PV SSTEM TASARIMI

EES 487 Yeni Enerji Kaynaklar Dr. Mutlu BOZTEPE

Tasarmda nemli Noktalar

Modl yzeyine gelen gne enerjisi ne kadar? Gnlk kWh enerji ihtiyac nedir? Ykn gnlk profili nasl?
Ykn ortalama gc (W) nedir? Ykn maksimum gc (W) nedir?

alma gerilimi nedir? Ne kadar enerji depolamaya gereksinim var? Tasarmda tm bu sorular net olarak yantlanmaldr!
2010 Fotovoltaik Sistemler 2

Gelen gne enerjisi

Herhangi bir yer iin nm lm ounlukla yatay yzeyde yaplr. Modller daha ok nm almak iin eimli yerletirilirler. Daha nce verilen hesaplamalarla, yatay yzeye gelen nm modl yzeyine dntrlebilir.

2010

Fotovoltaik Sistemler

Peak Saat (PS) kavram

1000 W/m2 sabit nm iddetinde, gnlk toplam gne radyasyonuna eit bir enerjiyi elde edebilmek iin gereken sreye denir.

Inm W/m2)

Peak saat

1000 W/m2

Gmax

Gnein douu
Gn uzunluu
2010 Fotovoltaik Sistemler

Gnein bat

saat

Gelen gne enerjisi

Barcelona 60 eimli yzeyde gnlk toplam nm (kWh/m2)
Ocak 4.60 Temmuz 4.80

ubat
Mart Nisan

4.59
4.62 4.55

Austos
Eyll Ekim

4.85
4.58 4.53

Mays
Haziran

4.30
4.45

Kasm
Aralk

4.12
3.49

Yllk ortalamas = 4.46 kWh/m2

Peak saat ortalamas = 4.46 saat

2010 Fotovoltaik Sistemler 5

Ykn enerji gereksinimi (kWh)

Bir gn boyunca gereken toplam enerji kWh olarak hesaplanr. AC ve DC ykler ayr ayr hesaba katlmaldr. nk verimler farkldr. Her bir yk iin ortalama g ve ortalama alma saatleri hesaplanr ve verimler de hesaba katlarak toplam gnlk enerji ihtiyac elde edilir.

2010

Fotovoltaik Sistemler

Ykn enerji gereksinimi (kWh)

DC ve AC tip Gece/Gndz yklerinde verimler
INV Modl gc AC ykler (Gndz)

PV

BAT

INV

AC ykler (Gece)

DC ykler (Gndz)

DC ykler (Gece)

PV= temp . optic . mismatch = (0.9) . (0.95) . (0.95) = 0.81

BAT= charge/discharge eff = 0.80 INV= 0.90

2010 Fotovoltaik Sistemler

Depth of discharge of battery (DOD) is %70!

7

Ykn enerji gereksinimi (kWh)

Gnmzde invertr verimleri yksek olduundan DC ile alan cihazlara ynelme olmamaktadr. Su pompalama uygulamas gndz alan yk olarak dnlebilir. Modl gc

PV

BAT

INV

AC ykler (Toplam)

Enerji gereksinimi

DC ykler (Bataryasz , Gndz)

DC ykler iin verim DC= PV = 0.81 AC ykler iin verim AC= PV BAT INV = 0.58
2010 Fotovoltaik Sistemler

DC (ykler) (Bataryal, Gece)

Yk hesab
Yk DC ykler Pump Toplam AC ykler Aydnlatma 1 Aydnlatma 2 Bilgisayar t Buzdolab Mikrodalga Toplam Ort.G alma [W] sresi [h] 55 2/gn Enerji Tketimi [Wh] Adet Gnlk Haftalk 1 110 770 770 3500 1260 2625 400 11200 500 19485

25 15 250 800 200 500

5/gn 2/gn 1.5/gn 0.5/hafta 8/gn 1/hafta

4 6 1 1 1 1

500 180 375 1600 -

Ort. gnlk DC yk= 770 / 7 = 110 Wh/gn Ort. gnlk AC yk= 19485 / 7 = 2783.57 2784 Wh/gn Ort.gnlk enerji ihtiyac = EL= 110/0.81 + 2784/0.58=4936 Wh/gn
2010 Fotovoltaik Sistemler 9

Yk hesab
Ortalama Yk akm

EL IL 24 .VDC

Sistem voltaj

Sistem voltaj 24V olsun. IL=4936 / (24.24) = 8.57A

NOT: Buradaki sistem voltaj nominal deerdir. Yani 12 Vluk bir sistemde 12Vluk bir batarya kullanlr. Ancak 12Vluk bir bataryann alma gerilimi 11-14V arasnda olduu hatrlanmaldr!
2010 Fotovoltaik Sistemler 10

PV boyutu
PV generatr en az ykn ihtiyac kadar enerji retmelidir.
Peak saat

EL (Wh / gn) PS .I PV .VDC

EL IL 24 .VDC

Denklemiyle birlikte zlrse;

I PV

24 I L PS

Gerekli PV akm bulunur.

