,KOMPJUTRAT E PARE . Punuan: 1)Helga Tarja (kryetare) 2)Marcela Sima 3)Alfons Kasneci 4)Santiliano Sima 5)Lorenc Krajni
Kompjuterisht nj makin llogaritse e sofistikuar. Zanafilln e saj historia e
makinave llogaritse e ka koh m par. Si dat fillimi t shpikjes s kompjuterve mund t prmendim vitin 1673. N kt vit matematikani i njohur Leibnic i shtyr nga nevojat e athershme ushtarake arriti t ndrtoj nj makin t sofistikuar pr at koh q u quajt arifmometr. Arifmometri ishte nj makin mekanike q bnte t mundur kryerjen e katr veprimeve baz t matematiks dhe u prdor n shekullin XIX n fushn e artileris pr llogaritjet balistike. Do t duheshin shum vite e prpjekje pr tju afruar koncepteve t sotme t kompjuterit dhe pr t ndrtuar nj makin t till elektronike si ajo q prdorim ne sot. Ja disa data q meritojn t prmenden n kt vrapim t shpejt npr kt rrug t gjat. Vitet 1940-50. Kostoja e kompjuterve dhe prmasat e tyre ishin gjigante. Kompjuteri kushtonte dhjetra mijra dollar dhe zinte volumin e dhomave t tra t mbushura me pajisje elektrike e mekanike. Prve ksaj duheshin nj numr i madh njerzish t kualifikuar pr vnien n prdorim, mirmbajtjen e remontin e tij. Viti 1949 N kt vit u shpik transistori i par. Kjo pajisje zvendsoi llambat elektronike n dy drejtime. S pari prmasat dhe qndrueshmria n pun e transistorit zvogluan shum prmasat e kompjuterve. S dyti, konsumi i energjis sht dhjetra her m i vogl. Kjo bri t mundur uljen e kostove dhe hapjen e perspektivave t reja n vazhdim.
Viti 1960 Deri n kt vit do transistor prodhohej e montohej n skemn
elektronike m vete. Kjo krkonte nj pun t madhe, (mikroprocesori ose truri i kompjuterit t sotm prmban deri ne 5 milion transistor). N kt vit u shpikn skemat integrale q lehtsuan prodhimin e kompjuterve. Prodhimi i qarqeve t integruar t cilt prmbajn n vetvete mijra e miliona transistor, jo vetm zvogloi si prmasat e paisjes ashtu edhe konsumin e energjis, por i dha nj hov t madh teknologjis s zhvillimit t paisjeve t ndryshme duke br t mundur komandimin e shum proceseve teknologjike. Ky vit shnon datlindjen e minikompjuterit t par. Ai kishte prmasat e nj frigoriferi dhe kushtonte 20 mij $. Viti 1970 Firma e re INTEL nxori n shitje kompjuterin e par t ndrtuar n baz t skemave integrale. Gjithashtu n kt vit po prej saj doln n treg skemat e integruara t kujtesave, (t cilat u dhan mundsi prdoruesve t prmirsojn t dhnat e kompjuterve t tyre n kushte jo industriale). Viti 1970 shnon datn n t ciln inxhinieri Hoff po i firms INTEL (firm e cila n kohn ton sht prodhuesja m e madhe e mikroprocesorve pr PC), ndrtoi nj skem t integruar e cila pr nga vetit i ngjante trurit (CPU) t kompjuterve t mdhenj. Ky ishte procesori i par me emrin INTEL-4004. Viti 1975 Me kalimin e viteve me radh doln procesort INTEL-8008, INTEL-8080 t cilt ishin m t shpejt e m t fuqishm. Viti 75 nxori n treg kompjuterin e par komercial Altair 8800, me procesor INTEL-8080, i cili kushtonte rreth 5000 $ pa ekran dhe pa tastier, me memorie 256 Kb. Q muajt e par u shiten disa mijra ekzemplar. Njerzit i blenin Altair 8800, i pajisnin me ekrane, tastiera e blloqe shtes kujtese. N fund t vitit 1975 Bill Gates (krijuesi i famshm i Microsoft) i sapo dal nga dyert e universitetit shpiku gjuhn BASIC q lehtsonte komunikimin e njeriut me kompjuterin. Paralelisht doln programe ndihmse q krijonin lehtsira n shkrimin e teksteve (WordStar), prpunimin e t dhnave financiare (VisiCalc) etj.
Viti 1981 Doli ne tregIBM PC(PC-Personal Computer) i par.
Fal liris q i dha kjo firme departamentit t PC pr t punuar me blloqe t firmave e prodhimeve t tjera. Nj faktor tjetr q ndihmoi n zhvillimin e shpejt t kompjuterve IBM PC ishte mungesa e sekretit dhe mnyra e ndrtimit t tyre. do prdorues me fantazi mund t ndrtonte nj pjes t prmirsuar t kompjuterit dhe ta vendoste at direkt n skemn mm pa pasur asnj vshtirsi (nga mnyra e ndrtimit me blloqe e kompjuterit). NE DITT TONA N kohn e sotme fal zhvillimit t vrullshm t elektroniks, komjuterat kane ndryshuar shum nga ato t disa viteve m par dhe vazhdojn t ndryshojn. Sot kompjutert jan t pajisur me mikroprocesor t shpejt, kujtesa t mdha e pajisje ndihmse pr prpunimin e zrit e t figurs (Multimedia).