalidades dos cursos de galego a presentacin
e a exercitacin de novos contidos debe adecuarse s
expectativas e s necesidades do alumnado. O material
debe, polo tanto, articularse para gardar un coidado
portadia
Na primeira pxina de cada unidade atpanse o
ttulo e unha imaxe que gardan relacin cos contidos
que se van aprender. Eses dous elementos permiten
realizar actividades introdutorias para mobilizar os
coecementos previos dos estudantes. Ademais,
indcase cal vai ser a tarefa final da unidade, as como os
contidos lingsticos necesarios para levala a cabo.
comprender
Presntanse textos e documentos moi variados que
contextualizan os contidos lingsticos e comunicativos
bsicos da unidade, e fronte aos que os alumnos desenvolven fundamentalmente actividades de comprensin.
explorar e reflectir
No segundo bloque o alumnado realiza un traballo de
observacin da lingua a partir de novas mostras ou de
pequenos corpus. Trtase de ofrecer un novo soporte
para a tradicional clase de gramtica, co que os alumnos, dirixidos polo material e polo profesor, descobren
de modo indutivo o funcionamento da lingua nos seus
diversos niveis (morfolxico, lxico, sintctico, funcional, discursivo). dicir, trtase de ofrecer ferramentas
alternativas para potenciar e para activar o coecemento
explcito de regras.
Na mesma seccin presntanse esquemas gramaticais
e funcionais a modo de cadros de consulta. Con eles
persguese, ante todo, a claridade, sen renunciar a unha
aproximacin comunicativa e de uso gramtica.
practicar e comunicar
O terceiro bloque est dedicado prctica lingstica e
comunicativa. Incle propostas de traballo moi variadas,
pero que sempre consideran a significatividade e a implicacin de alumno no seu uso da lingua.
Nunha primeira parte, o obxectivo experimentar o funcionamento de regras en actividades que focalizan unha
ou outra forma lingstica no que poderiamos chamar
microtarefas comunicativas.
viaxar
Incle materiais con contido cultural (textos informativos,
imaxes...) que lle axudan ao alumno a acercarse e a comprender mellor a realidade coti e cultural galega.
Mis exercicios
Propense novas actividades de prctica formal que
estimulan a reflexin e a fixacin dos aspectos lingsticos
presentados na unidade, deseadas de modo que o alumnado as poida realizar de forma autnoma, anda que
tamn poden ser utilizadas na clase a modo de recapitulacin de aspectos gramaticais e lxicos da secuencia.
Resumo gramatical
Ademais da seccin de gramtica includa en cada unidade, o libro conta cunha seccin que aborda brevemente,
pero de forma mis detallada, os contidos gramaticais das
diferentes unidades, anda que se poida precisar do apoio
do profesor para aclarar algns aspectos.
Transcricins
Por ltimo, proporcinanse as transcricins de todo o material auditivo que se atopa no cd que acompaa o libro.
Con Aula de galego pretendemos encher un baleiro evidente cun material dctil pero coherente; actual dende o
punto de vista das novas tendencias metodolxicas, pero,
ao mesmo tempo fcil de usar e rico, pero non complexo.
un material que lles dedicamos a todos os colegas que
realizan esa apaixonante, e s veces non sempre suficientemente valorada, tarefa de ensinar a lingua galega dentro e fra de Galicia.
ndice
4 O proxecto Aula de galego
9 unidade 1 O galego e ti
nesta unidade imos coecer os compaeiros de clase
e facerlles recomendacins para aprender mellor o
galego. Para iso, imos aprender:
a dar e pedir datos persoais a presentarnos, saudar e
despedirnos a falar das dificultades e dos recursos para
aprender o galego a expresar intencins e intereses
a facer recomendacins os nmeros de 0 a 100
o abecedario algns verbos en presente o artigo
determinado
17 unidade 2 Eu son as
nesta unidade imos presentar os nosos compaeiros
de clase. Para iso, imos aprender:
a identificar e describir fisicamente as persoas a falar
do aspecto e do carcter a expresar as semellanzas e
diferenzas entre as persoas
a preguntar sobre gustos e
intereses
a contrastar gustos e preferencias a falar de
relacins persoais o/a/os/as + adxectivo o/a/os/as + de
+ substantivo o/a/os/as + que + verbo os posesivos
33 unidade 4 Da a da
nesta unidade imos coecer os hbitos dos nosos
compaeiros de clase. Para iso, imos aprender:
57 unidade 7 A comer!
nesta unidade imos decidir o men para unha cea con
toda a clase. Para iso, imos aprender:
a falar de gustos e de hbitos culinarios a pedir e dar
informacin sobre comidas a desenvolvernos en bares,
cafeteras e restaurantes algns hbitos gastronmicos dos
galegos as comidas do da pesos e medidas a forma
impersoal con se os pronomes complemento de OD
os conectores e, pero e ademais algns usos de ser e
estar
73 unidade 9 Estamos moi ben
Sntoo,
non o sei.
Onde est a
biblioteca?
Como se escribe
vent? Con be
ou con uve?
Podes falar
mis amodo,
por favor?
Ola,boda.Chmome
Carmeeestudogalego.
Que significa
gracias?
Como se di
danke en
galego?
Como se
chama isto?
Que dis?
Podes repetir,
por favor?
Sntoo. Non
falo xapons.
Pxina 23,
exercicio 4.
UNIDADE 1
O galego e ti
Nesta unidade imos coecer os compaeiros de clase e facerlles
recomendacins para aprender mellor o galego.
Para iso, imos aprender:
a dar e pedir datos persoais a presentarnos, saudar e despedirnos
a falar das dificultades e dos recursos para aprender o galego a expresar
intencins e intereses a facer recomendacins os nmeros de 0 a 100
o abecedario algns verbos en presente o artigo determinado
comprender
1. ESTUDANTES DE GALEGO
2. TEST ORAL
Test oral
Curso Intensivo de Galego
NOME:
PAS:
Chmome Iara,
son brasileira
e profesora de
portugus.
Ola, son Ma
Son galega ite.
traballo nu e
axencia de nha
viaxes.
PROFESIN:
OUTROS IDIOMAS:
nome
Ola, o meu Son
.
Mohamed
palestino e e
estudante d .
matemticas
10
dez
UNIDADE 1
3. GALICIA EN IMAXES
Cantos dos seguintes lugares coeces? En parellas relacionade cada imaxe co seu nome.
G
H
1. Dunas de Corrubedo (Ribeira)
Garda)
2. Poboado celta de Santa Tegra (A
Vigo
de
Ra
na
3. Ponte de Rande
4. Catedral de Santiago
5. Muralla de Lugo
6. Paseo do Orzn (A Corua)
7. As Burgas de Ourense
8. Hrreo de Carnota
9. Castro de Baroa
10. Mosteiro de Sobrado dos Monxes
11. Dolmen de Axeitos (Ribeira)
12. Ra de Pontevedra
13. Hrreos de Combarro
14. Santo Andr de Teixido
15. Illa da Toxa (O Grove)
de
16. Igrexa de Santa Comba de Ban
17. Pallozas do Cebreiro
18. Ribadavia (Festa Medieval)
19. Praza de Mara Pita (A Corua)
postela)
20. Xunta de Galicia (Santiago de Com
once
11
explorar e reflectir
4. OS NOVOS GALEGOS
A. Estas persoas viven en Galicia por distintos motivos e
teen que aprender a lingua galega. Le os textos e di se
tes algo en comn con algunha delas.
HANS (holands). Hai mis
de quince anos que vive en
Pontevedra e non pensa volver
ao seu pas. Gstame a vida
aqu, o clima, a comida, a
xente... xornalista e viaxa
moito, non s por Galicia, senn
por toda Espaa, Europa e Asia.
Gstalle o galego, malia que
ten algunhas dificultades. O
meu problema que, despois de tantos anos, anda
confundo os tempos verbais do pasado. Ademais,
para min moi difcil pronunciar o erre.
FABIN (arxentino). Hai seis
meses que vive en Ourense.
Traballa de camareiro, pero
estuda galego porque quere
presentarse a unhas oposicins.
S comeza a traballar s seis
da tarde. Cando non vai
academia, pasea pola cidade
ou practica galego cos seus
amigos. Agora xa se atreve a
falar un pouquio, pero anda
ten moito que aprender. Cada da descubro palabras
novas, pero s veces cstame entender a xente e
sntome ridculo cando falo.
NADIA (romanesa). Ten 37 anos
e hai dous que vive en Santiago.
profesora de canto e ensina
no conservatorio de msica.
Ten as mas libres, polo que
aproveita para estudar galego. Logo
xanta no comedor universitario
e traballa toda a tarde. Anda
non entende perfectamente o
galego. Polas noites vexo a tele e leo un pouco.
Cstame entender os xornais e revistas porque me
falta vocabulario. Tampouco me acordo das palabras
cando as necesito. De momento, non sabe se volver
a Romana ou non.
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
falar
falo
falas
fala
falamos
falades
falan
comer
como
comes
come
comemos
comedes
comen
vivir
vivo
vives
vive
vivimos
vivides
viven
5. LETRAS E SONS
Escoita as seguintes palabras e escrbeas no
teu caderno, clasificndoas segundo o son
correspondente s grafas en negria.
CD
2-3
Grupo 1:
cego
colo
morte
/o/
tolo
forte
pedra
gorxa
cedo
//
costa
neno
porta
terra
pega
/e/
dedo
bolo
polo
medo
//
pedra
Grupo 2:
peixe
xito
caniza
un
pano
aproximar
nacin
paxaro
ningn
ningunha
xamn
algunha
xadrez
exterior
12
doce
//
xente
/ks/
examen
/n/
nada
//
unha
UNIDADE 1
Abecedario
A a
B be
C ce
D de
E e
F efe
G gue
H hache
I i
L ele
M
N
O
P
eme
ene
ee
o
pe
Q
R
S
T
U
que
erre
ese
te
u
V uve
X xe
Z zeta
En galego, as vogais e e o poden manifestarse (medio)pechadas ou (medio)abertas, como nos seguintes pares:
certo/medo
bola/voda
Nmeros
0 cero
1 un/unha
2 dous/das
3 tres
4 catro
5 cinco
6 seis
7 sete
8 oito
9 nove
10 dez
11 once
12 doce
13 trece
14 catorce
15 quince
16 dezaseis
17 dezasete
18 dezaoito
19 dezanove
20 vinte
21 vinte e un/unha
22 vinte e dous/das
23 vinte e tres
24 vinte e catro
25 vinte e cinco
Artigo determinado
e preposicins
Masculino
Feminino
Singular
o curso
a festa
On de me sento?
Non se lembra das palabras.
Creo que se chama Andrea.
Sempre se levanta moi cedo.
Algo me parece raro.
26 vinte e seis
27 vinte e sete
28 vinte e oito
29 vinte e nove
30 trinta
31 trinta e tres
40 corenta
50 cincuenta
60 sesenta
70 setenta
80 oitenta
90 noventa
100 cen
SER
ESTAR
FACER
IR
TER
son
es
somos
sodes
son
estou
ests
est
estamos
estades
estn
fago
fas
fai
facemos
facedes
fan
vou
vas
vai
imos
ides
van
teo
tes
ten
temos
tendes/tedes
teen
Falar de intencins
Pensar + infinitivo
Canto tempo pensas estudar aqu?
En principio, penso quedar un ano.
Querer + infinitivo
Que queres facer nas fins de semana?
Pois quero viaxar por Galicia e coecer xente.
Plural
os cursos
as festas
Falar de motivacins
Por que estudades galego? (Por que + verbo conxugado)
Porque quero vivir en Galicia. (Porque + v. conxugado)
Para viaxar por Galicia. (para + infinitivo)
Polo meu traballo. (Por + substantivo)
o/s
ao/aos
co/cos
do/dos
no/nos
a/as
/s
coa/coas
da/das
na/nas
Presente de indicativo:
Resumo gramatical p. 138-139
verbos reflexivos
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
CHAMARSE
chmome
chmaste
chmase
chammonos
chamdesvos
chmanse
SENTIRSE
sntome
snteste
sntese
sentmonos
sentdesvos
sntense
(Chmome) Michael.
(Teo) 28 anos.
Traballo nun banco.
Son profesor.
Facer recomendacins
l
Expresar intereses
l
Falar de dificultades na
aprendizaxe
Cstame/che/lle/nos/vos/lles
(moito/un pouco)
Cstanme/che/lle/nos/vos/lles
a gramtica.
falar.
os verbos.
13
practicar e comunicar
6. QUE COUSAS CHE
INTERESAN MIS DE
GALICIA?
A. Prepara frases coas cousas que mis che interesan e
cntallo ao teu compaeiro.
a historia
a comida
a arte
a literatura
os bares
a poltica
as praias
as festas
os museos
a xente
a vida nocturna
os monumentos
o deporte
as discotecas
a msica
as zonas rurais
a natureza
a cultura popular
7. A FESTA
A. Anxo,
un profesor de galego,
organizou unha
festa para os seus
alumnos e alumnas e para algns
profesores. Escoita
e marca na sa
lista de invitados
quen est na festa.
CD
4-6
Anglica
Xos Antn
Iria
Emilia
Guillerme
La
Paul
Mauricio
Menca
Lindsey
a
Margarid
Lucille
1. Paul .....................................................................................
2. .................................................................................................
3. .................................................................................................
4. .................................................................................................
5. .................................................................................................
6. .................................................................................................
CD 7
C. Imaxina que ti tamn ests na festa e algunhas persoas falan contigo. Que lles respondes?
1. ..........................................................................
..........................................................................
2. ..........................................................................
..........................................................................
14
catorce
3. ..........................................................................
..........................................................................
4. ..........................................................................
..........................................................................
UNIDADE 1
8. QUE QUERES FACER
NESTE CURSO?
TRADUCIR
FALAR MOIT
O NA CLASE
EN GAL EGO
CAN CI NS
OITA REXERCICIOS
ESCFACER
DE GRAMTICA
GRAMTICA
E
D
S
IO
IC
C
R
FACER EXE
VER PELCULAS EN G
ALEGO
ES CO IT AR G R AV AC I
NS EN G AL EG O
EN GALEGO
S
I
A
N
R
O
X
LER
ATURA
B. En pequenos grupos decidide que tres cousas queredes facer todos no curso.
R GALEGO
DE
EN
R
P
A
A
R
A
P
S
O
G
FACER XO
PRACTICAR A PRONUNCIA
ESCRIBIR MELLOR EN GALE
GO
quince
15
viaxar
9. QUEN SABE MIS
SOBRE GALICIA?
A. En pequenos grupos intentade completar
o seguinte cadro. A ver quen consegue rematar antes.
Laxeiro...
un pintor.
Si, moi ben!
C. Se non es galego, pregntalles aos teus compaeiros
que saben sobre o teu pas.
16
dezaseis
UNIDADE 2
Eu son as
Nesta unidade imos presentar os nosos compaeiros de clase.
Para iso, imos aprender:
a identificar e describir fisicamente as persoas a falar do aspecto
e do carcter a expresar as semellanzas e diferenzas entre as persoas
a preguntar sobre gustos e intereses a contrastar gustos e preferencias
a falar de relacins persoais o/a/os/as + adxectivo
o/a/os/as + de + substantivo o/a/os/as + que + verbo os posesivos
comprender
1. IRMNS
Estes son os irmns Portela. Escolle un deles. O teu
compaeiro vaiche facer preguntas para adiviar cal .
louro?
Non.
moreno?
Si.
Leva lentes?
Si.
4. Ramn Portela
calvo.
Ten os ollos marrns.
Ten perilla.
Leva lentes.
1. Marcos Portela
3. Xurxo Portela
moreno.
Ten o pelo rizado.
Ten os ollos verdes.
Leva bigote.
Leva lentes.
2. Xulio Portela
louro.
Ten os ollos azuis.
Ten barba.
Leva o pelo curto.
9. Pedro Portela
Ten o pelo castao.
Ten o pelo rizado.
Leva o pelo longo.
Ten os ollos marrns.
Ten bigote.
Leva lentes.
5. Xon Portela
roxo.
Ten o pelo liso.
Leva o pelo longo.
Ten os ollos azuis.
Ten bigote.
6. Bieito Portela
8. Rafa Portela
moreno.
Leva o pelo curto.
Ten o pelo rizado.
Ten os ollos verdes.
louro.
Leva o pelo curto.
Ten os ollos negros.
Ten perilla.
Leva lentes.
7. Miguel Portela
calvo.
Ten os ollos marrns.
Ten perilla.
18
dezaoito
UNIDADE 2
2. PRESENTACINS
A
1. Bo da. Chmome Carme e
GalePgloasneta
no
B
C
2. Ola! Chmome
de semana encntame
practicar deportes ao aire
libre. Son a mia paixn.
Teo 30 anos. Ata loguio.
1.
....................................................................
2.
....................................................................
3.
....................................................................
OLAIA
LAURA
dezanove
19
explorar e reflectir
3. OS MEUS AMIGOS
A. Mar est pasando unha tempada en Arxentina.
Hoxe escribiulle unha mensaxe electrnica sa irm
e envioulle unha fotografa. Podes identificar os seus
amigos?
Ola Pili!
Como vai todo? Eu xenial! Estou moi contenta
de estar aqu (ac, como se di en Arxentina).
Ademais de estudar, tamn teo tempo para ver
moitas cousas e para coecer xente. Envoche unha
foto cos meus amigos de aqu: as das rapazas da
esquerda son irms. Leila a morena e Sandra
a que leva lentes, son moi simpticas. O que est
entre Sandra e eu Diego, o mozo de Sandra. A
rapaza da dereita, a de coleta, chmase Abigail.
a primeira persoa que coecn ao chegar e lvome
moi ben con ela. A ver se vs visitarme pronto e
coeces a todos en persoa. Moitos bicos, irmaa.
Beatriz,
28 anos
Clara,
24 anos
A Pobra
(A min)
(A ti)
(A el/ela/
vostede)
(A ns)
Mar
gsta/n.......
che
gsta/n.......
encnta/n.......
che intersa/n.......
che
encnta/n.......
gsta/n.......
encnta/n.......
intersa/n.......
gsta/n.......
gsta/n.......
encnta/n.......
encnta/n.......
intersa/n.......
intersa/n.......
lles
encnta/n.......
lles
intersa/n.......
(A vs)
(A eles/elas/
lles
gsta/n.......
vostedes)
intersa/n.......
5. A FAMILIA DE SOCORRO
Esta a rbore xenealxica dunha familia galega. Le as
frases e escribe as relacins que faltan.
Manolo
o / a / os / as + adxectivo
o / a / os / as + de + substantivo
o / a / os / as + que + verbo
av
4. TEMPO LIBRE
A. A revista on line Aula de msica pregntalles a algns
mozos galegos sobre os seus gustos musicais. Remarca
nos textos as informacins coas que coincides.
Xan
24 anos
Portomarn
Serxio
33 anos
Laxe
20
vinte
muller
Socorro
...........
.....
....
..........
nai
.........
irm
Xurxo
Marta
fillo
Daniel
Alberte
Clara
Luisa
..........
UNIDADE 2
Falar de parecidos
Aspecto fsico
moi
bastante
un pouco*
guapo/a.
atractivo/a.
feo/a.
Leva
Mide
Pesa
o pelo louro/castao/negro/rizado/liso.
os ollos negros/azuis/verdes/marrns.
barba/bigote/perilla.
o pelo longo/curto.
lentes/gorra/chapeu/traxe/gravata...
1,80
78 quilos.
moi
divertido /a
bastante
aburrido/a
un pouco*
aberto/a
pechado/a
serio/a
simptico/a
Que pensas de Mari?
Non sei, parece bastante xeitosa.
tmido/a
xeitoso/a
interesante
intelixente
alegre
agradable
desagradable
sociable
(un rapaz/unha rapaza)
(un home/unha muller)
Gustos e intereses
(A min)
(A ti)
(A el/ela/vostede)
(A ns)
(A vs)
(A eles/elas/vostedes)
PREFERIR
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
prefiro
prefires
prefire
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
parzome
parceste
parcese
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
Masculino
Sing. Plural
meu
meus
teu
teus
seu
seus
noso nosos
voso vosos
seu
seus
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
Feminino
Sing. Plural
mia mias
ta
tas
sa
sas
nosa nosas
vosa vosas
sa
sas
Identificar
O/a/os/as + adxectivo:
O/a/os/as + de + substantivo:
O/a/os/as + que + verbo:
Falar de relacins
Presentar
un compaeiro/son uns compaeiros de traballo.
un amigo meu/unha amiga mia.
Son uns amigos meus/unhas amigas mias.
Relacins de parentesco
gstame/che/lle/nos/vos/lles
o cine/ir ao cine
gstanme/che/lle/nos/vos/lles
os filmes de accin
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
parecmonos
parecdesvos
parcense
Os posesivos
PARECER
preferimos
preferides
prefiren
Contrastar gustos
(A min) encntanme as discotecas.
A min tamn.
Pois eu prefiro os bares con msica ambiente.
Non me gusta nada o baloncesto.
A min tampouco.
Pois a min, si.
Que facedes normalmente os venres pola noite?
A min gstame ir ao cine, pero a ela encntalle quedar na
casa vendo a tele.
home
muller
cuado/a
to/a
sobrio/a
padrio/madria
afillado/afillada
Relacins de parella
Estar
casado/a
Ter
parella
Sar
cun rapaz
solteiro/a
mozo/a
cunha rapaza
divorciado/a*
con gun al
separado/a*
vivo/a
*Para persoas separadas/divorciadas sase ex-marido e ex-muller.
lvome
lvaste
lvase
levmonos
levdesvos
lvanse
ben
regular
mal
con...
vinte e unha
21
practicar e comunicar
6. BUSCAR PARELLA
A. Le estes dous anuncios da seccin de contactos
dunha pxina web. En parellas, elixide un deles e
escribide o anuncio de algun ideal para esa persoa.
8. UN HOME DUNS
65 ANOS...
Prepara a descricin dunha personaxe famosa, real
ou de ficcin, ou dun alumno/dunha alumna da clase.
Despois, lella a un compaeiro. Sabes quen ?
http://buscarparella.net
1. ENXEEIRA SOLTEIRA
Chmome Tareixa e estou solteira.
Teo 45 anos, mido 1,65 e peso 67
quilos. Son morena e teo os ollos
azuis. Son enxeeira industrial.
Gstame o mar, pasar as fins de
semana navegando e descubrindo
bos restaurantes. Son unha persoa
optimista, alegre e en xeral lvome
ben con todo o mundo. Quero coecer
un home agarimoso, preferentemente
moreno e maduro, de entre 40 e 45
anos para matrimonio. Non importa a
sa situacin econmica.
2. MOZA EXPLOSIVA
Ola, queres coecer unha moza
explosiva? Chmome Noa e teo
22 anos. Mido 1,72 e peso 65 quilos.
Son loura e teo os ollos verdes.
A xente di que me parezo a Pamela
Anderson. Agora traballo nunha
axencia inmobiliaria. Encntame
viaxar, bailar e divertirme. Quero
coecer un mozo alegre, a ser posible
alto e ben feitio, para ser amigos e
aos poucos descubrir se podemos ser
algo mis. Escrbeme!
22
vinte e das
un neno
un home / seor
un mozo / un rapaz
un seor maior
unha nena
unha muller / seora
ten 20 anos
ten uns 40 anos = ten aproximadamente 40 anos
UNIDADE 2
9. EU QUERO COECER
O PRIMO DE UXA
A. Queres recibir unha visita de algun doutro pas ou
cidade? Escolle unha persoa (un familiar, un amigo,
unha amiga etc.) que coezas e que queiras que pase
uns das contigo. Prepara unha descricin da persoa
que escolliches cubrindo a seguinte ficha.
Persoa elixida:
Relacin comigo:
Nacionalidade:
Ocupacin:
Idade:
Aspecto fsico:
Carcter:
Calidades:
Gustos e afeccins:
Habilidades :
vinte e tres
23
viaxar
10. MODELOS DE FAMILIA
A. Aqu tes cinco modelos de familias galegas. Le
os textos. Cal cres que o modelo de familia mis
tpico en Galicia? E o menos tpico? Comntao cos
teus compaeiros.
de Galicia castiga o
mercado laboral
optar a
Unhas tres mil familias podern
a rural
zon
da
unha rebaixa do 25% no IBI
A O envellecem
ento
tos
Polo menos 350 casamen
os
homosexuais nos primeir
meses de vixencia da lei
porte
I As familias numerosas tern descontos no trans
24
vinte e catro
Nenos e adolescentes de
familias monoparentais
canguesas participan no
programa Rais
H A falta de
regulacin
permitir que as
parellas de feito
poidan adoptar
UNIDADE 3
A mia casia,
o meu lar
Nesta unidade imos desear unha casa ideal e buscar un
compaeiro para compartir piso.
Para iso, imos aprender:
a expresar existencia e localizacin a describir obxectos: formas, estilos e
materiais a facer comparacins a describir barrios, ras e vivendas
a definir os servizos mis prioritarios na vecianza o artigo indeterminado
algns cuantificadores o superlativo relativo
comprender
1. O BARRIO DO ENSANCHE
A. Este o barrio do Ensanche. Onde estn as cousas da lista? Escribe o nmero
ao lado.
unha ra peonil
un restaurante
bares
un parque
un aparcadoiro
contedores de lixo
unha escola
un caixeiro automtico
unha biblioteca
un telfono pblico
un supermercado
un centro comercial
6
5
11
9
10
12
14
B. Agora completa a lista con outros servizos ou establecementos que vexas no debuxo.
26
13
vinte e seis
UNIDADE 3
2. PROMOCINS
INMOBILIARIAS
A. Unha axencia inmobiliaria publicou estas ofertas
de pisos e casas de alugamento. Mira o plano da
dereita e decide a que vivenda corresponde.
