1

ÜNİTE VI
ELEKTRİK GÜCÜ (ATA 24)
Temel Kavramlar

 DC Güç
 AC Güç
 Harici Güç

Öğrenme Düzeyi Amacımız

Her öğrenci, elektrik gücünü kavrayabilecektir.

Ünitenin İçindekiler

Giriş
I. ELEKTRİK GÜCÜ
A. Bataryalar, Montajı ve Çalışmaları
B. DC Güç Üretimi
C. AC Güç Üretimi
Ç. Emergency ( Acil) Güç Üretimi
D. Voltaj Regülasyonu
E. Güç Dağıtımı
F. İnverterler, Transformatörler ve Doğrultucular
G. Devre Korunması
Ğ. Harici / Yer Gücü
 2

GİRİŞ
Bu ünitemizde; uçaklarda kullanılan elektrik güçlerinin üretim
çeşitlerini, elektrik devrelerinin korumasını, elektrik takatlarının
çevrilmesini ve harici elektrik takatının uçağa bağlanması konularını
öğreneceğiz.
I. ELEKTRİK GÜCÜ
Uçaklarda elektrik takatının temini uçak tiplerine göre değişmekle
birlikte çoğunlukla AC jeneratör sisteminden oluşur. Bununla birlikte
uçaklarda kullanılan çevirici ve düşürücü cihazlar vasıtasıyla uçakların
ihtiyacı olan diğer takatlar bu cihazlardan temin edilir. Elde edilen bu
takatlar tüm sistemlerin çalışması için dağıtılır. Sistemlere dağıtılan bu
takatların da mutlaka kontrol, regülasyon ve koruma devreleri
tarafından gözden geçirilmesi gerekir.
A. Bataryalar, Montajı ve Çalışmaları
Bataryalar kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine ve elektrik
enerjisini tekrar kimyasal enerjiye çevirebilen bir doğru akım kaynağıdır.
Elektrik enerjisiyle çalışan sistemlerin elektrik ihtiyacını karşılamak
amacıyla kullanılırlar. Hemen hemen bütün uçaklarda kullanılan
bataryalar aşağıdaki özelliklere sahiptir;
 Doğru akım ile çalışan sistemlerin çalışmalarını sağlar. DC motor
aksesuarlarının (inverter, pompa) çalışmalarına yardımcı olur.
 Büyük güç gerektiren yüklerde jeneratör ve ‘ground power’
yeterli olmadığında kısa süreli güç sağlamaktadır.
 Herhangi bir acil durumda sınırlı gücü sağlamaktadır. Acil durum
halinde uçuş aletlerine, haberleşme sistemlerine ve ihtiyaç
duyulan sistemlere enerji sağlar.

ŞEKİL 6–1 Batarya

Batarya hücrelerden meydana gelmekte ve birincil ya da ikincil
tip olarak ayrılmaktadır. Her iki tipte aynı prensibe dayanır.

Bu prensibe göre elektrolit ve elektrod materyalin kimyasal

hareketlerine bağlı olarak elektron değişimi meydana gelir. Bu iki
materyalin farklılığından dolayı deşarj esnasında bu olay meydana gelir
(Şekil 6–1).
Uçaklarda kullanılmak üzere nikel kadmiyum ve kurşun asitli
bataryalar üretilmiştir. Bataryanın depolayabildiği enerji miktarı,
bataryanın kapasitesi olarak belirtilir ve birimi amper-saat (Ah) veya
watt-saattir.
 3

Bataryanın kapasitesini etkileyen faktörler;

 Plakaların yüzey alanları toplamı
 Plakaların aktif madde ağırlığı
 Elektrolit yoğunluğu ve sıcaklığı
 Deşarj akımı şiddeti
Havacılıkta kullanılan iki çeşit batarya vardır. Bunlar;
 Kurşunlu asitli bataryalar
 Nikel kadmiyum bataryalar.
1. Kurşun Asitli Bataryalar
Bu tip bataryalar havacılıkta daha çok küçük uçaklarda kullanılır.
Bu bataryalarda H2SO4+H2O’dan oluşan bir karışım içine daldırılmış
kurşun peroksit levhalar bulunur. Bu kurşun peroksit plakaların her iki
tanesi arasında 2V luk gerilim farkı elde edilir. Bu plakalar birbirlerine
elektriksel olarak seri bağlıdır.
Kurşun asitli bataryaların içyapısı iki ana unsurdan oluşur. Bunlar
elektrotlar ve elektrolitlerdir. Elektrot olarak kurşun ve bileşikleri,
elektrolit olarak ise sulandırılmış sülfürik asit kullanılmaktadır.
Bir bölme içinde bulunan elektrotların kapasite ve büyüklükleri
ne kadar olursa olsun voltajı değişmez. Her bölme için 2V olarak alınır.
Dolayısıyla değişik voltajlarda batarya yapmak istenildiğinde, 2V’luk
gözler birbirlerine seri bağlanırlar (Şekil 6–2).

ŞEKİL 6–2 Kurşun asitli batarya

2. Nikel Kadmiyum Bataryalar
Günümüzde kullanılan modern uçaklarda Nİ-CAD tip bataryalar
kullanılır. Bu bataryalar ayrı ayrı hücrelerden(cells) oluşur. Bir hücrenin
bozulması sonucu batarya bozulur ancak batarya sadece bozuk hücrenin
değiştirilmesi ile tekrar kullanılabilir. Ancak bu işlemin bir limiti vardır.
Bir kerede beşten fazla hücre değiştirilemez (Şekil 6–3).
Bu hücreler bir kasa içerisine yerleştirilir. Bu kasa hafif olması
açısından alüminyum alaşımlı yapılır. Bu bataryada baz özellikli KOH
çözeltisi kullanılır.
Her bir hücreden 1,2 volt gerilim elde edilir. Örneğin12 voltluk
bir batarya için 10, 24 voltluk bir batarya için 20 tane hücre kullanılır. Bu
bataryalarda hücrelerdeki pozitif plakalar nikel hidroksitten [Ni(OH)2]
oluşmaktadır. Negatif plakalar ise kadmiyum hidroksit [Cd(OH)2] den
oluşmaktadır. Elektrolit ise damıtılmış su ve potasyum hidroksit (KOH)
den meydana gelmiştir. Yoğunluk 1,24 ile 1,30 arasındadır. Hücrelerin
oluşumundan dolayı kurşun asit tipine göre avantajlara sahiptir.
 4

Motorun ilk başlatılma anında yüksek akımda düzenli voltaj

vermektedir.
Levhalar içindeki aktif materyaller kimyasal çöküntü ile
doyurulmaktadır. Bu oluşum maksimum aktif materyal sayısına izin
vermektedir. Negatif ve pozitif plaka gurupları kurşun asit hücrelerdeki
yerleşim düzenine benzemektedir.

ŞEKİL 6–3 Nikel kadmiyum batarya

B. DC Güç Üretimi
Günümüz modern yolcu uçaklarında iki çeşit DC güç kaynağı
kullanılır;
 Transformer Rectifier Unit’ler (TRU’lar),
 Batarya.
Uçaklardaki DC güç sistemi normal kaynakları TRU’lardır ve üç
fazlı AC güç kaynakları mevcut olduğu sürece çalışırlar.
TRU, motor jeneratöründen almış olduğu 3 fazlı 115 V AC gücü,
28 V DC’ye çevirir.
Uçak bataryası Ni-Cd tip şarj edilebilen batarya olup aviyonik
kompartımanına yerleştirilmiştir. Diğer güç kaynakları mevcut olmadığı
zaman DC güç dağıtımı için 24 V DC güç sağlar ve normal çalışma
süresince şarj edilirler.
1. Transformer - Rectifier Unıt (TRU)
TRU ‘lar statik transformatörler ve doğrultmaçların birleştirilmiş
halidir ve uçaklarda ana güç çevrim birimi olarak kullanılmaktadır. Şekil
6–4’ de 200V üç faz 400Hz regüle edilmiş AC girişi olan ve 28V 110A DC
çıkış sağlamak için dizayn edilmiş TRU görülmektedir.

ŞEKİL 6–4 Transformer - rectifier ünitesi

 5

Devre şeması Şekil 6–5’ de gösterilmiştir. TRU, bir transformatör

ve iki tane üç faz köprü doğrultmaç bölümünden oluşmaktadır.
Transformatör yıldız şekilde sarılmış bir primer bobin ile yıldız ve üçgen
şekilde sarılmış sekonder bobin içermektedir. Her sekonder bobin
paralel bağlanmış ve altı silikon diyottan oluşan köprü doğrultmaçlar ayrı
ayrı bağlanmıştır. DC çıkış terminallerinden alınan akımın ölçülebilmesi
için bir ampermetre şönt devresi köprü doğrultmaçların çıkışına
bağlanmıştır. Bu terminaller, diğer tüm ilgili giriş ve çıkış devreleriyle
birlikte ünitenin üzerinde panel üzerinde gruplandırılmışlardır. Ünitenin
soğutulması tül ile sarılı havalandırma panelleriyle doğal ısı yayımı ile
sağlanır. TRU ‘larda termal anahtarlar kullanılır ve aşırı ısınmalar
bağımsız uyarı lambaları ile bildirilir. Anahtarlar DC güç ile beslenir ve
yaklaşık 150-200C olduğu zaman bağlantıyı keser.

ŞEKİL 6–5 Transformer - rectifier ünitesinin devre şeması

C. AC Güç Üretimi
Günümüz modern yolcu uçaklarında uçak üzerinde bulunan AC
güç üreteçleri şunlardır;
 Motor jeneratörü,
 Yardımcı güç ünitesi jeneratörü(APU),
 Emercensi jeneratörü,
 Statik inverter (Şekil 6–6).

ŞEKİL 6–6 AC Güç üreticileri

 6

Motor jeneratörünün özellikleri şunlardır;

 Uçuş süresince normal güç kaynaklarıdır,
 Her bir motor üzerinde bir tane bulunur,
 Motor çalıştığı sürece mevcuttur,
 Toplamda kullanıcıların talebinden daha çok güç üretir,
 Her biri 60–90 KW güç üretir.
Yardımcı güç ünitesi jeneratörünün özellikleri şunlardır;
 APU vasıtasıyla döndürülür,
 Yerde yedek güç kaynağıdır,
 Çoğu uçaklarda uçuş süresince yedek güç kaynağıdır,
 Motor jeneratörlerinden daha fazla güç sağlayabilir.

Acil durum jeneratörün özellikleri şunlardır;

 Hidrolik motor vasıtasıyla döndürülür,
 Diğer jeneratörler mevcut olmadığı zaman AC güç sağlar,
 Yaklaşık olarak 5 KW güç sağlar, uçağı emniyetli olarak uçurmak
için yeterlidir.

Statik İnvertör’ün özellikleri şunlardır;

 DC’yi AC’ye çevirir,
 Diğer AC güç kaynakları mevcut olmadığı zaman çok önemli AC
kullanıcılara güç sağlar,
 Emniyetli bir iniş için kullanıcılara yaklaşık olarak 1 KW güç
sağlar.
1. Jeneratörler
Sabit hızlı jeneratör, mekanik gücü elektrik gücüne çevirir.
Jeneratörün 400 Hz’lik sabit bir frekans üretebilmesi için sabit bir giriş
hızına ihtiyaç vardır. Manyetik N ve S kutuplu dönen bir mıknatıs
manyetik alan üretir. Manyetik alan stator’un bobininde voltaj indükler,
bu harekete indüklenme prensibi denir (Şekil 6–7).

ŞEKİL 6–7 Jeneratörler

Voltajın polaritesi ve miktarı;

 Dönen mıknatısın açısına bağlıdır,
 Sinüs biçiminde AC voltaj üretir,
 1 tam dönüş 1 sinüs dalgasını tamamlar,
 1 saniyedeki 1 sinüs dalgası 1 Hz’lik voltaj frekansına eşittir.
 7

Frekansa etki eden faktörler;

 Rotor’un dönüş hızı,
 Çift kutup sayısı.

Üç fazlı jeneratörlerin temel prensibi;

 Jet uçaklarındaki jeneratörler 3 fazlıdır ve 3 stator bobini (A;B;C)
ile 3 ayrı voltaj üretilir.

Dönen manyetik alan;

 Tek fazlı jeneratörler gibi A fazında aynı voltajı indükler,
 B fazında da aynı biçim ve değerde ama 120 derece kaymış
olarak indüklenir, çünkü bobin 120 derece farklı yerleştirilmiştir,
 C fazındaki voltajın B fazındaki voltajla ilişkisi aynıdır.
 Üç bobinin tamamının bir ucu, ortak bir noktada birbirlerine
bağlanmıştır, bu nokta nötr adını alır, hat ile nötr arasındaki
voltaj 115 VAC dir. Hat ile hat arasındaki voltaj 200 V’dur (Şekil
6–8).

ŞEKİL 6–8 Döner manyetik alanın oluşumu

Üç fazlı elektrik güç sisteminin avantajları;

 İlave cihazlar kullanmaksızın iki farklı voltaj seviyesine sahip
olmasıdır.
 Dönen manyetik alan kullanılmasından dolayı motorlar daha
basit ve ekonomiktir.
 Sistemden geçen nötr akımı küçüktür, çünkü 3 fazın akımları
toplamı sıfırdır.
a. Motor Jeneratörler
Constant Speed Drive (CSD) vasıtasıyla değişken motor hızları
sabit hıza çevrilir. Eski nesil uçaklarda CSD ayrı bir parça olarak
bulunurdu, yeni nesil uçaklarda ise CSD bir parça ( IDG: Integrated Drive
Generator) içerisinde jeneratör ile birleştirilmiştir.
Jeneratörün çıkış voltajı kesinlikle yükten bağımsız olarak 115V
sağlaması için ayarlanmalıdır.
2. Yardımcı Güç Ünitesi (Auxiliary Power Unit / APU)
APU’lar ana motor gibi mekanik özelliklere sahip otomatik
çalışan gaz türbinli motordur.

Ana motorlardan elde edilen güçle (jet tepkisi) uçağın hareketi

ve uçması için gerekli güç elde edilmesi gerekirken, ana motorlara
 8

benzeyen APU’larda ise APU’nun içerisinden elde edilen güç şaft gücüne
çevrildiğinden APU’larda jet tepkisi yok denecek kadar azdır.
Jet tepkisi çok az olan APU’lar uçak sistemlerine elektrik ve hava
temin etme görevlerini yerine getirirler.
Uçaklarda kullanılan APU’lar genel olarak motor çalıştırma, hava
iklimlendirmesi (air conditioning) için gerekli havayı ve uçak elektrik
sistemi için gerekli elektriği temin eden gaz türbinli motorlardır.
Ç. Emergency ( Acil) Güç Üretimi
Günümüz modern yolcu uçaklarında normal AC güç kaynakları
kaybedildiğinde uçağın emniyetli bir şekilde uçuşunu devam ettirerek
inişini gerçekleştirmesi için sınırlıda olsa bir elektrik gücüne ihtiyaç
duyar. Bu elektrik gücünü sağlamak için RAT’a sahip uçaklarda RAT
devreye girer. Diğer uçaklarda ise batarya devreye girerek DC güç
ihtiyacını karşılar. Buna ek olarak AC güç ihtiyacı için ise statik inverter
devreye girer. Bataryadan aldığı 24V DC gücü tek faz 115VAC güce
çevirerek emergency AC güç ihtiyacını karşılar.
1. Ram Air Turbine (RAT)
Acil durum cihazı olan RAT, hidrolik depolarında basınç veya
elektrik gücü kaybında yeşil hidrolik deposuna hidrolik güç sağlar. Acil
durumlarda RAT aşağıdaki ünitelere hidrolik güç sağlar:
 Ana uçuş kumandaları (irtifa dümeni, istikamet dümeni, iç
taraftaki kanatçıklara ve sapma sönümleme sistemi) ve slatlara
(emniyetli uçuşu sürdürebilmek için),
 Sabit devirli motor / jeneratör (Constant speed
motor/generator)(elektrik enerjisi üretimi için).
RAT’ın yeri, uçak modeline göre değişiklik göstermektedir.
Örneğin A340’da sağ kanat altındadır (Şekil 6–9).

ŞEKİL 6–9 A340’daki rat’ın yeri

Gerekli koşullarda akçüatör uçuşun herhangi bir noktasında RAT’ın

açılması için hareket verir.
RAT’ın açılması kokpitten manuel veya hidrolik sistem izleme ünitesi
tarafından otomatik de gerçekleşebilir.
RAT’ın uçuşta veya yerde manuel olarak açılması ise kokpitte hidrolik
panelde bulunan muhafazalı anahtar vasıtasıyla yapılır.
Aşağıdaki koşullar oluştuğunda RAT otomatik olarak çalışacaktır;
 Uçuşta uçağın hızı 100 knot’tan fazla ve dört motorunda N2 şaftı
rölanti hızının altında bir hızda ise,
 Uçuşta uçağın hızı 100 knot’tan fazla, elektrik güç kaybı varsa ve
dört motorunda N2 şaftı rölanti hızının altında bir hızda ise,
 9

 Uçuşta uçağın hızı 100 knot’tan fazla, mavi ve yeşil hidrolik

depolarında düşük basınç gösterdiğinde.

2. Statik İnverter
Birçok uçak tipinde AC gücün normal kaynağı olarak kullanılırlar.
Ancak daha çok sadece acil durumlarda 115V sağlayan normal kaynağın
arızasında öncelikli sisteme AC güç sağlamak için kullanılır. Bir statik
inverterin görevi bataryadan aldığı DC gücü, 115V, 400Hz, tek fazlı AC
güce çevirmektir.
Sıra Sizde:
1. Üç fazlı jeneratörlerin temel prensibi nedir?
2. AC girişi DC’ ye çeviren cihaz hangisidir?
3. Değişken motor devrini sabit devire hangi cihaz çevirir?
4. Bataryaların kapasitesini etkileyen faktörler nelerdir?
5. Acil durmlarda elektrik ihtiyacı nasıl karşılanır?
Düşünelim:
1. RAT’ ın çalışma koşullarını açıklayınız?

D. Voltaj Regülasyonu
Uçak elektrik sisteminin verimli çalışması, dağıtım busbar
sistemindeki gerilimin, her yük koşulunda ve değişen hızlarda sabit
kalmasına bağlıdır. Bu jeneratörün çıkış geriliminin dizayn edildiği
değerde veya toleranslar arasında olması için önemlidir.
Tek tek veya birlikte, doğru akım jeneratörün çıkış gerilimine etki
eden birkaç yöntem vardır. Bunlardan en etkili olanı alan akımıyla (field
current) kontrol edilen ve dönmesiyle akı yoğunluğunu kontrol edendir.
Bu kontrol, değişken direnç (reosta) ile alan sargısının seri bağlanmasıyla
yapılır.
Şekil 6–10’ da görülen bu ayarlı direnç ile alan sargısının
direncinin değişmesi sağlanır ve bu yolla alan sargısının akımı ve çıkış
gerilimi istenilen kontrol değerine getirilir
Eğer reosta ile direnç değeri arttırılacak olursa devrede akan
akım azalacak, manyetik alan güçsüz hale gelecek ve buna bağlı olarak
da jeneratör çıkış voltajı düşecektir.
Aynı şekilde eğer reosta ile direnç değeri azaltılacak olursa
devrede akan akım artacaktır, manyetik alan daha kuvvetli olacak ve
jeneratör daha yüksek bir gerilim üretecektir.

ŞEKİL 6–10 Voltaj regülasyonu

 10

1. Titreşimli Kontak Regülatörü

Titreşimli kontak regülatörü, düşük doğru akım çıktılı jeneratör
ve hem gerilim hem de akım düzeltimi için tek bir devre şeklinde, bazı
küçük uçaklarda kullanılır. Her ne kadar regülatörlerin bobin sargıları
birbirine bağlı olsa da, devre bazen yalnız gerilim bazen yalnız akım
regülatörü olarak çalışır (Şekil 6–11).

ŞEKİL 6–11 Titreşimli kontak regülatörü

2. Transistörlü Regülatörler
Birçok uçakta alternatör çıkış voltajını kontrol etmek için
transistörlü voltaj regülatörü kullanılır. Transistörlü regülatörler
transistör, diyot ve dirençlerden meydana gelir.
Transistör hareketli parça içermez, bu yüzden direnci
değiştirecek veya bozacak temas noktası yoktur.

Titreşimli tip regülatörün temas yüzeyleri çukurlaştığında,

regülatörün doğruluğu düşer ve sonunda ünite bozulur. Bu yüzden
transistörlü regülatörler genellikle daha doğru ve daha güvenilir olarak
düşünülür.
Bildiğimiz gibi zener diyotlar zener voltajı olarak adlandırdığımız
farklı voltaj değerlerine sahiptirler. Zener diyot, ayarlanan zener
voltajına ulaşıncaya kadar akım akışına izin vermez.
Bu voltaj regülatöründe, Q1 transistörü base bacağına uygulanan sabit
bir voltaj değerine sahiptir. Bu voltaj değeri referans voltaj olarak
adlandırılır.
Çıkış voltajı Q1 transistörünün emitter bacağından alınır. Q1
transistörü kendi direncini arttırarak veya azaltarak gerekli olan devre
voltaj bölümünü elde etmemizi sağlar (Şekil 6–12).

ŞEKİL 6–12 Transistörlü voltak regülatörü

 11

E. Güç Dağıtımı
Üretim kaynaklarındaki gücün uygunluğunun sağlanması ve güç
tüketim teçhizatlarının girişini uygun hale getirebilmek için, uçakta
baştanbaşa dağıtım sistemini organize etmek temel esastır. Bu
düzenleme işi genellikle uçağın tipine, onun elektrik sistemine, kullanıcı
sayısına ve parçaların yerleşimine göre yapılır. Örneğin küçük uçaklarda,
elektriksel güç gereksinimleri, birkaç tüketici servisine ve küçük bir alana
yerleştirilmiş aletlerle sınırlandırılabilir ve güç sadece birkaç kablo, bazı
terminal blokları, devre kesiciler ve sigortalar üzerinden dağıtılabilir.
Geniş gövdeli uçaklar, çok yönlü yük dağıtım busbarlar, koruma
şebekeleri, bağlantı kutuları ve kontrol panelleri içerir.
Uçaklarda güç dağıtımını üç şekilde inceleyeceğiz;
 Ana ( Main Power Distribution)
 Öncelikli ( Essential Power Distribution )
 Emercensi ( Emergency Power Distribution )
Bunu Şekil 6–13’ de daha anlaşılır bir biçimde göstermek
mümkündür.

ŞEKİL 6–13 Uçaklarda güç dağıtımı

Şekil 6–13’ de görüldüğü gibi ana güç kaynaklarından ana AC

buslar, ana AC buslardan TRU lar aracılığı ile ana DC buslar beslenir.
Öncelikli AC ve DC buslar ise ana AC ve DC buslardan beslenir. Burada
öncelikli AC bus’tan öncelikli DC bus’ın yine öncelikli TRU vasıtasıyla
beslene bildiğine dikkat edilmelidir. Emrcensi buslar ise normal
koşullarda öncelikli AC ve DC bus’tan beslenir. Ana güç kaynaklarının
yitirilmesi durumunda emercensi DC buslar uçak bataryasından,
emercensi AC buslar ise static invertör vasıtasıyla yine uçak
bataryasından beslenmektedir. Daha sonra varsa emercensi jeneratör
devreye girerek emercensi AC bus’ı besler.
 12

1. Ana Güç Dağıtımı

Uçaklarda ana güç dağıtımı Ana AC ve Ana DC güç dağıtımı olarak
iki bölümde incelenir.
Şekil 6–14’ de görüldüğü gibi jeneratörden çıkan üç faz 400 hz
elektrik gücü gereken kontroller yapıldıktan sonra kullanıcılara
ulaştırılmaktadır. Emercensi durumlarda şebekeden ilk ayrılacak bölüm
büyük yüklerdir.

ŞEKİL 6–14 Ana güç dağıtımı

Şekil 6–15’ de normal koşullarda sadece motor jeneratörleri

kullanılır ve bus bağlama anahtarları açık konumdadır ve güç kaynağı
anahtarları kapalı konumdadır. Eğer 2 numaralı jeneratörün arıza yaptığı
varsayılırsa iki numaralı jeneratörün güç kaynağı anahtarı açılır,
normalde açık olan ve sağ elektrik güç dağıtımı bölümünü besleyecek
olan bus bağlama anahtarı APU devreye girdikten sonra kapanır ve sağ
bölüm APU üzerinden beslenir. Sol bus bağlama anahtarı hala açıktadır
ve sol bölüm 1 numaralı jeneratörden beslenmeye devam eder.

ŞEKİL 6–15 Ana güç dağıtımı

 13

2. Öncelikli Güç Dağıtımı

(1) AC Bölüm: Bir adet AC öncelikli AC bus vardır ve
normalde AC bus1’den beslenir. Alternatif olarak ise AC bus2’ den
beslenir (Şekil 6–16).

ŞEKİL 6–16 AC bölüm güç dağıtımı

(2) DC Bölüm: Bir adet öncelikli DC bus vardır ve normalde

DC bus1’den beslenir. Alternatif olarak ise DC bus2’ den veya öncelikli
AC bus’ tan beslenir (Şekil 6–17).

ŞEKİL 6–17 DC bölüm güç dağıtımı

 14

3. Emergency Güç Dağıtımı

Tüm ana güç kaynakları kaybedildiği zaman;
 Pilotun uçağı emniyetli bir şekilde indirebilmesi için gerekli tüm
bilgilerin pilotun sağlanması gerekir.
 Emercensi güç dağıtımına çok önemli cihazlar bağlanmıştır.
Normalde, öncelikli güç dağıtımındaki gibi kendine bağlı güç
kaynağından beslenir. Ana güç kaynaklarının tamamı kaybedildiği
takdirde emercensi güç kaynaklarına bağlanır. Emercensi güç ilk olarak
bataryadan static invertor vasıtasıyla sağlanır. Daha sonra varsa
RAT(ram air turbine) açılır ve çarpan havanın etkisiyle dönmeye başlar.
Bu hidrolik üniteyi besler ve hidrolik jeneratör elektrik enerjisi üretir.
Daha sonra batarya devreden çıkar ve sadece emercensi jeneratör
bütün emercensi busları besler (Şekil 6–18).
Sıra Sizde:
1. Emergency güç dağıtımı ne sağlar?
2. Uçaklarda güç dağıtımı kaç şekilde incelenmektedir?
3. Transistörlü regülâtörler hangi devre elemanlarını içerir?
Düşünelim:
1. Güç dağıtımının nasıl gerçekleştiğini anlatınız?

ŞEKİL 6–18 Emergency güç dağıtımı

F. İnverterler, Transformatörler ve Doğrultucular

DC elektrik takatını AC takata çeviren inverterleri, farklı elektrik
takatı ve akımı elde edilmesini sağlayan transformatörleri ve
doğrultucuları ayrı ayrı açıklayalım.

1. İnverterler
Inverter, çeşitli amaçlar için gerekli voltaj ve frekans değerinde,
DC takatı AC takata çevirmek için kullanılır. Uçak elektrik ve elektronik
sistemlerindeki bazı sistemler ve cihazlar 26V 400 Hz güce ihtiyaç
duyarlar. Ana güç kaynağından sağlanan güç 115V 400 Hz olduğu için
bunu sağlamak için bir inverter kullanmak gerekir.
 15

Inverter genellikle geniş gövdeli uçaklar için sadece emergency

durumda kullanılır. Bu durumda, normal çalışma durumlarında AC gücü
motor tahrikli jeneratörlerden sağlanır. Tüm AC jeneratörler
bozulduğunda inverter bataryadan aldığı DC takatı AC takata çevirerek
uçak bus’larına sağlar. Çoğu hafif uçaklarda normal çalışma koşullarında
static inverter kullanılır. Bu uçakların oldukça küçük değerlerde AC güce
ihtiyacı vardır. Bu yüzden ana elektrik güç kaynakları motor tahrikli DC
jeneratör veya alternatörler kullanılır. İki temel tip inverter vardır.
Bunlar; rotary inverter ve statik inverterlerdır. Modern uçaklarda static
inverter kullanılmaktadır. Çünkü static inverterler, güvenirlik, verim ve
ağırlık bakımından rotary inverter’ e göre avantajlıdır.

a. Rotary İnverter
Bir rotary inverter AC jeneratörü döndüren bir DC motordan
oluşmaktadır ve bu motor tarafından çalıştırılan birçok sistem sabit
voltaj ve frekansa bağımlı olduğu için AC besleme bu sebeple regüle
edilmelidir.
Şekil 6–19’ da rotary inverter’ın diğer tip devre düzenlemesini
göstermektedir. Bu düzenlemede motor ve jeneratör ortak armatür ve
alan sarımını kullanır ve voltaj ve frekans kontrolü “carbon-pile”
regülasyon prensibine dayanır.
Makinenin DC bölümü dört kutuplu bileşik sargı içeririr. DC
takat, armatür sarımlarına, seri ve şönt sarımlara uygulanır. AC bölümü
yıldız şekilde bağlanmış jeneratör gibidir ve sargı armatür boşluğunda DC
sargının altına yerleştirilir.
Bu tür inverter’ler 26-29V DC giriş voltajı kullanır. Çıkış değeri
115V tek faz, 115V üç faz ve 200V üç faz elde edilebilir. Tüm fazlarda
frekans 400Hz dir.
Rotary inverterlerin bakımları motor ve jeneratör bakımlarına
benzer. Bakım uygulamaları üreticinin bakım ve servislerinde yer alır.
Inverterin üst kısmında yer alan kontrol kutusu yerinde sökülmemeli,
eğer bir hata tespit edilirse ilgili atölyelere gönderilmelidir.

ŞEKİL 6–19 Rotary İnverter

 16

b. Statik İnverter
Bu tür çeviriciler rotary inverterler gibi aynı fonksiyonu yerine
getiriler fakat hareketli parça bulunmamaktadır. Bu nedenle diğer
invertere göre daha az bakım gerektiren parça bulunmaktadır. Birçok tip
uçak için normal AC güç kaynağı olarak kullanılmaktadır. Fakat geniş
gövdeli uçaklarda ise jeneratörün ürettiği 115V AC gücün kaybı gibi
sadece emergency durumlarda kullanılmaktadır.

Şekil 6–20’ deki blok diyagramda görüldüğü gibi bir statik

inverterin fonksiyonu; bataryadan aldığı DC takatı, 115 V, 400Hz, tek fazlı
AC takata çevirmektir.
Transistorlerle teçhizatlandırılmış filtre devresi, pals
şekillendirici, sabit akım jeneratörü, güç sürücü bölümü ve çıkış
bölümlerine DC güç uygulanmaktadır. Giriş sinyali filtre devrelerinde
filtrelendikten sonra kare dalga jeneratörü tarafından çevrimin ilk
aşaması olan kare dalga formuna sokulur. Ayrıca bu bölümde istenilen
400Hz çalışma frekansı da üretilmektedir. Daha sonra bu çıkış, pals
genişliğini kontrol eden ve dalga şeklini çeviren pals şekillendiriciye
gelir. Şekilden de görüleceği gibi pals şekillendiriciye bir geciktirici
devreden geçerek bir DC güç uygulanıyor. Bunun amacı güç sürücü
bölümü için sağlanacak olan voltaj dengelenene kadar pals
şekillendiricinin çıkışını geciktirmektir. Güç sürücü bölümünün görevi,
kare dalga formunda olan çıkış sinyalinin pals genişliğini simetrik
olarak modüle etmektir.
Çıkış bölümü değişken pals genişliğine sahip kare dalga çıkışlar
üretir. Bu çıkışlar son olarak tek harmonikler filtresine iletilerek
inverter’e bağlı sistemlerin çalışacağı istenen frekans ve voltaj
değerindeki sinüs dalgaları üretilir.
Jeneratörlerde olduğu gibi static inverterlerde de çıkış gücü belli
limitler doğrultusunda olmalıdır. Bunlar, şekilde de gösterildiği gibi voltaj
ve akım sensörleri ile yapılır. Böylece çıkış voltajı, akımı ve frekansını
kontrol edebiliriz.

ŞEKİL 6–20 Statik inverter

 17

2. Transformatörler
Transformatörler, elektromanyetik indüksiyon yolu ile elektrik
enerjisini bir devreden başka bir devreye veya birkaç devreye aynı
frekansta fakat farklı gerilimlerde ve akımda dönüştüren ve hareket
eden parçası olmayan elektrik makinalardır.
Transformatörler, değişik amaçlarda kullanılabilen ve elektriksel
enerjiyi direk olarak yüke aktaran bir düzenektir. Transformatör temel
olarak iki sargıdan oluşur. Elektriksel enerjinin uygulandığı sargı primer,
enerjinin alındığı sargı sekonder olarak adlandırılır. Buna göre
transformatör, primerine uygulanan elektriksel gücü bir kayıpla
sekondere aktaracaktır. Genel düşünülürse, transformatörün primer ve
sekonderi, amaca göre birden fazla sargıdan oluşabilir.
Transformatör, kullanılacağı frekans bölgesine bağlı olarak
değişik biçimlerde gerçekleştirilebilir. Yüksek frekanslı devrelerde basit
iki sargıdan oluşabilirken, düşük frekans uygulamalarında bir çekirdek
üzerine sarılan sargıdan meydana gelir. Frekansın düşük olması
durumunda sargı endüktansının büyük olması gerekecektir. Bunun
sağlanabilmesi içn sargıların sarım sayısının ve çekirdek magnetik
permeablesinin büyük olması gerekir. Hareket eden parçalar
olmadığından, sürtünme rüzgâr kayıpları yoktur. Bunun sonucu verimi
ne yüksek elektrik makinalardır. %99.6 verimli transformatörler
yapılabilmektedir. Güçleri ise birkaç Volt-Amper (VA)’den, Mega-Volt-
Amper (MVA)’e kadar olabilir.
a. Transformatörlerin Yapıları ve Özellikleri
Transformatörler, 0.30–0.50 mm kalınlığında ince silisli
saçlardan yapılmış ve demir gövde veya demir nüve adı verilen kapalı bir
manyetik devre ile yalıtılmış iletkenlerle sarılıp, demir gövde üzerine
yerleştirilmiş en az iki bobinden meydana gelmiştir. En basit şekilde
transformatörlerde iki sargı bulunur. Özel olarak yapılmış oto trafoları
dışındaki transformatörlerde, bu iki bobin elektriki olarak birbirinden
tamamen yalıtılmıştır. Primer’e uygulanan gerilim, sekonderden alınan
gerilimden büyükse, bu trafoya Alçaltıcı Trafo, sekonder gerilimi, primer
geriliminden büyükse, bu trafoya Yükseltici Trafo denir.
Trasnformatörlerin manyetik nüveleri (gövdeleri), birer yüzeyleri
yalıtılmış 0,3–0,5 mm kalınlığındaki silisli saçların üst üste konulması ve
bunların çok iyice sıkıştırılması sonucu oluşur. Saçların birer yüzeyi, fuko
kayıplarını azaltmak için vernik, kâğıt, lak vb. yalıtkanlarla yalıtılmıştır.
Saçların %3–4 kadar silisyumlu olması ile manyetik indiksiyonları artar.
Bunun sonucu trafo nüve hacmi ve ağırlığı azalır. Trafonun nüve
kayıpları (fuko ve histerizis) küçülür, verimi yükselir.

Transformatör yapımında, manyetik indiksiyonu yüksek saçlar

kullanılırsa, nüve kesiti ve trafo boyutları küçülür. Böylece trafo ağırlığı
azalır ve maliyet ucuzlar. Aynı zamanda trafo nüve (demir) kayıpları
küçülerek verim yükselir.
 18

b. Tek Fazlı Transformatörler

Tek faz transformatörler iki gruba ayrılır. Bunlar;
 Çift sargılı transformatör,
 Tek sargılı (oto) transformatör.

(1) Çift Sargılı Transformatör: Şekil 6–21’ de görüldüğü gibi

tek fazlı bir transformatörde genellikle iki giriş ucu ve iki de çıkış ucu
mevcuttur. Bu uçlar giriş ve çıkış sargılarından alınmaktadır. Ihtiyaca
göre çıkış sarıgısı birden fazlada olabilir.

ŞEKİL 6–21 Çift sargılı transformatör

Bu sargılar teknik dilde aşagıdaki gibi adlandırılır;

 Giriş sargısı: (Primer sargı)
 Çıkış sargısı: (Sekonder sargı).
Primer sargıya bir AC gerilim uygulandıgında, sekonder sargı
uçlarından da yine AC gerilimi alınır.
Primer ve sekonder sargılardaki gerilim degerleri, sargıların
sarım sayılarıyla orantılıdır. Günlük hayatta, AC devrelerde ölçüm için
kullanılan normal ölçü aletleri efektif değerleri ölçtüğü için,
hesaplamalarda da genel olarak efektif değerler kullanılır.
N1/N2 =V1/V2=I2/I1 Formülüyle ifade edilir. Bu formülde;
N1 : Primer sarım sayısı
N2 : Sekonder sarım sayısı
V1 : Primer gerilimi
V2 : Sekonder gerilimi
I1 : Primerden çekilen akım
I2 : Sekonderden çekilen akım

(2) Tek Sargılı (Oto) Transformatör: Oto transformatörde

şekil 6–22’ de görüldüğü gibi bir nüve üzerinde tek sargı vardır. Giriş bu
sargının uçlarından yapılır. Çıkış iki şekilde olabilir;
Belirli kullanılma gerilimine ihtiyaç varsa, şekilde görüldüğü gibi,
sargının belirli noktalarından çıkış uçları alınır.

