‫‪2010‬‬

‫‪Hameed ARYAN‬‬

‫]نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه[‬

 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫‪ ‬‬
‫وتر‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬نماز وتر سه رکعات و واجب ميباش د‪ ،‬در نم از وت ر قب ل از رک وع رکع ات س وم‬
‫ک َو نُ ْؤ ِم ُن بِ َ‬
‫ک‬ ‫ک َونَ ْستَ ْغفِ ُر َ‬ ‫دعای قنوت خوانده ميشود و چنين است اَلَهُ َّم اِنَّا نَ ْستَ ِع ْينُ َ‬
‫ک‬‫ک َم ْن يَّ ْف ُج ُر َ‬ ‫ک َونَ ْخلَ ُع َونَ ْت ُر ُ‬‫ُک َواَل نَ ْکفُ ُر َ‬ ‫ْک ْال َخ ْي َر ّو نَ ْش ُکر َ‬ ‫ک َونُ ْثنِ ْی َعلَي َ‬ ‫َونَتَ َو َّک ُل َعلَ ْي َ‬
‫ک َونَ ْخ َش ی‬ ‫ْک نَ ْس َعی َونَحْ فِ ُد َونَرْ ُج ْواُ َرحْ َمتَ َ‬ ‫صلِّ ْی َو نَ ْس ُج ُد َواِلَي َ‬
‫ک نُ َ‬ ‫َّاک نَ ْعبُ ُد َولَ َ‬
‫اَلَهُ َّم اِي َ‬
‫ار ُم ْل ِح ْق‪ ،‬ای هللا از خودت کوم ک ميخ واهم‪ ،‬و از ن زدت‬ ‫ک ب ّْال ُکفَ ِ‬‫ک اِ َّن َع َذا بَ َ‬‫َع َذابَ َ‬
‫مغفرت ميخواهم‪ ،‬بر خودت ايم ان داريم‪ ،‬برخ ودت ب اور داريم‪ ،‬در خ ير ستايش ت‬
‫مينمايم‪ ،‬شکرمينمايم‪ ،‬ناشکريت نمينمايم‪ ،‬ما جداميشويم‪  ‬وترک مينمايم کس انيرا ک ه‬
‫نافرمانيت ميکند‪ ،‬ای هللا برايت خاص عبادت مينمايم برايت نماز وس جده مينم ايم ‪،‬‬
‫ب رايت ميش تابيم و ب رايت خ دمت مينم ايم‪ ،‬امي د وار رحمتت هس تيم‪ ،‬از ع ذابت‬
‫ميترسيم‪ ،‬بيشک عذابت به کفار ميرسد‪.‬‬
‫د ر ماه مبار ک رمضان‪  ‬نماز وتر به جماعت بعد از نماز ت راويح ميش ود و ب دون‬
‫رمضان بصورت تنهائی ميشود‪  ،‬اګر در نماز دعا قنوت س هواً بمان د س جده س هوه‬
‫الزم ميشود و اګر دعا قنوت راکسی ي اد نداش ت پس اين دع ا را بخوان د‪ :‬اَلَهُ َّم َربَّنَ ا‬
‫اب النَّارْ ‪  ‬ای پروردګار ما م ارا در‬ ‫اّتِنَا فِی ال ُّد ْنيَا َح َسنَةً َّو فِی ااْل َ ِخ َر ِة َح َسنَةً َّو قِنَا َع َذ َ‬
‫دنيا خير بده و در اخرت هم خير بده و از عذاب دوزخ نجاتم بده‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز تراويح‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬سنت مؤکـد است اګر به جماعت ش ود ث وابش زي ا داس ت و تنه ا هم ج ائيز اس ت‪،‬‬
‫تعداد رکعاتها يش بيست اس ت و ب ه ده نيت يع نی دو دو رکع ات ث واب زي اد دارد‪،‬‬
‫نماز تراويح در ماه مبارک رمضان بعد از نماز فرض وسنت خفتن و قب ل از نم از‬
‫وتر ميشود و بعد از هر چهار رکعات ګـفتن تسبـيـح تراويح ي ا درود ش ريف ث واب‬
‫دارد بعد از تکميل بيست رکعات نماز تراويح نماز وتر نيز به جماعت ميش ود‪،‬اګ ر‬
‫حافظ ‪ ‬قرآن کريم باش د و ام امت نماي د باي د اقالًي ک دفع ه ق رآن ک ريم را در نم از‬
‫تراويح ختم نمايد که ثواب زياد دارد اګر کسی در حالتی ب ه مس جد داخ ل ش ود ک ه‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫ديـګران به‪  ‬جماعت نماز تراويح باشد اين شخص اول نماز ف رض وس نت خفتن را‬
‫ادانموده و بعد نماز تراويح را با جماعت ادانمايد تراويح فوت ش ده را وقتيک ه ام ام‬
‫تسبيح مينمايد تکميل کند در غير ان تا وقتيـکه ت راويح را تکمي ل ميکن د نم از وت ر‬
‫نميشود‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نمازجنازه‬
‫‪ ‬‬
‫‪  ‬نمازجنازه باالی هر مسلمانيکه از ميت(مرده) خبر باشد فرض کـفايه است و اګـر‬
‫از جمله انها چند نفری اين نماز را ادا نمايد‪  ‬ذمه ف رض خالص ميش ود و اګ ر هيچ‬
‫کس به نماز حاضر نشد همه ګناه ګار ميباشد اصالً درين نماز برای ميت دعا اس ت‬
‫و از همين سبب درين نماز قرائت‪ ،‬رکوع ‪،‬سجده وغيره مثليک ه در ديګ ر نم از ه ا‬
‫است در نماز جنازه نيست‪.‬‬
‫شروط برای ميت‪:‬ميت بايد مسلمان باشد‪ ،‬مرده شده باشد(زنده به دني ا ام ده باش د و‬
‫اګر از مادر مرده به دنيا امده باشد نماز جنازه ندارد) باي د از نجاس ت پ اک باش د و‬
‫اګر نجاست از مرده برايد و دفع ان مشکل باشد نماز ان جائيز اس ت‪ ،‬کـفـنـش باي د‬
‫پاک باشد‪ ،‬ميت در پيشروی نماز ګذاران ګذاش ته ش ود‪ ،‬جن ازه م رده ب اغی ک ه در‬
‫جنګ کشته شده باشد ودزدنميشود‪ ،‬جنازه ميت تاکه غسل ي ا تيمم ب رايش داده نش ود‬
‫نميشود‪ ،‬اګر بدون غسل دفن شود ب االی ق برش باي د جن ازه نم ود و اګرقب ل از دفن‬
‫شدن جنازه ان شده باشد صحت نداردو بر سر قبرش دوباره جنازه شود‪   ،‬اګر مرده‬
‫بدون جنازه دفن شده باشد ت ا س ه روز در س ر ق برش باي د جن ازه نم ود از آن ببع د‬
‫جنازه صحت ندارد‪ ،‬چيزيکه ميت باالی ان مانده ميشود الزم نيس ت ک ه پ اک باش د‬
‫صرف کـفن ميت بايد به ان چتل نشود‪ ،‬عورت ميت پټ(پنهان) باشد‪ ،‬چيزيکه ميت‬
‫باالی ان مانده شده است بايد بزمين باشد اګر به دستهايا موتر وي ا ک دام چ يز ديګ ر‬
‫ګرفته شده باشد نماز جن ازه نميش ود‪ ،‬در غي اب ميت هم جن ازه نميش ود‪ ،‬در مس جد‬
‫نماز جنازه مکروه است و ميت بايد بيرون مسجد باشد‪.‬‬
‫در نماز جنازه چهار ‪ ‬تکبـيـره و قيام يعنی استاد شدن(که عذر نباشد) ف رض اس ت‪،‬‬
‫ثنا‪ ،‬درودبه حضرت محمد مصطفی‪ ،‬دع ا و بخش ش ب رای ميت س نت اس ت‪ ،‬نم از‬
‫جنازه اګر به جماعت شود ويا صرف توسط يک نفر مرد يا زن بالغ يا نابالغ فرض‬
‫بجا ميشود‪.‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫طريقه نماز جنازه‪ :‬از همه اولتر چ نين نيت مينماي د! نيت ک ردم ک ه ادا نم ايم نم از‬
‫جنازه را‪ ،‬ثنابرای هللا تعلی‪ ،‬درود بر حضرت محم د ص لی هللا علي ه وس لم‪ ،‬و دع ا‬
‫مينمايم برای ميت حاضر بازهللاُ اَ ْکبَرْ ګـفته ميش ود و هردودس ت را ت ا ګوش ها بلن د‬
‫ک اللَّهُ َّم‬
‫مينمايد وبعداً دستها را مثل ديګر نمازها بسته ميکند و ثن ا را ميګوي د ُس ْب َحنَ َ‬
‫ک‬‫ک َواَل اِلَهَ َغ ْي ُر َ‬
‫ک َو َج َّل ثَنَآ ُء َ‬ ‫‪،‬و تَ َعالَی َج ُّد َ‬ ‫ک َ‬ ‫ک ا ْس ُم َ‬ ‫ک َوتَبَ َر َ‬‫َو ِب َح ْم ِد َ‬
‫ای معبودم ذاتت پاک است‪  ،‬ثنا صفت برايت است‪ ،‬نامت با برکت است‪ ،‬ذاتت بلن د‬
‫و اعلی است‪ ،‬و بلند اس ت ثن ا وص فتت‪ ،‬ب دون از خ ودت هيڅ معب ود نيس ت‪  ،‬ب از‬
‫تکبيردوم بدون اينکه دستها را به ګوشها ببرد ګفته ميشود وبعداً هردو دروديک ه در‬
‫نماز خوانده ميش ود ميخوان د وب ه تعقيب ان تکب ير س وم ګفت ه و ب رای ميت دع ا را‬
‫ميخواند که در ذيل بيان ميګردد و بعد از دعا تکبير چهارم ګفته و سالم ميګردانند‪.‬‬
‫دع ابرای ميت‪:‬اول ب رای م رد وزن ب الغ ‪ :‬اَلَّهُ َّم ا ْغفِ رْ لِ َحيِّنَ ا َو َمي ِِّتـنَا َو َشا ِه ِد‬
‫ص ِغي ِْرنَا َو َکبِي ِْرنَا َو َذ َک ِر ْينَا َواُ ْنثـَنـَا اَلَّهُ َّم ّم ْن اَحْ يَـيْـتَـهُ ِمـنَّا فَاَحْ يِ ِه َعلَی ااْل ِ ْس اَل ِم‬ ‫او ِغائِبِنَ َ‬
‫او َ‬ ‫نَ َ‬
‫ان ای هللا مغف رت نم ا ب رای زن ده ه ا م رده ه ا‬ ‫َو َم ْن تَ َوفَ ْيتَ هُ ِمنَّا فَتَ َوفّ هُ َعلَی ااْل ِ ْي َم ِ‬
‫حاضرين غائيبين اطفال کالن ساالن مردها وزنها‪،‬ای هللا در بين ما کسی راکه زنده‬
‫ميداری به اسالم‪  ‬زنده دار و در بين ما کسی راک ه وف ات مينم ائی ب ه ايم ان وف ات‬
‫نما‪.‬‬
‫اش افِعًا َّو‬‫دوم برای پسرنا بالغ اَلَّهُ َّم اجْ َع ْلهُ لَنَافَ َرطًا َّو اجْ َع ْلهُ لَنَا اَجْ رًا َّو ُذ ْخ رًا َّو اجْ َع ْل هُ لَنَ َ‬
‫ُم َشفَّعًا ای هللا اين پسر را برای ما رهنما نماو موجب اجر نما و به وقت به ک ار ام د‬
‫نما و طوری سفارش ګر نما که سفارشش قبول ګردد‪.‬‬
‫سوم برای دخ تر ن ا ب الغ اَلَّهُ َّم اجْ َع ْلهَ ا لَنَافَ َرطً ا َّو اجْ َع ْلهَ ا لَنَ ا اَجْ رًا َّو ُذ ْخ رًا َّو اجْ َع ْلهَ ا‬
‫لَنَا َشافِعًا َّو ُم َشفَّعًا ای هللا اين دختررا برای ما رهنما نماو م وجب اج ر نم ا و ب ه وقت‬
‫به کار امد نما و طوری سفارش ګر نما که سفارشش قبول ګردد‪.‬‬

‫بردن و دفن کردن ميت‬

‫وقتيکه ميت انتقال ميشود هر چه ار پ ای تخت وي ا چهارپ ائيش ګرفت ه ش ود و ب ه‬
‫عجله ببرد وقتيکه به قبرستان ميرسد باي د جن ازه را ب ه زمين بنه د بع داً اګ ر م ردم‬
‫مينشستند نشستن برايش جائيز است مګر قبل از ماندن جنازه نشستن م ردم مک روه‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫است‪  ،‬قبر بايد به اندازه نيم قد(تاسينه) کنده شود اګر زي ادتر ش د به تر اس ت واګ ر‬
‫لهد دران اماده نمود هنوز بهتر‪ ،‬ميت بايد از طرف قبله در قبر ګذشتانده ش ود و در‬
‫قبر طوری آنرا به پهلو راست بخواباند که رويش بطرف قبله شود بعداً ګره هائيک ه‬
‫به کفن داده شده انرا باز مينمايد و بعداً لهد را توسط خشت ويا سنګ بس ته مينماي د‪،‬‬
‫به خشت پخته چوب وغ يره پوش اندن له د مک روه اس ت بع داً خ اکی را ک ه قبالً ب ه‬
‫خاطر چقرنمودن قبر از زمين کش يده ب ود دو ب اره در ق بر انداخت ه و ق بر را م ائی‬
‫پشت اماده مينمايد‪ ،‬اماده نمودن قبرها به شکل هموار از ګچ و يا سمنت ګناه است‪.‬‬

‫حکم شهيد‬

‫مسلمانيکه کفار انرا کش ته باش د وي ا در مي دان جن ګ ب ه ح التی پي دا ش ود ک ه در‬