3)
n Pastoriza (2
NOME: Adri
lectrnica
tcnico en e
:
N
I
S
E
F
O
-baixo
PR
TIVO: medio
I
S
I
U
Q
D
A
NIVEL
FILLOS: n can
ANIMAIS: u
tbol e o
: xogar ao f
S
N
I
C
C
E
F
A
ciclismo
tico de 85 m en
perfecto estado. Parqu,
2 terrazas (unha de
20 m), 3 cuartos, cocia
totalmente equipada,
bao + aseo. 750 /mes.
Casa de 220 m,
cunha horta de 300 m.
Faiado equipado para
estudio e baixo con la-
Barcala (35)
(50)
NOME: Mara Amil
a
PROFESIN: pintor
O: medio-alto
IV
NIVEL ADQUISIT
FILLOS: ANIMAIS: itar msica e ioga
AFECCINS: esco
vinte e sete
27
explorar e reflectir
3. UNHA CASA
DE TOLOS
Nesta casa de tolos os mobles
estn nuns lugares moi
estraos. Mira o debuxo e
completa as frases.
1. Hai unha .....................................
enriba da mesa.
2. Hai unha .....................................
detrs do sof.
3. Debaixo da ..............................
hai un floreiro.
4. Hai unha ......................................... diante da neveira.
5. Hai un ....................................... entre a neveira e a cocia.
A. Nestes dilogos unhas persoas preguntan como chegar a diferentes sitios. Relaciona as indicacins que lles
dan cos planos.
4. SON BASTANTE
DIFERENTES
A. Xaime viviu un tempo na Corua e un tempo en Vigo.
Le estas frases nas que compara as das cidades. En cal
das das cres que ti poderas vivir mellor? Por que?
1. Vigo mis grande que A Corua.
2. Na Corua hai mis edificios con galeras que en Vigo.
A
Perdoe, sabe se hai algunha
panadera por aqu?
Si, a ver, a primeira... non,
a segunda dereita. Est
xusto na esquina.
B
Perdoa, sabes se hai unha
xestora por aqu preto?
Preto, non. Hai unha un
pouco mis lonxe, a uns dez
minutos de aqu.
C
Perdoa, sabes se o hospital
ca preto de aqu?
O hospital? Si, mira. Segues
todo recto e est ao nal
desta ra, despois da
gasolineira.
D
Perdoe, a Biblioteca Xeral
est nesta ra?
Si, pero ao nal. Segues
todo recto ata a praza e al
est, na mesma praza,
esquerda.
con adxectivos
28
vinte e oito
CD 11
UNIDADE 3
Pedir informacin sobre enderezos
Expresar existencia
e localizacin
Existencia: HAI
l Neste barrio hai un centro cultural moi importante.
l En Galicia hai 14 ras.
Perdoa/e,
Localizacin: ESTAR
O Museo do Pobo galego est en Santiago de Compostela.
As illas Ces estn na provincia de Pontevedra.
Artigo indeterminado
e preposicin
Masculino
Feminino
Singular
un banco
unha froitera
Plural
uns parques
unhas tendas
con
de
en
unha/s
cunha/cunhas
dunha/dunhas
nunha/nunhas
Todo recto
dereita/esquerda (de...)
Ao lado (de...)
Ao final da ra
Na esquina/praza/beirarra...
Comparar
Cuantificadores
Masculino Singular
ningn cine
pouco rudo
un parque
algn restaurante
Feminino Singular
ningunha zona verde
pouca xente
unha parada de autobs
algunha farmacia
bastante trfi co/xente
moito ambiente
moita polucin
Masculino Plural
Feminino Plural
poucos parques
poucas froiteras
algns bares
algunhas farmacias
varios restaurantes
varias tabernas
bastantes parques/zonas verdes
moitos edificios
moitas garderas
Superioridade
Con nomes
A Corua ten mis habitantes ca/que Lugo.
Con adxectivos
Vigo mis grande ca/que Santiago.
Igualdade
Con nomes
tanto espazo
tanta luz
Esta casa ten
tantos balcns
tantas vents
coma/como a outra.
Con adxectivos
Aqu as casas son tan caras coma/como no meu pas.
Moi + adxectivo
un barrio moi tranquilo.
Ten unhas vistas moi bonitas.
Verbo + moito
En Galicia chove moito.
Localizar
debaixo de
enriba de
detrs de
diante de
entre
dereita de
Inferioridade
Con nomes
No meu pas hai menos balcns ca/que aqu.
tanto espazo
tanta luz
Esta casa non ten
como/coma a outra.
tantos balcns
tantas habitacins
Con adxectivos
Esta casa menos luminosa que as/cs outras.
O seu barrio menos tranquilo que o/c meu.
Aqu as casas non son tan caras como/coma no meu pas.
O superlativo relativo
ao lado de
no centro de
vinte e nove
29
practicar e comunicar
6. O MEU LUGAR FAVORITO
A. Catro persoas flannos dos seus lugares
favoritos na casa. Escoita e completa os datos
que faltan no cadro.
CD
12-15
Nome
Lugar
favorito
Actividades
7. COUSAS
IMPRESCINDIBLES
A. Imaxina que o teu compaeiro e ti ides instalarvos
nunha nova casa. Que cousas considerades indispensables para vivir? Elixide as cinco cousas mis necesarias.
Aqu tendes algunhas ideas.
1. Ignacio
lmpada
de mesa
cadeira
espello
estante
2. Encarna
mesa de centro
televisin
cama
3. Pedro
armario
lavadora
butaca
4. Xulia
B. Cal o teu lugar favorito na ta casa? Por que? Comntao co teu compaeiro.
mesa
sof
30
trinta
alfombra
lavalouza
frigorfico
lmpada
de p
UNIDADE 3
8. PORTOMAR
9. A CASA IDEAL
A. Portomar un exemplo imaxinario dunha tpica cidade galega. En Portomar hai catro barrios. En que barrio
cres que vive cada unha destas persoas? Por que?
1. Otilia Castro
73 anos. Xubilada. Vive co seu marido. Gstalle
pasear polo parque e xogar s cartas
2. nxela Ferreiro
25 anos. Profesora de ioga.
Vive con das amigas.
Ten unha bicicleta.
Gstanlle a msica e o mar
3. Serxio Outeiro
40 anos. Funcionario. Vive
s. Gstalle ir de cea cos
amigos e facer deporte.
Intersalle o cine
4. Helena Iglesias
32 anos. Empresaria. Vive co seu compaeiro
Xaqun. Gstalle xogar ao tenis e coidar o
xardn. Ten dous fillos
SER
ESTAR
cntrica
no centro da cidade
luminosa
no centro histrico
(toda) exterior
tranquila
nas aforas
moi grande
nunha urbanizacin
no campo
acolledora
na costa
espazosa
na serra
cmoda
TER
un chal
moito espazo
un apartamento
dous/tres cuartos
un estudio
garaxe
unha casa
terraza
un loft
xardn
....................
un saln grande
....................
cheminea
....................
dous/tres baos
....................
.....................
piscina
trinta e unha
31
viaxar
A Casa
de Rosala de
Castro: vivenda
da poetisa Rosala de
Castro (1837-1885). Est
en Padrn e mantn a
arquitectura da poca,
como a lareira, os cuartos
e a biblioteca.
10. CASAS
CON HISTORIA
A. En Galicia consrvanse varias casas que, por
diversos motivos, son famosas. A continuacin
presentmosche catro vivendas moi coecidas
e visitadas en Galicia. Saberas relacionalas coas
fotos?
A Casa do Alemn
de Camelle: vivenda de
Man (Manfred Gndinger), o
alemn que viviu no dique do
porto de Camelle ata a sa morte,
co aire libre e as augas da Costa
da Morte como nico contorno.
Anda se conserva no lugar
o museo construdo con
pedras, madeiras e restos
de naufraxio.
B
A Casa
de Troia: est
na zona histrica de
Santiago, na ra co seu
mesmo nome. unha
residencia estudantil tpica
da Compostela de principios
do sculo XX. Inspirou
a novela La casa de la
Troya, de Prez
Lugn.
O Pazo
de Trasalba:
propiedade do escritor
Otero Pedrayo (18881976), nas proximidades de
Ourense. o museo dedicado
ao escritor. Un paseo pola
biblioteca, as dependencias
da casa e polos xardns do
pazo configura unha
interesante visita.
32
trinta e das
UNIDADE 4
Da a da
Nesta unidade imos coecer os hbitos dos nosos compaeiros
de clase.
Para iso, imos aprender:
a falar de hbitos a expresar a frecuencia a expresar a hora
a expresar a secuencia das actividades a expresar a frecuencia das
accins os das da semana eu tamn/eu tampouco, eu si/eu non
estar + xerundio estar + a + infinitivo algns verbos irregulares en
presente mis verbos reflexivos
comprender
1. ESTUDAS OU
TRABALLAS?
A. A continuacin vas escoitar seis persoas que nos
falan do que fan durante
o da. Podes identificar
nas imaxes quen cada
unha delas? Discute cun
compaeiro as tas respostas.
CD
20-25
Xos, albanel
Laura, estudante
de Farmacia
Xosefa, dentista
Chicho, ferreiro
Pepe, bolseiro
34
trinta e catro
UNIDADE 4
Evaristo, o con
serxe
Mnica, a rece
pcionista
Marta, a conta
ble
Ramn, o com
ercial
Rosa, a inform
tica
Marcos, o secr
etario
2. A OFICINA DE XON
A. Estes son os compaeiros de oficina de Xon. Todos
eles teen costumes moi distintos. Escribe o nome de
cada un deles no texto correspondente e, a continuacin,
completa a ficha de abaixo.
e) Escribe todos os
luns a axenda de traballo da semana. Todas as
mas pon as cousas
da mesa no seu sitio e
clasica os asuntos por
orde de importancia.
Tamn fai as quendas
para pechar a ocina.
d) a primeira en
chegar e a ltima
en sar. s veces
case nin ten tempo
para comer. Pasa
moitas horas no
seu despacho e
non para de facer
cousas: chama
por telfono, fai
as contas, escribe
relatorios, concerta citas, contesta os
correos...
trinta e cinco
35
explorar e reflectir
3. UN DA NORMAL
A. Observa como se di a hora en galego.
CD 26
respostas.
D. En galego algns verbos, como erguerse, constrense cos pronomes me/te/se/nos/vos/se. Podes encontrar
outros verbos deste tipo nas actividades anteriores? Fai
unha lista no teu caderno con todos os que encontres.
A unha e dez.
As sete e cuarto.
As cinco en punto.
rguese s
Almorza s...
Sae de casa s...
Comeza a traballar s...
Xanta s...
Volve ao traballo s...
Sae do traballo s...
Chega casa s...
Cea s...
Ditase s...
catro da tarde
dez da noite
nove da ma
oito e media da noite
oito e media da ma
doce e media da noite
dez da ma
das do medioda
nove e media da ma
oito da tarde
36
trinta e seis
UNIDADE 4
Eu tamn, eu tampouco, eu si/eu non
Estar + xerundio
Cando presentamos unha accin ou situacin presente como
algo temporal ou non definitivo, utilizamos estar + xerundio.
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
estou
ests
est
estamos
estades
estn
xerundio
Situar no da
vivir vivindo
dicir dicindo
Estar + a + infinitivo
Esta construcin emprgase co mesmo valor de estar +
xerundio (falar dunha accin en proceso no momento en que
falamos ou dunha situacin presente temporal/non definitiva).
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
estou
ests
est
+
estamos
estades
estn
Ao medioda
Pola tarde
Pola noite
Expresar a frecuencia
Todos os das / Todos os sbados / Todos os meses...
Todas as tardes / Todas as semanas...
Unha vez semana / Unha vez ao mes...
Das veces semana / Das veces ao mes...
Os venres / Os sbados / Os domingos...
+ infinitivo
Normalmente
A mido
s veces
De cando en vez
(Case) sempre
(Case) nunca
POER
poo
pos
pon
poemos
poedes
poen
TRAER
traio
traes
trae
traemos
traedes
traen
DURMIR
durmo
dormes
dorme
durmimos
durmides
dormen
SAR
saio
saes
sae
samos
sades
saen
Reflexivos
ERGUERSE
rgome
rgueste
rguese
ergumonos
ergudesvos
rguense
DUCHARSE
dchome
dchaste
dchase
duchmonos
duchdesvos
dchanse
DEITARSE
ditome
ditaste
ditase
deitmonos
deitdesvos
ditanse
trinta e sete
37
practicar e comunicar
5. HORARIOS DE TRABALLO
A. Le este artigo sobre os horarios de traballo que teen
estas tres persoas. A quen cres que corresponde cada resposta?
.....
.....
38
trinta e oito
.....
UNIDADE 4
6. PRIMEIRO, DESPOIS,
LOGO
A. En que orde fas estas cousas pola ma?
almorzar
lavar os dentes
ir ao bao
vestirte
facer a cama
maquillarte/barbearte
sar da casa
ducharte
8. PREMIOS
A. Imos traballar en parellas. Cada parella vai
entregarlle un dos seguintes premios a unha
persoa da clase. Primeiro, tendes que decidir
que premio queredes dar e, despois, preparar
tres ou catro preguntas.
PREMIO AO
MIS SAN
PREMIO AO MIS
DURMIN
PREMIO AO MIS
INTELECTUAL
PREMIO AO MIS
NUGALLN
7. EU TAMN
A. Escoita uns estudantes que contan as cousas que fan para
mellorar o seu galego. E ti? Fas o
uco
mesmo? Reacciona e escribe as tas
eu tamn/eu tampo
respostas.
eu si/eu non
CD 27
....................................................................................
PREMIO AO MIS
FESTEIRO
TRABALLADOR
PREMIO AO MIS
DEPORTISTA
....................................................................................
....................................................................................
PREMIO
AO MIS
DURMIN
....................................................................................
....................................................................................
Cantas horas
dormes
normalmente?
....................................................................................
A que hora te
deitas?
....................................................................................
Dormes a
sesta?
....................................................................................
PREMIO AO MIS
Nome:
Nome:
Nome:
A que hora te
levantas?
trinta e nove
39
viaxar
9. ESTATSTICA
A. Aqu tes, clasificadas por orde de importancia, as
principais actividades s que os galegos dedican o seu
tempo libre nos das laborais. Coincide esta clasificacin
co comportamento dos galegos que coeces? Se non
coeces a ningn, pensas que vlida esta informacin
para a xente do teu pas?
10. GALEGOS NO
ESTRANXEIRO
A. A continuacin tes tres testemuas de galegos que
viven no estranxeiro. Se vives en Galicia, que diferenzas
encontras entre os seus hbitos e os hbitos comns dos
galegos?
O meu nome Asuncin, vivo e traballo en
Varsovia, na Administracin pblica. rgome
s cinco porque vivo nas aforas, almorzo
un prato de entreteto con ovos, un bolo e
caf con leite. Vou en tranva ao traballo
e fago xornada intensiva de sete a cinco.
Normalmente non xanto, s como un
sndwich. Volvo para a casa e chego
s sete, ceamos toda a familia e s
nove ou s dez deitmonos. Como
non teo tempo entre semana,
fago a compra o domingo.
B. E ti? Con que frecuencia fas normalmente as actividades anteriores? Comntao cun compaeiro.
40
corenta
UNIDADE 5
Cal prefires?
Nesta unidade imos facer a lista das cousas que necesitamos para pasar
unha fin de semana fra e decidir como as conseguimos.
Para iso, imos aprender:
a expresar a necesidade a captar a atencin das persoas a identificar e
describir obxectos a preguntar polos produtos nunha tenda a preguntar
o prezo e pagar a invitar ou propoer algo a aceptar ou rexeitar un convite
a dar escusas e a xustificarnos os nmeros a partir de 100 a forma e
algns usos do imperativo os demostrativos
comprender
1
1. NUN BAR
A. Observa estas ilustracins. Que relacin
cres que teen estas persoas entre elas?
Que cres que pasa en cada situacin? Comntao co teu compaeiro.
Alberte
Fernando
Adrin
Olaia
Sara
1
invitar
Mario
presentar a algun
pedirlle algo ao camareiro
pagar
interesarse pola vida de algun
Rosa
saudar
despedirse
aceptar un convite
rexeitar un convite
42
corenta e das
UNIDADE 5
2. EU NUNCA LEVO
SECADOR DE PELO
xel de bao
camiseta
xersei
pantalns
zapatos
traxe de bao
bragas
suxeitador
sandalias
toalla de praia
libros
lentes de sol
aspirinas
cepillo
14
carn de identidade
13
cartos
tarxeta de crdito
cepillo de dentes
pasta de dentes
17
16
10
15
11
12
protector solar
18
xamp
19
secador de pelo
20
21
22
corenta e tres
43
explorar e reflectir
3. ESTA OU ESA?
A. Nestes dilogos aparecen algns demostrativos que
se refiren a determinados substantivos. A cal das seguintes pezas se refiren en cada caso: un xersei, uns zapatos, unhas sandalias ou unha camiseta? Relaciona as
preguntas e as respostas dos dilogos.
CD 32
RESPOSTAS
a. Pois, a verdade que prefiro aqueles negros.
b. Non o sei... esas laranxa tamn son moi bonitas...
c. Este vermello.
d. Esa si, pero podo buscarche outra talla.
Resposta
4. NUNHA TENDA
PREGUNTAS
1. Cal mis barato? Este ou ese?
2. Esta verde un pouco pequena, non?
3. Estes marrns, non che parecen preciosos?
4. Estas azuis ou aquelas verdes?
Pregunta
Ola, bo da.
Bo da.
Que desexa?
Quera un bolgrafo.
De que cor?
Azul.
Refrense a...
5. SITUACINS
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
B. O imperativo ten formas distintas para ti e para vostede. Completa o cadro cos verbos que faltan.
C. Marca no seguinte cadro o xnero e o nmero dos
substantivos.
Masculino
xersei
sandalias
zapatos
camiseta
44
corenta e catro
Feminino
Singular
Plural
ti
cbrame
........................
ten
........................
oe
........................
ponme
........................
vostede
........................
deixe
........................
mire
........................
chmeme
........................
tome
UNIDADE 5
Numerais
100 cen
101 cento un/unha
102 cento dous/das
...
200 douscentos/
duascentas
300 trescentos/as
400 catrocentos/as
500 cincocentos/as
600 seiscentos/as
700 setecentos/as
800 oitocentos/as
900 novecentos/as
1000
2000
10 000
20 000
100 000
200 000
1 000 000
2 000 000
1 0 00 000 000
mil/un milleiro
dous/das mil
...
dez mil
vinte mil
cen mil
douscentos mil
duascentas mil
...
un milln
dous millns
mil millns
Algns usos
do imperativo
Demostrativos
aqu
a
al
Invitar
Toma algo connosco! (Ti) / Tome algo. (Vostede)
Deixa, xa pago eu. (Ti) / Deixe, xa pago eu. (Vostede)
Masculino
Singular
Plural
este
estes
ese
eses
aquel
aqueles
Feminino
Singular
Plural
esta
estas
esa
esas
aquela
aquelas
isto
iso
aquilo
de
este(s)
esta(s)
deste(s)
desta(s)
neste(s)
nesta(s)
ese(s)
esa(s)
dese(s)
desa(s)
nese(s)
nesa(s)
aquel(es)
aquela(s)
daquel(es)
daquela(s)
naquel(es)
naquela(s)
isto
iso
aquilo
disto
diso
daquilo
nisto
niso
naquilo
Que + substantivo
e cal/cales
Neutro
en
Resumo gramatical p. 140-141
Entregar algo
Ten. (ti) / Tea. (vostede)
Pagar
Cbrame, por favor! (ti) / Cbreme, por favor. (vostede)
Conclur unha conversa ou animar a facer algo
Vea*, ata outro da.
Vea, home, apntate festa! (ti)
Vea, home, apntese festa! (vostede)
* Vea utilzase como unha expresin fixa tanto para vostede, coma para ti.
Pero se nos referimos accin do verbo vir utilzanse ven (ti) e vea (vostede).
teo
tes
ten
que + infinitivo
temos
tendes/tedes
teen
Hoxe teo unha cea. Teo que mercar algo para levar.
Cores
Frmulas de cortesa
branco/a
vermello/a
verde
cinza
amarelo/a
rosa
lila
marrn
laranxa
azul
negro/a
beixe
De compras
Teen auga/gorros/lentes...?
Quera auga/un gorro/unhas lentes...
Canto custa este gorro?/Canto custan estas lentes?
Levo este gorro./Levo este.
Levo estas lentes./Levo estas.
Sados a Pedro!
Dlle un bico a ta irm!
Dalle un sado a sa
nai!
45
practicar e comunicar
6. BINGO
A. Este o teu cartn para
xogar ao bingo. Primeiro
tes que escribir as cifras en
letras.
B. Agora imos
xogar ao bingo.
O teu cartn ten que ter
once celas. Por iso, antes
tes que riscar cinco. Fxate
ben no xnero: que di,
douscentos ou duascentas?
CD 33
0
0
9
0
0
3
0
0
200 5
tos
douscen
...........
............
.......................
.......................
.......................
0
0
7
0
0
6
0
0
4
800
.......................
.......................
.......................
.......................
0
0
3
0
0
9
0
0
2
500 duascentas
.......................
.......................
.......................
.......................
0
0
4
0
0
7
0
0
6
800
.......................
46
corenta e seis
.......................
.......................
.......................
UNIDADE 5
8. A FEIRA NA CLASE
Imos dividir a clase en vendedores e clientes.
Cada vendedor ten que atopar na clase tres
obxectos do mesmo tipo e decidir que prezo
teen. Atencin! O prezo mnimo dos produtos de 15 euros e o mximo 35. Os clientes
teen que comprar tres obxectos, pero s
teen 50 euros cada un.
Cliente
Vendedor
Ola.
Bo(s) da(s)/boa(s) tarde(s).
Ola.
Bo(s) da(s)/boa(s)
tarde(s).
Que desexa?
/Son para vostede?
De que cor?
Si, temos estes.
Si, estes de aqu.
XXX euros.
Moitas grazas.
Grazas a vostede.
corenta e sete
47
viaxar
10. MIS DE 3 000 TENDAS
DE ROUPA EN TODO
O MUNDO
A. Hai algunhas marcas galegas que teen presenza en
todo o mundo. Algunhas das mis populares internacionalmente son as do grupo Inditex. Le este artigo e sinala
todas as marcas que coeces.
INDITEX EN NMEROS
Ano de creacin: ..........................................................
Nmero de marcas.......................................................
Nmero de pases nos que est presente ........................
Nmero total de tendas: 3 594
C. Coeces outras empresas galegas noutros pases?
HISTORIA
1975. ZARA abre a sa primeira tenda de roupa na
Corua.
48
corenta e oito
UNIDADE 6
comprender
1. CALIDADES DUN AMIGO
A. Estes adxectivos serven para describir o carcter ou a
personalidade. Cales cres que son positivos? Cales negativos?
aburrido/
antiptico/a
responsable
impuntual
/a
tranquilo
organizado/a
sinxelo/a
paciente
intelixen
irresponsable tmido/a
xeneroso/a
nervioso/a
divertid
raro/a
o/a
despistado/a
romntico/a
Calidades
te
simptico/a
desorganizad
puntual
o/a
aberto/a
impaciente
falador/a
Defectos
50
cincuenta
UNIDADE 6
2. FAMOSOS
A. O programa de radio Indiscretos entrevista
cada semana persoeiros famosos e ao final do
ano os ontes escollen a personaxe mis interesante.
Escoita as entrevistas cantante Xoana Ribas e ao arquitecto Carlos Fonte. Como cres que son Xoana e Carlos?
CD
34-35
.. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
Carlos ......................
.
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
Xoana ....
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .
.. .. .
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .
.. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .
.. .. .. .. .
.. .. .. .. .
.. .. .. .. .
.. .. .. .. .
.. .. .. .. .
cincuenta e unha
51
explorar e reflectir
3. ES UNHA PERSOA
ROMNTICA?
Pretrito
Infinitivo
preparaches
preparar
B. Imos ver os resultados. Conta as tas respostas afirmativas. Es unha persoa romntica?
4. NON SABES OU
NON PODES?
A. Mira o debuxo. Por que o rapaz di que non? E a rapaza?
Imos
auga?
Eu non sei
nadar.
Eu non
podo.