ŞEKİL 6–22 Oto transformatör

 19

Değişik gerilimlere ihtiyaç olursa, transformatör üzerinde bir hat

boyunca iletkenlerin izolasyonu kazınır ve bu hat üzerinde gezdirilebilen
bir uç sargılara temas ettirilir. Bu tür oto transformatörlere Varyak
(Variac) adı verilmiştir.
Oto transformatörde giriş ve çıkışa ait, güç gerilim ve
empedaslar yukarıdaki şekilden de anlaşıldığı gibi sarım (tur) sayısına
göre belirlenir.
Yalnızca akım, yüksüz halde giriş ve çıkış için aynıdır. Ancak, RL
gibi bir yük direnci bağlandığında akım, sargı empedansı ile R oranına
göre paylaşılır. Oto transformatörlerin avantajları; tek sargı kullanıldığı
için küçük güçlerde daha az yer tutması, çıkış geriliminin istenildiği gibi
ayarlanabilmesi ve daha az ısınmasıdır. Dezavantajları ise; sargının tek
sıra olması halinde çok yer kaplamasıdır.
Normal bir transformatörde primer ve sekonder sargılar arasına
yalıtkan bir bant konarak çıkışa kaçak yapma ihtimali önlendiğinden,
çıkış bakımından daha güvenli hale getirilmektedir.
Oto transformatörde çıkış uçları, arasında kalan bir sarım
koptuğunda giriş uçları arasındaki büyük gerilim çıkışa yansıyacak ve giriş
akımının tamamı da çıkıştan devreyi tamamlayacaktır. Böyle bir
durumda: çıkış uçları arasındaki büyük gerilim hayati tehlike yaratabilir.
Çıkış devresi de hassas elektronik elemanlar bulunabileceğinden, büyük
gerilim ve büyük akım, devre elemanlarına zarar verecektir.
c. Üç Fazlı Transformatörler
Üç fazlı alternatif akım sistemi aralarında 120 derece faz farkı
bulunan her biri 120 volt gerilim taşıyan üç ayrı fazdan oluşur. Dördüncü
bir toprak hattı da bazı trafolarda mevcuttur. Bu sistem üç adet ayrı bir
fazlı transformatörlerin yıldız veya üçgen bağlanarak oluşmasıdır.

Bunun için primer ve sekonder sargıları aynı ayakta olan

çekirdek tipi transformatörlerden üçünün sargısız ayakları yan yana
getirir. Sargısız üçayağın oluşturduğu orta ayak her üç transformatörün
manyetik akılarını bir araya getirir. Bilindiği üç fazlı yıldız bağlı
sistemlerde faz akımlarının yıldız noktasındaki toplamları her an için sıfır
olmaktaydı. Bu düzenlemede orta ayaktaki manyetik akı har an için sıfır
olduğundan bu ayaklar kaldırılabilir. Böylece üç adet bir fazlı
transformatörden oluşan bir adet üç fazlı transformatör elde edilir. Bu
düzenlemede transformatör özellikleri aynı olmalıdır.
Bu trafolar güç santrallerinde gerilim yükseltmelerinde veya
düşürmelerinde, tek veya üç fazlı güç gerektiren motorların
çalıştırılmasında kullanılıyor.
Üç fazlı transformatörlerde 3 çeşit sargı vardır;
 Basit bobin sargılar,
 Dilimli sargılar,
 Silindirik sargılar.
Şekil 6–23’ de üç bobinin delta veya y-bağlantı şemaları var.
Bağlantılar, üç ayrı trafo ile yapılabildiği gibi, üçer sarımlı iki trafo
arasında da yapılabilir. Bu trafo takımlarının birincil bobinlerini bir, ikincil
bobinlerini de diğer şekilde bağlamak suretiyle çok çeşitli gereksinimlere
yanıt vermek mümkündür. Örneğin bir Y-delta trafosu, nötr hattı
bulunmayan üç fazlı elektrik gücünü, nötr hatlı üç faza dönüştüren bir
aygıt olup, üç ayrı trafodan oluşuyor.
 20

ŞEKİL 6–23 Üç fazlı transformatör

3. Doğrultucular
Doğrultma devreleri AC gerilimi DC gerilime çevirmektedir.
Doğrultma devrelerİ üç gruba ayrılır;
 Yarım dalga doğrultucu devresi,
 Tam dalga doğrultucu devresi,
 Köprü tipi doğrultucu devresi.

a. Yarım Dalga Doğrultucu Devre

Yarım dalga doğrultmaç devresine uygulanan giriş işareti
sinüsoydaldır ve zamana bağlı olarak yön değiştirmektedir. Devrede
kullanılan diyodu ideal bir diyot olarak düşünelim. Giriş işaretinin pozitif
alternansında; diyot doğru polarmalanmıştır. Dolayısıyla iletkendir ve
üzerinden akım akmasına izin verir. Pozitif alternans yük üzerinde
oluşur. Bu durum Şekil 6–24’ de ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

ŞEKİL 6–24 Giriş işaretinin pozitif alternansında devrenin çalışması

Giriş işaretinin frekansına bağlı olarak bir süre sonra diyodun
anoduna negatif alternans uygulanacaktır. Dolayısıyla giriş işaretinin
negatif alternansında diyot yalıtımdadır. Çünkü ters yönde
polarmalanmıştır ve üzerinden akım akmasına izin vermez. Açık
devredir. Dolayısı ile çıkış işareti 0 V değerinde olur. Bu durum Şekil 6–
25’ de üzerinde ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

ŞEKİL 6–25 Giriş işaretinin negatif alternansında devrenin çalışması

 21

Yarım dalga doğrultmaç devresinin çıkışında elde edilen işaretin

dalga biçimi Şekil 6–26’ da ayrıntılı olarak verilmiştir. Yarım dalga
doğrultmaç devresinin çıkışından alınan işaret artık AC bir işaret değildir.
Çünkü çıkış işareti, negatif alternansları içermez. Doğrultmaç çıkışından
sadece pozitif saykıllar alınmaktadır. Çıkış işareti bu nedenle DC işarete
de benzememektedir ve dalgalıdır. Bu durum istenmez. Gerçekte
doğrultmaç çıkışından tam bir DC veya DC gerilime yakın bir işaret
alınmalıdır.

ŞEKİL 6–26 Yarım dalga doğrultmaç devresinin çıkış dalga biçimleri

b. Tam Dalga Doğrultucu Devre

Tamdalga doğrultmaç devresi Şekil 6–27’ de görülmektedir. Bu
devre orta uçlu bir transformatör ve iki diyot kullanılarak
gerçekleştirilmiştir. Transformatörün primer sargılarına uygulanan
şebeke gerilimi, transformatörün sekonder sargılarında tekrar elde
edilmiştir. Sekonder de elde edilen geriliminin değeri transformatör
dönüştürme oranına bağlıdır.
Transformatörün sekonder sargısı Şekil 6–27’ de görüldüğü gibi
üç uçludur ve orta ucu referans olarak alınmıştır. Sekonder sargısının
orta ucu referans (şase) olarak alındığında sekonder sargıları üzerinde
oluşan gerilimin dalga biçimleri ve yönleri şekil üzerinde ayrıntılı olarak
gösterilmiştir.

ŞEKİL 6–27 Orta uçlu tamdalga doğrultmaç devresi

Orta uçlu tam dalga doğrultmaç devresinin incelenmesi için en
iyi yöntem şebeke geriliminin her bir alternansı için devreyi analiz
etmektir.
Orta uç referans olarak alınırsa, sekonder gerilimi iki ayrı değere
(Vsek/2) dönüştürülmüştür. Örneğin; V giriş işaretinin pozitif
alternansında, transformatörün sekonder sargısının üst ucunda pozitif
bir gerilim oluşacaktır. Bu durumda, D1 diyodu doğru polarmalandırılmış
 22

olur. Akım devresini; trafonun üst ucu, D1 diyodu ve RL yük direnci

üzerinden transformatörün orta ucunda tamamlar. RL yük direnci
üzerinde Şekil 6–28’ de belirtilen yönde pozitif alternans oluşur. Akım
yönü ve akımın izlediği yol şekil üzerinde ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

ŞEKİL 6–28 Pozitif alternansta devrenin çalışması ve akım yolu

Şebekenin negatif alernansında; transformatörün sekonder
sargılarında oluşan gerilim düşümü bir önceki durumun tam tersidir. Bu
durumda şaseye göre; sekonder sargılarının üst ucunda negatif
alternans, alt ucunda ise pozitif alternans oluşur. Bu durum şekil
üzerinde ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Bu durumda D2 diyodu iletken,
D1 diyodu ise yalıtkandır. Akım devresini trafonun orta ucundan
bağlayarak D2 üzerinden ve RL yükü üzerinden geçerek tamamlar. Yük
üzerinde şekilde belirtilen dalga şekli oluşur. Akım yolu ve gerilim
düşümleri Şekil 6–29 üzerinde gösterilmiştir.

ŞEKİL 6–29 Negatif alternansta devrenin çalışması ve akım yolu

c. Köprü Tipi Doğrultucu Devre

Köprü tipi doğrultucu devresi 4 adet diyot kullanılarak
gerçekleştirilir. Şehir şebekesinden alınan 220V / 50Hz değere sahip
sinüsoidal gerilim bir transformatör kullanılarak istenilen değere
dönüştürülür.
Transformatörün sekonderinden alınan gerilim doğrultularak
çıkıştaki yük (RL) üzerine aktarılır. Doğrultma işleminin nasıl yapıldığı
aşağıdaki şekiller yardımıyla anlatılacaktır. Şehir şebekesinin pozitif
alternansında; transformatörün sargısının üst ucunda pozitif alternans
oluşur.

D1 ve D2 diyodu doğru yönde polarmalandığı için akım

devresini D1 diyodu, RL yük direnci ve D2 diyodundan geçerek
 23

transformatörün alt ucunda tamamlar. RL yük direnci üzerinde pozitif

alternans oluşur (Şekil 6–30).

ŞEKİL 6–30 Pozitif alternansta tam dalga dogrultmaç devresinin davranışı

Şebekenin negatif alternansında; bu defa transformatörün alt
ucuna pozitif alternans oluşacaktır (Şekil 6–31).
Bu durumda D3 ve D4 diyotları doğru yönde polarmalanır ve
iletime geçerler. Akım devresini; D4 diyodu, RL yük direnci ve D3 diyodu
üzerinden geçerek transformatörün üst ucunda tamamlar ve RL yük
direnci üzerinde pozitif alternans oluşur.

ŞEKİL 6–31 Negatif alternansta tam dalga dogrultmaç devresinin davranışı

Sıra Sizde:
1. Köprü tipi doğrultucu devresinde kaç adet diyot kullanılır?
2. Yarım dalga doğrultucu devresinde diyot hangi durumda
iletkendir?
3. Oto trafolarında kaç adet sargı vardır?
4. İnverter kaça ayrılır?
G. Devre Korunması
Elektrik devrelerinde meydana gelebilecek arıza veya kısa
devreler, cihazlar ve elektrik devrelerinde hasar yapacaktır.

Bu olay uçak için tehlikeli bir durum yaratabilir. Bu nedenle

uçaklarda elektrik güvenliğini sağlamak için şu elemanlar kullanılır.
 Power Relay(Güç Rölesi): Anahtarlama cihazı olarak kullanılır.
 Circuit Breaker(Devre Kesici) ve Fuse(sigorta): Emniyeti
sağlamak amacıyla kullanılır.
 Current Transformer(Akım Trafoları): Uçaklarda AC akım
ölçmek için kullanılır.
 Current Limiter(Akım Kısıtlayıcı): İstenen akım değerinin
üstündeki akım geçişini engelleyerek devreyi korur.
 24

a. Power Relay (Güç Rölesi)

DC anahtarlama için kullanılır. Standart röleler gibi yapılmıştır.
AC anahtarlama için kullanılır. Kontaktör ve breaker(kesici)
kullanılır.
Tüm AC güç röleleri temel olarak birbirinin aynısıdır:
 Üç tane yüksek güçlü ana kontak(main contact) içerir. Elektro-
manyetik cihaz vasıtasıyla çalışır.
 Bir kaç tane yardımcı kontak(auxiliary contact) anahtarlama
durumunu izler.

(1) Kontaktör Cihazının Elektro-Manyetik Çalışması:

 Bobin ve demir armatürden oluşur,
 Geçen akım manyetik alan oluşturur,
 Demir armatür ve ona bağlı olan kontaklar hareket eder,
 Akım aktığı sürece kontaklar kapalıdır,
 Standart rölelere benzer (Şekil 6–32).


ŞEKİL 6–32 Kontaktör cihazının elektro-manyetik çalışması

(2) Kesici(Breaker) Tip Güç Rölesinin Elektro-Manyetik

Çalışması:
 Kontakları kapatmak için bir anlık akım sinyali(pulse) gerekir,
 İkinci akım sinyali kontakları tekrar açmak için(trip) içindir,
 Kontakları kapalı durumda tutmak için akım gerekli değildir.
Latching device(anahtarlama cihazı) olarak kullanılan daimi
mıknatıs armatürü çalışma pozisyonunda tutar(Şekil 6–33).


ŞEKİL 6–33 Kesici cihazının elektro-manyetik çalışması

 25

b. Fuse (Sigorta)
Yüksek akım koruması için en basit yöntemdir. Kesitteki metal
tel kablodan daha küçüktür. Bu şekilde akım maksimum izin verilen
değeri aştığında, metal tel koparak yüksek akımın kablolara zarar
vermeden önce elektrik devresini kesmesini sağlar.
Fuse(sigorta) attığında yani tel bağlantı koptuğu zaman yenisi ile
değiştirilmelidir (Şekil 6–34).

ŞEKİL 6–34 Fuse

c. Circuit Breaker (Devre Kesici)

Aşırı yük durumunda devreyi otomatik olarak açarak sistemi
korur. Circuit Breaker aşırı akımdan dolayı attığı zaman reset yapılarak
tekrar kullanılabilir. Fakat sigorta attığı zaman tekrar kullanılmaz.
Devre kesicilerin sigortalara göre avantajları;
 Çabuk bir şekilde reset edilebilmeleri,
 Manual ON/OFF anahtarları gibi kullanılabilir.
Taşımacılıkta kullanılan uçaklarda devre kesicilerin sayısı
yüzlercedir. Devre kesiciler uçağın değişik bölgelerinde; kabinde,
kokpitte ve elektrik kompartımanında yer alabilir (Şekil 6–35).
(1) Devre Kesicilerin Görevleri:
Bir kısa devre durumunda devreyi açık devre yapar. Bu görevi şu
şekilde yapar;
 Bu görevi Thermal sensitive device(ısı hissedici cihaz) vasıtasıyla
yerine getirilir. Akım vasıtasıyla ısınan bi-metal telden meydana
gelir. Bu tel akımla ısınır.
 Gerçekte akan akım maksimum izin verilen akımın üstünde ise
atar.
 Bi-metal telin sıcaklığı artarsa tel bükülmeye başlar,
 Pop-out mekanizması serbest kalır, böylece beyaz band
görünür.
 Elektrik devresi açılır, yay bi-metal’e basarak kontakları açıkta
tutar.

ŞEKİL 6–35 Devre kecilerin içyapısı, açık ve kapalı olduğu on/off durumu ve dıştan
görünüşü
 26

(2) Devre Kesicilerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

 CB’den geçebilecek nominal akım kontrol knob üzerinde
etiketlendirilmiştir.
 Kontrol CB için akım değerleri ½ A’ den bus bağlantıları için 125
ampere kadardır.
 CB atma zamanı akıma bağlıdır. Nominal değerin aşılma
miktarına ve ne kadar bir süre içinde meydana geldiğine
bağlıdır.
Not: Kablodan geçen akım asla aşılmamalıdır.

(3) CB’ nin Reset Edilmesi:

 Bi-metal bükülüyken resetlemek mümkün değildir.
 Bi-metal normal biçimini alınca, knob’a basılarak kontaklar
kapanır.
 Trip olduktan sonra, reset yapmadan önce 2 dk bir süre için
soğuması tavsiye edilir.
 Yalnız ve yalnız bir kez reset yapılmalıdır çünkü kısa devre akımı
CB’ye zarar verebilir veya kontakları kaynak edebilir(aynı durum
2 dk’dan öncede reset yapılırsa meydana gelebilir).
 Kontrol knob mekanizmasına basılıp tutulsa bile aşırı yükte
devre açılır.
 CB’nin görevini yerine getirebilmesi için kısa devre mevcut olur
olmaz bir reset’ten daha çok asla yapılmamalıdır.
(4) Uçakta CB’ nin Açık Devre Olması:
 Kontrol knob mekanizmasına basılıp tutulsa bile aşırı yükte
devre açılmalı,
 En önemlisi görevini yerine getirebilmesi için kısa devre mevcut
olur olmaz bir reset’ten daha çok asla yapılmamalıdır.
ç. Current Transformer(Akım Trafoları)
Tek veya üç fazlı parçalar olarak mevcuttur. Her bir ölçülecek faz için
bir delik vardır. Ölçülmek istenen akımı taşıyan kablolar bu deliklerden
geçirilir. Her bir deliğin etrafında demir bir nüve yerleştirilmiştir.
Üzerindeki bobin tel akımı taşır (Şekil 6–36).
Akımı ölçülmek istenen tel trafonun birinci sargısı adını alır.
Trafonun ikinci sargısı adını alır. 1000 tura sahip bir bobin telidir.

ŞEKİL 6–36 Akım trafosu

 27

d. Current Limiter (Akım Kısıtlayıcı)

Bulunduğu devre aşırı yüklendiğinde metalden yapılmış tel erir.
Bu metal tel bakırdan yapılmıştır ve diğer fuse’larda kullanılan alaşımlara
nazaran ergime noktaları daha yüksektir. Akım kısıtlayıcı, yüksek
kapasitedeki devre akımını geçirir. Keza devrelerdeki ani ve kısa süreli
akımın da geçmesine müsaade eder. Bu nedenle ağır yük devrelerinde
kullanılır ve devrede kısa süreli yüklenme olduğunda cihaz veya devre
hasarlanmaz (Şekil 6–37).

ŞEKİL 6–37 Current limiter

Ğ. Harici / Yer Gücü

Elektriksel güç, motorları ateşlemek, havaalanındaki hizmetler
süresince motorları çalışır durumda tutmak, uçağın ışıklandırılmasını
sağlamak ve uçağın rutin bakım kontrolleri süresince elektrik
sistemlerinin testi için gereklidir. Bu elektriksel güç yerde yer güç ünitesi
tarafından sağlanır.

Yer güç üniteleri uçaktan bağımsız bir kaynaktır. Farklı uçak

tipleri için farklı ebat ve güçte çeşitli yer güç üniteleri kullanılmaktadır.
Normalde bir harici güç kaynağı kullanıcıları yerde beslemek için
yeterlidir. Küçük ve orta menzilli bir uçağı yerdeyken tek yer güç ünitesi
besleyebilir ancak uzun menzilli, dört motorlu, geniş gövdeli uçaklarda
iki yer güç ünitesine ihtiyaç vardır.
Tekerlek takozları ile uçağın pozisyonunu emniyete almak ve
statik olarak uçağın yerde durdurulması işlemleri tamamlandığı zaman
yer güç ünitesi uçağa bağlanır.
Harici güç kaynağı fişi 6 pinden oluşur;
 3 adet AC faz (pin A, B, C),
 1 adet nötr (pin N),
 2 adet kısa pin (pin E, F).

a. Harici Güç Ünitesi Çeşitleri

Yer güç üniteleri hareketli ve sabit olmak üzere iki çeşittir.
Küçük uçaklar için elle taşınabilir küçük boyutlarda kullanılan yer güç
ünitesi Şekil 6–38’ de verilmiştir.
 28

ŞEKİL 6–38 Sabit küçük güçte harici güç ünitesi

Daha büyük güçte ve ebatta taşınabilir yer güç üniteleri

görülmektedir (Şekil 6–39).

ŞEKİL 6–39 Hareketli büyük güçte harici güç ünitesi

Ayrıca bazı havaalanlarında ya da hangarlarda yeraltına veya

körüklere sabitlenmiş yer güç kaynakları da bulunmaktadır (Şekil 6–40).
 29

ŞEKİL 6–40 Sabit harici güç üniteleri

Sıra Sizde:
1. Harici güç kayanağında kaç pin bulunur?
2. Elektrik devrelerinin korunmasında kullanılan elemanlar
nelerdir?
3. İçindeki tel bağlantısı koptuğunda değişmesi gereken koruma
elemanı hangisidir?

Özet
Uçaklarda elektrik takatının temini uçak tiplerine göre
değişmekle birlikte çoğunlukla AC jeneratör sisteminden oluşur. Bununla
birlikte uçaklarda kullanılan çevirici ve düşürücü cihazlar vasıtasıyla
uçakların ihtiyacı olan diğer takatlar bu cihazlardan temin edilir.
Bataryalar kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine ve elektrik enerjisini
tekrar kimyasal enerjiye çevirebilen bir doğru akım kaynağıdır.
Havacılıkta kullanılan iki çeşit batarya vardır. Bunlar;
 Kurşunlu asitli bataryalar
 Nikel kadmiyum bataryalar.
Günümüz modern yolcu uçaklarında iki çeşit DC güç kaynağı kullanılır;
 Transformer Rectifier Unit’ler (TRU’lar),
 Batarya.
TRU ‘lar statik transformatörler ve doğrultmaçların birleştirilmiş
halidir ve uçaklarda ana güç çevrim birimi olarak kullanılmaktadır.
AC girişi 28V 110A DC çıkış sağlayan cihazlardır.
Günümüz modern yolcu uçaklarında uçak üzerinde bulunan AC
güç üreteçleri şunlardır;
 Motor jeneratörü,
 Yardımcı güç ünitesi jeneratörü(APU),
 Emercensi jeneratörü,
 Statik inverter
Sabit hızlı jeneratör, mekanik gücü elektrik gücüne çevirir.
Jeneratörün 400 Hz’lik sabit bir frekans üretebilmesi için sabit bir giriş
 30

hızına ihtiyaç vardır. Constant Speed Drive (CSD) vasıtasıyla değişken

motor hızları sabit hıza çevrilir.
Uçaklarda kullanılan APU’lar genel olarak motor çalıştırma,
hava iklimlendirmesi (air conditioning) için gerekli havayı ve uçak elektrik
sistemi için gerekli elektriği temin eden gaz türbinli motorlardır.
Günümüz modern yolcu uçaklarında normal AC güç kaynakları
kaybedildiğinde uçağın emniyetli bir şekilde uçuşunu devam ettirerek
inişini gerçekleştirmesi için sınırlıda olsa bir elektrik gücüne ihtiyaç duyar.
Bu elektrik gücünü sağlamak için RAT’a sahip uçaklarda RAT devreye
girer.
Uçak elektrik sisteminin verimli çalışması, dağıtım busbar
sistemindeki gerilimin, her yük koşulunda ve değişen hızlarda sabit
kalmasına bağlıdır.
Üretim kaynaklarındaki gücün uygunluğunun sağlanması ve güç
tüketim teçhizatlarının girişini uygun hale getirebilmek için, uçakta
baştanbaşa dağıtım sistemini organize etmek temel esastır.
Uçaklarda güç dağıtımını üç şekilde inceleyeceğiz;

 Ana ( Main Power Distribution)

 Öncelikli ( Essential Power Distribution )
 Emercensi ( Emergency Power Distribution )
Inverter, çeşitli amaçlar için gerekli voltaj ve frekans değerinde,
DC takatı AC takata çevirmek için kullanılır. Ana güç kaynağından
sağlanan güç 115V 400 Hz olduğu için bunu sağlamak için bir inverter
kullanmak gerekir.
Transformatörler, elektromanyetik indüksiyon yolu ile elektrik
enerjisini bir devreden başka bir devreye veya birkaç devreye aynı
frekansta fakat farklı gerilimlerde ve akımda dönüştüren ve hareket
eden parçası olmayan elektrik makinalardır.
Doğrultma devreleri AC gerilimi DC gerilime çevirmektedir.
Doğrultma devrelerİ üç gruba ayrılır;
 Yarım dalga doğrultucu devresi,
 Tam dalga doğrultucu devresi,
 Köprü tipi doğrultucu devresi.
Elektrik devrelerinde meydana gelebilecek arıza veya kısa
devreler, cihazlar ve elektrik devrelerinde hasar yapacaktır. Bu olay uçak
için tehlikeli bir durum yaratabilir. Bu nedenle uçaklarda elektrik
güvenliğini sağlamak için şu elemanlar kullanılır.
 Power Relay(Güç Rölesi).
 Circuit Breaker(Devre Kesici) ve Fuse(sigorta)
 Current Transformer(Akım Trafoları)
 Current Limiter(Akım Kısıtlayıcı).
Elektriksel güç, motorları ateşlemek, havaalanındaki hizmetler
süresince motorları çalışır durumda tutmak, uçağın ışıklandırılmasını
sağlamak ve uçağın rutin bakım kontrolleri süresince elektrik
sistemlerinin testi için gereklidir. Bu elektriksel güç yerde yer güç ünitesi
tarafından sağlanır.
Harici güç kaynağı fişi 6 pinden oluşur;
 3 adet AC faz (pin A, B, C),
 1 adet nötr (pin N),
 2 adet kısa pin (pin E, F).
 31

Kendimizi Sınayalım
Ünitedeki konuları öğrenip öğrenmediğinizi ölçmek için
aşağıdaki soruları cevaplayınız. Doğru yanıtları kitabınızın sonunda
bulabilirsiniz.

1. Aşağıdakilerden hangisi bataryanın kapasitesini etkileyen

faktörden DEĞİLDİR?
a. Bakır plakaların yüzey alanları toplamı
b. Plakaların aktif madde ağırlığı
c. Elektrolit yoğunluğu ve sıcaklığı
d. Hücre gözlerinin ebatları

2. Aşağıdakilerden hangisi AC güç üreticilerinden biri DEĞİLDİR?

a. Yardımcı güç ünitesi jeneratörü(APU)
b. Emercensi jeneratörü
c. TRU
d. Statik inverter

3. Değişken motor devrini, sabit devire ayarlayan cihaz hangisidir?

a. CSD
b. TRU
c. İnverter
d. Doğrultucu

4. Kablo üzerinden geçen akımın ölçülmesini sağlayan devre

korunma elemanı hangisidir?
a. Circuit breaker
b. Current transformer
c. Current limiter
d. Power relay

5. Harici güç kaynağı fişinde nötr uç hangi harf ile isimlendirilmiştir?

a. A
b. B
c. C
d. N
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

%˜/ž0

<(5$/7,(/(.75è.6è67(0/(5è

1RW  %LU©RN 'HYOHWWH WRSUDNYH ROXPVX] KDYD čDUWODUé\OD P¾FDGHOH HWPHN L©LQ\HUDOWé HOHNWULN
VLVWHPOHULLOHLOJLOLX\JXODPDODUJHOLčWLULOPHNWHGLU'HYOHWOHUD\UéFD\HUHOX\JXODPDODUODEDÝODQWéOé
RODUDN D\UéQWéOé HOHNWULN WHVLVDWé VWDQGDUWODUé JHWLUPLčOHUGLU 3DUDOHO WLS VDELW DNéP  GHYUH čHPDVé
WHVLVDWODUéQGDJHQHORODUDNDčDÝéGDNL\HUHOHOHNWULNNXUDOODUéX\JXODQPDNWDGéU

1RW%XE¸O¾PGHPHYFXWX\JXODPDODUDGD\DOéD©éNODPDODUODVHULWLS VDELWDNéP GHYUHčHPDVé

WHVLVDWéQD LOLčNLQ NéODYX] ELOJLOHU YHUPHN DPD©ODQPDNWDGéU ˜]HOOLNOH HEDWODU PDO]HPH ©HčLWOHUL
YHHWLNHWOHPHJLELD\UéQWéOéNULWHUOHUGRÝUXGDQELUJHUHNOLOLNRODUDNGHÝLOGHWLSLNX\JXODPDRODUDN
GHÝHUOHQGLULOPHOLGLU

*(1(/
$*/\HUDOWéGHYUHčHPDVéQéQNXUXOXPXJHQHOOLNOHČHNLOȠGHJ¸VWHULOHQčHNLOGH\DSéOéU
*HUHNLUVHELULQFLONDEOR\DSDUDWRQHUOHUWDNéOPDNWDYHNDEORGéčNRUXPDOéYH\DNRUXPDVé]RODELOLU
3HUVRQHOHPQL\HWLL©LQGRQDQéPWRSUDNODPDVLVWHPLEXOXQXU EN]LOD (OHNWULNGHQ-
JHLOHWNHQL J¸VWHULOPHPLčWLUEN]LOD DUDFéOéÝé\OD\éOGéUéPGDQNRUXQPDVLVWHPOHUL
/36 JHQHORODUDN\éOGéUéPGDQNRUXQDFDNRODQNDQDOYHNDEORODUéQ¾]HULQHNXUXOXU/36RODQGX-
UXPODUGD/36D\Qé]DPDQGDSHUVRQHOHPQL\HWLLčOHYLQLGH\HULQHJHWLUGLÝLQGHQGRQDQéPéQWRSUDN-
ODQPDVéQDJHUHN\RNWXU<HUHOX\JXODPD\DJ¸UHGHSRQXQ\DNéQODUéQGDVLVWHPLQX©ODUéQDYHELULQFLO
GHYUHGHX\JXQDUDOéNODUOD\DGDVH©LOHQéčéNLVWDV\RQODUéQGDSDUDWRQHUWDNéODELOLU3DUDWRQHUOHUKHU
ELUWRSUDNODPDHOHNWURGXQDYH\DPHYFXWWRSUDNODPDWHOLQH\DGD/36HOHNWULNGHQJHVLQHEDÝODQéU

 ČHNLO ȠGH J¸U¾OG¾Ý¾ JLEL LNLQFLO WDUDIWD éčéN LVWDV\RQX GRQDQéPéQéQ NXUXOXPX \HUHO
X\JXODPD\DJ¸UHGHÝLčPHNWHGLU F  G YH H čHPDODUéQGDWRSUDNODPDVLVWHPLQLQ$*/WUDQVIRU-
PDW¸U¾Q¾QLNLQFLOWDUDIéQGDEDÝODQWéVéJ¸VWHULOPHNWHGLU D YH F čHPDODUéQGDéčéN¾QLWHVLQLQYH
RSWLNG¾]HQHÝLQLQWUDQVIRUPDW¸UPDKID]DVé¾]HULQGHWDNéOGéÝé\HUJ¸VWHULOPHNWHGLU E YH G čH-
PDODUéQGD\DQéQGDGRÝUXGDQJ¸P¾OHQ$*/WUDQVIRUPDW¸U¾\OHELUOLNWHéčéN¾QLWHVLQLQDQNUDMND-
]éÝéRODUDNGDDQéODQPRQWDMND]éÝéQDWDNéOPDVéJ¸VWHULOPHNWHGLU H čHPDVéQGDPRQWDMND]éÝéQ
¾]HULQGHNLéčéN¾QLWHVLLOHPXKWHPHOHQPHWDOROPD\DQD\UéELUPDKID]DL©LQGHNXUXOXRODQ$*/
WUDQVIRUPDW¸U¾ J¸U¾OPHNWHGLU %X GXUXPGD GRQDQéP WRSUDNODPDVé WUDQVIRUPDW¸U PDKID]DVéQéQ
PHWDOLN¾VWSODNDVéQGDEXOXQDQWRSUDNODPDEDÝODQWéWHOL\OHWDPDPODQéU I čHPDVéQGDWRSUDNODPD
EDÝODQWéWHOLQLQ3$3,YH\DKDYDWDUDIéQGDNL\¸QOHQGLUPHOHYKDODUéJLELéčéN¾QLWHOHULQHWDNéOPDVé
J¸VWHULOPHNWHGLU

(NUDQOéNDEOR
(OHNWURPDQ\HWLNX\XPOXOXN (0& DPDFé\ODVDELWDNéPVHULGHYUHOHUGHHNUDQOéNDEORNXOOD-
QéOé\RUVDNDEORHNUDQé©HYULPER\XQFDNHVLQWLVL]ROPDOéYHČHNLOȠWHJ¸VWHULOHQčHNLOGHELULQ-
FLOVHULGHYUHQLQX©ODUéQGDQGHSRWRSUDNODPDKDONDVéQDWRSUDNODQPDOéGéU.DEORHNUDQODUéD\UéFD


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

\DOéWéPéQ\¾NVHNJHULOLPVWUHVLQHEDÝOéRODUDND]DOPDVéQDNDUčéNRUXPDVDÝODUYHNDEORHNUDQéQéQ
P¾PN¾QRODQKHUQRNWDGDWRSUDNODQPDVéWDYVL\HHGLOLU*HOHQYHJLGHQNDEORODUJ¸VWHULOHQčHNLOGH
EDÝODQDUDNNDEORHNUDQéQéQéčéNLVWDV\RQXER\XQFDNHVLQWLVL]ROPDVéVDÝODQPDOéGéU

 <HU DOWé HOHNWULN VLVWHPOHULQLQ NXUXOXPX ELULQFLO NDEOR $*/ WUDQVIRUPDW¸U¾ LNLQFLO WHOOHU
PRQWDMDUD©ODUéYHGRQDQéPWRSUDNODPDYH\D\éOGéUéPGDQNRUXQPDVLVWHPL /36 ROPDN¾]HUHEHč
WHPHOELOHčHQVDÝODU

ČHNLO7LSLNVDELWDNéPVHULGHYUH

ČHNLO,čéNLVWDV\RQXGRQDQéPODUéQéQNXUXOXPX

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ČHNLO(NUDQOéNDEORODUéQV¾UHNOLOLNDU]HGHFHNčHNLOGHEDÝODQPDVé

%LULQFLONDEOR
&55ȠGHQéčéNLVWDV\RQODUéQDYHéčéNLVWDV\RQODUéDUDVéQGDELULQFLONDEORQXQG¸čHQPHVLGRÝ-
UXGDQ J¸PPH\¸QWHPL\OHYH\D HOHNWULN ERUXVX L©LQH NRQXODUDN\DSéODELOLU7RSUDN KDUHNHWOHULQH
NDUčé NRUXPD VDÝODGéÝéQGDQ YH NDEORQXQ LOHULGH GHÝLčWLULOPHVL GDKD NROD\ ROGXÝXQGDQ HOHNWULN
ERUXVXL©LQHG¸čHPHWHUFLKHGLOPHNWHGLU(OHNWULNERUXVXQXQNHVLWL\HWHUOLLVHLOHULGHG¸čHQHEL-
OHFHNLODYHNDEORODUL©LQGHNXOODQéODELOLU6HUSLčWLULOPLčGHYUHOHULQNDEORODUéQéQD\UéNDQDOODUL©LQH
G¸čHQPHVLPDNEXOG¾U

èNLQFLOWHOOHU
$*/ WUDQVIRUPDW¸U¾QGHQ éčéN DUPDW¾U¾QH JLGHQ LNLQFLO WHOOHU LOH LOJLOL RODUDN éčéN ¾QLWHVL
PDKID]DGDQ X]DNWDQ EXOXQX\RUVD EX LNLQFLO WHOOHULQ WHPVLO HWWLÝL \¾NOHPH KHVDED NDWéOPDOéGéU
E¸O¾PHEDNéQé] .DSODPDLčLéčéNODQGéUPDG¾]WDEDQWLSL\VHLNLQFLOWHOOHUGRÝUXGDQWHVWHUHNH-
VLNOHULQHYH\DHOHNWULNGHYUHOHULQLQL©LQHG¸čHQHELOLU'DKDVRQUDEDNéPéGDKDNROD\ROGXÝXQGDQ
HOHNWULNERUXVXWHUFLKVHEHELGLU

