‫اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻨﻪ هﺎ‬

‫ﺟﻤﻊ ﺁوری و ﺗﻬﻴﻪ ﻧﺴﺨﻪ ‪ :PDF‬ﺣﺎﻣﺪ ﺳﺠﺎدی‬

‫‪HistoryPassage@Yahoo.com‬‬

‫ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ ﺑﻴﺶ از ‪ ١۵٠٠‬ﺟﻠﺪ ﮐﺘﺎب اﻟﮑﺘﺮوﻧﻴﮑﯽ ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻪ ﺁدرس زﯾﺮ رﺟﻮع ﻓﺮﻣﺎﯾﻴﺪ‬
‫‪www.eBookLibrary.20m.com‬‬

‫اﻧﺴﺎن ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮای ﺑﻘﺎی وﺟﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ و ﭼﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﯽ دارد؟‬
‫اﻧﺴﺎن ﺑﺎﻟﻎ ﮐﻪ وﺟﻮدش ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎری ﻧﺒﺎﺷﺪ در ﯾﮏ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز‪ ٢ :‬ﺗﺎ ‪ ٢/٥‬ﻟﻴﺘﺮ ﺁب ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ٢٥٠ .‬ﺗـﺎ ‪ ٣٠٠‬ﮔـﺮم ﻣـﻮاد‬
‫ﻗﻨﺪی داﺧﻞ ﺑﺪن او ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ٢٠ .‬ﺗﺎ ‪ ٢٥‬ﮔﺮم ﻧﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ ١٠٠٠ .‬ﺗﺎ ‪ ١٥٠٠‬ﮔﺮم ادرار از او ﺧـﺎرج ﻣـﯽ ﺷـﻮد و‬
‫در هﺮ ﻟﻴﺘﺮ ادرار ‪ ٦٧‬ﮔﺮم ﺁﻣﻮﻧﻴﺎک وﺟﻮد دارد‪ .‬هﻤﻪ روزﻩ ﺑﺎ ﻣﺪﻓﻮﻋﺎت اﻧﺴﺎن ‪ ٣٠‬ﺗﺎ ‪ ٥٠‬ﻣﻴﻠﻴـﺎرد ﻣﻴﮑـﺮوب ﺑﻴـﺮون ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪ .‬درﺟـﻪ‬
‫ﺧﻮن اﻧﺴﺎن ‪ ١١٠‬درﺟﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬وزن ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن ‪ ١٣٠‬ﺗﺎ ‪ ١٤٠‬ﮔﺮم اﺳﺖ‪ .‬ﯾـﮏ زن ﺷـﻴﺮدﻩ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ در هـﺮ روز ‪ ١‬ﻟﻴﺘـﺮ و ‪٣٠‬‬
‫ﮔﺮم ﺷﻴﺮ ﺑﻪ ﺑﭽﻪ دهﺪ‪ .‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺳﻄﺢ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﮐﺎﻣﻞ ‪ ١٥/٣٥٠‬س‪.‬ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺴﺎن ﺳﺎﻟﻢ در هﺮ دﻗﻴﻘﻪ ‪ ١٦‬ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﻨﻔﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﺒﺾ اﻧﺴﺎن در هﺮ دﻗﻴﻘﻪ ‪ ٧٥‬ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣـﯽ زﻧـﺪ و هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻗﻠـﺐ هـﻢ در‬
‫هﺮ دﻗﻴﻘﻪ ‪ ٧٥‬ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﯽ زﻧﺪ‪ .‬هﺮ ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ ‪ ١٨٠‬ﮔﺮم ﺧﻮن اﻧـﺴﺎن را در ﺑـﺪن ﺑـﻪ ﺟﺮﯾـﺎن ﻣـﯽ اﻧـﺪازد‪ .‬ﯾـﮏ ﻓـﺮد ﻣـﺴﻦ در ‪٢٤‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ ١٨/٨٦٤‬ﻟﻴﺘﺮ هﻮا ﺑﺮای دم زدن ﻣﺼﺮف ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﻗﻠﺐ اﻧﺴﺎن در ﯾـﮏ ﺳـﺎل ﻧﺰدﯾـﮏ ﺑـﻪ ‪ ٢/٥٠٠٠/٠٠٠‬ﺑـﺎر ﻣـﯽ ﺗﭙـﺪ‪ .‬ﯾـﮏ‬
‫ﻗﻄﻌﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ‪ ١‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ‪ ١٠‬ﮐﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺎر را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺁﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺑﻮﺟـﻮد ﺁوردن زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎی ﺧﻔﻴـﻒ و ﻟﻐﺰﻧـﺪﻩ ﮐـﺮدن ﮔـﺴﻞ هـﺎ ﺑـﺎ ﺁب از وﻗـﻮع زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎی ﻣﻬﻴـﺐ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﮐﺮد؟‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ زﻟﺰﻟﻪ ﻃﯽ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﯽ ﭘﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ هـﺮ زﻟﺰﻟـﻪ ‪ ٦‬رﯾـﺸﺘﺮی‪ ١٠ ،‬زﻟﺰﻟـﻪ ‪ ٥‬رﯾـﺸﺘﺮی‪ ١٠٠ ،‬زﻟﺰﻟـﻪ ‪ ٤‬رﯾـﺸﺘﺮی و ‪١٠٠٠‬‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ‪ 3‬رﯾﺸﺘﺮی را ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ دارد و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﮐﻢ ﺷﺪن ﺑﺰرﮔﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﺁن اﻓﺰودﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬درﺳـﺖ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫اﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﺧﻔﻴﻔﯽ هﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺁﻧﻘﺪر ﮐﻮﭼﮏ ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨـﺪ از وﻗـﻮع ﯾـﮏ زﻟﺰﻟـﻪ ﻣﻬﻴـﺐ و ﺑـﺎ ﻣﻘﻴـﺎس ﺑـﺎﻻﺗﺮ‬
‫ﺑﻌﺪی ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﯾﮏ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﯽ ‪٦‬رﯾﺸﺘﺮ اﻧﺮژی ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ ٣٢‬زﻟﺰﻟﻪ ‪ ٥‬رﯾﺸﺘﺮی‪ ١٠٠٠ ،‬زﻟﺰﻟـﻪ ‪ ٤‬رﯾـﺸﺘﺮی و‬
‫‪ ٣٢٠٠٠‬زﻟﺰﻟﻪ ‪ ٣‬رﯾﺸﺘﺮی را ﺁزاد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﯾﻦ درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﻴﺎس هﺎی ﮐﻮﭼﮏ را ﺛﺒﺖ ﻣـﯽ‬
‫ﮐﻨﻴﻢ اﻣﺎ اﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ ﺑﻪ هﻴﭻ ﻋﻨﻮان از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ و ﻣﻴﺰان اﻧﺮژی ﺁزاد ﺷﺪﻩ در ﺁن ﺣﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨـﺪ از وﻗـﻮع ﯾـﮏ‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺰرگ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻃﯽ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ﭘﺮ ﮐﺮدن ﮔﺴﻞ هﺎ ﺑﺎ ﺁب ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﻮاد ﻟﻐﺰﻧﺪﻩ دﯾﮕﺮ اﺛﺒﺎت ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ اﯾﻦ ﻣﻮاد را ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺴﻴﺎر‬
‫وارد ﮔﺴﻞ ﮐﻨﻴﻢ زﻟﺰﻟﻪ زودﺗﺮ از ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮر رخ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ اﯾـﻦ ﮐـﺎر ﻋﻮاﻗـﺐ ﺑـﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧـﺎﮐﯽ را در ﻧـﻮاﺣﯽ ﭘـﺮ ﺟﻤﻌﻴـﺖ‬
‫درﭘﯽ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ ﻣﺜﻼ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﺨﺮب ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻟﯽ زﯾﺎدی را ﺑﺮﺟﺎ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬

‫ﺁﯾﺎ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻴﺎن زﻟﺰﻟﻪ و ﺁب و هﻮا وﺟﻮد دارد؟‬

‫در ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ارﺳﻄﻮ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد ﮐﻪ زﻟﺰﻟﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎدهﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻏﺎرهﺎی زﯾﺮ زﻣﻴﻨـﯽ‬
‫ﻣﯽ وزد رخ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬اﯾﻦ ارﺗﻌﺎش هﺎی ﮐﻮﭼﮏ در اﺛﺮ ﺑﻴﺮون راﻧﺪن هﻮا از ﺑﻠﻨﺪﮔﺎﻩ هﺎی ﻏـﺎر و ارﺗﻌـﺎش هـﺎی ﮐﻮﭼـﮏ ﺗـﺮ در اﺛـﺮ‬
‫ﺷﮑﺴﺘﻦ هﻮا در ﺳﻄﺢ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻻﯾﻪ زﻣﻴﻦ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺌﻮری ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ارﺗﺒﺎط ﺁب و هـﻮا ﺑـﺎ زﻟﺰﻟـﻪ ﻣﻨﺘﻬـﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‬
‫ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺎﻻﯾﯽ هﻮا در زﯾﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﺤﺒﻮس ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ هﻮا ﻗﺒﻞ از وﻗﻮع زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﮔﺮم و ﻣﻼﯾﻢ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﺌـﻮری ﺑﻌـﺪی‬
‫ﮔﻮﯾﺎی اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ زﻟﺰﻟﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺁب و هﻮاﯾﯽ ﺳـﺎﮐﻦ و اﺑـﺮی رخ ﻣـﯽ دهـﺪ و ﻣﻌﻤـﻮﻻ وزش ﺑﺎدهـﺎی ﺗﻨـﺪ‪ ،‬ﺷـﺨﺎﻧﻪ هـﺎی‬
‫درﺧﺸﺎن و ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﺟﻮی از ﻗﺒﻴﻞ رﻧﮕﻴﻦ ﮐﻤﺎن و ﺗﻨﺪر زﻣﺎن وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ را ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻣﯽ اﻧﺪازد‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﻴﺎن زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻮی و ﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺛﺒﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ زﻟﺰﻟﻪ در هـﺮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻮی و هﺮ زﻣﺎن اﻣﮑﺎن وﻗﻮع دارد و ﻣﻨﺸﺎ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﺎﯾﻞ هﺎ زﯾﺮ زﻣﻴﻦ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎد‪ ،‬ﺑﺎرﻧـﺪﮔﯽ و ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ ﺟـﻮی ﺗﻨﻬـﺎ ﻻﯾـﻪ‬
‫هﺎی ﺳﻄﺤﯽ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﮐﻢ ﻋﻤﻖ زﻣﻴﻦ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﻣﻨﺸﺎ وﻗﻮع زﻣﻴﻦ ﻟـﺮزﻩ در ﻧﻘـﺎط ﻋﻤﻴـﻖ و ژرﻓـﺎی‬
‫زﻣﻴﻦ اﺳﺖ و هﻮای ﺟﻮی زﻣﻴﻦ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﻨﺪ و در ﺛﺎﻧﯽ ﻧﻴﺮوﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ وﻗﻮع زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﺮاﺗـﺐ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻧﻴﺮوی ﺁب وهﻮاﯾﯽ ﺟﻮی ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬زﻟﺰﻟـﻪ در ﺗﻤـﺎﻣﯽ ﺷـﺮاﯾﻂ ﺟـﻮی و در ﺗﻤـﺎم ﻃـﻮل ﺳـﺎل و در ﺗﻤـﺎم ﺳـﺎﻋﺎت‬
‫ﺷﺒﺎﻧﻪ روز رخ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ زﻟﺰﻟﻪ ﯾﮏ ﭘﺮوﺳﻪ زﻣﻴﻦ ﺳﺎز ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ اﻣـﺎ در ﺗﻐﻴﻴـﺮ روﻧـﺪ ﺑﻠﻨـﺪی هـﺎی زﻣـﻴﻦ و‬
‫ﺳﺎزﻩ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اهﻤﻴﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺁﯾﺎ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎﻩ در ﺁﺳﻤﺎن ارﺗﺒﺎط دارد؟‬

‫در ﺣﺎﻟﺖ هﺎی ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ ﻣﺪاری ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻩ و دﯾﮕﺮ ﺳـﻴﺎرﮔﺎن ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻧﻘـﺎﻃﯽ از زﻣـﻴﻦ را ﮐـﻪ دارای ﮔـﺮاﯾﺶ هـﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﺗﺤﺖ اﺷﻌﺎع ﻗﺮار دهﺪ‪ .‬ﻣﻴﺰان اﯾﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺎ ﺗﻮدﻩ هﺎی ﻋﻴﻨﯽ راﺑﻄﻪ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺑـﺎ ﻣﺠـﺬور ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺁن ﺑـﺎ زﻣـﻴﻦ راﺑﻄـﻪ ﻣﻌﮑـﻮس‬
‫دارد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن هﻴﭻ راﺑﻄﻪ ای ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪﻩ اﯾﯽ ﻣﻴﺎن ﺷﺪت زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ و ﺟﺰر و ﻣﺪ ﮐـﺸﻒ ﻧـﺸﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﮔﺰارﺷﺎﺗﯽ درﺑﺎرﻩ راﺑﻄﻪ ﺟﺰﯾﯽ ﻣﻴﺎن زﻟﺰﻟﻪ و ﺟﺰر و ﻣﺪ در ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻮاﺣﯽ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ از ﻗﺒﻴـﻞ درﯾﺎﭼـﻪ ﻣـﺎﻣﻮت در‬
‫دﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺁﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ زﻣﻴﻦ دهﺎن ﺑﺎز ﮐﻨﺪ؟‬

‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬راﻧﺶ زﻣﻴﻦ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﻟﻐﺰﻩ و ﺳﺎﯾﺮ واﮐﻨﺶ هﺎی زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ژرف ﮐﺎﻓﺖ هﺎی ﻋﻤﻴﻘﯽ ﭘﺪﯾﺪ ﺁﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫در ﺣﻴﻦ زﻟﺰﻟﻪ ﮔﺴﻞ هﺎ دهﺎن ﺑﺎز ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺮﮐﺖ هﺎی زﻣﻴﻦ در راﺳﺘﺎی هﻤﻮار ﺷﺪن _و ﻧﻪ ﺷﻴﺐ دار ﺷﺪن_ ﮔـﺴﻞ ﭘﺪﯾـﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﮔﺴﻞ هﺎ ﺷﮑﺎف ﺑﺮدارﻧﺪ هﻴﭻ زﻟﺰﻟﻪ ای رخ ﻧﺨﻮاهﺪ داد ﭼﺮا ﮐﻪ هﻴﭻ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻤﯽ ﺁﯾﺪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ زﻟﺰﻟـﻪ‬
‫ای ﭘﺪﯾﺪ ﻧﻤﯽ ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﻴﻞ اﺧﻴﺮ ْا ﺷﺎهﺪ زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﺑﺴﻴﺎری هﺴﺘﻴﻢ؟ ﺁﯾﺎ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻣﻴﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ؟ ﺁﯾـﺎ‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺰرﮔﯽ در راﻩ اﺳﺖ؟ ﯾﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻧـﺮژی داﺧﻠـﯽ زﻣـﻴﻦ ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﺷـﺪﻩ و ﺗـﺎ ﻣـﺪت هـﺎی‬
‫ﻣﺪﯾﺪی ﺷﺎهﺪ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﻧﺨﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد؟‬
‫اﮔﺮ ﭼﻪ در اﯾﻦ ﻗﺮن ﺷﺎهﺪ زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ٧‬رﯾﺸﺘﺮ ﺑﻮدﯾﻢ اﻣﺎ ﺁﻣﺎر ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد اﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ رو ﺑﻪ ﮐـﺎهﺶ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺤﺚ در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﯾﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد زﻟﺰﻟﻪ هـﺎ اﻓـﺰودﻩ ﺷـﺪﻩ و ﻣـﺎ هـﺮ ﺳـﺎﻟﻪ‬
‫زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﺑﺴﻴﺎری را ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﺎﻧﺪﻩ اﯾﻢ و ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎد زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ در اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ هﺎی زﻟﺰﻟﻪ ﻧﮕﺎری در ﺳﺮاﺳﺮ‬
‫ﺟﻬﺎن ﮔﻮاﻩ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٣١‬در ﺣﺪود ‪ ٣٥٠‬اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ ﻟﺮزﻩ ﻧﮕﺎری در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐـﻪ اﻣـﺮوزﻩ‬
‫ﺑﻪ ‪ ٤٠٠٠‬اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ ﻟﺮزﻩ ﻧﮕﺎری اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘـﻪ و ﮔـﺰارش زﻣـﻴﻦ ﻟـﺮزﻩ در اﺳـﺮع وﻗـﺖ از ﻃﺮﯾـﻖ ﺗﻠﮑـﺲ‪ ،‬ﻣـﺎهﻮارﻩ و ﮐـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﻣﺨﺎﺑﺮﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﻢ هﺮ روز ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ را هﻢ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ ﺑﺮ ﻃﺒـﻖ اﯾـﻦ‬
‫ﺁﻣﺎر ﺳﺎﻻﻧﻪ در ﺣﺪود ‪ ٢٠٠٠٠‬زﻟﺰﻟﻪ و روزاﻧﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ ٥٠‬زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﯾـﻦ ﻃـﻮر ﺑﻨﻈـﺮ ﻣـﯽ رﺳـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان زﻟﺰﻟﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﻴﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی و اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ هﺎی ﻟﺮزﻩ ﻧﮕﺎری اﺳﺖ‪.‬‬
‫روﻧﺪ اﻓﺰاﯾﺸﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ای ﺑﺎ ﺷﺪت زﯾﺎد رخ ﺧﻮاهﺪ داد و ﺁرام ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻮﻗﺖ زﻣﻴﻦ و ﻋﺪم ﺗﮑﺎﻧﺶ‬
‫هﺎی زﻣﻴﻦ هﻢ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺰرﮔﯽ رخ ﻧﺨﻮاهﺪ داد‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ در ﺟﻬﺎن ﺑﻮﻗﻮع ﻣﯽ ﭘﻴﻮﻧﺪد اﻣﺎ هﻤﻪ اﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ ﺛﺒﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ﭼـﺮا ﮐـﻪ ﺑﺮﺧـﯽ زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎ در‬
‫ﻧﻘﺎط دور اﻓﺘﺎدﻩ دﻧﻴﺎ و ﻓﺎﻗﺪ اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ ﻟﺮزﻩ ﻧﮕﺎری رخ ﻣﯽ دهﺪ و ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ ﺁﻧﻘﺪر ﮐﻮﭼﮑﻨﺪ ﮐﻪ دﺳﺘﮕﺎ هـﺎی ﻟـﺮزﻩ ﻧﮕـﺎری ﻧﻤـﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺛﺒﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫اﮔﻪ اﻧﮕﻮر ﻣﯽ ﺧﻮرﯾﺪ ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺮق ﺷﻤﺎ رو ﻧﮕﻴﺮﻩ!‬

‫روﺷﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ روش ﺟﺪﯾﺪی ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ از اﻧﮕـﻮر دﺳـﺖ ﯾﺎﻓﺘـﻪ اﻧـﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ روش اﻧﺮژی از واﮐﻨﺶ هﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ درون اﻧﮕﻮر ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ و هﻴﭻ ﻧﻮع ﺁﻟﻮدﮔﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻤﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬هﺮ اﻧﮕﻮر ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ‪ ٢/٤‬ﻣﻴﮑﺮووات ﺗﻮان اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ و ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﻣﻴﻠﻴـﻮن هـﺎ داﻧـﻪ اﻧﮕـﻮر ﺑـﺮای روﺷـﻦ ﮐـﺮدن ﯾـﮏ ﻻﻣـﭗ ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ‬
‫ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ هﻤﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﮐﻢ اﻧﺮژی ﺑﺮای ﺑﻪ ﮐﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﺣﺴﮕﺮ ﯾﺎ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪﻩ ﮐﻮﭼﮏ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺒﻊ اﻧـﺮژی‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎﺗﺮی هﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﮕﻮر ﻣﺤﺪود ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎﺗﺮی هﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژی اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺮز ﮐﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪان ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ ؛ ﭼﻮن اﺟﺰای اﺻﻠﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ‪ ٢‬اﻟﮑﺘـﺮود ﮐﺮﺑﻨـﯽ ﺑـﺴﻴﺎر ﻧـﺎزک اﺳـﺖ‪ .‬ﻗﻄـﺮ اﯾـﻦ اﻟﮑﺘﺮودهـﺎ‬
‫ﺣﺘﯽ از ﺗﺎر ﻣﻮ هﻢ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ؛ اﻣﺎ ﻃﻮل ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﺰﯾﺖ هﺎی اﯾﻦ ﺑﺎﺗﺮی هﺎ وزن ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻢ‬
‫و هﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ؛ اﻣﺎ ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﺗﺮی هﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﺣـﺎل ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ ،‬ﺣـﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮای ﯾﮏ روز ﺗﻮان ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺗﻮان ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﺮﻋﺖ ﮐﺎهﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﮑﺎﻧﻴﺴﻢ اﯾﻦ روش ﺑﺎ ﺑﺎﺗﺮی هﺎی ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدﻩ ای دارﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺎﺗﺮی هﺎی ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ ‪ ٢‬اﻟﮑﺘﺮود را ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺟﻨﺲ ﻣﺲ و دﯾﮕﺮی از ﺟﻨﺲ روی اﺳﺖ‪ ،‬داﺧﻞ ﯾـﮏ ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﯽ ﻓـﺮو‬
‫ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺮژی از واﮐﻨﺶ ﻣﻴﺎن ‪ ٢‬اﻟﮑﺘﺮود و اﺳﻴﺪ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد؛ اﻣﺎ در ﺑـﺎﺗﺮی هـﺎی ﺟﺪﯾـﺪ اﻧـﺮژی از واﮐـﻨﺶ‬
‫ﻣﻴﺎن ﮔﻠﻮﮐﺰ و اﮐﺴﻴﮋن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ واﮐﻨﺶ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ در اﻧﮕﻮر رخ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﻘـﺎل اﻟﮑﺘـﺮون هـﺎ از‬
‫ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺑﻪ اﮐﺴﻴﮋن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ‪ ٢‬اﻟﮑﺘﺮود ﮐﺮﺑﻨﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻟﮑﺘﺮون هﺎ را ﺑﻪ داﺧﻞ ﯾﮏ ﻣﺪار هـﺪاﯾﺖ ﮐـﺮد‪ .‬وﺟـﻮد ﺁﻧـﺰﯾﻢ‬
‫در ﻣﺠﺎورت اﻟﮑﺘﺮودهﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ واﮐﻨﺶ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ روش زﻣـﺎﻧﯽ ﺑﻴـﺸﺘﺮﯾﻦ ﺑـﺎزدﻩ را دارد ﮐـﻪ ﻣﻘـﺪار زﯾـﺎدی‬
‫ﮔﻠﻮﮐﺰ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ دﻗﻴﻘﺎ هﻤﺎن ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐـﻪ در اﻧﮕـﻮر وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﯾﮑـﯽ از ﮐﺎرﺑﺮدهـﺎی اﯾـﻦ ﺑـﺎﺗﺮی هـﺎ ﺗـﺎﻣﻴﻦ اﻧـﺮژی‬
‫ﺣﺴﮕﺮهﺎی ﮐﻮﭼﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺤﻞ زﺧﻢ و ﺟﺮاﺣﺎت ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ در ﻣﺤﻞ ﺟﺮاﺣﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﻧﺸﺎن دهﻨﺪﻩ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﯾﺎ اﻟﺘﻬﺎب ﺑﺎﺷﺪ اﯾﻦ ﺣﺴﮕﺮهﺎ ﺑﺎ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی دﻣﺎ ﺑـﻪ ﭘﺰﺷـﮑﺎن در ﺑﺮرﺳـﯽ وﺿـﻌﻴﺖ زﺧﻤﻬـﺎی ﻋﻤﻴـﻖ ﯾـﺎ‬
‫اﻧﺪاﻣﯽ ﮐﻪ ﺟﺮاﺣﯽ روی ﺁﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑـﯽ دﯾﮕـﺮ از ﮐﺎرﺑﺮدهـﺎی ﺟﺎﻟـﺐ اﯾـﻦ روش در ﺣـﺸﺮﻩ ﺷﻨﺎﺳـﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺸﺮﻩ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮای ردﯾﺎﺑﯽ ﺣﺸﺮات ﮐﻮﭼﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﻮرﭼﻪ ﺑﺎﯾـﺪ دﺳـﺘﮕﺎﻩ ردﯾـﺎب ﺑـﺴﻴﺎر ﮐـﻮﭼﮑﯽ را ﺑـﻪ ﺑـﺪن ﺣـﺸﺮﻩ‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳـﺖ ؛ ﭼـﻮن ﺑـﺎﺗﺮی هـﺎی ﻣﻮﺟـﻮد ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ ﺑـﺰرگ و ﺳـﻨﮕﻴﻦ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﯾﻦ روش ﻣﯽ ﺗﻮان اﻧﺮژی ﻣﻮردﻧﻴﺎز را از ﺑﺪن ﺧﻮد ﺣﺸﺮات ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁورد‪.‬‬

‫ﺑﻌﻀﯽ از رﮐﻮردهﺎ‪:‬‬
‫ﺑﻠﻨﺪﻗﺪﺗﺮﯾﻦ اﻧﺴﺎن ﺗﺎرﯾﺦ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم راﺑﺮت ﭘﺮﺷﻴﻨﮓ وادﻟﻮ ﮐﻪ در ﻓﺒﺮوری ﺳﺎل ‪ ١٩١٨‬در ﺷﻬﺮ ﺁﻟﺘﻮن از اﯾﺎﻟـﺖ اﯾﻠﻴﻨـﻮی‬
‫ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﻗﺪ او ‪ ٢٧٢‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬او در ‪ ٢٣‬ﺳﺎﻟﮕﯽ از دﻧﻴﺎ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﻓﺮزﻧﺪی ﮐﻪ از ﯾﮏ ﻣﺎدر زادﻩ ﺷﺪﻩ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﯾﮏ زن روﺳﯽ اﺳﺖ اﯾـﻦ زن ﻃـﯽ ‪ ٢٧‬زاﯾﻤـﺎن ‪ ٦٩‬ﻓﺮزﻧـﺪ ﺑـﻪ دﻧﻴـﺎ‬
‫ﺁورد‪ ١٦ .‬دوﮔﺎﻧﻪ و ‪ ٧‬ﺗﺎ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ و ‪ ٤‬ﺗﺎ ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎدر‪ :‬در ﺳﺎل ‪ ١٨٦٧‬ﻣﻴﻼدی در ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻻﻧﺴﺖ ﺧﺒﺮی درج ﮔﺮدﯾﺪ ﺣﺎﮐﯽ از اﯾﻨﮑـﻪ ﺧـﺎﻧﻢ ‪ ٦٢‬ﺳـﺎﻟﻪ ای ﺳـﻪ ﮔﺎﻧـﻪ‬
‫زاﯾﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺗﺮﯾﻦ اﻧﺴﺎن ﺗﺎرﯾﺦ ﺧﺎﻧﻢ ﭘﻮﻟﻴﻦ ﻣﺎﺳﺘﺮز از هﺎﻟﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ هﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ‪ ٣٠‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ و هﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ‪ ٥٩‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻗﺪ داﺷـﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺪﯾﺪ ازدواج‪ :‬ژاک ﻣﻮران و هﻤﺴﺮش ﺧﺎﻧﻢ ادﻧﺎ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ‪ ٤٠‬ﺑﺎر ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ازدواج ﻣﺠﺪد ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮﯾﻦ دوران ﻧﺎﻣﺰدی‪ :‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮﯾﻦ دوران ﻧﺎﻣﺰدی ‪ ۶٧‬ﺳـﺎل ﺑـﻪ درازا ﮐـﺸﻴﺪﻩ اﺳـﺖ و ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺁﻗـﺎی ﮔـﻴﻠﻦ و ﺧـﺎﻧﻢ‬
‫ﻣﺎرﺗﻴﻨﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو ﻋﺎﻗﺒﺖ در ﺳﺎل ‪ ١٩٦٩‬هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ هﺮدوی ﺁﻧﻬﺎ ‪ ٨٢‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدﻧﺪ دل ﺑﻪ درﯾـﺎ زدﻩ و در ﻣﮑـﺴﻴﮑﻮﺳﻴﺘﯽ‬
‫ﺑﺎ هﻢ ازدواج ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻮان ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎدر دﻧﻴﺎ ﻟﻴﻨﺎ ﻣﺪﯾﻨﺎ ﻧﺎم دارد او در ﺳﺎل ‪ ١٩٣٩‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻓﻘـﻂ ‪ ٥‬ﺳـﺎل و ‪ ٧‬ﻣـﺎﻩ از ﺗﻮﻟـﺪ ش ﻣﻴﮕـﺬ ﺷـﺖ ﺻـﺎﺣﺐ‬
‫ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻮان ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎدر ﺑﺰرگ دﻧﻴﺎ ﯾﮏ زن ﺗﺒﻌﻪ ﻧﻴﺠﺮﯾﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮﻩ اش ﺗﻨﻬﺎ ‪ ١٧‬ﺳـﺎل ﺳـﻦ داﺷـﺖ‪ .‬دﺧﺘـﺮ اﯾـﻦ زن در ‪٨‬‬
‫ﺳﺎﻟﮕﯽ اوﻟﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺁورد‪.‬‬
‫ﺟﻮان ﺗﺮﯾﻦ زوج‪ :‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٦‬در ﺑﻨﮕﻼد ش ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻓﻊ اﺧﺘﻼﻓﺎت دو ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﯾﮏ ﻧﻮزاد دﺧﺘﺮ ‪ ٣‬ﻣﺎهﻪ را ﺑﻪ ﻋﻘـﺪ ﯾـﮏ ﻧـﻮزاد‬
‫ﭘﺴﺮ ‪ ١١‬ﻣﺎهﻪ درﺁوردﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﻧﻮزاد ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ در ﯾﮏ زاﯾﻤﺎن ‪ ١٠ :‬ﻧﻮزاد ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ) ‪ ٢‬ﭘﺴﺮ ‪ ٨‬دﺧﺘﺮ( در ﺷﻬﺮ ﺑﺎﮐﺎﮐﯽ در ﺑﺮازﯾـﻞ ﺑـﻪ ﺗـﺎرﯾﺦ ‪٢٢‬‬
‫اﭘﺮﯾﻞ ‪.١٩٤٦‬‬

‫ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ هﺎی ﺑﻨﻔﺶ!‬

‫زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎن اﺧﻴﺮا" ﯾﮏ ﻧﻮع ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ در هﻨﺪ ﮐﺸﻒ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ رﻧﮕﺶ ﺑـﻨﻔﺶ و ﺷـﮑﻞ ﻇـﺎهﺮی اش ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﯾـﮏ هﻤﺒﺮﮔـﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ از ﻧﺴﻞ ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ هﺎﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ‪ ٦٥‬ﻣﻴﻠﻴـــﻮن ﺳـﺎل ﻗﺒـﻞ در ﮐﻨـﺎر داﯾﻨﺎﺳـﻮرهﺎ زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽ‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘّﻪ ﻧﺴﻞ اﯾـــــﻦ ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ هﺎ در ﺣﺎل اﻧﻘـﺮاض اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻮن ﺧﻮارﺗﺮﯾﻦ ﺣﻴﻮان دﻧﻴﺎ!‬

‫ﺧﻮﻧﺨـﻮارﺗﺮﯾﻦ ﺣﻴـﻮان ﺧﻔـﺎش ﺳـﺮﮔﺮدان اﺳـﺖ‪ .‬ﺧـﻮن ﺗﻨﻬـﺎ ﻏـﺬا ﺑـﺮای ﺧﻔـﺎش اﺳـﺖ‪ .‬اﯾــﻦ ﺣﻴـﻮان هﻨــﮕﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴـــﺶ‬
‫اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁن ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬ﺳﻮراﺧﯽ در ﭘﻮﺳﺖ ﺁن اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺧﻮن را ﺑﺎ زﺑـﺎﻧﺶ ﻣﻴﻤﮑـﺪ‪ .‬ﺧﻔـﺎش ﺳـﺮﮔﺮدان‬
‫دﻧﺪاﻧﯽ ﺑﺮای ﻏﺪا ﺧﻮردن ﻧﺪارد‪ ،‬زﯾﺮا هﻴﭻ اﺣﺘﻴــﺎﺟﯽ ﺑﻪ ﺁن ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺑﯽ رﺣﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺣﺸﺮﻩ دﻧﻴﺎ!‬

‫ﺑﯽ رﺣﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺣﺸﺮﻩ دﻧﻴــﺎ ﺣﺸﺮﻩ دﻋﺎ ﺧﻮان ﻣﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﺣـﺸـــﺮﻩ ﻣـﺎدﻩ از هﻤـﺴﺮش ﺑـﺎردار ﻣﻴـﺸﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ ﺁن‬
‫ﻧﻴﺶ ﻣﯽ زﻧﺪ و هﻤﺴﺮ ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎن ﭘﺲ از ﺟﻔﺘﮕﻴﺮی ﻏﺬای ﻟﺬﯾـﺬی ﺑﺮای ﺣﺸﺮﻩ ﻣﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﻮد ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ دﻧﻴﺎ ﮐﺠﺎﺳﺖ؟‬

‫اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ در اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺁرام در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺮﯾﺎﻧﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﻖ اﯾـﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ در ﺣـﺪود ‪ ١١٠٣٣‬ﻣﺘــﺮ اﺳـﺖ‪ .‬اﮔـﺮ ﭼﻴـﺰی را در اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺁب اﻧﺪازﯾﻢ ‪ ٦٣‬دﻗﻴـﻘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻪ ﺁب ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻮﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ زﺧﻢ را ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟‬

‫زﺧﻢ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺁﺳﻴﺐ رﺳﻴﺪن ﺳﻄﻮﺣﯽ از ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﺑﺪن اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﻴﺒﺮ هﺎ ﺗﻮﺳّﻂ ﺳﻠّﻮل هﺎﯾﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫زﯾﺮ ﺳﻄﻮح اوّل ﭘﻮﺳﺖ واﻗﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﻻﯾﻪ هﺎی ﺳﻄﺤﯽ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻣﺮﺗّــﺐ رﯾﺨﺘﻪ و ﻋﻮض ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ و در ﺻـﻮرت‬
‫زﺧﻢ ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷـــﺪّت ﺟﺮاﺣﺖ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ وارد ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ" اﯾﻦ روﻧﺪ ﭼﻨـﺪ روزی ﻃـﻮل ﻣـﯽ ﮐـﺸﺪ و ﭘـﺲ از‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ هﻔﺘﻪ ﻣﺮﺗّﺐ ﺑﺎ ﺗﻌﻮﯾــﺾ ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬زﺧﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ اﯾﻦ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻐﻴﻴــﺮات ﺑﻪ ﻗﺪری اﺳﺎﺳﯽ هـﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ زﺧﻢ هﺎ هﺮ ﭼﻘﺪر هﻢ ﮐﻪ ﻋﻤﻴـﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺪّاﮐﺜﺮ ﭘﺲ از ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﺳﺎل ﺗﻘﺮﯾـﺒﺎ" ﻣﺤﻮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻠّـﺖ اﯾـﻦ اﻣـﺮ ﺁن اﺳـﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺳﻠّﻮل هﺎی ﻓﻴﺒﺮﺳﺎز‪ ،‬ﻣﺎدّﻩ ای از ﺧﻮد ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﯾﻦ ﻣﺎدّﻩ هﻤـﺎن ﻣـﺎدّﻩ ای اﺳـﺖ ﮐـﻪ در زﻣـﺎن ﺗﻮﻟّـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد ﻧﻮزادان ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﻤّﻞ ﺑﺮش ﺗﻴـــﻎ ﺟﺮّاﺣﯽ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫روش هﺎی ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺎهﯽ ﺗﺎزﻩ‪:‬‬

‫ﻣﺎهﯽ ﺗﺎزﻩ دارای ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت وﯾﮋﻩ ای اﺳﺖ‪ .‬ﻇﺎهﺮ ﻣﺎهﯽ ﺷﻔﺎف اﺳﺖ و ﺁﺑﺸﺶ هﺎی ﻗﺮﻣﺰ دارد‪ .‬ﭼـﺸﻤﺎن ﺷـﻔﺎف اﺳـﺖ و‬
‫ﻓﻠﺲ هﺎ آﺎﻣﻼً درﺧﺸﺎن و ﺑـﺮاق و ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﺑﺪن ﭼﺴﺒﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬ﺑﻮی ﻣﺎهﯽ ﺗﺎزﻩ ﻃﺒﻴــﻌﯽ و ﻋﺎری از ﺑﻮی ﮔﻨﺪﯾﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫ﻣﺎهﯽ ﺗﺎزﻩ را درون ﺁب ﺑﻴـﻨﺪازﯾﺪ در ﺁب ﻓﺮو ﻣﯽ رود‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺎهﯽ ﺗﺎزﻩ اﻧﮕﺸﺖ ﺑﺰﻧﻴـﺪ ﺣﺎﻟﺖ ارﺗﺠﺎﻋﯽ دارد و ﺑﻪ ﺟﺎی ﺧـﻮد ﺑـﺎز‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد و اﺛﺮ اﻧـﮕﺸﺖ روی ﻋﻀﻠﻪ ﻧﻤﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮﺷﻤﺰﻩ ﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﺎهﯽ‪.‬‬

‫‪ ٢‬ﺗﺎ ‪ ٣‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺳﺮخ آﺮدن ﻣﺎهﯽ‪ ،‬ﺁن را داﺧﻞ ﺁﺑﻠﻴﻤﻮ‪ ،‬ﺳﺮآﻪ و ﯾﺎ ﺁﺑﻐﻮرﻩ ﻗﺮار دهﻴﺪ‪ .‬از ﻣﺨﻠـﻮط هـﺮ دوی ﺁﻧﻬـﺎ هـﻢ ﻣـﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻴﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺎهﯽ هﺎ را داﺧﻞ ﺁﺑﻜـﺶ ﻗﺮاردهﻴـﺪ‪ ،‬ﺗـﺎ ﺁب اﺿـﺎﻓﯽ ﺁن ﺧـﺎرج ﺷـﻮد ﺳـﭙﺲ روﻏـﻦ را‬
‫ﺧﻮب داغ آﻨﻴﺪ و ﻣﺎهﯽ هﺎ را ﺳﺮخ آﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ روش اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺁرد هﻢ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﺎهﯽ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ازﻣﺎهﯽ هﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﻮر هﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﭘﻠﻮی ﺑﯽ ﻧﻤﻚ هﻢ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺁن را ﻣﺼﺮف آﺮد‪ .‬ﺑﺮای ازﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺷﻮری اﯾﻦ ﻧـﻮع‬
‫ﻣﺎهﻴﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﻣﺎهﻴﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ ١٥‬دﻗﻴﻘﻪ داﺧﻞ ﺁب ﺳﺮد ﺧﻴﺲ آﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺣﻮﻟـﻪ آﺎﻏـﺬی ﺁن را ﺧـﺸﻚ آﻨﻴـﺪ ﺷـﻮری‬
‫ﺁن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮای از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺑﻮی ﻣﺎهﯽ از ﻇﺮوف ﺑﺎﯾﺪ داﺧﻞ ﻇﺮﻓﯽ آﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻴﻢ ﻗﺎﺷﻖ و ﭼﻨﮕـﺎل هـﺎ را در ﺁن‬
‫ﺑﺸﻮﯾﻴﻢ‪ ،‬آﻤﯽ ﺧﺮدل ﺑﺮﯾﺰﯾﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﻇﺮوف ﭼﻴﻨﯽ را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﺁب و ﺳﺮآﻪ ﺑﺸﻮﯾﻴﻢ‪.‬‬
 ‫ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮف ﭘﺎﮐﻦ ﺑﺎاﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ!‬
‫اﮔﺮ در ﯾﮏ روز ﺑﺎراﻧﯽ ﺑﺮف ﭘﺎک ﮐﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺷﻤﺎ از ﮐﺎر ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﭼﮑﺎر ﺧﻮاهﻴﺪ ﮐﺮد؟ ﯾﮏ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨـﯽ ﺟﻮاﻧـﻪ زدﻩ و ﺑـﯽ ﻣـﺼﺮف‬
‫ﮐﻪ در ﮔﻮﺷﻪ اﻧﺒﺎری ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺧﻮاهﺪ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ را از وﺳﻂ ﻧﺼﻒ ﮐﻨﻴﺪ و ﺁن را‬
‫روی ﺷﻴﺸﻪ ﺟﻠﻮی اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻤﺎﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻗﻄﺮات ﺑﺎران روی ﺷﻴﺸﻪ ﺧﻮاهﻨﺪ ﻟﻐﺰﯾﺪ و ﻣﺎﻧﻊ دﯾﺪ ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫آﻮهﺎن ﺷﺘﺮهﺎ ﺑﺮای ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫آﻮهﺎﻧﯽ آﻪ در ﭘﺸﺖ ﺷﺘﺮهﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬در واﻗﻊ آﻮهﯽ از ﮔﻮﺷﺖ و ﭼﺮﺑﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﯾﻚ ﺷﺘﺮ ﺳﺎﻟﻢ و ﺟـﻮان ﺗـﺎ‬
‫‪ ٨٠‬ﭘﻮﻧﺪ وزن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﻮهﺎن هﺎ ﺑﻪ ﺷﺘﺮ آﻤﻚ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ آﻪ ﺗﺎ هﻔﺘﻪ هﺎ ﺑﺪون ﺁب و ﻏﺬا ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﺁ ب و ﻏﺬا در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﺎﯾﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﯾﻦ آﻮهﺎن هﺎی ﭼﺮﺑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ذﺧﻴﺮﻩ ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﺮای ﺑﺪن ﺷﺘﺮ ﻋﻤﻞ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﺪن‬
‫ﺷﺘﺮ از ﭼﺮﺑﯽ ذﺧﻴﺮﻩ ﺷﺪﻩ در اﯾﻦ آﻮهﺎن هﺎ ﺑﺮای ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ و ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺎز اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﻨﺪ در ﭼﻨﻴﻦ ﺷـﺮاﯾﻄﯽ آﻮهـﺎن‬
‫آﻮﭼﻜﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬هﺮ ﭼﻪ ﺷﺘﺮ آﻤﺘﺮ ﻏﺬا ﺑﺨﻮرد‪ ،‬آﻮهﺎن او آﻮﭼﻚ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ اﻧﺪازﻩ آﻮهـﺎن هـﺎی ﯾـﻚ ﺷـﺘﺮ درﺟـﻪ‬
‫ﺳﻼﻣﺖ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﺬاﯾﯽ او را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﻮهﺎن هﺎ ﯾﺎ هﻤﺎن ذﺧﺎﯾﺮ ﭼﺮﺑﯽ دﻟﻴﻞ اﯾﻦ ﺳﺌﻮال هـﺴﺘﻨﺪ آـﻪ ﭼـﺮا ﺷـﺘﺮهﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ روزهﺎ ﺑﺪون ﺁب و ﻏﺬا ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ زﻣﺎﻧﯽ آﻪ اﻧﺴﺎن در روز ﺑﻪ ‪ ٨‬ﻟﻴـﻮان ﺁب ﻧﻴـﺎز دارد‪ ،‬ﺷـﺘﺮهﺎ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻣـﺪت ‪ ٢‬هﻔﺘـﻪ‬
‫ﺑﺪون ﺁب زﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺘﺮهﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﯽ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ آﻮهﺎن دارﻧﺪ و ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﺪود ‪ ٦٠٠‬ﻟﻴﺘﺮ ﺷﻴﺮ در ﺳﺎل ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻨﻨﺪ ﺷﺘﺮهﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺳﻮراخ هﺎی ﺑﻴﻨﯽ ﺷﺎن را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺷﺘﺮهﺎ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻏـﺬاﯾﯽ در آـﺎر ﻧﺒﺎﺷـﺪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ هـﺮ ﭼـﻪ در دﺳـﺘﺮس‬
‫ﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ آﻔﺶ ﯾﺎ ﭘﺘﻮ ﺑﺮدارﻧﺪ و ﺑﺠﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﻌﻀﯽ از آﺸﻮرهﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻔﺮﯾﺢ ﻣﻠﯽ و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷﺘﺮهﺎ را ﺑﻪ ﺟﺎن هﻢ اﻧﺪاﺧﺘـﻪ و از دﯾـﺪن ﻣﺒـﺎرزﻩ ﺁﻧﻬـﺎ ﻟـﺬت ﻣـﯽ ﺑﺮﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﺷﺘﺮهﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﺳﺐ هﺎ ﺑﺪوﻧﺪ‪ .‬در ﺷـﻬﺮ ﻣﻮراآـﻮ ﻣـﺴﺎﺑﻘﻪ ﺷـﺘﺮدواﻧﯽ ﯾﻜـﯽ از ﻣﻌـﺮوف‬
‫ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻣﻠﯽ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﺎﺻﻴﺖ اﺑﺮوهﺎ در ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺁن ﻣﻮهﺎی ﻧﺎزك و آﻮﺗﺎهﯽ آﻪ ﺑﺎﻻی ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﯽ در زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎ ﺑـﺎزی ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬اﺑﺮوهـﺎ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﯾﻚ ﭼﺘﺮ از ﭼﺸﻢ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ آﻪ ﺑﺎران ﻣﯽ ﺑﺎرد ﯾﺎ ﻋﺮق ﻣﯽ آﻨﻴﻢ‪ ،‬اﯾﻦ اﺑﺮوهـﺎ هـﺴﺘﻨﺪ آـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‬
‫ﻗﻄﺮات ﺑﺎران ﯾﺎ ﻋﺮق ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً وارد ﭼﺸﻢ هﺎ ﻧﺸﻮﻧﺪ و از اﻃﺮاف ﺻﻮرت ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺑﻴﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ دﯾﺪ ﭼﺸﻢ را ﻣﺨﺘﻞ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺮوهﺎی آﻤﺎﻧﯽ ﺷﻜﻞ ﻣﺎ‪ ،‬ﻗﻄﺮات ﺑﺎران ﯾﺎ ﻋﺮق را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﮔﻮﺷﻪ هﺎی ﺧﺎرﺟﯽ ﭼﺸﻢ هﺎ هـﺪاﯾﺖ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬و از ورود ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ‪ ،‬اﺑﺮوهﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ آـﻪ ﻣـﺎ در ﺑـﺎران ﺑـﻪ راﺣﺘـﯽ ﺑﺒﻴﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ ﻧﻤـﯽ‬
‫ﮔﺬارﻧﺪ ﻗﻄﺮات ﻋﺮق آﻪ ﺣﺎوی ﻣﻘﺪار زﯾﺎدی ﻧﻤﻚ اﺳﺖ‪ ،‬وارد ﭼﺸﻢ ﺷﻮد و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺴﻮزاﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺮوهﺎ وﻇﺎﯾﻒ دﯾﮕﺮی هﻢ دارﻧﺪ‪ .‬هﻢ ﺑﻪ زﯾﺒﺎﯾﯽ ﺻﻮرت ﻣﺎ ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﻨﺪ و هﻢ آﻤﻚ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ آﻪ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ دﯾﮕﺮان ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﯽ‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﯾﻨﻜﻪ از ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺌﻮال آﻨﻴﻢ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ اﺑﺮوهﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺲ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺘﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺠﺐ و ﺣﺘـﯽ ﺗـﺮس و وﺣـﺸﺖ را‬
‫در ﺷﺨﺺ آﺎﻣﻼً ﻧﺸﺎن ﺑﺪهﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً اﮔﺮ اﺑﺮوهﺎی ﻓﺮدی در هﻢ ﮔﺮﻩ ﺧﻮردﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دهﻨﺪﻩ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﯾـﺎ ﻧـﺎراﺣﺘﯽ اوﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺑﺮوهﺎ هﻤﻴﺸﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در زﯾﺒﺎﯾﯽ ﺻﻮرت ﺑﺎزی ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و هﻤﻴﺸﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺁراﯾﺸﮕﺮهﺎ و ﺻﻮرت ﭘﺮدازهﺎ‬
‫ﺑــﻮدﻩ و هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺧُﺮﺧُﺮ ﻣﯽ آﻨﻴﻢ؟‬

‫ﺧﺮﺧﺮآﺮدن هﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻈﺎهﺮ وﻗﻔﻪ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﯾﺎ ﺁﭘﻨﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ آﻪ ﭘـﺲ از ﺧﺮﺧـﺮ‪ ،‬ﻓـﺮد ﺑـﺮای ﭼﻨـﺪ ﻟﺤﻈـﻪ‬
‫دﭼﺎر وﻗﻔﻪ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﮔﺮ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا آﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮ ﺁﻓﺮﯾﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﺧﺮﺧﺮ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ ﻟﻮزﻩ هﺎ ﯾﺎ ﺁدﺋﻮﺋﻴﺪ‪ -‬هﻤﺎن آﻪ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺁن را ﺑﻪ ﻧﺎم ﻟـﻮزﻩ ﺳـﻮم ﻣـﯽ ﺷﻨﺎﺳـﻨﺪ ‪ -‬اﺳـﺖ‪ .‬در‬
‫ﻋﻴﻦ ﺣﺎل آﻪ ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮی ﻣﺜﻞ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬اﻧﺤﺮاف ﺗﻴﻐﻪ ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻴﭗ و ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﺷﺎﺧﻚ هﺎی ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻮزﯾﺖ هﺎی‬
‫ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬ﺁﻟﺮژی‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮدن آﺎم ﻧﺮم‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ وزن‪ ،‬ﻣﺼﺮف داروهﺎی ﺁﻧﺘﯽ هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ و داروهﺎی ﺁرام ﺑﺨـﺶ و ﺧـﻮاب‬
‫ﺁور آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻞ ﺷﺪن ﻋﻀﻼت ﺣﻠﻖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ازﻋﻮاﻣﻠﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ آﻪ ﻓﺮد را ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺁﭘﻨﻪ ﻣﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺧﺮﺧـﺮ‪ ،‬اﮔـﺮ‬
‫ﭼﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻮارﺿﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎك داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﺠـﺎد ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺷﺨـﺼﻴﺘﯽ و رﻓﺘـﺎری ﮔـﺎﻩ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی و ﺑﯽ ﺣﻮﺻﻠﮕﯽ در ﻓﺮد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در آﻮدآﺎن‪ ،‬ﺧﺮﺧﺮ ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺜﻞ آﻢ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺷﺐ ادراری‪ ،‬آﺎهﺶ وزن و رﺷﺪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ هﻤﺮاﻩ اﺳـﺖ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ‪ ،‬وﺟـﻮد‬
‫ﺧﺮﺧﺮ و ﺁﭘﻨﻪ اﻓﺮاد را ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬اﻓـﺰاﯾﺶ اﺧـﺘﻼﻻت رﯾـﺘﻢ ﻗﻠـﺐ در ﺧـﻮاب ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ آﻤﺒـﻮد اآـﺴﻴﮋن ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﻣﺮﮔﻬﺎی ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﻪ هﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫درﻣﺎن ﺧﺮﺧﺮ آﺮدن‪.‬‬

‫روش هﺎی درﻣﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻠﺘﻬﺎی ﺁن ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺮادی آﻪ ﺑﻪ ﺧﺮﺧﺮ ﺧﻔﻴﻒ ﻣﺒﺘﻼ هﺴﺘﻨﺪ و وزن ﺑـﺎﻻﯾﯽ دارﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ و ﭘﻴﺎدﻩ روی وزن ﺧﻮد را آﺎهﺶ دهﻨﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺼﺮف داروهﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﺎزﭘﺎم‪ ،‬ﺁﻧﺘـﯽ هﻴـﺴﺘﺎﻣﻴﻦ‬
‫هﺎ و ﺳﺎﯾﺮ داروهﺎﯾﯽ آﻪ اﺛﺮ ﺧﻮاب ﺁور دارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدداری آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎﯾﺪ از ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺧـﻮدداری آﻨﻨـﺪ و ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑـﻪ ﭘﻬﻠـﻮ ﺑﺨﻮاﺑﻨـﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﭘـﻴﺶ از ﺧـﻮاب از ﺧـﻮردن ﻏـﺬاهﺎی‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ ﭘﺮهﻴﺰ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎران دﯾﮕﺮی آﻪ ﺧﺮﺧﺮ ﺷﺪﯾﺪ دارﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻼت ﺁﻟﺮژی ﯾﺎ اﻧﺤﺮاف ﺗﻴﻐﻪ ﺑﻴﻨﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺁن را‬
‫ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺟﺮاﺣﯽ درﻣﺎن آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻨـﺪی آـﺎم هـﻢ ﻣـﺸﻜﻞ دﯾﮕـﺮی اﺳـﺖ آـﻪ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺁن را ﺑـﻪ ﺳـﻪ روش ﺟﺮاﺣـﯽ‪ ،‬ﻟﻴـﺰر و‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ درﻣﺎن آﺮد‪.‬‬
‫ﺷﺎﯾﺎن ذآﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺮﺧﺮ آﺮدن ﭘﺪﯾﺪﻩ ای ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﯽ و در واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﻮﻋﯽ ﺑﻴﻤﺎری اﺳﺖ آـﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮﻩ ﺻـﺤﻴﺢ ﺁن را درﻣـﺎن‬
‫آﺮد‪.‬‬
 ‫ﻋﻠﺖ اﯾﺠﺎد ﺳﺮدرد در هﻨﮕﺎم ﺑﺴﺘﻨﯽ ﺧﻮردن ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫وﻗﺘﯽ هﺮ ﺧﻮراآﯽ آﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ آﺎﻓﯽ ﺳﺮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻘﻒ دهﺎن ﺑﺮﺧﻮرد آﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮآﺰ ﻋﺼﺒﯽ آﻪ درﺳﺖ ﺑﺎﻻی آـﺎم ﻗـﺮار دارد‬
‫را ﺗﺤﺮﯾﻚ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬وﻇﻴﻔﻪ ﻃﺒﻴﻌﯽ اﯾﻦ ﻣﺮآﺰ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ دﻣﺎی ﻣﻐﺰ را در ﺣـﺪ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻧﮕـﻪ دارد و ﺑـﺎ آـﻢ و زﯾـﺎد آـﺮدن ﺟﺮﯾـﺎن‬
‫ﺧﻮن ﮔﺮم )از ﻃﺮﯾﻖ اﻧﻘﺒﺎض و اﻧﺒﺴﺎط رﮔﻬﺎ( ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ آﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً در ‪ ٣٠‬درﺻﺪ ﻣﺮدم‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺮآﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﺮﯾﻜﯽ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ واآﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﺑﺪهﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺸﺎدﮔﯽ ﺷﺪﯾﺪ رﮔﻬﺎی ﺧﻮﻧﯽ ﺳـﺮ ﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ اﺗﻔـﺎق ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ای ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺨﻮان هﺎی ﺳﺮ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دهﺪ و ‪ ٣٠‬ﺗﺎ ‪ ٤٠‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺳﺮدرد ﺷﺪﯾﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﮕﺮن( اﯾﺠﺎد ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻓﻘﻂ در هﻮای ﮔﺮم اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ و ﺧﻮردن هﻤﺎن ﺑﺴﺘﻨﯽ در هﻮای ﺳﺮد هﻴﭻ ﺳـﺮدردی اﯾﺠـﺎد ﻧﻤـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬ﺷـﺎﯾﺪ‬
‫ﻋﻠﺘﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ آﻪ هﺮ ﭼﻪ اﺧﺘﻼف دﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﻋﺼﺒﯽ راﺣﺖ ﺗﺮ و ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﺗﺤﺮﯾﻚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﭘﺲ از ﻣﺴﻮاك آﺮدن ﻣﺰﻩ ﺧﻮراآﯽ هﺎ ﺗﻠﺦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ؟‬

‫اﯾﻦ اﺛﺮ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ ﻣﻌﺮوف‪ ،‬ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﻴﺎری از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻮدﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﻋﺎﻣـﻞ اﯾـﻦ ﭘﺪﯾـﺪﻩ‬
‫ﻣﺎدﻩ ﺷﻮﯾﻨﺪﻩ ای اﺳﺖ آﻪ درﺧﻤﻴﺮ دﻧﺪان ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽ رود‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ آﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً "ﺳﺪﯾﻢ ﻟﻮرﯾﻞ ﺳﻮﻟﻔﺎت" اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻮﻋﯽ ﺷـﺎﻣﭙﻮ‬
‫ﺑﻮدﻩ و ﺗﻨﻬﺎ وﻇﻴﻔﻪ ﺁن در ﺧﻤﻴﺮ دﻧﺪان‪ ،‬اﯾﺠﺎد آﻒ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ‪.‬‬
‫در دهﺎن‪ ،‬ﻣﻠﻜﻮﻟﻬﺎی ﺷﻮﯾﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﻻﯾﻪ ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪی ﻏﺪد ﭼﺸﺎﯾﯽ ﺗﺮآﻴﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هـﺎی ﻣـﺰﻩ ﺷـﻴﺮﯾﻦ زﺑـﺎن را از آـﺎر‬
‫ﻣﯽ اﻧﺪازد‪ .‬ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎی ﺗﻠﺨﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ دﻻﯾـﻞ ﺑﻴﻮﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟـﺎی ﺑـﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﺪن‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻣﻴﺪهﻨﺪ و ﺑﻪ ﻏﺬاهﺎی ﺗﺮش ﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﯾﻦ ﻓﺮﺁﯾﻨﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ دﺳﺖ آﻢ ﺑـﻪ ﻣـﺪت ﯾـﻚ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ )زﻣﺎن دوام ﭘﻴﻮﻧﺪهﺎ( ﻣﺰﻩ ﺷﻴﺮﯾﻦ و ﺗﺮش ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻠﺨﯽ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺎم ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺑﺰرگ ﻓﻌﺎل ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬

‫‪ : Apple‬ﻣﻴﻮﻩ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺆﺳﺲ و ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺷﺮآﺖ اﭘﻞ ﺳﻴﺐ ﺑﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺳﻢ ﺷﺮآﺘﺶ را ﻧﻴﺰ اﭘﻞ )ﺑـﻪ‬ ‫•‬
‫ﻣﻌﻨﯽ ﺳﻴﺐ ( ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ : Adobe‬اﺳﻢ رودﺧﺎﻧﻪ ای آﻪ از ﭘﺸﺖ ﻣﻨﺰل ﻣﺆﺳﺲ ﺁن ﺟﺎن وارﻧﺎك ﻋﺒﻮر ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫‪ : Cisco‬ﻣﺨﻔﻒ ﺷﺪﻩ آﻠﻤﻪ ﺳﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ )‪ (San Francisco‬اﺳﺖ آﻪ ﯾﻜﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺷﻬﺮهﺎی اﻣﺮﯾﻜﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫•‬
‫‪ : Google‬ﮔﻮﮔـﻞ در رﯾﺎﺿــﯽ ﻧــﺎم ﻋــﺪد ﺑﺰرﮔـﯽ اﺳــﺖ آــﻪ ﺗــﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪﻩ اﺳــﺖ از ﻋــﺪد ﯾــﻚ ﺑـﺎ ﺻــﺪ ﺗــﺎ ﺻــﻔﺮ ﺟﻠــﻮی ﺁن ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ ﺳﺎﯾﺖ و ﻣﻮﺗﻮر ﺟﺴﺘﺠﻮی ﮔﻮﮔﻞ ﺑﻪ ﺷـﻮﺧﯽ ادﻋـﺎ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ آـﻪ اﯾـﻦ ﻣﻮﺗـﻮر ﺟـﺴﺘﺠﻮ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ اﯾـﻦ ﺗﻌـﺪاد‬
‫اﻃﻼﻋﺎت )ﯾﻌﻨﯽ ﯾﻚ ﮔﻮﮔﻞ اﻃﻼﻋﺎت( را ﻣﻮرد ﭘﺮدازش ﻗﺮار دهﺪ‪.‬‬
‫‪ : Hotmail‬اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﯾﻜﯽ از ﺳﺮوﯾﺲ دهﻨﺪﮔﺎن ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﯽ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺻـﻔﺤﺎت وب اﺳـﺖ‪ .‬هﻨﮕـﺎﻣﯽ آـﻪ ﻣـﺪﯾﺮ‬ ‫•‬
‫ﭘﺮوژﻩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺎﻣﯽ ﺑـﺮای اﯾـﻦ ﺳـﺎﯾﺖ اﻧﺘﺨـﺎب آﻨـﺪ ﻋﻼﻗـﻪ ﻣﻨـﺪ ﺑـﻮد ﺗـﺎ ﻧـﺎم اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﺪﻩ اوﻻً ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ دهﻨﺪﮔﺎن ﭘـﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴـﻚ ﺑـﻪ ‪ mail‬ﺧـﺘﻢ ﺷـﺪﻩ و دوﻣـﺎً ﺑـﺮ روی وﺑـﯽ ﺑـﻮدن ﺁن ﻧﻴـﺰ ﺗﺄآﻴـﺪ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧـﺎم‬
‫‪ Hotmail‬را اﻧﺘﺨﺎب آﺮد‪ .‬در آﻠﻤﻪ ‪ Hotmail‬ﺣﺮوف ‪ Html‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺸﺖ ﺳﺮهﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﮔـﺎهﯽ اوﻗـﺎت اﺳـﻢ اﯾـﻦ‬
‫ﺳﺎﯾﺖ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ HotMail‬ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﺪ‪.‬‬
‫‪ : HP‬ﺷﺮآﺖ ﻣﻌﻈﻢ ‪ HP‬ﺗﻮﺳﻂ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻨﺎم هﺎی ﺑﻴﻞ هﻴﻮﻟﺖ و دﯾﻮ ﭘﺎآﺎرد ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو ﻧﻔـﺮ ﺑـﺮای اﯾﻨﻜـﻪ ﺷـﺮآﺖ‬ ‫•‬
‫هﻴﻮﻟﺪ ﭘﺎآﺎرد ﯾﺎ ﭘﺎآﺎرد هﻴﻮﻟﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﻮد ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از روش ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺷﻴﺮ – ﺧﻂ ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ هﻴﻮﻟﺪ ﭘﺎآـﺎرد از‬
‫ﺁب در ﺁﻣﺪ‪.‬‬
‫‪ : Intel‬از ﺁﻧﺠﺎﯾﻴﻜﻪ اﯾﻦ ﺷﺮآﺖ از ﺑﺪو ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺑﺎ ﺗﺄآﻴﺪ روی ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤـﻊ اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪ‪ .‬ﻧـﺎم ﺁن را ‪INTegrated‬‬ ‫•‬
‫‪ Electronics‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ‪ INTEL‬ﻧﻬﺎدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ : Lotus‬ﻣﻴﭻ آﺎﭘﻮر ﻣﺆﺳﺲ ﺷﺮآﺖ آﻪ هﻨﺪی اﻻﺻﻞ ﺑـﻮد از ﺣﺎﻟـﺖ ﻟﻮﺗـﻮس آـﻪ ﯾـﻚ اﺻـﻄﻼح ﻣﺪﯾﺘﻴـﺸﻦ ﻣﺘﻌـﺎﻟﯽ )‪(T.M.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮای ﻧﺎﻣﮕﺬﻟﺰی ﺷﺮآﺘﺶ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪.‬‬
‫‪ : Mirosoft‬ﻧﺎم ﺷـﺮآﺖ اﺑﺘـﺪا ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ‪ Micro-soft‬ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﻣـﯽ ﺷـﺪ وﻟـﯽ ﺑـﻪ ﻣـﺮور زﻣـﺎن ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻓﻌﻠـﯽ در ﺁﻣـﺪ ‪.‬‬ ‫•‬
‫‪ Microsoft‬ﻣﺨﻔﻒ ‪ MICROcomputer SOFTware‬اﺳﺖ‪ .‬و دﻟﻴﻞ ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﺷﺮآﺖ ﺑﻪ اﯾـﻦ اﺳـﻢ ﻧﻴـﺰ ﺁن اﺳـﺖ آـﻪ ﺑﻴـﻞ‬
‫ﮔﻴﺘﺲ ﻣﺆﺳﺲ ﺷﺮآﺖ ﺁن را ﺑﺎ هﺪف ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰارهﺎی ﻣﻴﻜﺮوآﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ هﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ آﺮد‪.‬‬
‫‪ : Motorola‬ﺷــﺮآﺖ ﻣﻮﺗــﻮروﻻ ﺑــﺎ هــﺪف درﺳــﺖ آــﺮدن ﺑــﯽ ﺳــﻴﻢ و رادﯾــﻮی ﺧــﻮدرو آــﺎر ﺧــﻮد را ﺁﻏــﺎز آــﺮد‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎﯾﻴﻜــﻪ‬ ‫•‬
‫ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ ﺳﺎزﻧﺪﻩ ﺑﯽ ﺳﻴﻢ و رادﯾﻮ هﺎی اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ در ﺁن زﻣﺎن ﺷﺮآﺖ ‪ Victrola‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺆﺳﺲ اﯾـﻦ ﺷـﺮآﺖ ﯾﻌﻨـﯽ ﺁﻗـﺎی‬
‫ﭘﺎل آﺎﻟﻮﯾﻦ ﻧﻴﺰ اﺳﻢ ﺷﺮآﺘﺶ را ﻣﻮﺗﻮروﻻ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ داﺷـﺘﻦ ﻣـﺸﺎﺑﻬﺖ اﺳـﻤﯽ آﻠﻤـﻪ ﻣﻮﺗـﻮر ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻧـﻮﻋﯽ در‬
‫اﺳﻢ ﺷﺮآﺘﺶ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : Oracle‬ﻣﺆﺳﺲ ﺷﺮآﺖ اوراآﻞ ﯾﻌﻨﯽ ﻟﺮی اﻟﻴﺴﻮن و ﺑﺎب اوﺗﺲ ﻗﺒﻞ از ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮآﺖ روی ﭘـﺮوژﻩ ای ﺑـﺮای ‪ CIA‬آـﺎر‬ ‫•‬
‫ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺮوژﻩ آﻪ اوراآﻞ ﻧﺎم داﺷﺖ ﺑﻨﺎ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎدی اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻮاب ﺗﻤﺎم ﺳـﺆال هـﺎی‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ اﭘﺮاﺗﻮر را ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪهﺪ‪ ) .‬اوراآﻞ در اﺳﺎﻃﻴﺮ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ اﻟﻬـﻪ اﻟﻬـﺎم اﺳـﺖ‪ ( .‬اﯾـﻦ‬
‫دو ﻧﻔﺮ ﭘﺲ از ﭘﺎﯾﺎن اﯾﻦ ﭘﺮوژﻩ ﺷﺮآﺘﯽ ﺗﺄﺳﻴﺲ آﺮدﻩ و ﺁن را ﺑﻪ هﻤﻴﻦ اﺳﻢ ﻧﺎﻣﮕﺬاری آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ : Red Hat‬ﻣﺆﺳﺲ ﺷﺮآﺖ ﺁﻗﺎی ﻣﺎرك اوﯾﻨﮓ در دوران ﺟﻮاﻧﯽ از ﭘﺪرﺑﺰرﮔﺶ آﻼهﯽ ﺑـﺎ ﻧﻮارهـﺎی ﻗﺮﻣـﺰ و ﺳـﻔﻴﺪ درﯾﺎﻓـﺖ‬ ‫•‬
‫آﺮدﻩ ﺑﻮد وﻟﯽ در دوران داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁن را ﮔﻢ آﺮد ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ آﻪ اوﻟﻴﻦ ﻧﺴﺨﻪ اﯾﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺁﻣﺎدﻩ ﺷﺪ ﻣﺎرك اوﯾﻨﮓ ﺁن را‬
‫هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ راهﻨﻤﺎی آﺎرﺑﺮی ﻧﺮم اﻓﺰار در اﺧﺘﻴﺎر دوﺳﺘﺎن و هﻢ داﻧﺸﮕﺎهﻴﺶ ﻗﺮار دارد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ راهﻨﻤﺎی آﺎرﺑﺮی »‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮای ﺗﺤﻮﯾﻞ آﻼﻩ ﻗﺮﻣﺰ ﮔﻢ ﺷﺪﻩ « ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ Sony : Sony‬از آﻠﻤﻪ ﻻﺗﻴﻦ ‪ Sonus‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺻﺪا ﻣﺸﺘﻖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫•‬
‫‪ : SUN‬اﯾﻦ ﺷﺮآﺖ ﻣﻌﻈﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻬﺎر ﺗـﻦ از ﻓـﺎرغ اﻟﺘﺤـﺼﻴﻼن داﻧـﺸﮕﺎﻩ اﺳـﺘﺎﻧﻔﻮرد ﺗﺄﺳـﻴﺲ ﺷـﺪ‪ . Sun‬ﻣﺨﻔـﻒ ﻋﺒـﺎرت‬ ‫•‬
‫‪ Standford Univercity Network‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ : Xerox‬آﻠﻤﻪ ‪ Xer‬در زﺑﺎن ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺧﺸﻚ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺑﺮای ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی آﭙﯽ آـﺮدن ﺧـﺸﻚ در زﻣـﺎﻧﯽ آـﻪ اآﺘـﺮا‬ ‫•‬
‫آﭙﯽ آﺮدن ﺑﻪ روﺷﻬﺎی ﻓﺘﻮﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎدﻩ ﺣﺎﺋﺰ اهﻤﻴﺖ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ : Yahoo‬اﯾﻦ آﻠﻤﻪ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در آﺘﺎب ﺳﻔﺮ هﺎی ﮔﺎﻟﻴﻮر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﯽ ﺷﺨـﺼﯽ اﺳـﺖ آـﻪ‬ ‫•‬
‫دارای ﻇــﺎهﺮ و رﻓﺘــﺎری زﻧﻨــﺪﻩ اﺳــﺖ ‪ .‬ﻣﺆﺳــﺴﻴﻦ ﺳــﺎﯾﺖ ‪ Yahoo‬ﺟــﺮی ﯾﺎﻧــﮓ و دﯾﻮﯾــﺪ ﻓﻴﻠــﻮ ﻧــﺎم ﺳﺎﯾﺘــﺸﺎن را ‪Yahoo‬‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﭼﻮن ﻓﻜﺮ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ ﺧﻮدﺷﺎن هﻢ ‪ Yahoo‬هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ‬
‫‪ -١‬ﺑﻴﻞ ﮔﻴﺘﺲ در هﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ ‪ ٢٥٠‬دﻻر ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ دراﻣﺪ دارﻩ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ ٢٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر در روز و ‪ 8/7‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر در ﺳﺎل!‬
‫‪ -٢‬اﮔﺮ ‪ ١٠٠٠‬دﻻر از دﺳﺖ وی ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﺑﻴﻮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدش اﯾﻦ دردﺳﺮ رو ﻧﻤﻴﺪﻩ آﻪ ﺑـﺮش دارﻩ‪ ،‬ﭼـﻮن در ‪ ٤‬ﺛﺎﻧﻴـﻪ ای آـﻪ‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻨﺶ ﻃﻮل ﻣﻴﻜﺸﻪ‪ ،‬اﯾﻦ ﭘﻮل ﻋﺎﯾﺪش ﺷﺪﻩ!‬
‫‪ -٣‬ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ در ﺣﺪود ‪ ٥/٦٢‬هﺰار ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﺪهﯽ دارﻩ و ﺑﻴـﻞ ﮔﻴـﺘﺲ ﺑـﻪ ﺗﻨﻬـﺎﯾﯽ ﻣﻴﺘﻮﻧـﻪ ﻇـﺮف ‪ ١٠‬ﺳـﺎل ﺗﻤـﺎم ﺑـﺪهﯽ‬
‫ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ را ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ آﻨﻪ!‬
‫‪ -٤‬او ﻣﻴﺘﻮﻧﻪ ﻧﻔﺮی ‪ ١٥‬دﻻر ﺑﻪ هﻤﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﺪﻩ و ﺑﺎز هﻢ ‪ ٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر در ﺟﻴﺒﺶ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاهﺪ ﻣﺎﻧﺪ!‬
‫‪ -٥‬اﮔﺮ ﻣﺎﯾﻜﻞ ﺟﺮدن ﯾﻌﻨﯽ ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ ورزﺷﻜﺎر ﺁﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ هﻴﭻ ﻏﺬا و ﺁﺑﯽ ﻧﺨﻮرﻩ و هﻤﻪ ‪ ٣٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر دراﻣﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ اش‬
‫رو ﭘﺲ اﻧﺪاز آﻨﻪ‪ ٢٢٧ ،‬ﺳﺎل ﻃﻮل ﺧﻮاهﺪ آﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪی ﺑﻴﻞ ﮔﻴﺘﺲ ﺑﺸﻪ!‬
‫‪ -٦‬اﮔﺮ ﺑﻴﻞ ﮔﻴﺘﺲ رو ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﻚ آﺸﻮر ﺗﺼﻮر آﻨﻴﻢ‪ ٣٧ ،‬ﻣﻴﻦ آﺸﻮر ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺟﻬﺎن ﻣﻴﺸﻪ! ﯾﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ دراﻣـﺪی ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺳﻴﺰدهﻤﻴﻦ آﻤﭙﺎﻧﯽ ﻋﻈﻴﻢ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺁی ﺑﯽ ام!‬
‫‪ -٧‬اﮔﺮ هﻤﻪ ﺛﺮوت ﺑﻴﻞ ﮔﻴﺘﺲ رو ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﻚ دﻻری آﻨﻴﻢ ‪ ،‬ﻣﻴﺸﻪ ﺟﺎدﻩ ای از ﻣﺎﻩ ﺗـﺎ زﻣـﻴﻦ ﺑﺎهـﺎش آـﺸﻴﺪ آـﻪ ‪ ١٤‬ﺑـﺎر‬
‫رﻓﺘﻪ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ! وﻟﯽ ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ ﺟﺎدﻩ‪ ١٤٠٠ ،‬ﺳﺎل ﻃﻮل ﺧﻮاهـﺪ آـﺸﻴﺪ و ‪ ٧١٣‬ﺑﻮﺋﻴﻨـﮓ ‪ ٧٤٧‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺮای ﺟﺎﺑﺠـﺎﯾﯽ‬
‫اﯾﻦ ﭘﻮل هﺎ ﭘﺮواز آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٨‬ﺑﻴﻞ ﮔﻴﺘﺶ اﻣﺴﺎل ؟؟ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻴﺸﻪ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺮض رو ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﮕﻴﺮﯾﻢ آﻪ هﻨﻮز ‪ ٣٥‬ﺳﺎل دﯾﮕﻪ هﻢ زﻧﺪﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮﻧـﻪ‬
‫روزی ‪ ٦/٧٨‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺧﺮج آﻨﻪ ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺮﻩ!‬
‫‪ -٩‬اﻣﺎ!!! اﮔﺮ آﺎرﺑﺮان وﯾﻨﺪوزهﺎی ﻣﺎﯾﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺘﻮﻧﻦ ﺑﺎﺑﺖ هﺮﺑﺎری آﻪ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﺷﻮن هﻨﮓ ﻣﻴﻜﻨﻪ‪ ،‬ﯾﻚ دﻻر از ﺑﻴﻞ ﮔﻴﺘﺲ‬
‫ﺧﺴﺎرت ﺑﮕﻴﺮن‪ ،‬وی ﺗﻨﻬﺎ در ‪ ٣‬ﺳﺎل ورﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ!!‬

‫ﻋﺠﺎﯾﺐ ‪ ٧‬ﮔﺎﻧﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫‪ : Google -١‬ﮔﻮﮔﻞ ﺑﺮای ﻣﻴﻠﻴﻮنهﺎ ﻧﻔﺮ از آﺎرﺑﺮان اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﯾﻚ ﻣﻌﺠﺰﻩ روزاﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔـﺮ در اﯾﻨﺘﺮﻧـﺖ ﻓﻘـﻂ ﻣﻮﺗـﻮر آـﺎوش ﮔﻮﮔـﻞ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ارزش ﺁن ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺁﺷﻜﺎر ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﻣﯽﺗﻮان هﺮآﻠﻤﻪای را‪ ،‬هﺮ ﭼﻘﺪر ﻣﻬﺠﻮر‪ ،‬در ﻣﺤﻞ ﻣﺮﺑـﻮط ﺗﺎﯾـﭗ آﻨﻴـﺪ و‬
‫ﺑﯽﮔﺰاﻓﻪ ﻇﺮف آﺴﺮی از ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺻﺪهﺎ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﮕﻮﯾﻴﻢ هﺰاران ﻣﺮﺟﻊ ﻇﺎهﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﮕﻮﯾﻴﻢ داﻧﺶ ﻣﻮﻟـﺪ ﻗـﺪرت اﺳـﺖ‪ ،‬ﮔﻮﮔـﻞ‬
‫ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺑﻼﻣﻨﺎزع اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﯾﻚ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن ﻣﺪﻋﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ ٣‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﻨﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧﺪ آﻪ اﯾـﻦ رﻗـﻢ ﺗﺎﺑـﻪ ﺣـﺎل ﺑـﺴﻴﺎر ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﯾـﻦ ﻣﻮﺗـﻮر آـﺎوش اﻣﮑـﺎن ﻇـﺎهﺮ آـﺮدن ﺗـﺼﺎوﯾﺮ ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن و دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ ‪ ٢٠‬ﺳـﺎل ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖهـﺎی‬
‫ﮔﺮوﻩهﺎی ﺧﺒﺮی ﯾﻮزﻧﺖ را دارد‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ اﺧﺒﺎر ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻴﺰ در اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬آﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﻣﻮﺿـﻮع ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ را‬
‫ﺑﻪ ﮔﻮﮔﻞ ﺑﺪهﻴﺪ ﺗﺎ اﺧﺒﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺁن را از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ روزﻧﺎﻣﻪهﺎ‪ ،‬ﺧﺒﺮﮔﺰاریهـﺎ‪ ،‬رادﯾـﻮ و ﺗﻠﻮﯾﺰﯾـﻮنهـﺎ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎ ﻋﺮﺿـﻪ‬
‫آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﻣﻮش آﺮدن ﻗﺎﺑﻴﻠﺖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ از ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺴﻴﺎری از اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺁن دﭼﺎر ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺒﻴﻨﻴـﺪ ﭼﻨـﺪ ﻧﻔـﺮ از اﻧﺘﻈـﺎر ﭼﻨـﺪ‬
‫ﺛﺎﻧﻴﻪای ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ آﻪ در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در ﭘﯽ ﺁن هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﻧﺎﻟﻨـﺪ‪ ،‬در ﺻـﻮرﺗﯽ آـﻪ اﻧﺠـﺎم آﻮﭼـﻚﺗـﺮﯾﻦ آﺎوﺷـﯽ آـﻪ‬
‫ﻣﺜﻼ ﮔﻮﮔﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدهﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ دﺳﺖ آﻢ ﭼﻨـﺪﯾﻦ روز ﻃـﻮل ﻣـﯽآـﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎم اﯾـﻦ اوﺻـﺎف‪ ،‬ﮔﻮﮔـﻞ در ﻣﻴـﺎن‬
‫ﺻﺪهﺎ ﻣﻮﺗﻮر آﺎوش رﻗﻴﺐ آﻪ در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺳﺒﺰ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺁزﻣﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻗﺪرت و ﺳﺮﻋﺖ ﮔﻮﮔﻞ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ روﺷﻦ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴـﺪا آـﺮدن ﺗـﺼﻮﯾﺮی از ﺗـﺎﺑﻠﻮی اﻟﻤﭙﻴـﺎ اﺛـﺮ ﻣﻮﻧـﻪ ‪ ٢٣/٠‬ﺛﺎﻧﻴـﻪ‬
‫ﻃﻮل آﺸﻴﺪ‪ .‬ﮔﺸﺘﻦ ﺑﺮای ﻓﺮﻣـﻮل ﻣﻌـﺮوف ‪ E=mc2‬ﻣﻨـﺎﺑﻊ زﯾـﺎدی را ﺑـﻪ دﺳـﺖ داد‪ ،‬از ﺟﻤﻠـﻪ ﻣﺘﻨـﯽ آـﻪ در ﺁن ﺧـﻮد اﯾﻨـﺸﺘﻴﻦ‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﻧﺮژی و ﻣﺎدﻩ را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﯽدهﺪ‪ .‬ﭘﻴﺪا آﺮدن ﻟﻐﺖ اﻧﮕﻠﻴـﺴﯽ ﺑـﺴﻴﺎر ﻣﻬﺠـﻮری ﻣﺎﻧﻨـﺪ ‪ honorificabilitudinatibus‬ﺣـﺪود‬
‫‪ ٠/١٨‬ﻃﻮل ﻣﯽآﺸﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ زﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﺑﺴﻴﺎر آﻮﺗﺎﻩﺗﺮ از ﺁﻧﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺮای ﺗﻠﻔﻆ ﺁن ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد از اﯾﻦ اﻣﺮ ﺷﻜﺎﯾﺖ ﻣﯽآﻨﻨﺪ آﻪ ﻣﻮﺗﻮرهﺎی آﺎوﺷﯽ از اﯾﻦ دﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎر اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪی را اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽآﻨﻨـﺪ‪،‬‬
‫اﻣﺎ اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﯽﭘﺎﯾﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎر اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ هﺮ ﺗﻘﺪﯾﺮ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻣﻮﺗﻮرهﺎی آﺎوﺷﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻮﮔﻞ ﻓﻘـﻂ وﺟـﻮد ﺁن‬
‫را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدهﻨﺪ‪ .‬هﺮ ﭼﻘﺪر دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺁﻧﭽﻪ را ﻣﯽﺧﻮاهﻴﺪ ﺗﻮﺻﻴﻒ آﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺁﻧﭽﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽآﻨﻴﺪ‪ ،‬دﻗﻴـﻖﺗـﺮ ﺧﻮاهـﺪ ﺑـﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ آﺎر راﻩ ﺣﻞ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﺎر اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺌﻠﻪ‪.‬‬
‫‪ : YAHOO -٢‬ﯾﺎهﻮ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻮرد اﻋﺠﺎباﻧﮕﻴﺰ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻮد و هﻤﭽﻨﺎن از ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻬﺎت اﺳﺖ‪ .‬آﺎر اﯾﻦ ﺳـﺎﯾﺖ در ژاﻧﻮﯾـﻪ ﺳـﺎل‬
‫‪ ١٩٩٤‬ﺗﻮﺳﻂ دو داﻧﺸﺠﻮی دورﻩ ﺗﻜﻤﻴﻠﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ آﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻧﺎمهﺎی ﺟﺮی ﯾﺎﻧﮓ و دﯾﻮﯾﺪ ﻓﻴﻠﻮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﮔـﺮدﺁوری ﯾـﻚ ﭘﺎﯾﮕـﺎﻩ‬
‫دادﻩهﺎ از ﭘﻴﻮﻧﺪهﺎ )‪ (LIKNS‬ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺨﺼﯽ ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻣـﺎ هﻨـﻮز ﺑـﻪ ﭘﺎﯾـﺎن ﺳـﺎل ﻧﺮﺳـﻴﺪﻩ ﺑـﻮد آـﻪ ﺳـﺎﯾﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﯾﺎهﻮﯾﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ آﻪ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻴﻢ و دوﺳﺖ دارﯾﻢ‪ .‬در ﺧﻼل ‪ ٨‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﯾﺎهﻮ ﺣﻮزﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﺼﻮص از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺷﺮآﺖهﺎﯾﯽ ﭼﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮش دادﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﺎهﻮ اآﻨﻮن ﺧـﺪﻣﺎت اﯾﻨﺘﺮﻧﺘـﯽ زﯾـﺎدی ﻋﺮﺿـﻪ ﻣـﯽآﻨـﺪ‪ ،‬از ﻗﺒﻴـﻞ ایﻣﻴـﻞ‪ ،‬ﭘﻴـﺎم‬
‫رﺳﺎﻧﯽ ﺁﻧﯽ‪ ،‬ﭼﺖ‪ ،‬ﺁﻟﺒﻮم ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺻﻔﺤﺎت ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬ذﺧﻴﺮﻩ ﻓﺎﯾﻞ‪ ،‬ﻓﺮوش‪ ،‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت و ﻏﻴﺮﻩ‪.‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﯾـﺎهﻮ دو وﯾﮋﮔـﯽ ﻣﺘﻨـﺎﻗﺾ ﺟﺎﻟـﺐ دارد‪ .‬ﻧﺨـﺴﺖ اﯾـﻦ اﺳـﺖ آـﻪ اﯾـﻦ ﺳـﺎﯾﺖ دو هـﺪف ﻣﺘﻨـﺎﻗﺾ ﺟﺎﻟـﺐ دارد‪.‬‬
‫ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ دو هﺪف ﻣﺘﻀﺎد دارد‪ :‬ﻓﺮﺳﺘﺎدن آﺎرﺑﺮان ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ هﺮﭼﻪ ﺗﻤﺎمﺗﺮ ﺑـﻪ ﺳـﺎﯾﺖهـﺎی دﯾﮕـﺮ و در‬
‫ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺟﺬب هﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﺎن ﺑﺮای آﺎر در ﺳﺎﯾﺖ‪ .‬آﺎرآﺮد اﺻﻠﯽ ﺳﺎﯾﺖ در واﻗﻊ اراﺋﻪ ﻧﺸﺎﻧﯽهﺎی ﺳﺎﯾﺖهـﺎی ﺑـﺎ آﻴﻔﻴـﺖ‬
‫ﺑﻪ آﺎرﺑﺮان ﺑﻮد‪ .‬هﺮﭼﻘﺪر آﻪ اﯾﻦ آﺎر ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬آﺎرﺑﺮان وﻗﺖ آﻤﺘﺮی را در اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﺻﺮف ﻣـﯽآﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﭼﻨـﺎنآـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ از ﯾﺎهﻮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴـﺪ‪ ،‬وﺳﻮﺳـﻪ ﻣـﯽﺷـﻮﯾﺪ از ﺳـﺎﯾﺮ ﺧـﺪﻣﺎت ﺁن ﻧﻴـﺰ ﺑﻬـﺮﻩﻣﻨـﺪ ﺷـﻮﯾﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ ﺻـﻮرت‪ ،‬ﻣـﯽﺗـﻮان‬
‫ﺳﺎﻋﺖهﺎ ﺑﺎ ایﻣﻴﻞ‪ ،‬ﭼﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺎم رﺳﺎﻧﯽ ﺁﻧﯽ و ﻏﻴﺮﻩ ﺁن آﺎر آﺮد‪.‬‬
‫وﯾﮋﮔﯽ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ دﯾﮕﺮ ﯾﺎهﻮ وﺟﻬﻪ ﺁن اﺳﺖ آﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺤﻘﺮ ﺁن اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ آﻪ اآﻨﻮن ﯾﺎهﻮ ﯾﻚ ﺷـﺮآﺖ ﺑـﺰرگ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﯾﺎهﻮ را اﻓﺮاد ﻋﺎدی ادارﻩ ﻧﻤﯽآﻨﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺷﺮآﺖ ﺑﺰرگ و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ و ﭼﻨـﺪ ﻣﻠﻴﺘـﯽ اﺳـﺖ‪ .‬اﮔـﺮ ﺳـﺎﯾﺖ ﺧـﻮب دوﺑـﺎرﻩ ﻣﺜـﻞ‬
‫ﺟﻤﻊ ﺁوری ﻋﻜﺲ‪ ،‬اراﺋﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ و ﻏﻴﺮﻩ راﻩ اﻧﺪازی ﺷﻮد‪ ،‬ﻃﻮﻟﯽ ﻧﺨﻮاهـﺪ آـﺸﻴﺪ آـﻪ ﻧـﺴﺨﻪ ﯾـﺎهﻮی ﺁن ﻧﻴـﺰ ﻇـﺎهﺮ ﻣـﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﯾﺎهﻮ رﻗﺎﺑﺖ آﺮد‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ آﺎر ﺳﺎدﻩ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺎﯾﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در ﺻﻨﻌﺖ ﻧـﺮماﻓـﺰار‪ ،‬ﯾـﺎهﻮ ﺑـﻪ ﻗـﺪری ﺑـﺰرگ‬
‫اﺳﺖ آﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺁن ﺳﺎﯾﺖ را ﺑﺨﺮد ﯾﺎ از ﮔﺮدوﻧﻪ ﺧﺎرج آﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﯾﺎهﻮ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻠﯽ روﺑﺮو ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬داﺧﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﯾﺖ آﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮدﻩای از آﻠﻤﺎت اﺳـﺖ‪ ،‬وﺟﻬـﻪ ﺳـﺎدﻩ ﺁن را‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ ﭼﺮا آﻪ ﺁﻧﭽﻪ در ﭘﯽ ﺁن هﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﯾﺎﻓـﺖ و ﺻـﻔﺤﺎت واﻗﻌـﺎ ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑـﺎز‬
‫ﻣﯽﺷﻮد اﻣﺎ ﺷﺎﯾﺪ روزی ﻓﺮا رﺳﺪ آﻪ ﯾﻚ ﻣﺪﯾﺮ آﻠﻪ ﺧﺮ ﺑﺨﻮاهﺪ آﺎری آﻨﺪ آﻪ ﺷﻜﻞ و ﺷﻤﺎﯾﻞ ﺁن ﺑﻬﺘـﺮ ﺷـﻮد و در اﯾـﻦ ﺻـﻮرت‬
‫ﺁن را ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﯾﻚ ﺷﺮآﺖ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ آﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﻓﻮل ﯾﺎهﻮ ﺁﻏﺎز ﺧﻮاهـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬در هـﺮ ﺣـﺎل ﯾـﺎهﻮ را هﻤـﻪ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁن ﺑﻪ ﯾﺎد دارﻧﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮاهﻢ ﺁوردن دﺳﺘﺮﺳﯽ اﺳﺎن ﻣﺮدم ﻋﺎدی ﺑﻪ اﻧﺒﻮﻩ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻩ در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻃـﺮح ﮔـﻮﺗﻨﺒﺮگ )‪ : (Project Gwten Berg‬ﻃـﺮح ﮔـﻮﺗﻨﺒﺮگ ﺑـﻪ ﻧـﺸﺎﻧﯽ )‪ (http://promo.net/‬ﺳـﺎدﻩ ﺗـﺮﯾﻦ ﭼﻴـﺰ در دﻧﻴـﺎی‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺎ ﮔﺸﺎدﻩ دﺳﺘﯽ آﺘﺎبهﺎﯾﯽ را آﻪ ﺣﻘﻮق ﻧﺸﺮ ﺁن ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در اﺧﺘﻴـﺎر آـﺴﺎﻧﯽ‬
‫آﻪ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﻣﯽدهﺪ‪.‬‬
‫در ذﯾﻞ ﺣﺮف ‪ ،k‬ﻣﺜﻼ ﻣﯽﺗﻮان ﺷﻌﺮ ﻻﻣﻴﺎ اﺛﺮ ﺟﺎن آﻴﺘﺰ را ﯾﺎﻓﺖ و اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎ ﺗﻤـﺎم ﺁﺛـﺎر آﻴﭙﻠﻴﻨـﮓ ﻧﻴـﺰ در ﺁن‬
‫ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﻣﻌﺮوف )ﻣﻦ روﯾﺎﯾﯽ دارم( از ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻟﻮﺗﺮ آﻴﻨﮓ و ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﺁﻏـﺎز دورﻩ رﯾﺎﺳـﺖ ﺟﻤﻬـﻮری ﺟـﺎن اف‬
‫آﻨﺪی ﻧﻴﺰ ﺟﺰو ﻣﺪﺧﻞهﺎی ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ ﺣﺮف اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻗﺴﻤﺖ ﺣﺮف ‪ ، p‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ) ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎن( اﺛﺮ ﺗﻮﻣﺎس ﭘﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻪ ﻣـﺎرك ﺗـﻮاﯾﻦ اﺛـﺮ ﺁﻟﺒﺮاﯾـﺖ ﺑﻴﺠﻠـﻮﭘﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻘـﺎﻻت‬
‫واﻟﺮت ﭘﺎﺗﺮ و اﺷـﻌﺎر ﺑـﺎﻧﺠﻮ ﭘﺎﺗﺮﺳـﻮن و ﺧﻴﻠـﯽ ﭼﻴﺰهـﺎی دﯾﮕـﺮ وﺟـﻮد دارد‪ .‬اﯾﺠـﺎد آﻨﻨـﺪﮔﺎن اﯾـﻦ ﺳـﺎﯾﺖ ﻣﻌﺘﻘـﺪ هـﺴﺘﻨﺪ ﻣﺘـﻮن‬
‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻃﺮح ﮔﻮﺗﻨﺒﺮگ ﺑﺎﯾﺪ ﺁن ﻗﺪر راﺣﺖ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ آﺴﯽ دﻏﺪﻏـﻪ ﭼﮕـﻮﻧﮕﯽ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ‪ ،‬ﺧﻮاﻧـﺪن‪ ،‬ﺟـﺴﺘﺠﻮی‬
‫ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از وﯾﮋﮔﯽهﺎی اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ‪ ،‬اﺗﻔﺎﻗﯽ ﺑﻮدن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﺮداوری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﯾـﻦ اﻣـﺮ از ﺟﻨﺒـﻪهـﺎی‬
‫ﺟﺎﻟﺐ ﺁن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : Multimap -٤‬ﭘﻴﺪاﯾﺶ اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ آﻤﻚ ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎری از اﻓﺮادی آﻪ در ﭘﯽ ﯾـﺎﻓﺘﻦ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺧـﻮد ﺑـﺮ ﻣـﯽﺁﯾﻨـﺪ‪ ،‬آـﺮدﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬هﺮﭼﻨﺪ آﻪ ﻧﻘﺸﻪهﺎی ﺁن در ﻣﻮرد آﺸﻮرهﺎی ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘـﻪ ﺗـﺮ ﺟـﺎﻣﻊﺗـﺮ و دﻗﻴـﻖﺗـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬در ﻣـﻮاردی آـﻪ ﺷﺨـﺼﯽ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﯾﺎ ﻣﻘﺼﺪ را ﮔﻢ ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ ‪ www.Multimap.com‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﺪ و ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺤﻞ را درﯾﺎﻓﺖ آﻨـﺪ‪ .‬ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﮔﺸﺘﻦ در ﺳﺎﯾﺖ‪ ،‬ﺳﻬﻮﻟﺖ اﯾﻦ آﺎر و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺘﻨﻮع ﺳﺎﯾﺖ وﺟﻮﻩ اﺻﻠﯽ اﻣﺘﻴﺎز ﺁن اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎآﻦ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻧﻘﺸﻪ آـﺸﻮرهﺎی‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺎﻧﻮس درﯾﺎﯾﯽ ﺟﻬﺎن اهﻤﺘﯽ ﺑﺴﺰا دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : Ebay -٥‬ایﺑﯽ آﻪ در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺣﺮاﺟﯽ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺠﻴﺐﺗﺮﯾﻦ ﺷﺮآﺖ ﺑﺰرگ در اﯾﻦ ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺳـﺎﯾﺖ ﺧـﺪﻣﺘﯽ‬
‫را ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ ﺑﺮای ﻣﻴﻠﻴﻮنهﺎ ﻧﻔﺮ ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺘﯽ آﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁﻏﺎز اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﺑﺪون ﺁن هﻢ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬ایﺑﯽ ﺑﺎزاری ﺟﻬﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎد آﺮدﻩ اﺳﺖ آﻪ در ﺁن اﻓﺮادی از ﭼﻴﻦ‪ ،‬ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ‪ ،‬اﯾﺘﺎﻟﻴﺎ ﯾﺎ هﺮﺟﺎی دﯾﮕـﺮ ﻣـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﺮای ﺧﺮﯾـﺪ‬
‫اﺷﻴﺎی آﻬﻨﻪ و ﺟﺪﯾﺪی آﻪ ﺷﺨﺼﯽ در اﻓﺮﯾﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ اﻋﻼم آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ هﻢ رﻗﺎﺑﺖ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻮﭼﻚﺗﺮﯾﻦ ﺷﺮآﺖهﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﻣﺸﺨﺼﺎت آﺎﻻهﺎی ﺧﻮد در اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ در ﻃﯽ ﻣﺪت آﻮﺗـﺎهﯽ ﺑـﺎزار ﺑﺰرﮔـﯽ ﭘﻴـﺪا‬
‫آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ،‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان اﻋﺘﻤﺎدی آﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺪا آﺮدﻩاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺮﻩ ﻣﯽدهﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ آﺎرﻧﺎﻣـﻪای ﺑـﺮای‬
‫هﺮ ﻓﺮوﺷﻨﺪﻩ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد آﻪ اﻣﻜﺎن آﻼهﺒﺮداری را اﮔﺮ ﻧﮕﻮﯾﻴﻢ از ﺑﻴﻦ ﻣﯽﺑﺮد‪ ،‬دﺳﺖ آﻢ آﺎهﺶ ﻣﯽدهﺪ‪.‬‬
‫ایﺑﯽ ﺑﺮای ﺁن درﺳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺮای ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﭘﻮل ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺁورد‪ .‬اﯾﻦ آﺎر ﺑﺎ ﻓﺮاهﻢ ﺁوردن اﻣﻜﺎن آـﺴﺐ درﺁﻣـﺪ‬
‫ﺑﺮای دﯾﮕﺮان ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل درﺁﻣﺪ ایﺑﯽ زﯾﺎد ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٦‬ﺁﻣﺎزون ‪ : Amazon‬ﺁﻣﺎزون ﻓﺎﺻﻠﻪ اﺷﺘﻴﺎق ﺑﺮای ﺧﺮﯾـﺪن آﺘـﺎب و دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ ﺁن را در ﺑـﺴﻴﺎری آـﺸﻮرهﺎ ﺑـﺴﻴﺎر آﻮﺗـﺎﻩ‬
‫آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﭘﻴﺪا آﺮدن آﺘﺎب ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ آﻪ از ﻃﺮﯾﻖ آـﺎوش ﺻـﻮرت ﻣـﯽﮔﻴـﺮد‪ ،‬ﺳـﻔﺎرش آﺘـﺎب از ﺳـﺎﯾﺖ ﺑـﺴﻴﺎر ﺁﺳـﺎن‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺛﺎﯾﻨﻪ ﻃﻮل ﻣﯽآﺸﺪ‪ .‬ﺁﻣﺎزون هﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ از ﻓﻨﺎوری ﺑﺮای ﺟﺬب و ﺣﻔﻂ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺁﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ از آﺘﺎﺑﯽ ﺧﻮﺷﺘﺎن ﺑﻴﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼ ﺳﻪ آﺘﺎب ﻣﺸﺎﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﻧﻈﺮ ﺳـﺎﯾﺮ ﺧﻮاﻧﻨـﺪﮔﺎن‬
‫آﺘﺎب را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬ﯾﺎ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ آﺴﺎﻧﯽ آﻪ اﯾﻦ آﺘﺎب را ﻣﯽﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ آﺘﺎب هﺎ را ﻧﻴﺰ ﺧﺮﯾﺪﻧﺪ و‪...‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﺁﻣﺎرزون ﻓﻘﻂ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﺮﯾﺪن آﺘﺎب را ﺳﺎدﻩ ﻧﻤﯽآﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺁن را ﺑـﻪ ﺗﺠﺮﺑـﻪای ﺗـﺎزﻩ و ﻣﺘﻔـﺎوت ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽآﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎﯾﺖ در اﺑﺘﻜﺎری ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖهﺎﯾﯽ آـﻪ ﻣﺮاﺟﻌـﺎن ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﺧﺮﯾـﺪ از ﺁﻣـﺎزون ﺗـﺸﻮﯾﻖ آﻨﻨـﺪ‪ ،‬در ﺻـﺪ اﻧـﺪآﯽ‬
‫ﻣﯽدهﺪ‪ .‬ﺁﻣﺎزون در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮﺻﺎﺣﺐ ﺳﺎﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ دادﻩهﺎی اﯾﻨﺘﺮت )‪ (imdb‬اﺳﺖ آﻪ ﺁن هﻢ در ﻧﻮع ﺧﻮد از ﻋﺠﺎﯾـﺐ اﯾﻨﺘﺮﻧـﺖ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺁن ﺑﻴﺶ از ‪ ٢٥٠٠٠٠‬ﻓﻴﻠﻢ و ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾـﻮﻧﯽ را آـﻪ از ﺳـﺎل ‪ ١٩٨٢‬ﺑـﻪ ﺑﻌـﺪ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬در ﺑـﺮ ﻣـﯽﮔﻴـﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن هﻨﺮ ﭘﻴﺸﻪ زن و ﻣﺮد‪ ٥٠٠٠٠ ،‬آﺎرﮔﺮدان‪ ،‬ﺟﺎﯾﺰﻩهـﺎی ﺳـﻴﻨﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻧﻘـﻞ ﻗـﻮلهـﺎ و ﻏﻴـﺮﻩ از دﯾﮕـﺮ‬
‫ﺑﺨﺶهﺎی اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : Blogger -٧‬ﺳﺎﯾﺖهﺎی اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎری وﺟﻮد دارد آﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺪﻋﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﭼﻬﺮﻩ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ را ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻩ اﻧـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﺑﻼﮔـﺮ‬
‫ﺳﺎﯾﺘﯽ اﺳﺖ آﻪ اﯾﻦ آﺎر را آﺮدﻩاﺳﺖ‪ .‬ﺑﻼﮔﺮ ﻧﻮﻋﯽ اﻧﺘﺸﺎر ﺳﺎدﻩ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘـﯽ ﺑـﺎ ﻓـﺸﺎر ﯾـﻚ آﻠﻴـﺪ راﯾـﺞ اﺳـﺖ و از اﯾـﻦ ﻃﺮﯾـﻖ‪،‬‬
‫ﻧﺴﻞ وﺑﻼگ ﯾﺎ ﺑﻼگ را ﯾﺎﺟﺎد آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬وﺟﻮد وﺑﻼگهﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺎﻟـﺐﺗـﺮ ﺷـﺪن اﯾﻨﺘﺮﻧـﺖ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗـﺎ ﭼﻨـﺪ ﺳـﺎل ﭘـﻴﺶ‪،‬‬
‫ﺳﺎﯾﺖهﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﺣﺎﻟﺖ ﯾﻜﻨﻮاﺧﺘﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا آﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺁﻧﻬﺎ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ دﺷﻮاریهﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﺑﻪ روز آﺮدن ﺁﻧﻬﺎ را ﻃـﻮﻻﻧﯽ‬
‫ﻣﯽآﺮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد رهﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺁﻣﺪن ﺑﻼﮔﺮ‪ ،‬اﯾـﻦ اﻣﻜـﺎن ﻓـﺮاهﻢ ﺷـﺪآﻪ ﺳـﺎﯾﺖ ﭘﻮﯾـﺎ و داﺋﻤـﺎ در‬
‫ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ اﯾﺠﺎد آﺮد‪ .‬ﭘﻴﺪاﯾﺶ ﺑﻼگهﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻌﺪاد ﮔﺮوهﯽ دﯾﮕﺮ از ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪان اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ را ﺟﻠﻮﻩﮔﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫اﻓﺰودن ﻧﻜﺘﻪای ﺗﺎزﻩ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ‪ ،‬ﯾﺎدداﺷﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻃﻮل ﻣﯽآﺸﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ داﻧـﺶ ﺗﺨﺼـﺼﯽ اﻧـﺪآﯽ دارد و ﺑـﺎ‬
‫ﻓﺸﺎر ﯾﻚ آﻠﻴﺪ در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اوان وﯾﻠﻴﺎﻣﺰ ﯾﻜﯽ از ﻣﺆﺳﺴﺎن ﺑﻼﮔﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳـﺖ روزی ﺧﻮاهـﺪ رﺳـﻴﺪ آـﻪ دﯾﮕـﺮ‬
‫اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺖ راﯾﮕﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ BUS‬ﯾﺎ ﮔﺬر ﮔﺎﻩ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬

‫‪ BUS‬ﯾﺎ ﮔﺬر ﮔﺎﻩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻴﺎن اﺟﺰای داﺧﻠﯽ راﯾﺎﻧﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ‪ .‬اﯾـﻦ ﺧﻄـﻮط ارﺗﺒـﺎﻃﯽ ﻣـﺴﻴﺮهﺎﯾﯽ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاری ‪ ،‬ﮐﻪ از ﺳﻴﻤﻬﺎی ﻇﺮﯾﻔﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﭘﺮدازﻧﺪﻩ و دﯾﮕﺮ اﺟﺰاء ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺎﻓﻈـﻪ را ﺑﺮﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ ٣‬ﮔﺬرﮔﺎﻩ اﺻﻠﯽ‪،‬در ﯾﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﮔﺬرﮔﺎﻩ دادﻩ ﮐﻪ دادﻩ هﺎی ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎﺗﯽ را ﺟﺎﺑﺠـﺎ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺬر ﮔﺎﻩ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻧﺸﺎﻧﯽ دهﯽ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺎﻓﻈﻪ از ﺳﻮی ﭘﺮدازﻧﺪﻩ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ﺗـﺎ دادﻩ هـﺎ در ﻣﮑـﺎن ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻈﺮ ﭘﺰدازﻧﺪﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﯾﺎ از ﺁن ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ و ﮔﺬرﮔﺎﻩ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎﺑﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎی ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ دﺳـﺘﻮرهﺎی ﺧﻮاﻧـﺪن‬
‫وﻧﻮﺷﺘﻦ و ﻏﻴﺮﻩ از ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺮدازﻧﺪﻩ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﭼﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﯾﺎ ﺑﻘﻴﻪ اﺟﺰا ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺑﺪرﺳـﺘﯽ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﻨﺪ ﯾﺎ ﺧﻴﺮ ‪ .‬ﺑﺮای ﺑﻬﺘﺮ ﻓﻬﻤﻴﺪن ﻃﺮز ﮐﺎر ﮔﺬرﮔﺎﻩ ﻓﺮض ﮐﻨﻴﺪ ﭘﺮدازﻧـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺧﻮاهـﺪ دادﻩ ای را از ﺣﺎﻓﻈـﻪ ﺑﺮداﺷـﺘﻪ‬
‫وروی ﺁن ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ اﻧﺠﺎم دهﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ را دوﺑﺎرﻩ در ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺛﺒﺖ ﮐﻨـﺪ ‪ .‬اﺑﺘـﺪا ﻧـﺸﺎﻧﯽ ﻣﮑـﺎﻧﯽ از ﺣﺎﻓﻈـﻪ ﮐـﻪ دادﻩ در ﺁن ﻗـﺮار‬
‫دارد را روی ﮔﺬر ﮔﺎﻩ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ و ﺳﭙﺲ از ﺳﻮی ﮔﺬرﮔﺎﻩ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ اﻃﻼع ﻣﯽ دهـﺪ ﮐـﻪ دادﻩ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ را‬
‫روی ﮔﺬر ﮔﺎﻩ دادﻩ ﻗﺮار دهﺪ ‪ .‬ﭘﺮدازﻧﺪﻩ دادﻩ را از ﮔﺬرﮔﺎﻩ دادﻩ ﺑﺮ ﻣﯽ دارد و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﺶ را روی ﺁن اﻧﺠـﺘﻢ ﻣـﯽ دهـﺪ ‪ .‬ﺳـﭙﺲ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ را روی ﮔﺬر ﮔﺎﻩ دادﻩ ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﺪ و ﻧـﺸﺎﻧﻪ ای ﮐـﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ را روی ﮔـﺬر ﮔـﺎﻩ دادﻩ ﻣـﯽ ﻧﻮﯾـﺴﺪ و ﻧـﺸﺎﻧﻪ ای را ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد را روی ﮔﺬر ﮔﺎﻩ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ و از ﺳﻮی ﮔﺬرﮔﺎﻩ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﯽ ﻓﻬﻤﺎﻧـﺪ ﮐـﻪ دادﻩ را از ﮔـﺬرﮔﺎﻩ‬
‫دادﻩ ﺑﺮداﺷﺘﻪ و در ﻧﺸﺎﻧﯽ ای ﮐﻪ روی ﮔﺬر ﮔﺎﻩ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﺑﻨﻮﯾﺴﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺮدازﻧﺪﻩ ﻣﺜﻞ ﻣﻐﺰ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾـﻖ‬
‫اﻋﺼﺎب ﺑﻪ اﺟﺰای ﺑﺪن ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ دهﺪ ‪ ،‬ﭼﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ ﮔﺬرﮔﺎﻩ هﺎ ﺑﻪ اﺟﺰای ﻣﺨﺘﻠﻒ راﯾﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﭼﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪DSL‬‬
‫ﯾﻚ ﻓﻨﺎوری ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎدﻩ ازﺧﻄﻮط ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راهﯽ ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎل دﯾﺘﺎی راﯾﺎﻧﻪ ای اﺳﺖ ‪ .‬در اﯾـﻦ ﺳﻴـﺴﺘﻢ اﻣﻜـﺎن‬
‫ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﭘﺮ ﺳﺮﻋﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ ﻓﺮاهﻢ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ‪ .‬ﯾﻜﯽ از ﻣﺰاﯾﺎی اﺻـﻠﯽ اﯾـﻦ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻧﻴـﺎز ﻧﺪاﺷـﺘﻦ ﺑـﻪ آﺎﺑـﻞ‬
‫آﺸﯽ دوﺑﺎرﻩ اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﺮا آﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر هﻤﺰﻣﺎن هﻢ از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ وهﻢ از ﺗﻠﻔـﻦ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آـﺮد ‪ .‬در ﻣﻘﺎﯾـﺴﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﻣﻮدم آﻪ ﺣﺪاآﺜﺮ ‪ kbps٥٦‬اﺳﺖ ‪ DSL‬روﯾﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ آـﻪ ﺗـﺎ ﺣـﺪاآﺜﺮ ﺳـﺮﻋﺖ ‪ Mbps ١٫٥‬را ﭘـﺸﺘﻴﺒﺎﻧﯽ ﻣـﯽ آﻨـﺪ ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻨﺎوری ﺟﺪﯾﺪﺗﺮی هﻢ اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ آﻪ ﭘﻬﻨﺎی ﺑﺎﻧﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮی را ﻣﺤﻴﺎ ﻣﯽ آﻨﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ ﻗﻴﻤـﺖ ﺑـﺎﻻ و اﺣﺘﻴـﺎج ﺑـﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﺧﺎص ﺳﺮﻋﺖ ‪ . DSL‬ﻣﻌﻤﻮﻻ هﻤﺎن ‪ Mpbs ١٫٥‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ دراﯾﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺮﻋﺖ درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋـﺎت از‬
‫ارﺳﺎل ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ آﻪ اﯾﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﺴﺘﮕﯽ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺸﺘﺮك از ﺳﺮوﯾﺲ دهﻨﺪﻩ دارد ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ آﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ آﻤﺘﺮ از ‪ ١٨٠٠‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺘـﯽ اﻣﻜـﺎن رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ درﯾﺎﻓـﺖ ‪ Mbps٨‬و ارﺳـﺎل ‪ Kbps ٦٤٠‬ﻧﻴـﺰ‬
‫وﺟﻮد دارد ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ در ﺣﺪاآﺜﺮ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﯾﻌﻨـﯽ ‪ KM ٥٫٥‬ﻣـﯽ ﺗـﻮان اﻧﺘﻈـﺎر ‪ Mbps١٫٥‬درﯾﺎﻓـﺖ و ‪ ٦٤‬ﺗـﺎ ‪Kbps ٦٤٠‬‬
‫ارﺳﺎل را داﺷﺖ ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ آﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﺮا ﺗﻤﺎﺳـﻬﺎی ﺗﻠﻔﻨـﯽ ﺑـﺎ ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ﻣﺸﻜﻠﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻋﻠﺖ ﺁن در ﺗﻔﺎوت ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎی ﺻﻮﺗﯽ و اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ‪ .‬در ﻣﺮاآﺰ ﺗﻠﻔﻨﯽ دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎﯾﯽ ﺑـﺮای‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ آﺎﻧﺎل هﺎی ﺻﻮﺗﯽ ﻣﻮﺟﻮد روی ﺧﻂ وﺟﻮد دارد آﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮر آﻨﻨﺪ ‪ .‬ﯾﻚ آﺎﻧﺎل ﺻﻮﺗﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﭘﻴﺶ ﻓﺮض ‪ ٤‬آﻴﻠﻮ هﺮﺗﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﯽ آﻪ ﯾﻚ ﺟﻔﺖ ﺳﻴﻢ ﻣﺴﯽ از ﭘﻬﻨﺎی ﺑﺎﻧﺪ ﻣﻌﺎدل ‪ ٢٤٧‬آﻴﻠﻮ هﺮﺗـﺰ ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ ‪ .‬ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ هﻤﺰﻣـﺎن از‬
‫ﺗﻠﻔﻦ و اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻴﺴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﭼﺮا آﻪ ﺑﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﯾﻚ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺳﺎدﻩ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺁن ‪ ٤‬آﻴﻠﻮ را از ‪ ٢٤٣‬آﻴﻠـﻮی ﺑـﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧـﺪﻩ ﺟـﺪا‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ آﺮد ‪ .‬هﺰﯾﻨﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ‪ DSL‬در اﯾﺮان ﻧﻪ ﺑﻪ واﺳﻂ ﺧﻂ ﯾﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﻠﻜﻪ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ هـﺎی ﺷﺨـﺼﯽ ﺑـﻪ ﺻـﺮﻓﻪ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪TCP‬‬
‫هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ هﺮ ﭼﻴﺰی ﮐﻪ در ﺷﺒﮑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ رد و ﺑﺪل ﻣﯽ ﺷﻮد اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻔﺮ و ﯾﮏ در ﺁﯾﺪ ﺗﺎﻗﺎﺑـﻞ اﺗﻘـﺎل‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻄﻮط ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺷﻮد ‪ .‬وﻟﯽ ﭼﻮن ﺗﻌﺪاد اﯾﻦ ﺻﻔﺮ و ﯾﮏ هﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﺮای ﯾﮏ اﯾﻤﻴﻞ ﺳﺎدﻩ ﺧﻴﻠﯽ زﯾـﺎد ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﻧﻤـﯽ‬
‫ﺗﻮان از ﺁن را در ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ و ﯾﮑﺪﻓﻌﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪ هﺎی ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻣـﯽ ﺷـﮑﻨﻨﺪ و هـﺮ ﺑـﺴﺘﻪ را ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﻗﺮﺳﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ هﺎ ﻟﺰوﻣﺎ از ﻣﺴﻴﺮ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺑﺘـﺪا ﺑـﺴﺘﻪ‬
‫‪ ٣‬ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺴﺘﻪ ‪ . ١‬ﺣﺎل ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﺪ ﮐﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺴﺘﻪ هﺎ از ﮐﺠﺎ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧـﺪ ‪ .‬ﭼـﻪ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ هﺎﯾﯽ ﺳﺎﻟﻢ رﺳﻴﺪﻩ اﻧﺪ و ﭼﻪ ﺑﺴﺘﻪ هﺎﯾﯽ ﮔﻢ ﯾﺎ ﺧﺮاب ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺳﭙﺲ دوﺑﺎرﻩ ﺑﺴﺘﻪ هـﺎ را ﺗﺮﮐﻴـﺐ ﮐـﺮدﻩ و ﺑـﻪ ﺷـﮑﻞ‬
‫اوﻟﻴﻪ در ﻣﯽ ﺁورد ‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ هﻤﻪ اﯾﻦ ﮐﺎرهﺎ ﺑﺨﻮﺑﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺁﻧﺮا ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐـﺮدﻩ اﻧـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ هـﺮ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﻻﯾـﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ اﺑﺘﺪا دادﻩ هﺎ از ﻻﯾﻪ ﯾﮏ و ‪ ٢‬و ‪ ٣‬و ‪ ۴‬و ﻣﺒﺪا ﻣـﯽ ﮔﺬرﻧـﺪ ‪ .‬و وارد ﺧﻄـﻮط اﻧﺘﻘـﺎل ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺳـﭙﺲ در ﻣﻘـﺼﺪ‬
‫ﺑﺮﻋﮑﺲ ﻋﻤﻞ ﮐﺮدﻩ و از ﻻﯾﻪ هﺎی ‪ ۴‬و ‪ ٣‬و ‪ ٢‬و ﯾﮏ ﻣﯽ ﮔﺬرﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ اوﻟﻴﻪ درﺁﯾﻨﺪ ‪ . tcp‬و ‪ ip‬ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﭘﺮوﺗﮑـﻞ هـﺎی ‪ ٢‬و‬
‫‪ ٣‬هﺴﺘﻨﺪ‪ ) .‬ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﯾﮏ زﺑﺎن ﻣﺤﺎورﻩ ﺑﻴﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار هﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ در دو ﺳﺮ ﯾﮏ ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ‪ ) tcp‬ﺑﺴﺘﻪ هـﺎ را ﻣـﯽ ﺷـﮑﻨﻨﺪ و‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﻃﻮری ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ دوﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ هﻢ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ اوﻟﻴﻪ درﺁورد و اﻣﺎ وﻇﻴﻔـﻪ ‪ip‬‬
‫اﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ هﺎ را از ‪ tcp‬ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﮕﻴﺮد ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و اﯾـﻦ ﮐـﺎر را ﯾﻌﻨـﯽ ﻣـﺴﻴﺮ ﯾـﺎﺑﯽ و ﭘﻴـﺪا ﮐـﺮدن ﻣﻘـﺼﺪ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺷﺒﮑﻪ ﯾﺎ هﻤﺎن ‪ IP Address‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ ‪ .‬هﺮ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺷﺒﮑﻪ ﭼﻬﺎر ﻓﻴﻠﺪ دارد ﮐﻪ ﺑﺎ "‪ ".‬از هﻢ ﺟﺪا ﺷﺪﻩ اﻧـﺪ و هـﺮ‬
‫ﻓﻴﻠﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﺪدی ﺑﻴﻦ ‪ ٠‬و ‪ ٢۵۵‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﺣﻔﻆ و اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از اﯾـﻦ اﻋـﺪاد ﻣـﺸﮑﻞ اﺳـﺖ ‪ .‬ﺑـﻪ هـﺮ ﻧـﺸﺎﻧﯽ ﺷـﺒﮑﻪ‬
‫داﻣﻨﻪ ) ‪ ( domain Name‬ﯾﮑﺘﺎ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ دهﻨﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را در ﯾـﮏ ﭘﺎﯾﮕـﺎﻩ دادﻩ هـﺎ در ﺳـﺮور ﻧـﺎم داﻣﻨـﻪ ﯾـﺎ ‪(DNS) domain‬‬
‫‪ Name Server‬ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬هﺮ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺮورهﺎ ﯾﮏ ﻧﺎم ﺑﺪهﻴﻢ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺷﺒﮑﻪ ﺁن را ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Wireless‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺁن از اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ‪ ،‬ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ و ﻣـﺎﯾﮑﺮووﯾﻮ ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟـﺎی ﺳـﻴﻢ و ﮐﺎﺑـﻞ ‪ ،‬ﺑـﺮای‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﻴﻦ دو دﺳﺘﮕﺎﻩ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬از ﻣﻴـﺎن اﯾـﻦ دﺳـﺘﮕﺎﻩ هـﺎ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﭘﻴﻐﺎﻣﮕﻴﺮهـﺎ‪ ،‬ﺗﻠﻔـﻦ هـﺎی هﻤـﺮاﻩ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ هﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ هﺎی ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮی‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎﻩ هـﺎی ﻣﮑـﺎن ﯾـﺎب‪ ،‬ﺳﻴـﺴﺘﻢ هـﺎی ﻣـﺎهﻮارﻩ ای و ‪ PDA‬هـﺎ را ﻧـﺎم‬
‫ﺑﺮد‪.‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ‪ Wireless‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﺳﺖ و ﻧﻘﺶ ﮐﻠﻴﺪی را در زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ دﻧﻴﺎ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ‪ Wireless‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎدﻩ از دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ‪ ،‬ﺑﺪون ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ ﺳـﻴﻢ ﯾـﺎ ﮐﺎﺑـﻞ ‪ ،‬در ﺣـﺎل ﺣﺮﮐـﺖ را ﻣـﯽ‬
‫دهﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﻴﮑﯽ ﺧﻮد را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑـﺎزار ﺑـﻮرس را زﯾـﺮ ﻧﻈـﺮ ﺑﮕﻴﺮﯾـﺪ‪ ،‬اﺟﻨـﺎس ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز را‬
‫ﺧﺮﯾﺪاری ﮐﻨﻴﺪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﺧﻮد را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﮐﻨﻴﺪ‪.‬ﺑﺴﻴﺎری از زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﮐﺎری از ﺟﻤﻠـﻪ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ هـﺎی‬
‫ﭘﺰﺷﮑﯽ‪ ،‬اﺟﺮا ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﺳﺮوﯾﺲ هﺎی ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ‪ Wireless‬دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ‪ Wireless‬ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎ ﮐﻤـﮏ ﻣـﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺑﺮای ﻣﺸﺘﺮی ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ در ﺑﻴﺎورﯾﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ ﺗﻤـﺎﻣﯽ ﮐﺎرهـﺎی ﺧـﻮد را در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﮐﻨﻴﺪ و ﺁن را ﺑﻪ اﻃﻼع هﻤﮑﺎران ﺧﻮد ﺑﺮﺳـﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟـﻮژی ‪ Wireless‬در ﺣـﺎل ﮔـﺴﺘﺮش‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺿﻤﻦ ﮐﺎهﺶ هﺰﯾﻨﻪ هﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻣﮑﺎن ﮐﺎر در هﻨﮕﺎم ﺣﺮﮐﺖ را ﻧﻴﺰ ﺑﺪهﺪ‪.‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺒﮑﻪ هﺎی ﺳـﻴﻤﯽ ‪،‬‬
‫هﺰﯾﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاری ﺷﺒﮑﻪ هﺎی ‪ Wireless‬ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﺷـﺒﮑﻪ هـﺎی ‪ Wireless‬ﺑـﺮای اﻧﺘﻘـﺎل اﻃﻼﻋـﺎت از‬
‫روی درﯾﺎهﺎ‪ ،‬ﮐﻮهﻬﺎ و ‪ ...‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻴﺪ و اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﺒﮑﻪ هـﺎی ﺳـﻴﻤﯽ‪ ،‬ﮐـﺎری‬
‫ﻣﺸﮑﻞ در ﭘﻴﺶ ﺧﻮاهﻴﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎی ‪ Wireless‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ Wireless‬ﺛﺎﺑﺖ ‪ :‬از اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺧﻂ دﯾﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑـﺮای ﺑﺮﻗـﺮاری ارﺗﺒـﺎط ﻻزم دارد‪ .‬ﺑـﺮ ﺧـﻼف‬
‫ﺗﻠﻔﻦ هﺎی هﻤﺮاﻩ و ﯾﺎ دﯾﮕﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی ‪ ،Wireless‬اﯾﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎ از ﺁﻧﺘﻦ هﺎی ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ و ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﮐﻠـﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﺷﺒﮑﻪ هﺎی ﮐﺎﺑﻠﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﺮای ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﭘﺮﺳـﺮﻋﺖ اﯾﻨﺘﺮﻧـﺖ و ﯾـﺎ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾـﻮن‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮی را اﻧﺘﻘﺎل دهﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ از هﺰﯾﻨـﻪ هـﺎ‬
‫ﻣﯽ ﮐﺎهﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ Wireless‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ‪ :‬دﺳﺘﮕﺎهﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺧﺎرج از ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬دﻓﺘﺮ ﮐﺎر و ﯾﺎ در وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی اﯾﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺗﻠﻔﻦ هﺎی هﻤـﺮاﻩ‪ ،‬ﻧـﻮت ﺑﻮﮐﻬـﺎ‪ ،‬دﺳـﺘﮕﺎﻩ هـﺎی ﭘﻴﻐـﺎم ﮔﻴـﺮ و ‪ PDA‬هـﺎ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﺳﻴﺘﻢ از ﻣﺎﯾﮑﺮووﯾﻮ و اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ Wireless‬ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ ‪ :‬اﯾﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ از اﻣﻮاج ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ ﺟﻬـﺖ اﻧﺘﻘـﺎل ﺳـﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎﯾﯽ ﻣﺤـﺪود ﺑﻬـﺮﻩ ﻣـﯽ ﺑـﺮد‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻ در دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎی ﮐﻨﺘﺮل از راﻩ دور‪ ،‬ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﻨﺪﻩ هﺎی ﺣﺮﮐﺖ‪ ،‬و دﺳـﺘﮕﺎﻩ هـﺎی ﺑـﯽ ﺳـﻴﻢ ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮهـﺎی‬
‫ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺣﺎﺻﻞ در ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﻴﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎ اﻣﮑﺎن اﺗـﺼﺎل ﮐـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ هـﺎی ﻧـﻮت ﺑـﻮک و‬
‫ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ هﺎی ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ هﻢ را ﻧﻴﺰ ﻣﯽ دهﻨﺪ و ﺷﻤﺎ ﺑـﻪ راﺣﺘـﯽ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ ﺗﻮﺳـﻂ اﯾـﻦ ﻧـﻮع از ﺳﻴـﺴﺘﻢ هـﺎی ‪، Wireless‬‬
‫ﺷﺒﮑﻪ هﺎی داﺧﻠﯽ راﻩ اﻧﺪازی ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﺷﺒﮑﻪ هﺎ ‪ ،G٣،‬ﻧﺴﻞ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺷﺒﮑﻪ هﺎی ‪ Wireless‬ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬ﺳﻴﺴﺘﻢ هـﺎی ‪ G٣‬ﮐﻤـﮏ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ ﺗـﺎ‬
‫ﺻﺪا و ﺗﺼﻮﯾﺮ و دادﻩ را ﺑﺎ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل دهﻴﻢ‪ .‬ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﯽ ‪ IDC‬ﺑـﺮای ﮐـﺎرﺑﺮدی ﺷـﺪن ‪ G٣‬ﺳـﺎل ‪٢٠٠٤‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺎ ﺁن ﻣﻮﻗﻊ در ﺣﺪود ‪ ٢٩‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮐﺎرﺑﺮ )‪ m-commerce) mobile commerce‬در ﺁﻣﺮﯾﮑـﺎ وﺟـﻮد ﺧﻮاهﻨـﺪ داﺷـﺖ‪ .‬از‬
‫ﻃﺮﻓﯽ ‪ IBM‬ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزار ﮐﻠﯽ ﺗﺠﻬﻴﺰات ‪ Wireless‬در ﺳﺎل ؟؟؟؟ ﺑﻪ رﻗﻤﯽ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ ٨٣‬ﺑﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺖ و ﺑﺎﯾﺖ‬
‫اﮔﺮ ﺗﺎﮐﻨﻮن از ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﻴﺖ و ﺑﺎﯾﺖ ﺑـﺮای ﺷـﻤﺎ ﮐﻠﻤـﺎﺗﯽ ﻏﺮﯾـﺐ ﻧﺨﻮاهﻨـﺪ ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ اﺻﻠﯽ‪ ،‬هﺎرد دﯾﺴﮏ ‪ ،‬ﻓﻼﭘﯽ دﯾﺴﮏ هﺎ و‪ ...‬ﺑﺎ ﺑﺎﯾﺖ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در زﻣـﺎن ﻣـﺸﺎهﺪﻩ ﻟﻴـﺴﺖ ﻓﺎﯾـﻞ‬
‫هﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎی ﻧﻤﺎﯾﺶ دهﻨﺪﻩ ﻓﺎﯾﻞ هﺎ ‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﯾﮏ ﻓﺎﯾـﻞ ﻧﻴـﺰ ﺗﻮﺳـﻂ ﺑﺎﯾـﺖ ﻣـﺸﺨﺺ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪ .‬در زﻣـﺎن ﺗﻬﻴـﻪ ﯾـﮏ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎ ﻋﺒﺎراﺗﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ " :‬اﯾﻦ ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دارای ﯾﮏ ﭘﺮدازﻧـﺪﻩ ‪ ٣٢‬ﺑﻴﺘـﯽ ﭘﻨﺘﻴـﻮم ‪ ،‬ﺣﺎﻓﻈـﻪ ﺑـﺎ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ‪ ٢٥٦‬ﻣﮕﺎﺑﺎﯾـﺖ و هـﺎرد‬
‫دﯾﺴﮏ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ ١٠٫٢‬ﮔﻴﮕﺎﺑﺎﯾﺖ اﺳﺖ " ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد داﺷﺘﻪ اﯾﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ هﺮ ﯾﮏ از ﻣﻮارد ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺗـﺎ‬
‫از اﯾﻦ رهﮕﺬر ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻋﺪاد دهﺪهﯽ ‪ :‬ﺳﺎدﻩ ﺗﺮﯾﻦ روش ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻴﺖ هﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ " ارﻗـﺎم " اﺳـﺖ ‪ .‬ﯾـﮏ رﻗـﻢ ﻣﺤﻠـﯽ ﺑـﺮای ذﺧﻴـﺮﻩ ﻧﻤـﻮدن‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻋﺪدی ﺑﻴﻦ ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ﻧﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ارﻗﺎم ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﻴﺐ و اﻋﺪاد ﺑـﺰرگ را ﺑﻮﺟـﻮد ﻣـﯽ ﺁورﻧـﺪ‪ .‬ﻣـﺜﻼ" ﻋـﺪد ‪ ١٠٠٦١٨‬ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﺷﺶ رﻗﻢ اﺳﺖ ‪ .‬در ﻋﺪد ﻓﻮق هﺮ رﻗﻢ دارای ﺟﺎﯾﮕﺎﻩ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺧﻮد اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜﻼ" رﻗـﻢ ‪ ٨‬در اوﻟـﻴﻦ ﺟﺎﯾﮕـﺎﻩ ) رﺗﺒـﻪ ﯾﮑـﺎن ( و‬
‫رﻗﻢ ‪ ١‬در دوﻣﻴﻦ ﺟﺎﯾﮕﺎﻩ ) رﺗﺒﻪ دهﮕﺎن ( و رﻗﻢ ‪ ٦‬در ﺳـﻮﻣﻴﻦ ﺟﺎﯾﮕـﺎﻩ ) رﺗﺒـﻪ ﺻـﺪﮔﺎن( ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‪ .‬ﻧﺤـﻮﻩ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻋـﺪد ﻓـﻮق‬
‫ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪( 1 * 100000) + ( 0 * 10000) + ( 0 * 1000) + ( 6 * 100 ) + ( 1 * 10) + ( 8 * 1 ) = 100618‬‬
‫روش دﯾﮕﺮ ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﺪد ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻮان هﺎی ﻣﺘﻔﺎوت دﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪( 1 * 10^5) + ( 0 * 10^4 ) + ( 0 * 10^3) + ( 6 * 10^2) + ( 1 * 10^1) + ( 8 * 10^0) = 100618‬‬
‫ﻣﺎ از اﻋﺪاد دهﺪهﯽ روزاﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ ‪ .‬در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺪد ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻓـﻮق از دﻩ رﻗـﻢ ﺑـﺮای ﺗﻮﻟﻴـﺪ اﻋـﺪاد اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎی ﻋﺪد ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺒﻨﺎ هﺎی ﻣﺘﻔﺎوت دﯾﮕﺮ ﻧﻈﻴﺮ‪ :‬ﻣﺒﻨﺎی هﺸﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻧﺰدﻩ و دو ﻧﻴﺰ وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﺑـﺮای‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﻋﺪد ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻗﻄﻌﺎ" دﻻﯾﻞ ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪﻩ ای وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺑﻴﺖ ‪ :‬در ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺪد ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﺒﻨﺎی دو اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻓـﻮق را ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻋـﺪد ﻧﻮﯾـﺴﯽ ﺑـﺎﯾﻨﺮی‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﺒﻨﺎی دو در ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﭘﻴﺎدﻩ ﺳﺎزی ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی هـﺎی ﻣﻮﺟـﻮد اﻟﮑﺘﺮوﻧﻴـﮏ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮهﺎﺋﯽ را ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ از ﻣﺒﻨـﺎی دﻩ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ وﻟـﯽ ﻗﻄﻌـﺎ" ﻗﻴﻤـﺖ ﺳـﺎﺧﺖ ﺁﻧﻬـﺎ ﺷـﺎﯾﺪ ﻣﻘـﺮون‬
‫ﺑﺼﺮﻓﻪ ﻧﺒﻮدﻩ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﺒﻨﺎی دو از ﺑﻌﺪ ﭘﻴﺎدﻩ ﺳﺎزی ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ" ﻣﻘﺮون ﺑﺼﺮﻓﻪ ﺗﺮ از ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺒﻨﺎهـﺎی ﻋـﺪد ﻧﻮﯾـﺴﯽ اﺳـﺖ ‪.‬در‬
‫ﻣﺒﻨﺎی دو از ارﻗﺎم ﺑﺎﯾﻨﺮی ) ﺻﻔﺮ و ﯾﮏ ( اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﮐﻠﻤﻪ " ﺑﻴﺖ " از ﮐﻠﻤﺎت ‪ Binary digIT‬اﻗﺘﺒـﺎس ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ ‪ .‬در‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺪد ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﺒﻨﺎی دﻩ از دﻩ رﻗﻢ و در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺪد ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﺒﻨﺎی دو از دو رﻗﻢ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻋﺪاد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ ﻋﺪد ﺑﺎﯾﻨﺮی ﺻﺮﻓﺎ" ﺷﺎﻣﻞ ارﻗﺎم ﺻﻔﺮ و ﯾﮏ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﺪد ‪ ١٠١١‬از ﭼـﻪ روﺷـﯽ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ‬
‫ﮔﺮدد؟ ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﺪد ﻓﻮق در ﻣﺒﻨﺎی دو از هﻤﺎن روﺷﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋـﺪد ‪ ١٠٠٦١٨‬در ﻣﺒﻨـﺎی دﻩ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ از ﺗﻮان هﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﻋﺪد دو اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪( 1 * 2^3 ) + ( 0 * 2^2) + ( 1 * 2^1) + ( 1 * 2^0‬‬
‫در ﻣﺒﻨﺎی دو هﺮ ﺑﻴﺖ ﺗﻮان هﺎی ﻣﺘﻔﺎوت دو را ﺑﺼﻮرت ﺗﺼﺎﻋﺪی در ﺑﺮ ﺧﻮاهﺪ داﺷـﺖ ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑـﺴﺎدﮔﯽ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﯾـﮏ ﻋـﺪد‬
‫ﺑﺎﯾﻨﺮی را ﺷـﻤﺎرش ﻧﻤـﻮد‪ ١ ) .‬و ‪ ٢‬و ‪ ٤‬و ‪ ٨‬و ‪ ١٦‬و ‪ ٣٢‬و ‪ ٦٤‬و ‪ ١٢٨‬و ‪ ٢٥٦‬و ‪ . ( ...‬ﻣـﺜﻼ" ﻋـﺪد ‪ ١٠٠١‬ﺷـﺎﻣﻞ ‪ + 8 ١‬ﺑـﻮدﻩ ﮐـﻪ‬
‫ﻋﺪد ‪ ٩‬را ﻧﺸﺎن ﺧﻮاهﺪ داد‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺖ ‪ :‬هﺮ ﺑﻴﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺮﻓﺎ" ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮑﯽ از ارﻗﺎم ﺻﻔﺮ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ) .‬از ﻟﺤـﺎظ ﻣﻘـﺪاردهﯽ دارای ﻣﺤـﺪودﯾﺖ هـﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﮑﻤﮏ ﺁﻧﻬﺎ دو ﺣﺎﻟﺖ و ﯾﺎ ﻣﻔﻬﻮم را اراﺋﻪ داد (‪ .‬از ﺗﺮﮐﻴﺐ هﺸﺖ ﺑﻴﺖ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﺎﯾـﺖ ﺑﻮﺟـﻮد ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪ .‬ﭼـﺮا هـﺸﺖ‬
‫ﺑﻴﺖ در ﯾﮏ ﺑﺎﯾﺖ اﺳﺖ ؟ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از هﺸﺖ ﺑﻴﺖ در ﯾﮏ ﺑﺎﯾﺖ ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان ‪ ٢٥٦‬ﻣﻘﺪار ) ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪ ( ٢٥٥‬را ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬
‫‪0 = 00000000 1= 00000001 2 = 00000010 ... 254 = 11111110 255 = 11111111‬‬
‫از ﺑﺎﯾﺖ ﺑﺮای ذﺧﻴﺮﻩ ﺳﺎزی ﮐﺎراﮐﺘﺮهﺎ در ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺘﻦ )‪ ( Text‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﮐـﺎراﮐﺘﺮ اﺳـﮑﯽ‬
‫)‪ (ASCII‬هﺮ ﯾﮏ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﻴﻦ ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪ ١٢٧‬دارای ﯾﮏ ﮐـﺎراﮐﺘﺮ ﺧـﺎص اﺳـﺖ ‪ .‬اﻏﻠـﺐ ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮهـﺎ ﺟـﺪول اﺳـﮑﯽ را ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺗـﺎ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ‪ ٢٥٦‬ﮐﺎراﮐﺘﺮ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ در ﯾﮏ ﺑﺎﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬از ‪ ١٢٨‬ﺑﺎﯾﺖ ﺑﻌﺪی ﺑﺮای ﻣﻮارد ﺧﺎﺻﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﮐﺎراﮐﺘﺮهﺎی ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در ﯾﮏ زﺑﺎن ﻏﻴﺮ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮهﺎ ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﺘﻨﯽ را در ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﯾﺎ دﯾﺴﮏ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐـﺪهﺎی ﻓـﻮق‬
‫) اﺳﮑﯽ ( ذﺧﻴﺮﻩ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ" از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ NotePad‬در وﯾﻨﺪوز ﺑـﺮای اﯾﺠـﺎد ﯾـﮏ ﻓﺎﯾـﻞ ﻣﺘﻨـﯽ ﺑـﺎ ﻣﺤﺘﻮﯾـﺎت "‪" Four Seven‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ و ﻓﺎﯾﻞ ﻓﻮق را ﺑﺎ ﻧﺎم ‪ Test.txt‬ذﺧﻴﺮﻩ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ذﺧﻴﺮﻩ ﻧﻤﻮدن ﻓﺎﯾﻞ و ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻓﺎﯾـﻞ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ در ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ هـﺎی‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ دهﻨﺪﻩ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﺎﯾﻞ هﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻓﺎﯾﻞ ﻓﻮق ‪ ٢٧‬ﺑﺎﯾﺖ اﺳﺖ ( ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺎﯾﺖ ﺑﺮای هﺮ ﺣـﺮف ( در‬
‫ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻣﻌﻴﺎر ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﺎﯾﻞ ﻓﻮق ﺑﺮ اﺳﺎس دﯾﺪﮔﺎﻩ ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺠﺎی هﺮ ﺣﺮف ﯾﮏ ﻋﺪد ) ﻣﻌﺎدل ﮐـﺪ اﺳـﮑﯽ ( را‬
‫ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺧﻮاهﻴﻢ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪Fourseven‬‬
‫‪70 111 117 114 32 115 101 118 101 110‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول اﺳﮑﯽ و ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺁن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﺘﺎﻇﺮ ﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﻴﻦ ﮐﺪهﺎ و ﻣﻌﺎدل ﺣﺮﻓﯽ ﺁﻧﻬـﺎ وﺟـﻮد‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺖ هﺎی ﻓﺮاوان ! ‪ .‬ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻴﺰان ﺣﺎﻓﻈﻪ اﺻﻠﯽ ‪ ،‬هـﺎرد دﯾـﺴﮏ و ‪ ...‬ﮐـﻪ دارای ﺑﺎﯾـﺖ هـﺎی ﻓﺮاواﻧـﯽ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ از‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای " ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ" ﻗﺒﻞ از ﻧﺎم ﺑﺎﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ) .‬ﮐﻴﻠﻮ‪ ،‬ﻣﮕﺎ ‪ ،‬ﮔﻴﮑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﺋﯽ ازاﯾﻦ ﭘﻴﺸﻮﻧﺪهﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ(‪.‬‬
‫ﮐﻴﻠﻮ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ" ﻣﻌﺎدل هﺰار ‪ ،‬ﻣﮕﺎ ﺗﻔﺮﯾﺒﺎ" ﻣﻌـﺎدل ﻣﻴﻠﻴـﻮن ‪ ،‬ﮔﻴﮕـﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎ" ﻣﻌـﺎدل ﻣﻴﻠﻴـﺎرد و ‪ ...‬اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ زﻣﺎﻧﻴﮑـﻪ ﺷﺨـﺼﯽ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ دارای هﺎرد دﯾﺴﮑﯽ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ دو ﮔﻴﮕﺎ ﺑﺎﯾﺖ اﺳـﺖ ‪ ،‬ﻣﻌﻨـﺎی ﺳـﺨﻦ وی اﯾﻨﭽﻨـﻴﻦ ﺧﻮاهـﺪ ﺑـﻮد ‪ " :‬هـﺎرد‬
‫دﯾﺴﮏ وی دارای ﺗﻮان ذﺧﻴﺮﻩ ﺳﺎزی دو ﮔﻴﮕﺎ ﺑﺎﯾﺖ ‪ ،‬ﯾﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ" دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺑﺎﯾﺖ و ﯾﺎ دﻗﻴﻘﺎ‪ " 2,147,483,648‬ﺑﺎﯾﺖ اﺳﺖ "‪.‬‬
‫اﻣﺮوزﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از رﺳﺎﻧﻪ هﺎی ذﺧﻴﺮﻩ ﺳﺎزی ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑـﺎﻻ ﺑـﺴﻴﺎر راﯾـﺞ ﺑـﻮدﻩ و ﻣـﺎ ﺷـﺎهﺪ ﺣـﻀﻮر و اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺑﺎﻧـﮏ هـﺎی‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻃﺮﻓﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ) ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ ( در ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪد هﺴﺘﻴﻢ ‪.‬‬

‫ﻣﺸﻜﻼت ﭼﺸﻤﯽ آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻋﻼﺋﻢ ﭼﺸﻤﯽ و ﺑﻴﻨﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد آﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﺴﺎﻧﯽ آﻪ زﯾﺎد ﺑﺎ آـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آـﺎر‬
‫ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﺎر اﯾﻦ ﻋﻼﺋﻢ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﺑﺎ ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗﺮ ﺷﺪن ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﻣﺤﻞهﺎی آﺎر و ﺣﺘﯽ در ﺧﺎﻧﻪهﺎ‬
‫ﺗﻌﺪاد آﺴﺎﻧﯽ آﻪ از اﯾﻦ ﻣﺸﻜﻞ رﻧﺞ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺧﺴﺘﮕﯽ ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺧـﺸﻜﯽ ﭼـﺸﻢ‪ ،‬ﺳـﻮزش‪ ،‬اﺷـﻚ رﯾـﺰش و ﺗـﺎری دﯾـﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﺳﺒﺐ درد در ﮔﺮدن و ﺷﺎﻧﻪ هﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﯾﻜﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻻﯾﻞ ﺧﺸﻜﯽ و ﺳﻮزش ﭼﺸﻢ هﻨﮕﺎم آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آﺎهﺶ ﻣﻴﺰان ﭘﻠﻚ زدن اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑـﻪ هﻤـﺮاﻩ‬
‫ﺧﻴﺮﻩ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر و ﺗﻤﺮآﺰ ﺑﺮ روی ﻣﻮﺿﻮع آﺎر ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗـﺎ ﭘﻠـﻚ هـﺎ ﻣـﺪت ﺑﻴـﺸﺘﺮی ﺑـﺎز ﺑﻤﺎﻧﻨـﺪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫اﺷﻚ روی ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻢ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ارادی ﭘﻠﻚ ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﺎر ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ اﺷـﻚ ﺁﻏـﺸﺘﻪ ﺷـﺪﻩ و ﺧـﺸﻚ ﻧـﺸﻮد‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﯽ آﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺷﻤﺎ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻗﻄﺮﻩهﺎی اﺷﻚ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮآﺰ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪود ‪ ١٠‬ﺗﺎ ‪ ٢٠‬ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺗـﺮ از ﭼـﺸﻤﺎن ﺷـﻤﺎ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ ﻣـﻮارد هـﻢ ﺑﺎﯾـﺪ ﻣـﺎﻧﻴﺘﻮر را در ارﺗﻔـﺎع‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺮار داد و هﻢ ارﺗﻔﺎع ﺻﻨﺪﻟﯽ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺰآﺎر ﺗﻨﻈﻴﻢ آـﺮد ﺑـﻪ ﻃـﻮری آـﻪ ﺳـﺎﻋﺪ ﺷـﻤﺎ هﻨﮕـﺎم آـﺎر ﺑـﺎ ‪keyboard‬‬
‫ﻣﻮازی ﺑﺎ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ : ١‬ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺧﻮد را ﻃﻮری ﻗﺮار دهﻴﺪ آﻪ ﻧﻮر ﭘﻨﺠﺮﻩ ﯾﺎ روﺷﻨﺎﯾﯽ اﺗﺎق ﺑﻪ ﺁن ﻧﺘﺎﺑﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎم آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﻌﯽ آﻨﻴـﺪ ﭘـﺮدﻩهـﺎ را‬
‫ﺑﻜﺸﻴﺪ و روﺷﻨﺎﯾﯽ اﺗﺎق را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﺼﻒ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ آﺎهﺶ دهﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ از ﭼﺮاغ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ روی ﻣﻴﺰ ﺧـﻮد اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ‪-‬‬
‫آﻨﻴﺪ ﺁن را ﻃﻮری ﻗﺮار دهﻴﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﯾﺎ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ ﻧﺘﺎﺑﺪ‪ .‬ﺗﺎﺑﺶ ﻧﻮر ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺳﺒﺐ آـﺎهﺶ آﻨﺘﺮاﺳـﺖ و‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زﻣﺎﻧﯽ آﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﻴﺮﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ : ٢‬ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد اﺳﺘﺮاﺣﺖ دهﻴﺪ‪ .‬ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ هﺮ ‪ ٥‬ﺗﺎ ‪ ١٠‬دﻗﻴﻘﻪ ﭼـﺸﻢ ﺧـﻮد را از ﻣـﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺮداﺷـﺘﻪ و ﺑـﻪ ﻣـﺪت ‪ ٥‬ﺗـﺎ ‪١٠‬‬
‫ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪای دور ﻧﮕﺎﻩ آﻨﻴﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﺎر ﺳﺒﺐ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻋﻀﻼت ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ وﻗﺖ ﻣﯽدهﺪ ﭘﻠﻚ ﺑﺰﻧﻴـﺪ‬
‫و ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﺮﻃﻮب ﺷﻮد‬
‫‪ : ٣‬اﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮرﯾﺪ آﻪ ﻣﺘﻨﺎوﺑﺎ ﺑﻪ ﯾﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﻧﮕﺎﻩ آﻨﻴﺪ )ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﭙﻴﺴﺖهﺎ( ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭼﺸﻢ ﺷـﻤﺎ‬
‫ﺧﺴﺘﻪ ﺷﻮد زﯾﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﺪﻩ را در ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ و هﻢ ﺳﻄﺢ ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﻗﺮار دهﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻦ آﺎر ﻣﯽﺗﻮاﻧﻴﺪ از ‪ copyholder‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ : ٤‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ‪ ٥٠‬ﺗﺎ ‪ ٦٠‬ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : ٥‬روﺷﻨﺎﯾﯽ و آﻨﺘﺮاﺳﺖ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺧﻮد را ﺗﻨﻈﻴﻢ آﻨﻴـﺪ‪ .‬ﻣﻴـﺰان روﺷـﻨﺎﯾﯽ ﻣـﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺎ روﺷـﻨﺎﯾﯽ اﺗـﺎق هﻤـﺎهﻨﮕﯽ داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﻚ روش ﺑﺮای ﺗﻨﻈﻴﻢ روﺷﻨﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ ﯾﻚ ﺻﻔﺤﻪ وب ﺑﺎ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﻧﮕﺎﻩ آﻨﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺳـﻔﻴﺪی ﺻـﻔﺤﻪ‬
‫ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﻣﺜﻞ ﯾﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر اﺳﺖ روﺷﻨﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر زﯾﺎد اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ ﺁن را آﻢ آﻨﻴﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬اﮔﺮ ﺻـﻔﺤﻪ آﻤـﯽ ﺧﺎآـﺴﺘﺮی‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ روﺷﻨﺎﯾﯽ را زﯾﺎد آﻨﻴﺪ‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮع روﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺪی ﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﭼـﺸﻤﺎن ﺷـﻤﺎ اﺣـﺴﺎس راﺣﺘـﯽ آﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫آﻨﺘﺮاﺳﺖ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاآﺜﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻟﺒﻪهﺎی ﺣﺮوف ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ آﻨﺘﺮاﺳﺖ را ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮد ﭘﻴﺪا آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ : ٦‬اﮔﺮ ﻋﻠﯽ رﻏﻢ رﻋﺎﯾﺖ ﺗﻮﺻﻴﻪهﺎی ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎز هﻢ دﭼﺎر ﻋﻼﺋﻢ هﺴﺘﻴﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻋﻴﻨﻚهﺎی ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴـﺪ‬
‫زﯾﺮا ﮔﺎهﯽ ﻣﺸﻜﻞ در دﯾﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل آﻤﺘـﺮ از دﯾـﺪ ﻣﺘﻮﺳـﻂ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽآﻨـﻴﻢ زﯾـﺮا ﺑﻴـﺸﺘﺮ اوﻗـﺎت ﯾـﺎ‬
‫اﺷﻴﺎء دور را ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ آﻨﻴﻢ و ﯾﺎ اﺷﻴﺎء ﻧﺰدﯾﻚ‪ .‬وﻟﯽ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﻗﻴﻘﺎ در ﻓﺎﺻﻠﻪای از ﭼﺸﻢ ﻗﺮار ﻣـﯽﮔﻴـﺮد آـﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫دﯾﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻋﻴﻨﻜﯽ هﺴﺘﻴﺪ ﻋﻴﻨـﻚ ﺷـﻤﺎ ﺑـﻪ اﺣﺘﻤـﺎل زﯾـﺎد ﺑـﺮای آـﺎر ﺑـﺎ آـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻧﻴـﺴﺖ زﯾـﺮا دﯾـﺪ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ را اﺻﻼح ﻧﻤﯽآﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ ﻋﻴﻨﻚ ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ : ٧‬هﻨﮕﺎم آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ ﮔﺮدن ﺧﻮد را راﺳﺖ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ و ﺷﺎﻧﻪ را ﻋﻘﺐ ﺑﺪهﻴﺪ‪ .‬ﻗﻮز آﺮدن هﻨﮕـﺎم آـﺎر ﻃـﻮﻻﻧﯽ‬
‫ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﺒﺐ دردهﺎی ﮔﺮدن و ﺷﺎﻧﻪهﺎ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺸﺘﯽ ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺷﻤﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳﺖ ﺁن را ﻃﻮری ﺗﻨﻈﻴﻢ آﻨﻴﺪ آـﻪ‬
‫آﺎﻣﻼ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﭽﺴﺒﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ارﺗﻔﺎع ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺧﻮد را ﻃﻮری ﺗﻨﻈﻴﻢ آﻨﻴﺪ آﻪ آﻒ ﭘﺎهﺎ روی زﻣﻴﻦ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ و زاﻧـﻮی‬
‫ﺷﻤﺎ در زاوﯾﻪ ‪ ٩٠‬درﺟﻪ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ . Keyboard‬و ‪ Mouse‬ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺗﺮ از ﺁرﻧﺞ و ﻧﺰدﯾﻚ دﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫در ﻣﻮرد ﺷﻴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮای اﯾﻦ آﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﯾﺪ آﻪ ﺷﻴﺮ ﺧﺎﻟﺺ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ‪ ،‬از روش زﯾﺮ آﻤﻚ ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ‪ :‬ﻣﻘﺪاری از ﺷﻴﺮ داغ را در ﻇﺮﻓﯽ ﺑﺮﯾﺰﯾﺪ‬
‫و ﺑﮕﺬارﯾﺪ ﺗﺎ ﺳﺮد ﺷﻮد و ﺳﺮﺷﻴﺮ ﺑﺒﻨﺪد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺳﺮﺷﻴﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺁن را از روی ﺷﻴﺮ ﺑﺮدارﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﺷﻴﺮ ﭼﺴﺒﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻴﺮ‬
‫ﺧﺎﻟﺺ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﺷﻴﺮ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ از ﺳﺮﺷﻴﺮ ﺟﺪا ﺷﺪ ﺑﺎ ﺁب ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻴﺮهﺎی ﻏﻴﺮ ﭘﺎﺳﺘﻮرﯾﺰﻩ را ﺣﺘﻤﺎً ‪ ٢٠‬ﺗـﺎ‬
‫‪ ٣٠‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺠﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﯽ دارای ﻃﻌﻢ و ﺷﻴﺮﯾﻨﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻴﺮهﺎی ﺗﺮش و ﯾﺎ ﺷﻮر‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﯽ و ﺳـﺎﻟﻢ ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷـﻴﺮ ﺧـﻮب از ﻟﺤـﺎظ‬
‫رﻧﮓ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ زرد اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺷﻴﺮ ﺷﻤﺎ ﺳﻮﺧﺖ و ﺑﻮی ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻇﺮف ﺷﻴﺮ را داﺧﻞ ﺁب ﺳﺮد ﺑﮕﺬارﯾﺪ و ﺑﻪ اﻧـﺪازﻩ ﯾـﻚ هـﺸﺘﻢ ﻗﺎﺷـﻖ‬
‫ﭼﺎی ﺧﻮری ﻧﻤﻚ ﺑﻪ ﺁن اﺿﺎﻓﻪ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -١‬ﺑﺮای اﯾﻨﻜﻪ ﺷﻴﺮ ﺷﻤﺎ ﺳﺮ ﻧﺮود ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﺷﻴﺮﺟﻮش هﺎی ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻇﺮﻓﯽ در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪارﯾﺪ‪ ،‬دور ﺗﺎ دور ﻇﺮف )اﻟﺒﺘﻪ ﻗﺴﻤﺖ هﺎی ﺑﺎﻻی ﺁن را( ﺑﺎ آﻤﯽ روﻏﻦ ﯾﺎ آﺮﻩ ﭼـﺮب آﻨﻴـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫آﺎر ﻣﺎﻧﻊ از ﺳﺮ رﻓﺘﻦ ﺷﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺳﻨﮓ آﻮﭼﻜﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﮔﺮدو را ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺎ ﺁب و ﻣﺎﯾﻊ ﻇﺮﻓﺸﻮﯾﯽ ﺑﺸﻮﯾﻴﺪ و ﺑﻌﺪ داﺧﻞ ﻇﺮف ﺷﻴﺮ ﺑﻴﻨﺪازﯾﺪ اﯾـﻦ آـﺎر‬
‫ﻣﺎﻧﻊ از ﺳﺮ رﻓﺘﻦ ﺷﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٤‬اﮔﺮ ﺷﻌﻠﻪ اﺟﺎق آﻢ ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﻴﺮ ﺑﻪ ﺁراﻣﯽ و ﺑﺎ ﺣﺮارت ﻣﻼﯾﻢ ﺑﺠﻮﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺳﺮ رﻓﺘﻦ ﺁن ﺑﺴﻴﺎر آﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٥‬در ﭘﻮش هﺎی ﺗﻮری ﯾﺎ ﻣﺸﺒﻚ ﻧﻴﺰ از ﺳﺮ رﻓﺘﻦ ﺷﻴﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ روش ﺑﺮای ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺮﺷـﻴﺮ هـﻢ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ ﺣﻠﻘﻪ ازدواج را ﭼﻪ آﺴﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ آﺮد؟‬

‫ﺑﻪ دﺳﺖ آﺮدن ﺣﻠﻘﻪ ازدواج ﯾﻜﯽ از ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ و ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﻦ رﺳﻮم اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ رﺳﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ زﻣـﺎن هـﺎی ﺧﻴﻠـﯽ ﻗـﺪﯾﻢ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ آﺴﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ زﻣﺎن درﺳﺖ ﺁن را ﺑﮕﻮﯾـﺪ؛ اﻣـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از اﻧﮕـﺸﺘﺮی در ﻣﺮاﺳـﻢ ازدواج ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ "ﺣﻠﻘـﻪ"‬
‫ﻋﻼﻣﺖ آﻤﺎل و ارﺗﺒﺎط ﺁن ﺑﺎ وﺻﻠﺖ دو ﻓﺮد‪ ،‬ﻣﺆﯾﺪ آﻤﺎل زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻣﺮدﻣﯽ آﻪ در ﺗـﺎرﯾﺦ‪ ،‬ﺣﻠﻘـﻪ‬
‫ازدواج را ﺑﻪ آﺎر ﺑﺮدﻧﺪ ﻣﺼﺮﯾﺎن ﺑﻮدﻩ اﻧـﺪ‪ .‬ﮔﻮﯾـﺎ در ﻧﻮﺷـﺘﻪ هـﺎی هﻴﺮوﮔﻠﻴـﻒ آـﻪ ﻧﻮﺷـﺘﻪ هـﺎی ﺗـﺼﻮﯾﺮی ﻣـﺼﺮﯾﺎن اﺳـﺖ ﺣﻠﻘـﻪ‪،‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ اﺑﺪﯾﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺣﻠﻘﻪ ازدواج ﺑﻪ اﻧﮕﺸﺖ زوﺟﻴﻦ آﺮدن‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ رﻣﺰ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ ﭘﺎﯾـﺪار و اﺑـﺪی ﺑـﻮدﻩ اﺳـﺖ و ﭘـﺲ از‬
‫ﻣﺼﺮﯾﺎن‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻧﻴﺰ در ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ ٩٠٠‬ﻣﻴﻼدی ﺷﺮوع ﺑﻪ دﺳﺖ آﺮدن و اﺳﺘﻔﺎدﻩ اﻧﮕﺸﺘﺮ و ﺣﻠﻘﻪ در ﻣﺮاﺳﻢ ازدواج ﺧـﻮد‬
‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺮای ﺑﺴﻴﺎری اﯾﻦ ﺳﺆال ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﯾﺪ آﻪ ﭼﺮا ﺣﻠﻘﻪ ازدواج در اﻧﮕﺸﺖ ﭼﻬﺎرم دﺳﺖ ﭼﭗ ﻣﯽ اﻧﺪازﻧﺪ؟ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬
‫ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ آﻪ ﯾﻮﻧﺎﻧﻴﺎن ﻗﺪﯾﻢ ﻋﻘﻴﺪﻩ داﺷﺘﻨﺪ آﻪ رگ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ از اﯾﻦ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﯽ ﮔﺬرد و ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ ﻗﻠﺐ وارد ﻣـﯽ‬
‫ﮔﺮدد و ﺑﺮﺧﯽ هﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ آﻪ ﭼﻮن اﯾﻦ اﻧﮕﺸﺖ را آﻤﺘـﺮ از ﺳـﺎﯾﺮ اﻧﮕـﺸﺘﺎن دﺳـﺖ ﺧـﻮد ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻗـﺮار ﻣـﯽ‬
‫دهﻴﻢ ﺣﻠﻘﻪ درﺁن ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﺑﻪ ﻃﻮر آﻠﯽ ﺑﺮای ﺑﻪ دﺳﺖ آﺮدن ﯾﻚ وﺳﻴﻠﻪ زﯾﻨﺘﯽ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺗـﺮ از ﺳـﺎﯾﺮ اﻧﮕـﺸﺘﺎن دﺳـﺖ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻨﮑﺒﻮت‪ ،‬ﺣﺸﺮﻩ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار!‬

‫در ﻗﺮﺁن ﺳﻮرﻩ ای ﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﻨﻜﺒﻮت ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﺷﺪﻩ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺣﯽ و اﻟﻬﯽ ﺑﻮدن ﺳﻮرﻩ ﻗﺮﺁن آﺮﯾﻢ‪ ،‬ﺑﻪ اهﻤﻴـﺖ اﯾـﻦ ﺣـﺸﺮﻩ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﭘﯽ ﺑﺮد‪ .‬وﻗﺘﯽ وﺟﻮد اﺳﺮارﺁﻣﻴﺰ اﯾـﻦ ﺣـﺸﺮﻩ را ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻗـﺮار ﻣـﯽ دهـﻴﻢ‪ ،‬در ﻣـﯽ ﯾـﺎﺑﻴﻢ آـﻪ اﻧـﺴﺎن ﻧﺒﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﻪ دﯾﺪﻩ ﺣﻘﺎرت ﺑﻨﮕﺮد و از ﺁﯾﺎت اﻟﻬﯽ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺑﮕﺬرد‪ ،‬زﯾﺮا در ﺟﻬﺎن ﺁﻓـﺮﯾﻨﺶ هـﺮ ﻣﺨﻠـﻮﻗﯽ‪ ،‬ﻋـﺎﻟﻤﯽ از ﻋﺠﺎﯾـﺐ و‬
‫ﺷﮕﻔﺘﻴﻬﺎ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ دارد‪.‬‬
‫ن ﺿَﻌِﻴﻔﺎ( " ﺳﻮرﻩ ﻧﺴﺎء ﺁﯾﻪ ‪ "٢‬ﻏﻮر و ﺗﻔﺤﺺ در زﻧﺪﮔﯽ ﻋﻨﻜﺒﻮت هﺎ و دﯾﮕﺮ ﺣﻴﻮاﻧﺎت‪ ،‬اﻧـﺴﺎن را ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬ ‫ﺧﻠِﻖَ اﻻِﻧﺴﺎ ُ‬
‫" ُ‬
‫ﻣﻌﺘﺮف ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻮﺟﻮدی ﺿﻌﻴﻒ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬
‫آﺎرﺗﻮﻧﻚ ﻋﻨﻜﺒﻮت ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﯾﻨﻜﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﻜﺎر ﺣﺸﺮات اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ‪ ،‬اﺻﻮات ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﻪ ﮔـﻮش ﻋﻨﻜﺒـﻮت‬
‫ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺎ آﻤﻚ هﻤﻴﻦ اﺻﻮات اﺳﺖ آﻪ ﻋﻨﻜﺒﻮت هﻨﮕﺎم ﻧﺰدﯾﻚ ﺷﺪن ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻣﺨﻔﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻼﺣﻬﺎی ﺷﻜﺎری ﺑﻌﻀﯽ از ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﮕﻔﺖ ﺁور اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﻋﯽ از ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻬﺎی ﻣﺎداﮔﺎﺳـﻜﺎر ﺷـﺒﻜﻪ ای ﻣـﯽ ﺑﺎﻓﻨـﺪ آـﻪ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺁن ﯾﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ و اﻟﻴﺎف "آﺎری" آﻪ او ﻣﯽ ﺗﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﺪی ﻣﺤﻜﻢ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻮﻣﻴﺎن ﺑـﺎ ﺁن ﭘﺎرﭼـﻪ ﻣـﯽ ﺑﺎﻓﻨـﺪو ﭘﺎرﭼـﻪ‬
‫هﺎﺋﯽ آﻪ از اﯾﻦ اﻟﻴﺎف زرﯾﻦ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺤﻜﻤﺘﺮ و ﺳﺒﻜﺘﺮ از ﭘﺎرﭼﻪ اﺑﺮﯾﺸﻤﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮﻋﯽ ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺁﻓﺮﯾﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺗﻤﺎم روز روی ﺷﺎﺧﻪ درﺧﺖ ﻣـﯽ ﻣﺎﻧـﺪ‪ .‬ﻃـﻮری آـﻪ آـﺴﯽ ﻧﻤـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ او را از ﺟﻮاﻧـﻪ درﺧـﺖ‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﺪ‪ .‬ﺷﺐ هﻨﮕﺎم ﭘﺲ از اﯾﻨﻜﻪ دﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﻟﻴﺎف ﭼﺴﺒﻨﺎآﯽ ﺷﺒﻜﻪ ای ﻣﺎ ﺑـﻴﻦ ﭘﺎهـﺎی ﺧـﻮد ﻣـﯽ‬
‫ﺗﻨﺪ آﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﯾﻚ ﺗﻤﺒﺮ ﭘﺴﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﯾﺎ ﭘـﺸﻪ ای ﻧﺰدﯾـﻚ ﺷـﻮد ﭘﺎهـﺎ را از ﯾﻜـﺪﯾﮕﺮ دور ﻣـﯽ آﻨـﺪ ﺑـﻪ ﻗـﺴﻤﯽ آـﻪ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺁن ‪ ٦‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻄﺢ اوﻟﻴﻪ اش ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺁﻧﺮا ﺑﺮ ﺳﺮ راﻩ ﺣﺸﺮﻩ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺣﺸﺮﻩ در دام ﻣـﯽ اﻓﺘـﺪ و ﻋﻨﻜﺒـﻮت ﺁﻧـﺮا ﻣـﯽ‬
‫ﺑﻠﻌﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻨﻜﺒﻮت اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺷﺒﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﯾﻚ ﺗﺎر از ﻏﺪﻩ ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﯾﻚ ﺳﺮ ﺁن را ﺑﺎ ﻣﺎدﻩ ﭼﺴﺒﻨﺎك ﺑﻪ ﻣﺤﻠﯽ ﻣﺤﻜـﻢ‬
‫ﻣﯽ آﻨﺪ و ﺳﺮ دﯾﮕﺮ ﺁن را ﺑﺎ ﯾﻜﯽ از ﭘﺎهﺎی ﺧﻮد ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ دارد و در آﻤﻴﻦ ﻣﯽ ﻧﺸﻴﻨﺪ و ﺁﻧـﺮا در هـﻮا ﻣـﯽ ﭼﺮﺧﺎﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻣﺤـﺾ‬
‫اﯾﻨﻜﻪ ﺣﺸﺮﻩ ای را ﻧﺰدﯾﻚ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﯾﻚ ﺳﺮ ﺗﺎر را ﺑﺴﻮی او ﭘﺮﺗﺎب ﻣﯽ آﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﺎر ﺑﻪ ﺑﺎل ﻣﮕـﺲ هـﻢ ﺑﺨـﻮرد ﺑـﻪ ﺁن ﻣـﯽ‬
‫ﭼﺴﺒﺪ و ﺧﻮراك ﻋﻨﻜﺒﻮت ﻣﻬﻴﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫زﻧﺒﻮران زرد دﺷﻤﻨﺎن ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ زﻧﺒﻮرهﺎ هﺮ ﺟﺎ ﺷﻜﺎری ﭘﻴﺪا ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﺑـﻪ ﺁن ﺣﻤﻠـﻪ آـﺮدﻩ ﻧـﻴﺶ ﺧـﻮد را در ﻣﺮاآـﺰ‬
‫ﻋﺼﺒﯽ او ﻓﺮو ﺑﺮدﻩ و ﭘﺎهﺎ و ﻓﻜﻬﺎی ﻋﻨﻜﺒﻮت را ﻓﻠﺞ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺷﻜﺎر ﺧﻮد را در ﺳﻮراﺧﯽ آﻪ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر آﻨـﺪﻩ اﻧـﺪ‬
‫دﻓﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ذﺧﻴﺮﻩ ای ﺑﺮای ﻧﻮزداﻧﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻋﻨﻜﺒﻮت ﻣﻌﺮوف ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﺎرﻩ هﻢ آﻪ ﻃﻮﻟﺶ ‪ ٩‬ﺳـﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮاﺳـﺖ‬
‫از ﻧﻴﺶ زﻧﺒﻮر زرد در اﻣﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻩ ای از زﻧﺒﻮرهﺎ در ﺑﺪن ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻬﺎ ﺗﺨﻢ رﯾﺰی ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و اﯾﻦ ﺗﺨﻤﻬﺎ ﺑﻌـﺪ از ﺷـﻜﻔﺘﻪ ﺷـﺪن‬
‫از ﺟﺴﺪ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺧﻮد ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺪ رﺷﺪ و ﺑﻠﻮغ ﺑﺮﺳﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﻜﺎر ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻬﺎ ﺑﺮای دﻓﺎع در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﻤﻼت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ زﻧﺒﻮران هﺮ آﺪام ﭼﺎرﻩ ای اﻧﺪﯾﺸﻴﺪﻩ و ﺣﻴﻠﻪ ای ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از اﻧـﻮاع‬
‫ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺑﻪ ﺟﺎی اﯾﻨﻜﻪ در وﺳﻂ ﺗﺎر ﺧﻮد ﺟﺎی ﮔﻴﺮد زﯾﺮ ﺑﺮگ در اﻧﺘﻬـﺎی ﺷـﺒﻜﻪ ای آـﻪ ﺑﺎﻓﺘـﻪ ﭘﻨﻬـﺎن ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﯾـﺎ ﺑـﺮای ﺧـﻮد‬
‫ﻣﺨﻔﻴﮕﺎﻩ دﯾﮕﺮی ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ در ﻧﺰدﯾﻜﯽ ﺗﺎر ﺧﻮد "زﻧﮕﻬﺎی ﺧﻄﺮ" ﻣﯽ ﺑﺎﻓﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ زﻧﮕﻬـﺎ از ﭼﻨـﺪ ﺗـﺎر ﺗﻬﻴـﻪ ﺷـﺪﻩ‬
 ‫اﺳﺖ آﻪ اﮔﺮ زﻧﺒﻮرهﺎ از ﺁن اﻃﺮاف ﻋﺒﻮر آﻨﻨﺪ ﯾﻘﻴﻨﺎً ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻮاهﻨـﺪ آـﺮد‪ .‬ارﺗﻌـﺎش ﺗﺎرهـﺎ‪ ،‬ﻋﻨﻜﺒـﻮت را از ﺧﻄـﺮ ﺁﮔـﺎﻩ ﻣـﯽ‬
‫ﺳﺎزد و در ﺳﻮراﺧﯽ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ از اﻧﻮاع ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﯾﻨﻜﻪ ﺻﺪای زﻧﺒﻮر را ﻣﯽ ﺷـﻨﻮد ﺷـﺮوع ﺑـﻪ ﻧﻮﺳـﺎن ﺷـﺪﯾﺪ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ و ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭘﺮواﻧـﻪ‬
‫هﻮاﭘﻴﻤﺎ آﻪ در ﺣﺎل ﺣﺮآﺖ ﻗﺎﺑﻞ رؤﯾﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﯽ ﺁﯾﻨﺪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ زﻧﺒﻮر ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﻴﺪا آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻨﻜﺒﻮت ﻧﻮع ﻣﻮرﯾﺲ در وﺳﻂ دام ﺧﻮد‪ ،‬رﺷﺘﻪ ی ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ و ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺿﺨﻴﻤﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎرﭘﻴﭻ ﻣﯽ ﺗﻨـﺪ آـﻪ هﻤﻴـﺸﻪ ﺁن را‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎل ﺗﺎﺑﻴﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ دارد‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺸﺮات آﻮﭼﻜﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﮕﺲ و ﭘـﺸﻪ و ﻏﻴـﺮﻩ در دام اﻓﺘﺎدﻧـﺪ؛ ﺳـﺎﯾﺮ ﺗﺎرهـﺎی دام‪ ،‬ﺁﻧﻬـﺎ را در‬
‫ﺧﻮد ﻓﺮو ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺑﻪ ﻃﻌﻤﻪ ﺧﻮد دﺳﺖ ﭘﻴـﺪا ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ ،‬وﻟـﯽ اﮔـﺮ ﺷـﻜﺎر ﺑﺰرﮔـﯽ ﻣﺜـﻞ ﻣﻠـﺦ در ﺁن اﻓﺘـﺎد و ﻧﻴـﺮوی‬
‫ﺗﺎرهﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺮای ﻧﮕﺎهﺪاﺷﺘﻦ ﺁن در ﺗﻠﻪ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬رﺷﺘﻪ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ و ﺿﺨﻴﻤﯽ آﻪ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻣـﺎرﭘﻴﭻ در وﺳـﻂ دام ﺗﻨﻴـﺪﻩ‬
‫ﺑﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭼﻮن آﺎﺑﻞ ﻣﺤﻜﻢ و ﺁهﻨﻴﻨﯽ ﮔﺮداﮔﺮد ﺟﺜﻪ ﻣﻠﺦ را ﻓﺮا ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و وی را ﻋـﺎﺟﺰ ﻣـﯽ ﺳـﺎزد و ﺁﻧﮕـﺎﻩ ﻋﻨﻜﺒـﻮت ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻜﺎر ﻟﺬﯾﺬ ﺧﻮد دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ رﺷﺘﻪ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ ﻣﻴﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﻗﻮای ذﺧﻴﺮﻩ ای اﺳـﺖ آـﻪ ﺟـﺎﻧﻮر از ﺁن ﺑـﺮای ﺑـﻪ‬
‫دام آﺸﻴﺪن ﺣﺸﺮات ﺑﺰرﮔﺘﺮ و ﻗﻮﯾﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺣﻴﻮان دارای ﺻﻔﺎت اﺧﻼﻗﯽ و ﻣﻤﺘﺎز و ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﯽ اﺳﺖ و از ﺁن ﺟﻤﻠـﻪ ﻋﺎﻃﻔـﻪ ﻣـﺎدری و ﻋﻘـﻞ ﻣﻌـﺎش اﺳـﺖ و ﻓـﻀﺎﺋﻞ‬
‫ﻣﻌﻨﻮﯾﺶ ﺑﺤﺪی اﺳﺖ آﻪ ﺣﺘﯽ در ﻣﻴﺎن اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارد و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺳﻤﺎﺟﺖ و ﻓﺪاآﺎری اش در راﻩ رﺳﻴﺪن ﺑـﻪ ﻣﻘـﺼﻮد‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ اﯾﺴﺖ آﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺁن را ﻧﻮﻋﯽ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﻧﺎم ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻬﺎﯾﯽ آﻪ در ﺁب زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﺧﻴﻠﯽ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن هﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ﺑـﺎ هﻮﺷـﺘﺮﯾﻦ ﺁﻧﻬـﺎ ﺷـﺎﯾﺪ ﻋﻨﻜﺒـﻮت زﺟـﺎﺟﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺣﺒـﺎب ﺑﻠـﻮر آـﻪ ﺑـﺮای ﺗﻨﻔـﺴﺶ ﻻزم اﺳـﺖ و ﺣﺮآـﺎت او را در ﺁب ﺁﺳـﺎﻧﺘﺮ و ﺳـﺮﯾﻌﺘﺮ ﻣـﯽ آﻨـﺪ در‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯽ آﻪ ﻣﺰاﺣﻤﺘﯽ از ﻃﺮف ﺟﺮﯾﺎن ﺁب ﯾﺎ ﺣﺸﺮات و ﻣﺎهﯽ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺣﺴﺎس ﻧﻜﻨﺪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﺼﺮ ﺑﺎ ﺷـﻜﻮهﯽ‬
‫ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬از ﻋﺠﺎﯾـﺐ اﯾﻨﻜـﻪ ﻗـﺼﺮ او ﻧﻴـﺰ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺣﺒـﺎب ﺑﻠـﻮرش ﻣﻤﻠـﻮ از هـﻮای ﻣﺘـﺮاآﻢ و ﻓـﺸﺮدﻩ و ﻣﺘﺒﻠـﻮر و درﺧـﺸﺎن و دارای‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻬﺎی ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ آﻪ اﻃﺎق ﺧﻮاب و اﻃﺎق ﻏﺬاﺧﻮری و ﻣﺤﻞ زاﯾﻤﺎﻧﺶ در ﺁن ﻗﺮار دارد ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺟﺎﻧﻮر ﺁن را در ﺗﺎرﯾﻜﯽ ﺑﻨـﺎ‬
‫ﻣﯽ آﻨﺪ ﺗﺎ از ﺷﺮ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺼﻮن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻏﺬای او ﻋﻠﻔﻬﺎی رﯾﺰ و ﺧﺰﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﻴﻠﻪ ﻋﻨﻜﺒﻮت ﻧﻘﺎش از هﻤﻪ ﺟﺎﻟﺒﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻬـﺎ آـﻪ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﮔـﺮم زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ در وﺳـﻂ ﺗﺎرهـﺎی ﺧـﻮد‬
‫ﻧﻘﺸﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﻓﻨﺪ آﻪ آﺎﻣﻼً ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺷﺒﻴﻪ اﺳﺖ! و ﺧﻮد در ﮔﻮﺷﻪ ای از ﺗﺎر در آﻤﻴﻦ ﻃﻌﻤﻪ و ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺁن ﻣﯽ ﻧـﺸﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﻩ ای از زﻧﺒﻮرهﺎ ﮔﻮل ﻣﻴﺨﻮرﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﻮی ﺁن ﻧﻘﺶ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ و ﺗﺎ هﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺧﻮد ﭘﯽ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻋﻨﻜﺒـﻮت ﺧـﻮد را‬
‫ﻧﺠﺎت دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﯾﻜﺘﺎﺗﻮری ﺑﻪ روش ﺣﺸﺮات!‬

‫آﺸﺘﺎر‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪ و زﻧﺪان‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ روﺷﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ آﻪ دوﻟﺘﻬﺎی ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺑﺮای اداﻣﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻜـﺮ ﻧﻜﻨﻴـﺪ‬
‫اﯾﻦ روﺷﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺣﺸﺮات ﻣﺪﺗﻬﺎ ﻗﺒﻞ از اﻧﺴﺎن ﺑـﻪ اﯾـﻦ روﺷـﻬﺎ‬
‫رو ﺁوردﻩ اﻧﺪ!‬
‫زﻧﺒﻮر ﻋﺴﻞ ﯾﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرز از اﯾﻦ ﻧﻮع ﺣﺸﺮات اﺳﺖ‪ .‬در هﺮ آﻨﺪو ﻣﻠﻜﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺗﻤﺎم زﻧﺒﻮرهﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ ﺁﯾﺪ و هـﻴﭻ آـﺲ‬
‫اﺟﺎزﻩ ﻧﺪارد از دﺳﺘﻮرات او ﺳﺮﭘﻴﭽﯽ آﻨـﺪ و ﺗﻨﻬـﺎ ﻣﻠﻜـﻪ اﺳـﺖ آـﻪ اﺟـﺎزﻩ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﺜـﻞ و ﺗﺨﻤﮕـﺬاری را دارد‪ .‬ﺑـﺎ وﺟـﻮد اﯾـﻦ آـﻪ‬
‫زﻧﺒﻮرهﺎی آﺎرﮔﺮ هﻢ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺨﻤﮕﺬاری دارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺁﻧﻬﺎ در واﻗﻊ از اﯾـﻦ آـﺎر ﺑـﻪ ﻧﻔـﻊ ﻣﻠﻜـﻪ ﺻـﺮف ﻧﻈـﺮ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬـﺎ ﺣﺘـﯽ‬
‫ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ﺟﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻔﻆ ﺟﺎن ﻣﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در اﺟﺘﻤﺎع زﻧﺒﻮرهﺎ هﻢ ﻣﺜﻞ هـﺮ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ای ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﻋﺪﻩ ای از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺳﺮﭘﻴﭽﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن زﻧﺒﻮرهﺎی آﺎرﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻌﺪاد آﻤﯽ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺨﻢ ﮔﺬاری آﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ آـﺎر ﻧـﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺿﺮر ﻣﻠﻜﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﺮای زﻧﺒﻮرهﺎی آﺎرﮔﺮ دﯾﮕﺮ هﻢ ﭼﻨﺪان ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﻋـﺪﻩ‬
‫ای از زﻧﺒﻮرهﺎ ﻣﺜﻞ ﭘﻠﻴﺲ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﯾﻦ زﻧﺒﻮرهﺎ ﻣﺎﻧﻊ از ﺗﺨﻤﮕﺬاری ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺘـﯽ ﺗﺨﻤﻬـﺎﯾﯽ‬
‫راآﻪ اﯾﻦ زﻧﺒﻮرهﺎ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ زﻧﺒﻮرهﺎی ﻋﺴﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ آﻪ اﯾﻦ رﻓﺘﺎرهﺎ را از ﺧﻮد ﺑﺮوز ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ .‬در واﻗـﻊ‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ در ﺑﺴﻴﺎری از ﺣﺸﺮات آﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ ،‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺑﻌﻀﯽ از اﻧﻮاع ﻣﻮرﭼﻪ هﺎ آﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺳﺘﻮاﯾﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ آﻨﻨـﺪ ﺣﺘـﯽ از زﻧﺒﻮرهـﺎ هـﻢ ﺳـﺨﺖ ﮔﻴﺮﺗـﺮ هـﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﻴﺖ اﯾﻦ ﻣﻮرﭼﻪ هﺎ در هﺮ دﺳﺘﻪ از ﺻﺪ ﺗﺎ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﯽ آﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن اﯾﻦ ﻣﻮرﭼﻪ هﺎ ﻣﻠﻜﻪ وﺟﻮد ﻧـﺪارد و ﺗﻤـﺎم ﻣﻮرﭼـﻪ هـﺎی‬
‫ﻣﺎدﻩ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ دارﻧﺪ؛ اﻣﺎ در ﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻌـﺪاد ﺑـﺴﻴﺎر آﻤـﯽ اﺟـﺎزﻩ ﺗﺨﻤﮕـﺬاری دارﻧـﺪ و اﮔـﺮ ﺳـﺎﯾﺮ ﻣﻮرﭼـﻪ هـﺎی ﻣـﺎدﻩ‬
‫ﺗﺨﻤﮕﺬاری آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺎزات ﺳﺨﺘﯽ در اﻧﺘﻈﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮرﭼﻪ هﺎی دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻮاهﻨـﺪ آـﺮد‪ .‬ﻧـﻴﺶ ﺁﻧﻬـﺎ ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻣﻮرﭼﻪ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎن را ﺑﺮای ﺳﺎﻋﺘﻬﺎ ﻓﻠﺞ آﻨـﺪ و ﺑﻌـﺪ از اﯾـﻦ ﻣـﺪت ﻣﻮرﭼـﻪ ﻧﺎﻓﺮﻣـﺎن اﮔـﺮ ﺑـﺴﻴﺎر ﺧـﻮش ﺷـﺎﻧﺲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻴﺪهﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از اﯾﻦ ﻣﻮرﭼﻪ هﺎ آﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر داﯾﻤﯽ ﻓﻠـﺞ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﯽ آﻪ ﺑﻴﻦ اﯾﻦ ﻣﻮرﭼﻪ هﺎ و زﻧﺒﻮرهﺎی ﻋﺴﻞ وﺟﻮد دارد اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﻣﻮرﭼﻪ هﺎ ﺧـﻮد اﻧﺘﺨـﺎب ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ آـﻪ‬
‫ﭼﻪ آﺴﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻠﻜﻪ را اﯾﻔﺎ آﻨﺪ و اﮔﺮ ﻣﻮرﭼﻪ ای آﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻠﻜﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻻزم را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫ﻣﻮرﭼﻪ هﺎ دراﻗﺪاﻣﯽ ﺷﺒﻴﻪ آﻮدﺗﺎ او را ﺑﺮ آﻨﺎر ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﻣﻮرﭼﻪ ﻣﺎدﻩ دﯾﮕﺮی را ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ دﻟﻴﻞ اﯾﻦ رﻓﺘﺎر ﻋﺠﻴﺐ ﺣﺸﺮات ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﺣﺸﺮات ﺑﺎ اﯾـﻦ آـﺎر ﺑﻘـﺎی ﻧـﺴﻞ ﺧـﻮد را ﺗـﻀﻤﻴﻦ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد وﯾﮋﮔﯽ هﺎی ژﻧﺘﻴﻜﯽ ﯾﻚ ﻧـﺴﻞ ﺑـﻪ ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ ﺷـﻜﻞ ﺑـﻪ ﻧـﺴﻞ ﺑﻌـﺪ ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﺷـﻮد‪ .‬زﻧﺒﻮرهـﺎی‬
‫ﻋﺴﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﯾﻚ زﻧﺒﻮر آﺎرﮔﺮ را ﺑﻪ هﻴﭻ وﺟﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﯽ آﻨﻨﺪ؛ ﭼﻮن اﮔﺮ اﯾـﻦ اﺗﻔـﺎق ﺑﻴﻔﺘـﺪ ﻧـﺴﻞ ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺗﻔﺎوﺗﻬـﺎی‬
‫ژﻧﺘﻴﻜﯽ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ آﺎﻣﻼ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﭼﻴﭙﺲ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در آﺠﺎ درﺳﺖ ﺷﺪ؟‬