52
cincuenta e das
nadar
esquiar
cociar
xogar ao xadrez
coser
bailar
UNIDADE 6
Falar de experiencias
pasadas: o pretrito
FALAR
falei
falaches
falou
falamos
falastes
falaron
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
COMER
comn
comiches
comeu
comemos
comestes
comeron
VIVIR
vivn
viviches
viviu
vivimos
vivistes
viviron
ESTAR
estiven
estiveches
estivo
estivemos
estivestes
estiveron
DICIR
dixen
dixeches
dixo
dixemos
dixestes
dixeron
FACER
fixen
fixeches
fixo
fixemos
fixestes
fixeron
Ter + participio
Ter + participio sase tamn para falar de experiencias
pasadas, pero emprgase unicamente cando queremos
resaltar o feito de que a accin se repetiu no pasado.
teo
tes
ten
temos
tendes/tedes
teen
+ participio
Verbos en -ar:
-ado
falado
cantado
mercado
amado
estado
viaxado
invitado
Verbos en
-er e -ir: -ido
tido
lido
comido
bebido
vivido
mentido
sado
Irregulares
dito
feito
escrito
descrito
frito
revolto
roto
Falar de habilidades
TER
tiven
tiveches
tivo
tivemos
tivestes
tiveron
moitas veces
varias veces
tres veces
un par de veces (=das veces)
O participio
SABER + infinitivo
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
sei
sabes
sabe
+ infinitivo
sabemos
sabedes
saben
Sabes conducir?
Si, pero non podo porque non teo carn.
Cocia moi ben.
Cocia bastante ben.
Cocia bastante mal.
Cocia moi mal.
Cocia fatal.
Adxectivos de carcter
O xnero
Polo xeral, os adxectivos poden ser masculinos (normalmente
acabados en -o) ou femininos (normalmente acabados en
-a). Non obstante, hai algns adxectivos que teen a mesma
forma para o masculino e para o feminino.
Acabados en -e
intelixente
paciente
responsable
amable
Acabados en -ista
egosta
optimista
pesimista
realista
Acabados en -al
normal
puntual
especial
leal
Indefinidos
Persoas
Cousas
Afirmativo
algun
algn(s)/algunha(s)
Negativo
ningun
ningn(s)/ningunha(s)
de
en
algn(s)
dalgn(s)
nalgn(s)
algunha(s)
dalgunha(s)
nalgunha(s)
cincuenta e tres
53
practicar e comunicar
5. BUSCA ALGUN QUE...
Levntate e pregntalles aos teus compaeiros se fixeron as cousas da listaxe. Escribe ao lado da frase o nome
do primeiro que conteste afirmativamente. Non podes
pasar segunda pregunta ata que atopes algun que
conteste afirmativamente primeira. Pero, antes, completa a lista con das preguntas mis. A ver quen acaba
antes.
B. E o teu compaeiro? curioso? Pregntalle se fixo algunha vez calquera das cousas que escoitou no dilogo.
NOME
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
................................
................................
Sar na tele.
................................
................................
Gaar un premio.
................................
Mentirlle a un bo amigo.
................................
.......................................................................
................................
................................
.............................................
................................
.............................................
10. .............................................
................................
.............................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
54
7. COUSAS EN COMN...
cincuenta e catro
A. Escribe as cinco cousas mis interesantes que fixeches nos ltimos meses: lugares que visitaches, pratos
que probaches, xente que coeciches...
2
3
4
5
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
UNIDADE 6
8. ADEUS PAPS!
A. Ests de acordo co que suxire a introducin deste
artigo?
R
I
V
I
V
S
E
R
QUE
Sabes cociar?
Es organizado?
Sabes poer a lavadora?
Es responsable?
Sabes facer a compra?
Sabes varrer?
QUERES IR VIVIR A
UNHA ILLA
cin, pregntate:
DESERTA?
9. BSCASE CHOFER,
GUA E COCIEIRO
A. Imaxinade que ides pasar uns das de acampada por
Galicia. Para iso necesitades un cocieiro, un chofer e un
gua turstico. Cada un de vs escolle un dos tres traballos
e escribe as razns polas que cre que debe ser elixido.
B. Agora cada un de vs vaille explicar clase as sas
razns. Os demais poden facerlle preguntas.
cincuenta e cinco
55
viaxar
10. O TEMPO OURO
11. OPININS
A. posible converter o tempo en cartos? Le o seguinte texto se queres coecer unha alternativa ao uso do
dieiro.
B. Que opinas desta iniciativa? Coeces algn caso concreto? Comntao cos teus compaeiros.
C. Por que non poedes en comn as vosas habilidades
e os servizos que queredes intercambiar e fundades un
banco de tempo na vosa aula?
56
cincuenta e seis
s veces, os arxentinos
parecen moi arrogantes,
pero s polo seu xeito
de expresarse, porque, no
fondo, son moi simpticos.
Ester, 20 anos
Ao principio pensas que
os rusos son un pouco
raros, porque non abren os
presentes que lles ds. Pero
logo ves que un costume e
que son moi acolledores.
Mara, 46 anos
Os brasileiros son moi
divertidos, estn todo
o da de festa, non son
moi puntuais, anda que
tampouco impacientes.
Tamn son moi amables.
Antn, 55 anos
UNIDADE 7
A comer!
Nesta unidade imos decidir o men para unha cea con toda a clase.
Para iso, imos aprender:
a falar de gustos e de hbitos culinarios a pedir e dar informacin sobre
comidas a desenvolvernos en bares, cafeteras e restaurantes algns
hbitos gastronmicos dos galegos as comidas do da pesos e medidas
a forma impersoal con se os pronomes complemento de OD
os conectores e, pero e ademais algns usos de ser e estar
comprender
1. COMO DE TODO
A. Aqu tes as ofertas da semana dunha cadea de supermercados. Coeces todos os produtos?
limpeza
Lixivia
600 ml
1,59
LCTEOS
Queixo
Leite
250 g
Iogures de
diferentes
sabores
cartn de 1 litro
0,80
200 g
0,38
Xel de ducha
750 ml
5,50
2,75
pan, galletas
e pasta
Manteiga
unidade
Deterxente
paquete de 1,5 kg
Froitas e verduras
Pan
1 barra
0,90
Madalenas
bolsa de 300 g
1,50
Mazs
Patacas
Leituga
1 kg
1,40
Bolsa de 3 kg
unidade
Galletas
2,50
paquete de 800 g
1,80
outros
Melocotns
Nectarinas
Tomates
2,30
2,40
1 kg
1 kg
2,80
Tortellinis
paquete de 250 g
1,99
Cervexa
catro unidades
1,80
1 kg
Berberechos
lata de 120 g
ovos e carnes
Caf
paquete de 250 g
2,52
Ovos
Filete de tenreira
1,40
1 ducia
58
cincuenta e oito
300 g
Arroz
paquete de 1 kg
1,70
Azucre
paquete de 1 kg
1,20
UNIDADE 7
B. Consomes normalmente os produtos da pxina anterior? Completa o cadro.
ovos
2. DE PRIMEIRO,
QUE DESEXAN?
A. a hora da comida en O Pote, un restaurante tpico galego. O camareiro tmalles nota
a dous clientes. Marca na carta o que piden.
CD 37
e
O PoXtant
ar
Casa de
Men do da
PRIMEIROS
Caldo
Ensalada mixta
Xoubas fritidas
SEGUNDOS
Polo asado con patacas
Bacallau ao forno
bo
Lom grellado con pementos
SOBREMESAS
Queixo con marmelo
Torta de queixo de Lestedo
Torta de Santiago
de cando en vez
Papas de arroz
Sopa
Guiso de fideos
Pescada galega
Xurelos fritidos
Lentellas
Tortilla de patacas
Canelns
Carne ao caldeiro
Xeado
Froita do tempo
cincuenta e nove
59
explorar e reflectir
3. COCIA FCIL
4. COMIDA CASEIRA
Polbo feira
Ingredientes (4 persoas): un polbo fresco
mediano, un litro de aceite de oliva, pemento doce e picante e sal gordo. Preparacin
(1 hora): primeriro mzase o polbo (para
que estea mis brando). Ponse unha pota
con auga ao lume e cando rompe a ferver
btase o polbo limpo, deixndoo cocer uns tres
cuartos de hora. Apgase o lume e o polbo repousa
na auga un anaquio. Para a degustacin, crtase o polbo
en anacos, engdese aceite, pemento (doce e picante) e sal gordo por enriba.
Srvese mellor en pratos de madeira.
4. Trouxchesme a cervexa?
Orellas de Entroido
60
sesenta
5. ADEMAIS...
A. Le estas das frases. As palabras remarcadas son
conectores. Entendes o que significan?
Este restaurante moi bo, ademais non moi caro.
Este restaurante moi bo, pero moi caro.
B. Agora, descubre na columna da dereita a mellor opcin para continuar as frases da esquerda. Logo, escrbeas completas no teu caderno, engadindo o conector
mis adecuado en cada unha: ademais ou pero.
1. A sopa est moi boa,
2. Normalmente tomo
sobremesa,
3. Encntame o caf,
UNIDADE 7
A forma impersoal
con se
Pronomes complemento de
obxecto directo (COD) Resumo gramatical p. 134
Os pronomes complemento de obxecto directo (o, a, os, as)
aparecen cando, polo contexto, xa est claro cal o COD
dun predicado e non o queremos repetir.
masculino
feminino
singular
o
a
plural
os
as
Bares e restaurantes
CAMAREIROS
CLIENTES
Para/de beber?
Algn caf/licor?
Para pagar
Canto ?
Que lle debo?
A conta, por favor.
Ser e estar
Pesos e medidas
1 kg (un quilo) de arroz
kg (medio quilo) de azucre
kg (un cuarto de quilo) de caf
200 g (douscentos gramos) de faria
1 l (un litro) de aceite
l (medio litro) de auga
Comidas do da
o almorzo
o xantar
a merenda
a cea
Os verbos: almorzar, xantar, merendar e cear.
sesenta e unha
61
practicar e comunicar
6. AS PATACAS LVANSE...
7. A COMPRA DE IAGO
A. Iago acaba de chegar do supermercado. Podes identificar os produtos que mercou? En parellas, escribide
frases dicindo onde puxo as cousas: no frigorfico ou no
armario.
cortar
cocer
asar
pelar
quentar
facer prancha
botar
lavar
fritir
conxelar
1. .........................
2. .........................
3. .........................
4. .........................
5. .........................
6. .........................
7. .........................
8. .........................
9. .........................
10. .......................
B. Que se fai normalmente con estes produtos? Escrbeo
e, despois, comntao co teu compaeiro.
as patacas
as laranxas
o arroz
o peixe
a carne
os ovos
o meln
o leite
a pasta
62
sesenta e das
Gardounas no frigorfico.
As peras?
Non.
As mazs?
UNIDADE 7
8. A DIETA DE ROBERTO
sushi
pia
chocolate
pan integral
Come
carne prancha
peixe prancha
hamburguesas
pan branco
Non come
B. Agora vas escoitar a entrevista na que Roberto conta como se mantn en forma. Logo
de escoitala, comproba as tas hipteses.
CD 38
sesenta e tres
63
viaxar
11. TAL TERRA ANDAR,
TAL PAN COMER
1. Queixo (Arza)
A. Cales cres que son os principais atractivos tursticos de Galicia? Comntao cos teus compaeiros.
6
8
2. Augardente (A Ulla)
2
4
9
10
14
16
11
15
4. Filloa (Lestedo)
5. Botelo (A Fonsagrada)
7. Lagostas (Burela)
6. Tortas (Mondoedo)
8. Capns (Vilalba)
C. A continuacin vas ver algns produtos gastronmicos, tpicos de diferentes lugares de Galicia.
Probaches algn deles? Es capaz de describilos?
Comntao co teu compaeiro.
3. Pementos (Padrn)
13
12
D. Coeces outros produtos tpicos de Galicia? Sabes se se fan nalgn lugar en concreto? Que produto ou prato che gusta mis da gastronoma galega?
sesenta e catro
UNIDADE 8
Gua de ocio
Nesta unidade imos planificar un da de ocio nunha cidade galega.
Para iso, imos aprender:
a falar de actividades de lecer a falar de horarios a describir lugares
a falar do clima a relatar experiencias pasadas a falar de intencins e
de proxectos os meses do ano o pretrito a perfrase ir + infinitivo
algunhas expresins temporais
comprender
MUSEOS
1. GUA DE OCIO
A. Esta a Gua de ocio da cidade de Vigo. Le as informacins que contn e logo decidide, en parellas, cal o
mellor lugar para realizar cada unha das seguintes actividades.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
a
Gu
cidade de Vigo
da
de ocio
RESTAURANTES
O Pescador Ra do Berbs, 7.
986 43 29 24. Mariscadas grella,
peixes da ra e arroces. Albario e
menca. A partir das 12.30 h. Men
degustacin a 30 .
A Colexiata Ra Oliva, 10. 986 22
73 97. Cocia tradicional galega. Especialidades: empanadas variadas e
fideos con mariscos. Venres e sbados, actuacins de solistas: violn,
piano e frauta. De 13 a 02 h. Pecha
os domingos.
Mesn do Deza Ra Canceleiro,
9. 986 22 88 64. De 7.00 a 24.00 h.
Carnes de Laln e peixes variados. Os
domingos, durante o inverno, especial cocido de Laln (hai que encargalo, mn. 4 persoas). Men do da:
12 . Tapas variadas. Pratos combinados desde 5,50 .
Corleone Ra Rosala de Castro, 37.
986 22 27 70 - 986 22 67 66. De 13.30
a 16 h e de 20.30 a 24.30 h. Comida
tradicional italiana. Cocia para fabricacin de pastas vista do pblico.
Tapas Areal Ra Mxico, 36. 986 41
86 43. Gran variedade de tapas. Embutidos, ensaladas, men vexetariano, revoltos, peixes e carnes (espeto
de solombo, costeletas de leitn). De
11 a 24 h.
66
sesenta e seis
TEATROS
UNIDADE 8
2. DE VACACINS
A. Como adoitas pasar as vacacins? Marca a
continuacin as tas preferencias e comntaas co teu
compaeiro.
s
en barco
na praia
en vern
coa familia
en tren
na cidade
en inverno
coa parella
en coche
na montaa
en primavera
cos amigos
en avin
en pases exticos
en outono
en viaxes organizadas
en bicicleta
a p
en vilas
Estiveches en Arxentina?
Non, pero en Uruguai, si. Encantoume a cidade de
Montevideo.
sesenta e sete
67
explorar e reflectir
3. UN FRAGMENTO
DE MENSAXE
A. Mario cambia frecuentemente de cidade, debido ao
seu traballo. Este o fragmento dunha mensaxe que
lle enviou a un amigo que vive no estranxeiro, na cal lle
fala das sas impresins e das cousas que fixo na ltima
cidade que se mudou. Podes descubrir de que cidade
galega se trata? Escrbeo.
Ola a todos:
Por fin chegamos a Ro, despois de pasar uns das fantsticos en Foz do
Iguau e Porto Alegre. As cataratas son preciosas e chegamos moi preto da
fronteira con Arxentina. O tempo bosimo e a comida moi rica (hai unha
variedade de froitas e zumes naturais incrible).
Agora imos pasar unha semana nesta cidade marabillosa, que ten unha
paisaxe realmente impresionante. moi grande e moderna, con praias e
edificios moi altos nas mesmas ras. Hoxe tarde, como o grupo est un
pouco canso, s imos pasear en bus pola cidade, pero ma imos visitar o
Corcovado e o Cristo Redentor, e logo imos ir Illa de Paquet comer nun
rodicio e pasar o resto do da. No hotel falronnos dunha festa na Asociacin
Amigos do Camio de Santiago do Ro e algns do grupo imos achegarnos por
al un pouco mis tarde. Nun par de das imos viaxar a Petrpolis, unha vila
fluminense con moito encanto, como din aqu. Para a semana imos coecer
das cidades que tamn teen a sa historia: Salvador de Bahia e Manaus.
Pois todo, de momento... espero que vs tamn esteades aproveitando ben o
vern por a, se non chove, claro... Moitos bicos,
Iria
B. Que vai facer Iria o resto das vacacins? Completa.
Plans
Cando?
Hoxe tarde...
B. Fxate ben nas anotacins. Sabes en que tempo verbal estn as frases? Podes sinalar os marcadores temporais que acompaan este tempo? Comntao co teu
compaeiro e logo aclardeo co voso profesor.
C. E ti, que fixeches? Escrbeo completando as frases e
despois comntao tamn cos teus compaeiros.
Este a no ...................................................................................
Este m es ..................................................................................
Esta semana ...........................................................................
en Semana Santa
o 25 de xullo
o 1 de xaneiro
en Nadal
o luns que vn
en setembro
a prxima fin de semana
.....
.....
.....
.....
.....
.....
esta tarde
dentro de dous anos
o mes que vn
o ano que vn
o 17 de maio
pasadoma
Esta ma ...............................................................................
Hoxe ........................................................................................
Estes das ...............................................................................
Nunca ......................................................................................
68
sesenta e oito
UNIDADE 8
Falar de horarios
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
infinitivo
Verbos regulares
ANDAR
andei
andaches
andou
andamos
andastes
andaron
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
vou
vas
vai
imos
ides
van
VOLVER
volvn
volviches
volveu
volvemos
volvestes
volveron
SAR
san
saches
sau
samos
sastes
saron
S? Eu vou
ir ma.
Verbos irregulares
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
IR
fun
fuches
foi
fomos
fostes
foron
Describir lugares
unha praia con pouca xente...
unha cidade con moito encanto...
un local con msica en directo...
un bar onde hai boa msica...
un lugar onde se pode facer deporte...
Falar do clima
Vai fro/calor/sol/vento/aire/nboa/bruma/bochorno...
Chove, neva...
Hai treboada/tempestade/temporal...
Est nubrado/soleado/chuvioso...
O tempo bo/bosimo/regular/malo...
Meses do ano
xaneiro
febreiro
marzo
abril
maio
xuo
xullo
agosto
setembro
outubro
novembro
decembro
sesenta e nove
69
practicar e comunicar
5. TODA UNHA VIDA
MONTAR UN NEGOCIO
DIVORCIARSE
Nome
Onde est?
Sound
no centro
NAMORARSE
Unha zona de terrazas.
IR UNIVERSIDADE
ACABAR OS ESTUDOS
CASAR
TER FILLOS
Un parque tranquilo.
Un lugar onde se pode
facer deporte.
Unha tenda con roupa
barata.
Un bar onde podes ler.
Unha biblioteca
agradable.
Unha boa tenda de
discos.
Unha aldea/vila con
encanto.
Un ximnasio.
NOUTRA
Onde est?
A que hora abre?
A que hora pecha?
Que podes facer?
Vai moita xente?
Cando vas?
Por que che gusta?
70
setenta
UNIDADE 8
8. GUAS TURSTICOS
A. Aqu tes unha gua de Santiago de Compostela. En grupos de tres, imaxinade que sodes guas
tursticos e que tendes que organizar un da en
Santiago para un dos seguintes grupos de turistas.
un grupo de xubilados
un grupo de 35 estudantes de 18 anos
unha parella que est de la de mel
un grupo de nenos de 10 a 14 anos
O IMPRESCINDIBLE
Pasear pola zona vella, que fai de Santiago
unha cidade Patrimonio da Humanidade.
Cmpre visitar a catedral, a sa praza do
Obradoiro e pasear polas ras, agocharse
da choiva baixo os soportais e, se o tempo
o permite, tomar un caf nalgunha das
prazas arredor da catedral, como a da
Quintana dos Mortos ou calquera outra
ra da zona vella. Visitar a Alameda, desde
onde hai unha magnfica vista do concello e
da catedral. E para visitar museos, o Centro
de Arte Galega contempornea (CEGAC) e o
Museo de Pobo Galego, situados a carn do
parque de Bonaval.
SANTIAGO DE COMPOSTELA
TAPAS
Para tomar tapas, o mis recomendable
facelo na zona vella, nas ras do
Franco e da Raa, onde estn todos
os bares con especialidades galegas:
polbo feira, empanada, pementos de
Padrn, mariscos... Algns dos mis
famosos son O Orella, onde podes
tomar orella de porco, o SantYago,
Os Caracois, o Central, todos eles na
ra da Raa. Son bares moi animados
onde se mestura moita xente nova,
estudantes, peregrinos e turistas.
ONDE COMER
A Barrola, con comida galega de boa
calidade e a bo prezo; o Enxebre,
ao lado da catedral; El Pasaje, con
especialidade en mariscos e carnes;
A Alameda, con especialidade en
empanada; a Casa Marcelo, comida
galega moderna, ten unha estrela
Michelin.
EXCURSINS
>Ras Altas: visita s ras de Betanzos
e da Corua. Betanzos unha vila
medieval con interesantes monumentos
e A Corua conta cunha zona histrica
onde se atopa a praza de Mara Pita.
As sas famosas galeras da Maria
e a Torre de Hrcules son outros dous
atractivos desta excursin.
setenta e unha
71
viaxar
9. MIS MSICA
A. En Galicia celbranse moitos
acontecementos musicais durante o vern. Aqu tes tres deles.
Cando se celebran? En que lugares? Sabes onde estn?
B. Cal deles che interesa mis?
Por que? Busca na ta clase dous
compaeiros aos que lles interese o mesmo festival.
XX Festival
Internacional
do Mundo
Celta
de xullo sern
Catro apaixonantes das
ival Internaciotestemuas do XX Fest
rtigueira connal do Mundo Celta. O
rn, no corazn
verterase, como cada ve
acoller esta
da Europa atlntica para
Interese Turstifesta folk, declarada de
ellores concerco Internacional. Os m
actividades
tos de msica de raz, as
de artesana,
complementarias, a feira
iros tradicionais
exposicins ou obrado
persoas chegacongregarn milleiros de
a e do estranxdas desde Galicia, Espa
illadoiro, Kepa
eiro. Mercedes Pen, M
e brillan nun
Junkera, Flook ou Krok
ha vintena de
cartel que incle ata un
s.
macroconcertos gratuto
72
setenta e das
Jazz
IMAXINA
SONS
O Festival Inte
rnacional de
Jazz
SONS amosa
IMAXINA
r desde o 21
de
1 de xullo a a
xuo ata o
ctualidade do
jazz,
amplo nmer
a travs dun
o de concerto
s,
con
propostas mu
n
umerosas
sicais que apo
a orixinalidad
stan
pola innovaci
e. Poderanse
n e
ver grupos m
a sa activida
usicais que re
de no mbito
a
liz
an
galego. Tamn
actualidade ja
atender
zzstica no rest
o de Espaa,
s tendencias
en especial
mis actuais;
e, por ltimo,
unha importa
haber
nte presenza
estranxeira no
europeo, sen
jazz
renunciar a a
ctuacins do
ou americano
la
tino
. Este certame
converter Vig
durante das
o
semanas na re
ferencia dos
festivais van
garda do jazz
, cun
ambiente cultu
ral e festivo
nico.
As
de
festas
Ribeira
UNIDADE 9
Estamos
moi ben
Nesta unidade imos interesarnos polos problemas dos compaeiros e
ofrecerlles axuda.
Para iso, imos aprender:
as partes do corpo a dar consellos e suxestins a falar de estados de
nimo a describir dores, molestias e sntomas a dar as condolencias e
mostrar solidariedade algns usos de ser e estar o futuro
comprender
1. O CORPO PERFECTO
O pelo de
..
LUS TOSAR
MABEL RIBERA
BRAD PITT
K
NICOLE
TOM CRUISE
LAURA PONTE
OLTA
JOHN TRAV
ARNOLD SCHWAR
MARILYN MONRO
DENZEL WASHIN
Os ollos de
IDMAN
PAULA VZQUEZ
NAOMI CAMPBEL
..
..
..
O nariz de
..
GTON
..
ZENEGGER
A boca de
..
..
A cara de ......
O queixo de
..
..
Os ombros de
.......................................
As costas de
O peito de
..
..
..
..
Os brazos de
As mans de
..
..
..
..
As pernas de ...........
..............................................
74
setenta e catro
UNIDADE 9
2. LINGUAXE CORPORAL
A. Le este artigo sobre a linguaxe corporal. Sorprndeche algunha informacin? Coeces algunha persoa
das culturas que se mencionan no texto? Comprtase
desa maneira?
SEN
PALABRAS
XESTOS QUE
MOSTRAN IMPACIENCIA
OU ABURRIMENTO
Se unha conversa non che interesa,
a outra persoa pode notalo polos
teus xestos. Nas culturas occidentais,
en xeral, levantarse todo o tempo,
cruzar as pernas varias veces ou mirar
constantemente o reloxo son signos
evidentes de aburrimento. Por iso,
cando ests sentado recomendable
situarse nunha posicin cmoda
e descansada para as respirar
mellor. Ademais, se moves os ps
constantemente durante a conversa,
o outro pode interpretar que ests
nervioso, cansado ou impaciente.
SORR, POR FAVOR
Sorrir nunha conversa transmite
confianza e alegra, pero non hai
que esaxerar. Se sorrs demasiado,
algunhas persoas poden ter a
impresin de que non es totalmente
sincero.
MIS PRETO
A distancia algo relativo:
depende da cultura de cada un.
Os latinoamericanos, por exemplo,
sntense cmodos falando con
persoas que estn a menos de 50
cm, mentres que un estadounidense
normalmente necesita un metro,
aproximadamente, para non sentirse
invadido.
B. Na ta cultura existen xestos ou movementos caractersticos? Hai algunha cousa importante que un estranxeiro que visita o teu pas ten que aprender?
Non debes...
setenta e cinco
75
explorar e reflectir
3. EST MAREADA
4. OU EST?
Estas son Begoa e Diana. Fxate en que nas das descricins aparecen os verbos ser e estar. En que tipo de
informacins cres que se usan un e outro? Logo, completa o cadro de abaixo.