‫وجودش نشان زخمها باشد و ي ا ک دام مس لمان اورا ب ه ظلم کش ته باش د ش هيد ګفت ه‬
‫ميش ود‪ ،‬خ ون ب دن ش هيد شس ته نميش ود ولباس ش را ن يز نميکش د ليکين پوس تين‪،‬‬
‫واسکت‪ ،‬کرتی‪ ،‬موزه ها وديګر اجناس اضافګی از نزدش کشيده ميشود‪.‬‬
‫شخصيکه از ميدان جنګ زنده کشيده شود ويا بعد از زخمی شدن دوا ويا ديګر چيز‬
‫رابخورد مثل ديګر مرده ا شس ته وغس ل داده ميش ود و اشخاص يکه توس ط ح د ي ا‬
‫قصاص کشته ميشود نيز مثل ديګر مرده ها غسل وتکفين داده ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز روز جمعه‬
‫روز جمعه در روزهای هفته بهترين روز است زيرا دراين روز خداوند متع ال آدم‬
‫عليه اسالم ‪ ‬راپيداکرده است‪ ،‬به جنت اورا داخ ل نم وده اس ت‪،‬از جنت اورا کش يده‬
‫اس ت و روز قي امت ن يز ب ه همين روز اس ت‪ ،‬رس ول هللا مقب ول حض رت محم د‬
‫مصطفی صلی عليه والسالم روايت است در روز جمعه وقتی اس ت ک ه در ان دع ا‬
‫به دربار‪  ‬هللا تعلی قبول ميشود‪.‬‬
‫نماز جمعه مثل نماز های پنجګانه فرض عين اس ت ليکين در ده ات ف رض نيس ت‬
‫صرف در شهر هائيکه در ان يک مرکز مکم ل تج ارتی موج ود باش د ميش ود‪ ،‬ب ه‬
‫مريض‪ ،‬نابينا‪ ،‬شل‪ ،‬لنګ‪  ،‬نابالغ‪ ،‬ديوانه‪ ،‬بندی‪ ،‬مسافر‪ ،‬زنانه‪ ،‬غالم و اشخاص يکه‬
‫بيم از حمله دشمن را داشته باشد فرض نيست‪ ،‬و اګر همين اشخاص نماز جمع ه را‬
‫ادا نمايد از ذمه نماز پيشين خالص استند‪ ،‬اګر نماز جمعه از کس ی ف وت ش ود باي د‬
‫چه ار رکع ات ف رض نم از پيش ين را ادا نماي د‪  ،‬و اګ ر کس ی در وقت تش هد در‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫جماعت نماز جمعه شامل شد پس اين شخص متباقی نم از جمع ه را تکمي ل نماي د‪ ،‬‬
‫وقتيکه اذان نم از جمع ه(اذان اولی بع د از ذوال افت اب) داده ش د ه ر ن وع تج ارت‬
‫حرام است‪ ،‬وقتيکه امام به خطب ه ب اال ميش ود مقت ديها باي د نم از خوان دن را ت رک‬
‫نموده و خاموش بشيند‪ ،‬د ر روز جمعه غسل ک ردن‪ ،‬عط ر زدن‪ ،‬و پوش يدن لب اس‬
‫پاک سنت است‪ ،‬وقت نماز جمعه همان وقت نماز پيش ين ميباش د وطريق ه آن چ نين‬
‫است‪ :‬اول چهار رکعات نماز سنت‪ ،‬اذان دوم که امام بر منبر بشيندروبرو يش اذان‬
‫ميشود‪ ،‬خطبه نماز جمعه‪ ،‬اقامت‪ ،‬دورکعات نماز فرض جمع ه ب ه جم اعت‪ ،‬چه ار‬
‫رکعات نماز سنت و دو رکعات نماز س نت خوان ده ميش ود‪ ،‬در نم از ف رض جمع ه‬
‫قرائت به جهر خوانده ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نمـاز عـيـد يـن‬
‫‪ ‬نماز عيد نيز با همان اشخاصيکه نماز جمعه فرض اس ت نم از عي د واجب ميباش د‬
‫واګر در عيدګاه شود ثواب زياددارد‪ ،‬نماز عيد يک نماز شکرانه است که به در بار‬
‫خداوند متعال ميشود ‪ ‬خطبه نماز جمع ه ف رض اس ت مګ ر خطب ه نم از عي د س نت‬
‫است‪ ،‬و بعد از نماز ګـفته ميشود‪ ،‬وقت نماز عي د بع د از مکم ل برام دن افت اب الی‬
‫زوال افتاب ميباشد‪ ،‬اګر عذر شرعی باشد نماز عيد فطر الی روز دوم عي د و نم از‬
‫عيد کالن (اضحی) الی روز سوم عيد ميشود‪.‬‬
‫سنت های روز عيد‪:‬مط ابق ش ريعت خ ود را ام اده ک ردن‪ ،‬غس ل ک ردن‪ ،‬مس واک‬
‫زدن‪ ،‬به ترين لباس يکه داش ته باش د پوش يدن‪ ،‬عط ر زدن‪ ،‬ص بح وق تی از خ واب‬
‫بيدارشدن‪ ،‬به عيد ګاه تيز رفتن‪ ،‬قبل از رفتن به عيد ګ اه ص دقه فط ر دادن‪ ،‬قب ل از‬
‫رفتن به عيد ګاه در عيد فطر خ وردن ش يرينی وي ا چ يز ديګ ر و نخ وردن در عي د‬
‫کالن‪ ،‬در عيد ګاه نماز خواندن‪ ،‬از راهيکه به عيد ګ اه رفت ه باش د از هم ان راه نی‬
‫بلکه از راه ديګر برګشتن‪ ،‬پياده به عيد ګاه رفتن‪ ،‬در راه اهسته تکب ير(هللَا ُ اَ ْکبَ ُر هللَا ُ‬
‫اَ ْکبَ ُر اَل اِلَهَ اِاَّل هللُ َوهللاُ اَ ْکبَ ُر هللَا ُ اَ ْکبَر َُوهَّلِل ِ ْال َح ْم ُد) ګفتن مګر در عيد کالن به جهر ګفتن‪.‬‬
‫طريق ه نم از عي د‪ :‬اول نيت اس ت نيت ک ردم ک ه ادا نم ايم دو رکع ات نم از عي د‬
‫فطر(عيد اضحی) را با جمله تکبيراتش که در همين وقت بااليم واجب است خ اص‬
‫برای هللا پاک رو اوردم به کعبه شريـفه اقتدا نمودم به امام حاضر و مثل نماز ه ای‬
‫ديګر دوام ميدهد اما بعد از ختم سبحا نک اللهم و قبل اعوذوب ا هلل س ه دفع ه ‪ ‬تکب ير‬
‫هللاُ اَ ْکبَر ګفته ميشود و به هر دفع ه دس تهاالی ن رمی ګوش ها ب رده و دوب اره اوي زان‬
‫ميشود به ګفتن تکبير سومی دستها را بسته و رکعات اول ک ه ام ام ب ه جه ر ق رائت‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫ميخواند تکميل ميشود و در رکعات دوم بعد از ختم قرائت قب ل از اينک ه ب ه رک وع‬
‫برود باز هم مثل قبل سه دفعه تکبير ګفته و دستها تا نرمی ګوشها بلن د ميش ود و ب ه‬
‫تکبير چهارمی به رکوع ميرود و نماز را مثل ديګر نماز ها تا اخر تکميل مينماي د‪،‬‬
‫بعد از سالم ګشتاندن امام خطبه اولی را ميخواند و قتيکه خطب ه اولی ختم ش د ام ام‬
‫برای چند لهظه باالی منبر مينشيند و پس بلند شده و خطبه دومی ميخواند ‪ ‬بعداً دع ا‬
‫مينمايد و به ختم دعا نماز عيد تکمپل شده و هم ه مس لمانان يـکديګر را در آغ وش‬
‫ګرفته و عيد مبارکی ميکند‪ .‬‬
‫در خطبه عيد فطر راجع به صدقه فطر و در عيد اض حی راج ع ب ه قرب انی احک ام‬
‫اسالمی‪  ‬برای مردم تبليغ ميشود‪ ،‬تکبيرات عيد در عيد فط ر وقتيک ه ب ه نم از عي د‬
‫ميرود اهسته و در عيد قرب ان(اض حی) ب ه جه ر ګفت ه ميش ود‪ ،‬و همچ نين در عي د‬
‫اضحی به تاريخ نهم م اه اين تکب ير بع د از نم از ف رض ص بح و بع د از ه ر نم از‬
‫فرض اقالً يک دفعه تا تاريخ سيزدهم همين ماه حتماًګفته ميش و اګ ر ام ام فرام وش‬
‫نمايد بايد مقتدی آنرا به جهر بخواند(زنان تکبير را بايد آهسته بخواند)‪ ،‬نماز عيد به‬
‫تنهائی نميشود و قضائی هم ندارد‪ ،‬اګ ر از کس ی تکب يرات رکع ات اول ف وت ش ده‬
‫باشد بعد از نيت کردن از همه اولتر تکبيرات را بخوان د ګرچ ه ام ام در ق رائت هم‬
‫باشد اګر امام در رکوع باشد خودش نيز ب ه رک وع ب رود و تکب يرات را در رک وع‬
‫بخواند و تسبيح رکوع را نخواند اګ ر ب از هم تکب يرات را تکمي ل نم وده نتوانس ت‪ ‬‬
‫همرا با امام يکجا بلند شود و نماز را دوام دهد از تکبيرات متباقی صرفنظر نماي د‪،‬‬
‫اګر امام تکبيرات را فراموش نمود و به رکوع رفت در رکوع تکبيرات رابخواند و‬
‫اګر بلند شد وتکبيرات راخواند هم در ست است بايد بدانيم ک ه در نم از عي د نس بت‬
‫ازدهام سجده سهوه نيست‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز تهجد‬

‫در شب از خواب بيدار شدن و نماز خوان دن را تهج د ميګوي د‪،‬نم از تهج د از هم ه‬
‫نماز های نفلی نزديک ترين نماز به هللا پاک ميباشد‪ ،‬ک ه ن بي ک ريم ص لی هللا علي ه‬
‫وسلم هميشه به ان پايداری مينمودو و خودش نيز اين نم از را ګ اهی چه ار‪ ،‬ګ اهی‬
‫شش‪ ،‬ګ اهی هش ت و ګ اهی هم ده رکع ات مينم ود‪ ،‬نم از تهج د دودو رکع ات و ي ا‬
‫چهارچهار رکعات ميشود‪ ،‬مګر مستحب دو دو رکعات ميباش د‪  ،‬اګ ر نم از وت ر ب ا‬
‫نماز تهجد شود سنت است‪  ،‬نماز ‪ ‬تهجد نماز نفل است وبرايش ک دام س ورة ي ا آي اة‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫مخصوص نيست و اګر بعد از نصف شب شود ثواب آن زياد ميباش د زي را خداون د‬
‫پاک درينوقت تجلی خاصی را به زمين نازل ميکندو هللا تعلی برای مغفرت بن دګان‬
‫خود اعالن عمومی را صادرمينمايد‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز اشراق‬
‫اګر کسی نماز ص بح را بخوان د و بع د از ان در ج ای خ ود بش يند و ‪ ‬تالوت ق رآن‬
‫کريم يا عبادتهای ديګری نمايد و وقتيکه افتاب برآيد و زردی ان ګم شود بع د از ان‬
‫دو يا چهار رکعات نماز نفل خواندن اج ر وث واب زي ادی دارد ک ه همين نم از بن ام‬
‫نماز اشراق ياد ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫صلوَة الضحی يا نماز چاشت‬
‫اين نماز وقتيکه افتاب ګرم شود يعنی دو يا دونيم ساعت بعد از طلوع افتاب خوان ده‬
‫ميشود تعداد‪  ‬رکعاتهای ان دو‪ ،‬چهار‪ ،‬هشت و ي ا دوازده رکع ات اس ت‪  ،‬ث واب ان‬
‫زياد است‪ ،‬در همه رکعاتهايش يک سورة يا چند آيات خوانده ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز اوَّابين‬
‫اين نماز بعد از نماز تهج د در درج ه دوم اس ت و بع د از نم از ش ام دو دو رکع ات‬
‫خوانده ميشود تعداد رکعاتهايش از شش شروع وتا بيست رکعات ميباشد‪ .‬‬
‫‪ ‬‬

‫صلوَة التسبـيـح‬
‫‪ ‬‬
‫در همه نماز ه ای نفلی اين نم از دارای ث واب درج ه اول ميباش د‪ ،‬حض رت محم د‬
‫مصطفی صلی هللا عليه وسلم اين نماز را برای کاکای خود حض رت عب اس رض ی‬
‫هللا عنهُ به تحفه داد وبرايش ګفت که از برکت اين نماز همه ګناهان صغيره و کبيره‬
‫بخشش ميګردد پس ب االی هرمس لمان الزم اس ت ک ه در ش بانه روز يـکبار(ب دون‬
‫اوقات ممنوعه) يا در هفته يکبار ي ا در م اه يکب ار ي ا در س ال يکب ار وي ا در عم ر‬
‫يکبار ادا نمايد‪.‬‬
‫صلوة تس بيح را‬ ‫َ‬ ‫‪ ‬نماز تسبيح چهار رکعات به يک نيت است و بعد ازينکه نيت نماز‬
‫ان هللاِ َو ْال َح ْم ُد هَّلِل ِ َو اَل اِلَ هَ‬
‫نمود بعد از ګفتن سبحا نک اللهم پانزده دفعه تس بيح ُس بَ َح َ‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫اِاَّل هللا ُ َوهللا ُ اَ ْکبَ ر (پ اکی اس ت ب رای هللا تعلی ثن ا اس ت ب رای هللا تعلی نيس ت هيچ‬
‫معبود بر حق بدون از هللا تعلی و هللا تعلی بزرګ است) ګفت ه ميش ود ب از بس م هللا‪،‬‬
‫اعوذو‪ ،‬الحمدا هلل و سورة ګفته قبل از رک وع رفتن تس بيح ذکرش ده را ده دفع ه‪ ،‬در‬
‫رکوع بعد از تسبيح رکوع ده دفع ه‪ ،‬وبع د ازربن ا ول ک الحم د در ح الت اس تاده ده‬
‫دفعه‪ ،‬در سجده اول بعد از تسبيح سجده ده دفع ه‪ ،‬بع د از هللاُ اک بر ګـفتن درحاليک ه‬
‫نشسته باش د ده دفع ه و در س جده دوم ن يز بع د از ګفتن تس بيح س جده ده دفع ه ګفت ه‬
‫ميشود ووقتيکه به رکعات دوم بلند ش د از هم ه اول تر پ انزده دفع ه همين تس بيح را‬
‫ميخواند و رکعات دومی را نيز مثل اول تکميل مينمايد و بع د از تش هد دوب اره بلن د‬
‫شده رکعات های سوم وچهارم را نيز تکميل مينمايد مقص د در ه ر رکع ات هفت ادو‬
‫پنج دفعه همين تسبيح خوانده ميشود‪ ،‬در بعضی روايتها امده اس ت ک ه همين تس بيح‬
‫قبل از رکوع پانزده دفعه‪  ‬ووقتيکه از سجده دوم بلند شد مينشيند و ده دفع ه ميګوي د‬
‫و باز به رکعات دوم بلند ميشود يعنیبعد از سبحا نک اللهم پانزده دفعه نی بلک ه قب ل‬
‫از رکوع ميخواند‪.‬‬
‫‪ ‬‬