‫ﭼﻴﭙﺲ در ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺪری داﺷﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨـﯽ ﺳـﺮخ ﺷـﺪﻩ آـﻪ اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر در اواﺧـﺮ ﻗـﺮن ‪ ١٨‬ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻮﻣﺎس ﺟﻔﺮﺳﻮن در ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷـﺪ؛ اﻟﺒﺘـﻪ ﺧـﻮد او ﺁن را از ﭘـﺎرﯾﺲ ﺑـﺮدﻩ ﺑـﻮد‪ .‬در اواﯾـﻞ ﻗـﺮن ‪ ،١٩‬ﺳـﻴﺐ‬
‫زﻣﻴﻨﯽ ﺳﺮخ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﭘﻴﺪا آﺮد ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ آﻪ وارد ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻏﺬاﯾﯽ رﺳﺘﻮران هﺎ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻜﯽ از ﺷﺒﻬﺎی زﻣﺴﺘﺎن ﺳﺎل ‪ ١٨٥٣‬در رﺳﺘﻮران "درﯾﺎﭼﻪ ﻣﺎﻩ" در "ﺳﺎراﺗﻮﮔﺎی" اﯾﺎﻟﺖ ﻧﻴﻮﯾﻮرك ﺷﺨﺼﯽ هﻤﺮاﻩ ﺷـﺎم‪ ،‬ﺳـﻴﺐ‬
‫زﻣﻴﻨﯽ ﺳﺮخ ﺷﺪﻩ ﺳﻔﺎرش داد‪ .‬ﭘﺲ از درﯾﺎﻓﺖ ﻏﺬا اﯾﻦ ﺷﺨﺺ آﻪ ﻇﺎهﺮاً "آﻮرﯾﻠﻴﻮس وﻧﺪرﺑﻴﻠﺖ" ﻧﺎم داﺷﺖ؛ ﺑـﺎ اﻋﺘـﺮاض ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ آﻪ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ هﺎ ﺧﻮب ﺳﺮخ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ و ﭼﻨﺪان ﺗﺮد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﭘﺲ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪" .‬ﺟﻮرج آﺮام" ﺳﺮﺁﺷـﭙﺰ‬
‫رﺳﺘﻮران آﻪ از اﯾﻦ اﻧﺘﻔﺎد ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺮای ﺗﻤﺴﺨﺮ‪ ،‬ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ هﺎ را ﺑﻪ ﻧـﺎزآﯽ آﺎﻏـﺬ ﺑﺮﯾـﺪ ﺑـﻪ ﺷـﺪت ﺑـﻪ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﻚ زدﻩ‪ ،‬دوﺑﺎرﻩ ﺳﺮﺧﺸﺎن آﺮد و ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﻴﺎل آﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮردن اﺳﺖ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ وﻧﺪرﺑﻴﻠﺖ ﺑﺮد؛ اﻣﺎ دﺳﺘﭙﺨﺖ‬
‫آﺮام ﺑﻪ ﺟﺎی ﯾﻚ ﻏﺬای ﺑﯽ ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﯾﻚ ﺷﺎهﻜﺎر از ﺁب درﺁﻣﺪ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ راﺣﺘﯽ‪ ،‬ﭼﻴﭙﺲ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐ رﺳﺘﻮران درﯾﺎﭼﻪ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ زودی اﯾﻦ ﺧﻮراآﯽ را وارد ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻏﺬای ﺧﻮد آﺮد‪ .‬ﭼﻨﺪی ﺑﻌﺪ آﺮام ﺑﺮای ﺧﻮد رﺳﺘﻮراﻧﯽ ﺑـﺎز‬
‫آﺮد آﻪ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ ﻧﺎزك ﺳﺮخ ﺷﺪﻩ را ﺑﻪ ﺷﻬﺮت رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬آﺮام اﺳﻢ اﯾﻦ اﺧﺘـﺮاع را ﺑـﻪ ﯾـﺎد رﺳـﺘﻮران اول ﭼﻴـﭙﺲ ﺳـﺎراﺗﻮﮔﺎ‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ )ﭼﻴﭙﺲ ‪ Chips‬ﺟﻤﻊ ‪ Chip‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ورﻗﻪ و ﻻﯾﻪ ﻧﺎزك اﺳﺖ( ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺎم ﭼﻴـﭙﺲ ﺑـﻪ ﻃـﻮر رﺳـﻤﯽ وارد ادﺑﻴـﺎت‬
‫ﻏﺬاﯾﯽ ﺷﺪ و ﺑﻪ زودی رﺳﺘﻮران هﺎی دﯾﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﺁن آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ اﯾﻦ وﯾﻠﻴﺎم ﺗﺎﭘﻨﺪون از اهﺎﻟﯽ اوهﺎﯾﻮ ﺑﻮد آﻪ ﺑﺮای اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر ﭼﻴـﭙﺲ ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﯽ را از رﺳـﺘﻮران ﺑـﻪ ﻣﻐـﺎزﻩ هـﺎی ﺧﻮارﺑـﺎر‬
‫ﻓﺮوﺷﯽ ﺑﺮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٨٩٥‬او ﻓﺮوش ﭼﻴﭙﺲ را ﺑﻪ ﺧﻮارﺑﺎر ﻓﺮوﺷﯽ هﺎی ﻣﺤﻞ ﺷﺮوع آﺮد و وﻗﺘﯽ آﺎرش ﮔﺮﻓـﺖ‪ ،‬ﻃﻮﯾﻠـﻪ اش‬
‫را ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ آﺎرﺧﺎﻧﻪ ﭼﻴﭙﺲ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ دﻧﻴﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ آﺮد‪ .‬آﻢ آﻢ ﻣﺼﺮف ﭼﻴﭙﺲ ﺁﻧﻘـﺪر زﯾـﺎد ﺷـﺪ آـﻪ در اوﻟـﻴﻦ ﺳـﺎﻟﻬﺎی ﻗـﺮن‬
‫ﺑﻴﺴﺘﻢ ﭼﻨﺪ ﺷﺮآﺖ و آﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑـﺰرگ‪ ،‬ﺑـﺮای ﺗﻮﻟﻴـﺪ اﻧﺒـﻮﻩ ﺁن ﺑﻨـﺎ آﺮدﻧـﺪ‪ .‬اﻣـﺮوزﻩ ﭼﻴـﭙﺲ ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﯽ در ﺷـﻜﻠﻬﺎ‪ ،‬ﻣـﺰﻩ هـﺎ و‬
‫ﻣﺎرآﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺎی ورﻗـﻪ هـﺎی ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﯽ از ﻗﻄﻌـﻪ هـﺎی رﯾـﺰ ﺑـﻪ هـﻢ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫راﺳﺘﯽ ﻓﻜﺮ ﻣﯽ آﻨﻴﺪ اﮔﺮ در ﺁن ﺷﺐ ﺳﺮد‪ ،‬آﻮرﭘﻠﻴﻮس وﻧﺪرﺑﻴﻠﺖ ﻣﺸﻜﻞ ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬هﻮس ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ ﺳﺮخ آـﺮدﻩ ﻧﻤـﯽ آـﺮد‪،‬‬
‫ﯾﺎ ﺟﻮرج آﺮام ﺁﺷﭙﺰ اﻧﺘﻘﺎد ﭘﺬﯾﺮی ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﭼﻨﺪ ﺳﺎل دﯾﮕﺮ در اﻧﺘﻈﺎر ﭼﻴﭙﺲ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ؟!‬

‫ﺁﯾﺎ ﺗﻌﺮﯾﻖ ﮐﻒ دﺳﺘﻬﺎ ارﺛﯽ اﺳﺖ؟‬

‫داﻧﺸﻤﻨﺪان درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋـﺮق ﮐـﺮدن ﮐـﻒ دﺳـﺘﻬﺎ ﮐـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻧـﺎراﺣﺘﯽ و ﺷـﺮﻣﻨﺪﮔﯽ ﻓـﺮد ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ ،‬ﻧـﺸﺎﻧﻪ ﻋـﺼﺒﯽ ﺑـﻮدن‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺸﮑﻞ راﯾﺠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از واﻟﺪﯾﻦ ﺑﻪ ارث رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺪﯾﺪ داﻧﺸﻤﻨﺪان داﻧﺸﮕﺎﻩ ﮐﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻋـﺮق ﺁﻟـﻮد ﺑـﻮدن ﮐـﻒ دﺳـﺖ ﯾـﮏ اﺧـﺘﻼل واﻗﻌـﺎ ﻓﻴﺰﯾﻮﻟـﻮژﯾﮑﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ از ﻧﺴﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﯾﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺷﻮاهﺪ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی اﺳﺖ ﮐـﻪ ﺳـﻨﺪرم ﮐـﻒ دﺳـﺖ ﻋـﺮق ﺁﻟـﻮد ﻣﻨـﺸﺎ ژﻧﺘﻴﮑـﯽ دارد و ‪ ٥‬درﺻـﺪ‬
‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻨﺪرم ﻣﺒﺘﻼ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺳﻮاﺑﻖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ‪ ٤٩‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻖ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﮐﻒ دﺳﺖ هﺎ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ در ‪ ٦٥‬درﺻـﺪ اﯾـﻦ‬
‫اﻓﺮاد اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﻣﺠﺪداً ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﮔﺮوﻩ ﮐﻨﺘﺮل اﻓﺮادی ﮐـﻪ ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﺳـﻨﺪرم ﻣﺒـﺘﻼ ﻧﺒﻮدﻧـﺪ‪ ،‬هـﻴﭻ ﻣـﻮردی از‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﯾﻦ ﺳﻨﺪرم در ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺷﺎن ﮔﺰارش ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘﺎن روش درﻣﺎن ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻣﻴﺰی ﺑﺮای اﯾﻦ ﺳﻨﺪرم ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻬـﺎﺟﻢ اﺳـﺖ و ﺷـﺎﻣﻞ ﻗﻄـﻊ‬
‫ﯾﮏ ﻋﺼﺐ ﻏﻴﺮ ﺣﺮﮐﺘﯽ دﺳﺘﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺎت اﯾﻤﻨﯽ در ﻣﻮرد ﻣﻮاد ﺷﻮﯾﻨﺪﻩ‪:‬‬

‫اﻣﺮوزﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع در ﺗﻮﻟﻴﺪات آﺎرﺧﺎﻧﻪ ای ﻣﻮاد ﺷﻮﯾﻨﺪﻩ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ آﻨﻨﺪﻩ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬اﻣـﻮر ﺷـﺴﺖ و ﺷـﻮ و ﺑـﻪ ﻃـﻮر آﻠـﯽ‬
‫ﺗﻤﻴﺰآﺎری در ﺧﺎﻧﻪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﺤﻴﻂ هﺎی دﯾﮕﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ راﺣﺖ ﺗﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻮاد ﻃﺒﻴﻌﯽ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﻚ ﻃﻌﺎم‪ ،‬ﺁب ﻟﻴﻤﻮ ﺗﺮش‪ ،‬ﮔﻠﻴﺴﺮﯾﻦ‪ ،‬ﺳﺮآﻪ ﺳﻔﻴﺪ و ﺟﻮش ﺷـﻴﺮﯾﻦ و‪ ...‬ﻧﻴـﺰ وﺟـﻮد دارﻧـﺪ‬
‫آﻪ ﺑﺮای ﻟﻚ ﺑﺮی و ﺳﻔﻴﺪ آﺮدن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﻧﻴﺰ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺮای آﻠﻴﻪ ﻣـﻮارد آـﺎﻓﯽ ﻧﺒـﻮدﻩ ﻟـﺬا‬
‫هﻤﻪ ﻣﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ آﺎرﺧﺎﻧﻪ ای هﺴﺘﻴﻢ آﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ رﻋﺎﯾـﺖ ﻧﻜـﺎﺗﯽ اﺳـﺖ آـﻪ‬
‫در ذﯾﻞ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﺷﺎرﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻣﻮاد ﺷﻮﯾﻨﺪﻩ‪ ،‬ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﯽ آﻨﻨﺪﻩ و ﺳﻔﻴﺪ آﻨﻨﺪﻩ را در آﻤﺪ ﻧﮕﻪ داری آﻨﻴﺪ آﻪ دربِ ﺁن ﻗﻔﻞ ﺷﺪﻩ و ﻗﺎﺑﻞ دﺳـﺘﺮس ﺑﭽـﻪ هـﺎ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮاردادن ﻣﻮادی از اﯾﻦ دﺳﺖ در آﺎﺑﻴﻨﺖ هـﺎی زﻣﻴﻨـﯽ ﺁﺷـﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺧﻄـﺮات ﺑـﺴﻴﺎری را ﺑـﺮای آﻮدآـﺎن‬
‫اﯾﺠﺎد آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬اﮔﺮ در ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎن ﺑﺎ ﯾﻜﯽ از ﻣﻮاد ﯾﺎد ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل آﺎر هﺴﺘﻴﺪ و آﻮدك ﺷﻤﺎ در ﻧﺰدﯾﻜﻴﺘﺎن ﻣﺸﻐﻮل ﺑـﺎزی اﺳـﺖ ﺑـﻪ هﻨﮕـﺎم‬
‫ﺗﺮك ﺁن ﻣﻜﺎن ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺘﯽ ﺑﺮای ﺟﻮاﺑﮕﻮﯾﯽ زﻧﮓ درب ﯾﺎ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬آﻮدك را ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺒﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﺑﺮ روی ﻗﻮﻃﯽ ﻣﻮاد ﯾﺎد ﺷﺪﻩ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ ﺣﺎوی ﻧﺎم آﺎﻻ و ﺟﻤﻠﻪ" ﺧﻮردﻧﯽ ﻧﻴﺴﺖ" ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -٤‬ﺑﻪ هﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﻮاد ﺷﻮﯾﻨﺪﻩ از دﺳﺘﻜﺶ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -٥‬اﮔﺮ از ﻣﻮاد ﺳﻔﻴﺪ آﻨﻨﺪﻩ و اﻧﻮاع اﺳﻴﺪهﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺮاﻗـﺐ ﺑﺎﺷـﻴﺪ آـﻪ ﺑـﻪ ﭘﻮﺳـﺖ‪ ،‬ﭼـﺸﻢ و ﺣﺘـﯽ ﻟﺒـﺎس ﺷـﻤﺎ‬
‫ﻧﭙﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٦‬در ﺻﻮرﺗﯽ آﻪ ﺣﺘﯽ ﻗﻄﺮﻩ ای از ﺁن ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎس ﭘﻴﺪا آﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺸﻤﺘﺎن را ﺑﺎ ﺁب ﻓﺮاوان ﺑﺸﻮﯾﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -٧‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﺑﺮای ﺷﺴﺖ و ﺷﻮی ﺳﺮوﯾﺲ هﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ از ﻣﻮاد ﻓـﻮق اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ آﻨﻴـﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤـﺎً ﭘﻨﺠـﺮﻩ ای را در ﺁن‬
‫ﻣﻜﺎن ﺑﺎز آﺮدﻩ و در ﺻﻮرت وﺟﻮد هﻮاآﺶ‪ ،‬ﺁن را روﺷﻦ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -٨‬در ﺿﻤﻦ ﺑﺮای ﺷـﺴﺖ و ﺷـﻮ از ﺁب داغ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻜﻨﻴـﺪ‪ ،‬زﯾـﺮا ﺑﺨـﺎرات ﻧﺎﺷـﯽ از ﻣﺤﻠـﻮل ﺁب داغ و ﻣـﻮاد ﺷـﻮﯾﻨﺪﻩ‪ ،‬ﺳـﺒﺐ‬
‫ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٩‬از آﺎر ﺑﺎ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﺷﺘﻌﺎل در ﻧﺰدﯾﻜﯽ ﺷﻌﻠﻪ ﮔﺎز ﺑﭙﺮهﻴﺰﯾﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ هﻤﻴﻦ ﺑـﯽ اﺣﺘﻴـﺎﻃﯽ ﺳـﺒﺐ ﺑـﺮوز‬
‫ﺁﺗﺶ ﺳﻮزی ﻋﻈﻴﻤﯽ در ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎن ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -١٠‬هﺮﮔﺰ ﻣﻮاد ﺷﻮﯾﻨﺪﻩ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺎ هﻤـﺪﯾﮕﺮ ﻣﺨﻠـﻮط ﻧﻜﻨﻴـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﯾـﻚ ﻣﺤـﺼﻮل ﺷـﻮﯾﻨﺪﻩ ﺑـﺮای ﭘـﺎك آـﺮدن ﺳـﻄﺤﯽ آـﺎﻓﯽ و‬
‫آﺎرﺳﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺎل ﻧﻤﺪار ﻣﻮاد ﻗﺒﻠﯽ را آﺎﻣﻼً از روی ﺳﻄﺢ زدودﻩ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﻮاد ﺟﺪﯾﺪ را اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎ درد!‬

‫درد ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ اﺣﺴﺎﺳﯽ اﺳﺖ آﻪ اﻧﺴﺎن هﺎ ﺁن را ﻃﯽ ﺑﻴﻤﺎری هﺎی ﺧﻮد ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬درد ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﻜﺎﯾﺘﯽ اﺳﺖ‬
‫آﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﯾﺎ در روﻧﺪ ﯾﻚ ﺑﻴﻤﺎری‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ و ﺟﺴﺖ وﺟﻮ ﺑﺮای ﯾﺎﻓﺘﻦ راﻩ ﺣﻞ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪ .‬درد‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ای ﺑﻪ ﻗﺪﻣﺖ ﺣﻴﺎت دارد ﺑﻪ ﻗﺪﻣﺖ واآﻨﺶ ﺟﺎﻧﺪار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات دروﻧـﯽ ﺧـﻮدش دارد‪ .‬درﺑـﺎرﻩ‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪ وﺟﻮد درد ﺑﺤﺚ هﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ﻧﻈﺮﯾـﻪ هـﺎی زﯾـﺎدی وﺟـﻮد دارد‪ .‬در ﺑـﺴﻴﺎری از ﻣـﻮارد درد ﯾـﻚ هـﺸﺪار‬
‫اﺳﺖ آﻪ ﻓﺮد را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﯾﻚ اﺧﺘﻼل‪ ،‬ﯾﻚ واآﻨﺶ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب و ﯾﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺁﺳﻴﺐ رﺳﺎن ﺁﮔﺎﻩ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬در واﻗـﻊ ﻣـﺸﺨﺺ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ اﻓﺮادی آﻪ ﺑﻪ هﺮ ﻋﻠﺖ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺣﺴﺎس درد ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻌـﺮض ﺧﻄـﺮات ﻓﺮاواﻧـﯽ ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‪ .‬درد ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ از ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﭘﻴﺮاﻣﻮن آﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﻌﺮض دﯾﺪ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺁﮔﺎﻩ ﺷـﻮد و ﻋﻜـﺲ اﻟﻌﻤـﻞ ﻧـﺸﺎن‬
‫دهﺪ ﮔﺎهﯽ اوﻗﺎت درد ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد رﻓﺘﺎری ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﺑﺮای روﻧﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻴﻤـﺎری ﯾـﺎ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮی از ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﺁن ﻣﻔﻴـﺪ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﯽ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬درد ﺷﺪﯾﺪ را در اﻧﺪام ﻣﺒﺘﻼ ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺁورد آﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻴﻤﺎر ﺁن اﻧﺪام را ﺣﺮآـﺖ دهـﺪ و وﺿـﻌﻴﺖ‬
‫ﺁﺳﻴﺐ را از ﺁﻧﭽﻪ آﻪ هﺴﺖ ﺑﺪﺗﺮ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ هﻤﻪ‪ ،‬ﻣﻮاردی هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﺑﻪ دردهﺎﯾﯽ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺧﻮرﯾﻢ آﻪ در ﻇﺎهﺮ هﻴﭻ ﺗﻮﺟﻴﻬﯽ ﻧﺪارﻧـﺪ و ﮔﻮﯾـﺎ ﻓﻘـﻂ ﺑـﺮای ﺁزار و اذﯾـﺖ‬
‫ﭘﺪﯾﺪ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎهﯽ درد در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﯾﻚ واآﻨﺶ دروﻧﯽ ﺑﺪن ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﭘﻴﺪاﯾﺶ ﺁن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ آﻤﻜﯽ ﻧﻤـﯽ آﻨـﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮ ﺷﺪن اوﺿﺎع و ﺗﺤﻤﻴﻞ اﺳﺘﺮس و اﺿﻄﺮاب ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻇــﺎهﺮاً در هﻤــﻪ ﻓﺮهﻨــﮓ هــﺎ ﻋﻘﻴ ـﺪﻩ ای وﺟــﻮد دارد آــﻪ ﻋﻨــﻮان ﻣ ـﯽ آﻨــﺪ درد ﻋﻘــﻮﺑﺘﯽ اﺳــﺖ آــﻪ اﻧــﺴﺎن در ازای اﻋﻤــﺎل‬
‫ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ هﻤﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺣﺲ درد هﻤﺎﻧﻨﺪ اﺣﺴﺎس ﮔﺮﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎ‪ ،‬ﻟﻤﺲ و ﻓﺸﺎر در ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدات و ﺑﻪ وﯾﮋﻩ در ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ اﻧﺴﺎن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫هﻴﭻ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﻃﻌﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد آﻪ ﻧﺸﺎن دهﺪ هﺮ ﯾﻚ از رﺷﺘﻪ هﺎی اﻋﺼﺎب ﻣﺤﻴﻄﯽ‪ ،‬ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﯾﻜﯽ از اﻧﻮاع ﺣﺲ ﺑـﺴﺎواﯾﯽ‬
‫)درد‪ ،‬ﺗﻤﺎس‪ ،‬ﺳـﺮﻣﺎ‪ ،‬ﮔﺮﻣـﺎ( اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﺎ اﯾـﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬اآﺜـﺮ ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﻮژﯾـﺴﺖ هـﺎﯾﯽ آـﻪ ﺑـﻪ ﻋﻠـﻮم اﻋـﺼﺎب ﭘﺮداﺧﺘـﻪ اﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻓﺮﺿـﻴﻪ‬
‫اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺑﻮدن ﺣﺲ درد اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺑﻴـﺎن ﻣـﯽ آﻨـﺪ آـﻪ درد ﯾـﻚ اﺣـﺴﺎس ﻣﺠـﺰا اﺳـﺖ آـﻪ دﺳـﺘﮕﺎﻩ ﻋـﺼﺒﯽ‬
‫ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﺧﻮد را دارد‪.‬‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎی درد در ﭘﻮﺳﺖ و در ﺑﺎﻓﺖ هﺎ و اﺣﺸﺎی دروﻧﯽ ﺑﺪن وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬در ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﯾﺮ ﮔﻴﺮﻧـﺪﻩ‬
‫هﺎی ﺣﺴﻬﺎی ﺳﻄﺤﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﻚ ﭘﺎﯾﺎﻧﻪ ﺁزاد ﻋﺼﺒﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻣـﺪت هـﺎ ﭘـﺲ از ﺁﻏـﺎز ﻗـﺮن ﺑﻴـﺴﺘﻢ ﺗـﺼﻮر ﻣـﯽ ﺷـﺪ اﺣـﺸﺎی‬
‫دروﻧﯽ ﺑﺪن آﺎﻣﻼ ﻏﻴﺮ ﺣﺴﺎس هﺴﺘﻨﺪ و ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺣﺴﺎس درد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫وﯾﻠﻴﺎم هﺎروی هﻨﮕﺎم ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﭘﺴﺮی آﻪ دﭼﺎر ﺁﺳﻴﺐ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺷﺪﻩ و ﻗﻠﺐ او در ﻣﻌﺮض دﯾﺪ ﻗﺮار داﺷـﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺷـﺪ‬
‫آﻪ ﻟﻤﺲ ﻗﻠﺐ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز هﻴﭻ اﺣﺴﺎﺳﯽ از ﺟﻤﻠﻪ درد ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪" ١٩٠١‬ﻟﻨﺎﻧـﺪر" ﻋﻨـﻮان آـﺮد آـﻪ اﺣـﺸﺎی دروﻧـﯽ‬
‫ﺑﺪن ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻌﺪﻩ و رودﻩ هﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﯾﺪن‪ ،‬ﻟﻪ آﺮدن و ﺳﻮزاﻧﺪن ﺣﺴﺎس ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ اﺗﺴﺎع ﺁﻧﻬﺎ و آـﺸﺶ دﯾـﻮارﻩ اﻗـﺸﺎی‬
‫ﺗﻮ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز درد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ١٩١١‬ﻧﻴﺰ "هﺮﺳﺖ" ﻧﺸﺎن داد آﻪ اﺗﺴﺎع اﻗﺸﺎی ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ دردﻧﺎك اﺳﺖ‪ .‬راﯾﻞ ﺗﺎآﻴﺪ آـﺮد آـﻪ اﻧﻘﺒـﺎض ﻋـﻀﻼت ﺻـﺎف‬
‫اﻗﺸﺎی ﺗﻮ ﺧﺎﻟﯽ ﺑﺮای اﯾﺠﺎد درد آﺎﻓﯽ اﺳﺖ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻋﻘﻴـﺪﻩ هﺮﺳـﺖ را ﺗﺎﯾﻴـﺪ آـﺮد‪ .‬در اﻋـﻀﺎﯾﯽ ﻧﻈﻴـﺮ آﺒـﺪ ﻃﺤـﺎل و‬
‫آﻠﻴﻪ هﺎ ﺧﻮد ﻧﺴﺞ دارای ﺣﺲ درد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ آﭙﺴﻮل ﯾﺎ دﯾﻮارﻩ اﺣﺎﻃﻪ آﻨﻨﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ دارای ﺣـﺲ درد اﺳـﺖ اﻟﺘﻬـﺎب آـﺸﻴﺪﻩ‬
‫ﺷﺪن ﯾﺎ ﺁﺳﻴﺐ دﯾﺪن اﯾﻦ آﭙﺴﻮل ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز درد ﻣﯽ ﺷﻮد در ﻣﻮرد اﻋﻀﺎﯾﯽ آﻪ درون ﭘﺮدﻩ هﺎی ﻏﺸﺎﯾﯽ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﻻﯾﻪ هﺎی اﺣﺸﺎﯾﯽ ﻓﺎﻗﺪ ﺣﺲ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻻﯾﻪ هﺎی ﺟﺪاری‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻻﯾﻪ ﺟﺪاری ﭘﻠﻮر و ﺻﻔﺎق در اﺛﺮ اﻟﺘﻬﺎب و آﺸﺶ‪ ،‬دﭼـﺎر‬
‫درد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻠﺰاك و وال در ﺳﺎل ‪ ،١٩٦٥‬ﻓﺮﺿﻴﻪ آﻨﺘﺮل دروازﻩ ای درد را ﻣﻄﺮح آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﺷﺪت و آﻴﻔﻴﺖ دردی‬
‫آﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﻐﻴﺮهﺎی ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﻚ و رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﺘﻌﺪدی آﻨﺘﺮل و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫واﻗﻌﻴﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﭘﻴﺎم هﺎی ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺲ درد‪ ،‬در ﺷﺎخ ﺧﻠﻔﯽ ﻧﺨﺎع و ﻣﻨﺎﻃﻖ دﯾﮕﺮی از دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻋـﺼﺒﯽ‪ ،‬دﭼـﺎر‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫رﺷﺘﻪ هﺎ ﯾﺎ ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻋﺼﺒﯽ آﻪ ﺣﺲ درد را از ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻪ دﺳـﺘﮕﺎﻩ ﻋـﺼﺒﯽ ﻣﺮآـﺰی ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﻧـﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ دارﻧـﺪ‬
‫رﺷﺘﻪ هﺎی ﺿﺨﻴﻢ ﺗﺮ آﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎم در ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬درد ﺗﻴﺰ را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻞ اﯾـﻦ درد آـﺎﻣﻼً ﻣـﺸﺨﺺ‬
‫اﺳﺖ ﻣﺎهﻴﺘﯽ ﺗﻴﺰ و واﺿﺢ دارد‪ .‬ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﺑﺎرﯾﻜﺘﺮ هﺪاﯾﺖ ﻋﺼﺒﯽ آﻨﺪﺗﺮی دارﻧﺪ و دردی آﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣـﺒﻬﻢ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬دردهﺎی ﺷﻜﻢ آـﻪ ﻣـﺎهﻴﺘﯽ ﻣـﺒﻬﻢ هـﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻤـﯽ ﺗـﻮان ﻧﻘﻄـﻪ ﺧـﺎص راﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺤـﻞ درد در ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ آﺮد ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﺑﺎرﯾﻚ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺤﺮﯾﻚ ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻋﺼﺒﯽ آﻪ هﺪاﯾﺖ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮی دارﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻬﺎر ﻓﻴﺒﺮهﺎی آﻨﺪ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‪ ،‬اﺳـﺎس ﭘﻴـﺪاﯾﺶ و‬
‫ﻣﻌﺮﻓﯽ روش هﺎی ﺗﺨﻔﻴﻒ درد ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﺤﺮﯾﻜﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ روش هﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﺤﺮﯾﻚ ﻋﺼﺐ از راﻩ ﭘﻮﺳﺖ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ روش هﺎی ﻃﺐ ﺳـﻮزﻧﯽ ﻧﻴـﺰ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫از آﻮدآﯽ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﺑﺎ آﻠﻢ و اﺳﻔﻨﺎج‪.‬‬

‫ﺷﻜﺎف ﻟﺐ و آﺎم ﯾﻜﯽ از ﻧﻘﺎﯾﺺ ﺟﻨﻴﻨﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ از هﺮ ‪ ١٠٠٠‬ﻧـﻮزاد‪ ،‬ﯾﻜـﯽ ﺑـﺎ اﯾـﻦ اﺧـﺘﻼل ﺑـﻪ‬
‫دﻧﻴﺎ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺧﺘﻼل در هﻔﺘﻪ هﺎی اول ﺟﻨﻴﻨﯽ ﺷﻜﻞ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و زﻣـﺎﻧﯽ آـﻪ اﺳـﺘﺨﻮان هـﺎی ﺻـﻮرت و ﺳـﻘﻒ دهـﺎن در‬
‫ﺣﺎل ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ هﺴﺘﻨﺪ و اﮔﺮ اﯾﻦ اﺳﺘﺨﻮان هﺎ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ در آﻨﺎر هﻢ ﺟـﻮش ﻧﺨﻮرﻧـﺪ‪ ،‬ﺷـﻜﺎف ﻟـﺐ و آـﺎم ﭘﺪﯾـﺪ ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪.‬‬
‫آﻮدآﺎﻧﯽ آﻪ ﺷﻜﺎف آﺎم دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺣﺘـﯽ ﭘـﺲ از ﺁن هـﻢ ﮔـﺎهﯽ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ ﮔﻔﺘـﺎر درﻣـﺎﻧﯽ و‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت دﯾﮕﺮ ﺑﺮای اﺻﻼح ﺗﻜﻠﻢ و‪ ...‬ﭘﻴﺪا ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮزادی آﻪ ﺑﺮادر ﯾﺎ ﺧﻮاهﺮش ﺑﻪ ﺷﻜﺎف آـﺎم ﻣﺒـﺘﻼ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ٣٠ ،‬ﺗـﺎ ‪ ٤٠‬ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺑﻴﺶ از دﯾﮕﺮ آﻮدآﺎن در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻓﻮﻟﻴﻚ اﺳﻴﺪ در ﻃﻮل دوران ﺑﺎرداری ﺧﻄﺮ اﯾﺠﺎد ﺷﻜﺎف آـﺎم و ﻟـﺐ را در ﻧـﻮزاد آـﺎهﺶ ﻣـﯽ دهـﺪ‪ .‬ﻣﺤﻘﻘـﺎن ﺑـﻪ ﺗـﺎزﮔﯽ‬
‫ﻧﺸﺎن دادﻩ اﻧﺪ ﻣﺼﺮف ﻗﺮص هﺎی اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﺧـﺎﻧﻮادﮔﯽ اﯾـﻦ اﺧـﺘﻼﻻت را دارﻧـﺪ اﺣﺘﻤـﺎل‬
‫ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮزادی ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﻘﺎﯾﺺ را آﺎهﺶ ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ آﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ در ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﻧﻘﺎﯾﺺ ﻋﺼﺒﯽ و ﺁﺳﻴﺒﻬﺎی ﻣﻐـﺰی ﺟﻨـﻴﻦ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬اﺧﻴـﺮاً اﯾـﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﻟﻪ آﻪ اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ از اﯾﺠﺎد ﺳﻨﺪرم داون )ﻣﻮﻧﮕﻮﻟﻴﺴﻢ( وﻟﻮآﻤﯽ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی ﻣﯽ آﻨﺪ هﻢ ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ؛ اﻣـﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ اﺧﻴـﺮ‬
‫از ﯾﻜﯽ دﯾﮕﺮ از ﺧﻮاص اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ هﻢ ﭘﺮدﻩ ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ هﻤﻪ اﯾﻦ دﻻﯾﻞ اﺳﺖ آﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﺮای هﻤﻪ ﺧﺎﻧﻤﻬﺎﯾﯽ آﻪ ﻗـﺼﺪ ﺑـﺎردار ﺷـﺪن دارﻧـﺪ و هﻤـﻴﻦ ﻃـﻮر ﺑـﺮای هﻤـﻪ ﺧﺎﻧﻤﻬـﺎی‬
‫ﺑﺎردار در ﺳﻪ ﻣﺎهﻪ اول ﺑﺎرداری‪ ،‬روزی ﯾﻚ ﻗﺮص اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺮاب‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪﻩ ای ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎﯾﯽ!‬

‫ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﻧﺎم ﺳﺮاب ﻣﻌﻤﻮﻻ اوﻟﻴﻦ ﺗﺼﺎوﯾﺮی آﻪ ﺑﻪ ذهﻦ ﺧﻄﻮر ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ ،‬هﻤـﺎن ﺻـﺤﻨﻪ هـﺎی ﺧﻴـﺎل اﻧﮕﻴـﺰ وﯾـﮋﻩ از ﺁب و ﺗـﺎب‬
‫آﺎرﺗﻮﻧﯽ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ هﻤﮕﯽ آﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎ هﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺮﺳﺒﺰ و زﻣﻴﻦ هﺎی ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ از ﻧﺨﻞ ﮔﺮﻣـﺴﻴﺮی هﻤـﺮاﻩ‬
‫ﺁﺑﮕﻴﺮ ﯾﺎ ﺑﺮآﻪ ای زﯾﺒﺎ ﺑﺎ ﺁب زﻻل آﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ رﺳﻴﺪن ﻗﻬﺮﻣﺎن داﺳـﺘﺎن ﯾﻜﺒـﺎرﻩ ﻧﻴـﺴﺖ و ﻧﺎﭘﺪﯾـﺪ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‬
‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺨﻮاهﻴﺪ در واﻗﻌﻴﺖ و ﺑﻪ دور از اﯾﻦ ﺧﻴﺎل ﭘﺮدازی هﺎی ﺳﻴﻨﻴﺎﺗﻮری و اﺳﺘﺎداﻧﻪ ﺳﺮاب را ﺑﺮرﺳـﯽ آﻨـﻴﻢ ﺑﺎﯾـﺪ ﭘـﺬﯾﺮﻓﺖ آـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ آﺎﻣﻼً ﻋﻠﻤﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ هﻴﭻ ﺗﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺎ ﺷﻜﻞ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ و آﺎرﺗﻮﻧﯽ ﺧﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر آﻠﯽ در ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻧﻮاع اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺷﻴﺌﯽ ﭼﻨﺎن ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ آـﻪ ﮔـﻮﯾﯽ ﺑﺮآـﻪ ای از ﺁب در ﺁن ﻣﻜـﺎن و زﯾـﺮ اﯾـﻦ ﺷـﻴﺊ‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬در واﻗﻊ اﮔﺮ در ﺟﺴﺘﺠﻮی ﯾﻚ ﺳﺮاب واﻗﻌﯽ و ﻃﺒﻴﻌﯽ هﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮی ﺑﻪ ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣـﺴﻴﺮی ﺑﺰﻧﻴـﺪ و ﻣﻌﻤـﻮل‬
‫ﺗﺮﯾﻦ ﺁﻧﻬﺎ را در ﺑﺰرﮔﺮاﻩ هﺎ ودر ﺳﻄﺢ ﺟﺎدﻩ هﺎی ﺁﺳﻔﺎﻟﺘﻪ ﻣﺸﺎهﺪﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻞ و رﯾﺸﻪ ی اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ را ﺑﺎﯾﺪ در ﺷﻴﻮﻩ ﺣﺮآﺖ ﻧﻮر در ﻣﺤﻴﻂ هﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ و ﺑـﻪ ﺗﺒـﻊ ﺁن ﭘﺪﯾـﺪﻩ ی ﺷﻜـﺴﺖ و اﻧﻜـﺴﺎر ﻧـﻮر‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ آﺮد‪ .‬هﻤﺎن ﻃﻮر آﻪ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ ﭘﺮﺗﻮهﺎی ﻧﻮر در ﻋﺒﻮر از ﻣﺤﻴﻂ هـﺎﯾﯽ ﺑـﺎ ﻏﻠﻈـﺖ هـﺎی ﻣﺘﻔـﺎوت ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺟﻬـﺖ دادﻩ و ﺑـﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﻣﯽ ﺷﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻋﺒﻮر ﻧﻮر از هﻮا ﺑﻪ ﺁب و ﯾﺎ از هﻮای ﮔﺮﻣﺘﺮ ﺑـﻪ هـﻮای ﺳـﺮدﺗﺮ و ﻋﻠـﺖ هـﻢ ﺑـﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺳـﺮﻋﺖ ﻧـﻮر در‬
‫ﻣﺤﻴﻂ هﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺳﺮاب دﻗﻴﻘﺎً زﻣﺎﻧﯽ رخ ﻣﯽ دهﺪ آﻪ ﺷﺎهﺪ ﯾﻚ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ و ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺑـﺴﻴﺎر ﺳـﺮﯾﻊ در ﭼﮕـﺎﻟﯽ‬
‫هﻮا و اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺟﻮ هﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ زﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﯾﻚ ﻻﯾﻪ هﻮا ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻧﺴﺒﺘﺎ زﯾﺎدی ﮔﺮﻣﺘﺮ از ﺳﻄﺢ ﻣﺠـﺎورش ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ اﺗﻔـﺎق‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً در روزهﺎی ﮔﺮم ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن روی ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻠﯽ آﻪ ﺳﻄﺢ ﯾﻚ ﺟﺎدﻩ ﺁﺳﻔﺎﻟﺘﻪ آﻪ زﯾﺮ ﺗﺎﺑﺶ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺪت داغ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻻﯾﻪ هﻮاﯾﯽ را آﻪ درﺑﺎﻻی ﺁن ﻗﺮار دارد‪ ،‬آﺎﻣﻼً ﮔﺮم ﻣﯽ آﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺳـﺒﺐ اﯾﺠـﺎد ﺗﻔـﺎوﺗﯽ ﻓـﺎﺣﺶ‬
‫ﻣﻴﺎن ﭼﮕﺎﻟﯽ هﻮای اﯾﻦ ﻻﯾﻪ و ﻻﯾﻪ هﺎی ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺁن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑـﺎ ﻋﺒـﻮر ﻧـﻮر از اﯾـﻦ ﺳـﻄﻮح ﻣﺘﻔـﺎوت ﺟﻬـﺖ ﺁن ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﺳﺮاب اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺑﺎرزﺗﺮ ﺷﺪن ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ آﻨﻴﺪ آﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﭘﺮﺗﻮهـﺎی ﺑﺎزﺗـﺎﺑﯽ از ﯾـﻚ ﺷـﻴﺊ ﻣـﺜﻼً ﯾـﻚ ﺧـﻮدرو در ﺟﻬـﺖ‬
‫هﺎی ﻣﺘﻌﺪدی در ﻓﻀﺎ ﺣﺮآﺖ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﯾﻚ ﺟﺴﻢ ﺗﻨﻬـﺎ در زﻣـﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑـﻞ روﯾـﺖ ﺧﻮاهـﺪ ﺑـﻮد آـﻪ ﮔﻮﺷـﻪ ای از اﯾـﻦ ﭘﺮﺗﻮهـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﺑﺮﺧﻮرد آﻨﻨﺪ در ﯾﻚ روز آﺎﻣﻼ اﺑﺮی‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ هﻤﺎن ﻧﻮری را ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻴﺪ آﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ﺟﺴﻢ ﺑﻪ ﺳـﻮی‬
‫ﭼﺸﻤﺎﻧﺸﺎن ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در روزهﺎی ﺁﻓﺘﺎﺑﯽ ﺷﺮاﯾﻂ آﻤﯽ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ در اﯾﻨﺠﺎ ﺁن ﭘﺮﺗﻮهﺎﯾﯽ آـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫از ﺷﻴﺌﯽ ﺑﻪ ﺳﻮی ﭼﺸﻢ هﺎ ﺣﺮآﺖ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ هﻤﺎن وﺿﻌﻴﺖ ﻗﺒﻠﯽ ﺗﻜﺮار ﻣﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﻋـﻼوﻩ ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﭘﺮﺗﻮهـﺎﯾﯽ ﻧﻴـﺰ وﺟـﻮد‬
‫دارﻧﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ زﻣﻴﻦ ﺣﺮآﺖ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ اﯾﻦ ﭘﺮﺗﻮهﺎ در ﻋﺒﻮر از ﻻﯾﻪ ﺳﺮدﺗﺮ و ﭼﮕـﺎﻟﯽ ﺗـﺮ ﺑـﺎﻻﯾﯽ ﺑـﻪ ﻻﯾـﻪ ﮔﺮﻣﺘـﺮ و ﺳـﺒﻚ ﺗـﺮ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻨﯽ ﺷﻜﺴﺘﻪ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑﺎز ﻣﯽ ﺗﺎﺑﻨﺪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﯾﻦ ﻓﺮﺁﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺷﺎهﺪ ‪ ٢‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﯾﻜﺴﺎن از ﺷﻴﺊ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﯾﻜﯽ روی ﺟﺎدﻩ و دﯾﮕﺮی در ﺳﻄﺢ ﺁن‪.‬‬
‫ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ درك ﺣﺮآﺖ ﻧﻮر در ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ آﻪ در ﺳﻄﺢ ﺟـﺎدﻩ ﭼﺎﻟـﻪ ای‬
‫ﭘﺮ از ﺁب وﺟﻮد دارد آﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ دوم ﺣﺎﺻﻞ از اﻧﻌﻜﺎس ﺗﺼﻮﯾﺮ اول در داﺧﻞ اﯾـﻦ ﺁب اﺳـﺖ‪ .‬از اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﺳـﺮاب ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺳـﺮاب‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻨﯽ و ﯾﺎ ﻓﺮﻋﯽ ﯾﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﭼﺮا آﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﺁن در زﯾﺮ ﺧﻂ اﻓﻖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺮاﺑﻬﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮ و اﺻﻠﯽ اﻧﻮاﻋﯽ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ در ﺑﺎﻻی ﺧﻂ اﻓﻖ ﻇﺎهﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺮاب در ﭼﺸﻢ اﻧـﺪازهﺎی ﭘﻮﺷـﻴﺪﻩ‬
‫از ﯾﺦ و ﯾﺎ ﺁﺑﻬﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮد روی ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﯾﯽ آﻪ ﯾﻚ ﻻﯾﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮدﺗﺮ از هﻮا زﯾﺮ ﻻﯾﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﮔﺮﻣﺘﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و هﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﺮاب ﺧﻴﻠﯽ ﺑـﺎﻻﺗﺮ از‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻤﻮل ﺁن ﻇﺎهﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺸﺎهﺪﻩ ی ﻗﺎﯾﻖ هﺎﯾﯽ آﻪ در هﻮا ﺷﻨﺎورﻧﺪ ﺑﺮ اﺛﺮ هﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﺳـﺮاب اﺳـﺖ‪ .‬در اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺷـﻴﺊ ﺑﺎزﺗـﺎﺑﯽ از اﻧـﺪازﻩ‬
‫هﺎی اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ و ﺗﺼﻮﯾﺮی ﻏﻴﺮ واﻗﻌﯽ و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬

‫ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻻﯾﻪ هﺎی ﺟﻮ‪.‬‬

‫اﺗﻤﺴﻔﺮ زﻣﻴﻦ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ روﻧﺪ دﻣﺎ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﭼﮕﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﺗﺪاﺧﻞ ﮔﺎزهﺎ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم وﯾﮋﮔﻴﻬـﺎی اﻟﻜﺘﺮﯾﻜـﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻻﯾﻪهﺎی زﯾﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ آﺮدﻩاﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺗﺮوﭘﻮﺳﻔﺮ )‪(Troposphere‬‬
‫ﺗﺮوﭘﻮﺳﻔﺮ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ اﺗﻤﺴﻔﺮ اﺳﺖ آﻪ ﺧﻮد از ﻻﯾﻪ هﺎی آﻮﭼﻜﺘﺮی ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬وﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﻻﯾـﻪ‬
‫هﺎی اﺗﻤﺴﻔﺮ‪ ،‬ﺗﺠﻤﻊ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺑﺨﺎر ﺁب ﺟﻮ زﻣﻴﻦ در ﺁن اﺳﺖ؛ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﺟﻮی آﻪ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ ارﺗﺒـﺎط‬
‫دارﻧﺪ و ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺗﻌﻴﻴﻦ آﻨﻨﺪﻩ در وﺿﻌﻴﺖ هﻮا ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ )از ﻗﺒﻴﻞ اﺑﺮ‪ ،‬ﺑﺎران‪ ،‬ﺑﺮف‪ ،‬ﻣﻪ و رﻋﺪ و ﺑﺮق( ﺗﻨﻬﺎ در اﯾﻦ ﻻﯾـﻪ رخ‬
‫ﻣﯽ دهﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ﺣﺮارﺗﯽ ﻻﯾﻪ ﺗﺮوﭘﻮﺳﻔﺮ اﻧﺮژی ﺗﺎﺑﺸﯽ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬از اﯾﻦ رو ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔﺎع ﺑﺎ آﺎهﺶ دﻣﺎ ﻣﻮاﺟﻪ ﺧـﻮاهﻴﻢ ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺮوﭘﻮﺳﻔﺮ‪ ،‬از ﺷـﺮاﯾﻂ ﺣﺮارﺗـﯽ ﻣﺘﻔـﺎوﺗﯽ آـﻪ در ﻋﺮﺿـﻬﺎی ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﯾﯽ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺣـﺎآﻢ اﺳـﺖ ﺗﺒﻌﻴـﺖ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ‪ ١٧‬ﺗﺎ ‪ ١٨‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در اﺳﺘﻮا ﺑﻪ ‪ ١٠‬ﺗﺎ ‪ ١١‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘﺪل و ‪ ٧‬ﺗـﺎ ‪ ٨‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ در ﻗﻄﺒﻬـﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬اﺳﺘﺮاﺗﻮﺳﻔﺮ )‪(Stratosphere‬‬
‫ﻻﯾ ـﻪ اﺳﺘﺮاﺗﻮﺳــﻔﺮ ﺑــﺮ روی ﻻﯾ ـﻪ ﺗﺮوﭘﻮﺳــﻔﺮ ﻗــﺮار دارد و ﺿــﺨﺎﻣﺖ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺁن ﺣــﺪود ‪ ٢٣‬آﻴﻠــﻮﻣﺘﺮ اﺳــﺖ‪ .‬در ‪ ٣‬آﻴﻠــﻮﻣﺘﺮ اول‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﻮﺳﻔﺮ‪ ،‬دﻣﺎی هﻮا ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻗﺴﻤﺘﻬﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮ دﻣﺎی هﻮا ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫در اﺳﺘﺮاﺗﻮﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻧﺪرت اﺑﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻨﻬﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ وﯾﮋﻩ ای ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ اﺑﺮهـﺎی آﻮهـﺴﺘﺎﻧﯽ ﺑـﻪ ﻧـﺎم اﺑﺮهـﺎی‬
‫ﻣﺮوارﯾﺪی در ارﺗﻔﺎع ‪ ٢١‬ﺗﺎ ‪ ٢٩‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮی از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻇﺎهﺮ ﺷﻮﻧﺪ آﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺮآـﺎت ﻣـﻮﺟﯽ ﺷـﻜﻞ هـﻮا از ﺳـﻮی‬
‫ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از دﯾﮕﺮ وﯾﮋﮔﻴﻬﺎی ﻣﻬﻢ اﺳﺘﺮاﺗﻮﺳﻔﺮ وﺟﻮد ازن در اﯾﻦ ﻻﯾﻪ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺨﺼﻮص در ارﺗﻔﺎع ‪ ٢٠‬ﺗـﺎ ‪ ٣٠‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی‬
‫ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﺮ اﺛﺮ واآﻨﺸﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺘﻮﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ازن در اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً روﻧـﺪ ﻓـﺼﻠﯽ دارد ﺣـﺪاآﺜﺮ‬
‫ﺁن در ﺑﻬﺎر و ﺣﺪاﻗﻞ ﺁن در ﭘﺎﯾﻴﺰ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻣﺰوﺳﻔﺮ )‪(Mesosphere‬‬
‫در ﺑﺎﻻی ﻻﯾﻪ ﮔﺮم ازن ﻻﯾﻪ ﻣﺰوﺳﻔﺮ ﻗﺮار دارد آﻪ دﻣﺎ در ﺁن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔـﺎع ﺑـﺎ ﺁهﻨـﮓ ‪ ٠/٣‬ﺳـﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺑـﻪ ازای هـﺮ‬
‫‪ ١٠٠‬ﻣﺘﺮ آﺎهﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﺑﻪ ﻃﻮرﯾﻜﻪ دﻣﺎ در ﻣﺮز ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺁن در ارﺗﻔﺎع ‪ ٨٠‬ﺗﺎ ‪ ٩٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮی ﺑﻪ ﻣﻨﻔﯽ ‪ ٨٠‬درﺟﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻣـﯽ‬
‫رﺳﺪ‪ .‬و ﻧﺘﻴﺠﻪ اﯾﻦ دﻣﺎی ﭘﺎﯾﻴﻦ اﻧﺠﻤﺎد ﺑﺨﺎر ﺁب ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ ﻻﯾﻪ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪن اﺑﺮهـﺎی ﺷـﺐ ﺗـﺎب ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺮهﺎ در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن و در ﻋﺮﺿﻬﺎی ﺑﺎﻻ دﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺰوﺳﻔﺮ ﺳﺮدﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٤‬ﯾﻮﻧﻮﺳﻔﺮ )‪(Ionosphere‬‬
‫از ﺑﺨﺶ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﻣﺰوﺳﻔﺮ ﺗﺎ ارﺗﻔﺎع ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ‪ ١٠٠٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮی اﺗﻤﺴﻔﺮ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑـﺎر اﻟﻜﺘﺮﯾﻜـﯽ ﺷـﺪﯾﺪی ﺣـﺎآﻢ اﺳـﺖ آـﻪ زاﯾﻴـﺪﻩ‬
‫وﺟﻮد ﯾﻮﻧﻬﺎ و اﻟﻜﺘﺮوﻧﻬﺎی ﺁزاد اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺮﺗﻮهﺎی ﭘﺮ اﻧﺮژی ﺧﻮرﺷﻴﺪ آﻪ از ﻓﻀﺎی ﺧﺎرج ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻻﯾﯽ اﺗﻤـﺴﻔﺮ وارد‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺴﺴﺘﮕﯽ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﯾﺎ ﯾﻮﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎ و اﺗﻤﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺛـﺮ ﯾﻮﻧﻴﺰاﺳـﻴﻮن‪ ،‬اﻟﻜﺘـﺮون ﺁزاد ﻣـﯽ ﺷـﻮد و‬
‫ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺗﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﻮن در ﻣﯽ ﺁﯾﺪ؛ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ اﯾﻦ ﻻﯾﻪ از ﺟﻮ را ﯾﻮﻧﻮﺳﻔﺮ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺪت ﯾﻮﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن در ﺗﻤﺎم ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﯾﻮﻧﺴﻔﺮ ﯾﻜﺴﺎن ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻻﯾﻪ هﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑـﺎ ﺗـﺮاآﻢ اﻟﻜﺘـﺮون و ﯾـﻮن ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﺎ‬
‫ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻣﺠﺎور ﺧﻮد در ﯾﻮﻧﺴﻔﺮ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻻﯾﻪ هﺎ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت رادﯾﻮﯾﯽ اهﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎری دارﻧـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻻﯾـﻪ هـﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‬
‫ﻻﯾﻪ هﺎی ‪.F ،E ،D‬‬
‫‪ -٥‬اﮔﺰوﺳﻔﺮ )‪(Exosphere‬‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﻮﻧﻮﺳﻔﺮ در اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻧﻴﺰ ﺣﺎآﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ آﻪ ﮔﺎزهﺎ در اﯾﻦ ﻻﯾﻪ هﻤﭽﻨﺎن ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ هـﺪاﯾﺖ اﻟﻜﺘﺮﯾﻜـﯽ‬
‫ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ذرات در اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎد اﺳﺖ و در ﻣﻮاردی ﺑﻪ ‪ ١١/٢‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺰوﺳﻔﺮ ﻻﯾﻪ ﮔﺬار ﺟﻮ ﺑﻪ ﻓﻀﺎی آﻴﻬﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﯾﺪ آﻪ ﺑﺨﺶ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺁن را در ارﺗﻔﺎع ﺑـﻴﺶ از ﺳـﻪ هـﺰار آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی از‬
‫ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺁورد آﺮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺸﺎر هﻮا‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر هﻮا ﻧﻴﺮوﯾﯽ اﺳﺖ آﻪ هﻮا ﺑﺮ ﯾﻚ واﺣﺪ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ وارد ﻣﯽ آﻨﺪ و ﻣﻘﺪار ﺁن در ﺳﻄﺢ درﯾﺎی ﺁزاد‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳـﺖ ﺑـﺎ وزن‬
‫ﺳﺘﻮﻧﯽ از ﺟﻴﻮﻩ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ ٧٦‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ‪ .‬واﺣﺪ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﻓﺸﺎر هﻮا در ﺁب و هﻮاﺷﻨﺎﺳـﯽ ﻣﻴﻠـﯽ ﺑـﺎر ﯾـﺎ هﻜﺘﻮﭘﺎﺳـﻜﺎل ﻣـﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ؛ هﺮ ﻣﻴﻠﯽ ﺑﺎر ﯾﺎ هﻜﺘﻮﭘﺎﺳﻜﺎل ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ ١٠٠٠‬دﯾﻦ ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺸﺎر ﺳﺘﻮن هﻮا در ﺳـﻄﺢ درﯾـﺎی ﺁزاد‬
‫‪ ١٠١٣‬هﻜﺘﻮﭘﺎﺳﻜﺎل ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﺁﻧﺠﺎ آﻪ ﺗﺮاآﻢ هﻮا ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع آﺎهﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔﺎع ﻓﺸﺎر هﻮا ﻧﻴﺰ آﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺣﺴﺐ ارﺗﻔﺎع‬
‫ﭼﻨﺪان ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر آﻠﯽ ﺗﺎ ارﺗﻔﺎع ‪ ١٥٠٠‬ﻣﺘﺮی ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ازای هﺮ ‪ ١٠٠‬ﻣﺘﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔـﺎع‪ ،‬ﻓـﺸﺎر هـﻮا ﺣـﺪود‬
‫‪ ١٢‬هﻜﺘﻮﭘﺎﺳﻜﺎل آﻢ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﭘﺮاآﻨﺪﮔﯽ اﻓﻘﯽ ﻓﺸﺎر اﺗﻤﺴﻔﺮ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺧﻄﻮط هﻢ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳـﻄﺢ هـﻢ ﻓـﺸﺎر‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ .‬ﺧﻂ هﻢ ﻓﺸﺎر ﺧﻄﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺎط ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﯾﻜـﺴﺎن را ﺑـﻪ هـﻢ ﻣﺮﺑـﻮط ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬ﻧﻘـﺸﻪ هـﺎی هـﻢ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﺮای ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻜﺮار ﺣﺎﻟﺘﻬـﺎی ﻟﺤﻈـﻪ ای هـﻮا در دراز ﻣـﺪت در ﭘﺮاآﻨـﺪﮔﯽ ﻓـﺸﺎر‪ ،‬اﻟﮕـﻮﯾﯽ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ را ﻧـﺸﺎن ﻣﻴﺪهـﺪ آـﻪ آﻤـﺎﺑﻴﺶ اﻧﻌﻜـﺎس‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮهﺎی ﮔﺮدش ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﻮ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻧﻘﺸﻪ هﺎی ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺸﺎر ﻧﻤـﻮد هـﺎی زودﮔـﺬر و ﻧـﺎدر دﯾـﺪﻩ ﻧﻤـﯽ ﺷـﻮد و در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﻧﻤﻮد هﺎی ﻋﻤﺪﻩ و ﻏﺎﻟﺐ ﭼﻪ در ﻣﻘﻴـﺎس ﻣﺤﻠـﯽ و ﭼـﻪ در ﻣﻘﻴـﺎس ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﺟﻠـﻮﻩ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻧﻘـﺸﻪ هـﺎی‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺸﺎر اﮔﺮ ﭼﻪ در آﺎرﺑﺮد ﻣﻮﺿﻌﯽ ﯾﺎ آﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪت ﭼﻨﺪان آﺎرﺁﻣﺪ ﻧﻴـﺴﺖ اﻣـﺎ ﺑـﺮای ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﻧﻤـﻮد هـﺎی ﻋﻤـﺪﻩ و ﻏﺎﻟـﺐ‬
‫ﮔﺮدش ﻋﻤﻮﻣﯽ هﻮا ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮاآﺰ ﻋﻤﺪﻩ ﻓﺸﺎر در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺖ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧـﺼﻒ اﻟﻨﻬـﺎری ﮔـﺮدش ﻋﻤـﻮﻣﯽ هـﻮا‪ ،‬از اﺳـﺘﻮا ﺗـﺎ ﻗﻄـﺐ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫آﻤﺮﺑﻨﺪهﺎی ﻣﺪاری ﻣﺘﻨﺎوﺑﯽ ﺟﻠﻮﻩ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺸﻜﯽ و درﯾﺎ در ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﺷﻤﺎﻟﯽ اﯾـﻦ ﻣـﻨﻈﻢ را ﺑـﻪ هـﻢ ﻣـﯽ زﻧـﺪ و‬
‫ﻣﺮاآﺰ ﯾﺎد ﺷﺪﻩ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﺟﺪا از هﻢ در ﻣﯽ ﺁورد‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮدش ﻋﻤﻮﻣﯽ هﻮا در دراز ﻣﺪت‪ ،‬وﺟﻮد آﻤﺮﺑﻨﺪهﺎی آﻢ ﻓﺸﺎر در اﺳﺘﻮا‪ ،‬ﭘﺮ ﻓﺸﺎر در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻨﺐ ﺣـﺎرﻩ آـﻢ ﻓـﺸﺎر در‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻌﺘﺪﻟﻪ و اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻄﺒﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫رادار ﭼﮕﻮﻧﻪ آﺎر ﻣﯽ آﻨﺪ؟‬

‫اﻣﻮاج رادار ﭼﻴﺰی اﺳﺖ آﻪ در ﺗﻤﺎم اﻃﺮاف ﻣﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ دﯾﺪﻩ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺮآﺰ آﻨﺘﺮل ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﻓﺮودﮔﺎهﻬﺎ ﺑﺮای ردﯾﺎﺑﯽ‬
‫هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎ ﭼﻪ ﺁﻧﻬﺎ آﻪ ﺑﺮ روی ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎﻩ ﻗﺮار دارﻧـﺪ و ﭼـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ آـﻪ در ﺣـﺎل ﭘـﺮواز هـﺴﺘﻨﺪ و هـﺪاﯾﺖ ﺁﻧﻬـﺎ از رادار اﺳـﺘﻔﺎدﻩ‬
‫ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﯽ از آﺸﻮرهﺎ ﭘﻠﻴﺲ از رادار ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﻮدروهﺎی ﺑـﺎ ﺳـﺮﻋﺖ ﻏﻴـﺮ ﻣﺠـﺎز اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽآﻨـﺪ‪ .‬ﻧﺎﺳـﺎ از‬
‫رادار ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ آﺮﻩ زﻣﻴﻦ و دﯾﮕﺮ ﺳﻴﺎرات اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﺑﺮای دﻧﺒﺎل آﺮدن ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺎهﻮارﻩ هـﺎ و‬
‫ﻓﻀﺎﭘﻴﻤﺎهﺎ و ﺑﺮای آﻤﻚ ﺑﻪ آﺸﺘﯽهﺎ در درﯾﺎ و ﻣﺎﻧﻮرهﺎی رزﻣﯽ از ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺮاآﺰ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﻴـﺰ ﺑـﺮای ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ‬
‫دﺷﻤﻦ و ﯾﺎ هﺪاﯾﺖ ﺟﻨﮓ اﻓﺰارهﺎﯾﺸﺎن از ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫هﻮاﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻃﻮﻓﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻨﺪﺑﺎدهﺎی درﯾﺎﯾﯽ و ﮔﺮدﺑﺎدهﺎ از ﺁن اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽﺑﺮﻧـﺪ‪ .‬ﺷـﻤﺎ ﺣﺘـﯽ ﻧـﻮﻋﯽ ﺧـﺎص از‬
‫رادار را در ﻣﺪﺧﻞ ورودی ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻬﺎ ﻣﯽﺑﻴﻨﻴﺪ آﻪ در هﻨﮕﺎم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺷـﺨﺎص در ﻣﻘﺎﺑﻠـﺸﺎن‪ ،‬درب را ﺑـﺎز ﻣـﯽآﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑﻄـﻮر‬
‫واﺿﺢ ﻣﯽﺑﻴﻨﻴﺪ آﻪ رادار وﺳﻴﻠﻪای ﺑﺴﻴﺎر آﺎرﺑﺮدی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ از ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺎ ﺑﻪ اﺳﺮار رادار ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از رادار ﻋﻤﻮﻣﺎً در راﺳﺘﺎی ﺳﻪ هﺪف زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺣﻀﻮر ﯾﺎ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﯾﻚ ﺟﺴﻢ در ﻓﺎﺻﻠﻪای ﻣـﺸﺨﺺ – ﻋﻤـﺪﺗﺎً ﺁﻧﭽـﻪ آـﻪ ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ ﻣـﯽﺷـﻮد ﻣﺘﺤـﺮك اﺳـﺖ و‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ هﻮاﭘﻴﻤﺎ‪ ،‬اﻣﺎ رادار ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺣﻀﻮر اﺟﺴﺎم آﻪ ﻣﺜﻼً در زﯾﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣـﺪﻓﻮن ﺷـﺪﻩاﻧـﺪ‪ ،‬ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﺑﻌـﻀﯽ از‬
‫ﻣﻮارد ﺣﺘﯽ رادار ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎهﻴﺖ ﺁﻧﭽﻪ را آﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﻣﺸﺨﺺ آﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻧﻮع هﻮاﭘﻴﻤﺎﯾﯽ آﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺮﻋﺖ ﺁن ﺟﺴﻢ‪ -‬دﻗﻴﻘﺎً هﻤﺎن هﺪﻓﯽ آﻪ ﭘﻠﻴﺲ از ﺁن در ﺑﺰرﮔﺮاﻩ هﺎ ﺑﺮای آﻨﺘﺮل ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮدروهـﺎ از ﺁن اﺳـﺘﻔﺎدﻩ‬
‫ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ اﺟﺴﺎم – ﺷﺎﺗﻞهﺎی ﻓﻀﺎﯾﯽ و ﻣﺎهﻮارﻩهﺎی دوار ﺑﺮ دور آﺮﻩ زﻣﻴﻦ از ﭼﻴﺰی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رادار ﺣﻔﺮﻩهﺎی ﻣﺠﺎزی ﺑـﺮای‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪهﺎی ﻋﻮارض ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻩ و دﯾﮕﺮ ﺳﻴﺎرات اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺳﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ دو ﭘﺪﯾﺪﻩای آﻪ ﺷﻤﺎ در زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﺑﺎ ﺁن ﺁﺷﻨﺎﺋﻴﺪ ﭘﻴﺎدﻩ ﺷﻮد‪» :‬ﭘﮋواك« و »ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠـﺮ«‬
‫اﯾﻦ دو ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا آﻪ هﺮ روزﻩ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ در ﺣﻮزﻩ ﺷﻨﻮاﯾﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺮﺧﻮردارﯾﺪ‪ .‬رادار از اﯾـﻦ‬
‫دو ﭘﺪﯾﺪﻩ در ﺣﻮزﻩ اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺑﮕﺬارﯾﺪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ در ﺣﻮزﻩ ﺷﻨﻴﺪاری ﯾﺎ ﺻﻮﺗﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﻮﯾﻢ‪.‬‬
‫ﭘﮋواك و ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ‪ :‬ﭘﮋواك ﭘﺪﯾﺪﻩای اﺳﺖ آﻪ ﺷﻤﺎ هﺮ روزﻩ ﺑﺎ ﺁن ﺑﺮﺧﻮرد دارﯾﺪ‪ ،‬اﮔـﺮ ﺷـﻤﺎ ﺑـﻪ داﺧـﻞ ﯾـﻚ ﭼـﺎﻩ و ﯾـﺎ در ﯾـﻚ درﻩ‬
‫ﻓﺮﯾﺎد ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ ،‬ﭘﮋواك ﺻﺪای ﺷﻤﺎ ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺘﺎن ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺷﻤﺎ ﺻﺪاﯾﺘﺎن را ﺑﺎز ﺧﻮاهﻴﺪ ﺷـﻨﻴﺪ‪ .‬ﭘـﮋواك ﺑـﺪﯾﻦ‬
‫ﺟﻬﺖ رخ ﻣﯽدهﺪ آﻪ ﺑﻌﻀﯽ از اﻣﻮاج ﺻﺪای ﺷﻤﺎ )ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﻴﻞ واژﻩ ﺑﻌﻀﯽ را ﺁوردﯾﻢ آﻪ ﺻﺪای ﺑﺮﺧﯽ از ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﺎﻧﻨـﺪ اردك‬
‫در ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﺧﺎص اﻣﻮاج ﺻﺪای اﯾﻦ ﺣﻴﻮان هﻴﭽﮕﺎﻩ ﭘﮋواآﯽ ﻧﺪارد( ﭘﺲ از ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ ﯾﻚ ﺳﻄﺢ )آﻪ اﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳـﻄﺢ‬
‫ﺁب‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎی ﭼﺎﻩ ﯾﺎ دﯾﻮارﻩ آﻮﻩ ﻣﻮﺟﻮد در اﻧﺘﻬﺎی درﻩ ﺑﺎﺷﺪ( ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدد و ﮔﻮش ﺷـﻤﺎ دوﺑـﺎرﻩ ﺁﻧـﺮا ﻣـﯽﺷـﻨﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ای آﻪ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﯾﺎد ﺷﻤﺎ ﺗﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﭘﮋواك ﺁن ﻃﻮل ﻣﯽآﺸﺪ ﺑـﺎ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻣﻜـﺎﻧﯽ ﺑـﻴﻦ ﺷـﻤﺎ و ﺁن ﺳـﻄﺢ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨـﺪﻩ‬
‫ﭘﮋواك ارﺗﺒﺎط دارد‪.‬‬
‫هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ داﺧﻞ ﯾﻚ ﭼﺎﻩ ﻓﺮﯾﺎد ﻣﯽآﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺻﺪای ﺷﻤﺎ از دهﺎﻧﻪ ﭼﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎی ﭼـﺎﻩ رﻓﺘـﻪ و ﭘـﺲ از ﺑﺮﺧـﻮرد‬
‫ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺁب اﻧﺘﻬﺎی ﭼﺎﻩ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﺪا را ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﺑﺪاﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ اﻧـﺪازﻩﮔﻴـﺮی زﻣـﺎن‬
‫رﻓﺖوﺑﺮﮔﺸﺖ ﺻﺪا ﻣﯽﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻋﻤﻖ ﭼﺎﻩ را ﺣﺴﺎب آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ هﺮ روز )ﺑﺪون اﯾﻨﻜﻪ ﺣﺘﯽ از ﺁن درآﯽ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﺪ( ﺁن را ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻣـﯽآﻨﻴـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﭘﺪﯾﺪﻩ زﻣﺎﻧﯽ رخ ﻣﯽدهﺪ آﻪ ﯾﻚ ﻣﻮﻟﺪ اﻣﻮاج ﺻﻮﺗﯽ و ﯾﺎ ﻣﻨﻌﻜﺲ آﻨﻨﺪﻩ اﻣﻮاج ﺻﻮﺗﯽ دارای ﺣﺮآﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣـﺜﻼً ﯾـﻚ ﺧـﻮدرو آـﻪ‬
‫در ﺣﺎل ﺑﻮق زدن اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺷﺪت ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ در ﺷﻜﺴﺘﻦ »دﯾﻮار ﺻـﻮﺗﯽ« رخ ﻣـﯽدهـﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ ﺟـﺎ ﺑـﻪ درك اﯾـﻦ‬
‫ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ )ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﺮای اﯾﻨﻜﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ را درك آﻨﻴﺪ آﻨﺎر ﯾﻚ اﺗﻮﺑﺎن ﺁن را ﺗﺠﺮﺑﻪ آﻨﻴﺪ( ﻓﺮض آﻨﻴـﺪ آـﻪ‬
‫ﺧﻮدروﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪ ١٠٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ در ﺣﺎل ﺑﻮق زدن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎ در ﺣﺮآﺖ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗـﺎ زﻣـﺎﻧﯽ آـﻪ ﺧـﻮدرو در ﺣـﺎل‬
‫ﻧﺰدﯾﻚ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﯾﻚ ﻧﺖ ﺻﻮﺗﯽ را ﻣﯽﺷﻨﻮﯾﺪ )در واﻗﻊ ﯾﻚ ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬در ﺷﻤﺎرﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ راﺟﻊ ﺑـﻪ ﻓﺮآـﺎﻧﺲ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ آﺮدﯾﻢ(‪ ،‬اﻣﺎ هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﺧﻮدرو ﺑﻪ آﻨﺎر ﺷﻤﺎ ﻣﯽرﺳﺪ ﺻﺪای ﺑﻮق ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ آﺮدﻩ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ »ﺑﻢ« ﺗﺮ ﻣـﯽﺷـﻮد‬
‫و ﺑﻌﺪ از ﻟﺤﻈﻪای آﻪ از ﺷﻤﺎ ﻋﺒﻮر آﺮد )و اﮔﺮ هﻤﭽﻨـﺎن راﻧﻨـﺪﻩ در ﺣـﺎل ﺑـﻮق زدن ﺑـﻮد( ﻧﺎﮔﻬـﺎن ﺻـﺪا ﺑـﻢﺗـﺮ ﻧﻴـﺰ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ ،‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﯽ آﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽداﻧﻴﺪ آﻪ ﺻﺪای ﺑﻮق هﻤﻴﺸﻪ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪ ،‬آﻤﺎ اﯾﻨﻜﻪ راﻧﻨﺪﻩ داﺧﻞ ﺧـﻮدرو در ﺗﻤـﺎم ﻣـﺪت ﺑـﻮق زدن ﻓﻘـﻂ‬
‫ﻧﺖ واﻗﻌﯽ ﺑﻮق را ﻣﯽﺷﻨﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺻﻮت ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻤﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻮﺿـﻴﺢ اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ ﺁﻧﭽـﻪ‬
‫آﻪ رخ ﻣﯽدهﺪ‪» :‬ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت« ﻣﻘﺪاری ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮای ﺳﺎدﻩﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎﺗﻤﺎن ﺳـﺮﻋﺖ ﺻـﻮرت را ‪١٠٠٠‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ در‬
‫ﺳﺎﻋﺖ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ‪) .‬ﺳﺮﻋﺖ واﻗﻌﯽ ﺻﻮت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دﻣـﺎ‪ ،‬ﻓـﺸﺎر هـﻮا و رﻃﻮﺑـﺖ هﻮاﺳـﺖ( ﻓـﺮض آﻨﻴـﺪ آـﻪ ﺧـﻮدروﯾﯽ در‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﯾﻚ آﻴﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎ ﻗﺮار دارد )ﺑﺼﻮرت ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺤﺮك(‪ .‬راﻧﻨﺪﻩ داﺧﻞ ﺧﻮدرو ﺑﻪ ﻣﺪت ﯾﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺷﺴﺘﯽ ﺑـﻮق را ﻓـﺸﺮدﻩ ﺗـﺎ‬
‫ﺻﺪا ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﺎ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺻﺪا ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪١٠٠٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎ ﺣﺮآﺖ ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ‪ ٦‬ﺛﺎﻧﻴﻪ از‬
‫ﻓﺸﺮدﻩ ﺷﺪن ﺷﺴﺘﯽ ﺑﻮق ﺗﻮﺳﻂ راﻧﻨﺪﻩ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﺻﺪاﯾﯽ را ﺧﻮاهﻴﺪ ﺷﻨﻴﺪ؟ )اﯾﻦ ‪ ٦‬ﺛﺎﻧﻴﻪ در واﻗـﻊ ﻣـﺪت زﻣـﺎﻧﯽ اﺳـﺖ آـﻪ‬
‫ﻃﻮل ﻣﯽآﺸﺪ ﺻﺪا ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺳﺪ( و ﺑـﻪ ﻣـﺪت ﯾـﻚ دﻗﻴﻘـﻪ ﭘـﺲ از ﺁن ﭼـﻪ ﻣـﯽﺷـﻨﻮﯾﺪ؟ ﻣـﺴﻠﻤﺎً ﺻـﺪای ﺑـﻮق را ﺑـﺪون هـﻴﭻ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮی‪.‬‬
‫ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ‪ :‬ﺷﺨﺺ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺧﻮدروﯾﯽ را ﺑﺎ ﺑﺴﺎﻣﺪی ﭘـﺎﯾﻴﻦﺗـﺮ و ﺑـﻢﺗـﺮ از ﺁﻧﭽـﻪ آـﻪ راﻧﻨـﺪﻩ داﺧـﻞ ﺧـﻮدرو و در ﺣـﺎل ﺣﺮآـﺖ‬
‫ﻣﯽﺷﻨﻮد‪ .‬راﻧﻨﺪﻩ از ﺷﺨﺼﯽ آﻪ ﺧﻮدرو ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺁن در ﺣﺎل ﺣﺮآﺖ اﺳﺖ ﺻﺪا را ﺑﺎ ﻧﺖ ﭘﺎﯾﻴﻦﺗﺮ ﻣﯽﺷﻨﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎل ﻓﺮض آﻨﻴﺪ ﺧﻮدرو از ﻓﺎﺻﻠﻪای دور ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﯽ ﻣﻌﺎدل ‪ ١٠٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎ ﺣﺮآـﺖ آﻨـﺪ‪ ،‬هﻤـﺎن راﻧﻨـﺪﻩ‬
‫ﺑﺎ هﻤﺎن ﺧﻮدرو و ﺑﺎ هﻤﺎن ﺻﺪای ﺑﻮق و ﺑﻪ ﻣﺪت هﻤﺎن ﯾﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺷـﺴﺘﯽ ﺑـﻮق را ﻓـﺸﺎرﻣﯽ دهـﺪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺟﺎﻟـﺐ اﺳـﺖ!‬
‫ﺷﻤﺎ ﺻﺪای ﺑﻮق را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ ٥٤‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺷﻨﻴﺪ ﺁن هﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﺮآﺖ ﺧﻮدرو رخ دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﺗﻌﺪاد اﻋﻮﺟﺎﺟﻬﺎی ﻣﻮج ﺻﻮﺗﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮدﻩ وﻟﯽ در زﻣﺎن آﻮﺗﺎﻩﺗﺮی ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎ ﺁﻣﺪﻩ و از ﺁﻧﺠﺎﺋﯽ آﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﺮآـﺎﻧﺲ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﻮج در واﺣﺪ زﻣﺎن اﺳﺖ ﻟﺬا اﮔﺮ ﻗـﺒﻼً اﯾـﻦ ﻧﻮﺳـﺎﻧﺎت را ‪ ١‬ﺑـﺮ ‪ ٦٠‬ﺛﺎﻧﻴـﻪ ﺗﻘـﺴﻴﻢ آـﺮدﯾﻢ و ﻓﺮآـﺎﻧﺲ ‪ F1‬ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺣﺎل ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت را ﺑﺮ ‪ ٥٤‬ﺗﻘﺴﻴﻢ آﻨﻴﻢ آﻪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﻋﺪدی ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺪد ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻓﺮآﺎﻧﺲ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ﯾﻌﻨﯽ ﺻﺪای »زﯾﺮ«ﺗﺮ‪ .‬هﻤﻴﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮای ﺧﻮدروﯾﯽ آﻪ از ﺷﻤﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻤﺎ ‪ ٦٤‬ﺛﺎﻧﻴـﻪ ﺻـﺪای ﺑـﻮق‬
‫را ﻣﯽﺷﻨﻮﯾﺪ آﻪ ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﺣﺎﺻﻠﻪ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ آﻤﺘﺮ )ﯾﺎ ﺻﺪای ﺑﻢﺗﺮ( ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻦ دﯾﻮار ﺻﻮﺗﯽ‬
‫اﯾﻨﻚ آﻪ ﻣﺎ در ﺣﺎل ﺑﺤﺚ ﺑﺮ روی راﺑﻂ ﺻﺪا و ﺳﺮﻋﺖ هﺴﺘﻴﻢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻴﻢ در ﻣـﻮرد ﺷﻜـﺴﺘﻦ دﯾـﻮار ﺻـﻮﺗﯽ هـﻢ ﺻـﺤﺒﺖ آﻨـﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮض آﻨﻴﺪ ﺁن ﺧﻮدروﯾﯽ آﻪ ﺻﺤﺒﺘﺶ ﺑﻮد ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﯽ ﻣﻌﺎدل ‪ ١٠٠‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ در ﺳـﺎﻋﺖ ﺑـﻪ ﺳـﻮی ﺷـﻤﺎ‪ ،‬ﺁن هـﻢ در ﺣـﺎل ﺑـﻮق‬
‫زدن‪ ،‬ﺣﺮآـﺖ آﻨــﺪ‪ ،‬اﻣــﻮاج ﺻــﻮﺗﯽ ﭼــﻮن ﺳــﺮﻋﺘﯽ ﻣﻌــﺎدل هﻤــﺎن ﺳــﺮﻋﺖ ﺧــﻮدرو را دارﻧــﺪ‪ ،‬ﻟــﺬا ﻧــﻪ از ﺁن ﺟﻠــﻮ زدﻩ و ﻧــﻪ ﻋﻘــﺐ‬
‫ﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا در آﻞ ﻣﺪت ﺣﺮآﺖ ﺧﻮدرو ﺷﻤﺎ ﺻﺪاﯾﯽ را ﻧﺨﻮاهﻴﺪ ﺷﻨﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻟﺤﻈﻪای آﻪ ﺧﻮدرو ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣـﯽرﺳـﺪ‪ ،‬ﺗﻤـﺎم‬
‫اﻣﻮاج ﺻﻮﺗﯽ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ و ﯾﻜﺠﺎ ﺷﻤﺎ ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﯽﺷﻨﻮﯾﺪ‪ .‬ﺻﺪای ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺻﺪا ﺗﻮﺳﻂ هﻮاﭘﻴﻤﺎﯾﯽ آﻪ ﻗﺎدرﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت ﺣﺮآﺖ آﻨﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺒـﺎت وﺣـﺸﺖ ﺑـﺴﻴﺎری از‬
‫اﻓﺮادی آﻪ در زﯾﺮ ﻣﺴﻴﺮ اﯾﻦ هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردﻩ ﻗﺪرت اﯾﻦ ﺻﺪا ﺑﻪ ﻗﺪری اﺳﺖ آﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻴﺸﻪهﺎ را ﺑﺸﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﺑﺮای ﻗﺎﯾﻘﻬﺎ ﻧﻴﺰ رخ ﻣﯽدهﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﯽ در اﯾﻦ ﻣﻴﺎن ﺗﺠﻤـﻊ اﻣـﻮاج ﺁب آـﻪ ﺳـﺮﻋﺘﯽ در ﺣـﺪود ﺳـﺮﻋﺖ اﯾـﻦ ﻗﺎﯾﻘﻬـﺎ‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮج ﻣﺘﻤﺮآﺰ ﺑﺼﻮرت ‪ V‬ﺷﻜﻞ از ﺟﻠﻮ ﻗﺎﯾﻖ ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺣﺮآﺖ ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ زاوﯾﻪ اﯾﻦ ﻣﻮج ﺗﻮﺳﻂ ﺳـﺮﻋﺖ ﻗـﺎﯾﻖ آﻨﺘـﺮل‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ ﺗﺠﻤﻊ اﻣﻮاﺟﯽ آﻪ ﻗﺎﯾﻖ در هﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽآﻨﺪ و هﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺮ ﺁن ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠـﺮ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻴـﺪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﺮآﻴﺒـﯽ از ﭘـﮋواك و ﭘﺪﯾـﺪﻩ داﭘﻠـﺮ ﺑـﺼﻮرﺗﯽ آـﻪ در زﯾـﺮ ﻣـﯽﺁﯾـﺪ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴـﺪ‪ .‬در ﻣﺤﻠـﯽ آـﻪ‬
‫اﯾﺴﺘﺎدﻩاﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮدروﯾﯽ آﻪ در ﺣﺎل ﺣﺮآﺖ )ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎ ﯾﺎ در ﺧـﻼف ﺟﻬـﺖ( اﺻـﻮاﺗﯽ را ﺑﻔﺮﺳـﺘﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌـﻀﯽ از اﯾـﻦ‬
‫اﺻﻮات ﭘﺲ از ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺧﻮدرو ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪) .‬ﭘﮋواك( از ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ آﻪ ﺧﻮدرو در ﺣـﺎل ﺣﺮآـﺖ اﺳـﺖ ﻟـﺬا اﺻـﻮات‬
‫ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷﺪﻩ ﯾﺎ ﺑﻪ هﻢ ﻓﺸﺮدﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )در ﺣﺎﻟﯽ آﻪ ﺧﻮدرو ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺁﯾﺪ( و ﯾﺎ از هـﻢ ﺑـﺎز ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﺣﺮآﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ در هﺮ دو ﺻﻮرت ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﻮج ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ و ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮدرو را ﺑﺪﺳﺖ ﺁورﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻔﻬﻮم رادار‪ :‬دﯾﺪﯾﻢ آﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﻔﻬﻮم ﭘﮋواك ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﺟﺴﺎم دور ﭘﯽ ﺑﺮد و هﻤﻴﻦ ﻃـﻮر ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﯾﻦ ﺟﺴﻢ ﭘﯽ ﺑﺒﺮﯾﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻔﺎهﻴﻢ ﻣﯽﺗﻮان ﻓﻬﻤﻴﺪ آﻪ رادار ﺻﻮﺗﯽ ﭼﻴﺴﺖ؟ اﯾـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ رادار‬
‫در زﯾﺮ درﯾﺎﯾﯽ هﺎ و آﺸﺘﻴﻬﺎ آﺎرﺑﺮد دارد و هﻤﻴﺸﻪ در ﺣﺎل آﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯽﺗﻮان از رادار ﺻﻮﺗﯽ در ﻣﺤﻴﻂ ﺁزاد ﻧﻴﺰ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آـﺮد‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﭼﻨﺪ اﺷﻜﺎل رﯾﺰ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ رادار در هﻮا اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺻﺪا در هﻮا ﻣﺴﺎﻓﺖ زﯾﺎدی را ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﭙﻴﻤﺎﯾﺪ …‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ در ﺣﺪود ‪ ١/٥‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ و ﯾﺎ آﻤﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪.‬‬
‫هﺮ آﺴﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺪا را ﺑﺸﻨﻮد ﻟﺬا اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺻﺪا در ﻣﺤﻴﻂ ﺁزاد ﻣﻮﺟﺐ ﺁزار دﯾﮕﺮان ﻣـﯽﺷـﻮد آـﻪ اﻟﺒﺘـﻪ ﻣـﯽﺗـﻮان ﺑـﺎ ﺑـﺎﻻ‬
‫ﺑﺮدن ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﺻﺪای ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻣﻮاج »ﻓﺮاﺻﻮت« اﯾﻦ ﻣﺸﻜﻞ را ﺣﻞ آﺮد‪.‬‬
‫ﺻﺪای ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷﺪﻩ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﺪﯾﺪﻩ ﭘﮋواك ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮری آﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﺁن ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ :‬ﺁﻧﺘﻦ هﺎی ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﮔﻠﺪﺳـﺘﻮن (ﺑﺨـﺸﯽ از ﺷـﺒﻜﻪ ارﺗﺒـﺎﻃﯽ ﻓـﻀﺎﯾﯽ ﻧﺎﺳـﺎ( آـﻪ ﺑـﻪ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت‬
‫ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ رادﯾﻮﯾﯽ ﻓﻀﺎﭘﻴﻤﺎهﺎی ﻣﻴﺎن ﺳﻴﺎرﻩای ﻧﺎﺳﺎ آﻤﻚ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ :‬رادار ﺟﺴﺖ وﺟﻮی ﺳﻄﺢ و هﻮا آﻪ ﺑﺮ روی ﻧﻮك دآﻞ ﯾﻚ ﻣﻮﺷﻚ هﺪاﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﻴﺎﯾﻴﺪ در ﻣﻮرد ﯾـﻚ ﻧﻤﻮﻧـﻪ واﻗﻌـﯽ راداری آـﻪ ﺑـﺮای ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ هﻮاﭘﻴﻤﺎهـﺎی در ﺣـﺎل ﭘـﺮواز ﺑﻜـﺎر ﻣـﯽرود ﺻـﺤﺒﺖ آﻨـﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ رادار در اﺑﺘﺪا ﺑﺎ روﺷﻦ آﺮدن ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪﻩ ﻗـﻮیاش ﯾـﻚ دﺳـﺘﻪ ﻣـﻮج رادﯾـﻮﯾﯽ ﻣﺘـﺮاآﻢ در ﺁﺳـﻤﺎن و در ﺟﻬـﺎت ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﭘﺨﺶ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ارﺳﺎل ﺑﺮای ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻜﺮو ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺻـﻮرت ﻣـﯽﭘـﺬﯾﺮد‪ ،‬ﺣـﺎل ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪﻩ ﺧـﺎﻣﻮش ﺷـﺪﻩ و ﮔﻴﺮﻧـﺪﻩ ﺳﻴـﺴﺘﻢ رادار‬
‫ﻣﺘﺮﺻﺪ درﯾﺎﻓﺖ ﭘﮋواك اﻣﻮاج آﻪ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ ﻧﻴﺰ هﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﯽ ﻣﻌﺎدل ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﺣﺮآﺖ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً در هﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺛﺎﻧﻴﻪ ‪ ٣٠٠‬ﻣﺘﺮ را در ﻓﻀﺎ ﻃﯽ ﻣﯽآﻨﻨﺪ؛ ﺣﺎل‬
‫اﮔﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ رادار ﻣﺬآﻮر دارای ﯾﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴﻖ و ﻗﻮی ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺎ دﻗـﺖ ﺑـﺴﻴﺎر ﺑـﺎﻻﯾﯽ ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ هﻮاﭘﻴﻤـﺎ را‬
‫ﻣﺸﺨﺺ آﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از روﺷﻬﺎی ﺧﺎص ﭘﺮدازش ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﺮای ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ ﺑﺮ روی ﻣﻮﺟﻬﺎی ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑـﻪ‬
‫دﻗﺖ ﺳﺮﻋﺖ هﻮاﭘﻴﻤﺎ را ﻣﺸﺨﺺ آﺮد‪.‬‬
‫ﺁﻧﺘﻦ رادار ﯾﻚ دﺳﺘﻪ آﻮﭼﻚ اﻣﺎ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﭘﺎﻟﺲ اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ از ﯾﻚ ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﻣـﺸﺨﺺ را در ﻓـﻀﺎ ﻣـﯽ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕـﺎﻣﯽ آـﻪ‬
‫اﻣﻮاج ﺑﻪ ﯾﻚ ﺟﺴﻢ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽآﻨﻨﺪ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷﺪﻩ و در اﺛﺮ ﭘﺪﯾـﺪﻩ داﭘﻠـﺮ ﻓـﺸﺮدﻩ ﺗـﺮ ﯾـﺎ ﮔﺴـﺴﺘﻪ ﺗـﺮ ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬هﻤـﺎن ﺁﻧـﺘﻦ‬
‫وﻇﻴﻔﻪ درﯾﺎﻓﺖ اﻣﻮاج ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷﺪﻩ را آﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر آﻤﺘﺮ از اﻣﻮاج ارﺳﺎﻟﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ دارد‪.‬‬
‫در رادارهﺎی زﻣﻴﻨﯽ ﻗﻀﻴﻪ ﺧﻴﻠﯽ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ از رادارهﺎی هـﻮاﯾﯽ اﺳـﺖ‪ ،‬هﻨﮕـﺎﻣﯽ آـﻪ ﯾـﻚ رادار ﭘﻠـﻴﺲ ﺑـﻪ ارﺳـﺎل ﭘـﺎﻟﺲ ﻣـﻮج‬
‫رادﯾﻮﯾﯽ ﻣﯽﭘﺮدازد ﺑﺨﺎﻃﺮ وﺟﻮد اﺟﺴﺎم ﺑﺴﻴﺎر در ﺳﺮ راهﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺮدﻩهﺎ‪ ،‬ﭘﻠﻬﺎ‪ ،‬ﺗﭙﻪهـﺎ و ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﭘﮋواآﻬـﺎی ﺑـﺴﻴﺎری را‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽدارد‪ ،‬اﻣﺎ از ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ آﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ اﺟﺴﺎم ﺛﺎﺑﺖ هﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺰء ﺧﻮدروهﺎ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻟـﺬا ﺳﻴـﺴﺘﻢ رادار ﺧﻮدروهـﺎی‬
‫ﭘﻠﻴﺲ از ﻣﻴﺎن اﻣﻮاج ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺁﻧﻬﺎﯾﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺪﯾﺪﻩ داﭘﻠﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺁن هـﻢ ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺪازﻩای آﻪ ﺟﺴﻢ ﻣﺘﺤﺮك اﺿﺎﻓﻪ ﺳﺮﻋﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺿﻤﻦ ﺁﻧﺘﻦ اﯾﻦ رادارهﺎ ﺑﺴﻴﺎر دهﺎﻧﻪ ﺗﻨﮕﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا آﻪ ﻓﻘـﻂ ﺑـﺮ‬
‫روی ﯾﻚ ﺧﻮدرو ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﻣﺮوزﻩ ﭘﻠﻴﺲ هﺎ در ﺑﺮﺧﯽ آﺸﻮرهﺎ از ﺟﻤﻠﻪ آﺸﻮر ﺧﻮدﻣﺎن از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﻟﻴﺰر ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮدروهﺎ در ﺑﺰرﮔﺮاهﻬﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻟﻴﺪار« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﺠﺎی اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ از اﺷـﻌﻪ ﻧـﻮری ﻣﺘﻤﺮآـﺰ )ﯾـﺎ‬
‫هﻤﺎن ﻟﻴﺰر( اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﮐﺘﺎب و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ در ﻋﻬﺪ ﺑﺎﺳﺘﺎن‪.‬‬

‫از ﺧﺮاﺑﻪ هﺎی ﺷﻬﺮهﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻣﯽ ﺁﯾﺪ ﮐﻪ ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن در ﺣﺪود ‪ ٢٧٠٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ هـﺎی‬
‫ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬ﻣﺬهﺒﯽ و دوﻟﺘﯽ ﺑﺮ ﭘﺎ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ » ﺗﻠﻮ» ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ای ﻣﺘﺠـﺎوز از ‪ ٣٠٠٠٠‬ﻟﻮﺣـﻪ ﮔﻠـﻴﻦ‬
‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺪن ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن از ‪ ٣٥٠٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺖ و در ﻋﻬﺪ ﻃﻼﯾﯽ » اور « ﺷﮑﻮﻓﺎ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮرﺧﺎن ﺳﻮﻣﺮی ﺛﺒﺖ ﺗﺎرﯾﺦ ﺟﺎری و ﺑﺎز ﺳﺎزی داﺳﺘﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎن را ﺁﻏﺎز ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﻬﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻈﺎم ﻧﮕﺎرش ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ «‬
‫ﺧﻂ ﻣﻴﺨﯽ « اﺳﺖ و اﻋﺘﺒﺎر ﺳﻮﻣﺮی هﺎ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﺑﺪاع اﯾﻦ ﺧﻂ و ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺰرگ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺸﺮﯾﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻧﻮﺷﺘﻦ از ﻗﻠﻢ ﻓﻠﺰی و ﺗﻴﺰی ) ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻴﺦ ( اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮ ﻣﻮادی ﭼﻮن ﮔﻞ ﻧﺮم‪ ،‬ﻋﺎج ﯾﺎ ﭼﻮب ﻣﯽ ﻧﻮﺷـﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﺗﺒﺎﻧﯽ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪﻩ وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ و ﭘﺲ از ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮔﻞ ﻧﺮم را ﻣﯽ ﭘﺨﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺨﺖ ﺷـﻮد ﻗﻄﻌـﺎت ﮔـﻞ ﭘﺨﺘـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﻮﺣﻪ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﮐﺸﻒ ﮐﺮدﻩ اﻧـﺪ‪ .‬ﭼـﻮن ﻟﻮﺣـﻪ هـﺎﯾﯽ اﺑـﺰار ﺛﺒـﺖ اﻃﻼﻋـﺎت ﺗﺠـﺎری‪ ،‬ﺁﺛـﺎر‬
‫ﻣﺬهﺒﯽ ﺷﺎﻣﻞ دﻋﺎ هﺎ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﮏ‪ ،‬ﻋﻼﺋﻢ ﺟﺎدوﯾﯽ‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎی ﻣﻘﺪس و ﺣﮑﺎﯾﺎت و رواﯾﺎت ﻗﻮﻣﯽ و ﻣﻠﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻟﻮﺣﻪ ادﺑﻴﺎت‪ ،‬اﻧﺪﯾﺸﻪ هﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﻓﻠـﺴﻔﯽ ﺧـﻮد را ﺣﻔـﻆ ﮐـﺮدﻩ اﻧـﺪ و در ﻣﻴـﺎن ﻣـﻮاد‬
‫ﺣﻔﺎری ﺷﺪﻩ از ﺧﺮاﺑﻪ هﺎی ﺷﻬﺮهﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﻮﻣﺮی ﻟﻮﺣﻪ هﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت ادﺑﯽ هﺰاران ﺳﺎل ﮐﻬﻨﺘﺮ از اﯾﻠﻴﺎد‬
‫در ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻮ ﻣﺮﯾﺎن ﮐﻬﻨﺘﺮﯾﻦ ادﺑﻴﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺴﺎن را ﺗﺪوﯾﻦ ﮐﺮدﻧﺪ )ﻣﻮﮐﻬﺮﺟﯽ‪ ،١٣٧٥ ،‬ص ‪ ( ٨١‬از ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺘﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﮔـﻞ ﯾـﺎ‬
‫ﻣﻮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ در ﻣﻴﺎﺑﻴﻴﻢ ﮐﻪ ‪ ٩٥‬در ﺻﺪ اﯾﻦ ﻣﺘﻮن ﺑـﻪ اﻣـﺮ ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﯽ‪ ،‬اداری و ﺣﻘـﻮﻗﯽ‬
‫ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮهﻨﮓ ﺳﻮﻣﺮی ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻴﺶ از ‪ ١٥٠٠‬ﺳﺎل ﯾﻌﻨﯽ از ﻧﻴﻤﻪ هﺰارﻩ ﭼﻬﺎرم ﺗﺎ ﺁﻏﺎز هﺰارﻩ دوم ﭘـﻴﺶ از ﻣـﻴﻼد ﺑـﺮ ﺳـﺮزﻣﻴﻦ»‬
‫راﻓﺪﯾﻦ« ﺳﻴﻄﺮﻩ داﺷﺖ‪ .‬در ازای اﯾﻦ ﺗﺎرﯾﺦ‪ ،‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﺳﻮﻣﺮی ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺘﻮن را در ﻣـﻮ ﺿـﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫و در ﻧﺴﺨﻪ هﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش در ﺁورﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎی راﯾﺞ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﺳـﺘﺎن » دﻻور ﻧﺎﮐـﺎم ﮔﻴﻠﮕﻤـﺸﻦ « در ﻧـﺴﺦ‬
‫هﺎی ﻓﺮاوان و رواﯾﺖ هﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪) .‬اﺳﺘﻴﻮﯾﭻ ‪ ١٣٧٣‬ص ‪.( ٢٦‬‬
‫ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن اﯾﻦ ﮔﻞ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ را در ﻣﻌﺎﺑﺪ ﯾﺎ ﮐﺎﺧﻬﺎی ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﯾﺎ ﻣﺪارس ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ )هﻤـﺎن ‪ ١٣٧٣‬ص ‪ ( ٢٧‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ دﺳﺘﺎوردهﺎ را ﺑﻪ اﯾﻦ هﺪف روﺷﻦ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﻔﻆ ﺁن ﺑﺮای ﻧﺴﻠﻬﺎی ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺛﺒـﺖ ﮐﺮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺳﻮﻣﺮﯾﺎ ن ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺘﺎب ﻧﻘﺸﯽ اﺧﺘﺼﺎص دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺑﺎ ﺁن در ارﺗﺒﺎط اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨـﺎ‬
‫ﮐﻪ دﺳﺘﺎوردهﺎی ﻓﺮهﻨﮕﯽ و ﻓﻨﺎوری اﻧﺴﺎن را ﭘﺎس دارد و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی اهـﺪاف ﻗـﺎﻧﻮﻧﯽ و ﺁﻣﻮزﺷـﯽ و دﯾﮕـﺮ ﻧﻴﺎزهـﺎی روزاﻧـﻪ او‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬هﻤﺎن ‪ ،١٣٧٣‬ص ‪.( ٢٩‬‬
‫ﭘﺲ از ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن ﺑﻪ ﺗﻤﺪن ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﻣﯽ رﺳﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺧﻂ ﻣﻴﺨﯽ و هﻤﻪ داﻧﺸﻬﺎی رﯾﺎﺿﯽ و ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻏﻴـﺮﻩ‬
‫را از ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن ﺁﻣﻮﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ هـﺎﯾﯽ در ﻣﻌﺎﺑـﺪ و ﻗـﺼﺮهﺎ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻨﺪ و ﯾﮑـﯽ از ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ و ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪ هـﺎی ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ )ﺑﻮرﺳﻴﭙﺎ( ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﺼﺘﺮﯾﻦ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ هﺎی ﻋﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑـﻮد‪ .‬از ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ ﺁﺛـﺎر ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧـﺪﻩ از ﺗﻤـﺪن ﺑﺎﺑﻠﻴـﺎن‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان » ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﻮراﺑﯽ« را ﻧﺎم ﺑﺮد‪) .‬هﻤﺎن ‪ ،١٣٧٣‬ص ‪.( ٣٠ ،٣١‬‬
‫ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺁﺷﻮرﯾﺎن هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺑﺪاری ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﯾﮏ ﭘﻴـﺸﻪ ﺑـﻪ ﺁن دوران ﺑـﺎز ﻣـﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﺁﺷﻮر ﺑﺎﻧﻴﭙﺎل ﮐﻪ از ﺳﺎل ‪ ٦٢٦‬ﺗﺎ ‪ ٦٦٨‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﯽ زﯾﺴﺖ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻔﺴﺮ ﮐﺎر ﮐﺘﺎﺑﺪاری در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫وی در ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻨﻮا ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای ﺑﺰرگ ﺗﺄ ﺳﻴﺲ ﮐﺮد و ﮐﺎﺗﺒﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﺑﻮرﺳـﻴﭙﺎ ﮔـﺴﻴﻞ داﺷـﺖ ﺗـﺎ ﻟﻮﺣـﻪ هـﺎی ﮔﻠـﯽ را‬
‫اﺳﺘﻨﺴﺎخ و ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻧﻴﻨﻮا ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪) .‬ﯾﺘﺰ‪ ١٩٨٩ ،‬ص ‪.( ٤‬‬
‫»ﺁﺷﻮر ﺑﺎﻧﻴﭙﺎل« را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﮐﺘﺎﺑﺪار ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﻤﺪن ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬در ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﺑـﺮای ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ ﺑـﺎر در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ‬
‫ﻧﻴﻨﻮا ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺮ ﻣـﯽ ﺧـﻮرﯾﻢ‪ .‬ﻟﻮﺣـﻪ هـﺎ ﺑـﺎ ﻧﻈﻤـﯽ ﻣﻨﻄﻘـﯽ ﺑـﺮ ﺣـﺴﺐ ﻣـﻮ ﺿـﻮع ﯾـﺎ ﻧـﻮع ﻣﺮﺗـﺐ ﺷـﺪﻩ و هـﺮ ﯾـﮏ ﻧـﺸﺎﻧﻪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ داﺷﺖ و ﺳﻴﺎهﻪ ﻣﺤﺘﻮا هﺮ اﺗﺎﻗﮏ ﯾﺎ ﺣﺠﺮﻩ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺳـﺮ در ﺁن ﮐﻨـﺪﻩ ﮐـﺎری ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد در ﻓﻬﺮﺳـﺖ ﻧﻴـﺰ ﻣﻨـﺪرج ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺁﺷﻮر ﺑﺎﻧﻴﭙﺎل در ﻧﻴﻨﻮا ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﻢ و ﺑﻴﺶ ﮐﺎﻣﻠﯽ از رﺷﺪ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﮕﺎرش و ﺷﮑﻞ و ﺷﻴﻮﻩ ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﻴﺮاث اﻧـﺴﺎﻧﯽ‬
‫در ﻓﺮهﻨﮓ ﺳﻮﻣﺮی‪ ،‬ﺑﺎﺑﻠﯽ و ﺁﺷﻮری را ﻃﯽ ادوار ﺁﻏﺎز ﺗﺎرﯾﺦ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫»ﮔﻴﺘﺰ« در هﻤﻴﻦ ارﺗﺒﺎط اﻇﻬﺎر ﻣﯽ دارد ﮐﻪ اﮔﺮ ﺳﻬﻢ ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن در ﺗﻤﺪن ﺑـﺸﺮ اﺧﺘـﺮاع ﺧـﻂ و ﻧﮕـﺎرش و ﺳـﻬﻢ ﺑﺎﺑﻠﻴـﺎن ﻗـﺎﻧﻮن‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﻄﻴﻪ ﺁﺷﻮرﯾﺎن ﺑﻪ ﺁﯾﻨﺪﮔﺎن ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻴﺮود‪ .‬ﭘـﺲ از ﻣـﺮگ ﺁﺷـﻮر ﺑﺎﻧﻴﭙـﺎل ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺣﻴـﺎت‬
 ‫ﺧﻮد اداﻣﻪ داد ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ در ﺳﺎل‪ ٦١٢‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد )ﻣﻴﺪی ﮐﻴﺎزاس( ﻧﻴﻨﻮا را ﺗﺨﺮﯾﺐ ﮐﺮد و ﭘﺲ از ﺁن ﺷﻬﺮ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺑﻨـﺎ ﻧـﺸﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺁﺷﻮرﯾﺎن را ﺑﻪ هﻤﺎن ﺷﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﻴﺪی ﺗﺮک ﮐـﺮدﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ‬
‫ﮐﺸﻒ ﮐﻨﻨﺪ‪) .‬اﺳﺘﻴﻮﯾﭻ ‪ ١٣٧٣‬ص ‪.( ٤٢‬‬
‫ﺗﻤﺪن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻣﺼﺮﯾﺎن هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻤﺪن هﺎی ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن و ﺑﺎﺑﻠﯽ و ﺁﺷﻮرﯾﺎن ﺷﮑﻮﻓﺎ ﺷﺪ اﻣﺎ ﮐﺎر ﻣﺼﺮﯾﺎن از ﻧﻈـﺮ ﺷـﮑﻞ ﮐﺘـﺎب و‬
‫ﻣﻮاد ﻧﻮﺷﺘﻨﯽ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻔﺎوت ﺑﺴﻴﺎر داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎدﻩ ﻧﻮﺷﺘﻨﯽ ﺁن ﺑﺮگ »ﭘﺎﭘﻴﺮوس« ﺑﻮد‪ .‬از ﻗﻠﻢ ﻣﻮ ﻣﺎﻧﻨـﺪی ﺑـﻪ ﻣﻨﺰﻟـﻪ اﺑـﺰار ﻧﮕـﺎرش‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺷﮑﻞ ﮐﺘﺎب ﺁﻧﻬﺎ ﻃﻮﻣﺎر ﭘﺎﭘﻴﺮوس ﻧﺎم داﺷﺖ و ﻧﮕﺎرش ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺗﺼﻮﯾﺮی )هﻴﺮوﮔﻠﻴﻒ( اﻧﺠﺎم ﻣـﯽ ﮔﺮﻓـﺖ‬
‫)ﻣﻮﮐﻬﺮﺟﯽ ‪ ١٣٧٥‬ص ‪.( ٨٢‬‬
‫ﻣﺼﺮﯾﺎن ﺧﻮد ﮐﺘﺎب را ﭼﻨﺎن ﺑﺰرگ ﻣﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﻮﯾﯽ ﺁن را ﻣـﯽ ﭘﺮﺳـﺘﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺮای ﻣﺜـﺎل در ﯾﮑـﯽ از ﻣﺘـﻮن دﯾـﺪﮔﺎﻩ ژرﻓـﯽ را‬
‫ﭘﻴﺮاﻣــﻮن ارزش در ﺳــﺨﻦ ﻧﮕــﺎرش ﯾﺎﻓﺘــﻪ ﻣــﯽ ﺧــﻮاﻧﻴﻢ‪ » :‬اﻧــﺴﺎن ﻣــﯽ ﻣﻴــﺮد و ﺟﻨــﺎزﻩ او ﺑــﻪ ﺧــﺎک ﺗﺒــﺪﯾﻞ ﻣــﯽ ﺷــﻮد و هﻤــﻪ‬
‫هﻤﺮوزﮔﺎران او ﭼﻬﺮﻩ در ﻧﻘﺎب ﺧﺎک ﻣﯽ ﮐﺸﻨﺪ و اﯾﻦ ﮐﺘﺎب اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﺎد او را از زﺑﺎﻧﯽ ﺑﻪ زﺑﺎن دﯾﮕﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﻣـﯽ دهـﺪ‪ .‬ﻧﮕـﺎرش‬
‫ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺗﺮ از ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺻﻮﻣﻌﻪ در ﻏﺮب ﯾﺎ از ﯾﮏ ﻗﻠﻌﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺑﺖ در ﯾـﮏ ﻣﻌﺒـﺪ اﺳـﺖ « )‬
‫‪ ١٣٧٣‬ص ‪.( ٥٣‬‬
‫ﻃﻮﻣﺎرهﺎی ﭘﺎﭘﻴﺮوس ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﮐﻮزﻩ دهﺎن ﮔﺸﺎد )ﺧﻢ( ﮔﻠﯽ ﯾﺎ اﺳﺘﻮاﻧﻪ هﺎی ﻓﻠﺰی دارای ﻧﺸﺎﻧﻪ هـﺎی ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ ﻧﮕﻬـﺪاری‬
‫ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺼﺮی و ﻣﺸﻬﻮر ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﭘﺎﭘﻴﺮوس ﭘﺮس« ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از ﺳﺎل ‪ ٢٨٨٠‬ﭘﻴﺶ از ﻣـﻴﻼد‬
‫ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش در ﺁﻣﺪ‪ ،‬اﮐﻨﻮن در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻠﯽ ﭘﺎرﯾﺲ ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد‪) .‬ﻣﻮﮐﻬﺮﺟﯽ‪ ،١٣٧٥ ،‬ص‪.( ٨٣‬‬
‫در ﭘﺮﺗﻮ ﺁب و هﻮای ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎری از ﻃﻮﻣﺎرهﺎی ﭘﺎﭘﻴﺮوس ﺑﻮﯾﮋﻩ در ﮔﻮرﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و ﺑﻘﺎﯾﺎی ﻣﻌﺎﺑﺪ و ﺣﺘـﯽ در ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫هﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺘﺎب ﻧﮕﺎرش ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ورق ﭘﺎﭘﻴﺮوس در ﻣﺼﺮ ﺷﮑﻞ ﻃﻮﻣﺎر داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻓﺮاوان در ﻣﺼﺮ اﺳﺘﻨﺴﺎخ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﻌﺮض ﻓﺮوش ﻣـﯽ ﺁﻣـﺪ ﻣـﺮدﻩ ﻧﺎﻣـﻪ‬
‫هﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮدﻩ ﻧﺎﻣﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ هﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺘﻮن ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺤﺮ و ﺟﺎدو ﻣﺮﺑﻮط ﻣـﯽ ﺷـﺪ و از ﺁﻧﻬـﺎ اﻧﺘﻈـﺎر‬
‫ﻣﯽ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﺳﺎﯾﺶ ﻣﺪﻓﻮن را در ﮔﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ) .‬هﻤﺎن‪ ،‬ص ‪.( ٥٥‬‬
‫زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی اﯾﻦ ﻣﺮدﻩ ﻧﺎﻣﻪ هﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﻴﻬﺎی رﻧﮕﺎرﻧﮕﯽ زﯾﻨﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻇﺮی از زﻧﺪﮔﯽ اﻧـﺴﺎن ﻣـﺪﻓﻮن ﺷـﺪﻩ را‬
‫در ﮔﻮر ﻧﺸﺎن ﻣﯽ داد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری اوﻗﺎت ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺮدﻩ ﻧﺎﻣﻪ هﺎ ﮐﻬﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ هﺎی ﻣﺼﻮر در ﺟﻬﺎن هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﺮدﻩ ﻧﺎﻣﻪ هﺎ از ﺳﻮی ﮐﺎهﻨﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ در ﻧﺴﺨﻪ هﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻓﺮوش در ﺑﺎزار ﻓﺮاهﻢ ﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ ﺟـﺎﯾﯽ را‬
‫ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ در ﺁن ﻧﺎم ﺷﺨﺺ ﻣﺘﻮﻓﺎ را ﺑﻨﻮﯾﺴﺪ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺮدﻩ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﮐﻞ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ در ﻣﺼﺮ ‪ %٩٥‬ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ دﺳﺘﺎورد ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ دوران ﺑﺎﺳﺘﺎن را ﺗﺎﺳﻴﺲ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﻣـﺼﺮ داﻧـﺴﺖ‪ .‬ﻣﻴـﺎن ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ‬
‫هﺎ ی ﻧﻴﻨﻮا و اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﺷﺒﺎهﺘﻬﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻀﻪ ای وﺟﻮد دارد‪ ،‬هﺮ دو ﻧﻬﺎدهﺎﯾﯽ ﺑﺎ وﯾﮋﮔـﯽ ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧـﺪ ﮐـﻪ ﺷـﺎهﺰادﮔﺎن‬
‫ﺣﺎﮐﻢ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻧﺪ هﺮ ﭼﻨﺪ اﺧﺘﻼﻓﺎت زﯾﺎدی ﻣﻴﺎن ﻣﻮاد ﻧﻮﺷﺘﻨﯽ و ﺷﮑﻞ ﮐﺘﺎب ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧـﻮرد‪ .‬در ﻧﻴﻨـﻮا ﻟﻮﺣـﻪ‬
‫هﺎی ﮔﻠﯽ و در اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﻃﻮﻣﺎرهﺎی ﭘﺎﭘﻴﺮوس وﺟﻮد داﺷﺖ و ﭼﻬﺎر ﻗﺮن ﻣﻴﺎن ﺑﺮ ﭘﺎﯾﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﺑﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ اﺳﮑﻨﺪر ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﺗﺴﻠﻂ ﯾﺎﻓـﺖ و دﺳـﺘﻮر داد ﺗـﺎ در ﮐﻨـﺎر رود ﻧﻴـﻞ‬
‫ﺷﻬﺮی ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﻼﻗﻪ ﻓﺮاوان وی ﺑـﻪ ﮐﺘـﺎب و هﻨـﺮ‪ ،‬ﺑـﺴﻴﺎری از ﻋﺎﻟﻤـﺎن و داﻧـﺸﻤﻨﺪان در‬
‫ﺁﻧﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از ﻣـﺮگ اﺳـﮑﻨﺪر ﺑﻄﻠﻤﻴـﻮس اول ﺟﺎﻧـﺸﻴﻦ وی ﺷـﺪ و دﺳـﺘﻮر داد ﺗـﺎ ﺑﺰرﮔﺘـﺮﯾﻦ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﺁن زﻣـﺎن در‬
‫اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد در ﺁﻧﺠﺎ دو ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﺁﻣـﺪ اوﻟـﯽ در ﻧﺎﺣﻴـﻪ ای ﺑـﻪ ﻧـﺎم» ﻣـﻮزﻩ« ﮐـﻪ ﺣـﺪود‪ ٢٠٠‬هـﺰار ﻃﻮﻣـﺎر‬
‫ﭘﺎﭘﻴﺮوس داﺷﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺶ اﺳﺎﺳﯽ ﺁﮐﺎدﻣﯽ داﻧﺸﻤﻨﺪان و ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﻄﻠﻤﻴﻮس اول ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻣـﺸﻬﻮر اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫هﺮ ﮐﺸﺘﯽ ای ﮐﻪ در ﺑﻨﺪر اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﻟﻨﮕﺮ ﻣﯽ اﻧﺪاﺧﺖ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی داﺧﻞ ﺁن را ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﺑـﺮدﻩ و ﭘـﺲ از اﺳﺘﻨـﺴﺎخ از روی ﺁن‬
‫ﺑﻪ داﺧﻞ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﺮ ﮔﺮداﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬در هﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪ و ﺗﺴﻠﻂ روﻣﻴﻬﺎ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺣﺪود ‪ ٧٠٠‬هﺰار ﻃﻮﻣﺎر ﭘﺎﭘﻴﺮوس داﺷـﺖ‬
‫ﮐﻪ از ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﮔﺮدﺁوری وﺑﻪ زﺑﺎﻧﻬﺎی ﻣﺼﺮی‪ ،‬ﻻﺗﻴﻦ و دﯾﮕﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ -‬دوﻣـﻴﻦ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ در اﺳـﮑﻨﺪرﯾﻪ در‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ » ﺳﺮاﭘﻴﻮم « ﮐﻪ ﺑﻄﻠﻤﻴﻮس ﺳﻮم ﺁن را اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد در ﻣﻌﺒﺪ» ﺳﺮاﭘﻴﺲ« ﻗﺮار داﺷﺖ ﮐﻪ در ﺣـﺪود‪ ١٠٠‬هـﺰار ﻃﻮﻣـﺎر‬
‫ﭘﺎﭘﻴﺮوس داﺷﺖ‪) .‬ﻣﺰﯾﻨﺎﻧﯽ ‪ ١٣٧٩‬ص ‪.( ٩‬‬
‫از زﻣﺎن ﺳﻘﻮط اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن از ﻧﻈﺮ اﻧﺪازﻩ ﭼﻨـﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ای ﺣﺘـﯽ در ﻓﺮهﻨـﮓ ﻏﺮﺑـﯽ ﯾـﺎ در دورﻩ ﻓﺮهﻨﮕـﯽ هـﻢ ﺗﮑـﺮار‬
‫ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ هﺎی اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺮدان ﻣﺸﻬﻮر ﺗﺎرﯾﺦ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﮐﺘﺎﺑـﺪاران ﺁن ﻣـﯽ ﺗـﻮان از»‬
‫دﻣﺘﺮﯾﻮس‪ ،‬زﻧﻮدوﺗﻮس‪ ،‬اراﺗﻮﺳﺘﻦ‪ ،‬ﺁﭘﻮﻟﻮﻧﻴﻮس‪ ،‬ﮐﺎﻟﻴﻤﺎ ﺧﻮس« و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﮕﺎن دﯾﮕﺮ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ داﻧﺸﻮران ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﻮدﻧﺪ و ﮐﺘﺎﺑﺪاری ﮐﺎر ﻓﺮﻋﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑـﻪ ﮔـﺮد ﺁوری‬
‫ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻴﻞ ﻣﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ را ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﻮﯾـﺴﯽ ﻣـﯽ ﮐﺮدﻧـﺪ و ﺑـﻪ ﺗﻬﻴـﻪ »ﮐﺘﺎﺑـﺸﻨﺎﺳﯽ هـﺎ« دﺳـﺖ ﻣـﯽ زدﻧـﺪ‪.‬‬
‫هﻤﭽﻨﻴﻦ وﯾﺮاﯾﺶ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻦ ادﺑﻴﺎت و ﺁﺛﺎر ﺧﻮد و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﺮﮐﺰ ﮐﺘﺎﺑﺖ را ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻋﻬـﺪﻩ داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻗـﻮﻟﯽ‬
‫در ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﺘﺎﺑﺪاری زﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐـﻪ ﮐﺘﺒـﺪاران از ﺑﻴـﺸﺘﺮﯾﻦ ﺣﺮﻣـﺖ و اﺣﺘـﺮام ﺑـﺮ ﺧـﻮردار ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬اﻓـﺮادی ﺑـﺴﻴﺎر ﻣﻘﺘـﺪر و ﻣﺘﻮﻟﻴـﺎن‬
‫ﺁﻣﻮزش ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺸﺎهﺪﻩ اوج اﯾﻦ دوران ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﺰت اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎن اﻧﺪﯾﺸﻴﺪ )ﻣـﻮﮐﻬﺮ ﺟـﯽ ‪ ١٣٧٥‬ص‬
‫‪.( ٨٤‬‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻮزﻩ را ‪ ٤٧‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ » ژوﻟﻴﻮس ﺳﺰار« روﻣﯽ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﮐﺸﻴﺪ‪ .‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺳـﺮاﭘﻴﻮم ﻧﻴـﺰ ﺗﺤـﺖ ﺳـﻠﻄﻪ‬
‫»ﺗﺌﻮ دوﺳﻴﻮس ﮐﺒﻴﺮ« ‪ ٣٩٥‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﻣﻴﻼد ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻌﺎﺑﺪ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎن را رﯾـﺸﻪ ﮐـﻦ ﮐـﺮد از ﺑـﻴﻦ رﻓـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ هـﺮ ﺣـﺎل‬
‫ﺁﻧﭽﻪ از ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ هﺎی اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد ﭘﺲ از ﻓﺘﺢ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ازﺑﻴﻦ رﻓـﺖ‪ ١٣٧٩ ).‬ص‬
‫‪.( ٩٩‬‬

‫ﻃﻮﻓﺎﻧﻬﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ؟‬

‫ﻃﻮﻓﺎﻧﻬﺎ هﻨﮕﺎﻣﯽ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ آﻪ رﻋﺪ و ﺑﺮﻗﻬﺎی ﺷﺪﯾﺪ روی ﺁﺑﻬﺎی ﮔﺮم اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺑﺮﺧﻮرد ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬هـﻮای ﮔـﺮم ﻧﺎﺷـﯽ از‬
‫ﻃﻮﻓﺎن و ﺳﻄﺢ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺗﺮآﻴﺐ ﻣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ و ﺷـﺮوع ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻرﻓﺘﻦ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ اﻣـﺮ ﺑﺎﻋـﺚ آـﺎهﺶ ﻓـﺸﺎر ﺑـﺮ روی ﺳـﻄﺢ‬
‫اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﻮﻓﺎن ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺎدهﺎﯾﯽ آﻪ در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ هﻢ ﻣﯽ وزﻧﺪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﯽ آﻨـﺪ‪ .‬هـﻮای ﮔﺮﻣـﯽ آـﻪ‬
‫روﺑﻪ ﺑﺎﻻ در ﺣﺮآﺖ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ آﺎهﺶ ﻓﺸﺎر در ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ هﻮا ﻣﺪام اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑـﺪ ﺗـﺎ اﯾـﻦ ﻓـﺸﺎر‬
‫آﻢ را ﭘﺮ آﻨﺪ‪ .‬در ﻋﻮض هﻮای ﮔﺮم ﺑﻴﺸﺘﺮی را از ﺳﻄﺢ درﯾﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ آﺸﺪ و هﻮای ﺳﺮدﺗﺮ و ﺧﺸﻚ ﺗـﺮ را ﺑـﻪ ﭘـﺎﯾﻴﻦ‬
‫ﻣﯽ ﻣﻜﺪ‪ .‬ﻃﻮﻓﺎن در هﻨﮕﺎم ﺣﺮآﺖ ﺑﺮوی اﻗﻴﺎﻧﻮس هﻮای ﮔﺮم ﺗﺮ و ﻣﺮﻃﻮب ﺗﺮی را ﺑﺎﻻ ﻣﯽ آـﺸﺪ‪ .‬ﺑﺘـﺪرﯾﺞ هـﻮای ﺑﻴـﺸﺘﺮی ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺮآﺰ آﻢ ﻓﺸﺎر ﻣﻜﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد ﺷﺮوع ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﺗﻜﻤﻴﻞ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺑﻪ ﯾﻚ ﻃﻮﻓﺎن آﺎﻣﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﺳﺎﻋﺘﻬﺎ ﯾﺎ روزهﺎ ﻃﻮل ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﻃﻮﻓﺎﻧﻬﺎ از ﯾﻚ ﻣﺤـﻮر آـﻢ ﻓـﺸﺎر و ﺑﺎدهـﺎی ﺁرام ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣـﯽ ﺷـﻮد آـﻪ ﮔﺮدﺑﺎدهـﺎ و رﮔﺒﺎرهـﺎی‬
‫ﺷﺪﯾﺪ اﻃﺮاف ﺁن را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﻃﻮﻓﺎﻧﯽ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ اﺻﺎﺑﺖ ﻣﯽ آﻨﺪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺁﺛﺎر وﯾﺮان ﮔﺮی دارد‪.‬‬

‫ﻋﺪد هﻔﺖ در ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ!‬

‫ﻓﻠﺴﻔﻪ هﻔﺖ ﺳﻴﻦ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻋﺪد "هﻔﺖ" ﻧﺰد اﯾﺮاﻧﻴﺎن ﻗﺪﯾﻢ ﻣﻘﺪس ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳـﺘﺎرﮔﺎن‬
‫هﻔﺘﮕﺎﻧﻪ ﯾﻌﻨﯽ » زهﺮﻩ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮی‪ ،‬ﻋﻄﺎرد‪ ،‬زﺣﻞ‪ ،‬ﻣﺮﯾﺦ‪ ،‬زﻣﻴﻦ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ « ﻋﺪد هﻔﺖ را ﮔﺮاﻣﯽ ﻣـﯽ داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎﮐـﺎن ﻣـﺎ ﮐـﻪ‬
‫زرﺗﺸﺘﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻘﻞ ﻣﻘﺪس ﯾﻌﻨﯽ " اهﻮراﻣﺰدا " ﮐﻪ ﺑﻪ او "ﺳﭙﻨﺪ ﻣﻴﻨﻮ" ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷـﺶ وزﯾـﺮ ﺑـﺰرگ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم "اﻣﺸﺎﺳﭙﻨﺪان" دارد ﮐﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻘﺪﺳﺎن ﺟﺎوﯾﺪان و اﯾﻦ ﺷﺶ اﻣﺸﺎﺳﭙﻨﺪ ﺑﺎ "ﺳﭙﻨﺪﻣﻴﻨﻮ" ﺗـﺸﮑﻴﻞ )هﻔـﺖ ﺳـﭙﻨﺪ( ﻣـﯽ‬
‫دهﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ اﯾﻦ ﮐﻪ هﻔﺖ ﺳﻴﻦ ﺑﻪ راﺳﺘﯽ هﻔﺖ ﺳﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ هﻔﺖ "اﻣﺸﺎﺳﭙﻨﺪ" اﺳﺖ و ﭼﻮن ﮐﻠﻤـﻪ "ﺳـﭙﻨﺪ" ﺑـﺎ ﺳـﻴﻦ‬
‫ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﺪﻩ‪ ،‬روی اﯾﻦ اﺻﻞ ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺁن هﻔﺖ ﻣﻘﺪس ﺟﺎوداﻧﯽ‪ ،‬ﭼﻴﺰهﺎﺋﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ هﻢ ﺑـﺎ ﺣـﺮف ﺳـﻴﻦ‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ و هﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺸﺮ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮدم ﺑﺎﺑﻞ ﻋﺪد هﻔﺖ را ﻣﻘﺪس ﻣﯽ ﺷﻤﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻘﺎت ﺁﺳـﻤﺎن و زﻣـﻴﻦ و ﺳـﻴﺎرات هﻔـﺖ ﺑـﻮدﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬اﯾـﺎم هﻔﺘـﻪ هﻔـﺖ روز‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ هﻨﺪﯾﻬﺎ در ﺁﺋﻴﻦ ﺑﺮهﻤﺎ اﻧﺴﺎن هﻔﺖ ﺑﺎر ﻣﯽ ﻣﻴﺮد‪ .‬ﻋﺮوس و داﻣﺎد ﺑﺎﯾﺪ هﻔﺖ ﻗﺪم ﺑﻪ اﺗﻔﺎق هﻢ ﺑﺮدارﻧـﺪ‪ .‬هﻔـﺖ ﻗـﺪم‬
‫ﺟﻠﻮ رﻓﺘﻪ و ﻗﺴﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ‪ ،‬در ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺖ هﻔﺖ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻣﻘﺮب وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﺗﻮرات ﻣﺬﮐﻮر اﺳﺖ ﮐـﻪ هﻔـﺖ ﻧـﺮ و ﻣـﺎدﻩ را‬
‫ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﻴﺮ ﺗﺎ ﻧﺴﻠﯽ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫هﻔﺖ ﻣﻌﺠﺰﻩ‪ ،‬از ‪ ٣٣‬ﻣﻌﺠﺰﻩ را ﻣﺴﻴﺢ در اﻧﺠﻴﻞ ذﮐﺮ ﮐﺮدﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬در اﻧﺠﻴـﻞ از هﻔـﺖ روح ﭘﻠﻴـﺪ ﺻـﺤﺒﺖ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻓﺮﻗﻪ ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ‪ ،‬هﻔﺖ ﻧﻮع ﺷﺎدی و هﻔﺖ ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﻴﺪ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺁﺳﻤﺎن هﻔﺖ ﻃﺒﻘﻪ دارد ﻓﺮﻋﻮن در ﺧﻮاب هﻔﺖ ﮔﺎو ﭼﺎق و‬
‫هﻔﺖ ﮔﺎو ﻻﻏﺮ را دﯾﺪ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ هﻔﺖ ﺳﺎل ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و هﻔﺖ ﺳﺎل ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻬـﻨﻢ هﻔـﺖ ﻃﺒﻘـﻪ دارد‪ .‬ﮔﻨﺎهـﺎن‬
‫اﺻﻠﯽ هﻔﺖ ﻋﺪد اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم در ﺑﻴﻦ اﻋﺮاب‪ ،‬هﻔﺖ ﺑﺎر ﻃﻮاف دور ﮐﻌﺒﻪ ﻣﺮﺳﻮم ﺑﻮدﻩ و در ﺳﻨﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬هﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﻗﺎری ﻗﺮﺁن ﻣﻌﺮوف ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬هﻔﺖ ﺑﺎر ﺷﺴﺘﻦ اﺷـﻴﺎء ﻧﺎﭘـﺎک و ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ هﻔـﺖ ﻋـﻀﻮ ﺑـﺪن هﻨﮕـﺎم ﻧﻤـﺎز ﻧﻴـﺰ‬
‫ﻣﺬﮐﻮر اﺳﺖ‪.‬‬
‫هﻔﺖ وادی ﺳـﻠﻮک در ﺗـﺼﻮف ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ ‪ (١‬ﻃﻠـﺐ‪ (٢ ،‬ﻋـﺸﻖ‪ (٣ ،‬ﻣﻌﺮﻓـﺖ‪ (٤ ،‬اﺳـﺘﻐﻨﺎ‪ (٥ ،‬ﺗﻮﺣﻴـﺪ‪ (٦ ،‬ﺣﻴـﺮت‪ (٧ ،‬ﻓﻨـﺎ‪،‬‬
‫ﻣﻮﻟﻮی ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ‪ :‬هﻔﺖ ﺷﻬﺮ ﻋﺸﻖ را ﻋﻄﺎر ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻣﺎ هﻨﻮز اﻧﺪر ﺧﻢ ﯾﮏ ﮐﻮﭼﻪ اﯾﻢ‪.‬‬
‫هﻤﺮاهﺎن دارﯾﻮش ﺑﺎ ﺧﻮد او هﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﻘـﺶ رﺳـﺘﻢ در ﺑـﺎﻻی ﺁراﻣﮕـﺎﻩ دارﯾـﻮش‪ ،‬هﻔـﺖ ﻧﻘـﺶ ﻣﻼﺣﻈـﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺟﻨﮕﻬﺎی هﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ در زﻣﺎن ﻟﻮﺋﯽ ‪ ١١‬واﻗﻊ ﺷﺪ‪ .‬اژدهﺎی هﻔﺖ ﺳﺮ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ .‬هﻔﺖ ﭘﺴﺮ ﮔـﺸﺘﺎﺳﺐ ﺑـﻪ هﻔـﺖ راهـﺰن‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻧﺪ و هﻔﺖ ﺧﻮان رﺳﺘﻢ و اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺎﺑﻞ و ﺁﺷﻮر هﺮ ﻣﻌﺒﺪی هﻔﺖ ﻃﺒﻘﻪ داﺷﺖ و هﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﯾﮑﯽ از ﺳﻴﺎرات و هﻔﺖ رﻧﮓ ﺑﻮد )ﺳﺮخ‪ ،‬ﺳـﻴﻤﻴﻦ‪ ،‬ﺳـﻔﻴﺪ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﻩ‪ ،‬ارﻏﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﺁﺑﯽ و ﺳﺒﺰ(‪ .‬ﺣﺼﺎر اﮐﺒﺎﺗﺎن هﻔﺖ دﯾﻮار داﺷﺖ و ﺁراﻣﮕﺎﻩ ﮐﻮرش هﻔﺖ ﭘﻠﻪ دارد‪..‬‬

‫راز ﮔﺸﺎﺋﯽ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﻧﻮروزی‪.‬‬

‫ﺁرﯾﺎهﺎ در ﻋﺼﺮ وداﺋﯽ )ﮐﻴﺎﻧﻴﺎن( دارای ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺳﺎدﻩ ای ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻈـﺎهﺮ ﻃﺒﻴﻌـﺖ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‪ ،‬ﻣـﺎﻩ‪ ،‬ﺳـﺘﺎرﮔﺎن‬
‫ﺁﺳﻤﺎن و ﺳﭙﻴﺪﻩ دﻣﺎن را ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺘﻴﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﻔﻴﺪ و ﻧﻮراﻧﯽ را دﺋﻮﻩ هﺎ )‪ (Duevas‬ﯾﻌﻨـﯽ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ درﺧﺸﻨﺪﻩ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ و ﯾﮑﯽ از ﺧﺪاﯾﺎن ﺑﺰرﮔﺸﺎن ﻣﻴﺘﺮا )ﺧﺪای ﺧﻮرﺷـﻴﺪ( ﺑـﻮد‪ .‬ﺁﻧﻬـﺎ ﻣﻌﺘﻘـﺪ ﺑﻮدﻧـﺪ هﻤﺰﻣـﺎن ﺑـﺎ ﻧـﻮروز‬
‫ﻣﻴﺘﺮا‪ ،‬ﺧﺪای ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬از ﺗﺨﻢ ﮐﻴﻬﺎﻧﻴﺶ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮔﻴﺎهﺎن و ﻧﺒﺎﺗﺎت را زﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫رﯾﺸﻪ ﻗﺪاﺳﺖ هﻔﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد؛ وﻟﯽ ﺑﻌﺪهﺎ در ﻣﺘـﻮن ﭘﻬﻠـﻮی رﺳـﻮخ آـﺮدﻩ اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ اﯾﺮاﻧﻴـﺎن زرﺗـﺸﺘﯽ هﻔﺘـﻪ را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻴﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ روزهﺎی هﺮ ﻣﺎﻩ را اﺳﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺗﻘﻮﯾﻢ ﻣـﺼﺮی‪ ،‬ﻣـﺎﻩ ﺳـﯽ روز ﺑـﻮد و ﺳـﯽ ﻧـﺎم ﻣـﺸﺨﺺ‬
‫داﺷﺖ آﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم )دادار هﺮﻣﺰ( ﯾﺎ )دی( ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪهﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی داﺧﻠﯽ در ﻣﺎﻩ ﺷﺪ آﻪ ﺑﻪ هﻔﺘﻪ ﺷـﺒﻴﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬وﻟـﯽ‬
‫هﻔﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬زرﺗﺸﺘﯽ هﺎ هﻔﺘﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻮی هﺎ و دﯾﮕﺮاﻧﯽ آﻪ زرﺗﺸﺘﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ هﻔﺘﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی هﻔﺘﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﻣﯽ هﺎﺳﺖ وﻟﯽ ﺗﻘﻮﯾﻢ رﺳﻤﯽ ﺣﻜـﻮﻣﺘﯽ در اﯾـﺮان‪ ،‬ﺗﻘـﻮﯾﻢ هﻔﺘﮕـﯽ ﻧﺒـﻮدﻩ‪ .‬ﺗﻘـﻮﯾﻢ‬
‫ﻣﺎهﻴﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻩ ﺑﺎ ﺳﯽ روز در ﻣﺎﻩ و ﯾﻚ ﭘﻨﺞ روز اﺿﺎﻓﻪ در ﺳﺎل‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ ٣٦٥‬روز‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ آﺒﻴﺴﻪ راهﻢ ﺣـﺴﺎب ﻣـﯽ آﺮدﻧـﺪ ﻇـﺎهﺮا‬
‫دو ﺗﻘﻮﯾﻢ ﯾﻜﯽ ﺑﺪون آﺒﻴﺴﻪ و دﯾﮕﺮی ﺑﺎ آﺒﻴﺴﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫رﯾﺸﻪ اﻋﺪاد ﺳﻴﺰدﻩ و ﺳﯽ را آﺠﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ آﺮد؟‬
‫ﻋﺪد ﺳﯽ ﺑﺎ ﻧﻤﺎد ﺳﯽ روز ارﺗﺒﺎط دارد‪ .‬ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺳـﻴﺰدﻩ ﻇـﺎهﺮا ﺑﺎﯾـﺪ ﯾـﻚ رﺳـﻢ ﻏﻴـﺮ ﺁرﯾـﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷـﺪ آـﻪ ﻣـﺎ ﻧﻈﻴـﺮش را در ﺑـﻴﻦ‬
‫اﻟﻨﻬﺮﯾﻦ و ﺑﺎﺑﻞ دارﯾﻢ‪ .‬در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﺁداب ﺧﺎﺻﯽ ‪ ١٢‬روز را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان )اآـﯽ ﺗـﻮ( ﺟـﺸﻦ ﻣـﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ و ﻣﺠـﺴﻤﻪ هـﺎی ﺧـﺪاﯾﺎن را‬
‫ﺗﻄﻬﻴﺮ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ‪ .‬روز ﺳﻴﺰدهﻢ را آﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺁﺷﻔﺘﮕﯽ ﭘﺎﯾﺎن ﺳﺎل ﺑﻮدﻩ آﻪ ﺁن را هﻢ ﺟﺸﻦ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در زﻣﺎن هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﻧﻮروز ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﺼﻞ ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺷﺎﯾﺪ ﯾﻜﯽ از آﺎرﺑﺮدهﺎی ﺗﺨﺖ ﺟﻤـﺸﻴﺪ ﺑﺮﮔـﺰاری ﺟـﺸﻦ و‬
‫ﺁﯾﻴﻦ هﺎی ﻧﻮروزی در ﺁن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻮروز از آﯽ در اﯾﺮان ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؟‬
‫ﻧﻮروز ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺸﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از ﺁﻣﺪن ﺁرﯾﺎﯾﯽ هﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ آﺸﻔﻴﺎت ﺟﺪﯾﺪ اﯾﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ روﺷـﻦ ﺷـﺪﻩ آـﻪ در اﯾـﺮان و در‬
‫اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﻗﻮاﻣﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ آﺮﻧﺪ آﻪ دارای ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺧﻴﻠﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ و رﯾﺸﻪ دار ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ آﻪ ﻣﺎ ﻧـﻮروز را از‬
‫ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﯾﻦ ﻗﺮض آﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﺁﻧﭽﻪ ﺳﻨﺪ و ﻣﺪرك دارﯾﻢ از ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﯾﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ از ﻣـﺎ وارد دورﻩ ﺗـﺎرﯾﺨﯽ ﺷـﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺗﺎرﯾﺦ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل دﺳﺖ آﻢ از دو ﺳﻪ هﺰار ﺳﺎل ﻗﺒﻞ اﯾﺮاﻧﻴﺎن ﻧﻮروز را ﺟﺸﻦ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤـﺎﻻ ﺟـﺸﻦ‬
‫ﻧﻮروز ﺑﺎ ﺁﯾﻴﻦ هﺎی «ازدواج ﻣﻘﺪس» ﺑﺎﯾﺪ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﺷﺪﻩ آﻪ اﻟﻬﻪ ﺑﺰرگ ﯾﻌﻨـﯽ اﻟﻬـﻪ ﻣـﺎدر‪ ،‬ﺷـﺎﻩ را ﺑـﺮای‬
‫ﺷﺎهﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ آﺮدﻩ و ﺑﺎ او ازدواج ﻣﯽ آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ آﺎهﻨﻪ ای ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ از اﻟﻬﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻩ ازدواج ﻣﻴﻜﺮد‪.‬‬
‫ﻋﻤﻮ ﻧﻮروز و ﺣﺎﺟﯽ ﻓﻴﺮوز از آﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ؟ ﺁﯾﺎ داﺳﺘﺎن هﺎی ﻓﺮﻋﯽ ای هﺴﺘﻨﺪ آﻪ در ﻃﻮل زﻣـﺎن ﺑـﻪ ﻧـﻮروز اﺿـﺎﻓﻪ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ؟‬
‫ﻋﻤﻮ ﻧﻮروز و ﺣﺎﺟﯽ ﻓﻴﺮوز اﺻﻼ ﻓﺮﻋﯽ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﯽ هﻢ اﺻﻠﯽ اﻧﺪ‪ .‬داﺳﺘﺎن ﻋﻤـﻮ ﻧـﻮروز‪ ،‬داﺳـﺘﺎﻧﯽ ﻋﺎﺷـﻘﺎﻧﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﻋﻤـﻮ‬
‫ﻧﻮروز ﻣﻨﺘﻈﺮ زﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﺎ هﻢ ازدواج آﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ داﺳﺘﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺁن ازدواج ﻣﻘﺪس اﻟﻬـﻪ و ﺷـﺎﻩ ﻣﺮﺑـﻮط‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺁن زن ﺑﯽ ﻧﺎم )ﺳﺎل( ﻋﺎﺷﻖ ﻋﻤﻮ ﻧﻮروز اﺳﺖ و ﺁن اﻟﻬـﻪ هـﻢ ﻋﺎﺷـﻖ ﺷـﺎﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﻋﻤـﻮ ﻧـﻮروز ﻧﻤـﺎد آـﺴﯽ‬
‫اﺳﺖ آﻪ ﺑﺮآﺖ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺷﺎﻩ ﯾﺎ هﺮ آﺲ دﯾﮕﺮ و ﺁن زن هﻢ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻋﻤﻮ ﻧﻮروز اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ زن هﻤﻴـﺸﻪ ﺑـﺎ زﻣـﻴﻦ هـﻢ‬
‫هﻮﯾﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺰ در ﺑﻌﻀﯽ از اﺳﺎﻃﻴﺮ ﻣﺼﺮی آﻪ زﻣﻴﻨﺶ ﻣﺬآﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ زن و زﻣﻴﻦ ﯾﻜﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻬﻪ آﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺎﻩ اﺳﺖ‪ ،‬او را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ آﻨﺪ و ﺁن زن ﻋﺎﺷﻖ )ﺳﺎل( هﻢ ﻋﻤﻮ ﻧـﻮروز را ﺑـﺮ ﻣـﯽ ﮔﺰﯾﻨـﺪ‪ .‬دﯾـﺪار زن و ﻋﻤـﻮ‬
‫ﻧﻮروز اﺗﻔﺎق ﻧﻤﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬زن هﻴﭽﻮﻗﺖ در زﻣﺎن ﻋﻤﻮ ﻧﻮروز ﺑﻴﺪار ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺁن ﻗﺪر ﺧﺎﻧﻪ را روﻓﺘﻪ و روﺑﻴـﺪﻩ و آـﺎر آـﺮدﻩ آـﻪ ﺧـﻮاﺑﺶ‬
‫ﺑﺮدﻩ‪ .‬زن ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ و ﻣﺮد ﻣﺴﺎﻓﺮ‪ ،‬و اﯾﻦ ﺳﻔﺮ هﻤﻴﺸﻪ اداﻣﻪ دارد‪ .‬اﻣﺎ داﺳﺘﺎن ﺣﺎﺟﯽ ﻓﻴﺮوز ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪی ﺗـﺮ و ﻣﻬـﻢ‬
‫ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻬﺮداد ﺑﻬﺎر ﺣﺪس زدﻩ ﺑﻮد آﻪ ﺳﻴﺎهﯽ ﺻﻮرت ﺣﺎﺟﯽ ﻓﻴـﺮوز ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺑﺎزﮔـﺸﺖ او از دﻧﻴـﺎی ﻣﺮدﮔـﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻇﺎهﺮا داﺳﺘﺎن از اﯾﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ آﻪ )اﯾﺸﺘﺮ( آﻪ هﻤﺎن اﻟﻬﻪ ﺗﻤﻮز اﺳﺖ ﺷﺎﻩ ‪ -‬دوﻣﻮزی ‪ -‬را ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺰﯾﻨـﺪ‪ .‬ﯾـﻚ روز اﻟﻬـﻪ‬
‫ﺑﻪ زﯾﺮزﻣﻴﻦ ﻣﯽ رود و ﺑﺎ ورود اﻟﻬﻪ ﺑﻪ زﯾﺮزﻣﻴﻦ‪ ،‬در روی زﻣﻴﻦ ﺑﺎروری ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻪ دﯾﮕﺮ درﺧﺘﯽ ﺳﺒﺰ ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ﻧـﻪ‬
‫دﯾﮕﺮ ﮔﻴﺎهﯽ هﺴﺖ‪ .‬ﺧﺪاﯾﺎن آﻪ از اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ ﺟﻬﺎن ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﭘﻴﺪا آﺮدن راﻩ ﺣﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻴﻜﻨﻨـﺪ و ﻗـﺮار ﻣﻴـﺸﻮد آـﻪ‬
‫ﻧﻴﻤﯽ از ﺳﺎل را )دوﻣﻮزی( ﺑﻪ زﯾﺮ زﻣﻴﻦ ﺑﺮود و ﻧﻴﻢ دﯾﮕﺮ ﺳﺎل را ﺧﻮاهﺮ دوﻣﻮزی آﻪ )ﮔﺸﺘﯽ ﻧﻨﻪ( ﻧﺎم دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟـﺎی ﺑـﺮادر ﺑـﻪ‬
‫زﯾﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺮود‪ .‬وﻗﺘﯽ دوﻣﻮزی ﺑﻪ روی زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﻮروز هﻢ ﻇﺎهﺮا و اﺣﺘﻤـﺎﻻ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﺁﻣـﺪن‬
‫اوﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ دوﻣﻮزی را ﺑﻪ زﯾﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺒﺎس ﻗﺮﻣﺰ ﺗﻨﺶ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و داﯾـﺮﻩ‪ ،‬دﻧﺒـﻚ‪ ،‬ﺳـﺎز و ﻧـﯽ ﻟﺒـﻚ دﺳـﺘﺶ ﻣـﯽ‬
‫دهﻨﺪ و اﯾﻦ ﯾﻌﻨﯽ ﺧﻮد ﺣﺎﺟﯽ ﻓﻴﺮوز‪ .‬ﺻﻮرت ﺳﻴﺎهﺶ هﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎزﮔـﺸﺖ از دﻧﻴـﺎی ﻣﺮدﮔـﺎن اﺳـﺖ و اﯾـﻦ ﺷـﺎدﻣﺎﻧﯽ هـﺎ‬
‫ﺑﺮای ﺑﺎزﮔﺸﺖ دوﻣﻮزی از زﯾﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ CVS‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫‪ CVS‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻋﻼﺋﻢ ﭼﺸﻤﯽ و ﺑﻴﻨﺎﯾﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﯾﺠﺎد ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎ ‪ ٣/٤‬آـﺴﺎﻧﻴﻜﻪ زﯾـﺎد ﺑـﺎ‬
‫آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آﺎر ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﺎر اﯾﻦ ﻋﻼﺋﻢ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺑـﺎ ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗـﺮ ﺷـﺪن ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮی آـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﻣﺤـﻞ هـﺎی آـﺎر و‬
‫ﺣﺘﯽ در ﺧﺎﻧﻪ هﺎ ﺗﻌﺪاد آﺴﺎﻧﻴﻜﻪ از ‪ CVS‬رﻧﺞ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻼﺋﻢ ‪ CVS‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺧﺴﺘﮕﯽ ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺧﺸﻜﯽ ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺳﻮزش‪ ،‬اﺷﻚ رﯾﺰش و ﺗﺎری دﯾـﺪ‪ CVS .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺳﺒﺐ درد در ﮔﺮدن و ﺷﺎﻧﻪ هﺎ ﻧﻴﺰ ﺑـﺸﻮد‪ .‬ﭼـﺸﻢ اﻧـﺴﺎن ﺣـﺮوف ﭼـﺎﭘﯽ را ﺑﻬﺘـﺮ از ﺣـﺮوف ﻧﻤـﺎﯾﺶ دادﻩ ﺷـﺪﻩ ﺑـﺮ روی‬
‫ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﻣﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺣﺮوف ﭼﺎﭘﯽ آﻨﺘﺮاﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺳﻔﻴﺪ زﻣﻴﻨﻪ داﺷﺘﻪ و ﻟﺒﻪ هـﺎی ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫واﺿﺢ ﺗﺮ اﺳﺖ ﺣﺎل ﺁﻧﻜﻪ در ﻣﻮرد ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ و ﻟﺒﻪ هﺎ ﺑـﻪ وﺿـﻮح ﺣـﺮوف ﭼـﺎﭘﯽ ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜـﻪ ﺣـﺮوف از ﯾـﻚ‬
‫ﻣﺮآﺰ ﺑﺎ آﻨﺘﺮاﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﺷﺮوع ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ آﻤﺮﻧﮓ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺲ از ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺧﺎآﺴﺘﺮی آﻤﺮﻧﮓ ﻧﺎﭘﺪﯾـﺪ ﻣـﯽ ﮔﺮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻟﺒﻪ هﺎی ﺣﺮوف ﺑﺮ روی ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر وﺿﻮح ﺣﺮوف ﭼﺎﭘﯽ را ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﯾﻜﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻻﯾﻞ ﺧﺸﻜﯽ و ﺳﻮزش ﭼﺸﻢ هﻨﮕﺎم آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آﺎهﺶ ﻣﻴﺰان ﭘﻠﻚ زدن اﺳـﺖ ﺑﻄﻮرﯾﻜـﻪ اﻓـﺮاد هﻨﮕـﺎم‬
‫آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ ٥/١‬ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدی ﭘﻠﻚ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺧﻴـﺮﻩ ﺷـﺪن ﺑـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ ﻣـﺎﻧﻴﺘﻮر و ﺗﻤﺮآـﺰ ﺑـﺮ روی‬
‫ﻣﻮﺿﻮع آﺎر ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﭘﻠﻚ هﺎ ﻣﺪت ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺎز ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺷﻚ روی ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻢ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻳﺎزدﻩ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﺮای آﺎهﺶ ﻋﻼﺋﻢ ‪ CVS‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ ﺑﻄﻮر ارادی ﭘﻠﻚ ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﺎر ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ اﺷﻚ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﺷـﺪﻩ و ﺧـﺸﻚ ﻧـﺸﻮد‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺷﻤﺎ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻗﻄﺮﻩ هﺎی اﺷﻚ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻣﺮآﺰ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪود ‪ ١٠‬ﺗﺎ ‪ ٢٠‬ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺗﺮ ﭼﺸﻤﺎن ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﯾﻨﻜـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‬
‫ﭘﻠﻚ هﺎ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺗﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺳﻄﺢ آﻤﺘﺮی از ﭼﺸﻢ در ﻣﻌﺮض هﻮا ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺧﺴﺘﮕﯽ ﮔـﺮدن و ﺷـﺎﻧﻪ هـﺎ ﻧﻴـﺰ ﻣـﯽ آﺎهـﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮارد هﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر را در ارﺗﻔﺎع ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺮار داد و هﻢ ارﺗﻔﺎع ﺻﻨﺪﻟﯽ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺰ آﺎر ﺗﻨﻈﻴﻢ آﺮد ﺑﻄﻮرﯾﻜـﻪ ﺳـﺎﻋﺪ‬
‫ﺷﻤﺎ هﻨﮕﺎم آﺎر ﺑﺎ ‪ Keyboard‬ﻣﻮازی ﺑﺎ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺧﻮد را ﻃﻮری ﻗﺮار دهﻴﺪ آﻪ ﻧﻮر ﭘﻨﺠﺮﻩ ﯾﺎ روﺷﻨﺎﯾﯽ اﺗﺎق ﺑﻪ ﺁن ﻧﺘﺎﺑﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎم آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﻌﯽ آﻨﻴـﺪ ﭘـﺮدﻩ هـﺎ را‬
‫ﺑﻜﺸﻴﺪ و روﺷﻨﺎﯾﯽ اﺗﺎق را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﺼﻒ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ آﺎهﺶ دهﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ از ﭼﺮاغ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑـﺮ روی ﻣﻴـﺰ ﺧـﻮد اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﻴﺪ ﺁن را ﻃﻮری ﻗﺮار دهﻴﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﯾﺎ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ ﻧﺘﺎﺑﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﺻـﻔﺤﻪ هـﺎی ﻓﻴﻠﺘـﺮ ﻧﻴـﺰ ﺑـﺮ روی‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪ .‬ﺗﺎﺑﺶ ﻧﻮر ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺳﺒﺐ آﺎهﺶ آﻨﺘﺮاﺳﺖ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻣـﺴﺄﻟﻪ‬
‫ﺑﺨﺼﻮص زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﻴﺮﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٤‬ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد اﺳﺘﺮاﺣﺖ دهﻴﺪ‪ .‬ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ هﺮ ‪ ٥‬ﺗﺎ ‪ ١٠‬دﻗﻴﻘـﻪ ﭼـﺸﻢ ﺧـﻮد را از ﻣـﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺮداﺷـﺘﻪ و ﺑـﻪ ﻣـﺪت ‪ ٥‬ﺗـﺎ ‪١٠‬‬
‫ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ای دور ﻧﮕﺎﻩ آﻨﻴﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﺎر ﺳﺒﺐ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻋﻀﻼت ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ وﻗـﺖ ﻣـﯽ دهـﺪ ﭘﻠـﻚ‬
‫ﺑﺰﻧﻴﺪ و ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﺮﻃﻮب ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٥‬اﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮرﯾﺪ آﻪ ﻣﺘﻨﺎوﺑﺎً ﺑﻪ ﯾﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﻧﮕﺎﻩ آﻨﻴﺪ )ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﭙﻴﺴﺖ هﺎ( ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭼﺸﻢ ﺷـﻤﺎ‬
‫ﺧﺴﺘﻪ ﺷﻮد زﯾﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﺪﻩ را در ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ و هﻢ ﺳﻄﺢ ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﻗﺮار دهﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻨﻜﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از ‪ Copyholder‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -٦‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ‪ ٥٠‬ﺗﺎ ‪ ٦٠‬ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٧‬روﺷﻨﺎﯾﯽ و آﻨﺘﺮاﺳﺖ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺧﻮد را ﺗﻨﻈﻴﻢ آﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻴﺰان روﺷﻨﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ روﺷﻨﺎﯾﯽ اﺗﺎق هﻤﺎهﻨﮕﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻚ روش ﺑﺮای ﺗﻨﻈﻴﻢ روﺷﻨﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ ﯾﻚ ﺻـﻔﺤﻪ وب ﺑـﺎ زﻣﻴﻨـﻪ ﺳـﻔﻴﺪ )ﻣﺜـﻞ اﯾـﻦ ﺻـﻔﺤﻪ( ﻧﮕـﺎﻩ آﻨﻴـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫ﺳﻔﻴﺪی ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﻣﺜﻞ ﯾﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮر اﺳﺖ روﺷﻨﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر زﯾﺎد اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ ﺁن را آﻢ آﻨﻴـﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‪ ،‬اﮔـﺮ ﺻـﻔﺤﻪ‬
‫آﻤﯽ ﺧﺎآﺴﺘﺮی ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ روﺷـﻨﺎﯾﯽ را زﯾـﺎد آﻨﻴـﺪ‪ .‬در ﻣﺠﻤـﻮع روﺷـﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾـﺪ در ﺣـﺪی ﺑﺎﺷـﺪ آـﻪ ﭼـﺸﻤﺎن ﺷـﻤﺎ‬
‫اﺣﺴﺎس راﺣﺘﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬آﻨﺘﺮاﺳﺖ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاآﺜﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ هﺎی ﺣﺮوف ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ آﻨﺘﺮاﺳﺖ را ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮد ﭘﻴﺪا آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٨‬ﻣﺸﺨﺼﺎت دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺑﺰارهﺎی ﺣﺮﻓﻪ ای ﯾﺎ اﺑﺰارهﺎی ﺧﻮد ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺗﻨﻈﻴﻢ آﻨﻴﺪ‪ .‬آﻴﻔﻴـﺖ ﻧﻤـﺎﯾﺶ ﺗـﺼﺎوﯾﺮ ﺑـﺮ روی‬
‫ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﻪ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ Rate Refresh ، Resolution :‬و ‪.DotePitch‬‬
‫‪ Refresh Rate‬ﻧﺸﺎن دهﻨﺪﻩ ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺮ روی ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﭼﺸﻢ ﺧﺴﺘﻪ آﻨﻨـﺪﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﺮآﺎﻧﺲ هﺎی ﺧﻴﻠﯽ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﭘﺮش ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ ‪ Refresh Rate‬ﺣـﺪود ‪ ٧٠‬هﺮﺗـﺰ ﯾـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫‪ Resolution‬ﯾﺎ وﺿﻮح ﺗﺼﻮﯾﺮ آﻪ ﺑﻪ ‪ Refresh Rate‬ﻧﻴﺰ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﺑﻪ ﺗﺮاآﻢ ﭘﻴﻜﺴﻞ هﺎی ﺗـﺼﻮﯾﺮ ﺑـﺮ روی ﻣـﺎﻧﻴﺘﻮر ﮔﻔﺘـﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬هﺮ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﭘﻴﻜﺴﻞ هﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﺟﺰﺋﻴـﺎت ﺑﻴـﺸﺘﺮی از ﺗـﺼﻮﯾﺮ دﯾـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑﻄـﻮر آﻠـﯽ هـﺮ ﭼـﻪ ‪Resolution‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﻪ ‪ Refresh Rate‬ﻧﻴـﺰ ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ‪ .‬ﮔـﺎهﯽ ‪ Resolution‬ﺑـﺎﻻ ‪ Refresh Rate‬ﭘـﺎﯾﻴﻦ دارﻧـﺪ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ وﺿﻌﻴﺘﯽ را اﻧﺘﺨﺎب آﺮد آﻪ هﺮ دو ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ Dot Pitch .‬ﺑﺮ ‪ Sharpness‬ﺗـﺼﻮﯾﺮ ﻣـﺆﺛﺮ اﺳـﺖ‬
‫و هﺮ ﭼﻪ ﻋﺪد ﺁن آﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ Sharp‬ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرهﺎ ‪ Dot Pitch‬ﺑﻴﻦ ‪ ٠/٢٥‬ﺗﺎ ‪ ٠/٢٨‬ﻣﻴﻠـﯽ ﻣﺘـﺮ دارﻧـﺪ‪٠/٢٨ .‬‬
‫ﻣﻴﻠﯽ ﻣﺘﺮ ﯾﺎ آﻤﺘﺮ ﻋﺪد ﻣﻄﻠﻮب اﺳـﺖ‪ Refresh Rate .‬و ‪ Resolution‬را در وﯾﻨـﺪوز ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ در ‪ Properties Display‬ﺗﻨﻈـﻴﻢ‬
‫آﻨﻴﺪ وﻟﯽ ‪ Dot Pitch‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -٩‬اﮔﺮ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ رﻋﺎﯾﺖ ﺗﻮﺻﻴﻪ هﺎی ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎز هﻢ دﭼﺎر ﻋﻼﺋﻢ ‪ CVS‬هﺴﺘﻴﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻋﻴﻨﻚ هﺎی ﻣﺨـﺼﻮص اﺳـﺘﻔﺎدﻩ‬
‫آﻨﻴﺪ زﯾﺮا ﮔﺎهﯽ ﻣﺸﻜﻞ در دﯾﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل آﻤﺘﺮ از دﯾﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﻨﻴﻢ زﯾـﺮا ﺑﻴـﺸﺘﺮ اوﻗـﺎت ﯾـﺎ‬
‫اﺷﻴﺎء دور را ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ و ﯾﺎ اﺷﻴﺎء ﻧﺰدﯾﻚ‪ .‬وﻟﯽ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﻗﻴﻘﺎً در ﻓﺎﺻﻠﻪ ای از ﭼﺸﻢ ﻗـﺮار ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد آـﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫دﯾﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻋﻴﻨﻜﯽ هﺴﺘﻴﺪ ﻋﻴﻨـﻚ ﺷـﻤﺎ ﺑـﻪ اﺣﺘﻤـﺎل زﯾـﺎد ﺑـﺮای آـﺎر ﺑـﺎ آـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻧﻴـﺴﺖ زﯾـﺮا دﯾـﺪ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ را اﺻﻼح ﻧﻤﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ ﻋﻴﻨﻚ ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -١٠‬هﻨﮕﺎم آﺎر ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ ﮔﺮدن ﺧﻮد را راﺳﺖ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ و ﺷﺎﻧﻪ را ﻋﻘﺐ ﺑﺪهﻴﺪ‪ .‬ﻗﻮز آﺮدن هﻨﮕﺎم آـﺎر ﻃـﻮﻻﻧﯽ‬
‫ﺑﺎ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﺒﺐ دردهﺎی ﮔﺮدن و ﺷﺎﻧﻪ هﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺸﺘﯽ ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺷﻤﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳـﺖ ﺁن را ﻃـﻮری ﺗﻨﻈـﻴﻢ آﻨﻴـﺪ‬
‫آﻪ آﺎﻣﻼ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﭽﺴﺒﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ارﺗﻔﺎع ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺧﻮد را ﻃﻮری ﺗﻨﻈﻴﻢ آﻨﻴﺪ آـﻪ آـﻒ ﭘﺎهـﺎ روی زﻣـﻴﻦ ﻗـﺮار داﺷـﺘﻪ و‬
‫زاﻧﻮی ﺷﻤﺎ در زاوﯾﻪ ‪ ٩٠‬درﺟﻪ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ Keyboard .‬و ‪ Mouse‬ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺗﺮ از ﺁرﻧﺞ و ﻧﺰدﯾﻚ دﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎ ﻗﺮار داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺑﻪ ﯾﮏ ﺟﻤﻊ وارد ﺷﻮﯾﺪ‪ .‬ﺟﻠﻮی دهﺎن ﺧﻮد را ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ و ﺧﻴﻠﯽ ﻣﻮدﺑﺎﻧﻪ ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﺑﮑﺸﻴﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ای از ﺧﻤﻴـﺎزﻩ‬
‫هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺧﻮاهﻴﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ هﻨﮕﺎم ﺧﻮاﻧﺪن اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ هﻢ ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﺑﮑﺸﻴﺪ ؛ اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﺧﻤﻴـﺎزﻩ‬
‫ﻧﮑﺸﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﭘﻴﺶ از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺷﻴﻮع ﺧﻤﻴﺎزﻩ‪ ،‬ﮐﻤﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺑﺎرﻩ ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ .‬ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﺑـﺎز ﮐـﺮدن‬
‫دهﺎن و ﺗﻨﻔﺲ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ارادی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ از زﻣﺎن ﭘﻴﺶ از ﺗﻮﻟﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒـﺎرﺗﯽ دﻗﻴـﻖ ﺗـﺮ‪ ،‬از دورﻩ ﺟﻨﻴﻨـﯽ و ‪١١‬‬
‫هﻔﺘــﻪ ای‪ ،‬ﻗﺎﺑــﻞ ﻣــﺸﺎهﺪﻩ اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﺮای ﺗﻮﺟﻴـﻪ ﺧﻤﻴـﺎزﻩ ﮐــﺸﻴﺪن‪ ٢ ،‬ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﻋﻤــﺪﻩ ﻣﻄــﺮح اﺳــﺖ ﮐــﻪ ﻧﻈﺮﯾـﻪ اول ﺑــﻪ ﺗﺌــﻮری‬
‫ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﻮﺳﻮم اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ‪ ،‬ﮐﻤﺒﻮد اﮐﺴﻴﮋن در ﺑﺪن ﯾﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻣﻴﺰان دی اﮐﺴﻴﺪ ﮐﺮﺑﻦ در ﺧﻮن‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎی ﺣﺴﯽ ﭘﻴﺎﻣﯽ ﺧﺎص را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ و ﻗﺴﻤﺖ ﻏﻴﺮارادی ﻣﻐﺰ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻤﻴﺎزﻩ را ﺻﺎدر ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﻪ دوم ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺌﻮری ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﻧـﻮﻋﯽ واﮐـﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﺑـﺪن اﺳـﺖ‪ ،‬ﮐـﻪ ﺑـﺮ اﺛـﺮ ارﺳـﺎل‬
‫ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺴﺘﮕﯽ از اﻋﻀﺎی ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬از ﺳﻮی ﻣﻐﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ارادی اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﭘﺪﯾـﺪﻩ ای اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻴﻮاﻧﺎت دﯾﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ در هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻏﻴـﺮارادی اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ اﯾـﻦ ﮐـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﺗﻤﺎﺷـﺎ ﯾـﺎ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪن و ﺷﻨﻴﺪن درﺑﺎرﻩ ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻤﻴﺎزﻩ وادارد‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﻮی ﭘﺰﺷـﮑﺎن ﺑـﻪ ﭘﺪﯾـﺪﻩ ﻣﺠـﺎورت ﺗﻌﺒﻴـﺮ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺠﺎورت اﺣﺴﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻗﺒﺎل درک ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﻏﻴﺮارادی از ﺳﻮی ﻣﻐﺰ ﺑﺎ ﺣﺲ ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣـﺸﺎﺑﻪ هﻤـﺎن‬
‫ﻋﻼﯾﻢ اﺻﻠﯽ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺎرش و دﯾﮕﺮ ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﻏﻴﺮارادی را ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺧﻤﻴﺎزﻩ دﯾﮕﺮان ﻣﺎ هﻢ ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﻣﯽ ﮐﺸﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺑﺎرﻩ ‪ LCD‬ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ اﯾﻢ آﻪ ﻣﺎدﻩ ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺎﯾﻊ و ﮔﺎز دارد آﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ هﻢ دو ﺣﺎﻟـﺖ دﯾﮕـﺮ ﺑـﻪ ﺁن اﺿـﺎﻓﻪ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺟﺎﻣـﺪات‬
‫ﺷﻜﻞ ﺧﺎﺻﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎی ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ داﺷﺘﻪ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺁزاداﻧﻪ ﺑﻪ هﺮ ﺳـﻮ ﺣﺮآـﺖ‬
‫آﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎی ﻣﺎﯾﻌﺎت ﭼﻨﻴﻦ ﻗﻴﺪی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ هﻢ ﻧﺪارﻧﺪ و در آﻞ ﺣﺠﻢ ﺁن در ﺣﺮآﺖ اﻧﺪ‪ .‬آﺮﯾﺴﺘﺎﻟﻬﺎی ﻣـﺎﯾﻊ ﻣـﻮادی‬
‫هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﻇﺎهﺮ ﻣﺎﯾﻊ دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎی ﺁﻧﻬﺎ ﺁراﯾﺶ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺎﻣـﺪات آـﻪ در ﺷـﻜﻞ‬
‫هﻢ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ دﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ آﺮﯾﺴﺘﺎل ﻣﺎﯾﻊ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﯽ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﯾﻊ و ﺟﺎﻣﺪ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ هﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﺑـﺎ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ اﺳﻢ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﻪ دﻣﺎ ﺣﺴﺎس اﻧﺪ و اﻧﺪآﯽ ﺣﺮارت ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣـﺎﯾﻊ‬
‫واﻗﻌﯽ درﺁورد و ﯾﺎ اﻧﺪآﯽ ﺳﺮﻣﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ آﻪ ‪ LCD‬هـﺎ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺗﻐﻴﻴـﺮات دﻣـﺎ ﻋﻜـﺲ‬
‫اﻟﻌﻤﻞ ﻧﺸﺎن دادﻩ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻣﺎﺳﻨﺞ ﻃﺒﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ هﻤﻴﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻧﻤﯽ ﺗـﻮان‬
‫از آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮهﺎی آﻴﻔﯽ ﯾﺎ ﻧﻈﺎﯾﺮ ﺁن در هﻮای ﺑﺴﻴﺎر ﺳـﺮ و ﯾـﺎ ﻣـﺜﻼً در ﺁﻓﺘـﺎب داغ ﺳـﺎﺣﻞ درﯾـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آـﺮد‪ .‬در اﯾـﻦ وﺿـﻌﻴﺖ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ LCD‬هﺎ ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ هﺎی ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﯾﺒﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻣﻮاد ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ آﻪ در دﻣﺎی ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﯽ دارﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﺳـﺘﻪ ای از ﺁﻧﻬﺎهـﺴﺘﻨﺪ آـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺮﯾﺎن اﻟﻜﺘﺮﯾﺴﻴﺘﻪ هﻢ ﺣﺴﺎس هﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎی ﺁن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮق ورودی ﻣﯽ ﭼﺮﺧﻨﺪ و ﺗﻐﻴﻴﺮ زاوﯾﻪ ﻣﯽ دهﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﻋﺠﻴﺐ اﺛﺮ ﺟﺎﻟﺒﯽ هﻢ دارد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻧﻮر از درون ﯾﻚ آﺮﯾﺴﺘﺎل ﻣﺎﯾﻊ اﯾﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﺒﻮر آﻨـﺪ‪ ،‬ﭘﻼرﯾﺰاﺳـﻴﻮن ﯾـﺎ ﻗﻄـﺒﺶ‬
‫ﺁن هﻢ ﺟﻬﺖ ﺑﺎ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎی آﺮﯾﺴﺘﺎل ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬از هﻤـﻴﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﺑـﺮای ‪ LCD‬هـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ اﯾـﻦ ﺗﻮﺿـﻴﺢ آـﻪ ﭼـﻮن‬
‫آﺮﯾﺴﺘﺎﻟﻬﺎی ﻣﺎﯾﻊ ﺷﻔﺎف و هﺎدی اﻟﻜﺘﺮﯾﺴﻴﺘﻪ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺁﻧﻬﺎ را در ﺟﺮﯾﺎن اﻟﻜﺘﺮﯾـﺴﻴﺘﻪ ﻗـﺮار داد و ﻧـﻮر را از‬
‫ﺁن ﻋﺒﻮر داد‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻦ آﺎر ﺑﻪ ﺟﺰ آﺮﯾﺴﺘﺎل ﻣﺎﯾﻊ ﺑﻪ ‪ 2‬ﺗﻜﻪ از اﯾـﻦ ﺷﻴـﺸﻪ ﭘﻼروﯾـﺪ ﯾـﺎ ﻗﻄﺒـﺸﮕﺮ هـﻢ ﻧﻴـﺎز اﺳـﺖ‪ .‬اﺣﺘﻤـﺎﻻً اﯾـﻦ‬
‫ﺷﻴﺸﻪ هﺎ را دﯾﺪﻩ اﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ دو ﺗﻜﻪ از اﯾﻦ ﺷﻴﺸﻪ هﺎ را روی هﻢ ﻗﺮار دهﻴﺪ‪ .‬ﻧـﻮر ﺑـﻪ راﺣﺘـﯽ از ﺁن ﻋﺒـﻮر ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ وﻗﺘـﯽ‬
‫ﯾﻜﯽ از ﺁﻧﻬﺎ را ‪ ٩٠‬درﺟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮی ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﻧﻮر رد ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﻪ اﯾـﻦ دﻟﻴـﻞ روی ﻣـﯽ دهـﺪ آـﻪ هـﺮ‬
‫ﺷﻴﺸﻪ ﻧﻮ را ﻓﻘﻂ در ﺟﻬﺖ ﺧﺎص ﻣﺤﻮر ﺧﻮد ﻋﺒﻮر ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬اﮔﺮ دو ﺷﻴﺸﻪ هﻢ ﻣﺤﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻮر ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻋﺒﻮر ﻣﯽ آﻨﺪ اﻣـﺎ‬
‫اﮔﺮ ﻣﺤﻮرهﺎ ﺑﺎ هﻢ زاوﯾﻪ ‪ ٩٠‬درﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻮر رد ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ ‪ LCD‬دو ﺷﻴﺸﻪ ﭘﻼروﯾﺪ را ﺑﺎ ‪ ٩٠‬درﺟﻪ اﺧﺘﻼف ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﻨﺪ و ﯾـﻚ آﺮﯾـﺴﺘﺎل ﻣـﺎﯾﻊ ﺑـﻴﻦ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ آﺮﯾﺴﺘﺎل ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮق وﺻـﻞ ﻧﺒﺎﺷـﺪ؛ ﻧـﻮر از ﻗﻄﺒـﺸﮕﺮ اول ﻣـﯽ ﮔـﺬرد و وارد آﺮﯾـﺴﺘﺎل ﻣـﺎﯾﻊ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‬
‫ﺟﻬﺘﺶ ‪ ٩٠‬درﺟﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ آﺮدﻩ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ از ﻗﻄﺒﺸﮕﺮ دوم هﻢ ﻋﺒﻮر آﺮدﻩ و ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﯽ آﻪ ﺟﺮﯾـﺎن ﺑـﻪ‬
‫آﺮﯾﺴﺘﺎل وﺻﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻧﻮر دﯾﮕﺮ ﭼﺮﺧﺸﯽ ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ از آﺮﯾـﺴﺘﺎل دوم ﻋﺒـﻮر آﻨـﺪ‪ .‬ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﯾـﻚ ‪ LCD‬هﻤـﺎن‬
‫ﻃﻮر آﻪ در ﺑﺎﻻ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻩ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدﻩ ﺗﺮ از ﺁن اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﻓﻘـﻂ ﺑـﻪ ﯾـﻚ ﺳـﺎﻧﺪوﯾﭻ ﺷﻴـﺸﻪ و آﺮﯾـﺴﺘﺎل‬
‫ﻧﻴﺎز دارﯾﻢ‪ .‬اﻣﺎ هﻤﻴﻦ ﺳﺎﻧﺪوﯾﭻ ﺳﺎدﻩ ‪ ٨٠‬ﺳﺎل ﭘـﺲ از آـﺸﻒ آﺮﯾـﺴﺘﺎﻟﻬﺎی ﻣـﺎﯾﻊ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪ‪ .‬آﺮﯾـﺴﺘﺎل ﻣـﺎﯾﻊ را ﯾـﻚ ﮔﻴـﺎﻩ‬
‫ﺷﻨﺎس اﺗﺮﯾﺸﯽ در ﺳﺎل ‪ ١٨٨٨‬ﺑﺮای اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر در ﺣـﻴﻦ ذوب ﺟﺎﻣـﺪی از ﻣـﺸﺘﻘﺎت ﺁﻟـﯽ آـﺸﻒ آـﺮد‪ .‬اﻣـﺎ اوﻟـﻴﻦ ‪ LCD‬را ﯾـﻚ‬
‫آﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ در ﺳﺎل ‪ ١٩٦٨‬ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺳﺎﺧﺖ ‪ LCD‬هﺮ روز ﻣﺘﻜﺎﻣﻞ ﺗﺮ ﺷﺪﻩ و ﺟﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮی در ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻣﺮوز ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ هﻨﻮز هﻢ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﺑﻬﺘﺮ و آﺎراﺗﺮ اﯾﻦ وﺳﻴﻠﻪ اداﻣﻪ دارد‪.‬‬
 ‫اوﻟﻴﻦ هﺎی داﻧـﺸﻤﻨﺪان اﯾﺮان!‬
‫‪ -١‬اﺑﻮرﯾﺤﺎن ﺑـﻴﺮوﻧﯽ ﮐﻪ در ﻗﺮن ﭘـﻨﺠﻢ هـﺠﺮی ﻣﯽ زﯾﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﮔـﺮدش زﻣﻴﻦ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد؛ ﺷﺸﺼﺪ ﺳﺎل ﻗﺒـﻞ‬
‫از ﮔـﺎﻟﻴﻠﻪ‪ .‬وی ﻗﻄﺮ زﻣﻴﻦ را ﻧﻴﺰ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر اﻧﺪازﻩ ﮔـﻴﺮی ﻧﻤﻮد؛ هـﻔـﺼﺪ ﺳﺎل ﻗـﺒﻞ از ﻧـﻴﻮﺗـﻦ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻏـﻴﺎث اﻟﺪﯾﻦ ﺟﻤﺸﻴﺪ )ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ( در ﻗﺮن ﻧﻬـﻢ هـﺠﺮی ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑـﺎر‪ ،‬ﺳﻴـﺴﺘﻢ اﻋــﺸﺎری را اﺑـﺪاع ﮐـﺮد‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑـﺮای‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ داﯾﺮﻩ را ﺑﺪﺳﺖ اورد آﻪ ﺗﺎ ‪ ١٦‬رﻗﻢ ﭘﺲ از ﻣﻤﻴﺰ دﻗﻴﻖ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬زﮐﺮﯾﺎ رازی‪ ،‬در ﻋـﻠﻮم ﭘـﺰﺷﮑﯽ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺣﺼﺒﻪ و ﺁﺑﻠﻪ را ﺑﻪ دﻗـﺖ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر اﻟﮑـﻞ را از ﺗــﻘﻄﻴﺮ ﻣـﻮاد‬
‫ﻗـﻨﺪی و ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ اﯾﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁورد و ﺁن را اﻟﮑـﺤﻮل ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬وی درﺑﺎرﻩ ﻃﺮز ﺗـﻬـﻴﻪ اﻟﮑـﻞ ﭼـﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ " :‬ﺑـﺮای ﺗـﻬــﻴﻪ‬
‫ﮐﺮدن ﺁن ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮاد ﻧﺒﺎﺗﯽ هـﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮔـﺮﻓﺘﻪ و ذﺧﻴﺰﻩ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ ﮐﻪ ﺧـﻤﻴﺮی درﺳﺖ ﺷﻮد و ﺳـﭙﺲ ﺁن را‬
‫ﻣﺪت ﯾﮏ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﺑﮕـﺬارﻧﺪ ﺗﺎ ﺧـﻤﻴﺮ ﺑﻌـﻤﻞ ﺁﯾﺪ؛ ﭘﺲ ﺁن را در ﻗﺮع و اﻧﺒـﻴﻖ رﯾﺨـﺘﻪ و ﺗـﻘـﻄﻴﺮ ﮐـﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻮراً اﻟﮑﻞ ﺣﺎﺻـﻞ ﻣﻴـﺸﻮد‬
‫"‪.‬‬
‫‪ -٤‬اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﻧﻴﺰ اول ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻟﺘﻬـﺎب ﻏـﻼف دﻣﺎغ را وﺻﻒ ﮐﺮدﻩ و ﻓـﺮق ﻣﻴـﺎن اﻟﺘﻬــﺎب ﭘــﺮدﻩ ﺻـﻔﺎق و اﻟﺘﻬــﺎب رﯾـﻪ و‬
‫زﺧـﻤﻬﺎی ﮐـﺒﺪ را ﺑـﻴﺎن ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٥‬ﺣﮑـﻴﻢ ﻋـﻤﺮ ﺧـﻴﺎم اوﻟﻴﻦ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ هـﻨﺪﺳﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠﯽ را ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﻌــﺎدﻻت ﺑﮑـﺎر ﺑـﺮدﻩ اﺳـﺖ و از اﯾـﻦ ﺣﻴـﺚ ﻗﺮﯾـﺐ‬
‫ﭼـﻬﺎر ﻗﺮن ﻗـﺒﻞ از " دﮐﺎرت " هـﻨﺪﺳﻪ ﺗـﺤﻠﻴﻠﯽ را وﺿﻊ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬دﮐـﺘﺮ ﺟﻮرج ﺳﺎرﺗﻮن در اﯾﻦ ﺑﺎرﻩ اﯾﻨﮕـﻮﻧﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﮐـﺮدﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ :‬ﺧﻴﺎم اول ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺤـﻘـﻴـﻖ ﻣﻨﻈﻢ و ﻋــﻠﻤﯽ در ﻣﻌــﺎدﻻت درﺟـﺎت اول‪ ،‬دوم و ﺳـﻮم ﭘﺮداﺧــﺘﻪ و ﺑـﻪ ﻃﺒﻘـﻪ‬
‫ﺑﻨﺪی ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺁﻣﻴﺰی از ﻣﻌـﺎدﻻت اﻗﺪام ﻧﻤﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬و در ﺣﻞ ﺗﻤﺎم ﺻﻮر ﻣﻌﺎدﻻت درﺟﻪ ﺳﻮم ﻣﻨﻈﻤﺎً ﺗﺤـﻘـﻴﻖ ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ ﺣـﻞ‬
‫هـﻨﺪﺳﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﻓـﻴﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬رﺳﺎﻟﻪً وی در ﻋـﻠﻢ ﺟـﺒﺮ ﮐﻪ ﻣـﺸـﺘﻤﻞ ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﺗﺤـﻘــﻴﻘﺎت اﺳـﺖ ﻣﻌـﺮف ﯾـﮏ ﻓﮑــﺮ ﻣـﻨﻈﻢ‬
‫ﻋـﻠﻤﯽ اﺳﺖ و اﯾﻦ رﺳﺎﻟﻪ ﯾﮑﯽ از ﺑﺮﺟـﺴﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﺁﺛﺎر ﻗﺮون وﺳﻄﺎﯾﯽ و اﺣـﺘﻤﺎﻻ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﺁﻧﻬﺎ در اﯾﻦ ﻋـﻠﻢ اﺳﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻦ‬
‫ﺑﺎر ﺗﻌـﺮﯾﻒ ﻣـﻨﻄﻘﯽ اﻋـﺪاد اﺻﻢ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪً رﺷﺘﻪ هﺎی ﺑـﻴـﻨﻬﺎﯾﺖ در ﻣﺠـﻤﻮﻋـﻪً ﺗﺤـﻘـﻴﻘﺎت ﺣـﮑـﻴﻢ ﻋـﻤﺮ ﺧﻴﺎم دﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺷﺨـﺼﯽ ﮐﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ زواﯾﺎی ﺻﺤﻴﺢ در ﯾﮏ ﭼﻬـﺎر ﺿﻠﻌﯽ ﺑﺨـﺼﻮص در ارﺗـﺒﺎط ﺑﺎ ﭘـﻨﺠــﻤﻴﻦ ﻓﺮﺿـﻴﻪً اﻗــﻠﻴﺪس ﮐـﺎر ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫ﮐﺮد‪ ،‬ﺣﮑـﻴﻢ ﻋـﻤﺮ ﺧـﻴﺎم ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٦‬اﺑﻮ ﻋـﺒﺪاﷲ ﻣﺤـﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﺧـﻮارزﻣﯽ ﮐـﻪ ﺑﻌــﻀﯽ‪ ،‬او را " ﺧـﻮارزﻣﯽ اﻟﻤﺠﻮﺳـﯽ " ﻧﻴـﺰ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﺰرﮔــﺘﺮﯾﻦ و اوﻟـﻴﻦ‬
‫رﯾﺎﺿﻴﺪان و ﻣﻨﺠﻢ ﻋﺎﻟﻴﻘﺪر اﯾﺮاﻧﯽ اﺳﺖ و ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻟﮕـﺎرﯾـﺘﻢ را اﺑﺪاع ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -٧‬اوﻟﻴﻦ ﻧﻮع ﻟﻴﺰر؛ ﻟﻴﺰر ﮔﺎزی ﺑﻮد )ﮐﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ درﻣﺎﻧﯽ و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﻄﻮر ﮔـﺴﺘﺮدﻩ ﺑﮑـﺎر ﺑـﺮدﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد(در ﺳـﺎل ‪ ،١٩٥٨‬ﮐـﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻗﺎی ﻋﻠﯽ ﺟﻮان ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻓﻴﺰﯾﮏ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎن ﻓﻴﺰﯾﻚ‬
‫ﺳﺎل ‪ ٢٠٠‬ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد‪ :‬ارﺷﻤﻴﺪس ﺷﻨﺎور ﺑﻮدن و ﻃﺮز آﺎر اهﺮم را ﺗﺸﺮﯾﺢ آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل‪ : ١٦٨٧‬اﺳﺤﺎق ﻧﻴﻮﺗﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺣﺮآﺖ و ﺟﺎذﺑﻪ را اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ : ١٩٠٠‬ﻣﺎآﺲ ﭘﻼﻧﻚ ﺗﺌﻮری آﻮاﻧﺘﻮم را ﻣﻌﺮﻓﯽ آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ : ١٩٠٥‬ﺁﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻦ ﺗﺌﻮری ﻧﺴﺒﻴﺖ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل‪ : ١٩٣٨‬ﻓﺮﯾﺘﺲ اﺷﺘﺮاس اﺗﻢ را ﺷﻜﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫رﻋﺪ و ﺑﺮق ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺁذرﺧﺶ ﯾﺎ رﻋﺪوﺑﺮق ﯾﻚ ﺗﺨﻠﻴﻪ ی اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ ﺷﺪﯾﺪ و ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﯾﻊ در هﻮاﺳﺖ و هﻤﻴﻦ ﺗﺨﻠﻴﻪ اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ اﺳﺖ آـﻪ ﻧـﻮر و ﺻـﺪا‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از اﯾﺠﺎد رﻋﺪ و ﺑﺮق اﺑﺮهﺎ ﻃﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪهﺎﯾﯽ ﺑﺸﺪت ﺑﺎردار ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ آﻪ اﯾﻦ ﺑﺎر ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺜﺒـﺖ اﺳـﺖ و روی‬
‫ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﺎر ﻣﻨﻔﯽ اﻟﻘﺎ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ی اﺑﺮ هﻮا و زﻣﻴﻦ ﺑـﻪ ﯾـﻚ ﺧـﺎزن ﺑـﺴﻴﺎر ﺑـﺰرگ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣﻴـﺸﻮد آـﻪ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎرﺷﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ دو ﻗﻄﺐ ﺁن در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻣﻘـﺪار اﯾـﻦ ﺑـﺎر‬
‫اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ اﻧﻘﺪر زﯾﺎد ﻣﻴﺸﻮد آﻪ اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺑﻴﻦ اﺑﺮ و زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ‪ ١٠‬ﺗﺎ ‪ ١٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن وﻟﺖ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺪان اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﭼﻨﻴﻦ اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ هﻮا را ﺑﺎ اﯾﻨﻜﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدی ﻧﺎرﺳﺎﻧﺎﺳـﺖ در ﯾـﻚ ﺳـﻴﺮ ﺧـﺎص‬
‫ﯾﻮﻧﻴﺰﻩ و ﺁﻧﺮا ﺑﻪ رﺳﺎﻧﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﯾﻨﻜﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳـﻴﺮی از ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬـﺎی ﯾـﻮﻧﻴﺰﻩ رﺳـﺎﻧﺎ از اﺑـﺮ ﺗـﺎ زﻣـﻴﻦ اﯾﺠـﺎد ﺷـﻮد‬
‫ﺑﺎرهﺎی اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ ﺑﻪ ﻃﺮف هﻢ ﺣﺮآﺖ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و در ﻋﺮض ﯾﻚ دﻩ هﺰارم ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺟﺮﯾﺎن وﺣـﺸﺘﻨﺎآﯽ در ﺣـﺪود ‪ ٣٠‬هـﺰار اﻣﭙـﺮ از‬
‫هﻮای ﯾﻮﻧﻴﺰﻩ ﻣﯽ ﮔﺬرد‪ .‬اﻣﺎ هﺮ ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ﺿﻤﻦ ﻋﺒﻮر از ﻣﺎدﻩ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﻤﻬﺎی ﺁن روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷـﻮد و اﯾـﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﺨـﺸﯽ از‬
‫اﻧﺮژی اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ را ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﺻﻮل اوﻟﻴﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺑﺰﻧﻴﺪ اﯾﻦ ﺟﺮﯾـﺎن در وﻟﺘـﺎژ‬
‫‪ ١٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن وﻟﺖ ﺗﻮان ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ در ﺣﺪود ‪ ١٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد وات دارد‪.‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮاﻧﯽ ﺣﺘﯽ در ﻣﺪت زﻣـﺎن ﻧـﺎﭼﻴﺰ ‪ -‬ﯾـﻚ دﻩ هـﺰارم ﺛﺎﻧﻴـﻪ ‪-‬‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ در ﺣﺪود ‪ ١٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ژول اﯾﺠﺎد آﻨﺪ اﯾﻦ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺸﻮد دﻣﺎی هـﻮا در ﻣـﺴﻴﺮ اذرﺧـﺶ ﺑـﻪ ‪ ٣٠‬هـﺰار درﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﺑﺮﺳﺪ اﮔﺮ آﻤﯽ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﺎآﻢ ﺑﺮ ﮔﺎزهﺎ اﺷﻨﺎﯾﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻴﺪ آﻪ اﯾﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﮔﻬـﺎﻧﯽ دﻣـﺎ ﴿از ﺣـﺪود‬
‫‪ ٣٠٠‬آﻠﻮﯾﻦ ﺑﻪ ‪ ٣٠٠‬هﺰار آﻠﻮﯾﻦ﴾ ﺣﺠﻢ هﻮا را ‪ ١٠٠‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ و اﯾﻦ ﯾﻌﻨﯽ ﯾﻚ اﻧﻔﺠﺎر واﻗﻌﯽ اﻧﺒﺴﺎط ﺳﺮﯾﻊ و ﺷـﺪﯾﺪ هـﻮا ﯾـﻚ‬
‫ﻣﻮج ﺿﺮﺑﺘﯽ ‪ Shock Wave‬در هﻮای اﻃﺮاف اﯾﺠﺎد ﻣﻴﻜﻨﺪ آﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﻨﺪر ﯾﺎ رﻋﺪ ﺑﻪ ﮔﻮش ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ از ﺑﺨﺶ ﺻﻮﺗﯽ ﻣﺎﺟﺮا‪،‬اﻣﺎ ﮔﺮﻣـﺎی اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪﻩ ﻏﻴـﺮ از اﻧﺒـﺴﺎط ﺑﻼهـﺎی دﯾﮕـﺮی هـﻢ ﺳـﺮ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬـﺎی هـﻮا ﻣﻴـﺎورد‪.‬ﻻﻣـﭗ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ را ﺑﻪ ﯾﺎد ﺑﻴﺎورﯾﺪ ﴿ﻻﻣﭗ ﻧﺌﻮن ﻣﺜﺎل ﺑﻬﺘﺮﯾﺴﺖ﴾ ﯾﻚ ﺟﺮﯾﺎن ﻧﻪ ﭼﻨﺪان زﯾﺎد از رﺷـﺘﻪ ﺗﻨﮕـﺴﺘﻦ ﻣﻴﮕـﺬرد و دﻣـﺎی ان را ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻴﺶ از ‪ ٢٠٠٠‬درﺟﻪ ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬اﯾﻦ دﻣﺎ اﻧﺮژی ﻻزم ﺑﺮای ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺘﮕﯽ اﺗﻤﻬﺎی ﻓﻠﺰ را ﻓﺮاهﻢ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬اﺗﻤﻬﺎ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺘـﻪ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ و‬
‫در ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﻧﺮژی اﺿﺎﻓﯽ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻮﺗﻮﻧﻬﺎی ﻧﻮری ازاد ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ رﺷﺘﻪ ﺗﻨﮕﺴﺘﻦ روﺷـﻦ ﻣﻴـﺸﻮد‪.‬در اذرﺧـﺶ‬
‫هﻢ ﭼﻴﺰی ﺷﺒﻴﻪ اﯾﻦ ﻣﺎﺟﺮا اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ :‬ﺟﺮﯾﺎن ﺷﺪﯾﺪی از هﻮا ﻣﻴﮕﺬرد ان را ﮔﺮم ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺑـﻪ ﺗـﺎﺑﺶ وا ﻣﻴـﺪارد و ﺗﺎﺑـﺸﯽ‬
‫آﻪ ﯾﻚ ﻣﺴﻴﺮ ﻧﻮراﻧﯽ ﺑﻴﻦ اﺑﺮ و زﻣﻴﻦ اﯾﺠﺎد ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﺼﻮر آﻨﻴﺪ اﮔﺮ هﻮا ﻧﺒﻮد رﻋﺪ و ﺑﺮق ﺑﻪ ﭼﻪ روزی ﻣﯽ اﻓﺘﺎد؟‬

‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ هﻮاﭘﻴﻤﺎی ﻣﺴﺎﻓﺮﺑﺮی دﻧﻴﺎ!‬

‫هﻮاﭘﻴﻤﺎی ‪ AIRBUS A380‬ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﮐﺖ هﻮاﭘﻴﻤﺎﺳﺎزی ‪ EADS‬ﺑـﺎ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ‪ ٨۵٠‬ﻣـﺴﺎﻓﺮ ﺑﺰرﮔﺘـﺮﯾﻦ هﻮاﭘﻴﻤـﺎی ﻣـﺴﺎﻓﺮﺑﺮی در‬
‫ﺟﻬﺎن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾـﻦ هﻮاﭘﻴﻤـﺎ ﮐـﻪ ‪ ٢۶٠‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﯾـﻮرو ارزش دارد‪ ،‬دارای دو ﻃﺒﻘـﻪ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ هﻮاﭘﻴﻤـﺎی ‪ AIRBUS‬اوﻟـﻴﻦ‬
‫هﻮاﭘﻴﻤﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻃﯽ ﻣﺴﺎﻓﺖ ‪ ٢٢٠٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺪون ﺗﻮﻗﻒ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑـﺮد ﺑـﺴﻴﺎر ﺑـﺎﻻی اﯾـﻦ هﻮاﭘﻴﻤـﺎ ﭘﺮوازهـﺎی‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر ـ ﻟﺴﺎﻧﺠﻠﺲ‪ ،‬دوهﻪ ـ ﻧﻴﻮﯾﻮرک و‪ ....‬را ﺑﺮای ﺑﺸﺮ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺁﻧﮑـﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮان اﯾﻦ هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻣﺪت ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﯽ )ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ‪ ١۶‬ﺳﺎﻋﺖ( را در هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺳـﺮ ﻣـﯽ ﺑﺮﻧـﺪ‪ ،‬در ﺳـﺎﺧﺖ اﯾـﻦ هﻮاﭘﻴﻤـﺎ‬
‫اهﻤﻴﺖ زﯾﺎدی ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﺴﺎﻓﺮان ﭼـﻪ در ﻗـﺴﻤﺖ ‪ First Class‬و ﭼـﻪ در ﻗـﺴﻤﺖ ‪ Economy Class‬دادﻩ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻄـﻮر‬
‫ﻣﺜﺎل ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺻﻮﺗﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺮی و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺻﻨﺪﻟﯽ هﺎ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻘﻮﯾﻢ ﺗﺎرﯾﺦ‪.‬‬
‫‪ : ١٩۴۵‬ﺗﺨﺮﯾﺐ هﻴﺮو ﺷﻴﻤﺎ‪ ۶ :‬اوت ‪ ١٩۴۵‬دﻧﻴﺎ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﻴﻴﺮات زﯾﺎدی ﺷﺪ ﭼﺮا ﮐـﻪ اوﻟـﻴﻦ ﺑﻤـﺐ اﺗﻤـﯽ را روی ﺷـﻬﺮ هﻴـﺮو‬
‫ﺷﻴﻤﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﻧﺰدﯾﮏ ‪ ٨٠‬هﺰار ﻧﻔﺮ ژاﭘﻨﯽ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺁﻣﺮﯾﮑـﺎﯾﯽ هـﺎ ﺑـﺮای اﯾـﻦ ﺑﻤـﺐ ﻧـﺎم هـﻢ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ » ﭘـﺴﺮ‬
‫ﮐﻮﭼﻮﻟﻮ «!!! و ﺷﻬﺮ )ﻧﺎﮐﺎ زاﮐﯽ( ﻧﻴﺰ از اﯾﻦ هﺪف ﮔﻴﺮی ﺑﯽ ﻧﺼﻴﺐ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻧﺎﺑﻮد ﮐـﺮد‬
‫و ﺗﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎی ﺳﺎل اﺛﺮات ﺁن ﺑﺮ روی ﺟﺴﻢ و روان ﻣﺮدم ژاﭘﻦ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ : ١٩۴٧‬ﺷﮑﺴﺘﻦ دﯾﻮار ﺻﻮت‪ :‬در اﯾﻦ ﺳﺎل ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﯾﮏ ﺧﻠﺒﺎن ﺁﻣﺮﯾﮑـﺎﯾﯽ ﺑـﻪ ﻧـﺎم » ﭼـﺎک ﯾـﺎﮔﺮ « ﺑـﺎ هﻮاﭘﻴﻤـﺎﯾﺶ دﯾـﻮار‬
‫ﺻﻮت را ﺷﮑﺴﺖ‪ .‬او اوﻟﻴﻦ ﻣﺮدی ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺶ از ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت ﺣﺮﮐﺖ ﮐـﺮد‪ .‬ﺳـﺮﻋﺖ او ﺑـﺎﻟﻎ ﺑـﺮ ‪ ۶٠٠‬ﻣﺎﯾـﻞ در هـﺮ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮد ﺟﺖ او ﯾﮏ » ﺑﻞ اﯾﮑﺲ وان « ﺑﻮد ﮐﻪ ﺻﺪای ﺳﻮت وﺣﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎی ﮐﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ : ١٩۵١‬ﺑﻤﺐ هﻴﺪروژﻧﯽ‪ :‬در اﯾﻦ ﺳﺎل اوﻟﻴﻦ ﺑﻤﺐ هﻴﺪروژﻧﯽ ﺟﻬﺎن ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺪ و ﻟﺮزش هﻮﻟﻨﺎک ﺣﺎﺻﻞ ازاﯾـﻦ اﻧﻔﺠـﺎر ﺟﺰﯾـﺮﻩ‬
‫ای در اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺁرام را ﺗﮑﺎن دادو ﮔﻔﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ هﺎ ﻣﺴﺆل ﺁزﻣﺎﯾﺶ اﯾﻦ ﺑﻤﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ : ١٩۵٣‬ﻓﺘﺢ اورﺳﺖ‪ :‬در اﯾﻦ ﺳﺎل ﻗﻠﻪ ی اورﺳﺖ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ )ادﻣﻮﻧﺪ هﻴﻼری( و )ﻧﺘﺮﯾﻨـﮓ ﻧـﻮرﮔﯽ( ﻧﻴﻮزﻟﻨـﺪی ﻓـﺘﺢ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬اﺧﺒﺎر اﯾﻦ واﻗﻌﻪ در ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر روز ﺗﺄ ﺧﻴﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﭘﺲ از اﯾﻦ دو اورﺳﺖ ﺑﺎرهﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد دﯾﮕﺮ ﻓﺘﺢ ﺷﺪ اﻣﺎ ﻧـﺎم‬
‫هﻴﻼری در ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﻮهﻨﻮردی ﺛﺒﺖ ﺷﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ او ‪ ٨‬ﮐﻴﻠﻮ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ از زﻣﻴﻦ ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ : ١٩۵٩‬اﺧﺘﺮاع ﺑﺸﻘﺎب ﭘﺮﻧﺪﻩ‪ :‬هﻤﻴﺸﻪ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺸﻘﺎب ﭘﺮﻧﺪﻩ هﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﻓـﺮادی ﮐـﻪ در ﻣـﺮﯾﺦ زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺧﺒﺮ ﻣﻮﺛﻘﯽ از زﻧﺪﮔﯽ در ﻣﺮﯾﺦ در دﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ وﻟﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ در ﻣﺮﯾﺦ ﺣﻴـﺎت وﺟـﻮد دارد‪ .‬اﻣـﺎ ﺣﻘﻴﻘـﺖ ﺁن‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩۵٩‬اوﻟﻴﻦ ﺑﺸﻘﺎب ﭘﺮﻧﺪﻩ ی ﺳﺎﺧﺖ اﻧﺴﺎن ﭘﺮواز ﮐـﺮد ﻣﻄﺒﻮﻋـﺎت ﻧـﺎم اﯾـﻦ هﻮاﻧـﻮرد را » ﻧﻌﻠﺒﮑـﯽ ﭘﺮﻧـﺪﻩ «‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﺘﺮع ﺁن )ﮐﺮﯾﺲ ﮐﺎﮐﺮل( ﺑﻮد ﮐﻪ ﺁن را در ﺑﻨﺪر » ﺳﺎوﺗﻬﻤﺘﭙﻮن « ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫‪ : ١٩۶٩‬ﻗﺪم ﺑﻪ ﻣﺎﻩ‪ :‬در اﯾﻦ ﺳﺎل اﻧﺴﺎن هﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﺮﻩ ای را از ﮐﻬﮑﺸﺎن ﺑﺰرگ ﺁﺳﻤﺎن ﻓﺘﺢ ﮐﻨﻨﺪ‪ » .‬ﻧﻴـﻞ ﺁرﻣـﺴﺘﺮاﻧﮓ « و‬
‫» ادوﯾﻦ ﺁﻟﺪرﯾﻦ « اوﻟﻴﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ روی ﻣـﺎﻩ ﻗـﺪم ﮔﺬاﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁرﻣـﺴﺘﺮاﻧﮏ وﻗﺘـﯽ روی ﺳـﻄﺢ ﮐـﺮﻩ ی ﻣـﺎﻩ ﭘﻴـﺎدﻩ ﺷـﺪ‬
‫ﺁﻟﺪرﯾﻦ از وی ﻋﮑﺴﺒﺮداری ﻣﯽ ﮐﺮد و ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺎد او ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر از ﯾﮏ دورﺑﻴﻦ » هﺴﻞ ﺑﻠﻮد « اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻠﻬﺎی ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ‪:‬‬

‫اﻗﺒﺎل هﺎ و ﺷﻴﺸﻪ هﺎ زود ﻣﻴﺸﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫ازدواج ﻣﺪرﺳﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن اﻧﺴﺎن ﺧﻴﻠﯽ دﯾﺮ ﭼﻴﺰ ﯾﺎد ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺁﺳﻴﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﮔﻨﺪم ﻧﺪارد ﺧﻮدش را ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺁن ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺎر در دهﺎن ﻣﺮدم راﻩ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ ﺑﻨﺪرت از ﺁن ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺘﺎدن در ﮔﻞ و ﻻی ﻧﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ ؛ ﻧﻨﮓ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﯽ!‬
‫ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ رﻧﮓ ﻣﻴﮑﻨﺪ هﺮﮔﺰ ﻧﻤﯽ ﭘﺮد‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ اﻧﺴﺎن دوﺳﺖ دارد ﺑﺒﻴﻨﺪ ؛ دوﺳﺖ دارد ﺑﺎور ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﯽ ﺧﻮاهﯽ ﻗﻮی ﺑﺎﺷﯽ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﺧﻮد را ﺑﺪان‪.‬‬

‫ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻠﻬﺎی ﻓﺮاﻧﺴﻮی‪:‬‬

‫از ﭘﺮﺳﺸﻬﺎی ﯾﮏ ﻣﺮد درﺑﺎرﻩ اش ﻗﻀﺎوت ﮐﻦ ﻧﻪ ﭘﺎﺳﺨﻬﺎﯾﺶ‪.‬‬
‫اﻧﺪرز دادن ﺧﻮب اﺳﺖ وﻟﯽ درﻣﺎن ﺑﻬﺘﺮ‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽﻪ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ هﺮﮔﺰ ﮐﻢ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺴﺎن هﺮﮔﺰ ﻧﻤﯽ اﻓﺘﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﻃﺮﻓﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺗﮑﻴﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﻠﻬﺎن ﺑﺮای داﻧﺎﯾﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﺎﻗﻼن ﺑﺮای اﺣﻤﻘﺎن!‬
‫اﮔﺮ دوﺳﺘﺖ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﭼﺸﻢ دارد ﺑﻪ ﻧﻴﻢ رﺧﺶ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻦ!‬
‫اﻗﺒﺎل وﻗﺘﯽ ﺳﺮاغ ﺁدم ﻣﻴﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺧﻮاب هﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﯾﻨﺪﻩ را ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫از دو ﮐﺲ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﻧﭙﻮش‪ :‬ﯾﮑﯽ ﭘﺰﺷﮏ و دﯾﮕﺮی وﮐﻴﻞ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻧﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ دوﺳﺖ دارﯾﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎورﯾﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ در اﺧﺘﻴﺎر دارﯾﻢ دوﺳﺖ ﺑﺪارﯾﻢ‪.‬‬
‫اﺷﮏ زﺑﺎن ﺧﺎﻣﻮش اﻧﺪوﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﻴﺨﻮاهﯽ ارزش ﭘﻮل را ﺑﺪاﻧﯽ ﻣﺒﻠﻐﯽ ﭘﻮل ﻗﺮض ﮐﻦ‪.‬‬

‫ﻟﺒﺎﺳﻬﺎی ﻧﻮراﻧﯽ‪.‬‬
‫ﻣﺎدﻩ رؤﯾﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺗﺎرﯾﮑﯽ ﭘﺎرﭼﻪ را ﻧﻮراﻧﯽ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ Luminex‬ﻧﺎم داﺷﺘﻪ و ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﮐﺖ اﯾﺘﺎﻟﻴﺎﯾﯽ ‪ Luminex‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ اﻟﻴﺎﻓﯽ ﮐﻪ رﺳﺎﻧﺎی ﻧﻮر هﺴﺘﻨﺪ و ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻓﻘﻂ در زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻴﺰﯾﮏ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ را در ﺑﺎﻓﺖ اﯾﻦ ﭘﺎرﭼﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﮐﺎر ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮری ﮐﻪ ﭘﺎرﭼﻪ ‪ Luminex‬از ﺧﻮد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ از دﯾﻮدهـﺎی ﻧـﻮری ﺳـﺮ ﭼـﺸﻤﻪ ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد ﮐـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﯾـﮏ‬
‫ﺑﺎﻃﺮی ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻮﭼﮏ ﺗﻐﺬﯾﻪ و ﺑﺎ ﻧﻮر ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ درﺧﺸﺶ اﻟﻴﺎف رﺳﺎﻧﺎی ﻧﻮر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬رﻧﮓ ﻧﻮری ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﭘﺎرﭼـﻪ در ﺗـﺎرﯾﮑﯽ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﻮد ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪.‬‬

‫ﺟﻨﮕﻞ ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪﻩ در ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﺁﻟﻤﺎن!‬

‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪﻩ دﻧﻴﺎ در ﺣﻮﻣﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﮐﺸﻮر ﺁﻟﻤﺎن در دﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖ اﺳـﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﺟﻨﮕـﻞ در ﺑﺰرﮔﺘـﺮﯾﻦ‬
‫ﺳﺎﻟﻦ ﺑﯽ ﺳﺘﻮن دﻧﻴﺎ )ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ٣۶٠‬ﻣﺘﺮ و ﻋﺮض ‪ ٢١٠‬ﻣﺘﺮ و ارﺗﻔﺎع ‪ ١٠٠‬ﻣﺘﺮ( ﺑﻪ وﺟـﻮد ﺧﻮاهـﺪ ﺁﻣـﺪ‪ .‬در درون اﯾـﻦ ﺟﻨﮕـﻞ ﯾـﮏ‬
‫درﯾﺎﭼﻪ ﺑﺎ ‪ ٧٠٠‬ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺳﺎﺣﻞ ﻣﺎﺳﻪ ای‪ ،‬ﺑﺎﻏﻬﺎی ارﮐﻴﺪﻩ و هﺘﻠﻬـﺎی ﻓـﺮاوان و ﯾـﮏ ﭘـﺎرک ﻋﻈـﻴﻢ ﺁﺑـﯽ ﺑـﺮای ﮐﻮدﮐـﺎن ﺑﻮﺟـﻮد‬
‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﺁﻣﺪ‪ ۶ .‬دهﮑﺪﻩ از ﻣﺎﻟﺰی‪ ،‬ﺗﺎﯾﻠﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻮﻧﮕﻮ‪ ،‬ﺁﻣﺎزون‪ ،‬ﺑﺎﻟﯽ و هﺎواﯾﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎزدﯾـﺪ ﮐﻨﻨـﺪﮔﺎن اﺣـﺴﺎس ﮐﻨﻨـﺪ‬
‫ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ اﺳﺘﻮاﯾﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻘﻒ ﺷﻴﺸﻪ ای اﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ اﺳﺘﻮاﯾﯽ ﺑﺎﻋﺚ روﺷﻨﯽ ﺁن در ﻃﻮل روز ﻣﻴـﺸﻮد‪.‬‬
‫وﻟﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎﯾﯽ را در ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻮری ﺑﺎ ﺷﺒﺎهﺖ ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎدی ﺑﻪ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‬
‫ﭼﺮا ﮐﻪ در ﻏﻴﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺁب و هﻮاﯾﯽ ﮐـﺸﻮر ﺁﻟﻤـﺎن ﮔﻴﺎهـﺎن در ﻃـﻮل روز ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪار ﮐـﺎﻓﯽ ﻧـﻮر ﺧﻮرﺷـﻴﺪ درﯾﺎﻓـﺖ‬
‫ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﺗﺎ ‪ ۵٠‬ﺳﺎل ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮﯾﻦ درﺧﺖ دﻧﻴﺎ در اﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ ﺳﺮ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﭘﺮورش ﭘﻴﺪا ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪.‬‬

‫هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎی ﺧﻮرﺷﻴﺪی‪.‬‬
‫ﭘﺮواز ﺑﺎ هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎی ﻣﻮﺗﻮری ﺑﺪون ﺳﻮﺧﺖ ﻓﺴﻴﻠﯽ هﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪ Bertrand Piccard.‬ﻣﺤﻘﻖ ﺳﻮﯾﺴﯽ ﺑـﺎ ﭘـﺮواز ﺧـﻮد ﺑـﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ اﻧﺮژی ﺧﻮرﺷﻴﺪی ﺑﻪ دور زﻣﻴﻦ ﻗﺼﺪ دارد اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮای اﯾـﻦ ﭘـﺮواز ﯾـﮏ هﻮاﭘﻴﻤـﺎی ﺧﻮرﺷـﻴﺪی اﺧﺘـﺮاع‬
‫ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻟﻬﺎﯾﺶ از ﻣﺴﺎﺣﺘﯽ ‪١۵٠‬ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻌﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ روی اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﺎﻓﯽ ﺳﻠﻮل هﺎی‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪی ﮐﺎر ﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻪ اﻧﺮژی هﺮ دو ﻣﻮﺗﻮر اﯾﻦ هﻮاﭘﻴﻤﺎ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻗﺎدر ﺑﻮدن ﺑﻪ ﭘﺮواز در ﺷﺐ اﻧﺮژی ﺧﻮرﺷـﻴﺪ در‬
‫ﻃﻮل روز ﺑﺮ روی ﺑﺎﻃﺮﯾﻬﺎی ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ذﺧﻴﺮﻩ ﺷﺪﻩ و در ﺷﺐ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﮐﻪ ‪Solar‬‬
‫‪ Impulse‬ﻧﺎم دارد از ﻣﻮادی اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻘﺎوم هﺴﺘﻨﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ اﯾﻦ هﻮاﭘﻴﻤـﺎ در ارﺗﻔـﺎع ‪ ١٠‬ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی از زﻣـﻴﻦ‬
‫ﭘﺮواز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ ﺗﺤﻤـﻞ ﻓـﺸﺎرهﺎی هـﻮای ﺑـﺴﻴﺎر ﺑـﺎﻻ و هﻤﭽﻨـﻴﻦ دﻣﺎهـﺎی ﺑـﺴﻴﺎر ﭘـﺎﯾﻴﻦ )ﺗـﺎ ﻣﻨﻬـﺎی ‪ ۵۵‬درﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد( ﺑﺎﺷﺪ‪ Solar Impulse.‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮای ﯾﮏ ﺧﻠﺒﺎن ﺟﺎ دارد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮐـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ هﻮﺷـﻤﻨﺪ ﺣﻤﺎﯾـﺖ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﭘـﺮواز‬
‫‪ Bertrand Piccard‬ﺑﻪ دور زﻣﻴﻦ در ﺳﺎل ‪ ٢٠٠٩‬اﻧﺠﺎم ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ دوزﯾﺴﺖ ﺑﺮای ﺁب و ﺧﺸﮑﯽ!‬

‫‪ Maximilian Kolb‬ﻃﺮاح ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ اﺗﻮﻣﺒﻴﻠﯽ اﺧﺘـﺮاع ﮐـﺮدﻩ اﺳـﺖ ﮐـﻪ در واﻗـﻊ ﻣﺨﻠـﻮﻃﯽ از ﺗﺎﻧـﮏ و ﻗـﺎﯾﻖ ﻣﻮﺗـﻮری ﻣـﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﮐﻪ ‪ Desertship‬ﻧﺎم دارد‪ ،‬دارای ﭼﺮخ ﻧﺒﻮدﻩ و ﻣﺜﻞ ﯾﮏ ﺗﺎﻧﮏ ﺗﻮﺳﻂ دو ﺷﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ و‬
‫ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺣﺘﯽ در ﺻﺤﺮا هﺎی ﺷﻨﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻣﮑﺎﻧﯽ ﮐـﻪ ‪ Desertship‬را ﺑـﻪ‬
‫ﯾﮏ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺧﺎص ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ اﻣﮑـﺎن ﺣﺮﮐـﺖ ﺁن در ﺁب اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮای ﺣﺮﮐـﺖ در ﺁب ‪ ٢‬ﺷـﻨﯽ ﮐـﻪ در ﺧـﺸﮑﯽ ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﺟﻤﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﺟﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺗـﻮر ﺟـﺖ ﻧﺨـﺴﺖ ﺁب را ﻣـﯽ‬
‫ﻣﮑﺪ و ﺳﭙﺲ ﺁّب ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎدی از ﺁن ﺧﺎرج و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درﺁﻣﺪن اﯾﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮﺗـﻮر اﯾـﻦ وﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﻧﻘﻠﻴﻪ ‪ ٢٫۴‬ﺗﻨﯽ دارای ‪ ١٠٠٠‬اﺳﺐ ﺑﺨﺎر ﻗـﺪرت اﺳـﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﻗـﺪرت ﺳـﺮﻋﺘﻬﺎی ‪ Km/h ١٨٠‬در ﺧـﺸﮑﯽ و ‪ Km/h ١٢٠‬در ﺁب را‬
‫اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ Maximilian Kolb .‬ﻗﺼﺪ دارد ﺑﺎ اﯾﻦ اﺧﺘﺮاع ﺧﻮد ﻧﻈﺮ ﺷﻴﺦ هﺎی ﻋﺮب را ﺟﻠﺐ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺠﺎﯾﺐ هﻔﺖ ﮔﺎﻧﻪ ﺟﻬﺎن ‪:‬‬

‫‪ -١‬اهﺮام ﻣﺼﺮ‪ :‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﻩ ﻋﺠﺎﺋﺐ ‪ ٧‬ﮔﺎﻧﻪ‬
‫‪ -٢‬ﻓﺎﻧﻮس درﯾﺎﯾﯽ ﻓﺎروس‪ :‬اوﻟﻴﻦ ﻓﺎﻧﻮس درﯾﺎﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ هﻴﺰم ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮدﻩ‬
‫‪ -٣‬ﻣﺠﺴﻤﻪ هﻠﻴﻮس‪ :‬ﯾﮏ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻈﻴﻢ در ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‬
‫‪ -٤‬ﻣﺠﺴﻤﻪ زﺋﻮس‪ :‬ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺧﺪای ﯾﻮﻧﺎن از ﻃﻼ و ﻋﺎج ﻓﻴﻞ‬
‫‪ -٥‬ﺑﺎﻏﻬﺎی ﻣﻌﻠﻖ ﺑﺎﺑﻞ‪ :‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻧﺒﻮﭼﺎدﻧﺰار ﺑﺮای هﺪﯾﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از هﻤﺴﺮاﻧﺶ‬
‫‪ -٦‬ﻣﻘﺒﺮﻩ ﺁرﺗﻤﻴﺲ‪ :‬در ﺷﻬﺮ اﻓﺴﻮس ﺑﺎ ﺳﺘﻮﻧﻬﺎی ﺑﺰرگ ﻣﺮﻣﺮی‬
‫‪ -٧‬ﺁراﻣﮕﺎﻩ هﺎﻟﻴﮑﺎر ﻧﺎﺳﻮس‪ :‬ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺮای ﯾﮑﯽ از ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﻓﺎرس در ﺗﺮﮐﻴﻪ‬

‫ﺣﺮﮐﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ در دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﮑﯽ!‬

‫ﯾﮏ ﻣﺎدﻩ ﺟﺴﺒﻨﺪﻩ ﮐﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻴﻨﺎی دﻧﺪان ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن ژاﭘﻨـﯽ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﮐـﻪ در ﭘـﺮ ﮐـﺮدن دﻧـﺪان هـﺎی‬
‫ﻓﺎﺳﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺧﺒﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ‪ SetarehSorkh‬از ﻧﻴﻮ آﺮاﻻ ‪ Dr.Kazue ،‬و هﻤﮑﺎراﻧﺶ در ﯾﮏ اﻧـﺴﺘﻴﺘﻮی دﻧـﺪان ﭘﺰﺷـﮑﯽ ﺗﻮﮐﻴـﻮ درﯾﺎﻓﺘﻨـﺪ‬
‫ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺎدﻩ ﭼﺴﺒﻨﺪﻩ و ﺧﻤﻴﺮی ﺷﮑﻞ از ﺟﻨﺲ ﮐﺮﯾﺴﺘﺎل هﻴﺪروﮐﺴﯽ ﺁﭘﺎﺗﻴﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻔﺮﻩ اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻩ در دﻧـﺪان ﻓﺎﺳـﺪ را‬
‫در ﻋﺮض ‪ ١٥‬دﻗﻴﻘﻪ ﭘﺮ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺴﺮﻋﺖ ﺑﻪ دﻧﺪان ﺑﻴﻤﺎر ﭼﺴﺒﻴﺪﻩ و ﻣﺤﮑﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﮑﺎر ﺑﺮدﻩ ﺷﻮد زﯾﺮا ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺨﻠﻮط اﺳﻴﺪی اﮔﺮ ﺑﺎ ﻟﺜﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﻤﺎس ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ اﯾﺠـﺎد ﺁﺳـﻴﺐ‬
‫هﺎی هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ درد ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزﻩ دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﮑﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﺮ ﮐﺮدن دﻧﺪان هﺎی ﻓﺎﺳﺪ ﺑﺎ ﺧﺎرج ﮐﺮدن ﻗﺴﻤﺘﻬﺎی ﺧﺮاب و ﭘﺮ ﮐﺮدن ﺑﺎ رزﯾﻦ و ﺁﻟﻴـﺎژ هـﺎی ﻓﻠـﺰی‬
‫اﻧﭽﺎم ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ روش ﺑﺮای ﺳﻮراخ هﺎی ﮐﻮﭼﮏ اﯾﺪﻩ ﺁل ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻮن ﺑـﺎ روﺷـﻬﺎی ﻣﻌﻤـﻮل ﺑـﺮای ﭘـﺮ ﮐـﺮدن اﯾـﻦ ﺣﻔـﺮات‬
‫ﻗﺴﻤﺖ هﺎی ﺳﺎﻟﻢ دﻧﺪان ﻧﻴﺰ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ و از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ روﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺳﺎن ﻣﺎرﯾﻨﻮ!‬
‫ﺳﺎن ﻣﺎرﯾﻨﻮ ﻗﺪﯾﻤﻴﺘﺮﯾﻦ و آﻮﭼﻜﺘﺮﯾﻦ ﺟﻤﻬﻮری ﺟﻬﺎن اﺳﺖ و درﺁﻣﺪ ﺧﻮد را از راﻩ ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻤﺒﺮ هﺎی زﯾﺒﺎی ﭘـﺴﺘﯽ آـﺴﺐ‬
‫ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﯾﻦ آﺸﻮر ﺗﻮﺳﻂ دو ﻧﺎﯾﺐ اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ آﻪ هﺮ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﯾﻚ ﺑـﺎر اﻧﺘﺨـﺎب ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ ادارﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺟﺎﻟـﺐ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ اﯾﻦ آﺸﻮر ﻓﻘﻂ ‪ ٢٣٠٠٠‬ﻧﻔﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺎهﻴﭽﻪ هﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ و ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ!‬

‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ای را ﺑﺸﺮ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻗﺎدر ﺑـﻪ ﻣـﺸﺎهﺪﻩ اش ﻧﺒـﻮدﻩ اﺳـﺖ‪ .‬در ﻣـﺎﻩ ﻣـﺎرس ﺳـﺎل ‪ ٢٠٠۵‬در ‪ San Diego‬ﺁﻣﺮﯾﮑـﺎ‬
‫اﻧﺴﺎن در رﺷﺘﻪ زورﺁزﻣﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ روﺑﻮﺗﻬﺎ ﺧﻮاهﺪ رﻓﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻣﺨﺘﺮﻋﺎن ﻗـﺼﺪ دارﻧـﺪ ﮐـﻪ روﺑﻮﺗﻬـﺎی ﺧـﻮد را ﺗﺤـﺖ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دهﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﯾﺎ ﻣﺎهﻴﭽﻪ هﺎی ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺁﻧﺎن اﺧﺘﺮاع ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ ﺗﻮاﻧـﺎﯾﯽ ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ﻣﺎهﻴﭽـﻪ هـﺎی‬
‫اﻧﺴﺎن را دارﻧﺪ ﯾﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎهﻴﭽﻪ هﺎی ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﻮﺳﺴﻪ ‪ EMPA‬در ﺳـﻮﯾﺲ اﺧﺘـﺮاع ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ .‬ﻣﺎهﻴﭽـﻪ هـﺎی‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ از ﺑﻪ هﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ورﻗﻪ هﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎزک ﺁﮐﺮﯾﻞ و ﺳﻴﻠﻴﮑﻦ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻻﯾﻪ ای از ﺟﻨﺲ ﮔﺮاﻓﻴﺖ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﺎدﻩ ای رﺳﺎﻧﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﺴﻴﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﻮﺷـﻴﺪﻩ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ .‬ﻋﺒـﻮر دادن ﺟﺮﯾـﺎن اﻟﮑﺘﺮﯾـﺴﻴﺘﻪ از اﯾـﻦ ﻻﯾـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﺟﻤـﻊ ﺷـﺪن‬
‫ﻣﺎهﻴﭽﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و هﺮ ﭼﻪ وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻻﺗﺮی ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻗﺪرت ﻣﺎهﻴﭽﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﭘﮋوهـﺸﮕﺮان ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﮐـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺎهﻴﭽﻪ هﺎی ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ زودی ﺟﺎی دﺳﺘﻴﺎران ﺟﺮاﺣﺎن را در اﺗﺎﻗﻬﺎی ﻋﻤﻞ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ هﺎی ﻓﻀﺎ ‪:‬‬

‫‪ ١٩٤٢‬اوﻟﻴﻦ ﭘﺮواز‪ :‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺷﻚ وی ‪ ٢‬ﺁﻣﺎن‪.‬‬
‫‪ ١٩٥٧‬اوﻟﻴﻦ ﻣﺎهﻮارﻩ زﻣﻴﻦ‪ :‬اﺳﭙﻮﺗﻨﻴﻚ ‪ ١‬و ﺣﻀﻮر ﺳﮕﯽ ﺑﻨﺎم ﻻﯾﻜﺎ ﺑﻌﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﺣﻴﻮان در ﻓﻀﺎ‪.‬‬
‫‪ ١٩٥٩‬اوﻟﻴﻦ ﺷﯽ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ آﺮﻩ ﻣﺎﻩ ﻣﯽ رﺳﺪ)ﻟﻮﻧﺎ ‪.(٢‬‬
‫‪ ١٩٦١‬اوﻟﻴﻦ ﺳﻔﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﺳﺮ ﻧﺸﻴﻦ )ﯾﻮری ﮔﺎﮔﺎرﯾﻦ(‪.‬‬
‫‪ ١٩٦٥‬اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺎدﻩ روی در ﻓﻀﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻟﻜﺴﯽ ﻟﺌﻮﻧﻒ‪.‬‬

‫ﭘﻨﺠﺮﻩ و ﻣﺎﻟﻴﺎت!‬
‫در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻬﺖ اﺧﺬ ﻣﺎﻟﻴﺎت از ﻣﺮدم روﺷﻬﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﻜﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ‪ .‬در ﮔﻮﺷﻪ و آﻨﺎر اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻨﺎهﺎی زﯾﺎدی ﺑـﻪ ﭼـﺸﻢ‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮرد آﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﭘﻨﺠﺮﻩ هﺎی ﺧﻮد را ﻣﺴﺪود آـﺮدﻩ اﻧـﺪ‪ .‬دﻟـﻴﻠﺶ هـﻢ اﯾـﻦ ﺑـﻮد آـﻪ در ﺳـﺎل ‪ ١٦٩٦‬ﻣـﻴﻼدی ﻣﺎﻟﻴـﺎت ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻨﺠﺮﻩ هﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬و ﻣﺮدم ﺑﺮای ﭘﺮداﺧﺖ آﻤﺘﺮ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﭘﻨﺠﺮﻩ هﺎی ﻏﻴﺮ ﺿﺮوری را ﺑﺎ ﺁﺟﺮ ﻣﺴﺪود ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ!‬

‫ﭼﺮا ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎی ﭼﭗ دﺳﺖ و راﺳﺖ دﺳﺖ ﺑﺎ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺪ؟‬

‫"ﻟﻮﯾﯽ ﭘﺎﺳﺘﻮر" ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﻘﺸﯽ آﻪ در ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻴﻜﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ اﯾﻔﺎ آﺮدﻩ اﺳﺖ ﺷﻬﺮت دارد‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﻴﻤﯽ‪ .‬ﮔـﺮ ﭼـﻪ‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﺣﺮﻓﻪ ای ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻴﻤﻴﺪان ﺁﻏﺎز آﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﻬﺮﺗﺶ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﺁن اﺳـﺖ آـﻪ ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ آـﺴﯽ ﺑـﻮد آـﻪ‬
‫ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑـﺴﻴﺎری را ﺗﻮﺿـﻴﺢ داد‪ ،‬هﻤﭽـﻮن ﻧﻘـﺶ ﺑـﺎآﺘﺮی هـﺎ در ﺗﺨﻤﻴـﺮ‪ ،‬ﻓﺎﺳـﺪ ﺷـﺪن ﻏـﺬا ) هﻨـﻮز هـﻢ‬
‫ﭘﺎﺳﺘﻮرﯾﺰاﺳﻴﻮن ﺷﻴﺮ آﻪ از اﺑﺪاﻋﺎت اوﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد(‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺷﺪن زﺧﻤﻬـﺎ ) روش ﺟﺮاﺣـﯽ اﺳـﺘﺮﯾﻞ آـﻪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﻟﺮدﻟﻴﺴﺘﺮ ﺑﻪ آﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻟﯽ در ﺣﺮﻓﻪ ﺟﺮاﺣﯽ ﺑﻪ وﺟـﻮد ﺁورد( و ﺑﻴﻤـﺎری ) ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﺶ ﺑـﺮ روی ﺑﻴﻤـﺎری آـﺮم اﺑﺮﯾـﺸﻢ‪،‬‬
‫ﺻﻨﻌﺖ اﺑﺮﯾﺸﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﻧﺠﺎت داد و ﺗﻬﻴﻪ واآﺴﻦ هﺎری ﺑﻪ دﺳﺖ او ﺟﺎن هﺰاران ﻧﻔﺮ را از ﻣﺮگ ﺑﺮ اﺛﺮ هﺎری ﺧﻼص آﺮد‪ ).‬ﺑﺎ‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻘﺸﯽ آﻪ او در ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺷﻴﻤﯽ داﺷﺖ‪ ،‬ﮔﺮ ﭼﻪ آﻤﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ آﺎﻓﯽ ﺑـﻮد ﺗـﺎ ﺷـﻬﺮﺗﺶ را ﺗـﻀﻤﻴﻦ‬
‫آﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ١٨٤٨‬آﻪ ﭘﺎﺳﺘﻮر در ‪ ٢٥‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺗﺎزﻩ داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ دآﺘﺮای ﺧﻮد را از داﻧﺸﻜﺪﻩ ﺳﻮرﺑﻦ ﭘﺎرﯾﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑـﺮ‬
‫روی ﯾﻜﯽ از ﻧﻤﻚ هﺎی اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ‪ ،‬آﻪ در ﻣـﺪت ﺗﺨﻤﻴـﺮ ﺑـﺮ ﺳـﻄﺢ ﺧﻤـﺮﻩ هـﺎی ﺷـﺮاب رﺳـﻮب ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ ،‬ﭘﺮداﺧـﺖ )ﻧـﺎم‬
‫راﺳــﻤﻴﻚ از آﻠﻤــﻪ ﻻﺗﻴﻨ ـﯽ راﺳــﻤﻮس ﺑــﻪ ﻣﻌﻨــﺎی ﺧﻮﺷــﻪ اﻧﮕــﻮر ﻣــﺸﺘﻖ ﺷــﺪﻩ اﺳــﺖ(‪ .‬ﺷ ـﻴﻤﻴﺪان دﯾﮕــﺮی ﺑــﻪ ﻧــﺎم "اﯾﻠﻬــﺎرد‬
‫ﻣﻴﺘﺴﺸﺮﻟﻴﺶ" ﮔﺰارش دادﻩ ﺑﻮد آﻪ ﯾﻜﯽ از ﻧﻤﻚ هﺎی اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ( ﻧﻤﻚ ﺳﺪﯾﻢ ﺁﻣﻮﻧﻴﻢ ﺁن‪ ،‬آـﻪ از اﺛـﺮ ﺁﻣﻮﻧﻴـﺎك و ﺳـﻮد ﺑـﺮ‬
‫اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ) ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً درﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﻜﯽ از ﻧﻤﻜﻬﺎی اﺳﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾﻚ )ﺟﻮهﺮ ﻏﻮرﻩ( آﻪ ﺁن ﻧﻴـﺰ ﺑـﺮ ﺳـﻄﺢ ﺧﻤـﺮﻩ‬
‫هﺎی ﺷﺮاب ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺷﺒﺎهﺖ دارد‪ :‬ﻓﻘﻂ ﻧﻤـﻚ اﺳـﻴﺪ ﺗـﺎر ﺗﺎرﯾـﻚ " ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻧـﻮری" داﺷـﺖ‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﯽ آـﻪ ﻧﻤـﻚ اﺳـﻴﺪ‬
‫راﺳﻤﻴﻚ دارای ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺎﺻﻴﺘﯽ ﻧﺒﻮد )ﻧﻤﻚ اﺳﻴﺪی ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﺎ اﺳﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾﻚ‪ ،‬ﻃﺮﻃﻴﺮ )‪ (Cream of tartar‬ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎدﻩ ای ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻮری دارد آﻪ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ ) ﭘـﻮﻻرﯾﺰﻩ( را ﺑﮕﺮداﻧـﺪ‪ .‬ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﻣـﻮﺟﯽ‪ ،‬ﻧـﻮر ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ از اﻣـﻮاﺟﯽ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ در ﺻﻔﺤﻪ هﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺟﻬﺖ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ارﺗﻌﺎش دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﻠﻮرهـﺎ ﻧـﻮر را ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮی از ﺧـﻮد ﻋﺒـﻮر‬
‫ﻣﯽ دهﻨﺪ آﻪ ﺗﻨﻬﺎ از اﻣﻮاﺟﯽ آﻪ در ﺻﻔﺤﻪ ﺧﺎﺻﯽ ارﺗﻌﺎش ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﺑﮕﺬرﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮری آﻪ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺑﻴـﺮون ﺁﯾـﺪ ﻧـﻮری ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺘﻮر در ﺳﺎل ‪ ١٨٤٨‬داﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد آﻪ ﺑﺮﺧـﯽ ﻣـﻮاد ﻃﺒﻴﻌـﯽ )ﻧﻈﻴـﺮ ﺑﻠﻮرهـﺎی آـﻮارﺗﺰ‪ ،‬ﺳـﻘﺰ‪ ،‬و ﻣﺤﻠـﻮل هـﺎی ﻗﻨـﺪی( ﻧﻴـﺰ ﻧـﻮر‬
‫ﻗﻄﺒﻴﺪﻩ را ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﺴﯽ ﻧﻤﯽ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﭼﻨﻴﻦ اﺛﺮی ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮﺧﺶ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ در اﺑـﺰاری ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬
‫ﻗﻄﺒﺶ ﺳﻨﺞ ﻣﺸﺎهﺪﻩ و ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻣﺎدﻩ ای ﺻﻔﺤﻪ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ را در ﺟﻬـﺖ ﻋﻘﺮﺑـﻪ هـﺎی ﺳـﺎﻋﺖ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧـﺪ‬
‫راﺳﺖ ﮔﺮدان اﺳﺖ‪ -‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺜﺒـﺖ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣـﺎدﻩ ای آـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ را در ﺧـﻼف ﺟﻬـﺖ‬
‫ﻋﻘﺮﺑﻪ هﺎی ﺳﺎﻋﺖ ﺑﮕﺮداﻧﺪ ﭼﭗ ﮔﺮدان اﺳﺖ‪ -‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻨﻔﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺣﻴﺮان ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ آﻪ ﻧﻤﻚ هﺎی اﺳﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾﻚ و اﺳﻴﺪ راﺳـﻤﻴﻚ از ﻟﺤـﺎظ ﺗﺮآﻴـﺐ ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ و ﺷـﻜﻞ ﺑﻠـﻮری‬
‫ﯾﻜﺴﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺁﺛﺎر ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺮ ﻧﻮر ﻗﻄﺒﻴﺪﻩ دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﻚ اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ ﺑﺮ ﺁن ﺗﺄﺛﻴﺮی ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ آـﻪ ﻧﻤـﻚ اﺳـﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾـﻚ‬
‫راﺳﺖ ﮔﺮدان ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺑﻠﻮرهﺎی ﻧﻤﻚ اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ را آﻪ ﺑﻪ روش ﻣﻴﺘﺴﺸﺮﻟﻴﺶ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ‬
‫ﻗﺮار داد‪ ،‬ﭼﻴﺰی ﻣﺸﺎهﺪﻩ آﺮد آﻪ ﻣﻴﺘﺴﺸﺮﻟﻴﺶ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺁن ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬در واﻗﻊ دو ﻧﻮع ﺑﻠـﻮر وﺟـﻮد داﺷـﺖ‪ ،‬و ﻧـﺴﺒﺖ ﺁﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﻣﺜﻞ ﻧﺴﺒﺖ دﺳﺖ ﭼﭗ ﺑﻪ دﺳﺖ راﺳﺖ ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻧﺒﺮك رﯾﺰی‪ ،‬ﺑﻠﻮرهﺎی دﺳﺖ ﭼﭗ را ﺑﻪ دﻗﺖ در زﯾﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳـﻜﻮپ از ﺑﻠﻮرهـﺎی دﺳـﺖ راﺳـﺖ ﺟـﺪا آـﺮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ آﺎﻓﯽ از هﺮ دو ﻧﻮع ﺳﻮا آﺮد‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ آﺎری زد آﻪ ﯾﺎ ﭘﻴﮕﻴﺮی ﯾﻚ ﺣﺪس ﺑﻮد‪ ،‬ﯾﺎ ﺟﺮﻗﻪ ﻧﺒﻮغ‪ .‬ﭘﺎﺳـﺘﻮر ﻣﻘـﺪاری‬
‫از هﺮ ﻧﻮع ﺑﻠﻮر را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﺁب ﺣﻞ آﺮد و اﯾﻦ ﻣﺤﻠﻮل هﺎ را ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ در ﻗﻄـﺒﺶ ﺳـﻨﺠﯽ در ﻣـﺴﻴﺮ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ ﻗـﺮار‬
‫داد‪ .‬او درﯾﺎﻓﺖ آﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﺑﻠﻮرهﺎی دﺳﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﻧﻮر ﻗﻄﺒﻴﺪﻩ را ﺑﻪ ﭼـﭗ‪ ،‬و ﻣﺤﻠـﻮل ﺑﻠﻮرهـﺎی دﺳـﺖ راﺳـﺖ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ را ﺑـﻪ‬
‫راﺳﺖ ﻣﻨﺤﺮف ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬رﻧﻪ واﻟﺮی‪ -‬رادو در آﺘﺎب زﻧﺪﮔﯽ ﭘﺎﺳﺘﻮر )‪ (١٩٠٢‬ﻧﻮﺷـﺖ آـﻪ داﻧـﺸﻤﻨﺪ ﺟـﻮان ﺁن ﻗـﺪر از اآﺘـﺸﺎﻓﺶ‬
‫هﻴﺠﺎن زدﻩ ﺑﻮد "در ﺣﺎﻟﯽ آﻪ وﺿﻌﺶ ﺑﺎ ارﺷﻤﻴﺪس زﯾﺎد ﻓﺮﻗـﯽ ﻧﻤـﯽ آـﺮد" از ﺁزﻣﺎﯾـﺸﮕﺎﻩ ﺑﻴـﺮون دوﯾـﺪ و ﻓﺮﯾـﺎد زد‪ " :‬ﭘﻴـﺪاﯾﺶ‬
‫آﺮدم"!‬
‫وﻗﺘﯽ در هﻤﺎن ﺣﺎﻟﯽ آﻪ ﻣﺤﻠﻮل هﺎ را ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ آﺮد ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻘـﺪار هـﺮ ﻧـﻮع ﺑﻠـﻮر را اﻧـﺪازﻩ ﮔﺮﻓـﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺷـﺪ آـﻪ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ‬
‫ﻣﺴﺎوی درﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﻚ اﻧﺪازﻩ ﺑﺎﻋﺚ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در دو ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ؛ ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرﺗﯽ دﯾﮕـﺮ ﻣﻴـﺰان ﭼـﺮﺧﺶ ﺑﻠﻮرهـﺎی‬
‫راﺳﺖ ﮔﺮدان ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﭼﺮﺧﺸﯽ آﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ از ﻧﻤﻚ اﺳﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾﻚ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ آـﺮد‪ ،‬ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﻮد‪ .‬ﺑـﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﭘﺎﺳـﺘﻮر‬
‫ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺑﻮد آﻪ ﻧﻤﻚ راﺳﺖ ﮔﺮدان اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ وی ﻋﻤﻼً ﺑﺎ ﻧﻤﻚ اﺳﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾـﻚ راﺳـﺖ ﮔـﺮدان ﯾﻜـﺴﺎن اﺳـﺖ‪ ،‬و ﻧﻤـﻚ‬
‫ﭼــﭗ ﮔــﺮدان اﺳ ـﻴﺪ راﺳــﻤﻴﻚ ﺗــﺼﻮﯾﺮ ﺁﯾﻨــﻪ ای ﻧﻤــﻚ اﺳ ـﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾ ـﻚ اﺳــﺖ آــﻪ ﺗــﺎ ﺁن ﻣﻮﻗــﻊ ﺷــﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧــﺸﺪﻩ ﺑــﻮد‪ .‬ﺳــﺮاﻧﺠﺎم‬
‫ﭘﺎﺳﺘﻮرﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﻧﺴﺒﺖ هﺎی ﻣﺴﺎوی دو ﻧﻮع ﺑﻠﻮر ﺗﻬﻴﻪ آﺮد‪ ،‬و هﻤﺎن ﻃﻮری آﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻣﯽ آﺮد درﯾﺎﻓـﺖ ﻣﺤﻠـﻮﻟﯽ آـﻪ‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد از ﻟﺤﺎظ ﻧﻮری ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺟﺪا ﺳﺎزی دو ﻧﻮع ﺑﻠﻮر ﻧﻤـﻚ اﺳـﻴﺪ راﺳـﻤﻴﻚ‪ ،‬ﭘﺎﺳـﺘﻮر ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ و‬
‫ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺁﻧﭽﻪ اﻣﺮوزﻩ ﺷﻴﻤﯽ داﻧﺎن‪ ،‬ﺗﻔﻜﻴﻚ ﯾﻚ ﻣﺨﻠﻮط راﺳﻤﻴﻚ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم داد ) اﻣﺮوز ﻧﺎم ﺗﺮآﻴـﺐ ﺧﺎﺻـﯽ‬
‫آﻪ ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺑﺮ روی ﺁن آﺎر آﺮد‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ‪ ،‬ﺑﺮ هﺮ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﻣﻮاد ﻗﺮﯾﻨﻪ ﺁﯾﻨﻪ ای اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد(‪.‬‬
‫ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎی ﺑﻠﻮر ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻋﺠﻴﺐ ﭘﺎﺳﺘﻮر ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚ داﻧﺸﻤﻨﺪان در ﭘﺎرﯾﺲ ﺷﺪ و ﭼﻨﺪی ﻧﮕﺬﺷﺖ آـﻪ ﺧﺒـﺮ ﺁن ﺑـﻪ ﮔـﻮش‬
‫"ژان ﺑﺎﺗﻴﺴﺖ ﺑﻴﻮ"‪ ،‬ﻓﻴﺰﯾﻜﺪان ﻣﺤﺘﺮﻣﯽ آﻪ اآﺘﺸﺎﻓﺎت ﺑﻨﻴﺎدﯾﻨﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﻧﻮر ﻗﻄﺒﻴﺪﻩ در ﺑﻠﻮرهﺎ آـﺮدﻩ ﺑـﻮد‪ ،‬رﺳـﻴﺪ‪ .‬ﺑﻴـﻮ‬
‫آﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺮهﻨﮕﺴﺘﺎن ﻋﻠﻮم و ‪ ٧٤‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎی ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺑﺎ دﯾﺪﻩ ﺗﺮدﯾﺪ ﻣﯽ ﻧﮕﺮﯾﺴﺖ‪ .‬از ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺧﻮاﺳﺖ آﻪ ﻗﺒﻞ‬
‫از اراﺋﻪ ﮔﺰارﺷﯽ از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﺶ ﺑﻪ ﻓﺮهﻨﮕﺴﺘﺎن‪ ،‬هﻤﺎن ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎ را در ﺣﻀﻮرش ﺗﻜﺮار آﻨـﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳـﺘﻮر‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﯽ آـﻪ ﺑﻴـﻮ‬
‫ﺷﺨﺼﺎً ﻣﺤﻠﻮل هﺎﯾﯽ را آﻪ ﺑﻠﻮرهﺎ از ﺁن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﻣﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ آﺮد‪ ،‬هﻤﻴﻦ آﺎر را اﻧﺠﺎم داد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺑﻴﻮ ﭘـﺲ از ﻋﺒـﻮر ﻧـﻮر‬
‫ﻗﻄﺒﻴﺪﻩ از ﺑﻠﻮرهﺎی ﭼﭗ ﮔﺮدان‪ ،‬ﭼﺮﺧﺶ ﺁن را ﺑﻪ ﭼﭗ دﯾـﺪ‪ ،‬دﯾﮕـﺮ ﺑـﻪ اﻧـﺪازﻩ ﮔﻴـﺮی اش ﻧﭙﺮداﺧـﺖ و در ﺣـﺎﻟﯽ آـﻪ دﺳـﺘﯽ ﺑـﺮ‬
‫ﺑﺎزوی ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺟﻮان ﮔﺬاﺷﺖ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﯽ هﻴﺠﺎن ﺁﻣﻴﺰ ﮔﻔﺖ‪ ":‬ﻓﺮزﻧﺪم‪ ،‬ﺁن ﻗﺪر در ﻃﻮل ﻋﻤﺮم ﺑـﻪ ﻋﻠـﻢ ﻋـﺸﻖ ورزﯾـﺪﻩ ام آـﻪ اﯾـﻦ‬
‫واﻗﻌﺎً ﻗﻠﺒﻢ را ﺗﻜﺎن ﻣﯽ دهﺪ"‪.‬‬
‫ﺟﺪا ﺳﺎزی ﺑﻠﻮرهﺎﯾﯽ آﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و اﺛﺒﺎت اﯾﻦ آﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﺁﻧﻬﺎ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ را در ﺟﻬـﺖ هـﺎی ﻣﺨـﺎﻟﻒ‬
‫ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ‪ ،‬از ﯾﻚ ﻟﺤﺎظ ﺁزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺟﺎﻟﺐ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﯽ ﻓﺎﯾﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻪ ﻓﺮﻗﯽ ﻣﯽ آـﺮد آـﻪ ﻣـﻮاد ﺧﺎﺻـﯽ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ را در‬
‫ﻗﻄﺒﺶ ﺳﻨﺞ ﺑﻪ ﯾﻚ ﺳﻮ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻨﺪ ﯾﺎ ﺳﻮﯾﯽ دﯾﮕﺮ؟ اﻣﺎ وﻗﺘﯽ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﺑﻨﮕﺮﯾﻢ ﻣـﯽ ﺑﻴﻨـﻴﻢ آـﻪ ﺁزﻣـﺎﯾﺶ هـﺎی ﭘﺎﺳـﺘﻮر اهﻤﻴـﺖ‬
‫ﻓﻮق اﻟﻌﺎدﻩ ای داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬او ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ آﺴﯽ ﺑﻮد آﻪ ﻧـﺸﺎن داد ﺗﺮآﻴﺒـﺎت ﺁﻟـﯽ در ﺳـﻄﺢ ﻣﻮﻟﻜـﻮﻟﯽ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺗـﺼﺎوﯾﺮ ﺁﯾﻨـﻪ ای‬
‫ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ وﺟﻮد دارﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎ دارای وﯾﮋﮔﯽ دﺳﺘﻮارﮔﯽ ﯾﺎ آﺎﯾﺮاﻟﻴﺘﻪ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺸﺎء اﯾﻦ واژﻩ ﻣﻌﺎدل ﯾﻮﻧـﺎﻧﯽ‬
‫"دﺳﺖ" اﺳﺖ‪ ،‬و از اﯾﻦ ﻟﺤﺎظ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ دارد آﻪ دو دﺳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرز دو ﺟﺴﻤﯽ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﺗـﺼﻮﯾﺮ ﺁﯾﻨـﻪ ای ﯾﻜـﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﺷﻴﺎی ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ را هﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان آﺎﯾﺮال ﯾﺎ ﻏﻴﺮ آـﺎﯾﺮال داﻧـﺴﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ دﺳـﺘﻜﺶ آـﺎﯾﺮال‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺟﻮراب ﻏﻴﺮ آﺎﯾﺮال‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺮﻗﯽ ﻧﻤﯽ آﻨﺪ ﺟﻮراب ﺑﻪ ﭘﺎی راﺳﺖ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺷـﻮد ﯾـﺎ ﭘـﺎی ﭼـﭗ‪ .‬ﺗـﺎ ﭘـﻴﺶ از ﺁزﻣـﺎﯾﺶ‬
‫هﺎی ﭘﺎﺳﺘﻮر‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮای ﺗﻮﺿﻴﺢ اﺛﺮ ﺑﻠﻮرهﺎی آﻮارﺗﺰ ﺑﺮ ﻧﻮر ﻗﻄﺒﻴﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﯾﻦ ﺑﻠﻮرهﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن وﻗﺘـﯽ‬
‫ﺑﻠﻮرهﺎی آﻮارﺗﺰ ذوب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻮری ﺷﺎن از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ رود‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻧـﻮری ﺑﺮﺧـﯽ از ﻣﺎﯾﻌـﺎت ﻧﻈﻴـﺮ ﺳـﻘﺰ و ﻣﺤﻠـﻮل‬
‫هﺎی ﻗﻨﺪی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﮋوهﺶ هﺎی ﭘﺎﺳﺘﻮر ﻧﺸﺎن داد آﻪ اﺧﺘﻼف ﺷﻜﻞ ﺑﻠﻮرهﺎی ﻧﻤﻚ اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ اﺧـﺘﻼف‬
‫در ﺷﻜﻞ ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎی ﻧﻤﻚ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﺣﻞ آﺮدن ﺑﻠﻮرهـﺎ در ﺁب درﺳـﺖ ﻣﺜـﻞ ذوب ﺷـﺪن ﺑﻠﻮرهـﺎی آـﻮارﺗﺰ‪ ،‬ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺑﻠـﻮری‬
‫ﻧﻤﻚ را از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﺤﻠﻮل هﺎی دو ﻧﻮع ﺑﻠﻮر ﻧﻤﻜﯽ آﻪ ﭘﺎﺳـﺘﻮر اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ آـﺮد هﻨـﻮز هـﻢ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻧـﻮری‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺑﻌﺪهﺎ ﻧﻤﻜﻬﺎی ﺟﺪا ﺷﺪﻩ اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ را ﺑـﻪ اﺳـﻴﺪ ﺗﺒـﺪﯾﻞ آـﺮد و ﻧـﺸﺎن داد آـﻪ دو ﺷـﻜﻞ اﯾﺰوﻣـﺮی ﭼـﭗ‬
‫ﮔﺮدان ﯾﺎ )‪ (-‬اﺳﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾﻚ و راﺳﺖ ﮔﺮدان ﯾﺎ)‪ (+‬اﺳﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾﻚ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﭘﯽ ﺑﺮدﻩ ﺑﻮد آﻪ اآﺘﺸﺎف وی اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﯽ ﻣﻴﺎن هﻨﺪﺳﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﯽ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧـﻮری دارد‪.‬‬
‫او ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد آﺮد آﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎﯾﯽ آﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻮر ﻗﻄﺒﻴﺪﻩ را در ﺟﻬﺖ هﺎی ﻣﺨـﺎﻟﻒ ﻣـﯽ ﭼﺮﺧﺎﻧﻨـﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫هﺮ ﺷﻴﺌﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺁﯾﻨﻪ ای ﺁن اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻻزم ﺑﻮد ‪ ٢٥‬ﺳﺎل ﺑﮕﺬرد ﺗﺎ دو ﺷﻴﻤﻴﺪان ﺟﻮان ﺑﻪ ﻧﺎم هـﺎی "ﯾـﺎآﻮب واﻧـﺖ هـﻮف" و‬
‫"ژوزف ﻟﺒﻞ" ﺗﻮﺿﻴﺢ دهﻨﺪ آﻪ دﻗﻴﻘﺎً اﺗﻤﻬﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﯾـﻦ ﺳـﺎﺧﺘﺎرهﺎی ﻣﻮﻟﻜـﻮﻟﯽ در آﻨـﺎر هـﻢ ﻗـﺮار ﻣـﯽ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ آﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ذآﺮ ﺁﻧﻬﺎ رﻓﺖ ﻣﻌﻄﻮف آـﺮد و ﺑـﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ هـﺎی‬
‫ﭼﺸﻤﮕﻴﺮی دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﮋوهﺶ هﺎی ﭘﻴـﺸﮕﺎﻣﺎﻧﻪ او در زﻣﻴﻨـﻪ ﺗﻔﻜﻴـﻚ اﺳـﻴﺪ راﺳـﻤﻴﻚ راﻩ را ﺑـﺮای ﺷـﻴﻤﯽ داﻧـﺎن دﯾﮕـﺮ‬
‫هﻤﻮار آﺮد‪ ،‬ﺗﺎ راﺑﻄﻪ ﻣﻴـﺎن آﺎﯾﺮاﻟﻴﺘـﻪ در ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﻣﻮﻟﻜـﻮل و ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ زﯾـﺴﺖ ﺷـﻨﺎﺧﺘﯽ را ﺗﻮﺿـﻴﺢ دهﻨـﺪ؛ اهﻤﻴـﺖ واﻗﻌـﯽ آـﺎر‬
‫ﭘﺎﺳﺘﻮر در هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺮﭼﻪ داﻧﺴﺘﻦ اﯾﻦ آﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎی ﭼﭗ ﮔﺮدان اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ ])‪ – (-‬اﺳﻴﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾﻚ[ ﺻﻔﺤﻪ ﻧـﻮر ﻗﻄﺒﻴـﺪﻩ را در ﺧـﻼف ﺟﻬـﺖ‬
‫ﻋﻘﺮﺑﻪ هﺎی ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﻨﺪ اهﻤﻴﺘﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﭼﺮا ﻣﻮﻟﻜﻮل راﺳﺖ ﮔـﺮدان وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ– )‪C[(+‬‬
‫اﺳﻴﺪ ﺁﺳـﻜﻮرﺑﻴﻚ[ وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ هـﺴﺖ در ﺣـﺎﻟﯽ آـﻪ – )‪ (-‬اﺳـﻴﺪ ﺁﺳـﻜﻮرﺑﻴﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ زﯾـﺴﺖ ﺷـﻨﺎﺧﺘﯽ ﻧـﺪارد‪ -‬ﯾﻌﻨـﯽ وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭼﺮا)‪ -(+‬ﮔﻠﻮآﻮز( دآﺴﺘﺮوز( ﻣﺎدﻩ ای ﻣﻐﺬی اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﯽ آﻪ )‪ – (-‬ﮔﻠﻮآﻮز)ﻟﻮوﻟـﻮز( ارزش ﻏـﺬاﯾﯽ ﻧـﺪارد؛ ﭼـﺮا)‪– (-‬‬
‫آﻠﺮوﻣﺎﯾﺴﺘﻴﻦ ﺁﻧﺘﯽ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﯽ آﻪ )‪ – (+‬آﻠﺮوﻣﺎﯾﺴﺘﻴﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺎﺻﻴﺘﯽ ﻧﺪارد؛ و اﯾﻨﻜﻪ ﭼﺮا)‪ -(-‬ﺁدرﻧـﺎﻟﻴﻦ‬
‫هﻮرﻣﻮﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﻌﺎﻟﺘﺮ از )‪ – (+‬ادرﻧﺎﻟﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ای ﺗﺄﺳﻒ ﺑﺎر از اهﻤﻴﺖ آﺎﯾﺮاﻟﻴﺘﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از داروی ﺗﺎﻟﻴﺪ وﻣﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬در دهﻪ ‪ ١٩٥٠‬زﻧـﺎن ﺑـﺎردار ﻗﺒـﻞ از ﺁﻧﻜـﻪ‬
‫ﺷﻴﻤﯽ داﻧﺎن درﯾﺎﺑﻨﺪ آﻪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﺷﻜﻞ )‪ (+‬اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﺧﻄﺮی ﻧـﺪارد و ﺑـﺮای درﻣـﺎن آـﺴﺎﻟﺖ ﺻـﺒﺤﮕﺎهﯽ ﻣﻔﻴـﺪ اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫ﺷﻜﻞ )‪ (-‬ﺁن ﻣﺎدﻩ ﺟﻬﺶ زای ﻓﻌﺎﻟﯽ اﺳﺖ ) ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺎدﻩ ای آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻬﺶ هﺎی زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﯽ ﺷـﻮد(‪ ،‬از اﯾـﻦ دارو‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن در داروی ﻣﺰﺑﻮر هﺮ دو ﺷﻜﻞ اﯾﻦ ﻣﻮآﻮل وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺎهﻨﺠﺎری هﺎی ﺟﻨﻴﻨﯽ ﺷﺪﯾﺪ و ﻣﺘﻌﺪدی ﺑـﻪ ﺑـﺎر‬
‫ﺁﻣﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺷﻜﻞ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻠﻮرهﺎ‪ ،‬ﺟﺪاﺳﺎزی اﯾﻦ ﺷﻜﻞ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬و ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﮔﻴـﺮی درﺑـﺎرﻩ ﻋﻠـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮات ﻣﺘـﻀﺎد‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻧﻮر ﻗﻄﺒﻴﺪﻩ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺒﻮغ ﭘﺎﺳـﺘﻮر ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑﺨـﺖ ﯾـﺎری ﻧﻘـﺶ ﻋﻤـﺪﻩ ای در اآﺘـﺸﺎﻓﺎﺗﺶ اﯾﻔـﺎ آـﺮد‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫آﺸﻔﻴﺎت ﺑﺨﺖ دوﺑﺎر وارد ﺻﺤﻨﻪ ﺷﺪ‪ .‬اوﻻً ﻧﻤﻚ ﺳﺪﯾﻢ ﺁﻣﻮﻧﻴﻢ اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ‪ -‬ﻧﻤﻜـﯽ آـﻪ ﭘﺎﺳـﺘﻮر ﺑﺮرﺳـﯽ ﻣـﯽ آـﺮد‪ -‬ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎً‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻚ اﯾﻦ اﺳﻴﺪ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ دو ﺷﻜﻞ ﺁﯾﻨﻪ ای ﺗﺒﻠﻮر ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬و هﺮ آﺴﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣـﺸﺎهﺪﻩ اﯾـﻦ اﺧـﺘﻼف ﺑـﺎ دﺳـﺖ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ را از هﻢ ﺟﺪا ﺳﺎزی آﻨﺪ‪ .‬ﺛﺎﻧﻴﺎً ﺗﺒﻠﻮر اﯾﻦ دو ﺷﻜﻞ ﺗﻨﻬﺎ در دﻣﺎهﺎی آﻤﺘﺮ از ‪ ٢٦‬درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﯽ ﮔـﺮاد ﺻـﻮرت ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد؛ در‬
‫دﻣﺎهﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮاز ‪ ٢٦‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﺑﻠﻮرهـﺎﯾﯽ آـﻪ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ هﻤﮕـﯽ ﯾﻜـﺴﺎن و ﻓﺎﻗـﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻧـﻮری هـﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺘﻮر ﻇﺮف ﺣﺎوی ﻣﺤﻠﻮل ﻧﻤﻚ را در ﺟﺎی ﺧﻨﻜﯽ در آﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﺶ در ﭘﺎرﯾﺲ ﻗﺮار داد‪ ،‬و ﺑـﺮای ﺗﺒﻠـﻮر ﻣﺤﻠـﻮل‪ ،‬ﺁن‬
‫را ﺗﺎ روز ﺑﻌﺪ هﻤﺎن ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺨﺖ ﯾﺎراﻧﻪ ﻧﻤﻚ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﻴﺪ راﺳﻤﻴﻚ و ﺁب و هـﻮای ﺧﻨـﻚ ﺷـﻬﺮ ﭘـﺎرﯾﺲ ﻧﺒـﻮد‪،‬‬
‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺑﻪ اآﺘﺸﺎف ﭼﺸﻤﮕﻴﺮش دﺳﺖ ﻧﻤﯽ ﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺘﻮر ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﮕﺮ ﺑﺰرﮔﺎﻧﯽ آﻪ از ﺑﺨﺖ ﯾﺎری ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮﻗﯽ آﻪ ﻣﻴﺎن ﺗﺼﺎدف و اآﺘﺸﺎف ﺗﺼﺎدﻓﯽ وﺟﻮد دارد ﭘـﯽ ﺑـﺮد‪ ،‬و‬
‫ﺁن را ﺑﻪ زﯾﺒﺎﯾﯽ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺧﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن آﺮد‪ ":‬در ﭘﻬﻨﻪ ﻣﺸﺎهﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺨﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ذهﻦ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﯾﺎری ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ"‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﻓﻴﺰﯾﻜﺪان ﻣﺸﻬﻮر ﺁﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ ﺟﻮزف هﻨﺮی ﺟﻤﻠﻪ زﯾﺮ را ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﯽ ﺁورد‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﻗﺎﻋﺪﻩ آﻠﯽ در ﻧﻈﺮش ﺑـﻮد‪":‬‬
‫ﺑﺬر اآﺘﺸﺎﻓﺎت ﺑﺰر گ داﯾﻤﺎً ﻣﺎ را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ در ذهﻦ هﺎﯾﯽ رﯾﺸﻪ ﻣﯽ دواﻧﻨﺪ آـﻪ ﺁﻣـﺎدﮔﯽ ﭘـﺬﯾﺮش ﺁﻧﻬـﺎ را داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪".‬‬

‫آﭙﻜﯽ آﻪ ﺳﺒﺐ آﺸﻒ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺷﺪ؟‬

‫ﺷﺎﯾﺪ ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﯾﻦ اآﺘﺸﺎف ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻣﻬﻢ‪ ،‬آﺸﻒ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ "ﺳﺮ اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ" ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در اﯾـﻦ اآﺘـﺸﺎف‪،‬‬
‫ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﭽﻪ اآﺜﺮ اﻓﺮاد ﺗﺼﻮر ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺖ ﯾﺎری دﺧﺎﻟﺖ داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ؛ ﮔـﺮ ﭼـﻪ آـﺸﻒ ﻓﻠﻤﻴﻨـﮓ ﭘﻴﺎﻣـﺪهﺎی ﺷـﮕﻔﺖ ﺁوری‬
‫داﺷﺖ آﻪ ﺑﺪان اهﻤﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎ آﻤﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﻣﻤﻠﻮ از وﻗﺎﯾﻊ ﺑﻪ ﻇﺎهﺮ ﻧﺎﻣﺮﺑﻮﻃﯽ اﺳﺖ آﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﮔﺮ ﺣﺘﯽ ﯾﻜﯽ از ﺁﻧﻬﺎ هﻢ روی ﻧﻤـﯽ داد‪ ،‬ﭼـﻪ ﺑـﺴﺎ‬
‫ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺗﯽ آﻪ ﺑﺪان دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﯽ رﺳﻴﺪ‪ .‬هﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ آـﻪ دوﺳـﺖ و هﻤﻜـﺎرش ﭘﺮوﻓـﺴﻮرس‪.‬ﺁ‪ .‬ﭘﺎﻧـﺖ ﺑـﻪ هﻨﮕـﺎم‬
‫ﻣﺮﮔﺶ در ﺳﺘﺎﯾﺶ او ﮔﻔﺖ‪ ":‬ﺷﺨﺺ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ آﻨﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺼﺎدف ﻣﺤﺾ ﺑﺪاﻧﺪ"‪.‬‬
‫اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ در ﺳـﺎل ‪ ١٨٨١‬در روﺳـﺘﺎی ﺁﯾﺮﺷﺎﯾﺮاﺳـﻜﺎﺗﻠﻨﺪ ﺑـﻪ دﻧﻴـﺎ ﺁﻣـﺪ‪ .‬وﻗﺘـﯽ هﻔـﺖ ﺳـﺎﻟﻪ ﺑـﻮد ﭘـﺪرش درﮔﺬﺷـﺖ و‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ادارﻩ ﻣﺰرﻋﻪ و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﭼﻬﺎر ﻓﺮزﻧﺪ ﺗﻨﯽ و ﭼﻨﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﺎﺗﻨﯽ ﺑﻪ دوش ﻣﺎدر اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر اﻓﺘﺎد‪ .‬وﻗﺘﯽ اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﭘﻨﺞ ﺳـﺎﻟﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺎدﻩ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳـﻪ ای در ‪ ١/٥‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی ﻣـﯽ رﻓـﺖ و وﻗﺘـﯽ دهـﺴﺎﻟﻪ ﺷـﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒـﻮر ﺑـﻮد ﻓﺎﺻـﻠﻪ ‪ ٦/٥‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی ﺧﺎﻧـﻪ ﺗـﺎ‬
‫ﻣﺪرﺳﻪ را ﭘﻴﺎدﻩ ﻃﯽ آﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﺑﻪ دوازدﻩ ﺳﺎﻟﮕﯽ رﺳﻴﺪ ﻣﺪرﺳـﻪ اش ﺑـﻴﺶ از ‪ ٢٥‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ ﺑـﺎ ﺧﺎﻧـﻪ ﻓﺎﺻـﻠﻪ داﺷـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺁآﺎدﻣﯽ آﻴﻠﻤﺎرﻧﺎك اﻗﺎﻣﺖ ﮔﺰﯾﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد در ﺗﻌﻄﻴﻼت ﺁﺧﺮ هﻔﺘﻪ ﺣﺪود ‪ ٢٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ راﻩ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ‬
‫از اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ ﻗﻄﺎر ﺗﺎ ﻣﻨﺰل را ﻃﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﯾﻚ ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ اﻗﺎﻣﺖ در آﻴﻠﻤﺎرﻧﺎك ﺑﻪ ﻟﻨﺪن ﭘﻴﺶ ﺑﺮادرش رﻓﺖ و ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺧـﻮد‬
‫را در ﭘﻠﯽ ﺗﻜﻨﻴﻚ اداﻣﻪ داد‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ دوران دﯾﺮی ﻧﭙﺎﯾﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﺗﻮان ﻣﺎﻟﯽ ﺗﺤﺼﻴﻞ در ﺁﻧﺠﺎ را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﺷـﺎﻧﺰدﻩ‬
‫ﺳﺎﻟﻪ در ﯾﻚ ﺷﺮآﺖ آﺸﺘﻴﺮاﻧﯽ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ و آﻤﯽ از وﻗﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﻴﺮوهﺎی داوﻃﻠﺐ اﺳﻜﺎﺗﻠﻨﺪی ﻣﻘﻴﻢ ﻟﻨـﺪن ﮔﺬراﻧـﺪ‪ .‬او‬
‫در ﺗﻴﻢ واﺗﺮﭘﻮﻟﻮی اﯾﻦ ﮔﺮوﻩ ﺑﺎزی ﻣﯽ آﺮد‪ ،‬و ﯾﻚ ﺑﺎر ﺑﺎ ﺗﻴﻤﯽ از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺳـﻦ ﻣـﺮی‪ ،‬واﺑـﺴﺘﻪ ﺑـﻪ داﻧـﺸﮕﺎﻩ ﻟﻨـﺪن‪ ،‬ﻣـﺴﺎﺑﻘﻪ‬
‫داد‪.‬‬
‫ﭼﻨـﺪ ﺳـﺎل ﺑﻌـﺪ ارث ﻣﺨﺘـﺼﺮی ﺑـﻪ او رﺳـﻴﺪ و ﺑـﺮادرش او را ﺗـﺸﻮﯾﻖ آـﺮد ﺗـﺎ وارد داﻧـﺸﻜﺪﻩ ﭘﺰﺷـﻜﯽ ﺷـﻮد‪ .‬در ﻟﻨـﺪن دوازدﻩ‬
‫داﻧﺸﻜﺪﻩ ﭘﺰﺷﻜﯽ ﺑﻮد‪ ،‬آﻪ ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ از هﻴﭻ آﺪاﻣﺸﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪ -‬ﺟﺰ ﯾﻜﯽ آﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﺳـﻦ ﻣـﺮی واﺑـﺴﺘﻪ ﺑـﻪ ﺁن‬
‫ﺑﻮد و ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰی آﻪ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ اﯾﻦ ﺑﻮد آﻪ ﯾﻚ ﺗﻴﻢ واﺗﺮﭘﻮﻟﻮ دارد‪ ،‬و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑـﻪ ﺁﻧﺠـﺎ رﻓـﺖ‪ .‬در هﻤـﺎن هﻨﮕـﺎم ﺑـﻮد آـﻪ‬
‫"اﻟﻤﺮات راﯾﺖ" ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪرس ﺑﺎآﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺁن داﻧﺸﻜﺪﻩ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ آﺎر ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ در اﺑﺘﺪا ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷـﺖ ﺟـﺮاح‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺲ از ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻠﯽ‪ ،‬ﺷﻐﻠﯽ در ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﯽ آﻪ در ﺁن ﻣﻮﻗﻊ اﻟﻤﺮات راﯾﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺁن را ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ داﺷﺖ ﺑﻪ‬
‫او ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪ؛ ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﻋﻤﺮ ﺧﻮد را در ﺁن ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻩ ﮔﺬراﻧﺪ و در ﺳﺎل ‪ ١٩٢٩‬اﺳﺘﺎد ﺑﺎآﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻃﯽ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ و راﯾﺖ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﻋﺰام ﺷـﺪﻧﺪ ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﻣﻌﺎﻟﺠـﻪ ﺳـﺮﺑﺎزان زﺧﻤـﯽ ﺑﭙﺮدازﻧـﺪ‪ .‬ﺁن زﻣـﺎن ﭘﺰﺷـﻜﺎن‬
‫ﺑﺮای درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﺖ هﺎی ﺟﻨﮕﯽ از ﻣﻮاد ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ آﻨﻨﺪﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ آـﻪ ﻓﻨـﻞ ) ﯾـﺎ اﺳـﻴﺪ‬
‫آﺮﺑﻮﻟﻴﻚ آﻪ راﯾﺠﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎدﻩ ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ آﻨﻨﺪﻩ ﺁن زﻣﺎن ﺑﻮد( ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺿﺮر دارد ﺗﺎ ﻓﺎﯾﺪﻩ‪ ،‬ﭼﻮن ﮔﻮﯾﭽﻪ هﺎی ﺳـﻔﻴﺪ ﺧـﻮن را ﺳـﺮﯾﻊ‬
‫ﺗﺮ از ﺑﺎآﺘﺮی هﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ آﻪ اﯾﻦ اﺛﺮ زﯾﺎﻧﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﭼﻮن ﮔﻮﯾﭽﻪ هﺎی ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑـﺪن‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎآﺘﺮی هﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪١٩٢٢‬ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﺼﺎدف ﻣﻴﻜﺮوب آﺸﯽ آﺸﻒ آﺮد آـﻪ ﺑـﺎآﺘﺮی هـﺎ را از ﺑـﻴﻦ ﻣـﯽ ﺑـﺮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﺮ ﮔﻮﯾﭽـﻪ هـﺎی‬
‫ﺳﻔﻴﺪ اﺛﺮی ﻧﻤﯽ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ دﭼﺎر زآﺎم ﺷﺪ‪ ،‬از ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﻴﻨﯽ ﺧﻮد آﺸﺘﯽ ﺗﻬﻴﻪ آﺮد‪ .‬هﻤﭽﻨﺎن آﻪ ﻇﺮف‬
‫آﺸﺖ را آﻪ ﭘﺮ از ﺑﺎآﺘﺮی هﺎی زرد رﻧﮓ ﺑﻮد ﺑﺮرﺳﯽ آﺮد‪ ،‬اﺷﻜﯽ از ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ درون ﻇـﺮف اﻓﺘـﺎد‪ .‬روز ﺑﻌـﺪ وﻗﺘـﯽ آـﺸﺖ را‬
‫ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داد‪ ،‬در ﻗﺴﻤﺘﯽ آﻪ اﺷﻚ رﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮد ﻓﻀﺎی ﺷﻔﺎﻓﯽ دﯾﺪ‪ .‬آﻨﺠﻜـﺎوی و ﺗﻴﺰﺑﻴﻨـﯽ اش او را ﺑـﻪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺻـﺤﻴﺢ‬
‫راهﻨﻤﺎﯾﯽ آﺮد‪ .‬در اﺷﻚ ﻣﺎدﻩ ای ﺑﻮد آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺮﯾﻊ ) ﻟﻴﺰ( ﺑﺎآﺘﺮی هﺎ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﻪ ﺑﺎﻓـﺖ اﻧـﺴﺎن ﺁﺳـﻴﺒﯽ ﻧﻤـﯽ‬
‫رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬او اﯾﻦ ﺁﻧﺰﯾﻢ ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﯽ اﺷﻚ را "ﻟﻴﺰوزﯾﻢ" ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ آﻪ اﯾﻦ ﺁﻧـﺰﯾﻢ اهﻤﻴـﺖ آـﺎرﺑﺮدی ﭼﻨـﺪاﻧﯽ ﻧـﺪارد‪ ،‬ﭼـﻮن‬
‫ﻣﻴﻜﺮوب هﺎﯾﯽ آﻪ ﻟﻴﺰوزﯾﻢ از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ ﺑﺮد ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﯽ ﺿﺮر هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻨﺎن آﻪ ﺧﻮاهﻴﻢ دﯾـﺪ‪ ،‬اﯾـﻦ اآﺘـﺸﺎف ﻣﻘﺪﻣـﻪ ﺿـﺮوری‬
‫آﺸﻒ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺳﺎل ‪ ١٩٢٨‬ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﻘﻴﻖ درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻔﻠﻮاﻧﺰا ﺑـﻮد‪ .‬ﺿـﻤﻦ اﻧﺠـﺎم آﺎرهـﺎی ﻣﻌﻤـﻮل ﺁزﻣﺎﯾـﺸﮕﺎهﯽ آـﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺖ آﺸﺖ هﺎی ﺑﺎآﺘﺮﯾﺎﯾﯽ را آﻪ در ﻇﺮﻓﻬﺎی ﭘﻬﻦ در ﭘﻮش دار رﺷﺪ آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ زﯾـﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳـﻜﻮپ ﺑﺮرﺳـﯽ آﻨـﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟـﻪ‬
‫ﺷﺪ آﻪ در ﯾﻜﯽ از ﻇﺮف هﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻔﺎﻓﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻧـﺸﺎن داد آـﻪ ﻧﺎﺣﻴـﻪ ﺷـﻔﺎف در اﻃـﺮاف‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ای ﺑﻮد آﻪ ﻇﺎهﺮاً وﻗﺘﯽ ﺳﺮﭘﻮش ﻇﺮف ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻜﻪ ای آﭙﻚ ﺑﻪ درون ﺁن اﻓﺘـﺎدﻩ ﺑـﻮد‪ .‬ﻓﻠﻤﻴﻨـﮓ ﺑـﺎ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
‫ﺁوردن ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺗﺶ در زﻣﻴﻨﻪ ﻟﻴﺰوزﯾﻢ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ آﻪ آﭙﻚ ﭼﻴﺰی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ آﺮد آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺑﺎآﺘﺮی هﺎی "اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮآﻮك" در‬
‫ﻇﺮف آﺸﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﺗﻌﺮﯾﻒ آﺮد‪ " :‬اﮔﺮ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻗﺒﻠﯽ ام ﻧﺒﻮد] درﺑﺎرﻩ ﻟﻴﺰوزﯾﻢ[ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺎری آﻪ ﺑـﺴﻴﺎری از‬
‫ﺑﺎآﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﺎن دﯾﮕﺮ ﻗﺒﻼً آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻇﺮف را ﺑﻪ دور ﻣﯽ اﻧﺪاﺧﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾـﺎد ﺑﺮﺧـﯽ از ﺑـﺎآﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳـﺎن هـﻢ ﻣﺘﻮﺟـﻪ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻦ دﯾﺪم ﺷﺪﻩ ﺑﻮدم‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﻋﻼﻗﻪ ای ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺿﺪ ﺑﺎآﺘﺮﯾﺎﯾﯽ ﻃﺒﻴﻌﯽ وﺟـﻮد ﻧﺪاﺷـﺖ‪ ،‬آـﺸﺘﻬﺎ را ﺑـﻪ‬
‫دور اﻧﺪﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺁﻧﻜﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ رﺳﻢ زﻣﺎﻧﻪ آﺸﺘﻬﺎی ﺁﻟﻮدﻩ را دور ﺑﻴﻨﺪازم‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﯽ اﻧﺠﺎم دادم"‪.‬‬
‫ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ آﭙﻚ را ﺟﺪا آﺮد و ﺁن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻜﯽ از اﻋﻀﺎی ﺟﻨﺲ ﭘﻨﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻮم ﺷـﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬و ﻣـﺎدﻩ ﺁﻧﺘـﯽ ﺑﻴـﻮﺗﻴﻜﯽ را آـﻪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻣﯽ آﺮد ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪهﺎ ﮔﻔﺖ‪":‬هﺰاران آﭙﻚ ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮد دارد و هﺰاران ﺑﺎآﺘﺮی ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬و اﯾﻦ آﻪ ﺑﺨﺖ‪ ،‬آﭙﻚ را در‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﮕﺬارد ﻣﺜﻞ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺷﺪن در ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﺨﺖ ﺁزﻣـﺎﯾﯽ ﺑـﻮد‪ " .‬ذآـﺮ" هـﺰاران ﺑـﺎآﺘﺮی ﻣﺨﺘﻠـﻒ" ﺁن‬
‫ﻗﺪر هﻢ ﺑﯽ ﻣﻮرد ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﮔﺮﭼﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺑﺮای ﺑﺎآﺘﺮﯾﻬﺎی ﻣﺘﻌﺪدی‪ ،‬ازﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮآﻮك‪ ،‬ﻣﺮﮔﺒﺎر اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﺮ ﺑﺮﺧـﯽ‬
‫از اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ ﺑﺎآﺘﺮی هﺎ اﺛﺮی ﻧﺪارد‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎآﺘﺮی هﺎﯾﯽ آﻪ ﭘﻨﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻦ از ﺑـﻴﻦ ﻣـﯽ ﺑـﺮد‪ ،‬ﺳـﺒﺐ ﺑـﺴﻴﺎری از ﻋﻔﻮﻧـﺖ‬
‫هﺎی ﺷﺎﯾﻊ و ﺧﻄﺮﻧﺎك در اﻧﺴﺎن هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩٢٨‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ از آﭙﻚ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻧﺖ‪ ،‬اﺑﺘﻜـﺎر آـﺎﻣﻼً ﻧﻮﻇﻬـﻮری ﻧﺒـﻮد‪ .‬ﻟـﻮﯾﯽ ﭘﺎﺳـﺘﻮر و هﻤﻜـﺎرش ژ‪ .‬ف‪.‬‬
‫ژوﺑﺮ در ﺳﺎل ‪ ١٨٧٧‬ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ آﻪ ﮔﺎﻩ ﻣﻴﻜﺮوﺑﯽ از رﺷﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑـﯽ دﯾﮕـﺮ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮی ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬ﻧﻮﺷـﺘﻪ اﻧـﺪ آـﻪ درﻋﻬـﺪ‬
‫ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻣﺼﺮﯾﺎن و روﻣﻴﺎن از آﭙﻚ ﻧﺎن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ هﺰاران آﭙﻚ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ ﻧﺎن ﻣـﯽ روﯾﻨـﺪ آـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﭼﻨـﺪ ﻧـﻮع ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﭼﻴﺰی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ آﻪ ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ آﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﻋﺪﺗﺎً ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ هﻢ از اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮد و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ در ﻣـﯽ ﯾـﺎﺑﻴﻢ‬
‫آﻪ ﭼﺮا ﺷﮕﻔﺖ زدﻩ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ در اداﻣﻪ ﻧﺸﺎن داد آﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺑﺮای ﺟﺎﻧﻮران ﺳﻤﯽ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ ﯾﺎﺧﺘﻪ هﺎی ﺑﺪن ﺁﺳﻴﺒﯽ ﻧﻤـﯽ رﺳـﺎﻧﺪ‪ :‬هﻤـﻴﻦ‬
‫ﺳﻤﯽ ﻧﺒﻮدن ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺑـﺮای ﮔﻮﯾﭽـﻪ هـﺎی ﺳـﻔﻴﺪ ﺑـﻮد آـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪ ﻣﺘﻘﺎﻋـﺪ ﺷـﻮم روزی ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣـﺎدﻩ ای داروﯾـﯽ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺧﺎم در ﺧﻮن اﻧﺴﺎن ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬رﺷـﺪ اﺳـﺘﺎﻓﻴﻠﻮآﻮآﻬﺎ را در رﻗـﺖ ‪ ١‬در ‪1000‬‬
‫آﺎﻣﻼً ﻣﻬﺎر آﺮد‪ ،‬اﻣﺎ اﺛﺮ ﺳﻤﯽ ﺁن ﺑﺮ ﮔﻮﯾﭽﻪ هﺎی ﺳﻔﻴﺪ ﭼﻴﺰی ﺑﻴﺶ از ﻣﺤﻴﻂ آﺸﺖ اوﻟﻴﻪ ﻧﺒـﻮد‪ .‬ﺁن را ﺑـﻪ ﺟـﺎﻧﻮران ﻧﻴـﺰ ﺗﺰرﯾـﻖ‬
‫آﺮدم‪ ،‬و ﻇﺎهﺮاً هﻴﭻ اﺛﺮ ﺳﻤﯽ ﻧﺪاﺷـﺖ‪ .‬ﭼﻨـﺪ ﺁزﻣـﺎﯾﺶ اﺑﺘـﺪاﯾﯽ ] ﺑﺮﺑﻴﻤـﺎران[ ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﻣﻄﻠـﻮﺑﯽ داد اﻣـﺎ اﺗﻔـﺎق ﻣﻌﺠـﺰﻩ ﺁﺳـﺎﯾﯽ‬
‫ﻧﻴﻔﺘﺎد‪ ،‬و ﻓﻬﻤﻴﺪم آﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺁن را ﻏﻠﻴﻆ ﻣﯽ آﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺳﻌﯽ ﻣﯽ آﻨﻴﻢ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ را ﺗﻐﻠﻴﻆ آﻨﻴﻢ اﻣﺎ درﯾـﺎﻓﺘﻴﻢ آـﻪ ﭘﻨـﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﺮاب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و روﺷﻬﺎی ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺎدﻩ ﻣﺎ ﻓﺎﯾﺪﻩ ای ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در هﻤﻴﻦ هﻨﮕﺎم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺳﻮﻟﻔﺎﻧﻴﻞ ﺁﻣﻴﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد آﻪ ﺷﻴﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺟﻪ هﻤﮕـﺎن را ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺟﻠـﺐ آﻨـﺪ‪.‬‬
‫هﻤﻜﺎری "هﺮوﻟﺪ رﯾﺴﺘﺮﯾﻚ" و ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﺑﺮای ﺟﺪا ﺳﺎزی و ﺗﻐﻠﻴﻆ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺗـﺎ ﭼﻨـﺪﯾﻦ ﺳـﺎل ﺑﻌـﺪ‬
‫دﯾﮕﺮ آﺎر ﻣﻬﻤﯽ درﺑﺎرﻩ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬در اواﺧﺮ دهﻪ ‪" ١٩٣٠‬هﺎوارد و‪ .‬ﻓﻠﻮری" اﺳﺘﺎد ﺁﺳـﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳـﯽ داﻧـﺸﮕﺎﻩ‬
‫ﺁآﺴﻔﻮرد هﻤﻜﺎری ﭘﮋوهﺸﯽ ﺧـﻮد را ﺑـﺎ "ارﻧـﺴﺖ ﺑـﻮرﯾﺲ ﭼـﻴﻦ"‪ ،‬زﯾـﺴﺖ ﺷـﻴﻤﻴﺪان ﭘﻨﺎهﻨـﺪﻩ ﯾﻬـﻮدی آـﻪ از ﺁﻟﻤـﺎن هﻴﺘﻠـﺮی‬
‫ﮔﺮﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺳﻔﺎرش ﻓﻠﻮری ﺑﻪ ﺁآﺴﻔﻮرد ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺁﻏﺎز آﺮد‪ .‬ﺁن دو ﺗﺤﻘﻴﻖ درﺑﺎرﻩ ﻟﻴﺰوزﯾﻢ‪ ،‬هﻤﺎن ﺁﻧﺰﯾﻢ ﺿﺪ ﺑﺎآﺘﺮﯾﺎﯾﯽ آﻪ‬
‫ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ آﺸﻒ آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻧﻴﺰ دﯾﮕﺮ ﻣﻮاد ﺿﺪ ﺑﺎآﺘﺮﯾﺎﯾﯽ ﻃﺒﻴﻌﯽ را ﺷﺮوع آﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪی ﻧﮕﺬﺷـﺖ آـﻪ ﭘـﮋوهﺶ هـﺎی ﺁﻧـﺎن ﺑـﺮ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ آﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺁﻧﺎن اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺶ ﺗﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻮد ﻣﺘﻤﺮآﺰ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوﻩ ﺁآﺴﻔﻮرد ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮی از روﺷـﻬﺎی ﭘﻴﭽﻴـﺪﻩ ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑـﺮای ﺟﺪاﺳـﺎزی و ﺗﻐﻠـﻴﻆ‪ ،‬آـﻪ اﻣﻜﺎﻧـﺎت ﺁن در ﺁآـﺴﻔﻮرد وﺟـﻮد‬
‫داﺷﺖ و ﻓﻠﻮری و ﭼﻴﻦ ﺑﺎ ﺁن ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ در ﺳﻦ ﻣﺮی ﻧﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ داﺷﺖ و ﻧﻪ ﺑـﺪاﻧﻬﺎ دﺳﺘﺮﺳـﯽ‪ ،‬ﻣﻮﻓـﻖ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ را ﺁن ﻗﺪر ﺗﻐﻠﻴﻆ و ﺗﺼﻔﻴﻪ آﻨﻨﺪ آﻪ ﺧﻮاص درﻣﺎﻧﯽ ﺁن را اﺑﺘﺪا در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻧﺖ هﺎی ﺗﺠﺮﺑـﯽ در ﻣـﻮش و‬
‫ﺑﻌﺪاً در اﻓﺮاد ﺑﻴﻤﺎری آﻪ از ﻋﻔﻮﻧﺖ هﺎی اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮآﻮآﯽ و دﯾﮕﺮ ﺁﻟـﻮدﮔﯽ هـﺎی ﺧﻄﺮﻧـﺎك رﻧـﺞ ﻣـﯽ ﺑﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ اﺛﺒـﺎت رﺳـﺎﻧﻨﺪ )‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ را آﻪ در اﻧﺴﺎن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬در ﻟﮕﻦ هﺎی ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ رﺷﺪ ﻣﯽ دادﻧﺪ؛ ﺑﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﭘﻨـﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻦ را‬
‫از ادرار ﺑﻴﻤﺎران ﺟﺪا ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ و ﻣﺠﺪداً ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ دادﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎی ﺑﺎﻟﻴﻨﯽ ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ آﻤﻴـﺎب ﺑـﻮدن‬
‫اﯾﻦ دارو ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ(‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺿﺮورت ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮی ﺳﺮﯾﻊ از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎری هﺎ و درﻣﺎن زﺧﻤﻬـﺎی ﻧﻈﺎﻣﻴـﺎن ﺟﻨـﮓ ﺟﻬـﺎﻧﯽ‬
‫دوم‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁن در ﻣﻘﻴﺎس ﮔﺴﺘﺮدﻩ‪ ،‬هﻢ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و هﻢ در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ‪ ،‬از اوﻟﻮﯾﺖ هﺎی اول ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻠﻮری ﺑﻪ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ رﻓﺖ ﺗﺎ‬
‫روﺷﻬﺎی اﺳﺘﺨﺮاج و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن را ﺷﺮح دهﺪ‪ ،‬و ﺷﻴﻤﻴﺪاﻧﺎن دو ﺳﻮی اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺴﺘﮕﯽ‬
‫ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی آﺎر آﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ را ﺗﻌﻴﻴﻦ آﻨﻨﺪ و از راﻩ ﺗﺨﻤﻴﺮ ﯾﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﯽ ﺁن را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁورﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ و ﻧﺎﭘﺎﯾـﺪار ﺑـﺮای ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ ﺑـﺎر ﺳـﺎﻟﻬﺎ ﭘـﺲ از ﭘﺎﯾـﺎن ﺟﻨـﮓ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺻـﻨﺎﻋﯽ ﺗﻬﻴـﻪ ﺷـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ در‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁن از راﻩ ﺗﺨﻤﻴﺮ در ﻣﺪت ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی اﺳﺘﺜﻨﺎﯾﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻮد‪.‬‬
‫هﻤﺎن ﻃﻮر آﻪ ﺑﺨﺖ ﯾﺎری در آﺸﻒ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﻧﻘﺶ داﺷﺖ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁن ﻧﻴـﺰ وارد ﺻـﺤﻨﻪ ﺷـﺪ‪ .‬وﻗﺘـﯽ ﻓﻠـﻮری‬
‫ﺑﻪ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ رﻓﺖ ﺗﺎ درﺑﺎرﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ در ﻣﻘﻴﺎس وﺳﻴﻊ ﺗﺒـﺎدل ﻧﻈـﺮ آﻨـﺪ‪ ،‬از ﺁزﻣﺎﯾـﺸﮕﺎﻩ ﭘﮋوهـﺸﯽ ﻧﺎﺣﻴـﻪ ﺷـﻤﺎل‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت آﺸﺎورزی اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ در ﭘﺌﻮرﯾﺎی اﯾﻠﻴﻨﻮﯾﺰ دﯾﺪن آﺮد‪ .‬ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻮد آﻪ در اﯾـﻦ ﺁزﻣﺎﯾـﺸﮕﺎﻩ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل آـﺎرﺑﺮدی‬
‫ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺮای ﻣﺤﺼﻮل ﻏﻠّﻪ اﺿﺎﻓﯽ‪ ،‬و راﻩ ﺣﻠﯽ ﺑﺮای ﻣﺸﻜﻠﯽ آﻪ در هﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ دﻓـﻊ ﻣـﺎدﻩ ﭼـﺴﺒﻨﺎآﯽ‬
‫آﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻜﯽ از ﻓﺮاوردﻩ هﺎی ﺟﺎﻧﺒﯽ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺁﺳﻴﺎب آﺮدن ذرت ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺟﺴﺖ و ﺟﻮ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘـﯽ اﯾـﻦ‬
‫ﻣﺎدﻩ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ آﺸﺖ ﭘﻨـﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻦ اﺿـﺎﻓﻪ ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎزدهﯽ آﭙـﻚ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ را ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻧـﺎﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ای دﻩ ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ داد‪.‬‬
‫دوﻣﻴﻦ آﻤﻜﯽ آﻪ ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻩ ﭘﺌﻮرﯾﺎ آﺮد ﺗﻬﻴﻪ ﺳﻮﯾﻪ ﺑﻬﺘﺮی از آﭙﻚ ﻣﻮﻟّﺪ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺪهﺎ آﭙﻚ از ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬـﺎن ﺟﻤـﻊ‬
‫ﺁوری و ﺑﺮای ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﭘﺌﻮرﯾﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﮕﻔﺖ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ آﭙﻚ را ﯾﻜﯽ از زﻧﺎن ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣـﺮی هﺎﻧـﺖ ﻓﺮﺳـﺘﺎد‪،‬‬
‫آﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﻼﻗﻪ اش ﺑﻪ ﺟﺴﺖ و ﺟﻮ ﺑﺮای آﭙﻚ هﺎی ﺟﺪﯾﺪ‪ "،‬ﻣـﺮی آﭙﻜـﯽ" ﻟﻘـﺐ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﻮد‪ .‬او از ﯾﻜـﯽ از ﺑﺎزارهـﺎی ﻣﻴـﻮﻩ‬
‫ﭘﺌﻮرﯾﺎ ﯾﻚ ﻃﺎﻟﺒﯽ ﺁورد آﻪ آﭙﻜﯽ ﺑﺎ "ﻇﺎهﺮی ﻗﺸﻨﮓ و ﻃﻼﯾﯽ " روی ﺁن ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻮﯾﻪ ﺟﺪﯾﺪ آﭙﻚ ﺑﺎزدهﯽ ﭘﻨـﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻦ را دو‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ آﺮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺮآﻴﺐ دو اآﺘﺸﺎﻓﯽ آﻪ در ﭘﺌﻮرﯾﺎ ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓـﺖ ﻣﻴـﺰان ﺑـﺎزدهﯽ ﭘﻨـﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻦ را ﺑـﻪ ‪ ٢٠‬ﺑﺮاﺑـﺮ رﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬ﭼـﻪ‬
‫آﺴﯽ ﻓﻜﺮ ﻣﯽ آﺮد ﭘﺌﻮرﯾﺎ اﯾﻦ ﻗﺪر در ﺗﻮﻟﻴﺪ داروی ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺁﺳﺎﯾﯽ آﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﺼﺎدف در ﻟﻨﺪن آﺸﻒ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد‪ ،‬ﻧﻘـﺶ ﭘﻴـﺪا‬
‫آﻨﺪ؟‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎن هﺰاران ﻧﻔﺮ را ﻃﯽ ﺟﻨـﮓ ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﻧﺠـﺎت داد‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ ﻋـﺎﻣﻠﯽ ﺷـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺮای آـﺸﻒ ﺁﻧﺘـﯽ‬
‫ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ هﺎی دﯾﮕﺮ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ای از ﺗﺮآﻴﺒﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﭘﻨـﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻦ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﺳﻔﺎﻟﻮﺳـﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ‪ ،‬ﭘـﮋوهﺶ هـﺎﯾﯽ‬
‫اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﺁﻧﺘﯽ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ هﺎی ﺟﺪﯾﺪ در ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﺑﺎآﺘﺮی هﺎﯾﯽ آﻪ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﻣﻘﺎوم اﻧﺪ ﻣﺆﺛﺮ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ‪ ،‬ﻓﻠﻮری و ﭼﻴﻦ ﺟﺎﯾﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ در ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﻮژی ﯾـﺎ ﭘﺰﺷـﻜﯽ را در ﺳـﺎل ‪ ١٩٤٥‬ﻣـﺸﺘﺮآﺎً ﺑﺮدﻧـﺪ‪ .‬هـﺮ ﺳـﻪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒـﺎً ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ‬
‫ﭘﮋوهﺸﻬﺎﯾﺸﺎن‪ ،‬آﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺴﻜﻴﻦ ﺁﻻم و ﻧﺠﺎت ﺟﺎﻧﻬﺎی ﺑﯽ ﺷﻤﺎری ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﻘﺐ " ﺳﺮ " ﻧﺎﯾﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳِﺮاﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﺑﻪ ﺑﻬﺮﻩ ای آﻪ از ﺑﺨﺖ ﯾﺎری ﺑﺮد‪ ،‬ﺁﮔﺎﻩ ﺑـﻮد‪ .‬ﯾـﻚ ﺑـﺎر ﮔﻔـﺖ‪ " :‬ﺳﺮﮔﺬﺷـﺖ ﭘﻨـﯽ ﺳـﻴﻠﻴﻦ ﺟﻨﺒـﻪ ﻋـﺎﻃﻔﯽ‬
‫ﺧﺎﺻﯽ دارد و ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ ﭼﻘﺪر ﺑﺨﺖ‪ ،‬اﻗﺒﺎل‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻘﺪﯾﺮ‪ ،‬ﯾﺎهﺮ ﭼﻴﺰی آـﻪ اﺳـﻤﺶ را ﻣـﯽ ﮔﺬارﯾـﺪ‪ ،‬در زﻧـﺪﮔﯽ‬
‫هﺮ آﺲ ﻧﻘﺶ دارد"‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ اﺿﺎﻓﻪ آﻨﻢ آﻪ اﮔﺮ هﻮﺷﻤﻨﺪی ﯾﺎ – اﮔﺮ ﺑﺨﻮاهﻴﻢ ﺟﺰء اﺳﺎﺳﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ واﻟﭙﻮل از ﺑﺨﺖ ﯾﺎری را ﺑﻪ آـﺎر‬
‫ﺑﺒﺮﯾﻢ – ذآﺎوت ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﺼﺎدف هﺎﯾﯽ آﻪ ﺑﺮاﯾﺶ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدﻧﺪ ﺑﻪ هﻴﭻ ﭼﻴﺰی ﻧﻤﯽ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ﭼﻪ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ؟‬

‫در ﻋﺼﺮ آﻨﻮﻧﯽ روﻧﻖ ﺑﺎزار ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺮﻗﯽ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ رادﯾﻮ اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ﻗـﺪﯾﻤﯽ اﺳـﺖ و ﺁﻏـﺎز اﯾـﻦ‬
‫ﻓﻦ را ﺑﺎﯾﺪ از زﻣﺎن آﺸﻒ ﯾـﻚ ﺗـﻦ ﻓﻴﺰﯾـﻚ دان ﺑـﻪ ﻧـﺎم ‪ May‬درﺳـﺎل ‪ ١٨٧٣‬درﺑـﺎرﻩ ﺧـﻮاص ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻋﻜـﺲ ﺳـﻠﻨﻴﻮم‬
‫‪ Selenium‬داﻧﺴﺖ آﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺗﺼﻮﯾﺮهﺎی ﻧﻮراﻧﯽ را ﺑﻪ ﻧﻴﺮوی اﻟﻜﺘﺮﯾﻚ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫در ‪ ١٨٧٦‬آﺎری ‪ Carey‬ﺳﻴﺴﺘﻤﯽ از ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد آﺮد آﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﺻﻞ ﯾﺎد آـﺮدﻩ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ای ﺑﻄـﻮر ﺗﻘﻠﻴـﺪ از ﭼـﺸﻢ‬
‫اﻧﺴﺎن ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﺮآﻴﺒﯽ از ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی آﻮﭼﻚ ﻓﺘﻮاﻟﻜﺘﺮﯾﻚ ﺳﻠﻨﻴﻮم درﺳﺖ ﻣﯽ آﺮد‪ ،‬ﺁزﻣﺎﯾﺸﻬﺎی ﺑﺴﻴﺎر آﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻴـﭗ آـﻮ‬
‫‪ Dispuede Nipkow‬را ﭘﺪﯾﺪ ﺁوردﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺳﺒﺎب در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻴﻠﯽ ﺳﺎدﻩ از ﺻـﻔﺤﻪ ای ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣـﯽ ﺷـﻮد آـﻪ دارای ﯾـﻚ ردﯾـﻒ‬
‫ﺳﻮراﺧﻬﺎی ﻣﺎرﭘﻴﭽﯽ اﺳﺖ و ﭘﺲ از ﯾﻚ دور ﮔﺮدش ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﺎی ﺁن ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﺗﺼﻮﯾﺮی آﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﻣﺘﺼﻞ آﻨﻨﺪ ﺗﻄﺒﻴـﻖ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﻣﯽ آﻨﺪ و ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﺗﺼﻮﯾﺮ را ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺟﺰء ﻗﺴﻤﺖ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﻧﻮر هـﺮ ﺟـﺰء را ﭘـﺲ از ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ ﺟﺮﯾـﺎن اﻟﻜﺘﺮﯾـﻚ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ ،‬در ﭘﺴﺖ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﻌﻜﺲ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬اﺻﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺎزﻩ ای را ﭘﺪﯾـﺪ ﺁورد آـﻪ ﺳـﭙﺲ‬
‫ﻣــﻮرد اﺳــﺘﻔﺎدﻩ ﻗــﺮار ﮔﺮﻓــﺖ از اﯾــﻦ ﻗــﺮار آــﻪ م در ﭘــﺴﺖ ﻓﺮﺳــﺘﻨﺪﻩ و هــﻢ در ﭘــﺴﺖ ﮔﻴﺮﻧــﺪﻩ ﻟﻮﻟــﻪ هــﺎی اﺷــﻌﻪ آﺎﺗﻮدﯾــﻚ‬
‫‪ Ccsillographes‬را ﻣــﻮرد اﺳــﺘﻌﻤﺎل ﻗــﺮار دادﻧــﺪ‪ .‬ﺗﻜﻤ ـﻴﻼت ﭘ ـﯽ درﭘ ـﯽ آــﻪ در اﯾ ـﻦ اﺻــﻮل ﺑــﻪ ﻋﻤــﻞ ﺁﻣــﺪ ﻣﻨﺘﻬ ـﯽ ﺑــﻪ اﺧﺘــﺮاع‬
‫اﯾﻜﻮﻧﻮﺳﻜﭗ ‪ Iconoscope‬ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﻤﻨﺪ اﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ زورﯾﻜﻴﻦ ‪ Zworykin‬آﻪ اﺻﻼً روس ﺑﻮد ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬اﯾـﻦ اﺳـﺒﺎب اﻣـﺮوز ﺑﻤﻨﺰﻟـﻪ‬
‫ﭼﺸﻢ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪﻩ رادﯾﻮ اﺳﺖ و ﺗﺼﻮﯾﺮ را درون ﺻﻔﺤﻪ ﻇﺮﯾﻒ ﻣﻮزاﺋﻴﻚ ﺧﻮد آﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻋﻜـﺲ ﺣﺎﺳـﻴﺖ دارد ﻇـﺒﻂ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن اﺧﺘﺮاﻋﯽ اﺳﺖ آﻬﻤﻼً اﻟﻜﺘﺮوﯾﻜﯽ و اﺧﺘﺮاﻋﺎت دﯾﮕﺮی در زﻣﻴﻨﻪ روﯾـﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜـﯽ از ﺁن ﻣﺘﻔـﺮع ﮔﺮدﯾـﺪﻩ اﺳـﺖ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ و ﺗﻠﺴﻜﻮپ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﯽ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺳﺎﯾﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان اﺷﻴﺎء را ﺑﯽ اﻧﺪازﻩ ﺑﺰرگ آﺮد و ﯾﺎ در ﺗﺎرﯾﻜﯽ ﭼﻴﺰ هﺎ را دﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺮ!‬
‫ﺷـﻴﺮ در ﺑـﻴﻦ ﻓﺮهﻨــﮓ و ﺁداب و رﺳــﻮم ﻣﻠــﻞ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺟﺎﯾﮕــﺎﻩ ﺧﺎﺻـﯽ را ﺑــﻪ ﺧــﻮد اﺧﺘــﺼﺎص دادﻩ اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﺮای ﻣﺜــﺎل در ﺁﯾــﻴﻦ‬
‫اﺳﻼﻣﯽﺷﻴﺮ ﺧﻮردن دو ﻧﻮزاد ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﯾﻚ ﻣﺎدر‪ ،‬ﺑـﻴﻦ ﺁﻧﻬـﺎ ﭘﻴﻮﻧـﺪ ﺑـﺮادر‪/‬ﺧـﻮاهﺮ ﺧﻮاﻧـﺪﮔﯽ اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽآﻨـﺪ‪ .‬ﯾـﺎ در هﻨﺪوﺳـﺘﺎن‬
‫هﻨﺪوهﺎ ﮔﺎو را ﺣﻴﻮان ﻣﻘﺪﺳﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺷﻴﺮ ﺣﺎﺻﻠﻪ از اﯾﻦ دام را ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺪس داﻧﺴﺘﻪ و هﺮ هﻨﺪی در روز ﯾﻚ ﻓﻨﺠـﺎن‬
‫ﯾﺎ ﯾﻚ ﻟﻴﻮان ﺷﻴﺮ ﻣﯽ ﺁﺷﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﻴﻞ هﻨﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ آﺸﻮر ﺗﻮﻟﻴـﺪ آﻨﻨـﺪﻩ ﺷـﻴﺮ )‪ ٨٠‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﺗـﻦ در ﺳـﺎل( و در ﻋـﻴﻦ ﺣـﺎل‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺼﺮف آﻨﻨﺪﻩ ﺁن ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﺮآﻴﺒـﺎت ﻋﻤـﺪﻩ ﺷـﻴﺮ را ﺁب‪ ،‬ﭼﺮﺑـﯽ‪ ،‬ﭘـﺮوﺗﺌﻴﻦ‪ ،‬ﻻآﺘـﻮز )ﻗﻨـﺪ ﺷـﻴﺮ(‪ ،‬وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ هـﺎ و ﻣـﻮاد‬
‫ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ .‬ﺷﻴﺮ ﯾﻚ ﺗﺮآﻴﺐ ﻣﻐﺰی و آﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﺮ ﻟﻴﻮان ﺷﻴﺮ )‪ ٢٥٠‬ﻣﻴﻠﯽ ﻟﻴﺘﺮ( ﺣـﺪود ‪ ٣١٥‬ﻣﻴﻠـﯽ ﮔـﺮم‬
‫آﻠﺴﻴﻢ دارد آﻪ ‪ ٣٠‬درﺻﺪ آﻠﺴﻴﻢ روزاﻧﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑـﺪن اﻧـﺴﺎن را ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣـﺼﺮف روزاﻧـﻪ ﺳـﻪ ﻟﻴـﻮان ﺷـﻴﺮ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﺪن ﺑﻪ آﻠﺴﻴﻢ را آﺎﻣﻼ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫ﻓﺸﺎر هﻮا‪.‬‬
‫درﺳﺎل ‪ ١۶۵۴‬ﻗﺒﻞ از اﺧﺘﺮاع ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺨﺎر اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر اﺗﻮﻓﻦ ﮔﻮارﯾﮏ ﻓﻴﺰﯾﮑﺪان ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ هـﻮا دارای ﻓـﺸﺎر‬
‫اﺳﺖ‪ .‬وی اﺑﺘﺪا هﻮای دو ﻧﻴﻤﮑﺮﻩ ﻣﺴﯽ را ﺑﺎ ﭘﻤﭗ ﺗﺨﻠﻴﻪ هﻮا از ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺎرج ﻧﻤﻮد و ﺳﭙﺲ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ هﻢ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻧﻴﻤﮑـﺮﻩ‬
‫هﺎ ﺑﻘﺪری از هﻮای ﺑﻴﺮون ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ‪ ٨‬ﺟﻔﺖ اﺳﺐ از ﻃﺮﻓﻴﻦ هﻢ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻧﻴﻤﮑﺮﻩ هﺎ را از هـﻢ ﺟـﺪا ﺳـﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر هﻮا در ﺳﻄﺢ ﺗﺮاز درﯾﺎ ﯾﮏ اﺗﻤﺴﻔﺮ ﻓﺮض ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻻ رﻓـﺘﻦ از ﺳـﻄﺢ ﺗـﺮاز درﯾـﺎ ﻓـﺸﺎر هـﻮا ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﮐـﺎهﺶ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﯽ هﻮا ﮐﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺎرش هﻮا از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﮐﻢ ﻓﺸﺎر ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴـﺮد ﮐﻮهﻨـﻮردان در ﺻـﻌﻮد ﺑـﻪ‬
‫ﮐﻮﻩ دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﭼﻮن هﻮای ﺑﻴﺮون ﻓﺸﺎر ﮐﻤﯽ دارد و ﺑﺮاﺣﺘﯽ اﮐﺴﻴﮋن وارد ﺑﺪن ﺷـﺨﺺ ﻧﻤـﯽ ﺷـﻮد ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ ﮐﻮهﻨﻮردان در ﺻﻌﻮد ﺑﻪ ﮐﻮهﻬﺎی ﻣﺮﺗﻔﻊ اﮐﺴﻴﮋن ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺎن و ﻣﺎدﻩ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺎن ﺣﺪود ‪ ١٣/٧‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ‪ ٤‬درﺻﺪ ﻋﺎﻟﻢ از ﻣﺎدﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﮐـﻪ ﻣـﺎ ﻣـﯽ ﺷﻨﺎﺳـﻴﻢ‬
‫ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺎدﻩ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻴﻢ و در ﺁزﻣﺎﯾـﺸﮕﺎﻩ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬ﻓﻘـﻂ ‪ ٤‬درﺻـﺪ ﮐـﻞ ﻋـﺎﻟﻢ را ﻣـﯽ‬
‫ﺳﺎزد‪ ٢٣ .‬درﺻﺪ ﻋﺎﻟﻢ را ﻣﺎدﻩ ﺗﺎرﯾﮏ ﺳﺮد ﺗﺸﮑﻴﻞ دادﻩ ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻴﻠـﯽ ﮐﻤـﯽ درﺑـﺎرﻩ اش دارﻧـﺪ و ‪ ٧٣‬درﺻـﺪ‬
‫ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ را اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﻋﺠﻴﺐ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰی ﮐـﻪ در ﻣـﻮردش ﻣـﯽ داﻧـﻴﻢ‪ ،‬اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ وﺟـﻮد‬
‫دارد! هﻨﺪﺳﻪ ﮐﻴﻬﺎن ﺗﺨﺖ اﺳﺖ و ﻣﺸﺎهﺪات ‪ WMAP‬ﻣﺪل ﺗﻮرﻣﯽ را ﺗﺎﯾﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐـﻪ ﻣـﯽ ﮔﻮﯾـﺪ ﺟﻬـﺎن ﺑـﺎ ﻣﻬﺒﺎﻧـﮓ ﺷـﺮوع‬
‫ﺷﺪ و در زﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﺧﻴﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺁهﻨـﮓ اﻧﺒـﺴﺎﻃﺶ ﮐﻨـﺪ ﺷـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪار ﮐﻨـﻮﻧﻴﺶ رﺳـﻴﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫اﻧﺒﺴﺎط اداﻣﻪ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ و ﺟﻬﺎن ﺗﺎ اﺑﺪ ﻣﻨﺒـﺴﻂ ﺧﻮاهـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻧﺘـﺎﯾﺞ اﺧﻴـﺮ اﻣﮑـﺎن ﺗﻮﻗـﻒ اﻧﺒـﺴﺎط ﯾـﺎ ﺑـﺎز رﻣﻴـﺪن ﺟﻬـﺎن در‬
‫ﺧﻮدش را رد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺘﺎرﻩ هﺎ ‪ ٢٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘـﺲ از ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﮐﻴﻬـﺎن ﻣﺘﻮﻟـﺪ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻃﻮل ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺗﺎ اﯾﻦ ﺗﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺮﺳﺪ اﯾﻦ دادﻩ هﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﺟﻬﺎن را درﺳﺖ ﺁن ﻃﻮر ﮐـﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻـﻠﻪ ﭘـﺲ از ﻣﻬﺒﺎﻧـﮓ‬
‫ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺎﺑﺶ دورﺗﺮﯾﻦ ﭼﻴﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺁن ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺎﻟﺒﯽ در ﻣﻮرد ﺟﻴﻮﻩ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻌﺎدن ﺟﻴﻮﻩ دﻧﻴﺎ در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و اﯾﺘﺎﻟﻴﺎﺳﺖ و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺳﻨﮓ ﻣﻌـﺪن ﺁن ﺳـﻴﻨﺎﺑﺎر ﯾـﺎ ﺳـﻮﻟﻔﻮر ﺟﻴـﻮﻩ اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﮔـﻮﮔﺮد و‬
‫هﺎﻟﻮژﻧﻬﺎ ﺗﺮآﻴﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﺎ اﺳﻴﺪهﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ اﺳﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮﯾـﻚ ﺑـﯽ اﺛـﺮ اﺳـﺖ ﺟﻴـﻮﻩ و ﺗﺮآﻴﺒـﺎت ﺁن ﺗﻮﺳـﻂ ﭘﻮﺳـﺖ و ﺑﻠﻌﻴـﺪن و‬
‫ﺗـﻨﻔﺲ ﺟــﺬب ﺑــﺪن ﻣـﯽ ﺷــﻮد‪ .‬ﻣﺎآـﺴﻴﻤﻢ ﻣﻘــﺪار ﻣﺠــﺎز ﺑﺨــﺎر ﺟﻴـﻮﻩ در هــﻮای ﻣﺤـﻴﻂ آــﺎر ‪ ١٫٠‬ﻣﻴﻠـﯽ ﮔــﺮم در ﻣﺘــﺮ ﻣﻜﻌــﺐ و‬
‫ﻣﺎآﺴﻴﻤﻢ ﻣﻘﺪار ﺟﻴﻮﻩ ﻣﺠﺎز ﻣﻮﺟﻮد در ادرار ‪ ٣٫٠‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ اﺳﺖ آﻠﻴﻪ هـﺎ ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤـﯽ در دﻓـﻊ ﺟﻴـﻮﻩ از راﻩ ادراری‬
‫دارﻧﺪ ﺿﻤﻦ اﯾﻨﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﻤﻊ ﺟﻴﻮﻩ در اﻋﻀﺎی ﺑﺪن ﻧﻴﺰ در آﻠﻴﻪ هﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻠﺖ ﺟﺮﻗﻪ زﻧﯽ در ﺳﻨﮓ ﭼﺨﻤﺎخ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺳﻨﮓ ﭼﺨﻤﺎخ ﺑﺎ ﻧﺎم ‪ Flint‬ﻣﻌﺮوف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮﻩ رﻧﮓ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺷﺎﺧﻪ ﮐﻮارﺗﺰهﺎ ﻗﺮار ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد ‪ Flint‬ﻧـﻮع ﮐـﻮارﺗﺰ ﺁﻟﻔـﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ دﻣﺎی ‪ ٥٧٣‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﭘﺎﯾﺪاری دارد و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮهﮏ هﺎﯾﯽ در ﮔﭻ و ﺳﻨﮓ ﺁهﮏ ﯾﺎﻓـﺖ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬از‬
‫ﺳﻨﮕﻬﺎی ﺣﺎوی ﺳﻴﻠﻴﺲ ‪ SIO2‬آﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻣﻨﺸﺎء رﺳﻮﺑﯽ دارﻧﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻨﮕﻬﺎ ﯾـﻚ ﭘﺎرﭼـﻪ ﺑـﻮدﻩ آـﻪ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﻧﻘـﺺ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﺟﺮﻗﻪ زدﻩ و ‪ O-3‬ﺁزاد ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾـﺪ اﯾـﻦ ﺳـﻨﮓ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﺳـﻨﮓ ﭼﺨﻤـﺎق و ﺁﺗـﺸﺰﻧﻪ ﻧﻴـﺰ ﻣﻌـﺮوف‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻨﺠﻢ و ﺷﺸﻢ ﻣﺎدﻩ!‬

‫ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﺪ ﻣﺎﯾﻊ و ﮔﺎز و ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺎدﻩ ﭼﮕﺎﻟﺶ ﺑﻮز اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ اﺳـﺖ آـﻪ ﺑـﻪ اﺛـﺮات آﻮاﻧﺘـﻮﻣﯽ اﯾـﻦ دﺳـﺘﻪ ﻣـﻮاد‬
‫ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺎدﻩ ﻓﺎﻗﺪ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬آﺸﺶ ﺳﻄﺤﯽ اﺳﺖ و ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﺧﻮد را در ﺣﺪاآﺜﺮ ﺳﻄﺢ ﺑﮕﺴﺘﺮاﻧﺪ و از‬
‫دﯾﻮارﻩ هﺎی ﻇﺮف ﺧﻮد ﺑﺎﻻ ﻣﻴﺮود‪ .‬ﻇﺎهﺮی ﺷﺒﻴﻪ ﻣﺎﯾﻊ دارد وﻟﯽ آﺎﻣﻼ ﻣﺜﻞ ﮔﺎز اﯾـﺪﻩ ﺁل ﻋﻤـﻞ ﻣﻴﻜﻨـﺪ و اﮔـﺮ ﺁﻧـﺮا ﺑـﻪ ﺣﺮآـﺖ در‬
‫ﺁورﯾﻢ ﺗﺎ اﺑﺪ ﺑﻪ ﺣﺮآﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻴﺪهﺪ‪ .‬هﻠﻴﻢ ‪ ۴‬در دﻣﺎهﺎی ﺑـﺴﻴﺎر ﭘـﺎﯾﻴﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ای از ﺁن اﺳـﺖ‪ .‬ﺣﺎﻟـﺖ ﺷـﺸﻢ ﻣـﺎدﻩ هـﻢ‬
‫اﺧﻴﺮا آﺸﻒ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻟﮑﻪ ﮐﻮر ﭼﺸﻢ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻟﮑﻪ ﮐﻮر ﭼﺸﻢ ﻧﻘﻄﻪ ای اﺳﺖ روی ﺷﺒﮑﻴﻪ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﺧﺮوج رﺷـﺘﻪ هـﺎی ﻋـﺼﺒﯽ ﭼـﺸﻢ از ﺁن اﺳـﺖ و در اﯾـﻦ ﻣﺤـﻞ ﮐﻮﭼـﮏ‬
‫هﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻠﻮل ﺑﻴﻨﺎﯾﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد )ﭼﻪ ﻣﺨﺮوﻃﯽ و ﭼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای( ﻟﺬا وﻗﺘﯽ ﺗـﺼﻮﯾﺮ روی اﯾـﻦ ﻣﺤـﻞ ﺑﻴﻔﺘـﺪ دﯾـﺪﻩ ﻧﺨﻮاهـﺪ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎز و ﮐﺎر ﻣﻐﺰ ﻃﻮری اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﺧﺎﻟﯽ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط ﺣﺪس ﻣﻴﺰﻧﺪ و ﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺘﻮﺟـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺗﺎرﯾﮏ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﯾﻢ وﻟﯽ اﮔﺮ دﻗﻴﻘﺎ ﯾﮏ ﺗﺼﻮر ﮐﻮﭼﮏ در اﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻣﺎ واﻗﻌﺎ ﺁﻧﺮا ﻧﺨﻮاهﻴﻢ دﯾﺪ‪.‬‬

‫اﺷﻌﻪ اﯾﮑﺲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫داﺳﺘﺎن اﺷﻌﻪ اﯾﻜﺲ )‪ (X‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﯾﻜﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺪﻩ ﻧﻮزدهﻢ ﻣﺮدی ﺑﻪ ﻧﺎم هﺎﯾﻨﺮﯾﺶ ﮔﺎﯾﺴﻠﺮ آـﺸﻒ‬
‫آﺮد آﻪ اﮔﺮ ﻟﻮﻟﻪ ای آﻪ ﻓﺎﻗﺪ هﻮاﺳﺖ ﺗﺤﺖ وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻻ ﺗﺨﻠﻴﻪ ی اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ ﺷﻮد ﻧﻮرهﺎی زﯾﺒـﺎﯾﯽ درون ﻟﻮﻟـﻪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺧﻮاهـﺪ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﺗﯽ ﭘﺲ از ﺁن وﯾﻠﻴﻠﻢ آﺮوس اﺛﺒﺎت آﺮد آﻪ ﻋﻠﺖ درﺧﺸﻨﺪﮔﯽ ذرات اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﭘـﺲ از ﺁن هـﺎﯾﻨﺮﯾﺶ هﺮﺗـﺰ ﻧـﺸﺎن داد‬
‫آﻪ اﯾﻦ اﺷﻌﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻻﯾﻪ هﺎی ﻧﺎزك ﻃﻼ و ﯾﺎ ﭘﻼﺗﻴﻦ ﻋﺒﻮر آﻨـﺪ‪ .‬ﺷـﺎﮔﺮد وی ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻟﻨـﺎرد ﭘﻨﺠـﺮﻩ هـﺎﯾﯽ از ﻣـﻮاد ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﺑﻄﻮری آﻪ اﺷﻌﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از راﻩ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺑﺎز ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٨٩٥‬وﯾﻠﻬﻢ روﻧﺘﮕﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﻜﯽ از اﯾﻦ ﻟﻮﻟﻪ هﺎ آـﻪ ﺑـﺪون‬
‫ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺑﻮد ﺁزﻣﺎﯾﺸﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ داد‪ ،‬وی ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ آﻪ ﺑﻠﻮرهﺎی ﻧﺰدﯾﻚ ﻟﻮﻟﻪ درﺧﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن او ﻣﯽ داﻧـﺴﺖ اﺷـﻌﻪ ای آـﻪ‬
‫ﻗﺒﻼ آﺸﻒ ﺷﺪ )اﺷﻌﻪ آﺎﺗﺪی( از ﺷﻴﺸﻪ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﯽ آﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﻴﻦ اﺛﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻤـﺎن ﺑـﺮد ﺑﺎﯾـﺪ ﻧـﻮع دﯾﮕـﺮی از اﺷـﻌﻪ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﯾﻦ اﺷﻌﻪ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ آﻪ از ﻧﻮر و اﺷﻌﻪ دﯾﮕﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﺒـﻮد‪ .‬ﺁن را اﺷـﻌﻪ اﯾﻜـﺲ‬
‫)ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ اﺷﻌﻪ ﻣﺠﻬـﻮل( ﻧﺎﻣﻴـﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪ هـﺎ داﻧـﺸﻤﻨﺪان ﺁن را اﺷـﻌﻪ روﻧـﺘﮕﻦ ﻧـﺎم ﻧﻬﺎدﻧـﺪ و اآﻨـﻮن ﻧﻴـﺰ اﯾـﻦ ﻧـﺎم را ﺑـﺴﻴﺎری از‬
‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫درﺑﺎرﻩ ﻣﺎهﻮارﻩ )‪ (Satellite‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻓﺮض آﻨﻴﺪ روی ﻗﻠﻪ ﯾﻚ آﻮﻩ ﺑﺎ ﯾﻚ ﺗﻮپ ﺟﻨﮕﯽ ﮔﻠﻮﻟﻪ ای را ﭘﺮﺗﺎب ﻣـﯽ آﻨﻴـﺪ‪ ) .‬ﺑـﺪون در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ هـﻮا ( هـﺮ ﭼـﻪ‬
‫ﻧﻴﺮوی ﭘﺮﺗﺎب آﻨﻨﺪﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﻬﻨﮕـﺎم ﺧـﺮوج از ﻟﻮﻟـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺧﻮاهـﺪ ﺑـﻮد و ﮔﻠﻮﻟـﻪ ﻣـﺴﺎﻓﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮی ﻃـﯽ‬
‫ﺧﻮاهﺪ آﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوی ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺳﻘﻮط آﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎل اﮔﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮﺗﺎب ﺑﻪ ‪ ٧٫٩‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ) ‪ ٢٨٠٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳـﺎﻋﺖ (‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺳﻘﻮط ﻧﺨﻮاهﺪ آﺮد و ﺑﺎ هﻤﺎن ﺳﺮﻋﺖ دور زﻣﻴﻦ ) در ﻣـﺪار داﯾـﺮﻩ ای ﺷـﻜﻞ ( ﺧﻮاهـﺪ ﭼﺮﺧﻴـﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﻚ ﻣﺎهﻮارﻩ ﺷﺪﻩ و اﮔﺮ ﻧﻴﺮوی اﺻﻄﺤﻜﺎك هﻮا ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺗـﺎ اﺑـﺪ در ﻣـﺪار زﻣـﻴﻦ ﺑـﺎﻗﯽ ﻣـﯽ ﻣﺎﻧـﺪ‬
‫وﻟﯽ ﺑﺨﺎﻃﺮ وﺟﻮد اﺻﻄﺤﻜﺎك هﻮا در ارﺗﻔﺎﻋﺎت آﻢ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ آﻢ ﺷﺪﻩ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺳﻘﻮط ﺧﻮاهﺪ آﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﺳـﺮﻋﺖ ﭘﺮﺗﺎﺑـﻪ‬
‫را اﻓﺰاﯾﺶ دهﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺪار ﺣﺮآﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ دور زﻣﻴﻦ از ﺣﺎﻟﺖ داﯾﺮﻩ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻴﻀﯽ ﺷﻜﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاهـﺪ آـﺮد و ﺑـﺎ اﻓـﺰاﯾﺶ ﺳـﺮﻋﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺪار ﺣﺮآﺖ ﺑﻴﻀﯽ ﺗﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻗﺮار دادن ﻣﺎهﻮارﻩ در ﻣـﺪار ﺑـﺎﻻﯾﯽ و داﯾـﺮﻩ ای ﺷـﻜﻞ ﺑـﺪور زﻣـﻴﻦ از ﻣﻮﺷـﻚ هـﺎی ‪٢‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ای اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت آﻪ ﻣﻮﺷﻚ ﭘﺲ از ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪن و در ارﺗﻔﺎع آﻢ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧـﻮد را آـﺞ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﺪ ﺗﺎ در ﻣﺪار زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻮﺗـﻮر ﻣﺮﺣﻠـﻪ اول از ﻣﻮﺷـﻚ ﺟـﺪا ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬هﻤـﻴﻦ ﻟﺤﻈـﻪ ﻣﻮﺗـﻮر ﻣﺮﺣﻠـﻪ دوم‬
‫روﺷﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻮﺷﻚ در ﻣﺪار ﺑﻴﻀﯽ ﺷﻜﻞ دور زﻣﻴﻦ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮔﺮدش ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﺧﺎﻣﻮش ﻣﯽ ﺷـﻮد و‬
‫وﻗﺘﯽ ﻣﻮﺷﻚ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ اوج ) دورﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ از زﻣﻴﻦ ﻣﺪار ﺑﻴﻀﯽ از زﻣﻴﻦ( رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر دوم ﯾﻜﺒـﺎر دﯾﮕـﺮ روﺷـﻦ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﺗـﺎ‬
‫ﻣﻮﺷﻚ در ﻣﺪار داﯾﺮﻩ ای ﺷﻜﻞ ﺑﺰرگ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬در هﻤـﻴﻦ ﻟﺤﻈـﻪ ﻣـﺎهﻮارﻩ از ﻣﻮﺗـﻮر دوم ﺟـﺪا ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ هﻤـﺎن‬
‫ﺳﺮﻋﺖ اوﻟﻴﻪ آﻪ از ﻣﻮﺷﻚ در ﺣﺎل ﺣﺮآﺖ ﺟﺪا ﺷﺪﻩ‪ ،‬در ﻣﺪار داﯾﺮﻩ ای ﺷﻜﻞ دور زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪ :‬ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎی ﺟﺎﺳﻮﺳـﯽ را اﻏﻠـﺐ در ارﺗﻔﺎﻋـﺎت آـﻢ ) ‪ ٤٨٠‬ﺗـﺎ ‪ ٩٧٠‬ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی( ﻗـﺮار ﻣـﯽ‬
‫دهﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻋﺮض آﻤﺘﺮ از و ﺳﺎﻋﺖ دور زﻣـﻴﻦ ﮔـﺮدش آﻨﻨـﺪ و ﻋﻜـﺲ هـﺎی دﻗﻴـﻖ از ﻣﺮاآـﺰ ﻧﻈـﺎﻣﯽ‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ در ﻣﺪارات ﻣﻴﺎﻧﯽ ) ارﺗﻔﺎع ‪ ٤٨٠٠‬ﺗﺎ ‪ ٩٧٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮی( ﻗـﺮار دادﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬از اﯾـﻦ ﻣـﺎهﻮارﻩ هـﺎ‬
‫ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻣﻮرد ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣـﺎهﻮارﻩ هـﺎی ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ‬
‫ﯾـﺎﺑﯽ ﺟﻬـﺎﻧﯽ ) ‪ (GPS‬در ارﺗﻔـﺎع ‪ ١٠٠٠٠‬ﺗــﺎ ‪ ٢٠٠٠‬ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی ﻗـﺮار دادﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣــﺎهﻮارﻩ هـﺎی ارﺗﺒـﺎﻃﯽ ﻣﺜـﻞ ﻣــﺎهﻮارﻩ‬
‫ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ را در ارﺗﻔﺎع ‪ ٣٥٧٨٦‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮی ﻗﺮار ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ .‬زﻣﺎن ﮔﺮدش ﻣﺎهﻮارﻩ هـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ در اﯾـﻦ ارﺗﻔـﺎع ﻗـﺮار ﻣـﯽ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫زﻣﺎن ﭼﺮﺧﺶ زﻣﻴﻦ ﯾﮑﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت از اﯾﻦ ﻣﺎهﻮارﻩ هـﺎ‪ ،‬ﻧﻴـﺎزی ﺑـﻪ ﺟﺎﺑﺠـﺎﯾﯽ ﻣﮑـﺮر ﮔﻴﺮﻧـﺪﻩ‬
‫زﻣﻴﻨﯽ ( ﺑﺸﻘﺎب ﻣﺎهﻮارﻩ ( ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آﺮﻩ ﻣﺎﻩ ) ﻣـﺎهﻮارﻩ ﻃﺒﻴﻌـﯽ زﻣـﻴﻦ ( هـﻢ ارﺗﻔـﺎع ) ﻓﺎﺻـﻠﻪ ) ﺣـﺪود ‪ ٣٨٤٠٠٠‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی از‬
‫ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ در ﺣﺎل ﮔﺮدش ﺑﺪور زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬دارای ﺳﺮﻋﺘﯽ ﻣﻌﺎدل ‪ ١‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﺎﺻـﻠﻪ و ﺳـﺮﻋﺖ زﻣـﺎن‬
‫ﯾﻚ دور ﮔﺮدش ﻣﺎﻩ ﺑﺪور زﻣﻴﻦ ﺣﺪودا ‪ 28‬روز ﻃﻮل ﻣﯽ آﺸﺪ آﻪ هﻤﺎن ﻃﻮل ﻣﺎﻩ ﻗﻤﺮی اﺳﺖ‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع‪ :‬هﻤﺎﻧﻄﻮر آﻪ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔﺎع از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺮوی ﺟﺎذﺑﻪ آﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬هـﺮ ﻣـﺪار داﯾـﺮﻩ‬
‫ای ﻣﺎهﻮارﻩ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ دارد آﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﯾﺪاری ﻣﺪار ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻴﺮوی ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوی ﮔﺮﯾﺰ از‬
‫ﻣﺮآﺰ در ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺎدل ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺎهﻮارﻩ را ﺑﻪ آﻤﺘﺮ از ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﯾﺪاری آﺎهﺶ دهﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺮوی ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﺮ ﻧﻴﺮوی ﮔﺮﯾﺰ‬
 ‫از ﻣﺮآﺰ ﻏﻠﺒﻪ آﺮدﻩ و ﻣﺎهﻮارﻩ ﺑﻪ ﻣﺪار ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺗﺮ ) ارﺗﻔﺎع ﮐﻤﺘﺮ ( ﺳﻘﻮط ﺧﻮاهﺪ آﺮد و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ اﮔـﺮ ﺳـﺮﻋﺖ ﻣـﺎهﻮارﻩ را اﻓـﺰاﯾﺶ‬
‫دهﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺮوی ﮔﺮﯾﺰ از ﻣﺮآﺰ ﺑﺮ ﻧﻴﺮوی ﺟﺎذﺑﻪ ﻏﻠﺒﻪ آﺮدﻩ و ﻣﺎهﻮارﻩ در ﻣﺪار ﺑﺎﻻﺗﺮ ) ﺑﻴﻀﯽ آﺸﻴﺪﻩ ( ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ارﺗﻔﺎع از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ) آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ( ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﯾﺪاری ﻣﺪار ﮔﺮدش زﻣﺎن ﯾﻚ ﮔﺮدش آﺎﻣﻞ ﺑﺪور زﻣﻴﻦ‬
‫) ‪ 200 7.78‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ( ‪ ٨٨‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫) ‪ 500 7.61‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ( ‪ ٩٤‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫) ‪ 1000 7.35‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ( ‪ ١٠٥‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫) ‪ 10000 4.93‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ( ﺣﺪود ‪ ٦‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫) ‪ 100000 1.94‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ( ﺣﺪود ‪ ٤‬روز‬
‫) ‪ 1000000 0.63‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ( ﺣﺪود ‪ ٤‬ﻣﺎﻩ‬
‫ﺑﺎ آﺎهﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺎهﻮارﻩ ﭘﺲ از ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﺁن ﮐﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ وارد ﺟﻮ ﺷﻮد‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎ آﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺮدش ﻣﺎهﻮارﻩ‬
‫در هﻨﮕﺎم ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ ﻣﻠﮑﻮﻟﻬﺎی هﻮای ﺟﻮ هﻨﻮز ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎد اﺳﺖ‪ ،‬دﻣﺎی ﺳﻄﺢ ﻣﺎهﻮارﻩ ﺁﻧﻘﺪر ﺑﺎﻻ ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺁن ﺁﺗـﺶ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﯽ ﺳﻮزﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﻧﺴﻮﺧﺘﻪ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎ ﯾﺎ ﻣﻮﺷﮑﻬﺎ در ﻣﺪار زﻣﻴﻦ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻗﻄﻌـﺎت ﺑﺨـﺎﻃﺮ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ زﯾﺎدی ﮐﻪ در ﮔﺮدش ﺑﺪور زﻣﻴﻦ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮای دﯾﮕﺮ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎ و ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺷﮏ هﺎ و ﺷﺎﺗﻞ هﺎی ﻓـﻀﺎﯾﯽ ﺑـﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧـﺎک‬
‫هﺴﺘﻨﺪ ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ اﮔﺮ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﻮﭼﮏ ) ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﯾﮏ ﺗـﻮپ ﭘﻴﻨـﮓ ﭘﻨـﮓ ( ﺑـﻪ ﺷـﺎﺗﻠﯽ اﺻـﺎﺑﺖ ﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﯾـﮏ ﺧﻤﭙـﺎرﻩ ﻋﻤـﻞ‬
‫ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﺗﻞ را ﻣﻨﻔﺠﺮ ﮐﻨﺪ! داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎ را از ﻣـﻮادی ﺑـﺴﺎزﻧﺪ ﮐـﻪ در هﻨﮕـﺎم‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺟﻮ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺴﻮزﻧﺪ و ﻗﻄﻌﺎت ﺧﻄﺮﻧﺎک ﺁﻧﻬﺎ در ﺟﻮ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺁب درﯾﺎ ﺷﻮر اﺳﺖ؟‬

‫ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻧﻤﻚ ﻣﻮﺟﻮد در ﺁب درﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎی ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ زﯾﺮ ﺁﺑﯽ وارد ﺁن ﻣﻴﺸﻮد اﻣـﺎ ﻗـﺴﻤﺖ اﻋﻈـﻢ اﯾـﻦ ﻧﻤـﻚ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ ﯾﺎ ﺧﺎك اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻼح ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺎك در ﺁب ﺑﺎران ﺣﻞ ﻣﻴﺸﻮد و از ﻃﺮﯾﻖ رودﺧﺎﻧـﻪ هـﺎ‬
‫ﺑﻪ درﯾﺎهﺎ ﺣﻤﻞ ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ زﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺎﺑﺶ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻗـﺴﻤﺘﯽ از ﺁب درﯾـﺎ ﺑﺨـﺎر ﻣﻴـﺸﻮد ﻧﻤﻜـﯽ آـﻪ در ﺁن وﺟـﻮد‬
‫دارد ﺑﺮ ﺟﺎی ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﮕﺮدد آﻪ ﺗﺮاآﻢ ﻧﻤﻚ ﻣﻮﺟﻮد در ﺁب اﻓـﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑـﺪ‪ .‬اﻣـﺮوزﻩ ﻣﻴـﺰان اﻣـﻼح ﻣﻌـﺪﻧﯽ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﺁب درﯾﺎهﺎی ﺁزاد ﺟﻬﺎن ‪ ٣٫٥‬درﺻﺪ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﺮا ﺳﺪﯾﻢ آﻠﺮاﯾﺪ ﯾﺎ هﻤﺎن ﻧﻤﻚ ﻃﻌﺎم ﴿‪ (CINa‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪهﺪ‪.‬‬

‫راﻩ ﺣﻞ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺳﻮزش دهﺎن ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻮردن ﻓﻠﻔﻞ!‬

‫ﯾﻜﯽ از ﺣﻘﺎﯾﻖ اﺻﻠﯽ زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﺁن اﺳﺖ آﻪ ﺁب و روﻏﻦ ﺑﺎ هﻢ در ﻧﻤﯽ ﺁﻣﻴﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴـﺸﺘﺮ ادوﯾـﻪ ﺟـﺎت ﺗﻨـﺪ از ﻧﻈـﺮ ﺳـﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﴿﴿روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ﴾﴾ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺁب ﺑﺮوی دهﺎﻧﯽ آﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺧﻮردن ﻓﻠﻔـﻞ ﯾـﺎ ادوﯾـﻪ ﺗﻨـﺪ ﺑـﻪ ﺳـﻮزش اﻓﺘـﺎد‬
‫ﺑﻴﺤﺎﺻﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راﻩ ﺣﻞ ﺑﺮای ﺑﺮ ﻃﺮف آﺮدن ﺗﻨﺪی از دهﺎن ﺧﻮردن ﭼﻴﺰی اﺳﺖ آـﻪ ﭼﺮﺑـﯽ را ﺑـﻪ ﺧـﻮر ﺟـﺬب آﻨـﺪ و در‬
‫اﯾﻦ ﺑﻴﻦ ﻧﺎن ﯾﺎ هﺮ ﭼﻴﺰی آﻪ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧـﻮﺑﯽ ﺑﺪﺳـﺖ ﻣﻴﺪهـﺪ‪ .‬راﻩ ﺣـﻞ دﯾﮕـﺮ ﺑﻌـﺪ از‬
‫ﺧﻮردن ﻧﺎن ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺷﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬هﺮ ﭼﻨﺪ آﻪ ﺷﻴﺮ از ﻟﺤﺎظ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﴿ﺁب ﭘﺎﯾﻪ﴾ اﺳﺖ اﻣـﺎ دارای ﻣـﺎدﻩ ای ﺷـﺒﻴﻪ ﺑـﻪ ﭘـﺎك آﻨﻨـﺪﻩ‬
‫﴿‪ (Detergent‬اﺳﺖ آﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺎ روﻏﻦ ﺑﺎ ﭼﺮﺑﯽ در ﻣﯽ ﺁﻣﻴﺰد و ﺁﻧﺮا ﻣﻴﺸﻮﯾﺪ و ﻣﯽ ﺑﺮد‪.‬‬

‫ﮐﯽ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﮐﻠﻴﺪ زد؟‬

‫از اﯾﺎم ﻗﺪﯾﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ‪ ١٨‬ﻣﻴﻼدی‪ ،‬ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻗﻔﻞ‪ ،‬ﻗﻔﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در وﯾﺮاﻧﻪ هﺎی ﺧﺮﺳﺂﺑﺎد ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻧﻴﻨـﻮا‪ ،‬ﭘﻴـﺪا ﺷـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ و ﺣﺪود ‪ ٤‬هﺰار ﺳﺎل ﻗﺪﻣﺖ دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻗﻔﻞ ﭼـﻮﺑﯽ اﺳـﺖ و ﭼﻨـﺪ ﻣﻴﻠـﻪ ﭼـﻮﺑﯽ ﻗﺎﺑـﻞ ﺣﺮﮐـﺖ دارد ﮐـﻪ در ﺳـﻮراخ هـﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ روی ﮐﻠﻮن ﻣﯽ اﻓﺘﻨﺪ و ﮐﻠﻮن را در وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﮕﻪ ﻣﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﮐﻠﻴﺪ ﺁن هﻢ ﭼﻮﺑﯽ اﺳﺖ و ﻣﻴﻠﻪ هـﺎﯾﯽ دارد و ﻣـﯽ‬
‫ﺗﻮان ﺁن را در ﺷﻴﺎری در ﮐﻠﻮن داﺧﻞ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻴﻠﻪ هﺎی ﮐﻠﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪ هﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺮﮐﺖ ﻗﻔﻞ را ﺑﻪ ارﺗﻔـﺎع ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎﻻ ﻣـﯽ ﺑﺮﻧـﺪ و‬
‫ﺑﻴﺮون ﮐﺸﻴﺪن ﮐﻠﻮن ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮﯾﺎن ﻗﺪﯾﻢ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﻔﻞ را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﯾﯽ از ﺁن در ژاﭘﻦ و ﻧﺮوژ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﻔﺮﻩ هﺎی ﺗﭙﻪ ﭼﻐﺎزﻧﺒﻴﻞ در اﺳﺘﺎن اﯾﻼم‪ ،‬ﮐﻠﻮن و ﻣﻴﻠﻪ هﺎﯾﯽ ﺳﻨﮕﯽ ﭘﻴﺪا ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﻗـﺪﻣﺖ ﺁن ﺑـﻪ ﻗـﺮن‬
‫ﺳﻴﺰدهﻢ ﻣﻴﻼدی ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﻗﻔﻠﻬﺎ و ﮐﻠﻴﺪهﺎی ﻓﻠﺰی را اﺧﺘﺮاع ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر از ﺿﺎﻣﻦ هﺎ ﺑﺮای اﯾﻤﻨـﯽ ﻗﻔـﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﻔﻠﻬﺎی ﺿﺎﻣﻦ دار ﺻﺪهﺎ ﺳﺎل‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ وﺳﻴﻠﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺨﺶ ﺑﺮای ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﺿـﺎﻣﻦ‬
‫هﺎ هﻤﺎن ﺑﺮﺁﻣﺪﮔﯽ هﺎی اﻃﺮاف ﺳﻮراخ ﮐﻠﻴﺪ در ﻗﻔﻞ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮری ﮐـﻪ اﮔـﺮ ﮐﻠﻴـﺪی‪ ،‬ﺷـﻴﺎرهﺎﯾﯽ ﻣﺘﻨـﺎﻇﺮ ﺑـﺎ ﺿـﺎﻣﻦ هـﺎ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺮداﻧﻴﺪن و ﺣﺮﮐﺖ ﺁن در ﻗﻔﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻃﯽ ﻗﺮﻧﻬﺎی ﻣﺘﻤﺎدی‪ ،‬ﻗﻔﻞ ﺳﺎزهﺎ اﺑﺘﮑﺎرهـﺎی ﻓﺮاواﻧـﯽ در ﻃـﺮح‬
‫ﺿﺎﻣﻦ هﺎ اراﺋﻪ ﮐﺮدﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﮐﻠﻴﺪهﺎی ﭘﺮﭘﻴﭻ و ﺧﻤﯽ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﮐﻠﻴﺪهﺎی ﮐﻮﭼﮑﯽ هﻢ ﻣﯽ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان اﻧﮕﺸﺘﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ؛ هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻗﻔﻠﻬﺎی ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬ﻗﻔﻞ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘـﺎل را هـﻢ وارد ﮐـﺎر ﮐﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﻗﻔـﻞ ﺳـﺎزان‬
‫ﻗﺮون وﺳﻄﯽ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص در ﮐﺸﻮر ﺁﻟﻤﺎن‪ ،‬در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﻔﻠﻬﺎی ﻇﺮﯾﻒ ﺗﺒﺤﺮ ﺧﺎﺻﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﻠﻴﺪهﺎ و ﻗﺴﻤﺘﻬﺎی ﻣﺘﺤـﺮک ﻗﻔـﻞ‬
‫را ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﮐﺎر و ﺿﺎﻣﻦ هﺎ را ﺑﺴﻴﺎر در هﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﻇﺎهﺮ ﻗﻔﻠﻬﺎ راﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺒـﺎﯾﯽ ﺗـﺰﯾﻴﻦ ﻣـﯽ ﮐﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫اﯾﻦ هﻤﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ و ﻧﻴﺎز ﻓﺮاواﻧﯽ ﮐﻪ در ﺁن روزﮔـﺎران ﭘﺮﺁﺷـﻮب ﺑـﻪ ﻗﻔﻠﻬـﺎی ﻣﻄﻤـﺌﻦ ﺑـﻮد‪ ،‬در ﺳـﺎزوﮐﺎر ﻗﻔﻠﻬـﺎ ﭼﻨـﺪان ﭘﻴـﺸﺮﻓﺘﯽ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪ‪ .‬درهﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﯽ ﺿﺎﻣﻦ هﺎ و ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺮدن ﺳﻮراخ ﮐﻠﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ وﺳﻴﻠﻪ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﻟﻮﻟﻪ زﯾﺮ دﺳﺘﺸﻮﺋﯽ ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺧﻤﻴﺪﮔﯽ دارد؟‬

‫ﻟﻮﻟﻪ ﺁﺑﺮﯾﺰ زﯾﺮ ﻇﺮﻓﺸﻮﺋﯽ ﺁﺷﭙﺰﺧﻮﻧﻪ اﺻﻮﻻ" هﻤﻴﺸﻪ ﺧﻤﻴﺪﮔﯽ دارد‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﺁب زﯾـﺎدی ﺗـﻮی اﯾـﻦ ﻟﻮﻟـﻪ ﺑﺮﯾﺰﯾـﺪ‪ ،‬ﺁب از ﻟﻮﻟـﻪ‬
‫ﭘﺎﯾﻴﻦ ﻣﻴﺮود و در ﺧﻤﻴﺪﮔﯽ اول وارد ﻣﻴﺸﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻄﺮف ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و از ﺧﻤﻴﺪﮔﯽ دوم ﺑﻄـﺮف ﭘـﺎﯾﻴﻦ ﻣـﯽ رود و ﺑﻌـﺪ از ﺁﻧﺠـﺎ‬
‫ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ وارد ﭼﺎﻩ ﻣﻨﺰل ﻣﻴﺸﻮد ﻗﺴﻤﺖ زﯾﺎد ﺁب در هﺮ ﺑﺎر از ﺧﻤﻴﺪﮔﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﻋﺒﻮر ﻣﻴﮑﻨﺪ وﻟﯽ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻤﯽ از ﺁن‬
‫در ﺧﻤﻴﺪﮔﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧـﺪﻩ ﺑـﺴﻴﺎر ﻣﻬـﻢ اﺳـﺖ زﯾـﺮا ﻧﻘـﺶ ﺳﺮﭘﻮﺷـﯽ را ﺑـﺎزی ﻣﻴﮑﻨـﺪ ﮐـﻪ ﻣـﺎﺑﻴﻦ ﻟﻮﻟـﻪ‬
‫ﻓﺎﺿﻼب ﮐﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ" هﻮای واﻗﻊ در ﻓﺎﺿﻼب ﺑﻌﻠـﺖ ﻓـﺴﺎد ﻓـﻀﻮﻻت ﺑـﻮی ﺑـﺪی ﻣﻴﮕﻴـﺮد و ﺿـﻤﻨﺎ"ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﮔﺎزهﺎی ﺑﺪﺑﻮﺋﯽ هﻢ در ﻓﺎﺿﻼب وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ اﯾﻦ ﮔﺎزهﺎ از ﻃﺮﯾﻘـﯽ وارد ﺧﺎﻧـﻪ ﺷـﻮﻧﺪ ﺷـﻤﺎ را ﺑﻴﻤـﺎر ﺧﻮاهﻨـﺪ ﮐـﺮد‬
‫وﻟﯽ ﺁن ﻗﺴﻤﺖ ﺁﺑﯽ ﮐﻪ در ﺧﻤﻴﺪﮔﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﻴﻤﺎﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﭘﻮﺷـﯽ ﺑﺎﻋـﺚ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮی از ﻧﻔـﻮذ ﺑـﻮی ﺑـﺪ ﻓﺎﺿـﻼب ﺑـﺪاﺧﻞ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻴﺸﻮد و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﻤﺎ را از ﺿﺮر ﮔﺎز ﻓﺎﺿﻼب در اﻣﺎن ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﺪارد‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎ از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﺟﻨﻮب اﺳﺖ؟‬

‫زﯾﺮا هﺮ ﯾﮏ دور ﭼﺮﺧﺶ اﯾﻦ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎ ﺑﻪ دور زﻣﻴﻦ ﺣﺪود ‪ ١٫۵‬ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ و در ﻃﻮل اﯾﻦ ﻣﺪت ﻣﺎهﻮارﻩ ﯾـﮏ ﻧـﻮار‬
‫ﻣﺸﺨﺺ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽ دهﺪ و از ﺁﻧﺠـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ در ﻃـﻮل اﯾـﻦ ﻣـﺪت زﻣـﻴﻦ هـﻢ در ﺣـﺎل ﭼـﺮﺧﺶ اﺳـﺖ در ‪١٫۵‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ دوم ﯾﮏ ﻧﻮار دﯾﮕﺮ از زﻣﻴﻦ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ در هﺮ ‪ ١۶‬ﺳﺎﻋﺖ ﯾﮏ ﻋﮑﺲ ﮐﺎﻣﻞ از ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎی ﺟﺎﺳﻮﺳـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ هﻤـﻪ زﻣـﻴﻦ را زﯾـﺮ ﻧﻈـﺮ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﺁﻧﻬـﺎ را از ﺷـﻤﺎل ﺑـﻪ ﺟﻨـﻮب ﻣـﯽ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﮐﻪ وﺟﻮد دارد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐـﻪ اﮔـﺮ ‪ ٢٠‬هـﺰار ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ از ﺳـﻄﺢ زﻣـﻴﻦ ﺑـﺎﻻ ﺑـﺮوﯾﻢ ﺑـﻪ ﻣﮑـﺎﻧﯽ ﻣـﯽ‬
‫رﺳﻴﻢ ﮐﻪ از ﺁﻧﺠﺎ هﺮ دور ﭼﺮﺧﺶ ﺣﻮل زﻣﻴﻦ دﻗﻴﻘـﺂ ‪ ٢۴‬ﺳـﺎﻋﺖ ﻃـﻮل ﻣﻴﮑـﺸﺪ و هﻤـﺎﻧﻄﻮر ﮐـﻪ ﻣـﯽ داﻧـﻴﻢ در ﻋـﺮض اﯾـﻦ ‪٢۴‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ زﻣﻴﻦ هﻢ ﯾﮏ دور ﺑﻪ دور ﺧﻮدش ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ از ﺁن ﻣﮑﺎن هﻤﻮارﻩ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ از زﻣـﻴﻦ را ﻣـﯽ ﺑﻴﻨـﻴﻢ و ﺑـﺮ‬
‫اﯾﻦ اﺳﺎس هﻤﻪ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎی ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ را ﺁﻧﺠﺎ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎی ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ ‪ ٣‬ﻋﺪد هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻓـﻀﺎ ‪١٢٠‬‬
‫درﺟﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ دارﻧﺪ و ﮐﻞ زﻣﻴﻦ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪) .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻌﺪاد ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﻓﺮﺳﺘﻨﺪﻩ اﯾﻦ ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎ زﯾـﺎد اﺳـﺖ و‬
‫هﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ از ‪ ٣‬ﻣﺎهﻮارﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ(‪.‬‬

‫ﺁﯾﺎ هﻤﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی ﺻﺎﺣﺐ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻓـﻀﺎﯾﯽ ﻣﻮﺷـﮏ هـﺎ و ﺷـﺎﺗﻞ هـﺎی ﺧـﻮدرا از ﮐـﺸﻮر ﺧﻮدﺷـﺎن ﺑـﻪ ﻓـﻀﺎ‬
‫ﭘﺮﺗﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب اﯾﻦ ﺳﻮال ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ‪ .‬زﯾﺮا ﺑﺴﻴﺎری از ﮐﺸﻮرهﺎ از ﺟﻤﻠﻪ روﺳﻴﻪ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮐﻪ ﻣﻮﺷﮏ هـﺎ و ﺷـﺎﺗﻞ هـﺎی ﺧـﻮد را ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﻗﺰاﻗﺴﺘﺎن و ﮔﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﻮی ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺮای اﻧﺠﺎم دادن اﯾﻦ ﮐﺎر از داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﺧﻮدﺷـﺎن‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ از ﮐﺸﻮرهﺎﯾﯽ ﮐﻪ دارای ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪاﻧﻴـﺪ ﺷـﺎﺗﻞ‬
‫هﺎ از هﻤﻴﺸﻪ ﻣﻐﺮب ﺑﻪ ﻣﺸﺮق ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬زﯾـﺮا زﻣـﻴﻦ از ﻣﻐـﺮب ﺑـﻪ ﻣـﺸﺮق ﺣﺮﮐـﺖ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ از‬
‫ﺳﺮﻋﺖ زﻣﻴﻦ ﺑﺮای ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺎﺗﻞ هﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﻏﻴﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﺷـﺎﺗﻞ ﺑـﻪ ‪ km/h٣٢٠٠‬ﺳـﺮﻋﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻧﻴـﺎز داﺷـﺖ‪.‬‬
‫)ﯾﮏ ‪ km/h١۶٠٠‬ﺗﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﻣﻴﻦ را ﺧﻨﺜﯽ ﮐﻨﺪ و ﯾﮏ ‪ km/h١۶٠٠‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ‪ km/h٢٨٠٠٠‬ﺑﺮﺳﺪ(‪.‬‬

‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ؟‬

‫ﻣﺼﺮﯾﺎن ﻗﺪﯾﻢ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺎﯾﻪ ای ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑـﻮد ﮐـﻪ ﺳـﺎﯾﻪ ی ﻗﻄﻌـﻪ ای‬
‫ﭼﻮب ﻋﻤﻮدی ﺑﺮ روی ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻮب اﻓﻘﯽ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ و زﻣﺎن را ﺑﺎ ﺁن اﻧﺪازﻩ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺁﺑﯽ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺼﺮﯾﺎن اﺧﺘﺮاع ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺖ وﺳﻴﻠﻪ ای ﺳﺎدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﯾـﮏ ﺳـﻄﻞ ﺁب ﮐـﻪ در ﺗـﻪ ﺁن ﺳـﻮراﺧﯽ وﺟـﻮد‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﺁب از ﺳﻮراخ ﺑﻪ ﺁهﺴﺘﮕﯽ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﭼﮑﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺁب درون ﺳﻄﻞ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﻣﯽ رﻓﺖ زﻣـﺎن را ﻧـﺸﺎن‬
‫ﻣﯽ داد‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺁﻓﺘﺎﺑﯽ هﻢ ﺧﻴﻠﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎﻋﺖ هﺎی ﺳﺎﯾﻪ ای ﺑﻮد وﻟﯽ ﺑﺴﻴﺎر از ﺁن هﺎ دﻗﻴﻘﺘﺮ ﮐـﺎر ﻣـﯽ‬
‫ﮐﺮد‪.‬ﺳﺎﻋﺖ روی دﯾﻮار ﯾﺎ ﭘﺮدﻩ ای ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺬاری ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺳﺎﯾﻪ ﯾﮏ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺎﯾﻞ روی دﯾﻮار ﻧﺼﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑـﺮ روی‬
‫دﯾﻮار ﻣﯽ اﻓﺘﺪ و زﻣﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ١٤٠٠‬ﻣﻴﻼدی ﯾﮏ ﻧﻮع ﺳﺎﻋﺖ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ وزﻧﻪ‪ ،‬ﭼﺮﺧﺪﻧﺪﻩ هﺎی ﺁن را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬اﻣﺎ اﯾـﻦ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ دﻗﻴﻖ ﻧﺒﻮد و ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻤﺎر داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﺁوﻧﮕﯽ در ﺳﺎل ‪ ١٦٥٨‬ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺁﻣﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻴﻠﯽ دﻗﻴﻖ ﺑﻮد و ﻋﻘﺮﺑﻪ ی دﻗﻴﻘﻪ ﺷﻤﺎر هﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﭽﯽ را " ﭘﺘﺮ هﻠﻴﻦ " در ﺳﺎل ‪ ١٥٠٤‬ﻣﻴﻼدی ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺳﺎﻋﺘﻬﺎ ﺳﺎﻋﺘﮕﺮد ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ؟‬

‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﻮال را ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﭙﺮﺳﻴﻢ‪ :‬ﭼﺮا ﺟﻬﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻘﺮﺑﻪ هﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺟﻬـﺖ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺳـﺎﻋﺖ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؟ ﺟﻮاب اﯾﻦ ﺳﻮال را ﺑﺎ ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان داد؛ ﺳﺎﻋﺖ ﺁﻓﺘﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺳـﺎﻋﺖ ﺁﻓﺘـﺎﺑﯽ ﯾﮑـﯽ از اوﻟـﻴﻦ ﺳـﺎﻋﺘﻬﺎی ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ واﻗﻌﯽ ﺁن ﺑﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﺟﺎی اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﯾﮏ ﺑﺎزﻩ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻋﺖ ﺷـﻨﯽ ﯾـﺎ ﺁﺑـﯽ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺴﺖ‬
‫ﺑﻪ هﺮ ﻟﺤﻈﻪ روز ﯾﮏ زﻣﺎن ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪهﺪ و از اﯾﻦ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺁن را ﭘـﺪر ﺳـﺎﻋﺘﻬﺎی اﻣـﺮوزی ﺑـﻪ ﺣـﺴﺎب ﺁورد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﻋﺮﺿﻬﺎی ﻣﻴﺎﻧﯽ ﻧﻴﻤﮑﺮﻩ ﺷﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺤـﻞ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺗﻤـﺪﻧﻬﺎی ﺑﺎﺳـﺘﺎن ﺑـﻮد اﺑـﺪاع و ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻋﺮﺿﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ هﻤﻮارﻩ از ﺟﻨﻮب ﻣﯽ ﺁﯾﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺷﺮق ﺑﻪ ﻏﺮب ﺁن‪ ،‬ﺳﺎﯾﻪ ﯾﮏ ﺷـﺎﺧﺺ در‬
‫ﻃﻮل روز‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﻴﺮ ﺳﺎﻋﺘﮕﺮد را ﻣﯽ ﭘﻴﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ دﻟﻴﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﺟﻬﺘـﯽ ﮐـﻪ در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ ﺑـﻪ ﺁن ﺳـﺎﻋﺘﮕﺮد ﻣـﯽ‬
‫ﮔﻮﯾﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻬﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻘﺮﺑﻪ هﺎی ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻴﺰ هﻤﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻤـﺪﻧﻬﺎی ﺑـﺸﺮی ﺳـﺎزﻧﺪﻩ ﺗـﺎرﯾﺦ‬
‫در ﻧﻴﻤﮑﺮﻩ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد اﻻن ﻋﻘﺮﺑﻪ هﺎ ﺑﺮﻋﮑﺲ ﻣﯽ ﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد دﯾﺪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﭼﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ؟‬

‫ﻣﺜﻼ" ﻣﻴﺪاﻧﺴﺘﻴﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺎهﻴﻦ ﻣﺜﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻧﻴﺎ را ﺑـﺎ ﯾـﮏ دورﺑـﻴﻦ ﻗـﻮی ﻧﮕـﺎﻩ ﻣﻴﮑﻨـﺪ‪ .‬ﯾـﮏ ﺷـﺎهﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧـﺪ ﻣـﺜﻼ" از‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﯽ ﻣﺘﺮی روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﺷـﻴﺮ ﺑـﻪ ﺗﻴـﺰ ﺑﻴﻨـﯽ اﻧـﺴﺎن اﺳـﺖ ﻣـﺜﻼ" ﯾـﮏ ﺑـﺰ ﮐـﻮهﯽ را از ﻓﺎﺻـﻠﻪ هـﺰار و ﭘﺎﻧـﺼﺪ ﻣﺘـﺮی‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻴﺪهﺪ ﻓﻴﻠﻬﺎ و ﮐﺮﮔﺪﻧﻬﺎ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﮔﻴﺎهﺨﻮاراﻧﯽ ﮐﻪ در ﺳﻨﻴﻦ ﺑﺰرﮔﯽ و ﺑﻠﻮغ از هـﻴﭻ دﺷـﻤﻨﯽ ﺗـﺮس ﻧﺪارﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﻗﺪرت دﯾﺪﺷﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﯽ ﻣﺘﺮی دﯾﮕﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻓﺮﻗﯽ ﺑﻴﻦ ﯾﮏ ﺑﻮﺗﻪ و ﮔـﻮرﺧﺮی ﮐـﻪ ﺛﺎﺑـﺖ اﯾـﺴﺘﺎدﻩ‪،‬‬
‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺤﻴﻂ اﻃﺮاف ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎت ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﻣﻴﺰان اﺧﺘﺮاﻋﺎت در ﺳﺎل ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫اﺧﺘﺮاﻋﺎت ﺳﺎﻻﻧﻪ در ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺎﻩ هــــــﺰار ﻣﻮرد در ﺳﺎل ﻣﻴﺮﺳﺪ و در ژاﭘﻦ ﺳﯽ هـــﺰار و ﺁﻟﻤـﺎن و ﻓﺮاﺳـﻨﻪ و اﻧﮕﻠـﻴﺲ هـﺮ‬
‫ﯾﮏ دﻩ هـــﺰار ﻣﻮرد ﻣﻴﺮﺳﺪ اﻣﺎ در ﺻﺪ و ﺳﯽ ﮐﺸﻮر در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﻣﺠﻤــﻮع ﺣـﺪود ﭘﺎﻧـﺼﺪ اﺧﺘـﺮاع واﻗﻌـﯽ دارﻧـﺪ!‬
‫دﻟﻴﻞ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﮐﻢ روی ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﭘﮋوهﺶ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ و ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﮐﻨـﺎن و ﻣﺘﺨﺼـﺼﻴﻦ در ﺑﺨـﺶ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻴﻠﯽ ﮐﻤﺘﺮ از هﺰار ﻧﻔﺮ در هﺮ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮرهﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﻪ دو هﺰار و ﺷﺸـﺼﺪ ﻧﻔـﺮ‬
‫در هﺮ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﻴﺮﺳﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮﯾﻪ هﺎی ﭘﺰﺷﮑﯽ!‬

‫ﻧﻈﺮﯾﻪ هﺎى ﭘﺰﺷﻜﻰ ﺗﺎ دو ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ ورزى هﺎى ﺻﺮف ﻣﺒﺘﻨـﻰ ﺑـﻮد‪ .‬اﺳـﺘﺪﻻل ﭘﺰﺷـﻜﺎن در ﺁن روزﮔـﺎر ﺑـﺮ ﻣﺒﻨـﺎى ﻃﺒـﺎﯾﻊ‬
‫ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻃﺐ ﺑﻘﺮاﻃﻰ ﺑﻮد‪ .‬در اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎﻩ ﺑﺪن اﻧـﺴﺎن از اﺧـﻼط ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧـﻪ ﯾﻌﻨـﻰ ﺧـﻮن‪ ،‬ﺑﻠﻐـﻢ‪ ،‬ﺻـﻔﺮا )ﺻـﻔﺮاى زرد( و ﺳـﻮدا‬
‫)ﺻﻔﺮاى ﺳﻴﺎﻩ( ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺸﺎء هﺮ ﯾﻚ از اﯾﻦ اﺧﻼط از ارﮔـﺎن ﺧﺎﺻـﻰ اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣـﺜﻼً ﺧـﻮن از ﻗﻠـﺐ‪ ،‬ﺑﻠﻐـﻢ از ﻣﻐـﺰ‪،‬‬
‫ﺻﻔﺮا از آﺒﺪ و ﺳﻮدا از ﻃﺤﺎل‪ .‬ﻣﺎداﻣﻰ آﻪ اﯾﻦ اﺧﻼط ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ در ﯾﻚ ﺗﻌﺎدل ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺷﺨﺺ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ و اﮔـﺮ اﯾـﻦ ﺗﻌـﺎدل ﺑـﻪ‬
‫هﻢ ﺑﺮﯾﺰد ﺑﻴﻤﺎرى ﭘﺪﯾﺪ ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﻧﻘﺶ ﭘﺰﺷﻜﺎن اﺻﻼح اﯾﻦ ﺗﻌﺎدل ﺑﻮد آـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺗﻮﺻـﻴﻪ هـﺎﯾﻰ ﻣﺎﻧﻨـﺪ اﺳـﺘﺮاﺣﺖ و دﺳـﺘﻮرات‬
‫ﻏﺬاﯾﻰ ﯾﺎ داروهﺎى ﮔﻴﺎهﻰ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻰ ﺷﺪ و اﮔﺮ اﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت آﺎرﺳﺎز ﻧﺒﻮد ﺁﻧﮕﺎﻩ اﻗﺪام ﺑﻪ »ﻓﺼﺪ« ﻣﻰ آﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮردن ﭘﻨﻴﺮ ﺑﺎﮔﺮدو ﭼﻪ ﻣﺰﯾﺘﯽ دارد؟‬

‫در ﭘﻨﺒﺮ ﻣﺎدﻩ ای ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻴﺮاﻣﻴﻦ وﺟﻮد دارد آﻪ اﮔﺮ در ﻣﻐﺰ ﺟﻤﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ آﻨﺪی ذهﻦ ﻣﻴـﺸﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘـﻪ اﯾـﻦ ﻣـﺎدﻩ ﺗﻮﺳـﻂ ﯾـﻚ‬
‫ﻧﻮع ﺁﻧﺰﯾﻢ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ آﺎﺗﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﯽ اﯾﻦ ﺁﻧﺰﯾﻢ ﺗﺎ ﺣـﺪ ﻣﺸﺨـﺼﯽ ﻓﻌـﺎل ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮای ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﯾﻦ ﺁﻧﺰﯾﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻴﺰان ﻣﺲ را در ﺑﺪن زﯾﺎد آﺮد‪ ،‬و اﯾﻦ آﺎر ﺑﺎ ﺧﻮردن ﮔﺮدو آﻪ ﺣﺎوی ﻣﻘﺪاری ﻣﺲ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺠـﺎم ﻣﻴﺪهﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در ﻣﺘﻮن دﯾﻨﯽ ﺧﻮردن ﮔﺮدو ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﭘﻨﻴﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دوی ﻣﺎراﺗﻦ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﻚ داﺳﺘﺎن ﻣﺸﻬﻮر ﯾﻜﯽ از دوﻧﺪﮔﺎن در ﺳﺎل ‪ ٤٩٠‬ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ﺧﺒﺮ ﭘﻴﺮوزی ﺁﺗﻨﯽ هـﺎ ﺑـﺮ ﭘﺎرﺳـﻴﺎن در ﻣـﺎراﺗﻦ را ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻬﺮ ﺁﺗﻦ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬وی ﭘﺲ از رﺳﺎﻧﺪن ﺧﺒﺮ از ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎد و ﺟﺎن ﺳﭙﺮد‪ .‬اﻣﺮوزﻩ ﺑـﻪ ﯾـﺎدﺑﻮد اﯾـﻦ دوﻧـﺪﻩ و دوی ﻣـﺮگ‬
‫ﺁور او در ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت دو و ﻣﻴﺪاﻧﯽ رﺷﺘﻪ ای ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺎراﺗﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻴﺸﻮد آﻪ دوﻧﺪﮔﺎن ﻣﺴﺎﻓﺖ ‪ ٤٢‬آﻴﻠﻮ ﻣﺘﺮ را ﻣﻴﺪوﻧﺪ‪.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﮐﻪ ﭘــﻮل ﮐﺎﻏـﺬی را اﺳﮑـﻨﺎس ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ!‬

‫در اﯾﺮان اﺳﮑﻨﺎس ﻣﺎ‪ ،‬ﺧﻮد از ﮐﻠﻤﻪ "اﺳﻴﮑﻨﺎﭼﻴﺎ" روﺳﯽ ﺑﻮدﻩ و ﭼـﻮن ﺗﻠﻔـﻆ ﺁن ﺑـﺮای ﻓﺎرﺳـﯽ زﺑـﺎن ﮐﻤـﯽ ﻣـﺸﮑﻞ ﺑـﻮدﻩ ﺁﻧـﺮا‬
‫ﺳــﺎدﻩ ﮐــﺮدﻩ ﺑــﻪ ﺁن اﺳــﮑﻨﺎس ﮔﻔﺘﻨــﺪ‪ .‬اوﻟــﻴﻦ ﭘــﻮل رﺳــﻤﯽ ﮐﺎﻏــﺬی‪ ،‬ﺗﻮﺳــﻂ ﺑﺎﻧــﮏ ﺷﺎهﻨــﺸﺎهﯽ‪ ،‬در ﺳــﺎل ‪ ١٢٦٩‬ﺷﻤــﺴﯽ‬
‫"‪١٨٩٠‬ﻣﻴﻼدی" در ﺗﻬﺮان اﻧﺘﺸﺎر ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٣٠٩‬ﺷﻤﺴﯽ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺣـﻖ اﻧﺘـﺸﺎر اﺳـﮑﻨﺎس از ﺑﺎﻧـﮏ ﺷﺎهﻨـﺸﺎهﯽ‬
‫اﺧﺬ و ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان واﮔﺬار ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬واﺣﺪ ﭘﻮل اﯾﺮان در دورﻩ ﻗﺎﺟﺎرﯾﻪ ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﺗﻮﻣﺎن ﻣﻌﺎدل دﻩ ﻗـﺮان و ﺑﺮاﺑـﺮ دﻩ هـﺰار‬
‫دﯾﻨﺎر ﺑﻮد در ﺳﺎل ‪ ١٣٠٨‬ﺷﻤﺴﯽ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮن اﺣﺎد‪ ،‬ﭘﻮل اﯾﺮان ﺗﻐﻴﻴﺮ ﯾﺎﻓﺖ و واﺣـﺪ ﭘـﻮل ﺑـﻪ رﯾـﺎل ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﮔﺮدﯾـﺪ‪ .‬وﻟـﯽ هﻨـﻮز‬
‫ﮐﻠﻤﻪ ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﻗﻮت ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻴﺴﺖ و ﺑﻤﻌﻨﯽ دﻩ رﯾﺎل ﺑﮑﺎر ﺑﺮدﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ SOS‬ﻣﺨﻔﻒ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺮدم ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﯽ ﮐﻤـﮏ )‪ (SOS‬از ﺣـﺮوف اول ﻋﺒـﺎرت اﻧﮕﻠﻴـﺴﯽ )‪ (Save Our Souls‬ﯾـﺎ‬
‫‪ ((Save Our Ship‬ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ اﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ ‪ SOS‬ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﻴﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در ﮐﺪ ﻣﻮرس ﺑﻪ ﯾﺎد ﺳـﭙﺮدن اﯾـﻦ‬
‫ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻧﻘﻄﻪ هﺎ و ﺧﻄﻬﺎ ﺧﻴﻠﯽ اﺳﺎن اﺳﺖ‬
‫…‪S:‬‬
‫‪O:---‬‬
‫…‪SOS:…---‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻠﻔﻦ هﻤﺮاﻩ در هﻨﮕﺎم راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﺘﺮ از ﻣﺴﺘﯽ در هﻨﮕﺎم راﻧﻨﺪﮔﯽ اﺳﺖ!‬
‫ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﮐﻪ در داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺟﺮج واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻠﻔﻦ هﻤﺮاﻩ در هﻨﮕﺎم راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺧﻄﺮﻧـﺎﮐﺘﺮ‬
‫از ﻣﺴﺘﯽ در هﻨﮕﺎم راﻧﻨﺪﮔﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮوهﯽ از داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن رﺷﺘﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﻓﺘﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺟﺮج واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺁﻣﺮﯾﮑـﺎ در‬
‫ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﭘﮋوهﺶ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﭘﺮوﻓﺴﻮر وﯾﻠﻴﺎم واﺗﺴﻮن ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺁﻣﺎری ﺣﺪود ﯾﮏ هـﺰار ﺗـﺼﺎدف راﻧﻨـﺪﮔﯽ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﺗﺼﺎدف را ﻣﮑﺎﻟﻤﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ در هﻨﮕﺎم راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺗﺸﺨﻴﺺ دادﻧﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﯾﮏ ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﺟﺎﻟﺐ‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ ﻋﮑـﺲ‬
‫اﻟﻌﻤﻞ راﻧﻨﺪﻩ را در هﻨﮕﺎم ﻣﮑﺎﻟﻤﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ هﻤﺮاﻩ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻧـﺸﺎن دادﻧـﺪ ﮐـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﻋﮑـﺲ اﻟﻌﻤـﻞ راﻧﻨـﺪﻩ در هﻨﮕـﺎم‬
‫ﻣﺴﺘﯽ ‪ ٥‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ وی در هﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻠﻔﻦ هﻤﺮاﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﯾﮏ ﮐﺸﺘﯽ ﻓﻮﻻدی ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮ روی ﺁب ﺷﻨﺎور ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ؟‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ارﺷﻤﻴﺪش ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻗﺴﻤﺘﯽ و ﯾﺎ ﺗﻤﺎم ﯾﮏ ﺟﺴﻢ در ﺁب ﻓﺮو رود‪ ،‬ﺁن ﻣﻘﺪار از وزن ﺧﻮد را ﮐﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫وزن ﺳﻴﺎل ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬از دﺳﺖ ﻣﻴﺪهﺪ‪ .‬ﺷﻨﺎور ﻣﺎﻧﺪن ﯾﮏ ﺷﯽء ﺑﺮ روی ﯾﮏ ﺳـﻴﺎل ﺑـﺴﺘﮕﯽ ﺑـﻪ ﭼﮕـﺎﻟﯽ "ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫وزن ﺑﻪ ﺣﺠﻢ" ﺁن ﺷﯽء و ﺳﻴﺎل دارد‪ ،‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﮔﺮ ﭼﮕﺎﻟﯽ ﺷﻴﺌﯽ ﮐﻤﺘﺮ از ﭼﮕﺎﻟﯽ ﺁب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺁن ﺷﯽء ﻓﻘـﻂ ﺗـﺎ ﻧﻘﻄـﻪ ای‬
‫در ﺁب ﻓﺮو ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﺁب ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺷﺪﻩ هﻢ وزن ﺷﯽء ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺻﻠﯽ ﺻﺎدق ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘـﺲ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻣﻤﮑـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﯾﮏ ﮐـﺸﺘﯽ از ﺟـﻨﺲ ﻓـﻮﻻد ﺑـﺮ روی ﺁب ﺷـﻨﺎور ﺑﻤﺎﻧـﺪ در ﺣـﺎﻟﯽ ﮐـﻪ وزن ﻣﺨـﺼﻮص ﻓـﻮﻻد در ﺣـﺪود هـﺸﺖ ﺑﺮاﺑـﺮ وزن‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﺁب اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﮐﺸﺘﯽ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ هﻮا ﮐﻪ دارای وزن ﻣﺨﺼﻮص ‪ ٨١٦‬ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻤﺘـﺮ از ﺁب اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺴﺎب و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻧﺪازﻩ و وزن ﮐﻠﯽ ﮐﺸﺘﯽ‪ ،‬وزن ﻣﺨﺼﻮص واﻗﻌﯽ ﮐﻤﺘـﺮ از وزن ﻣﺨـﺼﻮص ﺁب‬
‫ﺑﻮدﻩ و اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻨﺎور ﻣﺎﻧﺪن ﮐﺸﺘﯽ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺁﯾﺎ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ ارﺷﻤﻴﺪس ﭼﻪ ﭼﻴﺰی را ﯾﺎﻓﺖ؟‬

