Bài 3: Biến ñổi và ñổi biến nâng cao tích phân hàm phân thức – Khóa LTðH ñảm

bảo – Thầy Trần Phương

BTVN BÀI BIẾN ðỔI VÀ ðỔI BIẾN NÂNG CAO TÍCH PHÂN HÀM

PHÂN THỨC HỮU TỈ

A. TÁCH CÁC MẪU SỐ CHỨA CÁC NHÂN TỬ KHÔNG ðỒNG BẬC:

B1 = ∫
dx
= ∫
2
1 x +5 − x
2
( 2
1 dx 1 d x + 5
dx = ∫ − ∫
) 1
= ln
x2
+C
( )
x3 + 5 x 5 x2 + 5 x (5 x 10 x2 + 5 )
10 x 2 + 5

 x2 
d 
B3 = ∫
dx 1 x − x −8
= ∫
6
1  xdx
dx =  ∫
(
dx  1
−∫ =
6  
 2  − 1 dx )
∫ 8 ∫ x5
x11 − 8 x5 8 x5 x 6 − 8 8  x6 − 8( x5  64  x 2 3
  −1
)
 2 
 

1 du 1 dx 1  1 u 2 − 2u + 1 1 2u + 1  1
= ∫ − ∫ = 
64 u 3 − 1 8 x5 64  6
ln
u 2
+ u + 1
−
2 3
arctan
3


+
32 x 4
+C
 

1 x4 − 4 x2 + 4 1 x2 + 1 1
= ln − arctan + +C
384 x4 + 2 x2 + 4 128 3 3 32 x 4

B4 = ∫
dx
= ∫
5
1 x +9 − x
5
( 5
1 dx 1 d x + 9
dx = ∫ − ∫
1
= ln
) x5
+C
( )
x6 + 9 x 9 x x5 + 9 9 x 45 (x5 + 9 45 x5 + 9 )

B5 = ∫
dx
= ∫
6
1 x + 13 − x
6
( 6
1 dx 1 d x + 13
dx = ∫ − ∫
1
= ln
) x6
+C
( )
x 7 + 13 x 13 x x 6 + 13 (
13 x 78 x 6 + 13 78 x 6 + 13)
dx d ( x + 2) du
B6 = ∫ =∫ =∫
x3 + 6 x 2 + 19 x + 22 ( x + 2)( x 2 + 4 x + 11) (
u u2 + 7 )
2
1 u2 1 ( x + 2) + C
= ln + C = ln
14 u 2 + 7 14 x 2 + 4 x + 11

dx d ( x − 1) du
B7 = ∫ =∫ =∫
3 2
x − 3 x + 14 x − 12 2
( x − 1)( x − 2 x + 12) (
u u + 112
)
2
1 u2 1 ( x − 1) + C
= ln +C = ln
22 u 2 + 11 22 x 2 − 2 x + 12

Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt 1

 Bài 3: Biến ñổi và ñổi biến nâng cao tích phân hàm phân thức – Khóa LTðH ñảm bảo – Thầy Trần Phương

dx d ( x + 1) du
B8 = ∫ =∫ =∫
4 3
x + 4x + 6x + 7x + 4 2 3 2
( x + 1)( x + 3 x + 3 x + 4) (
u u3 + 3 )
3
1 u3 1 ( x + 1)
= ln + C = ln +C
9 u3 + 3 9 x3 + 3 x 2 + 3 x + 4

B. KĨ THUẬT NHẢY TẦNG LẦU KHI MẪU LÀ HÀM ðA THỨC BẬC CAO

G1 = ∫
xdx1 d x
= ∫
2
1 du
= ∫
1 ( )
1  1 u −1 1
= C1 =  ln

− arctan u  + C
8 8 4 2  4 u +1 2
x −1 2 x −1 2 u −1 2 

1 x2 − 1
1
= ln − arctan x 2 + C
8 2
x +1 4

G2 = ∫
x5 − x
dx = ∫
x( x 4 − 1)
dx = ∫
2
(
1 u − 1 du 1
= C8
)
8
x +1 x8 + 1 2 u4 +1 2

1 1
= . ln
u+1 − 2
u (
+C =
1
ln
)
x4 − 2 x2 + 1
+C
2 2 2 u+1 + 2
u ( )
4 2 x4 + 2 x2 + 1

dx 1 ( x 4 + 1) − ( x 4 − 1) 1  dx dx  1
G3 = ∫ = ∫ dx =  ∫ −∫  = ( C1 − C10 )
x8 − 1 4 4
2 ( x + 1)( x − 1) 4
2  x −1 4
x +1  2