,čéN¾QLWHVLQLQPRQWDMé
,čéN¾QLWHVLQLQPRQWDMéPRQWDMND]éÝé\ODYH\DELUPDKID]D¾]HULQH\DSéOéU0DKID]DODU$*)/
WUDQVIRUPDW¸U¾L©LQEDNéPNROD\OéÝéVDÝODGéÝéQGDQJHQHOHÝLOLPGRÝUXGDQJ¸PPHN\HULQHPDK-
ID]DNXOODQéOPDVé\¸Q¾QGHGLU0DKID]DNDSODPDOéDODQODUGDNXOODQéPDPDFé\ODPHWDORODELOLUYH\D
NDSODPDVé]DODQODUL©LQPHWDOROPD\DQELUPDKID]DNXOODQéODELOLU SODVWLNYH\DEHWRQ ,čéNDUPD-
W¾U¾\DNéQéQGDEXOXQDQELUPDKID]DL©LQGHWUDQVIRUPDW¸UOHELUOLNWHDQNUDMND]éÝé¾]HULQHGRÝUX-
GDQPDKID]DQéQ¾]HULQHYH\DD\UéFDG¾]WDEDQOéELU\XYDQéQ¾]HULQHNXUXODELOLU0DKID]D¾]HULQGH
\¾NVHOWLOPLčELUéčéNNXUXODFDNVDPDKID]DQéQKDUHNHWHWPHVLQL¸QOHPHNL©LQEHWRQELU\DWDNL©LQH
NDSDWéOPDVéJHUHNLU.¾©¾NKDYDDODQODUéQGDYHRUWD\RÝXQOXNOXéčéNODQGéUPDVLVWHPOHULQGHPDKID-
]DQéQELUD]R\QDPDVéWROHUHHGLOHELOLU%D]éKDYDOLPDQODUéQGDWUDQVIRUPDW¸UPDKID]DVé\DNODčPD
éčéÝé NXOHOHULQLQ DO NéVPéQD EDÝOé RODQ NLOLWOL ELU GRODS čHNOLQGH WDNéOPDNWDGéU<DNODčPD éčéNODQ-
GéUPDVLVWHPLQLQEDWDNOéNJLEL\¾NVHNELUVXWDEODVéEXOXQDQDODQODUER\XQGDX]DQGéÝé\HUOHUGH
EXNXUXOXPčHNOLPDKID]DQéQL©LQHVXJLUPHSUREOHPLQLRUWDGDQNDOGéUPDNWDGéU˜UQHÝLQNRQPD


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

E¸OJHVLéčéNODQGéUPDVéQDROGXÝXJLELED]éGXUXPODUGD$*/WUDQVIRUPDW¸UOHULQLQ\DQ\DQD\HUOHč-
WLULOPHVLPDNEXOG¾U%XGXUXPGDWUDIRODUWHNELUPDKID]DL©LQHELUOLNWHNXUXOXUYHPDKID]DGX-
YDUéQDWDNéODQELUUDI¾]HULQHGL]LOLUČHNLOȠGHELUGHQ©RN$*/WUDQVIRUPDW¸U¾Q¾QNXUXOXPX
J¸VWHULOPHNWHGLU

'RQDQéPWRSUDNODPDVLVWHPL
'RQDQéPWRSUDNODPDVLVWHPLQLQDPDFéWRSUDNODPDNéVDGHYUHDUé]DVéGXUXPXQGDSHUVRQH-
OLQHPQL\HWLQLVDÝODPDNWéU3DUDOHO JHULOLP GHYUHOHULQLQDNVLQHVDELWDNéPUHJ¾ODW¸U¾Q¾QNRUX-
\XFXFLKD]ODUéNéVDGHYUHDUé]DODUéQDéčéNODQGéUPDVLVWHPLQLGHYUHGéčéEéUDNDUDNWHSNLYHUPH]6HUL
GHYUHGHWRSUDNODPD\RNWXUYHWHNELUWRSUDNODPDDUé]DVéQGDQRUPDO©DOéčPD\DGHYDPHGHUèNLQFL
ELUWRSUDNODPDDUé]DVéPH\GDQDJHOGLÝLQGHGLUHQ©GHÝHULQHYHDUé]DODUéQ\HULQHEDÝOéRODUDNéčéN-
ODQGéUPDQéQKHUKDQJLELUVHJPHQWJLGHUYH\DNDUDUéUDQFDNUHJ¾ODW¸U©éNéčDNéPéYHUPH\HGHYDP
HGHU

'RQDQéPWRSUDNODPDVéL©LQNDEXOHGLOHQ\¸QWHPWRSUDNODPDWHOLQLQéčéNNDLGHOHULYHDUPD-
W¾UPRQWDMND]éNODUéGDGDKLOROPDN¾]HUHE¾W¾QPHWDOGRQDQéPODUDEDÝODQDUDNEXHOHPDQODUD\Qé
WRSUDN SRWDQVL\HOLQGH WXWXODFDN čHNLOGH WHNUDU HOHNWULN GHSRVXQGDNL WRSUDNODPD KDONDVéQD JHUL
G¸QG¾Ý¾ȢHčSRWDQVL\HO\¸QWHPLGLUȣ

'RQDQéPWRSUDNODPDVé\DOéWéPOéYH\D©éSODNELULOHWNHQYDVéWDVé\ODYHéčéN¾QLWHVLQGHQYH\D
éčéN NDLGHVLQGHQ YH\D G¾]WDEDQOé WHVLVDWODU NXOODQéOé\RUVD WUDQVIRUPDW¸U PDKID]DVé DUDFéOéÝé\OD 
HOHNWULNGHSRVXQGDNLVLVWHPWRSUDNODPDVéQDNHVLQWLVL]RODUDNVDÝODQéU'RQDQéPWRSUDNODPDWHOL
QRUPDOGH\DOéWéOPéčWHORODUDNNDQDOVLVWHPLL©LQHG¸čHQLUDQFDNNDQDOGéčéQGD©éSODNWHORODUDN
GRÝUXGDQGDJ¸P¾OHELOLU6LVWHPKHUéčéNLVWDV\RQXQGDYH\DPLODPDUDOéNODUODWRSUDN-
ODPDHOHNWURGXQDEDÝODQPDOéGéU

'RQDQéPWRSUDNODPDWHOLQRUPDOGHPP2 $:* LODPP2 $:* ¸O©¾OHULQGH

VRPEDNéUGéU*DOYDQL]H©HOLNJLELGLÝHUPDO]HPHOHUGHNXOODQéOPDNWDGéU7HOPDO]HPHVLQLQWRSUDN-
WDNRUR]\RQDNDUčéX\JXQOXÝXWLWL]OLNOHNRQWUROHGLOPHOLGLU

 'RQDQéP WRSUDNODPD VLVWHPLQLQ WDPDPéQGD WRSUDN GLUHQFL XOXVDO NXUDOODUGD EHOLUWLOHQ
GHÝHULQ¾]HULQGHROPDPDOéGéU JHQHOOLNOHD]DPLWRSUDNGLUHQFLGHÝHUOHULLODRKPDUDVéQGD
GHÝLčPHNWHGLU 

(OHNWULNGHQJHWHOLčHNOLQGHELU\éOGéUéPGDQNRUXQPDVLVWHPLQLQ /36 NXOODQéOGéÝé\HUOHU-

GH/36GRQDQéPWRSUDNODPDVéL©LQGHNXOODQéODUDND\UéELUGRQDQéPWRSUDNODPDVLVWHPLQHJHUHN
NDOPD\DELOLU

<éOGéUéPGDQNRUXQPDVLVWHPL
<éOGéUéPGDQ NRUXQPD VLVWHPLQLQ /36  YH\D HOHNWULN GHQJH VLVWHPLQ DPDFé \éOGéUéPGDQ
ERčDODQHQHUMLQLQWRSUDÝDJLUHUHNGRQDQéPéQ]DUDUJ¸UPHVLQHYH\DSHUVRQHOLQ\DUDODQPDVéQD\RO
D©PDGDQHPQL\HWOLELUčHNLOGHGDÝéODFDÝéG¾č¾NGLUHQ©OLWHUFLKHGLOHQELU\ROVDÝODPDNWéU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

(čSRWDQVL\HO\¸QWHPLNXOODQéODUDNHOHNWULNGHQJHLOHWNHQLE¾W¾QPHWDOHOHPDQODUéD\Qé
SRWDQVL\HOGH WXWPDN L©LQ W¾P éčéN NDLGHOHULQH DUPDW¾U PRQWDM ND]éNODUéQD YH GHSR WRSUDNODPD
KDONDODUéQDEDÝODQéU

(OHNWULNGHQJHLOHWNHQLJHQHOOLNOHGRÝUXGDQNRUXQDQNDQDOéQYH\DNDEORQXQ¾]HULQH©HNLOLU

(OHNWULNGHQJHLOHWNHQLQRUPDOčDUWODUGDWRSUDNODPDHOHNWURGODUéQDPLODPDUD-
OéNODUOD EDÝODQéU 3LVWYH WDNVL\ROX NDYčDNODUéYH\D DSURQ VDKDODUéQGD HOHNWULN GHQJH WHOL HOHNW-
ULN ERUXODUéQéQ ¾]HULQH ©HNLOHUHN JH©LčLQ KHU LNL WDUDIéQGDNL WRSUDNODPD HOHNWURGODUéQD EDÝODQéU
7HVLVLQJH©PLččLPčHN\RÝXQOXÝXQDEDÝOéULVNJ¸]¸Q¾QHDOéQDUDNHOHNWULNGHQJHLOHWNHQL\DOéWéPOé
RODELOLUYH\DNDSODPDJH©LčOHULQGHNDQDOL©LQHDOéQDELOLU

'¾]WDEDQODUL©LQGHNLNDSODPDL©LéčéNDUPDW¾UOHULQGH$*/WUDQVIRUPDW¸U¾Q¾QNDSODPDQéQ
\DQéQGDROGXÝXGXUXPODUGDWHVLVHOHNWULNGHQJHVLVWHPLQLLNLQFLOX©NDEORODU¾]HULQGHQGHYDP
HWWLUPHPH\LWHUFLKHGHELOLU%XGXUXPGDHOHNWULNGHQJHVLVWHPLQGHQéčéNNDLGHVLQH©HNLOHQX]DW-
PDGRQDQéPWRSUDNODPDVéROXSHOHNWULNERUXVXYH\DWHVWHUHNHVLÝLL©LQGHQ\DOéWéOPéčWHO©HNLOHUHN
G¸čHQLUYHWDEDQéQL©WRSUDNODPDX]DQWéVéQDEDÝODQéU EN]ČHNLO 

 (OHNWULN GHQJH WHOL QRUPDOGH  PP2 $:*  LOD  PP2 $:*  ¸O©¾OHULQGH VRP
EDNéUGéU

7RSUDNODPDEDÝODQWéWHOL
 7HVLVWH /36 VLVWHPL PL \RNVD GRQDQéP WRSUDNODPD VLVWHPL PL NXUXOX ROGXÝXQD EDNéO-
PDNVé]éQPDKID]DQéQL©WRSUDNODPDX]DQWéVéQGDQRSWLNG¾]HQHÝLQH NDSODPDL©LéčéNODU YH\D¾VW
SODND\D \¾NVHOWLOPLčéčéNODU NDGDU\HWHUOLX]XQOXNWDHVQHNELUWRSUDNODPDEDÝODQWéWHOLVDÝODQéU
%DÝODQWéWHOLRODVéELUDUé]DGXUXPXQGDYH\DRSWLNG¾]HQHÝLQ\DGD¾VWSODNDQéQWDEDQGDQD\UéO-
PDVéGXUXPXQGDSHUVRQHOHPQL\HWLL©LQGRQDQéPWRSUDNODPDVéQéX]DWéU%XWRSUDNODPDEDÝODQWé
WHOLL©HULGHROGXÝXQGDQYHJ¸U¾QHPHGLÝLQGHQJHU©HNWHEDÝOéROGXÝXJDUDQWLHGLOHPH]YHHOHNWULN-
©LQLQKHU]DPDQ\DOéWéPOéHOGLYHQOHUOH©DOéčPDVéJHUHNLUČHNLOYHČHNLOȠGHWRSUDNODPD
EDÝODQWéWHOOHULJ¸VWHULOPHNWHGLU 

èNLQFLOWRSUDNOD
%D]é\HUHOX\JXODPDODUDJ¸UHWRSUDNODPDVLVWHPGHQ$*/WUDQVIRUPDW¸U¾Q¾QLNLQFLOVDUJé-
VéQéQELUXFXQDEDÝODQWé\DSéOPDNWDGéU%XWRSUDNODPDELULQFLOYHLNLQFLONéVDGHYUHPH\GDQDJHO-
GLÝLQGHHOHNWULN©LQLQPDUX]NDODELOHFHÝLJHULOLPLD]DOWéUČHNLOȠGHLNLQFLOWRSUDNODPD¸UQHNOHUL
J¸VWHULOPLčWLU

7RSUDNGLUHQFL
/36L©LQ©RÝXQOXNODNDEXOHGLOHQRKPȠOXNWRSUDNGLUHQ©GHÝHULQLQW¾PWHVLVDWODUL©LQ
X\JXQ ROGXÝX G¾č¾Q¾OPHPHOLGLU <éOGéUéP ULVN GHÝHUOHQGLUPHVL VRQXFXQXQ \¾NVHN ROGXÝX \HU-
OHUGH\éOGéUéPGDQHWNLQNRUXPDVDÝODPDNL©LQWRSUDNGLUHQFLGHÝHUOHULQLQD]DOWéOPDVéJHUHNHELOLU
'RQDQéPWRSUDNODPDVéQGDWRSUDNGLUHQFLGHÝHUL\HUHOHOHNWULNNXUDOODUéQDJ¸UHWDQéPODQDELOLU ¸U-
QHÝLQRKP 


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

*¸]¸Q¾QGHEXOXQGXUXODFDNEDčOéFDKXVXVODU
 (OHNWULN NDEORODUéQéQ \HU DOWéQD G¸čHQPHVL SDKDOé ELU LčOHPGLU YH DVJDUL EDNéPOD X]XQ
YHHWNLOLKL]PHWLJ¾YHQFHDOWéQDDODFDN¸QOHPOHUNXOODQéOPDOéGéU%¾W¾Q©DOéčPDODUEXWLSLčOHUOH
G¾]HQOLRODUDNXÝUDčDQGHQH\LPOLSHUVRQHOWDUDIéQGDQ\DSéOPDOéGéU<HUDOWéNDEORODUéQ©RÝXKDYDD-
ODQéQéQPDQHYUDVDKDVéQGDQYH\DEXDODQéQ©RN\DNéQéQGDQJH©HFHNWLU'ROD\éVé\ODIDDOKDYDDODQ-
ODUéQGDEXWHVLVDWéQKDYDDUD©ODUéYH\DWHVLVDWLčOHPLQL\DSDQNLčLOHUD©éVéQGDQKHUKDQJLELUWHKOLNH
DU]HWPHPHVLQLVDÝODPDNL©LQ©RNE¾\¾N¸]HQJ¸VWHULOPHOLGLU

<DSéP©DOéčPDODUé¸QFHVLG¾]HQOHPHOHU
0DO]HPHOHUGHQLč©LOHUGHQJ¾QG¾]HYHJHFH©DOéčPDVDDWOHULQGHQWHVLVDW\¸QWHPLYHXVX-
O¾QGHQYH\DSéODFDNRODQKHUQHYLJH©LFLYH\DNDOéFéRQDUéPLčOHPLQGHQVRUXPOXP¾KHQGLVLQ¸Q
RQD\éDOéQéU+DYDWUDˉNNRQWUROJHUHNOLJ¸U¾OPHVLKDOLQGH©DOéčPDQéQNRRUGLQDV\RQXL©LQJHUHNOL
G¾]HQOHPHOHU\DSéOéU.DEORODUéQJ¾]HUJDKéWLWL]OLNOHEHOLUOHQHUHNLčDUHWOHQLU<DNéWGHSRODUéVXKDW-
ODUéJ¸PPHNXPDQGDYHJ¾©NDEORODUéYEPHYFXW\HUDOWéWHVLVDWODUéQéQNRUXQPDVéL©LQW¾PPDNXO
WHGELUOHUDOéQéU*HQHORODUDNE¸OJH\DNéQODUéQGDKHUKDQJLELU©DOéčPD\DEDčODQPDGDQ¸QFH©DOéčDQ
KHUKDQJLELUNROD\OéÝDJLUHQ©éNDQW¾PJ¾©YHNXPDQGDNDEORODUéLOHELOLQHQW¾P\DUGéPFéWHVLV-
OHULčDUHWOHQPHOLGLU'DKDVRQUDYHW¾P\DSéP©DOéčPDVéV¾UHVLQFHGLÝHU\HUDOWéNROD\OéNODUéRODVé
KDVDUGDQ NRUXQPDOéGéU7HVLVDW VéUDVéQGD KDVDU J¸UHQ W¾P\HUDOWé NDEORODUé GHUKDO D\Qé NDOLWHGH
PDO]HPH\OHRQDUéOPDOéGéU

%DÝODQWéODU\DSéODQDQNDGDUQHPJLUPHVLQL¸QOHPHNL©LQNDEORODUéQX©ODUéEDQWODQPDOéGéU

.DQDOODUGDHOHNWULNERUXODUéQGDYH\DéčéNNDLGHVLLOHWUDQVIRUPDW¸UPDKID]DODUéDUDVéQGDNL
ELULQFLONDEORODUGDHN\HUOHULQHL]LQYHULOPHPHOLGLU

.DEORG¸čHPH\¸QWHPOHUL
<HUDOWéNDEORODUGRÝUXGDQJ¸PPHYHNDQDOL©LQH©HNPH GRÝUXGDQJ¸PPHHOHNWULNERUXVX
YH\DNDSDOéNDQDO\DQLNDQDOEDQNODUé ROPDN¾]HUHLNL\¸QWHPOHG¸čHQPHNWHGLU%X\¸QWHPOHULQ
¸ÝHOHULDčDÝéGDHOHDOéQPDNWDGéU

.$%/2/$5,1'2Ü58'$1*˜0ž/0(6è
HOHNWULNNDEORODUéQéQGRÝUXGDQJ¸P¾OHUHNG¸čHQPHVLQGHEDčOéFDDGéPODU

D KHQGHND©PD

E NXPVHUPH

F NDEORODUéQ\HUOHčWLULOPHVL

G NXPODLONGROJX

H HOHNWULNGHQJHWHOLQLQ\HUOHčWLULOPHVLYH

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

I QRUPDOWRSUDNODLNLQFLGROJXGXU LNLQFLGROJXLND]EDQGéQéQ\HUOHčWLULOHELOPHVLL©LQLNLSDU©D
KDOLQGHRODELOLU 

+HQGHND©PD
7HPHOJHUHNOLOLNOHU$NVLEHOLUWLOPHGLÝLV¾UHFHD\Qé\HUGHEXOXQDQYHD\QéJHQHOLVWLNDPHWWH
X]DQDQW¾PNDEORODUD\QéKHQGHNL©HULVLQHG¸čHQPHOLGLU+HQGHÝLQGXYDUODUéPXWODNDGLNH\ROPD-
OéGéUE¸\OHFHEDQNHW\¾]H\LQGHNLER]XOPDHQG¾č¾NVHYL\HGHWXWXODFDNWéU+HQGHNOHULQDOW\¾]H\L
PXWODNDHQJHEHVL]ROPDOéYHNDOéQWDQHOLDJUHJDL©HUPHPHOLGLU0¾PN¾QVHKHQGHND©PDLčOHPL
NDEORODUD\QéLčJ¾Q¾L©HULVLQGHG¸čHQLSKHQGHNNDSDWéODFDNčHNLOGH\DSéOPDOéGéU‰LPOHULQVDÝODP
ROGXÝXYH©LPWDEDNDVéQéQNDOGéUDELOHFHÝL\HUOHUGH©LPOHUGLNNDWOHVé\UéODUDNG¾]J¾QELUEL©LPGH
PXKDID]DHGLOPHOLGLU

+HQGHNND]PD©DOéčPDODUéL©LQJH©LFLRODUDNV¸N¾OHQNDQDOEDQNéYH\DHOHNWULNERUXVXLčD-
UHWOHUL WHNUDU JHUHNHQ čHNLOGH \HULQH NRQPDOéGéU ˜QHULOHQ WHVLVDWODUGDQ PHYFXW IDDO NDEORODUOD
NHVLčWLÝLGXUXPODUGDNDEOR\XG¸čHQHQNLčLEXNDEORODUéQ\HWHUOLELUčHNLOGHNRUXQPDVéQéVDÝODPD-
OéGéU.HVLčPHOHULQ¸Q¾QHJH©LOHPH\HQ\HUOHUGHSODQODUGDEHOLUWLOHQOHUKDUL©ROPDN¾]HUHPHYFXW
NDEORODU¾]HULQGHKHUKDQJLELUHN\HULQHL]LQYHULOPH\HFHNWLU0HYFXWNDEORODUéQ\HULHOOHWHVSLW
HGLOPHOLGLU .D]éODUDN ©éNDUéODQ NDEORODU NRQWURO HGLOHUHN KHUKDQJL ELU KDVDU J¸U¾OPHGLÝLQGHQ
HPLQROXQPDOéGéU

.DEORGHULQOLÝL'RÝUXGDQJ¸PPHNDEORODUKDYDDODQéDUD]LVLQGHELWPLč]HPLQLQHQD]
PPDOWéQGDKDYDDODQéDUD]LVLGéčéQGDELWPLč]HPLQLQHQD]PPDOWéQGDSLVWWDNVL\ROXDSURQ
YH KL]PHW \ROODUéQéQ DOWéQGD LVH HQ D]  PP GHULQOLNWH ROPDOéGéU +DYDOLPDQé DUD]LVL GéčéQD
©HNLOHQNDEORODUéQ\HUHOHOHNWULNNXUDOODUéQGDNLJHUHNOLOLNOHUJHUHÝLQFHGDKDGHULQHG¸čHQPHVLJH-
UHNHELOLU˜UQHÝLQDNVLEHOLUWLOPHGLÝLV¾UHFHGHPLU\ROXKDWWéDOWéQGDQJH©HQ\HUOHUGHDVJDULNDEOR
GHULQOLÝLPPROPDOéGéU

+HQGHNGHULQOLÝL.DEORODUéQG¸čHQHFHÝLKHQGHNJHUHNOLNDEORGHULQOLÝLQHHNRODUDNČHNLO
ȠWHJ¸VWHULOHQčHNLOGHHQDOWNDEORQXQDOWéQGDDVJDULPPȠOLNELU\DWDN ¸UQHÝLQNXP WDED-
NDVéL©LQ\HWHUOLRODFDNGHULQOLNWHROPDOéGéU

.DEORODUéQ\HUOHčWLULOPHVL
 0¾PN¾Q RODQ GXUXPODUGD NDEOR ELU éčéN LVWDV\RQXQGDQ GLÝHULQH NDGDU HN\HUL ROPDGDQ
WHNSDU©DKDOLQGHX]DQPDOéGéU(N\HULJHUHNOLOLNOHULQLDVJDULG¾]H\HLQGLUPHNL©LQHOYHULčOLRODQ
HQ X]XQ EHVOHPH NDEORVX X]XQOXNODUé NXOODQéOPDOéGéU .DEORQXQ NHVLOPHVL JHUHNL\RU LVH NHVPH
LčOHPLQLQ DUGéQGDQ QHPH NDUčé NRUXPDN L©LQ NDEORODUéQ X©ODUé HWNLOL ELU EL©LPGH NDSDWéOPDOéGéU
.DEORODU\DUé©DSéNDX©XNYHSODVWLNNDSOéNDEORODUéQ©DSéQéQVHNL]NDWéQGDQYH\DPHWDO]éUKOéNDE-
ORODUéQ©DSéQéQRQLNLNDWéQGDQD]RODFDNčHNLOGHE¾N¾PO¾ROPDPDOéGéU'RODčPéčE¾N¾OP¾čRODQ
NDEORODUG¸čHQPHPHOLGLU.DEORVHULOLUNHQPDNDUDQéQEDčéQGDJ¸]OHPOHPHNL©LQELULGXUPDOéYH
NDEORGDNLKHUW¾UO¾DNVDNOéÝéELOGLUPHOLGLU'RÝUXGDQWRSUDÝDJ¸P¾OHFHNRODQNDEOR\XPDNDUD-
GDQ©¸]PHLčOHPLNDEORQXQG¸čHQHFHÝL\HUGHD©éODQKHQGHNWHYH\DKHQGHÝLQ\DQéQGD\DSéOPDOé
YH NDEOR KHQGHÝLQ GLELQH GLNNDWOH \HUOHčWLULOPHOLGLU .DEOR ODU  ELU KHQGHÝLQ L©LQH ELU XFXQGDQ
D©éODUDN©HNLOPHPHOLGLU.DEORODUéQELUELULQLQ¾VW¾QGHQJH©PHVLJHUHNL\RUVDHQ¾VWNDEORELWPLč


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

]HPLQLQDOWéQGDJHUHNOLDVJDULGHULQOLNWHYH\DGDKDGHULQGHRODFDNčHNLOGHDUDODUéQGDDVJDUL
PPGLNH\X]DNOéNEéUDNéOPDOéGéU+HQGHÝLQL©LQHJHULOPH\LD]DOWPD\D\HWHFHNNDGDU6čHNOLQGHELU
GL]LNéYUéPKDOLQGHJHYčHNOLNSD\éEéUDNéOPDOéGéU

ČHNLO.DEORODUéQGRÝUXGDQKHQGHNL©LQJ¸P¾OPHVL

(OHNWULNGHQJHWHOLQLQ\HUOHčWLULOPHVL
(OHNWULNGHQJHWHOLGHUHFHOLNELUȢNRUXPDE¸OJHVLȣ G¾čH\G¾]OHPLQKHUELUWDUDIéQGD
GHUHFH VDÝODU(OHNWULNGHQJHWHOLV¾UHNOLRODUDNNDEORQXQHOHNWULNERUXVXQXQYH\DNDQDOEDQNéQéQ
 PP LOD  PP ¾]HULQGHYH\D GDKD ID]OD LVH SODQODUGD J¸VWHULOHQ čHNLOGH G¸čHQLU .RUXPD
E¸OJHVLQHEDÝOéRODUDNPPȠGHNLELUHOHNWULNGHQJHWHOLNDEORL©LQPPȠGHNLELUHOHNWULN
GHQJHWHOLLVHNDEORL©LQX\JXQGXUGDKD\¾NVHNGHÝHUOHUGHLVHČHNLOȠWHJ¸U¾OG¾Ý¾JLEL
LODYHHOHNWULNGHQJHWHOOHULQHLKWL\D©YDUGéU

$\UéFDHOHNWULNGHQJHWHOLNDSODPDOéDODQODUGDDOW]HPLQLQ¾VWWDEDNDVéQéQHQD]PP
NDSODPDVé]DODQODUGDLVHELWPLč]HPLQLQHQD]PPDOWéQDG¸čHQPHOLGLU0HYFXWNDSODPD\D
HOHNWULNERUXVXJ¸P¾OHFHN\HUOHUGHEXER\XWPPȠGHQD]RODELOLU(OHNWULNGHQJHWHOLHOHNWULN

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ERUXODUéQéQL©LQHG¸čHQPHPHOLGLUDQFDNSLVWYH\DWDNVL\ROXNDYčDNODUéQGDPHYFXWELUNDQDOL©LQH
G¸čHQHELOLU(OHNWULNWHOLNDQDOL©LQHG¸čHQGLÝLQGH\DOéWéOPDOéGéU

èND]EDQGé
+HQGHÝLQL©LQGH\HUDOWéHOHNWULNLND] X\DUé EDQGé©HNLOPHOLGLUEXEDQGéQNRQXPXGRÝ-
UXGDQ J¸P¾OHQ NDEORQXQ YH\D YDUVD HOHNWULN GHQJH WHOLQLQ  PP ¾]HULQGH \D GD GRÝUXGDQ
J¸PPHNDEORODUéQ\DGDYDUVDHOHNWULNGHQJHWHOLQLQ\¾]H\LLOH¾VWVHYL\HVLDUDVéQGDNLPHVDIHQLQ
\DNODčéNRODUDN\DUéVéQGDYHELWPLč]HPLQLQHQD]PPDOWéQGDROPDOéGéU.XOODQéODQEDQWX]DN-
WDQIDUNHGLOHELOPHVLL©LQPHWDOL]HIRO\RGDPDUOéLODPPJHQLčOLÝLQGHSROLHWLOHQˉOPEDQW
ROPDOéGéU%DQWUHQNOLROPDOéYH¾]HULQGHNHVLQWLVL]RODUDNSODQODUGDEHOLUWLOHQčHNLOGHD©éNODPDODU
EXOXQPDOéGéU

7UDˉÝLQ\RÝXQROGXÝXE¸OJHOHU
.DEORODU NDSODPDOé DODQODUéQ NDUD\ROODUéQéQ GHPLU\ROX KDWODUéQéQYH\D DUNODUéQ DOWéQGD
GRÝUXGDQJ¸P¾OPHPHOLGLU%XE¸OJHOHUGHNDEORODUEHWRQPDKID]DOéNDQDOODUYH\DVHUW©HOLNHOHNW-
ULNERUXODUL©HULVLQGHG¸čHQPHOLGLU

.D\DOéNE¸OJHOHU
 6HUW ND\D LOH NDUčéODčéODQYH ND©éQPDQéQ P¾PN¾Q ROPDGéÝé GXUXPODUGD ND\D ND]éODUDN
NDEORODU ERUX YH\D NDQDO L©HULVLQGH \HUOHčWLULOPHOL YH EHWRQOD GROJX \DSéOPDOéGéU ČHNLO ȠGD
J¸VWHULOGLÝL JLEL ERUX WHVLVDWé \¾]H\LQ HQ D]  PP DOWéQGD YH ND]éODQ \HULQ GLELQGHQ HQ D]
 PP \¾NVHNWH ROPDOéGéU (OHNWULN GHQJH WHOL NDQDOéQ ¾]HULQH WDNéOPDOéGéU .DQDOD QD\ORQ ELU
©HNPH KDODWé GD HNOHQHELOLU žVW WDEDND LOHWNHQ EHWRQ ROPDN ¾]HUH LNL NDW X\JXODPD \DSéOPDVé
GHÝHUOHQGLULOPHOLGLU

+HQGHNJHQLčOLÝLYHNDEORODUDUDVéX]DNOéNPHVDIHVL
7HN ELU NDEOR L©LQ KHQGHN JHQLčOLÝL HQ D]  PP ROPDOéGéU %LU KHQGHNWH ELUGHQ ID]OD
NDEORQXQEXOXQGXÝXGXUXPODUGDKHQGHNJHQLčOLÝLDčDÝéGDEHOLUWLOHQD\UéPPHVDIHOHULNRUXQDFDN
čHNLOGHD\DUODQéU

.DEORODUDUDVéQGD\DWD\D\UéP

D )DUNOéVHULéčéNODQGéUPDGHYUHOHULQHDLWVHULéčéNODQGéUPDNDEORODUéDUDVéQGD\DQODPDVéQD
PPPHVDIHEXOXQPDOéGéU$\QéGHYUH\HDLWVHULéčéNODQGéUPDNDEORODUéD\éUPDPHVDIHVL
EéUDNPDGDQ\HUOHčWLULOHELOLU

E YROWWDQG¾č¾ND\QéYH\DIDUNOéGHYUHOHULQJ¾©NDEORODUé\DWD\D\UéPPHVDIHVLROPDNVé-
]éQD\QéKHQGHNWHELUOLNWHVHULOHELOLU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO(OHNWULNGHQJHWHOLQLQ\HUOHčWLULOPHVL

ČHNLO.D\DOéNE¸OJHOHUHNDEORG¸čHPH

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ČHNLO.DEORHOHNWULNGHQJHWHOLDUDVéQGDNL\DQDOD\éUPDPHVDIHVL

F *HULOLPGHÝHULLODYROWDUDVéRODQIDUNOéGHYUHOHULQJ¾©NDEORODUéDUDODUéQGDHQD]
PPRODFDNčHNLOGHD\UéOPDOéGéU

G YROWYH\DDOWéW¾PJ¾©NDEORODUéW¾PNXPDQGDNDEORODUéQGDQWHOHIRQNDEORODUéQGDQ
YH\DNRDNVL\HOWLSNDEORODULOHDUDVéQGDHQD]PPRODFDNčHNLOGHD\UéOPDOéGéU

H YROW¾]HULJ¾©NDEORODUéGLÝHUW¾PNDEORODUGDQHQD]PPPHVDIH\OHD\UéOPDOéGéU

I .XPDQGDNDEORODUéWHOHIRQNDEORODUéYHNRDNVL\HONDEORODUKHQGHÝLQL©LQHDUDODUéQGD\DWD\
D\UéPPHVDIHVLROPDGDQVHULOHELOLU

.DEORODUDUDVéQGDGLNH\D\UéP

D 6éNéčPDNDEORODUDKDVDUYHUHELOHFHÝLQGHQNDEORODUéQKL©ELULEDčNDELUNDEOR\ODGRÝUXGDQ
¾VW¾VWHJHOPHPHOLGLU

E .DEORODUDUDVéQGDNLGLNH\D\UéPPHVDIHOHUL\DWD\D\UéPL©LQYHULOHQOHUHEHQ]HUROPDOéGéU
DQFDN\DWD\D\UéPPHVDIHVLJHUHNWLUPH\HQNDEORODUDUDVéQGDGLNH\RODUDNHQD]PP
D\UéPPHVDIHVLEéUDNéOPDOéGéU

F  7RSUDNODPD WHOOHUL YH HOHNWULN GHQJHOHUL HQ ¾VW VHYL\HGHNL NDEORODUéQ \DNODčéN  PP
¾]HULQGHROPDOéGéU

žVW¾VWHJH©LčOHU
'LNH\D\UéPPHVDIHOHUL\XNDUéGDEHOLUWLOPLčROPDNODELUOLNWHELUKHQGHNL©HULVLQGHGRÝ-
UXGDQJ¸P¾OHQNDEORODUéQ¾VW¾VWHJH©PHVL¸QHULOPHPHNWHGLU.DEORODUéQEXčHNLOGHNDWNDWJ¸-
P¾OPHVLLOHULGHDOWODUGDNLNDEORODUéQRQDUéOPDVéQéJ¾©OHčWLULU‰RÝXQOXNODGLNH\D\UéPPHVDIHOHUL
NDEORODUéQIDUNOéELUD©éQGDQELUELUOHULQL¾VW¾QGHQJH©WLÝLGXUXPODUL©LQGLU%XW¾U¾VWHQJH©PHOHULQ
P¾PN¾QROGXÝXQFDGHUHFH\DNéQROPDVéWHUFLKHGLOLU'LNH\D\UéPPHVDIHVLVDÝODPDNL©LQKHQ-
GHNGHULQOLÝLČHNLOȠGHJ¸VWHULOHQčHNLOGHDUWéUéOéU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO%LUELUL¾VW¾QGHQJH©HQNDEORODU

(OHNWULNGHQJHWHOLDUDEDÝODQWéODUé
 .DEORODUéQ YH HOHNWULN ERUXODUéQéQ NHVLčWLÝL \HUOHUGH HOHNWULN GHQJH LOHWNHQOHUL DUDVéQGD
DUDEDÝODQWé\DSéOPDOéGéU.DEORODUéQHOHNWULNERUXODUéQéQYH\DNDQDOODUéQéQ¾]HULQHELU©RNHOHNWULN
GHQJHWHOLG¸čHQHQ\HUOHUGHDUDODUéQGDHQID]ODPDUD\ODDUDEDÝODQWé\DSéOPDOéGéUČHNLO
ȠGDHOHNWULNGHQJHWHOOHULDUDVéQGDELUDUDEDÝODQWé\¸QWHPLJ¸VWHULOPHNWHGLU

(OHNWULNWHOOHULDUDVéQGDYHWRSUDNODPDHOHNWURGODUéQD\DSéODQDUDEDÝODQWéODUL©LQHOHNWULN
GHQJHWHOOHULEDÝODPDLčOHPOHULQGHHN]RWHUPLNND\QDNNXOODQéOPDOéGéU%XEDÝODQWéODUVDGHFHEX
W¾ULčOHUOHG¾]HQOLRODUDNXÝUDčDQGHQH\LPOLSHUVRQHOWDUDIéQGDQ\DSéOPDOéGéU7HVLVDWODUGD¾UHWLFL-
QLQWDYVL\HOHULQHYHDčDÝéGDNLNRčXOODUDX\XOPDOéGéU

D .D\QDNODUGDNLW¾PF¾UXˊDUJLGHULOPHOLGLU

E ,čéNDUPDW¾U¾Q¾QDOWOéNODUéQGDNLND\QDNODUGDDOWOéNODUéQL©LQGHYHGéčéQGDHN]RWHUPLNEDÝ-
ODPD LčOHPOHULQGHQ]DUDU J¸UP¾č RODQ W¾P JDOYDQL]H NDSODPDOé\¾]H\ DODQODUéYHȢHUJL-
PLčȣ DODQODU VéYé VRÝXN JDOYDQL]OHPH PDGGHVL\OH NDSODQDUDN HVNL KDOLQH JHWLULOPHOLGLU
.DSODQDFDN\¾]H\OHULQKD]éUODQPDVéYHNDSODPDPDGGHVLQLQX\JXODQPDVé¾UHWLFLQLQWDYVL-
\HOHULQHX\JXQčHNLOGH\DSéOPDOéGéU