‫ارﺷﻤﻴﺪس‪ ،‬رﯾﺎﺿﻴﺪان ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ‪ ،‬در ﺳﺪﻩ ﺳﻮم ﭘـﻴﺶ از ﻣـﻴﻼد در ﺳـﻴﺮاآﻮز زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽ آـﺮد‪ .‬ﺷـﻬﺮت او ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ اﺑـﺪاﻋﺎﺗﯽ‬
‫هﻤﭽﻮن اﺧﺘﺮاع اهﺮم‪ ،‬اﺧﺘﺮاع "ﭘﻴﭻ ارﺷﻤﻴﺪس" ) آﻪ هﻨﻮز هﻢ در ﻣﺼﺮ ﺑـﺮای ﺁﺑﻴـﺎری ﻣـﺰارع از ﺁن ﺑـﻪ هﻨﮕـﺎم ﺑـﺎﻻ آـﺸﻴﺪن ﺁب‬
‫ﻧﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد(‪ ،‬و ﻧﻴﺰ آﺸﻒ ﻗﺎﻧﻮن هﻴﺪروﺳﺘﺎﺗﻴﻚ اﺳﺖ‪ ،‬آﻪ ﮔﺎﻩ "اﺻﻞ ارﺷﻤﻴﺪس" ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬او ﺑـﻮد آـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺪﻧﯽ ﺑﺮهﻨﻪ از ﺣﻤﺎم ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن هﺎی ﺳﻴﺮاآﻮز دوﯾﺪ و ﻓﺮﯾﺎد زد‪" :‬اورﯾﻜﺎ‪ ،‬اورﯾﻜﺎ!" ﯾﻌﻨﯽ "ﯾﺎﻓﺘﻢ"‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﺑﻮد آﻪ او را اﯾﻦ ﻗﺪر ﺑﻪ هﻴﺠﺎن ﺁورد آﻪ ﻓﺮاﻣﻮش آﺮد ﻗﺒﻞ از دوﯾﺪن ﺑﻪ ﺳﻮی ﺧﺎﻧﻪ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﯾﺶ را ﺑﺮ ﺗـﻦ آﻨـﺪ؟ ﺑـﺮای اﯾﻨﻜـﻪ‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ هﺎ ﭘﺎﺳﺦ دهﻴﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ آﻪ وﻗﺘﯽ ﺁن روز ارﺷﻤﻴﺪس ﭘﺎ ﺑﻪ ﺧﺰﯾﻨﻪ ﮔﺬاﺷﺖ ﻓﻜـﺮش ﺑـﻪ ﭼـﻪ ﭼﻴـﺰی ﻣـﺸﻐﻮل‬
‫ﺑﻮد‪ .‬هﻴﺮو‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺳﻴﺮاآﻮز‪ ،‬از دوﺳﺘﺎن ﻧﺰدﯾﻚ ﯾﺎ ﺷﺎﯾﺪ از ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪان ارﺷﻤﻴﺪس‪ ،‬زرﮔﺮی را ﻣﺄﻣﻮر آﺮدﻩ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺮاﯾﺶ ﺗـﺎﺟﯽ‬
‫از ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺴﺎزد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺗﺎج ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪ و ﺑﻪ دﺳﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻩ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺮدﯾﺪ داﺷﺖ آﻪ زرﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﻃﻼ را ﺑﻪ آﺎرﺑﺮدﻩ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺁﯾﺎ اﻣﻜﺎن ﻧﺪاﺷﺖ آﻪ زرﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎی ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻃﻼﯾـﯽ آـﻪ ﺑـﻪ او دادﻩ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد‪ ،‬از ﻓﻠـﺰ آـﻢ ارزش ﺗـﺮی ﻣﺜـﻞ ﻧﻘـﺮﻩ ﯾـﺎ ﻣـﺲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮدﻩ‪ ،‬و ﺑﻘﻴﻪ ی ﻃﻼﯾﯽ را آﻪ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺮای ﺧﻮد ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫هﺮ آﺲ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ آﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻃﻼ را ﺑﺎ ﻧﻘﺮﻩ و ﻣﺲ ﻣﺨﻠﻮط آﺮدﻩ و در اﯾﻦ ﻣﺨﻠﻮﻃﻬﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﺁﻟﻴﺎژهﺎ‪ ،‬ﺣﺘﯽ وﻗﺘـﯽ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ زﯾـﺎدی‬
‫از ﻓﻠﺰات دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎز هﻢ رﻧﮓ ﺧﻴﺮﻩ آﻨﻨﺪﻩ ی ﻃﻼ ﺑﺎﻗﯽ ﻣـﯽ ﻣﺎﻧـﺪ‪ .‬ﻃـﻼی ﺧـﺎﻟﺺ را ﻃـﻼی ‪ ٢٤‬ﻋﻴـﺎر ﻣـﯽ ﻧﺎﻣﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻃﻼی ‪ ١٤‬ﻋﻴﺎر از ‪ %٥٨‬ﻃﻼ و ‪ %٤٢‬ﻓﻠﺰهﺎی دﯾﮕﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺁﻟﻴﺎژ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺟﻮاهﺮات اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫و ﻇﺎهﺮ ﺁن ﺑﺎ ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً هﻴﭻ ﻓﺮﻗﯽ ﻧـﺪارد‪ .‬ﺷـﺎﻩ هﻴـﺮو‪ ،‬دوﺳـﺖ ﺧـﻮد ارﺷـﻤﻴﺪس را اﺣـﻀﺎر آـﺮد و از اﯾـﻦ رﯾﺎﺿـﻴﺪان‬
‫ﻣﺸﻬﻮر ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﺁﯾﺎ واﻗﻌﺎً ﺗﺎج از ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم ﻓﻠﺰ ﺑـﺎ ارزﺷـﯽ آـﻪ ﭘﺎدﺷـﺎﻩ ﺑـﻪ زرﮔـﺮ دادﻩ در ﺁن ﺑـﻪ آـﺎر‬
‫رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻪ‪ .‬در ﺳﺪﻩ ی ﺳﻮم ﭘـﻴﺶ از ﻣـﻴﻼد‪ ،‬ﺷـﻴﻤﯽ ﺗﺤﻠﻴﻠـﯽ ﺑـﻪ اﻧـﺪازﻩ ی رﯾﺎﺿـﻴﺎت ﭘﻴـﺸﺮﻓﺘﻪ ﻧﺒـﻮد و ارﺷـﻤﻴﺪس در‬
‫رﯾﺎﺿﻴﺎت و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺴﻴﺎر داﺷﺖ‪.‬‬
‫ارﺷﻤﻴﺪس ﻗﺒﻼً ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ی ﺣﺠﻢ ﺟﺎﻣﺪهﺎﯾﯽ آﻪ ﺷﻜﻠﯽ ﻣﻨﻈﻢ ﻣﺜﻞ آﺮﻩ ﯾﺎ اﺳﺘﻮاﻧﻪ داﺷﺘﻨﺪ دﺳﺘﻮرهﺎی رﯾﺎﺿـﯽ اﺑـﺪاع‬
‫آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬او ﻣﯽ داﻧﺴﺖ آﻪ اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺠﻢ ﺗﺎج هﻴﺮو را ﺗﻌﻴﻴﻦ آﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاهﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ آﻪ ﺁﯾﺎ ﺗﺎج از ﻃـﻼی ﺧـﺎﻟﺺ درﺳـﺖ ﺷـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ ﯾﺎ از ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﻃﻼ ﺑﺎ ﻓﻠﺰات دﯾﮕﺮ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﭘﺎ ﺑﻪ ﺧﺰﯾﻨﻪ ﮔﺬاﺷﺖ و دﯾﺪ آﻪ ﺁب از ﺁن ﺳﺮ رﯾﺰ آﺮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ آﻪ ﺣﺠﻢ ﺁﺑﯽ آﻪ ﺑﻴﺮون رﯾﺨﺘـﻪ اﺳـﺖ دﻗﻴﻘـﺎً ﺑـﺎ ﺣﺠـﻢ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﺪن او آﻪ وارد ﺁب ﺷﺪﻩ ﺑﺮاﺑﺮی ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬اآﻨﻮن ﻣﯽ داﻧﺴﺖ آﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺠﻢ هﺮ ﺟـﺴﻢ ﺟﺎﻣـﺪ ﻧـﺎﻣﻨﻈﻤﯽ را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﭘﺎی ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ ﺗﺎج ﭘﺎدﺷﺎﻩ‪ .‬اﮔﺮ او ﺗﺎج را در ﻇﺮﻓﯽ ﭘﺮ از ﺁب ﻗﺮار ﻣﯽ داد‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺣﺠﻢ ﺁﺑـﯽ‬
‫را آﻪ ﺳﺮرﯾﺰ ﻣﯽ آﺮد اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی آﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﺗﺎج ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺮض آﻨﻴﺪ هﻴـﺮو ﺑـﻪ زرﮔـﺮ‪ ،‬ﻣﻜﻌﺒـﯽ از ﻃـﻼی ﺧـﺎﻟﺺ دادﻩ ﺑـﻮد آـﻪ دﻗﻴﻘـﺎً ‪ ٢‬آﻴﻠـﻮﮔﺮم وزن داﺷـﺖ‪ .‬اﺑﻌـﺎد ﭼﻨـﻴﻦ ﻣﻜﻌﺒـﯽ ‪٤/٧‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ‪ ،‬و ﺣﺠﻢ ﻣﻜﻌﺐ ‪ ١٠٤‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ زرﮔﺮ ﺗﺎج را ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎم اﯾـﻦ ﻃـﻼ درﺳـﺖ آـﺮدﻩ ﺑـﻮد و از هـﻴﭻ ﻓﻠـﺰ‬
‫دﯾﮕﺮی اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻜﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬وزن ﺗﺎج ‪ ٢‬آﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺷﻜﻞ ﺁن ﺑﺎ ﻣﻜﻌﺐ اوﻟﻴﻪ ﻓﺮق ﻣـﯽ آـﺮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﺣﺠـﻢ ﺁن هﻤـﺎن‬
‫‪ ١٠٤‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﮔﺮ زرﮔﺮ ﻓﻘﻂ از ﻧﺼﻒ ﻃﻼ اﺳﺘﻔﺎدﻩ و ﯾﻚ آﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ را ﺑﺎ وزﻧـﯽ ﺑﺮاﺑـﺮ ﻣـﺜﻼً‬
‫ﻧﻘﺮﻩ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬وزن ﺁﻟﻴﺎژ ﺑﻪ آﺎر رﻓﺘﻪ در ﺗﺎج هﻤﺎن ‪ ٢‬آﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﺠﻢ ﺁن ﺗﻔﺎوت ﻣﯽ آﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﺣﺠﻢ ﺗﺎج را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﺮد‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﻣﯽ ﺷﺪ آﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ١٠٤‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ وزن دارد‪ ،‬ﭼﻮن ﭼﮕـﺎﻟﯽ‬
‫ﻧﻘﺮﻩ ﻓﻘﻂ در ﺣﺪود ﻧﺼﻒ ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻃﻼﺳﺖ‪ .‬ﭼﮕﺎﻟﯽ هﺮ ﻣﺎدﻩ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از وزن واﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﺁن‪ .‬ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻃـﻼ ﺑـﻴﺶ از ﭼﮕـﺎﻟﯽ‬
‫دﯾﮕﺮ ﻓﻠﺰات راﯾﺞ اﺳﺖ؛ ﭼﮕﺎﻟﯽ ﺁن ‪ ١٩/٣‬ﮔﺮم ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﻜﻌـﺐ‪ ،‬ﭼﮕـﺎﻟﯽ ﻧﻘـﺮﻩ ‪ ١٠/٥‬ﮔـﺮم ﺑـﺮ ﺳـﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﻜﻌـﺐ‪ ،‬و ﭼﮕـﺎﻟﯽ‬
‫ﻣﺲ از ﺁن هﻢ آﻤﺘﺮ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ ٨/٩‬ﮔﺮم ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ اﺳـﺖ‪ .‬ﺣﺠـﻢ ﯾـﻚ ﺗـﺎج ‪ ٢‬آﻴﻠـﻮﮔﺮﻣﯽ آـﻪ از ‪ %٥٠‬ﻃـﻼ و ‪ %٥٠‬ﻧﻘـﺮﻩ‬
‫درﺳﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ 147 ،‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ارﺷﻤﻴﺪس اﯾﻦ آﺸﻒ ﺗﺼﺎدﻓﯽ را در ﺣﻤﺎم ﻋﻤﻮﻣﯽ آﺮد‪ ،‬دﯾﮕﺮ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﺣﺠﻢ ﺗﺎج ﻧﻮ هﻴﺮو دﺷـﻮار ﻧﺒـﻮد‪ .‬آـﺎﻓﯽ ﺑـﻮد‬
‫ﺁن را در ﺁب ﺑﮕﺬارد و ﺣﺠﻢ ﺁب ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺷﺪﻩ را اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی آﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ درﯾﺎﻓﺖ ﺣﺠﻢ ﺗﺎﺟﺶ ﺑـﺴﻴﺎر ﺑﻴـﺸﺘﺮ از‬
‫ﺗﺎﺟﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺎ ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺎ اﻋﺪام زرﮔﺮ ﺧﻄﺎآﺎر ﺣﻘﺶ را آﻒ دﺳﺘﺶ ﮔﺬاﺷـﺖ‪ .‬ﺗـﺼﺎدﻓﯽ آـﻪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ‬
‫اآﺘﺸﺎف ﭘﺮ ﺑﺮآﺖ ارﺷﻤﻴﺪس ﺷﺪ )ﺑﺨﺖ ﯾﺎری!( زﯾﺎد هﻢ ﺑﺮای زرﮔﺮ ﺗﺒﺮك ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ آﺸﻒ راهﯽ ﺑﺮای اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﺣﺠﻢ هـﺮ ﺟـﺴﻢ ﺟﺎﻣـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪ ارﺷـﻤﻴﺪس ﺁن ﻗـﺪر‪ ،‬هﻴﺠـﺎن زدﻩ ﺷـﻮد آـﻪ‬
‫وﻗﺘﯽ از ﺣﻤﺎم ﺑﻴﺮون ﻣﯽ دود ﻓﺮاﻣﻮش آﻨﺪ آﻪ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﯾﺶ را ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺧﺮﺧﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ؟‬

‫ﺧﺮﺧﺮﮐﺮدن هﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻈﺎهﺮ وﻗﻔﻪ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﯾﺎ ﺁﭘﻨﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺧﺮﺧـﺮ‪ ،‬ﻓـﺮد ﺑـﺮای ﭼﻨـﺪ ﻟﺤﻈـﻪ‬
‫دﭼﺎر وﻗﻔﻪ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ‪ ،‬اﮔﺮ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﺁﻓﺮﯾﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاهﻴﻢ درﺑﺎرﻩ ﻋﻠﺘﻬﺎی ﺧﺮﺧﺮ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮕﻮﯾﻴﻢ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﺧﺮﺧﺮ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ ﻟﻮزﻩ هﺎ ﯾﺎ ﺁدﻧﻮﺋﻴﺪ )هﻤﺎن ﮐﻪ ﻋﻤﻮم ﻣـﺮدم ﺁن را ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻟـﻮزﻩ ﺳـﻮم‬
‫ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ( اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮی ﻣﺜﻞ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬اﻧﺤﺮاف ﺗﻴﻐﻪ ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻴـﭗ و ﺑـﺰرگ ﺷـﺪن ﺷـﺎﺧﮏ‬
‫هﺎی ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻮزﯾﺖ هﺎی ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬ﺁﻟﺮژی‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪﺑﻮدن ﮐﺎم ﻧﺮم‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ وزن‪ ،‬ﻣـﺼﺮف داروهـﺎی ﺁﻧﺘـﯽ هﻴـﺴﺘﺎﻣﻴﻦ و‬
‫داروهﺎی ﺁراﻣﺒﺨﺶ و ﺧﻮاب ﺁور ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷـﻞ ﺷـﺪن ﻋـﻀﻼت ﺣﻠـﻖ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ از ﻋـﻮاﻣﻠﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﮐـﻪ ﻓـﺮد را‬
‫ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺁﭘﻨﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺮﺧﺮ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎک ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻮارﺿﯽ ﺧﻄﺮﻧـﺎک داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﯾﺠـﺎد ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺷﺨـﺼﻴﺘﯽ و‬
‫رﻓﺘﺎری ﮔﺎﻩ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی و ﺑﯽ ﺣﻮﺻﻠﮕﯽ در ﻓﺮد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﮐﻮدﮐﺎن‪ ،‬ﺧﺮﺧـﺮ ﺑـﺎ ﻋﻼﯾﻤـﯽ ﻣﺜـﻞ ﮐـﻢ اﺷـﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺷـﺐ‬
‫ادراری‪ ،‬ﮐﺎهﺶ وزن و رﺷﺪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ هﻤـﺮاﻩ اﺳـﺖ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ‪ ،‬وﺟـﻮد ﺧﺮﺧـﺮ و ﺁﭘﻨـﻪ اﻓـﺮاد را ﻣـﺴﺘﻌﺪ ﻓـﺸﺎرﺧﻮن ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺧﺘﻼﻻت رﯾﺘﻢ ﻗﻠﺐ در ﺧﻮاب ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﻤﺒﻮد اﮐﺴﻴﮋن هﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮﮔﻬﺎی ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﻬﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻣﺎ درﺑﺎرﻩ درﻣﺎن ﺧﺮﺧﺮ‪ :‬روﺷﻬﺎی درﻣﺎن ﺑﺮاﺳﺎس ﻋﻠﺘﻬﺎی ﺁن ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺮادی ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺮﺧﺮ ﺧﻔﻴﻒ ﻣﺒﺘﻼ هـﺴﺘﻨﺪ و وزن‬
‫ﺑﺎﻻﯾﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ رژﯾـﻢ ﻏـﺬاﯾﯽ و ﭘﻴـﺎدﻩ روی وزن ﺧـﻮد را ﮐـﺎهﺶ دهﻨـﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑﺎﯾـﺪ از ﻣـﺼﺮف داروهـﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫دﯾﺎزﭘﺎم‪ ،‬ﺁﻧﺘﯽ هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ هﺎ و ﺳﺎﯾﺮ داروهﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺛﺮ ﺧﻮاب ﺁور دارﻧﺪ ﺧـﻮدداری ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ اﻓـﺮاد ﺑﺎﯾـﺪ از ﺧﻮاﺑﻴـﺪن ﺑـﻪ ﭘـﺸﺖ‬
‫ﺧﻮدداری ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮ ﺑﺨﻮاﺑﻨﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺶ از ﺧﻮاب از ﺧﻮردن ﻏﺬاهﺎی ﺳﻨﮕﻴﻦ ﭘﺮهﻴﺰ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﻤﺎران دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﺧﺮﺧﺮ ﺷﺪﯾﺪ دارﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻼت ﺁﻟﺮژی ﯾﺎ اﻧﺤﺮاف ﺗﻴﻐﻪ ﺑﻴﻨﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺁن را ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﺟﺮاﺣـﯽ‬
‫درﻣﺎن ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻨﺪی ﮐﺎم هﻢ ﻣﺸﮑﻞ دﯾﮕﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺁن را ﺑـﺎ ‪٣‬روش ﺟﺮاﺣـﯽ‪ ،‬ﻟﻴـﺰر و اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از اﻣـﻮاج رادﯾـﻮﯾﯽ‬
‫درﻣﺎن ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎز هﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﮐﺮد ﺧﺮﺧﺮ ﭘﺪﯾﺪﻩ ای ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﯽ و در واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﻮﻋﯽ ﺑﻴﻤﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮﻩ ﺻـﺤﻴﺢ ﺁن را‬
‫درﻣﺎن ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﺴﺘﻦ دﯾﻮار ﺻﻮﺗﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﭼﻪ؟‬

‫ﺑﺮای ﺗﻮﺿﻴﺢ درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﭽﻪ هﻨﮕﺎم ﺷﮑﺴﺘﻦ دﯾﻮار ﺻﻮﺗﯽ روی ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮت ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻮﺟﯽ ﺑﺎ ﺳـﺮﻋﺖ اﻧﺘـﺸﺎر‬
‫ﻣﺤﺪود ﻧﮕﺎﻩ ﮐﺮد‪ .‬هﻤﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺤﺪود و ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻢ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ ﺻـﻮت ﺁﺷـﻨﺎﯾﯽ دارﯾـﺪ؛ ﺑﺎزﺗـﺎب ﺻـﺪا در ﮐـﻮﻩ‪،‬‬
‫ﺗﺎﺧﻴﺮ زﻣﺎﻧﯽ در ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪﮔﻮهﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﭼﻴﺰ را ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪای رﻋﺪ ﭘﺲ از دﯾﺪن ﺑﺮق‪ .‬در ﺳـﻄﺢ‬
‫درﯾﺎ و دﻣﺎی ‪٢٢‬درﺟﻪ‪ ،‬اﻣﻮاج ﺻﻮﺗﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪٣٤٥‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﯾﺎ ‪١٢٤٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬هـﺮ ﭼـﻪ دﻣـﺎ و‬
‫ﻓﺸﺎر ﮐﺎهﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت ﮐﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﺑﺮای هﻮاﭘﻴﻤﺎﯾﯽ در ارﺗﻔﺎع ‪ ٣٥‬هﺰار ﭘﺎﯾﯽ ‪ -‬ﺟـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ دﻣـﺎ ‪-٥٤‬‬
‫درﺟﻪ اﺳﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت ﺑﻪ ‪٢٩٥‬ﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﯾﺎ ‪١٠٦٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺻـﻮﺗﯽ را ﺗـﺼﻮر ﮐﻨﻴـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﯾﮏ ﭘﺎﻟﺲ در ﺛﺎﻧﻴﻪ در ﻓﻀﺎ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺎﻟﺴﻬﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﭘﻮﺳـﺘﻪ هـﺎی ﮐـﺮوی از هـﻮای ﭘـﺮ ﻓـﺸﺎر ﮐـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت ﺑﺰرگ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺻﻮت را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺼﻮر ﮐﺮد )درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﯾﺮﻩ هﺎی اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻩ در ﺳﻄﺢ ﺁب ﭘـﺲ‬
‫از ﭘﺮﺗﺎب ﯾﮏ ﺳﻨﮓ( ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﺮﻩ هﺎ ﺟﺒﻬﻪ هﺎی ﻣﻮج ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﺸﻤﻪ ﺳﺎﮐﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺮﻩ هـﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ داﯾـﺮﻩ هـﺎی ﺁب‬
‫هﻢ ﻣﺮﮐﺰ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ اﮔﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺮﻩ هﺎ را در ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺘﺶ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐـﻪ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮐﺮﻩ هﺎ از هﻢ در ﯾﮏ ﻃﺮف )در ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ( ﮐﻤﺘﺮ و در ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار اﯾﻦ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﺸﺎر ﺻﻮت دارد‪ .‬هﺮ ﭼﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺒﻬﻪ هﺎی ﻣﻮﺟﯽ ﮐﻪ در هﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ ﺷﺪﻩ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﺒﻬﻪ هﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﻤﺘﺮ و ﮐﻤﺘﺮ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ در ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻪ ﻣﻮج ﺻﻮﺗﯽ ﺧﻮد ﻣﯽ رﺳﺪ و ﺑـﺎ ﺁن ﺣﺮﮐـﺖ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮری ﮐـﻪ ﺟﺒﻬـﻪ هـﺎی‬
‫ﮐﺮوی اﻣﻮاج ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ هﻤﮕﯽ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﻣﺜﻞ ﺣﻠﻘﻪ هﺎی ﺗﻮ در ﺗﻮ ﺑـﺎ ﺷـﻌﺎﻋﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﮐـﻪ در ﯾـﮏ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮ هﻢ ﻣﻤﺎﺳﻨﺪ(‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻓﻴﺰﯾﮑﯽ ﺟﺒﻬﻪ هﺎی ﻣﻮج ﻧﺸﺎن دهﻨـﺪﻩ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻓـﺸﺎر هـﻮا هـﺴﺘﻨﺪ و هﻤـﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻓـﺸﺎر‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻮش ﻣﺎ ﺁن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﺪا ﻣﯽ ﺷﻨﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺗﺼﻮر ﮐﻨﻴﺪ هﻤﻪ اﯾﻦ ﺟﺒﻬﻪ هﺎی ﻣﻮج ﭘﺮﻓﺸﺎر ﺟﻠﻮی ﯾﮏ هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﯽ در ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﺟﻤﻊ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺟﺒﻬﻪ هﺎ هﻤﺪﯾﮕﺮ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﯾﮏ ﻣﻮج ﻓﺸﺎر ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎد ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ دهﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻮج‪ ،‬ﻧﻴﺮوی ﻣﻘﺎوﻣﺖ هﻮا را زﯾﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎهﺶ ﻧﻴﺮوی ﺑﺎﻻﺑﺮ و دﺷﻮاری ﮐﻨﺘـﺮل هﻮاﭘﻴﻤـﺎ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬وﻗﺘـﯽ ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮان از ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت ﭘﻴﺸﯽ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ ،‬از اﯾﻦ ﺳﺪ و دﯾﻮار ﺻﻮﺗﯽ ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح دﯾﻮار ﺻـﻮﺗﯽ‬
‫را ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮج‪ ،‬داﻣﻨﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁن ‪ Shock Wave‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در هﻮا ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑـﻪ‬
‫زﻣﻴﻦ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬ﺷﺪت ﻣﻮج رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع هﻮاﭘﻴﻤﺎ و اﻧﺪازﻩ ﺁن ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬اﮔﺮ هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻗـﺪر ﮐـﺎﻓﯽ ﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮج ﻓﺸﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺁﻧﻘﺪر ﻗﻮی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﮑـﺴﺘﻦ ﺷﻴـﺸﻪ هـﺎ‪ ،‬ﺗﺨﺮﯾـﺐ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن هـﺎی ﺳـﺴﺖ و ﯾـﺎ‬
‫ﮐﺎهﺶ ﺷﻨﻮاﯾﯽ اﻓﺮاد ﺷﻮد‪ .‬ﺷﮑﺴﺘﻦ دﯾﻮار ﺻﻮﺗﯽ ﯾﺎ ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﺳـﺮﻋﺖ ﺻـﻮت‪ ،‬اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر در ‪ ١٤‬اﮐﺘﺒـﺮ ‪ ١٩٤٧‬و ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﭼﺎک ﺑﻴﮕﺮ‪ ،‬ﺧﻠﺒﺎن ﻧﻴﺮوی هﻮاﯾﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﺎ هﻮاﭘﻴﻤﺎی ‪ -X1‬ﮐﻪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎد‪ .‬اﻣـﺮوزﻩ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎی ﺟﻨﮕﻨﺪﻩ ﺑﺮاﺣﺘﯽ از ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت ﻣﯽ ﮔﺬرﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮری ﮐـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑﻌـﻀﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ‪ SR71‬ﺑـﻪ ‪ ٣٦٠٠‬ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ در‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ ٣‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺻـﻮت ﻣـﯽ رﺳـﺪ‪ .‬در اﻃـﺮاف ﺑﺎﻟﻬـﺎی هﻮاﭘﻴﻤـﺎ ﺑﺨـﺼﻮص در ﺷـﺮاﯾﻂ ﭘـﺮواز ﺻـﻮﺗﯽ‪ ،‬ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﮐـﻢ ﻓـﺸﺎر‬
‫ﻓﺮاواﻧﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ هﻮا ﺑﺨﺎر ﺁب زﯾﺎد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻓـﺸﺎر هـﻮای ﭘـﺎﯾﻴﻦ‪ ،‬ﺁب ﻣﻮﺟـﻮد در هـﻮا را ﻣﺘـﺮاﮐﻢ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ و‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﺑﺮی از ﺑﺨﺎر در اﻃﺮاف ﺁن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ هﻮاﭘﻴﻤﺎ از دﯾﻮار ﺻﻮﺗﯽ ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬هﻮا ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑـﺎ ‪Shock‬‬
‫‪ Wave‬ﺁﺷﻔﺘﻪ و ﺑﺨﺎر ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮگ درﺧﺘﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر هﻤﺰﻣﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ رﯾﺨﺘﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ؟‬

‫ﺑﺎ ﺧﺰان ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﺑﺮگ درﺧﺘﻬﺎ هﻢ ﯾﮑﯽ ﯾﮑﯽ زرد و ﻗﺮﻣﺰ و ﻧﺎرﻧﺠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑـﺎ ﯾـﮏ ﻓﺮﻣـﺎن هﻤﺰﻣـﺎن رﻧـﮓ ﻋـﻮض ﻣـﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔﻬﺎ ﺷﺮوع ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ رﯾﺨﺘﻦ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ اﯾﻦ هﻢ ﻧﻮاﯾﯽ ﻋﻈﻴﻢ ﭼﻄﻮر در ﻃﺒﻴﻌﺖ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ؟ ﺷﺎﯾﺪ اﯾﻦ‬
‫ﻗﻀﻴﻪ در ﻇﺎهﺮ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﺮای ﻣﺎ ﻋﺎدی ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﭼﻮن هﺮ ﺳﺎل ﻓﺼﻞ ﭘﺎﯾﻴﺰ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬هﻤﻪ از درﺧﺘﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮگ رﯾﺰان دارﻧـﺪ و‬
‫هﺮ ﺑﻬﺎر هﻤﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺷﮑﻮﻓﻪ‪ ،‬اﻣﺎ درﺧﺘﺎن ﭘﺎی هـﻴﭻ ﺑﺮﮔـﻪ ای را اﻣـﻀﺎ ﻧﮑـﺮدﻩ اﻧـﺪ‪ ،‬ﮐـﻪ وﻇﻴﻔـﻪ ای اﯾـﻦ ﭼﻨﻴﻨـﯽ را ﺑـﺪون ﮐـﻢ و‬
‫ﮐﺎﺳﺖ اﻧﺠﺎم دهﻨﺪ‪ .‬اﺻﻼ ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﮔﻬﺎ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ هﺎی ﻏﺬاﺳﺎزی درﺧﺘﺎن‪ ،‬هﻤﻪ ﺑﺎ هـﻢ و در ﯾـﮏ ﻣـﺪت ﻣﻌﻠـﻮم از ﺁن ﺟـﺪا‬
‫ﺷﻮﻧﺪ؟ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﯾﮑﯽ از ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﺷﮕﺮف روی ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺳـﺎﻟﻬﺎ و ﺳـﺎﻟﻬﺎ ﻃـﻮل ﮐـﺸﻴﺪ ﺗـﺎ داﻧـﺸﻤﻨﺪان‬
‫ﭘﺮدﻩ از راز ﺁن ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬هﻤﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ ﮐﻪ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ اﻧﺮژی زاﯾﯽ زﻣﻴﻦ هﻤﻴﺸﻪ در ﺣﺎل ﺗـﺎﺑﺶ و‬
‫ﭘﺮﺗﻮ اﻓﮑﻨﯽ اﺳﺖ و ﻃﻴﻒ ﻧﻮرﺳﻔﻴﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻣﻮﺟﻬﺎی ﻣﻌﻴﻨﯽ ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺮﯾﻦ اﻣﻮاﺟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در زﻧﺪﮔﯽ روزﻣـﺮﻩ‬
‫ﻣﺎ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺎزی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬هﺮ ﮐﺪام از اﺟﺰای ﻃﻴـﻒ ﻧـﻮر ﺳـﻔﻴﺪ از ﺑـﻨﻔﺶ ﺗـﺎ ﻗﺮﻣـﺰ در ﻓﻌـﻞ و اﻧﻔﻌـﺎﻻت ﺣﻴـﺎﺗﯽ ﻧﻘـﺶ‬
‫ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼ اﺷﻌﻪ هﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﺁن ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬ﻧﺎرﻧﺠﯽ‪ ،‬زرد و ﺳﺒﺰ اﺳﺖ ﮔﻴﺎهﺎن را وادار ﺑﻪ رﺷﺪ و ﻧﻤـﻮ‬
‫و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺨﺼﻮص ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ دارد و در ﻋﻮض اﺷﻌﻪ هﺎی ﺁﺑﯽ ﻣﺮﮐـﺐ از ﺑـﻨﻔﺶ ﻧﻴﻠـﯽ و ﺁﺑـﯽ از‬
‫رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪی ﮐﻪ اﺷﻌﻪ ﻣﺎورای ﺑﻨﻔﺶ اﺛﺮات ﻣﺨﺮب و زﯾﺎﻧﺒـﺎری روی ﮔﻴﺎهـﺎن دارد‪ .‬و ﺟﺎﻟـﺐ‬
‫اﯾﻦ ﮐﻪ اﺷﻌﻪ هﺎی ﻗﺮﻣﺰ در ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﺑﻪ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻴﺰان ﺧﻮد ﻣﯽ رﺳﻨﺪ و اﺷﻌﻪ هﺎی ﺁﺑﯽ در ﻓﺼﻞ ﭘﺎﯾﻴﺰ‪ .‬و اﯾﻦ ﻃﻮر اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫اﺷﻌﻪ هﺎی ﻗﺮﻣﺰ در ﺑﻬﺎر ﮔﻴﺎهﺎن را ﺑﻪ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ و رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﺑﻴـﺸﺘﺮ وادار ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ و اﯾـﻦ ﺑﺮﮔﻬـﺎی ﻟﻄﻴـﻒ ﺳـﺒﺰ رﻧـﮓ از دل‬
‫ﺷﺎﺧﻪ هﺎی ﻗﻬﻮﻩ ای و ﺳﻴﺎﻩ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ زﻧﻨﺪ و در زﻣﺴﺘﺎن ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ اﺷـﻌﻪ هـﺎی ﺁﺑـﯽ و ﺗـﺎﺛﻴﺮات ﻣﺨـﺮب ﺁن ﮐﻠﺮوﭘﻼﺳـﺖ هـﺎ‬
‫ﯾﮑﯽ ﯾﮑﯽ رﻧﮓ ﻣﯽ ﺑﺎزﻧﺪ و ﺑﻪ ﮐﺮوﻣﻮ‪ ،‬ﭘﻼﺳﺖ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ رﻧﮕﻴـﺰﻩ هـﺎی ﮔﺰاﻧﺘﻮﻓﻴـﻞ )زرد( وﻟﻴﮑـﻮﭘﻦ )ﻗﺮﻣـﺰ( اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﺮﻩ هﺎی زﯾﺒﺎ را ﺑﺮای ﻣﺎ رﻧﮓ ﺁﻣﻴﺰی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺪا ﺷﺪن ﺑﺮﮔﻬﺎ ﯾﮏ ﻃﺮح ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت زﯾﺴﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬درﺳـﺖ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
 ‫ﻧﻮر ﺑﻪ درﺧﺘﻬﺎ ﻓﺮﻣﺎن رﻧﮓ ﻋﻮض ﮐﺮدن ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬اﻣﺎ رﯾﺨﺘﻦ ﺑﺮﮔﻬﺎ اﺻﻼ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻧﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﻮر ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫در ﺟﺪا ﺷﺪن ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﯾﻦ ﮐﻪ ﮐﺎر ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز و ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻮادﻏـﺬاﯾﯽ در ﭘـﯽ از ﺑـﻴﻦ رﻓـﺘﻦ ﮐﻠﺮوﻓﻴـﻞ هـﺎ در‬
‫ﺑﺮﮔﻬﺎ ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻻﺑﻼی ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﮔﻴﺎهﯽ هﻢ ﭼﻴﺰهـﺎﯾﯽ ﺷـﺮوع ﺑـﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬در ﮔﻴﺎهـﺎن هـﻢ ﻣﺜـﻞ ﺑـﺪن ﻣـﺎ‬
‫ﻣﻮادﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم هﻮرﻣﻮن‪ ،‬ﺳﻨﺘﺰ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﺎن هﺎی ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﻪ اﻧﺪام هـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣـﯽ رﺳـﺎﻧﻨﺪ‪ .‬هﻮرﻣﻮﻧﻬـﺎی‬
‫ﺑﺮگ رﯾﺰی درﺧﺖ ﭘﻴﺎﻣﯽ را ﺑﻪ دﯾﻮارﻩ هﺎی ﺑﻴﻦ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﮔﻴﺎهﺎن ﺻﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑـﻴﻦ ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎی ﮔﻴـﺎهﯽ )ﺑـﺮﺧﻼف ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎی‬
‫ﺟﺎﻧﻮری ﮐﻪ هﻴﭻ دﯾﻮارﻩ ای وﺟﻮد ﻧﺪارد) دﯾﻮارﻩ ﺳﻠﻮﻟﯽ از ﺟﻨﺲ ﭘﮑﺘﻮﺳﻠﻮﻟﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻓﺮﻣﺎن اﻓﺘـﺎدن ﺑـﺮگ ﺻـﺎدر ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬اﯾﻦ دﯾﻮارﻩ ﻣﺘﻼﺷﯽ و از هﻢ ﺟﺪا ﻣﯽ ﺷﻮد‪) .‬وﻗﺘﯽ داﻧﻪ هـﺎی ﺑـﻪ را داﺧـﻞ ﺁب ﻗـﺮار ﻣـﯽ دهـﻴﻢ‪ ،‬اﯾـﻦ دﯾـﻮارﻩ ﺑـﺎ اﯾﺠـﺎد‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ژﻟﻪ ای در ﺁب ﺣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﯽ اﯾﻨﺠﺎ هﻢ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ(‪ .‬ﭘﺲ ﭘﻴﻮﺳـﺘﮕﯽ ﺑـﻴﻦ ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎ از ﺑـﻴﻦ ﻣـﯽ رود‪ ،‬اﯾـﻦ‬
‫ﻃﻮر ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط دﻣﺒﺮگ ﮐﻢ ﮐﻢ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﻪ ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻃﻮری ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺁوﻧﺪهﺎ ﺑﺎ هﻢ ارﺗﺒﺎط دارﻧـﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨـﯽ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎهﺮگ ﺣﻴﺎﺗﯽ و ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ اﺗﺼﺎل‪ .‬در ﻣﺠﺮاهﺎی ﺁوﻧﺪی هﻢ دﯾﻮارﻩ هﺎﯾﯽ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺗﻴﻞ راﻩ اﯾﻦ ﺷﺮﯾﺎن هـﺎی ﺣﻴـﺎﺗﯽ را‬
‫ﻣﯽ ﺑﻨﺪد و ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور ﻣﻮادﻏﺬاﯾﯽ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﻮژی ﺑﺮگ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ از ﺳـﺎﻗﻪ ﻗﻄـﻊ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد و ﺑﺮگ در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﺮاﺛﺮ ﻧﻴﺮوی ﺛﻘﻞ ﯾـﺎ وزش ﮐـﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻧـﺴﻴﻤﯽ از ﺳـﺎﻗﻪ ﺟـﺪا ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺎ ﺳـﻘﻮط ﺑـﺮگ ﺟـﺪار‬
‫ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﺁن ﺑﺨﺶ از ﻻﯾﻪ ﺟﺪاﮐﻨﻨﺪﻩ ﮐﻪ روی ﺳﺎﻗﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ‪ ،‬از ﺳﻮﺑﺮﯾﻦ )ﭼﻮب ﭘﻨﺒﻪ( اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ هﻤﻴﻦ ﻣـﺎدﻩ‬
‫ﻣﺤﻞ زﺧﻢ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﻦ ﺳﻘﻮط را ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ در ﺳﺎﻗﻪ ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻤـﺎ ﻣـﯽ داﻧﻴـﺪ ﮐـﻪ هﻤـﻪ درﺧﺘـﺎن هـﻢ ﺧـﺰان ﻧﻤـﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺗﻨﻬﺎ درﺧﺘﺎﻧﯽ ﺧﺰان ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل دورﻩ ﯾﮑﺴﺎﻟﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﭼﻨﺪ ﻣﺎهﯽ را در اﺳـﺘﺮاﺣﺖ ﮐﺎﻣـﻞ ﺑـﻪ ﺳـﺮ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﯾﻦ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮔﻴﺎهﺎن ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎ اﺣﺘﻴﺎج دارﻧﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ درﺟﻪ ﺧﺎص و ﻃﯽ زﻣﺎن ﺧﺎص ﺳـﺮﻣﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺗـﺎ‬
‫اﯾﻦ ﻧﻴﺎز ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﻮد و دوﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺎدﻩ رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ در ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬درﺧﺘـﺎﻧﯽ ﮐـﻪ در ﺟﻨﮕﻠﻬـﺎی اﺳـﺘﻮا هـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬هـﻴﭻ وﻗـﺖ‬
‫ﺧﺰان ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎز ﺳﺮﻣﺎﯾﯽ هﻢ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ درﺧﺘﺎﻧﯽ هﻤﻴﺸﻪ ﺳﺒﺰ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ اﯾـﻦ ﺑـﻪ ﺁن ﻣﻔﻬـﻮم ﻧﻴـﺴﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮگ ﺁﻧﻬﺎ هﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﻤﯽ رﯾﺰد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﺁﻧﻬﺎ رﯾﺰش ﺑﺮگ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺪرﯾﺠﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ﺣﺘﯽ ﺑﻌﻀﯽ درﺧﺘـﺎن در ‪ ٢‬ﻧـﻮع‬
‫ﺧﺰاﻧﺪار و ﻏﻴﺮﺧﺰاﻧﺪار‪ ،‬دﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺮﮐﺒﺎت‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﺁب و هﻮاﯾﯽ هﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ روی اﯾﻦ ﻋﺎدت رﺷـﺪی‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ ﮐﻪ درﺧﺘﺎن در ﻓﺼﻞ ﺳﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻓﺮو ﻣﯽ روﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻻت زﯾﺴﺘﯽ زﯾﺮ اﯾﻦ ﭘﻮﺳـﺘﻪ هـﺎی‬
‫ﺳﺨﺖ هﺮﮔﺰ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺑﻬﺎر اوﻟﻴﻦ اﺷﻌﻪ هﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﺧﻮرﺷﻴﺪ دوﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬـﺎ را وادار ﺑـﻪ ﺷـﮑﻮﻓﻪ دادن و‬
‫ﺟﻮاﻧﻪ زدن ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺎﺛﻴﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ!‬

‫ﺑﺴﻴﺎری از زﺑﺎﻧﻬﺎی اروﭘﺎﯾﯽ از زﺑﺎن ﻻﺗﻴﻦ آﻪ زﺑﺎن روﻣﻴﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺳﺎآﻦ در اﯾﺘﺎﻟﻴـﺎ ﺑـﻮد رﯾـﺸﻪ ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ از ﺗـﺴﺨﻴﺮ‬
‫اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ روﻣﯽ هﺎ آﻪ از ﺳﺎل ‪ ٥٥‬ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ﺁﻏﺎز ﺷﺪ و ﭼﻬﺎر ﻗـﺮن اداﻣـﻪ ﯾﺎﻓـﺖ ﺧﻴﻠـﯽ از ﻟﻐـﺎت ﻻﺗـﻴﻦ ﺑـﻪ زﺑـﺎن‬
‫اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ راﻩ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬زﺑﺎﻧﻬﺎی اﯾﺘﺎﻟﻴﺎﯾﯽ‪ ،‬اﺳﭙﺎﻧﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﯽ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻻﺗﻴﻦ ﻧﺰدﯾﻚ هﺴﺘﻨﺪ و ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ‬
‫)زﺑﺎﻧﻬﺎی ﻣﺸﺘﻖ از ﻻﺗﻴﻦ( ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﻧﻴﺰ از زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ ﺗﺎﺛﻴﺮ زﯾﺎدی ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻓﺘﺢ اﯾﺮان ﺑﻪ دﺳﺖ اﻋﺮاب در دهﻪ هﺎی اول هﺠـﺮی ﺷﻤـﺴﯽ‬
‫و روی ﺁوردن اﯾﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻪ دﯾﻦ اﺳﻼم ﻟﻐﺎت ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ راﻩ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫زﺑﺎن )ﻣﺎﻧﺪارﯾﻦ( آﻪ زﺑﺎن رﺳﻤﯽ ﭼﻴﻨﯽ هﺎﺳﺖ ﺑﻴﺶ از هﺮ زﺑﺎن دﯾﮕـﺮی ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﯾـﻚ زﺑـﺎن ﻣـﺎدری ﺗﻜﻠـﻢ ﻣﻴـﺸﻮد‪ .‬در ﭼـﻴﻦ‬
‫ﺑﻴﺶ از ‪ ٧٥٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﯾﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ زﺑﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬زﺑﺎن ﻣﺎﻧﺪارﯾﻦ ﺑـﻪ ﮔـﺮوﻩ زﺑﺎﻧﻬـﺎی ﭼﻴﻨـﯽ ‪ -‬ﺗﺒﺘـﯽ ﺗﻌﻠـﻖ دارد‪ .‬در‬
‫ﺷﻜﻞ ﻧﻮﺷﺘﺎری اﯾﻦ زﺑﺎن از اﻟﻔﺒﺎ ﯾﺎ ﺣﺮوف ﻣﺠﺰا اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ هﺮ آﻠﻤﻪ ﯾﺎ اﯾﺪﻩ ﺧﺎص ﺑـﺎ ﯾـﻚ ﻋﻼﻣـﺖ ﺗـﺼﻮﯾﺮی ﺑﻴـﺎن‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬راﯾﺠﺘﺮﯾﻦ زﺑﺎن دﻧﻴﺎ ﯾﻌﻨﯽ زﺑـﺎن اﻧﮕﻠﻴـﺴﯽ هـﻢ ﻋـﻼوﻩ ﺑـﺮ اﯾﻨﻜـﻪ ‪ ٣٥٠‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﻧﻔـﺮ در آـﺸﻮرهﺎی اﻧﮕﻠـﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺁﻣﺮﯾﻜـﺎ‪،‬‬
‫آﺎﻧﺎدا‪ ،‬اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ و زﻻﻧﺪﻧﻮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﺑﺎن ﻣﺎدری از ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﺸﻮد دو ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد در ﺳـﺎﯾﺮ آـﺸﻮر هـﺎی ﺟﻬـﺎن ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان زﺑﺎن دوم ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺳﻮم ﻓﺮا ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺳﻤﺖ دﮔﻤﻪ هﺎی ﻟﺒﺎﺳﻬﺎی ﻣﺮداﻧﻪ و زﻧﺎﻧﻪ ﺑﺎ هﻢ ﻓﺮق دارد؟‬

‫هﻤﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻴﻢ ﮐﻪ دﮔﻤﻪ هﺎی ﻟﺒﺎﺳﻬﺎی زﻧﺎﻧﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ ﺑـﺴﺘﻪ ﻣﻴـﺸﻮد و ﺑـﺮﻋﮑﺲ دﮔﻤـﻪ ﻟﺒﺎﺳـﻬﺎی ﺁﻗـﺎﯾﻮن ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬
‫راﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺟﻮاب اﯾﻦ ﺳﺌﻮال را در ﺳﺎﻟﻬﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺪﯾﻢ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ در درﺑﺎر ﺷﺎهﺎن‪ ،‬زﻧﻬﺎ و دﺧﺘﺮان ﺷـﺎهﺎن‬
‫ﺑﺮای ﺧﻮد ﻧﺪﯾﻤﻪ ای داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻟﺒﺎس ﺑﻪ ﺗﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ ﺁن زﻣﺎن ﺑـﻪ ﺗﻨﻬـﺎﯾﯽ ﻣﻴـﺴﺮ‬
‫ﻧﺒﻮد و اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﮐﻤﮏ داﺷﺖ و اﯾﻦ ﻧﺪﯾﻤﻪ هﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ دﮔﻤﻪ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎی ﺧﺎﻧﻤﻬﺎ را ﻣﯽ ﺑﺴﺘﻨﺪ و از ﺁﻧﺠﺎ ﮐـﻪ درﺻـﺪ اﻧـﺴﺎﻧﻬﺎی‬
‫راﺳﺖ دﺳﺖ زﯾﺎدﺗﺮ اﺳﺖ از اﯾﻦ رو اﮔﺮ ﺧﻮب ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ار روﺑـﺮو دﮔﻤـﻪ هـﺎ را ﻣـﯽ ﺑﻨـﺪد از راﺳـﺖ ﺑـﻪ ﭼـﭗ ﻣـﯽ‬
‫ﺑﻨﺪد‪ .‬از اﯾﻦ روی دﮔﻤﻪ هﺎی ﻟﺒﺎس زﻧﺎﻧﻪ از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫ﭼﺮا وزن اﻧﺴﺎن روی ﺧﻂ اﺳﺘﻮا آﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد؟‬

‫ﺑﻠﻪ اﯾﻦ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻓﻜﺮ ﻣﯽ آﻨﻴﺪ ﺑﺮای ﺧﻼص ﺷﺪن از ﺷﺮ اﺿﺎﻓﻪ وزن آﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﯾﻚ ﺑﻠـﻴﻂ هﻮاﭘﻴﻤـﺎ ﺑـﻪ ﻣﻘـﺼﺪ‬
‫ﯾﻚ ﺷﻬﺮ اﺳﺘﻮاﯾﯽ ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻧﮕﻪ دارﯾﺪ و اول ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮهﺎﯾﯽ آﻪ روی ﺧﻂ اﺳﺘﻮا ﻗﺮار دارﻧـﺪ‪ ،‬ﺣـﺪود ‪٣‬‬
‫ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻬﺮهﺎی اروﭘﺎ و ﺁﺳﻴﺎی ﻣﻴﺎﻧﻪ دورﺗﺮ از ﻣﺮآﺰ زﻣﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ و اﯾـﻦ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽ ﺷـﻮد در ﺁﻧﻬـﺎ ﺷـﺘﺎب ﺟﺎذﺑـﻪ‬
‫ﺿﻌﻴﻒ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺮدش زﻣﻴﻦ هﻢ روی اﯾﻦ اﻣﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﯾـﻚ ﻧﻴـﺮوی رو ﺑـﻪ ﺧـﺎرج ﻧـﺎﭼﻴﺰ ﺑـﻪ‬
‫اﺟﺴﺎم واﻗﻊ در اﯾﻦ ﻣﻜﺎن وارد ﺷﻮد‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻟﺒﺎس ﺧﺸﻚ آﻦ هﺎی ﮔﺮدﺷﯽ آﻪ ﺑﻪ ﺁب درون ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ ﯾـﻚ ﻧﻴـﺮوی ﮔﺮﯾـﺰ از‬
‫ﻣﺮآﺰ وارد ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﺮوی وارد ﺷﺪﻩ ﺑﺮ اﺟﺴﺎم ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺣﺮآﺖ ﮔـﺮدش زﻣـﻴﻦ ﯾـﻚ ﻧﻴـﺮوی ﺷـﻌﺎﻋﯽ اﺳـﺖ و ﭼـﻮن ﺟﻬـﺖ ﺁن‬
‫ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺮوی ﮔﺮاﻧﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ آﻢ ﺷﺪن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺮاﻧﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ دو ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ هـﻢ ﺟﻤـﻊ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬در‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﭼﻴﺰی ﺣﺪود ‪ ٣‬درﺻﺪ از وزن هﺮ ﺷﺨﺺ در اﺳﺘﻮا آﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﯾﻚ ﻓﺮد ‪ ٧٠‬آﻴﻠـﻮﯾﯽ‪ ،‬در اﺳـﺘﻮا ﺗﻨﻬـﺎ ‪ ٢٠٠‬ﮔـﺮم‬
‫از وزﻧﺶ آﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎی ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﻮا‪ ،‬ﺑﺮای آﻢ آـﺮدن وزن ﺧـﻮد‪ ،‬ﯾـﻚ‬
‫رژﯾﻢ ﺳﺎدﻩ ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ و هﻤﺎن ﻗﺪر وزﻧﺘﺎن را آﻢ آﻨﻴﺪ!‬
 ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻏﺎﻟﺐ از ﯾﻚ دﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ دو ﻗﺴﻤﺘﯽ ﺑﻮدن ﻣﻐﺰ دارد؟‬
‫دو ﻗﺴﻤﺘﯽ ﺑﻮدن ﻣﻐﺰ‪ :‬ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن ﯾﻚ ﻋﻀﻮ دو ﺑﺨﺸﯽ اﺳﺖ و از دو ﻧﻴﻤـﻪ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﯾﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ )ﻧﻴﻤﻜـﺮﻩ هـﺎی ﻣﻐـﺰی( آـﻪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ هﻢ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺻﻄﻼح دو ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻮدن ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺷـﺎرﻩ دارد آـﻪ دو ﻧﻴﻤﻜـﺮﻩ ﻣﻐـﺰ اﻧـﺴﺎن دﻗﻴﻘـﺎً ﺷـﺒﻴﻪ‬
‫هﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬هﺮ ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ وﯾﮋﮔﯽ هﺎی آﺎری ﻣﺸﺨﺺ و ﻧﻘﺶ هﺎﯾﯽ دارد آﻪ ﺳﺎز و آﺎر ﻋﺼﺒﯽ ﺁن ﺑﻴـﺸﺘﺮ در ﯾـﻚ ﻧﻴﻤـﻪ از ﻣﻐـﺰ‬
‫ﻣﺘﻤﺮآﺰ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در اﻧﺴﺎن هﺎ ﺑﺎرزﺗﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ آﺎری‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ هـﺎی ﮔﻔﺘـﺎر و زﺑـﺎن اﺳـﺖ‪ .‬در اواﯾـﻞ ﺳـﺎل هـﺎی ﺁﻏـﺎز ﻗـﺮن‬
‫ﻧﻮزدهﻢ "ﭘﻞ ﺑﺮوآﺎ"‪ ،‬ﺟﺮاح اﻋﺼﺎب ﻓﺮاﻧﺴﻮی‪ ،‬ﺣﻴﻄﻪ ﺧﺎﺻﯽ از ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﭼﭗ را ﺷﻨﺎﺧﺖ آﻪ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻔﺘﺎر ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ ﺑـﺎزی‬
‫ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬آﻤﯽ ﺑﻌﺪ از ﺁن ﯾﻚ ﻋﺼﺐ ﺷﻨﺎس ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم " آﺎرل ورﻧﻴﻜﻪ"‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖ دﯾﮕﺮی از ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﭼﭗ را ﺑـﺎز ﺷـﻨﺎﺧﺖ آـﻪ‬
‫اﺳﺎﺳﺎً ﺑﺎ درك زﺑﺎن ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻮد‪.‬‬
‫وﯾﮋﮔﯽ آﺎر ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﭼﭗ ﻣﻐﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻧﺴﺎن هﺎ )وﻟﯽ ﻧﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ( ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ هﺎی زﺑﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎی ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫ﺑﺮای ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی ﮔﻔﺘﺎر ﺟﻬﺖ ﺁزﻣﺎﯾﺶ روی اﻓﺮاد ﺳـﺎﻟﻢ‪ ،‬ﺑـﺴﻴﺎر ﺷـﺘﺎب زدﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺁن ﭼﻴـﺰی آـﻪ در اﯾـﻦ‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ‪ ،‬از ﮔﺰارﺷﻬﺎی ﭘﺰﺷﻜﯽ در ﻣﻮرد ﺁﺳﻴﺐ هﺎ ﯾﺎ ﺑﻴﻤﺎری هﺎی ﻣﻐﺰی ﻧﺸﺄت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ دادﻩ هﺎ ﺑـﺎ‬
‫اﺑﺰار ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﯽ زﻧﻴﻢ آﻪ وﯾﮋﮔﯽ زﺑﺎن ﺑﻴﻦ ‪ ٧٠‬ﺗﺎ ‪ ٩٥‬درﺻﺪ اﻧﺴﺎن هﺎ‪ ،‬در ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﭼﭗ ﻣﻐﺰ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﺑـﺪﯾﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ آﻪ در ﺻﺪ ﻧﺎﻣﺸﺨﺼﯽ از اﻧﺴﺎن هﺎ )ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻴﻦ ‪ ٥‬ﺗﺎ ‪ ٣٠‬درﺻﺪ( در زﻣﻴﻨﻪ زﺑﺎن ﻧﻤﻮﻧﻪ هـﺎی ﻏﻴـﺮ ﻋـﺎدی از وﯾﮋﮔـﯽ‬
‫آﺎر ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﻣﻐﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬داﺷﺘﻦ وﯾﮋﮔﯽ آﺎری زﺑﺎن در ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ راﺳﺖ ﯾﺎ داﺷـﺘﻦ آﻤـﯽ‬
‫وﯾﮋﮔﯽ آﺎری ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺎز و آﺎرهﺎی ﻋﺼﺐ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ‪ -‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ هﺎی زﺑﺎن‪ -‬ﺁﮔـﺎﻩ ﺷـﻮﯾﻢ‪،‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً وﯾﮋﮔﯽ آﺎری ﺑﻌﻀﯽ ﻧﻘﺶ هﺎی زﺑﺎن )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض و ﻣﺤﺘﻮای اﺣـﺴﺎﺳﯽ ﮔﻔﺘـﺎر(‬
‫در ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ راﺳﺖ ﻣﻐﺰ اﻓﺮادی اﺳﺖ آﻪ وﯾﮋﮔﯽ آﺎری زﺑﺎن ﺁﻧﻬﺎ در ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﭼﭗ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ اﺻـﻠﯽ اﯾـﻦ اﺳـﺖ آـﻪ ﻋﻠﻴـﺮﻏﻢ‬
‫ﻃﺮح ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدﻩ ﻣﺎدﻩ ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﭼﭗ ﯾﺎ راﺳﺖ ﻣﻐﺰ‪ ،‬آﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﯾـﻚ ﻧﻔـﺮ در آﺘـﺎب هـﺎ و ﻣﻄﺒﻮﻋـﺎت ﺑـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ ﺁﺷـﻨﺎ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ زﯾﺎدی در ﻣﻮرد دو ﻧﻴﻤﻪ ﺑﻮدن ﻣﻐﺰ هﺴﺖ آﻪ ﭼﻴﺰی از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﯽ داﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻏﺎﻟﺐ از ﯾﻚ دﺳﺖ‪ ،‬اﺻﻄﻼﺣﯽ ﻣﺒﻬﻢ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮای اﻓﺮاد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺮدم‪ ،‬دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ را دﺳﺘﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ آﻪ ﺑﺮای ﻧﻮﺷﺘﻦ از ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ در ﻣﺠـﺎﻣﻊ ﻋﻠﻤـﯽ‪،‬‬
‫اﺑﻬﺎم اﯾﻦ اﺻﻄﻼح ﺑﺤﺚ هﺎی زﯾﺎدی ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﭘﮋوهـﺸﮕﺮان اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از دﺳـﺖ ﻏﺎﻟـﺐ را ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻓﺮﺿـﻴﺎت ﻧﻈـﺮی‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﻌﻀﯽ هﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﯾﻚ دﺳﺖ را دﺳـﺘﯽ ﻣـﯽ داﻧﻨـﺪ آـﻪ در ﺁزﻣـﺎﯾﺶ هـﺎی ﻋﻤﻠـﯽ‬
‫ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ ﯾﺎ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﻋﻤﻞ آﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﯾﮕﺮان ﺁن را دﺳﺘﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ آﻪ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺷـﺨﺺ ﺗـﺮﺟﻴﺢ ﻣـﯽ دهـﺪ از ﺁن‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ هﺎ ﻣﯽ ﭘﻨﺪارﻧﺪ آﻪ دو ﻧﻮع دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ دارﯾﻢ‪ :‬راﺳﺖ ﯾﺎ ﭼـﭗ و راﺳـﺖ ﯾـﺎ ﻏﻴـﺮ راﺳـﺖ‪ .‬در ﺣـﺎﻟﯽ آـﻪ دﯾﮕـﺮان ﺑـﺮ اﯾـﻦ‬
‫ﻋﻘﻴﺪﻩ اﻧﺪ آﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ )ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب دو دﺳﺘﯽ آﺎرآﺮدن‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ هﻢ ﭼﭗ و هـﻢ راﺳـﺖ‪ (.‬ﺑﻌـﻀﯽ‬
‫هﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ دو ﻧﻮع اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺗﻮام از ﯾﻚ دﺳﺖ را ﻧﺒﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ ‪ ٢‬ﯾـﺎ ‪ ٣‬ﯾـﺎ ‪ ٥‬ﮔـﺮوﻩ ﺗﻘـﺴﻴﻢ آـﺮد؛ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺁن را ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از‬
‫ﻣﻘﻴﺎس اﺳﺘﻤﺮار ﺳﻨﺠﻴﺪ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺜﺎل هﺎﯾﯽ ﻣﺤﺪود از ﻣﻌﻴﺎرهﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺮای ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺘﻔﺎدﻩ از دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫"ﭘﻞ ﺑﺮوآﺎ"‪ ،‬هﻤﺎن آﺴﯽ آﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ای از ﻣﻐﺰ را ﺑﺮای زﺑﺎن ﻣﺸﺨﺺ آﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ آﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از دﺳﺖ ﻏﺎﻟـﺐ در ﺷـﺨﺺ‪ ،‬ﺑـﺮ‬
‫ﻋﻜﺲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﻐﺰی او ﺑﺮای زﺑﺎن اﺳﺖ‪) .‬ﭘﺲ وﯾﮋﮔﯽ آﺎری زﺑﺎن ﯾﻚ ﺷـﺨﺺ راﺳـﺖ دﺳـﺖ‪ ،‬در ﻧﻴﻤﻜـﺮﻩ ﭼـﭗ اﺳـﺖ(‬
‫وﻟﯽ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﯾﻦ ﺟﺎﺳﺖ آﻪ اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﯾﻚ ﺑﻪ ﯾﻚ هﻤﻴﺸﮕﯽ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ ﭼﭗ ﻣﻐﺰی ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی از ﭼﭗ دﺳﺖ هـﺎ‬
‫آﻪ اﻋﻤﺎل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ هﺎی زﺑﺎن ﺁﻧﻬﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ در ﻃﯽ ﺑﻴﺶ از ‪١٥٠‬ﺳﺎل ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺳـﻌﯽ آـﺮدﻩ اﻧـﺪ‬
‫اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط دو ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻗﻮی وﻟﯽ ﻧﺎﻗﺺ را ﺑﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻏﺎﻟﺐ از ﯾﻚ دﺳﺖ و دو ﻧﻴﻤﻪ ﺑﻮدن ﻣﻐﺰ آﺸﻒ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻟﻴﻞ اﺻﻠﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﯾﻦ آﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﻐﺰ ﺑﺎ دﺳﺖ ﻣﻬﻢ و ﯾﻚ روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻮرد ﻗﺒـﻮل ﻋﻤـﻮم ﻓـﺮض ﺷـﺪ‪ ،‬اﯾـﻦ ﺑـﻮد آـﻪ ﻃـﯽ‬
‫ﺣﺪود ﯾﻚ ﻗﺮن‪ ،‬ﯾﻚ ﺟﺮاح اﻋﺼﺎب ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ آﻪ آﺪام ﻧﻴﻤﻜﺮﻩ در آﺎر زﺑﺎن دﺧﺎﻟﺖ دارد‪ .‬ﭘﺰﺷـﻜﺎن اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از دﺳـﺖ‬
‫ﻏﺎﻟﺐ را ﻧﺸﺎﻧﻪ ای ﺑﺮای دو ﻗﺴﻤﺖ آـﺮدن آﺎرهـﺎی ﻣﻐـﺰ ﻣـﯽ داﻧـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗـﺎ اﯾـﻦ آـﻪ ﺁزﻣـﺎﯾﺶ "وادا " در دهـﻪ ‪ ١٩٦٠‬ﻣﻌﺮﻓـﯽ‬
‫ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺁزﻣﺎﯾﺶ‪ ،‬ﺗﺼﻮرات ﭘﮋوهﺸﮕﺮان را در ﻣﻮرد ﻣﻐﺰ و دﺳﺖ دﮔﺮﮔﻮن آﺮد )زﯾﺮا اﯾﻦ آﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺁﺳﺎن و ﺧﻴﻠﯽ ارزان ﺑﻮد( ﺗﺎ‬
‫ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻣﻐﺰ از دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ ﺷﺨﺺ در ﺣﻜﻢ ﻧﺸﺎﻧﻪ ای از دو ﺟﻨﺒﻪ ﺑـﻮدن ﻣﻐـﺰ آﻤـﻚ ﺑﮕﻴﺮﻧـﺪ )روش‬
‫هﺎی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺟﺮاﺣﯽ اﻋﺼﺎب‪ ،‬ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر(‪ .‬روﺷﻦ آﺮدن ارﺗﺒﺎط ﺑـﻴﻦ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻏﺎﻟـﺐ از ﯾـﻚ دﺳـﺖ و وﯾﮋﮔـﯽ هـﺎی‬
‫آﺎری ﻣﻐﺰ و ﯾﺎدﮔﻴﺮی ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﺳﺎز و آﺎرهﺎی ﻋﺼﺐ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ﺗﺤﻮﻟﯽ آﻪ ﺷﺎﻟﻮدﻩ اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط هـﺎ را در ﺑـﺮ ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ آﻤﻚ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﻇﺎهﺮ ﻏﻴﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ ﺧﻮاﻧﺪن ﭘﺮﯾﺸﯽ‪ ،‬ﻟﻜﻨﺖ زﺑﺎن‪ ،‬ﺗﻔـﺎوت اﻧـﺴﺎن هـﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ای ﻣﻐﺰ‪ ،‬زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﻐﺰ و ﻣﻨﺸﺎء زﺑﺎن اﻧﺴﺎن را ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ‪.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ ﭼﺮخ ﺧﻴﺎﻃﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﭼﻪ آﺴﯽ اﺳﺖ؟‬

‫اوﻟﻴﻦ ﭼﺮخ ﺧﻴﺎﻃﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم "ﺗﺎﻣﻴﺲ ﺳﻨﺖ" اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ اﺳﺖ‪ .‬وی ﻣﺎﺷﻴﻨﯽ در ﺳـﺎل ‪ ١٧٩٠‬ﺑـﻪ ﺛﺒـﺖ رﺳـﺎﻧﻴﺪ‬
‫آﻪ آﺎرش ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ دوﺧﺖ زﻧﺠﻴﺮﻩ ای زﻣﺎن ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ هﺪف از ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ دوﺧـﺘﻦ ﭼﻴﺰهـﺎی ﭼﺮﻣـﯽ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ هﺮﮔﺰ اﯾﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ و ﻣﺨﺘﺮع اﯾﻦ اﺛﺮ از اﺧﺘﺮاع ﺧﻮد ﺳﻮدی ﻧﺒﺮد‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻨﻜـﻪ در ﺳـﺎل ‪ ١٨٣٠‬ﯾـﻚ‬
‫ﺧﻴﺎط ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﻓﻘﻴﺮ آﻪ "ﺑﺎرﺗﻠﻤﯽ ﺗﻴﻤﻮﻧﻴﻪ" ﻧﺎم داﺷﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺑﺎ ذوق و اﺑﺘﻜﺎر ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺧـﻮد ﭼـﺮخ ﺧﻴـﺎﻃﯽ را ﺑـﺴﺎزد آـﻪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺒﻴﻪ ﭼﺮﺧﻬﺎی ﺧﻴﺎﻃﯽ اﻣﺮوزی ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪهﺎ اﯾﻦ وﺳﻴﻠﻪ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣـﺮدم ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬وﻟـﯽ ﮔﺮوهـﯽ از‬
‫آﺎرﮔﺮان آﻪ وﺟﻮد اﯾﻦ اﺧﺘﺮاع را ﺑﺎﻋﺚ آﺴﺎدی آﺎر ﺧﻮد ﻣﯽ دﯾﺪﻧﺪ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑـﻪ آﺎرﮔـﺎﻩ ﺑـﺎرﺗﻠﻤﯽ ﺣﻤﻠـﻪ آـﺮدﻩ و هﻤـﻪ ﭼﺮﺧﻬـﺎی‬
‫ﺧﻴﺎﻃﯽ او را ﻧﺎﺑﻮد آﺮدﻧﺪ و ﺑﺎرﺗﻠﻤﯽ از ﻏﺼﻪ و ﻓﻘﺮ ﺟﺎن ﺧﻮد را از دﺳﺖ داد‪ .‬هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻣﺮد دﯾﮕﺮی در ﻧﻴﻮﯾﻮرك ﺑﻨﺎم‬
‫"واﻟﺘﺮهﻨﺖ" ﭼـﺮخ ﺧﻴـﺎﻃﯽ دﯾﮕـﺮی را ﺳـﺎﺧﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﭼـﺮخ دارای ﺳـﻮزﻧﯽ ﺑـﻮد آـﻪ هﻤﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﻮزﻧﻬﺎی اﻣـﺮوزی ﭼـﺮخ ﺧﻴـﺎﻃﯽ‬
‫ﺳﻮراﺧﯽ آﻮﭼﻚ در ﻧﻮك ﺧﻮد داﺷﺖ آﺎر اﯾـﻦ ﺳـﻮزن‪ ،‬زدن آﻮآﻬـﺎی رز ﺑـﻮد )آـﻮك هـﺎی رز آـﻮك هـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ آـﻪ ﺑـﺎ ﭼﻨـﺪﺑﺎر‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪن ﻧﺦ دور ﺳﻮزن اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻠﺒﺮگ هﺎی رز روی ﭘﺎرﭼﻪ ﻗﺮار ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد‪ .(.‬ﯾﻌﻨـﯽ ﺑـﺎ ﻧـﺦ ﺣﻠﻘـﻪ ای ﻣﻴـﺎن‬
‫ﭘﺎرﭼﻪ ﻣﯽ زد و ﺳﭙﺲ ﺣﻠﻘﻪ دﯾﮕﺮی ﺁﻣﺪﻩ در ﺣﻠﻘﻪ اول ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻧﺠﻴﺮ ﻗﻔﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ هﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ هﻨﺖ هﺮﮔـﺰ ﻣﻮﻓـﻖ ﻧـﺸﺪ آـﻪ‬
‫اﯾﻦ اﺧﺘﺮاع ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ روزﮔﺎری آﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﺛﺒـﺖ ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ ﭼـﺮخ ﺧﻴـﺎﻃﯽ ﻧـﺼﻴﺐ "اﻟﻴـﺎس هـﺎو" ﺷـﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫"ﺁﯾﺰك ﺳﻴﻨﮕﺮ" ﻧﻴﺰ ﯾﻚ ﭼﺮخ ﺧﻴﺎﻃﯽ را در آﺸﻮر ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ دﻋﻮای ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﻴﻦ "ﺳﻴﻨﮕﺮ" و "اﻟﻴﺎس هـﺎو" ﺑـﺮ‬
‫ﺳﺮ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع آﻪ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺑﺎ ﭼﻪ آﺴﯽ اﺳﺖ در ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم "هﺎو" ﺗﻮاﻧﺴﺖ در اﯾﻦ ﻧﺰاع ﭘﻴﺮوز از ﻣﻴﺪان ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ و‬
‫از هﺮ ﭼﺮخ ﺧﻴﺎﻃﯽ آﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﯽ ﺁﻣﺪ ﺣﻖ اﻣﺘﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﻮد ﺧﻮد درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
 ‫ﻋﻴﻨﻚ اوﻟﻴﻪ را ﭼﻪ آﺴﯽ ﺳﺎﺧﺖ؟‬
‫اﻣﺮوزﻩ ﺑﺴﻴﺎری از زﻣﺎﻣﺪاران و ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و ﻣﺮدان ﻣﺸﻬﻮر‪ ،‬ﻋﻴﻨﻚ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟـﻪ اﺳـﺖ اﮔـﺮ‬
‫ﺑﺪاﻧﻴﺪ آﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ادوار ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ از ﻋﻴﻨﻚ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ و ﻣﺸﺎهﺪاﺗﯽ دﯾﮕﺮ ﮔﻮﻧﻪ از ﺟﻬﺎن داﺷﺘﻨﺪ و ﺷﺎﯾﺪ اﯾﻦ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ دﯾﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ رﻓﺘﺎری ﻣﺘﻐﺎﯾﺮ و ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﯽ ﺷﺪ!‬
‫درﺳﺎل ‪ ١٢٦٦‬ﻣﻴﻼدی ﻣﺮدی ﺑﻪ ﻧـﺎم "روﭼـﺮﺑﻴﻜﻦ" ﺑـﺎ ﮔﺬاﺷـﺘﻦ ﯾـﻚ ﮔـﻮی آﻮﭼـﻚ ﺷﻴـﺸﻪ ای روی آﺘـﺎب‪ ،‬ﺧﻄـﻮط و آﻠﻤـﺎت را‬
‫درﺷﺖ ﺗﺮ و واﺿﺢ ﺗﺮ دﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ او اوﻟﻴﻦ آﺴﯽ ﻧﺒﻮد آـﻪ ﺑـﻪ ﻓﻜـﺮ ﮔﺬاﺷـﺘﻦ ﺷﻴـﺸﻪ ﻋﻴﻨـﻚ روی ﭼـﺸﻢ ﺧـﻮد اﻓﺘـﺎد‪ .‬ﻣـﯽ ﮔﻮﯾﻨـﺪ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮی ﺑﻪ دﺳـﺖ ﺁﻣـﺪﻩ آـﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺳـﺎل ‪ ١٣٥٢‬ﻣـﻴﻼدی اﺳـﺖ و ﺗﻮﺳـﻂ ﻧﻘﺎﺷـﯽ آـﺸﻴﺪﻩ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ و ﻃـﺮح ﺻـﻮرت‬
‫آﺸﻴﺸﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ دو ﻋﺪﺳﯽ ﻗﺎﺑﺪار ﺑﺎ دﺳﺘﻪ هﺎی ﺑﻪ هﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺛﺎﺑﺖ روی ﭼﺸﻢ او ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﯾﺪ آﺴﯽ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎی ‪ ١٢٦٦‬ﺗﺎ ‪ ١٣٥٢‬ﻣﻴﻼدی ﻋﻴﻨﻚ را اﺧﺘﺮاع ﻧﻤﻮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻗﺮن ﺷـﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،‬اﻏﻠـﺐ‬
‫ﻋﻴﻨﻚ هﺎی ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ در دﺳﺘﺮس ﻣﺮدم ﺑﻮد و اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ١٦٢٩‬ﭼـﺎرﻟﺰ اول ﭘﺎدﺷـﺎﻩ اﻧﮕﻠـﺴﺘﺎن ﻓﺮﻣـﺎﻧﯽ ﺑـﻪ اﻧﺠﻤـﻦ‬
‫ﺻﻨﻒ ﻋﻴﻨﻚ ﺳﺎزان ﺻﺎدر آﺮد‪ .‬اﻣﺮوزﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﯾﻦ آﻪ ﻋﻴﻨﻚ ﺑﺮای ﺑﻬﺘﺮ دﯾﺪن و ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﻪ هﻤﻪ ﻣﺮدم آﻤﻚ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ ،‬ﻋﻴﻨـﻚ‬
‫هﺎی ﻣﺘﻨﻮع ﺑﺴﻴﺎری ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺧﻴﻠﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ دارد‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎﻧﻢ هﺎی ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ آﻔﺶ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻠﻨﺪ!‬

‫ﺑﺴﻴﺎری از ﺧﺎﻧﻢ هﺎ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪن آﻔﺸﻬﺎی ﭘﺎﺷﻨﻪ دار هﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮش ﺗﻴﭗ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻴﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﯽ آـﻪ اﻏﻠـﺐ از‬
‫ﺧﻄﺮات ﻧﺎﺷﯽ از ﺁن ﺑﯽ اﻃﻼع اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺠﻤﻦ ﭘﺰﺷﻜﯽ ﺑﻴﻤﺎری هﺎی ﭘﺎ‪ ،‬آﻔﺸﻬﺎﯾﯽ آﻪ ﭘﺎﺷـﻨﻪ ی ﺑﻠﻨـﺪﺗﺮ از ‪٥‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺑﻴﻮﻣﻜﺎﻧﻴﻜﯽ و ارﺗﻮﭘﺪی ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻓﺮد در ﻣﻌـﺮض اﻓﺘـﺎدن‬
‫و ﺁﺳﻴﺐ دﯾﺪن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﺮﯾﺐ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺎ و ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺪﯾﺪﻩ ای ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫آﻔﺶ ﭘﺎﺷﻨﻪ دار ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ دهﺪ و ﮔﺎهﯽ ﻣﺎﻧﻊ ﻋﻤﻠﻜﺮد درﺳﺖ ﭘﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻃـﻮﻻﻧﯽ ﻣـﺪت ﭘـﺎ در‬
‫ﻗﺎﻟﺐ اﯾﻦ آﻔﺸﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ آﻮﺗﺎﻩ ﺷﺪن ﺗﺎﻧﺪون ﺁﺷﻴﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﻣﺎهﻴﭽﻪ ﺳﺎق ﭘﺎ را ﺑﻪ ﭘﺎﺷﻨﻪ وﺻﻞ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ وﺿـﻌﻴﺖ‬
‫ﺗﺎﻧﺪون را ﺣﺴﺎس و دردﻧﺎك ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻣﺪاوم اﯾﻦ ﻧﻮع آﻔﺶ ﺑﺮﺁﻣﺪﮔﯽ ای درﭘﺸﺖ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁورد آـﻪ ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫از اﺻﻄﻜﺎك ﭘﺸﺖ آﻔﺶ ﺑﺎ ﭘﺎی ﻓﺮد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ و راﺣﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮع آﻔﺶ ﺑﺮای ﺑﺎﻧﻮان آﻔﺸﯽ اﺳـﺖ آـﻪ ﭘﺎﺷـﻨﻪ ای ﭘﻬـﻦ و‬
‫راﺣﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﻃﻮل ﺁن ﺣﺪاآﺜﺮ ‪ ١‬ﺗﺎ ‪ ٢‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎش‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻮﺷﻴﺪن آﻔﺶ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻓـﺮد ﻗـﺪم هـﺎی آﻮﺗـﺎﻩ ﺗـﺮی ﺑـﺮ‬
‫ﻣﯽ دارد ﺗﺎ ﺗﻌﺎدﻟﺶ ﺣﻔﻆ ﺷﻮد و زﻣﻴﻦ ﻧﺨﻮرد‪ ،‬از اﯾﻦ رو ﻓﺸﺎر زﯾﺎدی ﺑﻪ ﭘﺎ وارد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل آﻔﺶ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ هﺴﺘﻴﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻧﻴﻤﯽ از روز آﻔﺶ هﺎی راﺣﺖ ﺑﭙﻮﺷﻴﺪ و ﯾﺎ آﻔﺶ هﺎی ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻠﻨـﺪ را ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﺎ آﻔﺸﻬﺎی آﺘﺎﻧﯽ و آﻔﺶ هﺎی ﭘﺎﺷﻨﻪ آﻮﺗﺎﻩ ﺑﭙﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﺎی ﺷﻤﺎ ﺁﺳﻴﺐ آﻤﺘﺮی ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ آﺴﯽ آﻪ ﺑﺴﺘﻨﯽ ﺧﻮرد!‬

‫اﮔﺮ ﻋﻠﺖ هﻤﻪ اﺧﺘﺮاﻋﺎت ﺑﺸﺮ را اﺣﺘﻴﺎج اﻧﺴﺎن ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﺮدﯾﺪ ﻋﻠﺖ اﺧﺘﺮاع ﺑﺴﺘﻨﯽ ﭼﻴﺰی ﺟﺰ ﮔﺮﻣﺎ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ؛ هﺮ ﭼﻨـﺪ‬
‫آﻪ در ﺗﺎرﯾﺦ‪ ،‬اﺷﺎرﻩ ای ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻠﺖ اﺧﺘﺮاع ﺑﺴﺘﻨﯽ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬از اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع آﻪ ﺑﮕـﺬرﯾﻢ‪ ،‬ﺗـﺎرﯾﺦ درﺳـﺖ ﺷـﺪن‬
‫ﺑﺴﺘﻨﯽ ﺑﻪ اﻣﭙﺮاﻃﻮری روم ﻗﺪﯾﻢ‪ ،‬ﭼﻴﻦ و هﻨﺪ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﺮ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪ .‬ﻧﻮﺷـﺘﻪ اﻧـﺪ آـﻪ "ﻧـﺮون" اﻣﭙﺮاﻃـﻮر روم ﻋﻼﻗـﻪ زﯾـﺎدی ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮردن ﻣﻴﻮﻩ و ﺁب ﻣﻴﻮﻩ هﺎﯾﯽ آﻪ ﺑﺎ ﯾﺦ هﺎی آﻮﻩ ﺁﻟﭗ ﺧﻨﻚ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬داﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻮراآﯽ ﺷﺎهﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﻗﺮن هﻔﺪهﻢ ﻣﻴﻼدی‬
‫در ﺑﻴﻦ هﻤﻪ ﻣﺮدم ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺘﯽ ﻧﺪاﺷـﺖ‪ .‬از اﯾـﻦ زﻣـﺎن ﺑـﻪ ﺑﻌـﺪ در اﻧﮕﻠـﺴﺘﺎن ﻧـﻮﻋﯽ ﻧﻮﺷـﻴﺪﻧﯽ ﺧﻨـﻚ در ﺑـﻴﻦ اﻋﻴـﺎن و اﺷـﺮاف‬
‫ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﭘﻴﺪا آﺮد و ﺁن ﭼﺎی و ﻗﻬﻮﻩ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﯾﺦ )‪ (Ice Tea‬ﺑﻮد‪ .‬از ﻗﺮن هﺠﺪهﻢ ﻣﻴﻼدی ﺑـﻪ ﺑﻌـﺪ ﺑـﺴﺘﻨﯽ در ﺁﻣﺮﯾﻜـﺎ درﺳـﺖ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ آﻪ ﯾﻚ ﺗﺎﺟﺮ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم "ژاآﻮب ﻓﻮزل" ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ ﺷﻴﺮ و ﻣﻴﻮﻩ‪ ،‬ﻧﻮﻋﯽ ﺧﻮراآﯽ ﺧﻨﻚ ﺗﻬﻴـﻪ آﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻌﺪ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم "ارﻧﺴﺖ هﺎﻣﻮی" دو ﭼﻴﺰ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻨﯽ اﺿﺎﻓﻪ آﺮد‪ .‬ﯾﻜﯽ ﺷﻜﺮ و دﯾﮕﺮ ﻣﻮادی ﺑﺮا ی ﮐـﺶ ﺁﻣـﺪن‬
‫ﺑﺴﺘﻨﯽ‪ .‬آﻢ آﻢ ﻃﻌﻤﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ هﻢ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻨﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬از ﺳﺎل ‪ ١٩٣٠‬ﻣﻴﻼدی ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺴﺘﻨﯽ ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع ﻣـﺎدﻩ ای ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺎم "ﯾﺦ ﺧﺸﻚ" ﺁﺳﺎن ﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﯾﺦ ﺧﺸﻚ هﻤﺎن ﻗﻄﻌﺎت ﺟﺎﻣﺪ دی اآﺴﻴﺪ آﺮﺑﻦ اﺳﺖ آﻪ از اﯾﻦ زﻣﺎن ﺑﻪ ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ ﺳـﺮد آـﺮدن‬
‫ﺑﺴﺘﻨﯽ در هﻨﮕﺎم ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن آﻤﻚ زﯾﺎدی ﻣﯽ آﺮد‪.‬‬

‫ﺧﺮس ﻗﻄﺒﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﺎﻧﻮری اﺳﺖ؟‬

‫ﺧﺮس ﻗﻄﺒﯽ ﻓﻘﻂ در ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻤﺮش را روی ﯾﺨﻬﺎی ﺷﻨﺎور ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﺣﻴـﻮان ﺑﺰرﮔﺘـﺮﯾﻦ‬
‫ﺟﺎﻧﻮر ﮔﻮﺷﺘﺨﻮار ﺧﺸﻜﯽ و ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻋﻀﻮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺧﺮﺳﻬﺎﺳﺖ و ﺑـﺎ ﺳـﺮﻣﺎی اﻗﻴـﺎﻧﻮس ﻣﻨﺠﻤـﺪ ﺷـﻤﺎﻟﯽ ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﯽ ﺳـﺎزﮔﺎر‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺣﻴﻮان ﺑﻴﻦ ‪ ٤‬ﺗﺎ ‪ ٨‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﺎﻟﻎ و ﺁﻣﺎدﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و هﺮ ﺑﺎر ﯾﻚ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺗﻮﻟﻪ ﺑـﻪ دﻧﻴـﺎ ﻣـﯽ ﺁورد و ‪٢٥‬‬
‫ﺗﺎ ‪ ٣٠‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻏﺬای ﺧﺮس را ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺧﻮآﻬﺎی درﯾﺎﯾﯽ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣـﯽ دهﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﮔـﺎهﯽ ﭘـﺴﺘﺎﻧﺪاران دﯾﮕـﺮ‪ ،‬ﺗﺨـﻢ‬
‫ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻻﺷﻪ هﺎی اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﺮ ﺳﺎﺣﻞ و ﺳﺒﺰﯾﻬﺎ را ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺨﻮرد‪ .‬ﺑﻮﯾﺎﯾﯽ ﺧﺮس ﻗﻄﺒـﯽ ﺑـﺴﻴﺎر ﻗـﻮی اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻃـﻮری آـﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮی ﻻﺷﻪ ﻧﻬﻨﮓ ﯾﺎ ﺧﻮك ﻣﺮدﻩ را از ‪ ٣٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮی اﺣـﺴﺎس آﻨـﺪ‪ .‬رﻧـﮓ ﺧـﺮس ﻗﻄﺒـﯽ‪ ،‬ﺳـﻔﻴﺪ ﺷـﻴﺮی اﺳـﺖ و ﺑﻴﻨـﯽ و‬
‫دهﺎن و ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺳﻴﺎﻩ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﯾﻚ روز ﺁﻓﺘﺎﺑﯽ ﺑﺎ ﯾﻚ دورﺑﻴﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ ١٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮی ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻴﻨﯽ او را دﯾـﺪ و‬
‫اﮔﺮ او را در ﺟﺎﯾﯽ ﻏﻴﺮ از ﻗﻄﺐ ﻧﮕﻬﺪاری آﻨﻨﺪ‪ ،‬رﻧﮓ ﻣﻮهﺎﯾﺶ آﻢ آﻢ ﺧﺎآﺴﺘﺮی ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺮس ﻗﻄﺒﯽ ﻧﺮِ ﺑﺎﻟﻎ ﺣـﺪود ‪ ٢٦٠‬ﺳـﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻗـﺪ و ‪ ٤٥٠‬آﻴﻠـﻮﮔﺮم وزن‪ ،‬و ﻣـﺎدﻩ ﺁن ﺣـﺪود دو ﻣﺘـﺮ ﻗـﺪ و ‪ ٢٥٠‬آﻴﻠـﻮﮔﺮم وزن دارد‪.‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺗﻮﻟﻪ او هﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﭼﻨﺪان ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﯾﻚ ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﯾﯽ ﻧﻴﺴﺖ و ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ﻧـﻴﻢ آﻴﻠـﻮﮔﺮم وزن دارد‪ .‬ﺗﻮﻟـﻪ‬
‫هﺎی ﺧﺮس ﻗﻄﺒﯽ دﻧﺪان ﻧﺪارﻧﺪ و ﭘﻮﺳﺘﺸﺎن ﺑﺪون ﻣﻮ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﺪاوم ﻣﺎدرﺷﺎن ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺲ از ﺳﻪ ﻣﺎﻩ آـﻪ‬
‫ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر از ﻻﻧﻪ ﺷﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ ﺣﺪود ‪ ١٣‬آﻴﻠﻮﮔﺮم وزن ﭘﻴﺪا آﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺷـﻴﺮ ﺧـﺮس ﻗﻄﺒـﯽ ‪ ٩‬ﺑﺮاﺑـﺮ از ﺷـﻴﺮ ﮔـﺎو‬
‫ﭼﺮﺑﺘﺮ اﺳﺖ و ﺳﺒﺐ رﺷﺪ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﻮﻟﻪ هﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺮس ﻗﻄﺒﯽ ﺷﻨﺎﮔﺮ ﻣﺎهﺮی اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪ ١٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻨﺎ آﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮهﺎی ﻣﻴﺎن ﺗﻬـﯽ ﺧـﺮس ﻗﻄﺒـﯽ‬
‫او را در ﺷﻨﺎ آﺮدن و هﻤﻴﻦ ﻃﻮر در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎی ﻗﻄﺐ آﻤﻚ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﺧﺮس ﻗﻄﺒﯽ در ﺷﻜﺎر ﺧﻮك ﺁﺑﯽ ﻣﻬـﺎرت ﺧﺎﺻـﯽ دارد‪.‬‬
‫او ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺳﻮراﺧﯽ را آﻪ ﺧﻮك ﺑﺮای رﻓﺘﻦ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺁب روی ﯾﺦ اﯾﺠﺎد آﺮدﻩ ﭘﻴﺪا ﻣـﯽ آﻨـﺪ و ﺑﻌـﺪ ﺑـﺎ ﺣﻮﺻـﻠﻪ ﻣﻨﺘﻈـﺮ ﻣـﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻮك ﺑﺮای ﻧﻔﺲ آﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻮراخ ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ او را ﺷﻜﺎر ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذآﺮ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻮﻣﻴﺎن‬
‫ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل از ﭘﻮﺳﺖ و ﮔﻮﺷﺖ ﺧﺮس ﻗﻄﺒﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺁﯾﺎ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﭼﻪ آﺴﯽ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻋﻜﺎﺳﯽ ﺷﺪ؟‬
‫ﺁﯾﺎ ﺗﺎ آﻨﻮن ﻋﻜﺲ ﺟﻮرج واﺷﻨﮕﺘﻦ را دﯾﺪﻩ اﯾـﺪ؟ ﭼﻨـﺪ ﻋﻜـﺲ از ﺁﺑﺮاهـﺎم ﻟﻴـﻨﻜﻠﻦ ﺑـﻪ ﭼـﺸﻤﺘﺎن ﺧـﻮردﻩ اﺳـﺖ؟ ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ روش‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻋﻜﺎﺳﯽ را "ل‪ .‬ژ‪ .‬م‪ .‬داﮔﺮ" در ﺳﺎل ‪ ١٨٣٥‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ واﺷﻨﮕﺘﻦ و ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺨﺎب ﻟﻴﻨﻜﻠﻦ ﺑﻪ رﯾﺎﺳـﺖ ﺟﻤﻬـﻮری‬
‫اﺧﺘﺮاع آﺮد‪ .‬ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﻋﺮﺿﻪ اﯾﻦ اﺧﺘﺮاع‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﺮای داﺷﺘﻦ ﺗﺼﻮﯾﺮ اﻓﺮاد ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫داﮔﺮ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻋﻜﺲ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﯾﻚ " اﺗﺎﻗﻚ ﺗﺎرﯾﻚ" ﺗﻬﻴﻪ آﺮد‪ .‬اﯾﻦ وﺳﻴﻠﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﺟﻌﺒﻪ ای ﺑﻮد آـﻪ در ﯾـﻚ ﻃـﺮف ﺁن‬
‫ﯾﮏ ﻋﺪﺳﯽ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و در ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁن ﺻﻔﺤﻪ ای ﺷﻴﺸﻪ ای ﻗـﺮار داﺷـﺖ آـﻪ ﺗـﺼﻮﯾﺮ روی ﺁن آـﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣـﯽ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫اﺗﺎﻗﻚ ﺗﺎرﯾﻚ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ از ﺁن اﺧﺘﺮاع ﺷﺪﻩ ﺑﻮد؛ ﻟﺌﻮﻧﺎردو داوﯾﻨﭽﯽ در ﺳﺎل ‪ ١٥١٩‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﺁن را ﺷﺮح داد و در ﺳـﺎل ‪١٥٧٣‬‬
‫"ا‪ .‬داﻧﺘﯽ" ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﺁﯾﻨﻪ ای در ﭘﺸﺖ ﻋﺪﺳﯽ‪ ،‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﻌﻜﻮﺳﯽ را آﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ اﺻﻼح آﺮد‪ .‬در زﻣﺎن داﮔﺮ ﻣﺮدم ﺑـﺎ‬
‫ﻗﺮار دادن آﺎﻏﺬ ﻧﺎزآﯽ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺷﻴﺸﻪ ای از اﺗﺎﻗﻚ ﺗﺎرﯾﻚ ﺑﺮای ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻃﺮح اﺷﻴﺎ و ﻣﻨﺎﻇﺮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻜﯽ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﺳﻌﯽ آﺮد ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ در اﺗﺎﻗـﻚ ﺗﺎرﯾـﻚ را ﺛﺎﺑـﺖ آﻨـﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻧـﺴﻮی دﯾﮕـﺮی ﺑـﻪ ﻧـﺎم "ژ‪.‬ن‪.‬‬
‫ﻧﻴﭙﺲ" ﺑﻮد‪ .‬او از ﻣﺎدﻩ ای ﺑﻪ ﻧﺎم "اﺳﻔﺎﻟﺘﻮم" ﯾﺎ " ﻗﻴﺮ ﯾﻬﻮدا" آﻪ ﺣﻼﻟﻴﺖ ﺁن در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎ ﭘﺲ از ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌـﺮض‬
‫ﻧﻮر آﻢ ﻣﯽ ﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ وی ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺣﻮاﻟﯽ ﺳﺎل ‪ ١٨٢٢‬ﺗﺼﻮﯾﺮی آﻢ و ﺑﻴﺶ داﯾﻤﯽ از اﺗﺎﻗﻚ ﺗﺎرﯾـﻚ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﺁورد‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮان اﯾﻦ را ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻋﻜﺲ داﻧﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ رﺿﺎﯾﺘﺒﺨﺶ ﻧﺒﻮد و روش ﺗﻬﻴـﻪ اش آـﺎراﯾﯽ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در هﻤﻴﻦ زﻣﺎن‪ ،‬داﮔﺮ ﺑﺎ ﻧﻤﻚ هﺎی ﻧﻘﺮﻩ آﻪ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﻪ ﻧﻮر دارﻧﺪ ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽ آﺮد‪ .‬وﻗﺘﯽ از‬
‫آﺎر ﻧﻴﭙﺲ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ ﺑﺎ او ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﺷﺮﯾﻚ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬هﻨـﻮز ﭼﻨـﺪی از اﯾـﻦ ﺷـﺮاآﺖ ﻧﮕﺬﺷـﺘﻪ ﺑـﻮد آـﻪ ﻧﻴـﭙﺲ )در‬
‫ﺳﺎل ‪ (١٨٣٣‬ﻓﻮت آﺮد و اﮔﺮ ﭼﻪ داﮔﺮ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﭘﺴﺮ ﻧﻴﭙﺲ "اﯾﺰﯾﺪور" را ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ آﺎر اداﻣﻪ داد‪.‬‬
‫داﮔﺮ ﺻﻔﺤﻪ هﺎﯾﯽ از ﻣﺲ ﻧﻘﺮﻩ اﻧﺪود ﺑﺴﻴﺎر ﺻﻴﻘﻠﯽ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ آﺮد و ﺁﻧﻬﺎ را در ﻣﻌﺮض ﺑﺨﺎر ﯾﺪ آﻪ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ هﺎ ﻻﯾـﻪ ﻧـﺎزآﯽ از‬
‫ﯾﺪﯾﺪ ﻧﻘﺮﻩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﯽ داد ﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬او ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﺗﺎﻗﻚ ﺗﺎرﯾﻚ‪ ،‬اﯾـﻦ ﺻـﻔﺤﻪ هـﺎ را در ﻣﻌـﺮض ﻧـﻮر ﻗـﺮار ﻣﻴـﺪاد و ﺗـﺼﻮﯾﺮ‬
‫ﻣﺤﻮی ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﯽ ﺁورد‪ .‬وی ﺑـﻪ روش هـﺎی ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن ﺳـﻌﯽ آـﺮد اﯾـﻦ ﺗـﺼﻮﯾﺮ را روﺷـﻦ ﺗـﺮ ﺳـﺎزد‪ ،‬اﻣـﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ ﭼﻨـﺪاﻧﯽ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬روزی ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺼﺮف ﺷﺪﻩ ای را آﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﯽ رﻧﮓ و روﯾﯽ ﺑﺮ ﺁن ﻧﻘـﺶ ﺑـﺴﺘﻪ ﺑـﻮد و ﻗـﺼﺪ داﺷـﺖ ﺁن را ﺑـﺮای‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﺠﺪد ﺗﻤﻴﺰ آﻨﺪ‪ ،‬در اﺷﻜﺎﻓﯽ )ﻗﻔﺴﻪ در دار آﻪ در ﺁن ﻇﺮف و‪ ...‬ﮔﺬراﻧﺪ(‪ ،‬ﺷـﻜﺎف آـﻪ ﻣـﻮاد ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ در ﺁن‬
‫ﺑﻮد ﻗﺮار داد‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪﯾﻦ روز داﮔﺮ ﺻﻔﺤﻪ را ﺑﺮداﺷﺖ و در آﻤﺎل ﺷﮕﻔﺘﯽ ﻣﺸﺎهﺪﻩ آـﺮد آـﻪ ﺗـﺼﻮﯾﺮ ﭘـﺮ رﻧﮕـﯽ ﺑـﺮ ﺳـﻄﺢ ﺁن‬
‫اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ از ﺗﺼﺎدﻓﯽ آﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺣﺎل ﺑﭙﺮدازﯾﻢ ﺑﻪ اآﺘﺸﺎﻓﯽ آﻪ از "ذآـﺎوت" و "ذهـﻦ ﻣـﺴﺘﻌﺪ" داﮔـﺮ ﺳﺮﭼـﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬داﮔـﺮ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ آﻪ ﯾﻚ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎدﻩ از ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ درون اﺷﻜﺎف ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﺗﺼﻮﯾﺮ را ﭘﺮ رﻧﮓ آﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺳـﺒﺐ هـﺮ‬
‫روز ﯾﻜﯽ از ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ را از اﺷﻜﺎف ﺑﺮ ﻣﯽ داﺷﺖ و ﺻﻔﺤﻪ ﯾﺪﯾﺪ ﻧﻘﺮﻩ ﻣﺼﺮف ﺷﺪﻩ ای را در ﺁن ﻗﺮار ﻣﯽ داد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺗﻤـﺎم‬
‫ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ را از اﺷﻜﺎف ﺧﺎرج آﺮد‪ ،‬ﺑﺎز هﻢ ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﭘﺮ رﻧﮓ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ! وﻗﺘﯽ اﺷﻜﺎف را دﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﺑﺮرﺳﯽ آﺮد‪ ،‬ﭼﻨـﺪ ﻗﻄـﺮﻩ‬
‫ﺟﻴﻮﻩ را آﻪ از دﻣﺎﺳﻨﺞ ﺷﻜﺴﺘﻪ ای ﺑﻴﺮون رﯾﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ روی ﯾﻜﯽ از ﻗﻔﺴﻪ هﺎ ﭘﻴـﺪا آـﺮد‪ .‬داﮔـﺮ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﮔﺮﻓـﺖ آـﻪ ﺑﺨـﺎر ﺟﻴـﻮﻩ‬
‫ﻋﻠﺖ ﭘﺮ رﻧﮓ ﺷﺪن ﺗﺼﻮﯾﺮاﺳﺖ و اﻧﺪآﯽ ﺑﻌﺪ اﯾﻦ را ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑـﻪ اﺛﺒـﺎت آـﺮد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠـﻪ اﯾـﻦ اآﺘـﺸﺎف "داﮔﺮﺋﻮﺗﻴـﭗ" ﺑـﻮد؛ از ﺁن ﭘـﺲ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺮداران‪ ،‬ﻋﻜﺲ هﺎی ﻣﺤﻮ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺼﺮف ﺷـﺪﻩ ﺑـﺮ ﺑـﺎﻻی ﻓﻨﺠـﺎﻧﯽ از ﺟﻴـﻮﻩ آـﻪ در ﺣـﺪود ‪ ٧٥‬درﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺣﺮارت دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﻇﺎهﺮ ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫داﮔﺮ ﺿﻤﻦ ﺷﺮح ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ آﺸﻒ روش ﺟﻴـﻮﻩ ای‪ ،‬در ﺁن هﻨﮕـﺎم آـﻪ ﺁزﻣـﺎﯾﺶ هـﺎﯾﯽ ﺑـﺮ روی ﺗﺮآﻴﺒـﺎت ﺟﻴـﻮﻩ اﻧﺠـﺎم ﻣـﯽ داد‪،‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪" :‬ﺗﻨﻬﺎ ﯾﻚ ﻗﺪم آﻮﺗﺎﻩ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر ﺟﻴﻮﻩ ﻓﻠﺰی ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻢ و ﺑﺨﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ هﻤﺎن ﯾﻚ ﻗﺪم را ﺑﺮدارم"‪ ) .‬ﻣﺘﺄﺳـﻔﺎﻧﻪ ﺑـﻪ‬
‫دﻟﻴﻞ ﺧﻮاص ﺳﻤﯽ ﺷﺪﯾﺪی آﻪ اآﻨﻮن ﺑﺮای ﺑﺨﺎر ﺟﻴﻮﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺁن زﻣﺎن ﺑﺴﻴﺎری از داﮔﺮﺋﻮﺗﻴـﭗ آـﺎران ﮔﺮﻓﺘـﺎر‬
‫ﺑﻴﻤﺎری هﺎی ﺳﺨﺘﯽ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و ﺣﺘﯽ ﻋﺪﻩ ای ﺑﻪ ﻣﺮگ زودرس ﺗﻠﻒ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ(‪.‬‬
‫داﮔﺮﺋﻮﺗﻴﭗ ﯾﻚ ﻋﻜﺲ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﯾﺪﯾﺪ ﻧﻘﺮﻩ در ﺟﺎهﺎﯾﯽ آﻪ ﻧـﻮر رﺳـﻴﺪﻩ ﺑـﻮد ﺗﺠﺰﯾـﻪ ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﭘﻴـﺪا ﻣـﯽ آـﺮد‪،‬‬
‫ﺟﻴﻮﻩ ﺑﺎ ﻧﻘﺮﻩ ﺁزاد ﺷﺪﻩ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﯽ ﺷﺪ و ﻣـﻠﻐﻤﻪ )ﻓﻠﺰی آﻪ ﺑﺎ ﺟﻴﻮﻩ ﺗﺮآﻴﺐ ﺷـﺪﻩ( روﺷـﻨﯽ ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﻣـﯽ ﺁﻣـﺪ‪ .‬در ﻗـﺴﻤﺖ‬
‫هﺎﯾﯽ آﻪ ﻧﻮری ﻧﺘﺎﺑﻴﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﯾﺪﯾﺪ ﻧﻘﺮﻩ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪی ﺷﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎرﯾﻜﯽ در ﺁﯾﻨﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻘﺮﻩ اﻧﺪود اوﻟﻴـﻪ‬
‫ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻠﻐﻤﻪ ﻧﻘﺮﻩ و ﺟﻴﻮﻩ ﺗﺼﻮﯾﺮ روﺷﻨﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ آﺮد )اﮔـﺮ داﮔﺮﺋـﻮﺗﻴﭙﯽ را در زﻣﻴﻨـﻪ ای روﺷـﻦ‪ ،‬ﻣـﺜﻼً زﯾـﺮ ﻧـﻮر‬
‫ﭼﺮاغ ﯾﺎ ﺁﺳﻤﺎن روﺷﻦ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎرﯾﻚ و روﺷﻦ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﻌﻜﻮس ﻣﯽ ﺷﻮد(‪ .‬روﺷﯽ آﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺮای ﺑﺮداﺷﺖ ﯾﺪﯾﺪ ﻧﻘـﺮﻩ دﺳـﺖ‬
‫ﻧﺨﻮردﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺴﺖ و ﺷﻮﯾﯽ ﺳـﺎدﻩ ﺑـﺎ ﻣﺤﻠـﻮل ﻧﻤـﻚ( آﻠﺮﯾـﺪ ﺳـﺪﯾﻢ ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ( ﺑـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ وﻗﺘـﯽ ﻣﻌﻠـﻮم ﺷـﺪ‬
‫ﺗﻴﻮﺳﻮﻟﻔﺎت ﺳﺪﯾﻢ )هﻴﭙﻮ( ﻋﺎﻣﻞ ﺛﺎﺑﺖ آﻨﻨﺪﻩ ﺑﻬﺘﺮی اﺳﺖ‪ ،‬روش ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﻬﺒﻮد ﭘﻴﺪا آﺮد‪.‬‬
‫داﮔﺮﺋﻮﺗﻴﭗ ﺑﯽ درﻧﮓ ﻣﻮرد اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻮن در درﺟﻪ اول روﺷﯽ ﺑﻮد آﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ داﻧـﺸﻤﻨﺪ ﺑﺮﺟـﺴﺘﻪ ﭘـﺎرﯾﺲ را‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ آﺮد‪ .‬ﯾﻜﯽ از اﯾﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻓﺮاﻧﺴﻮا ژان ﺁراﮔﻮ‪ ،‬دﺑﻴﺮ ﻓﺮهﻨﮕﺴﺘﺎن ﻋﻠﻮم ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺁراﮔﻮ اﯾـﻦ اﺧﺘـﺮاع را در ‪١٩‬‬
‫اوت ﺳﺎل ‪ ١٨٣٩‬در ﯾﻜﯽ از ﮔﺮدهﻤﺎﯾﯽ هﺎی ﻓﺮهﻨﮕﺴﺘﺎن اﻋﻼم و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدی ﺗﻘﺪﯾﻢ ﻣﺠﻠـﺲ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪﮔﺎن آـﺮد آـﻪ در ﺁن ﺑـﺮای‬
‫داﮔﺮ و ﻧﻴﭙﺲ ﺟﺎﯾﺰﻩ ای در ﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﯾﺰﻩ اﻋﻄﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗـﺎ ﺷـﺎﯾﺪ اﯾـﻦ روش ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕـﺎن ﻧﻴﻔﺘـﺪ و ﻏـﺮور ﻣﻠـﯽ‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻮﯾﺎن ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت‪ ،‬ﺷﻬﺮت زﯾﺎدی ﻣﺘﻮﺟـﻪ اﯾـﻦ روش ﺟﺪﯾـﺪ ﻋﻜﺎﺳـﯽ آـﺮد‪ ،‬و ﻧـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ در ﻓﺮاﻧـﺴﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ در‬
‫اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ اﯾﻦ روش ﻋﻤﺪﺗﺎً در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻣﻮرد اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮی‬
‫ﭘﻴﺪا آﺮد و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺁﻧﭽﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﺁن واهﻤﻪ داﺷﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از آﺎرهﺎی ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎﻧﻪ داﮔﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ هﺎی ﺑﺴﻴﺎری در ﻋﻜﺎﺳﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪ ،‬آﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﻨﻔـﯽ‬
‫‪ /‬ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﻪ داﮔﺮﺋﻮﺗﻴﭗ‪ ،‬ﻣﺤﺮآﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻜﺎﺳﯽ در اواﺳﻂ ﺳﺪﻩ ﻧﻮزدهﻢ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﺸﻔﯽ‬
‫آﻪ داﮔﺮﺋﻮﺗﻴﭗ و ﻣﺨﺘﺮﻋﺶ را ﺑﻪ اوج ﺷﻬﺮت رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬آﺸﻔﯽ ﺑﺨﺖ ﯾﺎراﻧﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫داﻧﺴﺘﻪ ای آﻮﺗﺎﻩ درﺑﺎرﻩ ی ﺑﻤﺐ هﺴﺘﻪ ای‪.‬‬

‫ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ ﺳﻼﺣﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻧﻴﺮوی ﺁن از اﻧﺮژی اﺗﻤﯽ و ﺑﺮ اﺛﺮ ﺷﻜﺎف هﺴﺘﻪ )ﻓﻴﺴﻴﻮن( اﺗﻤﻬﺎی ﭘﻠﻮﺗﻮﻧﻴﻮم ﯾﺎ اوراﻧﻴـﻮم اﯾﺠـﺎد‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻓﺮﺁﯾﻨﺪ ﺷﻜﺎﻓﺖ هﺴﺘﻪ ای‪ ،‬اﺗﻤﻬﺎی ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ اﺗﻤﻬﺎی ﺳﺒﻜﺘﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﻤﺐ از اﯾﻦ ﻧﻮع‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٤٥‬در اﯾﺎﻻت ﻧﻴﻮ ﻣﻜﺰﯾﻜﻮ در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺁزﻣـﺎﯾﺶ ﺷـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﺑﻤـﺐ‪ ،‬اﻧﻔﺠـﺎری ﺑـﺎ‬
‫ﻗﺪرت ‪ ١٩‬آﻴﻠﻮ ﺗﻦ اﯾﺠﺎد آﺮد )ﯾﻚ آﻴﻠﻮ ﺗﻦ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ اﻧﺮژی اﺗﻤـﯽ ﺁزاد ﺷـﺪﻩ ‪ ١٩٠‬ﺗـﻦ ﻣـﺎدﻩ ﻣﻨﻔﺠـﺮﻩ ﺗـﯽ‪ .‬ان‪ .‬ﺗـﯽ( اﻧﻔﺠـﺎر‬
‫ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ ﻣﻮج ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﭘﺮﺗﻮهﺎی ﺷﺪﯾﺪ ﻧﻮراﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺸﻌﺸﻌﺎت ﻧﻔﻮذ آﻨﻨﺪﻩ اﺷـﻌﻪ ﮔﺎﻣـﺎ و ﻧﻮﺗﺮوﻧﻬـﺎ و ﭘﺨـﺶ ﺷـﺪن ﻣـﻮاد‬
‫رادﯾﻮ اآﺘﻴﻮ را هﻤﺮاﻩ دارد‪ .‬اﻧﻔﺠﺎر ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ هﺰار ﻣﻴﻠﻴﺎرد آﺎﻟﺮی ﺣﺮارت را در ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻴﻮم ﺛﺎﻧﻴﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ دﻣﺎی ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن درﺟﻪ ای ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎد ﺗﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ ١٢٠٠‬ﻣﺘﺮی از ﻣﺮآﺰ اﻧﻔﺠـﺎر ﺑـﻪ اﻓـﺮاد ﺑـﺪون ﭘﻮﺷـﺶ ﺣﻔـﺎﻇﺘﯽ‬
‫ﺻﺪﻣﻪ ﻣﯽ زﻧﺪ و ﺳﺒﺐ ﻣﺮگ و ﺑﻴﻤﺎری اﻧﺴﺎن و ﺟﺎﻧﻮران ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ زﻣـﻴﻦ‪ ،‬هـﻮا‪ ،‬ﺁب و هﻤـﻪ ﭼﻴـﺰ را ﺑـﻪ ﻣـﻮاد رادﯾـﻮ‬
‫اآﺘﻴﻮ ﺁﻟﻮدﻩ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺸﻌﺸﻊ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان آﻢ هﻢ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ!‬

‫ﻧﺸﺖ ﺗﺪرﯾﺠﯽ و ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك ﮔﺎزهﺎی رادﯾﻮاآﺘﻴـﻮ ﺑـﻪ ﻣﺤـﻴﻂ ﻣﻨـﺎزل ﻣـﺴﻜﻮﻧﯽ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ ﺁﺳـﻴﺒﻬﺎی ژﻧﺘﻴﻜـﯽ ﯾـﺎ ﺣﺘـﯽ‬
‫ﺳﺮﻃﺎﻧﻬﺎی ﻣﺎﻓﻮق ﺗﺼﻮر ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت و ﺑﺮرﺳـﯽ هـﺎﯾﯽ آـﻪ روی ﺳـﺮﻃﺎﻧﻬﺎی ﺑـﺮوز آـﺮدﻩ در ﺑﺎزﻣﺎﻧـﺪﮔﺎن اﻧﻔﺠـﺎرات اﺗﻤـﯽ‬
‫هﻴﺮوﺷﻴﻤﺎ و ﻧﺎآﺎزاآﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮاﻧﻘﺪری درﺑﺎرﻩ ﺧﻄﺮات ﺗﺸﻌـﺸﻊ ﺑـﺮ اﻧـﺴﺎن‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁورﻧﺪ‪ .‬اﺛﺮات ﺗﺸﻌﺸﻊ ﺑﺮ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان آﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎی در ﻣﻌـﺮض ﺗﺸﻌـﺸﻊ‪ ،‬ﻗﺎدرﻧـﺪ‬
‫روﻧﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ را در ﺳﻠﻮل هـﺎی ﻣﺠـﺎور ﺧـﻮد ﺗـﺎ ﺣـﺪ زﯾـﺎدی ﻣﺨﺘـﻞ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﯾـﻚ ﮔـﺮوﻩ از داﻧـﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬ﻻﯾـﻪ هـﺎی ﺳـﻠﻮﻟﯽ‬
‫ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ هﺰاران ﺳﻠﻮل ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﺟﻬﺶ هﺎی ژﻧﺘﻴﻜﯽ را در ﻣﻌﺮض ﭘﺮﺗﻮ ﺁﻟﻔﺎ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁن آﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺳـﻠﻮل هـﺎی‬
‫ﺁﺳﻴﺐ دﯾﺪﻩ در دو ﺣﺎﻟﺖ زﯾﺮ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ ( ﺣﺎﻟﺘﯽ آﻪ ﻓﻘﻂ دﻩ در ﺻﺪ ﺳﻠﻮل هﺎ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ﺁﻟﻔﺎ ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ب ( ﺣﺎﻟﺘﯽ آﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﻠﻮل هﺎ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ﺁﻟﻔﺎ ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ آﻪ ﯾﻚ ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﯽ ﺑﻴﻦ ﺳﻠﻮل هﺎ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮری آـﻪ ﺳـﻠﻮل هـﺎی ﭘﺮﺗـﻮ دﯾـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎی آﻮﭼﻜﯽ را ﺑﺎ ﺳﻠﻮل هﺎی ﻣﺠﺎور ﺧﻮد ﻣﺒﺎدﻟﻪ آﺮدﻩ و ﺁﺳﻴﺒﻬﺎی واردﻩ را ﺑﻪ ﺁﻧﺎن اﻧﺘﻘـﺎل دهﻨـﺪ‪ .‬ﻗـﺪم ﺑﻌـﺪی‪ ،‬ﻗﻄـﻊ‬
‫اﯾﻦ راﻩ ﮔﻔﺘﮕﻮی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑﻴﻦ ﺳﻠﻮل هﺎ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ از ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﻤﺒﺎران ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ﺁﻟﻔﺎ ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺳـﻠﻮل‬
‫هﺎی ﭘﺮﺗﻮ دﯾﺪﻩ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺁﺳﻴﺐ هﺎی واردﻩ ﺑﻪ ﺧﻮد را‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻠﻮل هﺎی ﻣﺠﺎور ﻣﻨﺘﻘﻞ آﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺷﺎﯾﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ!‬

‫در ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﻮاهﺪی را ﮔﺰارش آﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻨﻜﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻬﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ ﯾﺎﺑـﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﺁن‪ ،‬ﺷﺘﺎب هﻢ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺘﺎب در اﺛﺮ ﻧﻴﺮوی اﺳﺮار ﺁﻣﻴﺰی اﺳـﺖ آـﻪ ﺑـﻪ ﺁن "اﻧـﺮژی ﺳـﻴﺎﻩ" ﻣـﯽ‬
‫ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻓﻴﺰﯾﻜﺪاﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ آﻪ در ﭼﻨﻴﻦ دﻧﻴﺎﯾﯽ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺗﻤـﺎم ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﯾـﻚ ﻗﺎﺑـﻞ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻧﺒﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺗـﺎ ﺣـﺪود‬
‫ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬اآﺜﺮ ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳﺎن اﺣﺘﻤﺎل ﻣﯽ دادﻧﺪ آﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﺟﻬﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻴﺮوی ﺟﺎذﺑـﻪ آﻬﻜـﺸﺎﻧﻬﺎ آﻨـﺪ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﯾﻦ ﺑﻮد آﻪ ﺁﯾﺎ ﺟﺮم ﺟﻬﺎن ﺁن ﻗﺪر هﺴﺖ آﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭼﻨـﺎن ﻧﻴـﺮوی ﮔﺮاﻧـﯽ اﯾﺠـﺎد آﻨـﺪ آـﻪ ﮔـﺴﺘﺮش ﺟﻬـﺎن‪،‬‬
‫ﻣﺘﻮﻗﻒ آﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﺟﺮم ﺟﻬﺎن را دوﺑﺎرﻩ در ﯾﻚ رﯾﺰش ﻋﻈـﻴﻢ‪ ،‬در ﯾـﻚ ﻧﻘﻄـﻪ ﺟﻤـﻊ آﻨـﺪ؟ ﺑـﺮای ﺳـﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳـﺎن اﻧـﺮژی ﺳـﻴﺎﻩ‬
‫ﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ آﻪ اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر دﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ ﺿﺮﯾﺐ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﻣﻌﺎدﻻت ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﺎم ﺧﻮد وارد آﺮد ﺗﺎ ﻣﻌﺎدﻻﺗﺶ ﺑـﺎ‬
‫ﯾﻚ ﺟﻬﺎن ﭘﺎﯾﺪار هﻤﺨﻮاﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮﻋﯽ ﻧﻴﺮوی داﻓﻌﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮری آـﻪ ﻧﻴـﺮوی ﺟﺎذﺑـﻪ‬
‫ﮔﺮاﯾﯽ آﻬﻜﺸﺎﻧﻬﺎ روی هﻢ ﺧﻨﺜﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ هﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎس ﺁﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ‪ ،‬آﺸﻒ آﺮد آﻪ ﺟﻬـﺎن ﻣﻨﺒـﺴﻂ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ ،‬و‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪار ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ از اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ دﺳﺖ ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬اﻣـﺎ اﯾـﻦ ﺿـﺮﯾﺐ از ﺑـﻴﻦ ﻧﺮﻓـﺖ و در ﻋـﻮض در ﻗﻠﻤـﺮو آﻮاﻧﺘـﻮم‪،‬‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺎزﻩ ای ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﯾﺒﯽ در دﻧﻴﺎی )‪ Subatomic‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی درون اﺗﻤﯽ( ﺣﻜﻤﻔﺮﻣـﺎ هـﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‪ ،‬ﻓﻀﺎی ﺧﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺧﺎﻟﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ اﺳﻔﻨﺠﯽ از اﻧﺮژی ﺁن را اﺣﺎﻃـﻪ آـﺮدﻩ اﺳـﺖ‪ .‬اﮔـﺮ اﻧﺒـﺴﺎط ﺟﻬـﺎن ﺑـﺎ‬
‫هﻤﻴﻦ روﻧﺪ آﻨﻮﻧﯽ اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺣﺪود دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل دﯾﮕﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﺨﺸﯽ ﻣـﺪاوم ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‪ ،‬اﺛـﺮ ﮔﻠﺨﺎﻧـﻪ ای ﻏﻴـﺮ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﻣﻬﺎر‪ ،‬در زﻣﻴﻦ اﯾﺠﺎد ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ آﻪ زﻣﻴﻦ را ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺧﻮاهﺪ آﺮد و ﻃﯽ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺧﻮاهـﺪ ﻣـﺮد‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ اﺛﻨﺎ از زﻣﻴﻦ ﺟﺰ ﭘﻮآﻪ ای ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود ‪ ١٥٠‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل دﯾﮕـﺮ‪ ،‬ﺳـﺎﯾﺮ آﻬﻜـﺸﺎﻧﻬﺎ ﺁﻧﻘـﺪر ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫دور ﺧﻮاهﻨـﺪ ﭼﺮﺧﻴـﺪ آـﻪ ﻗﺎﺑــﻞ روﯾـﺖ ﻧﺨﻮاهﻨـﺪ ﺑــﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ آﻬﻜـﺸﺎﻧﻬﺎی راﻩ ﺷـﻴﺮی اﺳــﺘﺜﻨﺎ هـﺴﺘﻨﺪ و هﻤﭽﻨـﺎن در ﺁﺳــﻤﺎن‪،‬‬
‫ﺳﺘﺎرﮔﺎﻧﯽ وﺟﻮد ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ ١٠٠‬ﺗﺮﯾﻠﻴﻮن ﺳﺎل دﯾﮕﺮ ﺗﻤﺎم ﻏﺒﺎر ﺑﻴﻦ ﺳﺘﺎرﻩ ای ﻣﺼﺮف ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﺳﺘﺎرﻩ ی ﺟﺪﯾـﺪی ﻣﺘﻮﻟـﺪ ﻧﺨﻮاهـﺪ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺁﺳﻤﺎن ﺗﺎرﯾﻜﺘﺮ و ﺗﺎرﯾﻜﺘﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﺗﻤﺎم آﻬﻜﺸﺎﻧﻬﺎ ﺗﺎ )‪ ١٠‬ﺑﻪ ﺗﻮان ‪ (٣٠‬ﺳﺎل دﯾﮕﺮ ﺟﺬب ﺳﻴﺎﻩ ﭼﺎﻟﻪ هﺎ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬وﻟـﯽ‬
‫ﺣﺘﯽ ﯾﻚ ﺳﻴﺎﻩ ﭼﺎل هﻢ ﺗﺎ اﺑﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻧﺨﻮاهﺪ داد‪ .‬در ﻓﻴﺰﯾﻚ‪ ،‬ﺳـﻄﺢ ﺳـﻴﺎﻩ ﭼﺎﻟـﻪ را "اﻓـﻖ روﯾـﺪاد" ﻣـﯽ ﻧﺎﻣﻨـﺪ‪.‬‬
‫داﻧﺸﻤﻨﺪان آﺸﻒ آﺮدﻩ اﻧﺪ آﻪ اﯾﻦ اﻓﻖ دﭼﺎر اﻓﺖ و ﺧﻴﺰ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و اﻧﺮژی را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺴﺘﻪ هﺎﯾﯽ از ﺧﻮد ﺳﺎﻃﻊ ﺧﻮاهـﺪ‬
‫آﺮد و ﮔﺮم و ﮔﺮم ﺗﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ اﯾﻨﻜﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﭼﺎﻟﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪﻩ و ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﻔﺠﺎر ﺳﻴﺎﻩ ﭼﺎﻟﻪ هﺎﯾﯽ ﺑـﺎ ﺟـﺮم‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ١٠) ،‬ﺑﻪ ﺗﻮان ‪ (٦٤‬ﺳﺎل ﻃﻮل ﺧﻮاهﺪ آﺸﻴﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ اﻧﻔﺠﺎری ﺗـﺎ ﻣـﺴﺎﻓﺖ ‪ ١٠٩٨‬ﺳـﺎل ﻧـﻮری‪ ،‬ﻓـﻀﺎ را روﺷـﻦ ﺧﻮاهـﺪ‬
‫آﺮد‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎﺗﯽ درﺑﺎرﻩ ﻣﻴﻮﻩ هﺎ‪.‬‬

‫ﯾﮏ ﻧﮑﺘﻪ در ﻣﻮرد روش ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻧﺎرﮔﻴﻞ‪ :‬ﺑﺮای ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻧﺎرﮔﻴﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ اﺑﺘﺪا اﻟﻴﺎف ﺁﻧـﺮا ﮐـﺎﻣﻼً از ﻧﺎرﮔﻴـﻞ‬
‫ﺟﺪا ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺮ روی ﻧﺎرﮔﻴﻞ ﻟﮑﻪ هﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺸﻢ وﺟﻮد دارد ﺁن ﻗﺴﻤﺖ را ﺳﻮراخ ﮐﻨﻴـﺪ و ﺷـﻴﺮﻩ داﺧـﻞ ﻧﺎرﮔﻴـﻞ را ﮐـﺎﻣﻼً از ﺁن‬
‫ﺧﺎرج ﮐﻨﻴﺪ‪.‬ﺳﭙﺲ ﻧﺎرﮔﻴﻞ را داﺧﻞ ﺗﺎﺑﻪ ﻗﺮار دادﻩ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ ٣٠‬اﻟﯽ ‪ ٦٠‬دﻗﻴﻘﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺣﺮارات ‪ ٣٥٠‬ﺑﭙـﺰد ﺑﻌـﺪ از اﯾـﻦ زﻣـﺎن‬
‫ﺑﮕﺬارﯾﺪ ﺗﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺁن ﺳﺮد ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﻪ ﭼﮑﺶ ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺎرﮔﻴﻞ را از ﺁن ﺟﺪا ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻧﮑﺘﻪ در ﻣﻮرد ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺁب ﻣﻴﻮﻩ‪ :‬در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺁب ﻣﻴﻮﻩ ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻘـﺪار ﻣـﺼﺮف ﺗﻬﻴـﻪ ﮐﻨﻴـﺪ‪.‬‬
‫زﯾﺮا ﻣﺜﻼ اﮔﺮ ﺁب هﻮﯾﺞ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻠﺦ و اﮔﺮ ﺁب ﺳﻴﺐ ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺳﻴﺎﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪن ﮔﺮدوی ﺗﺎزﻩ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻴﺪ ﭘﻮﺳﺖ ﮔﺮدوی ﺳﺒﺰ را از ﺁن ﺟﺪا ﮐﻨﻴﺪ و دﺳﺘﺘﺎن ﺳـﻴﺎﻩ ﻧـﺸﻮد‪ ،‬داﺧـﻞ ﻇـﺮف ﭘـﺮ از‬
‫ﺁب‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ ﮔﺮدو را ﺑﮑﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻐﺰ ﮔﺮدوی ﺳﺎﻟﻢ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻴﺪ ﻣﻐﺰ ﮔﺮدو را ﺳﺎﻟﻢ از ﭘﻮﺳـﺖ ﺁن ﺟـﺪا ﮐﻨﻴـﺪ‪ ،‬ﮔﺮدوهـﺎ را ﯾـﮏ ﺷـﺐ ﺗﻤـﺎم‪ ،‬داﺧـﻞ ﺁب ﻧﻤـﮏ‬
‫ﺧﻴﺲ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺁراﻣﯽ ﭘﻮﺳﺖ ﺁن را ﺷﮑﺴﺘﻪ و ﻣﻐﺰ ﮔﺮدو را ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﮔﺮﯾﭗ ﻓﻮرت ﺧﻮب‪ :‬از ﺿﺨﺎﻣﺖ و ﮐﻠﻔﺘﯽ ﭘﻮﺳﺖ ﮔﺮﯾﭗ ﻓﻮرت ﺑﻪ ﺁﺑﺪار ﺑﻮدن ﯾﺎ ﻧﺒـﻮدن ﺁن ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ ﭘـﯽ ﺑﺒﺮﯾـﺪ‪ .‬ﺑـﺮای‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ اﯾﻨﮑﻪ ﮔﺮﯾﭗ ﻓﻮرت ﺿﺨﻴﻢ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﺎزک ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎی ﺁن ﯾﻌﻨﯽ ﻗﺴﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻗﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷـﻮد ﺗﻮﺟـﻪ ﮐﻨﻴـﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ از ﮔﺮﯾﭗ ﻓﻮرت ﺑﺮﺁﻣﺪﮔﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و اﺻﻮﻻً ﻧﺎﺻﺎف و ﭘﺮ ﭼﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺁن ﺿﺨﻴﻢ اﺳﺖ‬
‫و هﺮ ﭼﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﮔﺮﯾﭗ ﻓﻮرت ﺿﺨﻴﻢ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺮ ﺁب ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻃﺎﻟﺒﯽ رﺳﻴﺪﻩ‪ :‬دﺳﺘﺘﺎن را ﺑﺮ روی ﭘﻮﺳﺖ ﻃﺎﻟﺒﯽ ﺑﮑﺸﻴﺪ اﮔﺮ زﺑﺮ ﺑﻮد ﻃﺎﻟﺒﯽ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ هﻨﺪواﻧﻪ رﺳﻴﺪﻩ‪ :‬ﺑﺮای ﺗﺸﺨﻴﺺ هﻨﺪواﻧﻪ رﺳﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ از دو روش اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻴـﺪ‪ .‬دو دﺳـﺘﺘﺎن را در دو ﻃـﺮف‬
‫هﻨﺪواﻧﻪ ﻗﺮار دهﻴﺪ‪ ،‬و ﻓﺸﺎر دهﻴﺪ اﮔﺮ ﺻﺪاﯾﯽ از ﺁن ﺑﮕﻮش رﺳﻴﺪ هﻨﺪواﻧﻪ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﺑـﻪ هﻨﺪواﻧـﻪ ﺿـﺮﺑﻪ ﺑﺰﻧﻴـﺪ‬
‫اﮔﺮ ﺻﺪای ﻃﺒﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ و ﺑﻠﻨﺪی داﺷﺖ هﻨﺪواﻧﻪ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﺳﻴﺪﻩ ﺷﺪن ﺧﺮﻣﺎﻟﻮی ﻧﺎرس‪ :‬اﮔﺮ ﺧﺮﻣﺎﻟﻮی ﺷـﻤﺎ ﻧـﺎرس اﺳـﺖ‪ ،‬ﺁﻧﻬـﺎ را در ﮐﻨـﺎر هـﻢ ﺑﭽﻴﻨﻴـﺪ و در ﮔﻮﺷـﻪ ای ﺑﮕﺬارﯾـﺪ‪ .‬ﺗـﺎ در‬
‫هﻤﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺧﺮﻣﺎﻟﻮهﺎ رﺳﻴﺪﻩ و ﺷﻴﺮﯾﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫رﺳﻴﺪﻩ ﺷﺪن هﻠﻮی ﻧﺎرس‪ :‬ار ﻣﯽ ﺧﻮاهﻴﺪ هﻠﻮی ﮐﺎل ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ رﺳﻴﺪﻩ ﺷـﻮد‪ ،‬هﻠﻮهـﺎ را در ﺟﻌﺒـﻪ ای ﮐـﻪ ﺑـﺎ روزﻧﺎﻣـﻪ ﺁن را‬
‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ اﯾﺪ‪ ،‬ﻗﺮار دهﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮔﺎزهﺎی ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ ﺧﺎرج ﻧﺸﺪﻩ و ﺑﺎﻋﺚ رﺳﻴﺪن ﺳﺮﯾﻊ هﻠﻮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺁب ﻣﻴﻮﻩ ﻣﻨﺠﻤﺪ‪ :‬ا ﻣﯽ ﺧﻮاهﻴﺪ از ﺁب ﻣﻴﻮﻩ ای اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﻓﺼﻞ وﺟﻮد ﻧـﺪارد‪ ،‬ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ در ﻓـﺼﻠﯽ ﮐـﻪ ﺁن ﻣﻴـﻮﻩ‬
‫وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺁن را ذﺧﻴﺮﻩ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﺁب ﻣﻴﻮﻩ ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻟﻴﻤـﻮ ﺗـﺮش ﯾـﺎ ﺷـﺮﺑﺖ ﻧﻌﻨـﺎع و ﯾـﺎ ﺁب ﻧـﺎرﻧﺞ را درون‬
‫ﻗﺎﻟﺐ ﯾﺦ رﯾﺨﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺒﻨﺪد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺁن را از ﻗﺎﻟﺐ ﺟﺪا ﮐﺮد و درون ﮐﻴﺴﻪ ﭘﻼﺳﺘﻴﮑﯽ ﻗﺮار دهﻴﺪ و داﺧﻞ ﻓﺮﯾﺰر ﻧﮕﻬﺪارﯾﺪ ﺗﺎ در زﻣـﺎن‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻗﺎﻟﺐ هﺎ را درون ﻟﻴﻮان ﺷﺮﺑﺖ ﺑﻴﻨﺪازﯾﺪ و از ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻄﻖ ﻣﺎهﯽ هﺎ!‬

‫هﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺎهﯽ هﺎ ﻇﺎهﺮاً ﻓﺎﻗﺪ اﻧﺪام ﺻﻮﺗﯽ و ﺳﺨﻦ ﮔﻮﯾﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﻪ هـﻴﭻ وﺟـﻪ ﺳـﺎآﺖ و ﺁرام ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺟﻨـﮓ دوم‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺳﭙﺎهﯽ آﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎی ﺣﺴﺎس ﺷﻨﻮاﯾﯽ در زﯾﺮ ﺁب ﻣﺠﻬـﺰ ﺷـﺪﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺗـﺐ از وﺟـﻮد ﺻـﺪاهﺎﯾﯽ ﺷـﺒﻴﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻏﺮش‪ ،‬ﻧﺠﻮا و ﭘﭻ ﭘﭻ در زﯾﺮﺁب ﮔﺰارش ﻣﯽ دادﻧﺪ‪.‬‬
‫درﯾﺎﻧﻮردان ﻧﺨﺴﺖ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ آﺮدﻧﺪ اﯾﻦ ﺻﺪا از ﺳﺎﯾﺮ آﺸﺘﯽ هﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌـﺪهﺎ ﺑـﺎ ﺗﻌﺠـﺐ ﺑـﺴﻴﺎر درﯾﺎﻓﺘﻨـﺪ آـﻪ‬
‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت درﯾﺎﯾﯽ ﻣﺴﺒﺐ اﯾﻦ ﺻﺪاهﺎ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و در ﺣﻘﻴﻘﺖ دﻧﻴﺎی زﯾﺮ ﺁب ﻣﻜﺎﻧﯽ ﭘﺮ از هﻤﻬﻤﻪ و ﺳﺮو ﺻﺪاﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎهﻴﺎن ﺑﺎ ﺳﺎﯾﻴﺪن دﻧﺪان هﺎ ﺑﻪ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ و ﯾﺎ ارﺗﻌﺎش ﺑﻌﻀﯽ از اﻧﺪام هﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺎﻟﻪ هﺎی ﺷﻨﺎ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻـﺪا ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺗـﺼﻮر ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد ﺑﻌﻀﯽ از اﯾﻦ ﺻﺪاهﺎ ﺁوای ﺟﻔﺖ ﺧﻮاهﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻼﺋﻢ ﺁﮔﺎهﯽ و ﺧﺒﺮ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ اﻓﺮاد ﯾﻚ ﮔﻠﻪ ﻣـﺎهﯽ در اﻃـﺮاف ﺧـﻮد‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ؛ از اﯾﻦ رو ﻣﺎهﻴﮕﻴﺮان ﺣﺮﻓﻪ ای آﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ "هﻴﺪروﻓﻮن" )ﺁﻟﺖ ﺷﻨﻮاﺋﯽ درﺁب( ﺑﺮ روی ﻗـﺎﯾﻖ هـﺎی‬
‫ﻣﺎهﻴﮕﻴﺮی‪ ،‬از اﯾﻦ ﺻﺪاهﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آـﺮدﻩ و ﻣﺤـﻞ دﺳـﺘﻪ هـﺎی ﺑـﺰرگ ﻣـﺎهﯽ را ﺗﻌﻴـﻴﻦ آﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﺛﺎﺑـﺖ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﺎهﻴﺎﻧﯽ آﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﺠﺎرﺗﯽ ارزش دارﻧﺪ‪ ،‬آﻢ ﺣﺮﻓﺘﺮ از ﺳﺎﯾﺮ هﻤﻨﻮﻋﺎن ﺧﻮد هﺴﺘﻨﺪ )اﯾﻦ هﻢ ﻣﻮهﺒﺘﯽ اﺳﺖ اﻟﻬـﯽ آـﻪ ﻧـﺴﻞ‬
‫ﻣﺎهﯽ را از ﺧﻄﺮ ﻧﺎﺑﻮدی ﺣﻔﻆ ﻣﯽ آﻨﺪ(‪ .‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺗﻤﺎم ﮔﻮﻧﻪ هﺎ و اﻧﻮاع ﻣﺎهﯽ هﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺰدﯾﻚ ﺷﺪن ﻗـﺎﯾﻖ هـﺎ دﺳـﺖ از ﭘـﺮ‬
‫ﮔﻮﯾﯽ ﺑﺮ ﻣﯽ دارﻧﺪ و ﺳﺎآﺖ و ﺁرام از زﯾﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺬرﻧﺪ و ﻣﯽ ﮔﺮﯾﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ از ﺳﻨﺪرم داون ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی ﻣﯽ آﻨﺪ!‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ آﻮدآﺎﻧﯽ آﻪ در ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻨﺪرم داون ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از دﯾﮕﺮان درﻣﻌـﺮض‬
‫ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﯾﺺ ﻟﻮﻟﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻴـﺎن ﻣﻜﺎﻧﻴـﺴﻢ اﯾﺠـﺎد آﻨﻨـﺪﻩ اﯾـﻦ دو اﺧـﺘﻼل‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻟﻮﻟﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺟﻨﻴﻦ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ اﺳﺖ آـﻪ ﻣﻐـﺰ و ﻧﺨـﺎع را ﺷـﻜﻞ ﻣـﯽ دهـﺪ و ﻧﻘـﺺ در ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺁن‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼﻻﺗﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﻨﺴﻔﺎﻟﯽ )ﻋﺪم ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻐﺰ( و اﺳﭙﻴﻨﺎ ﺑﻴﻔﻴﺪا )ﺑﻴﺮون زدﮔﯽ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻧﺨﺎع از ﺳﺘﻮن ﻣﻬﺮﻩ هﺎ( ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ هﺎی ﺟﺴﻤﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ آﻨﻨﺪ آﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﯾﻚ آﺎﺑﻮس ﺑـﺮای‬
‫آﻮدك و ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ اﺧﺘﻼﻻﺗﯽ درﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ اﺳـﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴـﻚ در ﻣـﺎدراﻧﯽ آـﻪ آﻮدآـﺎن‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﯾﺺ ﻟﻮﻟﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ‪ .‬وﺟﻮد دارد و ﻣﺼﺮف اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ ﭘـﻴﺶ از ﺑـﺎرداری و در دو‪ ،‬ﺳـﻪ ﻣﺎهـﻪ اول ﺁن‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻄﺮ اﯾﺠﺎد اﯾﻦ ﻧﻘﺎﯾﺺ و ﻧﻴﺰ ﺧﻄﺮ اﯾﺠﺎد ﺳﻨﺪرم داون را آﺎهﺶ دهﺪ‪.‬‬

‫ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ی ﺷﻤﺴﯽ‪.‬‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺎ آﻤﯽ ﺑﻴﺶ از ﭼﻬﺎر و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﻣـﺎ ﻧﻴـﺰ ﻣﺜـﻞ هـﺮ ﺳـﺘﺎرﻩ دﯾﮕـﺮی در‬
‫ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﻮدﻩ در هﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ای از اﺑﺮهﺎی ﮔﺎزی آﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً از هﻴﺪروژن و هﻠﻴﻢ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﺁﻣـﺪﻩ اﻣـﺎ‬
‫ﺧﺮدﻩ رﯾﺰﻩ هﺎﯾﯽ آﻪ از اﻧﻔﺠﺎر ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺘﺎرﻩ هﺎ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻏﺒﺎرهﺎی ﺑﺴﻴﺎر رﯾﺰ آﻴﻬﺎﻧﯽ آﻪ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ هﻤﺎﻧﻨﺪ‬
‫آﺮﺑﻦ‪ ،‬اآﺴﻴﮋن‪ ،‬ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‪ ،‬آﻠﺴﻴﻢ و ﺁهﻦ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ اﯾﻦ اﺑﺮهﺎ ﭘﺮاآﻨﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ذرات ﮔﺮد و ﻏﺒـﺎر‬
‫آﻪ ﺣﺘﯽ از ذرات ﻏﺒﺎری آﻪ ﻟﺒﻪ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﻣﯽ ﻧﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬آﻮﭼﻜﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺎط ﺗﺠﻤـﻊ در ﺳـﺤﺎﺑﯽ ﺧﻮرﺷـﻴﺪی ﻋﻤـﻞ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد از ﺟﻤﻠﻪ ﯾﺦ‪ ،‬دی اآﺴﻴﺪ آﺮﺑﻦ ﻣﻨﺠﻤﺪ‪ ،‬دور اﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﮔﺮدهﻢ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﯾﻦ ذرات آـﻢ آـﻢ ﺑـﺰرگ‬
‫و ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ اﺟﺮاﻣﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﯾﻚ داﻧﻪ ﺷﻦ‪ ،‬ﯾﻚ ﺻﺨﺮﻩ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﯾﻚ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃـﯽ ﭼﻨـﺪ ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬
‫ﺳﺎل‪ ،‬ﺗﺮﯾﻠﻴﻮن هﺎ ﺗﺮﯾﻠﻴﻮن ﻗﻄﻌﻪ ﯾﺨﯽ‪ ،‬ﺳﻨﮓ رﯾﺰﻩ و اﺟﺮام ﻓﻠﺰی در اﻃﺮاف ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺟﻮان ﮔﺮدهﻢ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪ .‬ﻃﯽ رﺑـﻊ ﻣﻴﻠﻴـﺎرد‬
‫ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﺴﻴﺎری از اﯾﻦ اﺟﺴﺎم در ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ادﻏﺎم ﺷﺪﻩ و ﺑﺪﯾﻦ ﺷﻜﻞ ﺳﻴﺎرات ﺑـﺰرگ‪ ،‬اﻗﻤـﺎر‪ ،‬ﺳـﻴﺎرك هـﺎ و اﺟـﺮام ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫آﻤﺮﺑﻨﺪ آﻮﺋﻴﭙﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ )ﺑﺮای آﺴﺐ اﻃﻼﻋـﺎت ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ ﺑـﻪ ﻣﻘﺎﻟـﻪ "‪ "Tightening Our Kuiperbelt‬آـﻪ در‬
‫ﺷﻤﺎر ﻓﻮرﯾﻪ ‪ ٢٠٠٣‬ﻧﺸﺮﯾﻪ "‪ "Natural History‬ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻴﺪ(‪.‬‬
‫اﺟﺮام آﻮﭼﻜﺘﺮی آﻪ ﺣﻮل ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﺣﺎل ﭼﺮﺧﺸﻨﺪ‪ ،‬ﻃﯽ ﻣـﺪت هـﺎی ﻃـﻮﻻﻧﯽ آـﻪ از ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺁﻧﻬـﺎ ﮔﺬﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬ﭼﻨـﺪان‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺖ هﺎ ﯾﻜﯽ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺮﮔﺮدان آﻪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ هـﺎی ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺳـﻴﺎرات ﻣﺤـﺴﻮب ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻬﺎب ﺳـﻨﮓ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ داران‬
‫ﺷﻬﺎب ﺳﻨﮓ هﺎ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﺰان ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻬﺸﺎن ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاری ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳـﺎن اﯾـﻦ اﺟـﺮام را ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
 ‫ﺗﺎرﯾﺨﺸﺎن ارزش ﮔﺬاری ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬هﻤﺎﻧﻄﻮر آﻪ ﺳﻨﮕﻮارﻩ هﺎی ﮔﻴﺎهﺎن و ﺟﺎﻧﻮران‪ ،‬داﺳﺘﺎن ﺣﻴﺎت در زﻣﻴﻦ را ﺛﺒـﺖ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪،‬‬
‫اﯾﻦ اﺟﺮام ﻧﻴﺰ داﺳﺘﺎن ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ را در ﺳﺎل هﺎی اوﻟﻴﻪ ﺁن ﺛﺒﺖ آﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت ﻧﻴﺰ اﯾﻦ اﻣﻜﺎن وﺟﻮد دارد آﻪ از‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎرﯾﺦ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﻢ‪ .‬در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﺪﯾﺪ آﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﻮﮔﻮﺗﺎﭼﻴﺒﺎﻧﺎ " ‪Shogo‬‬
‫‪ "Tachibana‬و ﮔﺮی هﺎس "‪ "Gary Houss‬در داﻧﺸﮕﺎﻩ اﯾﺎﻟﺘﯽ ﺁرﯾﺰوﻧﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ اﺳـﺖ ﻧﻴـﺰ دﻗﻴﻘـﺎً هﻤـﻴﻦ آـﺎر ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫اﺳﺖ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺁهﻦ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ روی دو ﺗﺎ از ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﻬﺎب ﺳـﻨﮓ هـﺎی ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﮔﺎم دﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﻮادﺛﯽ آﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﺮدارﻧـﺪ‪ .‬ﺁهـﻦ ﻣﻮﺟـﻮد در زﻣـﻴﻦ رادﯾﻮاآﺘﻴـﻮ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ‪ ٩٠‬درﺻﺪ ﺁهﻨﯽ آـﻪ در زﻧـﺪﮔﯽ روزﻣـﺮﻩ ﺑـﺎ ﺁﻧﻬـﺎ ﺳـﺮوآﺎر دارﯾـﻢ‪ ،‬از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺁهﻨﯽ آﻪ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن هﺎ ﺑﻪ آﺎر ﻣـﯽ رود ﯾـﺎ ﺁهـﻦ ﻣﻮﺟـﻮد در آﻠـﻢ ﺑﺮوآـﺴﻞ و ﺧـﻮن‪ ،‬ﺣـﺎوی ‪ 26‬ﭘﺮوﺗـﻮن و ‪ ٣٠‬ﻧـﻮﺗﺮون‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ اﺗﻢ هﺎی ﺁهﻦ ﻧﻴﺰ ﺣﺎوی ‪ ٣١ ،٢٨‬ﯾﺎ ‪ ٣٢‬ﻧﻮﺗﺮون اﺳﺖ‪ .‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﯾـﻚ ﻋﻨـﺼﺮ آـﻪ اﯾﺰوﺗـﻮپ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ اﺧﺘﻼﻓﯽ آﻪ در ﺗﻌﺪاد ﻧـﻮﺗﺮون هـﺎی هـﺴﺘﻪ ﺁﻧﻬـﺎ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬از ﯾﻜـﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻤـﺎﯾﺰ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﺮای ﻧﺎﻣﮕـﺬاری ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺗﺮون هﺎ و ﭘﺮوﺗﻮن هﺎی هﺴﺘﻪ ذآﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺁهـﻦ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺁهـﻦ ‪ ٥٦‬ﯾـﺎ ﺁهـﻦ ‪ ٥٨‬و‬
‫ﻏﻴﺮﻩ ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم اﯾﻦ اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی ﺁهﻦ از ﻟﺤﺎظ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮی ﭘﺎﯾﺪارﻧﺪ‪ .‬اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی دﯾﮕﺮی ﻧﻴﺰ از ﺁهﻦ وﺟﻮد دارﻧﺪ اﻣﺎ ﭘﺎﯾﺪار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻃـﯽ‬
‫زﻣﺎن اﺗﻤﻬﺎی ﺳﺎزﻧﺪﻩ اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﺑﻪ ﺧﻮد ذرات زﯾﺮ اﺗﻤﯽ را از هﺴﺘﻪ ﺧﻮد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻓﺮﺁﯾﻨـﺪ‬
‫)آﻪ ﺗﻼﺷﯽ هﺴﺘﻪ ای ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد( ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺗﻌﺪاد ﭘﺮوﺗﻮن هﺎ و ﻧﻮﺗﺮون هﺎی ﻣﻮﺟﻮد در هﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷـﻮد و ﺑـﺪﯾﻦ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﯾﻚ اﯾﺰوﺗﻮپ ﺑﻪ اﯾﺰوﺗﻮپ دﯾﮕﺮ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺘﻔﺎوت دﯾﮕﺮی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﻴﺰ اﯾﺰوﺗﻮپ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
‫از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ رود‪ .‬از ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻼﺷﯽ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن ﺣﻮادث ﻣﻬﻤﯽ آﻪ در ﺗـﺎرﯾﺦ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﯾﺎ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ روی دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻄﻮر ﻧﻈـﺮی‪ ،‬ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺑـﻪ اﻧـﺪازﻩ ﮔﻴـﺮی ﻧـﺴﺒﺖ اﯾﺰوﺗـﻮپ هـﺎی‬
‫رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ وﯾﮋﻩ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﺎﯾﺪاری آﻪ ﻃﯽ ﺗﻼﺷﯽ ﺑﻌﻀﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬درﯾﺎﻓﺖ آﻪ از زﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﺟـﺴﻢ ﺁﺧـﺮﯾﻦ‬
‫ﺑﺎر از ﮔﻮﻧﻪ هﺎی رادﯾﻮ اآﺘﻴﻮ ﻏﻨﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﺬرد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﻜﺘﻪ آـﻪ هـﺮ آـﺪام از اﯾﺰوﺗـﻮپ هـﺎی‬
‫رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺘﯽ آﻪ وﯾﮋﻩ ﺁن اﯾﺰوﺗﻮپ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺠﺰﯾﻪ را ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺑـﺮ ﺣـﺴﺐ ﻣﻔﻬـﻮم ﻧﻴﻤـﻪ‬
‫ﻋﻤﺮ ﺑﻴﺎن آﺮد‪ .‬ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻧﺸﺎن دهﻨﺪﻩ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻃﻮل ﻣـﯽ آـﺸﺪ ﯾـﻚ اﯾﺰوﺗـﻮپ وﯾـﮋﻩ ﺗﺠﺰﯾـﻪ ﺷـﺪﻩ و ﺑـﻪ اﯾﺰوﺗـﻮپ‬
‫ﭘﺎﯾﺪارﺗﺮ ﺧﻮد ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی هﺎﯾﯽ آﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی ﺑﺎ ﻋﻤـﺮ آﻮﺗـﺎﻩ هﻤﺎﻧﻨـﺪ آـﺮﺑﻦ ‪ ١٤‬آـﻪ دارای ﻧﻴﻤـﻪ‬
‫ﻋﻤﺮ ﺣﺪود ‪ ٥/٧٠٠‬ﺳﺎل اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎرﯾﺦ ﺁﺛﺎر ﺗﻤﺪن هﺎی اوﻟﻴـﻪ ﺑـﺸﺮی را آـﻪ در ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺑﺎﺳﺘﺎﻧـﺸﻨﺎﺳﯽ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دهﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی هﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی ﺑﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻨﺪ اوراﻧﻴﻢ ‪ ٢٣٨‬آـﻪ ﻧﻴﻤـﻪ ﻋﻤـﺮی ﺣـﺪود‬
‫‪ ٤/٥‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل دارد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺻﺨﺮﻩ هﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺎرات و ﺳﺘﺎرﮔﺎن را ﺑﻴﺎن آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁهـﻦ ‪ ٦٠‬آـﻪ اﯾﺰوﺗـﻮپ رادﯾﻮاآﺘﻴـﻮ‬
‫ﺑﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﺣﺪوداً ‪ ١/٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل اﺳﺖ ﻃﯽ اﻧﻔﺠﺎرهﺎﯾﯽ آﻪ در ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﯾﺎ اﺑﺮ ﻧـﻮاﺧﺘﺮ "‪ "Supernova‬روی‬
‫ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ آﻪ ﻣﻨﺸﺎ اﯾﻦ اﯾﺰوﺗـﻮپ ﻣﻨﺤـﺼﺮ ﺑـﻪ ﻓـﺮد اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺘـﻮان از اﯾـﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﻣﻔﻴـﺪ ﺑـﺮای درك‬
‫روﯾﺪادهﺎی آﻴﻬﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬ﺗﺎﺟﻴﺒﺎﻧﺎ و هﺎس ﻧﺴﺒﺖ اﯾﺰوﺗﻮﭘﯽ ﺣﺪود دﻩ ﻧﻤﻮﻧـﻪ آﻮﭼـﻚ آـﻪ از دو ﺷـﻬﺎب ﺳـﻨﮓ ﻗـﺪﯾﻤﯽ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد را اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو ﺟﺮم آﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻜﺎﻧﯽ آـﻪ در ﺁن ﯾﺎﻓـﺖ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﻴـﺸﺎﻧﺒﻮر و آﺮﯾﻤﻜـﺎ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )اوﻟﯽ در هﻨﺪ و دوﻣﯽ در اوآﺮاﯾﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻧﺪ( ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ای از اﺟﺮام ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ آﻪ ﻃـﯽ ﭼﻨـﺪ ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﺳـﺎل‬
‫ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺁهﻦ ‪ ٦٠‬ﻣﻮﺟﻮد در دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷـﻬﺎب ﺳـﻨﮓ ﻣـﺪﺗﻬﺎ ﭘـﻴﺶ از ﺑـﻴﻦ رﻓﺘـﻪ و ﺑـﻪ آﺒﺎﻟـﺖ ‪٦٠‬‬
‫رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬آﺒﺎﻟﺖ ‪ ٦٠‬رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ هﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ اﺗﻢ ﭘﺎﯾﺪار ﻧﻴﻜﻞ ‪ 60‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺟﻴﺒﺎﻧﺎ و هﺎس ﺑﺎ ﺁزﻣﺎﯾﺸﺎﺗﯽ آﻪ روی ذرات ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﻬﺎب ﺳـﻨﮓ هـﺎ اﻧﺠـﺎم دادﻧـﺪ‪ ،‬درﯾﺎﻓﺘﻨـﺪ ﻣﻘـﺪار اﺿـﺎﻓﯽ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از ﻧﻴﻜﻞ ‪ ٦٠‬در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ آﻪ اﯾﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﺸﺎن دهﻨـﺪﻩ ﺁن اﺳـﺖ آـﻪ ﺁهـﻦ ‪ ٦٠‬زﻣـﺎﻧﯽ در اﯾـﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪ هـﺎ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ و اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺮﺟﻊ ﺗـﺎرﯾﺦ ﺁهـﻦ ‪ ٦٠‬را ردﯾـﺎﺑﯽ‬
‫آﺮدﻩ و درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ آﻪ در ﺳﺤﺎﺑﯽ ﺧﻮرﺷﻴﺪی اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ ازای هﺮ ﯾﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد )‪ (١٠٩‬اﺗـﻢ ﭘﺎﯾـﺪار ﺁهـﻦ ‪ ٥٦‬ﺣـﺪود ‪ ٣٠٠‬اﺗـﻢ ﺁهـﻦ ‪٦٠‬‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻋﺪد ﺑﺴﻴﺎر آﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ اﯾﻦ ﻋﺪد دﻩ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧـﺴﺒﺖ اﯾﺰوﺗـﻮپ هـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ آـﻪ ﻓﻌـﻼ در‬
‫ﮔﺎزهﺎی ﺑﻴﻦ ﺳﺘﺎرﻩ ای آﻬﻜﺸﺎن راﻩ ﺷﻴﺮی وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار اﺿـﺎﻓﯽ از ﺁهـﻦ ‪ ٦٠‬دراﺑﺘـﺪای ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣﻨﻈﻮﻣـﻪ ﺷﻤـﺴﯽ‬
‫رازهﺎی زﯾﺎدی در ﻣﻮرد ﻣﻨﺸﺎ آﻬﻜﺸﺎن ﻣﺎ ﺑﻴﺎن ﻣﯽ دارد‪.‬‬
‫اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﯽ داﻧﻨﺪ آﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ از اﺑﺮﮔﺎزی ﺷﻜﻠﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺁن ﻣﯽ داﻧـﻴﻢ آـﻪ ﻋـﺎﻣﻠﯽ ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ اﯾﻦ ﺗﻮدﻩ اﺑﺮ ﺑﻪ ﭼﻨﺎن ﭼﮕﺎﻟﯽ ﺑﺮاﻧﯽ ﺑﺮﺳﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺮﺳـﺶ اﯾـﻦ اﺳـﺖ آـﻪ ﺁن‬
‫ﺣﺎدﺛﻪ اوﻟﻴﻪ ﭼﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ؟ ﻃﺒﻖ ﻣﺪﻟﯽ آﻪ ﭘﻴﺶ از اﯾﻦ اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﻮاج اﻧﻔﺠﺎر ﻧﺎﺷﯽ از اﺑﺮ ﻧﻮاﺧﺘﺮهﺎ ﻣﻈﻨﻮن اﺻـﻠﯽ‬
‫اﯾﻦ روﯾﺪاد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺁهﻦ ‪ ٦٠‬ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ دو ﺷﻬﺎب ﺳﻨﮓ ﻗﺪﯾﻤﯽ دﻻﯾـﻞ ﺟﺪﯾـﺪی در ﺗﺄﯾﻴـﺪ اﯾـﻦ ﻧﻈـﺮ ﻓـﺮاهﻢ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻻﯾﻪ هﺎی در ﺣﺎل اﻧﺒﺴﺎط ﻣﻮاد ﺳﺘﺎرﻩ ای آﻪ ﺣﺎوی اﺗﻢ هﺎی ﺁهﻦ ‪ ٦٠‬ﺣﺎﺻـﻞ از اﻧﻔﺠـﺎر اﺑـﺮ ﻧﻮاﺧﺘﺮهـﺎ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬هـﺴﺘﻪ‬
‫هﺎی اوﻟﻴﻪ اﺑﺮهﺎی ﺧﻮرﺷﻴﺪی را ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺣﺎوی اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺖ هﺎی ﺁهـﻦ رادﯾﻮاآﺘﻴـﻮ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در هﻤـﺎن‬
‫زﻣﺎن‪ ،‬ﻧﻴﺮوی اوﻟﻴﻪ ﻻزم ﺑﺮای ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ زﻣﻴﻦ ﻓﺮاهﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد ﻋﻄﺮهﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻄﻮر آﻠﯽ در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻋﻄﺮ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ آﻪ ﻋﻄﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻣﻮاد ﺧﻮﺷﺒﻮ آﻨﻨـﺪﻩ ﺑﻌـﻼوﻩ ﯾـﻚ ﺣـﻼل ﻣﻨﺎﺳـﺐ اﺳـﺖ اﺟـﺰای‬
‫اﺻﻠﯽ ﯾﻚ ﻋﻄﺮ را ‪ -١‬ﺣﻼل ﯾﺎ ﺣﺎﻣﻞ ‪ -٢‬ﻣﻮاد ﺗﺜﺒﻴﺖ آﻨﻨﺪﻩ ‪ -٣‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻣﻠﻬﺎ ﯾﺎ ﺣﻼل‪ :‬از ﺣﻼﻟﻬﺎی ﺟﺪﯾﺪ و ﭘﺮآﺎر اﻣﺮوزی ﺑﺮای ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮ ﻣﺨﻠﻮط اﺗﻴﻞ اﻟﻜﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻪ هﻤـﺮاﻩ ﻣﻘـﺪار‬
‫آﻢ ﯾﺎ زﯾﺎد ﺁب اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺁب ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﻧﺤﻼل ﭘﺬﯾﺮی روﻏﻨﻬـﺎی ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻴـﺸﻮد‪ .‬ﺣـﻼل ﻣـﺬآﻮر ﺑـﺪﻟﻴﻞ ﻓﺮارﯾـﺖ‬
‫ﺑﺎﻻﯾﯽ آﻪ دارد ﭘﺨﺶ ﺑﻮﯾﯽ را آﻪ ﺣﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺁﺳﺎن ﻣﻴﺴﺎزد و ﺿﻤﻦ ﺁﻧﻜﻪ ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﺳـﻮﺋﯽ هـﻢ ﺑـﺮ ﭘﻮﺳـﺖ و هﻤﭽﻨـﻴﻦ واآـﻨﺶ‬
‫ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﻧﺪارد‪ .‬اﻣﺎ ﻗﺒﻞ از هﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻮی اﻟﻜﻞ از ﺑﻴﻦ ﺑـﺮود آـﻪ ﺑـﺮای اﯾﻨﻜـﺎر از ﻣـﻮاد ﺑﺮﻃـﺮف آﻨﻨـﺪﻩ ﺑـﻮ ﯾـﺎ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺗﺜﺒﻴﺖ آﻨﻨﺪﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﺸﻮد از ﻣﻮادی آﻪ ﭼﻨﻴﻦ آﺎری را اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﺻﻤﻎ ﺑﻨﺰوﯾﻴﻦ و ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﺗﺜﺒﻴﺖ آﻨﻨـﺪﻩ‬
‫هﺎی رزﯾﻨﯽ اﺷﺎرﻩ آﺮد آﻪ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺑﻪ اﻟﻜﻞ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪت ﯾﻚ ﯾﺎ دو هﻔﺘﻪ اﻟﻜﻞ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﯽ ﺑﻮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻮی ﺧﺎم ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺁن ﺑﺎ رزﯾﻦ ﺧﻨﺜﯽ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺜﺒﻴﺖ آﻨﻨﺪﻩ هﺎ‪ :‬ﺑﻄﻮر آﻠﯽ در ﯾﻚ ﻣﺤﻠﻮل ﺣﺎوی ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮ و ﻓـﺮار‪ ،‬ﺟﺰﺋـﯽ آـﻪ ﻓﺮارﯾـﺖ ﺑـﺎﻻﺗﺮی دارد اول ﺗﺒﺨﻴـﺮ ﻣﻴـﺸﻮد‪ ،‬و از‬
‫ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ آﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﺠﺎد ﺑﻮی ﻣﻌﻄﺮ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺮ اﯾـﻦ اﺷـﻜﺎل ﻏﻠﺒـﻪ آـﺮد ﺑـﺮای هﻤـﻴﻦ از ﯾـﻚ ﺗﺜﺒﻴـﺖ آﻨﻨـﺪﻩ‬
 ‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎدﻩ اﯾﻜﻪ ﻓﺮارﯾﺖ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺗﺮ از روﻏﻨﻬﺎی ﻋﻄﺮی دارﻧﺪ و ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺒﺨﻴﺮ اﺟﺰای ﺗﺸﻜﻴﻞ دهﻨﺪﻩ و ﻣﻌﻄﺮ را آﻨـﺪ و‬
‫ﯾﻜﺴﺎن ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از اﻧﻮاع ﺗﺜﺒﻴﺖ آﻨﻨﺪﻩ هﺎ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ‪ -١‬ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺸﻚ و ﻋﻨﺒﺮ و‪ -٢ ...‬ﻣﺤﺼﻮﻻت رزﯾﻨﯽ آﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺁﺳـﻴﺐ دﯾـﺪﮔﯽ‬
‫و ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ از ﮔﻴﺎهﺎن ﺧﺎﺻﯽ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‪ :‬ﺑﻨـﺰوﯾﻴﻦ و ﺻـﻤﻎ ﯾـﺎ ﺗﺮﭘﻨﻬـﺎ ‪ -٣‬روﻏﻨﻬـﺎی اﺳﺎﻧـﺴﯽ آـﻪ هـﻢ ﺑـﻮی‬
‫ﺧﻮش و هﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮش ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ ﻣﺘﻌﺎرف "‪٢٩٠-٢٨٥‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس" دارﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣﺮﻣـﻮك و ﺻـﻨﺪل و‪ -٤ ...‬ﻣـﻮاد ﺗﺜﺒﻴـﺖ‬
‫آﻨﻨﺪﻩ ﺳﻨﺘﺰی‪ :‬ﺑﺮﺧﯽ از اﺳﺘﺮهﺎی ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﯽ ﺑﻮ ﺑـﺎ ﻧﻘﻄـﻪ ﺟـﻮش ﺑـﺎﻻ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﮔﻴـﺴﺮﯾﻞ دی اﺳـﺘﺎت ﻧﻘﻄـﻪ ﺟـﻮش ‪ ٢٥٩‬درﺟـﻪ‬
‫ﺳﻠﺴﻴﻮس و اﺗﻴﻞ ﻓﺘﺎﻻت ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮش ‪ ٢٩٥‬درﺟﻪ ﺑﻨﺰﯾﻞ ﺑﻨﺰوات ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮش ‪ ٣٢٣‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣـﻮاد آـﻪ‬
‫ﺑﻮی ﺧﺎﺻﯽ دارﻧﺪ و ﭘﺲ از اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮ ﺑﻮی ﺧﻮد را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‪ :‬ﺁﻣﻴـﻞ ﺑﻨـﺰوات‪ ،‬اﺳـﺘﻮﻓﻨﻮن‪،‬‬
‫اﺳﺘﺮهﺎی اﻟﻜﻠﯽ ﺳﻴﻨﺎﻣﻴﻚ‪ ،‬اﺳﺘﺮ هﺎی اﺳﻴﺪی ﺳﻴﻨﺎﻣﻴﻚ و ‪....‬‬
‫ﻣﻮاد ﺧﻮﺷﺒﻮی ﻣﻮﺟﻮد در ﻋﻄـﺮ‪ :‬ﺑﻄـﻮر آﻠـﯽ ﻣـﻮاد ﺧﻮﺷـﺒﻮی ﻣﻮﺟـﻮد در ﻋﻄﺮهـﺎ ﺑـﻪ ﻣـﻮارد زﯾـﺮ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ ‪ -١ :‬روﻏـﻦ‬
‫اﺳﺎﻧﺴﯽ ‪ -٢‬ﻣﻮاد ﻣﺴﺘﻘﻞ ‪ -٣‬ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺳﻨﺘﺰی ﯾﺎ ﻧﻴﻢ ﺳﻨﺘﺰی‪.‬‬
‫روﻏﻨﻬﺎی اﺳﺎﻧﺴﯽ‪ :‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ از ﻧﻮع روﻏﻨﻬﺎی ﺧﻮﺷﺒﻮی ﻓﺮار ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎء ﮔﻴﺎهﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻴـﺎن روﻏﻨﻬـﺎی ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫ﺁﻣﺪﻩ از ﻋﻄﺮﮔﻴﺮی ﺑﺎ روﻏﻨﻬﺎی ﺟﺎذب ﯾﺎ اﺳﺘﺨﺮاج ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻼل و روﻏﻨﻬﺎی اﺳﺎﻧﺴﯽ ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻘﻄﻴـﺮ ﺗﻔـﺎوت ﻗﺎﺋـﻞ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬در روﻏﻨﻬﺎی ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻘﻄﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺟﺰای ﺳﺎزﻧﺪﻩ ﻏﻴﺮ ﻓﺮار و اﺟﺰاﯾﯽ آﻪ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺗﻘﻄﻴﺮ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﻧـﺪ را ﻧﺪاﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮر آﻠﯽ ﻣﻴﺸﻮد ﮔﻔﺖ در ﻋﻤـﻞ ﺗﻘﻄﻴـﺮ ﻣـﺎ ﻗـﺴﻤﺘﯽ از ﻣـﻮاد ﻣـﻮرد ﻧﻴﺎزﻣـﺎن را از دﺳـﺖ ﻣﻴـﺪهﻴﻢ ﺑﻌﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل‪ :‬ﮔـﻞ‬
‫ﻣﺤﻤﺪی آﻪ ﻓﻨﻴﻞ اﻟﻜﻞ در ﺑﺨﺶ ﺁﺑﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻘﻄﻴﺮ از ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺮود و ﯾﺎ ﻋﺼﺎرﻩ ﺑﻬﺎر ﻧﺎرﻧﺞ آﻪ روﻏﻦ ﺗﻘﻄﻴـﺮ ﺷـﺪﻩ ﺑﺨـﺶ ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫آﻮﭼﻜﯽ از ﻣﺘﻴﻞ ﺁﻧﺘﺮاﻧﻴﻼت اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﯽ آﻪ روﻏـﻦ اﺳـﺘﺨﺮاج ﺷـﺪﻩ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺣـﺪود ﯾـﻚ ﺷـﺸﻢ اﯾـﻦ ﺟـﺰء ﺳـﺎزﻧﺪﻩ را‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روﻏﻨﻬﺎی اﺳﺎﻧﺴﯽ در اﺻﻞ در ﺁب ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل و در ﺣﻼﻟﻬﺎی ﺁﺑﯽ ﻣﺤﻠﻮل هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻤـﺎﻧﻄﻮر آـﻪ در ﻣـﻮرد ﮔـﻼب و‬
‫ﻋﺼﺎرﻩ ﺑﻬﺎر ﻧﺎرﻧﺞ دﯾﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﻣﻘﺪار آﺎﻓﯽ روﻏﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺁب ﺣﻞ ﺷﻮد و ﺑﻮی ﺗﻨﺪی ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﺑﺪهﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ روﻏﻨﻬـﺎی‬
‫ﺑﻘﺪر آﺎﻓﯽ ﻓﺮار هﺴﺘﻨﺪ آﻪ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮاد هﻨﮕﺎم ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر ﺁب ﻓـﺮار هـﺴﺘﻨﺪ و رﻧﮕـﺸﺎن از ﺑـﯽ‬
‫رﻧﮓ ﺗﺎ زرد ﯾﺎ ﻗﻬﻮﻩ ای اﺳﺖ ﯾﻚ روﻏﻦ اﺳﺎﻧﺴﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﺗﺮآﻴﺒﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮآﻴﺒﺎﺗﯽ را آـﻪ در روﻏﻨﻬـﺎی اﺳﺎﻧـﺴﯽ‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻴﺂﯾﻨﺪ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی آﺮد‪:‬‬
‫اﺳﺘﺮهﺎ‪ :‬ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻨﺰوﯾﻴﻚ؛ اﺳﺘﻴﻚ؛ ﺳﺎﻟﺴﻴﻠﻴﻚ؛ و ﺳﻴﻨﺎﻣﻴﻚ اﺳﻴﺪهﺎ‪.‬‬
‫اﻟﻜﻠﻬﺎ‪ :‬ﻣﻨﺘﻮل و ﺑﻮرﻧﺌﻮل و‪...‬‬
‫ﺁﻟﺪهﻴﺪهﺎ‪ :‬ﺑﻨﺰﺁﻟﺪهﻴﺪ؛ ﺳﻴﻨﺎﻣﺎﻟﺪهﻴﺪ؛ ﺳﻴﺘﺮال‪.‬‬
‫اﺳﻴﺪهﺎ‪ :‬ﺑﻨﺰوﯾﻴﻚ؛ ﺳﻴﻨﺎﻣﻴﻚ؛ اﯾﺰوواﻟﺮﯾﻚ در ﺣﺎﻟﺖ ﺁزاد‪.‬‬
‫ﻓﻨﻮﻟﻬﺎ‪ :‬ﺗﻴﻤﻮل؛ اوژﻧﻮل؛ آﺎرواآﺮول‪.‬‬
‫آﺘﻮﻧﻬﺎ‪ :‬آﺎرون؛ ﻣﻨﺘﻮن؛ اﯾﺮون؛ آﺎﻣﻔﻮر و‪...‬‬
‫ﻻآﺘﻮﻧﻬﺎ‪ :‬آﻮﻣﺎرﯾﻦ و‪...‬‬
‫ﺗﺮﭘﻨﻬﺎ‪ :‬آﺎﻣﻔﺌﻴﻦ؛ ﭘﻴﻨﻦ؛ ﻟﻴﻤﻮﻧﻦ؛ ﺳﺪرﯾﻦ؛ ﻓﻼﻧﺪرﯾﻦ‪.‬‬
‫هﻴﺪروآﺮﺑﻨﻬﺎ‪ :‬ﺳﻴﻤﻴﻦ؛ اﺳﺘﻴﺮن؛ ﻓﻨﻴﻞ اﺗﻴﻠﻦ‪.‬‬
‫در ﮔﻴﺎهﺎن زﻧﺪﻩ روﻏﻨﻬﺎی اﺳﺎﻧﺴﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻً در ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﯾﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ دﺷﻤﻦ دﺧﺎﻟﺖ دارﻧـﺪ‪ ،‬هـﺮ ﺑﺨـﺶ از ﮔﻴﺎهـﺎن ﯾـﺎ‬
‫ﺗﻤﺎم ﺑﺨﺸﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺎوی روﻏﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬روﻏﻨﻬﺎی اﺳﺎﻧﺴﯽ در ﻏﻨﭽﻪ هﺎ؛ ﮔﻠﻬﺎ؛ ﺑﺮﮔﻬﺎ؛ ﭘﻮﺳﺖ؛ ﺳﺎﻗﻪ؛ ﻣﻴـﻮﻩ؛ ﺗﺨﻤﻬـﺎ؛‬
‫ﭼﻮب؛ رﯾﺸﻪ هﺎ و ﺳﺎﻗﻪ هﺎی زﯾﺮ زﻣﻴﻨﯽ و در ﺑﺮﺧﯽ از درﺧﺘﺎن در ﺗﺮﺷﺢ ﺻﻤﻎ روﻏﻨﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬روﻏﻨﻬﺎی ﻓﺮار را ﻣﻴﺘﻮان‬
‫از ﮔﻴﺎهﺎن ﺑﺎ روﺷﻬﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﺁورد آﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻓﺸﺮدن؛ ﺗﻘﻄﻴﺮ؛ اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﺎ ﺣﻼﻟﻬﺎی ﻓـﺮار؛ روﻏـﻦ هـﺎی ﺟـﺎذب و‬
‫ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن‪ ،‬ﻻزم ﺑﻪ ذآﺮ اﺳﺖ آﻪ اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﺎ ﺣﻼﻟﻬﺎی ﻓﺮار ﯾﻚ روش ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺖ آﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧـﺪ ﺟـﺎﯾﮕﺰﯾﻦ روﺷـﻬﺎی دﯾﮕـﺮ ﺷـﻮد‬
‫اﻣﺎ از ﺗﻘﻄﻴﺮ ﮔﺮاﻧﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ روﻏﻨﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر ﺁب ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﻨـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ در ﺑﺮﺧـﯽ از روﻏﻨﻬـﺎ دﻣـﺎ اﺛـﺮ‬
‫ﻣﻌﻜﻮﺳﯽ دارد ﻣﺜﻞ روﻏﻦ ﻣﺮآﺒﺎت آﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺮدن ﭘﻮﺳـﺖ ﺁﻧﻬـﺎ روی اﺳـﻔﻨﺞ ﺑﺪﺳـﺖ ﻣﻴﺂﯾﻨـﺪ‪ ،‬روﻏﻨـﯽ آـﻪ ﺑـﻪ اﺳـﻔﻨﺞ ﻣﻨﺘﻘـﻞ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪی ﺑﺎ ﻓﺸﺮدن اﺳﻔﻨﺞ ﺟﻤﻊ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺑﺮﺧﯽ ازﮔﻠﻬﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻘﻄﻴﺮ روﻏﻨﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻤﯽ ﺁﯾﺪ ﯾﺎ روﻏـﻦ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ در اﺛﺮ ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﺮای هﻤﻴﻦ از روﺷﻬﺎی دﯾﮕـﺮی اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴـﺸﻮد‪ .‬از ﺑـﻴﻦ روﺷـﻬﺎی ذآـﺮ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻪ ﺗﻮﺿـﻴﺢ‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر ﺁب ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر ﺁب‪ :‬ﮔﻠﻬﺎ و ﮔﻴﺎهﺎن دارای ﺑﺮگ ﺑﺎرﯾﻚ داﺧﻞ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺗﻘﻄﻴﺮ رﯾﺨﺘﻪ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﻬـﺎ و رﯾـﺸﻪ هـﺎی ﺁﺑـﺪار و ﺳـﺎﻗﻪ‬
‫هﺎی آﻮﭼﻜﺘﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ذرات آﻮﭼﻜﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﻣﻮاد ﺧﺸﻚ ﭘﻮدر ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ؛ ﭼﻮﺑﻬﺎ و رﯾﺸﻪ هﺎی ﺳﻔﺖ ﺑـﻪ ﻗﻄﻌـﺎت آـﻮﭼﻜﯽ‬
‫ﺧﺮد ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ؛ اﻧﮕﻮر در ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﻮراﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﭼﻮن ﮔﺮﻣﺎی ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺸﺎر آﺎﻓﯽ ﺑـﺮای ﺷـﻜﺎﻓﺘﻦ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻴﺮوﻧﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮاهﻢ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻘﻄﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻓﺸﺎر ﺟﻮ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد ﻣﮕـﺮ اﯾﻨﻜـﻪ اﺟـﺰای روﻏـﻦ هﻴـﺪروﻟﻴﺰ ﺷـﻮﻧﺪ در ﺁن‬
‫ﺻﻮرت ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ آﻪ در ﺧﻼ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺑﻪ روش ﺳﻨﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔـﻼب ﮔﻴـﺮی آـﻪ اﻟﺒﺘـﻪ‬
‫آﺎراﯾﯽ اﯾﻦ روﺷﻬﺎ ﭘﺎﯾﻴﻦ اﺳﺖ و روﻏﻦ ﺑﺎ ﻣﻮاد دﯾﮕﺮی هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺁآﺮوﻟﺌﻴﻦ؛ ﺗﺮی ﻣﺘﻴﻞ ﺁﻣﻴﻦ و ﻣـﻮاد آـﺮزوت ﺁﻟـﻮدﻩ ﻣﻴـﺸﻮد‪ .‬روش‬
‫هﻢ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ آﻪ از ﺑﺸﻜﻪ هﺎی روﻏﻦ ﯾﺎ دﯾﮕﻬﺎی ﻣﺴﯽ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ هﺎی ﭼﮕﺎﻟﻨﺪﻩ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ از ﻣﻴﺎن ﺣﻤﺎم ﺁﺑﯽ‬
‫ﻣﻴﮕﺬرﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮاد و ﺁب ﺑﻪ درون دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺗﻘﻄﻴﺮ رﯾﺨﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد و ﯾﻚ ﺁﺗﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ﻣﻮادی آﻪ از ﺗﻘﻄﻴﺮ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪﻩ در زﯾـﺮ‬
‫دﺳﺘﮕﺎﻩ روﺷﻦ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻋﻤﻞ ﺗﻘﻄﻴﺮ روﻏﻦ ﮔﻴﺮی اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﮑﻤﻴﻠﯽ‪ :‬اول از هﻤﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ آﻪ هﻤﻪ ﻋﻄﺮهﺎ ﯾﮏ ﻣﺨﻠـﻮﻃﯽ از ﻣـﻮاد ﻃﺒﻴﻌـﯽ )ﻋـﺼﺎرﻩ ﮔﻴﺎهـﺎن( و ﻣـﻮاد ﻣـﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫)ﺑﺮای ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﻮ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺪت ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁن( هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﻜﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﯾﻊ اﺻﻠﯽ ﺗﺸﻜﻴﻞ دهﻨﺪﻩ هﺮ ﻋﻄﺮ اﺳﺖ و ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫ﺷﺪﻧﺶ ﺑﺎ اﺳﺎﻧﺴﻬﺎی ﻣﻌﻄﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻟﻜﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ اﻟﻜـﻞ ﺑـﺎ ﺧﺎﺻـﻴﺖ‬
‫ﺗﺼﻌﻴﺪ ﺷﺪن و اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻪ اﻃﺮاف ﺑﺪﻧﺘﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺸﻮد دﯾﮕﺮان ﺗﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮی ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ آﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﻄﺮ زدﻩ اﯾﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ در ﯾﮏ ﻋﻄﺮ ﻣﻴﺰان ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮ ﺑﻴﻦ ‪ ٢٠‬ﺗﺎ ‪ ٤٠‬درﺻـﺪ ﺑﺎﺷـﺪ )ﺑﻘﻴـﻪ اش اﻟﻜـﻞ و آﻤـﯽ ﺁب( ﺑـﻪ ﺁن ﻋﻄـﺮ اﺻـﻄﻼﺣﺎً ‪Perfume‬‬
‫ﻣﻴﮕﻮﯾﻨــﺪ آــﻪ اﯾــﻦ ﻧــﻮع ﻋﻄــﺮ از هﻤــﻪ اﻧــﻮاع دﯾﮕــﻪ ﺧﺎﻟــﺼﺘﺮ ﻣــﯽ ﺑﺎﺷــﺪ و دوام ﺑﻴــﺸﺘﺮی دارد و در ﻧﺘﻴﺠــﻪ ﮔﺮاﻧﺘــﺮ هــﻢ هــﺴﺖ‪.‬‬
‫اودوﭘﺮﻓﻴﻮم "‪ "Eau De Perfume‬ﺣﺎوی ‪ ١٥‬ﺗﺎ ‪ ٢٢‬درﺻﺪ ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮﻩ اﺳﺖ و ﻣﺘـﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ ﻧـﻮع ﻋﻄـﺮ ﻧﻴـﺰ اﺳـﺖ آـﻪ هـﻢ ﻣﻴـﺰان‬
‫دوام و ﭘﺎﯾﺪاری راﯾﺤﻪ ﺁن زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و هﻢ اﯾﻨﻜﻪ ﻗﻴﻤﺘﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻠﯽ آﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اودوﺗﻮاﻟﺖ )‪ (Eau De Toilette‬ﺑﻪ ﻋﻄﺮی ﻣﻴﮕﻮﯾﻨﺪ آﻪ درﺻﺪ ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮﻩ ﺁن ﺑﻴﻦ ‪ ٨‬ﺗﺎ ‪15‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻄﺮهﺎ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺑـﻮی‬
‫ﻣﻼﯾﻢ و آﻢ دوام دارﻧﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﭙﺮی ﺑﺪن هﺴﺘﻦ آﻪ ﺑﺪرد ﭘﺮﯾﺪن ﺧﻮاب از ﺳﺮ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﻣﺤﻴﻂ آﺎر ﻣﻴﺨﻮرﻧﺪ‪.‬‬
‫ادوآﻠﻦ )‪ (Eau De Cologne‬هﻢ در اﺻﻞ هﻤﻮن اودوﺗﻮاﻟﺘﻪ آﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﺷﺎرﻩاش ﺑﻪ ﯾﮏ راﯾﺤﻪ ﺧﺎص هـﺴﺖ آـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﻧـﺎﭘﻠﺌﻮن‬
‫ﺑﻜﺎر ﺑﺮدﻩ ﻣﻴﺸﺪ ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻣﺮوزﻩ ﯾﮏ اﺻﻄﻼح ﻋﺎم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻘﻴﻪ ﻟﻮازم ﻣﻌﻄﺮ را ﻣﻴﺸﻮد در ردﻩ هﺎی ﺑﻌﺪی ﻗﺮار داد‪ .‬ﻣـﺜﻼً اﻓﺘﺮﺷـﻴﻮ‪ ،‬دﺋﻮدوراﻧـﺖ‪ ،‬ژل ﺣﻤـﺎم‪ ،‬ﻟﻮﺳـﻴﻮن ﺑـﺪن و ﻏﻴـﺮﻩ‪ .‬ﻣﻴـﺰان‬
‫دوام ﻋﻄﺮ را ﺑﺪن هﺮ ﻓﺮد ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻧﻮع ﻋﻄﺮ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭘﻮﺳﺖ ﺁن ﺷﺨﺺ هﻢ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬آـﻼً آـﺴﺎﻧﯽ آـﻪ ﭘﻮﺳﺘـﺸﺎن‬
‫روﺷﻦ و ﺧﺸﻚ اﺳﺖ ﺑﻮی ﻋﻄﺮ را آﻤﺘﺮ ﻧﮕﻪ ﻣﻴﺪارﻧﺪ ﺗﺎ آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﭼﺮب دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﭘﻮﺳـﺖ ﭼـﺮب رﻃـﻮﺑﺘﯽ دارد آـﻪ‬
‫ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮ را در ﺧﻮدش ﻧﮕﻪ ﻣﻴﺪارد‪ .‬ﯾﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮ دﯾﮕﺮی هﻢ آﻪ هﺴﺖ ‪ PH‬ﯾﺎ اﺳﻴﺪﯾﺘﻪ ﭘﻮﺳﺖ هـﺮ آـﺲ آـﻪ ﺁن هـﻢ روی دوام‬
‫ﺑﻮی ﻋﻄﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ دارد‪.‬‬