‫نماز استسقا‬
‫اين نماز به خاطر باران باري دن ب ه در ب ار خداون د الي زال ميش ود وقتيک ه خش ک‬
‫سالی باشد و باران نباشد مردم بسيار به عجز که سر وپا برهنه باش د و لب اس کهن ه‬
‫به تن داشته باشد به همه ګناهان خود توبه کشيده و هم راه ب اخود اطف ال را ن يز ب ه‬
‫سهرا ميبرند و دو رکعات نماز را که سنت است ادا مينمايد‪ ،‬درين نماز امام ق رائت‬
‫را به جهر ميخواند‪ ،‬اين عمل اګر باران هم ببارد برای سه روز تکرار ميش ود بع د‬
‫از نماز امام دو خطبه ميخواند در وقت خطبه امام چادری راکه پوش يده ط رف ب اال‬
‫انرا به پائين و طرف پائين انرا به باال مينمايد وهمچنين انرا سرچپه مينماي د بع د از‬
‫خطبه همه به اتفاق به در بار هللا پاک ګريان ‪،‬عذر ودعا مينمايد‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز خسوف و کسوف‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫اين نم از ک ه دورکع ات ميباش د در وقت افت اب ګ رفتګی وي ا مهت اب ګ رفتګی ب ه‬
‫حضور هللا پاک ميشود اين نماز بصورت تنهائي در خانه و يا به جماعت در مسجد‬
‫ميشود خفيه خواندن قرائت توسط امام سنت است‪ ،‬وقتيکه نم از ختم ميش ود باي د ت ا‬
‫هم ان وقت دع انمود ک ه افت اب ي ا مهت اب پس روش ن ش ود ازس اينس و تخني ک‬
‫امروزی نيز به اثب ات رس يده اس ت ک ه درهمين وقت فاص له بين افت اب‪ ،‬مهت اب و‬
‫زمين کم ميشود و کمبودی فاصله باالی قوه جاذبه زمين تاثير مينمايد و وقتيکه ق وه‬
‫جاذبه تغير مينمايد باعث لغزش زمين ميګردد که سبب ان زلزله ميباشد وزلزله نيز‬
‫سبب عواقب ناګوار ميګردد‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز استخاره‬
‫برای هرکار موهم وضروری که ايا اين کار را انجام دهم ياخير خ وب اس ت ياب د‪،‬‬
‫پس دورکعات نماز استخاره که سنت است خوانده شود واين دعارا بخوان د اَللَّهُ َّم اِنِّ ْْی‬
‫ک ال َع ِظي ِْم تَ ْق ِد ُر َواَل اَ ْق ِد ُر َوتَ ْعلَ ُم‬ ‫ک ِم ْنفَضْ لِ َ‬ ‫ک َواَ ْسئَ ْل َ‬ ‫ُک بِقُ ْد َرتِ َ‬‫ک َوا ْستَ ْق ِدر َ‬‫ُک بِ ِع ْل ِم َ‬ ‫اَ ْستَ ِخ ْير َ‬
‫اش ْی‬ ‫ت تَ ْعلَ ُم اَ َّن هَ َذااالَ ْم َر َخ ْي ُرلِِّي ِدئنِ ْی َو َم َع ِ‬ ‫ب اَللَّهُ َّم اِ ْن ُک ْن َ‬
‫ت َعاَّل ُم ال ُغيُ ْو ِ‬ ‫َواَل اَ ْعلَ ُم َواَ ْن َ‬
‫ت‬ ‫ک لِ ْی فِ ْي ِه َواِ ْن ُک ْن َ‬ ‫ار َ‬ ‫َو َعقِبَ ِة اَ ْم ِریْ َوفِ ْی َع ِج ِل اَ ْم ِریْ َواَ ِجلِ ِه فَ ْق ِد ُرهُ لِ ْي َو يَ ِس ُرهُ لِ ْی ثُ َّم بَ ِ‬
‫اش ْی َو َعاقِبَ ِة اَ ْم ِریْ َوفِ ْی َعا ِج ِل اَ ْم ِریْ َواَ ِجلِ ِه‬ ‫تَ ْعلَ ْم اَ َّن هَ َذا االَ ْم َر َش ًّرلِ ْی فِ ْی ِد ْينِ ْی َو َم َع ِ‬
‫ض نِ ْی بِ ِه‪  ‬ای هللا من‬ ‫ان ثُ َّم اَرْ ِ‬ ‫ْث َک َ‬ ‫الخ ْي َر َحي ُ‬ ‫فَاصْ ِر ْفهُ َعنِّی واَصْ ِر ْفنِ ْی َع ْنهُ َوا ْق ِدر لِ َی َ‬
‫ازنزدت به واسطه علمت خير ميخواهم و طاقت ميخواهم به واس طه ق درتت س وال‬
‫فضل عظيمت را مينمايم طوريکه خودت قادر اس تی و من نيس تم خ ودت مي دانی و‬
‫من نميدانم خودت به غيب دانا استی‪،‬ای هللا خ ودت مي دانی ک ه اين ک ار(اس م هم ان‬
‫کار ګرفته شود مثل هذالبيع ي ا ه ذالنکاح وغ يره) در دين‪ ،‬زن ده ګی‪ ،‬در انج ام‪ ،‬در‬
‫دنيا واخرت برايم بهتر است پس انجام دادن اين عمل را برايم عنايت فرم ا و ب رايم‬
‫اسان بګردان وانجام دادن اين کار را پر ب رکت بګ ردانی و مي دانی ک ه انج ام دادن‬
‫اين کار در دين‪ ،‬زنده ګی‪ ،‬درانجام‪ ،‬دردنيا و آخرت برايم ب د اس ت پس انج ام دادن‬
‫اين کار را ازمن دور بګ ردان و م را از ان منص رف نم ا و در ه ر جائيک ه خ يرم‬
‫باشد همان را برايم عنايت فرما و مرا به ان راضی بسازدر اخر در همان چيزيک ه‬
‫خيرم باشد برايم عنايت فرمائيد‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز توبه‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫‪ ‬اګر از کسی ګناهی صورت بګيرد وضو نمايد و دو رکعات نماز توبه که مس تحب‬
‫است بعداً توبه کشيده و ازدر بار خداوند متعال مغفرت بخواهد‪  .‬‬
‫‪ ‬‬
‫نماز مسافر‬
‫در وقت سفر رفتن و از سفر امدن دو دو رکعات نماز مستحب است‪  ،‬شخصيکه به‬
‫رفتار عادی در سه روزيک فاصله را طی نمايد مسافر ګفت ه ميش ود اين فاص له ب ه‬
‫حساب کيلومتر نود وشش کيلومتر ميشود اګر توسط موتر‪ ،‬طياره و يا ه ر س واری‬
‫که در ظرف چند دقيقه طی هم ش ود باي د نم از را مس افرانه بخوان د واګ ر از همين‬
‫فاصله کمتر بود مسافر ګفته نميشود‪ ،‬پس هر شخصيکه از جای پدری خود ميبراي د‬
‫و از پ انزده روز کم تر در همانج ا س فری مينماي د ب رايش مس افر ګفت ه ميش ود و‬
‫برهمين شخص واجب است که نماز های چه ار رکع اتی ف رض (پيش ين‪ ،‬عص ر و‬
‫خفتن) را دو رکعاتی بخواند و اګر چهار رکعاتی خواند ګناه ګار ميشود‪  ،‬اګر سهواً‬
‫خواند بايد سجده سهوه نمايد و نمازش ادا ميګردد‪ ،‬نم از ه ای وت ر و س نت را باي د‬
‫مکمل ادا نمايد و اګر مسافر عجله داشت وبااليش ناوقت ميش د نم از س نت را نکن د‬
‫(بدون دورکعات سنت صبح)ګناهګار نميشود‪ ،‬مردم کوچی که در خيم ه (غ يژدی)‬
‫زنده ګی مينمايد مسافر نيستند بلکه همان خيمه ها خانهايش ميباشد‪ ،‬هرکسی ک ه در‬
‫طول راه در يک محل نيت اقامت نمايد يعنی مدت زيادتر از پ انزده روز در هم ان‬
‫محل جاګزين شود ان شخص مقيم ګفته ميشود نه مسافر نم از ه ای خ ود را مکم ل‬
‫ادانمايد‪ ،‬اګرکسی در سفر در يک محل برای م دت ن امعلوم بمان د و ب رايش معل وم‬
‫نباشد که چه وقت حرکت مينمايد ګرچه از مدت پانزده روز اضافتر در همان مح ل‬
‫باشد چنين شخص مسافر ميباشد‪ ،‬زن‪ ،‬اوالد و نوکر اګر همراه‪  ‬کسی باشد همه انها‬
‫تابع رئيس (بزرګ) خود استند و پيرو نيت همان شخص ميباش د‪ ،‬اګ ر شخص ی در‬
‫طياره‪ ،‬کشتی‪ ،‬يا قطار باشد و نماز را استاده نميتوانست بايد بطور نشس ته نم از را‬
‫ادا نمايد‪ ،‬اکر در سفر از کسی نماز قضا شد و همان شخص مقيم ګر دي د پس نم از‬
‫قضا شده را به کسر يعنی دو رکع ات ادا نماي د‪ ،‬و اګ ر در س فر قض ائی مقيميت را‬
‫بجا مي اورد پس مکمل يعنی چهار رکعاتی ادا نمايد‪ ،‬نماز جماعت مسافران نيز ب ه‬
‫کسر ميشود و اګر امام مقيم باشد مسافر نيز نماز را مکمل بخواند واګر امام مس افر‬
‫باشد و مقتدی مقيم باشد‪  ‬پس وقتيک ه ام ام س الم ګرداني د مقيم ب دون س الم ګش تاندن‬
‫نماز متباقی خود را تکميل نمايد‪ ،‬مسافر وقتيکه به خانه يا قريه ويا شهر خود رس يد‬
‫از مسافری خالص ميشود و مقيم شد‪.‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫وطن اص لی مقيم هم ان محلی اس ت ک ه اوالده ايش در همانج ا باش دو اګ ر پ در‪،‬‬
‫مادرش و ديګر اقاربش در محلی ديګری باشد همان محل محلی اق امتش نميباش د و‬
‫اګ ر شخص ی زنه ای زي ادی داش ت و در جاه ای مختل ف زن دګی ميک رد پس ه ر‬
‫کدامش محل مقيميتـش ميباشد‪  .‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫نماز‬
‫رکن دوم اسالم است مـنـکر آن مـطلـق کافـراست خداوند متـعال نماز را پـنـج وقت‬
‫باالی مومـنيـن ف رض ګردانيـده صبـح‪ ،‬پـيـشيـن‪ ،‬عـصر‪ ،‬ش ام و خـفـتن ‪ ،‬ت رک‬
‫نمودن نماز ګـناه کـبـيـره است و ب االی هرمس لمان عاق ل و باالـغ ف رض اس ت ب ه‬
‫اطفال و ديـوانه فرض نيست وقـتـيـکه عمر اطفال به هفت سالـګی برسد ب ه وال دين‬
‫ان الزم است طريـقه نـماز خوان دن را نش ان داده و ان را مـکلف ب ه نم از خوان دن‬
‫بسازد وبـعد از ده سالـګی در صورت ترک نمودن نماز بايد انرا تاديب نمود‪.‬‬
‫به نزد خداوند متـعال نماز از هم ه عب ادت ه ا ب رايش محبـوبـتـر اس ت و از همين‬
‫سبب انرا پـنـج وقت فرض ګردانـيده است‪.‬‬
‫خداوند متـعال ميـفـرمايد ‪ -۱‬نم از بـخوانـيـد‪ ،‬س وره نس ا‪ -۲ ،‬نم از بـخوانـيـد واز‬
‫جمله مشرکـين نـباشيد‪ ،‬سوره الروم ‪ -۳ ،‬نماز بـخوانيد و ذکاة دهيد‪  ،‬سوره بـقره ‪،‬‬
‫‪ -۴‬تالوت نمائيد که برايت کتـاب وحی شده و نماز بـخوان‪ ،‬س وره عنـکبوت ‪-۵ ،‬‬
‫به اهل بـيـتـت به نماز خواندن امر کن‪ ،‬و خودت نـيـز ب ه ان پاي دار ب اش‪ ،‬طَ هَ ‪-۶،‬‬
‫ونماز بـخوانيـد در دوطرف روزو حصه از شب‪ ،‬به تحقيق که نيـکی ها بدی ها را‬
‫از بـيـن مـيـبـرد‪ ،‬آين نصيحت است برای اشخاصيکه پند ميګير‪ ،‬در اينجا ه دف از‬
‫فرضيت نماز در پنج وقت است که مقصد از دوطرف روز همانا نماز های ص بح‪،‬‬
‫پـيـشـين وعـصر است وهدف ازحصه شب نماز های شام و خـفـتـن است‪ -۷ .‬نم از‬
‫بـخوانـيد از زوال افتاب الی تاريـکی شب وبـخوانـيد قرآن فـجر (نماز صبح) را ب ه‬
‫تـحـقـيـق قرآن خواندن صبح شهادت دهن ده اس ت‪ ،‬س وره بـني اس رائيل‪ ،‬درين آي اة‬
‫شريـف به نماز صبـح اهميت خاصی داده ش ده اس ت زي را درين وقت فرش ته ه ای‬
‫ش ب و روز حاض ر ميش ود‪ -۸ .‬حقيقت اس ت ک ه نم از نم از ګ ذار را از فـهشا و‬
‫منـکرات نـګاه مي دارد و ذ ک ر خداون د نعمت ب زرګ اس ت‪ ،‬س وره عنـکبـوت‪-۹.‬‬
‫انهائـيـکه باالی نماز های خود محافظ است پس انها اند وارث ان ک ه جنت الف ردوس‬
‫را به ارث مـيـبـرد و دايم در همانـجا خواهد بـود‪ ،‬سوره المومنـون‪.‬به همين ت رتيب‬
‫در کالم رب العالمين به کرات به نماز خوان دن ام ر ش ده ک ه‪  ‬در تـفـاسير شريـف‬
‫ذکر شده است‪.‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫‪  ‬احاديث شريـف حضرت محمد مصطفی صلی هللا عليه وسلم ‪ -۱‬نم از ستـون دين‬
‫است‪ -۲ ،‬در روز قيامت اولين پرس ش بع د از توحي داز نم از ميـباشد و ب دن نم از‬
‫ګـذار مثل افـتاب ميـتـابد‪.‬‬
‫‪                                                              ‬روز قيامت که جان ګداز بود‪            ‬‬
‫اولين پرسش از نمازبود‬
‫‪-۳ ‬در روز حشر نماز ګ ذار هم راه انـبـيـا‪ ،‬ش هيدان‪ ،‬و اوليـا ميباش د و کسانيـکـه‬
‫نماز نميـخواند همراه فرعون‪ ،‬شاداد‪ ،‬هامان ونمرود ميـبـاشد‪  -۴ ،‬ايـن نمـاز ه ا ب ه‬
‫حساب ګفتار پـنـج و به حساب بـخشش پنـجـاه ميـبـاشد‪ ،‬بخاری شريـف ‪ ،‬يـعنـي قبل‬
‫از اسالم تعداد نماز ها پنـجاه بود و وقتـيـکه حضرت محمد صلی هللا عليه وس لم ب ه‬
‫معراج رفت به حضور خداوند اليـزال سوال نمود و خداوند رحيم سوال آنحض رت‬
‫صلی هللا عليه وسلم راقبول نمود و بر امـتـش صرف پـنـج وقت نم از ف رض ش د و‬
‫ثواب همان پـنـجاه نماز برايش داده شد‪ –  ۵  ،‬پـنـج وقت نم از خ ود را ادا نمائي د‪،‬‬
‫‪ -۶‬پـنـج نماز است که خداوند انرا فرض نموده است‪ -۷،‬هرکسيکه برای نماز ه ای‬
‫پـنـجګـانه خوب وضو بګيرد وبه وقـتـهايش انرا ادا نماي د‪ ،‬درس ت رک وع و س جده‬
‫نمايد‪ ،‬هللا تعلی وعده نموده که ګـناهان وی را معاف مينماي د وکسيـکه چ نين ننماي د‬
‫خداوند همرايش هيچ نوع وعده ندارد ايـنـکه وی را ميبـخشد يا خ ير ‪ -۸ ،‬ب د ت رين‬
‫دزد انست که از نماز دزدی نمايد ‪ ،‬اصحاب کرام ګـفـتـنـد يا رسول هللا اين چه قس م‬
‫دزد است که از نماز دزدی مينمايد فرمود انست که رکوع وس جده مکم ل ودرس ت‬
‫ننمايد ‪ ،‬همچ نين بس يار اح اديث ديـګری نيـز درم ود نم از اس ت ک ه تـفـصيل ان‬
‫دريـنـجا بسيار وقت را دربـر ميګـيرد همين قدر بايد ګفت که ف رق مس لمان و ک افر‬
‫در نماز خواندن است و نماز را ت ا وقـتـيـکه ق درت داش ته باش يم استـاده و منـظم‬
‫بـخوانيـم و اګر به استاده نميـتـوانستـيـم ‪ ‬به حالت نشسته و اګر بازهم نمـيـتـوانستـيم‬
‫بايد دراز کـشيده و به اشاره نماز بـخوانـيم‪.‬‬

‫فرض‪ ،‬سنت‪ ،‬واجب و نـفـل چـيـسـت‪:‬‬

 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫‪     v‬فرض‪ :‬حـکم هللا جل جال له است که توسط ايات ق رآنی ث ابت ش ده باش د و ب ه‬
‫اجرای آن همه مــکلف ميباشد تارک فرض ګـنـاه ګار و منکر آن کافر مطلق است‪.‬‬
‫‪     v‬واجب‪ :‬درجه آن به ف رض نـزديک اس ت‪ ،‬ت رک نم ودن آن ګـنـاه و اګ ر در‬
‫نماز ترک شود سجده سهو الزم است‪.‬‬
‫‪     v‬سنت‪ :‬فـعـل آنـحـضرت صلی هللا عليه وسلم ‪ ‬است که دايـم انرا اجرا نموده اما‬
‫ګاه ګاه انرا به خاطر ترک نموده که مبـا دا باالی امتی ها فرض ي ا واجب نـګردد‪،‬‬
‫سنت اګر در نماز ترک شود نماز ميشود و سجده سهوه نـيـز نمـيـګردد اما ترک ان‬
‫ګـنـاه است‪.‬‬
‫‪     v‬مستـحب‪ :‬اين هم فـعـل آنـحـضرت صلی هللا عليه وس لم اس ت ام ا ګ اهی ان را‬
‫تـعـقـيـب نمـوده و ګ اهی هم ت رک نم وده اس ت‪ ،‬ک ردن آن ثـواب دارد و ت رک ان‬
‫ګـنـاه ندارد‪.‬‬
‫‪ُ     v‬مباح‪ :‬فـعل نـيـکی است که کردن ونه کردن آن نه ثواب دارد ونه ګنـاه‪.‬‬
‫‪     v‬حرام ‪ :‬آنست که نه کردن آن به داليل قطعی ثابت ش ده باش د ک ردن آن ع ذاب‬
‫ونه کردن آن ثواب دارد و اګر کسی به حرام حالل بـګويـد مطلق کافر است‪.‬‬
‫‪     v‬مکروه‪ :‬آنست که به کردن آن ممانـعت شده است و به دوقسم است‪۱ :‬ـ مـکروه‬
‫تـحريمی‪ :‬نزديک حرام بـوده کردن آن عذاب ونه کردن آن ثواب دارد‪ -۲ .‬مـکروه‬
‫تـنـزيحي‪:‬از کردن آن نه کردن بـهتر است‪.‬‬
‫‪     v‬فاسد‪ :‬شکـنـنده يک عمل جائـيز است قصداً کردن آن ګنـاه اس ت و اګ ر س هواً‬
‫صورت ګـيرد ګنـاه ندارد‪.‬‬

‫فرائيض نماز‪:‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫فرض به دوقسم است‪ ،‬داخلی وخارجی‪ ،‬اول ف رائيض خ ارجی نمازعب ارت ان د از‬
‫پاکی بـدن‪ ،‬پاکی مـکان‪ ،‬پـوشاندن ستـر عورت‪ ،‬روبرو به قبله استاد شدن‪ ،‬فـهميدن‬
‫وقت نماز و تـکـبـيـر تـحر يـمه ک ه بـعضی علم ا آن را در فرائـيـض داخلی نم از‬
‫حساب ميـکـند‪.‬‬
‫پاکی بـدن‪:‬‬
‫نـجاست ي ا نـاپـاکی ب ر دوقس م اس ت ظ اهری(حـقيـقی) و حـکـمی ک ه لب اس و‬
‫مـکان(ج ای نم از) از نـجاست حـقيـقـی پ اک ميـګردد ن ه از حکمی در نـجاست‬
‫حـقـيقی مواد غايـطه‪ ،‬شراب‪ ،‬خـون‪ ،‬منی و ديـګر چيـزهای چتـل ش امل ان د‪ ،‬ودر‬
‫نـجاست حـکمی باد‪ ،‬نم‪ ،‬وادرار شامل مـيـبـاشد که از بـدن خارج ميش ود‪ ،‬نـجاست‬
‫حـقـيقی توسط شستن ب ا اب پ اک ميـګردد مـګر نـجاست حـکمی توس ط وض و و‬
‫غسل پاک ميشود‪ ،‬يـعنی چـيـز هائيـکه از ب دن ب دون م نی خ ارج ميـګـردد توس ط‬
‫وضـو پاک مـيـشود ام ا م نی ک ه ازب دن هم راه باش هوت خ ارج ميـګـردد ص رف‬
‫توسط غسل پاک ميـګـردد‪ ،‬واګر منی بدون شهوت وخـيـز ازبدن خ ارج ش د حـکم‬
‫مثـل ادرار رادارد و توسط وضو پاک ميشود‪ ،‬همچ نين از ان اث (زنان ه) وقـتـيـکه‬
‫خون حـيـض و نـفاس انـها استاد ميـشود بدن انـها نيـز توسط غسل پ اک ميـګـردد‪،‬‬
‫واګر خون انـها از مدت تعين شده زياد تر دوام ميـکـنـد انه ا نيـز از جمل ه مـعذور‬
‫ميـباشد و ب دن انـها توس ط وضـو پـاک ميـشود‪ ،‬اين هم ه در ش رايط بـودن آب‬
‫ميــبـاشد و اګر آب وجود نداشته باشد در آنـصورت خداوند مـحربان جهت س هولت‬
‫بـندګان خويـش سهـولت تـيـمم راجائيـز نموده که بعداً تشريـح خواهد شد‪.‬‬
‫وضو‬
‫وض و عب ارت از پ اک نمـودن ب دن از ن ا پ اکی اس ت و در وض و ف رض س نت و‬
‫مستـحب وجود دارد که عبارت اند از‪:‬‬
‫فرائيض وضو‪ :‬چهار است شستن همه روی از جای برامدن موهای س ر الی زنـخ‬
‫وازنرمی يک ګوش الی نرمی ګوش ديـګر يک دفـعه ‪ ،‬شستن هردودست الی ارنـج‬
‫ها يک دفـعه ‪ ،‬مسح ک ردن حص ه چه ارم س ر ي ک دفـعه و وشس تن ه ردو پ ا الی‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫بـجلک های پای يک دفـعه در وقت شستـن همين اعضا اګ ر کـدام ج ای ب ه ان دازه‬
‫يک مـو خشک بماند وضو نميشود لهذا بايد بسيار به دقت وضو نمود‪.‬‬