F .D\QDNEDÝODQWéODUGDNLW¾PJ¸P¾O¾EDNéUYHND\QDNPDO]HPHVL\¾]H\LQDčéQGéUéFéWRSUDÝD
YHQHPHPDUX]NDOPDVéQé¸QOHPHNL©LQNDWUDQELW¾PDVWLNPDO]HPH\OHYH\DPXDGLO\¸Q-
WHPOHUOHWDPDPHQNDSODQPDOéGéU

$OWHUQDWLIRODUDNHOHNWULNGHQJHWHOLQLQéčéNNDLGHOHULQHYHDQNUDMND]éNODUéQDEDÝODQWéVéEX
LčL©LQRQD\ODQPéčFéYDWDOéEDÝODQWéQRNWDODUéNXOODQéODUDNGD\DSéODELOLU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ČHNLO(OHNWULNGHQJHWHOLDUDEDÝODQWéODUé

.DEORJHYčHNOLNSD\é
 ‰HNLOHQ NDEORQXQ KHU LNL XFXQGD E¾W¾Q EDÝODQWéODUéQ D\éUPD WUDQVIRUPDW¸UOHULQLQ éčéN
¾QLWHOHULQLQYHNDEOREDÝODQWéODUéQéQ\HUVHYL\HVL¾]HULQH©éNDUéOGéÝéW¾PQRNWDODUéQKHULNL\DQéQGD
\DNODčéNȠHUPHWUHOLNNDEORJHYčHNOLNSD\éEéUDNéOPDOéGéU*HYčHNOLNSD\éLOPHÝLNDEORQXQJH©WLÝL
DVJDULGHULQOLNOHD\QéGHULQOLNWHG¸čHQPHOLGLU%XLOPHNOHUGHL©\DUé©DSéNDEORQXQGéč©DSéQéQRQ
LNLNDWéQGDQD]ROPD\DQE¾N¾POHUEXOXQPDOéGéU.DEORQXQ\HU¾VW¾QH©éNWéÝé\HUOHUGH\HU¾VW¾QGH
LODYHJHYčHNOLN\DSéEéUDNéOPDOéGéU7¾PNDEORHN\HUOHULQGHHN\HULQGHYH\DHN\HULQLQX©ODUéQGDQ
 PPȠOLN PHVDIH L©HULVLQGH E¾N¾PV¾] JHYčHNOLN SD\é LOPHNOHUL EXOXQPDOéGéU èOHULGH \DSéODFDN
WHVWOHUYH\D\HUVHYL\HVL¾]HULQGHNLEDÝODQWéODUL©LQJHUHNHQ\HUOHUGHNDEORQXQHULčLP\DSéVéQéQ
¾VW¾QGHQGLNH\RODUDNHQD]PPX]DQDELOPHVLQLVDÝOD\DFDNNDGDUJHYčHNOLNSD\éEéUDNéOPDOé-
GéU%XčDUWLOHULGHNLEDÝODQWéODUL©LQYH\DEHOLUOHQHQčHNLOGHERčDOWéNODUGDQEXDWODUGDQYHHULčLP
\DSéODUéQGDQELULQFLONDEORJH©HQ\HUOHUL©LQGHJH©HUOLGLU

6RQGROJX
.DEORG¸čHQGLNWHQVRQUDKHQGHNDčDÝéGDNLčHNLOGHGROGXUXOPDOéGéU

D 'ROJXLčOHPLVéUDVéQGDKHQGHNOHULQL©LQGHVXELULNLQWLOHULEXOXQPDPDOéGéU

E .DEORODUéD\éUDQGROJXL\LFHEDVWéUéODUDN\HULQHVéNéčWéUéOPDOéGéU.DEORD\éUPDPHVDIHOHUL
NRUXQPDOéYH\DWD\GLNH\YH\DEXLNLVLQLQNRPELQDV\RQXROPDOéGéU

F èONGROJXWDEDNDVéQéQGHULQOLÝLVéNéčWéUéOPDPéčKDOGH¸O©¾OG¾Ý¾QGHPPȠGHQD]ROPD-
PDOéGéUYH©DSéPPȠGHQE¾\¾NDJUHJDSDUWLN¾OOHULL©HUPH\HQWRSUDNYH\DNXPPDO]HPH
NXOODQéOPDOéGéU%XWDEDNDNDEORD\UéQPHVDIHOHULQLQNRUXQPDVéL©LQEDVWéUDUDNVéNéčWéUPD
LčOHPLKDULFLQGHVéNéčWéUéOPDPDOéGéU(OHNWULNGHQJHWHOOHULEXNDWPDQéQ¾]HULQHVHULOLU

G èNLQFLWDEDNDQéQGHULQOLÝLVéNéčWéUéOPDPéčKDOGH¸O©¾OG¾Ý¾QGHPPȠGHQD]ROPDPDOé-


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

GéUYH©DSéPPȠGHQE¾\¾NDJUHJDSDUWLN¾OOHULL©HUPH\HQPDO]HPHNXOODQéOPDOéGéUèND]
EDQWODUéEXNDWPDQéQ¾VW¾QHVHULOHELOLU

H èNLQFLYHGDKDVRQUDNLWDEDNDODUHQD]éQGDQ\DQéQGDNLLčOHPJ¸UPHPLčWRSUDNNDGDU\RÝXQ
RODFDNčHNLOGHL\LFHEDVWéUéODUDNVéNéčWéUéOPDOéGéU*HUHNL\RUVDLVWHQHQVéNéčWéUPDVHYL\HVLQH
XODčPDNL©LQGROJXPDO]HPHVLJHUHNHQčHNLOGHéVODWéOPDOéYH\DKDYDODQGéUéOPDOéGéU

I ž©¾QF¾YHGDKDVRQUDNLGROJXWDEDNDODUéQéQGHULQOLÝLPPȠ\LJH©PHPHOLGLUYHGROJX
PDO]HPHVLKDIUL\DWPDO]HPHVLYH\DLWKDOPDO]HPHRODELOHFHNROXS©DSéPPȠGHQE¾-
\¾NWDčYH\DDJUHJDL©HUPHPHOLGLU

J +HQGHNGROJXPDO]HPHVL\OHWDPDPHQGROGXUXOPDOéYHEDVWéUéODUDN\DQéQGDNL\¾]H\OHD\Qé
VHYL\HGHRODFDNčHNLOGHVéNéčWéUéOPDOéGéUDQFDNKHQGHÝLQ¾]HULQH©LPVHULOHFHNVHGROJXLč-
OHPL\DSéODFDN©LPOHQGLUPHLčOHPLQLQW¾U¾QHX\JXQRODUDNJHUHNOLGHULQOLNWHGXUGXUXOPD-
OéGéU'ROJXQXQ\HULQHRWXUPDVéL©LQ\HWHUOLSD\EéUDNéOPDOéGéU.D]éODQPDO]HPHQLQID]ODVé
NDOGéUéODUDNSODQODUDYHVSHVLˉNDV\RQODUDX\JXQčHNLOGHEHUWDUDIHGLOPHOLGLU

K 5HVWRUDV\RQ0HYFXW©LPWDEDNDVéQéQNDOGéUéOGéÝé\HUOHUGH©LPWDEDNDVéGROJXLčOHPLWD-
PDPODQéUWDPDPODQPD]WHNUDU\HUOHčWLULOPHOLGLU+HQGHND©PDWRSUDN\éÝPDNDEORVHUPH
UDPSD\DSéPéYHGLÝHU©DOéčPDODUODGHÝLčWLULOHQDODQODUéQKHSVLWHNUDUHVNLKDOLQHJHWLULO-
PHOLGLU%XUHVWRUDV\RQLčOHPLVéUDVéQGD¾VWWRSUDNLčOHULJ¾EUHOHPHNLUH©OHPHHNLP©LP
NDSODPDEDčVé]©LYL©DNPDYH\DPDO©ODPDJLELJHUHNOLW¾PLčOHPOHU\DSéODFDNWéU+HQGHN
D©PDLčOHPOHULNDSODPDOéDODQODUGD\DSéOéUVDD©éODQ\HUOHUX\JXQGROJXPDO]HPHVL\OHGRO-
GXUXOGXNWDQVRQUDRULMLQDONDSODPD\DEHQ]HUELUNDSODPDLOH¾]HUL\HQLGHQNDSODQPDOé-
GéU ž]HUL\HQLGHQ NDSODQDQ NHVLPOHU RULMLQDO NDSODPD\OD D\Qé VHYL\HGH ROPDOé ¾]HULQGH
KHUKDQJL ELU ©DWODN ROPDPDOé YH ¾]HULQGHNL WUDˉN \¾NOHULQL ©¸NPHGHQ YH\D ©DWODPDGDQ
©HNHELOHFHNNDSDVLWHGHROPDOéGéU

(OHNWURPDQ\HWLNSDUD]LW
+DYDDODQééčéNODQGéUPDGHYUHOHUL595HNLSPDQéV¾]¾OPHD©éVéNRQXPODQGéUéFéJLELKDYD-
OLPDQéQéQNULWLNVH\U¾VHIHUVLVWHPOHULQGHQED]éODUéQéQSHUIRUPDQVéQéROXPVX]HWNLOH\HELOHFHNDčéUé
HOHNWURPDQ\HWLNSDUD]LW (0, ROXčWXUDELOPHNWHGLU%D]é&&5ȠOHU©DOéčPD¸]HOOLNOHULJHUHÝLPXKWH-
PHO(0,ND\QDÝéGéU$čDÝéGDNL¸QOHPOHUKDYDOLPDQéRUWDPéQGDNL(0,Ƞ\éYHYH\D(0,ȠQéQROXPVX]
HWNLOHULQLD]DOWPD\D\DUGéPFéRODELOLU

D  +DYDDODQé éčéNODQGéUPD GHYUHOHUL NXPDQGD YH KDEHUOHčPH NDEORODUé\OD D\Qé ERUX NDEOR
NDQDOéYH\DNDQDOEDQNéL©LQHG¸čHQPHPHOLGLU

E  +DYDDODQé éčéNODQGéUPD VLVWHPOHUL NXPDQGD YHYH\D KDEHUOHčPH NDEORODUé\OD NHVLčHFHN

čHNLOGHG¸čHQPHPHOLGLU

F  %D]é GXUXPODUGD (0, HPLV\RQODUéQé D]DOWPDN L©LQ UHJ¾ODW¸U ©éNéčéQD KDUPRQLN ˉOWUHOHUL
G¸čHQHELOLU%XˉOWUHOHUED]éUHJ¾ODW¸U¾UHWLFLOHULQGHQWHPLQHGLOHELOLU

G <HGHNNXPDQGDYHKDEHUOHčPHNDEORODUéWRSUDNODQPDOéGéU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

H žUHWLFLOHUWDVDUéPé\DSDQODUP¾KHQGLVOHUYVPHYFXWVH\U¾VHIHUWH©KL]DWéYHSDUD]LWRODVéOé-
ÝéNRQXVXQGDELOJLOHQGLULOPHOLGLU

I 3URMHV¸]OHčPHOHULQGH\HQLGRQDQéPLOHPHYFXWGRQDQéPDUDVéQGDHOHNWURPDQ\HWLNX\XP-
OXOXNčDUWéEXOXQPDOéGéU8\JXQOXÝXGRÝUXODPDNL©LQRSHUDV\RQHONDEXOWHVWOHULLVWHQHELOLU

7RSUDNV¾UPHPDNLQHVL\OHNDEOR©HNPH
%D]éNRčXOODUGDWRSUDNV¾UPHPDNLQHVL\OHNDEORG¸čHPHNP¾PN¾QRODELOLU%XG¸čHPH
\¸QWHPLVDGHFHNXPOXWRSUDNODUéQDÝéUOéNOéROGXÝXYHNDEOR\DOéWéPéQGD©HQWLNYH\DNHVLNROXčXPD
\ROD©DELOHFHNWDčYH\DEHQ]HULNDOéQWéODUéQROPDGéÝé\HUOHUGHNXOODQéODELOLU%XWH©KL]DWNDEORODU
KDYDOLPDQé DUD]LVLQGH ELWPLč]HPLQLQ DOWéQD HQ D]  PP GHULQOLNWH\HUOHčWLULOHFHN čHNLOGHGLU
0DNLQHLOHUOHGLN©HNDEORPDNDUDGDQHOOHD©éOPDOéWRSUDNHÝLPLHWNLVL\OHD©éOPDVéQDL]LQYHULOPH-
PHOLGLU%D]éGXUXPODUGDWRSUDNV¾UPHPDNLQHVL\OHHVQHNNDQDOYH\DSROLHWLOHQERUXG¸čHQPHVL
GHP¾PN¾QG¾U

(N\HUOHUL
 3ODQODUGD J¸VWHULOHQ W¾UGH EDÝODQWéODU EX W¾U LčOHUOH G¾]HQOL RODUDN XÝUDčDQ GHQH\LPOL
SHUVRQHOWDUDIéQGDQDčDÝéGDNLčHNLOGH\DSéOPDOéGéU

D '¸NPHPDO]HPHGHQHN\HUOHUL%XHN\HUOHULQGHLOHWNHQOHULQEDÝODQPDVéL©LQVéNéčWéUPDOé
EDÝODQWé HOHPDQODUé NXOODQéOPDOéGéU .DOéSODU WDNéOGéNWDQ VRQUD PDO]HPHOHU NDUéčWéUéODUDN
¾UHWLFLQLQWDOLPDWODUéQDJ¸UHYHP¾KHQGLVLQX\JXQJ¸UG¾Ý¾čHNLOGHG¸N¾OPHOLGLU

E 6DKDGDEDÝODQDQˉčOLHN\HUOHUL%XW¾UHNNDEORODU¾UHWLFLQLQWDOLPDWODUéQDJ¸UHWDNéOPDOé-
GéU(NNDEORGRÝUXGDQVRNHWOLEDÝODQWéHOHPDQODUéQDWDNéOPDOéGéU+HUKDO¾NDUGDEDÝODQWé
HOHPDQODUéQéQELUOHčPH\HULHQD]ELUNDWODVWLNYH\DVHQWHWLNODVWLNEDQWODYHELUNDWSODVWLN
EDQWOD\DUé\DUé\D¾VW¾VWHJHOHFHNčHNLOGHVDUéOPDOéELUOHčPH\HULQLQKHULNLWDUDIéQGDHQ
D]PPX]DQPDOéGéU

F )DEULNDG¸N¾PO¾ˉčOLHN\HUOHUL%XHNNDEORODUGRÝUXGDQVRNHWOLEDÝODQWéHOHPDQODUéQD
WDNéOPDOéGéU+HUKDO¾NDUGDEDÝODQWéHOHPDQODUéQéQELUOHčPH\HULHQD]ELUNDWODVWLNYH\D
VHQWHWLNODVWLNEDQWODYHELUNDWSODVWLNEDQWOD\DUé\DUé\D¾VW¾VWHJHOHFHNčHNLOGHVDUéOPDOé
ELUOHčPH\HULQLQKHULNLWDUDIéQGDHQD]PPX]DQPDOéGéU

G %DQWOéYH\DéVéE¾]¾čPHOLHN\HUOHUL%DQWOéHN\HULX\JXODPDVéE¸O¾PGHDQODWéOPéčWéU

 %(721 0$+)$=$/, 9(<$ 0$+)$=$6,=  .$1$//$5,1  (/(.75è. %258/$5,1,1

'˜Č(10(6è

*¾]HUJDKVH©LPL
$VJDULPDOL\HWOHD]DPLHVQHNOLNGHQJHVLQLVDÝODPDNYHLOHULGH\DSéODELOHFHNELQDODUéQYH
GLÝHU\DSéODUéQWHPHOOHULQGHQ JH©PHPHN L©LQ NDQDO KDWWé J¾]HUJDKODUéVH©LOPHOLGLU(OHNWULN J¾©
GDÝéWéP KDWODUé\OD KDEHUOHčPH KDWODUéQéQ ©HNLOPHVLQLQ JHUHNOL RODELOHFHÝL GXUXPODUGD D\Ué LQLč


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

GHOLÝLE¸OPHOHULQGHLNLL]ROHVLVWHPVDÝODQPDOéGéU0¾PN¾QVHNDQDOODUD\UéELUEHWRQ]DUIL©LQH
G¸čHQPHOLGLU(OHNWULNYHKDEHUOHčPHNDQDOODUéGLÝHU\HUDOWéWHVLVOHULQGHQ¸]HOOLNOHGH\¾NVHNVé-
FDNOéNWDNLVXYH\DEXKDUERUXODUéQGDQX]DNWXWXOPDOéGéU

.DQDOPDO]HPHOHUL
.DQDOODUL©LQNDEXOHGLOHELOLUVWDQGDUWPDO]HPHOHUDUDVéQGDˉEHUNDURYHSODVWLNJLELVWDQ-
GDUW PDO]HPHOHU \HU DOPDNWDGéU 3ODVWLN NDQDOODU YH ERUXODU KDORMHQ L©HUPHPHVL GROD\éVé\OD GD
©HYUH\HGDKDX\JXQROPDVéVHEHEL\OHSROLHWLOHQGHQ\DSéOPéčROPDOéGéU6HUW©HOLNHOHNWULNERUXODUé
GD]HPLQDOWéQDG¸čHQHELOLUYHJHUHNOLGXUXPODUGDVDKDGDYH\DIDEULNDGDX\JXODQDQNDSODPDODU
VDÝODQPDOéGéU

.DQDOODUéQNHVLWL
%LUNDQDOEDQNéL©HULVLQGHNLHOHNWULNERUXODUéQéQL©©DSéFPȠGHQD]ROPDPDOéGéUDQFDN
KDEHUOHčPHKDWODUéL©LQ©DSéHQD]FPRODQNDQDOODUNDEXOHGLOHELOLUVHYL\HGHGLU

%HWRQPDKID]DVé]NDQDOG¸čHPH
7HNNDQDOOéKDWODUL©LQD©éODQKHQGHNOHULQJHQLčOLNOHULPPȠGHQD]PPȠGHQID]OD
ROPDPDOéGéUD\QéVHYL\HGHG¸čHQHQLNLYH\DGDKDID]ODNDQDOL©LQD©éODQKHQGHÝLQJHQLčOLÝLLVH
RUDQWéOé RODUDN GDKD ID]OD ROPDOéGéU %HWRQ PDKID]DVé] NDQDOODU L©LQ D©éODQ KHQGHNOHULQ GLSOHUL
NDQDOD E¾W¾Q X]XQOXÝX ER\XQFD HčLW GHVWHNYHUHFHN VHYL\H\H WDP RODUDN X\JXQ RODFDN čHNLOGH
\DSéOPDOéGéU+HQGHÝLQGLELQHNDQDOL©LQDOWOéNPDO]HPHVLRODUDNHQD]PPNDOéQOéÝéQGD VéNéčWé-
UéOPDPéčKDOGH¸O©¾OG¾Ý¾QGH LQFHWRSUDNPDO]HPHGHQROXčDQELUWDEDND\HUOHčWLULOPHOLGLU$OWOéN
PDO]HPHVL\XPXčDNWRSUDNNXPYH\DGLÝHULQFHGROJXODUGDQROXčPDOéYH©DSéPPȠGHQE¾\¾N
SDUWLN¾OOHU L©HUPHPHOLGLU $OWOéN PDO]HPHVL L\LFH VDÝODP RODQD GHN EDVWéUéODUDN VéNéčWéUéOPDOéGéU
$\QéEHWRQPDKID]DVé]KHQGHÝLQL©LQHLNLYH\DGDKDID]ODNDQDOG¸čHQPHVLGXUXPXQGDNDQDOODU
DUDVéQGD\DWD\LVWLNDPHWWHHQD]PP GéčFLGDUGDQGéčFLGDUD¸O©¾P GLNH\LVWLNDPHWWHLVHHQ
D]  PP PHVDIH EéUDNéOPDOéGéU 6HUW ©HOLNYH\D NDOéQ FLGDUOé HOHNWULN ERUXVX GRÝUXGDQ WRSUDÝD
J¸P¾OHELOLU'LÝHUW¾PHOHNWULNERUXODUéPDKID]DL©LQGHJ¸P¾OPHOLGLU EN]ČHNLO 

%HWRQPDKID]DL©LQHNDQDOG¸čHPH
%HWRQPDKID]DL©LQHG¸čHQHQW¾PNDQDOODUHQD]PPNDOéQOéÝéQGDEHWRQWDEDNDVé¾]HUL-
QH\HUOHčWLULOPHOLGLUèNLYH\DGDKDID]ODNDQDOéQEHWRQPDKID]DL©LQHJ¸P¾OHFHÝLGXUXPODUGDND-
QDOODUDUDVéQGDHQD]PP GéčFLGDUGDQGéčFLGDUD¸O©¾P PHVDIHEéUDNéOPDOéGéU.DQDO\HUOHčWLU-
PHLčOHPLGHYDPHGHUNHQNDQDOEDQNéQéQNHQDUODUéQDYH¾]HULQHHQD]PPNDOéQOéÝéQGDEHWRQ
\HUOHčWLULOPHOLGLU.DQDOODUéQJHQLčOH\HQDÝé]ODUéYH\DPDQčRQODUéEHWRQPDKID]DLOHD\QéKL]DGD
YH\DLQLčGHOLNOHULQLQ\DGDHOGHOLNOHULQLQL©GXYDUODUéQDG¸čHQPHOLGLUè©L©HJH©PHOLDUDSDU©DODU
NDQDOODUDUDVéQGDHčLWPHVDIHNDODFDNčHNLOGHHQID]ODPHWUHOLNDUDOéNODUODNXOODQéOPDOéGéU<DQ
\DQDNDQDOODUL©HULVLQGHNLEDÝODQWéSDU©DODUéDUDODUéQGDHQD]PPPHVDIHRODFDNčHNLOGHG¾-
]HQOHQPHOLYHEHWRQG¸NPHLčOHPLQGHQ¸QFHVXJH©LUPH]KDOHJHWLULOPHOLGLU.XVXUOXELUEDÝODQWé
SDU©DVéRODQKL©ELUNDQDOG¸čHQPHPHOLGLU%HWRQPDKID]DOéNDQDOODUYH\DVHUW©HOLNHOHNWULNERUXOD-
UéNDUD\ROODUéQéQGHPLU\ROODUéQéQSLVWOHULQWDNVL\ROODUéQéQGLÝHUNDSODPDOéDODQODUéQYH\DDUNODUéQ

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

DOWéQDG¸čHQL\RUVDEHWRQ]DUIéQYH\DHOHNWULNERUXVXQXQ¾VWNéVPéGHQJHOLWHPHOWDEDNDVéQéQDOW
NéVPéQGDQHQD]PPDčDÝéGDRODFDNčHNLOGHGLÝHUKHUKDQJLELUE¸OJHGHLVHELWPLč]HPLQLQ
HQD]PPDOWéQGDRODFDNčHNLOGHG¸čHQPHOLGLU(OHNWULNGHQJHWHOOHULJHUHNHQčHNLOGHWDNéOéU

.DQDOODUYHHVQHNERUXODU
.DQDOVLVWHPLL©LQHNDEORG¸čHQLUNHQNDEORODUČHNLOȠGHJ¸VWHULOHQčHNLOGHJUXSODQGé-
UéOPDOéGéU(VQHNNDQDO ERUX ČHNLOȠGDJ¸VWHULOHQčHNLOGHGRÝUXGDQKHQGHNL©LQH\HUOHčWLULOLU

7RSUDNODPDEXčLQJOHUL
6HUW©HOLNHOHNWULNERUXVXQXQELULQLčGHOLÝLQHYH\DHOGHOLÝLQHJLUGLÝL©éNWéÝé\HUOHUGHW¾P
GHYUHOHUL©LQELUWRSUDNODPDEXčLQJLEXOXQPDOéGéU

.DQDOEDQNODUéQéQG¾]HQL
,VéQéQHQL\LčHNLOGHGDÝéOPDVéL©LQLNLNDQDOJHQLčOLÝLQGHYH\D\¾NVHNOLÝLQGHG¾]HQOHPHOHU
NXOODQéOPDOéGéU%XQDSDUDOHORODUDNNDQDOEDQNODUéELUND©NDQDO\¾NVHNOLÝLQGHYH\DJHQLčOLÝLQGH
RODELOLU ‰RNVD\éGDNDQDOV¸]NRQXVXROGXÝXQGDEXP¾PN¾QROPD\DELOLU èNLNDQDOJHQLčOLÝLQGHNL
GLNH\G¾]HQNDEORODUéQLQLčGHOLÝLQLQGXYDUODUéQGDGDKDNROD\DVéOPDVéQDLPNDQVDÝODUDQFDNLNL
ERUX\¾NVHNOLÝLQGHNL\DWD\G¾]HQNDGDUHNRQRPLNROPD\DELOLU

'UHQDM%¾W¾QNDQDOKDWODUéGUHQDML©LQHÝLPHOGHOLNOHULQHLQLčGHOLNOHULQHYHNDQDOX©OD-
UéQDGRÝUXRODFDNčHNLOGHG¸čHQPHOLGLU(ÝLPELUPHWUHGHHQD]PPROPDOéGéU(ÝLPLWHN\¸Q
ER\XQFDV¾UG¾UPHQLQHOYHULčOLROPDGéÝéGXUXPODUGDNDQDOKDWODUéPHUNH]GHQLQLčGHOLNOHULQHHO
GHOLNOHULQHYH\DNDQDOVRQODUéQDGRÝUXKHULNL\¸QGHHÝLPOLRODELOLU1HPLQELULNHELOHFHÝLFHSOHU-
GHQYH\DWX]DNODUGDQND©éQéOPDOéGéU

.DEOR©HNPH
'¸čHQHQ\HGHNNDQDOODUéQKHUELULQGHDODQ¸O©¾V¾HQD]PP2RODQEDNéUNDSODQPéč©HOLN
©HNPH WHO EXOXQPDOéGéU$OWHUQDWLI RODUDN éVODN NDQDODOWOéNLQLč GHOLÝL L©LQGH ©¾U¾PH\HFHN YH\D
N¾ˊHQPH\LGHVWHNOHPH\HFHNELUSROLSURSLOHQ©HNPHKDODWNXOODQéODELOLU<HGHNNDQDOODUéQD©éNX©-
ODUé©éNDUéODELOLUNRQLNWDSD\ODWéNDQPDOéGéU7DSD©HNPHWHOLQLVéNéFDVDELWOHPHOLGLU

<HGHNNDSDVLWH
7¾P\HQL\HUDOWéVLVWHPOHULQGHSODQODQDQWHVLVDWODUYHLOHULGH\DSéODELOHFHNJHQLčOHWPHOHU
L©LQ\HWHUOLNDQDODUWéDVJDUL\¾]GHRUDQéQGD\HGHNNDQDOEXOXQPDOéGéU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO%HWRQPDKID]DVé]NDQDOHOHNWULNERUXVX

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ČHNLO%HWRQNDSOéNDQDOEDQNé

(VQHNERUXVLVWHPL
 (VQHN ERUX VLVWHPLQLQ NXOODQéPé GRÝUXGDQ J¸PPH YH NéVD NDEOR ©DOéčPDODUé LOH VéQéUOé
ROPDOéGéU%HWRQG¸NPHYHJHQHOGROJXLčOHPLVéUDVéQGDHVQHNERUXODUéQéQ\HULQGHQR\QDPDVéQé
¸QOHPHN]RUROGXÝXQGDQEHWRQNDSOéNDQDOEDQNODUéQGDVHUWERUXODUNXOODQéOPDOéGéU$\UéFD©HNPH
WHOERUXODUéQQLVSHWHQ\XPXčDNNéVéPODUéQéNHVHELOHFHÝLQGHQNDEOR©HNPHLčOHPOHULQGHHVQHNER-
UXODUVRUXQOXRODELOPHNWHGLU8\JXQELU©HNPHPDO]HPHVLNXOODQéOPDOéGéU

%LUGHQ©RNHOHNWULNERUXVXQXQYHNDQDOEDQNéQéQ¾VW¾QHHOHNWULNGHQJHWHOL©HNPH
+DYDOLPDQééčéNODQGéUPDNDEORODUé¾]HULQGHéčéNODQGéUPDVLVWHPLQHNDUčéNRPSOHNRUXPD
E¸OJHVLROXčWXUPDNDPDFé\ODKDYDOLPDQééčéNODQGéUPDNDEORODUéQD\¸QHOLNELUGHQ©RNHOHNWULNER-
UXVXQXQNDQDOEDNéQéQ¾]HULQGHHOHNWULNGHQJHWHOOHUL©HNLOHELOLU.DQDOEDQNODUéQéQNRUXPDVé\HU
¸]HOOLNOHULQLQJHQHO(0&LQFHOHPHVLQHYHWHVLVWHNL.HUDXQLNVHYL\HOHUHJ¸UHWDQéPODQPDOéGéU EN]
 +DYDOLPDQéNDEORODUéL©LQELUGHQ©RNHOHNWULNERUXVXQXQYHYH\DNDQDOEDQNéQéQD\QéKHQGHÝH
G¸čHQPHVLGXUXPXQGDERUXODU¾]HULQGHNLHOHNWULNGHQJHWHOOHULQLQVD\éVéYH\HULG¾čH\G¾]OHPLQ
KHU LNL WDUDIéQGD  GHUHFHOLN NRPSOH NRUXPD E¸OJHVL EéUDNéODFDN čHNLOGH ROPDOéGéU EN] ČHNLO
 


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO‰RNOXNDQDOODUéQ¾]HULQGHHOHNWULNGHQJHWHOL

èNLQFLOX©NDEORNRUXPDVé
1RUPDOčDUWODUGDLNLQFLONDEORXFXNéUéODELOLUEDÝODQWéSDU©DODUéQéQL©LQGHQJH©LOLUèNLQFLO
NDEORXFXQXQD©éNWDROGXÝXDNVLGXUXPODUGDPDKID]DGDQYH\DJ¸P¾O¾$*/WUDQVIRUPDW¸U¾QGHQ
éčéN¾QLWHVLQHNDGDUHVQHNNDEORNéOéIé\ODNRUXPDVDÝODQDELOLU

è1èČ'(/è./(5è9((/'(/è./(5è
ČHNLOȠWHJ¸VWHULOGLÝL¾]HUHLQLčGHOLNOHULQLQYHHOGHOLNOHULQLQVH©LOPHVLQGHHWNLOLRODQ
IDNW¸UOHU ©HNLOHQ NDQDOODUéQ VD\éVé \¸Q¾ YH NRQXPX NDEOR UDIé G¾]HQOHPHOHUL GUHQDM \¸QWHPL
©DOéčPDDODQé\HWHUOLOLÝL ¸]HOOLNOHLQLčGHOLÝLQHKHUKDQJLELUGRQDQéPNXUXODFDNLVH LOHGRQDQéPéQ
NXUXOPDVéYHNDOGéUéOPDVéL©LQJHUHNOLD©éNOéÝéQER\XWXGXU

.RQXP
èQLčGHOLNOHULYH\DHOGHOLNOHULEDÝODQWéODUYH\DHN\HUOHULL©LQJHUHNOLRODQYHGLÝHU\DUGéPFé
WHVLVOHUOH©DNéčPDGDQND©éQéODFDN\HUOHUH\HUOHčWLULOPHOLGLUèQLčGHOLÝLD\UéPPHVDIHVLG¾]NDQDO
KDWODUéQGDPHWUH\LNDYLVOLNDQDOKDWODUéQGDLVHPHWUH\LDčPDPDOéGéU.DEORODU©HNLOLUNHQ
JHUHNLUVHWHVLVDWKDVDUéQé¸QOHPHNL©LQDUDOéNPHVDIHOHULD]DOWéOPDOéGéU'¸čHPHLčOHPLVéUDVéQGD
JHUJLQOLNNDEOR\DOéWéPéQD]DUDUYHUPH\HFHNYH\DNDEORODUéQEL©LPLQLQER]XOPDVéQD\ROD©PD\D-
FDNQRNWD\DNDGDUVéQéUODQGéUéOPéčROPDOéGéU EN]7DEOR 

$Ýé]OéNODU
èOHULGHJHQLčOHWPH\DSéODFDÝé]DPDQLQLčGHOLÝLQLQGXYDUéQéQER]XOPDVéQDJHUHNROPDPDVé
L©LQLNLYH\DGDKDID]OD\HGHNDÝé]OéN LQLčGHOLÝLQGHQ©éNDQNéVDNDQDOODU EXOXQPDVéL\LELUX\JX-
ODPDGéU$Ýé]OéNODUéQKHULNLXFXWéND©ODUODNDSDWéOPDOéGéU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ČHNLOèQLčGHOLÝL

'RQDQéP0DO]HPHVL
 7HVLVDW L©LQ X\JXQ RODQ GRQDQéP PDO]HPHVL VH©LOPHOLGLU .DQDOODUéQ JHQLčOH\HQ DÝé]ODUé
YDUVDVDGHFHPHWDONéOéˊéNDEORODUL©LQNDEORNDQDOéNéOéˊDUéJHUHNOLGLU

‰HNPHGHPLUOHUL
Ȣ‰HNLGHPLULȣRODUDNGDDGODQGéUéODQ©HNPHGHPLUOHULNDEORQXQ©HNLOPHVLQGHEDÝODQWéQRN-
WDVéRODUDNNXOODQéOPDN¾]HUHLQLčGHOLÝLQLQGXYDUODUéQGDJ¸P¾O¾RODQKDONDODUYH\DQHUY¾UO¾GH-
PLU ©XEXNODUGéU ‰HNPH GHPLUOHUL X\JXODQPDVé EHNOHQHQ \¾N¾Q LNL NDWéQé ©HNHELOHFHN NXYYHWWH
ROPDOéGéU

èNLE¸O¾PO¾LQLčGHOLNOHUL
(OHNWULNYHKDEHUOHčPHKDWODUéQéQD\QéNDQDOEDQNéL©HULVLQHG¸čHQGLÝLYH\DD\QéLQLčGHOLÝL-
QLQNXOODQéOGéÝéGXUXPODUGDGHYUHOHUDUDVéQGDNLD\UéPéQNRUXQPDVéL©LQLNLE¸O¾PO¾LQLčGHOLNOHUL
NXOODQéOPDOéGéU

7RSUDNODPD
èQLčGHOLÝLQGHNDEORUDIéYHGéčDUéGDELUWRSUDNODPDHOHNWURGXQDEDÝOéRODQJLULčNDSDÝéJLEL
W¾P PHWDO SDU©DODU L©LQ WRSUDNODPD\DSéOPDNWDGéU èQLč GHOLÝLQLQ HWUDIéQD\HUHO NXUDOODUD X\JXQ
RODUDNG¸UWHQWHUNRQQHNWHWRSUDNODPDHOHNWURGX KHUN¸čH\HELUWDQH G¸čHQHELOLU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

<(5$/7,.$%/2/$5,1,1.$1$/è‰è1'('˜Č(10(6è

.DQDOODUéQKD]éUODQPDVé
.DQDOG¸čHPHLčOHPLWDPDPODQGéNWDQVRQUDNDEORODUNDQDOODUDV¾U¾OHUHNYH\DNDQDOODUéQ
L©LQGHQ ©HNLOHUHN G¸čHQLU .DEORODU G¸čHQPHGHQ ¸QFH NDQDO D©éN YH V¾UHNOL ROPDOé YH NDQDOGD
KHUKDQJLELUG¸N¾QW¾ELULNLQWLEXOXQPDPDOéGéU.DEORLOHWNHQLQ]DUDUOéELUčHNLOGHJHULOPHVLQL\D-
OéWéPPDO]HPHVLQLQ]DUDUJ¸UPHVLQLYH\DNRUX\XFXGéč¸UW¾Q¾QKDVDUJ¸UPHVLQL¸QOH\HFHNčHNLOGH
G¸čHQPHOLGLU%¾W¾QNDEORODUéQX©ODUéNXUXOXPGDQ¸QFHQHPJH©LUPH\HQNDSDWPDEDQGé\ODNDSD-
WéOPDOéYHEDÝODQWéODU\DSéODQDNDGDUNDSDOéWXWXOPDOéGéU%LUNDQDODYH\DHOHNWULNERUXVXQDELUGHQ
©RNNDEORG¸čHQHFHNVHE¾W¾QNDEORODUD\QéDQGDG¸čHQPHOLGLU%LUNDQDODYH\DHOHNWULNERUXVXQD
KL©ELUGXUXPGDHNYH\DEDÝODQWé\DSéOPDPDOéGéU