‫از آﺠﺎ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ دﻣﺎی ﻣﺮآﺰ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺧﻮرﺷﻴﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از اﺻـﻞ ﺗﻌـﺎدل ﻓـﺸﺎر هﻴﺪرواﺳـﺘﺎﺗﻴﮑﯽ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺑﻄـﻮر‬
‫ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دﻣﺎی اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺨﻤﻴﻦ زد‪ .‬اﯾﻦ اﺻﻞ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﻓﺸﺎر رو ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﺮاﻧﺶ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﺎ ﻓـﺸﺎر رو‬
‫ﺑﻪ ﺑﻴﺮون اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻩ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮔﺎزهﺎی داغ هﺴﺘﻪ ﺁن ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺎﯾﺪ در اﺛﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﻣﻨﺒﺴﻂ ﯾﺎ ﻣﻨﻘـﺒﺾ‬
‫ﺷﻮد؛ اﻣﺎ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻗﻴﻘﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ ﺣﺠـﻢ ﭼﮕـﺎﻟﯽ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﻣـﯽ ﺗـﻮاﻧﻴﻢ ﻓـﺸﺎر ﻧﺎﺷـﯽ از‬
‫ﮔﺮاﻧﺶ در ﻣﺮﮐﺰ ﺁن را ﺣﺴﺎب ﮐﻨﻴﻢ ﭼﻴﺰی ﺣﺪود ‪ ٣٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد اﺗﻤـﺴﻔﺮ از ﻃـﺮف دﯾﮕـﺮ ﭼـﻮن دﻣـﺎ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑـﺎ ﻓـﺸﺎر ﯾـﮏ ﮔـﺎز‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﻨﺜﯽ ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻓﺸﺎر دروﻧﺴﻮ‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﭼﻘـﺪر ﺑﺎﯾـﺪ داغ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬از اﯾـﻦ‬
‫راﻩ‪ ،‬دﻣﺎی ﻣﺮﮐﺰ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰی ﺣﺪود ‪ ١٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮن درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ﮐﻪ ‪ 2500‬ﺑﺮاﺑﺮ دﻣﺎی ﺳﻄﺢ ﺁن اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ در دهﻪ اﺧﻴﺮ ﺑﺎ اﺑﺪاع روﺷﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻟﺮزﻩ ﻧﮕﺎری ﺧﻮرﺷﻴﺪی‪ ،‬اﻣﮑﺎن اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﯾﻦ دﻣﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣـﺪﻩ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ هﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﺑﺎ ﺛﺒﺖ و ﺑﺮرﺳـﯽ اﻣـﻮاج ﻟـﺮزﻩ ای ﭘﻮﺳـﺘﻪ زﻣـﻴﻦ‪ ،‬ﻣـﯽ ﺗـﻮاﻧﻴﻢ اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ از درون ﺁن ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﺑﻴﺎورﯾﻢ‪ ،‬ﻟﺮزﺷﻬﺎ و ﻧﻮﺳﺎن هﺎی ﺳﻄﺢ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﯾﺎ "ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻟﺮزﻩ هﺎ" ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﭼﻴﺰهﺎﯾﯽ از درون ﺁن ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣـﯽ ﮔﻮﯾﻨـﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰهـﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎً ﺗﺎ ﺣﺪود زﯾﺎدی ﺑﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺻﻞ ﺗﻌﺎدل ﻓﺸﺎر هﻤﺨﻮاﻧﯽ دارد‪.‬‬

‫ذرات ﺗﺎ ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ اداﻣﻪ دارﻧﺪ‪ !...‬ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻌﺮوف دﮐﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﯽ‪.‬‬

‫دآﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﯾﻜﺒﺎر ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﺮای ﻣﺪت آﻮﺗﺎهﯽ ﺑﻪ اﯾﺮان ﺑﺎزﮔﺸﺖ و در ﺧﺎﻧﻪ ای ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺁﻗﺎی ﺟﻤﺎراﻧﯽ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن را ﺳﭙﺮی‬
‫ﻣﯽ آﺮد و در هﻤﻴﻦ اﯾﺎم در ﺣﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﻜﺮ اﻓﺘﺎدﻧﺪ آﻪ "ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﺧﺎﺻﻴﺘﻬﺎی ذرات اﺻﻠﯽ ﺑﺎﯾـﺪ در اﯾـﻦ ﺑﺎﺷـﺪ آـﻪ‬
‫اﯾﻦ ذرات ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﻧﺪ و هﺮ ذرﻩ ای در ﺗﻤﺎم ﻓﻀﺎ ﭘﺨﺶ اﺳﺖ و ﻧﻴﺰ هﺮ ذرﻩ ای ﺑﺮ ذرات دﯾﮕﺮ ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﻣـﯽ ﮔـﺬارد"‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺁزﻣﺎﯾﺸﯽ اﻓﺘﺎد آﻪ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ را اﺛﺒﺎت و ﯾﺎ ﻧﻔﯽ آﻨﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﺧﻮد ﻓﻜﺮ آـﺮد اﮔـﺮ اﯾـﻦ ﺗﺌـﻮری ﺻـﺤﻴﺢ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﯽ ﯾﻚ ذرﻩ ﻣﺎدی ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺁن آﻢ ﺷﻮد و ﻧﻪ اﯾﻨﻜﻪ ﯾﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﺑﺮﺳﺪ و ﻧﺒﺎﯾـﺪ ذرﻩ ﻣـﺎدی ﺷـﻌﺎع ﻣﻌﻴﻨـﯽ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ در اﯾﻨﺼﻮرت ﻧﻮر اﮔﺮ از ﻧﺰدﯾﻜﯽ ﺟﺴﻤﯽ ﻋﺒﻮر آﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺤﺮف ﺷـﻮد و ﭘـﺲ از اﯾﻨﻜـﻪ ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫ﻗــﺴﻤﺖ ﺗﺌــﻮری اﯾــﻦ ﻧﻈﺮﯾــﻪ را ﺑــﻪ ﭘﺎﯾــﺎن رﺳــﺎﻧﻴﺪ ﭘــﺲ از ﺑﺎزﮔــﺸﺖ ﺑــﻪ ﺁﻣﺮﯾﻜــﺎ ﺑــﻪ راهﻨﻤــﺎﯾﯽ ﭘﺮﻓــﺴﻮر اﻧﻴــﺸﺘﻴﻦ در داﻧــﺸﮕﺎﻩ‬
‫ﭘﺮﻧﻴﺴﺘﻮن ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در اﯾﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﭘﺮﻓﺴﻮر اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻧﻈﺮی ﺗﺌﻮری را ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ آـﺮد و دآﺘـﺮ ﺣـﺴﺎﺑﯽ را ﺑـﻪ‬
‫اداﻣﻪ آﺎر ﺗﺸﻮﯾﻖ آﺮد‪ .‬دآﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺑﻪ راهﻨﻤﺎﯾﯽ ﭘﺮﻓـﺴﻮر اﻧﻴـﺸﺘﻴﻦ ﺑـﻪ ﺗﻜﻤﻴـﻞ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﭘﺮداﺧـﺖ ﺳـﭙﺲ ﯾـﻚ ﺳـﺎل دﯾﮕـﺮ در‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﺑﻪ آﺎر ﭘﺮداﺧﺖ و ﺁزﻣﺎﯾﺸﻬﺎﯾﯽ در اﯾﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬وی ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﯾﻚ اﻧﺘﺮ ﻓﺮوﻣﺘﺮ دﻗﻴﻖ ﺗﻮاﻧـﺴﺖ ﻓﺎﺻـﻠﻪ‬
‫ﻧﻮری را در ﻋﺒﻮر از ﻣﺠﺎورت ﯾﻚ ﻣﻴﻠﻪ اﻧﺪازﻩ ﺑﮕﻴﺮد و ﭼﻮن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮد ﺁآﺎدﻣﯽ ﻋﻠﻮم ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪ دآﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﯽ را ﺑﻪ ﭼﺎپ‬
‫رﺳﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ هﻤﻜﺎران از ﻧﺎﻣﺄﻧﻮس ﺑﻮدن و ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻮدن اﯾﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﺛﺒﺎت اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﮔﺮ در ﺁزﻣﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻧﻮر ﺑﺎرﯾﻚ ﻟﻴﺰر از ﻣﺠﺎورت ﯾﻚ ﻣﻴﻠﻪ وزﯾﻦ ﭼﮕﺎل ﻋﺒﻮر دادﻩ ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر آﻢ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﻟﻴﺰر ﻣﻨﺤﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬هﺮﮔﺎﻩ ﭘﺮﺗﻮ ﻟﻴﺰر ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از ﻣﻴﺎن دو ﺟﺴﻢ ﺳـﻨﮕﻴﻦ آـﻪ در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ای از هـﻢ ﻗـﺮار‬
‫دارﻧﺪ ﻋﺒﻮر دادﻩ ﺷﻮد اﻧﺤﺮاف ﺁن هﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﻣﺠﺎورت ﺟﺴﻢ اول و ﺳﭙﺲ از ﻣﺠﺎورت ﺟﺴﻢ دوم ﺑﻪ ﺧـﻮﺑﯽ ﻣﻌﻠـﻮم ﻣﻴـﺸﻮد‬
‫و اﯾﻦ اﻧﺤﺮاف ﻗﺎﺑﻞ ﻋﻜﺴﺒﺮداری اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺑﻮدن ذرﻩ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﺁزﻣـﺎﯾﺶ اﻧﺤـﺮاف زﯾـﺎد‬
‫ﭘﺮﺗﻮ ﻟﻴﺰر ﻓﻘﻂ در اﺛﺮ ﭘﺮاش ﻧﺒﻮدﻩ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺴﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾـﻪ هـﺮ ذرﻩ‪ ،‬ﻣـﺜﻼً اﻟﻜﺘـﺮون‪ ،‬آـﻮارك ﯾـﺎ ﮔﻠﻮﯾـﻮن‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﺳﺖ و در ﻣﺮآﺰ ﺁن ﭼﮕﺎﻟﯽ ﺑﺴﻴﺎر زﯾـﺎد ﺑـﻮدﻩ و هـﺮ ﭼـﻪ از ﻣﺮآـﺰ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫ﺷﻮد ﺁن ﭼﮕﺎﻟﯽ ﺑﺘﺪرﯾﺞ آﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﻚ ﭘﺮﺗﻮ ﻧﻮر از ﯾﻚ ﻓﻀﺎی ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻋﺒﻮر آـﺮدﻩ و ﺷﻜـﺴﺖ ﭘﻴـﺪا ﻣﻴﻜﻨـﺪ و اﻧﺤـﺮاف‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫اﺧﺘﻼف ﺗﺌﻮری ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻮدن ذرات ﺑﺎ ﺗﺌﻮرﯾﻬﺎی ﻗﺒﻠﯽ‪ :‬در ﺗﺌﻮرﯾﻬﺎی ﻗﺒﻠﯽ هﺮ ذرﻩ ﻗﺴﻤﺖ آﻮﭼﻜﯽ از ﻓﻀﺎ را در ﺑﺮ دارد ﯾﻌﻨﯽ‬
‫دارای ﺷﻌﺎع ﻣﻌﻴﻨﯽ اﺳﺖ و ﺧﺎرج از ﺁن اﯾﻦ ذرﻩ وﺟﻮد ﻧﺪارد وﻟﯽ در اﯾﻦ ﺗﺌﻮری ذرﻩ ﺗﺎ ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮔـﺴﺘﺮدﻩ اﺳـﺖ و ﻗـﺴﻤﺘﯽ‬
‫از ﺁن در هﻤﻪ ﺟﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﺗﺌﻮرﯾﻬﺎی ﺟﺎری ﻧﻴﺮوی ﺑﻴﻦ دو ذرﻩ از ﺗﺒﺎدل ذرات دﯾﮕﺮ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ ﻧﻴﺮو ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗـﻮﭘﯽ‬
‫در ورزش ﺑﻴﻦ دو ﺑﺎزﯾﻜﻦ رد و ﺑﺪل ﻣﻴﺸﻮد و اﯾﻦ هﻤﺎن ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﺳﺖ آﻪ ﯾﺒﻦ ﺁﻧﻬـﺎ ﺣـﺎآﻢ اﺳـﺖ و در ﺗﺌﻮرﯾﻬـﺎی ﺟـﺎری ﺗﺒـﺎدل‬
‫ذرات دﯾﮕﺮی اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن دو ذرﻩ را اﯾﺠﺎد ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻧﻮﺗﺮون آﻪ ﺑﻴﻦ دو ذرﻩ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ در ﺗﺌﻮری دآﺘﺮ ﺣـﺴﺎﺑﯽ‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ دو ذرﻩ هﻤﺎن ارﺗﺒﺎط ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﯾﺴﺖ آﻪ در هﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﻌﻠﺖ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﺁﻧﻬﺎ در ﺗﻤﺎم ﻓﻀﺎ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ارﺗﺒﺎط اﯾﻦ ﺗﺌﻮری ﺑﺎ ﺗﺌﻮری ﻧﺴﺒﻴﺖ اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‪ :‬ﺗﺌﻮری اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﺧﻮاص ﻓﻀﺎ در ﺣﻀﻮر ﻣﺎدﻩ ﺑﺎ ﺧـﻮاص ﺁن در ﻧﺒـﻮد ﻣـﺎدﻩ‬
‫ﻓﺮق دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت رﯾﺎﺿﯽ ﯾﻌﻨﯽ در ﻧﺒﻮد ﻣﺎدﻩ‪ ،‬ﻓﻀﺎ ﺗﺨﺖ اﺳﺖ وﻟﯽ در ﻣﺠﺎورت ﻣﺎدﻩ ﻓﻀﺎ اﻧﺤﻨﺎ دارد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﮕﻮﯾﻴﻢ ﯾـﻚ ذرﻩ در‬
‫ﺗﻤﺎم ﻓﻀﺎ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﺳﺖ در هﺮ ﻧﻘﻄﻪ از ﻓـﻀﺎ ﭼﮕـﺎﻟﯽ ﻣـﺎدﻩ وﺟـﻮد دارد و ﺳـﺮﻋﺖ ﻧـﻮر ﺑـﻪ ﺁن ﭼﮕـﺎﻟﯽ ﺑـﺴﺘﮕﯽ دارد ﺑـﻪ زﺑـﺎن‬
‫رﯾﺎﺿﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻧﺤﻨﺎی ﻓﻀﺎ ﮔﻔﺖ ارﺗﺒﺎط ﻓﻠﺴﻔﯽ اﯾﻦ ﺗﺌﻮری ﺑـﺎ ﻓﻠـﺴﻔﻪ وﺣـﺪت وﺟـﻮد‪ :‬در اﯾـﻦ ﻧﮕـﺮش هﻤـﻪ‬
‫ذرات ﺟﻬﺎن ﺑﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬زﯾﺮا ﻓﺮض ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ هﺮ ذرﻩ ﺗﺎ ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﺳـﺖ و هﻤـﻪ ذرات ﺟﻬـﺎن در ﻧﻘـﺎط‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن ﺑﺎ هﻢ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬ﯾﻌﻨﯽ در واﻗﻊ ﻗﺴﻤﺖ آﻮﭼﻜﯽ از ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن در هﺮ ﻧﻘﻄﻪ ای وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺑﻌﺪ از اﺧﺘﺮاع ﻟﻴﺰر در ﺳﺎل ‪ 1960‬ﻣﻴﻼدی‪ ،‬اﯾﺪﻩ ﺑﮑﺎرﮔﻴﺮی ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﺑﺮای اﻧﺘﻘـﺎل اﻃﻼﻋـﺎت ﺷـﮑﻞ ﮔﺮﻓـﺖ‪.‬ﺧﺒـﺮ ﺳـﺎﺧﺖ اوﻟـﻴﻦ‬
‫ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری در ﺳﺎل ‪ ١٩٦٦‬هﻤﺰﻣﺎن در اﻧﮕﻠﻴﺲ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﻀﻌﻴﻔﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﻋﻼم ﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻼ دراﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋـﺎت ﻣﺨـﺎﺑﺮاﺗﯽ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﺒﻮد ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩٧٦‬ﺑﺎ ﮐﻮﺷﺶ ﻓﺮاوان ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺗﻠﻔﺎت ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﺗﻮﻟﻴﺪی ﺷﺪﯾﺪا ﮐﺎهﺶ دادﻩ ﺷﺪ و ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﻤﻬﺎی ﮐﻮﮐﺴﻴﮑﺎل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﺷﺒﮑﻪ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺑﻮد‪.‬‬
‫در اﯾﺮان در اواﯾﻞ دهﻪ ‪ ،٦٠‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎی ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری در ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻴﺒـﺮ‬
‫ﻧــﻮری در ﭘﻮﻧــﮏ ﺗﻬــﺮان ﮔﺮدﯾــﺪو ﻋﻤــﻼ در ﺳــﺎل ‪ ١٣٧٣‬ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﻓﻴﺒﺮﻧــﻮری ﺑــﺎ ﻇﺮﻓﻴــﺖ ‪ ٥٠٫٠٠٠‬ﮐﻴﻠــﻮﻣﺘﺮ در ﺳــﻞ در اﯾــﺮان ﺁﻏــﺎز‬
‫ﺷﺪ‪.‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﮐﺎﺑﻠﻬﺎی ﻧﻮری در دﯾﮕﺮ ﺷﻬﺮهﺎی ﺑﺰرگ اﯾﺮان ﺷﺮوع ﺷﺪ ﺗﺎ در ﺁﯾﻨﺪﻩ ﻧﺰدﯾﮏ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺷـﺒﮑﻪ ﻣﻠـﯽ‬
‫ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻧﻮری ﺑﻪ هﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯽ داﻧﻴﻢ هﺮ ﮔﺎﻩ ﻧﻮر از ﻣﺤﻴﻂ اول ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ دوم ﮐﻪ ﻏﻠﻴﻈﺘﺮ اﺳﺖ وارد ﺷﻮد دﭼﺎر ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬واﮔﺮ ﻧـﻮر از ﻣﺤـﻴﻂ ﻏﻠـﻴﻆ‬
‫ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از زاوﯾﻪ ﺣﺪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺁن ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪﺳﻄﺢ ﻣﺎدﻩ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺁﯾﻨﻪ ﺗﺨﺖ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻧﻮر ﺑﺎزﺗﺎﺑﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫از اﯾﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ در ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻧﻮری اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻴﺒﺮﻧﻮری ﯾﮏ ﻣﻮﺟﺒﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای از ﺟﻨﺲ ﺷﻴﺸﻪ )ﯾـﺎ ﭘﻼﺳـﺘﻴﮏ( ﮐـﻪ‬
‫دو ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻐﺰی وﻏﻼف ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ودوﻻﯾﻪ ﭘﻮﺷﺸﯽ اوﻟﻴﻪ وﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﭘﻼﺳﺘﻴﮑﯽ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﻗﺎﻧﻮن اﺳﻨﻞ ﺑﺮای اﻧﺘﺸﺎر ﻧﻮر در ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﺷﺮط ‪ :‬ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮﻗـﺮار ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺿـﺮﯾﺐ ﺷﮑـﺴﺖ هـﺎی ﻣﻐـﺰی و‬
‫ﻏﻼف هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﺸﺎر ﻧﻮر ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ذاﺗﯽ و اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ ذﭼﺎر ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻋﻤـﺪﺗﺎ ﻧﺎﺷـﯽ از ﺟـﺬب‬
‫ﻣﺎورای ﺑﻨﻔﺶ‪ ،‬ﺟﺬب ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ‪،‬ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ راﯾﻠﯽ‪ ،‬ﺧﻤﺶ و ﻓﺸﺎرهﺎی ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﯽ ﺑﺮ ﺁﻧﻬـﺎ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺤﻨـﯽ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺗـﻀﻌﻴﻒ‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻃﻮل ﻣﻮج در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻧﺸﺎ ن دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﺎن ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‪ ،‬ﻓﻴﺒﺮهﺎﯾﯽ را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ دارای ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻠﻔﺎت و ﭘﺎﺷﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺑـﺮای دﺳـﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﻓﻴﺒﺮهﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ از ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻠﻔﺎت در ﻃﻮل ﻣﻮج ‪ ١/٥٥‬ﻣﻴﮑﺮون و از ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﺎﺷﻨﺪﮔﯽ در ﻃـﻮل ﻣـﻮج ‪ ١/٣‬ﻣﻴﮑـﺮون ﺑﻬـﺮﻩ‬
‫ﺟﺴﺘﻨﺪ و ﻓﻴﺒﺮی را ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ دارای ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﺴﺒﺘﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮی ﺑﻮد‪ .‬در ﻋﻤﻞ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ در ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑـﺴﺖ‬
‫ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﺗﮏ ﻣﺪ از ﻧﺴﻞ دوم‪ ،‬ﮐـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﭘﺎﺷـﻨﺪﮔﯽ ان در ﻣﺤـﺪودﻩ ‪ ١/٣‬ﻣﻴﮑـﺮون ﻗـﺮار داﺷـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣﺤـﺪودﻩ ‪ ١/٥٥‬ﻣﻴﮑـﺮون‬
‫اﻧﺘﻘﺎل دادﻩ ﺷﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﺑﺎ ﻣﺎهﻴﺖ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻓﻴﺒﺮ دی‪.‬اس‪.‬اف ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﯾﮏ ﻣﺤﻴﻂ ﯾـﺎ ﻣـﺎدﻩ را ﺑـﺎ ﭘـﻨﺞ ﻋﺎﻣـﻞ& ﺳـﻴﮑﻤﺎ‪ U ،‬ﻣﻴـﻮ‪ 'U ،‬ﻣﻴـﻮ ﭘـﺮﯾﻢ‪ E،‬اﭘـﺴﻴﻠﻦ و ‪'E‬‬
‫اﭘﺴﻴﻠﻦ ﭘﺮﯾﻢ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎل ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری را ﺑﺎ ﯾﮏ ‪ E‬ی ﯾﻌﻨﯽ از ﺟﻨﺴﯽ ﻣـﯽ ﺳـﺎزﻧﺪ ﺗـﺎ ﻧـﻮر ﺑـﺎ هـﺮ زاوﯾـﻪ ای هـﻢ ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺁن ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮد از ﺁن ﺧﺎرج ﻧﺸﻮد و در ﻃﻮل ﻓﻴﺒﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑـﺪﯾﻦ ﺻـﻮرت اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﯾـﮏ‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎل را ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﻋﻤﻞ ﻣﺪوﻻﺳﻴﻮن ﺑﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ‪ kHz۶۴‬ﻣﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻴﺰر ﺁن را ﺑﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮر ﺗﺒﺪﯾﻞ و ﺑـﻪ‬
‫داﺧﻞ ﻓﻴﺒﺮ ﻣﯽ ﺗﺎﺑﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺮ ﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮر در ﺣﺪ ﮔﻴﮕﺎﺑﺎﯾﺖ اﺳﺖ ﯾـﮏ ﭘﻬﻨـﺎی ﺑﺎﻧـﺪ ﻓـﻮق اﻟﻌـﺎدﻩ زﯾـﺎد ﺑـﺮای اﻧﺘﻘـﺎل ﺳـﻴﮕﻨﺎل در‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﻣﺎﻟﺘﯽ ﭘﻠﮑﺲ ﮐﺮدن ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮان ‪ ١٩٢٠‬ﮐﺎﻧـﺎل را هﻤﺰﻣـﺎن از داﺧـﻞ ﻓﻴﺒـﺮ ﻋﺒـﻮر داد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ دو ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﻓﻴﺒﺮ ﺑﺮ ﻗﺮار ﺷﻮد‪ .‬اﺗﻼف ﺗﻮان ﺳﻴﮕﻨﺎل در ‪ ١‬ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ‬
‫از ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری در ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ‪ ۴٠٠‬ﮔﻴﮕﺎ هﺮﺗﺰ ‪ dB١٠‬اﺳﺖ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﺎﺑﻞ هﻢ ﻣﺤـﻮر ﺑـﻪ ﻗﻄـﺮ ‪ ١‬ﺳـﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘـﺮ ﮐـﻪ در ﻓﺮﮐـﺎﻧﺲ‬
‫‪ ١٠٠‬ﮐﻴﻠﻮ هﺮﺗﺰ‪ dB١ ،‬و در ﻓﺮﮐـﺎﻧﺲ ‪ ٣‬ﻣﮕـﺎهﺮﺗﺰ ‪ dB ۵/١‬اﺗـﻼف دارد‪ .‬اﯾـﻦ اﺗـﻼف ﮐـﻢ ﮐـﻢ ﻓﻴﺒﺮهـﺎ ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪﻩ ﺗـﺎ در ﻣﻴـﺎن راﻩ‬
‫از‪ Repeater‬ﮐﻤﺘﺮی اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد و از هﺰﯾﻨﻪ هﺎ ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ارزان ﺑﻮدن ﻓﻴﺒﺮ و ﺧﻮاﺻﯽ هﻤﭽﻮن ﺿﺪ ﺁب ﺑـﻮدن ﺁن‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ از ﻓﻴﺒﺮ روز ﺑﻪ روز ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮی اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ اﯾﺮادی ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﻓﻴﺒـﺮ وارد اﺳـﺖ اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬
‫راﺣﺘﯽ ﺳﻴﻤﻬﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﻴﭻ و ﺧﻢ داد زﯾﺮا زاوﯾﻪ ﺗﺎﺑﺶ ﻧﻮر در داﺧﻞ ﺁن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﻧـﻮر از ﺳـﻄﺢ ﺁن‬
‫ﺧﺎرج ﺷﻮد و اﯾﻨﮑﻪ اﺗﺼﺎل دو رﺷﺘﻪ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻴﺰ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ دﻗﺖ و ﻟﻮازم ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری‪:‬‬
‫‪ SMF (Single Mode Fiber) -١‬ﯾﺎ ﻗﻄﺮ هﺴﺘﻪ ‪ ٩‬ﻣﻴﮑﺮون و ﻃﻮل ﻣﻮج ‪ ٣/١‬ﻣﻴﮑﺮوﻣﺘﺮ‪.‬‬
‫‪ MMF (Multi Mode Fiber) -٢‬ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﺮ دو ﻧﻮع اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ Multi Mode Stop Index -‬ﮐﻪ زاوﯾﻪ ﺷﮑـﺴﺖ در ﺳﺮاﺳـﺮ ﮐﺎﺑـﻞ ﯾﮑـﺴﺎن اﺳـﺖ و دارای ﭘﻬﻨـﺎی ﺑﺎﻧـﺪ ‪ ٢٠‬ﺗـﺎ ‪ ٣٠‬ﻣﮕـﺎهﺮﺗﺰ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ Multi Mode Graded Index -‬ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﺸﺎر ﻧﻮر در اﯾﻦ ﮐﺎﺑﻞ در ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻧـﻮر ﺗﺤـﺖ زاوﯾـﻪ ﮐﻤﺘـﺮی ﺻـﻮرت ﻣـﯽ‬
‫ﮔﻴﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮی ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻬﻨـﺎی ﺑﺎﻧـﺪ ﺁن ‪١٠٠‬ﻣﮕـﺎ هﺮﺗـﺰ ﺗـﺎ ‪ ١‬ﮔﻴﮕـﺎ هﺮﺗـﺰ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺁن در ﯾﮏ ﻣﻴﻠﻪ ﺷﻴﺸﻪ ای ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺳـﺎزﻩ از ﺟـﻨﺲ ﺳـﻴﻠﻴﮑﺎ اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ ﮔـﺮدد و‬
‫ﺳﭙﺲ در ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﯾﻦ ﻣﻴﻠﻪ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻓﻴﺒﺮ ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬از ﺳﺎل ‪ ١٩٧٠‬روش هﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺮای ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫اﻧﻮاع ﭘﻴﺶ ﺳﺎزﻩ هﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨـﺎی رﺳـﻮب دهـﯽ ﻻﯾـﻪ هـﺎی ﺷﻴـﺸﻪ ای در داﺧـﻞ ﯾـﮏ ﻟﻮﻟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﭘﺎﯾﻪ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫روش هﺎی ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻓﺎز ﺑﺨﺎر ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻴﺶ ﺳﺎزﻩ ﻓﻴﺒﺮﻧﻮری را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪ -١‬رﺳﻮب دهﯽ داﺧﻠﯽ در ﻓﺎز ﺑﺨﺎر ‪ -٢‬رﺳﻮب دهﯽ ﺑﻴﺮوﻧﯽ در ﻓﺎز ﺑﺨﺎر ‪ -٣‬رﺳﻮب دهﯽ ﻣﺤﻮری در ﻓﺎز ﺑﺨﺎر‬
‫ﻣﻮادﻻزم در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻴﺶ ﺳﺎزﻩ‪:‬‬
‫ﺗﺘﺮاﮐﻠﺮﯾﺪ ﺳﻴﻠﺴﮑﻮن‪ :‬اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ ﺑﺮای ﺗﺎ ﻣﻴﻦ ﻻﯾﻪ هﺎی ﺷﻴﺸﻪ ای در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺘﺮاﮐﻠﺮﯾﺪ ژرﻣﺎﻧﻴﻮم‪ :‬اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ ﺑﺮای اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﺴﺖ ﺷﻴﺸﻪ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻐﺰی ﭘﻴﺶ ﺳﺎزﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮐﺴﯽ ﮐﻠﺮﯾﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﻞ‪ :‬ﺑﺮای ﮐﺎهﺶ دﻣﺎی واﮐﻨﺶ در ﺣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻴﺶ ﺳﺎزﻩ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻮاد وارد واﮐﻨﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺎز ﻓﻠﻮﺋﻮر‪ :‬ﺑﺮای ﮐﺎهﺶ ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﺴﺖ ﺷﻴﺸﻪ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻏﻼف اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺎز هﻠﻴﻢ‪ :‬ﺑﺮای ﻧﻔﻮذ ﺣﺮارﺗﯽ و ﺣﺒﺎب زداﯾﯽ در ﺣﻴﻦ واﮐﻨﺶ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﮔﺎز ﮐﻠﺮ‪ :‬ﺑﺮای ﺁب زداﯾﯽ ﻣﺤﻴﻂ داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع واﮐﻨﺶ اﺻﻠﯽ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﻴﻘﻞ ﺣﺮارﺗﯽ‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎ ﻋﺒﻮر ﮔﺎز هﺎی ﮐﻠﺮ و اﮐﺴﻴﮋن‪ ،‬در درﺟﻪ ﺣـﺮارت ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ‪ ١٨٠٠‬درﺟـﻪ ﺳﻠـﺴﻴﻮس‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﺻﻴﻘﻞ دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺨﺎر اب ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﺪار داﺧﻠﯽ ﻟﻮﻟﻪ از ان ﺧﺎرج ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اﭼﻴﻨﮓ‪ :‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ ﻋﺒﻮر ﮔﺎزهﺎی ﮐﻠﺮ‪ ،‬اﮐﺴﻴﮋن و ﻓﺮﺋﻮن ﻻﯾﻪ ﺳﻄﺤﯽ ﺟﺪار داﺧﻠﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﺧﻮردﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮد ﺗـﺎ‬
‫ﻧﺎهﻤﻮاری هﺎ و ﺗﺮک هﺎی ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺮ روی ﺟﺪار داﺧﻠﯽ ﻟﻮﻟﻪ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻻﯾﻪ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻏﻼف‪ :‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻻﯾﻪ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﻏﻼف‪ ،‬ﻣﺎدﻩ ﺗﺘﺮا ﮐﻠﺮﯾﺪ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻮم و اﮐﺴﯽ ﮐﻠﺮﯾﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑﺨـﺎر‬
‫ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﮔﺎزهﺎی هﻠﻴﻢ و ﻓﺮﺋﻮن وارد ﻟﻮﻟﻪ ﺷﻴﺸﻪ ای ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﻌﻞ اﮐﺴﯽ هﻴـﺪروژن ﺑـﺎ ﺳـﺮﻋﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒـﯽ‬
‫‪ ١٢٠‬ﺗﺎ ‪ ٢٠٠‬ﻣﻴﻠﯽ ﻣﺘﺮ در دﻗﻴﻘﻪ در ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ و دﻣـﺎﯾﯽ ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ‪ ١٩٠٠‬درﺟـﻪ ﺳﻠـﺴﻴﻮس اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪،‬‬
‫واﮐﻨﺶ هﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ زﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ذرات ﺷﻴﺸﻪ ای ﺣﺎﺻﻞ از واﮐﻨﺶ هﺎی ﻓﻮق ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺗﺮﻣﻮﻓﺮﺳﻴﺲ ﮐﻤـﯽ ﺟﻠـﻮﺗﺮ از ﻧﺎﺣﻴـﻪ داغ ﭘﺮﺗـﺎب ﺷـﺪﻩ و ﺑـﺮ روی‬
‫ﺟﺪارﻩ داﺧﻠﯽ رﺳﻮب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﻣﺸﻌﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ذرات رﺳﻮﺑﯽ ﺣﺮارت ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐـﻪ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ذرات رﺳﻮﺑﯽ ﺷﻔﺎف ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺪار داﺧﻠـﯽ ﻟﻮﻟـﻪ ﭼـﺴﺒﻴﺪﻩ و ﯾﮑﻨﻮاﺧـﺖ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﻻﯾـﻪ هـﺎی‬
‫ﺷﻴﺸﻪ ای ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﻴﺐ در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻏﻼف را ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎی ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری‪:‬‬
‫‪ -١‬اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت در ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ و در ﺣﺪ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻓﻴﺒﺮ هﺎی ﻧﻮری از ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﯽ آﻤﺘﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت آﻪ ﻣﻴﺪان هﺎی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ و ﯾﺎ اﻟﻜﺘﺮﯾﻜـﯽ ﺷـﺪﯾﺪ ﺑـﺮ‬
‫ﺁن هﻴﭻ ﺗﺎﺛﻴﺮی ﻧﻤﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﯾﺮی ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﭼﻮن ﻣﻴﺪان هﺎی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺁن را در آﻨـﺎر آﺎﺑﻠﻬـﺎی ﻓـﺸﺎر ﻗـﻮی اﺳـﺘﻔﺎدﻩ‬
‫آﺮد‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁن ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮری آﻪ ﺣﺘﯽ از آﺎﺑﻠﻬﺎی ﻣﺴﯽ آﻪ هﻢ اآﻨﻮن ﺑـﺮای اﻧﺘﻘـﺎل اﻃﻼﻋـﺎت اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -۵‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺑﺴﻴﺎر آﻢ ﺷﻌﺎع ﻧﻮری در ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﻧﻴﺎر ﺑـﻪ ﺗﻘﻮﯾـﺖ آﻨﻨـﺪﻩ هـﺎی ﺑـﻴﻦ راهـﯽ در ﻣـﺴﺎﻓﺖ هـﺎی ﻃـﻮﻻﻧﯽ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر آﻤﺘﺮ از آﺎﺑﻠﻬﺎی آﻮاآﺴﻴﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎﯾﺐ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری‪:‬‬
‫‪ -١‬از ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺁن هﻢ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺷـﻌﺎع هـﺎی ﻧـﻮری اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آـﺮد و ﻧﻤـﯽ ﺗـﻮان ﺑـﺮای‬
‫اﻧﺘﻘﺎل اﻟﻜﺘﺮﯾﺴﻴﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬اﺗﺼﺎل دو ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮری ﺑﻪ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ و وﻗﺖ ﮔﻴﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﭼﻨﺪ ﺷﻌﺎع ﻧﻮری را ﺑﻪ ﻃﻮر هﻤﺰﻣﺎن اﻧﺘﻘﺎل داد‪.‬‬

‫داﺳﺘﺎن اﺷﻌﻪ اﯾﮑﺲ!‬

‫ﺁﯾﺎ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ داﺳﺘﺎن اﺷﻌﻪ اﯾﻜﺲ )‪ (X‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﯾﻜﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺪﻩ ﻧﻮزدهﻢ ﻣﺮدی ﺑـﻪ ﻧـﺎم هـﺎﯾﻨﺮﯾﺶ‬
‫ﮔﺎﯾﺴﻠﺮ آﺸﻒ آﺮد آﻪ اﮔﺮ ﻟﻮﻟﻪ ای آﻪ ﻓﺎﻗﺪ هﻮاﺳﺖ ﺗﺤﺖ وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻻ ﺗﺨﻠﻴﻪ ی اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ ﺷﻮد ﻧﻮرهﺎی زﯾﺒﺎﯾﯽ درون ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﺗﯽ ﭘﺲ از ﺁن وﯾﻠﻴﻠﻢ آﺮوس اﺛﺒﺎت آـﺮد آـﻪ ﻋﻠـﺖ درﺧـﺸﻨﺪﮔﯽ ذرات اﻟﻜﺘﺮﯾﻜـﯽ اﺳـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ از ﺁن هـﺎﯾﻨﺮﯾﺶ‬
‫هﺮﺗﺰ ﻧﺸﺎن داد آﻪ اﯾﻦ اﺷﻌﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻻﯾﻪ هﺎی ﻧﺎزك ﻃﻼ و ﯾﺎ ﭘﻼﺗﻴﻦ ﻋﺒﻮر آﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮد وی ﺑﻪ ﻧـﺎم ﻟﻨـﺎرد ﭘﻨﺠـﺮﻩ هـﺎﯾﯽ از‬
‫ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻄﻮری آﻪ اﺷﻌﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از راﻩ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺑﺎز ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬اآﻨﻮن ﺑﻪ آﺸﻒ اﺷﻌﻪ اﯾﻜﺲ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪:‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ١٨٩٥‬وﯾﻠﻬﻢ روﻧﺘﮕﻦ ﺑﺎ ﯾﻜﯽ از اﯾﻦ ﻟﻮﻟﻪ هﺎ آﻪ ﺑﺪون ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺑﻮد ﺁزﻣﺎﯾﺸﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ داد وی ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ آﻪ ﺑﻠﻮرهﺎی‬
‫ﻧﺰدﯾﻚ ﻟﻮﻟﻪ درﺧﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن او ﻣﯽ داﻧﺴﺖ اﺷﻌﻪ ای آﻪ ﻗﺒﻼ آﺸﻒ ﺷﺪ )اﺷﻌﻪ آﺎﺗﺪی( از ﺷﻴﺸﻪ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﯽ آﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫اﺛﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻤﺎن ﺑﺮد ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻮع دﯾﮕﺮی از اﺷﻌﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﯾﻦ اﺷﻌﻪ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ آـﻪ از ﻧـﻮر و اﺷـﻌﻪ دﯾﮕـﺮ ﺑـﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﻮد‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺁن را اﺷﻌﻪ اﯾﻜﺲ )ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ اﺷﻌﻪ ﻣﺠﻬﻮل( ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺁن را اﺷـﻌﻪ روﻧـﺘﮕﻦ ﻧـﺎم ﻧﻬﺎدﻧـﺪ و‬
‫اآﻨﻮن ﻧﻴﺰ اﯾﻦ ﻧﺎم را ﺑﺴﻴﺎری از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬اﺷﻌﻪ اﯾﻜﺲ در ﻟﻮﻟـﻪ ی اﺷـﻌﻪ اﯾﻜـﺲ و ﺑـﺪﯾﻦ روش ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -١‬هﻮای درون ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪاری زﯾﺎدی ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬دو ﻗﻄﺐ اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ در دو ﺳﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﯾﻜﯽ از ﻗﻄﺐ هﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺜﺒﺖ و ﺁن دﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﻨﻔﯽ وﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -۴‬اﻟﻜﺘﺮون هﺎ ﻣﻴﺎن دو ﻗﻄﺐ ﺣﺮآﺖ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -۵‬ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار اﻧﺮژی اﻟﻜﺘﺮوﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﺨﺸﯽ هﻢ ﺑﻪ اﺷﻌﻪ اﯾﻜﺲ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺷﻌﻪ اﯾﻜﺲ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺟﺎﻣﺪات ﻋﺒﻮر آﻨﺪ ﭼﻮن ﻃﻮل ﻣﻮج ﺁن ﺑﺴﻴﺎر آﻮﺗﺎﻩ اﺳـﺖ هـﺮ ﭼـﻪ ﻃـﻮل ﻣـﻮج اﺷـﻌﻪ آﻮﺗـﺎهﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﻗﺪرت ﻧﻔﻮذ ﺁن در اﺷﻴﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ ﺁﻟﺒﺮت اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﺪ‪ :‬در ﺗﺎرﯾﺦ ‪ ٢٤‬اﺳﻔﻨﺪ ﺳﺎل ‪ ١٢٥٨‬هﺠﺮی ﺷﻤﺴﯽ‪ ،‬در ﺷﻬﺮ اوﻟﻢ ﺁﻟﻤﺎن ‪.Ulm‬‬
‫ﻧﺎم ﭘﺪر‪ :‬هﺮﻣﺎن اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ )‪ ١٢٨١ - ١٢٢٦‬ﻩ‪ .‬ش‪ /‬وی ‪ ٥٥‬ﺳﺎل روی اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ زﯾﺴﺖ(‪.‬‬
‫ﻧﺎم ﻣﺎدر‪ :‬ﭘﺎﺋﻮﻟﻴﻦ آﺦ )‪١٢٩٩-١٢٣٧‬ﻩ‪.‬ش‪/‬وی ‪ 63‬ﺳﺎل روی اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ زﯾﺴﺖ(‪.‬‬
‫ﻣﺎدر اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ‪ ١١‬ﺳﺎل از ﺷﻮهﺮش هﺮﻣﺎن ﺟﻮاﻧﺘﺮ ﺑﻮد و ﺁﻟﺒﺮت هﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﭘﺪرش ‪ ٣٢‬ﺳﺎﻟﻪ و ﻣﺎدرش ‪ ٢١‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪ‪.‬‬
‫هﺮﻣﺎن ﯾﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺮق ﺑﻮد آﻪ اﻟﺒﺘﻪ در آﺎرهﺎی اﻗﺘﺼﺎدی زﯾﺎد وارد ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺎﺋﻮﻟﻴﻦ هﻢ ﺧﺎﻧﻪ دار ﺑﻮد و ﮔﻬﮕﺎهﯽ وﯾﻮﻟﻦ ی ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﯽ آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢۵٩‬در ﯾﻚ ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﻪ ﻣﻮﻧﻴﺦ هﺠﺮت آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢۶٠‬در دو ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﺧﻮاهﺮش ﻣﺎﺟﺎ )ﻣﺎرﯾﺎ( ﺑـﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣـﺪ‪) .‬او در ﺳـﺎل ‪ ١٣٣٠‬هﺠـﺮی ﺷﻤـﺴﯽ در ﺳـﻦ ‪ ٧٠‬ﺳـﺎﻟﮕﯽ از‬
‫دﻧﻴﺎ رﻓﺖ(‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢۶٧‬ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻟﻮﺋﻴﺖ ﭘﻮﻟﺪ ﻣﻮﻧﻴﺦ وارد ﺷﺪ )در ﺳﻦ ‪ ٩‬ﺳﺎﻟﮕﯽ(‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٧٣‬در ﺣﺎﻟﯽ آﻪ اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ‪ ١٥‬ﺳﺎﻟﻪ داﻧﺶ ﺁﻣﻮز آﻼس ﺷﺸﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش ﺑﻪ اﯾﺘﺎﻟﻴﺎ هﺠـﺮت آﺮدﻧـﺪ و اﯾﻨـﺸﺘﻴﻦ‬
‫در ﻣﺪرﺳﻪ ﺷﺒﺎﻧﻪ روزی ﻟﻮﺋﻴﺖ ﭘﻮﻟﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٧۴‬اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ‪ ١٦‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ اش در ﭘﺎوﯾﺎ ﻣﻠﺤـﻖ ﺷـﺪ و ﺳـﭙﺲ ﺑـﻪ ﻣﺪرﺳـﻪ ی آﺎﻧﺘﻮﻧـﺎل در ﺷـﻬﺮ ﺁرا واﻗـﻊ در‬
‫ﺳﻮﺋﻴﺲ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٧۵‬ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ اش را رﺳﻤﺎً اﻧﻜﺎر آﺮد‪ .‬و ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺳﻮﺋﻴﺲ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ‪ .‬در هﻔـﺪﻩ ﺳـﺎﻟﮕﯽ از ﻣﺪرﺳـﻪ ی ﺷـﻬﺮ ﺁرا‬
‫دﯾﭙﻠﻢ ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﭙﺲ در ﻣﺮآﺰ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻓﺪرال ‪ ETH‬در ﺷﻬﺮ زورﯾﺦ در رﺷﺘﻪ رﯾﺎﺿﯽ و ﻓﻴﺰﯾﻚ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٧٩‬ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر ﺳﺎل در ﺳﻦ ‪ ٢١‬ﺳﺎﻟﮕﯽ از ﻣﺮآﺰ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻓﺪرال ‪ ETH‬ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪ و دﯾﭙﻠﻤﺎ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٨٠‬در ﺳﻦ ‪ ٢٢‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﺳﻮﺋﻴﺲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٨١‬در ﺳﻦ ‪ ٢٣‬ﺳﺎﻟﮕﯽ در ﻣﺆﺳﺴﻪ ای آﻪ اﻣﺘﻴﺎز ﺛﺒﺖ اﺧﺘﺮاﻋﺎت را اراﺋﻪ ﻣﯽ آﺮد در ﺷﻬﺮ ﺑـﺮن‪ ،‬اﺳـﺘﺨﺪام ﺷـﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﺳﺎل ﭘﺪرش در ﺳﻦ ‪ ۵۵‬ﺳﺎﻟﮕﯽ درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٨٢‬در ﺳﻦ ‪ ٢٤‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻮا ﻣﺎرﯾﻚ )‪ /١٣٢٣-١٢٥٤‬وی ‪ ٦٩‬ﺳﺎل در اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ زﻧﺪﮔﯽ آﺮد( ‪ -‬آﻪ ‪ ٤‬ﺳـﺎل ﺑﺰرﮔﺘـﺮ‬
‫از اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﻮد‪ -‬ازدواج آﺮد‪ .‬در ﺁن زﻣﺎن ﻣﻴﻠﻮا دﺧﺘﺮی ‪ ٢٨‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ دو ﭘـﺴﺮ داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬هـﺎﻧﺲ ﺁﻟﺒـﺮت )‪ /١٣٥٢-١٢٨٣‬وی‬
‫‪ ٦٩‬ﺳﺎل روی اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ زﯾﺴﺖ( آﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺷﺎﺧﻪ ی هﻴﺪروﻟﻮژی ﺧﻮاﻧﺪ و در آﺎرش ﻣﻮﻓﻖ ﺑـﻮد‪ .‬و ادوارد )‪-١٢٨٩‬‬
‫‪/١٣٤٤‬وی ‪ ٥٥‬ﺳﺎل روی اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ زﯾﺴﺖ( و دﭼﺎر ﺑﻴﻤﺎری ﺷﻴﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻋﻼج ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی ﺑﻮد‪ .‬ﺁﻧﻬـﺎ ﯾـﻚ دﺧﺘـﺮ هـﻢ داﺷـﺘﻨﺪ ﺑﻨـﺎم‬
‫ﻟﻴﺰرل )‪ -١٢٨١‬ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم( آﻪ ﻗﺒﻞ از ازدواج ﺁﻧﻬﺎ از ﻣﺎدر و ﭘﺪر دﯾﮕﺮی ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد و ﺁﻧﻬﺎ او را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮاﻧـﺪﮔﯽ ﻗﺒـﻮل آﺮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ او ﻧﺎ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٨۴‬در ﺳﻦ ‪ ٢٦‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬در ﻣﺠﻠﻪ ‪ Annalen Der Physik‬ﺁﻟﻤﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻮاﻧﺘﻮﻣﻬـﺎی ﻧـﻮر و اﺛـﺮ ﻓﻮﺗﻮاﻟﻜﺘﺮﯾـﻚ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺮآﺖ ﺑﺮاوﻧﯽ ذرات در ﻧﻈﺮﯾﻪ ی اﺗﻤﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺴﺒﻴﺖ ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ هﻤـﺴﺎﻧﯽ اﻧـﺮژی و ﺟـﺮم‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬
‫آﻮاﻧﺘﻮﻣﯽ ﺑﺮای ﻣﻮاد ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺎﻣﺪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﻣﺎی وﯾﮋﻩ و ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺻﻮل ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﺎم آﻪ اذﻋﺎن ﻣﯽ آـﺮد آـﻪ ﮔـﺮاﻧﺶ هﻤﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﺷﺘﺎب اﺳﺖ‪ ،‬را ﺑﭽﺎپ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٨٨‬در ﺳﻦ ‪ ٣٠‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬در داﻧﺸﮕﺎﻩ زورﯾﺦ داﻧﺸﻴﺎر ﺷﺪ‪ .‬آﺎرهﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮی روی ﻧﻈﺮﯾﻪ آﻮاﻧﺘﻮﻣﯽ آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٩٠‬در ﺳﻦ ‪ ٣٢‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬در داﻧﺸﮕﺎﻩ آﺎرل ‪ -‬ﻓﺮدﯾﻨﺎﻧﺪ در ﺷﻬﺮ ﭘﺮاگ اﺳﺘﺎد آﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻤﻴـﺪﮔﯽ ﻧـﻮر در ﻧـﻮر ﺳـﺘﺎرﻩ‬
‫هﺎ را هﻨﮕﺎم ﺧﻮرﮔﺮﻓﺖ )ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ( ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ آﺮد‪) .‬هﺮ ﭼﻨﺪ آﻪ ﻣﻘﺪاری آﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ آﺮد ﻏﻠﻂ ﺑﻮد(‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٩١‬در ﺳﻦ ‪ ٣٣‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬در ‪) ETH‬ﻣﺮآﺰ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻓﺪرال‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ هﻤﺎﻧﺠﺎﯾﯽ آﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل درس ﺧﻮاﻧـﺪﻩ ﺑـﻮد و دﯾـﭙﻠﻢ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد( اﺳﺘﺎد آﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ :١٢٩٣‬در ﺳﻦ ‪ ٣٥‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬در داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﺮﻟﻴﻦ اﺳﺘﺎد آﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻴﻠﻮا و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ را ﺗﺮك آﺮد‪ .‬اﯾـﻦ هﻨﮕـﺎﻣﯽ ﺑـﻮد آـﻪ ﺟﻨـﮓ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﺷﺮوع ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ :١٢٩۴‬در ﺳﻦ ‪ ٣٦‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪" ،‬ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ای ﺑﻪ اروﭘﺎﺋﻴﺎن" را ﺑﺎ دﯾﮕﺮان هﻢ اﻣﻀﺎء ﺷﺪ آﻪ ﻃﺒﻖ ﺁن ﺧﻮد را از ﻧﻈﺎﻣﻴﮕﺮی ﺁﻟﻤـﺎن ﺟـﺪا‬
‫ﻣﯽ داﻧﺴﺖ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻌﺎدﻻت ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﺎم را ﺑﭽﺎپ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٩۵‬در ﺳﻦ ‪ ٣٧‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬آﺘﺎﺑﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﺎم ﺑﭽﺎپ رﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬رﺋـﻴﺲ اﻧﺠﻤـﻦ ﻓﻴﺰﯾـﻚ ﺁﻟﻤـﺎن ﺷـﺪ‪ .‬ﺗﻜﺎﻧـﻪ ی‬
‫آﻮاﻧﺘﺎهﺎی ﻧﻮر را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﺮد آﻪ در ﺳـﺎل ‪ ١٢٩٦‬ﻣﻘﺎﻟـﻪ ای ﺑـﺎ هﻤـﻴﻦ ﻋﻨـﻮان در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ ﺷـﺒﻴﻪ ﺳـﺎزی ﮔـﺬار اﺗﻤـﯽ ﺑﭽـﺎپ‬
‫رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٩۶‬در ﺳﻦ ‪ ٣٨‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ ﻣﺮآﺰ ﻗﻴﺼﺮ ‪ -‬وﯾﻠﻬﻠﻢ ﺁﻟﻤـﺎن ﺷـﺪ )ﻣﺆﺳـﺴﻪ ای آـﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺁﻟﻤـﺎن را ﺣﻤﺎﯾـﺖ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﺪ(‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻌﺎدﻻت آﻴﻬﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﺛﺎﺑﺖ آﻴﻬﺎﻧﯽ را ﺑﭽﺎپ رﺳﺎﻧﺪ و اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻬﺎن را از ﻣﻌﺎدﻻت ﻓﻮق اﺳﺘﺨﺮاج آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٩٧‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ‪ ٣٩‬ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول و اﻧﻘﻼب در ﺁﻟﻤﺎن‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٩٨‬در ‪ ٤٠‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬از ﻣﻴﻠﻮا ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ اﻟﺰا اﯾﻨـﺸﺘﻴﻦ ﻟﻮوﺗﻨﺘـﺎل )دﺧﺘـﺮ ﺧﺎﻟـﻪ اش( )‪/١٣١٥-١٢٥٥‬آـﻪ ‪ 60‬ﺳـﺎل‬
‫روی اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ زﻧﺪﮔﯽ آﺮد( هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ او ‪ ٤٣‬ﺳـﺎل داﺷـﺖ‪ ،‬ازدواج آـﺮد‪ .‬اﻟـﺰا از ﺷـﻮهﺮ ﺳـﺎﺑﻘﺶ دو دﺧﺘـﺮ داﺷـﺖ‪ .‬اﻟﻴـﺰﻩ‬
‫)‪/١٣١٣-١٢٧٦‬آﻪ ‪ ٣٧‬ﺳﺎل روی اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ زﻧﺪﮔﯽ آﺮد( و ﻣﺎرﮔﻮت )‪/١٣٦٥-١٢٧٨‬آﻪ ‪ ٧٧‬ﺳﺎل روی اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ زﻧـﺪﮔﯽ آـﺮد(‪.‬‬
‫هﻨﮕﺎم ازدواج ﻣﺎدر اﯾﻦ دو دﺧﺘﺮ ﺑﺎ اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ﺁﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪ ٢٢‬ﺳـﺎﻟﻪ و ‪ ٢٠‬ﺳـﺎﻟﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮ ﻗـﺎﻧﻮن اﯾـﻦ دو دﺧﺘـﺮ ﻓـﺎﻣﻴﻠﯽ‬
‫اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ را ﭘﺲ از ازدواج اﺧﺬ آﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺳﺎل ﺧﻤﻴﺪﮔﯽ ﻧﻮری در ﯾﻚ ﺧﻮرﮔﺮﻓﺖ )ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ( ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٢٩٩‬هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪ ٤١‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬اذهﺎن ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﻚ ﺿﺪ ﯾﻬﻮدهﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﻧـﺴﺒﻴﺖ ﻋـﺎم و اﯾﻨـﺸﺘﻴﻦ ﺗﺎﺧﺘﻨـﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﺳﺎل ﻣﺎدرش در ﺳﻦ ‪ ٦٣‬ﺳﺎﻟﮕﯽ در ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٠٠‬در ‪ ٤٢‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ دﯾﺪارش از ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ ١٣٠١‬در ‪ ٤٣‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬آﺎر ﺑﺮ روی ﻧﻈﺮﯾﻪ ی ﻣﻴﺪاﻧﻬﺎی واﺣﺪ‪ .‬دﯾﺪار از آﺸﻮرهﺎی ﺧـﺎور دور‪ .‬ﺑﺮﻧـﺪﻩ ﺟـﺎﯾﺰﻩ ﻧﻮﺑـﻞ در ﻓﻴﺰﯾـﻚ‬
‫"ﺑﻪ ﭘﺎس ﺧﺪﻣﺎت در ﻓﻴﺰﯾﻚ ﻧﻈﺮی و ﺑﻮﯾﮋﻩ آﺸﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪی اﺛﺮ ﻓﻮﺗﻮ اﻟﻜﺘﺮﯾﻚ"‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٠٣‬در ‪ ٤٥‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬اﻓﺘﺘﺎح ﻣﺮآﺰ اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ در ﺑـﺮج اﯾﻨـﺸﺘﻴﻦ در ﭘـﻮﺗﺰدام‪ .‬ﭼـﺎپ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ی ﺑـﻮز ‪ -‬اﯾﻨـﺸﺘﻴﻦ )ﺑـﻮز‬
‫ﻓﻴﺰﯾﻜﺪان هﻨﺪﯾﺴﺖ( در ﺑﺎب اﻓﺖ و ﺧﻴﺰهﺎی ﺁﻣﺎری‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٠۶‬در ﺳـﻦ ‪ ٤٨‬ﺳـﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﺁﻏـﺎز ﺑﺤـﺚ ﺑـﺎ ﻧـﻴﻠﺲ ﺑـﻮر )ﻓﻴﺰﯾﻜـﺪان اﺗﺮﯾـﺸﯽ( در ﺑـﺎب ﺗﻔـﺴﻴﺮ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ی آﻮاﻧﺘـﻮﻣﯽ‪ ،‬در‬
‫ﭘﻨﺠﺎهﻤﻴﻦ هﻤﺎﯾﺶ ﺳﺎﻟﻮی‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٠٨‬در ﺳﻦ ‪ ٥٠‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ای ﺑـﺮای اذهـﺎن ﻋﻤـﻮﻣﯽ در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ وﺣـﺪت ﻧﻈﺮﯾـﻪ ی ﻣﻴـﺪان ﮔﺮاﻧـﺸﯽ و ﻣﻴـﺪان‬
‫اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﺑﭽﺎپ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٠٩‬در ﺳﻦ ‪ ٥١‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬دﯾﺪار ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای از ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﺨﺼﻮص در ﻣﺮآﺰ ﺻﻨﻌﺘﯽ آﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣١١‬در ﺳﻦ ‪ ٥٣‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﺑﻌﻨﻮان اﺳﺘﺎد آﺎﻣﻞ در ﻣﺮآﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﭘﺮﯾﻨﺴﺘﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ رﻋﺎﯾـﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ آﻪ ﺑﻌﻨﻮان اﺳﺘﺎد ﻧﻴﻤﻪ وﻗﺖ در داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﺮﻟﻴﻦ هﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣١٢‬در ﺳﻦ ‪ ٥٤‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﻧﺎزﯾﻬﺎ در ﺁﻟﻤﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﻗﺪرت ﺁﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣١٣‬دﺧﺘﺮ اول اﻟﺰا ﺑﻨﺎم اﻟﻴﺰﻩ اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺳﺎل اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ‪ 55‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣١۴‬در ﺳﻦ ‪ ٥٦‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﭼﺎپ ﻣﻘﺎﻟﻪ ای ﺑﺰﺑـﺎن اﻧﮕﻠﻴـﺴﯽ ﺗﺤـﺖ ﻋﻨـﻮان "ﺁﯾـﺎ ﺗﻮﺻـﻴﻒ ﻣﻜﺎﻧﻴـﻚ آﻮاﻧﺘـﻮﻣﯽ از ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫واﻗﻌﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ؟" ﺑﻬﻤﺮاﻩ ب‪ .‬ﭘﻮذوﻟﺴﻜﯽ و ﻧﻴﻠﺲ ﺑﻮر آﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﯽ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ را روی ﺗﻔﺴﻴﺮ آﻮاﻧﺘﻮم ﺑﻮﺟﻮد ﺁورد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣١۵‬در ﺳﻦ ‪ ٥٧‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﻣﺮگ هﻤﺴﺮش اﻟﺰا‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣١٨‬در ﺳﻦ ‪ ٦٠‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬وﻗﻮع ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم‪ .‬اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻪ رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ‪ ،‬روزوﻟﺖ‪ ،‬ﻧﻮﺷـﺖ از‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ او را ﺁﮔﺎﻩ آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣١٩‬در ﺳﻦ ‪ ٦١‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ وﻟﯽ ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺳﻮﺋﻴﺲ را از دﺳﺖ ﻧﺪاد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٢٣‬هﻤﺴﺮ اول اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻮا ﻣﺎرﯾﻚ در ‪ ٦٩‬ﺳﺎﻟﮕﯽ درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬در اﯾﻦ زﻣﺎن اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ‪ ٦٥‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٢۴‬در ﺳﻦ ‪ ٦٦‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﺑﻤﺒﺎران اﺗﻤﯽ هﻴﺮوﺷﻴﻤﺎ و ﻧﺎآﺎزاآﯽ‪ .‬ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٢۵‬در ﺳﻦ ‪ ٦٧‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﺑﻌﻨﻮان ﺳﺮﮔﺮوﻩ آﻤﻴﺘﻪ ﻓﻮری داﻧﺸﻤﻨﺪان اﺗﻤﯽ ﺧﺪﻣﺖ آﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٢٧‬در ﺳﻦ ‪ ٦٩‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﭼﺎپ ﻣﻘﺎﻟﻪ ی "ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋـﺎم" ﺑﻌﻨـﻮان ﯾـﻚ ﻧﻤﻮﻧـﻪ از ﺗﻼﺷـﻬﺎ ﺑـﺮای دﺳـﺖ ﯾـﺎﺑﯽ ﺑـﻪ‬
‫دﯾﺪﮔﺎﻩ رﯾﺎﺿﯽ ﺟﻬﺎﻧﺸﻤﻮل ﺑﺮای ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٣٠‬در ﺳﻦ ‪ ٧٢‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬ﺧﻮاهﺮ اﯾﻨـﺸﺘﻴﻦ در ﺳـﻦ ‪ ٧٦‬ﺳـﺎﻟﮕﯽ در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎﻧﯽ در ﺷـﻬﺮ ﭘﺮﯾﻨـﺴﺘﻮن ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﺗـﺼﻠﺐ‬
‫ﺷﺮاﺋﻴﻦ درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٣١‬در ﺳﻦ ‪ ٧٣‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪ ،‬رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری ﺑﻪ او ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪ وﻟﯽ او ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ :١٣٣۴‬در ‪ ٣٠‬ﻓﺮوردﯾﻦ ‪ ١٣٣٤‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن رﻓﺖ و ﺳﭙﺲ از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ رﻓﺘﻪ و ﻣﻘﻴﻢ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺎﺗﯽ ﺟﺎﻟﺐ از زﻧﺪﮔﻴﻪ ﺁﻟﺒﺮت اﯾﻨﺸﺘﻦ‪:‬‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺁﻣﻮزﺷﯽ ﺁﻟﺒﺮت در دوران آﻮدآﯽ ﺑﺴﻴﺎر آﻨﺪ ﺑﻮد و ﭘﻴﺶ از ﺳﻪ ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﭘـﺪر و ﻣـﺎدر او‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻴﻜﺮدﻧﺪ آﻪ او اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ذهﻨﯽ اﺳﺖ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺨﺖ ﻧﮕﺮاﻧﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ را ﺁﻣﻮﺧـﺖ؛‬
‫اﻣﺎ وﻗﺘﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺮﺳﺸﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ داد‪ :‬اﺑﺘﺪا ﺟﻤﻠﻪ ای را آﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻴﺎن آﻨﺪ ﭼﻨـﺪ ﺑـﺎر‬
‫زﯾﺮﻟﺐ زﻣﺰﻣﻪ ﻣﯽ آﺮد و ﺑﻌﺪ ﯾﻜﺒﺎرﻩ و ﺑﺎ ﺻﺪاﯾﯽ ﺑﻠﻨﺪ ادا ﻣﯽ آﺮد‪.‬‬
‫ﺁﻟﺒﺮت در ﺧﺎﻧﻮادﻩ ای ﯾﻬﻮدی ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪ‪ .‬اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ در آﻮدآﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻣﻮزش هﺎی دﯾﻨﯽ ﭘﺪر و ﻣﺎدرش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ اﻣﺎ ﭘـﺲ‬
‫از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ را رهﺎ آﺮد‪ .‬ﺁﻟﺒﺮت اﯾﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﺎ ﺁﻧﻜﻪ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﺑﺎوری ﺑـﻪ دﯾـﻦ ﯾﻬـﻮد ﻧﺪاﺷـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﺁزار ﯾﻬﻮدﯾـﺎن ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ هﺎی ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ اﻧـﺴﺎن دو ﺑـﺎر از ﺣـﻖ ﺷـﻬﺮوﻧﺪی ﻣﺤـﺮوم ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد‪ ،‬اﯾﺠـﺎد آـﺸﻮر‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﻴﺪ ﻗﺮار داد‪.‬‬
‫ﭘﺪر و ﻣﺎدرش ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ آﻪ او را ﺑﻪ دﺑﺴﺘﺎن ﻧﻔﺮﺳﺘﻨﺪ؛ و در ﺧﺎﻧﻪ ﺁﻣﻮزش ﺑﺒﻴﻨﺪ؛ اﻣﺎ اﯾﻦ آﺎر ﻧﻴﺰ ﺛﻤﺮی ﺑﻪ هﻤـﺮاﻩ ﻧﺪاﺷـﺖ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ روز اول‪ ،‬ﻣﻌﻠﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ آﻪ ﺧﺎﻧﻤﯽ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺸﺎن ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺁﻟﺒﺮت ﺑﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﺻﻨﺪﻟﯽ از او اﺳﺘﻘﺒﺎل آﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺁﺧﺮ آﻼس ﻣﯽ ﻧﺸﺴﺖ و ﻋﻼﻗﻪ ای ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ در آﻼس ﻣـﯽ ﮔﺬﺷـﺖ‪ ،‬ﻧـﺸﺎن ﻧﻤـﯽ داد‪ .‬ﺑـﺎ اﯾـﻦ وﺟـﻮد ﺑـﻪ‬
‫درس هﺎی رﯾﺎﺿﯽ و ﻋﻠﻮم ﻋﺸﻖ ﻣﯽ ورزﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر آﻠﯽ ﻧﻈﺮ ﺁﻣﻮزﮔﺎران درﺑﺎرﻩ او را ﻣﯽ ﺗـﻮان در اﯾـﻦ ﺟﻤـﻼت ﺧﻼﺻـﻪ آـﺮد‪:‬‬
‫"ﺁﻟﺒﺮت ﺟﺎن‪ ،‬ﺗﻮ ﭼﻴﺰی ﺑﺸﻮ ﻧﻴﺴﺘﯽ‪ ،‬در ﻣﺸﻖ و آﺘـﺎب ﺁﯾﻨـﺪﻩ ای ﻧـﺪاری و ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ آـﺎری درﺳـﺖ و ﺣـﺴﺎﺑﯽ ﺑـﺮای ﺧـﻮد‬
‫ﭘﻴﺸﻪ آﻨﯽ و آﺎر ﺣﺴﺎب و ﻣﺪرﺳﻪ را رهﺎ آﻨﯽ"‪.‬‬
‫در اواﺧﺮ زﻧﺪﮔﯽ هﻤﻴﺸﻪ ﻟﺒﺎس ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻣﯽ ﭘﻮﺷﻴﺪ و از ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻟﺒﺎس هﺎی رﺳﻤﯽ ﺧﻮدداری ﻣﯽ آﺮد‪ .‬در دﯾـﺪار ﺑـﺎ‬
‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﺒﺎﺳﯽ آﺎﻣﻼً ﻋﺎدی ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﻮد و ﺟﻮراﺑﯽ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ آﻪ ﭼـﺮا هـﻴﭻ وﻗـﺖ‬
‫ﺟﻮراب ﻧﻤﯽ ﭘﻮﺷﺪ؛ ﭘﺎﺳﺦ داد‪ :‬اﻧﮕﺸﺖ هﺎی ﭘﺎﯾﻢ ﺟﻮراب هﺎ را ﺳﻮراخ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﺧﺮﯾـﺪن ﺟـﻮراب هـﻢ دردﺳـﺮ ﺑﺰرﮔـﯽ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ آﻠﯽ از ﺧﻴﺮ ﭘﻮﺷﻴﺪن ﺟﻮراب ﮔﺬﺷﺘﻪ ام‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ هﺎی ﺟﺎﻟﺐ ﻧﺠﻮم‪.‬‬

‫در ﺳﻄﺢ آﺮﻩ ﻣﺎﻩ ﺗﺎ ﭼﻪ ارﺗﻔﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎﻻ ﺑﭙﺮﯾﺪ؟ در واﻗﻊ ﻧﻴﺮوی ﻣﻴـﺪان ﮔـﺮاﻧﺶ ﺑـﺮ روی ﺳـﻄﺢ ﻣـﺎﻩ ﺗﻨﻬـﺎ ‪ ٠٫١٦‬ﺷـﺘﺎب‬
‫ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ آﻪ ﺑـﺎ ﺻـﺮف اﻧـﺮژی ﻣـﺴﺎوی‪ ،‬ﺷـﻤﺎ ﻣـﯽ ﺑﺎﯾـﺴﺖ ﺑﺘﻮاﻧﻴـﺪ ‪ ٦٫١‬ﺑﺮاﺑـﺮ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﭙﺮﯾﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮاﻧﺶ ﺿﻌﻴﻔﯽ اﺻﻼ ﺻﻼح ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﭙﺮﯾﺪ ﭼـﻮن ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ اﻣﮑـﺎن ﺑﺮﮔـﺸﺖ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در هﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ‪ ۵۴٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ هﻴﺪروژن را ﺑﻪ ‪ ۴٩۵‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ هﻠﻴﻢ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪ ٤٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ ﻣﺎدﻩ ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺮژی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻮر ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬
‫هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ هﺴﺘﻪ ﺳﺘﺎرﻩ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﭘﻮﺳﺘﻪ هﺎی ﺑﻴﺮوﻧﯽ ﺁن ﺑﻪ ﺑﻴـﺮون ﭘﺮﺗـﺎب ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ ﺳـﺘﺎرﻩ ﻣﺤـﻀﺮ ﺗﻨﻬـﺎ در ﺧـﻼل‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺮژی ای را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺎ در ﻣـﺪت ﭘـﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﺳـﺎل ﻣﻨﺘـﺸﺮ ﻣـﯽ آﻨـﺪ در اﯾـﻦ ﺣـﺎل ﺳـﺘﺎرﻩ‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮاﺑﺮ درﺧﺸﺎﻧﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮد اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ را اﺑﺮ ﻧﻮاﺧﺘﺮ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ ﻣﺎ ﻣﺮآﺰ راﻩ آﻬﻜﺸﺎن )ﻣﺮآﺰ آﻬﻜﺸﺎن را ﺷﻴﺮی( را در هﺮ ‪ ٢٢٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﺑﻜﺒـﺎر دور ﻣﻴﺰﻧـﺪ اﯾـﻦ ﻣـﺪت را‬
‫اﺧﺘﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺳﺎل آﻴﻬﺎﻧﯽ ﻣﻴﮕﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ای از اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﻓﺮﯾﺪﻣﻦ ﻓﻴﺰﯾﻜﺪان روﺳﯽ روزی ﺟﻬﺎن از ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﺪن ﻣﺘﻮﻗﻒ و ﺳﺮ اﻧﺠﺎم اﺟﺮام ﺑـﻪ ﺳـﻮی هـﻢ‬
‫ﺣﺮآﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ در ﯾﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﯾﮕﺎﻧﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ )ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻬﺎن(‪ .‬اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ را رﻣﺒﺶ ﺑﺰرگ ﻣﻴﮕﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻮر ﻃﺒﺦ ﯾﻚ ﺳﺘﺎرﻩ‪ :‬ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدﻩ اﺳﺖ اﺑﺘﺪا ﻓﺸﺮدﻩ ﺷﺪن اﺑﺮ ﻋﻈﻴﻤﯽ از ﻏﺒـﺎر و ﮔـﺎز ﺑـﻴﻦ ﺳـﺘﺎرﻩ ای در ﺣﺠﻤـﯽ ﻧـﺴﺒﺘﺎ‬
‫آﻮﭼﻚ اﺗﻤﻬﺎی هﻴﺪروژن را ﺑﻪ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﻧﺰدﯾﻚ ﻣﻴﻜﻨﺪ )در ﺧﻮد ﻓﺮو رﯾﺨﺘﻦ( اﯾﻦ اﺑﺮ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺎ درﯾﺎﻓـﺖ ﺿـﺮﺑﻪ ای از ﻣـﻮج ﺣﺎﺻـﻞ از‬
‫اﻧﻔﺠﺎر ﯾﻚ ﺳﺘﺎﻩ ی ﻧﺰدﯾﻚ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد ﻓﺸﺮدﮔﯽ اﺑﺮ در اﺛﺮ ﻧﻴﺮوی ﮔﺮاﻧﺶ ﺁﻧﻘﺪر اداﻣﻪ ﻣـﯽ ﯾﺎﺑـﺪ ﺗـﺎ ﺟـﻮش هـﺴﺘﻪ ای ﺁﻏـﺎز‬
‫ﺷﻮد ﻧﻴﺮوی رو ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﺣﺎﺻﻞ از اﯾﻦ ﺟﻮش هﺴﺘﻪ ای ﻓﺸﺮدﮔﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺑﺮ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻴﻜﻨﺪ و وﻗﺘﯽ اﯾـﻦ ﺗﻌـﺎدل ﺑﺮﻗـﺮار ﺷـﺪ‬
‫در واﻗﻊ ﺳﺘﺎرﻩ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫رﻧﮓ ﺳﺘﺎرﮔﺎن از ﺑـﺎﻃﻦ ﺳـﺘﺎرﻩ ﭘـﺮدﻩ ﺑـﺮ ﻣﻴـﺪارد‪ :‬ﺳـﺘﺎرﮔﺎن ﺁﺑـﯽ داﻏﺘـﺮ از ﺧﻮرﺷـﻴﺪ و ﻗﺮﻣـﺰ هـﺎ ﺳـﺮدﺗﺮ از ﺁن هـﺴﺘﻨﺪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫ﺳﺘﺎرﮔﺎن داﻏﺘﺮ از ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻴﻦ دﻩ ﺗﺎ ﺻﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺟﺮم دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﺣﺮآﺎت آﺮﻩ ی زﻣﻴﻦ‪ -١ :‬ﺣﺮآﺖ اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ‪ Revolution :‬آﻪ زﻣﻴﻦ ﺑـﺎ ﺳـﺮﻋﺖ ‪ ٣٠‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ ﺑـﺮ ﺛﺎﻧﻴـﻪ ﺁﻧـﺮا ﺑـﺪور ﺧﻮرﺷـﻴﺪ در‬
‫ﻣﺪت ‪ 366‬روز ﻃﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ -٢ .‬ﺣﺮآﺖ وﺿﻌﯽ‪ Rotation :‬آﻪ زﻣﻴﻦ هﺮ ‪ ٢٣‬ﺳﺎﻋﺖ و ‪ ٥٦‬دﻗﻴﻘـﻪ ﯾﻜـﺪور ﺑـﺪور ﺧـﻮد ﻣـﯽ زﻧـﺪ و‬
‫اﯾﻦ ﺣﺮآﺖ از ﺷﺮق ﺑﻐﺮب اﺳﺖ‪ -٣ .‬ﺣﺮآﺖ ﺗﻘﺪﯾﻤﯽ‪ Precessional :‬وﻗﺘﯽ ﻓﺮﻓﺮﻩ ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻮر دوراﻧﺶ داﯾﺮﻩ ی آـﻮﭼﻜﯽ‬
‫را ﻃﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬زﻣﻴﻦ هﻢ ﭼﻮن ﺑﺪور ﺧﻮدش ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ ﭘﺲ ﻣﺤﻮر دوران ﺣﺮآﺖ وﺿﻌﻴﺶ )آـﻪ رو ﺑـﻪ ﺳـﺘﺎرﻩ ﻗﻄﺒـﯽ اﺳـﺖ(‬
‫ﺣﺮآﺖ دﯾﮕﺮی هﻢ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد در هﺮ ‪ ٢٦٠٠٠‬ﺳﺎل ﯾﻜﺪور آﺎﻣﻞ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮد ﺑﺮ داﯾﺮﻩ اﻟﺒﺮوج ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺴﻞ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻃﺒﻴﻌﺖ!‬

‫ﻋﺴﻞ ﯾﻚ واژﻩ ﻋﺮﺑﯽ اﺳﺖ آﻪ در ﻓﺎرﺳﯽ ﺁن را اﻧﮕﺒﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ و ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺷﻬﺪ ﮔﻠﻬﺎ آﻪ زﻧﺒﻮر ﻋﺴﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺮﻃﻮم‬
‫آﻮﭼﻚ ﺧﻮد ﺁن را ﻣﻜﻴﺪﻩ و از راﻩ دهﺎن ﺑﻪ آﻴﺴﻪ ﺑﺴﻴﺎر آﻮﭼﻚ ﺧﻮد ﻣﻮﺳـﻮم ﺑـﻪ آﻴـﺴﻪ ﻋـﺴﻠﯽ وارد ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬وﻗﺘـﯽ ﻣﻴـﺰان‬
‫ﺷﻬﺪ ﺟﻤﻊ ﺁوری ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ ٤٠‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻠﻬﺎ را رهﺎ آﺮدﻩ و ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ آﻨـﺪو ﭘـﺮواز ﻣـﯽآﻨـﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟـﺐ اﯾﻨﻜـﻪ ﺑـﺮای‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﯾﻚ آﻴﻠﻮ ﻋﺴﻞ‪ ،‬زﻧﺒﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺷﻬﺪ ‪ ٢٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮔﻞ را ﺟﻤﻊ و ﺑﻪ آﻨﺪو ﺣﻤﻞ آﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟﺒﺘﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ زﻧﺒـﻮر ﻋـﺴﻞ ﺧﺎﺻـﻴﺖ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﮔﻠﯽ دارد‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺎ وﻗﺘﯽ آﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺟﻤﻊ ﺁوری ﺷﻬﺪ ﯾﻚ ﮔﻞ اﺳﺖ‪ ،‬روی ﺳﺎﯾﺮ ﮔﻞ هﺎ ﻧﻤﯽ ﻧﺸﻴﻨﺪ‪ .‬زﻧﺒﻮر ﻋـﺴﻞ ﭘـﻴﺶ‬
‫از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آﻨﺪو در ﺑﻴﻦ راﻩ ﻣﻘﺪاری از ﺁب ﺷﻬﺪ را ﺟﺬب ﻣﯽ آﻨﺪ و ﭼﻮن ﺷﻬﺪ ﮔﻞ ا ﺣﺎوی ‪ ٥٠‬ﺗﺎ ‪ ٨٠‬درﺻﺪ ﺁب اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾـﻦ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﻋﺴﻞ را ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ ١٧‬ﺗﺎ ﺣﺪاآﺜﺮ ‪ ٢٥‬درﺻﺪ ﻣﯽ رﺳـﺎﻧﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨـﯽ ﺣـﺪوداً از هـﺮ ﺳـﻪ ﮔـﺮم ﺷـﻬﺪی آـﻪ زﻧﺒـﻮر‬
‫ﻋﺴﻞ ﺑﻪ آﻨﺪو ﻣﯽ ﺁورد‪ ،‬ﯾﻚ ﮔﺮم ﻋﺴﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻋﺴﻞ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻤﺎﻟﯽ آﺸﻮر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن رﻃﻮﺑـﺖ هـﻮا‬
‫از ﺁب ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﻟﺬا ﺁﺑﻜﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﺴﻞ ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻮهﺴﺘﺎﻧﯽ از ﺁب آﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺒﻮر ﻋﺴﻞ ﻧﻮﻋﯽ از ﺁﻧﺰﯾﻢ دﯾﺎﺳﺘﺎز ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﺁﻧﻮرﺗـﺎز را ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﺷـﻬﺪ اﺿـﺎﻓﻪ ﻣـﯽ آﻨـﺪ آـﻪ اﯾـﻦ ﺁﻧـﺰﯾﻢ ﺑـﻪ هﻤـﺮاﻩ ﻣـﻮاد ﻗﻨـﺪی و‬
‫ﻧﺸﺎﺳﺘﻪای آﻪ ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺠﻢ وزن ﻋﺴﻞ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣـﯽ دهﻨـﺪ‪ ،‬ﻋﺎﻣـﻞ اﺻـﻠﯽ ﻣﺘﺒﻠـﻮر ﺷـﺪن ﯾـﺎ ﺷـﻜﺮك زدن ﻋـﺴﻞ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر‬
‫ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا اﯾﻦ ﺑﺎور آﻪ ﻋﺴﻞ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺷﻜﺮك ﻣﯽ زﻧﺪ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ دﻟﻴـﻞ ﻣﺘﺒﻠـﻮر ﺷـﺪن و رﺳـﻮب دادن ﻋـﺴﻞ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﯽ وﺟﻮد دﯾﺎﺳﺘﺎز و هﻤﭽﻨﻴﻦ آﺮﺑﻮهﻴﺪرات هﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﯾﺎﺳﺘﺎز‪ ،‬ذرات ﺧﻴﻠﯽ رﯾﺰ ﻋﺴﻞ را ﺑﻪ ﺧـﻮد ﺟـﺬب آـﺮدﻩ و ﺑﺎﻋـﺚ‬
 ‫ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪن ﺁن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﮔﻠﻮآﺰ ﻋﺴﻞ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زودﺗﺮ ﻣﺘﺒﻠﻮر و ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻓﻘﻂ‬
‫در ﻋﺴﻞ هﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ و ﻏﻴﺮ ﺗﻘﻠﺒﯽ دﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺴﻞ هﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺣﺎوی دﯾﺎﺳﺘﺎز هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪت زﻣـﺎن ﺷـﻜﺮك‬
‫زدن ﯾﺎ ﻣﺘﺒﻠﻮر ﺷﺪن ﻋﺴﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﮔﻞ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و ﺣﺘﯽ در ﻣﻮرد ﻋـﺴﻞ اﻗﺎﻗﻴـﺎ ﺑـﻪ ﭼﻬـﺎر ﺳـﺎل هـﻢ ﻣـﯽ رﺳـﺪ‪ .‬در‬
‫آﺸﻮرهﺎی اروﭘﺎﯾﯽ ﻋﺴﻞ ﺳﻔﺖ ﺷﺪﻩ و ﻣﺘﺒﻠﻮر ﺷﺪﻩ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﯽﭘﺴﻨﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫دآﺘﺮ ﻧﻌﻤﺖ ا… ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺘﺎد زﻧﺒﻮرداری ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ‪" :‬وﻗﺘﯽ آﻪ ﻋﺴﻞ رﺳﻮب ﻣﯽ آﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﺳﺎﻟﻢ و ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟـﯽ‬
‫اﮔﺮ رﺳﻮب ﻧﻜﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﯾﺎ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺁن ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻩ اﺳﺖ و در ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻴﺰان دﯾﺎﺳـﺘﺎز را‬
‫اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻋﺴﻞ ﺗﻘﻠﺒﯽ آﻪ از ﺷﻜﺮ درﺳﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ دﯾﺎﺳﺘﺎز ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﺴﻞ ﻃﺒﻴﻌﯽ و ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺰﻩ آﺮدن ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺼﺮف آﻨﻨﺪﻩ ﯾﻚ راﻩ ﺑﻴـﺸﺘﺮ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد و‬
‫ﺁن هﻢ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﺑﺰارهﺎﯾﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺪن در اﺧﺘﻴﺎرش ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺷﻜﻞ ﻇﺎهﺮی ﻋـﺴﻞ را ارزﯾـﺎﺑﯽ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﻨﯽ اش ﺁن را ﺑﻮ ﻣﯽآﻨﺪ و ﺑﺎ زﺑﺎﻧﺶ ﺁن را ﻣﺰﻩ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺑﺎب ﻃﺒﻌﺶ ﺑﻮد و اﮔـﺮ ﻋـﺴﻞ ﻋﻄـﺮ‬
‫و ﻃﻌﻢ ﮔﻠﻬﺎ را داﺷﺖ‪ ،‬ﺁن ﻋﺴﻞ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ و ارزش ﺁن را دارد آﻪ ﺑﻬﺎﯾﺶ را در ﺣﺪ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذآﺮ اﺳﺖ ﻣﺰﻩ‪،‬‬
‫ﻋﻄﺮ‪ ،‬ﻃﻌﻢ‪ ،‬رﻧﮓ و ﺑﻮی ﻋﺴﻞ ﻓﻘﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﻞ هﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﮋاد زﻧﺒﻮر ﻋﺴﻞ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﻧﺪارد‪ .‬ﻧﻮع ﻧﮋاد ﻓﻘﻂ در‬
‫ﭘﺮ آﺎری و آﻢ آﺎری ﺗﺎﺛﻴﺮ دارد"‪ .‬هﻤﺎﻧﻄﻮر آﻪ ﻗﺒﻼً اﺷﺎرﻩ ﺷـﺪ ﭼﻬـﺎر ﭘـﻨﺠﻢ وزن ﻋـﺴﻞ را آﺮﺑﻮهﻴـﺪراﺗﻬﺎ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣـﯽ دهﻨـﺪ و‬
‫ﺑﻘﻴﻪ ﺁن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ :‬ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ‪ ،‬اﻣﻼح ﻣﻌﺪﻧﯽ‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻌﻄﺮ‪ ،‬ﺁﻧﺰﯾﻢ هﺎ‪ ،‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ هﺎ‪ ،‬ﮔﺮدﻩ ﮔﻞ و ﺁب‪ .‬هﺮ ‪ ١٠٠‬ﮔﺮم ﻋـﺴﻞ ‪٣٣٠‬‬
‫آﻴﻠﻮآﺎﻟﺮی اﻧﺮژی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﻋﺴﻞ‪ ،‬ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻘﻮی و اﻧﺮژی زاﺳﺖ و ﺑﻪ آﻤﻚ دﯾﺎﺳﺘﺎزهﺎﯾﺶ ﭼﺮﺑﯽ هﺎی اﻃـﺮاف ﻗﻠـﺐ‬
‫را ﺁب ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﺼﺮف ﺁن ﺑﻪ ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﺎن و ﺑﻴﻤﺎران ﻗﻠﺒﯽ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ PH‬ﻋﺴﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ۴‬و ﺑﻪ ﺷﺪت اﺳﻴﺪی اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﮕﻬﺪاری ﺁن در ﻇﺮوف ﻓﻠﺰی ﺧـﻮدداری آـﺮد‪ .‬ﭼـﻮن ﺑﻌـﺪ از ﻣـﺪﺗﯽ‬
‫ﻓﻠﺰ را ﺧﻮردﻩ و ﺧﻮدش هﻢ ﺧﺮاب ﻣﯽ ﺷﻮد و ذرات ﻓﻠﺰ آﻪ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﻋﺴﻞ وارد ﺑـﺪن ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺑـﺮای اﻧـﺴﺎن ﻣـﻀﺮ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻧﮕﻬﺪاری ﻋﺴﻞ در ﺣﺠﻢ زﯾﺎد ﻇﺮوف اﺳﺘﻴﻞ و ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﺰﻩ و ﺑـﺮای ﻣـﺼﺎرف ﺧـﺎﻧﮕﯽ ﻇـﺮوف ﺷﻴـﺸﻪ ای‪ ،‬ﻟﻌـﺎﺑﯽ و ﺳـﻔﺎﻟﯽ‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻇﺮف ﻋﺴﻞ را ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﺑﺎز‪ ،‬در اﺗﺎق ﯾﺎ ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﻋـﺴﻞ‪ ،‬ﺁب ﻣﻮﺟـﻮد در هـﻮا را ﺑـﻪ ﺷـﺪت ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮد ﺟﺬب آﺮدﻩ و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ‪ ،‬رﻗﻴﻖ و ﺁﺑﻜـﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﻋـﺴﻞ‪ ،‬ﺑﻮهـﺎی ﺧـﺎرﺟﯽ را ﺧﻴﻠـﯽ زود ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺟـﺬب ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺁن را ﻧﺰدﯾﻚ ﻣﻮادی ﭼﻮن ﭘﺎراﻓﻴﻦ‪ ،‬ﻗﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻨﺰﯾﻦ و ﻣﺎهﯽ هﺎی دودی و … ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪ .‬هﻤﺎﻧﻄﻮر آـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺷـﺪ در‬
‫ﻧﺰد ﻋﺎﻣﻪ ﻋﺴﻞ ﻣﺘﺒﻠﻮر ﺷﺪﻩ و ﺷﻜﺮك زدﻩ ﻋﺴﻞ ﺗﻘﻠﺒﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷـﻮد آـﻪ اﯾـﻦ ﺑـﺎور ﺻـﺤﻴﺢ ﻧﻴـﺴﺖ وﻟـﯽ ﻓﺮوﺷـﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﻋﺴﻞ ﺑﺮای از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺷﻜﺮك و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﻣﺘﺒﻠﻮر ﺷﺪن ﺁن ﻋﺴﻞ را ﺑﻪ ﻣﺪت ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ در درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺣﺪود ‪ ٦٥‬درﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺁن را ﺳﺮد آﺮدﻩ و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﺴﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻜﺮك ﻧﺰﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺣﺮارت دادن ﻋـﺴﻞ‬
‫هﻤﻪ ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﻪ ﻣﺎﯾﻊ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ آﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ﺷﻜﺮك زدن ﻋﺴﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ دﻣـﺎ ﺑـﺮای ﻧﮕﻬـﺪاری‬
‫ﻋﺴﻞ ‪ ٧‬ﺗﺎ ‪ ١٢‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺁﺛﺎر ﻣﻮادﻣﺨﺪر ﺑﺮ ﺑﺪن!‬

‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ اﺛﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﺮ ﻣﻐﺰ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻐﺰ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد آﻪ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ اﺛﺮ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻴﺮﻧـﺪﻩ هـﺎ‬
‫ﺑﻪ ‪ ٣‬ﮔﺮوﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -١‬اﺛﺮ ﺑﺮ ﮔﺮوﻩ اول ﺳﺒﺐ ﺗﻨﻈﻴﻢ و آﺎهﺶ اﺣﺴﺎس درد‪ ،‬آﺎهﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺮآﺰ ﺗﻨﻔﺲ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ و اﻋﺘﻴﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬اﺛﺮ ﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎی دوم ﺳﺒﺐ آﺎهﺶ اﺣﺴﺎس درد‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ادرار و اﯾﺠﺎد ﺣﺎﻟﺖ ﺁراﻣﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬اﺛﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎی ﮔﺮوﻩ ﺳﻮم ﺳﺒﺐ آﺎهﺶ اﺣﺴﺎس درد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ آـﻪ در ﺑـﺪن اﻧـﺴﺎن ﻣـﻮادی ﺷـﺒﻴﻪ ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر "ﻣـﺮﻓﻴﻦ" ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﯽ ﺷـﻮد آـﻪ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺁﻧﺪورﻓﻴﻦ هﺎ و ﺁﻧﻜﻔﺎﻟﻴﻦ هﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ وﻗﺘﯽ ﺑﺪن دﭼﺎر ﺁﺳـﻴﺐ هـﺎی دردزا و ﺣـﻮادث ﻧﺎراﺣـﺖ‬
‫آﻨﻨﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻐﺰ اﯾﻦ ﻣﻮاد را ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ آﻨﺪ و ﺳﺒﺐ آﺎهﺶ اﺣﺴﺎس درد و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ وﻗﺘﯽ ﺑﺸﺮ از اﻧﺠﺎم دادن آﺎری ﻟﺬت ﺑﺒﺮد و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ دﯾﮕﺮ ﭘﺎداش ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺎﯾﻴﻨﯽ ﻣﻐﺰ او ﻣـﻮادی‬
‫ﺑﻪ اﺳﻢ دوﭘﺎﻣﻴﻦ و ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮ روی ﻗﺸﺮ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮاآـﺰ ﺣﻴـﺎﺗﯽ ﺁن اﺛـﺮ ﻣـﯽ آﻨـﺪ و اﺣـﺴﺎس ﻟـﺬت و‬
‫ﭘﺎداش ﺑﻪ او دﺳﺖ ﻣﻴﺪهﺪ و ﺳﻌﯽ در ﺗﻜﺮار ﺁن ﻋﻤﻞ دارد‪ .‬ﯾﻜﯽ از ﺁﺛﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻓﻌـﺎل آـﺮدن هﻤـﻴﻦ ﺳﻴـﺴﺘﻢ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﯾﻚ ﺑﺎر ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺁﺷﻨﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﭼﻮن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺎداش در ﻣﻐـﺰ ﺁﻧﻬـﺎ ﺗﻘﻮﯾـﺖ ﺷـﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻤـﺎﯾﻠﯽ ﺷـﺪﯾﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻜﺮار ﻣﺼﺮف ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬از ﺑﻴﻦ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر هﺮوﺋﻴﻦ ﺧﻴﻠﯽ راﺣﺘﺘﺮ در ﭼﺮﺑﯽ ﺣﻞ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻐـﺰ اﻧـﺴﺎن ﻣﻘـﺪار زﯾـﺎدی‬
‫ﭼﺮﺑﯽ دارد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﻓﻴﻦ و ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺁن‪ ،‬هﺮوﺋﻴﻦ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف در ﻃﯽ زﻣﺎن آﻮﺗـﺎﻩ ﺗـﺮی روی ﻣﻐـﺰ اﺛـﺮ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺁﺛﺎر ﭘﺎداش دهﻨﺪﻩ و ﺧﻮﺷﯽ ﺁور و ﺿـﺪ درد ﺳـﺮﯾﻌﺘﺮی دارد‪ .‬آـﺪﺋﻴﻦ آـﻪ از ﻣـﺸﺘﻘﺎت ﺗﺮﯾـﺎك اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺁﺳـﺎﻧﯽ در‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﻮارش ﺟﺬب ﺷﺪﻩ و در ﺑﺪن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺮﻓﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﯾﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ روﺷـﻦ ﺷـﺪﻩ آـﻪ در ﻣﻌﺘـﺎدان‪ ،‬ﯾﻜـﯽ از ﺁﺛـﺎر‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر آﺎهﺶ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن در ﺑﻌﻀﯽ از ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﻐﺰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺁﺛﺎر ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪ ،‬ﻣﺮدم ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺎورهﺎی ﻏﻠﻂ زﯾﺮ‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺁﻧﻬﺎ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -١‬ﺑﺮای ﺗﺴﻜﻴﻦ درد‪ :‬اﯾﻦ ﻣـﻮاد واآـﻨﺶ اﻧـﺴﺎن را ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺣـﺲ درد آـﺎهﺶ ﻣـﯽ دهﻨـﺪ و روی ﻋﺎﻣـﻞ اﺻـﻠﯽ اﯾﺠـﺎد درد‬
‫هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ اﺛﺮی ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺴﻴﺎری از ﺑﻴﻤـﺎری هـﺎی ﺑـﺸﺮ ﺑـﺎ درد هﻤـﺮاﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠـﻪ اﺿـﻄﺮاب‪ ،‬اﻓـﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎری هـﺎی‬
‫اﺳﺘﺨﻮان و ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن هﺎ و ﺑﻴﻤﺎری هﺎی ﻋﻔﻮﻧﯽ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺼﺮف آﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺗﻮﺻﻴﻪ آﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑـﻪ ﻣـﺼﺮف ﻣـﻮاد ﺗﻮﺟـﻪ ﻧﺪارﻧـﺪ‬
‫آﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺛﺮ ﺿﺪ درد اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺗﺤﻤﻞ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺜﻼً در ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ ﻣﺼﺮف ﺑﺮای اﯾﻨﻜﻪ هﻤـﺎن درد اوﻟﻴـﻪ آـﺎهﺶ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ ،‬آﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﮔﺎهﯽ ﺗﺎ ‪ ٣٠‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺮف اوﻟﻴﻪ ﻻزم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻏﻠﻂ دﯾﮕﺮی آﻪ وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﺛﺮ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺑﺮ روی ﺑﻴﻤﺎری هﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﻗﻨﺪ ﯾﺎ دﯾﺎﺑـﺖ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﯽ رﺳـﺪ ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ﺑﺎورهﺎی ﻏﻠﻄﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻴﺎن داﻣﻦ زدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ درﺁﻣﺪ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی آﺴﺐ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾـﺎ ﻣـﺼﺮف آﻨﻨـﺪﮔﺎن اﯾـﻦ ادﻋـﺎ را‬
‫ﻣﻄﺮح ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﮔﻨﺎهﻜﺎر ﺟﻠﻮﻩ ﻧﺪادﻩ‪ ،‬ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ ﻣﺎ ﺑﺮای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی ﯾﺎ درﻣﺎن اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎری هﺎ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﺼﺮف ﻣـﯽ آﻨـﻴﻢ‪ .‬در‬
‫هﻴﭻ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻋﻠﻤﯽ اﺛﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی آﻨﻨﺪﻩ و درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﮔﺎهﯽ اﻓﺮاد ﺑﯽ اﻃﻼع ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ آﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑـﺮای آـﺎهﺶ ﺁﻻم روﺣـﯽ و اﺿـﻄﺮاب و اﻓـﺴﺮدﮔﯽ و ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫ﺑﻴﻤﺎری هﺎی رواﻧﯽ آﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺷﺎﯾﻊ و ﺑﻪ ﺷﺪت ﺁزار دهﻨﺪﻩ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﺿﻄﺮاب ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﺗﻨﮕـﯽ ﻧﻔـﺲ‪ ،‬اﺣـﺴﺎس‬
‫ﺧﻔﮕﯽ‪ ،‬ﺗﭙﺶ و اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﯽ در ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﺳﺮ‪ ،‬اﺣﺴﺎس درد و ﻧﺎراﺣﺘﯽ در ﺷﻜﻢ و درد در ﺳﺎﯾﺮ ﻗـﺴﻤﺘﻬﺎی ﺑـﺪن‬
‫هﻤﺮاﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻔﻜﺮ ﻏﻠﻂ اﺛﺮ ﺗﺴﻜﻴﻨﯽ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎری هﺎی رواﻧﯽ و اﺿﻄﺮاب از ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺎﺷﯽ ﺷﺪﻩ آﻪ اﯾﻦ ﻣﻮاد دارای اﺛـﺮ‬
‫ﺗﺴﻜﻴﻦ ﺑﺨﺶ و ﺁرام ﺑﺨﺶ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬هﺮ ﻣﺎدﻩ ﺁرام ﺑﺨﺸﯽ ﻋﻼﺋﻢ ﻇﺎهﺮی اﺿﻄﺮاب را آـﺎهﺶ ﻣـﯽ دهـﺪ‪ ،‬اآﺜـﺮ ﺑﻴﻤـﺎری هـﺎی‬
 ‫روﺣﯽ هﻤﺮاﻩ اﺿﻄﺮاب هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ آﻪ ﺑﻴﻤﺎری ﻗﺮن اﺳﺖ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮارد هﻤﺮاﻩ ﺑـﺎ اﺿـﻄﺮاب اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ در‬
‫اواﯾﻞ ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﺷﺨﺺ آﻪ ﺑﻪ هﺮ ﻋﻠﺖ دﭼﺎر اﺿﻄﺮاب و ﻧﺎ ﺁراﻣﯽ روﺣﯽ اﺳﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﻣـﺼﺮف ﻣـﻮاد اﺣـﺴﺎس ﺁراﻣـﺶ‬
‫آﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩ آﻪ در اﻓﺮاد ﻣﻀﻄﺮاب و ﻧﺎ ﺁرام ﭘﺲ از اوﻟﻴﻦ ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﻋﺘﻴﺎد ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ اﺳﺖ و ﻣـﻮاد اﻋﺘﻴـﺎد‬
‫ﺁور ﻗﻄﻌﺎً ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ‪ ،‬ﺧﻮد اﻓﺴﺮدﮔﯽ زا و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺁن اﺿﻄﺮاب ﺁور ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب و ﺁﻻم روﺣﯽ اﻧﺴﺎن آﺎهﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺸﺪﯾﺪ هﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد زﯾﺮا ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻠﻖ و اﯾﺠﺎد ﺣﺎﻟـﺖ ﺷـﺎدی‬
‫آﺎذب ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻓﻘﻂ در اواﯾﻞ ﻣﺼﺮف اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧـﺎن در ﻣﻘﻄﻌـﯽ از زﻧـﺪﮔﯽ ﺧـﻮد هـﺴﺘﻨﺪ آـﻪ‬
‫ﺑﺤﺮان و ﻧﺎ ﺁراﻣﯽ روﺣﯽ و اﺿﻄﺮاب ﻓﺮاواﻧﯽ دارﻧﺪ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺎ اوﻟـﻴﻦ ﺁﺷـﻨﺎﯾﯽ هـﺎ ﺧﻄـﺮ اﻋﺘﻴـﺎد در ﺁﻧﻬـﺎ زﯾـﺎد‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﺟﻮان رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﺁرام و ﺣﻤﺎﯾﺖ آﻨﻨﺪﻩ ای ﻻزم دارد ﺗﺎ ﺁﻻم روﺣﯽ او آﺎهﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻋﺘﻴـﺎد‬
‫ﻧﺮود‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﺗﻮﺻﻴﻪ دﯾﮕﺮی آﻪ ﻧﺎ ﺁﮔﺎهﺎن ﺑﺮای ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر دارﻧﺪ در ﻣﻮرد ﻣﺸﻜﻼت رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺮدان ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻣﺮدان ﺟـﻮان‬
‫اﺳــﺖ‪ .‬ﻣــﺸﻜﻼت ﺟﻨــﺴﯽ در ﺁﻧــﺎن ﻣﻌﻤــﻮﻻً رﯾــﺸﻪ در هﻴﺠﺎﻧــﺎت و اﺿــﻄﺮاﺑﺎت ﺷــﺨﺺ دارد اﮔــﺮ اﯾــﻦ ﻣــﻮاد در ﻣــﻮارد ﻧــﺎدری از‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻓﻮق ﺑﻜﺎهﺪ‪ ،‬در ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﻓﺴﺮدﮔﯽ و آﺎهﺶ ﻣﻴﻞ ﺟﻨﺴﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -۵‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺸﺘﻘﺎت ﻣﺮﻓﻴﻦ ﺣﺮآﺎت ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪﻩ رودﻩ هﺎ را آﻨﺪ ﻣﯽ آﻨﺪ و ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺁن را آﺎهﺶ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬دردهﺎی‬
‫دﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮارش ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﯽ از اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺮآﺎت دودی رودﻩ هﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﺳﻬﺎل اﯾﻦ ﺣﺮآﺖ ﺳﺮﯾﻊ و ﮔـﺎهﯽ دردﻧـﺎك ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎری از هﻴﺠﺎﻧﺎت و اﺿﻄﺮاب هﺎ ﺣﺮآﺎت ﻟﻮﻟﻪ ﮔﻮارش ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪﻩ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ آﺎهﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً در رودﻩ هـﺎی‬
‫ﺗﺤﺮﯾﻚ ﭘﺬﯾﺮ ﻋﺼﺒﯽ دل درد‪ ،‬دل ﭘﻴﭽﻪ ﯾﺎ اﺳﻬﺎل و ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﺘﻨﺎوب وﺟﻮد دارد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ اﯾـﻦ ﺑﻴﻤـﺎری هـﺎ ﺑـﺎ ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر‬
‫ﺁﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﻋﺘﻴﺎد ﺟﺪی اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﻣﻮرد اﺳﻬﺎل آﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺮآﺎت رودﻩ ای اﺳﺖ‪ ،‬اﮔـﺮ ﻣـﺸﺘﻘﺎت ﺗﺮﯾـﺎك‬
‫در دﺳﺘﺮس ﺷﺨﺺ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻨﺪ آﺮدن ﺣﺮآﺎت ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪﻩ رودﻩ و ﺑﻬﺒﻮد ﻇﺎهﺮی اﺳﻬﺎل ﺧﻄﺮ اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻌﺪی‬
‫را دارد‪.‬‬
‫‪ -۶‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻌﻀﯽ از آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﭘﺲ از راﻧﻨﺪﮔﯽ ﻣﻤﺘﺪ دﭼﺎر ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺑـﺎر ﻣـﺼﺮف و اﺣـﺴﺎس رﻓـﻊ‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﺧﻮﺷﯽ آﺎذب‪ ،‬در دام اﻋﺘﻴﺎد ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -٧‬اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻤﻮدﮔﯽ‪ ،‬اﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺷﻌﻮر و ﺑﺎ ﺁﮔﺎهﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ آﻨﻨـﺪ ﯾﻌﻨـﯽ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑﻴـﺪاری ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ ﺑـﺸﺮ را‬
‫آﺎهﺶ دهﻨﺪ‪ .‬زﻧﺪﮔﯽ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ اﻣﺮوز‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آﺎر ﻓﻜﺮی زﯾﺎد و ﮔﺎهﯽ ﺧﺴﺘﻪ آﻨﻨﺪﻩ دارد در واﻗﻊ ﺁدم هﺎی ﭘـﺮ آـﺎر و ﺁﻧﻬـﺎﯾﯽ آـﻪ‬
‫در زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻗـﻮای ﻓﻜـﺮی و ذهﻨـﯽ ﺧـﻮد وارد ﻣﻴـﺪان ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨـﯽ‬
‫ﺑﺸﺮ اﻣﺮوز ﺑﺮای ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ روزﻣﺮﻩ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﻴﺪار و ﺷﺎﯾﺪ داﺋﻢ در ﺣﺎل ﺟﻨﮓ ﻓﻜﺮی اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺪ اﻋـﻼی اﯾـﻦ ﭘﺪﯾـﺪﻩ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ﺁدم هﺎ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺮوس ﺟﻨﮕﯽ داﺋﻢ هﻮﺷﻴﺎرﺗﺮ از ﻣﺮدم دﯾﮕﺮ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و اﻟﻜﻞ اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻴﺪاری ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ‬
‫را آﺎهﺶ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺁﻧﻬﺎﯾﯽ آﻪ آﺎر ﻓﻜﺮی ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﯾﻜﻨﻮاﺧﺖ و ﺧﺴﺘﻪ آﻨﻨﺪﻩ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ هـﺎ در ﻣﻌـﺮض‬
‫اﺑﺘﻼی ﺑﻪ اﻋﺘﻴﺎد هﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و اﻟﻜﻞ اﺑﺘﺪا ﺁﻧﻬﺎ را ﺁرام ﻣﯽ آﻨﺪ اﻣﺎ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﻗﺪرت ﻣﺒﺎرزﻩ‪ ،‬آﺎر و ﺛﻤﺮ ﺑﺨـﺸﯽ را از‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -٨‬ﻗـﺴﻤﺖ اﻋﻈــﻢ درد هــﺎی ﺑـﺸﺮ رواﻧــﺰاد اﺳــﺖ‪ ،‬اﻧــﻮاع آﻤـﺮ دردهــﺎ‪ ،‬ﭘــﺸﺖ درد‪ ،‬ﺳـﺮ درد‪ ،‬دل درد هــﺎی ﻣــﺰﻣﻦ‪ ،‬درد هــﺎی‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ و اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻨﺒﻪ رواﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑـﻪ ﭘﺰﺷـﻜﺎن ﻣﺨﺘﻠـﻒ و اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از روش‬
‫هﺎی ﻣﺮﺳﻮم ﻓﺮهﻨﮕﯽ‪ ،‬ﺗﺴﻜﻴﻨﯽ ﺑﺮای درد ﺧﻮد ﻧﻤﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﺴﻴﺎر ﺁﺳﻴﺐ ﭘﺬﯾﺮ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻣـﻮاد اﺻـﻞ‬
‫درد و ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺠـﺎد آﻨﻨـﺪﻩ درد را از ﺑـﻴﻦ ﻧﻤـﯽ ﺑﺮﻧـﺪ ﻓﻘـﻂ ﺷـﺨﺺ را ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ درد ﺑـﯽ ﺗﻔـﺎوت ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻣـﺜﻼ اﮔـﺮ آـﺴﯽ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درد اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻩ ﺳﺒﺐ آﻢ ﺣﺮآﺘﯽ ﯾﺎ ﺑﯽ ﺣﺮآﺘﯽ ﻋﻀﻮ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ﻓﺮﺻـﺘﯽ ﺑـﺮای‬
‫ﻣﺤﻞ ﺷﻜﺴﺘﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﺤﻞ ﺷﻜﺴﺘﮕﯽ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﯾﺎﺑﺪ اﻣﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر واآﻨﺶ اﻧـﺴﺎن‬
‫را ﺑﻪ درد آﻪ هﻤﺎن ﺑﯽ ﺣﺮآﺘﯽ و آﻢ ﺣﺮآﺘﯽ اﺳﺖ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدﻩ و ﻋﻀﻮ ﺣﺮآﺖ آﺮدﻩ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺟـﻮش ﺧـﻮردن ﺷﻜـﺴﺘﮕﯽ را‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺑﻴﻨﺪازد‪.‬‬
‫‪ -٩‬در ﻣﺴﻴﺮ اﻋﺘﻴﺎد ﺑﺘﺎ ﺁﻧﺪورﻓﻴﻦ هﺎ آﻪ ﻣﻮاد ﺷﺒﻪ ﻣﺨﺪر دروﻧﺰا هﺴﺘﻨﺪ آﺎهﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺎ ورود ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر ﺧـﺎرﺟﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺪن ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﻣﻐﺰ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﺘﺎد ﺗﻨﺒﻞ ﺷﺪﻩ و اﯾﻦ ﻣﻮاد دروﻧﺰا را ﺗﺮﺷﺢ ﻧﻤﯽ آﻨﻨﺪ و ﻣﺮﻓﻴﻦ ﺧﺎرﺟﯽ ﺟﺎی ﺷـﺒﻪ ﻣـﺮﻓﻴﻦ هـﺎی‬
‫ﻣﻔﻴﺪ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ در ﺑﺪن ﺷﺨﺺ را ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺲ از ﺗﺮك اﻋﺘﻴﺎد و در ﺣﻴﻦ ﺁن آﻪ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ ﺑـﺪن ﻧﻤـﯽ‬
‫رﺳﺪ و ﻣﻐﺰ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﻣﻮاد ﺷﺒﻪ ﻣﺮﻓﻴﻦ دروﻧﺰا ﺗﺮﺷﺢ ﻧﻤﯽ آﻨﺪ‪ ،‬درد و ﺣﺎﻟﺖ روﺣﯽ ﻧـﺎﺧﻮش و اﺿـﻄﺮاب و ﺑـﯽ ﻗـﺮاری در ﺷـﺨﺺ‬
‫زﯾﺎد اﺳﺖ آﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ آﻪ از ﺗﺮك ﺑﮕﺬرد ﻣﺠﺪدا ﻣﻐﺰ ﻣﻮاد ﻻزم را ﺗﺮﺷﺢ ﺧﻮاهﺪ آﺮد‪.‬‬
‫‪ -١٠‬ﺑﺎ آﺎهﺶ ﺁﻧﺪورﻓﻴﻦ هﺎ )ﻣﻮاد ﺷﺒﻪ ﻣﺮﻓﻴﻦ دروﻧﺰا( در ﻣﻐﺰ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﺘﺎد و ﺑﺪن او‪ ،‬ﺧﺎﺻﻴﺖ دﺷـﻤﻦ آـﺸﯽ ﻣﻮﻧﻮﺳـﻴﺖ هـﺎ‬
‫آﻪ از ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی دﻓﺎﻋﯽ ﺑﺪن هﺴﺘﻨﺪ آﺎهﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﺘﺎد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ هـﺎ ﺣـﺴﺎﺳﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ و زودﺗﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺁن دﺳﺘﻪ از ﺳﻠﻮل هﺎی دﻓﺎﻋﯽ ﺑﺪن را آﻪ ﻣﺴﺌﻮل از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﺑﻪ ﺑـﺪن هـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬آـﺎهﺶ ﻣـﯽ دهﻨـﺪ و‬
‫ﻧﻴﺰ ﺑﺎ آﺎهﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ رﺷﺪ ﺳﻠﻮل هﺎی ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮادی ﮐﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰی را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ دهﻨﺪ ﻣﻮاد روان ﮔﺮدان هﺴﺘﻨﺪ )اﻟﮑـﻞ ؛ ﻧﻴﮑـﻮﺗﻴﻦ ؛ ﮐﻮﮐـﺎﺋﻴﻦ( و ﻣـﻮادی اﻣﺜـﺎل‬
‫اﯾﻨﻬﺎ ﮐﻪ اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺰرگ ﺑﻌﻀﯽ از ﺟﻮاﻣﻊ اﻣﺮوزی اﺳﺖ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﺎﻓﺌﻴﻦ ﮐـﻪ در ﻗﻬـﻮﻩ و ﻧﻮﺷـﺎﺑﻪ هـﺎ ﯾﺎﻓـﺖ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاد روان ﮔﺮدان هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻣﻮاد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ واﺑﺴﺘﮕﯽ رواﻧﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻬﻢ ﺗـﺮ از ﺁن‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺟﺴﻤﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻋﺘﻴﺎد ﭘﺎﺳـﺨﯽ ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﻮژﯾـﮏ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻣـﺼﺮف ﭘـﯽ در ﭘـﯽ ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر ﻣﻮﺟـﺐ ﺁن ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﻧﻮروﻧﻬـﺎ و‬
‫ﺳﻴﻨﺎﭘﺲ هﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﻮرون ﯾﺎ ﺳﻴﻨﺎﭘﺴﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮد از ﺁن ﭘـﺲ ﺁن ﻧـﻮرون ﯾـﺎ‬
‫ﺳﻴﻨﺎﭘﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻧﻤﯽ دهﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﻮدن ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪.‬‬
‫ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﭘﯽ در ﭘﯽ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﻪ ﺁن ﻣﻌﺘﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺪن او ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺁن ﻣـﺎدﻩ ﻣﺨـﺪر ﻋـﺎدت ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺷـﺨﺺ‬
‫ﻣﻌﺘﺎد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﻣﻘﺪار ﻣﺎدﻩ ﻣﺨﺪر ﻣﺼﺮﻓﯽ اش را اﻓﺰاﯾﺶ دادﻩ ﺗﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﺪﻧﺶ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻴﮑـﻮﺗﻴﻦ ﻣـﺎدﻩ ای اﻋﺘﻴـﺎد‬
‫ﺁور اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮﮔﻬﺎی ﮔﻴﺎﻩ ﺗﻨﺒﺎﮐﻮ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻤﯽ اﺳﺖ و ﺣﺪود ‪ ٦٠‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔـﺮم از ﺁن ﺑـﺮای اﻧـﺴﺎن‬
‫ﻣﺮگ ﺁور اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻴﮑﻮﺗﻴﻦ ﺳﺮﯾﻌﺎً وارد ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن ﺷﺪﻩ و در ﺑﺪن ﺑـﻪ ﮔـﺮدش در ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻧﻴﮑـﻮﺗﻴﻦ در ﻣﻐـﺰ ﺷـﺒﻴﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻧﺘﻘﺎل دهﻨﺪﻩ ﻋﺼﺒﯽ اﺳـﺘﻴﻞ ﮐـﻮﻟﻴﻦ اﺳـﺖ‪ .‬ﻧﻴﮑـﻮﺗﻴﻦ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﺷـﺒﺎهﺖ ﺳـﺎﺧﺘﺎری ﺑـﺎ اﺳـﺘﻴﻞ ﮐـﻮﻟﻴﻦ ﺑـﻪ ﻣﺤﻠﻬـﺎی‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ در ﺳﻠﻮل ﻋﺼﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻣﺤﻞ هﺎ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎی اﺳﺘﻴﻞ ﮐﻮﻟﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﺎﯾﮕـﺎﻩ هـﺎ‬
‫از ﻣﺮاﮐﺰ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻐﺰ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ هـﺎی ﻣﻐـﺰی را ﮐﻨﺘـﺮل ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬اﺗـﺼﺎل ﻧﻴﮑـﻮﺗﻴﻦ ﺑـﻪ ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎی ﻋـﺼﺒﯽ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺴﻴﺎری ﻣﯽ ﺷﻮد ﭘﺲ از ﻣـﺪﺗﯽ ﺑـﺪن ﻓـﺮد ﺳـﻴﮕﺎری ﺗﻨﻬـﺎ در ﺣـﻀﻮر ﻧﻴﮑـﻮﺗﻴﻦ ﺑـﻪ ﺟـﺎی اﺳـﺘﻴﻞ ﮐـﻮﻟﻴﻦ ﺑﻄـﻮر‬
 ‫ﻃﺒﻴﻌﯽ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﺣﻀﻮر ﺣﺬف ﻧﻴﮑﻮﺗﻴﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑﺪن ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬هﻨﮕﺎم ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣـﺪن اﯾـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺗﻨﻬـﺎ راﻩ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺪن ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﮐﺸﻴﺪن ﺳﻴﮕﺎر اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻴﻢ ﻓﺮد ﺳـﻴﮕﺎری ﻣﻌﺘـﺎد ﺑـﻪ ﮐـﺸﻴﺪن ﺳـﻴﮕﺎر‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫داروهﺎی روان ﮔﺮدان ﻧﻮﻋﯽ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪرﻧﺪ ﮐﻪ در ﺗـﺴﮑﻴﻦ درد و اﻟﻘـﺎی ﺧـﻮاب ﻧﻘـﺶ ﺑـﺴﺰاﯾﯽ دارﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺴﻴﺎری از اﯾـﻦ ﻣـﻮاد از‬
‫ﮔﻴﺎهﺎن ﺗﻴﺮﻩ ﺧﺸﺨﺎش ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪری ﮐﻪ از ﺗﺮﯾﺎک اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﻣﻮرﻓﻴﻦ‪ ،‬هـﺮوﺋﻴﻦ و ﮐـﺪﺋﻴﻦ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺑﺮای ﺗﺴﮑﻴﻦ درد ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺎﻩ ﮐﺪﺋﻴﻦ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮرﻓﻴﻦ ﻧﻴـﺰ ﯾﮑـﯽ از ﻣـﻮﺛﺮﺗﺮﯾﻦ ﺗـﺴﮑﻴﻦ دهﻨـﺪﻩ هـﺎی‬
‫درد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ در ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هﺎی درد ﻣﺤﺮﮐﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋـﺚ درد ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ را‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬درد در ﺑﺪن ﻧﻘﺶ اهﻤﻴﺖ زاﯾﯽ دارد‪ .‬درد ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺑﺎﻓﺘﻬﺎی ﺑﺪن ﻣﺎ زﺧﻤﯽ و ﯾﺎ ﺁﺳﻴﺐ‬
‫دﯾﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻋﻀﻮی ﺁﺳﻴﺐ دﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد از اﻧﺘﻬﺎی اﻋﺼﺎب ﺁﺳﻴﺐ دﯾﺪﻩ ﺁن ﭘﻴﺎم هﺎﯾﯽ اﻧﺘﻘﺎل دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﺣﺴﺎس درد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﻬﺎی ﻋﺼﺒﯽ ﺣﺎﻣﻞ درد را ﺑﻪ ﻧﺨﺎع و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از رﺳـﻴﺪن ﭘﻴـﺎم‬
‫ﻋﺼﺒﯽ درد ﺑﻪ ﻃﻨﺎب ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬ﭘﻴﺎم درد ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﮔﺮوهﯽ از اﻧﺘﻘﺎل دهﻨﺪﻩ هﺎی ﻋﺼﺒﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم اﻧﮑﻔﺎﻟﻴﻦ هﺎ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻧﮑﻔﺎﻟﻴﻦ هﺎ ﺑﻪ ﻧﻮروﻧﻬﺎی ﻧﺨﺎع ﻣﯽ ﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ از اﻧﺘﻘـﺎل ﭘﻴـﺎم ﺑـﻪ ﻣﻐـﺰ ﺟﻠـﻮ ﮔﻴـﺮی ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر ﻋﻤﻠﮑـﺮدی‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ اﻧﮑﻔﺎﻟﻴﻦ هﺎ دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ هـﺎی ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨـﯽ درد در ﻃﻨـﺎب ﻋـﺼﺒﯽ ﻣـﯽ ﭘﻴﻮﻧﺪﻧـﺪ و از اﻧﺘﻘـﺎل ﭘﻴـﺎم درد ﺑـﻪ ﻣﻐـﺰ و‬
‫اﺣﺴﺎس درد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺁﺛﺎر ﻣﺸﺮوﺑﺎت اﻟﮑﻠﯽ ﺑﺮ ﺑﺪن!‬

‫ﺑﺎ ﻧﻮﺷﻴﺪن ﻣﺸﺮوﺑﺎت اﻟﮑﻠﯽ‪ ،‬اﻟﮑﻞ ﺑﺴﺮﻋﺖ در ﻣﻌـﺪﻩ و رودﻩ ﺟـﺬب ﺷـﺪﻩ و ﺑـﺎ اﻧﺤـﻼل در ﺁب ﭘﻼﺳـﻤﺎ وارد ﺟﺮﯾـﺎن ﺧـﻮن ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﻟﮑﻞ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﮐﺰ را در ﻣﻐﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺛﺮ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺑﺎﻓﺖ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮی ﮐﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻐﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی اﯾﻦ ﺑﺎﻓﺖ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﯽ ﺷﻤﺎ را ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺁﯾﻨـﺪ‬
‫ﺗﻔﮑﺮ و هﻮﺷﻴﺎری ﺷـﻤﺎ را ﺑـﻪ ﻋﻬـﺪﻩ دارد و ﺁﻏـﺎزﮔﺮ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺣﺮﮐـﺎت ﻣﺎهﻴﭽـﻪ ای ﺷﻤﺎﺳـﺖ‪ .‬اﻟﮑـﻞ در اﯾـﻦ ﺑﺨـﺶ‪ ،‬ﮐـﺎر ﻣﺮاﮐـﺰ‬
‫رﻓﺘﺎرهﺎی ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ )ﻧﻪ ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﻴﺘﺮهﺎی ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ( را ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺷﺨﺺ ﭘﺮ ﺣﺮف ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ ،‬اﻋﺘﻤـﺎد ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻔﺲ ﺑﻴﺸﺘﺮی اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و دﯾﮕﺮ ﭼﻨﺪان ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﯽ را ﮐﻨـﺪ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﺨﺺ در ﺣﺴﻬﺎی ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﺧﻮد دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎری دﯾﺪ‪ ،‬ﮐﺎهﺶ ﺷﻨﻮاﯾﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﺣﺴﯽ ﭘﻮﺳـﺖ و‬
‫ﻏﻴﺮﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ درد ﻧﻴﺰ در او ﺑﺎﻻ ﻣﯽ رود )درد را ﮐﻤﺘﺮ ﺣﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ( ﻓﺮﺁﯾﻨﺪهﺎی ﻓﮑـﺮی را ﻣﺘﻮﻗـﻒ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ و اﯾـﻦ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺷﺨﺺ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻗﻀﺎوت ﯾﺎ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻟﻴﻤﺒﻴﮏ ﮐﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﺣﺎﻓﻈـﻪ را ﮐﻨﺘـﺮل ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬وﻗﺘـﯽ اﻟﮑـﻞ ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﺑﺨـﺶ اﺛـﺮ ﻣـﯽ ﮔـﺬارد ﺷـﺨﺺ دﭼـﺎر‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت اﻏﺮاق ﺁﻣﻴﺰ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺸﻢ‪ ،‬ﭘﺮﺧﺎش‪ ،‬ﺗﻬﺎﺟﻢ( و ﺿﻌﻒ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻣﺨﭽﻪ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺎهﻴﭽﻪ هﺎی ﺑﺪن را هﻤﺎهﻨﮓ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎدﻩ‪ ،‬ﻣﺨﭽﻪ ﺑـﺎ اﺛﺮﮔـﺬاری ﺑـﺮ ﺳـﻴﮕﻨﺎل هـﺎی ﺣﺮﮐﺘـﯽ‬
‫ﻣﺎهﻴﭽﻪ هﺎ‪ ،‬دﻗﻴﻖ و ﺑﯽ ﻧﻘﺺ ﺑﻮدن ﺣﺮﮐﺎت را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ﻟﺮزش اﻋﻀﺎ ﯾﺎ ﻧﺎﺷـﻴﺎﻧﻪ ﺑـﻮدن و ﺑـﺮوز اﺷـﺘﺒﺎﻩ در ﺣﺮﮐـﺎت‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻟﮑﻞ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﻣﺎهﻴﭽﻪ ای ﻧﺎهﻤﺎهﻨﮓ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ هﻤﺎهﻨﮕﯽ ﺣﺮﮐـﺎت ارادی‪ ،‬ﻣﺨﭽـﻪ‬
‫هﻤﺎهﻨﮕﯽ ﺣﺮﮐﺎت ﻇﺮﯾﻒ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ رﺳﻴﺪن اﻟﮑﻞ ﺑـﻪ ﻣﺨﭽـﻪ‪ ،‬ﺷـﺨﺺ ﺗﻌـﺎدل‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺮاﺣﺘﯽ از دﺳﺖ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﺗﻠﻮ ﺗﻠﻮ ﺧﻮردن ﺁدم ﻣﺴﺖ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﺑﺼﻞ اﻟﻨﺨﺎع ﯾﺎ ﺳﺎﻗﻪ ﻣﻐﺰ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻋﻤﺎل ﻏﻴﺮ ارادی ﺑﺪن ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺗـﻨﻔﺲ‪ ،‬ﺗـﭙﺶ ﻗﻠـﺐ‪ ،‬دﻣـﺎ و هـﺸﻴﺎری را ﮐﻨﺘـﺮل ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ اﻟﮑﻞ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺼﻞ اﻟﻨﺨﺎع ﻣﯽ رﺳﺪ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ اﺣﺴﺎس ﺧﻮاب ﺁﻟﻮدﮔﯽ دﺳﺖ ﻣـﯽ دهـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﯾﺶ ‪BAC‬‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﻬﻮﺷﯽ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ‪ .‬اﮔﺮ ‪ BAC‬ﺑﻪ ﻗﺪری زﯾﺎد ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد ﺷـﺨﺺ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻪ ﮐﻨﺪی ﻧﻔﺲ ﺑﮑﺸﺪ ﯾﺎ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و دﻣﺎی ﺑﺪن اﻓﺖ ﮐﻨﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﮐﺎهﺶ و ﺗﻮﻗﻒ اﯾﻦ ﻋﻼﯾﻢ ﺣﻴﺎﺗﯽ و ﻣﺮگ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد ﺳﻜﺴﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺳﻜﺴﻜﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت ﻧﺎﺧﻮد ﺁﮔﺎﻩ و ﻣﻜﺮر ﻋﻀﻠﻪ دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ‪ .‬ﺳﻜﺴﻜﻪ ﯾﻚ ﻋﻼﻣﺖ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﯾﻚ ﺑﻴﻤـﺎری‪ .‬در اﯾﺠـﺎد‬
‫ﺳﻜﺴﻜﻪ دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ )ﻋﻀﻠﻪ ﺑﺰرگ و ﻧﺎزآﯽ آﻪ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ را از ﺷﻜﻢ ﺟﺪا ﻣﯽ ﺳﺎزد( و ﻋﺼﺐ ﻓﺮﻧﻴﻚ )ﻋﺼﺒﯽ آﻪ دﯾـﺎﻓﺮاﮔﻢ را‬
‫ﺑﻪ ﻣﻐﺰ وﺻﻞ ﻣﯽآﻨﺪ( ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً هﻤﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﭼﺎر ﺳﻜﺴﻜﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﺟﻨﻴﻨﯽ آﻪ در رﺣﻢ ﻣﺎدر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻼﯾﻢ‪ :‬ﯾﻚ ﺻﺪای ﺗﻨﺪ و ﺳﺮﯾﻊ آﻪ در اﺛﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ از دهﺎن ﺧﺎرج ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬ﻋﻀﻼت ﺗﻪ ﮔﻠﻮ را ﺑـﻪ هﻨﮕـﺎم‬
‫دم ﻣﯽﺑﻨﺪد‪.‬‬
‫ﻋﻠﻞ‪ :‬ﺗﺤﺮﯾﻚ اﻋﺼﺎﺑﯽ آـﻪ ﻋـﻀﻼت ﺗﻨﻔـﺴﯽ ‪ ،‬ﺧـﺼﻮﺻﺎً دﯾـﺎﻓﺮاﮔﻢ ‪ ،‬را ﺗﺤﺮﯾـﻚ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻋﻠـﺖ ﺳﻜـﺴﻜﻪ آﻮﺗـﺎﻩ ﻣـﺪت ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬
‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ آﻪ ﺳﻜﺴﻜﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻜﺮر رخ دهـﺪ‪ ،‬اﻣﻜـﺎن دارد ﺑـﻪ ﻋﻠـﻞ زﯾـﺮ اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﺧﻮردن ﯾﺎ ﺁﺷﺎﻣﻴﺪن ﻏﺬا ﯾﺎ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﯽ داغ ﯾﺎ ﻣﻮاد ﺗﺤﺮﯾﻚ آﻨﻨﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎری هﺎی ﭘﺮدﻩ ﺟﻨﺐ )ﭘﺮدﻩ ﻧـﺎزآﯽ آـﻪ روی رﯾـﻪ هـﺎ را‬
‫ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ(‪ ،‬ذات اﻟﺮﯾﻪ‪ ،‬اورﻣﯽ )ﺟﻤﻊ ﺷﺪن ﻣﻮاد زاﯾﺪ ﺳﻤﯽ در اﺛﺮ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ آﻠﻴﻪ(‪ ،‬اﻟﻜﻠﯽ ﺑـﻮدن‪ ،‬ﻣـﺼﺮف ﺑﻌـﻀﯽ از داروهـﺎ‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﻣﻌﺪﻩ ‪ ،‬ﻣﺮی ‪ ،‬رودﻩ ﯾﺎ ﻟﻮزاﻟﻌﻤﺪﻩ‪ ،‬ﺣﺎﻣﻠﮕﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﻚ ﻣﺜﺎﻧﻪ‪ ،‬هﭙﺎﺗﻴﺖ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﺳﺮﻃﺎن از ﯾﻚ ﻗﺴﻤﺖ از ﺑﺪن ﺑﻪ آﺒـﺪ ﯾـﺎ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﭘﺮدﻩ ﺟﻨﺐ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻋﻤـﻞ ﺟﺮاﺣـﯽ اﺧﻴـﺮ )ﺧـﺼﻮﺻﺎً ﺟﺮاﺣـﯽ روی ﺷـﻜﻢ(‪ .‬درﻣـﺎن روش هـﺎﯾﯽ آـﻪ در اﯾـﻦ ﺟـﺎ ذآـﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮای دورﻩ هﺎی آﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪت ﺳﻜﺴﻜﻪ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻜﺴﻜﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺰﺷﻜﯽ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﯾﻚ ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮی از روش هﺎی زﯾﺮ را ﺑﻪ آﺎر ﺑﻨﺪﯾﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮد‪ :‬ﻧﻔﺲ ﺧﻮد را ﻧﮕـﺎﻩ دارﯾـﺪ و ﺗـﺎ ‪ ١٠‬ﺑـﺸﻤﺎرﯾﺪ‪ .‬داﺧـﻞ ﯾـﻚ آﻴـﺴﻪ آﺎﻏـﺬی ﺗـﻨﻔﺲ آﻨﻴـﺪ )از آﻴـﺴﻪ‬
‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻜﻨﻴﺪ زﯾﺮا ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻮراخ ﺑﻴﻨﯽ ﺑﭽﺴﺒﺪ(‪ .‬اﻧﮕﺸﺖ ﺷـﺴﺖ ﺧـﻮد را ﺑـﻴﻦ دﻧـﺪاﻧﻬﺎ و ﻟـﺐ ﺑـﺎﻻ ﻗـﺮار‬
‫دهﻴﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻟﺐ ﺑﺎﻻ را ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ ﺧﻮد‪ ،‬درﺳﺖ در زﯾﺮ ﺳﻮراخ ﺑﻴﻨـﯽ ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ‪ ،‬ﻓـﺸﺎر دهﻴـﺪ‪ .‬اﻧﮕـﺸﺘﺎن ﺳـﺒﺎﺑﻪ‬
‫ﺧﻮد را ﺣﺪود ‪ ٢٠‬ﺛﺎﻧﻴﻪ داﺧﻞ هﺮ دو ﮔﻮش ﻓﺸﺎردهﻴﺪ‪ .‬ﯾﻚ ﻟﻴﻮان ﺁب را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻨﻮﺷﻴﺪ‪ .‬ﻧﺎن ﺧﺸﻚ ﯾﺎ ﯾـﺦ ﺧـﺮد ﺷـﺪﻩ ﻗـﻮرت‬
‫دهﻴﺪ‪ .‬زﺑﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻼﯾﻤﺖ ﺑﻜﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎزی "ﭘﻮل ﻣﻦ رو ﺗﻮ ﺑﺮداﺷﺘﯽ؟" ﺑﺎ ﻃﺮف )ﺣﻮاس ﭘﺮت ﮐﺮدن( ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد را ﺑﺒﻨﺪﯾﺪ و‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻼﯾﻤﯽ را ﺑﻪ آﺮﻩ هﺎی ﭼﺸﻢ وارد آﻨﻴﺪ‪ .‬ﯾﻚ ﻗﺎﺷﻖ ﭼﺎﯾﺨﻮری ﺷﻜﺮ ﺧﺸﻚ ﺑﺨﻮرﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺑﻴﻤﺎری اﯾﺪز‪.‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ١٩٨١‬هﺸﺖ ﻣﻮرد وﺧﻴﻢ از اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎری "آﺎﭘﻮﺳﯽ ﺳﺎرآﻮﻣﺎ"‪ ،‬ﯾﻜﯽ از اﻧﻮاع ﺧﻮش ﺧﻴﻢ ﺗﺮ ﺳﺮﻃﺎن آﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً در‬
‫ﻣﻴﺎن اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدان هﻤﺠﻨﺲ ﮔﺮای ﻧﻴﻮﯾﻮرك ﮔـﺰارش ﺷـﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎً هﻤﺰﻣـﺎن ﺑـﺎ اﯾـﻦ ﻣـﻮارد‪ ،‬ﺷـﻤﺎر‬
‫ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﯾﻚ ﻋﻔﻮﻧﺖ رﯾﻮی ﻧﺎدر در آﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ و ﻧﻴﻮﯾﻮرك ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ آﻪ در ﺁن زﻣﺎن ﻋﺎﻣﻞ ﺷﻴﻮع ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ اﯾـﻦ دو ﺑﻴﻤـﺎری‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً از اﯾﻦ دو واﻗﻌﻪ ﭘﺰﺷﻜﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺁﻏﺎز اﯾﺪز ﯾﺎد ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻃﯽ ﯾﻚ ﺳﺎل اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﺑـﺪون‬
‫ﻧﺎم‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش زﯾﺎدی داﺷﺖ ﺗﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ‪ ١٩٨٢‬ﺁن را ‪ AIDS‬اﯾـﺪز )‪ (Aquired Immune Deficieny Syndrome‬ﻧﺎﻣﻴﺪﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺮور ﺷﻤﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﺘﻮﺟﻪ اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﺟﺪﯾﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﮔﺮوﻩ هﺎی ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮی از ﻣﺮدم‪ ،‬و ﻧﻪ ﻓﻘـﻂ هﻤﺠـﻨﺲ ﮔﺮاﯾـﺎن‪ ،‬را‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽ آﺮد‪ .‬ﺑﻴﻤﺎران هﻤﻮﻓﻴﻞ و ﻣﻌﺘﺎدان ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﺎ ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﯾﺪز ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺮاﺟﻌـﻪ ﻣـﯽ آﺮدﻧـﺪ‪ .‬هﻤﺰﻣـﺎن ﺑـﺎ ﻇﻬـﻮر‬
‫اﯾــﺪز در ﺁﻣﺮﯾﻜــﺎ‪ ،‬در ﺁن ﺳــﻮی اﻗﻴــﺎﻧﻮس ﺁﺗﻼﻧﺘﻴــﻚ ﭘﺰﺷــﻜﺎن در ﻓﻘﻴﺮﺗــﺮﯾﻦ ﻗــﺎرﻩ ﺟﻬــﺎن ﺁﻓﺮﯾﻘــﺎ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟــﻪ ﺷــﻴﻮع ﯾــﻚ ﭘﺪﯾــﺪﻩ ﺟﺪﯾــﺪ‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎری آﻪ در زﺑﺎن ﻣﺤﻠﯽ اﺳﻠﻴﻢ )‪ (SLIM‬ﯾﺎ ﻣﺮگ در اﺛﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺑﺪن‪ ،‬ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑـﻮد‪ ،‬در ﺁﻓﺮﯾﻘـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻌﻀﻠﯽ ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬در وهﻠﻪ اول ﭘﺰﺷﻜﺎن دﻟﻴﻠﯽ ﻧﻤﯽ دﯾﺪﻧﺪ آﻪ اﯾﺪز‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎری ﺷﺎﯾﻊ در ﻣﻴﺎن هﻤﺠﻨﺲ ﮔﺮاﯾـﺎن‬
‫ﺁﻣﺮﯾﻜﺎی ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬را ﺑﺎ اﺳﻠﻴﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻌﺪی و ﺷﻴﻮع ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻣـﺸﺎﺑﻪ در ﻣﻴـﺎن زﻧـﺎن و دﮔـﺮ ﺟـﻨﺲ ﮔﺮاهـﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن داد آﻪ هﺮ دوی اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎری هﺎ ﯾﻜﯽ ﺑﻮدﻩ و هﻤﺎن اﯾﺪز اﺳﺖ‪ .‬درهﻴﺎهﻮﯾﯽ از ﺟﻨﺠﺎل هﺎ و اﺑﻬﺎﻣﺎت ﮔﺴﺘﺮدﻩ درﺑـﺎرﻩ اﯾـﻦ‬
‫ﺑﻴﻤﺎری آﺸﻨﺪﻩ ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻼﺷﻬﺎ ﺑﺮای ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز اﯾﺪز و ﻧﺤﻮﻩ اﻧﺘﻘـﺎل ﺁن‪ ،‬ﺑـﺎ ﺷـﺘﺎﺑﯽ ﺑـﯽ ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﺁﻏـﺎز ﺷـﺪ‪ .‬در ﺳـﺎل‬
‫‪ ١٩٨٤‬ﯾﻚ ﮔﺮوﻩ ﻣﺤﻘﻖ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ ﺑﻪ رﯾﺎﺳﺖ "راﺑﺮت ﮔﺎﻟﻮ" اﻋﻼم آﺮد آـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ ﻋﺎﻣـﻞ ﺑﻴﻤـﺎری اﯾـﺪز را آـﺸﻒ آـﺮدﻩ اﻧـﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨـﯽ‬
‫هﻤﺎن وﯾﺮوﺳﯽ آﻪ ﺣﺎﻻ ﺁن را "اچ ﺁی وی ‪ "HIV‬ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ادﻋﺎ ﺑﺎ اﻋﺘﺮاض "ﻟﻮك ﻣﻮﻧﻨﺘﻴﺮ" و ﮔﺮوﻩ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻮی او‪ ،‬آﻪ ﻣﺎﻩ هﺎ ﻗﺒﻞ اﯾﻦ وﯾـﺮوس را ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ آـﺮدﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ‪،‬‬
‫روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬در ﺑﺤﺒﻮﺣﻪ اﯾﻦ ﺟﻨﺠﺎل هﺎ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮای ﭘﻴﺪا آﺮدن درﻣﺎن اﯾﺪز ﺑﺴﻴﺞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺴﺘﺠﻮﯾﯽ آﻪ هﻨﻮز هﻢ اداﻣـﻪ دارد‪.‬‬
‫ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎی ﺧﻮن ﻧﺸﺎن داد آﻪ وﯾﺮوس اچ ﺁی وی ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن را در ﭘﻨﺠﻪ ﻣﻬﻠﻚ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﻣﺪت زﻣﺎﻧﯽ آﻢ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم‬
‫ﻗﺎرﻩ هﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻼش هﺎ ﺑﺮای درك اﯾﻦ وﯾﺮوس ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺑﺴﻴﺎر اﺿﻄﺮاری ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ آﻪ از آﺠـﺎ ﺁﻣـﺪﻩ‬
‫و ﭼﺮا در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ هﻢ زﻣﺎن در دو ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﻌﻨﯽ ﺁﻓﺮﯾﻘﺎ و ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﻇﻬﻮر آﺮدﻩ ﺑﻮد؟‬
‫ﻃﺒﻖ ﺷﻮاهﺪ روﺷﻦ و ﻗﺎﻧﻊ آﻨﻨﺪﻩ ای آـﻪ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬ﺷـﻜﯽ ﻧﻴـﺴﺖ آـﻪ اﯾـﺪز از وﯾـﺮوس اچ ﺁی وی ﻧﺎﺷـﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬اﻣـﺎ‬
‫درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺎآﻴﺪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ آﻪ درك ﺳـﺮ ﻣﻨـﺸﺎ وﯾـﺮوس اچ ﺁی وی ﺑـﺮای آـﺸﻒ واآـﺴﻦ و درﻣـﺎن هـﺎی ﻣـﻮﺛﺮﺗﺮ‬
‫اﻣﺮی ﺣﻴﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺁﺧﺮﯾﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت ژﻧﺘﻴﻜﯽ اچ ﺁی وی‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ اﻧﺘﻘﺎل اﯾـﺪز‪ ،‬ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﺪﻩ اﯾـﻦ‬
‫وﯾﺮوس از ﺗﺮآﻴﺐ دو وﯾـﺮوس ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﻣﻴﻤـﻮن ﺷـﺎﻣﭙﺎﻧﺰﻩ ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﺁﻣـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬اﯾـﻦ وﯾﺮوﺳـﻬﺎ از ﻧـﻮع وﯾـﺮوس اس ﺁی وی‬
‫"‪ "Virus Simian Immunodeficiency‬هﺴﺘﻨﺪ آﻪ در ﻣﻴﻤﻮن اﯾﺠﺎد ﺑﻴﻤﺎری ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﻈﺮﯾـﻪ ای راﯾـﺞ را آـﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﮔﻮﯾﺪ اﯾﺪز در ﻃﯽ ﯾﻚ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺟﻨﮕﻠﻬﺎی ﻏﺮب ﺁﻓﺮﯾﻘﺎ ﻇﻬﻮر آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎﯾﻴﺪ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬درﺳﺎل ‪ ١٩٩٩‬ﻧﺸﺮﯾﻪ "ﻧﻴﭽـﺮ" در‬
‫ﺷﻤﺎرﻩ ﻣﺎﻩ ﻓﻮرﯾﻪ ﺧﻮد ﯾﻚ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻋﻤﻠﯽ را ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﺎﻧﺪ آـﻪ ﻣـﻮرد ﺣﻤﺎﯾـﺖ ﮔـﺴﺘﺮدﻩ آﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن اﯾـﻦ رﺷـﺘﻪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ وﯾﺮوس ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺪز اﺑﺘﺪا از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﻜﯽ از زﯾﺮ ﮔﻮﻧﻪ هﺎی ﺷﺎﻣﭙﺎﻧﺰﻩ در ﺁﻓﺮﯾﻘﺎ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﺳﺮاﯾﺖ آﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻧﺴﺎن اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﻧﻴﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﻜﺎر و ﺗﻐﺬﯾﻪ ﮔﻮﺷـﺖ ﺷـﺎﻣﭙﺎﻧﺰﻩ‪ ،‬ﺳـﻨﺘﯽ آـﻪ‬
‫هﻨﻮز در ﺁﻓﺮﯾﻘﺎ اداﻣﻪ دارد‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ وﯾﺮوس ﺁﻟﻮدﻩ ﺷﺪ‪ .‬اس ﺁی وی در ﮔﺬﺷﺘﻪ ای ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور وارد ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﺷـﺪ و ﭘـﺲ از‬
‫ﺟﻬﺶ ژﻧﺘﻴﻜﯽ ﺑﻪ اچ ﺁی وی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻗﺮﯾﺐ ﺑﻪ ﯾﻘﻴﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﻴﻨﻪ ﺑﻴﺴﺎﺋﻮ در ﻏﺮب ﺁﻓﺮﯾﻘـﺎ ﻣﻜـﺎﻧﯽ اﺳـﺖ آـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل در ﺁن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﺑﺎورﻧـﺪ آـﻪ اﻧﺘﻘـﺎل وﯾـﺮوس ﺑـﻴﺶ از ﯾـﻚ ﺑـﺎر روی دادﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ از اﯾﻦ وﯾﺮوس‪ ،‬در اﻧﺴﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﯾﺪز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن دﻗﻴﻖ اﻧﺘﻘـﺎل از ﺣﻴـﻮان‬
‫ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﺸﻜﻞ ﺁﻓﺮﯾﻦ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ آﻪ در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ اﯾﻦ ﺑـﻮد آـﻪ در ﻗـﺮن ﻧـﻮزدهﻢ هـﻴﭻ ﯾـﻚ از‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﺁﻓﺮﯾﻘﺎﯾﯽ آﻪ ﺑﻪ زور ﺑﻪ ﺑﺮدﮔـﯽ آـﺸﻴﺪﻩ و ﺑـﻪ آـﺸﻮرهﺎی ﺧـﺎرﺟﯽ ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﺷـﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ اﯾـﻦ وﯾـﺮوس ﺁﻟـﻮدﻩ ﻧﺒﻮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﺪز ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺲ ازﺳﺎل ‪١٨۶٠‬ﺑﺮوز آﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﯾﺮوس اچ ﺁی وی اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ١٩٥٩‬در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭘﻼﺳـﻤﺎی ﺧـﻮن ﯾـﻚ‬
‫ﻣﺮد اهﻞ آﻨﮕﻮ ردﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪ‪ .‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾـﺪز در ﺁﻣﺮﯾﻜـﺎ‪ ،‬در ﺳـﺎل‪ ١٩٨١‬ﮔـﺰارش ﺷـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺷـﻮاهﺪ‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ اﯾﺪز در اﯾﻦ آﺸﻮر ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ١٩٦٩‬ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬درﺁن ﺳﺎل ﯾﻚ ﺟﻮان ﺳﻴﺎﻩ ﭘﻮﺳﺖ در ﺷﻬﺮ "ﺳﻨﺖ ﻟﻮﺋﻴﺰ" ﺁﻣﺮﯾﻜـﺎ‬
‫در اﺛﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در ﻣﻮرد ﺳﺮﻋﺖ واﮔﺮاﯾﯽ ژﻧﺘﻴﻜﯽ ﻣﻴﺎن دو ﺧﺎﻧﻮادﻩ اﺻﻠﯽ اﯾﺪز‪ ،‬اچ ﺁی وی ﯾـﮏ و اچ ﺁی‬
‫وی دو‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ اﻧﺘﻘـﺎل وﯾـﺮوس ﺑـﻪ اﻧـﺴﺎن در ﺣـﺪود ﺳـﺎل ‪) ١٩٤٠‬ﺑـﺎ ﺿـﺮﯾﺐ ﺧﻄـﺎی ﺣـﺪود ‪ (٢٠‬ﺳـﺎل روی دادﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ژﻧﺘﻴﻜﯽ ﺑﺮ روی وﯾﺮوس اس ﺁی وی‪ ،‬آﻪ ﺑﻪ درك ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﺁن از ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻴﻤﻮن هﺎ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن آﻤﻚ آﺮد‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﮔﺮوهﯽ از داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و درﻧﺸﺮﯾﻪ ﻋﻠﻤﯽ "‪ "Science‬ﭼﺎپ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺮوﻩ ﻣﺪﻋﯽ اﺳﺖ آﻪ دو وﯾـﺮوس‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ از دو ﻧﻮع ﻣﻴﻤﻮن در ﺷﺎﻣﭙﺎﻧﺰﻩ ﺗﺮآﻴﺐ ﺷﺪﻩ و وﯾﺮوس اس ﺁی وی را ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻈﻴﻢ آﻨﻨـﺪﮔﺎن اﯾـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ‬
‫ﻋﻠﻤﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ رﺷﺘﻪ ای از ﺁﻟﻮدﮔﯽ و ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎی ﭘﯽ در ﭘﯽ در ﻣﻴﻤﻮن "ﻣﺎﻧﮕﺎﺑﯽ دﻣـﺎغ ﻗﺮﻣـﺰ" و ﮔﻮﻧـﻪ ای ﺑـﺰرگ ﺗـﺮ ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬
‫‪ Spot – Nose‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ای از وﯾﺮوس هﺎ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ اس ﺁی وی ﺳـﯽ ﭘـﯽ زی "‪ "SIV CPZ‬ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﻧﻜﺘـﻪ ﻣﻬـﻢ‬
‫اﯾﻦ آﻪ هﺮ دو اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ هﺎ ﺧﻮراك ﺷﺎﻣﭙﺎﻧﺰﻩ ﺑﻮدﻩ و زﯾﺴﺘﮕﺎﻩ ﺁﻧﻬﺎ در ﻏﺮب ﺁﻓﺮﯾﻘﺎی ﻣﺮآﺰی ﻗﺮار دارد‪" .‬اﻟﻴﺰاب ﺑﻴﻠـﺰ" از داﻧـﺸﮕﺎﻩ‬
‫ﻧﺎﺗﻴﻨﮕﺎم‪ ،‬ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬و هﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ آﺸﻒ اﯾـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع آـﻪ وﯾـﺮوس اس ﺁی وی در ﺷـﺎﻣﭙﺎﻧﺰﻩ دارای ﻣﻨـﺸﺎﺋﯽ دوﮔﺎﻧـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎی ﻣﻬﻢ ﻋﻠﻤﯽ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد‪.‬‬

‫ادﯾﺎن واﺣﺪ!‬
‫ﮔﻔﺘﻨﯽ اﺳﺖ آﻪ ادﯾﺎن زﻧﺪﻩ ﺑﺮاﺳﺎس ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ آﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻟﻒ ( ادﯾﺎن ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ آﻪ ﺷﺎﻣﻞ ادﯾﺎن ﺳﺎﻣﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﯾﻬﻮدﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﻣﯽ ﺷـﻮد آـﻪ ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮان ﺁﻧﻬـﺎ ﻧﺴﻠـﺸﺎن ﺑـﻪ‬
‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاهﻴﻢ ﻣﯽ رﺳﺪ و دﯾﻦ زرﺗﺸﺖ آﻪ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺁن اﯾﺮان اﺳﺖ‪ .‬ب ( ادﯾﺎن ﺧﺎور دور آـﻪ ادﯾـﺎن آـﺸﻮرهﺎی ﭼـﻴﻦ و ژاﭘـﻦ‬
‫اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ آﻨﻔﻮﺳﻴﻮس‪ ،‬ﺗﺎﺋﻮ‪ ،‬ﺷﻴﻦﺗﻮ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ج ( ادﯾﺎن ﺷـﺒﻪ ﺟﺰﯾـﺮﻩ هﻨـﺪ آـﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬هﻨـﺪو‪ ،‬ﺑـﻮدا و ﭼـﻴﻦ‪ .‬ﮐـﻪ در‬
‫اﯾﻨﺠﺎ در ﻣﻮرد ادﯾﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و ﯾﻬﻮدﯾﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ هﺎی ﺟﺎﻟﺐ‪ :‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی دﯾﻦ هﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻗﺪﻣﺖ‪ :‬ﯾﻬﻮدﯾﺖ ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ‪ ،‬اﺳﻼم‪ .‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی دﯾﻦ هـﺎ ﺑـﺮ ﺣـﺴﺐ ﭘﻴـﺮو‪:‬‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ‪ ،‬اﺳﻼم ‪ ،‬ﯾﻬﻮدﯾﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ادﯾﺎن ﺑﻪ وﺣﺪت ﺧﺪا ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤـﺎم اﯾـﻦ ادﯾـﺎن ﻣﻨﺘﻈـﺮ ﯾـﮏ ﻣﻨﺠـﯽ ﯾـﺎ ﻧﺠـﺎت دهﻨـﺪﻩ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ادﯾﺎن در ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣـﺪﻩ اﻧـﺪ )ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧـﻪ(‪ .‬دﻟـﻴﻠﺶ هـﻢ ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﯾﯽ ﻣﻨﻄﻘـﻪ اﺳـﺖ )اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﺁن زﻣﺎن ﺑﻴﻦ ﺳﻪ ﻗﺎرﻩ ﺑﺰرگ دﻧﻴﺎ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ(‪.‬‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ )‪:(Christianity‬‬
 ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ دﯾﻨﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾـﻪ زﻧـﺪﮔﯽ و ﺁﻣﻮزﺷـﻬﺎی ﺣـﻀﺮت ﻣـﺴﻴﺢ ﻗـﺮار دارد‪.‬ﺣـﻀﺮت ﻣـﺴﻴﺢ در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧـﻪ ﴿ﻓﻠـﺴﻄﻴﻦ‬
‫اﻣﺮوزی﴾ و در زﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﭙﺮاﺗﻮری روم زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽ آـﺮد‪ .‬روﻣـﯽ هـﺎ ﺣـﻀﺮت ﻣـﺴﻴﺢ را در ﺳـﺎل ‪ ٣٠‬ﻣـﻴﻼدی ﺑـﻪ ﺻـﻠﻴﺐ‬
‫ﮐﺸﻴﺪﻩ و آﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻌﻀﯽ از هﻤﺮاهﺎن ﺣﻀﺮت ﺑﺎور داﺷﺘﻨﺪ آﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ از اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺪر ﺑـﺮدﻩ اﻧـﺪ‪ .‬در‬
‫اﻧﺠﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺪان اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺣﻀﻮر دوﺑﺎرﻩ ﻣﺴﻴﺢ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺠﯽ ﺁﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ﺑـﻪ ﺛﺒـﺖ رﺳـﻴﺪﻩ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ورود‬
‫ﺧﻮدش ﺑﻪ دﻧﻴﺎ‪ ،‬دﻧﻴﺎ را از ﭘﻠﻴﺪﯾﻬﺎ ﻧﺠﺎت ﻣﯽ دهﺪ و ﺁن را ﺑﺴﻮی ﺧﻮﺑﯽ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭘﻴﺶ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻴﻠـﯽ از ﻣـﺴﻴﺤﻴﺎن‬
‫ﺑﺎور دارﻧﺪ آﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ در اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ آﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳـﺖ و ﻣﺮﮔـﺸﺎن ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪﻩ آـﻪ ﻣـﺮدم ﺗـﺎ اﺑـﺪ زﻧـﺪﮔﯽ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎور دارﻧﺪ آﻪ ﺧﺪا روح ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ را ﺑﻌﺪ از آﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﯾـﻚ روح ﻣﻘـﺪس ﺑـﺮ روی زﻣـﻴﻦ ﻧﮕـﻪ داﺷـﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺎ ﭘﻴﺮواﻧﯽ ﺣﺪود ﯾﮏ و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ دﯾـﻦ دﻧﻴﺎﺳـﺖ‪ .‬اﯾـﻦ دﯾـﻦ ﺑﻴـﺸﺘﺮ در اروﭘـﺎ‪ ،‬ﺁﻣﺮﯾﻜـﺎی‬
‫ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﺟﻨﻮﺑﯽ و اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ ﭘﻴﺮو دارد‪ .‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺁﻣﻮزش ﻣﯽ دهﺪ آﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﭘﺴﺮ ﺧﺪاﺳﺖ و ﺧﺪا او را ﺑـﺮای ﻧﺠـﺎت‬
‫و راهﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﺸﺮﯾﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن از ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ ﻣﻌﻠﻢ ﺑﺰرگ ﯾﺎد ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﺎور دارﻧﺪ آﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﯾﻚ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺑﻮد آﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﯾﺪ و ﻣﺜﻞ ﯾﻚ اﻧـﺴﺎن زﻧـﺪﮔﯽ آﻨـﺪ‪.‬‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﺠﺰات ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ زﻧﺪﻩ آﺮدن ﻣﺮدﮔﺎن‪ ،‬ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردن ﯾﻚ ﻣﻮﺟﻮد از ﮔﻞ و‪ ....‬اﺷـﺎرﻩ آـﺮد‪ .‬آﺮﯾـﺴﻤﺲ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﻄﻴﻠﯽ دﯾﻨﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن روزی اﺳﺖ آﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﴿در ﺷـﻬﺮ ﺑﻴـﺖ اﻟﻠﻬـﻢ ﺟـﺎﯾﯽ در ﻓﻠـﺴﻄﻴﻦ اﻣـﺮوزی﴾ ﺑـﺪﻧﻴﺎ‬
‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻴﭻ آﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ از ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﻦ روز اﻃﻼع ﻧﺪارد وﻟﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﺮ ‪ ٢۵‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎور دارﻧـﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ روز‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻪ هﻤﺪﯾﮕﺮ هﺪﯾﻪ ﻣﯽ دهﻨﺪ و ﺑﺮای ﻋﺒﺎدت ﺑﻪ آﻠﻴﺴﺎ ﻣﻴﺮوﻧﺪ‪ .‬آﻠﻴﺴﺎ ﻣﻜﺎﻧﯽ اﺳـﺖ آـﻪ ﻣـﺴﻴﺤﻴﺎن در ﺁﻧﺠـﺎ ﻋﺒـﺎدت‬
‫ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً روز ﯾﻜﺸﻨﺒﻪ روز ﻣﺨﺼﻮص ﻋﺒﺎدﺗﺸﺎن اﺳﺖ‪ .‬آﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اﻧﺠﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔـﺮوﻩ‬
‫ﻣﻬﻢ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪:‬آﺎﺗﻮﻟﻴﻚ‪ ،‬ارﺗﻮدوآﺲ و ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن‪.‬‬
‫در ﺳــﺎﻟﻬﺎی ‪ ١٠٩۶‬ﺗــﺎ ‪ ١٢٧٠‬ﻣــﻴﻼدی ﴿ﺑــﻪ ﻣــﺪت ‪١٧۵‬ﺳــﺎل( ﺳــﺮﺑﺎزان ﻣــﺴﻴﺤﯽ از ﻏــﺮب اروﭘــﺎ ﺑــﺮای ﭘــﺲ ﮔــﺮﻓﺘﻦ ﻓﻠــﺴﻄﻴﻦ‬
‫)هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻘﺪس( از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺗﺮوﯾﺞ دﯾﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺟﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ راﻩ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اهﻤﻴـﺖ ﻓﻠـﺴﻄﻴﻦ ﺑـﺮای‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ و زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺁﺧﺮ اﯾﻦ ﺟﻨﮓ ﺑـﻪ ﺳـﻮد ﻣـﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻼم )‪:(Islam‬‬
‫ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ!!‬
‫ﯾﻬﻮدﯾﺖ )‪:(Judaism‬‬
‫ﯾﻬﻮدﯾﺖ ﮐﻬﻦ ﺗﺮﯾﻦ دﯾﻦ ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻧﻴﺎﺳﺖ‪ .‬در ﺿﻤﻦ اوﻟﻴﻦ دﯾﻦ ﺑﺰرﮔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧـﺪا ﺑـﺎور داﺷـﺘﻦ را ﺑـﻪ ﻣـﺮدم ﺁﻣـﻮزش‬
‫داد‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﮐﻪ ﯾﻬﻮدﯾﺖ ﺁﻣﻮزش ﻣﻴﺪهﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا ﯾﮑﯽ اﺳﺖ و او ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدم ﮐﺎرهﺎی درﺳﺖ اﻧﺠﺎم‬
‫دهﻨﺪ و ﺑﺎ اﻓـﺮاد دﯾﮕـﺮ ﻋـﺎدل ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠـﯽ از ﯾﻬﻮدﯾـﺎن ﺑـﺎور دارﻧـﺪ ﮐـﻪ روزی ﺧـﺪا ﯾـﮏ ﺷـﺨﺺ ﻣﺨـﺼﻮص ﺑـﻪ اﺳـﻢ ﻣـﺴﻴﺤﺎ‬
‫)‪ (messiah‬ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﯾﻬﻮدﯾﺎن را ﯾﮏ ﺟﺎ ﺟﻤﻊ ﮐﺮدﻩ در راﻩ ﺧﺪا هﺪاﯾﺸﺎن ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎﻧـﺸﺎن ﺑﺠﻨﮕـﺪ‪ .‬روز دﻋـﺎ‬
‫ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﯾﺎ ﺳﺒﺎت هﺮ ﻏﺮوب ﺟﻤﻌﻪ ﺷﺮوع ﺷﺪﻩ و ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺷﻨﺒﻪ اداﻣـﻪ دارد‪ .‬ﺳـﻴﻨﺎﮔﻮﮔﻪ ﻣﺤـﻞ دﻋـﺎ و ﻧﻴـﺎﯾﺶ ﯾﻬﻮدﯾـﺎن و‬
‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﺁﻣﻮزش و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻣﻮزش ﯾﻬﻮدﯾﺖ در دو ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﻣﻬـﻢ )هﺒـﺮو و ﺗـﺎﻟﻤﻮد( ﺗﻮﺿـﻴﺢ‬
‫دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﮐﺘﺎب اول هﺒﺮو ﺗﻮرات را ﻣﻴﺴﺎزد‪ .‬ﺗـﻮرات ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ ﮐﺘـﺎب ﻣﻘـﺪس ﯾﻬﻮدﯾـﺎن اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﯾﻬﻮدﯾﺖ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺗﺎﻟﻤﻮد راهﻨﻤﺎی ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎﯾﺪ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻓﺮهﻨـﮓ ﯾﻬﻮدﯾـﺖ ﻣـﯽ ﮔﻮﯾـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﯽ ‪ ۵‬ﮐﺘﺎب اول ﺗﻮرات را از ﻃﺮف ﺧﺪا درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﻩ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬اﺳﺤﺎق ‪ ١٢‬ﭘﺴﺮ داﺷـﺖ ﮐـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫‪ ١٢‬ﻗﺒﻴﻠﻪ ﯾﻬﻮدی را ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ روزهﺎی ﻣﻘﺪس ﯾﺎ ﺟﺸﻦ هﺎی ﻣﻬﻢ ﯾﻬـﻮدی هـﺎ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺑـﻪ راش هﺎﺷـﺎﻧﺎ‪ ،‬ﯾـﻮم‬
‫ﮐﻮﭘﺮ )ﺷﺸﻢ اﮐﺘﺒﺮ( و هﻨﻮﮐﺎﻩ اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد‪ .‬ﺣـﺪوداً در ﺳـﺎل ‪ ١٨٠٠‬ﻣـﻴﻼدی ﯾﻬﻮدﯾـﺎن ﺑـﻪ ﺳـﻪ دﺳـﺘﻪ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﺷـﺪﻧﺪ‪:‬‬
‫ارﺗﻮدﮐﺲ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران و اﺻﻼح ﺷﺪﮔﺎن‪ .‬ﯾﻬﻮدی هـﺎی ارﺗـﻮدوﮐﺲ ﺁﯾـﻴﻦ ﭘﺮﺳـﺘﺶ ﻗـﺪﯾﻤﯽ را اداﻣـﻪ دادﻧـﺪ‪ .‬در ﺳـﺎل ‪١٩۴۵‬‬
‫دﯾﮑﺘﺎﺗﻮر ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﺁدوﻟﻒ هﻴﺘﻠﺮ و ﺣﺰﺑﺶ )ﻧﺎزﯾﻬﺎ( ﺷﺮوع ﺑﻪ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ١٩۴۵‬ﻧﺎزﯾﻬـﺎ ﺣـﺪودا ‪ ۶‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن از‬
‫‪ ٩‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﯾﻬﻮدی ﺣﺎﺿﺮ در اروﭘﺎ را ﮐﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﺷﺮق اروﭘﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﯾﻬﻮدﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ زﻧﺪﮔﯽ ﻣـﯽ ﮐﺮدﻧـﺪ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٩۴٨‬اﯾﻦ ﯾﻬﻮدﯾﺎن ﯾﮏ اﺳﺘﺎن ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ اﺳﻢ اﺳﺮاﯾﻴﻞ ﺑﺎ وﮐﺎﻟﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ اﯾﺠـﺎد ﮐﺮدﻧـﺪ‪ .‬در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ‬
‫‪١٣‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﯾﻬﻮدی در ﺟﻬﺎن وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﯾﻬﻮدی را در ﺧﻮد ﺟﺎی دادﻩ اﺳﺖ )در ﺣـﺪود ‪۶‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن(‪ .‬ﮐﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺪود ‪ ۴٫۵‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﯾﻬﻮدی را در ﺧﻮد ﺟﺎی دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻘﻮﯾﻢ هﺎ‪ ،‬ﻣﺒﺎدی ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن!‬

‫ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺒﺎدی ﺗﺎرﯾﺦ‪ ،‬زﻣﺎن وﻗﻮع ﺣﺎدﺛﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻠﺘـﯽ ﺁن را ﺑـﺮای ﺧـﻮد ﻣﺒـﺪا ﻗـﺮار دادﻩ و زﻣـﺎن را ﺑـﺎ ﺁن ﻣـﯽ ﺳـﻨﺠﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺒﺎدی ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺳﺎل ﺧﻮرﺷﻴﺪی‪ :‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ ٣٦٥‬روز و ‪ ٦‬ﺳﺎﻋﺖ ﮐﻪ زﻣﺎن ﮔﺮدش ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ ﺑـﻪ دور ﺧﻮرﺷـﻴﺪ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺳـﺎل ﺷﻤـﺴﯽ‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﮐﻠﺪاﻧﻴﺎن )از ﺗﻤﺪﻧﻬﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ( ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﮐﻠﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬اﯾﺮاﻧﻴﺎن ﺁﻧﺮا ﻣﻌﻤﻮل ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺳﺎل ﻗﻤﺮی‪ :‬ﮐﻪ ﺁﻧﺮا هﻼﻟﯽ هﻢ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ ﻗﻤﺮ از هـﻼل ﯾـﮏ دور ﺧـﻮد را در ﻣـﺪت ‪ ٢٩‬روز و ‪ ١٢‬ﺳـﺎﻋﺖ و‬
‫‪ ٤٣‬دﻗﻴﻘﻪ ﻣﯽ ﭘﻴﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﺎل ﻗﻤﺮی ‪ ٣٥٤‬روز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﺳﺎل ﻣﺴﻴﺤﯽ ﯾﺎ ﻣﻴﻼدی‪ :‬ﻣﺒﺪا ﺁن ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﻮﻟﺪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ‪ .‬وﻻدت ﻣﺴﻴﺢ ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢٥‬ﮐﺎﻧﻮن اول ﺑﺮاﺑﺮ ﺑـﺎ ﺳـﺎل‬
‫‪ ٣١١‬ﺗﺎرﯾﺦ اﺳﮑﻨﺪری واﻗﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﺎل ﺷﻤﺴﯽ ﺑﻪ ﻗﻤﺮی‪ :‬ﺑﺮای ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﺎل ﺷﻤﺴﯽ ﺑﻪ ﻗﻤﺮی ﺁن را در ‪) ١١‬اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ روزهـﺎی ﺷﻤـﺴﯽ و ﻗﻤـﺮی(‬
‫ﺿﺮب ﮐﺮدﻩ ﺣﺎﺻﻞ ﺿﺮب را ﺑﻪ ‪) ٣٥٤‬ﺗﻌﺪاد روزهﺎی ﺳﺎل ﻗﻤﺮی( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﮐﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﻋـﺪد ﺣﺎﺻـﻞ را ﺑـﺎ ﺳـﺎل ﺷﻤـﺴﯽ ﺟﻤـﻊ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺎل ﻗﻤﺮی ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل‪ ١٣٦٥ :‬ﺷﻤﺴﯽ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪15015=11*1365‬‬
‫‪42=354/15015‬‬
‫‪1407=42+1365‬‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﺎل ﻗﻤﺮی ﺑﻪ ﺷﻤﺴﯽ‪ :‬ﺑﺮای ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﺎل ﻗﻤﺮی ﺑﻪ ﺷﻤﺴﯽ ﺁن را در ﻋﺪد ‪ ١١‬ﺿﺮب ﮐـﺮدﻩ ﺣﺎﺻـﻞ را ﺑـﻪ ‪) ٣٦٥‬ﺗﻌـﺪاد‬
‫روزهﺎی ﺳﺎل ﺷﻤﺴﯽ( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻋﺪد ﺣﺎﺻﻞ را از ﺳﺎل ﻗﻤﺮی ﮐـﻢ ﮐﻨﻴـﺪ‪ ،‬ﺳـﺎل ﺷﻤـﺴﯽ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪ .‬ﻣﺜـﺎل‪:‬‬
‫ﺳﺎل ‪ ١٤٠٧‬ﻗﻤﺮی ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
 ‫‪15477=11*1407‬‬
‫‪42=365/15477‬‬
‫‪1365=42-1407‬‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﺎل ﺷﻤﺴﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﻼدی و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ‪ :‬ﻋﺪد ‪ ٦٢١‬را ﺑﻪ ﺳﺎل ﺷﻤﺴﯽ ﺑﻴﻔﺰاﯾﻴﺪ ﺳﺎل ﻣﻴﻼدی ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاهـﺪ ﺁﻣـﺪ و از‬
‫ﮐﻢ ﮐﺮدن هﻤﻴﻦ ﻋﺪد از ﺳﺎل ﻣﻴﻼدی ﺳﺎی ﺷﻤﺴﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﯾﺰدﮔﺮدی‪ :‬اﯾﻦ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪ و ﻣﺨﺼﻮص ﭘﺎرﺳﻴﺎن ﺑﻮد و ﻣﺒﺪا ﺁن ﺟﻠﻮس ﯾﺰدﮔﺮد در روز ﺳـﻪ ﺷـﻨﺒﻪ ‪٢٢‬‬
‫ﺷﻬﺮ رﺑﻴﻊ اﻻول ‪ ١١‬ﻗﻤﺮی ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺎﻩ )ﺣﺰﯾﺮان روﻣﯽ( ﯾﻌﻨﯽ ﺳﺎل ‪ ٩٩٣‬روﻣـﯽ ﯾـﺎ اﺳـﮑﻨﺪری ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ‪ ١٦‬ژوﺋـﻦ ‪ ٦٣٢‬ﻣـﻴﻼدی‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ٣٦٥‬روز ﺣﺴﺎب ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل روﻣﯽ ﯾﺎ اﺳﮑﻨﺪری‪ :‬ﻣﺒﺪا ﺁن روز دوﺷﻨﺒﻪ ‪ ٣٢١‬ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ﮐﻪ ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ اﺑﺘﺪای ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺳـﻠﻮﮐﻮس ﻧﻴﮑـﺎﺗﻮ )ﺟﺎﻧـﺸﻴﻦ‬
‫اﺳﮑﻨﺪر( اﺳﺖ ﺑﻬﻀﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﭼﻮن ﻋﻠﻤﺎی اﺳﮑﻨﺪرﯾﻪ واﺿﻊ ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺎم ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﺟﻼﻟﯽ‪ :‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﺸﻬﻮر اﯾﻦ را ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﻠﮑﺸﺎهﯽ ﯾﺎ ﺳﻠﺠﻮﻗﯽ ﯾﺎ ﻓﺎرﺳﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﺒﺪا ﺁن روز ﺟﻤﻌـﻪ دهـﻢ ﻣـﺎﻩ‬
‫رﻣـﻀﺎن )‪ (٤٧١‬هﺠـﺮی ﻗﻤــﺮی‪ ،‬ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ ‪ ١٥‬ﺁذر ﻣــﺎﻩ ‪ ١٢٩٥‬روﻣـﯽ و ﺳـﺎل ‪ ١٠٧٨‬ﻣــﻴﻼدی ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﯾــﻦ ﺗـﺎرﯾﺦ در زﻣــﺎن‬
‫ﻣﻠﮑﺸﺎﻩ ﺳﻠﺠﻮﻗﯽ ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪ و ﺟﻤﻌﯽ از ﻋﻠﻤﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺣﮑﻴﻢ ﻋﻤﺮ ﺧﻴﺎم‪ ،‬ﻣﻴﻤﻮن ﺑﻦ ﻧﺠﻴﺐ واﺳﻄﯽ‪ ،‬ﻋﺒﺪ اﻟـﺮﺣﻤﻦ ﺧـﺎزﻧﯽ‪،‬‬
‫دﻋﻮت ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﮐﻮﺷﺶ ﻋﻤﺮ ﺧﻴﺎم ﺗﺪوﯾﻦ و ﺑﻪ ﺗﻘﻮﯾﻢ ﺟﻼﻟﯽ ﻣﺮﺳﻮم ﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺮﮐﺎن اﺑﻴﻐﻮری ﺑﺮای هﺮ ﺳﺎل ﻧﺎم ﺣﻴﻮاﻧﯽ را ﻧﻬﺎدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﺮاﻧﯽ هﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ از ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺳﺎﻣﯽ )اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻓﺎرﺳﯽ ﺁن( ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﻣﻮش‪ ،‬ﮔﺎو‪ ،‬ﭘﻠﻨﮓ‪ ،‬ﺧﺮﮔﻮش‪ ،‬ﻧﻬﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺎر‪ ،‬اﺳﺐ‪ ،‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﻤﻮن‪ ،‬ﻣﺮغ‪ ،‬ﺳﮓ‪ ،‬ﺧـﻮک ﮐـﻪ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ‬
‫ﺑﺮای راﺣﺘﯽ ﺷﻌﺮ زﯾﺮ را ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫ﻣﻮش و ﺑﻘﺮ و ﭘﻠﻨﮓ و ﺧﺮﮔﻮش ﺷﻤﺎر‬
‫زﯾﻦ ﭼﺎرﭼﻮ ﺑﮕﺬری ﻧﻬﻨﮓ ﺁﯾﺪ و ﻣﺎر‬
‫ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ اﺳﺐ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ اﺳﺖ ﺣﺴﺎب‬
‫هﻤﺪوﻧﻪ )ﻣﻴﻤﻮن( و ﻣﺮغ و ﺳﮓ و ﺧﻮک ﺁﺧﺮ ﮐﺎر‬
‫ﺑﺮای ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺁﻧﮑﻪ هﺮ ﺳﺎل ﺑﺎ ﮐﺪاﻣﻴﮏ از اﯾﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد از ﺳﺎل ﺧﻮرﺷﻴﺪی ﻋﺪد ‪ ٦‬را ﮐـﻢ ﮐﻨﻴـﺪ‪ ،‬ﺣﺎﺻـﻞ را ﺑـﺮ ‪١٢‬‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻋﺪد ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ اﯾﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ را ﮐﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ١٢‬اﺳﺖ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ‪ ،‬از ﺷﻤﺎرﻩ ﯾﮏ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻮش ﺷﺮوع ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻤﺮدن ﮐﻨﻴﺪ ﻧﺎم هﺮ ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﺪد ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﮐﺮد‪ ،‬ﺳﺎل هﻤﺎن ﺣﻴﻮان اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺳﺎل ‪ ١٣٧١‬ﺷﻤﺴﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﺎم ﮐﺪام ﺣﻴﻮان اﺳﺖ؟‬
‫‪1365=6-1371‬‬
‫‪113=12/1365‬‬
‫ﻋﺪد ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ‪ ٩‬اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﻤﺎرش ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻧﻬﻤﻴﻦ ﺣﻴﻮان ﻣﻴﻤﻮن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻘﻮﯾﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪ؟‬

‫واﺣﺪ ﺳﺎل ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪت زﻣﺎن ﮔﺮدش زﻣﻴﻦ ﺑﻪ دور ﻣﺪار ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬روﺷـﻬﺎی ﻣﺘﻌـﺪدی ﺑـﺮای ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫اﯾﻦ دورﻩ وﺟﻮد دارد اﻣﺎ راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺎل اﺳﺘﻮاﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑـﻴﻦ ﻋﺒﻮرهـﺎی ﻣﺘـﻮاﻟﯽ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ از ﻣـﺴﻴﺮ ﻧﻘﻄـﻪ‬
‫اﻋﺘﺪاﻟﻴﻦ ﺑﻬﺎری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﯾﮏ ﺳﺎل ﺧﻮرﺷﻴﺪی ﺷﺎﻣﻞ ‪ ٣٦٥٫٢٤٢١٩٩‬روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳـﺖ ﺑـﺎ ‪ ٣٦٥‬روز‬
‫و ‪ ٥‬ﺳﺎﻋﺖ و ‪ ٤٨‬دﻗﻴﻘﻪ و ‪ ٤٦‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺳﺎل اﺳﺘﻮاﯾﯽ و ﻣﺎﻩ ﮐﻠﻴﺴﺎﯾﯽ ﺑﺎ هﻢ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ١٢ .‬ﻣﺎﻩ ﻗﻤﺮی ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ ٣٥٤٫٣٦٧٠٦‬روز ﮐـﻪ ‪ ١١‬روز از‬
‫ﺳﺎل ﺧﻮرﺷﻴﺪی ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺁن ﻧﻪ ﺳﺎل اﺳﺘﻮاﯾﯽ و ﻧﻪ ﻣﺎﻩ ﮐﻠﻴﺴﺎﯾﯽ ﺑﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻃـﻮل روز ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮔﺮدﺁوری و ﺗﺎﻟﻴﻒ هﺮ ﺗﻘﻮﯾﻤﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺎﻩ و ﻓﺼﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗـﺮار دادن روزهـﺎ در ﻓﻮاﺻـﻞ ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ﺿﺮوری اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ روزهﺎی زﯾﺎدی‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روزهﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑـﻪ زور درج ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ ﻣﻌﺮوﻓﻨـﺪ‪ .‬ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﺗـﺮﯾﻦ اﯾـﻦ روزهـﺎ‪،‬‬
‫روزی اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﺎﻩ ﻓﻮرﯾﻪ اﻓﺰودﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮد وﺁن ﺳـﺎل ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺳـﺎل ﭘﺮﺷـﯽ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫اﺻﻼح ﺗﻘﻮﯾﻤﻬﺎ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ زﻣﺎن ﺳﻨﺠﯽ و ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﻴﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮای ﺗﻨﻈﻴﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻬﺮی‪ ،‬ﮐﺸﺎورزی و‬
‫وﻗﺎﯾﻊ ﻣﺬهﺒﯽ ﺣﺎﺋﺰ اهﻤﻴﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻘﻮﯾﻢ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻴﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ زﻣﺎن را در دورﻩ هﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽ از ﻗﺒﻴﻞ روز‪ ،‬ﻣﺎﻩ و ﯾـﺎ ﺳـﺎل ﺑﻄـﻮر ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺗﻘـﺴﻴﻢ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻘﺴﻴﻤﺎﺗﯽ را ﺑﺎ ﻧﻈﻢ ﻣﻌﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﮐـﺮد‪ .‬واژﻩ ‪ Calendra‬از ﻟﻐـﺖ ﻻﺗـﻴﻦ ‪ Calenda‬ﮐـﻪ‬
‫اوﻟﻴﻦ روز ﻣﺎﻩ روﻣﯽ ﺑﻮدﻩ و ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺟﺸﻨﻬﺎ‪ ،‬روزهـﺎی ﺑـﺎزار و دﯾﮕـﺮ وﻗـﺎﯾﻊ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ ﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨــﺪﯾﻦ واﺣــﺪ اﺳــﺘﺎﻧﺪارد وﺟــﻮد دارد ﮐــﻪ ﺑــﺮای ﺗﻤــﺎم ﺳﻴــﺴﺘﻤﻬﺎی ﺗﻘــﻮﯾﻤﯽ وﺟﻮدﺷــﺎن ﺿــﺮوری اﺳــﺖ‪ .‬روز‪،‬واﺣــﺪ اﺳﺎﺳــﯽ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ در هﺮ ﺗﻘﻮﯾﻤﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬روز ﻗﺴﻤﺘﯽ ﻃﺒﻴﻌﯽ از زﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ زﻣﻴﻦ ﯾـﮏ ﺑـﺎر دور‬
‫ﻣﺤﻮر ﺧﻮدش ﺑﭽﺮﺧﺪ در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺁﻏﺎز روز ﺑﻌﺪ ﺁﻧﻄﻮرﯾﮑﻪ ﻣﺎ ﺁن را ﻣﻌﻴﺎر ﻗﺮار دادﻩ اﯾﻢ هﻤﻮارﻩ ﻧﻴﻢ ﺷـﺐ ﻧﺒـﻮدﻩ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳﺎن از ﻗﺮن دوم ﭘﺲ از ﻣﻴﻼد ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ،١٩٢٥‬ﻇﻬﺮ را ﻣﻌﻴﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮ روز ﻣـﯽ داﻧـﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﺗﻘـﺎرن ﺑـﻮد ﺑـﺎ زﻣـﺎﻧﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﮐﻮﺗﺎهﺘﺮﯾﻦ ﺳﺎﯾﻪ از ﺟﺴﻤﯽ ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ ﻣﯽ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﻤﺪﻧﻬﺎی اﺑﺘﺪاﯾﯽ اﯾﻦ ﻣﻌﻴﺎر را ﺳﺤﺮ ﻣﻌﻴﻦ ﮐـﺮدﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪهﺎ‬
‫ﯾﻬﻮدﯾﺎن‪ ،‬ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن و ﯾﻮﻧﺎﻧﻴﺎن اﯾﻦ زﻣﺎن را ﺑﻪ ﻏﺮوب ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻧﺪ‪ ،‬هﻨـﺪوهﺎ و ﻣـﺼﺮﯾﻬﺎ ﺳـﺤﺮ را ﻣﺒـﺪا روز ﻣـﯽ داﻧـﺴﺘﻨﺪ اﻣـﺎ ﺑﺎﯾـﺪ از‬
‫روﻣﻴﺎن ﺗﺸﮑﺮ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ را ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﯾﺎن اﻣﺮوز و ﻧﻘﻄﻪ ﺁﻏﺎز ﻓﺮدا ﻗﺮار دادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺪﻧﻬﺎی ﻏﺮﺑﯽ ﻣﺪت زﻣﺎن روز را ‪ ٢٤‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ ١٢ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮای زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ روﺷﻨﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد و ‪ ١٢‬ﺳـﺎﻋﺖ ﺑـﺮای‬
‫ﺗﺎرﯾﮑﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً اﯾﻦ ﮐﺎر روﻣﻴﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻤﺪﻧﻬﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﯾﻮﻧﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺳﻮﻣﺮﯾﺎن‪ ،‬ﻣﺼﺮﯾﺎن و روﻣﻴﺎن ﺑﻪ ﻧﻮﺑـﻪ ﺧـﻮد‬
‫از روش ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﺑﺮای ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﺪت زﻣﺎن هﺮ روز ﺑﻪ ‪ ٢٤‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺮوی ﮐﺮدﻧﺪ )ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻗﺮن ‪ ١٧‬ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ(‪.‬‬
‫هﻔﺘﻪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺗﻘﺴﻴﻤﯽ ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺖ ﺑﺸﺮ اﺳﺖ و ﭼﻴﺰی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﯾﺎ ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬هﻔـﺖ‬
‫روز هﻔﺘﻪ ﮐﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻣﻘﺪس ﺑﻮدن ﻋﺪد هﻔـﺖ ﻧـﺰد ﻋﺎرﻓـﺎن و ﯾـﺎ وﺟـﻮد هﻔـﺖ ﺳـﺘﺎرﻩ‬
‫ﻣﻨﺘﺞ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ هﻔﺘﻪ ای ﺑﺎ هﻔﺖ روز در ﻣﻴﺎن ﻣﺎرهﺎ راﯾـﺞ اﺳـﺖ اﻣـﺎ ﺗﻤـﺪن هـﺎی ﺑﺎﺳـﺘﺎﻧﯽ اﯾـﻦ ﮔـﺮوﻩ از روزهـﺎی‬
‫ﻣﺘﻮاﻟﯽ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﺎم ﮔﺬاری ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻗﺒﺎﯾﻞ ﻏـﺮب ﺁﻓﺮﯾﻘـﺎ واﺣـﺪی ﻣﻌـﺎدل ﺑـﺎ ﭼﻬـﺎر روز داﺷـﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺁﺳـﻴﺎی‬
‫ﻣﺮﮐﺰی و ﺁﺷﻮر واﺣﺪ ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ﭘﻨﺞ روز راﯾﺞ ﺑﻮدﻩ و ﻣـﺼﺮﯾﺎن هـﻢ دﻩ روز را ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﯾـﮏ واﺣـﺪ ﻣـﯽ داﻧـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾـﮏ ﺑـﺎر دﯾﮕـﺮ‬
‫ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﺑﺎ ﻗﺮار دادن هﻔﺖ روز در ﯾﮏ واﺣﺪ هﻔﺘﻪ را ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردﻧﺪ‪ .‬ﺗﻘﻮﯾﻢ ﻣﺪرن ﯾﻬﻮدﯾﺎن اﯾﻦ واﺣﺪ هﻔﺖ روزی را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﮐﺎر ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺑﺮ اﺛﺮ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪن ﮔﺮدش ﻣﺎﻩ ﺑﻪ دور زﻣﻴﻦ واﺣﺪ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧـﺎم ﻣـﺎﻩ ﮐﻠﻴـﺴﺎﯾﯽ ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ و در‬
‫ﺣﺪود ‪ ٢٩٫٥٣٠٥٩‬روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﻓﺮهﻨﮕﻬﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﺑﺴﻴﺎر واﺿﺤﯽ ﺗﻘﻮﯾﻢ ﺧـﻮد را ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣـﺎﻩ ﮐﻠﻴـﺴﺎﯾﯽ‬
‫اﺻﻼح ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺮدش ﻣﺎﻩ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭼﺸﻢ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺎق هﺴﺘﻴﺪ ﯾﺎ ﻻﻏﺮ؟ ﺧﻮدﺗﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻨﻴﺪ!‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ اﻋﻼم آﺮدﻩ اﺳﺖ آﻪ ﯾﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ از ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﭼﺎق هﺴﺘﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺮﺣـﺴﺐ ﻣﻌﻴﺎرهـﺎی ﻋﻠﻤـﯽ و‬
‫ﭘﺰﺷﻜﯽ اﺿﺎﻓﻪ وزن دارﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﺰارش هﻤﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬هﺮ ﺳـﺎل در ﺟﻬـﺎن ‪ ١٧‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﻧﻔـﺮ ﺑﺮاﺛـﺮ ﺳـﻜﺘﻪ ﻗﻠﺒـﯽ‬
‫ﺟﺎن ﻣﯽ ﺳﭙﺎرﻧﺪ آﻪ ﯾﻜﯽ از ﻋﻠﺘﻬﺎی اﺻﻠﯽ ﺁن ﭼﺎﻗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺎﻗﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻠﺖ اﺻﻠﯽ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮهﺎﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﺑﺴﻴﺎری از ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎ ﻧﻴﺰ هﺴﺖ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻔﻬﻤﻴﺪ آﻪ ﺁﯾﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻌﻴﺎرهﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﭼـﺎق هـﺴﺘﻴﺪ ﯾـﺎ ﻧـﻪ؟‬
‫ﺟﺪول "ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن" در اﯾﻦ راﻩ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﯾﺎری ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای اﯾﻨﻜﻪ دﻗﻴﻘﺎً ﺑﺪاﻧﻴﻢ آﻪ ﭼﺎق هﺴﺘﻴﻢ ﯾﺎ ﻻﻏﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از هﻤﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺪازﻩ وزن و ﻗﺪ ﺧـﻮد را ﺑـﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬ﯾﻌﻨـﯽ ﺗﻨﻬـﺎ وزن ﺷـﺨﺺ‬
‫ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﺎﻗﯽ او آﺎﻓﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻧﺪازﻩ ﻗﺪش را هﻢ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﯾﻢ‪" .‬ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن" ‪ BMI‬ﯾﺎ )‪(Body Mass Index‬‬
‫آﻪ در واﻗﻊ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ وزن و ﻗﺪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهـﺪ‪ ،‬ﯾﻜـﯽ از دﻗﻴﻘﺘـﺮﯾﻦ ﻣﻌﻴﺎرهـﺎی ﻋﻠﻤـﯽ اﺳـﺖ آـﻪ ﺑـﻪ ﯾـﺎری ﺁن ﻣـﯽ ﺗـﻮاﻧﻴﻢ‬
‫ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ آﻪ آﻴﻠﻮﮔﺮﻣﻬﺎی اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺪن‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﯽ اﻧﺪازﻧـﺪ‪ .‬اﻣـﺮوزﻩ ﭘﺰﺷـﻜﺎن‪ ،‬ﭘﮋوهـﺸﮕﺮان و ﻣﺘﺨﺼـﺼﺎن‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺘﻬﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ از اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻮد ﻣﯽ ﺟﻮﯾﻨﺪ ﺗﺎ از ﻣﻴﺰان دﻗﻴﻖ ﭼﺎﻗﯽ اﺷﺨﺎص ﺁﮔـﺎﻩ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟـﺪوﻟﻬﺎ ﯾـﺎ‬
‫ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎی وﯾﮋﻩ ای هﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪﻩ آﻪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮد ﺷﺨﺺ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﻪ ﺳـﺎدﮔﯽ درﯾﺎﺑـﺪ آـﻪ ﺁﯾـﺎ ﭼـﺎق اﺳـﺖ‪،‬‬
‫اﺿﺎﻓﻪ وزن دارد‪ ،‬ﯾﺎ آﻤﺒﻮد وزن‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻦ آﺎر آﺎﻓﯽ اﺳﺖ آﻪ اﻧﺪازﻩ دﻗﻴﻖ ﻗﺪ و وزن ﺧﻮد را ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ "ﺷـﺎﺧﺺ ﺟـﺮم ﺑـﺪن"‬
‫ﻣﻴﺰان ﭼﺮﺑﯽ ﺑﺪن را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﯽ آﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑـﺎﻻ ﺑـﻮدن اﯾـﻦ ﺷـﺎﺧﺺ از ﻣﻌﻴﺎرهـﺎی ﻋـﺎدی‪ ،‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺑـﺎ اﻓـﺰاﯾﺶ‬
‫ﭼﺮﺑﯽ ﺑﺪن‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺿـﺎﻓﻪ وزن‪ ،‬ارﺗﺒـﺎط دارد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ هﻤﭽﻨـﺎن آـﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﻴـﺰان ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن و آﻠـﺴﺘﺮول ﺧـﻮد را ﻣﻨﻈﻤـﺎً‬
‫ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﯾﻢ‪" ،‬ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن" ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻨﻴﻢ‪ ،‬زﯾﺮا ‪ BMI‬ﺑﺎﻻ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺁن ﻧـﺸﺎﻧﻪ ﺧﻄـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧـﻪ‬
‫‪ BMI‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻨﻴﻢ؟‬
‫ﺷﻤﺎ ﺧﻮدﺗﺎن هﻢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ اﻧﺪازﻩ ﻗﺪ و وزن ﺧﻮد‪ BMI ،‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻨﻴـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ آـﻪ وزن ﺧـﻮد را‬
‫)ﺑﺮﺣﺴﺐ آﻴﻠﻮﮔﺮم( ﺑﺮ ﻣﺠﺬور ﻗﺪ ﺧﻮد )ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ( ﺗﻘﺴﻴﻢ آﻨﻴﺪ و ﺣﺎﺻﻞ را در ﻋـﺪد دﻩ هـﺰار ﺿـﺮب آﻨﻴـﺪ‪ .‬ﻋـﺪد ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ "ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن ﯾﺎ ‪ "BMI‬ﺷﻤﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬اﮔﺮ وزن ﺷﻤﺎ ‪ ٧٠‬آﻴﻠﻮﮔﺮم و ﻗﺪﺗﺎن ‪ ١٧٠‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪" ،‬ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن" ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫]‪24.2=10000×[1702÷70‬‬
‫وزن ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺪام اﺳﺖ؟‬
‫در رهﻨﻤﻮدهﺎی ﻋﻠﻤﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺟﺪﯾﺪی از وزن ﻣﻨﺎﺳﺐ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ آﻪ‪:‬‬
‫اﮔﺮ "ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن" ﺷﺨﺺ )ﯾﻌﻨﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﺪ و وزن( ‪ ٢٤‬ﯾﺎ آﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وزن او ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫وزن ﻋﺎدی و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﻤﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن‪ ١٨٫٥ :‬اﻟﯽ ‪٢٤٫٩‬‬
‫وزن آﻢ ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن‪ :‬زﯾﺮ ‪١٨٫٥‬‬
‫اﺿﺎﻓﻪ وزن ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن‪ ٢٥ :‬اﻟﯽ ‪٢٩٫٥‬‬
‫ﭼﺎق ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن‪ ٣٠ :‬و ﺑﻴﺸﺘﺮ‬