1 x −1 1 1 1 x2 − 1 1 x2 − x 2 + 1 
= ln − arctgx −  arctg − ln +C
8 x +1 4 4 2 x 2 2 2 x 2 + x 2 + 1 

xdx 1 du 1 1 1 x2 −1 1 x2 − x 2 + 1 
G4 = ∫ = ∫ dx = C = 
 arctg − ln +C
x 2 + x 2 + 1 
10
x8 + 1 4
2 u +1 2 4 2 x 2 2 2

1 1
 x5 + x − x5 − x + 2 x  dx
G5**** = ∫
dx
=∫
(
 ) ( ) =∫
x+ 3
x dx −
x− 3
x
d x2 ( )
x8 + 1 x8 + 1 4 1 ∫ 4 1 dx + ∫ x8 + 1
x + x +
x4 x4

Page 2 of 4
 Bài 3: Biến ñổi và ñổi biến nâng cao tích phân hàm phân thức – Khóa LTðH ñảm bảo – Thầy Trần Phương

 1   1 
d  x2 − 2  d  x2 + 2 
1
= ∫  x  1
− ∫  x  +∫
d x2 ( )
2 2
2 
2 1  2 
2 1  x8 + 1
x − 2  +2 x + 2  −2
 x   x 

1
x2 + 2 − 2
1  2 1  1 x 1 1 x4 − 1 1 x4 − x2 2 + 1 
= arctan  x −  − ln +  arctg − ln +C
2 2  x2  4 2 x2 + 1 + 2 2  2 x2 2 2 2 x 4 + x 2 2 + 1 
x2

C. **KĨ THUẬT CHỒNG NHỊ THỨC

dx dx 1 1 dx
H1 = ∫ =∫ =∫ ⋅ ⋅
)7 ( )3 7 7
( 3x + 4 ) ( 3x + 4 )2
8
( 3x − 2 3x + 4
( 3x3x +− 24 ) (3x + 4) 10
( 3x3x −+ 24 )
1 u 6 − 6u 5 + 15u 4 − 20u 3 + 15u 2 − 6u + 1
=
3.69
∫ u7
du

1 1 6 15 20 15 6 
=
3.6 9 ∫  u − u 2 + u3 − u 4 + u5 − u 6 + u17  du
1  6 15 
= ln u + − + 20 − 15 + 6 − 1  + c
9 2 3 4 5 6
3.6  u 2u 3u 4u 5u 6u 

1  3x − 2 15 3x + 4 2 
=  ln
3.69  3x + 4
+ 6 3x + 4 −
3x - 2 (
2 3x - 2 
 ) ( )
1  20 3x + 4 3 15 3x + 4 4 6 3x + 4 5 1 3x + 4 6 
+ 
3.69  3 3x - 2
− (
4 3x - 2
+ )
5 3x - 2
− (
6 3x - 2 
+C ) ( ) ( )
dx dx 1 1 dx
H2 = ∫ =∫ =∫ ⋅ ⋅
( 2x − 1 )3 ( )4 3 3
( 3x -1) ( 3x -1)2
5
3x -1
( 2x3x −-11) (3x -1) 7
( 2x3x −-11)
5
( ) 3( )
1  3x -1 − 2 2x − 1  5
2x − 1 = 1 ⋅  1 − 3 u  du = ...
= 25 ∫
2x − 1 
7
⋅
3x -1


d
3x -1 ∫ u7  2 
  ( )
( 3x -1 )
dx dx 1 1 dx
H3 = ∫ =∫ =∫ ⋅ ⋅
( 3x + 2 )5 ( )4 5 5
( 4x -1) ( 4x -1)2
8
4x -1
( 3x4x+-12 ) ( 4x -1) 9
( 3x4x+-12 )

Page 3 of 4
Bài 3: Biến ñổi và ñổi biến nâng cao tích phân hàm phân thức – Khóa LTðH ñảm bảo – Thầy Trần Phương
8
( ) 3( )
8
 4  −1 1  3x + 2 − 4 4x -1  3x + 2 = −4
8
1  3
8
=  . ∫
 11  11
⋅
5  4x -1


d (
4x -1 ) ∫  4  du = ...
⋅
119 u 5 
u −
( )
3x + 2
4x -1

………………….Hết…………………

Nguồn: hocmai.vn

Page 4 of 4