.DQDOODUéQL©LQGHQNDEOR©HNPH
‰HNPH\¸QWHPL%LUNDQDODG¸čHQHFHNNDEORODUHOHNWULNOLYLQ©OHYH\DHOOH©HNLOPHOLGLU7¾P
©HNPHLčOHPOHULQGH\HWHUOLPLNWDUGDNDEOR©HNPHPDGGHVLNXOODQéOPDOéGéU3HWURO\DÝéNXOODQéOPD-
PDOéGéU+HUKDQJLELUNDEORNéOéIéQéQYH\DFHNHWLQLQ\¾]H\LRULMLQDONDOéQOéÝéQéQRQGDELULQGHQGDKD
GHULQHLQHQKDVDUJ¸UP¾čROPDPDOéGéU.DEORGéč©DSéQéQRQGDELULQGHQGDKDEDVéNRYDOOHčPLč
ROPDPDOéGéU<D\JéQRODUDNG¸čHQHQNDEORODUL©LQD]DPLNDEOR©HNPHJHUJLQOLNOHUL7DEORȠGH
OLVWHOHQPLčWLU%XWDEORGDEHOLUWLOHQOLPLWOHUGH©HNPHDUDFéRODUDN©HOLNYH\DWHOKDODWODUéQNXOODQé-
PéQéQ¸Q¾QHJH©PHNDPD©ODQPDPDNWDGéU$QFDN©HNLOHQNDEORL©LQX\JXQJHUJLQOLÝLJ¸VWHUHFHN
ELUGLQDPRPHWUHNXOODQéOPé\RULVH©HNPHJHUJLQOLÝLQL7DEORȠGHJ¸VWHULOHQNXYYHWOHUOHVéQéU-
ODQGéUDFDNRODQX\JXQER\XWWDELUKDODWWDNéPéNXOODQéOPDOéGéU%LUNDQDOD©HNLOHFHNKHUKDQJLELU
NDEORJUXEXNRPELQDV\RQXKHUELUNDEORL©LQL]LQYHULOHQJHULOLPWRSODPéDUWé\¾]GHGHÝHULQL
JH©PHPHOLGLU

.DEOR *HUJLQOLN NJ  +DODW©DSé PP 

FPP 6RO
2
 &
FPP 6RO
2
 & 0
FPP 6RO
2
 0
FPP26WU  & 0
FPP26WU  & 0
FPP 6WU
2
 & '
FPP26WU  &
7DEOR'LQDPRPHWUHYH\DKDODWNXOODQéODUDNL]LQYHULOHQD]DPL]éUKVé]NDEOR©HNPHGHÝHUOHUL

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

.DEOR *HUJLQOLN NJ  +DODW©DSé PP 

FPP 6WU
2
 &
FPP 6WU
2
 0
FPP 6WU
2
 & 0
FPP 6WU
2
 &
FPP 6WU
2
 & 0 '
FPP 6WU
2
 &
FPP 6WU
2
 & 0
35PP 2
 &
35PP 2
 0
35PP 2
 & 1
35PP 2
0 '

FȝèOHWNHQ 6ROȝ.DWé 6WUȝ'DPDUOé 35ȝ‰LIW

&ȝ3DPXN 00DQLOD 'ȝ'DNURQ 1ȝ1D\ORQ
1RWȞ/LVWHGH\HUDOPD\DQNDEORODUéQD]DPL©HNPHJHUJLQOLÝLELOJLOHUL
V¸]NRQXVXNDEORQXQ¾UHWLFLVLQGHQWHPLQHGLOPHOLGLU

‰HNPHX]XQOXÝX(N\HUOHULQLHQD]DLQGLUPHNL©LQNDQDOODUDELUVHIHUGHHOYHULčOLRODQHQE¾-
\¾NX]XQOXNODUGDNDEOR©HNLOPHOLGLU$NVLJHUHNPHGLÝLV¾UHFHLQLčGHOLNOHULYHHOGHOLNOHULDUDVéQGD
G¸čHQHQNDEORWLSLL©LQHOYHULčOLRODQHQID]ODX]DNOéNPHVDIHVLEéUDNéOPDOéGéUDQFDNLQLčGHOLNOHUL
YH\DHOGHOLNOHULDUDVéQGDNLPHVDIHKL©ELUNRčXOGDPHWUH\LDčPDPDOéGéU

èQLčGHOLNOHULQGHYHHOGHOLNOHULQGHNDEORODUéQG¸čHQPHVL
.DEORUDˊDUé.DEORODULQLčGHOLNOHULQLQYH\DHOGHOLNOHULQLQL©NéVPéQGDNHVNLQE¾N¾POHUGHQ
YH\DGRODčPDODUGDQND©éQéODUDNGLNNDWOLELUčHNLOGHEL©LPOHQGLULOPHOLGLU%¾W¾QHN\HUOHULYHNDE-
ORODUPP©DSéQGDQD\ORQLSNXOODQéODUDNNDEORUDˊDUéQDEDÝODQPDOéGéUèQLčGHOLNOHULQGHNLYHHO
GHOLNOHULQGHNLUDˊDUSODVWLNWLSWHROPDOéYHEXUDˊDUGDSRUVHOHQL]RODW¸UOHUEXOXQPDOéGéU(N\HUOHUL
YHEDÝODQWéHOHPDQODUéNDQDOéQLQLčGHOLÝLQGHYH\DHOGHOLÝLQHD©éNODQDÝ]éQGDQHQD]PHWUH
PHVDIHGHROPDOéGéU8\JXODQDELOLUROPDVéGXUXPXQGDIDUNOéNDEORODUGDNLHN\HUOHULGHNDGHPHOL
RODUDNG¾]HQOHQPHOLGLU

.DEORVRQODQGéUPD7¾PNXPDQGDNDEORODUéWHOHIRQNDEORODUéYHNRDNVL\HONDEORODUJHUH-
NHQčHNLOGHVRQODQGéUéOPDOéGéU$QPDGHÝHULYROWXQ¾]HULQGHRODQW¾PJ¾©NDEORODUéQéQVRQ-
ODQGéUPDLčOHPLJHULOLPJLGHUPHFLKD]éNXOODQéODUDN\DSéOPDOéGéU.DEOREDčOéNODUéQéQNXOODQéOGéÝé
GXUXPODUGD ¾UHWLFLQLQ WDYVL\HOHULQH VéNé ELU čHNLOGH X\XOPDOéGéU 6RQODQGéUPDODU WUDQVIRUPDW¸U
EXčLQJOHULQGH\DSéOé\RUVDJHUHN\¾NVHNJHULOLPWDUDIéQGDJHUHNVHDO©DNJHULOLPWDUDIéQGDD©éNWD
NDODQLOHWNHQ\¾]H\OHUWDPJHULOLPL©LQEDQWODQPDOéYH\¾NVHN\DOéWéPOéVX\DGD\DQéNOéNDSODPD\OD
ER\DQPDOéGéU

.DEORWRSUDNODPD.DEORODUéQWRSUDNODQPDVéQGDDčDÝéGDNLNRčXOODUJH©HUOLGLU

D %¾W¾QNéOéˊéJ¾©NDEORODUéQéQNéOéˊDUéKHULNLX©WDGDWRSUDNODQPDOéGéU7RSUDNODPDLOHWNHQL


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

EX DPD© L©LQ ¸]HO RODUDN WDVDUODQPéč RODQ ELU WRSUDNODPD EDÝODQWé HOHPDQé YDVéWDVé\OD
WRSUDNODPD©XEXÝXQDEDÝODQPDOéGéU'RÝUXGDQWRSUDÝDJ¸P¾OHQJ¾©NDEORODUé¾]HULQGHNL
NéOéˊDUYH\D]éUKHN\HUOHULQGHQGHÝLODQFDNKHULNLX©WDQWRSUDNODQPDOéGéU

E %¾W¾QNéOéˊéNXPDQGDNDEORODUéQéQNéOéˊDUéKHULNLX©WDGDWRSUDNODQPDOéGéU+HUHN\HULQGH
NéOéIéQWRSUDNWDQ\DOéWéPGLUHQFLRULMLQDONDEORQXQ\DOéWéPGLUHQFLQHHčLWROPDOéGéU

F 7HOHIRQNDEORODUéQéQNéOéˊDUéVDGHFHELUX©WDWRSUDNODQPéčROPDOéGéU+HUHN\HULQGHNéOéIéQ
WRSUDNWDQ\DOéWéPGLUHQFLRULMLQDONDEORQXQ\DOéWéPGLUHQFLQHHčLWROPDOéGéU

G .RDNVL\HONDEORNéOéˊDUéNDEORQXQ©HNLOGLÝLX]XQOXNER\XQFDWRSUDNWDQ\DOéWéOPéčROPDOéGéU
.éOéˊDUVDGHFH©HNLOHQNDEORQXQKHULNLXFXQGDNLWH©KL]DWWDGRQDQéPGDVRQODQDQNRDNVL-
\HOEDÝODQWéHOHPDQéQGDWRSUDNODQPDOéGéU

.DEORODUéQJUXSODQGéUéOPDVé
 $\Qé NDQDO L©LQGH LNL YH\D GDKD ID]OD NDEOR G¸čHQPHVL GXUXPXQGD DčDÝéGDNL KXVXVODU
JH©HUOLGLU

D *HULOLPGHÝHULD\QéRODQJ¾©NDEORODUéD\QéNDQDOL©LQHG¸čHQHELOLU

E *HULOLPGHÝHULYROWXQDOWéQGDRODQJ¾©NDEORODUéD\QéNDQDOL©LQHG¸čHQHELOLU

F *HULOLPGHÝHULYROWXQDOWéQGDRODQJ¾©NDEORODUéNXPDQGDNDEORODUéWHOHIRQNDEORODUé
YH\DNRDNVL\HONDEORODULOHD\QéNDQDOL©LQHG¸čHQPHPHOLGLU

G *HULOLPGHÝHULYROWXQ¾]HULQGHRODQJ¾©NDEORODUéNXPDQGDNDEORODUéWHOHIRQNDEOR-
ODUéYH\DNRDNVL\HONDEORODULOHYH\DJHULOLPGHÝHULYROWXQDOWéQGDRODQJ¾©NDEORODUé
LOHD\QéNDQDOL©LQHG¸čHQPHPHOLGLU

H .XPDQGDNDEORODUéWHOHIRQNDEORODUéYHNRDNVL\HONDEORODUD\QéNDQDOL©HULVLQHG¸čHQHELOLU
ve

I *¾©NXPDQGDYHWHOHIRQNDEORODUéVD\éOéPDGGHQLQK¾N¾POHULQHWDELRODUDND\Qé
NDQDOVLVWHPLL©HULVLQHG¸čHQHELOLU

$\UéFDDčDÝéGDNLNXUDOODUGDJH©HUOLGLU

D )DUNOéJHULOLPVéQéIéQDDLWNDEORODUD\QéNDQDOL©LQHG¸čHQPHPHOLGLU

E $\UéFDSLVWWDUDIéYH\DWDNVL\ROXWDUDIéJLELIDUNOéE¸OJHOHULQNDEORODUéGDD\QéNDQDOL©LQGH
NDUéčWéUéOPDPDOéGéUYH

F 6HUSLčWLULOHQGHYUHOHUJHQHOOLNOHD\QéNDQDODG¸čHQLUYHGHULQWDEDQVLVWHPOHULQGHRUWDN
\¸QOHQGLUPHL©LQ]RUXQOXNéOéQDELOLU

èQLčGHOLNOHULQHYH\DHOGHOLNOHULQHNDEORG¸čHPHLOHLOJLOLRODUDNDčDÝéGDNLNXUDOODUJH©HUOLGLU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

D *¾©YHNXPDQGDNDEORODUéDNVLJHUHNPHGLN©HD\UéLQLčGHOLNOHULYHHOGHOLNOHULL©HULVLQHG¸-
čHQPHOLGLU<HUYDUVDKHULQLčGHOLÝLQGHKHUELUNDEORL©LQELUHN\HULQH\HWHFHNNDGDUNDEOR
JHYčHNOLNSD\éEéUDNéOPDOéGéUYH

E *¾©NDEORODUéQéYHGLÝHUNDEOR©HčLWOHULQLD\UéLQLčGHOLNOHULYH\DHOGHOLNOHULL©LQHG¸čHPH-
QLQP¾PN¾QROPDGéÝéGXUXPODUGDNDEORODUD\UéE¸OPHOHUGHYH\DLQLčGHOLÝLQLQ\DGDHO
GHOLÝLQLQNDUčéWWDUDˊDUéQDG¸čHQPHOLGLU

7HVWHUHNHVLNOHULL©HULVLQHNDEORG¸čHPH LNLQFLOWHVLVDW 
7HVWHUHNHVLNOHULQLQNXOODQéPé

D  0HYFXW NDSODPDODUD ¸UQHÝLQ SLVW PHUNH] KDWWéQDYH\D NRQPD E¸OJHVL éčéNODUéQDYH WDN-
VL\ROXPHUNH] KDWWé éčéNODUéQD\HQL éčéNODU NXUXOXUNHQ WHVWHUH NHVLNOHULQLQYH\D NHUˊHULQ
L©LQH NDEOR G¸čHQPHVL JHUHNHELOLU 6DGHFH D\éUPD WUDQVIRUPDW¸UOHULQLQ LNLQFLO GHYUHOHUL
WHVWHUHNHVLNOHULL©LQHG¸čHQPHOLGLU%XWHNQLNNDSODPD\é]D\éˊDWWéÝéL©LQ\HQLNDSODPDGD
NXOODQéOPDPDOéGéU

ČHNLO7HVWHUHNHUˉGHWD\é

E 7HVWHUHNHVLNOHULDÝéUOéNOéRODUDNEHWRQNDSODPDODUL©LQNXOODQéOéUYHJHQHOOLNOHDVIDOWNDSOD-
PDODU¾]HULQGH\DSéODQRQDUéPODUYH\DJH©LFL©DOéčPDODUODVéQéUOéGéU

.DSODPDQéQNHVLOPHVL7HVWHUHNHVLNOHULHOPDVEé©DNOéWHVWHUHOHUNXOODQéODUDN\DSéOPDOéGéU
7HVWHUHNHVLÝLYH\DNHUIHQD]PPJHQLčOLÝLQGH ČHNLOȠHEDNéQé] YHHQD]PPGHULQ-
OLÝLQGH ROPDOéGéU$\Qé WHVWHUH GHULQOLÝLQGH YH\D éčéN DUPDW¾UOHULQLQ WUDQVIRUPDW¸U PDKID]DODUé-
QéQYHHNOHPHE¸OPHOHULQLQJLULčOHULQGHELUGHQID]ODNDEORG¸čHQHFHNLVHEXJHQLčOLNYHGHULQOLN
DUWéUéOPDOéGéU.HUˉQGHULQOLÝLWHVWHUHNHVLÝLQLQNDSODPDGDNLELU\DSéELUOHčWLUPH\HUL\OHNHVLčWLÝL
\HUOHUGHNDSODPDQéQDOWéQGDWHOJHYčHNOLNSD\éEéUDNPD\D\HWHFHNNDGDUDUWéUéOPDOéGéU7¾PWHVWHUH
NHVLNOHULGLNH\WDUDˊDUéG¾]VéUDKDOLQGHGL]LOHFHNčHNLOGHROPDOéGéU7HVWHUHNHVLNOHULQLQNHVLčWLÝL
\HUOHUGH NHVLčHQ NHQDUODUGD NDEOR \DOéWéPéQGD PH\GDQD JHOHELOHFHN KDVDUé D]DOWPDN L©LQ ROXN


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

D©éOPDOéGéU7HVWHUHNHVLNOHULD©éOéUNHQRUWD\D©éNDQELULNLQWLOHULQWRSODQDUDNHOPDVS¾W¾UOHULQLG¾-
]HOWPHNL©LQLčOHQPHVLWHUFLKHGLOHELOLU

7HVWHUHNHVLÝLQLQWHPL]OHQPHVL7HVWHUHNHVLÝLNXPODQDUDNW¾P\DEDQFéFLVLPOHUYHJHYčH-
PLčPDGGHOHUJLGHULOPHOLGLU.XPODPDLčOHPLQGHNXOODQéODQNXPEXLčL©LQX\JXQER\XWWDYHND-
OLWHGHROPDOéGéUYHX\JXQ¸O©HNOLEDčOéNODUODYHX\JXQKDYDEDVéQFé\ODX\JXODQPDOéGéU.DEORODUYH
WHOOHUG¸čHQPHGHQKHPHQ¸QFHWHVWHUHNHVLÝL\¾NVHNKé]OéVXYH\DEXKDUMHWL\OH\éNDQDUDN\¾NVHN
Ké]OéKDYDMHWL\OHNXUXODQPDOéGéU%XDODQLčWDPDPODQDQDNDGDUWHPL]WXWXOPDOéGéU

 .DEORODUéQ WHVWHUH NHVLNOHUL L©LQH G¸čHQPHVL %X NDEORODU D\éUPD WUDQVIRUPDW¸UOHULQLQ
LNLQFLOGHYUHVLQH\¸QHOLNROGXÝXQGDQéVODNYHQHPOL\HUOHUL©LQX\JXQYROWOXN\DOéWNDQNXOOD-
QéOPDOéGéU3ROLYLQLONORU¾USROLHWLOHQNDX©XNYHHWLOHQSURSLOHQNDX©XNX\JXQ\DOéWNDQW¾UOHULGLU
<DOéWNDQ¾]HULQGHFHNHWHJHUHN\RNWXU˜UJ¾O¾EDNéULOHWNHQNXOODQéOPDOéYHLOHWNHQLQNHVLWLHQD]
PPROPDOéGéUèOHWNHQLQWRSODPX]XQOXÝXPHWUHGHQID]OD\VDLOHWNHQNHVLWL PP2ȠGHQ
D]ROPDPDOéGéU*HQHOOLNOHWHNLOHWNHQWHONXOODQéOPDNWDGéUDQFDNLNLLOHWNHQOLNDEORGDNDEXOHGL-
OHELOLU 7HVWHUH NHVLNOHULQGH NDEOR\D HN \DSéOPDPDOéGéU VDGHFH WDP ER\ X]DQDQ NDEOR NXOODQéO-
PDOéGéU.DEORODUWHVWHUHNHVLNOHULQLQGLELQH\HUOHčWLULOPHOLYHNDX©XN\DGDSODVWLNSDEX©ODUOD\D
GD SDVODQPD] PHWDO NOLSVOHUOH VDELWOHQPHOLGLU$\Qé NHVLÝH ELUGHQ ID]OD NDEOR\HUOHčWLULOGLÝLQGH
NDEORODUéQELUELULQGHQD\UéOPDVéQDJHUHN\RNWXU3DEX©ODUYH\DNOLSOHUDUDVéQGDHQD]PHWUHDUD-
OéN EéUDNéOPDOéGéU DQFDN NDSODPD ELUOHčLP \HUOHULQGH WHVWHUH NHVLNOHULQLQ NHVLčPH QRNWDODUéQGD
YHHNOHPHE¸OPHOHULQLQ\DGDéčéNODUéQJLULčOHULQGHGDKD\DNéQDUDOéNODUWHUFLKHGLOHELOLU.DEORODU
NDSODPDODUGDNLELUOHčLP\HUOHULQGHHQD]PHWUHX]XQOXÝXQGDSROLHWLOHQYH\DEDčNDELUHVQHN
PDNDURQODNDSODQPDOéGéU0DNDURQXQ¸O©¾V¾NDEORODUéQUDKDWKDUHNHWHGHELOHFHÝLčHNLOGHROPDOé-
GéU0DNDURQELUOHčLP\HULQHRUWDODQPDOéYHNDSDWPDPDGGHOHULQLQJLUPHVLQL¸QOHPHNL©LQX©ODUé
EDQWODVDUéOPDOéGéU EN]ČHNLO 

$OWHUQDWLIRODUDNLNLQFLONDEORODUWHVWHUHNHUˉQLQER\XX]XQOXÝXQGDNHVLOHQYHNHUˉQL©LQH
\HUOHčWLULOHQERUXčHNOLQGHN¸S¾N©XEXNODU KDODWODU RODQȢGHVWHN©XEXNODUéȣHNOHQHUHNGHNRUXQD-
ELOLUžVWWHNLGHVWHN©XEXÝXNDEORODUéQVéYéVé]GéUPD]OéNGROJXVXQXQL©LQHKDSVROPDVéQé¸QOH\HUHN
GDKDVRQUDDUé]DGXUXPXQGDYV©éNDUéOPDVéQéNROD\ODčWéUéU$OWWDNLGHVWHN©XEXÝXLVHNDEORODUéQ
DčéQPDVéQé¸QOHPH\H\DUGéPFéELUWDPSRQLčOHYLJ¸U¾U1D\ORQKDODWODUGDNXOODQéODELOLU EN]ČHNLO
 

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ČHNLO%LUOHčPH\HULJH©LčL

ČHNLO.DSODPDL©LéčéNODUGDLNLQFLONDEOR\ROXWHVWHUHNHVLÝL

 7HVWHUH NHVLÝLQLQ Vé]GéUPD]OéN \DOéWéPé 7HVWHUH NHVLÝL NDEORODUéQ G¸čHQGLÝL X]XQOXÝXQ
WDPDPéER\XQFDX\JXQ\DSéčNDQPDGGHOHUOHNDSDWéOPDOéGéU%XPDGGHOHUJHQHOOLNOHLOJLOLNDEOR
\DOéWNDQéYH EHWRQ WLSL L©LQ X\JXQ LNL ELOHčHQOL VéYé WLS PDGGHOHUGLU 'ROJX PDGGHVLQLQ WHVW QX-
PXQHOHULQLQX]DPDNDSDVLWHVLHQD]\¾]GHRUDQéQGDROPDOéGéU<DSéčNDQELOHčLNOHU¾UHWLFLQLQ
WDYVL\HHWWLÝLQGHQGDKDHVNLROPDPDOéYHVéFDNOéNGHÝHUOHULQLQr&Ƞ\LJH©PHGLÝLYH\D¾UHWLFLQLQ
WDYVL\HOHULQHX\JXQRODQ\HUOHUGHVDNODQPDOéGéU.DUéčWéUPDYHG¸čHPHLčOHPLVéUDVéQGD¾UHWLFLQLQ


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

WDOLPDWODUéQD X\XOPDOéGéU *HQHOOLNOH\DSéčNDQ ELOHčLNOHU NDUéčWéUPD LčOHPLQGHQ ¸QFHYH NDUéčWéU-

PD LčOHPL VéUDVéQGD ¸Q éVéWPD LčOHPL X\JXODQDUDN r&Ƞ\H JHWLULOPHNWHGLU RUWDP VéFDNOéÝé r&
YH\D¾]HULLVHELOHčLNKDULFLéVéX\JXODQPDGDQWDWPLQHGLFLELUčHNLOGHX\JXODQDELOLUYHLčOHQHELOLU
7HVWHUHNHVLNOHULQLQROGXÝXDODQODUGDNLNDSODPDELUOHčLP\HUOHULNDSDWPDPDGGHVLQLQD©éNELUOH-
čLP\HULQGHQL©HULDNPDVéQé¸QOHPHNL©LQNHQHYLUM¾WSDPXNNHWHQJLELˉWLOPDO]HPH\OHYH\DGLÝHU
X\JXQPDO]HPHOHUGHGROGXUXOPDOéGéU)D]ODOéNRODQYH\DG¸N¾OHQPDO]HPHQLQWDPDPéDOéQPDOéGéU

 .DEOR VRQODQGéUPD .DEORODU DUPDW¾UOHUGH WUDQVIRUPDW¸U PDKID]DODUéQGD YH\D HNOHPH

E¸OPHOHULQGHG¾]J¾QELUčHNLOGHVRQODQGéUéOPDOéGéU%XVRQODQGéUPD¾QLWHOHULQHJLULčOHUNDSDWéO-
PDOéGéU .DEORODUéQ EDÝODQWé VRQODQGéUPD X©ODUé X\JXQ čHNLOGH EDÝODQPDOé YH \DOéWNDQéQ XFX LOH
LOHWNHQDUDVéQGDQNDEOR\DQHPJLUPHVL¸QOHQPHOLGLU

 èNLQFLO NDEORODUéQ NDQDO L©LQH G¸čHQPHVL$OWHUQDWLI RODUDN LNLQFLO WHOOHU HOHNWULN ERUXVX
L©LQHG¸čHQHELOLU,VéOJHQOHčPH¸]HOOLÝLNDSODPDQéQNLQHX\JXQELUNDQDOWLSLQLQVH©LOPHVLQH¸]HQ
J¸VWHULOPHVLJHUHNLU

.DEORLčDUHWOHPH
5HQNNRGOXEDQW%¾W¾QNDEORODUYHNDEORJ¾]HUJDKODUéNROD\FDD\éUWHGLOHELOHFHNčHNLOGH
LčDUHWOHQPHOLGLU

.DEORHWLNHWOHPH'¸čHQHQELULQFLOKDYDDODQééčéNODQGéUPDNDEORODUéQGDKHUEDÝODQWéHOH-
PDQéQéQKHULNLWDUDIéQGDYHLQLčGHOLNOHULHOGHOLNOHULEXDWODUHNNXWXODUéYENDEORHULčLPQRNWDODUé-
QDJLUHQ©éNDQKHUKDYDOLPDQééčéNODQGéUPDNDEORVXQXQ¾]HULQGHNDEORGHYUHVLQLWDQéWéFéLčDUHWOHU
EXOXQPDOéGéU.DEORVRQODUéYHEDčOéNODUéLčOHYOHULQLKL]PHWYHUGLNOHULNROD\OéÝéYHGLÝHULOJLOLYHUL-
OHULJ¸VWHUHFHNčHNLOGHHWLNHWOHQPHOLGLU(WLNHWOHUX\JXQER\XWWDYHNDOéQOéNWDYHDčéQPD]PDO]H-
PHGHQROPDOéYHNXOODQéODQKDUˊHULQER\XWXPPȠGHQD]ROPDOéGéU1D\ORQEDÝFéNODUNXOODQéODUDN
NDEOR\DVDÝODPELUčHNLOGHLOLčWLULOPHOLGLU(WLNHWLčDUHWOHPHVLNDEORQXQKL]PHWYHUGLÝLNROD\OéÝéQ
YH\DNROD\OéNODUéQDGéQéQNéVDOWPDVéYHNDEORQXQVXQGXÝXKL]PHWW¾U¾Q¾ J¾©WHOHIRQNXPDQGD
YHUDG\RIUHNDQVé NRDNV J¸VWHUHQKDUINRGXQGDQROXčPDOéGéU.XPDQGDIRQNVL\RQODUéL©LQWHOHIRQ
WLSLNDEORODUéQNXOODQéOGéÝéGXUXPODUGDEXNDEORWHOHIRQNDEORVXRODUDNGHÝLONXPDQGDNDEORVX
RODUDN LčDUHWOHQPHOLGLU$\Qé NROD\OéÝD KL]PHW YHUPHN L©LQ LNL YH\D GDKD ID]OD W¾UGHč NDEORQXQ
NXOODQéOPDVéGXUXPXQGDEXNDEORODUWHNELUHWLNHWDOWéQGDWRSODQDELOLU

èčDUHWOH\LFLOHUELUKDW¾]HULQGHNDEORGHYUHVLWDQéWéFéVHPEROOHULQLQEDVéOPDVéL©LQ\HWHUOL
X]XQOXNWDROPDOéGéU.DEORGHYUHVLQLQWDQéWéPé\DSéSODQODUéQGDEHOLUWLOHQGHYUHOHUOHX\XčPDOéGéU

,čéNLVWDV\RQXNLPOLNQXPDUDODUé
+HULVWDV\RQD WUDQVIRUPDW¸UPDKID]DVéWHVLVDWé SODQODUDX\JXQRODUDNČHNLOGHȠGHNL
JLELNLPOLNQXPDUDODUéDWDQPDOéGéUèVWDV\RQXWDQéPOD\DQNLPOLNQXPDUDODUéDčDÝéGDNL\¸QWHPOHU-
GHQKHUKDQJLELULQHJ¸UHWDNéODELOLU

D %HWRQNDSODPDODUGDWUDQVIRUPDW¸UPDKID]DVéQéQWDEDQSODNDVéQéQNDSODPDWDUDIéQDVL\DK
ER\D\ODDVJDULPP\¾NVHNOLNWHčDEORQNLPOLNQXPDUDODUé\D]éOéU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

E 7UDIRPDKID]DVéWDEDQSODNDVéQéQEDčNéVPéQéQDOWéQD¾]HULQHVD\éODUéQNDOéFéRODUDNEDVéO-
GéÝéYH\DR\XOGXÝXDVJDULPP©DSéQGDSDVODQPD]PHWDOELUGLVNDVéOéU

F 6D\éODUWUDQVIRUPDW¸UéčéNNDLGHVLQLQHWUDIéQGDNLEHWRQGROJXQXQJ¸]H©DUSDQELUNéVPéQD
DVJDULPP\¾NVHNOLÝLQGHRODFDNčHNLOGHEDVéOéU

ČHNLO7DQéWéFéHWLNHW

.DEORJ¾]HUJDKéLčDUHWOH\LFLOHUL
'RÝUXGDQJ¸PPHNDEORJ¾]HUJDKODUéNDEOR\¸Q¾KHUGHÝLčWLÝLQGHHNELULčDUHWOHNDEOR
ER\XQFDKHUPHWUHGHELUYHKHUNDEORHN\HULQGHX\JXQER\XWWDYHNDOéQOéNWDEHWRQOHYKDGDQ
ELULčDUHWOH\LFLLOHLčDUHWOHQPHOLGLU%XLčDUHWOH\LFLOHUNDEORKHQGHÝLQLQVRQGROJXVXQGDQKHPHQ
VRQUD\HUOHčWLULOPHOLGLUèčDUHWOH\LFLOHUČHNLOȠGHJ¸VWHULOHQčHNLOGH¾VWNéVPéELWPLč]HPLQLQ
\DNODčéNPP¾]HULQGHRODFDNčHNLOGHG¾]RODUDN\HUOHčWLULOPHOLGLU%HWRQLčDUHWOH\LFLHQD]
VDDWNXUXGXNWDQVRQUD¾VW\¾]H\LLčOHPJ¸UPHPLčEHWRQGéč\¾]H\OHUL©LQX\JXQER\DNXOODQéODUDN
SDUODNWXUXQFXUHQJH YH\DJ¸]H©DUSDQEDčNDELUUHQJH ER\DQPDOéGéU+HUELUNDEORLčDUHWOH\LFL-
VLQLQ¾VW\¾]H\LQGHDčDÝéGDNLELOJLOHUEDVéOéROPDOéGéU

D Ȣ.$%/2ȣYH\DȢ(.<(5èȣV¸]F¾Ý¾(N\DSéODQNDEORQXQWLSLEHOLUWHQKDUIȢ(.<(5èȣV¸]F¾Ý¾-
Q¾Q¸Q¾QGH\HUDOPDOéGéU

E KL]PHWYHULOHQNROD\OéÝéQDGé

F G¸čHQHQNDEORQXQWLSLȢ*ž‰ȣȢ.80$1'$ȣȢ7(/()21ȣȢ.2$.6è<(/ȣV¸]F¾Ý¾LOH\DGDEX
WHULPOHULQX\JXQNéVDOWPDODUé\ODLčDUHWOHQPHOLGLU'¸čHQHQW¾PNDEORW¾UOHULQLQDGéLčD-
UHWOH\LFL¾]HULQGHJ¸VWHULOPHOLGLU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO.DEORLčDUHWOH\LFLOHUL

G G¸čHQHQNDEORQXQ\¸Q¾Q¾YH\D\¸QGHÝLčLNOLÝLQLJ¸VWHUHQRNODU

H KDUˊHUHQD]PP\¾NVHNOLÝLQGHPPJHQLčOLÝLQGHYHPPGHULQOLÝLQGHROPDOéGéU

I NDQDODYH\DHOHNWULNERUXVXQDG¸čHQHQNDEORODUGDKHUPHWUHGHELUYH\DKHUNDEOR\¸Q¾
GHÝLčLNOLÝLQGHNDEORLčDUHWOH\LFLEXOXQPDOéGéUDQFDNEHWRQYH\DDVIDOW\¾]H\OHUHLčDUHWOH-
\LFL\HUOHčWLULOPHPHOLGLUYH

J LQLčGHOLNOHULYH\DHOGHOLNOHULNXOODQéPDDPDFéQDJ¸UHWDQéPODQPéčROPDOéGéU

$*/75$16)250$7˜5/(5è1è1'2Ü58'$1*˜0ž/0(6è
ČHNLOȠGDJ¸VWHULOGLÝLJLELGRÝUXGDQJ¸PPH$*/WUDQVIRUPDW¸UOHULJHQHOOLNOHWUDQVIRUPD-
W¸UOHUH EDÝODQDQ NDEORODUOD D\Qé GHULQOLNWH G¸čHQPHOLGLU7UDQVIRUPDW¸UOHU YH NDEORODU EDÝODQWé
HOHPDQODUé¾]HULQGHE¾N¾OPHYH\DJHULOPHROPD\DFDNčHNLOGHG¾]HQOHQPHOLGLUYHNDEORODUGDYH
X©ODUGDWRSUDN©¸NPHVLQLYHGRQNDEDUPDVéQéNDOGéUDFDNJHYčHNOLNSD\éEéUDNéOPDOéGéU8\JXQEDÝ-
ODQWéHOHPDQODUéNXOODQéODUDNGéčELUOHčLP\HULLNL¾©WXUHOHNWULNEDQGé\ODEDQWODQPDOéGéU.DEORODUéQ
WUDQVIRUPDW¸UOHUHEDÝODQPDVéL©LQHN\DSéOPDPDOéGéU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ČHNLO$*/WUDQVIRUPDW¸U¾Q¾QDQNUDMND]éÝé\ODPRQWHHGLOPLčéčéNDUPDW¾U¾\OHELUOLNWHGRÝUXGDQJ¸P¾OPHVL

75$16)250$7˜50$+)$=$/$5,,Č,..$è'(/(5è

7UDQVIRUPDW¸UPDKID]DODUééčéNNDLGHOHULLOHELUOLNWHG¸čHPH
$*/WUDQVIRUPDW¸UOHULQHJHOHQNDEOREDÝODQWéODUéQéQ©RÝX¸]HOPDKID]DODUéQGDéčéNODQGéU-
PDDUPDW¾UOHULQLQNDLGHOHULQGHROXSEXQODUNDSODPDOéSLVWOHULQYH\DWDNVL\ROODUéQéQNHQDUéQGDNL
\¾]H\LQ DOWéQGD YH\D NDSODPDQéQ L©LQGH \HU DOPDNWDGéU 7HUFLKHQ EX PDKID]DODU DOW WDUDIWD YH
NHQDUODUGDHQD]FPLODFPȠOLNEHWRQODPDKID]DNDEéQéNXčDWDQG¸NPHEHWRQELUWHPHOL©HUL-
VLQGHEHOLUOHQPLčRODQ\HUOHUH\HUOHčWLULOLU'HYUHNDEORODUéQéDOPDNL©LQNDEéQJLULčOHULQHEDÝODQDQ
PHWDO HOHNWULN ERUXODUé EHWRQ GXYDUODUéQ L©LQGHQ X]DQPDOéGéU .DEéQ ¾VW NéVPé D\Qé VHYL\HGH YH
éčéNDUPDW¾U¾Q¾QYH\DGDNDSDNOHYKDVéQéQPRQWHHGLOHFHÝLEHWRQXQ¾VW\¾]H\LQLQDOWéQGDX\JXQ
GHULQOLNWHROPDOéGéU.XUXOXPYHEHWRQXQN¾UOHQPHVLVéUDVéQGDPDKID]DNDEéQéQ¾VWNéVPéQéQVHYL-
\HVLQLKL]DVéQéYHX\JXQGHULQOLÝLQLNRUXPDNL©LQELUWXWXFXYH\DPDVWDUNXOODQéOPDOéGéU.DEORODUéQ
X©ODUéPDKID]DNDEéQéQL©LQH©HNLOLUYHHOHNWULNERUXVXQXQEHWRQWHPHOLQGéčéQGDNLXFXPDKID]D-
QéQL©LQHVXJLUPHVLQL¸QOHPHNL©LQNDEORQXQHWUDIéQGDQX\JXQELUELOHčLNOHGROGXUXODUDNNDSDWéOéU
%XNDSODUéQ¾]HULQHPRQWHHGLOHQ\¾NVHOWLOPLčéčéNODUGD\DUéJ¸PPHéčéNODUGDYH\DERčNDSDNODUGD
NDEéQL©LQHVXJLUPHVLQL¸QOHPHNL©LQVé]GéUPD]ELUFRQWDYH\DEDčNDELUNDSDWPDDUDFéEXOXQPD-
OéGéUČHNLOȠGHEXWUDQVIRUPDW¸UPDKID]DVéQéQELU¸UQHÝLJ¸VWHULOPHNWHGLU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO7UDQVIRUPDW¸UPDKID]DVé¾]HULQGHNLéčéN¾QLWHVL