‫ﭼﺎﻗﯽ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫اﻣﺎ ﺑﺮاﺳﺘﯽ ﭼﺎﻗﯽ ﭼﻴﺴﺖ؟ در داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﺰﺷﻜﯽ و زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺧـﻮاﻧﻴﻢ‪" :‬ﭼـﺎﻗﯽ ﻋﺒـﺎرت اﺳـﺖ از ﺗـﺮاآﻢ ﺑـﻴﺶ از‬
‫اﻧﺪازﻩ و ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎی ﭼﺮﺑﯽ آﻪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﺑﺪن ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺷﺨﺺ وﻗﺘﯽ ﭼﺎق اﺳﺖ آﻪ وزن او ‪ 25‬درﺻﺪ ﺑـﻴﺶ از‬
‫وزن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺟﻨﺲ‪ ،‬ﻗﺪ و ﺳﻦ او ﺑﺎﺷﺪ"‪ .‬دو ﻧﻮع ﭼﺎﻗﯽ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﭼﺎﻗﯽ ﻏﺬاﯾﯽ )ﯾﺎ در واﻗﻊ ﭘﺮﺧﻮری(‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻨﻜﻪ ﺑﺪن ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﺎز ﺧﻮد آﺎﻟﺮی درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﭼﺎﻗﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻟﻬﺎی ﻏﺪد درون رﯾﺰ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﻏﺪدی آﻪ ﺗﻤﺎم ﯾﺎ ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ داﺧـﻞ ﺧـﻮن ﻣـﯽ رﯾﺰﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﻏﺪﻩهﺎی "هﻴﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس" و ﻟﻮزاﻟﻤﻌﺪﻩ‪ .‬اﯾﻦ ﻧـﻮع ﭼـﺎﻗﯽ ﺑـﺴﻴﺎر ﻧـﺎدر اﺳـﺖ و ‪ ٩۵‬درﺻـﺪ اﺷـﺨﺎص ﭼـﺎق ﮔﺮﻓﺘـﺎری دﯾﮕـﺮی‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ ﺟﺰ ﭘﺮﺧﻮری!‬
‫‪ BMI‬ﺷﺎﺧﺺ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدی ﺑﺮای ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻴﺰان ﭼﺮﺑﯽ در آﻞ ﺑﺪن اﺳﺖ آﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﺑﻴﻤﺎری و ﺣﺘـﯽ ﻣـﺮگ ارﺗﺒـﺎط دارد‪ .‬اﻣـﺎ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮی را هﻢ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬
‫‪ -١‬دور آﻤﺮ‪ :‬ﺑﺎ ﯾﻚ ﻣﺘﺮ ﻧﻮاری دور آﻤﺮ ﺧﻮد را هﻢ اﻧﺪازﻩ ﺑﮕﻴﺮﯾـﺪ‪ ،‬زﯾـﺮا اﻧـﺪازﻩ دور آﻤـﺮ ﺷـﺎﺧﺺ ﺧـﻮﺑﯽ ﺑـﺮای ﺗـﺸﺨﻴﺺ ﻣﻴـﺰان‬
‫ﭼﺮﺑﯽ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻜﻢ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺷﻜﻢ ﮔﻨﺪﻩ ﺑﻮدن ﯾﻜﯽ از ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎی ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮزا ﺑـﺮای ﺑﻴﻤـﺎری ﻗﻠﺒـﯽ و ﺑﻴﻤـﺎران دﯾﮕـﺮ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫آﺴﺎﻧﯽ آـﻪ ‪ BMI‬ﺁﻧﻬـﺎ در ﻣﺤـﺪودﻩ ‪ ٢٥‬ﺗـﺎ ‪ ٣۴٫٩‬ﻗـﺮار دارد‪ ،‬و دور آﻤﺮﺷـﺎن هـﻢ ﺑـﻴﺶ از ‪ ١٠٠‬ﺳـﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ )ﺑـﺮای ﻣـﺮدان( و ‪٨٩‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ )ﺑﺮای زﻧﺎن( اﺳﺖ‪ ،‬در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻی اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮزا‪ :‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﺿﺎﻓﻪ وزن ﯾﺎ ﭼﺎﻗﯽ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮزای دﯾﮕﺮی هﻢ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﯽ‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎ ﯾﺎ ﻋﻮارض ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﺎﻻ ﺑـﻮدن آﻠـﺴﺘﺮول )‪ LDL‬آﻠـﺴﺘﺮول ﺑـﺪ(‪،‬‬
‫ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺑﻮدن آﻠﺴﺘﺮول )‪ HDL‬آﻠﺴﺘﺮول ﺧﻮب(‪ ،‬ﺑـﺎﻻ ﺑـﻮدن ﻗﻨـﺪ ﺧـﻮن‪ ،‬ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤـﺎری ﻗﻠﺒـﯽ زودرس در ﺧـﺎﻧﻮادﻩ‪ ،‬ﻋـﺪم ﺗﺤـﺮك‬
‫ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬آﺸﻴﺪن ﺳﻴﮕﺎر‪.‬‬
‫در رهﻨﻤﻮدهﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﭼﺎق هﺴﺘﻨﺪ )‪ BMI‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ (٣٠‬ﮐﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل دو ﯾﺎ ﭼﻨـﺪ ﺗـﺎ از ﻋﻮاﻣـﻞ ﯾـﺎد ﺷـﺪﻩ در‬
‫ﺑﺎﻻ را هﻢ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﺣﺘﻤﺎً وزن ﺧـﻮد را آـﻢ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺣﺘـﯽ آـﻢ آـﺮدن ﻣﻴـﺰان آﻤـﯽ از وزن )ﻓﻘـﻂ ‪١٠‬درﺻـﺪ وزن‬
‫ﻓﻌﻠﯽ( از ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﯽ ﻣﯽ آﺎهﺪ‪ .‬اﻓﺮادی آﻪ اﺿﺎﻓﻪ وزن دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻧﺪازﻩ دور آﻤﺮﺷﺎن ﺧﻴﻠـﯽ زﯾـﺎد‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و آﻤﺘﺮ از دو ﺗﺎ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮزا را هﻢ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺟﺎی آﻢ آﺮدن وزن‪ ،‬ﺟﻠﻮ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺷـﺪن وزن ﺧـﻮد‬
‫را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻚ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﺗﺎن )هﻤﺎن دآﺘﺮ ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد( ﻣﺸﻮرت آﻨﻴﺪ ﺗﺎ درﯾﺎﺑﻴﺪ آﻪ ﺁﯾﺎ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاﯾﺘﺎن ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺷـﺪﻩ و ﻻزم اﺳـﺖ وزن‬
‫آﻢ آﻨﻴﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﭘﺰﺷﻚ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ‪ ،BMI‬اﻧﺪازﻩ دور آﻤـﺮ‪ ،‬و ﺳـﺎﯾﺮ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﺆﺛﺮ در ﻣـﻮرد ﺷـﻤﺎ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎل اﺑـﺘﻼ ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎری‬
‫ﻗﻠﺒﯽ را ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮادی آﻪ اﺿﺎﻓﻪ وزن دارﻧﺪ ﯾﺎ ﭼﺎق هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺑـﺎﻻرﻓﺘﻦ ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن‪ ،‬اﻓـﺰاﯾﺶ‬
‫آﻠﺴﺘﺮول ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺮﺑﯽ‪ ،‬دﯾﺎﺑﺖ ﻧـﻮع دوم‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎری ﻗﻠﺒـﯽ‪ ،‬ﺣﻤﻠـﻪ ﻗﻠﺒـﯽ‪ ،‬و اﻧـﻮاع ﺧﺎﺻـﯽ از ﺳـﺮﻃﺎن ﻗـﺮار‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻜﺮار ﻣﯽآﻨﻴﻢ آﻪ اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ‪١٠‬درﺻﺪ از وزن ﺧﻮد آﻢ آﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎ را آﺎهﺶ ﺧﻮاهﻴﺪ داد‪.‬‬
‫"ﺷﺎﺧﺺ ﺟﺮم ﺑﺪن" ﻣﻌﻴﺎر ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻴﺰان ﭼﺮﺑﯽ در آﻞ ﺑﺪن و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﺧﻄﺮهﺎﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺷـﺎﺧﺺ‪ ،‬هـﻢ ﺑـﺮای‬
‫ﻣﺮدان ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و هﻢ ﺑﺮای زﻧﺎن‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺤـﺪودﯾﺘﻬﺎﯾﯽ هـﻢ دارد‪ ،‬از ﺟﻤﻠـﻪ‪ :‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻣﻴـﺰان ﭼﺮﺑـﯽ ﺑـﺪن ورزﺷـﻜﺎران و‬
‫آﺴﺎﻧﯽ را آﻪ هﻴﻜﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ واﻗﻌـﯽ ﺑـﺮﺁورد آﻨـﺪ‪ .‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻣﻴـﺰان ﭼﺮﺑـﯽ ﺑـﺪن اﻓـﺮاد ﺳـﺎﻟﺨﻮردﻩ و‬
‫آﺴﺎﻧﯽ را آﻪ ﺗﻮدﻩ ﻋﻀﻼﻧﻴﺸﺎن آﺎهﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬آﻤﺘﺮ از ﺣـﺪ واﻗﻌـﯽ ﺑـﺮﺁورد آﻨـﺪ‪ .‬آـﺎرﺑﺮد ‪ BMI‬ﺑﺮﺣـﺴﺐ ﺳـﻦ و ﺳـﺎل و‬
‫ﺟﻨﺴﻴﺖ اﺷﺨﺎص ﻧﻴﺰ ﻓﺮق ﻣﯽ آﻨﺪ ﭼﺮﺑﯽ ﺑﺪن آﻮدآﺎن ﺑﻪ هﻨﮕﺎم رﺷﺪ در ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ آﻨـﺪ و ﺗﻔـﺴﻴﺮ ‪ BMI‬ﺑـﺴﺘﮕﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻦ آﻮدك دارد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان در ﺣﻴﻦ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﻠﻮغ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻴﺰان ﭼﺮﺑـﯽ ﺑـﺪن ﺑـﺎ هـﻢ ﺗﻔـﺎوت دارﻧـﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎت در ﻧﻤﻮدارهﺎی ﺧﺎﺻﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫دﻧﻴﺎی واروﻧﻪ!‬
‫ﺑﻪ راﺳﺘﯽ در دﻧﻴﺎی واروﻧﻪای زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ آﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎور ﻧﻤﯽ آﻨﻴﺪ؟ ﺑﻪ ﺁﻣﺎر و ارﻗﺎم زﯾﺮ ﺗﻮﺟﻪ آﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫● در هﻤﺎﯾﺶ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ )آﻪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺷﻬﺮ رم ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ( اﻋﻼم ﮔﺮدﯾﺪ آﻪ ‪ ٨٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔـﺮ از ﺟﻤﻌﻴـﺖ آـﺮﻩ‬
‫زﻣﻴﻦ ﮔﺮﺳﻨﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و در هﺮ ‪ ٤‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﯾﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺮاﺛﺮ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﺟﺎن ﻣﯽ ﺳﭙﺎرد‪) .‬در اﯾﻦ هﻤﺎﯾﺶ ﺣﺘﯽ ﯾﻜﯽ از آـﺸﻮرهﺎی ﺛﺮوﺗﻤﻨـﺪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺮآﺖ ﻧﻜﺮدﻩ ﺑﻮد(!‬
‫● دو ﺳﻮم ﻣﺮدم ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﻗﯽ ﻣﻔﺮط ﻣﺒﺘﻼ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ دﺳﺖ آﻢ اﺿﺎﻓﻪ وزن دارﻧﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﺻﻠﯽ ﭘﺮﺧﻮری اﺳﺖ!‬
‫● هﺮ ﺳﺎل‪ ،‬در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﯾﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن و هﻔﺘﺼﺪ هﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﻴﺮﻧﺪ!‬
‫● ﺑﻪ رواﯾﺖ ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺗﻐﺬﯾﻪ‪ ۴٠ ،‬درﺻﺪ ﻣﺮدم اﯾﺮان دﭼﺎر ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ‪ ٢٠‬درﺻـﺪ از ﭘﺮﺧـﻮری و ‪٢٠‬درﺻـﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ آﺎﻓﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺮوع ﺣﻴﺎت در ﺧﺸﻜﯽ!‬

‫در دوران آﺎﻣﺒﺮﯾﻦ و ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺁن ﺣﻴﺎت ﻓﻘﻂ در درﯾﺎ وﺟﻮد داﺷﺖ ﭼﻮن اﺷﻌﻪ ﻣﺎورای ﺑﻨﻔﺶ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ زﻧـﺪﮔﯽ را در‬
‫ﺧﺸﻜﯽ هﺎ ﻧﺎ اﻣﻦ آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﯽ اﯾﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎ ﭘﻴﺪاش ﺳﻴﺎﻧﻮ ﺑﺎآﺘﺮی هﺎ )ﮔﻴﺎهﯽ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ آﻨﻨﺪﻩ( ﺣﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اآﺴﻴﮋﻧﯽ آﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺎﻧﻮ ﺑﺎآﺘﺮی هﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﺷﺪ ﭘﺲ از ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ ﻣﺎورای ﺑﻨﻔﺶ ﺑـﻪ ﻣﻠﻜـﻮل اوزون ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽ ﺷـﺪﻧﺪ و‬
‫آﻢ آﻢ ﻻﯾﻪ اوزون را ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن زﻧﺪﮔﯽ در ﺧﺸﻜﯽ ﺑﺮای ﺟـﺎﻧﻮران ﻣﺤﻴـﺎ ﺷـﺪ و ﺑـﻪ ﻣـﺮور زﻣـﺎن ﮔﻮﻧـﻪ‬
‫هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺟﺎﻧﻮران و ﮔﻴﺎهﺎن زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻜﯽ ﺁﻏﺎز آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪود ﺻﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﭘﺲ از هﻤﻴﺎری )راﺑﻄﻪ ای دو ﻃﺮﻓﻪ آﻪ ﺑﻪ هﺮ دو ﻃﺮف ﺳﻮد ﻣﯽ رﺳﺪ( ﺑﻴﻦ ﮔﻴﺎهﺎن و ﻗﺎرچ هـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﻠﺴﻨﮓ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮔﻴﺎهﺎن ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻨﺪ و ﺟﻨﮕﻞ هﺎی ﺑﺰرﮔﯽ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺷـﻮد و ﮔﻴﺎهـﺎن ﺧـﺸﻜﯽ ﻣﻨﺒـﻊ‬
‫ﺟﺎﻧﻮران را ﺗﺎﻣﻴﻦ آﻨﻨﺪ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺟﺎﻧﻮران ﺧﺸﻜﯽ را اﻣﻜﺎن ﭘﺬﯾﺮ آﻨﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺟﺎﻧﻮراﻧﯽ آﻪ از درﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺸﻜﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺑﻨﺪﭘﺎﯾﺎن ﺑﻮدﻧﺪ آﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗـﺼﻮر زﯾـﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳـﺎن ﻧـﻮﻋﯽ ﻋﻘـﺮب اوﻟـﻴﻦ ﻣﻮﺟـﻮدی‬
‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ آﻪ از درﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺸﻜﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺸﺮات ﯾﻜﯽ از اوﻟﻴﻦ ﺳﺎآﻨﺎن ﺧﺸﻜﯽ هﺎ ﺑﻮدﻧﺪ آﻪ اﯾﻦ ﮔﺮوﻩ از ﺑﻨﺪﭘﺎﯾﺎن ﻓﺮاوان ﺗﺮﯾﻦ و ﻣﺘﻨﻮع ﺗـﺮﯾﻦ ﮔـﺮوﻩ ﺟﺎﻧـﺪاران در ﺗـﺎرﯾﺦ‬
‫زﻣﻴﻦ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد اﯾﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺣﺸﺮات در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﭘﺮواز آﺮدن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ و ﺑﺎﯾـﺪ ﺑﺪاﻧﻴـﺪ آـﻪ ﺣـﺸﺮات اوﻟـﻴﻦ‬
‫ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ آﻪ ﺑﺎل داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻣﻬﺮﻩ داران ﻣﺎهﯽ هﺎی آﻮﭼﻚ و ﻓﺎﻗﺪ ﺁروارﻩ ای ﺑﻮدﻧﺪ آﻪ ﺣﺪود ‪ ٥٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﺁﻣﺪﻧـﺪ و ﭘـﺲ از ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﺎهﯽ هﺎی ﺁروارﻩ داری ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻧﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺟﺎی ﻣﻜﻴﺪن ﻏﺬا ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺠﻮﻧﺪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺷـﻜﺎرﭼﻴﺎﻧﯽ ﺗﻮاﻧﻤﻨـﺪ‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎهﯽ هﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻬﺮﻩ داران زﻧﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ و اآﻨﻮن ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﯽ از ﮔﻮﻧﻪ هﺎی ﻣﻬﺮﻩ داران را ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻬﺮﻩ داران ﺧﺸﻜﯽ دوزﯾﺴﺘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ آﻪ از دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻣﺎهﯽ هﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻜﻮﯾﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺎﺧﺘﺎری ﻣﺘﻌﺪد‬
‫در ﭘﻴﻜﺮ دوزﯾﺴﺘﺎن اﯾﻦ ﺟﺎﻧﺪاران ﺑﺎ زﻧﺪﮔﯽ در ﺧﺸﻜﯽ ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻋﺘﻘﺎد زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ اﻧﺪام ﺣﺮآﺘﯽ دوزﯾﺴﺘﺎن از اﺳﺘﺨﻮان هﺎی ﺑﺎﻟﻪ ﻣﺎهﯽ هﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ و ﺗﻜﺎﻣـﻞ‬
‫دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﺮآﺘﯽ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ راﻩ رﻓﺘﻦ را ﺑﺮای اﯾﻦ ﺟﺎﻧﺪاران ﻣﻤﻜﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻮن ﭘﺎﯾﻪ ای ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺮای ﻋﻤﻞ اﻧﺪام هﺎی ﺣﺮآﺘـﯽ‬
‫در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ هﻢ ﺑﻮد و ﺟﺜـﻪ ﺣـﺸﺮات ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ وﺟـﻮد اﺳـﻜﻠﺖ ﺗﻮاﻧﻤﻨـﺪ و اﻧﻌﻄـﺎف ﭘـﺬﯾﺮ ﺑـﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﺘـﺮ از ﺣـﺸﺮات اﺳـﺖ‪.‬‬
‫دوزﯾﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﺪﻧﺪ وﻟﯽ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن آﻪ از ﺗﺤـﻮل دوزﯾـﺴﺘﺎن ﺑـﻪ وﺟـﻮد اﻣﺪﻧـﺪ ﺳـﺎزﮔﺎری هـﺎی ﺑﻬﺘـﺮی‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺟـﺎﻧﻮران ﺑـﺮای ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ از ﺧـﻮد در ﺑﺮاﺑـﺮ از دﺳـﺖ دادن رﻃﻮﺑـﺖ ﺑـﺪن ﺑـﻪ اﺗﻤـﺴﻔﺮ‪ ،‬ﭘﻮﺳـﺘﯽ ﺿـﺪ ﺁب دارﻧـﺪ و ﺑـﺮ ﺧـﻼف‬
‫دوزﯾﺴﺘﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺧﺸﻜﯽ ﺗﺨﻢ ﮔﺬاری آﻨﻨﺪ زﯾﺮا ﺗﺨﻢ هﺎی ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﻮﺳـﺘﻪ ای ﺁهﻜـﯽ و ﻣﺤـﺎﻓﻆ ﻣـﯽ ﭘﻮﺷـﺎﻧﺪ‪ .‬ﺷـﻮاهﺪ‬
‫ﺣﺎآﯽ از ﺁن اﺳﺖ آﻪ در ﺣﺪود ‪ ٣٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ دورﻩ ای ﺧﺸﻚ ﺣـﺎآﻢ ﺷـﺪ آـﻪ در ﺁن ﻣـﺪت ﺧﺰﻧـﺪﮔﺎن آـﻪ ﺳـﺎزﮔﺎری‬
‫ﺑﻬﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺸﻜﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮﺗﺮﯾﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁوردﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ۶۵‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﺿﻤﻦ ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ اﻧﻘﺮاض ﮔﺮوهﯽ اﻏﻠﺐ ﮔﻮﻧﻪ هﺎی زﻧﺪﻩ از ﺟﻤﻠـﻪ هﻤـﻪ داﯾﻨﺎﺳـﻮرهﺎ ﺑـﺮای هﻤﻴـﺸﻪ از‬
‫روی زﻣﻴﻦ ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ از ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن آﻮﭼﻜﺘﺮ‪ ،‬ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺑﻘﺎی ﺧﻮد اداﻣﻪ دادﻧﺪ و اﯾـﻦ اﻧﻘـﺮاض ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﺷﺪ آﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮی در اﺧﺘﻴﺎر ﺟﺎﻧﻮران ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ هﻨﮕﺎم اﻗﻠﻴﻢ ﺟﻬﺎن دﭼﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﺁب و هﻮا دﯾﮕﺮ ﺧﺸﻚ ﻧﺒﻮد و ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻣﺰﯾـﺖ ﺧـﻮد را از دﺳـﺖ دادﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ و‬
‫در اﯾﻦ زﻣﺎن ﺑﻮد آﻪ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﺎﻟﺐ درﺁﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﺑﺮﺳﯽ ﺁﺛﺎر ﺁن ﺑﺮ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن‪.‬‬

 ‫ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺗﺮآﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﻣﺼﺮف ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋـﺚ دﮔﺮﮔـﻮﻧﯽ در ﺳـﻄﺢ هﻮﺷـﻴﺎری ﻣﻐـﺰ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺜـﻞ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ و ﻟﺬت‪ ،‬ﺧﻮاب ﺁﻟﻮدﮔﯽ و ﺳﺴﺘﯽ‪ .‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ :Depressant -١‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪری آﻪ واآﻨﺶ هﺎی ﻣﻐﺰ را ﺁهﺴﺘﻪ ﻣﻴﻜﻨﺪ و اﺛﺮات ﺁن ﻧﻴﺰ آﻢ ﺷﺪن ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻨﻔﺲ و ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ‪،‬‬
‫آﻢ ﺷﺪن ﻓﺸﺎرﺧﻮن‪ ،‬ﺧﻮاب ﺁور ﺑﻮدن هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ هﺮوﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺮﯾﺎك و ﻣﻮرﻓﻴﻦ‪.‬‬
‫‪ : Stimulant -٢‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪری آﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺪن ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ و اﺛﺮات ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷـﺪن ﺳـﺮﻋﺖ ﺗـﻨﻔﺲ و‬
‫ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪن ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮای اﯾﺠﺎد اﺣﺴﺎس هﻴﺠﺎن و ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮی از ﺧـﻮاب اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴـﺸﻮد‪ .‬ﻣﺜـﻞ‬
‫آﻮآﺎﺋﻴﻦ و ﻧﻴﻜﻮﺗﻴﻦ‪.‬‬
‫‪ : Hallucinogen -٣‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪری آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺎﻟﺘﻬﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ هﺬﯾﺎن ﻣﻴﺸﻮد و اﺛﺮات ﺁن ﻧﻴﺰ از دﺳﺖ دادن ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ ،‬ﻟﺮزش‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﻋﻮض ﺷﺪن اﺧﻼق ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ‪ PSP‬و ‪. LSD‬‬
‫‪ : Inhalnt -۴‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪری آﻪ از ﻃﺮﯾﻖ اﺳﺘﻨﺸﺎق )ﺗﻮﺳﻂ دﻣﺎغ( اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﺸﻮد و اﺛﺮات ﺁن ﻧﻴﺰ ﺁهﺴﺘﻪ ﺷـﺪن ﻓﺮاﯾﻨـﺪ ﻣﻐـﺰ‪،‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪن ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺳﺮدرد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻣﺎری ﺟﻮاﻧﺎ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ ﺳﺮﻋﺖ هﺎی ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪ :‬ﺧﻮردن ﻣﺎدﻩ‪ ،‬ﺑـﻴﻦ ‪ ٢٠‬ﺗـﺎ ‪ ٣٠‬دﻗﻴﻘـﻪ‪ .‬ﺗﺰرﯾـﻖ آـﺮدن در رگ ﺑـﻴﻦ ‪ ١٥‬ﺗـﺎ ‪٣٠‬‬
‫ﺛﺎﻧﻴﻪ و ﺗﺰرﯾﻖ در ﻣﺎهﻴﭽﻪ ﺑﻴﻦ ‪ ٣‬ﺗﺎ ‪ ٥‬دﻗﻴﻘﻪ‪ .‬اﺳﺘﻨﺸﺎق ﻣﺎدﻩ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ‪ ٥‬ﺗﺎ ‪ ٨‬ﺛﺎﻧﻴﻪ و رﯾﺨﺘﻦ در ﭼﺸﻢ ﺑﻴﻦ ‪ ٣‬ﺗﺎ ‪ ٥‬دﻗﻴﻘﻪ‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد زﻟﺰﻟﻪ ﭼﻪ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ؟‬

‫ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ هﺮ ﭘﺪﯾﺪﻩ ای در ﺟﻬﺎن در واﻗﻊ ﻻزم اﺳﺖ اﺑﺘﺪا از ﺁن ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺟﺎﻣﻌﯽ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﻢ‪ ،‬ﭼـﺮا ﮐـﻪ‬
‫ﺑﺪون داﻧﺴﺘﻦ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺁن ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻨﻪ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﭘﯽ ﺑﺮد و ﺁن را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ درک ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮدم ﻋﺎﻣﯽ در ﮐﻼﻣﯽ ﺳﺎدﻩ زﻟﺰﻟﻪ را ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ زﻣﻴﻦ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺸﻢ ﻧﻴﺮوهﺎی ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ و ﺧﺪاﯾﺎن ﻣﯽ داﻧﻨـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻋﺎﺻﯽ و ﻋﺼﻴــــــﺎﻧﮕﺮ ﺧﻮد ﮐﻪ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﺧﺪای ﺧﻮد را ﻧﻤﻮدﻩ و ﻣﺮﺗﮑﺐ ﮔﻨﺎهﺎن زﯾﺎدی ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﯽ داﻧﻨــﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼـﻪ‬
‫اﻣﺮوزﻩ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش داﻧﺶ ﺗﺠﺮﺑﯽ اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ در زﻣﺮﻩ اﺑﺎﻃﻴﻞ و ﺧﺮاﻓﺎت ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬وﻟﯽ هﻨـﻮز در ﺟﻮاﻣـﻊ و ﻣـﺮدم ﮐـﻢ داﻧـﺶ و‬
‫ﺟﺎهﻞ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻓﺮهﻨﮓ ﺗﮏ ﺟﻠﺪی ﻋﻤﻴﺪ زﻟﺰﻟﻪ را ﺑﺎ ﻓﺘﺢ ﺣﺮوف "ز" و "ل" ﯾﻌﻨﯽ زَﻟﺰﻟَﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺁﻧﭽﻪ در زﺑﺎن ﻋﺎﻣﻪ راﯾﺞ اﺳﺖ‪ ،‬ﺁوردﻩ و ﻣـﯽ‬
‫ﻧﻮﯾﺴﻴﺪ‪:‬‬
‫زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ‪ ،‬ﻟﺮزش و ﺟﻨﺒﺶ ﺷﺪﯾﺪ و ﯾﺎ ﺧﻔﻴﻒ ﻗﺸﺮ ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺼﺎن درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﻮاد ﻣﺮﮐﺰی و اﺣﺪاث ﭼﻴﻦ ﺧﻮردﮔﯽ‬
‫و ﻓﺸﺎر ﯾﺎ در اﺛﺮ اﻧﻔﺠﺎر هــﺎی ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ ﺑﻮﻗﻮع ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬
‫در ﻓﺮهﻨﮓ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﭘﺮﯾﺪﺧﺖ ﻓﺸﺎرﮐﯽ و هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻓﺮهﻨﮓ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻣﻬﺪی ﻣﻮﻣﻨﯽ ﺗﻌﺮﯾﻔـﯽ ﻣـﺸﺎﺑﻪ هـﻢ ﺑـﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ :‬ﺟﻨﺒﺶ ﯾﺎ ﺗﮑﺎن ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻧﺎﺷﯽ از زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌـﻀﯽ وﻗﺘﻬـﺎ‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬اﻣﺎ اﻏﻠﺐ زﯾﺎن ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﮑـﺎن هـﺎ ﻓﻘـﻂ ﻣﺤـﺴﻮس اﺳـﺖ و ﻣﻤﮑـﻦ‬
‫اﺳﺖ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠــــﻪ ﯾﮏ اﻧﻔﺠﺎر ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﯾﺪ‪ .‬زﻟﺰﻟﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻮاﺣﯽ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ اﻣﺮی ﻋـﺎدی اﺳـﺖ‬
‫و اﻏﻠﺐ ﻗﺒﻞ و ﯾﺎ هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﻧﻔﺠﺎر اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬اﺻـﻞ زﻟﺰﻟــــﻪ ﺗﮑﺘـﻮﻧﻴﮑﯽ اﺳـﺖ و اﺣﺘﻤـﺎﻻً وﺟـﻮد ﯾـﮏ ﺷﮑـﺴﺖ ﻻزﻣـﻪ ﺁن‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺟﻬﺎی زﻟﺰﻟـــﻪ دﺳﺖ ﮐﻢ در ﺳﻪ ﺟﻬﺖ اﺗﻔﺎق ﻣـﯽ اﻓﺘـﺪ و در ﯾـﮏ ﻣـﺴﺎﻓﺖ ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ از ﻣﮑـــــﺎن اﺻـﻠﯽ ﺑﻄـﻮر‬
‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺣﺲ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ اﻣﻮاج زﻟﺰﻟﻪ از ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﺬرد زﻣﻴﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﻟﺮزﻧﺪ و ﺑـﻪ ﺟﻠـﻮ و ﻋﻘـﺐ ﻣـﯽ روﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ زﯾﺎن ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ هﻤﻴﺸﻪ در ﻣﺮﮐﺰ زﻟﺰﻟﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺑـﺎﻻ و ﭘـﺎﺋﻴﻦ اﺳـﺖ ﻧﻴـﺴﺖ اﻣـﺎ در ﻣﮑﺎﻧﻬـﺎﺋﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﻬﺎی زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﺮﮐــﺰ زﻟﺰﻟــــﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ دارای ﺑـﺎﻻﺗﺮﯾﻦ زﯾـﺎن ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﯾـﮏ زﻟﺰﻟـﻪ‬
‫ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻮﺳـــﻴﻠﻪ ﯾﮑﺴﺮی دﯾـﮕﺮ از ﺗﮑﺎﻧﻬﺎ هﻤﺮاﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬زﻟﺰﻟﻪ ای ﮐـﻪ ﮐـﻪ در ﻧﺰدﯾـﮏ ﯾـﺎ زﯾـﺮ درﯾـﺎ اﺗﻔـﺎق ﻣــﯽ اﻓﺘـﺪ‬
‫ﺳﺒﺐ ﺣﺮﮐﺎت ﺷﺪﯾﺪ ﺁﺑﻬﺎ ﺷﺪﻩ و ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ اﻣﻮاج ﺑـﺰرﮔﯽ از ﺁن ﻧﺎﺷﯽ ﻣـﯽ ﺷﻮد و در ﻣﺴﺎﻓﺖ زﯾﺎد اﯾـﻦ اﻣـﻮاج اداﻣـﻪ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﮔﺎهﮕﺎهﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻠﻔﺎت ﺟــﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ و ﻣـﺮگ و ﻣﻴـﺮ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﻐﻴـﺎن ﻧـﻮاﺣﯽ ﺳـﺎﺣﻠﯽ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ﺧـﻮد زﻟﺰﻟـﻪ‬
‫ﺑـﺎﻋﺚ ﺧﺴﺎرت ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﻮاﺣﯽ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﻋﻤﻼً هﺮ روز اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜـﺎل در هـﺎواﺋﯽ هـﺮ ﺳـﺎﻟﻪ‬
‫ﺻﺪهﺎ ﺗﮑﺎﻧﻬﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻓﺮهﻨﮓ ﮔﻴﺘﺎ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻋﺒﺎس ﺟﻌﻔﺮی ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ :‬ﺟﻨﺒﺶ ﺳﺮﯾﻊ و ﻣﺤﺴﻮﺳﯽ ﮐﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ و ﯾﺎ ﺟـﺎﯾﮕﻴﺮی‬
‫ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮕﻬﺎی زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﯾﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﯾﮏ ﺳﺮی ﻟﺮزش هﺎی ﻣﻮﺟﯽ ﺷﮑﻞ ﭘﺪﯾﺪ ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ و ﮔـﺎﻩ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ارﺗﻔﺎﻋﯽ ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ را ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﮔﺮدد و اﻏﻠﺐ ﺿﺎﯾﻌﺎت و زﯾﺎن هـﺎی ﺟـﺎﻧﯽ و ﻓﺮاواﻧـﯽ از ﺧـﻮد ﺑـﺮ ﺟـﺎ ﻣـﯽ ﮔـﺬارد‪.‬‬
‫زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻮاﺣﯽ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻩ و ﮔـﺎﻩ ﺑـﺎﺧﺮوش و ﻓـﻮران ﮐﻮهﻬـﺎی ﺁﺗﺸﻔـﺸﺎﻧﯽ هﻤـﺮاﻩ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد و در‬
‫ﺣﺎﻻت ﺷﺪﯾﺪ ﺷﮑﺴﺘﻬﺎ و ﺑﺮﯾﺪﮔﻴﻬﺎی ﻣﻬﻢ و ﻣﺸﺨﺺ در روی ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ از ﺧـﻮد ﺑﺠـﺎی ﻣـﯽ ﮔـﺬارد‪ .‬ﻏﺎﻟـﺐ زﻣـﻴﻦ ﻟـﺮزﻩ هـﺎ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻧﻮع ﻣﻮج ﻟﺮزاﻧﻨﺪﻩ هﻤﺮاﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺮﮐﺰ وﻗﻮع زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﺳﻪ ﻣﻮج ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻄﻮر هﻤﺰﻣﺎن اﺛﺮ ﮔﺬاردﻩ و ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‬
‫و ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت واﻗﻊ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺎ ﻧﻮﺳﺎن هﺎی ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ و ﺟـــــﻠﻮ و ﻣﯽ ﺑﺮد و ﺣﺪ اﮐﺜـﺮ ﺧـﺴﺎرت و زﯾـﺎن در ﻣﺤﻠـﯽ‬
‫ﮐﻪ اﻣﻮاج ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻄﻮر ﻣﻮرب ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ وارد ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤﻮد ﺻﺪاﻗﺖ در ﮐﺘﺎب "زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ" ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﺑﺪﯾﻨﮕﻮﻧﻪ اراﺋﻪ ﻣﯽ دهﺪ‪ :‬زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺣﺮﮐﺎت و‬
‫ﻟﺮزش هﺎی ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ و ﮔﺬرا در زﻣﻴﻦ ﮐﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺤﺪودی ﻣﻨﺸﺄ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و از ﺁﻧﺠﺎ در ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﮐﺘﺎب ﻓﻴﺰﯾﮑﺎل ﺟﺌﻮﮔﺮاﻓﯽ ‪ ١‬ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ :‬زﻟﺰﻟﻪ ﯾﮑﺴﺮی از ﺗﮑﺎﻧﻬﺎ و ﻟﺮزﺷﻬﺎی ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﺁزاد ﺷﺪن ﻓﺸﺎر در ﻃﻮل ﮔﺴﻞ‬
‫هﺎی ﻓﻌﺎل و در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ ﻓﻌﺎل ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﮑﺎﻧﻬﺎ و ﻟﺮزﺷﻬﺎی ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﮐـﻪ در ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ ﺣﺮﮐـﺎت ﭘﻮﺳـﺘﻪ‬
‫زﻣﻴﻦ در زﯾﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻓﺮهﻨﮓ ﺁﮐﺴﻔﻮرد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ :‬ﺣﺮﮐﺎت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ و ﺷﺪﯾﺪ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪.‬‬
‫از ﺗﻌﺎرﯾﻒ ذﮐﺮ ﺷﺪﻩ در ﻓﻮق و ﻣﻨﺎﺑﻊ دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮداﺷﺖ زﯾﺮ را ﻧﻤﻮد‪ :‬زﻟﺰﻟﻪ ﻋﺒﺎرت از ﺣﺮﮐﺎت و ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻧﺎ ﮔﻬـﺎﻧﯽ ﺳـﻄﺢ‬
‫زﻣﻴﻦ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﻨﮕﻬﺎی ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ و رهﺎ ﺷﺪن اﻧﺮژی ذﺧﻴﺮﻩ ﺷﺪﻩ در ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺷﺪت زﯾـﺎد‬
‫در ﻣﺮاﮐﺰ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺴﺎرﺗﻬﺎ و زﯾﺎﻧﻬﺎی ﻓﺮاوان ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫زﻟﺰﻟﻪ از ﯾﮑﻄﺮف ﻣﻮﺟﺐ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن و ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺑﻴﻦ ﺗـﻮدﻩ هـﺎی ﺳـﻨﮕﯽ ﭘﻮﺳـﺘﻪ زﻣـﻴﻦ ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ازﻃـﺮف دﯾﮕـﺮ هﻤـﻴﻦ‬
‫ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ و ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد اﻣﻮاج و اﻧﺘﺸﺎر در درون زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻨﮕﯽ در ﺣـﻮض ﯾـﺎ‬
‫درﯾﺎﭼﻪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد اﻣﻮاﺟﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻮب ﺧﺸﮏ ﺷﺪﻩ ای ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ از ﯾﮑﻄﺮف ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﭼﻮب و از ﻃﺮف دﯾﮕـﺮ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺘﺸﺎر اﻣﻮاج در اﻃﺮاف ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﻈﻮر از ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻨﮑﻪ زﻟﺰﻟﻪ در ﮐﺠﺎ و ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ و ﺑﺎ ﭼﻪ ﻗﺪرﺗﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺗﻔﺎق ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ‪ .‬اﯾﻨﮑﻪ زﻟﺰﻟﻪ هـﺎ در‬
‫ﮐﺠﺎ رخ ﻣﻴﺪهﻨﺪ اﻣﺮوز ﮐﻤﺎﺑﻴﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﮐـﯽ و ﺑـﺎ ﭼـﻪ ﻗـﺪرﺗﯽ هﻨـﻮز در ﭘـﺮدﻩ اﺑﻬـﺎم اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ اﯾﻨﮑـﻪ‬
‫اﻧﺴﺎن در ﺻﺪد ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﺣﻮادث ﻃﺒﻴﻌﯽ از ﺟﻤﻠﻪ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺮاﺋﻦ هﺴﺖ و از ﺁروزهﺎی ﺑﺸﺮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷـﻮد اﻣـﺎ‬
‫هﻨﻮز داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻧﺎ اﻣﻴﺪاﻧﻪ در ﺗﻼﺷﻨﺪ ﺗﺎ راهﯽ ﺑﺮای ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﺣﻮادث ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪﻧﯽ ﭼﻮن زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻪ زﻣﺎن اﻣﭙﺮاﻃﻮرﯾﻬﺎی ﭼﻴﻦ ﮐﻪ از ﻣﻨﺠﻤـﻴﻦ ﻣـﯽ ﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ ﺗـﺎ زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎ را ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ در ﺗﺼﻮر ﻣﺮدم ﭼﻴﻦ زﻟﺰﻟﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﺸﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﻣﭙﺮاﻃﻮر اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺮوز ﮐﺸﻮرهﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﺻﺎﺣﺐ ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺧﻮد را ﻣﻮﻇﻒ ﻧﻤﻮدﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ در اﯾﻦ زﻣﻴﻨﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺎوش ﺑﺰﻧﻨـﺪ‬
‫وﻟﯽ هﻨﻮز ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﻣﻴﺪوار ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ اﻧـﺪ‪ .‬در هـﺮ ﺣـﺎل ﭘﮋوهـﺸﮕﺮان ﺑـﺎ ﺗﺤـﺖ ﻧﻈـﺮ ﻗـﺮار دادن ﺗﻐﻴﻴـﺮات ژﺋـﻮ ﻓﻴﺰﯾﮑـﯽ‪ ،‬ژﺋـﻮ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ‪ ،‬زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻟﺰﻟﻪ ﻣﯽ رود ﺳﻌﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻮاهﺪ ﻋﻠﻤﯽ دﺳـﺖ ﯾﺎﺑﻨـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﭼـﻪ‬
‫ﭘﺎرﻩ ای از زﻟﺰﻟﻪ هﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻼﺋﻢ از ﻗﺒﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﺷﺪ و از ﺧﻄﺮات ﺁن ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪ اﻣﺎ وﺟﻮد هﻤﺎن ﻋﻼﺋﻢ در ﺟـﺎی دﯾﮕـﺮ ﯾـﺎ‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد هﺮ ﯾﮏ از ﻋﻼﺋﻢ ﻓﻮق ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻋﻼﺋﻤﯽ ﮐﻪ در ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺲ ﻟﺮزﻩ هـﺎ اﺳـﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑـﻪ در ﺷـﻬﺮ اوروﯾـﻞ‬
‫ﮐﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ زﻟﺰﻟﻪ ﺳﻨﺞ هﺎ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی از زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﮐﻮﭼـﮏ و ﻣﻌﻴﻨـﯽ ﺑـﺎ ﺑﺰرﮔـﯽ ‪ ٤٫٧‬را ﺛﺒـﺖ ﮐـﺮدﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ و ﺗﻌـﺪاد زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎی‬
‫ﮐﻮﭼﮏ در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻮد و ﺑﺮ هﻤﻴﻦ اﺳﺎس ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ زﻟﺰﻟـﻪ را ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ و در اوت ‪ ١٩٧٥‬زﻟﺰﻟـﻪ ای ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺰرﮔﯽ ‪ ٥٫٧‬اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﻣﺮﮔﺒﺎری اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ازﻗﺒﻞ زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ و ﯾﺎ در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ دورﻩ ﺁراﻣـﺶ ﻓﻌـﺎل‬
‫را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ زﻟﺰﻟﻪ ای اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در هﺮ ﺣﺎل ﺑﺮای ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ زﻟﺰﻟﻪ وﺟﻮد ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫ﮐﺎهﺶ ﻟﺮزش هﺎی ﮐﻮﭼﮏ زﻣﻴﻦ‪ :‬ﻟﺮزش هﺎی داﺋﻤﯽ زﻣﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی زﻟﺰﻟﻪ ﻧﮕـﺎر ﺛﺒـﺖ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻠـﺖ اﯾـﻦ اﻣـﺮ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮓ ﻗﺒﻞ از ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد درزهﺎ و ﺷﮑﺎﻓﻬﺎ در داﺧﻞ ﺳـﻨﮓ ﻣـﯽ ﺷـﻮد و اﯾـﻦ در ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ در ﺳﻨﮓ در ﻣﻌﺮض ﺗﻨﺶ ﺧﻮاص ﻓﻴﺰﯾﮑﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﭘﺪﯾﺪ ﺁﯾـﺪ ﮐـﻪ ﮐـﺎهﺶ اﻣـﻮاج زﻟﺰﻟـﻪ و ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺳـﺮﻋﺖ اﻧﺘـﺸﺎر از‬
‫اهﻢ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻓﺮﺿﻴﻪ اﻧﺒﺴﺎط اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎهﺶ اﻣﻮاج زﻟﺰﻟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ هﺪاﯾﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﻧﻔـﻮذ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﮑﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ‪ :‬اﮐﺜﺮ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ ی ﺑﺰرگ در اﺛﺮ ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺨﺸﯽ از ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺟﺎﻣﺪ زﻣـﻴﻦ ﮐـﻪ ﻣـﺎﻧﻊ از ﺣﺮﮐـﺖ‬
‫ﺁزاد ورﻗﻪ هﺎی ﺗﺸﮑﻴﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻓـﻮق ﻧﻘـﺎط ﻣﺸﺨـﺼﯽ روی زﻣـﻴﻦ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ ﻣﻴﺪهﻨﺪ و هﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺳﻨﮕﻬﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد در اﯾﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻄﺢ ﺁب ﭼﺎهﻬﺎ‪ :‬اﯾﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻣﺎ و در اﺛﺮ ﮐﺎهﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺣﻔﺮﻩ هﺎی ﺧـﺎک ﺑـﻮدﻩ ﮐـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﭘـﺎﺋﻴﻦ‬
‫رﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ ﺁب ﭼﺎﻩ ﯾﺎ ﻓﻮران ﺁب ﯾﺎ ﺧﺸﮑﻴﺪن ﺳﻄﺢ ﭼﺎﻩ و ﭼﺸﻤﻪ ﯾﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻣﺎی ﺁن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﻴﻦ در ﻣﺤﻞ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ هﺎ و ﮔﺴﻞ هﺎ‪ :‬ﺑﺎ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺷﮑﺴﺘﮕﻴﻬﺎ و ﮐﻨﺘﺮل ﺷﮑﺎف ﮔﺴﻞ هﺎ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎی اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ ﯾﺎ ﻋﮑﺲ هﺎ ی ﻣﺎهﻮارﻩ ای و هﻮاﺋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات درون زﻣﻴﻦ ﭘﯽ ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻣﺎی زﻣﻴﻦ و ﺧﺮوج ﮔﺎزهﺎ‪ :‬ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻣﺎی زﻣﻴﻦ و ﺧﺮوج ﮔﺎزهﺎﯾﯽ ﻣﺜـﻞ رادون و ﺁرﮔـﻮن ﮐـﻪ ﺳـﺒﺐ ﺧـﺎرج ﺷـﺪن ﺣﻴﻮاﻧـﺎت از‬
‫ﺳﻮارﺧﻬﺎ و ﻻﻧﻪ هﺎی ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ در ﺁب ﭼﺸﻤﻪ هﺎ و ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺷـﺪﯾﺪ در ﮔﺎزهـﺎی ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﺧﺮوﺟـﯽ از‬
‫زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻋﻼﺋﻢ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪ :‬ﺗﻐﻴﻴﺮ در وﯾﮋﮔﻴﻬﺎی زﻣﻴﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ و ﻣﻴﺪان اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‪.‬‬
‫رﻓﺘﺎر ﺣﻴﻮاﻧﺎت‪ :‬ﻣﺎرهﺎ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ ‪ .‬ﺧﺮﮔﻮﺷﻬﺎ و ﻣﻮﺷﻬﺎ از ﻻﻧﻪ هﺎی ﺧﻮد ﻓﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺮﮐﺎت ﻋﺠﻴـﺐ و ﻏﺮﯾـﺐ‬
‫اﺳﺐ هﺎ و ﺧﻮﮐﻬﺎ و ﻏﻴﺮﻩ ﮔﺮ ﭼﻪ اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺎت از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ اﻣﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ارﺗﻌﺎﺷﺎت و اﻣﻮاج را ﺣﺲ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺸﻮر را ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ زﯾﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮐﺮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ دارای اﺳﮑﻠﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ دارای ﺳﻴﺴﺘﻢ دﯾﻮار ﺧﺸﺘﯽ و ﯾـﺎ ﺁﺟـﺮی اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻘﺎوم ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و در هﻨﮕﺎم وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺁﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ رﯾـﺰش ﺁوار در اﻣـﺎن ﻧﺨﻮاهﻨـﺪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ب( ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ دارای اﺳﮑﻠﺖ ﻓﻠﺰی و ﯾﺎ ﺑﺘﻨﯽ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﺮای ﻧﻴﺮوهﺎی اﻓﻘﯽ ﻧﺎﺷـﯽ از زﻟﺰﻟـﻪ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻧـﺸﺪﻩ اﻧـﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ در ﺻﻮرت اﺟﺮای ﺻﺤﻴﺢ اﺳﮑﻠﺖ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﺳﻘﻔﻬﺎ در ﺑﺮاﺑـﺮ زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎی ﺑـﺎ ﺑﺰرﮔـﯽ ﮐـﻢ و ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﺗـﺎ‬
‫ﺣﺪی ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﺧﺴﺎرﺗﻬﺎی وارد ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺁﺳـﻴﺐ دﯾـﺪﮔﯽ ﺳـﺎﮐﻨﺎن ﺁﻧﻬـﺎ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ در اﯾـﻦ ﻧـﻮع‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻤﻦ ﺳﺎزی ﻣﺤﻴﻂ داﺧﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﻣﺒﻠﻤﺎن ﺁن ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اﺛـﺮ ﺣﺮﮐﺘﻬـﺎی ﻧﺎﺷـﯽ‬
‫از زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﺁﺳﻴﺒﯽ از ﻃﺮف ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن وارد ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ج( ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ اﺳﮑﻠﺖ ﻓﻠﺰی ﯾﺎ ﺑﺘﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻧﻴﺮوهـﺎی اﻓﻘـﯽ ﻧﺎﺷـﯽ از زﻟﺰﻟـﻪ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫دﺳﺘﻪ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺮوهﺎی ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﺋﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ‪ ٢٨٠٠‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻮﻻً ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬در ﺻﻮرت اﺟﺮای ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺎزی ﺑﻪ ﻣﻘﺎوم ﺳـﺎزی ﻧـﺪارد وﻟـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﺒﻠﻤـﺎن داﺧﻠـﯽ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺤﻮی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اﺛﺮ ﺗﮑﺎﻧﻬﺎی ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺁﺳﻴﺒﯽ از اﯾﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺁن وارد ﻧﮕﺮدد‪.‬‬
‫هﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﻋﻨﻮان ﺷﺪ ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی ﮐﺸﻮر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻻزم را در ﺑﺮاﺑـﺮ زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎی ﺷـﺪﯾﺪ ﻧﺪارﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺟﻬﺖ اﯾﻤﻦ ﺳﺎزی اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬دو راﻩ ﺣﻞ ﮐﻠﯽ زﯾﺮ وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺨﺮﯾﺐ و ﺑﺎزﺳﺎزی اﺻﻮﻟﯽ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ و ﺁﺋﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ هﺎ‪.‬‬
‫ب( ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزی اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﺪون ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺁﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎً از ﻧﻈﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮی ﮐﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﯾﻤﻦ ﺳﺎزی ﺑﺎﻓﺘﻬﺎی ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟـﻪ‪ ،‬دﯾﮕـﺮ ﻣﻌﻴﺎرهـﺎ از ﻗﺒﻴـﻞ ﺷﻬﺮﺳـﺎزی‪،‬‬
‫اﺻﻼح ﺑﺎﻓﺘﻬﺎی ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﻮﯾﻦ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺻﻼح ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺮاﻓﻴـﮏ‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﺑﻬﻴﻨـﻪ از اﻧـﺮژی و ﺧـﺪﻣﺎت‬
‫رﺳﺎﻧﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻢ هﺴﺘﻨﺪ روش اﻟﻒ راﻩ ﺣﻞ اﺻﻮﻟﯽ و ﻧﻬـﺎﯾﯽ ﺟﻬـﺖ ﺣـﻞ ﻣـﺸﮑﻞ اﺳـﺖ‪ .‬ﻟـﻴﮑﻦ هﻤـﺎﻧﻄﻮر ﮐـﻪ ﻗـﺒﻼً‬
‫ﻋﻨﻮان ﺷﺪ اﺟﺮای اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دهﻪ زﻣﺎن ﻧﻴﺎز دارد و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕـﺮ راﻩ ﺣـﻞ ﺑﻠﻨـﺪ ﻣـﺪت اﺳـﺖ و در ﮐﻮﺗـﺎﻩ‬
‫ﻣﺪت ﻣﺸﮑﻞ را ﺣﻞ ﻧﻤﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ در ﺧﺼﻮص روش ب ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻣﺤﺎﻓـﻞ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻋﻠﻤـﯽ و اﺟﺮاﯾـﯽ‪ ،‬ﻧﻈـﺮات ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳـﯽ ﻣﺘﻌـﺪدی ﻣﻄـﺮح ﻧﻤـﻮدﻩ اﻧـﺪ و ﺣﺘـﯽ‬
‫روﺷﻬﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﺑـﺪﻟﻴﻞ ﻋـﺪم ﺻـﺮﻓﻪ اﻗﺘـﺼﺎدی )روش ب( در ﺑﺎﻓﺘﻬـﺎی ﻓﺮﺳـﻮدﻩ ﺗـﺎ‬
 ‫ﮐﻨﻮن ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺟﺎﻣﻌﯽ در اﯾﻦ روش ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﻃﺮح ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزی ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫ﺳﺮ ﻓﺼﻞ اﺟﺒﺎری ﺑﺮای ﻣﺪﯾﺮان ﺁﻧﻬﺎ ﻃﺮح ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻠـﺖ اﯾـﻦ اﻣـﺮ را ﻣـﯽ‬
‫ﺗﻮان ﭘﺮ هﺰﯾﻨﻪ ﺑﻮدن‪ ،‬ﮔﺎهﯽ ﻏﻴﺮ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻮدن زﻣﺎن اﺟﺮا و ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺘﺨﺼﺺ ﮐﺎﻓﯽ ﻋﻨﻮان ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ هﻴﭻ ﯾﮏ از روﺷﻬﺎی دو ﮔﺎﻧـﻪ ﻓـﻮق ﻣـﺴﺌﻠﻪ اﯾﻤـﻦ ﺳـﺎزی واﺣـﺪهﺎی ﻣـﺴﮑﻮﻧﯽ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫زﻟﺰﻟﻪ را در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺣﻞ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺗﺎق اﻣﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن هﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎﻓﺖ هﺎی ﻓﺮﺳﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن هـﺎ ﻋﻤﻮﻣـﺎً دارای ﺳﻴـﺴﺘﻢ‬
‫دﯾﻮار ﺑﺎرﺑﺮ ﺑﺪون ﮐﻼف هﺎی ﻗﺎﺋﻢ و اﻓﻘﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺁﻧﻬﺎ در زﻣﺎن وﻗﻮع زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ هﺎی وﯾﺮاﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻗﻄﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ روش ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﺣﻀﻮر ﺳﺎﮐﻨﺎن در هﻨﮕﺎم وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ در ﺁن ﻓﺮاهﻢ اﺳﺖ ﺗﻮﺳـﻂ ﺳـﺎﺧﺖ و ﻧـﺼﺐ‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎزﻩ ﻣﻘﺎوم‪ ،‬اﯾﻤﻦ ﺳﺎزی ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻘﺶ اﯾﻦ ﺳﺎزﻩ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ در هﻨﮕﺎم ﺑﺮوز زﻟﺰﻟﻪ و در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷـﺮوع‬
‫ﺑﻪ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از رﯾﺰش ﺁوار ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﺤﺪودﻩ اﻣﻦ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و در واﻗﻊ ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔـﺎﻇﺘﯽ ﺟﻬـﺖ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ از‬
‫ﺟﺎن ﺳﺎﮐﻨﺎن اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ دو اﺗﺎق ﮐﻪ اﻋﻀﺎء ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺣـﻀﻮر ﺑﻴـﺸﺘﺮی در ﺷـﺒﺎﻧﻪ روز در ﺁﻧﻬـﺎ دارﻧـﺪ ﺑـﻪ اﯾـﻦ اﻣـﺮ اﺧﺘـﺼﺎص دادﻩ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در هﻨﮕﺎم وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً از زﻣﺎن ﺷﺮوع ﻟﺮزش ﺗﺎ ﺗﺨﺮﯾﺐ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ ﺣﻴﺎﺗﯽ )ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ( ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺳـﺎﮐﻨﻴﻦ از‬
‫ﻧﻘﺎط دﯾﮕﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ داﺧﻞ اﺗﺎق اﻣﻦ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻃﺮح ﯾﮏ ﻗﺎب ﻓﻠﺰی در داﺧﻞ هﺮ ﻃﺒﻘﻪ از اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺗـﺎ ﭘـﺲ از وﻗـﻮع زﻟﺰﻟـﻪ و ﺗﺨﺮﯾـﺐ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺁوار ﺑﺮ ﺳﺮ اﻓﺮاد ﻓﺮو ﻧﺮﯾﺰد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﯾﻦ ﻗﺎب هﺎ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی ﺗﺎ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ و روش‬
‫ﮐﺎر ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﺎب هﺎ در هﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮ روی ﻗﺎب ﻃﺒﻘﻪ زﯾﺮﯾﻦ ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ اﯾـﻦ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ در زﻣـﺎن‬
‫زﻟﺰﻟﻪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺲ ﻟﺮزﻩ هﺎ دارای اﺳﺘﺤﮑﺎم ﻻزم ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶ ﮔﻴﺮی از ﺻﺪﻣﺎت ﺟﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻃﺮح ﺣﺎﺿﺮ هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮی در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺻﻠﯽ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و ﻓﻘﻂ در داﺧﻞ ﺑﺨﺸﯽ از ﺁن ﯾﮏ ﻗﺎب ﻓﻠـﺰی ﺑـﺎرﺑﺮ ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻧﺤﻮﻩ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ ﻗﺎب ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺁوار ﺑﺮ ﺳـﺮ اﻓـﺮاد ﻓـﺮو ﻧﻤـﯽ‬
‫رﯾﺰد و ﺑﺮ روی اﯾﻦ ﺳﺎزﻩ ﺟﺎی ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻋﻨﻮان ﺷﺪ اﯾﻦ ﺳﺎزﻩ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺲ ﻟﺮزﻩ هـﺎی ﻣﺘﻌـﺎرف هـﻢ ﻣﻘـﺎوم‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ زﻟﺰﻟﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ از ﺧﻮد ﺁﺛﺎری ﺑﺠﺎ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ ،‬اﯾﻦ ﺁﺛﺎر ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻟﺮزش زﻣﻴﻦ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‪ :‬در اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ارﺗﻌـﺎش در ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ و هﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ارﺗﻌﺎﺷـﺎت ﺷـﺪﯾﺪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﮐﺎرهﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺧـﺎک‪ ،‬ﺧـﺼﻮﺻﻴﺎت ﺗﮑﺎﻧﻬـﺎی‬
‫زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ‪ ،‬ﻧﻴﺮو و ﺟﻬﺖ ﺗﮑﺎن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﮑﺎﻧﻬﺎی ﻗﺎﺋﻤﯽ ﮐﻪ در ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻴﺮوﻧﯽ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ هﺎی ﺁن ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ ،‬ﮐﻤﺘـﺮ از‬
‫ﻗﻄﺎر اﻣﻮاﺟﯽ ﮐﻪ از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺠﺎور اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺴﺎرت ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬اﻣﻮاج ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺑـﻪ ﺷـﺪت ﺑـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی‪،‬‬
‫ﺑﻮﯾﮋﻩ دﯾﻮارهﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺁن اﺳﺖ ﺁﺳـﻴﺐ ﻣﻴﺮﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬اﯾـﻦ اﻣـﻮاج دﯾﻮارهـﺎ را ﺑـﺎﻻ ﺑـﺮدﻩ و ﺑـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ ﭘـﻴﭻ و ﺗـﺎب ﻣـﯽ دهـﺪ‪.‬‬
‫اﻣﻮاﺟﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ زاوﯾﻪ ‪ ٤٥‬ﺗﺎ ‪ ٥٥‬درﺟﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ ﺧﺮاﺑﻴﻬﺎی ﺷﺪﯾﺪی ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﯽ ﺁورد‪.‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮج در ﺳﻨﮕﻬﺎی ﺳﺨﺖ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﻨﮕﻬﺎی ﺳﺴﺖ و ﻧﺮم اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻮاج در ﻃﺒﻘﺎت ﺿﺨﻴﻢ ﺳﻨﮕﻬﺎی ﺳﺴﺖ و‬
‫ﻧﺮم ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﺑﺮﻓﺘﻬﺎی درﻩ هﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺣﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺎزﮐﯽ از ﺳﻨﮕﻬﺎی ﺳﺴﺖ ﺑـﺮ روی‬
‫ﺳﻨﮕﻬﺎی ﺳﺨﺖ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻟﺮزﻩ هﺎ و اﻣﻮاج را ﻣﺴﺘﻬﻠﮏ ﮐﻨﺪ ﻟﺬا ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺰﺑﻮر از روی ﺳﻨﮕﯽ ﮐـﻪ ﺑـﺮ روی ﺁن ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻄﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺟﺴﺘﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﻴﺰان ﺗﺨﺮﯾـﺐ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ روی ﻃﺒﻘـﻪ ﺳـﺨﺖ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﻨﮓ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ روی ﻣﻮج ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻣﻮاج در ﺟﻬﺖ ﭼﻴﻦ هـﺎ و ﻃﺒﻘـﺎت ﺳـﺮﯾﻌﺘﺮ از ﺟﻬـﺖ‬
‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺁن اﻧﺘـﺸﺎر ﻣـﯽ ﯾﺎﺑﻨـﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺧﻄﺮﻧـﺎﮐﺘﺮ از هﻤـﻪ ﮐﻬﺮﯾﺰهـﺎی ﺳـﻨﮓ‪ ،‬ﻃﺒﻘـﺎت ﻧـﺎزک ﺁﺑﺮﻓﺘﻬـﺎ در ﺗـﻪ درﻩ هـﺎ‪ ،‬ﺳـﭙﺲ‬
‫ﺑﺎﺗﻼﻗﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻮرﺑﺰارهﺎ و در ﯾﺎﭼﻪ هﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﻴﺎهﺎن ﺁن را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧـﺪ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺧﻄـﺮ زﻣﻴﻨﻬـﺎی ﺧـﺸﮏ از زﻣـﻴﻦ هـﺎی اﺷـﺒﺎع‬
‫ﺷﺪﻩ از ﺁب ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻨﺲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی ﺧﺸﺘﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐـﻪ از ﺁﺟـﺮ‬
‫و ﻣﻼط ﺧﻮب ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻤﺘﺮی دارﻧﺪ‪ .‬اﺳﮑﻠﺖ ﺑﻨﺪی‪ ،‬ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻃﺮاﺣـﯽ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻴـﺰ از‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﻣﻴﺰان ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﻣﺜﻞ ﻓﺮو اﻓﺘﺎدن ﮐﺘﻴﺒﻪ هﺎ‪ ،‬دود ﮐﺶ هﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻟﮑﻦ هـﺎ‪ ،‬ﺗﻴﻐـﻪ هـﺎ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﮑﻞ و ﻓﺮو اﻓﺘﺎدن ﺑﺎم ﭘﻮش هﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺠـﺎﺋﯽ ﺗﻴﺮهـﺎی اﺻـﻠﯽ ﺑـﺎم‪ ،‬ﺳـﺘﻮﻧﻬﺎ‪ ،‬ﭼـﺪا ﺷـﺪن اﺗـﺼﺎﻻت‪ ،‬ﺗـﺮک ﺧـﻮردن دﯾﻮارهـﺎ‬
‫ﺑﺼﻮرت اﻓﻘﯽ‪ ،‬ﻋﻤﻮدی‪ ،‬ﻗﻄﺮی‪ ،‬ﻓﺮو رﯾﺨﺘﻦ راﻩ ﭘﻠﻪ هﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻟﮑﻦ هﺎ و ﻏﻴﺮﻩ‪.‬‬
‫ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺣﺮﯾﻖ و ﺁﺗـﺶ ﺳـﻮزی ﺑـﺮ اﺛـﺮ اﻧﻔﺠـﺎر ﻟﻮﻟـﻪ هـﺎی ﮔـﺎز‪ ،‬اﺗـﺼﺎﻻت ﺑﺮﻗـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺁﺛﺎر ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ در هﻨﮕﺎم زﻟﺰﻟﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ و ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻏﻴﺮ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁن اﺳـﺖ‪ .‬ﭼـﺮا‬
‫ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﺮﮐﺰ زﻟﺰﻟﻪ در ﻣﮑﺎﻧﻬﺎی ﺑﺴﻴﺎر دور از ﻣﮑﺎﻧﻬﺎی ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ اﺗﻔﺎق اﻓﺘـﺪ هـﻴﭻ ﺗﺨﺮﯾـﺐ و ﺧـﺴﺎرﺗﯽ ﻧﺨﻮاهـﺪ داﺷـﺖ‪ .‬هﻤـﻪ‬
‫ﺗﻠﻔﺎت و ﺧﺴﺎرات ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﺛﺎر ﺛﺎﻧﻮی زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ و زﯾﺮ ﺁوار ﻣﺎﻧﺪﻧﻬﺎ اﺳـﺖ ﯾـﺎ ﺣﺮﯾﻘﻬـﺎی ﺑﻌـﺪاز زﻟﺰﻟـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺻﺪاهﺎی زﻟﺰﻟﻪ‪ :‬در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد زﻟﺰﻟﻪ هﺎ ﺑﺎ ﺻﺪاهﺎی ﺧﺎﺻﯽ هﻤﺮاﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺠﺎد وﺣﺸﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﺻﺪاهﺎ ﺑـﻪ ﻏﻴـﺮ‬
‫از ﺻﺪای ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﺪاهﺎی زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﺠﺎد اﻣـﻮاج ارﺗﻌﺎﺷـﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ در اﺛـﺮ زﻟﺰﻟـﻪ ﺑﻮﺟـﻮد ﻣـﯽ ﺁﯾﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺪاهﺎی زﻟﺰﻟﻪ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ﺷﺒﻴﻪ رﻋﺪ‪ ،‬ﺻﺪای ﺻـﻔﻴﺮ ﺑـﺎد ﯾـﺎ ﺧﻤﭙـﺎرﻩ‪ ،‬ﻏﻠﻐـﻞ ﺁب ﺟـﻮش‪ ،‬اﻧﻔﺠـﺎر ﮔﻠﻮﻟـﻪ هـﺎی ﺑـﺰرگ ﺗـﻮپ‪،‬‬
‫ﭼﺮﺧﻬﺎی ﻗﻄﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﺪاهﺎی زﻟﺰﻟﻪ ﮔﺎهﯽ ﺟﻠﻮﺗﺮ از ﻣﻮﺟﻬﺎی زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ وﻟﯽ ﻣﻤﻦ اﺳﺖ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺁن ﺗـﺎﺧﻴﺮ داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺻﺪای ﺷﺪﯾﺪ زﯾﺮ زﻣﻴﻦ هﻴﭻ زﻟﺰﻟﻪ ای را در ﭘﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ هﻤﺮاﻩ زﻟﺰﻟﻪ ای ﺧﻔﻴﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮرهﺎی زﻟﺰﻟﻪ‪ :‬در هﻨﮕﺎم وﻗﻮع ﺑﻌﻀﯽ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ ﺁﺛﺎر ﻧﻮراﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺧﻮد ﻣﺜﻞ ﻧﻮر اﻓﺸﺎﻧﯽ ﺁﺳﻤﺎن ﺑـﺮق‪ ،‬ﺟﺮﻗـﻪ هـﺎی ﻧـﻮر و‬
‫اﻣﺜﺎل ﺁن دﯾﺪﻩ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﺁن دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ و ﯾﺎ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮرهﺎی ﮐﻪ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﮐﻮهـﺴﺘﺎﻧﯽ و‬
‫ﯾﺎ ﺳﻄﺢ درﯾﺎ هﺎ ﮐﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻘﻴـﺪﻩ داﻧـﺸﻤﻨﺪان اﯾـﻦ ﻧﻮرهـﺎ اﺛـﺮات ﺛـﺎﻧﻮی زﻟﺰﻟـﻪ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﺨﺼﻮص در ﺳﻄﺢ ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ و ﺷﻬﺮهﺎ‪.‬‬
‫ﻟﺮزش هﺎی درﯾﺎ ﯾﺎ ﺗﺴﻮﻧﺎﻣﯽ‪ :‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﻧﻮن زﻟﺰﻟﻪ در ﮐﻒ درﯾﺎ ﯾﺎ ﻧﺰدﯾﮏ ﺁن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﻮاج ﻣﺘﻌـﺪدی را در ﺁب ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺴﻮﻧﺎﻣﯽ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﻮاج ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﮐﺸﺘﯽ هﺎ ﺑﺮﺧـﻮرد و ﻣﻮﺟـﺐ ارﺗﻌـﺎش ﺁﻧﻬـﺎ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪ .‬اﮔـﺮ ﺗﮑـﺎن ﻗـﺎﺋﻢ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺸﺘﯽ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪﻩ و ﺑﻌﺪ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﻣﯽ رود و ﺗﺤـﺪﺑﯽ در ﺁب ﻣـﺸﺎهﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ ﻣﺮﮐـﺰ ﺑﻴﺮوﻧـﯽ ﻧﺰدﯾـﮏ ﮐﺮاﻧـﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در هﻨﮕﺎم ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﮑﺎن ﺁب درﯾﺎ ﻋﻘـﺐ ﻣـﯽ رود و ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ ﻣـﻮﺟﯽ ﻗـﻮی ﺑـﻪ ﺳـﺎﺣﻞ ﻣـﯽ رﯾـﺰد و ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﺨﺮﯾـﺐ و‬
‫زﯾﺎﻧﻬﺎی ﺷﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺁب ﭼﺸﻤﻪ هﺎ‪ :‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در وﺿﻊ ﭼﺸﻤﻪ هﺎ و ﭼﺎهﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑـﺮ‬
‫اﺛﺮ ارﺗﻌﺎش ﻣﺠﺎری زﯾﺮ رﻣﻴﻨﯽ ﺁب ﺗﻨﮓ ﯾﺎ ﮔﺸﺎد و ﯾﺎ ﻣﺴﺪود ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ هﻨﮕﺎم زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺒﻘـﺎت زﻣـﻴﻦ ﺟﺎﺑﺠـﺎ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﺸﻤﻪ هﺎی ﺟﺪﯾﺪ اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻟﻐﺰش هﺎی زﻣﻴﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺠﺎری ﻗـﺪﯾﻤﯽ ﺁب ﺑـﺴﺘﻪ ﺷـﻮد و در‬
‫ﺟﺎﺋﯽ دﯾﮕﺮ ﺟﺎری ﺷﻮد ﯾﺎ ﻃﺒﻘﺎت ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی ﮐﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﺁﺑﺪار روی ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺮار دارد ﺷﮑﺎف ﺑﺮدارد و ﺁب ﺑﻪ اﻋﻤﺎق زﻣﻴﻦ رﻓﺘـﻪ و‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺸﮑﻴﺪن ﭼﺸﻤﻪ هﺎ ﮔﺮدد‪ .‬دﻣﺎی ﺁب ﭼﺸﻤﻪ هﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاﺛﺮ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪن ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻪ هﺎی ﻣﻌﺪﻧﯽ دﯾﮕـﺮ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در ﺳﻮﺋﻴﺲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫اﯾﺠﺎد ﺷﮑﺎف وﮔﺴﻞ‪ :‬هﺮﻧﻮع زﻟﺰﻟﻪ ای‪ ،‬هﺮ اﻧﺪازﻩ ﮐﻢ اهﻤﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎز ﺷﮑﺎﻓﻬﺎﯾﯽ در ﭘﻮﺳﺘﻪ زﻣﻴﻦ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﻧﺎﺣﻴـﻪ‬
‫ﻣﺮﮐﺰ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﮑﺎﻓﻬﺎ ﮔﺎهﯽ ﺑﺼﻮرت ﺷﻌﺎﻋﯽ از ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﯽ ﻧﻈـﻢ ﺑـﻮدﻩ و در‬
‫ﺟﻬﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮاﮐﻨـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺷـﮑﺎف در داﻣﻨـﻪ ﮐﻮهﻬـﺎ در ﺟﻬـﺖ داﻣﻨـﻪ و در ﮐﺮاﻧـﻪ و در ﻃـﻮل ﺁن اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﭘﻬﻨـﺎی‬
‫ﺷﮑﺎﻓﻬﺎ از ‪ ٢٠‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺗﺎ ‪ ١٠‬ﯾﺎ ‪ ١٥‬ﻣﺘﺮ هﻢ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳـﺖ و ﻃـﻮل ﭼﻨـﺪ ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ‪ .‬اﯾـﻦ ﺷـﮑﺎﻓﻬﺎ ﺑـﺎ ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ ﺗﮑﺎﻧﻬـﺎ‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺗﮑﺎﻧﻬﺎی ﺑﻌﺪی ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎهﯽ ﮔﺴﻠﻪ هﺎی هﻢ اﯾﺠﺎد ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﮔـﺴﻞ ﺳـﻦ‬
‫اﻧﺪرﯾﺎس ‪ . ١٩٠۶‬اﮔﺮ ﺷﮑﺎﻓﻬﺎ از ﺁﺑﺮﻓﺘﻬﺎی ﮐﻒ درﻩ ﯾﺎ دﺷﺖ ﻋﺒﻮر ﮐﻨﺪ در ﻋﻤﻘﯽ از اﯾﻦ ﺁﺑﺮﻓﺖ ﺁب وﺟﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑـﺎ ﺧـﻮد‬
‫ﮔﻞ و ﮔﺎهﯽ ﮔﺎزهﺎﯾﯽ را ﮐﻪ در هﻮا ﻣﺸﺘﻌﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫زﻣﻴﻦ ﻟﻐﺰش‪ :‬اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ زﻟﺰﻟﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد و در اﺛﺮ ﺁن ﺣﺠﻢ ﺑﺰرﮔﯽ از ﺧﺎک و ﺳﻨﮓ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ دارای ﺷـﻴﺐ‬
‫ﺗﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻟﺒﺘـﻪ ﺑﻌـﻀﯽ از ﺁﻧﻬـﺎ ﻧﺎﺷـﯽ از اﺷـﺒﺎع ﻣﻨﻄﻘـﻪ از ﺁب ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﭘﺪﯾـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺧﻄﺮات زﯾﺎدی ﻣﺜﻞ ﻣﺪﻓﻮن ﻧﻤﻮدن روﺳﺘﺎهﺎ ﯾﺎ ﺷﻬﺮهﺎ زﯾﺮ ﺧﺮوارهﺎ ﺧﺎک و ﺳﻨﮓ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ )زﻣﻴﻦ ﻟﻐﺰﻩ ﭘﻮرت روﯾﺎل ﺟﺎﻣﺎﺋﻴﮑـﺎ‬
‫‪ (١٩٦٢‬در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﺮو ﻧﺸـﺴﺘﻦ زﻣـﻴﻦ ﺑـﻪ ﻋﻤـﻖ ‪ ٦٠‬ﻣﺘـﺮ هـﻢ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ در ﻟﻴـﺴﺒﻮن در ‪١٧٥٥‬‬
‫اﺳﮑﻠﻪ ای ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ زﯾﺎد ﻓﺮو ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺳﻨﮕﺮﯾﺰش هﻢ ﮔﺎهﯽ وﻗﺘﻬﺎ ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺁﺑﮕﻮﻧﮕﯽ ﯾﺎ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ‪ :‬اﮔﺮ در ﻋﻤﻖ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٨‬ﻣﺘﺮی ﺳﻄﺢ زﻣـﻴﻦ ﺧـﺎک از ﻣﺎﺳـﻪ هـﺎی ﯾﮑﺪﺳـﺖ ﺳـﺴﺘﯽ ﮐـﻪ از ﺁب اﺷـﺒﺎع‬
‫اﺳﺖ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﺷﺪﯾﺪ رﻓﺘﺎر اﯾﻦ ﺧﺎک ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻓﺘﺎر ﯾﮏ ﺳﻴﺎل ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨـﯽ ﺧـﺎک ﺑـﺼﻮرت‬
‫ﻓﻮران و ﺟﻮﺷﺶ ﮔﻞ و ﻣﺎﺳﻪ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﭘﺪﯾﺪار ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﮔﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮ روی اﯾﻦ زﻣـﻴﻦ واﻗـﻊ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻓـﺮو‬
‫ﻣﯽ رﯾﺰد‪.‬‬
‫روﯾﺪاد زﻟﺰﻟﻪ در ﺷﻬﺮهﺎی ﺑﺰرگ ﻣﺜﻞ ﺗﻬﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﺗﺮاژدی ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺧﺎﻃﺮﻩ اﯾﻦ ﺗـﺮاژدی ﺑـﺮای ﺳـﺎﻟﻬﺎ در‬
‫اذهﺎن ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬زﯾﺮا زﻟﺰﻟﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺣﻴﺎﺗﯽ ﻣﻬﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﻣﺮاﮐﺰ ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ‪ ،‬اﻣـﺪاد و ﻏﻴـﺮﻩ را ﺑﺨﻄـﺮ‬
‫اﻧﺪازد و ﯾﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺑﺮق‪ ،‬ﺁب‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﮔﺎز و ﯾﺎ وﯾﺮاﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬راهﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ و ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺁﻧﻬﺎ ﺷـﻮد‪ .‬ﮐـﻪ ﺧـﻮد اﯾـﻦ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺴﺎرات اﻗﺘﺼﺎدی ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬رواﻧﯽ ﻣﻬﻠﮑﯽ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺷﻬﺮهﺎ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ زﻟﺰﻟﻪ ﺁﺳﻴﺐ ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ و ﻣـﺼﺎﻟﺢ و ﻓـﺮم و اﺳـﮑﻠﺖ ﺑﻨـﺪی‬
‫ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﻮع ﺟﻨﺲ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن زﻣﻴﻦ زﯾﺮ ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺗﺮاﮐﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮ‪ .‬در ﻋﻮض وﺟﻮد ﻋـﻮاﻣﻠﯽ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺧﻄـﺮات و‬
‫ﺧﺴﺎرات ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ را ﮐﺎهﺶ دهﺪ ﻣﺜﻞ ﭘﺎرﮐﻬﺎ‪ ،‬ﻓﻀﺎهﺎی ﺑﺎز‪ ،‬وﺟﻮد ﻣﺮاﮐﺰ اﻣﺪادی ﻣﻨﺎﺳـﺐ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺁﺗـﺶ ﻧـﺸﺎﻧﯽ‬
‫هﺎ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ هﺎی ﺣﻤﻞ و ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬هﻤﮑﺎری ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم و ﺁﻣﻮزﺷﻬﺎی ﻻزم ﻗﺒﻞ از زﻟﺰﻟـﻪ‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻨﺎﺳـﺐ از‬
‫ﻣﺮاﮐﺰ اﻣﺪادی و ﺁﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺮای اﺳﮑﺎن زﻟﺰﻟﻪ زدﮔﺎن‪.‬‬
‫در هﻨﮕﺎم وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎرهﺎ ﺑﺎ ﮐﻠﻤﻪ ﻣﻘﻴﺎس رﯾﺸﺘﺮ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﮐﻠﻤﻪ ﻣﻘﻴﺎس ﻣﺮﮐـﺎﻟﯽ هـﻢ ﺑـﻪ ﮔﻮﺷـﺘﺎن رﺳـﻴﺪﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬اﯾـﻦ دو ﻣﻘﻴـﺎس ﻗـﺪرت ﯾـﮏ زﻟﺰﻟـﻪ را از دو ﺟﻨﺒـﻪ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﻴـﺎن ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬از‬
‫ﻣﻘﻴﺎس رﯾﺸﺘﺮ ﺑﺮای ﺑﻴﺎن ﺑﺰرﮔﯽ ﯾﮏ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻘﺪار اﻧﺮژی ﺁزاد ﺷﺪﻩ ﻃﯽ ﯾﮏ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﻴﺎس رﯾﺸﺘﺮ‪ :‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑـﺮای ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺑﺰرﮔـﯽ زﻣـﻴﻦ ﻟـﺮزﻩ را از ﻟـﺮزﻩ ﻧﮕـﺎر ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻣـﯽ ﺁورﻧـﺪ‪ .‬ﻣﻘﻴـﺎس رﯾـﺸﺘﺮ‬
‫ﻟﮕﺎرﯾﺘﻤﯽ اﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﮏ واﺣﺪ در ﻣﻘﻴﺎس رﯾﺸﺘﺮ ﻧﺸﺎن دهﻨﺪﻩ اﻓﺰاﯾﺶ دﻩ واﺣﺪی در داﻣﻨﻪ ﻣـﻮج اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت‬
‫دﯾﮕﺮ داﻣﻨﻪ ﻣﻮج در زﻟﺰﻟﻪ ‪ ٦‬رﯾﺸﺘﺮی دﻩ ﺑﺮاﺑﺮ داﻣﻨﻪ ﻣﻮج زﻟﺰﻟـﻪ ‪ ٥‬رﯾـﺸﺘﺮی اﺳـﺖ و داﻣﻨـﻪ ﻣـﻮج ‪ ٧‬رﯾـﺸﺘﺮ ‪ ١٠٠‬ﺑﺮاﺑـﺮ زﻟﺰﻟـﻪ ‪٥‬‬
‫رﯾﺸﺘﺮی اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار اﻧﺮژی ﺁزاد ﺷﺪﻩ در زﻟﺰﻟﻪ ‪ ٦‬رﯾﺸﺘﺮی ‪ ٧٫٢١‬ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ ‪ ٥‬رﯾﺸﺘﺮی اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ‪ :‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ زﻟﺰﻟﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ‪ ٩٫٥‬رﯾﺸﺘﺮ ﺷﺪت داﺷﺖ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎی ﺷـﺪﯾﺪﺗﺮی در‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﻃﻮﻻﻧﯽ زﻣﻴﻦ روی دادﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﺪﻩ زﻟﺰﻟﻪ هﺎﯾﯽ ﮐﻪ روی ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٣‬رﯾﺸﺘﺮ ﻗﺪرت دارﻧﺪ‪ .‬زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ هـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٤‬رﯾﺸﺘﺮ ﺷﺪت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ وﯾﺮاﻧﯽ هﺎی ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﺎر ﺁورﻧﺪ‪ .‬زﻟﺰﻟﻪ هﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ 7‬رﯾﺸﺘﺮ ﯾﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗـﺪرت‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪ هﺎی ﺷﺪﯾﺪی ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﻴﺎس رﯾﺸﺘﺮ ﻓﻘﻂ ﯾﮑﯽ از ﻋـﻮاﻣﻠﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺗﺒﻌـﺎت ﯾـﮏ زﻟﺰﻟـﻪ را‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺪرت زﻟﺰﻟﻪ‪ :‬ﻗﺪرت ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ ﯾﮏ زﻟﺰﻟﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻗﺪرت ﺁن ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر زﻣﻴﻦ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ و ﻃﺮاﺣـﯽ و ﻣﮑـﺎن ﺳـﺎزﻩ هـﺎی‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺸﺮ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻣﻴﺰان وﯾﺮاﻧﯽ هﺎی ﺑﻪ ﺑﺎر ﺁﻣﺪﻩ را ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻣﻘﻴﺎس ﻣﺮﮐﺎﻟﯽ ﺑﻴﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫درﺟﻪ ﻣﻘﻴﺎس رﯾﺸﺘﺮ را درﺳﺖ ﭘﺲ از زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﻃﻼﻋﺎت از اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ هﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ زﻟﺰﻟـﻪ ﻧﮕـﺎری‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬ﻣﻌﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ درﺟﻪ ﻣﺮﮐﺎﻟﯽ را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮد و ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن زﻣـﺎﻧﯽ ﮐـﺎﻓﯽ ﺑـﺮای ﺑﺮرﺳـﯽ اﺗﻔﺎﻗـﺎﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺣﻴﻦ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ روی دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﺗـﺼﻮر دﻗﻴﻘـﯽ از ﻣﻴـﺰان ﺧـﺴﺎرت هـﺎی واردﻩ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان درﺟﻪ ﻣﺮﮐﺎﻟﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺗﺨﻤﻴﻦ زد‪.‬‬
‫در ﻃﻮل ﺗﺎرﯾﺦ ﺣﻴﺎت ﺑﺸﺮ زﻟﺰﻟﻪ هﺎی زﯾﺎدی رخ دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺑﺸﺮ دﻻﯾﻠﯽ ﺑﺮای ﭼﺮاﯾﯽ وﻗـﻮع زﻟﺰﻟـﻪ‬
‫ذﮐﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در دورﻩ هﺎی ﻗﺪﯾﻢ و ﺑﺎﺳﺘﺎن ﮐﻪ ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ ﺑﺸﺮی اﻧﺪک ﺑﻮدﻩ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﭘﺪﯾـﺪﻩ هـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﺟﻬـﻞ‬
‫داﺷﺘﻪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻣﻨﺸﺎء ﺁﻧﻬﺎ هﻢ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ و ﭼﻮن ﻋﻠﺘﯽ را ﻧﻤﯽ دﯾﺪﻩ ﻣﻨﺸﺎء ﺣﻮادث ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﻣﺜـﻞ زﻟﺰﻟـﻪ را ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻴﺮوهﺎی ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﯽ و ﻣﺎوراء ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﻣـﯽ دادﻧـﺪ‪ .‬زﻟﺰﻟـﻪ را ﺧـﺸﻢ ﺧـﺪاﯾﺎن ﺑـﺮ ﺑـﺸﺮ ﯾـﺎ ﺧـﺸﻢ ﭘﻠﻮﺗـﻮن ﻣـﯽ‬
‫داﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻠﻢ و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ اﻧﺴﺎن ﺑﺘﺪرﯾﺞ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻣﻨﺸﺎء و ﻋﻠﻞ ﺣﻮادث ﻃﺒﻴﻌﯽ در ﺧﻮد ﻃﺒﻴﻌﺖ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ارﺳﻄﻮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺣﻔﺮﻩ هﺎی زﯾﺮ زﻣﻴﻦ ﮔﺎزهﺎی وﺟﻮد دارد‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮔﺎزهﺎ رهﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد زﻟﺰﻟﻪ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ را ﻣﯽ ﺗﻮان در زﻟﺰﻟﻪ هﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻃﺮاف ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻬﺎ رخ ﻣﯽ دهﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودی ﺑﮑﺎر ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی زﻟﺰﻟﻪ هﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻃﺮف ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻬﺎ رخ ﻣﯽ دهﺪ زﻟﺰﻟـﻪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﻋﮑـﺲ اﻟﻌﻤـﻞ ﻧﺎﮔﻬـﺎﻧﯽ و ﺳـﺮﯾﻊ ﭘﻮﺳـﺘﻪ زﻣـﻴﻦ در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺮوهﺎی ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﻣﺪاوﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در درون زﻣﻴﻦ ﺗﺪرﯾﺠﺎً از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ روﻧـﺪ‪ ،‬اﯾـﻦ ﻋﮑـﺲ اﻟﻌﻤـﻞ در ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد ﮔﺴﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺳﻨﮕﻬﺎی ﺗﺸﮑﻴﻞ دهﻨﺪﻩ زﻣﻴﻦ‪ ،‬در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺧـﻮد‪ ،‬ﺳـﺨﺖ ﺗﺤـﺖ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻴﺮوهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻋﻤﺎل اﯾﻦ ﻧﻴﺮوهﺎ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻴﺮوهﺎی داﺧﻠﯽ در ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﮐـﻪ ﺷـﺪت ﺁﻧﻬـﺎ ﺑـﺮ واﺣـﺪ‬
‫ﺳﻄﺢ "ﺗﻨﺶ" ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ از ﺣﺪ ﺗﺤﻤـﻞ ﺳـﻨﮓ ﺗﺠـﺎوز ﻧﮑﻨـﺪ ﺳـﻨﮓ ﭘﺎﯾـﺪار ﻣـﯽ ﻣﺎﻧـﺪ‪،‬‬
‫هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺳـﻨﮓ از ﺣـﺪ ﺗﺤﻤـﻞ ﺗﺠـﺎوز ﮐﻨـﺪ ﺳـﻨﮓ ﮔـﺴﻴﺨﺘﻪ و ﮔـﺴﻞ اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺿـﻤﻦ اﯾﺠـﺎد ﮔـﺴﻞ‬
‫ارﺗﻌﺎﺷﺎﺗﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻧﻴﺮوی ﮐﻨﺪ و ﻣﺪاوم ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺁن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ در ﺳـﺎل ﻗﺎﺑـﻞ اﻧـﺪازﻩ ﮔﻴـﺮی ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺳـﻨﮕﻬﺎی‬
‫ﺳﺨﺖ و ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار دهﺪ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻬﺎی ﻣﺰﺑﻮر ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺘﺮ در هـﺰارم ﺛﺎﻧﻴـﻪ ﺷﮑـﺴﺘﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮐـﻪ‬
‫هﻤﺎن ﮔﺴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ زﻣﻴﻦ ﺑﺮ اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻓﻘﯽ‪ ،‬ﻗﺎﺋﻢ‪ ،‬ﻣﺎﯾﻞ ﯾﺎ ﻣﻮرب ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻴﺰان ﺁن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﯾـﮏ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﺘﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﻬﻨﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺴﻞ دهﻬﺎ ﺗﺎ ﺻﺪهﺎ ﻣﺘﺮ ﺑﻮدﻩ و ﻃﻮل ﺁن از ﯾﮏ ﺗﺎ هﺰار ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ اﯾﺠﺎد ﮔﺴﻞ ﻧﺘﻴﺠﻪ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ هﺎ اﺳﺖ اﻣﺎ اﮐﺜﺮ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ روی ﮔﺴﻞ هﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﭘﺪﯾﺪﻩ اﻧﻔﺠﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﯽ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل هﻢ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ اﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﯾـﮏ اﻧﻔﺠـﺎر ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ واﮐﻨﺶ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑﺪﻧﺒﺎل هﻢ درﺁن ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪ .‬راﺑﻄﻪ ﮔﺴﻞ زﻟﺰﻟﻪ راﺑﻄﻪ ای دو ﻃﺮﻓﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﺟﻮد ﮔﺴﻞ هـﺎی زﯾـﺎد‬
‫در ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ‪ .‬زﻟﺰﻟﻪ ﮔﺴﻞ ﺟﺪﯾﺪی را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁورد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻌﺪاد ﺷﮑـﺴﺘﻬﺎ زﯾـﺎدﺗﺮ ﺷـﺪﻩ و ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ زﻟﺰﻟﻪ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻧﻴﺮوهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﻨﮕﯽ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﻨـﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﻣﺰﺑـﻮر ﮐﻤـﯽ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﺷﮑﻞ ﻣﯽ دهﺪ وﻟﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﭘﻼﺳﺘﻴﮑﯽ ﺧﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ ﺣـﺎل ﮐـﺸﺶ هـﺎی دروﻧـﯽ در ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ‬
‫ﻣﺰﺑﻮر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻴﺮو ﺧﻴﻠﯽ زﯾﺎد ﺷﻮد و از ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﻨﮓ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ ﺳﻨﮓ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷـﺪﻩ‬
‫و ﺗﻨﺸﻬﺎ را ﺁزاد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دو ﻃﺮف ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ دﭼﺎر ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺣﺪی ﮐﻪ ﻧﻴﺮوهﺎی ﻣﺰﺑـﻮر را ﺧﻨﺜـﯽ ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ هﻤﺎن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﻼﺳﺘﻴﮑﯽ "رد" اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻏﻴﺮ از ﺷﮑﺴﺖ و ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺳﻨﮕﻬﺎ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﺜﻞ ﻓـﺮو رﯾﺨـﺘﻦ ﺳـﻘﻒ ﻏﺎرهـﺎی‬
‫زﯾﺮزﻣﻴﻨﯽ‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎرهﺎی هﺴﺘﻪ ای‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎرهﺎی ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ اﯾﺠﺎد زﻟﺰﻟﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ زﻟﺰﻟﻪ ﺧﻴﺰ دﻧﻴﺎ درﺳﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ اﻧﺪ‪:‬‬
‫ﮐﻤﺮ ﺑﻨﺪ ﭼﻴﻦ ﺧﻮردﻩ ﺁﻟﭗ ‪ -‬هﻴﻤﺎﻟﻴﺎ‪ :‬ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺁﺳﻴﺎ – اروﭘـﺎ )اوراﺳـﻴﺎ( ﺑـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ ﺁﻓﺮﯾﻘـﺎ ‪ -‬هﻨـﺪ ﺑﺮﺧـﻮرد ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬در‬
‫ﮐﺸﻮرهﺎی اﯾﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬ﯾﻮﻧﺎن‪ ،‬ﺗﺮﮐﻴﻪ‪ ،‬اﯾﺮان‪ ،‬ﺷﻤﺎل هﻨﺪ ‪…..‬‬
‫ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ اﻃﺮاف اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺁرام‪ :‬ﺟﺎﺋﯽ ﮐـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ اﻗﻴـﺎﻧﻮس ﺁرام ﺑـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ ﻗـﺎرﻩ ﺁﺳـﻴﺎ ‪ -‬اروﭘـﺎ ‪ -‬ﺁﻣﺮﯾﮑـﺎی ﺟﻨـﻮﺑﯽ ‪ -‬اﺳـﺘﺮاﻟﻴﺎ و‬
‫اﻣﺮﯾﮑﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ از ﮐﺎﻣﭽﺎﺗﮑﺎ ﺗﺎ هﮑﺎﯾـﺪو ﺷـﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎ اﺗﻔـﺎق ﻣـﯽ اﻓﺘـﺪ‪ .‬ﻋﻤـﻖ ﮐـﺎﻧﻮن‬
‫زﻟﺰﻟﻪ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ ٦٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ و اﻣﻮاج ﺗﺴﻮﻧﺎﻣﯽ در اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ ﻣﻴﺎﻧﯽ اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ‪ :‬ﺟﺎﺋﯽ ﮐـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ اﻗﻴـﺎﻧﻮس اﻃﻠـﺲ در ﺣـﺎل ﮔـﺴﺘﺮش اﺳـﺖ اﯾـﻦ زﻟﺰﻟـﻪ هـﺎ ﻧـﺴﺒﺘﺎً ﻣﻼﯾـﻢ و‬
‫ﺁراﻣﺶ ﻣﺮدم را ﭼﻨﺪان ﺑﻬﻢ ﻧﻤﯽ زﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﮔﻮداﻟﻬﺎی اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﯽ ﮐﺎﻧﻮن زﻣﻴﻦ ﻟﺮزﻩ هـﺎ در ﻋﻤـﻖ ‪ ٥٠‬ﮐﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی ﭘﻮﺳـﺘﻪ‬
‫زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬در ﮔﻮداﻟﻬﺎی اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﯽ ﮐﺎﻧﻮن زﻟﺰﻟﻪ هﺎ در ﻋﻤﻖ ‪ ٣٠٠‬ﺗﺎ ‪ ٧٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻـﻔﺤﻪ‬
‫ای ﻣﻮرﺑﯽ ﺑﻨﺎم "ﺳﻄﺢ ﺑﻨﻴﻮف" وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ زﻟﺰﻟﻪ هﺎ در ﻃﻮل ﮔﺴﻞ هﺎی ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷـﮑﻞ دهﻨـﺪﻩ )ﺟـﺎﺋﯽ ﮐـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ هـﺎ در‬
‫اﻣﺘﺪاد هﻢ ﻣﯽ ﻟﻐﺰﻧﺪ( ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻣﺜﻞ زﻟﺰﻟﻪ ای ﮐﻪ در ﻃﻮل ﮔﺴﻞ ﺳﻦ ﺁﻧﺪرﯾﺎس اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪.‬‬

‫اﻧﺮژی و ﻏﺬا‪.‬‬
‫ﺑﺪن اﻧﺴﺎن را ﻣﻰ ﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﺗﺸﺒﻴﻪ ﮐﺮد‪ .‬هﻤﺎﻧﻄﻮرى ﮐﻪ هﺮ ﻣﺎﺷﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ اﺣﺘﻴﺎج دارد ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻏـﺬا‬
‫ﻧﻴﺎز دارد‪ .‬ﺑﺪن ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﻏﺬا اﻧﺮژى ﻻزم را ﺑﺮاى ﮔﺮﻣﺎ و اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ و ﻣﻮاد ﻻزم ﺑﺮاى رﺷـﺪ و ﺗـﺮﻣﻴﻢ ﺑـﺪن را ﻓـﺮاهﻢ‬
‫ﻣﻰﺳﺎزد‪ .‬ﻏﺬا ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاد دﯾﮕﺮى ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺘﻰ ﺑﺪن ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬هﻤﻪ اﯾﻦ ﻣﻮاد را ﻣﻮاد ﻣﻐـﺬى ﮔﻮﯾﻨـﺪ‬
‫و روزاﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬى ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﯾﻢ‪ .‬ﻣﻘﺪار زﯾﺎدى ﺁب ﻧﻴﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‪.‬‬
‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻣﻘـﺪار اﻧـﺮژى ﻣـﻮاد ﻏـﺬاﯾﻰ را ﺑـﺎ ﺳـﻮزاﻧﺪن ﻣﻘـﺪار ﮐﻤـﻰ از ﺁﻧﻬـﺎ در ﮐـﺎﻟﺮی ﻣﺘـﺮ اﻧـﺪازﮔﻴﺮى ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫اﻧﺪازﮔﻴﺮى ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دهﺪ ﮐﻪ هﺮ ﻣﺎدﻩ ﻏﺬاﯾﻰ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﮔﺮﻣﺎ در اﺛﺮ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣىﮑﻨـﺪ‪ .‬ﻣﻘـﺪار ﮔﺮﻣـﺎى ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪﻩ را ﺑـﺎ‬
‫واﺣﺪى ﺑﻨﺎم ﮐﺎﻟﺮى و ﯾﺎ ژول ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬هﺮ ﮐﺎرى ﻣﻌﺎدل ‪ ٤٫٢‬ژول اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺮاى اﯾﻨﮑـﻪ ﺳـﻼﻣﺘﻰ ﺷـﺨﺺ ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﺷـﻮد‬
‫ﺑﺪن اﻧﺴﺎن هﺮ روز ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻌﻴﻨﻰ ﮐﺎﻟﺮى ﻧﻴﺎز دارد‪ .‬ﯾﮏ ﭘﺴﺮ ﺑﭽـﻪ دوازدﻩ ﺳـﺎﻟﻪ ﺑـﻪ ‪ ٣٠٠٠‬ﮐـﺎﻟﺮى اﻧـﺮژى در روز ﻧﻴـﺎز دارد در‬
‫ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﯾﮏ دﺧﺘﺮ ﺑﭽﻪ در هﻤﺎن ﺳﻦ ‪ ٢٥٠٠‬ﮐﺎﻟﺮى اﻧﺮژى ﻻزم دارد‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﺎز ﺑﺪن ﻏﺬا ﺑﺨﻮرﯾﻢ‪ ،‬ﻏﺬاى اﺿﺎﻓﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﺮﺑﻰ در ﺑﺪن ذﺧﻴﺮﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮاد ﺧﻮراﮐﻰ ﮐﻪ ﮔﺮﻣﺎ و اﻧـﺮژى‬
‫ﺑﺪن را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ ﭼﺮﺑﯽ هﺎ و ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪراﺗﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫هﺮ دو دﺳﺘﻪ در ﺑﺪن هﻀﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺼﺮف ﻣﻰ ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﺮﻣﺎى ﺑﺪن ﻣﺎ را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰ ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﺎ را ﻗﺎدر ﺑـﻪ‬
‫ﮐﺎر ﮐﺮدن ﻣﻰ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮادى ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺑﺪﻧﺴﺎزى ﻣﺼﺮف ﻣﻰ ﺷﻮد ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻧﺎم دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﻰ ﭘـﻴﺶ از ﺁﻧﮑـﻪ در ﺑـﺪن‬
‫ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﮐﻮﭼﮑﺘﺮى ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﻴﺪهﺎى ﺁﻣﻴﻨﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺑﺎﻓﺘﻬﺎى ﺟﺪﯾﺪ را ﻣﻰ ﺳـﺎزﻧﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺪن ﻣـﺎ از‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻰ و ﻓﻴﺒﺮهﺎ ﺑﺨﺸﻰ دﯾﮕﺮ از ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﻰ ﺑﺎ اهﻤﻴﺖ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ ﻣﺘﻨﻮﻋﻨﺪ و از هـﺮ ﯾـﮏ ﻣﻘـﺪار ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫ﮐﻤﻰ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬هﺮ ﯾﮏ از وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ ﻋﻤﻞ ﻣﺸﺨﺼﻰ دارد و ﮐﻤﺒﻮد ﺣﺘﻰ ﯾﮑﻰ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧـﺪ در ﺳـﻼﻣﺘﻰ‬
‫ﺷﺨﺺ اﺛﺮ ﻣﻬﻤﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ اهﻤﻴﺖ وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ ﺑﺮاى ﻣﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮد درﯾﺎﻧﻮردان ﮐﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻔﺮهﺎى‬
‫دور درﯾﺎﯾﻰ ﻣﻰ رﻓﺘﻨﺪ از ﯾﮏ ﺑﻴﻤﺎرى ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﮑﻮرﺑﻮت )ﻓﺴﺎد ﺧﻮن( ﻣﻰ ﻣﺮدﻧـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﺑﻴﻤـﺎرى در اﺛـﺮ ﮐﻤﺒـﻮد وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ C‬ﮐـﻪ در‬
‫ﭘﺮﺗﻘﺎل و ﻟﻴﻤﻮ ﻓﺮاوان اﺳﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪ .‬درﯾﺎﻧﻮردان ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﭘﻰﺑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ در اﺛﺮ ﺧﻮردن اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﻴـﻮﻩهـﺎ ﻣـﻰﺗﻮاﻧﻨـﺪ از‬
‫اﺳﮑﻮرﺑﻮت ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اهﻤﻴﺖ ﻧﻤﮑﻬﺎى ﻣﻌﺪﻧﻰ در ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻬﺎ و دﻧﺪاﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎهﻴﭽﻪهﺎ و اﻋﺼﺎب ﻣﺎ ﺑﺪون وﺟﻮد ﻧﻤﮑﻬﺎى ﺳﺎدﻩ ﻧﻤـﻰﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﺑﻪ درﺳﺘﻰ ﮐﺎرﮐﻨﻨﺪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﺎﻓﻰ ﻧﻤﮏ ﻣﺼﺮف ﻧﮑﻨﻴﻢ در ﻣﺎهﻴﭽﻪهﺎى ﺑﺪن ﺧﻮد اﺣﺴﺎس درد و ﮔﺮﻓﺘﮕﻰ ﻣﻰﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﯾﮑﺪﺳﺘﻪ دﯾﮕﺮ از ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﻰ را ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪراﺗﻬﺎى ﻓﻴﺒﺮى ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣـﻰ دهﻨـﺪ ﮐـﻪ ﻧﻤـﻰ ﺗـﻮاﻧﻴﻢ ﺁﻧﻬـﺎ را هـﻀﻢ ﮐﻨـﻴﻢ‪ .‬اﯾـﻦ ﻣـﻮاد را‬
‫ﺣﺠﻴﻢ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﻰ ﻧﺎﻣﻨﺪ و ﺗﺼﻮر ﻣﻰ رود ﮐﻪ در ﻋﺒﻮر ﻣﻮاد از رودﻩ هﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬هﻤﻪ ﺧﻮراﮐﻴﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﻐـﺬى ﻻزم ﺑـﺮاى ﺑـﺪن را‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎرى از ﺁﻧﻬﺎ ﯾﮏ و ﯾﺎ دو ﻣﺎدﻩ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺎد وﺟﻮد دارد‪ .‬ﮔﻮﺷـﺖ‪ ،‬ﻣـﺎهﻰ‪ ،‬ﭘﻨﻴـﺮ و ﺗﺨـﻢ ﻣـﺮغ از ﻧﻈـﺮ ﭘـﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻏﻨـﻰ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻏﺬاهﺎﯾﻰ ﮐﻪ از ﺁرد و ﺷﮑﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدى ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪرات دارﻧﺪ‪ .‬ﺷﻴﺮ‪ ،‬ﮐﺮﻩ‪ ،‬ﻣﺎهﻰ ﺗﺎزﻩ و ﮔـﺮدو و ﻓﻨـﺪق و‬
‫ﭘﺴﺘﻪ ﺧﻮراﮐﻬﺎى ﭘﺮ ﭼﺮﺑﻰ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴﻮﻩ هﺎى ﺗﺎزﻩ و ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت‪ ،‬داراى اﻧﻮاع وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ و ﻧﻤﮑﻬـﺎی ﻣﻌـﺪﻧﻰ ﻻزم هـﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻴـﺰ‬
‫ﻣﻮاد ﻓﻴﺒﺮى را ﺑﺮاى دﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮارش ﻣﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣىﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳـﻌﻰ ﮐﻨﻴـﺪ هـﺮ روز از ﺧﻮراﮐﻴﻬـﺎﯾﻰ ﮐـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ﮔﺮوهﻬـﺎى‬
‫ﻏﺬاﯾﻰ ﺑﺎﻻ هﺴﺘﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﺬاﯾﻰ ﻣﺘﻌﺎدﻟﻰ ﺧﻮاهﻴﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ ﻣﻮاد ﻣﻐـﺬى را ﺑـﺮاى رﺷـﺪ‬
‫ﺳﺎﻟﻢ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻰ ﮔﺬارد‪ .‬ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن داراى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﺬاﯾﻰ ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻰ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁﻣﺮﯾﮑﺎﺋﻴﻬـﺎ و اروﭘﺎﺋﻴﻬـﺎ ﻣﻘـﺪار زﯾـﺎدى ﮔﻮﺷـﺖ‬
‫ﻣﻰﺧﻮرﻧﺪ و ﻣﺮدﻣﺎن ﭼﻴﻦ و ﻧﮋادهﺎى دﯾﮕﺮ ﺷﺮﻗﻰ ﺑﺮﻧﺞ و ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ژاﭘﻨﻴﻬﺎ و روﺳﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮى‪ ،‬ﻣﺎهﻰ ﻣﺼﺮف ﻣﻰ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬راﻩ و روش زﻧﺪﮔﻰ هﺮ ﻗﻮﻣﻰ ﺑﻪ وﺳـﻌﺖ و ﻃﺒﻴﻌـﺖ زﻣﻴﻨـﻰ ﮐـﻪ در‬
‫اﺧﺘﻴﺎر دارﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد اﻓﺮادى ﮐﻪ از اﯾﻦ زﻣﻴﻦ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺴﺘﮕﻰ دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﻴﻨﻴﻬﺎ و هﻨـﺪﯾﻬﺎ ﺑـﺎ ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﺑـﺴﻴﺎر زﯾـﺎد ﻏـﺬاى‬
‫ﺧﻮد را از زﻣﻴﻨﻬﺎى ﻏﻴﺮ ﺣﺎﺻـﻠﺨﻴﺰ و ﻓﻘﻴـﺮ و در ﺷـﺮاﯾﻂ ﺳـﺨﺖ ﺁب و هـﻮا ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻣـﻰ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬـﺎ ﻣـﻮاد ﻏـﺬاﯾﻰ را ﺑـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﺑﻬﺮﻩدهﻰ و ﺑﺎزدهﻰ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻰﺁورﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﺎ اﺻﻄﻼح زﻧﺠﻴﺮﻩ ﻏﺬاﯾﻰ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﯾﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﯾﻢ ﮐﻪ هـﺮ اﻧـﺪازﻩ ﻣﺮاﺣـﻞ ﺑـﺎﻻﺗﺮى را در اﯾـﻦ زﻧﺠﻴـﺮﻩ ﻃـﻰ ﮐﻨـﻴﻢ‬
‫اﻧﺮژى ﺑﻴﺸﺘﺮى هﺪر ﻣﻰ دهﻴﻢ‪ ،‬در واﻗﻊ ﯾﮏ ﮐﺸﺎورز ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﺸﺖ ﮔﻨﺪم در ﯾﮏ ﻣﺰرﻋﻪ دﻩ ﺑﺮاﺑﺮ ﻏـﺬاﯾﻰ را ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺁورد‬
‫ﮐﻪ از ﭼﺮاى ﮔﻠﻪ اى در ﺁن ﻣﺰرﻋﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻰ ﺁورد‪ .‬در اروﭘﺎ و ﺁﻣﺮﯾﮑـﺎى ﺷـﻤﺎﻟﻰ در ﻣﻘﺎﯾـﺴﻪ ﺑـﺎ ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﺁﻧﻬـﺎ ﻣـﺰارع زﯾـﺎدى‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬و ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮد اﺟﺎزﻩ ﻣـﻰ دهﻨـﺪ ﺗـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ﮔﻮﺷـﺖ ﺣﻴﻮاﻧـﺎت ﮔﻴـﺎهﺨﻮار اﺳـﺘﻔﺎدﻩ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و از اﯾﻦ راﻩ اﻧﺮژى ﺧﻮرﺷﻴﺪ را ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮاص ﻣﻴﻮﻩ هﺎ‪.‬‬

‫ﺁﻟﻮ‪ ١٠٠ :‬ﮔﺮم ﺁﻟﻮ ‪ ١۶‬ﮔﺮم ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪرات‪ ٠/٤ ،‬ﮔﺮم ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ و ‪ ۶۵‬ﮐﺎﻟﺮی دارد‪ .‬ﺑﻌﻼوﻩ در ﺻﺪ ﮔﺮم ﺁﻟﻮ ‪ ٢۵٠‬واﺣﺪ وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪٠/٠٧ ،A‬‬
‫ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﺗﻴﺎﻣﻴﻦ‪ ٠/٠٤ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم رﯾﺒﻮﻓﻼوﯾﻦ‪ ٦ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﻴﺪ اﺳﮑﻮرﺑﻴﮏ‪ ٠/٧ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﺁﻟﻔﺎﺗﻮ ﮐﻮﻓﺮول‪ ٢ ،‬ﻣﻴﻠـﯽ ﮔـﺮم‬
‫ﺳﺪﯾﻢ‪ ١٦٧ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ‪ ١٣ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﮐﻠﺴﻴﻢ‪ ١٣ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﻣﻨﻴﺰﯾﻢ‪ ٠/٤ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﺁهﻦ‪ ٠/١ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔـﺮم ﻣـﺲ‪،‬‬
‫‪ ٢٣‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ و ‪ ٥‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﮔـﻮﮔﺮد وﺟـﻮد دارد‪ .‬وﺟـﻮد اﺳـﻴﺪ ﺳـﻴﺘﺮﯾﮏ‪ ،‬اﺳـﻴﺪ ﺳﻮﮐـﺴﻴﻨﻴﮏ‪ ،‬اﺳـﻴﺪ ﺳﺎﻟﻴـﺴﻴﻠﻴﮏ و‬
‫اﺳﻴﺪ ﻣﺎﻟﻴﮏ و ﻧﻴﺰ ﮐﻠﺴﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ‪ ،‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ B2 ،A ،B1‬ﻧﻴﺎﺳﻴﻦ و وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ C‬ﺁن را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻣﻴﻮهـﺎی ﺑـﺎ ارزش در ﺁوردﻩ ﮐـﻪ‬
‫هﻢ ﻣﻴﻮﻩ ﺗﺎزﻩ و هﻢ ﺧﺸﮏ ﺁن در رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﺿـﺮورت دارد‪ .‬ﺁﻟـﻮ ﻣـﺪر‪ ،‬ﻣﻠـﻴﻦ و ﻣﻔﻴـﺪ ﺑـﺮای ﻣﺒﺘﻼﯾـﺎن ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎری رﻣﺎﺗﻴـﺴﻢ و‬
‫ﻧﻘﺮس اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﺁﻟﻮی ﺧﺸﮏ را ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ داروهﺎی ﺿﺪ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﺷـﻤﺎر ﺁورد ﮐـﻪ ﻋـﻮارض داروهـﺎی ﻣﻠـﻴﻦ و‬
‫ﺿﺪ ﯾﺒﻮﺳﺖ را ﻧﻴﺰ ﻧﺪارد‪ .‬ﺧﻴﺴﺎﻧﺪﻩ ﺁﻟﻮی ﺧﺸﮏ ﺑﻪ ﻣﺪت ﯾﮏ ﺷﺐ در ﺁب در رﻓﻊ ﯾﺒﻮﺳﺖ و ﺻـﻔﺮا ﺑـﺴﻴﺎر ﻣـﻮﺛﺮ اﺳـﺖ و ﻋﻤـﻞ‬
‫دﻓﻊ را ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻐﺰ هﺴﺘﻪ ﺁﻟﻮ اﺳﻴﺪ ﺳﻴﺎﻧﻴﺪرﯾﮏ دارد و از اﯾﻦ رو ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻄﺮﻧﺎک ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﺟﻮاﻧﻪ هﺎی درﺧﺖ ﺁﻟﻮ ﻧﻴﺰ ﮔﻠﻮﮐﻮزﯾﺪ ﻣﻮﻟﺪ اﺳﻴﺪ ﺳﻴﺎﻧﻴﺪرﯾﮏ دارد‪.‬‬
‫ﺁﻟﺒﺎﻟﻮ‪ :‬ﺻﺪ ﮔﺮم ﺁﻟﺒﺎﻟﻮ ‪ ١۶‬ﮔﺮم ﻣﻮاد ﻗﻨـﺪی‪ ٠/٨٥ ،‬ﮔـﺮم ﭘـﺮوﺗﺌﻴﻦ و ‪ ٨/٦‬ﮐـﺎﻟﺮی دارد‪ .‬ﺑﻌـﻼوﻩ ﺻـﺪ ﮔـﺮم ﺁن ﺣـﺪود ‪ 50‬ﻣﻴﻠـﯽ ﮔـﺮم‬
‫ﮐﻠﺴﻴﻢ‪ ٢٠ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﻓﺴﻔﺮ‪ ١ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﺁهﻦ‪ ٤٠٠ ،‬واﺣﺪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ ٠/١۴ ،A‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم ﺗﻴـﺎﻣﻴﻦ‪ ٠/١٢ ،‬ﻣﻴﻠـﯽ‬
‫ﮔﺮم رﯾﺒﻮﻓﻼوﯾﻦ‪ ٥ ،‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ C‬و ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺪاری ﺳﺪﯾﻢ‪ ،‬ﻣﻨﻴﺰﯾﻢ‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳـﻴﻢ‪ ،‬ﻣـﺲ‪ ،‬روی و اﻣـﻼح دﯾﮕـﺮ دارد‪ .‬ﺑـﺮای ﺁﻟﺒـﺎﻟﻮ‬
‫ﺧﻮاص زﯾﺎدی ذﮐﺮ ﮐﺮدﻩ اﻧـﺪ ﮐـﻪ از ﺟﻤﻠـﻪ ﻣﻴﺘـﻮان ﺑـﻪ ارزش ﺁن در درﻣـﺎن اﻟﺘﻬـﺎب ﮐﻠﻴـﻪ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺘﻴﻬـﺎی ﮐﺒـﺪ‪ ،‬ﻣﻌـﺪﻩ و رودﻩ و ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎی ﺗﺒﺪار اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد‪ .‬دم ﺁﻟﺒﺎﻟﻮ ﺧﺎﺻﻴﺖ ادرار ﺁور داﺷﺘﻪ و از ﻗـﺪﯾﻢ ﺑـﻪ ارزش ﺁن ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺘﻪ اﻧـﺪ‪ .‬از ﺁﻟﺒـﺎﻟﻮ ﺑـﺮای ﺗﻬﻴـﻪ‬
‫ﺁﻟﺒﺎﻟﻮ ﭘﻠﻮ‪ ،‬اﺷﮑﻨﻪ ﺁﻟﺒﺎﻟﻮ‪ ،‬ﺷﺮﺑﺖ ﺁﻟﺒﺎﻟﻮ و ﺗﺮﺷﯽ ﺁﻟﺒﺎﻟﻮ و ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻴﺐ‪ :‬ﺳﻴﺐ ﻣﻴﻮﻩای اﺳﺖ ﺑﻬﺸﺘﯽ‪ ،‬ﺳﺮﺷﺎر از وﯾﺘﺎﻣﻴﻦهﺎی ﺁ‪ ،‬ب‪ ،‬ث و ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ آﻪ در درﻣﺎنهﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ ﯾﺎ ﻃﺐ ﻧﺘﺮوﭘﺘـﯽ‪،‬‬
‫داروﯾﯽ ﺑﺮای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻣﺮاض ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Eat An AppIe A Day Keep The Doctor Away‬ﯾﻌﻨﯽ روزی ﯾﻚ ﺳﻴﺐ ﻣﻴﻞ آﻨﻴﺪ و دآﺘﺮ را از ﺧﻮد دور آﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳﻴﺐ در از ﺑﻴﻦ‬
‫ﺑﺮدن ﻋﻔﻮﻧﺖهﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﯾﻚ ﻧﻮع ﭘﻨﯽﺳﻴﻠﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻴﺐ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﻔﻴﺪ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫ﺑﺮای اﺳﻬﺎل ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻔﺎوت در ﻃﺮﯾﻘﻪ ﻣﺼﺮف ﺁن اﺳﺖ‪ ،‬اﻓﺮادی آﻪ دﭼﺎر ﯾﺒﻮﺳﺖ هﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﯾـﻚ‬
‫ﺳﻴﺐ را ﺗﻨﻮری آﺮدﻩ و ﯾﺎ در ﻓﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﺷﺐ ﻣﻴﻞ آﻨﻨﺪ و ﯾﻚ ﺳﻴﺐ هﻢ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺻـﺒﺢ هـﺎ ﻣﻴـﻞ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺮای درﻣـﺎن‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺳﻴﺐ را رﻧﺪﻩ آﺮدﻩ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﮕﺬارﯾﺪ ﺗﺎ رﻧﮕﺶ ﺗﻐﻴﻴﺮ آﻨﺪ و ﺗﻴﺮﻩ ﺷﻮد ﯾﻌﻨﯽ ﭘﻜﺘـﻴﻦ ﻣﻮﺟـﻮد در ﺁن اآـﺴﻴﺪﻩ ﺷـﻮد و‬
‫ﺑﻌﺪ ﺁن را ﻣﻴﻞ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺁب ﺳﻴﺐ ﺗﺎزﻩ ﺳﻤﻮم ﺑﺪن را دﻓﻊ آﺮدﻩ و ﺑﺮای اﻃﻔﺎل ﺧﻴﻠﯽ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻴﺐ ﻣﻴﻮﻩای اﺳﺖ آﻪ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ب زﯾﺎدی دارد و ﺑـﻪ‬
‫هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺮای اﻋﺼﺎب و روان ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و اﻓﺮاد ﻋﺼﺒﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ هـﺮ روز ﯾـﻚ ﻟﻴـﻮان ﺁب ﺳـﻴﺐ ﺗـﺎزﻩ ﺑـﺎ آﻤـﯽ‬
‫ﮔﻼب ﻣﻴﻞ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺐ درﺟﻪ ﺗﺐ را ﭘﺎﯾﻴﻦ ﻣﯽﺁورد و ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﮔﻠﻮ درد و ﺳﻴﻨﻪ درد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﻜـﯽ دﯾﮕـﺮ از ﺧـﻮاص ﺳـﻴﺐ رﻧـﺪﻩ‬
‫ﺷﺪﻩ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺮای اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ زﺧﻢ ﻣﻌﺪﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻴـﻮﻩ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺧﺎﺻـﻴﺖ دﻓـﻊ اﺳـﻴﺪ اورﯾـﻚ‪ ،‬در‬
‫درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎریهﺎی ﻧﻘﺮس‪ ،‬ﺁرﺗﺮوز و روﻣﺎﯾﺴﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ و ﻣﺆﺛﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﮕﻮر‪ :‬اﻧﮕﻮر ﻣﻴﻮﻩای اﺳﺖ ﺑﻬﺸﺘﯽ آﻪ ﺷﺎﻣﻞ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦهﺎی ﺁ‪ ،‬ب‪ ،‬و ث ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ دارای ﻣﻘـﺪاری ﻣﻨﻴـﺰﯾﻢ‪ ،‬آﻠـﺴﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺁهﻦ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و ﺁﻟﺒﻮﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزﻩ در ﻃﺐ درﻣﺎنهﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ )ﻧﺘﺮوﭘﺖ(‪ ،‬از رژﯾﻢهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﮕﻮر اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ اﯾﻦ ﻣﻴـﻮﻩ را ﺑـﺮای درﻣـﺎن‬
‫ﺑﻴﻤﺎریهﺎی ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻮارض رﻣﺎﺗﻴﺴﻢ‪ ،‬آﻢﺧﻮﻧﯽ و ﺣﺘﯽ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺳﺮﻃﺎن ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﮕﻮر هﻢ ﻻﻏﺮ آﻨﻨﺪﻩ اﺳﺖ و هﻢ ﭼﺎق آﻨﻨﺪﻩ! ﺑﺪﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ آﻪ اﮔﺮ اﻧﮕﻮر را از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﻇﻬﺮ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﻴﻞ آﻨﻴﺪ ﻻﻏﺮ آﻨﻨـﺪﻩ اﺳـﺖ و‬
‫اﮔﺮ ﺁن را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﻴﻞ آﻨﻴﺪ ﭼـﺎق آﻨﻨـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﺪ وﻗﺘـﯽ اﻧﮕـﻮر ﻣﻴـﻞ ﻣـﯽآﻨﻴـﺪ ﭘـﺸﺖ ﺁن ﺁب ﺳـﺮد‬
‫ﻧﻨﻮﺷﻴﺪ و ﯾﺎ ﻣﻴﻮﻩهﺎی ﺧﺸﻚ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﮔﻪ هﻠﻮ و ﻏﻴﺮﻩ را ﺑﺎ اﻧﮕﻮر و ﺁب ﻣﻴﻞ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬زﯾﺮا دﭼﺎر دل درد ﻣﯽﺷﻮﯾﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻜﯽ از ﺧﻮاص اﻧﮕﻮر‪ ،‬ﺻﺎف آﻨﻨﺪﻩ و ﻣﻮﻟﺪ ﺧﻮن ﺑﻮدن ﺁن اﺳﺖ‪ .‬اﻧﮕﻮر ﻗﻨﺪ ﺧﻮن را ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ اﻧﮕﻮر ﻗﺮﻣـﺰ ﺑـﺮای‬
‫ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﻮن و ﺧﻮن ﺳﺎزی از اﻧﮕﻮر ﺳﺒﺰ هﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻓﺮادی آﻪ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﭘﺎﯾﻴﻦ دارﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از اﻧﮕـﻮر ﺑﻬـﺮﻩ زﯾـﺎدی‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ هﻤﻴﺸﻪ اﻧﮕﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﭼﻨﺪ ﺑﺎر در روز از ﺁن ﻣﻴﻞ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻧﮕﻮر ﯾﻜﯽ از ﻣﻴﻮﻩهﺎی ﺿﺪ ﺳﺮﻃﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاص ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ آﻨﻨﺪﮔﯽ ﺁن اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺮادی آـﻪ در‬
‫دورﻩ ﻧﻘﺎهﺖ ﯾﻚ ﺑﻴﻤﺎری هﺴﺘﻨﺪ و ﯾﺎ ﺿﻌﻒ ﻋﻤﻮﻣﯽﺑﺪن دارﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻗﺪرت دﻓـﺎﻋﯽ ﺑـﺪن ﺁنهـﺎ آـﻢ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺳـﻌﯽ‬
‫آﻨﻨﺪ از اﻧﮕﻮر‪ ،‬هﻮﯾﭻ‪ ،‬ﺳﻴﺐ و هﻠﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدی اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﻣﻴﻮﻩهـﺎ را ﺑـﺎ هـﻢ در ﺁب ﻣﻴـﻮﻩﮔﻴـﺮی رﯾﺨﺘـﻪ و ﺁب‬
‫ﻣﻴﻮﻩ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ را ﺟﺮﻋﻪ ﺟﺮﻋﻪ در ﻃﻮل روز ﺑﻨﻮﺷﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﻴﺪ اﻧﮕﻮر ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ زﯾﺎدی دارد آﻪ ﺑـﻪ ﺟﺒـﺮان ﺿـﻌﻒ ﺑـﺪن‬
‫آﻤﻚ ﻣﯽآﻨﺪ و در آﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﮕﻮر و ﺳﻴﺐ هﺮ دو ﻣﻴﻮﻩهﺎی ﺑﻬﺸﺘﯽ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎراﺣﺘﯽهﺎی ﻗﻠﺐ و اﻋﺼﺎب ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺁب ﺁن را ﻧﻴﺰ در ﻃـﯽ‬
‫روز ﺑﻨﻮﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﮕﻮر ﺑﺮای ﺳﻼﻣﺘﯽ ﻗﻠﺐ‪ ،‬رﯾﻪ و آﻠﻴﻪ ﻧﺎﻓﻊ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ داﺷﺘﻦ اﻣﻼح و ﻣﻮاد ﺳﻠﻮﻟﺰی‪ ،‬ﻣﻠﻴﻦ و ﻣﺪر ﺑﻮدﻩ و ﺑـﺮای ﻣﺒﺘﻼﯾـﺎن‬
‫ﺑﻪ اورﻩ ﺑﺎﻻی ﺧﻮن )ﻧﻘﺮس( ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﻧﻜﺘـﻪ را هـﻢ ﺑﺪاﻧﻴـﺪ ﯾﺒﻮﺳـﺖ آـﻪ ﻋـﻮارض ﺁن ﺑـﯽاﺷـﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻧﻔـﺦ‪،‬‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺗﺸﻨﮕﯽ ﻣﻔﺮط و ﺑﺪﺑﻮﯾﯽ دهﺎن اﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﻮردن ﺁب اﻧﮕﻮر ﺗﺎزﻩ ﺑﺮﻃﺮف ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫آﺸﻤﺶ‪ :‬آﺸﻤﺶ ﺗﻘﻮﯾﺖ آﻨﻨﺪﻩ ﺑﺪن اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺁن را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺎی دم آﻨﻴﺪ و ﺑﻨﻮﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﻧﺮم آﺮدن ﺳﻴﻨﻪ و درد ﮔﻠﻮ ﻣﻔﻴـﺪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻏﻮرﻩ‪ :‬ﻏﻮرﻩ ﺑﺮای اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭼﺮﺑﯽ ﺧﻮن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮدﻩ و ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ آﻨﻨﺪﻩ ﺑﺪن ﻧﻴﺰ هـﺴﺖ‪ .‬هـﻢ ﭼﻨـﻴﻦ اﮔـﺮ ﺑـﺎ ﺳـﺎﻻد‬
‫ﻣﻴﻞ ﺷﻮد ﺑﺮای ﻻﻏﺮ آﺮدن ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻌﯽ آﻨﻴﺪ ﻏﻮرﻩ ﺧﺎﻟﯽ را ﻧﺨﻮرﯾﺪ ﭼﻮن روی ﻣﻌﺪﻩ اﺛﺮ ﺳـﻮء ﻣـﯽﮔـﺬارد‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﺧﺎﻧﻢهﺎی ﺑﺎردار از ﺧﻮردن ﻏﻮرﻩ زﯾﺎد ﺧﻮدداری آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻏﻮرﻩ ﻣﺪر اﺳﺖ و اﻣﻜﺎن دارد ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺮﺗﻘﺎل‪ :‬از ﻧﻈﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﭘﺮﺗﻘﺎل را ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻨﯽ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ث ﻣﯽداﻧﻨﺪ و ﺟﺎﻟﺐ ﺁﻧﻜﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺁن در ﺑﺴﻴﺎری ﻣﻮارد ﺣﺘـﯽ ﻣﻐـﺬیﺗـﺮ‬
‫از ﭘﺮﺗﻘﺎل اﺳﺖ‪ .‬آﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﻠﯽ ﺳﺮﻃﺎن ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻣﻮارد ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻌﺪﻩ در ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ آـﻢ اﺳـﺖ‪ ،‬زﯾـﺮا در‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﺎﻩهﺎی ﺳﺎل ﭘﺮﺗﻘﺎل و ﻣﺮآﺒﺎت در دﺳﺘﺮس هﻤﻪ ﻗﺮار دارد و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم ﺁﻧﻬﺎ را ﻣـﺼﺮف ﻣـﯽآﻨﻨـﺪ‪ .‬وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ ث ﯾﻜـﯽ از‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﻬﺎر آﻨﻨﺪﻩ ﺳﺮﻃﺎن اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮری آﻪ اﯾﻦ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ را دﺷﻤﻦ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﯾﻜﯽ از ﻋﻮاﻣـﻞ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ‬
‫ﺳﺮﻃﺎنزا ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻴﺘﺮوزاﻣﻴﻦهﺎ )‪ (Nitrosamines‬ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﻣـﺼﺮف زﯾـﺎد ﭘﺮﺗﻘـﺎل ﻋـﻼوﻩ ﺑـﺮ ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮی از ﺳـﺮﻃﺎن ﻣﻌـﺪﻩ در‬
‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ ﺳﺮﻃﺎنهﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﻣﺮی در اﺷﺨﺎﺻﯽ آﻪ زﯾﺎد ﭘﺮﺗﻘﺎل ﻣـﯽﺧﻮرﻧـﺪ‪ ٥٠ ،‬درﺻـﺪ‬
‫آﻤﺘﺮ از اﺷﺨﺎﺻﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺁن را آﻤﺘﺮ ﻣﺼﺮف ﻣﯽآﻨﻨﺪ و ﯾﺎ اﺻﻼً ﻧﻤﯽﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰان اﺑﺘﻼ ﺑـﻪ ﺳـﺮﻃﺎن ﻟﻮزاﻟﻤﻌـﺪﻩ در‬
‫ﻣﺼﺮف آﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮﺗﻘﺎل در ﭘﺎﯾﻴﻦﺗﺮﯾﻦ ﺣﺪ ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘﺎن درﯾﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ آﻪ ﭘﺮﺗﻘﺎل و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮآﺒﺎت در ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺁوردن آﻠﺴﺘﺮول ﺧﻮن ﻧﻴﺰ ﻣﺆﺛﺮﻧـﺪ و اﯾـﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﻣـﺪﯾﻮن وﺟـﻮد ﭘﻜﺘـﻴﻦ‬
‫)‪ (Pectin‬ﯾﺎ ﻣﺎدﻩ اﻟﻴﺎﻓﯽ ﭘﻮﺳﺖ و ورﻗﻪهﺎی ﻧﺎزك ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﭘـﺮﻩهـﺎی ﭘﺮﺗﻘـﺎل اﺳـﺖ‪ .‬در ﻣـﻮاردی آـﻪ هـﺪف آـﺎهﺶ آﻠـﺴﺘﺮول و‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺳﻼﻣﺖ ﺷﺮﯾﺎنهـﺎ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﺮای اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺣـﺪاآﺜﺮ ﻧﻴـﺮوی درﻣـﺎﻧﯽ ﭘﺮﺗﻘـﺎل ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد آـﻪ ﭘﺮﺗﻘـﺎل را ﺑـﺎ ﻻﯾـﻪ‬
‫ﺳﻔﻴﺪرﻧﮓ زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺖ و ﻻﯾﻪهﺎی ﻧﺎزك داﺧﻞ ﭘﺮﺗﻘﺎل آﻪ ﺣﺎوی ﭘﻜﺘﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ ﻣﺼﺮف آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﻋﻔﻮﻧﺖهﺎی وﯾﺮوﺳﯽ از ﺧﻮاص دﯾﮕﺮ ﭘﺮﺗﻘﺎل اﺳﺖ آﻪ در ﻋﺼﺎرﻩ ﺁن وﺟﻮد دارد‪ .‬داﻧﺸﻤﻨﺪان اﯾـﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ را ﻓﻘـﻂ‬
‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ث ﻣﻮﺟﻮد در ﺁن ﻧﻤﯽداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ آﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﯾﻚ ﺗﺮآﻴﺐ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺿﺪ وﯾﺮوﺳﯽ ﻧﻴـﺰ در ﻋـﺼﺎرﻩ‬
‫ﭘﺮﺗﻘﺎل ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﻴﺪ آﻪ ﯾﻚ ﻟﻴﻮان ﺁب ﭘﺮﺗﻘﺎل‪ ،‬دارای ‪ ١٢٠‬ﻣﻴﻠﯽ ﮔﺮم وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ث ﯾﻌﻨﯽ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷـﺪﻩ در روز اﺳـﺖ و‬
‫ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺁن دارای ﻣﻘﺎدﯾﺮی آﻠﺴﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺎﺳﻴﻦ و اﺳﻴﺪ ﻓﻮﻟﻴﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﺁب ﭘﺮﺗﻘﺎل ﺳﺮﺷﺎر از اﻟﻴﺎف ﻓﻴﺒـﺮ اﺳـﺖ ﺑـﻪ وﯾـﮋﻩ‬
‫اﮔﺮ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﻣﻴﻮﻩ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬ﺁب ﭘﺮﺗﻘﺎل هﺮ اﻧﺪازﻩ آﻪ ﺳﺮدﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ و در ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاری ﺷﻮد وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ث ﺁن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻔـﻆ‬
‫ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺁب ﭘﺮﺗﻘﺎل ﺻﺤﻴﺢ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽﺁﯾﺪ؟ ﭘﺮﺗﻘﺎل را ﭘﻮﺳﺖ آﻨﺪﻩ اﻟﺒﺘـﻪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭘﻮﺳـﺖ آﻨـﺪن ﯾـﻚ ﺳـﻴﺐ‪ ،‬ﯾﻌﻨـﯽ ﭘﻮﺳـﺖ دوم‬
‫ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ روی ﺁن ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت آﻮﭼﻚ ﺑﺒﺮﯾﺪ و در ﺁب ﻣﻴﻮﻩ ﮔﻴﺮی ﺑﻴﻨﺪازﯾﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ زﻣـﺎﻧﯽ آـﻪ ﻣـﯽﺧﻮاهﻴـﺪ ﺁب‬
‫هﻮﯾﺞ ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ‪ .‬ﺁب ﭘﺮﺗﻘﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﻴﺮی رﻧﮓ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ آﺎﻣﻼ ﻧﺎرﻧﺠﯽ )از دﯾﺪﮔﺎﻩ ﻃﺐ ﻧﺘﺮوﭘﺖ و درﻣﺎنهﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ(‪.‬‬
‫اﻓﺮادی آﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮﻧﺸﺎن ﺑﺎﻻﺳﺖ و ﺑﺮای آﻨﺘﺮل ﺁن دارو ﻣﺼﺮف ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از داروهـﺎی ﺿـﺪ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﯾﺎ ﺑﺮای ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﺪﯾﻢ در ﺑﺪﻧﺸﺎن‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ از ﺣﺪ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮ ﺁﻣﺪﻩ و ﻣﺸﻜﻼﺗﯽ در وﺿﻊ ﺳﻼﻣﺖ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽﺁورد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺧﻮﻧﺸﺎن را ﻣﻮرد ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮار دادﻩ و آﺎﻣﻼ زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ درﻣﺎن آﻤﺒﻮد ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﻣﻜﺎنﭘـﺬﯾﺮ اﺳـﺖ و ﺑـﺎ ﺗﺠـﻮﯾﺰ ﭘﺰﺷـﻚ ﺻـﻮرت ﻣـﯽﮔﻴـﺮد‪ .‬وﻟـﯽ اﯾـﻦ ﺑﻴﻤـﺎران ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫هﻤﻴﺸﻪ در ﺗﻐﺬﯾﻪ روزاﻧﻪ ﺧﻮد از ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﺣﺎوی ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁب ﭘﺮﺗﻘﺎل ﺳﺮﺷﺎر از ﭘﺘﺎﺳـﻴﻢ اﺳـﺖ و در ﯾـﻚ‬
‫ﻟﻴﻮان ﺑﺰرگ ﺁب ﭘﺮﺗﻘﺎل ﺣﺪود ‪ ٣٥٠‬ﻣﻴﻠﯽﮔﺮم ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻣﻴﻮﻩهﺎی زرد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮز‪ ،‬اﻧﻮاع ﻣﺮآﺒﺎت‪ ،‬زردﺁﻟﻮ‪ ،‬هﻠﻮ‪ ،‬اﻧﮕﻮر ‪ ،‬ﺧﺮﻣﺎ و ﻃﺎﻟﺒﯽ ﻧﻴﺰ دارای ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﻓـﺮاوان هـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟـﯽ ﭼـﻮن ﺁب‬
‫ﭘﺮﺗﻘﺎل آﺎﻟﺮی آﻤﺘﺮی دارد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬زﯾﺮا ﻣﻮاد ﺧﻮراآﯽ آﻪ آﺎﻟﺮی زﯾﺎد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ ﺑـﺮای ﻣﺒﺘﻼﯾـﺎن ﺑـﻪ ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺁﻧﺎﻧﺎس‪ :‬ﺑﺮای ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ و زﺧﻢ ﻣﻌﺪﻩ و رودﻩ ﻣﻮﺛّﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﻔﻨﺎج‪ :‬اﻧﺮژی ﺑﺪن را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دهﺪ و ﺿﺪ ﮐﻢ ﺧﻮﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎدﻣﺠﺎن‪ :‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔﺮم دارد و ﻣﻘﻮی ﻣﻌﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺎز‪ :‬ﺿﺪّ ﺳﻢ اﺳﺖ و ﺧﺎﺻﻴّﺖ ﺿﺪّ ﻋﻔﻮﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ دارد‪.‬‬
‫ﺗﺮﺑﭽﻪ‪ :‬ﺿﺪّ ﺳﺴﺘﯽ اﺳﺘﺨﻮان هﺎ و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺪن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻌﻔﺮی‪ :‬ﻣﺤﺮّک دﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮارش و ﺧﻮن را ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽ اﻧﺪازد‪.‬‬
‫ﭼﻐﻨﺪر‪ :‬اﺷﺘﻬﺎ ﺁور‪...‬اﻧﺮژی زا‪ ...‬ﺧﻨﮏ و ﻣﻘﻮّی اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ!‬
‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺁﻟﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺧﻴﻠﯽ ﺟﺰﺋﯽ ﺑﺮای ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ و اﻋﻤﺎل ﺣﻴﺎﺗﯽ ﺑـﺪن و رﺷـﺪ و ﻧﻤـﻮ و‬
‫ﺗﻨﺪرﺳﺘﯽ ﺿﺮورت دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻧﺎﻗﺺ و رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺒﺐ ﮐﻤﺒﻮد ﯾﺎ ﻓﻘﺪان ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺑـﺮی‬
‫ﺑﺮی و ﭘﻼﮔﺮ ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬـﺎ ﺳـﺒﺐ ﺗـﺴﻬﻴﻞ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ‪ ،‬اﺳـﻴﺪهﺎی ﺁﻣﻴﻨـﻪ‪ ،‬ﭼﺮﺑـﯽ هـﺎ و ﮐﺮﺑﻮهﻴـﺪرات هـﺎ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ و رﺷـﺪ و ﻧﻤـﻮ و ﺗـﺮﻣﻴﻢ‬
‫ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﺑﺪن را ﻣﻴﺴﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﺟﺬب ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ در رودﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ و ﺑﻌـﻀﯽ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﮐﺎﺗﺎﻟﻴﺰور ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ روی ﺑﺎﻓﺘﻬﺎی اﭘﯽ ﺗﻠﻴﺎل و هﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻮدﻩ و در ﻣﺠﻤﻮع هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻧﻬـﺎ از ﺑـﺮوز‬
‫ﯾﮏ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻓﻮﻧﮏ ﻧﺎم ‪ ،Vitalamine‬ﯾﻌﻨﯽ ﺁﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺣﻴﺎﺗﯽ ﺑﻮدﻩ و ﺑﺮای اداﻣﻪ زﻧـﺪﮔﯽ ﺿـﺮورت دارد‪ ،‬را ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮادی ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻴﻤﺎری ﺑﺮی ﺑﺮی ﻣﯽ ﺷـﺪ و از ﮔـﺮوﻩ ﺁﻣـﻴﻦ ﺑـﻮدﻩ اﻃـﻼق ﮐـﺮد‪ .‬ﭘـﺲ از ﺁﻧﮑـﻪ ﻣﻌﻠـﻮم ﺷـﺪ ﺑـﺴﻴﺎری از‬
‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ از ﮔﺮوﻩ ﺁﻣﻴﻦ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺣﺮف ‪ e‬از ﺁﺧﺮ ﮐﻠﻤﻪ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ﺣﺬف و ﻟﻐﺖ ‪ Vitamin‬ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل واﻗﻊ ﺷﺪ‪.‬‬
‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻣﻬﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎی ﻣﺤﻠﻮل در ﺁب و وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎی ﻣﺤﻠﻮل در ﭼﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮐﺮدﻩ اﻧـﺪ‪ .‬وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪E‬‬
‫‪ ،‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ ، K‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ ، D‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ A‬را ﻧﻴﺰ ﻣﺤﻠﻮل در ﭼﺮﺑﯽ و وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ C‬و وﯾﺘـﺎﻣﻴﻦ هـﺎی ﮔـﺮوﻩ ‪ B‬را ﻣﺤﻠـﻮل در ﺁب داﻧـﺴﺘﻪ‬
‫اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ‪ ،‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ زﯾﺮا ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﺁﻧﻬﺎ در ﻏـﺬا‪ ،‬ﺳـﻼﻣﺘﯽ و ﺗﻌـﺎدل اﻋـﻀﺎی ﺑـﺪن‬
‫ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﻣﻴﺸﻮد و در اﻋﻤﺎل ﺣﻴﺎﺗﯽ اﺧﺘﻼﻻﺗﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﻴﮕﺮدد و ﻋﻮارﺿﯽ ﺑﺮوز ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺎﻩ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ هﺎ ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺎز ﺑﺪن را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻤﺒﻮد ﯾﮏ وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺑﺪن اﻧﺴﺎن را ﺑـﻪ ﻣﺨـﺎﻃﺮﻩ اﻧـﺪازد‪.‬‬
‫ﺧﻮب اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﯽ ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫آﺮﺑﻮ هﻴﺪرات هﺎ!‬

‫ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪرات هﺎ ﯾﺎ ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی ﻣﻮادی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻨﺎﺻﺮ هﻴﺪروژن‪ ،‬اﮐﺴﻴﮋن و ﮐـﺮﺑﻦ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ و اﻧـﺮژی زا‬
‫هﺴﺘﻨﺪ و اﻧﺠﺎم اﻋﻤﺎل ﺣﻴﺎﺗﯽ را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ارزاﻧﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ اﻧـﺮژی در‬
‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻴﺮوﻧﺪ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻬﻤﯽ از ﻏﺬاهﺎی ﻣﺮدم ﺁﺳﻴﺎ‪ ،‬ﺁﻓﺮﯾﻘﺎ و ﺑـﺴﻴﺎری از ﻧﻘـﺎط ﺟﻬـﺎن از ﻣـﻮاد ﻗﻨـﺪی و‬
‫ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ارزاﻧﯽ ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪرات هﺎ‪ ،‬اﮐﺜﺮ ﻣﺮدم از ﺁﻧﻬـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ و ‪ ٤٠‬ﺗـﺎ ‪ 50‬درﺻـﺪ‬
‫ﻏﺬای روزاﻧﻪ را ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪرات هﺎ وارد ﺑﺪن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﺮژی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و ﻣﻘﺪار اﺿـﺎﻓﯽ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ در ﺑﺎﻓﺘﻬﺎی ﭼﺮﺑﯽ ذﺧﻴﺮﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در هﻤﻪ ﻧﻘﺎط دﻧﻴﺎ ﯾﮏ ﻣﺎدﻩ ﻏﺬاﯾﯽ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای‪ ،‬ﻏﺬای اﺻﻠﯽ ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻴﺶ‬
‫از ‪ ٥٠‬درﺻﺪ ﮐﺸﻮرهﺎی دﻧﻴﺎ ﺑﺮﻧﺞ‪ ،‬ﮔﻨﺪم‪ ،‬ذرت‪ ،‬ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ و ﻧﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻏـﺬای اﺻـﻠﯽ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻣـﺸﺘﻘﺎت‬
‫ﺗﮏ ﻗﻨﺪﯾﻬﺎ ‪ ،‬ﺳﻮرﯾﺒﺘﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ از اﺣﻴﺎی ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬وﯾﮋﮔﯽ ﺁن ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﺧﻴﻠـﯽ ﮐﻨـﺪ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺟﺬب ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﮐﻨﺪ ﺟﺬب ﺳﻮرﯾﺒﺘﻮل در ﭼﻨﺪ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺗﻐﺬﯾﻪ ای ﻗﺮار ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد‪ :‬در اﻓـﺮاد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ دﯾﺎﺑـﺖ ﮐـﻪ ﺗﻤﺎﯾـﻞ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮردن ﻣﺮﺑﺎ ﯾﺎ ﺷﺮﺑﺖ ﺷﻴﺮﯾﻦ دارﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺳﻮرﯾﺒﺘﻮل اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮد‪ .‬زﯾﺮا ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺟـﺬب ﮐﻨـﺪ ﺳـﻮرﯾﺒﺘﻮل ﻣﻘـﺪاری از اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻮاد وارد رودﻩ ﺷﺪﻩ و ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻠﻮر رودﻩ ﺗﺨﻤﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮔﺎز اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓـﺮد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ دﯾﺎﺑـﺖ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ دو‬
‫ﻗﺎﺷﻖ ﻣﺮﺑﺎﺧﻮری ﺳﻮرﯾﺒﺘﻮل ﺑﺨﻮرد و اﮔﺮ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدﺗﺮی اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﺪ دﭼﺎر ﻧﻔﺦ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﺘﺮی اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨـﺪ‬
‫دﭼﺎر اﺳﻬﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﮑﻼت اﻓﺮادی ﮐﻪ رژﯾﻢ ﻻﻏﺮی ﻣـﯽ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ ،‬ﭘـﺎﺋﻴﻦ ﺁﻣـﺪن ﻗﻨـﺪ ﺧـﻮن و اﺣـﺴﺎس ﮔﺮﺳـﻨﮕﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﻮرﯾﺒﺘﻮل درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪرات اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﺬب ﮐُﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ از ﺁن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﻨﺪ‬
‫ﺧﻮن را در ﺣﺪ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻧﮕﻪ دارد و ﯾﺎ در اﻓﺮادی ﮐﻪ در ذﺧﻴﺮﻩ ﺳﺎزی ﮔﻠﻴﮑـﻮژن ﮐﺒـﺪی ﻣـﺸﮑﻞ دارﻧـﺪ‪ ،‬ﻣـﯽ ﺗـﻮان از اﯾـﻦ وﯾﮋﮔـﯽ‬
‫ﺑﻬﺮﻩ ﺟﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺗﮏ ﻗﻨﺪی ﺑﻪ ﻧﺎم اﯾﻨﻮزﯾﺘﻮل‪ ،‬ﮐﻪ ﯾﮏ هﮕﺰوز ﺣﻠﻘﻮی اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺳـﺒﻮس ﻏـﻼت ﻣﺜـﻞ ﻧـﺎن ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺗﺮﮐﻴـﺐ ﺑـﺎ‬
‫ﺷﺶ ﻣﻮﻟﮑﻮل اﺳﻴﺪ ﻓﺴﻔﻮرﯾﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎً ﺑﻪ ﺁن اﺳﻴﺪ ﻓﻴﺘﻴﮏ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘـﯽ اﺳـﻴﺪ ﻓﻴﺘﻴـﮏ ﺑـﺪﯾﻦ ﺻـﻮرت اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ارزش ﺗﻐﺬﯾﻪ ای ﻧﺪارد زﯾﺮا ﻗﻨﺪ و ﻓﺴﻔﺮ ﺁن ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻴﺴﺖ و در ﺿﻤﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺟﺬب ﮐﻠﺴﻴﻢ و ﺁهﻦ ﻏﺬا ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫اﮔﺮ ﻧﺎﻧﯽ ﻣﺜﻞ ﻧﺎن ﺳﻨﮕﮏ را ﺗﺨﻤﻴﺮ ﮐﻨﻴﻢ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺧﻤﻴﺮ ﺗﺮش اﺳﻴﺪ ﻓﻴﺘﻴﮏ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﻨﺪ و ﻓﺴﻔﺮ ﺁن ﻗﺎﺑﻞ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻣﺎﻧﻊ از ﺟﺬب ﮐﻠﺴﻴﻢ و ﻓﺴﻔﺮ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای‪:‬‬
‫ﺗﮏ ﻗﻨﺪﯾﻬﺎ ﯾﺎ ﻣﻮﻧﻮﺳﺎﮐﺎرﯾﺪهﺎ‪ :‬ﻣﺜﻞ ﻗﻨﺪ اﻧﮕﻮر‪ ،‬ﻗﻨﺪ ﺧﺮﻣﺎ و ﻗﻨﺪ اﮐﺜﺮ ﻣﻴﻮﻩ ﺟﺎت و ﺑﻌـﻀﯽ از ﺳـﺒﺰﯾﻬﺎ‪ .‬اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﻗﻨـﺪ ﺑـﺮای ﺟـﺬب‬
‫ﺷﺪن اﺣﺘﻴﺎﺟﯽ ﺑﻪ هﻀﻢ ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﻮﻧﻮﺳﺎﮐﺎرﯾﺪهﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻠـﻮﮐﺰ‪ ،‬ﻓﺮوﮐﺘـﻮز‪ ،‬و ﮔـﺎﻻﮐﺘﻮز‪ ،‬اﺳـﺖ ﮐـﻪ در ﺁب ﻣﺤﻠـﻮل ﺑـﻮدﻩ و ﮔﻠـﻮﮐﺰ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دو ﻗﻨﺪﯾﻬﺎ ﯾﺎ دی ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪهﺎ‪ :‬ﻣﺜﻞ ﻗﻨﺪ و ﺷﮑﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃـﻮر روزاﻧـﻪ ﻣـﺼﺮف ﻣـﯽ ﮐﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﺷـﻴﺮﯾﻨﯽ ﺳـﻤﻨﻮ‪ ،‬ﻻﮐﺘـﻮز ﯾـﺎ ﻗﻨـﺪ ﺷـﻴﺮ‪،‬‬
‫ﺳﻮﮐﺮوز ﯾﺎ ﺷﮑﺮ و ﻣﺎﻟﺘﻮز ﯾﺎ ﻗﻨﺪ ﻣﺎﻟﺖ‪ ،‬در ﺁب ﻣﺤﻠﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﺑﺪن ﺑﻪ دو ﺗﺎ ﯾﮏ ﻗﻨﺪی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺎﮐﺎروز ﯾـﺎ ﻗﻨـﺪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﯾﮏ دو ﻗﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣـﺼﺮف ﺁن ﺑـﺎ ﺑﻬﺒـﻮد وﺿـﻊ اﻗﺘـﺼﺎدی ﺑـﺎﻻ ﻣـﯽ رود‪ .‬ﻋـﻮارض ﻣـﺼﺮﻓﯽ ﺁن ﭘﻮﺳـﻴﺪﮔﯽ دﻧـﺪان‪،‬‬
‫ﺑﻴﻤﺎری ﻗﻠﺒﯽ و ﻋﺮوﻗﯽ و ﮐﺎهﺶ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻻﮐﺘﻮز ﯾﺎ ﻗﻨﺪ ﺷﻴﺮ‪ ،‬ﯾﮏ دو ﻗﻨﺪی اﺳﺖ‪ .‬اهﻤﻴﺖ اﯾﻦ ﻗﻨﺪ در ﺷﻴﺮ ﺧﻮاراﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺷﻴﺮ ﻣﺎدر ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺁﯾﺎ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺷﻴﺮ اﻧﺴﺎن ﻣﺎدر ﺷﻴﺮﯾﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﻴﺮهﺎ در ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﮔﻮﻧﻪ ﺣﻴﻮاﻧـﺎت اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﻘـﺪار ﻻﮐﺘـﻮز ﺷـﻴﺮ ﻣـﺎدر ‪ ٧‬درﺻـﺪ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در ﺷﻴﺮ ﮔﺎو ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٥‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﻧﻮزاداﻧﯽ ﮐﻪ از ﺷـﻴﺮ ﻣـﺎدر ﺗﻐﺬﯾـﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‬
‫ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ‪ ٤٠‬درﺻﺪ اﻧﺮژی از اﯾﻦ ﻗﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮔـﺮدد‪ ،‬ﻣﻘـﺪاری از ﺁن هـﻀﻢ ﺷـﻮد و ﻣﻘـﺪاری از ﺁن وارد رودﻩ ﺷـﺪﻩ و ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻣﻴﮑﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺰﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻻﮐﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس ﺑﻴﻨﻴﺪوس ﺗﺨﻤﻴﺮ ﺷﻮد و در رودﻩ ﻣﺤﻴﻂ اﺳﻴﺪی اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺤﻴﻂ اﺳﻴﺪی از رﺷـﺪ‬
‫ﻣﻴﮑﺮوب هﺎی ﺑﻴﻤﺎری زای ﭘﺎﺗﻮژن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﻦ ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﻴﻬﺎی ﺷﻴﺮ ﻣﺎدر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻗﻨﺪﯾﻬﺎ ﯾﺎ ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪهﺎ‪ :‬ﻣﺜﻞ ﻗﻨـﺪ ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﯽ‪ ،‬ﻧـﺸﺎﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻧـﺎن‪ ،‬ﺑـﺮﻧﺞ ﮐـﻪ از ﺑﻬـﻢ ﭘﻴﻮﺳـﺘﻦ ﺗـﮏ ﻗﻨـﺪﯾﻬﺎ ﺑـﻪ اﺷـﮑﺎل‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و در ﺑﺪن ﺑﻌﺪ از هﻀﻢ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺗﮏ ﻗﻨـﺪﯾﻬﺎ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﻗﻨـﺪهﺎ ﺷـﻴﺮﯾﻦ ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در‬
‫دﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮارش ﺑﻪ دی ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪی ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺎﻟﺘﻮز ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺷـﺪﻩ و ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﺑـﻪ ﻣﻮﻧﻮﺳـﺎﮐﺎرﯾﺪهﺎ ﺗﺠﺰﯾـﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧـﺸﺎﺳﺘﻪ‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً در هﻤﻪ ﻏﺬاهﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﻼت‪ ،‬ﺣﺒﻮﺑﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ‪ ،‬رﯾﺸﻪ و ﺳﺎﻗﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺳﺒﺰی هﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ هﻮﯾﺞ‪ ،‬ﭼﻐﻨﺪر‪ ،‬و ﭘﻴـﺎز وﺟـﻮد‬
‫دارد‪ .‬ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪراﺗﻬﺎ‪ ،‬در ﻟﻮﻟﻪ ﮔﻮارش ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﮔﻠـﻮﮐﺰ‪ ،‬ﻓﺮوﮐﺘـﻮز و ﮔـﺎﻻﮐﺘﻮز در ﻣـﯽ ﺁﯾﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﺳـﻪ ﻣﻮﻧﻮﺳـﺎﮐﺎرﯾﺪ ﺟـﺬب ﺧـﻮن‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎب ﺷﺪﻩ و ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﮐﺒﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮔﺮدش ﺧﻮن در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺑﺪن ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭘﻠﯽ ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪهﺎ‪ ،‬ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ارزان ﺗﺮﯾﻦ و ﺳﺮﯾﻌﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژی ﺑﺮای اﻧﺴﺎن اﺳـﺖ‪ .‬در هـﺮ ﮐـﺸﻮری ﯾﮑـﯽ‬
‫از ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﻏﻨﯽ از ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﻏـﺬاﯾﯽ اﺳـﺖ‪ .‬ﻣـﺼﺮف ﺑـﻴﺶ از ‪ ٥٠‬درﺻـﺪ از ﻣـﺮدم دﻧﻴـﺎ ﺑـﺮﻧﺞ‪ ،‬ﻧـﺎن‪ ،‬ﺳـﻴﺐ‬
‫زﻣﻴﻨﯽ و ذرت اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻠﻴﮑﻮژن‪ :‬ﺗﻨﻬﺎ ﺷﮑﻞ ذﺧﻴﺮﻩ اﻧﺮژی ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻨﺪ در ﺑـﺪن اﻧـﺴﺎن اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﻘـﺪار ذﺧﻴـﺮﻩ ﮔﻠﻴﮑـﻮژن در اﻧـﺴﺎن ‪ ٣٥٠‬ﮔـﺮم اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪود ‪ ١٠٠‬ﯾﺎ ‪ ١٠٨‬ﮔﺮم ﮔﻠﻴﮑﻮژن در ﮐﺒﺪ اﺳﺖ و ﺑﻘﻴﻪ در ﻋﻀﻼت اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار ذﺧﻴﺮﻩ ﮔﻠﻴﮑـﻮژن در ﺑـﺪن اﻧـﺴﺎن ﺑـﻪ اﻧـﺪازﻩ اﯾـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻴﺎزهﺎی ﻧﺼﻒ روز اﻧﺴﺎن را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﺪﯾﻦ ﺻـﻮرت ﮐـﻪ ﻓـﺮدی ﮔﺮﺳـﻨﻪ اﺳـﺖ و ﻏـﺬا ﻧﻤـﯽ ﺧـﻮرد‪ ،‬ﮔﻠﻴﮑـﻮژن‬
‫ﮐﺒﺪی‪ ،‬ﻗﻨﺪ ﺧﻮن وی را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﮔﻠﻴﮑﻮژن ﻋﻀﻼت‪ ،‬ﻧﻴﺎزهﺎی ﻋـﻀﻼﻧﯽ را ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬زﻣـﺎﻧﯽ ﮐـﻪ ﮔﺮﺳـﻨﮕﯽ دوم‬
‫اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻠﻴﮑـﻮژن ﮐﺒـﺪی ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﺷـﺪﻩ و ﮔﻠﻴﮑـﻮژن ﮐـﻪ ﺗﺤـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺁﻧـﺰﯾﻢ ﻓـﺴﻔﺮﯾﻼز ﻗـﺮار ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد‬
‫ﮔﻠﻴﮑﻮژن ﮐﺒﺪی اﺳﺖ ﻧﻪ ﮔﻠﻴﮑﻮژن ﻋﻀﻼت‪.‬‬
‫ﻓﻴﺒﺮ‪ :‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻓﻴﺒﺮهﺎ در ﺳﻼﻣﺘﯽ اﻧﺴﺎن ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ازاء هﺮ ‪ ١٠٠٠‬ﮐﻴﻠﻮ ﮐﺎﻟﺮی در روز ﺑﺎﯾﺪ ‪ ١٢‬ﮔﺮم ﻓﻴﺒﺮ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮدی ﮐﻪ در روز ‪ ٢٠٠٠‬ﮐﻴﻠﻮ ﮐﺎﻟﺮی درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ‪ ٢٥‬ﮔﺮم ﻓﻴﺒﺮ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﮐـﻪ ﺑـﻪ ازاء‬
‫هﺮ ﮐﻴﻠﻮ ﮔﺮم وزن ﺑﺪن‪ ،‬ﻧﻴﻢ ﮔﺮم ﻓﻴﺒﺮ در رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﻣﺰاﯾﺎی ﺁن ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ ﺷﻮﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻓﻴﺒﺮهﺎ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ :‬ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻣﺤﻠﻮل در ﺁب و ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻏﻴﺮ ﻣﺤﻠﻮل‪.‬‬
 ‫‪ -١‬ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻣﺤﻠﻮل در ﺁب‪ :‬ﭘﮑﺘﻴﻦ و ﺻﻤﻎ هﺎ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻓﻴﺒﺮهـﺎ ﻋﻤـﺪﺗﺎً در ﻣﻴـﻮﻩ هـﺎ و ﺳـﺒﻮس ﺟـﻮ وﺟـﻮد دارﻧـﺪ و ﺗﻮﺻـﻴﻪ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻧﺎن ﺟﻮد در دﯾﺎﺑﺘﯽ هﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻓﻴﺒﺮ ﻣﺤﻠﻮل در ﺁن اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺎﻧﻊ از ﺟﺬب ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ و از‬
‫ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ دﯾﺎﺑﺘﯽ هﺎ در ﻣﻌﺮض اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺑﺎﻻی ﺧﻮن هﺴﺘﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻣﺤﻠﻮل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺎﻧﻊ ﺟﺬب ﮐﻠـﺴﺘﺮول‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ و از ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺧﻮن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻓﻴﺒﺮهﺎی ﻏﻴﺮ ﻣﺤﻠﻮل در ﺁب‪ :‬ﻣﺜﻞ ﺳﻠﻮﻟﺰ و ﭘﮑﺘﻴﻦ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻨﺒـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﻴﺎهـﺎن را ﺗـﺸﮑﻴﻞ ﻣـﯽ دهﻨـﺪ و در ﺟـﺬب‬
‫ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻧﻘﺸﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪراﺗﻬﺎ‪ :‬ﮐﺮﺑﻮهﻴﺪراﺗﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺑﻪ دو ﻃﺮﯾﻖ در ﺑﺪن ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺰم هﻮازی ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ هﻮازی ﮔﻠﻮﮐﺰ‪ :‬ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ﻣﻮﻟﮑﻮل ﮔﻠﻮﮐﺰ ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ و دو ﻣﻮﻟﮑﻮل اﺳﻴﺪ ﭘﻴﺮوﯾـﮏ اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ ،‬اﺳـﻴﺪ‬
‫ﭘﻴﺮوﯾﮏ دﮐﺮﺑﮑﺴﻴﻠﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻣﺸﺘﻖ اﺳﺘﻴﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺘﻖ اﺳﺘﻴﻞ ﺑﺎ ﮐﻮﺁﻧﺰﯾﻢ ‪ A‬ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻣـﯽ ﺷـﻮد و اﺳـﺘﻴﻞ‬
‫ﮐﻮﺁﻧﺰﯾﻢ ‪ A‬را اﯾﺠﺎد ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻞ ﮐﻮﺁﻧﺰﯾﻢ ‪ A‬وارد ﭼﺮﺧﻪ ﮐﺮﭘﺲ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻃﯽ ﯾﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ واﮐﻨﺸﻬﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ ﺑﻪ ﺁب‪ ،‬اﻧـﺮژی‬
‫و ‪ CO2‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺑﯽ هﻮازی‪ :‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺪن در ﺷﺮاﯾﻂ اﺿﻄﺮاری ﻗﺮار ﻣـﯽ ﮔﻴـﺮد ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ ﺑـﯽ هـﻮازی‬
‫رخ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ورزﺷﮑﺎری ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻨﮕﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮐﻞ اﻧﺮژی ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺧـﻮد از ﻃﺮﯾـﻖ هـﻮازی‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﯽ از اﻧﺮژی ﺧﻮد را از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﯽ هﻮازی ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﺎ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻓﺮد در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻔﮕﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴـﺮد‬
‫)ﺁب ﯾﺎ دود( ﺑﺪن از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺑﯽ هﻮازی ﺳﻌﯽ در ﺣﻔﻆ ﺣﻴﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮل ﮔﻠـﻮﮐﺰ ﻣـﯽ ﺷـﮑﻨﺪ‪،‬‬
‫دو ﻣﻮﻟﮑﻮل اﺳﻴﺪ ﭘﻴﺮووﯾﮏ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬هﺮ ﻣﻮﻟﮑﻮل اﺳﻴﺪ ﭘﻴﺮووﯾﮏ اﺣﻴﺎء ﻣﻴﺸﻮد و اﺳﻴﺪ ﻻﮐﺘﻴﮏ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ اﯾﻨﮑﻪ اﺳﻴﺪ ﻻﮐﺘﻴﮏ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻋﻀﻠﻪ ﯾﺎ ﺧﺴﺘﮕﯽ ورزﺷﮑﺎران ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺑﯽ هﻮازی اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ در‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯽ هﻮازی از ﻣﺘﺎﻟﻮﻟﻴـﺴﻢ ﮔﻠـﻮﮐﺰ ‪ ATP) ٢‬ﺁدﻧـﻮزﯾﻦ ﺗـﺮی ﻓـﺴﻔﺎت( و در ﺷـﺮاﯾﻂ هـﻮازی از ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ ﮔﻠـﻮﮐﺰ ‪38 ATP‬‬
‫اﻧﺮژی ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺗـﺼﻮر ﮐﻨﻴـﺪ هـﻀﻢ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ ﺑـﯽ هـﻮازی ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﺨﺮﯾـﺐ اﻧـﺮژی ﻣـﯽ ﺷـﻮد در‬
‫ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ اﺳﻴﺪ ﻻﮐﺘﻴﮏ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ در ﻋﻀﻠﻪ ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن ﺑﻪ ﮐﺒﺪ ﻣﯽ رود و ﻣﺠﺪداً ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﮔﻠﻴﮑﻮژن ﻣﯽ ﺷﻮد و دوﺑﺎرﻩ ﻗﻨـﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ در ﺑﺪن‪ :‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺮﻣﺎ ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ و ﻋﻤﺪﻩ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژی در ﺑﺪن اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﻗﻨـﺪ ﺧـﻮن‬
‫ﺑﺪن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻌﺪ از ﺟﺬب ﻗﻨﺪهﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺁن را ﺗﺎ ﺣـﺪودی ﺛﺎﺑـﺖ ﻧﮕـﻪ ﻣـﯽ دارد‪ .‬ذﺧﻴـﺮﻩ در‬
‫ﺑﺪن ﻣﻘﺪار اﺿﺎﻓﯽ ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای در ﮐﺒﺪ و ﻣﺎهﻴﭽﻪ هﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﻌﻴﻨﯽ ذﺧﻴﺮﻩ و ﺑﻘﻴﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﭼﺮﺑـﯽ در ﺑﺎﻓـﺖ‬
‫ﭼﺮﺑﯽ ذﺧﻴﺮﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم‪ ،‬ﺑﺪن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژی از ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﺬاﯾﯽ ﻗﻨﺪی و ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای‪ :‬ﻣﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤﺪﻩ اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز روزاﻧﻪ ﺧـﻮد را از ﻏـﻼت ﯾﻌﻨـﯽ ﮔﻨـﺪم‪ ،‬ﺟـﻮ‪ ،‬ذرت‪ ،‬ﺑـﺮﻧﺞ‪،‬‬
‫ﻣﺎﮐﺎروﻧﯽ‪ ،‬ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ و ‪ ....‬ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻮﺑﻴـﺎ‪ ،‬ﻧﺨـﻮد‪ ،‬ﻋـﺪس و ‪ ....‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻗﻨـﺪ و ﺷـﮑﺮ‪ ،‬ﺁب ﻧﺒـﺎت‪ ،‬ﺑﻴـﺴﮑﻮﯾﺖ‪ ،‬ﺧﺮﻣـﺎ‪،‬‬
‫ﮐﺸﻤﺶ‪ ،‬ﻋﺴﻞ و ﺷﻴﺮﯾﻨﻴﺠﺎت‪ ،‬ﻣﻴﻮﻩ هﺎی ﺷﻴﺮﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻐﻨﺪر‪ ،‬ﺷﻠﻐﻢ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﮔﺎو= ‪٥‬‬
‫ﻧﺎن ﮔﻨﺪم= ‪٤٨‬ﺗﺎ‪٦٠‬‬
‫ﺑﺮﻧﺞ = ‪ ٢٥‬ﺗﺎ ‪٣٠‬‬
‫ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﯽ= ‪٢٠‬‬
‫هﻮﯾﺞ= ‪٩/٣‬‬
‫ﭼﻐﻨﺪر= ‪١٠‬‬
‫ﺧﺮﻣﺎ و اﻧﺠﻴﺮ= ‪ ٦٥‬ﺗﺎ ‪٧٠‬‬
‫اﻧﮕﻮر= ‪٢٠‬‬
‫ﭘﺮﺗﻘﺎل= ‪١١‬‬
‫ﺳﻴﺐ= ‪١٥‬‬
‫راﺑﻄــﻪ ﻣــﻮاد ﻗﻨــﺪی و ﻧــﺸﺎﺳﺘﻪ ای ﺑــﺎ ﺧﺮاﺑــﯽ دﻧــﺪاﻧﻬﺎ‪ :‬ﻣــﻮاد ﻗﻨــﺪی و ﻧــﺸﺎﺳﺘﻪ ای و ﻣﻴﮑﺮوﺑﻬــﺎی دهــﺎن دو ﻋﺎﻣــﻞ ﻣﻬــﻢ در‬
‫ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﯽ دﻧﺪاﻧﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴﮑﺮوﺑﻬﺎ ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ اﺳﻴﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و اﺳﻴﺪ ﻣﻴﻨـﺎی دﻧـﺪان را ذوب ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﭼـﻮن‬
‫ﺣﺬف ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی از ﻏﺬا اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮای ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺎﻧﺪن دﻧﺪان ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺷـﻴﺮﯾﻨﯽ و ﻣﻴـﻮﻩ ﺧـﺸﮏ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺪان ﻣﯽ ﭼﺴﺒﻨﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺁن را ﺷﺴﺘﺸﻮ داد‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ ﺧﺮاﺑﯽ دﻧﺪان‪ :‬ﻣﻴﮑﺮوﺑﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد در دهﺎن‪ ،‬ﺑﻘﺎﯾﺎی ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ در ﺷﻴﺎرهﺎ و ﻻﺑﻪ ﻻی دﻧﺪاﻧﻬﺎ را ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻣـﺜﻼً‬
‫ﻗﻨﺪهﺎ و ﻣﻮاد ﻗﻨﺪهﺎ و ﻣﻮاد ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ اﺳﻴﺪ ﻻﮐﺘﻴﮏ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و اﺳﻴﺪ ﻣﻴﻨﺎی دﻧﺪان را ﺧﺮاب ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬در دهـﺎن‬
‫ﺁﻧﺰﯾﻢ هﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻬﺎ را ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺁﻧﺰﯾﻢ هﺎ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن دﻧﺪان را ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﻓﺎﺳﺪ ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮی ﻣﺜﻞ ﮐﻤﺒﻮد ﮐﻠﺴﻴﻢ و ﻓﻠﻮﺋﻮر در ﺧﺮاﺑﯽ دﻧﺪان ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ و ﺧﻮردن ﻏـﺬاهﺎی داغ و ﻧﻮﺷـﻴﺪﻧﯽ هـﺎ و ﺧـﻮراﮐﯽ هـﺎی‬
‫ﺧﻴﻠﯽ ﺳﺮد ﺑﻌﺪ از ﺁن و ﺑﻪ ﻋﮑﺲ‪ .‬زﯾﺎد ﺧﻮردن ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻣﻮاد ﺳﻔﺖ ﺑﺎ دﻧﺪان در ﺧﺮاﺑﯽ دﻧﺪاﻧﻬﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ‪.‬‬
‫اﻣﻼح در هﻤﻪ ﺟﺎ ﺧﺎک‪ ،‬ﺁب‪ ،‬ﮔﻴﺎﻩ و ﺑﺪن اﻧﺴﺎن وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺪن ﻣﺎ ﻧﻴﺰ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺳـﺨﻮان‬
‫هﺎﯾﻤﺎن اﺳﺘﺤﮑﺎم ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ و ﺣﻴﺎت ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﺑﺪﻧﻤﺎن را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﻼح ﻣﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن ﻣﺎ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻋﻤﺪﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ :‬اﻣﻼح ﮐﻠﯽ )ﻣﺎﮐﺮو( و اﻣﻼح ﺟﺰﺋﯽ )ﻣﻴﮑﺮو(‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت اﯾﻦ دو از اﺳﻤﺸﺎن ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻼح ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﻴﺸﺘﺮی در ﺑﺪن ﻣﻮﺟﻮد هﺴﺘﻨﺪ از اﯾﻨﺮو ﻣﺎ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان ﺑﻴـﺸﺘﺮی‬
‫از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﯾﻢ و اﻣﻼح ﺟﺰﺋﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﮐﻢ در ﺑﺪن ﻣﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﭘﺲ روزاﻧﻪ ﻣﻴﺰان ﮐﻤﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز اﺳـﺖ وﻟـﯽ اﯾـﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ازدرﺟﻪ اهﻤﻴﺖ ﮐﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﺪن ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ ٢‬ﺗﺎ ‪ ٣‬ﮐﻴﻠﻮ اﻣﻼح ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻧﺼﻒ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁن ﮐﻠﺴﻴﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻼح از ﻃﺮﯾﻖ ﻏﺬا ﺑﻪ ﺑـﺪن‬
‫ﻣﺎ وارد ﺷﺪﻩ در اﺛﺮ هﻀﻢ ﻏﺬا ﺁزاد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﻮن‪ ،‬ﺟﺬب دﯾﻮارﻩ رودﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧـﺪ و از ﻃﺮﯾـﻖ ﺧـﻮن ﺑـﻪ ﮐﺒـﺪ و دﯾﮕـﺮ‬
‫اﻧﺪاﻣﻬﺎ هﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪاری از ﺁن‪ ،‬هﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ذﺧﻴﺮﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮد و اﺿـﺎﻓﯽ ﺁن از ﺑـﺪن دﻓـﻊ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮ ﺟﺬب اﻣﻼح ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً اﻣﻼح ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻌـﻀﯽ ﻏـﺬاهﺎ ﺑﻬﺘـﺮ )ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺣﻴـﻮاﻧﯽ( و در ﺑﻌـﻀﯽ ﻏـﺬا هـﺎ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﺟﺬب ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮردن ﺑﻌﻀﯽ ﻏﺬاهﺎ ﺑﺎ هﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻮﺟـﻮد در ﯾﮑـﯽ ﺟـﺬب اﻣـﻼح دﯾﮕـﺮی را ﮐﻨـﺪ‬
‫ﮐﺮدﻩ و ﯾﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺧﻮردن ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت ﺑﺎ ﻏﺬاهﺎی ﮔﻮﺷﺘﯽ ﺟﺬب ﺁهﻦ ﻣﻮﺟﻮد را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬
 ‫ﮔﺎهﯽ اﻣﻼح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮای ورود ﺑﻪ دﯾﻮارﻩ رودﻩ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﮐﻠﺴﻴﻢ ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﺒﻨﻴﺎت ﺑـﺎ ﺁهـﻦ ﻏـﺬاهﺎی ﮔﻮﺷـﺘﯽ در‬
‫ورود ﺑﻪ ﺧﻮن رﻗﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﭘﺲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ هﻢ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﮑﻤﻞ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﯾـﮏ ﻋﻨـﺼﺮ ﺟـﺬب ﻋﻨﺎﺻـﺮ دﯾﮕـﺮ را ﮐـﺎهﺶ ﻣـﯽ‬
‫دهﺪ‪ .‬اﻣﻼح در ﺑﺪن ﻣﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ از ﺁن ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺁﻧﺰﯾﻢ هـﺎ‪ ،‬ﮐﻤـﮏ ﺑـﻪ اﻧﺘﻘـﺎل ﻣـﻮاد در دﯾـﻮارﻩ‬
‫ﺳﻠﻮل‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل اﺳﻴﺪی و ﺑﺎزی ﺑﺪن‪ ،‬اﺳﺘﺤﮑﺎم اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻀﻼت‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎﻣﻬﺎی ﻋﺼﺒﯽ و ﺻـﺪهﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ دﯾﮕـﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ زﯾﺮا اﻣﻼح و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﯾﺎﺧﺘﻬﻬـﺎ و ﻣﺎﯾﻌـﺎت ﺑـﺪن را‬
‫ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺮﺑﯽ هﺎ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای در ﺑـﺪن ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺣـﺮارت ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﭼﺮﺑﻴﻬـﺎ در ﺣـﺮارت ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ ﺟﺎﻣـﺪ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁن‬
‫دﺳﺘﻪ از ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ ﮐﻪ در ﺣﺮارت ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻣﺎﯾﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم "روﻏﻦ" ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ ﺧﺎﺻﻴﺖ اﻧﺮژی زاﯾﯽ ﻓﺮاوان دارﻧﺪ و هﺮ ﮔﺮم از ﺁﻧﻬﺎ ‪ ٩‬ﮐﺎﻟﺮی اﻧﺮژی اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ رو ﻣﺼﺮف ﭼﺮﺑﻴﻬـﺎ ﺑـﺮای اﯾﺠـﺎد‬
‫ﺣﺮارت ﺿﺮوری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ دارای اﺳﻴﺪهﺎی ﭼﺮب ﻻزم ﺑﺮای ﺑﺪن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﺎﻗﻞ وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎی ﻣﺤﻠـﻮل در ﭼﺮﺑـﯽ ﻧﻴـﺰ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ وﺟﻮد ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ در رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻪ در ﺣﺎل رﺷﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺣﺎﺋﺰ اهﻤﻴﺖ اﺳـﺖ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺟﻮاﻧـﺎن و‬
‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرهﺎی ﺑﺪﻧﯽ ﺳﻨﮕﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﻨﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﻪ ﭼﺮﺑﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ در ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﻏـﺸﺎ ﯾﺎﺧﺘـﻪ دﺧﺎﻟـﺖ‬
‫داﺷﺘﻪ و در ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻔﻮذ ﭘﺬﯾﺮی ﻏﺸﺎ ﺳﻠﻮل اهﻤﻴﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮاد ﭼﺮﺑﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮی ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﯾﺪ هﺎ‪ ،‬ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪ هﺎ و ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ ٤٠‬درﺻﺪ ﮐﺎﻟﺮی رژﯾﻢ ﻏـﺬاﯾﯽ از ﺗـﺮی‬
‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﯾﺪهﺎ )ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺳﻪ اﺳﻴﺪ ﭼﺮب ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎی اﻟﮑﻠﯽ ﮔﻠﻴﺴﺮول( ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮد ﻣﯽ ﺗﻮان ﺁن را ﻣﻨﺎﺳﺐ داﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺁﻧﮑﻪ ﺗﺮی ﮔﻠﻴﺴﺮﯾﺪهﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژی ﺑﺮﺳﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﺳﻴﺪهﺎی ﭼﺮب و ﮔﻠﻴﺴﺮول ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﻋﻤـﻞ ﺑـﻪ‬
‫هﻨﮕﺎم هﻀﻢ و ﺟﺬب ﻏﺬا ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒـﺎرت دﯾﮕـﺮ ﭼﺮﺑﻴﻬـﺎی رژﯾـﻢ ﻏـﺬاﯾﯽ در رودﻩ ﮐﻮﭼـﮏ ﺑـﻪ اﺳـﻴﺪهﺎی ﭼـﺮب و ذرات‬
‫ﺧﻴﻠﯽ رﯾﺰ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن وارد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺑﻴﻬــﺎی ﺧــﻮن ﺑــﻪ ﺻــﻮرت اﺳــﻴﺪهﺎی ﭼــﺮب ﺁزاد‪ ،‬ﺗــﺮی ﮔﻠﻴــﺴﻴﺮﯾﺪ هــﺎ‪ ،‬ﻓــﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪ هــﺎ‪ ،‬ﻟﻴﭙــﻮﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ و ﮐﻠــﺴﺘﺮول ﻣﻴﺒﺎﺷــﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻠﺴﺘﺮول ﮐﻪ در رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ وﺟﻮد دارد ﻓﺮاواﻧﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮع اﺳﺘﺮول در ﺑﺎﻓـﺖ ﺣﻴـﻮاﻧﯽ اﺳـﺖ و ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ از ﻣﺨـﺎط ﻣﻌـﺪﻩ و رودﻩ‬
‫ﺑﺎرﯾﮏ ﺟﺬب ﻟﻨﻒ ﮔﺮدد‪ .‬ﮐﻠﺴﺘﺮول در ﭼﺮﺑﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺖ و در ﻧﮕﺎهﺪاری ﻧﻔﻮذ ﭘـﺬﯾﺮی ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﻏـﺸﺎ ﺳـﻠﻮﻟﯽ اهﻤﻴـﺖ‬
‫وﯾﮋﻩ ای دارد و در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻤﻞ ﺁﻧﺰﯾﻤﻬﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﻓﻮق اﻟﻌـﺎدﻩ ﭼـﺮب ﻏﻠﻈـﺖ ﮐﻠـﺴﺘﺮول ﺧـﻮن را اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣـﯽ‬
‫دهﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻﺗﯽ‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ ﺁﺗﺮواﺳﮑﻠﺮوز‪ ،‬را ﻧﻴﺰ ﻓﺮاهﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ و روﻏﻨﻬﺎ ﻏﺬا را ﺧـﻮش ﻃﻌـﻢ و‬
‫ﻣﻄﺒﻮع ﻣﯽ ﺳﺎزد و ﺳﺒﺐ ﺗﺤﺮﯾﮏ اﺷﺘﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺑﻴﻬﺎ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﭼﺮﺑﻴﻬﺎی ﻣﺮﺋﯽ‪ :‬ﻣﺜﻞ ﭼﺮﺑﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺮﻩ‪ ،‬دﻧﺒﻪ‪ ،‬و روﻏﻨﻬﺎی ﮔﻴﺎهﯽ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﭼﺮﺑﻴﻬﺎی ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ‪ :‬ﻣﺜﻞ ﭼﺮﺑﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﻴﺮ ‪ ،‬زردﻩ ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ ‪ ،‬ﮔﺮدو ‪ ،‬ﺑﺎدام و ‪....‬‬
‫از ﻟﺤﺎظ ﺗﻐﺬﯾﻪ ای روﻏﻨﻬﺎی ﻣﺎﯾﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روﻏﻨﻬﺎی ﺟﺎﻣﺪ و ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﺑﺮﺗﺮی دارﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا روﻏﻦ ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺮارت ‪ ٣٧‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ‬
‫ﮔﺮاد ﺑﺪن ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺎﯾﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت هﻀﻢ و ﺟﺬب ﺁن ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫روﻏﻨﻬﺎی ﻣﺎﯾﻊ از ﺟﺬب ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣﺎدﻩ ای اﺳﺖ ﮐـﻪ اﮔـﺮ ﻣﻴـﺰاﻧﺶ در ﺧـﻮن ﺑـﺎﻻ رود‪ ،‬زﻣﻴﻨـﻪ را‬
‫ﺑﺮای رﺳﻮب ﺁن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ ﺑﺎ ﻣﻮاد دﯾﮕﺮ در ﺟﺪار رﮔﻬﺎ ﻓﺮاهﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻓﺮادی ﮐﻪ از ﺣﻤﻠﻪ هﺎی ﻗﻠﺒﯽ رﻧﺞ ﻣـﯽ ﺑﺮﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً هﻤﻴﺸﻪ ﻣﻴﺰان ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ از ﻣﻘﺪار ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﻴﻦ داﻧـﺸﻤﻨﺪان ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ ﮐـﻪ ﻣـﻮارد ﺷـﻴﻮع‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎی ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق در ﺟﻮاﻣﻌﯽ ﮐﻪ رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﺁﻧﻬـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ﭼﺮﺑﻴﻬـﺎی ﺣﻴـﻮاﻧﯽ ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ﺟـﻮاﻣﻌﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﺮﺑﯽ رژﯾﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از روﻏﻨﻬﺎی ﻣﺎﯾﻊ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻣـﺎ روﻏﻨﻬـﺎی ﺣﻴـﻮاﻧﯽ ﺑـﻪ اﻧـﺪازﻩ ﻧﻴـﺎز ﺑـﺮای ﺗﻐﺬﯾـﻪ ﮐﻮدﮐـﺎن ﻻزم‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻏﺬاهﺎی ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﻮاع ﮔﻮﺷﺖ‪ ،‬ﮐﺮﻩ‪ ،‬ﺧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺷﻴﺮ‪ ،‬ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ‪ ،‬و روﻏﻨﻬﺎی ﺣﻴـﻮاﻧﯽ ﻣﻨﺒـﻊ اﺻـﻠﯽ ﭼﺮﺑـﯽ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻼوﻩ در داﻧﻪ هﺎی روﻏﻨﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮدو‪ ،‬ﻓﻨﺪق‪ ،‬ﺑﺎدام‪ ،‬زﯾﺘـﻮن‪ ،‬ﻟﻮﺑﻴـﺎ‪ ،‬ﺳـﻮﯾﺎ و ﮐﺎﮐـﺎﺋﻮ ﻧﻴـﺰ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ زﯾـﺎدی ﭼﺮﺑـﯽ وﺟـﻮد دارد‪ .‬در‬
‫ﺟﺪول زﯾﺮ ﻣﻘﺪار ﭼﺮﺑﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﮔﺎو= ‪٣/٥‬‬
‫ﮐﺮﻩ »ﻣﺎدﻩ ﻏﺬاﯾﯽ«= ‪٨٥‬‬
‫ﭘﻨﻴﺮ= ‪ ١٥‬ﺗﺎ ‪٤٠‬‬
‫ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ= ‪١٢‬‬
‫ﮔﻮﺷﺖ= ‪ ٨‬ﺗﺎ ‪١٢‬‬
‫دل= ‪ ٧‬ﺗﺎ ‪١٤‬‬
‫ﺟﮕﺮ ﺳﻴﺎﻩ= ‪ ٦‬ﺗﺎ ‪١٢‬‬
‫زﺑﺎن= ‪ ١٥‬ﺗﺎ ‪٢٠‬‬
‫ﻣﻐﺰ= ‪٩‬‬
‫ﮔﺮدو= ‪٥٧‬‬
‫روﻏﻨﻬﺎی ﻣﺎﯾﻊ ﺧﻴﻠﯽ زود ﺑﺎ اﮐﺴﻴﮋن هﻮا ﺗﺮﮐﻴﺐ و ﺧﺮاب و ﺗﻨﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﺪ ﮐﺮدن روﻏﻦ از ﺧﺮاب ﺷـﺪن ﺳـﺮﯾﻊ‬
‫ﺁن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ روﻏﻦ ﻣﺎﯾﻊ را داغ ﮐﻨﻨﺪ ﺧﻴﻠﯽ زود ﻣﯽ ﺳﻮزد و ﺧﺮاب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ روﻏﻦ ﺟﺎﻣﺪ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺣﺮارت ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪی و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ روﻏﻨﻬﺎی ﺟﺎﻣﺪ ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺑﯽ هﺎ در ﺑﺪن وﻇﺎﯾﻒ زﯾﺮ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ دارﻧـﺪ‪ :‬ﻣﻨﺒـﻊ اﻧـﺮژی ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ و در ﺑـﺪن ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﮔﺮﻣـﺎ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬اﺳـﻴﺪهﺎی ﭼـﺮب‬
‫ﺿﺮوری را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻪ ﻧﻮع اﺳﻴﺪ ﭼﺮب ﺿﺮوری وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎ و رﺷـﺪ و ﻧﻤـﻮ ﺑـﺪن ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤـﯽ‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن در ﺑﺪن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻏﺬا ﺑـﻪ ﺑـﺪن ﺑﺮﺳـﻨﺪ‪ .‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬـﺎی ﻣﺤﻠـﻮل در ﭼﺮﺑـﯽ را ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ ، K‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ ، E‬وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬و وﯾﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ A‬ﻧﻴﺰ ﻣﺤﻠﻮل در ﭼﺮﺑﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣـﺬف ﭼﺮﺑـﯽ از ﻏـﺬا ﺳـﺒﺐ ﮐـﺎهﺶ اﯾـﻦ ﻧـﻮع‬
‫وﯾﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ در ﺑﺪن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺛﺮ ﺳﻴﺮ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ دارﻧـﺪ‪ .‬ﻏـﺬاهﺎی ﭼـﺮب ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺁﻧﮑـﻪ دﯾـﺮ هـﻀﻢ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ در اﯾﺠـﺎد ﺳـﻴﺮی‬
‫ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎی روﻏﻨﻬﺎی ﺟﺎﻣﺪ ﯾﺎ دﻧﺒﻪ از روﻏﻨﻬﺎی ﻣﺎﯾﻊ و روﻏﻦ زﯾﺘﻮن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬ﮔﻮﺷﺘﻬﺎی ﻗﺮﻣﺰ را ﻗﺒﻞ از ﭘﺨـﺖ از ﭼﺮﺑـﯽ ﭘـﺎک‬
‫ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن ﻧﻴﺎزی ﻧﺪارد‪ .‬از ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺳﻴﺲ‪ ،‬ﮐﺎﻟﺒﺎس‪ ،‬و ﻏﺬاهﺎی ﺁﻣـﺎدﻩ دﯾﮕـﺮ ﮐـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً از روﻏﻨﻬـﺎی ﺟﺎﻣـﺪ و‬
‫ﺣﻴﻮاﻧﯽ )دﻧﺒﻪ( ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﭘﺮهﻴﺰ ﮐﻨﻴﺪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮای ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﻣﺼﺮف زردﻩ ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ را ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺎﻋﺖ زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ!‬