CD
43-47
3. Ten ....................
1. Delle ....................
2. Denlle ....................
5. Est ....................
4. Ten dor de ....................
ps
o estmago
estmago
mareado/a
catarro
Denlle
tose
febre
as costas
costas
odo
Ten dor de
os odos
nuseas
doente
diarrea
plido
Ten
Est
BEGOA
DIANA
galega.
unha rapaza moi
responsable.
moi xeitosa.
Est facendo un
mster.
Est un pouco
nerviosa porque ma
ten un exame.
Est bastante cansada
porque a noite estudou
ata tarde.
Na foto a que est
esquerda.
italiana.
arquitecta.
Est traballando
nun estudio de
arquitectura.
unha rapaza moi
simptica e sociable.
moi alta.
Est moi contenta co
seu traballo.
Est un pouco cansa
porque ultimamente
traballa moito.
Na foto a que est
dereita.
D. Escoita e comproba.
76
setenta e seis
estarei
UNIDADE 9
Partes do corpo
En galego, en xeral, para falar das partes do corpo non se
usan os posesivos, senn os artigos.
Marga lava moito o pelo.
O neno abriu os ollos.
Carlos ten unhas mans moi grandes.
O futuro frmase engadindo as mesmas terminacins ao infinitivo dos verbos regulares e base modificada dos irregulares. Usmolo para facer hipteses sobre o presente e o futuro.
Non oio ningn rudo. Que far o rapaz?
Non te preocupes, muller. Estar xogando no seu cuarto.
Ser e estar
o pelo
as orellas
a cara
os ombros
as costas
os ollos
o nariz
a boca
o pescozo
o peito
o estmago
os brazos
as pernas
as mans
os xeonllos
SER
Identificar, definir e escribir,
presentando as caractersticas
como algo permanente e
obxectivo.
Nome en singular
a cabeza/o estmago/...
Nome en plural
os ps/os xeonllos/...
Dar consellos
(Para adelgazar)
(Se quere/s adelgazar)
Presentar as caractersticas
de algo ou de algun como
temporais ou subxectivas.
O seor Nez?
ese de a.
Carlos un amigo meu do
colexio.
os ps
ESTAR
Consellos impersoais
o mis doado facer deporte.
vai (moi) ben almorzar froita.
Consellos persoais
ten/tes que comer menos.
debe/s facer mis deporte.
debera/s camiar mis.
pode/s facer unha dieta.
intente/a comer menos doces.
O futuro
VERBOS REGULARES
FALAR
COMER
falarei
comerei
falars
comers
falar
comer
falaremos comeremos
falaredes comeredes
falarn
comern
VERBOS IRREGULARES
DICIR
FACER
direi
farei
dirs
fars
dir
far
diremos
faremos
diredes
faredes
dirn
farn
setenta e sete
77
practicar e comunicar
5. XESTOS
A. Que xestos, que movementos fas cando ests enfadado, nervioso, contento, impaciente, triste...?
Ests nervioso?
Non.
Enfadado?
Si!
Marcho.
Ven aqu.
Imos comer?
Vaite!
Eu.
Vmonos ma.
Fxate ben.
Teo sono.
setenta e oito
UNIDADE 9
8. CONSULTORIO
A. Tres persoas escribiron ao consultorio dunha revista
para buscar unha solucin aos seus problemas. Le os
consellos que lles deron e decide a que problema
corresponden. Podes darlles ti outros consellos?
PROBLEMAS
A prxima semana teo que falar en pblico e estou morto
de medo.
B. Agora, en parellas, vs seredes os conselleiros. Escollede un problema dos seguintes e escribide un consello.
1. Desde a mia ltima moza (hai 8 anos) non san con ningunha outra rapaza e sntome moi s.
2. Teo 34 anos e os meus pais non saben que son gay.
3. Non quero vivir na casa dos meus pais. Teo 27 anos, pero
non teo traballo.
4. O meu fillo de 14 anos quere facer un piercing na lingua.
5. O meu mozo quroo moito, pero un compaeiro de traballo
que me gusta moito propxome sar con el.
9. TEO UN PROBLEMA
A. Nunha folla parte escribe un problema ou algo que
che preocupa. Pode ser un problema real ou inventado.
Podes falar de cuestins de sade, traballo, de relacins
persoais etc. Asnao cun pseudnimo.
SOLUCINS
1
2 Cada
O meu problema:
..........................................................................
..........................................................................
Os consellos dos meus compaeiros:
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
setenta e nove
79
viaxar
10. A PEQUENOS MALES,
GRANDES REMEDIOS
A. Le o seguinte texto sobre os remedios naturais. Algunha vez utilizaches algn produto natural para aliviar
algn malestar fsico? Comntao co teu compaeiro.
Remedios
naturais
O uso de remedios naturais para previr doenzas ou curalas tan antigo como o home mesmo.
Antes dos avances da medicina, constituron a nica axuda para combater as diferentes
enfermidades e, en Galicia, formaron parte das diversas receitas achegadas pola secular
tradicin dos curandeiros.
Hoxe en da anda se seguen a utilizar como complemento aos medicamentos. Case todos
os produtos naturais (verduras, froitas ou vexetais) teen atribudas propiedades curadoras,
algunhas demostradas e outras non tanto. Inclusive, nos ltimos anos, subose que as
bebidas alcohlicas como a cervexa ou o vio tinto contian propiedades beneficiosas para o
organismo, se o seu consumo moderado.
As vantaxes que ofrecen son moitas, xa que, ademais dos efectos positivos que provocan
no organismo, non presentan contraindicacins nin implican efectos secundarios para o corpo
humano.
B. A continuacin tendes algns produtos naturais aos
que se lles atriben diferentes propiedades benficas.
Tamn se empregan coas mesmas finalidades na ta
cultura? Se non, existen equivalentes?
O allo
un purificador do
sangue que
axuda a mellorar a
circulacin e a
artrite. Recomnda
se
e as dores de moas. para a carie
Pr
obstante, mal alent oduce, non
o.
O arroz
moi bo se o cociamos
sen ningn condimento para
combater as diarreas e as
descomposicins intestinais.
A cenoriaar
a a pel, xa
moi boa p
os raios do
que a protexe d e para
rv
sol. Ademais se ala.
ce
on
br
e
hidratala
A laranxa
que ten
A herbalanlutasmaoi
aromtica fusin
sa in
unha p
ixestivas. A ganas de comer
d
s
e
d
a
d
ie
r as
prop
ra estimula
moi boa pa cer a dixestin.
fa
e axudar a
O mel
as irritacins da
sase para calmar
constipados,
gorxa e superar os ado dunhas
pa
normalmente acom doce
oi
m
gotas de limn.
80
oitenta
C. Coeces, ademais destes, algn outro remedio natural? Para que serve? Comntao co resto da clase.
UNIDADE 10
Gustoume
moito
Nesta unidade imos facer unha lista das cousas mis interesantes
do lugar no que estamos.
Para iso, imos aprender:
a expresar o desexo de facer algo a falar de experiencias e valoralas
mis usos do pretrito xa e anda non
gustarame/che/lle/nos/vos/lles + infinitivo
comprender
1. A CORUA
A. Le este artigo sobre A Corua. A cal dos catro lugares
dos que se fala che gustara ir? Comntao co teu compaeiro.
A CORUA
A Torre de Hrcules
o faro romano mis antigo do mundo,
data do sculo II. Converteuse no smbolo da cidade e est situada na sa costa
norte. Conta cun parque escultrico e nos
seus arredores tamn se pode visitar o
Obelisco Millennium.
O Domus
Obra do arquitecto xapons Arata Isozaki, o primeiro museo interactivo dedicado ao estudo do home. Ademais de
aprender sobre a especie humana, tamn
se pode pasar un momento agradable
participando nos seus xogos interactivos.
O Coliseo
A sa inauguracin data do 19 de maio de 1991.
A construcin ten un deseo vangardista e
un recinto de mltiples usos, xa que acolle todo
tipo de espectculos: teatrais, musicais, eventos deportivos e feiras sectoriais. Incluso a
praza de touros da Corua.
82
oitenta e das
UNIDADE 10
2. CULTURA GALEGA
FILMES
O lapis do carpinteiro
Esta pelcula, baseada no libro
homnimo de Manuel Rivas, foi
dirixida por Antn Reixa. Relata
unha historia de amor nos difciles anos da posguerra espaola
entre Daniel Barca, un mdico
socialista, e Marisa Mallo, filla
dun home de negocios prximo
ao rxime. Daniel preso e Marisa loita polo seu amor, resistindo
s presins familiares.
LIBROS
Trece badaladas
Novela de Suso de Toro que foi Premio Nacional de Narrativa en 2003. Ambientada
nas ras compostels, un relato de intriga que mestura
as vacilacins
espirituais dun
prometedor director
dunha
promotora de
cine e o secular misterio que
agocha a construcin da catedral de Santiago
e o sepulcro do
Apstolo.
Gustoulle?
unha festa
CD
53-55
Todos os mundos
MUSICA
unha conferencia
unha obra de teatro
unha exposicin
un concerto
un filme
Estes das hai unha obra de teatro moi boa...
oitenta e tres
83
explorar e reflectir
3. XA ESTIVECHES
EN LUGO?
Sabes para que empregamos xa e anda non? Consltao
co teu profesor e logo completa os dilogos co que sexa
mis axeitado.
Xa estivestes na catedral de Lugo?
Si, eu si.
Pois eu ............................... bonita?
............................... terminaches de comer?
.............................., pero termino axia.
Probaches o cocido de Laln?
Si, ............................... o probei e est riqusimo.
Xa mercaches o ltimo libro de Mara do Cebreiro?
..............................., pero penso mercalo. Encntame como
escritora.
5. CAEUME XENIAL
A. Aqu tes tres mensaxes que Sabela lles escribiu aos
seus amigos. Marca todas as frases nas que fai algunha
valoracin (de experiencias, de lugares, de persoas etc.).
Asunto:
Ola Raquel!
Que tal por Londres? Eu, por aqu, feliz. Non imaxinas
o que fixen o venres pasado... Colln o tren e fun
a Ourense pasar a fin de semana con Xavi. Foi
fantstico! Samos cear, paseamos moito e estivemos
cos seus amigos. Paseino fenomenal. Ah, tamn
coecn os seus pais e caronme moi ben, son moi
simpticos. Unha fin de semana perfecta! E ti, que me
contas? Como che vai todo? Escrbeme.
Bicos desde Santiago,
Sabela
Asunto:
4. GUSTARAME...
A. Podes completar os dilogos expresando desexos
adecuados a cada situacin? Fxate no exemplo.
1. Onte vin un documental sobre reciclaxe e gustarame
saber
mis sobre o tema
.
........................................................
Pois podes ir ao concello. Seguro que teen informacin.
4. O mes que vn Marta e mais eu facemos 20 anos de casados e gustaranos ......................................................... Por
suposto, ests invitado.
Que ben! Felicidades. Conta comigo.
Que tal?
olaaaaa
Ola Paco!
Que tal a vida en Pars? Por Santiago, todo moi ben.
Ultimamente saio bastante con Santi e con Laura. O
luns levronme ao restaurante do seu irmn. A verdade
que non me gustou moito e pareceume un pouco
caro. Onte fun con eles ao cine ver o ltimo filme de
Medem. Encantoume. Pareceume moi orixinal. Vchelo?
Xa ves, por aqu todo est coma sempre. Cando vs?
Sabela
Asunto:
exposicin
Ola Flix!
Que tal? Onte fun inauguracin da exposicin
de cermica da ta amiga Celia. Teo que dicir a
verdade: non me gustou nada! horrible. Pero non
todo foi negativo, coecn o seu irmn Xos, que me
caeu xenial e... hoxe imos cear... Que me dis?
Bicos,
Sabela
84
oitenta e catro
UNIDADE 10
Outros usos do pretrito
Valorar no pasado
Empregamos o pretrito:
Cando queremos preguntar se algo se realizou ou non.
PARECER
Estiveches na catedral?
Fuches a Illa da Toxa?
Viches o ltimo filme de Xavier Villaverde?
Para falar de accins ou experiencias realizadas no pasado,
informando do momento no que estas ocorreron. Neste caso,
usamos marcadores como onte, antonte, o outro da, o mes/
ano pasado, hai un mes/dous anos, en 1988...
pareceu/parecronme
pareceu/parecronche
pareceu/parecronlle
+ adxectivo
pareceu/parecronnos
pareceu/parecronvos
pareceu/parecronlles
COUSAS
Que tal a obra de teatro?
Que che/lle pareceu a obra de teatro?
Encantoume.
Gustoume moito.
Gustoume bastante.
Non me gustou moito.
Non me gustou nada.
(Pareceume) incrible/un pouco aburrida/horrible/...
Xa e anda non
Tamn usamos o pretrito para referirnos a accins no pasado
cos marcadores xa e anda non, para expresar, respectivamente, a realizacin ou non destas.
Vistes
Matrix 5?
(A min)
(A ti)
(A el/ela/vostede)
(A ns)
(A vs)
(A eles/elas/vostedes)
Si, eu xa a vin.
moi bonita.
PERSOAS
Que che/lle pareceu Lus?
Caeume moi ben.
Caeume ben.
Non me caeu moi ben.
Caeume un pouco/moi mal.
(Pareceume) moi simptico/un pouco tmido/...
Que che/lle pareceron os pais de Lus?
Caronme moi ben.
Caronme ben.
Non me caeron moi ben.
Caronme un pouco/moi mal.
(Parecronme) moi simpticos/un pouco tmidos/...
Non, eu anda
non a vin.
gustarame
gustarache
gustaralle
gustaranos
gustaravos
gustaralles
+ infinitivo
ACTIVIDADES
Que tal a festa de aniversario?
Paseino/pasmolo moi ben.
Paseino/pasmolo bastante ben.
Non o pasei/pasamos moi ben.
Paseino/pasmolo moi mal.
oitenta e cinco
85
practicar e comunicar
6. MAROLA, UXA E ALLARIZ
CD
56-58
1 Marola
2 Uxa
8. SOAR GRATIS
A. En parellas, imaxinade que tendes moitos cartos e
que podedes crear o local dos vosos soos: un bar, unha
discoteca, unha galera de arte etc. Decidide que tipo de
local e completade a ficha.
Que :
Como se chama:
3 Allariz
Onde est:
1 Marola
2 Uxa
Outras caractersticas:
3 Allariz
7. COUSAS EN COMN
A. En parellas, tendes que atopar un libro e unha pelcula que vistes os dous e que vos gustaron.
86
oitenta e seis
UNIDADE 10
9. O PEOR SBADO NA VIDA
DE TRISTN
A. En grupos de tres, pensade nas cousas mis interesantes que fixestes na cidade na que estades. Debedes
escoller as catro cousas imprescindibles que todo o
mundo debe facer cando viaxa a esta cidade. Aqu tendes algunhas ideas.
tan terrible...
Un bar
Un restaurante
Un museo
Un parque
Un barrio
Unha ra
Unha comida
Unha excursin
Unha bebida
Un edificio
Un curruncho con encanto
Xa estivestes no Museo do Pobo Galego? Eu creo que
unha das cousas mis interesantes da cidade, non?
Si, eu xa fun e encantoume.
Pois eu anda non fun.
Pois tes que ir.
B. Agora presentdelle as vosas propostas ao resto da
clase. Tendes que xustificar a vosa eleccin e dar informacin sobre as cousas que recomendades.
B. Feliciano o irmn xemelgo de Tristn, pero totalmente diferente. alegre, optimista e sempre est de bo
humor. En parellas, imaxinade como sera a sa mensaxe explicando o que fixo o sbado pasado.
oitenta e sete
87
viaxar
11. AGASALLOS
A. Imaxina que entras na seccin cultural dun centro
comercial galego e atopas estes discos, libros e filmes.
Cales che gustara comprar? Por que? Comntao co teu
compaeiro.
Sempre Xonxa
Un clsico dentro do cine galego. un repaso polos mitos da Galicia emigrante, da
Galicia mxica e da Galicia rural que d un
paso adiante, a travs da loita constante
dos seus habitantes.
Hotel Tvoli
Esta divertida comedia presntanos varias
historias, seguindo o aleatorio itinerario
dun isqueiro. Os diferentes espazos urbanos encadran as diversas formas de amor
e de relacionarse que se mostran entre as
personaxes mis diversas. Antn Reixa
rene o mellor da representacin galega
como Lus Tosar ou Mabel Rivera.
O bosque animado
Filme baseado na obra homnima de Wenceslao Fernndez Flrez. Conta como a
paz dunha fraga galega rmpese coa chegada dun novo habitante, o Poste, e os
animais nense para tentar recuperar a
harmonia. Esta pelcula recibiu numerosos premios, entre eles o Goya ao mellor
filme de animacin.
Milladoiro
Iacobus Magnus
Este disco de Milladoiro serviu para
conmemorar o Ano
Xubileu de 1993.
Todos os temas seguen unha orientacin tradicional da
msica galega, xa
que un percorrido
sonoro polo mundo
mtico das peregrinacins a Compostela.
Varios
artistas
Unin brav
Unha das mellores
mostras de rock
brav. Mestura a
tradicin popular
das orquestras de
verbena e as charangas dos acordeonistas co rock
mis combativo e
festivo.
Ramn Raa
O crime da ra da Moeda
Vella
Compostela e, en concreto a sa
ra da Moeda Vella, serven de
espazo para esta novela, onde
o roubo dun violn Stradivarius
d lugar a unha serie de tramas
que mesturan o amor, o crime e o
mundo da droga.
Rosa Aneiros
Resistencia
Nesta novela de amor entre Dins
e Filipa, recrase a historia de Portugal, que vai acompaando a relacin amorosa entre os dous protagonistas. A ditadura de Salazar
e Marcelo Caetano e as revoltas
obreiras nas fbricas enmarcan
os amores de dous rapaces condicionados pola sa xenealoxa.
Manuel Rivas
Que me queres, amor?
Libro de dezaseis relatos curtos
que presentan unha visin entre
trxica e potica da realidade. O
ttulo do conto que abre o libro A
lingua das bolboretas deulle ttulo
a unha pelcula que adapta tres
das narracins do libro.
Faltriqueira
Faltriqueira
o primeiro disco
destas pandeireteiras de Pontedeume.
Est constitudo s
por voces femininas, que actualizan
e innovan a partir
dos ritmos e as melodas mis autctonas.
88
oitenta e oito
UNIDADE 11
Antes e agora
Nesta unidade imos decidir cal foi a poca mis interesante da historia.
Para iso, imos aprender:
a falar de hbitos, costumes e circunstancias no pasado a situar accins
no pasado e no presente a argumentar e a debater algns usos do
copretrito xa non e anda
comprender
1. GALICIA NA POCA
DE FRANCO
A. Sabes como era Galicia na poca de Franco? Completa estas informacins sobre algns aspectos desta poca.
1. Non exista .................................................................................
2. Haba miles de ...........................................................................
3. Moitas pelculas, ........................................................................
e libros estaban prohibidos.
4. Exista a .......................................................................................
5. A televisin e os outros ..............................................................
estaban controlados polo goberno.
galego
6. .....................................................................................................
eran ilegais.
7. Os preservativos e ......................................................................
estaban prohibidos.
obras de teatro
8. .....................................................................................................
vivan no exilio e non podan volver a Espaa.
o divorcio
in
centos de galegos
presos polticos
medios de comunicac
os partidos polticos
pena de morte
demais anticonceptivos
C
Aprobada a
Lei do divorcio
Aprobada a Lei
de amnista
(outubre de 1977)
F
E
A Constitucin recolle a
oficialidade das linguas
catal, galega e uscara.
(outubro de 1977)
As farmacias
comenzan a
vender plulas
anticonceptivas
Ernesto Sbato
homenaxea os exiliados
galegos na Arxentina
(marzo de 2006)
(marzo de 1978)
90
Crase o Centro
Dramtico Galego
Legalzase o
Partido Comunista
de Espaa
(setembro de 1984)
(abril de 1977)
noventa
(xullo de 1981)
UNIDADE 11
2. TURISTAS OU VIAXEIROS
A. Aqu tes un fragmento dun artigo sobre as viaxes.
Ests de acordo co que di?
Viaxar...
xa non
unha
aventura
noventa e unha
91
explorar e reflectir
3. HOXE EN DA
5. AS FOTOS DA AVOA
A. Sabes algunha cousa sobre a Illa de Arousa? Comntao cos teus compaeiros.
4. AOS 18 ANOS
A. Aqu tes unha serie de informacins sobre a vida de
Anxo, un home de 70 anos. A que etapa da sa vida cres
que pertence cada unha? Mrcao no cadro.
infancia
xuventude
madurez
B. Pensa nas cousas que facas antes e que anda fas (hbitos ou caractersticas que non cambiaron) e escrbeas.
Antes ....................................................... e anda
92
noventa e das
...........................................................
UNIDADE 11
Copretrito
Entre outros usos, o copretrito serve para describir os hbitos, os costumes e as circunstancias dun momento pasado.
O copretrito o equivalente do presente (habitual), pero
referido ao pasado.
Marcadores temporais
para o presente
hoxe en da
actualmente
nestes momentos
agora
Verbos regulares
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
-AR
ESTAR
estaba
estabas
estaba
estabamos
estabades
estaban
-ER
TER
tia
tias
tia
tiamos
tiades
tian
-IR
VIVIR
viva
vivas
viva
viviamos
viviades
vivan
Argumentar e debater
Aceptar unha opinin
Estou de acordo.
(Si), certo/verdade.
(Si), claro/evidentemente.
Dar un exemplo
Por exemplo...
Verbos irregulares
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
SER
era
eras
era
eramos
erades
eran
IR
a
as
a
iamos
iades
an
Marcadores temporais
para o pasado
de neno/a
novo/a
aos 15 anos
cando tia 30 anos
era novo/a
estudiaba
Como eras de neno?
Era un neno moi normal, creo.
Para referirnos a unha poca da que xa falamos anteriormente, podemos empregar as seguintes expresins.
nesa/naquela poca/daquela
naqueles tempos
entn
Eu, de neno, la moito. Como naquela poca non tiamos
televisin na casa...
Xa non/anda + presente
Usamos xa non para expresar a interrupcin dunha accin
ou dun estado.
Xa non vivo en Ourense.
(= Antes viva en Ourense e agora non.)
noventa e tres
93
practicar e comunicar
7. CANDO TIA DEZ ANOS
9. GRANDES INVENTOS
A. Algns inventos e descubrimentos foron moi importantes para a vida e o benestar da xente. En parellas,
pensade cal credes que foi o mis importante e por que.
Antes deste invento, que cousas eran imposibles ou moi
diferentes?
8. ESTS DE ACORDO?
CD 60
A invencin do telfono
O descubrimento do lume
A invencin da mquina de vapor
A aparicin da internet
O descubrimento da penicilina
A invencin do avin
A invencin da roda
O descubrimento da electricidade
2
A invencin da imprenta
A invencin da televisin
Outros: .............................
(Non) haba...........
A xente (non) poda......
A xente (non) tia que........
(Non) se poda...................
94
noventa e catro
UNIDADE 11
10. SANTIAGO
NO SCULO XV
Nesta imaxe de Santiago de mediados do sculo XV
hai sete elementos que non se corresponden con esa
poca. Podes descubrir cales? Comntao cos teus compaeiros.
s. V a. C.
s. XIX
anos 20
anos 70
noventa e cinco
95
viaxar
12. HISTORIA
DE GALICIA
Aqu tes oito vietas que mostran algunhas cousas que pasaban en Galicia en varios momentos
da historia. E hoxe en da? Que podes dicir da
Galicia actual? Escribe o texto do ltimo cadro.
3. No sculo I d. C., Gallaecia era unha provincia do Imperio Romano. Non tia as
fronteiras que ten hoxe en da, xa que se estenda ata o oeste do ro Pisuerga e o
norte do ro Douro. As principais cidades eran as fundadas polo emperador Augusto:
Lucus Augusti (Lugo), Bracara Augusta (Braga) e Asturica Augusta (Astorga).
96
noventa e seis
UNIDADE 12
Unha vida
de pelcula
Nesta unidade imos escribir unha biografa imaxinaria.
Para iso, imos aprender:
a relatar e relacionar acontecementos pasados a falar da duracin
a perfrase comezar a + infinitivo o contraste entre o pretrito e o
copretrito algns marcadores temporais para relatar estar + xerundio
no pasado
comprender
1. CONVERSAS DE CINE
A. A continuacin vas escoitar catro conversas
sobre catro personalidades moi importantes do
cine galego. A quen se refiren en cada unha delas?
CD
61-64
.......
Margar
ita Led
o Andi
n
, direct
or
.......
uionista
g
e
s
ic
m
ante de c
x
u
b
e
d
,
o
o Prad
Miguelanx
.......
CD
61-64
Mab
el R
ivera
, act
riz
.......
98
noventa e oito
Falso
UNIDADE 12
Lus Tosar
2. LUS TOSAR
A. Lus Tosar , probablemente, o actor galego de cine
mis coecido. Que sabes sobre el? Viches algunha das
sas pelculas? Comntao cos teus compaeiros. Logo, le
o texto.
DATOS PERSOAIS
Data de nacemento: 13 de outubro de 1971
Lugar de nacemento: Cospeito (Lugo)
Horscopo: Libra
Cor dos ollos: marrn
Cor do cabelo: negro
CURIOSIDADES
- Gustaralle ter traballado nalgunha
das pelculas de Martin Scorsese.
- Participou activamente na
plataforma Nunca Mis para
protestar pola catstrofe do Prestige.