‫سنت های وضو‪ -۱:‬بِس ِْم هللاِ الرَّحْ َم ِن الر ِ‬

‫َّحي ِْم ګـفـتـن ‪-۲‬شس تن ه ردو دس ت الی بـند‬
‫دست ‪ -۳‬مضمضه کردن يعنی در دهن س ه دفع ه آب ان داختن ‪ -۴‬مس واک زدن ‪-۵‬‬
‫استنشاق يا در بـيـنی آب داخل کردن ‪ -۶‬مسح مـکمل تمام سر‪-۷‬هرعضوه سه دفعه‬
‫شستن‪-۸‬مسح کردن هردو ګوش ‪ -۹‬خالل نمودن مابـيـن انـګشـتان هردو دس ت وپ ا‬
‫و همچـنين خالل نمودن ريش اګ ر موه ای آن بس يار انبـوه باش د ‪ – ۱۰‬ب ه ت رتيب‬
‫امورات فوق را اجرا نمودن‪ -۱۱‬شس تن پی درپی اعض ا ن ه ايـنـکه قب ل از شس تن‬
‫يک عضوه عضوه شسته ش ده قبلی خش ک ګ ردد ‪ -۱۲‬نيت وض و در وقت ش روع‬
‫نمودن وضو‪ .‬همچنين از طرف راس ت ش روع ک ردن‪ ،‬مس ح ګ ردن‪ ،‬تهيـه نم ودن‬
‫ضروريات وضو قبل از وضو کردن و استـنـجا از مستـحبات وضو ميباشد‪.‬‬
‫خوانـنده ګرامی اګر در وقت وضو کردن چهارعـضوه ک ه ف رض اس ت ي ک دفع ه‬
‫شسته وسر مسح ګردد وضو ميشود مـګر ترک سنت کاری خوبی نيس ت و احتم ال‬
‫ګـناه است و همـچنـين از سه دفـعه زيادتر نيـز شستـن اعض ا ک اری خ وبی نيس ت‬
‫زيرا دريـنـصورت آب زياد مصرف ميش ود و مص رف زي اد آب اص راف و ګـناه‬
‫است‪ ،‬همـچـنـين اګر ساعت‪ ،‬ګوشواره‪ ،‬انـګـشتـر و ي ا ديـګر چـيـز ه ای زيـنـتی‬
‫دربـدن داشته باشيد در وقت وضو کردن آنرا بايد کـشيد وي ا اينـکه در زي ر آن آب‬
‫رابايد برسانيـم که رساندن آب در زير انها واجب است بـغير آن وضو نميشود‪ ،‬اګر‬
‫وضو ګرفته باشيد و ب االی آن هيچ عب ادت را نـکرده باش يد وض و ګ رفتن ب اردوم‬
‫جائيـز نيست و اګر عبادت نموده باشيد وبار دوم وضو بـګيـريد نور علی نور‪ ،‬اګ ر‬
‫به کدام عضوه دوا مانده باشيد ودروقت وضو ګرفتن به آن آب نرس د و دور نم ودن‬
‫دوا ضرر داشته باشد فرق نميکند وضو شما ميش ود‪ ،‬همچ نين اګ ر ب االی ب دن ت ان‬
‫زخم باشد ويا مرض ديـګری داشته باشيد که تر نمودن آن مضر باش د ف رق نميکن د‬
‫دست تانرا با آب تر نموده و همان قسمت را مسح نمائيد واګر مسح کردن نيز به آن‬
‫ضرر داشته باشد پس از آن نيز صرفنظر نمائيد واګ ر ب االی ان بن داژ بس ته نم وده‬
‫باشيد پس باالی همان بنداژ مسح کـنيد واګ ر ب از نم ودن آن ضررنداش ت پس آن را‬
‫بازنموده درصورت امکان آنرا شسته و اګر شستن ضرر داشت پس باالی آن مس ح‬
‫نمائيد‪ ،‬همچنين اګر کسی معذور باشد يعنی اينـکه از او ادرار يا منی هميشه ج اری‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫باشد ويا خون بينی باشد يا از زخم آن خون يا نم جاری باشد ويا بواسير داشته باش د‬
‫ويا از زنها(ان اث) خ ون مريـضی آن از م دت تعين ش ده زي ادتر دوام کن د و دران‬
‫وقفه وجود نداش ته باش د ت ا ک ه عب ادت را بـجا آورد چ نين اش خاص مع ذور ګـفته‬
‫ميشود وچنين اشخاص بايد در هر وقت وضو باالی وضو بـګيرد و لب اس خ ود را‬
‫نيـز دروقت هر نماز پاک وي ا تب ديل نماي د انه ا ميتوان د ک ه ب االی همين وض و در‬
‫همان وقت نماز الی داخل شدن ديګر وقت نماز هر عبادت را که خواسته باشد اجرا‬
‫نمايد بطور مثال يکنفر بعد از طلوع آفتاب وضو نمود ووضو آن توسط ديګ ر چ يز‬
‫ن ه شکس ت همين نف ر ميتوان د ب ه همين وض و نم از پيش ين را بـخواند وي ا ديـګر‬
‫عبادتـها نمايد‪.‬‬
‫شکننده های وضو‪ :‬چيزهائيکه از راه پيشرو وي ا عقب(راهه ای تناس لی) ميبراي د‪،‬‬
‫جاری شدن خون ويارم از زخم که از زخم بيرون حرکت نمايد‪ ،‬اګ ر دردهن خ ون‬
‫نمايان ګردد و رنګ لعاب راتغير دهد‪ ،‬اګر توسط سرنج ويا ديګر چيز خون از بدن‬
‫کشيده شود‪ ،‬استفراق کردن به دهن پر‪ ،‬خوابـکردن اګر خوابيده باشد ويا ب ه چ يزی‬
‫تکيه کرده باشد وهمان چيز ازنزدش ګرفت ه ش ود و چپ ه ش ود‪ ،‬ج اری ش دن هم ان‬
‫اشک از چشم که بادرد وسوزش باش د‪ ،‬بيـهـوش و ديوان ه ش دن و عق ل راازدس ت‬
‫دادن‪ ،‬در نماز خنده کردن طوريـکه نفر پـهلوی ان آنرا بشـنـود‪.‬‬
‫طريقه وضو‪ :‬از همه اولـتر هر دو دست را ت ا بـند ه ا س ه دفع ه شس تن‪ ،‬استـنـجا‬
‫نمودن‪  ،‬دور نمودن نجاست ازبدن‪ ،‬ب از هم س ه س ه دفع ه شس تن دس تها ت ا بـندها‪،‬‬
‫دهن‪ ،‬بيـنـي‪ ،‬روی‪ ،‬هردو دست تا ارنج‪ ،‬مسح سر وګردن‪ ،‬و سه دفع ه شس تن پاه ا‬
‫الی بجلک پا‪.‬‬
‫غسل‬
‫غسل دراين حاالت فرض است‪ :‬وقتيـکه منی به شهوت ازبدن خ ارج ګ ردد اګ ردر‬
‫خواب باشيد يا در حالت بيداری‪ ،‬داخل شدن اله تناسلی دريـکی از دوراه تناسلی(از‬
‫پيشروی ويا عقب)‪ ،‬خالص شدن زنانه از حيض ونفاس و مسلمان شدن از کـفـر‪.‬‬
‫فرائيض غسل‪ :‬فرض غسل سه است‪ :‬در دهن آب انداختن وشستن همه دهن‪ ،‬شستن‬
‫بيـنـی که بايد تا نرمه آخری آب برسد و شستن همه بدن يک بار‪.‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫طريقه غسل‪ :‬هردو دست را تا بند های آن شستن‪ ،‬استـنـجا‪ ،‬دور نم ودن ناپ اکی از‬
‫بدن‪ ،‬مکمل وضو کردن‪ ،‬اول سر باز ش انه راس ت وب از ش انه چپ ودر اخ ر هم ه‬
‫بدن را سه سه دفعه شستن طـوريـکه آب باالی آن جاری شود‪.‬‬
‫خواننده های محترم در وقت غسل کردن روبرو قبله بايد نشيـنـيم‪ ،‬ګپ نزنيـم ‪ ،‬اګ ر‬
‫کسی مارا مـيديد بايد لنګ بزنيم‪ ،‬هيچ جای بدن ما بايد خشک نماند‪ ،‬اګر کدام حصه‬
‫بدن ما ازياد رفته و خشک مانده باشد و ياد ما بيايد بايد انرابايد بشويم‪ ،‬اګر مو های‬
‫انبـوه داشته باشيم اګر از سر باشد ويا ريش (چوتي س ر باي د خالص ش ود)در زي ر‬
‫انها بايد آب را برسانيم‪ ،‬اګر ساعت‪ ،‬انګشتر‪ ،‬ګوشواره ويا چيـز های ديـګر داش ته‬
‫باشيد انراکشيده ويا شور داده ودرزير ان بايد آب برس د‪ ،‬اګ ر در بـيـنی وي ا ګ وش‬
‫سوراخ باشد و همچنين به ناف زير ناخنها و سراخ های ګوش ها نيز آب برسد وتر‬
‫شود‪ ،‬به دندانهای سالم بايد پوش داده نشود‪ ،‬زنانه که رنګ ن اخن ميـزند وي ا ب االی‬
‫روی وديـګر اعضا بدن مواد رانص ب مينماي د در وقت وض و وغس ل ان را باي د از‬
‫بدن خود دور نمايد در غ ير آن اګ ر در ب دن ک دام ج ای خش ک مان د در آنص ورت‬
‫غسل و وضو آن نميشود‪.‬‬
‫تيمم‬
‫در جائيـکه آب نباشد و يا استـعـمال آب مـضر باشد به عوض وضو و غس ل تـيـمم‬
‫زده ميشود تيـمم وقتی جائيـز اس ت ک ه ي ک نف ر در دش ت باش د وکس ی نباش د ک ه‬
‫برايش آب رانشان دهد و خودش نيز بـفـهمد که تا ي ک مي ل ش رعی(مي ل ش رعی=‬
‫‪ ۱۱۲۵‬متر) آب نيست وبرايش معلومات نباشد و يا بداند ک ه آب در فاص له زي ادتر‬
‫از ي ک مي ل ش رعی وج ود دارد ليـکـين از خ ودش وقت نم از ميـګذردپس‬
‫درينـصورت ميتواند که به عوض وضو و غسل تـيـمم نماي د‪ ،‬اګ ر آب موج ود ب ود‬
‫مګر برای زنانه در موجوديت مرد ها شرم بود تـيـمم برايش جائيز نيست بلکه يک‬
‫جای خلوت را پيدا نموده و وضو بـکيرد‪ ،‬اګر در چاه اب بود مګر دوله و ريس مان‬
‫نبـود درينـصورت تـيـمم جائيـز است‪ ،‬اګر مرض مريض توس ط اس تعمال آب زي اد‬
‫ميشد برايش تـيـمم جائيـز است‪ ،‬اګر آب سرد باشد و وضو به آب سرد مض ر باش د‬
‫بايد آب ګرم شود ووضو ګرفته شود اما اګر وسايل ګرم کن وجود نداش ته باش د پس‬
‫تـيـمم شود‪ ،‬اګر هوا سرد باشد و وضو باعث مرض ميشد درينـصورت نيـز تـيـمم‬
‫جائيـز است‪ ،‬اګر آب باشد مګ ر قيمت آن از ن رخ روز زي ادتر باش د و ي ا پـول از‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫سفر خرچ اضافه نبـود نيـز تـيـمم ګرفته شود‪ ،‬اګر زياد ت ر حص ه ب دن زخم داش ته‬
‫باشد تـيـمم ‪ ‬جائيـز اس ت‪ ،‬اګ ر در س فر هم راه رفيقه ای س فر آب باش د ام ا ب رايش‬
‫نميداد درينـصورت نيـز تـيـمم نماي د‪ ،‬اګ ر آب اش اميدنی داش تيد مګ ر از اش اميدن‬
‫اضافه نبـود درينـصورت نيـز تـيـمم جائيـز اس ت‪ ،‬اګ ر اب زم زم داش ته باش يد در‬
‫صورت نبـودن ديـګر آب به آن وض و نمائي د‪ ،‬اګ ر آب داش ته باش يد مګ ر ف رايض‬
‫وضو يا غسل را به يک بار پـوره ک رده نميتـوانست پس تـيـمم نمائي د‪،‬اګ ر ب رای‬
‫شخص جنـوب غسل ض رر و وض و ض رر نداش ت پس وض و نماي د و ب ه ع وض‬
‫غسل تـيـمم نمايد و تاکه برای غسل آب پي دا ميش ود ب رای نم از تـيـمم زده و نم از‬
‫بخـواند‪ ،‬اګر در دشت بوديد و بعد از تـيـمم و نماز در فاصله ي ک مي ل ش رعی اب‬
‫دريافت شد اما شما خبر نداشتيد تـيـمم و نماز ش ما درس ت اس ت و اع اده نميـشود‪،‬‬
‫اګر شخصی به غسل ووضو ه ر دو ض رورت داش ته باش د ي ک تـيـمم ب ه ع وض‬
‫هردو صحت است‪ ،‬اګر به نيت نماز تـيـمم نمودي د ب ه آن ميتـوانيد ديـګر نمازه ا‪،‬‬
‫تالوت و عبادتهای ديـګری را انجام دهيد اما اګر به کدام خاص ه دف تـيـمم ک رده‬
‫باشيد توسط همان تـيـمم صرف همان عبادت را اجرا کرده ميتـوانيد نه کدام عب ادت‬
‫ديـګری‪ ،‬اګر در داخل ميل شرعی آب وجود داشت مګر تا رسيدن به آن نم از ت ان‬
‫فوت ميشد تـيـمم ضرور نيست بلکه عجله باي د نم ود ک ه ب ه آب برس يد در غ ير آن‬
‫قضائی نماز شود‪  ،‬آب که موجود باشد حتی برای مسح قرآن کريم هم تـيـمم جائيـز‬
‫نيست‪ ،‬اګر آب موجود باشد ليکين موتر يا قطار که در اختيار شما نباش د و ح رکت‬
‫ميکرد تـيـمم جائيز است‪ ،‬اګر غسل مينموديد و آب خالص شد و حصه از ب دن ت ان‬
‫خشک مان پس تـيـمم نمائيد و بعد از دريافت آب همان قسمت رابشوئيد‪،‬اګر ب دن ي ا‬
‫لباستان کثيف باشد و آب کم باشد اوالً همان کـثافت را پاک نمائيد و به عوض وضو‬
‫تـيـمم بـګيـريد‪ ،‬اګر در اشيای سفر آب داش تيد مګ ر از ي اد ش ما رفت ه ب ود وتوس ط‬
‫تـيـمم نم از ک رده بودي د بع داً يادت ان آم د ک ه آب داش تيد نم از ت ان ص حت اس ت و‬
‫ضرورت به برکردانيدن ندارد‪.‬‬
‫به هر چيزيـکه وضو ميشکـند تـيـمم هم ميشکـند وهمچ نين وقتيـکه آب را دري افت‬
‫نمديد نيـز تـيـمم ميشکـند‪.‬‬
‫تيمم بر هر چيـزيـکه از جنس خاک باشد جائيـز است‪ ،‬ب ه خش ت پـخته و مانـند آن‬
‫که از جنس خاک تهيه شده و پخته شده باشد و نسوزد به آن نيز تـيـمم جائيـز اس ت‪،‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫به ګل تر تـيـمم جائيـز نيست‪ ،‬به شيشه‪ ،‬مس آهن و ديـګر اجناس که از جنس خ اک‬
‫نباشد تـيـمم جائيـز نيست مګر اګر به آن به اندازه ګ رد باش د ک ه در وقت تـيـمم از‬
‫آن ګرد باال شود پس به آن تـيـمم جائيـز است‪.‬‬
‫طريقه تيمم‪:‬اول هر دو دست را باالی زمين و يا چيز هائيـکه ب ه آن تـيـمم جائيـز‬
‫است بـزنيد اګر خاک زياد باالی آن باشد آنرا تکانده و ه ر دودس ت را ب روی خ ود‬
‫بـکشيد بار دوم نيـز دست هايـتانرا بـزمين زده و اين بار هردو دست تانرا الی آرنج‬
‫ها مسح نمائيد طوريـکه هيـچ جايـتان بی مس ح نمان د‪ ،‬اګ ر در دستـان س اعت وي ا‬
‫چيـزی ديـګری باشد آنرا دور نمائيد بـغير آن تـيـمم تان نميشود‪.‬‬
‫مسح‬
‫اګر بدن زخمی ويا ابله باشد واز آن ريـم جاری باش د وي ا کـدام عض وه شکس ته ي ا‬
‫زخمی شده باشد وآنرا بسته نموده وپاسمان کرده باشيدکه ب از نم ودن آن مض ر وي ا‬
‫دوباره بسته نمودن آن مشکل باشد پس درينـصورت باالی همان قسمت مسح جائيـز‬
‫ميباشد‪.‬‬
‫طريقه مسح‪ :‬انـګشت های دست تانرا تر نموده و باالی زخم‪ ،‬ج ای بس ته ش ده ګی‪،‬‬
‫موزه‪ ،‬جورابهائيـکه باالی ان ماس ی پـوشيده ش ده باش د از ب اال بـطرف زي ر کش‬
‫نمائيد‪.‬‬
‫محترمين!موزه هايتان بايد همه پاي تانرا الی بجلک پا پوشيده باشد وکدام حص ه آن‬
‫بايد سوراخ نباشد‪ ،‬در ح الت جن ابت مس ح جائيـز نيس ت‪ ،‬مس ح از ط رف ب اال ب ه‬
‫طرف پائين صورت ميـګيرد واقالً توسط سه انـګشت باي د مس ح ش ود آنهم ب ه س ر‬
‫انـګشتـها نی بلـکه با انـګشتهای مـکمل‪ ،‬اګر درز موزه ويا ماسی خالص ش د و در‬
‫آن سه انـګشت خ ورد داخ ل ميش د مس ح ش ما باط ل ميـګردد‪ ،‬در زي ر م وزه اګ ر‬
‫جوراب باشد مسح باالی ان جائيـز است‪ ،‬مـګر باالی خود ج وراب عاديـکه م ردم‬
‫ميـپـوشد و توسط رابر استاد ميشود مس ح درس ت نيس ت بلـکه جورابه ا باي د زخيم‬
‫باشد که در وخت مسح کردن آب مسح داخل آن نـګردد و ت ا بج ل پاه ارا بـپـوشاند‬
‫ويا اينـکه توسط ماسی(به واسطه چرم) پوشيده شده باشد‪.‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫ميعاد مسح برای مقيم يک شبانه روز و برای مس افر س ه ش بانه روز ميباش د‪ ،‬اګ ر‬
‫مسافر از سه شبانه روز زود ت ر مقيم ش د م دت مس ح آن ختم ميش ود‪،‬م وزه وچ يز‬
‫هائيـکه باالی ان مسح ميشود بايد با وض و پـوشيده ش ود ووقـتـيـکه بی وض و ش د‬
‫آنرا نـکشد ومسح راشروع نمايد و ميعاد مسح نيـز از همين وقت شروع ميشود‪ ،‬در‬
‫هر وضو بايد مسح از سر شود تا که وقت آن به اتمام برسد‪ ،‬هر ګاه ک ه وقت مس ح‬
‫ختم شد بايد همان قسمت شسته شود‪ ،‬اګر مقيم قبل از ختم مدت مس ح مس افر ش د ت ا‬
‫سه روز برايش مسح جائيـز است‪ ،‬و اګر مسافر مقيم شد صرف تا ي ک ش بانه روز‬
‫وقت دارد وبس‪.‬‬
‫حيض و نفاس‬
‫حيض جريان خون زنانه ميباشد که در ماه يک دفعه ب رايش عاي د ميګ ردد و نف اس‬
‫همان خونی است که بعد از والدت عايد زنان ميکردد و چنيـن زن ان ام ورات ذي ل‬
‫را انجام داده نميـتـواند‪:‬‬
‫‪ ‬نماز های فرض‪  ‬ويا ديـګر نماز ها‪ ،‬روزه ګرفتن‪ ،‬به مسجد داخ ل ش دن و ط واف‬
‫کعبه شريـفه‪ ،‬تال وت قرآن کريـم‪ ،‬لمس نمودن قرآن کريم اګر در پـوش باش د ف رق‬
‫نميـکـند‪ ،‬جماع با شوهرش‪ .‬وقتـيـکه زنانه از حيض و نفاس خالص ميشود قضائی‬
‫نماز را نميـکند اما قضائی روزه حتمی است هر قدر روزه را که خورده باش د باي د‬
‫قضائی آنرا بـجا آورد‪ ،‬کمترين مدت حيض سه شبانه روز و زي ادترين م دت آن ده‬
‫شبانه روزاست‪ ،‬وقتيـکه زنانه در ادرار خويش سرخی‪ ،‬زردی ويا سياهی را ببين د‬
‫مدت حيض ان ش روع و وقتيـکه دوب اره س فيدی را ببين د از حيض پ اک ش ده باي د‬
‫غسل کـند نماز و ديـګر اموراتيـکه برايش منع شده بود بـجا آورد‪.‬‬
‫زياد ترين مدت نفاس چهل شبانه روز و کمترين ان معلوم نيست‪ ،‬زنانيـکه طف ل آن‬
‫توسط عمليات تولد ميشود اګر از رحم آن خون نفاس آمد برايش نفاسه ګـفته ميش ود‬
‫و اګر خون نمي آمد بلـکه از زخم آن می برآمد ب رايش نـفاسه ګـفته نميش ود‪ ،‬اګ ر‬
‫بعد از والدت طفل خون نفاس وجود نداشت چ نين زن باي د غس ل نماي د و از جمل ه‬
‫زنان پا ک محسوب ميشود‪ ،‬زنا نيـکه طف ل را ضايـع(نقص ان) نماي د اګ ر دس ت‪،‬‬
‫پای‪ ،‬موی ويا کدام عضوه ديـګر آن معلوم ګ ردد حـکم نف اس ب ه چ نين زن تط بيق‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫ميـګردد و اګر معلوم نشود و خون همان زن از سه شبانه روز زياد شود پس چ نين‬
‫زن از جمله حايضه حساب ميـګردد و اګر کم بود استـحاضه ميباشد‪.‬‬
‫استحاضه اشکال مختلف دارد‪ :‬اګر خون را ديد و در مدت کمتر از س ه ش بانه روز‬
‫توقف کرد‪  -‬حيض از ده شبانه روز زياد دوام کرد‪ -‬اګر حيض نوجوانی (دخ تری)‬
‫از ده روز زيادتر وبه سالها دوام نمايد در هر ماه ده شبانه روز ان حيض و متب اقی‬
‫ان استحاض ه اس ت‪ -‬خونيک ه زن ان حامل ه دار در وقت حم ل (ب ارداری) ميبين د‪-‬‬
‫خونيکه زن حامله قبل از والدت آنرا مشاهده مينمايد‪ -‬خون نفاسيکه از چه ل ش بانه‬
‫روز زي اد ش ود‪ -‬زنانيک ه طف ل را ض ايع نماي د و ک دام عض وه ب دن طفلش ظ اهر‬
‫نګردد‪ ،‬چنين زنان حکم زنهای پاک را دارد و اګر خونش برای دايم جري ان داش ت‬
‫انها از جمله زنان معذور به شمار می آيد که در هر وقت نماز بايد وضو کند و بدن‬
‫خودرا پاک نمايد‪.‬‬
‫پاکی مکان‬
‫جائيکه باالی ان نماز خوانده ميشود بايد از هر ن وع نجاس ت پ اک باش د‪ ،‬ب ر زمين‬
‫خشک که در ظاهر هيچ نوع نجاست در ان ديده نشود نماز جائيز است‪ ،‬اګر ب االی‬
‫زمين ناپاک (جاينماز‪ ،‬چادر‪ ،‬و يا لباس ديـګری انداخته شود) وي ا زمين ت ر چ يزی‬
‫انداخته شود که اثر نم از آن نګذرد باالی چنين جنس نماز خوان دن ج ائيز اس ت‪ ،‬و‬
‫اين جنس يا لباس بايد بلک ل پ اک باش د ح تی آنج ای هم ان جنس ک ه ب االی آن ب دن‬
‫نمازخوان تماس هم نمی نمايد بايد پاک باشد و اګر ناپاک باشد نماز نميشود‪.‬‬