‫در اواﺋﻞ ‪ ١٩٨٨‬ﯾﮏ زن ﺟﻮان اﯾﺘﺎﻟﻴﺎﺋﯽ‪ ،‬ﺑﻨﺎم اﺳﺘﻔﺎﻧﻴﺎ ﻓﻮﻟﻴﻨﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻩ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ در اﻋﻤﺎق زﻣـﻴﻦ ﺑـﻪ ﺳـﺮ ﺑـﺮد‪ .‬وی‬
‫در ﯾﮏ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺷﻴﺸﻪ ای ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ ٦‬ﻣﺘﺮ و ﭘﻬﻨﺎی ‪ ٣/٦‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﯾﮏ اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ راﺣﺖ‪ ،‬در ﻋﻤـﻖ ‪ ٩‬ﻣﺘـﺮ زﯾـﺮ زﻣـﻴﻦ در‬
‫اﯾﺎﻟﺖ ﻧﻴﻮﻣﮑﺰﯾﮑﻮی ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ اﻗﺎﻣﺖ ﮐﺮد‪ .‬در ﺁﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺁﻓﺘﺎب‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ و وﺳﺎﯾﻞ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻓﻬﻢ زﻣﺎن را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷـﺖ‪.‬‬
‫او اﯾﻦ ﮐﺎر را در وﺿﻌﻴﺘﯽ راﺣﺖ و ﺑﺎ ﺁﺳﺎﯾﺶ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﯽ ﺧﺒﺮ از زﻣﺎن‪ ،‬اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ وﺿﻊ‪ ،‬ﺑﺮ "ﺳﺎﻋﺖ زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ" ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﻬﻢ ذاﺗـﯽ ﺧـﺎﻧﻢ ﻓـﻮﻟﻴﻨﯽ از زﻣـﺎن‪ ،‬ﭼـﻪ ﺗـﺄﺛﻴﺮی ﺧﻮاهـﺪ‬
‫داﺷﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ‪ :‬ﺳﺎﻋﺖ زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺪون هﻴﭻ اﺷﺎرﻩ و راهﻨﻤﺎﺋﯽ از ﺧﺎرج‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺖ‪.‬‬
‫هﻤﻪ ﻣﺎ دارای ﺳﺎﻋﺖ زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ هﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺪن ﻣﺎ را در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻧﻈﻢ )رﯾـﺘﻢ( هـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﺣـﺎل‬
‫ﮐﺎر ﻧﮕﻪ ﻣﯽ دارد‪ .‬در ﯾﮏ ﮐﻼم‪ ،‬هﻤﻪ ﻣﺎ در زﻧﺪﮔﯽ ﻧﻈﻢ ﻃﺒﻴﻌﯽ دارﯾﻢ‪ .‬وﻗـﺖ ﻏـﺬا اﺣـﺴﺎس ﮔﺮﺳـﻨﮕﯽ ﻣـﯽ ﮐﻨـﻴﻢ‪ .‬ﺑـﺎ ﻧﺰدﯾﮑـﯽ‬
‫وﻗﺖ ﺧﻮاب‪ ،‬ﺧﻮابﺁﻟﻮد ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ‪ .‬ﺑﺮای ﺧﻮردن و ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺎ هﺮ ﺑﺎﻣﺪاد‪ ،‬ﮐﻤﺎﺑﻴﺶ‪ ،‬در وﻗﺖ ﻣﻌﻴﻨﯽ از ﺧﻮاب ﺑﺮ ﻣﯽ ﺧﻴﺰﯾﻢ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ هﻢ روﺷﻨﺎﺋﯽ روز ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺘﺎﺑـﺪ‪) .‬ﻧﮑﺘـﻪ ای درﺑـﺎرﻩ ﺧـﻮد‬
‫ﺑﮕﻮﯾﻢ‪ :‬ﻣﻦ ﺳﺤﺮﺧﻴﺰ هﺴﺘﻢ‪ ،‬در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ٥‬ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪار ﻣﯽﺷﻮم‪ .‬ﭼﻪ در زﻣﺴﺘﺎن و ﺗﺎﺑـﺴﺘﺎن‪ ،‬ﭼـﻪ در هـﻮای ﺁﻓﺘـﺎﺑﯽ‪ ،‬اﺑـﺮی ﯾـﺎ‬
‫ﺗﺎرﯾﮏ و هﺮﮔﺰ دﯾﺮﺗﺮ از ﺁن )ﻣﮕﺮ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪای( ﺑﺮ ﻧﻤﯽﺧﻴﺰم و ﺣﺘﯽ ﺳﺎﻋﺖ زﻧﮓدار ﻧﺪارم(‪.‬‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮاﺑﻴﺪن و ﺑﺮﺧﺎﺳـﺘﻦ‪ ،‬اﻧـﺴﺎن را ﮐﻤـﺎﺑﻴﺶ ﺑـﺎ وﻗـﺖ ﺁﻓﺘـﺎب ﺳـﺎزﮔﺎر ﻧﮕـﻪ ﻣـﯽ دارد‪ .‬ﺑـﺴﻴﺎری از‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺗﺮﯾﻦ ﻧﻈﻢهﺎی ﻣﺎ ﺑﺎ اﻓﺖ و ﺧﻴﺰهﺎﺋﯽ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ روز ﺗﮑﺮار ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ را "ﻧﻈﻢهﺎی روزﻣﺮﻩ" ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻈﻢ هﺎی ﻣﺎهﺎﻧﻪ ﺑﺮای ﺷﮑﻞهﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن زﻧﺪﮔﯽ در ﺳﺎﺣﻞ وﺟﻮد دارد‪ ،‬زﯾﺮا ﺟﺰر و ﻣﺪهﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧـﺴﺒﯽ‬
‫ﻣﺎﻩ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ رخ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﻧﻈﻢ هﺎی ﺳﺎﻻﻧﻪ هﻢ هﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﻣﻮری ﭼﻮن ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺣﻴﻮاﻧـﺎت و ﭘﺮﻧـﺪﮔﺎن در ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻓـﺼﻠﯽ‬
‫ﺣﮑﻤﻔﺮﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﯽ ﺗﺮدﯾﺪ‪ ،‬اﻧﺴﺎن هﺎ دارای ﻧﻈﻢ هﺎی ﻇﺮﯾﻔﯽ از ﻧـﻮع دراز ﻣـﺪت ﻧﻴـﺰ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﻧﻈـﻢ روزﻣـﺮﻩ‪ ،‬ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﻧﻈﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﻧﻈﻢ ﺧﻮردن و ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎﺳﯽ روزاﻧﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻت و ﮔﺮاﯾﺶهﺎ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷـﻤﺎ در‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ ٣‬ﺻﺒﺢ از ﺧﻮاب ﺑﺮﺧﻴﺰﯾﺪ و ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ای ﺑﻴﻨﺪﯾﺸﻴﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻃﻮر ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺗﺎن ﺧﻮاهـﺪ رﺳـﻴﺪ ﮐـﻪ ﻣـﺸﮑﻼت ﺷـﻤﺎ ﻗﺎﺑـﻞ ﺣـﻞ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬هﻤﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ اﮔﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ‪ ١١‬ﺻﺒﺢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺰﺋﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻣـﺴﺌﻠﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮی ﻧﻴﺎﻓﺘـﻪ‪ ،‬ﺑﻠﮑـﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ روﺣﯽ ﺷﻤﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻟﺤﺎظ ﭘﺰﺷﮑﯽ‪ ،‬ﻧﻈﻢ هﺎی روزﻣﺮﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﺿﺮوری اﺳﺖ‪ .‬واﮐﻨﺶ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ داروهﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﮐﻴﻔﻴـﺖ ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ )ﺁﻟـﺮژی( او‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻈﻢ روزﻣﺮﻩ ﺗﻔﺎوت ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ اﯾـﻦ ﻧﮑﺘـﻪ را در ﺗﺠـﻮﯾﺰ دارو ﻣـﺪ ﻧﻈـﺮ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﻧﻈﻢ روزﻣﺮﻩ اﻟﺰاﻣﺎً ﺑﺮای هﻤﻪ ﯾﮑﺴﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪" .‬اﻓﺮاد ﺻﺒﺤﮕﺎهﯽ" دارﯾﻢ و "اﻓﺮاد ﺷﺒﺎﻧﮕﺎهﯽ"‪.‬‬
‫هﺮ ﭼﻴﺰی ﮐﻪ ﻧﻈﻢ روزﻣﺮﻩ را ﺑﺮ هﻢ زﻧﺪ ﮐﺎرﺁﺋﯽ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﮐـﺴﺎﻧﯽ ﮐـﻪ ﺑـﻪ اﺟﺒـﺎر در ﻧﻮﺑـﺖ )ﺷـﻴﻔﺖ(‬
‫هﺎی ﺷﺐ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﻤﺎردﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺿـﻄﺮاری ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﺁﻧﻬـﺎ روﺑـﺮو ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ ﻧﻤـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ واﮐـﻨﺶ ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ﻧﺸﺎن دهﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﺁﻧﺎن ﺑﺎ ﺑﺪن ‪ ٣‬ﺻﺒﺢ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﺳﺎﻋﺖ ‪ ١١‬ﺻﺒﺢ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺴﺎﻓﺮتهﺎی ﺳﺮﯾﻊ و ﻃﻮﻻﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮق و ﯾﺎ ﻏﺮب‪ ،‬ﺷﻤﺎ در زﻣﺎن ﻣﺤﻠﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت از زﻣﺎن ﻋﺰﯾﻤﺖ واﻗﻊ ﻣﯽﺷـﻮﯾﺪ و‬
‫ﻧﻈﻢ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽ دهﻴﺪ‪ .‬اﯾﻦ را "اﺧﺘﻼف زﻣﺎن" ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮان ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﮐـﻪ اﻧـﺪﮐﯽ ﺑﻴﺎﺳـﺎﯾﻨﺪ و ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻈﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﻋﺎدت ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﺁن ﮐﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﯽ ﻣﻬﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﮐﻪ در ﺁن ﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻣﺎهﯽ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻓﻮﻟﻴﻨﯽ ﺑﺪون دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑـﻪ زﻣـﺎن و هـﻴﭻ راهﻨﻤـﺎﺋﯽ از ﺧـﺎرج ﺑـﺮای ﺗﻨﻈـﻴﻢ‬
‫ﻧﻈﻢ هﺎی روزﻣﺮﻩ اش ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ او ﭼﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬اﺣﺴﺎس او از زﻣـﺎن ﮐـﺎﻣﻼ ﺑﻴﺮاهـﻪ رﻓـﺖ‪ .‬وی‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﻤﯽ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ اﻓﺖ و ﺧﻴﺰهﺎی ﺁن ﻓﻘﻂ ﻧﻴﻤﯽ از روال ﻋﺎدی را داﺷﺖ‪ ،‬ﮔﺎهﯽ ‪ ٣٠‬ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﮔـﺎهﯽ ‪ ٢٢‬ﺗـﺎ ‪٢٤‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﯽرﻓﺖ‪ .‬ﻣﻴﺎن ﻏﺬاهﺎﯾﺶ وﻗﻔﻪهﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽﺗﺮی وﺟﻮد داﺷﺖ و ‪ ٧/٥‬ﮐﻴﻠـﻮﮔﺮم وزن ﮐـﻢ ﮐـﺮد‪ .‬ﻋـﺎدت ﻣﺎهﺎﻧـﻪ‬
‫وی )ﮐﻪ ﮐﻤﺎﺑﻴﺶ ﻧﻈﻤﯽ ﻣﺎهﻴﺎﻧﻪ اﺳﺖ( ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ .‬دﺳﺖ ﺁﺧﺮ وی ﻣﯽ ﭘﻨﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺪت ﭼﻬـﺎر ﻣـﺎﻩ ﺑﻠﮑـﻪ دو‬
‫ﻣﺎﻩ در زﯾﺮ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ و هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ در ﻣﺎﻩ اردﯾﺒﻬﺸﺖ از اﻋﻤﺎق زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻮر ﻣـﯽ ﮐـﺮد اواﺧـﺮ اﺳـﻔﻨﺪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫هﻤﻪ اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﺳﺎﻋﺖ زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‪ ،‬هﻢ از ﻟﺤﺎظ ﻧﻈﺮی و هﻢ از ﺟﻨﺒﻪ هﺎی ﻋﻤﻠﯽ ﻣﻬـﻢ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗـﺎ زﻣـﺎﻧﯽ ﮐـﻪ در‬
‫ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ هﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺮ ﻣﺤﺮﮐﻪ هﺎی ﺧﺎرﺟﯽ اﺗﮑﺎ ﮐﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺣﺴﻤﺎن از زﻣﺎن ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ روزی ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣـﺪ ﮐـﻪ‬
‫در ﻓﻀﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﺮد‪ .‬در ﮐﺮﻩ ﻣﺎﻩ‪ ،‬ﯾﮏ روز‪ ،‬دو هﻔﺘﻪ اﺳﺖ و ﺷﺐ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤﺎن اﻧـﺪازﻩ ﻃـﻮﻻﻧﯽ اﺳـﺖ‪ .‬در ﯾـﮏ ﻣـﺴﮑﻦ‬
‫ﻓﻀﺎﺋﯽ در ﺣﺎل ﭼﺮﺧﺶ‪ ،‬روز و ﺷﺐ هﺮ ﮐﺪام ﺷﺎﯾﺪ دو دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬در ﯾﮏ ﻣﺴﮑﻦ زﯾﺮ زﻣﻴﻨﯽ ﯾﺎ ﻣﺴﮑﻦ ﺑﯽ ﭘﻨﺠـﺮﻩ در‬
‫ﻓﻀﺎ‪ ،‬روز و ﺷﺐ اﺑﺪاً وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﭘﺲ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ در هﻤﻪ اﯾﻦ اوﺿﺎع‪ ،‬راهﻬﺎﺋﯽ ﺑﺮای ﺗﻨﺎوب ﺷﺐ و روز ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑـﻪ ﻣـﺪت‬
‫‪ ٢٤‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬در هﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺪن ﻣﺎ در ﻃﯽ زﻣﺎن هﺎﺋﯽ دﯾﺮﯾﻦ ﺑـﺎ اﯾـﻦ ﻧﻈـﻢ روزﻣـﺮﻩ ﺳـﺎزﮔﺎر ﮔـﺸﺘﻪ اﺳـﺖ و ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺪﻧﻤﺎن اﺣﺘﺮام ﺑﮕﺬارﯾﻢ‪.‬‬

‫از ﭘﻴﺮی ﭼﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ؟‬

‫ﭘﻴﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﯽ اﺳﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻧﻮﯾﻦ و ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮐﻪ ﻣﭽﻨﻴﮑﻮف ﺁن را ژروﻧﺘﻮﻟﻮژی و ﺳﭙﺲ اﯾﮕﻨﺎز ﻧﺎﺷﺮ ژرﯾﺎﺗﺮﯾﮏ ﻧﺎم ﻧﻬﺎدﻧـﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزﻩ ﭘﺴﻴﮑﻮژروﻧﺘﻮﻟﻮژی ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪای اﺳـﺖ از ﭘﻴـﺮیﺷﻨﺎﺳـﯽ و روانﺷﻨﺎﺳـﯽ دوران ﺳـﺎﻟﻤﻨﺪی رﺷـﺘﻪ ﻣـﺴﺘﻘﻠﯽ را در‬
‫ﺟﻬﺎن ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽدهﺪ‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻇﺎهﺮ ﮔﺬﺷﺖ ﻋﻤﺮ و ﺳﺎﻟﻤﻨﺪی را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﺷﮑﻞ ﻇﺎهﺮی اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﺴﺎن ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺮور ﭘﻮﺳـﺖ ﺳـﺮ و‬
‫ﺻﻮرت و دﺳﺖ هﺎ ﺧﺸﮏ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﭼﻴﻦ و ﭼﺮوکهﺎﯾﯽ در ﺁن ﭘﻴﺪا ﻣﯽﺷﻮد ﮐـﻪ رﻓﺘـﻪ رﻓﺘـﻪ رو ﺑـﻪ ﺗﺰاﯾـﺪ ﻣـﯽ ﮔـﺬارد‪ .‬ﻃـﺮاوت‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﯾﮏ ﻃﺒﻘﻪ ﭼﺮﺑﯽ زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺘﯽ اﺳﺖ از ﻣﻴـﺎن ﻣـﯽ رود و ﭘﻮﺳـﺖ ﺷـﻔﺎﻓﻴﺖ ﺧـﻮد را از دﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽ دهﺪ و در اﺛﺮ ﺿﻌﻒ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن رﻧﮓ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮهﺎی ﺳﺮ و ﺻﻮرت رﻧﮓ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣـﯽ دهـﺪ‬
‫و ﺳﻔﻴﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﺛﺮ اﺧﺘﻼل ﺟﺬب ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﮐﻠﺴﻴﻢ‪ ،‬اﺳﺘﺨﻮان هﺎ رو ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﯽ روﻧﺪ و ﻗـﺪ ﺧﻤﻴـﺪﻩ و ﮐﻮﺗـﺎﻩﺗـﺮ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫اﺧﺘﻼل ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن و ﮐﺎهﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺮﺧﯽ ﻏﺪﻩ هﺎی ﻣﺘﺮﺷـﺢ داﺧﻠـﯽ و ﮐـﺎهﺶ ﺁﻧـﺰﯾﻢ هـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﮐـﻪ در هـﻀﻢ و ﺟـﺬب و‬
‫ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺎز ﺑﺪن ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ دارﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﻣﯽﺁﯾﺪ و روﻧﺪ ﺗﺒﺎهﯽ رو ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽﮔﺬارد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ ﺳﻪ ﺿﺎﺑﻄﻪ وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺳﻦ زﻣﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺳﻦ ﺗﻘﻮﯾﻤﯽ ﮐﻪ ﺳﻦ اﻓﺮاد را از ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺣﺎل ﻣﯽﺳﻨﺠﻨﺪ و هﻤﺎن ﺳﻦ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺳﻦ ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﮋﯾﮏ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽهﺎی ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﮋﯾﮏ و ﺗﺤﻮﻻت ﻧﺎﺷـﯽ از ﺑﻴﻤـﺎریهـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ اﺳـﺘﻮار اﺳـﺖ‪ .‬ﭼـﻪ ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫اﻓﺮاد ﮐﻢ ﺳﺎل ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﻦ ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﮋﯾﮏ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ هﺴﺘﻨﺪ "ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺗﺮ از ﺳﻦ ﺗﻘﻮﯾﻤﯽ ﺧـﻮد هـﺴﺘﻨﺪ" و ﭼـﻪ ﺑـﺴﺎ اﻓـﺮاد‬
‫ﻣﺴﻦ ﮐﻪ از ﻧﻴﺮوی ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﺳﻦ رواﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻻت ﻋﺎﻃﻔﯽ و هﻴﺠﺎﻧﯽ و ﻧﻴﺮوی رواﻧﯽ ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﺳﻦ ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﮋﯾﮏ ﺗﻄـﺎﺑﻖ‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﻨﺪرﺳﺘﯽ دوران ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﯽ را ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳـﻦ ﺗﻘـﻮﯾﻤﯽ ﭼﻨـﻴﻦ ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨـﺪی‬
‫ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -١‬از ‪ ٣٥‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺗﺎ ‪ ٥٩‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﻣﻴﺎنﺳﺎﻟﯽ‪.‬‬
‫‪ -٢‬از ‪ ٦٠‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺗﺎ ‪ ٧٤‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﻣﺴﻨﯽ‪.‬‬
‫‪ -٣‬از ‪ ٧٥‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺗﺎ ‪ ٩٠‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﭘﻴﺮی‪.‬‬
‫‪ -۴‬از ‪ ٩٠‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺧﻴﻠﯽ ﭘﻴﺮ‪.‬‬
‫در ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﺷﺮح ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﮋﯾﮏ دورﻩ ﺳـﺎﻟﻤﻨﺪی داﻧـﺸﻤﻨﺪان ﻧﻈﺮﯾـﺎت ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮﻧﯽ اراﺋـﻪ دادﻩ اﻧـﺪ‪ :‬ﻣﭽﻨﻴﮑـﻮف ﻣـﯽ ﮔﻮﯾـﺪ‬
‫ﺳﺎﻟﻤﻨﺪی ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻋﻮارض ﻋﻔـﻮﻧﯽ ﻣﺰﻣﻨـﯽ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﻧـﺎﺗﻮاﻧﯽ و اﺳـﺘﺤﺎﻟﻪ "ﻧـﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﺗـﺮﻣﻴﻢ ﻋﻨﺎﺻـﺮ از دﺳـﺖ رﻓﺘـﻪ" و‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺧﻮارهﺎ هﻤﺮاﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﺮهﻠﺮ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪی دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ هﺎی ﺗـﺪرﯾﺠﯽ در ﺳـﺎﺧﺖ و ﺗﺮﮐﻴـﺐ ﻣﻮﺟـﻮد زﻧـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ و دارای اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﮔﺴﺘﺮدﻩ و دروﻧﯽ اﺳﺖ و ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ دارد و ﺑـﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑـﻪ ﺳـﻮی ﻓـﺴﺎد و‬
‫اﺿﻤﺤﻼل ﭘﻴﺶ ﻣﯽرود‪.‬‬
‫ﺁﺷﻮف ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﮐﺎﻟﺒﺪﮔﺸﺎﯾﯽ ‪ ٤٠٠‬ﻣﻮرد اﻓﺮاد ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ ٦٥‬ﺳﺎل در ﺳﺎل ‪ ١٩٣٧‬ﻣـﻴﻼدی اﻋـﻼم ﮐـﺮد "ﻣـﺮگ ﻃﺒﻴﻌـﯽ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪارد" و ﮐﺎﻟﺒﺪﮔﺸﺎﯾﯽ هﺎ ﻧﺸﺎن دادﻩاﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﺑﻴﻤﺎری ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﭘﻴﺮی‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﺁﺷﻮف‪ ،‬وارﺗﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﻬﻮﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﺧﻴﺮاً ﻧﻈﺮﯾـﺎت ﻣﺨﺘﻠـﻒ دﯾﮕـﺮی ﻧﻴـﺰ ﻣﻄـﺮح‬
‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات رﺷﺘﻪ هﺎی ﮐﻼژن ﺑﺎﻓﺖ هﻤﺒﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻮﻟﮑـﻮﻟﯽ در ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳـﻠﻮل هـﺎ و ﺑـﺎﻻﺧﺮﻩ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬
‫وراﺛﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻋﻠﻞ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﯾﺎ ﺗﺴﺮﯾﻊ ﻋﻼﯾﻢ ﭘﻴﺮی وراﺛﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺑﺎدزن ﻣﺎ را ﺧﻨﻚ ﻣﻴﻜﻨﺪ؟‬

‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮔﺮﻣﺘﺎن ﻣﯽﺷﻮد و ﯾﺎ اﺣﺴﺎس ﺳﺮﻣﺎ ﻣﯽﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬در واﻗﻊ اﯾﻦ دﻣﺎی ﺧﻮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﮐﻢ ﯾـﺎ زﯾـﺎد ﺷـﺪن‪ ،‬در ﺷـﻤﺎ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺴﺎسهﺎﯾﯽ ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽﺁورد‪.‬‬
‫ﺑﺪن ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﻣﺎی ﻣﺤﻴﻂ‪ ،‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﺧﻮد دﻣﺎﯾﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ ٣٧‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ اﯾـﻦ ﺳـﺨﻦ ﺑـﺪان‬
‫ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ دﻣﺎی درون ﺑﺪن هﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎهﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮی روی ﻣﯽدهﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﺪن ﺑﺮای ﺑﺎزﯾﺎﻓﺘﻦ دﻣـﺎی‬
‫ﻋﺎدی ﺧﻮد‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد هﻤﺎهﻨﮕﯽ ﻣﯽ زﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ هﻤﺎهﻨﮓ ﺳﺎزی از ﺳﻮی ﻣﺮﮐـﺰی در ﻣﻐـﺰ‪ ،‬هـﺪاﯾﺖ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬هﺮﮔـﺎﻩ‬
‫دﻣﺎی ﺧﻮن ﭘـﺎﯾﻴﻦ ﺑﻴﺎﯾـﺪ‪ ،‬ﻣﺮﮐـﺰ ﻣﺰﺑـﻮر ﺑـﺮ ﺣـﺮارت ﺁن ﻣـﯽ اﻓﺰاﯾـﺪ و هﺮﮔـﺎﻩ ﺣـﺮارت ﺧـﻮن ﺑـﺴﻴﺎر ﺑـﺎﻻ ﺑـﺮود‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻣﺮﮐـﺰ ﺑـﺮای‬
‫ﺧﻨﮏﺳﺎزی ﺧﻮن ﺁﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﻓﺮض ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬دﻣﺎی ﺧﻮن ﺷﻤﺎ ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﯽ‪ ،‬ﻣﻐﺰ ﺑﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪ اﻋﺼﺎب ﺳـﻤﭙﺎﺗﻴﮏ ﻓﺮﻣـﺎن ﻣـﯽ دهـﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﯽدرﻧﮓ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻏﺪﻩهﺎﯾﯽ ﭼﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﺰﯾﻢهﺎﯾﯽ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﮐﺴﻴﮋن را ﺳﺮﯾﻊﺗـﺮ ﺑـﺴﻮزاﻧﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤـﻞ اﮐـﺴﺎﯾﺶ‪،‬‬
‫در ﻋﻀﻠﻪ هﺎ و ﺟﮕﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬رﮔﻬﺎی ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺪن ﻣﻨﻘﺒﺾ ﻣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ ﺗـﺎ ﺣـﺮارت ﮐﻤﺘـﺮی ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﺗﺸﻌـﺸﻊ از ﺑـﺪن ﺧـﺎرج‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دﻣﺎی ﺑﺪن ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﯾﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻀﻠﻪ هﺎ ﺑﻪ ﺗﮑﺎﭘﻮی ﺷﺪﯾﺪ ﻣﯽ اﻓﺘﻨﺪ و در اﯾﻦ هﻨﮕﺎم ﻟﺮز ﺑﻪ اﻧـﺪاﻣﻤﺎن‬
‫ﻣﯽﻧﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ هﻤﻪ واﮐﻨﺶهﺎی ﺑﺪن اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺣﺮارت ﮐﻨﺪ و دﻣﺎ را ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻓﺮض ﮐﻨﻴﻢ دﻣﺎی ﺧﻮن ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ هﻨﮕﺎم اﮐﺴﺎﯾﺶ‪ ،‬ﮐﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬رﮔﻬﺎی ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺪن ﻣﻨﺒﺴﻂ ﻣﯽﺷـﻮﻧﺪ ﺗـﺎ‬
‫ﺣﺮارت اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺗﺸﻌﺸﻊ از ﺑﺪن ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺑﻪ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻋﺮق ﺑﺪن ﻧﻴﺰ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ داﻧﻴـﺪ ﮐـﻪ ﺑﺨـﺎر‬
‫ﺷﺪن ﻣﺎﯾﻊ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺎز درﺁﻣﺪن ﺁن‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺁن ﺣﺮارت ﻧﻴﺰ دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬درﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰی در ﺑـﺪن ﻣـﺎ ﺑـﻪ هﻨﮕـﺎم‬
‫ﻋﺮق ﮐﺮدن روی ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﻋﺮﻗﯽ ﮐﻪ از ﺳﻮراخ هﺎی ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ زﻧﺪ در واﻗﻊ ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﺷﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺳﺮاﺳـﺮ ﺑـﺪن را از‬
‫ﺗﻮ و ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﻋﺮق ﺑﻪﺻﻮرت داﻧﻪهﺎی ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ رﯾﺰی‪ ،‬از ﻣﻴﻠﻴﻮنهﺎ ﻣﻨﻔﺬ ﮐﻮﭼﮏ ﻓـﺮو ﻣـﯽرﯾـﺰد‪ .‬اﮐﻨـﻮن اﮔـﺮ‬
‫هﻮای ﻣﺠﺎور ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮﻃﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﮔﺬارد ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺷﻤﺎ اﺣـﺴﺎس ﺧﻨﮑـﯽ ﮐﻨﻴـﺪ‪ .‬ﺁﻧﮕـﺎﻩ ﺷـﻤﺎ ﺑـﺎدزﻧﯽ را ﺑـﻪ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ در ﻣﯽ ﺁورﯾﺪ‪ .‬ﭼﺮا؟ ﺑﺮای ﺁﻧﮑﻪ هﻮای ﻣﺮﻃﻮب را از ﻣﺠﺎورت ﭘﻮﺳﺖ ﺧـﻮد ﮐﻨـﺎر ﺑﺮاﻧﻴـﺪ‪ ،‬و ﺑـﺮ ﻣﻴـﺰان ﺗﺒﺨﻴـﺮ ﻋـﺮق ﺑﻴﻔﺰاﯾﻴـﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮب‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻋﺮق ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺮارت از ﺑﺪن دﻓﻊ ﻣﯽﺷﻮد و ﺷﻤﺎ اﺣﺴﺎس ﺧﻨﮑﯽ ﻣﯽﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫اﻋﺘﻴﺎد‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﺳﺎم ﺁور ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در ﺟﻬـﺎن و ﻗﺎﭼـﺎق روز اﻓـﺰون اﯾـﻦ ﻣـﻮاد ﭘﻴﺎﻣـﺪهﺎی وﺣـﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﺧﻮاهـﺪ داﺷـﺖ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﻧﺴﻞ ﺟﻮان و ﺑﺸﺮﯾﺖ را ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺴﺘﺮش ﺷﺒﮑﻪ ﻗﺎﭼﺎق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و دام اﻋﺘﻴﺎد‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮنهﺎ ﻧﻔﺮ ﺟﻮان را ﺑـﻪ‬
‫ﻓﺴﺎد و ﮐﺎم ﻣﺮگ ﻣﯽﮐﺸﺎﻧﺪ و ﺳﻮدﮔﺮان ﻣﺮگ را ﺑﻪ ﺛﺮوت و ﻗﺪرت ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻋﺘﻴﺎد ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺰرگ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﺑﻼﯾـﯽ اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ و دارای ﺟﻨﺒـﻪ هـﺎی ﻣﺘﻌـﺪد اﻗﺘـﺼﺎدی‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـﯽ‪ ،‬ﻓﺮهﻨﮕـﯽ‪ ،‬رواﻧـﯽ‪،‬‬
‫اﺧﻼﻗﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺁﮔﺎهﯽ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ درﺑﺎرﻩ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﮑﺒﺖ ﺑﺎر اﻋﺘﻴﺎد در ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮی و ﻣﻬـﺎر ﺁن ﮐﻤﮑـﯽ ﻣـﻮﺛﺮ‬
‫ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﯽﺁﯾﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر و ﺑﺎ زﺑﺎن ﺳﺎدﻩ درﺑﺎرﻩ اﻋﺘﻴﺎد و ﻋﻮارض و ﻋﻠﻞ ﺁن ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﺁوردﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ :‬اﻋﺘﻴﺎد ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ درﭘﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﮑـﺮر ﻣـﺎدﻩای ﺧـﺎص ﺑـﻪ ﺁن واﺑـﺴﺘﻪ ﺷـﻮد‪ .‬از اﯾـﻦرو ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﺑـﺮدن واژﻩ‬
‫واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺟﺎی اﻋﺘﻴﺎد ﻋﻠﻤﯽﺗﺮ و دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪.‬‬
 ‫اﻋﺘﻴﺎد ﺑﺎ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ و رواﻧﯽ هﻤﺮاﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از داروهﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺎ اﯾﺠـﺎد واﺑـﺴﺘﮕﯽ رواﻧـﯽ در ﺑﻴﻤـﺎر‬
‫ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ و اﻋﺘﻴﺎد ﺑﺪهﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮد ﻣﻌﺘﺎد ﺑﺎ درﯾﺎﻓـﺖ ﻣـﻮاد اﻋﺘﻴـﺎدﺁور ﺳـﺮﺧﻮش و راﺿـﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ﺑـﺎ ﺗﻮﻗـﻒ‬
‫ﻣﺼﺮف دارو دﺟﺎر ﺧﻤﺎری و اﺧﺘﻼل ﺷﺪﯾﺪ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮاد اﻋﺘﻴﺎدﺁور ﺳﺒﺐ ﭘﻴﺪاﯾﺶ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻓﺮد ﻣﻌﺘﺎد ﺑﺮای دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺛﺮ اوﻟﻴﻪ اﯾﻦ ﻣـﻮاد‬
‫ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﮐﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﺼﺮف ﺧﻮد را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدهﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺪت و ﻧﻮع واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮاد اﻋﺘﻴـﺎدﺁور ﺑﺮﺣـﺴﺐ ﻧـﻮع و اﺛـﺮ ﺁن ﻣﺘﻔـﺎوت اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧـﯽ از اﯾـﻦ ﻣـﻮاد ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺗﺮﯾـﺎک و‬
‫ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺁن واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺎﺛﻴﺮی ﮐﻪ ﺑﺮ روان و ذهﻦ ﻓـﺮد ﻣـﯽﮔﺬارﻧـﺪ اﻋﺘﻴـﺎد دهﻨـﺪﻩ‬
‫ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻧﻤﯽﺁﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻋﺘﻴﺎد ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ درﭘﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﮑﺮر ﻣﺎدﻩ ای ﺧﺎص ﺑﻪ ﺁن واﺑـﺴﺘﻪ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑﻄـﻮر ﺧﻼﺻـﻪ داروهـﺎی روان ﮔـﺮدان و‬
‫ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﻣﺤﺮک را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﮐﺮد‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪی ﺧﻮد از اﺷﮑﺎﻻﺗﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺗﺮﯾﺎک و ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺁن و ﻧﻴﺰ داروهﺎی ﻣﺨﺪر ﺻﻨﺎﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺘﯽدﯾﻦ و ﺑﻌﻀﯽ ﭼﺴﺐهﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻣﻮاد ﻣﺤﺮک ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮﮐﺎﺋﻴﻦ ﮐﻪ ﻣﺤﺮک ﻗﺸﺮ ﻣﻐﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺁﻣﻔﺘﺎﻣﻴﻦ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻣﻮاد ﺗﻮهﻢزا ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ رواﻧﯽ را ﻣﺨﺘﻞ و اﯾﺠﺎد ﺗﻮهﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺣﺸﻴﺶ‪ ،‬ال‪ .‬اس‪ .‬دی‪ ،‬ﻣﺴﮑﺎﻟﻴﻦ و ﭘﺴﻴﻠﻮﺳﻴﻠﻴﻦ‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﺧﻮابﺁورهﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎرﺑﻴﺘﻮرﯾﮏهﺎ و هﻤﭽﻨـﻴﻦ داروهـﺎی ﺿـﺪ اﺿـﻄﺮاب و ﺁرامﺑﺨـﺶ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣﭙﺮوﺑﺎﻣـﺎت و ﺑﻨﺰودﯾـﺎزﭘﻴﻦهـﺎ ﮐـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﻣﮑﺮر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ و رواﻧـﯽ اﯾﺠـﺎد ﮐﻨﻨـﺪ و ﺑـﻪ هﻨﮕـﺎم ﺗـﺮک دارو ﻋﻼﯾـﻢ ﺗـﺮک اﻋﺘﻴـﺎد را‬
‫ﺁﺷﮑﺎر ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺘﺎد از ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﺧﻼﻗﯽ ﺑﻪ ﻗﻬﻘﺮا ﻣﯽ رود و ﺑﺎ زﯾﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻇﻮاﺑﻂ اﺧﻼﻗﯽ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات هﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺧـﻮد‬
‫را ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن ﻣﺎدﻩ ﻣﺨﺪر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﺗﺮﯾﺎک ﺷﻴﺮاﺑﻪ ﺳﻔﺖ ﺷﺪﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ از ﮔﻴﺎهﯽ ﺑﻨﺎم ﮐﻮﮐﻨﺎر ﯾﺎ ﺧﺸﺨﺎش ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﺗﻬﻴﻪ ﺗﺮﯾﺎک ﮐﭙـﺴﻮل ﻧـﺎرس‬
‫ﺧﺸﺨﺎش را ﺗﻴﻎ ﻣﯽزﻧﻨﺪ و ﺑﺎ روشهﺎی ﺧﺎﺻﯽ ﺷﻴﺮاﺑﻪهﺎ را ﺟﻤﻊﺁوری و ﺁﻣﺎدﻩ ﻣﺼﺮف ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬رﻧـﮓ ﺗﺮﯾـﺎک ﻗﻬـﻮﻩای و ﺑـﻮی‬
‫ﺁن ﻧﺎﻓﺬ و ﻗﻮی اﺳﺖ‪.‬‬
‫هﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﺮﯾﺎک در دﺳﺖ ﭘﺰﺷﮏ داروﯾﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮای درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎری هﺎﺳﺖ و ﻣـﺸﺘﻘﺎت ﺁن در ﺑـﺴﻴﺎری داروهـﺎ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺑﺮﺧـﯽ‬
‫ﺷﺮﺑﺖ هﺎی ﺳﺮﻓﻪ وﺟﻮد دارد اﻣﺎ ﻣﺼﺮف ﻧﺎدرﺳﺖ ﺁن ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻣﯽﺁﻓﺮﯾﻨﺪ و ﺗﺮﯾﺎﮐﯽهﺎ هﻤﮕﯽ دﭼﺎر ﻋﻮارض ﻣﺘﻌﺪد ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﺎک اﺑﺘﺪا ﻧﻮﻋﯽ ﻧﺸﺎط و ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ زودﮔﺬر ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﺳﺖ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺁن ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻨﻔﯽ ﺁﻏﺎز ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﮐـﻪ‬
‫ﻓﺮد را ﺑﺮای ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁوردن ﺁن ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮش اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﺠﺪد ﺗﺮﯾﺎک وا ﻣـﯽدارد‪ .‬ﺣﺮﮐـﺎت ارادی ﻣﻌﺘـﺎد ﭘـﺲ از ﻣﺮﺣﻠـﻪ اول‬
‫ﮐﻨﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺷﺨﺺ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ اﻣـﻮر ﺑـﯽ ﺗﻔـﺎوت ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ارادﻩ ﺗﺮﯾـﺎﮐﯽ ﺳـﺴﺖ و ﻣﺘﺰﻟـﺰل و ﮔﺮﯾـﺰ از دام اﻋﺘﻴـﺎد ﺑـﺮاﯾﺶ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺘﺎد از ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﺧﻼﻗﯽ ﺑﻪ ﻗﻬﻘﺮا ﻣﯽ رود و ﺑﺎ زﯾﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻇﻮاﺑﻂ اﺧﻼﻗﯽ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات هﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺧـﻮد‬
‫را ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن ﻣﺎدﻩ ﻣﺨﺪر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺎدﻩ ﻣﺨﺪر ﺑﻪ ﻣﻌﺘﺎد ﻧﺮﺳـﺪ دﭼـﺎر ﻋﻼﯾـﻢ ﺧﻤـﺎری ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ﻧـﺸﺎﻧﻪ هـﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺧﻤﻴـﺎزﻩ‪ ،‬ﺁﺑﺮﯾـﺰش از ﺑﻴﻨـﯽ‪،‬‬
‫ﻋﻄﺴﻪ‪ ،‬ﻋﺮق زﯾﺎد‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﻟـﺮز‪ ،‬ﺑـﯽ ﻗـﺮاری و اﺿـﻄﺮاب در او ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ اداﻣـﻪ ﻣﺤﺮوﻣﻴـﺖ‪ ،‬ﻋـﻮارض ﺷـﺪﯾﺪﺗﺮ و‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺑﯽاﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬دردهﺎی ﺷﺪﯾﺪ ﭘﺸﺖ و ﺷﮑﻢ و ﻋﻀﻼت دﺳﺖ و ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﻮارض دﯾﮕﺮ اﻓﺰودﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺁﯾﺎ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ و ﺗﺸﻨﮕﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻬﺎر ﮐﺮد؟‬

‫اﺣﺴﺎس ﺗﺸﻨﮕﯽ هﻨﮕﺎﻣﯽ دﺳﺖ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ اﺣﺴﺎس ﺧﺸﮑﯽ در ﮔﻠﻮ ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬اﺣـﺴﺎس ﮔﺮﺳـﻨﮕﯽ ﻧﻴـﺰ هﻨﮕـﺎﻣﯽ اﺳـﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﺎﻟﯽ ﺑﻮدن ﻣﻌﺪﻩ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻏﻴﺮ از اﯾﻦ هﺎﺳﺖ! ﭼﺮا ﮐﻪ هﻴﭻ ﯾـﮏ از اﯾـﻦ دو اﺣـﺴﺎس ﻧﻴـﺴﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺎ را ﮔﺮﺳﻨﻪ ﯾﺎ ﺗﺸﻨﻪ ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﺧﻮن ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻘﺪار ﻣﻌﻴﻨﯽ ﺁب و ﻧﻤﮏ در ﺑﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻓﺖ هﺎی ﺑﺪن ﻧﻴﺰ هﻤﻴﻦ ﻃﻮر‪ .‬اﮐﻨﻮن ﻓﺮض ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ اﯾـﻦ ﻣﻮازﻧـﻪ‬
‫در ﻟﺤﻈﻪ ای ﺑﺮ هﻢ ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﺑﻪ هﺮ دﻟﻴﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮن ﺑﯽ درﻧﮓ از درون ﺑﺎﻓﺖهﺎ ﺁﻧﻘﺪر ﺁب ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﻣﻮازﻧـﻪ ﺧـﻮد‬
‫را ﺑﺎز ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻢ ﺷﺪن ﺁب در ﺑﺎﻓﺖ هﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺸﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺟـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ در ﻣﻐـﺰ‪ ،‬ﻣﺨـﺎﺑﺮﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬در اﯾـﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬ﻣﺮﮐـﺰ‬
‫ﺗﺸﻨﮕﯽ ﺗﮑﺎﻧﻪ ای ﺑﻪ ﺣﻠﻖ ﯾﺎ ﮔﻠﻮ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ و ﺳﺒﺐ اﻧﻘﺒﺎض ﺁن ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺮ اﺛـﺮ اﯾـﻦ اﻧﻘﺒـﺎض اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻣـﺎ در ﮔﻠـﻮی ﺧـﻮد‬
‫اﺣﺴﺎس ﺧﺸﮑﯽ ﻣﯽﮐﻨﻴﻢ و ﻧﺪا ﺑﺮﻣﯽﺁورﯾﻢ ﮐﻪ ﺗﺸﻨﻪاﯾﻢ!‬
‫اﺣﺴﺎس ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻧﻴﺰ از ﻣﻐﺰ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ در ﻣﻐﺰ ﺟﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﺑﻨﺎم ﻣﺮﮐﺰ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻣﺰ ﺑـﺮ‬
‫روی ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻌﺪﻩ و رودﻩهﺎ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻏﺬای ﮐﺎﻓﯽ در ﺧﻮن هﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻌﺪﻩ و رودﻩهـﺎ را ﮐﻨـﺪ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ .‬وﻟـﯽ هﻤـﻴﻦ ﮐـﻪ ﻣـﻮاد‬
‫ﻏﺬاﯾﯽ در ﺧﻮن ﮐﻢ ﺷﻮد‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎ ﺷﻞ ﮐﺮدن ﺗﺮﻣﺰ هﺎ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬رودﻩ هﺎ ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌـﺪﻩ‬
‫"ﻣﯽﻏﺮد" و ﺑﻪ ﻣﺎ اﺣﺴﺎس ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ دﺳﺖ ﻣﯽدهﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ ﺗﺎ ﺣﺪودی ﻗﺎدرﯾﻢ ﮐﻪ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﺧﻮد را ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ از راﻩ ﻣﻬـﺎر ﮐـﺮدن ﺳـﺮﻋﺖ ﻣـﺼﺮف ذﺧﻴـﺮﻩ ﻏـﺬاﯾﯽ ﻣﻴـﺴﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﮐﻮﭼﮏ و ﻓﻌﺎل ﺗﺮ زودﺗﺮ ذﺧﻴﺮﻩ ﻏﺬاﯾﯽ ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﻣـﺼﺮف ﻣـﯽ رﺳـﺎﻧﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‪ ،‬ﯾـﮏ ﭘﺮﻧـﺪﻩ ﻣـﺜﻼً‬
‫ﻇﺮف ﭘﻨﺞ روز از ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻣﯽﻣﻴﺮد‪ .‬وﻟﯽ ﯾﮏ ﺳﮓ در دوازدﻩ روز‪.‬‬
‫ﺑﻬﻨﮕﺎم ﺁراﻣﺶ‪ ،‬ذﺧﻴﺮﻩ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ در ﺑﺪن ﻣﺪﺗﯽ درازﺗﺮ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺮ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺷـﻮد و ﯾـﺎ وﺣـﺸﺖ ﮐﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺮدم هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻪ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻋﺎدت ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦ از راﻩ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻤﺮﮐـﺰ ﺁﮔﺎهﺎﻧـﻪ‪،‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﻴﺮد‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻗﺎدر ﻣﯽﺳﺎزﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﺎرهﺎی دﺷﻮار ورزﺷﯽ را اﻧﺠﺎم دهﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻣﻬﺎر ﮐﺮدن ﺗﺸﻨﮕﯽ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ؛ وﻟﯽ ﺑﺎز ﮐﺴﺎﻧﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻮﺷﺶهﺎی ﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑـﺮ ﺁن‬
‫ﺗﺎب ﻣﯽﺁورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﻮدک ﺑﻪ ﺣﺮف ﻣﯽﺁﯾﺪ؟‬

‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮐﻠﻤﻪ ای ﮐﻪ ﮐﻮدک ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﯽ ﺁورد ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻮﯾﺎ اﯾﻦ هﻤﺎن ﮐﻠﻤﻪ ای اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﺁن ﻣـﺎدر ﺧـﻮد را ﺻـﺪا ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﯾﺪ ﮔﻤﺎن ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻠﻤﻪ "ﻣﺎﻣﺎن" ﮐﺎری ﺳﺎدﻩ اﺳﺖ! وﻟﯽ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ای ﺑﺮای اﯾﻦ ﯾـﺎدﮔﻴﺮی وﺟـﻮد‬
‫دارد‪ .‬اﮐﻨﻮن اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ را ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم از ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﺬراﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐـﻮدک ﭘـﺎ ﺑـﻪ دﻧﻴـﺎ ﻣـﯽﮔـﺬارد‪ ،‬ﻣﻐـﺰ وی هﻤﭽـﻮن ﺑﺮﮔـﯽ ﺳـﻔﻴﺪ و ﻧﻨﻮﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ‪ .‬هـﻴﭻ ﭼﻴـﺰی در ﺁن وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪.‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻐﺰ ﮐﻪ ﺣﻮاس ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را درک ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬هﻨـﻮز ﭼﻴـﺰی درﯾﺎﻓـﺖ ﻧﮑـﺮدﻩ اﻧـﺪ‪ .‬درﺳـﺖ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﭼـﺸﻤﺎن‬
‫ﮐﻮدک ﺑﺎز اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ رﺷﺘﻪ اﻋﺼﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﭼﺸﻢ او را ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ارﺗﺒـﺎط ﻣـﯽدهـﺪ‪ ،‬هﻨـﻮز ﺗﮑﺎﻣـﻞ ﻧﻴﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬از اﯾـﻦرو ﻣﻐـﺰ وی‬
‫ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻴﺰی را در ﺧﻮد ﺛﺒﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﯾﮑﯽ دو ﻣﺎﻩ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻋﺼﺎب رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪ ،‬ﮐﻮدک ﻗﺎدر ﺑﻪ دﯾـﺪن ﻣـﺎدرش ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺛﺮ دﯾﺪن ﻣﮑﺮر ﭼﻴﺰی‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺮای ﻣﺮﺋﻴﺎت‪ ،‬در ﻣﻐﺰ ﮐﻮدک رﺷﺪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻮردهﺎی ﻣﮑﺮر وی ﺑﺎ ﻣﺎدرش‪ ،‬ﭘﯽ در ﭘـﯽ‬
‫ادراک هﺎﯾﯽ ﺑﺮاﯾﺶ ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬ادراک هﺎﯾﯽ ﮐﻪ هﻤﻪ در هﻤﺎن ﻣﺮﮐﺰ ﺛﺒﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗـﺎزﻩ در اﯾـﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﮐـﻮدک‬
‫ﻣﺎدر ﺧﻮد را ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺎدر ﻣﺘﻮﺟـﻪ اﯾـﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ از رﺷـﺪ ﮐـﻮدک ﺧـﻮﯾﺶ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ ،‬ﺷـﺮوع ﺑـﻪ ﻣﻌﺮﻓـﯽ ﺧـﻮد‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﮔﺎﻩ و ﺑﯽﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺧﻮد اﺷﺎرﻩ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪" :‬ﻣﺎﻣﺎن"‪.‬‬
‫در ﺁﻏﺎز‪ ،‬ﮐﻮدک ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺷﻨﻴﺪن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﯽ هﻤﭽﻨﺎن ﮐﻪ اﻋﺼﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ رﺷﺪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺷـﻨﻴﺪن هـﻢ ﺗﻮاﻧـﺎ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﮑﺮار‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺮای ﻣﺴﻤﻮﻋﺎت‪ ،‬در ﻣﻐﺰش ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮐﻢ ﮐـﻢ ﻣﻌﻨـﺎی ﮐﻠﻤـﻪ "ﻣﺎﻣـﺎن" را درک ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ و‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﺁن را ﺧﻮب ﺑﻪ ذهﻦ ﻣﯽ ﺳﭙﺎرد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺎدر ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ ﻓﺮزﻧـﺪ ﺧـﻮد ﺣـﺮف زدن ﺑﻴـﺎﻣﻮزد‪ .‬ﻣـﺜﻼً ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﺗﮑـﺮار ﮐﻠﻤـﻪ‬
‫"ﻣﺎﻣﺎن" ﯾﮏ واﻗﻌﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﺮای ﮐﻮدک روی ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻴﺎن ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﺎدر ﮐـﻪ در ﻣﺮﮐـﺰ ﺑﻴﻨـﺎﯾﯽ ﻣﻐـﺰ وی ﻧﻘـﺶ ﻣـﯽ ﺑﻨـﺪد‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫ادراک ﺻﺪاﯾﯽ ﮐﻪ از ﮔﻔﺘﻦ ﺁن ﮐﻠﻤﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺷﻨﻮاﯾﯽ ﻣﻐﺰ وی راﻩ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬راﺑﻄـﻪ ای ﺑﺮﻗـﺮار ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫روﯾﺪادی را ﺗﺪاﻋﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ اﮐﻨﻮن ﮐﻮدک ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻬﺮﻩ ﻣﺎدر را ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ وﻗﺘﯽ او را ﻣﯽﺑﻴﻨﺪ ﺑﻪ ﯾـﺎد ﮐﻠﻤـﻪ‬
‫"ﻣﺎﻣﺎن« هﻢ ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫از اﯾﻦ ﭘﺲ ﮐﻮدک ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ از ﻣﺎدر ﺧﻮد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﻠﻤﻪ "ﻣﺎﻣﺎن" را ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺮ زﺑﺎن ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻓﻌـﻼً در ذهـﻦ ﺧـﻮد ﺟـﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ ،‬و ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ﺁن را ادا ﻧﻴﺰ ﺑﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﮐﻮﺷﺶ هﺎی ﻣﮑﺮر‪ ،‬هﺮ ﺑﺎر ﮐﻪ ﻣﺎدر ﺧﻮد را ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻀﻠﻪ هـﺎی‬
‫ﺻﻮرﺗﺶ را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﻣﯽ ﺁورد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ را در ﺧﻮد اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﯾﺪ‪" :‬ﻣﺎﻣﺎن"‪ .‬و در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﯽ اﺳـﺖ‬
‫ﮐﻪ ﭼﻮن ﻣﺎدر ﻣﯽﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻮدﮐﺶ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﮑﻠﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬از ﺷﺎدی در ﭘﻮﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﻤﯽﮔﻨﺠﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﭼﺸﻢ‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢ ﺣﺴﺎﺳﺘﺮﯾﻦ ﻋﻀﻮ ﺑﺪن اﺳﺖ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ زﯾﺎد در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﺪﯾﺪات ﻣﺤﻴﻄﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮاﻇﺒﺖ از ﭼـﺸﻢ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺑﻴﻤﺎری‪ ،‬ﮐﺎری ﺑﺴﻴﺎر ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ و ﮐﻢ هﺰﯾﻨﻪ ﺗـﺮ از درﻣـﺎن ﺑﻴﻤـﺎری اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻣﺘﺎﺳـﻔﺎﻧﻪ ﺑـﺪون ﺁن ﮐـﻪ ﻣﺘﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﻢ وﻗﺘﯽ دﭼﺎر ﺑﻴﻤﺎری ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ ﮐﻪ هﺰﯾﻨﻪ زﯾﺎدی را ﺑﺮای درﻣﺎن ﺁن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﭙﺮدازﯾﻢ و ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻣﻘـﺪاری از‬
‫ﺑﻴﻨﺎﯾﯽ ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ از دﺳﺖ ﺑﺪهﻴﻢ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ ٧٠‬درﺻﺪ اﻃﻼﻋـﺎت زﻧـﺪﮔﯽ هـﺎ از ﻃﺮﯾـﻖ ﭼـﺸﻢ درﯾﺎﻓـﺖ ﻣـﯽ ﺷـﻮد و‬
‫اﻋﻀﺎی دﯾﮕﺮ ﻓﻘﻂ ﺗﺎ ﺣﺪودی اﻣﮑـﺎن ﺟـﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﭼـﺸﻢ را دارﻧـﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﮔـﻮش و ﯾـﺎ ﺣـﺲ ﻻﻣـﺴﻪ‪ .‬ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﭼﺸﻢ ﺟﻬﺖ داﺷﺘﻦ ﭼﺸﻤﯽ ﺳﺎﻟﻢ ﯾﮏ اﻣﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻟـﺬا در اﯾﻨﺠـﺎ ﺳـﻌﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﻣﻄـﺎﻟﺒﯽ از ﻋﻼﯾـﻢ‬
‫هﺸﺪار دهﻨﺪﻩ ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎی ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﻧﮑﺎﺗﯽ ﭼﻨﺪ درﺑﺎرﻩ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﭼـﺸﻢ‪ ،‬ﻧﻘـﺶ ﺗﻐﺬﯾـﻪ در ﺳـﻼﻣﺖ ﭼـﺸﻢ و ﺑﻴﻨـﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻋﻴﻨﮑﻬـﺎی‬
‫ﺁﻓﺘﺎﺑﯽ و اهﻤﻴﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻟﻨﺰهﺎ ﻃﺮح ﺷﻮد ﺗﺎ راهﮕﺸﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭼﺸﻤﯽ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫از ﻋﺪد ﭘﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪاﻧﻴﻢ!‬

‫ﺗﺮﺑﻴﻊ داﯾﺮﻩ‪ :‬ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳـﺘﺎن ﻣـﺴﺎﺣﺖ هـﺮ ﺷـﻜﻞ هﻨﺪﺳـﯽ را از را ﺗﺮﺑﻴـﻊ ان ﯾﻌﻨـﯽ از راﻩ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺁن ﺑـﻪ ﻣﺮﺑﻌـﯽ هـﻢ ﻣـﺴﺎﺣﺖ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻦ راﻩ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ هﺮ ﺷﻜﻞ ﭘﻬﻠﻮدار ﭘﯽ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺁﻧﮕـﺎﻩ آـﻪ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻣـﺴﺎﺣﺖ‬
‫داﯾﺮﻩ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ آﻪ ﺗﺮﺑﻴﻊ داﯾﺮﻩ ﻣﺴﺎﻟﻪ ای ﻧﺎﺷﺪﻧﯽ ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪ .‬در هﻨﺪﺳـﻪ اﻗﻠﻴﺪﺳـﯽ ﺛﺎﺑـﺖ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد آـﻪ ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫ﻣﺤﻴﻂ هﺮ داﯾﺮﻩ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﺁن ﻋﺪد ﺛﺎﺑﺘﯽ اﺳﺖ و ﻣﺴﺎﺣﺖ داﯾﺮﻩ از ﺿﺮب ﻣﺤﻴﻂ در ﯾﻚ ﭼﻬﺎرم ﻗﻄﺮ ﺁن ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾـﺪ‪ .‬و ﻣـﺴﺎﻟﻪ‬
‫ﺑﺪان ﺟﺎ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ آﻪ ﺧﻄﯽ رﺳﻢ آﻨﻨﺪ آﻪ درازای ﺁن ﺑﺎ ﺁن ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ رﺳﻢ اﯾـﻦ ﺧـﻂ ﻧﺎﺷـﺪﻧﯽ ﺑـﻮد‪ .‬ﺳـﺮاﻧﺠﺎم راﻩ‬
‫ﭼﺎرﻩ را در ﺁن دﯾﺪﻧﺪ آﻪ ﯾﻚ ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺁن ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﺁورﻧﺪ‪.‬‬
‫ارﺷﻤﻴﺪس آﺴﺮ ﺑﻴﺴﺖ و دو هﻔـﺘﻢ را ﺑﺪﺳـﺖ ﺁورد آـﻪ ﺳـﺎﻟﻴﻦ دراز ﺁن را ﺑـﻪ آـﺎر ﻣـﯽ ﺑﺮدﻧـﺪ ﭘـﺲ از ﺁن و ﺑـﺮای ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت‬
‫دﻗﻴﻘﺘﺮ آﺴﺮ ﺳﻴﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎﻩ و ﭘﻨﺞ ﺑﺮ روی ﺻﺪ و ﺳﻴﺰدﻩ را ﺑﻪ آﺎر ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻋﺪد ﭘﯽ و ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺳﻴﺼﺪ و ﭘﻨﺠـﺎﻩ‬
‫و ﭘﻨﺞ ﺑﺮ روی ﺻﺪ و ﺳﻴﺰدﻩ ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ‪ ٣‬دﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻴﻢ اﺳﺖ‪ .‬رﯾﺎﺿﯽ دان ﺑﺰرگ اﯾﺮاﻧﯽ ﺟﻤـﺸﻴﺪ آﺎﺷـﺎﻧﯽ ﺑـﺮای ﻧﺨـﺴﺘﻴﻦ ﺑـﺎر‬
‫ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺤـﻴﻂ ﺑـﻪ ﻗﻄـﺮ داﯾـﺮﻩ را ﺑﺪﺳـﺖ ﺁورد آـﻪ ﺗـﺎ ‪ ١٦‬رﻗـﻢ ﭘـﺲ از ﻣﻤﻴـﺰ دﻗﻴـﻖ ﺑـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ رﯾﺎﺿـﯽ دان و ﻣـﻨﺠﻢ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻘﺪار ‪ ٢‬را ﺗﺎ ﺷﺎﻧﺰدﻩ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر در رﺳﺎﻟﻪ ﻣﺤﻴﻄﻴﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 6.2831853071795865‬ﺑﺪﺳﺖ ﺁورد‪.‬‬
‫در ﺟﻤﻠﻪ زﯾﺮ هﺮ ﮔﺎﻩ ﺗﻌﺪاد ﺣﺮﻓﻬﺎی آﻠﻤﻪ هﺎ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ ﻣﻘﺪار ﻋﺪد ﭘﯽ ﺗﺎ دﻩ رﻗﻢ ﭘﺲ از ﻣﻤﻴﺰ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ‪:‬‬
‫ﺧﺮد و ﺑﻴﻨﺶ و ﺁﮔﺎهﯽ داﻧﺸﻤﻨﺪان رﻩ ﺳﺮﻣﻨﺰل ﻣﻘﺼﻮد ﺑﻤﺎ ﺁﻣﻮزد‪.‬‬
‫‪3...1...4...1....5........9.......2......6......5.....3....4..‬‬
‫روز ‪ 14‬ﻣﺎرس ﻣﺼﺎدف اﺳﺖ ﺑﺎ روز ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻋﺪد ﭘﯽ ﯾﺎ هﻤﺎن ‪ . ٣٫١٤‬دراﯾﻦ روز ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎ و ﻣﺮاﺳـﻢ ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ در اﻧﺠﻤـﻦ هـﺎ و‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻞ رﯾﺎﺿﯽ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪﻩ‪.‬‬

‫ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺁهﻨﺮﺑﺎﯾﯽ آﺮﻩ زﻣﻴﻦ‪.‬‬

‫زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺪاﯾﺶ ﺁهﻨﺮﺑﺎ‪ ،‬ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن آﻮﺗﺎهﯽ ﭘﯽ ﺑﺮدﻧﺪ آﻪ آـﺮﻩ زﻣـﻴﻦ ﻧﻴـﺰ ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﺁهﻨﺮﺑـﺎﯾﯽ دارد‪ .‬ﺗـﺎ ﺁﻧﺠـﺎ آـﻪ ﻧـﺎم‬
‫ﻗﻄﺐ هﺎی ﺁهﻦ رﺑﺎ را را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺎم ﻗﻄﺐ هﺎی زﻣﻴﻦ ﻧﺎم ﮔﺬاری آﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒـﺎل ﺁن ﺑـﺮای اوﻟـﻴﻦ در ﺳـﺎل ‪ ١٦٠٠‬ﻣـﻴﻼدی‪،‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ "ﮔﻴﻠﺒﺮت" زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ ﺁهﻨﺮﺑﺎی ﺑﺰرگ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮای دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ در آـﺮﻩ زﻣـﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬
‫هﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﺁﻏﺎز ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺁن ﺗﺎ آﻨﻮن‪ ،‬اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺣﺘـﯽ ﺑﻌـﻀﯽ ﻣـﯽ ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ ،‬ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ آـﺮﻩ زﻣـﻴﻦ‪،‬‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ آﺮﻩ هﺎی دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ را ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻣﺬاب داﺧﻞ آﺮﻩ زﻣﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ داﻧﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻜﯽ از وﯾﮋﮔﯽ هﺎی ﻣﻬﻢ آﺮﻩ زﻣﻴﻦ‪ ،‬وﺟﻮد ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺁهﻨﺮﺑﺎﯾﯽ در ﺁن اﺳﺖ و ﻣﺎﻧﻨـﺪ اﯾـﻦ اﺳـﺖ آـﻪ درون آـﺮﻩ زﻣـﻴﻦ‪ ،‬ﺁهﻨﺮﺑـﺎی‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﯽ ﻗﺮار دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺗﺎ آﻨﻮن‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾﻪ هﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﺮای ﻋﻠﺖ ﺁن اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ‬
‫آﻪ درون آﺮﻩ زﻣﻴﻦ ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﺬاب در ﺣﺎل ﺣﺮآﺖ وﺟﻮد دارد و ﺑﻴﺸﺘﺮ اﯾﻦ ﻣﻮاد‪ ،‬از ﺟﻨﺲ ﺁهﻦ و ﻧﻴﻜﻞ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻮاد ﺣﺮآﺖ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ ،‬در اﻃﺮاف ﺁن ﺟﺮﯾﺎن هﺎی اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ ﺿﻌﻴﻔﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ آﻪ در ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽ ﺷـﻮد آـﺮﻩ‬
 ‫زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺁهﻨﺮﺑﺎﯾﯽ ﭘﻴﺪا آﻨﺪ و در اﻃﺮاف آﺮﻩ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﻣﺎ روی ﺁهﻨﺮﺑﺎی ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫"زﻣﻴﻦ" زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ آﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ دﯾﮕﺮ از ﺳﻴﺎرﻩ هﺎی ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ دارﻧـﺪ آـﻪ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ ﻣـﯽ ﺗـﻮان از ﻋﻄـﺎرد و‬
‫ﻣﺸﺘﺮی ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ در ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﺑﺴﻴﺎری ﺳﺘﺎرﻩ هﺎی دﯾﮕﺮ ﻧﻴﺰ دﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ آـﺮﻩ زﻣـﻴﻦ‪،‬‬
‫ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﯽ در ﺟﻬﺖ ﯾﺎﺑﯽ آﺸﺘﯽ هﺎ و هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎ دارد‪ .‬ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻴـﺴﺖ و در ﻓﺎﺻـﻠﻪ‬
‫هﺎی زﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ای ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ آﻤﻚ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل ﯾﺎ ﺟﻨﻮب ﺑﺮوﯾﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل و ﺟﻨـﻮب واﻗﻌـﯽ آـﺮﻩ زﻣـﻴﻦ ﻧﻤـﯽ‬
‫رﺳﻴﻢ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ و ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ آﺮﻩ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ هﻢ ﯾﻜﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻨﻜﻪ ﻗﻄـﺐ‬
‫ﺷﻤﺎل ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ‪ ،‬درﺳﺖ روی ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ زﻣﻴﻦ ﻗـﺮار ﻧـﺪارد و اﮔـﺮ دو ﻗﻄـﺐ ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﯾﯽ و ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ‬
‫زﻣﻴﻦ را ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻄﯽ ﻓﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم "ﻣﺤﻮر" ﺑﻪ هﻢ وﺻﻞ آﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻴﻦ دو ﻣﺤﻮر ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ و ﻣﺤﻮر ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ زﻣـﻴﻦ‪ ،‬زاوﯾـﻪ‬
‫ای ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﺑﻪ ﺁن‪ ،‬زاوﯾﻪ اﻧﺤﺮاف ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ زاوﯾﻪ ﺑﻪ ﻣـﺮور زﻣـﺎن‪ ،‬ﺟﺰﺋـﯽ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻣـﯽ آﻨـﺪ و ﺛﺎﺑـﺖ ﻧﻤـﯽ ﻣﺎﻧـﺪ‪ ،‬و‬
‫اﻧﺪازﻩ ﺁن در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﻴﻦ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬زاوﯾﻪ اﻧﺤﺮاف در ﺟﻬﺖ ﯾﺎﺑﯽ هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎ و آﺸﺘﯽ هـﺎ ﺑـﺴﻴﺎر ﻣﻬـﻢ اﺳـﺖ‪ .‬هـﻢ‬
‫اآﻨﻮن ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ آﺮﻩ زﻣﻴﻦ‪ ،‬در ﺷﻤﺎل آﺎﻧﺎدا ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ ﺧﻂ هﺎی ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ اﻓﻘﯽ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ زﻣـﻴﻦ زاوﯾـﻪ ای‬
‫ﻣﯽ ﺳﺎزد هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﯽ داﻧـﻴﻢ ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ ﯾـﻚ ﺁهﻨﺮﺑـﺎ در ﻧﻘـﺎط ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺁن ﻣﺘﻔـﺎوت اﺳـﺖ و در دو ﻗﻄـﺐ ﺁن‪ ،‬اﯾـﻦ‬
‫ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮ اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﻪ هﻤـﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‪ ،‬ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﺁهﻨﺮﺑــﺎﯾﯽ آــﺮﻩ زﻣـﻴﻦ در دو ﻗﻄــﺐ ﺑﻴـﺸﺘﺮ اﺳــﺖ‪ .‬ﭘــﺲ اﮔــﺮ ﯾـﻚ ﻋﻘﺮﺑـﻪ‬
‫ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﺁزاد ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در راﺳﺘﺎی ﻋﻤﻮدی ﻧﻴﺰ ﺣﺮآﺖ آﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻮك اﯾﻦ ﻋﻘﺮﺑـﻪ ﻧﺰدﯾـﻚ ﻗﻄـﺐ هـﺎ ﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ ﻣﺘﻤﺎﯾـﻞ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮد و در ﺧﻂ اﺳﺘﻮای ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﻋﻘﺮﺑﻪ‪ ،‬اﻓﻘﯽ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد و در ﻗﻄﺐ هﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﻧﻮك ﻋﻘﺮﺑـﻪ ‪ N‬ﺁن‪،‬‬
‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ اﻓﻘﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺤﻮر ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﻋﻘﺮﺑﻪ هﺎی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ در ﻣﻜـﺎن هـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ اﺳـﺘﻮا ﺗـﺎ ﻗﻄـﺐ‪،‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ اﻓﻖ ﺗﻐﻴﻴﺮ آﺮدﻩ و زاوﯾﻪ ای ﺑﺎ اﻓﻖ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬اﯾﻦ زاوﯾﻪ را زاوﯾﻪ ﻣﻴﻞ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ زاوﯾﻪ ﻣﻴﻞ‪ ،‬زاوﯾـﻪ ای اﺳـﺖ‬
‫آﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ اﻓﻖ ﻣﯽ ﺳـﺎزد هﻤﭽﻨـﻴﻦ اﯾـﻦ زاوﯾـﻪ‪ ،‬در ﺟﻬـﺖ ﯾـﺎﺑﯽ هﻮاﭘﻴﻤﺎهـﺎ و آـﺸﺘﯽ هـﺎ ﻧﻘـﺶ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﯽ دارد‪ .‬در ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ زاوﯾﻪ‪ ،‬ﻋﺮض ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ ﺑﺮای هـﺪف هـﺎی ﻋﻠﻤـﯽ و ﻋﻤﻠـﯽ‪ ،‬از اهﻤﻴـﺖ ﺑـﻪ ﺳـﺰاﯾﯽ ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ‪ .‬وﺟـﻮد ﻣﻴـﺪان‬
‫ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ زﻣـﻴﻦ‪ ،‬اﻧﺠـﺎم ﭘـﺎرﻩ ای از ﺑﺮرﺳـﯽ هـﺎی ﻣﻬـﻢ دﯾﮕـﺮ را ﻣﻴـﺴﺮ آـﺮدﻩ اﺳـﺖ‪ .‬از ﺁن ﺟﻤﻠـﻪ‪ ،‬ﻣـﯽ ﺗـﻮان از روش هـﺎی‬
‫اآﺘﺸﺎف و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ذﺧﺎﯾﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻗﻴﻖ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ‪ ،‬وﺳﻴﻠﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ ذﺧﺎﯾﺮ ﻣﻌﺪﻧﯽ‬
‫زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺟﺴﺖ و ﺟﻮی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﺳﻨﺠﯽ‪ ،‬روش ژﺋﻮﻓﻴﺰﯾﻜﯽ ﻣﻬﻢ و ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای اﺳﺖ آﻪ ﺑﺮای اآﺘﺸﺎف‬
‫و ذﺧﺎﯾﺮ ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫در زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻮاﺣﯽ ای وﺟﻮد دارد آﻪ در ﺁﻧﺠﺎ آﻤﻴﺖ هﺎی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﻣﻘﺎدﯾﺮی ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﻣـﯽ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ آﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻞ هﺎی ﻣﺠﺎور‪ ،‬ﺗﻔﺎوت زﯾﺎدی دارﻧﺪ ﺗﻔـﺎوت زﯾـﺎد آﻤﻴـﺖ هـﺎی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ در اﯾـﻦ ﻧﺎﺣﻴـﻪ هـﺎ‪،‬‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﺸﺎر ﺗﻮدﻩ ﺑﺰرﮔﯽ از ﺳﻨﮓ ﺁهﻦ هﺎی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ در زﯾﺮ ﺳﻄﺢ زﻣـﻴﻦ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻧﺎهﻨﺠـﺎری‬
‫هﺎی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ‪ ،‬داﻧﺴﺘﻪ هﺎی ﺑﺎارزﺷﯽ در ﻣﻮرد وﺟﻮد و ﻣﺤﻞ ﻣﺨﺰن هﺎی ﺳﻨﮓ هﺎی ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮاد ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁهﻦ آﻪ در ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ آﺮﻩ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﯾﻚ آﺸﺘﯽ آﻪ در ﺁن ﺁهﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ آﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺁهﻨﺮﺑﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬از اﯾﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﺑـﺮای ﺑـﻪ دام‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﯾﻚ ﻣﻴﻦ درﯾﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای اﺳﺖ آﻪ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺁهﻨﺮﺑﺎﯾﯽ آﺸﺘﯽ ﺑـﺮ ﺁن اﺛـﺮ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ و‬
‫ﻓﺮﻣﺎن اﻧﻔﺠﺎر ﺻﺎدر ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﯾﻚ ﻣﻴﻦ درﯾﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻋﻘﺮﺑﻪ ای ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ آﻪ هﻨﮕﺎم ﻋﺒـﻮر آـﺸﺘﯽ از ﺑـﺎﻻی ﺁن‪،‬‬
‫ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻴﻦ از ﺳﻄﺢ زﯾﺮﯾﻦ درﯾﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻄﺢ درﯾﺎ ﻣـﯽ رﺳـﺪ و ﺳـﭙﺲ ﻣﻨﻔﺠـﺮ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺮای ﺧﻨﺜـﯽ‬
‫آﺮدن اﯾﻦ ﻣﻴﻦ هﺎ دو روش وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫اﻟﻒ ـ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی را ﺑﺎ آﺎﺑﻞ هﺎی ﺳﻴﻤﯽ از زﯾﺮ هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺁوﯾـﺰان آـﺮدﻩ و ﺁن را ﻧﺰدﯾـﻚ ﺳـﻄﺢ ﺁب‪ ،‬ﺣﺮآـﺖ ﻣـﯽ دهﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺁهﻨﺮﺑﺎی ﻗﻮی روی ﻣﻴﻦ هﺎ اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺧﻨﺜﯽ ﻣﯽ آﻨـﺪ‪ .‬ﮔـﺎهﯽ آﺎﺑـﻞ ﺳـﻴﻤﯽ داﯾـﺮﻩ ﺷـﻜﻞ را ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺷـﻨﺎور روی‬
‫ﺳﻄﺢ ﺁب ﻗﺮار ﻣﯽ دهﻨﺪ و ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ را از ﺁن ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻨﺪ‪ ،‬آﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ اﯾﻦ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﯾﺎ ﺟﺮﯾـﺎن ﺟﺮﯾـﺎن ﺳـﺎز و آـﺎر‪ ،‬ﻣـﻴﻦ‬
‫هﺎ ﻋﻤﻞ آﺮدﻩ‪ ،‬ﺑﺪون هﻴﭻ ﺧﺴﺎرﺗﯽ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ب ـ ﺣﻠﻘﻪ هﺎﯾﯽ از ﺳﻴﻢ ﻋﺎﯾﻖ ﺷﺪﻩ را ﺑﻪ آﺸﺘﯽ وﺻﻞ آﻨﻨﺪ و ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ را از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮری آﻪ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ‬
‫اﯾﻦ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺴﺎوی و در ﺧﻼف ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ آﺸﺘﯽ آﺸﺘﯽ )آﻪ ﯾﻚ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ داﺋﻤﯽ اﺳﺖ( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ اﯾﻦ ﻣﻴـﺪان‬
‫هﺎ ﺑﺎ هﻢ ﺗﺮآﻴﺐ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ را ﺧﻨﺜﯽ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و آﺸﺘﯽ ﺑﺪون اﯾﻦ آﻪ ﺳﺎز و آﺎر ﻣـﻴﻦ را ﺑـﻪ آـﺎر اﻧﺪازﻧـﺪ‪ ،‬از روی ﺁن ﻣـﯽ‬
‫ﮔﺬرد‪.‬‬
‫ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻨﻈﻢ و ﭘﺎﯾﺪار ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺳﺎل هﺎ در ﯾﻚ ﻣﺤﻞ ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﻣﺘﻮﺳـﻂ زاوﯾـﻪ اﻧﺤـﺮاف و‬
‫ﻣﻴﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻧﺤﺮاف ﻣﺤﻮر ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات زاوﯾﻪ اﻧﺤﺮاف و زاوﯾﻪ ﻣﻴﻞ در ﯾﻚ ﻣﺤﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ زﻣـﺎن‪،‬‬
‫ﺷﺎﺧﻪ ﺟﺪﯾﺪی را در "ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ" ﺑﻪ ﻧﺎم "ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻮ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ" اﯾﺠﺎد آﺮدﻩ اﺳﺖ آﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺁن‪ ،‬ﻋﻤﺮ آـﻮرﻩ هـﺎ‪ ،‬اﺟـﺎق‬
‫هﺎ و ﺁﺗﺸﻜﺪﻩ هﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺳﺎس آﺎر‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺧـﺎك رﺳـﻬﺎﯾﯽ آـﻪ اﯾـﻦ اﺟـﺴﺎم از‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎوی ﻣﻘﺪار آﻤﯽ ﻣﻮاد ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ اﻧﺪ‪ .‬ﺳﻤﺖ ﮔﻴﺮی اﯾﻦ ﻣﻮاد ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ‪ ،‬ﺑـﺎ ﮔـﺮم ﺷـﺪن در ﻣﻮﻗـﻊ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻋﺎدی ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺟﻬﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ اﯾـﻦ ﻣـﻮاد‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﻗﺪﻣﺖ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺁن هﺎ را ﺗﻌﻴﻴﻦ آﺮد‪.‬‬
‫در ﻣﻘﻴﺎس ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ زﻣﺎن )دوران زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ(‪ ،‬ﺷﻮاهﺪی وﺟﻮد دارد آﻪ ﻧـﺸﺎن ﻣـﯽ دهـﺪ ﻣﺤـﻮر ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ زﻣـﻴﻦ در‬
‫ﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺎر آﺎﻣﻼً ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ دادﻩ اﺳـﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﺷـﻮاهﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨـﯽ ﺑـﺮ اﻧـﺪازﻩ ﮔﻴـﺮی هـﺎی ﺧﺎﺻـﻴﺖ‬
‫ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ )ﺿﻌﻴﻒ( ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪﻩ در ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓ هﺎی ﺑﺎ ﻋﻤﺮ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻌﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻟﻴﺰر ﭼﻴﺴﺖ!‬
‫ﻟﻴﺰر ﻣﺨﻔﻒ ﻋﺒﺎرت ‪ Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎی ﺗﻘﻮﯾـﺖ ﻧـﻮر ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﺗﺸﻌﺸﻊ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻟﻴﺰر ﺟﻬﺎن ﺗﻮﺳﻂ "ﺗﺌﻮدور ﻣﺎﯾﻤﻦ" اﺧﺘﺮاع ﮔﺮدﯾﺪ و از ﯾـﺎﻗﻮت در ﺁن اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد‪ .‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ ١٩٦٢‬ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻋﻠﯽ ﺟﻮان اوﻟﻴﻦ ﻟﻴﺰر ﮔﺎزی را ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮد و ﺑﻌﺪهﺎ ﻧﻮع ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ﻟﻴﺰرهﺎ ﮐﻪ ﻟﻴﺰرهـﺎی‬
‫ﻣﺎﯾﻊ و ﻧﻴﻤﻪ رﺳﺎﻧﺎ ﺑﻮدﻧﺪ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٦٧‬ﻓﺮاﻧﺴﻮﯾﺎن ﺗﻮﺳﻂ اﺷﻌﻪ ﻟﻴﺰر اﯾـﺴﺘﮕﺎهﻬﺎی زﻣﻴﻨـﯽ ﺷـﺎن دو ﻣـﺎهﻮارﻩ‬
‫ﺧﻮد را در ﻓﻀﺎ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻟﻴﺰر ﺑﺴﻴﺎر ﮐﺎر ﺑﺮدی ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﻧﻮری ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻴﺰر ﮔﺴﻴﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد در ﯾﮏ ﺳـﻮ‬
‫و ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮ اﻧﺮژی و درﺧﺸﻨﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺪرت ﻧﻔﻮذ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻧﻴﺰ دارد ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ در اﻟﻤﺎس ﻓﺮو ﻣـﯽ رود‪ .‬اﻣـﺮوزﻩ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﻟﻴـﺰر‬
‫در ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻌﻨﻮان ﺟﻮش ﺁورﻧﺪﻩ ﻓﻠﺰات و ﺑﻌﻨﻮان ﭼﺎﻗﻮی ﺟﺮاﺣﯽ ﺑﺪون درد در ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﺪاول اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﺸﻔﻴﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﻴﺰﯾﻚ!‬

‫اﻋﺮاب‪ ،‬ﻣﺼﺮﯾﺎن و دﯾﮕﺮان ﻧﻈﺎم ﻋﺪد ﻧﻮﯾﺴﯽ آﻨﻮﻧﯽ‪ ،‬هﻨﺪﺳﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ و رﯾﺎﺿﻴﺎت ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ را اﺑﺪاع ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد‪:‬‬
‫‪ 525‬ﻓﻴﺜﺎﻏﻮرث‪ :‬ﺑﺎ اﺑﺪاع ﺁﻣﻴﺰﻩ ای از رﯾﺎﺿﻴﺎت و ﻋﺮﻓﺎن از اﻓﺴﺎﻧﻪ روﯾﮕﺮدان ﺷﺪﻩ ﺑﻪ اﻋﺪاد آـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ را ﻣﻨﺒـﻊ ﺣﻘﻴﻘـﺖ ﻣـﯽ داﻧـﺪ‬
‫روی ﻣﯽ ﺁورد‪.‬‬
‫‪ 340‬ارﺳﻄﻮ‪ :‬ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺠﺎی ﯾﻚ ﻓﻼت ﻣﺴﻄﺢ ﯾﻚ آﺮﻩ ﮔﺮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 295‬اﻗﻠﻴﺪس‪ :‬آﺘﺎب ﺧﻮد ﻋﻨﺎﺻﺮ را ﻣﻨﺘﺸﺮ و داﻧﺶ هﻨﺪﺳﻪ را ﻣﻨﻈﻢ و ﻣﺮﺗﺐ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 260‬ارﯾﺴﺘﺎر آﻮس ﺳﺎﻣﻮﺳﯽ‪ :‬اﺻﻞ ﮔﺮدش زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻋﺎﻟﻤﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻬﻨﺎور را ﭘﻴﺶ ﻣﯽ آﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ ٢۴٠‬ارﺷﻤﻴﺪس‪ :‬ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ آﻼﺳﻴﻚ و داﻧﺶ ﻓﻴﺰﯾﻚ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ را ﭘﯽ رﯾﺰی و ﻣﺪون ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 200‬اراﺗﻮﺳﺘﻨﺲ‪ :‬روش اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﻣﺤﻴﻂ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬
‫‪ 100‬آﻼدﯾﻮس ﭘﺘﺎﻟﻮﻣﯽ )ﺑﻄﻠﻤﻴﻮس(‪ :‬ﻣﺪل ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ زﻣﻴﻦ ﻣﺮآﺰی ﺟﻬﺎن را ﻣـﯽ ﺳـﺎزد آـﻪ ﺗـﺎ ‪ ١٤٠٠‬ﺳـﺎل ﺑﻌـﺪ اﺳـﺎس داﻧـﺶ‬
‫ﻧﺠﻮم ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﻴﻼد‪:‬‬
‫‪ 1515‬ﻟﺌﻮﻧﺎردو داوﯾﻨﭽﯽ‪ :‬در زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ‪ ،‬هﻴﺪروﻟﻴﻚ و ﺁﯾﺮو دﯾﻨﺎﻣﻴﻚ ﻣﺸﺎهﺪات و ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﻣﻬﻤﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1543‬ﻧﻴﻜﻼس آﭙﺮﻧﻴﻚ‪ :‬آﺘﺎب )درﺑﺎرﻩ ﮔﺮدش ﺳﻴﺎرات( را ﻣﻨﺘﺸﺮ و اﺻﻞ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺮآﺰی ﺟﻬﺎن را ﻣﻄﺮح ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1572‬ﺗﻴﻜﻮﺑﺮاهﻪ‪ :‬ﯾﻚ ﻧﻮا )ﺳﺘﺎرﻩ ﺟﺪﯾﺪ ‪ (NOVA‬ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﮔﻮاهﯽ ﺑﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻮدن ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 1610‬ﮔﺎﻟﻴﻠﺌﻮ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ‪ :‬ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺁﺳﻤﺎن ﺷﺐ را از درون ﯾﻚ دورﺑﻴﻦ ﻧﺠﻮﻣﯽ ﺗﻠﺴﻜﻮپ ﻣﯽ ﺑﻴﻨـﺪ و آـﺸﻔﻴﺎﺗﯽ را اﻋـﻼم‬
‫ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﻣﻮﯾﺪ ﺻﺤﺖ ﻧﻈﺮﯾﻪ آﻴﻬﺎﻧﯽ آﭙﺮﻧﻴﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 1619‬ﯾﻮهﺎن آﭙﻠﺮ‪ :‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮآﺖ ﺳﻴﺎرات ﺑﻪ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﺑﻴـﻀﯽ ﺷـﻜﻞ اﺳـﺖ و ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﺣﺮآـﺖ ﺁن هـﺎ را‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁورد‪.‬‬
‫‪ 1687‬ﺁﯾﺰاك ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ :‬ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر آﺘﺎب ﭘﺮﻧﺴﻴﭙﺎی ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آـﻪ ﻧﻴـﺮوی ﺟﺎذﺑـﻪ ﺛﻘـﻞ آـﻪ از ﻗـﺎﻧﻮن ﺗﻨﺎﺳـﺐ ﻣﻌﻜـﻮس ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺠﺬور ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﻴﺮوی ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ ﺣﺮآﺖ ﺳﻘﻮﻃﯽ اﺟﺴﺎم ﺑﻪ ﻃﺮف زﻣﻴﻦ و ﺣﺮآﺖ ﻣﺪاری آﺮﻩ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ )هﺮ دو( ﯾﻜـﯽ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 1799‬ﭘﯽ ﯾﺮ ﺳﻴﻤﻮن دو ﻻﭘﻼس‪ :‬ﺑﺮای ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺟﺎذﺑﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺷﺎﻟﻮدﻩ ای رﯾﺎﺿﯽ ﺑﻨﺎ و ﻧﻈﺮﯾﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻت را ﻧﻴﺰ ﭘﯽ رﯾـﺰی‬
‫ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻻﭘﻼس ﺑﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاری دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺁﺣﺎد اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﻣﺘﺮﯾﻚ هﻢ آﻤﻚ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1824‬آﺎرل ﻓﺮدرﯾﺶ ﮔﺎوس‪ :‬اﺻﻮل هﻨﺪﺳﻪ ﻏﻴﺮ اﻗﻠﻴﺪﺳﯽ را ﭘﯽ رﯾﺰی ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1824‬آﺮﯾﺴﺘﻴﻦ دوﭘﻠﺮ‪ :‬آﺸﻒ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﻓﺮآﺎﻧﺲ اﻣﻮاج ﻧﻮری و ﺻﻮﺗﯽ ﯾﻚ ﻣﻨﺒﻊ در ﺣﺎل ﺣﺮآﺖ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ و ﮔـﻮش ﯾـﻚ ﻧـﺎﻇﺮ‬
‫اﯾﺴﺘﺎدﻩ آﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ اﮔﺮ ﻣﻨﺒﻊ در ﺣﺎل دور ﺷﺪن از او و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻨﺒﻊ در ﺣﺎل ﻧﺰدﯾﻚ ﺷﺪن ﺑﻪ او ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 1831‬ﻣﺎﯾﻜﻞ ﻓﺎرادی‪ :‬ﭘﺪﯾﺪﻩ اﻟﻘﺎی اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ را آﺸﻒ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1848‬وﯾﻠﻴﺎم آﻮﻟﻦ‪ :‬دﻣﺎی ﺻﻔﺮ ﻣﻄﻠﻖ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1848‬ژان ﻟﺌﻮ ﻓﻮآﻮ‪ :‬روش هﺎﯾﯽ ﺑﺮای اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر در هﻮا اﺑﺪاع و ﺛﺎﺑـﺖ ﻣـﯽ آﻨـﺪ آـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺳـﻴﺮ ﻧـﻮر در ﺁب و‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺤﻴﻂ هﺎی ﺷﻔﺎف ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻜﺲ ﺿﺮﯾﺐ هﺎی ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻮری ﺁن ﻣﺤﻴﻂ آﺎهﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ 1860‬راﺑﺮت ﺑﻨﺰن و ﮔﻮﺳﺘﺎو آﻴﺮﺷﻬﻒ‪ :‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻃﻴﻔﯽ را ﭘﯽ رﯾﺰی و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﻮاد ﺁزﻣﺎﯾـﺸﮕﺎهﯽ ﺑـﺎ ﻣـﻮاد ﺳـﺎزﻧﺪﻩ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ و‬
‫ﺳﺘﺎرﮔﺎن دﯾﮕﺮ را آﻪ در ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی اﻣﻜﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻨﺲ ﻣﻮاد ﺳﺎزﻧﺪﻩ ﺁن آﺮات از روی زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1864‬ﺟﺎن آﻼرك ﻣﺎآﺴﻮل‪ :‬در ﮔﻔﺘﺎر درﺑﺎرﻩ اﻟﻜﺘﺮﯾﺴﻴﺘﻪ و ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ‪ ،‬را آﻪ اﻣﻜﺎن ﻓﻬﻢ ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﻮزﻩ داﻧﺶ‬
‫را ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ 1879‬ﺁﻟﺒﺮت ﻣﺎﯾﻜﻠﺴﻦ‪ :‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﺻﻮل ﻓﻮآﻮ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺮ ﻧﻮر را اﻧﺪازﻩ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ 1887‬ﺁﻟﺒﺮت ﻣﺎﯾﻜﻠﺴﻦ و ادوارد ﻣﻮرﻟﯽ‪ :‬ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎی دﻗﻴﻘﯽ اﻧﺠﺎم و ﺑﻪ آﻤﻚ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﻨﺪ آﻪ ﻓﻀﺎ از ﭼﻴـﺰی ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬
‫اﺗﺮ آﻪ وﺟﻮد ﺁن ﺑﺮای اﻧﺘﺸﺎر ﻧﻮر ﻻزم داﻧﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 1894‬هﺎﯾﻨﺮﯾﺶ هﺮﺗﺰ‪ :‬ﻋﻤﻼً ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ اﻣﻮاج اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﺳﻴﺮ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁن ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﺑﺎزﺗﺎﺑﺶ و ﺷﻜﺴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻗﻄﺒﯽ ﯾﺎ ﭘﻼرﯾﺰﻩ هﻢ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 1895‬وﯾﻠﻴﺎم روﻧﺘﮕﻦ‪ :‬اﺷﻌﻪ اﯾﻜﺲ را آﺸﻒ و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﯾﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ در ﻓﻴﺰﯾﻚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 1898‬ﻣﺎری و ﭘﻴﺮ آﻮری‪ :‬ﻋﻨﺎﺻﺮ رادﯾﻮ اآﺘﻴﻮ رادﯾﻮم و ﭘﻮﻟﻮﻧﻴﻮم را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1900‬ﻣﺎآﺲ ﭘﻼﻧﻚ‪ :‬ﻧﻈﺮﯾﻪ آﻮاﻧﺘﻮﻣﯽ ﺗﺎﺑﺶ )ﺗﺸﻌﺸﻊ( را ﺑﺼﻮرت ﯾﻚ اﺻـﻞ ﺑﻴـﺎن آـﺮد و ﺑـﺎ ﺁن ﻓﻴﺰﯾـﻚ آﻮاﻧﺘـﻮﻣﯽ را ﭘﺎﯾـﻪ رﯾـﺰی‬
‫آﺮد‪.‬‬
‫‪ 1904‬ارﻧﺴﺖ رادرﻓﻮرد‪ :‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ ﻋﻤﺮ زﻣﻴﻦ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار ﮔﺎز هﻠﻴـﻮﻣﯽ آـﻪ از ﺳـﻨﮓ ﻣﻌـﺪن ﻣـﻮاد‬
‫رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮد اﻧﺪازﻩ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ 1905‬ﺁﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‪ :‬ﻣﻘﺎﻻﺗﯽ درﺑﺎرﻩ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﺴﺒﻴﺖ ﺧﺎص‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻓﻮﺗﻮ اﻟﻜﺘﺮﯾﻚ و ﺣﺮارت ﺑﺮاوﻧﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ آﻨـﺪ آـﻪ ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﻴﺖ وی اﻧﺪازﻩ آﻴﺮی زﻣﺎن و ﻣﻜﺎن در ﺳﺮﻋﺖ هﺎی زﯾﺎد را ﻧﺎهﻨﺠﺎر و ﺟﺮم و اﻧﺮژی را ﻣﻌﺎدل ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽ داﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 1906‬ﺟﯽ ﺟﯽ ﺗﺎﻣﺴﻮن‪ :‬وﺟﻮد ذرﻩ اﻟﻜﺘﺮون را ﻋﻤﻼً ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1911‬ارﻧﺴﺖ رادرﻓﻮرد‪ :‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﺟﺮﻣﯽ اﺗﻢ در هﺴﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر آﻮﭼﻚ ﺁن ﺟﺎی دارد‪.‬‬
‫‪ 1913‬ﻧﻴﻠﺰ ﺑﻮهﺮ‪ :‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺗﻢ را ﻓﺮﻣﻮل ﺑﻨﺪی ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1916‬ﺁﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‪ :‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﺎم ﺧﻮد را آﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﻨﻴﺎدی درﺑﺎرﻩ ﻓﻀﺎ‪ ،‬زﻣﺎن و ﺟﺎذﺑﻪ ﺛﻘﻞ اﺳـﺖ ﻣﻨﺘـﺸﺮ ﻣـﯽ آﻨـﺪ و‬
‫ﺟﺎذﺑﻪ ﺛﻘﻞ را ﭘﺪﯾﺪﻩ ای ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻀﺎی ﺧﻤﻴﺪﻩ ﻣﯽ داﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 1924‬ﺷﺎهﺰادﻩ ﻟﻮﯾﯽ دوﺑﺮوی‪ :‬اﺻﻞ ﻋﻠﻤﯽ را ﻣﻄﺮح ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺁن ﻣﺎدﻩ ﺣﺘﯽ ﺷﻴﺌﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﻜﺘﺮون آـﻪ در ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﻋﺎدی ذرﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل رﻓﺘﺎر ﻣﻮﺟﯽ هﻢ دارد‪.‬‬
‫‪ 1925‬وﻟﻔﮕﺎﻧﮓ ﭘﺎوﻟﯽ‪ :‬اﺻﻞ ﻣﻨﻊ )‪ (Exclusion Principal‬ﺧﻮد را آﻪ در ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﺧﻄـﻮط ﻃﻴﻔـﯽ ﻧـﻮر ﺳـﺘﺎرﮔﺎن و ﺳـﺤﺎﺑﯽ هـﺎ‬
‫آﺎراﯾﯽ دارد ﺑﻴﺎن ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1926‬اروﯾﻦ ﺷﺮودﯾﻨﮕﺮ‪ :‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻣﻮج ﺧﻮد را آﻪ ﺷﺎرح ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺣﺮآﺖ اﻣﻮاج دوﺑﺮوی از ﻣﻜﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻜـﺎن دﯾﮕـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬و اﯾﻨـﻚ‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻣﺮآﺰی ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ آﻮاﻧﺘﻮﻣﯽ داﻧﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺪوﯾﻦ و ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1927‬ﯾﺎن اورت‪ :‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ آﻬﻜـﺸﺎن راﻩ ﺷـﻴﺮی در ﭼـﺮﺧﺶ اﺳـﺖ و ﭼﻨـﺪی ﺑﻌـﺪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻠـﺴﻜﻮپ رادﯾـﻮﯾﯽ‬
‫ﻧﻘﺸﻪ هﺎﯾﯽ از ﺑﺎزوی ﻣﺎرﭘﻴﭽﯽ اﯾﻦ آﻬﻜﺸﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1928‬ﭘﯽ ‪ .‬ا ‪ .‬ام دﯾﺮاك‪ :‬ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وﺟﻮد ذرات ﺿﺪ ﻣﺎدﻩ را ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ آـﻪ اﯾﻨﻬـﺎ ذراﺗـﯽ هـﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ذرات ﻣـﺎدﻩ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ وﻟﯽ ﺑﺎر اﻟﻜﺘﺮﯾﻜﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻟﻌﻼﻣﻪ ﺑﺎ ﺑﺎر ﺁﻧﻬﺎ )ﯾﻜﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺰﯾﺘﺮون اﺳﺖ آﻪ ﺿﺪ اﻟﻜﺘﺮون اﺳﺖ(‪.‬‬
‫‪ 1929‬ادوﯾﻦ هﺎﺑﻞ‪ :‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻃﻴﻔﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ ﺟﻬﺎن واﻗﻌﺎً ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ آﻪ اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭘﻴﺶ‬
‫ﺑﻴﻨﯽ آﺮدﻩ اﺳﺖ در ﺣﺎل اﻧﺒﺴﺎط اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 1931‬وﻟﻔﮕﺎﻧﮓ ﭘﺎوﻟﯽ‪ :‬وﺟﻮد ذرﻩ ﻧﻮﺗﺮﯾﻨﻮ را ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1932‬ﺟﻴﻤﺰ ﭼﺎدوﯾﻚ‪ :‬ذرﻩ ﻧﻮﺗﺮون را آﺸﻒ و ﺟﺎﯾﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ‪ ١٩٣٥‬در ﻓﻴﺰﯾﻚ را ﻧﺼﻴﺐ ﺧﻮد ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1938‬ﻟﻴﺰﻩ و اوﺗﻮ هﺎهﻦ‪ :‬ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺷﻜﺎﻓﺖ هﺴﺘﻪ اﺗﻢ را آﺸﻒ ﻣﯽ آﻨﺪ و هﺎهﻦ ﺑﻪ ﭘـﺎس ﺁن آـﺸﻒ ﺟـﺎﯾﺰﻩ ﻧﻮﺑـﻞ درﯾﺎﻓـﺖ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﺪ )هﻤﻜﺎر او ﻣﻴﺘﺰ ﭘﻴﺶ از آﺎﻣﻞ ﺷﺪن آﺎر ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻓﺮار از ﺁﻟﻤﺎن ﻧﺎزی ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﺁﮔﺎهﺎن ﻧﻘﺶ ﺁن ﺧﺎﻧﻢ را در ﺁن ﺗـﻼش‬
‫ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ(‪.‬‬
‫‪ 1939‬ﻟﺌﻮزﯾﻼرد‪ :‬ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم واآﻨﺶ زﻧﺠﻴﺮﻩ ای در ﻓﻴﺰﯾﻚ اﺗﻤﯽ دﺳﺖ ﻣﯽ ﯾﺎﺑـﺪ و ﯾﻜـﯽ از ﭼﻨـﺪ ﻧﻮﯾـﺴﻨﺪﻩ ﻧﺎﻣـﻪ ای ﺑـﻪ اﻣـﻀﺎی‬
‫اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر روزوﻟﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ درﺑﺎرﻩ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ هﺎی ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ و ﻋﻠﻤـﯽ ﺑـﻮدن ﺳـﺎﺧﺖ ﺁن ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از‬
‫ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺷﻜﺎﻓﺖ هﺴﺘﻪ اوراﻧﻴﻮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 1942‬اﻧﺮﯾﻜﻮ ﻓﺮﻣﯽ‪ :‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎﺧﺖ و راﻩ اﻧﺪازی ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ راآﺘﻮر اﺗﻤﯽ ﺟﻬﺎن را آﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﭘﺮوژﻩ ﻣﻨﻬﺘﻦ اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ 1945‬ﺟﯽ راﺑﺮت اوﭘﻨﻬﺎﯾﻤﺮ‪ :‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ را آﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﭘﺮوژﻩ ﻣﻨﻬﺘﻦ اﺳﺖ رهﺒﺮی ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1946‬ژرژ ﮔﺎﻣﻮف‪ :‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﻣﯽ آﻨﺪ آﻪ اﻧﻔﺠﺎر ﺑـﺰرگ ﺁﻏـﺎزﮔﺮ ﺟﻬـﺎن ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﺸﻌـﺸﻌﺎت آﻴﻬـﺎﻧﯽ ﭘـﺸﺖ ﺻـﺤﻨﻪ ای ﺑـﺎر ﺁوردﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 1960‬ﺁﻟﻦ ﺳﻨﺪﯾﺞ و ﺗﻮﻣﺎس ﻣﺎﺗﻴﻮس‪ :‬آﻮازار هﺎ را آﻪ دورﺗﺮﯾﻦ آﻬﻜﺸﺎﻧﻬﺎ )دورﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎ زﻣﻴﻦ( هﺴﺘﻨﺪ آﺸﻒ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1961‬ﻣﺮی ﮔﻞ ﻣﺎن وﯾﻮوال ﻧﻌﻤﺎن‪ :‬ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﻃﺮح ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ذرات درون اﺗﻤﯽ را آﻪ ﻃﺮح هﺸﺖ ﻻﯾﮕﯽ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨـﺪ‬
‫ﻣﯽ رﯾﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 1963‬ﺋﯽ ‪ .‬ان ‪ .‬ﻟﻮرﻧﺘﺰ‪ :‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ درﺑﺎرﻩ ﻧﻈﺮﯾﻪ درهﻢ رﯾﺨﺘﮕﯽ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1964‬ﻣﺮی ﮔﻞ ﻣﺎن و ﺟﺮج زووﯾﻚ‪ :‬ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﻧﻈﺮﯾـﻪ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﯾـﺎﻓﺘﻦ ﭘﺮوﺗـﻮن و ﻧـﻮﺗﺮون و هـﺎدرون دﯾﮕـﺮ از ذرات ﺟﺪﯾـﺪ‬
‫آﻮﭼﻜﺘﺮی ﺑﻪ ﻧﺎم آﻮارك را ﭘﻴﺶ ﻣﯽ ﺷﻜﺪ آﻪ ﻧﺎم آﻮارك و ﮔﻞ ﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1965‬رﯾﭽﺎر ﻓﺎﯾﻨﻤﻦ‪ :‬ﻣﺸﺘﺮآﺎً ﺑﺎ ﺗﻮﻣﻮﻧﺎآﻮ و ﺷﻮﯾﻨﮕﺮ ﺟﺎﯾﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ در ﻓﻴﺰﯾﻚ را ﺑﭙﺎس اﺑﺪاع ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻟﻜﺘﺮودﯾﻨﺎﻣﻴـﻚ آﻮاﻧﺘـﻮﻣﯽ ﺑﺮﻧـﺪﻩ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ای آﻪ اﺑﺪاع ﺁن در ﻃﺮﯾﻖ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮای درك ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔﺎم ﻣﻬﻤﯽ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 1965‬راﺑﺮت وﯾﻠﺴﻮن و ﺁرﻧﻮﻧﭙﻨﺮﯾﺎس‪ :‬وﺟﻮد ﺗﺸﻌﺸﻌﺎت ﯾﺎ ﺗﺎﺑﺶ هﺎﯾﯽ را در اﻋﻤﺎق ﻓﻀﺎ آﺸﻒ و ﺻﺤﺖ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻧﻔﺠﺎر ﺑـﺰرگ را‬
‫ﺗﺎﯾﻴﺪ ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1968‬ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ در ﻣﺮآﺰ ﺷﺘﺎب دهﻨﺪﻩ ﺧﻄﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺻﺤﺖ ﻧﻈﺮﯾﻪ آﻮارك هﺎ را ﺗﺎﯾﻴﺪ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1981‬ﺁﻟﻦ ﮔﻮت‪ :‬اﯾﻦ اﺻﻞ را آﻪ ﻋﺎﻟﻢ آﻴﻬﺎﻧﯽ اوﻟﻴﻪ از ﯾﻚ دورﻩ اﻧﺒﺴﺎط ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﺎ ﯾﻚ ﺗﺎﺑﻊ رﯾﺎﺿﯽ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﮔﺬر آﺮدﻩ اﺳـﺖ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1995‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺷﺎﻏﻞ در ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻩ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺷﺘﺎب دهﻨﺪﻩ ﻣﻠﯽ ﻓﺮﻣﯽ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ هﺎی وﺟﻮد آـﻮارك )رو( ﺁﺧـﺮﯾﻦ ﻋـﻀﻮ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﻧﺸﺪﻩ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ذرات ﺗﺸﻜﻴﻞ دهﻨﺪﻩ ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎی آﻞ ﻣﺎدﻩ ﻣﻮﺟﻮد در ﻋﺎﻟﻢ را ﭘﻴﺪا ﻣﯽ آﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫اﮔﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮق از ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﯾـﺎ ﺣﻴـﻮان ﺑﮕـﺬرد ﺑـﺮگ ﮔﺮﻓﺘﮕـﯽ اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ اﻧـﺪازﻩ ﺟﺮﯾـﺎن ﻋﺒـﻮری از ﺑـﺪن‬
‫ﻣﺤﺴﻮس ﻧﺒﺎﺷﺪ آﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻣﻴﺰان ﺟﺮﯾﺎن ﻋﺒﻮری زﯾـﺎد ﺷـﻮد اﺑﺘـﺪا‬
‫ﺷﻮك ﺑﻪ ﺑﺪن وارد ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺻﻮرت زﯾﺎدﺗﺮ ﺷﺪن ﺟﺮﯾﺎن ﺳﺒﺐ ﻗﻄﻊ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ‪ ،‬اﯾﺴﺖ ﺗـﻨﻔﺲ و در ﻧﻬﺎﯾـﺖ ﻣـﺮگ ﻣﻐـﺰی‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺪازﻩ ﺟﺮﯾﺎن و وﻟﺘﺎژ ﻣﺠﺎز ﺑﺮای ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺘﻨﺎوب ‪ ١٥‬ﻣﻴﻠﯽ ﺁﻣﭙﺮ و ﺑﺮای ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ‪ ٦٠‬ﻣﻴﻠﯽ ﺁﻣﭙﺮ‪ ،‬وﻟﺘـﺎژ ﻣﺘﻨـﺎوب ‪ ٦٥‬وﻟـﺖ و‬
‫وﻟﺘﺎژ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ‪ ٤٥‬وﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺷﺨﺺ را از ﺧﻄﺮ ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ آﺮد؟ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈـﻮر ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﻤـﺎﻣﯽ ﮔﺰﯾﻨـﻪ هـﺎﯾﯽ را آـﻪ ﺳـﺒﺐ ﺑـﺮق‬
‫ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻣﻴﺸﻮد ﯾﺎﻓﺖ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﯽ اﺛﺮ آﺮد‪ .‬ﻣﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻠﯽ آﻪ ﺳـﺒﺐ ﺑـﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕـﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮد اﺗـﺼﺎل ﺑﺪﻧـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻜﻤﻚ آﻠﻴﺪ ‪ FI‬ﯾﺎ ﺳﻴﻢ ارت ﯾﺎ آﻠﻴﺪ ‪ FU‬ﯾﺎ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻧـﻮل اﺗـﺼﺎل ﺑﺪﻧـﻪ را ﺣـﺬف ﻣـﯽ آﻨـﻴﻢ‪ .‬ﻣـﯽ ﺗـﻮان از دﺳـﺘﮕﺎهﻬﺎﯾﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد آﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﻋﺎﯾﻘﯽ دارﻧﺪ و اﻣﻜﺎن اﺗﺼﺎل ﺑﺪﻧﻪ در ﺁﻧﻬﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻣـﯽ ﺗـﻮان وﻟﺘـﺎژ آـﺎر دﺳـﺘﮕﺎهﻬﺎ را آﻤﺘـﺮ از وﻟﺘـﺎژ‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺮای ﺑﺪن‪ ،‬آﻤﺘﺮ از ‪ ٦٥‬وﻟﺖ‪ ،‬ﺑﻜﺎر ﺑﺮد و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺗﺮاﻧﺴﻬﺎی اﯾﺰوﻟﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺪا ﺳﺎزی ﻓﺎز‬
‫ﺑﺮق ﺷﻬﺮ از ﺗﻐﺬﯾﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺻﻮرت اﺗﺼﺎل ﺑﺪﻧﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ رود‪.‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ هﺎی اﺗﻤﯽ ﺟﻬﺎن‪.‬‬

‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﺗﻤﯽ ﻋﻨﺼﺮ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﯾﻚ ﺟﺴﻢ ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺎدﻩ آﻪ ﺑﺎ روش هﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺁن را ﺗﻔﻜﻴـﻚ آـﺮد‪.‬‬
‫از ﺗﺮآﻴﺐ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ اﺟﺴﺎم ﻣﺮآﺐ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺣﺪود ‪ ٩٢‬ﻋﻨﺼﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫هﻴﺪروژن اوﻟﻴﻦ و ﺳﺎدﻩ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ و ﭘﺲ از ﺁن هﻠﻴﻢ‪ ،‬آﺮﺑﻦ‪ ،‬ازت‪ ،‬اآﺴﻴﮋن و‪ ...‬ﻓﻠﺰات روی‪ ،‬ﻣﺲ‪ ،‬ﺁهﻦ‪ ،‬ﻧﻴﻜـﻞ و‪ ...‬و ﺑـﺎﻻﺧﺮﻩ‬
‫ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎرﻩ ‪ ،٩٢‬ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﻴﻮم اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺸﺮ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣـﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺑـﻪ آﻤـﻚ واآـﻨﺶ هـﺎی‬
‫هﺴﺘﻪ ای در راآﺘﻮرهﺎی اﺗﻤﯽ و ﯾﺎ ﺑﻪ آﻤﻚ ﺷﺘﺎب دهﻨﺪﻩ هﺎی ﻗﻮی ﺑﻴﺶ از ‪ ٢٠‬ﻋﻨﺼﺮ دﯾﮕﺮ ﺑﺴﺎزد آﻪ ﺗﻤﺎم ﺁن هﺎ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪارﻧـﺪ‬
‫و ﻋﻤﺮ آﻮﺗﺎﻩ دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﭘﺮﺗﻮهﺎﯾﯽ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺗـﻢ هـﺎی ﯾـﻚ ﻋﻨـﺼﺮ از اﺟﺘﻤـﺎع ذرات ﺑﻨﻴـﺎدی ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬
‫ﭘﺮﺗﻮن‪ ،‬ﻧﻮﺗﺮون و اﻟﻜﺘﺮون ﺗﺸﻜﻴﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺗﻮن ﺑﺎر ﻣﺜﺒﺖ و اﻟﻜﺘﺮون ﺑﺎر ﻣﻨﻔﯽ و ﻧﻮﺗﺮون ﻓﺎﻗﺪ ﺑﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﭘﺮوﺗﻮن هﺎ ﻧﺎم و ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻨﺼﺮ را در ﺟﺪول ﺗﻨﺎوﺑﯽ )ﺟﺪول ﻣﻨﺪﻟﻴﻒ( ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬اﺗﻢ هﻴﺪروژن ﯾﻚ ﭘﺮوﺗﻮن‬
‫دارد و در ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎرﻩ ‪ ١‬ﺟﺪول و اﺗﻢ هﻠﻴﻢ در ﺧﺎﻧﻪ ﺷـﻤﺎرﻩ ‪ ،٢‬اﺗـﻢ ﺳـﺪﯾﻢ در ﺧﺎﻧـﻪ ﺷـﻤﺎرﻩ ‪ ١١‬و‪ ...‬و اﺗـﻢ اوراﻧﻴـﻮم در ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫ﺷﻤﺎرﻩ ‪ ٩٢‬ﻗﺮار دارد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ دارای ‪ ٩٢‬ﭘﺮوﺗﻮن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺗﺮون هﺎ در اﺗﻢ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﻚ ﻋﻨﺼﺮ هﻤﻮارﻩ ﯾﻜﺴﺎن ﻧﻴﺴﺖ آﻪ ﺑﺮای ﻣﺸﺨﺺ آﺮدن ﺁﻧﻬﺎ از آﻠﻤﻪ اﯾﺰوﺗﻮپ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺗﻢ هـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﯾـﻚ ﻋﻨـﺼﺮ را اﯾﺰوﺗـﻮپ ﻣـﯽ ﮔﻮﯾﻨـﺪ‪ .‬ﻣـﺜﻼً ﻋﻨـﺼﺮ هﻴـﺪروژن ﺳـﻪ اﯾﺰوﺗـﻮپ دارد‪ :‬هﻴـﺪروژن‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ آﻪ ﻓﻘﻂ ﯾﻚ ﭘﺮوﺗﻮن دارد و ﻓﺎﻗﺪ ﻧﻮﺗﺮون اﺳﺖ‪ .‬هﻴﺪروژن ﺳﻨﮕﻴﻦ ﯾﻚ ﭘﺮوﺗﻮن و ﯾﻚ ﻧﻮﺗﺮون دارد آﻪ ﺑـﻪ ﺁن دوﺗـﺮﯾﻢ ﮔﻮﯾﻨـﺪ‬
‫و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﺗﺮﯾﺘﻴﻢ آﻪ از دو ﻧﻮﺗﺮون و ﯾﻚ ﭘﺮوﺗﻮن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ و ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ و ﻃﯽ زﻣﺎن ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﯾﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﻴﻦ هﻴﺪروژن ﯾﻌﻨﯽ دوﺗﺮﯾﻢ در ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ هﺎی اﺗﻤﯽ آﺎرﺑﺮد دارد و از اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺰ ﺁب ﺑﻪ دﺳـﺖ ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪ .‬در ﺟﻨـﮓ دوم‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺁﻟﻤﺎﻧﻴﻬﺎ ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ و ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ در ﺳﻮﺋﺪ و ﻧﺮوژ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑـﺴﻴﺎر زﯾـﺎدی ﺁب ﺳـﻨﮕﻴﻦ ﺗﻬﻴـﻪ آـﺮدﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ آﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ هﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ هﺎ ﺷﺪﻩ و ﻣﺨﺎزن و دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎی اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺰ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺎﺑﻮد آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻏﺎﻟﺐ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﯾﺰوﺗﻮپ دارﻧﺪ از ﺁن ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﻴﻮم‪ ،‬ﭼﻬﺎر اﯾﺰوﺗﻮپ دارد آﻪ ﻓﻘﻂ دو اﯾﺰوﺗﻮپ ﺁن ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ داﺷـﺘﻦ ﻧﻴﻤـﻪ ﻋﻤـﺮ‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺎﻻ در ﻃﺒﻴﻌﺖ و در ﺳﻨﮓ ﻣﻌﺪن ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو اﯾﺰوﺗﻮپ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣۵‬و اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣٨‬آﻪ در هـﺮ دو‬
‫‪ ٩٢‬ﭘﺮوﺗﻮن وﺟﻮد دارد وﻟﯽ اوﻟـﯽ ‪ ١۴٣‬و دوﻣـﯽ ‪ ١۴۶‬ﻧـﻮﺗﺮون دارد‪ .‬اﺧـﺘﻼف اﯾـﻦ دو ﻓﻘـﻂ وﺟـﻮد ‪ ٣‬ﻧـﻮﺗﺮون اﺿـﺎﻓﯽ در اﯾﺰوﺗـﻮپ‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ وﻟﯽ از ﻧﻈﺮ ﺧﻮاص ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ اﯾﻦ دو اﯾﺰوﺗﻮپ آﺎﻣﻼً ﯾﻜﺴﺎن هﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی ﺁﻧﻬﺎ از ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫از ﺧﻮاص ﻓﻴﺰﯾﻜﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﯾﻌﻨﯽ اﺧﺘﻼف ﺟﺮم اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬اﯾﺰوﺗﻮپ اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣۵‬ﺷﻜـﺴﺖ ﭘـﺬﯾﺮ اﺳـﺖ و در ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻩ‬
‫هﺎی اﺗﻤﯽ از اﯾﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺣﺮارت اﯾﺠﺎد ﺷـﺪﻩ در اﺛـﺮ اﯾـﻦ ﺷﻜـﺴﺖ را ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ اﻧـﺮژی اﻟﻜﺘﺮﯾﻜـﯽ ﻣـﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ورود ﯾﻚ ﻧﻮﺗﺮون ﺑﻪ درون هﺴﺘﻪ اﯾﻦ اﺗﻢ ﺳـﺒﺐ ﺷﻜـﺴﺖ ﺁن ﺷـﺪﻩ و ﺑـﻪ ازای هـﺮ اﺗـﻢ ﺷﻜـﺴﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ‪ ٢٠٠‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬
‫اﻟﻜﺘﺮون وﻟﺖ اﻧﺮژی و دو ﺗﻜﻪ ﺷﻜﺴﺖ و ﺗﻌﺪادی ﻧﻮﺗﺮون ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺗـﻢ هـﺎی دﯾﮕـﺮ را ﺑـﺸﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫در ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ هﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺪی اﯾﻦ اﯾﺰوﺗﻮپ را در ﻣﺨﻠﻮط ﻃﺒﻴﻌﯽ دو اﯾﺰوﺗﻮپ ﻏﻨﯽ آﻨﻨﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣـﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻏﻨﯽ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻃﯽ ﺳﺎل هﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻏﻠﺐ آﺸﻮرهﺎ ﺑﻪ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از اﯾـﻦ ﻧـﻮع اﻧـﺮژی هـﺴﺘﻪ ای ﺗﻤﺎﯾـﻞ داﺷـﺘﻨﺪ و ﺣﺘـﯽ دوﻟـﺖ اﯾـﺮان ‪١۵‬‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ ﺑﻪ آﺸﻮرهﺎی ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺁﻟﻤﺎن ﺳﻔﺎرش دادﻩ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﯽ ﺧﻮﺷـﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﻌـﺪ از وﻗـﻮع دو ﺣﺎدﺛـﻪ ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮی‬
‫ﻣﻴﻞ ﺁﯾﻠﻨـﺪ )‪ (Three Mile Island‬در ‪ ٢٨‬ﻣـﺎرس ‪ ١٩٧٩‬و ﻓﺎﺟﻌـﻪ ﭼﺮﻧﻮﺑﻴـﻞ )‪ (Tchernobyl‬در روﺳـﻴﻪ در ‪ ٢۶‬ﺁورﯾـﻞ ‪ ،١٩٨۶‬ﻧﻈـﺮ‬
‫اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﺎرﺑﺮد اﺗﻢ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژی ﺗﻐﻴﻴﺮ آﺮد و ﺗﺮس و وﺣـﺸﺖ از ﺟﻨـﮓ اﺗﻤـﯽ و ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮص اﻣﻜـﺎن ﺗﻬﻴـﻪ‬
‫ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ در ﺟﻬﺎن ﺳﻮم‪ ،‬آﺸﻮرهﺎی ﻏﺮﺑﯽ را ﻣﻮﻗﺘﺎً ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎی اﺗﻤﯽ ﺧﻮد آﺮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ در واﻗﻊ ﯾﻚ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ آﻤﻚ ﻣﻴﻠﻪ هﺎی ﻣﻬﺎر آﻨﻨﺪﻩ و ﺧـﺮوج دﻣـﺎی دروﻧـﯽ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻣـﻮاد ﺧﻨـﻚ‬
‫آﻨﻨﺪﻩ ﻣﺜﻞ ﺁب و ﮔﺎز‪ ،‬ﺗﺤﺖ آﻨﺘﺮل در ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ روزی اﯾﻦ ﻣﻴﻠﻪ هﺎ و ﯾﺎ ﭘﻤﭗ هﺎی اﻧﺘﻘﺎل دهﻨﺪﻩ ﻣﻮاد ﺧﻨﻚ آﻨﻨﺪﻩ وﻇﻴﻔـﻪ‬
‫ﺧﻮد را درﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻧﺪهﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻮاﻧﺢ ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ و ﺣﺘﯽ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻩ ﻧﻴـﺰ ﻣﻨﻔﺠـﺮ ﺷـﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻓﺎﺟﻌـﻪ‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ ﭼﺮﻧﻮﺑﻴﻞ ﺷﻮروی‪ .‬ﯾﻚ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻣﻮاد ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اﺳﺖ آﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳـﯽ و ﻣﻬـﻢ در ﺗﻌـﺎدل و‬
‫اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت ﺁن را دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮاد ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺎدﻩ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺘﺸﻜﻞ از اوراﻧﻴﻮم ﻃﺒﻴﻌﯽ‪ ،‬اوراﻧﻴﻮم ﻏﻨﯽ ﺷﺪﻩ‪ ،‬اوراﻧﻴﻮم و ﭘﻠﻮﺗﻮﻧﻴﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﻞ ﺳﻮﺧﺘﻦ اوراﻧﻴﻮم در داﺧـﻞ‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﺳﻮﺧﺘﻦ زﻏﺎل ﯾﺎ هﺮ ﻧﻮع ﺳﻮﺧﺖ ﻓﺴﻴﻠﯽ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺑﺎ ورود ﯾﻚ ﻧﻮﺗﺮون آـﻢ اﻧـﺮژی ﺑـﻪ‬
‫داﺧﻞ هﺴﺘﻪ اﯾﺰوﺗﻮپ اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣۵‬ﻋﻤﻞ ﺷﻜﺴﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و اﻧﺮژی ﻓﺮاواﻧـﯽ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪ از ورود ﻧـﻮﺗﺮون ﺑـﻪ‬
‫درون هﺴﺘﻪ اﺗﻢ‪ ،‬ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاری در هﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ و ﺑﻌﺪ از ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺴﻴﺎر آﻮﺗﺎهﯽ هـﺴﺘﻪ اﺗـﻢ ﺷﻜـﺴﺘﻪ ﺷـﺪﻩ و ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ‬
‫دوﺗﻜﻪ ﺷﻜﺴﺖ و ﺗﻌﺪادی ﻧﻮﺗﺮون ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻮﺗﺮون هﺎ ﺑﻪ ازای هﺮ ‪ ١٠٠‬اﺗﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ‪ ٢۴٧‬ﻋـﺪد اﺳـﺖ و‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮﺗﺮون هﺎ اﺗﻢ هﺎی دﯾﮕﺮ را ﻣﯽ ﺷﻜﻨﻨﺪ و اﮔﺮ آﻨﺘﺮﻟﯽ در ﻣﻬﺎر آﺮدن ﺗﻌـﺪاد ﺁﻧﻬـﺎ ﻧﺒﺎﺷـﺪ واآـﻨﺶ ﺷﻜـﺴﺖ در داﺧـﻞ ﺗـﻮدﻩ‬
‫اوراﻧﻴﻮم ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻧﺠﻴﺮﻩ ای اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ در زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎر آﻮﺗﺎﻩ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﻔﺠﺎر ﺷﺪﯾﺪی ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ورود ﻧﻮﺗﺮون ﺑﻪ درون هﺴﺘﻪ اﺗﻢ اوراﻧﻴﻮم و ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﺁن ﺗﻮام ﺑـﺎ اﻧﺘـﺸﺎر اﻧـﺮژی ﻣﻌـﺎدل ﺑـﺎ ‪ ٢٠٠‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن اﻟﻜﺘـﺮون‬
‫وﻟﺖ اﺳﺖ اﯾﻦ ﻣﻘﺪار اﻧﺮژی در ﺳﻄﺢ اﺗﻤﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ وﻟﯽ در ﻣﻮرد ﯾﻚ ﮔﺮم از اوراﻧﻴﻮم در ﺣﺪود ﺻﺪهﺎ هﺰار ﻣﮕﺎوات اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻧﺠﻴﺮﻩ ای اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬در آﻤﺘﺮ از هﺰارم ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاهﺪ آﺮد‪.‬‬
‫اﻣﺎ اﮔﺮ ﺗﻌﺪاد ﺷﻜﺴﺖ هﺎ را در ﺗـﻮدﻩ اوراﻧﻴـﻮم و ﻃـﯽ زﻣـﺎن ﻣﺤـﺪود آـﺮدﻩ ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮی آـﻪ ﺑـﻪ ازای هـﺮ ﺷﻜـﺴﺖ‪ ،‬اﺗـﻢ ﺑﻌـﺪی‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ﺣﺎﺻﻞ آﻨﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﯾﻚ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﻴﺮوﮔﺎهﯽ آﻪ دارای ‪ ١٠‬ﺗـﻦ اوراﻧﻴـﻮم ﻃﺒﻴﻌـﯽ‬
‫اﺳﺖ ﻗﺪرﺗﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ‪ ١٠٠‬ﻣﮕﺎوات ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ ١٠۵‬ﮔﺮم اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣۵‬در روز در اﯾـﻦ ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻩ ﺷﻜـﺴﺘﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد و هﻤﺎن ﻃﻮر آﻪ ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ در اﺛﺮ ﺟﺬب ﻧﻮﺗﺮون ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﯾﺰوﺗﻮپ اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣٨‬اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣٩‬ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﻣـﺪ‬
‫آﻪ ﺑﻌﺪ از دو ﺑﺎر اﻧﺘﺸﺎر ﭘﺮﺗﻮهﺎی ﺑﺘﺎ )ﯾﺎ اﻟﻜﺘﺮون( ﺑﻪ ﭘﻠﻮﺗﻮﻧﻴﻢ ‪ ٢٣٩‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﺧﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣۵‬ﺷﻜـﺴﺖ ﭘـﺬﯾﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ‪ ٧٠‬ﮔﺮم ﭘﻠﻮﺗﻮﻧﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ اﮔـﺮ ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻩ ﺳـﻮرژﻧﺮاﺗﻮر ﺑﺎﺷـﺪ و ﺗﻌـﺪاد ﻧـﻮﺗﺮون هـﺎی ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ زﯾﺎد ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻘﺪار ﺟﺬب ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﯾﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮدو ﻣﻘﺪار ﭘﻠﻮﺗﻮﻧﻴﻢ هﺎی ﺑﻪ وﺟـﻮد ﺁﻣـﺪﻩ از ﻣﻘـﺪار ﺁﻧﻬـﺎﯾﯽ آـﻪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﻌﺪ از ﭘﻴﺎدﻩ آﺮدن ﻣﻴﻠﻪ هﺎی ﺳﻮﺧﺖ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﭘﻠﻮﺗـﻮﻧﻴﻢ ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﺁﻣﺪﻩ را از اوراﻧﻴﻮم و ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﺷﻜﺴﺖ را ﺑﻪ آﻤﻚ واآﻨﺶ هﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدﻩ ﺟﺪا و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻤﺐ اﺗﻤـﯽ‬
‫ذﺧﻴﺮﻩ آﺮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻧﺮم آﻨﻨﺪﻩ هﺎ ﻣﻮادی هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻮﺗﺮون هﺎی ﺣﺎﺻﻞ از ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ و ﺑﺮای آﻢ آﺮدن اﻧـﺮژی اﯾـﻦ‬
‫ﻧﻮﺗﺮون هﺎ ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬زﯾﺮا اﺣﺘﻤﺎل واآﻨﺶ ﺷﻜﺴﺖ ﭘﯽ در ﭘﯽ ﺑﻪ ازای ﻧﻮﺗﺮون هـﺎی آـﻢ اﻧـﺮژی ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺁب‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ )‪ (D2O‬ﯾﺎ زﻏﺎل ﺳﻨﮓ )ﮔﺮاﻓﻴﺖ( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺮم آﻨﻨﺪﻩ ﻧﻮﺗﺮون ﺑﻪ آﺎر ﺑﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻣﻴﻠﻪ هﺎی ﻣﻬﺎر آﻨﻨﺪﻩ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﻴﻠﻪ هﺎ از ﻣﻮاد ﺟﺎذب ﻧﻮﺗﺮون درﺳـﺖ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ و وﺟـﻮد ﺁﻧﻬـﺎ در داﺧـﻞ رﺁآﺘـﻮر اﺗﻤـﯽ اﻟﺰاﻣـﯽ‬
‫اﺳﺖ و ﻣﺎﻧﻊ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺗﺮون هﺎ در ﻗﻠﺐ رﺁآﺘﻮر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﯾﻦ ﻣﻴﻠﻪ هﺎ آﺎر اﺻﻠﯽ ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم ﻧﺪهﻨـﺪ‪ ،‬در‬
‫زﻣﺎﻧﯽ آﻤﺘﺮ از ﭼﻨﺪ هﺰارم ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻗﺪرت رﺁآﺘﻮر ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪﻩ و ﺣﺎﻟﺖ اﻧﻔﺠﺎری ﯾﺎ دﯾﻮرژاﻧﺲ رﺁآﺘﻮر ﭘﻴﺶ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻴﻠـﻪ هـﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺟﻨﺲ ﻋﻨﺼﺮ آﺎدﻣﻴﻢ و ﯾﺎ ﺑﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﻣﻮاد ﺧﻨﻚ آﻨﻨﺪﻩ ﯾﺎ اﻧﺘﻘﺎل دهﻨﺪﻩ اﻧﺮژی ﺣﺮارﺗﯽ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﻮاد اﻧﺮژی ﺣﺎﺻﻞ از ﺷﻜـﺴﺖ اوراﻧﻴـﻮم را ﺑـﻪ ﺧـﺎرج از رﺁآﺘـﻮر اﻧﺘﻘـﺎل‬
‫دادﻩ و ﺗﻮرﺑﻴﻦ هﺎی ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺮق را ﺑﻪ ﺣﺮآﺖ در ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ و ﭘﺲ از ﺧﻨﻚ ﺷﺪن ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ داﺧﻞ رﺁآﺘﻮر ﺑﺮﻣـﯽ ﮔﺮدﻧـﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ ﻣـﻮاد‬
‫در ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ و ﻣﺤﺪودی ﻋﻤﻞ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﺧﺎرج از ﻣﺤﻴﻂ رﺁآﺘﻮر ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻣـﻮاد ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﮔـﺎز ‪ ، CO2‬ﺁب‪ ،‬ﺁب‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬هﻠﻴﻢ ﮔﺎزی و ﯾﺎ ﺳﺪﯾﻢ ﻣﺬاب ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫راﮐﺘﻮرهﺎی اﺗﻤﯽ را ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺧﻨـﮏ ﮐﻨﻨـﺪﻩ‪ ،‬ﮐﻨـﺪ ﮐﻨﻨـﺪﻩ‪ ،‬ﻧـﻮع و درﺟـﻪ ﻏﻨـﺎی ﺳـﻮﺧﺖ در ﺁن ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨـﺪی ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﯾﻦ راﮐﺘﻮرهﺎی اﺗﻤﯽ‪ ،‬راﮐﺘﻮرهﺎﯾﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﺁب ﺳﺒﮏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪﻩ و ﮐﻨﺪ ﮐﻨﻨـﺪﻩ و اوراﻧﻴـﻮم ﻏﻨـﯽ ﺷـﺪﻩ‬
‫)‪ ٢‬ﺗﺎ ‪ ٤‬درﺻﺪ اوراﻧﻴﻮم ‪ (٢٣٥‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ راﮐﺘﻮرهـﺎ ﻋﻤﻮﻣـﺎ ﺗﺤـﺖ ﻋﻨـﻮان راﮐﺘﻮرهـﺎی ﺁب ﺳـﺒﮏ‬
‫)‪ (LWR‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬راﮐﺘﻮرهﺎی ‪ PWR ،BWR ،WWER‬از اﯾﻦ دﺳﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮع دﯾﮕﺮ‪ ،‬راﮐﺘﻮرهﺎﯾﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﮔـﺎز ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪﻩ‪ ،‬ﮔﺮاﻓﻴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻨﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ و اوراﻧﻴﻮم ﻃﺒﻴﻌﯽ ﯾﺎ ﮐﻢ ﻏﻨﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﺳـﻮﺧﺖ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ راﮐﺘﻮرهﺎ ﺑﻪ ﮔﺎز ﮔﺮاﻓﻴﺖ ﻣﻌﺮوﻓﻨﺪ‪ .‬راﮐﺘﻮرهﺎی ‪ GCR ،AGR ،HTGR‬از اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬راﮐﺘﻮر ‪ PHWR‬راﮐﺘﻮری اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫از ﺁب ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻨﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ و ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪﻩ و از اوراﻧﻴﻮم ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮع ﮐﺎﻧـﺎداﯾﯽ اﯾـﻦ‬
‫راﮐﺘﻮر ﺑﻪ ‪ CANDU‬ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻮدﻩ و از ﮐﺎراﯾﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣـﺎﺑﻘﯽ راﮐﺘﻮرهـﺎ ﻣﺜـﻞ ‪) FBR‬راﮐﺘـﻮری ﮐـﻪ از ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫اوراﻧﻴﻮم و ﭘﻠﻮﺗﻮﻧﻴﻮم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺪﯾﻢ ﻣﺎﯾﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐـﺮدﻩ و ﻓﺎﻗـﺪ ﮐﻨـﺪ ﮐﻨﻨـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ( ﯾـﺎ‬
‫‪) LWGR‬راﮐﺘﻮری ﮐﻪ از ﺁب ﺳﺒﮏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻨـﮏ ﮐﻨﻨـﺪﻩ و از ﮔﺮاﻓﻴـﺖ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﮐﻨـﺪ ﮐﻨﻨـﺪﻩ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ( از ﻓﺮاواﻧـﯽ‬
‫ﮐﻤﺘـﺮی ﺑﺮﺧـﻮردار ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ‪ ،‬راﮐﺘﻮرهـﺎی ‪ PWR‬و ﭘــﺲ از ﺁن ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪ BWR ،WWER ،PHWR‬ﻓﺮاواﻧﺘــﺮﯾﻦ‬
‫راﮐﺘﻮرهﺎی ﻗﺪرت در ﺣﺎل ﮐﺎر ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اوﻟﻴﻦ راﮐﺘﻮر اﺗﻤﯽ در ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺷﺮﮐﺖ "وﺳﺘﻴﻨﮕﻬﺎوس" و ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر اﺳـﺘﻔﺎدﻩ در زﯾـﺮ درﯾﺎﺋﻴﻬـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ اﯾـﻦ راﮐﺘـﻮر ﭘﺎﯾـﻪ اﺻـﻠﯽ و اﺳـﺘﺨﻮان ﺑﻨـﺪی ﺗﮑﻨﻮﻟـﻮژی ﻓﻌﻠـﯽ ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻬـﺎی اﺗﻤـﯽ ‪ PWR‬را ﺗـﺸﮑﻴﻞ داد‪ .‬ﺳـﭙﺲ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺟﻨﺮال اﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ راﮐﺘﻮرهﺎﯾﯽ از ﻧﻮع ‪ BWR‬ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ اوﻟﻴﻦ راﮐﺘـﻮری ﮐـﻪ اﺧﺘـﺼﺎﺻﺎ ﺟﻬـﺖ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺑـﺮق‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮروی و در ژوﺋﻦ ‪١٩٥٤‬در "ﺁﺑﻨﻴﻨﺴﮏ" ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﺴﮑﻮ اﺣﺪاث ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾـﺸﯽ داﺷـﺖ‪،‬‬
‫ﺗﻮﻟﻴـﺪ اﻟﮑﺘﺮﯾــﺴﻴﺘﻪ از راﮐﺘﻮرهــﺎی اﺗﻤـﯽ در ﻣﻘﻴــﺎس ﺻــﻨﻌﺘﯽ در ﺳـﺎل ‪ ١٩٥٦‬در اﻧﮕﻠــﺴﺘﺎن ﺁﻏــﺎز ﮔﺮدﯾـﺪ‪ .‬ﺗــﺎ ﺳــﺎل ‪ ١٩٦٥‬روﻧــﺪ‬
‫ﺳــﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻬــﺎی اﺗﻤــﯽ از رﺷــﺪ ﻣﺤــﺪودی ﺑﺮﺧــﻮردار ﺑــﻮد اﻣــﺎ ﻃــﯽ دو دهــﻪ ‪ ١٩٦٦‬ﺗــﺎ ‪ ١٩٨٥‬ﺟﻬــﺶ زﯾــﺎدی در ﺳــﺎﺧﺖ‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻬﺎی اﺗﻤﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﻬﺶ ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎی ‪ ١٩٧٢‬ﺗﺎ ‪ ١٩٧٦‬ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ هﺮ ﺳﺎل ‪ ٣٠‬ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻩ ﺷـﺮوع‬
‫ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎد و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ دﻟﻴﻞ ﺁن ﺷﻮک ﻧﻔﺘﯽ اواﯾﻞ دهـﻪ ‪ ١٩٧٠‬ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﮐـﺸﻮرهﺎی‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺮﺁن داﺷﺖ ﺗﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺧﻮد ﺑﻄﻮر زاﯾﺪ اﻟﻮﺻـﻔﯽ ﺑـﻪ اﻧـﺮژی هـﺴﺘﻪ ای روی ﺁورﻧـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از دورﻩ‬
‫ﺟﻬﺶ ﻓﻮق ﯾﻌﻨﯽ از ﺳﺎل ‪ ١٩٨٦‬ﺗﺎﮐﻨﻮن روﻧﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻬﺎ ﺑﻪ ﺷـﺪت ﮐـﺎهﺶ ﯾﺎﻓﺘـﻪ ﺑﻄﻮرﯾﮑـﻪ ﺑﻄـﻮر ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﺳـﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ‪٤‬‬
‫راﮐﺘﻮر اﺗﻤﯽ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮق هﺴﺘﻪ ای روﻧﺪ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜـﺎل ﮐـﺸﻮر اﻧﮕﻠـﺴﺘﺎن ﮐـﻪ ﺗـﺎ ﺳـﺎل ‪١٩٦٥‬‬
‫ﭘﻴﺸﺮو در ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﺁن ﺗﺎرﯾﺦ‪ ،‬ﺳـﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻩ اﺗﻤـﯽ در اﯾـﻦ ﮐـﺸﻮر ﮐـﺎهﺶ ﯾﺎﻓـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﺮﻋﮑﺲ در‬
‫ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ اوج ﺧﻮد رﺳﻴﺪ‪ .‬ﮐﺸﻮر ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐﻪ ﺗﺎ اواﺧـﺮ دهـﻪ ‪ ١٩٦٠‬ﺗﻨﻬـﺎ ‪ ١٧‬ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻩ اﺗﻤـﯽ داﺷـﺖ در ﻃـﻮل دهـﻪ هـﺎی ‪١٩٧٠‬و‬
‫‪ ١٩٨٠‬ﺑﻴﺶ از ‪ ٩٠‬ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ دﯾﮕﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺸﺎن دهﻨﺪﻩ اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎی اﻧﺮژی در ﺁﻣﺮﯾﮑﺎﺳـﺖ‪ .‬هﺰﯾﻨـﻪ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮق هﺴﺘﻪ ای در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮق از ﻣﻨﺎﺑﻊ دﯾﮕﺮ اﻧﺮژی در اﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻗﺎﺑﻞ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﻢ اﮐﻨـﻮن ﻓﺮاﻧـﺴﻪ‬
‫ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺳﻬﻢ ‪ ٧٥‬درﺻﺪی ﺑﺮق هﺴﺘﻪ ای از ﮐﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮق ﺧﻮد درﺻﺪر ﮐـﺸﻮرهﺎی ﺟﻬـﺎن ﻗـﺮار دارد‪ .‬ﭘـﺲ از ﺁن ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‬
‫ﻟﻴﺘﻮاﻧﯽ )‪٧٣‬درﺻﺪ(‪ ،‬ﺑﻠﮋﯾﮏ )‪٥٧‬درﺻﺪ(‪ ،‬ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن و اﺳﻠﻮاﮐﯽ )‪٤٧‬درﺻﺪ( و ﺳﻮﺋﺪ )‪٤٦/٨‬درﺻﺪ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﻧﻴـﺰ ﺣـﺪود‬
‫‪ ٢٠‬درﺻﺪ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮق ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺮق هﺴﺘﻪ ای اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺮﭼﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻬﺎی هﺴﺘﻪ ای و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮق هﺴﺘﻪ ای در ﺟﻬﺎن از رﺷﺪ اﻧﻔﺠـﺎری اواﺧـﺮ دهـﻪ ‪ ١٩٦٠‬ﺗـﺎ اواﺳـﻂ ‪١٩٨٠‬‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ اﻣﺎ ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ هﻤﭽﻨﺎن درﺻﺪد ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺧﻮد از ﻃﺮﯾـﻖ اﻧـﺮژی هـﺴﺘﻪ ای ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ هﺎی ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ روﻧﺪ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺑـﺮق هـﺴﺘﻪ ای ﺗـﺎ دهـﻪ هـﺎی ﺁﯾﻨـﺪﻩ هﻤﭽﻨـﺎن روﻧـﺪ ﺻـﻌﻮدی ﺧﻮاهـﺪ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬در اﯾﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺁﺳﻴﺎ و اروﭘﺎی ﺷﺮﻗﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺻـﻠﯽ ﺟﻬـﺎن در ﺳـﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻩ هـﺴﺘﻪ ای ﺧﻮاهﻨـﺪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬ژاﭘﻦ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻬﺎی اﺗﻤﯽ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻴﺶ از ‪ ٢٥٠٠٠‬ﻣﮕـﺎ وات درﺻـﺪر ﮐـﺸﻮرهﺎ ﻗـﺮار دارد‪ .‬ﭘـﺲ از‬
‫ﺁن ﭼﻴﻦ‪ ،‬ﮐﺮﻩ ﺟﻨﻮﺑﯽ‪ ،‬ﻗﺰاﻗﺴﺘﺎن‪ ،‬روﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬هﻨﺪ و روﺳـﻴﻪ ﺟـﺎی دارﻧـﺪ‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از اﻧـﺮژی هـﺴﺘﻪ ای در ﮐـﺸﻮرهﺎی ﮐﺎﻧـﺎدا‪،‬‬
‫ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﺁﻟﻤﺎن‪ ،‬ﺁﻓﺮﯾﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ‪ ،‬ﺳﻮﺋﻴﺲ و ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ روﻧﺪ ﺛﺎﺑﺘﯽ را ﻃﯽ دو دهﻪ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﻃﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺳﻨﮓ ﻣﻌﺪن اوراﻧﻴﻮم ﻣﻮﺟﻮد در ﻃﺒﻴﻌﺖ از دو اﯾﺰوﺗﻮپ ‪ ٢٣۵‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ ٠/٧‬درﺻﺪ و اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣٨‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ ٣/٩٩‬درﺻـﺪ ﺗـﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻨﮓ ﻣﻌﺪن را اﺑﺘﺪا در اﺳﻴﺪ ﺣﻞ آﺮدﻩ و ﺑﻌﺪ از ﺗﺨﻠﻴﺺ ﻓﻠﺰ‪ ،‬اوراﻧﻴﻮم را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮآﻴـﺐ ﺑـﺎ اﺗـﻢ ﻓﻠﺌـﻮر )‪ (F‬و ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﻮﻟﻜﻮل اوراﻧﻴﻮم هﻜﺰا ﻓﻠﻮراﯾﺪ ‪ UF6‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺎزی اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻣﻮﻟﻜـﻮل هـﺎی ﮔـﺎزی ﺑـﺎ‬
‫ﺟﺮم ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﯽ ﮔﺎز ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻜﺲ دارد اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ را ﮔﺮاهﺎن در ﺳﺎل ‪ ١٨۶۴‬آﺸﻒ آﺮد‪ .‬از اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ آﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم دﯾﻔﻮزﯾـﻮن ﮔـﺎزی‬
‫ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ ﺑﺮای ﻏﻨﯽ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻋﻤﻞ اوراﻧﻴﻮم هﻜـﺰا ﻓﻠﻮراﯾـﺪ ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﮔـﺎزی ﺷـﻜﻞ را از ﺳـﺘﻮن‬
‫هﺎﯾﯽ آﻪ ﺟﺪار ﺁﻧﻬﺎ از اﺟـﺴﺎم ﻣﺘﺨﻠﺨـﻞ )ﺧﻠـﻞ و ﻓـﺮج دار( درﺳـﺖ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ ﻋﺒـﻮر ﻣـﯽ دهﻨـﺪ‪ .‬ﻣﻨﺎﻓـﺬ ﻣﻮﺟـﻮد در ﺟـﺴﻢ‬
‫ﻣﺘﺨﻠﺨــﻞ ﺑﺎﯾــﺪ ﻗــﺪری ﺑﻴــﺸﺘﺮ از ﺷــﻌﺎع اﺗﻤــﯽ ﯾﻌﻨــﯽ در ﺣــﺪود ‪ ۵/٢‬اﻧﮕــﺸﺘﺮم )‪ ٠/٠٠٠٠٠٠٠٢۵‬ﺳــﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ( ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﺿــﺮﯾﺐ‬
‫ﺟﺪاﺳﺎزی ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﺟﺮم ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎ اﺳﺖ‪ .‬روش ﻏﻨﯽ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﻄﺎﺑﻖ هﻤـﻴﻦ اﺻـﻮﻟﯽ اﺳـﺖ آـﻪ در‬
‫اﯾﻨﺠﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺣﺪس زد آﻪ ﭘﺮﺧﺮج ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻬﻴـﻪ ﺳـﻮﺧﺖ اﺗﻤـﯽ هﻤـﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﻏﻨـﯽ‬
‫ﺳﺎزی اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎ اﺳﺖ زﯾﺮا از هﺮ هﺰاران آﻴﻠﻮ ﺳﻨﮓ ﻣﻌﺪن اوراﻧﻴﻮم ‪ ١۴٠‬آﻴﻠﻮﮔﺮم اوراﻧﻴـﻮم ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ آـﻪ‬
‫ﻓﻘﻂ ﯾﻚ آﻴﻠﻮﮔﺮم اوراﻧﻴـﻮم ‪ ٢٣۵‬ﺧـﺎﻟﺺ در ﺁن وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﺑـﺮای ﺗﻬﻴـﻪ و ﺗﻐﻠـﻴﻆ اوراﻧﻴـﻮم ﺗـﺎ ﺣـﺪ ‪ ۵‬درﺻـﺪ ﺣـﺪاﻗﻞ ‪ ٢٠٠٠‬ﺑـﺮج از‬
‫اﺟﺴﺎم ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج دار ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺰرگ و ﭘﯽ درﭘﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﺴﺒﺖ اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎ ﺗﺎ از ﺑﺮﺧـﯽ ﺑـﻪ ﺑـﺮج دﯾﮕـﺮ ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪار‬
‫‪ ٠/٠١‬درﺻﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪا آﻨﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻮﻗﻌﯽ آﻪ ﻧﺴﺒﺖ اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣۵‬ﺑﻪ اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣٨‬ﺑﻪ ‪ ۵‬درﺻـﺪ رﺳـﻴﺪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺮای ﺗﺨﻠـﻴﺺ‬
‫آﺎﻣﻞ از ﺳﺎﻧﺘﺮﯾﻔﻮژهﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮی اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ اﺗﻤﯽ‪ ،‬اوراﻧﻴﻮم ﻃﺒﻴﻌﯽ و ﯾﺎ اوراﻧﻴﻮم ﻏﻨﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻴﻦ‬
‫‪ ١‬ﺗﺎ ‪ ۵‬درﺻﺪ آﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﺮای ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ ۵‬ﺗﺎ ‪ ۶‬آﻴﻠﻮﮔﺮم اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣۵‬ﺻﺪدرﺻﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻤﻼً در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﻈﺎﻣﯽ از اﯾﻦ روش اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و ﺑﻤﺐ هﺎی اﺗﻤﯽ را از ﭘﻠﻮﺗﻮﻧﻴﻮم ‪ ٢٣٩‬آﻪ ﺳﻨﺘﺰ و ﺗﺨﻠﻴﺺ ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ‬
‫ﺁن ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدﻩ ﺗﺮ اﺳﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻨﺼﺮ اﺧﻴﺮ را در ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ هﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮی ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ آﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺗﺮون هﺎی ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫در ﺁﻧﻬﺎ از ﺻﺪهﺎ هﺰار ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻮﺗﺮون در ﺛﺎﻧﻴﻪ در ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺗﺠﺎوز ﻣﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤـﻼً آﻠﻴـﻪ ﺑﻤـﺐ هـﺎی اﺗﻤـﯽ ﻣﻮﺟـﻮد در زراد‬
‫ﺧﺎﻧﻪ هﺎی ﺟﻬﺎن از اﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ درﺳﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬روش ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ در داﺧﻞ ﻧﻴﺮوﮔﺎﻩ هـﺎی اﺗﻤـﯽ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت زﯾـﺮ اﺳـﺖ‪:‬‬
‫اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣٨‬ﺷﻜﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﺟﺎذب ﻧﻮﺗﺮون آﻢ اﻧـﺮژی ﻧـﻮﺗﺮون ﺣﺮارﺗـﯽ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌـﺪادی از ﻧـﻮﺗﺮون‬
‫هﺎی ﺣﺎﺻﻞ از ﺷﻜﺴﺖ اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣۵‬را ﺟﺬب ﻣﯽ آﻨﻨﺪ و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ اوراﻧﻴﻮم ‪ ٢٣٩‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾـﻦ اﯾﺰوﺗـﻮپ از اوراﻧﻴـﻮم ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ و در آﻤﺘﺮ از دﻩ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎم اﺗﻢ هﺎی ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ ﺗﺨﺮﯾـﺐ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در درون هـﺴﺘﻪ ﭘﺎﯾـﺪار اوراﻧﻴـﻮم ‪٢٣٩‬‬
‫ﯾﻜﯽ از ﻧﻮﺗﺮون هﺎ ﺧﻮدﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﻮن و ﯾﻚ اﻟﻜﺘﺮون ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﭘﺮوﺗﻮن هـﺎ ﯾﻜـﯽ اﺿـﺎﻓﻪ ﺷـﺪﻩ و ﻋﻨـﺼﺮ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ را آﻪ ‪ ٩٣‬ﭘﺮوﺗﻮن دارد ﻧﭙﺘﻮﻧﻴﻢ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ آﻪ اﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ و ﯾﻜﯽ از ﻧﻮﺗﺮون هﺎی ﺁن ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﻮن‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﭘﺮوﺗﻮن هﺎ ﯾﻜﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻩ و ﻋﻨﺼﺮ ﺟﺪﯾﺪ آﻪ ‪ ٩۴‬ﭘﺮوﺗﻮن دارد را ﭘﻠﻮﺗﻮﻧﻴﻢ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻃﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ روز اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻧﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی!‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻧﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺗﻮﻟﻴﺪ آﺎرﺁﻣﺪ ﻣﻮاد و دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎ و ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎ ﺑﺎ آﻨﺘﺮل ﻣﺎدﻩ در ﻣﻘﻴﺎس ﻃﻮﻟﯽ ﻧـﺎﻧﻮﻣﺘﺮ‪ ،‬و‬
‫ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداری از ﺧﻮاص و ﭘﺪﯾﺪﻩ هﺎی ﻧﻮﻇﻬﻮری اﺳﺖ آﻪ در ﻣﻘﻴﺎس ﻧﺎﻧﻮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻚ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ ﯾﻚ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﯾﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎردم ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺣﺪوداً ﭼﻬﺎر ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﯾﻚ اﺗـﻢ اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﻜﻌﺒـﯽ ﺑـﺎ اﺑﻌـﺎد‬
‫‪ ٢/٥‬ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺪود ‪ ١٠٠٠‬اﺗﻢ را ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪ .‬آﻮﭼﻜﺘﺮﯾﻦ ‪ IC‬هﺎی اﻣﺮوزی ﺑﺎ اﺑﻌﺎدی در ﺣـﺪود ‪ ٢٥٠‬ﻧـﺎﻧﻮﻣﺘﺮ در هـﺮ‬
‫ﻻﯾﻪ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﯾﻚ اﺗﻢ‪ ،‬ﯾﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﺗﻢ را در ﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﯾﻚ ﺟﺴﻢ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮی ﺑﺎ اﻧﺪازﻩ ای ﺣﺪود ‪ ١٠‬ﻧـﺎﻧﻮﻣﺘﺮ‪ ،‬هـﺰار ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫آﻮﭼﻜﺘﺮ از ﻗﻄﺮ ﯾﮏ ﺗﺎر ﻣﻮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﻜﺎن ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ در ﻣﻘﻴﺎس ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﯽ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ رﯾﭽﺎرد ﻓﺎﯾﻨﻤﻦ )‪ ،(R.Feynnman‬ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﯾﺰﻩ ﻧﻮﺑـﻞ ﻓﻴﺰﯾـﻚ‪ ،‬ﻣﻄـﺮح‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻴﻦ ﻣﻦ ﻃﯽ ﯾﻚ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ در اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی آﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ در ﺳﺎل ‪ ١٩٥٩‬اﺷﺎرﻩ آﺮد آﻪ اﺻـﻮل و ﻣﺒـﺎﻧﯽ ﻓﻴﺰﯾـﻚ اﻣﻜـﺎن‬
‫ﺳﺎﺧﺖ اﺗﻢ ﺑﻪ اﺗﻢ ﭼﻴﺰ هﺎ را رد ﻧﻤﯽ آﻨﺪ‪ .‬وی اﻇﻬﺎر داﺷﺖ آﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﺎﺷﻴﻦ هـﺎی آﻮﭼـﻚ ﻣﺎﺷـﻴﻦ هـﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ آﻮﭼﻚ ﺗﺮ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﭙﺲ اﯾﻦ آﺎهﺶ اﺑﻌﺎد را ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﻮد اﺗﻢ اداﻣﻪ داد‪ .‬هﻤﻴﻦ ﻋﺒﺎرت هـﺎی اﻓـﺴﺎﻧﻪ وار ﻓـﺎﯾﻨﻤﻦ‬
‫ﻣﻦ راهﮕﺸﺎی ﯾﻜﯽ از ﺟﺬاب ﺗﺮﯾﻦ زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﻧﺎﻧﻮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﯾﻌﻨﯽ ﺳﺎﺧﺖ روﺑﻮت هﺎﯾﯽ در ﻣﻘﻴﺎس ﻧـﺎﻧﻮ ﺷـﺪ‪ .‬در واﻗـﻊ ﺗـﺼﻮر‬
‫در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻦ ﻟﺸﻜﺮی از ﻧﺎﻧﻮﻣﺎﺷﻴﻦ هﺎﯾﯽ در اﺑﻌﺎد ﻣﻴﻜﺮوب آﻪ هﺮ آﺪام ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣـﺎن ﯾـﻚ ﭘﺮدازﻧـﺪﻩ ﻣﺮآـﺰی هـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬هـﺮ‬
‫داﻧــﺸﻤﻨﺪی را ﺑــﻪ وﺟــﺪ ﻣــﯽ ﺁورد‪ .‬در روﯾــﺎی داﻧــﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﻣﺜــﻞ ﺟــﯽ اﺳــﺘﻮرس هــﺎل )‪ (J.Storrs Hall‬و ارﯾــﻚ درآــﺴﻠﺮ‬
‫)‪ (E.Drexler‬اﯾﻦ روﺑﻮت هﺎ ﯾﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ هﺎی ﻣﻮﻧﺘﺎژآﻦ آﻮﭼﻚ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﭘﺮدازﻧﺪﻩ ﻣﺮآﺰی ﺑﻪ هﺮ ﺷﻜﻞ دﻟﺨﻮاهﯽ درﻣـﯽ ﺁﯾﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﯾﺪ در ﺁﯾﻨﺪﻩ ای ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ آﻤﻚ اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ای در آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺗﺨﺘﺨﻮاﺑﺘﺎن را ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ اﺗﻮﻣﺒﻴـﻞ آﻨﻴـﺪ و ﺑـﺎ ﺁن‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﻞ آﺎرﺗﺎن ﺑﺮوﯾﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮا اﯾﻦ ﻣﻘﻴﺎس ﻃﻮل اﯾﻨﻘﺪر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ؟ ﺧﻮاص ﻣﻮﺟﯽ ﺷﻜﻞ )ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ آﻮﺁﻧﺘﻤﯽ( اﻟﻜﺘﺮوﻧﻬﺎی داﺧﻞ ﻣﺎدﻩ و اﺛـﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑـﻞ اﺗﻤﻬـﺎ‬
‫ﺑﺎ ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ از ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﻮاد در ﻣﻘﻴﺎس ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ اﺛﺮ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎرهﺎﯾﯽ در ﻣﻘﻴﺎس ﻧـﺎﻧﻮﻣﺘﺮ‪ ،‬اﻣﻜـﺎن آﻨﺘـﺮل ﺧـﻮاص‬
‫ذاﺗﯽ ﻣﻮاد ازﺟﻤﻠﻪ دﻣﺎی ذوب‪ ،‬ﺧﻮاص ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎر و ﺣﺘﯽ رﻧﮓ ﻣﻮاد ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺗﺮآﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣـﯽ‬
‫ﺁﯾﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﯾﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎی ﺟﺪﯾﺪی ﺑﺎ آﺎراﯾﯽ ﺑـﺎﻻ ﻣﻨﺘﻬـﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮد آـﻪ ﭘـﻴﺶ از اﯾـﻦ ﻣﻴـﺴﺮ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻧﻈﺎم ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﺎدﻩ در ﻣﻘﻴﺎس ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮی‪ ،‬آﻠﻴﺪی ﺑﺮای ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺑﻴﻮﻟـﻮژﯾﻜﯽ اﺳـﺖ‪ .‬ﻧـﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺑـﻪ ﻣـﺎ اﺟـﺎزﻩ‬
‫ﻣﯽ دهﺪ ﺗﺎ اﺟﺰاء و ﺗﺮآﻴﺒﺎت را داﺧﻞ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ ﻗﺮاردادﻩ و ﻣﻮاد ﺟﺪﯾﺪی را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از روﺷﻬﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﺧﻮد_اﺳﻤﺒﻠﯽ ﺑﺴﺎزﯾﻢ‪.‬‬
‫در روش ﺧﻮد_اﺳﻤﺒﻠﯽ ﺑﻪ هﻴﭻ روﺑﺎت ﯾﺎ اﺑﺰار دﯾﮕﺮی ﺑﺮای ﺳﺮهﻢ آﺮدن اﺟﺰاء ﻧﻴﺎزی ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺮآﻴﺐ ﭘﺮﻗﺪرت ﻋﻠـﻢ ﻣـﻮاد و‬
‫ﺑﻴﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺑﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪهﺎ و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺟﺪﯾﺪی ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرهﺎﯾﯽ در ﻣﻘﻴﺎس ﻧﺎﻧﻮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎﻧﻮذرات و ﻧﺎﻧﻮﻻﯾـﻪ هـﺎ دارای ﻧـﺴﺒﺖ ﺳـﻄﺢ ﺑـﻪ ﺣﺠـﻢ ﺑـﺎﻻﯾﯽ هـﺴﺘﻨﺪ آـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ را ﺑـﺮای‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ در ﻣﻮاد آﺎﻣﭙﻮزﯾﺖ‪ ،‬واآﻨﺸﻬﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ دارو و ذﺧﻴﺮﻩ اﻧﺮژی اﯾﺪﻩ ال ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﺳﺮاﻣﻴﻚ هﺎی ﻧﺎﻧﻮﺳـﺎﺧﺘﺎری‬
‫ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺳﺨﺖ ﺗﺮ و ﻏﻴﺮ ﺷﻜﻨﻨﺪﻩ ﺗﺮ از ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘﻴﺎس ﻣﻴﻜﺮوﻧﯽ ﺧﻮد هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﺎﺗﺎﻟﻴﺰورهـﺎی ﻣﻘﻴـﺎس ﻧـﺎﻧﻮ راﻧـﺪﻣﺎن واآﻨـﺸﻬﺎی‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ و اﺣﺘﺮاق را اﻓﺰاﯾﺶ دادﻩ و ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﭼﺸﻤﮕﻴﺮی از ﻣﻮاد زاﺋﺪ و ﺁﻟﻮدﮔﯽ ﺁن آﻢ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬وﺳـﺎﯾﻞ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜـﯽ ﺟﺪﯾـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺪارهﺎی آﻮﭼﻜﺘﺮ و ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﺧﻴﻠﯽ آﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ آﻨﺘﺮل واآﻨﺶ هﺎ در ﻧﺎﻧﻮﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻄـﻮر هﻤﺰﻣـﺎن ﺑﺪﺳـﺖ ﺁﯾﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻨﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺪآﯽ از ﻓﻮاﯾﺪ و ﻣﺰاﯾﺎی ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻮاد در ﻣﻘﻴﺎس ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﻔﻬـﻮم ﺟﺪﯾـﺪ ﻧـﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺁﻧﻘـﺪر ﮔـﺴﺘﺮدﻩ و ﻧﺎﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳـﺖ آـﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ روی ﻋﻠـﻢ و‬
‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی در ﻣﺴﻴﺮهﺎی ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﻣﺤـﺼﻮﻻت ﻣﻮﺟـﻮد ﻧـﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬ﻻﺳـﺘﻴﻜﻬﺎی ﻣﻘـﺎوم در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺎﯾﺶ آﻪ از ﺗﺮآﻴﺐ ذرات ﺧﺎك رس ﺑـﺎ ﭘﻠﻴﻤﺮهـﺎ ﺑﺪﺳـﺖ ﺁﻣـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ ،‬ﺷﻴـﺸﻪ هـﺎﯾﯽ آـﻪ ﺧﻮدﺑﺨـﻮد ﺗﻤﻴـﺰ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣـﻮاد‬
‫داروﯾـﯽ آــﻪ در ﻣﻘﻴـﺎس ﻧـﺎﻧﻮ ذرات درﺳــﺖ ﺷــﺪﻩ اﻧــﺪ‪،‬ذرات ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﯽ ﺑــﺎهﻮش ﺑــﺮای ﭘﻤﭙﻬـﺎی ﻣﻜﻨــﺪﻩ و روان ﺳــﺎزهﺎ‪ ،‬هــﺪ‬
‫دﯾﺴﻜﻬﺎی ﻟﻴﺰری و ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ آﻪ ﺑـﺎ آﻨﺘـﺮل دﻗﻴـﻖ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾـﻪ هـﺎ از آﻴﻔﻴـﺖ ﺑـﺎﻻﺗﺮی ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ‪ ،‬ﭼﺎﭘﮕﺮهـﺎی ﻋـﺎﻟﯽ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻧﺎﻧﻮ ذرات ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺧﻮاص ﺟﻮهﺮ و رﻧﮓ داﻧﻪ و ‪...‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎی ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺗﻜﻨﻴﻜﯽ ﻧﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﻮداﺳﻤﺒﻞ‪.‬‬
‫‪ -٢‬آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮهﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﺑﺮاﺑﺮ آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮهﺎی اﻣﺮوزی‪.‬‬
‫‪ -٣‬اﺧﺘﺮاﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪﯾﺪ )آﻪ اﻣﺮوزﻩ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ(‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﺳﻔﺮهﺎی ﻓﻀﺎﯾﯽ اﻣﻦ و ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ‪.‬‬
‫‪ -۵‬ﻧﺎﻧﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﭘﺰﺷﻜﯽ آﻪ درواﻗﻊ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺘﻢ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺑﻴﻤﺎرﯾﻬﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﯽ و ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -۶‬دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺮای هﻤﻪ ﺑﭽﻪهﺎی دﻧﻴﺎ‪.‬‬
‫‪ -٧‬اﺣﻴﺎء و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪهﯽ اراﺿﯽ‪.‬‬
‫‪.... -٨‬‬