- Confesa non ser moi cinfilo e
encntalle observar a vida, as xentes.
- Forma parte do do musical The Magical
Brothers.
FILMOGRAFA (Longametraxes)
1998 Atilano, presidente
1999 Celos
1999 Flores de otro mundo
2000 Besos para todos
2000 La comunidad
2000 Leo
2000 Sei quen es
2000 El corazn del guerrero
2001 Un asunto pendiente
2001 Sin noticias de Dios
2001 Lena
2002 Trece badaladas
2002 Os luns ao sol
2002 Semana Santa
2003 Te doy mis ojos
noventa e nove
99
explorar e reflectir
3. UN CURRCULO
4. MISTERIO NO PARQUE
DATOS PERSOAIS
Nome e apelidos: Luca Ferro Cea
DNI: 20122810-X
Lugar e data de nacemento:
Porto do Son, 12/06/1976
FORMACIN ACADMICA
1995-2000: Universidade de Santiago de Compostela.
Licenciatura en Filoloxa Inglesa.
1996-1997: Estudante Erasmus en Anglia University, Cambridge
(Gran Bretaa).
2001-2002: Universidade de Pars-Cluny (Francia). Mster en
Traducin.
EXPERIENCIA LABORAL
1996-2000: camareira en The Kings Pub, Cambridge.
1998-2000: profesora de galego na Academia GLE, Santiago.
2001-2002: tradutora en Edicins Marias, Vigo.
2002-Actualidade: tradutora na ONU, Xenebra (Suza).
IDIOMAS
Ingls: nivel avanzado, oral e escrito.
Francs: nivel avanzado, oral e escrito.
Alemn: nocins bsicas.
OUTROS DATOS DE INTERESE
Amplos coecementos de informtica e dominio de programas
de edicin.
Dispoibilidade para viaxar.
C. Fxate nestas frases. Con cal dos dous tempos presentamos a informacin como un feito que fai avanzar a
accin? Con cal narramos as circunstancias, o que rodea
a accin? Comntao co teu profesor.
... faca moi bo tempo, decidn ir dar unha volta...
... non haba case ningun e estbase de marabilla... de repente vin unha persoa...
... vino: levaba unha camisa verde a cadros...
... entrou nun lugar onde haba moitos arbustos...
volveu a Santiago.
3. Traballou como profesora de ingls durante .........................
anos.
4. Comezou a carreira en 1995 e ......................... despois concluuna.
5. Traballou como tradutora nunha editorial de Vigo ata ............
.............
6. Traballa como tradutora na ONU desde .........................
100
cen
UNIDADE 12
Principais formas irregulares
do pretrito (repaso)
Marcadores temporais
para relatar
Polo xeral, os verbos que teen a raz irregular no pretrito teen as mesmas terminacins.
Unha vez
Un da/O outro da
estar
dicir
facer
ter
poder
poer
querer
traer
saber
estivdixfixtivpuidpuxquixtrouxsoub-
Logo/Despois/Mis tarde
De repente
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
IR/SER
fun
fuches
foi
fomos
fostes
foron
Pretrito/copretrito
Cando falamos de acontecementos que ocorreron no pasado, podemos empregar os dous tempos. O pretrito presenta
a informacin como un acontecemento que fai avanzar a
historia. O copretrito serve para describir: a historia detense
e miramos o que pasa arredor dos acontecementos.
Visitou Cangas por primeira vez en 1988. Era vern e
faca moita calor.
Aprendn a cociar na casa. Mia nai era unha cocieira
excelente.
Comezar a + infinitivo
(en pasado)
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
comecei
comezaches
comezou
comezamos
comezastes
comezaron
a + infinitivo
Relacionar acontecementos
do pasado
Casronse en 1997 e tres anos despois divorcironse.
Acabou a carreira en xullo e ao mes seguinte encontrou
traballo.
Falar da duracin
Vivo en Vigo desde febreiro.
Estiven na casa de Alfredo ata as seis da tarde.
Traballei nun xornal de 1996 a 1998.
(= Traballei nun xornal desde 1996 ata 1998.)
(= Traballei nun xornal do 96 ao 98.)
Traballei como xornalista durante dous anos.
Ir e marchar
O domingo fun a unha exposicin moi interesante.
Ola, esta Margarita?
Non, marchou* hai un anaco.
*Marchar = abandonar un lugar
Se queremos expresar a ausencia total dunha accin durante un perodo de tempo, podemos usar estar sen +
infinitivo.
Estiven toda a fin de semana sen sar da casa.
cento unha
101
practicar e comunicar
6. UNHA HISTORIA DE AMOR
102
cento das
CD 65
1. Mallorca (1981)
2. Pars (1981-1985)
3. A India (1985-1987)
4. Londres (1990-1997)
5. Eivisa (1997-actualidade)
B. Agora escribe os nomes dos tres lugares mis importantes da ta vida, e despois explcalle ao teu compaeiro por que son importantes para ti.
UNIDADE 12
8. RAMN SAMPEDRO
9. A TA BIOGRAFA
cento tre
103
viaxar
10. CINEMA EN SERIE
Libro de familia
Ras Baixas
Mareas Vivas
Pratos combinados
A. As series de televisin son un dos pasatempos favoritos dos galegos e moitas das personaxes e situacins
xa forman parte do seu imaxinario colectivo. A continuacin tes a descricin do argumento de cinco delas.
Sabes a cal se refire en cada caso?
Portozs, nome cticio de Laxe, a vila por onde deslan unha coral de
personaxes que, desde o xuz ao percebeiro, pasando pola alcaldesa,
conguran un cadro tpico das vilas marieiras galegas. Ningn detalle se
descoida nesta recreacin da Galicia martima: os dialectalismos da fala
danlle unha cor moi especial a esta ccin que conxuga o humor e a tenrura.
comedia
intriga
costumista
histrica
104
cento catro
Mis
exercicios
mis exercicios
UNIDADE 1
O galego e ti
1. A. Completa o texto conxugando en presente os infinitivos do recadro.
do
Ex. Mara vecia de ..................
amigo de Andrs.
1. Eu ditome normalmente a .................... dez da noite.
ter
ver
almorzar
erguerse
ler
estudar
querer
vivir
falar
traballar
4. Ola. Traio unhas cervexas para .................... festa.
gramtica.
B. Por que non escribes un texto con informacin parecida sobre ti? Escrbeo no teu caderno.
ENTENDER CONFUNDIR
(eu)
xanto
..................... confundo
(ti)
..................... entendes
(el/ela/vostede)
xanta
(ns)
..................... entendemos
(vs)
xantades
.....................
..................... confunde
.....................
..................... confundides
.....................
// costa
/e/ dedo
// pedra
Grupo 2
/ks/ exame
// xente
/n/ nada
// unha
(interesar)
Ns sempre .................... no mesmo sitio. (sentarse)
106
cento seis
mis exercicios
.................... os exercicios de gramtica? (gustar, a ti)
Xurxo non .................... nada cmodo no novo traballo.
(sentirse)
Lola
Serxio
Suso
Mario
Iago
Roberto
Mara
UNIDADE 2
Eu son as
1. A. Le as opinins de Susa sobre catro persoas. Cres
que a relacin que ten con elas boa ou mala? Mrcao
en cada caso.
1. Susa lvase
ben /
2. Susa lvase
ben /
3. Susa lvase
ben /
4. Susa lvase
ben /
Lus un sol.
a persoa mis xenerosa
que coezo.
Catuxa ................................................................................................
Lola ....................................................................................................
Serxio .................................................................................................
Suso ..................................................................................................
Mario .................................................................................................
Iago ...................................................................................................
Carme unha
persoa moi divertida.
Sempre est de bo
humor. Encntame
sar con ela.
Roberto .............................................................................................
Mara .................................................................................................
cento sete
107
mis exercicios
3. A que se refiren estas persoas? Fxate en se usan gusta, gustan, interesa ou interesan.
1. Pois a min si que me gustan.
a) as festas
b) o carnaval
b) a gramtica
b) as clases de galego
b) os cans
A min tamn.
Xon ...........................................................................................
Lusa ...........................................................................................
Mercedes ...................................................................................
Ten ...............................................................
.......................................................................
Chmase ......................................................
.......................................................................
...................................................................
.......................................................................
Gstalle ........................................................
.......................................................................
Vive ..............................................................
.......................................................................
6. Le de novo o texto da actividade 2 da unidade e escribe un texto parecido coa ta descricin, no teu caderno.
Xon ...........................................................................................
1.
............................................................................................
Lusa ...........................................................................................
2.
............................................................................................
Mercedes ...................................................................................
3.
.............................................................................................
4.
.............................................................................................
5.
.............................................................................................
Xon ...........................................................................................
Lusa ...........................................................................................
Mercedes ...................................................................................
108
Xon ...........................................................................................
Lusa ...........................................................................................
Mercedes ...................................................................................
cento oito
mis exercicios
UNIDADE 3
A mia casia, o
meu lar
(2) a. un
b. ningunha
c. algn
(4) a. unha
b. ningunha
c. algunha
(6) a. un
b. algn
c. algo
V
(8) a. moitas
b. ningunha
c. un
(10) a. un
b. unha
c. algunha
................................................................................
7. O restaurante est ao lado do bar.
................................................................................
(11) a.
b. ningn
c. un
(12) a. algn
b. ningn
c. un
cento nove
109
mis exercicios
3. Escribe unha pregunta posible para estas respostas.
1. .....................................................................................................
Cerca non. Hai un, pero est un pouco lonxe.
2. .....................................................................................................
Si, pero ao final da ra.
3. .....................................................................................................
Non, non moito. A uns dez minutos a p.
4. .....................................................................................................
Si, sigue todo recto por esta ra. Est ao final.
MONCHO
tico de 100 metros
cadrados
500 euros ao mes
4 cuartos
terraza de 20 metros
cadrados
2 balcns
2 baos
moita luz
a 30 minutos do
centro
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
5. .....................................................................................................
.............................................................................................................
Ao lado do mercado.
.............................................................................................................
6. .....................................................................................................
Non, non hai ningunha.
7. .....................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
8. .....................................................................................................
Si, hai un ao final desta ra.
rapaz
..........................................................
hospital
..........................................................
len
..........................................................
mrcores
..........................................................
anzol
..........................................................
til
..........................................................
avestruz
..........................................................
tenis
..........................................................
portugus
..........................................................
pintor
..........................................................
somal
..........................................................
sol
..........................................................
PEPE
apartamento de 90
metros cadrados.
300 euros ao mes
3 cuartos
terraza de 25 metros
cadrados
2 balcns
1 bao
moita luz
a 10 minutos do
centro
110
cento dez
mis exercicios
B. Agora pon en plural estas frases. Atencin! s veces
non o podes cambiar todo.
1. Hai unha clase importante o luns.
.............................................................................................................
UNIDADE 4
Da a da
1. Completa o cadro:
LEVANTARSE DEITARSE
VESTIRSE
(eu)
levntome
.................... vstome
(ti)
levntaste
ditaste
(el/ela/vostede)
....................
.................... ...................
(ns)
....................
deitmonos
(vs)
.............................................................................................................
(eles/elas/vostedes) ....................
.............................................................................................................
...................
ditanse
...................
...................
.............................................................................................................
3. ... os venres pola noite?
.............................................................................................................
.............................................................................................................
9. un amigo marroqu.
.............................................................................................................
cento once
111
mis exercicios
3. A que hora fas normalmente estas cousas?
6. Miguel .........................................................................................
.....................................................................................................
rgome s...
1. erguerte: ....................................................................................
7. Hans ...........................................................................................
2. almorzar: ....................................................................................
.....................................................................................................
3. sar da casa: ...............................................................................
8. Iria ...............................................................................................
4. chegar ao traballo/ clase: ........................................................
.....................................................................................................
5. xantar: ........................................................................................
9. Nadia ..........................................................................................
6. sar do traballo/da clase: ...........................................................
.....................................................................................................
7. cear: ...........................................................................................
10. John ............................................................................................
8. deitarte: ......................................................................................
.....................................................................................................
Hans
Miguel
John
a profesora
Oxana
Yuri
Nadia
Vanesa
Mateo
1. Vanesa ........................................................................................
2. Mateo .........................................................................................
.....................................................................................................
3. Oxana .........................................................................................
.....................................................................................................
4. A profesora ................................................................................
.....................................................................................................
5. Yuri ..............................................................................................
.....................................................................................................
112
cento doce
mis exercicios
UNIDADE 5
Cal prefires?
1. Fxate en Manuel, Antn, Alicia e Iris. Que roupa leva
cada un? Mrcao no cadro.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Antn
Manuel
.............................................................................................................
Iris
Manuel
Antn
Alicia
Iris
custa
Canto
unha gorra
custan
unha chaqueta
uns pantalns
este
esta
estes
estas
traxe(s) de bao
sandalias
paraugas
zapatos
mochila/s
xersei/s
camiseta/s
unha camiseta
unha blusa
uns zapatos
unhas sandalias
unhas botas
uns tenis
un chapeu
un reloxo
1.
.............................................................................................
2.
.............................................................................................
cento trece
113
mis exercicios
4. Podes escribir en letra os nmeros que faltan?
100 .............................................................
101 cento un/unha
102 .............................................................
110 cento dez
3.
120 .............................................................
.............................................................................................
4.
566 .............................................................
.............................................................................................
600 seiscentos/as
700 setecentos/as
766 .............................................................
800 oitocentos/as
888 .............................................................
900 novecentos/as
999 .............................................................
5.
.............................................................................................
1000 mil
1012 mil doce
1150 mil cento cincuenta
1456 ...........................................................
10 000 dez mil
10 013 ........................................................
10 870 dez mil oitocentos/as setenta
6.
.............................................................................................
20 000 .......................................................
70 345 ........................................................
100 000 ......................................................
400 000 ......................................................
489 000 ......................................................
1 000 000 un milln...................................
1 010 000 un milln dez mil .....................
1 120 000 ...................................................
7.
.............................................................................................
114
cento catorce
mis exercicios
5. Escribe, no presente, as formas verbais que faltan.
ti
vs
vostede
vostedes
SABER
sabes
........................................
........................................
........................................
TER
........................................
tendes
........................................
........................................
COMPRAR
........................................
........................................
compra
........................................
VIVIR
vives
........................................
........................................
........................................
ESTAR
........................................
........................................
........................................
........................................
IR
........................................
ides
........................................
........................................
SER
........................................
........................................
........................................
FACER
fas
........................................
........................................
........................................
QUERER
........................................
........................................
........................................
queren
COMPRENDER
........................................
comprendedes
........................................
........................................
ti
vs
vostede
vostedes
TER
........................................
tende
........................................
........................................
COMPRAR
........................................
........................................
compre
........................................
VIVIR
vive
........................................
........................................
........................................
TOMAR
........................................
........................................
........................................
........................................
DEIXAR
........................................
deixade
........................................
........................................
MIRAR
........................................
........................................
mire
........................................
COBRAR
cobra
........................................
........................................
........................................
FALAR
........................................
........................................
........................................
falen
COLLER
........................................
collede
........................................
........................................
ten tona.
de al.
que tendes a.
que buscas.
al ao final.
cento quince
115
mis exercicios
UNIDADE 6
Viaxou
por todo o mundo.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
ler poesa
viaxar ao estranxeiro
visitar familiares
ler o xornal
.............................................................................................................
.............................................................................................................
ver a televisin
ir ao cine
.............................................................................................................
.............................................................................................................
sar de noite
ir cear fra
ir a un museo
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.....................................................................................................
2. Un/unha compaeiro/a sentimental ten que ser.......................
.....................................................................................................
3. Un/unha profesor/a ten que ser .................................................
.............................................................................................................
.....................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.....................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.....................................................................................................
116
cento dezaseis
mis exercicios
8. (Mellorar) .............................. as relacins entre a mia
familia e a do meu home.
UNIDADE 7
A comer!
unha barra
de caf
unha lata
de bombns
unha ducia
de vio
un paquete
de queixo
un anaco
de ovos
unha botella
de atn
un cartn
de patacas fritas
unha caixa
de leite
unha bolsa
de pan
Querido/a...
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
abran.
3.
4.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Ta ta xa fixo os chourizos?
Non, (ir, ela) .......................... facer ma.
.............................................................................................................
............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
E estas luras?
5.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
patacas fritidas?
7. Que fas coa sanda? (Traer) .......................... para aqu ou
(gardar) ..........................?
cento dezasete
117
mis exercicios
3. Relaciona as preguntas coas respostas.
1. Onde estn as
laranxas?
a. Non, normalmente
prefroa cocida.
2. Como prefires os
amorodos?
b. Metino no frigorfico.
c. Tmoo sempre s.
d. Mrcoo no sper.
5. Rebozas sempre a
pescada?
e. Pxenas na neveira.
i. Deixeino ao lado do
aceite.
10
118
cento dezaoito
mis exercicios
UNIDADE 8
Gua de ocio
1. Mira os anuncios da Gua de ocio na actividade 1 desta unidade. Busca polo menos un lugar...
Gran Bretaa
Exipto
Estados Unidos
China
Canad
Rusia
Finlandia
Etiopa
Grecia
Cuba
....................................................................................................
2. ... que abre da unha da tarde s das da madrugada.
....................................................................................................
3. ... que est pechado os domingos.
....................................................................................................
4. ... que os domingos abre a partir das sete da tarde.
....................................................................................................
5. ... que ten horario especial os sbados (aberto ata as seis da
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
madrugada).
.............................................................................................................
....................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
Non, nunca. (Estar) ........................ moitas veces en Vigo,
10. ... que ofrece das exposicins.
....................................................................................................
3. Que tal onte? Que (parecer, a vs) ........................ a
a
Gu
cidade de Vigo
da
RESTAURANTES
de ocio
, 20.
O Pescador Ra do Berbs, 7. Don Baln Avda. de Balados
h. Almorzos
986 43 29 24. Mariscadas grella, 986 41 53 09. De 8 a 24
a 10 .
peixes da ra e arroces. Albario e e bocatera. Men do da
Lavadores,
menca. A partir das 12.30 h. Men Cafetera Agarimo Ra
3. 986 22 97 60. De 8 a 2 h. Das de
degustacin a 30 .
s, cafs e
A Colexiata Ra Oliva, 10. 986 22 peche: domingos. Almorzo
.
especiais
Tapas
.
infusins
Esgalega.
al
73 97. Cocia tradicion
P a a da Pedra 5
Clti
A C
cento dezanove
119
mis exercicios
4. O mes pasado o meu home e mais eu (ir) ........................
de vacacins a Arxentina.
E que tal?
Buf! Fantstico. (Pasar) ........................ moi ben.
5.
8.
s Aires
Xoves 14 de maio, Bo
na
e estamos en Arxenti
qu
na
ma
Hai unha se
ue
rq
po
s
n
no
E
.
casa
e sntome como na
s galegos e cos
ito
mo
n
co
i
pe
to
me
nte moi agradable.
meus familiares: a xe
mis carne que en
Esta semana comn
xe probei a cervexa
toda a mia vida. Ho
n est nada mal. Xa
arxentina Quilmes: no
un turista aqu: a
vimos o que debe ver
sa Rosada, o barrio
praza de Mayo, a Ca
minito no barrio de
de San Telmo e o Ca
n ao cemiterio de
fu
La Boca. Esta ma
i a tumba de Carlos
La Chacarita e visite
o
os ver un espectcul
Gardel. Esta noite im
o.
lm
Te
n
Sa
de
a
er
de tango nunha tangu
.
s imos ir a Ushuaia
da
de
r
pa
n
du
o
Dentr
do mundo!
Por fin vou ver a fin
huaia
Sbado 16 de maio, Us
.
natureza fascinante
Xa estamos aqu! A
ha
Fixemos un
Tan verde, tan pura.
e vin unha chea de
o
rc
ba
en
excursin
directo!). Isto tan
focas (en vivo e en
edar un par de das
bonito que imos qu
a
pois imos ir en avin
mis por aqu e des
De
o.
ren
Mo
o
o Perit
Ro Gallegos para ver
cursin a Pennsula
ex
ha
un
r
ce
fa
al imos
leas. Recibn unha
Valds para ver as ba
de Celia que est
mensaxe electrnica
acins. Quedamos
tamn por aqu de vac
sentar o seu mozo
esta noite e vainos pre
arxentino.
EXPERIENCIAS
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
120
cento vinte
PLANS
mis exercicios
UNIDADE 9
b. denlle
c. delle
b. mareado
c. mareo
b. denlle
c. delle
b. denme
c. deme
c. lles doe
a. estresante
b. estresado
c. estrs
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
........................ un desastre.
7. A mia xefa ........................ unha muller moi dinmica pero
traballa demasiado e sempre ........................ cansa.
8. ........................ unha vila moi bonita, pero ........................ moi
lonxe da cidade.
.............................................................................................................
121
mis exercicios
4. Coloca neste debuxo os nomes das partes do corpo
sinaladas. Podes empregar o dicionario.
1
2
2.
menos.
3.
6
Pois sen correr moito, (estar) ...................... aqu sobre as
7
sete, supoo.
4. Deille as indicacins a Miguel para vir ata aqu, pero non sei
se (saber) ...................... chegar. tan despistado!
10
5.
E Iria non sau hoxe con vs? Que raro, co que lle gusta ir
de vios!
11
6.
12
guapsimo.
13
Ai! Que (ter) ...................... ese home que lle gusta a todo
o mundo?
14
7.
15
122
mis exercicios
UNIDADE 10
Gustoume moito
Martes, 6 de marzo
Facultade: clases de lingua
con Toms, o profesor novo; moi
interesante.
Tentei ler un artigo sobre a Bolsa...
que cousa mis aburrida!
Exposicin no Centro de Arte
Moderna, fotos abstractas. QUe
horror!
Ao cine co meu sobrio: O bosque
animado unha pelcula de
animacin para nenos, moi divertida.
Cea nun restaurante novo, o Cabalio
de mar. O local moi bonito , e a
comida non est mal, pero nada
especial. Fomos Alberte, a sa moza
Laia e unha amiga deles, Noa...
guapa, simptica, intelixente...
....
....
....
....
....
....
MARTES 6 DE MARZO
123
mis exercicios
UNIDADE 11
Antes e agora
1. ...hoxe?
Gustarame ...................................................................................
facer
sar
(eu)
traballaba
...................
...................
(ti)
...................
...................
...................
(el/ela/vostede)
...................
faca
...................
(ns)
...................
...................
...................
(vs)
...................
......................................................................................................
3. ...despois deste curso de galego?
.....................................................................................................
4. ...o ano que vn?
......................................................................................................
...................
...................
saan
......................................................................................................
6. ...despois de xubilarte?
......................................................................................................
LIBRO
Escritor:
Descricin:
Ttulo:
DISCO
Cantante/grupo:
Descricin:
Ttulo:
Director:
Descricin:
124
FILME
2. Observa estas das imaxes de Fernando e descrbeas. En que cousas cres que cambiou? Escrbeo no teu
caderno.
mis exercicios
3. Pensa en algun da ta familia: teu pai, a ta avoa...
Pensa onde viva cando era novo, como era a sa casa,
que cousas faca para pasalo ben, como era a vida naquela poca... Despois, escribe un texto comparando as
vosas vidas e explicando que cousas che parecen mellores ou peores.
Si, certo...
Ben, iso depende de...
Ben, si, pero...
Non estou de acordo. Para min...
Non sei, creo que...
Estou (totalmente) de acordo...
1. Ler novelas a mellor forma de descubrir o mundo. A xente
que le novelas moito mis curiosa.
.....................................................................................................
4. Xa non ou anda? Escolle unha destas formas e completa as frases segundo a ta opinin.
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................
125
mis exercicios
UNIDADE 12
.....................................................................................................
9. ................................................................................. estiven
enfermo/a.
TER
POER
SER
(eu)
...................
...................
fun
(ti)
...................
...................
...................
(el/ela/vostede)
...................
...................
...................
(ns)
...................
...................
...................
(vs)
tivestes
...................
...................
...................
...................
(eles/elas/vostedes) ...................
4. En 2002 ......................................................................................
.....................................................................................................
5. Nacn en .....................................................................................
.....................................................................................................
6. Onte ............................................................................................
.....................................................................................................
126
mis exercicios
4. Fai un resumo dos feitos mis importantes da ta
vida. Podes utilizar os elementos do cadro azul.
despois
ao/ .......seguinte
aos/s ...........
durante
dende
hai
ata
de... a...
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................
127
mis exercicios
7. Imaxina que che pasou algo sorprendente. Escribe
unha carta explicndoo. Aqu tes unha serie de elementos que che poden axudar, pero, se o necesitas, podes
modificalos, usar outros ou cambiar as persoas. Utiliza
tamn os marcadores temporais necesarios.
Circunstancias
Chova/a sol...
Non tia dieiro...
Era moi guapo/a, feo/a, raro/a...
Tia moita fame...
Estaba namorado/a de...
Sentame mal...
Tia moito sono...
Quera ir/volver...
Acontecementos
Cheguei tarde a...
O telfono soou
Algun chamou porta...
Non espertei...
Apareceu un...
Tiven que...
Encontrei unha carteira/un can...
Quedei durmido no bus/tren/metro...
Can en...
Algun me...
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.............................................................................................................
8. Perdn o tren das nove porque ....................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.....................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.....................................................................................................
.............................................................................................................