‫ستر عورت‬
‫ستر عورت برای مردان از زير ناف الی زانو هاو برای زن ان ب دون روي‪ ،‬ه ردو‬
‫دست تا بند دستها‪ ،‬هردو پا الی بجلک پاها ميباشد که دروقت نم از خوان دن پـنـهان‬
‫نمودن آن فرض است‪.‬‬
‫وقت نماز‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫در يک شبانه روز باالی هر مسلمان پنـج وقت نماز فرض است ک ه ب ه وقتش آن را‬
‫بـجا آورد در صورتيـکه قبل از داخل شدن وقت نماز خواند اعاده آن ض رور اس ت‬
‫و اګر وقت نماز از نزدش ف وت ش ده ب ود قض ائی آن حتمی وف رض اس ت او ق ات‬
‫نماز قرار ذيل است‪:‬‬
‫صبح ‪ :‬از صبح صادق(از برآمدن س پيده ه ا يع نی وقتيک ه روش نی س فيد از‬ ‫‪‬‬

‫طرف افتاب برامدن معلوم شود) شروع و تا طلوع افتاب ميباشد‪.‬‬

‫ظهر يا پـيـشين‪ :‬در چاشت از زوال افتاب شروع وتا که س ايه هرچ يز ب دون‬ ‫‪‬‬

‫سايه اصلی ان دوچند شود‪.‬‬

‫عصر يا نمارديګر‪ :‬بعد از تکميل شدن وقت نماز ظه ر ش روع و ت ا غ روب‬ ‫‪‬‬

‫آفتاب ميباشد‪.‬‬
‫شام‪ :‬بعد ازغروب افتاب وقتيکه سياهی از طرف افتاب برام دن معل وم ش ود‬ ‫‪‬‬

‫شروع و تاکه طرف غروب افتاب سرخی مهوه شود‪.‬‬

‫خفتن ‪ :‬از برطرف شدن سفيدی طرف غروب افتاب شروع و تا صبح صادق‬ ‫‪‬‬

‫ميباشد‪.‬‬
‫محترمين در وقت طلوع‪ ،‬غروب و زوال افتاب هيچ نوع نماز فرض‪ ،‬سنت‪ ،‬واجب‬
‫و يا نفل جائيز نميباشد‪ ،‬در وقت نماز صبح بدون دو رکعت نماز س نت ‪ ،‬قض ائی و‬
‫نماز فرض ديـګر نماز های نافله جائيز نميباشد تا افتاب برام دن و همچ نين بع د از‬
‫نماز عصر الی نماز شام‪ ،‬اګر در وقت صبح خطر طلوع افت اب باش د از س نت ک ه‬
‫قضائی ندارد خوداری شود و صرف نماز فرض شود‪ ،‬نماز خفتن قب ل از خوابي دن‬
‫بايد شود‪ ،‬اګر کسی به جماعت داخل شود و ام ام در ح الت نم از خوان دن جم اعت‬
‫بود بايد پشت امام اقتدا نمود و نماز فرض را به اتمام رساند و بعد از ان نماز س نت‬
‫نمايد در وقت صبح در جائيکه صدا امام را نشود و متيقين باشد که نم از ف رض را‬
‫به امام يـکجا ګرفته ميتواند اوالً سنت بـخواند و بعداً نماز جماعت ادا نمـايد‪.‬‬
‫رو برو قبله استاد شدن‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫در نماز روبرو قبله(بيت هللا ش ريف) اس تاد ش دن ف رض اس ت اګ ر کس ی در وقت‬
‫نماز خوان دن روی خ ود را ب ه ديـګر ط رف بـګرداند نم ازش نميش ود و اګ ر در‬
‫دشت‪ ،‬صحرا‪ ،‬جنـګل ويادر بيـن کوها باشيد و جهت قبل ه برايـتان معل وم نميش د و‬
‫ګسی ديـګری هم نباش د ک ه برايـتان رهنم ائی نماي د دريـنـصور ب ه ه ر طرفيـکه‬
‫دلـتان ګواهی داد به همان طرف نماز بـخوانـيد‪.‬‬
‫اذان او اقامت‬
‫الی ِذ ْک ِرهللاِ ّذرْ ُو ْالبَ ْي َع سوره مائده‪ ،‬وقتـيـکه ب ه‬ ‫صلَ َو ِة ِم ْن يَ ْو ِم ْ‬
‫اال ُج ْم َع ِة فَا ْس َع ْوا اِ َ‬ ‫اِ َذانُ ِد َ‬
‫ی لِل َّ‬
‫روز جمه به خاطر نماز اذان داده شود پس کوشش نمائيد برای ياد کردن خداوند‪،‬از‬
‫خريد وفروش منـصرف ش ويد‪ ،‬اذان باي د ب ه دقت ش نيده ش ود و هيـچـګاه ب رايش‬
‫تمسخر نشود و اګر کسی آنرا به تمسخر ببـيـند وي ا فـکر منـفی نماي د عالم ه کـفر‬
‫است‪.‬‬
‫حديث شريـف است ‪:‬عبدهللا بن زي د( رض) خ واب دي د ک ه ي ک فرش ته ب رايش در‬
‫خواب کلمات اذان و اقامت نشان ميدهد وقتـيـکه بـيدار ش د ن زد حض ور حض رت‬
‫محمد ص لی هللا علي ه وس لم ‪ ‬رفت و خ واب خ ود را ب رايش ګـفت حض رت محم د‬
‫مصطفی صلی هللا عليه وسلم خوابش را تـصديق و ه دايت داد ک ه ب رای حض رت‬
‫بالل رضی هللا تعالی عنه بـګويد‪ ،‬که حضرت عبدهللا بن زيد رض ی هللا تع الی عن ه‬
‫کلمات ذکر شده راګـفـته و حضرت بالل رضی هللا تع الی عن ه آن را ب ه ص دا بلـنـد‬
‫تـکرار مينمود و وقتـيـکه حضرت عم ر رض ی هللا تع الی عن ه آن را ش نيد ف وراً از‬
‫خانه خود بـيـرون شد و به حضور حضرت محمد صلی هللا عليه وسلم رفت و ګـفت‬
‫قس م ميـخورم ک ه من هم همين قس م خ واب دي دم مثلـيـکه حض رت عبدهللا بن زي د‬
‫رضی هللا تعالی عنه ديده است‪.‬‬
‫کلم ات اذان‪ :‬هللاُ اَ ْکبَ رْ هللاُ اَ ْکبَ رْ ‪       ‬هللاُ اَ ْکبَ رْ هللاُ اَ ْکبَ رْ ‪     ‬اَ ْش هَ ُد اَن اَّل اِلَ هَ اِاَّل هللاُ‪     ‬‬
‫َّس ْو هللاِ‪      ‬‬ ‫اَ ْشهَ ُد اَن اَّل اِلَ هَ اِاَّل هللاُ‪       ‬اَ ْش هَ ُد اَ َّن ُم َح َّم َدر ُ‬
‫َّس ْو هللاِ‪       ‬اَ ْش هَ ُد اَ َّن ُم َح َّم َدر ُ‬
‫ح‪        ‬‬ ‫ی َعلَی الفَاَل ِ‬ ‫ح‪َ    ‬ح َّ‬ ‫ی َعلَی الفَاَل ِ‬ ‫لو ِة‪َ     ‬ح َّ‬ ‫ی َعلَی َّ‬
‫الص َ‬ ‫لو ِة‪َ     ‬ح َّ‬
‫الص َ‬ ‫ی َعلَی َّ‬ ‫َح َّ‬
‫هللاُ اَ ْکبَرْ هللاُ اَ ْکبَرْ ‪       ‬اَل اِلَهَ اِاَّل هللاُ‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫ترجمه‪ :‬هللا بسيار بزرګ است ‪    ‬هللا بسيار بزرګ است ‪    ‬هللا بسيار بزرګ است‪    ‬‬
‫هللا بسيار بزرګ است ‪      ‬شاهدی ميدهم که بدون از هللا ديـګر هيـڅ معبـود برح ق‬
‫نيست ‪      ‬شاهدی ميدهم که بدون از هللا ديـګر هيـڅ معبـود برحق نيست ‪   ‬ش اهدی‬
‫ميدهم که حضرت محمد صلی هللا عليه وسلم رسول ‪ ‬هللا است‪    ‬ش اهدی مي دهم ک ه‬
‫حضرت محمد صلی هللا عليه وسلم رسول‪  ‬هللا است‪    ‬بيا ئيد ب ه خ اطر نم از‪    ‬بي ا‬
‫ئيد به خاطر نماز‪    ‬بيائيد به خاطر نجات‪       ‬بيائيد به خاطر نج ات‪       ‬هللا بس يار‬
‫بزرګ است ‪    ‬هللا بسيار بزرګ اس ت ‪    ‬ب دون از هللا ديـګر هيـڅ معبـود برح ق‬
‫نيست ‪      ‬‬
‫ح‪  ‬کلم ات‪ ‬‬ ‫ی َعلَی الفَاَل ِ‬ ‫‪  ‬الفاظ اقامت نيـز مثل اذان است صرف در اقامت بع د از َح َّ‬
‫الص ل َوةُ‪[  ‬نم از ( جم اعت)ش روع ش د‪    ‬نم از‬ ‫ت َّ‬ ‫لوةُ‪       ‬قَ ْدقَا َم ِ‬ ‫الص َ‬ ‫ت َّ‬ ‫قَ ْدقَا َم ِ‬
‫ی‬‫( جماعت)شروع شد ] ګفت ه ميش ود و همچ نين در وقت اذان ص بح بـعد از ل ه َح َّ‬
‫َّلوةُ َخ ْي ُر ِمن َالنَّ ْو ِم‪[   ‬نماز از خواب‬ ‫َّلوةُ َخ ْي ُر ِمن َالنَّ ْو ِم‪َ       ‬الص َ‬ ‫ح‪  ‬کلمات َالص َ‬ ‫َعلَی الفَاَل ِ‬
‫بـهتـر است‪      ‬نماز از خواب بـهتـر است ] ګـفـته ميشود‪  ،‬کلم ات اذان طويل تر ب ا‬
‫دوام و صدا بـلـند ګـفتـه ميشود و از اقامت کوتاه و زودزود ګـفـته ميشود‪ ،‬وقتـيـکه‬
‫ی َعلَی‬ ‫اذان ګـفـته ميشود همراه با مؤذن همان کلمات بايد تـکرار ش ود در ج واب َح َّ‬
‫ح‪   ‬باي د اَل َح ْو َل َو اَل قُ َّو ةَ اِاَّل بِاهللِ [ نيس ت هيچ ط اقت‬ ‫ی َعلَی الفَاَل ِ‬ ‫لو ِة‪َ     ‬ح َّ‬ ‫الص َ‬ ‫َّ‬
‫وقوت مـګر بـيدون از ط رف هللا تعلی بـزګ و عظيم] ګـفتـه ش ود و بع د از اذان‬
‫ت ُم َح َّم ِد ِن‬ ‫الص ل َو ِة القَائِ َم ِة اَ ِ‬ ‫چ نين دع ا ش ود‪ :‬الَلّهُ َّم َربَّ هَ ِذ ِه ال َّد ْع َو ِة التَّا َّم ِة َو َّ‬
‫ف ْال ِم ْي َعا َد‬ ‫ض ْيلَةَ واَ ْب َع ْثهُ َمقَا ًما َّمحْ ُم ْو َد ِن الَّ ِذیْ َو َع ْد تَّهُ اِنَّ َ‬
‫ک اَل تُ ْخلِ ُ‬ ‫الو ِسلَةَ َو ْالفَ ِ‬
‫َ‬
‫ای هللا من خودت که صاحب اين دعوت (اذان) مـکـمل استی ونـګاه بان نماز اس تی‬
‫برای حضرت محمد صلی هللا عليه وسلم وسيله و فضليت بـبـخشا‪ ،‬و وی را ب ه ان‬
‫مق ام محم ودی برس ان ک ه خ ودت وع ده ک ردی ب ه تحقي ق ک ه ب ه وع ده خ ود وف ا‬
‫مينمائيد‪.‬از بسياری احاديث معلوم ميشود هر کس که اين دعا را بعد از اذان بـخواند‬
‫خاتـمـه او با ايمان ميباشد‪.‬‬
‫تکبير تحريمه‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫تکبير تحريمه به نظربـعضی علما ش امل ف رائض داخلی و ب ه نظ ر ‪ ‬بعض ي ش امل‬
‫فرائيـض خارجی نماز ميباشد و وقتـيـکه نيت نماز را نموديد ب از تـکبـير تـحريمه‬
‫هللاُ اَ ْکبَرْ ( هللا تعلی بسيار بزرګ است) ګـفـته ميشود‪.‬‬
‫اوقات ممنوعه نماز‬
‫او قاتيـکه در ان نماز خواندن ممنوع ميباشد عبارت ان از‪ :‬در وقت طلوع افتاب ت ا‬
‫که افتاب مکمل طل وع نماي د‪ ،‬در وقت زوال افت اب ت ا ک ه افت اب بـګردد‪ ،‬در وقت‬
‫غروب افتاب يعنی وقتيـکه افتاب به غروب نزديک شود‪ ،‬دفن ميت و س جده تالوت‬
‫نيـز دريـنوقت جائيـز نيست مـګر نماز عصر همان روزدر وقت غروب نيز ج ائيز‬
‫است اما نماز صبح در وقت طلوع افتاب جائيـز نيس ت دربـخاری شريـف ح ديث‬
‫شريـف است‪ :‬کسيـکه قبل از غ روب افت اب ي ک رکعت نم از را بـګيرد پس نم از‬
‫خود را تـکميل نمايد و اګر نماز صبح از نزدش فوت شد بعد از طلوع مکمل افتاب‬
‫در قدم اول سنت و بعداً قضائی فرض را بـجا آورد زيرا قضائی س نت ص بح س نت‬
‫است و قضائی ديـګر سنـتـها نميباشد‪.‬در وقت خطبه ګـفتن هم هيچ ن وع نم ازو ګپ‬
‫زدن الزم نيست‪.‬‬
‫تعداد‪  ‬رکعات‪:‬‬
‫تعداد رکعاتهای نماز فرض‪ :‬صبح دو رکعات‪ ،‬پيشين چه ار رکع ات‪ ،‬عص ر چه ار‬
‫رکعات‪ ،‬شام سه رکعات‪ ،‬خفتن چهار رکعات ميباشد‪.‬‬
‫تعاداد رکعاتهای نماز سنت‪ :‬صبح قبل از فرض دو رکع ات‪ ،‬پيش ين قب ل از ف رض‬
‫چهار رکعات بعد از فرض دو رکعات‪ ،‬نماز عصر سنت ندارد‪ ،‬شام بع د از ف رض‬
‫دو رکعات‪ ،‬خفتن بعد از فرض دو رکعات که اين همه سنت مؤکـده اس ت‪ ،‬و س نت‬
‫غير مؤکـده عبارت اس ت از‪:‬بع د از نم از پيش ين دو رکع ات‪ ،‬قب ل از نم از عص ر‬
‫چهار رکعات‪ ،‬بعد از نماز شام دو رکعات و بعد از نماز خفتن (بعد وت ر) چه ار ي ا‬
‫شش رکعات‪.‬‬
‫نيت نماز‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫طريقه نيت نماز‪ :‬بط ور مث ال نيت دو رکع ات نم از س نت ص بح چ نين اس ت! نيت‬
‫کردم ادا نمايم دو رکعات نماز س نت مؤک د ام روز ص بح را ب ه مت ابعت رس ول هللا‬
‫صلی هللا عليه وسلم خاص به رضاهللا ‪ ‬پاک‪ ،‬رو اوردم ب ه جهت کعب ه شريـف‪ .‬ب ه‬
‫همين ترتيب برای نمازاوقات ديـګر‪  ‬به عوض صبح هم ان وقت ذک ر ميش ود و ب ه‬
‫عوض سنت هم ان نم از(مثالً ف رض قطعی‪ ،‬وت ر واجب) و ب ه ع وض دو رکع ات‬
‫تعداد رکعاتهای همان نماز ذکر ميشود و همچـنـيـن اګر سنت نباشد درينـصورت به‬
‫مت ابعت رس ول هللا ص لی هللا علي ه وس لم در ان ذک ر نميش ود‪،‬همچ نين اګ ر نم از‬
‫جماعت باشد بعد از ذکر وقت در نيت بايد ګـفته شود که اقتدا نمودم به امام حاضر‪،‬‬
‫اګر برای مقتدی وقت کم باشد و تـکبير اولی از نزدش فوت ميش د همينق در بـګويد‬
‫که نماز فرض را ادا مينمايم اقتدا نمودم به امام حاضر‪.‬‬
‫تـکبير تـحريمه و طريـقه نماز‬
‫به هللاُ اَ ْکبَرْ ګـفتن که هللاُ اَ ْکبَرْ ‪  ‬تـکبير اولی است نماز شروع ميشود و همراه ب ا ام ام‬
‫يـکـجا بدون وقـفه ګـفته ش ود زي را ث واب زي اد دارد و متب اقی هم ه تـکبيرات ب ه‬
‫متابعت امام ګـفته ميشود‪ ،‬تـکبير تـحريمه را بعضی علم ا ش امل ف رائيض داخلی و‬
‫بعض ی ش امل‪  ‬خ ارجی نم از ميدان د مقص د وقـتيـکه نيت نم از را نمودي د تـکبـير‬
‫تـحريمه هللاُ اَ ْکبَرْ ( هللا تعلی بسيار بزرګ است) ګـفـته ميشود‪ ،‬مردان هردودست را‬
‫بطرف سر برده و انـګشت های کالن خود را تا نرمی ګوش ميرساند وکـف دس تها‬
‫بايد طرف قبله باشد متباقی انـګشتان را به حالت عادی بـګيرد بعد از تـکبير دس تها‬
‫را پائين برده و در سرناف قراری بـګيرد ک ه دس ت چپ در زي ر دس ت راس ت را‬
‫باالی بند ان بـګذارد طوريـکه ب ه انـګشتان دس ت راس ت بن د دس ت چپ رامحکم‬
‫بګيرد زنان دست های خود را تا شانه باال ميبرد و بعداً باالی سينه خ ود ب ه طريق ه‬
‫ذکرشده ميګذارد و ثنا راميخواند‪.‬‬

