19 Œ˙-¬ı˛ Œ‡“±ÀÊ√

¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±˜ ¤¬ı— ’Ú…±Ú…

øfl¡Â≈√ ¸—¬ı±√, øfl¡Â≈√ õ∂øÓ¬À¬ı√Ú

ø¬ıÊ√˚˛fl≈¡˜±¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±˚«
ë¬ÛøÔfl¡ Ø Ó≈¬ø˜ øfl¡ ¬ı±e±˘œ ∑˚Ó¬À¬ı Œ˙±Ú ¬ıø˘,˚’˜¬ı˛¬Û≈¬ı˛œ¬ı˛ fl¡Ô±º˚Œ˚˝◊√ ¬ÛÀÔ
Œ·À˘,˚’˜‘ÀÓ¬À¬ı˛ Œ˜À˘,˚Ú± Ô±Àfl¡ ˜¬ı˛Ì¬ı…Ô±ºº˚ ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ Œ¬ı±Ú, ˚¬ı˚˛À¸
ÚÓ≈¬Ú,˚ά±øfl¡ÀÓ¬ ¸¬ı±˝◊√ ëfl¡˜˘±íº˚˜±Ó¬± Œ˜±¬ı˛ ˜≈À‡,˚ø√À˚˛øÂ√˘ ¸≈À‡,˚˜Ò≈ ¸±ÀÔ ˆ¬±¯∏±
¬ı±—˘± ...íºº ë›˝◊√ ›˝◊√ ‡±ÀÚ,˚Œ¬ı˛˘ ˝◊√ø©Ü˙±ÀÚ,˚›˝◊√ Œ¸ ¬ı¬ı˛±fl¡Ó¬œÀ¬ı˛º˚¸ÀÓ¬…¬ı˛ ¸ÀÚ,˚¬Ûq¬ı˘
¬ı˛ÀÌ,˚¬Ûq¬ı˛± ø·À˚˛ÀÂ√ Œ˝√√À¬ı˛ºº...í ¤ˆ¬±À¬ı˝◊√ ˜±-¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡¬ qÀÚøÂ√˘±˜ ∆˙˙À¬ı ¤fl¡Ê√Ú
‰¬±¬ı˛Ì fl¡ø¬ı¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±º ˜± Ó¬‡Ú ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ø˙¬ı¸≈µ¬ı˛œ Ú±¬ı˛œø˙鬱|À˜ õ∂ø˙é¬Ì øÚø26√À˘Ú
q|+¯∏±fl¡±ø¬ı˛Ìœ¬ı˛º ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ¸˜˚˛ ’ÀÚfl¡ ‡“≈ÀÊ√› ›˝◊√ ‰¬±¬ı˛Ì fl¡ø¬ı¬ı˛ Ú±˜ Ê√±ÚÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛øÚº
¤ ¬ıÂ√¬ı˛ ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœ ¤¬ı— ¤fl¡≈À˙ Ê≈√˘±˝◊√À˚˛¬ı˛ ¬ı˛Ê√Ó¬Ê√˚˛ôLœÀÓ¬ ¤fl¡¬ı±¬ı˛ Œ¬ÛÂ√Ú
øÙ¬À¬ı˛ Ó¬±fl¡±ÀÓ¬ ø·À˚˛ Œ√ø‡ ’ÀÚfl¡ øfl¡Â≈√˝◊√ Œ√‡± ˝√√˚˛øÚ, ’ÀÚfl¡ fl¡Ô±˝◊√ ’¬ı…Mê√ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º
ά◊øÚ˙-¤fl≈¡˙Àfl¡ Œ‡“±Ê√± ˜±ÀÚ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ’±˜±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ø˙fl¡Î¬ˇÀfl¡˝◊√ Œ‡“±Ê√±º ¤˝◊√ øÚ¬ıg
¸—fl¡˘ÀÚ qÒ≈ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ¸•ÛÀfl«¡ ¤fl¡øȬ ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º
ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ¬ı…øMê√Q ά. ø¬ıˆ¬±¸ Œ√¬ı, ’±˜±À√¬ı˛ ø¬ıˆ¬±¸√±í ˚ø√
’fl‘¡øS˜ Œ¶ßÀ˝√√ ¬Û±À˙ ¤À¸ Ú± “√±Î¬ˇ±ÀÓ¬Ú ¤¬ı— ¬ıg≈¬ı¬ı˛ ¬Û±Ô« ˆ¬A±‰¬±˚« › ’Ú≈Ê√õ∂øÓ¬˜
’ø¬ı˛øÊ√»¬ ’±ø√Ó¬… ¸˝√√Ê√ øfl¡øô¶ÀÓ¬ ˜≈^À̬ı˛ ¸≈À˚±· fl¡À¬ı˛ Ú± ø√ÀÓ¬Ú, Ó¬±˝√√À˘ ¤˝◊√ ¸—fl¡˘Ú
õ∂fl¡±À˙¬ı˛ ’±À˘± Œ√‡Ó¬ Ú±º ά◊øÚ˙-¸ÀÓ¬À¬ı˛±-¤fl≈¡˙ ’±˜±À√¬ı˛ ¶§øÚˆ«¬¬ı˛ fl¡èfl¡ ¶ÛøÒ«Ó¬
ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±À¬ı˛, ¤˝◊√ õ∂±Ô«Ú±º
¸¬ı±¬ı˛ ø√Ú Œ˝√√±flƒ¡ fl¡˜«˜˚˛, ¬ı˛±Ó¬ Œ˝√√±flƒ¡ ¸≈‡ › ¶§õü˜˚˛º

ø¬ıÊ√˚˛fl≈¡˜±¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±˚«,
21 Œ˙ Ê≈√˘±˝◊√, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ¬ı¯∏«, ø˙˘‰¬¬ı˛ - 5º
 19 Œ˙-¬ı˛ Œ‡“±ÀÊ√
¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±˜ ¤¬ı— ’Ú…±Ú…

øfl¡Â≈√ ¸—¬ı±√, øfl¡Â≈√ õ∂øÓ¬À¬ı√Ú

ø¬ıÊ√˚˛fl≈¡˜±¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±˚«

ø˙äœ õ∂fl¡±˙Úœ
ø˙˘‰¬¬ı˛ - 5
Unisher Khonje
Bengali Language Movement of Barak Valley and other topics : Some
News and some Articles.
By – Bijoy Kumar Bhattacharjee, born : 27th July, 1959, Silchar.
Phone No – (M) 9954159829

õ∂Ô˜ õ∂fl¡±˙ – 21 Œ˙ Ê≈√˘±˝◊√, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ¬ı¯∏«º

õ∂fl¡±˙fl¡ – ø˙äœ ˆ¬A±‰¬±˚«º
¶§Q – ø˙‡± ˆ¬A±‰¬±˚«º

õ∂fl¡±ø˙Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¸—fl¡˘Ú –

ð ¬Û≈Àάˇ ¬Û≈Àάˇ ¶§Ì« Œ˝√√±flƒ¡ ¸ø•úø˘Ó¬ ¬Û±¬Û [1984] 𒱘±¬ı˛ fl¡F¶§¬ı˛ [1986]
𠸵œ¬Û ¡ZœÀ¬Û¬ı˛ ·ä [1988] ðŒÓ¬±˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛˝◊√ ’¬ıÀ˙À¯∏ [1988]
ð ¸≈‡ ≈√–À‡¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± [147 øȬ ’Ì≈-fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¸—fl¡˘Ú - 1997]
ð Ò˜«¸—fl¡È¬ [2000] ðŒ˝√√ ’±˜±¬ı˛ √¬Û«ÀÌ ø¬ıø•§Ó¬ ˜≈‡ [2000]
ð ’±À˘±¬ı˛ ∆˙˙¬ı [2001] ðÚœ˘ ¬Û±˝√√±Àάˇ¬ı˛ ·ä [1] [2002]
ð ·Àä¬ı˛ Œ˙¯∏ ¬Û¬ı« [2004] ð’¸—˘¢ü, øÂ√iß fl¡Ô±˜±˘±... [2006]
𠸘˚˛, ’¸˜À˚˛¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± [˚La¶ö]

𠸱•⁄±ÀÊ√…¬ı˛ Œ‡“±ÀÊ√ øÚ¬ı˛ôL¬ı˛ [2003]

[fl¡ø¬ı, ¸±—¬ı±ø√fl¡ ’Ó¬œÚ √±À˙¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬Û˚«±À˘±‰¬Ú±]
𠈬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ά◊»¸ ¸g±ÀÚ ¤¬ı— ’Ú…±Ú… [øÚ¬ıg ¸—fl¡˘Ú] [2005]

˜≈^fl¡ – õ∂±¸øefl¡ øõ∂KI◊±¬ı˛ ’…±`¬ ¬Û±¬ıø˘Àfl¡˙Ú¸ƒº

˝√√±¸¬Û±Ó¬±˘ Œ¬ı˛±Î¬, ø˙˘‰¬¬ı˛ - 5º ”√¬ı˛ˆ¬±¯∏ – 220969º
’鬬ı˛ ø¬ıÚ…±¸ – ’˜¬ı˛ ø¸Úƒ˝√±º
Ûø¬ı˛À¬ı˙fl¡ – ø˙˘‰¬¬ı˛ ¬ı≈fl¡ øάøàòø¬ıά◊Ȭ±¸«, Œ¸KC±˘ Œ¬ı˛±Î¬, ø˙˘‰¬¬ı˛ - 1º
√±˜ – 50 Ȭ±fl¡±º
¬ı±¬ı± ~ õ∂˚˛±Ó¬ ’é¬˚˛fl≈¡˜±¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±˚«,
¬ıάˇ˜± ~ õ∂˚˛±Ó¬ õ∂˜œ˘± ˆ¬A±‰¬±˚«,
˜± ~ õ∂˚˛±Ó¬ ŒÊ√…±»¶ß±¬ı˛±Ìœ ˆ¬A±‰¬±˚«,
√±√± ~ õ∂˚˛±Ó¬ ’Ê√˚˛fl≈¡˜±¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±À˚«¬ı˛
¬ Û≈Ì… ¶ú‘øÓ¬ÀÓ¬ ñ
’±¸≈Ú, øÚÊ√¶§ √¬Û«ÀÌ Œ√ø‡ ˜≈‡ ñ 1
¸—¬ı±√ ˜”˘Ó¬ fl¡±¬ı…º ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, fl¡ø¬ı ø¬ı¯≈û Œ√º Ó≈¬ø˜ ¬ı±—˘±¬ı˛ fl¡ø¬ı ˚˛ ¬ˆ¬±Î¬ˇ±ÀȬ ¸±—¬ı±ø√fl¡º ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, fl¡ø¬ı ¬ıœÀ¬ı˛f ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛º fl¡ø¬ı Â√±Î¬ˇ±
’±˜±À√¬ı˛ Ê√˚˛ ¬ı‘Ô±º ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, fi¬ÛÚ…±ø¸fl¡ ˜±øÚfl¡ ¬ıÀµ±¬Û±Ò…±˚˛º
Œ˚-√˙Àfl¡˝◊√ ά◊2‰¬±ø¬ı˛Ó¬ Œ˝√√±flƒ¡ Ú± Œfl¡Ú ¤¸¬ı ¬ı±fl¡…¬ıg, Ó¬± øfl¡c fl¡±À˘±M√√œÌ«, ˚≈À·±M√√œÌ« ¬ıÀ˘ ’±Ê√› õ∂±¸øefl¡º ¤fl¡˝◊√ ¸Àe ˜ÀÚ ¬ÛÀάˇÀ √
¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛ ëŒ˙À¯∏¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±í ά◊¬ÛÚ…±À¸¬ı˛ 뢱¬ıÌ…í ’±¬ı˛ ëŒfl¡Ó¬fl¡œíÀfl¡ º ˘±¬ıÌ… fl¡ø¬ı¬ı˛ ¶§õüº Œfl¡Ó¬fl¡œ fl¡ø¬ı¬ı˛ ¬ı±ô¶¬ıº ¸—¸±¬ı˛º ’±˜±À√¬ı˛
øfl¡c ˘±¬ıÌ…Àfl¡ Œ˚˜Ú ‰¬±˝◊√, ‰¬±˝◊√ ŒÓ¬˜øÚ Œfl¡Ó¬fl¡œÀfl¡›º
ˆ”¬ø˜fl¡± √œ‚«Ó¬¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ˘±ˆ¬ ŒÚ˝◊√º ˝√√…“± ’±˜¬ı˛± ‰¬±˝◊√ 묈¬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œà˙Ú, ø˙˘‰¬¬ı˛íº ’±˜¬ı˛± ‰¬±˝◊√, 뢱˜øά—-ø˙˘‰¬¬ı˛ ¬ıËάÀ·Ê√íº ¤ Œé¬ÀS
Œfl¡±ÚȬ± ’±À· Œfl¡±ÚȬ± ¬ÛÀ¬ı˛ ñ ¤ øÚÀ˚˛ ’¬ı±ø>Ó¬ ø¬ıÓ¬fl«¡ fl¡À¬ı˛ Œfl¡±Ú› ˘±ˆ¬ ÀÚ˝◊√º ’Ô‰¬ ¤˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ŒÔÀfl¡ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ Œfl¡±Ú› Œfl¡±Ú›
¸—¬ı±√¬ÛÀS ·Ó¬ ¤fl¡ ¬ıÂ√¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¤˜Ú øfl¡Â≈√ øfl¡Â≈√ ¸—¬ı±√ õ∂øÓ¬À¬ı√Ú ∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ¸˝√√ Œ‡±√ Œfl¡fœ˚˛ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ¬fl¡±ÀÂ√ ¬ı±Ó«¬±
Œ¬Û“ÃÀÂ√ Œ√›˚˛± ˝√√À26√ ñ ’±˜¬ı˛± ø˙˘‰¬¬ı˛ Ó¬±¬ı˛±¬Û≈¬ı˛ Œ¬ı˛˘ Œà˙ÀÚ¬ı˛ Œ¸Ãµ˚« fl¡¬ı˛ÀÌ˝◊√ ‡≈ø˙ ’±øÂ√º ˜˜Ó¬±øí√¬ı˛ √˚˛±˚˛ Œ¬ı˛˘ Œà˙ÚøȬ Œ¸ÀÊ√ ά◊ͬÀÂ√
ÚÓ≈¬Ú ¬ı˛À„√√ ÚÓ≈¬Ú ¬ı˛+À¬Ûº Ó¬±¬ı˛ ˜±ÀÚ∑ ’±˜±¬ı˛± ‰¬±˝◊√ Ú± ˘±˜øά—-ø˙˘‰¬¬ı˛ ¬ıËάÀ·Ê√º ’±¬ı±¬ı˛ ¬ı˘± ˝√√À26√, ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œà˙ÀÚ¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ ˘±˜øά—-
ø˙˘‰¬¬ı˛ ¬ıËάÀ·Ê√ ˘±˝◊√Ú ‡≈¬ı Ê√èø¬ı˛º ’Ô«±» ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œà˙Ú ‰¬±˝◊√ Ú±º ¤ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ 13 Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛ ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ¤fl¡øȬ ¸±5±ø˝√√fl¡
fl¡±·Ê√ ŒÓ¬± ¸¬ı˛±¸ø¬ı˛ ø˙À¬ı˛±Ú±˜ ¸—¬ı±√ ø√À˚˛ÀÂ√ ¤¬ı˛fl¡˜ñ ë¬ıËάÀ·Ê√ ¬ı˛+¬Û±˚˛Ì Ú± Œà˙ÀÚ¬ı˛ Ú±˜ ¬Ûø¬ı˛¬ıÓ«¬Ú ñ ¤˝◊√ ˜≈˝”√ÀÓ«¬ Œfl¡±ÚȬ± Ê√èø¬ı˛∑
Ê√Ú˜ÀÚ Ú±Ú± õ∂ùüºí Ó¬±-› ˜Ê√±¬ı˛ ¬ı…±¬Û±¬ı˛, õ∂øÓ¬À¬ı√Àfl¡¬ı˛ Ú±˜ ë’˜˘ ˜˝√√±Ê√Úíº ’±˜¬ı˛± ˆ¬±À˘± fl¡À¬ı˛˝◊√ Ê√±øÚ, ¤˝◊√ Â√ΩÚ±À˜¬ı˛ ’±Î¬ˇ±À˘ Œfl¡∑
Ê√Ú˜ÀÚ øfl¡c ’±À√à Œfl¡±Ú› õ∂ùü˝◊√ ÀÚ˝◊√º õ∂ùü qÒ≈ ’˜˘ ˜˝√√±Ê√ÀÚ¬ı˛ ˜ÀÚ˝◊√º
¤ Œé¬ÀS ’±˜¬ı˛± ·À¬ı«¬ı˛ ¸Àe ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ ë∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬í ¤ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ¸—¬ı±√ ¬Ûø¬ı˛À¬ı˙Ú fl¡À¬ı˛ ëø¬ıw±øôLí ¸‘ø©Ü fl¡À¬ı˛ Ú±º
Õ√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬ ¬ÛøSfl¡±ÀÓ¬˝◊√ ¸¬ı«õ∂Ô˜ ˘±˜øά—-ø˙˘‰¬¬ı˛ ø¬ıøÊ√˘±˝◊√Ú øÚ˜«±ÀÌ À˚ ¸œ˜±˝√√œÚ ≈√Úœ«øÓ¬ ˝√√À26√, Ó¬±¬ı˛ ¸ø‰¬S ¸—¬ı±√ õ∂fl¡±˙
fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú ¸±—¬ı±ø√fl¡ ’¸œ˜ √M√º Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ¤ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ’Ú…±Ú… fl¡±·ÀÊ√ ¤ ¸•Ûøfl«¡Ó¬ ’±¬ı˛› Ó¬Ô… õ∂fl¡±˙ ¬Û±˚˛º
’±˜¬ı˛± ø¬ıø¶úÓ¬ ˝√˝◊√ Ú± ˚‡Ú Œ√ø‡ ¤ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛˝◊√ ’¢∂Ìœ ¬ı¯∏œ«˚˛±Ú ¸±—¬ı±ø√fl¡À√¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ë˜˝◊√Ú≈˘ ˝√√fl¡ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ ñ fl¡±Â√±Àάˇ¬ı˛ ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬ÀÓ¬
¤fl¡ Á¡Àάˇ± ¬Û±ø‡í ¬ıÀ˘ øÚ¬ıg Œ˘À‡Úº ˜˝◊√Ú≈˘ ˝√√fl¡ ˚ø√ ëÁ¡Àάˇ± ¬Û±ø‡í ˝√√Ú, Ó¬± ˝√√À˘ ˚“±À√¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√ Œˆ¬Ê√± ˜±øȬ¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ ’±˜¬ı˛± ¤ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛
“√±øάˇÀ˚˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô± ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛øÂ√, Ó“¬±À√¬ı˛ fl¡œÀ¸¬ı˛ ¸Àe Ó≈¬˘Ú± fl¡¬ı˛± ˝√√À¬ı∑ 숬±¯∏± ’±Àµ±˘ÀÚ Ó“¬±¬ı˛ ˆ”¬ø˜fl¡± ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸ Ó“¬±Àfl¡ ‡˘Ú±˚˛fl¡
ø˝√√À¸À¬ı ø‰¬øSÓ¬ fl¡À¬ı˛ÀÂ√º ÚÓ≈¬Ú õ∂Ê√ij Ó¬±˝◊√ Ó“¬±Àfl¡ ¸˝√√Ê√ ˜ÀÚ øÚÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛øÚºî ¤˝◊√ ≈√øȬ ¬ı±fl¡… ¬ı˛‰¬Ú± fl¡À¬ı˛ ›˝◊√ øÚ¬ıgfl¡±¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ëøÚ¬ı˛À¬Ûé¬Ó¬±í
¬ıÊ√±˚˛ Œ¬ı˛À‡ÀÂ√Úº ¬Û鬱ôLÀ¬ı˛ ’±˜±À√¬ı˛ ’ÀÚfl¡ ·ˆ¬œÀ¬ı˛ ø·À˚˛ ¤˝◊√ 뇢ڱ˚˛fl¡í-¤¬ı˛ ’±¸˘ ¶§¬ı˛+¬Û ¸¬ı±¬ı˛ ¸±˜ÀÚ Ó≈¬À˘ Ò¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º
›˝◊√ ¤fl¡˝◊√ øÚ¬ıgfl¡±À¬ı˛¬ı˛ fl¡˘˜ ŒÔÀfl¡ ¤ ¬ıÂ√¬ı˛ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ ñëøÚ¬ı˛±˘•§ ¬ı±„√√±ø˘ ˜Ò…ø¬ıM√√ Œ|Ìœ Œ˚ˆ¬±À¬ı Œ¸±Ú±¬ı˛ ˝√√ø¬ı˛À̬ı˛ Œ¬ÛÂ√ÀÚ
Ò±›˚˛± fl¡¬ı˛ÀÂ√Ú ñ Ó¬±ÀÓ¬ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ˆ¬ø¬ı¯∏…» øÚÀ˚˛ Œ˚˜Ú ˙DZ¬ı˛ fl¡±¬ı˛Ì ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ŒÓ¬˜øÚ ˆ¬±¯∏±ø¬ı˝√√œÚ Ê√±øÓ¬¬ı˛ ’±R¬Ûø¬ı˛‰¬À˚˛¬ı˛› ø¬ı˘≈ø5 ‚ȬÀÓ¬
¬Û±À¬ı˛º í ¬ı˘± ¬ı±U˘…, ’±˜±À√¬ı˛ Œ‰¬±À‡¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤¬ı˛fl¡˜ øÚ¬ıg À˘‡fl¡À√¬ı˛ ’ÀÚÀfl¡¬ı˛˝◊√ ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ Ê√±ø¸« ¬ı√˘ ‚ÀȬÀÂ√º qÒ≈ Ó¬±˝◊√ Ú˚˛ ›˝◊√ ¤fl¡˝◊√
øÚ¬ıgfl¡±À¬ı˛¬ı˛ fl¡˘˜ ŒÔÀfl¡ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ÀÂ√, ë’±Ú˝√√±ÀÓ¬ ª±„√√±ø˘ ø˝√√µ≈-˜≈¸˘˜±Ú ¸fl¡˘ ø˜ø˘Ó¬ˆ¬±À¬ı ’¸˜œ˚˛± Ê√ÚÀ·±á¬œ1 ¬ı±Àª ¸fl¡À˘± ¸˜˚˛ÀÓ¬
¤È¬± ˆ¬œøÓ¬¬ı˛ fl¡±1Ì ø˝√√‰¬±À¬ı ·Ì… ∆˝√√ ’±ø˝√√ÀÂ√º Œfl¡±ÀÚ± Œfl¡±ÀÚ±Àª ¤ÀÚ ’±˙DZ› ¬ı…Mê√ fl¡À1 Œ˚ Œfl¡øÓ¬˚˛±¬ı± ˝√√˚˛ ŒÓ¬± ’¸˜œ˚˛± ¸fl¡˘ øÚÀÊ√˝◊√
¸—‡…˘‚≈Ó¬ ¬Ûø¬ı˛ÌÓ¬ ∆˝√√ ¬Ûø1¬ıíº ›˝◊√ ¸—øé¬5 øÚ¬ıgøȬ¬ı˛ ƒø˙À¬ı˛±Ú±˜ – ë¬ı1±fl¡-¬ıËp¡¬Û≈S1 ¸˜øi§Ó¬ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ‹øÓ¬˝√√…˝◊√ ˙øMê√˙±˘œ ’¸˜1
¬ı≈øÚ˚˛±√íº 2008 ¸±À˘¬ı˛ 1 Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛ ¤˝◊√ øÚ¬ıgøȬ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º
˚“±¬ı˛ fl¡˘˜ ŒÔÀfl¡ ¤ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ¬ı±fl¡…ø¬ıÚ…±¸ Œ¬ı¬ı˛ ˝√√˘. Ó“¬±¬ı˛ ¬Û±øGÓ¬… ¸•ÛÀfl«¡ Àfl¡±Ú› ¸—˙˚˛ ŒÚ˝◊√º Ó“¬±Àfl¡ Ó“¬±¬ı˛ &̘≈*¬ı˛± › ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛
ëø¬ıø˙©Ü ø‰¬ôL±ø¬ı√í, ëøÔ—fl¡ Ȭ…±Ç±¬ı˛í ¬ıÀ˘› ’±‡…±ø˚˛Ó¬ fl¡À¬ı˛Úº øfl¡c ’±˜±À√¬ı˛ ø¬ıڜӬ øÊ√:±¸±, øÓ¬øÚ ŒÓ¬± ’Ú…ˆ¬±À¬ı› ¤˝◊√ fl¡Ô±&ø˘ ø˘‡ÀÓ¬
¬Û±À¬ı˛Úº ø˘‡ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛ÀÓ¬Úº Ó¬À¬ı øfl¡ Œ¬ÛÀȬ ·±˜Â√± Œ¬ı“ÀÒ ¸˜i§˚˛ ’±¸À¬ı∑ øÚÀÊ√¬ı˛ ë¬ı…øMê√·Ó¬ ’˝√√— Œ¬ı±ÒíÀfl¡ ÿÀÒ√ı« Ó≈¬À˘ Ò¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú… Œfl¡Ú
ø¬ıw±øôL¬ı˛ ˜±˚˛±Ê√±˘ ∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛±∑ ›˝◊√ ø‰¬ôL±ø¬ıÀ√¬ı˛ ’±|˚˛ ŒÓ¬± ¤ ˜±øȬ˝◊√º ’±˜±À√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ˝√√±Ê√±¬ı˛ ˝√√±Ê√±¬ı˛ Œ˘±fl¡ ¤‡Ú› øfl¡c ˆ¬±Î¬ˇ±ÀȬ ¬ı±øάˇÀÓ¬˝◊√
’±ÀÂ√Úº
Ó¬À¬ı øfl¡ ’±˜¬ı˛±› ¬Û±åI◊± Â√άˇ± Œfl¡ÀȬ ¬ı˘¬ı, ë·±˜Â√± À¬ı“ÀÒ ¬ı¬ı˛±fl¡-¬ıËp¡¬Û≈ÀS ¸˜i§˚˚˛ ’±¸≈Ú, ¬ıø˘ ά◊2‰¬–¶§À¬ı˛, ë’±˝◊√ ’¸À˜¬ı˛ Ê√˚˛í∑
5 Œ˜ 1965 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√º 22 ∆¬ı˙±‡, 1372¬ ı±—˘±º ¬ı≈Ò¬ı±¬ı˛º ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ë¸≈¬ı˛˜±í ¬ÛøSfl¡±¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ – 쉬±¯∏œ¬ı˛ ¶§±Ô« øÚ¬ı˛±¬Û√ Ú±
fl¡ø¬ı˛À˘ fl‘¡ø¯∏¬ı˛ ά◊iß˚˛Ú ’¬ı±ô¶¬ıº |œ˜Ó¬œ ŒÊ√…±»¶ß± ‰¬Àµ¬ı˛ ¬ıMê‘√Ó¬±º Ú˚˛±ø√~œ, ¬ı±ÀÊ√Ȭ ¬ıMê‘√Ó¬± õ∂¸Àe ¿˜Ó¬œ ŒÊ…±»¶ß± ‰¬µ [fl¡—À¢∂¸-fl¡±Â√±Î¬ˇ]º
Œ˘±fl¡¸ˆ¬±˚˛ ¬Û”¬ı« ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ’Ú¢∂¸¬ı˛ › ’¬ıÀ˝√√ø˘Ó¬ ’=˘ ¸˜”À˝√√¬ı˛ ø¬ıÀ˙¯∏ ’Ô«ÕÚøÓ¬fl¡ ø¬ıfl¡±˙ ¤¬ı— ¬Û±øfl¡ô¶±Ú › ‰¬œÀÚ¬ı˛ ¸œ˜±ôL ¸—˘¢ü
’=À˘¬ı˛ Ê√Ú… ‘√ϬˇÓ¬¬ı˛ ¬ı˛é¬± ¬ı…¬ı¶ö±¬ı˛ √±¬ıœ ά◊O±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛Úº
’±¸±À˜¬ı˛ ¬Û±¬ı«Ó¬… ŒÊ√˘± ¸˜”À˝√√¬ı˛ ¸±˜±øÊ√fl¡ › ’Ô«ÕÚøÓ¬fl¡ ¸˜¸…± ¬Û˚«±À˘±‰¬Ú±¬ı˛ Ê√Ú… Œ˚±Ê√Ú± fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ à…±øά øȬ˜ Àõ∂¬ı˛Ì ¤¬ı— ¸œ˜±ôL
’=˘ ¸˜”À˝√√¬ı˛ ø¬ıÀ˙¯∏ ¸˜¸…±¬ı˘œ ø¬ıÀù≠¯∏À̬ı˛ Ê√Ú… ¤fl¡øȬ ¸—¸√œ˚˛ fl¡ø˜øȬ ·Í¬ÀÚ¬ı˛ ¸≈¬Û±ø¬ı˛˙ øÓ¬øÚ Ê√±Ú±Úº
¤˝◊√ ≈√˝◊√ ¸˜œé¬±¬ı˛ Ù¬À˘ õ∂±5 Ó¬Ô…±ø√¬ı˛ øˆ¬øM√√ÀÓ¬ ‰¬Ó≈¬Ô« Œ˚±Ê√Ú±¬ı˛ Ê√Ú… ¬Ûø¬ı˛fl¡äÚ± ˚±˝√√±ÀÓ¬ ¬ı¬ı˛±V ˝√√˚˛ Ó¬±˝√√±¬ı˛ √±¬ıœ› ¿˜Ó¬œ ‰¬µ fl¡À¬ı˛Úº ¤˝◊√
õ∂¸Àe øÓ¬øÚ Î¬◊M√¬ı˛õ∂À√˙ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ › Œ˚±Ê√Ú± fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ˚≈Mê√ ά◊À√…±À· ¬Ûø¬ı˛‰¬±ø˘Ó¬ ¸˜œé¬±¬ı˛ ¡Z±¬ı˛± ά◊M√¬ı˛õ∂À√À˙¬ı˛ ’Ú¢∂¸¬ı˛ ŒÊ√˘±&ø˘ ¸•ÛÀfl«¡
¸—·‘˝√œÓ¬ ˜”˘…¬ı±Ú Ó¬Ô…±ø√¬ı˛ ¬fl¡Ô± ά◊À~‡ fl¡À¬ı˛Úº ’±¸±À˜¬ı˛ ’Ú¢∂¸¬ı˛ › ¬Û±¬ı«Ó¬… ’=À˘¬ı˛ Ê√Ú… ’Ú≈¬ı˛+¬Û ¸˜œé¬±¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Úœ˚˛Ó¬±¬ı˛ fl¡Ô± øÓ¬øÚ
ά◊O±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛Úº
 ¸œ˜±ôL ŒÊ√˘± ¸˜”À˝√√¬ı˛ Œ√˙¬ı˛é¬±¬ı˛ õ∂ùüßøȬÀfl¡ ά◊iß˚˛ÀÚ¬ı˛ ø√fl¡ ˝√√˝◊√ÀÓ¬ ’±˘±√± fl¡ø¬ı˛˚˛± Œ√‡± ’¸eÓ¬ ¬ıø˘˚˛± ˜Ó¬ õ∂fl¡±˙ fl¡ø¬ı˛˚˛± øÓ¬øÚ ¬Û”¬ı«
ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ¸œ˜±ôL ŒÊ√˘± ¸˜”À˝√√¬ı˛ Œ√˙¬ı˛é¬± › ά◊iß˚˛ÀÚ¬ı˛ ¸˜¸…± ¬Û˚«±À˘±‰¬Ú±¬ı˛ Ê√Ú… ¤fl¡øȬ ¸—¸√œ˚˛ fl¡ø˜øȬ ·Í¬ÀÚ¬ı˛ √±¬ıœ Ê√±Ú±Úº øÓ¬øÚ ø¬ıøˆ¬iß
ø˙ä ø¬ıÀ˙¯∏ fl¡ø¬ı˛˚˛± ‰¬±-¤¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ Œfl¡fœ˚˛ › ¬ı˛±Ê√… ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ø¬ıøˆ¬iß √Ù¬± Ȭ…±' ¬ı¸±ÀÚ±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ Œfl¡fœ˚˛ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ fl¡Ó‘«¬fl¡ ¤fl¡√Ù¬± Ȭ…±'
’±√±˚˛ fl¡ø¬ı˛˚˛± ¬¬ı˛±Ê√… ¸˜”˝√Àfl¡ ˆ¬±· Œ√›˚˛±¬ı˛ õ∂ô¶±¬ı ¬fl¡À¬ı˛Úº
¬Û”¬ı« ¬Û±øfl¡ô¶±Ú±·Ó¬ ˙¬ı˛Ì±ÔπÀ√¬ı˛ Œ˙±‰¬Úœ˚˛ ’¬ı¶ö±¬ı˛ ά◊À~‡ fl¡ø¬ı˛˚˛± øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú Œ˚, ¬Û≈Ú¬ı«±¸Ú ˝√√˚˛ Ú±˝◊√ ñ ’±¬ı˛ 1964 ¸±À˘ ’±·Ó¬ Ú¬ı±·Ó¬
˙¬ı˛Ì±ÔπÀ√¬ı˛ Ê√Ú… fl¡±Â√±Àάˇ ’√…±¬ıøÒ Œfl¡±ÀÚ± ¬Û≈Ú¬ı«±¸Ú õ∂fl¡ä fl¡±˚«fl¡¬ı˛œ fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛ Ú±˝◊√º ’±q ¬Û≈Ú¬ı«±¸ÀÚ¬ı˛ √±ø¬ı Ê√±Ú±˝◊√˚˛± øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú Œ˚,
¬fl‘¡ø¯∏Ê√œ¬ıœ ˙¬ı˛Ì±ÔπÀ√À¬ı˛ ˆ”¬ø˜ÀÓ¬ ¬Û≈Ú¬ı«±¸Ú ø√ÀÓ¬ ˝√√˝◊√À¬ıñ ˚ø√ ’±˘±√± ’±˘±√±ˆ¬±À¬ı Ê√ø˜ Œ√›˚˛± ¸y¬ı Ú± ˝√√˚˛, Ó¬±˝√√± ˝√√˝◊√À˘ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛
ά◊À√…±À· ‡±˜±¬ı˛ ‡≈ø˘˚˛± ˝◊√˝√±À√¬ı˛ Ê√œø¬ıfl¡± ’Ê√«√ÀÚ¬ı˛ ¸≈À˚±· ø√ÀÓ¬ ˝√√˝◊√À¬ı , ’Ú…±Ú… Œ|Ìœ¬ı˛ ˙¬ı˛Ì±ÔπÀ√¬ı˛ Ê√Ú… ø˙ä ά◊À√…±À·¬ı˛ ñ ø¬ıÀ˙¯∏ fl¡ø¬ı˛˚˛±
¬ı˛±©Ü™œ˚˛ ά◊À√…±À·¬ı˛ ¬ıÀµ±¬ıô¶ fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√˝◊√À¬ıº
Œ√À˙¬ı˛ ά◊iß˚˛ÀÚ¬ı˛ ¶§±ÀÔ«¬ ¬ı˛±ô¶±‚±È¬ › Œ¸Ó≈¬ ∆Ó¬¬ı˛œ¬ı˛ Q¬ı˛±øi§Ó¬ ¬¬Ûø¬ı˛fl¡äÚ± ¢∂˝√Ì , ¬ı¬ı˛±fl¡ Ú√œ¬ÛÀÔ¬ı˛ ά◊iß˚Ú˛ , ¬Û”À¬ı«±M√√¬ı˛ ¸œ˜±ôL Œ¬ı˛˘ ¬ÛÀÔ¬ı˛
’¬ıÀ˝√√ø˘Ó¬ ø˝√√˘ Œ¸fl¡˙ÀÚ¬ı˛ ά◊ißøÓ¬ ø¬ıÒ±Ú ¤¬ı— ¬ıÚ…± øÚ˚˛LaÌ, Ê√˘ø¬ı≈√…» ά◊»¬Û±√Ú › ŒÚà ‰¬˘±‰¬À˘¬ı˛ ¸≈ø¬ıÒ±¬ı˛ Ê√Ú… ¬ıU˜≈‡œ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±
õ∂fl¡ä fl¡ø¬ı˛¬ı±¬ı˛ ’±˝3√±Ú øÓ¬øÚ Ê√±Ú±Úº fl‘¡ø¯∏¬ı˛ ά◊ißøÓ¬¬ı˛ Ê√Ú… õ∂fl‘¡Ó¬ fl‘¡¯∏Àfl¡¬ı˛ øÚ•ßÓ¬˜ ¶§±Ô« øÚ¬ı˛±¬Û√ fl¡¬ı˛± õ∂À˚˛±Ê√Ú ¬ıø˘˚˛± ˜Ó¬ õ∂fl¡±˙ ¬fl¡ø¬ı˛˚˛±
¿˜Ó¬œ ‰¬µ ¬ıÀ˘Ú Œ˚, Ê√ø˜ÀÓ¬ õ∂fl‘¡Ó¬ ‰¬±¯∏œ¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛Àfl¡ qÒ≈˜±S fl¡±·ÀÊ√ fl¡˘À˜ ¸œ˜±¬ıX Ú± ¬ı˛±ø‡˚˛± ˆ¬±·‰¬±¯∏œ › õ∂Ê√±Àfl¡ ά◊À26√À√¬ı˛ ˝√√±Ó¬
˝√√˝◊√ÀÓ¬ ¬ı˛é¬± Ú± fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛À˘ fl‘¡ø¯∏¬ı˛ ά◊iß˚˛Ú ’¬ı±ô¶¬ıº
¬Û±¬ı«Ó¬… ŒÊ√˘± ¸˜”À˝√√¬ı˛ õ∂˙±¸øÚfl¡ ¬Û≈Ú·«Í¬ÀÚ¬ı˛ õ∂ùü ø¬ıÀ¬ı‰¬Ú±¬ı˛ Ê√Ú… ¬ÛȬ±˙ fl¡¬ı˛ fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ øÚ˚≈øMê√Àfl¡ ¶§±·Ó¬ Ê√±Ú±˝◊√˚˛± øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú Œ˚,
qÒ≈˜±S õ∂˙±¸øÚfl¡ ¬Ûø¬ı˛¬ıÓ«¬Ú˝◊√ ’Ô«ÕÚøÓ¬fl¡ ø¬ıfl¡±˙Àfl¡ Q¬ı˛±øi§Ó¬ fl¡ø¬ı˛À¬ı Ú± ñ ’Ô«ÕÚøÓ¬fl¡ ¸˜¸…± ¸˜”˝√ ø¬ıÀ˙¯∏:À√¬ı˛ ¡Z±¬ı˛± ¬Û˚«±À˘±‰¬Ú±
fl¡¬ı˛±˝◊√˚˛± õ∂øÓ¬fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ¬ı…¬ı¶ö± ¢∂˝√Ì Ú± fl¡ø¬ı˛À˘ ’±=ø˘fl¡ ’¸±˜…˝◊√ ¬ı‘øX ¬Û±˝◊√À¬ıº
’Õ¬ıÒ ¬Û±øfl¡ô¶±øÚ ’Ú≈õ∂À¬ıÀ˙¬ı˛ õ∂¸Àe øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú Œ˚, 1961 Œ¸k±¸ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ˜ÀÓ¬ ’±¸±À˜ ≈√˝◊√ ˘é¬ ¤fl≈¡˙ ˝√√±Ê√±¬ı˛, øS¬Û≈¬ı˛±˚˛ ¬Û=±iß
˝√√±Ê√±¬ı˛,¬Ûø(˜ ¬ı±—˘±˚˛ ‰¬±¬ı˛ ˘é¬ ¯∏±È¬ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ¤¬ı— ø¬ı˝√√±À¬ı˛¬ı˛ ¸œ˜±ôL ŒÊ√˘±˚˛ øÓ¬Ú ˘é¬ ’Ú≈õ∂À¬ı˙fl¡±¬ı˛œ øÂ√˘º øÓ¬øÚ ’±À¬ı˛± ¬ıÀ˘Ú Œ˚, ά◊Mê√
Œ¸k±¸ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ˜ÀÓ¬ ’±¸±˜ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ’Ú≈õ∂À¬ı˙fl¡±¬ı˛œ¬ı˛± ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏±Àfl¡ Ó¬±˝√√±À√¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ¬ıø˘˚˛± ¬ıÌ«Ú± fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√, ’Ô«±» ’Õ¬ıÒ
’Ú≈õ∂À¬ı˙fl¡±¬ı˛œ¬ı˛ ’¬ıø¶öøÓ¬ ’ˆ¬…ôL¬ı˛œÌ ˆ¬±¯∏±·Ó¬ õ∂Àùü Ê√øȬ˘Ó¬± ¸‘ø©Ü fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√ ¬ıø˘˚˛± øÓ¬øÚ ’øˆ¬˜Ó¬ Œ√Úºî
¤‡Ú ‰¬˘ÀÂ√ ŒÙ¬¬ı˛ Œ˘±fl¡·ÌÚ±º ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ¬ı±—˘±Àfl¡ ø¬ı¸Ê«√Ú ø√À˚˛ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏± ø˘ø¬Û¬ıX fl¡¬ı˛±ÀÚ±¬ı˛ Ê√Ú… ëÙ¬ÀÓ¬±˚˛±í Ê√±ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√
¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¤fl¡øȬ ˜≈¸ø˘˜ Ò˜π˚˛ ¸—·Í¬Úº ¤ øÚÀ˚˛ Ê√øȬ˘ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√ ’±¸±À˜¬ı˛ ¬ı˛±Ê√… ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬º ¬Û±˙±¬Û±ø˙ ¤‡Ú› ’±¸±À˜¬ı˛
눬±ø¯∏fl¡ ¸—‡…±˘‚≈ ά◊iß˚˛Ú ¬Û¯∏«√í ŒÔÀfl¡ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ø˘ø¬Û¬ıX fl¡¬ı˛±ÀÚ±¬ı˛ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœÀÓ¬› Œfl¡±Ú› ’±˝3√±Ú Ê√±Ú±ÀÚ± ˝√√˚˛øÚº
¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ ¬ı˛ø‰¬Ó¬ ˝√√À26√ ’±R‚±Ó¬œ Œ‡˘±¬ı˛ Ú±Ú± fl”¡È¬-Œfl¡Ã˙˘º Œ√‡± ˚±flƒ¡ ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ Œfl¡±Ú ø√Àfl¡ Œ˜±Î¬ˇ ŒÚ˚˛º

ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬
24 Œ˜, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬¬Œ¸±˜¬ı±¬ı˛º

’±¸≈Ú, øÚÊ√¶§ √¬Û«ÀÌ Œ√ø‡ ˜≈‡ ñ 2

¬Û¬ıÚ fl≈¡˜±¬ı˛ ¬ıάˇÍ¬±fl≈¡¬ı˛ ˚‡Ú fl¡±Â√±Àάˇ¬ı˛ ŒÊ√˘±˙±¸fl¡ øÂ√À˘Ú, Ó¬‡Ú Ó“¬±¬ı˛ ¸˝√√Òø˜«Úœ ø˙‡± ¬ıάˇÍ¬±fl≈¡¬ı˛ ˝√√ͬ±» fl¡À¬ı˛ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬøÂ√À˘Ú ¬fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘±¬ı˛
븬ı«S ø¬ı‰¬¬ı˛Ì˙œ˘± ¤fl¡ ’¢∂Ìœ ˜ø˝√√˘±íº Ó¬‡Ú ë·±˜Â√± ¸—¶‘®øÓ¬í ‡≈¬ı ‰¬±˘≈ ˝√√À˚˛øÂ√˘ ¤˝◊√ ˙˝√√¬ı˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛›º ’Ô‰¬ ’±˜¬ı˛± Ó¬‡Ú ëÊ√À˘ fl≈¡˜œ¬ı˛ ˚
ˆ¬±„√√±˚˛ ¬ı±‚í ¤˝◊√ ’¬ı¶ö±˚˛ ŒÔÀfl¡› ¸≈¶Û©Ü ˆ¬±¯∏±˚˛ ¤¬ı˛ ø¬ıÀ¬ı˛±øÒÓ¬± fl¡À¬ı˛øÂ√º fl¡±·ÀÊ√› √œ‚« õ∂øÓ¬À¬ı√Ú ø˘À‡øÂ√, ë˝√√±˚˛ ’±˜±À√¬ı˛ ·±˜Â√± ¸—¶‘®øÓ¬
Øí ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ ŒÔÀfl¡˝◊√ ¡√±ø˚˛Q øÚÀ˚˛ ¬ı˘øÂ√ ë·±˜Â√±í¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ ëά◊M√¬ı˛œ˚˛í ø√À˚˛ &ÌœÊ√ÚÀfl¡ ¸•ú±Ú Ê√±Ú±ÀÚ±¬ı˛ õ∂øSê˚˛± qè ˝√√˚˛º ’¸˜œ˚˛± Ê√Ú·À̬ı˛
¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ ˝√√˘ ë¬ı“±À˙¬ı˛ Â√±Ó¬±í, ë·±˜Â√±í ¤¬ı— ë¬Û±Ú ¸≈¬Û±ø¬ı˛ À√¬ı±¬ı˛ ø¬ıÀ˙¯∏ ¬Û±Síº øfl¡c ¬ı±„√√±ø˘À√¬ı˛ ¸—¶‘®øÓ¬ Ó¬± Ú˚˛º ¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±
ŒÔÀfl¡ ’¸˜œ˚˛±ˆ¬±¯∏œ ˚“±¬ı˛± ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ’±¸À¬ıÚ, Ó“¬±À√¬ı˛ ’±˜¬ı˛± ’±˜±À√¬ı˛ øÚÊ√¶§ ¸—¶‘®øÓ¬ ’Ú≈¸±À¬ı˛ ¬ı¬ı˛Ì fl¡¬ı˛¬ıº ’±¬ı±¬ı˛ ¤ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛
¬ıeˆ¬±¯∏œ Œfl¡±Ú› ¬ı…øMê√ ˚‡Ú ¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ˚±À¬ıÚ, Ó“¬±Àfl¡ Ó¬‡Ú ’¸˜œ˚˛± ¸—¶‘®øÓ¬ ’Ú≈¸±À¬ı˛˝◊√ ’¸˜œ˚˛±¬ı˛± ¬ı¬ı˛Ì fl¡¬ı˛À¬ıÚº ¬ıÀάˇ±ˆ¬±¯∏œ
˚“±¬ı˛±, Ó“¬±¬ı˛± Ó¬“±À√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± fl¡À¬ı˛ øfl¡—¬ı± ’Ú… Œ˚ Œfl¡±Ú› ˆ¬±¯∏±ˆ¬±¯∏œ ˜±Ú≈¯∏˝◊√ Ó“¬±À√¬ı˛ øÚÊ√¶§ ¸—¶‘®øÓ¬ ’Ú≈¸±À¬ı˛ Ó“¬±À√¬ı˛ ’±˜øLaÓ¬ &ÌœÊ√ÚÀfl¡ ¬ı¬ı˛Ì
fl¡¬ı˛À¬ıÚº ¤È¬±˝◊√ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡º fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ ø¬ıø˙©Ü ‰¬˘ø‰¬S ¬Ûø¬ı˛‰¬±˘fl¡ 댉¬±‡í Â√±˚˛±Â√ø¬ı¬ı˛ ά◊»¬ÛÀ˘µƒ≈ ‰¬Sê¬ıÓ¬œ«Àfl¡ ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÊ√˘± ¢∂Lö±·±À¬ı˛ fl¡œˆ¬±À¬ı
¬ıeœ˚˛ ¸—¶‘®øÓ¬ ’Ú≈˚±˚˛œ ¬ı¬ı˛Ì fl¡¬ı˛± ˝√√À˚˛øÂ√˘ õ∂±˚˛ Œ√άˇ √˙fl¡ ’±À·, ¤˝◊√ ‘√˙… ˚“±¬ı˛± Œ√À‡ÀÂ√Ú Ó“¬±¬ı˛± ¬ıdÓ¬ øÚÀÊÀ√¬ı˛ ¬ıeœ˚˛ ‹øÓ¬˝√√…Àfl¡˝◊√ øÙ¬À¬ı˛
Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√Úº ·ø¬ı«Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Úº ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛ ëø√À¬ı ’±¬ı˛ øÚÀ¬ıí fl¡Ô±¬ı˛ ’Ô« ¤˝◊√ Ú˚˛ Œ˚, øÚÊ√¶§Ó¬± ¬ıÊ«√Ú fl¡À¬ı˛ ˝√√˚˛ ¸•Û”Ì« øˆ¬iß ¸—¶‘®øÓ¬ ¢∂˝√Ì
fl¡¬ı˛± Ú˚˛ÀÓ¬± ¬ı± ø˜| ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ Ú±À˜ ¤fl¡ Ê√·±ø‡‰≈¬øάˇ ∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛±º
¸•xøÓ¬ 븱ø√Úí ¬ÛøSfl¡±¬ı˛ ëõ∂Ô˜ ¬Û‘ᬱ¬ı˛ ø‰¬ôL±í¬ı˛ fl¡˘±À˜ ’Ú≈¬ı˛±Ò± ˙˜«± ¬Û”Ê√±¬ı˛œ 븱ø˝√√Ó¬… ¸ˆ¬± ’±1n∏ ˝◊√—À1øÊ√ ˜±Ò…˜í øÚ¬ıÀg ø˘À‡ÀÂ√Ú,
ì’¸˜ ¸±ø˝√√Ó¬… ¸ˆ¬±1 ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ 1—ª— ŒÈ¬1±„√√1 fl¡±˘ÀÓ¬ ¬ı1±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±Ó¬ ¸•xœøÓ¬1 Ú¬ı ¬Û√Àé¬¬Û Œ˘±ª± ˝√√í˘º ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏± ø¬ı¯∏˚˛
ø˝√√‰¬±À¬Û ÚÔfl¡± ¬ı1±fl¡1 ø¬ı√…±˘˚˛, ˜˝√√±ø¬ı√…±˘˚˛Ó¬ ˆ¬±¯∏±ÀȬ±fl¡ ¬Û≈Ú1 õ∂øӬᬱ fl¡1±1 õ∂ô¶±√ª Œ˘±ª± ∆˝√√ÀÂ√ºî
’Ô‰¬ ’±˜¬ı˛± Ê√±øÚ, fl¡œˆ¬±À¬ı Œ·±È¬± ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±Àfl¡ ëø¡ZÓ¬œ˚˛ Œ·±˚˛±˘¬Û±Î¬ˇ±í ∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ‰¬Sê±ôL ‰¬˘ÀÂ√º ¤È¬± ˆ≈¬À˘ ˚±¬ı±¬ı˛ fl¡Ô± Ú˚˛,
1986 ¸±À˘¬ı˛ 21À˙ Ê≈√˘±˝◊√ ë¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¸—¢∂±˜ ¸˜i§˚˛ ¸ø˜øÓ¬í¬ı˛ ’±UÓ¬ ’±Àµ±˘ÀÚ ’—˙ øÚÀ˚˛˝◊√ Ê√·ij˚˛ ’±¬ı˛ ø√À¬ı…µ≈ Ú±À˜¬ı˛
’±¬ı˛› √≈˝◊√ Ó¬èÌ ø˙鬱¬ı˛ ˜±Ò…˜ Ó¬Ô± ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ¬ı±—˘±¬ı˛ ˜˚«±√± ¬ı˛é¬±¬ı˛ Ê√Ú…˝◊√ ˙ø˝√√À√¬ı˛ Œ·Ã¬ı˛¬ı ’Ê«√Ú fl¡À¬ı˛Úº ’Ô‰¬ ¤˝◊√ ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛
¬Û≈À¬ı˛±ˆ¬±À· ŒÔÀfl¡ Œ˚ ≈√˝◊√ õ∂Ò±Ú fl¡˜«fl¡Ó«¬± ŒÚÓ‘¬Q ø√À˚˛øÂ√À˘Ú, Ó“¬±À√¬ı˛˝◊√ ¤fl¡Ê√Ú ’±Ê√ øÂ√˚˛±ø˙¬ı˛ ¤fl≈¡À˙¬ı˛ ¬ı˛Ê√Ó¬ Ê√˚˛ôLœ¬ı˛ õ∂±!¡±À˘ ¶ú‘øÓ¬ ‰¬±¬ı˛À̬ı˛
¸˜˚˛ ˆ≈¬À˘ ˚±Ú ø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬ Œ¸¬ı± ¸±fl≈«¡˘±¬ı˛ ë¶öø·Ó¬í ¬ı˛±‡±¬ı˛ fl¡Ô±º ¬ıÀ˘Ú, ëõ∂Ó¬…±˝√√±¬ı˛í fl¡¬ı˛± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ø¬Û.ø¸. ø˜| Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±ÀÈ«¬¬ı˛›
ά◊À~‡ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú Ú±º Œ¸˝◊√ fl≈¡‡…±Ó¬ ¬Û≈ø˘˙ ’øÙ¬¸±¬ı˛ ¬Û¬ı˛À˜ù´¬ı˛ ˜˝√√ÀôL¬ı˛ ŒÚÓ‘ÀQ fl¡ø¬ı˛˜·À? fl¡œ ˆ¬˚˛Ç¬ı˛ ¸La±¸ ŒÚÀ˜ ¤À¸øÂ√˘, Ó¬±¬ı˛ Œfl¡±Ú›
fl¡Ô±˝◊√ ’±Ê√ ’±¬ı˛ ά◊2‰¬±ø¬ı˛Ó¬ ˝√√˚˛ Ú± ›˝◊√ ¸¬ı ŒÚÓ¬±À√¬ı˛ ˜≈À‡º ’±Àµ±˘Ú fl¡œˆ¬±À¬ı ¬Ûø¬ı˛‰¬±˘Ú± fl¡¬ı˛À¬ıÚ Œ¸ Ê√Ú… ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ¸—¢∂±˜ ¸˜i§˚˛
¸ø˜øÓ¬¬ı˛ ≈√˝◊√ õ∂Ò±Ú fl¡˜«fl¡Ó«¬±¬ı˛ ¸˜Ô«fl¡¬ı˛± ø√fl¡ øÚÀ«√˙Ú±¬ı˛ õ∂±˚˛ ¸•Û”Ì« √±ø˚˛Q Œ¸ ¸˜˚˛ Ó≈¬À˘ Œ√Ú ¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ 뒱Ȭ¸≈í ŒÚÓ¬± ¬ı˛À̱Ê√
Œ¬Û&¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬º ¬ı˛À̱Ê√ Œ¬Û&¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¬Û¬ı˛±˜˙« ‰¬±˝◊√ÀÓ¬ ø·À˚˛ ø‰¬øͬ, ¬Û±åI◊± ø‰¬øͬ ¬Û±Í¬±Ú Ó“¬±¬ı˛±º ’±Ê√ ά◊M√¬ı˛ õ∂Ê√Àij¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¤¸¬ı Ó¬Ô… ’±¬ı˛ Œ·±¬ÛÚ
Ú˚˛º Œ¸ø√Ú ’±¸±À˜¬ı˛ ˜≈‡…˜Laœ õ∂Ù≈¬~ fl≈¡˜±¬ı˛ ˜˝√√ÀôL¬¬ı˛ ά◊¬Ûø¶öøÓ¬ÀÓ¬˝◊√ fl¡ø¬ı˛˜·À? ø˝√√—¶⁄ ¬Û≈ø˘˙ &ø˘ ¬ı¯∏«Ì fl¡À¬ı˛øÂ√˘ ˚œq-Ê√·ÚÀ√¬ı˛ ›¬Û¬ı˛º
’Ú…ø√Àfl¡ ¤¬ı˛ Œ¬ı˛˙ ø˜ø˘À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ Ú± Œ˚ÀÓ¬˝◊√ ø˙˘‰¬À¬ı˛ ëøÚø‡˘ ˆ¬±¬ı˛Ó¬ ¬ıe ¸±ø˝√√Ó¬… ¸À•ú˘Úí- ¤¬ı˛ 62 Ó¬˜ ¸¬ı«ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ’øÒÀ¬ı˙ÀÚ
õ∂Ù≈¬~ fl≈¡˜±¬ı˛ ˜˝√√ôLÀfl¡˝◊√ ˜À= ¬ıø¸À˚˛ ¬ı˛œøÓ¬˜ÀÓ¬± ë’‰«¬Ú±í fl¡¬ı˛± ˝√√˘º ˝“√…±, Ó¬‡Ú ’±˜¬ı˛±› øÂ√˘±˜º Œ˚À˝√√Ó≈¬ ¸±ø˝√√Ó¬… ¸À•ú˘Ú, Ó¬±˝◊√º Ó¬±Â√±Î¬ˇ±
Œ¬Û˙± ¸±—¬ı±ø√fl¡Ó¬±, Ó¬±˝◊√ Ô±fl¡ÀÓ¬ ˝√√˚˛º øfl¡c ˚“±¬ı˛± ·±˜Â√± ø√À˚˛ ¸˜i§˚˛Àfl¡ Œ¬ı“ÀÒ ¬ı˛±‡±¬ı˛ ’¢∂Ìœ ¬Û≈è¯∏, Ó“¬±¬ı˛± ’±˜±À√¬ı˛ Œfl¡±Ú ¬ÛÔ øÚÀ«√˙ ø√À˘Ú∑
’±˜¬ı˛± ŒÓ¬± Ó¬‡Ú Ó¬èÌ øÂ√˘±˜º ’±Ê√ ’±˜¬ı˛±› ά◊M√¬ı˛ ¬Û=±À˙º qÒ≈ Ó¬±˝◊√ Ú˚˛, ¤‡Ú› ø˙˘‰¬¬ı˛ Œõ∂˜Ó¬˘±¬ı˛ ëÂ√ø¬ı‚¬ı˛í-¤¬ı˛ ¤fl¡¸˜À˚˛¬ı˛ ¤fl¡fl¡
Œõ∂¸ Ù¬ÀȬ±¢∂±Ù¬±¬ı˛ ˜Ú±√±í ¬ı˛À˚˛ÀÂ√Úº øÓ¬øÚ ¸±é¬œº ø˙˘‰¬¬ı˛ ¸±øfl«¡È¬ ˝√√±Î¬◊À¸ ¤fl≈¡À˙¬ı˛ &ø˘ ‰¬±˘Ú±¬ı˛ ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ¸˜˚˛ ’Ú≈øá¬Ó¬ ˝√√˚˛ ˜≈‡…˜Laœ õ∂Ù≈¬~
fl≈¡˜±¬ı˛ ˜˝√√ÀôL¬ı˛ ¸±—¬ı±ø√fl¡ ¸À•ú˘Úº ά◊¬Ûø¶öÓ¬ Œfl¡±Ú› ¸±—¬ı±ø√fl¡ ¤ ¸•ÛÀfl«¡ Œ¸ø√Ú ¤fl¡øȬ õ∂ùü› fl¡À¬ı˛øÚº ’±˜¬ı˛± fl¡À¬ı˛øÂ√º Â√ø¬ı ¸˝√√ ˆ¬±¯∏…
Œ¬ı˛fl¡Î«¬ fl¡¬ı˛± ’±ÀÂ√º ’±¬ı˛, Ó¬‡Ú˝◊√ ø¬Û.ø¸. ø˜| Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Ú ˜≈‡…˜Laœ õ∂Ù≈¬~ fl≈¡˜±¬ı˛ ˜˝√√ôLº
ë’±¸±˜-’¸˜-’¸˜œ˚˛±í Ó¬ÀN¬ı˛ õ∂¬ıÓ«¬fl¡ ˚“±¬ı˛±, Ó“¬±¬ı˛± ˆ¬±À˘± fl¡À¬ı˛˝◊√ Ê√±ÀÚÚ ¤È¬± ’±¢∂±¸Ú¬ı±√œ ˜ÀÚ±ˆ¬±¬ıº õ∂Ù≈¬~ fl≈¡˜±¬ı˛ ˜˝√√ôL ˜≈‡…˜Laœ
˝√√¬ı±¬ı˛ ¬Û¬ı˛˝◊√ ά◊Àάˇ Œ·À˘Ú fl¡˘fl¡±Ó¬±º Œ‡±√ ë’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±í √Ù¬Ó¬À¬ı˛º ø˜ø©Ü fl¡À¬ı˛ ¬ı±—˘±˚˛ fl¡Ô± ¬ı˘À˘Úº Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ë’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛í
¬ÛøSfl¡±˚˛ ‡¬ı¬ı˛ Œ¬ı¬ı˛ ˝√√˘º ø˙À¬ı˛±Ú±˜  . ëõ∂Ù≈¬~, ¸√±˝◊√ õ∂Ù≈¬~íº ’±¬ı˛ Œ¸˝◊√ ø√Ú ŒÔÀfl¡˝◊√ ’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±øȬ ’±¸±À˜¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ ë’¸˜í
ø˘‡ÀÓ¬ qè fl¡À¬ı˛º ’±˜¬ı˛± ŒÓ¬± ’Ú≈fl¡¬ı˛Ìøõ∂˚˛ Ê√œ¬ıº Ó¬±˝◊√ ’±˜¬ı˛±› ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ fl¡±·ÀÊ√ ø˘‡ÀÓ¬ qè fl¡¬ı˛˘±˜ ’±¸±À˜¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ ë’¸˜íº
¬ı…øÓ¬Sê˜ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬º ¬ı…øÓ¬Sê˜ ¬˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ¬ı˛ 븱ø˝√√Ó¬…í ø˘È¬˘ƒ ˜…±·±øÊ√Úº
¤‡Ú ˆ¬±ø¯∏fl¡ ¸—‡…±˘‚≈ ά◊iß˚˛Ú ¬Û¯∏«À√¬ı˛ Œ‰¬˚˛±¬ı˛˜…±Ú ø¬ıÊ√˚˛fl‘¡¯û Ú±Ô øÚÀÊ√˝◊√ ¬ı˘ÀÂ√Ú, ë’¸˜œ˚˛±¬ı˛± ’æ≈√Ó¬º ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ÀÓ¬ Œ˘À‡ ’±¸±˜º
ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ ’¸˜º Ó¬± Â√±Î¬ˇ±, ’±¸±À˜ ’¸˜œ˚˛±¬ı˛±˝◊√ ¸—‡…±˘‚≈ºí øfl¡c ¤‡Ú› øÓ¬øÚ ‰¬˘øÓ¬ Œ˘±fl¡·ÌÚ±˚˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ¬ı±—˘± ø˘ø¬Û¬ıX fl¡¬ı˛±¬ı˛
¶§¬ÛÀé¬ ø¬ı¬ı‘øÓ¬ Œ√ÚøÚº
fl¡ø¬ı¬ı˛ fl¡˘˜ ˜˝√√±fl¡±À˘¬ı˛ fl¡Ô± Œ˘À‡º øfl¡c ¤˝◊√ fl¡˘˜› ¸˜±À˘±ø‰¬Ó¬ ˝√√˚˛º fl¡±¬ı˛Ì, fl¡ø¬ı› ˜±Ú≈¯∏º ø¬ıw±øôL Ó“¬±Àfl¡› ¶Û˙« fl¡À¬ı˛º ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô›
¤¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ˜≈Mê√ ÚÚº øfl¡c fl¡ø¬ı¬ı˛± ¸À‰¬Ó¬Ú ¬ıÀ˘˝◊√ ¸—À˙±ÒÀÚ¬ı˛ ¬ÛÀÔ ¤ø·À˚˛ ˚±Úº ¤¬ı— Ó¬±˝◊√, ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¸¬ı±¬ı˛ øõ∂˚˛ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√
¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ¬ı˛ ¤fl¡øȬ fl¡ø¬ıÓ¬±› ø¬ıÓ¬fl«¡ ŒÎ¬Àfl¡ ¤ÀÚøÂ√˘ Œ¸˝◊√ ’±ø˙¬ı˛ √˙Àfl¡¬ı˛ ά◊M√±˘ ø√Ú&ø˘ÀÓ¬º Œ˚-˙øMê√¬Û√ ë√˙øȬ ˆ¬±˝◊√ ‰¬•Û± ’±¬ı˛ ¤fl¡øȬ
¬Û±è˘ Œ¬ı±Úí-¤¬ı˛ ˜ÀÓ¬± fl¡ø¬ıÓ¬± ø˘À‡ ë÷˙±Ú ¬ı±—˘± ˜±í ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú. Œ¸˝◊√ ¤fl¡˝◊√ ˙øMê√¬Û√ ø˘À‡ÀÂ√Ú, ìŒ˚ Œfl¡ÀάˇÀÂ√ ¬ı±døˆ“¬ÀȬ˚Œ¸˝◊√
Œfl¡ÀάˇÀÂ√ ˆ¬˚˛ ˚ ’±fl¡±˙ Ê≈√Àάˇ Œ˘‡± ’±˜±¬ı˛ ˚ ’±R¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ ˚ ¬ı±—˘± ’±˜±¬ı˛ ë’±˝◊√í ˆ¬±¯∏± Œ·± ˚ ø¬ıù´ ’±˜±¬ı˛ ͬ“±˝◊√ ˚ õ∂Ù≈¬~ › ˆ‘¬& ’±˜±¬ı˛ ˚
‡≈~Ó¬±Ó¬ ˆ¬±˝◊√ºî ˚ø√› ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ Ê√±øÚ, ¤¬ı˛ ’ôLøÚ«ø˝√√Ó¬ Ó¬±»¬Û˚« › ¬ı…?Ú± ’Ú… Ê√±˚˛·±˚˛º fl≈¡è-¬Û±G¬ı, ˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛Ó¬, ŒÊ√ͬ±-‡≈Àάˇ±¬ı˛ ¸ôL±ÚÀ√¬ı˛
Œfl¡±µ˘Àfl¡˝◊√ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¤ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ά◊¬ÛÊ√œ¬ı… fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº øfl¡c ¤˝◊√ fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ› Œ¸ ¸˜˚˛ ëˆ≈¬˘ ¬ı±Ó«¬±í Œ¬ÛÓÀÂ√ ø√À˚˛øÂ√˘º øÂ√˚˛±ø˙¬ı˛ ¤fl≈¡˙
Ê≈√˘±˝◊√ ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π fl¡ø¬ı˛˜·À?¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏ Œfl¡±Ú›ˆ¬±À¬ı˝◊√ ¤˝◊√ fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ¬ Œ˜ÀÚ øÚÀÓ¬ Û±À¬ı˛ÚøÚº
¸≈Ó¬¬ı˛±— ’±˜±À√¬ı˛ ’¸Ó¬fl«¡ ˜≈UÀÓ«¬¬ı˛ ˆ≈¬˘ Œ˚ Œfl¡±Ú› ¸˜˚˛ ø¬ı¬Û˚«˚˛ ŒÎ¬Àfl¡ ’±ÚÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º Œ˜ ˜±À¸¬ı˛ ¬Û¬ı˛˝◊√ ’±¸ÀÂ√ fl≈¡»ø¸Ó¬ 19 Ê≈√Úº
Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛˝◊√ ¤fl≈¡À˙ Ê≈√˘±˝◊√À˚˛¬ı˛ ¬ı˛Ê√Ó¬ Ê√˚˛ôLœº ’±¸≈Ú, ’±˜¬ı˛± õ∂ÀÓ¬…Àfl¡ øÚÊ√¶§ √¬Û«ÀÌ Œ√ø‡ ˜≈‡º √¬Û«Ì ø˜Ô…± ¬ıÀ˘ Ú±º ¸¬ı«À˙¯∏ ¸—À˚±Ê√Ú  . ë|X±
’±ÀÂ√, Ó¬À¬ı fl¡˜˘± ˆ¬A±‰¬±˚«À√¬ı˛ ë˙ø˝√√√í ¬ıÀ˘ ¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ’¸≈ø¬ıÀÒ ’±ÀÂ√ºí ıÀ˘ÀÂ√Ú, ë’¸˜ ¸±ø˝√√Ó¬… ¸ˆ¬±í¬ı˛ ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ ¬ı˛—¬ı— ŒÈ¬¬ı˛Úº ¤
øÚÀ˚˛ ŒÓ¬± ’±À¬ı˛fl¡ ø¡Z‰¬±ø¬ı˛Ó¬±¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ø˘ø¬Û¬ıX ˝√√À¬ıº

ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬
25 Œ˜, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬¬˜e˘¬ı±¬ı˛º

˛
’±¸≈Ú, øÚÊ√¶§ √¬Û«ÀÌ Œ√ø‡ ˜≈‡ ñ 3
¤ ˜”UÀÓ«¬ õ∂˚˛±Ó¬ ά√. ¸≈øÊ√» Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œÀfl¡ ‡≈¬ı Œ¬ıø˙ fl¡À¬ı˛ ˜ÀÚ ¬ÛάˇÀÂ√º ’±˜±À√¬ı˛ ¸¬ı±¬ı˛ øõ∂˚˛ ¸≈øÊ√» √±íº ë’¸˜ ¸±ø˝√√Ó¬… ¸ˆ¬±í¬ı˛ Œ˜±é¬˜ Ê√¬ı±¬ı
ø√À˚˛øÂ√À˘Ú ø˚øÚº ’Ô‰¬ Œfl¡±Ú› ¬ı…øMê√·Ó¬ ø¬ıÀ¡Z¯∏ ¬ı± ’¸”˚˛± õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛ÚøÚº Ó“¬±¬ı˛ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ’±¸±˜ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ά◊¬Û±‰¬±˚« ά. Ó¬À¬Û±Òœ¬ı˛
ˆ¬A±‰¬±˚« Ó“¬±¬ı˛ ˚Ô±Ô« ˜”˘±˚˛Ú fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ 댬ı˛ÀÚ¸±“ ¬Û±À¸±«Ú…±˘±øȬí øÂ√À˘Ú ¸≈øÊ√» √±íº ¬ıdÓ¬ Ó¬±-˝◊√º Ú¬ıÊ√±·¬ı˛À̬ı˛
¬ı…øMê√Qº ë¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± õ∂¸Àe – ¸Ó¬… › Ó¬Ô…í õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú øÓ¬øÚº fl¡œ øÂ√À˘± Ó¬±ÀÓ¬ ∑ ¬ÛÀ¬ı˛ ¬ı˘± ˚±À¬ıº
¤¬ı˛ ’±À· ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏± ¸•ÛÀfl«¡ õ∂±Mê√Ú ˜Laœ ˙ø˝√√≈√˘ ’±˘˜ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ 23 ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛ 1988 ¸±À˘ ë’¸˜ ¸±ø˝√√Ó¬…
¸ˆ¬±í¬ı˛ 54 Ó¬˜ ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ ’øÒÀ¬ı˙ÀÚ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏±˚˛ Œ˚ fl¡Ô±&ø˘ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, Ó¬±¬ı˛ U¬ıU ¬ıe±Ú≈¬ı±√ Ó≈¬À˘ Ò¬ı˛øÂ√º ˙ø˝√√≈√˘ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú,
ì¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ [¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛] ’±À¬ı˛fl¡øȬ ¬ı±ô¶¬ı ’¬ı¶ö±¬ı˛ ø‰¬S ’±¬ÛÚ±À√¬ı˛ ‘√ø©ÜÀ·±‰¬¬ı˛ fl¡¬ı˛± ά◊ø‰¬Ó¬ ¬ıÀ˘ ’±ø˜ ˜ÀÚ fl¡ø¬ı˛º ¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛
ø˙鬱 õ∂øӬᬱÚ&ø˘ÀÓ¬ ˚ø√› ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±˚˛ ø˙鬱√±Ú fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛, øfl¡c õ∂fl‘¡Ó¬¬ÛÀé¬ ¢∂±˜œÌ Ê√Ú¸±Ò±¬ı˛À̬ı˛ ‚À¬ı˛ õ∂‰¬ø˘Ó¬ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±øȬ qX ¬ı±—˘±
Ú˚˛º ¤˝◊√ ’=À˘¬ı˛ fl¡øÔÓ¬ ˆ¬±¯∏±øȬÀfl¡ fl¡±Â√±øάˇ, ø¸À˘øȬ ¬ı± ’Ú… Œfl¡±Ú› Ú±˜ ø√ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛º ’¸˜œ˚˛± ¤¬ı— ¬ı±—˘± ≈√ÀȬ± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¸—ø˜|ÀÌ ¤˝◊√
ˆ¬±¯∏± ·Àάˇ ά◊ÀͬÀÂ√º ¬ıU ’¸˜œ˚˛± ˙s ˚Ô± 똱˝◊√í, ë˜˝◊√í, ¬ëÛ±ø¬ı˛í, 뇱˝◊√øÂ√í, ëqÚøÂ√í, ¬ëı±È¬ ‰¬±˝◊√øÂ√í, ë˚±˜í, 뇱˜í ˝◊√Ó¬…±ø√ ¢∂±˜œÌ Ê√Ú¸±Ò±¬ı˛À̬ı˛
¸¬ı¸˜˚˛ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡¬ı˛± ˙sº ˚±˝◊√ À˝√√±fl¡ Ú± Œfl¡Ú, ¤fl¡øȬ ¢∂±˜œÌ ø˙q ˚‡Ú ¶≈®À˘ ˚±˚˛, Ó¬‡Ú qèÀÓ¬ Ó¬±Àfl¡ Œ˚ ˆ¬±¯∏±øȬ¬ Œ˙‡±ÀÚ± ˝√√˚˛, Œ¸È¬±
¸•Û”Ì«ˆ¬±À¬ı Ó¬±¬ı˛ ‚À¬ı˛ õ∂‰¬ø˘Ó¬ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± Ú˚˛º Ù¬À˘ ¤fl¡øȬ ÚÓ≈¬Ú ˆ¬±¯∏± Ó¬±Àfl¡ ø˙‡ÀÓ¬ ˝√√˚˛º ¤ Ê√Ú… ø˙q ŒÂ√À˘ Œ˜À˚˛À√¬ı˛ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡ ¬ı‘øM√√ ¬ı±
&À̬ı˛ ø¬ıfl¡±˙ ¸±ÒÀÚ ¬ı±Ò± ¸‘ø©Ü ˝√√˚˛º ¤ Ê√Ú…˝◊√ ¢∂±˜ ŒÔÀfl¡ ’±¸± Â√±SÂ√±Sœ¬ı˛± ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏±˚˛ ˆ¬±À˘± Ù¬˘ ˘±ˆ¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú± ¤¬ı— ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛
ø·À˚˛› ¬ı±—˘± ¢∂˝√Ì fl¡À¬ı˛ Ú±º ¤˝◊√ ¸˜¸…±¬ı˛ fl¡œ ¸˜±Ò±Ú ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛, ’±ø˜ øÚÀÊ√ Ó¬± Ò±¬ı˛Ì± fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ Ú±º ¬ı¬ı˛±fl¡œ ˆ¬±¯∏±› ¶≈®À˘ ‰¬±˘≈ fl¡¬ı˛±¬ı˛
ά◊¬Û±˚˛ ŒÚ˝◊√, Œ˚À˝√√Ó¬≈ ¤˝◊√ ˆ¬±¯∏±˚˛ Œfl¡±Ú› ¢∂Lö ¤‡Ú› Œ˘‡± ˝√√˚˛øÚºî
ø¬ıù´ô¶Ó¬±¬ı˛ ¸Àe˝◊√ ’±˜¬ı˛± ˜Laœ ˙ø˝√√≈√˘ ’±˘˜ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ¬ı˛ ¤˝◊√ ˆ¬±¯∏À̬ı˛ ¬ıe±Ú≈¬ı±√ fl¡À¬ı˛øÂ√º ¤¬ı˛¬Û¬ı˛˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ¬ıe ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬
¸À•ú˘ÀÚ¬ı˛ ¬ÛÀé¬ ¸±Ò±¬ı˛Ì ¸•Û±√fl¡ ¸≈øÊ√» Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ ëøõ∂ÀKI◊fl¡-¬ÛÀé¬ ø˙¬ıÚ±Ô ¬Û±˘ fl¡Ó‘«¬fl¡ 2 ·ÀÌf ø˜S Œ˘Ú, fl¡˘fl¡±Ó¬± 700 004 ŒÔÀfl¡
˜≈ø^Ó í ñ ë¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± õ∂¸Àe – ¸Ó¬… › Ó¬Ô…í ¤ÀÚ ¸¬ı±¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ Ó≈¬À˘ Œ√Úº ’±˜±À√¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ¤˝◊√ ¬Û≈øô¶fl¡±øȬ ’±À¸ 10.07.89 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√
Ó¬±ø¬ı˛À‡º ˜±S øÓ¬ø¬ı˛˙ ¬Û‘ᬱ¬ı˛ ¬Û≈øô¶fl¡±º ’Ô‰¬ Ó¬±ÀÓ¬˝◊√ ¤fl¡ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÒ… ë’¸˜ ¸±ø˝√√Ó¬… ¸ˆ¬±í¬ı˛ ˜≈‡ ‰≈¬¬ÛƒÀ¸ ø·À˚˛øÂ√˘º ›˝◊√ ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ
’øÒÀ¬ı˙ÀÚ ’Ô«±» 1986-¬ı˛ 21 Ê≈√˘±˝◊√ Ê√·ij˚˛ › ø√À¬ı…µ≈ Ú±À˜¬ı˛ ≈√˝◊√ Ó¬èÀ̬ı˛ ’±R±UøÓ¬ÀÓ¬ ˙ø˝√√À√¬ı˛ Œ·Ã¬ı˛¬ı ’øÊ«√Ó¬ ˝√√¬ı±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¤¬ı— ø¬ıÀ˙¯∏
fl¡À¬ı˛ fl¡ø¬ı˛˜·? ŒÊ√˘± ˙˝√√À¬ı˛ ‰¬¬ı˛˜ ¬ı˛±©Ü™œ˚˛ ¸La±¸ ŒÚÀ˜ ’±¸±¬ı˛ ¬Û¬ı˛› ¤˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛˛ õ∂Ô˜ ¸±ø¬ı˛¬ı˛ 4 Ê√Ú fl¡ø¬ı Œ˚±· ø√À˚˛øÂ√À˘Ú, ˚“±À√¬ı˛
˜ÀÒ… ¤fl¡Ê√Ú ˜ø˝√√˘± fl¡ø¬ı› øÂ√À˘Úº ’±Ê√ Ó“¬±À√¬ı˛ ά◊øÚ˙ ¤¬ı— ¤fl≈¡˙ øÚÀ˚˛ ’|n∏ ø¬ı¸Ê«√Ú ¬ıdÓ¬ ’±À¬ı˛fl¡ ø¬ı¶ú˚˛fl¡¬ı˛ ά◊¬Û˘øt¬ı˛ ¸=±¬ı˛ fl¡À¬ı˛º
˚±˝◊√ À˝√√±fl¡, ›˝◊√ é≈¬^fl¡±˚˛ ¬Û≈øô¶fl¡±øȬ¬ı˛ ά◊¬Û¸—˝√√±À¬ı˛ ά. ¸≈øÊ√» Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ ø˘À‡ÀÂ√Ú, ì Œ˚ ¸˜ô¶ ø¬ı¯∏˚˛ › õ∂¸e ¤‡±ÀÚ ’±À˘±ø‰¬Ó¬ ˝√√À˘±, ¤˝◊√
Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ø¬ıÓ¬Àfl¡« ’¬ıÓ¬œÌ« ˝√√›˚˛±, ø¬ıÀ˙¯∏Ó¬ ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ ˜= ŒÔÀfl¡, qÒ≈ flv¡±øôLfl¡¬ı˛ Ú˚˛, ˜±Úø¸fl¡ ¶§±À¶ö…¬ı˛ ¬ÛÀé¬ ˝√√±øÚfl¡¬ı˛› ¬ıÀȬº ¤fl¡
Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ¸—fl¡œÌ«Ó¬±À¬ı±Ò ’øÚ¬ı±˚«ˆ¬±À¬ı˝◊√ ¤ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ø¬ıÓ¬Àfl« ’ôL˘πÚ Ô±Àfl¡, ˚± ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬ ‰¬‰«¬±¬ı˛ Œ˜Ãø˘fl¡ ˘À鬅¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ÛLöœº øfl¡c
¬ı˛±©Ü™˚ÀLa¬ı˛ ¸˝√√±˚˛Ó¬±˚˛ Àfl¡±ÀÚ± ¸•x¸±¬ı˛Ì¬ı±√œ Œ·±á¬œ ˚ø√ ¤fl¡øȬ ’=À˘¬ı˛ ¸≈õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ › ¸¬ı«Ê√Ú¶§œfl‘¡Ó¬ ˆ¬±¯∏±, ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬Àfl¡ ¸•Û”Ì«
Œ˘±¬Û±È¬ fl¡À¬ı˛ ø√À˚˛ Œ¸˝◊√ ’±¢∂±¸ÚÀfl¡˝◊√ ¸—˝√√øÓ¬¬ı˛ ¬Û¬ı˛±fl¡±á¬± ¬ıÀ˘ Ê√±ø˝√√¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬‰¬±˚˛, Ó¬À¬ı ’±R¬ı˛é¬±¬ı˛ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡ Ó¬±ø·À√˝◊√ fl¡Ó¬fl¡&ø˘
¸Ó¬…fl¡ÔÚ ’øÚ¬ı±˚« ˝√√À˚˛ ¬ÛÀάˇº ¬ı±Ò…Ó¬±˜”˘fl¡ˆ¬±À¬ı ’±À¬ı˛±ø¬ÛÓ¬ ¤˝◊√ ’øõ∂˚˛ √±ø˚˛QÈ≈¬fl≈¡˝◊√ ’±˜¬ı˛± ¬Û±˘Ú fl¡¬ı˛øÂ√ ˜±Sº
’±˜¬ı˛± ¸À‰¬Ó¬Ú Œ˚ ¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ’¸˜œ˚˛± › Ê√ÚÊ√±Ó¬œ˚˛ ¸—¶‘®øÓ¬ fl¡˜œ«À√¬ı˛ ¤fl¡øȬ ¬ıάˇ ’—˙ ¤˝◊√ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ¸•x¸±¬ı˛Ì¬ı±À√¬ı˛
ø¬ıÀ¬ı˛±Òœ ¤¬ı— w±Ó‘¬Q Œ¬ı±Ò, ¸˜i§˚˛ ¤¬ı— ¸˝√√±¬ı¶ö±ÀÚ¬ı˛ øˆ¬øM√√ÀÓ¬ ¸˜¢∂ ¬ı˛±ÀÊ√… ¤fl¡øȬ ά◊√±¬ı˛ › ά◊ij≈Mê√ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ’±¬ı˝√√ ¸‘ø©Ü fl¡¬ı˛±¬ı˛ ¸—¢∂±À˜ Ó“¬±¬ı˛±
øÚÀ˚˛±øÊ√Ó¬º Ó“¬±À√¬ı˛ ¤˝◊√ ˜˝√√» õ∂˚˛±À¸¬ı˛ õ∂øÓ¬ ’±˜±À√¬ı˛ ¸˝√√À˚±ø·Ó¬± › ¸˝√√˜ø˜«Ó¬±¬ı˛ ˝√√±Ó¬ ¸√±˝◊√ õ∂¸±ø¬ı˛Ó¬, ¸¬ı«À˙À¯∏ ¤˝◊√ fl¡Ô±øȬ ’±˜¬ı˛± øÚÀ¬ı√Ú
fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√ºî
˝“√…±, ¸≈øÊ√» √±í¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ≈√íøȬ ˙s Ò±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ¬ı˘øÂ√¬, ë’øõ∂˚˛ √±ø˚˛QÈ≈¬fl≈¡˝◊√í ’±Ê√ ά◊øÚ˙-¤fl≈¡˙ ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ¸˜À˚˛ ’±˜±À√¬ı˛› ¬Û±˘Ú
fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À26√º fl¡±¬ı˛Ì, ë’Ò« ¸Ó¬…í, ëÂ√Ω ¸Ó¬…í, ë¸Ó¬… w˜í ¤¬ı— ë¸Ó¬… ά◊»¬Û±√Úí ˝◊√Ó¬…±ø√¬ı˛ ¸Àe ’±˜¬ı˛±› Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¬Û“± ‰¬øȬ √˙fl¡ Œ¬Ûø¬ı˛À˚˛ ¤À¸
Ú±Ú±ˆ¬±À¬ı ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ ˝√√ø26√º Ó¬±˝◊√ ¬Û≈Ú˜”«˘…±˚˛Ú, ¬Û≈Ú¬ı˛±ø¬ı©®±¬ı˛ ¤¬ı— ¬Û≈Ú–¬Û±Àͬ¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Ú Œ√‡± ø√À˚˛ÀÂ√º Ó¬À¬ı Œ·±À˚˛¬ı˘ƒø¸˚˛ õ∂‰¬±À¬ı˛¬ı˛› ¤fl¡È¬±
¸œ˜± ’±ÀÂ√º ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ø˙鬱 ¤È¬±˝◊√º
’±˜¬ı˛± ’±À·› ¬ıÀ˘øÂ√, ¤‡Ú› ¬ı˘øÂ√, ’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬˝◊√ Œ˙¯∏ fl¡Ô± Ú˚˛º ˚ø√ Œ˙¯∏ fl¡Ô± ˝√√ÀÓ¬±, Ó¬± ˝√√À˘ ’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛
¬ÛøSfl¡±øȬ ¸À¬ı˛ “√±Î¬ˇ±˘ Œfl¡Ú∑ ë’±Ê√fl¡±˘í ¬ÛøSfl¡±˚˛ ˜±ÀÁ¡ ˜ÀÒ… ά◊øÚÀ˙¬ı˛ fl¡±iß±fl¡±øȬ Ô±fl¡À˘›, Ó¬±-› ¤ÀÓ¬± ëøÚ˚˛øLaÓ¬í Œfl¡Ú∑
¤¸¬ı õ∂¸Àe ˚±¬ı±¬ı˛ ’±À· ¤¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¬ı˛ 50 Ó¬˜ ø√¬ıÀ¸ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ’±¸±˜ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ø¬ıø¬ÛÚ‰¬f ¬Û±˘ ø˜˘Ú±˚˛Ó¬ÀÚ
¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬Û±˘À‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ ø¬ıÊ√Ú˙Ǭı˛ ¬ı˛±À˚˛¬ı˛ ά◊¬Ûø¶öøÓ¬ÀÓ¬ Œ˚ fl¡Ô±&ø˘ fl¡Ô±&ø˘ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, Ó¬“±¬ı˛ ¸•Û”Ì« ¬ı˚˛±Ú ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√ÀÚ U¬ıU
Ó≈¬À˘ Ò¬ı˛øÂ√º ëÊ√˚˛ ø˝√√µƒí ˙s ≈√øȬ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈ ¬ıÀ˘Ú, ì’±¬ÛÚ±À√¬ı˛ ’¬ı·øÓ¬¬ı˛ Ê√Ú… Ê√±Ú±ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√ 19 À˙ Œ˜-¬ı˛ &ø˘ ‰¬±˘Ú±¬ı˛
¬ÛÀ¬ı˛ ’±ø˜ Œ¸˝◊√ ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ 븬ı«±øÒÚ±˚˛fl¡í ø˝√√À¸À¬ı 20 Ó¬±ø¬ı˛À‡ ’±˜±¬ı˛ Œ˚ ë¬ı≈À˘øȬÚí Œ¬ıø¬ı˛À˚˛øÂ√˘, Ó¬±ÀÓ¬ ˙ø˝√√√À√¬ı˛ Ú±À˜ |X± Ê√±øÚÀ˚˛
˙ø˝√√√ ¶ú‘øÓ¬Ó¬¬Û«À̬ı˛ Ê√Ú… ¤fl¡øȬ ëÓ¬˝√√ø¬ı˘í ·Í¬ÀÚ¬ı˛ fl¡Ô± Œ‚±¯∏̱ fl¡À¬ı˛ ’±ø˜ ¬ı≈À˘øȬÀÚ ø˘À‡øÂ√˘±˜, ë˚“±¬ı˛± ˙ø˝√√√ ¶ú‘øÓ¬¬¬ı˛é¬±˚˛ ¤¬ı— ¸—¢∂±À˜
¸±˝√√±˚… fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±Ú, Ó“¬±¬ı˛± ¬Û≈¬ı˛¸ˆ¬±¬ı˛ ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏ ¬ı±¬ı≈¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ’±¬ÛÚ±À√¬ı˛ ¸±˝√√±˚… ¬Û±Í¬±À¬ıÚºí ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈ ’Ó¬…ôL øÚᬱ¬ı˛ ¸Àe ñ
Ó¬‡Ú ¬ı¬ı˛√± √±¸ Œfl¡±•Û±øÚ øÂ√˘, ø¬ı≈√…» Œfl¡±•Û±øÚ, Œ¸˝◊√ Œfl¡±•Û±øÚ¬ı˛ ˝◊√?√øÚ˚˛±¬ı˛ øfl¡¬ı˛Ì √±¸ ñ ¶§±ÒœÚÓ¬± ¸—¢∂±˜œ ά. øS&̱ Œ¸ÀÚ¬ı˛ ¸˝√√¬Û±øͬ
ñ øfl¡¬ı˛Ì¬ı±¬ı≈¬ı˛ ¸±˝√√À˚… Œ¸˝◊√ ëÓ¬˝√√ø¬ı˘í ¬ı˛é¬± fl¡À¬ı˛Ú, ø˝√√À¸¬ı ¬ı˛é¬± fl¡À¬ı˛Úº ë’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±í Ó¬±À√¬ı˛ ¸—¢∂˝√√ ŒÔÀfl¡ 56 ˝√√±Ê√±¬ı˛ Ȭ±fl¡± Œ¸˝◊√
¸˜À˚˛ Œ‰¬˚˛±¬ı˛˜…±ÀÚ¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ Ó≈¬À˘ ø√À˚˛øÂ√˘ ¤¬ı— Œ¸˝◊√ 56 ˝√√±Ê√±¬ı˛ Ȭ±fl¡± ŒÔÀfl¡ ˚±¬ı˛± ≈√–¶ö ˙ø˝√√√, ñ ›˝◊√ 61 ¸±À˘¬ı˛ 19 À˙ Œ˜-¬ı˛ fl¡À˚˛fl¡
˜±À¸¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√ õ∂øÓ¬øȬ ˙ø˝√√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛Àfl¡, Œ¬ıø˙ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛Àfl¡ Œ√›˚˛±¬ı˛ ¸≈À˚±· øÂ√˘ Ú± ñ øfl¡c ˚±¬ı˛± ’Ó¬…ôL ≈√–¶ö øÂ√˘ , Ó¬±À√¬ı˛Àfl¡
˜˝√√œÀÓ¬±¯∏˝√¬ı±¬ı≈ ¸±Àάˇ 6 ˝√√±Ê√±¬ı˛ Ȭ±fl¡± fl¡À¬ı˛ ø√À˚˛øÂ√À˘Úº ’±¬ı˛, ’±ø˜ ’Ó¬…ôL √ø¬ı˛^ ˜±Ú≈¯∏ ñ ÒÚfl≈¡˜±¬ı˛œÀfl¡ ’±¬ÛÚ±¬ı˛± ¸•ú±Ú Ê√±Ú±ÀÚ±ÀÓ¬
’±ø˜ ¬ı…øMê√·Ó¬ˆ¬±À¬ı ‡≈ø˙, ÒÚfl≈¡˜±¬ı˛œ øÚÀÊ√˝◊√ ¬ı˘À¬ıÚ, ’±ø˜ ·±gœ¬ı±À· ñ ·±gœ¬ı±À· Ó¬‡Ú› ·±gœˆ¬¬ıÀÚ¬ı˛ Œ‰¬˚˛±¬ı˛&À˘± ¬ı¸±ÀÚ± ˝√√˚ø˛ Ú ñ ÚÓ≈¬Ú
∆Ó¬ø¬ı˛ ˝√√À˚˛ÀÂ√, Œ¸˝◊√ ·±gœˆ¬¬ıÀÚ ÒÚfl≈¡˜±¬ı˛œ¬ı˛ Œ˜À˚˛¬ı˛ ø¬ıÀ˚˛ ’±ø˜ øfl¡Â≈√ ¬ıg≈¬ı±g¬ı øÚÀ˚˛ ø√À˚˛øÂ√˘±˜ ’Ó¬…ôL ¸±˜±øÊ√fl¡ ˜˚«±√±¬ı˛ ¸Àeº ¸≈Ó¬¬ı˛±— ...
˝◊√√±øÚ— ø˙˘‰¬À¬ı˛ Œ√‡ÀÓ¬ ¬Û±ø26√ ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ Ú±Ú±ˆ¬±À¬ı ø¬ıfl‘¡Ó¬ ˝√√À˚˛ ˚±À26√º ’±˜±À√¬ı˛ øfl¡Â≈√ fl¡¬ı˛Ìœ˚˛ ÀÚ˝◊√º ¬ıÓ¬«˜±Ú õ∂Ê√Àij¬ı˛
fl¡¬ı˛Ìœ˚˛ ¬ı…±¬Û±¬ı˛ ¤È¬±º ¤‡Ú ’±˜±¬ı˛ ¬ı˚˛¸ 78º ø¬ıÊ√Ú˙Ǭı˛ Œ¸˝◊√ ¸˜À˚˛¬ı˛ ’±˜±¬ı˛ ¸˝√√fl¡˜πº ;±˘±˜˚˛œ ˆ¬±¯∏±˚˛ ¬ıMê‘√Ó¬± ø√ÀÓ¬Úº ’±˜±¬ı˛ ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ
˚±¬ı±¬ı˛ Ó¬±Î¬ˇ± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ’±ø˜ ‰¬À˘ ˚±¬ı±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ø¬ıÊ√ÚÀfl¡ Œ˚Ú ’±˜±¬ı˛ ’±¸ÀÚ ¬ıø¸À˚˛ Œ√›˚˛± ˝√√˚˛ ...îº ˚±¬ı±¬ı˛ ˜”UÀÓ«¬ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈ ¬ı˘À˘Ú, ë’±ø˜
˝√√±Ù¬˘À„√√ ø·À˚˛øÂ√˘±˜º ëøά˜±¬ı˛±øÊ√í¬ı˛ √±ø¬ıÀÓ¬ ’±Àµ±˘Ú ‰¬˘ÀÂ√º ’±ø˜ øfl¡c ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ’±fl¡±À˙ ÚÓ≈¬Ú fl¡À¬ı˛ ŒÙ¬¬ı˛ fl¡±À˘±À˜‚ ‚øÚÀ˚˛
’±¸±¬ı˛ ¸—Àfl¡Ó¬ ¬Û±ø26√ºí
’±¸±˜ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ›˝◊√ ’Ú≈ᬱÀÚ Î¬◊¬Ûø¶öÓ¬ øÂ√À˘Ú ¸±—¸√ fl¡¬ıœf ¬Û≈¬ı˛fl¡±˚˛¶ö, Ó“¬±¬ı˛ ¬Û≈S Ó¬Ô± ¸±—¸√ õ∂øÓ¬øÚøÒ fl¡Ì±√ ¬Û≈¬ı˛fl¡±˚˛¶ö,
’±¸±˜ ˆ¬±ø¯∏fl¡ ¸—‡…±˘‚≈ ά◊iß˚˛Ú ¬Û¯∏«À√¬ı˛ ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ ¸¶aœfl¡ ø¬ıÊ√˚˛fl‘¡¯û Ú±Ô, ø¬ıø˙©Ü ø˙ä¬ÛøÓ¬ ∆SÀ˘±fl¡…ˆ”¬¯∏Ì Ú±Ô õ∂˜≈‡º ά◊¬Ûø¶öÓ¬ øÂ√À˘Ú
ø¬ıù´ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ’¬ı¸¬ı˛õ∂±5 ’Ò…±¬Ûfl¡ Œ¸±À˜fÚ±Ô ¬ıÀµ…±¬Û±Ò…±˚˛›º
¤¬ı˛ ’±À· Œ¸ø√Ú Ú¬ıøÚø˜«Ó¬ ˙ø˝√√√ ø˜Ú±¬ı˛ ά◊À¡Z±ÒÚ fl¡À¬ı˛ ά◊¬Û±‰¬±˚« ά. Ó¬À¬Û±Òœ¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±˚« ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ìø˙˘‰¬À¬ı˛ Œfl¡fœ˚˛ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘˚˛
Œfl¡±Ú›ø√Ú ˝√√ÀÓ¬˝◊√ ¬Û±¬ı˛ÀÓ¬± Ú±, ’±Ê√Àfl¡ ’±ø˜ ¤˝◊√‡±ÀÚ “√±øάˇÀ˚˛ fl¡Ô±˝◊√ ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛Ó¬±˜ Ú± ñ Ú± ά◊¬Û±‰¬±˚« ø˝√√À¸À¬ı, Ú± ’Ú… øfl¡Â≈√ ø˝√√À¸À¬ı,
˚ø√ Ú± ¤·±À¬ı˛± ˙ø˝√√√ Ó“¬±À√¬ı˛ õ∂±Ì ø¬ı¸Ê«√Ú ø√ÀÓ¬Úº ˙ø˝√√À√¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√ ¬ı˛±„√√±ÀÚ± ¬ıάˇ ¬Ûø¬ıS ’±˜±À√¬ı˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ˆ”¬ø˜º ˚±¬ı˛ qè ˝√√À˚˛øÂ√˘ 19 À˙ Œ˜
1961, 1972 ¤¬ı˛ 17 ’±·à, ’±¬ı±¬ı˛ õ∂±Ì ø√À˘Ú 1986 ¸±À˘¬ı˛ 21 Œ˙ Ê≈√˘±˝◊√ ¤¬ı— Ó¬±¬ı˛˝◊√ ¬ÛÔ ÒÀ¬ı˛ ’±˜±À√¬ı˛ ¤fl¡øȬ ø¬ı¯≈ûøõ∂˚˛± Œ¬ı±Ú
¸≈À√¯û± ñ 90 ¤¬ı˛ √˙Àfl¡› ñ 96 ¸±À˘ õ∂±Ì ø√˘º ˙ø˝√√À√¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√ ¬ı˛±„√√±ÀÚ± ¬ÛÔ ÒÀ¬ı˛˝◊√ ¤À¸ÀÂ√ ’±˜±À√¬ı˛ ¤˝◊√ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘˚˛º
¤˝◊√ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛ ’±˜¬ı˛± ˚±¬ı˛± ’±øÂ√, ˚ø√ ˙ø˝√√À√¬ı˛ õ∂øÓ¬ ’±˜±À√¬ı˛ fl¡Ó«¬¬ı… ø¬ı¶ú‘Ó¬ ˝√√˝◊√, Œ¸È¬± 鬘±¬ı˛ ’À˚±·… ’¬Û¬ı˛±Ò ¬ıÀ˘ ·Ì… ¬˝√√À¬ıº
¤¬ı— ¤Ê√Ú… ø¬ıù´ø¬ı√…±˘˚˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ¬¬Ûé¬ ŒÔÀfl¡ ’±˜¬ı˛± ˚‡Ú ˆ¬±¬ı˘±˜ ’±˜¬ı˛± øfl¡Â≈√ ¤fl¡È¬± fl¡¬ı˛¬ı, ’±¬ÛÚ±¬ı˛± ’±Ê√ Ó¬±¬ı˛ ¸”‰¬Ú± Œ√‡ÀÓ¬ ¬Û±À26√Úº
˜˜«¬ı˛ ¬Û±ÔÀ¬ı˛ ñ õ∂øÓ¬øȬ ¤·±À¬ı˛± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ¶ú±¬ı˛fl¡ ¤·±À¬ı˛±øȬ ô¶y Œ¸‡±ÀÚ ¶ö±ø¬ÛÓ¬ ˝√√À¬ıº Œ¬ÛÂ√ÀÚ ˚±Àfl¡ ’±˜¬ı˛± ˝◊√ø?øÚ˚˛±ø¬ı˛— ˆ¬±¯∏±˚˛ ¬ıø˘
ø¬ı˛ÀȬøÚ— ›˚˛±˘, Ó¬±ÀÓ¬ ›˝◊√ Œ˚ Œ˘‡±&À˘± ’±ÀÂ√, Œ¸˝◊√ Œ˘‡±&À˘±˝◊√ ¬ı±—˘±˚˛, ø˝√√øµÀÓ¬, ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ÀÓ¬ Œ˚˜Ú ’±ÀÂ√, ›˝◊√‡±ÀÚ ’±˜¬ı˛± ¶ö±¬ÛÚ
fl¡¬ı˛¬ı ¤¬ı— ¸¬ı±¬ı˛ ›¬ÛÀ¬ı˛ Œ˘‡± Ô±fl¡À¬ı ;˘ƒ;˘ƒ fl¡¬ı˛À¬ı ø√ÀÚ ¤¬ı— ¬ı˛±ÀS ëά◊øÚ˙ ’±˜±À√¬ı˛ ’±RÊ√±·¬ı˛À̬ı˛ ˜Laí ñ ¤˝◊√ fl¡Ô±øȬº ’±ø˜ ¤‡Ú
Œ˚‡±ÀÚ “√±øάˇÀ˚˛ ’±øÂ√ ñ Œ¸˝◊√‡±ÀÚ ’±˜¬ı˛± ¤fl¡øȬ ŒÂ√±A ¬ı±·±Ú fl¡¬ı˛¬ıº ’±¬ı˛, ›˝◊√ Œ˚, Œ˚ø√Àfl¡ ’±˜¬ı˛± ¸¬ı ˜±øȬ ˆ¬øÓ«¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛øÚ, Œ¸˝◊√‡±ÀÚ
’±˜¬ı˛± ¤fl¡È¬± ë˜≈Mê√˜=í fl¡¬ı˛¬ıº ’±ø˜ Œ‚±¯∏̱ fl¡¬ı˛øÂ√, ’±·±˜œ ¬ıÂ√¬ı˛ 19 À˙ Œ˜-¬ı˛ ˚‡Ú 50 ¬ıÂ√¬ı˛ ¬Û”øÓ«¬ ˝√√À¬ı, ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ’±R¬ıø˘√±ÀÚ¬ı˛,
’±˜¬ı˛± ›˝◊√‡±ÀÚ, ›˝◊√ ˜≈Mê√˜À=, ’±˜¬ı˛± Œ¸ø√Ú Î¬◊»¸¬ı fl¡¬ı˛¬ıº Œ¸ø√Ú ’±¬ı±¬ı˛ ’±¬ÛÚ±¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ ’±¸À¬ıÚ, ’±˜LaÌ Ê√±Ú±ø26√º
’Ô‰¬ ˜Ê√±¬ı˛ ¬ı…±¬Û±¬ı˛, ¤¬ı±¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜-ÀÓ¬ ë’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±í¬ı˛ ¬ı…≈À¬ı˛± ø‰¬Ù¬ Ê√˚˛ôL Œ‚±¯∏±˘ ø˙˘‰¬¬ı˛ ¤À˘Úº ëά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¬Û√fl¡í ø√À˘Úº
øfl¡c ¤fl¡øȬ ¬ı±¬ı˛› ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ Œfl¡±Ú› fl¡Ô± ¬ı˘À˘Ú Ú±º ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ’±ôLø¬ı˛fl¡ |X± Ê√±Ú±ÀÚ± ÀÓ¬± ”√À¬ı˛¬ı˛
fl¡Ô±, ¤fl¡Ê√Ú ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ Ú±˜› ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡¬ı˛À˘Ú Ú±º ’Ô‰¬ ’±ø˙¬ı˛ √˙Àfl¡¬ı˛ ’ø¢¨·ˆ«¬ ø√Ú&ø˘ÀÓ¬ ¤˝◊√ ¤fl¡˝◊√ ë’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±í¬ı˛
¸±—¬ı±ø√fl¡ ø˝√√À¸À¬ı ¤À¸øÂ√À˘Ú ’±˘±¬ÛÚ ¬ıÀµ±¬Û±Ò…±˚˛º √œ‚« õ∂øÓ¬À¬ı√Ú õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú, Œ¸ ’±À¬ı˛fl¡ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸º ¬ÛÀ¬ı˛ ¬ı˘± ˚±À¬ıº

ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬
26 Œ˜, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬¬¬ı≈Ò ı±¬ı˛º

¬ıeˆ¬±¯∏œ ’¸˜œ˚˛±∑ ˝√√±˚˛ ¸˜œfl¡¬ı˛Ì Ø

16.12.2009 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√º ¤ø√Ú ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ¸ø•úø˘Ó¬ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ˜= ø¬ıÀ鬱ˆ¬ õ∂√˙«Ú fl¡À¬ı˛øÂ√˘ fl¡±Â√±Àάˇ¬ı˛ ŒÊ√˘±˙±¸Àfl¡¬ı˛ fl¡±˚«±˘À˚˛¬ ı˛ ¸±˜ÀÚº
Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ˜À=¬ı˛ ¤fl¡ õ∂øÓ¬øÚøÒ√À˘¬ı˛ ¸Àe õ∂±Mê√Ú ø¬ıÒ±˚˛fl¡ √œ¬Ûfl¡ ˆ¬A±‰¬±˚«› Œ¸ ¸˜À˚˛¬ı˛ ŒÊ√˘±˙±¸fl¡ Œ·ÃÓ¬˜ ·±e≈ø˘¬ı˛ ¸Àe Œ√‡± fl¡À¬ı˛Úº
ø˙˘‰¬¬ı˛ Œ¬ı˛˘ Œà˙ÀÚ¬ı˛ Ú±˜ 눬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œà˙Ú, ø˙˘‰¬¬ı˛í ø˝√√À¸À¬ı Ú±˜±øÇÓ¬ fl¡¬ı˛± ¤¬ı— ˘±˜øά—-ø˙˘‰¬¬ı˛ ø¬ıøÊ√ ˘±˝◊√ÀÚ¬ı˛ fl¡±Ê√ ^nÓ¬ ¸•Û”Ì«
fl¡¬ı˛±¬ı˛ √±ø¬ıÀÓ¬ øÂ√˘ ¤˝◊√ ø¬ıÀ鬱ˆ¬ õ∂√˙«Úº fl¡±Â√±Àάˇ¬ı˛ ŒÊ√˘±˙±¸fl¡Àfl¡ ¶ú±¬ı˛fl¡ø˘¬Û› Œ¬Û˙ fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛º Œ¸ø√Ú ŒÊ√˘±˙±¸fl¡Àfl¡ õ∂±Mê√Ú ø¬ıÒ±˚˛fl¡
√œ¬Ûfl¡ ˆ¬A±‰¬±˚« ¬ıÀ˘Ú, ì¤fl¡øȬ Ê√Ú¬ı˛¬ı À˙±Ú± ˚±À26√ Œ˚ 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 À˙ Œ˜-¬ı˛ Œ˚ ëŒfl¡¸ƒí øÂ√˘ Œ¸˝◊√ Œfl¡¸ƒ ά◊˝◊√ÔƒE Ú± ˝√√›˚˛±¬ı˛ Ù¬À˘
Œ¸KC±˘ ·ˆ¬Ú«À˜KI◊ 눬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œà˙Ú, ø˙˘‰¬¬ı˛í Ú±˜fl¡¬ı˛ÀÌ ¸¬ı≈Ê√ ¸—Àfl¡Ó¬ ø√À26√ Ú±º øfl¡c ¤˝◊√ ˚ø√ ¸Ó¬… ˝√√À˚˛ Ô±Àfl¡, Ó¬±˝√√À˘ ’±˜¬ı˛± Ó¬±
˜±ÚÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ Ú±º fl¡±¬ı˛Ì, ¤ÀÓ¬±ø√ÀÚ ŒÓ¬± ¤˝◊√ ˜±˜˘± õ∂Ó¬…±˝√√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ŒÚ›˚˛±È¬± ά◊ø‰¬Ó¬ øÂ√˘ºî
Œ¸ø√Ú ¤ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ fl¡Ô± ¬ı˘ÀÓ¬ ø·À˚˛ ø¬ıÒ±˚˛fl¡ √œ¬Ûfl¡ ˆ¬A±‰¬±˚« fl¡±Â√±Àάˇ¬ı˛ ŒÊ√˘±˙±¸fl¡Àfl¡ ’±¬ı˛› ¬ıÀ˘Ú, ìŒfl¡fœ˚˛ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ’ÀÚfl¡ Ȭ±fl¡±
‡¬ı˛‰¬ fl¡À¬ı˛ 댘˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙Úí ·Í¬Ú fl¡¬ı˛± ˝√√À˚˛øÂ√˘º øfl¡c ¤˝◊√ Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ’±Ê√› õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√˚˛øÚº ’±˜±À√¬ı˛ õ∂ùü, Œfl¡Ú
õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛± ˝√√˘ Ú±∑ ¤˝◊√ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ¸•ÛÀfl«¡ ’±˜¬ı˛± ˚Ó¬È≈¬fl≈¡ Ê√±øÚ, Ó¬± ˝√√˘ – ’±˜¬ı˛± ˚‡Ú ’±¸±˜ ø¬ıÒ±Ú¸ˆ¬±˚˛ ø¬ıÒ±˚˛fl¡ ø˝√√À¸À¬ı øÂ√˘±˜, Ó¬‡Ú
˜≈‡…˜Laœ Œ·±˘±¬Û ¬ı¬ı˛¬ı¬ı˛± ’±˜±À√¬ı˛ Œ√ø‡À˚˛ÀÂ√Ú ¤˝◊√ ø¬ı˛À¬Û±È«¬º ά◊“˝◊√À¬Û±fl¡± ø√À˚˛ Œ¸˝◊√ ø¬ı˛À¬Û±È«¬øȬÀfl¡ ‡±˝◊À√ ˚˛ ŒÚ›˚˛± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ¤fl¡ fl¡Ô±˚˛
Œ˙¯∏ fl¡À¬ı˛ Œ√›˚˛± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ¸≈Ó¬¬ı˛±— ¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛± ë’±¸±˜œí Ú˚˛º ¤˝◊√ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ õ∂fl¡±˙ Ú± fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú… ’±¸±˜ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛˝√◊ √±˚˛œº
’±˜¬ı˛± ¬ı˘¬ı, ’±¸±˜ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛˝◊√ ’±¸±˜œº Ó¬±˝◊√ Œfl¡fœ˚˛ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ά◊ø‰¬Ó¬ ’±¸±˜ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛Àfl¡ ‰¬±Ê«√ø˙Ȭ Œ√›˚˛±ºî
 &ø˘‰¬±˘Ú±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¬Û≈ø˘˙ õ∂˙±¸ÀÚ¬ı˛ Ó¬¬ı˛Ù¬ ŒÔÀfl¡ Œ˚ ¸≈À˚˛±-Œ˜±ÀȬ± Œfl¡¸ fl¡¬ı˛± ˝√√À˚˛øÂ√˘, Ó¬±ÀÓ¬ ¤fl¡±√˙ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ëøSêø˜Ú…±˘í,
ë’…±øKI◊ Œ¸±¸…±˘í ø˝√√À¸À¬ı Œ√‡±ÀÚ± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ’±Ê√ 50 ¬ıÂ√À¬ı˛› ˘±˘øÙ¬Ó¬±¬ı˛ ¤˝◊√ ˙Mê√ ¬ı“±ÒÚ ŒÔÀfl¡ ’±˜¬ı˛± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ˜≈øMê√ ø√ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛øÚº
¤˝◊√ ¸±ø¬ı«fl¡ ¬ı…Ô«Ó¬±¬ı˛ Ê√Ú… √±˚˛œ ’±ø˜, ’±¬ÛøÚ ¤¬ı— ¤˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¸fl¡˘ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±Àõ∂˜œ ˜±Ú≈¯∏º
˚±˝◊√ Œ˝√√±flƒ ,¡ ’±¸±˜ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±Àfl¡ ’±Ê√› ø¡ZÓ¬œ˚˛ ¬ı˛±Ê√…ˆ¬±¯∏± ø˝√√À¸À¬ı ¶§œfl‘¡øÓ¬ Ú± ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛, øfl¡c Œ·±È¬± ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ı¯∏« ¸˝√√ ¸±¬ı˛±
ø¬ıÀù´ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¶ö±Ú Œfl¡±Ô±˚˛, ¤fl¡˝◊√ ¸Àe ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ø¬ıøˆ¬iß õ∂±ÀôL Â√øάˇÀ˚˛ øÂ√øȬÀ˚˛ Ô±fl¡± ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛± Œ˚ ÒœÀ¬ı˛ ÒœÀ¬ı˛ ¤fl≈¡À˙ ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛¬ı˛
¬Û±˙±¬Û±ø˙ ά◊øÚÀ˙ Œ˜-Àfl¡ ¶ú¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛Ú, Ó¬±¬ı˛ ¬Û˚±«5 Ó¬Ô… ’±˜±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ’±ÀÂ√º øfl¡c ’±˜¬ı˛± fl¡œ fl¡¬ı˛¬ı∑ ’±˜±À√¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√ ˚‡Ú ¶§À‚±ø¯∏Ó¬
øÔÇ È¬…±Ç±¬ı˛À√¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ë’¸˜, ’¸˜œ˚˛± ’±1n∏ øfl¡Â≈√ fl¡Ô±í ø˙À¬ı˛±Ú±À˜ ¤fl¡øȬ ’¸˜œ˚˛± ¸±5±ø˝√√fl¡ ¬ÛøSfl¡±¬ı˛ õ∂ô¶±¬ıÚ± ¸—‡…±˚˛ Œ˘À‡Ú
ì’±¸±À˜√¬ı˛ ¬ı±˝◊√À¬ı˛ Œ·À˘ øÚÀÊ√À√¬ı˛ ¤fl¡Ê√Ú õ∂fl‘¡Ó¬ ’¸˜œ˚˛± ø˝√√À¸À¬ı ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ Œ√›˚˛± ά◊ø‰¬Ó¬ ë’¸˜ ˜±Ó‘¬1 Ê√±Ó¬œ˚˛ ¶§±Ô«1 ˝√√Àfl¡í Ó¬‡Ú øÚÀÊ√Àfl¡˝◊√
˘ø7¡¡¡Ó¬ ˜ÀÚ ˝√√˚˛º ›˝◊√ ¬ÛøSfl¡±øȬ √±ø¬ı fl¡À¬ı˛øÂ√˘ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¤fl¡˜±S ’¸˜œ˚˛± ¸±5±ø˝√√fl¡ ¬ıÀ˘∏º øfl¡c ’±˜±¬ı˛± Œfl¡Î¬◊˝◊√ ¤˝◊√ ¬ÛøSfl¡±øȬ¬ı˛
øÚ˚˛ø˜Ó¬ õ∂fl¡±˙Ú± ’±¬ı˛ Œ√ø‡øÚº Ó¬À¬ı ’±˜±À√¬ı˛ ’¬ı¶ö±Ú ¶Û©Ü fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú…˝◊√ ’±Ê√ ¤¸¬ı fl¡Ô± ø˘‡ÀÓ¬ ˝√√À26√º ¤‡±ÀÚ Œfl¡±Ú› ¬ı…øMê√ ’±Sê˜À̬ı˛
˜±Úø¸fl¡Ó¬± ŒÚ˝◊√º
2007 ¸±À˘¬ı˛ 5 ˜±‰«¬ – ¸≈”√¬ı˛ ø¸Î¬øÚ ŒÔÀfl¡ ¸—¬ı±√ ¸—¶ö± Ê√±øÚÀ˚˛ÀÂ, ë¬ı±—˘±Àfl¡ ø¡ZÓ¬œ˚˛ ˆ¬±¯∏± ¬ı˛+À¬Û ’ôLˆ”«¬Mê√ fl¡À¬ı˛ÀÂ√ ’À©Ü™ø˘˚˛±íº ¬Û≈À¬ı˛±
¸—¬ı±√øȬ ¤¬ı˛fl¡˜ – ì ’À©Ü™ø˘˚˛±¬ı˛ ¤fl¡øȬ õ∂À√À˙ ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏±Àfl¡ ø¡ZÓ¬œ˚˛ ˆ¬±¯∏± ø˝√√¸±À¬ı ’ôLˆ«≈¬Mê√ fl¡¬ı˛± ˝√√À26√º øÚά◊¸±Î¬◊Ô ›À˚˛˘À¸¬ı˛ õ∂Ò±Ú˜Laœ
¬ı¬ı fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ ˝√√±˝◊√ fl¡ø˜˙Ú±¬ı˛ ’±˙¬ı˛±Ù¬Î¬◊ÀVÃ~±Àfl¡ ¤fl¡¬ ı±Ó«¬±˚˛ ¤ ‡¬ı¬ı˛ Ê√±øÚÀ˚˛ÀÂ√Úº ¬ı¬ı fl¡±¬ı˛ Ê√±Ú±Ú, øÚά◊¸±Î¬◊Ô ›À˚˛˘À¸¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛
ø¸X±ôL øÚÀ˚˛ÀÂ√, ¤˝◊√‰¬ ¤¸ ø¸ ô¶À¬ı˛¬ı˛ ¬Û¬ı˛œé¬±˚˛ ˝◊√—À¬ı˛øÊ√¬ı˛ ¬Û±˙±¬Û±ø˙ ¬ı±—˘±Àfl¡› ø¡ZÓ¬œ˚˛ ˆ¬±¯∏± ø˝√√¸±À¬ı ’ôLˆ≈«¬Mê√ fl¡¬ı˛± ˝√√À¬ıº ’±·±˜œ 2008
¸±˘ ŒÔÀfl¡ ¤øȬ fl¡±˚«fl¡¬ı˛ ˝√√À¬ıº ¤ ‡¬ı¬ı˛ Œ˙±Ú±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¶§ˆ¬±¬ıÓ¬˝◊√ ά◊263√ø¸Ó¬ ’±˙¬ı˛±Ù¬ÀVÃ~±¬ı˛ fl¡Ô±˚˛, ¤¬ı˛ Ù¬À˘ ’Ààòø˘˚˛±˚˛˛ ¬ı¸¬ı±¸fl¡±¬ı˛œ
¬ı±—˘±À√ø˙¬ı˛± øÚÀÊ√¬ı˛ ˜±Ó¬‘ˆ¬±¯∏±˚˛ ¬Ûάˇ±¬ı˛ ¸≈À˚±· ¬Û±À¬ı, ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ ˝√√À¬ı øÚÀÊ√À√¬ı˛ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ‹øÓ¬˝√√… ¤¬ı— ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ ø˙fl¡Àάˇ¬ı˛ ¸Àeºî
˚± Œ˝√√±fl¡ƒ ’±¸±˜ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏±Àfl¡ ø¡ZÓ¬œ˚˛ ¬ı˛±Ê√…ˆ¬±¯∏± ø˝√√À¸À¬ı ¶§œfl‘¡øÓ¬ Œ√˚˛øÚ ¬ıÀȬ, øfl¡c Ó¬±ÀÓ¬ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ Œ√˙œ˚˛ Ó¬Ô± ’±ôLÊ«√±øÓ¬fl¡
˜˚«±√± é≈¬J ˝√√˚˛øÚº ø˝√√øµ ˆ¬±¯∏± Œ˚˜Ú ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏«¬ı˛ ¬ı˛±©Ü™ˆ¬±¯∏± Ú˚˛ ¬ıÀ˘ ’±√±˘Ó¬ ¬ı˛±˚˛ ø√À˚˛ÀÂ√, ŒÓ¬˜øÚ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±ˆ¬±¯∏œ ˜±Ú≈¯∏ Œfl¡±Ú
¬ı˛±ÀÊ√… fl¡Ó¬Ê√Ú ¬ı˛À˚˛ÀÂ√Ú ñ Ó¬± ¤fl¡¬ı±¬ı˛ ‡øÓ¬À˚˛ Œ√‡± ˚±fl¡ƒº õ∂‡…±Ó¬ ¸±—¬ı±ø√fl¡ › ø¬ıÀù≠¯∏fl¡ ¤¸ ø¬ıù´Ú±ÔÚ ë√… ø˝√√µ≈í ¬ÛøSfl¡±˚˛ ¤¬ı˛ ø‰¬S Ó≈¬À˘
ÒÀ¬ı˛ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ ›˝◊√ øÚ¬ıÀg¬ı˛ øfl¡Â≈√ ά◊À~‡À˚±·… ø√fl¡ ’±˜¬ı˛± Ó≈¬À˘ Ò¬ı˛øÂ√ ñ ì¤˝◊√ Œ√À˙¬ı˛ Ê√Ú¸—‡…± õ∂±˚˛ 120 Œfl¡±øȬº ¤ Œ√À˙¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏ õ∂±˚˛
1652 øȬ ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Úº ¤À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ·Àάˇ 10 ˝√√±Ê√±À¬ı˛¬ı˛› ’øÒfl¡ ¸—‡…fl¡ Œ˘±fl¡ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Ú 122 øȬ ˆ¬±¯∏±˚˛º 2001 ¸±À˘¬ı˛
’±√˜¸≈˜±ø¬ı˛ ’Ú≈˚±˚˛œ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ õ∂±˚˛ 42 Àfl¡±øȬ 20 ˘é¬ ˜±Ú≈¯∏ ø˝√√øµÀÓ¬ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Úº Œ√À˙¬ı˛ Œ˜±È¬ Ê√Ú¸—‡…±¬ı˛ øÚø¬ı˛À‡ ¤È¬± ˝√√˘ 41 √˙ø˜fl¡
3 ˙Ó¬±—˙º
¤¬ı˛¬ÛÀ¬ı˛˝◊√ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¶ö±Úº ’Ô«±» ¬ı±—˘± ˝√√˘ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ø¡ZÓ¬œ˚˛ õ∂Ò±Ú ˆ¬±¯∏±º Œ˜±È¬ 8 Œfl¡±øȬ 30 ˘é¬ ˜±Ú≈¯∏ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô±
¬ıÀ˘Úº ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏«¬ı˛ Œ˜±È¬ Ê√Ú¸—‡…±¬ı˛ 8.11 ˙Ó¬±—˙ Œ˘±fl¡ ˝√√À26√Ú ¬ı±„√√±ø˘º
Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ¶ö±ÀÚ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ŒÓ¬À˘&º ¤ ¬ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Ú Œ˜±È¬ 7 Àfl¡±øȬ 40 ˘é¬ Œ˘±fl¡º ’Ô«±» Œ˜±È¬ Ê√Ú¸—‡…±¬ı˛ 7.37 ˙Ó¬±—˙º
˜±¬ı˛±øͬ ¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¶ö±Ú ‰¬Ó≈¬Ô«º ¤ ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Ú 7 Œfl¡±øȬ 20 ˘é¬ Œ˘±fl¡º ˙Ó¬±—À˙¬ı˛ ø˝√√À¸À¬ı 6.92º
¬Û=˜ ¶ö±ÀÚ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó¬±ø˜˘ ˆ¬±¯∏±º 6 Œfl¡±øȬ 7 ˝√√±Ê√±¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏ ¤ ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Úº ˙Ó¬±—À˙¬ı˛ ø˝√√À¸À¬ı 5.91º
¯∏ᬠô¶±ÀÚ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ά◊≈«√º ¤ ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô± 1 Œfl¡±øȬ 1 ˘é¬ 50 ˝√√±Ê√±¬ı˛ Œ˘±fl¡ ñ ’Ô«±» 5.1 ˙Ó¬±—˙º
ø˝√√øµ › Ó¬±¬ı˛ ’Ú…±Ú… ά◊¬Ûˆ¬±¯∏±˚˛ ˚±¬ı˛± fl¡Ô± ¬ıÀ˘Ú, Ó¬±¬ı˛± ¸—‡…±·ø¬ı˛á¬ ÚÚº Œ√À˙¬ı˛ 5 ˚˛ 6 øȬ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√ Ó¬± ¸œ˜±¬ıXº Ó¬±˝◊√ ø˝√√øµ
fl¡‡Ú› ¬ı˛±©Ü™ˆ¬±¯∏± ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú±ºî
1959 ¸±À˘ ¸—¸À√ “√±øάˇÀ˚˛ Ó¬»fl¡±˘œÚ õ∂Ò±Ú˜Laœ ¬ÛøGÓ¬ Ê√›˝√√¬ı˛˘±˘ ŒÚ˝√√è ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ı±¸œÀfl¡ õ∂øÓ¬|n∏øÓ¬ ø√À˚˛øÂ√À˘Ú Œ˚, Œ√À˙¬ı˛ Œ˚ ¸¬ı
˜±Ú≈¯∏ ø˝√√øµ Ê√±ÀÚÚ Ú±, Ó¬“±À√¬ı˛ ‰¬±ø˝√√√± ’Ú≈˚±˚˛œ ˝◊√—À¬ı˛øÊ√˝◊√ ˝√√À¬ı ø˝√√øµ¬ı˛ ø¬ıfl¡ä ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏±º 1967 ¸±À˘ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¸—À˙±ÒÚœÀÓ¬ ¤˝◊√
õ∂øÓ¬|n∏øÓ¬Àfl¡˝◊√ ’±˝◊√ÀÚ ¬Ûø¬ı˛ÌÓ¬ fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛º
Ó¬À¬ı ¸—ø¬ıÒ±ÀÚ¬ı˛ 343 Ú•§¬ı˛ ’Ú≈À26√À√ ¬ı˘± ˝√√À˚˛ÀÂ√, ëŒ√¬ıÚ±·ø¬ı˛ ˝√√¬ı˛ÀÙ¬¬ı˛ ø˝√√øµ ˝√√˘ ¤ Œ√À˙¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏±....íº Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ø˝√√øµÀfl¡
’±¬ı±¬ı˛ ëÊ√±Ó¬œ˚˛ ˆ¬±¯∏±í øfl¡—¬ı± ë¬ı˛±©Ü™ˆ¬±¯∏±í ¬ıÀ˘ Ô±Àfl¡Úº
ø¬ıù´Ú±ÔÚ Ó¬“±¬ı˛ øÚ¬ıÀg ’±¬ı˛› ø˘À‡ÀÂ√Ú, ëŒ˘±fl¡·ÌÚ±¬ı˛ ¸˜˚˛ Œfl¡f › ¬ı˛±Ê√… ô¶À¬ı˛ ˚ø√ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ fl¡Àͬ±¬ı˛ ’¬ı¶ö±Ú ŒÚ›˚˛± ˝√√˚˛,
Ó¬À¬ı õ∂‰¬G ø¬ıÀˆ¬À√¬ı˛ ¸‘ø©Ü ’¬ı˙…y±¬ıœºí
ŒÓ¬± ά◊¢∂ ’¸˜œ˚˛± Ê√±Ó¬œ˚˛Ó¬±¬ı±À√¬ı˛ Ò√ıÊ√±Ò±¬ı˛œÀ√¬ı˛ ˜ÀÚ ¬ı˛±‡± ά◊ø‰¬Ó¬, ˆ¬±ø¯∏fl¡ ’±¢∂±¸Ú ø√À˚˛ ¬ı±—˘±Àfl¡ √±ø¬ıÀ˚˛ ¬ı˛±‡± ˚±À¬ı Ú±º Ó¬±¬ı˛± Ó¬±À√¬ı˛
’øô¶Q ¬ı˛é¬± fl¡èÚº ¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡èÚ, ’±¸±˜ ¤fl¡øȬ ¬ıUˆ¬±ø¯∏fl¡ ¬ı˛±Ê√…º ’±¬ı˛ ë¬ıeˆ¬±¯∏œ ’¸˜œ˚˛±í, ëfl¡±ø¬ı«ˆ¬±¯∏œ ’¸˜œ˚˛±í, ëøά˜±¸±ˆ¬±¯∏œ ’¸˜œ˚˛±í
˝◊√Ó¬…±ø√ ˆ¬±ø¯∏fl¡ Ú±À˜¬ı˛ ¸Àe ¶ö±ÚÚ±˜ ˚≈Mê√ fl¡¬ı˛±¬ı˛ õ∂¬ıÌÓ¬± ¬ıg fl¡èÚº ¤ˆ¬±À¬ı ˙s ∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛À˘˝◊√ Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ ¬ı‘˝√» ’¸˜œ˚˛± Ê√±øÓ¬¸N± ·Àάˇ
›Àͬ Ú±º ¤¸¬ı ’±R‚±Ó¬œ õ∂¬ıÌÓ¬±º fl¡±¬ı˛Ì, ’±¸±À˜ ¬ı¸¬ı±¸fl¡±¬ı˛œ Ê√Ú·Ì ’±¬ı˛ ’¸˜œ˚˛± Ê√Ú·Ì ¤fl¡fl¡Ô± Ú˚˛º
’Ô‰¬ 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 À˙ Œ˜ ¤fl¡±√˙ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ¬Û≈Ì…Ó¬œÀÔ« ¬ıÀ¸ ˚‡Ú Œfl¡±Ú› ëøÔ—fl¡ Ȭ…±Ç±¬ı˛í ¬ıÀ˘Ú, ë’±ø˜ ¸fl¡À˘±Àª
¬ı‘˝√M√1 ’¸˜ ˜±Ó‘¬1 fl¡±1ÀÌ ¸fl¡À˘±Ò1Ì1 ¤fl¡Ó¬±1 ¬Ûø1‰¬˚˛ ø√˚˛± √1fl¡±1º ’±ø˜ ¸fl¡À˘±À1 ’¸˜1 ¬ı±ø˝√√1Ó¬ øÚÊ√1 ¬Ûø1‰¬˚˛ ø√˚˛± ¸˜˚˛Ó¬ øÚÊ√1
ˆ¬±¯∏±À·±á¬œ Ú±˝◊√¬ı± Ò˜π˚˛ Œ·±á¬œ1 ¬Ûø1‰¬˚˛ øÚø√ ’¸˜ ˜±Ó‘¬1 Ê√±Ó¬œ˚˛ ¶§±Ô«1 ˝√√Àfl¡ ¤Ê√Ú õ∂fl‘¡Ó¬ ’¸˜œ˚˛± ø˝√√‰¬±Àª ¬Ûø1‰¬˚˛ ø√˚˛± ά◊ø‰¬»ºí ñ Ó¬‡Ú
Œ˜±ÀȬ˝◊√ ø¬ıø¶úÓ¬ ˝√√˝◊√Ú±º fl¡±¬ı˛Ì, Ó¬±À√¬ı˛ ·±S¬ıÌ« fl¡‡Ú› ˘±˘, fl¡‡Ú› ¸±√±, fl¡‡Ú› ¬ı± ∆·ø¬ı˛fl¡º ëøÔ—fl¡ Ȭ…±Ç±¬ı˛í ’±¬ı˛› ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ë’±˝◊√ Ó≈¬ø˜
ÒÚ…±º ŒÓ¬±˜±1 ·ˆ«¬Ó¬ ’±øÊ√ ¸˜≈8˘ - Œ√¬ıøÊ√Ó¬1 Ê√ijº ŒÓ“¬›À˘±fl¡1 fl¡±1ÀÌ˝◊√ ˙ø√˚˛±1 ¬Û1± Ò≈¬ı≈1œ Ó¬Ô± fl¡ø1˜·?1 ¬Û1± ŒÒ˜±Ê√œ ¤fl¡±fl¡±1,
Ê√±øÓ¬-Ò˜«-øÚø¬ı«À˙À¯∏ ˆ¬±Ó‘¬QÀ¬ı±Ò1 ¬Û≈©Û±?ø˘, Œ‰¬Ãø√À˙ ¸˜i§˚˛1 õ∂øÓ¬26√øªºí ñ ‰¬˜»fl¡±¬ı˛Ø ¤ˆ¬±À¬ı˝◊√ ë·±˜Â√± ¸—¶‘®øÓ¬í ’±˜±À√¬ı˛ ¸˜i§À˚˛¬ı˛
¬ı±Ó«¬± qøÚÀ˚˛ fl¡±˚«Ó¬ ø¬ıw±ôL fl¡¬ı˛ÀÂ√º
¬ı±—˘±Àfl¡ ¬ı“±ø‰¬À˚˛ ¬ı˛±‡±¬ı˛ √±˚˛ ¤fl¡± ¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ Ú˚˛
¬fi¬ÛÚ…ø¸fl¡ Ó¬Ô± fl¡Ô±ø˙äœ ˆ¬·œ¬ı˛Ô ø˜À|¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ≈√퉬±¬ı˛Ê√Ú Œ˘‡fl¡-fl¡ø¬ı¬ı˛ fl¡Ô± ¬ı±√ ø√À˘ Ûø(˜¬ıÀe¬ı˛ ’±¬ı˛ Œfl¡Î¬◊˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ¬ıe
¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬ ¸À•ú˘ÀÚ¬ı˛ ¤Àfl¡fl¡øȬ ’øÒÀ¬ı˙ÀÚ ¤À¸ qÒ≈ ˜À=¬ı˛ ˜Ò…˜øÌ ˝√√À˚˛ ¬ı¸± Â√±Î¬ˇ± fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ Œfl¡±Ú› fl¡±·ÀÊ√ øÙ¬À¬ı˛ ø·À˚˛ øfl¡Â≈√˝◊√
Œ˘À‡ÚøÚº ¤¬ıÂ√¬ı˛ ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœº∏ ¤À¸øÂ√À˘Ú ¤fl¡±øÒfl¡ ά◊8˘ ¬ı…øMê√Qº øfl¡c ¬Û”¬ı˛¬ıœ ˜≈À‡±¬Û±Ò…±˚˛ ¤¬ı— ’Ú≈¬Û Œ‚±¯∏±À˘¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¸eœÓ¬
ø˙äœ, ˚“±À√¬ı˛ ’±ôLÊ«√±øÓ¬fl¡ ‡…±øÓ¬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, Ó“¬±¬ı˛± ø˙˘‰¬À¬ı˛ 눬±¯∏±˙ø˝√√√ Œà˙Ú ˙ø˝√√√ ¶ú¬ı˛Ì ¸ø˜øÓ¬í ¤¬ı— ë¸ø•úø˘Ó¬ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ˜=í- ¤¬ı˛
’Ú≈ᬱÀÚ ¤À¸ ’fl¡¬ÛÀȬ ¬ı˘À˘Ú, Ó“¬±¬ı˛± 19 À˙ Œ˜-¬ı˛ ¤fl¡±√˙ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ’±RÓ¬…±À·¬ı˛ fl¡Ô± Ê√±ÀÚÚ Ú±º ¤˝◊√ Ú± Ê√±Ú±È¬± ’ôLÓ¬
¸eœÓ¬ ø˙äœÀ√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ŒÓ¬˜Ú Œ√±¯∏Úœ˚˛ Ú˚˛, ˚ÀÓ¬±È¬± Œ√±¯∏Úœ˚˛ fl¡ø¬ı-fi¬ÛÚ…±ø¸fl¡ ¸≈Úœ˘ ·Àe±¬Û±Ò…±˚˛ øfl¡—¬ı± fl¡ø¬ı ˙∫ Œ‚±À¯∏¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¬ı…øMê√¬ıÀ·«¬ı˛
fl¡±ÀÂ√º ˝“√…±, ¬ı±√ ˚±À¬ıÚ Œfl¡Ú Ú¬ıڜӬ± Œ√¬ıÀ¸Ú∑ Ó“¬±¬ı˛ ¸Àe ¤ øÚÀ˚˛ ’±ø˙¬ı˛ √˙Àfl¡ ¤fl¡ ’±˘±¬Û‰¬±ø¬ı˛Ó¬±˚˛ Ú¬ıڜӬ± ¤˝◊√ õ∂øÓ¬À¬ı√fl¡Àfl¡ øÚÀÊ√˝◊√
¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ì¸M√√À¬ı˛¬ı˛ √˙Àfl¡ ’±˜±À√¬ı˛ fl¡˘fl¡±Ó¬± ¸˝√√ Œ·±È¬± ¬Ûø(˜¬ıÀe ˚‡Ú ëŒ˚ìıÚ øÚÒÚí ‰¬˘øÂ√˘, Ó¬‡Ú ’±¬ÛÚ±¬ı˛± fl¡œ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú∑ ø˘À‡øÂ√À˘Ú
øfl¡Â≈√ ∑î Œ¸ÃÊ√Ú… Œ¬ı±ÀÒ Ó¬±»é¬øÚfl¡ Ê√¬ı±¬ı√±ÀÚ ø¬ı¬ı˛Ó¬ øÂ√˘±˜º fl¡±¬ı˛Ì, Œ¬Û˙± ·Ó¬ ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ Œ¸ø√Ú ’±ø˜ ¸±—¬ı±ø√fl¡ ø˝√√À¸À¬ı˝◊√ Ó“¬±¬ı˛ ¸±é¬±»fl¡±¬ı˛
øÚÀÓ¬ ø·À˚˛øÂ√˘±˜ ’±fl¡±˙¬ı±Ìœ ø˙˘‰¬¬ı˛ Œfl¡Àf¬ı˛ ¬ÛÀ鬺 ¤˝◊√ Ú¬ıڜӬ± Œ√¬ıÀ¸Ú› ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡ øÙ¬À¬ı˛ ø·À˚˛ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ Œfl¡±Ú› fl¡±·ÀÊ√ ¤fl¡øȬ
¬ıÌ«› ø˘À‡ÚøÚº ¬ı…øÓ¬Sê˜ ’èÌ Œ¸Úº øÓ¬øÚ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ 븗¬ı±√ õ∂øÓ¬ø√Úí fl¡±·ÀÊ√ ¤fl≈¡À˙ ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛ ¸•ÛÀfl«¡ ø˘‡ÀÓ¬ ø·À˚˛ ¶ú¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú
ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¬ı˛ ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛º qÒ≈ Ó¬±˝◊√ Ú˚˛, ¤˝◊√ õ∂øÓ¬À¬ı√Àfl¡¬ı˛ ë19 Œ˙ Œ˜í fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Œ˙¯∏ ¬Û—øMê√øȬ ά◊X‘Ó¬ fl¡À¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ √œ‚«
õ∂øÓ¬À¬ı√ÀÚ¬ı˛ ø˙À¬ı˛±Ú±˜ ø√À˚˛ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ øÚ¬ıÀg¬ı˛ ø˙À¬ı˛±Ú±˜˝◊√ øÂ√˘, ëÓ≈¬ø˜˝◊√ ’±˜±¬ı˛ ά◊øÚ˙-¤fl≈¡˙ Ê√Àij¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛íº 2 ˝√√±Ê√±¬ı˛ ¸±À˘¬ı˛ 21 Œ˙
ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ ¤˝◊√ øÚ¬ıgøȬ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√˚˛º
¤¬ı±¬ı˛ ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœÀÓ¬ fl¡ø¬ı-fiÛÚ…±ø¸fl¡ ¸≈Úœ˘ ·Àe±¬Û±Ò…±˚˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ¤fl¡øȬ ∆√øÚfl¡ ¬ÛøSfl¡±˚˛ ŒÈ¬ø˘ÀÙ¬±øÚfl¡ ¸±é¬±»fl¡±À¬ı˛
Ó“¬±¬ı˛ ’鬘Ӭ±¬ı˛ Ê√Ú… ¸≈√œ‚« ’±Àé¬¬Û ’±¬ı˛ ø¬ı˘±¬Û fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ’±˜±À√¬ı˛ Œ√À‡ fl¡è̱ Ê√±À·º fl¡±¬ı˛Ì, ¸≈Úœ˘ ·Àe±¬Û±Ò…±˚˛˝◊√ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ Œ¸˝◊√ fl¡ø¬ı
¬ı± Œ˘‡fl¡ ø˚øÚ ¸¬ıÀ‰¬À˚˛ Œ¬ıø˙, ¬ıU¬ı±¬ı˛, ø˙˘‰¬¬ı˛ ¸˝√√ Œ·±È¬± ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± w˜ÀÌ ¤À¸ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ õ∂Ó¬…±˙± øÂ√˘ ¸¬ıÀ‰¬À˚˛ Œ¬ıø˙º øÓ¬øÚ
øÙ¬À¬ı˛ ø·À˚˛ ë’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛í ¸˝√√ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ Œ˚ Œfl¡±Ú› fl¡±·ÀÊ√ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ά◊øÚ˙ øÚÀ˚˛ øfl¡Â≈√ ø˘‡À¬ıÚº øfl¡c ά◊øÚ˙Àfl¡ øÓ¬øÚ fl¡˘fl¡±Ó¬±˚˛ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬
˝√√ÀÓ¬ ø√À˘Ú Ú± ¸±ø¬ı«fl¡ˆ¬±À¬ıº ¤‡Ú ’±R ø¬ı˘±À¬Û¬ı˛ Œfl¡±Ú› ’Ô« ŒÚ˝◊√º ά◊øÚ˙, ¤fl≈¡˙ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡ øÚ˚˛À˜˝◊√ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ ˝√√À˚˛ Œ·ÀÂ√ ¸±¬ı˛± ø¬ıÀù´º
˝“√…±, ά◊øÚ˙Àfl¡ ¶ú¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛Ú fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ ˜˝√√±Àù´Ó¬± Œ√¬ıœº ¶ú¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛Ú ’±¬ı˛› ’ÀÚÀfl¡˝◊√º Ó¬À¬ı ¤¬ı˛ ¸”‰¬Ú± ˝√√À˚˛ÀÂ√ ’±ø˙-Ú¬ı3˝◊√À˚˛¬ı˛ √˙fl¡
ŒÔÀfl¡º ˜˝√√±Àù´Ó¬± Œ√¬ıœ¬ı˛ ø¬ÛÓ¬± ˜Úœ˙ ‚Ȭfl¡ ŒÓ¬± ά◊øÚÀ˙¬ı˛ &ø˘¬ı¯∏«À̬ı˛ ¬Û¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± ø˘À‡ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± Œ¸˝◊√ ¸˜À˚˛ ’±˜±À√¬ı˛
ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ [’ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘±] Ó¬»fl¡±˘œÚ fl¡ø¬ı Œ˘‡fl¡À√¬ı˛ ’øÒfl¡±—˙Àfl¡˝◊√ ∆fl¡øÙ¬˚˛ÀÓ¬¬ı˛ fl¡±Í¬·Î¬ˇ±˚˛ “√±Î¬ˇ fl¡¬ı˛±˚˛º fl¡±¬ı˛Ì, Ó“¬±¬ı˛± øÂ√À˘Ú
øÚø˘«5, øÂ√À˘Ú ά◊√±¸œÚº
¤¬ı±¬ı˛ ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœÀÓ¬ fl¡˘fl¡±Ó¬± ŒÔÀfl¡ ¤À¸øÂ√À˘Ú ø¬ıø˙©Ü ڱȬ…fl¡±¬ı˛ ø¬ıˆ¬±¸ ‰¬Sê¬ıÓ¬πº øÓ¬øÚ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ¤fl¡ ∆√øÚfl¡ ¬ÛøSfl¡±¬ı˛ ¸Àe
¸±é¬±»fl¡±À¬ı˛ Œ˚ fl¡Ô±&ø˘ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, Ó¬±ÀÓ¬ ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ õ∂øÓ¬ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ Ó¬œ¬ıË Î¬◊iß±ø¸fl¡Ó¬±˝◊√ õ∂fl¡±˙ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√º Ó“¬±¬ı˛ ¸±é¬±»fl¡±¬ı˛ øˆ¬øM√√fl¡ õ∂øÓ¬À¬ı√ÚøȬ
¤¬ı˛fl¡˜, ìÓ¬À¬ı ø¬ıÓ¬fl«¡ ¸‘ø©Ü fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛ øÚÀÊ√› fl¡˜ ø¬ıÓ¬Àfl«¡ Ê√øάˇÀ˚˛ ¬ÛάˇÀ˘Ú Ú± ø¬ıˆ¬±¸ ‰¬Sê¬ıÓ¬πº ά◊øÚÀ˙ Œ˜ øÚÀ˚˛ Œfl¡±Ú› ڱȬfl¡ ø˘‡À¬ıÚ
øfl¡∑ ¤˜Ú õ∂Àùü¬ı˛ Ê√¬ı±À¬ı ά◊M√¬ı˛ ¤˘ ñ ë򱒼 ø˙äœ › √˙«fl¡À√¬ı˛ ¬ÛÂ√µ Ú˚˛ ¤¸¬ıº Ó¬±˝◊√ ø˘‡À¬ıÚ Ú± 19 À˙ Œ˜ øÚÀ˚˛ Œfl¡±Ú› ڱȬfl¡º ’Ô«±»
fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ √˙«fl¡À√¬ı˛ [¬ı±Ê√±¬ı˛∑] fl¡Ô± Œˆ¬À¬ı˝◊√ 19 ¬ı˱Ӭ… Ó“¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√›ºî ¤˝◊√ ¸±é¬±»fl¡±¬ı˛øȬ¬ı˛ ø˙À¬ı˛±Ú±˜ øÂ√˘, ë¤È¬± ¬ı˛±ô¶±Ø ¸ÀôL±¯∏¬ı±¬ı≈ ¤Ó¬ø√Ú
fl¡¬ı˛À˘ÚȬ± fl¡œ – ø¬ıˆ¬±¸íº
˜˝√√±Àù´Ó¬± Œ√¬ıœÀ√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ˚“±¬ı˛±, Ó“¬±¬ı˛± Œ¬ı˛˘˜Laœ ˜˜Ó¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œà˙Ú ø˙˘‰¬¬ı˛ ¤¬ı— ø˙˘‰¬¬ı˛-˘±˜øά— ¬ıËάÀ·Ê√ Œ¬ı˛˘ ˘±˝◊√ÀÚ¬ı˛
√±ø¬ı¬ı˛ ¶§¬ÛÀ鬛 ø‰¬øͬ Œ˘À‡Úº Ó¬±˝◊√ ¤˝◊√ ’˙œøÓ¬¬Û¬ı˛ ¬ı‘X± ˜ø˝√√˘±øȬ¬ı˛ õ∂øÓ¬ ¤ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ¸ôL±Ú¬ı» |X± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ’±¬ı˛ ø¬ıˆ¬±¸-
Ú¬ıڜӬ±-¸≈Úœ˘-˙À∫¬ı˛ õ∂øÓ¬∑ Ô±flƒ¡ ¸¬ı fl¡Ô± ¬ıÀ˘ ˘±ˆ¬ ŒÚ˝◊√º
1997 ¸±À˘ ø˙˘‰¬À¬ı˛ fl¡±øͬ˚˛±¬ı±¬ı±¬ı˛ ’±|À˜ ¤À¸øÂ√À˘Ú ά. ¬ı‘µ±¬ıÚø¬ı˝√√±¬ı˛œ √±¸ ˜˝√√±¬ı˛±Ê√º øÓ¬øÚ› ¤fl¡ ¸±é¬±»fl¡±À¬ı˛ ¤˝◊√ õ∂øÓ¬À¬ı√fl¡Àfl¡
¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú ëŒÊ√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ Œfl¡±Ú› ˆ¬±¯∏±-fl‘¡ø©Ü-¸—¶‘®øÓ¬Àfl¡ √±ø¬ıÀ˚˛ ¬ı˛±‡± ˚±˚˛ Ú±º Ó¬À¬ı ¬ı˛±Ê√ ’±Ú≈fl”¡˘… Ú± Œ¬ÛÀ˘ Œfl¡±Ú› ˆ¬±¯∏±¸±ø˝√√øÓ¬…Àfl¡¬ı˛ ø¬ıfl¡±˙
˝√√À¬ı Ú±, Ó¬± ˜±ÚÀÓ¬ ¬ı˛±øÊ√ ÚÚ øÓ¬øÚº Ó“¬±¬ı˛ ˜ÀÓ¬, fl¡ø¬ı-Œ˘‡fl¡- ¸±ø˝√√øÓ¬…fl¡À√¬ı˛ øÚÊ√¶§ ¬ı˛‰¬Ú±Õ˙˘œ˝◊√ Ó“¡±À√¬ı˛ ˜˝√√±fl¡±À˘¬ı˛ √¬ı˛¬ı±À¬ı˛ ¶ö±˚˛œ ’±¸Ú
¤ÀÚ Œ√˚˛º fl¡ø¬ı ¸≈fl¡±ôL ˆ¬A±‰¬±˚« ˚‡Ú ëÂ√±Î¬ˇ¬ÛSí ¬ı˛‰¬Ú± fl¡À¬ı˛Ú, Ó¬‡Ú Œfl¡±Ú› ¬ı˛±Ê√±¬ı˛ ’±Ú≈fl”¡˘… Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√Ú øfl¡ øÓ¬øÚ∑ ¬Û±ÚøÚº ¸≈Ó¬¬ı˛±— ’±R˙øMê√ÀÓ¬
ø¬ıù´±¸œ ˝√√›˚˛±È¬±˝◊√ ¬ıάˇ fl¡Ô±º ¬ı‘µ±¬ıÚø¬ı˝√√±¬ı˛œ √±¸ ’±¬ı˛› ¬ıÀ˘Ú, ¸fl¡˘ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ Ê√ÚÚœ ¸—¶‘®Ó¬ ˜‘Ó¬ˆ¬±¯∏± Ú˚˛º ¸¬ı±¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¸˜‘øXÀÓ¬
¸—¶‘®Ó¬ ˆ¬±¯∏±¬ı˛˝◊√ ¬Û≈Úø¬ı«fl¡±˙ ˝√√À¬ıº ˜‘Ó¬ˆ¬±¯∏± ¬ıÀ˘ ¬¤fl¡È¬± Œ˘Àˆ¬˘ ¤“ÀȬ ø√À˘˝◊√ ¤fl¡øȬ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ øÚÊ√¶§ ¸•Û√, ‹ù´˚« › ‹øÓ¬˝√√…Àfl¡ ˜≈ÀÂ√ ŒÙ¬˘±
˚±˚˛ Ú±º ’±¬ı˛ ¸—¶‘®Ó¬ ∑ Œ¸ ŒÓ¬± qÒ≈ ¬ı±—˘± Ú˚˛, ø˝√√øµ Ú˚˛, õ∂øÓ¬øȬ õ∂Ò±Ú ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ Ê√ÚÚœº ¸≈Ó¬¬ı˛±— Ê√ÚÚœ¬ı˛ ˜‘Ó≈¬… ˝√√À¬ı Œfl¡Ú∑ ¬ı¬ı˛±fl¡
ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛ ¬ı˛é¬±¬ı˛ Ê√Ú… ¸—¢∂±˜ ˝√√˚˛º ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ Œ·Ã¬ı˛¬ı ’Ê«√Ú fl¡À¬ı˛Ú ¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ Ó¬èÌ, Ó¬èÌœ¬ı˛± ñ Ó¬± Ê√±ÚÀÓ¬
Œ¬ÛÀ¬ı˛ ά. ¬ı‘µ±¬ıÚø¬ı˝√√±¬ı˛œ √±¸ ˜˝√√±¬ı˛±Ê√ ¬Û≈˘øfl¡Ó¬ ˝√√Úº
’±˜¬ı˛± ¤‡Ú ¤› Ê√±øÚ õ∂øÓ¬ í≈√¸5±À˝√√ ¤fl¡øȬ fl¡À¬ı˛ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ø¬ı˘≈ø5 ‚ȬÀÂ√º ø¬ıÀù´¬ı˛ 130 Œfl¡±øȬ Œ˘±fl¡ ¬ı±—˘±˚˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Úº ‰¬œÚ± ˆ¬±¯∏±˚˛
fl¡Ô± ¬ıÀ˘Ú 125 Œfl¡±øȬ Œ˘±fl¡º 1961 ¸±À˘¬ı˛ Œ˘±fl¡·ÌÚ±˚˛ Œ√‡±ÀÚ± ˝√√À˚˛ÀÂ√ ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏« 1652 øȬ ˆ¬±¯∏±˚˛ Œ˘±fl¡Ê√Ú fl¡Ô± ¬ıÀ˘º øfl¡c ¤È¬±
øfl¡ ¸Ó¬… Ú˚˛ Œ˚, ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏± Œ¬ı“À‰¬ ’±ÀÂ√ ¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ Ê√Ú…∑ ˝◊√ά◊ÀÚÀ¶®±¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ’Ú≈˚±˚˛œ, ¤È¬± øfl¡ ¸Ó¬… Ú˚˛ Œ˚, 3065 øȬ ˆ¬±¯∏± ¤‡Ú
¸•Û”Ì« ˜À¬ı˛ Œ·ÀÂ√ ∑ ’±µ±˜±ÀÚ¬ı˛ ¤fl¡øȬ ά◊¬ÛÊ√±Ó¬œ˚˛ ˆ¬±¯∏± ŒÓ¬± ’±¬ı˛ ŒÚ˝◊√º ’±˜¬ı˛± ’±Ê√fl¡±˘ ë¬ı±Ê√±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏±í˚˛ ’ˆ¬…¶ö ˝√√À˚˛ ˚±ø26√ ¤È¬± øfl¡ ¸Ó¬…
Ú˚˛∑ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ 1961 ¸±À˘ ¤fl¡øȬ ˜±S ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ˜±Ò…˜ ¶≈®˘ øÂ√˘ ›ø¬ı˛À˚˛ÀKI◊˘ ¶≈®˘ ñ ’±Ê√ ¤˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ øÓ¬Ú ŒÊ√˘±˚˛
230 øȬ ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ˜±Ò…˜ ¶≈®˘º ¤Â√±Î¬ˇ± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ø¬ÛÓ‘¬ˆ¬±¯∏±-˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ø¬ıÓ¬fl«¡º ø¬ÛÓ‘¬ˆ”¬ø˜-˜±Ó‘¬ˆ”¬ø˜¬ı˛ ø¬ıÓ¬fl«¡º ø¬ıù´±˚˛ÀÚ¬ı˛ õ∂ˆ¬±À¬ı ’±˜¬ı˛± ¤fl¡
ˆ¬±¯∏±˝√√œÚ ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ø√Àfl¡ ˚±ø26√º ¤¸¤˜¤À¸¬ı˛ ˆ¬±¯∏±˝◊√ ¤‡Ú õ∂À˚±Ê√…º ’±À˜ø¬ı˛fl¡±Ú ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ √‡˘ fl¡¬ı˛ÀÂ√ ¸±¬ı˛± ø¬ıù´º ¤˝◊√ ’¬ı¶ö±ÀÚ “√±øάˇÀ˚˛
ά◊øÚ˙ Œ˜, ¤fl≈¡À˙ Ê≈√˘±˝◊√, ¤fl≈¡À˙ ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛, ¸ÀÓ¬À¬ı˛± ’±·à, ¸±Ó¬ Ê≈√ÚÀfl¡ ’±˜±À√¬ı˛ ø¬ıÀ˙¯∏ ˆ¬±À¬ı ˜ÀÚ ¬ı˛±‡ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº qÒ≈ ˜ÀÚ ¬ı˛±‡± Ú˚˛,
fl¡±·ÀÊ√ fl¡˘À˜ Ó¬±¬ı˛ õ∂À˚˛±· fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±Àfl¡ ¬ı“±ø‰¬À˚˛ ¬ı˛±‡±¬ı˛ √±˚˛ qÒ≈ ¤fl¡± ¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ Ú˚˛ ñ ’±¬ÛÚ±¬ı˛, ’±˜±¬ı˛, ¸¬ı±¬ı˛º
’±˜±À√¬ı˛ fl‘¡Ó¬fl¡À˜«¬ı˛ ø¬ıÀù≠¯∏Ì Ê√èø¬ı˛˛º ˜±À˚˛¬ı˛ ¬ı≈Àfl¡¬ı˛ ≈√ÀÒ¬ı˛ Œ˚˜Ú ø¬ıfl¡ä ŒÚ˝◊√, ŒÓ¬˜øÚ ø¬ıfl¡ä ŒÚ˝◊√ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛›º ’±¬ı˛, ˝◊√—ø˘˙ ø˜øά˚˛˜
¶≈®À˘ ¬ÛάˇÀ˘˝◊√ Œfl¡±Ú› ø˙q ¬ı±—˘± ¸˝√√ øÚÀÊ√À√¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± Ê√±ÚÀ¬ı Ú±, Ó¬± Œ˚˜Ú øͬfl¡ fl¡Ô± Ú˚˛, ŒÓ¬˜øÚ ¬ı±—˘± ˜±Ò…˜ ¶≈®À˘ ¬Û±Í¬ øÚÀ˘˝◊√ Œ˚
Œfl¡Î¬◊ ¬ı±—˘±˚˛ ¬Û˚±«5 Œ˜Ò±¬ıœ ˝√√À˚˛ ά◊ͬÀ¬ı, Ó¬±-› ¸Ó¬… Ú˚˛º ’±¸≈Ú, ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ ¬ı‘ø©ÜÊ√À˘ ’±˜±À√¬ı˛ ¬ıÌ«˜±˘±¬ı˛ õ∂øÓ¬ø¬ı•§ Œ√ø‡º
õ∂¸Àe, ëfl¡ø˘fl¡±Ó¬± ø¬ıù´ø¬ı√…±˘˚˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ¸ø˜øÓ¬í ·Ó¬ ¬ıÂ√¬¬ı˛ ¬Û±˘Ú fl¡À¬ı˛ÀÂ√ 19 À˙ Œ˜ ¶ú±¬ı˛fl ‰¬Ó≈¬«√˙ ¬ı¯∏« ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ά◊»¸¬ıº Œfl¡fœ˚˛
¢∂Lö±·±À¬ı˛¬ı˛¡4Ô« Ó¬À˘ ’Ú≈øá¬Ó¬ ˝√√˚˛ ’±À˘±‰¬Ú± ‰¬Sê, fl¡ø¬ı ¸À•ú˘Ú, ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ’Ú≈ᬱÚ, ¢∂Löõ∂√˙«Úœ, ¢∂LöÀ˜˘± ˝◊√Ó¬…±ø√º 19 Œ˙ Œ˜ À¬ı˘± ≈√ÀȬ±
ÀÔÀfl¡ Œfl¡fœ˚˛ ’Ú≈á¬±Ú ˝√√˚˛ ¡Z±¬ı˛ˆ¬±e± ˝√√À˘º ë’±Sê±ôL ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± › Ó¬±¬ı˛ õ∂øÓ¬À¬ı˛±Òí ˙œ¯∏«fl¡ ’±À˘±‰¬Ú±˚˛ ’—˙ ŒÚÚ fl¡ø˘fl¡±Ó¬± ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛
ά◊¬Û±‰¬±˚« ¸≈¬ı˛?Ú √±¸, ’Ò…±¬Ûfl¡ ¬Ûø¬ıS ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛, ά. ø√˘œ¬Û ø¸Ú˝√√±, ’ÀÒ«µ≈ Œ¸Ú, Ó¬¬ÛÚ fl≈¡˜±¬ı˛ ¬ıÀµ±¬Û±Ò…±˚˛, ’Ò…±¬Ûfl¡ ¬ı±¸¬ı¬Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ, ’Ò…¬Ûfl¡
ÒËn∏¬ıÀÊ√…±øÓ¬ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ ¸˝√√ ’±¬ı˛› ’ÀÚfl¡º ’Ú≈øá¬Ó¬ ˝√√˚˛ ¸¬ı«ˆ¬±¯∏± fl¡ø¬ı ¸À•ú˘Úº ¤˝◊√ ¬ı‘˝√√±˚˛Ó¬Ú ’Ú≈ᬱÀÚ¬ı˛ ¸—À˚±Êfl¡ øÂ√À˘Ú ڜӬœ˙
ø¬ıù´±¸º ¬Û±È¬Ú± › Á¡±Î¬ˇ‡G ŒÔÀfl¡ õ∂øÓ¬øÚøÒ¬ı˛± ’—˙ ŒÚÚº Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛› ˚ø√ fl¡ø¬ı-fi¬ÛÚ…±ø¸fl¡ ¸≈Úœ˘ ·Àe±¬Û±Ò…±˚˛Àfl¡ ’Ú≈À˙±‰¬Ú± fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Ú± ˝√√˚˛,
ŒÓ¬± fl¡¬ı˛À¬ı Àfl¡∑ ’±¬ı˛, ø˚øÚ ’Ú≈Ó¬5, Ó¬“±Àfl¡ 鬘± fl¡¬ı˛±È¬±˝◊√ ˜±Úø¬ıfl¡º Ó¬±˝◊√ ¬ı˘¬ı, ¸≈Úœ˘¬ı±¬ı≈ ¤‡Ú› ¸˜˚˛ ’±ÀÂ√º ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¤fl≈¡À˙ Ê≈√˘±˝◊√-
¸ÀÓ¬À¬ı˛± ’±·àÀfl¡ ά◊¬ÛÊ√œ¬ı… fl¡À¬ı˛ ¤fl¡È¬± øfl¡Â≈√ ø˘‡≈Úº ’±¬ÛøÚ ŒÓ¬± ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ‰¬‰«¬± fl¡À¬ı˛ ’±Ê√ ø¬ıù´ø¬ı‡…±Ó¬º øÚ(˚˛ øfl¡Â≈√ ¤fl¡È¬± ø˘‡À¬ıÚ
’±˙± fl¡¬ı˛øÂ√º ά◊øÚ˙Àfl¡ ø¬ı:±ø¬ÛÓ¬ fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú… Ú˚˛, ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ’Ú≈À˙±‰¬Ú±Àfl¡ fl¡±¬ı…˜˚˛Ó¬±˚˛ ˜”Ó«¬ fl¡À¬ı˛ ŒÓ¬±˘±¬ı˛ Ê√Ú…º

ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¬Û=±À˙› Œ˚ ¢∂LöøȬ õ∂±¸øefl¡

ëά±Àfl¡ ›˝◊√ ¤fl¡±√˙ ˙ø¬˝√√À√¬ı˛± ¬ˆ¬±˝◊√ ˚ ’±¬ı˛ Œ√ø¬ı˛ Ú˚˛, Œ√ø¬ı˛ Ú˚˛, Œ√ø¬ı˛ Ú˚˛ºí õ∂˚˛±Ó¬ ˙…±˜±¬Û√ ˆ¬A±‰¬±˚« 19 Œ˙ Œ˜-¬ı˛ &ø˘ ¬ı¯∏«À̬ı˛ ¬Û¬ı˛ ˜”UÀÓ«¬˝◊√
¤˝◊√ ˙ø˝√√√ ¸eœÓ¬ ¬ı˛‰¬Ú± fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Úº ë’±˜±¬ı˛ ˆ¬±À˚˛¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√ ¬ı˛±„√√±ÀÚ± ¤fl≈¡À˙ ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛ ˚ ’±ø˜ øfl¡ ˆ≈¬ø˘ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛í ñ Ϭ±fl¡±¬ı˛ ¤fl≈¡À˙¬ı˛ ¤˝◊√
˙ø˝√√√¸eœÓ¬ Œ˚ˆ¬±À¬ı ’±ôLÊ«√±øÓ¬fl¡ ˜±S± Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√, øͬfl¡ ŒÓ¬˜øÚ ˙…±˜±¬Û√ ˆ¬A±‰¬±À˚«¬ı˛ ¤˝◊√ ·±ÚøȬ›º ’Ô‰¬ ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ¸˜˚˛ ¤˝◊√ ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ˙ø˝√√√
¸eœÓ¬Àfl¡ Œfl¡±Ú› Œfl¡±Ú› ø˙äœ ¬ı± ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ¸—¶ö± ˝◊√À26√ fl¡À¬ı˛˝◊√ ˆ≈¬À˘ ˚±¬ı±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛Ú ñ ˚± Œ¬ı√Ú±√±˚˛fl¡º ÚÊ√èÀ˘¬ı˛ ëø¬ıÀ^±˝√œí, ˙±˜¸≈¬ı˛
¬ı˛±˝√√˜±ÀÚ¬ı˛ 붧±ÒœÚÓ¬±í fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Œ˚˜Ú ’±¬ı˛ ø¬ıfl¡ä õ∂øÓ¬Ò√ıøÚ ŒÚ˝◊√, ŒÓ¬˜øÚ ëά±Àfl¡ ›˝◊√ ¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√À√¬ı˛± ˆ¬±˝◊√í ¤˝◊√ ·±ÀÚ¬ı˛› ø¬ıfl¡ä ŒÚ˝◊√ Ó¬±¬ı˛
‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ Œõ∂øé¬ÀÓ¬¬ı˛ ·±yœ˚«Ó¬±˚˛º
’ÀÚfl¡ Œ˘‡fl¡ ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ ’±À˘±fl¡¬Û±Ó¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛ 19À˙ Œ˜-ÀÓ¬ fl¡±øȬ·Î¬ˇ± ŒÔÀfl¡ ø˙˘‰¬À¬ı˛ ’±¸± ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀ√¬ı˛ Ú±˜ ¤¬ı—
¸—‡…± ˆ≈¬˘ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Œ¸ø√Ú 9 Ê√Ú ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀfl¡ ˝√√±Ó¬fl¡Î¬ˇ± ¬Ûø¬ı˛À˚˛ ¤fl¡øȬ Œ¬ı΃¬ÀÙ¬±Î«¬ ¬∏C±Àfl¡ fl¡À¬ı˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛ ’±Ú± ˝√√À˚˛øÂ√˘º Ó“¬±À√¬ı˛ Ú±˜ ˝√√˘ –
Œé¬SÀ˜±˝√√Ú ˜G˘, ¸≈ˆ¬±¯∏ ‰¬Sê¬ıÓ¬π, ˝√√ø¬ı˛À˜±˝√√Ú √±¸, ÚœÀ¬ı˛f ¬Û±˘, ’øÚ˘ ˜ø~fl¡, ˙…±˜±õ∂¸±√ Œ√, Œ√¬ıõ∂¸±√ √M√, Œ·±À¬Ûf ¬Û±˘ ¤¬ı— ÚœÀ¬ı˛f
ø¸—˝√√º ¤˝◊√ Ú˚˛Ê√Ú ¸Ó¬…±¢∂˝√œ¬ı˛ ŒÚÓ‘¬ÀQ øÂ√À˘Ú Œé¬SÀ˜±˝√√Ú ˜G˘º
ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ¬ı¯∏π˚˛±Ú ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ¬ı…øMê√Q ’ÚôL Œ√¬ı ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ì›˝◊√ ¬∏C±Àfl¡¬ı˛ ‰¬±˘Àfl¡¬ı˛ Ú±˜ øÂ√˘ ëø¸¬ı˛±Ê√ºí ’±˜±À√¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ 똱‡Ú
‰¬Sê¬ıÓ¬πí Ú±À˜¬ı˛ ¤fl¡Ê√Ú Œ˘±fl¡ ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀ√¬ı˛ øÚÀ˚˛ Œ·˘ ¬Û±À˙¬ı˛ ¤fl¡ ¬ı±øάˇÀÓ¬º Ó¬±¬ı˛±¬Û≈¬ı˛ Œ©Ü˙Ú Œ¬ı˛±Î¬ ¸—À˚±· ¶ö˘ ŒÔÀfl¡ ¤fl¡Ê√Ú ˚≈¬ıfl¡
Œ√ÃÀάˇ ¤À¸ ›˝◊√ ¬∏C±Àfl¡¬ı˛ Œ¬ÛÀ¬∏C±˘ Ȭ…±ÀÇ ’±&Ú Òø¬ı˛À˚˛ Œ√˚˛º øfl¡c Ê√ÚÓ¬± ¸Àe ¸Àe ¬ı˛±ô¶±¬ı˛ ¬Û±À˙¬ı˛ ¬ı±˘≈ øÂ√øȬÀ˚˛ ’±&Ú øÚøˆ¬À˚˛ ŒÙ¬À˘ºî ¤¬ı˛
¬ÛÀ¬ı˛¬ı˛ ‚Ȭڱ ¸¬ı±˝◊√ Ê√±ÀÚÚº
¤ ¬ıÂ√¬ı˛ ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ¤fl¡øȬ ¸±5±ø˝√√fl¡ ¬ÛøSfl¡±˚˛ ø¬ıø˙©Ü Œ˘‡fl¡ ˝◊√˜±√ά◊øVÚ ¬ı≈˘¬ı≈˘ ¤ øÚÀ˚˛ ø¬ıô¶±ø¬ı˛Ó¬ Ó¬Ô… Ó≈¬À˘
ÒÀ¬ı˛ÀÂ√Úº ¬ı≈˘¬ı≈˘ Ê√±øÚÀ˚˛ÀÂ√Ú,ëëŒé¬SÀ˜±˝√√Ú ˜G˘- ¬¤¬ı˛ ¬ı±øάˇ fl¡±øȬ·Î¬ˇ± ¬ı±Ê√±À¬ı˛¬ı˛ fl¡±ÀÂ√˝◊√º ά◊M√¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ øÓ¬øÚ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ fl¡À˘ÀÊ√
’Ò…±¬ÛÚ± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ Œfl¡fœ˚˛ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ õ∂˙±¸øÚfl¡ ø¬ıˆ¬±À· ‰¬±fl¡ø¬ı˛ Œ¬ÛÀ˚˛ ‰¬À˘ ˚±Ú ¬Ûø(˜¬ıÀeº Œ¸‡±ÀÚ ø¬ıøˆ¬iß ø¬ıˆ¬±À· ë¸ø‰¬¬ıí ¬ÛÀ√
‰¬±fl¡ø¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¤‡Ú ¬Ûø(˜¬ıÀe˝◊√ ’¬ı¸¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ ˚±¬ÛÚ fl¡¬ı˛ÀÂ√Úº î
¬ı≈˘¬ı≈˘ ¬ıÀ˘Ú, Œ¸˝◊√ ’ø¢ü·ˆ«¬ ø√Ú&ø˘ÀÓ¬ øÓ¬øÚ Ó¬‡Ú ¤·±À¬ı˛± ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ ¤fl¡ ¬ı±˘fl¡º Ê√ij¸”ÀS fl¡±øȬ·Î¬ˇ±¬ı˛ ’øÒ¬ı±¸œ ˝√√›˚˛±¬ı˛ √èÚ Ó“¬±¬ı˛
fl¡±ÀÂ√ ¤˝◊√ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ¶ú‘øÓ¬ÀÓ¬ ’•°±Ú ¤‡Ú›º ›˝◊√ ø√Ú˝◊√ 9 Ê√Ú ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀfl¡ ¬Û≈ø˘À˙¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˝√√±øÊ√¬ı˛ fl¡¬ı˛±ÀÚ± ˝√√À˚˛øÂ√˘ ¤¬ı— Ó“¬±¬ı˛± ˚Ô±¬ı˛œøÓ¬
ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÊÀ˘ øÂ√À˘Ú ’Ú…±Ú… ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀ√¬ı˛ ¸Àeº Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ¤fl¡¸˜˚˛ ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀ√¬ı˛ ˜≈øMê√ Œ√›˚˛± ˝√√À˘ Œé¬SÀ˜±˝√√Ú¬ı˛±-› ˜≈øMê√ ¬Û±Úº ˜≈øMê√
Œ¬ÛÀ˚˛ fl¡±øȬ·Î¬ˇ± øÙ¬À¬ı˛ Œ˚ÀÓ¬ ø¬ıÀfl¡˘ ˝√√À˚˛ ˚±˚˛º ¶ö±Úœ˚˛ ëø¸ÀXù´¬ı˛ ά◊2‰¬Ó¬¬ı˛ ˜±Ò…ø˜fl¡ ø¬ı√…±˘˚˛í-¤ Ó“¬±À√¬ı˛ ø¬ı¬Û≈˘ˆ¬±À¬ı ¸—¬ıÒ«Ú± :±¬ÛÚ fl¡¬ı˛±
˝√√˚˛º Œ¸˝◊√ ¸—¬ıÒ«Ú± ’Ú≈ᬱÀÚ¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬ ¤‡Ú› ¬ı≈˘¬ı≈À˘¬ı˛ Œ‰¬±À‡ ά◊8˘º ¬ı˘± ¬ı±U˘…, ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ά◊¬Û±√±Ú ø˝√√À¸À¬ı ø¬ıøˆ¬iß
õ∂Ó¬…é¬√˙π¬ı˛ ø¬ı¬ı¬ı˛Ì ø˘ø¬Û¬ıX fl¡À¬ı˛ ¬ı˛±‡± õ∂À˚˛±Ê√Úº
’±¬ı˛, ¤ˆ¬±À¬ı˝◊√ õ∂fl‘¡Ó¬ ¸Ó¬… › Ó¬Ô… ά◊æ√±ø¸Ó¬ ˝√√˚˛º ë˜≈À‡¬ı˛ ˆ¬±¯∏±í ’±¬ı˛ ë¬ı≈Àfl¡¬ı˛ èøÒ¬ı˛í ά◊M√¬ı˛ õ∂Ê√Àij¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¤ÀÓ¬±fl¡±˘ Ú± Œ¬ÛÓÂ√±ÀÚ±¬ı˛
√èÚ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬¬Û±˘À‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ ¸•ÛÀfl«¡› Ú±Ú± fl¡Ô± õ∂‰¬±ø¬ı˛Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ºº Ó¬± Œ˝√√±flƒ¡º õ∂˙—¸± ¤¬ı— øÚµ± ≈√ÀȬ±˝◊√ õ∂±¬Û… Ô±Àfl¡ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛º øfl¡c
ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ŒÔÀfl¡ Ó“¬±Àfl¡ õ∂±˚˛ ˜≈ÀÂ√ ŒÙ¬˘±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¤fl¡±—˙ Œ˘‡Àfl¡¬ı˛ Œ˚ ë¸À‰¬Ó¬Ú õ∂˚˛±¸í, Ó¬± Œfl¡±Ú› ˆ¬±À¬ı˝◊√ Œ˜ÀÚ ŒÚ›˚˛± ˚±˚˛ Ú±º ˚“±¬ı˛±
1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 À˙ Œ˜-¬ı˛ 5˚ 6 ¬ıÂ√¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ˜±øȬÀÓ¬ ¤À¸ÀÂ√Ú, Ó“¬±À√¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ’ÀÚfl¡ ë˜Ú·Î¬ˇ± fl¡±ø˝√√øÚí ∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº ¤fl¡˝◊√
¸Àe Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸ ¬ı±˜¬ÛLöœ ‘√ø©Üˆ¬øe Œ¬ıø˙ fl¡À¬ı˛ Œ√‡±À26√Ú, ’±¬ı±¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ fl¡ø¬ı˛˜·?Àfl¡ Œ·Ã¬ı˛¬ı±ø•§Ó¬
fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√ÀÂ√Ú ¸¬ıÀ‰¬í Œ¬ıø˙º øfl¡c ¤È¬±ÀÓ¬± ˆ≈¬˘À˘ ‰¬˘À¬ı Ú± Œ˚, &ø˘ ¬ı¯∏«À̬ı˛ ‚ȬڱøȬ ‚ÀȬÀÂ√ ø˙˘‰¬¬ı˛ Ó¬±¬ı˛±¬Û≈¬ı˛ Œ ¬ı˛˘ Œ©Ü˙ÀÚ ñ Œ˚ Œ©Ü˙ÀÚ¬ı˛
Ú±˜ ’±Ê√ 눬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œ©Ü˙Ú, ø˙˘‰¬¬ı˛í ñ ¤¬ı— ¤˝◊√ ÚÓ≈¬Ú Ú±˜fl¡¬ı˛À̬ı˛ √±ø¬ıÀÓ¬ ¤‡Ú ‰¬˘ÀÂ√ ’±Àµ±˘Úº ¤È¬± øͬfl¡, ¸—¢∂±À˜¬ı˛ w+Ì ¸=±¬ı˛
˝√√À˚˛ÀÂ√ fl¡ø¬ı˛˜·À?º øfl¡c ¸—¢∂±˜ ¬Ûø¬ı˛ÌøÓ¬ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√ ø˙˘‰¬À¬ı˛º ¬Û±˙±¬Û±ø˙ Œ˚˜Ú fl¡—À¢∂¸ ŒÓ¬˜øÚ fl¡˜≈…øÚ©Ü ¬Û±øÈ«¬º Ó¬±À√¬ı˛ øȬ“øfl¡ ¬ı“±Ò± Ô±Àfl¡
˝√√±˝◊√fl¡˜±G ¬ı± ¬Ûø˘È¬¬ı≈…À¬ı˛±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ¬ı˛±Ê√… ŒÚÓ‘¬ÀQ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º ¤¬ı— Ó¬±˝◊√, &ø˘¬ı¯∏«À̬ı˛ ¬Û”¬ı«˜≈˝”√Ó«¬ ¬Û˚«ôL ¤˝◊√ ≈√øȬ õ∂Ò±Ú ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ √˘
Ó¬±À√¬ı˛ Œfl¡fœ˚˛ › ¬ı˛±Ê√… ŒÚÓ‘¬ÀQ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ’Ú≈·Ó¬ Ô±fl¡±¬ı˛ Ê√Ú… Ó¬±À√¬ı˛ Ú±Ú± ¡ZiZ › ¸—‚±Ó¬ øÂ√˘ Œˆ¬Ó¬À¬ı˛ Œˆ¬Ó¬À¬ı˛º øfl¡c &ø˘¬ı¯∏«À̬ı˛ ¬Û¬ı˛ ά±Ú-
¬ı±˜ ¸¬ı õ∂±˚˛ ¤fl¡±fl¡±¬ı˛ ˝√√À˚˛ ˚±˚˛ ’ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡±Â√±Î¬ˇ ’Ô«±» ¬ıÓ«¬˜±Ú ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛º øfl¡c Œ˚À˝√√Ó≈¬ ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬, Ó¬±˝◊√ Ó¬±¬ı˛ ¬Ù“¬±fl¡-ŒÙ¬±fl¡¬ı˛ Ô±fl¡ÀÓ¬
¬ı±Ò…º ¤˝◊√ øÂ√^¬ÛÀÔ ¸Àµ˝√√ ’±¬ı˛ ë’ø¬ıù´±À¸¬ı˛ ˙øÚí õ∂À¬ı˙ fl¡À¬ı˛ÀÂ√º ’±Ê√ ¬Û=±˙ ¬ıÂ√¬ı˛ ¬Û¬ı˛› ¤¸¬ı ø¡ZÒ±¡ZÀiZ¬ı˛ ’¬ı¸±Ú ˝√À√ 26√ Ú±, ¬ı¬ı˛— ‡≈¬ı
’øõ∂˚˛ˆ¬±À¬ı ¬ı˘À˘ ¬ı˘± ˚±À¬ı, ¤¸¬ı ’±¬ı˛› ¬Û~ø¬ıÓ¬ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√º
ά±Ú øfl¡—¬ı± ¬ı±˜ ˚“±À√¬ı˛ ά◊ø‰¬Ó¬ øÂ√˘ ’ø˜Ó¬±ˆ¬ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ¬ı˛ ë˜≈À‡¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¬ı≈Àfl¡¬ı˛ èøÒ¬ı˛í ¤¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¢∂LöøȬ¬ı˛ øSˆ¬±ø¯∏fl¡ ’Ú≈¬ı±√ fl¡¬ı˛± ñ Ó“¬±¬ı˛±
Œfl¡Î¬◊˝◊√ Œ¸ √±ø˚˛Q ¬Û±˘Ú fl¡À¬ı˛ÚøÚº ’±ø˙¬ı˛ √˙Àfl¡ ¤À¸ ά◊M√¬ı˛ õ∂Ê√Àij¬ı˛ Ó¬èÌ-Ó¬èÌÓ¬¬ı˛ fl¡ø¬ı, Œ˘‡fl¡¬ı˛± ˚‡Ú ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¬ı˛Ê√Ó¬Ê√˚˛ôLœÀÓ¬
ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ’À•§¯∏Ì qè fl¡À¬ı˛Ú ñ Ó¬‡Ú ŒÔÀfl¡˝◊√ fl¡±˚«Ó¬ ˜≈‡ ’±¬ı˛ ˜≈À‡±˙ ’±˘±√± ˝√√ÀÓ¬ Ô±Àfl¡º ’±˜¬ı˛± õ∂ùü Œ¬ı˛À‡øÂ√ ëά◊M√¬ı˛ õ∂Ê√Àij¬ı˛ fl¡±ÀÂ√
ά◊øÚÀ˙¬ı˛ Œ·Ã¬ı˛À¬ı±8˘ ˆ”¬ø˜fl¡± •°±Ú ˝√√À˚˛ Œ·˘ Œfl¡Ú∑í ˝“√…±, ’±˜¬ı˛± Ó¬±› ø˘À‡øÂ√ ëÚ±˚˛fl¡íÀfl¡ √¬ı˘ÀÓ¬ ˝√√˚˛ Ú± ’±ø˜˝◊√ fl¡À¬ı˛øÂ√ºí ¤¸¬ı õ∂ùü
ά◊O±¬ÛÀÚ¬ı˛˛ ¸≈À˚±· Œ√›˚˛± ˝√√À˚˛øÂ√˘º ø√À˚˛ÀÂ√ ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬º ’±¬ı±¬ı˛ ¸˜À˚˛¬ı˛ ’±(˚« õ∂Ó¬…±˝3√±ÀÚ ¤˝◊√ ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬˝◊√ ¤‡Ú õ∂fl‘¡Ó¬ ¸Ó¬… › Ó¬Ô… ‡“≈ÀÊ√
Œ¬ı¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ’±˜±À√¬ı˛ ¸¬ı±˝◊√Àfl¡ ’øi§©Ü ¸•ÛÀfl«¡ ¸À‰¬Ó¬Ú fl¡À¬ı˛ Ó≈¬À˘ÀÂ√, ˚± ’¬ı˙…˝◊√ ¸≈¶§±À¶ö…¬ı˛ ˘é¬Ìº
5-1, ¬ı˛˜±Ú±Ô ˜Ê≈√˜√±¬ı˛ ø¬∏CȬ fl¡˘fl¡±Ó¬±-9 ŒÔÀfl¡ ë¢∂Löõ∂fl¡±˙í ’ø˜Ó¬±ˆ¬ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ¬ı˛ ’Ú¬ı√… ¬ı˛‰¬Ú±, ’ø¢ü·ˆ«¬ ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ë˜≈À‡¬ı˛
ˆ¬±¯∏± ¬ı≈Àfl¡¬ı˛ èøÒ¬ı˛í õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛ÀÂ√º õ∂fl¡±ø˙fl¡± ˝√√À˘Ú  . ÚøµÓ¬± ¬ı¸≈º õ∂Ô˜ õ∂fl¡±˙ – 1961 ¸±À˘¬ı˛ ÚÀˆ¬•§¬ı˛ ˜±À¸º Ó¬±ø¬ı˛‡ ŒÚ˝◊√º 1962
¸±À˘¬ı˛ ¤øõ∂˘ ˜±À¸¬ ¢∂LöøȬ¬ı˛ ø¡ZÓ¬œ˚˛ ˜≈^Ì ˝√√˚˛º ¬ı˝◊√øȬ¬ı˛ ˜≈^±fl¡À¬ı˛¬ı˛ Ú±˜ ˜ijÔÚ±Ô ¬Û±˘º Œfl¡. ¤˜. Œõ∂¸, 1˚˛1 √œÚ¬ıg≈ Œ˘Ú, fl¡˘fl¡±Ó¬± 6 ŒÔÀfl¡
Â√±¬Û±ÀÚ± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ¬ı˝◊√øȬ¬ı˛ õ∂26√√¬ÛȬ ¤“Àfl¡ÀÂ√Ú ø˙äœ fl¡±Ú±˝◊√ ¬Û±˘º ¬ı˝◊√øȬ¬ı˛ ¢∂Löfl¡ Œ¬ıe˘ ¬ı±˝◊√`¬±¸«º ø¬ıøÚ˜˚˛ ˜”˘… ñ øÓ¬Ú È¬±fl¡± ¬Û=±˙ Ú˚˛±
¬Û˚˛¸±º ¤˝◊√ ¸±Àάˇ øÓ¬ÚȬ±fl¡± √±À˜¬ı˛ ¬ı˝◊√øȬ› ά◊M√¬ı˛ õ∂Ê√Àij¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˘≈øfl¡À˚˛ ¬ı˛±‡± ˝√√˚˛º ¬ı˘± ˝√√˚˛ 뒱ά◊Ȭ ’¬ı øõ∂KI◊íº ¬ı˘± ˝√√˚˛, ë¬ı±g± Á“¡±ø¬Û ˘±‡
Ȭ±fl¡±¬ı˛ ÒÚí ˝◊√Ó¬…±ø√º
õ∂ÔÀ˜ ¤˝◊√ ≈√˘«ˆ¬ ¢∂LöøȬ¬ı˛ fl¡À˚˛fl¡øȬ ≈√©x±¬Û… ’±À˘±fl¡ø‰¬ÀS¬ı˛ ø√Àfl¡ ‘√ø©Ü¬Û±Ó¬ fl¡¬ı˛± ˚±flƒ¡º õ∂Ô˜ Â√ø¬ı¬ı˛ ø˙À¬ı˛±Ú±˜ – 똬ı˛Ì¸±·¬ı˛¬Û±À¬ı˛ ŒÓ¬±˜¬ı˛±
’˜¬ı˛ ˚ ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ ¶úø¬ı˛íº ¤·±À¬ı˛±øȬ ˙ø˝√√À√¬ı˛ ø‰¬Ó¬±ˆ¬À¶ú¬ı˛ Â√ø¬ıº ëõ∂̱˜ Ê√±Ú±˝◊√ ˚ õ∂̱˜ Ê√±Ú±˝◊√í ø˙À¬ı˛±Ú±À˜ ¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√À√¬ı˛ Â√ø¬ı ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ≈√ÀȬ±
¬Û±Ó¬±˚˛º ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ 뛬ı˛± ’±˜±¬ı˛ ˜≈À‡¬ı˛ ˆ¬±¯∏± fl¡…±Î¬ˇ…± ˘˝◊√ÀÓ¬ ‰¬±˚˛í ø˙À¬ı˛±Ú±˜ ø√À˚˛ ø˙˘‰¬¬ı˛Œ¬ı˛˘Àà˙ÀÚ¬ı˛ Â√ø¬ıº ¸Ó¬…±¢∂˝√œ¬ı˛± ‰¬±fl¡± ‰¬˘ÀÓ¬ Œ√À¬ı Ú±º
ëÊ√±Ú Œ√¬ı ˚ Ê√¬ı±Ú Œ√¬ı Ú±í ø˙À¬ı˛±Ú±À˜ ø˙˘‰¬À¬ı˛ ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀ√¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ Œ¸Ú±¬ı±ø˝√√Úœ¬ı˛ ˘±øͬ‰¬±ÀÊ«√¬ı˛ Â√ø¬ıº fl¡ø¬ı˛˜·À? ˘±øͬ‰¬±ÀÊ«√ ’±˝√√Ó¬ ø¬ı˘±ø¸Úœ
fl¡À¬ı˛¬ı˛ Â√ø¬ıº Ê√±øÚ Ú± ¤‡Ú›, ø¬ı˘±ø¸Úœ fl¡À¬ı˛¬ı˛ øÚfl¡È¬±Rœ˚˛¬ı˛± ¤‡Ú Œfl¡ Œfl¡±Ô±˚˛ ’±ÀÂ√Úº Â√ø¬ı¬ı˛ øÚÀ‰¬ Œ˘‡± ’±ÀÂ√,ë¬ıœÀ¬ı˛¬ı˛ ¤ ¬ı˛MêÀ¶⁄±Ó¬, ˜±Ó¬±¬ı˛
¤ ’|n∏Ò±¬ı˛±íº ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ ë¬ı≈Àfl¡ ’±&Ú, Œ‰¬±À‡ Ê√˘í ¤˝◊√ ø˙À¬ı˛±Ú±˜ Œ¬ı˛À‡ Œ˚ Â√ø¬ı Â√±¬Û±ÀÚ± ˝√√À˚˛ÀÂ√, Œ¸˝◊√ Â√ø¬ıøȬ ˝√√˘, ë¸ôL±Ú Œfl¡±À˘ ¬ıœÀ¬ı˛f
¸”SÒÀ¬ı˛¬ı˛ ¸√…ø¬ıÒ¬ı± fl¡ø‰¬ ¬ıά◊í ¤¬ı˛ Â√ø¬ıº ’Ô«±» ÒÚfl≈¡˜±¬ı˛œ ¸”SÒ¬ı˛-¤¬ı˛ Â√ø¬ıº ëŒfl¡±Ú ‚±Ó¬fl¡ Ó“¬±Àfl¡ øÂ√øÚÀ˚˛ øÚÀ˚˛ Œ·˘∑í ¤˝◊√ ø˙À¬ı˛±Ú±À˜ Œ˚
Â√ø¬ıøȬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, Ó¬±¬ı˛ øÚÀ‰¬ Œ˘‡± ’±ÀÂ√ 댬ı˛˘-Œfl¡±˚˛±È«¬±À¬ı˛¬ı˛ ˙±øôL¬ı˛ ÚœÀάˇ fl¡±Ú±˝◊√˘±˘ øÚÀ˚˛±·œ ’±¬ı˛ ŒÚ˝◊√ºí ¤˝◊√ Â√ø¬ıøȬ ˝√√˘ Ó“¬±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛
¬Ûø¬ı˛Ê√ÀÚ¬ı˛º ëfl¡±˘ øÂ√˘ ’øÓ¬-Ú·Ì… ˚ ’±Ê√ øάÀ"√√Ȭ±¬ı˛í ’±À˘±fl¡ø‰¬ÀS¬ı˛ ¤˝◊√ ø˙À¬ı˛±Ú±˜ ø√À˚˛ Â√±¬Û±ÀÚ± ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬Û±˘À‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ¬ı˛ Â√ø¬ıº
¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬Û±˘À‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ Œ˘‡±˚˛ ˜¢üº Â√ø¬ıøȬ¬ı˛ øÚÀ‰¬ Œ˘‡± ’±ÀÂ√ ëø˙˘‰¬¬ı˛ ¸—¢∂±˜ ¬Ûø¬ı˛¯∏À√¬ı˛ ¬ı˛˝√¸…˜˚˛ Ó¬èÌ-ŒÚÓ¬± ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬Û±˘ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œºí ¬˝“√…±
’±Ê√ 78 ¬ıÂ√¬ı˛ ¬ı˚˛À¸› ¸¬ı±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏√±í ë¬ı˛˝√¸…˜˚˛ Ó¬èÌÀÚÓ¬±íº Â√ø¬ı ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ fl¡±Ê√ ’‰¬˘ fl¡À¬ı˛ Œ√¬ı±¬ı˛º ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ’øÙ¬À¸
ø¬ÛÀfl¡øȬÀ„√√¬ı˛ Â√ø¬ı› ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ë’±˜¬ı˛±› ¸Àe ’±øÂ√í ¤˝◊√ ø˙À¬ı˛±Ú±À˜ Â√ø¬ı¬ı˛ øÚÀ‰¬ Œ˘‡± ’±ÀÂ√, ë&˘œ‰¬±˘Ú±¬ı˛ õ∂øÓ¬¬ı±À√ ø˙˘À„√√ ‡±ø¸˚˛±À√¬ı˛
Œ˜ÃÚ ø˜øÂ√˘ºí ’±ÀÂ√ Œ·±¬Û± √ÀM√√¬ı˛ ¤Ê√˘±˙ ø˙À¬ı˛±Ú±À˜ ø˙˘‰¬¬ı˛ ’±√±˘ÀÓ¬¬ı˛ Â√ø¬ıº Â√ø¬ıÀÓ¬ Œ·±¬Û± √M√ ø¬ı‰¬±¬ı˛Àfl¡¬ı˛ ’±¸ÀÚ ¬ıÀ¸ ’±ÀÂ√Úº
Â√ø¬ı¬ı˛ øÚÀ‰¬ Œ˘‡± ’±ÀÂ√, ÒÚœ¬ı˛ ≈√˘±˘œ fl¡À˘ÀÊ√¬ı˛ Œ˜À˚˛ Œ·±¬Û± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ά±Àfl¡ ÚÓ≈¬Ú ˜±Ú≈¯∏ ˝√√À˚˛ √‡˘ fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ¸ÀÂ√ Ê√Ê√-¸±À˝√√À¬ı¬ı˛
¤Ê√˘±À¸ºí ¤˝◊√ Â√ø¬ı¬ı˛ øÚÀ‰¬ ’±À¬ı˛fl¡øȬ Â√ø¬ı¬ı˛ ø˙À¬ı˛±Ú±˜, ëfl¡œ Ê√±≈√ ¬ı±—˘± Ê√±ÀÚºí ¤‡±ÀÚ ë·±ÀÚí ˙søȬ ŒÚ˝◊√ øfl¡cº ëÊ√±ÀÚí ˙Às¬ı˛ ¬ı…¬ı˝√√±À¬ı˛ øˆ¬iß
¬ı…±?Ú± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ë¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ ’À˙ɬ ‰¬˘ÀÂ√í ¤˝◊√ ø˙À¬ı˛±Ú±À˜ Œ˚ Â√ø¬ıøȬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, Ó¬±¬ı˛ øÚÀ‰¬ Œ˘‡± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ 뤷±¬ı˛ ø√Ú ’À˙ɬ ¬Û±˘Ú fl¡À¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ
’±Ê√ Ú√œ ¸eÀ˜ ø‰¬Ó¬±ˆ¬¶ú ø¬ı¸Ê«√Ú ø√ÀÓ¬ ¤À¸ÀÂ√ºí
Œ˜±È¬ 116 ¬Û‘ᬱ¬ı˛ ¬ı˝◊√º ¸¬ı«À˙¯∏ ¬Û‘ᬱ˚˛ ’ø˜Ó¬±ˆ¬ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ Œ˚ fl¡Ô±&ø˘ ø˘À‡ÀÂ√Ú, Ó¬± ’±Ê√› õ∂±¸øefl¡ ñ ë¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸ ¤fl¡
Œ·Ã¬ı˛¬ı˜˚˛ ’Ò…±À˚˛¬ı˛ Œ˙¯∏ ¤˝◊√‡±ÀÚº øfl¡c Œ√À‡ ¤À¸øÂ√, ¬ı±è√ ͬ±G± ˝√√À˚˛ ˚±˚˛øÚº ’Ú…±À˚˛¬ı˛ õ∂øÓ¬¬ı±À√ Œ˚ Œfl¡±Ú ˜≈˝”√ÀÓ«¬ Ó¬± ŒÙ¬ÀȬ ¬ÛάˇÀÓ¬
¬Û±À¬ı˛º fl¡±Â√±Î¬ˇ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ’¸•ú±Ú ˝√√ÀÓ¬ Œ√˚˛øÚº ˚ø√ õ∂À˚˛±Ê√Ú ˝√√˚˛, ¬ı≈Àfl¡ ’ø˜Ó¬ ¸±˝√√¸ ’±¬ı˛ Œ‰¬±À‡ ’±&ÀÚ¬ı˛ fl¡Ô± øÚÀ˚˛ ’±¬ı±¬ı˛ Œ¸ èÀ‡
“√±Î¬ˇ±À¬ıº ¬ı˘À¬ı - Ê√±Ú Œ√¬ı, Ê√¬ı±Ú Œ√¬ı Ú±º
ˆ¬œèÓ¬±¬ı˛ ’¬Û¬ı±√ ‚≈ø‰¬À˚˛ÀÂ√ fl¡±Â√±Î¬ˇº ¬Û¬ı˛±Ê√À˚˛¬ı˛ ¢≠±øÚ ŒÔÀfl¡ Œ¸ ˜≈Mê√ fl¡À¬ı˛ ¤ÀÚÀÂ√ ¬ı±„√√±ø˘ Ê√±øÓ¬Àfl¡º Œ√ø‡À˚˛ ø√À˚˛ÀÂ√, ¤˝◊√ ø¬ı—˙
˙Ó¬±sœÀÓ¬› ˜˝√√±fl¡±À¬ı…¬ı˛ Ú±˚˛fl¡ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏º
¤fl¡ ’¬Û¬ı˛+¬Û ¬ı˛+¬Ûfl¡Ô±¬ı˛ Ê√·» Œ√À‡ ’±ø˜ fl¡ø˘fl¡±Ó¬±˚˛ øÙ¬À¬ı˛ ¤À¸øÂ√º Œ‰¬±À‡¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ’±Ê√› ˆ¬±À¸ ¬ı˛Mê√¶ß±Ó¬ Œ¬ı˛˘ Œà˙ÀÚ¬ı˛ Â√ø¬ı, Œ˙±fl¡
ø√¬ıÀ¸¬ı˛ ’¬Û”¬ı« ø˜øÂ√˘, ¬ıœÀ¬ı˛f ¸”SÒÀ¬ı˛¬ı˛ ¬ıά◊À˚˛¬ı˛ Œ‰¬±À‡¬ı˛ Ê√˘, fl¡˜˘±¬ı˛ ˜±À˚˛¬ı˛ ˜˝√√œ˚˛¸œ¬ı˛+¬Û ’±¬ı˛ ¤·±¬ı˛ õ∂√œÀ¬Û¬ı˛ ˜±˘±˚˛ ά◊8˘ ø‰¬Ó¬±ˆ¬À¶ú¬ı˛
Œˆ¬˘±º Ê√À˘ ˆ¬±¸ÀÂ√ Œˆ¬˘±, Œ‰¬±À‡¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ˆ¬±¸ÀÂ√º
¤Ó¬ø√ÀÚ Œ¸˝◊√ Œˆ¬˘± ˙±øôL¬ı˛ ¸˜≈À^ Œ¬ÛÓÂ√ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ¬ı˛ÀÂ√ øfl¡Ú± Ê√±øÚ Ú±º qÒ≈ Ê√±øÚ, ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ˙Ó¬Ó¬˜ Ê√˚˛ôLœ ¬ıÀ¯∏«
¤fl¡±√˙ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¤˝◊√ ≈√˘«ˆ¬ õ∂̱˜œ ˜˝√√±fl¡±˘ ¬ı≈Àfl¡ Ó≈¬À˘ Œ¬ı˛À‡ÀÂ√Úº ø‰¬¬ı˛fl¡±˘ ¬ı˛±‡À¬ıÚº
 ìÊ√˚˛ Œ˝√√±fl¡ fl¡±Â√±Àάˇ¬ı˛, Ê√˚˛ Œ˝√√±fl¡ ’±˜±À√¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛Øî
¬ı˝◊√øȬ¬ı˛ qè ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¤˝◊√ˆ¬±À¬ıñ ìÓ¬±À√¬ı˛ fl¡±¬ı˛› ˜≈À‡ fl¡Ô± øÂ√˘ Ú±º øÂ√˘ ¤fl¡ Œ‰¬±À‡ ’±&Ú, ’±¬ı˛ Œ‰¬±À‡ Ê√˘º ’±ø˙ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ¬Û±À˚˛¬ı˛ ¸Àe
¬Û± ø˜ø˘À˚˛ Ó¬±¬ı˛± ¤ø·À˚˛ ‰¬À˘ÀÂ√º ‰¬À˘ÀÂ√ ˜Ò≈¬ı˛±˜≈À‡¬ı˛ ø√Àfl¡º
¤ÀÓ¬± ˜±S ‰¬ø~˙ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ñ ŒÊ√˘±¬ı˛ ¬ÛÀÚÀ¬ı˛± ˘±‡ Œ˘±fl¡, Œ√˙ ø¬ıÀ√À˙¬ı˛ ’¸—‡… ¬ıeˆ¬±¯∏œ ø˜À˙ ’±ÀÂ√Ú ¤˝◊√ Œ˜ÃÚ ø˜øÂ√À˘, ø˜À˙
’±ÀÂ√Ú ¤˝◊√ ¸”‰¬œ¬ÛÓ¬Ú-ÕÚ–˙Às¬ı˛ ·ˆ¬œÀ¬ı˛, øÓ¬Ú ˜±˝◊√À˘¬ı˛ ’±“fl¡±-¬ı“±fl¡± ≈√íøȬ ¸±ø¬ı˛, ¤·±¬ı˛ ˙˝√√œÀ√¬ı˛ ø‰¬Ó¬±ˆ¬¶ú ¬ı≈Àfl¡ øÚÀ˚˛ ¤ø·À˚˛ ‰¬À˘ÀÂ√º ‰¬À˘ÀÂ√
˜Ò≈¬ı˛±˜≈À‡¬ı˛ ø√Àfl¡º
ø˜øÂ√À˘¬ı˛ ˜ÀÚ ¤fl¡øȬ ˜La, ¤fl¡ ˙¬ÛÔº 똱ӑ¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¸•ú±Ú ¬ı˛é¬±˚˛ ’¢∂·±˜œ Œ˝√√ ˙˝√√œ√, ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ ˆ≈¬˘¬ı Ú±º ŒÓ¬±˜¬ı±˛ Œ˚ ¬ÛÔ Œ√ø‡À˚˛ ø√À˚˛
Œ·Â√, Œ¸ ¬ÛÔ ’±˜±À√¬ı˛›º ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ Ê√˚˛ Œ˝√√±flƒ¡, ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ Ê√˚˛ Œ˝√√±flƒ¡º ¬ıÀµ ˜±Ó¬¬ı˛˜ Øî ì... 29 À˙ Œ˜º 1961 ¸Úº fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘±˚˛ ’±Ê√
Œ˙±fl¡ ø√¬ı¸º ¬ı¬ı«¬ı˛ ¬ı≈À˘ÀȬ¬ı˛ ¬ıø˘ ¤fl¡±√˙ ˙˝√√œÀ√¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬ ø√¬ı¸îº
˝“√…±, ’±Ê√› ’±˜±À√¬ı˛ ’À˙ɬ ‰¬˘ÀÂ√º ¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√À√¬ı˛ ¬ÛÔ ÒÀ¬ı˛˝◊√ ¤À¸ÀÂ√ ¬ı±˝√√±M√√À¬ı˛¬ı˛ ¸ÀÓ¬À¬ı˛± ’±·àº ¤À¸ÀÂ√ øÂ√˚˛±ø˙¬ı˛ ¤fl≈¡À˙
Ê≈√˘±˝◊√º 19 Œ˙ Œ˜-Àfl¡ ø‚À¬ı˛ ˜˝√√±fl¡±À¬ı…¬ı˛ fl¡Ô± ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ Œ·ÀÂ√Ú õ∂˚˛±Ó¬ ø˙鬱ø¬ı√ ά. ˆ¬øMê√˜±Ò¬ı ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛º ø˚øÚ øÂ√À˘Ú ’±˜±À√¬ı˛
˜ÀÓ¬± ˝√√±Ê√±À¬ı˛± Â√±S-±Sœ¬ı˛ ø˙é¬fl¡º ›˝◊√ ¤fl¡˝◊√ ˜˝√√±fl¡±À¬ı…¬ı˛ ¬fl¡Ô± ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú ’ø˜Ó¬±ˆ¬ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œº ¤‡Ú ά◊M√¬ı˛ õ∂Ê√ijÀfl¡˝◊√ ŒÊ√ÀÚ øÚÀÓ¬ ˝√√À¬ı
ø‰¬Ó¬±ˆ¬¶ú øÚÀ˚˛ Ê√À˘-ˆ¬±¸±ÀÚ± Œˆ¬˘± ˙±øôL¬ı˛ ¸˜≈À^ Œ¬ÛÓÂ√ÀÓ¬¡ ¬Û±¬ı˛À¬ı øfl ¡Ú±º ¬Û±¬ı˛À¬ı ŒÓ¬±∑ fl¡±¬ı˛Ì, ’±˜±À√¬ı˛ ‰¬±¬ı˛¬Û±À˙ ¬ı˛±Ê√± ¬ı˛±˚˛, ’˜˘
˜˝√√±Ê√Ú ’—¬ı—¬ı˛— ‰¬À„√√¬ı˛ Â√Ω Ú±À˜¬ı˛ ’±Î¬ˇ±˘ ŒÓ¬± fl¡˜ Ú˚˛ Ø

ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬
6 Ê≈√Ú, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬¬¬ı˛ø¬ı ı±¬ı˛º

Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙Ú ¸•ÛÀfl«¡ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏ ¬Û≈¬ı˛fl¡±À˚˛À¶ö¬ı˛ ¬ıMê√¬ı…Àfl¡ ‡±ø¬ı˛Ê√ fl¡¬ı˛À˘Ú õ∂±Mê√Ú ø¬ıÒ±˚˛fl¡
√œ¬Ûfl¡ ˆ¬A±‰¬±˚«
’±Ê√ Œ¸˝◊√ fl≈¡‡…±Ó¬ 19 Ê≈√Úº 1961-¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜-¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ’±À¸ 19 Ê≈√Úº ¤fl¡±√˙ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ’±R¬ıø˘√±ÀÚ¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœ ¬ıÀ¯∏«
19 Œ˙ Œ˜-¬ı˛ Œ˚˜Ú 50 Ó¬˜ ø√¬ı¸ ¬Û”Ì« ˝√√À˚˛ÀÂ√, ŒÓ¬˜øÚ fl≈¡‡…±Ó¬ 19 Ê≈√ÀÚ¬ı˛› ’±Ê√ 50 Ó¬˜ ø√¬ı¸º fl¡œ ¤fl¡ ’±(˚« ¸˜±¬ÛÓ¬ÚØ ë¬ı¬ı˛±fl¡
ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸í-¤ fl≈¡‡…±Ó¬ 19 Ê≈√Ú ¸•ÛÀfl«¡ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ õ∂ÀÌÓ¬± ά. ¸≈¬ıœ¬ı˛ fl¡¬ı˛ ø˘À‡ÀÂ√Ú, ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ’±R¬ıø˘√±ÀÚ¬ı˛
øͬfl¡ ¤fl¡ ˜±¸ ¬Û¬ı˛ ˚‡Ú ø˙˘‰¬¬ı˛ › fl¡ø¬ı˛˜·? ˙˝√√¬ı˛ › ˜˝√√fl¡≈˜±¬ı˛ ø¬ıøˆ¬iß ¶ö±ÀÚ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ’±R¬ıø˘√±ÀÚ¬ı˛ ¤fl¡ ˜±¸ ¬Û”øÓ«¬ ά◊¬Û˘Àé¬ ø¬ıøˆ¬iß
¶ö±ÀÚ ¤˝◊√ ø√ÚøȬ Œ˚±·… ˜˚«±√±˚˛ ά◊√˚±ø¬ÛÓ¬ ˝√√À˘› 뤽◊√ ¬Ûø¬ıS ø√ÀÚ ¬˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ ˙˝√√¬ı˛ › ˜˝√√fl≈¡˜±¬ı˛ ø¬ıøˆ¬iß ¶ö±ÀÚ ¸—‚øȬӬ ˝√√˘ ¬ıœˆ¬»¸
¸±•x√±ø˚˛fl¡ √±e±ºí ¶§±Ô«±À•§¯∏œ ˜˝√√À˘¬ı˛ ‚‘Ì… ¯∏άˇ˚ÀLa¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ‹fl¡… › ¸•xœøÓ¬¬ı˛ ¬ı˛±‡œ øÂ√iß ˝√√À˚˛ Œ·˘ ñ ëë¬ı±„√√±ø˘ Ê√±øÓ¬¸N± ø¬ıÀ¬ı˛±Òœ ¤fl¡
¬Û±˙ø¬ıfl¡ ˙øMê√ ’±¸±˜ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ › ¤fl¡√˘ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±ø¯∏fl¡ › ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ’±¢∂±¸Ú › ¸•x¸±¬ı˛Ì¬ı±√œÀ√¬ı˛ õ∂Ó¬…é¬ ˜√ÀÓ¬ ¸±•x√±ø˚˛fl¡Ó¬±¬ı˛
øÊ√ø·¬ı˛ Ó≈¬À˘, ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ˜˚«±√± ¬ı˛é¬±¬ı˛ ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ Œ·Ã¬ı˛¬ıÀfl¡, ¸—‡…±˘‚≈¬ı˛ ’øô¶Q ¬ı˛é¬±¬ı˛˛ ¸—¢∂±˜Àfl¡ fl¡˘øÇÓ¬ › ¬ı±Ú‰¬±˘ fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú… ø˝√√—¶⁄
˝√√±e±˜±˚˛ ø˘5 ˝√√˘º ¤˝◊√ ¶§Ê√±øÓ¬ Œ^±˝√√œ ø¬Û˙±‰¬¬ı˛± ÒÀ˜«¬ı˛ øÊ√ø·¬ı˛ Ó≈¬À˘ ¬ı±„√√±ø˘ ˝√√À˚˛, ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±˚˛˛ Ò√ıøÚ Ó≈¬˘˘, ë’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏± ’±˜±À√¬ı˛
˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±í 똱ӑ¬ˆ¬±¯∏± ’¸˜œ˚˛± øÊ√µ±¬ı±√í ë’±~± Œ˝√√± ’±fl¡¬ı¬ı˛í ñ ˝◊√Ó¬…±ø√ Ò√ıøÚ Ó≈¬À˘ ˘≈FÚ, ˝√√Ó¬…± Ò¯∏«Ì, ’ø¢ü¸—À˚±· õ∂ˆ‘¬øÓ¬ ¸¬ı Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛
’¬Û¬ı˛±Ò˝◊√ Œ¸ø√Ú ¸—‚øȬӬ ¬˝√√˘º ¬Û≈ø˘À˙¬ı˛ &ø˘ÀÓ¬ øÚ˝√√Ó¬ ˝√√˘ √˙Ê√Ú √±e±¬ı±Ê√ºî
√±e±¬ı±Ê√À√¬ı˛ fl¡ÀF Œ¸ø√Ú ’±¬ı˛› Œ˚ ¸¬ı ŒÄ±·±Ú øÂ√˘, Ó¬± ˝√√À˘±  . 뉬±ø˘˝√√± ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ øÊ√µ±¬ı±√í, ë˜˚˛œÚ”˘ ˝√√fl¡ øÊ√µ±¬ı±√í, ë˝√√±˚˛√¬ı˛ Œ˝√√±À¸Ú
øÊ√µ±¬ı±√í, ë¬Û±øfl¡ô¶±Ú øÊ√µ±¬ı±√í ˝◊√Ó¬…±ø√º
29 Ê≈√Ú ëõ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬ ¬ÛøSfl¡±í¬ı˛ ø¬ıÀ˙¯∏ ¸—¶®¬ı˛Ì ëŒÈ¬ø˘¢∂±˜í-¤¬ı˛ ø˙À¬ı˛±Ú±˜ ¸—¬ı±√ – ìŒ˝√√ ˆ¬±¬ı˛Ó¬ ˆ¬±·…ø¬ıÒ±Ó¬± ñ ¤ ’±¬ı±¬ı˛ Œfl¡±Ú Ù¬˜”«˘±
∑ ¸—¬ı±À√¬ı˛ õ∂Ô˜ ¬Û±Ó¬±˚˛ ˜˚˛œÚ≈˘ ˝√√fl¡ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ¬ı˛ ø˘ÀÚ± fl¡±È¬ fl¡±È≈«¬ÀÚ Œ˘‡± ˝√√À˚˛ÀÂ√, ë¬Û±øfl¡ô¶±Ú øÊ√µ±¬ı±√ ˚ ˝√√fl¡ ¸±¬ı øÊ√µ±¬ı±√ºí Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√
È≈¬fl¡À¬ı˛± È≈¬fl¡À¬ı˛± ‡¬ı¬ı˛ – ìfl¡±Â√±Àάˇ¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±˜Àfl¡ ¬ı±Ú‰¬±˘ fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ ¤fl¡ Œ|ø̬ı˛ ≈√©‘®øÓ¬fl¡±¬ı˛œ ë¬Û±øfl¡ô¶±Ú øÊ√µ±¬ı±√í ë¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏± Ò√ı—¸ ˝√√ά◊fl¡í
Ò√ıøÚ fl¡ø¬ı˛˚˛±øÂ√˘î ˝◊√Ó¬…±ø√º
¤¬ı˛ ’±À· Ê√ij ŒÚ˚˛ Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ ë˙±øôL ¬Ûø¬ı˛¯∏√íº 02-06-61 ˝◊√—¬ı˛±øÊ√ Ó¬±ø¬ı˛À‡ fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘± ˙±øôL ¬Ûø¬ı˛¯∏À√¬ı˛ ¤fl¡ ’±À¬ı√Ú¬ÛS õ∂fl¡±ø˙Ó¬
˝√√À˚˛øÂ√˘º Ó¬±ÀÓ¬ ¬ı˘± ˝√√À˚˛ÀÂ√, ëfl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘±¬ı˛ ¸¬ı˛˘õ∂±Ì ¢∂±˜¬ı±¸œ Ê√Ú¸±Ò√±¬ı˛Ì ¤¬ı— ø¬ıÀ˙¯∏ fl¡ø¬ı˛˚˛± ¸—‡…±˘‚≈ ¸•x√±˚˛ ¸˜”˝√ ‹ ˆ¬±¯∏±
¸—¢∂±À˜¬ı˛ Ó¬±»¬Û˚« › øÚø˝√√Ó¬ ’øˆ¬¸øg ’Ú≈Ò±¬ıÚ fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ ’鬘 Ô±øfl¡˚˛± ¤˝◊√ ’Õ¬ıÒ√ ¸—¢∂±˜ ¬Ûø¬ı˛˝√±¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ¸≈¬ı≈øX › ”√¬ı˛√ø˙«Ó¬±¬ı˛ õ∂˜±Ì ø√˚˛±ÀÂ√
¬ıø˘˚˛± ’±˜¬ı˛± ˜ÀÚ fl¡ø¬ı˛ºí... ’±¬ı˛› ’ÀÚfl¡ fl¡Ô±˝◊√ ¬ı˘± ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¤˝◊√ ’±À¬ı√Ú¬ÛÀSº ¬Ûø¬ı˛¯∏À√¬ı˛ ά◊ÀV˙… ¬ı…±‡…± fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛ 3 Ú•§¬ı˛ ’Ú≈À26√À√
¬ı˘± ˝√√À˚˛ÀÂ√, ˙±øôL ¬Ûø¬ı˛¯∏À√¬ı˛ ά◊ÀV˙… ˝√√˘, ë’±¸±˜ ¬ı˛±Ê√…ˆ¬±¯∏± ø¬ıÀ˘¬ı˛ ¸•Û”Ì« ¸˝√√À˚±ø·Ó¬± fl¡¬ı˛±ºí
¤˝◊√ ˙±øôL ¬Ûø¬ı˛¯∏À√¬ı˛ õ∂‰¬±¬ı˛¬ÛÀS ˚“±¬ı˛± ¶§±é¬¬ı˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú, Ó“¬±À√¬ı˛ Ú±À˜¬ı˛ Ó¬±ø˘fl¡± ’±˜±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ’±ÀÂ√º Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ¤‡Ú› Ê√œø¬ıÓ¬º Œfl¡Î¬◊
¬ı± õ∂˚˛±Ó¬º øfl¡c Ó“¬±À√¬ı˛ ¸ôL±Ú-¸ôLøÓ¬¬ı˛± ŒÓ¬± ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±ÀÓ¬˝◊√ fl¡Ô± ¬ıÀ˘º Ú±øfl¡ ’Ú… Œfl¡±Ú› ˆ¬±¯∏±˚˛∑ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ¬ı±—˘±Àfl¡ ¬ı˛é¬± fl¡¬ı˛± ’±˜±À√¬ı˛
ëÙ¬¬ı˛Ê√íº ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, õ∂˚˛±Ó¬ Œ˜Ã˘±Ú± ’±s≈˘ Ê√ø˘˘º ˜Laœ ˜˚˛œÚ≈À˘¬ı˛ ¸Àe Ó“¬±¬ı˛ Œ˚ ¸≈À˜è-fl≈¡À˜è¬ı˛ ”√¬ı˛Q øÂ√˘, Ó¬±-› ø¬ıÀù≠ø¯∏Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√
눬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ά◊»¸ ¸g±ÀÚ ¤¬ı— ’Ú…±Ú…í ¤˝◊√ øÚ¬ıg ¸—fl¡˘ÀÚº ¸≈Ó¬¬ı˛±— ¬Û≈ÚèÀ~‡ øÚ©xÀ˚˛±Ê√Úº
 19Œ˙ Œ˜-¬ı˛ ¸≈¬ıÌ« Ê√˚˛ôLœ ¬ıÀ¯∏« 댘˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙Úí ¸•ÛÀfl«¡ ’ÀÚfl¡ Ó¬Ô…˝◊√ Ê√±Ú± Œ·˘º ¤ ˜À˜« õ∂±Mê√Ú ø¬ıÒ±˚˛fl¡, ø¬ıø˙©Ü ø¸ø¬Û’±˝◊√¤˜
ŒÚÓ¬± › ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ ’¢∂Ìœ Õ¸øÚfl¡ √œ¬Ûfl¡ ˆ¬A±‰¬±˚« ¬ıÀ˘Ú, ëfl¡—À¢∂À¸¬ı˛ õ∂¬ıœÌ ŒÚÓ¬± Ó¬Ô± õ∂±Mê√Ú ˜Laœ õ∂˚˛±Ó¬ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏ ¬Û≈¬ı˛fl¡±˚˛¶ö
Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ¸•ÛÀfl«¡ ’±Ê√ ŒÔÀfl¡ Œ¬ı˙ fl¡í¬ıÂ√¬ı˛ ’±À· Œ˚ ˜ôL¬ı… õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú, Ó¬± øÚÀ˚˛ ø¬ı¬ı˛±È¬ õ∂ùü Œ√‡± ø√À˚˛ÀÂ√º
˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈¬ı˛ ˜ôL¬ı… ¤ ¬ı˛fl¡˜ øÂ√˘ Œ˚, ë˚‡Ú ’±¸±À˜¬ı˛ ¬ı˛±Ê√Ò±Úœ ø˙˘— ŒÔÀfl¡ ø√¸¬Û≈À¬ı˛ ¶ö±Ú±ôLø¬ı˛Ó¬ ˝√√˚˛, Œ¸˝◊√ ¸˜˚˛ ŒÔÀfl¡ Œ˜˝√√À¬ı˛±S±
Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ¬Û±›˚˛± ˚±À26√ Ú±ºí ¤‡Ú ¤ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ õ∂ùü ˝√√À˘±, ¤˝◊√ ˜ôL¬ı… øfl¡ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈¬ı˛ øÚÊ√¶§ ˜øô¶©®õ∂¸”Ó¬ Ú±øfl¡ ’Ú…
Œfl¡±Ú› ’øÙ¬¸±À¬ı˛¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±ÀÈ«¬¬ı˛ øˆ¬øM√√ÀÓ¬ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈ ¤˝◊√ ˜Ó¬ õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú∑
ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±˜ ¸•ÛÀfl«¡ ’±¸±˜ õ∂À√˙ fl¡—À¢∂¸ fl¡ø˜øȬ¬ı˛ ˜ÀÚ±ˆ¬±¬ı ¬ˆ¬±À˘± øÂ√˘ Ú±º Œ¸Ê√Ú… |ÀX˚˛ ¸ÀôL±¯∏fl≈¡˜±¬ı˛ ¬ı˛±˚˛ [¬ıÓ«¬˜±ÀÚ õ∂˚˛±Ó¬]
’±¸±˜ õ∂À√˙ fl¡—À¢∂¸ fl¡ø˜øȬ¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ ¸√¸… ø˝√√À¸À¬ı ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµÀÓ¬ ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±˜œ, ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀ√¬ı˛ Œfl¡±È«¬ õ∂±eÌ ¸˝√√ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ’øÙ¬¸&À˘±ÀÓ¬
1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜ ŒÔÀfl¡ ˘±·±Ó¬±¬ı˛ Œ˚ ø¬ÛÀfl¡øȬ— fl¡±˚«¸”ø‰¬ ‰¬˘øÂ√˘, Œ¸˝◊√ ø¬ÛÀfl¡øȬÀ„√√ ¤fl¡ø√Ú› ¸±ø˜˘ ˝√√ÚøÚº Ó“¬±À√¬ı˛ ¬ı±øάˇ¬ı˛ ά◊»¬Û˘
¬ı˛±˚˛ [¸±—¬ı±ø√fl¡] õ∂øÓ¬ø√Ú Œfl¡±È«¬ õ∂±eÀÌ ø·À˚˛ ¸Ó¬…±¢∂˝√œÀ√¬ı˛ ¸Àe Œ√‡±-¸±é¬±» fl¡À¬ı˛ Œ‡“±Ê√‡¬ı¬ı˛ øÚÀ˚˛ ë’±Úµ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±í ¤¬ı— ëø¬ÛøȬ’±˝◊√í
√Ù¬Ó¬À¬ı˛ ¸—¬ı±√ Œõ∂¬ı˛Ì fl¡¬ı˛ÀÓ¬Úº ά◊»¬Û˘¬ ¬ı˛±˚˛ [’±˜±À√¬ı˛ ’Ú≈√±í] Â√±Î¬ˇ± ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ’Ú… Œfl¡±Ú› ¸√¸… ¤fl¡ø√Ú› ø¬ÛÀfl¡øȬ— øfl¡—¬ı± ¸—¢∂±À˜
’—˙¢∂˝√Ì fl¡À¬ı˛øÚº Ù¬À˘ ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ ˙˝√√À¬ı˛ ’±Àµ±˘Ú¬ı˛Ó¬ ŒÂ√À˘À˜À˚˛À√¬ı˛ ˜ÀÚ ¤ øÚÀ˚˛ ø¬ı¬ı˛±È¬ õ∂ùü øÂ√˘º Œ¸ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ ’±¸±˜ õ∂À√˙
fl¡—À¢∂¸ fl¡ø˜øȬ¬ı˛ ŒÚÓ¬± ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏ ¬Û≈¬ı˛fl¡±˚˛¶ö ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜ õ∂¬ı˘ˆ¬±À¬ı Ê√øάˇÀ˚˛ ¬¬Ûάˇ±˚˛ ’±¸±˜ õ∂À√˙ fl¡—À¢∂¸ ŒÚÓ‘¬Q ŒÔÀfl¡ ’ÀÚfl¡ õ∂ùü
ά◊O±ø¬ÛÓ¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º ¤˝◊√ ¬Ûø¬ı˛ø¶öøÓ¬¬ı˛ ˜≈À‡±˜≈ø‡ ˝√√À˚˛ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈ ‘√ϬˇÓ¬±¬ı˛ ¸Àe Ê√¬ı±¬ı ø√À˚˛øÂ√À˘Ú ¤˝◊√ ¬ıÀ˘ Œ˚, ëøÓ¬øÚ ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜ Œ˚±·
ø√À˚˛ÀÂ√Ú fl¡—À¢∂¸Àfl¡ ¬ı“±‰¬±ÀÚ±¬ı˛ Ê√Ú…º ÚÓ≈¬¬ı± fl¡—À¢∂¸ Ê√Úø¬ıø26√iß ˝√√À˚˛ ˚±À¬ıºí
¤˝◊√ ¬ıMê√¬ı… ŒÔÀfl¡ Œ˚ ø¬ı¯∏˚˛øȬ ¬Ûø¬ı˛©®±¬ı˛ ˝√√À˚˛ ˚±˚˛, Ó¬± ˝√√À˘± ˆ¬±¯∏± ¬ı“±‰¬±ÀÚ±¬ı˛ Œ‰¬À˚˛› fl¡—À¢∂¸Àfl¡ ¬ı“±‰¬±ÀÚ± ¬ıάˇ √±ø˚˛Q ˝√√À˚˛ “√±Î¬ˇ±˚˛º
Ê√Ú·À̬ı˛ ˜ÀÒ… ¬Û±øÈ«¬Àfl¡ øÊ√˝◊√À˚˛ ¬ı˛±‡±¬ı˛ &èQ ά◊¬Û˘øt fl¡À¬ı˛ ¬Û±øÈ«¬Àfl¡ ¬ı“±‰¬±ÀÚ±¬ı˛ ¤˝◊√ ø‰¬ôL±Ò±¬ı˛± ñ Ó¬œéƬ ”√¬ı˛‘√ø©Ü ¸•Ûiß ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈¬ı˛
‘√ø©Üˆ¬øe fl¡±Â√±Î¬ˇ fl¡—À¢∂¸ ¬Û±øÈ«¬¬ı˛ ˜ÀÓ¬ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¸øͬfl¡ øÂ√˘º
ëø˙˘— ŒÔÀfl¡ ø√¸¬Û≈À¬ı˛ ’±¸±À˜¬ı˛ ¬ı˛±Ê√Ò±Úœ ¶ö±Ú±ôLø¬ı˛Ó¬ ˝√√›˚˛±¬ı˛ ¸˜˚˛ Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛øÚºí ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈¬ı˛
¤˝◊√ ˜ôL¬ı… Œfl¡±Ú› ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ’øÙ¬¸±À¬ı˛¬ı˛ ˜Ó¬ Ú±øfl¡ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ ˜Ó¬∑ ¤˝◊√ ˜Ó¬ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ’øÙ¬¸±¬ı˛ øfl¡—¬ı± ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈¬ı˛ øÚÊ√¶§ ˜Ó¬
˚±˝◊√ Œ˝√√±fl¡ Ú± Œfl¡Ú, øÚ–¸ÀµÀ˝√√ ¬ı˘± ˚±˚˛ , ’øÓ¬ ¸”Ѭˆ¬±À¬ı √±èÌ ¬ı≈øX ‡¬ı˛‰¬ fl¡À¬ı˛ ¤˝◊√ ˚≈øMê√ ¬ı±Ê√±À¬ı˛ ŒÂ√Àάˇ Œ√›˚˛± ˝√√À˚˛À √ , ˚±ÀÓ¬ Ê√Ú·Ì
¸˝√√ÀÊ√ ¤˝◊√ ˚≈øMê√ ˝√√Ê√˜ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º ˚ø√ Ê√Ú·Ì ¤˝◊√ ˚≈øMê√ ˝√√Ê√˜ fl¡À¬ı˛ ŒÚ˚˛, Ó¬±˝√√À˘ ’±¸±˜ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛Àfl¡ Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛
ø¬ı˛À¬Û±È«¬ õ∂fl¡±˙ Ú± fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú… ’±¸±˜œ¬ı˛ fl¡±Í¬·Î¬ˇ±˚˛ “√±Î¬ˇ±ÀÓ¬ ˝√√À¬ı Ú±º Ù¬˘|n∏øÓ¬ ø˝√√À¸À¬ı ’±¸±À˜ fl¡—À¢∂¸ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ › fl¡—À¢∂¸ √˘ ά◊ˆ¬˚˛˝◊√
Œ¬ı“À‰¬ ˚±À¬ı ¤¬ı— Ê√√Ú·À̬ı˛ Œé¬±ˆ¬› øô¶ø˜Ó¬ ˝√√À˚˛ ˚±À¬ıº
|ÀX˚˛ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏¬ı±¬ı≈¬ı˛ ˚≈øMê√ ˚ø√ ¸øͬfl¡ ˝√√À˚˛ Ô±Àfl¡, Ó¬± ˝√√À˘ 1978 ¸±À˘ ’±¸±˜ ø¬ıÒ±Ú¸ˆ¬± øÚ¬ı«±‰¬ÀÚ¬ ¤·±À¬ı˛±Ê√Ú ø¸ø¬Û’±˝◊√[¤˜]
¸√¸… øÚ¬ı«±ø‰¬Ó¬ ˝√√›˚˛±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ’fl¡—À¢∂ø¸ ˜≈‡…˜Laœ Œ·±˘±¬Û ¬ı¬ı˛¬ı¬ı˛± ø√¸¬Û≈À¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ fl¡Àé¬ ø¬ıÒ±˚˛fl¡ ¬ıœÀ¬ı˛˙ ø˜| ¸˝√√ ø¸ø¬Û’±˝◊√[¤˜] ø¬ıÒ√±˚˛fl¡·ÌÀfl¡
fl¡œˆ¬±À¬ı Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ Œ√‡±ÀÓ¬ ¸é¬˜ ˝√√À˘Ú∑ ’±¸À˘ fl¡—À¢∂¸ ˆ¬±¬ıÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛øÚ ’±¸±À˜ fl¡—À¢∂¸ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ¬ÛÓ¬Ú
‚ȬÀ¬ıº Œ¸Ê√Ú…˝◊√ ’˚ÀP, ’¬ıÀ˝√√˘±˚˛ Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ fl¡Àé¬ ŒÙ¬À˘ ¬ı˛±‡±˚˛ ά“◊˝◊√ Œ¬Û±fl¡±˚˛ Ó¬± Œ‡À˚˛ ŒÙ¬À˘ÀÂ√º
¤fl¡ø√Àfl¡ Ó¬√ôL ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ø¬ıÚ©Ü fl¡¬ı˛± ˝√√À˘±, ’Ú…ø√Àfl¡ Œfl¡±Ú› ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ Œfl¡±Ú›ø√Ú ¤˝◊√ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ ’±¬ı˛ õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À¬ı Ú±º ¤¬ı— Ó¬±˝◊√ ’±¸±˜
fl¡—À¢∂¸ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ¤˝◊√ ’¬Û¬ı˛±Ò 鬘±¬ı˛ ’À˚±·… ¬ıÀ˘ ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸ ¸±é¬œ ˝√√À˚˛ ¬ı˛˝◊√˘ºî
Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙Ú ¸•ÛÀfl«¡ Ú±˜ õ∂fl¡±À˙ ’øÚ26≈√fl¡ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ Ê√ÕÚfl¡ ¬ı¯∏π˚˛±Ú ’±˝◊√ÚÊ√œ¬ıœ Œ¸˝◊√ ¸˜À˚˛¬ı˛ ¤fl¡øȬ ø¬ıÀ˙¯∏ ˜≈˝”√ÀÓ«¬¬ı˛
¶ú‘øÓ¬‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ˘Ú, 댸ø√Ú ¸≈”√¬ı˛ fl¡˘fl¡±Ó¬± ŒÔÀfl¡ ’±·Ó¬ ¤fl¡±√˙ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ¬ÛÀ鬬ı˛ Œfl¡Ã“¸≈˘œ ø¸X±Ô«˙Ǭı˛ ¬ı˛±˚˛ Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL
fl¡ø˜˙ÚÀfl¡ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, ëSo my humble submission to your lordship is that peace was reigning on the
street, Silchar railway station-yard, everywhere until and unless the bull entered the china-shop. I
do not know my lord what was the red rag to that bull. And that bull was obviously the DIG
of Police Lala B.K. Dey.'
’±˝◊√ÚÊ√œ¬ıœøȬ Ó¬±¬ı˛ ¬ıe±Ú≈¬ı±√ fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ˘Ú, ìÓ¬±¬ı˛±¬Û≈¬ı˛ ¸√¬ı˛ ¬ı˛±ô¶±, ø˙˘‰¬¬ı˛ Œ¬ı˛˘›À˚˛ ‰¬Q¬ı˛ ¸˝√√ ¸¬ı«S˝◊√ 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜-¬ı˛ ’‡G
˙±øôL ø¬ı¬ı˛±øÊ√Ó¬ øÂ√˘º ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ Ê√Ú… ’±Àµ±˘Úfl¡±¬ı˛œ¬ı˛± øÂ√˘ ¬Ûø¬ı˛¬Û”Ì«ˆ¬±À¬ı ˙±ôL ¤¬ı— ’ø˝√√—¸º øfl¡c ’±‰¬˜fl¡±˝◊√ Ó¬‡Úfl¡±¬ı˛ øά’±˝◊√øÊ√ ˘±˘±
ø¬ı.Œfl¡.Œ√ Œà˙Ú ‰¬QÀ¬ı˛ Ï≈¬Àfl¡˝◊√ ø¬ıµ≈˜±S ά◊ÀM√√Ê√Ú± Â√±Î¬ˇ±˝◊√ ¬Û≈À¬ı˛± ’¬ı¶ö±Àfl¡ ’˙±ôL › ’ø¢ü·ˆ«¬ fl¡À¬ı˛ ŒÓ¬±À˘Úº ¤ Œ˚Ú Œfl¡±Ú› Œ√±fl¡±ÀÚ ¬ı±
¬ı±Ê√±À¬ı˛ Ï≈¬Àfl¡ Œfl¡±Ú› ≈√¬ı˛ôL ¯∏“±Î¬ˇ fl¡Ó‘«¬fl¡ ¸¬ıøfl¡Â≈√ Ó¬Â√ÚÂ√ fl¡À¬ı˛ Œ√›˚˛±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± Ø ’±˝◊√ÚÊ√œ¬ıœøȬ ’±¬ı˛› ¬ıÀ˘Ú, ¤ Œ˚Ú ˘±˘ ˙±˘≈ fl¡±¬Ûάˇ Œ√À‡
¯∏“±Î¬ˇ ŒÒÀ˚˛ ˚±›˚˛±¬ı˛ ˜ÀÓ¬±º ¶Û©ÜÓ¬˝◊√ ›˝◊√ ¯∏“±Î¬ˇ ’±¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ Ú˚˛, øά’±˝◊√øÊ√ ˘±˘± ø¬ı.Œfl¡.Œ√ºî ø¸X±Ô«˙Ǭı˛ ¬ı˛±À˚˛¬ı˛ ¤˝◊√ ˜ôLÀ¬ı…¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ø¬ı‰¬±¬ı˛¬ÛøÓ¬
Œ˜˝√√À¬ı˛±S± ¸˝√√ ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÊ√˘± ¢∂±Lö±·±¬ı˛ ˆ¬¬ıÀÚ ’Ô«±» Œ¸˝◊√ ¸˜À˚˛¬ı˛ ø¬ı‰¬±¬ı˛ fl¡Àé¬ ø¬ı‰¬±¬ı˛¬ÛøÓ¬ ¤¬ı— ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ¸¬ı±˝◊√ õ∂‰¬G ˝√√±ø¸ÀÓ¬ ŒÙ¬ÀȬ
¬ÛÀάˇøÂ√À˘Úº ø¸X±Ô«˙Ǭı˛ ¬ı˛±˚˛Àfl¡ ¸˝√√±˚˛Ó¬± fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú Ó“¬±¬ı˛ ¶aœ, ¬ı…±ø¬ı˛à±¬ı˛ ˜±˚˛± ¬ı˛±˚˛ › ’Ú…±Ú…¬ı˛±º Œ¸ø√Ú ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ ¬ÛÀ鬬ı˛ Œfl¡“ø≈ø˘ øÂ√À˘Ú
¬Û±È¬Ú± ˝√√±˝◊√Àfl¡±ÀÈ«¬¬ı˛ õ∂±Mê√Ú õ∂Ò±Ú ø¬ı‰¬±¬ı˛¬ÛøÓ¬ ¿Ú±À·ù´¬ı˛ õ∂¸±√º 19 Œ˙¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœ ¬ıÀ¯∏« ¤ˆ¬±À¬ı ά◊Àͬ ’±¸ÀÂ√ ’ÀÚfl¡ ’fl¡øÔÓ¬ fl¡±ø˝√√øÚº

ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬
19 Ê≈√Ú, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬˙øÚ¬ı±¬ı˛º
˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ ¶ú‘øÓ¬ › ¸±˝√√±˚… ¸ø˜øÓ¬¬ı˛ √±e± ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π S±Ì ¸—¢∂˝√√
˚À˙±√± ¬ı˛?Ú ø˙øfl¡√±¬ı˛º Ê√ij – 1931 ¸±À˘¬ı˛ 26 Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛º ˜‘Ó≈¬… – 2008 ¸±À˘¬ı˛ 8 Œ¸ÀõI◊•§¬ı˛º Ú¬ıœÚ õ∂Ê√Àij¬ı˛ ¸¬ı±˝◊√ Ê√±ÀÚÚ õ∂˚˛±Ó¬
˚À˙±√±¬ı˛?Ú øÂ√À˘Ú ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ¬ı˛±Ê√œ¬ı ·±gœ ›À¬ÛÚ ˝◊√ÚøàøȬά◊ÀȬ¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ õ∂Ò±Ú ¶ö¬ÛøÓ¬º øfl¡c ¯∏±ÀȬ¬ı˛ √˙Àfl¡ ’ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ˘±˚˛
[¬ıÓ«¬˜±Ú ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±] ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ά◊M√±˘ ø√Ú&ø˘ÀÓ¬ Ó“¬±¬ı˛ fl¡œ ˆ”¬ø˜fl¡± øÂ√˘, Ó¬± ˝√√˚˛ÀÓ¬± ’ÀÚÀfl¡¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬¬ÛÀȬ Ò”¸¬ı˛ ˝√√À˚˛
˚±›˚˛±È¬±˝◊√ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡º øfl¡c ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœ ¬ıÀ¯∏« Œ·±È¬± ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± Ê≈√Àάˇ ÚÓ≈¬Ú fl¡À¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ά◊¬Û±√±Ú øÚÀ˚˛ ¬ı…±¬Ûfl¡ ‰¬‰«¬± qè ˝√√À˚˛ÀÂ√º
’ÀÚfl¡ ’Ê√±Ú± Ó¬Ô… ά◊Àͬ ’±¸ÀÂ√º
1961 ¸±À˘¬ı˛ ¬ı˛Mê√¬ı˛±„√√± 19 À˙ Œ˜-¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµÀÓ¬ 19 Ê≈√Ú ¸—‚øȬӬ ˝√√˚˛ ˆ¬˚˛Ç¬ı˛ Ê√±øÓ¬ √±e±º Ó¬‡Ú 똱ӑ¬ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ ¶ú‘øÓ¬ ›
¸±˝√√±˚… ¸ø˜øÓ¬í ø˙˘‰¬¬ı˛ [fl¡±Â√±Î¬ˇ] ñ ¤¬ı˛ ¸•Û±√fl¡ øÂ√À˘Ú ˚À˙±√±¬ı˛?Ú ø˙fl¡√±¬ı˛º ¤˝◊√ ¸ø˜øÓ¬¬ı˛ ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ ˙±‡± fl¡ø˜øȬÀÓ¬ 36 Ê√Ú ¸√¸…
øÂ√À˘Úº ¤Â√±Î¬ˇ± fl¡±˚«fl¡¬ı˛œ fl¡ø˜øȬ¬ı˛ 9 Ê√Ú ¸√¸… ˝√√À˘Ú – ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ õ∂À˜±√ ¬ı˛?Ú ˆ¬A±‰¬±˚« [ø¬ı¤˘], ¸•Û±√fl¡ ˚À˙±√± ¬ı˛?Ú ø˙fl¡√±¬ı˛ [ø¬ı¤],
Ó≈¬˘¸œ ¬ı˛±˚˛ [Œ·ÃÓ¬˜ ¬ı˛±˚˛ ÚÚ] Œfl¡±¯∏±Ò…é¬, ’ø˜˚˛ fl≈¡˜±¬ı˛ Úµœ, ¸ÀôL±¯∏ fl≈¡˜±¬ı˛ ¬ı˛±˚˛, ¸≈Òœ¬ı˛ ‰¬f Ú±Ô, ¬ıÊ√¬ı˛e ¸±¬ı˛√±, Œfl¡˙¬ı ‰¬f ‰¬Sê¬ıÓ¬π ¤¬ı—
øfl¡À˙±¬ı˛œ Œ˜±˝√√Ú Ú±Ôº
Ó¬‡Ú Ê√Ú¸±Ò±¬ı˛À̬ı˛ fl¡±ÀÂ√ √±e±¬ÛœøάˇÓ¬À√¬ı˛ ’±ôLø¬ı˛fl¡ ¸±˝√√±À˚…¬ı˛ Ê√Ú… ¸•Û±√fl¡ ø˝√√À¸À¬ı ’±À¬ı√Ú Ê√±øÚÀ˚˛ ˚À˙±√± ¬ı˛?Ú ø˙øfl¡√±¬ı˛
ø˘À‡ÀÂ√Ú ñ ì Matri Bhasha Shaheed Smriti O sahajya Samiti, Hailakandi branch requests the gener-
ous public and organisations in India to contribute their mite for the distressed people of Hailakandi.
In view of the communal disturbance of 19th June, 1961, Cachar in general & Hailakandi in par-
ticular, more than 600 houses only in Hailakandi Subdivision of Hindus have been gutted in fire by
the Muslim Goondas apart from indiscriminate looting. 80% Hindu families in urban & cent per-
cent in rural areas are passing their days only on starvation and half starvation as a result of
proclamation of curfew in Town & panicky in Village area. Hindus in Village area are not allowed
to sell & purchase of their requirements. Thus the entire Subdivision in particular is passing through
faminery condition' 1 Ê≈√˘±˝◊√ 1961 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ¤˝◊√ ’±À¬ı√Ú ¬ÛSøȬ õ∂‰¬±ø¬ı˛Ó¬ ˝√√˚˛º
’Ú…ø√Àfl¡ 1961 ¸±À˘¬ı˛ 30 Ê≈√Ú ¬Û˚«ôL ¸ø˜øÓ¬ Œ˚¸¬ı ¸±˝√√±˚… ¸—¢∂˝√ fl¡À¬ı˛ÀÂ√, Ó¬±ÀÓ¬ Œ√‡± ˚±˚˛, ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ¬ı˛ ¬ıœÀ¬ı˛ffl≈¡˜±¬ı˛ ¬Û±˘
ø√À˚˛ÀÂ√Ú 50 Ȭ±fl¡±º ø˙˘‰¬¬ı˛ ¬Û≈¬ı˛¸ˆ¬±¬ı˛ ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ ˜˝√√œÀÓ¬±¯∏ ¬Û≈¬ı˛fl¡±˚˛À¶ö¬ı˛ ˜±Ò…À˜ ¸ø˜øÓ¬¬ı˛ ¸—·‘˝√œÓ¬ ’ÀÔ«¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛˜±Ì 400 Ȭ±fl¡±º
Œ¸ ¸˜˚˛ ˚“±¬ı˛± Ú·√ ’Ô« › ‡±√… ¸±˜¢∂œ ¸˝√√ ’Ú…±Ú… øÚÓ¬…õ∂À˚˛±Ê√Úœ˚˛ ¸±˜¢∂œ ø√À˚˛ÀÂ√Ú Ó¬±¬ı˛ Ó¬±ø˘fl¡± ¤¬ı˛fl¡˜ – ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ¸≈‡˜˚˛ ø¸— 1
˜Ì ‰¬±˘, ¬ı˛±˜fl‘¡¯û ¬ı¶a±˘À˚˛¬ı˛ |œ˚≈Mê√ ¬ı˛±˚˛ 1 ˜Ì ‰¬±˘, ¤.Œfl¡.¤µ 10 Œ¸¬ı˛ ‰¬±, Œ˜¸±¸« Ê√·iß±Ô ˆ¬±G±¬ı˛ 1 ˜Ì ά±˘ › ˝√√˘≈√ Œ¸±›˚˛± Œ¸¬ı˛,
Œ˜¸±¸« Œ√¬ı¬ı˱√±¸« 1 øÈ¬Ú ø¬ı¶≈®È¬ › 3 ¬Û…±Àfl¡È¬ ˙øͬÙ≈¬Î¬, Œ˜¸±¸« øÊ√.ø¸. ¬ı˛±˚˛ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ 1 ˜Ì ‰¬±˘, Œ˜¸±¸« Ê√˚˛Ó¬±¬ı˛± Œà±¸« 1 ˜Ì ά±˘ › ˝√√˘≈√
Œ¸±›˚˛± Œ¸¬ı˛, ¿ ¬ı˛˜Ì Œ¬ı±¸ 5 Œ¸¬ı˛ fl¡±¬Ûάˇ ŒÒ±˚˛±¬ı˛ ¸±¬ı±Ú, Œ˜¸±¸« ˙…±˜¸≈µ¬ı˛ õ∂¸iß fl≈¡˜±¬ı˛ ˜±à±¬ı˛ ›À˚˛˘ √˙ Œ¸¬ı˛, √œÀ·f ‰¬f Œ√¬ı 1 ˜Ì
˘¬ıÌ, Œ˜¸±¸«« ¬Ûœ¬ı˛ÒÚ˜˘ ’…±`¬ ¬ı˛±Î¬◊Ô˜˘ 10 ˜Ì ‰¬±˘ ¤¬ı— 2 ˜Ì ˘¬ı̺ ¤¸¬ı ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛º
fl¡±Í¬ø˘Â√άˇ±, ˘±˘±¬ı±Ê√±¬ı˛ ¤¬ı— ˜Ú±Â√άˇ± ¤˘±fl¡± ŒÔÀfl¡ ¸≈Òœ¬ı˛ ‰¬f Ú±Ô Œ˚ ¸¬ı ¸±˜¢∂œ ¸—¢∂˝√ fl¡À¬ı˛ ø√À˚˛ÀÂ√Ú Ó¬±¬ı˛ Ó¬±ø˘fl¡± ¤¬ı˛fl¡˜ –
Ê√œÀÓ¬f fl≈¡˜±¬ı˛ Œ√ 5 Œ¸¬ı˛ ‰¬±˘, ¬Û≈ø˘Ú ø¬ı˝√√±¬ı˛œ Œ√¬ı 10 Œ¸¬ı˛ ‰¬±˘, ¸≈À¬ı±Ò ¬ı˛?Ú Œ√ 5 Œ¸¬ı˛ ‰¬±˘, ø˜ø˝√√¬ı˛ Úµœ 10 Œ¸¬ı˛ ‰¬±˘, øÚø˙fl¡±ôL Œ√¬ı
10 Œ¸¬ı˛ ‰¬±˘º ¤Â√±Î¬ˇ±› ά±˘ ø√À˚˛ÀÂ√Ú ¸≈À¬ı˛˙‰¬f ¬Û±˘ 2 Œ¸¬ı˛, Ó¬˚˛±¬ı ’±ø˘ Œ¸±›˚˛± 2 Œ¸¬ı˛, ¬Û≈ø˘Ú ¬Û±˘ 5 Œ¸¬ı˛, ø‰¬M√√ Œ¸Ú 10 Œ¸¬ı˛,
¸ÀôL±¯∏ ¬Û±˘ 10 Œ¸¬ı˛, ˝√√À¬ı˛f fl¡≈˜±¬ı˛ ¬ı˛øé¬Ó¬ 1 Œ¸¬ı˛, ’øÚ˘ fl≈¡˜±¬ı˛ ¬ı˛øé¬Ó¬ 10 Œ¸¬ı˛, ¬ıœÀ¬ı˛f ¬Û±˘ Œ¸±›˚˛± 2 Œ¸¬ı˛, ¬Û≈ø˘Ú ø¬ı˝√√±¬ı˛œ Œ√¬ı Œ¸±›˚˛±
2 Œ¸¬ı˛, ¬&èÛ√ ¬Û±˘ ’±Ò± Œ¸¬ı˛ ¤¬ı— ŒÚ¬Û±˘ ¬ı˛øé¬Ó¬ 4 Œ¸¬ı˛º
˚“±¬ı˛± Ú·√ ’Ô« ¸±˝√√±˚… fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú, Ó¬“±¬ı˛± ˝√√À˘Ú ñ ÚœÀ¬ı˛f ¬ıÒ«Ú 50 ¬Û˚˛¸±, ˝√√¬ı˛fl≈¡˜±¬ı˛ Ú±Ô 25 ¬Û˚˛¸± ¬ı˛±˜‰¬f fl¡±À˘±˚˛±¬ı˛ 1 Ȭ±fl¡±,
õ∂À˜±√‰¬f √±¸ 25 ¬Û˚˛¸± ø¬ıø¬ÛÚ‰¬f √±¸ 25 ¬Û˚˛¸±, ø¸¬ı˛±Ê√ ά◊øVÚ 1 Ȭ±fl¡±, ’±s≈˘ ›˚˛±øÊ√√ 25 ¬Û˚˛¸± ¤¬ı— õ∂˙±ôL √M√ 50 ¬Û˚˛¸±º
fl¡±È¬ø˘Â√άˇ± ŒÔÀfl¡ ˚“±¬ı˛± ¸±˝√√±˚… fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú, Ó¬“±¬ı˛± ˝√√À˘Ú – ά◊˜¬ı˛ ’±ø˘ 1 Ȭ±fl¡±, ˙øMê√¬Û√ √M√ 2 Ȭ±fl¡±, ø¬ıÀÚ±√ ¬ı˛±˚˛ 1 Ȭ±fl¡±, Œ¬ıÌœ˜±Ò¬ı ¬ı˛±˚˛ 50
¬Û˚˛¸±, Ú‘À¬Ûf Œ√¬ı 25 ¬Û˚˛¸±, ÚÚœ ‰¬Sê¬ıÓ¬π 2 Â√øάˇ fl¡˘±, Œ¬ı‰¬Ú¬ı˛±˜ fl¡±Ú≈ 2 øȬ ’±Ú±¬ı˛¸, ¸≈À¬ı˛f Œ¸Ú 5 fl“¡±‰¬± fl¡˘±, ˙‰¬œf ¬Û±˘ 1 fl“¡±ø√ fl¡˘±,
¸¬ı˛Ê≈√ fl¡±Ú≈ 2 √øȬ ’±Ú±¬ı˛¸, ˚√≈˘±˘ ¬Û±˘ 1 fl“¡±ø√ fl¡˘±, Ú‘À¬Ûf Œ√¬ı 1 fl“¡±ø√ fl¡˘±, Œ˜±˝√√Ú ˘±˘ fl¡±Ú≈ ˝√√˘≈√ 2 Œ¸¬ı˛, Œfl¡√±¬ı˛ ¬Û±˘ 4 ¬Û…±Àfl¡È¬
ø¬ı¶≈®È¬, ÚÀ¬ı˛˙ ‰¬f ¬Û±˘ 2 øÈ¬Ú &άˇ, Ù¬¬ı˛˜±Ú ’±ø˘ 50 ø¬ı¶≈®È¬, fl“¡±ø‰¬¬ı˛±˜ ˙˜«± 1 ¬ı…±· fl¡±˘±˝◊√ ά±˘, ø‰¬M√√¬ı˛?Ú ¬Û±˘ ˝√√˘≈√ 1 Œ¸¬ı˛ › 2 øȬ ˘±Î¬◊,
Ó¬¬ı˛Ìœ Œ˜±˝√√Ú √±¸ øfl¡Â≈√ ‡±√… ¸±˜¢∂œ, ’±·¬ı˛‰¬±µ 1 Ò”øÓ¬, õ∂Ó¬±¬Û Ú±Ô ’±Ò± ˜Ì ;±˘±Úœ [˘±fl¡øάˇ]º
˘±˘±¬ı±Ê√±¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¸±˝√√±˚… ø√À˚˛ÀÂ√Ú ˚“±¬ı˛±, Ó“¬±¬ı˛± ˝√√À˘Ú – ¬Û“±‰≈¬ Œ·±¬Û±˘ √M√ 1 Œ¸¬ı˛ ŒÓ¬˘º ¤Â√±Î¬ˇ±› ’±¬ı˛ ˚“±¬ı˛± ŒÓ¬˘ ø√À˚˛ÀÂ√Ú Ó¬“±¬ı˛±
˝√√À˘Ú – øé¬Ó¬œ˙ ¬ıøÌfl¡ 2 Œ¸¬ı˛, ˜ÀÚ±¬ı˛?Ú ¬ıøÌfl¡ 2 Œ¸¬ı˛, øÚø˙ ¬Û±˘ 1 Œ¸¬ı˛, ¬ı˛¸¬ı˛±Ê√ ¬ıøÌfl¡ ’±Ò± Œ¸¬ı˛, ¬ı˛±Ò±¬ı~ˆ¬ √±¸ 1 Œ¸¬ı˛ ¤¬ı— ˙y≈ Ú±Ô
¬ı˛±˚˛ 1 Œ¸¬ı˛ ŒÓ¬˘ ø√À˚˛ÀÂ√Úº ¤Â√±Î¬ˇ± ‰¬±À˜˘± ˘±˘ ¬ı˛±—fl¡± ø√À˚˛ÀÂ√Ú 1øȬ ˙±øάˇ, ˘±¬ı‰¬±µ ¬ı±Î¬◊¬ı˛˘±˘ 2øȬ ˙±øάˇ ¤¬ı— ¬ıMê√±¬ı˛˜˘ õ∂Ó¬±¬Û ‰¬f
¬ı¬ı˛ø√˚˛± 2øȬ ˙±øάˇ › 1øȬ Ò”øÓ¬ ø√À˚˛ÀÂ√Úº ø˙˘‰¬¬ı˛ ˜±Î¬ˇ›˚˛±ø¬ı˛ ¸—¶ö± 6 øÈ¬Ú &“Àάˇ± ≈√Ò ¬Û±øͬÀ˚˛ÀÂ√ ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµÀÓ¬º ˚À˙±√± ¬ı˛?Ú ø˙fl¡√±¬ı˛
Œ¸Ê√Ú… ¸≈¬ı˛Ê√ˆ¬±Ú ‡±ÀG˘›˚˛±˘Àfl¡ ÒÚ…¬ı±√ :±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛ ø‰¬øͬ ø˘À‡ÀÂ√Úº
¤ˆ¬±À¬ı˝◊√ ¸±Ò±¬ı˛Ì ˜±Ú≈¯∏ √±e±¬ÛœøάˇÓ¬À√¬ı˛ ¸±Ò…˜ÀÓ¬± ¸±˝√√±˚… fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº
’±¸±À˜ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ¶§œfl‘¡øÓ¬
˜≈‡…˜Laœ ø˝√√ÀÓ¬ù´¬ı˛ ˙˝◊√øfl¡˚˛± ·Ó¬ 1991 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√¬ı˛ 14 ÚÀˆ¬•§¬ı˛ Ó¬±ø¬ı˛À‡ ¬ı√¬ı˛¬Û≈¬ı˛ Œ¬ı˛˘›À˚˛ ˝◊√ÚøàøȬά◊ÀȬ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ øÓ¬ÚøȬ ˙ø˝√
¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ øÚfl¡È¬±Rœ˚˛À√¬ı˛ ¬Û“ø‰¬˙ ˝√√±Ê√±¬ı˛ Ȭ±fl¡± fl¡À¬ı˛ øÓ¬ÚøȬ Œ‰¬fl¡ õ∂√±Ú fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº ¤ ¸Àe ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ˙ø˝√√√À√¬ı˛
¶§œfl‘¡øÓ¬ √±ÀÚ¬ı˛ ¬Û¬ı« ’±Ú≈ᬱøÚfl¡ˆ¬±À¬ı qè ˝˚˛º ¬ı¬ı˛±Àfl¡ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ’±R ø¬ı¸Ê«√ÀÚ¬ı˛ ¤fl¡øȬ Œ·Ã¬ı˛À¬ı±8˘ ’Ó¬œÓ¬ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º
¶§±ÒœÚÓ¬± ά◊M√¬ı˛ ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏«¬ı˛ ’ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘±˚˛ [¬ıÓ«¬˜±Ú ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±] 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜ ¸¬ı«õ∂Ô˜ ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±˜
’Ú≈øá¬Ó¬ ˝√√˚˛º Œ¸ø√Ú ø˙˘‰¬¬ı˛ Ó¬±¬ı˛±¬Û≈¬ı˛ Œ¬ı˛˘ Œà˙ÀÚ ¬Û≈ø˘À˙¬ı˛ &ø˘ÀÓ¬ ¤fl¡ ¤fl¡ fl¡À¬ı˛ õ∂±Ì ˝√√±¬ı˛±Ú fl¡˜˘± ˆ¬A±‰¬±˚« Ú±À˜¬ı˛ ¤fl¡øȬ Ó¬èÌœ ¸˝√√
’±¬ı˛› √˙øȬ Ó¬è̺ ¤˝◊√ ¤fl¡±√˙ ’˜¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√¬ı˛ ø¬ıøÚ˜À˚˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ Ê√Ú… ’øÊ«√Ó¬ ˝√˚√ ˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ø˝√√À¸À¬ı
¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±º
¶§±ÒœÚÓ¬± ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ¸˜À˚˛ ’±¸±À˜ ˆ¬±¯∏± ¤¬ı— ø¬ıÀ√ø˙ õ∂Àùü ¤fl¡ø√Àfl¡ Œ˚˜Ú Ê√‚Ú… ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬¬ı˛ ø¬ı¯∏¬ı‘é¬ Œ¬ı˛±ø¬ÛÓ¬ ˝√√˚˛, ŒÓ¬˜øÚ ’¸—‡… õ∂±Ì
Á¡À¬ı˛ ¬ÛÀάˇ õ∂øÓ¬¬ı±√ ’±¬ı˛ õ∂øÓ¬À¬ı˛±ÀÒ¬ı˛ ’±Àµ±˘ÀÚº ¶§±ÒœÚÓ¬±¬ı˛ ‰¬±¬ı˛ √˙Àfl¡¬ı˛ ’±¸±À˜¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ – ˆ¬±¯∏± ’±¬ı˛ ø¬ıÀ√ø˙ ˝◊√¸≈…¬ı˛ ’±Àµ±˘ÀÚ ¬ı˛Mê√±Mê√
¤¬ı— ’ø¢ü·ˆ«¬º ë’±¸±˜ ˝◊√Ê√ √…± ˘…±G ’¬ı ’…±¸±ø˜Ê√í ¤˝◊√ ŒÄ±·±Ú Ó≈¬À˘ ά◊¢∂ ’¸˜œ˚˛± Ê√±Ó¬…±øˆ¬˜±Ú ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ¤fl¡ ¤fl¡øȬ ’Ú¸˜œ˚˛±
’=˘Àfl¡ ¢∂±¸ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¡º ’±Ê√Àfl¡¬ı˛ Œ·±˚˛±˘¬Û±Î¬ˇ± ŒÊ√˘±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıøÓ«¬Ó¬ Œ˚ ¬ı˛+¬Û, Œ¸øȬ◊√ ¤¬ı˛fl¡˜˝◊√ ’¸˜œ˚˛± ά◊¢∂ˆ¬±¯∏±øˆ¬˜±ÀÚ¬ı˛, ˆ¬±¯∏±
¸±•⁄±Ê√…¬ı±À√¬ı˛˝◊√ Ù¬˘|n∏øÓ¬º øfl¡c ¬ı…øÓ¬Sê˜ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±º ¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ øÚÊ√¶§ ˆ¬±¯∏±, fl‘¡ø©Ü, ¸—¶‘®øÓ¬ ¸˝√√ ¸—¢∂±˜œ Œ‰¬Ó¬Ú±¬ı˛ ¶§Ó¬La
’øô¶Q ’±ÀÂ√º ¬ı±¬ı˛ ¬ı±¬ı˛ ¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¸—‡…·ø¬ı˛á¬ ¬ı±„√√±ø˘ Ê√ÚÀ·±á¬œ¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ ŒÊ√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏± ‰¬±ø¬ÛÀ˚˛ Œ√¬ı±¬ı˛ õ∂˚˛±¸ ‰¬±˘±ÀÚ± ˝√√˚˛ ,
øfl¡c ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ fl¡‡ÀÚ± ¤˝◊√ ”√¬ı˛øˆ¬¸øg Ù¬˘õ∂¸” ˝√√˚˛ øÚº 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜-¬ı˛ √±ø¬ı øÂ√˘ – ’±¸±À˜¬ı˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ ¤¬ı— ¬ıËp¡¬Û≈S
ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ õ∂‰≈¬¬ı˛ ¸—‡…fl¡ ¬ıeˆ¬±¯∏±ˆ¬±¯∏œ ˜±Ú≈¯∏ ¬ı±¸ fl¡À¬ı˛Úº ’Ó¬¤¬ı ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±Àfl¡ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ø˝√√À¸À¬ı ¶§œfl‘¡øÓ¬ ø√ÀÓ¬
˝√√À¬ıº Œfl¡ÚÚ±, ¤¬ı˛ ’±À·˝◊√ ’±¸±˜ ø¬ıÒ√±Ú¸ˆ¬±˚˛ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏±Àfl¡ 1960 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√¬ı˛ 24 Œ˙ ’À"√√±¬ı¬ı˛ ¤fl¡˜±S ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ø˝√√À¸À¬ı ¶§œfl‘¡øÓ¬
ø√À˚˛ ¤fl¡fl¡ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏± ø¬ı˘ ¬Û±˙ fl¡ø¬ı˛À˚˛ ŒÚ›˚˛± ˝√√˚˛º ’Ô‰¬ ’±¸±˜ Œ˚ ¤fl¡øȬ ¬ıUˆ¬±ø¯∏fl¡ ¬ı˛±Ê√…, Œ¸ fl¡Ô±¬ı˛ ¬ı±ô¶¬ıÓ¬± Œ¬ı˜±˘≈˜ Œ‰¬À¬Û ˚±›˚˛±
˝√√˚˛º Ù¬˘¶§¬ı˛+¬Û, 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19Œ˙∏ Œ˜-¬ı˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¤fl¡±√˙ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ’˜”˘… ’±Rø¬ı¸Ê«√Ú ¸±¬ı˛± ’±¸±À˜¬ı˛ Ê√Ú… Ú±
˝√√À˘›, ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ Ê√Ú… øÂ√øÚÀ˚˛ ’±ÀÚ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ¶§œfl‘¡øÓ¬º ¬ı˘± √¬ı˛fl¡±¬ı˛, ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±, ˚±Àfl¡ ¸±ø˝√√øÓ¬…fl¡ ‘√ø©ÜÀfl¡±Ì ŒÔÀfl¡
÷˙±Ú ¬ı±—˘± ¬ı˘± ˝√√˚˛ , Œ¸‡±ÀÚ ·Àάˇ ά◊ÀͬÀÂ√ ¬ı±—˘± ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ˆ≈¬¬ıÚº ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˝√√À26√ – ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±º
¯∏±ÀȬ¬ı˛ √˙Àfl¡¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¸M√√À¬ı˛¬ı˛ √˙Àfl¡ ø˙鬱¬ı˛ ˜±Ò…˜ õ∂Àùü ŒÙ¬¬ı˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ˆ¬±¯∏± ’±Àµ±˘Ú ŒÊ√À· ›Àͬº ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±˚˛ ø˙鬱¬ı˛
’øÒfl¡±¬ı˛ øÂ√˘ ¤˝◊√ ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ˜”˘ fl¡Ô±º Ó¬‡Ú ’¬ı˙… ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬¬ı˛ ø˙fl¡±¬ı˛ ˝√√À˚˛ &5 ‚±Ó¬Àfl¡¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ õ∂±Ì ˝√√±¬ı˛±Ú ¬ı±2‰≈¬ ‰¬Sê¬ıÓ¬πº Ó¬“±Àfl¡› ø¸ø¬Û
¤˜ √˘ ˆ¬±¯∏± ˙˝√√œ√ ø˝√√À¸À¬ı ¶§œfl‘¡øÓ¬ ø√À˚˛ÀÂ√º ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬¬ı˛ ÿÀX« ά◊Àͬ ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏ ¬ı±2‰≈¬ ‰¬Sê¬ıÓ¬π¬ı˛ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ø√ÚøȬ 17 ’±·àÀfl¡› Œ˚±·…
˜˚«±√±˚˛ ˙ø˝√√√ ø√¬ı¸ ¬ı˛+À¬Û ¬Û±˘Ú fl¡À¬ı˛Úº
’±ø˙¬ı˛ √˙Àfl¡ ¬Û≈Ú¬ı˛±˚˛ ›˝◊√ ¤fl¡˝◊√ ø˙鬱¬ı˛ ˜±Ò…˜ õ∂Àùü ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ’±Àµ±˘Ú √±Ú± Œ¬ı“ÀÒ ›Àͬº ’±¸±˜ ˜±Ò…ø˜fl¡ ø˙鬱 ¬Û¯∏«√
ŒÔÀfl¡ 댸¬ı± ¸±fl≈«¡˘±¬ı˛í Ú±À˜ ¤fl¡øȬ ø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬ ¸±fl≈«¡˘±¬ı˛ Ê√±ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ’Ú¸˜œ˚˛± Â√±S¸˜±Ê√Àfl¡ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏±˚˛ ά◊M√¬ı˛¬ÛS ø˘‡ÀÓ¬ ¬ı±Ò… fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛º
1986 ¸±À˘¬ı˛ 21Œ˙ Ê≈√˘±˝◊√º ’·¬Û ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ˙±¸Ú±ÒœÚ ’±¸±˜º ’ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘±˚˛ Ó¬Ó¬øÀ√Ú fl¡ø¬ı˛˜·? ¤¬ı— ˝√√±˝◊√˘±fl¡±øµ Ú±À˜¬ı˛
’±¬ı˛› ≈√øȬ ÚÓ≈¬Ú ŒÊ√˘±¬ı˛ ¸‘ø©Ü ˝√√À˚˛ÀÂ√º ’·¬Û ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ˜≈‡…˜Laœ õ∂Ù≈¬~fl≈¡˜±¬ı˛ ˜˝√√ÀôL¬ı˛ ά◊¬Ûø¶öøÓ¬ÀÓ¬ 21 À˙ Ê≈√˘±˝◊√ fl¡ø¬ı˛˜·À?¬ı˛ ŒÊ√˘± ˙˝√√À¬ı˛
¬Û≈ø˘À˙¬ı˛ &ø˘ÀÓ¬ õ∂±Ì ˝√√±¬ı˛±À˘Ú ø√À¬ı…µ≈ √±¸ [˚œq] ¤¬ı— Ê√·ij˚˛ Œ√¬ı Ú±À˜¬ı˛ ’±¬ı˛› ≈√˝◊√ Ó¬è̺ Œ¸¬ı± ¸±fl≈¡«˘±¬ı˛ õ∂Ó¬…±˝√√±À¬ı˛¬ı˛ √±ø¬ıÀÓ¬ Ó¬‡Ú
Œ·±È¬± ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ¬ı…±¬Ûfl¡ Â√±S ’±Àµ±˘Úº ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ ø¬Û ø¸ ø˜| Ó¬√ôL fl¡ø˜˙Ú ·øͬӬ ˝√√˘  , øͬfl¡ Œ˚ˆ¬±À¬ı 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜-¬ı˛
¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√À√¬ı˛ ’±Rø¬ı¸Ê«√ÀÚ¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ·øͬӬ ˝√√À˚˛øÂ√˘ Œ˜˝√√À¬ı˛±S± Ó¬√ôL fl¡ø˜˙Úñ øfl¡c ≈√øȬ Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛˝◊√ ’±Ê√ ¬Û˚«ôL ø¬ı˛À¬Û±È«¬ õ∂fl¡±ø˙Ó¬
˝√√˘ Ú±º ’±¬ı˛ ø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬ Œ¸¬ı± ¸±fl≈«¡˘±¬ı˛› Á≈¡ø˘¬ı˛ ø¬ıάˇ±˘ Á≈¡ø˘ÀÓ¬ ˘≈øfl¡À˚˛ ¬ı˛±‡±¬ı˛ ˜ÀÓ¬±¬ ¶öø·Ó¬ ¬ı˛±‡± ˝√√˘ ˜±Sº 21 Ê≈√˘±˝◊√ ¤¬ı˛ ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π øÓ¬Ú˜±¸
fl¡ø¬ı˛˜·? ŒÊ√˘± ˙˝√√À¬ı˛ ’·¬Û ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ˜√ÀÓ¬ Œ˚ˆ¬±À¬ı ¬Û≈ø˘ø˙ ¸La±¸ ŒÚÀ˜ ¤À¸ÀÂ√, Ó¬±¬ı˛ ¸”S ÒÀ¬ı˛ õ∂‰≈¬¬ı˛ ¸—‡…fl¡ ø˜Ô…± ˜±˜˘± Á≈¡˘ÀÂ√
¤‡Ú›º ø˙鬱, ˆ¬±¯∏±, øÚ˚≈øMê√ ’±¬ı˛ ά◊iß˚˛ÀÚ¬ı˛ Œé¬ÀS ’·¬Û ’±˜À˘ ¸¬ıÀ‰¬À˚˛ À¬ıø˙ ¬ıø=Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¤˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±º
¤¬ı±¬ı˛ 14 ÚÀ¬ı•§¬ı˛, ˜≈‡…˜Laœ ø˝√√ÀÓ¬ù´¬ı˛ ˙˝◊√øfl¡˚˛± ¬ı√¬ı˛¬Û≈¬ı˛ ø¬ıÒ±Ú¸ˆ¬±¬ı˛ ά◊¬ÛøÚ¬ı«±‰¬ÀÚ¬ı˛ õ∂±!¡±À˘ ¬ı√¬ı˛¬Û≈¬ı˛ ¤À¸ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√ Ê√·ij˚˛ ›
ø√À¬ı…µ≈¬ı˛ ˜± ¬ı±¬ı±¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ’Ô« ¸±˝√√±À˚…¬ı˛ Œ‰¬fl¡ õ∂√±Ú fl¡¬ı˛À˘Úº ¤Ó¬fl¡±˘ ÒÀ¬ı˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ Œfl¡±Ú› ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛Àfl¡ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ˆ¬±À¬ı
’Ô« ¸±˝√√±˚… Œ√›˚˛± ˝√√˚˛øÚº ˜≈‡…˜Laœ ø˝√√ÀÓ¬ù´¬ı˛ ˙˝◊√øfl¡˚˛± ¤˝◊√ õ∂Ô˜ ·Ì√±ø¬ı ¬Û”¬ı˛À̬ı˛ ¸”‰¬Ú± fl¡¬ı˛À˘Úº ˚ø√› ’±—ø˙fl¡º
·Ó¬ 30 Ê≈√Ú, ˜≈‡…˜Laœ ø˝√√ÀÓ¬ù´¬ı˛ ˙˝◊√øfl¡˚˛±¬ı˛ ŒÚÓ‘¬Q±ÒœÚ fl¡—À¢∂¸ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ ’±¸±À˜¬ı˛ ˙±¸Ú 鬘Ӭ±˚˛ ¤À¸Àº ¤À¸˝◊√ ø¸X±ôL øÚÀ˚˛À –
1985 ¸±˘ ŒÔÀfl¡ 1990 ¸±˘ ’·¬Û Ê√˜±Ú±¬ı˛ ¤˝◊√ 5 ¬ıÂ√À¬ı˛ ˚“±¬ı˛± ά◊¢∂¬ÛLöœ ’±Sê˜ÀÌ øÚ˝√√Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú  , øfl¡—¬ı± Œfl¡±Ú› ø¬ıÀ˙¯∏ ·Ì√±ø¬ı ¬Û”¬ı˛À̬ı˛
’±Àµ±˘ÀÚ õ∂±Ì ˝±ø¬ı˛À˚˛ÀÂ√Ú, Ó“¬±À√¬ı˛¬ Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛Ê√ÚÀfl¡ 1 ˘é¬ Ȭ±fl¡± fl¡À¬ı˛ ’Ô« ¸±˝√√±˚… ¤¬ı— Ó¬“±À√¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ’ôLÓ¬ ¤fl¡Ê√Ú ¸√¸…Àfl¡
¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ ‰¬±fl≈¡ø¬ı˛ Œ√À¬ıº ¤˝◊√ ø¸X±ôL ’Ú≈¸±À¬ı˛ Ê√·ij˚˛-ø√À¬ı…µ≈¬ı˛ ˜± ¬ı±¬ı±Àfl¡ ’Ô« ¸±˝√√±˚… Œ√›˚˛± ˝√√˚˛º
¤˝◊√ ¸Àe ’Ô« ¸±˝√√±˚… Œ¬ÛÀ˘Ú ˙ø˝√√√ ¬ı±¬ı≈˘ Œ√À¬ı¬ı˛ ¶aœ Â√µ± Œ√¬ıœ›º ’·¬Û ’±˜À˘ 1987 ¸±À˘¬ı˛ 5 Ê≈√Ú ø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬ ’±¸±˜ ‰≈¬øMê√
¬ı˛+¬Û±˚˛À̬ı˛ √±ø¬ıÀÓ¬ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ’”√¬ı˛¬ıÓ¬π ά◊Ò√±¬ı˛¬ıÀµ ¬ı±¬ı≈˘ Œ√¬ı ’±¸≈ ’±˝”√Ó¬ ’±¸±˜ ¬ıÚÒƒ ¤¬ı˛ ·ÌÓ¬±øLafl¡ õ∂øSê˚˛±˚˛ ø¬ıÀ¬ı˛±øÒÓ¬± fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛
’±¸≈ ¸˜Ô«fl¡À√¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ Ú‘˙—¸ˆ¬±À¬ı ’±Sê±ôL ˝√√Ú ¤¬ı— 7 Ê≈√Ú ø˙˘‰¬¬ı˛ Œ˜øάfl¡…±˘ fl¡À˘Ê√ ˝√√±¸¬Û±Ó¬±À˘ Œ˙¯∏ øÚ–ù´±¸ Ó¬…±· fl¡À¬ı˛Úº ¬ı±¬ı≈˘
Œ√¬ıÀfl¡ ë¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ’±¸±˜ ‰≈¬øMê√ ø¬ıÀ¬ı˛±Òœ ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ õ∂Ô˜ ˙ø˝√√í ø˝√√À¸À¬ı ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏ ¶§œfl‘¡øÓ¬ ø√À˚˛ÀÂ√Úº ’±¸˜ ‰¬≈øMê√ ˝√√˚˛ÀÓ¬±
’±¬Û±Ó¬‘√ø©ÜÀÓ¬ ’±¸±˜ ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ¬Ó¬œ¬ıËÓ¬±Àfl¡ ˝}√±¸ fl¡À¬ı˛ ’±¸±À˜ ˙±øôL ’±Ú˚˛ÀÚ¬ı˛ õ∂±Ôø˜fl¡ ¬Û√Àé¬¬Û ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¬ıÀȬ  , øfl¡c ¤˝◊√ ‰≈¬øMê√¬ı˛ ¤fl¡
¤fl¡øȬ ø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬ Ò±¬ı˛± ά◊¬ÛÒ±¬ı˛±˚˛ Œ˚ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ’Ú¸˜œ˚˛± ¸—‡…±˘‚≈ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛ ˝√√¬ı˛Ì fl¡¬ı˛± ˝√√À26√, Ó¬± ’±¬ı˛ Œ·±¬ÛÚ Ú˚˛º ’·¬Û ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛
’±˜À˘ ¤˝◊ √‰≈¬øMê√¬ı˛ ˙ÀÓ«¬ ¸¬ıÀ‰¬À˚˛ Œ¬ıø˙ ø¬ı¬Ûiß ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú ’±¸±À˜¬ı˛ ¬ıÀάˇ±, ¬ı±„√√±ø˘, fl¡±ø¬ı«, ¬Û±˝√√±øάˇ, ά◊¬ÛÊ√±øÓ¬ ¸•x√±À˚˛¬ı˛ ’Ú¸˜œ˚˛± ˜±Ú≈¯∏º ø¸
ø¬Û ¤À˜¬ı˛ ˜Ó¬ ¬ı±˜¬ÛLöœ √˘› ¤˝◊√ ‰≈¬øMê√Àfl¡ ¤fl¡Ó¬¬ı˛Ù¬±ˆ¬±À¬ı Œ˜ÀÚ øÚÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛øÚº Ó¬±˝◊√ Ó¬±¬ı˛± Œ‰¬À˚˛ÀÂ√ ‰≈¬øMê√¬ı˛ ’·ÌÓ¬±øLafl¡ Ò±¬ı˛± ά◊¬ÛÒ±¬ı˛±&ø˘
¬ı±øÓ¬˘ fl¡¬ı˛ÀÓ¬º ’±¬ı˛, ¤˝◊√ ‰≈¬øMê√¬ı˛ ø¬ıèÀX õ∂øÓ¬¬ı±√ Ê√±øÚÀ˚˛˝◊√ ’±¸±À˜ ¸—˚≈Mê√ ¸—‡…˘‚≈ Œ˜±‰«¬± ¬ı± ˝◊√ά◊ ¤˜ ¤Ù¬ Ú±À˜¬ı˛ ¤fl¡øȬ ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡
√À˘¬ı˛› Ê√ij ˝√√À˚˛ÀÂ√, ˚± ’±À¬ı˛fl¡¬ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸º
’·¬Û ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ’±˜À˘ ¤˝◊√ øÓ¬Ú Ó¬èÀ̬ı˛ õ∂±Ì ø¬ı¸Ê«√ÀÚ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¸±ø¬ı«fl¡ Ê√Ú˜±ÚÀ¸ ø¬ı¬ı˛±È¬ õ∂øÓ¬øSê˚˛±¬ı˛ ¸‘ø©Ü ˝√√˚˛º ’·¬Û √˘
¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˜±øȬÀÓ¬ ø˙fl¡Î¬ˇ Œõ∂±øÔÓ¬ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ¬ı…Ô« ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛º
’±¸±À˜ ¬ı±¬ı˛¬ı±¬ı˛ ¤Àfl¡fl¡øȬ Œ¸Ú¸±¸ƒ ø¬ı˛À¬Û±ÀÈ«¬› ά◊ÀV˙… ˜”˘fl¡ˆ¬±À¬ı ¬ı±„√√±ø˘ Ê√Ú¸—‡…±Àfl¡ ˝}√±¸ fl¡À¬ı˛ Œ√‡±ÀÚ± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ˚± øÚÀ˚˛ ¶§Ó¬La
õ∂±˜±Ì… õ∂øÓ¬À¬ı√Ú õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛± ˚±˚˛º Ù¬˘¶§¬ı˛+¬Û, ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¶§Ó¬La ¬Ûø¬ı˛ø‰¬øÓ¬Àfl¡ ¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ øÚÀÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛Àfl¡º øSˆ¬±¯∏± Ù¬˜≈«˘±,
˙±¶aœ Ù¬˜≈«˘±¬ı˛ ’Ú≈¸¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛Àfl¡ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¶§Ó¬La ˆ¬±ø¯∏fl¡ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ õ∂√±Ú fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º
˜≈‡…˜Laœ ø˝√√ÀÓ¬ù´¬ı˛ ˙˝◊√øfl¡˚˛± ’¬ı˙…˝◊√ ”√¬ı˛√˙π ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬ø¬ıº Ù¬À˘ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ øÓ¬ø¬ı˛˙ ˘é¬ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ’±À¬ı· › ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬Àfl¡ ¶§œfl‘¡øÓ¬
ø√À˚˛ øÓ¬øÚ ›˝◊√ øÓ¬Ú ˙ø˝√√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ’Ô« ¸±˝√√±˚… Ó≈¬À˘ Œ√Ú ¤¬ı— õ∂øÓ¬|n∏øÓ¬ Œ√Ú – ˙ø˝√√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛Àfl¡ ’¬ı˙…˝◊√ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ‰¬±flø¬ı˛ÀÓ¬
øÚ˚≈øMê√ Œ√›˚˛± ˝√√À¬ıº
¤˝◊√ ’Ô« ¸±˝√√±˚… ¬Û±˝◊√À˚˛ Œ√¬ı±¬ı˛ Œé¬ÀS ’±fl¡¸± √Â√±S ¸—¶ö±¬ı˛ ’ø¬ı¶ú¬ı˛Ìœ˚˛ ˆ”¬ø˜fl¡± ¬ı¬ı˛±fl¡¬ı±¸œ¬ı˛ ˆ≈¬À˘ ˚±¬ı±¬ı˛ fl¡Ô± Ú˚˛º ’±fl¡¸±¬ı˛ ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬
õ∂√œ¬Û √M√¬ı˛±À˚˛¬ı˛ŒÚÓ‘¬ÀQ ¤fl¡ Â√±S õ∂øÓ¬øÚøÒ√˘ ˙˝◊√øfl¡˚˛± ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ 鬘Ӭ±˚˛ ’±¸±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¬ı±¬ı˛ ¬ı±¬ı˛ Ó¬“±Àfl¡ ¤ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ ’¬ıø˝√√Ó¬ fl¡À¬ı˛Ú ¤¬ı— ¬ı˘±
˚±˚˛ õ∂±˚˛ 뉬±¬Ûí ¸‘ø©Ü fl¡À¬ı˛Úº ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ¸˜˚˛ ˜≈‡…˜Laœ ˙˝◊√øfl¡˚˛± ¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± øˆ¬øM√√fl¡ ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ ¬Ûø¬ı˛˜GÀ˘ øfl¡Â≈√Ȭ± ëÁ≈“¡øfl¡í
øÚÀ˚˛› ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ˙ø˝√√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛À√¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ’Ô« ¸±˝√√±˚… Ó≈¬À˘ Œ√Úº ¤ øÚÀ˚˛ ¬ı¬ı˛±Àfl¡ Œ˙Ãø‡Ú Â√±S¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬ ˚±¬ı˛± fl¡À¬ı˛Ú, Ó¬±À√¬ı˛ Œfl¡±Ú› Œfl¡±Ú›
˜˝√√˘ ŒÔÀfl¡ ø¬ı¬ı˛+¬Û ˜ôL¬ı…› fl¡¬ı˛± ˝√√À˚˛ÀÂ√º øfl¡c ¬Ûø¬ı˛Ì±À˜ øfl¡Â≈√˝◊√ ŒÈ¬Àfl¡øÚº ˙ø˝√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛À√¬ı˛ ’Ô« ¸±˝√√±˚… õ∂√±ÀÚ¬ı˛ ’Ú≈á±ÀÚ ’±fl¡¸± Â√±S
¸—¶ö±¬ı˛ õ∂øÓ¬øÚøÒÀ√¬ı˛› ά◊¬Ûø¶öÓ¬ Ô±fl¡±¬ı˛ ’±˜LaÌ Ê√±Ú±ÀÚ± ˝√√˚˛º ¤¬ı— õ∂√œ¬Û √M√¬ı˛±˚˛ øÂ√À˘Ú Œ¸ø√Úfl¡±¬ı˛ ’Ú≈ᬱÀÚ¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ õ∂Ò±Ú ¬ıMê√±º
븗‡…±˘‚≈ õ∂œøÓ¬í ø˝√√ÀÓ¬ù´¬ı˛ ˙˝◊√øfl¡˚˛±¬ı˛ Œ˚ øÚÂ√fl¡ ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ ‰¬˜fl¡ Ú˚˛, ’ôLÓ¬ ¤È¬± õ∂˜±øÌÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¤˝◊√ ¸±˝√√±˚… õ∂√±ÀÚ¬ı˛ ˜±Ò…À˜º
’ÀÚÀfl¡ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, 16 ÚÀˆ¬•§¬ı˛ ¬ı√¬ı˛¬Û≈¬ı˛ ø¬ıÒ±Ú¸ˆ¬±¬ ’±¸ÀÚ¬ı˛ ά◊¬ÛøÚ¬ı«±‰¬ÚÀfl¡ ¸±˜ÀÚ Œ¬ı˛À‡ ˙˝◊√øfl¡˚˛± ¤˝◊√ ¸±˝√√±˚… õ∂√±Ú ’Ú≈á¬±Ú øÚÀ˚˛ ¬Û±øÈ«¬
¬Ûø˘øȬ' fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº øfl¡c ¬ı˘± ¬ı±U˘…, ¤˝◊√ ’Ú≈á¬±Ú fl¡—À¢∂À¸¬ı˛ øÚ¬ı«±‰¬Úœ ¬Ûø¬ı˛˜GÀ˘ ’±À√à Œfl¡±Ú õ∂ˆ¬±¬ı ŒÙ¬À˘øÚº Ó¬±Â√±Î¬ˇ± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ øÚÀ˚˛
Œfl¡±Ú› ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬ Œ˝√√±fl¡ƒ ñ ¤È¬±› Œfl¡Î¬◊ ‰¬±ÚøÚ Œ¸ø√Úº
Œ¸ø√Úfl¡±¬ı˛ ’Ú≈ᬱÀÚ ¬ıMê√¬ı… Œ¬ı˛À‡ÀÂ√Ú õ∂±Mê√Ú ¸±—¸√ fl¡˜À˘µ≈ ˆ¬A±‰¬±˚«, Ú‘¬ÛøÓ¬¬ı˛?Ú Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ, õ∂±Mê√Ú Î¬◊¬Û±Ò鬅 ¬ı˛ÔœfÚ±Ô Œ¸Ú õ∂˜≈‡º
fl¡ø¬ı˛˜·À?¬ı˛ ŒÊ√˘±˙±¸fl¡ ¸≈ø˜Ó¬ øÊ√¬ı˛±Ô ’Ú≈ᬱÀÚ Œ¬ÛÃÀ¬ı˛±ø˝√√Ó¬… fl¡À¬ı˛Úº øÓ¬øÚ Ê√±Ú±Ú, ˙ø˝√√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ¤fl¡Ê√Ú ¸√¸…Àfl¡ ˝◊√øÓ¬˜ÀÒ…˝◊√ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛
‰¬±flø¬ı˛ Œ√›˚˛± ˝√√À˚˛ÀÂ√º Œ¸ø√Ú ˜≈‡…˜Laœ ¿ ˙˝◊√øfl¡˚˛± ά◊¢∂ˆ¬±¯∏±øˆ¬˜±Ú fl¡œˆ¬±À¬ı ’±¸±˜Àfl¡ È≈¬flƒ¡À¬ı˛± fl¡¬ı˛ÀÂ√, Ó¬±¬ı˛ ¬ıdøÚᬠø¬ıÀù≠¯∏Ì fl¡À¬ı˛ õ∂øÓ¬øȬ
ˆ¬±¯∏±À·±á¬œ¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏Àfl¡ ¸˜±Ú ˜˚«±√±˚˛ Œ√‡±¬ı˛ ’±˝3√±Ú Ê√±Ú±Úº
¤¬ı˛¬Û¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√ ø√À¬ı…µ≈ √±¸ [˚œq] ¤¬ı˛ ˜± ˙ø˝√√√Ê√ÚÚœ ’‰«¬Ú± Œ√¬ıœ¬ı˛ õ∂øÓ¬øSê˚˛± Ê√±ÚÀÓ¬ ‰¬±˝◊√À˘ ’‰«¬Ú± Œ√¬ıœ ¬ı˘À˘Ú – ’±Ê√Àfl¡¬ı˛
’Ú≈á¬±Ú ¸≈À‡¬ı˛ Ú˚˛, ≈√–À‡¬ı˛º Ó¬À¬ı ˜≈‡…˜Laœ¬ı˛ ¸±˝√√±˚… ’±ø˜ ¸±√À¬ı˛ ¢∂˝√Ì fl¡À¬ı˛øÂ√º 1 ˘é¬ Ȭ±fl¡±˚˛ øfl¡ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ é¬øÓ¬¬Û”¬ı˛Ì ˝√√˚˛∑
’±˜±¬ı˛ ŒÂ√À˘ ˚œq¬ı˛ ˜ÀÓ¬± Œ˚Ú ’±¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ õ∂±Ì Ú± ˝√√±¬ı˛±˚˛º ’±ø˜ ‰¬±˝◊√, ’±¸±À˜ ’±˜±À√¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸˜¸…±¬ı˛ ¸˜±Ò±Ú À˝√√±flƒ¡º ø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬
Œ¸¬ı± ¸±fl≈«¡˘±¬ı˛ ¸•Û”Ì« õ∂Ó¬…±˝√√±¬ı˛ fl¡¬ı˛± Œ˝√√±flƒ¡º ’¬Û¬ı˛±ÒœÀ√¬ı˛ ˙±øô¶ Œ˝√√±flƒ¡º
˙ø˝√√√ Ê√·ij˚˛ Œ√À¬ı¬ı˛ ø¬ÛÓ¬± ’˙œøÓ¬¬Û¬ı˛ ¬ı‘X Œ˚±À·˙ ‰¬f Œ√¬ı ¬ı˘À˘Ú – ’±ø˜ ’±¬ı˛ fl¡œ ¬ı˘¬ı∑ ’±˜±¬ı˛ ’¸˝√√±˚˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ’ôLÓ¬ ¤fl¡È¬±
ά◊¬Û±˚˛ Œ˝√√±flƒ¡º ’±¬ı˛ Œ˚Ú Œfl¡±Ú› ¬ı±À¬Û¬ı˛ Ó¬±¬ı˛ ŒÂ√À˘Àfl¡ ˝√√±¬ı˛±ÀÓ¬ Ú± ˝√√˚˛º ’Ô« ¸±˝√√±À˚…¬ı˛ Ê√Ú… ˜≈‡…˜LaœÀfl¡ ÒÚ…¬ı±√ ø√ø26√º Œ¸˝◊√ ¸Àe √±ø¬ı fl¡¬ı˛øÂ√
ø¬Û.ø¸. ø˜| Ó¬√ôL fl¡ø˜˙ÀÚ¬ı˛ ø¬ı˛À¬Û±È«¬ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ Œ˝√√±fl¡ƒº
˙ø˝√√√ ¬ı±¬ı≈˘ Œ√À¬ı¬ı˛ ¶aœ Â√µ± Œ√¬ıœ ¬ı˘À˘Ú – ’±ø˜ ¸±˝√√±˚… Œ¬ÛÀ˚˛ ά◊¬Ûfl‘¡Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√º ¤¬ı±¬ı˛ ˜…±ø¬∏Cfl¡ ¬Û¬ı˛œé¬±˚˛ ¸±¬Ûƒø˘À˜KI◊±ø¬ı˛ Œ¬ÛÀ˚˛øÂ√º
’±˜±Àfl¡ ’±¬Û±Ó¬Ó¬ Œ˚ ¬∏C±kÀ¬Û±È«¬ ø¬ıˆ¬±À· ‰¬±flø¬ı˛ Œ√›˚˛± ˝√√À˚˛ÀÂ√, ’±ø˜ ‰¬±˝◊√, ’±˜±¬ı˛ ¤˝◊√ ø˙鬱·Ó¬Œ˚±·…Ó¬±¬ı˛ øˆ¬øM√√ÀÓ¬ ¤˝◊√ ‰¬±flø¬ı˛¬ı˛ ¬ÛÀ√±ißøÓ¬
fl¡¬ı˛± Œ˝√√±fl¡ƒº ’±˜±¬ı˛ ¶§±˜œ¬ı˛ ˝√√Ó¬…± ˜±˜˘±¬ı˛ Ó¬√ôL ˚± ¶öø·Ó¬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ,√ Ó¬± ‰¬±˘≈ fl¡À¬ı˛ ’¬Û¬ı˛±ÒœÀ√¬ı˛ øÚ√˙«ÚÀ˚±·… ˙±øô¶ Œ√›˚˛± Œ˝√√±flƒ¡º
˙ø˝√√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ¸¬ı±˝◊√ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ’Ô« ¸±˝√√±˚… ¬Û±˝◊√À˚˛ Œ√¬ı±¬ı˛ Ê√Ú… ’±fl¡¸±¬ı˛ Ó¬»¬Û¬ı˛Ó¬±˚˛ fl‘¡Ó¬:Ó¬± :±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛ õ∂√œ¬Û¬ı±¬ı≈Àfl¡
ÒÚ…¬ı±√ Ê√±Ú±Úº ˙ø˝√√√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛Àfl¡ 1 ˘é¬ Ȭ±fl¡± fl¡À¬ı˛ Œ˜±È¬ 3 ˘é¬ Ȭ±fl¡± Œ√›˚˛± ˝√√À¬ıº ’±¬Û±Ó¬Ó¬ 25 ˝√√±Ê√±¬ı˛ Ȭ±fl¡± fl¡À¬ı˛ õ∂Ô˜ øfl¡øô¶ Œ√›˚˛±
˝√√À˚˛ÀÂ√º