10. Estaba lendo a prensa nunha cafetera e, de repente, .............
.............................................................................................................
.....................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
128
Resumo
gramatical
resumo gramatical
O alfabeto
O alfabeto galego componse das seguintes 23 letras. Estas
teen xnero masculino: o a, o b, o c etc.
A
B
C
D
E
a
be
ce
de
e
F
G
H
I
L
efe
gue
hache
i
ele
M
N
O
P
eme
ene
ee
o
pe
Q
R
S
T
U
que
erre
ese
te
u
V uve
X xe
Z zeta
gu (gue u)
qu (que u)
ll (ele dobre)
rr (erre dobre)
Pechadas
Nome das letras: be, ce, de,
gue, pe, que, te, xe, zeta.
Algunhas formas verbais
da segunda conxugacin,
no presente de indicativo e
no imperativo: como bebo,
como, beba, bebas, coma,
comas...
Substantivos rematados en
-edo, -eo, -eza, -or, e a
maior parte das acabadas
en -s: dedo, feo, beleza,
orador, santiagus.
Letras e sons
Polo xeral, a cada letra correspndelle un son e a cada son
correspndelle unha letra, pero hai algns casos especiais.
As grafas c, qu e z estn en distribucin complementaria:
o son [k] represntase por c diante de a, o, u e ao final de
slaba: casa, conto, cunca, acto; e por qu diante de e e i:
queixo, quilo.
C e z representan o son [] da seguinte forma: c diante de e
e i (cero, cinco); z diante de a, o, u e ao final de slaba (praza, cazo, Arza, capaz, voz). En resumo, temos as grafas:
ca, que, qui, co, cu (para [k]) e za, ce, ci, zo, zu (para []).
O ch pronnciase [t]: chama, cachelo, chicho, chusma...
O g corresponde ao son [g] e s aparece diante de a, o e u
ou ante algunhas consoantes: gando, goma, gusta, ignorar,
globo, grade. Para transcribir este son s vogais e e i, emprgase o dgrafo gu: guerra, guitarra. Se queremos que o
u soe como vogal neste ambiente, debemos empregalo coa
direse: lingstica.
O h nunca se pronuncia, pero mantense naquelas palabras
que etimoloxicamente xa o tian: home, haber, herba, horta,
prohibir...
130
cento trinta
Numerais
Cardinais
0 cero
1 un/unha
2 dous/das
3 tres
4 catro
5 cinco
6 seis
7 sete
8 oito
9 nove
10 dez
11 once
12 doce
13 trece
14 catorce
15 quince
16 dezaseis
17 dezasete
18 dezaoito
19 dezanove
20 vinte
21 vinte e un/vinte e unha
22 vinte e dous/vinte e das
30 trinta
resumo gramatical
O un, o dous e todas as centenas concordan en xnero co
substantivo ao que se refiren: un rapaz/unha rapaza, dous
nenos/das nenas, douscentos euros/duascentas libras.
Pero: cen euros/cen libras.
As centenas concordan en xnero co substantivo ao que
se refiren: custa douscentos euros/custa duascentas
libras.
Cen s se usa para unha centena completa (100). Se
seguida de decenas ou unidades, convrtese en cento:
cento dous (102), cento oitenta (180), pero cen mil
(100 000).
1000 dise mil, pero dous mil, tres mil etc.
Cos millns sase de: trinta millns de habitantes
(30 000 000), pero non se coloca a preposicin se hai
algunha cantidade despois do milln: trinta millns dez
habitantes (30 000 010).
Ordinais
1./1.
2./2.
3./3.
4./4.
5./5.
6./6.
7./7.
8./8.
9./9.
10./10.
11./11.
primeiro/primeira
segundo/segunda
terceiro/terceira
cuarto/cuarta
quinto/quinta
sexto/sexta
stimo/stima
oitavo/oitava
noveno/novena
dcimo/dcima
undcimo/undcima
dcimo primeiro/-a
12./12. duodcimo/duodcima
dcimo segundo/-a
13./13. dcimo terceiro/terceira
14./14. dcimo cuarto/cuarta
15./15 dcimo quinto/quinta
16./16. dcimo sexto/sexta
17./17 dcimo stimo/stima
18./18 dcimo oitavo/oitava
19./19 dcimo noveno/novena
20./20. vixsimo/vixsima
21./21. vixsimo primeiro/-a
30./30. trixsimo/trixsima
32./32. trixsimo segundo/-a
40./40. cuadraxsimo/cuadraxsima
43./43. cuadraxsimo terceiro/-a
50./50. quincuaxsimo/quincuaxsima
60./60. sesaxsimo/sesaxsima
70./70. septuaxsimo/septuaxsima
80./80. octoxsimo/octoxsima
90./90. nonaxsimo/nonaxsima
100./100. centsimo/centsima
1000./1000. milsimo/milsima
O grupo nominal
O grupo nominal componse do nome, ou substantivo, e dos
seus determinantes e cualificativos: artigos, demostrativos,
adxectivos cualificativos, frases subordinadas adxectivas etc.
As partes do grupo nominal concordan en xnero e nmero
co substantivo.
Nome ou substantivo
o ncleo da frase nominal e, dunha forma xeral, o que
designa as cousas. As, todo o que pode ser collido, sentido,
visto, sexan seres animados, inanimados ou conceptos abstractos, denomnase nome ou substantivo.
O substantivo comn cando designa seres dunha especie
de forma xenrica (home, libro, ordenador etc.) e propio
cando denota un ser especfico, de forma individualizada
(Sanxenxo, Lisboa, Helena etc.).
Xnero
En galego s hai dous xneros: masculino e feminino.
En xeral, son masculinos os substantivos rematados en -o e
femininos os rematados en -a, pero hai excepcins (o fantasma, a moto, o diadema, a tribo etc.).
Os substantivos que terminan en -ista ou -e, teen a mesma forma para o masculino e o feminino: o/a artista, o/a
estudante, o/a cantante etc.
Os adxectivos que rematan en-ista, -e ou -z tamn teen a
mesma forma para os dous xneros: optimista, individualista, intelixente, alegre, feliz, capaz, perspicaz etc.
Son masculinos: os nomes das letras (o xe, o hache); os
substantivos de orixe grega terminados en -ema e -oma (o
problema, o cromosoma); os nomes que acaban en -me (o
acedume, o abdome... ags a servidume, a mansedume,
a negrume e a pesadume) e os nomes das rbores froiteiras
cando a froita que dan masculina (o plataneiro, o marmeleiro... ags a figueira).
Son femininos: os nomes acabados en -axe (a mensaxe, a
viaxe, a equipaxe... ags o traxe, o paxe, o garaxe) e os
nomes das rbores froiteiras cando a froita que dan feminina (a maceira, a laranxeira... ags o castieiro).
Formacin do feminino
En xeral, frmase o feminino dos substantivos e adxectivos
cambiando o -o final por un -a ou engadindo un -a s terminacins -r, -n, -z (no caso de substantivos) e vogal tnica:
alto/alta, traballador/traballadora, bailarn/bailarina,
rapaz/rapaza, nu/na, cru/cra etc.
Os substantivos e adxectivos rematados en -n forman o
feminino en - (curmn/curm, irmn /irm, composteln/compostel, cataln/catal, cidadn/cidad, san/sa,
trun/ tru); ou en -ana (folgazn/folgazana, larpn/larpana, paspn/paspana, papn/papana etc.).
Os rematados en -s, fano en -esa: fregus/freguesa,
vigus/viguesa, chins/chinesa; ags corts, que invariable.
Dos substantivos rematados en -n, algns fan o feminino
en -oa, pero tamn poden presentar outras formas: anglosaxn/anglosaxoa, len/leoa, patrn/patroa, ladrn/ladroa ou ladra etc.; e algns substantivos e adxectivos fano
en -ona: lambn/lambona, chorn/chorona, papaleisn/
papaleisona, pasmn/pasmona etc.
cento trinta e unha
131
resumo gramatical
Os adxectivos xentilicios rematados en vogal tnica presentan a mesma forma para o masculino e o feminino: o/a marroqu, o/a somal, o/a israel, o/a hind etc.
Hai palabras que presentan formas de feminino moi peculiares: heroe/herona, tsar/tsarina, sacerdote/sacerdotisa,
profeta/profetisa, poeta/poetisa, xudeu/xuda, rei/raa,
galo/galia, prncipe/princesa, abade/abadesa, barn/baronesa, actor/actriz, emperador/emperatriz...
Nmero
A categora do nmero srvenos para expresar a oposicin
entre o singular e o plural. O plural dos substantivos e dos
adxectivos frmase da seguinte maneira:
Artigo
Existen dous tipos de artigos en galego: o determinado e o
indeterminado.
Artigo determinado
Os artigos determinados (o, a, os, as) utilzanse cando falamos de algo en concreto, que nico ou que xa se mencionou antes.
Imos alugar a casa de meus pais
Trouxeron o coche de sempre.
Tamn o empregamos cando nos referimos a un aspecto ou
a unha parte dun pas ou dunha rexin: o Exipto antigo, a
Galicia actual.
Coas formas de tratamento e cos ttulos usamos o artigo en
todos os casos, ags para dirixirnos ao noso interlocutor.
A seora Gonzlez vive preto de aqu, non?
Seora Gonzlez, onde vive vostede?
O doutor Fidalgo traballa neste centro.
Fidalgo, chmano por telfono.
l Doutor
132
a
con
de
ca
o
ao ()*
co
do
c
coa
da
c
os
aos (s)*
cos
dos
cs
as
s
coas
das
cs
un/s
cun/cuns
dun/duns
nun/nuns
unha/s
cunha/cunhas
dunha/dunhas
nunha/nunhas
resumo gramatical
Os demostrativos
Os posesivos
Os posesivos utilzanse para identificar algo ou algun referndose ao seu posuidor. Concordan en xnero e nmero
coa cousa posuda e varan segundo o posuidor (eu = mia
casa; ti = ta casa...)
aqu
a
al/al
Masculino
Singular Plural
este
estes
ese
eses
aquel
aqueles
Feminino
Singular
esta
esa
aquela
Neutro
Plural
estas
isto
esas
iso
aquelas aquilo
de
en
este(s)/
esta(s)
deste(s)/
desta(s)
ese(s)/
esa(s)
dese(s)/
desa(s)
aquel(es)/
aquela(s)
daquel(es)/
daquela(s)
neste(s)/
nesta(s)
nese(s)/
nesa(s)
naquel(es)/
naquela(s)
de
en
isto
disto
nisto
iso
diso
niso
aquilo
daquilo
naquilo
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
Masculino
Singular Plural
meu
meus
teu
teus
seu
seus
noso
nosos
voso
vosos
seu
seus
Feminino
Singular
mia
ta
sa
nosa
vosa
sa
Plural
mias
tas
sas
nosas
vosas
sas
Os pronomes persoais
Os pronomes persoais son palabras que designan as persoas
que participan no discurso. A forma dos pronomes persoais
cambia segundo a sa funcin na oracin. O pronome persoal tnico se funciona como suxeito, e tono se ten outras
funcins.
Pronomes persoais en funcin de suxeito
1. pers. singular
2. pers. singular
3. pers. singular
1. pers. plural
eu
ti
el, ela
ns
2. pers. plural
vs
3. pers. plural
eles, elas l
l
l
l
133
resumo gramatical
Os pronomes suxeito utilzanse para resaltar unha persoa
por oposicin a outras ou cando a sa ausencia pode levar
a confusin ou malentendido, principalmente na terceira
persoa.
Vs traballades nun banco, non?
Eu si, pero ela non; ela ten un saln de peiteados.
Vostede e vostedes son as formas de cortesa en singular
e plural, respectivamente. Trtase de formas de segunda
persoa, pero esixen o verbo e os pronomes de terceira persoa. Emprganse en relacins xerrquicas, con descoecidos
dunha certa idade ou con persoas mis vellas en xeral. Hai
unha gran variacin de usos segundo o contexto social ou
xeogrfico.
Pronomes persoais con preposicin
1. pers. singular
min*
2. pers. singular
ti
3. pers. singular
el, ela**
1. pers. plural
ns
2. pers. plural
vs
3. pers. plural
eles, elas
134
ditome
ditaste
ditase
deitmonos
deitdesvos
ditanse
me
te
o, a
1. pers. plural
nos
2. pers. plural
3. pers. plural
vos
os, as
l
l
Vesme ben?
Non te quero ver por aqu.
Hoxe o seu aniversario e
non a penso molestar.
Deixronnos tres horas na
sala de espera.
Quen vos levar ao colexio?
As nenas non as vexo desde
o ano pasado.
Os pronomes COD o, a, os e as utilzanse tanto para persoas como para obxectos. Diante do verbo, aparecen sempre
nestas formas, pero, cando van despois do verbo, poden
presentarse noutras grafas, dependendo da terminacin do
verbo que os precede.
Cando o verbo co que van remata en -r ou -s, estas grafas
desaparecen e os pronomes aparecen nas formas lo(s)/
la(s):
l Non penso molestala, seora Elvira.
l Os nenos? Pois deixmolos cos avs.
Cando o verbo co que van remata en ditongo, adquiren as
formas no(s)/na(s):
l O meu aniversario celebreino s cos amigos mis ntimos.
l A ta carteira gardouna Mara nese caixn.
O tamn un pronome COD neutro e pode substitur unha
parte do texto, que pode ser unha oracin ou un enunciado:
Isto compreino en Pars, gstache?
A que hora chega o avin de Miro?
Non o sei. Vouno mirar na pantalla.
Pronomes persoais como complemento
de obxecto indirecto (COI)
Os pronomes COI s se diferencian dos COD nas formas de
segunda e terceira persoa.
1. pers. singular
2. pers. singular
3. pers. singular
me
che
lle
1. pers. plural
nos
2. pers. plural
3. pers. plural
vos
lles
l
l
resumo gramatical
Cando aparecen xuntos, os pronomes COI e os COD
contraen da seguinte forma:
COI
me
che
lle
nos
vos
lles
COD
o
a
os
as
l
l
Estas cartas,
deumas Lusa.
Queres isto? Pois
dixocho.
Non o sei, voullo
preguntar a Lus.
A chave?
Entregunola a
conserxe.
As publicacins
enviarivolas logo.
Estes xoguetes
lvallelos aos
nenos do orfanato.
Nas perfrases verbais os pronomes poden colocarse despois do verbo principal, despois da conxuncin ou preposicin que forma parte da perfrase ou detrs do infinitivo:
l Tesme que facer un favor.
l Tes que me facer un favor.
l Tes que facerme un favor.
l Estiven chamndote toda a ma.
l Estvente chamando toda a ma.
Nas perfrases de participio, o pronome s se coloca despois
do verbo auxiliar (ou conxugado), ags nos casos de excepcins mencionados anteriormente:
l Too visitado al algunhas veces.
l Non che dou feito isto ata ma.
Acentuacin
De acordo coa posicin da slaba tnica, as palabras que
teen mis dunha slaba clasifcanse en agudas, graves e
esdrxulas e a sa acentuacin faise da seguinte forma:
Agudas: son as palabras nas que a slaba tnica a ltima. Levan acento grfico, chamado acento agudo, cando
rematan en vogal, vogal + n, vogal + s e vogal + ns:
ma, pat, refn, francs, compostelns...
Graves: son palabras nas que a slaba tnica a penltima. Levan acento cando rematan en consoante que non
sexa -n ou -s ou en grupo consonntico distinto de -ns:
difcil, lbum, carcter, trax...
Esdrxulas: son palabras nas que a slaba tnica a antepenltima; sempre levan acento: mdico, bgoa, cnxuxe, vido, slaba...
Outras regras de acentuacin
Os estranxeirismos correntes en galego seguen as devanditas regras de acentuacin: popurr, xamps, accsit,
cmping, prkinson, crdigan.
Os monoslabos non se acentan, ags nos casos do
acento diacrtico: da, das (contraccin preposicin + artigo)/d, ds (formas do presente indicativo do verbo dar);
pe (nome da letra)/p (parte do corpo) etc.
Cando un verbo leva pronomes complemento ou a segunda forma do artigo, o conxunto que forman considrase
unha nica palabra para fins de acentuacin: vmolos no
parque, fixmo-la cea, deixullelos aos fillos...
Acentanse as vogais i, u tnicas, se estas van precedidas
ou seguidas doutra vogal, para indicar que forman parte
de slabas distintas: rudo, sade, or...
ATENCIN
En galego non se acentan:
Os monoslabos, salvo nos casos que leven
acento diacrtico ou diferencial: son, voz, po,
nu, cru...
As palabras agudas rematadas en ditongo
decrecente, seguidas ou non de s: falou,
cantei, metais, aneis, anzois...
Os adverbios en -mente: tranquilamente,
rapidamente, facilmente, habilmente...
Os interrogativos e exclamativos: Que queres?
Cantos somos? Que sorpresa!
135
resumo gramatical
Principais casos de acentuacin diacrtica ou
diferencial
(a prep. + a artigo)
bla (esfera)
c (ca + a)
c (ca + o)
cmpre ( mester)
d (pres. e imp. de dar)
d (compaixn)
(pres. de ser)
fra (adv.)
m (run)
mis (adv. e pron..)
n (subst.)
ns (pron. tnico; pl. de n)
(a + o)
so (do corpo)
p (parte do corpo)
pr (poer)
prsa (apuro)
s (sede eclesistica; imp.
de ser)
s (adv. e adx.)
t (infusin)
vn (pres. de vir)
vs (pres. de vir)
vs (pron. tnico)
l
l
debaixo de
enriba de
detrs de
diante de
entre
dereita de
Preposicins
e locucins prepositivas
esquerda de
ao lado de
no centro de
Tempo
a: direccin, distancia
so (prep.)
te (pron.; letra)
ven (pres. de ver; imp. de vir)
ves (pres. de ver)
vos (pron. tono)
l
l
ante: diante de
desde/dende: punto de
partida
136
para: direccin
Imos a Rianxo.
Allariz est a dez
quilmetros.
Atopmonos ante o Palacio
Real.
Camiamos ata a entrada
da catedral.
Imos deica Santiago.
Coloca as botellas baixo a
mesa.
Apoiouse contra a parede
para evitar a cada.
a contra o vento.
Somos de Celanova.
Barrantes est preto de
Vilanova de Arousa.
Veu andando desde o
centro.
Ribadeo est en Lugo.
Iremos en tren.
Encontrei unha postal entre
os meus libros.
A perruquera est onda a
parada de autobs.
Foi onda as fillas e anda
non volveu.
a + hora
ata + punto lmite no tempo
antes/despois de
de + da/noite.
de + inicio a + fin
l
l
desde/dende + punto no
tempo
durante + tempo que dura
ou no que transcorre algo
en + mes/estacin/ano
entre + dous puntos de
referencia temporal que
determinan un intervalo.
para + tempo exacto ou
aproximado; duracin.
por + parte do da
sobre + hora aproximada
l
l
l
l
Levntome s oito.
Esprote ata as cinco.
Sempre chamo a mia nai
antes de deitarme.
Din que chegan contra o
medioda.
Prefiro descansar de da e
estudar de noite.
Traballamos das* 9.00 s
15.00 h.
Non vexo a Xavier desde o
inverno pasado.
Durante o curso acadmico
case non vn por aqu.
O aniversario dela en xullo.
Estarei na casa entre as
das e as sete da tarde.
resumo gramatical
Outros usos
a: modo
l Filete prancha; linguado ao forno.
ags/excepto/fra/menos/salvo: exclusin
l Todos xa tiamos algunha nocin do tema, ags esa
parella.
ante: en presenza de
l Ante tantas dificultades decidiu regresar ao seu pas.
baixo: influencia ou dependencia
l Non lle fagas caso porque est baixo os efectos do alcohol.
canda: coincidencia temporal e compaa
l Iremos canda os outros rapaces.
con
Compaa: l Fun ao cine con Mauricio.
Acompaamento: l Polo con patacas.
Instrumento: l Cortei as fichas con aquelas tesoiras.
Composicin: l Unha casa con moitos cuartos.
contra: en oposicin a
l Non faremos nada contra a sa vontade.
de
Material: l Un abrigo de la.
Partitivo, con substantivos non contables: un pouco de arroz;
200 gramos de queixo.
Pertenza ou posesin: l Esta a casa de Adolfo.
Finalidade: l Mquina de escribir.
Causa: l Chorou de susto.
Modo: l Fxoo de malas maneiras.
entre
Cooperacin: l Entre todos acabaremos todo antes do previsto.
Relacin ou comparacin: l Non atopo ningunha diferenza
entre un e outro.
para/por
Para + finalidade:
l Necesito dieiro para o alugamento deste mes.
Para + destinatario: l Este paquete para o teu irmn.
Por + causa: l Viaxa moito polo seu traballo.
segundo
Concordancia, opinin: l Segundo as leis, isto un delito.
Simultaneidade: l Segundo escoita a gravacin, anota no
caderno os puntos mis interesantes.
sen: ausencia
l Eu prefiro tomar o caf sen azucre.
sobre
Tema: l Estiven nunha mesa redonda sobre a situacin dos
minusvlidos.
Valoracin aproximada: l O cativo tera sobre catro anos.
Interrogativos
Outros interrogativos
Para preguntar por...
persoas
unha
cantidade
un lugar
un momento
no tempo
quen
canto/a/
os/as
onde
cando
o modo
o motivo
a finalidade
como
l Como fostes? En avin ou en barco?
por que l Por que choras, muller?
para que l Para que me chamaron outra vez?
RECoRda
Cando os interrogativos van acompaados
dunha preposicin, esta colcase antes deles.
l
Comparacin
A estrutura comparativa componse de dous elementos bsicos. O primeiro un adverbio que indica superioridade,
igualdade ou inferioridade (respectivamente, mis, tan/
tanto(s)/tanta(s), menos); o segundo, unha partcula: que,
ca ou do que para as comparacins de superioridade e
inferioridade), e coma/como (para a comparacin de igualdade). Cando a segunda parte da comparacin un verbo,
emprgase do que.
Na maiora dos casos que/ca e coma/como sanse indistintamente. Pero cando o segundo termo da comparacin un
pronome persoal, faise obrigatorio o emprego de ca/coma.
l A mia irm mis alta ca min.
l Traballamos tanto coma eles.
A partcula ca contrae co artigo determinado:
ca + a = c; ca + as= cs; ca + o = c e ca + os = cs.
l O teu coche consome mis ca o/c meu.
137
resumo gramatical
Superioridade
Con nomes:
A Corua ten mis habitantes ca/que Ourense.
Con adxectivos:
Vigo mis grande ca/que Santiago.
A casa dela mis moderna ca a/c/que a mia.
Con verbos:
Os mozos viaxan mis que os/cs vellos.
Eles falan mis do que traballan.
Ademais das formas analticas mis bo, mis malo e mis
grande, pdense empregar no seu lugar, respectivamente,
as formas especiais mellor, peor e maior.
Igualdade
Con nomes:
tanto espazo
tanta luz
Esta casa ten
tantos cuartos
tantas vents
coma/como a outra.
o mesmo coche.
a mesma idade.
Carlos e eu temos
os mesmos gustos.
as mesmas afeccins.
Con adxectivos:
Aqu as casas son tan caras coma/como no meu pas.
Con verbos
Traballa tanto coma/como folga.
Inferioridade
Con nomes:
No meu pas hai menos bares ca/que aqu.
tanto espazo
Esta casa non ten tanta luz
coma/como a outra
VERBOS
Conxugacins
En galego existen tres conxugacins, que se distinguen polas terminacins: -ar (primeira conxugacin), -er (segunda)
e -ir (terceira). Algunhas formas dos verbos da segunda e da
terceira conxugacin son moi similares. A maiora das irregularidades danse nestes dous grupos.
Verbos reflexivos
Son verbos que se conxugan cos pronomes reflexivos me, te,
se, nos, vos, se: chamarse, levantarse, deitarse, baarse...
(Eu) chmome Abel. (chamarse)
Hai verbos que poden converterse en reflexivos cando a accin recae no propio suxeito.
Maruxa lava a roupa.
Maruxa lvase.
tantos cuartos
tantas vents
Con adxectivos:
Esta casa menos luminosa ca as/cs/que as outras.
O seu barrio menos tranquilo ca o/c/que o meu.
Aqu as casas no son tan caras coma/como no meu pas
Con verbos:
Eles traballan menos do que din.
O superlativo relativo
o grao mis alto que se lle pode atribur a algo ou a algun
por un adxectivo ou adverbio.
A ra de Arousa a mis grande de Galicia.
O Nilo e o Amazonas son os ros mis longos do mundo.
Sar o barrio mis emblemtico de Santiago de Compostela.
gstame o cine/bailar/gstanme as
pelculas de accin
gstache o cine/bailar/gstanche as
pelculas de accin
gstalle o cine/bailar/gstanlle as
pelculas de accin
gstanos o cine/bailar/gstannos as
pelculas de accin
gstavos o cine/bailar/gstanvos as
pelculas de accin
gstalles o cine/bailar/gstanlles as
pelculas de accin
Presente do indicativo
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
138
FALAR
falo
falas
fala
falamos
falades
falan
COMER
como
comes
come
comemos
comedes
comen
ESCRIBIR
escribo
escribes
escribe
escribimos
escribides
escriben
resumo gramatical
A terminacin da primeira persoa do singular igual nas tres
conxugacins.
As terminacins da segunda e da terceira conxugacins son
iguais, ags na primeira e na segunda persoas do plural (ns
e vs).