0HYFXWNDSODPDQéQL©LQHNXUXOXP
,čéNODUPHYFXWNDSODPDODUDNXUXODFDNVDWUDQVIRUPDW¸UPDKID]DVéQéQEHWRQWHPHO¾]HULQH
NXUXOPDVéSUDWLNROPD\DELOLU*HQHOOLNOHWUDQVIRUPDW¸UPDKID]DVéNDSODPDQéQNHQDUéQGDEXOXQXU
éčéÝDJHOHQLNLQFLONDEORODULVHWHVWHUHNHVLNOHULL©LQHG¸čHQLU%DÝODQWéODUéQ\DSéOPDVéL©LQéčéÝéQ
EXOXQGXÝX\HUGHWUDIRPDKID]DVéEXDWNXWXVXYH\DéčéNDUPDW¾U¾\HUOHčWLULOHELOLU,čéNDUPDW¾U¾ELU
PDKID]DQéQ¾]HULQHNXUXODELOLUYH\DGRÝUXGDQGHOLÝH\HUOHčWLUPH\HX\JXQWLSWHRODELOLU(OPDVNH-
QDUOéX©ODUNXOODQéODUDNNDSODPDQéQL©LQHDUPDW¾UOHUYH\DPDKID]DODUL©LQX\JXQER\XWWDGHOLNOHU
D©éOPDOéGéU%XDWNXWXODUéYHéčéNDUPDW¾UOHULL©LQD©éODQGHOLÝLQGLELG¾]YH\DKDˉIL©E¾NH\ROPDOé-
GéUDQFDN©HYUHVLQGHNLHQD]FPȠOLNELUDODQG¾]ROPDOéGéU(ÝHUGHOLNOHUID]ODGHULQD©éOPéčVD
LVWHQHQGHULQOLÝHJHOHFHNčHNLOGHGROJXPDFXQX\ODGROGXUXOPDOéGéUYHNXUXOXPDGHYDPHWPHGHQ
¸QFHEXPDFXQXQNXUXPDVéEHNOHQPHOLGLU

0DKID]DQéQ\HUOHčWLULOPHVL
7UDQVIRUPDW¸UPDKID]DVéQéQEXDWNXWXVXQXQYH\DDUPDW¾U¾QNHQDUODUéNXUXOXPGDQKHPHQ
¸QFHNXPODQPDOéGéU$\UéFDD©éODQGHOLÝLQL©FHSKHVLGHNXPODQPDOéGéU0DKID]DQéQYH\DDUPDW¾-
U¾QGLELYHNHQDUODUéLOHD©éODQGHOLÝLQFHSKHOHULYHGLELEHWRQLOHDUPDW¾UYH\DPDKID]DDUDVéQGDNL
ERčOXÝXGROGXUPD\D\HWHFHNDVJDULPLNWDUGDNLX\JXQGROJXPDGGHVLNXOODQéODUDNKD]éUODQDQELU
DVWDUODNDSODQPDOéGéU'ROJXPDGGHVLJHQHOOLNOH¾UHWLFLQLQWDOLPDWODUéQDJ¸UHNDUéčWéUéODUDNX\JX-
ODQDQLNLELOHčHQOLELUPDFXQGXU+HUéčéNYH\DPDKID]DQéQNXUXOXPXVéUDVéQGDX\JXQ\¾NVHNOLNWH
YHKL]DGDROPDVéQéVDÝODPDNL©LQELUWXWXFXYH\DPDVWDUNXOODQéOPDOéGéU7XWXFXGROJXPDGGHVL
GRQXQFD\DNDGDU\HULQGHQ©éNDUéOPDPDOéGéU.DEORODU©HNLOHUHNEDÝODQWéYH\DHNOHPH\DSPDNL©LQ
JHUHNHQNRQXPDJHWLULOPHOLYHJLULčOHULGROGXUXODUDNNDSDWéOPDOéGéU'ROJXPDGGHVLQLQYH\DJ¸P-
PHPDGGHVLQLQID]ODOéNRODQNéVPéQéQWDPDPéDOéQPDOéGéU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

3UHIDEULNPDKID]DODU
$OWHUQDWLIRODUDN$*/WUDQVIRUPDW¸UOHUSLVWLQ\DQéQGDEXOXQDQSUHIDEULNELUPDKID]D\DNX-
UXODELOHFHNROXSéčéN¾QLWHOHULQHJLGHQLNLQFLOX©ODULVHHOHNWULNERUXVXL©LQGHQJH©LOLUČHNLO
ȠGHGRQDQéPWRSUDNODPDODUéGDLNLQFLOHOHNWULNERUXVXL©LQGHG¸čHQPLčRODQEXW¾UELUWUDQVIRU-
PDW¸UPDKID]DVéJ¸VWHULOPHNWHGLU

$*/WUDQVIRUPDW¸UOHULQPDKID]DL©LQH\HUOHčWLULOPHVL
 $\éUPD WUDQVIRUPDW¸UOHUL WUDQVIRUPDW¸U PDKID]DODUéQD \HUOHčWLULOLUNHQ P¾PN¾QVH D\éU-
PD WUDQVIRUPDW¸UOHUL PDKID]DODUéQ GLELQH G¾] WDUDIé JHOHFHN čHNLOGH \HUOHčWLULOPHOLGLU .DEORODU
WUDQVIRUPDW¸UOHULQX©ODUéQDX\JXQEDÝODQWéHOHPDQé\ODHN\DSéOPDGDQEDÝODQéUYHELUOHčLP\HUOHUL
EDQWODQéU%DÝODQWéHOHPDQODUéP¾PN¾QVHE¾N¾OPHYH\DJHULOPHROPDGDQPDKID]DODUéQGLELQGH
G¾]NRQXPGDROPDOéGéU$\éUPDWUDQVIRUPDW¸UOHUL¾]HULQGHNLWRSUDNODPDEDÝODQWéODUéHÝHUEXW¾U
EDÝODQWéODUEXOXQX\RULVHGRQDQéPWRSUDNODPDWHOLQHYH\DHOHNWULNGHQJHWHOLQHEDÝODQPDOéGéU
0DKID]DODUéQL©VéFDNOéÝér&ȠQLQ¾]HULQGHRODFDNWéUéčéNDUPDW¾UOHULLOHWUDQVIRUPDW¸UOHUDUDVéQD
NRQXODFDNELUSDU©DIRO\RéVéQéQWUDQVIRUPDW¸U¾]HULQGHNLHWNLOHULQLD]DOWDFDNWéU%D]é\HUHOX\JX-
ODPDODUDJ¸UH$*/WUDQVIRUPDW¸U¾Q¾PDKID]DQéQGLELQGHELULNHELOHFHNVXODUGDQ\¾NVHNWHWXWPDN
L©LQWUDQVIRUPDW¸UWXÝOD¾]HULQH\HUOHčWLULOLUYH\D ELUUDIYH\D¸]HOELUDVNé\DUGéPé\OD PDKID]DQéQ
GXYDUéQDPRQWHHGLOLU

ČHNLO3UHIDEULNPDKID]DL©LQGHELUGHQ©RNWUDQVIRUPDW¸U


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO'¾]WDEDQéQG¸čHQPHVL

'ž=,Č,.7$%$1/$5,1,1'˜Č(10(6è
ČHNLOȠGHJ¸VWHULOGLÝLJLELNDSODPDL©LéčéNDUPDW¾UOHULQLQNXUXOXPXL©LQGHULQOLÝLROPD\DQ
G¾]ELUWDEDQYH\DDOWOéNNXOODQéOPDNWDGéU7DEDQNDSODPDQéQL©LQGHD©éODQGHOLÝH\HUOHčWLULOHUHN
GRÝUX D]LPXW \¾NVHNOLN YH VHYL\HGH ROPDVéQé VDÝODPDN L©LQ ¸]HO ELU PDVWDU \DUGéPé\OD \HULQH
RWXUWXOPDNWDGéU$©éODQ GHOLÝLQ\DQODUé LOH WDED DUDVéQGD NDODQ PHVDIH\L GROGXUPDN L©LQ VéYé ELU
GROJXPDO]HPHVLNXOODQéOPDNWDGéU2SWLNWHUWLEDWéQDJLGHQLNLQFLOWHOOHUWHVWHUHNHVLÝLL©LQHG¸čH-
QHQHOHNWULNERUXVXL©LQGHQYH\DGRÝUXGDQWHVWHUHNHVLÝLQLQL©LQGHQDUPDW¾UH©HNLOLU'RQDQéP
WRSUDNODPDVéRSWLNWHUWLEDWéQéQWDEDQGDQL\LFHD\UéOPDVéQéVDÝODPDNL©LQ\HWHUOLX]XQOXNWDNLELU
WRSUDNODPDEDÝODQWéWHOLDUDFéOéÝé\ODRSWLNWHUWLEDWéQDX]DWéOéU'RQDQéPWRSUDNODPDWHOLJHQHOOLNOH
PP2 $:* ¸O©¾V¾QGH\DOéWéPOéWHORODUDNWDQéPODQPDNWDGéU<éOGéUéPGDQNRUXQPDNDPD-
Fé\ODHOHNWULNGHQJHWHOLG¸čHQHQ\HUOHUGHGRQDQéPWRSUDNODPDWHOLQHJHUHNROPD\éSWRSUDNODPD
EDÝODQWéWHOLKDULFLGDKLOLELUX]DQWéYDVéWDVé\ODHOHNWULNGHQJHWHOLQHEDÝODQéU

<HUDOWé(OHNWULN6LVWHPOHUL 
 14
%˜/ž0

+$9$$/$1/$5,1'$
<(5$/7,+è=0(7.$%/2/$5,
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

%˜/ž0

+$9$$/$1/$5,1'$<(5$/7,+è=0(7.$%/2/$5,

<(5$/7,+è=0(7.$%/2/$5,1,1˜=(//è./(5è

<DOéWéP
$QPDGHÝHULD]DPLNLORYROWDNDGDURODQNDEORODUL©LQ©DOéčPDDčéUé\¾NYHNéVDGHYUH
NRčXOODUéQGDD]DPLLOHWNHQDQPDVéFDNOéNGHÝHUOHULVDÝODGéNODUéL©LQDčDÝéGDNL\DOéWNDQPDGGHOHU
\D\JéQRODUDNEHOLUWLOPHNWHGLU

D ‰DSUD]EDÝOéSROLHWLOHQ ;/3 6éFDNWDVHUWOHčHQEXPDGGHP¾NHPPHOHOHNWULNVHO¸]HOOLN-

OHUHL\LELUNLP\DVDOGLUHQFHL\Lˉ]LNVHOPXNDYHPHW¸]HOOLNOHULQHVDKLSWLU

E  (WLOHQ SURSLOHQ NDX©XN (35  %X PDGGH ©DSUD] EDÝOé SROLHWLOHQH HčGHÝHU NDEXO HGLOHQ
HOHNWULNVHO¸]HOOLNOHUHVDKLSWLUEXQHGHQOH\¾NOHQLFLˉUPD\DEXLNLWLSWHQKHUKDQJLELULQL
WHPLQHWPHRSVL\RQXYHULOPHOLGLU

F 7HUPRSODVWLNHODVWRPHU 73( %XNDEORPDO]HPHVLLQFHWDEDNDODUKDOLQGHHWNLOLHOHNWULN

\DOéWéPéYHGD\DQéNOéOéNVDÝODPDVéQéQ\DQéVéUD©HčLWOLVéFDNOéNDUDOéNODUéQGDL\LELUHVQHNOLN
¸]HOOLÝLQHVDKLSWLU

G 3ROL¾UHWDQ 385 FHNHWOL+DORMHQL©HUPH\HQEXNDEORFHNHWLEX]ODQPD\é¸QOH\LFL¾U¾QOHUH

NDUčéGD\DQéNOéGéU

˜]HONRčXOODUGDGDKDG¾č¾NLOHWNHQDQPDVéFDNOéNGHÝHUOHULQHVDKLSROGXNODUéYH\DGDKDG¾-
č¾ND]DPLDQPDJHULOLPLVéQéIéQDJLUGLNOHULJDUDQWLHGLOHQDčDÝéGDNL\DOéWNDQPDGGHOHUNXOODQéODELOLU

D .DX©XN.DX©XN\DOéWNDQOéLOHWNHQOHUHN\DSPDNROD\OéÝéL\LQHPGLUHQFLYHG¾č¾NGLHOHNWULN
ND\éSODUéVDÝODU

E .DÝéW\DOéWNDQOé'¾č¾NL\RQODčPDX]XQ¸P¾U\¾NVHNGLHOHNWULNPXNDYHPHWLG¾č¾NGLHOHNW-
ULNND\éSODUéYHGHÝLčHQVéFDNOéNNRčXOODUéDOWéQGDL\LELUNDUDUOéOéNVHUJLOH\HQ¸]HOOLNOHULQGHQ
GROD\é NDÝéWOD \DOéWéOPéč NDEOR NXOODQéOéU &LODOé SDWLVND\OD \DOéWéPGD ROGXÝX JLEL NDÝéWOD
\DOéWéP GD X\JXQ ELU NRUX\XFX PHWDO NéOéI JHUHNWLUPHNWHGLU %X KXVXV PHYFXW NDEORODU
NDÝéWOD\DOéWéOPéčLVHELUVH©HQHNRODUDNHNVWUDPDOL\HWJHUHN©HOHULQLQKDNOéEXOXQGXÝXGX-
UXPODUGDLVHELUJHUHNOLOLNRODUDNEHOLUWLOHELOLU]LUDQH©DSUD]EDÝOéSROLHWLOHQQHGHHWLOHQ
SURSLOHQNDX©XNJHUHNOL¸]HOOLNOHULVDÝODPDNWDGéU

F  %XWLO NDX©XN 6éFDNOéNWD VHUWOHčHQ EX \DOéWNDQ \¾NVHN GLHOHNWULN PXNDYHPHWLQH VDKLSWLU
YHQHPHéVé\DYHR]RQDNDUčé\¾NVHNGLUHQ©J¸VWHULUYROWDNDGDURODQJHULOLPOHUGH
NXOODQéODELOLUDQFDN©DSUD]EDÝOéSROLHWLOHQHYH\DHWLOHQSURSLOHQNDX©XÝDJ¸UHGDKDG¾č¾N
LOHWNHQDQPDVéFDNOéNGHÝHUOHULQHVDKLSWLU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

G 6LOLNRQNDX©XN6éFDNOéNWDVHUWOHčHQEX\DOéWNDQéVé\DR]RQDYHNRURQD\DNDUčé\¾NVHNGL-
UHQ©J¸VWHULU,VODNYH\DNXUX\HUOHUGHD©éNWDYH\DHOHNWULNERUXVXL©LQGHNXOODQéODELOLU(Q
\¾NVHN LOHWNHQ DQPD VéFDNOéN GHÝHUOHULQH VDKLSWLU DQFDN VDGHFH  YROWD NDGDU RODQ
X\JXODPDODUGDNXOODQéODELOLU

 7DEOR ȠGH $:* QXPDUDODUéQ PHWULN VLVWHPGHNL PXDGLOOHUL YHULOPLčWLU 0XDGLO GHÝHU-
OHUL \XNDUé \XYDUODQPéčWéU ¸UQHÝLQ$:*  L©LQ  PP2ȠOLN DODQ PHWULN VLVWHPGH  PP2Ƞ\H
\XYDUODQPéčWéU 

$:*QXPDUDVé PP2 0HWULNNDUčéOéÝé PP2 

2  
4  
6  
8  
10  
12  
14  
16  
18  
20  
22  
7DEOR$:*ȠGHQPHWULNVLVWHPHG¸Q¾čW¾UPH

1RW*HQHOX\JXODPDRODUDNLNLQFLOWDUDIWDDPSHUOLNGHYUHčHPDVéL©LQNXOODQéODQWHOLQ
PHWULNNHVLWLPP2 $:* ȠGLU%LULQFLOWDUDIWDLVHWHOLQPHWULNNHVLWLPP2 $:* 
ȠGLU

 %D]é 'HYOHWOHU KDYDOLPDQé WHVLVDWODUéQD LOLčNLQ 6WDQGDUWODUé NHQGL HOHNWULN NXUDOODUéQD
HNOHPLčOHUGLU

.$%/2.,/,)/$5,

$PHWDONéOéˊDU
$PHWDONéOéˊDUHVQHNQHPLWLFLYHX]XQV¾UHGD\DQéNOé\DSéGDROPDOéGéU$PHWDONDEORNéOéIé
PDO]HPHVLRODUDNVéNOéNODNXOODQéODQQHRSUHQSHN©RN\HUGHNXOODQéPDX\JXQGHÝLOGLU%XPDGGH
VéNOéNOD\DOéWNDQéQL©LQHVé]DELOHFHNDčéUéPLNWDUODUGDVXHPPHNWHGLU˜]HOOLNOHWURSLNE¸OJHOHUGH
ED]éDPHWDONéOéIPDO]HPHOHULQLQPLNURRUJDQL]PDODUGDQE¸FHNOHUGHQYH\DELWNLVHO\DčDPGDQ]D-
UDUJ¸UHELOGLÝLELOGLULOPHNWHGLU<HUDOWéQDYH\DHOHNWULNERUXODUéQéQL©LQHG¸čHQGLÝLQGHL\LSHUIRU-
PDQVVHUJLOH\HQED]éNéOéIPDO]HPHOHULJ¾QHčéčéÝéQDPDUX]NDODFDNODUé\HUOHUHG¸čHQGLNOHULQGH
Ké]ODER]XOPDNWDGéU'¾č¾NVéFDNOéNODUGDNéUéOJDQKDOHJHOHQPDO]HPHOHUVRÝXNE¸OJHOHUGHNXOOD-
QéOPDPDOéGéU%D]éE¸OJHOHUGHNHPLUJHQOHUGHDPHWDONéOéˊéNDEORODUDVéNOéNOD]DUDUYHUHELOPHNWH-
GLU%XE¸OJHOHUGHNDEORODUNDQDOODUéQL©LQHG¸čHQPHOLYH\DPHWDONéOéˊéNDEORNXOODQéOPDOéGéU

+DYDDODQODUéQGD<HUDOWé+L]PHW.DEORODUé 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

0HWDONéOéˊDU
0HNDQLNKDVDUDYH\D\¾NVHNL©EDVéQFDPDUX]NDODQNDEORODUGDNXUčXQDO¾PLQ\XPYH\D
©HOLNJLELPHWDOELUNéOéINXOODQéOPDVéJHUHNLU.DÝéWYH\DFLODOéSDWLVNDJLELED]é\DOéWNDQODUGDEX
NRUXPDQéQKHUGXUXPGDEXOXQPDVéJHUHNPHNWHGLU

.$%/2˜57ž/(5è
0HWDONéOéˊDUéQNRUR]\RQGDQNRUXQPDVéL©LQX\JXQELUNDEOR¸UW¾V¾Q¾QYH\DNDEORFHNHWL-
QLQNXOODQéOPDVéJHUHNHELOLU

(.5$1/,.$%/2/$5
(OHNWULNDODQéQé\DOéWNDQéQNHQGLVLQHKDSVHWPHNYHND©DNDNéPODUéQNDEORQXQGéčéQDXODč-
PDVéQé ¸QOHPHN L©LQ RUWD JHULOLP GDÝéWéP NDEORODUéQéQ HNUDQODQPDVé JHUHNPHNWHGLU +DYDDODQé
éčéNODQGéUPDVéQGDNXOODQéODQVHULGHYUHNDEORODUéYHDQPDJHULOLPLEHčNLORYROWYH¾]HULRODQW¾P
PHWDONéOéˊéNDEORODUKDUL©ROPDN¾]HUHDQPDJHULOLPLLNLNLORYROWYH¾]HULRODQW¾PPHWDOROPD-
\DQNRUX\XFXNéOéˊéNDEORODUGD\DOéWNDQéQHNUDQODQPDVéJHUHNPHNWHGLU.RUX\XFXHNUDQODUHOHNWULN
©DUSPDVéULVNLQLD]DOWPDNL©LQWRSUDNODQPDOéGéU7RSUDNODPDLčOHPLQLQKHUX©WD\DSéOPDVéJHUHN-
PHNWHGLUDNVLWDNGLUGHWHKOLNHOLG¾]H\GHHQG¾NOHQPLčJHULOLPRUWD\D©éNDELOLU

.$%/2/$5,1$7(Č('$<$1,./,+$/(*(7è5è/0(6è
èQLčGHOLNOHULQGHNLHOGHOLNOHULQGHNLYHYROWYH\D¾]HULJHULOLPGH©DOéčDQWUDQVIRUPDW¸U
GHSRODUéQGDNL NDEORODUYH\D EX JHULOLP VHYL\HOHULQGH ©DOéčDQ GLÝHU NDEORODU X\JXQ S¾VN¾UWPHOL
NDSODPD\ODDWHčHNDUčéGD\DQéNOéKDOHJHWLULOPHOLGLU)L]LNVHOD\UéPPHVDIHVLQLQEDUL\HUOHD\UéPéQ
YH\DGLÝHUKXVXVODUéQHOYHUGLÝLGXUXPODUGDLVWLVQDODU\DSéODELOLU

$QDLQLčGHOLÝLQHYHHOHNWULNGHSRVXQXQ]HPLQLQGHQJH©HQNDEORNDQDOéVLVWHPLQHJLUHQ
NDEORODUD¸]HOOLNOHGLNNDWHGLOPHOLGLU%XQRNWDGDNDEORODUGDQKHUKDQJLELULQGHPH\GDQDJHOHQ
ELUDUé]DKDYDDODQééčéNODQGéUPDVéQéQGLÝHUNDEORODUéQD\D\éODUDNNDSVDPOéELURQDUéP©DOéčPDVéQD
LKWL\D©GRÝXUDELOLU

.2521$+$6$5,1$.$5Č,.2580$
 2]RQGDQ KDVDU J¸UHELOHFHN \¾NVHN JHULOLP NDEORODUéQéQ \DOéWNDQé R]RQX ¾UHWHQ NRURQD
NRQWURO DOWéQD DOéQDUDN LOHWNHQ LOH\DOéWNDQé DUDVéQGD LQFH ELU\DUé LOHWNHQ ˉOP\HUOHčWLULOHUHN EX
KDVDUD NDUčé NRUXQPDOéGéU %X ˉOP LOHWNHQ LOH \DOéWNDQ DUDVéQGDNL ERčOXNODUé GROGXUDUDN NRURQD
ROXčXPXQXGROD\éVé\ODGDR]RQROXčXPXQX¸QOHU

.$%/2è/(7.(1/(5è
èOHWNHQOLN¸]HOOLÝLQLQ\¾NVHNROPDVéHVQHNOLÝLYHNXOODQéPNROD\OéÝéQHGHQL\OH©RÝX\DOéWéP-


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

OéLOHWNHQIRUPODUéQGDWDYOéEDNéUNXOODQéOPDNWDGéU<DUéVHUW©HNLOPLčEDNéUéQ©HNPHPXNDYHPHWL
WDYOéEDNéUGDQGDKDID]ODGéU$čéQGéUéFéNRčXOODUéQNXOODQéPODUéQéVéQéUODQGéUGéÝéGXUXPODUKDULFLQGH
ELUVH©HQHNRODUDNEXLOHWNHQOHUHL]LQYHULOHELOLU

6$Ü/,.9(‰(95(è/(è/*è/è+8686/$5
.DEORODUVH©LOLUNHQVDÝOéNYH©HYUHLOHLOJLOLKXVXVODUJ¸]¸Q¾QGHEXOXQGXUXOPDOéGéU3ROLYLQLO
NORU¾U 39& YH\DNXUčXQ 3E JLELKDORMHQL©HUHQYHJHULG¸Q¾čW¾U¾OPHVLVRUXQOXRODQ¾U¾QOHUGHQ
ND©éQéOPDOéGéU7HUFLKHQEXNDEORODUDčDÝéGDNL6WDQGDUWODUGDEHOLUWLOHQGDKD©HYUHGRVWXNDEORODUOD
GHÝLčWLULOPHOLGLU

D DOHYYH\DQPDJHFLNWLULFL ,(& 
E KDORMHQL©HUPH\HQNDEOR ,(& 
F ]HKLUOLPDGGHL©HUPH\HQSDVODQPD]NDEOR ,(& YH
G G¾č¾NGXPDQHPLV\RQXYHRSDNOéNNDEORVX ,(& 

7DVDUéPé\DSDQYHNDEORODUéDODQNLčLOHUHOHNWULNGRQDQéPODUéQGDWHKOLNHOLPDGGHOHULQNXOOD-
QéPéQDNéVéWODPDJHWLUHQ7HKOLNHOL0DGGH.éVéWODPD<¸QHUJHVL 5R+6(& RODUDNDQéODQYH
HOHNWULNOLYHHOHNWURQLNGRQDQéPODUGDED]éWHKOLNHOLPDGGHOHULQNXOODQéPéQNéVéWODQPDVéQDLOLčNLQ
\¸QHUJHKDNNéQGDELOJLVDKLELROPDOéGéU%X\¸QHUJHHOHNWULN¾U¾QOHULQLQWRSODPDJHULG¸Q¾č¾PYH
JHULND]DQéPKHGHˊHULQHLOLčNLQ$WéN(OHNWULNOLYH(OHNWURQLN'RQDQéP<¸QHUJHVL :(((
(& LOHEDÝODQWéOéROXSDčéUéPLNWDUODUGDNL]HKLUOLHDWéNSUREOHPLQLQ©¸]¾OPHVLQH\¸QHOLN\DVDPD
JLULčLPLQLQELUSDU©DVéGéU

+è=0(76,1,)/$5,

$O©DNJHULOLPNDEORODUé
$O©DNJHULOLPNDEORODUéVHULVHULD\éUPDWUDQVIRUPDW¸UOHULQLQLNLQFLOGHYUHOHULQLDUPDW¾UOHU-
GHNLODPEDODUDEDÝODPDNDPDFé\ODDO©DNJHULOLPGDÝéWéPGHYUHOHULL©LQWHNOL¾QLWHOHUHYHGDKDNéVD
GHYUHOHUHDO©DNJHULOLPEHVOHPHGHYUHOHULRODUDN \DOéWéPDQPDJHULOLPLYROWYH\DDOWéRODQ 
NXOODQéOPDNWDGéUèOHWNHQOHUJHQHOOLNOHEDNéUGéUDQFDNDO¾PLQ\XPGDRODELOLU7HNYH©RNLOHWNHQOL
NDEORODUNXOODQéOPDNWDGéU+HPVRPKHPGH¸UJ¾O¾LOHWNHQOHUNXOODQéOPDNWDGéUDQFDNNDEORQXQ
VéNVéNHVQHPHVLEHNOHQL\RULVH¸UJ¾O¾LOHWNHQWHUFLKHGLOPHNWHGLUèOHWNHQLQNHVLWLPPtLOD
PP2 LOD$:* DUDVéQGDYH\DJHULOLPG¾č¾č¾Q¾D]DOWPDNL©LQJHUHNLUVHGDKDID]ODRODELOLU

èNLLOHWNHQOLLNLQFLOX©NDEORODUL©LQLOJLOL'HYOHWLQX\JXODPDVéQDEDÝOéRODUDNELUUHQNNRG-
ODPDVéNXOODQéOéU$YUXSDȠGDWDQéPOéLOHWNHQ Q¸WU UHQJLNDKYHUHQJLHOHNWULNWDčé\DQLOHWNHQLQUHQJL
LVHPDYLGLU.X]H\$PHULNDȠGDWDQéPOéLOHWNHQ Q¸WU UHQJLEH\D]HOHNWULNWDčé\DQWHOLQUHQJLLVH
VL\DKWéU7DQéPOéLOHWNHQLNLQFLOEDÝODQWéHOHPDQéQéQE¾\¾NSLPLQHYHVRNHWLQNDEXNNéVPéQD GLčOL
YH\D¸QRGDNODPDOé JLWPHOLGLU EN]ČHNLO 

+DYDDODQODUéQGD<HUDOWé+L]PHW.DEORODUé 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

6HULKDYDDODQééčéNODQGéUPDNDEORODUé
6HULéčéNODQGéUPDNDEORVXELULQFLONDSDOéGHYUHYHHOHNWULNGHSRVXQDJHULG¸QHQEHVOHPH
KDWODUéL©LQNXOODQéODQWHNLOHWNHQOLNDEORGXU%XGHYUHOHUGHNXOODQéODQVHULDNéPYH\DDP-
SHUGLU<D\JéQRODUDNNXOODQéODQLOHWNHQNHVLWOHULLVHPP2 $:* YH\DPP2 $:* ȠGLU
èOHWNHQJHQHOOLNOH¸UJ¾O¾G¾UDQFDNVRPLOHWNHQGHNXOODQéODELOLU<DOéWNDQéQDQPDGHÝHULJHQHOOLNOH
 YROWWXU<DOéWNDQ ¾]HULQGH DPHWDO NDEOR FHNHWL \D\JéQ RODUDN NXOODQéOPDNWDGéU<DOéWNDQ LOH
NDEORFHNHWLDUDVéQGDYH\DNDEORFHNHWLLOHDPHWDONDEOR¸UW¾V¾DUDVéQGDPHWDOEDQWODNRUXPD
VéNOéNODNXOODQéODQELU\¸QWHPGLUDQFDNED]éWHVLVDWODUGDEXQDJHUHNROPD\DELOLU7HUFLKHGLOHQVHUL
éčéNODQGéUPDNDEORODUé¸UJ¾O¾EDNéULOHWNHQOL©DSUD]EDÝOéSROLHWLOHQHWLOHQSURSLOHQNDX©XNYH\D
EXWLOQHRSUHQNDX©XN\DOéWNDQOéNORURV¾OIRODQPéčSROLHWLOHQSROLYLQLONORU¾USROLHWLOHQYH\DGD\D-
QéNOéQHRSUHQFHNHWOLPHWDEDQWNRUXPDOéNDEORODUGéU

ČHNLOèNLQFLOWHOOHU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO%LULQFLONDEOR

*HQHORODUDNNXOODQéODQJHULOLPGHÝHUOHULDPSHU©éNéčOéN9$ȠOéNVDELWDNéPUHJ¾ODW¸U-
OHULL©LQLODYROWDUDVéQGDGHÝLčPHNWHGLU'DKDE¾\¾NUHJ¾ODW¸UOHUGHQGDKD\¾NVHNJH-
ULOLPOHUHOGHHGLOHELOLU ¸UQHÝLQDPSHUGH©DOéčDQN9$ȠOéNELUUHJ¾ODW¸UL©LQYROW $QFDN
UHJ¾ODW¸UE¾\¾NO¾Ý¾Q¾QN9$LOHVéQéUODQGéUéOPDVéYHéčéNODQGéUPDVLVWHPLQLQ\¾N¾GDÝéWPDNL©LQ
ELUGHQID]ODGHYUHNXOODQéODUDNNXUXOPDVéWDYVL\HHGLOPHNWHGLU

.XPDQGDNDEORODUé
.XPDQGDNDEORODUéJHQHOOLNOH©LIWYH\D©RNLOHWNHQOLDO©DNJHULOLPNDEORODUéGéU%D]éEDVLW
NXPDQGD GHYUHOHULQGH ELU JUXS WHN LOHWNHQOL NDEOR NXOODQéODELOPHNWHGLU %D]é NXPDQGD NDEOROD-
UéQGDKDWJHULOLPLYHYH\DQ¸WUL©LQELUYH\DLNLE¾\¾NLOHWNHQD\UéD\UéNXPDQGDODUL©LQGHGDKD
N¾©¾NLOHWNHQOHUEXOXQPDNWDGéU'LÝHUWHVLVDWODUGDKDWYH\DQ¸WUL©LQELU©LIWE¾\¾NWHOD\UéD\Ué
NXPDQGDODUL©LQVH©RNVD\éGDN¾©¾NLOHWNHQWHONXOODQéODELOPHNWHGLU‰RNLOHWNHQOLNXPDQGDNDEOR-
ODUéQGD\HGLRQLNLRQDOWéYH\DGDKDID]ODLOHWNHQEXOXQXU.XPDQGDNDEORODUéQéQ©RÝXQGD¸UJ¾O¾
EDNéULOHWNHQOHUNXOODQéOéUèOHWNHQ¸O©¾V¾KDWJHULOLPLG¾č¾č¾Q¾NDEXOHGLOHELOLUELUDUDOéNL©HULVLQGH
WXWDFDNčHNLOGHVH©LOLUèOHWNHQOHULQNHVLW¸O©¾V¾JHQHOOLNOHPP2LODPP2 LOD DUD-
OéÝéQGDGéU<DOéWéPGLUHQFLGHÝHULJHQHOOLNOHYROWYH\DDOWéQGDNLNXPDQGDJHULOLPLL©LQX\JXQ
ROPDOéGéU.DX©XNSROLHWLOHQSROLYLQLONORU¾UFLODOéSDWLVNDYHNDÝéWNXPDQGDNDEORODUéL©LQNXOODQé-
ODQ\DOéWNDQ©HčLWOHULQGHQED]éODUéGéU.DEOR©DSéQéG¾č¾UPHNL©LQLQFHELU\DOéWNDQéQNXOODQéOPDVé
WHUFLKHGLOLU$OWHUQDWLIDNéPNXPDQGDGHYUHOHULQGHGHYUHOHUDUDVéQGDHQG¾NOHQHQJHULOLPLD]DOW-
PDNL©LQLOHWNHQOHULQ©LIWEXUJXOXYH\DVDUPDOROPDVéWHUFLKVHEHELGLU‰RNLOHWNHQOLNDEORODUGDGéč
FHNHWEXOXQPDOéGéUYHNDEORODUPHWDOEDQWODNRUXQDELOLU

+DYDDODQODUéQGD<HUDOWé+L]PHW.DEORODUé 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

+DEHUOHčPHNDEORVX
.RQWURONXOHVLéčéNODQGéUPDGHSRODUéYHRˉVOHUYH\DLVWDV\RQODUDUDVéQGDKDEHUOHčPH\LVDÝ-
ODPDNL©LQ¸]HOL©KDEHUOHčPHYHWHOHIRQGHYUHOHULNXUXOPDOéGéU%XGHYUHOHUGHJHQHOOLNOHELUDGHW
YH\DGDKDID]ODVD\éGD©LIWEXUJXOXWHOHIRQWLSLNDEORNXOODQéOPDNWDGéU%XNDEORODU\HUDOWéWHVLVDW-
ODUéQDX\JXQROPDOéGéU.XPDQGDNDEORODUéED]éWHVLVDWODUGDKDEHUOHčPHL©LQGHNXOODQéODELOVHGH
D\UéHOHNWULNERUXODUéL©LQGHYH\DGRÝUXGDQJ¸PPH\¸QWHPLNXOODQéODFDNLVHD©éODQKHQGHNL©HUL-
VLQGHELUELULQGHQL\LFHD\UéOPéčRODQD\UéD\UéNDEORODUéQNXOODQéOPDVéWHUFLKHGLOPHNWHGLU

7235$./$0$7(//(5è
<éOGéUéP ©DUSPDVéQD EDÝOé KDVDUODUéQ EHNOHQHELOHFHÝL E¸OJHOHUGH \HUDOWé J¾© YH NXPDQGD NDE-
ORODUéQé\¾NVHNWRSUDNDNéPéGDOJDODQPDODUéQGDQNRUXPDNL©LQELUWRSUDNODPDWHOLYH\DHOHNWULN
GHQJHWHOLG¸čHQPHOLGLU7RSUDNODPDWHOLWRSUDN\¾]H\LLOH\HUDOWéNDEORODUéQDUDVéQDG¸čHQPHOLGLU
%D]é'HYOHWOHUGH©HOLNčHULWOHUNXOODQéOVDGDEXWHOJHQHOOLNOH\DOéWéPVé]¸UJ¾O¾ELUEDNéULOHWNHQGLU
%XWRSUDNODPDWHOLQLQ¸O©¾V¾NRUXGXÝXHQE¾\¾NNHVLWOLLOHWNHQOHUGHQD]ROPDPDOéGéUèOHWNHQLQ
NHVLWLPP2LODPP2DUDVéQGD LOD$:* YH\DGDKDE¾\¾NRODELOLU.HVLQWLVL]ELULOHWNHQ
ROPDOéYHJ¾]HUJDKéER\XQFDX]DQDQKHUDUPDW¾UHéčéNNDLGHVLQHYHWRSUDNODPD©XEXÝXQDYH\D
EDÝODQWé\DEDÝODQPDOéGéU

.$%/2+$6$5,1,11('(1/(5è
+DYDDODQééčéNODQGéUPDDUé]DODUéQéQVéNJ¸U¾OHQQHGHQOHULQGHQELULNDEORKDWDODUéDUé]D-
ODUéGéUYHEXQODUéQ\HULQLQWHVSLWHGLOHUHNRQDUéOPDVéL©LQFLGGL]DPDQJHUHNPHNWHGLU(WNLQNDEOR
DUé]DVé D]DOWPD \¸QWHPOHUL VLVWHPLQ J¾YHQLOLUOLÝLQL DUWéUPDNWDGéU .DEOR KDVDUéQéQ QHGHQOHULQLQ
GDKDL\LELOLQPHVLNDEORWLSOHULQLQYHNDEORG¸čHPHXVXOOHULQLQVH©LOPHVLQGH\DUGéPFéRODFDNWéU
%XQHGHQOHUGHQED]éODUéDčDÝéGDHOHDOéQPDNWDGéU

