PEMBINAAN INSTRUMEN

DAN ITEM PENTAKSIRAN

DALAM PENDIDIKAN
MORAL

YEE JIA HUI

TAN MENG LI

JENIS-JENIS INSTRUMEN
PENTAKSIRAN FORMAL

OBJEKTIF

SUBJEKTIF

Panduan Membina Soalan

Objektif dan Subjektif
Soalan objektif dan subjektif boleh dibentuk
mengikut aras-aras kognitif yang berbeza iaitu aras
pengetahuan, kefahaman, aplikasi, analisis,
sintesis dan penilaian.
Dua jenis soalan ini boleh membekalkan maklumat
yang berguna mengenai prestasi pelajar.
Setiap jenis ujian mempunyai kebaikan dan
kelemahannya tersendiri.
kedua-dua jenis soalan ini adalah untuk mengukur
pencapaian dan prestasi pelajar di alam
persekolahan mereka.

SOALAN
OBJEKTIF
Soalan Aneka Pilihan
- Jawapan Betul
- Jawapan Terbaik
- Positif dan Negatif

Soalan Betul Salah

Soalan Padanan
Soalan Pengelasan

- Cantuman

conto
h

 merangkumi semua bidang mata

pelajaran.
masa untuk menjawab serta
memeriksa amat singkat.
Markah yang sama diberi oleh
pemeriksa yang berbeza.
emosi pemeriksa tidak mempengaruhi
pemarkahan.

Kebaikan soalan
objektif

 pembinaan ujian memerlukan belanja,

masa dan tenaga yang tinggi.
tidak dapat menguji calon di aras
kognitif yang tinggi.
menggalakkan pelajar meneka
jawapan.
pelajar kurang membuat persiapan
rapi

Kelemahan soalan
objektif

Contoh item-item ujian soalan objektif

1.Contoh soalan objektif (Jawapan terbaik)
Setiap ayat / soalan diikuti oleh beberapa jawapan.
Setiap jawapan ada kebenarannya tetapi tidap tepat.
Hanya satu jawapan paling tepat / terbaik.
Bayangkan anda ialah seorang pustakawan sekolah. Semasa
menjalankan tugas, anda mendapati bahawa dua orang rakan anda
sedang berbual dengan suara yang tinggi. Apakah tindakan anda..
A.
Memarahi mereka
B.
Menasihati mereka
C.
Tidak mempedulikan mereka
D.
Menghalau mereka keluar dari perpustakaan

2. Contoh soalan objektif (jawapan betul)

Setiap ayat / soalan belum lengkap diikuti oleh
jawapan.
Hanya satu jawapan sahaja yang betul.
Membuat pertimbangan baik buruk mengenai
sesuatu perkara berdasarkan pelbagai maklumat
adalah berkaitan dengan proses
A. Penilaian
B. Pengukuran
C. Pengujian
D. perbandingan

3. Contoh soalan objektif (Cantuman)

Tindakan berikut yang manakah menunjukkan sikap menyayangi
alam sekitar
I
Menebang pokok sesuka hati
II
Membuang sampah ke dalam sungai
III
Menanam pokok bunga di kawasan lapang
IV
Mengumpulkan surat khabar untuk kitar semula
V
Menderma baju lama ke rumah anak yatim
A. I dan II sahaja
B. II dan III sahaja
C. II, III dan IV sahaja
D. III,IV dan V sahaja

4.Contoh soalan objektif (Positif / negatif)

Kalau kita memecahkan pasu bunga jiran dengan tidak
sengaja, kita harus lakukan perkara-perkara berikut
kecuali
A. Membayar ganti rugi kepada jiran
B. Melarikan diri dari tempat kejadian
C. Menggantikan pasu bunga yang baru
D. Mengaku kesalahan dan meminta maaf

5. Contoh soalan betul / Salah

a) Apabila Sabri marah, dia memukul adiknya.

b) Kita perlu berusaha gigih untuk mencapai kejayaan

6. Contoh soalan padanan

Suaikan kaum (A) dengan perayaan (B).
A

Kaum Melayu

Gong Xi Fa Cai

Kaum India

Hari Raya Adilfitri

Kaum Cina

Thaipusam

7. Contoh soalan Pengelasan

Di bawah ini ialah satu senarai ciri-ciri ujian yang baik.
A. Kesahan
B. Kebolehpercayaan
C. Keobjektifan
Pilih ciri-ciri ujian yang baik bagi setiap pernyataan yang berikut.
1. Kelicinan perlaksanaan ujian di dalam bilik darjah
2. Ketepatan pemeriksa memeriksa jawapan calon
3. Pencapaian yang ada ketekalan dalam skor ujian

SOALAN
SUBJEKTIF
Lengkapkan Ayat
Jawapan Pendek
Ujian Berstruktur
Esei Item Terbuka
Esei Item Berpandu
Contoh

Kebaikan Soalan Subjektif

senang dibina dan ditadbir
menguji sejauh mana seorang pelajar
menyatakan ideanya
boleh digunakan dalam kebanyakan
mata pelajaran
peluang untuk meneka jawapan dapat
dikurangkan

Kelemahan Soalan Subjektif

unsur subjektiviti akan mempengaruhi kesahan dan
kebolehpercayaan ujian
hanya merangkumi bidang yang terhad kerana bilangan
soalan ini terhad
pemarkahan mengambil masa dan tenaga yang banyak
pelajar boleh membuat ramalan terhadap soalan-soalan
yang dikemukakan

Contoh item-item ujian soalan subjektif

1.Lengkapkan ayat
a. Peperiksaan akhir hampir menjelang, anda harus __________.
b. Sikap yang suka menjaga kebersihan alam sekitar akan
menguntungkan kita kerana _____________.