‫ک َواَل اِلَهَ َغ ْي ُر َ‬
‫ک‬ ‫ک ‪َ ،‬و تَ َعالَی َج ُّد َ‬ ‫ک اللَّهُ َّم َو بِ َح ْم ِد َ‬
‫ک َوتَبَ َر َ‬
‫ک ا ْس ُم َ‬ ‫ثنا‪ُ :‬سب َْحنَ َ‬
‫ای معبودمن ذاتت پاک است‪ ،‬ثنا وصفت برايت است‪ ،‬ن امت ب ا ب رکت اس ت‪ ،‬ذاتت‬
‫بلند و اعلی است‪ ،‬بدون از خودت هيچ معبود نيست‪  ‬بعداً تعوذ تسميه س ورة فاتـحه‬
‫ګـفته ميشود‪.‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫تعوذ‪  :‬اَ ُع ْو ُذ بِاهللِ ِم َن ال َّش ْيطَ ِن الر ِ‬
‫َّجي ِْم‪  ‬پناه ميبرم به هللا از شيطان رانده شده‪.‬‬
‫تسميه‪ِ :‬بس ِْم هللاِ الرَّحْ َم ِن ال َّر ِحي ِْم‪  ‬ش روع مينم ايم ب ه ن ام هللا ک ه بخش اينده و محرب ان‬
‫است‪.‬‬
‫َّاك‬
‫ِّين(‪)٣‬إِي َ‬‫ك يَ ْو ِم ال د ِ‬‫َّح ِيم (‪َ )٢‬مـلِ ِ‬ ‫هللا َربِّ ْال َعلَ ِمي َْن (‪)۱‬الرَّحْ ِ‬
‫مـن الر ِ‬ ‫سور ة فاتحه‪ :‬اَ ْل َح ْم ُد ِ‬
‫ين أَن َع َ‬
‫مت َعلَي ِه ْم َغ ِ‬
‫ير‬ ‫ص َراطَ الَّ ِذ َ‬
‫ص َراطَ ال ُمستَقِي َم (‪ِ )٥‬‬
‫ك نَ ْستَ ِعي َْن(‪)۴‬اه ِدنَــــا ال ِّ‬ ‫نَ ْعبُ ُد وإِيَّا َ‬
‫ين(‪)۶‬‬ ‫ب َعلَي ِه ْم َوالَ الضَّالِّ َ‬
‫ال َمغضُو ِ‬
‫هم ه ثن ا و ص فت ب ه هللا تعلی اس ت ک ه رب الع المين اس ت‪ ،‬ک ه بخش اينده و‬
‫رحيم(محربان اس ت در دني ا ب االی مس لمانان و کـفار و رحيم اس ت در اخ رت ب ه‬
‫مسلمانان نه به کفار)‪،‬مالک روز ج زا(قي امت) اس ت‪ ،‬خ اص عب ادتت را ميک نيم و‬
‫خاص از خ ودت کوم ک ميخ واهيم ‪ ،‬نش ان ب ده ب رای م ا راه راس ت(روش ن) راه‬
‫انهائيکه خودت نشان(بخشش) نموده ايد نه راه کس انيکه غض بت ب رايش ش ده و ن ه‬
‫راه ګمراهان‪.‬‬
‫آَ ِميْن الهی قبول نما‪ .‬بعد از اين از قرآن کريم کم از کم سه آياة(ويا يک آياة که طول‬
‫ان مطابق سه آياة باشد) ګفته ميشود البته همين آياة ها بايد مسلسل باشد نه اينکه يک‬
‫آياة از يک قسمت و آية ديګر از ديګر قسمت يک سورة خوانده شود اګ ر آي اة ه ای‬
‫ديګر را ګسی ياد نداشته باشد پس برايش الزم است که س ورة االخالص را در ه ر‬
‫رکعات بخواند‪.‬‬
‫ص َم ُد(‪ )۲‬لَ ْم يَلِ ْد َولَ ْم يُلَ ْد َولَ ْم يَ ُک ْن لَّهُ ُکفُ ًوا اَ َح ٌد‬
‫سورة اخالص‪:‬قُلْ هُ َوهللاُ اَ َح ٌد(‪ )۱‬هللاُ ال َّ‬
‫بګو خودت(ای محمد مصطفی صلی هللا عليه وسلم) ب رای همين م ردم ک ه هللا تعلی‬
‫در ذات و صفات خود يـکی است‪ ،‬او بينياز است و محتاج کسی نيست و هم ه ع الم‬
‫احتياج اوست نه از کسی تولد شده ونه از او کسی تول د ش ده(پ در و اوالد ن دارد) و‬
‫کسی برابر اوشده نميتوان د(مث ل و مانن د ن دارد)‪ .‬هم ه نم از ه ا پ ر خوان ده ميش ود‬
‫صرف در نماز های ف رض رکع ات س وم وچه ارم اګ ر داش ته باش د خ الی خوان ده‬
‫ميشود يعنی در ان صورة خوانده نميشود بعداً ‪ ‬هللاُ اَ ْکبَرْ ګفته و به رک وع م يرود در‬
‫حاليکه در رکوع هردو زان و خ ود را توس ط انګش تان دس ت محکم ميګ يرد و س ر‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫خودرا با تير کمر يکسان و مستقيم ميګيرد در رکوع سه يا پنج دفع ه تس بيح رک وع‬
‫ميګويد‪.‬‬
‫ان َرب َِّي ْال َع ِظيْم ‪ ‬پروردګار با عظمتم ‪ ‬پاک است‪ .‬باز استاد ش ده و‬
‫تسبـيح رکوع‪ُ :‬سبَ َح َ‬
‫در عين استاد شدن تسميع ميګويد‪.‬‬
‫تسميع‪َ :‬س ِم َع هللا ُلِ َم ْن َح ِم َده‪   ‬شنيد هللا از بنده ئيک ه ص فت اورا ک رد‪ .‬بع داً در ح الت‬
‫استاده تمحيد ميګويد‪.‬‬
‫ک ْال َح ْمد ای پروردګار من همه ثنا وصفت برايت اس ت‪ .‬ب از هللاُ اَ ْکبَ رْ‬
‫تمحيد‪َ :‬ربَّنَا لَ َ‬
‫ګـفته و بطرف سجده ميرود در حاليکه به تذرع سرخودرا بزمين به خداوند الي زال‬
‫مينهد طوريـکه اول هردو زانو بعداً هردو دست وسر بي نی در م ابين هردودس ت و‬
‫پيشانی خودرا بزمين ميماند آرنجها از قبرغه و رانها از شکم بايد جدا باشد سه و يا‬
‫پنج بار تسبيح سجده را ميخواند‪.‬‬
‫ان َرب َِّي ااَْل ْعلَی‪   ‬پروردګ ار عاليش انم پ اک اس ت‪ .‬ب از هللاُ اَ ْکبَ رْ‬
‫تسبيح سجدی‪ُ :‬س بَ َح َ‬
‫ګفته مينشيند و به اندازه يک تسبيح توقف نموده و به ګفتن هللاُ اَ ْکبَرْ دوباره مث ل قب ل‬
‫س جده دومی مينماي د وب ه ګفتن هللاُ اَ ْکبَ رْ دوب اره اس تاد ش ده و رکع ات دومی را از‬
‫تسميه شروع مينمايد وطبق رکعات اولی رکعات دومی را تکميل مينمايد اما بع د از‬
‫سجده دومی استاد نميشود بلکه مينشيند و تشهد را در حالتی ميخواند که مردان پ ای‬
‫راست خود را اس تاد نم وده و در ص ورت امک ان انګش تهای ان بط رف قبل ه ش ود‬
‫وپای چب خود را بطرف داخل بخواباند اما زنها هردو پای خ ودرا بط رف راس ت‬
‫قات نمايد‪ ،‬در وقت تشهد هر دو دست ب االی زان و ه ا ګذاش ته‪  ‬و انګش تهای دس ت‬
‫هارا با يک ديګر وصل نمينمايد بلکه به حالت عادی انرا ميګذارد و تشهد ميګويد‪.‬‬
‫ک اَيُّهَ ا النَّبِ ُّی َو َرحْ َم ةُ هللاِ َوبَ َر َکتُ هُ‬ ‫لس اَل ُم َعلَ ْْي َ‬ ‫ت َوالطَّيِبَ ُ‬
‫ات اَ َّ‬ ‫صلَ َو ُ‬ ‫تشهد‪ :‬اَلتَّ ِحي ُ‬
‫َّات هللِ َو َّ‬
‫اَل َّساَل ُم َعلَ ْينَا َو َعلَی ِعبَا ِدهللاِ الصَّالِ ِحي َْن اَ ْشهَ ُد اَ ْن اَّل اِلَهَ اَاَّل هللاُ َو اَ ْشهَ ُد اَ َّن ُم َح َّم ًد ا َع ْب َدهُ َو‬
‫َرس ُْو لُهُ‪  ‬همه عبادتها اګر قولی است وي ا ب دنی ص رف ب رای هللا تعلی اس ت‪ ،‬س الم‬
‫ورحمت ‪ ‬هللا تعلی باشد بر شما ای ن بی ص لی هللا علي ه وس لم ‪ ‬و ب رکت ‪ ،‬رحمت و‬
‫سالم خداوند باشد برمن و همه بنده های نيک ‪ ،‬شاهدی ميدهم که نيس ت هيچ معب ود‬
‫برحق بدون از هللا تعلی پاک و شاهدی مي دهم من‪ ،‬ک ه محم د ص لی هللا علي ه وس لم‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫بنده و مژده دهنده(رسول) هللا تعلی ميباشد‪ .‬اګر نماز سه يا چهار رکعاتی باش د بع د‬
‫از ګفتن تشهد با ګفتن هللاُ اَ ْکبَرْ دوباره استاد ميشود و رکعات های متباقی را بطريـقه‬
‫قبلی تکميل مينمايد اګر نماز سه رکعاتی بود بعد از سجده دومی رکعات سوم‪  ‬واګر‬
‫چهار رکعاتی بود بعد از سجده دوم رکعات چهارم ميش يند و تش هد ميخوان د بع د از‬
‫تشهد درود شريف و دعا ګفته ميشود‪.‬‬
‫ص لَّي َ‬
‫ْت َعلَی اِ ْب َراِّ ِه ْي َم َو َعلَی اَ ِل‬ ‫ص ِّل َعلَی ُم َح َّم ٍد َو َعلَی اَ ِل ُم َح َّم ٍد َک َم ا َ‬ ‫درود‪ :‬اَللَّهُ َم َ‬
‫ت َعلَی‬ ‫ک َح ِم ْي د َّم ِج ْي ٌد اَللَّهُ َم ب ا َ ِرکْ َعلَی ُم َح َّم ٍد َو َعلَی اَ ِل ُم َح َّم ٍد َک َم ا بَ َ‬
‫ار ْک َ‬ ‫اِ ْب َراِّ ِه ْي َم اِنَّ َ‬
‫ک َح ِميْد َّم ِج ْي ٌد‪  ‬ای هللا تعلی نزول رحمت فرما بر محمد‬ ‫اِ ْب َراِّ ِه ْي َم َو َعلَی اَ ِل اِب َْراِّ ِه ْي َم اِنَّ َ‬
‫صلی هللا عليه وسلم و آل محمد صلی هللا عليه وس لم طوريک ه ن زول رحمت نم وده‬
‫بوديد بر حضرت ابراهيم عليه السالم و آل ابراهيم عليه السالم‪،‬ای پروردګ ار الي ق‬
‫ستايش و بزرګواری اس تی‪ ،‬ای هللا تعلی ب رکت ن ازل نم ابر محم د ص لی هللا علي ه‬
‫وسلم و آل ‪ ‬محمد صلی هللا عليه وسلم طوريکه برکت نازل کرده بودی بر حض رت‬
‫اب راهيم علي ه الس الم و آل اب راهيم علي ه الس الم‪ ،‬ای پروردګ ار الي ق س تايش و‬
‫بزرګواری استی‪،‬‬