0HNDQLNKDVDU
.DEORDUé]DODUéQéQ©RÝXPXKWHPHOHQPHNDQLNKDVDUGDQND\QDNODQPDNWDGéU0HNDQLNKD-
VDUéQHQ\D\JéQQHGHQLPXKWHPHOHQ]D\éIWHVLVDWWHNQLNOHULYHSURVHG¾UOHULGLUDQFDNGRQčLčPHVL
X©DNYH\DDUD©WUDˉÝLQLQWLWUHčLPLNHPLUJHQOHU\HUND\PDVéYH\D©¸NPHVLYHGDKDSHN©RNQHGHQ
NDEORODUGDˉ]LNVHOKDVDUD\ROD©DELOPHNWHGLU%D]éPHNDQLNKDVDUWLSOHULčXQODUGéU

D \DOéWéPPDGGHVLQGHNL©HQWLNYHVé\UéNODU

E NDQDOODUGDQ©HNLOLUNHQYH\DGRÝUXGDQJ¸PPHLčOHPLL©LQVHUHUNHQNDEORODUéQDčéUéJHULOPHVL

F .DEORKHQGHNOHULQLQ\DWDNODUéQGDYH\DGROJXODUéQGDNLWDčODUYH\D\DEDQFéPDGGHOHU

G HOGHOLNOHULQGHLQLčGHOLNOHULQGHéčéNNDLGHOHULQGHHOHNWULNERUXODUéQGDDUPDW¾UOHUGHGR-
QDQéPEDÝODQWéODUéQGDEDÝODQWéHOHPDQODUéQGDHN\HUOHULQGHNDEORKHQGHNOHULYHHOHNWULN
ERUXODUéER\XQFDYH\D©¸NPHEDNéPWHVLVDWYH\DKDYDGXUXPXQXQJHUJLQOLÝLDUWéUDELOHFH-
ÝLGLÝHU\HUOHULQL©LQGHYH\DJLULčOHULQGH\HWHUVL]JHYčHNOLNSD\éEéUDNéOPDVé


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

H HN\HUOHULQGHYH\DEDÝODQWé\HUOHULQGHLOHWNHQGHROXčDELOHFHN©HQWLNOHULQGDKDVRQUDLOHW-
NHQLQNRSPDVéQD\ROD©DELOPHVL

I  JHUHN GLNH\ JHUHNVH \DWD\ NDEOR KHQGHNOHULQGH NDEOR JHYčHNOLN SD\é LOPHNOHULQGH YH\D
WRSUDNVéNéčPDVéQéQ\DGDGRQPDQéQHWNLVL\OHLNLD\UéNDEORE¸O¾P¾Q¾QGRÝUXGDQWHPDV
HGHELOHFHÝL\HUOHUGHNDEORD\UéPéQéQ\HWHUVL]ROPDVé

J GRQPDYH\DGRQčLčPHVLQHGHQL\OHNDEORODUéQEX]GRQPXčWRSUDNYH\DKHUKDQJLELUNDWé
FLVLPYH\DPDGGH\OH]RUODQPDVé%XJLELQRNWDODUGDJHUJLQOLÝLD]DOWPDNL©LQX\JXQWDP-
SRQODPD\DSéOPDVéYHJHYčHNOLN\DSéEéUDNéOPDVéJHUHNPHNWHGLU

K  LQLč GHOLNOHULQGH YH\D NDEORODUéQ VDUNéN YH\D D©éNWD EéUDNéOPDVé VRQXFX FLVLPOHULQ
YH\D NLčLOHULQ NDEORODUD EDVéQ© X\JXOD\DELOHFHÝL GLÝHU DODQODUGD NDEORODUéQ \HWHULQFH
GHVWHNOHQPHPHVL

L NDEORODUéQ¾]HULQGHQJH©HQWUDˉÝLQYH\DNDEORODUDEDÝOé\DGDNDEORODUéQ\DNéQODUéQGDNL
WH©KL]DWéQ©DOéčPDVéQGDQND\QDNODQDQWLWUHčLPVRQXFXPH\GDQDJHOHELOHFHNLOHWNHQNDS-
ODPDYH\D\DOéWéPPDGGHVL\RUXOPDVé%XGXUXPODUéQJ¸U¾OG¾Ý¾YH\D\DčDQDELOHFHÝLGX-
UXPODUGDNDEORODUWLWUHčLPDODQéQéQL\LFH¸WHVLQGHX]DQDQNDQDOODUL©HULVLQGHG¸čHQPHOLGLU

M HOHNWULNERUXODUéQéQYH\DNDQDOODUéQéQNéUéOPDVéVRQXFXPH\GDQDJHOHELOHFHNNDEORNRSPD-
ODUé(OHNWULNNDQDOODUéYHERUXODUéL\LFHEDÝODQPéčYHX\JXQGROJXPDGGHVL\OHVéNéčWéUéOPéč
ROPDOéGéU

6XVé]PDVé
6XNDEORNéOéIéQGDQYH\D\DOéWéPPDO]HPHVLQGHQJH©HUHNLOHWNHQHVé]GéÝéQGDWRSUDNODPD
DUé]DVéPH\GDQDJHOLU6XJLUPHVLYH\DVé]éQWéVéHN\HUOHULQGHEDÝODQWé\HUOHULQGHNDEOREDÝODQWé
X©ODUéQGDˉ]LNVHOKDVDUOéE¸OJHOHUGH\DOéWéPéQ\HWHUVL]G¾]H\GHROGXÝX\HUOHUGH\éOGéUéPYH\DDčéUé
JHULOLPGHQND\QDNODQDQGHOLNOHUGHYHGLÝHUNXVXUODUGDJ¸U¾OHELOLU

<DQOéč\DSéOPéčHN\HUOHULYH\DQOéčWDNéOPéčRODQEDÝODQWéWDNéPODUéGDVXVé]PDVéQéQVéN
ND\QDNODUéQGDQELULGLU (N\HUOHULQLQEéUDNéOPDVéYHEDÝODQWéHOHPDQODUéQéQWDNéOPDVéLOHLOJLOLWDOL-
PDWODUL©LQVD\éOéPDGGH\HEDNéQé] 

.DEORODUéQXFXQGDQVXJLUPHVLQL¸QOHPHNL©LQEXX©ODUGRQDQéPDEDÝODQPDGDQ¸QFHYH
GHEDÝODQGéNWDQVRQUDWHPL]YHQHPGHQX]DNWXWXOPDOéGéU<HGHNNDEORODUéQX©ODUéGDD\QéčHNLOGH
NRUXQPDOéGéU%D]é\DOéWéPW¾UOHUL¸]HOOLNOHNDÝéWYHPLQHUDOGROJXQHPRUDQéQéQ\¾NVHNROGXÝX
G¸QHPOHUGH DWPRVIHUGHQ QHP ©HNHELOLU %X W¾U NDEORODUéQ X©ODUé HNLSPDQD EDÝODQGéNWDQ VRQUD
GDLPDNDSDOéWXWXOPDOéGéU

 %D]é\DOéWéP PDO]HPHOHULQ\DSéODUé JHUHÝLYH\D NXVXUOX\HUOHULQGHQ L©OHULQH DčéUé VX JL-

UHELOLU<DOéWéP GLUHQFL ¾]HULQGH\DSéODQ NDOLWH WHVWOHUL\OH EX W¾U NXVXUODU WHVSLW HGLOPHOLGLU %D]é
QHRSUHQFHNHWOLNDEORODUéQVX\D\HWHULQFHGLUHQ©OLROPDGéÝéQDGDLUELOGLULPOHUEXOXQPDNODELUOLN-
WHGLÝHUELOGLULPOHUGHEXNDEORWLSLQLQL\LSHUIRUPDQVVHUJLOHGLÝLEHOLUWLOPLčWLU.DEORDOéQPDGDQ

+DYDDODQODUéQGD<HUDOWé+L]PHW.DEORODUé 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

¸QFHWHUFLKHQD\Qé¾UHWLFLGHQWHPLQHGLOPLčRODQD\QéNDEORWLSLQLQGLÝHUWHVLVDWODUGDNLSHUIRU-
PDQVéDUDčWéUéOPDOéGéU

<éOGéUéP ©DUSPDVé NDEORODUD FLGGL KDVDU YHUHELOLU YH\D RUWD\D ©éNDQ JHULOLPOHU J¸]HQHN
ROXčXPXQD\ROD©DUDN\DOéWNDQéQ]DUDUJ¸UPHVLQH\HWHFHNG¾]H\GHRODELOLU%XJ¸]HQHNOHULQNDEOR
JH©LčQRNWDODUéQGDYH\DNDEORQXQPHWDOLOHWNHQOHUH\DNéQ\DGDPHWDOLOHWNHQOHUHWHPDVKDOLQGH
ROGXÝX\HUOHUGHJ¸U¾OPHRODVéOéÝéGDKD\¾NVHNWLU'¾]J¾QELUčHNLOGH\HUOHčWLULOPLčRODQWRSUDNOD-
PDWHOLYH\DHOHNWULNGHQJHOHUL\éOGéUéP©DUSPDVéQGDQND\QDNODQDQKDVDUéD]DOWDFDNWéU

.D]DUDYH\DKDWDOé©DOéčWéUPDVRQXFXELUNDEOR\DDčéUéJHULOLPX\JXODQDELOLU.DEORGDROX-
čDQKDVDUKHPHQIDUNHGLOHPH\HELOLU

7HVLVDWWDVDUéPéQGDNDEORODUéQYH\DLOHWNHQOHULQX]XQV¾UHVXDOWéQGDNDOPDVéQé¸QOHPHN
L©LQNDQDOODUGDYHLQLčGHOLNOHULQGHGUHQDM\ROODUéEXOXQPDOéGéU

.LP\DVDOKDVDU
‰RÝXQOXNODKDYDDODQééčéNODQGéUPDNDEORODUéG¾]HQOLRODUDN\DGD]DPDQ]DPDQ\DNéW-
ODUéQ\DÝODUéQDVLWOHULQYH\DEDčNDNLP\DVDOODUéQPHYFXWRODELOHFHÝLDODQODUGDEXOXQPDNWDGéU%X
NLP\DVDOODUED]éNDEORW¾UOHULQLQ\DOéWéPGLUHQFLQLROXPVX]HWNLOHU.DEORODUéQEXW¾UNLP\DVDOODUD
PDUX] NDODELOHFHÝL ELOLQL\RU YH\D EX GXUXPGDQ č¾SKHOHQLOL\RU LVH EX NLP\DVDOODUD GLUHQ©OL ELU
NDEORWLSLVH©LOPHOLGLU%D]éEX]ODQPD\éJLGHUPHVéYéODUéQéQX\JXODQGéÝé\HUOHUGHQHRSUHQYHNDX-
©XN\DOéWNDQODUX\JXQROPD\DELOLU

.HPLUJHQOHUGHQND\QDNODQDQKDVDU
%D]éE¸OJHOHUGHNHPLUJHQOHU¸]HOOLNOHGH\DOéWéPPDO]HPHVLQLNHPLUHQWDUODVLQFDSOD-
UéGRÝUXGDQJ¸PPHNDEORODUD]DUDUYHUPHNWHGLU.DEORODUéQ\D\GéÝééVéGDQYH\DWDGéQGDQGROD\é
NHPLUJHQOHUL©HNHELOHFHÝLQHGDLUED]éEXOJXODUPHYFXWWXU.HPLUJHQOHUGHQND\QDNODQDQKDVDUéQ
FLGGLELUVRUXQROGXÝXGXUXPODUGDNDEORODUéQNDQDOL©LQHG¸čHQPHVLYH\D¸]HOOLNOHD©éNWDNLLNLQFLO
X©NDEORODUéNRUXPDNL©LQPHWDONéOéˊéNDEORODUéQNXOODQéOPDVéWHUFLKHGLOHELOLU

0LNURRUJDQL]PDYH\DELWNLKDVDUé
0LNURRUJDQL]PDODUéQYH\DELWNLOHULQWURSLNYH\DG¸QHQFHDOWéDODQODUGDED]éNDEORWLSOH-
ULQH]DUDUYHUGLÝLELOGLULOPHNWHGLU%XW¾USUREOHPOHULQ\DčDQDELOHFHÝL¸QJ¸U¾O¾\RULVHV¸]NRQXVX
PLNURRUJDQL]PDODUDYHELWNLOHUHNDUčéGD\DQéNOéROGXÝXELOLQHQELUNDEORWLSLVH©LOPHOLGLU

2]RQYHNRURQDKDVDUé
%D]éNDEOR\DOéWNDQODUéR]RQGDQYH\DEXQDEDÝOéRODUDNV¸]NRQXVXGHYUHQLQYH\D\DNéQ
GHYUHOHULQ¾UHWWLÝLNRURQDGDQKDVDUJ¸U¾U%XHWNLOHUHNDUčé\HWHUOLGLUHQ©J¸VWHUHQNDEOR\DOéWNDQ-
ODUéPHYFXWWXU.DEOR\¾NVHNJHULOLPWDčé\RUVDYH\DGLÝHUR]RQ\DGDNRURQDND\QDNODUéQDPDUX]
NDOPDRODVéOéÝéYDUVDEXQLWHOLNOHUHVDKLSNDEORODUVH©LOPHOLGLU*H©PLčWHED]é'HYOHWOHUGHSLVWYH
\DNODčPDéčéÝéVHULVLVWHPOHULQGHEXVLVWHPOHULQELU\éOL©HULVLQGHWDP\RÝXQOXNWDNXOODQéOGéÝéVDDW
VD\éVéQéQQLVSHWHQD]ROGXÝXJHUHN©HVL\OHNRURQDKDVDUéQDNDUčéNRUXPDOéROPD\DQNDEORODUNXO-


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ODQéOPéčWéU6RQX©RODUDNEXNDEORODUKL]PHWV¾UHVLQLQVDGHFHN¾©¾NELUE¸O¾P¾ER\XQFD\¾NVHN
JHULOLPHPDUX]NDOPDNWDGéU0DOL\HWD]DOWéPéD]ROGXÝXQGDQYHEXNDEORODUJ¾©GDÝéWéPGHYUHOH-
ULQHWDNéODELOGLÝLYHV¾UHNOLRODUDN\¾NVHNJHULOLPVWUHVLQHPDUX]NDODELOGLÝLL©LQEXX\JXODPDQéQ
PDNEXOROPDGéÝéWHVSLWHGLOPLčWLU

8OWUDYL\ROHKDVDUé
<HUDOWéWHVLVDWODUéQGD\HWHUOLG¾]H\GHSHUIRUPDQVJ¸VWHUHQED]éNDEOR\DOéWNDQODUé\DN-
ODčPDéčéNNXOHOHULJLEL\¾NVHOWLOPLčPHVQHWOHUGHNXOODQéOGéÝéQGDJ¾QHčéčéÝéQDPDUX]NDOéQFDKé]OD
JHYUH\HUHNNéUéOJDQKDOHJHOHELOPHNWHYHER]XODELOPHNWHGLU%XNDEORQXQEXčHNLOGHULVNL©HUPHVL
GXUXPXQGDXOWUDYL\ROHéčéQODUDGLUHQ©OL\DOéWéPPDO]HPHVLQHVDKLSELUNDEORVH©LOPHOLYH\DNDEOR
PHWDOERUXL©LQHG¸čHQPHOLGLU

.DEORQXQGXUXPXQER]XOPDVé
‰RÝXNDEOR]DPDQL©LQGH\DYDč\DYDčER]XOXU<HUDOWéNDEORODUéQNXOODQéP¸PU¾RQLOH
\LUPL\éOROPDOéGéU

.$%/2%$Ü/$17,/$5,
1RW.DQDOODUGDNDEORHN\HUOHULEXOXQPDPDOéGéUHN\HUOHULVDGHFHLQLčGHOLNOHULQGHYHHOGHOLNOH-
ULQGHWROHUHHGLOLU

.DEORHNOHUL
7¾P NDEOR HNOHUL\¾NVHN VWDQGDUWOé Lč©LOLN NXOODQéODUDN GHQH\LPOLYH NDOLˉ\H XVWDODU WD-
UDIéQGDQ\DSéOPDOéGéU(N\¸QWHPOHULYHPDO]HPHOHULHN\DSéODQEHOLUOLELUNDEORWLSLQH\¸QHOLNHN
PDO]HPHVLQLQ¾UHWLFLVLWDUDIéQGDQWDYVL\HHGLOHQWLSWHROPDOéGéU7¾PNDEORHNOHULDčDÝéGDNLJHUHN-
OLOLNOHUHX\JXQROPDOéGéU

YROW¾]HULJHULOLPGHÝHUOHULL©LQ\DOéWéPOéJ¾©NDEORODUé(N\DSéODQNDEORWLSLL©LQWD-
VDUODQPéčRODQHNNLWOHULNXOODQéOPDOéGéU%XW¾UNLWOHULQEXOXQPDGéÝéGXUXPODUGD%DQWOéHN\HUOHUL
PDGGHVLQH EN] X\JXQRODUDN\DSéODQEDQWOéHNOHUNXOODQéODELOLU(SRNVLYH\DUH©LQHHNOHU
NXOODQéOPDPDOéGéU

LODYROW\DOéWéPOéJ¾©NDEORODUé.DEORL©LQWDVDUODQPéčRODQEDVéQ©OéHSRNVLUH©LQH
HN\HULNDSODPDODUéYHG¸NPHHNPDO]HPHNLWOHUL¾UHWLFLQLQWDOLPDWODUéQDVéNéELUčHNLOGHX\XODUDN
NXOODQéOPDOéGéU%DQWOéHNOHPHOHUVDGHFHJHUHNOLROGXÝXWDNGLUGHNXOODQéOPDOéGéU

YROWYH\DDOWéQGDNLJHULOLPGHÝHUOHULL©LQ\DOéWéPOéJ¾©NDEORODUé7¾PGRÝUXGDQWRSUD-
ÝDJ¸PPHNDEORODUL©LQX\JXQRODQG¸NPHHNPDO]HPHNLWOHULYH\DEDVéQ©OéHSRNVLUH©LQHHN\HUL
NDSODPDODUéNXOODQéODELOLU.DSODPD¸UW¾V¾RODUDN¸QJHUPHOLYH\DéVé\ODGDUDODQPDNDURQNXOODQé-
ODUDN\DSéODQEDQWOéHNOHPHOHUGHNXOODQéODELOLU

+DYDDODQODUéQGD<HUDOWé+L]PHW.DEORODUé 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

.XPDQGDYHWHOHIRQNDEORODUé7HUPRSODVWLN\DOéWéPOéEDVéQ©Vé]NDEORODUGD\HQLGHQJLULOH-
ELOLUGROJXOXW¾UGHELUHN\HULNDSODPDVéPHYFXWWXU0HYFXWEDVéQ©OéNXUčXQNDSODPDYH\DNDÝéWOD
\DOéWéOPéčNDEORODUD\DSéODQHNOHULOJLOLRWRULWHULQLQJHUHNOLOLNOHULQHX\JXQčHNLOGHROPDOéGéU

%DQWOéHNOHPHOHU
8\JXQEDÝODQWéHOHPDQODUéYHHNPDO]HPHVLNLWOHULWHPLQHGLOHPHGLÝLQGHJHQHOOLNOHEDQW-
OéHNOHPHOHUNXOODQéOPDNWDGéU%DQWODHNOHPH\DSéODFDNVDWDWPLQHGLFLG¾]H\GHKL]PHWHOGHHWPHN
L©LQGRÝUXWHNQLNNXOODQéODFDNWéU$čDÝéGDD©éNODQDQWHNQLNVDGHFHWHNLOHWNHQOLNDEORODUD\¸QHOLNWLU
DQFDNX\JXQG¾]HQOHPHOHUOH©RNLOHWNHQOLNDEORHNOHULL©LQGHJH©HUOLGLU

%LUOHčWLULOHFHNRODQNDEORX©ODUéWHPL]WXWXOPDOéYHGDLPDQHPGHQNRUXQPDOéGéU

 ČHNLO ȠWH J¸VWHULOHQ čHNLOGH GLNNDWOH Vé\éUDUDN ELUOHčWLULOHFHN RODQ NDEORODUéQ X©OD-
UéQGDQNDEORNDSODPDVéNDEORFHNHWLPHWDONRUX\XFXNDEORNéOéIéYH\DOéWNDQé©éNDUéOéUèOHWNHQGH
©HQWLNROXčPDPDVéL©LQ©RNGLNNDWOLELUčHNLOGHLOHWNHQLQ\DNODčéNPPȠOLNNéVPéDUWéVéNéčWéUPDOé
EDÝODQWéHOHPDQéQéQ\DUéX]XQOXÝXER\XQFDW¾P\DOéWNDQNDOéQWéODUé©éNDUéOéU<DOéWNDQLOHWNHQGHQ
G¾]J¾QELUčHNLOGHHQD]FPNDGDUJHULVé\UéOéU.DEORNéOéIéPHWDOEDQWNDEORFHNHWLYV\DOéWNDQ
WDEDNDVéQéQGéč\¾]H\LER\XQFD\LQHFPNDGDUJHULVé\UéOéU6é\UéODUDNND\GéUéODQEXNéVéPVé\UéODQ
NéVPDJHOHQVX\ROODUéQéNDSDWDFDNWéU(ÝHUYDUVDNDEOR\XNRUXPDNL©LQNXOODQéODQPHWDOEDQGéQ
E¾W¾QO¾Ý¾W¾PHN\HULER\XQFDER]XOPD]$\QéčHNLOGHDPHWDONéOéIGDHQD]FPNDGDUVé\UéOéU
%¾W¾Q©HOLNYH\DPHWDO]éUK\DGDGéčPHWDONDSODPD©éNDUéOéUDQFDNHNSDU©D\D\HQLGHQEDÝODPDN
L©LQDÝé]OéNODUYHX©ODUEéUDNéOéU

èOHWNHQLQX©ODUéQéELUOHčWLUPHNL©LQVéNéčWéUPDOéWLSEDÝODQWéHOHPDQéNXOODQéOéU‰éNDUéODPDGDQ
WDPVéNéčPDVDÝOD\DFDNčHNLOGHWDVDUODQPéčELUDOHWNXOODQéODUDNLOHWNHQLOHWNHQOHULQX©ODUéQDVé-
NéčWéUéOéU$\UéFDDU]XHGLOLUVHLOHWNHQEDÝODQWéHOHPDQéOHKLPOHQHELOLU

.DOLWHOLELUNDX©XNYH\DVXQLNDX©XNEDQWNXOODQéODUDNEDQW¾]HULQGH\DNODčéN\¾]GH
X]DPDL©LQ\HWHUOLJHUJLQOLNNRUXQDUDNYHEDQWJHQLčOLÝLQLQ\DNDOéN\¾]GHȠVL¾VW¾VWHJHOHFHNčH-
NLOGHKHUVHIHULQGHELUNDWEDQWGLNNDWOHVDUéOéU.DWODUéQKHUELULVé\UéODQNHVLPER\XQFDELUD]GDKD
\XNDUé ©éNDUDN\DOéWNDQ ER\XQFD X]DQDFDNWéU .DX©XN EDQW NDWODUé EX čHNLOGH\DOéWNDQ WDEDNDQéQ
WDPER\XWXQDJHOHQHNDGDUDUWéUéOéU

<DOéWNDQéQ¾]HULQGHNRUXPDEDQGéNXOODQéOé\RUVDHN\HULER\XQFDE¾W¾QO¾Ý¾ER]XOPD-
PDVé JHUHNHQ PHWDO EDQW OHKLPOHQHUHN YH\D X\JXQ EDÝODQWé HOHPDQODUé NXOODQéODUDN EDÝODQéU
*HUHNLUVHD\QéWLSHNVWUDPHWDOEDQWODVDUéOéU

 .DX©XN EDQW  VD\éOé PDGGHGH DQODWéODQ čHNLOGH NDEOR ©DSéQéQ HQ D]  NDWé
RODQDNDGDUVDUéOPD\DGHYDPHGLOLU%RčOXNNDOPDVéQé¸QOHPHNL©LQYHNDEORQXQ\¾]H\OHULQHYH
L©WDUDIWDNLKHUELUEDQWNDWPDQéQDL©LQHL\LFH\DSéčPDVéL©LQEDQWGLNNDWOLELUčHNLOGHJHULOPHOLGLU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO%DQWOé(N<HULJHQHO ¾UHWLFLQLQWDOLPDWODUéQDEDNéQé] 

+DYDDODQODUéQGD<HUDOWé+L]PHW.DEORODUé 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

.DX©XNEDQW¾]HULQHELUND©NDW\¾NVHN\DOéWéPGLUHQ©OLDOHYJHFLNWLULFLKDYDčDUWODUéQDYH
VRÝXÝDGD\DQéNOéEDQWHNOHQLU8\JXQJHUJLQOLNOHYHKHUWXUGDJHQLčOLÝLQLQ\DNODčéN\¾]GHȠVL¾VW
¾VWHJHOHFHNčHNLOGHSODVWLNEDQWX\JXODQéU3ODVWLNEDQWHN\HULQLQKHULNLWDUDIéQGDNéOéI\DOéWNDQé-
QéQ\¾]H\LER\XQFDHQD]FPX]DQPDOéGéU

 .DEOR ©HOLN]éUKOé\VDYH\D EDčND ELU PHWDO NDSODPDVéYDUVD HN\HUL ER\XQFD WRSUDNOD-
PDčHULGLEDÝODQéUYHX\JXQNéVND©OéEDÝODQWéHOHPDQODUé\ODYHYH\DOHKLPOHHNOHPHOHULQKHUELU
WDUDIéQGD NDEORQXQ ]éUKéQD EDÝODQéU EN] ČHNLO  D   .DEOR NXUčXQ NDSODPDOé\VD NDEORQXQ
¾]HULQGHNLNXUčXQNDSODPD\DVXJH©LUPH]ELUGROJXVDÝODPDNL©LQHN\HULQLQ¾]HULQHX\JXQELU
NXUčXQOHKLPOHPH\DSéOéU.RUR]\RQDNDUčéNRUXPDL©LQPHWDO¸UW¾Q¾Q¾]HULQHNDSODPD\DSéOPéčVD
V¸]NRQXVX©DOéčPDQéQ\DSéOGéÝéDODQGDNDEORQXQW¾P\¾]H\LQHYHHN\HULQHEHQ]HUPDO]HPHGHQ
ELUNDSODPDX\JXODQéU

.DEORHNOHPHLčOHPLHQL\LSL\DVDGDVDWéODQYHL©LQGHX©XFDHNOHPHEDÝODQWéHOHPDQODUé
YHHSRNVLNDSODPDPDGGHOHULEXOXQDQHNNDEORNLWOHULNXOODQéODUDN\DSéOPDNWDGéU%XNLWOHUVXJH-
©LUPH\HQYHPHNDQLNRODUDNJ¾©O¾ELUHN\HUL\DSPD\D\DUGéPFéROPDNWDGéU=éUKOéNDEORODUGDHÝHU
PHNDQLNNXYYHWLQNRUXQPDVéJHUHNL\RUVDHN\DSPDN]RUGXU]éUKéVéNéFDNDYUD\DFDN¸]HOPHNDQLN
EDÝODQWéODUéQ¾UHWLOPHVLJHUHNLU

ČHNLO‰HOLN]éUKOéNDEORGDEDQWOéHN\HUL

+$9$$/$1,,Č,./$1',50$6,%$Ü/$17,.è7/(5è
%DÝODQWéNLWOHULQLQNXOODQéPé6RQ\éOODUGDVHULGHYUHEDÝODQWéODUéQéQ©RÝXEDÝODQWéHOHPD-
QéNLWOHULNXOODQéODUDN\DSéOPDNWDGéU%DÝODQWéHOHPDQéNLWOHULQLQPDOL\HWLQLQFLGGLG¾]H\GHROPD-
VéQDUDÝPHQWHVLVDWWDNL]DPDQWDVDUUXIXYHDUé]DODUéQ\HULEHOLUOHQLUNHQGHYUHOHULQNROD\FDD©éOéS
WHNUDU NDSDWéODELOPHVLQL VDÝODPDODUé VHEHEL\OH NXOODQéOPDODUé WHUFLK HGLOPHNWHGLU *¾Q¾P¾]GH
©RÝX D\éUPD WUDQVIRUPDW¸U¾ X©ODUéQGD EDÝODQWé HOHPDQODUé\OD ELUOLNWH ¾UHWLOPHNWH ROGXÝXQGDQ
NDEOREDÝODQWéHOHPDQODUéQDLKWL\D©GX\XOPDNWDGéUYHEXEDÝODQWéHOHPDQODUéWUDIRQXQVHULGHY-
UH\HYH\DéčéÝDNROD\FDEDÝODQPDVéYH\DD\UéOPDVéL©LQNROD\ELU\¸QWHPVDÝODPDNWDGéU7HNLOHW-
NHQOLELULQFLOEDÝODQWéHOHPDQODUéYHLNLLOHWNHQOLLNLQFLOEDÝODQWéHOHPDQODUéČHNLOYHȠGD
J¸VWHULOPHNWHGLU


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

%DÝODQWéHOHPDQODUéQéQWDNéOPDVé
.DEORX©ODUéWDOLPDWODUDX\JXQčHNLOGHJHUHNKHULNLNDEORXFXJHUHNVHEDÝODQWéHOHPD-
QéQéQ\¾]H\OHULNLUGHQYHQHPGHQDUéQGéUéOPéčRODUDNGLNNDWOHKD]éUODQPDOéGéU%RčOXNNDOPDVéQé
¸QOHPHNL©LQNDEORLOHEDÝODQWéHOHPDQéQéQL©WDUDIéDUDVéQGDNLKHUW¾UO¾ERčOXÝXQMHOOHGROGXUXO-
GXÝXQGDQHPLQROXQPDOéGéU%DÝODQWéHOHPDQODUéWDNéOGéNWDQVRQUDL©HULGHEDÝODQWéQéQ]RUODQD-
UDN D\UéOPDVéQD \RO D©DELOHFHN KDYD NDOPDPDVé VDÝODQPDOéGéU %DÝODQWé \HULQLQ WHPL] WXWXOPDVé
YHD\UéOPDVéQé¸QOHPHNL©LQELUOHčLP\HULQLQ¾]HULQLQYLQLOHOHNWULNEDQGé\ODEDQWODQPDVéWDYVL\H
HGLOPHNWHGLU

ČHNLOȠGHELULQFLOEDÝODQWéHOHPDQODUéQéQYHVDKDWLSLHN\HUOHULQLQNXOODQéPéJ¸VWHULO-
PHNWHGLU'HÝLčWLULOPLčRODQ E \¸QWHPLWHVLVDWéQLONLč©LOLNPDOL\HWLQLDUWéUPDVéQDUDÝPHQGDKD
VRQUDNLEDNéPPDOL\HWOHULQLD]DOWPDVéWDYVL\HHGLOPHNWHGLU D \¸QWHPLQGHJ¸VWHULOGLÝLJLELVDKD-
GDWDNéODQEDÝODQWéHOHPDQODUé\HULQHIDEULNDGDNDOéSODQDQEDÝODQWéHOHPDQODUéQéQYHHN\HUOHULQLQ
NXOODQéOPDVéWDYVL\HHGLOPHNWHGLU

è/(7.(1/(5è1%$Ü/$10$6,

*¾©LOHWNHQOHUL
.DEORLOHWNHQOHULQLQEDÝODQWéODUé©éNDUéOPDGDQWDPRODUDNVéNéčWéUéODFDNčHNLOGHWDVDUODQ-
PéčELUVéNéčWéUPDDOHWLNXOODQéODUDNVéNéčWéUPDOéEDÝODQWéHOHPDQODUé\OD\DSéOPDOéGéUYROWYH\D
DOWéQGDNLDO©DNJHULOLPGHYUHOHULL©LQHNYHWHVSLWNOHPHQVOHULNXOODQéODELOLU

.XPDQGDYHWHOHIRQNDEORODUé
7HOHIRQYHNXPDQGDLOHWNHQOHULQLQELUOHčWLULOPHVLE¾N¾O¾YHOHKLPOLELUHNOHYH\DX\JXQ
NHQGLQGHQ\DOéWéPOé ¸Q L]RODV\RQOX EDÝODQWé HOHPDQé LOH EX EDÝODQWé HOHPDQéQé VéNéčWéUPDN L©LQ
WDVDUODQPéčRODQ¸]HODOHWNXOODQéODUDN\DSéODELOLU7HVLVDWLčOHPLVéUDVéQGDLOHWNHQOHULQUHQNNRGOD-
PDVéQDX\XOPDOéGéU

.DEOR]éUKYHNéOéˊDUé
=éUKOéNéOéˊDUWHPL]OHQHUHNYHOHKLPOHQHUHNHN\HULER\XQFDHOHNWULNEDÝODQWéVé\DSéOPDOé-
GéU*HUHNLUVHPHWDOčHULWYHLOHWNHQEDQWSDU©DODUéNXOODQéODELOLUVD\éOéPDGGHGHEHOLUWLOHQ
KXVXVODUKDUL©ROPDN¾]HUHNDEOR]éUKéYHNéOéIéELUELULQGHQYHWRSUDNWDQWDPRODUDNL]ROHHGLOPLč
ROPDOéGéU

+DYDDODQODUéQGD<HUDOWé+L]PHW.DEORODUé 
 +DYDDODQé(OHNWULN6LVWHPOHUL

ČHNLO%LULQFLOEDÝODQWéHOHPDQODUé

ČHNLOèNLQFLOEDÝODQWéHOHPDQODUé


 6LYLO+DYDFéOéN*HQHO0¾G¾UO¾Ý¾

ČHNLO6DKDWLSLHN\HUOHUL\OH\DSéODQELULQFLOEDÝODQWéODU

+DYDDODQODUéQGD<HUDOWé+L]PHW.DEORODUé 
ELEKTRİK KABLOLARI VE
KONNEKTÖRLER
Hava Aracı Elektrik Sistemleri Dersi
Fatma YILDIRIM DALKIRAN
 Kablolar

Uçaklardaki kabloların nitelikleri:

 Minimum ağırlık ve boyutlar

 Akışkanlara karşı direnci

 Yanmamazlık

 Bozulmama
Uçaklardaki Elektriksel Tasarım
Tanımlamalarını Yapanlar
 Airbus Endüstrisi
 Boeing Uçak Şirketi
 Havacılık Telsiz Anonim Şirketi (ARINC)
 Federal Havacılık Düzenlemeleri (FAR)
 İngiliz Sivil Havacılık Düzenlemeleri (BCAR)
 Askeri Kablo Sistemi Şartnameleri (MIL-W)
 Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO)
 Sivil Havacılık Gereklilikleri
 Kablo Performansları

Herhangi bir elektrik kablosunun yapısını düzenleyen başlıca hususlar şunlar

olmalıdır:
 Anlık akımı taşıyabilecek durumda olmalı
 Uygulanan voltajlara dayanabilmeli
 Gerektiğinde esnek olmalı
 Ayrıca işlevlerini aşağıdaki koşullarda gerçekleştirebilmelidir:
 Çok yüksek sıcaklık
 Çok düşük sıcaklık
 Geniş sıcaklık aralığı
Kablo Performansları
 Kablonun yalıtımı iyi yapılarak aşağıdaki durumlarda da işlevini
yerine getirmesi gerekmektedir.
 Atmosferik nem
 Yakıtlar
 Yağlama yağları ve gresleri
 Hidrolik sıvılar
 Titreşimin neden olduğu aşınmalar
Kabloya Zarar Verebilecek Durumlar
Kabloya zarar verebilecek durumlar arasında,
Sıcaklık
Yanabilirlik ve Zehirlilik (Toxicity)
Nemli Ark İzlenmesi
Sıvı Kirliliği
Ark İzlenmesi
Aşınma
Lehimlemenin İyi Yapılmaması
sayılabilir.
Kabloların Sınıflandırılması

 Uçak Gövde Kabloları

 Ara Bağlantı Kabloları
 Ekipman Kabloları
 Ateşe Dayanıklı Kablolar
 Ateş Geçirmez Kablolar
 Data Buslar
 Çok Çekirdekli Ekranlı ve Kaplanmış Kablolar
 Kablo Tipleri
Bakır Kablo
 Uçak elektrik sistemlerinde özel uygulamalar için kullanılan birçok farklı kablo
türü vardır. Ancak kablolamanın büyük bir kısmı PVC, naylon veya teflon
yalıtımlı MIL-W-5086 veya MIL-W-22759, damarlı, kalaylanmış bakır kablo ile
sağlanmaktadır.