Empregamos o presente de indicativo para:
Facer afirmacins atemporais:
l Unha semana ten sete das.
Falar de feitos que se producen cunha certa frecuencia ou
regularidade:
l Como na casa todos os das.
Falar do presente cronolxico:
l Vai moi bo tempo.
Pedir cousas e accins en preguntas:
l Dixasme un bolgrafo?
Falar de intencins firmes:
l Ma devlvoche o libro.
Relatar en presente histrico:
l Rosala de Castro nace en Santiago de Compostela en
1838.
Formular hipteses:
l Se me toca a lotera, deixo de traballar.
Dar instrucins:
l Segues todo recto e logo xiras dereita.
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
IR/SER
fun
fuches
foi
fomos
fostes
foron
Copretrito
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
FALAR
falaba
falabas
falaba
falabamos
falabades
falaban
COMER
coma
comas
coma
comiamos
comiades
coman
ESCRIBIR
escriba
escribas
escriba
escribiamos
escribiades
escriban
ATENCIN
Na primeira e na segunda persoas do plural,
ocorre un cambio de slaba tnica.
Pretrito
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
FALAR
falei
falaches
falou
falamos
falastes
falaron
COMER
comn
comiches
comeu
comemos
comestes
comeron
ESCRIBIR
escribn
escribiches
escribiu
escribimos
escribistes
escribiron
estivdixfixtivpuidpuxquixtrouxsoub-
-en
-eches
-o
-emos
-estes
-eron
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
SER
era
eras
era
eramos
erades
eran
PR
pua
puas
pua
puamos
puades
puan
TER
tia
tias
tia
tiamos
tiades
tian
VIR
via
vias
via
viamos
viades
vian
ATENCIN
Os verbos derivados dos anteriores tamn
presentan as mesmas irregularidades: repor,
compor, supor, recompor, sobrepor, antepor, ater,
reter, conter, previr, intervir, sobrevir etc.
Usos do copretrito
Para describir as circunstancias que rodean un acontecemento pasado.
l Como estabamos cansos, quedamos na casa.
l Onte non tia ganas de cociar e fun comer fra.
Para realizar descricins en pasado.
l Onte vin a Marta. Estaba guapsima.
l A nosa casa da aldea era enorme e tia moita luz.
Para falar de costumes no pasado.
l De neno, sempre a ao campo visitar os meus avs.
l Na mia poca de estudante, durma moi pouco.
ATENCIN
Na primeira e na terceira persoas do singular dos
verbos regulares, a ltima slaba tnica; nos
irregulares, en cambio, a slaba tnica a penltima.
cento trinta e nove
139
resumo gramatical
Relatar en pasado
Un relato unha sucesin de feitos que contamos utilizando
o pretrito e o copretrito. Facemos avanzar a historia con
cada novo feito que presentamos.
l Aquel da Xan non ou o espertador e espertou media hora
tarde. Sau da casa sen almorzar e colleu un taxi. Por sorte, conseguiu chegar a tempo ao aeroporto.
En cada feito podemos deter a accin e mirar as circunstancias que a rodean. Para isto, usamos o copretrito.
l Aquel da Xan estaba moi canso e non ou o espertador,
as que espertou media hora tarde. Como non tia tempo,
sau de casa sen almorzar e colleu un taxi. Por sorte, non
haba moito trfico e conseguiu chegar ao aeroporto a
tempo.
A eleccin que facemos entre pretrito e copretrito non
depende da duracin das accins, senn da maneira na que
queremos presentalas e da sa funcin no relato.
l Onte, como estaba chovendo, non san. (Non interesa o
fin da chuvia: presentmola como unha circunstancia de
non sar)
l Onte, estivo chovendo todo o da e non san. (Informo da
duracin da chuvia e do feito de non sar)
Futuro
O futuro frmase engadindo ao infinitivo as terminacins -ei,
-s, -, -emos, -edes e -n.
(eu)
(ti)
(el/ela/vostede)
(ns)
(vs)
(eles/elas/vostedes)
FALAR
falarei
falars
falar
falaremos
falaredes
falarn
BEBER
beberei
bebers
beber
beberemos
beberedes
bebern
VIVIR
vivirei
vivirs
vivir
viviremos
viviredes
vivirn
Hai moi poucos verbos irregulares. Estes presentan un cambio na raz, pero teen as mesmas terminacins cs verbos
regulares.
DICIR
direi
dirs
dir
diremos
diredes
dirn
FACER
farei
fars
far
faremos
faredes
farn
140
cento corenta
ATENCIN
Para falar de plans, intencins e accins futuras
en galego emprgase mis frecuentemente
o presente de indicativo ou a perfrase ir +
infinitivo.
Ma temos a comida na casa. Axdasme?
Pois non podo.Vou falar co propietario do piso
s 12 h e non sei a que hora volvo.
Imperativo afirmativo
O imperativo afirmativo en galego ten catro formas: ti e vs
(informal) e vostede e vostedes (formal).
(ti)
(vs)
(vostede)
(vostedes)
PENSAR
pensa
pensade
pense
pensen
COMER
come
comede
coma
coman
PARTIR
parte
partide
parta
partan
ATENCIN
Algns verbos irregulares non seguen esta regra
para ti:
poer/pr > pon ir > vai
facer > fai
vir > ven
ter > ten
ATENCIN
Os verbos que son irregulares na primeira persoa
do presente teen en imperativo unha raz
irregular.
poo poa/n vou vaia/n fago faga/n
veo vea/n teo tea/n oio oia/n
digo diga/n
traio traia/n vexo-vexa/n
s
sede
sexa
sexan
resumo gramatical
Imperativo negativo
Participio
pres.
falas
fala
falades
falan
imp. neg.
non fales
non fale
non faledes
non fale
pres.
comes
come
comedes
comen
imperativo neg.
non comas
non coma
non comades
non coman
pres.
vives
vive
vivides
viven
imp. neg.
non vivas
non viva
non vivades
non vivan
ATENCIN
Os verbos que son irregulares na primeira persoa
do presente teen no imperativo negativo unha
raz irregular para todas as persoas.
poo
veo
non poas
non poa
non poades
non poan
non veas
non vea
non veades
non vean
fago
vexo
non fagas
non faga
non fagades
non fagan
non vexas
non vexa
non vexades
non vexan
Usos do imperativo
Dar instrucins:
Retire o plstico protector e coloque o aparato sobre
unha superficie estable.
Conceder permiso:
Podo entrar un momento?
Si, claro. Pasa, pasa.
Ofrecer algo:
Toma, proba estas galletas. Estn bosimas.
Aconsellar:
Non sei que poer para a cea de traballo de ma.
Pon o vestido azul, non? Qudache moi ben.
ATENCIN
s veces empregamos o imperativo para dar
ordes ou pedir accins, pero s en situacins moi
xerarquizadas ou de moita confianza. Adoitamos
suavizar este emprego con elementos como por
favor, vea etc., ou xustificando a peticin.
Por favor, Francisco, fgame dez copias destes
documentos.
Ven comigo de compras... vea, que logo non
podo con todas as bolsas.
abrir aberto
escribir, escrito
morrer, morto
dicir, dito
facer, feito
poer, posto
ver, visto
volver, volto
romper, roto
O participio ten das funcins bsicas. Como verbo, acompaa os auxiliares ter e dar nas perfrases verbais e invariable.
Podo facer a queimada porque a teo feito para o magosto doutros anos.
Non dou acabado este traballo antes de ma.
Como adxectivo, concorda co substantivo en xnero e en nmero, e refrese a situacins ou estados derivados da accin
do verbo. Por iso, neses casos, utilzase moitas veces co
verbo estar.
A comida xa est feita.
A porta estaba pechada e na entrada haba uns vasos
rotos.
Xerundio
O xerundio frmase engadindo a terminacin -ando aos
verbos en -ar, a terminacin -endo aos verbos en -er, e a
terminacin -indo aos verbos en -ir.
cantar, cantando
beber, bebendo
vivir, vivindo
O xerundio pode formar perfrases con verbos como estar,
levar, seguir, continuar...
Estes das estou facendo demasiadas cousas. Necesito un
descanso.
Canto tempo levas vivindo nesta ra?
Sabes se Carme segue traballando na mesma empresa?
Pois si, como sempre, e Marta tamn contina dando
clases.
Tamn empregamos o xerundio para explicar de que maneira
se realiza unha accin.
Sabes que lle pasa a Antonio? Sau chorando.
E como consegues manter tan ben a forma?
Pois facendo exercicios todos os das, comendo san e
durmindo oito horas ao da.
Impersonalidade
En galego, podemos expresar a impersonalidade de varias
maneiras. Unha delas coa construcin verbo en terceira
persoa + se.
O cocido galego faise con chourizo, xamn, repolo, costela de porco...
Outra forma de expresar a impersoalidade, cando non podemos ou non nos interesa especificar quen realiza unha accin,
usar a terceira persoa do plural.
Sabes se xa amaaron a calefaccin?
Soubeches? Descubriron un novo planeta.
141
resumo gramatical
Ser/estar/haber
Para localizar algo no espazo, usamos o verbo estar.
O Concello est bastante lonxe do centro.
Pero se informamos sobre a existencia, usamos hai (do
verbo haber). unha forma que, con este uso, s existe na
terceira persoa do singular, pero utilzase para falar de cousas ou persoas tanto no singular como no plural. Tamn se
emprega nos demais tempos verbais.
Preto da mia casa hai un parque enorme.
Na festa houbo momentos moi divertidos.
Haba moita xente no concerto?
No futuro haber problemas de abastecemento de auga.
Para informar sobre a localizacin dun evento xa mencionado, usamos ser.
A reunin na mia casa.
Con adxectivos, usamos ser para falar das caractersticas
esenciais do substantivo e estar para expresar unha condicin ou un estado especial nun momento determinado.
Lucas enxeeiro.
Lucas est enfadado.
Este coche novo.
Este coche est avariado.
Tamn usamos ser cando identificamos algo ou algun ou
cando falamos das caractersticas inherentes de algo.
Alba unha amiga mia.
Cos adverbios ben e mal, usamos unicamente estar.
O concerto estivo moi ben, non?
Perfrases verbais
Unha perfrase verbal unha construcin formada por un
verbo conxugado e outro na forma nominal (infinitivo, participio ou xerundio), entre os que pode haber ou non un
elemento de relacin (preposicin ou conxuncin). A continuacin, lstanse as principais perfrases verbais do galego e
a relacin do que poden indicar.
Ir + infinitivo
Futuridade:
Para a semana imos ter outra reunin.
Movemento: Levantouse e foi abrir a porta.
Haber (de) + infinitivo
Futuridade:
Cando o vexa hei (de) pedirlle os meus libros.
Obrigatoriedade:
Has (de) facer o que che digan.
Accin que estivo a piques de realizarse (co pretrito):
Houbo (de) regresar cando naceu o seu fillo.
Hiptese:
Os nenos han (de) estar na eira xogando.
Ter que/de + infinitivo
Obrigatoriedade:
Teo que/de axudar ao meu irmn cos deberes.
Necesidade:
Teo que/de conseguir unha parella para as clases de
baile.
142
resumo gramatical
Conxugacin verbal
Pretrito
Copretrito
Futuro
Imperativo
afirmativo
Formas nominais
ANDAR
ando
andas
anda
andamos
andades
andan
andei
andaches
andou
andamos
andastes
andaron
andaba
andabas
andaba
andabamos
andabades
andaban
andarei
andars
andar
andaremos
andaredes
andarn
anda
ande
Infinitivo:
andar
Xerundio:
andando
Participio:
andado
BEBER
bebo
bebes
bebe
bebemos
bebedes
beben
bebn
bebiches
bebeu
bebemos
bebestes
beberon
beba
bebas
beba
bebiamos
bebiades
beban
beberei
bebers
beber
beberemos
beberedes
bebern
PARTIR
parto
partes
parte
partimos
partides
parten
partn
partiches
partiu
partimos
partistes
partiron
parta
partas
parta
partiamos
partiades
partan
partirei
partirs
partir
partiremos
partiredes
partirn
andade
anden
bebe
beba
bebede
beban
parte
parta
partide
partan
Infinitivo:
beber
Xerundio:
bebendo
Participio:
bebido
Infinitivo:
partir
Xerundio:
partindo
Participio:
partido
Pretrito
Copretrito
Futuro
Imperativo
afirmativo
Formas nominais
SER
son
es
somos
sodes
son
fun
fuches
foi
fomos
fostes
foron
era
eras
era
eramos
erades
eran
serei
sers
ser
seremos
seredes
sern
s
sexa
Infinitivo:
ser
Xerundio:
sendo
Participio:
sendo
ESTAR
estou
ests
est
estamos
estades
estamos
estiven
estiveches
estivo
estivemos
estivestes
estiveron
estaba
estabas
estaba
estabamos
estabades
estaban
estarei
estars
estar
estaremos
estaredes
estarn
est
estea
FACER
fago
fas
fai
facemos
facedes
fan
fixen
fixeches
fixo
fixemos
fixestes
fixeron
faca
facas
faca
faciamos
faciades
facan
farei
fars
far
faremos
faredes
farn
fai
faga
SABER
sei
sabes
sabe
sabemos
sabedes
saben
souben
soubeches
soubo
soubemos
soubestes
souberon
saba
sabas
saba
sabiamos
sabiades
saban
saberei
sabers
saber
saberemos
saberedes
sabern
sabe
saiban
sede
sexan
estade
estean
facede
fagan
sabede
saiban
Infinitivo:
estar
Xerundio:
estando
Participio:
estado
Infinitivo:
facer
Xerundio:
facendo
Participio:
feito
Infinitivo:
saber
Xerundio:
sabendo
Participio:
sabido
143
resumo gramatical
Presente
Pretrito
Copretrito
Futuro
Imperativo
afirmativo
Formas nominais
QUERER
quero
queres
quere
queremos
queredes
queren
quixen
quixeches
quixo
quixemos
quixestes
quixeron
quera
queras
quera
queriamos
queriades
queran
quererei
querers
querer
quereremos
quereredes
querern
quere
queira
Infinitivo:
querer
Xerundio:
querendo
Participio:
querido
IR
vou
vas
vai
imos
ides
van
fun
fuches
foi
fomos
fostes
foron
a
as
a
iamos
iades
an
irei
irs
ir
iremos
iredes
irn
vai
vaia
vamos
ide
vaian
Infinitivo:
ir
Xerundio:
indo
Participio:
ido
VIR
veo
vs
vn
vimos
vindes/vides
veen
vin
vieches
veu
viemos
viestes
vieron
via
vias
via
viamos
viades
vian
virei
virs
vir
viremos
viredes
virn
ven
vea
Infinitivo:
vir
Xerundio:
vindo
Participio:
vido
HABER
hei
has
ha, hai
habemos
habedes
han
houben
houbeches
houbo
houbemos
houbestes
houberon
haba
habas
haba
habiamos
habiades
haban
haberei
habers
haber
haberemos
haberedes
habern
---
PODER
podo
podes
pode
podemos
podedes
poden
puiden
puideches
puido
puidemos
puidestes
puideron
poda
podas
poda
podiamos
podiades
podan
poderei
poders
poder
poderemos
poderedes
podern
pode
poida
TER
teo
tes
ten
temos
tendes/tedes
teen
tiven
tiveches
tivo
tivemos
tivestes
tiveron
tia
tias
tia
tiamos
tiades
tian
terei
ters
ter
teremos
teredes
tern
ten
tea
DICIR
digo
dis
di
dicimos
dicides
din
dixen
dixeches
dixo
dixemos
dixestes
dixeron
dica
dicas
dica
diciamos
diciades
dican
direi
dirs
dir
diremos
diredes
dirn
di
diga
POER/PR
poo/poo
pos/pos
pon/pon
poemos/pomos
poedes/pondes
poen/pon
puxen
puxeches
puxo
puxemos
puxestes
puxeron
poa/pua
poas/pua
poa/pua
poiamos/puamos
poiades/puades
poan/puan
poerei/porei
poers/pors
poer/por
poeremos/poremos
poeredes/poredes
poern/porn
pon
poa
traerei
traers
traer
traeremos
traeredes
traern
trae
traia
TRAER
traio
traes
trae
traemos
traedes
traen
144
trouxen
trouxeches
trouxo
trouxemos
trouxestes
trouxeron
traa
traas
traa
traiamos
traiades
traan
querede
queiran
vinde/vide
vean
---
podede
poidan
tende
tean
dicide
digan
poede/ponde
poan
traede
traian
Infinitivo:
haber
Xerundio:
habendo
Participio:
habido
Infinitivo:
poder
Xerundio:
podendo
Participio:
podido
Infinitivo:
ter
Xerundio:
tendo
Participio:
tido
Infinitivo:
dicir
Xerundio:
dicindo
Participio:
dito
Infinitivo:
poer/pr
Xerundio:
poendo/pondo
Participio:
posto
Infinitivo:
traer
Xerundio:
traendo
Participio:
trado
Nivel A2
en lingua galega
Comprensin oral
Comprensin de frases, expresins e vocabulario mis habituais sobre temas de interese persoal e relacionado con reas
de prioridade inmediata.
Interpretacin eficaz do discurso para poder enfrontarse a necesidades concretas, sempre que este sexa breve, sinxelo, claro, redundante, prctico, emitido de forma pausada e con naturalidade, e ligado ao contexto.
Comprensin de informacin e instrucins sinxelas, as como
pasaxes curtas ou mensaxes telefnicas que traten sobre asuntos cotins e previsibles relacionados con temas como identificacin e caracterizacin persoal e profesional; orientacin e
localizacin no tempo e no espazo; datas, horarios; alimentacin, produtos e obxectos de uso diario; sade; establecementos
comerciais, servizos e oficinas pblicas; feitos ou acontecementos en presente ou pasado.
146
e
O PoXatnt
ar
Casa de
Men do da
PRIMEIROS
Caldo
Ensalada mixta
Xoubas fritidas
SEGUNDOS
Polo asado con patacas
Bacallau ao forno
Lombo grellado con pementos
SOBREMESAS
Queixo con marmelo
Torta de queixo de Lestedo
Torta de Santiago
Expresin oral
Poder comunicarse en tarefas elementais e habituais que requiran un intercambio simple e directo de informacin sobre actividades e asuntos cotins.
Ser capaz de participar en conversas breves con razoable comodidade, contando coa colaboracin do interlocutor, en situacins previsibles da vida diaria.
Abel
Carlos
147
Ola Pili!
moi contenta de
Eu xenial! Estou
entina). AdeComo vai todo?
Arx
en
di
s
, como se
para ver moita
estar aqu (ac
po
tem
o
te
tamn
o
mais de estudar,
voche unha fot
En
.
nte
xe
r
coece
escousas e para
as rapazas da
s de aqu: as d
ra a
cos meus amigo
morena e Sand
a
ila
Le
s.
eu
e
il.
ra
iga
nd
entre Sa
, chmase Ab
ta, a de coleta
egar e lvome
ch
rapaza da derei
ao
n
ec
co
a que
e
a primeira perso
visitarme pronto
. A ver se vs
a.
moi ben con ela
itos bicos, irma
Mo
a.
rso
pe
en
coeces a todos
Mar
148
Marcho.
Ven aqu. Fxate ben.
Imos comer?
Vaite!
Eu.
Vmonos ma.
A conta, por fav
or.
Transcricins
cento
149
transcricins
UNIDADE 1
O galego e ti
PISTA 1
2. TEST ORAL
Ola.
Ola.
Son Carme, e ti como te chamas?
Teresa.
Moi ben. E de onde es Teresa?
De Polonia, de Cracovia.
E canto tempo pensas estar aqu?
S dous meses, pero se encontro traballo quedo mis
tempo.
E de que traballas?
Son secretaria.
Falas outros idiomas?
Si, falo ingls, alemn e un pouco de espaol e italiano.
Que ben. E por que estudas galego, Teresa?
Porque quero traballar nunha empresa galega e vivir aqu.
Canto tempo hai que estudas galego?
Pouco, seis meses.
E que cousas che gusta facer na aula?
Ler textos e xogar... pero a gramtica, non.
E que che custa mis?
Bufff, moitas cousas.
Que va! Se falas moi ben
Si, cstame moito pronunciar o xe e algns verbos.
5. LETRAS E SONS
PISTA 2
Grupo 1
cego
forte
neno
bolo
colo
pedra
porta
morte
polo
gorxa
terra
medo
cedo
pega
ningn
xadrez
caniza
aproximar
ningunha
exterior
nacin
xamn
explicacin
7. A FESTA
A.
PISTA 4
1.
Ola, que tal?
Ola.
Eu chmome Menca, e ti?
Paul.
Paul? Es americano?
Non, ingls.
Ah, ingls.
E ti? Es galega?
Si, eu son da Corua.
Ah, e en que traballas?
Pois son xornalista.
PISTA 5
2.
Ola.
Ola.
Es de aqu?
Non, son colombiana, e ti?
Son francesa.
E ests aqu de vacacins?
Non, agora vivo aqu e estudo galego. Anxo o meu profesor.
Ah, si? Eu son amiga del. E queres tomar algo?
Pois un pouco de vio.
Perdoa, non nos coecemos. Eu chmome Anglica, e ti?
Eu chmome Lucille.
PISTA 6
3.
Ola, ti estudas galego aqu, verdade? que me parece que
te teo visto no bar.
Si, e ti es profesor de galego, non?
Si, chmome Xos Antn e ti?
Eu Emilia
De onde es?
Son brasileira.
PISTA 3
Grupo 2
peixe
un
paxaro
algunha
xito
pano
150
cento cincuenta
C.
PISTA 7
1. Ola, que tal?
2. Chmome Mauricio, e ti?
3. E a que te dedicas?
4. De onde es?
transcricins
UNIDADE 2
Eu son as
PISTA 12
2. PRESENTACINS
PISTA 8
1.
Pois a min gstame levar unha vida tranquila. Pintar relxame
moito, por exemplo. E paso horas e horas escoitando msica.
Encntame. Os meus preferidos son os Rolling Stones. Tamn
gstame coecer xente, pero non me gustan as persoas que
necesitan facer cousas diferentes todo o tempo.
PISTA 9
2.
A verdade que non me gusta a xente pasiva que bota todo o
da no sof. Encntame o mar, navegar, ir ao ro facer rafting
E, por suposto, sar cos amigos e non volver para a casa ata o
domingo. Estas son as mias fins de semana favoritas.
1. Ignacio
E cal o teu lugar favorito?
Pois, que eu non teo un lugar favorito, teo dous lugares
favoritos na casa.
Dous?
Si, si, si... o comedor e o bao.
E o comedor, por que?
Home, pois, o comedor porque o espazo onde nos
xuntamos toda a familia para comentar as cousas do da
cando chegamos.
Xa, xa. Un espazo familiar.
Si, si. Anda que non s, porque s veces gstanos facer
unha cea especial para os amigos para outra xente
tamn
E o bao, por que o bao?
Ai, porque senta tan ben tomar un bao quente despois dun
da de traballo, relaxarte un gusto.
PISTA 13
PISTA 10
3.
A min gstanme as culturas diferentes e... coecer moitas
linguas. Eu penso que todas as persoas teen cousas moi
interesantes, anda que hai momentos nos que un bo libro a
mellor compana.
UNIDADE 3
A mia casia,
o meu lar
5. PERDOA, SABES SE HAI...?
PISTA 11
1.
Perdoe, sabe se hai algunha panadera por aqu?
Si, a ver, a primeira... non, a segunda dereita. Est xusto
na esquina.
2.
Perdoe, a Biblioteca Xeral est nesta ra?
Si, pero ao final. Segues todo recto ata a praza e al est, na
mesma praza, esquerda.
3.
Perdoa, sabes se hai unha xestora por aqu preto?
Preto, non. Hai unha un pouco mis lonxe, a uns dez minutos
de aqu.
4.
Perdoa, sabes se o hospital queda preto de aqu?
O hospital? Si, mira. Segues todo recto e est ao final desta
ra, despois da gasolineira.
2. Encarna
Pois encntame estar na casa, pasar momentos na casa o
mellor.
Si? E cal o teu lugar favorito?
Agora o saln, acabo de pintalo e est precioso.
E de que cor?
Azul...
Que bonito...
E coa luz que entra, de verdade, unha marabilla...
Encntame sentarme al, ler un pouco, arrimarme ao balcn
que s veces moi tranquilo.
Gstache escoitar msica?
Si, ademais teo o equipo al mesmo...
No saln, non?
Si, si. Un da invtote a tomar un caf.
PISTA 14
3. Pedro
Pedro, cal o teu lugar favorito da casa?
Na mia casa, o dormitorio.
Ah, e iso?
Al paso moito tempo coa mia filla: vemos a tele, xogamos,
s veces mesmo comemos a na cama.
PISTA 15
4. Xulia
E na ta casa cal o teu lugar favorito, Xulia?
Pois o meu lugar favorito , sen dbida, a cocia.
Si?
Si. Porque mira, somos unha familia grande e al xuntmonos
todos...
Entn ten que ser grande, non?
Si, grande e moi acolledora. s veces tamn veen os
vecios e os meus tos... E xogamos s cartas, contamos
contos...
Claro, reundesvos todos, claro...
Por suposto, e, ademais, como temos unha cocia de ferro,
no inverno d gusto estar al. E quenta toda a casa.
Pois xa me invitars un da destes.