‫ُدعا‪ :‬اَللَّهُ َم َربَّنَ ا اّتِنَ ا فِی ال ُّد ْنيَا َح َس نَةً َّو فِی ااْل َ ِخ َر ِة َح َس نَةً َّو قِنَ ا َع َذ َ‬
‫ب النَّارْ َّ‬
‫الس اَل ُم‬
‫هللا ‪ ‬ای پروردګار ما مارا در دنيا خير بده و در اخ رت هم خ ير ب ده‬ ‫َعلَ ْي ُک ْم َو َرحْ َمةُ ِ‬
‫و از عذاب دوزخ نجاتم بده‪ ،‬و بعداً بطرف راست وچپ سالم ګردانيده ميش ود و ب ه‬
‫هر طرف که رو ميګرداند ال َّساَل ُم َعلَ ْي ُک ْم َو َرحْ َمةُ هللاِ‪  ‬سالم باشد ب ر ش ما و رحمت‬
‫هللا باشد بر شما را ميګويد‪.‬‬
‫اين طريقه صرف برای نماز ګذاريکه تنها نماز ميخواند ميباش د و اګ ر ب ه جم اعت‬
‫نماز را ادا نمايد طريقه آن چنين است‪:‬‬
‫مقتدی‪:‬وقتيکه مقتدی نيت مينمايد بعد از تعين وقت بايد بـګويد که اقتدا نمودم ب ه اين‬
‫امام حاضر وقتيکه امام تکبير تحريمه‪  ‬هللاُ اَ ْکبَرْ بګويد مقتدی نيز يکجا با امام تکبير‬
‫بګويد کوشش شود که از ام ام عقب نمان د زي را‪  ‬اين تکب ير اولی ميباش د ک ه ث واب‬
‫زياد دارد ورنه ث واب آن را از دس ت خواه د داد‪ ،‬تکب ير اولی ب ه روايت از بعض ی‬
‫ک اللَّهُ َّم ت ا‬ ‫علما تا که امام ‪َ  ‬والَ الضَّالِّ َ‬
‫ين ميګويد ميباشد‪ ،‬بعد از تکب ير مقت دی ُس ب َْحنَ َ‬
‫آخ ر ميګوي د و متب اقی چُپ ميباش د و وقتيک ه در نم از ه ای جه ری مال ام ام َوالَ‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫ين ميـګويند مقتدی آهسته آَ ِميْن ميګويد و متباقي تا که به رکوع م يرود ب از هم‬ ‫الضَّالِّ َ‬
‫خاموش ميباشد و و قتيکه امام به رکوع م يرود مقت دی نيزب ه ګفتن هللاُ اَ ْکبَ رْ متب اقی‬
‫نماز خود را تکرار ميکند صرف وقتيک ه از رک وع ب اال ميش ود ام ام َس ِم َع هللا ُلِ َم ْن‬
‫َح ِم َده‪   ‬ګفته و مقتدی نميګويد متباقی نماز را مثل شخص يکه تنه ا نم از ميخوان د ت ا‬
‫سالم ګردانيدن دوام ميدهد‪ ،‬توجه شود که قبل از امام هيچ عمل را انجام ندهد‪.‬‬
‫امام‪:‬امام همه نماز را مثل شخص منفرد نماز ميخواند و فرقيکه ب ه ان دارد اينس ت‬
‫ک ه ام ام در نيت نم از ميګوي د ک ه پ ه ام ا ميت مقت ديها و وقتيک ه از رک وع بلن د‬
‫ک ْال َح ْمد را نميګويد همچنين در نماز‬ ‫ميشودبعد از ‪َ  ‬س ِم َع هللا ُلِ َم ْن َح ِم َده‪  ‬الفاظ‪َ  ‬ربَّنَا لَ َ‬
‫های ف رض پيش ين‪ ،‬عص ر و در ديګ ر نم از ه ا در رکع ات ه ای س وم و چه ار م‬
‫قرائت را به جهر نميګويد‪ ،‬در ماه مبار ک رمضان نماز ت راويح و وت ر را ن يز ب ه‬
‫جماعت ادا نموده و قرائت آنرا به جهر ميګويد‪ ،‬امام در هر جائيکه هللاُ اَ ْکبَرْ باشد و‬
‫قرائت يعنی اَ ْل َح ْم ُد هللا و سورة يا چند آي اة و َس ِم َع هللا ُلِ َم ْن َح ِم َده‪  ‬و َّ‬
‫الس اَل ُم َعلَ ْي ُک ْم َو‬
‫هللا‪  ‬به جهر ميګويد‪.‬‬ ‫َرحْ َمةُ ِ‬
‫فرائض داخلی نماز‪ :‬به نظر بعضی علما تکبير تحريمه‪،‬قي ام( اس تاد ش دن)‪ ،‬ق رائت‬
‫يعنی از قرآن کريم يک سورة يا چند آياة ګفتن ‪ ،‬رکوع کردن‪ ،‬هردو سجده کردن و‬
‫نشستن تا که اَلتَّ ِحيَّات الی اخر خالص شود‪ .‬اګر از کسی در نماز ف رض تل ف ش ود‬
‫اګر سهواً باشد يا قصداً نمازش نميشود بلکه از سر نماز را بګرداند‪.‬‬
‫واجبات نماز‪ :‬ګـفتن سورة الفاتحه (اَ ْل َح ْم ُد هللا) ‪ ،‬ګـفتن يک سورة يا اقالً به اندازه سه‬
‫آياة قرآن کريم ‪ ،‬تعين قرائت چند اي اة ب ا اَ ْل َح ْم ُد هللا ک ه در نم از ه ای ف رض در دو‬
‫رکعات اولی و از نماز های سنت‪ ،‬وتر و واجب‪ ،‬و نوافل در همه رکعات ها مـګر‬
‫در دورکعات اخری نماز چهار رکعات ه ف رض و رکع ات اخ ری نم از ف رض ش ام‬
‫ص رف‪   ‬اَ ْل َح ْم ُد هللا ګفت ه ميش ود‪ ،‬ګفتن اَ ْل َح ْم ُد هللا قب ل از س ورة‪ ،‬بع د از رک وع‬
‫مستـقيم(راست) استاد شدن‪  ،‬در سجده سر بـيني‪  ‬با پيشانی به زمين مان دن‪ ،‬نشس تن‬
‫بين هردو سجده‪ ،‬درقاعده اولی يعنی اَلتَّ ِحيَّات ګـفتن‪ ،‬بع د از ګـفتن اَلتَّ ِحيَّات دوب اره‬
‫بلند شدن به رکعات سومی اګر نماز سه رکـعاتی و يا چهار رکـعاتی باش د‪  ،‬ګـفتن‬
‫اَلتَّ ِحيَّات در قاعده اخری‪ ،‬خاموش استاد شدن در عقب امام ‪ ،‬بدون از قرائت درهمه‬
‫واجبات از امام پيروی کردن (البته قبل ازامام هيڅ عمل بايد ص ورت نګ يرد)‪،‬هم ه‬
‫ارکان نماز را به ترتيب واطمينان بر جای کردن‪  ،‬به جهر قرائت ګـفتن امام در دو‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫رکعات اولی نماز های فرض صبح‪ ،‬شام وخفتن و نماز ه ای عي دين‪ ،‬نم از جمع ه‪،‬‬
‫نماز تراويـح و نماز وتر در ماه مبارک رمضان‪ ،‬در نماز های تنهائی و خـفيه نماز‬
‫به طوری خوانده شود که نماز ګـذار خودش بش نود در غ ير ان نم از نميش ود‪  ،‬در‬
‫وقت بر امدن از نماز(وقتيکه سال ميګرداند) ګفتن ال َّساَل ُم َعلَ ْي ُک ْم َو َرحْ َمةُ هللاِ ‪ (  ‬اګر‬
‫کسی بعد از ختم نماز بدون اينکه ال َّساَل ُم َعلَ ْي ُک ْم َو َرحْ َمةُ هللاِ‪  ‬رابـګويد به ک دام ک ار‬
‫مصروف شد نماز ان نميشود)‪ ،‬خواندن دوع ا قن وت در نم از وت ر‪ ،‬ګفتن تکب يرات‬
‫در نماز های عيدين‪ ،‬در رکعات دوم نماز عيد ګفتن تکبير چها رم وقتيکه به رک وع‬
‫ميرود(در سه تکبير دست ها را به ګ وش ه ا مي برد و ب ه تکب ير چه ارم ب ه رک وع‬
‫ميرود)‪ ،‬اګ ر کس ی قص داً واجب را در نم از ت رک نماي د نم از آن نش ده باي د ان را‬
‫بګرداند و اګر سهواً شد درينصورت سجده س هوه الزم ميـګردد همچ نين ب ه ت رک‬
‫(سورة فاتحه ويا سورة ديګر‪ ،‬قاعده اولی ي ا دومی‪ ،‬دع ا قن وت در وت ر‪ ،‬تکب يرات‬
‫نماز عيد‪ ،‬قرائت جهر را به خفيه[اهسته] و خفيه را ب ه جه ر خوان دن)س جده س هو‬
‫الزم ميشود که در قاعده آخری قبل از خواندن درود شريف بايد نماز ګ ذار تنه ا ب ه‬
‫هردو طرف سالم بګرداند و اګر جماعت باشد صرف بطرف راست س الم ګش تانده‬
‫شده و دوسجده شود وبعداً تشهد و نماز تا که سالم بګرداند بخواند‪ ،‬اګر سجده س هوه‬
‫را کسی ننمود نماز باطل و ګشتاندن آن حتمی است‪ ،‬اګر در نم از ام ام س هوه ش ود‬
‫بر امام و مقتدی سجده سهوه الزم ميشود و اګر مقتدی سهوه شود ب ه هيچک دام الزم‬
‫نميشود‪ ،‬اګر در حالت بلند شدن ياد کسی آمد که بايد تشهد بخواند درينص ورت اګ ر‬
‫به حالت نشستن نزديک بود بايد بشيند و نماز خود را مکمل نماي د و اګ ر ب ه ح الت‬
‫بلند شدن نزديک بود(يعنی رانهای آن از زانو ه ا ج دا ش ده ب ود) درينص ورت ن يز‬
‫بشيند اما در اخر سجده سهوه الزم است‪ ،‬اګر کسی از قاعده اخری بلند شد و ي ادش‬
‫امد که قاعده اخری بود‪  ‬درينصورت اکر به سجده اولی نرفته بود بش يند و نم از را‬
‫همراه با سجده سهوه تکميل نمايد‪  ‬واګر به سجده اولی رفته بود پس همين رکعات و‬
‫يک رکعات اضافګی ديګررا نيز بخواند و در آخر سجده سهوه نيز نماي د ک ه همين‬
‫دو رکعات اخری آن در نفل حساب ميګردد‪ ،‬اګر کسی س هوه ش د ک ه چن د رکع ات‬
‫نماز خوانده اګر بار اولش بود نم از رابګردان د و اګ ر ع ادتش ب ود پس ب ه ګوم ان‬
‫اغلب خود عمل نموده همراه با سجده سهوه تکميل نمايد‪.‬‬
‫سنـتـهای نماز‪ :‬در وقت ‪ ‬تکبير تحريمه باال نمودن ه ردو دس ت ت ا ن رمی ګوش ها و‬
‫برای زنان الی شانه ها‪ ،‬به جهر ګفتن تکبير ها توسط امام‪ ،‬بسته نمودن هردو دست‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫ازمردان سر ناف واز‪  ‬زنان بر س ينه‪ ،‬اهس ته(خفي ه)‪  ‬ګفتن ثن ا‪ ،‬اَ ُع ْو ُذ‪ ،‬بِ ْس ِم هللا‪ ،‬و‬
‫آمين ‪ ،‬ګفتن تکبيردر وقت رفتن از ي ک رکن ب ه ديګ ر رکن‪ ،‬ګفتن ِب ْس ِم هللا قب ل از‬
‫سورة فاتحه‪ ،‬تنها خواندن سورة فاتحه و نه خواندن ديګر آي اة ه ا در کع ات س وم و‬
‫چهارم نماز فرض‪ ،‬در رکوع و سجده سه بار ګفتن تسبيح‪ ،‬محکم ګرفتن هردو زانو‬
‫توسط دستها و ګرفتن سر وکمر به يک اندازه در رک وع‪ ،‬ګفتن َس ِم َع هللا ُلِ َم ْن َح ِم َده‬
‫ک ْال َح ْم د توس ط مقت دی در وقت نم از جم اعت و ګـفتن‬ ‫توسط ام ام و ګفتن َربَّنَ ا لَ َ‬
‫هردو توسط نماز ګـذار منفرد‪ .‬در وقت س جده ک ردن اول ه ردو زانوبع داً دس تها و‬
‫بعداً بينی در بين هردودست و در اخر پيشانی به زمين ماندن و پس ازتکميل س جده‬
‫بالعکس ان بلند شدن‪  ،‬در سجده سر بينی انګش ت ه ا و کپ دس ت و انګش تان پاه ا‬
‫بايد به زمين باشد‪  ،‬ارنج های مردان از قبرغه و شکم از رانها بايد دور باشد مګ ر‬
‫از زنان اندامها با يکديګر و زمين بچسپد‪ ،‬در بين هردو س جده ط وری نشس تن ک ه‬
‫پای راست باي د اس تاده باش د و انګش تان آن بط رف قبل ه ش ود وپ ای چپ ب ه داخ ل‬
‫بخوابد اما زنان هردو پای را بطرف راست بخواباند‪ ،‬در سجده م ردان انګش تان پ ا‬
‫ها را بطرف قبله نمايد‪ ،‬در وقت خواندن کلمه شهادت به کلم ه(الَ) انګش ت ش هادت‬
‫دست راست را بلند نم ودن وب ه(اِلَ ه) دوب اره پ ائين نم ودن‪ ،‬در قاع ده اخ ر بع د از‬
‫التحيات درود و دعا ګفتن‪ ،‬با ګفتن ال َّساَل ُم َعلَ ْي ُک ْم َو َرحْ َمةُ هللاِ‪  ‬اول بطرف راس ت و‬
‫بعداً بطرف چپ سالم ګردانيدن که امام به جهر و مقتديان خفيه ميخواند‪.‬‬
‫مستحبات نماز‪ :‬طوريکه ميفهميم که در وقت نماز خواندن ب ه حض ور خداون د ج ل‬
‫جال له استاده ميشويم پس بايد درک نمائيم که به چه قس م درحض ور هللا تعلی اس تاد‬
‫شويم ‪ ،‬دربين قدم های ما بايد اقالً چهار انګشت فاصله وجود داش ته باش د‪ ،‬در وقت‬
‫تکبير ګفتن دست های خود را از استين بايد بکشيم‪ ،‬در وقت قيام به ج ای س جده در‬
‫رګوع به عقب پا هادر سجده به سر بينی در وقت نشستن ب ه س ينه و در وقت س الم‬
‫به شانه های خود بايد بـبـيـنـيـم‪ ،‬تا ک ه ميت وانيم س رفه خ ودرا دف ع نم ائيم‪ ،‬در وقت‬
‫فاجه کشيدن دهان بس ته ش ود و ي ا ب ه عقب کپ دس ت پوش انده ش ود‪ ،‬در رک وع و‬
‫سجده از سه بار اضافه تسبيح ګـفتن‪ ،‬در وقت سالم روی خودرا بايد ت ا ان دازه دور‬
‫دهيم تاکه سفيدی قومه ها معلوم شود‪ ،‬و در عين وقت سالم ګرداني دن س الم برام ام‬
‫نماز ګـذاران و مالئيکه ها در نظر ګرفته شود‪.‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫فرق نماز مرد وزن‪ :‬زنان در تکبير تحريمه دستهای خودرا تاش انه ب اال ميکن د‪ ،‬در‬
‫وقت تکبير ګفتن دستهای خود را از استين نميکشد‪ ،‬در قيام دستهای خ ود را ب االی‬
‫سينه خود ميګذارد‪ ،‬در وقت رکوع که زانو هارا ميګ يرد انګش تهای خ ود را از هم‬
‫دور نميکند‪ ،‬در رکوع بسيار پائين نميش ود‪ ،‬در رک وع ارنج ه ای خ ود را ب ه بغ ل‬
‫خود ميچسپاند‪ ،‬در سجده شکم خود را با رانها وارنجها را به زمين وص ل مينماي د‪،‬‬
‫در وخت نشستن هردو پای خود را بطرف راست ميخواباند يعنی انګش تان پ ا ه ای‬
‫خود را بط رف راس ت ميکش د‪ ،‬در جاهائيک ه نم از ب ه جه ر خوان ده ميش ود زن ان‬
‫نميخواند‪.‬‬
‫شـکـنـنـده های نماز‬

‫در نماز ګپ زدن‪ ،‬خنديدن‪ ،‬خوراک کردن‪ ،‬نوش يدن‪ ،‬آخ‪ ،‬وی ‪،‬واخ ک ردن‪ ،‬ص اف‬
‫کردن ګلون‪ ،‬به زور سرفه کردن(تاکه قدرت داشته باشد باي د س رفه نکن د)‪ ،‬ج واب‬
‫دادن عطسه‪ ،‬در نماز از روی قرآن کريم قرائت کردن‪ ،‬جواب دادن سالم‪ ،‬ب ه ام ام‬
‫توسط ګپ زدن فتحه دادن‪ ،‬قبل از خالص شدن نماز سالم ګش تاندن‪ ،‬خ واب ش دن‪،‬‬
‫تکيه کردن‪ ،‬تکمه های لباس رابسته کردن‪ ،‬بسته کردن پتو وي ا چ ادر‪ ،‬ب رای طف ل‬
‫ش ير دادن‪ ،‬اګ ر طف ل در وقت نم از خوان دن س ينه م ادر را بګ يرد و از ان ش ير‬
‫بخورد‪ ،‬ګشتاندن سينه از طرف قبله‪ ،‬بدون عذر سه ق دم پس ي ا پيش ش دن‪ ،‬بيه وش‬
‫ش دن‪ ،‬ديوان ه ش دن‪ ،‬جن وب ش دن‪ ،‬ګري ان ک ردن و اګ ر از وهم دوزخ باش د ف رق‬
‫نميکند‪.‬‬
‫مـکـرو ه کـنـنـده نـماز‬