2.Jawapan pendek
Gerak balas yang ringkas (biasanya satu frasa/ayat )
Jawapan diberi tidak boleh melebihi daripada tiga ayat.

Contoh soalan:
a. Tuliskan definisi nilai kasih sayang.
_______________________________

3.Ujian Berstruktur
Murid-murid dikehendaki memberi respon kepada maklumat
yang telah dikaji dengan menjawab beberapa item untuk
menguji kefahamannya terhadap situasi yang diberi.
a.
i)
ii)
iii)

Huraikan 3 cara menyayangi alam sekitar.

____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________

3.Ujian Berstruktur
Sebatang lilin yang bernyala ditutup dengan satu gelas.
a) Apakah yang anda perhatikan selepas 1 minit?
Jawapan : _______________________________
b) Mengapakah kejadian di atas boleh berlaku?
Jawapan : _______________________________

4.Esei Item Terbuka

Soalan ini melibatkan soalan jenis perbincangan.
Murid-murid bebas menjawab dan huraikan idea atau pendapat.
Soalan esei :
Tulis satu karangan bertajuk Ibu Saya.

5.Esei Item Berpandu

Murid-murid perlu menulis esei dengan mengikut arahan dan
tuntutan yang telah diberi.
Soalan esei :
Setiap murid wajib menyertai aktiviti kokurikulum di sekolah.
Pilih satu daripada aktiviti kokurikulum yang telah anda sertai dan
menulis sebuah karangan dengan menggunakan isi-isi penting
berikut :
i. Nama jenis aktiviti kokurikulum
ii. Tujuan
iii. Aktiviti-aktiviti
iv. Faedah-faedah
v. Kejayaan yang telah dicapai

 Ujian objektif memerlukan pelajar memberikan respons

yang pendek atau dipilih daripada beberapa pilihan
jawapan.
Contoh ujian objektif ialah ujian aneka pilihan, salah
benar, ujian padanan dan ujian melengkapkan jawapan.
Ujian subjektif terdiri daripada soalan yang memerlukan
pelajar memberikan respons secara bertulis.

Rumusan

 Pembinaan instrumen tentang pengukuran dan penilaian

bertujuan mendapatkan maklumat yang sah, boleh
dipercayai serta berguna berhubung dengan pencapaian
pelajar-pelajar.
Proses ini melibatkan usaha penentuan tentang apa yang
hendak diukur, kemudian mentakrifkannya supaya item
ujian boleh dibina untuk mengukurnya.
Domain pencapaian pelajar hendaklah jelas supaya item
soalan dapat dibentuk.

Rumusan

Latihan Pengukuhan

Soalan 1:
Bayangkan anda ialah seorang pustakawan sekolah. Semasa
menjalankan tugas, anda mendapati bahawa dua orang rakan anda
sedang berbual dengan suara yang tinggi. Apakah tindakan anda..
A.
Memarahi mereka
B.
Menasihati mereka
C.
Tidak mempedulikan mereka
D.
Menghalau mereka keluar dari perpustakaan

Jawapan Terbaik

Soalan 2:
Tindakan berikut yang manakah menunjukkan sikap menyayangi
alam sekitar
I
Menebang pokok sesuka hati
II
Membuang sampah ke dalam sungai
III
Menanam pokok bunga di kawasan lapang
IV
Mengumpulkan surat khabar untuk kitar semula
V
Menderma baju lama ke rumah anak yatim
A. I dan II sahaja
B. II dan III sahaja
C. II, III dan IV sahaja
D. III,IV dan V sahaja

Cantuman

Soalan 3:
a.
i)
ii)
iii)

Huraikan 3 cara menyayangi alam sekitar.

____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________

Ujian Berstruktur

Soalan 4:
Membuat pertimbangan baik buruk mengenai
sesuatu perkara berdasarkan pelbagai maklumat
adalah berkaitan dengan proses
A. Penilaian
B. Pengukuran
C. Pengujian
D. perbandingan

Jawapan Betul

Soalan 5:
Soalan esei :
Tulis satu karangan bertajuk Ibu Saya.

Esei Item Terbuka

Soalan 6:
Kalau kita memecahkan pasu bunga jiran dengan tidak
sengaja, kita harus lakukan perkara-perkara berikut
kecuali
A. Membayar ganti rugi kepada jiran
B. Melarikan diri dari tempat kejadian
C. Menggantikan pasu bunga yang baru
D. Mengaku kesalahan dan meminta maaf

Positif/negatif

Soalan 7:
Soalan esei :
Setiap murid wajib menyertai aktiviti kokurikulum di sekolah.
Pilih satu daripada aktiviti kokurikulum yang telah anda sertai dan
menulis sebuah karangan dengan menggunakan isi-isi penting
berikut :
i. Nama jenis aktiviti kokurikulum
ii. Tujuan
iii. Aktiviti-aktiviti
iv. Faedah-faedah
v. Kejayaan yang telah dicapai

Esei Item Berpandu

Soalan 8:
a) Apabila Sabri marah, dia memukul adiknya.

b) Kita perlu berusaha gigih untuk mencapai kejayaan (

Betul/Salah

Soalan 9:
Sebatang lilin yang bernyala ditutup dengan satu gelas.
a) Apakah yang anda perhatikan selepas 1 minit?
Jawapan : _______________________________
b) Mengapakah kejadian di atas boleh berlaku?
Jawapan : _______________________________

Ujian Berstruktur

Soalan 10:
Contoh soalan:
a. Tuliskan definisi nilai kasih sayang.
_______________________________

Jawapan Pendek

Sekian,
Terima Kasih