151
transcricins
Pois cando queiras, home! Pero vas ter que xogar s cartas,
eh!
8. PORTOMAR
PISTA 16
1.
A min encntame o meu barrio, rapaz.
Por que?
Si, porque que hai de todo.
Hai de todo. E que ten o seu barrio?
Pois mira, hai dous supermercados e moitas tendas; ten un
centro social, e a podo xogar s cartas e facer algn cursio.
E mire, vostede con quen vive?
Eu vivo co meu marido.
Ah... E que mis cousas hai no seu barrio?
Pois, hai dous parques que son unha marabilla; e eu teo un
can e lvoo de paseo todos os das.
PISTA 17
2.
Pois un barrio especial: hai xente nova que convive cos
marieiros, hai bares e tabernas Tamn un barrio antigo,
pero non caro.
Mm.
E o mellor que ten que est cerca do mar, as podo pasear
pola praia. Teo bastantes amigos no barrio e algns son
estranxeiros.
Hai moitos estranxeiros no teu barrio?
Si, hai ben deles e tamn hai varios artistas. un barrio ben
bonito; o que pasa que hai demasiado rudo.
Por que?
Porque hai moitos bares.
Pero iso est ben, non?
Pero, s veces, o rudo amola.
PISTA 18
3.
Ti es unha persoa moi urbana, non?
Si, a ver Por iso vivo no centro, porque a min gstame ter
todo moi man.
Claro.
E poder facer cousas: ir a restaurantes, ao cine, ao teatro
E no centro telo todo. E tamn podes usar o transporte
pblico.
Claro, as vantaxes de vivir no centro.
Si, claro, home. O nico malo que non hai zonas verdes.
PISTA 19
4.
E o teu barrio onde est?
Pois eu vivo nun barrio non moi cntrico, pero a verdade
que non me importa.
Non? Entn est ben?
Si, porque vou en coche ao traballo e ademais teo unha
casa con xardn.
Que ben.
Ademais, cerca da mia casa hai unhas instalacins
deportivas e podo xogar ao tenis as fins de semana.
Claro...
152
UNIDADE 4
Da a da
1. ESTUDAS OU TRABALLAS?
PISTA 20
1.
E como che vai?
Ben, todo o da na facultade.
E iso?
Estou a preparar o traballo de investigacin.
Ah, si?
Si, estou ocupadsimo.
Imaxino.
Hai moitos das que incluso xanto na universidade para
aproveitar mis o tempo.
Xa.
Quero rematar canto antes.
PISTA 21
2.
Eu entro na clnica s nove da ma.
E botas a todo o da?
Si, durante a ma atendo os pacientes. Logo s doce saio
media hora coa compaeira tomar un caf e mais ler os
xornais.
E logo pola tarde volves clnica, non?
Case sempre, pero estes das non porque estou facendo un
curso de especializacin.
Ah, que ben.
PISTA 22
3.
E ti tes un da duro, non?
Si. Eu paso todo o da subindo e baixando da estada.
E que horario fas?
Pois traballo de oito a unha e despois pola tarde de das a
seis, cando lle cadra, porque podo estar mis horas, eh?
dura a construcin, eh?
Home!
E traballas sempre no mesmo sitio?
Non, cambiamos. Imos cambiando unha das ou tres
veces semana.
PISTA 23
4.
E ti que traballas, na casa ou fra?
Si, eu teo o taller no galpn, que est cerca da casa.
Ah, entn fas o horario que queres, non?
Mis ou menos. Non me levanto moi cedo e almorzo con
calma, pero tampouco teo hora de rematar. s veces como
transcricins
s tres ou s catro e, dependendo do traballo, hai das que
s dez anda estou soldando.
Pero traballas todas as noites?
Non, todas as noites non. A maiora chego, tomo unha
ducha, ceo algo e inda vou botar unha partidia de cartas.
UNIDADE 5
Cal prefires?
1. NUN BAR
PISTA 24
5.
E como vai todo?
Ben, agora estou a traballar nunha lia de curto traxecto.
Oi, e tes tempo para os nenos?
Mira: rgome s oito, almorzo, levo os nenos ao colexio e
anda fago uns recados antes de xantar e ir estacin.
Ai, logo, traballas pola tarde.
Si, si. E chego casa s dez.
PISTA 25
6.
E agora que fas?
Estou facendo prcticas no laboratorio polas mas.
Ah, si? E que horario tes?
rgome moi cedo, s sete, collo o autobs e traballo toda a
ma. E... polas tardes teo clase na facultade.
Oi, e cando comes?
Pois a verdade que non teo moito tempo. Normalmente,
como un bocadillo ou unha froita.
3. UN DA NORMAL
PISTA 26
Que tal por Ferrol, adptaste ben ao novo horario?
Pois si. Levntome sobre as oito e media, dchome, almorzo,
sempre almorzo antes de sar, sobre as nove mis ou menos,
e s nove e media saio e vou a p ao traballo.
Vas a p?
Si, vivo moi cerca. Comezo s dez e logo s das saio comer.
Temos das horas de descanso e s catro volvemos ao
traballo.
E cando saes?
Saio s oito e chego casa sobre as oito e media. Preparo a
cea, vexo un pouco a tele e ceo sobre as dez.
E a que hora te deitas?
Ditome tarde, s doce e media mis ou menos.
7. EU TAMN
A.
PISTA 27
1. Nunca chego tarde s clases de galego.
2. Eu leo revistas e xornais en galego.
3. Eu en Galicia s falo galego cos galegos.
4. Eu vexo moitas pelculas dobradas ao galego.
5. Fago os deberes todos os das.
6. Estudo gramtica pola noite.
7. Eu vexo bastante a Televisin de Galicia.
8. Escoito moitos programas de radio en galego.
PISTA 28
1.
Cbreme, por favor.
Si, como non. Son dous mencas e unha racin de luras...
Son 15,30.
A ten.
Non para. A ver, invtote eu.
Que va, home! Ti xa pagas moitas veces. Por favor, cbreme
a min. Tome.
Bah, est ben, pero a seguinte pgoa eu.
PISTA 29
2.
Boa tarde. Que desexan tomar?
Ti que queres?
Pois eu, un cortado.
Moi ben, pois un cortado e para min un caf.
Agora mesmo.
E que, canto tempo?
Si, iso digo eu. Case un ano. Que da ta vida?
Pois non me podo queixar, xa non teo o mesmo traballo,
agora estou traballando de xerente nunha conserveira.
Ah, que ben.
Si, non teo queixa. E ti?
Pois eu tamn ben, estou traballando na empresa de meu
irmn.
PISTA 30
3.
Sara! Canto tempo?
Ai, ola, que tal?
Moi ben. E ti que fas por aqu?
Pois, nada, quedei cuns amigos. E ti?
Pois aqu, tomando unhas cervexas. Mira que che presento.
Esta Rosa, unha compaeira de traballo.
Ola, moito gusto.
Encantada.
Tomas algo?
Vea, vai, unha cervexa.
E ti, Rosa?
Non, eu non quero nada mis.
Moi ben. Camareiro, por favor, das cervexas.
Si, agora mesmo.
PISTA 31
4.
Home, Fernando. E ti por aqu? Como che vai?
Ben. E ti?
Pois ben, tamn. Vea, que tomas? Invtote.
Nada, estou con prsa e tome que marchar.
Vea, home, tmalle algo.
Non, de verdade que non. Hoxe non podo. Outro da.
Vale, pois outro da.
Si, chmame e falamos con calma.
Vea, vmonos.
cento cincuenta e tres
153
transcricins
4. NUNHA TENDA
PISTA 32
Ola, bo da.
Bo da.
Que desexa?
Quera un bolgrafo.
De que cor?
Azul.
Pois mire, aqu ten varios.
Canto custan?
Este, 80 cntimos, e este outro, 2 euros.
Vale, pois levo este.
6. BINGO
PISTA 33
catrocentas, seiscentos, oitocentos, cincocentas, setecentas,
catrocentos, setecentos, cincocentos, seiscentas, douscentos,
novecentas, novecentos, trescentas, oitocentas, duascentas,
trescentos.
UNIDADE 6
154
PISTA 35
2.
Hoxe temos connosco o arquitecto de moda, Carlos Fonte.
Boa noite e benvido a Indiscretos.
Boa noite e un sado a todos os ontes.
Imaxino que estes das con moito traballo, non? Non paras de
sar nos xornais.
Pois si, teo varios proxectos interesantes para realizar. Non
me podo queixar.
Deixemos o arquitecto. Como Carlos Fonte na intimidade?
Pois unha persoa normal. As mias afeccins estn moi
relacionadas co aire libre: pasear, a montaa, s veces
esquiar... e comer ben. Encntame a cultura gastronmica.
Entn viaxas moito, non?
Non demasiado, a verdade. Teo moito traballo aqu e xa
estudei en Pars e en Boston, pero agora quero un pouco mis
de estabilidade, de tranquilidade.
Ou sexa, que case non saes da cidade.
Si, s nove en punto xa estou traballando no estudio e despois
fago todo o previsto na axenda de traballo... que bastante.
E ademais ests casado, non si?
Pois si, casei coa moza de toda a vida. E aqu seguimos, tan
felices.
Ah, moi ben! E a fama como a levas?
Pois non moi ben. A verdade que son unha persoa bastante
familiar. S deixo ver o meu lado mis ntimo coas persoas de
mis confianza.
Pois moi ben. Grazas por estar aqu, Carlos, e moito xito na
ta profesin.
Moitas grazas, grazas a vs.
transcricins
UNIDADE 7
A comer!
2. DE PRIMEIRO, QUE DESEXAN?
PISTA 37
Bo da, elixiron xa?
Si, mis ou menos. A ver... Eu de primeiro... vou tomar as
xoubas.
Unha de xoubas.
E eu... Que leva a ensalada mixta?
Pois leva tomate, leituga, esprragos e un ovo cocido.
Moi ben. Pois si, unha ensalada mixta.
Unha ensalada mixta. E de segundo?
Eu vou tomar o lombo.
Lombo grellado.
O bacallau vn con patacas?
Si, con patacas ao forno tamn.
Entn, bacallau.
E de beber, que van tomar?
Tomamos unha botella de vio?
Si, por que non?
Branco ou tinto?
Tinto, e unha botella de auga.
(...)
Remataron xa?
Si, xa rematamos.
Sobremesa van querer?
Que teen?
Pois temos torta de Santiago, de Lestedo e queixo con
marmelo.
Eu quero queixo con marmelo.
E eu torta de Santiago.
Perfecto, unha de queixo con marmelo e unha torta de
Santiago. Grazas.
8. A DIETA DE ROBERTO
PISTA 38
Boa tarde, Roberto, e benvido. Moitas grazas por
acompaarnos esta tarde.
un pracer.
Roberto, recibimos moitas preguntas sobre ti na nosa pxina
web. E moita xente pregntase se segues algn tipo de dieta.
Pois traballo como modelo desde os catorce anos... Claro
que tiven que aprender a coidarme e a seguir unha dieta,
pero non moi estrita, non creas.
Que comes?
Home... pois mira, como moita verdura, ademais encntame.
E tamn como bastante carne, hamburguesas, bist E
sempre prancha.
Ah. Ti vives en Vigo, ao lado do mar. Imaxino que tamn
comes moito peixe e moito marisco...
Pois peixe si, prancha tamn, pero marisco non. que son
alrxico.
Xa. E froita?
Si, moitsima froita. Todos os das como media pia.
Outra pregunta: comes pan?
UNIDADE 8
Gua de ocio
2. DE VACACINS
PISTA 39
1.
Ola, que tal? Onde estivestes?
Estivemos no Grove.
Ai, si?
Si, foron unhas vacacins estupendas. Descansamos moito,
pero tamn paseamos, ata fixemos unha viaxe en barco e
percorremos a ra.
Entn, estivestes en mis lugares ca no Grove?
Si, fomos a Cambados, estivemos no Pazo de Fefins, tamn
tomamos o albario, fomos a Vilagarca, Illa de Arousa... E
mesmo s illas que estn no interior da ra: estivemos en Ons,
en Slvora...
Si, tamn nos achegamos a Pontevedra, anda que estivemos
pouco tempo. A verdade que volvemos pronto porque
estabamos moi cansas. Nin fomos de compras, nin samos de
noite, nin nada.
E a comida, que tal?
Pois estupenda. Luras, chocos, mexillns, polbo, pescada.
Encntanme os produtos do mar e a son tan frescos.
Que ben... E que tempo tivestes?
Estupendo. Anda que algns das estivo nubrado, case sempre
fixo sol para ir praia.
PISTA 40
2.
Que tal de vacacins?
Pois moi ben. Fomos a Arxentina, a Bos Aires. Tiamos moitas
gaas de ir, e temos al uns parentes da mia muller.
Entn paseastes moito, non?
Home, non paramos. Vimos un partido do Boca, fomos
ao teatro, aos barrios mis coecidos, sabes?: Palermo,
Recoletas, San Telmo... E mais mercamos algns libros de
segunda man e, pola noite, tampouco paramos.
E estivestes todo o tempo en Bos Aires?
Pois case todo. Inda que tivemos tempo de viaxar un pouco.
155
transcricins
Collemos o tren e fomos un par de das a Mar de Prata, pero
claro, como non era vern, non fomos praia, que faca un
pouquio de fro.
E a carne, tan boa?
Non me fales. Commola case todos os das.
PISTA 41
3.
E vs onde estivestes?
Pois en Berln. A verdade que nos impresionou, verdade?
Si.
unha cidade preciosa, moi moderna, cuns transportes
impresionantes.
Ou sexa que fixestes turismo urbano.
Si, visitamos moitos museos e galeras e, por suposto, a Porta
de Brandeburgo. Ata mercamos algn souvenir do muro. E o
meu home e os nenos cansronse de facer fotos e de filmar
todos os lugares nos que estivemos.
E o hotel, que tal?
Iso foi a peor parte, porque estaba un pouco nas aforas,
verdade?
Si.
Tampouco a comida foi o mellor da viaxe. Comemos moito...
moita comida rpida: pizzas, bocadillos...
Ah, si? Que pena.
Claro, e o tempo tampouco axudou moito. Houbo veces que
non puidemos sar.
PISTA 44
2.
Ai!
Pero, que che pasa muller?
Os ps, que me doen moitsimo. Non podo nin dar un paso.
Ai, pero, pero non ters unha escordadura?
Non, cala. que estiven todo o da andando con estes
zapatos novos e agora denme os ps un mundo.
PISTA 45
3.
Ola!
Oi, pero que tose tes, non?
Pois si. Non puiden dormir case nada esta noite.
PISTA 46
4.
Ola Alexandre.
Que hai!
Oe, tes mala cara. Ests enfermo?
Teo unha dor de estmago...
Algo que comiches?
Non sei. Sern os nervios, que ma teo unha proba.
PISTA 47
PISTA 42
4.
As que estivestes por Galicia.
Pois si, quedamos. Ao final non samos. Ademais, como un
dos nenos xoga ao ftbol, pois aproveitamos para ir ver un
partido do Dpor.
E s iso?
Que va! Mira, aproveitamos tamn para facer visitas culturais
na Corua. Estivemos na praza de Mara Pita, nunha visita
guiada Real Academia Galega. E os rapaces pasrono moi
ben no Domus.
Que ben!
Si, e tamn fomos a unha obra de teatro ao Coliseo.
E fostes a algn lugar mis?
Si, pois a ver Collemos o coche e percorremos case toda a
provincia: dende Rianxo ata Ortigueira, e estivemos en case
todas as vilas da costa.
Entn non parastes.
UNIDADE 9
156
5.
Manu?
Que pasa? Oi, que palida ests! Atpaste ben?
Non, non... Estou moi mareada. Creo que vou caer.
D.
PISTA 48
1.
Oi, que mala cara tes.
que, non estou ben. Deme moito a cabeza. Estarei
collendo un catarro.
Pode ser. E tomaches algo?
Non, nada.
Pois deberas tomar unha aspirina e descansar un pouco.
Si, oh, tes razn. Vouna tomar agora mesmo.
PISTA 49
2.
Ai!
Pero, que che pasa muller?
Os ps, que me doen moitsimo. Non podo nin dar un paso.
Ai, pero, pero non ters unha escordadura?
Non, cala. que estiven todo o da andando con estes
zapatos novos e agora denme os ps un mundo.
Pois, para iso o mis doado poelos en auga con sal.
Ah, si?
Si, mira. Abres a auga da baeira e btaslle sal, e logo metes
os ps un pouco e seguro que che fai moi ben.
PISTA 50
3.
Ola!
transcricins
Oi, pero que tose tes, non?
Pois si. Non puiden dormir case nada esta noite.
E tomaches algo?
Si, un xarope.
E ben, non?
Non. Ti non sabers algn remedio, non?
Pois tes que tomar, antes de ir cama, un vasio de leite
quente con mel. Vas durmir coma un neno.
PISTA 51
4.
Ola Alexandre.
Que hai!
Oe, tes mala cara. Ests enfermo?
Teo unha dor de estmago...
Algo que comiches?
Non sei. Sern os nervios, que ma teo unha proba.
Pois, para iso a camomila vai moi ben.
Uf, non me gusta nada.
Tanto ten se non che gusta. Vaiche moi ben, e vouche
preparar unha agora mesmo.
PISTA 52
5.
Manu?
Que pasa? Oi, que plida ests! Atpaste ben?
Non, non... estou moi mareada. Creo que vou caer.
Por que non sentas e descansas un pouco?
Si. Podes abrir a vent? Necesito aire.
Si, si, si, claro. broa agora mesmo.
UNIDADE 10
Gustoume moito
2. CULTURA GALEGA
PISTA 54
2.
E no artigo tamn falan de Carlos Nez.
Ah! A min gstame moito a sa msica.
Si, pois fala dun dos seus discos.
Eu este ltimo anda non o escoitei, pero cando vou no coche
encntame poer a sa msica, porque me relaxa un montn.
E que cancin, as, che gusta mis del?
Mira, hai unha que moi triste, pero a de Negra sombra,
que canta Luz Casal.
Ah.
PISTA 55
3.
Viches O lapis do carpinteiro, o filme? Tamn se fala del no
artigo.
Pois a verdade que non. Non puiden. E iso que me falaron
ben del. Ti vchelo?
Eu si. Gustoume o guin e os actores estn ben. O que non
me gustou nada a historia, porque s veces un pouco
triste. Ademais, non me gustan as historias romnticas. A
verdade creo que non o vou ver outra vez.
Oi, que pena. Anda as, gustarame velo contigo.
PISTA 53
PISTA 57
1.
Viches o ltimo artigo sobre a cultura galega?
Non, non o vin. Que tal?
Moi ben. Fala de cine, de literatura, de msica, de pintura.
moi completo. Fala daquel libro de Suso de Toro do que me
falaches.
Cal?
Si, Trece badaladas.
Ah! espectacular. Ti lchelo?
Pois non, pero gustarame. A ti gustouche, non?
Si, encantoume.
E de que vai?
Pois mira, unha historia de intriga e misterio. Est
ambientada na Compostela actual... e todo mesturado coas
lendas do Apstolo.
Mm.
deste libros que empezas a lelo e non es capaz de deixalo
ata que o rematas.
Pois vouno mercar agora mesmo.
2.
Sabes, onte coecn a Uxa?
A moza de Breogn?
Si.
E que, que che pareceu? Guapsima non?
Si, ademais pareceume moi simptica, moi riquia, un
encanto.
Si, a verdade que si.
PISTA 58
3.
Helena, ti es de Ourense, non?
Si, de Allariz.
Ah, que bonito!
Si. E logo, estiveches en Allariz?
Si, hai uns anos
E que tal, gustouche?
Encantoume! O ro, as casias tan ben coidadas, as ras
Unha vila preciosa!
Si, si que .
157
transcricins
E a ta familia vive al?
Pois si, eu son a nica da mia familia que xa non vive al.
UNIDADE 12
UNIDADE 11
1. CONVERSAS DE CINE
Antes e agora
PISTA 61
2. TURISTAS OU VIAXEIROS
PISTA 59
Moi boa tarde a todos os ontes que nos seguen un da mis
no noso programa A dilixencia. Hoxe temos connosco a Lupe
Caamao, redactora da revista de viaxes In Itinere. Boa tarde,
Lupe.
Ola, moi boa tarde.
Temos unha serie de opinins dos nosos ontes sobre as viaxes
e gustaranos saber tamn a ta opinin sobre ese tema.
Moi ben.
Vamos al, entn: Viaxar unha experiencia nica. A xente
que viaxa mis interesante.
Para min, viaxar fantstico e, encntame, unha das mellores
cousas que podes facer. Pero hai persoas moi interesantes
que non viaxaron nunca.
A segunda : Hoxe en da difcil descubrir sitios novos e vivir
aventuras.
Depende da ta actitude, se es aventureiro, podes encontrar
experiencias novas en calquera lugar.
A xente pode viaxar moito mis ca antes e iso positivo. Que
pensas?
Totalmente de acordo. estupendo que agora moita mis xente
poida viaxar, que tea acceso a poder facelo en avin, por
exemplo. Agora, viaxar xa non s exclusivo da xente rica, hai
unha gran variedade de ofertas que lle permite viaxar xente de
todas as clases sociais ou idades. Creo que iso moi positivo.
Outra opinin: Antes todo era mis romntico. A xente
viaxaba en tren e esa viaxe era parte da aventura. Agora todo
demasiado rpido.
Iso depende de como viaxes. O avin, claro que un medio de
transporte moi rpido, pero hai outras maneiras romnticas de
viaxar: un cruceiro polo Nilo, o Transiberiano...
E a ltima: Pdense vivir aventuras sen ir moi lonxe.
Por suposto, a aventura pode estar na ta casa, nunha vila
da ta rexin, nun lugar da ta cidade que non coeces...
Incluso hai outras formas como o turismo literario que ten
rutas apaixonantes.
Pois moi ben, Lupe, grazas polas tas respostas.
Grazas a vs.
8. ESTS DE ACORDO?
1.
Non o coeces?
Pois a verdade que agora non caio.
Si, home, dirixiu Sempre Xonxa, un clsico, a primeira
longametraxe de ficcin en galego.
Ah! Agora si, tamn o da curta de Mamasuncin, non?
Si.
Mm.
Mira, esa curta foi a primeira emisin da Televisin de
Galicia.
Si, si Xa lembro. Gustoume moito. Pero el xa morreu,
non?
Si, morreu en 1995, e s tia corenta anos. Anda as, foi
bastante recoecido. Levou bastantes premios: dronlle o
Premio da Crtica por Mamasuncin e, despois de morto,
dronlle a Medalla de Galicia.
PISTA 62
2.
A verdade que na ltima pelcula faino moi ben, eh?
Si, est estupenda. Cantas pelculas fixo xa?
Pois unhas cantas xa. Desde que sau en Pratos combinados,
na serie, era Balbina, non te lembras? Pois desde aquela fixo
mis. Participou en Mar a dentro, Hotel Tvoli
Si, Mar a dentro a da vida de Ramn Sampedro, non?
Mm.
Nesa faino moi ben.
Si, si, si. De feito dronlle un Premio Goya.
E creo que tamn fixo teatro, non?
Si, oh! Fixo teatro durante moitos anos.
PISTA 63
3.
Onte fun ver o documental Santa Liberdade. Est moi ben.
Si, falronme ben del.
Est moi ben dirixido.
Si?
Si, a verdade que a autora fixo un bo traballo, eh?
Pois eu non a coezo.
Pois unha muller moi interesante: foi lectora de galego no
Porto nos ltimos anos da ditadura, dirixiu o xornal A Nosa
Terra, foi decana da facultade de Xornalismo... Fixo unha
chea de cousas.
Terei que ir ver ese documental entn.
PISTA 64
PISTA 60
1.
2.
3.
4.
5.
158
4.
E este quen ?
o das ilustracins do Xabarn Club, non?
Ah, pois si. Non traballou nunha serie de animacin con
Spielberg?
Si, traballou moito fra: no audiovisual, no cmic
transcricins
7. TODA UNHA VIDA
PISTA 65
Benvidos a Toda unha vida, un programa dedicado a todas
aquelas persoas cunha vida moi especial. Hoxe temos no
noso programa a Mercedes Ribeiro. Mercedes hoxe en da
a propietaria da cadea de hoteis Ribeiro. Bos das, Mercedes.
Ola, bos das.
Vostede comezou a traballar de camareira en Mallorca aos
14 anos nun hotel.
Si, primeiro traballei de camareira e despois nunha tenda de
roupa, pero pouco tempo.
Por que?
Pois resulta que un cliente da tenda, Mario Martn, un
fotgrafo moi famoso da revista Vogue, fxome unhas
fotografas. E aos poucos meses chamronme dunha axencia
de fotografas de Pars, e xa.
E entn algun viu esas fotos e vostede marchou a Pars.
Efectivamente, si. Fixronme unha proposta moi boa e
marchei.
E en Pars que fixo?
Pois traballei para as mellores casas de moda: para Dior,
Chanel, Ives St Laurant E durante eses anos traballei moito
e gaei moito dieiro tamn.
un conto de fadas. E por que deixou o mundo da moda?
Pois, a ver Nesa poca coecn a moita xente interesante,
e un da coecn a Paco Calao, un fotgrafo bosimo, e
namormonos e decidimos facer unha viaxe xuntos por Asia.
Fomos a moitos pases e pasamos dous anos na India.
159