IPV=(24).(8.57) / (4.46)= 46.11 A

2010 Fotovoltaik Sistemler 11

Paralel bal modl says Np

Sizing factor

I PV N p SF I SC
ISC=4.5 A OST80 ok kristal Si Modl Np=46.11/4.5=10.25 NP=11

Modl ksa devre akm (STC)

SF=11/10.25=1.073 (%7.3) Bu deer bydke gvenlik artar. rnein Np=12 olursa SF=1.115 (%11.5)

2010

Fotovoltaik Sistemler

12

Seri bal modl says NS

VDC NS Vmp
VMP=15.5 V OST80 ok kristal Si Modl

Modl alma voltaj (STC)

Ama burada nominal deerler kullanlyor. O nedenle 36 adet hcre iin 12V alnmal. Ns=24/12=2 NS=2 Toplam modl says = Np . Ns = 11 . 2 = 22 modl Toplam PV gc = 22 . 80 = 1760 Wp
2010 Fotovoltaik Sistemler

Wp: Watt peak

13

Batarya kapasitesi
EL x kapal gn sayisi DOD

EBAT
Depth of discharge %70

EBAT= 4936 * 5 / 0.7 = 35257 Wh

Amper saat kapasitesi = 35257 / 24 = 1469 Ah 150 Ah / 12V luk aklerimiz olsun.
Paralel Ak says= 1469 / 150 = 9,79 10

Ardarda kapal geen gn says. Bu gnlerde enerji bataryadan salanacak. 3-5 arasnda kabul edilir. Ne kadar byk olursa sistem o kadar gvenilir olur. Ama maliyet artar

Seri bal ak says= 24/12=2

Toplam ak says=20
2010

Toplam Ak kapasitesi = 36.0 kWh

Fotovoltaik Sistemler 14

Loss of load probability (LOLP)

Ykn enerjisiz kalma olasldr. Tasarmda kullanlan kapal gn says ile dorudan ilgilidir. statistiksel bir sonutur. Tasarlanan sistem 1 yl boyunca saat saat simule edilir ve bataryann iflas ettii, yani yke enerjinin verilemedii sreler toplanr. Bu srenin toplam sreye oran LLPdir.
Uygulama Aydnlatma Ev cihazlar Telekomnikasyon LLP 10-2 10-1 10-4

2010

Fotovoltaik Sistemler

15

nvertr seimi
Yk AC ykler Aydnlatma 1 Aydnlatma 2 Bilgisayar t Buzdolab Mikrodalga Toplam Ort.G alma [W] sresi [h] 25 15 250 800 200 500 5/gn 2/gn 1.5/gn 0.5/hafta 8/gn 1/hafta Enerji Tketimi [Wh] Adet Gnlk Haftalk 4 6 1 1 1 1 500 180 375 1600 3500 1260 2625 400 11200 500 19485

Ayn anda alabilecek yklerin gleri toplam bulunur. nvertr gc bundan byk olmaldr. Baz ykler (buzdolab vs.) ilk kalkta yksek akm ekerler. Bu durum dikkate alnmaldr. Buzdolab(x4 kat demaraj akm olsun), t(veya mikrodalga), bilgisayar ve 25W aydnlatma ayn anda alrsa; 4*200+800+250+25=1875W 2kW inverter yeterli.
2010 Fotovoltaik Sistemler 16

arj reglatr seimi

Paralel PV modl says Np=11 olarak bulunmutu. Her bir modl ISC=4.5A old. Gre maksimum 49.5 A verebilir. arj reglatr >50A seilmelidir. Gerilimi 24V olmak artyla.
PV modlleri gruplara ayrp, daha dk gte arj reglatr kullanmak mmkndr. Gerilim deimez.

2010

Fotovoltaik Sistemler

17

Balance of the system

DC ve AC ayrclar (kesiciler) DC ve AC sigortalar Topraklama Paratoner (yldrma kar korumalar, surge protector) zolasyon Batarya iin bir oda, havalandrmal Elektriksel balantlar (wiring)

2010

Fotovoltaik Sistemler

18

Sistem emas
DC YKLER

ARJ REG. NV. 2kW

60A 100A AC YKLER 220V/50Hz

Surge protector

2kW/24=83.3 100 A

Toplam 11 paralel kol, 22 adet OST80 80Wp modl

2010 Fotovoltaik Sistemler

Toplam 10 paralel kol, 20 adet 150Ah/12V ak

19

Gelimi tasarm yntemleri

PV sistem tasarm paket programlar PVSYST, PVSOL, TRNSYS vs.
Sentetik nm hesab yaplabiliyor. Veya llm deerler programa girilebiliyor. Ktphanesinde ticari modl, arj reglatr, invertr vs. var. Btn bir yl boyunca saat saat analiz yapp, ok detayl sonular elde edilebiliyor. Optimizasyon iin bunlar ok nemli! Maaliyet analiz yaplabiliyor.
2010 Fotovoltaik Sistemler 20