ûþ ’±À˘±fl¡¬Û±Ó¬,
¤˘±˝√√±¬ı±√- 211003,
Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛ , 1992 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√º
√±ø¬ı˛À^¬ı˛ ;±˘±˚˛ Ò“≈fl¡ÀÂ√ ˜±øÚfl¡ ø˜˚˛±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛
ά◊øÚÀ˙¬ı˛ &ø˘ø¬ıX ˆ”¬À¬Ûffl≈¡˜±¬ı˛ ¤‡Ú› øά- Œˆ¬±È¬±¬ı˛ Ø
¬ıdÓ¬ ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ Œ˜ ˜±¸ øfl¡—¬ı± ¬ı˘± ˚±˚˛ ¬ı±—˘±¬ı˛ ∆¬ı˙±‡-∆Ê…√ᬡ ˜±¸È¬±˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘ ¸˝√√ ¸fl¡˘ ’¬ı±„√√±ø˘ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ fl¡±ÀÂ√
¤fl¡ ¬Û¬ı˛˜ ’±ÀR±¬Û˘øt¬ı˛ ˜±¸º fl¡ø¬ı ø¬ı¯≈û Œ√-¬ı˛ fl¡Ô± ˜ÀÓ¬± ë¶ú‘øÓ¬ ¸N± ˆ¬ø¬ı¯∏…»í øÚÀ˚˛ øÚÀÊ√Àfl¡ Œ‰¬Ú±¬ı˛ ˜±¸º
’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ ¬ıø˘, ë˙ø˝√√√ ¶ú¬ı˛ÀÌ ˚ ’±¬ÛÚ ˜¬ı˛ÀÌ ˚ ¬ı˛Mê√Ÿ¬Ì Œ˙±Ò fl¡¬ı˛íº øfl¡c ¤˝◊√ fl¡±¬ı…Ò˜π Œù≠±·±Ú Œfl¡ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú ¬õ∂Ô˜, Ó“¬±¬ı˛
fl¡Ô± Ê√±Ú±¬ı˛ Œ‰¬©Ü±› fl¡ø¬ı˛ Ú±º ’±˜¬ı˛±, ø¬ıÀ˙¯∏Ó¬ ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛±, ¬ıάˇ ø¬ı¶ú¬ı˛Ì˙œ˘ Ê√±øÓ¬º øfl¡c qÒ≈√˝◊√ øfl¡ ø¬ı¶ú¬ı˛Ì ∑ Ú±˝ƒ√, Ó¬±-› Ú˚˛º ’±À¬ı·õ∂¬ıÌ,
ˆ¬±¬ıõ∂¬ıÌ Ê√±øÓ¬º Ó¬±˝◊√ÀÓ¬± ¤˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏, ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛± ¬ı±¬ı˛—¬ı±¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ¬ı±—˘±¬ı˛ Ê√Ú… ¬ı˛Mê√ ŒÏ¬À˘ ˙ø˝√√À√¬ı˛ Œ·Ã¬ı˛¬ı ’Ê«√Ú fl¡À¬ı˛Úº
¤fl¡˝◊√ ¬ÛÔ Œ¬ıÀÂ√ ŒÚÚ ¤ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ø¬ı¯≈ûøõ∂˚˛± ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ ¸˜±Ê√›º Ó“¬±¬ı˛±› ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ Ê√Ú… ˘Î¬ˇ±˝◊√ fl¡À¬ı˛Úº fl¡˜˘± ˆ¬A±‰¬±À˚«¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¸≈À√¯û±
ø¸Ú˝√√±-¬ı˛± ¬ı≈Àfl¡¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√ ø˘À‡ ˚±Ú ˙ø˝√√À√¬ı˛ Ê√˚˛·±Ô±º ø¬ı¯≈ûøõ∂˚˛± ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ ¸˜±Ê√› ¤fl¡±øÒfl¡ ˚≈¬ıfl¡Àfl¡ ˝√√±ø¬ı˛À˚˛ÀÂ√Ú ’±˜±À√¬ı˛ ˙‰¬œÚ, ¸≈ÚœÀ˘¬ı˛
˜ÀÓ¬±º
¤ ¬ıÂ√¬ı˛ ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœº ø¬ıù´fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl¡≈À¬ı˛¬ı˛ ¸±Ò«˙Ó¬ Ê√ij¬ı±ø¯∏«fl¡œº Ó¬±˝◊√ ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ¬ÛÔ ÒÀ¬ı˛ ˝“√±È¬ÀÂ√ ˜±Ú≈¯∏º ˝“√±È¬ÀÂ√Ú
’±¬ÛøÚ, ’±ø˜ ¸¬ı±˝◊√º
¸Ó¬…^©Ü± Ÿ¬ø¯∏ ¬ıøǘ‰¬f ‰¬ÀA±¬Û±Ò√…±˚˛ ¬ıU ’±À·˝◊√ ø˘À‡ Œ·ÀÂ√Ú ŒÓ¬˘±˜±Ô±˚˛ ŒÓ¬˘ Œ√›˚˛± ˜Ú≈¯∏… Ê√±øÓ¬¬ı˛ Œ¬ı˛±À·¬ı˛ fl¡Ô±º ¤˝◊√ Œ¬ı˛±À·
’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ fl¡˜-Œ¬ıø˙ ’±Sê±ôLº ¤¬ı— Ó¬±˝◊√ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ ¬ıœÀ¬ı˛f ¸”SÒÀ¬ı˛¬ı˛ ¶aœ ÒÚfl≈¡˜±¬ı˛œ ¸”SÒÀ¬ı˛¬ı˛ ˆ¬±À·…˝◊√ ŒÊ√±ÀȬ ¸±˝√√±À˚…¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¸±˝√√±˚…º Ó¬±
Ê≈√È≈¬fl¡º ¬ı˛ÀMê√¬ı˛ Ÿ¬Ì ¬Ûø¬ı˛À˙±Ò…º øfl¡c ˚“±À√¬ı˛ ˆ¬±À·… ¬ı˛Mê√ ŒÏ¬À˘› øfl¡Â≈√ Ê≈√ÀȬøÚ, ’±˜¬ı˛± øfl¡ ¤fl¡øȬ ¬ı±¬ı˛› Ó“¬±À√¬ı˛ Œ‡“±Ê√ ŒÚ¬ı Ú± ∑ Œfl¡˜Ú ’±ÀÂ√Ú
ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ fl‘¡¯ûfl¡±ôL ø¬ıù´±À¸¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛∑ Œfl¡˜Ú ’±ÀÂ√Ú ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ ˜±øÚfl¡ ø˜˚˛± ˘¶®À¬ı˛¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛∑ qÒ≈√ ‚Ȭڱ¬ı˛ ø√Ú ˚“±¬ı˛± ˜±¬ı˛± Œ·À˘Ú
Ó¬“±¬ı˛±˝◊√ ˙ø˝√√√∑ ’±¬ı˛ &ø˘ø¬ıX ˝√√À˚˛ ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ¸˜À˚˛ ¤˝◊√ √·ƒ√À· é¬Ó¬ø‰¬À˝ê¬ı˛ ˚La±Ì±˚˛ øÓ¬˘ øÓ¬˘ fl¡À¬ı˛ ˚“±¬ı˛± õ∂±Ì ˝√√±¬ı˛±À˘Ú, Ó“¬±¬ı˛± øfl¡ ˙ø˝√√√ ÚÚ∑
˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ¬ıάˇ øÚá≈¬¬ı˛ › øÚ˜«˜º ¤‡±ÀÚ fl¡±¬ı… fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Œfl¡±Ú› ¶ö±Ú ŒÚ˝◊√º fl¡ø¬ıÓ¬± ¸˝√√±˚˛fl¡ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ¬Û±Í¬ øfl¡c ·√…˜˚˛º
fl¡fl«¡˙, fl¡øͬں
fl‘¡¯ûfl¡±ôL ø¬ıù´±¸º Œ¬Û˙±˚˛ øÂ√À˘Ú fl¡±Í¬ø˜ø¶aº 1985 ¸±À˘¬ı˛ 25 Ê≈√Ú ˆ¬˚˛Ç¬ı˛ ¬ıÚ…±¬ı˛ ¸˜˚˛ ˜±¬ı˛± ˚˛±Úº &ø˘ø¬ıX ˝√√À˚˛øÂ√À˘Ú 1961-¬ı˛
10Œ˙ À˜º ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ 뉬øG‰¬¬ı˛Ìí Œ¬ı˛±Àά ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛º ¶aœ ˙±øôLfl¡Ì± ø¬ıù´±¸ Â√íøȬ ŒÂ√À˘ Œ˜À˚˛ øÚÀ˚˛ õ∂¬ı˘ ø¬ı¬ÛißÓ¬±˚˛
fl¡±˘ fl¡±È¬±À26√Úº 2008 ¸±À˘ ˜Laœ Œ·ÃÓ¬˜ ¬ı˛±˚˛ ¤fl¡fl¡±˘œÚ 10 ˝√√±Ê√±¬ı˛ Ȭ±fl¡± ¤˝◊√ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ Ó≈¬À˘ ø√À˚˛øÂ√À˘Úº øÚÀÊ√À√¬ı˛ fl¡Ô± Ú±
¬ı˘±˝◊√ ˆ¬±À˘±º ø˙˘‰¬¬ı˛ Œõ∂¸ flv¡±À¬ı¬ı˛ ¬ıÓ«¬˜±Ú ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ ¸Ú» fl≈¡˜±¬ı˛ ∆fl¡ø¬ı˛, ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ·ÌÓ¬±øLafl¡ Œ˘‡fl¡ ¸—¶ö±¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ ¬Û≈À¬ı˛±Ò± ¬ı…øMê√Q,
õ∂øÓ¬¬ı±√œ fl¡ø¬ı, õ∂˚˛±Ó¬ ά±– ø√ø¢´Ê√˚˛ ¬Û±˘ ¤¬ı— ¤˝◊√ õ∂øÓ¬À¬ı√fl¡ ‰“¬±√± Ó≈¬À˘ õ∂˚˛±Ó¬ fl‘¡¯ûfl¡±ôL ø¬ıù´±À¸¬ı˛ ¬Û±¬ı˛À˘Ãøfl¡fl¡ fl¡±ÀÊ√ Œ˚±· ø√À˚˛øÂ√À˘Úº
˙±øôLfl¡Ì±¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ ¬ı˛±‡±¬ı˛ ’±¬ı˛ ¸˜˚˛ Œfl¡±Ô±˚˛∑
ˆ”¬À¬Ûffl≈¡˜±¬ı˛ ¬Û±˘º Œ¬Û˙±¬ı˛ fl¡±Í¬ø˜ø¶aº 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 À˙ Œ˜ &ø˘ø¬ıX ˝√√À˚˛øÂ√À˘Úº Ô±Àfl¡Ú ¬ıÓ«¬˜±ÀÚ ¬ıάˇ‡˘±¬ı˛ Ê√±¬ı˛˝◊√˘Ó¬˘±˚˛º
Ó“¬±Àfl¡ ¤ ¬ıÂ√¬ı˛ ¤fl¡øȬ ¸—·Í¬Ú ’Ô« ¸±˝√√±˚… ø√À˚˛ÀÂ√¬º øfl¡c ¤È¬±˝◊√ øfl¡ ˚Àԩܬ∑ ˆ”¬À¬Ûffl≈¡˜±¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±˜œ ˝√À˚˛› øÓ¬øÚ Œ˚ ëøά-Œˆ¬±È¬±¬ı˛í ˝√√À˚˛
¬ı˛À˚˛ÀÂ√Ú, Ó“¬±¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ ¬ı˛±ø‡ ’±˜¬ı˛± fl¡íÊ√Ú∑ ˆ¬±¯∏± ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜ ∆¸øÚfl¡ ’±Ê√ fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘±˚˛ ¬ı¸¬ı±¸ fl¡À¬ı˛› Œˆ¬±È¬±øÒfl¡±¬ı˛ø¬ı˝√√œÚ ˝√√À˚˛
¬ı˛À˚˛ÀÂ√Ú, ’Ô« ¸±˝√√±˚…› ¬Û±À26√Ú Ú±, ¤ øfl¡ ’±˜±À√¬ı˛ ‡≈¬ı ·À¬ı«¬ı˛ fl¡Ô±∑ ˘7¡¡¡± ˝√√˚˛ Ú± ’±˜±À√¬ı˛ ’±˚˛Ú±˚˛ øÚÀÊ√À√¬ı˛ ˜≈‡ øÚÀÊ√ Œ√‡ÀÓ¬∑
˜ÀÚ±¬ı˛?Ú ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛º ¤fl¡Ê√Ú Œ√±fl¡±Ú fl¡˜«‰¬±¬ı˛œº Ô±Àfl¡Ú ¬ıÓ«¬˜±ÀÚ ˝◊√Ȭ‡˘± ‚±ÀȬº 1961-¬ı˛ 19À˙ Œ˜ &ø˘ø¬ıX ˝√√À˚˛øÂ√À˘Úº ¬Û±ÚøÚ
Œfl¡±Ú› ¸±˝√√±˚…º Œ¬ÛÀ˘› øfl¡ø=»º ˚“±À√¬ı˛ ˜≈‡ ø¬ı:±¬ÛÀÚ ŒÏ¬Àfl¡ ˚±˚˛, ˚“±À√¬ı˛ Ùv≈¬À¬ı˛±À¸KI◊ ’±À˘± ‡≈¬ı ˆ¬±À˘± ˘±À·, Ó“¬±¬ı˛± Ó“¬±¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ ¬ı˛±‡À¬ıÚ˝◊√
¬ı± Œfl¡Ú∑
øÚø˙ÀÓ¬fÚ±¬ı˛±˚˛Ì ͬ±fl≈¡¬ı˛º ø¬ıø˙©Ü ’±˝◊√ÚÊ√œ¬ıœ Úœ˝√√±À¬ı˛f Ú±¬ı˛±˚˛Ì ͬ±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛ ˆ¬±˝◊√º øÚø˙ÀÓ¬f ‡≈¬ı ˆ¬±À˘± fl¡ø¬ıÓ¬± Œ˘À‡Úº &ø˘ø¬ıX
˝√√À˚˛øÂ√À˘Ú 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 À˙ Œ˜º ø˙˘‰¬À¬ı˛ ëͬ±fl≈¡¬ı˛ Œõ∂¸í øÂ√˘ Ó“¬±¬ı˛º
¬ıÓ«¬˜±Ú ά◊¬Û±‰¬±˚« ά. Ó¬À¬Û±Òœ¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±˚« ¤¬ı— ¤ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ø¬ıø˙©Ü ·äfl¡±¬ı˛ ø˜øÔÀ˘˙ ˆ¬A±‰¬±À˚«¬ı˛ ¸•Û±√Ú±˚˛ ø˘È¬˘˜…±·ƒ ë˙Ó¬SêÓ≈¬í Â√±¬Û±
˝√√À˚˛ÀÂ√ ’ÀÚfl¡ ø√Ú ¤˝◊√ ͬ±fl≈¡¬ı˛ Œõ∂¸ ŒÔÀfl¡˝◊√º ¬ıÓ«¬˜±Ú ά◊¬Û±‰¬±˚« Œ¸ ¸˜˚˛ 묈¬±¶®¬ı˛±Úµ ˙˜«±í Â√Ω Ú±À˜› ø˘‡ÀÓ¬Úº ë˙Ó¬SêÓ≈¬í ¸•Û±√Ú±
fl¡¬ı˛ÀÓ¬Úº ’±¬ı˛, ëfl¡ø¬ıí ¬ıÀ˘˝◊√ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ‡≈¬ı ’øˆ¬˜±Úœ øÚø˙ÀÓ¬f Ú±¬ı˛±˚˛Ì ͬ±fl≈¡¬ı˛º øÓ¬øÚ fl¡±¬ı˛› fl¡±ÀÂ√ ¸±˝√√±À˚…¬ı˛ Ê√Ú… ’±À¬ı√Ú Ê√±Ú±ÚøÚº ø˙˘‰¬¬ı˛
ŒÂ√Àάˇ ‰¬À˘ ˚±Ú ¬Û“±‰¬¢∂±À˜º ͬ±fl≈¡¬ı˛ Œõ∂¸ ‰¬±˘±ÀÚ±¬ı˛ ¸˜˚˛ øÓ¬øÚ õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛ÀÓ¬Ú ëά◊Àij±‰¬Úí ø˘È¬˘ƒ˜…±·ƒº ’ÀÚfl¡ fl¡ø¬ı-Œ˘fl¡Àfl¡¬ı˛ Œ˘‡±˚˛ ¸˜‘X
¤˝◊√ ëά◊Àij±‰¬Úí ’±Ê√ ’±¬ı˛ Œ¬ı¬ı˛ ˝√√˚˛ Ú±º fl¡Àͬ±¬ı˛ √±ø¬ı˛^Àfl¡ ¬Û≈“øÊ√ fl¡À¬ı˛ &ø˘ø¬ıX fl¡ø¬ı øÚø˙ÀÓ¬f øÚÀÊ√¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛Àfl¡ øÚÀ˚˛ ’±ÀÂ√Ú ¬Û“±‰¬¢∂±À˜º
¤fl¡¸˜˚˛ Ó“¬±Àfl¡ fl¡±·ÀÊ√¬ı˛ ŒÍ¬±„√√± ¬ı±øÚÀ˚˛ Ó¬± ø¬ıøSê fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√ÀÓ¬±º Ó¬¬ı≈ øÓ¬øÚ ˜±Ô± ÚÓ¬ fl¡À¬ı˛Ú øÚº Ó“¬±¬ı˛ ŒÂ√À˘øȬ fl¡©Ü fl¡À¬ı˛ ¬Ûάˇ±À˙±Ú±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¤‡Ú
ë¬ı¬ı˛±fl¡ˆ¬…±ø˘ ø¸À˜KI◊ Ù¬…±"√√ø¬ı˛ÀÓ¬ fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛º √±ø¬ı˛^ ’±Ê√› Ó“¬±À√¬ı˛ øÚÓ¬…¸eœº
19 Œ˙ Œ˜-ÀÓ¬ &ø˘ø¬ıX ˜±øÚfl¡ ø˜˚˛± ˘¶®¬ı˛ ¬ıÂ√¬ı˛ ‰¬±À¬ı˛fl¡ ’±À· õ∂˚˛±Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Úº ŒÈ¬˝◊√˘±ø¬ı˛À„√√¬ı˛ fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛ Ê√œø¬ıfl¡± øÚ¬ı«±˝√√ fl¡¬ı˛ÀÓ¬Úº
Ó“¬±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ’”√¬ı˛¬ıÓ¬π Œ¬ıÀ¬ı˛e±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¬ıάˇÊ≈√¬ı˛±˝◊√À˚˛º Œfl¡Î¬◊ ˜±øÚfl¡ ø˜˚˛±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ ¬ı˛±À‡ Ú±º
’±Ê√ fl‘¡¯ûfl¡±ôL ø¬ıù´±¸Àfl¡ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ˜˚«±√± Œ√›˚˛± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ’±˜¬ı˛± ˜±øÚfl¡ ø˜˚˛± ˘¶®¬ı˛Àfl¡› ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ˜˚«±√± ø√ø26√º fl¡±¬ı˛Ì,
ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ˜˝√√±õ≠±¬ıÀÚ øfl¡Â≈√ 댬ıÀÚ±Ê√˘í Ï≈¬fl¡À˘› ë¬Ûø¬ı˛|n∏Ó¬í Ê√À˘¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛˜±Ì› fl¡˜ øÂ√˘ Ú±º ¬ı¬ı˛— Ê√øȬ˘ ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ ¸˜œfl¡¬ı˛Ì ‚ÀȬÀÂ√º ‚È≈¬fl¡º
øfl¡c ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ Œ·±¬ÛÚ Ô±Àfl¡ Ú±º ’±˜±À√¬ı˛ fl‘¡Ó¬fl¡À˜«¬ı˛ õ∂±˚˛ø(M√√ ’±˜¬ı˛± ˚ø√ Ú± fl¡ø¬ı˛, Ó¬± ˝√√À˘ ά◊M√¬ı˛¸”ø¬ı˛ ’¬ı˙…˝◊√ fl¡¬ı˛À¬ıº ¤‡±ÀÚ˝◊√ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√
ø¬ı:±Úº ¤‡±ÀÚ˝◊√ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ø¬ıÀ¬ıfl¡À¬ı±Ò ’±¬ı˛ ˜Ú≈¯∏…Qº
 28 Œ˜, 2010 ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…øÓ¬ ¬ÛøSfl¡±- ¬ı˛ õ∂Ô˜ ¬Û‘ᬱ˚˛ ¤fl¡øȬ ø¬ıÀ˙¯∏ ¸—¬ı±√ õ∂øÓ¬À¬ı√Ú ñ ˚±¬ı˛ ø˙À¬ı˛±Ú±˜ – ëfl¡±˘œ¬ı±øάˇ‰¬À¬ı˛˝◊√
Ê√œ¬ıÚ ¸—¢∂±À˜ øȬ“Àfl¡ Ô±fl¡ÀÓ¬ ‰¬±˚˛ Ê√˚˛˜øÌí ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ “√±Î¬ˇ±À˘Ú õ∂√œ¬Û √M√¬ı˛±˚˛º õ∂√œ¬Û¬ı±¬ı≈ ¶Û©Üˆ¬±¯∏±˚˛ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, Ó“¬±¬ı˛ ¬ı±¬ı± õ∂˚˛±Ó¬
õ∂Ó¬±¬Û‰¬f √M√¬ı˛±˚˛ ˜±ø˘·“±› ¶≈®À˘¬ı˛ ’Ò…é¬ øÂ√À˘Úº ˆ¬±˝◊√ ø˙ø˙¬ı˛ √M√¬ı˛±˚˛ ¬Û±G≈ fl¡À˘ÀÊ√¬ı˛ ’҅鬺 ø˙é¬fl¡ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ Ê√ijº Ó¬±Â√±Î¬ˇ±
ø˙˘‰¬À¬ı˛ Œfl¡fœ˚˛ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘˚˛ ¶ö±¬ÛÚ fl¡¬ı˛± øÚÀ˚˛ ¬ı¬ı˛±fl¡Ê≈√Àάˇ Ȭ±Ú± 10 ¬ıÂ√¬ı˛ Â√±S ’±Àµ±˘ÀÚ¬ ŒÚÓ‘¬Q ø√À˚˛ÀÂ√Úº Ó¬±˝◊√ ëø¬ıÀ¬ıÀfl¡¬ı˛ Ó¬±Î¬ˇÚ±íÀÓ¬˝◊√
’¸˝√√±˚˛ Â√±SøȬ¬ı˛ ¬Û±À˙ “√±øάˇÀ˚˛ÀÂ√Ú øÓ¬øÚº ¤fl¡±√˙ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ˙˝√√¬ı˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ŒÂ√À˘ ˝√√À˚˛ Ê√˚˛˜øÌ ¤ ¬ıÂ√¬ı˛ ά◊2‰¬˜±Ò…ø˜fl¡ ¬Û¬ı˛œé¬±˚˛
‹ø26√fl¡ ¬ı±—˘±˚˛ 100 ¤¬ı˛ ˜ÀÒ… 93 Ú•§¬ı˛ Œ¬ÛÀ˚˛ ¬ı˛±ÀÊ√… ¸À¬ı±«2‰¬ ˜•§À¬ı˛¬ı˛ ˜˚«±√± ˘±ˆ¬ fl¡¬ı˛±˚˛ øÓ¬øÚ ·¬ı« ’Ú≈ˆ¬¬ı fl¡À¬ı˛Úº
˝“√…±, ëø¬ıÀ¬ıÀfl¡¬ı˛ Ó¬±Î¬ˇÚ±íÀÓ¬˝◊√ ’±Ê√ ’±˜±À√¬ı˛ ¸¬ı±¬ı˛ fl¡˘˜ Á¡˘ƒÀ¸ ά◊Í≈¬fl¡ ˙±øÌÓ¬ ’À¶a¬ı˛ ˜ÀÓ¬±º õ∂fl‘¡Ó¬ ¸ÀÓ¬…¬ı˛ ˜≈À‡±˜≈ø‡ ˝√√˝◊√º ’±¸≈Ú,
ø¬ıÀù≠¯∏Ì fl¡ø¬ı˛ øÚÀÊ√Àfl¡º

ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬
29 Œ˜, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬˙øÚ¬ı±¬ı˛º

øÚ–˙Às ‰¬À˘ Œ·ÀÂ√Ú Î¬◊øÚÀ˙¬ı˛ &ø˘ø¬ıX ¸ÀôL±¯∏ fl¡œÓ«¬Úœ˚˛±›

˝√√+√À˚˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Œ‰¬Ó¬Ú±ÀÓ¬ √ÚÊ√è˘º Œ‰¬Ó¬Ú±˚˛ ëά◊øÚ˙í Ê≈√Àάˇ Œ√›˚˛±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ ëÚÊ√è˘í ˙søȬ ¬ıÊ√±˚˛ ¬ı˛±‡±¬ı˛ Ê√Ú… ˜Ó¬ õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ¬Û¬ı˛˝◊√
¬ÛÀé¬ ˚ ø¬ı¬ÛÀé¬ ˜Ó¬±˜Ó¬ ¬õ∂fl¡±˙ qè ˝√√À˚˛ÀÂ√ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ¶ö±Úœ˚˛ ¬ÛS¬ÛøSfl¡±˚˛º Ó¬± Œ˝√√±flƒ¡º ø¬ıÓ¬fl«¡˝◊√ ŒÓ¬± ¸˜¸…±¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬Û fl¡œ, Ó¬± ¶Û©Ü fl¡À¬ı˛º
Œ√‡± ˚±flƒ¡ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô-ÚÊ√è˘-¸≈fl¡±ôL ’±˜±À√¬ı˛ Œfl¡±Ô±˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±Úº ˜ÀÚ±¬ı˛?Ú ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛º 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 À˙ Œ˜ &ø˘ø¬ıX ˝√√À˚˛øÂ√À˘Úº
Ó“¬±¬ı˛ ¬ı±˜ ø‰¬¬ı≈Àfl¡ &ø˘ Œ˘À·øÂ√˘º ¤ ¬ıÂ√¬ı˛ ά◊øÚ˙-¤fl≈¡˙ ø˚øÚ ‰¬‰«¬± fl¡À¬ı˛Ú, Œ¸˝◊√ ˝◊√˜±√ά◊øVÚ ¬ı≈˘¬ı≈˘ ˜Laœ Œ·ÃÓ¬˜ ¬ı˛±À˚˛¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˜ÀÚ±¬ı˛?ÚÀfl¡
øÚÀ˚˛ ˚±Úº ˜Laœ Œ·ÃÓ¬˜ ˜ÀÚ±¬ı˛?Ú ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛Àfl¡ Ú·√ 10 ˝√√±Ê√±¬ı˛ Ȭ±fl¡± ø√À˚˛ÀÂ√Úº ¤˝◊√ õ∂Ô˜ ˆ¬±¯∏± Õ¸øÚfl¡ ˜ÀÚ±¬ı˛?Ú ’Ô« ¸±˝√√±˚… Œ¬ÛÀ˘Úº
ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ˝◊√Ȭ‡˘± Œ¬Ûø¬ı˛À˚˛ ˜…±øά˘…±`¬ Ú±ø¸«— Œ˝√√±À˜¬ı˛ ¬Û±À˙ ı“±ÀÒ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ά±Ú ø√Àfl¡ √≈√íÚ•§¬ı˛ ‚À¬ı˛ Ô±Àfl¡Ú ˜ÀÚ±¬ı˛?Úº
똱ӑ¬ˆ¬±¯∏± ¸≈¬ı˛é¬± ¸ø˜øÓ¬í¬ı˛ Œfl¡fœ˚˛ fl¡ø˜øȬ¬ı˛ ¬ÛÀé¬ ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ ø˜ø˝√√¬ı˛˘±˘ ¬ı˛±˚˛ 2006 ¸±À˘ ˜ÀÚ±¬ı˛?Ú ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛, ˜±øÚfl¡ ø˜˚˛± ˘¶®À¬ı˛¬ı˛ ¶aœ
¤¬ı— fl‘¡¯ûfl¡±ôL ø¬ıù´±À¸¬ı˛ ¶aœ ˙±øôLfl¡Ì± ø¬ıù´±¸Àfl¡ ‰¬±√¬ı˛, ˙±øάˇ ’±¬ı˛ ˜±Ú¬ÛS ø√À˚˛ ¸•ú±Ú Ê√±øÚÀ˚˛ÀÂ√Úº Ó¬À¬ı ¸ø˜øÓ¬ Ó¬±À√¬ı˛ Œfl¡±Ú› ’Ô«
¸±˝√√±˚… Œ√˚˛øÚº
¸ÀôL±¯∏ fl¡œÓ«¬Úœ˚˛±º 1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜ &ø˘ø¬ıX ˝√√À˚˛øÂ√À˘Úº Ó¬‡Ú øÓ¬øÚ 22 ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ ˚≈¬ıfl¡º ’±Ê√ ŒÔÀfl¡ 5 ¬ıÂ√¬ı˛ ’±À· 2005
¸±À˘ øÓ¬øÚ ˜±¬ı˛± ˚±Úº fl¡±Í¬ø˜ø¶a¬ı˛ fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ˚±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ Ê√œ¬ıV˙±˚˛ Œfl¡Î¬◊ Ó“¬±Àfl¡ ¸±˝√√±˚… fl¡À¬ı˛ÚøÚº
1961 ¸±À˘¬ı˛ 19 Œ˙ Œ˜º fl¡±øȬ·Î¬ˇ± ŒÔÀfl¡ ¬∏C±Àfl¡ fl¡À¬ı˛ 9 Ê√Ú ¸Ó¬…¢∂˝√œÀfl¡ ˝√√±Ó¬fl¡Î¬ˇ± ¬Ûø¬ı˛À˚˛ øÚÀ˚˛ ’±¸± ˝√√˚˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛º ’Ó¬øfl«¡ÀÓ¬
’±&Ú ÒÀ¬ı˛ ˚±˚˛ ›˝◊√ ¬∏C±Àfl¡º ¤ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ¸¬ı±¬ı˛ Ê√±Ú±º ›˝◊√ 9 Ê√Ú ¸Ó¬…±¢∂˝√œ ¬Û±¬ı˛ÀÓ¬Ú Œ¸ø√Ú &ø˘‰¬±˘Ú±¬ı˛ ˜≈˝”√ÀÓ«¬ ¬Û±ø˘À˚˛ Œ˚ÀÓ¬º Œ˚ Œfl¡±Ú›
fl¡˜«fl¡±À¬ı˛¬ı˛ Œ√±fl¡±ÀÚ Œ·À˘˝◊√ Ó“¬±¬ı˛± ˝√√±Ó¬fl¡Î¬ˇ± Œˆ¬À„√√ ŒÙ¬˘ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛ÀÓ¬Úº fl¡±¬ı˛Ì, Ó¬‡Ú Á“¡±flƒ¡Á“¡±flƒ¡ &ø˘ ¬ı¯∏«Ì ˝√√À26√º õ∂±fl¡ ˜≈˝√≈¬ÀÓ«¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√
˘±øͬ‰¬±Ê«√º øȬ˚˛±¬ı˛·…±À¸¬ı˛ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛, Œ¬ı˚˛ÀÚÀȬ¬ı˛ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛› ˝√√À˚˛ÀÂ√º øfl¡c ’fl≈¡ÀÓ¬±ˆ¬˚˛ ›˝◊√ Ú˚˛ Ê√Ú ¸Ó¬…±¢∂˝√œ ¬Û≈ø˘À˙¬ı˛ fl¡±ÀÂ√˝◊√ ’±R¸˜¬Û«Ì
fl¡À¬ı˛Úº Ó“¬±¬ı˛± ¬Û±ø˘À˚˛ ˚±ÚøÚº ¤“À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ≈√Ê√Ú ˝√√À˘Ú  . ˝√√ø¬ı˛À˜±˝√√Ú √±˙ [¸±—¬ı±ø√fl¡ ˜±iß± √±À˙¬ı˛ fl¡±fl≈¡] ¤¬ı— ’¬Û¬ı˛Ê√Ú ¸≈ˆ¬±¯∏ ‰¬Sê¬ıÓ¬πº
¸≈ˆ¬±¯∏ ‰¬Sê¬ıÓ¬œ« ˝√√À˘Ú ¸Ê√˘ ‰¬Sê¬ıÓ¬π¬ı˛ ¬ıάˇˆ¬±˝◊√º fl¡±øȬ·Î¬ˇ±¬ı˛ fl¡±øÓ¬¬ı˛±˝◊√À˘ ’±ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛± ¤‡Ú› 19 Œ˙ Œ˜í¬ı˛ Ê√œ¬ıôL ¸±é¬œº Ó“¬±À√¬ı˛ ’¬ı√±Ú
øfl¡ fl¡˜∑ øfl¡c Œfl¡±Ú› ¸—·Í¬Ú ŒÓ¬± ø˙˘‰¬À¬ı˛ Ó“¬±À√¬ı˛ ¤ÀÚ ¤fl¡øȬ Ù≈¬À˘¬ı˛ ŒÓ¬±Î¬ˇ±› Œ√˚˛ Ú±º
19 Œ˙-¬ı˛ &ø˘ø¬ıX ˜±øÚfl¡ ø˜˚˛± ˘¶®¬ı˛› ŒÓ¬± ¬ı˛Mê√ Á¡ø¬ı˛À˚˛ õ∂˚˛±Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Úº Ó“¬±Àfl¡ ˙ø˝√√À√¬ı˛ ¶§œfl‘¡øÓ¬ Œ√›˚˛± ˝√√À˘ ‡≈¬ı Œ¬ıø˙ øfl¡ ø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬
˝√√À¬ı∑ ˝√√À¬ı Ú±º fl¡±¬ı˛Ì, ¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√√ Ú± ¡Z±√˙ ˙ø˝√√√ ¤˝◊√ ø¬ıÓ¬Àfl«¡ ¤‡Ú ’±¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ ’—˙ ŒÚÚ Ú±º ˜±øÚfl¡ ø˜˚˛± ˘¶®À¬ı˛¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ı±À¬ı˛¬ı˛ Ê√Ú… øfl¡
’±˜±À√¬ı˛ øfl¡Â≈√˝◊√ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ÀÚ˝◊√∑
ά◊M√¬ı˛ õ∂Ê√ij Ó¬Ô± ά◊M√¬ı˛ ¬Û=±À˙ “√±øάˇÀ˚˛ ¤¬ı˛fl¡˜ ˝√√±Ê√±À¬ı˛± õ∂ùü ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ º ˜ÀÚ ˝√√˚˛ ¸±¬ı˛±Ê√œ¬ıÚ ˚ø√ ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ά◊»¸ ¸g±Ú ˝√√˚˛, Ó¬¬ı≈
Œ¬ı±Ò˝√√˚˛ Ó¬±¬ı˛ Œ˙¯∏ ˝√√À¬ı Ú±º Œ¬ı¬ı˛ ˝√√ÀÓ¬ Ô±fl¡À¬ı ¤ ¬ı˛fl¡˜ ’ÀÚfl¡ ’fl¡øÔÓ¬ fl¡±ø˝√√øÚº ά◊M√¬ı˛ õ∂Ê√Àij¬ı˛ Ó¬èÌ ø√¬ı±?Ú ¬Û±˘º Ô±Àfl¡Ú ‰¬Gœ‰¬¬ı˛Ì
Œ¬ı˛±Àάº õ∂˚˛±Ó¬ fl¡ø¬ı, ά±– ø√ø¢´Ê√˚˛ ¬Û±À˘¬ı˛ ¬Û≈Sº ø√¬ı±?Ú Ó¬±¬ı˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬ ¤fl¡øȬ ŒÂ√±A øÚ¬ıÀg ¬ı…Mê√ fl¡À¬ı˛ÀÂ√ ¤ˆ¬±À¬ı ñ ì ¤ ¬ıÂ√¬ı˛ ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ˆ¬±¯∏±
’±Àµ±˘Ú ¶§Ì«Ê√˚˛ôLœÀÓ¬ ¬Û√±¬Û«Ì fl¡¬ı˛˘º ¤˝◊√ ’±Úµ‚Ú [¬Ûάˇ≈Ú ø¬ı¯∏±√‚Ú] ˜”UÓ«¬Àfl¡ ¸±é¬œ fl¡À¬ı˛ ¬ı˛±‡ÀÓ¬ ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛± øÚÀÊ√Àfl¡ ά◊Ê√±Î¬ˇ˛
fl¡À¬ı˛ ø√˘º õ∂ˆ¬±Ó¬ ŒÙ¬ø¬ı˛, ø¬ıù´ø¬ı√…±˘˚˛ ‰¬QÀ¬ı˛ ˙ø˝√√√ ø˜Ú±¬ı˛ ά◊Àij±‰¬Ú, ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ›À˚˛¬ı¸±˝◊√Ȭ, ά◊øÚÀ˙¬ı˛ Œ˘±fl¡ ά◊»¸¬ı Œfl¡±Ú› øfl¡Â≈√˝◊√ ¬ı±√
˚±˚˛øÚº øfl¡c ’±Àé¬À¬Û¬ı˛ ¸Àe ¬ı˘ÀÓ¬ ˝√√À26√ Œ˚, ˆ¬±¯∏± ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ¬Û=±˙ ¬ıÂ√¬ı˛ Œ¬Ûø¬ı˛À˚˛ ˚±›˚˛±¬ı˛ ˜≈˝”√ÀÓ«¬› ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛± ’±Ê√› ˆ¬±¯∏±
’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ¢∂Lö±fl¡±À¬ı˛ ¬ı¬ı˛±Àfl¡ Â√øάˇÀ˚˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ÚøÚº ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û±ù´¬ıÓ¬π ¬ı±„√√±ø˘ ’Ò≈…ø¯∏Ó¬ ¬ı˛±Ê√…&ø˘ÀÓ¬ ¤‡Ú› ¬ı…±¬Ûfl¡˝√√±À¬ı˛
ά◊øÚÀ˙¬ı˛ õ∂‰¬±¬ı˛ ˝√√˚˛øÚº
˜±˘√± ŒÔÀfl¡ Œ˜ø√Úœ¬Û≈¬ı˛, Õfl¡˘±¸˝√√¬ı˛ ŒÔÀfl¡ fl¡˜˘¬Û≈¬ı˛ Œfl¡±Ô±› ά◊øÚÀ˙¬ı˛ Œfl¡±Ú› ’Ú≈á¬±Ú ˝√√˚˛øÚº qÒ≈ fl¡˘fl¡±Ó¬± ¤¬ı— ’±·¬ı˛Ó¬˘± Â√±Î¬ˇ±
¬Ûø(˜¬ıÀe¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛± ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ Ê√±ÀÚÚ Ú± ¬ıÀ˘˝◊√ ’±˜±À√¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘ Œ¬ı˛˘˜Laœ ˜˜Ó¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ 눬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œà˙Úí Ú±˜fl¡¬ı˛Ì ’±Ê√›
ά◊À¬Ûøé¬Ó¬ ¤¬ı— ¤ Ê√Ú… √±˚˛œ ’±˜¬ı˛±º
 ¬Ûø(˜¬ı±—˘±¬ı˛ ’ÀÚfl¡ õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ fl¡ø¬ı, ¸±ø˝√√øÓ¬…fl¡, ¬ı≈øXÊ√œ¬ıœ, ¸eœÓ¬ø˙äœ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ø¬ıøˆ¬iß ’Ú≈ᬱÀÚ ø¬ıÀ˙¯∏ ’øÓ¬øÔ¬ı˛ ’±¸Ú
’˘—fl‘¡Ó¬ fl¡À¬ı˛ Œ·ÀÂ√Ú ø¬ıøˆ¬iß ¸˜˚˛º øfl¡c Ó“¬±¬ı˛± ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ¬Ûø(˜ ¬ı±—˘±˚˛ Â√øάˇÀ˚˛ ø√ÀÓ¬ ¬ı…Ô« ˝√√À˚˛ÀÂ√Úº Ó¬»¸Àe
’±˜¬ı˛±› ’±˜±À√¬ı˛ ø‰¬ôL±Ò±¬ı˛± ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¬ı±˝◊√À¬ı˛ Â√øάˇÀ˚˛ ø√ÀÓ¬ ¬ı…Ô« ˝√√À˚˛øÂ√º ¤ Ê√Ú… √±ø˚˛Q øÚÀÓ¬ ˝√√À¬ı ¤Ó¬√=À˘¬ı˛ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ Ê√·ÀÓ¬¬ı˛ ¸Àe
Ê√øάˇÓ¬ ¬ı…øMê√, ¸—·Í¬Ú, ¸—¬ı±√˜±Ò…˜, ø¬ıù´¬ıe, ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ¬ıe ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬ ¸À•ú˘Ú, ¸ø•úø˘Ó¬ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ˜= ˝◊√Ó¬…±ø√ ¸—·Í¬Ú&ø˘Àfl¡
Œ˚ÃÔˆ¬±À¬ıº
¸¬ı«ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ô¶À¬ı˛¬ı˛ õ∂Ô˜ Œ|ø̬ı˛ ¬ı±—˘± Õ√øÚfl¡&ø˘¬ı˛ õ∂Ô˜ ¬Û±Ó¬±˚˛ ø¬ı:±¬ÛÚ ø√À˚˛ 19 Œ˙ Œ˜-¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸, ’Ú≈á¬±Ú ˝◊√Ó¬…±ø√ ¸¬ı«ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛
ô¶À¬ı˛ Œ¬ÛÓÀÂ√ ø√ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√√ ¶ú±¬ı˛fl¡ ¬Û√fl¡ ‰¬±˘≈ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ά◊M√¬ı˛-¬Û”¬ı«±=À˘¬ı˛ õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ ¬ı±„√√±ø˘ fl¡ø¬ı, ¸±ø˝√√øÓ¬…fl¡, ¸±—¬ı±ø√fl¡À√¬ı˛
¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√√ ¶ú±¬ı˛fl¡ ø√À˚˛ ¸•ú±øÚÓ¬ fl¡¬ı˛± Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º Ó¬À¬ı ¤ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ ø˙˘‰¬¬ı˛ ¬Û≈¬ı˛¸ˆ¬±, ¤ ’=À˘¬ı˛ ¬ÛS-¬ÛøSfl¡± › ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ¸—·Í¬Ú&ø˘Àfl¡
Œ˚ÃÔˆ¬±À¬ı ά◊À√…±· øÚÀÓ¬ ˝√√À¬ıº fl¡±¬ı˛Ì, Ó¬± ¬ı…˚˛¬ıU˘º ø¬ıù´±˚˛ÀÚ¬ı˛ ˚≈À· ά◊øÚÀ˙¬ı˛ õ∂‰¬±¬ı˛ ø¬ıù´±˚˛ÀÚ¬ı˛ ˜ÀÓ¬±˝◊√ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝À¬ıº ¬ı±—˘±À√˙ Ó¬±À√¬ı˛
ˆ¬±¯∏± ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ ¸±¬ı˛± ø¬ıÀù´ Â√øάˇÀ˚˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛˘, øfl¡c ’±˜¬ı˛± ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û±ù´¬ıÓ¬π ¬ı˛±Ê√…&ø˘ÀÓ¬˝◊√ ¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸
¬Û=±˙ ¬ıÂ√À¬ı˛› Â√øάˇÀ˚˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛˘±˜ Ú±, ˚± ’Ó¬…ôL ˘7¡¡¡±Ê√Úfl¡ ‚Ȭڱº
qÒ≈ 눬±¯∏± ˙ø˝√√√ Œà˙Úí, 눬±¯∏± ˙ø˝√√√ ¤'Àõ∂¸ Œ¬∏CÚí ‰¬±˘≈ ˝√√À˘˝◊√ ¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√À√¬ı˛ ’±RÓ¬…±· ¸±Ô«fl¡ ˝À√√¬ı Ú±º ¤fl¡±√˙ ˙ø˝√√À√¬ı˛
’±RÓ¬…±· ¸±¬ı˛± ø¬ıÀù´¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Œ¬ÛÓÀÂ√ ø√ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘˝◊√ ¤“À√¬ı˛ ’±RÓ¬…±· ¸±Ô«fl¡ ˝√√À¬ıº ’±Ê√› ’±˜¬ı˛± ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ Œ√±fl¡±Ú&ø˘¬ı˛
¸±˝◊√ÚÀ¬ı±Î«¬ ¬ı±—˘±ÀÓ¬ ø˘ø‡ Ú±º ’Ô‰¬ ¤È¬± ŒÓ¬˜Ú øfl¡Â≈√ ’¸y¬ı ¬ı…±¬Û±¬ı˛ Ú˚˛º ¤ˆ¬±À¬ı ’±˜¬ı˛± ˚ø√ ¬Û=±˙øȬ ¬ıÂ√¬ı˛ fl¡±È¬±˝◊√, Ó¬À¬ı ’±·±˜œ õ∂Ê√ij
’±˜±À√¬ı˛ 鬘± fl¡¬ı˛À¬ı Ú±º ά◊M√¬ı˛-¬Û”¬ı«±=À˘¬ı˛ ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏œÀ√¬ı˛ øÚÀÊ√À√¬ı˛ ’øô¶Q ¬ı˛é¬±¬ı˛ Ó¬±ø·À√ ‹fl¡…¬ıX ˝√√ÀÓ¬ ˝√À√ ¬ıº ’±˜¬ı˛± ¬ı˘¬ı, ëά◊øÚÀ˙¬ı˛
Œ‰¬Ó¬Ú±˚˛ ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘ ’±¬ı˛› ¤fl¡¬ı±¬ı˛ ŒÊ√À· ›Àͬ±îº
¤ ø√Àfl¡ ¤ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ 25 Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛ &Ê√¬ı˛±È¬ ˝√√±˝◊√Àfl¡±È«¬ ¶Û©Üˆ¬±¯∏±˚˛ Ê√±øÚÀ˚˛ ø√À˚˛ÀÂ√, ëø˝√√øµ ¬ı˛±©Ü™ ˆ¬±¯∏± Ú˚˛íº Œfl¡±È«¬ ¬ıÀ˘ÀÂ√, ë¤˜Ú Œfl¡±Ú›
Ó¬Ô… õ∂˜±Ì, ø¬ıøÒ ¬ı…¬ı¶ö± ¬ı± Œfl¡±Ú› øÚÀ«√˙±¬ı˘œ ŒÚ˝◊√, ˚± ŒÔÀfl¡ ¤È¬± ¬ı˘± ˚±˚˛ ñ ø˝√√øµ˝◊√ ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏«¬ı˛ ¬ı˛±©Ü™ˆ¬±¯∏±º ¬õ∂Ò±Ú ø¬ı‰¬±¬ı˛¬ÛøÓ¬ ¤¸ ŒÊ√
˜≈À‡±¬Û±Ò…±˚˛ ¤¬ı— ø¬ı‰¬±¬ı˛¬ÛøÓ¬ ¤ ¤¸ √±Àˆ¬Àfl¡ øÚÀ˚˛ ·øͬӬ &Ê√¬ı˛±È¬ ά◊2‰¬ Ú…±˚˛±˘À˚˛¬ı˛ ¤fl¡ øάøˆ¬˙Ú Œ¬ı= ¤˝◊√ ’øˆ¬˜Ó¬ ¬ı…Mê√ fl¡À¬ı˛ÀÂ√º ¸≈À¬ı˛˙
fl¡±‰¬±ø√˚˛±¬ı˛ Œ¬Û˙ fl¡¬ı˛± ¤fl¡øȬ Ê√Ú¶§±Ô« ¸—Sê±ôL ˜±˜˘± øÚ©ÛøM√√ fl¡À¬ı˛ øάøˆ¬˙Ú Œ¬ı= ¤˝◊√ ‰¬±=˘…fl¡¬ı˛ ¬ı˛±˚˛ √±Ú fl¡À¬ı˛ÀÂ√º
’±√±˘Ó¬ Ó¬±¬ı˛ ¬ı˛±À˚˛ ¬ıÀ˘ÀÂ√, ¸±Ò±¬ı˛Ìˆ¬±À¬ı Œ√À˙¬ı˛ ¸—‡…±·ø¬ı˛á¬ Œ˘±fl¡¬ı˛± ø˝√√øµÀfl¡˝◊√ Ê√±Ó¬œ˚˛ ˆ¬±¯∏± ø˝√√À¸À¬ı Œ˜ÀÚ øÚÀ˚˛ÀÂ√º ¬ıU Œ˘±fl¡
ø˝√√øµÀÓ¬˝◊√ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Ú ¤¬ı— Œ√¬ıÚ±·¬ı˛œ ˝√√¬ı˛ÀÙ¬ Œ˘À‡Ú›º Ó¬¬ı≈ ¤˜Ú Œfl¡±Ú› õ∂±˜±Ì… Ó¬Ô… ¬ı± √ô¶±À¬ıÊ√ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛øÚ, ˚±¬ı˛ ˜±Ò…À˜ ¬ı˘± ˚±˚˛.
ø˝√√øµ˝◊√ Œ√À˙¬ı˛ Ê√±Ó¬œ˚˛ ˆ¬±¯∏±º
¤˝◊√ Ê√Ú¶§±Ô« ¸—Sê±ôL ˜±˜˘±˚˛ ’±À¬ı√Úfl¡±¬ı˛œ ¤˝◊√ ¬ıÀ˘ ’±√±˘ÀÓ¬¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ øÚÀ«√˙ Œ‰¬À˚˛øÂ√À˘Ú, ˚±ÀÓ¬ ¬ı˛±Ê√… ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ ¸¬ı Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛
ά◊»¬Û±ø√Ó¬ ¸±˜¢∂œ¬ı˛˛ √±˜ ø˝√√øµ ˆ¬±¯∏±˚˛ Œ˘‡±È¬± Œ˚Ú ’±√±˘Ó¬ ¬ı±Ò…Ó¬±˜”˘fl¡ fl¡À¬ı˛Úº øfl¡c ’±√±˘Ó¬ ¤˝◊√ Ê√Ú¶§±Ô« ¸—Sê±ôL ˜±˜˘±Àfl¡ ’¢∂±˝√√…
fl¡À¬ı˛˝◊√ ¤ˆ¬±À¬ı ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ¬ı˛±˚˛√±Ú fl¡À¬ı˛ÀÂ√º
ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ά◊»¸ ‡“≈Ê√ÀÓ¬ ø·À˚˛ S꘱i§À˚˛ ‡≈À˘ ˚±À26√ ¤Àfl¡fl¡øȬ ’Ú±À˘±ø‰¬Ó¬ ’Ò…±˚˛º ¸±Ò±¬ı˛Ì ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ’±˜¬ı˛±› ˚±¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ ¬ı˛±ø‡ Ú±º
’±¸À˘ ά◊øÚ˙-¤fl≈¡˙Àfl¡ ‡“≈Ê√ÀÓ¬ ˚±›˚˛± ˜±ÀÚ øÚÀÊ√À√¬ı˛ ’øô¶ÀQ¬ı˛, ø˙fl¡Àάˇ¬ı˛ ¸g±Ú fl¡¬ı˛±º

ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ
2 Ê≈√Ú, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬ı≈Ò ı±¬ı˛º
’±˜±À√¬ı˛ ά◊øÚ˙, ¤fl≈¡À˙¬ı˛ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛
ñëÓ≈¬ø˜˝◊√ ’±˜±¬ı˛ õ∂Ô˜ ø¬ı¯∏±√ ø¬ı¶ú¬ı˛À̬ı˛ ˆ≈¬˘ ˚ Ó≈¬ø˜˝◊√ ’±˜±¬ı˛ Œõ∂À˜ ¬Ûάˇ¬ı±¬ı˛, ø‰¬øͬ ø˘‡¬ı±¬ı˛, ¬ıÌ«˜±˘±¬ı˛ ¶≈®˘ ˚ Ó≈¬ø˜˝◊√ ’±˜±¬ı˛ ë’í ’é¬À¬ı˛¬ı˛,
’Ê√·À¬ı˛¬ı˛, õ∂Ô˜ ¬ı˚˛À¸ ˆ¬˚˛ ˚ Ó≈¬ø˜˝◊√ ’±˜±¬ı˛ Œ˜À‚ Ϭ±fl¡± ¸”À˚«¬ı˛ ’¬Û¬ı˛±˝ê, ·À¬ı«¬ı˛ ¬Û¬ı˛±Ê√˚˛ ˚ ’±˜±¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√ ’±Ê√ij ˘±ø˘Ó¬ Ó≈¬ø˜, Ó≈¬ø˜ “√±Î¬ˇ Œfl¡ÀȬ
‰¬À˘-˚±›˚˛± ˜±øÁ¡ ˚ŒÓ¬±˜±Àfl¡ ¬Û±¬ı±¬ı˛ Ê√Ú… ’±ø˜, Ê√˘Ó¬¬ı˛Àe, ˚ Ú”¬Û≈À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¬ı±øÊ√ ˚ ’±˜±¬ı˛ ¸˜¬Û«ÀÌ ˚ Ó≈¬ø˜ ŒÊ√À· ›Àͬ± Œõ∂˜, ŒÊ√À· ›Àͬ±
Ó≈¬ø˜ ˚ ëÒíŒ˚˛¬ı˛ ÒÚ≈&«ÀÌ ˚ Ó≈¬ø˜ ’±˜±¬ı˛ ά◊øÚ˙, ¤fl≈¡˙ ˚ Ê√Àij¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ ˚ ˙Ó¬ Œfl¡±˘±˝√√À˘ ŒÓ¬±˜±Àfl¡ fl¡‡Ú› ˚ ˆ≈¬˘¬ı±¬ı˛ Ú˚˛ºí
¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬Û„ƒ√øMê√˜±˘±˚˛ ά◊øÚ˙, ¤fl≈¡À˙¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ õ∂øÓ¬ Ê√±Ú±ø26√ ’±˜±¬ı˛ ¬ı˛øMê√˜ |X±?ø˘º ¬ı±˝√√±iß-¬ı˛ ¤fl≈¡À˙ ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛,
¤fl¡¯∏øA¬ı˛ ά◊øÚÀ˙ Œ˜, ¬ı±˝√√±M√√À¬ı˛¬ı˛ ¸ÀÓ¬À¬ı˛± ’±·à, øÂ√˚˛±ø˙í¬ı˛ ¤fl≈¡À˙ Ê≈√˘±˝◊√ ’±Ê√ ¤¬Û±¬ı˛ ¬ı±—˘±, ›¬Û±¬ı˛ ¬ı±—˘±¬ı˛ ¸œ˜±Ú± øάø„√√À˚˛ ¤fl¡±fl¡±¬ı˛ ˝√√À˚˛
Œ·ÀÂ√º ’±ôLÊ«√±øÓ¬fl¡ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ø√¬ıÀ¸¬ı˛ ¶§œfl‘¡øÓ¬ ¤ÀÚ ø√À˚˛ÀÂ√ ¬ı±˝√√±iß-¬ı˛ ¤fl≈¡˙º ’±¬ı˛, ¤fl¡¯∏øA¬ı˛ ά◊øÚ˙ ¤ÀÚ ø√À˚˛ÀÂ√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ñ ˚±¬ı˛
fl¡±ø¬ı…fl¡ Ú±˜ ë÷˙±Ú ¬ı±—˘±í, Ó¬±¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ô¶À¬ı˛ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¶§œfl‘¡øÓ¬ ¬ı±—˘±º ¬ı±˝√√±M√√À¬ı˛¬ı˛ ¸ÀÓ¬±À¬ı˛± ’±·à øfl¡—¬ı± øÂ√˚˛±ø˙¬ı˛ ¤fl¡≈À˙ Ê≈√˘±˝◊√À˚˛¬ı˛ ¬ı˛øMê√˜
¸”À˚±«√˚˛› ¬ı…Ô« ˝√√˚˛øÚº ¤ÀÚ ø√À˚˛ÀÂ√ ø˙鬱¬ı˛ ˜±Ò…˜ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛º ˚ø√› ëø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬í Œ¸¬ı± ¸±fl≈«¡˘±¬ı˛í ’±Ê√› ¸•Û”Ì« õ∂Ó¬…±˝√√±¬ı˛ fl¡¬ı˛±
˝√√˚˛øÚ, Ó¬¬ı≈ ‰¬ÀȬ¬ı˛ Ôø˘ ŒÔÀfl¡ ¤˝◊√ fl≈¡»ø¸Ó¬ fl¡±À˘± Œ¬ıάˇ±˘Àfl¡ ’±¬ı˛ Œ¬ı¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ’±Ú±¬ı˛ ≈√–¸±˝√√¸ Œ√‡±ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛ÀÂ√ Ú± ≈√–˙±¸ÀÚ¬ı˛±º fl¡±¬ı˛Ì,
˝◊√øÓ¬˜ÀÒ…˝◊√ ¬ı˛ÀMê√¬ı˛ ’±˘¬ÛÔ Œ¬ıÀ˚˛ ‚À¬ı˛ ‚À¬ı˛ õ∂dÓ¬ ˝√√À˚˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ’&ÌøÓ¬ ˙sÕ¸øÚfl¡º ˚“±À√¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ’¸—‡… Á¡Ì«± fl¡˘˜ ’±¬ı˛, Œ¸À˘±
ø¢∂Ù¬±¬ı˛º
˝“√…±, ≈√–˙±¸ÀÚ¬ı˛± ˆ¬±¯∏± Œ^ìÛ√œ¬ı˛ ˙±øάˇ¬ı˛ ’±“‰¬˘ ÒÀ¬ı˛ ˜±ÀÁ¡ ˜±ÀÁ¡ Ȭ±Ú Œ√˚˛º ø√À˚˛ ˆ¬±¯∏± Ê√ÚÚœ¬ı˛ ˘7¡¡ƒ¡± Ú˚˛, øÚÀÊ√À√¬ı˛˝◊√ øÚ˘«7¡¡¡ ˆ”¬ø˜fl¡±Àfl¡
õ∂fl¡È¬ fl¡¬ı˛±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛º ë¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¬ı±—˘± Ú˚˛, ¬ı¬ı˛±øfl¡ ˆ¬±¯∏±í ñ ¤¬ı˛fl¡˜ fl¡Ô±› ’±˜±À√¬ı˛ qÚÀÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ ’±ø˙¬ı˛ √˙Àfl¡º øfl¡c
˚≈·¬Û» ¤¬ı˛ õ∂øÓ¬¬ı±√› ˝√√À˚˛ÀÂ√º õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ¸•ÛÀfl«¡ õ∂fl‘¡Ó¬ ¸Ó¬… › Ó¬Ô…º ø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬ ’±¸±˜ ‰≈¬øMê√ ø¬ıÀ¬ı˛±Òœ ’±Àµ±˘ÀÚ›
ά◊M√±˘ ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±º ¬ı¬ı˛±Àfl¡ ¶ö±ø¬ÛÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ Œfl¡fœ˚˛ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘˚˛º ¤˝◊√ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ¬ı±—˘± ø¬ıˆ¬±· ë’ø¬ıˆ¬±Ê√… ¬ı±„√√±ø˘ ¸N±¬ı˛
¬Û”Ì« ø¬ıfl¡±À˙¬ı˛ Ê√Ú…, ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±, øS¬Û≈¬ı˛±, ¬Ûø(˜¬ı±—˘± ¸˝√√ ¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏± fl‘¡ø©Ü-¸—¶‘®øÓ¬ › ¸±ø˝√√ÀÓ¬…¬ı˛ øÚø¬ıάˇ ¬Û±Àͬ ¬ıÓ«¬˜±Ú
õ∂Ê√ijÀfl¡ ’±·±˜œø√ÀÚ¬ı˛ ë˘Î¬ˇ±fl≈¡ ˜±Ú≈¯∏í ø˝√√À¸À¬ı ∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ õ∂˚˛±¸ ‰¬±ø˘À˚˛ ˚±À26√º ¤‡Ú ŒÓ¬± ø¬ı:±Ú › Ó¬Ô… õ∂˚≈øMê¬ı˛ ˚≈·º ˝◊√KI◊±¬ı˛ÀÚȬ ¸≈¬Û±¬ı˛
fl¡•Û≈…Ȭ±À¬ı˛¬ı˛ ˚≈·º fl¡•Û≈…Ȭ±À¬ı˛¬ı˛ Ú…±—øȬ ˝◊“√≈√¬ı˛ ˜≈˝”√ÀÓ«¬˝◊√ øÚÀ˚˛ ’±À¸ ”√¬ı˛±ÀôL¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛±‡¬ı¬ı˛º ø¬ıÀù´¬ı˛ Œ˚‡±ÀÚ˝◊√ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±, ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛
¸±ÒÚ± ‰¬˘ÀÂ√, ·À¬ı¯∏̱ ‰¬˘ÀÂ√, Ó¬±¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ Œ˘ÀÈ¬à ¤¬ı˛±˝◊√ˆ¬…±˘ ˝√√À˚˛ ‰¬À˘ ’±¸ÀÂ√ ’±¸±˜ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛º ¤¬ı˛¬Û¬ı˛› ˚ø√ ά…±øά-˜±ø•ú¬ı˛± ¬ıÀ˘Ú,
ë’±˜±¬ı˛ ŒÂ√À˘À˜À˚˛ ¬ı±—˘± Ê√±ÀÚ Ú±í, Ó¬±˝√√À˘ Ó¬±¬ı˛±˝◊√ ¤fl¡ø√Ú øÚø(˝ê ˝√√À˚˛ ˚±À¬ıÚº qÒ≈√ ¬ı±—˘± Œfl¡Ú, Œ˚-˜±Ú≈¯∏ Ó¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±¬ı˛
¸±ø˝√√Ó¬… ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ õ∂øÓ¬ |X±˙œ˘ Ú˚˛, Ó¬±¬ı˛ Œfl¡±Ú› ‡¬ı¬ı˛˝◊√ ¬ı˛±À‡ Ú±, Œ¸ ˝◊√—À¬ı˛øÊ√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ø¬ıÀ√ø˙ ˆ¬±¯∏±˚˛› ø˙‡À¬ı Ú± øfl¡Â≈√˝◊√º ’±¬ı˛› ¬ı…±À„√√¬ı˛
Â√±Ó¬±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ·øÊ√À˚˛ ά◊Í≈¬fl¡ Ú± ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ˜±Ò…˜ ¶≈®˘º øfl¡Â≈√˝◊√ ˚±˚˛ ’±À¸ Ú±º ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ’¬Ûø¬ı˛˝√±˚«º ’¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ά◊¬Û±˚˛ ŒÚ˝◊√º Ó¬±¬ı˛ ˜±ÀÚ ¤˝◊√
Ú˚˛, ˝◊√—À¬ı˛øÊ√-ø˝√√øµ-¬ı±—˘± ’±¬ı˛ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ˙s õ∂øÓ¬˙s ø˜ø˘À˚˛ ¤fl¡ ’æ≈√Ó¬ ˆ¬±¯∏±˚˛ Á¡¬ı˛Á¡À¬ı˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘ ˚±›˚˛±È¬±˝◊√ ¸¬ı«À˙¯∏ ø˙鬱¢∂˝√̺
˜±-¬ı±¬ı±¬ı˛ ¬ı≈Àfl¡ Ê√±À· ¸ôL±ÀÚ¬ı˛ Ê√Ú… ·À¬ı«¬ı˛ ¶£¬œøÓ¬º ˆ¬±À˘± ¬ı±—˘± Ê√±ÚÀ˘ ˆ¬±À˘± ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ Ê√±Ú± ˚±˚˛º ¤˝◊√ ¸˝√√Ê√ fl¡Ô±È¬± Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ ø¬ıM√√Õ¬ıˆ¬¬ı
’±¬ı˛ ’±øˆ¬Ê√…ÀÓ¬…¬ı˛ Œ˜±Î¬ˇÀfl¡ ŒÏ¬Àfl¡ ¬ı˛±‡±¬ı˛ Ê√Ú… ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¬ı±e±À˘±¬ı˛ Ú˚˛Ó¬ ¬ı± ¬Ûø(À˜¬ı˛ ø√Àfl¡ õ∂±Ì±ôLfl¡¬ı˛ Œ√ÃάˇÁ¡“±¬Ûº ¤‡Ú ŒÓ¬± ¸≈¬Û±¬ı˛
fl¡•Û≈…Ȭ±¬ı˛˝◊√ ¬ıÀ˘ ø√À26√, ¸—¶‘®Ó¬ ˆ¬±¯∏± ‡≈¬ı Ó¬±Î¬ˇ±Ó¬±øάˇ fl¡•Û≈…Ȭ±À¬ı˛¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˝√√À˚˛ ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º ¸—¶‘®Ó¬ ŒÓ¬± ’±ø√ ˆ¬±¯∏± Ê√ÚÚœº ¤fl¡±—˙ ¬ÛøGfl”¡˘
Ó¬±ÀÓ¬ ¤fl¡˜Ó¬ Ú± ˝√√À˘› Œfl¡±Ú› ’±¬ÛøM√√ ŒÚ˝◊√º Ó¬±À√¬ı˛ ’±¬ÛøM√√¬ı˛ Ê√Ú… ¸˜˚˛ ¬ıÀ¸ Ô±fl¡À¬ı Ú±º
¬ı˛±ø¸˚˛±, Ê√±¬Û±Ú, Ùˬ±k, √øé¬Ì ’±øÙˬfl¡± ŒÔÀfl¡ qè fl¡À¬ı˛ ø¬ıÀù´¬ı˛ Œ˚Àfl¡±Ú› ¬ı˛±©Ü™ ŒÔÀfl¡ ¬ı˛±©Ü™õ∂Ò±Ú¬ı˛± ˚‡Ú ˆ¬±¬ı˛Ó¬ ¸Ù¬À¬ı˛ ’±À¸Ú, Ó¬‡Ú
’±˜¬ı˛± ∆¬ı≈√…øÓ¬Ú õ∂‰¬±¬ı˛ ˜±Ò…À˜¬ı˛ Œ√Ã˘ÀÓ ¬ Ó¬“±À√¬ı˛ Œ√ø‡º Ó¬“±À√¬ı˛ fl¡Ô± qøÚº Ó¬“±¬ı˛± Ó¬“±À√¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±ÀÓ¬˝◊√ fl¡Ô± ¬ıÀ˘Úº ’±ôLÊ«√±øÓ¬fl¡ ¸—À˚±·
¬ı˛é¬±fl¡±¬ı˛œ ˆ¬±¯∏± ˝√√›˚˛± ¸ÀQ› Ó¬“±À√¬ı˛ ’ÀÚÀfl¡ ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ÀÓ¬› fl¡Ô± ¬ıÀ˘Ú Ú±º Œ√±ˆ¬±¯∏œ¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Ú ˝√√˚˛º Ó¬± øfl¡À¸¬ı˛ ˝◊√øeÓ¬ Œ√˚˛∑ ø¬ıøˆ¬iß ˆ¬±¯∏±
ø˙鬱 ˆ¬±À˘± fl¡Ô±º øfl¡c ŒÊ√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ‰¬±ø¬ÛÀ˚˛ Œ√›˚˛± Ú˚˛º ¤fl≈¡˙, ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ˙ø˝√√À√¬ı˛± ¤˝◊√ 뉬±ø¬ÛÀ˚˛ Œ√¬ı±¬ı˛í õ∂øÓ¬¬ı±√ Ê√±øÚÀ˚˛ Œ·ÀÂ√Úº ¬ı±¬ı˛ ¬ı±¬ı˛
¤˝◊√ õ∂øÓ¬¬ı±À√¬ı˛ Á¡Î¬ˇ ά◊ÀͬÀÂ√º ¤‡Ú› ¤¬ı˛ ø¬ı¬ı˛±˜ ŒÚ˝◊√º ˆ¬±¯∏± › ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ Œ˚ ’±¢∂±¸Ú, Ó¬± Œ˚ fl¡œ ˆ¬˚˛Ç¬ı˛, ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ¬Û±Ó¬±˚˛ ¬Û±Ó¬±˚˛ Ó¬±¬ı˛
¬ı˛Mê√±Mê√ ά◊√±˝√√¬ı˛Ì ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º Ó¬¬ı≈ ’±˜¬ı˛± ø˙‡øÂ√ Ú±º ëø√À¬ı ’±¬ı˛ øÚÀ¬ıí¬ı˛ ’Ô« ¤˝◊√ Ú˚˛ Œ˚, ’±˜±¬ı˛ øÚÊ√¶§Ó¬±Àfl¡ ø¬ıøfl¡À˚˛ Œ√À¬ı±º ˚± øfl¡Â≈√ ˜˝√√»,
¸À¬ı±«¬Ûø¬ı˛ ˚± øfl¡Â≈√ ¸≈µ¬ı˛ Ó¬±ÀÓ¬± ’¬ı˙…˝◊√ ¢∂˝√Ì fl¡¬ı˛¬ıº øfl¡c ‰¬±À¬Û ¬ÛÀάˇ Ú˚˛º ˝√√+√˚˛ ø√À˚˛, Œ¶§26√±˚˛º fl¡ÀÓ¬± ø¬ıÀ√ø˙ ¸≈¬ı˛, Â√µ, ˙s, ’˘Ç±¬ı˛ ’±¬ı˛
øÚ˜«±Ì, ø¬ıøÚ˜«±À̬ı˛ fl≈¡˙˘Ó¬±˚˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± Ê√ÚÚœ¬ı˛ ¸˜≈^·±ø˜Úœ Ò±¬ı˛± õ∂¬ı˝√√˜±Ú, Ó¬±Àfl¡ ’ôL–¶ö˘ ŒÔÀfl¡ ά◊¬Û˘øt fl¡¬ı˛± ά◊ø‰¬Ó¬º
ø¬ı˝√√±À¬ı˛¬ı˛ ¬ı˛Ì¬ıœ¬ı˛ Œ¸Ú±¬ı˛ ˜ÀÓ¬±, ’±¸±À˜› ¤‡Ú ’±¸±˜ Œ¸Ú± ·Àάˇ ά◊ÀͬÀÂ√º Œfl¡Ú∑ øfl¡À¸¬ı˛ Ê√Ú…∑ ¤fl¡¸˜˚˛ ˚±¬ı˛± ø¬ıÀ√ø˙ ø¬ıÓ¬±Î¬ˇÚ
’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ¬Û≈À¬ı˛±ˆ¬±À· øÂ√À˘Ú, ’±Ê√ Ó¬±À√¬ı˛ ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ˙˝√√¬ı˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛ ¬ı± fl¡ø¬ı˛˜·À? ¤À¸ ¸±—¬ı±ø√fl¡À√¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ’fl¡¬ÛÀȬ ¬ı˘ÀÓ¬
˝√√À26√, ë’±˜±À√¬ı˛ ŒÚÓ‘¬Q Œ¸ ¸˜˚˛ ˆ≈¬˘ ¬ÛÀÔ ¬Ûø¬ı˛‰¬±ø˘Ó¬ fl¡À¬ı˛øÂ√˘ ’±˜±À√¬ı˛íº ’±Ê√ Ó¬“±¬ı˛± ¬ıÀ˘Ú, ë’±¸±˜ ˝◊√Ê√ √…± ˘…±`¬ ’¬ı ˜±øåI◊ ˘…±e≈À˚˛Ê√
’…±`¬ ˜±øåI◊ fl¡±˘‰¬±¬ı˛º ’±¸±˜ ¬ıUˆ¬±¯∏±, Ò˜«, › ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ ¬ı˛±Ê√…º ¤fl¡fl¡ ’±øÒ¬ÛÓ¬…¬ı±√ øȬÀfl¡ 򱒼 ¬Û±˙±¬Û±ø˙ ’±fl¡±À˙¬ı˛ ø√Àfl¡ Ô≈Ô≈ øÂ√øȬÀ˚˛ ø√À˘
Œ˚˜Ú Ó¬± øÚÀÊ√¬ı˛ ˙¬ı˛œÀ¬ı˛˝◊√ ¬ÛÀάˇ, ŒÓ¬˜øÚ ¬ı˘ÀÓ¬˝◊√ ˝√√˚˛, ’±¸±À˜¬ı˛ ¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ŒÚÓ¬±-˜Laœ¬ı˛± ˚‡Ú ¬ı¬ı˛±Àfl¡ ¸±—¬ı±ø√fl¡À√¬ı˛ ¸Àe fl¡Ô±
¬ıÀ˘Ú, Ó¬‡Ú Ó“¬±¬ı˛± øfl¡c Ó¬±À√¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ’¸˜œ˚˛± Ú˚˛ÀÓ¬± ¬ı±—˘± ø˜ø|Ó¬ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏±˚˛ ’±˘±¬Û‰¬±ø¬ı˛Ó¬± qè fl¡À¬ı˛Úº Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ¬ıÀ˘Ú,
ë’±ø˜ ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏± Ê√±øÚ Ú±íº ’±¬ı±¬ı˛ ˆ≈¬¬ıÀÚù´¬ı˛ fl¡ø˘Ó¬±, Ÿ¬øQfl¡± fl¡ø˘Ó¬±, õ∂Ù≈¬~fl≈¡˜±¬ı˛ ˜˝√√ôLí¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ŒÚÓ¬±¬ı˛± fl¡œ ¸≈µ¬ı˛ ¬ı±—˘± ¬ıÀ˘Úº ’Ô‰¬ ¤˝◊√
¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ¤fl¡±—˙ ¸±—¬ı±ø√fl¡ øÚˆ”«¬˘ ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ ˆ≈¬˘w±øôLÀÓ¬ ˆ¬¬ı˛± ’¸˜œ˚˛± ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô± ¬ı˘±¬ı˛ ’±õ∂±Ì Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛
ë‚øÚ©Ü¬í ˝√√ÀÓ¬ ‰¬±Úº Ó¬“±¬ı˛± ˆ≈¬À˘ ˚±Ú ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¬ı±—˘±º ≈√À˚˛fl¡Ê√Ú Â√±Î¬±ˇ Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ qè fl¡À¬ı˛Ú ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ‰¬‰«¬±¬ı˛ õ∂˜±Ì Œ√‡±ÀÓ¬º
Œfl¡Ú ¤¸¬ı∑ ’±¸±À˜¬ı˛ ˜Laœ-ŒÚÓ¬±¬ı˛±ÀÓ¬± ˆ¬±˘˝◊√ ¬ı±—˘± Œ¬ı±ÀÁ¡Úº qX ά◊2‰¬±¬ı˛ÀÌ, øÚˆ≈«¬˘ˆ¬±À¬ı ¶§Ó¬–¶£≈¬Ó«¬Ó¬±¬ı˛ ¸Àe Œ˚Àfl¡±Ú› ˆ¬±¯∏±˚˛ fl¡Ô±¬ı±Ó«¬±
¬ı˘±È¬± ¤fl¡È¬± Œfl¡±˚˛±ø˘øȬº Ó¬± ˚ø√ Ú± Ô±Àfl¡, Ó¬±˝√√À˘ Ó¬± Ê√±ø˝√√¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ õ∂˚˛±¸ Œfl¡Ú∑ Ó¬±Â√±Î¬ˇ± ¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ˜±-˜±øȬ-˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ¸˜¸…±¬ı˛ Œ‰¬À˚˛
Œ¬ıø˙ õ∂Ò±Ú… Œ√›˚˛± ˝√√˚˛ ά◊M√¬ı˛-¬Û”¬ı«±=˘ Ú˚˛ÀÓ¬± ¬ı± ¸¬ı«ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬¬ı˛ ¬ı…±¬Û±¬ı˛Àfl¡º ¤È¬±› ’±À¬ı˛fl¡ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ’±R‚±Ó¬œ õ∂¬ıÌÓ¬±º ¤‡±ÀÚ
’±=ø˘fl¡Ó¬±¬ı˛ ¬ÛÀé¬ Œ˜±ÀȬ˝◊√ fl¡Ô± ¬ı˘± ˝√√À26√ Ú±º ¬ı˘± ˝√√À26√, ˜±Úø¸fl¡Ó¬±¬ı˛ fl¡Ô±º ¸¬ı«ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ¸—¬ı±√ ¬ÛÀS¬ı˛ õ∂øÓ¬øÚøÒQ √œ‚«fl¡±˘ ŒÔÀfl¡ ˚“±¬ı˛±
fl¡À¬ı˛ ’±¸ÀÂ√Ú, Ó¬“±À√¬ı˛ õ∂øÓ¬ |X± Œ¬ı˛À‡› ’±˜¬ı˛± ¬ı˘øÂ√, ¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ’±Ô«-¸±˜±øÊ√fl¡ ά◊iß˚˛ÀÚ¬ı˛ ¸Àe ¸•Ûøfl«¡Ó¬ fl¡˚˛øȬ øÚ¬ıg ¬ı± ¸—¬ı±
õ∂øÓ¬À¬ı√Ú Ó“¬±À√¬ı˛ fl¡˘˜ ŒÔÀfl¡ ¸¬ı«ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ¸—¬ı±√¬ÛÀS ¶ö±Ú Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√, Ó¬± ¬Û±Í¬fl¡¬ı˛±˝◊√ ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À¬ıÚº ≈√À˚˛fl¡øȬ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ fl¡±·Ê√ ’±¬ı˛
¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ fl¡±·ÀÊ√ ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ¬ı˛ ˜‘Ó≈¬… ¸—¬ı±√ ‰¬ø¬ı3˙ ‚∞I◊±¬ı˛ ˜ÀÒ… õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º ’Ú…S ˝√√˚ø˛ Úº ’Ô‰¬ ¤‡±ÀÚ ¸—¬ı±√
¸—¶ö±¬ı˛› õ∂øÓ¬øÚøÒ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√Úº øfl¡c ŒÚÓ¬±-˝√√±Ù¬ÀÚÓ¬±À√¬ı˛ ¸±—¬ı±ø√fl¡ ¸À•ú˘ÀÚ ø·À˚˛ ¬ı¸±¬ı˛ Ê√±˚˛·± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ú±º Œ‰¬˚˛±¬ı˛ øÚÀ˚˛ fl¡±Î¬ˇ±fl¡±øάˇ
˝√√˚˛º
ŒÓ¬± ¤˝◊√ ˝√√À26√ ’±˜±À√¬ı˛ ά◊øÚ˙, ¤fl≈¡À˙¬ı˛ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛º ¸—¬ı±√ ˜”˘Ó¬ fl¡±¬ı…º ¬ıÀ˘ Œ·ÀÂ√Ú, fl¡ø¬ı ø¬ı¯≈û Œ√º ˆ≈¬˘ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ‰¬‰«¬±› fl¡˜
¬ÛœÎ¬ˇ±√±˚˛fl¡ Ú˚˛º Œ˚ Àfl¡±Ú› ’±Ô«-¸˜±øÊ√fl¡ › ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ ¸ÇÀȬ¬ı˛ ¸‘ø©Ü ˝√√À˘ ¤ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ≈À˚˛fl¡Ê√Ú ¸—À¬ı√Ú˙œ˘ ˜±Ú≈¯∏ Â√±Î¬ˇ± [˚“±¬ı˛±
¸—¬ı±√¬ÛÀS¬ı˛ ¸Àe Ê√øάˇÓ¬ ÚÚ ¤¬ı— Ó¬“±À√¬ı˛ ¬ı≈øXÊ√œ¬ıœ ¬ıÀ˘› ’±˜¬ı˛± ŒÂ√±È¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√ Ú±] fl¡±¬ı˛› fl¡˘˜ ŒÔÀfl¡ ¶§Ó¬–¶£≈¬Ó«¬ Œ˘‡± õ∂fl¡±˙ ¬Û±˚˛
Ú±º ’Ô‰¬ Ó“¬±¬ı˛±˝◊√ ¬ı≈øXÊ√œ¬ıœ¬ı˛ Ó¬fl¡˜± ¬ÛÀ¬ı˛ ¸ˆ¬±-¸ø˜øÓ¬ ’±À˘±øfl¡Ó¬ fl¡À¬ı˛Úº ¬Û鬱ôLÀ¬ı˛, ¬ıËp¡¬Û≈S ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¸—¬ı±√ ¬ÛÀS¬ı˛ ¬Û±Ó¬± ›åI◊±À˘˝◊√ ¤¬ı˛
’Ú… ø‰¬S Ò¬ı˛± ¬ÛÀάˇº ¸≈Ó¬¬ı˛±— ¬ı¬ı˛±Àfl¡ ’ôL˝√√œÚ ¸˜¸…±¬ı˛ ¬Û±˝√√±Î¬ˇ ∆Ó¬ø¬ı˛ ˝√√À¬ı Ú± Œfl¡Ú∑ Ó¬±˝◊√ ŒÓ¬± ¬ıÚ…±˚˛ ¬ı±Úˆ¬±ø¸ ˝√√À˚˛ ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œÀfl¡˝◊√
ø˘‡ÀÓ¬ ˝√√˚˛√ ëÊ√˘ ¬ıøµ › ’Ú…±Ú… ·√…íº ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±˜ øÚÀ˚˛ fl¡ø¬ıÓ¬±º ’±¬ı˛› ’ÀÚfl¡ øfl¡Â≈√º øÚø¬ı«‰¬±¬ı˛ ë·±˜Â√± ¸—¶‘®øÓ¬í, ëά– ˙±ø¸Ó¬
¸—¶‘®øÓ¬í ŒÔÀfl¡ ’±˜±À√¬ı˛ ˜≈Mê√ ˝√√›˚˛± õ∂À˚˛±Ê√Úº

ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ

21 ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛, 2005 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, Œ¸±˜¬ı±¬ı˛º
’±˜±¬ı˛ ¸≈‡-≈√–‡Àfl¡ ¸¬ı«Ê√ÚœÚ fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú…˝◊√ ø˘ø‡
fl¡œ ø˘ø‡, Œfl¡Ú ø˘ø‡ ∑ ≈√ÀȬ± õ∂ùü˝◊√ øÚÀÊ√Àfl¡ ά◊8˘ ’±˚˛Ú±¬ı˛ ¸±˜ÀÚ “√±Î¬ˇ fl¡¬ı˛±˚˛º ’±¬ı˛, ’±˚˛Ú±¬ı˛ ¸±˜ÀÚ “√±øάˇÀ˚˛ øÚÀÊ√¬ı˛ õ∂øÓ¬26√ø¬ı Œ√‡±È¬± ¬ıάˇ
ˆ¬˚˛Ç¬ı˛º ¤ Œ˚Ú øͬfl¡ fl¡øÍ¬Ú ¸ÀÓ¬…¬ı˛ ˜≈À‡±˜≈ø‡ ˝√√›˚˛±º
˚ø√ ¬ıø˘ qÒ≈ fl¡ø¬ıÓ¬± ø˘ø‡, Ó¬± ˝√√À˘ ˆ≈¬˘ ¬ı˘± ˝√√À¬ıº øÚ¬ıg ø˘ø‡, ø˘ø‡ ¬ıdøÚᬠ¸—¬ı±√, ø˘ø‡ õ∂øÓ¬À¬ı√Ú›º ˝“√…±, ·À¬ı¯∏̱˜”˘fl¡ Œfl¡±Ú›
õ∂¬ıg ’±Ê√› ø˘ø‡øÚº Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ’¬ı≈Á¡√-¸¬ı≈Ê√ ∆˙˙À¬ı Â√Àµ±¬ıX fl¡ø¬ıÓ¬± Œ˘‡±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛øÂ√ ˜±-¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ¬Û±›˚˛± fl¡±˙œ¬ı˛±˜ √±À¸¬ı˛
˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛Ó¬ ŒÔÀfl¡º ¬ÛΩ±¬Û≈¬ı˛±Ì ŒÔÀfl¡º ¬Û“±‰¬±ø˘, ¬ıËÓ¬fl¡Ô± ŒÔÀfl¡º ¬ÛÀ¬ı˛ øfl¡Â≈√ø√Ú ë·äí ø˘À‡øÂ√º Œ·ÃÓ¬˜ √M√ ¤fl¡ ¸˜˚˛ ë¸5ø¯∏«í ø˘È¬˘˜…±·
õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛ÀÓ¬Ú ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡º ›˝◊√ ë¸5ø¯∏«í-ŒÓ¬ ’±˜±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬Û±˙±¬Û±ø˙ ·ä› Â√±¬Û± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π ¸˜˚˛ Œ√¬ıfl≈¡˜±¬ı˛√±í¬ı˛ 븱˜ø˚˛fl¡
ά◊¬Û˝√√±¬ı˛í ¬ÛøSfl¡±˚˛ ¤¸¬ı ·Àä¬ı˛ ˆ¬±À˘± ¬Û˚«±À˘±‰¬Ú±› õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º ¸˜±À˘±‰¬Ú± ˙Às ’±˜±¬ı˛ õ∂‰¬G ’±¬ÛøM√√ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ’±ø˜, ¸˜±À˘±‰¬Ú±¬ı˛
¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ ¬Û˚«±À˘±‰¬Ú± ˙s õ∂À˚˛±· fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬ÛÂ√µ fl¡ø¬ı˛º øfl¡c fl¡œ Ê√±øÚ Œfl¡Ú Œ˚ ˜ÀÚ ˝√√˘, ·ä ’±˜±¬ı˛ ˆ¬±¬ı õ∂fl¡±À˙¬ı˛ ˜±Ò…˜ Ú˚˛º ¤fl¡±øÒfl¡
ëڱȬfl¡í Œ˘‡±¬ı˛› Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛ Œ√À‡øÂ√  , Ó¬±-› ’±˜±¬ı˛ ¶§26√µ ˜±Ò…˜ Ú˚˛º ¬Û≈Ú¬ı˛±˚˛ ¬fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ øÙ¬À¬ı˛ ’±¸±º fl¡ø¬ıÓ¬±-˝◊√ ’±˜±¬ı˛ ¸≈‡-≈√–À‡¬ı˛
¬ı±0˚˛ õ∂fl¡±˙º fl¡ø¬ıÓ¬±-˝◊√ ’±˜±¬ı˛ õ∂Ò±Ú ’¬ı˘•§Úº
Œ¬Û˙±˚˛ ¸±—¬ı±ø√fl¡ ˝√√›˚˛±¬ı˛ √èÚ ¬ıdøÚᬠ¸—¬ı±À√¬ı˛ ¬Û±˙±¬Û±ø˙ ø¬ıøˆ¬iß ø¬ı¯∏˚˛ øÚÀ˚˛ ñ Œ˚ ¸¬ı ø¬ı¯∏À˚˛¬ı˛ ¸Àe ¸˜±ÀÊ√¬ı˛ ¸fl¡˘ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛
¸±ø¬ı«fl¡ fl¡˘…±À̬ı˛ Œ˜±é¬˜ õ∂ùüøȬ Ê√øάˇÓ¬, Ó¬± øÚÀ˚˛ õ∂øÓ¬À¬ı√Ú ø˘À‡øÂ√º øÚ¬ıg ø˘À‡øÂ√ ¤¬ı— ø˘‡øÂ√ ¤‡Ú›º ¤fl¡±ôL ë¬ı…øMê√·Ó¬ ·√…í› ø˘À‡øÂ√º
øfl¡c ¬ı…øMê√·Ó¬ ·À√…¬ı˛ ¸—‡…± fl¡˜º ¸—¬ı±À√¬ı˛ ¸Àe ¸±ø˝√√Ó¬…Àfl¡ Œ˜˘±ÀÚ±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡ø¬ı˛ Œfl¡±Ú› õ∂øÓ¬À¬ı√Ú Œ˘‡±¬ı˛ ¸˜˚˛º Ó¬À¬ı ¬ıdøÚᬠ¸—¬ı±√
øfl¡—¬ı± ’ôLÓ«¬ôL˜”˘fl¡ ¸—¬ı±À√ ¸±ø˝√√Ó¬… ∆Ú¬ı ∆Ú¬ı ‰¬º ’¬ı˙… 븕۱√fl¡œ˚˛í õ∂øÓ¬À¬ı√ÀÚ ¤˜øÚÀÓ¬˝◊√ ¸±ø˝√√ÀÓ¬…¬ı˛ ŒÂ“√±˚˛± Œ˘À· Ô±Àfl¡º ’±¬ı˛, Œ¬ı±Ò
fl¡ø¬ı˛ ¤È¬±˝◊√ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡º
Œfl¡Ú ø˘ø‡∑ ø˘ø‡ øÚÀÊ√¬ı˛ ˜ÀÚ¬ı˛ ˆ¬±¬ı ¬ı…Mê√ fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú…º ø‰¬ôL± ’±¬ı˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬Àfl¡ õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú…º ˚ø√ ¬ıø˘ qÒ≈ øÚÀÊ√¬ı˛ Ê√Ú… ø˘ø‡,
Ó¬±˝√√À˘ Œ˚˜Ú ˆ≈¬˘ ¬ı˘± ˝√√À¬ı, øͬfl¡ ŒÓ¬˜øÚ ˚ø√ ¬ıø˘, ¸˜±ÀÊ√¬ı˛ ¬ı± ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ Ê√Ú…˝◊√ qÒ≈ ø˘ø‡ ñ Œ¸ fl¡Ô±˚˛› ¸Ó¬…Ó¬± Ô±fl¡À¬ı Ú±º ’±ø˜ ¬ı…øMê√,
¸˜±Ê√ Ó¬Ô± ¬ı˛±À©Ü™¬ı˛ Ê√Ú… ø˘ø‡º ø˘ø‡ ø¬ıù´˜±ÚÀ¬ı√¬ı˛ Ê√Ú…º ’±˜±¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ ¸≈‡-≈√–À‡¬ı˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬Àfl¡ ¸¬ı«Ê√ÚœÚ fl¡¬ı˛±¬ı˛ øÚ¬ı˛˘¸ õ∂˚˛±¸ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º
Ó¬±˝◊√ ’±˜±¬ı˛ Œ˘‡±˚˛ ˆ¬±„±√√-·Î¬ˇ± Œ¬ıø˙º fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ë’±ø˜í, ëÓ≈¬ø˜í-¬ı˛ ¸•Ûfl«¡ Ô±Àfl¡º øfl¡c ’±Ê√ ¬Û˚«ôL Œfl¡±Ú› õ∂øÓ¬À¬ı√Ú ¬ı± øÚ¬ıÀg ë’±ø˜í
¤˝◊√ ˙søȬ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡ø¬ı˛ Ú±º ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡ø¬ı˛ ë’±˜¬ı˛±í ˙søȬº øÚ¬ıg ¬ı± õ∂øÓ¬À¬ı√ÀÚ ë’±ø˜í ˙Às¬ı˛ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛È¬± ’±˜±¬ı˛ ’¸y¬ı ¬ÛœÎ¬ˇ±√±˚˛fl¡ ˜ÀÚ ˝√√˚˛º
븬ıÊ√±ôL±í, 븬ı«:í√ ˚“±¬ı˛±, Ó“¬±¬ı˛±˝◊√ Œ√ø‡, Ó¬±À√¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú±˚˛ ë’±ø˜í ˙søȬ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ Œ¬ı˙ Ó‘¬ø5 Œ¬ı±Ò fl¡À¬ı˛Úº ’±˜±¬ı˛ õ∂¬ı˘ ’¶§øô¶ ˝√√˚˛º ˆ¬±À˘±
˘±À· Ú±º
’±˜±¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ ¸≈‡-≈√–‡ ˚ø√ ø˙丕úÓ¬ˆ¬±À¬ı, ø˙Àä¬ı˛ ¸fl¡˘ ˙Ó«¬ Œ˜ÀÚ ¸¬ı±˝◊√Àfl¡ ¶Û˙« fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Ú± ¬Û±À¬ı˛ , Ó¬±˝√√À˘ ’±ø˜ ˜ÀÚ fl¡ø¬ı˛,
’±˜±¬ı˛ Œ˘‡± ¸•Û”Ì« ¬ı…Ô«º ’±ø˜ ø¬ıù´±¸ fl¡ø¬ı˛, ¬ıd ’±¬ı˛ ˆ¬±À¬ı¬ı˛ ¸≈á≈¬¬ ¸˜ij˚˛º øÚÀÊ√¬ı˛ Œ˘‡±¬ı˛ ¸—¢∂±˜ ’±¬ı˛ ø˙äÀfl¡, ¸À¬ı±«¬Ûø¬ı˛ ¬Û”¬ı« › ¬Ûø(À˜¬ı˛
‹øÓ¬À˝√√…¬ı˛ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛Àfl¡ Ù≈¬øȬÀ˚˛ ŒÓ¬±˘±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡ø¬ı˛º ¤fl¡øȬ ¬ˆ¬±À˘± Œ˘‡±¬ı˛ Ê√Ú… õ∂‰≈¬¬ı˛ ˜µ Œ˘‡± ø˘ø‡º ø˘‡ÀÓ¬ ˝√√˚˛º ¬ÛάˇÀÓ¬› ˝√√˚˛, Ê√±ÚÀÓ¬
˝√√˚˛º Ó¬À¬ı ¬Û±øGÓ¬…, ’À¬ı±Ò…Ó¬±, ≈√À¬ı«±Ò…Ó¬±, ¬ı≈øX¬ı˛ ˜±¬ı˛¬Û“…±‰¬ ’±˜±¬ı˛ ’±À√à ¬ÛÂ√µ Ú˚˛º ø¬ıù´±¸ fl¡ø¬ı˛ ¸˝√√Ê√ fl¡Ô± ¸˝√√Ê√ˆ¬±À¬ı ¬ı˘±È¬± ¬ıάˇ fl¡øͬں
¸¬ıÀ˙À¯∏ ¬ı˘¬ı, ’±ø˜ Œ˚À˝√√Ó≈¬ ëø√Úø˘ø¬Ûí ø˘ø‡ Ú±, Ó¬±˝◊√ ’±˜±¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú±&ø˘ ¬ı…øMê√Àfl¡øffl¡ ¬ı± ¸˜±Ê√ Œfl¡øffl¡ ¤Àfl¡fl¡øȬ ‚Ȭڱ¬ı˛ ¶ú±¬ı˛fl¡º
ûþ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ¬ıe ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬ ¸À•ú˘Ú,
fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘± ¸ø˜øÓ¬º
ø˙˘‰¬¬ı˛ ¬ı˝◊√À˜˘± - 2009, ¬ı˝◊√fl¡Ô±º
ά◊˘≈Ò√ıøÚ ’±¬ı˛ Á¡Ì«± fl¡˘À˜ ŒÊÀ· ά◊ÀͬÀÂ√ ë’¸˜ Œ˘ø‡fl¡± ¸—¶ö±í
õ∂øÓ¬øȬ ¬ı˛‰¬Ú± ¸—fl¡˘Ú Œ˚Ú ¤Àfl¡fl¡øȬ Ú¬ıÊ√±Ó¬ ø˙qº ¤Àfl¡fl¡øȬ ¸—fl¡˘ÀÚ¬ı˛ ’±Ú≈ᬱøÚfl¡ ’±¬ı¬ı˛Ì ά◊Àij±‰¬Ú ˝√√À26√º ’±¬ı˛ ˙Ó¬Ê√˘ Á¡Ì«± Ò√ıøÚ¬ı˛
˜ÀÓ¬± ά◊˘≈Ò√ıøÚ Œ˙±Ú± ˚±À26√º ¬ı±Ê√ÀÂ√ ¬ıάˇ ¬ıάˇ ˜øµ¬ı˛±›º ¸±˜ÀÚ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ˜e˘‚Ȭ ¸±Ê√±ÀÚ±º ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ fl¡√˘œ¬ı‘À鬬ı˛ ‰¬Ó≈¬À©®±Ì Œé¬Sº õ∂‰≈¬¬ı˛ ·±√±
Ù≈¬À˘¬ı˛ ˝√√˘≈√ ά◊8˘Ó¬± ¤¬ı— ø˙øäÓ¬ ’±äÚ±˚˛ ¸±¬ı˛± ˝√√˘‚À¬ı˛ ¤fl¡ ¬Ûø¬ıS qø‰¬Ó¬±º ¤˝◊√ ‘√˙… ë’¸˜ Œ˘ø‡fl¡± ¸—¶ö±í¬ı˛ øÓ¬ø¬ı˛˙øȬ √˙fl¡ Œ¬Ûø¬ı˛À˚˛
˚±›˚˛± ø¡Z¬ı±ø¯∏«fl¡ øά·¬ı˚˛ ’øÒÀ¬ı˙ÀÚ¬ı˛º ά◊¬Û˘é¬ ˘é¬…Àfl¡ Â√±ø¬ÛÀ˚˛ Œ·˘ Ú±øfl¡ ˘é¬… ά◊¬Û˘é¬Àfl¡º ¬ıËp¡¬Û≈S ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¸•xœøÓ¬¬ı˛ ’±À˘±˚˛ øά·¬ıÀ˚˛¬ı˛
ά◊¯û ¤fl¡ ˙œÀÓ¬¬ı˛ ø¬ıÀfl¡˘º Ó¬±èÌ… ŒÔÀfl¡ ’˙œøÓ¬¬Û¬ı˛ Œõ∂ÃϬˇÀQ¬ı˛ ˝√√±Ó¬Â√±øÚºº ø˝√√—¸±, ø¬ıÀ¡Z˚˛, ¬ı˛Mê√¬Û±Ó¬, ˝√√±Ú±˝√√±øÚ ’±¬ı˛ ά◊¬Û˚«≈¬Ûø¬ı˛ ¸La±À¸¬ı˛
ø¬ıèÀX ¤fl¡È≈¬ ά◊¯ûÓ¬±¬ı˛ ŒÂ√“±˚˛±, ˝√√+√À˚˛¬ı˛ ’ôL·«Ó¬ Œ˙±øÌÀÓ¬¬ı˛ ¶ÛµÚÀfl¡ Œ˙±Ú±¬ı˛ Ê√Ú… Ó¬œ¬ıË ¬ı…±fl≈¡˘Ó¬±Ø
8,9 ¤¬ı— 10 Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛, 2010º ά◊¢∂ Ú±¬ı˛œ¬ı±√ Ú˚˛º ·Ó¬ 25 øάÀ¸•§¬ı˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ’©Ü±√˙ ¬ı˝◊√À˜˘± Œ˙¯∏ ˝√√À˚˛ÀÂ√º ¤¬ı˛ õ∂±fl¡ƒ ¸g…±˚˛ ¤˝◊√
¬ı˝◊√À˜˘±¬ı˛ ˜±øȬÀÓ¬ ˚‡Ú ˜±S ’±È¬ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ ¸˜˚˛¸œ˜± Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ Ú±¬ı˛œ¬ı±À√¬ı˛ Ú±Ú± ø¬ıˆ¬±Ê√Ú, Ú±Ú± Ê√øȬ˘-fl≈¡øȬ˘ ¸˜œfl¡¬ı˛Ì Œ˙À¯∏ ¬ı˝◊√À˜˘±
õ∂±eÀÌ ˜±˝◊√fl¡À˚±À· õ∂±˚˛ Œ‰“¬ø‰¬À˚˛ õ∂‰¬±¬ı˛ fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛, ëÚ±¬ı˛œ¬ı±√ ˜±ÀÚ ˜±Úø¬ıfl¡Ó¬±¬ı±√í Ó¬‡Ú øά·¬ıÀ˚˛¬ı˛ ë˘≈˝◊√Ó¬ ø˙äœ ¸˜±Ê√í-¤¬ı˛ øÚÊ√¶§ ø˜˘Ú±˚˛Ó¬ÀÚ¬ı˛
¤˜ÚÓ¬¬ı˛ ¬ı…±‡…±¬ı˛ Œfl¡±Ú› õ∂À˚˛±Ê√Ú˝◊√ ’Ú≈ˆ¬¬ı fl¡À¬ı˛Ú Ú± õ∂±˚˛ øÓ¬Ú ˙Ó¬±øÒfl¡ ˜ø˝√√˘±º Ó“¬±¬ı˛± Ó“¬±À√¬ı˛ ά◊¬Û˘øt¬ı˛ ·ˆ¬œ¬ı˛Ó¬±˚˛ ’ôLÓ¬ ¤È≈¬fl≈¡ ¬ı≈Á¡ÀÓ¬
Œ¬ÛÀ¬ı˛ÀÂ√Ú, Ê√œ¬ıÚ¬Û±ø‡¬ı˛ ≈√øȬ ά±Ú± ˝√√À26√ Ú±¬ı˛œ ’±¬ı˛ ¬Û≈è¯∏º ¤fl¡øȬ ά±Ú± ’Àfl¡ÀÊ√± ˝√√À˘ ¬Û±ø‡øȬ ’±¬ı˛ ά◊άˇÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú±º ¸¬ıÀ‰¬À˚˛ ¬ıάˇ fl¡Ô±,
˜±øȬ¬ı˛ ¸Àe, fl‘¡ø¯∏¬ı˛ ¸Àe, Ó‘¬Ì-˘Ó¬±-&{j ’±¬ı˛ ά◊øæ√À√¬ı˛ ¸Àe ›˝◊√¸¬ı Ú±¬ı˛œÀ√¬ı˛ Ú±øάˇ¬ı˛ ¶ÛµÚ Ê√øάˇÓ¬º Ù¬À˘ ’±Ò± ¸±˜ôLÓ¬±øLafl¡Ó¬±¬ı˛ ˜ÀÒ…
ŒÔÀfl¡ Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ Ú·¬ı˛±˚˛ÀÚ¬ı˛ ë˝√√±˝◊√Ù¬±˝◊√ ‰¬±fl¡ø‰¬fl¡…í ’±¬ı˛ ëÙ¬…±˙Ú ¬Û…±À¬ı˛Î¬í ŒÚ˝◊√ Ó“¬±À√¬ı˛º Ó“¬±À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ’±¬ı˛ ˚±˝◊√ Œ˝√√±fl¡, ά◊XÓ¬ ’˝√√—fl¡±¬ı˛ ŒÚ˝◊√º
Ó“¬±¬ı˛± ˝√√˚˛ Œfl¡Ó¬fl¡œ ø˜Sº Ú˚˛ÀÓ¬± ˘±¬ıÌ…º Ó“¬±¬ı˛± Œfl¡Î¬◊ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ Œ˙À¯∏¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Œfl¡øȬ ø˜øM√√¬ı˛ ÚÚº ˙±˘œÚÓ¬±, ¸˘7¡¡¡ ¸z˜, ˝√√+√˚˛±À¬ı· “≈√À˚˛
’±¬ı±¬ı˛ ¬ı…øMê√ÀQ ’±fl¡¯∏«Ìœ˚˛ ˝√√À˚˛ ›Í¬±¬ı˛ Œfl¡Ã˙˘› Ó“¬±¬ı˛± ˆ¬±À˘± fl¡À¬ı˛˝◊√ ¬ı˛5 fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛± ˜Ò…ø¬ıM√√ øÚ•ß ˜±Úø¸fl¡Ó¬±¬ı˛ ŒÚ±—¬ı˛± ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬¬ı˛ Ò±À¬ı˛
fl¡±ÀÂ√› ŒÚ˝◊√º
 ¤¬ı— Ó¬±˝◊√, ¸—¶ö±¬ı˛ ø¬ı√±˚˛œ ¸ˆ¬±ÀÚSœ ˝√√¬ı˛øõ∂˚˛± ¬ı±èøfl¡˚˛±˘ ¬ı¬ı˛À·±˝√√±ø¤û ë∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬ ¬ÛøSfl¡±í¬ı˛ ¸Àe ¤fl¡±ôL ¸±é¬±»fl¡±À¬ı˛ ¬ı˘À˘Ú
Ó“¬±À√¬ı˛ ¸—¶ö±¬ı˛ Œ·±Î¬ˇ±¬ÛM√√ÀÚ¬ı˛ fl¡Ô±º ˝√√¬ı˛øõ∂˚˛± ¬ı˘À˘Ú, ’±˜±À√¬ı˛ ¸—¶ö±¬ı˛ ¸√¸…À√¬ı˛ ’¬ı˙…˝◊√ Œ˘ø‡fl¡± ˝√√ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº Ó“¬±À√¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ’øÚ¬ı±˚«ˆ¬±À¬ı
fl¡˘˜ Ó≈¬À˘ øÚÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ˚ø√ ¤fl¡øȬ ¸—¬ı±√¬ÛÀS 븕۱√fl¡ ¸˜œÀ¬Û¯∏≈í› Œfl¡Î¬◊ Œ˘À‡Ú, Ó¬±ÀÓ¬› ‰¬˘À¬ıº Œ¬ı˛ø¸ø¬Û ø˘‡À˘› ‰¬˘À¬ıº ø˘‡ÀÓ¬
¬Û±À¬ı˛Ú ¶§±¶ö… fl¡Ô±›º øfl¡c fl¡˘˜ ˝√√±ÀÓ¬ Ó≈¬À˘ øÚÀÓ¬˝◊√ ˝√√À¬ıº Œ˚¸¬ı ˜ø˝√√˘±¬ı˛± øÚÀÊ√Àfl¡ õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ά◊¬Û˚≈Mê√ Œé¬S ¬Û±ÚøÚ, ˚±À√¬ı˛ õ∂±˚˛
’¬Û±—ÀMê˚˛ fl¡À¬ı˛ ¬ı˛±‡± ˝√√À˚˛ÀÂ√ Œ˘‡±À˘ø‡¬ı˛ Ê√·ÀÓ¬, ’±˜¬ı˛± Ó“¬±À√¬ı˛ ŒÈ¬ÀÚ ¤ÀÚøÂ√√ 1976 ¸±À˘º Ó¬±À√¬ı˛ øÚÀ˚˛˝◊√ ·Î¬ˇ± ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¸—¶ö±º ’±¸±À˜¬ı˛
õ∂Ô˜ ˜ø˝√√˘± ¤ø¸¤¸ ˝√√À˘Ú qø‰¬¬ıËÓ¬± ¬ı˛±˚˛À‰¬ÃÒ≈¬ı˛œº ’ø•§fl¡± ø·ø¬ı˛ ¬ı˛±˚˛À‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ¬ı˛ õ∂Ô˜± fl¡Ú…± qø‰¬¬ıËÓ¬±º øÓ¬øÚ˝◊√ øÂ√À˘Ú ’±˜±À√¬ı˛ ¸—¶ö±¬ı˛
õ∂øӬᬱ¬Ûfl¡ ¸ˆ¬±ÀÚSœº ’±¬ı˛ õ∂øӬᬱӬ± ¸•Û±ø√fl¡± øÂ√À˘Ú õ∂œøÓ¬ ¬ıè˚˛±º õ∂œøÓ¬ ‡≈¬ı ¬ˆ¬±À˘± ·ä Œ˘À‡Úº Ó“¬±¬ı˛ ·ä ¸—fl¡˘Ú ’±˜¬ı˛ ¬Û≈Ú˜«≈ø^Ó¬
fl¡À¬ı˛øÂ√º ¬ı˝◊√øȬ¬ı˛ Ú±˜ ëøÚ¬ı˛Ô«fl¡íº øÓ¬øÚ ¤‡Ú ’¸≈¶öº ø˜ÚøÓ¬ ˝√√±Ê√±ø¬ı˛fl¡± ˝√√À˘Ú õ∂øӬᬱӬ± ¸˝√√fl¡±ø¬ı˛ ¸•Û±ø√fl¡±º ά. ø˘ø˘ ¬ı˛±Ê√¬ı—˙œ› õ∂øӬᬱӬ±À√¬ı˛
’Ú…Ó¬˜ ¤fl¡Ê√Úº
¤Â√±Î¬ˇ±› ˜±˜øÌ ¬ı˛˚˛¸˜ Œ·±¶§±˜œ, øÚ¬ı˛+¬Û˜± ¬ı¬ı˛À·“±˝√√±ø¤û, ά. øÚ˜«˘õ∂ˆ¬± ¬ıάˇ√Õ˘ñ ¤“À√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ’ÀÚfl¡ ø¬ıø˙©Ü Œ˘ø‡fl¡± ’±˜±À√¬ı˛ ¸Àe
øÂ√À˘Úº ’ÀÚÀfl¡ ¤˝◊√ ¸—¶ö±¬ı˛ ’ÀÚfl¡ ¬Û√ ’˘—fl‘¡Ó¬ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº
’±˜±À√¬ı˛ ¸—¶ö±¬ı˛ ¬ı˛Ê√Ó¬ Ê√˚˛ôLœ ¬ıÀ¯∏«¬ı˛ ’Ú≈á¬±Ú ˝√√À˚˛ÀÂ√ ≈√ø˘˚˛±Ê√±ÀÚº ‡≈¬ı Ò≈√˜Ò√±˜ fl¡À¬ı˛, ¬ıÌ«±Ï¬… Œ˙±ˆ¬±˚˛º Œ¬ı˛Ã¬Û…Ê√˚˛ôLœ ¬ıÀ¯∏«¬ı˛ ¸˜±ø5
’Ú≈á¬±Ú ˝√√À˚˛ÀÂ√ &˚˛±˝√√±øȬÀÓ¬º
˝√√¬ı˛øõ∂˚˛± ’±¬ı˛› ¬ıÀ˘Ú, ¤fl¡øȬ ø˙q¬ı˛ Ê√ij ˝√√À˘ ’±˜±À√¬ı˛ ‚À¬ı˛ Œ˚˜Ú ˜±eø˘fl¡ ’Ú≈ᬱÀÚ¬ı˛ ’±À˚˛±Ê√Ú fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛, ŒÓ¬˜øÚ ’±˜±À√¬ı˛ øÚÊ√¶§
¬ı˛‰¬Ú± ¸—fl¡˘Ú&ø˘› ¤Àfl¡fl¡øȬ Ú¬ıÊ√±Ó¬Àfl¡¬ı˛ ˜ÀÓ¬±º Ó¬±˝◊√ ’±˜¬ı˛± ά◊˘≈Ò√ıøÚ ø√À˚˛ Ó¬±Àfl¡ ¶§±·Ó¬ Ê√±Ú±˝◊√º ’±˜±À√¬ı˛ ¸‘ø©Ü, ’±˜±À√¬ı˛ ø˙äfl¡˜« ñ
¤Àfl¡fl¡øȬ ˜±Ú¸ ¸ôL±Úº Œ˚ ˜ø˝√√˘± Œfl¡±Ú› øfl¡Â≈√˝◊√ Œ˘À‡Ú Ú±, øÓ¬øÚ øfl¡c ’±˜±À√¬ı˛ ¸—¶ö±¬ı˛ ¸√¸… ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À¬ıÚ Ú±º ë’±¸±˜ fl¡À˘Ê√ ø˙é¬fl¡
¸—¶ö±íÀÓ¬ Œ˚˜ÚøȬ ø˙é¬fl¡¬ı˛±˝◊√ Ô±Àfl¡Ú, ŒÓ¬˜øÚ ’±˜±À√¬ı˛ ¸—·Í¬ÀÚ› Œ˘ø‡fl¡±À√¬ı˛ Ô±fl¡ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ’-Œ˘ø‡fl¡± ˝√√À˘ ‰¬˘À¬ı Ú±º
¤fl¡ ø¬ıÀ˙¯∏ õ∂Àùü¬ı˛ Ê√¬ı±À¬ı ˝√√ø¬ı˛øõ∂˚˛± ¬ıÀ˘Ú, ë’¸˜ ¸±ø˝√√Ó¬… ¸ˆ¬±í ’±˜±À√¬ı˛ ’øˆ¬ˆ¬±¬ıfl¡ ¸—·Í¬Ú Ú˚˛º ’±˜±À√¬ı˛ Œ˘ø‡fl¡± ¸—¶ö±øȬ ¤fl¡øȬ
¶§øÚˆ«¬¬ı˛ › ¶§±ÒœÚ ¸—·Í¬Úº ’±˜±À√¬ı˛ ¸—·Í¬ÀÚ¬ı˛ øÚÊ√¶§ ¬ÛÓ¬±fl¡± ¬Û˚«ôL ’±ÀÂ√º ’±˜¬ı˛± fl¡±¬ı˛› ’Ҝڶö Ú˝◊√º
¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ Œ˘ø‡fl¡± Ó¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛ÀÚ¬ı˛ Ú±¬ı˛œ¬ı±√ ¸•Ûøfl«¡Ó¬ õ∂Àùü¬ı˛ Ê√¬ı±À¬ı ˝√√¬ı˛øõ∂˚˛± ¡Z…Ô«˝√œÚ ˆ¬±¯∏±˚˛ ¬ıÀ˘Ú, ’±˜¬ı˛± ›˝◊√ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛
Ú±¬ı˛œ¬ı±√ ¸˜Ô«Ú fl¡ø¬ı˛Ú±º Ó¬À¬ı ’±˜±¬ı˛± ¬Û≈è¯∏Ó¬±øLafl¡ ¸˜±Ê√ ¬ı…¬ı¶ö±¬ı˛ ø¬ıÀ¬ı˛±Òœº ’±˜¬ı˛± Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¤ÀÓ¬± ά◊¢∂ Ú˝◊√º ά◊¢∂ ˝√√ÀÓ¬› ‰¬±˝◊√ Ú±º
ë’¸˜ Œ˘ø‡fl¡± ¸—¶ö±í¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú ¸ˆ¬±ÀÚSœ øÚ¬ı«±ø‰¬Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú ˜±À‚«ø¬ı˛È¬±¬ı˛ ά. ˝◊√Ú≈ ˜˝√√ôL fl¡ø˘Ó¬±º ¸•Û±ø√fl¡± ˝√√À˚˛ÀÂ√Úº Œ˚±¬ı˛˝√±ÀȬ¬ı˛ ˜±˜øÌ
·Õ· ¬ıè˚˛±º ¤Â√±Î¬ˇ±› ¸—¶ö±¬ı˛ fl¡±˚«fl¡¬ı˛œ ¸√¸…±À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ¬ı˛À˚˛ÀÂ√Ú – ˜?≈˘± ˙˜«± ˆ¬A±‰¬±˚«, ά. øÚè¬Û˜± ˜˝√√ôL, ˝√√¬ı˛øõ∂˚±˛ ¬ı±èøfl¡˚˛±˘ ¬ı¬ı˛À·“±˝√√±ø¤û,
˜‘≈√˘± ˙˜«± õ∂˜≈‡º
9 Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛ ø¬ıÀfl¡˘ øÓ¬ÚÀȬ˚˛ qè ˝√√˚˛ ¬ıUˆ¬±ø¯∏fl¡ fl¡ø¬ı ¸À•ú˘Úº ¤¬ı˛ ά◊À¡Z±ÒÚ fl¡À¬ı˛Ú ¬ı¯∏π˚˛¸œ fl¡ø¬ı ¸Ó¬…õ∂ˆ¬± √±¸º øÓ¬øÚ ’±˙± fl¡À¬ı˛Ú
˝√√Ó¬…±, ø˝√√—¸± ’±¬ı˛ ¬ı˛Mê√¬Û±ÀÓ¬¬ı˛ ø¬ıèÀX ¤fl¡˜±S fl¡ø¬ı¬ı˛±˝◊√ ¬Û±À¬ı˛Ú ¸¬ı±¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ ≈√√G ¶§øô¶, ’±¬ı˛ ˙±øôL¬ı˛ ’¬ıfl¡±˙ fl≈¡øάˇÀ˚˛ ¤ÀÚ ø√ÀÓ¬º ά. øÚ˜«˘
õ∂ˆ¬± ¬ı¬ı˛√Õ˘À˚˛¬ı˛ ë·±g±¬ı˛œí fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ ’±¬ı‘øM√√ fl¡À¬ı˛Ú ø¬ıά◊øȬ ¬ı≈άˇ±À·±˝√√±ø¤ûº ˜”˝”√ÀÓ«¬ ˜ÀÚ ¬ÛάˇøÂ√˘ ¬ı±—˘±¬ı˛ fl¡ø¬ı ¸¬ı…¸±‰¬œ Œ√À¬ı¬ı˛ ëfl‘¡¯û±í fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛
fl¡Ô±º fl¡±ÀÚ ¬ı±Ê√øÂ√˘ Œ˚Ú Œ·Ã¬ı˛œ Œ‚±À¯∏¬ı˛ ’±¬ı‘øM√√ Ø ¤¬ı˛ ’±À· ¬Ûø¬ı˛À¬ıø˙Ó¬ ˝√√˚˛ ˙—fl¡¬ı˛À√À¬ı¬ı˛ ¬ı¬ı˛·œÓ¬º
Ê≈√ø˘˚˛±Ú± Œ¬ı·À˜¬ı˛ ¸≈á≈¬ ¬Ûø¬ı˛‰¬±˘Ú±˚˛ ¬ıUˆ¬±ø¯∏fl¡ fl¡ø¬ı ¸À•ú˘ÀÚ¬ı˛ ¸”‰¬Ú± ˝√√˚˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± ø√À˚˛º õ∂Ô˜ ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û±Í¬
fl¡À¬ı˛Ú Ó≈¬¯∏±¬ı˛fl¡±øôL Ú±Ôº fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û±Àͬ¬ı˛ ¬Û”À¬ı« Ó≈¬¯∏±¬ı˛ ¸—øé¬5 ¬ıMê√¬ı… Œ¬ı˛À‡ ¬ıÀ˘Ú, ë’±˜¬ı˛± ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡± ŒÔÀfl¡ ¸•xœøÓ¬¬ı˛ ¬ı±Ó«¬± øÚÀ˚˛
¤À¸øÂ√º ¸±Ù¬˘… fl¡±˜Ú± fl¡ø¬ı˛ ’±¬ÛÚ±À√¬ı˛ ¬ıUˆ¬±ø¯∏fl¡ fl¡ø¬ı ¸À•ú˘ÀÚ¬ı˛ºí 븗‚±Ó¬í ¤¬ı— ë÷é¬Ìí Ú±À˜¬ı˛ ≈√øȬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û±Í¬ fl¡À¬ı˛Ú Ó≈¬¯∏±¬ı˛º ¸±¬ı˛±
˝√√˘‚À¬ı˛ øÂ√˘ ˙±ôL Úœ¬ı˛¬ıÓ¬±º ¸¬ı±˝◊√ ¸±¢∂À˝√√ qÚøÂ√À˘Ú ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ fl¡F¶§¬ı˛º ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û±Í¬ fl¡À¬ı˛Ú ø¬ıÊ√˚˛fl≈¡˜±¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±˚«º
ø¬ıÊ√˚˛ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û±Àͬ¬ı˛ ¬Û”À¬ı« ¬ıÀ˘Ú, ë’±˜¬ı˛± ¤À¸øÂ√ ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ Œ¸˝◊√ ¬Ûø¬ıSÓ¬˜ ’=˘ ŒÔÀfl¡, Œ˚‡±ÀÚ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ Ú±À˜¬ı˛ Ó¬±ø˘fl¡±
√œ‚«Ó¬¬ı˛º ά◊øÚÀ˙ Œ˜, ¤fl≈¡À˙ Ê≈√˘±˝◊√, ¸ÀÓ¬À¬ı˛± ’±·Àà¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¬ı˛Mê√¬ı˛±„√√± ø√Ú&ø˘Àfl¡ ’±˜¬ı˛± ˆ≈¬˘ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ Ú±º ’±˜¬ı˛±› ¸•xœøÓ¬ ‰¬±˝◊√º øfl¡c
Œfl¡±Ú› øfl¡Â≈√ ’±À¬ı˛±¬Û fl¡À¬ı˛ Ú˚˛º ¶§fl¡œ˚˛Ó¬±Àfl¡ ø¬ı¸Ê«√Ú ø√À˚˛ Ú˚˛º ’Ô‰¬ ’±¬ÛÚ±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ’±¸ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√À˘› Œ˚ ’±˜±À√¬ı˛ ’±¸± ˝√√˚˛Ú±º
˘±˜øά—-ø˙˘‰¬¬ı˛ ø¬ıøÊ√ ˘±˝◊√Ú Ú± Ô±fl¡±¬ı˛ √èÚ Œˆ¬Ã·ø˘fl¡ ø¬ıø26√ißÓ¬± ’±˜±À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ˜Úô¶±øQfl¡ ø¬ıø26√ißÓ¬±¬ı˛ ¸‘ø©Ü fl¡¬ı˛ÀÂ√º Ó¬± ”√¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº
¸Î¬ˇfl¡¬ÛÀÔ ’±¸ÀÓ¬ ˝√√À˘› ¸˜¢∂ Œ˜‚±˘˚˛ ¬Ûø¬ı˛w˜Ì fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√˚˛º ’±Ê√› ά◊M√¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ ˝√√À˚˛ &˚˛±˝√√±øȬ ¬Û˚«ôL ë’±˜±À√¬ı˛ øÚÊ√¶§ ¸Î¬ˇfl¡ ¬ÛÔí ‰¬±˘≈
˝√√˚˛øÚº ’±¸≈Ú ’±˜¬ı˛± ¸ø•úø˘Ó¬ˆ¬±À¬ı ¤˝◊√ Œ˚±·±À˚±À·¬ı˛ ≈√ô¶¬ı˛ ¬ı…¬ıÒ√±ÚÀfl¡ ”√¬ı˛ fl¡ø¬ı˛ºí ø¬ıÊ√˚˛, ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ø¬ı¯∏˚˛fl¡ fl¡ø¬ıÓ¬± ëw+Ìí ¤¬ı— ë¤fl¡±í-
ø¸ø¬ı˛ÀÊ√¬ı˛ ≈√øȬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û±Í¬ fl¡À¬ı˛Úº ¤Â√±Î¬ˇ± ’Ú≈¬Û˜± √M√ ˙˝◊√øfl¡˚˛±, ˙ø¬ı˛Ù¬± ‡±Ó≈¬Ú Œ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ, ˘Ñœøõ∂˚˛± ¬ı¬ı˛√Õ˘, Úœè ˙˜«± ¬Û±¬ı˛±Ê≈√ø˘, ’¬Û¬ı˛±øÊ√Ó¬±
·Õ·, ˆ¬ø¬ı˘±˘ Ú±ø˜‰¬±ÀÚ, ƒøÊ√Ó¬ fl¡¬ı˛ ¸˝√√ õ∂±˚˛ 80 Ê√Ú fl¡ø¬ı ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û±Àͬ ’—˙ ŒÚÚº ’±¸±À˜¬ı˛ ¸¬ıfl¡øȬ ŒÊ√˘± ŒÔÀfl¡ ά◊¬Ûø¶öøÓ¬ øÂ√˘
¶§Ó¬–¶£≈¬Ó«¬º ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ fl¡ø¬ı Â√ø¬ı &5±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û±Í¬ fl¡À¬ı˛ Œ˙±Ú±Ú ø¬ıÊ√˚˛º õ∂±˚˛ fl≈¡øάˇ-¬Û“ø‰¬˙øȬ ¢∂Lö õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√˚√ ˛º õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√˚˛ ¶ú¬ı˛øÌfl¡±›º ¸≈”√¬ı˛
ά◊øάˇ˙± ŒÔÀfl¡ ¤À¸ ’Ú≈ᬱÀÚ ’—˙ øÚÀ˚˛ÀÂ√Ú Î¬. õ∂øÓ¬ˆ¬± ¸»¬ÛÔœº ë’¸˜œ˚˛± ڱȬ… ¸±ø˝√√ÀÓ¬… ˜ø˝√√˘± ڱȬ…fl¡±¬ı˛À√¬ı˛ ’±¬ı√±Úí ¤¬ı— ë’¸˜œ˚˛± ›
ά◊øάˇ˚˛± Œ˘±fl¡·œøÓ¬¬ı˛ Ó≈¬˘Ú±˜”˘fl¡ ’±À˘±‰¬Ú±˚˛í ’—˙ ŒÚÚ Î¬. Úø˜Ó¬± ŒÎ¬fl¡± ¤¬ı— ά. ŒÊ√…±»¶ß± ¬ı˛±Î¬◊Ȭº ’ˆ¬…Ô«Ú± ¸ø˜øÓ¬¬ı˛ ¸ˆ¬±ÀÚSœ ø‰¬SÀ˘‡±
¬ı¬ı˛±, ¸•Û±ø√fl¡± øÚ¬ı˛+¬Û˜± Œ·±¶§±˜œÀ√¬ı˛ ’fl‘¡¬ÛÌ ’±øÓ¬ÀÔ˚˛Ó¬± Œˆ¬±˘±¬ı˛ Ú˚˛º õ∂øÓ¬ ¸g…±˚˛ ¸±—¶‘®øÓ¬fl¡ ’Ú≈á¬±Ú øÂ√˘ ’±À¬ı˛fl¡ ’±fl¡¯∏«Ìº õ∂̱ø˜fl¡±
Œ·±¶§±˜œ¬ı˛ ø¬ıU·œÀÓ¬¬ı˛ ˜”«√Ú± ¸¬ı±¬ı˛ ˜ÀÚ Ô±fl¡À¬ı ¬ıUø√Úº ¬ı±—˘±, ’¸˜œ˚˛±, ŒÚ¬Û±ø˘, ø˝√√øµ, ›øάˇ˚˛±, ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ø˜À˘ø˜À˙ ¤fl¡ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ¸˜≈^
¸eÀ˜¬ı˛ ¸‘ø©Ü ˝√√À˚˛øÂ√˘ñ Œ˚‡±ÀÚ ¶ß±Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú ’¬ı˙…˝◊√ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô, ŒÊ√…±øÓ¬õ∂¸±√, ÚÊ√è˘, ˆ”¬À¬ÛÚ ˝√√±Ê√±ø¬ı˛fl¡±, õ∂øÓ¬˜± ¬Û±ÀG, ¸˝√√ ’±¬ı˛›
’ÀÚÀfl¡˝◊√º ˝“√…±, ¶ß±Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√ ’±˜¬ı˛±›º
ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬
14 Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬¬ı‘˝√¶ÛøÓ¬¬ı±¬ı˛º
ë˜À¬ı˛± Ú±, Œ˜À¬ı˛± Ú±, ¬Û±À¬ı˛± ŒÓ¬± ˜‘Ó≈¬…Àfl¡ ’¬ı˘≈5 fl¡íÀ¬ı˛±í
Ó¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛Úº ¤fl¡øȬ ˆ¬˚˛Ç¬ı˛ ¸≈µ¬ı˛ Ú±˜º ¤fl¡øȬ ’øÚ¬ı«‰¬Úœ˚˛, ˆ¬˚˛˜≈Mê√, ¸≈µÀ¬ı˛¬ı˛ Ú±˜º øfl¡c ˝√√À˘ fl¡œ ˝√√À¬ı∑ Ó¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛Ú Œ¬ı±Ò
fl¡ø¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ Ú±À˜˝◊√ ¬ı≈»¬ÛøM√√·Ó¬ ’Ô« Ê√±ÀÚÚ Ú±º ˚ø√ Ê√±ÚÀÓ¬Ú, Ó¬±˝√√À˘ Ó“¬±¬ı˛ ¤ÀÓ¬± ‰¬¬ı˛˜ ø¬ı¬Û˚«˚˛ ˝√√ÀÓ¬± Ú±º ¬ı…øMê√·Ó¬ Ê√œ¬ıÚ‰¬˚«±˚˛ ¤¬ı—
Ó“¬±¬ı˛ Œ˘‡fl¡ [Ú±øfl¡ Œ˘ø‡fl¡±∑] ¸N±˚˛º ¤fl¡øȬ 뢱øÓ¬Úí ˙Às Ó¬¬ı≈› ’±˜±¬ı˛ ˚ ’±˜±À√¬ı˛ ˆ¬±À˘± ˘±·±¬ı˛ ¤˝◊√ ˜±Ú≈¯∏œÀfl¡ ¸À•§±ÒÚ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝◊√À26√ ˝√√˚˛
ëNe-Plus-Litra [ŒÚ-õ≠±¸ƒ-ø˘È¬¬ı˛±]íº ¤˝◊√ ˙søȬ ’±˜±¬ı˛ ’¬ı˙…˝◊√ ëÒ±¬ı˛ fl¡¬ı˛±íº ’±¬ı˛, ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ ŒÓ¬± Ê√±øÚ ˙s ˝√√À26√ ë¬ıËp¡íº ˙Às¬ı˛
˙øMê√ ¬Ûø¬ı˛˜±¬Û fl¡¬ı˛± ˚±˚˛ Ú±º Ó¬±˝◊√ ‡≈¬ı ¸Ó¬fl«¡Ó¬±¬ı˛ ¸Àe ˙s õ∂À˚˛±· fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√˚˛º ’±˜±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ fl¡Ô± ¬ı˘¬ıº ¤ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ ’±ø˜ ¤¬ı— ’±¬ÛøÚ ¸˝√√
’±˜¬ı˛± ë˙s ¸•ÛÀfl«¡ ¸À‰¬Ó¬Úíº
ˆ¬±À˘± fl¡À¬ı˛ ø˘‡ÀÓ¬ Œ·À˘ ëø¬ıÀù´¬ı˛ ¸¬ı«À|ᬠˆ¬±¯∏±Ó¬Nø¬ı√í ¬Û≈è¯∏ ά◊M√À˜¬ı˛ ¸≈¶Û©Ü øÚÀ«√˙ ˜±ÚÀÓ¬˝◊√ ˝√√À¬ıº øÓ¬øÚ Ó“¬±¬ı˛ øÚÀ«√˙ ø√À˚˛ÀÂ√Ú
¤˝◊√¬ı˛fl¡˜ ñ 눬±¬ıí, 눬±¯∏±í, ë˚≈øMê√í, ëÂ√µí ¤¬ı— ë’Ú≈¬ı˛ÌÚíº ¤˝◊√ ¬Û“±‰¬øȬ &À̬ı˛ ¸±Ô«fl¡ ¸˜±˝√√±¬ı˛ Ú± ˝√√À˘ fl¡œ ¬Û√…, fl¡œ ·√…, fl¡œ ¸—¬ı±√, fl¡œ
¸±ø˝√√Ó¬…, fl¡œ ¸—¶‘®øÓ¬, Œfl¡±Ú› øfl¡Â≈√˝◊√ ¸√Ô«fl¡ ¬ı± ë˝◊√©Ü±Ú≈·í ˝√√À¬ı Ú±º ’±¬ı˛, Ó¬± ˚ø√ Ú± ˝√√˚˛, Ó¬±˝√√À˘ fl¡±˘Ê√˚˛œ ¬ı˛‰¬Ú±, ˜±ÀÚ ˜˝√√» ¬ı˛‰¬Ú±, fl¡œˆ¬±À¬ı
¸y¬ı∑ ’±À√à ¸y¬ı Ú˚˛º ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ õ∂±Ì ¬ÛÀÌ ¤˝◊√ ëøÚÀ«√˙í Œ˜ÀÚ Œ˘‡±À˘ø‡¬ı˛ ¸±˜±Ú… Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛ Ô±øfl¡ ˜±Sº ’±¬ı±¬ı˛ ˆ≈¬˘› fl¡¬ı˛øÂ√º Ó¬À¬ı
‘√ϬˇÓ¬±¬ı˛ ¸Àe ¬ı˘¬ı, Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ëˆ≈¬˘í ¬ıάˇ ˆ¬˚˛Ç¬ı˛ ˜˝√√» ˆ≈¬˘º øÓ¬øÚ ¤‡Ú ¬Û˚«ôL øfl¡Â≈√ fl¡ø¬ıÓ¬± Â√±Î¬ˇ±, øfl¡Â≈√ ·√… Â√±Î¬ˇ± ’±À√à ˜˝√√» øfl¡Â≈√˝◊√ ø˘‡ÀÓ¬
¬Û±À¬ı˛ÚøÚº Œfl¡Ú ¬Û±À¬ı˛ÚøÚ∑ Ó¬±¬ı˛ øfl¡Â≈√Ȭ± ˝◊√øeÓ¬ ’±˜¬ı˛± ë∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇí ¬ÛøSfl¡±í¬ı˛ 31 ˜±‰«¬, 2008 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√¬ ¬ıÀ¯∏«¬ı˛ 64 Ú•§¬ı˛ ¸—‡…±¬ı˛
õ∂Ô˜ ¬Û‘ᬱ˚˛ ø√À˚˛øÂ√º ëà±Ù¬ ø¬ı˛À¬Û±È¬±«¬ı˛í ø˝√√À¸À¬ı ¤fl¡øȬ õ∂øÓ¬À¬ı√Ú õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º ø˙À¬ı˛±Ú±˜ ˝√√˘ ¬ı¬ı˛±Àfl¡› ë˝◊√-¸±ø˝√À√Ó¬…í qè ˝√√À˚˛ÀÂ√
fl≈¡yœ˘fl¡ ¬ı‘øM√√, Ò¬ı˛± ¬ÛάˇÀÂ√ ’Ú≈¬Û˜ ’Ú≈ˆ¬À¬ıíº ¤¬ı˛ ¬Û≈Úè2‰¬±¬ı˛À̬ı˛ Œfl¡±Ú› ’Ô« ŒÚ˝◊√º ¸˜˚˛› ŒÚ˝◊√º ά◊»¸±˝√√œ Œfl¡Î¬◊ Ô±fl¡À˘ Œ‡“±Ê√ øÚÀ˚˛
õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ¤˝◊√ õ∂øÓ¬À¬ı√ÚøȬ ¬Û±Í¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Úº
’±¸À˘ ë¸ô¶± õ∂‰¬±À¬ı˛¬ı˛ ’±À˘±í ˜±Ú≈¯∏Àfl¡ Œ˚ ‰¬¬ı˛˜ ≈√«√˙±¬ı˛ ˜≈À‡±˜≈ø‡ “√±Î¬ˇ fl¡¬ı˛±˚˛, Ó¬¸ø˘˜± Ó¬±¬ı˛ ’¬Û”¬ı« ά◊√±˝√√¬ı˛Ìº Ó¬¸ø˘˜± ¤ÀÓ¬±¸¬ı
Œ˘‡±À˘ø‡ fl¡À¬ı˛› ëøÚÀÊ√¬ı˛ ˆ≈¬˘í øÚÀÊ√ ¬ı≈Á¡ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛ÀÂ√Ú Ú±º ’±¬ı˛, øfl¡i߬ı˛fl¡Fœ fl‘¡¯û±-˜˚˛”¬ı˛œ-˜ø~fl¡±-øÓ¬À˘±M√√˜±¬ı˛±› Ó“¬±Àfl¡ ˆ≈¬˘ Òø¬ı˛À˚˛ ø√À˚˛,
¬Û±øÔ«¬ı ˙¬ı˛œ¬ı˛ øÚÀ˚˛ ¸≈¶ö Œ√˝√˜ÀÚ Œ¬ı“À‰¬ Ô±fl¡ÀÓ¬› ø√À26√Ú Ú±º Ó¬¸ø˘˜± ˜”˘Ó¬ fl¡œ∑ øÓ¬øÚ øfl¡ ¤fl¡Ê√Ú Ú±¬ı˛œ ÚÚ∑ øÓ¬øÚ fl¡œ ø¬ı¬ı±ø˝√√Ó¬ ˝√√À˘ Ê√ÚÚ
õ∂øSê˚˛±˚˛ Ê√ÚÚœ ˝√√À¬ıÚ Ú±∑ ¤ÀÓ¬± ¬Û≈è¯∏ ø¬ıÀ¡Z¯∏ Œfl¡Ú∑ õ∂±˚˛ õ∂øÓ¬øȬ Œ˘‡±˚˛∑ øÓ¬øÚ ŒÓ¬± Œ¬Û˙±˚˛ ø‰¬øfl¡»¸fl¡º ˜±Ú≈¯∏-˜±Ú≈¯∏œ¬ı˛ ˜Úô¶±øNfl¡ ø√fl¡øȬ
øÓ¬øÚ ˆ¬±À˘± fl¡À¬ı˛˝◊√ Œ¬ı±ÀÁ¡Úº ¤È¬± ‡≈¬ı ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡º ’Ô‰¬ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ëˆ≈¬˘í ¤‡±ÀÚ˝◊√º øÓ¬øÚ Ú±¬ı˛œ ˝√√À˚˛ ‰¬±˝◊√À˘Ú ¬Û≈è¯∏ ˝√√ÀÓ¬º ¤È¬± øfl¡ ëŒflv¡±øÚ—í
fl¡¬ı˛± Ú˚˛∑ fl¡œ ¬ı˘À¬ıÚ ’±¬ÛÚ±¬ı˛±∑ ë˝◊√©Üí ø˚øÚ, øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ë¸Ó¬… ¬ı˘, øfl¡c ¸—˝√√±¬ı˛ ¤ÀÚ± 򱒼 ’±¬ı˛› ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ë˚ø√ ˆ≈¬˘ ¬ıíÀ˘ Ô±fl¡, ¸±¬ıÒ±Ú
˝√√›,, ˆ≈¬˘ fl¡íÀ¬ı˛± Ú±ºí qÒ≈ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ Ú˚˛, ’±ø˜ ¬ı˘¬ı, ’±˜±À√¬ı˛ ¸¬ı±¬ı˛˝◊√ ëˆ≈¬˘í Œ¬ı±Ò fl¡ø¬ı˛ ¤˝◊√‡±ÀÚº ë¸Ó¬…í ¬ı˘ÀÓ¬ ¬ı˘ÀÓ¬ ’±˜¬ı˛± ¤fl¡¸˜˚˛
븗˝√√±¬ı˛í ŒÎ¬Àfl¡ ’±øÚº ’±¬ı˛ ¸±¬ıÒ±ÚÓ¬±¬ı˛ Œfl¡±Ú›øfl¡Â≈√ ë’¬ı˘•§Úí› fl¡ø¬ı˛ Ú±º Ù¬À˘ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ˚± ˝√√¬ı±¬ı˛ Ó¬±-˝◊√ ˝√√À˚˛ÀÂ√º ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏«› Ó“¬±¬ı˛ ͬ“±˝◊√
˝√√˚˛øÚº Ó¬¸ø˘˜± Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ Œ˜Ã˘¬ı±√œÀ√¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ ëŒ√±¯∏±À¬ı˛±¬Ûí fl¡À¬ı˛ ø¬ı√±˚˛ øÚÀ˘Ú øÚèÀVÀ˙¬ı˛ ø√Àfl¡º ¸≈˝◊√ÀÎ¬Ú ¬ı± ’Ú… Œfl¡±Ô±›º
Œfl¡±Ô±˚˛∑ Ó¬±¬ı˛ ά◊M√¬ı˛ Œ√À¬ı ¸˜˚˛º Ó¬À¬ı ·À¬ı«¬ı˛ ¸Àe ’±˜¬ı˛± Œ˚Ú ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛, ¬Û¬ı˛˜ø¬ÛÓ¬±˝◊√ ¤fl¡˜±S ’˝√√—fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ø¬ı¯∏˚˛ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Úº ’±¬ı˛ Œ˚
¬ÛÔ ‡≈¬ı˝◊√ ¸—fl¡œÌ« ¬ı± ¸è, Œ¸˝◊√ ¬ÛÀÔ ø˚øÚ ’±˜±À√¬ı˛ ¸¬ı±¬ı˛ ˝√√±Ó¬ ÒÀ¬ı˛ øÚÀ˚˛ ˚±À¬ıÚ, øÓ¬øÚ ŒÓ¬± ¬ıU ¬ıÂ√¬ı˛ ’±À·˝◊√ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, ëŒàòȬ ˝◊√Ê√ √… Œ·È¬,
ŒÚÀ¬ı˛± ˝◊√Ê√ √… ›À˚˛íº ’±¬ı±¬ı˛, ¸±•xøÓ¬fl¡ ¸˜À˚˛¬ı˛ ;˘ôL ’±À˘±fl¡¬ıøÓ«¬fl¡± ø˚øÚ, ø˚øÚ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ά◊8˘Ó¬˜ Úœ˘ ÒËn∏¬ıÓ¬±¬ı˛±, øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ë˜À¬ı˛±
Ú±, Œ˜À¬ı˛± Ú±, ¬Û±À¬ı˛± ŒÓ¬± ˜‘Ó≈¬…Àfl¡ ’¬ı˘≈5 fl¡íÀ¬ı˛±ºí ¤˝◊√ ˜‘Ó≈¬… ¬Û±øÔ«¬ı ˙¬ı˛œÀ¬ı˛¬ı˛ ˜‘Ó≈¬… Ú˚˛, õ∂øÓ¬øȬ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ’±øRfl¡ ¬ı± ’±R·Ó¬ ˜‘Ó≈¬…º ’±¬ı˛› ¸˝√√Ê√
fl¡À¬ı˛ ¬ı˘ÀÓ¬ Œ·À˘ ¬ı˘± ˚±˚˛, ø¶Ûø¬ı˛ÀȬ¬ı˛ ˜‘Ó≈¬…º ˙øMê√¬ı˛ ˜‘Ó≈¬… ¬ı± ’¬Û˜‘Ó≈¬…º ’±˜±À√¬ı˛ ¸», ø‰¬», ’±Úµ˜˚˛ Œ‰¬Ó¬Ú±¬ı˛ Œ˚Ú ˜‘Ó≈¬… Ú± ˝√√˚˛º øfl¡i߬ı˛fl¡Fœ
˜˚˛”¬ı˛œ fl‘¡¯û± øÓ¬À˘±M√√˜±¬ı˛± øfl¡c ¤˝◊√ ø√fl¡È¬± Œˆ¬À¬ı Œ√‡À˘Ú Ú± Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ Œ¬ı˘±˚˛º ëÔ±À˜±í, ë√…±À‡±í, ë˚±›í ñ ø¬ı ’±¬ı˛ øȬ ¤ÀÙ¬¬ı˛ ˜±˝◊√˘
Ù¬˘Àfl¡ ¤˝◊√ Œ˚ ˙s&ø˘ Œ˘‡± ’±ÀÂ√, Ó¬± ø√À˚˛› Œfl¡Î¬◊ Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡ Œ¬ı±Á¡√±ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘Ú Ú±º
Œ˜±V± fl¡Ô±, Ú±øô¶fl¡Ó¬± ’±¬ı˛ Œ˚ÃÚÓ¬±¬ı˛ ëfl¡fl¡ÀȬ˘í ø˜ø˘À˚˛ Œfl¡±Ú› ¬ı˛ø‰¬Ó¬ ¬ı˛‰¬Ú± √œ‚«¶ö±˚˛œ ˝√√˚˛ Ú±º ëø¬ıÀ¬ıfl¡À¬ı±Òí ŒÔÀfl¡ ά◊»¸±ø¬ı˛Ó¬ ˝√√ÀÓ¬
˝√√À¬ı Â√Àµ±˜˚˛ Œ˘‡±º∏ ¬Û±˙±¬Û±ø˙ Ú±¬ı˛œ ¤¬ı— ¬Û≈èÀ¯∏¬ı˛ ø˙鬱-fl‘¡ø©Ü-¸—¶‘®øÓ¬-ˆ¬±¬ı-ˆ¬±¯∏±-˚≈øMê√-Ó¬fl«¡ › ¸À¬ı«±¬Ûø¬ı˛ ¬Û±øÔ«¬ı ˙¬ı˛œÀ¬ı˛¬ı˛ ·Í¬Úõ∂øSê˚˛±˝◊√
¤fl¡ Ú˚˛º ¸≈Ó¬¬ı˛±— Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ Ú±¬ı˛œ¬ı±À√¬ı˛ Ò√ıÊ√±Ò±ø¬ı˛Ìœ¬ı˛± Œ˝“√±‰¬È¬ Œ‡À˚˛ ¬ÛάˇÀ¬ıÚ˝◊√º Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± 뢱˘ ’±&ÀÚ¬ı˛ Œ˜À˚˛í Œˆ¬Ó¬À¬ı˛ ˚“±¬ı˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√
’Ù≈¬¬ı˛ôL ¸y±¬ıÚ±, Ó¬±Àfl¡ õ∂‰¬±¬ı˛ø¬ı˘±¸œ¬ı˛±, õ∂‰¬±¬ı˛ø¬ı˘±ø¸Úœ¬ı˛±˝◊√ ’±Ê√ ”√¬ı˛±ÀôL¬ı˛ õ∂¬ı±¸œ fl¡À¬ı˛ Ó≈¬À˘ÀÂ√Úº ¤Ê√Ú… ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ √±˚˛œº ¤˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡
ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ Ó¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛ÚÀfl¡ øÚÀ˚˛ ø¸ø¬ı˛ÀÊ√¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ø¸ø¬ı˛Ê√ õ∂ÔÀ˜ Œfl¡ ø˘À‡øÂ√À˘Ú∑ Ó¬± ’±˜±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ¬ı˘±È¬± ά◊ø‰¬Ó¬ Ú˚˛º ’±Rõ∂‰¬±¬ı˛ ˝√√À¬ıº
¤È¬± ’±˜±À√¬ı˛ ¬ÛÂ√Àµ¬ı˛ Ú˚˛º Ó¬À¬ı ¸ÀÓ¬…¬ı˛ ‡±øÓ¬À¬ı˛ ¬ı˘¬ı, fl¡ø¬ı ¸±—¬ı±ø√fl¡ ’Ó¬œÚ √±˙˝◊√ õ∂Ô˜ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ Ú±˜ ëõ∂À˚˛±Ê√ÀÚ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛Úíº
Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ Œfl¡∑ ¤¬ı˛› ά◊M√¬ı˛ Œ√À¬ı ¸˜˚˛º ’±¬Û±Ó¬Ó¬ Ô±flƒ¡º øfl¡c ˝√√±˘ ’±˜À˘ ˚‡Ú Œ√‡± Œ·˘, Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛ õ∂‰≈¬¬ı˛ Œ˘‡±À˘ø‡ ˝√√À26√ Ó¬‡Ú
’ôLÓ¬ ’±ø˜ 븗¬ı±√í Â√±Î¬ˇ± Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛ ’±¬ı˛ Œfl¡±Ú› øÚ¬ıg Œ˘‡±¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Ú˝◊√ ’Ú≈ˆ¬¬ı fl¡ø¬ı˛øÚº ¤‡Ú øÚèÀVÀ˙, ˜±Úø¸fl¡ ø√fl¡ ŒÔÀfl¡
õ∂±˚˛ ˜‘Ó≈¬…¬ÛÔ˚±Sœ Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡ ¬ı“±‰¬±ÀÓ¬ ˝√√À¬ı, ¤˝◊√ ø¬ıÀ¬ıfl¡ Œ¬ı±ÀÒ¬ı˛ øÚÀ«√À˙ ¸±˜±Ú… fl¡˘˜ ÒÀ¬ı˛øÂ√ ˜±Sº ¸¬ı±¬ı˛ ά◊¬ÛÀ¬ı˛ ˝√√˘ ø¬ıÀ¬ıfl¡À¬ı±Òº ’Ô‰¬
˜Ê√±¬ı˛ ¬ı…±¬Û±¬ı˛, ¤‡Ú øfl¡c ’±¬ı˛, fl¡±¬ı˛› fl¡˘˜ ‰¬˘ÀÂ√ Ú±º Œ·±È¬± Œ√˙ Ê≈√Àάˇ Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛ Œ˚Ú ù¨˙±ÀÚ¬ı˛ ˙±ôL Úœ¬ı˛¬ıÓ¬±º ’±˜±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ 뤽◊√
Úœ¬ı˛¬ıÓ¬± Ô˜ƒÔÀ˜íº ·± Â√˜ƒ Â√˜ƒ fl¡¬ı˛± ˆ¬À˚˛¬ı˛˝◊√ Ú±˜±ôL¬ı˛º Ó¬±˝◊√ ˆ¬˚˛Àfl¡ ëÊ√˚˛í fl¡À¬ı˛ ëøÚˆ¬«˚˛í ˝√√¬ı±¬ı˛ Ê√Ú… ŒÙ¬¬ı˛ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¬Û±À˙ “√±Î¬ˇ±ÀÓ¬ ˝◊√À26√ fl¡¬ı˛ÀÂ√º
’±¬ÛøÚ, ’±ø˜ › ’±˜¬ı˛± ŒÓ¬± Ó“¬±¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú± ˆ¬±˘¬ı±ø¸º ˆ¬±˘¬ı±ø¸ Ó“¬±¬ı˛ fl“¡±¬ÛÚ ø¸ø¬ı˛ÀÊ√¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±º ˆ¬±˘¬ı±ø¸, Ó“¬±¬ı˛ ë’±˚˛ fl¡©Ü ŒÁ¡À¬Û ˚ Ê√œ¬ıÚ Œ√À¬ı±
Œ˜À¬Ûí ñ fl¡ø¬ıÓ¬±Àfl¡º ¬ı±—˘± ¸±ø˝√√ÀÓ¬… ø¬ÛÓ¬±˜˝√√ ˆ¬œÀɬı˛ ˜ÀÓ¬± ’iß√±˙Ǭı˛ ¬ı˛±˚˛ ¬ıU ’±À· Œ˚ ˆ¬ø¬ı¯∏…¡Z±Ìœ fl¡À¬ı˛ Œ·ÀÂ√Ú, Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ˜ÀÒ… Œ˚
ë’Ù≈¬¬ı˛ôL ¸y±¬ıÚ±¬ı˛ ¶§õüí Œ√À‡ÀÂ√Ú ñ Ó¬± ŒÓ¬± ¬ı…Ô« ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú±º ’±˜¬ı˛±› Ó¬±Àfl¡ ¬ı…Ô«Ó¬±˚˛ ¬Û˚«¬ıø¸Ó¬ ˝√√ÀÓ¬ ø√ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√ Ú±º
Ó¬¸ø˘˜ƒ ¤fl¡øȬ ˙sº ¤øȬ ø¬ıÀ˙¯∏…º ’Ô« ˝√√˘ – ˜≈¸˘˜±øÚ õ∂Ô±˚˛ ’øˆ¬¬ı±√Ú ø¬ıÀ˙¯∏º ˚±Àfl¡ ¬ı˘± ˝√√˚˛, ¸±˘±˜º ¬ı± Ú˜¶®±¬ı˛º Œ˚˜Ú ά◊√±˝√√¬ı˛Ì
ø√À˚˛ ¬ı˘± ˚±˚˛,¬ı±˙±˝√√Àfl¡ Ó¬¸ø˘˜ƒ fl¡¬ı˛˘ Ó¬±¬ı˛ Œ¸Ú±¬ÛøÓ¬º Ó¬¸ø˘˜ ñ ¤È¬± ’±¬ı˛ø¬ı ˙sº ¶aœø˘Àe ¬ı˛+¬Û±ôLø¬ı˛Ó¬ ˝√√À˚˛ ˙søȬ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√
’±˜±À√¬ı˛ ’øÓ¬ øõ∂˚˛ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ ˙s ëÓ¬¸ø˘˜±íº ’±¬ı˛, ëÓ¬¸ø˘˜±í ˙Às¬ı˛ ’Ô« ˝√√˘, ’ÀÚfl¡ -’ÀÚfl¡ ¸±˘±˜º ¤˝◊√ ¸±˘±˜ ¬ı± ’øˆ¬¬ı±√Ú ’Ô¬ı±
õ∂̱À˜¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ˜±Úø¸fl¡ ˜≈øMê√¬ı˛ Úœ˘±fl¡±˙ ø¬ıô¶±ø¬ı˛Ó¬ ˝√√À˚˛ ’±ÀÂ√ ñ ˚±¬ı˛ Œfl¡±Ú› ¸œ˜± ŒÚ˝◊√º ¬Û¬ı˛±¬Û±¬ı˛ ŒÚ˝◊√º Œ¬ı±Ò fl¡ø¬ı˛ ŒÚ˝◊√
Œfl¡±Ú› ø√·ôLÀ¬ı˛‡±›º fl¡±¬ı˛Ì, ’±˜¬ı˛± Ê√±øÚ ñ ë˚±¬ı˛ ’øô¶Q ’±ÀÂ√ ¤¬ı— Ó¬±¬ı˛ ø¬ıfl¡±˙ ’±ÀÂ√ ñ Ó¬±˝◊√ ¸Ó¬… (Real)º ˚±í Ò±¬ı˛Ì± fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˜ÀÚ¬ı˛
øÚÊ√Q ’é≈¬J Ô±Àfl¡ ñ Ó¬±˝◊√ ¸¸œ˜º ˚±í Ò±¬ı˛Ì± fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛ ˜Ú øÚÊ√Q ˝√√±ø¬ı˛À˚˛ ŒÙ¬À˘ ñ Ó¬±˝◊√ ’ÚôL ¬ı± ’¸œ˜ºí ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ ŒÓ¬± ’±¸À¬ı ë˙±øôLíº
øfl¡c ˙±øôL ŒÓ¬± ’ÀÚfl¡ ”√¬ı˛, ’±À· ¸±˜±Ú… ¶§øô¶ ’±¸≈fl¡ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ, ¤È¬±˝◊√ ’±˜±¬ı˛. ’±˜±À√¬ı˛ ø¬ı¬ı˛±˜ø¬ı˝√√œÚ õ∂±Ô«Ú±º
ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ
3 ¤øõ∂˘, 2008 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬ı‘˝√¶ÛøÓ¬¬ı±¬ı˛º
 Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ˜≈øMê√ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ ¤fl¡±ôL õ∂̱À˜
...¤¬ı— Ó¬¸ø˘˜± Ú±À˜¬ı˛ ’Ô« ˚ø√ ø˘e±ôL¬ı˛ fl¡À¬ı˛ õ∂̱˜, õ∂ÌøÓ¬, ’øˆ¬¬ı±√Ú, Ú˜¶®±¬ı˛ ¬ı± ëÓ¬¸ø˘˜ƒí ˝√√˚˛, Ó¬±˝√√À˘ ¤˝◊√ õ∂̱À˜¬ı˛ fl¡±ÀÂ√˝◊√
Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡ ˜≈øMê√ ‡“≈Ê√ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº fl¡±¬ı˛Ì, Ó¬¸ø˘˜± Ó“¬±¬ı˛ ¬ıg≈ Ê√ÀÚ¬ı˛› Œ√±¯Sn∏√øȬ ¬ıάˇ Ú¢üˆ¬±À¬ı Ó≈¬À˘ Ò¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛ ’±Ê√ øÚÀÊ√˝◊√ ëÚ¢üí ˝√√À˚˛
Œ·ÀÂ√Úº ¬Û± ¬ı˛±‡±¬ı˛ ˜±øȬ ‡“≈ÀÊ√ ¬Û±À26√Ú Ú± ¤˝◊√ øÓ¬Ú ˆ≈ ıÀÚº øÓ¬øÚ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛› fl¡Àͬ±¬ı˛ ¸˜±À˘±‰¬Ú± fl¡À¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ ¸±•xøÓ¬fl¡fl¡±À˘¬ı˛ ¤fl¡øȬ
¬ı˝◊√À˚˛ Œ√‡±ÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ÀÂ√Ú, ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ë¬ÛÌ õ∂Ô±¬ı˛ ø¬ıÀ¬ı˛±Òœí ˝√√À˚˛› ¸˜±ÀÊ√¬ı˛ ‰¬±À¬Û¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Ú±øfl¡ ˜±Ô± ÚÓ¬ fl¡À¬ı˛ ¬ÛÌõ∂Ô± ¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº
¤‡±ÀÚ ’±˜±À√¬ı˛ ¤fl¡øȬ ŒÂ√±A øÊ√:±¸± – ’±¬ÛøÚ ˚ø√ ø¬ıÀ˙¯∏ Œfl¡±Ú› ë¶≈®¬Û øÚά◊Ê√í-¬ı± 댷±¬ÛÚÓ¬˜ ¸—¬ı±√í, Œ˚ ¸—¬ı±√ ¸˜±ÀÊ√¬ı˛ ¸˜ø©Ü·Ó¬
˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ¶§±ÀÔ« õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛± Ê√èø¬ı˛ ¬ıÀ˘ ˜ÀÚ fl¡À¬ı˛Ú, Ó¬‡Ú ’±¬ÛøÚ øfl¡ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ Œ·±¬ÛÚÓ¬˜ ≈√˘«ˆ¬ ¸”SøȬÀfl¡ Ê√Ú¸˜Àé¬ õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛À¬ıÚ ∑ ¤¬ı˛
ά◊M√¬ı˛ ˝√√˘, ë򱒼 ¸”SÀfl¡˝◊√ ˚ø√ õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛ ŒÙ¬˘± ˝√√˚˛, Ó¬±˝√√À˘ ’±¬ı˛ 눬±À˘± ¸—¬ı±√í√ ˚±Àfl¡ ¬ıÀ˘ ë&ά øÚά◊Ê√í, Ó¬± ’±¸À¬ı Ú±º Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ˆ≈¬˘È¬±
˝√√À˘± ¤‡±ÀÚ˝◊√º Ó¬¬ı≈› ’±˜¬ı˛± ¤È¬±Àfl¡ Ó“¬±¬ı˛ ë˜˝√√» ˆ≈¬˘í ¬ı˘øÂ√ ¤Ê√Ú… Œ˚, Ó¬¸ø˘˜± õ∂±fl‘¡øÓ¬fl¡ ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ Ú±¬ı˛œº ’±À¬ı˛fl¡È¬± õ∂ùü, Ó¬¸ø˘˜± ˚ø√
Ú±¬ı˛œ¬ı±√œ˝◊√ ˝√√Ú, Ó¬±˝√√À˘ Ó“¬±¬ı˛ Œ√˝√¬ı˛é¬œ ˜ø˝√√˘± ¬Û≈ø˘À˙¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ Ú±¬ı˛œ, ¬Û≈è¯∏ ¬Û≈ø˘˙ ø˜ø˘À˚˛ Ó“¬±¬ı˛ ø¸øfl¡Î¬◊ø¬ı˛øȬ¬ı˛ ¤ÀÓ¬± fl¡Î¬ˇ± ¬ı…¬ı¶ö± Œfl¡Ú∑ ¤¬ı˛
ά◊M√¬ı˛ ‡≈¬ı˝◊√ ¸˝√√Ê√º õ∂À˚˛±Ê√ÀÚ ë·±À˚˛¬ı˛ ŒÊ√±À¬ı˛í Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡ ¬ı“±‰¬±ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº Ó¬±˝◊√ ¬ıÀ˘ ¤¬ı˛ ’Ô« ¤˝◊√ Ú˚˛ Œ˚, øfl¡¬ı˛Ì Œ¬ıø√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ˜˝√√œ˚˛¸œ ¬Û√¶ö
¬Û≈ø˘˙ fl¡Ó«¬±¬ı˛ Ú±˜ ’±˜¬ı˛± Ê√±øÚ Ú±º ¤‡Ú ŒÓ¬± ¤˝◊√ ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏«˝◊√ ø¬ı¤¸ ¤Ù¬Àfl¡ ¸±˝√√±˚… fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¤ø·À˚˛ ¤À¸ÀÂ√Ú ˜ø˝√√˘±¬ı˛±º ˝◊√øÓ¬˜ÀÒ… Ó“¬±¬ı˛±
¬Ûø(˜¬ıe ¸˝√√ ¤À√À˙¬ı˛ ’ÀÚfl¡ Ê√±˚˛·±¬ı˛ ’±ôLÊ«√±øÓ¬fl¡ ¸œ˜±Ú±˚˛ ∆Ú˙ õ∂˝√¬ı˛±˚˛ øÚ˚≈Mê√ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√Úº Ó¬±˝◊√ Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡˝◊√ øÚÀÊ√¬ı˛ ˜≈øMê√¬ı˛ ά◊¬Û±˚˛
øÚÀÊ√Àfl¡ ‡“≈ÀÊ√ Œ¬ı¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº Ó¬¸ø˘˜± ˆ¬±À˘±¬ı±¸±˝√√œÚ Œ˚ÃÚÓ¬± ’±¬ı˛ ά◊√±¸œÚ ¸eÀ˜ ø¬ıù´±¸ fl¡À¬ı˛Ú ¬ıÀ˘ Ó“¬±¬ı˛ õ∂fl¡‘ Ó¬ Œfl¡±ÀÚ±› ¬Û≈è¯∏ ¬ıg≈
ŒÚ˝◊√, ŒÚ˝◊√ Œfl¡±Ú› Œ˜À˚˛ ¬ı±g¬ıœ›º ¸≈Ê√Ú, ¶§Ê√Ú, ’±¬ı˛ ¸7¡¡¡Ú ¤fl¡ fl¡Ô± Ú˚˛º õ∂øÓ¬øȬ ˙Às¬ı˛ ’ôL¬ı˛±Ô« ¶§Ó¬Laº Ó¬¸ø˘˜± ¤¬ı˛fl¡˜ fl¡À¬ı˛ øÚÀÊ√Àfl¡
Œfl¡±Ú› ¸≈Ê√Ú ¬ı± ¶§Ê√ÀÚ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√› õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ÚøÚº
˚±˝◊√ Œ˝√√±fl¡ Ú±¬ı˛œ¬ı±√œ Œ˘ø‡fl¡±Àfl¡› ’±˜¬ı˛± ¸•ú±Ú fl¡ø¬ı˛º ˚ø√› ’±˜¬ı˛± ˆ¬±˘ fl¡À¬ı˛˝◊√ Ê√±øÚ Ú±¬ı˛œ¬ı±√, ¬Û≈è¯∏¬ı±√ ¬ıÀ˘ øfl¡Â≈√˝◊√ ŒÚ˝◊√º ’±ÀÂ√ qÒ≈
˜±Ú¬ıÓ¬±¬ı±√º fl¡±¬ı˛Ì, ¶§±˜œ-¶aœ¬ı˛ Á¡·Î¬ˇ±¬ı˛ ˜ÀÒ… ˙±qøάˇ˜±Ó¬±¬ı˛ ¬ˆ¬”ø˜fl¡±˝◊√ õ∂Ò±ÚÓ¬ ˜≈‡… Ô±Àfl¡º ’±Ô‰¬ ˙±qøάˇ˜±Ó¬± ¤fl¡¬ı±¬ı˛› Œˆ¬À¬ı Œ√À‡ÚÚ± ,
øÓ¬øÚ› ŒÓ¬± ¤fl¡¸˜˚˛ ¬Û≈S¬ıÒ” ˝√√À˚˛ ¤À¸øÂ√À˘Ú ø¬ıÀ˚˛¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú Œfl¡±Ú› ¤fl¡ ¸—¸±À¬ı˛º Ó¬±˝◊√ ¬Û±ø¬ı˛¬ı±ø¬ı˛fl¡ Á¡·Î¬ˇ±Á¡±øȬ øÚÀ˚˛ ’±¬ı˛ ˚±˝◊√ Œ˝√√±fl¡
ëflv¡±ø¸fl¡ ¸±ø˝√√Ó¬…í ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú±º Œ˚˜Ú ë¬ıάˇ ˜±À¬Û¬ı˛ fl¡ø¬ıí ’±¬ı˛ ë˜˝√√» fl¡ø¬ıí ¸˜±Ô«fl¡ Ú˚˛º ’±˜¬ı˛± ‰¬±˝◊√ ë’±&ÀÚ¬ı˛ Œ˜À˚˛ Ó¬¸ø˘˜±í ë˜˝√√»í øfl¡Â≈√
ø˘‡≈Úº ë’±R‚±Ó¬œí ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôí ëÊ√ø˜√±¬ı˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôí ˝◊√Ó¬…±ø√ ·À¬ı¯∏̱¸≈˘ˆ¬ ¢∂Lö ˚“±¬ı˛± Œ˘À‡Ú, fl¡íÊ√Ú Ó“¬±À√¬ı˛ fl¡Ô± ˜ÀÚ ¬ı˛±À‡Ú∑ øfl¡c ¸¬ı±˝◊√
˜ÀÚ ¬ı˛±À‡Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±ÔÀfl¡º Ó¬±˝◊√ ¬ı˘± ˝√√À˚˛ÀÂ√, Ú±¬ı˛œ Ó≈¬ø˜ ’ÀÒ«fl¡ ’±fl¡±˙º ëÚ±¬ı˛œí ˙Às¬ı˛ ¬ı≈…»¬ÛøM√√·Ó¬ ’Ô« ‡“≈Ê√À˘ “√±Î¬ˇ±˚˛, Œ˚ ¸¬ıøfl¡Â≈√Àfl¡
¬ı±øάˇÀ˚˛ ŒÓ¬±À˘º Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¶§ä±˚˛≈Àfl¡ Œ˚ ’¸œ˜ ’ÚôL fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º ˝“√…±, ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ Ê√œ¬ıÀÚ fl¡ÀÓ¬±Ê√Ú Ú±¬ı˛œ¬ı˛ ¸±øißÒ… øÂ√˘, Ó¬±
Œ˚˜Ú Ê√±Ú±¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Ú ’±ÀÂ√, ŒÓ¬˜øÚ Ó“¬±¬ı˛ ø¬ıù´±À¸¬ı˛ Ê√·ÀÓ¬¬ı˛ fl¡œ¬ı˛fl¡˜ ¬Û¬ı«±ôL¬ı˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, Ó¬±› Ê√±Ú± õ∂À˚˛±Ê√Úº øfl¡c ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ¸¬ı«À˙¯∏
ά◊¬Û˘øt fl¡œ∑ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ø¬ıù´±¸ ˝√√±¬ı˛±ÀÚ± ¬Û±¬Ûº ¤Àé¬ÀS ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ ¤fl¡ ¬Û—øMê√¬ı˛ ¤fl¡øȬ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ά◊X‘øÓ¬ ø√ø26√ ñ ë‚À¬ı˛¬ı˛ Œˆ¬Ó¬¬ı˛ ‚¬ı˛
∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛± Ú± fl¡‡Ú›, Œ¬ı“À‰¬ Ô±fl¡±È¬±› ø¬ıù´±À¸¬ı˛ Ú±˜±ôL¬ı˛ Ê√±øÚºí ¤˝◊√ ø¬ıù´±¸˝◊√ ˚ø√ Œˆ¬À„√√ ˚±˚˛ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¤¬ı— Œfl¡±Ú› ¸7¡¡¡Ú ¬ı…øMê√ ˚ø√
Ó“¬±Àfl¡ ø¬ıù´±À¸¬ı˛ Ê√·ÀÓ¬ øÙ¬ø¬ı˛À˚˛ Ú± ’±Ú±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛Ú, Ó¬±˝√√À˘ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¤fl¡øȬ ’Ù≈¬¬ı˛ôL ¸y±¬ıÚ±¬ı˛ ë’¬Û˜‘Ó¬≈ …í ˝√√À¬ıº ¤¬ı˛fl¡˜ Œ˝√√±flƒ¡ ñ
’ôLÓ¬ ’±ø˜ ¬ı± ’±˜¬ı˛± Ó¬± ‰¬±˝◊√ Ú±º ’±˜¬ı˛± ‰¬±˝◊√, Ó¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ˆ”¬ø˜fl¡± Œ˝√√±flƒ¡ Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± fl¡À¬ı˛ ˜±Ú¬ıÓ¬±¬ı±√œ ˆ”¬ø˜fl¡±º Ó¬¸ø˘˜±
˝◊√À˜±˙Ú…±˘ ¬ıv…±fl¡ø˜ø˘À„√√¬ı˛ ø˙fl¡±¬ı˛ ˝√√À˚˛ÀÂ√Úº ’±˜¬ı˛± ¸¬ı˝◊√ Ó“¬±¬ı˛ ¸≈µ¬ı˛ ˆ¬±¬ı±À¬ı·Àfl¡ ¬Û≈“øÊ√ Œˆ¬À¬ı øÚÀÊ√¬ı˛ fl¡±ÀÊ√ ˘±ø·À˚˛ Ó“¬±¬ı˛ ’g ’Ú≈fl¡¬ı˛Ì
fl¡¬ı˛øÂ√, ˚± ˝√√›˚˛±È¬± ’±À√à fl¡±˜… Ú˚˛º ¤È¬± ŒÓ¬± ¤fl¡Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ˜±Úø¸fl¡ Ò¯∏«Ìº Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ qˆ¬¬ı≈øX¬ı˛ ά◊√˚˛ Œ˝√√±fl¡ƒº fl¡±¬ı˛Ì, ˙¬ı˛œ¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ˝◊√øf˚˛
ˆ¬±À˘±, ˝◊√øf˚˛ ŒÔÀfl¡ ˜Ú ˆ¬±À˘±, ˜Ú ŒÔÀfl¡ ø¬ıÀ¬ıfl¡ ˆ¬±À˘±º ¤‡Ú Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¤˝◊√ ¬ı≈øX¬ı‘øM√√¬ı˛ Ê√±·¬ı˛Ì ‚Ȭ±ÀÚ± õ∂À˚˛±Ê√Úº ø√ø~¬ı˛ 댸٬ ˝√√±Î¬◊¸í
ŒÔÀfl¡ Ó¬¸ø˘˜± õ∂±Ô«Ú± Ê√±øÚÀ˚˛ÀÂ√Ú Ó“¬±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ Ê√±øÓ¬¬ı˛ Ê√Úfl¡ ˜˝√√±R± ·±gœ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º Ó“¬±¬ı˛ ¬Û¬ı˛˜ø¬ÛÓ¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Ú˚˛º Ó“¬±¬ı˛ ˆ≈¬˘ ñ ¬Û≈è¯∏Ó¬ÀLa¬ı˛
ø¬ıèÀX ˘Î¬ˇ±˝◊√ fl¡èÚ Ó¬¸ø˘˜±, ’±¬ÛøM√√ ŒÚ˝◊√º øfl¡c øÓ¬øÚ ŒÓ¬± Ó¬La¬ ı±√ ø√À˚˛ ¬Û≈èÀ¯∏¬ı˛ ¤¬ı— ¬Û≈è¯∏À√¬ı˛ ø¬ıèÀX ˘Î¬ˇ±˝◊√À˚˛ ŒÚÀ˜ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ fl¡Ô±˚˛
˜˝√√±R± ·±gœ Œ¬ı“À‰¬ Ô±fl¡À˘ Ú±øfl¡ ’±Ê√ Ó“¬±¬ı˛ ¤¬ı˛fl¡˜ √≈«√˙± ˝√√ÀÓ¬± Ú±º ’¬ı˙… ¤È¬± Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ ¬ı…±¬Û±¬ı˛º ˆ¬±À˘± ˘±·± Ú± ˘±·± ¤fl¡±ôL˝◊√
¬ı…øMê√·Ó¬º øfl¡c ’±˜±À√¬ı˛ ‘√ø©Ü ¤‡±ÀÚ Ú˚˛º ’±˜¬ı˛± ‰¬±˝◊√, Ó¬¸ø˘˜± ¸≈¶ö › ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡ Œ˝√√±Úº ’±À· Ó“¬±¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ ë¶§øô¶í ’±¸≈fl¡º Ú±øô¶fl¡Ó¬±¬ı˛
˜ÀÒ…› øfl¡c ë’øô¶í ˙søȬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ºº ¤È¬± ¸Ó¬… Ú©Ü Œ˜À˚˛¬ı˛ Ú©Ü ·À√… ’ÀÚfl¡ fl¡À©Ü¬ı˛ fl¡Ô±, øÚ¬ı«±ø‰¬Ó¬ fl¡˘±À˜ ’ÀÚfl¡ ≈√–À‡¬ı˛ fl¡Ô± Ó¬¸ø˘˜±
¬ıÀ˘ÀÂ√Úº øfl¡c øÓ¬øÚ Ê√±ÀÚÚ Ú± Œfl¡±Ô±˚˛ ø·À˚˛ ˝◊√øÚ—¸ Œ‚±¯∏̱ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√˚˛º Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¸Àe Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ ’ÀÚfl¡ ά◊√±¬ı˛˝√+√À˚˛¬ı˛ fl¡ø¬ı
¸±ø˝√√øÓ¬…fl¡¬ı˛± ¬Û˚˛«ôL ¸˜±ÀÚ… Œ√‡± fl¡¬ı˛ÀÓ¬› ˆ¬˚˛ Œ¬ÛÀÓ¬Úº fl¡±¬ı˛Ì, fl¡±¬ı˛ ¸Àe fl¡±¬ı˛ ¸•Ûfl«¡ øÚÀ˚˛ Ó¬¸ø˘˜± ˝√√ͬ±» ˚ø√ Œfl¡±Ú› øfl¡Â≈√ ø˘À‡ ŒÙ¬À˘Úº
¤ˆ¬±À¬ı fl¡À¬ı˛ øÚ¬ı±«g¬ı, øÚ–¸e ˝√√À˚˛ ¬ÛÀάˇÀÂ√Ú Ó¬¸ø˘˜±º ’±˜¬ı˛± ˜ÀÚ fl¡ø¬ı˛ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ õ∂fl‘¡Ó¬ fl¡±Î¬◊økø˘À„√√¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Úº ’±¬ı˛, ¤˝◊√ fl¡±Î¬◊økø˘„√√
˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ õ∂fl‘¡Ó¬ ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛ ˜ÀÒ…º fl¡±À˜ Œ·±¬ÛÚÓ¬± ’±ÀÂ√ º øfl¡c ˆ¬±À˘±¬ı±¸±˚˛ Œfl¡±Ú› Œ·±¬ÛÚÓ¬± ŒÚ˝◊√º ˜ÀÚ ¬ÛÀάˇ fl¡ø¬ı ’ø‰¬ôL…fl≈¡˜±¬ı˛
Œ¸Ú&À5¬ı˛ Œ¸˝◊√ ø¬ı‡…±Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ ëfl¡±˜ ˝√√˚˛ Ú±˜íº ’±˜¬ı˛± ¬ı˘¬ı, fl¡±˜ Ú˚˛, õ∂̱À˜¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ Ê√œ¬ıÀÚ ¶§øô¶ ’±¸≈fl¡º Ó¬±˝√√À˘
Ó“¬±Àfl¡ ’±¬ı˛ øÚ¬ı«±ø¸ÀÓ¬¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ, 댸٬ ˝√√±Î¬◊À¸í ·‘˝√¬ıøµ¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ ’Ô¬ı± ¸≈”√¬ı˛ ¡Zœ¬Û±ôLÀ¬ı˛¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ fl¡±È¬±ÀÓ¬ ˝√√À¬ı Ú±º Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ’øÓ¬˜±øSfl¡
qˆ¬±Ú≈Ò…±˚˛œ¬ı˛± ¤ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ fl¡œ ı˘À¬ıÚ ∑ ¤˝◊√ ’±&ÀÚ¬ı˛Œ˜À˚˛øȬÀfl¡ ŒÓ¬± ¬ı“±ø‰¬À˚˛ ¬ı˛±‡ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº Ú˚˛øfl¡ ∑

ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ

4 ¤øõ∂˘, 2008 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, qSê¬ı±¬ı˛º
¬ı˛·ƒ¬ı˛À· Œ˚ÃÚÓ¬± ’±¬ı˛ Ú±øô¶fl¡Ó¬±¬ı˛ fl¡flƒ¡ÀȬ˘ Œ¬ıø˙ø√Ú ‰¬À˘ Ú± Ó¬¸ø˘˜±
... ’±¬ı˛, ¤¬ı±¬ı˛ Ó¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛ÀÚ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ øfl¡Â≈√ õ∂Àùü¬ı˛ ά◊M√¬ı˛ Ê√±ÚÀÓ¬ ‰¬±˝◊√¬ı õ∂¸”Ú ¬ı…±Ú±øÊ«√¬ı˛ ˜ÀÓ¬±º õ∂¸”Ú¬ı±¬ı≈ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ ’øÒ¬ı±¸œº øÓ¬øÚ
Œ¬ı˙ øfl¡Â≈√ õ∂ùü Œ¬ı˛À‡øÂ√À˘Úº øfl¡c Œfl¡±Ú› ¤fl¡øȬ õ∂Àùü¬ı˛› ά◊M√¬ı˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ÚøÚ Ó¬¸ø˘˜±º Œ˚ìıÚ˜√·À¬ı« ·ø¬ı«Ó¬± Ó¬¸ø˘˜±º ˜±S±øÓ¬ø¬ı˛Mê√
õ∂‰¬±À¬ı˛¬ı˛ ’±À˘±˚˛ √ø¬Û«Ó¬± Ó¬¸ø˘˜±º
Ò˜«Àõ∂˜œ ˜±Ú≈¯∏Àfl¡ ’Ô«±» øÚÀÊ√¬ı˛ ¬Ûø¬ıS ˝◊√¸˘±˜ Ò˜«Àõ∂˜œ ˜±Ú≈¯∏Àfl¡ ˜±Úø¸fl¡ ø√fl¡¡ ŒÔÀfl¡ ∆Ó¬ø¬ı˛ Ú± fl¡À¬ı˛, õ∂dÓ¬ Ú± fl¡À¬ı˛, ¸≈¶ö ¬Ûø¬ı˛¬ıÓ«¬Ú ñ
˚± ¸˜À˚˛±¬ÛÀ˚±·œ, Œ¸ˆ¬±À¬ı Œfl¡±Ú› õ∂˚˛±¸ Ú± ‰¬±ø˘À˚˛, Ó¬¸ø˘˜± ’±¬ÛøÚ ˘é¬ ˘é¬ ˝◊√¸˘±˜ Ò˜«±¬ı˘•§œ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ Ò˜«ø¬ıù´±À¸ ’±‚±Ó¬ fl¡À¬ı˛
Ó“¬±À√¬ı˛ ø¬ıù´±À¸¬ı˛ øˆ¬øM√√ˆ”¬ø˜Àfl¡ ˆ¬±„√√ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√À˘Ú Œfl¡Ú∑
’±¬ÛøÚ øfl¡ ˜ÀÚ fl¡À¬ı˛Ú, Œ˚ flv¡±¸ ŒÙ¬±À¬ı˛¬ı˛ Â√±S, ¤‡Ú› ¬Û±¸ fl¡À¬ı˛øÚ, Ó¬±Àfl¡ ’±¬ÛøÚ ˝√√ͬ±» ¤fl¡ø√ÀÚ ¤˜.¤. ¬Û¬ı˛œé¬±˚˛ ¬ıø¸À˚˛ 똱౬ı˛
øάø¢∂í¬ı˛ ˜±Úø¸fl¡Ó¬±˚˛ ά◊iߜӬ fl¡¬ı˛±À¬ıÚ∑ ¤˜øÚÀÓ¬˝◊√ ˜≈¸ø˘˜ ¸•x√±˚˛ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬ ¸—‡…±˘‚≈º ¬ı±—˘±À√À˙ ¸—‡…±&è ˝√√À˘› Ó¬“±À√¬ı˛ ø˙鬱√œé¬±¬ı˛
˝√√±¬ı˛ fl¡˜º ¤È¬± ’øõ∂˚˛ ˝√√À˘› ‡≈¬ı˝◊√ ¸Ó¬…º
Ó¬¸ø˘˜± ¤È¬± øfl¡ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ’Ê√±Ú± Œ˚, Œ˚ ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ı¯∏« Ú±À˜¬ı˛ ¬ı‘˝√» ¬ı˛±©Ü™¡, ·ÌÓ¬±øLafl¡ ¬ı˛±©Ü™, Ó¬± ëÒ˜«øÚ¬ı˛À¬Ûé¬í ˝√√À˘› ’±Ê√ ¬Û˚«ôL 븘±Ê√øÚ¬ı˛À¬Ûé¬í
˝√√À˚˛ ›ÀͬøÚº ’±¬ÛøÚ øfl¡ Ê√±ÀÚÚ Ú± Œ˚, Ò˜« øÚ¬ı˛À¬Ûé¬ ’±¬ı˛ ¸˜±Ê√øÚ¬ı˛À¬Ûé¬ ˙s ≈√øȬ Œ˜±ÀȬ˝◊√ ¸˜±Ô«fl¡ ˙s Ú˚˛º ’±¬ÛøÚ õ∂‰¬±À¬ı˛¬ı˛ ¬Û˚«±5
Ùv≈¬À¬ı˛±À¸KI◊ ’±À˘±˚˛ ¤ÀÓ¬±˝◊√ ·ø¬ı«Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú Œ˚, ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ’ôLÀ¬ı˛¬ı˛ ’ôL¬ı˛À√¬ıÓ¬±¬ı˛ ά±fl¡› Œ˚Ú qÚÀÓ¬ ¬Û±À26√Ú Ú±º ˜Ú ’±¬ı˛ ø¬ıÀ¬ıÀfl¡¬ı˛
Ȭ±Ú±À¬Û±Î¬ˇÀÚ qÒ≈ ’±¬ÛøÚ ˜ÚÀfl¡˝◊√ ¤¬ı— ˙¬ı˛œ¬ı˛Àfl¡ &èQ ø√À˚˛ ’±¸ÀÂ√Úº ’±˜±¬ı˛ ˜ÀÚ ˝√√˚˛, ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ¤˚±¬ı»fl¡±À˘¬ı˛ Œ˘‡±&ø˘ qÒ≈˝◊√ ìfl≈¡¸≈˜ Ø
fl≈¡¸≈˜Ø ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ˜Ú Ú±˝◊√ ˙¬ı˛œ¬ı˛í Ê√±Ó¬œ˚˛ Œ˘‡±º ø¬ıÀ¬ıÀfl¡¬ı˛ À˘‡±, ø¬ıÀ¬ıfl¡À¬ı±ÀÒ¬ı˛ Œ˘‡± ˝√√À˚˛ ›ÀͬøÚº ’±¬ı˛ ¤˝◊√ ˜ÀÚ¬ı˛ Œ˘‡±˝◊√ ˚ø√ ’±¬ÛÚ±¬ı˛
¤ÀÓ¬± ¸≈µ¬ı˛ ˝√√˚˛, ŒÓ¬± ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ø¬ıÀ¬ıfl¡À¬ı±ÀÒ¬ı˛ Œ˘‡± ŒÓ¬± ’±¬ı˛› ¸≈µ¬ı˛Ó¬¬ı˛ ˝√√À¬ıº ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¬ı± ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ ¸≈µ¬ı˛Ó¬˜º øfl¡c ’±¬ÛøÚ ˆ≈¬˘ ¬ÛÀÔ
˝√√“±È¬ÀÂ√Úº
ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏« ¶§±ÒœÚÓ¬±¬ı˛ ¬ı˚˛¸ 60 Œ¬Ûø¬ı˛À˚˛ Œ·ÀÂ√º ¤˝◊√ 60 ¬ıÂ√À¬ı˛ qÒ≈˜±S ¸fl¡˘ ¸•x√±À˚˛¬ı˛ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ ¬Û¬ı˛±ÒœÚÓ¬±¬ı˛ ø˙fl¡˘ ŒÂ“√άˇ±¬ı˛
ë·øÓ¬í ¤À¸ÀÂ√ ˜±S, 븱˜±øÊ√fl¡ õ∂·øÓ¬í Œ˚˜Ú ’±À¸øÚ, ŒÓ¬˜øÚ ’±À¸øÚ ˜±Úø¸fl¡ õ∂·øÓ¬›º Œfl¡±Ú› Œ¬ı˛øάfl¡…±˘ Œ‰?¬ ’±À¸øÚ ¬ı‘˝√M√¬ı˛ ¸˜±Ê√Ê√œ¬ıÀÚº
Ó¬±˝◊√ ë·øÓ¬í ’±¬ı˛ ëõ∂·øÓ¬í øfl¡ Ó¬± Œ¬ı±Á¡±¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Ú ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ˜±Úø¸fl¡ õ∂·øÓ¬ Ú± ¤À˘ ¬Ûø¬ı˛¬ıÓ«¬Ú ’±¸À¬ı Ú±º ¬Ûø¬ı˛¬ıÓ«¬Ú õ∂øSê˚˛± ¤fl¡±¬ı˛ fl‘¡Ó¬fl¡Ó¬«¬ı…
Ú˚˛º ¤È¬± ¸˝√√¶⁄ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ fl¡±Ê√, ˝√√±Ê√±¬ı˛ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ ˜Úœ¯∏±¬ı˛ fl¡±Ê√º
ëø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬í Œ˘‡± ø˘À‡ ˜≈UÀÓ«¬˝◊√ ø¬ıù´ø¬ı‡…±Ó¬ ˝√√¬ı√±¬ı˛ ˜±Úø¸fl¡Ó¬± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛º ¤È¬± ’¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ά◊¬Û±˚˛ ŒÚ˝◊√º Ó“¬±¬ı˛ ¬ı˝◊√À˚˛¬ı˛
¬Û±¬ıø˘˙±¬ı˛¬ı˛±› Ó“¬±Àfl¡ øÚÀ˚˛ ëøÚÂ√fl¡ ¬ı±øÌÊ√…í fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú… Ó“¬±¬ı˛ ’øÓ¬ø¬ı˛Mê√ õ∂˙—¸± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Œ¬ıø˙ ¬Ûø¬ı˛˜±Ì ˙—¸±¬ÛS ’±¬ı˛ ¸±øÈ«¬øÙ¬Àfl¡È¬ ëø¬ı¬Û√í
¤ÀÚÀÂ√ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛º øÓ¬øÚ øÚÀÊ√ ¤fl¡Ê√Ú Œ˘øά ά±Mê√±¬ı˛ ˝√√À˚˛› Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ˜±Úø¸fl¡ ˆ¬±¬ı˛¸±˜… ¬ı˛é¬± fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú… Œfl¡±Ú› øfl¡Â≈√˝◊√ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛ÀÂ√Ú
Ú±º ˚Ó¬˝◊√ ø¬ıÀ√ø˙ ¬Û≈¬ı˛¶®±À¬ı˛ ¸•ú±øÚÓ¬ Œ˝√√±Ú Ú± Œfl¡Ú, Ó¬¸ø˘˜±Àfl¡ øÙ¬À¬ı˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝√√À¬ı Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ Ê√ijˆ”¬ø˜¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º øÚÀÊ√¬ı˛ ¶§À√À˙º Ú˝◊√À˘
Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ Œ˘‡fl¡ ¸N±¬ı˛ ’¬Û˜‘Ó≈¬… ‚ȬÀ¬ıº ˙±¬ı˛œø¬ı˛fl¡ ˜‘Ó≈¬… ŒÓ¬± ˜‘Ó≈¬… Ú˚˛º ’ôLÓ¬ Œ˘‡fl¡ fl¡ø¬ıø˙äœ ¸±ø˝√√øÓ¬…fl¡À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º Œ˘‡fl¡ ¸N±¬ı˛ ˜‘Ó≈¬…˝◊√
Ó“¬±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ’¬Û˜‘Ó≈¬…º
¸±¬ı˛± ø¬ıù´Ê≈√Àάˇ ˝◊√¸˘±˜ Ò˜«±¬ı˘•§œ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏ Ó¬œ¬ıË, Ó¬œéƬ, ≈√–‡√±ø¬ı˛^˜˚˛ Ê√œ¬ıÚ˚±¬ÛÚ fl¡¬ı˛ÀÂ√Úº Ó¬¬ı≈ Ó“¬±¬ı˛± Ó“¬±À√¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛S±À̬ı˛
Ê√Ú… ¬Ûø¬ıS ˝◊√¸˘±˜ Ò˜«Àfl¡˝◊√ ë¬Û±ÀÔ˚˛í fl¡À¬ı˛ Œ¬ı“À‰¬ ’±ÀÂ√Ú ·ˆ¬œ¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ·ˆ¬œ¬ı˛Ó¬¬ı˛ ø¬ıù´±À¸ ñ ’Ô‰¬ Ó“¬±À√¬ı˛ ˜±Úø¸fl¡ ¬Ûø¬ı˛¬ıÓ«¬Ú ¤¬ı— ά◊iß˚˛ÀÚ¬ı˛
Ê√Ú… Ó¬¸ø˘˜± ¤fl¡øȬ ø√ÀÚ¬ı˛ Ê√Ú…› ø˜øÂ√À˘¬ı˛ Ó¬±À˘ Ó¬±À˘ ¬Û± Œ˜˘±ÚøÚº Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ά◊ø‰¬Ó¬ øÚÀÊ√¬ı˛ ¶§À√˙ ¬ı±—˘±À√À˙ øÙ¬À¬ı˛ ˚±›˚˛±º ¬ı±—˘±À√˙
Ó“¬±¬ı˛ Ê√ÚÚœ Ê√√ijˆ”¬ø˜, Ó“¬±¬ı˛ ¶§À√˙º ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ı¯∏« Ó“¬±¬ı˛ Ê√ij√±Sœ-Ê√ÚÚœ Ú˚˛º ¬ıάˇ ŒÊ√±¬ı˛ ¬ı˘± Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛, ø¬ı˜±Ó¬± ¬ı± ¸»˜±º ˆ¬±¬ı·Ó¬ ø√fl¡ ŒÔÀfl¡
˝√˚˛ÀÓ¬± ø¬ı˜±Ó¬± ¬ı± ¸»˜±¬ı˛ Œ¶ß˝√ Œ¬ıø˙ ˝√√˚˛º øfl¡c ¬ıd·Ó¬ ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ Ó“¬±¬ı˛ Œ¶ß˝√ ¬Û±›˚˛± ‡≈¬ı˝◊√ ≈√˘«ˆ¬º ¸≈Ó¬¬ı˛±— Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ øÙ¬À¬ı˛ ˚±›˚˛± ά◊ø‰¬Ó¬
Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ Ê√ijˆ”¬ø˜ÀÓ¬º ¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ ∆˜˜Úø¸— ŒÊ√˘±¬ı˛ ¬ı±—˘± ¬ıÌ«˜±˘±˜˚˛ Ò≈À˘±¬ı±ø˘¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ ’±ˆ”¬ø˜ õ∂ÌÓ¬ ˝√√›˚˛± √¬ı˛fl¡±¬ı˛º fl¡±¬ı˛Ì,
¬Ûø¬ıS Œfl¡±¬ı˛±Ú ˙ø¬ı˛ÀÙ¬˝◊√ ’±ÀÂ√ – Ó≈¬ø˜ ˜øµ¬ı˛ ˆ¬±À„√√±, øfl¡—¬ı± Ò˜«fl¡±¬ı˛±¬ı˛õ∂±‰¬œÀ¬ı˛¬ı˛ ·Gœ ˆ¬±À„√√± ñ ˚± ˝◊√À26√ Ó¬±˝◊√ fl¡À¬ı˛± Ú± Œfl¡Ú, Ó≈¬ø˜ øfl¡c fl¡±¬ı˛›
ë’ôL¬ı˛í Œˆ¬À„√√± Ú±º ¶ú¬ı˛Ì fl¡èÚ, ¤ ˜≈UÀÓ«¬ fl¡±øÊ√ ÚÊ√è˘ ˝◊√¸˘±À˜¬ı˛ Œ¸˝◊√ ¬ıU|n∏Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬Û—øMê√, 뤽◊√ ˝√√+√À˚˛¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ ¬ıάˇ Œfl¡±ÀÚ± ˜øµ¬ı˛ fl¡±¬ı±
Ú±˝◊√í... ˝◊√Ó¬…±ø√º Ó¬¸ø˘˜± ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ·ˆ¬œ¬ı˛Ó¬¬ı˛ Ò˜«ø¬ıù´±À¸ ’±‚±Ó¬ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ 鬘± ‰¬±˝◊√ÀÓ¬˝◊√ ˝√√À¬ıº ’ÀÚ…¬ı˛ fl¡Ô± ¶§Ó¬Laº ’±˜¬ı˛± ø˝√√µ≈
Ò˜«±¬ı˘•§œ¬ı˛± ŒÓ¬± ˝√√Ê√¬ı˛Ó¬ Œ˜±˝√√±•ú√Àfl¡ ’¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬Û≈è¯∏ ¬ıÀ˘ ˜±øÚº Ó“¬±Àfl¡ ˙Ó¬ Œfl¡±øȬ Ú˜¶®±¬ı˛ fl¡ø¬ı˛º ’±¬ı˛, Ó¬¸ø˘˜± ˜≈¸˘˜±Ú ˝√√À˚˛› ˜±ÚÀ¬ıÚ
Ú±, ¤È¬± Œfl¡˜ÚÓ¬¬ı˛ fl¡Ô±∑ Ó“¬±¬ı˛ ¸≈≈√˘«ˆ¬ Ú±¬ı˛œ Ê√œ¬ıÀÚ ˝√√±ÀÓ¬ Œ·±Ú± øfl¡Â≈√ ¬¬Û≈è¯∏ Ú±˜Ò±¬ı˛œ ëÚ¬Û≈—¸fl¡íÀfl¡ ŒÀ‡¡ ¸±¬ı˛± ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ¬Û≈è¯∏ Ê√±Ó¬È¬±Àfl¡
‚‘̱ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ qè fl¡¬ı˛À˘Ú∑ ˝√√Ê√¬ı˛Ó¬Àfl¡ øÚÀ˚˛›∑ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ qˆ¬¬ı≈øX,¬ qˆ¬À¬ı±Ò Ê√±¢∂Ó¬ Œ˝√√±flƒ¡º ¤˜øÚÀÓ¬˝◊√ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ’ÀÚfl¡ Œ¬ı˘± ·øάˇÀ˚˛
Œ·ÀÂ√º ˜ÀÚ ¬ÛάˇÀÂ√ Œ¸˝◊√ ¬ı˛¬ıœf ¸eœÀÓ¬¬ı˛ ¬fl¡ø˘ ñ ë’±˜±¬ı˛ Œ¬ı˘± Œ˚ ˚±˚˛ ¸“±Á¡À¬ı˘±ÀÓ¬íº ˜ÀÚ ¬ÛάˇÀÂ√, ë’±¬ı˛ Ú±˝◊√À¬ı˛ Œ¬ı˘± Ú±˜À˘± Â√±˚˛±
Ò¬ı˛ÌœÀÓ¬ ˚ ¤¬ı±¬ı˛ ‰¬˘ƒÀ¬ı˛ ‚±ÀȬ.... ˝◊√Ó¬…±øº Ó¬¸ø˘˜± ¤ÀÓ¬±˝◊√ ¬ı˛±· fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú Œ˚, øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ìά±˘ Ú©Ü ˝√√˚˛, ≈√Ò Ú©Ü ˝√√˚˛, ’±¬ı˛ Œ˜À˚˛ ˜±Ú≈¯∏
Ú©Ü ˝√√˚˛ºî Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¤¬ı˛fl¡˜ fl¡Ô±¬ı±Ó«¬±› ëˆ≈¬˘í ¤¬ı— ëø¬ıÓ¬øfl«¡Ó¬íº ¸±¬ı˛±È¬± Ê√œ¬ıÚ ˚ø√ ¡Z…Ô«fl¡ ˆ¬±¯∏±˚˛, ˙Às-˙Às, fl¡Ô± ¬ı˘ÀÓ¬ ˝√√˚˛, Ó¬±˝√√À˘
øÚÀÊ√¬ı˛ ë˜ÚÀÚ¬ı˛ fl¡Ô±í ¬ı˘± ˝√√À¬ı fl¡‡Ú∑ ø¬ıÀ¬ıÀfl¡¬ı˛ ø¬ıÀ¬ıfl¡±Úµ˜˚˛ fl¡Ô±˜±˘± ά◊2‰¬±ø¬ı˛Ó¬ ˝√√À¬ı fl¡‡Ú∑ ˝“√…±, Ê√œ¬ıÚ ˚‡Ú ¤fl¡È¬±˝◊√, Ó¬‡Ú ’¬ıÓ¬±¬ı˛
¬Û≈èÀ¯∏¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ 鬘± ‰¬±˝◊√ÀÓ¬ ’±¬ÛøM√√ Œfl¡±Ô±˚˛∑ ’¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬Û≈è¯∏ ˚ø√ ø‰¬¬ı˛¬ı˛˝√¸…˜˚˛ ˝√√Ú, Ó¬±˝√√À˘ ’¬ıÓ¬±¬ı˛ ¸‘√˙ Ú±¬ı˛œ¬ı˛± fl¡œ ˝√√À¬ıÚ∑ fl¡œ ¬ı˘± ˝√√À¬ı∑
˙Às ˙Às ˆ¬˚˛Ç¬ı˛ Œ‡˘± ‰¬˘À¬ı ’±¬ı˛ fl¡ÀÓ¬±ø√Ú∑
Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL Ó¬¸ø˘˜± Œ˜Ã˘¬ı±√œÀ√¬ı˛ ‚±Àάˇ ëŒ√±¯∏í ‰¬±ø¬ÛÀ˚˛ ˆ¬±¬ı˛Ó¬ ŒÂ√Àάˇ ‰¬À˘ Œ·À˘Úº Ó¬¸ø˘˜± øfl¡ Ê√±ÀÚÚ Ú± Œ˜Ã˘¬ı±À√¬ı˛ ¬ı≈…»¬ÛøM√√·Ó¬
’Ô« fl¡œ∑ ’±˜¬ı˛± ˚ø√ ¬ıø˘ ¸±¬ı˛± ø¬ıÀù´¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏ ë¸≈í ¤¬ı— ëfl≈¡í ’Ú≈¸±À¬ı˛ ˜”À˘¬ı˛ õ∂øÓ¬ ’Ú≈·Ó¬ ¤¬ı— Œ¸˝◊√ ¸≈¬ı±À√ Œ˜Ã˘¬ı±√œ ñ Ó¬±˝√√À˘ ¤¬ı˛ fl¡œ
ʬı±¬ı Œ√À¬ıÚ Ó¬¸ø˘˜±∑ ’±˜¬ı˛± ˙s øÚÀ˚˛ ˝◊√À26√ ˜ÀÓ¬± Œ‡˘¬ı, ’±¬ı˛ Ó¬±¬ı˛ ø˙fl¡Î¬ˇ ¸g±Ú fl¡¬ı˛¬ı Ú±∑ Ó¬± ŒÓ¬± ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú±º ·Ó¬ 19 ˜±‰«¬ ˆ¬±¬ı˛Ó¬
ŒÔÀfl¡ ŒÙ¬¬ı˛ øÚèÀVÀ˙¬ı˛ ¬ÛÀÔ ˚±S± qè ˝√√˚˛ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛º ¤¬ı˛ õ∂±!¡±À˘ 븱•x√±ø˚˛fl¡ √˘í ¬ıÀ˘ Œ˚ ø¬ıÀÊ√ø¬ÛÀfl¡ ’Ú…±Ú… √À˘¬ı˛ ŒÚÓ¬±¬ı˛±
’±‡…±ø˚˛Ó¬ fl¡À¬ı˛Ú, Œ¸˝◊√ ø¬ıÀÊ√ø¬Û √À˘¬ı˛ ŒÚÓ¬± ¬ı˛±Ê√…¸ˆ¬±¬ı˛ ¸±—¸√ ˘ø˘Ó¬ øfl¡À˙±¬ı˛ ‰¬Ó¬≈À¬ı«√œ Ó¬¸ø˘˜± õ∂¸e ¬ı˛±Ê√…¸ˆ¬±˚˛ ά◊O±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛Úº Ó¬‡Ú
¬ı±À˜¬ı˛± øÂ√À˘Ú ‰≈¬¬Ûº øÚ(≈¬Û øÂ√˘ Œ·±È¬± ˝◊√ά◊ø¬Û¤º ¸¬ı˛¬ı øÂ√˘ ¤Úøά¤º
ŒÓ¬±, ά◊¬Û¸—˝√√±À¬ı˛ õ∂¸”Ú ¬ı…±Ú±øÊ«√¬ı˛ fl¡Ô±ÀÓ¬˝◊√ ¤˝◊√ øÚ¬ıg Œ˙¯∏ fl¡¬ı˛¬ıº õ∂¸”Ú ¬ı…±Ú±øÊ«√ ø˘À‡ÀÂ√Úñ ìÓ¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ’ÀÚfl¡ Œ˘‡±
¬ÛÀάˇøÂ√, Œ¬ı˙ ˆ¬±À˘± Œ˘À·ÀÂ√º fl¡ø¬ıÓ¬±&À˘± ’ÀÚfl¡ Œ¬ıø˙ ˆ¬±À˘±Œ˘À·ÀÂ√º ’±ø˜ ÒÀ˜« ø¬ıù´±¸ fl¡ø¬ı˛ Ú±º øfl¡c ˝◊√¸˘±˜ Ò˜«, ø˝√√µ≈Ò˜«, ø‡Ëà±Ú Ò˜«
˝◊√Ó¬…±ø√ ø¬ıøˆ¬iß ÒÀ˜« ·ˆ¬œ¬ı˛ˆ¬±À¬ı ø¬ıù´±¸œ ’ÀÚfl¡ ˜±Ú≈¯∏Àfl¡˝◊√ |X± fl¡ø¬ı˛º ’±ø˜ ¤È¬± Œ˚˜Ú ˜ÀÚ fl¡ø¬ı˛ Œ˚, Ó¬¸ø˘˜± Œ˜±˝√√±•ú√ ¸•ÛÀfl«¡ Œfl¡±Ú›
’À˙±ˆ¬Ú ¤¬ı— ’fl¡Ô… Œ˘‡± ø˘À‡ Ô±fl¡À˘ øͬfl¡ fl¡À¬ı˛ÚøÚºî ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ Œˆ¬fl¡Ò±¬ı˛œ &Ì¢∂±˝√√œ¬ı˛± øÚÀÊ√À√¬ı˛ ¬Û± ¬ı˛±‡±¬ı˛ ˜±øȬ ‡“≈ÀÊ√ ¬Û±À¬ıÚ
ŒÓ¬±∑ ¤È¬±¬ı˛› ά◊M√¬ı˛ Œ√À¬ı ¸˜˚˛º

ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ

5 ¤øõ∂˘, 2008 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ˙øÚ¬ı±¬ı˛º

’±˚˛ fl¡©Ü ŒÁ“¡À¬Û ˚ Ê√œ¬ıÚ Œ√¬ı Œ˜À¬Û

·À√…-¬ÛÀ√… ’ÚÚ…± Ó¬¸ø˘˜±
’±˚˛ fl¡©Ü ŒÁ“¡À¬Û ˚ Ê√œ¬ıÚ Œ√¬ı Œ˜À¬Ûº Ó¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ¤fl¡øȬ ’¬Û”¬ı« fl¡ø¬ıÓ¬± ¸—fl¡˘Úº Ó“¬±¬ı˛ ’Ú…±Ú… fl¡ø¬ıÓ¬± ¸—fl¡˘Ú ˝√√˘  . øÚ¬ı«±ø¸Ó¬
¬ı±ø˝√√À¬ı˛ ’ôLÀ¬ı˛, ’±˜±¬ı˛ øfl¡Â≈√ ˚±˚˛ ’±À¸ Ú±, ’Ó¬À˘ ’ôL¬ı˛œÌ, Œ¬ıU˘± ¤fl¡± ˆ¬±ø¸À˚˛øÂ√˘ Œˆ¬˘±, ¬ı±ø˘fl¡±¬ı˛ Œ·±~±Â≈√Ȭ ¤¬ı— øÚ¬ı«±ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬±º
’±˚˛ fl¡©Ü ŒÁ“¡À¬Û ˚ Ê√œ¬ıÚ Œ√¬ı Œ˜À¬Û ñ ¤˝◊√ ¸—fl¡˘ÚøȬÀÓ¬ fl“¡±¬ÛÚ ø¸ø¬ı˛ÀÊ√¬ı˛ fl¡À˚˛fl¡øȬ fl¡ø¬ıÓ¬± ’±ÀÂ√º ’Ú≈ fl¡ø¬ıÓ¬±º ¤˝◊√¸¬ı fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛
Ó¬¸ø˘˜± ˙¬ı˛œ¬ı˛œ Œõ∂˜, ˆ¬±˘¬ı±¸± ’±¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√¬ı˛ ’ôL·«Ó¬ õ∂Ì˚˛Àfl¡ ¬¬ı±„√˜√ ˚˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Ó¬¸ø˘˜± ˚‡Ú ¬ıÀ˘Ú, ëøÓ¬ø¬ı˛À˙±Ò√ı« ˙¬ı˛œ¬ı˛‡±Ú± fl“¡±À¬Û
˚¬Ó¬¬ı˛¬ı±ø¬ı˛ øfl¡ ’±ÀÂ√ ˚≈¬ıfl¡ Ó¬¬ı˛¬ı±ø¬ı˛¬ı˛ ‡±À¬Û∑í Ó¬‡Ú ¬ı≈Á¡ÀÓ¬ ’¸≈ø¬ıÀÒ ˝√√˚˛ Ú± øÓ¬øÚ ¸˙¬ı˛œ¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛ Ê√Ú… ¬ı…±fl≈¡˘º Ó“¬±¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ Ê√œ¬ıÀÚ
¤fl¡±øÒfl¡ ¬Û≈èÀ¯∏¬ı˛ ’±ø¬ıˆ«¬±¬ı ¤¬ı— õ∂¶ö±Ú Ó“¬±¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ Œ¬ı±ÒÀfl¡ ’±¬ı˛› Œ¬ıø˙ õ∂‡¬ı˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√º Ó¬¸ø˘˜± Ú±¸ø¬ı˛Ú ˆ¬±À¬ı¬ı˛ ‚À¬ı˛ ‰≈¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛Ú Ú±º Ó“¬±¬ı˛
˜Ú-˜≈‡ ¤fl¡º ˆ¬G±ø˜ ŒÚ˝◊√º ’±ÀÂ√ ≈√–¸±˝√√¸º Ó¬±˝◊√ Ó“¬±Àfl¡ øÚÊ√ˆ”¬À˜ ¬Û¬ı˛¬ı±¸œ ˝√√ÀÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˆ¬±˘¬ı±¸± ˝√√À26√ ’±&Úº øÓ¬øÚ
¬ıÀ˘Ú, ëfl“¡±¬ÛøÂ√ ’±ø˜, Œ˚˜Ú fl“¡±À¬Û ‚”øÌ«Á¡Àάˇ Œfl¡À¬ı˛±ø¸ÀÚ¬ı˛ fl≈¡ø¬Û ˚ ¬ˆ¬±˘¬ı±¸±¬ı˛ ’±&Ú øÚÀ˚˛ ¤¸ ’±˜±¬ı˛ ˚≈¬ıfl¡ ‰≈¬ø¬Û ‰≈¬ø¬Ûºí ¤˝◊√ ˆ¬±˘¬ı±¸±¬ı˛
’øˆ¬¸±À¬ı˛ ø‰¬¬ı˛fl¡±˘ ˜±Ú≈¯∏ ˜±Ú≈¯∏œ¬ı˛± Ó¬±À√¬ı˛ ¸¬ı«¶§ ¬ÛÌ fl¡À¬ı˛º øfl¡c ˜±Ú¬ı Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¤È¬±˝◊√ Œ¬∏CÀÊ√øά, ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ¤fl¡¸˜˚˛ Ò¬ı˛±À“√±˚˛±¬ı˛ ¬ı±˝◊√À¬ı˛
‰¬À˘ ˚±˚˛º ’±˜±À√¬ı˛ õ∂ÀÓ¬…Àfl¡¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ˝◊√ ŒÚÀ˜ ’±À¸ ¤fl¡ø√Ú ≈√¬ı«±˙±¬ı˛ ’øˆ¬˙±¬Ûº Œ˚ øÂ√˘ ¤fl¡ø√Ú ‡≈¬ı ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬, Œ¸ ˝√√À˚˛ ›Àͬ ø¬ı¶ú¬ı˛À̬ı˛
õ∂Ó¬œfl¡º ’øˆ¬:±Ú Œˆ¬À„ È≈¬flƒ¡À¬ı˛± ˝√√˚˛º ’±¬ı˛ ¤˝◊√ ’±Ó«¬ ˝√√±˝√√±fl¡±¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ˚La̱¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛ˆ¬±¯∏± ø˙ä¬ı˛+¬Û ¬Û±˚˛º
Ó¬¸ø˘˜± Ó“¬±¬ı˛ ˆ¬±˘¬ı±¸±¬ı˛ ˚≈¬ıfl¡Àfl¡ ’±˝3√±Ú fl¡À¬ı˛Ú ¤˝◊√ˆ¬±À¬ı ñ ë˚≈¬ıfl¡ ŒÓ¬±¬ı˛ ˝√√+√˚˛-ÚÀ√ Œ˚˝◊√ ŒÚÀ˜ÀÂ√ ¬ˆ¬±˘¬ı±¸±¬ı˛ Ϭ˘ ˚ øÓ¬ø¬ı˛À˙±Ò√ı« ˙¬ı˛œ¬ı˛
ŒÔÀfl¡ ·øάˇÀ˚˛ ¬ÛÀάˇ ˙¬ı˛œ¬ı˛-·˘± Ê√˘ºí ¬Û¬ı˛é¬ÀÌ˝◊√ øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú, ë¬ı˚˛¸ ˚Ó¬ ¬ı±Àάˇ Ó¬Ó¬ ¬ı˚˛¸ ‡À¸ ¬ÛÀάˇ ˚ ˙¬ı˛œ¬ı˛ ’±À· ¶Û˙« fl¡À¬ı˛±, Œõ∂À˜¬ı˛ fl¡Ô±
¬ÛÀ¬ı˛ºí fl¡±¬ı˛Ì, Ó¬¸ø˘˜± Ê√±ÀÚÚ, øÓ¬øÚ ’˜¬ı˛ ÚÚº Ó“¬±¬ı˛ ¬Û±øÔ«¬ı Ê√œ¬ıÚ ¤fl¡ø√Ú Œ˙¯∏ ˝√√À˚˛ ˚±À¬ıº Ó¬±Â√±Î¬ˇ± ¸˜˚˛ ’ÚôLfl¡±˘ Ú˚˛º ¬ı˚˛¸ ¬ı±Î¬ˇÀ¬ıº
Ê√¬ı˛± ’±¸À¬ıº ˜‘Ó≈¬… ’±¸À¬ıº øfl¡c õ∂Ó¬…±˙± ¬Û”Ì« ˝√√À¬ı Ú±º
¤˝◊√ õ∂Ó¬…±˙± ¬Û”¬ı˛À̬ı˛ ’±fl¡±„∏鬱˚˛ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì – ¸“±Ó¬±¬ı˛ fl¡±È¬ÀÓ¬ ’±¸Â√ Ú± Œ˚Ø ¬ı…ô¶ ¬ı≈øÁ¡ fl¡±ÀÊ√∑ ˚ ˚≈¬ıfl¡ Ó≈¬ø˜ fl¡±Àfl¡ ø√26√ Ù“¬±øfl¡
Ø ˚ ˆ¬±È¬±¬ı˛ ø√Ú ŒÓ¬± Œ˙¯∏ ˝√√À˚˛ÀÂ√ ’±˜±¬ı˛, ŒÊ√±˚˛±¬ı˛ qÒ≈ ¬ı±øfl¡ºí ¤‡±ÀÚ Ó¬¸ø˘˜± øÚÀÊ√¬ı˛ ˙¬ı˛œ¬ı˛œ ’±fl¡±„∏鬱Àfl¡ Œ·±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛Ú Ú±º øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú,
øÓ¬ø¬ı˛˙-¬Û“˚˛øS˙-Â√ø~˙ ¬ıÂ√¬ı˛ ¬ı˚˛¸, Œfl¡±Ú› ¬ı˚˛¸˝◊√ Ú˚˛º ˆ¬±˘¬ı±¸± ø‰¬¬ı˛fl¡±˘ ø‰¬¬ı˛Ú¬ıœÚº Ó“¬±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¤˝◊√ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬¬ı˛ õ∂fl¡±˙ ¤ˆ¬±À¬ı – ‰¬ø~À˙
¤À¸ é¬˚˛À¬ı˛±À· ¬ÛÀάˇ ’±Ê√ ˜ø¬ı˛ ŒÓ¬± fl¡±˘ ˜ø¬ı˛ ˚ ¤ ˙¬ı˛œ¬ı˛ √ˆ¬˚˛Ç¬ı˛œ ˚ fl¡œ Ê√±øÚ øfl¡À¸ÀÓ¬ ·ÀάˇøÂ√ ˚ Œõ∂ø˜fl¡ Œ¬ÛÀ˘˝◊√ Œ√ø‡ ¸À¬ı ’±ø˜ Œ¯∏±˘˚˛
¬ÛÀάˇøÂ√ºí
’±¬ı±¬ı˛ ’鬘 ¬Û≈è¯∏Àfl¡ Ó“¬±¬ı˛ ˙¬ı˛œ¬ı˛ ŒÂ“√±˚˛±ÀÓ¬ ‚‘̱ Œ¬ı±Ò ˝√√˚˛º Ó¬¸ø˘˜± ¬ıÀ˘Ú, 눬±˘¬ı±¸±¬ı˛ ’±˙±˚˛ fl“¡±À¬Û øÓ¬ø¬ı˛À˙±Ò√ı« ·± ˚ ¤À·±À26√ Œ˚Ø
‚≈˜fl¡±Ó≈¬À¬ı˛ ¬Û±¯∏GÀfl¡ ˙¯∏…± Œ√¬ı Ú±ºí ’±¬ı˛, ¬Û≈è¯∏øȬ ˚ø√ ¸é¬˜ ˝√√˚˛∑ Ó¬¸ø˘˜± øÚø¡Z«Ò±˚˛ ¬ıÀ˘Ú, ëøÓ¬ø¬ı˛À˙±Ò√ı« ‡¬ı˛±˚˛ Ó≈¬ø˜ ¬ı¯∏«± ˝√√À˘ ’±Ê√˝◊√ ˚
øÚø¡Z«Ò±˚˛ ’±ø˜ ά◊¯û ˙¯∏…± ø√ÀÓ¬ ¬ı˛±øÊ√ºí Ó‘¬ø5¬ı˛ ¬Û¬ı˛ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ fl¡ø¬ı¸Q± ¬ıÀ˘, 눬±˘¬ı±¸±¬ı˛ ¬ıÚ…± ¤À¸ ¤fl¡øȬ Ù≈¬˘ Ù≈¬øȬÀ˚˛øÂ√˘ ¬ı≈Àfl¡ ˚ ¤fl¡ Ê√ÚÀ˜
’±˜±¬ı˛ ˚Ó¬ ≈√–‡ øÂ√˘, ≈√–‡ Œ·ÀÂ√ ‰≈¬Àfl¡ºí øfl¡c ˙¬ı˛œ¬ı˛˝◊√ øfl¡ ¸¬ı ∑ ˜Ú ¬ı± ˝√√+√˚˛ ¬ıÀ˘ øfl¡Â≈√ ŒÚ˝◊√∑ ≈√øȬ Â√±Î¬ˇ± øfl¡ Ê√œ¬ıÚ ‰¬˘ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛∑ Ó¬±˝◊√ øÓ¬øÚ
˙Ó«¬ Œ¬ı˛À‡ ¬ıÀ˘Ú, ë˝√√+√˚˛ “≈√ÀÓ¬ ˝◊√À26√ fl¡¬ı˛ ˚ø√ ˚ Ó¬À¬ı˝◊√ ’±ø˜ ˙¬ı˛œ¬ı˛ Ê√À˘ ·Î¬ˇ¬ı ¤fl¡ Ú√œºí
Ê√œ¬ıÀÚ ø¬ı¬ı˛˝√Àfl¡ Ó¬¸ø˘˜± ’Ú≈ˆ¬¬ı fl¡À¬ı˛Ú ¤˝◊√ˆ¬±À¬ı, ëŒÓ¬±˜±Àfl¡ ’±“‰¬À˘ ø·È¬ ø√À˚˛ ˆ¬±˘ Œ¬ı“ÀÒøÂ√ ˚ ø√Ú ø√Ú Ó¬¬ı≈ Ó≈¬ø˜˝√√œÚÓ¬±˚˛ Œfl¡“À√øÂ√ºí
Œfl¡ Œ¸˝◊√ Ó≈¬ø˜ ∑ Œfl¡ Œ¸˝◊√ ¬Û≈è¯∏ ∑ Ó“¬±¬ı˛ ‰¬ø~À˙±M√√¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ ŒÓ¬± ’ÀÚÀfl¡˝◊√ ¤À¸ ‰¬À˘ Œ·ÀÂ√º Œõ∂˜˝√√œÚÓ¬±¬ı˛ ’øˆ¬˙±À¬Û Ó¬±˝◊√ øÓ¬À˘ øÓ¬À˘ √*
˝√√À26√Ú Ó¬¸ø˘˜±º ‚¬ı˛ ¬ı“±Ò±¬ı˛ ¶§õü› Œˆ¬À„√√ ‰≈¬¬ı˛˜±¬ı˛ ˝√√À˚˛ Œ·ÀÂ√º ¬Û± ¬ı˛±‡±¬ı˛ ˜±øȬ› ŒÚ˝◊√º Ó¬¬ı≈ Œ¸˝◊√ ˆ¬±˘¬ı±¸±¬ı˛ ¬Û≈è¯∏Àfl¡˝◊√ Œ‡“±ÀÊ√Ú Ó¬¸ø˘˜±º
¬ıÀ˘Ú, ëø˝√√À¬ı˛ Œ¸±Ú±√±Ú± Ô˝◊√ Ô˝◊√ fl¡À¬ı˛ õ∂±¸±√ ·ÀάˇøÂ√ ’±Ê√˝◊√ ˚ ˆ¬±˘¬ı±¸ ˚ø√, ¸¬ı ø√À˚˛ Ô≈À˚˛ ¸iß…±¸œ ˝√√ÀÓ¬ ¬ı˛±øÊ√ºí Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ ¸Ó¬œQ ’±¬ı˛
¬Û≈è¯∏Ó¬ÀLa¬ı˛ õ∂øÓ¬ Ó¬±¬ı˛ ‚‘̱¬ı˛ õ∂fl¡±˙ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛º ¬ıÀ˘Ú, 똱‰¬±˚˛ Ó≈¬À˘ ˙¬ı˛œ¬ı˛ ¬ı˛±‡, Œfl¡ Ú± Œfl¡ ˚±˚˛ Œ‡À˚˛º ˚ Œ¬Û±fl¡± Ú± ‡±fl¡, ˙¬ı˛œ¬ı˛È¬±Àfl¡
¬ı˚˛¸ ‡±À¬ı Œ˚Øí ’Ô«±» ø¬ıøÒ øÚÀ¯∏ÀÒ¬ı˛ Œ¬ıάˇ±Ê√±˘ Œˆ¬À„√√ ˙¬ı˛œ¬ı˛œ Œõ∂À˜¬ı˛ ¬Û”Ì«Ó¬± ‰¬±Ú øÓ¬øÚº
 Ù¬À˘ ’±¬ı˛› ’fl¡¬ÛȬ ά◊2‰¬±¬ı˛ÀÌ Ó¬¸ø˘˜± ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú, ë˙¬ı˛œÀ¬ı˛¬ı˛ ¤˝◊√ ˝√√±˘, ˙¬ı˛œÀ¬ı˛ ¢∂œÉfl¡±˘º ˚ ¶ß±ÀÚ¬ı˛ Ê√˘ ’±ÀÂ√ ∑ › ˚≈¬ıfl¡ Ê√˘ ’±ÀÂ√
ŒÓ¬±Ø˚ŒÓ¬±¬ı˛ ¤fl¡±¬ı˛ Ê√À˘ Ú± ˝√√À˘ ∑ ˚≈¬ıÀfl¡¬ı˛ √˘ ’±ÀÂ√ ŒÓ¬±Øí øfl¡—¬ı±, ë’±ø˜ ӬӬȬ± ˚≈¬ıÓ¬œ Ú˝◊√ ˚ӬȬ± øÂ√˘±˜ ’±À· ˚ øfl¡c Ó¬Ó¬ ¬ı‘X± Ú˝◊√ ˚Ó¬
’±ø˜ ˝√√¬ıº ˚ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¶ÛÀ˙« ˚ø√ ¤ ˙¬ı˛œ¬ı˛ Ê√±À·, ˚ Ó≈¬ø˜ Œ˚ ˝√√› Œ¸ ˝√√›, Œfl¡±Ú› ø¡ZÒ± ŒÚ˝◊√, Œ˙±¬ıºí ¸¬ı Œ˙À¯∏ ¸˙¬ı˛œ¬ı˛ ˆ¬±˘¬ı±¸± ¬Û±¬ı±¬ı˛
’±fl¡±„∏鬱˚˛ Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ’À˜±‚ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì  . ë¤˜Ú ŒÓ¬±˘¬Û±Î¬ˇ fl¡À¬ı˛, ’±˜”˘ Ó¬Â√ÚÂ√ fl¡À¬ı˛ ˙¬ı˛œÀ¬ı˛¬ı˛ ¸¬ı ˜Ò≈ øÚÀ˘ Œ˜Ã˜±øÂ√ ˚ ’¬ıø˙©Ü Œ˚È≈¬fl≈¡ ’±øÂ√
Œ¸È≈¬fl≈¡ Œ˘˝√√Ú fl¡À¬ı˛ ’±˜±Àfl¡ øÚ–À˙¯∏ fl¡À¬ı˛±, ’±ø˜ ¬ı“±ø‰¬ºí
fl“¡±¬ÛÚ ø¸ø¬ı˛ÀÊ√¬ı˛ fl¡À˚˛fl¡øȬ fl¡ø¬ıÓ¬± Œ¬ıø¬ı˛À˚˛øÂ√˘ ¸ÀÓ¬À¬ı˛± øάÀ¸•§¬ı˛ ≈√í˝√√±Ê√±¬ı˛ ‰¬±¬ı˛ ¤¬ı˛ ëŒ√˙í ¬ÛøSfl¡±˚˛›º Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú±Àfl¡ ˆ¬±˘ ˘±À·
¤ Ê√Ú… Œ˚, Ê√œ¬ıÚ ¬ıø˝√√ˆ”«¬Ó¬ øÓ¬øÚ øfl¡Â≈√˝◊√ Œ˘À‡Ú Ú±º Ó¬±˝◊√ Ó“¬±¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ Ê√œ¬ıÀÚ› ¤À¸ÀÂ√ Ò±¬ı˛±¬ı±ø˝√√fl¡ ø¬ı¬Û˚«˚˛º
Ó“¬±¬ı˛ fl¡“±¬ÛÚ ø¸ø¬ı˛ÀÊ√¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±&ø˘¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ ’±À˘±fl¡¬Û±Ó¬ fl¡À¬ı˛ ¸˜±ÀÊ√¬ı˛ ¬ı≈Àfl¡ ’øÓ¬ õ∂̘… › ¶Û˙«fl¡±Ó¬¬ı˛ ˚“±¬ı˛±, Ó¬“±À√¬ı˛ ø√Àfl¡ õ∂ùü “≈√Àάˇ
Œ√¬ı±¬ı˛ ˝◊√À26√ Ê√±À·º 1962 ¸±À˘ 25 Œ˙ ’±·à ¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ ˜˚˛˜Úø¸—À˝√√ Ê√ij ŒÚ›˚˛± Ó¬¸ø˘˜± ¤‡Ú ¸≈”√¬ı˛ ¬Ûø(À˜ øÚ¬ı«±ø¸Ó¬±º Ó“¬±¬ı˛ Ú±À˜
˜‘Ó≈¬…√ÀG¬ı˛ Ù¬ÀÓ¬±˚˛± Á≈¡˘ÀÂ√º ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ˜±øȬÀÓ¬› Ó“¬±¬ı˛ ’±|˚˛ Œ˜À˘øÚº Ò˜π˚˛ Œ˜Ã˘¬ı±√ ’±¬ı˛ ¬Û≈è¯∏Ó¬ÀLa¬ı˛ ø¬ıèÀX èÀ‡ “√±øάˇÀ˚˛ÀÂ√Ú ¬ıÀ˘˝◊√
Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¤˝◊√ ø¬ı¬Û˚«˚˛º ’±À˘±‰¬… fl¡ø¬ıÓ¬±&ø˘¬ı˛ ˙s‰¬˚˛Ú, Â√Àµ±¬ıXÓ¬±, ø‰¬Sfl¡ä ¸¬ıøfl¡Â≈√˝◊√ ¸≈µ¬ı˛ › ¸±¬ı˘œ˘º
·À√… ¬ÛÀ√… Œ˚ Ó¬“±¬ı˛ ’±Ú±˚˛±¸ ø¬ı‰¬¬ı˛Ì Ó¬±¬ı˛˝◊√ õ∂˜±Ì ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¤¸¬ı fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛º Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú± › ¬ı…øMê√ÀQ¬ı˛ Ò±À¬ı˛ fl¡±ÀÂ√› ˚±¬ı±¬ı˛ 鬘Ӭ± ŒÚ˝◊√
˚±À√¬ı˛, Ó¬±¬ı˛± ˚‡Ú Ó“¬±¬ı˛ ¬ı…Ô« ’Ú≈fl¡¬ı˛À̬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛ ø¡ZÓ¬œ˚˛ Ó¬¸ø˘˜± ˝√√ÀÓ¬ ‰¬±Ú, Ó¬‡Ú Ó¬±À√¬ı˛ Ê√Ú… fl¡è̱ ˝√√˚˛º Œ˜Ãø˘fl¡ ¬ı˛‰¬Ú±˚˛ Œ˚ ˆ¬G±ø˜¬ı˛
¶ö±Ú ŒÚ˝◊√, Ó¬¸ø˘˜±¬ı˛ ¤˝◊√¸¬ı ’Ì≈ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛› Ó¬±¬ı˛ ¸±é¬… ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º Ó¬¸ø˘˜± ’±¬ı˛› ø˘‡≈Ú ¤È¬±˝◊√ õ∂Ó¬…±˙±º ’±˜¬ı˛± Ó“¬±¬ı˛ é≈¬¬ı˛Ò±¬ı˛ ·√… ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ¸Àe
ŒÓ¬± ¬ıU˘ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬º

;˘≈fl¡ ø‰¬Ó¬± ø‰¬ôL± ı˛±ø˙ ¬ı˛±ø˙ ˚ ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±˚˛ ¤‡ÀÚ± ¬ˆ¬±À˘±¬ı±ø¸

’±˜‘Ó≈¬… Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ fl¡Ô±˝◊√ ¬ı˘À˘Ú fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ√
ëÓ≈¬ø˜ ŒÓ¬± ¸˜ô¶ ¬Û±À¬ı˛±, ˘˝√√˜±˚˛ ¸¬ı Œ√±¯∏ 鬘± fl¡À¬ı˛ √±› ˚ Ó≈¬ø˜ ˆ¬±À˘±¬ı±À¸± ¬ıÀ˘ Œ˜À‚ Ê√˘, ŒÓ¬±˜±¬ı˛˝◊√ ˝◊√26√±˚˛˚ ¸˜ô¶ Ú±øô¶fl¡ ˙øMê√ ÷ù´À¬ı˛¬ı˛
ø√Àfl¡ Â≈√ÀȬ ˚±˚˛ ˚ ¤‡Ú ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ø√Àfl¡ ‚Ú ˝√√À˚˛ ’±¸± ˚ ¤fl¡È≈¬ ά◊¡Z‘M√ ’±˚˛≈ Â√˘±26√˘ ˚ ¤‡Ú ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ø√Àfl¡ ¬Ûø¬ı˛¬Û”Ì« ¬ı‘Ó¬ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ˚ fl¡•§˘
¸•§˘íº fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Ú±˜, ëÓ≈¬ø˜ ŒÓ¬± ¸˜ô¶ ¬Û±À¬ı˛±ºí fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œº Ó“¬±¬ı˛ ø¡ZÓ¬œ˚˛ fl¡ø¬ıÓ¬± ¸—fl¡˘Ú 뤽◊√ ¬ÛÀÔ ’ôL¬ı˛±í õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘,
1976 ¸±À˘º ¤¬ı˛ ’±À·› 1970 ¸±À˘ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ õ∂Ô˜ fl¡ø¬ıÓ¬± ¸Ç˘Ú 븘˚˛ ˙¬ı˛œ¬ı˛ ˝√√+√˚˛í ¤¬ı˛ ë¬Û±¬Û-¬Û”ÀÌ… ˜‘Ó≈¬…øÊ√Ó¬±í fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ fl¡ø¬ı
˙øMê√¬Û√ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú,ë¤fl¡ø√Ú ˜À¬ı˛ ˚±À¬ı± , ¤fl¡ø√Ú ¸¬ı Ó≈¬26√ ˝√√À¬ı ˚ ’±fl¡F Ó‘¬¯û±¬ı˛ Ÿ¬Ó≈¬ ˆ‘¬e±À¬ı˛ ¬ı˛øé¬Ó¬ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ˚ ¬Û±À¬ı Ú± øÊ√˝3√±¬ı˛
¶§±√ , Œ¸ø√Ú ø¬ıé¬Ó¬ ¬Û¬ı˛±ˆ¬À¬ı˛ ˚ Œfl¡±Ô±˚˛ fl≈¡Àάˇ±¬ı ˙±øôL ’˜˘Ó¬± õ∂Ô˜ ¬Û”¬ı«±˙±º ˚ Œ˝√√ ˘ø˘Ó¬ ø¬ı˝√√e˜±, ŒÓ¬±˜±¬ı˛› øfl¡ Ê√ij˘À¢ü ˜œÚ ˚ ¬Û≈À26√¬ı˛
¬ı˛+¬Û±ø˘-˙œÀ¯∏« Œ√±˘±À¬ı øfl¡ø=» ’±˚˛≈©®±˘ ˚ Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ˙”Ú…ÀÓ¬±˚˛± Œ¶§26√±¬ı˝√√ ¸˜œÀ¬ı˛ ά◊DœÚ ˚ ¬Û±ÀS¬ı˛ Ó¬˘±øÚ ˝√√À¬ı ¬ı˛Mê√√œÌ« ’±˝√√Ó¬ fl¡¬Û±˘º ˚
÷ù´¬ı˛-ά◊¬Û˜ Ó≈¬ø˜, ÷ù´À¬ı˛¬ı˛ ¸˜±ÀÔ« ’:±Ó¬ ˚ ¤¬ı— øÚˆ«¬¬ı˛Ó¬˜ , øÚ¬ı˛±À˘±fl¡ ¸—˙˚˛ Œ¬ı√Ú± ˚ Ó≈¬ø˜ ¸¬ı ˜≈ÀÂ√ Œ√À¬ı ˘7¡¡¡±-ˆ¬˚˛ , ”√¬ı˛±ÀôL ø¬ıô¶‘Ó¬ ˚
ø¬ı¯∏±√ ’±¬ı˛+Ϭˇ ˜‘Ó≈¬…, ˆ¬±À˘ Œ˘À‡± Ú¬ıõ∂ô¶±¬ıÚ±º ˚ øÚ˚˛Ó¬ ά◊8˘ ˝√√›, ά◊√øÒ¬ı˛ ’‡G ’±À˘±Àfl¡ ˚ Ó≈¬ø˜ ˜‘Ó≈¬…øÊ√Ó¬±, ø¶ß*±, ¬Û±¬Û-¬Û≈Ì…, Œ¬ı√Ú±˚˛-
Œ˙±Àfl¡ºí
Â√˚˛ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ ¬ı…¬ıÒ±ÀÚ ˜‘Ó≈¬… ø¬ı¯∏˚˛fl¡ ≈√íøȬ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ≈√˝◊√ ˙øMê√¬Û√º øfl¡c Œfl¡±Ô±˚˛ Œ˚Ú ’±(˚«, ’æ≈√Ó¬ ø˜˘º Ó¬“±¬ı˛ ˜‘¬Ó≈¬… Œ‰¬Ó¬Ú±¬ı˛ ¬ı˛+¬Û±ôL¬ı˛
˝√√˚˛ÀÓ¬± ¬ı± ˝√√À˚˛ÀÂ√º ˝√√›˚˛±È¬±˝◊√ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡º øfl¡c ˜ÀÚ ˝√√˚˛, qè ŒÔÀfl¡˝◊√ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ ’øÚ¬ı±˚« ˜‘Ó≈¬… ¸•ÛÀfl«¡ Œˆ¬À¬ı˝◊√ ‰¬À˘ÀÂ√Úº ¤fl¡È≈¬
ëά◊¡Z‘M√ ’±˚˛≈í øÚÀ˚˛ Ó¬“±¬ı˛ ¬ı“±‰¬±¬ı˛ ’±fl¡±„∏鬱› ’±ÀÂ√º ˝√√˚˛ÀÓ¬± Ó¬±˝◊√ ¤˝◊√ ëά◊¡Z‘M√ ’±˚˛≈í øÚÀ˚˛˝◊√ Œ¬ı˛±·˙˚…±˚˛ õ∂±˚˛ ≈√í¬ıÂ√¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ fl¡±øȬÀ˚˛ Œ·À˘Úº øfl¡c
˜‘Ó≈¬… ¤À˘ øÓ¬øÚ Œ˚ ˙±øôL, ’˜˘Ó¬±, ’±¬ı˛ õ∂Ô˜ ¬Û”¬ı«±˙±Àfl¡ ¬Û±À¬ıÚ Ú±, Ó¬±-› Ê√±ÚÀÓ¬Úº Œ¸Ê√Ú…˝◊√ Œõ∂˜ Ú±À˜¬ı˛ ë˘ø˘Ó¬ ø¬ı˝√√e˜±íÀfl¡ øÓ¬øÚ fl¡±ÀÂ√
Œ¬ÛÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ÀÂ√Úº Ó¬±Àfl¡ ë÷ù´¬ı˛-ά◊¬Û˜í ¬ıÀ˘ÀÂ√Úº øÚˆ«¬¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú ëøÚˆ«¬¬ı˛Ó¬˜íº ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ·±Ï¬ˇ Úœ˘ ’gfl¡±À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÒ…› Ó¬±Àfl¡ ë’‡G-
’±À˘±Àfl¡í ëøÚ˚˛Ó¬ ά◊8˘í ˝√√ÀÓ¬ ¬ıÀ˘ÀÂ√Úº ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ëÓ≈¬ø˜ ˜‘Ó≈¬…øÊ√Ó¬±, ø¶ß*±, ¬Û±¬Û-¬Û≈Ì… Œ¬ı√Ú±˚˛ Œ˙±Àfl¡ºí
ø¡ZÓ¬œ˚˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛› ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ¬ÛȬˆ”¬ø˜fl¡±˚˛ Œ¸˝◊√ ëÓ≈¬ø˜íº Ó¬±¬ı˛ Ê√Ú…˝◊√ ¸˜ô¶ Ú±øô¶fl¡ ˙øMê√ ÷ù´À¬ı˛¬ı˛ ø√Àfl¡ Â≈√ÀȬ ˚±À26√º Œ¬ı˛±˜±øKI◊fl¡ fl¡ø¬ı ˜±S˝◊√
˜‘Ó¬≈… Œ‰¬Ó¬Ú±˚˛ ά◊À¡Zø˘Ó¬º ˜‘Ó≈¬…Àfl¡ øÚÀ˚˛› Ó¬“±À√¬ı˛ Œfl¡ÃÓ≈¬fl¡º ¬ı˛ø¸fl¡Ó¬±º ¸—˘±¬Û ¬ı˛‰¬Ú±º ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ› Ó¬±¬ı˛ ¬ı…øÓ¬Sê˜ ÚÚº
ëÊ√À˘ Œˆ¬À¸ ˚±˚˛ fl¡±¬ı˛ ˙¬ı∑ Œfl¡±Ô± øÂ√˘ ¬ı±øάˇ∑ ¬ı˛±ÀÓ¬¬ı˛ fl¡À~±˘ qÒ≈ ¬ıÀ˘ ˚±˚˛, ’±ø˜, Œ¶§26√±‰¬±¬ı˛œ ñí fl¡ø¬ı ˙øMê√¬ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±À˚˛¬ı˛ ¤˝◊√
fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ˙øMê√¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ Œ˚˜Ú Œ¶§26√±‰¬±¬ı˛ ∆¬ıø˙À©Ü…¬ı˛ Â√±˚˛± ˘é¬ fl¡¬ı˛± ˚±˚˛, øͬfl¡ ŒÓ¬˜øÚ ˜‘Ó≈¬…À¬ı±Ò øÚÀ˚˛ ˙øMê√¬Û¬ı˛›º ¤fl¡ ≈√¬ı˛ôL Œ¬ı˛±˜±øKI◊fl¡
Œ¶§26√±‰¬±ø¬ı˛Ó¬± qè ŒÔÀfl¡˝◊√ Â√øάˇÀ˚˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó¬“±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛º Úà±˘øÊ√˚˛±, ¶ú‘øÓ¬ ˆ¬±¬ı˛±Ó≈¬¬ı˛±Ó¬±, ø¬ı¯∏±√˜˚˛Ó¬± ŒÓ¬± Ô±fl¡À¬ı˝◊√º ëø¬ıø¬ı˚˛±Ú±í Ú√œ¬ı˛ Ú±˜›
Œˆ¬±À˘ÚøÚ ˙øMê√¬Û√º ¤˝◊√ Ú√œ Ó“¬±¬ı˛ Ê√ij¢∂±À˜¬ı˛ Ú√œº
’¢∂øLööÓ¬ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ’ôL·«Ó¬ ë¬Û=±À˙¬ı˛ ’±¸iß ˜‘Ó≈¬…ø√Úí fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ fl¡ø¬ı ¬ıÀ˘Ú, 뤬ı±À¬ı˛ Ù≈¬È¬Ù≈¬ÀȬ ≈√팉¬±‡ fl≈¡˚˛±˙±˚˛ ˚ ¤¬ı— ˙œÓ¬±Ó¬¬Û øÚ˚˛LaÌ
˚ Œfl¡¬ıø˘ ’¬ı¸±Ú ¬ıøÒ¬ı˛ fl¡±ÀÚ √±› ˚ Œfl¡¬ıø˘ øÚ–¸œ˜ ø˙ø˙¬ı˛¬Û±Ó¬ºí ¬Û=±˙ ¬ıÂ√À¬ı˛˝◊√ øfl¡ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ Œˆ¬À¬ıøÂ√À˘Ú ˜±¬ı˛± ˚±À¬ıÚ∑ ’±¬ı˛, 2004
¸±À˘¬ı˛ ˜±Á¡±˜±øÁ¡ ¸˜˚˛ ¸¬ı«À˙¯∏ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¸Ç˘Ú ë¡ZiZ ’˝√√øÚ«˙í-¤ ¤À¸ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú ëÂ√iߘøÓ¬ ’gfl¡±¬ı˛ ÿ◊ÀÒ√ı« ¬ıÀ˝√√ Úœ˘
˚ ˜±˚˛±26√iß ‰¬Ó≈¬ø«√fl¡ ¸±·¬ı˛ ¸ø˘˘ ˚ Ó¬±ø¬ı˛ Œfl¡±ÀÌ ¤fl¡Ò√±À¬ı˛ ¬ı±¸± Œ¬ı“ÀÒ Ô±fl¡± ˚ fl¡‡Ú Œ˚ Î≈¬À¬ı ˚±À¬ı ˝√√±ÀÓ¬¬ı˛ ¬ÛÓ¬±fl¡±ººí ’¸≈¶ö fl¡ø¬ı¬ı˛ Œ¬ı˛±·˙¯∏…±˚˛
qÀ˚˛ Œ˘‡± ë’±À¬ı˛±·…-1í fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, Ó¬“±¬ı˛ Ê√œ¬ıÚÀfl¡ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ¸±ÀÔ ¬ı±øÊ√ Ò√¬ı˛±¬ı˛ fl¡Ô±º ¬ı˘ÀÂ√Ú, 붧õü¬ı˛± ‰¬±ø¬ı˛ø√Àfl¡ ˚ √¬Û«ÀÌ ·“±Ô± Ô±fl¡ ˚ ˜‘Ó≈¬…
ÒÀ¬ı˛øÂ√ ¬ı±øÊ√ Ê√œ¬ıÀÚ, ˚ ø√Ú ’±À¸ ø√Ú ˚±˚˛ ˚ ’-˘ø˘Ó¬ ˙˚∏…±˚˛ ˚ ¸≈ÀÓ¬±È≈¬fl≈¡ ¬ı“±Ò± ’±ÀÂ√ ø¬ı˛¬ıÀÚºí fl¡ø¬ı ŒÈ¬¬ı˛ ¬Û±ø26√À˘Ú ˝√√˚˛ÀÓ¬± Ó¬“±¬ı˛ ¤ ’¸≈‡
’±¬ı˛ ¸±¬ı˛¬ı±¬ı˛ Ú˚˛º ë’±À¬ı˛±·…-2í fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ fl¡ø¬ı¬ı˛ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì ’±Ê√ ’ÚôL ’±Àé¬Û¬ı˛ ˜ÀÓ¬± Œ˙±Ú±À26√º ñ 똑Ó≈¬…Àfl¡ ¬ıÀ˘øÂ√, ¤fl¡È≈¬ ”√À¬ı˛ Ô±fl¡, ¤fl¡
¬ı≈fl¡ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ÒÀ¬ı˛ ’±øÂ√, ¬ı≈Àfl¡ ˚ ¸˜ô¶ ø¬ıø˘À˚˛ ø√ÀÓ¬ Œ√ø¬ı˛ ˝√√À¬ı, ’±¬ı˛› ¤fl¡È≈¬ Œ√ø¬ı˛ ˝√√À¬ı Ê√±øÚ...íº Ê√œ¬ıÚ, ˜±Ú≈¯∏ › fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ õ∂øÓ¬ fl¡ø¬ı
˙øMê√¬Û√¬ı˛ ’¬Ûø¬ı˛¸œ˜ ˜˜QÀ¬ı±Ò ’±¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ˜±S ¯∏±ÀȬ±Ò« ¬ı˚˛À¸˝◊√ Œ˙¯∏ ˝√√À˚˛ ˚±¬ı±¬ı˛ fl¡Ô± Ú˚˛º Ó¬“±¬ı˛ ë¤fl¡ ¬ı≈fl¡ ˆ¬±À˘±¬ı±¸±í ‰≈¬˜≈Àfl¡
øÚ–À˙ø¯∏Ó¬ ˝√√˚˛ Ú±º ’±(˚« Ê√œ¬ıÚ¬ı±√œ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√º ¸±¬ı˛±È¬± Ê√œ¬ıÚ ˜‘Ó≈¬… øÚÀ˚˛› ’±˙±¬ı˛ fl¡Ô±, Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ fl¡Ô±˝◊√ qøÚÀ˚˛ Œ·À˘Úº 똑Ó≈¬… ¤fl¡È¬±
fl¡±À˘±¬Û±˝√√±Î¬ˇí ¤˝◊√ ¸“±˝◊√øS˙ ‰¬¬ı˛À̬ı˛ ’±¬Û±Ó¬ √œ‚« fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¸˜±ø5ÀÓ¬ ¤À¸ ¬ı˘À˘Ú, ë¤‡Ú ’±˜±¬ı˛ ˜À¬ı˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝◊√À26√ fl¡¬ı˛ÀÂ√
’±À¬ı˛fl¡ ˙s˜˚˛œ¬ı˛ Ȭ±ÀÚºí ’±Ê√œ¬ıÚ ˙sÀfl¡ øÚÀ˚˛˝◊√ Œ‡À˘ÀÂ√Ú fl¡ø¬ıº ¤‡Ú øÚá¬≈¬ı˛Ó¬˜ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ˜≈À‡±˜≈ø‡ “√±øάˇÀ˚˛ Œ¸˝◊√ ˜‘Ó¬≈ …Àfl¡› øÓ¬øÚ ¬ˆ¬±¬ıÀÂ√Ú
¤fl¡ Ú±¬ı˛œº ˆ¬±¬ıÀÂ√Ú, ë˙s˜˚˛œºí ’±À¬ı˛fl¡ ˙s˜˚˛œº Œ˚ ¤‡Ú ¸•Û”Ì« ÚÓ≈¬Úº ˜± õ∂ˆ¬±¬ıÓ¬œ Œ√¬ıœ øÚÀÊ√¬ı˛ ŒÂ√À˘¬ı˛ Ê√Ú… Œ˚ fl“¡±√À¬ıÚ, Ó¬±› À¬ı±Ò
fl¡ø¬ı˛ ¬Û”¬ı«±À˝ê˝◊√ ŒÊ√ÀÚ Œ·ÀÂ√Ú ˙øMê√¬Û√º Ó¬±˝◊√ ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ¬Û≈SÀ¶ß˝√±Ó≈¬¬ı˛, ¬Û≈SÀ˙±fl¡±Ó≈¬¬ı˛ ˜±À˚˛À√¬ı˛ fl¡Ô± ˙øMê√¬Û√ øÚÀÊ√˝◊√ ø˘À‡ Œ·À˘Ú, 븬ı±˝◊√
Ô±fl≈¡fl¡ ˆ¬±À˘±, ‰¬±¬ı˛ø√Àfl¡ ˙±ôL ø¶ß* Œ‰¬±‡ ˚’±À˘± øÚÀ˚˛ ŒÊ√À· Ô±flƒ¡, ˙¸…√±Ú± ‡“≈ÀȬ øÚø¬ı Ó≈¬˝◊√ ˚ ’±˜±¬ı˛ ¬ı≈Àfl¡¬ı˛ ≈√ÀÒ ŒÓ¬±¬ı˛ ˜≈‡ ¬ı±¬ı˛ ¬ı±¬ı˛ Ò≈À˚˛
Œ√À¬ı± ’±˚˛ Øí ’±¬ı˛› ¬ı˘À˘Ú, ë’±˜±¬ı˛ ˜±À˚˛¬ı˛ ˜≈‡ ˚ ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ά◊M√˜ ά◊¬Û˜±ºí
똘 ø‰¬ÀM√√ øÚøÓ¬ Ú‘ÀÓ¬… Œfl¡ Œ˚ Ú±À‰¬ ˚ ˝√√±ø¸fl¡±iß± ˝√√œ¬ı˛± ¬Û±iß± Œ√±À˘ ˆ¬±À˘ ˚ fl“¡±À¬Û Â√µ ¬ˆ¬±À˘± ˜µ Ó¬±À˘ Ó¬±À˘ ˚ Ú±À‰¬ Ê√ij, Ú±À‰¬ ˜‘Ó≈¬…
¬Û±ÀÂ√ ¬Û±ÀÂ√ ñ 뤬ı˛fl¡˜ ¬ı˛±¬ıœøffl¡ Œ‰¬Ó¬Ú±¬ı˛, ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛ øÚÀ˚˛ ˙øMê√¬Û√ ëfl“¡±‰¬± ‚≈À˜¬ı˛ ¶§õüí fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛Ú, 뤽◊√ ŒÓ¬± Ê√œ¬ıÚ ¤˝◊√ ŒÓ¬±
˜¬ı˛Ì ˚ Ê√œ¬ıÚ-˜¬ı˛Ì Œ‡˘± ˚ ¸˜˚˛È¬± øfl¡ ’¸˜À˚˛¬ı˛ ˚ ¤fl¡±ôL fl¡±˘À¬ı˘± ∑ ˚ ¤fl¡øȬ Ê√œ¬ıÚ ø˙ø‡À˚˛ Œ·˘ ˚ Ê√œ¬ıÚ fl¡±À¬ı˛ fl¡˚˛ ˚ ’±˜±¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ
ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ ˚ ˆ≈¬À˘¬ı˛ ’¬Û‰¬˚˛Ø ˚¸±¬ı˛± Ê√œ¬ıÚ ·±Ú Œ˙±Ú±À¬ı ˚ øÚÓ¬…fl¡±À˘¬ı˛ ¬Û±ø‡ ˚ fl¡±“‰¬± ‚≈À˜¬ı˛ ¶§õü øÚÀ˚˛ ˚ ˜¢ü ˝√√À˚˛ Ô±øfl¡ ºí ¸øÓ¬… øfl¡
’±˜±À√¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ ëˆ”¬À˘¬ı˛ ’¬Û‰¬˚˛í ∑ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¬ı± øͬfl¡, Ú˚˛ÀÓ¬± ¬ı± Ú˚˛º Ó¬±˝◊√ ø¬ı¶ú˚˛ ø‰¬À˝ê¬ı˛ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú fl¡ø¬ıº Ó¬¬ı≈ øÓ¬øÚ ·±Ú qÚÀÓ¬ ‰¬±Úº
‰¬±Ú, fl“¡±‰¬± ‚≈À˜¬ı˛ ¶§õü øÚÀ˚˛ ˜¢ü ˝√√À˚˛ Ô±fl¡ÀÓ¬º 똑Ó≈¬… Œ‰¬Ó¬Ú±í fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¶Û©Üˆ¬±À¬ı˝◊√ ¬ı˘À˘Ú, ë˚‡Ú ¸˜ô¶ ø√Ú Â√±˚˛± ŒÙ¬À˘ ¬ı˛±øS¬ı˛ Ó¬±G¬ı ˚ ô¶¬ı
 , ô¶t ˝√√À˚˛ Ô±Àfl¡ ˚ ¬ı˛˝√À¸…¬ı˛ ¬ı≈fl¡ ø‰¬À¬ı˛ ‡À¸ ¬ÛÀάˇ Úé¬ÀS¬ı˛ ˙¬ı  , ˚ ˙s ˜≈‡ Ϭ±Àfl¡º ˚ Ó¬‡Ú ŒÓ¬±˜±¬ı˛ õ∂øÓ¬, fl¡¬ı˛ÀÊ√±Î¬ˇ ’?ø˘-õ∂øÓ¬˜ ˚ ’g±fl¡±À¬ı˛
Ú±À˜ qÒ≈ ø˝√√˜ºí Œfl¡ Œ¸˝◊√ ëÓ≈¬ø˜í ∑ fl¡±¬ı˛ õ∂øÓ¬ ˙øMê√¬Û√ fl¡¬ı˛ÀÊ√±Î¬ˇ ’?ø˘-õ∂øÓ¬˜ ∑ Œ¸ øfl¡ ˜‘Ó≈¬… ∑ Ú±øfl¡ ’ÚôL Ê√œ¬ıÚ ∑ ˚±¬ı˛ Ê√Ú… ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√
¬ı±¬ı˛ ¬ı±¬ı˛ ’±ø¸ ¤¬ı— øÙ¬À¬ı˛ øÙ¬À¬ı˛ ˚±˝◊√º
ˆ¬±À˘±¬ı±¸± Ô±fl¡À˘˝◊√ ¸¬ı ’±ÀÂ√º ’±ÀÂ√ ’±øô¶fl¡…¬ı±√º Ú˝◊√À˘ øfl¡Â≈√˝◊√ ŒÚ˝◊√º Ú±øô¶º Ó¬±˝◊√ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú ëˆ¬±˘¬ı±¸± ‰¬À˘ Œ·À˘
’±¬ı˛ øfl¡Â≈√ Ô±Àfl¡ Ú± ˙¬ı˛œÀ¬ı˛ ˚ Œ˝√√ øÚ¬ı˛Ô«, ’±R˝√√œÚ, ÒœÀ¬ı˛ ˚ fl≈¡˚˛±˙±˚˛ Ϭ±fl¡± ¬ÛÀάˇ ˚Ó¬ øfl¡Â≈√ ’±À˘± ˚ ¸¬ı ¬ı˛— ˜≈ÀÂ√ ˚±˚˛ Ê√±À· qÒ≈ fl¡±À˘± ˚ Œ¸ øfl¡
Â√ø¬ı Ø Ú±øô¶fl¡ ˝◊√˙±¬ı˛± ˚ ’±¬ı±¬ı˛ ’±¬ı˛y ˝√√À¬ı, Œ˝√√±fl¡ Ó¬À¬ı ¸±¬ı˛±º ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ‰¬À˘ Œ·À˘ ˚ Ê√±À· Ú± ¬ı≈Àfl¡¬ı˛ ˜ÀÒ… ·±Ú ˚ qÒ≈ Œfl¡±˘±˝√√˘, qÒ≈√ ø¬ı¬Ûiß
Œù≠±·±Úºí ˜≈˝”√ÀÓ«¬˝◊√ ˜ÀÚ ¬ÛÀάˇ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÔÀfl¡º ëŒÓ¬±˜±¬ı˛ fl¡Ô± Œ˝√√Ô± Œfl¡˝√√ ŒÓ¬± ¬ıÀ˘ Ú± ˚ fl¡À¬ı˛ qÒ≈ ø˜ÀÂ√ Œfl¡±˘±˝√√˘ºí ëŒÓ¬±˜±˚˛ ’gfl¡±¬ı˛ Œ√À¬ı±í
fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ’gfl¡±À¬ı˛¬ı˛ õ∂Ó¬œÀfl¡ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± Œ√¬ı±¬ı˛ fl¡Ô±˝◊√ ¬ıÀ˘ÀÂ√Úº ë’ø˜ ŒÓ¬±˜±˚˛ ’gfl¡±¬ı˛ Œ√À¬ı± ˚ Ó≈¬ø˜ Ê√±Ú±˘± ‡≈À˘ ¬ı±˝◊√À¬ı˛
ŒÙ¬À˘ ø√›º ˚ ˚‡Ú Œ√À¬ı± Œ¬ı±¬ı± ¬Û±ø‡¬ı˛ ø˙¸ ˚ Ó≈¬ø˜ ’±Î¬ˇ±˘ ø‚À¬ı˛ Â√ø¬ı ’±“fl¡ÀÓ¬ ¬ıÀ¸±º ˚ Œ√À¬ı± ŒÓ¬±˜±˚˛ Œ¸±Ú±-¬ı˛+À¬Û±¬ı˛ fl¡±øͬ ˚ ø√Ú ¬ı±Ú±À¬ı
¬ı˛±Ó¬ ¬ı±Ú±À¬ı Ó≈ƒ¬ø˜º ˚ ;˘≈fl¡ ø‰¬Ó¬± ø‰¬ôL± ¬ı˛±ø˙ ¬ı˛±ø˙ ˚ ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±˚˛ ¤‡ÀÚ± ˆ¬±À˘±¬ı±ø¸ºí
2 ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛, 2005º ‚Ú±˚˛˜±Ú ¸g…±¬ı˛ ’±fl¡±À˙¬ı˛ ø√Àfl¡ Ó¬±øfl¡À˚˛ ¤È¬±˝◊√ ˆ¬±¬ıøÂ√˘±˜ ë;˘≈fl¡ ø‰¬Ó¬±, ø‰¬ôL± ¬ı˛±ø˙ ¬ı˛±ø˙ ˚ ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±˚˛
¤‡ÀÚ± ˆ¬±À˘±¬ı±ø¸íº ¬Û≈Àάˇ ˚±ø26√˘ ø˙˘‰¬¬ı˛ ù¨˙±Ú ‚±ÀȬ¬ı˛ fl¡±˘±ôLfl¡ ’±&ÀÚ ¤fl¡ ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛ fl¡±„√√±˘ fl¡ø¬ı¬ı˛ ¬Û±øÔ«¬ı ˙¬ı˛œ¬ı˛º ’±¬ı˛ ˜ÀÚ
¬ÛάˇøÂ√˘, ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ¸fl¡˘ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛ Œ¸˝◊√ fl¡ÇÚ±Àfl¡º ñ ë¤fl¡øȬ Úœ, ¤fl¡øȬ Ù≈¬˘, ¤fl¡øȬ ¬Û±ø‡ ˚ Ó¬±¬ı˛ ’±Î¬ˇ±À˘ fl¡ÇÚ±Àfl¡ ¬Û≈¯∏ÀÓ¬
Ô±øfl¡ºí

ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ

11 ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛, 2005 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, qSê¬ı±¬ı˛º

fl¡ø‰¬fl¡±‰“¬±À√¬ı˛ ¸Àe ’ÀÚfl¡ fl¡Ô± ¬ıÀ˘ Œ·À˘Ú ˙øMê√¬Û√

ëÊ√·» ¬¬Û±¬ı˛±¬ı±À¬ı˛¬ı˛ Ó¬œÀ¬ı˛ ø˙q¬ı˛± fl¡À¬ı˛ Œ‡˘±íº ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ø¬ıù´fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº ’iß√±˙—fl¡¬ı˛ ¬ı˛±˚˛, ¸≈fl≈¡˜±¬ı˛ ¬ı˛±˚˛ ŒÔÀfl¡ qè fl¡À¬ı˛ ’ÀÚfl¡ fl¡ø¬ı¬ı˛
˝√√±ÀÓ¬ ¸˜‘X ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¬ı±—˘±¬ı˛ ø˙q ¸±ø˝√√Ó¬…º ëÚ¬ıœÚ øfl¡À˙±¬ı˛ ŒÓ¬±˜±Àfl¡ ø√˘±˜ ˆ≈¬¬ıÚά±„√√±¬ı˛ Œ˜‚˘± ’±fl¡±˙íº ˝“√…± ø√À˚˛ÀÂ√Ú, fl¡ø¬ı ¸≈Úœ˘ ·Àe±¬Û±Ò…±˚˛
¤ˆ¬±À¬ı˝◊√ Ó¬“±¬ı˛ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛º ’±¬ı˛, ’±˜±À√¬ı˛ ÷˙±Ú ¬ı±—˘±¬ı˛ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ 1999 ¸±À˘¬ı˛ ø˙˘‰¬¬ı˛ ¬ı˝◊√À˜˘±˚˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ ¬Û±À¬ı˛¬ı˛ ø˙q
øfl¡À˙±¬ı˛À√¬ı˛ Ê√Ú… ø√À˚˛ Œ·À˘Ú 59 øȬ ’Ú¬ı√… Â√άˇ± ¸—fl¡˘Ú 뢂≈¬Û√…íº fl¡ø¬ıÓ¬± ¬ı˘ÀÓ¬˝◊√ ˆ¬±À˘±¬ı±ø¸ ’±ø˜º ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±À˚˛¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¸¬ı
fl¡ø¬ıÓ¬±-˝◊√ øÂ√˘ ¬Û√…º ’±˜±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¸¬ı ¬Û√…˝◊√ fl¡ø¬ıÓ¬±º Â√άˇ±¬ı˛ Â√µ, ˚±Àfl¡ ¬ı˘± ˝√√˚˛ ù´±¸±‚±Ó¬õ∂Ò±Ú Â√µ, Œ¸˝◊√ Â√Àµ Œ˚ qÒ≈ ŒÂ√À˘ Œˆ¬±˘±ÀÚ±,
˜ÚÀˆ¬±˘±ÀÚ± Â√άˇ± Œ˘‡± ˚±˚˛, Ó¬± ˜±ÀÚÚøÚ ≈√˝◊√ ˙øMê√º ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ ’±¬ı˛ ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œº ’ÀÚfl¡ ø¸ø¬ı˛˚˛±¸ fl¡ø¬ıÓ¬± ά◊Àͬ ¤À¸ÀÂ√
Ó“¬±À√¬ı˛ Á¡Ì«± fl¡˘À˜º
øÚÀÊ√¬ı˛ ≈√˝◊√ Œ˜À˚˛ ˜≈iß± › Â≈√øȬ¬ı˛ Ê√Ú… qÒ≈√ Â√άˇ± ø˘À‡ÚøÚ ˙øMê√¬Û√, ø˘À‡ÀÂ√Ú ¤˝◊√ ÷˙±Ú ¬ı±—˘±¬ı˛ ¸fl¡˘ ø˙q øfl¡À˙±¬ı˛À√¬ı˛ Ê√Ú…º ˙øMê√√±
¬ı˘ÀÂ√Ú, 1. ë˜≈øiß ˚±À¬ı ˝◊√¶≈®À˘ øÚÀ˚˛ Œ¸À˘È¬ ¬ı˝◊√,˚ ˜± ‡“≈ÀÊ√ Ó¬±˚˛ ˝√√V ˝√√í˘ ˜≈øiß Œ·˘ fl¡˝◊√ Ø˚ Œ¸ øfl¡ Ó¬À¬ı ø‰¬À˘ Œfl¡±Í¬±˚˛ Œ¸ øfl¡ Ó¬À¬ı Â√±À√,˚
Œ¸ øfl¡ Ó¬À¬ı ˘±˘ ø¬ı˛¬ıÀÚ ’±˚˛Ú±ÀÓ¬ ‰≈¬˘ ¬ı“±ÀÒØ˚ ¤ø√fl¡ ›ø√fl¡ ŒÂ√±È¬±Â≈√øȬ, ¸¬ı±˝◊√ ˚‡Ú Ú±‰¬±¬ı˛,˚ ˜≈øiß Ó¬‡Ú ¬ı˛±iß±‚À¬ı˛ ˜≈À‡ ø√À26√ ’±‰¬±¬ı˛º 2.
˜≈øi߬ı˛ Œ¬ı±Ú Â≈√øȬ,˚ ‡±À¬ı Ú± ≈√Ò-èøȬ-˚ Ò˜fl¡ ø√À˘› fl“¡±À√ Ú± Œ¸˚ Œ˝√√À¸˝◊√ fl≈¡øȬ fl≈¡øȬØí
 Ó¬À¬ı Â≈√øȬÀfl¡˝◊√ Œ¬ı±Ò fl¡ø¬ı˛ ŒÂ√±È¬ ¬ıÀ˘ ¬Œ¬ıø˙ ˆ¬±À˘±¬ı±¸ÀÓ¬Ú ˙øMê√√±º Ó¬±˝◊√ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, ëÂ≈√øȬ¬ı˛ Ê√Ú… ’±¬ı˛› ¤fl¡øȬºí ¤‡±ÀÚ ˙øMê√√± ¬ı˘ÀÂ√Ú,
ëø˝√√ø¸ fl¡À¬ı˛ øˆ¬øÊ√À˚˛ÀÂ√± ø¬Ûø¸˜±¬ı˛ ˙±øάˇ Œ·±,˚ ·±˘±·±˘ Œ‡À˚˛ ¬ı≈øÁ¡ ˜≈‡ ˝√√À˘± ˝√√“±øάˇ Œ·±Ø˚ ·±˘±·±˘ ˘±À· Œfl¡±Ô± ·±À˘ ¬Û≈À¬ı˛ ’±Â√ Œ˚˚ ¬ı±¬ı±¬ı˛
√±¬ı±¬ı˛ ‚“≈øȬ, ’±À¬ı˛ ’±À¬ı˛ Â√…“± “√…±Ø˚ ˜Laœ¬ı˛ ‚±Î¬ˇ˛‡±Ú± fl¡Î¬ˇ˜Î¬ˇ ‡±À26±Ø√˚ ¬ı˘± ˝√√í˘, ˝√√±˝◊√ ŒÓ¬±À˘±, Œ¬ÛÀ˚˛ Œ·˘ 뽓√…±À26√±íº˚Œ˙±ÀÚ± Â≈√øȬ Œ˜±È¬±˜≈øȬ
¤fl¡‡±Ú± ˙±øô¶ ˚Œ¬ÛÀÓ¬ ˝√√À¬ı ¤˝◊√¬ı±¬ı˛ ˚»¬ÛÀ¬ı˛±Ú±øô¶íº ˙øMê√√±í Ó¬“±¬ı˛ w±Ó≈¬©Û≈S ø¬ıÀ˘±˘-Œfl¡ ά◊»¸·« fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ¤˝◊√ ˘‚≈¬Û√…º ø¬ıÀ˘±˘Àfl¡ ˙øMê√√±í
¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ë’±˜±¬ı˛ ¬ı±¬ı± ’±˜±¬ı˛¬ ¬ı±¬ı≈˚ Œfl¡±Ô±˚˛ Ó≈¬ø˜ ˚±›∑˚ ’±˜±¬ı˛ ¸Àe ¤À¸± ¬ıÀ¸±˚ ¤fl¡ ŒÈ¬ø¬ıÀ˘ ‡±›º˚ Ó≈¬ø˜ ‡±À26√± øάÀ˜¬ı˛ fl≈¡¸≈˜,˚
’±ø˜ ‡±ø26√ ˙±√±  ,˚ UÀ˘± Œ¬ıάˇ±˘ ˘…±Ê√ ŒÙ¬±˘±À26√˚ ¬Û±øÊ√ ˝√√±¬ı˛±˜Ê√±√±íØ ¤Â√±Î¬ˇ±› ëÓ≈¬Ó≈¬˘í, 댘‚±?Úí, ëøÁ¡ø˘fl¡í ¤À√¬ı˛Àfl¡ øÚÀ˚˛› ø˘À‡ÀÂ√Ú
Â√άˇ±º ¤¸¬ı Â√άˇ± Ú˚˛ÀÓ¬± ¬ÛÀ√… ά◊“øfl¡ Œ√˚˛ ’±˜±À√¬ı˛ øÚÊ√¶§ Õ˙˙¬ıº
ø˙é¬fl¡ ˙øMê√¬Û√ ¬ı˘ÀÂ√Ú, ÷‰ƒ¬›˚˛±Ú, Ȭœ‰ƒ¬ ›˚˛±Úº 1. ¤Àfl¡ ¤fl¡ Œ¬ıÀÂ√ Ú±›˚ ø¬ı√…±˝√√œÀÚ ø¬ı√…± √±›º 2º øÚÀÊ√¬ı˛ ˆ¬±À˘±, Œ√À˙¬ı˛ ˆ¬±À˘±  ,˚
’:Àfl¡ √±› :±ÀÚ¬ı˛ ’±À˘± 3. øˆ¬ißÊ√ÀÚ ø¬ı√…± ø√À˘˚ ’±¬ÛÚ ø¬ı√…±¬ı˛ ø˝√√À¸¬ı ø˜À˘ 4. ¤fl¡ õ∂√œÀ¬Û¬ı˛ ’±À˘±fl¡ ŒÔÀfl¡˚ ’±À¬ı˛fl¡ õ∂√œ¬Û ;±À˘± ,˚
‚≈‰¬À¬ı ’“±Ò±¬ı˛ ’:±ÚÓ¬±¬ı˛˚ ;˘À¬ı :±ÀÚ¬ı˛ ’±À˘±Øí ˝“√…±, ˙øMê√√±í ÷˙±Ú ¬ı±—˘±¬ı˛ ˜±øȬÀÓ¬ “√±øάˇÀ˚˛ Ó“¬±¬ı˛ õ∂±À̬ı˛ õ∂√œ¬Û ŒÔÀfl¡ ’ÀÚfl¡ õ∂√œ¬Û
;±ø˘À˚˛ Œ·ÀÂ√Úº ’±˜±À√¬ı˛ ø√À˚˛ Œ·ÀÂ√Ú Ó“¬±¬ı˛ ά◊8˘ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛º ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¸±ø˝√√Ó¬…-ø˙ä-¸—¶‘®øÓ¬-ø˙鬱¬ı˛ Ê√·ÀÓ¬ Ó“¬±¬ı˛ ’Ú±˚˛±¸
¬Ûø¬ı˛w˜Ì ø‰¬¬ı˛fl¡±˘ ά◊M√¬ı˛¸”ø¬ı˛À√¬ı˛ õ∂±øÌÓ¬ fl¡¬ı˛À¬ı˝◊√º
¬ı˛ø¸fl¡ ˙øMê√¬Û√º ¿˝√øA˚˛ ˆ¬±¯∏±˚˛, Ú±, ˆ¬±¯∏± Ú˚˛, ¬ı±—˘±¬ı˛ ά◊¬Ûˆ¬±¯∏±˚˛ Â√øάˇÀ˚˛ ’±ÀÂ√ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√í¬ı˛ fl¡±¬ı…fl‘¡øÓ¬º ëŒ√ø¸˘ ¬ı’±Úí ¤
ø˘‡ÀÂ√Ú-1. Ú±˜ øfl¡Ó¬±∑ ˜Ò≈ø˜Ó¬± ˚ ¬ı±øάˇ fl¡˝◊√∑ ˚ Â√˘ ∆·Ø ˚ øfl¡Ó¬± ¬Ûάˇ∑ ˚ ¬ı¬ı˛ fl¡¬ı˛ ˚ ˝◊√—¬ı˛±øÊ√∑ ˝◊√Ó¬± ¬ı˛±Ê√œØ ˚ fl¡› ‰¬±˝◊√Ú- ˚ Œˆ¬ø¬ı˛ Ù¬±˝◊√Úº ˚
Œfl¡±øÚ¶≈®˘∑ ˚ ¬Û˚˛˘±¬Û≈˘ Ø ˚ ¬ı±¬ı±¬ı˛ Ú±˜ ∑ ˚ ¿˙ √±˜Ø ¬ı±¸±-‚¬ı˛∑ ˚ ø˙˘‰¬¬ı˛Ø˚ ˆ¬±˝◊√À¬ı±Ú∑˚ øÓ¬ÚÊ√Ú-˚ ’±ø˜,√±√± ’±¬ı˛ øȬ˚˛± ˚ Ô…±—fl¡ ˝◊√ά◊
’±› ø·˚˛±Øí 2. ë˘GÚ ¤fl¡ ¬ı˛±Ìœ Ô±fl¡˝◊√Ú,˚ Ó¬±Úƒ ’±ÀÂ√ ¤fl¡ ¬Û≈˚˛±º˚ fl¡˝◊√Ú ‰¬±˝◊√Ú Œ√ø‡ ¤˜Ú øfl¡Ó¬±, ˚ ’˝◊√˘± ’±‰¬±ˆ≈¬˚˛±º˚ ø¬ı˚˛±¬ı˛ fl¡±˘í ¬Û±˝◊√˘±˜
Ú± Ó¬ ˚¬ ¤fl¡‡±Ú ¬Û±Ú ’±¬ı˛ &˚˛±, ˚ ˝√√±ø¬ı&ø˘ Œ√˙¬ı˛ ŒÚÓ¬± ˚ fl¡¬ı˛˝◊√Ú U!¡±U˚˛± ØØí ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ ˙øMê√√±í ’±˜±À√¬ı˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ øõ∂˚˛ ڱȬ…fl¡±¬ı˛ ø‰¬Sˆ¬±Ú≈
Œˆ¬Ãø˜Àfl¡¬ı˛ ڱȬfl¡ ë’±˝◊√Ê√› ’±g±¬ı˛í Œ√À‡ fl¡ø¬ıÓ¬± ø˘‡À¬ıÚ Ú±, Ó¬± ˝√√˚˛ øfl¡∑
¤˝◊√ ŒÓ¬± ¸±˜ÀÚ ’±¸ÀÂ√ ¸¬ı˛¶§Ó¬œ ¬Û≈ÀÊ√±º ˙øMê√√±í ¬ı˘ÀÂ√Ú, 1. ¸¬ı«qflv¡± Ú±˜øȬ ˚ø√, Œfl¡˙ Œfl¡Ú Ó¬±¬ı˛ fl¡±À˘±∑ ˚í fl¡øÌ©® Œ¸Ú õ∂ùü fl¡À¬ı˛
¸¬ı±˝◊√Àfl¡ ‰¬˜fl¡±À˘± Ø ˚ √±≈√ ¬ı˘À˘Ú, ë¬ı˛±À‡±í, ˚ ‰≈¬¬ÛøȬ fl¡À¬ı˛ Ô±Àfl¡± ˚ Ô±Ú fl¡±¬ÛÀάˇ¬ı˛ Œ‚±˜È¬± ø√À˚˛ Œ√¬ıœ¬ı˛ ˜±Ô± Ϭ±Àfl¡± Øí 2. ë¬ı- Ù¬˘±È¬± Œfl¡±Ô±˚˛
¬ıÀ¸ Œ¸È¬±˝◊√ ŒÓ¬± ˆ¬±˝◊√ Ê√±Ú± ŒÚ˝◊√, ˚ Œfl¡±Úƒ ë¸í-¤ Œ˚ ’±¬ı˛yȬ± Œ·±Î¬ˇ±˚˛ ·˘√ ¬ı±Ú±ÀÚ˝◊√ ,˚ Œ√±˚˛±Ó¬ ˆ¬¬ı˛øÓ¬ ∆¬ı˛˘ fl¡±ø˘ nib øÊ√Àˆ¬ ‡±Ú± ŒÚ˝◊√ºí
ø¬ı√…±¬ı˛ ˝√√±˘‰¬±˘, &艬¬ı˛Ì fl¡À˘Ê√, fl¡±Â√±Î¬ˇ fl¡À˘Ê√, ˜ø˝√√˜±˘˚˛, Œ√˙-›˚˛±ø˘ ¬Û√…-¸¬ı‡±ÀÚ˝◊√ ˙øMê√√±í ¬ı˛À˚˛ÀÂ√Úº ¬ı˛¬ıœfÚ±ÔÀfl¡ øÚÀ˚˛ ˜±S ‰¬±¬ı˛
¬Û—øMê√ÀÓ¬ Œ˚ |X±‚«… Ê√±Ú±Ú ˙øMê√¬Û√, Œ¸‡±ÀÚ ’Ú… Œfl¡Î¬◊ ˝√√À˘ ˝√√˚˛Ó¬ ø˘‡ÀÓ¬Ú ‰¬ø~˙ ˘±˝◊√Úº ˙øMê√√±í ¬ıÀ˘Ú, ë˚Ó¬˝◊√ Â√±Î¬ˇ±ÀÓ¬ ˚±˝◊√ ˚
’±À©Ü¬Û‘À©Ü Ó¬Ó¬ ¬ı“±ÀÒ Ê√Ȭ , ˚ ¤ Œfl¡˜Ú ˜±˚˛± Ó¬¬ı ˚ &{jfl≈¡À˘ Œ˝√√ õ∂¬ı‘X ¬ıȬØí ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ ŒÓ¬± ¤ ˜±˚˛±¬ı˛ ˜±˚˛±Ê√±À˘ ¬ıøµº ’±¬ı˛ ¤˝◊√
ˆ¬±À˘±˘±·±¬ı˛ Œ¶§26√±¬ıøµQ˝◊√ ’±˜±À√¬ı˛ ·¬ı«º Ó¬±˝◊√ ˙øMê√√±Àfl¡ øÚÀ˚˛ ’±˜¬ı˛± ·ø¬ı«Ó¬º
ά◊øÚÀ˙ Œ˜-1,2º ≈√øȬ ŒÂ√±A fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ˙øMê√√±í ø˘À‡ÀÂ√Ú, ë¬ı˛Mê√ ŒÚÀ¬ı∑ Ú±› Ú±, ¬ı≈Àfl¡ ˚ ¬ı˛±‡øÂ√ ’Ù≈¬¬ı˛±Úº ˚ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¬¬ı≈À˘È¬ Â√±ø¬ÛÀ˚˛ ›Àͬ
˚ ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¬ı˛ ·±Úºí 2. ëŒfl¡ øȬÀ¬Û Ò¬ı˛À¬ı ¬ıÀ˘±, ’Ú…±À˚˛¬ı˛ ·˘±∑ ˚ ˚±¬ı˛± Œ˝√√À¸ ¬ı≈Àfl¡ ˘˚˛ ¬ı±èÀ√¬ı˛ Œ·±˘±º˚ ø¬ıÀ¬ıÀfl¡¬ı˛ ˜≈À‡±˜≈ø‡ fl¡À¬ı˛ ø√À˘±
Œfl¡∑˚ √±˜±˘ ŒÂ√À˘¬ı˛± ’±¬ı˛ ¬ı˛Mê√˜±‡± Œ˜ºí Œ˜ ˜±¸, ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ ˜±¸º ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛ ˜±¸, ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ ˜±¸º ¤˝◊√ ˆ¬±¯∏±
˙ø˝√√À√¬ı˛ ˜±À¸˝◊√, ¤Àfl¡¬ı±À¬ı˛ ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛¬ı˛ ¬õ∂Ô˜ ø√ÚøȬÀfl¡˝◊√ ¤¬ıÂ√¬ı˛ ˙sÕ¸øÚÀfl¡¬ı˛ ˜ÀÓ¬± øÚÀÊ√¬ı˛ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ Ê√Ú… Œ˚Ú Œ¬ıÀÂ√ øÚÀ˘Ú ˙øMê√√±íº ¤fl≈¡À˙
ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛ øÚÀ˚˛ ˙øMê√√±í ø˘À‡ÀÂ√Ú, ë¬ı≈Àfl¡¬ı˛ Œ˘±˝√√≈ Œ‰¬±À‡¬ı˛ ¬Û±øÚ fl¡˜ Á¡¬ı˛±ø˘ Ú±, ˚ ‡Àάˇ± ‰¬±˘ ’±¬ı˛ ˜±øȬ¬ı˛ ‚À¬ı˛¬ı˛ ¬ı±e±ø˘Úœ ˜±Ø ˚ ¬ı˛˝◊√˘ ¬ÛÀάˇ
’˙Ú-¬ı¸Ú ˜±Ô±¬ı˛ ‰≈¬À˘ Ê√Ȭ  , ˚ ’±˚˛Ú± ø√˘≈˜ fl“¡±fl¡˝◊√ ø√˘≈˜ ˙˚∏…± ŒÂ√Àάˇ ›Íƒ¬º ˚ √…±‡ƒ ˜± ¤¬ı±¬ı˛ ≈√À‰¬±‡ Œ˜À˘ ˚ ŒÓ¬±¬ı˛, fl¡±˜±˘ fl¡¬ı˛± √±˜±˘
ŒÂ√À˘ ˚ ø¬ı˘ ˝√√±›À¬ı˛ ·±Ú Ê≈√ÀάˇÀÂ√ ˆ¬±ø¸À˚˛ ø√À˚˛ Ú±í-˚ ’±˜±¬ı˛, ά◊άˇ±˘ ¬Û±ø‡¬ı˛ ˜≈À‡¬ı˛ ¬ı≈ø˘ ¬ıeˆ”¬ø˜ ˜±ºí ¸±•x√±ø˚˛fl¡Ó¬±Àfl¡ ’Ó¬…ôL ‚‘̱ fl¡¬ı˛ÀÓ¬Ú
fl¡ø¬ıº ˙øMê√¬Û√ Œ√˙ˆ¬±À·¬ı˛ ≈√–¸˝√√ ¶ú‘øÓ¬ ˆ≈¬˘ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ÚøÚº ø˘À‡ÀÂ√Ú ¶Û©Üˆ¬±¯∏±˚˛, 븱Ӭ‰¬ø~À˙ Ú±‰¬±¬ı˛ ˚ ¬ÛÔ øÂ√˘ Ú± ¬ı“±‰¬±¬ı˛ ˚ Ó¬±˝◊√, fl¡±fl¡± ¤¬ı—
‰¬±‰¬±¬ı˛ ˚ ˘Î¬ˇ±˝◊√Ȭ±Àfl¡ ¸Àe øÚÀ˚˛ ¤À¸øÂ√ ¤˝◊√ fl¡±Â√±Î¬ˇºí Œˆ¬±È¬-¬ı˛e Œ√À‡ ¬ı…e fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√º ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬¬ı˛ ø¬ıù´±¸ ’ø¬ıù´±À¸¬ı˛ Œ√±˘±‰¬À˘
ŒÔÀfl¡› Œ˙¯∏¬Û˚«ôL øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ëÚ±, ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬ Ú˚˛íº ’±È¬øȬ ô¶¬ıÀfl¡¬ı˛ ¤˝◊√ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú, ë˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ fl¡Ô± ’˜‘Ó¬ ¸˜±Úº ˚ ¬ı˛±˜
Œ·˘ ¬ıÚ¬ı±À¸ ¬ı˛±Ê√± ˝√√Ú≈˜±Úººí ˜‘Ó≈¬…Àfl¡ øÚÀ˚˛ ‰¬¬ı˛˜ Œfl¡ÃÓ≈¬fl¡ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú fl¡ø¬ı, Â√άˇ±fl¡±¬ı˛ ˙øMê√¬Û√º Ó¬“±¬ı˛ Œ‰¬ÃV ‰¬¬ı˛À̬ı˛ ë˚˜Àfl¡ øÚÀ¬ıø√Ó¬ Â√άˇ±í Œ˚
Œfl¡Î¬◊ ¬ÛάˇÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Úº
’Ú…ø√Àfl¡ ëŒ˚ Œfl¡ÀάˇÀÂ√ ¬ı±ô¶ƒ≈øˆ¬“ÀȬ ˚ Œ¸˝◊√ Àfl¡ÀάˇÀÂ√ ˆ¬˚˛ ˚ ’±fl¡±˙ Ê≈√Àάˇ Œ˘‡± ’±˜±¬ı˛ ˚ ’±R ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ ˚ ¬ı±—˘± ’±˜±¬ı˛ ’±˝◊√-¬ˆ¬±¯∏± Œ·±
˚ ø¬ıù´ ’±˜±¬ı˛ Í“¬±˝◊√ ˚ õ∂Ù≈¬~ › ˆ‘¬G ’±˜±¬ı˛ ˚ ‡≈~Ó¬±Ó¬ ˆ¬±˝◊√ºí ñ ¬ı˘À˘› øfl¡—¬ı± ¤ ˜≈˝”√ÀÓ«¬ Ó¬“±¬ı˛ ëøͬfl¡±Ú±í ˜˝√√±fl¡±˙ ˝√√À˚˛ Œ·À˘›, øÚÀÊ√¬ı˛ ¬ı±øάˇ¬ı˛
øͬfl¡±Ú± ¸¬ı±˝◊√Àfl¡ Ê√±øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˆ≈¬˘ fl¡À¬ı˛ÚøÚ fl¡ø¬ıº ˙øMê√√±í¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬ø¬ıÊ√øάˇÓ¬ øÚÊ√¶§ ¬ı±øάˇ¬ı˛ øͬfl¡±Ú± ¤¬ı˛fl¡˜ – ë˙˝√√À¬ı˛¬ı˛ Œ˙¯∏¸œ˜± ‡±˘¬Û±Àάˇ
¬ı±øάˇ ˚ ¸iß…±¸œ ¬ıÀȬ, Ó¬À¬ı ŒÚ˝◊√ øȬ“øfl¡ √±øάˇº ˚ ø‰¬øͬ ø√ÀÓ¬ ˙‡ ˝√√˚˛ ˚ø√ ∆√¬ı±» ñ ˚ øͬfl¡±Ú±È¬± ø˘À‡ ¬ı˛±À‡± ø˙˘‰¬¬ı˛ ¸±Óƒ¬Øí
øfl¡c ¤ øͬfl¡±Ú±˚˛ ’±¬ı˛ øfl¡ Œfl¡Î¬◊ ø‰¬øͬ ø˘‡À¬ı fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œÀfl¡∑ Ó¬¬ı≈ ’±˜±À√¬ı˛ ÒËn∏¬ı ø¬ıù´±¸, ’ÚôL ’˜‘Ó¬À˘±fl¡ ŒÔÀfl¡ øÚ¬ı˛ôL¬ı˛
˙øMê√√±í ά±fl¡ ¬Û±Í¬±À¬ıÚ ’±˜±À√¬ı˛º fl¡±¬ı˛Ì, ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ÀÓ¬± Õ˙˙¬ı Œ¬Ûø¬ı˛À˚˛ ¤À˘› ’±˜‘Ó≈¬… ¤Àfl¡fl¡øȬ ¬ı˚˛¶® ø˙qº Œ¸˝◊√ ø˙q¬ı˛± ¬ı˛±Ê√±¬ı˛ ø‰¬øͬ
Œ¬ÛÀÓ¬ ‰¬±˚˛º ëά±fl¡‚¬ı˛í ڱȬÀfl¡¬ı˛ ’˜À˘¬ı˛ ˜ÀÓ¬±º ˜‘Ó≈¬… Ú˚˛, ø‰¬øͬ, qÒ≈˝◊√ ø‰¬øͬº

ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ

12À ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛, 2005 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ˙øÚ¬ı±¬ı˛º
 ë÷ù´À¬ı˛¬ı˛ ¬ı≈fl¡ ŒÔÀfl¡ Œfl¡ ^±é¬± Œ˜±‰¬Ú
fl¡À¬ı˛ Œ¬ı˛±Ê√, Ó¬œÔ«—fl¡¬ı˛, Œ¸ øfl¡ ’±ø˜∑í
ëfl¡‡Ú Œ˚ ‰¬À˘ Œ·˘ ˚˛ √¬ı˛Ê√± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ˝√√±È¬ fl¡À¬ı˛ Œ‡±˘± ñ ˚˛Œfl¡ ¬ı˘À¬ı, ë’¬ıÚœ ¬ı±øάˇ ’±ÀÂ√±í∑ ˚ ’¬ıÚœ, ’±RÀˆ¬±˘±º ˚˛ ’¬ıÚœ Œfl¡±Ô±˚˛ ’±ÀÂ√
˚˛ Œfl¡Î¬◊ Œ√À‡ÀÂ√± øfl¡ ∑ ˚˛ ά±Ú±˚˛ ’±fl¡±˙ fl“¡±¬Û±˚˛ ˚˛ Œ˜ÃÚ˜≈‡¬ı˛ ¬Û±ø‡ºí
¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ‡“≈Ê√øÂ√ ’±Ê√ ’¬ıÚœÀfl¡º ‡“≈ÀÊ√ ¬Û±ø26√ Ú±º ¸øÓ¬…, ’±Ê√ ’¬ıÚœ ¬ı±øάˇ ŒÚ˝◊√º ’¬ıÚœ Œfl¡±Ô±› Œ ıάˇ±ÀÓ¬ Œ·ÀÂ√º Œõ∂ÃϬˇ¬ı˚˛¶®,
’Ô‰¬ ø‰¬¬ı˛Ó¬èÌ ’¬ıÚœ Œ˚ øÚÀÊ√˝◊√ ¤fl¡ ·ˆ¬œ¬ı˛ ë¬ı˛±ÀÓ¬¬ı˛ fl¡À~±˘Øí, Œ˚ ’±Ê√ij ¬ıÀ˘ Œ·ÀÂ√, ë’±ø˜ Œ¶§2‰¬±‰¬±¬ı˛œíº ’¬ıÚœ ’±Ê√ ’±¬ı˛ ’±˜±À√¬ı˛
˜ÀÒ… ŒÚ˝◊√º
’¬ıÚœ ¤‡Ú ’±˜±À√¬ı˛ ¸fl¡˘ Ò¬ı˛± ŒÂ√“±˚˛±¬ı˛ ¬ı±˝◊√À¬ı˛ñ’±R·Ó¬ ¤fl¡ ø¬ıù´±À¸¬ı˛ Ê√·ÀÓ¬º ’¸œ˜ ˙”Ú… Œ¸ Ê√·», Œ˚ ˙”Ú… Ê√·ÀÓ¬¬ı˛ Úœ˘±ˆ¬
’±fl¡±À˙ qÒ≈ ’±˜±À√¬ı˛ ¸±˜ø¢∂fl¡ ¬ı…±fl≈¡˘Ó¬± ’±˝√√Ó¬ ¬Û±ø‡¬ı˛ ˜ÀÓ¬± qÒ≈ Ó“¬±Àfl¡˝◊√ ‡“≈Ê√ÀÂ√º
’¬ıÚœ Ú±À˜¬ı˛, õ∂Ó¬œÀfl¡¬ı˛, ’±Î¬ˇ±À˘ Œ˚ ˜±Ú≈¯∏øȬ, Œfl¡ Œ¸∑ ¬ı˛M꘱—À¸ ¸Ê√œ¬ı ¸ÀÓ¬Ê√ ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛º ’±Ê√ij Œ¶§26√±‰¬±¬ı˛œ fl¡ø¬ıº fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛
Ê√Ú…, ˝“√…±, qÒ≈˝◊√ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Ê√Ú… Œ˚ fl¡ø¬ı Œ¶§26√±˚˛ ’±R√˝√Ú, ’±R˝√√ÚÀÚ¬ı˛ ˚La̱Àfl¡ ’¬ı˘œ˘±˚˛ Œ˜ÀÚ ŒÚ˚˛Ø ¤fl¡ ¸˜˚˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ¬Û±=Àˆ¬ÃøÓ¬fl¡
’øô¶QÀfl¡˝◊√ ø¬ı˘œÚ fl¡À¬ı˛ Œ√˚˛ øÚ–À˙À¯∏Ø ‰¬À˘ Œ·ÀÂ√Ú fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ ¤fl¡ ˚≈·¸øgé¬À̬ı˛ Sê±øôL˘À¢üº ¬ı˚˛À¸¬ı˛ ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ ¯∏±ÀȬ¬ı˛
Œfl¡±Í¬± Œ¬ÛÀ¬ı˛±ÀÓ¬ Ú± Œ¬ÛÀ¬ı˛±ÀÓ¬˝◊√ õ∂¬ı˘ Œ¶§26√±‰¬±ø¬ı˛Ó¬±˚˛ ‰¬À˘ Œ·À˘Ú ˙øMê√º ¤À˚Ú ø˙䜬ı˛ Œ¶§26√±˜‘Ó≈¬… Ú±øfl¡ õ∂øÓ¬:± ˆ¬œ¯∏Ì ø¡ZÓ¬œ˚˛ ˆ¬œÀɬı˛
˝◊√26√±˜Ó≈¬…Ø ˝√√˚˛ÀÓ¬± ˙øMê√¬ı˛ ’ôLÀ¬ı˛ õ∂26√iß øÂ√À˘± Ó¬œ¬ıË ’øˆ¬˜±ÚÀ¬ı±Òº Ó“¬±¬ı˛ ¤˝◊√ ¸≈Ó¬œ¬ıË ’øˆ¬˜±ÀÚ¬ı˛ ˜Úô¶QÀfl¡ ˚ø√ ’±˜±¬ı˛ ¸¬ı±˝◊√ ¬ı≈Á¡ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛Ó¬±˜,
Ó¬± ˝√√À˘ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ˙øMê√ Œ¬ı“À‰¬ ¬Ô±fl¡ÀÓ¬Ú ’±¬ı˛› øfl¡Â≈√fl¡±˘º
’±¬ı˛, ¤˝◊√ ’øˆ¬˜±ÚÀ¬ı±Ò ŒÔÀfl¡˝◊√ fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±À˚˛¬ı˛ ¸±˜ø¢∂fl¡ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ’¬ı˚˛¬ı Ê≈√Àάˇ Œ˚ ˜‘Ó≈¬…À‰¬Ó¬Ú± ’ôL˘πÚ ˝√√À˚˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, ’±˜±¬ı˛±
Ó“¬±¬ı˛ fl¡ø¬ı Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ õ∂Ô˜ ¬ÛÀ¬ı«¬ı˛ ¬fl¡±¬ı…¢∂Lö ëŒ˝√√ Œõ∂˜, Œ˝√√ ÕÚ–˙s…í-¤¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√ Œ¸ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±˝◊√º ë‡≈¬ı À¬ıø˙ø√Ú ¬ı“±‰¬À¬ı± Ú± ’±ø˜ ¬ı“±‰¬ÀÓ¬
‰¬±˝◊√ Ú± ˚˛ ˙¸… Ù≈¬È¬À˘ ’±ø˜ ŒÚÀ¬ı± Ó¬±¬ı˛ ˜≈* ‘√˙… ˚˛ øÚÊ√¶§ ·‘À˝√√ õ∂Ê√± ¬ıø¸À˚˛øÂ√ õ∂±˚˛±gfl¡±¬ı˛ ˚˛ øfl¡Â≈√ øfl¡Â≈√ ŒÚÀ¬ı± øfl¡Â≈√ ø√Ú ˚˛ Œ¬ıø˙ ¬ı“±‰¬ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√ Ú±íº
뉬Ó≈¬¬ı˛eí Ú±À˜¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ Œfl¡Ú ¤¬ı˛fl¡˜ õ∂·±Ï¬ˇ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ fl¡Ô± ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛Ú∑ øfl¡—¬ı± ëÊ√¬ı˛±¸gí fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ fl¡ø¬ı Œfl¡Ú˝◊√ ¬ı±
ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛Ú ë’±˜±Àfl¡ Ó≈¬˝◊√ ’±Úƒø˘ Œfl¡Ú, øÙ¬ø¬ı˛À˚˛ ŒÚíº ›˝◊√ ¤fl¡˝◊√ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛√ ˙øMê√ ¬ıÀ˘Ú , ëŒ˚ ˜≈‡ ’gfl¡±À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ˙œÓ¬˘, Œ‰¬±‡ ≈√øȬ ø¬ı˛Mê√
˝}√À√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± fl‘¡¬ÛÌ, fl‘¡¬ÛÌ ˚˛ Ó¬±Àfl¡ ŒÓ¬±¬ı˛ ˜±À˚˛¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ “≈√À˚˛ øÙ¬ø¬ı˛À˚˛ øÚÀÓ¬¬ ¬ıø˘º .... ’±ø˜ ¬fl¡‡Ú› ’Úe ’gfl¡±À¬ı˛¬ı˛ ˝√√±Ó¬ Œ√ø‡ Ú±, ¬Û± Œ√ø‡
Ú±º .... Ó¬À¬ı ˝√√˚˛ÀÓ¬± ˜‘Ó≈¬… õ∂¸¬ı fl¡À¬ı˛øÂ√¸ƒ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ˆ≈¬À˘º ’gfl¡±¬ı˛ ’±øÂ√, ’gfl¡±¬ı˛ Ô±fl¡À¬ı±, ¬ı± ’gfl¡±¬ı˛ ˝√√À¬ı±º ’±˜±Àfl¡ Ó≈¬˝◊√ ’±Úƒø˘ Œfl¡Ú,
øÙ¬ø¬ı˛À˚˛ ŒÚºí
Ê√¬ı˛±¸Àg¬ı˛ ¬ı˛+¬ÛÀfl¡ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬ı˛ Ó¬±˝√√À˘ fl¡±¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ ’øˆ¬˜±Ú∑ Ê√ÚÚœ¬ı˛∑ øõ∂˚˛±¬ı˛∑ Œõ∂ø˜fl¡±¬ı˛∑ Ú±øfl¡ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ íÛÀ¬ı˛ ˆ¬œ¯∏Ì, ˆ¬œ¯∏Ì ’øˆ¬˜±Úœ
fl¡ø¬ı ˙øMê√∑ ¤˝◊√ ’øˆ¬˜±Ú¬ıÀ˙˝◊√ øfl¡ ˙øMê√ ¸±¬ı˛±È¬± Ê√œ¬ıÚ, øÚÀÊ√˝◊√ ’øˆ¬˜±ÀÚ¬ı˛ ά◊»¸˜≈‡ ‡“≈Ê√ÀÓ¬ ø·À˚˛ ’øÒfl¡˜±S±˚˛ 댶§26√±‰¬±¬ı˛œí ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬøÂ√À˘Ú∑
^±é¬±¬ı˛À¸ ø¸Mê√ ˝√√À˚˛ ¬Û±Ú±¸Mê√ fl¡ø¬ı ‡“≈ÀÊ√ Œ¬ÛÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛øÂ√À˘Ú ÕÚ¸ø·«fl¡ ¬ı± ’ÕÚ¸ø·«fl¡ ¤˜Ú Œfl¡±Ú› ¤fl¡ Ê√·», Œ˚‡±ÀÚ, ëõ∂±‰¬œÚ ¬ı˚˛À¸
≈√–‡Àù≠±fl¡í ·±˝◊√ÀÓ¬ ˝√√˚˛ Ú±º Œ˚‡±ÀÚ ø·À˚˛ ’Ú±˚˛±À¸ ¬ı˘± ˚±˚˛, ë¬ı±·±ÀÚ ’æ≈√Ó¬ ·g, ¤À¸± øÙ¬ø¬ı˛ ’±˜¬ı˛± ≈√íÊ√ÀÚ ˚˛ ˝√√±ÀÓ¬¬ı˛ ˙‘∫˘ ˆ¬±À„√√±, ¬Û±À˚˛
¬ÛÀάˇ fl“¡±¬Û≈fl¡ w˜¬ı˛ ˚˛ ˚± øfl¡Â≈√ Ò≈˘±¬ı˛ ˆ¬±¬ı˛, ˜±Úø¸fl¡ ˆ¬±¯∏±˚˛ ¬Û≈À¬ı˛±ÀÚ± ˚˛˛ Ó¬±À¬ı˛ Œ¬ı˛À‡ øÙ¬À¬ı˛ ˚±˝◊√ ≈√íÊ√Ú ≈√í¬ÛÀÔ, ˜ÀÚ ˜ÀÚºí
Ú±˝ƒ√, ˙øMê√ ¤˝◊√ ¬ı±·±Ú ¬ı± ’¬Û”¬ı« ¬Û≈À©Û±√…±Ú¸‘√˙ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ õ∂øÓ¬ ’Ú≈¬ı˛Mê√ ˝√√À˘› Œ¸ Ê√œ¬ıÚ ¬Û±ÚøÚº ’±¬ı˛, ¬Û±ÚøÚ ¬ıÀ˘˝◊√ ’øˆ¬˜±Úœ fl¡ø¬ı
˙øMê√ Ó“¬±¬ı˛ fl¡ø¬ı Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ÿ¯∏±˘À¢ü˝◊√ õ∂±˚˛ ø‰¬»fl¡±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ëõ∂±‰¬œÚ ¬ı˚˛√À¸ ≈√–‡Àù≠±fl¡ ·±˝◊√¬ı Ú± ’±ø˜ ·±˝◊√ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√ 򱒼 ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, 뤽◊√
’¬Û¬ı˛+¬Û ¬Û‘øÔ¬ıœ, Œ¸ø√Àfl¡ ˚±À¬ı± Ú± ø˜Ô…± ˚˛ ¬ı±¸Ú± Œ˚˜Ú ‰¬=˘ Ó¬±¬ı˛ øÚ˙±Ú± Ê√±øÚÚ± ˚˛ ¬ı˛˜Ìœ fl¡‡Ú øõ∂˚˛ fl¡À¬ı˛ ˝√√± Œ¬ı˛ ˝√√+√˚˛ Ê√±ÀÚ øfl¡ ˚˛ Ó¬¬ı≈í
Œ¬ıø˙ø√Ú ¬ı“±‰¬À¬ı± Ú± ’±ø˜ ¬ı“±‰¬ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√ Ú±º ˚˛ qÒ≈ ˚± ‘√˙…, ’ôL–¶ö˘ ‡“≈Àάˇ ‡“≈άˇ≈fl¡ ˚˛ ˆ¬±¸˜±Ú Ú√œ ˆ¬±¸±› ŒÚÃfl¡± ˆ¬±¸±› ŒÚÃfl¡± ˚˛ Œ˚ìıÚ ˚±˚˛,
‰¬À˘ ˚±À¬ı± ’±ø˜, ‰¬±¯∏± ¬ı± Î≈¬¬ı≈ø¬ı˛ ˚˛ Œé¬ÀÓ¬ ¸—¸±À¬ı˛ ’é¬˚˛ ¬ı“±À‰¬± ‘√Ϭˇ Ê√À˘Ãfl¡±íº
˝√√…“±, ¤ Œ˚Ú øͬfl¡ fl¡ø¬ı Ê√œ¬ıÚ±Úµ √±À˙¬ı˛ ¬ıU|n∏Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬Û—øMê√¬ı˛ ø¬ı¬Û¬ı˛œÓ¬ |n∏øÓ¬Ò√ıøÚØ ëŒfl¡ ˝√√±˚˛ ˝√√+√˚˛ ‡“≈Àάˇ Œ¬ı√Ú± Ê√±·±ÀÓ¬ ˆ¬±˘¬ı±À¸íº
˙øMê√ qèÀÓ¬˝◊√ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú øÓ¬øÚ qÒ≈ ˙À¸…¬ı˛ ˜≈* ‘√˙… Œ√À‡ Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±Úº Ê√¬ı˛±¸√Àg¬ı˛ õ∂Ó¬œÀfl¡ Ó¬“±¬ı˛ ·ˆ«¬Ò±ø¬ı˛Ìœ Ê√ÚÚœ¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ’øˆ¬˜±Ú, Œ˚ìıÀÚ
¬ı˛˜Ìœ¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ Ó¬“±¬ı˛ ’øˆ¬˜±Úº Œ¸˝◊√ ¬ı˛˜Ìœ ¬ı± ¬ı˛˜Ìœ¬ı˛± ¬fl¡‡Ú› ˙øMê√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ‡≈¬ı˝◊√ ¶Û˙«fl¡±Ó¬¬ı˛, Œ¶§26√±‰¬±¬ı˛-¶§±ÒœÚÓ¬±øõ∂˚˛, Œfl¡±Ú› ¤fl¡ Œ¬ı±À˝√√ø˜˚˛±Ú
fl¡ø¬ıÀfl¡ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ˆ¬±À˘±¬ı±À¸ ñ øfl¡c fl¡ø¬ı ˙øMê√¬ı˛ ˝√√+√˚˛ Ó¬±¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ ¬ı˛±À‡Ú±º Ó¬¬ı≈ fl¡ø¬ı ˆ¬±À˘±¬ı±À¸Ú Œ˚ìıÚÀfl¡º ¤˝◊√ Œ˚ìıÚ ‰¬À˘ ˚±›˚˛±¬ı˛ ¬Û¬ı˛˝◊√
fl¡ø¬ı øÚÀÊ√¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ŒÚÃÀfl¡± ˆ¬±¸±À¬ıÚ, Ó¬±ÀÓ¬ ’±¬ı˛ ’±(À˚«¬ı˛ fl¡œØ
¤¬ı— ¤ˆ¬±À¬ı˝◊√ ø¬ıù´˚≈ÀX±M√√¬ı˛, ¬ı˛¬ıœÀf±M√√¬ı˛ ˚≈À·¬ı˛ ’±Ò≈øÚfl¡ ¬ı±—˘± fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ õ∂¬ı±√¬Û≈è¯∏ fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ ¯∏±ÀȬ±Ò« ¬ı˚˛À¸ ë¬Û!¡Àfl¡˙
Ó¬èÀ̬ı˛ ˜ÀÓ¬±í ‰¬À˘ Œ·À˘Úº qÒ≈ Œ¶§26√±‰¬±¬ı˛œ ÚÚ, ˙øMê√ Œ¶§26√± ¬Û˚«È¬fl¡›º ¬Û±˝√√±Î¬ˇ-¸˜≈^-’¬ı˛Ì… ’±¬ı˛ Œ˘±fl¡±˘˚˛ ’Ô¬ı± Œ˘±fl¡±˘À˚˛¬ı˛ ¬ı±˝◊√À¬ı˛
’ôL¬ı˛œÌ Ê√œ¬ıÚ ¬ı±¬ı˛—¬ı±¬ı˛ Ó¬“±Àfl¡ ˝√√±Ó¬Â√±øÚ ø√À˚˛ ŒÎ¬Àfl¡ÀÂ√º fl¡ø¬ı¬ı˛ Œ¶§26√±¬Û˚«È¬fl¡ ˜±Úø¸fl¡Ó¬± Ò¬ı˛± ¬ÛÀάˇ ¤¬ı˛fl¡˜, ëÊ√±ÚÓ¬±˜ Ú± ‰”“¬Î¬ˇ± ¬Û±Í¬±˚˛ ˝√±√›˚˛±¬ı˛
˙±ôL Õ¸Ú… ˚˛ Œfl¡˚˛±¬ı˛ øÚÀ‰¬ ˚ø√› ¬ı±Àάˇ ˝√√±›˚˛±¬ı˛ ˆ¬±¬ı˛œ ٬̱ ˚˛ ¬ı≈Àάˇ± Œ√˚˛±˘ ŒÏ¬Àfl¡ ¬ı˛±‡ÀÂ√ Œ˚ìıÀÚ¬ı˛ ˝√√{√®± ˚˛ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ ¬ÛÀάˇ± ˝±√√›˚˛±˚˛ ŒÓ¬±˜±˚˛
ø‰¬ÚÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À¬ı Ú±ºí ¸±¬ı˛±È¬± Ê√œ¬ıÚ ¤˜øÚ ˝√√›˚˛±¬ı˛ ¸Àe ¬Û±~± ø√À˚˛ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ ¬ÛÀάˇÀÂ√Ú ¬Û˚«È¬fl¡ fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛º ¬ˆ¬±À˘±À¬ıÀ¸ ø¬ıÀ˚˛
fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ˜œÚ±é¬œÀfl¡º ’ÀÚfl¡ Ê√±˚˛·± ‚≈À¬ı˛ÀÂ√Ú ˜œÚ±é¬œÀfl¡ ¸Àe øÚÀ˚˛º Œ·ÀÂ√Ú ¸≈”√¬ı˛ ¸≈˝◊√ÀάÀÚ›º ’±Ê√œ¬ıÚ ˜œÚ±é¬œ ˘é¬ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú –
ë˙øMê√¬ı˛ ¸Àe ¬Û”¬ı«¸”¬ı˛œ ˜±˝◊√Àfl¡˘ ˜Ò≈¸”√Ú √ÀM√√¬ı˛ ¬ıÀάˇ± ’æ≈√Ó¬ ‰¬±ø¬ı˛øSfl¡ ø˜˘Ø qÒ≈ ’±fl¡F ˜√… ø·À˘ ¬Û√… Œ˘‡±˝◊√ Ú˚˛, ˙øMê√¬ı˛ Œˆ¬Ó¬¬ı˛ ˜œÚ±é¬œ
˘é¬ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú õ∂‰¬G ¤fl¡È¬± ŒÊ√√, õ∂‰¬G ¤fl¡È¬± ŒÊ√±¬ı˛º ¸¬ı øfl¡Â≈√ Œˆ¬À„√√‰≈¬À¬ı˛ ¤fl¡È¬± øfl¡Â≈√ ÚÓ≈¬Ú ¸‘ø©Ü fl¡¬ı˛±¬ı˛ ’√˜… ¬ı±¸Ú± ˙øMê√¬ı˛º fl¡ø¬ıÓ¬± Â√±Î¬ˇ±,
˝“√…±, ¤fl¡˜±S fl¡ø¬ıÓ¬± Â√±Î¬ˇ±, ¬Û√…fl¡±¬ı˛ fl¡ø¬ı ˙øMê√¬ı˛ ø¬ıfl¡ä Œfl¡±Ú› Ê√·» øÂ√À˘±Ú±º ˆ¬±À˘± fl¡ø¬ıÓ¬±Àfl¡ ˙øMê√ ¬Û√…˝◊√ ¬ı˘ÀÓ¬Úº ¤˝◊√ ¬ı˘±¬ı˛ Œé¬ÀS›
Ó“¬±¬ı˛ ÚÓ≈¬ÚQº ˙øMê√¬ı˛ Ê√œ¬ıÚˆ¬¬ı˛ ˆ¬±¬ıÚ±ø‰¬ôL±, ’˙±øôL, ’ø¶ö¬ı˛Ó¬± ¤¬ı— ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¬ı± ’Ó‘¬ø5› ñ Œ¸ qÒ≈ ¬ÛÀ√…¬ı˛ Ê√ÀÚ…, fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Ê√ÀÚ…º ’±¬Û±Ó¬Ó¬
‘√ø©ÜÀÓ¬ ¬ı±˝◊√À¬ı˛¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ Œ˚ ˜±Ú≈¯∏øȬ ¤À˘±À˜À˘±, øfl¡Â≈√Ȭ± ¬ı± ά◊˙‘∫˘ ñ fl¡±¬ı… ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ¸˜˚˛ Œ¸˝◊√ ˜±Ú≈¯∏øȬ ¬ıÀάˇ± ˙±ôL, ¬ıÀάˇ± ¸˜±ø˝√√Ó¬ºí
ëfl¡ø¬ı ¸±5±ø˝√√fl¡œí ëfl¡ø¬ıÓ¬± ‚ø∞I◊fl¡œí ˝◊√Ó¬…±ø√ fl¡±¬ı… ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ fl¡À¬ı˛ fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ fl¡À˘Ê√øàòÀȬ¬ı˛ ’±¬ı˝√√›˚˛±È¬±˝◊√
¬Û±ÀåI◊ ø√À˚˛ÀÂ√¬Ú ¯∏±ÀȬ¬ı˛ √˙Àfl¡º qÒ≈ øÚÀÊ√Àfl¡ ¬Û±·˘ fl¡À¬ı˛ ŒÓ¬±˘± Ú˚˛, ’Ú…Àfl¡› ¬Û±·˘ fl¡À¬ı˛ ŒÓ¬±˘±¬ı˛ Ê√Ú… ˙øMê¬ı˛ ¤¬ı˛fl¡˜ ˙øMê√˙±˘œ
’±À˚˛±Ê√Úº ’±¬ı˛ ¤¸Àe ø˜À˙ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ ˚±˚±¬ı¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ – õ∂±˚˛˝◊√ fl¡±Î¬◊Àfl¡ Œfl¡±Ú› ‡¬ı¬ı˛ Ú± ø√À˚˛, ¤˜Úøfl¡ ”√¬ı˛ ·ôL¬ı…¶öÀ˘¬ı˛ øͬfl¡±Ú±È¬±›
fl¡±Î¬◊Àfl¡ Ú± Ê√±øÚÀ˚˛ ά◊Ò±› ˝√√À˚˛ ˚±›˚˛±º ˙øMê√¬ı˛ ¤˝◊√ Œ¶§26√±‰¬±¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ˚±¬ÛÚ ’ÀÚfl¡ ¸˜˚˛ Ó“¬±À√¬ı˛ √±•ÛÓ¬… Ê√œ¬ıÀÚ ’˙±øôL¬ı˛› ¸‘ø©Ü fl¡À¬ı˛ÀÂ√º
˙øMê√ qÒ≈ ¬Û√… ø˘‡ÀÓ¬Ú Ú±, ά◊¬ÛÚ…±¸› ø˘À‡ÀÂ√Úº ’Ú≈¬ı±√ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛› √鬺 øfl¡c Ó“¬±Àfl¡ ’±˜¬ı˛± ¸¬ıÀ‰¬í Œ¬ıø˙ ’±ôLø¬ı˛fl¡ˆ¬±À¬ı ¬Û±˝◊√ Ó“¬±¬ı˛
¬Û√… fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¤¬ı— ¬ı…øMê√·Ó¬ ¬ÛS±˘±À¬Ûº ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ øÂ√i߬ÛÀS¬ı˛ ˜ÀÓ¬±˝◊√ ˙øMê√¬ı˛ ’øˆ¬˜±Ú õ∂fl¡±˙ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√ ¤ˆ¬±À¬ı – Ó≈¬ø˜ ’±˜±˚˛
fl¡œˆ¬±À¬ı± ¸øͬfl¡ Ê√±øÚ Ú± ñ Ó¬À¬ı fl¡©Ü ø√ÀÓ¬ Ê√±ÀÚ± ¬ıÀȬº øfl¡—¬ı± ˝√√˚˛ÀÓ¬± fl¡©Ü ¬Û±¬ı±¬ı˛ Ê√Ú…˝◊√ ’±ø˜ ∆Ó¬ø¬ı˛ Ô±øfl¡º fl¡©Ü Œ¬ÛÀÓ¬ ‰¬±˝◊√. ˝√√˚˛ÀÓ¬±
¤fl¡Ô±› øͬfl¡ ñ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Ê√Ú… ’±˜±¬ı˛ ˆ¬±¬ıÚ± ˝√√ͬ±»˝◊√ Œ¬ıø˙º fl¡±¬ı˛Ì ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À¬ı± Ú± ñ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¤Àfl¡˝◊√ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ¬ıÀ˘º ŒÓ¬±˜±Àfl¡ ˆ¬±À˘±˝◊√
¬ı±ø¸º
˜œÚ±é¬œÀfl¡ øÚÀ˚˛˝√◊ ˙øMê√¬ı˛ ¸≈‡-¸≈–À‡¬ı˛ ˝√√±ø¸fl¡±iß±¬ı˛ ¸—¸±¬ı˛º ¤˝◊√ ¸—¸±À¬ı˛ ’±Ê√ ˜œÚ±é¬œ ¤fl¡±º ‰¬±¬ı˛¬Û±À˙ Â√άˇ±ÀÚ± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¬ıD ¤À˘±À˜À˘±ˆ¬±À¬ı
Œ¬ı±À˝√√ø˜˚˛±Ú fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±À˚˛¬ı˛ ’¬Û˚±«5 fl¡ø¬ıÓ¬±º
Œõ∂À˜¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ˙øMê√, ø¬ıÀ^±À˝√√¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛› ˙øMê√. ˙øMê√˜±Úº ’±¬ı˛, Ó¬±˝◊√ ˙øMê√¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±Àfl¡ Œfl¡±Ú› ø¬ıÀ˙¯∏ ¬ı±˜¬ÛLöœ ¬ı± √øé¬Ì¬ÛLöœ
¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬¬ı˛ Œ¬ı˛±√‰¬˙˜±¬ı˛ fl“¡±À‰¬ Œ‰¬Ú± ˚±˚˛ Ú±º ˙øMê√˝◊√ ’Ú±˚˛±À¸ ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú, ë’±ø˜ ÒÀ˜« ’±øÂ√, øÊ√¬ı˛±ÀÙ¬› ’±øÂ√ºí Ó“¬±¬ı˛ ¶§fl¡ÀF ’±¬ı‘øM√√¬ı˛
fl¡…±À¸ÀȬ› ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¤fl¡ ¸≈Ó¬œ¬ıË Œ¶§26√±‰¬±¬ı˛º ˙øMê√ ¤˜Ú˝◊√ ¤fl¡ ¬ı…øÓ¬Sê˜Ò˜π fl¡ø¬ıº
˙øMê√í¬ı˛ ëŒ˝√√ Œõ∂˜ Œ˝√√ ÕÚ–˙s…í fl¡ø¬ıÓ¬± ¸—fl¡˘ÀÚ¬ı˛ õ∂Ô˜ õ∂fl¡±˙fl¡±˘ Ù¬±â≈Ú, 1367 º ›˝◊√ õ∂Ô˜ fl¡¬ı… ¸—fl¡˘ÀÚ˝◊√ Œ˚ fl¡ø¬ı¬ı˛ Œ‰¬Ó¬Ú±˚˛
˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ’±À˜±‚ ¬ı“±ø˙¬ı˛ ¸≈¬ı˛, Ó¬“±Àfl¡ Œ˚ìıÚ Œ˙¯∏ ˝√√ÀÓ¬ Ú± ˝√√ÀÓ¬˝◊√ 뉬À˘ ¤Œ¸±í ¬ıÀ˘ ’±˝3√±Ú Ê√±Ú±˚˛, Œ¸˝◊√ ˜‘Ó≈¬… Œ‰¬Ó¬Ú± Œ¬ı±Òfl¡ø¬ı˛ Œ¬ı˛±˜±øKI◊fl¡
fl¡ø¬ı˜±ÀS¬ı˛˝◊√ ¶§Ò˜«º ˙øMê√› Ê√ijÀ¬ı˛±˜±øKI◊fl¡º Œ¬ı˛±˜±øKI◊fl¡Ó¬±¬ı˛ ¸Àe Ê√øάˇÀ˚˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ø¬ı¯∏±√˜˚˛Ó¬±º ¤˝◊√ ø¬ı¯∏±√˜˚˛Ó¬±˝◊√ Ó¬“±Àfl¡ ∆√ÚøµÚ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛
˙Ó¬Àfl¡±˘±˝√√˘ ŒÔÀfl¡ øÚÀ˚˛ Œ·ÀÂ√ ”√À¬ı˛, ”√¬ı˛±ôLÀ¬ı˛º ’±¬ı˛, Ó¬±˝◊√, Ó“¬±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¤À¸ÀÂ√ Úà±˘øÊ√˚˛±, ¶ú‘øÓ¬ˆ¬±¬ı˛±Ó≈¬¬ı˛Ó¬±, ˜±Úø¬ıfl¡ Œõ∂˜ Œ¬ÛÀ˚˛›
¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ ·ˆ¬œ¬ı˛ ’Ó‘¬ø5º
S꘱i§À˚˛ ˙øMê√ õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú, ÒÀ˜« ’±ÀÂ√± øÊ√¬ı˛±ÀÙ¬› ’±ÀÂ√±, Œ¸±Ú±¬ı˛ ˜±øÂ√ ‡≈Ú fl¡À¬ı˛øÂ√, Œ˝√√˜ÀôL¬ı˛ ’¬ı˛ÀÌ… ’±ø˜ Œ¬Û±à˜…±Ú, ¬Û±Àάˇ¬ı˛
fl“¡±Ô± ˜±øȬ¬ı˛ ¬ı±øάˇ, ÷ù´¬ı˛ Ô±Àfl¡Ú Ê√À˘, ’À¶a¬ı˛ Œ·Ã¬ı˛¬ı˝√√œÚ ¤fl¡±, ;˘ôL 蘱˘, øÂ√iß ø¬ıøÂ√iß, ¸≈µ¬ı˛ ¤‡±ÀÚ ¤fl¡± Ú˚˛, fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Ó≈¬À˘± ›Àάˇ, ˆ¬±Ó¬
ÀÚ˝◊√ ¬Û±Ô¬ı˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√, ’e≈¬ı˛œ ŒÓ¬±¬ı˛ ø˝√√¬ı˛Ì…Ê√˘, õ∂26√iß ¶§À√˙, › ø‰“¬¬ı˛ õ∂̘… ’ø¢ü, Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ øfl¡c Œfl¡Ú ˚±¬ı∑ ñ ¤¬ı˛fl¡˜ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬ı˝◊√º ¤¸¬ı
fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬ı˝◊√À˚˛ ˙øMê√ qÒ≈ øÚÀÊ√Àfl¡ ˆ¬±À„√√ÚøÚ, ˙sÀfl¡› Œˆ¬À„√√‰≈¬À¬ı˛ ˙s±Ó¬œÓ¬ ¬ı…?Ú±˚˛ øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ÀÂ√Úº ¬Û¬ı˛œé¬± øÚÀ˚˛ÀÂ√Ú Â√Àµ¬ı˛,
¬ı…±fl¡¬ı˛À̬ı˛, ø‰¬Sfl¡Àä¬ı˛º ¬ı…øMê√Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¬ı…Mê√ ¸≈‡ ≈√–‡Àfl¡ fl¡‡Ú› ¬ı± ÕÚ¬ı…«øMê√√fl¡ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ÀÂ√Úº ’±¬ı±¬ı˛ fl¡‡Ú› ¬ı± ¸˜±Ê√ ¬ı˛±©Ü™ Ó¬Ô±
’±ôLÊ«√±øÓ¬fl¡Ó¬±¬ı˛ Œõ∂鬱¬ÛÀȬ ¬ı…øMê√¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ ¸≈‡ ≈√–‡Àfl¡ ø¬ıÀù≠¯∏Ì fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº 댸 ¬ıάˇ ¸≈À‡¬ı˛ ¸˜˚˛ Ú˚˛, Œ¸ ¬ıάˇ ’±ÚÀµ¬ı˛ ¸˜˚˛ Ú˚˛ ˚˛ Ó¬‡Ú˝◊√
˚˛ ¬Û± ŒÔÀfl¡ ˜±Ô± ¬Û˚«ôL Ȭ˘˜˘ fl¡À¬ı˛, Œ√˚˛±À˘ Œ√˚˛±˘, fl¡±øÌ«À˙ fl¡±øÌ«˙ ˚˛ Ù≈¬È¬¬Û±Ó¬ ¬ı√˘ ˝√√˚˛ ˜Ò…¬ı˛±ÀÓ¬...í ¬ıÀ˘ fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ Œ˚ˆ¬±À¬ı
õ∂¬ı˘ ˜√…¬Û ’¬ı¶ö±˚˛ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ Œfl¡±Ú› ¤fl¡ ø¬ıÀ˙¯∏ ˜≈˝”√Ó«¬Àfl¡ ø√Úø˘ø¬Û¬ı˛ ˜ÀÓ¬± fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ά±À˚˛ø¬ı˛¬ı˛ ¬Û±Ó¬±˚˛ ÒÀ¬ı˛ Œ¬ı˛À‡ÀÂ√Ú, øͬfl¡ ŒÓ¬˜øÚ Ú±Ú±
fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ Ó“¬±¬ı˛ ¬Û±ø¬ı˛¬Û±ù´« › ¸˜fl¡±˘Àfl¡› ˚ÀÔ±ø‰¬Ó¬ fl¡±¬ı…˜”˘… ø√À˚˛ÀÂ√Úº ¬ı±ô¶À¬ı¬ı˛ ¬ı±˝◊√À¬ı˛ ÚÚ øÓ¬øÚº ÚÚ øÓ¬øÚ ’øÓ¬ø¬ı˛Mê√ ¬Û¬ı˛±¬ı±ô¶¬ı¬ı±√œº
¤‡±ÀÚ˝◊√ ˙øMê√¬ı˛ ˙øMê√˜˚˛Ó¬±º ’±Ê√ ˙øMê√ ÀÚ˝◊√º ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± ’±¬ı˛ Â√ø¬ıº Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ Â√ø¬ıøȬ˝◊√ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ’±Ê√ ¤˘±À˚˛ ¬ÛÀάˇÀÂ√º ñ ë’±Ê√
Œ¸˝◊√ ‚À¬ı˛ ¤˘±À˚˛ ¬ÛÀάˇÀÂ√ Â√ø¬ı ˚˛ ¤˜Ú øÂ√À˘± Ú± ’±¯∏±Ï¬ˇ-À˙À¯∏¬ı˛ Œ¬ı˘± ˚˛ ά◊√…±ÀÚ øÂ√À˘± ¬ı¬ı˛¯∏±¬ÛœøάˇÓ¬ Ù≈¬˘ ˚˛ ’±Úµ Õˆ¬¬ı˛¬ıœº ˚˛ ’±Ê√ Œ¸˝◊√
Œ·±Àͬ ’±À¸ Ú± ¬ı˛±‡±˘ ŒÂ√À˘ ˚˛ fl“¡±À√ Ú± Œ˜±˝√√Ú ¬ı“±ø˙ÀÓ¬ ¬ıÀȬ¬ı˛ ˜”˘ ˚˛ ¤‡ÀÚ± ¬ı¬ı˛¯∏± Œfl¡±√±À˘ Œ˜À‚¬ı˛ Ù“¬±Àfl¡ ˚˛ ø¬ı≈√…» Œ¬ı˛‡± Œ˜À˘ ˚˛ Œ¸ øfl¡
Ê√±øÚÀÓ¬± Ú± ¤˜Ú˝◊√ ≈√–¸˜˚˛ ˚˛ ˘±Ù¬ Œ˜À¬ı˛ ÒÀ¬ı˛ ˘±˘ Œ˜±¬ı˛À·¬ı˛ Á“≈¡øȬ ˚˛ Œ¸ øfl¡ Ê√±øÚÓ¬ Ú± ˝√√+√À˚˛¬ı˛ ’¬Û‰¬˚˛ ˚˛ fl‘¡¬ÛÀ̬ı˛ ¬ı±˜˜≈øͬ ˚˛ Œ¸ øfl¡ Ê√±øÚÀÓ¬±
Ú± ˚ÀÓ¬± ¬ıÀάˇ± ¬ı˛±Ê√Ò±Úœ ˚˛ Ó¬ÀÓ¬± ø¬ı‡…±Ó¬ Ú˚˛ ¤ ˝√√+√˚˛¬Û≈¬ı˛ ˚˛ Œ¸ øfl¡ Ê√±øÚÀÓ¬± Ú± ’±ø˜ Ó¬±À¬ı˛ ˚ÀÓ¬± Ê√±øÚ ˚˛ ’±Ú‡ ¸˜≈V≈¬ı˛º ˚˛ ’±Ê√ Œ¸˝◊√ ‚À¬ı˛
¤˘±À˚˛ ¬ÛÀάˇÀÂ√ Â√ø¬ı ˚˛ ¤˜Ú øÂ√À˘± Ú± ’±¯∏±Ï¬ˇ Œ˙À¯∏¬ı˛ Œ¬ı˘± ˚˛ ά◊√…±ÀÚ øÂ√À˘± ¬ı¬ı˛¯∏±¬ÛœøάˇÓ¬ Ù≈¬˘ ˚˛ ’±Úµ Õˆ¬¬ı˛¬ıœíº
˙øMê√ øÚ¬ı˛ôL¬ı˛ ¤fl¡ ˆ¬±„√√ÀÚ¬ı˛ ˆ¬˚˛Ç¬ı˛ õ∂øSê˚˛±Àfl¡ ά◊¬Û˘øt fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº øͬfl¡ Ê√œ¬ıÚ±ÚÀµ¬ı˛ ˜ÀÓ¬±º ë Œ˝√√˜ÀôL¬ı˛ ’¬ı˛ÀÌ… ’±ø˜ Œ¬Û±à˜…±Úí
fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ Ó¬±˝◊√ Ȭ±Ú± ·√…Â√Àµ ˙øMê√ ¬ıÀ˘Ú, ë’±˜¬ı˛± Sê˜˙˝◊√ ¤Àfl¡ ’¬ÛÀ¬ı˛¬ı˛ fl¡±Â√ ÀÔÀfl¡ ”√À¬ı˛ ‰¬À˘ ˚±ø26√ ˚˛ ’±˜¬ı˛± Sê˜˙˝◊√ ø‰¬øͬ ¬Û±¬ı±¬ı˛ À˘±Àˆ¬
¸À¬ı˛ ˚±ø26√ ”√À¬ı˛ ˚˛ ’±˜¬ı˛± Sê˜˙˝◊√ ”√¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ø‰¬øͬ ¬Û±ø26√ ’ÀÚfl¡ ˚˛ ’±˜¬ı˛± fl¡±˘˝◊√ ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ”√À¬ı˛ ø·À˚˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ˆ¬¬ı˛± ø‰¬øͬ
ŒÙ¬À˘ ø√ø26√ Œ¬Û±à˜…±ÀÚ¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬º ˚˛ ¤¬ı˛fl¡˜ˆ¬±À¬ı ’±˜¬ı˛± Œ˚ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏, Œ¸ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¸À¬ı˛ ˚±ø26√ ”√À¬ı˛ ˚˛ ¤¬ı˛fl¡˜ˆ¬±À¬ı ’±˜¬ı˛±
õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˚±ø26√ øÚÀÊ√À√¬ı˛ ’±˝√√±•úfl¡ ≈√¬ı«˘Ó¬±...ºí
¤˝◊√ ë’±˝√√±•úfl¡ ≈√¬ı«˘Ó¬±í¬ı˛ fl¡±¬ı˛Ì fl¡œ, Ó¬± ˙øMê√ Ê√±ÚÀÓ¬Ú ¤¬ı— Ê√±ÚÀÓ¬Ú ¬ıÀ˘˝◊√ øÓ¬øÚ ¶Û©Üˆ¬±¯∏±˚˛ ’±˝√√Ó¬ Œ¬ı√Ú±˚˛ ’±¬ı˛ ¸À鬱Àˆ¬ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì
fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ¤¬ı˛fl¡˜ øfl¡Â≈√ ¬Û—øMê√ – ’ÀÚfl¡ø√Ú ’±˜¬ı˛± ¬Û¬ı˛¶ÛÀ¬ı˛¬ı˛ ’±ø˘eÚ fl¡ø¬ı˛øÚº ˚˛ ’ÀÚfl¡ø√Ú ’±˜¬ı˛± ¬Û¬ı˛¶ÛÀ¬ı˛ ’±ø˘eÚ fl¡ø¬ı˛øÚ ˚˛ ’ÀÚfl¡ø√Ú
·±Ú qøÚøÚ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛˚ ’ÀÚfl¡ø√Ú ’±À¬ı±˘Ó¬±À¬ı±˘ ø˙q Œ√ø‡øÚ ’±˜¬ı˛±...ºí
’±¬ı˛, ¤Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ¬Û—øMê√ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛˝◊√ ˙øMê√ ˝√√À˚˛ ˚±Ú ¸¬ı«Ê√ÚœÚ ñ ¸fl¡˘ ˆ¬±¯∏±ˆ¬±¯∏œ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛, ˜±Ú≈¯∏œ¬ı˛, ¤˜Úøfl¡ ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ¸fl¡˘
ø˙q¬ı˛›º
fl¡œ ¸≈Ó¬œ¬ıË ˜±Úø¬ıfl¡ ’±À¬ı√Ú øÚÀ˚˛ ˙øMê√ fl¡ø¬ıÓ¬± À˘À‡Ú – ë¤fl¡±¬ı±¬ı˛ Ó≈¬ø˜ ˆ¬±À˘±¬ı±¸ÀÓ¬ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛± ˚˛ Œ√‡À¬ı, Ú√œ¬ı˛ Œˆ¬Ó¬À¬ı˛, ˜±ÀÂ√¬ı˛ ¬ı≈fl¡
ŒÔÀfl¡ Úœ˘ ¸˜≈À^¬ı˛ Ê√˘ ˚˛ Úœ˘ ¬Û±Ô¬ı˛ ˘±˘ ˝√√À26√, ˘±˘ ¬Û±Ô¬ı˛ Úœ˘ ˚˛ ¤fl¡¬ı±¬ı˛ Ó≈¬ø˜ ˆ¬±À˘±¬ı±¸ÀÓ¬ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛±...ºí ’Ô¬ı± ˙øMê√ ˚‡Ú ¬ıÀ˘Ú,
똱Ú≈¯∏ ¬ıÀάˇ± fl“¡±√ÀÂ√ Ó≈¬ø˜ ˜±Ú≈¯∏ ˝√√À˚˛ ¬Û±À˙ “√±Î¬ˇ±› ˚˛ Œ˝√√À¸ “√±Î¬ˇ±› ˚˛ Œˆ¬À¸ √“±Î¬ˇ±› ˚ ¤¬ı— ˆ¬±À˘±À¬ıÀ¸ “√±Î¬ˇ±› ˚˛ ˜±Ú≈¯∏ ¬ıÀάˇ± fl“¡±√ÀÂ√ Ó≈¬ø˜
˜±Ú≈¯∏ ˝√√À˚˛ ¬Û±À˙ “√±Î¬ˇ±›ºí ñ Ó¬‡Ú, ’±˜±À√¬ı˛ ¬ı≈Á¡ÀÓ¬ ’¸≈ø¬ıÀÒ ˝√√˚˛ Ú±, ˙øMê√ ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ˘é¬ Œfl¡±øȬ ˜±Ú≈¯∏ ˜±Ú≈¯∏œÀfl¡˝◊√ ˆ¬±À˘±¬ı±À¸Úº øÓ¬øÚ
fl¡±¬ı˛› ¤fl¡±¬ı˛ ÚÚº ¤fl¡øȬ ŒÂ√±A ø˙q fl¡Ú…±¬ı˛ Ê√Ú…› ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ ˆ¬œ¯∏Ì, ˆ¬œ¯∏Ì ˜˜Ó¬±º 댘‚ ά±fl¡ÀÂ√í fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ˙øMê√ fl¡œ ˆ¬œ¯∏Ì ø¬ÛÓ‘¬ÀQ¬ı˛
’øÒfl¡±¬ı˛, ’øˆ¬ˆ¬±¬ıfl¡ÀQ¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛ ’±¬ı˛ ¬ıg≈ÀQ¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛ øÚÀ˚˛ ¬ıÀ˘Ú, 댘‚ ά±fl¡ÀÂ√, ά±fl≈¡fl¡ ˚˛ ’±˜±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√˝◊√ Ô±fl≈¡fl¡ ˚ ˆ¬±À˘± Ô±fl¡À¬ı±, ¸≈À‡
Ô±fl¡À¬ı± ñ ¤˝◊√ ¬ı±¸Ú± ¬ı˛±‡≈fl¡º˚˛ fl¡©Ü ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¤fl¡È≈¬ ˝√√À¬ı, ¤˝◊√ ŒÓ¬± øÂ√ø¬ı˛¬ı˛ ‚¬ı˛ ˚˛ ’±˜±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Ô±fl≈¡fl¡ , Ó¬¬ı≈ ’±˜±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Ô±fl≈¡fl¡ºí
Ú±˝ƒ√ Ó¬¬ı≈ ›˝◊√È≈¬fl≈¡ ŒÂ√±A Œ˜À˚˛¬ı˛ fl¡Ô±› ˆ¬±¬ıÀ˘Ú Ú± ˙øMê√º øÚÀÊ√˝◊√ ¬ı±øάˇ ˝√√±ø¬ı˛À˚˛ ’¬ıÚœ¬ı˛˛ Â√ΩÀ¬ıÀ˙ ’¬ıÚœ¬ı˛ ¬ı±øάˇ ‡“≈Ê√ÀÓ¬ ø‰¬¬ı˛fl¡±À˘¬ı˛ Ê√Ú…
Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ Œ·À˘ÚØ ¤‡Ú, ¸øÓ¬…, ë≈√˚˛±¬ı˛ ¤“ÀȬ ‚≈ø˜À˚˛ ’±ÀÂ√ ¬Û±Î¬ˇ±í ¤¬ı— ’±˜±¬ı˛› ëŒfl¡¬ı˘ qøÚ ¬ı˛±ÀÓ¬¬ı˛ fl¡Î¬ˇ±Ú±Î¬ˇ± ˚˛ ’¬ıÚœ ¬ı±øάˇ ’±ÀÂ√±∑í
ë÷ù´À¬ı˛¬ı˛ ¬ı≈fl¡ ŒÔÀfl¡ Œfl¡ ^±é¬±Œ˜±‰¬Ú fl¡À¬ı˛ Œ¬ı˛±Ê√, Ó¬œÔ«—fl¡¬ı˛, Œ¸ øfl¡ ’±ø˜∑í ¤˝◊√ ¬ıÀ˘ ¸±¬ı˛±È¬± Ê√œ¬ıÚ ¬ıdÓ¬ ÷ù´¬ı˛ Ú˚˛, ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏
˜±Ú≈¯∏œ¬ı˛ ¬ı≈fl¡ ŒÔÀfl¡ ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛ ^±é¬±¬ı˛¸ Œ˜±‰¬Ú fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛, ^±é¬±¬ı˛À¸ ¬Û±Ú±¸Mê√ fl¡ø¬ı ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ ø¬ıô¶¬ı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ’Ê«√Ú fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº
õ∂±ø5¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ ’õ∂±ø5¬ı˛ ˙”Ú…Ó¬± øÂ√À˘± Œ¬ıø˙º Ù¬À˘, Œ¬ıÀÂ√ øÚÀ˚˛ÀÂ√Ú øÚø¬ı«‰¬±¬ı˛ ’±R˝√√ÚÚº ’±¬ı˛ ¤ˆ¬±À¬ı Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¬ÛÔ ¬Ûø¬ı˛S꘱˚˛ ’±¬Û±Ó¬Ú±øô¶fl¡
˙øMê√ øÚÀÊ√¬ı˛ ’Ê√±ÀôL ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√Ú õ∂¬ı˘ ÷ù´¬ı˛ø¬ıù´±¸œº Ó¬±˝◊√ õ∂ˆ≈¬¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¬ı…±fl≈¡˘ õ∂±Ô«Ú± Ê√±øÚÀ˚˛ ¬ıÀ˘Ú, ë¬ı±¬ı˛ ¬ı±¬ı˛ Ú©Ü ˝√√À˚˛ ˚±˝◊√ ˚˛ õ∂ˆ≈¬, Ó≈¬ø˜
’±˜±Àfl¡ ¬Ûø¬ıS ˚˛ fl¡À¬ı˛± ˚±ÀÓ¬ Œ˘±Àfl¡ ‡“±‰¬±È¬±˝◊√ ˚Œfl¡ÀÚ, õ∂ˆ≈¬ Ú©Ü ˝√√À˚˛ ˚±˝◊ ˚√√ ¬ı±¬ı˛¬ı±¬ı˛ Ú©Ü ˝√√À˚˛ ˚±˝◊√ ˚¤fl¡¬ı±¬ı˛ ’±˜±Àfl¡ ¬Ûø¬ıS˚ fl¡À¬ı˛± õ∂ˆ≈¬, ˚ø√
¬ı“±‰¬±È¬±˝◊√ ˚˛ ˜≈‡… õ∂ˆ≈¬ Ú©Ü ˝√√À˚˛ ˚±˝◊√ºí
Ó¬À¬ı øfl¡ ˙øMê√ øÚÀÊ√˝◊√ øÚÀÊ√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˙±¬ı˛œø¬ı˛fl¡ › ˜±Úø¸fl¡ é¬À˚˛¬ı˛ ’¸≈À‡ ’¸≈‡œ ¬ıÀ˘ Ò¬ı˛± ¬ÛÀάˇ ˚±ø26√À˘Ú∑ ¤˝◊√ ¸—¸±¬ı˛qX Œ˘±Àfl¡¬ı˛±
Ê√œ¬ıÚœ˙øMê√¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ ¬ı±˝◊√À¬ı˛¬ı˛ ’ø¶ö‰¬˜«¬ı˛Mê√˜±—¸À˜√˜7¡¡¡±˜˚˛ ˙¬ı˛œÀ¬ı˛¬ı˛ ‡“±‰¬±È¬±Àfl¡˝◊√ Œ‰¬ÀÚØ
˙øMê√¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬‰¬±¬ı˛Ì fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛ ˚Ô±Ô«˝◊√ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ¸˜fl¡±˘œÚ ¬ı¯∏«œ˚˛±Ú fl¡ø¬ı ˙¬ı˛» ˜≈À‡±¬Û±Ò…±˚˛ – ë’±˜¬ı˛± fl‘¡øM√√¬ı±¸œ √À˘¬ı˛ Œfl¡Î¬◊˝◊√ ‡≈¬ı
Œ¬ıø˙ø√Ú ’±¬ı˛ ¬ı“±‰¬À¬ı± Ú±º õ∂ÔÀ˜ √œ¬Ûfl¡ , Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ˙øMê√ ¬Û±·˘±‚ø∞I◊ ¬ı±øÊ√À˚˛ ø√À˚˛ ‰¬À˘ Œ·˘º ¤¬ı±¬ı˛ ›“À√¬ı˛ ¸±ø˝√Ó√ ¬…fl‘¡øÓ¬¬ı˛ ά◊¬Û˚≈Mê√ ˜≈˘…±˚˛Ú
Œ˝√√±fl¡ƒ, ’±ø˜ ‰¬±˝◊√º ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±À˚˛¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ fl¡±¬ı˛ ¸Àe Ó≈¬˘Ú± fl¡¬ı˛± ˚±˚˛, ¤˝◊√ õ∂ùü ¤‡Ú˝◊√ ά◊ÀͬÀÂ√º ˜±˝◊√Àfl¡˘ ˜Ò≈¸”√Ú∑ Ú± ÚÊ√è˘∑ Ú±
Ÿ¬øQfl¡ ‚Ȭfl¡∑ Ú±øfl¡ Œ¸˝◊√ ¸±À˝√√¬ı fl¡ø¬ı øά˘±Ú Ȭ˜±¸, ˚“±Àfl¡ ŒÚ˜Ó¬iß fl¡À¬ı˛ øÚÀ˚˛ ø·À˚˛ ’±À˜ø¬ı˛fl¡±Ú¬ı˛± ˜√ ‡±˝◊√À˚˛ Œ˜À¬ı˛˝◊√ ŒÙ¬˘À˘±∑ ’±ø˜ ¬ıø˘,
˙øMê√ fl¡±À¬ı˛±¬ı˛ ˜Ó¬ Ú±º ›¬ı˛ Ó≈¬˘Ú± › øÚÀÊ√ºí
Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL ’øˆ¬˜±Úœ ˙øMê√ fl¡œ ˆ¬±¬ıÀ˘Ú∑ ¤fl¡ø√Àfl¡, Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ õ∂øÓ¬ Ó“¬±¬ı˛ ’¬Ûø¬ı˛¸œ˜ ˜˜Ó¬± ñ ¤˝◊√ Ê√œ¬ıÚ Ó“¬±¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ Ê√œ¬ıÚ Ú˚˛,
¸ôL±Ú ¸ôLøÓ¬ ¸˝√√ ¤fl¡ ’‡G ˜±Ú¬ıÊ√œ¬ıÚº ’±¬ı˛ ’Ú…ø√Àfl¡, ¬Û±ø¬ı˛¬Û±øù´«Àfl¡¬ı˛ õ∂øÓ¬, Œõ∂˜˝√√œÚ øÚá≈¬¬ı˛ Ê√·ÀÓ¬¬ı˛ õ∂øÓ¬ Ó“¬±¬ı˛ fl¡ø¬ıÊ√ÀÚ±ø‰¬Ó¬, ø˙äœÊ√ÀÚ±ø‰¬Ó¬
’øˆ¬˜±Ú ¤¬ı— ’øˆ¬˜±ÚÀ¬ı±Ò ŒÔÀfl¡ øÚÀÊ√¬ı˛ ˙¬ı˛œÀ¬ı˛¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ 鬘±¬ı˛ ’Ó¬œÓ¬ Œ¶§26√±‰¬±ø¬ı˛Ó¬± ñ ¤ ≈√íÀ˚˛¬ı˛ ˜±Á¡‡±ÀÚ “√±øάˇÀ˚˛ Œ¬ı±Òfl¡ø¬ı˛ fl¡ø¬ı ˙øMê√
‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡¬ı˛À˘Ú Ó“¬±¬ı˛ ά◊M√¬ı˛fl¡±À˘¬ı˛ Œ|©ÜÓ¬˜ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ά◊8˘ ¬Û—øMê√˜±˘±, 눬±¬ıøÂ√, ‚≈À¬ı˛ “√άˇ±ÀÚ±˝◊√ ¬ˆ¬±À˘±º ˚˛ ¤ÀÓ¬± fl¡±À˘±
Œ˜À‡øÂ√ ≈√í˝√√±ÀÓ¬ ˚˛ ¤ÀÓ¬± fl¡±˘ ÒÀ¬ı˛Ø ˚˛ ¤‡Ú ‡±À√¬ı˛ ¬Û±À˙ ¬ı˛±øM√√À¬ı˛ “√±Î¬ˇ±À˘ ˚˛ ‰“¬±√ ά±Àfl¡ – ’±˚˛ ’±˚˛ ’±˚˛ ˚˛ ¤‡Ú ·e±¬ı˛ Ó¬œÀ¬ı˛ ‚≈˜ôL “√±Î¬ˇ±À˘
˚˛ ø‰¬Ó¬±fl¡±Í¬ ά±Àfl¡ – ’±˚˛ ’±˚˛ ’±˚˛ ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±ø¬¬ı˛ ˚˛ Œ˚ Œfl¡±Ú› ø√Àfl¡˝◊√ ‰¬À˘ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ ˚˛ øfl¡c Œfl¡Ú ˚±¬ı∑ ˚˛ ¸ôL±ÀÚ¬ı˛ ˜≈‡ ÒÀ¬ı˛ ¤fl¡øȬ ‰≈¬À˜±
‡±À¬ı± ˚˛ ˚±À¬ı± ˚˛ øfl¡c ¤‡Ú˝◊√ ˚±À¬ı± Ú± ˚˛ ŒÓ¬±˜±À√À¬ı˛› ¸Àe øÚÀ˚˛ ˚±À¬ı± ˚˛ ¤fl¡±fl¡œ ˚±À¬ı± Ú± ’¸˜À˚˛ºí
¸•Û”Ì« ¬ø¬ı¬Û¬ı˛œÓ¬Ò˜π ά◊2‰¬±¬ı˛Ìº ‰¬À˘ Œ·À˘Ú ’øˆ¬˜±Úœ fl¡ø¬ı ˙øMê√º ¬ı±¬ı≈˝◊√ ¤¬ı— Ó¬±Ó¬±À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ’±¬ÛÚ ¸ôL±ÀÚ¬ı˛ ˜≈‡ ÒÀ¬ı˛› Ó“¬±¬ı˛ ’±¬ı˛
¤fl¡øȬ ‰≈¬À˜± ‡±›˚˛± ˝√√À˘± Ú±º ¬Û≈¬ı˛±À̬ı˛ ˝√√ø¬ı˛(Àf¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¸Àe øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘Ú Ú± ˜Ó¬…«À˘±Àfl¡¬ı˛ fl¡±Î¬◊Àfl¡º ˜˝√√±õ∂¶ö±ÀÚ¬ı˛ ¬ÛÀÔ ˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛
˚≈øÒøá¬À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ÕÚ˙fl≈¡fl≈¡¬ı˛øȬ› ’±¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ ¬ÛÀÔ¬ı˛ ¸eœ Ú˚˛º ¤‡Ú ˙øMê√ ¸fl¡˘ ¬Û±øÔ«¬ı ’±À˘±‰¬Ú±, ¸˜±À˘±‰¬Ú±¬ı˛ ’Ó¬œÓ¬º ’±˜¬ı˛± ¬ı±—˘±
fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¬Û±Í¬fl¡ ¬Û±øͬfl¡±¬ı˛±, ¤‡Ú ¤˝◊√ ù¨˙±Ú‰¬±¬ı˛œ ˙øMê√¬ı˛ fl¡Ô±˜±˘± ø√À˚˛˝◊√ Ó“¬±¬ı˛ ’õ∂Ó¬…±ø˙Ó¬ ˙±¬ı˛œø¬ı˛fl¡ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ø¬ıèX±‰¬¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ ¬ıø˘, ë’±˜±À√¬ı˛
fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ’ÀÚfl¡ ”√À¬ı˛ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛±øÚ Ó≈¬ø˜ ¤‡Ú› ˚˛ ¤‡Ú› Ó≈¬ø˜ ¬ı≈Àfl¡ Ê√±è˘, ˜≈À‡ ‰¬µÀÚ Ù≈¬À˘ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√± Ϭ±fl¡± ˚˛ ’±&ÀÚ¬ı˛ Â≈√ø¬ı˛ ¶Û˙«
fl¡À¬ı˛ÀÂ√ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ø¬Ûͬº ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ˘±·ÀÂ√ ˚˛ ù¨˙±ÀÚ¬ı˛ Œfl¡±Ú› √¬ı˛Ê√± ŒÚ˝◊√ ñ Ó¬±˝√√À˘ ¬ıg fl¡À¬ı˛ ø√Ó≈¬˜ ˚˛ ù¨˙±ÀÚ¬ı˛ ŒÚ˝◊√ Ó¬±˘±‰¬±ø¬ı ñ Ó¬±˝√√À˘
˝√√±ø¬ı˛À˚˛ ŒÙ¬˘Ó≈¬˜ ˚˛ ‰¬±ø¬ı˛ø√fl¡ ø√À˚˛ ’±&Ú Ï≈¬Àfl¡ ¬ÛÀάˇÀÂ√ ˚˛ Œˆ¬˘± ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Œ¸˝◊√ ’±&ÀÚ Œˆ¬À¸ Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±˚˛ ˚˛ ’±˜¬ı˛± ’±À· ŒÔÀfl¡ Œ˜±ÀȬ˝◊√
Ó¬»¬Û¬ı˛ øÂ√˘≈˜ Ú± ˚˛ ’±˜±À√¬ı˛ ’ÀÚfl¡ Œ√±¯∏º ˚˛ ¤‡±ÀÚ ŒÓ¬±˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛ ¶ú‘øÓ¬ÀÓ¬ ·Àä Œ˜ÀÓ¬ ά◊ÀͬøÂ√ ’±˜¬ı˛± ˚˛ ’±Ê√ ˚˛ ¤‡±ÀÚ ’ÀÚÀfl¡˝◊√ ˚˛
ŒÓ¬±˜±˚˛ Œ√‡ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√ ˚˛ ”√À¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¬ı˛¬ı ά◊ÀͬÀÂ√ ë‹ Œ˚ øÓ¬øÚí ˚˛ ’±˜±À√¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ’ÀÚfl¡ ”√À¬ı˛ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛±øÚ Ó≈¬ø˜ ˚˛ ¤‡Ú›ºí

Ó¬Ô… – Œ√˙, 20 Œ˜, 1995º ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±À˚˛¬ı˛ Œ|ᬠfl¡ø¬ıÓ¬±, Œ√íÊ√ ¬Û±¬ıø˘ø˙— fl¡˘fl¡±Ó¬±, 73 º ˙øMê√ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±À˚˛¬ı˛ ¬ Û√…¸˜¢∂ - 2, ’±Úµ ¬¬Û±¬ıø˘˙±¸« õ∂±– ø˘–, fl¡˘fl¡±Ó¬± - 9º øÚ¬ıÀg¬ı˛ ¸”‰¬fl¡
fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ ˙øMê√¬ı˛ ά◊ÀVÀ˙… øÚÀ¬ıø√Ó¬ ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± º

ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ

1 ÚÀˆ¬•§¬ı˛˛, 1998 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬ı˛ø¬ı¬ı±¬ı˛º
 ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô, ’±¬ÛÚ±Àfl¡

qÚ≈Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ’±¬ÛÚ±¬ı˛ Œ√άˇ˙ ¬ıÂ√¬ı˛

Ê√Àij¬ı˛ Ê√˚˛ôLœ øÚÀ˚˛ ’Ú±ø¬ı˘ ‡≈ø˙¬ı˛ ά◊»¸À¬ı
’±ø˜› ¤ÀÚøÂ√ Ù≈¬˘ ‡øGÓ¬ ¶§À√À˙ ŒÚ˝◊√ ‚¬ı˛
¬Û± ¬ı˛±‡±¬ı˛ ˜±øȬ ŒÚ˝◊√ Ê√±øÚ Ú± ¬Û±À¬ı± Œ˚ øÙ¬À¬ı˛ fl¡À¬ı
¬ı±—˘±Àfl¡ È≈¬flƒ¡À¬ı˛± fl¡À¬ı˛ Òø¬ı˛SœÀÓ¬ ˜ô¶ ’±À˚˛±Ê√Ú
’±¬ÛÚ±¬ı˛ ¶§õü Œfl¡Àάˇ ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û”Ê√± ά◊¬Û˝√√±¬ı˛
Œ˜˘±ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ Ú± ’±ø˜ Œfl¡±˘±˝√√À˘ Œ¬ı±À˙‡ |±¬ıÌ
’±˜±Àfl¡ ø¬ı¯∏J fl¡À¬ı˛ øÚ¬ı˛Ài߬ı˛ ’±Ó«¬ ˝√√±˝√√±fl¡±¬ı˛
¢∂˝√±ôLÀ¬ı˛ Ê√˘ ‡“≈øÊ√ ˆ”¬·Àˆ«¬› ‚ÀȬ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛Ì
’±¬ÛÚ±¬ı˛ ŒÚ±À¬ı˘ ¬Ûfl¡√ ‰≈¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ¸≈… ¬ı˛P±fl¡¬ı˛
¬ı{jœÀfl¡¬ı˛ ô¶”À¬Û Ϭ±fl¡± ’±˜±À√¬ı˛ Œ˜Ò± › ˜ÚÚ
ø¬ıù´±¸ ˝√√±¬ı˛±ÀÚ± ¬Û±À¬Û ¬Ûø¬ı˛¬Û”Ì« ¬ıÀe±¬Û¸±·¬ı˛
¬Ûø(˜ ’±fl¡±À˙ øÂ√À˘± ø¬ıù´˜˚˛ ˚≈ÀX¬ı˛ √±˜±˜±
¤‡Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ø¬ıù´±˚˛ÀÚ ‚À¬ı˛ ‚À¬ı˛ ŒSê±Ò
Œ˘±Àˆ¬¬ı˛ ’±&ÀÚ Œ¬Û±Àάˇ ’±Ê√ Ú¬ıÊ√±Ó¬Àfl¡¬ı˛ Ê√±˜±
¬ı±è√Àfl¡ ˆ¬±À¬ı ø˙q ˙œÀÓ¬¬ı˛ ά◊¯ûÓ¬± ˜±‡± Œ¬ı˛±√
¤‡Ú ˆ¬±„ƒ√øÂ√ ¬ıÀ¸ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ø¬ıù´ ˆ¬±¬ı˛Ó¬œÀfl¡
Ú‡±À¢∂ fl¡À¬ı˛øÂ√ øÂ√iß ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ¸•xœøÓ¬¬ı˛ ¬ı˛±‡œ
˜‘Ó≈¬…¬ı˛ õ∂˝√¬ı˛ &ÀÚ øÂ√iߘ”˘ ˚±À¬ı± Œfl¡±Úƒ√ ø√Àfl¡
qÚ≈Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Œ˙À¯∏¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± qÒ≈ ¬ı±øfl¡
¤ Œ√À˝√√¬ı˛ ¬ı˛Mê√-˜±—¸ Œfl¡ÀȬ fl≈¡ÀȬ ¤‡Ú› ø¬ı¶ú˚˛
fl‘¡ø˜ fl¡œÈ¬ ‡“≈ÀÊ√ ˜À¬ı˛ ’±¬ı˛ øfl¡Â≈√ ’±ÀÂ√ øfl¡ ˙¬ı˛œÀ¬ı˛
’±¬ÛÚ±¬ı˛ ˝√√±Î¬ˇ-˜7¡¡¡± fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ’ø˘µ øÚ˘˚˛
¬ı˛¬ıœf ¬ı˛‰¬Ú± qÒ≈ ’±À˘± √…±˚˛ ¬ÛÌ… ø¬ı¬ÛÌœÀ¬ı˛
Œ¸±Ú±¬ı˛ Ó¬¬ı˛œ¬ı˛ ˜±øÁ¬ Œ¸˝◊√ fl¡À¬ı ‡≈À˘ÀÂ√ ŒÚ±„√√¬ı˛
fl¡∞I◊fl¡ ’±fl¡œÌ« ˝√√±¬ı˛ ˜øÌ˝√√±¬ı˛ ø“√ÀάˇÀÂ√ ≈√í˝√√±Ó¬
Œ¸±Ú±¬ı˛ ˝√√ø¬ı˛Ì ‡“≈ÀÊ√ øfl¡Â≈√ Œ˘±fl¡ ’¸ˆ¬… ¬ı¬ı«¬ı˛
’±¬ıœ¬ı˛ Â√άˇ±ÀÚ± Œˆ¬±À¬ı˛ øÚÀ˚˛ ’±À¸ ≈√À˚«±À·¬ı˛ ¬ı˛±Ó¬
¬ı±—˘±¬ı˛ ¬ıÌ«˜±˘± ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ˆ¬±¯∏±Ê√ÚÚœ¬ı˛
õ∂±Ó¬…ø˝√√fl¡ ’¬Û˜±ÀÚ ¤‡Ú› Œ˜ÃÚ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ˚±¬ı˛±
Ó¬±À√¬ı˛ ‚‘̱¬ı˛ Œ‰¬±À‡ Œ√À‡ Ê√˘ ¬ı¬ı˛±fl¡ Ú√œ¬ı˛
’±À¢ü˚˛±À¶a øÚ–¶§ Ú˝◊√ ’±ÀÂ√ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛±
¤ Œ√À˙ Ú±˚˛fl¡ ŒÚ˝◊√ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ Œ˙ÃÀ˚«¬ı˛ ¸≈ˆ¬±¯∏
¬ı˛Mê√‚±˜ ’|n∏ ˜≈ÀÂ√ ’øˆ¬˜±Úœ Œ˜À‚¬ı˛ fl¡±Ê√˘
Œfl¡±Ô±˚˛ ’±ÀÂ√Ú øÓ¬øÚ Ê√±ÀÚ ”√¬ı«± ∆˜¬ı˛±À„√√¬ı˛ ‚±¸
¬ÛÓ¬±fl¡±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ›Àάˇ õ∂ˆ¬±¬ıÓ¬œ ˙±øάˇ¬ı˛ ’“±‰¬˘
∆˙˙À¬ı¬ı˛ Ê√˘ ¬ÛÀάˇ ¬Û±Ó¬± ÚÀάˇ ¤À¸ÀÂ√ Œ˚ ¸≈¬ı˛
’Ȭ˘ ¶ÛÒ«±¬ı˛ ¸±ÀÔ ·±ÀÚ ·±ÀÚ Œ˝√√ ø‰¬¬ı˛øÚˆ«¬˚˛
’±¬ÛÚ±¬ı˛ Œ¶ß˝√Â√±˚˛± ¶Û˙« fl¡À¬ı˛ õ∂Ô˜ Œ¬ı˛±V≈¬ı˛
¬ıÚ¶ÛøÓ¬ ø‚À¬ı˛ ¬ı˛±À‡ ά◊M√¬ı˛¸≈ø¬ı˛¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛
’±¬ÛÚ±¬ı˛ ˙Ó¬¬ıÀ¯« ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ Ó¬èÌ-Ó¬èÌœ
¤fl¡±√˙ ’ø¶ö Œ¬ı˛À‡ ‰¬À˘ Œ·ÀÂ√ Œ¶⁄±ÀÓ¬¬ı˛ ά◊Ê√±Ú
’±¬ÛÚ±¬ı˛ ¸±Ò«˙Ó¬ Ê√ijø√ÀÚ ¬Û√˙s qøÚ
¬Û=±À˙¬ı˛ ¶§Ì«˜˚˛ Ê√˚˛ôLœÀÓ¬ ά◊øÚÀ˙¬ı˛ ·±Ú
 ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô, ’±˙±¬ı˛ õ∂√œ¬Û ;±ø˘À˚˛ ¬ı˛±‡±¬ı˛ fl¡ø¬ı
ë¬ı˛+¬Û-Ú±¬ı˛±ÀÚ¬ı˛ fl” À˘ ˚ ŒÊ√À· ά◊øͬ˘±˜ ˚ Ê√±øÚ˘±˜ ¤ Ê√·» ˚ ¶§õü Ú˚˛˚ ¬ı˛ÀMê√¬ı˛ ’é¬À¬ı˛ À√ø‡˘±˜ ˚ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ¬ı˛+¬Û- ˚ ø‰¬øÚ˘±˜ ’±¬ÛÚ±À¬ı˛ ˚
’±‚±ÀÓ¬ ’±‚±ÀÓ¬ ˚Œ¬ı√Ú±˚˛ ˚¸Ó¬… À˚ fl¡øÍ¬Ú ˚fl¡øͬÀÚÀ¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±ø¸˘±˜- ˚ Œ¸ fl¡‡ÀÚ± fl¡À¬ı˛ Ú± ¬ı=Ú±º ˚ ’±˜‘Ó≈¬… ≈√–À‡¬ı˛ Ó¬¬Û¸…±¬ı˛ ¤ Ê√œ¬ıÚ
˚ ¸ÀÓ¬…¬ı˛ √±èÌ ˜”˘… ˘±ˆ¬ fl¡ø¬ı˛¬ı±À¬ı˛ ˚ ˜‘Ó≈¬…ÀÓ¬ ¸fl¡˘ Œ√Ú± Œ˙±Ò fl¡À¬ı˛ ø√ÀÓ¬ºí
’±˜±¬ı˛ ¬ı…øMê√·Ó¬ Ê√œ¬ıÀÚ õ∂øÓ¬ ˜”UÀÓ«¬¬ı˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Ó“¬±¬ı˛ ¤˝◊√ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¬ı±0˚˛º Ê√œ¬ıÚ Ú±À˜¬ı˛ øÚ˚˛Ó¬ ¸—‚À¯∏«¬ı˛ fl≈¡èÀé¬ÀS øÓ¬øÚ ’±˜±¬ı˛ ¬ı˛ÀÔ¬ı˛
¸±¬ı˛øÔº Ú±˝ƒ√, øÓ¬øÚ ÷ù´¬ı˛ ÚÚ, ˜±Ú≈¯∏º øÓ¬øÚ fl¡ø¬ıº ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛ fl¡ø¬ıº ø¬ıù´fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡¬ı˛º ’±Ê√ Ó“¬±¬ı˛ fl¡Ó¬Ó¬˜ Ê√ijø√Ú, Ó¬±› ŒÊ√ŒÚ ˘±ˆ¬
ŒÚ˝◊√º fl¡Ó¬Ê√Ú Ú±¬ı˛œ ¬ı± Ú√œ¬ı˛ ˜±˚˛± ¶Û˙« fl¡À¬ı˛ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ ˙¬ı˛œ¬ı˛ › ˜ÚÀfl¡ Ó¬±-› Ê√±Ú±¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Ú ŒÚ˝◊√º ¤fl¡ ˙±¬Ûw©Ü Ÿ¬ø¯∏¬ı˛ ˜ÀÓ¬± Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ õ∂øÓ¬
˜”UÀÓ«¬¬ı˛ Ò√ıøÚ, õ∂øÓ¬Ò√ıøÚÀÓ¬ ø˚øÚ ˜ÀÚ±˜˚˛ ˝√√À˚˛ ’±ÀÂ√Ú, ¬ı…Mê√ ˝√√À˚˛ ’±ÀÂ√Ú ¬ı±flƒ õ∂øÓ¬˜±˚˛, Ó“¬±Àfl¡˝◊√ ’±˜±¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Úº Œfl¡Ú w±Ó≈¬©Û≈Sœ ˝◊√øµ¬ı˛±Àfl¡
Œ¬ıø˙ fl¡À¬ı˛ ø‰¬øͬ ø˘‡À˘Ú, Œfl¡Ú Œ¬ıÃø√ fl¡±√•§¬ı˛œ Œ√¬ıœÀfl¡ ¬ı˛Mê√-’|n∏-‚À˜«¬ı˛ ø¬ıøÚ˜À˚˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸À˘Ú, Œfl¡Ú ¬Ûø(˜ ¸˜≈^Ó¬œÀ¬ı˛ Úœ˘Ú˚˛Ú±
¤fl¡±øÒfl¡ ø¬ıÀø√˙Úœ Ú±¬ı˛œ Œfl¡Î¬◊ ¬ı± ›fl¡±À•Û± Œfl¡Î¬◊ ¬ı± ’Ú±ø˜fl¡± ñ Ó¬±À√¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸À˘Ú, Ó¬±-› Ê√±Ú±¬ı˛ ’±¢∂˝√ ŒÚ˝◊√ ’±˜±¬ı˛º ¬ı…øMê√ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛
øÚÊ√¶§ ‚Ȭڱ˜˚˛Ó¬±¬ı˛ ˜±Á¡‡±ÀÚ ’±ø˜ õ∂øÓ¬øÚ˚˛Ó¬ Ó“¬±¬ı˛ ά◊;˘ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±À¬ı˛¬ı˛ ŒÂ“√±˚˛± ¬Û±ø26√, Ó¬±ÀÓ¬˝◊√ ’±ø˜ ÒÚ…º ÒÚ… ’±˜¬ı˛±º ëfl¡ø¬ı Â√±Î¬ˇ±
’±˜±À√¬ı˛ Ê√˚˛ ¬ı‘Ô±í ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú fi¬ÛÚ…±ø¸fl¡ ˜±øÚfl¡ ¬ıÀµ±¬Û±Ò…±˚˛º ¸¬ı«fl¡±˘œÚ Ê√À˚˛¬ı˛ fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº ·¬ı« ¤‡±ÀÚ˝◊√, øÓ¬øÚ ¬ı±—˘±¬ı˛ fl¡ø¬ı, ¬ı±—˘±
ˆ¬±¯∏±¬ı˛ fl¡ø¬ıº ¬ı…øMê√·Ó¬ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ õ∂øÓ¬ ¬Û˘, ’Ú≈¬ÛÀ˘ ’±˜¬ı˛± øÚÀÊ√Àfl¡ õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ˙s, ˆ¬±¯∏±, ¬ı±flƒ¡øÚø˜«øÓ¬¬ı˛ Œfl¡Ã˙˘ ˚“±¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ’ÚôL
Œõ∂¬ı˛Ì±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±ø26√, Ó“¬±Àfl¡ ’±˜±¬ı˛ ¬ı˛Mê√-˜±—À¸¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± Ê√±Ú±ÀÚ± Â√±Î¬ˇ± ’±¬ı˛ øfl¡Â≈√ ŒÚ˝◊√º ’±˜±¬ı˛ ¬˝√±√ ø¸-fl¡±iß±, ’±Úµ-Œ¬ı√Ú±, fl¡±˜-
ŒSê±Ò, Ê√ij-˜‘Ó≈¬…, ¶§fl¡œ˚˛±-¬Û¬ı˛fl¡œ˚˛±¬ı˛ ¸±ø¬ı«fl¡ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬¬ı˛ ¬ı±0˚˛ õ∂fl¡±˙ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº Ê√Àij¬ı˛ õ∂Ô˜ qˆ¬é¬Ì ŒÔÀfl¡ qè fl¡À¬ı˛ Á¡Àάˇ¬ı˛ ¬ı˛±ÀÓ¬¬ı˛
’øˆ¬¸±¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ˜‘Ó≈¬… ¬Û˚«ôL ¤˝◊√ ˜±Ú≈¯∏ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô˝◊√ ’±˜±¬ı˛ ¬Û¬ı˛±Ú ¸‡±º ˝√√+√À˚˛¬ı˛ ’ø¬ı¬ı˛±˜ ¬ı˛Mê√鬬ı˛À̬ı˛ ¬Û¬ı˛ Œ˚ ¸Ó¬… ά◊æ√±ø¸Ó¬ ˝√√˚˛, Œ¸˝◊√
¸Ó¬…Àfl¡˝◊√ ¬ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº ¬ı˛+¬ÛÚ±¬ı˛±Ú Ú±øfl¡ ¬ı˛+¬ÛÚ±¬ı˛±˚˛Ì ∑ Ê√±Ú±¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Ú ˜ÀÚ fl¡ø¬ı˛ Ú±º Ú√œ˜±Ó‘¬fl¡ ˜±Ú¬ı ¸ˆ¬…Ó¬±¬ı˛
¬ı˛+¬Ûfl¡ ¤˝◊√ ¬ı˛+¬ÛÚ±¬ı˛±˚˛Úº ’±¬ÛÚ±¬ı˛, ’±˜±¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ› ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¬ı¬ı˛±fl¡-¸≈¬ı˛˜±-ø¸—˘±-Œ˘±ø˝√√Ó¬-¬ıËp¡¬Û≈ÀS¬ı˛ õ∂¬ı±˝√√º Ó¬±¬ı˛ Ó¬œÀ¬ı˛ “√±øάˇÀ˚˛ ¬ı˛¬ıœf √¬Û«ÀÌ
˜≈‡ Œ√‡± ˚±˚˛º ¤ Ê√œ¬ıÚ ŒÓ¬± ’±˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ≈√–À‡¬ı˛ Ó¬¬Û¸…±º ˆ¬±À˘±¬ı±¸ÀÓ¬˝◊√ ˚ø√ ˝√√˚˛, ŒÓ¬± fl¡øͬÚÀfl¡˝◊√ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ‰¬±˝◊√º ¸Ó¬… fl¡øͬں ’±¬ı˛ fl¡øͬÚ
¬ıÀ˘˝◊√ ¸Ó¬… ¤ÀÓ¬± ¸≈µ¬ı˛º ¬ı˛ÀMê√¬ı˛ ’é¬À¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ¬ı˛+¬Û Œ√‡±¬ı˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú fl¡ø¬ıº ’±˜±À√¬ı˛ ¬ı…øMê√ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¸—‚±Ó¬-¸—fl≈¡˘˚±S±¬ÛÀÔ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√
¬ı˛ÀMê√¬ı˛ Â√±¬Ûº ’±‚±Ó¬ ’±¬ı˛ Œ¬ı√Ú± ¬ı…±øÓ¬À¬ı˛Àfl¡ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ú± øfl¡Â≈√˝◊√º
30 Ê≈√˘±˝◊√ 1941º ¸fl¡±˘ ¸±Àάˇ ÚíȬ±º øÚÀÊ√¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ Œ√¬ıÓ¬±¬ı˛ ά◊ÀVÀ˙… fl¡ø¬ı¬ı˛ ¸¬ı«À˙¯∏ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì ë... ’Ú±˚˛±À¸ Œ˚ Œ¬ÛÀ¬ı˛ÀÂ√ Â√˘Ú± ¸ø˝√√ÀÓ¬
˚ Œ¸ ¬Û±˚˛ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ˚ ˙±øôL¬ı˛ ’é¬˚˛ ’øÒfl¡±¬ı˛íº ’Ô‰¬ ’±˜¬ı˛± ¸˝√√Ú˙œ˘Ó¬±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıÀÓ«¬ ¸˝√√ÀÊ√˝◊√ ˙±øôL¬ı˛ Ê√Ú… ˘±˘±ø˚˛Ó¬ ˝√√À˚˛ ¬Ûøάˇº
¸˝√√ÀÊ√ øfl¡Â≈√˝◊√ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ú±º øÚÀÊ√Àfl¡› øÚÀÊ√¬ı˛ ˜ÀÒ… fl¡©Ü fl¡À¬ı˛ Œ¬ÛÀÓ¬ ˝√√˚˛º &èÀ√À¬ı¬ı˛ Œ¬Û±˙∏±fl¡ ¸ø¬ı˛À˚˛ ˜±Ú≈¯∏, fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±ÔÀfl¡
øÚ¬ı˛ôL¬ı˛ ’À•§¯∏Ì fl¡¬ı˛À˘ ˝√√˚˛ÀÓ¬± Ó“¬±¬ı˛ ’±—ø˙fl¡ ¬ı˛ø¬ı¬ı˛øù¨¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛œ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ ’±˜¬ı˛±º Ú˚˛ÀÓ¬± øÚÀÊ√Àfl¡˝◊√ ˝√√±ø¬ı˛À˚˛ ŒÙ¬˘ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº øõ∂˚˛Ê√ÀÚ¬ı˛
˙¬ıÀ√˝√ Œ¬Û±Î¬ˇ±ÀÚ±¬ı˛ ¸˜À˚˛› ’Ú±˚˛±À¸ ·±›˚˛± ˚±˚˛ ¬ı˛¬ıœf¸eœÓ¬º ¤‡±ÀÚ˝◊√ ˜±Ú≈¯∏, fl¡ø¬ı, ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ’ÚÚ…º
’±˜±¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú Œfl¡±Ú› fl¡Ô± ŒÚ˝◊√º ’±˜±¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú Œfl¡±Ú› ˙s ŒÚ˝◊√º ’±˜±¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú Œfl¡±Ú› ˆ¬±¬ıÚ± ÀÚ˝◊√º√ ˚Ó¬˝◊√ ø¬ıÀ^±˝√√œ¬ı˛ Ò√ıÊ√± ’±˜¬ı˛± ¬ı˝√√Ú
fl¡ø¬ı˛ Ú± Œfl¡Ú, Œ¸È¬± Ó¬“±Àfl¡ ø¬ıõ∂Ó¬œÀ¬Û ¬ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛˝◊√ Ú±˜±ôL¬ı˛º ¬ı˛¬ıœfÚ±ÔÀfl¡ øÚÀ˚˛ õ∂±˚˛ ¸fl¡˘ fl¡ø¬ı˝◊√ fl¡ø¬ıÓ¬± ø˘À‡ÀÂ√Úº ø˘À‡ÀÂ√Ú ÷˙±Ú¬ı±—˘±¬ı˛
fl¡ø¬ı ˙øMê√¬Û√ ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ›º ˜±S ≈√íøȬ ¬Û—øMê√ÀÓ¬ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÔÀfl¡ ˜≈Ó«¬ fl¡À¬ı˛Ú ¤ˆ¬±À¬ı ñ ë˚Ó¬˝◊√ Â√±Î¬ˇ±ÀÓ¬ ˚±˝◊√ ’±À©Ü¬Û‘À©Ü Ó¬ÀÓ¬± ¬ı±“ÀÒ Ê√Ȭ ˚ ¤
Œfl¡˜Ú ˜±˚˛± Ó¬¬ı &{jfl”¡À˘ Œ˝√√ õ∂¬ı‘X ¬ıÈ¬íº ˝√√…“±, ¬ıȬ¬ı‘À鬬ı˛ ˜ÀÓ¬±˝◊√ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº ’±˜¬ı˛± Ó“¬±¬ı˛ Â√±˚˛±¸≈˙œÓ¬˘ Œ¶ß˝√ ’±¬ı˛ õ∂|À˚˛, ¸À¬ı«±¬Ûø¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸±¬ı˛
Œ¶§26√±‰¬±ø¬ı˛Ó¬± øÚÀ˚˛ ¸˜‘X ˝√√ø26√ õ∂øÓ¬øÚ˚˛Ó¬º ¬ı±˜ Ú± √øé¬Ì, ¬Û”¬ı« Ú± ¬Ûø(˜, ¬ı±ô¶¬ı Ú± ’˘œfl¡ ñ Œfl¡±Ú› øfl¡Â≈√ÀÓ¬˝◊√ ¬Ûø¬ı˛˜±¬Û fl¡¬ı˛± ˚±˚˛ Ú± À˚
fl¡ø¬ıÀfl¡, øÓ¬øÚ˝◊√ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº ‡Gfl¡±À˘¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ˜ÀÒ…› ¤fl¡ ˜˝√√±Ê√œ¬ıÚº Ò˜«fl¡±¬ı˛±¬ı˛ õ∂±‰¬œÀ¬ı˛ ¬ı< ˝√√±Ú±¬ı˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú fl¡ø¬ıº ’Ô‰¬ ¤˝◊√ fl¡ø¬ı
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ·±ÀÚ¬ı˛ ¸≈À¬ı˛ ø¬ıÀù´¬ı˛ Ó¬±¬ı» Ò√˜π˚˛ õ∂øÓ¬á¬±Ú Ó¬Ô± Œ√¬ı±˘À˚˛¬ı˛ õ∂√œ¬Û ;˘ÀÂ√º
’±¬ı˛ ’±Ò≈øÚfl¡ øfl¡—¬ı± ’±Ò≈√øÚfl¡Ó¬± ∑ Œ¸‡±ÀÚ› ¸˝√√¶⁄±Às ’ø¢ü ¬Û¬ı˛œøé¬Ó¬ ˝√√À˚˛ Œ·ÀÂ√Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº ¬ı…±¸, ¬ı±ø{jfl¡œ, fl¡±ø˘√±¸, ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº
’±¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ ∑ Ú±˝ƒ√, ’±¬Û±Ó¬Ó¬ Ú˚˛º ’Ú±·Ó¬ ¤fl¡±øÒfl¡ ¸˝√√¶⁄±Às Œfl¡Î¬◊ ’±¸À¬ıÚ øfl¡Ú± Ê√±øÚ Ú±º Ó¬À¬ı øfl¡ ’±˜¬ı˛± ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ˝◊√ ¸œ˜±¬ıX∑ Ú±˝ƒ√,
Ó¬±-› Ú˚˛º ¤˝◊√ ˜˝√√±Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ŒÈ¬'Ȭ ŒÔÀfl¡ ˜ø̘≈ÀMê√± øÚÀ˚˛ ¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π fl≈¡˙œ˘¬ı¬ı˛± ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± › ¸±ø˝√À√Ó¬… ∆¬ıø‰¬ÀS¬ı˛ ¸g±ÀÚ ¬ı…ô¶º
˚Ó¬˝◊√ ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬±¬ı˛ Ú±À˜ ¸—˙˚˛ ’±¬ı˛ ’ø¬ıù´±À¸¬ı˛ fl¡Ô± ¬ı˘± Œ˝√√±fl¡ƒ Ú± Œfl¡Ú, õ∂¬ı˘ ∆Ú¬ı˛±˙…¬ı±√œ fl¡ø¬ı› Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL ø¬ıù´±À¸¬ı˛ qø‰¬qw
’±À˘±¬ı˛ ¬ÛÀÔ ˚±S± fl¡À¬ı˛Úº ¬ı˛¬ıœf ¸˜≈^ ŒÔÀfl¡ ¶§ä ¬Ûø¬ı˛¸À¬ı˛ ’±˙±¬ı±√ ¬ı± ’±Rø¬ıù´±À¸¬ı˛ ’¸—‡… ¬Û—øMê√˜±˘±¬ı˛ ά◊X‘øÓ¬ Œ√›˚˛± ¬ı±Ó≈¬˘Ó¬± ˜±Sº
ˆ¬±¬ıÚ± ŒÔÀfl¡˝◊√ ˚ø√ ˙s ’±À¸ ŒÓ¬± Œ¸˝◊√ ˙Às¬ı˛ ά◊»¸ ¸g±ÀÚ¬ı˛ fl¡Ô±› ¬ıÀ˘ Œ·ÀÂ√Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ñ ë’±˜±¬ı˛ Ú± ¬ı˘± ¬ı±Ìœ¬ı˛ ‚Ú ˚±ø˜Úœ¬ı˛ ˜±ÀÁ¡
˚ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ˆ¬±¬ıÚ± Ó¬±¬ı˛±¬ı˛ ˜ÀÓ¬±Ú ¬ı˛±ÀÊ√íº ’Ô‰¬ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ’±˜˜«˜”˘ Â≈“√À˚˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ’±Àé¬¬Û øÂ√˘ Ó“¬±¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú± ¸¬ı«S·±˜œ ˝√√˚˛øÚ ¬ıÀ˘º øÓ¬øÚ
Œ¸˝◊√ ’Ú±·Ó¬ ø√ÀÚ¬ı˛ fl¡ø¬ı¬ı˛ Ê√Ú… ’À¬Û鬱 fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú, Œ˚ ’±ÀÂ√ ¤fl¡±ôL ˜±øȬ¬ı˛ ¬fl¡±Â√±fl¡±øÂ√º ’±˜¬ı˛± ŒÓ¬± ¸¬ı±˝◊√ Ó“¬±Àfl¡˝◊√ ø¬ıøÚ˜ «±Ì fl¡¬ı˛øÂ√, ¬Û≈ÚøÚ˜«±Ì
fl¡¬ı˛øÂ√º fl¡¬ı˛øÂ√ Ó“¬±¬ı˛ ˆ¬±¬ıÚ±¬ı˛¬ Û≈Úø¬ı«Ú…±¸›º ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬±¬ı˛ ¸—:±› ¬Û±ÀåI◊ ˚±À26√º ‹øÓ¬˝√√…Àfl¡ ¸˜À˚˛±¬ÛÀ˚±·œ fl¡À¬ı˛ ŒÓ¬±˘±˝◊√ ’ôLÓ¬ ’±˜±À√¬ı˛
fl¡±ÀÂ√ ˚Ô±Ô« ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± ¬ıÀ˘ ˜ÀÚ ˝√√˚˛º ø¬ıù´±¸ ˝√√±¬ı˛±ÀÚ± ¬Û±¬Û, ŒÊ√ÀÚ› ø¬ıù´±¸ ˝√√±¬ı˛±¬ı ’±˜¬ı˛±º Ô±fl¡À¬ı ¬Û±¬ÛÀ¬ı±Òº Ô±fl¡À¬ı ø¬ıù´±¸ ’±¬ı˛
õ∂øÓ¬|n∏øÓ¬ ˆ¬Àe¬ı˛ Œ¬ı√Ú±º Ô±fl¡À¬ı ˝√√±˝√√±fl¡±¬ı˛º ¤ˆ¬±À¬ı˝◊√ ¬ı±¬ı˛—¬ı±¬ı˛ ’±&ÀÚ¬ı˛ ¬Û¬ı˛˙˜øÌÀfl¡ Â≈“√À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº øÚÀÊ√À√¬ı˛ ˙¬ı˛œ¬ı˛ › ˜ÚÀfl¡ fl¡À¬ı˛
Ó≈¬˘ÀÓ¬ ˝√√À¬ı Œ√¬ı±˘À˚˛¬ı˛ õ∂√œ¬Ûº ˆ¬±À˘±¬ı±¸ÀÓ¬ ˝√√À¬ı Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ fl¡øÍ¬Ú ¸Ó¬…Àfl¡º Ê√·»È¬±Àfl¡ qÒ≈ ¶§õü˜˚˛ ˆ¬±¬ıÀ˘ ‰¬˘À¬ı Ú±º ¬ı˛ÀMê√¬ı˛ ’é¬À¬ı˛
Œ√‡ÀÓ¬ ˝√√À¬ı øÚÀÊ√À√¬ı˛ ¬ı˛+¬Ûº ’±‚±Ó¬ ’±¬ı˛ Œ¬ı√Ú±˚˛ ø‰¬ÚÀÓ¬ ˝√√À¬ı øÚÀÊ√Àfl¡˝◊√º ’Ó¬–¬Û¬ı˛ ¸ÀÓ¬…¬ı˛ √±èÌ ˜”˘… ¬Û±›˚˛±¬ı˛ ’±˙± fl¡¬ı˛± Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º
¤¬ı˛ ’±À· Ú˚˛, fl¡‡Ú› Ú˚˛º