MIL-G-5086 Bakır Kablo

 Kablo Tipleri
Alüminyum Kablo
 Uzun mesafelerde büyük miktarda akım taşınması gereken yerlerde MIL-W-7072
alüminyum kablo sıklıkla kullanılır. Bu kablo, “Florlu Etil Propilen (FEP)”,
naylon veya fiberglas örgü ile yalıtılmıştır.
Yalıtılmış (Shielded) Kablo
 Bir kablonun herhangi bir zamanda akım taşıması durumunda, kablonun etrafında
bir manyetik alan oluşabilir ve bu manyetik alan, bazı uçak göstergelerinde
parazite sebep olabilir.
 Örneğin, manyetik bir pusulanın pusula kartını aydınlatan ışık, düşük voltajlı DC
ile beslenir. Bu küçük voltajda oluşan manyetik alan pusulayı yönlendirebilir. Bu
oluşumu en aza indirmek için iki iletkenli bükümlü bir kablo kullanılır. Bu sayede
alanlar birbirlerini iptal eder ve pusula etkilenmez.
 Kablo Tipleri

Yalıtılmış Kablo Koaksiyel Kablo

 Antenler, "Koaksiyel Kablo" adı verilen özel yalıtılmış bir kablo tipiyle radyo
alıcılarına ve vericilerine bağlanırlar.
 Kablo Tipleri
Data Bus Kablosu
 Özellikle dijital elektronik sistemlerde kullanılan özel bir kablo türüdür. Bu tip
kablolar genellikle birkaç sarılmış kablonun elektriksel koruma ve yalıtkanlıkla
kaplanmasından oluşur.

Data Bus Kablosu

Uçak Kablosu Örnekleri
 Nyvin
5 formda bulunabilen ve genellikle beyaz uçak kablosu olan türdür.
 Uninyvin: En yaygın formudur.
 Minyvin: Uninyvin’e benzeyen ama ağırlığı ve kapladığı alanı azaltmak için
daha küçük yalıtım parametresine sahiptir.
 Trinyvin: Üretim aşamasında 3 standart uninyvin kablosunun birbirine
sarıldığı formdur. Sadece 3 fazlı devrelerde kullanılır.
 Uninyvin-Metsheath: Oran ve yakıt miktarı ölçüm sistemlerinde kullanılan
blendajlı kablodur.
 Uninyvinal: Alüminyum iletkenlidir. Ağırlıktan tasarruf etmek için daha
büyük hacimli kablolarda kullanılır.
Uçak Kablosu Örnekleri
 Tersil
Nyvin'den daha fazla esnekliğe sahip ısıya dayanıklı bir kablo türüdür. İniş
takımlarında ve kablonun hareket etmesinin gerekli olduğu diğer
alanlarda kullanılır. Dış kaplaması turuncu renktedir.

 Fepsil
Bazı istisnai durumlarda Tersil yerine kullanılan ısıya dayanıklı bir kablo
türüdür. Dış kaplaması yeşildir.
Uçak Kablosu Örnekleri
 Efglas
Bazı motor devrelerinde kullanılan ısıya dayanıklı kablo türüdür. Dış
kaplaması gridir.

 Kapton
Yüksek derecede yalıtımlı bir tür AWG kablosudur. Kapton kabloları
PTFE kaplaması üzerine ince yalıtım katmanları halinde uygulanır. “İnce
duvar” olarak da tanınan ve kararmış sarı renkte olan yalıtıma sahiptir.
Uçak Kablosu Örnekleri
 Koaksiyel
 Radyo anten devrelerinde ve yakıt ölçüm devrelerinde kullanılır.

 Termokupl Kablosu
 Uzatma kablosu olarak kullanılır.
 Koaksiyel Kablolar

 Telefon endüstrisinin yanı sıra radyo, televizyon,

radar, navigasyon, yangın kontrolü, uçak, gemi,
su altı ses ve diğer birçok tip iletim cihazlarının
üretiminde, sinyal iletiminde koaksiyel kablolar
kullanılmaktadır. Sinyal kaybı ve zayıflamanın
(desibel olarak güç kaybı) en az olması gereken
ya da harici etkileşimlerin kabul edilemez olduğu
yerlerde koaksiyel kablodan yararlanılır.
 Koaksiyel Kablolar
 Koaksiyel kablonun bant genişliği yüzlerce Mhz seviyesine ulaşacak kadar geniştir. Bu
nedenle bir koaksiyel kablo üzerinden frekans çoğullaması yapılarak değişik bant
seviyelerinde yüzlerce ses ( ya da görüntü) aynı anda iletilebilir.

 Koaksiyel kablolar değişik standartlara ve üretici firmaya göre isimlendirilip

kodlanmakla birlikte, genellikle de RG olarak isimlendirilir.

Koaksiyel kablonun bölümleri

RG59/4F
Düşük zayıflama gerektiren yerlerde kullanılan alüminyum folyo ekranlı
kablolardır. Kapalı alanlarda kullanılır
RG6/4FP
Düşük zayıflama gerektiren yerlerde kullanılan alüminyum folyo ekranlı
kablolardır. Açık alanlarda ve yeraltında kullanılır.

RG6/4FS
Düşük zayıflama gerektiren yerlerde kullanılan alüminyum folyo ekranlı
kablolardır. Havai hat sistemlerinde kullanılır.

RG6/6F
Düşük zayıflama gerektiren yerlerde kullanılan bakır folyo ekranlı kablolardır.
Kapalı alanlarda kullanılır.

RG11/4FS
Düşük zayıflama gerektiren yerlerde kullanılan alüminyum folyo ekranlı
kablolardır. Havai hat sistemlerinde kullanılır.

COAX412/4P
Geniş bant network sistemler için geliştirilmiş kablolardır. Geleneksel kablolarda
karşılaştırıldığında en üst seviyede güvenilirlik ve esneklik sağlar.

COAX412/6P
Geniş bant network sistemler için geliştirilmiş kablolardır. Geleneksel kablolarda
karşılaştırıldığında en üst seviyede güvenilirlik ve esneklik sağlar.
Koaksiyel Kablolar

 Kablolar hareketli parçalar

tarafından zarar görmemesi için
sabitlenmelidir. Ayrıca koaksiyel
kabloların bükülmesi
gerektiğinde büküm yerinin
çapı, kablonun dış çapının üç
katından az olmamalıdır.

Koaksiyel kabloların bükülmesi

 Koaksiyel Kablolar

 İç iletken bükülürken muhtemel bir kısa devreye yol açılmamasına dikkat edilmelidir.

Koaksiyel kablonun bükülmesi

 Kapton Yalıtımı
 Yalıtım malzemesi, iletkenlere iki temel metot uygulanır; sıkma ve sarma.
 En çok kullanılan sarma yalıtımı, DuPont tarafından üretilen ‘Kapton’ dur.
 Kapton ileri derece elektrik yalıtım malzemesidir:
 Çok yüksek ve çok düşük sıcaklıklarda mekanik dengesini korur.
 Birleştirme, montaj ve çalışma esnasındaki yüksek mekanik yorulmaya dayanır.
 İnce ve hafiftir ve mükemmel elektrik yalıtımı ve termal özelliklere sahiptir.
 Çoğu kimyasallara, solventlere, yağlayıcılara, yakıtlara veya hidrokarbonlara
karşı önemli dayanıma sahiptir.
 Yer ve ağırlıktan kazanmaya müsaittir.
 Mükemmel bir biçimlendirebilme ve yapışabilme karakteristiği vardır.
 Motor ve trafoların artan enerji-boyut oranına karşı önemli bir potansiyeli vardır.
(güç-ağırlık oranı)
Kapton Yalıtımı
 Trafolarda, motorlarda, alternatörlerde kullanılan bobin
tellerinin yalıtımında, tel ve kablo yalıtımındaki gibi
Kapton kullanılır. Önemli bir elektrik arızası durumunda
jeneratör sargılarını yedeklemek amacıyla, Airbus
tarafından, alternatör içindeki statorda slot liner olarak
kullanılır. Ayrıca yerleşik bilgisayarlara ve uçuş araçlarına
ana DC akımını sağlayan trafo doğrultucusunun birincil
sargısının yalıtımında da kullanılır.
Uçakta Kullanılan Elektrik Kabloları

Uçakta kullanılan elektrik kabloları ve özellikleri

 Kablo Ölçüm Sistemleri
 Uçak elektrik tesisatlarında kullanılan kablolar, genellikle "Amerikan Kablo
Ölçüleri" (American Wire Gauge, AWG) ‘ne göre ölçülür. Kablonun boyutu,
çapının bir fonksiyonudur ve "Dairesel Mil" adlı bir ünite ile gösterilir. Bir
dairesel mil, inçin binde birinde ölçülen 1 mil (0.001 inç) çapındaki telin kesit
alanına eşittir. Bir telin dairesel millerindeki boyutunu belirlemek için, tel
çapını bir inçin binde biri ile ölçülür.

Dairesel mil
AWG ve SWG
Kablo Ölçüm Sistemleri

 American Wire Gauge (AWG): Amerikan Kablo Ölçüleri

 Standart Wire Gauge (SWG): Standart Kablo Ölçüleri. İngiliz
Standart Kablo Ölçüleri veya New British Standard (NBS)
veya İngiliz Yasal Standart Kablo Göstergesi de denir.

 AWG‘ de çoğunlukla çift numaralar kullanılır. AWG ölçüsü

arttıkça, kablo çapı azalır. Mesela AWG ölçüsü, 10
olduğunda kablo çapı, 2.6mm iken AWG ölçüsü, 14
olduğunda kablo çapı, 1.6mm’ dir.
Kablo Ölçüm Sistemleri
 Herhangi bir kablonun boyutunu belirlemek için kablo
ölçme aleti kullanılabilir.

Kablo ölçme aleti

Kablo Kodlaması

 Modern uçaklarda millerce kablolar kullanılır. Bu yüzden

ilgili kablonun kolay teşhis edilmesi önemlidir.
 Günümüzde çoğu uçak üreticisi, ATA 100 şartnamesine
uyan kablo ve kablo kodlama yöntemini kullanırlar. Bu
yöntem “Seri Kodlama” olarak da bilinmektedir.
 Modern kablolarda kod numarası kablonun üzerine basılı
haldedir. Bu yöntem “Sıcak Baskı” olarak da bilinir.
Kodlamanın Yapılması

TOPRAKLAMA, FAZ VEYA TERMOKOUP HARFLERİ

KABLO ÇAPI

SEGMENT NUMARASI

KABLO NUMARASI

TİRE

KABLO NUMARASI ÖNEKİ

 Kablo Numarası Öneki

 Kodun ilk 4 hanesidir ve kablonun bağlı olduğu uçak
sistemini belirtir. Bu numara, aynı zamanda ilişkili ATA
sistem numarasına karşılık gelir.
Kodlamanın Yapılması
 Kablo Numarası
 ATA numarası ile kablo numarası tire (-) ile birbirinden ayrılır. Kablo
numarası en fazla 5 rakam içeren ve belirli bir alt sistemdeki kabloları
veya Koaksiyel kabloları ayırt etmek için kullanılır.
 Kablo Segment Numarası
 Terminal blokta veya ekleme işlemi gibi kalıcı olarak bağlanan iki
kablonun kablo numarası değişmez. Bu yüzden iki kablo arasında ayrım
yapılabilmesi için harf kullanılır.
 Aynı ATA numarası olan veya aynı bağlantı noktasını kullanan her
segment için farklı bir harf kullanılır. Uygulandığı yerlerde, segmentler
alfabetik sıraya göre yazılır ve A harfi sinyal veya güç kaynağına bağlı
olan ilk bölümü tanımlar.
 I ve O harfleri kullanılmaz. 24 harften fazla segment olduğu zaman çift
harfler kullanılır. Örneğin AA, AB, AC..... BA, BB, BC.
Kodlamanın Yapılması

 Kablo Çapı
 Kablo veya kablo boyutu numarası, Amerikan Kablo
Ölçüleri (American Cable Gauge, AWG)’ ne göre
belirlenir. Kablo boyut numarası normalde koaksiyel
kablolar için kullanılmaz. Termokupl kablolar için, kablo
numarasının yerine bir çizgi kullanılır.
 Not: Aksi belirtilmediği sürece, tüm kabloların ölçüsü 20’ye
ayarlıdır.
Kodlamanın Yapılması
 Topraklama, Faz Veya Termokupl Harfleri
 ‘N' harfi, kablonun topraklama için kullanıldığını belirtir.
 ‘A', 'B' ve 'C' faz harfleri, üç fazlı AC gücü taşıyan
kabloları ifade eder.
 'V' faz harfi, kablonun tek fazlı bir güç devresinde
kullanıldığını ifade eder.
 Aşağıda termokuplar için kullanılan belirteçler verilmiştir:
CHROM - KROMEL
IRON - DEMİR
ALML - ALÜMEL
COP - BAKIR
CONST - CONSTANTAN
Kodlamanın Yapılması

KABLO BOYUTU
DEVREDEKİ
26. KABLO

4. SEGMENT TOPRAKLAMA
(A, 1. SEGMENT)

Başka Bir Kablo Kodlama Örneği

Kodlamanın Yapılması
AC Gücü X

Buz çözme ve buzlanma önleme D

Motor Kontrol K

Motor Bileşenleri E

Uçuş Kontrol C

Yakıt ve Benzin Q

Topraklama Ağı N

Isıtma ve Havalandırma H

Ateşleme J

İnverter Kontrol V

Işıklandırma L

Diğer M

Güç P

Navigasyon ve Haberleşme R

Uyarı cihazları W
 Kablo Soyma
Bağlantı yapmadan önce kablodan yalıtım katmanını sıyırmak
için çeşitli tiplerde sıyırma aletleri tasarlanmıştır. Burada dikkat
edilmesi gereken husus, uygun aletin kullanılmasıdır.
En çok kullanılan 4 soyma aleti;
 Tek Bıçaklı
Kablonun çevresini dönerek kesen aletidir.
 Çift Bıçaklı
Yüksek hassasiyetli dört yönde hareket edebilen soyma ve
kesme aletidir.
 Termal
Yalıtımı eriterek ayırır.
 Aşındırıcı
Sert yalıtım malzemesini giderir. (Örnek, emaye gibi)
Kablo Soyma
Çift Bıçaklı Kablo Soyma Aleti
Çift bıçaklı kablo sıyırıcılarının kesme ve çekme hareketi beş
aşamadadır. Bu aşamalar;
 Rahat - Kablo tutamağı ve kesiciler açık.
 Yarım Basınç - Kablo tutamağı kabloyu ve bıçaklar
yalıtımı keser.
 Tam Basınç - Kesiciler ve kulplar ayrılır, bazı yalıtımlar
iletkenden ayrılır
 Yarı Serbest - Kablolar serbest kaldığında kavramalar ve
kesiciler açılır.
 Tamamen Serbest - Tutucular ve kesiciler tekrar bir araya
gelir.
 Kablo Soyma
Termal Soyma Aleti
 Termal alet kablosu olarak bilinir. Düzgün kullanıldığı
takdirde iletkenlere zarar vermez. Dezavantajı, zehirli
gazlar salındığı için PTFE ile kullanılmaması gerektiğidir.
 Bu alet, 4 mm kabloya kadar sıyırma yeteneğine sahiptir
ve 28V DC ile çalışır. Makas uçları ısıtılır ve yalıtımı eritir.
Daha sonra 180 ° döndürülür ve yalıtım kolayca çıkarılır.
 Sıkıştırma (Crimping)
 Uçaklarda mümkün olduğunca kullanılan kablolara ek yapılmaz.
 Zorunlu durumlarda kablo yığınlarındaki bir kablonun bakım dokümanlarında
verilen hasar seviyesinde olması durumunda yığının komple değiştirilmesi
yerine sisteme zarar vermeyecek şekilde özel malzemelerle bu kabloya ek
yapılması işçilik ve malzeme yönünden daha tasarruflu olur.
 Kabloların birbirine ya da bir kablonun bir terminale, bir konnektöre özel
sıkıştırma aparatı kullanarak (crimp tool) sıkıştırma yöntemi ile yapılan
bağlantıya sıkıştırma (krimpleme, crimping) adı verilir.
 Sıkıştırma işleminde en önemli faktör kablo, kablonun bağlanacağı
konnektörün silindirik kablo kovanı ve sıkıştırma aletinin birbirine
uygunluğudur. Bu nedenle her ebattaki kablo, herhangi bir konnektöre,
herhangi bir alet ile krimplenemez.
 Sıkıştırma (Crimping)
 Uçaklarda üretici firmalar bakım el kitaplarında kabloların birbirine ya da
konnektörlere sıkıştırma yöntemi ile yapılacak eklemelerinde hangi kabloları
eklerken hangi aletin kullanılacağını tablolar halinde verirler. Krimpleme
işlemi yapılırken bu tablolardan yararlanılır.

El ile çalışan sıkıştırma aletleri Pnömatik çalışan bir sıkıştırma aleti

 Sıkıştırma (Crimping)
 Sıkıştırmanın avantajları:
 İyi iletkenlik
 İşlemin düzgün yapılması
 Güçlü bağlantı
 Korozyona karşı dayanıklılık

 Sıkıştırma, bağlantı ucunun iletkene sabitlenmesi için kullanılan bağlantı

mafsalının ölçülü olarak bükme (kıvırma) işlemidir.
 Bükme, genel olarak bağlantı mafsalının iletken üzerine sıkıştırılması ile elde
edilir.
 İdeal olarak, kıvırmanın yuvarlak olması gerekir, ancak pratikte altıgen
bir şeklin daha iyi sonuçlar verdiği görülmüştür. Bu altıgen şekil, büyük ve
küçük kablo boyutlarına ve hem bakır hem de alüminyum iletkenlere
uygulanabilir.
Sıkıştırma (Crimping)
 Ek yeri olarak da bilinen eş eksenli konnektörler (In-Line Connectors), iki
kablonun birbirine bağlanmasını sağlar.
 Ek yerinin sıkıştırması, çok damarlı kabloda ASLA kullanılmamalıdır.
 Sıkıştırılmış ek yeri, aşağıdaki kablolarda kullanılmamalıdır:
 Boyutu 6‘ dan büyük veya 240 V AC RMS’den daha büyük yük taşıyan
kablolarda
 Belirli bir ateş bölgesinde
 Bükülmeye maruz kalan bölgelerde
 Otopilot ve yangından korunma devrelerinde
…
Uçakta Kullanılan Konnektörler
 Elektrik-elektronik devrelerin birbirleri ile bağlanıp,
ayrılmalarının gerektiği yerlerde konnektörler kullanılır.
Uçaklarda bir çok tipte konnektör kullanılır. Her bölgede
kullanılan konnektör tipleri ve bu konnektörlerdeki pin ya
da soket tipleri üretici firmalar tarafından tablolar halinde
verilir.
 Konnektörler iki kısımdan oluşur.
 Priz (Receptacle): Ekipman ya da yapının bir parçası
olup, sabittir.
 Fiş (Plug): Prizle eşleşen hareketli parça olup,
kablonun uç kısmında yer alırlar.
Uçakta Kullanılan Konnektörler
Uçakta Kullanılan Konnektörler
 Her kısım, 6 parçadan oluşmaktadır.
 Kabuk (Shell): Dielektrik malzemenin ve kontakların birleştirildiği
konnektörün dış kısmı.
 Kontaklar (Concacts): Elektrik aktarmak amacıyla temas eden bir
konnektördeki iletken elemandır. Ya soket formunda ya da pin
formundadır.
 Ek Parçası (Insert): Kontakları konumlandıran ve destekleyen bir dielektrik
yalıtkan.
 Arayüz Contası (Interfacial Seal): Her kontağın etrafındaki alanı nemden
koruyan bir conta.
 Sızdırmazlık Grommet (Sealing Grommet): Neme, havaya ve kire karşı
sızdırmazlığı sağlamak için konnektörün kablo tarafında kullanılan bir conta.
 Kavrama Mekanizması(Coupling Mechanism): Konnektörün etrafındaki
yüzük (ring), fiş ve prizin eşleşmesine yardımcı olur ve bunları birbirine kilitler.
Uçakta Kullanılan Konnektörler
Uçakta Kullanılan Konnektörler
Uçakta Kullanılan Konnektörler

 Fiş ve prizler arasındaki birleşme bağlantısı 3 şekilde yapılabilir.

 Vida dişi bağlantısı

 Süngü (Bayonet) bağlantısı

 İt/çek sürgü (Bayonet) tipi bağlantı

 Uçakta Kullanılan Konnektörler
Konnektör üzerinde MS 312-6F-14-19S-
9129 yazıyorsa, buradaki MS harfleri,
standardın türünü verir. Buradaki
standart, Military’ dir.

MS 312-6F-14-19S-9129
için;

Bu bilgilere göre,

• Elimizdeki konnektörün crimp tip erkek

fiş olduğunu, fiş çapının 14”, kontakt
tipinin soket, soket sayısının 19
olduğunu tespit ediyoruz.
 Uçakta Kullanılan Konnektörler
 Aşağıda bazı konnektörlerin pin dizilim şeması verilmiştir. Bu şemalar pin tipi olduğuna
göre bizim incelediğimiz soket tipinin karşılığıdır. Buna göre 14-19 pin dizilimi ele
aldığımız soket konnektörün karşılığıdır. Pin diziliminde şema incelendiğinde harf
numaralarının saat ibresi yönünde olduğu görülür. Ele aldığımız konnektör bunun
karşılığı olduğuna göre, harf dizilimi saat ibresinin tersi yönünde olacaktır.
 Uçakta Kullanılan Konnektörler

 Konnektör dizilim şemasında

gördüğümüz 19-20 bilgisi bize
konektörümüzde 19 tane “size 20”
soket kullanıldığını gösterir. İlgili ATA
chapter dan elimizdeki konektöre ait
tablolar incelenir.

Pin dizilim şeması

 Uçakta Kullanılan Konnektörler
 Uçaklarda round body, ITT Cannon (DPX-DPA-DPD), Burndy Block, Arinc 600, Wire Wrap,
MTCPQ gibi bir çok tipde konnektör kullanılır. Bu konnektörlerin de kendi içerisinde değişik
ölçüde olanları vardır.

ITT-Cannon konektörler
 Uçakta Kullanılan Konnektörler
Konnektöre pin yerleştirme:
1- Kablolar pin ve soketlere usulüne uygun 3- Pin yerleştirme aparatı ile birlikte kablo sıkıştırılmış
olarak sıkıştırılır. pin soket içerisine yerleştirilir.

Kabloların pin ve soketlere sıkıştırılması Yerleştirme aparatı ile pinin konnektöre yerleştirilmesi

2- Yerleştirme aparatı kabloya geçirilir. 4- Pin kontağı konektöre yerleştikten sonra pin
yerleştirme aparatı geri çekilir.

Yerleştirme aparatının kabloya takılması Pinin konnektöre yerleşmiş hali.

 Uçakta Kullanılan Konnektörler
Konnektörden soket çıkarma işlemi:
1- Konnektöre uygun soket çıkarma aparatı 3- Soket çıkarma aparatı, soketle birlikte geri çıkarılır.
seçilir.

Konnektörden soket çıkarma işlemi

Soket çıkarma aparatının geri çekilmesi.

4- Kontağa krimpli kablo, soket sökme aparatından

2- Soket çıkarma aparatı konnektöre yerleştirilir.
çıkarılır.

Soket çıkarma aparatının konnektöre yerleştirilmesi Pinin konnektörden çıkarılmış hali.

Süreklilik, Yalıtım, Bağlama (Bonding)
Teknikleri ve Testleri

 Uçak elektrik sistemlerinde süreklilik kontrolü, hassasiyeti

DC ölçümlerde % 2, AC ölçümlerde % 0,3 olan
multimetre ile kablolarda kopukluk olup olmadığının
saptanmasıdır. Bu işlem için üretici firma tarafından uçak
modeline göre yayınladığı elektrik şemalarından (Wiring
diagram) yararlanılır. Bu şemalarda her sistemde
bulunan kabloların güzergahları, nerden gelip nereye
gittiği bellidir. Bu şemalar kullanılarak kablolarda direnç
ölçümü yapılarak kablo kopukluğu test edilir.
 Süreklilik, Yalıtım, Bağlama (Bonding)
Teknikleri ve Testleri

Tek telli iletkenlerin izolasyonlarının soyulması

 Tek telli iletkenler bağlama amaçlı izolasyonlarının sıyrılması esnasında tel üzerinde
çentik ve yaralanmalar oluşmamalıdır. Bunlar zamanla iletkenin kırılmasına,
kopmasına, oksitlenmesine neden olur. Ayrıca bu bölgenin akım geçirme kapasitesi
zayıflamış olur.
 İzolasyon sıyırma işlemi sırasında iletken gözükmeyecek şekilde olan küçük yüzeysel
zedelenmelere izin verilebilir. Ancak bu zedelenmenin zamanla büyüme olasılığı
varsa ( bulunduğu konuma göre ) izin verilmez.
 Süreklilik, Yalıtım, Bağlama (Bonding)
Teknikleri ve Testleri
Yalıtılmış kablolar yerleştirilirken şu noktalara dikkat edilir:
 Kablolar hareketli parçalar tarafından zarar görmemesi için sabitlenmelidir.
 Aynı terminale bağlanacak kablolar aynı gevşekliğe (uzunluk toleransına) sahip
olmalıdır.
 İki terminal arasında yapılacak kablo bağlantılarında sürekli gerilmeyi önlemek için
yeterli gevşeklik bırakılmalıdır.
 Yalıtılmış çok damarlı kablolarda devre şemalarında başka türlü belirtilmemişse iki
terminal arasında yapılacak bağlantıda ½” den fazla gevşeklik bırakılmamalıdır.
 Kablolarda yalıtkan madde izolasyon kontrollerinde meger adı verilen test cihazı
kullanılır. Kablo özellikleri dikkate alınarak 500-1000V arasında bir gerilim uygulanıp
izolasyon zayıflığı megaohm seviyesinde ölçülür. Alınan sonuçlar bakım kitaplarında
üretici firmanın verdiği değerlerle karşılaştırılarak uygun olup olmadığı değerlendirilir.
Meger cihazının hassasiyeti %1,5 ve daha iyi olmalıdır.
Süreklilik, Yalıtım, Bağlama (Bonding)
Teknikleri ve Testleri
Elektrik tesisatlarında kablolar, herhangi bir bağlantı malzemesi (klemens, kablo pabucu
vs.) olmaksızın direkt olarak birbirlerine düz ek ve “ T “ ek olmak üzere iki şekilde
bağlanırlar. Bu bağlantılar yapıldıktan sonra bağlantı yerinin çok dikkatli bir şekilde
izolasyon malzemesi ile yalıtılması gerekmektedir. Bu iki bağlantının yapılış sırası ve
yöntemi şöyledir:
 Düz bağlantı, düz giden hatlarda kabloların birbirine bağlanması, eklenmesi için
yapılır. Bu amaçla iki kablo, kalınlığına göre yaklaşık 3-4 cm soyulur.
 İki kablo, birbirini ortalayacak şekilde dik tutularak, kablolardan biri diğerinin üzerine
sıkı ve sarımlar sırt sırta gelecek şekilde, arada boşluk bırakmadan sarılır.
 Daha sonra 2. kablo, diğer kablonun üzerine aynı şekilde sarılır.
 Süreklilik, Yalıtım, Bağlama (Bonding)
Teknikleri ve Testleri
 Her iki kablonun en sonunda kalan uç kısmının tam olarak diğer kablonun üzerine
yatırılması sağlanır. Bu işlem yapılırken pense kullanılabilir. Ancak pensenin kabloyu
yaralamaması gerekir. Bunu sağlamak için pensenin çenelerine bant ya da ona
benzer bir yardımcı malzeme sarmanız gereklidir.
 Bağlantı işlemi bittikten sonra ek yerinin sıkılığı, sağlamlığı kontrol edilir. İki kablonun
hiçbir şekilde birbirinden gevşek olmaması, birbirinin çevresinde dönmemesi, ileri geri
hareket etmemesi gerekir.
 Bağlantının sağlam olmaması, herhangi bir gerilme anında kopmasına neden olur.
 Bağlantının sağlam ve sıkı olmaması sonucu, bağlantı yerinde direnç ve dolayısı ile
istenmeyen gerilim düşümü meydana gelir. Bu da gerilimin gerektiği şekilde alıcılara,
devreye uygulanamaması demektir.
 Yine bağlantının sıkı ve sağlam olmaması durumunda, ek yerinden geçen akım bu
bölgede atlama şeklinde geçeceğinden ark oluşmasına, bölgenin yanmasına
neden olabilir. Bu da hem devrede hem de sistemde istenmeyen durumlar ortaya
çıkarabilir.
Süreklilik, Yalıtım, Bağlama (Bonding)
Teknikleri ve Testleri
“T” ek ise düz giden bir hattan, dik yönde başka bir hat alınmak
istendiğinde kullanılır. Bağlantının sağlamlığı konusunda düz
bağlantı için söylenenler “T” bağlantı içinde geçerlidir. “T” ek,
bağlantı yapımında ise izlenecek yöntem şöyle olmalıdır.
 Kendisinden hat çıkarılacak kablo, yine kablo ölçüsüne göre
yaklaşık 2-3 cm, buna ek yapılacak kol kablosu 3-4 cm
soyulur.
 Kol ayrılan kablo, düz giden kablonun üzerine dik tutularak,
en az 3-4 tur sıkıca sarılır.
 En sona kalan uç, düz bağlantıda anlatıldığı gibi diğerinin
üzerine tam olarak yatırılır.
Süreklilik, Yalıtım, Bağlama (Bonding)
Teknikleri ve Testleri

Düz ek bağlantısının yapımı

“T” ek bağlantısının yapımı

Elektrik Hatlarında Koruma Teknikleri

 Uçaklarda kullanılan kablolar dış etkenlerden korunması

amacı ile bulundukları bölgeye göre bir araya getirilerek
gruplar halinde strap adı verilen özel bağlarla birbirine
bağlanır. Bu gruplara harnes adı verilir. Harnesler
hazırlanırken, harnes masaları kullanılır.
 Elektrik Hatlarında Koruma Teknikleri
Harnesi oluşturan kabloların bağlanmasında ise şu noktalara dikkat edilmelidir:
 Harnesi oluşturan iki veya daha fazla kablo straplanırken periyodik straplama
yapılmalıdır. Straplar arası mesafe 1” den az, 3” den çok olmamalıdır.
 Başlangıç düğümü bir kablo üzerine atılıp sonra tüm demet etrafına ilmeklerle
devam edilmelidir. Bitirme düğümü yine bir kablo üzerine atılıp bağlama işlemine son
verilir.
 Harnes boyunca atılan standart ilmekler aşağıdaki resimdeki gibi olmalıdır.

Harnesde başlangıç ve bitiş düğümleri Harnesde ara ve sabitleme düğümleri

 Elektrik Hatlarında Koruma Teknikleri
Yandaki harnes kablo kelepçe bağlantıları ile ilgili olarak:

A. Kelepçe kabloları sarmıştır. Çok sıkı ya da gevşek değildir.

Bağlantı uygundur.
B. Kelepçe çapı kablo sayısına göre yetersiz kalmıştır. Dolayısı
ile kelepçe kabloları sarmamıştır ve zarar vermektedir.
Uygun değildir.
C. Kelepçe kabloları aşırı sıkmış ve zarar vermektedir. Uygun
değildir.
D. Kelepçe kablo sayısına göre büyük gelmiştir. Dolayısı ile
kablolar gevşek kalmıştır. Vibrasyon etkisi ile zarar
görecektir. Uygun değildir.
E. Kablo bağı çok sıkı olduğundan uygun değildir.
F. Uygun bir bağlantıdır. Uygulanabilir.
 Uçaklarda Bulunan Kablolarda Arıza
Nedenleri ve Koruma Teknikleri
 Yaşlanma: Uçaklarda kullanılan kabloların servis ömrü meteorolojik şartlarla
değişmekle birlikte normal şartlar altında 20 yıl kabul edilir. 20 yılı aşan kablolarda
aşınma, çatlama, izolasyon bozukluğu, kırılma gibi olaylar başlar. Bu durumdaki
kablolar yenileri ile değiştirilmelidir.

Hasarlı uçak elektrik kabloları

 Uçaklarda Bulunan Kablolarda Arıza
Nedenleri ve Koruma Teknikleri
 Mekanik aşınma: Hareketli ve vibrasyona maruz kalan bölgelerde bulunan
kablolarda, kablo-kablo, kablo-mekanik aksam sürtünmeleri oluşmaktadır. Bu durum
kablo iletkenlerinde ve izolasyonlarında kırılma, sıyrılma gibi olumsuz sonuçlar
doğurmaktadır. Uçaklardaki vibrasyonun tamamen önlenmesi olası olmamakla
birlikte, klemens, kelepçe vb. gibi tutturma elemanlarının yeterince sık aralıklarla
kullanılması gevşek kablo hareketlerini önleyecek ve mekanik sürtünmenin etkisini bir
ölçüde azaltabilecektir.

Vibrasyona maruz kalmış uçak elektrik kabloları

 Uçaklarda Bulunan Kablolarda Arıza
Nedenleri ve Koruma Teknikleri
 Aşırı akımla yükleme: Güç kaynağı (jeneratör,
akü vb.) ile uçak ünitesi arasındaki kablolar
ünitenin farklı nedenlerle (arıza, kısa devre vb.)
fazla akım çekmesi sonucu akım şiddetinin
karesi ile doğru orantılı olarak (Q= I2.R.t) ısı
enerjisi açığa çıkar. Bu ısınma sonucunda hem
iletkenler hem de izolasyon malzemesi üzerinde
ergime, sertleşme ve kırılma gibi olumsuz etkiler
oluşturur.
 Yüksek ısı: Yaz aylarında uzun süre güneş
altında kalan uçaklarda, gövdeye çok yakın
veya temas eden kablolarda sıcaklık
istenmeyen seviyelere yükselmektedir. Bu
durum kablolarda kırılma, çatlama, sertleşme,
izolasyon bozukluğu gibi sakıncalar Özel koruyucu kılıf içine alınmış elektrik kabloları
oluşturmaktadır. Bu nedenle söz konusu
bölgelerdeki kablolar özel metal ya da
fiberglas koruyucu kılıflar içine alınıp, daha sık
kontrol edilmelidir.
 Uçaklarda Bulunan Kablolarda Arıza
Nedenleri ve Koruma Teknikleri
 Kimyasal malzemeler: Uçakların
temizlenmesi, boyanması,
yıkanması sırasında kullanılan
kimyasal malzemeler zaman zaman
kablolarla temas edebilmektedir.
Bu durumda kablolarda aşınma,
serleşme, izolasyon bozulması gibi
olaylar oluşabilmektedir. Bunu
önlemek için kimyasal madde
sızma olasılığı olan yerlerde
kabloların bu işlemler sırasında
koruyucu film, plastik ya da kağıt
tabakaları ile maskelenerek
kimyasal temasın önlenmesi
gerekmektedir. Kablolara kimyasal
zarar verebilecek diğer
malzemelere hidrolik sıvısı, yakıt, akü
elektroliti örnek gösterilebilir. Çeşitli şekillerde boyanmış uçaklar
 Uçaklarda Bulunan Kablolarda Arıza
Nedenleri ve Koruma Teknikleri
 Endirekt hasarlar: Harneslerin
civarındaki diğer bazı sistemlere ait
boru, pompa gibi elemanlarda
kablolara beklenmedik hasarlar
verebilir. Bu tür hasarlara endirekt
hasar adı verilir.
 Yağmur, kar, buz, nem hasarları:
Uçakların bazı bölgelerinde
bulunan kablolar yağmur, kar, buz,
nem gibi etkenlerle hasarlanabilir.
Bunlar genellikle kablolarda
izolasyon bozukluğuna ve
kablolarda korozyon oluşmasına
neden olurlar. Endirekt kablo hasarı oluşabilecek bir görüntü
 Uçaklarda Bulunan Kablolarda Arıza
Nedenleri ve Koruma Teknikleri
Kablolarda oluşabilecek bu hasarlara göre alınacak tedbirlere ilave olarak koruma
planları oluşturulur. Bunlar:
 Tanıma: Sorumlu bir teknisyen öncelikle komponentleri ve hasar oluşabilecek
sistemleri ve bölgeleri bilmelidir.
 Temizlik: Komponent ve kabloların her zaman temiz kalması sağlanır.
 Koruma: Yapılan işleme göre hasar görme olasılığı olan komponent ve kablolar
koruyucu film, plastik levha gibi malzemeler kullanılarak korunmalıdır.
 Temizlik takibi: Herhangi bir bölgede yapılan çalışmadan sonra, çalışma bölgesi
temizlenerek iş bitirilmelidir. Geride herhangi bir araç gereç, atık malzeme vs.
bırakılmamalıdır.
 Koruma kaldırma: Yapılan herhangi bir işlemde koruyucu bir malzeme kullanılmışsa,
işlem bittikten sonra bunlar toparlanıp, temizlenmeli, kaldırılmalıdır.
 Denetim: İşlem bittiğine kanaat getirildikten sonra, çalışılan bölge son bir kez
denetlenmeli, kontrol edilmelidir.