‫در وقت نماز با لباس ‪ ‬ساعت تيری کردن‪ ،‬چيدن سنګهای جای سجده از ي ک دفع ه‬
‫اضافه‪ ،‬انګشتان را در يکديګر داخل کردن يا تق تق کشيدن انها‪ ،‬ت اب دادن موهاي ا‬
‫لباس‪ ،‬به ديګر طرف ديدن‪ ،‬به رانه ا نشيس تن‪ ،‬در وقت س جده ارنجه ا را ب ه زمين‬
‫ماندن‪ ،‬قبل از امام به رکوع يا سجده رفتن ويا کدام عم ل ديګ ر انج ام دادن‪ ،‬طوي ل‬
‫نمودن قرائت رکعات دوم از اول‪ ،‬تنګ شدن وض و‪ ،‬و همچ نين اګ ر زي ات ګرس نه‬
‫باشد اول بايد طعام را صرف نمايد‪  .‬‬
‫تر ک نمودن نماز در حاالت ذيل جائيز است‪:‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫اګر پيشروی نم از ګ ذار ک دام حي وان درن ده و ي ا ګزن ده بياي د وخط ر ګزي دن و ي ا‬
‫خوردن خودش يا مالش باشد‪ ،‬اګر باالی اتش غ ذا ي ا چ يزی ديګ ری مان ده باش د و‬
‫خطر سوختن ان باشد‪ ،‬اګر در نماز حاجت برايش واقع شود‪ ،‬اګر دزد ک دام چ يزی‬
‫راکه قيمت آن زياد باشد از نزدش ميبرد‪ ،‬اګر قطار ويا موتر ک ه در ان م الش و ي ا‬
‫اطفالش باشد از نزدش حرکت مينمود‪ ،‬اګر ک ور وي ا طف ل در راه رفتن باش د و در‬
‫مقابلش چاه باشد و خطر افتيدنش بود وي ا مواج ه ک دام خط ر ديګ ر ب ود ب ه خ اطر‬
‫نجاتش ضرور است‪ ، ،‬اګر در نماز پدر‪ ،‬م ادر‪ ،‬پ در کالن ي ا م ادر کالن از س بب‬
‫کار ضروری و يا پريشانی صدا کند‪ .‬درينصورتها ميتواند نماز را ت رک نماي د ام ا‬
‫برګشت ان حتمی وضروری است‪.‬‬
‫جاهائيکه نماز کردن در ان مکروه است‪:‬‬
‫در سر راه عام‪ ،‬در طويله( جائيک ه حيون ات نګ اه ميش ود)‪ ،‬در بيت الخال‪ ،‬حم ام و‬
‫باالی چت انها‪ ،‬درکشتار ګاه‪ ،‬در باالی بام بيت هللا ش ريف‪ ،‬در هي ديره(قبرس تان)‪،‬‬
‫روبرو قبر‪ ،‬که در مقابلش اب کـثيف جري ان داش ته باش د‪ ،‬در ماش ين خان ه ه ا ک ه‬
‫صدا ماشين ها باشد‪ ،‬در زمين غصب شده‪ ،‬بدون اجازه مالک زمين در زمين کشت‬
‫شده‪ ،‬در جائيکه در مقابل ان م ردم عب ور م رور نماي د درينص ورت باي د پيش روی‬
‫خود يک جنس ک ه ارتف اع ان اقالً ي ک ذرع و ي ک انګش ت ض خامت داش ته باش د‬
‫استاد نمايد‪.‬‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫‪                                                                                                        ‬‬
‫ـ‬
‫روزه‬
‫‪ ‬‬
‫روزه در لغ ات پرهيـزرا ګوين د و در ش ريعت پرهيـز ک ردن اس ت از خ وراک‪،‬‬
‫نوشيدن‪ ،‬و جماع کردن که از طلوع صبح صادق شروع وتا اذان نماز شام ميباش د‪،‬‬
‫روزه رکن سومی اس الم ميباش د ک ه در م اه رمض ان المب ارک (يع نی م اه روزه )‬
‫باالی هر مسلمان بالغ اګر مرد باشد يا زن ف رض اس ت خداون د اليـزال د ر ق رآن‬
‫الکريم سورة بـقرة د رآيات شريـف ‪ ۱۳۸‬ميفر مايد‪:‬‬
‫ای اشخاصيکه ايمان اورده ايد روزه باالی تان فرض شده است مثليکه ف رض ش ده‬
‫بود باالی کسانيکه قبالً از شما بود تا که شمااز روزه پر هيز ګ اری نمائي د در روز‬
‫های شمرده شده‪ .‬رسول اکرم صلی هللا عليه وسلم ميفر مايد هر کسيکه روزه را در‬
‫ماه رمضان ‪ ‬جهت رضا هللا پاک و ثواب بګيرد پاک رب العا لمين همه ګنه ان اورا‬
‫عفوه مينمايد‪ ،‬در حديث شريف است در روز قيامت ب رای روزه داران دس ترخوان‬
‫هموار ميګردد اينها از ان ميخورند و مينوشد حال آنکه ديګ ران در انتظ ار حس اب‬
‫و کتاب ميباشد و ميګويند که که اينها کيست که ميخورند و مينوشد و م ا در انتظ ار‬
‫ميباشيم ج واب ميش نود ک ه اينه ا جهت رض ا هللا پ اک روزه ګرفت ه و ش ما خ ورده‬
‫بوديد‪.‬‬
‫روزه در س ال پنج روز روز اول فط ر روز اول‪ ،‬دوم و س وم عي د اض حی ح رام‬
‫است‪ ،‬در وقت روزه ګرفتن نيت روزه( يعنی که بګويد فردا روزه ميګيرم) ضرور‬
‫است اګر بر زبان نګويد در دل بګويد و اګر نيت ننمايد روزه دار ګفت ه نميش ود‪ ،‬ت ا‬
‫ک ه ص بح ص ادق ش روع ميش ود اک ر کس ی نيت روزه را هم نم وده باش د ميتوان د‬
‫خوراک و يا کار های ديګری را انجام دهد‪ ،‬نيت روزه از طرف ش ب ميش ود اګ ر‬
‫از ياد کسی رفته باشد پس قبل از زوال افتاب که نيت نم ود هم ص حيح اس ت‪ ،‬اګ ر‬
‫اسمان ابر بود و به تاريخ ‪۲۹‬شعبان ماه ديده شد بهتر اس ت ورن ه ت افردا ک ه افت اب‬
‫زوال مينمايد انتظار بکشد اګر از کدام جای خبر شد روزه بګ يرد و اګ ر خ بر نش د‬
‫روزه نګيرد‪ ،‬اګراسمان ابر بود و يک ش خص ب ا تق وی ش اهدی داد ک ه مهت اب را‬
‫ديده شاهدی اين شخص قبول است اګر مرد باشد يا زن روزه بايد ګرفت‪ ،‬در م ورد‬
‫ديدن ماه عي د اقالً دونف ر ب اتقوی از دي دن م اه ش اهدی بده د در غ ير ان از يکنف ر‬
‫شاهدی مورد قبول نيست‪ ،‬همچنين از دروغګ و و شخص يکه نم از نخوان د ګ ر چ ه‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫تعداد شان زياد هم باشد شاهدی انه ا م ورد قب ول نيس ت اګ ر قس م هم بخ ورد‪ ،‬اګ ر‬
‫کسی به تنهائی ماه عيد را ديد و ديګر کس نديد اين شخص هم بايد روزه ګيرد‪ ،‬اګر‬
‫از طرف روز ماه را ديدند اګر از زوال افتاب پيش هم باشد از شب اينده به حس اب‬
‫ميرود بايد همان روز را روزه ګيرد‪.‬‬
‫برای مسافر و مريض اګر روزه ګرفتن ض رر داش ت ميتوان د روزه رابخ ورد ام ا‬
‫قضائی ان حتمی است‪ ،‬اګر مسافر در حالت مسافری و مريض در ح الت مريض ی‬
‫که روزه را نګرفته باشد بميرد بر انها قضائی واجب نميشود‪ ، ،‬اګر مريض صحت‬
‫ياب و مسافر مقيم شود قضائی روزه هايرا که خورده است بااليش الزم است‪ ،‬اګ ر‬
‫ب رای زن حامل ه و ي ا اوالدش در م اه رمض ان روزه ګ رفتن خط ر داش ت ميتوان د‬
‫روزه را بخ ورد مګ ر بع د از والدت و ص حت ش دن روزه ګ رفتن ب االيش ف رض‬
‫است‪  ،‬و همچنين باالی زنهای حايض ه و نفاس ه ن يز بع د از خالص ش دن حيض و‬
‫نفاس ګرفتن روزه های خورده شده فرض است‪ ،‬برای شيخ فانی خوردن روزه روا‬
‫است مګر فديه روزه های خورده شده رابايد بدهد‪ ،‬اګر در روز طف ل ب الغ ش د وي ا‬
‫کافر مسلمان شد از همان لحظه به بعد روزه رابګ يردو ب االيش ف رض اس ت‪ ،‬اګ ر‬
‫کسی در روزه بيهوش شود از هم ان روز قض ائی ب االيش نيس ت مګ ر از ان ببع د‬
‫بايد روزه بګيرد‪ ،‬اګر ديوانه از ديوانګی صحت ي اب ش ود روزه هائيراک ه خ ورده‬
‫بايد بګيرد‪ ،‬اګر مس افر از س فر در روزه ب ه خان ه برس د و ي ا حايض ه و نفاس ه از‬
‫حيض ونفاس صحت يافت از همان لحظه بايد روزه بګيرد ګر چه نيت روزه ره هم‬
‫نکرده باشد‪ ،‬اګر کسی روزه نفلی ګرفته باشد و ان را خ ورد قض ائی ب االيش واجب‬
‫است‪.‬‬
‫اګر روزه دار به فراموشی چيزی را بخورد يا بنوشد يا جماع نمايد به هر اندازه که‬
‫باشد ويا در خواب احتالم شد(شيطان بازی بده د) روزه ان نميش کند‪ ،‬و اګ ر کس ی‬
‫راديد که چنين عمل را به فراموشی اجرا ميکند‪  ‬اګ ر ش خص اجراکنن ده ق وی ب ود‬
‫باالی همين شخص واجب است تا روزه را يادش دهد و اګر ضعيف يا مريض ب ود‬
‫يادش ندهد‪ ،‬در روزه چشم سياه کردن‪ ،‬سر و ج ان چ رب ک ردن و خوش بوئی زدن‬
‫روا است(مګر بهتر است که اين کار نشود)‪ ،‬نصوار کردن‪ ،‬سګرت کش يدن‪ ،‬عن بر‬
‫يا سپند دود کردن که از انها استفاده نمايد روزه را فاسد مينمايد‪ ،‬اګر ب ه دهن روزه‬
‫دار مګس‪ ،‬دود ويا ګرد رفت روزه فاسد نميشود ام ا اګ ر قص داً چ نين عم ل انج ام‬
‫نمود روزه فاسد ميشود‪ ،‬ت ير ک ردن اب دهن وي ا بي نی روزه رافاس د نميکن د‪  ،‬اګ ر‬
‫روزه دار دندانهای خود را پاک مينم ود و در ان از ان دازه نخ ود کمترک دام پارچ ه‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫غذا را بلعيد روزه ان نميشکند اما اګر به اندازه نخود و ي ا از ان زي ادتر ب ود روزه‬
‫آن فاسد مکيشود و اګر از دهان کشيد و باز تير نمود به هر اندازه که باشد روزه ان‬
‫ميشکند‪ ،‬در وقت غرغره نمودن آب که روزه به ياد داشته باشد اګر اب داخ ل حل ق‬
‫شود روزه ميشکند‪ ،‬اګر روزه دار استـفراق نمايد روزه نميشکند و اګر قصداً چ نين‬
‫عمل انجام نمود و دهنش از استفراق پر شد روزه ميش کند واګ ر کم ب ود نميش کند‪،‬‬
‫اګر روزه دار در ګوش ويا مجری ديګری دوا ويا چيزی ديګری را استعمال نماي د‬
‫روزه فاسد ميشود که قضائی الزم ميش ود و کف اره الزم نميش ود(کف اره عب ارت از‬
‫ازاد نمودن يک غالم ميباشد و اګر امکان انرا نداشت بتع داد شص ت روز روزه را‬
‫پی در پی و مسلسل بيګيرد بش رطيکه روزه ديګ ری وي ا هم ان روزهائيک ه در ان‬
‫روزه روا نيست نيايد و اګر قدرت اين رانداش ت ب رای ش ص مس کين ن ان بده د)‪،‬‬
‫هرګاه اګر کسی در روزه ف رض چ يزی را بخ ورد‪ ،‬بنوش د‪ ،‬ي ا ت داوی‪  ‬وي ا جم اع‬
‫نمايد بر انشخص قضائی و کف اره الزم ميش ود‪ ،‬ب ه خ وردن روزه ه ای ديګ ر اګ ر‬
‫قضائی روزه هم باش د کف اره الزم نميش ود‪ ،‬ګ رفتن روزه قض ائی پی در پی م وهم‬
‫نيست (بدون کفاره)‪ ،‬اګر بر کسی روزه قضائی باقيمانده بود و روزه ديګری رسيد‬
‫اول روزه فرض رابګيرد وبعداً روزه قضاشده را‪ ،‬اګ ر کس ی وف ات نم ود و روزه‬
‫قض ائی ب االيش مان ده ب ود و وص يت نم ود ک ه روزه قض ائی ب االيش مان ده‪  ‬ب ر‬
‫اوالد(ورثه) همان شخص الزم است تا از مال او فديه(برای يک مس کين ن ان دادن‬
‫است) بدهد و اين هم از حصه سوم مالش داده ميشود‪.‬‬
‫طوريکه نماز های نفلی ثواب دارد روزه های نفلی نيـز زي اد ث واب دارد‪ ،‬ازبی بی‬
‫عايشه رضی هللا عنها روايت است که حضرت رسول مقبول ص لی هللا علي ه وس لم‬
‫در روز های دوشنبه و پنجش نبه روزه ميګ رفت‪ ،‬اب و قت اده رض ی هللا عن ه روايت‬
‫ميکند که رسول صلی هللا عليه وسلم فرمود اميد واريم که روزه روز عرفه از ي ک‬
‫سال ګذشته و يک سال آينده ګناهان را معاف نمايد‪ ،‬ازابو ايوب انصاری رض ی هللا‬
‫عنه روايت است که رسول صلی هللا عليه وسلم فرمود کس ی ک ه روزه ګ رفت و از‬
‫ان ببعد شش روز ماه شوال را نيـز ګرفت‪  ‬روزه آن مثل روزه يک سال است‪.‬‬
‫‪ ‬‬

‫اعتـکاف‬
‫اعتـکاف عبارت از نشستن و سکوت در مسجد معه نيت آن ميباشد که در دهه آخ ر‬
‫ماه مبارک رمضان سنت مؤکد کـفايه ميباشد‪ ،‬اګر از يک قريه يـکنـفر هم اعتـکاف‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫نمايد از ذمه ديـګران نيـز خالص ميشود ورنه همه باشدګان همان قريه تارک سنت‬
‫ميـګردد‪ ،‬اګر کسی نذر نمايد که اعتـکاف مينماي د پس ب ه ذم ه او واجب اس ت ک ه‬
‫اعتـکاف نمايد و هم راه ب ه اعتـکاف روزه هم الزم ميباش د‪ ،‬معتـکف نميتوان د ک ه‬
‫جماع‪ ،‬بوسه يا به طريقه شهوانی لمس نمايد اګر همين کار راس هواً ي ا قص داً نم ود‬
‫اعتکافش فاسد و قضائی آن حتمی است‪ ،‬معتـکـف نميتواند که بدون رفع ح اجت ب ه‬
‫بيرون برود و اګر بدون رفع حاجت رفت اعتکافش فاسد ميشود‪ ،‬معتـکـف ميتوان د‬
‫جهت ادای نماز جمعه به مسجد جامع برود مګر بعد از نماز جمعه دوباره به مسجد‬
‫خود برګردد‪.‬‬
‫معتـکف ميتواند در جای اعتـکاف خوراک‪ ،‬نوشيدن و خواب نمايد و همچنين همان‬
‫جنسيکه د رانجا موجود باشد خريد و ف روش نم وده ميتوان د‪ ،‬در اعتـکاف ګپـزدن‬
‫فرقی نميـکند مقصد که ګـپـهای خراب و بـيـهوده نباشد‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫صدقه دفطر‬
‫به انهائيـکه از يـکصد چه ل مثـقال نـقره د ارائي زي اد داش ته باش د واجب اس ت‪،‬‬
‫صدقه فطر تا افتاب برامدن روز اول فطر واجب ميشود يعنی کسيکه قبل از افت اب‬
‫برامدن وفات شود ويا بعد از افتاب برامدن تولد شود ب ه انه ا ص دقه فط ر نيس ت و‬
‫اګر بعد از افتاب برامدن وف ات و قب ل از افت اب برام دن تول د ش ود ب ه انه ا ص دقه‬
‫واجب است‪ ،‬بهتراست که صدقه فطر قبل از نماز عي د داده ش ود و ي ا اګ ر در م اه‬
‫رمضان ويا بعد از نماز عيد بدهد نيـز روا است‪ ،‬زن اګر خودش صدقه بده د به تر‬
‫است صدقه اوالد های صغيررا پدرش بايد بدهد‪ ،‬مقدار صدقه فطر دو کيل و ګن دم و‬
‫يا آرد و يا چهار کيلو جو يا خرما ميباشد ‪ ‬و اګر کسی ديـګر چيـزی را صدقه ميداد‬
‫بايد قيمت ان برابر نرخ دو کيلوګـندم باشد‪ ،‬صدقه چند نفر به يک نف ر مس کين داده‬
‫ميتوانيم ليکين صدقه يـکنفر په چن د مسکـين داده نميت وانيم و ص دقه ب ه اشخاص ی‬
‫جائيـز است به کسی که ذکاة جائيـز باشد‪.‬‬
‫‪ ‬‬

‫قربانی‬
‫قربانی ثواب زياد دارد حضرت رسول اکرم ص لی هللا علي ه وس لم ميف ر ماي د‪ :‬د ر‬
‫روز های قربانی بع د از ف رائيض هيچ عب ادت ن زد در ب ار هللا ج ل جال ل ه مقب ول‬
‫نيست مثل قربانی و قبل از اينکه خون قربانی ب ه زمين بـريـزد در درب ار هللا پ اک‬
 ‫نماز‪ ،‬نماز های نفلی‪ ،‬روزه‬
‫جل جالله قبول ميشود‪ ،‬قربانی باالی اشخاصيکه صدقه فطر واجب ميش ود قرب انی‬
‫نيـزواجب ميګ ردد‪ ،‬برمس افر(ب دون ح اجی) قرب انی واجب نيس ت‪ ،‬در وقت ذبح‬
‫قربانی بايد پـيشانی حيوان ذبح شونده رو ب ه قبل ه باش د‪ ،‬ذبح ک ردن قرب انی از اذان‬
‫صبح روز اول عيد الی تا شام روز سوم عيد ميباش د اګ ر ش ب باش د ي ا روز مګ ر‬
‫روز بهتر است و آنهم روز اول عيد‪ ،‬در جاهايکه نماز عيد واجب است قربانی بايد‬
‫بعد از نماز عيد شود‪ ،‬اګر مس افر در روز دوم ياس وم عي د مقيم ش ود وي ا کس ی در‬
‫همين روزها غنی شود به انه ا هم قرب انی واجب ميش ود‪ ،‬اګ ر قرب انی توس ط خ ود‬
‫قربانی کننده ذبح شود بهتر است در غير ان توسط ش خص ديګ ر نيـز ميتـواند ام ا‬
‫بودن خودش در همانجا بهتر است‪ .‬‬
‫ګوسفند‪ ،‬بز‪ ،‬ګاو‪ ،‬ګاو ميش‪ ،‬شتر حيوانات قربانی ميباشد‪ ،‬ګوسفند وبز برای يکنف ر‬
‫قربانی ميشود اما در متباقی هفت نفر شريک ميشود که نيت همه انها بايد قرب انی و‬
‫صرف رضا هللا تعلی پاک باشد و اګر نيت يکی از انها خ وردن ګوش ت ي ا چيـزی‬
‫ديګری باشد قربانی همه انها نميشود و همچنين انها بايد ګوش تها را ب ه حص ه ه ای‬
‫مساوی تقسيم نمايد‪ ،‬عمرګوسفند و بـز قربانی بايد از ي ک س ال کم نباش د و اګ ر از‬
‫شش ماه زيادتر عمرداشت و چاق بود ب ه انهم قرب انی ميش ود‪ ،‬ګ او وګ اوميش باي د‬
‫دوساله و شتر پنج ساله باشد‪ ،‬حيوان قربانی بايد عيب نداشته باشد يعنی ک ور نباش د‬
‫دمب يا ګوش ان بريده نباشد‪ ،‬لنګ نباشد که کدام پ ای خ ود را ب زمين مان ده نتوان د‪،‬‬
‫الغر نباشد که استخوان هايش معلوم شود‪ ،‬دندانهای زيادش نريخت ه باش د‪ ،‬ش اخ ان‬
‫شکسته نباشد‪ ،‬پوست و يا قيمت ان بايد خيرات داده شود و برای قص اب ب ه خ اطر‬
‫ذبح داده نشود‪ ،‬اګر باالی کسی قربانی واجب نبود اما قرب انی ګ رفت ذبح ان واجب‬
‫است‪ ،‬بدون اجازه برای شخص ديګر قربانی ک ردن ج ائيز نيس ت‪  ،‬در قرب انی ک ه‬
‫چند نفر شريک باشد اګر همه انها ګوشت را مکمل خام يا پخته برمسکينان خ يرات‬
‫مينمود روا است در غير آن توسط ترازو بط ور مس اويانه بين خ ود تقس يم نماي د و‬
‫هر کدام انها يک حصه ګوشت را برای خود يک حصه برای دوستان و يک حص ه‬
‫برای مسکينان بدهد‪ ،‬برای کفار دادن ګوشت قربانی روا اس ت‪ ،‬اګ ر کس ی قرب انی‬
‫حامله دار را ذبح نمود و از آن حيوان زنده را کشيد و همان را نيـز قربانی نمايد‪.‬‬