ûþ ∆√øÚfl¡ õ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬
9 Œ˜, 2010 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬¬˙øÚ¬ı±¬ı˛º
 ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô, ’±À˘±¬ı˛ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛
ë¤À¸± ˚≈·±ÀôL¬ı˛ fl¡ø¬ı ˚ ’±¸iß ¸g…±¬ı˛ Œ˙¯∏ ¬ı˛øù¨¬Û±ÀÓ¬ ˚“√±Î¬ˇ±› ›˝◊√ ˜±Ú˝√√±¬ı˛± ˜±Ú¬ıœ¬ı˛ ¡Z±À¬ı˛ ˚ ¬ıÀ˘±-ë鬘± fl¡À¬ı˛±í- ˚ ø˝√√—¶⁄ õ∂˘±À¬Û¬ı˛ ˜ÀÒ… ˚
Œ¸˝◊√ Œ˝√√±fl¡ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¸ˆ¬…Ó¬±¬ı˛ Œ˙¯∏ ¬Û≈Ì…¬ı±Ìœíº
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ¬ıU|n∏Ó¬ ë’±øÙˬfl¡±í fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Œ˙À¯∏¬ı˛ fl¡íøȬ ¬Û—øMê√º Œ¬ıÀÂ√ øÚ˘±˜ ¤ ˜≈˝”√ÀÓ«¬¬ı˛ ë‡≈¬ı˝◊√ õ∂±¸øefl¡í ¬ıÀ˘º ˚≈·±ôL ¸g…±¬ı˛ Œ˙¯∏
¬ı˛øù¨¬Û±Ó¬, Œ˚ ˜±Ú¬ıœ ˜±Ú ˝√√±ø¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ’Ô«±» ’¸•ú±øÚÓ¬±, 鬘± fl¡¬ı˛±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ˜˝√√Q, ‰¬Ó≈¬ø«√Àfl¡ ø˝√√—¶⁄ õ∂˘±À¬Û¬ı˛ ø¬ıfl¡±¬ı˛. ¸ˆ¬…Ó¬±, ¤¬ı— Œ˙¯∏
¬Û”Ì…¬ı±Ìœº ¤˝◊√ ˙s&À26√¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√ ’±Ê√Àfl¡¬ı˛ ¸˝√√¶⁄±˚˛Ú, ˆ≈¬¬ıÚ±˚˛Ú ’±¬ı˛ ø¬ıù´±˚˛Úº
’±˜¬ı˛± Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ˚‡Ú ‡“≈Ê√øÂ√ õ∂±¸øefl¡Ó¬±, Ó¬‡Ú ¤˝◊√ ø¬ıù´±˚˛ÀÚ¬ı˛ ˚≈À· ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ õ∂±¸øefl¡Ó¬±Àfl¡ ’¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡¬ı˛± ˝√√À26√ õ∂¬ı˘ õ∂Ó¬±À¬Û¬ı˛
¸Àeº ’±Ê√ ¬Ûø¬ı˛Ó¬…Mê√ ¬ı˛¬ıœf˛Ú±Ô, ’¬Û±—ÀMê√˚˛ ø¬ıù´fl¡ø¬ı, øÚ¬ı«±ø¸Ó¬ Ó“¬±¬ı˛ fl¡±¬ı… Ê√·»º ¤fl¡ø√Ú Œ˚ fl¡ø¬ı ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú ’±fl¡±˙ ˆ¬¬ı˛± ¸”˚« Ó¬±¬ı˛± ø¬ıù´ˆ¬¬ı˛±
õ∂±Ì ¤¬ı— ëÓ¬±˝√√±¬ı˛˝◊√ ˜±Á¡‡±ÀÚí ø˚øÚ øÚÀÊ√¬ı˛ ¶ö±Ú ˘±Àˆ¬¬ı˛ fl¡Ô± õ∂±˚˛ ¸·À¬ı« ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú, ’±Ê√ ˆ≈¬¬ıÚ±˚˛ÀÚ¬ı˛ ¸øg˘À¢ü Œ¸˝◊√ fl¡ø¬ı øÚÀÊ√˝◊√
˝√√À˚˛ ¬ÛÀάˇÀÂ√Ú ’¬Û±—ŒMê√˚˛º
˝◊√KI◊±¬ı˛ÀÚȬ ’±¬ı˛ fl¡•Û≈…Ȭ±À¬ı˛¬ı˛ Ú…±—øȬ ˝◊√“≈¬ı˛ øé¬õ∂Ó¬±¬ı˛ ¸Àe ø¬ı:±Ú ’±¬ı˛ Ó¬Ô… õ∂˚≈øMê√¬ı˛ Ê√˚˛Ò√ıÊ√± ¬ıÀ˚˛ øÚÀ˚˛ Œ·À˘› Œ¸˝◊√ fl¡±À˘± fl≈¡»ø¸Ó¬
fl¡•Û≈…Ȭ±À¬ı˛¬ı˛ õ∂Ó¬œfl¡œ ˜±Î¬◊¸ fl¡±˚«Ó¬ ¸˜¢∂ ¬ı˛¬ıœf ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˘œ Œfl¡ÀȬ fl≈¡ÀȬ øÚø(˝ê fl¡¬ı˛ÀÂ√º Œ¢≠±À¬ı˘ øˆ¬À˘ÀÊ√ ¤‡Ú Œfl¡ ’±¬ı˛ ø‰¬øͬ Œ˘À‡Ø Œ˙À˘È¬
Œ¬Ûøk˘, ‰¬fl¡ ά±à±¬ı˛ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ Œfl¡ ’±¬ı˛ Ø Á¡Ì«± fl¡˘À˜¬ı˛ fl¡±ø˘› øÚ–À˙ø¯∏Ó¬º ¤‡Ú øȬøˆ¬¬ı˛ ¬Û«√±, fl¡•Û≈…Ȭ±À¬ı˛¬ı˛ ø¶ç¡ÀÚ Œˆ¬À¸ ›Àͬ Úœ˘
˚¬ıøÚfl¡±¬ı˛ ’ôL¬ı˛±˘¬ıÓ¬π ˚ø√ ’±¬ı˛› Œfl¡±Ú øfl¡Â≈√ 댷±¬ÛÚí Ô±Àfl¡, Ó¬±-›º Œ˚ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ¤fl¡ø√Ú ’±Àé¬¬Û fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, ø¬ı¬Û≈˘± ¤ ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛
fl¡Ó¬È≈¬fl≈¡ Ê√±øÚ Ø Œ¸˝◊√ ’Ê√±Ú± ¬Û‘øÔ¬ıœ ’±Ê√ ¤fl¡øȬ ø˙q¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬¬ı˛ ˜≈Àͬ±˚˛º øfl¡c ŒÚ˝◊√ Ó¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¸±˜±Ú… ‚±À¸¬ı˛ ¸¬ı≈Ê√, ¸”˚«±Àô¶¬ı˛ ˘±˘ ¬ı˛—,
Œˆ¬±À¬ı˛¬ı˛ ¸”À˚±«√˚˛, ˜≈Mê√ ¬ı±Ó¬±¸ øfl¡—¬ı± ¬Ûø¬ı|n∏Ó¬ Ê√˘º ’±Ò≈øÚfl¡ Ú¬ıœÚ øfl¡À˙±À¬ı˛¬ı˛ ˆ≈¬¬ıÚ ˆ¬±„√√±¬ı˛ ˜±Í¬ ŒÚ˝◊√º Ù≈¬¸Ù≈¬¸ ˆ¬¬ı˛± ˝√√±ø¸ ŒÓ¬± ά◊À¬ı Œ·ÀÂ√
fl¡À¬ı˝◊√º
ø¬ıù´±˚˛ÀÚ¬ı˛ Ú±À˜ ¤fl¡ø√Àfl¡ ˜≈Àͬ±˚˛ ¤À¸ÀÂ√ ˚‡Ú ¸±¬ı˛± ¬Û‘øÔ¬ıœ, Ó¬‡Ú fl¡±˚«Ó¬ ’±˜±À√¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛øÒ ¬ıÀάˇ± ŒÂ√±È¬ ˝√√À˚˛ ˚±À26√º ¤˝◊√ ¸—fl¡œÌ«Ó¬± qÒ≈
¬ı…¬ı˝√√±ø¬ı˛fl¡ Ê√œ¬ıÚ ˚±¬ÛÀÚ¬ı˛ ¸—fl¡œÌ«Ó¬± Ú˚˛, ¤˝◊√ ¸—fl¡œÌ«Ó¬± ’±˜±À√¬ı˛ øÚÊ√¶§ ø‰¬ôL± Œ‰¬Ó¬Ú±Àfl¡› S꘱·Ó¬ ¸—fl≈¡ø‰¬Ó¬ fl¡À¬ı˛ ‰¬À˘ÀÂ√º ’±˜¬ı˛± ˆ¬±¬ıÀÓ¬
¬Û±ø¬ı˛ Ú±º ˆ¬±¬ıÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘› Ó¬± õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ Ú±º õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘› Ó¬± ¸≈˙‘∫˘ˆ¬±À¬ı ¸—fl¡ø˘Ó¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ Ú±º ¸—fl¡ø˘Ó¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±¬ı˛À˘› Œ¸˝◊√ ¸—fl¡˘Ú ’±˜±¬ı˛ õ∂øÓ¬À¬ı˙œ¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬˝◊√ Ó≈¬À˘ ø√ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ Ú±º ’±¬ı˛, ”√À¬ı˛¬ı˛ ¬ıg≈¬ı˛ fl¡Ô± ŒÓ¬± ˜ÀÚ ¬fl¡À¬ı˛› ˘±ˆ¬ ÀÚ˝◊√º ’±˜±¬ı˛
õ∂øÓ¬À¬ı˙œ¬ı˛ ‚À¬ı˛ Ó¬‡Ú øȬøˆ¬ Ú±˜fl¡ Œ¬ı±fl¡±¬ı±À' ˝√√±Ê√±¬ı˛È¬± ‰¬…±ÀÚ˘ ¬Û¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û¬ı˛ÀÓ¬ Ó¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Œ˜À˘ Ò¬ı˛ÀÂ√ ’Ê√±Ú± ’À√‡± Ê√·ÀÓ¬¬ı˛ ø‰¬S¸y±¬ı˛º
Â√ø¬ı, qÒ≈ Â√ø¬ı¬ı˛ ¬Û¬ı˛ Â√ø¬ıº Â√±˚˛±Â√ø¬ı Ó¬±¬ı˛ Â√±˚˛±˜˚˛Ó¬±¬ı˛ ¸œ˜±Ú± Œˆ¬À„√√ õ∂øÓ¬˜≈˝”√ÀÓ«¬ ˝√√À˚˛ ˚˛±À26√ Úœ˘ Â√ø¬ıº Úœ˘ ŒÔÀfl¡ Sê˜˙ Úœ˘±ˆ¬º ¤˝◊√ ŒÓ¬±
¸˝√√¶⁄±Às¬ı˛ ¸±•xøÓ¬fl¡ ¸˜˚˛º
’Ô‰¬ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ’±˜±À√¬ı˛ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú ø‰¬ôL±¬ı˛ ˜≈øMê√, ˆ¬±¬ıÚ±¬ı˛ ˜≈øMê√¬ı˛ fl¡Ô±º Œ¸˝◊√ Œ˜À‚¬ı˛ ¸eœÀÓ¬ ¬ı˘±fl¡±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ά◊Àάˇ ‰¬˘± ˜ÚȬ±Àfl¡
’±˜¬ı˛± ¸¬ı«±À¢∂ Ú©Ü fl¡À¬ı˛ øÚÀ˚˛øÂ√º ë˜Ú Œ˜±¬ı˛ Œ˜À‚¬ı˛ ¸eœÀÓ¬í... ¤‡Ú ’±¬ı˛ ά◊Àάˇ ‰¬À˘ Ú±º ¬Ûø(˜ ¸±·¬ı˛¬Û±ÀÚ ˜Ò≈¸”√ÀÚ¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¸¬ıÀ‰í Œ¬ıø˙
’±Ò≈øÚfl¡ ˜ÚÚ˙œ˘Ó¬±¬ı˛ Œ‰¬±‡ øÚÀ˚˛ Œ¬ı±Ò fl¡ø¬ı˛ Ó¬±øfl¡À˚˛øÂ√À˘Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº qÒ≈ øÚÀÊ√¬ı˛ ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ ·±ÀÚ ¬Ûø(˜œ ¸≈À¬ı˛¬ı˛ ¸—ø˜|Ì ‚øȬÀ˚˛ øÓ¬øÚ
ŒÔÀ˜ ˚±ÚøÚº ’±˜±À√¬ı˛ ø˙鬱, ø˙ä-¸—¶‘®øÓ¬ÀÓ¬ õ∂±‰¬… › ¬Û±(±ÀÓ¬…¬ı˛, ¬Û”¬ı«-¬Ûø(À˜¬ı˛ ¸≈µ¬ı˛ ¸ø•úø˘Ó¬ Œ‰¬À˚˛øÂ√À˘Ú øÓ¬øÚº ’g ’Ú≈fl¡¬ı˛À̬ı˛
fl¡Ô± ¬ıÀ˘ÚøÚº ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, Œ˜˘±À¬ı, ø˜ø˘À¬ı, ˚±À¬ı Ú± øÙ¬À¬ı˛º øfl¡c ’±˜¬ı˛± ¸¬ı«À¢∂ øÙ¬ø¬ı˛À˚˛ ø√À˚˛øÂ√ ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û”¬ı«ø√·ôLÀfl¡º Œ˚ ø˙q¬ı˛ Œˆ¬±À¬ı˛¬ı˛
Õ˙˙À¬ı ¬¬¬Û”À¬ı«¬ı˛ ¸”À˚±«√À˚˛¬ı˛ Œ¬ı˛±˜±= ŒÚ˝◊√, Œ˚ ø˙q, ø¬ıÀ˙¯∏ˆ¬±À¬ı ¬ıeˆ¬±¯∏œ ø˙qøȬ ’±Ê√ ¬ı˘ÀÓ¬ Ê√±ÀÚ Ú±, ë¸≈õ∂ˆ¬±Ó¬í, Œ¸ ø˙q¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ ¬Ûø(˜œ
ë&ά ˜øÌ«—í fl¡Ó¬”√¬ı˛ ¸”˚«fl¡À¬ı˛±;˘ ¸fl¡±À˘¬ı˛ ’±À˘± Â√άˇ±ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛, ¤øÚÀ˚˛ ·ˆ¬œ¬ı˛ ¸—˙˚˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ø¡ZÒ±¢∂¶ö øÂ√À˘Ú ¶§˚˛— ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô›º Ó¬±˝◊√
˙±øôLøÚÀfl¡Ó¬Ú, ø¬ıù´ ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ¬ı˛ ¸≈˜˝√√±Ú ’±À˚˛±Ê√Ú Œ¸À¬ı˛ ŒÚ¬ı±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú fl¡ø¬ı Ó“¬±¬ı˛ ¤fl¡øȬ ˜±S ˜±Ú¬ıÊ√œ¬ıÀÚº øfl¡c ’±˜¬ı˛±˝◊√ ά◊M√¬ı˛fl¡±À˘¬ı˛
¬ı±„√√±ø˘¬ı˛±, ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛¬ı˛±, Ó“¬±¬ı˛ Œ¸ ¬ı˛Mê√±Mê√ ’±À˚˛±Ê√ÀÚ¬ı˛ ˜”˘… ø√ÀÓ¬ ø˙ø‡øÚº ’±˜±À√¬ı˛ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛ ’±Ê√ ø¬ÛÓ‘¬ ¬Û≈èÀ¯∏¬ı˛ ¸±•⁄±ÀÊ√…¬ı˛ Ò√ı—¸±¬ıÀ˙¯∏
˜±Sº
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ’˜˘, ¬Ù¬øȬfl¡, Ó¬±¬ı˛±¬Û√í¬ı˛ ˜Ó¬ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ø˙q øfl¡À˙±¬ı˛ ¤‡Ú Œ‰¬ÀÚ øȬøˆ¬ ø¸ø¬ı˛˚˛…±À˘¬ı˛ ˙øMê√˜±ÚÀfl¡, Œ‰¬ÀÚ ø˜øfl¡
˜±Î¬◊¸Àfl¡, Œ‰¬ÀÚ Ú± ¸±Ó¬ ˆ¬±˝◊√ ‰¬•Û±Àfl¡ , Œ‰¬ÀÚ Ú± ¬ı˛+¬Ûfl¡Ô±¬ı˛ ¬ı…e˜± ¬ı…eø˜Àfl¡, ˘±˘fl¡˜˘ Úœ˘fl¡˜À˘¬ı˛ ·ä¸ä Ó¬±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¸•Û”Ì« ’Ê√±Ú±º
¤ Ê√Ú… ø˙qøȬ¬ı˛ Œ√±¯∏ ŒÚ˝◊√º ’±˜¬ı˛± ˚±¬ı˛± ’iß√±˙Ǭı˛ ¬ı˛±À˚˛¬ı˛ ë¬ı≈Àάˇ± Œ‡±fl¡±í, ˚±¬ı˛± ˆ¬±¬ı˛Ó¬ Œˆ¬À„√√ ˆ¬±· fl¡À¬ı˛øÂ√, ¶§±ÒœÚÓ¬±¬ı˛ ȬøÙ¬ ‰¬Àfl¡±À˘È¬
¤ÀÚøÂ√, ’±˜¬ı˛±˝◊√ ›À√¬ı˛Àfl¡ Œ˘±fl¡±˚˛Ó¬ ‹øÓ¬À˝√√…¬ı˛ ø√Àfl¡ ¤fl¡¬ı±¬ı˛› Ó¬±fl¡±ÀÚ±¬ı˛ Ê√Ú… ά◊»¸±ø˝√√Ó¬ fl¡¬ı˛øÂ√ Ú±º ¸˝√√Ê√ ¬Û±Àͬ¬ı˛ ¸˝√√Ê√ ·ä Œ˙±Ú±ÀÚ±¬ı˛
˜ÀÓ¬± ¸˜˚˛ ŒÚ˝◊√ ’±˜±À√¬ı˛º ŒÂ√À˘ Œˆ¬±˘±ÀÚ± Â√άˇ±¬ı˛ Ê√±˚˛·± Ó≈¬À˘ ø√À˚˛øÂ√ ¬ı3± ¬ı3± ¬ıv…±fl¡ ø˙À¬Û¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º ’Ô‰¬ ¬Û± ¬ı±Î¬ˇ±À˘˝◊√ Œ˚‡±ÀÚ ¬ı¬ı˛±fl¡, ¸≈¬ı˛˜±
Ú˚˛ÀÓ¬± ·e± ñ Œ˚‡±ÀÚ ’ø¬ı¬ı˛±˜ ¬ı‘ø©Ü ¬ÛÀάˇ Ȭ±¬Û≈¬ı˛ È≈¬¬Û≈¬ı˛, ÚÀ√˚˛ ¬ı±Ú ’±À¸, Œ¸‡±ÀÚ ø˙¬ı ͬ±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛ øÓ¬Ú fl¡ÀÚ…Àfl¡ ø¬ıÀ˚˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ Œ˘Ãøfl¡fl¡
·±˘·Àä¬ı˛ ¤fl¡È≈¬‡±øÚ fl≈¡øάˇÀ˚˛ ’±Ú±¬ı˛ fl¡Ô± ’±˜±À√¬ı˛ ˜ÀÚ› Ô±Àfl¡ Ú±º Ȭ±fl¡± ‰¬±˝◊√, Ȭ±fl¡±, ’±¬ı˛› Ȭ±fl¡±º Ó¬±˝◊√ ¬ı±¬Û ˜± ‰¬±fl¡ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛Úº ’±¬ı˛, ø˙q¬ı˛
Õ˙˙¬ı ¬ıÓ«¬±˚˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬±ø¬ı˛fl¡±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√, Œ˝√√±˜ øȬά◊ȬÀ¬ı˛¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º ¸˜˚˛ ŒÚ˝◊√º ¤fl¡øȬ ø˙qÀfl¡ Ó¬±¬ı˛ ’:Ó¬±¬ı˛ Ê√Ú… √±˚˛œ fl¡¬ı˛± ·ø˝«√Ó¬ ’¬Û¬ı˛±Òº ’¬Û¬ı˛±Òœ
’±˜¬ı˛±º ø˙q¬ı˛± Ú˚˛º
Ê√±¬Û±Ú ø˙ä ¸˜‘X Œ√˙º Œfl¡Ú∑ ¸À¬ı«±2‰¬ Ó¬Ô… õ∂˚≈øMê√¬ı˛ ¬Û±ø¬ı˛ˆ¬±ø¯∏fl¡ ˙s&À˘±› Ê√±¬Û±Ú ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ Ó¬±¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏±˚˛º ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ˚Ó¬˝◊√
¬ı…Ô« ø‰¬»fl¡±¬ı˛ ø√À˚˛ ¬ı˘≈Ú Ú± Œfl¡Ú ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± ˜±Ó‘¬≈√* ¸˜ ñ ’±˜¬ı˛± Ó¬± qÚ¬ı Ú±º ’Ô‰¬ ¬ı±—˘±ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊ ¬ÛÓ¬…fl¡± ¬ıÀ˘ ¬ıάˇ±˝◊√ fl¡¬ı˛¬ı
’±˜¬ı˛±º ø¬ıÀ˙¯∏ Ò˜œ«˚˛ õ∂øӬᬱÀÚ¬ı˛ ≈√í¤fl¡øȬ ø˙鬱˚˛Ó¬ÀÚ¬ı˛ fl¡Ô± ¬ı±√ ø√À˘, ¤˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±˚˛ ¬ı…±À„√√¬ı˛ Â√±Ó¬±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ˜±Ò…˜
¶≈®˘&ø˘¬ı˛ fl¡Ó‘«¬¬Ûé¬ ˚“±¬ı˛±, ø˙é¬fl¡ ø˙é¬fl¡± ˚“±¬ı˛±, Ó¬“±¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ øfl¡c ¬ı±„√√±ø˘º Ó¬±Â√±Î¬ˇ± ¤¸¬ı ø˙鬱˚˛Ó¬Ú&ø˘ Œ¬ı¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ô¶À¬ı˛¬ı˛º øfl¡c ¤˝◊√¸¬ı
ë¬ı±„√√±ø˘¬ı˛±í øÚÀÊ√À√¬ı˛ ¶≈®À˘˝◊√ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±, ¸±ø˝√√Ó¬… › ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ õ∂øÓ¬ øÚ√±¬ı˛+Ì ’¬ıÀ˝√√˘± ’±¬ı˛ ά◊√±¸œÚÓ¬± Œ√‡±À26√Úº ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ˜±Ò…˜ ¶≈®˘º
Ó¬±˝◊√ ÚÀ˜± ÚÀ˜± fl¡À¬ı˛ ¬ı±—˘± ø˙‡À˘› ˝√√À¬ıº Ú•§¬ı˛ ˜±S ¬Û=±˙º Ó¬± ˝√√À¬ı Œfl¡Ú∑ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ø˙鬱 õ∂øӬᬱÀÚ ˚ø√ ¬ı˛Mê√ ¬ı˛±„√√± ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¬ı˛ ˆ¬±¯∏±
˙ø˝√√√ ø√¬ıÀ¸ Â≈√øȬ Ú± ˝√√˚˛, ’±¬ÛøM√√ øfl¡À¸¬ı˛∑ Œ¬ı¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ ˜±Ò…˜ ¶≈®˘ ¸˜”À˝√√¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘ fl¡Ó‘«¬¬Ûé¬ ŒÓ¬± øÚÊ√ øÚÊ√ ø¬ı√…±˘À˚˛
Â≈√øȬ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú ˙ø˝√√√ ø√¬ıÀ¸º Ó¬±˝√√À˘ ø˙q Â√±S-Â√±Sœ¬ı˛± ŒÓ¬± ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± fl¡œ, ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√ fl¡±¬ı˛±, Ó¬“±À√¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ fl¡œ, ¤¸¬ı Ê√±ÚÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º
øfl¡À¸¬ı˛ ¤ÀÓ¬± Ê≈√Ê≈√¬ı˛ ˆ¬˚˛∑ Œ˚ øÚÀÊ√¬ı˛ ˆ¬±¯∏± fl‘¡ø©Ü ¸—¶‘®øÓ¬Àfl¡ ˆ¬±˘¬ı±À¸ Ú±, ¸•ú±Ú fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Ê√±ÀÚ Ú±, Œ¸ ’Ú…Àfl¡ Ê√±ÚÀ¬ı øfl¡ˆ¬±À¬ı∑ ¬ı˛±Ê√±¬ı˛ ¸Àe
¬ı˛±Ê√±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ’±˙± fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú ¬ıøµ ¬Û≈èº ø√ø¢´Ê√˚˛œ ’±À˘fl¡Ê√±G±À¬ı˛¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º Ó¬“±¬ı˛ ˝√√±Ó¬ fl“¡±À¬ÛøÚ ˆ¬À˚˛º ø˜¬ı˛Ê√±Ù¬¬ı˛ Œ¬ı˝◊√˜±øÚ
fl¡À¬ı˛ÀÂ√ ŒÊ√ÀÚ ˝◊√—À¬ı˛Ê√ õ∂ˆ≈¬¬ı˛± Ó¬±Àfl¡ qÒ≈ Œfl¡Ã˙˘ ø˝√√À¸À¬ı ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛øÂ√˘, ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ¸•⁄±È¬ ¬ÛÀ√ Œ¬ıø˙ø√Ú Ô±fl¡ÀÓ¬ Œ√˚˛øÚº Œ˚ øÚÀÊ√¬ı˛
Ê√±øÓ¬¬ı˛ õ∂øÓ¬ ø¬ıù´±¸‚±Ó¬fl¡Ó¬± fl¡À¬ı˛ÀÂ√ 鬘Ӭ± ˘±Àˆ¬¬ı˛ Ê√Ú…, Œ¸ ¤fl¡ø√Ú ’±˜±À√¬ı˛ ø¬ıèÀX› ø¬ıÀ^±˝√√ fl¡¬ı˛À¬ıº ”√¬ı˛√˙π ˝◊√—À¬ı˛Ê√ õ∂ˆ≈¬¬ı˛± Ó¬±
Ê√±ÚÀÓ¬Úº Œ√À˙¬ı˛ ¶§±ÒœÚÓ¬±¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ ˜±˜± ¬ıάˇ Ú˚˛ ¬ıÀ˘ ’Ú±˚˛±À¸ ø˚øÚ ˜‘Ó≈¬…√G ø√ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ¬ı˛ÀÂ√Ú øÚfl¡È¬±Rœ˚˛Àfl¡, øÓ¬øÚ ˘±ø‰¬Ó¬ ¬ı¬ı˛Ù≈¬fl¡Úº ¤¸¬ı
˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ¬Û±Í¬º ’±¬ı˛ ’±˜¬ı˛±∑ Œ¬ı¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ¶≈®À˘ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ’Ú≈fl≈¡˘… ¬Û±›˚˛± ˚±À¬ı Ú± ¤˝◊√ Ê≈√Ê≈√¬ı˛ ˆ¬À˚˛ √œ‚« 40 ¬ıÂ√¬ı˛ ÒÀ¬ı˛ Ò±¬ı˛±¬ı±ø˝√√fl¡ˆ¬±À¬ı
øÚÀÊ√À√¬ı˛ Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ ˝◊√—ø˘˙ ˝◊√¶≈®˘ Œ‡±˘± Œ¬ı˛À‡ ά◊øÚÀ˙ Œ˜í¬ı˛ ˙ø˝√√√ ø√¬ıÀ¸ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ S꘱·Ó¬ ’¬Û˜±Ú fl¡À¬ı˛ ‰¬À˘øÂ√º ¤˝◊√ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛
¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¬ı±—˘± ¬˝√√›˚˛± ¸ÀN› ’-¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±˚˛ ¸¬ı«ô¶À¬ı˛ ’±˜±À√¬ı˛ õ∂Ó¬…±ø˝√√fl¡ é≈¬øi߬ı‘øM√√ ¸˜±Ò± fl¡¬ı˛øÂ√º ¤¬ı˛¬Û¬ı˛ ˚ø√ ’±˜±¬ı˛ ŒÂ√À˘, Œ˜À˚˛
¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± Ê√±ÀÚ Ú±, ¸±ø˝√√Ó¬… Ê√±ÀÚ Ú±, ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Ê√±ÀÚ Ú±, Ó¬±˝√√À˘ ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ Œfl¡±Ú ’Ò…±À˚˛ ’±˜±À√¬ı˛ Õ√Ú…Ó¬± Œ˘‡± Ô±fl¡À¬ı, Ó¬± ŒÓ¬±
¸˝√√ÀÊ√˝◊√ ’Ú≈À˜˚˛º
¤¬ı˛˜ÀÒ… ’±¬ı˛› Õ¬ı¬Û¬ı˛œÓ¬…º ŒàȬ±¸ ø¸•§˘ ¬ı± Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ ˜˚«±√±¬ı˛ ¶ú±¬ı˛fl¡ ø˝√√À¸À¬ı ¬ı±øάˇÀÓ¬ ¬ı˛¬ıœf ‰¬‰«¬±¬ı˛ Ú±À˜ ˆ¬“±Î¬ˇ±À˜±º ¸±¬ı˛±ø√Ú ˜±ø•ú-
ά±øά-˝√√±˝◊√-˝√√±› ’±¬ı˛ ˚˛≈… ¬ı˘±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¬Û“ø‰¬À˙ Õ¬ı˙±À‡ øfl¡—¬ı± ¬ı±—˘± Ú¬ı¬ıÀ¯∏« ¤À¸± Œ˝√√ Õ¬ı˙±‡ ·±Ú ·±›˚˛±¬ı˛ fl¡©Üfl¡¬ı˛ ø¬ıάˇ•§Ú±Ø ¬ı±„√√±ø˘ ¬ı±¬ı±-˜±-
¬ı˛±› ¤˝◊√ õ∂øÓ¬À˚±ø·Ó¬±˚˛ ¸±ø˜˘ ˝√√Úº øfl¡c ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ¤¸¬ı ¶§26√˘ ˜Ò…ø¬ıÀM√√¬ı˛ ‚À¬ı˛ ¬ı±Ò± Ô±fl¡ÀÓ¬ ‰¬±ÚøÚº øÓ¬øÚ ŒÓ¬± øÚÀÊ√˝◊√ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ›À√¬ı˛
¸±ÀÔ Œ˜˘±› ˚±¬ı˛± ‰¬¬ı˛±˚˛ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ŒÒÚ≈º ·±ÀÂ√¬ı˛È¬±› ‡±¬ı, Ó¬˘±øÚÈ≈¬fl≈¡› ŒÚ¬ı, ¤ˆ¬±À¬ı ø¡Z‰¬±ø¬ı˛Ó¬± fl¡À¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ’±˜¬ı˛± ŒÓ¬± ¶§±ÒœÚÓ¬±¬ı˛ ¬ı˚˛¸È¬±Àfl¡
õ∂±˚˛ Œõ∂ÃϬˇÀQ øÚÀ˚˛ ¤˘±˜º Œ¬Û˘±˜ fl¡œ∑ qÒ≈˝◊√ ˙”Ú…Ó¬± Â√±Î¬ˇ±∑
¬ıdÓ¬ ¤‡Ú ¸g…± ¸˜±·Ó¬º Œ¸˝◊√ ’±øÙˬfl¡± fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¬ıøÌ«Ó¬ ø¬ı˘œ˚˛˜±Ú ¸”À˚«¬ı˛ Œ˙¯∏ ¬ı˛øù¨¬Û±Ó¬º ø¬ıù´±˚˛ÀÚ¬ı˛ ˚≈À· ’±Ê√ ’±¬ı±¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú fl¡À¬ı˛
¶§À√˙œ ˆ¬±¬ıÚ± ø‰¬ôL±¬ı˛ ø¡ZÓ¬œ˚˛ ¶§±ÒœÚÓ¬± ¸—¢∂±˜ qè fl¡¬ı˛±¬ı˛ õ∂À˚˛±Ê√Úœ˚˛Ó¬±¬ı˛ fl¡Ô± ¬ı˘± qè ˝√√À˚˛ÀÂ√ º ˜±Ú≈¯∏ Ó¬±¬ı˛ ˜˚«±√± ˝√√±¬ı˛±À26√ Ú±Ú±ˆ¬±À¬ıº
ø˙鬱, õ∂±Ôø˜fl¡ ø˙鬱È≈¬fl≈¡ ¬Û˚«ôL ¬ı±øÌøÊ√…fl¡ ô¶À¬ı˛ ŒÚÀ˜ Œ·ÀÂ√º ¸≈Ó¬¬ı˛±— ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ˜Ú≈¯∏…Q, ˜±Úø¬ıfl¡Ó¬± ¤¸¬ı ’±Ê√ ’Ô«˝√œÚº Ó¬±˝◊√ ˜±Ú¬ı ˜±Ú¬ıœ
ά◊ˆ¬À˚˛˝◊√ ˜±Ú˝√√±¬ı˛±, ’¸•ú±øÚÓ¬º ¤‡Ú ’±¬ı˛ 鬘± fl¡¬ı˛±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ˜˝√√Q ŒÚ˝◊√º fl¡•Û≈…Ȭ±¬ı˛ fl¡ø•ÛøȬ˙ÀÚ¬ı˛ ˝◊“√≈√¬ı˛ Œ√ÓÀάˇ qÒ≈ øÚÀÊ√¬ı˛ ¤fl¡Àfl¡øffl¡
¶§±Ô«¬Û¬ı˛Ó¬± ’±¬ı˛ õ∂ˆ≈¬QÀfl¡ ˙œÀ¯∏« Œ¬Û“ÃÀÂ√ Œ√¬ı±¬ı˛ ’¬Ûõ∂˚˛±¸º ˜±Ó¬±À˘¬ı˛ ˜ÀÓ¬± õ∂øÓ¬À˚±ø·Ó¬±¬ı˛ ˜±Àͬ ‰¬±›˚˛± ¬Û±›˚˛±¬ı˛ ø˝√√—¶⁄Ó¬±, ˚≈X, ø¬ıfl¡±¬ı˛,
õ∂˘±¬Ûº ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ¸ˆ¬…Ó¬± ˙”Ú…·ˆ«¬ ’gfl¡±À¬ı˛¬ı˛ ’Ó¬À˘ Ó¬ø˘À˚˛ ˚±›˚˛±¬ı˛ õ∂Ó¬œé¬±˚˛ Œ˚ÚØ ¤ ¸˜˚˛ ¤fl¡˜±S ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô˝◊√ ’±˜±À√¬ı˛ Œ˙¯∏ ’±|˚˛ºÓ“¬±¬ı˛
¸±ø˝√√Ó¬…˝◊√ Œ˙¯∏ ¬Û≈Ì…¬ı±Ìœº ¬ı≈ˆ≈¬é¬±-’Ú±˝√√±¬ı˛-√±ø¬ı˛^-Œ¬ıfl¡±¬ı˛Q-fi¬ÛøÚÀ¬ıø˙fl¡ √±¸Q ¤¸¬ı ŒÔÀfl¡ ˜≈øMê√¬ı˛ ¤fl¡˜±S ά◊¬Û±˚˛ ¬ı˛¬ıœf‰¬‰«¬±º ˘±˘ ˜‡˜˘
’±¬ı˛ fl¡±À¬Û«È¬ Œ¬ÛÀÓ¬ ’±À˘±Àfl¡±;˘ ’Ú≈ᬱÀÚ Ú˚˛, ›À√¬ı˛ ¸Àe, ˚±¬ı˛± ŒÒÚ≈ ‰¬¬ı˛±˚˛, ˚“±¬ı˛± ¸ˆ¬…Ó¬±¬ı˛ õ∂√œÀ¬Û¬ı˛ ø¬Û˘¸≈Ê√ ¤¬ı— ˚“±À√¬ı˛ ¸ôL±Ú ¸ôLøÓ¬
ÚµÀÚ¬ı˛ ’±˙œ¬ı±«À√¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¤˝◊√ ˜Ò≈˜˚˛ Ò¬ı˛Ìœ¬ı˛ Ò”À˘±˚˛ ¤À¸ÀÂ√º

ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ [Œ¸±Ú±˘œ ¸≈õ∂ˆ¬±Ó¬]

7 Œ˜, 2000 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬ı˛ø¬ı¬ı±¬ı˛º

ø‰¬S±e√±¬ı˛ Œ√À˙ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ’±¬ı˛ ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛±

¤˝◊√ õ∂Ô˜, ÚÓ≈¬Ú ˙Ó¬±sœ¬ı˛ ¬ı˛Mê√¬ı˛±„√√± ά◊øÚÀ˙ Œ˜í¬ı˛ fl¡±fl¡Àˆ¬±À¬ı˛ ˜ø̬Û≈À¬ı˛ ŒÊ√À· ά◊ͬÀ˘± fl¡˜˘± ˙‰¬œÚ ¸≈Àfl¡±˜À˘¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛±º
¤ ¤fl¡ ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ˜≈˝”√Ó«¬º ˚‡Ú ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏« ¬ı±—˘± ¸±ø˝√√Ó¬… ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ ¬ÛœÍ¬¶ö±Ú ¬ıÀ˘ ’±‡…±ø˚˛Ó¬ ¬Ûø(˜¬ıÀe¬ı˛ ˜˝√√±Ú·¬ı˛œ fl¡˘fl¡±Ó¬±˚˛ ά◊øÚÀ˙ Œ˜
õ∂±˚˛ ά◊À¬Ûøé¬Ó¬, Ó¬‡Ú ¬Û±ù´¬ıÓ¬π ˜ø̬Û≈¬ı˛ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ¤fl¡√˘ Ó¬¬ı˛Ó¬±Ê√± ¬ı±„√√±ø˘ ˚≈¬ıfl¡ ¤ ¬ıÂ√¬ı˛ Œ˚±·… ˜˚«±√±˚˛ ¶ú¬ı˛Ì fl¡¬ı˛À˘Ú ¬ı¬ı˛±fl¡ ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛
ά◊øÚÀ˙ Œ˜-¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛º ¬ı˛±Ê√Ò±Úœ ˙˝√√¬ı˛ ˝◊√•£¬À˘¬ı˛ ¬ı±¬ı≈¬Û±Î¬ˇ±˚˛ ˙Ó¬±sœ õ∂±‰¬œÚ ≈√·«±˜øµ¬ı˛ ¸—˘¢ü Œõ∂鬱·‘À˝√√ ’¶ö±˚˛œ ˙ø˝√√√ Œ¬ı√œ
∆Ó¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛À˘Ú ë˚≈¬ıfl¡¸—‚í flv¡±À¬ı¬ı˛ ˚≈¬ıfl¡¬ı˛±º õ∂±˚˛ ‰¬ø~˙ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ ¬ı¸¬ı±¸ ¤˝◊√ ˜ø̬Û≈À¬ı˛º ˆ¬±¯∏±·Ó¬ ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ Ó¬“±¬ı˛± ¸—‡…±˘‚≈º øfl¡c
øÚÀÊ√¬ı˛ ˆ¬±¯∏± Ê√ÚÚœ¬ı˛ Ê√˚˛·±Ú ·±˝◊√ÀÓ¬ Ó¬“±À√¬ı˛ fl¡F èX ˝√√À˚˛ ˚±˚˛øÚº ¤ ¤fl¡ ≈√˘«ˆ¬ ‘√˙…º ¤ ¤fl¡ ≈√˘«ˆ¬ ’øˆ¬:Ó¬±º
ά◊øÚÀ˙ Œ˜, ˙øÚ¬ı±¬ı˛º ’±fl¡±˙ Œ˜‚˜≈Mê√º ˘±˘¬ı˛Mê√Ê√¬ı±, fl‘¡¯û‰≈¬Î¬ˇ± ’±¬ı˛ ¬ıUø¬ıÒ ¬ıÚÊ√ fl≈¡¸≈À˜ ’¶ö±˚˛œ ˙ø˝√√√ Œ¬ı√œ ˝√√À˚˛ ά◊ͬÀ˘± Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛
¬Ûø¬ıSÓ¬˜ ά◊M√¬ı˛À̬ı˛ Œ¸±¬Û±Úº fl¡˜˘± ˆ¬A±‰¬±˚«, ˙‰¬œf¬Û±˘ õ∂˜≈‡ ¤fl¡±√˙ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛ Â√ø¬ı¬ı˛ í¬ÛÀ¬ı˛ Â√øάˇÀ˚˛ Œ√›˚˛± ˝√√˘ ¬ı˛øMê√˜ õ∂±À̬ı˛
’‚«…º ≈√ÀȬ± Œ¬ıÀÊ√ ¬Û“˚˛øS˙ ø˜øÚÀȬ &ø˘‰¬±˘Ú±¬ı˛ ˜≈˝”√Ó«¬ ¶ú¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ õ∂øÓ¬ ¸¬ı±˝◊√ Ê√±Ú±À˘Ú ¬ı˛øMê√˜ ’øˆ¬¬ı±√Úº ˜¬ı˛Ì¸±·¬ı˛¬ ¬Û±À¬ı˛
ŒÓ¬±˜¬ı˛± ’˜¬ı˛º ≈√í ø˜øÚȬ Úœ¬ı˛¬ıÓ¬±º
ë’±˜¬ı˛± ¬ı±„√√±ø˘í ’±¸±˜ ¬ı˛±Ê√… fl¡ø˜øȬ¬ı˛ ¸ø‰¬¬ı ¸±ÒÚ ¬Û≈¬ı˛fl¡±˚˛¶ö ¯∏±ÀȬ¬ı˛ √˙Àfl¡ Ó¬»fl¡±˘œÚ ’ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡±Â√±Î¬ˇ ŒÊ√˘± ’Ô«±» ’±Ê√Àfl¡¬ı˛ ¬ı¬ı˛±fl¡
ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ Œõ∂鬱¬ÛȬ ¬ıÌ«Ú± fl¡¬ı˛À˘Úº ˚≈¬ıfl¡ ¸—À‚¬ı˛ Ó¬èÌ øfl¡À˙±¬ı˛ ˚≈¬ıfl¡¬ı˛± ˜La˜≈À*¬ı˛ ˜ÀÓ¬± qÚÀ˘Ú
Œ¸ø√ÀÚ¬ı˛ ˙˝√√¬ı˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ Œ¬ı˛±˜±=fl¡¬ı˛ fl¡±ø˝√√ø√Úº ά◊øÚÀ˙ Œ˜, ¤fl≈¡À˙ Ê≈√˘±˝◊√, ¤fl≈¡À˙ ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±ø¬ı˛, ¸ÀÓ¬À¬ı˛± ’±·Àà¬ı˛ ¬ı˛Mê√±Mê√ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛ øÚÀ˚˛
¬Û¬ı˛¬ıÓ¬π õ∂Ê√ij ’±¬ÛÚ ’ˆ¬œ©Ü ˘À鬅 ¤ø·À˚˛ ˚±À¬ı ‰¬Õ¬ı˛À¬ıøÓ¬¬ı˛ ˜ÀLa, ¤˝◊√ ’±˙± õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛Ú øÓ¬øÚº
 ˜ø̬Û≈¬ı˛ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ’Ô«ÚœøÓ¬ ø¬ıˆ¬±À·¬ı˛ ’Ò…±¬Ûfl¡ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ Œ√ ø˚øÚ ¤fl¡¸˜˚˛ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ &è ‰¬¬ı˛Ì fl¡À˘ÀÊ√› õ∂ˆ¬±¯∏fl¡ øÂ√À˘Ú, øÓ¬øÚ
Œ¸˝◊√ ’±Àµ±˘ÀÚ¬ı˛ ø√Ú&ø˘¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬‰¬±¬ı˛Ì fl¡¬ı˛À˘Úº fl¡œˆ¬±À¬ı fl¡±Â√±Àάˇ ŒÊ√˘± Ê√ÀÊ√¬ı˛ ’±√±˘ÀÓ¬ ¸Ó¬…±¢∂˝√œ¬ı˛± Ó¬»fl¡±˘œÚ ’±¸±À˜¬ı˛ ˜≈‡…˜Laœ¬ı˛
Ù“¬±ø¸¬ı˛ ’±À√˙ ø√À˚˛øÂ√À˘Ú, Œ¸¸¬ı ¬ı˛Mê√ ø˝√√˜ fl¡¬ı˛± ‚Ȭڱ¬ı˘œ¬ı˛ ¬ıÌ«Ú± Œ√Ú øÓ¬øÚº
ë’±˜¬ı˛± ¬ı±„√√±ø˘í øS¬Û≈¬ı˛± ¬ı˛±Ê√… fl¡ø˜øȬ¬ı˛ ¸ø‰¬¬ı Œfl¡˙¬ı ˜Ê≈√˜√±¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ õ∂øÓ¬ |X±‚«… øÚÀ¬ı√Ú fl¡À¬ı˛ ’±Ê√ øS¬Û≈¬ı˛±, ’±¸±˜, ˜ø̬Û≈¬ı˛,
ø˜ÀÊ√±¬ı˛±˜, Œ˜‚±˘˚˛, ’è̱‰¬˘ õ∂À√˙, Ú±·±˘…±`¬ ¸˝√√ Œ·±È¬± ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏« ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛± øÚÀÊ√À√¬ı˛ ¬Û±À˚˛¬ı˛ Ó¬˘±¬ı˛ ˜±øȬ ˝√√±¬ı˛±ÀÓ¬ ¬ıÀ¸ÀÂ√, ¬ı±—˘±
ˆ¬±¯∏±-¸±ø˝√√Ó¬…- ¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ Ê√±˚˛·± √‡˘ fl¡¬ı˛ÀÂ√ ¬Ûø(˜œ Œ¬ıøÚ˚˛± ¸—¶‘®øÓ¬, Ó¬±¬ı˛ ¬Û”¬ı«±¬Û¬ı˛ Œõ∂鬱¬ÛȬ ¬ıÌ«Ú± fl¡À¬ı˛Úº øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú, ’±Ê√ ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û±
¬ı˛±‡±¬ı˛ ˜±øȬ ‰¬±˝◊√º ‰¬±˝◊√ ˆ¬±¯∏±-fl‘¡ø©Ü-¸—¶‘®øÓ¬¬ı˛ ˚Ô±Ô« ø¬ıfl¡±˙º ø¬ıù´fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ø¬ıù´ø¬ı|n∏Ó¬ ά◊X‘øÓ¬ ø√À˚˛ øÓ¬øÚ ¬ıÀ˘Ú, ëø˝√√—¶⁄ ≈√–¸˜À˚˛¬ı˛
ø¬ÛÀͬ¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ‰¬Àάˇ ¬ı±„√√±ø˘Àfl¡ ø¬ıˆ¬œø¯∏fl¡±¬ı˛ ¬ÛÔ Î¬◊M√œÌ« ˝√√ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ... ¬ı±„√√±ø˘ ’‘√©Ü fl¡Ó«‘¬fl¡ ’¬Û˜±øÚÓ¬ ˝√√À˚˛ ˜¬ı˛À¬ı Ú±º ¸±—‚±øÓ¬fl¡ ˜±¬ı˛ Œ‡À˚˛›
¬ı±„√√±ø˘ ˜±À¬ı˛¬ı˛ ά◊¬ÛÀ¬ı˛ ˜±Ô± Ó≈¬À˘ “√±Î¬ˇ±À¬ıºí
˜ø̬Û≈À¬ı˛¬ı˛ ¬ı¯∏π˚˛±Ú fl¡ø¬ı Úœ˝√√±¬ı˛¬ı˛?Ú √±˙&5 Ó¬“±¬ı˛ ø˘ø‡Ó¬ øÚ¬ıg ¬Û±Í¬ fl¡À¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ õ∂øÓ¬ ø¬ıÚ•⁄ ø‰¬ÀM√√ Ó“¬±¬ı˛ Œõ∂ÃϬˇ ˝√√+√À˚˛¬ı˛ |X±
:±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛Úº
’±˜±Àfl¡› ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ˙ø˝√√√ ¶ú¬ı˛Ì±Ú≈ᬱÀÚ ’—˙ øÚÀÓ¬ ˝√√˘º ¬Û±Í¬ fl¡¬ı˛˘±˜ ë¬ıÌ«˜±˘±í fl¡ø¬ıÓ¬± ’±¬ı˛ ëά◊øÚÀ˙¬ı˛ ¬Û√… ‰¬Ó≈¬«√˙œíº ë’í
ŒÔÀfl¡ ‰¬fø¬ıµ≈ ’¬ıøÒ ¬ı±˝√√±ißøȬ ’é¬À¬ı˛¬ı˛ ά◊2‰¬±¬ı˛À̬ı˛ ¸˜˚˛ ˚≈¬ıfl¡ ¸—À‚¬ı˛ ˚≈¬ıfl¡¬ı˛± √±èÌ ˆ¬±¬ı±À¬ıÀ· Ó¬±øfl¡À˚˛øÂ√˘ñ ˚± ’±˜±¬ı˛ ¸±˜±Ú… fl¡ø¬ıÓ¬±
Œ˘‡±¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ’¸±˜±Ú… ¬Û±›Ú±º Ÿ¬ø¯∏Àfl¡˙ ¬Û±˘, ¸≈¬ıËÓ¬ Œ·±¶§±˜œ, ’À˙±fl¡ Œ√¬ı, Œ¬ıÌ≈ Œ√¬ı, ’ø√øÓ¬ √M√, ŒÂ√±A ø˙q Œ˜ÃÈ≈¬ø¸ ¬ı˛±˚˛, ¸≈¬ı˘
‰¬Sê¬ıÓ¬π, ¸≈ˆ¬±¯∏ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛, øÚÓ¬±˝◊√ √±¸, ˙œÓ¬˘ ¬Û±˘, ¬ı±2‰≈¬ Œ√¬ıÀ‰¬ÃÒ≈¬ı˛œ, ¬˝√√±¬ı˛±Ú ‰¬Sê¬ıÓ¬π, ø˜ø˝√√¬ı˛ ¬Û±˘, øÊ√ø¬ı˛¬ı±˜ ø¸ øά ¬ıvÀfl¡¬ı˛ ˘±øȬ—‡±˘
¢∂±˜¬Û=±À˚˛Ó¬ õ∂Ò±Ú ’±√√±√‰¬f Ú˜–˙”^, ’ÚôL ¬Û±˘, ’Ê√˚˛ ‰¬Sê¬ıÓ¬π, ø¬ı˛¬ÛÚ ¬ı˛±˚˛, Œ¬ı˛±ø˝√√Ó¬ ¬ı˛±˚˛, ’Ú≈Ê√ ’±‰¬±˚«, ’øÊ√Ó¬ ‰¬Sê¬ıÓ¬π ¸˝√√ ’±¬ı˛›
’ÀÚfl¡ ¬Û≈©Û±‚«… ’¬Û«Ì fl¡À¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√√À√¬ı˛ |X± Ê√±Ú±Úº
ά◊øÚÀ˙ Œ˜ ’±˜¬ı˛± ‰¬À˘ ˚±˝◊√ Õ˜¬ı˛±À„√√º ’±Ê√±√ ø˝√√µ ¬ı±ø˝√√ÚœÀfl¡ øÚÀ˚˛ ¶§Àõü¬ı˛ ¬ı˛±Ê√¬Û≈ÀS¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ¶§±ÒœÚÓ¬± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ¸¬ı«±¢∂·Ì…
’øÒÚ±˚˛fl¡ ŒÚÓ¬±øÊ√ ¸≈ˆ¬±¯∏‰¬f ¬ı¸≈ ¤˝◊√ Õ˜¬ı˛±À„√√ õ∂Ô˜ ¶§±ÒœÚ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛¬ ¬ÛÓ¬±fl¡± ά◊ÀM√√±˘Ú fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Úº Õ˜¬ı˛±„√√ ¤fl¡¸±·¬ı˛ ¬ı˛ÀMê√¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛
¸±é¬… ¬ı˝√√Ú fl¡À¬ı˛ÀÂ√º ’±Ê√ ¶§±ÒœÚ ˜ø̬Û≈À¬ı˛¬ı˛ √±ø¬ı øÚÀ˚˛ Œ˚¸¬ı Ê√øe ¸—·Í¬Ú ˘Î¬ˇ±˝◊√ fl¡¬ı˛ÀÂ√, Ó¬±À√¬ı˛ ¤fl¡±—À˙¬ı˛ ’±Sê˜ÀÌ Õ˜¬ı˛±À„√√ ŒÚÓ¬±øÊ√¬ı˛
‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ˜˜«¬ı˛˜”øÓ«¬ Œˆ¬À„√√ ˚±˚˛º Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ 21.10.93 ˝◊√— Ó¬±ø¬ı˛À‡ ŒÚÓ¬±øÊ√¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú ˜˜«¬ı˛ ˜”øÓ«¬ ¬ıÀ¸ Õ˜¬ı˛±À„√√º ¤˝◊√ ˜˜«¬ı˛ ˜”øÓ«¬¬ı˛ ’±Ú≈ᬱøÚfl¡
’±¬ı¬ı˛Ì ά◊Àij±‰¬Ú fl¡À¬ı˛Ú Ó¬»fl¡±˘œÚ ˜ø̬Û≈À¬ı˛¬ı˛ ¬ı˛±Ê√…¬Û±˘ Œ˘Ù¬ÀȬÚÚ…±∞I◊ ŒÊ√Ú±À¬ı˛˘ øˆ¬ Œfl¡ Ú±˚˛±¬ı˛ [ø¬Û øˆ¬ ¤¸ ¤˜, ¤¸ ¤˜ ’¬ı¸¬ı˛õ∂±5]º
¸—˘¢ü ’±Ê√±√ ø˝√√µ ŒÙ¬ÃÀÊ√¬ı˛ ˚≈X ¸—Sê±ôL ¸—¢∂˝√˙±˘±¬ı˛ ά◊À¡Z±ÒÚ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú 23 Œ˙ Œ¸ÀõI◊•§¬ı˛ 1969 ¸±À˘ Ó¬»fl¡±˘œÚ õ∂Ò±Ú˜Laœ ˝◊√øµ¬ı˛±
·±gœº ¤fl¡Ó¬±, ø¬ıù´±¸, ¬ıø˘√±ÀÚ¬ı˛ ˜La øÚÀ˚˛ ’±Ê√±√ ø˝√√µ ¬ı±ø˝√√Úœ¬ı˛ ‰¬¬ı˛˜ ’±ÀR±»¸À·«¬ı˛ ¶ú±¬ı˛fl¡ Œ¸ÃÀÒ¬ı˛› ά◊Àij±‰¬Ú fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú ˝◊√øµ¬ı˛± ·±gœº
ø¸e±¬Û≈À¬ı˛¬¤˝◊√ ¶ú±¬ı˛fl¡ Œ¸ÃÀÒ¬ı˛ øˆ¬øM√√ õ∂ô¶¬ı˛ ¶ö±¬ÛÚ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú ¶§˚˛— ŒÚÓ¬±øÊ√ 1945 ¸±À˘¬ı˛ 8 Ê≈√˘±˝◊√º 1944 ¸±À˘¬ı˛ 14 ¤øõ∂˘ ∆˜¬ı˛±À„√√
’±Ê√±√ ø˝√√µ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ õ∂Ô˜ øS¬ıÌ«¬ı˛ø?Ó¬ ¬ÛÓ¬±fl¡± ά◊ÀM√√±˘Ú fl¡À¬ı˛Ú ¸¬ı«±øÒÚ±˚˛fl¡ ŒÚÓ¬±øÊ√º ø¬ıËøȬ˙ ¬ı˛±Ê√ÀQ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ˜±øȬÀÓ¬ ¤˝◊√ õ∂Ô˜
¶§±ÒœÚÓ¬±¬ı˛ ¬ı˛ø„√√Ú ¬Û±Ó¬fl¡±¬ı˛ ά◊DœÚº ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√ ά◊øÚÀ˙ Œ˜í¬ı˛ ¬Û≈Ì…ø√ÀÚ ŒÚÓ¬±øÊ√Àfl¡ Ê√±Ú±˘±˜ ¬ı˛øMê√˜ ’øˆ¬¬ı±√Úº fl¡±Ú Œ¬ÛÀÓ¬ Œ˚Ú qÚÀÓ¬
Œ¬Û˘±˜ ¬Û±ù´¬ıÓ¬π ¬ı±˜«±, ø¸e±¬Û≈¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ŒÚÓ¬±øÊ√¬ı˛ 뉬À˘± ø√ø~í¬ı˛ ¬ı<øÚÀ‚«±¯∏ ˚± ∆˜¬ı˛±À„√¬ı˛√ ’±fl¡±À˙ ¬ı±Ó¬±À¸ ¤‡Ú› ¬ı±„ƒ√˜˚˛º
¬Û¬ı˛ø√Ú 20 Œ˜ ˝◊√•£¬À˘¬ı˛ ¶ö±Úœ˚˛ Ò¬ı˛˜˙±˘±¬ı˛ øSÓ¬˘ ˆ¬¬ıÀÚ ø¬ıù´fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛ 140 Ó¬˜ Ê√ij ¬ı±ø¯∏«fl¡œ ’Ú≈ᬱÀÚ¬ı˛ ’±À˚˛±Ê√Ú
fl¡À¬ı˛ ëøÚø‡˘ ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘ fl¡˘…±Ì ¸—‚í [’˘ ˜ø̬Û≈¬ı˛ Œ¬ıeø˘ ›À˚˛˘ ŒÙ¬˚˛±¬ı˛ ’À·«Ú±˝◊√ÀÊ√˙Ú]º õ∂Ò±Ú ’øÓ¬øÔ ¬ı˛±Ê√…¬Û±˘ Œ¬ı√ ˜±À¬ı˛±˚˛±º
¸—À‚¬ı˛ ø˙䜬ı˛± ¸˜À¬ıÓ¬ fl¡ÀF ·±˝◊√À˘Ú ëŒ˝√√ ÚÓ≈¬Ú Œ√‡± ø√fl¡ ’±¬ı˛¬ı±¬ı˛ Ê√Àij¬ı˛ õ∂Ô˜ qˆ¬é¬Ìíº Úœ˝√√±¬ı˛¬ı˛?Ú √±˙&5 ¬Û±Í¬ fl¡¬ı˛À˘Ú ¬ı˛¬ıœf·±ÀÚ
’±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¤fl¡‡±øÚ ’±À˘‡…º Ú‘Ó¬… ¬Ûø¬ı˛À¬ı˙Ú fl¡¬ı˛À˘Ú fl≈¡˜±¬ı˛œ Œ√¬ı¿º fl≈¡˜±¬ı˛œ Œ˜À˘±øά ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ ˆ¬±¯∏±˚˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ¬ıU˜≈‡œ õ∂øÓ¬ˆ¬±¬ı˛
›¬Û¬ı˛ ’±À˘±fl¡¬Û±Ó¬ fl¡À¬ı˛Úº ¸—À‚¬ı˛ fl¡±˚«fl¡¬ı˛œ ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ ø¬ıÚ˚˛fl≈¡˜±¬ı˛ Œ√ Ê√±Ú±À˘Ú ¸≈¶§±·Ó¬˜º
ë¬Û“ø‰¬À˙ Õ¬ı˙±‡ ¬ı≈øÁ¡ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Ê√ijø√Ú ˚ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ˜‘√e ¬ı±ÀÊ√ ¬ı±˝◊√À˙ |±¬ıÀÌ ˚ ’±À˘±¬ı˛ ø˙q¬ı˛ ‚À¬ı˛ ¤˝◊√ ŒÙ¬“±È¬± Œfl¡À¬ı˛±ø¸Ú ˚ ≈√ÀÒ¬ı˛ Œfl¡ÃÀȬ±
øÚÀ˚˛ ¬ı·π¬ı˛± ¬Û±ø˘À˚˛ÀÂ√ ¬ıÀÚ ˚ Œ‰¬À˚˛ÀÂ√± ’ÀÚfl¡ øfl¡Â≈√˝◊√ ˚fl¡ÀÓ¬±È≈¬fl≈¡ ø√ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ ¬ıÀ˘±∑ ˚ Œ¬ı˛±À√ Á¡Àάˇ fl¡•Û˜±Ú ¤ Ê√œ¬ıÚ˚¬ÛΩ¬Û±Ó¬±˚˛
ȬÀ˘±˜À˘±íñ ¤˝◊√ ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ ’Ì≈ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ’Ú≈ᬱÀÚ ’±ø˜› fl¡ø¬ı&èÀfl¡ |X± Ê√±Ú±˘±˜º ˜ø̬Û≈¬ı˛ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ’Ô«ÚœøÓ¬ ø¬ıˆ¬±À·¬ı˛ ’Ò…±¬Ûfl¡
¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ Œ√ ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ı¯∏« › ¬ı±—˘±À√À˙¬ı˛ Ê√±Ó¬œ˚˛ ¸eœÀÓ¬¬ı˛ ¬ı˛‰¬ø˚˛Ó¬± fl¡ø¬ı&è¬ı˛ õ∂øÓ¬ ¸—øé¬5 ¬ˆ¬±¯∏ÀÌ Ó“¬±¬ı˛ |X± Ê√±Ú±Úº ¬ı˛¬ıœffl¡ø¬ıÓ¬± ’±¬ı‘øM√√
fl¡À¬ı˛Ú ¬ıÌ«±˘œ √M√º
¬ı˛±Ê√…¬Û±˘ Œ¬ı√ ˜±À¬ı˛±˚˛± ‡≈¬ı õ∂±?˘ˆ¬±À¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ¸±ø˝√√Ó¬… › Ó“¬±¬ı˛ ˜±Ú¬ıÓ¬±¬ı±√œ Ê√œ¬ıÚ √˙«ÀÚ¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ ’±À˘±fl¡¬Û±Ó¬ fl¡À¬ı˛Úº ’±Ê√Àfl¡¬ı˛
’˙±ôL, ’ø¶ö¬ı˛ ¸˜À˚˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô˝◊√ Œ˚ ¸fl¡˘ Ê√±øÓ¬, ¬ıÌ«, Ò˜« › ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ÒËn∏¬ıÓ¬±¬ı˛±, Ó¬±¬ı˛ ά◊À~‡ fl¡À¬ı˛Ú ¬ı˛±Ê√…¬Û±˘º ¬ı˛±Ê√…¬Û±˘
Œ¬ı√ ˜±À¬ı˛±˚˛± ¸±•xøÓ¬fl¡ ˜ø̬Û≈À¬ı˛ Ê√øe fl¡±˚«fl¡˘±¬Û, ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ ’ø¶ö¬ı˛Ó¬±¬ı˛ ø‰¬S Ó≈¬À˘ ÒÀ¬ı˛ ¬ıÀ˘Ú,Ê√øeÀ√¬ı˛ √±ø¬ı ˜ÀÓ¬± Ȭ±fl¡± ø√ÀÓ¬ Ú± ¬Û±¬ı˛±¬ı˛
Ù¬À˘ ’±Ê√ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ’ÀÚfl¡&À˘± ¶≈®˘ ¬ıg ˝√√À˚˛ Œ·ÀÂ√º õ∂±˚˛ 15 ˝√√±Ê√±¬ı˛ Â√±SÂ√±Sœ¬ı˛ ¬Ûάˇ±qÀÚ± ¬ıgº ¤¬ı˛À‰¬í ·ˆ¬œ¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛Ó¬±À¬Û¬ı˛ ø¬ı¯∏˚˛ ’±¬ı˛ fl¡œ
˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º ¬ı˛±Ê√…¬Û±˘ ˜±À¬ı˛±˚˛± ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ¸—‡…±·ø¬ı˛á¬ ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ Ê√ÚÀ·±á¬œÀfl¡› ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ˜±Ú¬ıÀõ∂À˜¬ı˛ ˆ¬±¬ıÒ±¬ı˛±˚˛ ’±¬ı˛› Œ¬ıø˙ fl¡À¬ı˛ ά◊7¡¡¡œø¬ıÓ¬
¬˝√√¬ı±¬ı˛ ’±˝3√±Ú Ê√±Ú±Úº øÓ¬øÚ ’±˙± õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ˘Ú, ˜ø̬Û≈¬ı˛ ’±¬ı±¬ı˛ Ó¬±¬ı˛ ’Ó¬œÀÓ¬¬ı˛ Œ·Ã¬ı˛¬ı øÙ¬À¬ı˛ ¬Û±À¬ıº ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ˜ø̬Û≈À¬ı˛¬ı˛ ¬ÛȬˆ”¬ø˜ÀÓ¬
ø˘À‡ÀÂ√Ú ø‰¬S±e√±º ¤¬ı˛› ά◊À~‡ fl¡À¬ı˛Ú øÓ¬øÚº ’Ú≈á¬±Ú ¬Ûø¬ı˛‰¬±˘Ú±˚˛ øÂ√À˘Ú ’ø√øÓ¬ √M√º
Œ√‡± ˝√√˘ ’ÀÚfl¡ øfl¡Â≈√˝◊√º ˜ø̬Û≈¬ı˛ ŒàȬ ø˜Î¬◊øÊ√˚˛±˜º ¬ı˛±Ê√¬ı±øάˇº Œ·±ø¬ıµ ¬ı±øάˇº 1891 ŒÔÀfl¡ 1941 ˜ø̬Û≈À¬ı˛¬ı˛ ˜˝√√±¬ı˛±Ê√± ¸…±¬ı˛
‰“”¬Î¬ˇ±‰¬±Àµ¬ı˛ √¬ı˛¬ı±¬ı˛ Œfl¡±È«¬, ¬ı˛˚˛…±˘ÀE¸º Õ√À‚…« ¸±Àάˇ ¬ı±˝◊√˙ø˜È¬±¬ı˛, õ∂À¶ö ¤fl¡ø˜È¬±¬ı˛ øÓ¬ø¬ı˛˙Œ¸øKI◊ø˜È¬±¬ı˛ ¤fl¡˝◊√ ·±ÀÂ√¬ı˛ fl¡±Í¬ ø‰¬À¬ı˛ ˜ø̬Û≈À¬ı˛¬ı˛
˜˝√√±¬ı˛±Ê√±¬ı˛ √œ‚«Ó¬˜ ŒÚÃÀfl¡±º Œ√‡± ˝√√˘ ¬Û±ø{√®º ¬Û±ø{√® ‰¬À˘ ¬Û±ø{√® ‰¬À˘˚ ··ÚÓ¬À˘ ’±&Ú ;À˘º ’ÀÚfl¡ ˚≈X±¶a, ø˙˘±ø˘ø¬Û, ¬ÛøGÓ¬¬ı˛±Ê√
’±Ó¬˜¬ı±¬ı≈ ˙˜«±¬ı˛ Œ¬Û±˙±fl¡ ¬Ûø¬ı˛26√√º ¬ıœ¬ı˛ øȬÀfl¡føÊ√ÀÓ¬¬ı˛ ¶ú±¬ı˛fl¡ ñ’ÀÚfl¡ øfl¡Â≈√º
 ˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ˚≈À·¬ı˛ ˜ø̬Û≈À¬ı˛¬ı˛ ¬ı˛±Ê√fl¡Ú…± ø‰¬S±e√±¬ı˛ ’ÀÚfl¡ fl¡±ø˝√√Úœ Œ˙±Ú± ˝√√˘º ¤˚≈À·¬ı˛ ø‰¬S±e√±¬ı˛± ’¬ı˙… Œ‚±Î¬ˇ±˚˛ ‰¬Àάˇ Ú±º ’¸—‡…
¬fl¡±˝◊√ÀÚøȬfl¡ Œ˝√√±G± ‰¬±ø˘À˚˛ ˝√√±¸…˘±¸…˜˚˛œ ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ ø‰¬S±e√±¬ı˛± ’±Ê√ ¶§øÚˆ¬«¬¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ ¸—¢∂±À˜ ¬ı…ô¶º ’Ú…ø√Àfl¡ ¶ß±Ó¬Àfl¡±M¬ı˛ ¬Ûάˇ±qÚ± fl¡À¬ı˛›
‰¬±fl¡ø¬ı˛ Ú± Œ¬ÛÀ˚˛ ø¬ı˛'± ‰¬±˘±À26√ ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ ˚≈¬ıfl¡¬ı˛±º Ó¬±˝◊√, Ó¬±À√¬ı˛ Œ‰¬±‡ ˜≈‡ Ϭ±fl¡±º øÊ√À:¸ fl¡¬ı˛À˘ ’øˆ¬˜±ÀÚ¬ı˛ ¸≈À¬ı˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘º ’±¬ı±¬ı˛, ¤¬ı˛˜ÀÒ…
Ê√øe ¸—·Í¬ÀÚ¬ı˛ ¶Û±˝◊√ ø˝√√À¸À¬ı› Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ fl¡±Ê√ fl¡¬ı˛ÀÂ√ ¬ıÀ˘ ¬Û≈ø˘À˙¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ‡¬ı¬ı˛ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ¬ı˛±Ê√¬ı±øάˇ¬ı˛ ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛œ¬ı˛± ’±Ê√ ’Ó¬œÀÓ¬¬ı˛
¶ú‘øÓ¬‰¬±¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ Œ¬ı“À‰¬ ’±ÀÂ√Ú qÒ≈º
Ê√øe ¸—·Í¬ÀÚ¬ı˛ ¸—‡…±› fl¡˜ Ú˚˛º ø¬Û ¤˘ ¤, ˝◊√ά◊ ¤Ú ¤˘ ¤Ù¬, Œfl¡ ›˚˛±˝◊√ Œfl¡ ¤˘ [›], Œfl¡ ›˚˛±˝◊√ Œfl¡ ¤˘ [øȬ], Œfl¡ ›˚˛±˝◊√ Œfl¡ ¤˘
[Àfl¡], Œfl¡ø¸ø¬Û, ¤Ú ¤¸ ø¸ ¤Ú [’±˝◊√ ¤˜], ¤Ú ¤¸ ø¸ ¤Ú [‡±¬Û˘±—], Œfl¡ Œfl¡ ¤˘ ¤Ù¬ [¤˜ ø¸], Œfl¡ ¤Ú ¤Ù¬ [ø¬Û], Œfl¡ ¤Ú ¤, ˝◊√ά◊Àfl¡
¤˘ ¤Ù¬, ŒÊ√√ ’±¬ı˛ ¤, ŒÊ√√ ’±¬ı˛ ¤ ¬Û±˝◊√ÀÓ¬˝◊√ ¢∂n¬Û, ¤˝◊√‰¬ ø¬Û ø¸ [øά], ø¬Û˝◊√ά◊ ¤˘ ø¬Û, ’±˝◊√ ¤˘ ¤Ù¬ ñ ’±¬ı˛› fl¡Ó¬ øfl¡Â≈√º ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ’±¬ı˛ ø¬Û
¤Ù¬º ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¤˜ ø¬Û ¤º ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ øõ∂¬Û±fl¡º
˜ø̬Û≈À¬ı˛ ¸±—¸√ ≈√íÊ√Úº ø¬ıÒ±˚˛fl¡ ¸—‡…± 60º ŒÊ√˘± ¬Ûø¬ı˛¯∏À√¬ı˛ ¸—‡…± 61º øÊ√ø¬Û õ∂Ò±ÀÚ¬ı˛ ¸—‡…± 366 ¤¬ı— øÊ√ø¬Û ¸√¸… ¸—‡…± 1800º
’Ô‰¬ õ∂±˚˛ 40 ˝√√±Ê√±¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘ Ê√ÚÀ·±á¬œ¬ı˛ ˜ÀÒ… ˜ø̬Û≈À¬ı˛ ˜±S ≈√˝◊√ Ê√Ú ¬ı±„√√±ø˘ õ∂Ò±Ú ’Ô«±» øÚ¬ı«±ø‰¬Ó¬ Ê√Úõ∂øÓ¬øÚøÒ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√Úº ¤À√¬ı˛ ¤fl¡Ê√Ú
¬Û”¬ı« ˝◊√•£¬˘ ŒÊ√˘± ¬Ûø¬ı˛¯∏√ øÊ√ø¬ı˛¬ı±˜ ˘±øȬ—‡±˘ øÊ√ø¬Û¬ı˛ õ∂Ò±Ú ’±√√±√ Ú˜–˙”^º ¤fl¡Ê√Ú ¬ı±„√√±ø˘ ˜≈¸˘˜±Ú, ¤fl¡Ê√Ú ¬ı±„√±√ ø˘ ø˝√√µ≈º ά◊2‰¬ø˙øé¬ÀÓ¬¬ı˛
¸—‡…± 200 Ê√ÀÚ¬ı˛› fl¡˜º ¬ı±„√√±ø˘À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ˜±S 1 Ê√Ú ¤˜ ¤ ¬Û±¸º ˜ø̬Û≈À¬ı˛ õ∂Ô˜ ¬ı±„√√±ø˘ ¶ß±Ó¬fl¡ ˝√√±ø¬ı¬ı ’±ø˘º 40 ˝√√±Ê√±À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÒ… 40
Ê√ÀÚ¬ı˛› fl¡˜ ¬ı±„√√±ø˘ ˜ø̬Û≈À¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ‰¬±fl¡ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛Úº ¤˝◊√ Â√ø¬ı Ó≈¬À˘ ÒÀ¬ı˛ ˝√√±ø¬ı¬ı ’±ø˘ ’±¬ı˛ ’±√√±√ Ú˜–˙”^ Ó“¬±À√¬ı˛ fl¡©Üfl¡¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ˚±¬ÛÀÚ¬ı˛
’ÀÚfl¡ fl¡±ø˝√√øÚ Œ˙±Ú±À˘Úñ ˚± ’±À¬ı˛fl¡ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸º
¬ı˛±Ê√Ò±Úœ ˙˝√√¬ı˛ ˝◊√•£¬À˘¬ı˛ Œfl¡±Ô±› ø˝√√øµ Â√±˚˛±Â√ø¬ı ŒÚ˝◊√, ø˝√√øµ·±Ú ŒÚ˝◊√º ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ Â√±˚˛±Â√ø¬ı, ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ ·±Úº ˝◊√—À¬ı˛øÊ√ Â√ø¬ı ’¬ı˙…
’±ÀÂ√º ”√¬ı˛¬Û±~±¬ı˛ ˚±Sœ¬ı±˝√√œ ¬ı±À¸› ¬ı±ÀÊ√ ˜ø̬Û≈ø¬ı˛ ·±Úº ¤ ’¬ı˙…˝◊√ ˜ø̬Û≈À¬ı˛¬ı˛ Ê√±Ó¬œ˚˛Ó¬±¬ı±À√¬ı˛ ¬õ∂fl¡±˙º ˚± ŒÔÀfl¡ ’Ú… ˆ¬±ø¯∏fl¡ Œ·±á¬œ
’¬ı˙…˝◊√ ø˙鬱 øÚÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º
17 Œ˜ ŒÔÀfl¡ 22 Œ˙ Œ˜ fl≈¡yœ¬ı˛¢∂±˜ ’±¬ı˛ ˝◊√•£¬˘ ø¬ı˜±Ú¬ıµÀ¬ı˛¬ı˛ ¬ı˛±Ú›À˚˛ “≈√À˚˛ ˚±Ó¬±˚˛±ÀÓ¬¬ı˛ ¤ fl¡˚˛øȬ ø√Ú ’±˜±À√¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ ’¬ı˙…˝◊√
¶ú¬ı˛Ìœ˚˛ Ô±fl¡À¬ıº ø‰¬S±e√±¬ı˛ Œ√À˙ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô, ŒÚÓ¬±øÊ√ ’±¬ı˛ ά◊øÚ˙-¤fl≈¡À˙¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ˙ø˝√√À√¬ı˛± ¸fl¡˘ ˆ¬±ø¯∏fl¡ ¸—‡…±˘‚≈ Ê√ÚÀ·±á¬œ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¤fl¡
˜˝√√M√˜ ¬ı˛øMê√˜ Œõ∂¬ı˛Ì± ñ ¸Àµ˝√√ ŒÚ˝◊√º

ûþ ∆√øÚfl¡ Œ¸±Ú±¬ı˛ fl¡±Â√±Î¬ˇ [Œ¸±Ú±˘œ ¸≈õ∂ˆ¬±Ó¬]

27 Œ˜, 2001 ˝◊√—À¬ı˛øÊ√, ¬ı˛ø¬ı¬ı±¬ı˛º
 ì ’±ø˙¬ı˛ √˙Àfl¡¬ı˛ qè ŒÔÀfl¡˝◊√ ¬ı¬ı˛±fl¡
ά◊¬ÛÓ¬…fl¡±¬ı˛ ¬ı±—˘± fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ˆ”¬¬ıÀÚ ø¬ıÊ√˚˛fl≈¡˜±¬ı˛
ˆ¬A±‰¬±˚« ¤fl¡øȬ ά◊8˘ Ú±˜º Ê√ij – 1959
¸±À˘¬ı˛ 27 Œ˙ Ê≈√˘±˝◊√º ø˙˘‰¬À¬ı˛º ø¬ÛÓ¬±¬ı˛
Ú±˜ – õ∂˚˛±Ó¬ ’é¬˚˛ fl¡≈˜±¬ı˛ ˆ¬A±‰¬±˚«º øÓ¬øÚ
øÂ√À˘Ú ¤fl¡øȬ õ∂Ôø˜fl¡ ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ø˙é¬fl¡º
˜±Ó¬±¬ı˛ Ú±˜ – õ∂˚˛±Ó¬ ŒÊ√…±»¶ß±¬ı˛±Ìœ ˆ¬A±‰¬±˚«º
˜± øÂ√À˘Ú fl¡±˘±˝◊√Ú ‰¬± ¬ı±·±ÀÚ¬ı˛ ø˜Î¬›˚˛±˝◊√Ù¬º
∆˙˙À¬ı˝◊√ ø¬ÛÓ¬±Àfl¡ ˝√√±ø¬ı˛À˚˛ÀÂ√Ú ø¬ıÊ√˚˛º ˜±
õ∂˚˛±Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú ¸•xøÓ¬º ¬Û=˜˜±Ú Œ|ø̬ı˛ Â√±S±¬ı¶ö±˚˛ ø˙˘‰¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡ õ∂fl¡±ø˙Ó¬
ëõ∂±ôLÀÊ√…±øÓ¬í ¬ÛøSfl¡±˚˛ ø¬ıÊ√À˚˛¬ı˛ õ∂Ô˜ fl¡ø¬ıÓ¬± Œ¬ı¬ı˛ ˝√√˚˛ 댈¬±À¬ı˛¬ı˛ fl≈¡À˝√√˘± ¸≈fl¡±ôLíº
˜±-¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡˝◊√ ø¬ıÊ√˚˛ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√Ú fl¡ø¬ıÓ¬± Œ˘‡±¬ı˛ ¸fl¡˘ ’Ú≈Àõ∂¬ı˛Ì±º ¬ı˛±˜±˚˛Ì-
˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛Ó¬ ŒÔÀfl¡˝◊√ Â√Àµ±¬ıX fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ Œfl¡Ã˙˘ ø˙À‡ ø˙q ø¬ıÊÀ√˚˛¬ı˛¡ ˜±Àfl¡ Œ˙±Ú±ÀÓ¬
˝√√ÀÓ¬± ¤Àfl¡fl¡øȬ ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬±º
ø¬ıÊ√À˚˛¬ı˛ ¤ ¬Û˚«ôL 11 øȬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¸—fl¡˘Ú õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º ¸—fl¡˘Ú&ø˘
˝√√˘ ñ ë¬Û≈Àάˇ ¬Û≈Àάˇ ¶§Ì« Œ˝√√±flƒ¡ ¸ø•úø˘Ó¬ ¬Û±¬Ûí [1984], ë’±˜±¬ı˛ fl¡F¶§¬ı˛í [1986],
븵œ¬Û ¡ZœÀ¬Û¬ı˛ ·äí [1988], ëŒÓ¬±˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛˝◊√ ’¬ıÀ˙À¯∏í [1988], ë¸≈‡ ≈√–À‡¬ı˛
fl¡ø¬ıÓ¬±í [147 øȬ ’Ú≈-fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ¸—fl¡˘Ú] [1997], ëÒ˜«¸—fl¡È¬í [2001], ëÚœ˘
¬Û±˝√√±Àάˇ¬ı˛ ·äí [1] [2002], ë·Àä¬ı˛ Œ˙¯∏ ¬Û¬ı«í [2004] ¤¬ı— ë’¸—˘¢ü, øÂ√iß
fl¡Ô±˜±˘±...í [2006]º
’±·±˜œÀÓ¬ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À¬ı Ó“¬±¬ı˛ 븘˚˛, ’¸˜À˚˛¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±íº ¸fl¡˘ ¬Û±G≈ø˘ø¬Û›
∆Ó¬ø¬ı˛º
ëø˙ä ’±¬ı˛ ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ¸˜i§À˚˛ Œ˘‡± ˝√√˚˛ ¸±Ô«fl¡ fl¡ø¬ıÓ¬±íº ¤È¬± ø¬ıÊ√À˚˛¬ı˛ ø¬ıù´±¸º
¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¸—fl¡˘Ú&ø˘ÀÓ¬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó¬±¬ı˛˝◊√ ˚Ô±Ô« õ∂øÓ¬Ù¬˘Úº ˜≈Mê√ ˜ÀÚ¬ı˛ ˜≈Mê√
øÚ¬ıg ¬ı˛‰¬Ú±˚˛› Ó“¬±¬ı˛ ÕÚ¬Û≈Ì… ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º Ó“¬±¬ı˛ ≈√íøȬ øÚ¬ıg ¸—fl¡˘Ú ˝√√˘ 븱•⁄±ÀÊ√…¬ı˛
Œ‡“±ÀÊ√ øÚ¬ı˛ôL¬ı˛í [2003] › 눬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ά◊»¸ ¸g±ÀÚ ¤¬ı— ’Ú…±Ú…í [2005]º
Œ¬Û˙±·Ó¬ ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ ø¬ıÊ√˚˛ ¸±—¬ı±ø√fl¡º õ∂±˚˛ Œ√άˇ √˙fl¡ ¤fl¡±øÒfl¡ fl¡À˘ÀÊ√
¬ı±—˘± ø¬ıˆ¬±À· ø˙é¬fl¡Ó¬±¬ı˛ fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº ¬ıÓ«¬˜±ÀÚ ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ ’±¸±˜ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛
õ∂fl¡±˙Ú± ø¬ıˆ¬±À·¬ı˛ ¸±ÀÔ ˚≈Mê√º ø¬ıÊ√˚˛ ˜ÀÚ fl¡À¬ı˛Ú, ’±Ò≈øÚfl¡ fl¡ø¬ıÓ¬± ˜±ÀÚ ≈√À¬ı«±Ò…Ó¬±
Ú˚˛, ’±¬ı±¬ı˛ Â√Àµ±˝√√œÚÓ¬±› Ú˚˛º fl¡©Üfl¡äÚ± ŒÓ¬± Ú˚˛˝◊√º
¸±—¬ı±ø√fl¡Ó¬±¬ı˛ Œé¬ÀS› ø¬ıÊ√À˚˛¬ı˛ ά◊8˘ ˆ”¬ø˜fl¡± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ˜±-¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡
∆˙˙À¬ı˝◊√ ¬ı¬ı˛±Àfl¡¬ı˛ ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏± ¸—¢∂±À˜¬ı˛ ˝◊√øÓ¬˝√√±¸ qÀÚÀÂ√Ú ø¬ıÊ√˚˛º 1961-¬ı˛ ˆ¬˚˛Ç¬ı˛
Œ¸˝◊√ ø√Ú&ø˘¬ı˛ ¸˜˚˛ ø¬ıÊ√À˚˛¬ı˛ ˜± ø˙˘‰¬À¬ı˛¬ı˛ Ú±¬ı˛œ ø˙鬱|À˜ Ú±ø¸«À„√√¬ı˛ Œ¬∏CøÚ—
øÚø26√À˘Úº Ó¬±˝◊√ 19 Œ˙ Œ˜í¬ı˛ Œ‰¬Ó¬Ú± ø¬ıÊ√À˚˛¬ı˛ ˜7¡¡¡±·Ó¬º ¸¬ı ø˜ø˘À˚˛ ‹øÓ¬À˝√√…¬ı˛
ά◊M√¬ı˛±øÒfl¡±¬ı˛ øÚÀ˚˛ ¤ø·À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±Ú ø¬ıÊ√˚˛º ’±˜¬ı˛± Ó“¬±¬ı˛ ˝◊√øoÓ¬ ˆ¬ø¬ı¯∏…» fl¡±˜Ú±

î
fl¡ø¬ı˛º