‫ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز!‬
‫ﺑﺸﺮ از ﻗﺮﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻔﺖ ﭘﯽ ﺑﺮدﻩ ﺑﻮد و اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ روﻏﻨﯽ ﺷﻜﻞ و اﻋﺠﺎب ﺁﻣﻴﺰ از دﯾﺮ ﺑﺎز ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﭘﻴـﺸﻴﻨﻴﺎن ﺑـﻮدﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻔﺖ را ‪ OIL‬ﯾﺎ )‪ Petroleum‬روﻏﻦ ﺳﻨﮓ( ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬در زﺑﺎن اوﺳﺘﺎﯾﯽ ﻧﭙﺘﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ روﻏﻦ ﻣﻌﺪﻧﯽ اﺳﺖ آـﻪ آﻠـﺪاﻧﻴﻬﺎ‬
‫و ﻋﺮﺑﻬﺎ ﺁن را از ﻓﺎرﺳﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻔﺖ ﺧﻮاﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬هﻢ اآﻨﻮن ﺑﻴﺶ از دو ﺳﻮم اﻧﺮژی ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺟﻬﺎن از ﻧﻔـﺖ ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻣﺘﻌﺪدی راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﻨﺸﺎء ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز اﺑﺮاز ﺷﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ هﺎ ﺑـﺮای ﺗـﺸﻜﻴﻞ هﻴـﺪروآﺮﺑﻨﻬﺎ ﺑـﺎ ﻣﻨـﺸﺎء ﻏﻴـﺮ‬
‫ﺁﻟﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻨﺸﺎء ﺁﺗﺸﻔﺸﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﯽ و ﻓـﻀﺎﺋﯽ اراﺋـﻪ ﮔﺮدﯾـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﻟﻜـﻦ اﻣـﺮوزﻩ در ﺧـﺼﻮص ﻣﻨـﺸﺎء ﺁﻟـﯽ هﻴـﺪروآﺮﺑﻬﺎ‬
‫اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻘﺎﯾﺎی ﮔﻴﺎهـﺎن و ﺣﻴﻮاﻧـﺎت ﺧـﺸﻜﯽ و درﯾـﺎﺋﯽ ﻋﻤـﺪﺗﺎً ﭘﻼﻧﻜﺘﻮﻧﻬـﺎ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻄـﻮر‬
‫دﻗﻴﻖ ﺗﺮ در درﯾـﺎ و اﻗﻴـﺎﻧﻮس دو دﺳـﺘﻪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﮐﻨﻨـﺪﻩ اﺻـﻠﯽ ﻣـﺎدﻩ ﺁﻟـﯽ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺮای ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ ﻧﻔـﺖ دارﯾـﻢ‪ :‬ﻓﻴﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮﻧﻬـﺎ‬
‫)دﯾﺎﺗﻮﻣﻪ‪ ،‬داﯾﻨﻮﻓﻼژﻟﻪ‪ ،‬ﺟﻠﺒﮏ ﺳﺒﺰﺁﺑﯽ( زﺋﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮﻧﻬﺎ و ﺟﺎﻧﻮران ﻋﺎﻟﻴﺘﺮ ﺗﻐﺬﯾـﻪ ﮐﻨﻨـﺪﻩ از ﻓﻴﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮﻧﻬـﺎ ﺑـﺮای اﯾﻨﮑـﻪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻮاد‬
‫ﺁﻟﯽ در ﻣﺤﻴﻂ ﺁﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دو ﻋﺎﻣﻞ دﺧﻴﻠﻨـﺪ‪ -١ :‬ﺿـﺨﺎﻣﺖ زون ﻧـﻮر دار ‪ -٢‬ﻣﻴـﺰان ورود ﻣـﻮاد ﻣﻐـﺬی ﺑـﻪ زون‬
‫ﻧﻮردار )ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﮐﻪ ﺑـﺮای رﺷـﺪ ﮔﻴﺎهـﺎن و ﺟـﺎﻧﻮران ﻣﻔﻴﺪﻧـﺪ هﻤﺎﻧـﺎ ﻓـﺴﻔﺎﺗﻬﺎ و ﻧﻴﺘﺮاﺗﻬـﺎ و اﮐـﺴﻴﮋن هـﺴﺘﻨﺪ(‪ .‬ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ در دو ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻋﻤﺪﻩ در ﺣﻮاﺷﯽ ﻗﺎرﻩ هﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از ﺁﺑﻬـﺎی ﮐـﻢ ﻋﻤـﻖ ﻓـﻼت ﻗـﺎرﻩ و‬
‫زوﻧﻬﺎی ﭼﺴﺒﻴﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻄﻬﺎی ﻗﺎرﻩ ای ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن روﺑﻪ ﺑﺎﻻی ﺁﺑﻬﺎی ﺳﺮد و ﻋﻤﻴﻖ اﻗﻴﺎﻧﻮﺳـﯽ را ﭘـﺬﯾﺮا ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ﻣﺤﻴﻄﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ زﯾﺎد اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ رخ دادن ﻃﻮﻓﺎن و ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪن ﺁﺑﻬـﺎی ﺑـﯽ اﮐـﺴﻴﮋن و اﮐـﺴﻴﮋن دار‪ ،‬وﯾـﺎ ازدﯾـﺎد‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﺎﻧﺪاران و ﮐﻢ ﺷﺪن اﮐﺴﻴﮋن‪ ،‬ﮔﺮوهﯽ از ﺟﺎﻧﺪاران دﭼﺎر ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﮔﺮوهﯽ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و در ﮐﻒ ﻣﺤﻴﻂ روی هﻢ اﻧﺒﺎﺷـﺘﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اهﻤﻴﺖ ﭘﻼﻧﻜﺘﻮﻧﻬﺎ در ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻔﺖ از ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻪ ﺁب درﯾﺎ ﻧﺎﺣﻴـﻪ ﻣـﺴﺎﻋﺪی ﺟﻬـﺖ ﺗﻜﺜﻴـﺮ ﭘﻼﻧﻜﺘﻮﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻌﺪاد ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ در ﺁب درﯾﺎ ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﻼﻧﻜﺘﻮﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺳـﺮﻋﺖ رﺷـﺪ و آـﻮﭼﻜﯽ ﺟﺜـﻪ‪ ،‬ﻣـﺎدﻩ ﺁﻟـﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ رﺳﻮﺑﺎت رﯾﺰ داﻧﻪ ﻣﺪﻓﻮن ﮔﺸﺘﻪ و ﻣﺼﻮن از اآـﺴﻴﺪ ﺷـﺪن در رﺳـﻮﺑﺎت ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧـﺪﻩ و‬
‫هﻴﺪروآﺮﺑﻦ را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﺎت ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻟﯽ ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﺷـﺪﻩ ﺑـﺎ رﺳـﻮﺑﺎت ﻧـﺮم هﻨﮕـﺎم دﯾـﺎژﻧﺰ )ﺳـﻨﮓ‬
‫ﺷﺪن( ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﻚ ﻣﺎدﻩ واﺳﻂ ﺑﻴﻦ ﻣﺎدﻩ ﺁﻟﯽ و هﻴﺪروآﺮﺑﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ واﺳﻂ آﺮوژن )‪ (Kerogn‬ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫آﺮوژن ﯾﻚ ﻣﺎدﻩ ﺟﺎﻣﺪ ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل ﺁﻟﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻣﺤﺼﻮل دﯾﺎژﻧﺘﻴﻚ ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮان ﺗﻮﻟﻴﺪی آﺮوژﻧﻬـﺎ ﺑـﺮای ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻧﻔـﺖ و ﮔـﺎز‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻔﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺎﯾﻊ ﺑﻮدن و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣـﻮﺋﻴﻨﮕﯽ ﻣﺤـﻴﻂ ﺧـﻮد از ﺧـﻼل ﺳـﻨﮕﻬﺎ ﮔﺬﺷـﺘﻪ‪ ،‬زﯾـﺮ ﯾـﻚ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ در ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﯾﻚ ﭼﻴﻦﺧﻮردﮔﯽ آﻪ ﺗﺎﻗﺪﯾﺲ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ذﺧﻴﺮﻩ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺨﺎزن ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ آﻪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺷﺮاﯾﻂ و ﻣﺤﻴﻂ رﺳﻮﺑﯽ ﺧﺎﺻﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺗـﺎ ﻃﺒﻘـﺎت ﻧﻔـﺖ زا )ﺳـﻨﮓ ﻣـﺎدر ‪ (Source Rock‬ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺷـﻮد و هﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺎﯾﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ رﺳﻮب ﯾﺎﻓﺘﻪ در اﯾﻦ ﻻﯾﻪ هﺎ ﺑﻪ هﻴﺪروآﺮﺑﻦ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺳﻨﮓ ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ و ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮی )ﺳﻨﮓ ﻣﺨﺰن )‪ (Reservoir Rock‬ﺑﺎﯾﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗـﺎ ﻓـﻀﺎی ﻻزم ﺟﻬـﺖ اﻧﺒـﺎر ﺷـﺪن‬
‫ﻧﻔﺖ ﻓﺮاهﻢ ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﺳﻨﮓ ﻣﺨﺰن ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺷﻜﻞ ﺧﺎﺻﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻠﻪ )‪ (Trap‬را ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻩ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻤﻊ ﺷـﺪن هﻴـﺪروآﺮﺑﻦ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫د‪ -‬ﺳﻨﮓ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذی )ﺳـﻨﮓ ﭘﻮﺷـﺶ ‪ (Cap Rock‬ﻻزم اﺳـﺖ آـﻪ ﻣﺨـﺰن را ﺑﭙﻮﺷـﺎﻧﺪ ﺗـﺎ از ﺧـﺮوج ﻧﻔـﺖ و ﮔـﺎز از ﻣﺨـﺰن‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫درﺑﺎرﻩ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ رﺳﻮﺑﺎت ﺑﻪ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﺪﯾﺪ ژﺋﻮﺷﻴﻤﻴﺎﺋﯽ و ﺟﻤﻊ ﺁوری اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺠﺮﺑـﯽ ﺛﺎﺑـﺖ ﺷـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ آﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ هﻴﺪروآﺮﺑﻨﻬﺎی ﻃﺒﻴﻌﯽ در اﺛﺮ آﺮاآﻴﻨﮓ آﺮوژن ﻧﺎﺷـﯽ از ﺣـﺮارت زﻣـﻴﻦ )ژﺋﻮﺗﺮﻣـﺎل( ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫هﻤﺎﻧﻄﻮر آﻪ ﺑﻴﺎن ﮔﺮدﯾﺪ ﺑﺮای ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣـﺪن ﻧﻔـﺖ و ﮔـﺎز وﺟـﻮد ﻣـﻮاد ﺁﻟـﯽ ﻓـﺮاوان و ﺗـﺸﻜﻴﻞ آـﺮوژن در هﻨﮕـﺎم دﯾـﺎژﻧﺰ رﺳـﻮﺑﺎت‬
‫ﺿﺮوری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺳﻨﮓ ﻣﺎدر ﺳﻨﮕﯽ اﺳﺖ آﻪ دارای ﻣﻘﺪار آﺎﻓﯽ آﺮوژن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ رﺳﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﺗﺠﻤﻊ و‬
‫ذﺧﻴﺮﻩ ﺷﺪن ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻴﺎهﺎن و ﺟﺎﻧﻮران درﯾﺎﺋﯽ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ ﺧﺸﻜﯽ آﻪ ﺗﻮﺳﻂ رودﺧﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺣـﻮزﻩ رﺳـﻮﺑﯽ‬
‫ﺣﻤﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬رﺳﻮﺑﺎت رﺳﯽ ﯾﺎ ﮔﻞ آﺮﺑﻨﺎﺗﻪ )رﯾﺰداﻧﻪ ﺑﻮدن و ﻣﺤﻴﻂ ﺁرام رﺳﻮب ﮔﺬاری( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺤﻴﻂ آـﻒ‬
‫درﯾﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﺤﻴﻂ اﺣﻴﺎء آﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از اآﺴﻴﺪ ﺷﺪن ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺑﻌﻤﻞ ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ هﺮ ﭼﻪ ﻣﻴﺰان آﺮوژن در ﺳﻨﮓ ﻣﺎدر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ هﻴﺪروآﺮﺑﻦ وﺟﻮد دارد ﻟﻜﻦ ﻋﻼوﻩ‬
‫ﺑﺮ درﺻﺪ ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﻣﺎدر ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺿﺨﺎﻣﺖ آﺎﻓﯽ ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ژﺋﻮﺷﻴﻤﻴﺎﺋﯽ اﻧﺠﺎم ﺷـﺪﻩ ﺑـﺮای‬
‫اﯾﻨﻜﻪ ﺳﻨﮓ ﻣﺎدری ﺑﺘﻮاﻧﺪ هﻴﺪروآﺮﺑﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ دارای ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺮاآﻤﯽ از آﺮﺑﻦ ﺁﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ از ﺁن آﻤﺘـﺮ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫هﻴﺪروآﺮﺑﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻋﻤـﺪﺗﺎً ‪ ٠/٥‬درﺻـﺪ آـﺮﺑﻦ ﺁﻟـﯽ ﺑـﺮﺁورد ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺳـﻨﮓ ﻣﺎدرهـﺎﯾﯽ آـﻪ در ﺣـﻮزﻩ هـﺎی‬
‫رﺳﻮﺑﯽ اﯾﺮان دﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﻈﻴﺮ ﺳـﺎزﻧﺪ آﮋدﻣـﯽ در ﻧﺎﺣﻴـﻪ زاﮔـﺮس ﺣـﺪود ‪ ۵‬اﻟـﯽ ‪ ١٠‬درﺻـﺪ آـﺮﺑﻦ ﺁﻟـﯽ دارد آـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از‬
‫ﺟﻠﺒﻜﻬﺎ ﻣﻨﺸﺎء ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫هﻴﺪروآﺮﺑﻨﻬﺎ در اﺛﺮ آﺮاآﻴﻨﮓ آﺮوژن ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪ .‬آﺮاآﻴﻨﮓ آﺮوژن ﻋﻤـﺪﺗﺎً در درﺟـﻪ ﺣﺮارﺗﻬـﺎی ‪ ٨٠‬ﺗـﺎ ‪ ١٠٠‬درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد‬
‫ﺷﺮوع ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬اﯾﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت در ﯾﻚ ﻧﺎﺣﻴﻪ رﺳﻮﺑﯽ ﺑﺎ درﺟﻪ ﺣﺮارت ژﺋﻮﺗﺮﻣﺎل ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﻣﻌـﺎدل ﻋﻤﻘـﯽ ﺑـﻴﻦ ‪ ٢٠٠٠‬ﺗـﺎ ‪٣٠٠٠‬‬
‫ﻣﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﻚ ﺳﻨﮓ ﻣﺎدر هﺮﭼﻪ ﻗﺪر هﻢ ﺿﺨﻴﻢ و ﻏﻨﯽ از ﻣﻮاد ﺁﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗـﺎ در اﻋﻤـﺎق ﻓـﻮق ﻗـﺮار ﻧﮕﻴـﺮد ﻧﻤـﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ هﻴﺪروآﺮﺑﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮ هﻤﻴﻦ اﺳﺎس اﺑﺘﺪا ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﭼﮕﺎﻟﯽ و وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻔـﺖ ﺧـﺎم ﺑـﺎ‬
‫ازدﯾﺎد ﻋﻤﻖ آﺎهﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬هﺮ ﭼﻘﺪر ﺳﻨﮓ ﻣﺎدر ﻋﻤﻴﻘﺘﺮ ﻣﺪﻓﻮن ﮔﺮدد ﻧﻔﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺳﺒﻜﺘﺮ اﺳﺖ و ﮔﺎز ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺤـﺼﻮل‬
‫ﺁﺧﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻻت اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺑﺘﺪای ﻧﻔﺖ هﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻔﺘﻬﺎی ﭘﺎراﻓﻴﻨﻴﻚ‪ ،‬ﻧﻔﺘﻬﺎی ﺳﺒﻚ‪ ،‬ﻧﻔﺘﻬـﺎی ﻣﻴﻌـﺎﻧﯽ و ﻧﻬﺎﯾﺘـﺎً ﮔـﺎز ﺑﺪﺳـﺖ ﻣـﯽ ﺁﯾـﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ درﺟﻪ ﺣﺮارت از ‪ ١٦٥‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺗﺠﺎوز آﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﮔـﺎز ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺧﻮاهـﺪ ﺷـﺪ ﯾﻌﻨـﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎً از ﻋﻤـﻖ ‪ ٥٠٠٠‬ﻣﺘـﺮ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫)ﺿﺨﺎﻣﺖ رﺳﻮﺑﯽ( اﺣﺘﻤﺎل ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻧﻔﺖ ﺑﺴﻴﺎر آﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر ﯾﺎﻓﺘﻦ ﮔـﺎز را داﺷـﺖ‪ .‬در درﺟـﻪ ﺣﺮارﺗﻬـﺎی‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ ٢٣٠‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد آﺮوژن ﯾﻚ ﺑﺎﻓﺖ ﮔﺮاﻓﻴﺘﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ آﻨﺪ آـﻪ ﺑـﺎ ازدﯾـﺎد درﺟـﻪ ﺣـﺮارت هﻴـﺪروآﺮﺑﻨﯽ ﺗـﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺷﻮد )ﻧﺴﺒﺖ هﻴﺪروژن ﺑﻪ آﺮﺑﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﯽ ﯾﺎﺑﺪ(‪ .‬ﺑﻄﻮر آﻠﯽ ازدﯾﺎد ﻋﻤﻖ ﺑﺎﻋﺚ ازدﯾﺎد درﺟﻪ ﺣـﺮارت ﻣـﯽ ﮔـﺮدد آـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ازدﯾﺎد درﺟﻪ ﺣﺮارت دو اﺛﺮ دارد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬آﺮاآﻴﻨﮓ آﺮوژن و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎی ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎی آﻮﭼﻜﺘﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﭘﻠﻴﻤﺮﯾﺰاﺳﻴﻮن ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎ آﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﺘﺎن و ﮔﺮاﻓﻴﺖ ﺧﺘﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد )آﺮوژﻧﻬﺎی ﮔﺮاﻓﻴﺘﯽ(‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮی آﻪ در ﻣﻮرد ﺗﺸﻜﻴﻞ هﻴﺪروآﺮﺑﻨﻬﺎ وﺟـﻮد دارد زﻣـﺎن زﻣـﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳـﯽ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﯾﮕـﺮ رﺳـﻮﺑﺎت‬
‫ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮ )از ﻧﻈﺮ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ( در درﺟﻪ ﺣﺮارﺗﻬﺎی ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮ‪ ،‬هﻤﺎن ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ را ﻣﯽ دهﺪ آﻪ ﺳﻨﮓ ﻣﺎدری ﺑـﺎ ﺳـﻦ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﯽ آﻤﺘﺮ در درﺟﻪ ﺣﺮارﺗﻬﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮ هﻴﺪروآﺮﺑﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺸﺎر زﯾﺎد درون ﺣﻔﺮﻩ ﻧﻔﺘﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺪار زﯾﺎدی از ﮔﺎز در ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﺣﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻧﻔـﺖ ﺧـﺎﻣﯽ را آـﻪ از‬
‫ﭼﺎﻩ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﻘﺎل دادن ﺑﻪ ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎﻩ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﻣﯽ ﺑﺮﻧـﺪ ﺗـﺎ ﻗـﺴﻤﺖ اﻋﻈـﻢ ﮔﺎزهـﺎی‬
‫ﺳﺒﻚ و ﺁب ﻧﻤﻚ ﺁﻧﺮا ﺟﺪا ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎزی آﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤ ْﺎ از ﭼﺎهﻬﺎی ﻧﻔﺖ ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎ ﮔﺎزی آﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ وﺳـﻴﻠﻪ از ﻧﻔـﺖ ﺧـﺎم‬
‫ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﭘـﺲ از ﺗـﺼﻔﻴﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﮔـﺎز ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪی ﺷـﺒﻜﻪ ﮔـﺎز رﺳـﺎﻧﯽ ﺑـﺮای ﻣـﺼﺎرف ﺳـﻮﺧﺖ و ﺻـﻨﺎﯾﻊ‬
‫ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﺋﻴﺪروآﺮﺑﻨﻬﺎی ﺳﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺳﺒﻚ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﺎن‪ ،‬اﺗﺎن و اﻧﺪآﯽ ﭘﺮوﭘﺎن و ﺑﻮﺗـﺎن‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤﺪﻩ اﯾﻦ ﮔﺎز ﻣﺘﺎن و ﻣﻘﺪار آﻤﺘﺮی اﺗﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﮔﺎزهﺎ ﻏﺎﻟﺒـ ْﺎ ﺁﺛـﺎری از ﻧﻴﺘـﺮوژن‪ ،‬آـﺮﺑﻦ دی اآـﺴﻴﺪ و‬
‫ﮔﺎهﯽ ﺋﻴﺪروژن ﺳﻮﻟﻔﻴﺪ و هﻠﻴﻢ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﭘﺲ از اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻔﺖ ﺁن را ﭘﺎﻻﯾﺶ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻻﯾﺶ ﻧﻔﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮاد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﺰﯾﻦ‪ ،‬ﻧﻔـﺖ ﺳـﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻔـﺖ ﮔـﺎز ﯾـﺎ‬
‫ﮔﺎزوﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻧﻔﺖ آﻮرﻩ‪ ،‬ﮔﺮﯾﺲ‪ ،‬ﻗﻴﺮ و ﻏﻴﺮﻩ از ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﻴﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﭘﺎﻻﯾﺶ ﻧﻔـﺖ را ﺑـﻪ ﺳـﻪ دﺳـﺘﻪ آﻠـﯽ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺟﺪا آﺮدن ﻣﻮاد )ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء(‬
‫ب‪ -‬ﺗﺒﺪﯾﻞ )ﺗﺒﺪﯾﻞ اﺟﺰاء ﻧﺎﻣﺮﻏﻮب و آﻢ ﻣﺼﺮف ﺑﻪ اﺟﺰاء ﻣﺮﻏﻮب در ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎﻩ(‬
‫ج‪ -‬ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺮﺁوردﻩهﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻢ ﻗﺮن از ﻣﺼﺮف ﻓﺮﺁوردﻩهﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻏﻴﺮ از ﺳﻮﺧﺖ ﻣﯽﮔﺬرد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن و ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻢ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﺗﻌﺪاد روز اﻓﺰوﻧﯽ از هﻴﺪروآﺮﺑﻨﻬﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧـﺎﻟﺺ از ﺳـﺎﯾﺮ ﻓـﺮﺁوردﻩهـﺎی‬
‫ﻧﻔﺘﯽ ﺟﺪا آﺮدﻩ و ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﻨﺎﯾﻊ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﺖ را آﻪ از ﻣﻮاد ﻧﻔﺘـﯽ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﻴﺮ ﻧﻔﺘﯽ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ را ﺻﻨﺎﯾﻊ ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﯽ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻣـﻮاد اوﻟﻴـﻪ ﺣﺎﺻـﻞ از ﺻـﻨﻌﺖ ﻧﻔـﺖ آـﻪ ﺑـﺮای ﺗﻬﻴـﻪ ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫ﻓﺮﺁوردﻩهﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽرود‪ ،‬ﻣﻮاد ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫از ﺳﻼح هﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﭼﻪ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ؟‬

‫از اﯾﻦ ﺳﻼﺣﻬﺎ ﺑﺮای ﮐﺸﺘﻦ اﻓﺮاد و وارد ﮐﺮدن ﺻﺪﻣﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪی و ﯾﺎ اﯾﺠﺎد اﻧﻮاع ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﺖ هﺎ در ﻣﺮدم اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﻼﺣﻬﺎ ﺑﺮ اﺳـﺎس اﺛـﺮات ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ ﮐـﻪ ﺑـﺮ ﺑـﺪن اﻓـﺮاد ﻣـﯽ ﮔـﺬارد‪ ،‬ﺑـﻪ ‪٣‬دﺳـﺘﻪ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﺑﻨـﺪی ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬دﺳـﺘﻪ اول‬
‫ﺳــﻼﺣﻬﺎی هــﺴﺘﻨﺪ ﮐــﻪ روی ﺳﻴ ـﺴﺘﻢ ﻋــﺼﺒﯽ ﺑــﺪن ﺗــﺎﺛﻴﺮ ﻣ ـﯽ ﮔﺬارﻧــﺪ‪ .‬در اﯾ ـﻦ دﺳــﺘﻪ ‪ GF ، GD ، GB ، GA‬و ‪) VX‬ﻣﺘﻴ ـﻞ‬
‫ﻓﺴﻔﻮﺑﻮﺗﻴﻮﺋﻴﮏ اﺳﻴﺪ‪ ،‬ﮔﺎز ﺳﺎرﯾﻦ( ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬دﺳﺘﻪ دوم‪ ،‬اﺛﺮات ﺧﻮد را روی ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺠﺎ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧـﺪ و ﺷـﺎﻣﻞ ‪) HD‬ﮔـﺎزﺧﺮدل‬
‫ﮔﻮﮔﺮد(‪) HN ،‬ﺧﺮدل ﻧﻴﺘﺮوژن(‪ L ،‬و ‪ CX‬هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دﺳﺘﻪ ﺳﻮم ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼل ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﺪن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﮔـﺮوﻩ‬
‫ﮔﺎزهﺎی ﺑﯽ رﻧﮓ ‪ CG‬و ‪ ، DP‬ﮐﻠﺮﯾﻦ )‪ (Cl‬و ﻓﺴﻔﻮﮐﻠﺮﯾﻦ )‪ (Ps‬وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬از ﺳـﻼﺣﻬﺎی ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﮐـﻪ روی اﻋـﺼﺎب اﺛـﺮ ﻣـﯽ‬
‫ﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ و در ﻃﻮل ﺟﻨﮓ دوم ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ هﺎی ﺑﯽ ﺷﻤﺎری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻪ ی اول‪ :‬اﯾﻦ ﻣﻮاد از ﻧﻈﺮ ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ واﺑـﺴﺘﻪ ﺑـﻪ ﺣـﺸﺮﻩ ﮐـﺶ هـﺎی ﺁﻟـﯽ ﻓـﺴﻔﺮﻩ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ دﺳـﺘﻪ از ﺳـﻼﺣﻬﺎی‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻊ از ﻋﻤﻞ ﺁﻧﺰﯾﻢ اﺳﺘﻴﻞ ﮐﻮﻟﻴﻦ اﺳﺘﺮاز ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘـﯽ ﻣـﻮاد ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ اﯾـﻦ دﺳـﺘﻪ وارد ﺑـﺪن ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻏﻠﻈـﺖ‬
‫اﺳﺘﻴﻞ ﮐﻮﻟﻴﻦ را در ﺑﺪن ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻻزم ﻣﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬رﯾﻪ هﺎ و ﭼﺸﻤﻬﺎ ﺑﺴﺮﻋﺖ اﯾﻦ ﻣـﻮاد را ﺟـﺬب ﮐـﺮدﻩ در ﮐﻤﺘـﺮ از ﯾـﮏ‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺪن ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼﯾﻢ ﺁن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺁﺑﺮﯾﺰش ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ زﯾـﺎد ﺑـﺰاق‪ ،‬ﺗﻨﮕـﯽ‬
‫ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﺗﻨﻔﺲ‪ ،‬ﺗﻨﮕﯽ ﻣﺮدﻣﮏ ﭼﺸﻢ‪ ،‬اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼﻧﯽ و ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻬﻮع و اﻧﻘﺒﺎض ﺷﮑﻢ ﻇﻬﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻪ دوم ﺳﻼﺣﻬﺎی ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روی ﭘﻮﺳﺖ ﺗﺎول و ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﺪﮔﺎری ﻓﺮاواﻧﯽ در ﻣﺤﻴﻂ دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﻮاد روی ﭼﺸﻤﻬﺎ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺨﺎﻃﯽ‪ ،‬رﯾﻪ هﺎ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ و اﺟﺰای ﺧﻮن اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و اﮔﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻨﻔﺲ وارد رﯾﻪ هـﺎ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﺮ‬
‫ﺷﺪت ﺗﻨﻔﺲ اﺛﺮات ﻣﻨﻔﯽ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ و اﮔﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻏﺬا ﺑﻠﻌﻴﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺒﺐ اﺳﻬﺎل و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﺮدل هﺎ ﮐﻪ ﺟﺰو‬
‫اﯾﻦ دﺳﺘﻪ هﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاص ﻓﻴﺰﯾﮑﯽ ﺧﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﺎﻧﺪﮔﺎری ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎدی در ﺳﺮﻣﺎ و دﻣﺎهﺎی ﻣﻌﺘﺪل دارﻧـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ دو‬
‫دﻗﻴﻘﻪ از ﺗﻤﺎس ﯾﮏ ﻗﻄﺮﻩ ﺧﺮدل ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﮕﺬرد‪ ،‬ﺻﺪﻣﺎت ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻀﻮ وارد ﻣـﯽ ﺷـﻮد ‪ CX .‬ﻧﻴـﺰ ﮐـﻪ ﺟـﺰو اﯾـﻦ‬
‫ﮔﺮوﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻮدری ﮐﺮﯾﺴﺘﺎﻟﯽ ﺷﮑﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ در دﻣﺎهﺎی ‪ ٣٩‬ﺗﺎ ‪ ٤٠‬درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﯽ ﮔـﺮاد ذوب ﺷـﺪﻩ و در دﻣـﺎی ‪ ١٢٩‬درﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﺑﻪ ﺟﻮش ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ را ﺑﺎ اﻓﺰودن ﻣﻮادی ﺧﺎص در دﻣﺎی اﺗﺎق ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺎﯾﻊ درﻣﯽ ﺁورﻧـﺪ‪ CX .‬دارای ﺑـﻮی‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻣﻄﺒﻮﻋﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻏﻠﻈﺘﻬﺎی ﮐﻢ ﺁن ﺳﻮزش ﺷﺪﯾﺪ ﭼﺸﻢ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ﻏﻠﻈﺘﻬﺎی ﺑﺎﻻ ﺑـﻪ ﭘﻮﺳـﺖ ﺣﻤﻠـﻪ ﮐـﺮدﻩ و ﭼﻨـﺪ ﻣﻴﻠـﯽ ﮔـﺮم ﺁن‬
‫ﺳﺒﺐ دردهﺎی زﯾﺎد و ﺳﻮزﺷﻬﺎی ﻓﺮاوان ﺷﺪﻩ و زﺧﻤﻬﺎی ﺑﺪی ﺑﺮ ﺟﺎی ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ .‬ﺑﺮای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از اﺛـﺮ اﯾـﻦ ﻣـﻮاد ﺳـﺮﺑﺎزان‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ و ﻣﺎﺳﮑﻬﺎی ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬دﺳﺘﻪ ﺳـﻮم از ﺳـﻼﺣﻬﺎی ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺁﻧﻬـﺎﯾﯽ هـﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺮ دﺳـﺘﮕﺎﻩ‬
‫ﺗﻨﻔﺴﯽ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺑﺸﺪت ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ رﯾﻪ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻓﺴﻔﻮژن ﮐﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎک ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻀﻮ اﯾﻦ ﮔﺮوﻩ اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ ١٩١٥‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ ﮔﺎزی ﺑﯽ رﻧﮓ اﺳﺖ ﮐﻪ در دﻣـﺎی ‪ ٨/٢‬درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﯽ ﮔـﺮاد ﺑـﻪ ﺟـﻮش‬
‫ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮار و ﻧﺎﻣﺎﻧﺪﮔﺎر اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮن ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺨﺎر ﺁن ‪ ٣/٤‬ﺑﺮاﺑﺮ هﻮا اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ در ﮔـﻮدال هـﺎ‬
‫و دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺴﺖ زﻣﻴﻦ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاهﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻏﻠﻈﺖ زﯾﺎد ﺁن ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺒﺐ ﻣﺮگ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ در ﻏﻠﻈﺘﻬﺎی ﮐـﻢ‬
‫ﺳﺒﺐ ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬اﺧﺘﻨﺎق‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺗﻨﮕﯽ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻬﻮع و ﺳﺮدرد و ﻏﻴﺮﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪) .‬اﻧﻮاع اول و ﺳـﻮم اﯾـﻦ ﺳـﻼح‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﮔﺎزهﺎی ﺳﺎرﯾﻦ و ﺧﺮدل هﻤﺎن هﺎﯾﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻋﺮاق در ﺟﺮﯾﺎن ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﯽ از ﺁﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﻣـﺎ و‬
‫ﺣﺘﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺮدﻧﺸﻴﻦ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮد(‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻃﺮﻓﺪار ﺻﻠﺢ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﮑﺎر ﻧﻨﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ و هﻤﻮارﻩ ﺑـﺮای ﯾـﺎﻓﺘﻦ راﻩ ﺣـﻞ ﻣﺒـﺎرزﻩ ﺑـﺎ اﯾـﻦ ﺳـﻼﺣﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ و‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ اﻧﺪ اﮔﺮ ﻣﻮﺷﻬﺎ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ از ﺁﻧﺰﯾﻤﯽ ﺑﺎ ﻧﺎم ‪ NTE‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻓـﺴﻔﺮهﺎی‬
‫ﺁﻟﯽ ﺣﺴﺎﺳﺘﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺷﻬﺎ ﮐﻢ ﺗﺤﺮک ﺗﺮ هﺴﺘﻨﺪ و ﺷﺎﻧﺲ ﻣﺮدﻧﺸﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻮراﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار اﯾـﻦ ﺁﻧـﺰﯾﻢ در ﺑﺪﻧـﺸﺎن‬
‫در ﺣﺪ ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ‪٢ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ وﺟﻮد اﯾﻦ ﺁﻧﺰﯾﻢ در ﺑﺪن ﻣﻮﺷﻬﺎ از اﺛﺮ ﻓﺴﻔﺮهﺎی ﺁﻟﯽ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ژن اﯾﻦ ﺁﻧﺰﯾﻢ را دارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﮐﻪ از داورهﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ‪ NTE‬را اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺪهﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ داروهﺎ را ﺑﺎﯾﺪ ﭘـﻴﺶ از ﺣﻤﻠـﻪ ﮔﺎزهـﺎی ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﺑـﺮد‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ "هﻴﭻ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻤﺎس اﻧﺴﺎن هﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮاد"‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺁﯾﻨﺪﻩ اﯾﻦ ﺳﻼﺣﻬﺎ ﭼﻴﺴﺖ و ﻣﺎهﻴﺖ ﺳﻼﺣﻬﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﭼﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد؟ ﺁﯾﺎ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺁﯾﻨـﺪﻩ ای روﯾـﺎﯾﯽ در ﭘـﻴﺶ رو‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﮐﻪ در ﺁن ﮐﺎرﺑﺮد هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻼح ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ از ﻧﻈـﺮ وﺟـﺪان ﺗﻤـﺎﻣﯽ اﻓـﺮاد ﮐـﺎری ﻏﻴﺮﻗـﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺎﺷـﺪ؟ ﺁﯾـﺎ ﻣﻤﮑـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺁﯾﻨﺪﮔﺎن روزهﺎی ﺳﻴﺎﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ؟‬

‫ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ ) ‪!( Big Bang‬‬

‫هﻤﺎﻧﻄﻮر آﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﭘﻴﺪاﯾﺶ آﺎﺋﻨﺎت ﺑﺮاى اﻧﺴﺎن ﯾﻚ ﻧﺎداﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺸﺮ ﻣﻰ ﺧﻮاﺳـﺖ ﺑﺪاﻧـﺪ آـﻪ اﯾـﻦ ﭘﻴـﺪاﯾﺶ از آﺠـﺎ ﺷـﺮوع‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺁﯾﺎ ﺑﺼﻮرت ﯾﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﻮدﻩ و هﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺰ اداﻣـﻪ دارد ﯾـﺎ ﻧـﻪ؟ ﭼﻨـﺎن آـﻪ ﺑﺮﺧـﻰ اﻋﺘﻘـﺎد داﺷـﺘﻪ اﻧـﺪ آـﻪ آﺎﺋﻨـﺎت هﻤـﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر را داﺷﺘﻪ و ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺧﺐ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﯾﻨﻜﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ هﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔـﻰ در اﯾـﻦ راﺑﻄـﻪ وﺟـﻮد داﺷـﺖ و ﻧﻈﺮﯾـﻪ‬
‫ﭘﺮدازﯾﻬﺎى زﯾﺎدى ﻣﻰ ﺷﺪ‪ .‬ﯾﻜﻰ از اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ هﺎ آﻪ ﺣﺪود ﺳﻰ و هﻔﺖ ﯾﺎ ﺳـﻰ و هـﺸﺖ ﺳـﺎل ﻗﺒـﻞ اراﺋـﻪ ﺷـﺪ ﺑﻴـﮓ ﺑﻨـﮓ‬
‫ﯾﺎهﻤﺎن اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ ﻧﺎم داﺷﺖ آﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺧﻴﻠﻰ از اﺑﻬﺎﻣﺎت ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺪهﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ‪ ،‬ﺁﻏﺎز آﺎﺋﻨﺎت را از ﯾﻚ هﺴﺘﻪ اﺗـﻢ در‬
‫ﻓﻀﺎ و زﻣﺎن ﺻﻔﺮ ﻣﻰ داﻧﺪ زﯾﺮا ﺁن هﻨﮕﺎم هﻨﻮز ﻓﻀﺎ و زﻣﺎن ﺁﻏﺎز ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺼﻮر ﺑﻜﻨﻴﺪ آﻪ ﺗﻤﺎم آﺎﺋﻨـﺎت در ﯾـﻚ هـﺴﺘﻪ اﺗـﻢ ﯾـﺎ‬
 ‫ﺣﺘﻰ آﻮﭼﻜﺘﺮ از ﺁن ﺟﺎى داﺷﺖ و در ﯾﻚ ﻟﺤﻈﻪ اﯾﻦ ﻓﻀﺎ و زﻣﺎن ﺁﻏﺎز ﻣﻰ ﺷﻮد ﯾﻌﻨﻰ اﯾﻨﻜﻪ ﯾﻚ اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ آﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮاﻧﺶ‬
‫ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺎﺷﻰ از ﻓﺸﺮدﮔﻰ ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﺷﺮوع ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ واﻗﻌﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺰدﻩ ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ رخ دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ از ﺁن ﻧﻘﻄﻪ ﺻـﻔﺮ ﺷـﺮوع ﻣـﻰ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ذآﺮ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺸﺮدﮔﻰ اى ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً دﻣﺎى ﺑﺴﻴﺎر زﯾﺎدى در ﻟﺤﻈﻪ آﻤـﻰ ﻗﺒـﻞ از اﻧﻔﺠـﺎر ﺑـﺰرگ ﺣـﺎآﻢ ﺑـﻮدﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﻰ آﻪ ﻓﻀﺎ و زﻣﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺑﺰرگ و ﺑﺎز ﺷﺪن آﺮد‪ ،‬دﻣﺎ ﻣﺪام رو ﺑﻪ آﺎهﺶ ﺑﻮدﻩ ﺑﻪ ﻃـﻮرى آـﻪ ﺗﺨﻤـﻴﻦ زدﻩ ﻣـﻰ‬
‫ﺷﻮد وﻗﺘﻰ ﻓﻘﻂ ﯾﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ ازﺗﺸﻜﻴﻞ آﺎﺋﻨﺎت ﻣﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ دﻩ ﻣﻴﻠﻴﺎرد آﻠﻮﯾﻦ ﻧﺰول دﻣﺎ داﺷﺘﻪ اﯾﻢ‪.‬‬
‫اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻗﺪرى ﺷﺪﯾﺪ رخ دادﻩ اﺳﺖ آﻪ از اﻧﺪازﻩ آﻮﭼﻜﺘﺮ از ﯾﻚ هﺴﺘﻪ اﺗﻢ در ﯾﻚ ﻟﺤﻈـﻪ ﺑـﻪ اﻧـﺪازﻩ آـﺮﻩ زﻣـﻴﻦ ﺑـﺰرگ‬
‫ﻣﻰ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﯾﻌﻨﻰ اﻧﺒﺴﺎط و ﺗﻮرم ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﺷﺮوع ﺷﺪﻩ ﺑﻮد اﻣﺎ هﻨﻮز آﻬﻜﺸﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻴﺎﻣـﺪﻩ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﻧـﻮر ﺁﻏـﺎز آﺎﺋﻨـﺎت‬
‫ﺑﻮد ﺳﭙﺲ ﺑﻌﺪاز ﻧﻮر‪ ،‬ﻣﺎدﻩ اﯾﺠﺎد ﺷﺪ و ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻌﺪ از دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل از اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ آﻬﻜﺸﺎﻧﻬﺎ ﺷـﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ و ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﻣـﺎ‬
‫ﯾﻜﻰ از ذرات آﻮﭼﻚ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻬﻜﺸﺎﻧﻰ آﻪ ﻣﺎ در ﺁن هﺴﺘﻴﻢ )آﻬﻜﺸﺎن راﻩ ﺷﻴﺮى( ﺣﺪود دﻩ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻗﺒﻮل آﻨﻴﻢ‬
‫آﻪ ﺑﻴﻚ ﺑﻨﮓ ﺳﻴﺰدﻩ ﻣﻴﻠﻴﺎردﺳﺎل ﭘﻴﺶ رخ دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ آﻬﻜﺸﺎﻧﻬﺎ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ دارﻧﺪ آﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ :‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﺑﻴﻀﻮى و ﻣﺎرﭘﻴﭽﻰ‪ .‬ازﻣﻮاد اﻃﺮاف آﻬﻜﺸﺎﻧﻬﺎ آﻪ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧـﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎزوهﺎى آﻬﻜﺸﺎﻧﻰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﭼﻮن ﻓـﺸﺮدﮔﻰ ﻣـﻮاد را در ﺁن ﻗـﺴﻤﺖ ﻓـﻀﺎ داﺷـﺘﻴﻢ و ﻧﻴـﺰ آﻬﻜـﺸﺎﻧﻬﺎى ﺷـﻜﻞ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﯾﻚ ﺑﻪ هﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﺑﺮﺧﻮردهﺎ هﻢ زﯾﺎد ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﯾﻌﻨﻰ دو آﻬﻜﺸﺎن ﺑﺎ هﻢ ادﻏﺎم ﺷﺪﻩ و ﯾـﻚ آﻬﻜـﺸﺎن‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰ دادﻧﺪ ﯾﺎ ﺳﺒﺐ ﺳﺎز ﺑﺎزوهﺎى آﻬﻜﺸﺎﻧﻰ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺛﺮات در ﺑﺤﺚ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﺮﻣﺰ ﯾﺎ رد‬
‫ﺷﻴﻔﺖ ﻣﻰ ﮔﻨﺠﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاى ﻟﺤﻈﻪ اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ ﻋﺪد دﻩ ﺑﻪ ﺗﻮان ﻣﻨﻔﻰ ﭼﻬﻞ و ﺳﻪ را در ﻧﻈﺮ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﺁن ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﺣﺎدﺛﻪ ﺷـﺮوع ﻣـﻰ ﺷـﻮد‬
‫آﻪ ﺣﺘﻰ هﻨﻮز ﺑﻪ هﺰارم ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﺣﺎل رخ دادن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺁﺷﮑﺎر اﺳﺖ ﺑﺮای ﺁﮔﺎهﯽ از ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اوﻟﻴﻦ ﺛﺎﻧﻴﻪ هﺎ و ﯾﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﮕﻮﯾﻴﻢ اوﻟﻴﻦ اﺟـﺰای ﺛﺎﻧﻴـﻪ هـﺎی ﭘـﺲ از اﻧﻔﺠـﺎر اوﻟﻴـﻪ ﻧﺒﺎﯾـﺪ از‬
‫ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺑﻠﮑﻪ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻓﻴﺰﯾﮑﺪان هـﺎی ﻣﺘﺨـﺼﺺ در اﻣـﺮ ﻓﻴﺰﯾـﮏ ذرﻩ ای ﻣﺮاﺟﻌـﻪ ﮐـﺮد ﮐـﻪ در ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﺸﻌﺸﻌﺎت و ﻣﺎدﻩ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﺎﻣﻼ ﺳﺨﺖ و ﻏﻴﺮ ﻋﺎدی ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﻴﻬﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ‪ ٨‬ﻣﻘﻄـﻊ‬
‫ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺎوی ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪ ١٠ -٤٣‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ هﻨﻮز ﺑﺮاﯾﻤﺎن ﮐﺎﻣﻼ روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ اوﻟﻴﻦ اﺟـﺰای ﺛﺎﻧﻴـﻪ هـﺎ ﭼـﻪ ﭼﻴـﺰی‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺁﺗﺸﻴﻨﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﻴﻬﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﺪا از ﺁن اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد ‪ .‬هﻴﭻ ﻣﻌﺎدﻟﻪ و ﯾـﺎ ﻓﺮﻣـﻮل هـﺎی اﻧـﺪازﻩ ﮔﻴـﺮی ﺑـﺮای درﺟـﻪ‬
‫ﺣﺮارت ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮری ﮐﻪ در اﯾﻦ زﻣﺎن ﺣﺎﮐﻢ ﺑﻮد در دﺳﺖ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ‪ ١٠ -٤٣‬ﺗﺎ ‪ ١٠ -٣٢‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎهﺎی ﻣﺎدﻩ ﻣﺜﻼً ﮐﻮارک هـﺎ و اﻟﮑﺘـﺮون هـﺎ و ﭘـﺎد ذرﻩ هـﺎی ﺁﻧﻬـﺎ از ﺑﺮﺧـﻮرد‬
‫ﭘﺮﺗﻮهﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪ .‬ﻗﺴﻤﺘﯽ از اﯾﻦ ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎهﺎ دوﺑﺎرﻩ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺮﺧـﻮرد ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ و ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺗﺸﻌـﺸﻊ ﻓـﺮو‬
‫ﻣﯽ ﭘﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻟﺤﻈﻪ هﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر اوﻟﻴﻪ ذرات ﻓﻮق ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ذرات دارای‬
‫اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ هﻨﮕﺎم ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﺎدﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺪ ﻣـﺎدﻩ و ﻣـﺜﻼً ﮐـﻮارک هـﺎی ﺑﻴـﺸﺘﺮی ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺁﻧﺘـﯽ‬
‫ﮐﻮارک هﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ذرات ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در هﻤﺎن اوﻟﻴﻦ اﺟﺰای ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻮﭼﮏ ﺛﺎﻧﻴﻪ هﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮای ﻣـﺎ ﻣﻴـﺮاث ﻣﻬﻤـﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎ ﮔﺬاردﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از اﻓﺰوﻧﯽ ﻣﺎدﻩ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﺎدﻩ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم از ‪ ١٠ -٣٢‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺎ ‪ ١٠ -٦‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ .‬ﮐﻴﻬﺎن از ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﮐﻮارک هﺎ‪ ،‬ﻟﭙﺘﻮن هﺎ‪ ،‬ﻓﻮﺗﻮن هﺎ و ﺳﺎﯾﺮ ذرات دﯾﮕﺮ ﺗـﺸﮑﻴﻞ‬
‫ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً ﺑﻪ اﯾﺠﺎد و اﻧﻬﺪام ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻩ و ﺿﻤﻨﺎ ﺧﻴﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ در ﺣﺎل از دﺳﺖ دادن ﺣﺮارت هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم از ‪ ١٠ -٦‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺎ ‪١٠ -٣‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﮐﻮارک هﺎ و ﺿﺪ ﮐﻮارک هﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮﺗﻮ ذرﻩ هﺎ ﺑﻪ اﻧﺮژی ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﻮارﮐﻬﺎی ﺟﺪﯾﺪ دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در درﺟﻪ ﺣﺮارت هﺎی رو ﺑﻪ ﮐﺎهﺶ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﯾﻨﺪ وﻟﯽ از ﺁن ﺟـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ ﮐـﻮارک هـﺎی‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺪ ﮐﻮارک هﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﻮارک هﺎ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺟﻔﺘﯽ ﭘﻴﺪا ﻧﮑﺮدﻩ و ﺑﻪ ﺻـﻮرت اﺿـﺎﻓﻪ ﺑـﺎﻗﯽ ﻣـﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ .‬هﺮ ‪ ٣‬ﮐﻮارک ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﯾﮏ ﭘﺮوﺗﻮن ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﻮﺗﺮون ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎهﺎی هﺴﺘﻪ اﺗـﻢ هـﺎی ﺁﯾﻨـﺪﻩ اﮐﻨـﻮن اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪﻩ‬
‫اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻢ ‪ -‬از ‪ ١٠ -٣‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺎ ‪ 100‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ .‬اﻟﮑﺘﺮون هﺎ و ﺿﺪ اﻟﮑﺘﺮون هﺎ در ﺑﺮﺧـﻮرد ﺑـﺎ ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﺑـﻪ اﺷـﻌﻪ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪادی اﻟﮑﺘﺮون ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ زﯾﺮا ﮐﻪ ﻣﺎدﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺪ ﻣﺎدﻩ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ اﻟﮑﺘﺮون هﺎ ﺑﻌﺪا ﻣـﺪارهﺎی اﺗﻤـﯽ را‬
‫ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺸﻢ از ‪ ١٠٠‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺎ ‪ 30‬دﻗﻴﻘﻪ‪ .‬در درﺟﻪ ﺣﺮارت هﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ ﻣﯽ ﺗـﻮان در ﻣﺮﮐـﺰ ﺳـﺘﺎرﮔﺎن ﯾﺎﻓـﺖ اوﻟـﻴﻦ هـﺴﺘﻪ‬
‫هﺎی اﺗﻢ هﺎی ﺳﺒﮏ و ﺑﻪ وﯾﮋﻩ هﺴﺘﻪ هﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﯾﺪار هﻠﻴﻢ در اﺛﺮ هﻤﺠﻮﺷﯽ هﺴﺘﻪ ای ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬هـﺴﺘﻪ اﺗـﻢ‬
‫هﺎی ﺳﻨﮕﻴﻦ از ﻗﺒﻴﻞ اﺗﻢ ﺁهﻦ ﯾﺎ ﮐﺮﺑﻦ در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ هﻨﻮز اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺁﻏﺎز ﺧﻠﻘﺖ ﻋﻤﻼ ﻓﻘﻂ دو ﻋﻨﺼﺮ ﺑﻨﻴﺎدی ﮐﻪ از‬
‫هﻤﻪ ﺳﺒﮑﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬هﻠﻴﻢ و هﻴﺪروژن‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ هﻔﺘﻢ از ‪ ٣٠‬دﻗﻴﻘﻪ ﺗﺎ ‪ ١‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺧﻠﻘﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﺣﺪود ‪ ٣٠٠٠٠٠‬ﺳﺎل ﮔﻮی ﺁﺗﺸﻴﻦ ﺁﻧﻘﺪر ﺣـﺮارت از‬
‫دﺳﺖ دادﻩ ﮐﻪ هﺴﺘﻪ اﺗﻢ هﺎ و اﻟﮑﺘـﺮون هـﺎ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ در درﺟـﻪ ﺣﺮارﺗـﯽ در ﺣـﺪود ‪ ٣٠٠٠‬درﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﯽ ﮔـﺮاد ﺑـﻪ ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ و ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ دوﺑﺎرﻩ ﻓﻮرا از هﻢ ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ اﺗﻢ هﺎ را ﺗﺸﮑﻴﻞ دهﻨـﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺁن ﻣﺨﻠـﻮط ذرﻩ ای ﮐـﻪ ﻗـﺒﻼ ﻧـﺎﻣﺮﺋﯽ ﺑـﻮد‬
‫اﮐﻨﻮن ﻗﺎﺑﻞ دﯾﺪن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ هﺸﺘﻢ از ﯾﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺧﻠﻘﺖ ﺗﺎ اﻣﺮوز‪ .‬از اﺑﺮهﺎی هﻴﺪروژﻧﯽ دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی راﻩ ﺷﻴﺮی ﺳـﺘﺎرﮔﺎن و ﺳـﻴﺎرات‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪ .‬در داﺧﻞ ﺳﺘﺎرﮔﺎن هﺴﺘﻪ اﺗﻢ هـﺎی ﺳـﻨﮕﻴﻦ از ﻗﺒﻴـﻞ اﮐـﺴﻴﮋن و ﺁهـﻦ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐـﻪ ﺑﻌـﺪ هـﺎ در‬
‫اﻧﻔﺠﺎرات ﺳﺘﺎرﻩ ای ﺁزاد ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺘﺎرﮔﺎن و ﺳﻴﺎرات و ﺣﻴﺎت ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﯽ ﺣﻴﺎت زﻣﻴﻨﯽ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﭘﺪﯾﺪار ﺷﺪ؟ ﺑـﺮای زﻣـﻴﻦ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮﻧﯽ ﺣﻴـﺎت ﮐـﻪ در ﺁن وﺟـﻮد دارد ‪ ٣‬ﭼﻴـﺰ از‬
‫اهﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬
‫از هﻤﺎن اﺑﺘﺪای ﺧﻠﻘﺖ هﻤﻴﺸﻪ ﻣﺎدﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺪ ﻣﺎدﻩ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ هﻤﻮارﻩ ﻣﺎدﻩ ﺑـﺮای ﻣـﺎ ﺑـﺎﻗﯽ ﻣـﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺸﻢ هﻴﺪروژن ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪ اﯾـﻦ ﻣـﺎدﻩ ﮐـﻪ ﺳـﺒﮏ ﺗـﺮﯾﻦ ﻋﻨـﺼﺮ ﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﺳـﻨﮓ ﺑﻨـﺎی اﺻـﻠﯽ‬
‫ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﻪ هﺎ و ﺳﻴﺎرات ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﻴﺪروژن هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎی اﺻﻠﯽ ﻣﻮﺟـﻮدات زﻧـﺪﻩ ای اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﻌـﺪا روی زﻣـﻴﻦ ﺑـﻪ‬
‫وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻧﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻ روی ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﺳﻴﺎرﻩ دﯾﮕﺮ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺮﮐﺰ ﺳﺘﺎرﮔﺎن اوﻟﻴﻪ هـﺴﺘﻪ اﺗـﻢ هـﺎی ﺳـﻨﮕﻴﻦ از ﻗﺒﻴـﻞ‬
‫اﮐﺴﻴﮋن و ﯾﺎ ﮐﺮﺑﻦ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎهﺎی اﺻﻠﯽ ﻻزم و ﺿﺮوری ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ و ﺣﻴﺎت ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺒﺶ اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ از هﻤﺪﯾﮕﺮ دور ﺷﺪن ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﻪ هﺎ ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل رو ﺑﻪ ﮐﻨﺪ ﺷﺪن اﺳﺖ‪ .‬زﯾﺮا ﺟﺰاﯾـﺮ ﺟﻬـﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﺘﻌﺪد در واﻗﻊ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺮﮐﺖ اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ ﺁن هﺎ ﮐﻨﺪ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬اﮐﻨـﻮن ﭘﺮﺳـﺶ ﻓﻘـﻂ‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﯾﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ هﺎ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮدﯾﺪ و اﯾﻦ ﻋﺎﻟﻢ در هﻢ ﻓﺮو ﺧﻮاهﺪ ﭘﺎﺷﻴﺪ؟ اﯾﻦ ﻣـﺴﺎﻟﻪ ﺑـﺴﺘﮕﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺮاﮐﻢ ﻣﺎدﻩ در ﺟﻬﺎن هﺴﺘﯽ دارد‪ .‬هﺮ ﭼﻪ اﯾﻦ ﺗﺮاﮐﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺮو هﺎی ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﻴﻦ ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﻪ هﺎ و ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰای ﮔﻴﺘﯽ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدﻩ و ﺑﻪ هﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺁن هﺎ ﺑﺎ ﺷﺪت ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺗﺮاﮐﻢ ﺟﺮم ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻋﺎﻟﻢ در ﺣﺎل اﻧﺒﺴﺎط را ﺑﻪ ﺗﻮﻗﻒ در ﺁورد‪ .‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل اﯾﻦ اﻣﮑـﺎن وﺟـﻮد دارد ﮐـﻪ‬
‫هﻨﻮز ﺟﺮم هﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ای از ﻗﺒﻴﻞ )ﺳﻴﺎهﭽﺎﻟﻪ هﺎی اﺳﺮار ﺁﻣﻴﺰ( ﯾﺎ )اﺑﺮهﺎی ﮔﺎزی ﺷﮑﻞ ﺗﺎرﯾﮏ( وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﻮﺗﺮﯾﻨﻮ هﺎ ﮐﻪ ﺑﺪون ﺟﺮم ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺟﺮﻣﯽ هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻮﭼﮏ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﯾﻦ ﻃﻮر ﺑﺎﺷﺪ در اﯾﻦ ﺻـﻮرت‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻴﻬﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎﯾﺪ ‪ ٣٠‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل دﯾﮕﺮ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﺁن زﻣﺎن ﮐﻬﮑﺸﺎن هـﺎ ﺑـﺎ ﺷـﺘﺎﺑﯽ زﯾـﺎد ﺣﺮﮐـﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻮی ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را اﻏﺎز ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﯾﮏ ﮔﻮی ﺁﺗﺸﻴﻦ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺎ ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺤـﺪ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺁن زﻣـﺎن ﺷـﺎﯾﺪ ﻣـﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ روی ﯾﮏ اﻧﻔﺠﺎر اوﻟﻴﻪ ﺟﺪﯾﺪ دﯾﮕﺮ و ﺗﻮﻟﺪ ﯾﮏ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﺣـﺴﺎب ﮐﻨـﻴﻢ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻄﺢ ﮐﻨـﻮﻧﯽ داﻧـﺶ ﺑـﺸﺮ و ﻣﻴـﺰان‬
‫ﭘﮋوهﺶ هﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻨﻄﻮر ﻓﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺎ اﺑﺪﯾﺖ اﻧﺒﺴﺎط ﺧﻮاهﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﯾﻚ ﺣﺴﺎب ﺳﺮاﻧﮕﺸﺘﻰ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﯾﻢ آﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﺳﺘﺎرﻩ اﺣﺘﻤﺎل ﺣﻴﺎت ﺑﺴﻴﺎر زﯾـﺎد اﺳـﺖ‪ .‬ﺣﺘـﻰ ﺑﻌـﻀﻰ از‬
‫ﺳﺘﺎرﻩ هﺎ داراى ﺳﻴﺎرﻩ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﯾﺎ اﯾﻦ ﺳﻴﺎرﻩ ﺑﺴﻴﺎر دور از ﺳﺘﺎرﻩ ﯾﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﯾﻚ ﺑـﻪ ﺁن هـﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮﺧـﻰ هـﻢ ﮔـﺎزى ﻣـﻰ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ اﮔﺮ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻣﻮارد را از آﻞ ﺳﺘﺎرﻩ هﺎ آﻢ آﻨﻴﻢ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺑﻴﺴﺖ وﭘﻨﺞ درﺻﺪ ﺁﻧﻬﺎ اﻣﻜﺎن وﺟﻮد ﺣﻴﺎت را دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺌـﻮری ﺑﻴــﮓ ﺑﻨـﮓ در اﺑﺘــﺪا ﺗﻮﺳـﻂ ﮐــﺸﻴﺶ ﺑﻠﮋﯾﮑـﯽ ﺑــﻪ ﻧـﺎم ‪ Georgs Lemaitre‬در ﺳـﺎل‪ ١٩٢٧‬ﺑﻴــﺎن ﺷـﺪ‪ .‬ﻓﺮﺿــﻴﻪ او ﺑﻌــﺪ از‬
‫ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪ Red Shift‬ﺧﻄﻮط ﻃﻴﻒ ﻗﺮﻣﺰ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن از زﻣـﻴﻦ ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﻣﻴـﺮود‪،‬در ﺳـﺤﺎﺑﯽ هـﺎی‬
‫دور دﺳﺖ )ﺗﻮدﻩ هﺎی ﻋﻈﻴﻢ ﮔﺎزی( ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪل ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﺮﺿـﻴﻪ ی ﻧـﺴﺒﻴﺖ ﺑـﺮای ﺟﻬـﺎن ﻣﻄـﺮح‬
‫ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ زﻣﺎﻧﯽ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﺗﺸﻌـﺸﻌﺎت در ﺳـﺎل ‪ ١٩٦٤‬ﺗﻮﺳـﻂ ‪ Arno Penzias‬و‬
‫‪ Robert Wilson‬ﮐﺸﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﺑﻌﺪهﺎ اﯾﻦ ‪ ٢‬ﻧﻔﺮﺑﻪ ﻋﻠﺖ هﻤﻴﻦ ﮐﺸﻒ ﺧﻮد ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﯾﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺌﻮری اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻄـﻮر‬
‫وﺳﻴﻌﯽ ﻣﻮرد ﭘﺬﯾﺮش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻟﻴﮑﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ هﺮﮔﺰ ﺑﻪ اﺛﺒـﺎت ﻧﺮﺳـﺪ ﭼـﺮا ﮐـﻪ هﻨـﻮز ﺑﺮﺧـﯽ ﺳـﻮاﻻت در ﻣـﻮرد ﺁن‬
‫هﻤﭽﻨﺎن ﺑﯽ ﺟﻮاب ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﺣﺪود ‪ 4‬درﺻﺪ ﻋﺎﻟﻢ از ﻣﺎدﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳـﻴﻢ ﺗـﺸﮑﻴﻞ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨـﯽ ﻣـﺎدﻩ ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ ﮐـﻪ ﻣـﺎ ﻣـﯽ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻴﻢ و در ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻩ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ ٤‬درﺻﺪ ﮐﻞ ﻋﺎﻟﻢ را ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ ٢٣ .‬درﺻﺪ ﻋﺎﻟﻢ را ﻣـﺎدﻩ ﺗﺎرﯾـﮏ ﺳـﺮد ﺗـﺸﮑﻴﻞ دادﻩ‬
‫ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻴﻠﯽ ﮐﻤﯽ درﺑﺎرﻩ اش دارﻧﺪ و ‪ 73‬درﺻﺪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ را اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﻋﺠﻴﺐ ﺗـﺸﮑﻴﻞ ﻣـﯽ دهـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰی ﮐﻪ در ﻣﻮردش ﻣﻴﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ وﺟﻮد دارد!‬

‫ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻩ ی ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ی ﺷﻤﺴﯽ‪.‬‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺎ آﻤﯽ ﺑﻴﺶ از ﭼﻬﺎر و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﻣـﺎ ﻧﻴـﺰ ﻣﺜـﻞ هـﺮ ﺳـﺘﺎرﻩ دﯾﮕـﺮی در‬
‫ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﻮدﻩ در هﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ای از اﺑﺮهﺎی ﮔﺎزی آﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ از هﻴﺪروژن و هﻠﻴﻢ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﺁﻣـﺪﻩ اﻣـﺎ‬
‫ﺧﺮدﻩ رﯾﺰﻩ هﺎﯾﯽ آﻪ از اﻧﻔﺠﺎر ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺘﺎرﻩ هﺎ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻏﺒﺎرهﺎی ﺑﺴﻴﺎر رﯾﺰ آﻴﻬﺎﻧﯽ آﻪ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ هﻤﺎﻧﻨﺪ‬
‫آﺮﺑﻦ‪ ،‬اآﺴﻴﮋن‪ ،‬ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‪ ،‬آﻠﺴﻴﻢ و ﺁهﻦ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ اﯾﻦ اﺑﺮهﺎ ﭘﺮاآﻨﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ذرات ﮔﺮد و ﻏﺒـﺎر‬
‫آﻪ ﺣﺘﯽ از ذرات ﻏﺒﺎری آﻪ ﻟﺒﻪ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﻣﯽ ﻧﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬آﻮﭼﻚ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺎط ﺗﺠﻤﻊ در ﺳﺤﺎﺑﯽ ﺧﻮرﺷـﻴﺪی ﻋﻤـﻞ ﻣـﯽ‬
‫آﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد از ﺟﻤﻠﻪ ﯾﺦ‪ ،‬دی اآﺴﻴﺪ آﺮﺑﻦ ﻣﻨﺠﻤﺪ‪ ،‬دور اﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﮔﺮدهﻢ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﯾﻦ ذرات آـﻢ آـﻢ ﺑـﺰرگ‬
‫و ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ اﺟﺮاﻣﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﯾﻚ داﻧﻪ ﺷﻦ‪ ،‬ﯾﻚ ﺻﺨﺮﻩ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﯾﻚ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃـﯽ ﭼﻨـﺪ ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬
‫ﺳﺎل‪ ،‬ﺗﺮﯾﻠﻴﻮن هﺎ ﺗﺮﯾﻠﻴﻮن ﻗﻄﻌﻪ ﯾﺨﯽ‪ ،‬ﺳﻨﮓ رﯾﺰﻩ و اﺟﺮام ﻓﻠﺰی در اﻃﺮاف ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺟﻮان ﮔﺮدهﻢ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪ .‬ﻃﯽ رﺑـﻊ ﻣﻴﻠﻴـﺎرد‬
‫ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﺴﻴﺎری از اﯾﻦ اﺟﺴﺎم در ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ادﻏﺎم ﺷﺪﻩ و ﺑﺪﯾﻦ ﺷﻜﻞ ﺳﻴﺎرات ﺑﺰرگ ‪ ،‬اﻗﻤـﺎر‪ ،‬ﺳـﻴﺎرك هـﺎ و اﺟـﺮام ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫آﻤﺮﺑﻨﺪ آﻮﺋﻴﭙﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ‪) .‬ﺑﺮای آﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧﻴـﺪ ﺑـﻪ ﻣﻘﺎﻟـﻪ )‪ (Tightening our Kuiperbelt‬آـﻪ در‬
‫ﺷﻤﺎر ﻓﻮرﯾﻪ ‪ 2003‬ﻧﺸﺮﯾﻪ ‪ Natural History‬ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻴﺪ‪ .‬اﺟﺮام آﻮﭼﻜﺘﺮی آﻪ ﺣـﻮل ﺧﻮرﺷـﻴﺪ در ﺣـﺎل‬
‫ﭼﺮﺧﺸﻨﺪ‪ ،‬ﻃﯽ ﻣﺪت هﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽ آﻪ از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪان ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﺮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺖ هﺎ ﯾﻜﯽ از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺮﮔﺮدان آﻪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ هﺎی ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﻴﺎرات ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧـﻮرد‬
‫ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻬﺎب ﺳﻨﮓ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ داران ﺷـﻬﺎب ﺳـﻨﮓ هـﺎ را‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻴﺰان ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻬﺸﺎن ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاری ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﺎن اﯾﻦ اﺟﺮام را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗـﺎرﯾﺦ ﺷـﺎن ارزش ﮔـﺬاری‬
‫ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬هﻤﺎﻧﻄﻮر آﻪ ﺳﻨﮕﻮارﻩ هﺎی ﮔﻴﺎهﺎن و ﺟﺎﻧﻮران‪ ،‬داﺳﺘﺎن ﺣﻴﺎت در زﻣﻴﻦ را ﺛﺒﺖ ﻣـﯽ آﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﯾـﻦ اﺟـﺮام ﻧﻴـﺰ داﺳـﺘﺎن‬
‫ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ را در ﺳﺎل هﺎی اوﻟﻴﻪ ﺁن ﺛﺒﺖ آﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت ﻧﻴﺰ اﯾﻦ اﻣﻜـﺎن وﺟـﻮد دارد آـﻪ از ﺁﻧﻬـﺎ ﺑـﺮای ﺑﺮرﺳـﯽ‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤـﺴﯽ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آﻨـﻴﻢ‪ .‬در ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺟﺪﯾـﺪ آـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﻮﮔﻮﺗﺎﭼﻴﺒﺎﻧﺎ )‪ (Shogo Tachibana‬و‬
‫ﮔﺮی هﺎس )‪ (Gary Houss‬در داﻧﺸﮕﺎﻩ اﯾﺎﻟﺘﯽ ﺁرﯾﺰوﻧﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﻴﺰ دﻗﻴﻘﺎً هﻤﻴﻦ آﺎر ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺁهﻦ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ روی دو ﺗﺎ از ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗـﺮﯾﻦ ﺷـﻬﺎب ﺳـﻨﮓ هـﺎی ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻮاﻧـﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﮔﺎم دﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﻮادﺛﯽ آﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬ﺁهﻦ ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﻴﻦ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﯾﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ‪ ٩٠‬درﺻﺪ ﺁهﻨﯽ آﻪ در زﻧـﺪﮔﯽ روزﻣـﺮﻩ ﺑـﺎ ﺁﻧﻬـﺎ ﺳـﺮوآﺎر دارﯾـﻢ‪ ،‬از ﺟﻤﻠـﻪ ﺁهﻨـﯽ آـﻪ در‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن هﺎ ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽ رود ﯾﺎ ﺁهﻦ ﻣﻮﺟﻮد در آﻠﻢ ﺑﺮوآﺴﻞ و ﺧﻮن‪ ،‬ﺣﺎوی ‪ ٢٦‬ﭘﺮوﺗﻮن و ‪ ٣٠‬ﻧـﻮﺗﺮون اﺳـﺖ‪ .‬ﺳـﺎﯾﺮ اﺗـﻢ هـﺎی‬
‫ﺁهﻦ ﻧﻴﺰ ﺣﺎوی ‪ 31 ،٢٨‬ﯾﺎ ‪ ٣٢‬ﻧﻮﺗﺮون اﺳﺖ‪ .‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﻚ ﻋﻨﺼﺮ آـﻪ اﯾﺰوﺗـﻮپ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ اﺧﺘﻼﻓـﯽ آـﻪ در‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺗﺮون هﺎی هﺴﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬از ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﺮای ﻧﺎﻣﮕـﺬاری ﺁﻧﻬـﺎ ﻣﺠﻤـﻮع ﺗﻌـﺪاد ﻧـﻮﺗﺮون هـﺎ و‬
‫ﭘﺮوﺗﻮن هﺎی هﺴﺘﻪ ذآﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁهﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺁهﻦ ‪ ٥٦‬ﯾﺎ ﺁهﻦ ‪ ٥٨‬و ﻏﻴﺮﻩ ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم اﯾﻦ اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی ﺁهﻦ از ﻟﺤﺎظ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮی ﭘﺎﯾﺪارﻧﺪ‪ .‬اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی دﯾﮕﺮی ﻧﻴﺰ از ﺁهﻦ وﺟﻮد دارﻧﺪ اﻣﺎ ﭘﺎﯾﺪار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻃـﯽ‬
‫زﻣﺎن اﺗﻢ هﺎی ﺳﺎزﻧﺪﻩ اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﺑﻪ ﺧﻮد ذرات زﯾﺮ اﺗﻤﯽ را از هﺴﺘﻪ ﺧﻮد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮﺁﯾﻨﺪ‬
‫)آﻪ ﺗﻼﺷﯽ هﺴﺘﻪ ای ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد( ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺗﻌﺪاد ﭘﺮوﺗﻮن هﺎ و ﻧﻮﺗﺮون هﺎی ﻣﻮﺟﻮد در هﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷـﻮد و ﺑـﺪﯾﻦ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﯾﻚ اﯾﺰوﺗﻮپ ﺑﻪ اﯾﺰوﺗﻮپ دﯾﮕﺮ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺘﻔﺎوت دﯾﮕﺮی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﻴﺰ اﯾﺰوﺗﻮپ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
‫از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ رود‪ .‬از ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻼﺷﯽ رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن ﺣﻮادث ﻣﻬﻤﯽ آﻪ در ﺗـﺎرﯾﺦ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﯾﺎ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ روی دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻈﺮی‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑـﻪ اﻧـﺪازﻩ ﮔﻴـﺮی ﻧـﺴﺒﺖ اﯾﺰوﺗـﻮپ هـﺎی‬
‫رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ وﯾﮋﻩ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﺎﯾﺪاری آﻪ ﻃﯽ ﺗﻼﺷﯽ ﺑﻌﻀﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬درﯾﺎﻓﺖ آﻪ از زﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﺟـﺴﻢ ﺁﺧـﺮﯾﻦ‬
‫ﺑﺎر از ﮔﻮﻧﻪ هﺎی رادﯾﻮ اآﺘﻴﻮ ﻏﻨﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﺬرد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾـﻦ ﻧﻜﺘـﻪ آـﻪ هﺮآـﺪام از اﯾﺰوﺗـﻮپ هـﺎی‬
‫رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺛﺎﺑﺘﯽ آﻪ وﯾﮋﻩ ﺁن اﯾﺰوﺗﻮپ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺠﺰﯾﻪ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮ ﺣـﺴﺐ ﻣﻔﻬـﻮم »ﻧﻴﻤـﻪ‬
‫ﻋﻤﺮ ﺑﻴﺎن آﺮد‪ .‬ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻧﺸﺎن دهﻨﺪﻩ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻃﻮل ﻣـﯽ آـﺸﺪ ﯾـﻚ اﯾﺰوﺗـﻮپ وﯾـﮋﻩ ﺗﺠﺰﯾـﻪ ﺷـﺪﻩ و ﺑـﻪ اﯾﺰوﺗـﻮپ‬
‫ﭘﺎﯾﺪارﺗﺮ ﺧﻮد ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی هﺎﯾﯽ آﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی ﺑﺎ ﻋﻤـﺮ آﻮﺗـﺎﻩ هﻤﺎﻧﻨـﺪ آـﺮﺑﻦ ‪ ١٤‬آـﻪ دارای ﻧﻴﻤـﻪ‬
‫ﻋﻤﺮ ﺣﺪود ‪ ٥/٧٠٠‬ﺳﺎل اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎرﯾﺦ ﺁﺛﺎر ﺗﻤﺪن هﺎی اوﻟﻴـﻪ ﺑـﺸﺮی را آـﻪ در ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺑﺎﺳﺘﺎﻧـﺸﻨﺎﺳﯽ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دهﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی هﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎی ﺑﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻨﺪ اوراﻧﻴﻢ ‪ ٢٣٨‬آـﻪ ﻧﻴﻤـﻪ ﻋﻤـﺮی ﺣـﺪود‬
‫‪ ٤/٥‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل دارد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺻﺨﺮﻩ هﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺎرات و ﺳﺘﺎرﮔﺎن را ﺑﻴﺎن آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁهـﻦ ‪ ٦٠‬آـﻪ اﯾﺰوﺗـﻮپ رادﯾﻮاآﺘﻴـﻮ‬
‫ﺑﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﺣﺪودا ‪ ١/٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل اﺳﺖ ﻃﯽ اﻧﻔﺠﺎرهﺎﯾﯽ آﻪ در ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﯾﺎ اﺑﺮ ﻧـﻮاﺧﺘﺮ )‪ (Supernova‬روی‬
‫ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﯾﺪ‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ آﻪ ﻣﻨﺸﺎ اﯾﻦ اﯾﺰوﺗﻮپ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان از اﯾﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ ﻣﻔﻴـﺪ ﺑـﺮای درك‬
‫روﯾﺪادهﺎی آﻴﻬﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬ﺗﺎﺟﻴﺒﺎﻧﺎ و هﺎس ﻧﺴﺒﺖ اﯾﺰوﺗﻮﭘﯽ ﺣﺪود دﻩ ﻧﻤﻮﻧـﻪ آﻮﭼـﻚ آـﻪ از دو ﺷـﻬﺎب ﺳـﻨﮓ ﻗـﺪﯾﻤﯽ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد را اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی آﺮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو ﺟﺮم آﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻜﺎﻧﯽ آـﻪ در ﺁن ﯾﺎﻓـﺖ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﻴـﺸﺎﻧﺒﻮر و آﺮﯾﻤﻜـﺎ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )اوﻟﯽ در هﻨﺪ و دوﻣﯽ در اوآﺮاﯾﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ( ﺑﻪ دﺳـﺘﻪ ای از اﺟـﺮام ﺗﻌﻠـﻖ دارﻧـﺪ آـﻪ ﻃـﯽ ﭼﻨـﺪ ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬
‫ﺳﺎل ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺁهﻦ ‪ ٦٠‬ﻣﻮﺟﻮد در دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﻬﺎب ﺳﻨﮓ ﻣﺪت هﺎ ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ و ﺑﻪ آﺒﺎﻟـﺖ‬
‫‪ ٦٠‬رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬آﺒﺎﻟﺖ ‪ ٦٠‬رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ هﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ اﺗﻢ ﭘﺎﯾﺪار ﻧﻴﻜﻞ ‪ ٦٠‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺟﻴﺒﺎﻧﺎ و هﺎس ﺑﺎ ﺁزﻣﺎﯾﺸﺎﺗﯽ آﻪ روی ذرات ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﻬﺎب ﺳـﻨﮓ هـﺎ اﻧﺠـﺎم دادﻧـﺪ‪ ،‬درﯾﺎﻓﺘﻨـﺪ ﻣﻘـﺪار اﺿـﺎﻓﯽ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از ﻧﻴﻜﻞ ‪ ٦٠‬در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ آﻪ اﯾﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﺸﺎن دهﻨـﺪﻩ ﺁن اﺳـﺖ آـﻪ ﺁهـﻦ ‪ ٦٠‬زﻣـﺎﻧﯽ در اﯾـﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪ هـﺎ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ و اﯾﺰوﺗﻮپ هﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺮﺟﻊ ﺗـﺎرﯾﺦ ﺁهـﻦ ‪ ٦٠‬را ردﯾـﺎﺑﯽ‬
‫آﺮدﻩ و درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ آﻪ در ﺳﺤﺎﺑﯽ ﺧﻮرﺷﻴﺪی اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ ازای هـﺮ ﯾـﻚ ﻣﻴﻠﻴـﺎرد ‪ ١٠٩‬اﺗـﻢ ﭘﺎﯾـﺪار ﺁهـﻦ ‪ ٥٦‬ﺣـﺪود ‪ ٣٠٠‬اﺗـﻢ ﺁهـﻦ ‪٦٠‬‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻋﺪد ﺑﺴﻴﺎر آﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ اﯾﻦ ﻋﺪد دﻩ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧـﺴﺒﺖ اﯾﺰوﺗـﻮپ هـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ آـﻪ ﻓﻌـﻼ در‬
‫ﮔﺎزهﺎی ﺑﻴﻦ ﺳﺘﺎرﻩ ای آﻬﻜﺸﺎن راﻩ ﺷﻴﺮی وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار اﺿـﺎﻓﯽ از ﺁهـﻦ ‪ ٦٠‬دراﺑﺘـﺪای ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣﻨﻈﻮﻣـﻪ ﺷﻤـﺴﯽ‬
‫رازهﺎی زﯾﺎدی در ﻣﻮرد ﻣﻨﺸﺎ آﻬﻜﺸﺎن ﻣﺎ ﺑﻴﺎن ﻣﯽ دارد‪.‬‬
‫اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﯽ داﻧﻨﺪ آﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ از اﺑﺮﮔﺎزی ﺷﻜﻠﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﺁن ﻣﯽ داﻧـﻴﻢ آـﻪ ﻋـﺎﻣﻠﯽ ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ اﯾﻦ ﺗﻮدﻩ اﺑﺮ ﺑﻪ ﭼﻨﺎن ﭼﮕﺎﻟﯽ ﺑﺮاﻧﯽ ﺑﺮﺳﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺮﺳـﺶ اﯾـﻦ اﺳـﺖ آـﻪ ﺁن‬
‫ﺣﺎدﺛﻪ اوﻟﻴﻪ ﭼﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ؟ ﻃﺒﻖ ﻣﺪﻟﯽ آﻪ ﭘﻴﺶ از اﯾﻦ اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﻮاج اﻧﻔﺠﺎر ﻧﺎﺷﯽ از اﺑﺮ ﻧﻮاﺧﺘﺮهﺎ ﻣﻈﻨﻮن اﺻـﻠﯽ‬
‫اﯾﻦ روﯾﺪاد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺁهﻦ ‪ ٦٠‬ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ دو ﺷﻬﺎب ﺳﻨﮓ ﻗﺪﯾﻤﯽ دﻻﯾـﻞ ﺟﺪﯾـﺪی در ﺗﺄﯾﻴـﺪ اﯾـﻦ ﻧﻈـﺮ ﻓـﺮاهﻢ ﻣـﯽ آﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻻﯾﻪ هﺎی در ﺣﺎل اﻧﺒﺴﺎط ﻣﻮاد ﺳﺘﺎرﻩ ای آﻪ ﺣﺎوی اﺗﻢ هﺎی ﺁهﻦ ‪ ٦٠‬ﺣﺎﺻـﻞ از اﻧﻔﺠـﺎر اﺑـﺮ ﻧﻮاﺧﺘﺮهـﺎ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬هـﺴﺘﻪ‬
‫هﺎی اوﻟﻴﻪ اﺑﺮهﺎی ﺧﻮرﺷﻴﺪی را ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺣﺎوی اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺖ هﺎی ﺁهـﻦ رادﯾﻮاآﺘﻴـﻮ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در هﻤـﺎن‬
‫زﻣﺎن‪ ،‬ﻧﻴﺮوی اوﻟﻴﻪ ﻻزم ﺑﺮای ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ زﻣﻴﻦ ﻓﺮاهﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻠﺴﮑﻮپ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺧﻴﻠﯽ هﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﺗﻠﺴﮑﻮپ را اﺧﺘﺮاع ﮐﺮدﻩ اﺳـﺖ اﻣـﺎ واﻗﻌﻴـﺖ اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﯾـﮏ ﻋﻴﻨـﮏ ﺳـﺎز هﻠﻨـﺪی اول‬
‫دورﺑﻴﻦ را ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ اوﻟﻴﻦ ﮐﺴﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در اﯾﺘﺎﻟﻴﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ دورﺑـﻴﻦ را ﯾـﺎد ﮔﺮﻓـﺖ و ﺑـﺎ ان ﺑـﻪ ﺁﺳـﻤﺎن ﻧﮕـﺎﻩ ﮐـﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر هﻢ از ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﮐﻠﻴﺴﺎ و ‪ ...‬هﺪﯾﻪ ﮔﺮﻓﺖ و ﯾﮏ ﻣﺴﺘﻤﺮی ﺑﺴﻴﺎر زﯾـﺎد ﺳـﺎﻟﻴﺎﻧﻪ هـﻢ ﺑﻬـﺶ اﺧﺘـﺼﺎص دادﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺎز‬
‫هﻢ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﺼﻮر ﺧﻴﻠﯽ هﺎ ‪ ،‬دورﺑﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﺑﺎ اون ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮد از دو ﻋﺪﺳﯽ ﻣﺤﺪب )ﯾﮑـﯽ ﺷـﻴﺌﯽ و ﯾﮑـﯽ ﭼـﺸﻤﯽ(‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻠﮑﻪ ﻋﺪﺳﯽ ﺷﻴﺌﯽ )ﺟﻠﻮﯾﻴﻪ( ﻣﺤﺪب ﺑﻮد و ﻋﻘﺒﻴﻪ ﯾﺎ ﺷﻴﺌﯽ‪ ،‬ﻣﻘﻌﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺗـﺼﻮﯾﺮ ﺗـﺸﮑﻴﻞ‬
‫ﺑﺸﻮد و ﺟﻠﻮﺗﺮ از ﺟـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ هـﺴﺖ دﯾـﺪﻩ ﺷـﻮد‪ .‬دورﺑﻴﻨﻬـﺎی ﮐﻮﭼﻮﻟـﻮی ﻗـﺪﯾﻤﯽ ای ﮐـﻪ ﻣﻤﮑﻨـﻪ ﺷـﻤﺎ هـﻢ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﻦ‪،‬‬
‫هﻤﻴﻨﻄﻮری هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﻠﺴﮑﻮﭘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ از دو ﻋﺪﺳﯽ ﻣﺤـﺪب اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﮑﻨﻨـﺪ "ﺷﮑـﺴﺘﯽ" ﯾـﺎ "اﻧﮑـﺴﺎری" ﻣـﯽ ﮔﻮﯾﻨـﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨـﯽ ﻧـﻮر را ﻣـﯽ‬
‫ﺷﮑﻨﻨﺪ )در ﺳﺮﻋﺘﺶ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ( و ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر ﻧﻮر را ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻠـﺴﮑﻮپ در واﻗـﻊ وﺳـﻴﻠﻪ ای اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺟﻤﻊ ﺁوری ﻧﻮر ﺑﻴﺸﺘﺮ )ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن( اهﻤﻴﺖ دارد ﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﯾﯽ‪ .‬در واﻗﻊ ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ﯾـﮏ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺮای ﺟﺬب ﻧﻮر )درواﻗﻊ ﻋﺼﺒﻬﺎی ﺣﺴﯽ ﺑﺮای اﺣﺴﺎس ﻧﻮر( دارد‪ .‬ﭘﺲ اﮔـﻪ ﻗﻄـﺮ ﺷـﻴﺌﯽ ﺗﻠـﺴﮑﻮﭘﯽ ﻣـﺜﻼ ‪١٠‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﺸﻢ ﺁدم ﻧﻮر ﺟﺬب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﺟﺮام ﺧﻴﻠﯽ ﮐﻢ ﻧﻮرﺗﺮ هـﻢ دﯾـﺪﻩ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ هﺮ ﭼﻪ ﻗﻄﺮ ﺷﻴﺌﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﻠﺴﮑﻮپ ﺑﻬﺘﺮی ﺧﻮاهﻴﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺸﮑﻠﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑـﻴﻦ وﺟـﻮد دارد اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫ﺷﻴﺸﻪ هﺎﯾﯽ رو ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻴﺌﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﻤﯽ ﺷﻮد از ﯾﮏ ﺣﺪی ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺧﻮد ﺷﻴﺸﻪ ﻧـﻮر زﯾـﺎدی رو‬
‫ﺟﺬب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺗﺎ اﻧﺪازﻩ ای ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺠﺰﯾﻪ ی ﻧﻮر هﻢ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬هﺮﭼﻨـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﮐﻤـﮏ راﻩ ﺣﻠﻬـﺎﯾﯽ ﺗﻮاﻧـﺴﺘﻪ اﻧـﺪ ﻋﺪﺳـﻴﻬﺎی‬
‫ﺑﺰرﮔﯽ رو ﺗﺮاش ﺑﺪهﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎز هﻢ اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﯾﺎدی دارد‪ .‬ﻧﻴﻮﺗﻦ اوﻟﻴﻦ ﮐﺴﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ راﻩ ﺣﻠﯽ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣـﺸﮑﻞ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﻮﺗﻦ ﮐﻪ روی ﻧﻮر ﺁزﻣﺎﯾﺸﻬﺎی زﯾﺎدی اﻧﺠﺎم دادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮای ﺟﻤﻊ ﺁوری ﻧـﻮر ﺑﻴـﺸﺘﺮ )و در واﻗـﻊ ﮐـﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐـﺮدن ﯾـﮏ ﺳـﻄﺢ( ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺎی ﻋﺪﺳﯽ از ﺁﯾﻴﻨﻪ ی ﻣﻘﻌﺮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﺮد‪ .‬ﺁﯾﻨﻪ هـﺎی ﻣﻘﻌـﺮی ﮐـﻪ ﺳـﻄﺢ اوﻧﻬـﺎ اﻧـﺪود ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‪ ،‬ﻣـﺸﮑﻞ‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﻧﻮر و ﺁﺑﻴﺮاهﯽ رﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﻤـﮏ هﻤـﻴﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟـﻮژی هـﺴﺖ ﮐـﻪ ﻣـﺎ اﻣـﺮوزﻩ ﻣـﯽ ﺗـﻮاﻧﻴﻢ ﺗﻠـﺴﮑﻮﭘﻬﺎی ﻏـﻮﻟﭙﻴﮑﺮ‬
‫ﺑﺴﺎزﯾﻢ و در اﻋﻤﺎق ﺁﺳﻤﺎن ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﺪهﺎ اﻧﻮاع دﯾﮕﺮی از ﺗﻠﺴﮑﻮﭘﻬﺎ هﻢ ﺑﻪ وﺟﻮد اﻣﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﺳـﺎس ﮐـﺎر اﻧﻬـﺎ ﺑـﺮ‬
‫روی اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺁﯾﻨﻪ ی ﻣﻘﻌﺮ اﺳﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮات دﯾﮕﺮی دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾـﮏ ﺳـﺮی ﺑـﻪ ﺗﻠـﺴﮑﻮپ در اﯾـﺮان‬
‫ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬در دهﻪ ی ‪ ٣٠‬هﺠﺮی ﺷﻤﺴﯽ ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺗﻠﺴﮑﻮپ ﺑﻪ اﯾﺮان ﺁﻣﺪ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﺟﻼل ﺗﻬﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻖ اﯾﺮاﻧﯽ ای ﺑﻮد ﮐـﻪ در ﻟﻨـﺪن‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬او در دهﻪ ی ﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﺮان ﺑﺎزﮔﺸﺖ و هﻤﺮاهﺶ ﯾﮏ ﺗﻠـﺴﮑﻮپ ﯾـﺎزدﻩ ﺳـﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘـﺮی ﺷﮑـﺴﺘﯽ‬
‫هﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺁورد‪ .‬اﯾـﻦ ﺗﻠـﺴﮑﻮپ هﻤـﺮاﻩ ﮐﻠـﯽ وﺳـﺎﯾﻞ ﻧﺠـﻮﻣﯽ و ﺳـﺎﻋﺖ ﺁﻓﺘـﺎﺑﯽ و ‪ ...‬اﻻن در ﻣـﻮزﻩ ﺁﺳـﺘﺎن ﻗـﺪس رﺿـﻮی در‬
‫ﻣﺸﻬﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪﻩ اوﻟﻴﻦ ﺗﻠﺴﻜﻮپ‪ :‬ﺁﯾﺎ ﻣﺪاﻧﺴﺘﻴﺪ آﻪ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ در ﺳـﺎل ‪ ١٦٠٩‬اوﻟـﻴﻦ ﺗﻠـﺴﻜﻮﭘﺶ را ﺳـﺎﺧﺖ و ﺑـﺎ ان ﺗﻮاﻧـﺴﺖ ﻗﻤـﺮ‬
‫هـﺎی ﻣـﺸﺘﺮی‪ ،‬ﺣﻠﻘـﻪ دور زﺣـﻞ‪ ،‬زهـﺮﻩ و ﺳـﺘﺎرﻩ هـﺎی راﻩ ﺷـﻴﺮی را ﺑﺒﻴﻨـﺪ‪ .‬و ﺳـﺎل ﺑﻌـﺪ اﯾـﻦ ﺧﺒـﺮ را ﺑـﺎ ﻧـﺎم ‪"The Starry‬‬
‫"‪ Messinger‬ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺣﻔﺮﻩ ﺳﻴﺎﻩ )ﺳﻴﺎهﭽﺎﻟﻪ( ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﯾﻚ ﺣﻔﺮﻩ ﺳﻴﺎﻩ ﻓﻀﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺟﺴﻤﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺮﯾﺰ ﺁن ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳـﺮﻋﺖ ﮔﺮﯾـﺰ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺳـﺮﻋﺘﯽ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد آﻪ ﯾﻚ ﺟﺴﻢ ﺑﺎﯾﺪ دارا ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﺟﺎذﺑﻪ ﺟﺴﻢ دﯾﮕﺮی ﺑﮕﺮﯾﺰد‪ .‬ﺑﺮای ﮔﺮﯾﺰ از ﻧﻴﺮوی ﺟﺎذﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﯾﻚ ﺟﺴﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ ٤٠،٠٠٠‬آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮای ﮔﺮﯾﺰ از ﺣﻔﺮﻩ ﺳـﻴﺎﻩ‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ ﺟـﺴﻢ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ ﺑـﻴﺶ از‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر آـﻪ ﺣـﺪود ‪ 300.000‬آﻴﻠـﻮﻣﺘﺮ در ﺛﺎﻧﻴـﻪ اﺳـﺖ ﺑﺮﺳـﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨـﯽ ﺳـﺮﻋﺖ ﺁن‪ ،‬ﺑـﻴﺶ از ﯾـﻚ ﻣﻴﻠﻴـﺎرد و هـﺸﺘﺎد ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬
‫آﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮﻋﺘﯽ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ‪ ،‬ﯾـﻚ ﻣـﺸﻜﻞ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬و ﺁن اﯾـﻦ اﺳـﺖ آـﻪ ﻓﻘـﻂ ﻧـﻮر ﭼﻨـﻴﻦ ﺳـﺮﻋﺘﯽ دارد‪.‬‬
‫ﭼﻴﺰهﺎﯾﯽ آﻪ ﻣﺜﻞ اﻧﺴﺎن و ﺳﻔﻴﻨﻪ ﻓﻀﺎﺋﯽ از ﻣﺎدﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣـﺪود ﺁن ﺳـﺮﻋﺖ را داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬هﻴﭻ ﭼﻴﺰی ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺣﻔﺮﻩ ﺳﻴﺎﻩ ﺑﮕﺮﯾﺰد‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻮر ﻧﺘﻮاﻧﺪ از ﺣﻔﺮﻩ ﺳﻴﺎﻩ ﺑﮕﺮﯾﺰد‪ ،‬اﯾﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨـﯽ اﺳـﺖ آـﻪ‬
‫ﻣﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ دﯾﺪن ﺁن ﻧﺨﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ آﻪ ﭼـﻪ ﭼﻴـﺰی در ﺣﻔـﺮﻩ ﺳـﻴﺎﻩ اﺗﻔـﺎق ﻣﻴﺎﻓﺘـﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺣﻔﺮهﻬﺎی ﺳﻴﺎﻩ از ﺗﺌﻮری آﻠﯽ ﻧﺴﺒﻴﺖ ﺁﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﻣﻨﺸﺎء ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮای داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺴﻠﻢ اﺳـﺖ آـﻪ‬
‫داﺧﻞ ﯾﻚ ﺣﻔﺮﻩ ﺳﻴﺎﻩ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻻت ﻓﻴﺰﯾﻜﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ زﯾﺎدی اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺣﻔﺮهﻬﺎی ﺳﻴﺎﻩ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﻩ از ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻋﻈﻴﻤﯽ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﺳﻮﺧﺘﺸﺎن ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﻴﺪﻩ و ﺑﻪ اﺻـﻄﻼح ﻣـﺮدﻩ اﻧـﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ‪ ،‬ﻓﻘـﻂ‬
‫ﺳﺘﺎرﮔﺎﻧﯽ آﻪ ﺣﺠﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺧﻮدﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻔﺮهﻬﺎی ﺳﻴﺎﻩ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻴﺂورﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از اﯾـﻦ ﺳـﺘﺎرﮔﺎن‬
‫ﻋﻈﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪﻩ و ﺑﺼﻮرت ﯾﻚ "ﺳﻮﭘﺮ ﻧﻮا"ی درﺧﺸﺎن در ﻣﻴﺂﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﺳﻮﭘﺮ ﻧﻮاهﺎ‪ ،‬ﺑﻄﻮر آﺎﻣـﻞ ﻣﻨﻔﺠـﺮ ﺷـﺪﻩ و ﭼﻴـﺰی از‬
‫ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ در ﻣﺮآﺰ ﺧﻮدﺷﺎن ﻓﺮو ﻣﻴﺮﯾﺰﻧﺪ و هﻤﻪ ﻣﻮاد در ﺁﻧﻬﺎ ﺑـﺎ هـﻢ ﻣﺤﻜـﻢ ﺑﺮﺧـﻮرد آـﺮدﻩ و ﺑـﻪ‬
‫هﻢ ﻣﯽ ﭼﺴﺒﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﯾﻨﻜﻪ ﻣﺮآﺰ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻘﺪر ﻋﻈﻴﻢ و ﺣﺠﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻮﭘﺮ ﻧﻮاهﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻧـﻮﺗﺮون ﺷـﺪﻩ و ﯾـﺎ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ‬
‫ﺣﻔﺮهﻬﺎی ﺳﻴﺎﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ آﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺧﻮد ﺣﻔﺮهﻬﺎی ﺳﻴﺎﻩ را ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﻜﺮ آﻨﻴﻢ آﻪ ﭘﻴﺪا آﺮدن ﺁﻧﻬﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻣـﺎ‬
‫ﺑﻪ آﻤﻚ ﻓﻨﺂورﯾﻬﺎی ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ در ﺳﺎل ‪ ١٩٧٢‬ﻣﻴﻼدی آﺸﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎم اﯾﻦ ﺣﻔـﺮﻩ ‪ Cyghus x-1‬و ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ‬
‫آﻬﻜﺸﺎن راﻩ ﺷﻴﺮی اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﻜﻪ ﺧﻮد ﺣﻔﺮهﻬﺎی ﺳﻴﺎﻩ دﯾﺪﻩ ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﻮﻩ ﺟﺎذﺑﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺳﺘﺎرهﻬﺎی‬
‫ﻧﺰدﯾﻜﺸﺎن را ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺮرﺳﯽ آﺮد‪ .‬هﻤﻴﺸﻪ ﯾﻚ ﺳـﺘﺎرﻩ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺳـﻮﭘﺮ ﻧـﻮا ﺟﻔـﺖ ﻣﻴـﺸﻮد و ﮔﺎزهـﺎی ﺣﺎﺻـﻞ از ﺁن ﺳـﺘﺎرﻩ ﺑـﺼﻮرت‬
‫ﻣﺎرﭘﻴﭻ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﻮﭘﺮ ﻧﻮا ﺑﻠﻌﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺮآﺖ ﻣﺎرﭘﻴﭽﯽ ﮔﺎزهﺎ‪ ،‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﯾﻚ ﺣﻔﺮﻩ ﺳﻴﺎﻩ را در ﻣﺮآﺰ ﺳﻮﭘﺮ ﻧﻮا ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻴـﺂورد و‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ آﻪ ﺁن را ﺣﻔﺮﻩ ﺳﻴﺎﻩ ﻣﻴﻨﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﯾﻚ ﺟﺴﺪ ﻣﺠﻬﻮل اﻟﻬﻮﯾﻪ!‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ هﻮﯾﺖ ﯾﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ در ﭘﺰﺷﻜﻰ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ اﺳﺖ آﻪ در ﻣﻮارد ﺗﺠﺎوزهﺎ‪ ،‬ﺟﻨﺎﯾﺎت‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ هﻮﯾـﺖ اﺟـﺴﺎد و ﺑـﺴﻴﺎرى‬
‫ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ ﺿﺮورت دارد‪.‬‬
‫روش هﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮاى اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻇﺎهﺮى و ﺑﺪﻧﻰ ﻣﺜـﻞ رﻧـﮓ‬
‫ﻣﻮ‪ ،‬ﺟﺎى زﺧﻢ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت دﻧﺪان هﺎ‪ ،‬ﯾﺎ اﻧﺪازﻩ هﺎى اﺳﺘﺨﻮان هﺎ و‪ ...‬ﺑﺎ آﺸﻒ ‪ DNA‬راﻩ ﺟﺪﯾﺪى ﺑﺮاى ﺗﻌﻴﻴﻦ هﻮﯾﺖ‪ ،‬ﺣﺘـﻰ در‬
‫ﻣﻮاردى آﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﺴﻤﻰ ﻣﺜﻼً در اﺟﺴﺎد ﻣﺘﻼﺷﻰ ﺷﺪﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﮔـﺸﻮدﻩ ﺷـﺪ‪ .‬در ﭼﻨـﺪ دهـﻪ اﺧﻴـﺮ روش‬
‫هﺎى ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ‪ DNA‬ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ هﻮﯾﺖ را اﻣﻜﺎن ﭘﺬﯾﺮ آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص واﻗﻌﻪ ‪ ١١‬ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑـﺎ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻓﺮاواﻧﻰ آﻪ ﺑﻪ ﺑـﺎر ﺁورد و ﻟـﺰوم ﺗﻌﻴـﻴﻦ هﻮﯾـﺖ ﺁﻧﻬـﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﺁﻣـﺪن ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ هـﺎى ﺗﻜﻨﻴﻜـﻰ در ﺷـﻴﻮﻩ هـﺎى‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ‪ DNA‬ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺁزﻣﻮن ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ هﻮﯾﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ‪ DNA‬ﯾﺎ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ ژﻧﺘﻴﻜﻰ در ﺳﺎل ‪١٩٨۵‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺮﺁﻟﻚ ﺟﻔﺮﯾﺰ از داﻧـﺸﮕﺎﻩ‬
‫ﻻﺳﻴﺴﺘﺮ اﻧﮕﻠﻴﺲ اﺑﺪاع ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺴﺎن هﺎ در ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻰ از ﺗﻮاﻟﻰ هﺎى ﻧﻮآﻠﺌﻮﺗﻴﺪهﺎى ﺗﺸﻜﻴﻞ دهﻨﺪﻩ ‪ DNA‬ﺧﻮد ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺨـﺶ هـﺎﯾﻰ از ‪DNA‬‬
‫وﺟﻮد دارد آﻪ از ﺗﻮاﻟﻰ هﺎى ﺗﻜﺮارى ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺨﺶ هﺎ را اﺻـﻄﻼﺣﺎً ﺑﺨـﺶ هـﺎى‬
‫رﯾـﺰ اﻗﻤـﺎرى )‪ (Microsatellite‬ﯾـﺎ ﺗﻜﺮارهـﺎى ﻣﺘـﻮاﻟﻰ آﻮﺗـﺎﻩ )‪ (Shotr Tandem Repeats‬ﯾـﺎ ‪ STR‬ﻣـﻰ ﻧﺎﻣﻨـﺪ‪ .‬او اﻧـﺴﺎن ﻏﻴـﺮ‬
‫ﺧﻮﯾ ـﺸﺎوﻧﺪ در ﯾ ـﻚ ﺟﺎﯾﮕــﺎﻩ )‪ (Locus‬ﻣﻌ ـﻴﻦ ‪ DNA‬داراى ﺗﻌــﺪاد ﻣﺘﻔــﺎوﺗﻰ از ﺑﺨــﺶ هــﺎى رﯾﺰاﻗﻤــﺎرى هــﺴﺘﻨﺪ آــﻪ ﺧــﺎص ﺧــﻮد‬
‫ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺗﻄﺒﻴﻖ دادن ﺗﻌﺪاد اﯾﻦ ﺑﺨﺶ هﺎى اﻗﻤﺎرى در ﭼﻨـﺪ ﺟﺎﯾﮕـﺎﻩ ﻣـﻰ ﺗـﻮان ﺑـﺎ درﺻـﺪ ﺧﻄﺎهـﺎى ﺑـﺴﻴﺎر آﻤـﻰ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ هﻮﯾﺖ اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬
‫اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ ژﻧﺘﻴﻜﻰ در ﭘﺰﺷﻜﻰ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﺮاى ﺗﻄﺒﻴﻖ دادن ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎى ﺧﻮن‪ ،‬ﻣﻮ‪ ،‬ﺑﺰاق ﯾﺎ ﻣﻨﻰ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ در ﻣﺤﻞ ﺟﺮم ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻈﻨﻮﻧﺎن اﺣﺘﻤﺎﻟﻰ و هﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ اﺟﺴﺎد‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺑﻮت ﯾﺎ واﻟﺪﯾﻦ ﯾﻚ آﻮدك و ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻨﺸﺎ و آﻴﻔﻴﺖ ﻣﻮاد ﻏـﺬاﯾﻰ‬
‫ﺑﻪ آﺎر ﻣﻰ رود‪ .‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮاﯾﻦ اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ ژﻧﺘﻴﻜﻰ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ هﺎى ﺣﻴﻮاﻧﺎت وﺣﺸﻰ و ﻓﺮﺿـﻴﻪ ﺳـﺎزى در ﻣـﻮرد اﻟﮕـﻮى‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮت هﺎى اﻧﺴﺎﻧﻰ در دوران ﭘﻴﺶ از ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاى ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ‪ DNA‬در ﯾﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﭘﺲ از اﺳﺘﺨﺮاج اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻜﻨﻴﻜـﻰ ﺑﻴﻮﺷـﻴﻤﻴﺎﯾﻰ ﺑـﻪ ﻧـﺎم "واآـﻨﺶ زﻧﺠﻴـﺮﻩ اى‬
‫ﭘﻠﻰ ﻣﺮاز" )‪ (PCR‬ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزى ‪ DNA‬ﺗﺤﺮﯾﻚ ﻣﻰ ﺷﻮد و ﻣﻴﺰان ﺁن اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻰ ﯾﺎﺑﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰ ﺗـﻮان از ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫آﻤﻰ از اﺟﺰاى ﺑﺪﻧﻰ آﻪ ﺣﺎوى ﺳﻠﻮل و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ DNA‬ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاى ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪.‬‬
‫در ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺮﯾﻦ روش ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ‪ ،DNA‬روش "ﭘﻠﻰ ﻣﺮﻓﻴﺴﻢ در ازاى ﻗﻄﻌﻪ ﺣﺪى )‪ ،"(RFLP‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﯾﻚ ﺁﻧـﺰﯾﻢ ﺣـﺪى ‪DNA‬‬
‫)‪ (Restriction Enzyme‬ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎﺗﻰ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ وﺳـﻴﻠﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻓـﻮرز ﺑـﺮ روى ژل اﯾـﻦ ﻗﻄﻌـﺎت از هـﻢ ﺟـﺪا‬
‫ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻮارهﺎﯾﻰ ﻣﺘﻤﺮآﺰ ﻣـﻰ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳـﭙﺲ اﯾـﻦ اﻟﮕـﻮى ﻧـﻮارى ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﺗﻜﻨﻴﻜـﻰ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﺧـﺸﻚ آـﺮدن‬
‫ﺳﺎودرن )‪ (Southern Blotting‬ﺑﻪ روى ﯾﻚ ﻏﺸﺎى ﻧـﺎﯾﻠﻮﻧﻰ ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﻣـﻰ ﺷـﻮد‪ .‬ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﻗﻄﻌـﺎت ﻣﻜﻤـﻞ رادﯾـﻮ‬
‫اﯾﺰوﺗﻮپ دار ‪ DNA‬ﯾﺎ ﭘﺮوب هﺎ )‪ (Probe‬ﺑﺮاى اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﻮاﻟﻰ هﺎى ﻣﻌﻴﻦ )‪ DNA‬آﻪ در اﯾﻦ ﻣﻮرد هﻤﺎن ﺑﺨـﺶ هـﺎى رﯾﺰاﻗﻤـﺎرى‬
‫هﺴﺘﻨﺪ( ﺑﻪ روى ﻏﺸﺎ وارد ﻣﻰ ﺷﻮد و ‪ DNA‬اﺿﺎﻓﻰ ﺷﺴﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﯾﻚ ﻓﻴﻠﻢ اﺷـﻌﻪ اﯾﻜـﺲ در ﻣﺠـﺎورت ﻏـﺸﺎى‬
‫ﻧﺎﯾﻠﻮﻧﻰ ﻗﺮار دادﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻟﮕﻮى رادﯾﻮاآﺘﻴﻮ را ﺛﺒﺖ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻇﺎهﺮ آﺮدن ﻓﻴﻠﻢ اﻟﮕﻮى ﻣﺮﯾﻰ از ﻧﻮارهﺎ ﻇﺎهﺮ ﻣﻰ ﺷﻮد آﻪ هﻤﺎن اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ ژﻧﺘﻴﻜﻰ اﺳﺖ‪.‬در ﻣﻮاردى آﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ﯾـﻚ‬
‫ﺟﺴﺪ ﻣﺠﻬﻮل اﻟﻬﻮﯾﻪ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪ ،‬از هﺮ ﻗﺴﻤﺘﻰ از ﺑﺪن آﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑـﺮدارى اﻧﺠـﺎم ﻣـﻰ ﺷـﻮد‪ .‬ﭘـﺲ از‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ‪ DNA‬ﺟﺴﺪ‪ ،‬از ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﯾﻰ از ﺑﺪن ﻓﺮدى آﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻰ رود ﺟﺴﺪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ او ﺑﺎﺷـﺪ و از ﻗﺒـﻞ ﻣﻮﺟـﻮد اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﺑﺰاق و ﺳﻠﻮل هﺎﯾﻰ آﻪ ﺑﺮ روى ﻣﺴﻮاك ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺷﺎﻧﻪ اى آﻪ ﺗﻜﻪ هﺎى ﭘﻮﺳﺖ ﺳـﺮ ﯾـﺎ ﺗﺎرهـﺎى ﻣـﻮ روى ﺁن‬
‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻣﻰ ﺗﻮان ‪ DNA‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁورد و ﺑﺎ ‪ DNA‬ﺟﺴﺪ ﺗﻄﺒﻴﻖ داد )روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ( در ﻣﻮاردى آـﻪ ﭼﻨـﻴﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪ هـﺎﯾﻰ‬
‫در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺗﻄﺒﻴﻖ ‪ DNA‬ﺟﺴﺪ ﺑﺎ ‪ DNA‬ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻧﺰدﯾﻚ ﻓﺮد اﺣﺘﻤﺎﻟﻰ اﻧﺠﺎم ﻣـﻰ ﺷـﻮد )روش ﻏﻴﺮﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ(‪ .‬در روش‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎﯾﺪ آﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ و در روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﺒﺎهﺖ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫روش ‪ RFLP‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮارد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدى از ﺟﺴﺪ ﻣﺪت زﯾﺎدى ﻃﻮل ﻣﻰ آﺸﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد از ﺗﻜﻨﻴـﻚ دﯾﮕـﺮى‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم ‪)AFLP‬ﭘﻠﻰ ﻣﺮﻓﻴﺴﻢ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪﻩ درازاى ﻗﻄﻌﻪ( اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻪ از ﻟﺤﺎظ اﺻـﻮﻟﻰ ﻣﺎﻧﻨـﺪ روش ‪ RFLP‬اﺳـﺖ اﻣـﺎ‬
‫از ﺷﻴﻮﻩ هﺎى اﺿﺎﻓﻰ ﻣﺎﻧﻨـﺪ دوﺑـﺎر ﺗﻘﻮﯾـﺖ ‪ DNA‬و اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﭘﺮاﯾﻤﺮهـﺎى اﺧﺘـﺼﺎﺻﻰ ﺳـﻮد ﻣـﻰ ﺟﻮﯾـﺪ آـﻪ وﻗـﺖ و ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﺁزﻣﺎﯾﺶ را ﺑﺎﻻ ﻣﻰ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬روش ‪ ALFP‬اآﻨﻮن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدآﺎر درﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و اﻣﻜﺎن ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺳﺮﯾﻊ ﻧﻤﻮﻧﻪ هـﺎى ‪ DNA‬اﻓـﺮاد را‬
‫ﻣﻰ دهﺪ‪.‬ﮔﺮﭼﻪ ﺁزﻣﻮن ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ‪ DNA‬در ﻣﻮاردى آﻪ ﺑﺎﻓﺖ هﺎى اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺣﺪ آﺎﻓﻰ در دﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑـﺎ دﻗـﺖ ﻗﺎﺑـﻞ اﻧﺠـﺎم‬
‫اﺳﺖ و ﻣﻰ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺧﻮدآﺎر ﺷﺪﻩ ‪ AFLP‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ در ﻣﺤﻞ هﺎﯾﻰ آﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ هﺎﯾﻰ ﺑﺰرگ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺁﺗﺶ ﺳﻮزى و ﺗﺨﺮﯾﺐ رخ دادﻩ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻧﻔﺠـﺎر ﺑـﺮج هـﺎى ﻣﺮآـﺰ‬
‫ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻰ در واﻗﻌﻪ ‪١١‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ آﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﺷﺪت ﺳﻮﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ ﺑﺘﻮان ﺑﺎﻓﺖ ﺳـﺎﻟﻤﻰ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺁورد آـﻪ‬
‫ﺣﺎوى ‪ DNA‬ﻣﺘﻼﺷﻰ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁوردن ﺑﻘﺎﯾﺎى اﺟﺴﺎد در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﻞ هﺎﯾﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣـﺪت هـﺎ‬
‫ﻃﻮل ﺑﻜﺸﺪ و روﻧﺪ ﻓﺴﺎد ﺟﺴﺪ اﻧﺠﺎم ﺁﻧـﺎﻟﻴﺰ ‪ DNA‬را ﻧـﺎﻣﻤﻜﻦ آﻨـﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺁب در ﺧـﺎﻣﻮش آـﺮدن ﺁﺗـﺶ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪ DNA‬ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎﻓﺖ هﺎى ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردى آﻪ ﺟﺴﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻰ ﺗﻮان از ‪ DNA‬ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻠﻮل هـﺎى اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻰ ﺑـﺮاى ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫هﻮﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ ،‬اﻣﺎ در اﯾﻦ ﻣﻮرد هﻢ آﻠﺴﻴﻢ ﻣﻮﺟـﻮد در اﺳـﺘﺨﻮان اﻧﺠـﺎم ﺗﻜﻨﻴـﻚ ‪ PCR‬ﺑـﺮاى ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺁوردن ‪ DNA‬را ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺸﻜﻞ روﺑﻪ رو ﻣﻰ آﻨﺪ‪.‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد آﻪ از ‪ DNA‬هﺴﺘﻪ اى ﻧﻤﻰ ﺗـﻮان ﺑـﺮاى ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﻰ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آـﺮد‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ راﻩ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧـﺪﻩ‬
‫ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ‪ DNA‬ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻴﺘﻮآﻨﺪرى هﺎى ﺳﻠﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪ DNA‬ﯾﻚ ﺳﻠﻮل درون هﺴﺘﻪ ﺁن ﻗـﺮار دارد‪ .‬ﻧﻴﻤـﻰ از اﯾـﻦ ‪ DNA‬از‬
‫ﭘﺪر‪ ،‬و ﻧﻴﻢ دﯾﮕﺮ ﺁن از ﻣﺎدر ﺑﻪ ارث ﻣﻰ رﺳﺪ؛ اﻣﺎ درون ﺳﻴﺘﻮﭘﻼﺳﻢ ﺳﻠﻮل اﻧﺪاﻣﻚ هﺎﯾﻰ وﺟـﻮد دارﻧـﺪ آـﻪ ﻣﻴﺘﻮآﻨـﺪرى ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ‬
‫ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و در واﻗﻊ ﻣﻮﺗﻮرﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژى در ﺳﻠﻮل هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫درون ﻣﻴﺘﻮآﻨﺪرى هﺎ هﻢ ‪ DNA‬وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ اﯾﻦ ‪ DNA‬ﻣﻨﺤﺼﺮاً از ﻣﺎدر ﺑﻪ ارث ﻣﻰ رﺳﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﯾـﻦ‬
‫اﻣﺮ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻟﻘﺎح ﺳﻠﻮل هﺎى ﺟﻨﺴﻰ ﻣﺮﺑﻮط ﻣـﻰ ﺷـﻮد‪ .‬در هﻨﮕـﺎم ﻟﻘـﺎح ﺗﻨﻬـﺎ هـﺴﺘﻪ اﺳـﭙﺮم وارد ﺗﺨﻤـﻚ ﻣـﻰ ﺷـﻮد و‬
‫ﺳﻴﺘﻮﭘﻼﺳﻢ ﺗﺨﻤﻚ اﺳﺖ آﻪ ﺳﻴﺘﻮﭘﻼﺳﻢ ﺗﺨﻢ ﯾﺎ زﯾﮕﻮت ﺑﻌﺪى را ﻣﻰ ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻴﺘﻮآﻨﺪرى هﺎى ﺳﻠﻮل ﺗﺨـﻢ از ﺗﺨﻤـﻚ‬
‫ﻣﺎدر ﻣﻨﺸﺎ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺎوى ‪ DNA‬ﻣﺎدرى ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﺎدرى ﯾﻚ ﻓـﺮد ‪ DNA‬ﻣﻴﺘﻮآﻨـﺪرﯾﺎﯾﻰ ﻣـﺸﺎﺑﻬﻰ ﺑـﺎ‬
‫او دارﻧﺪ و ﻣﻰ ﺗﻮان از اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺑﺮاى ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ هﻮﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﻜﻪ ﻣﻘﺪار ‪ DNA‬ﻣﻴﺘﻮآﻨﺪرى ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ از روش هﺎى ﻣﻌﻤﻮل ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ‪ DNA‬آﻪ در ﺑﺎﻻ ذآﺮ ﺷﺪ ﺑـﺮاى‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﻻﻧﻰ و ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺑﻮدن روﻧﺪ آﺎر ‪ ١٠‬ﺗﺎ ‪ ١٠٠‬ﺑﺎر وﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧـﺎﻟﻴﺰ ‪DNA‬‬
‫هﺴﺘﻪ اى ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫هﻤﻴﻦ ﻣـﺸﻜﻞ در ﻣـﻮرد ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﻰ هﻮﯾـﺖ ﺗﻌـﺪاد زﯾـﺎد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴـﺎن ‪ ١١‬ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ هـﻢ وﺟـﻮد داﺷـﺖ و ﺑـﺮاى ﺣـﻞ ﺁن دآﺘـﺮ ﻓﻴـﻞ‬
‫داﻧﻴﻠــﺴﻦ‪ ،‬اﺳــﺘﺎدﯾﺎر زﯾ ـﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳــﻰ ﻣﻮﻟﻜــﻮﻟﻰ داﻧــﺸﮕﺎﻩ دﻧــﻮر اﯾ ـﺎﻻت ﻣﺘﺤــﺪﻩ ﺑــﺎ هﻤﻜــﺎرى دآﺘــﺮ راﺑــﻰ ﺷــﻠﺘﻮن دﺳــﺘﻴﺎر‬
‫ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻰ اش‪ ،‬روش ﺟﺪﯾﺪى را ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ DNA WAVE Analysis‬را اﺑﺪاع آﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ روش دﯾﮕﺮ ﻧﻴﺎزى ﺑﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺗـﻮاﻟﻰ‬
‫ﻧﻮآﻠﺌﻮﺗﻴﺪهﺎ در ‪ DNA‬و ﺻﺮف وﻗﺖ زﯾﺎدى ﺑﺮاى ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﯾﻚ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻓﻮرى از آـﻞ ﻣﻮﻟﻜـﻮل ‪ DNA‬ﻣﻴﺘﻮآﻨـﺪرﯾﺎﯾﻰ‬
‫در ﯾﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫روش آـﺎر ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﺻـﻮرت اﺳـﺖ آـﻪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﯾـﻚ روش آﺮوﻣـﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﻰ ﺟﺪﯾـﺪ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ‪ DHPLC‬ﯾـﺎ ) ‪Denaturing High‬‬
‫‪ (Preformance Liquid Chromatogroph‬ﻣــﻰ ﺗــﻮان ﻗﻄﻌ ـﺎت ‪ DNA‬ﺑﺮاﺳــﺎس ﺗﻔــﺎوت هــﺎى ﺑــﺴﻴﺎر ﺟﺰﯾ ـﻰ در ﺗــﻮاﻟﻰ هــﺎى‬
‫ﻧﻮآﻠﺌﻮﺗﻴﺪهﺎ از هﻢ ﺟﺪا آﺮد‪ .‬ﻣﻮﻟﻜﻮل ‪ DNA‬در ﯾﻚ ﻣﺤﻠﻮل ﺁﺑﻰ ﺣﻞ ﻣﻰ ﺷﻮد و ﺑﻪ درون ﺳﺘﻮﻧﻰ ﻓﻮﻻدى ﭘﻤـﭗ ﻣـﻰ ﺷـﻮد و در‬
‫ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻬﺮﻩ هﺎى ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻰ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻰ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﻰ آﻪ ﺗﺮآﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﻰ ﻣﺤﻠﻮل ‪ DHPLC‬ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻩ ﻣﻰ‬
‫ﺷﻮد‪ DNA ،‬ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ذوب ﻣﻰ ﺷﻮد و از اﺗﺼﺎﻻت ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﻬﺮﻩ هﺎ ﺟﺪا ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮﻟﻜﻮل هﺎى ‪ DNA‬داراى ﺗﻮاﻟﻰ ﻧﻮآﻠﺌﻮﺗﻴﺪى ﻣﺘﻔﺎوت در زﻣﺎن هﺎى ﻣﺘﻔﺎوﺗﻰ از ﺳﺘﻮن ﺟﺪا ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و ﯾـﻚ ﻧﻴﻤـﺮخ ذوب ‪DNA‬‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪ .‬هﺮﭼﻪ دو ﻗﻄﻌﻪ ‪ DNA‬ﺗﻮاﻟﻰ ﻧﻮآﻠﺌﻮﺗﻴﺪى داراى ﺷﺒﺎهﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮى ﺑﺎﺷﻨﺪ در زﻣﺎﻧﻰ ﻧﺰدﯾﻚ ﺑـﻪ هـﻢ از ﺳـﺘﻮن‬
‫ﺟﺪا ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰ ﺗﻮان ﻣﻴﺰان ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ دو ﻣﻮﻟﻜﻮل ‪ DNA‬را ﺗﻌﻴﻴﻦ آﺮد‪.‬ﮔﺮﭼﻪ در اﯾﻦ روش ﻧﻴﺰ در اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾـﺪ از‬
‫‪ PCR‬ﺑﺮاى اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺪار ‪ DNA‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬اﻣﺎ دﯾﮕﺮ ﻧﻴﺎزى ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗـﻮاﻟﻰ ﻧﻮآﻠﺌﻮﺗﻴـﺪى آـﻪ ﺑـﺎ روش‬
‫هﺎى ﻣﻌﻤﻮل در ﻣﻮرد ﯾﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ ٨۵‬دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻣﻰ آﺸﺪ و ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺁن آﻪ ﺳﺎﻋﺖ هﺎ و روزهـﺎ ﺑـﻪ ﻃـﻮل ﻣـﻰ اﻧﺠﺎﻣـﺪ‪،‬‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﺻﺮﻓﺎً در ﺣﺪود ‪ ۴‬دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻰ ﺗﻮان ﺷﺒﺎهﺖ ﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻗﻄﻌﺎت ‪ DNA‬را ﺗﻌﻴﻴﻦ آﺮد‪ .‬ﯾﻚ ﻣﺰﯾﺖ دﯾﮕﺮ اﯾـﻦ روش آـﺎهﺶ هﺰﯾﻨـﻪ‬
‫هﺎ از ‪ ٢۵٠٠‬دﻻر ﺑﻪ ازاى هﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ‪ ١٠‬دﻻر ﺑﻪ ازاى هﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬هﻤﺎﻧﻄﻮرى آﻪ ﻗﺒﻼً ذآﺮ ﺷـﺪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺁوردن ‪ DNA‬از‬
‫اﺟﺴﺎد ﻣﺘﻼﺷﻰ ﺷﺪﻩ و ﺳﻮﺧﺘﻪ آﺎر ﻣﺸﻜﻠﻰ اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻً در اﯾﻦ ﻣﻮارد از اﺳﺘﺨﻮان هﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد اﻣﺎ اﺳـﺘﺨﺮاج‬
‫‪ DNA‬از اﺳﺘﺨﻮان هﺎ آﺎر ﻣﺸﻜﻞ و وﻗﺖ ﮔﻴﺮى اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮوﻩ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژى ‪ Bode‬در ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ‪ ،‬ﺑـﺮاى ﺣـﻞ ﻣـﺸﻜﻞ ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﻰ هﻮﯾـﺖ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ‪ ١١‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬روش ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺘﺨﺮاج ‪ DNA‬و ﺳﻴﺴﺘﻢ ردﯾﺎﺑﻰ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎ را ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁورد آﻪ ‪ ١٠‬ﺑﺎر از روش هﺎى ﻗﺒﻠـﻰ‬
‫آﺎرﺁﻣﺪﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ هﺎى ﺗﻜﻨﻴﻜﻰ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺗﻮاﻧـﺴﺘﻨﺪ دو ﺳـﺎل ﺑﻌـﺪ از وﻗـﻮع ﺣﺎدﺛـﻪ ‪ ١١‬ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫هﻮﯾﺖ ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﻰ از ‪ ٢٧٨٢‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ را آﺸﻒ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻌﻴـﻴﻦ هﻮﯾـﺖ از ﭼﻨـﺪ ﺳـﺎل ﻗﺒـﻞ در ﺁﻣﺮﯾﻜـﺎ ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﺁوردن و ﮔﺴﺘﺮش ﯾﻚ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻠﻰ اﻃﻼﻋـﺎت ‪ DNA‬در ﺟﺮﯾـﺎن اﺳـﺖ ﺗـﺎ ﺑﺘـﻮان در ﻣـﻮارد ﺟﻨﺎﯾـﺎت ﯾـﺎ ﺣـﻮادث ﺑـﺎ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮى‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻰ را اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬

‫دوﭘﻴﻨﮓ!‬
‫واژﻩ دوﭘﻴﻨﮓ از زﺑﺎن ﺁﻓﺮﯾﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ ﻣﺸﺘﻖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﯽ اﻟﮑﻠﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ دارد ﮐﻪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺤـﺮک‬
‫در ﻣﺮاﺳﻢ رﻗﺺ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺑﺘﺪرﯾﺞ اﯾﻦ واژﻩ اﺳﺘﻘﺎدﻩ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮی ﮐﺮد و در ورزش اﻣﺮوز ﺑـﻪ ﻣﻌـﻀﻠﯽ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺷـﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ واژﻩ در دﻧﻴﺎی اﻣﺮوز ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی اﺳﺘﻔﺎدﻩ ورزﺷـﮑﺎر از ﻣـﻮاد ﯾـﺎ روش هـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﻗـﺼﺪ اﻓـﺰاﯾﺶ ﮐـﺎرﺁﯾﯽ در‬
‫ورزش اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬دوﭘﻴﻨﮓ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﻮاد ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﮔﺮوﻩ داروهـﺎی ﻣﻤﻨـﻮع‪ ،‬ﻣﺤـﺪود ﺷـﺪﻩ و ﯾـﺎ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از‬
‫روﺷﻬﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎزی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮان ﺁﻧﺘﻮﻧﻴﻮ ﺳﺎﻣﺎراﻧﺶ رﯾﻴﺲ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﻟﻤﭙﻴـﮏ‪ ،‬دوﭘﻴﻨـﮓ ﻧـﻮﻋﯽ‬
‫ﺗﻘﻠﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻨﺒﻪ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﺤﻄﺎط و ﻣﺮگ ﻣﻴﺸﻮد‪:‬‬
‫ﻣﺮگ ﻓﻴﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﭼﺮا ﮐـﻪ دﺳـﺘﮑﺎری ﻏﻴﺮﻗـﺎﻧﻮﻧﯽ در ﻓﺮاﯾﻨـﺪ ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺷـﺪﯾﺪ و ﮔﺎهـﺎً ﺑﺮﮔـﺸﺖ ﻧﺎﭘـﺬﯾﺮی در ﺑـﺪن‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮگ ﺟﺴﻤﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد اﺳﻒ ﺑﺎر ﻣـﺮگ ورزﺷـﮑﺎراﻧﯽ ﮐـﻪ در ﺳـﺎﻟﻬﺎی اﺧﻴـﺮ ﻣـﺸﺎهﺪﻩ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬اﻧﺤﻄـﺎط رواﻧﻴـﻮ‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از رﺿﺎﯾﺖ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﺐ‪ ،‬ﻧﺎدﯾﺪﻩ اﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ هﺎ و ﻇﺮﻓﻴﺖ هﺎی ﺷﺨﺼﯽ و ﺑﺰرگ ﮐﺮدن ﻧـﺎﺗﻮاﻧﯽ هـﺎ‬
‫و ﻣﻌﺎﯾﺐ‪ .‬و ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ اﻧﺤﻄﺎط اﺧﻼﻗﯽ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺗﻌﺪی ﻓﺮد از ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﺁن هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫از رﺧﺪادهﺎی ﻣﻬﻢ در ﺗﺎرﯾﺦ دوﭘﻴﻨﮓ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد ذﯾﻞ اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد‪:‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻣﻮرد ﻣﺮگ ورزﺷﮑﺎران در ﺳﺎل‪ ١٨٨٦‬رخ داد ﮐﻪ ﯾﮏ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮار ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻟﻴﻨﺘـﻮن در اﺛـﺮ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ داروی‬
‫ﺗﺮی ﻣﺘﻴﻞ درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت اﻟﻤﭙﻴﮏ ﯾﮏ دوﻧﺪﻩ ﻣﺎراﺗﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻮﻣﺎس هﻴﮑﺲ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﻧﺪی و اﺳﺘﺮﯾﮑﻠﻴﻦ در ﺷﺮف ﻣﺮگ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫دهﻪ ‪ ١٩۵٠‬روس هﺎ از هﻮرﻣﻮن هﺎی ﻣﺮداﻧﻪ ﺑﺮای اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪرت و ﻧﻴﺮو اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻮد و ﺁﻣﺮﯾﮑـﺎﯾﯽ هـﺎ ﻧﻴـﺰ اﺳـﺘﺮوﯾﻴﺪهﺎ را ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ١٩۶٠‬دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮار داﻧﻤﺎرﮐﯽ در اﻟﻤﭙﻴﮏ رم ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺁﻣﻔﺘﺎﻣﻴﻦ هﺎ ﻓﻮت ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ ١٩۶۴‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﻇﺎهﺮ ﻋﻀﻼن ورزﺷﮑﺎران در اﻟﻤﭙﻴﮏ دﯾﺪﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﮏ در ﻣﺼﺮف داروهﺎ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪.‬‬
‫‪ ١٩۶٧‬ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﻟﻤﭙﻴﮏ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﺗﺎﻣﯽ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺼﺮف ﻏﻴﺮ از ﺁﻣﻔﺘﺎﻣﻴﻦ هﺎ واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬
‫‪ ١٩۶٨‬اﯾﻦ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از دوﭘﻴﻨﮓ ﻟﻴﺴﺖ داروهﺎی ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز را اراﯾﻪ داد و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺠﺎم ﺁزﻣـﺎﯾﺶ در ﺑﺎزﯾﻬـﺎی اﻟﻤﭙﻴـﮏ‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ١٩٨٨‬در اﻟﻤﭙﻴﮏ ﺳﺌﻮل‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﺑﻦ ﺟﺎﻧﺴﻮن از ﻧﻈﺮ ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ هﺎی ﺁﻧﺎﺑﻮﻟﻴﺰان ﺧﻠﻊ و از ورزش ﻣﺤﺮوم ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫دو وزﻧﻪ ﺑﺮدار ﺑﻠﻐﺎری ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻧﺨﺴﺖ اﻟﻤﭙﻴﮏ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دوﭘﻴﻨﮓ ﻣﺤﺮوم ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ١٩۴۴‬دﯾﻪ ﮔﻮ ﻣﺎرادوﻧﺎ ﻓﻮق ﺳﺘﺎرﻩ ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ در ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﺟﺎم ﺟﻬﺎﻧﯽ ‪ ١٩٩٤‬ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺼﺮف داروهـﺎی ﻣﺤـﺮک از‬
‫هﻤﺮاهﯽ ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺶ ﻣﺤﺮوم ﮔﺮدﯾﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ ﺑﺪون ﻣﺎرادوﻧﺎ از ﺁن دورﻩ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﺣﺬف ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ ٢٠٠٠‬ﺑﺮای ﻣﺒﺎرزﻩ هﺮ ﭼﻪ ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﺑﺎ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺷﻮم‪،‬ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ دوﭘﻴﻨﮓ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪ و ﺁﻣﺎدﻩ ﺑﺮﺧﻮرد ﺟﺪی ﺑـﺎ ﻣﺘﺨﻠﻔـﻴﻦ‬
‫در ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت اﻟﻤﭙﻴﮏ ‪ ٢٠٠٠‬ﺳﻴﺪﻧﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻮﻻً ﭼﺮا ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﺁﻧﮑﻪ دوﭘﻴﻨﮓ ﺑﺎ اﻓـﺰاﯾﺶ ﮐـﺎرﺁﯾﯽ ورزﺷـﮑﺎران هﻤـﺮاﻩ اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﺁن ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ ﻣـﯽ ﺷـﻮد؟ ﻣﺒـﺎرزﻩ ﺑـﺮ ﻋﻠﻴـﻪ‬
‫دوﭘﻴﻨﮓ ﺑﺮ ﺳﻪ اﺻﻞ اﺳﺘﻮر اﺳﺖ‪ :‬اﺣﺘـﺮام ﺑـﻪ اﺧـﻼق ﭘﺰﺷـﮑﯽ و ورزﺷـﯽ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ از ﺳـﻼﻣﺖ ورزﺷـﮑﺎران‪ ،‬ﻓـﺮاهﻢ ﺁوردن‬
‫ﻣﺤﻴﻄﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮای ﺗﻤﺎﻣﯽ ورزﺷﮑﺎران‪.‬‬
‫اﯾﻦ داروهﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﭘﻨﺞ ﮔﺮوﻩ داروﯾﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬داروهﺎی ﻣﺤﺮک ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋـﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐـﺰی‪ :‬از اﯾـﻦ ردﻩ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺁﻣﻔﺘـﺎﻣﻴﻦ‪ ،‬ﮐﻮﮐـﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬اﻓـﺪرﯾﻦ‪ ،‬ﭘـﺴﻮدو اﻓـﺪرﯾﻦ‪ ،‬ﻓﻠﻴـﻞ‬
‫ﭘﺮوﭘﺎﻧﻮﻻﻣﻴﻦ و ‪ ...‬را ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫ب‪ -‬داروهﺎی ﻣﺨﺪر‪ :‬از اﯾﻦ داروهﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از هﺮوﺋﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻮرﻓﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺘﺎدون و ‪ ...‬ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫ج‪ -‬اﺳﺘﺮوﺋﻴﺪهﺎی ﺁﻧﺎﺑﻮﻟﻴﮏ‪ :‬داروهﺎﯾﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺎﻧﺪروﻟﻮن‪ ،‬ﺗـﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‪ ،‬اﮐـﺴﯽ ﻣﺘﻮﻟـﻮن‪ ،‬اﺳـﺘﺎﻧﻮزوﻟﻮل و ‪ ...‬در اﯾـﻦ ﮔـﺮوﻩ ﺟـﺎی‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫د‪ -‬داروهﺎی ادرار ﺁور‪ :‬در اﯾﻦ ﮔﺮوﻩ ﻣﻴﺘﻮان از ﻓﻮروﺳﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺎزﯾﺪ‪ ،‬اﺳﭙﻴﺮوﻧﺎﻻﮐﺘﻮن و ‪ ...‬ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﻩ‪ -‬هﻮرﻣﻮﻧﻬﺎی ﭘﭙﺘﻴﺪی و ﮔﻠﻴﮑﻮﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﯽ و ﺁﻧﺎﻟﻮﮔﻬﺎی ﺁﻧﻬﺎ‪ :‬داروهﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ هﻮرﻣﻮن رﺷﺪ ارﯾﺘﺮوﭘﻮﯾﺘﻴﻦ و ‪ ...‬در اﯾـﻦ دﺳـﺘﻪ ﺟـﺎی‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﺑﺮﺧﯽ از داروهﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺧﺎﺻـﯽ ﺑﻼﻣـﺎﻧﻊ اﺳـﺖ وﻟـﯽ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ ﻣﺠـﺎز ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫دوﭘﻴﻨــﮓ ﺗﻠﻘــﯽ ﻣﻴــﺸﻮد‪ .‬از اﯾــﻦ ﻣﻴــﺎن ﻣــﯽ ﺗــﻮان از اﻟﮑــﻞ‪ ،‬ﻣــﺎری ﺟﻮﺁﻧــﺎ )ﺣــﺸﻴﺶ(‪ ،‬داروهــﺎی ﺑــﻴﺤﺲ ﮐﻨﻨــﺪﻩ ﻣﻮﺿــﻌﯽ‪،‬‬
‫ﮐﻮرﺗﻴﮑﻮﺳﺘﺮوﺋﻴﺪهﺎ و ﺑﺘﺎﺑﻠﻮﮐﺮهﺎ ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﺳـﺘﺮوﺋﻴﺪهﺎی ﺁﻧﺎﺑﻮﻟﻴـﮏ‪ ،‬داروهـﺎی ادرارﺁور‪ ،‬هﻮرﻣﻮﻧﻬـﺎی ﭘﭙﺘﻴـﺪی و ﮔﻠﻴﮑـﻮﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﯽ و ﺁﻧﺎﻟﻮﮔﻬـﺎی ﺁﻧﻬـﺎ ﯾـﺎ‬
‫دﺳﺘﮑﺎری ﻓﻴﺰﯾﮑﯽ‪ ،‬ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﯽ ﯾﺎ داروﯾﯽ ادرار ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ هﺎی زﯾﺮ اﻋﻤﺎل ﻣﻴﮕﺮدد‪:‬‬
‫در اوﻟﻴﻦ ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم ‪ ٢‬اﻟﯽ ﺳﺎل ﺗﻌﻠﻴﻖ‪ .‬در دوﻣﻴﻦ ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم‪ :‬ﺗﻌﻠﻴﻖ ﻣﺎدام اﻟﻌﻤﺮ‪ .‬در ﺻـﻮرت اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﻣـﻮاد و روﺷـﻬﺎی‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز ﺑﺠﺰ ﻣﻮاردی ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ذﮐﺮ ﺷـﺪ‪ :‬در اوﻟـﻴﻦ ارﺗﮑـﺎب ﺟـﺮم ﺑـﻪ ﻣـﺪت ‪ ٣‬اﻟـﯽ ﻣـﺎﻩ‪ .‬در دوﻣـﻴﻦ ﺑـﺎر ﺑـﻪ ﻣـﺪت ‪٢‬ﺳـﺎل‪ .‬در‬
‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ارﺗﮑﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎدام اﻟﻌﻤﺮ ﻣﺤﺮوم ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ هﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻣﻮاد ﻣﺤﺪود ﺷﺪﻩ ﺣﮑﻢ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣـﻮرد ﺻـﺎدر ﺧﻮاهـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾـﺖ ﻓﺪراﺳـﻴﻮن ﻣﻠـﯽ هـﺮ‬
‫ﮐﺸﻮر ﻣﺴﻮول ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺎﻟﻢ و ﻋﺎری از دوﭘﻴﻨﮓ ورزﺷﮑﺎران در ﻣـﺴﺎﺑﻘﺎت اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ هﻤـﻴﻦ ﺟﻬـﺖ در ﺻـﻮرت اﺣـﺮاز دوﭘﻴﻨـﮓ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ورزﺷﮑﺎر ﻣﺠﺎزاﺗﻬﺎ و ﺟﺮﯾﻤﻪ هﺎﯾﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺮای ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮای ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ در هﻴﭽﮑﺪام از ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ رﺳـﻤﻴﺖ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ و ﯾـﺎ هـﺮ ﻣـﺴﺎﺑﻘﻪ ای ﮐـﻪ‬
‫ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﻣﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ را ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺤﺮوم از ﺷﺮﮐﺖ در ﺳﻤﻴﻨﺎر ﯾـﺎ هﻤـﺎﯾﺶ اﺳـﺖ‪ .‬ﺻـﻼﺣﻴﺖ اﻧﺘﺨـﺎب ﺑـﺎزی ﯾـﺎ هـﺮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻧﻈﻴﺮ داوری‪ ،‬ﻣﺮﺑﻴﮕﺮی‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ،‬رﯾﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺎورﻩ و‪ ...‬را ﻧﺪارد‪ .‬هﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮﻓﻴﻊ‪ ،‬ﻣﺪال‪ ،‬ﻋﻨﺎوﯾﻦ و ﻣﻘﺎﻣﻬـﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ در هﻨﮕﺎم ﯾﺎ ﭘﺲ از ﺗﺎرﯾﺦ دوﭘﻴﻨﮓ ﮐﺴﺐ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ از وی ﺳﻠﺐ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬هﺮ ورزﺷﮑﺎر‪ ،‬ﻣﺮﺑـﯽ‪ ،‬داور‪ ،‬رﺋـﻴﺲ‪ ،‬ﻣـﺸﺎور‬
‫ﯾﺎ هﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﯾﺎ روﺷﻬﺎی ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﻣﺠﺮم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬در هﻤﺎن اوﻟـﻴﻦ ارﺗﮑـﺎب ﺟـﺮم ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﻣﺎدام اﻟﻌﻤﺮ ﻣﺤﺮوم ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬
‫روش اﻧﺘﺨﺎب ورزﺷﮑﺎران ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﺁزﻣﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﺎری ﮐﻨﺘﺮل دوﭘﻴﻨﮓ در هﺮ روﯾﺪاد ورزﺷﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﺎزﯾﻬـﺎی‬
‫اﻟﻤﭙﻴﮏ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻘﺎم هﺎی اول ﺗﺎ ﭼﻬﺎرم در هﺮ رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋـﻼوﻩ ﯾـﮏ ﯾـﺎ ﭼﻨـﺪ ﻧﻔـﺮ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت اﺗﻔـﺎﻗﯽ اﻧﺘﺨـﺎب ﻣـﯽ‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﺗﺴﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در رﺷﺘﻪ هﺎی ورزﺷﯽ رﮐـﻮردی ﻧﻈﻴـﺮ دو ﻣﻴـﺪاﻧﯽ‪ ،‬وزﻧـﻪ ﺑـﺮداری‪ ،‬ﺷـﻨﺎ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫ﻣﻨﻔﯽ ﺁزﻣﻮن ﺑﺮای ﺛﺒﺖ رﮐﻮرد ورزﺷﮑﺎران اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در هﺮ ﻣﮑﺎن و در هﺮ زﻣﺎﻧﯽ اﯾـﻦ اﺣﺘﻤـﺎل وﺟـﻮد دارد ﮐـﻪ هـﺮ‬
‫ورزﺷﮑﺎر ﺑﺮای ﺁزﻣﺎﯾﺶ دوﭘﻴﻨﮓ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ .‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﯽ ﮐﺴﺐ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺁﯾﺎ دوﭘﻴﻨﮓ ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺰرﯾﻖ داروهﺎی ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ و ﯾﺎ ﮐﻤﻴﺎب ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد؟ ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﺑـﺴﻴﺎری از داروهـﺎ و ﻓﺮاوردهﻬـﺎی ﺳـﺎدﻩ‬
‫ای ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻧﺪارد )ﻧﻈﻴﺮ داروهﺎی ﺿﺪﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﺿﺪﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ و‪ (...‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺎوی ﻣﻮادی ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﺗﺴﺖ دوﭘﻴﻨﮓ را ﻣﺜﺒﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف هﺮ ﮔﻮﻧﻪ دارو ﺗﻮﺳﻂ ورزﺷﮑﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﺷﻮد‪.‬‬
‫از ﻋﻮاض ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺳﺘﺮوﺋﻴﺪهﺎی ﺁﻧﺎﺑﻮﻟﻴﮏ )ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‪ ،‬ﻧﺎﻧﺪروﻟﻮن و ‪(...‬ﮐﻪ ﮔﺎهﯽ ﺗﻮﺳﻂ ورزﺷﮑﺎران ﻣﻮرد ﺳﻮءاﺳـﺘﻔﺎدﻩ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد ﭼﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ؟ اﯾﻦ داروهﺎ دارای ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺴﻴﺎری هﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﺑﺮﺧـﯽ از ﺁﻧﻬـﺎ ﺑﺮﮔـﺸﺖ ﭘـﺬﯾﺮ و ﺑﻌـﻀﯽ دﯾﮕـﺮ‬
‫ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﻣﻮارد ذﯾﻞ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ و ﻋﺮوﻗﯽ‪ :‬اﺣﺘﺒﺎس ﺁب و ﻧﻤﮏ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﺧﻮن‪ ،‬ازدﯾﺎد ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن‪ ،‬اﻓـﺰاﯾﺶ ﭼﺮﺑـﯽ هـﺎی ﺧـﻮن‪ ،‬ﺑـﯽ‬
‫ﻧﻈﻤﯽ رﯾﺘﻢ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺑﻌﺎد ﻗﻠﺐ‪ ،‬اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﻓﻠﺒﯽ و ﺳﮑﺘﻪ ﻣﻐﺰی‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻋﻮارض ﮐﺒﺪی‪ :‬اﺧﺘﻼل ﮐﺒﺪی‪ ،‬اﺧﺘﻼل در ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪی‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺁﻧﺰﯾﻢ هﺎی ﮐﺒﺪی‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن و ﺳﺮﻃﺎن ﮐﺒﺪ‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎص ﻣﺮدان‪ :‬ﮐﺎهﺶ ﺗﻌﺪاد اﺳﭙﺮم هﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﻦ ﺑﻴﻀﻪ هﺎ‪ ،‬ﻋﻘﻴﻤﯽ‪ ،‬ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﭘـﺴﺘﺎن هـﺎ‪ ،‬اﺣـﺴﺎس‬
‫دﻓﻊ ﻓﻮری و ﻣﮑﺮر ادرار‪ ،‬ﮐﺎهﺶ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺟﻨﺴﯽ‪.‬‬
‫د‪ -‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎص زﻧﺎن‪ :‬اﺧﺘﻼل در ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬هﻴﺮﺳﻮﺗﻴﺴﻢ )رﺷﺪ زﯾﺎد ﻣﻮ در ﻧﻮاﺣﯽ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﻣـﺜﻼً در ﺻـﻮرت ﺧـﺎﻧﻢ‬
‫هﺎ(‪ ،‬ﺗﺎﺳﯽ‪ ،‬ﮐﻠﻔﺖ ﺷﺪن ﺻﺪا‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺴﺘﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺳﺮﮐﻮب ﺷﻴﺮدهﯽ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ ﭼﺮب و ﺁﮐﻨﻪ‪.‬‬
‫ﻩ‪ -‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﭘﺴﺮان ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ‪ :‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن زودرس ﻏﻀﺮوف هﺎی رﺷﺪ و ﺗﻮﻗﻒ رﺷﺪ ﻗﺪی‪ ،‬رﺷﺪ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﯽ ﻣﻮ‪ ،‬ﺗﻴﺮﮔـﯽ‬
‫ﭘﻮﺳﺖ‪.‬‬
‫و‪ -‬ﻋﻮارض رواﻧﯽ‪ :‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬هﻴﺠﺎن ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی‪ ،‬ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ ﻋﺎﻃﻔﯽ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧـﻮاﺑﯽ‪،‬‬
‫اﺿﻄﺮاب‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺨﺼﻴﺖ و واﺑﺴﺘﮕﯽ رواﻧﯽ ﺑﻪ دارو‪.‬‬
‫دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از داروهﺎی ادرار ﺁور در ورزﺷﻜﺎران ﺑﻪ ﺳﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ :‬ﻧﺨﺴﺖ ﺁﻧﮑﻪ اﯾـﻦ داروهـﺎ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ در‬
‫ﮐﺎهﺶ ﺳﺮﯾﻊ وزن و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ردﻩ وزﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ وﯾﮋﻩ در رﺷﺘﻪ هﺎی ورزﺷﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺸﺘﯽ‪ ،‬وزﻧـﻪ‬
‫ﺑﺮداری‪ ،‬ﺑﻮﮐﺲ ﮐﻪ در ردﻩ هﺎی وزﻧﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺪق ﻣﻴﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺛﺎﻧﻴﺎً دﯾﻮرﺗﻴﮑﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮای رﻓﻊ اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻊ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﺳـﺘﺮوﺋﻴﺪهﺎی ﺁﻧﺎﺑﻮﻟﻴـﮏ ﺑﮑـﺎر روﻧـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ اﻣـﺮ اﺣﺘﻤـﺎﻻً در‬
‫ورزﺷﮑﺎران ﭘﺮورش اﻧﺪام ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﻨﻈﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺛﺎﻟﺜﺎً ورزﺷﮑﺎران ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از دﯾﻮرﺗﻴﮑﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻨـﺪ ﺗـﺎ ﻣﻴـﺰان دﻓـﻊ ادرار را ﺗﻐﻴﻴـﺮ دهﻨـﺪ و ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻏﻠﻈـﺖ داروهـﺎی‬
‫ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز در ادرار ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ورزﺷﮑﺎری ﮐﻪ ﺑﺮای ﺁزﻣﻮن داروﯾﯽ اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﺪﻩ ﺳـﻌﯽ ﻣﻴﮑﻨـﺪ ﺗـﺎ ﺣﺠـﻢ ادرارش را ﺑـﺎﻻ‬
‫ﺑﺮدﻩ و داروهﺎی دوﭘﻴﻨﮓ ﯾﺎ ﻣﺘﺎﺑﻮﻧﻴﺘﻬﺎی ﺁﻧﻬﺎ را در ادرار رﻗﻴﻖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﺗﻘﻠـﺐ اﺣﺘﻤـﺎﻻً ﻣـﻮﺛﺮ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫دوﭘﻴﻨﮓ ﺧﻮﻧﯽ ﭼﻴﺴﺖ و در ﭼﻪ ورزش هﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد؟ ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن ﺑﻪ ﯾـﮏ ﻓـﺮد ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ ﻃﺒﻴﻌـﯽ ﮔﻠﺒـﻮل ﻗـﺮوز در‬
‫ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ هﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ را دوﭘﻴﻨﮓ ﺧﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬هﺪف از اﯾﻦ ﮐﺎر اﻓـﺰاﯾﺶ ﺗﻮاﻧـﺎﯾﯽ ﺣﻤـﻞ اﮐـﺴﻴﮋن در ﺧـﻮن و ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪرت اﺳﺘﻘﺎﻣﺘﯽ ﺁن ﺷﺨﺺ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن ﻣﻴﺘﻮاﻧـﺪ از ﯾـﮏ دهﻨـﺪﻩ ﺑـﺎ ﮔـﺮوﻩ ﺧـﻮﻧﯽ ﻣـﺸﺎﺑﻪ و ﺳـﺎزﮔﺎر )اﻧﺘﻘـﺎل‬
‫هﻤﺴﺎن( اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﺠﺪد ﺧﻮن ﻓﺮد ﺑﻪ ﺧﻮدش ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ دورﻩ ذﺧﻴﺮﻩ ﺻﻮرت ﮔﻴـﺮد )اﻧﺘﻘـﺎل از ﺧـﻮد( ﺑـﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺎﮐﻬﺎﻧﯽ ﺗﻮدﻩ ﮔﻠﺒﻮﻟﻬﺎی ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺎ اﻧﺘﻘـﺎل ﮔﻠﺒﻮﻟﻬـﺎ ﺑـﻪ ﻓـﺮد ﻣﻮﺟـﺐ اﻓـﺰاﯾﺶ ﺗـﻮان هـﻮازی ﺣـﺪاﮐﺜﺮ و ﺁﻣـﺎدﮔﯽ ﺟـﺴﻤﺎﻧﯽ‬
‫هﻮازی ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ دوﭘﻴﻨﮓ ﺧـﻮﻧﯽ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ را اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣـﯽ دهـﺪ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺁن در ورزﺷـﻬﺎی اﺳـﺘﻘﺎﻣﺘﯽ ﻣﺜـﻞ‬
‫اﺳﮑﯽ‪ ،‬دو ﻣﺎراﺗﻦ و دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری ﮔﺰارش ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺁزﻣﺎﯾﺸﺎت دوﭘﻴﻨﮓ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮی از ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﭼﻪ ﺻﻮرت اﺳﺖ؟ در ﻣﻮارد ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﺁزﻣﺎﯾﺶ دوﭘﻴﻨﮓ ﺑﺮ روی ﻧﻤﻮﻧﻪ ادراری اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬درﺻﻮرت ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪن ﻧﻤﻮﻧـﻪ ادرار‪ ،‬ﺑـﺮای ﺗﺎﯾﻴـﺪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ از ﺗﺠﺰﯾـﻪ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺧـﻮن اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴـﺸﻮد‪ .‬در ﺻـﻮرت ﺷـﮏ ﺑـﻪ‬
‫دوﭘﻴﻨﮓ ﺧﻮﻧﯽ و ﯾﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﻮادی ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁزﻣﺎﯾﺶ ﺧﻮن ﺑﻬﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮﻧﯽ از ﻓﺮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺁﯾﺎ ﻣﺼﺮف ﭼﺎی‪ ،‬ﻗﻬﻮﻩ ﯾﺎ ﮐﻮﮐﺎ ﮐﻮﻻ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪن ﺗﺴﺖ دوﭘﻴﻨﮓ ﺷﻮد؟ ﮐﺎﻓﺌﻴﻦ ﯾﮏ ﻣﺎدﻩ داروﯾﯽ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ ﮐـﻪ‬
‫در ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﯽ هﺎی ﻣﺮﺳﻮم ﻧﻈﻴﺮ ﭼﺎی‪ ،‬ﻗﻬﻮﻩ و ﮐﻮﮐﺎ ﮐﻮﻻ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻣﻴﺎن ﺁن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﯽ و ﻧﺤﻮﻩ ﺗﻬﻴﻴـﻪ ﺁن ﻣﺘﻐﻴـﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮏ ﭘﮋوهﺶ ﻣﺼﺮف ﺣﺪود ‪ ١٠٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﮕﺮم ﮐﺎﻓﺌﻴﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳـﻄﺢ ﺁﻧـﺮا در ادرار ﺑـﻪ ﺣـﺪ ﻏﻴـﺮ ﻣﺠـﺎز ﺑﺮﺳـﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﺎﻓﺌﻴﻦ در ﭼﺎی و ﻗﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪ ٥٠-٨٠‬و ‪ ٨٠-١٥٠‬ﻣﻴﻠﻴﮕـﺮم ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣـﯽ ﺗـﻮان درﯾﺎﻓـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﻔﺮط و ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازﻩ اﯾﻦ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻴﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺴﺖ دوﭘﻴﻨﮓ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﻮد هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﯽ اﯾﻦ ﻣﻴـﺰان‬
‫ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻴﮕﺮدد‪ .‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮای ﮐﺎﻓﺌﻴﻦ ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﺑﺮﺧﯽ از داروهﺎ ﻧﻈﻴﺮ داروهﺎی ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ و ﻣﻴﮕﺮن اﺳﺖ ﮐـﻪ اﻟﺒﺘـﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺁن در هﺮ دور ﮐﻤﺘـﺮ از ‪ ١٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﮕـﺮم ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﮐـﺎﻓﺌﻴﻦ دارای ﯾـﮏ اﺛـﺮ ﺗﺤﺮﯾـﮏ ﻣﺮﮐـﺰی ﻣـﺸﺎﺑﻪ ﺑـﺎ ﺁﻣﻔﺘـﺎﻣﻴﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ را ﺗﻘﻠﻴﻞ دادﻩ و ﺗﻤﺮﮐـﺰ و هﻮﺷـﻴﺎری را اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣـﯽ دهـﺪ وﻟـﯽ دورهـﺎی ﺑـﺎﻻی ﺁن ﻣﻴﺘﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻟـﺮزش اﻧـﺪاﻣﻬﺎ‪،‬‬
‫اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺑﻴﺨﻮاﺑﯽ و ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫هﻴﺮوﮔﻠﻴﻒ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﻓﮑﺮ ﺧﻴﻠﯽ هﺎ هﻴﺮوﮔﻠﻴﻒ ﯾﮏ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ زﺑﺎن ﭼﻴﻨﯽ هﺮ ﮐﺪام ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ دارای ﺣـﺮوف هـﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ‬
‫هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻠﻔﻆ ﺧﻮد را دارﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ هﻢ ﻧﻤﻴﺸﻪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺮﻓـﻮ ﺑـﻪ ﺗﻨﻬـﺎﯾﯽ و ﺑـﺎ هـﻢ ﻣﻌﻨـﯽ دارﻧـﺪ‪ .‬در‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاﻗﻊ ﯾﮑﻢ ﻓﺮق ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ١٧٩٩‬ﯾﮏ اﻓﺴﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮی در اﻟﺮﺷﻴﺪ ﯾﮏ ﺳﻨﮓ ﮔﺮاﻧﻴﺖ ﭘﻴﺪا ﮐﺮد ﮐﻪ روی اﯾﻦ ﺳﻨﮓ ﺑﻪ ﺳﻪ زﺑﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻗﺪﯾﻢ و هﻴﺮوﮔﻠﻴﻒ و ‪ Demotisch‬و اﯾﻦ ﺳﻨﮓ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪن اﯾﻦ ﺧﻂ ﮐﻤﮏ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻌـﺪ از ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻣﻌﻠـﻮم ﺷـﺪ ﮐـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﯾﮏ دﺳﺘﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ روﺣﺎﻧﯽ هـﺎی ﻣـﺼﺮی در ‪ ١٩٧‬ﻗﺒـﻞ از ﻣـﻴﻼد ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻌـﺪ از ﻣـﺪﺗﯽ ﯾـﮏ ﺟـﻮان‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﺑﺎ ‪ ١٨‬ﺳﺎل ﺳﻦ ﯾﮏ ﮐﭙﯽ از اﯾﻦ ﺳﻨﮓ را ﺗﻮاﻧـﺴﺖ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در اول او ﺷـﺮوع ﮐـﺮد ﺑـﻪ ﻣﻘﺎﯾـﺴﻪ ﮐـﺮدن ﻣـﺘﻦ‬
‫ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻗﺪﯾﻢ و هﻴﺮوﮔﻠﻴﻒ‪ .‬او ﻓﻬﻤﻴﺪ ﮐﻪ زﺑﺎن هﻴﺮوﮔﻠﻴﻒ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺮوف اﺳـﺖ و دارای ﺣـﺮف اﺳـﺖ‪ .‬او ﺑـﺎﻻﺧﺮﻩ ﻓﻬﻤﻴـﺪ ﮐـﻪ‬
‫اﻧﻬﺎ از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪ و ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺣـﺮوف ‪ p-t-o-l-m-a--i-o-s‬را ﭘﻴـﺪا ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪهﺎ او ﺗﻮاﻧـﺴﺖ ﻧـﺎم ﮐﻠﻴﻮﭘـﺎﺗﺮا را در‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻣﺘﻨﻬﺎ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ و اﻟﻔﺒﺎی اﯾﻦ زﺑﺎن را ﮔﺴﺘﺮش دهﺪ‪ .‬و ﺣﺘﯽ ﮐﻤﯽ در ﻣﻮرد ﮔﺮاﻣﺮ اﯾﻦ زﺑﺎن ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ رﺳـﻴﺪ‪ .‬و در ﺳـﺎل‬
‫‪ ١٨٢٢‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﻪ ﻋﻤﻮم ﮔﻔﺖ‪.‬‬

‫ﺁﻟﺮژی‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎری هﺰار ﭼﻬﺮﻩ!‬

‫ﺣﺘﻤﺎً ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل آﻠﻤﻪ ﺁﻟﺮژى ﯾﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺘﺎن ﺧﻮردﻩ اﺳﺖ و اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﺁن ﺑﻪ ﯾﺎد ﻋﻄـﺴﻪ و ﺁﺑﺮﯾـﺰش ﺑﻴﻨـﻰ و‬
‫ﺧﺎرش ﭼﺸﻢ در ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر اﻓﺘﺎدﻩ اﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺁﻟﺮژى ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭼﻬﺮﻩ هﺎى ﻣﺘﻔﺎوت و ﮔـﺎﻩ ﺧﻄﺮﻧـﺎآﻰ ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺑﮕﻴـﺮد و ﺑﻴﻤـﺎرى‬
‫هﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺟﺰء ﺑﻴﻤﺎرى هﺎى ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺁﻟﺮژى ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪى ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫• ﺁﻟﺮژى ﻓﺼﻠﻰ‪ :‬ﯾﻜﻰ از ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺑﻴﻤﺎرى هﺎﺳﺖ‪ .‬ﺁﻟﺮژى ﻓﺼﻠﻰ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻗﻴﻖ ﺗﺮ اﻟﺘﻬﺎب ﺑﻴﻨﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﺁﻟـﺮژى‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ و ﻧﺎﺷﻰ از ﮔﺮدﻩ هﺎى ﮔﻴﺎهﻰ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎرى ﻧﺎﺷﻰ از اﺳﺘﻨﺸﺎق ﮔﺮدﻩ هـﺎى‬
‫ﮔﻴﺎهﻰ و ﻧﻴﺰ وارد ﺷﺪن ﺁن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎن ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻴﻤﺎرى ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از اواﯾﻞ ﺑﻬﺎر ﺗـﺎ اواﺧـﺮ ﺗﺎﺑـﺴﺘﺎن ﺑـﺮ ﺣـﺴﺐ‬
 ‫ﮔﺮدﻩ ﮔﻴﺎهﻰ آﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ دارﯾﺪ و زﻣﺎن ﻣﻌﻴﻦ ﮔﺮدﻩ اﻓﺸﺎﻧﻰ ﺁن ﮔﻴﺎﻩ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﯾﻚ زﻣﻴﻨﻪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ هـﻢ‬
‫در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ اﺻﻠﻰ ﺑﻴﻤﺎرى ﺣﻤﻼت ﻣﻜﺮر ﻋﻄﺴﻪ‪ ،‬ﺁﺑﺮﯾﺰش ﺑﻴﻨﻰ‪ ،‬ﺧﺎرش و ﺁﺑﺮﯾﺰش ﭼﺸﻢ هﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺧﺎرش در ﮔﻠﻮ‪ ،‬ﺳﻘﻒ دهﺎن‬
‫و ﮔﻮش هﺎ‪ ،‬آﺎهﺶ ﺗﻤﺮآﺰ و اﺣﺴﺎس ﻧﺎﺧﻮﺷﻰ آﻠﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاى درﻣـﺎن ﻋﻼﺋـﻢ از ﻗـﺮص هـﺎى ﺁﻧﺘـﻰ هﻴـﺴﺘﺎﻣﻴﻦ و اﺳـﭙﺮى‬
‫هﺎى ﺿﺪاﻟﺘﻬﺎﺑﻰ ﺑﻴﻨﻰ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬اﺳﭙﺮى هﺎ ﯾﺎ ﻗﻄﺮﻩ هﺎى ﺑﻴﻨﻰ ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب‪ ،‬ﺑـﺎ آـﺎهﺶ ﺗـﻮرم ﭘﻮﺷـﺶ درون ﺑﻴﻨـﻰ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﮕﻰ ﺑﻴﻨﻰ را ﺑﺮﻃﺮف ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﺳﭙﺮى هﺎ ﯾﺎ ﻗﻄﺮﻩ هﺎى ﺑﻴﻨﻰ ﺿﺪ ﺁﻟﺮژى ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻴﻨﻰ و ﭼﺸﻢ ﻣﺎﻧﻊ اﺛـﺮ ﻋﺎﻣـﻞ ﺁﻟـﺮژى‬
‫زا ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺮص ﯾﺎ اﺳﭙﺮى هﺎى ﺿﺪ اﺣﺘﻘﺎن اﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﻰ ﺑﻴﻨﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﭼﻨﺪاﻧﻰ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻰ ﻣﻔﻴﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻰ ﯾﻚ ﻗﻄﺮﻩ ﭼﺸﻤﻰ ﺑﺎ ﻧﺎم "اوﻻ ﭘﺎﺗﻴﺪﯾﻦ" وارد ﺑﺎزار ﺷﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ ﺑﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﺁزاد ﺷﺪن ﻣﻮادى آﻪ در ﺑـﺪن ﻋﻼﺋـﻢ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻰ ﺁورﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮارد ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﭼﺸﻤﻰ ﺑـﺴﻴﺎر ﻣـﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻗﻄـﺮﻩ دو ﺑـﺎر در روز ﻣـﺼﺮف‬
‫ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﻪ رﻏﻢ اﯾﻦ درﻣﺎن هﺎ ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺪﯾﺪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ در ﻓﺮد ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ روش ﺧﺎﺻﻰ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﮔـﺮدﻩ ﮔﻴـﺎهﻰ ﻋﺎﻣـﻞ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرى‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ زداﯾﻰ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ روش ﻣﻘﺎدﯾﺮ آﻤﻰ از ﺁن ﮔـﺮدﻩ ﮔﻴـﺎهﻰ در ﻃـﻮل ﯾـﻚ دورﻩ ﺳـﻪ ﺳـﺎﻟﻪ ﺑـﻪ ﻓـﺮد‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺁن ﺗﺤﻤﻞ ﭘﻴﺪا آﻨﺪ و ﺁﻟﺮژى درﻣﺎن ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻏﻴﺮ از اﯾﻦ درﻣﺎن هﺎ‪ ،‬ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺧﻮدﺗﺎن آﺎرهﺎﯾﻰ را اﻧﺠﺎم دهﻴﺪ ﺗﺎ از ﺷﺪت ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﺗﺎن آﺎﺳـﺘﻪ ﺷـﻮد‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻰ آـﻪ ﻣـﻰ‬
‫داﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﮔﺮدﻩ ﮔﻴﺎهﻰ ﺣﺴﺎس هﺴﺘﻴﺪ ﺳﻌﻰ آﻨﻴﺪ در ﻓﺼﻞ ﮔﺮدﻩ اﻓﺸﺎﻧﻰ ﺁن ﮔﻴﺎﻩ از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ هﺎى روﯾـﺶ ﺁن ﮔﻴـﺎﻩ‬
‫ﺧﻮددارى آﻨﻴﺪ‪ .‬از ﻋﻴﻨﻚ هﺎى ﺁﻓﺘﺎﺑﻰ ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از وارد ﺷﺪن ﮔﺮدﻩ هﺎ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ هﺎﯾﺘﺎن اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪ .‬داﺧـﻞ ﺑﻴﻨـﻰ ﺗـﺎن‬
‫را ﺑﺎ ﺳﺮم ﻧﻤﻜﻰ )ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎﻟﻴﻦ( ﺷﺴﺘﺸﻮ دهﻴﺪ ﯾﺎ اﻧﺪآﻰ وازﻟﻴﻦ داﺧـﻞ ﺑﻴﻨـﻰ ﺗـﺎن ﺑﻤﺎﻟﻴـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ در ﻣﺤـﻞ زﻧـﺪﮔﻰ ﺗـﺎن ﮔـﺮدﻩ‬
‫هﺎى ﮔﻴﺎهﻰ در ﻓﻀﺎ ﭘﺮاآﻨﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ درهﺎ و ﭘﻨﺠﺮﻩ هﺎى اﺗﺎق ﺧﻮاﺑﺘﺎن را در وﺳﻂ ﺻﺒﺢ )ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ‪ (١٠‬و اﺑﺘﺪاى ﻏﺮوب‬
‫)ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ‪ (٧‬ﺑﺴﺘﻪ ﻧﮕﻪ دارﯾﺪ ﭼﺮا آﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺖ هﺎ اوج ﮔﺮدﻩ اﻓﺸﺎﻧﻰ ﮔﻴﺎهﻰ ﺻﻮرت ﻣﻰ ﮔﻴﺮد‪ .‬از رﻓـﺘﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﭘﺎرك هﺎ ﯾﺎ ﻣﺰارع ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻏﺮوب ﺧﻮددارى آﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﺗﻌﻴﻴﻦ آﺮدن اﯾﻨﻜﻪ ﺑﻪ آﺪام ﮔﺮدﻩ هﺎى ﮔﻴـﺎهﻰ ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ‬
‫دارﯾﺪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﯾﻚ آﻠﻴﻨﻴﻚ ﺁﻟﺮژى ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﻮاد ﺁﻟﺮژى زاى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺘﺘﺎن و ﻣﺸﺎهﺪﻩ واآﻨﺶ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰ ﺗﻮان ﻧﻮع ﻣﺎدﻩ ﺁﻟـﺮژى زا را ﺗﻌﻴـﻴﻦ آـﺮد‪ .‬ﺿـﻤﻨﺎً‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ آﻪ اﻓﺮاد داراى ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ ﮔﺮدﻩ هﺎى ﮔﻴﺎهﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ هﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻴﻮﻩ هﺎ و ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت ﺧﺎص و ﻧﻴﺰ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻌﻀﻰ ﺁﺟﻴﻞ هﺎ و ﻣﻐﺰ هﺎى ﺧﻮراآﻰ هﻢ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫• اﮔﺰﻣﺎ‪ :‬ﯾﻚ ﺑﻴﻤﺎرى ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ آﻪ ﭘﻮﺳﺖ را ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻰ آﻨـﺪ‪ .‬ﺷـﺎﯾﻊ ﺗـﺮﯾﻦ اﮔﺰﻣـﺎ هـﺎ ﺷـﺎﻣﻞ دو ﺑﻴﻤـﺎرى اﻟﺘﻬـﺎب‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و اﻟﺘﻬﺎب ﭘﻮﺳﺘﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﺗﻤﺎس هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﺘﻬﺎب ﭘﻮﺳﺘﻰ ﻧﺎﺷـﻰ از ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ آـﻪ اﮔﺰﻣـﺎى‬
‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ ﯾﺎ اﮔﺰﻣﺎى آﻮدآﺎن هﻢ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻓﺮادى آﻪ داراى ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺸﻚ هﺴﺘﻨﺪ ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﻣـﻰ ﺁﯾـﺪ و‬
‫ﻣﻮاد ﺁﻟﺮژى زاى ﻣﺘﻔﺎوﺗﻰ اﯾﻦ ﻧﻮع اﮔﺰﻣﺎ را اﯾﺠﺎد ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻴﻤﺎرى ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﺳﻨﻴﻦ آـﻮدآﻰ ﺷـﺮوع ﻣـﻰ ﺷـﻮد و ﺳـﺎﺑﻘﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ دارد‪ .‬از ﻋﻠﻞ اﺣﺘﻤﺎﻟﻰ اﮔﺰﻣﺎى ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ‪ ،‬ﯾﻜﻰ ﺁﻟﺮژى ﻏـﺬاﯾﻰ اﺳـﺖ آـﻪ ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣـﻞ در آﻮدآـﺎن آـﻢ ﺳـﻦ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در آﻮدآﺎن ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ اﮔﺰﻣـﺎ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺧـﻮردن ﺷـﻴﺮ ﮔـﺎو ﯾـﺎ ﺗﺨـﻢ ﻣـﺮ غ ﻋﻼﺋـﻢ را ﺑـﺪﺗﺮ ﻣـﻰ آﻨـﺪ‪ .‬در آﻮدآـﺎن ﺑـﺰرگ ﺗـﺮ و‬
‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﺧﺎﻧﻪ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﺑﻪ و ﺳﮓ هﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﻴﻤﺎرى دﺧﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﺮﺧﻰ از‬
‫ﻣﻴﻜﺮوب هﺎ ﻣﺜﻞ "ﻣﻴﻜﺮوب اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮآﻮك" ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻴﻮع ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ اﮔﺰﻣﺎى ﺷﺪﯾﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺘﻬﺎب ﭘﻮﺳﺘﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﺗﻤﺎس ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن را ﮔﺮﻓﺘـﺎر ﻣـﻰ آﻨـﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ ﺑﻴﻤـﺎرى ﭘﻮﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺗﻤـﺎس ﺑـﺎ ﯾـﻚ ﻣـﺎدﻩ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﻰ واآﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دهﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﯾﻚ ﻣﺎدﻩ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ آﻪ ﻓﺮد ﺑـﻪ ﺁن دارد ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫اﻟﺘﻬﺎب ﭘﻮﺳﺖ ﺷﻮد ﯾﺎ اﯾﻨﻜﻪ ﺁن ﻣﺎدﻩ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﻰ ﻣﺜﻼً ﻣﺎﯾﻊ ﻇﺮﻓﺸﻮﯾﻰ ﭼﺮﺑﻰ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﭘﻮﺳﺖ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺒـﺮد و ﺑﺎﻋـﺚ ﺧـﺸﻜﻰ‪،‬‬
‫ﻗﺮﻣﺰى‪ ،‬ﺗﺮك ﺧﻮردن و ﺧﺎرش ﭘﻮﺳﺖ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺰﻣﺎ ﺑﻴﻤﺎرى ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺎﯾﻌﻰ اﺳـﺖ‪ .‬از هـﺮ ‪ ١٢‬ﻧﻔـﺮ ﺑﺰرﮔـﺴﺎل ﯾـﻚ ﻧﻔـﺮ و از هـﺮ ‪٨‬‬
‫آﻮدك ﯾﻚ ﻧﻔﺮ ﺁﻧﻬﺎ در زﻣﺎﻧﻰ از ﻋﻤﺮﺷﺎن دﭼﺎر اﮔﺰﻣﺎ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﻰ آـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ اﻟﺘﻬـﺎب ﭘﻮﺳـﺖ ﺗﻤﺎﺳـﻰ‬
‫ﻧﺎﺷﻰ از ﺁﻟﺮژى ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ اﯾﻨﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻧﻴﻜﻞ آﻪ در ﺟﻮاهﺮات ﯾﺎ در زﯾﭗ‪ ،‬دآﻤﻪ‪ ،‬ﻗﻼب ﯾﺎ ﻗﺰن ﻟﺒﺎس هﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫• ﻻﺳﺘﻴﻚ و ﻣﻮاد ﻣﺼﻨﻮﻋﻰ ﻣﺜﻞ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺣﻼل هﺎ و ﭼﺴﺐ هﺎ‪.‬‬
‫• ﺑﻌﻀﻰ از اﺟﺰاى ﻣﻮاد ﺁراﯾﺸﻰ‪ ،‬رﻧﮓ ﻣﻮهﺎ و ﻋﻄﺮ هﺎ‪.‬‬
‫ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮادى آﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﺘﻬﺎب ﭘﻮﺳﺘﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﺗﻤﺎس ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ اﯾﻨﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫• ﺻﺎﺑﻮن‪ ،‬ﻣﻮاد ﭘﺎك آﻨﻨﺪﻩ و ﻧﺮم آﻨﻨﺪﻩ هﺎى ﭘﺎرﭼﻪ‪.‬‬
‫• ﺷﺎﻣﭙﻮ هﺎ‪.‬‬
‫• ﻣﻮاد ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻰ آﻨﻨﺪﻩ و ﺳﻔﻴﺪ آﻨﻨﺪﻩ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ اﺻﻠﻰ اﮔﺰﻣﺎ در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺧﺸﻜﻰ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﭘﻮﺳﺖ و ﭘﻮﺳﺘﻪ رﯾﺰى ﺁن اﺳﺖ‪ .‬در آﻮدآﺎن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﻣﺮﻃﻮب و ﺗﺮﺷﺢ آﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﻣﻴﻜﺮوب هﺎ زرد زﺧﻢ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫وﺳﻌﺖ و ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎرى در اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮﻣﺰى و ﺧﺎرش ﯾـﻚ ﻣﻨﻄﻘـﻪ آﻮﭼـﻚ در ﺑـﺪن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﻮاﺣﻰ وﺳﻴﻌﻰ از ﺑﺪن ﻣﻠﺘﻬﺐ ﺷﻮد و ﺧﺎرش ﺗﺤﻤـﻞ ﻧﺎﭘـﺬﯾﺮى ﺑﻮﺟـﻮد ﺁورد‪ .‬ﺟـﺎى ﺗﻌﺠـﺐ ﻧﻴـﺴﺖ آـﻪ اﻓـﺮاد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬
‫اﮔﺰﻣﺎى ﺷﺪﯾﺪ دﭼﺎر اﻓﺴﺮدﮔﻰ‪ ،‬آﺎهﺶ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﯾﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﺗﺤﺼﻴﻠﻰ و آﺎرى ﻣﻰ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﻓـﺮاد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ اﮔﺰﻣـﺎ در ﻋـﻴﻦ‬
‫ﺣﺎل ﺑﻪ ﺗﺒﺨﺎل و زﮔﻴﻞ )دو ﺑﻴﻤﺎرى وﯾﺮوﺳﻰ ﭘﻮﺳﺖ( ﺣﺴﺎس ﺗﺮ از اﻓﺮاد ﻋـﺎدى هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻜﺘـﻪ دﯾﮕـﺮى آـﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ ﺁن ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫داﺷﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ آﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﻰ از آﻮدآﺎن آﻪ اﮔﺰﻣﺎى ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﻧﺎﺷﻰ از ﺁﻟﺮژى دارﻧﺪ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﯾﺶ ﺳـﻦ و ﺑﻬﺒـﻮد‬
‫اﮔﺰﻣﺎ دﭼﺎر ﺁﺳﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮارد اﻟﺘﻬﺎب ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺎﺷﻰ از ﺗﻤﺎس ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﻰ آﻨﻴﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺤﺮﯾﻚ آﻨﻨﺪﻩ را ﭘﻴـﺪا آﻨﻴـﺪ و از ﺗﻤـﺎس ﭘﻮﺳـﺘﻰ ﺑـﺎ ﺁن اﺟﺘﻨـﺎب‬
‫آﻨﻴﺪ‪ .‬در آﻠﻴﻨﻴﻚ هﺎى ﺁﻟﺮژى ﻧﻴﺰ ﺗﺴﺖ هﺎﯾﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺸﻤﻊ هﺎى ﭘﻮﺳﺘﻰ ﺑﺮاى آﺸﻒ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎرى وﺟﻮد دارد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺒـﺘﻼ‬
‫ﺑﻪ اﮔﺰﻣﺎى ﻧﺎﺷﻰ از ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺁﻟﺮژى و اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ هﺎى ﺧﺎص ﺑﺮاى ﻣﻮاد ﺁﻟﺮژى زاى ﻏـﺬاﯾﻰ‬
‫ﯾﺎ ﺗﻨﻔﺴﻰ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ زا ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮان اﻗـﺪاﻣﺎت ﻋﻤﻠـﻰ ﺑـﺮاى اﺟﺘﻨـﺎب از ﺁن اﻧﺠـﺎم داد‪ .‬درﻣـﺎن "اﻟﺘﻬـﺎب‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﺗﻤﺎس" اﺟﺘﻨﺎب آﺎﻣﻞ از ﻣﺎدﻩ ﻣﺤﺮك و درﻣﺎن ﻗﺮﻣﺰى و داﻧﻪ هـﺎى ﭘﻮﺳـﺘﻰ ﻣﻮﺟـﻮد ﺑـﺎ ﭘﻤـﺎد هـﺎى آﻮرﺗـﻮﻧﻰ‬
‫ﺿﻌﻴﻒ و ﻧﺮم آﻨﻨﺪﻩ هﺎى وازﻟﻴﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎى ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ اﻧﺪآﻰ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺮ اﺳـﺖ و ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ اى از‬
‫درﻣﺎن هﺎ را ﻻزم داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﻘﺎدﯾﺮ دﻟﺒﺨﻮاهﻰ از ﻧﺮم آﻨﻨﺪﻩ هﺎى ﭘﻮﺳﺘﻰ ﻣﺜﻞ آﺮم هـﺎ‪ ،‬ﭘﻤـﺎد هـﺎ و ﻟﻮﺳـﻴﻮن‬
‫هﺎى ﻣﺮﻃﻮب آﻨﻨﺪﻩ و روﻏﻦ هﺎى ﺣﻤﺎم را ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮﺗﺒﺎً روى ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺎﻟﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺮم و ﻣﺮﻃﻮب ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در هﻨﮕﺎم ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻰ ﺗﻮان از آﺮم هـﺎى آﻮرﺗـﻮﻧﻰ ﺑـﺮاى آـﺎهﺶ دادن اﻟﺘﻬـﺎب اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آـﺮد‪ .‬ﺑـﺮاى رﻓـﻊ ﺧـﺎرش‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻗﺮص هﺎى ﺁﻧﺘﻰ هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﻮد آﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ آﻪ ﻗﺮص ﺗـﺎ ﺣـﺪى ﺧـﻮاب ﺁﻟـﻮدﮔﻰ اﯾﺠـﺎد‬
‫ﻣﻰ آﻨﺪ ﺧﻮاب ﺷﺐ را ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ راﺣﺖ ﺗﺮ ﻣﻰ آﻨﺪ‪ .‬ﭘﺰﺷﻚ در ﻣﻮارد ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺮاى ﻣـﺪت آﻮﺗـﺎهﻰ ﻗـﺮص‬
‫هﺎى ﺧﻮراآﻰ آﻮرﺗﻮن را ﺗﺠﻮﯾﺰ آﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﻣﺤﻞ اﮔﺰﻣﺎ و اﯾﺠﺎد زرد زﺧـﻢ و ﺑـﺪﺗﺮ ﺷـﺪن اﮔﺰﻣـﺎ ﻧﺎﺷـﻰ از ﻣﻴﻜـﺮوب‬
‫اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮآﻮك ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﺁﻧﺘﻰ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺿﺮورت ﭘﻴﺪا آﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻧﺪ هﺎى ﻣﺮﻃﻮب آﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺁﻣﺎدﻩ ﺷﺪﻩ در دارو ﺧﺎﻧﻪ هﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻓﺮوش ﻣﻰ رﺳﺪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮرد آﻮدآﺎن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آﻤﻚ آﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﭘﺲ از ﻣﺎﻟﻴﺪن آـﺮم ﻧـﺮم آﻨﻨـﺪﻩ ﯾـﺎ‬
‫آﻮرﺗﻮﻧﻰ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﺪ هﺎى ﻣﺮﻃﻮب ﻣﺤﻞ را ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﻣﻰ آﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ هﻢ ﺟﺬب آﺮﻣﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻰ ﺷﻮد هـﻢ ﺧـﺎرش ﺗـﺴﻜﻴﻦ‬
‫ﻣﻰ ﯾﺎﺑﺪ و هﻢ از ﺧﺎراﻧﺪن ﭘﻮﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ آﻮدك ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫از دارو هﺎى ﮔﻴﺎهﻰ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ هﻢ ﺑﺮاى درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺁﻧﻬﺎ در اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮق ﻣـﻰ آﻨـﺪ‪ .‬ﺿـﻤﻨﺎً‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ آﻪ هﺮ "داروى ﮔﻴﺎهﻰ" ﯾـﺎ "ﻃﺒﻴﻌـﻰ" ﺿـﺮورﺗﺎً ﺑـﻰ ﺧﻄـﺮ ﻧﻴـﺴﺖ و ﺑﺎﯾـﺪ در ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از ﺁﻧﻬـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﭘﺰﺷﻚ ﺗﺎن ﻣﺸﻮرت آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻰ ﭼﻨﺪ آﺮم ﻏﻴﺮ آﻮرﺗﻮﻧﻰ وارد ﺑﺎزار داروﯾﻰ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ آﻪ در ﻋﻴﻦ ﺁﻧﻜﻪ ﻋﻮارض دارو هﺎى آﻮرﺗﻮﻧﻰ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ‬
‫رﺳﺪ در درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎهﺎ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺴﺎس ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺻﻮرت ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ آـﺮم هـﺎى "ﺗـﺎآﺮوﻟﻴﻤﻮس" و‬
‫"ﭘﻴﻤﻜﺮوﻟﻴﻤﻮس" را ﻣىﺘﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد آﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﯾﻤﻨﻰ ﺑﺪن اﮔﺰﻣﺎ را درﻣـﺎن ﻣـﻰ آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ اﻧﺠـﺎم ﺑﻌـﻀﻰ از آﺎرهـﺎى‬
‫ﺳﺎدﻩ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻋﻼﺋﻢ اﮔﺰﻣﺎى ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ را ﺗﺸﻜﻴﻞ دهﻴﺪ‪:‬‬
‫• ﺣﻤﺎم ﺁب وﻟﺮم ﺑﮕﻴﺮﯾﺪ و از ﻣﻮاد ﻧﺮم آﻨﻨﺪﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﺣﻤﺎم ﺧﻮد را ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻼﯾﻤﺖ ﺑﺎ ﺣﻮﻟـﻪ ﭘﻮﺳـﺖ ﺗـﺎن‬
‫را ﺧﺸﻚ آﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻣﺎ هﺮﮔﺰ ﻗﺴﻤﺖ هﺎﯾﻰ از ﭘﻮﺳﺖ آﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﮔﺰﻣﺎ اﺳﺖ را ﺑﺎ ﻣﺎﻟﻴﺪن ﺣﻮﻟﻪ روى ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺸﻚ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• از اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺻﺎﺑﻮن و ﻣﻮاد ﭘﺎك آﻨﻨﺪﻩ و ﺷﺎﻣﭙﻮ روى ﭘﻮﺳﺖ اﺟﺘﻨﺎب آﻨﻴﺪ و ﺑﺠﺎى ﺻﺎﺑﻮن از آـﺮم هـﺎى ﻣﺮﻃـﻮب آﻨﻨـﺪﻩ و ﺁﺑـﺪار‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• ﻟﺒﺎﺳﻬﺎى زﯾﺮ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﯾﻰ را آﻪ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺗﻤﺎس دارﻧﺪ از ﺟﻨﺲ آﺘﺎن اﻧﺘﺨـﺎب آﻨﻴـﺪ‪ .‬از ﭘﺎرﭼـﻪ هـﺎى ﭘـﺸﻤﻰ ﯾـﺎ ﭘﻠـﻰ‬
‫اﺳﺘﺮ ﭘﺮهﻴﺰ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• ﻟﺒﺎس هﺎى ﺗﻨﮓ ﻧﭙﻮﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫• ﻧﺎﺧﻦ هﺎﯾﺘﺎن را آﻮﺗﺎﻩ آﻨﻴﺪ و هﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺒﺘﻼ را ﻧﺨﺎراﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫• ورزش هﺎﯾﻰ را آﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﺮﯾﻖ زﯾﺎد ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ آﻨﺎر ﺑﮕﺬارﯾﺪ‪.‬‬
‫• ﺳﻌﻰ آﻨﻴﺪ ﺁراﻣﺶ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ آﻨﻴﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮس ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن اﮔﺰﻣﺎ ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از اﮔﺰﻣﺎى ﭘﻮﺳﺘﻰ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻜﺮر از ﻧﺮم آﻨﻨﺪﻩ هﺎى ﭘﻮﺳﺘﻰ اﺳﺖ آـﻪ ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﭘـﺲ از ﺣﻤـﺎم‬
‫روى ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺎﻟﻴﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫• ﺁﺳﻢ‪ :‬ﯾﺎ هﻤﺎن ﺷﻜﻞ ﺗﻨﻔﺴﻰ ﺁﻟﺮژى‪ .‬ﺁﺳﻢ راﻩ هﺎى هﻮاﯾﻰ آﻮﭼﻚ داﺧﻞ رﯾﻪ هﺎ را ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣـﻰ آﻨـﺪ آـﻪ هـﻮا را ﺑـﻪ رﯾـﻪ هـﺎ‬
‫وارد و از ﺁن ﺧﺎرج ﻣﻰ آﻨﺪ‪ .‬راﻩ هﺎى هﻮاﯾﻰ رﯾﻪ در ﺁﺳﻢ ﻣﻠﺘﻬﺐ‪ ،‬ﻣﺘﻮرم و ﺑﺎرﯾﻚ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻘﺪار زﯾﺎدى ﺧﻠـﻂ در ﺁﻧﻬـﺎ ﺟﻤـﻊ‬
‫ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮرد ﺁﺳﻢ هﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎرى از ﺁﻟﺮژى هﺎى دﯾﮕﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺑﺘﻼى ﺧـﺎﻧﻮادﮔﻰ وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﯾـﻚ ﻋﺎﻣـﻞ دﯾﮕـﺮ آـﻪ در‬
‫اﺑﺘﻼى آﻮدآﺎن ﺑﻪ ﺁﺳﻢ ﻣﻮﺛﺮ داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳـﺖ ﺳـﻴﮕﺎر آـﺸﻴﺪن ﻣـﺎدر در دوران ﺑـﺎردارى ﯾـﺎ در زﻣـﺎن ﺷـﻴﺮدهﻰ ﺑـﺎ ﭘـﺴﺘﺎن‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﯾﻜﻰ از ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺴﺘﻌﺪ آﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﺁﺳﻢ‪ ،‬ﺁﻟﺮژى ﺑـﻪ ﺣـﺸﺮات ﺑـﺴﻴﺎر رﯾـﺰى اﺳـﺖ آـﻪ ﺑـﺎ ﭼـﺸﻢ دﯾـﺪﻩ ﻧﻤـﻰ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و در ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر هﻤﻪ ﺧﺎﻧﻪ هﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ هﻴـﻮﻩ ﯾـﺎ ﻣﺎﯾـﺖ ﻣـﯽ ﮔﻮﯾﻨـﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ هـﺎگ آﭙـﻚ هـﺎ‪ ،‬ﮔـﺮدﻩ هـﺎى‬
‫ﮔﻴﺎهﻰ و ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺧﺎﻧﮕﻰ و ﮔﺎهﻰ ﺁﻟﺮژى ﻏﺬاﯾﻰ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﺁﺳﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺤﺮﯾﻚ آﻨﻨﺪﻩ ﺣﻤﻠﻪ ﺁﺳﻢ اﯾﻨﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫• ﻋﻔﻮﻧﺖ هﺎى وﯾﺮوﺳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﻰ و ﺁﻧﻔﻠﻮﺁﻧﺰا‪.‬‬
‫• ﺳﻴﮕﺎر آﺸﻴﺪن در ﺧﺎﻧﻪ‪.‬‬
‫•ﺑﻌﻀﻰ از ورزش هﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﯾﺪن‪.‬‬
‫•ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض هﻮاى ﺳﺮد‪.‬‬
‫•دارو هﺎﯾﻰ آﻪ ﺣﺎوى ﺁﺳﭙﺮﯾﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫•ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ هﺎﯾﻰ آﻪ ﺣﺎوى دى اآﺴﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ اﺻﻠﻰ ﺁﺳﻢ ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﺧﺲ ﺧﺲ ﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺗﻨﮓ ﺗﻨﻔﺴﻰ و اﺣﺴﺎس ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ روى ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ اﺳﺖ‪ .‬دو دﺳـﺘﻪ درﻣـﺎن‬
‫اﺻﻠﻰ ﺑﺮاى ﺁﺳﻢ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﯾﻜﻰ درﻣﺎن هﺎى ﺗﺴﻜﻴﻦ دهﻨﺪﻩ و دﯾﮕﺮى درﻣﺎن هﺎى ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮى آﻨﻨـﺪﻩ‪ .‬دارو هـﺎى ﺿـﺪ ﺁﺳـﻢ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻃﺮﯾﻖ دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻣﺼﺮف ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر اﻣﻜـﺎن ﻣـﻰ دهﻨـﺪ ﺑـﺎ ﻧﻔـﺲ آـﺸﻴﺪن دارو را از دهـﺎن‬
‫وارد رﯾﻪ هﺎ آﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ اﺳﭙﺮى هﺎى ﺿﺪ ﺁﺳﻢ ﻣﺤﻔﻈﻪ هﺎى ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻰ ﻣﺨـﺼﻮﺻﻰ آـﻪ در داروﺧﺎﻧـﻪ هـﺎ ﻣﻮﺟﻮدﻧـﺪ را اﺿـﺎﻓﻪ‬
‫آﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺰان داروﯾﻰ آﻪ وارد رﯾﻪ هﺎ ﻣﻰ ﺷﻮد زﯾﺎد و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﺁن ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻣـﻰ ﺷـﻮد‪ .‬داروهـﺎى ﺗـﺴﻜﻴﻦ دهﻨـﺪﻩ ﺁﺳـﻢ‪،‬‬
‫ﮔﺸﺎد آﻨﻨﺪﻩ هﺎى ﻣﺠﺮاى هﻮاﯾﻰ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ دارو هﺎ ﺑﺎ ﺷـﻞ آـﺮدن ﻋـﻀﻼت اﻃـﺮاف راﻩ هـﺎى هـﻮاﯾﻰ در رﯾـﻪ هـﺎ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺸﺎد ﺷﺪن ﺁﻧﻬﺎ و راﺣﺘﻰ ﺗﻨﻔﺲ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ دارو هﺎ را آﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳـﭙﺮى هـﺎى ﻣﺨـﺼﻮص هـﺴﺘﻨﺪ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﻚ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺗﺤﺮك ﺑـﺪﻧﻰ ﯾـﺎ ورزش ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ از اﺳـﭙﺮى ﺧـﻮد اﺳـﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴـﺪ ﺗـﺎ ﺿـﻤﻦ‬
‫ورزش دﭼﺎر ﺗﻨﮕﻰ ﻧﻔﺲ ﻧﺸﻮﯾﺪ‪.‬‬
‫دارو هﺎى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى آﻨﻨﺪﻩ ﺁﺳﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﭙﺮى هﺎى آﻮرﺗﻮﻧﻰ ﻣﻼﯾﻢ هﺴﺘﻨﺪ آـﻪ اﻟﺘﻬـﺎب درون راﻩ هـﺎى هـﻮاﯾﻰ و‬
‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ را آﺎهﺶ ﻣﻰ دهﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل واآﻨﺶ ﺑﺪن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎدﻩ ﻣﺤﺮك را آﻢ ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺪت اﺛـﺮ اﯾـﻦ‬
‫دارو هﺎ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻄـﺎﺑﻖ دﺳـﺘﻮر ﭘﺰﺷـﻚ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺑـﺴﻴﺎرى از ﻣـﻮارد ﺗﺮآﻴﺒـﻰ از دارو هـﺎى‬
‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى آﻨﻨﺪﻩ و ﺗﺴﻜﻴﻦ دهﻨﺪﻩ ﻃﻮﻻﻧﻰ اﺛﺮ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮارد ﺷﺪﯾﺪ ﺁﺳﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﻰ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣـﺜﻼً ﺗﺮآﻴﺒـﻰ از‬
‫داروى ﺗﺴﻜﻴﻦ دهﻨﺪﻩ ﺳـﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل و داروى ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮى آﻨﻨـﺪﻩ ﺑﻜﻠﻮﻣﺘـﺎزون‪.‬در ﻣـﻮارد ﺑـﺴﻴﺎر ﺷـﺪﯾﺪ ﺁﺳـﻢ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ دورﻩ‬
‫آﻮﺗﺎهﻰ از ﻗﺮص آﻮرﺗﻮﻧﻰ ﺧﻮراآﻰ ﺗﻮﺳﻂ دآﺘﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻟﺘﻬﺎب راﻩ هﺎى هﻮاﯾﻰ آﺎهﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫دارو هﺎى ﺧﻮراآﻰ ﺗﺌﻮﻓﻴﻠﻴﻦ و ﺁﻣﻴﻨﻮﻓﻴﻠﻴﻦ آﻪ زﻣﺎﻧﻰ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺮﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ دارو هﺎ ﺑﺮاى درﻣﺎن ﺁﺳﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺮوزﻩ ﻧـﺪرﺗﺎً ﺑـﻪ‬
‫آﺎر ﻣﻰ روﻧﺪ ﭼﺮا آﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻰ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪى دارﻧﺪ و دارو هﺎى ﺑﻬﺘﺮى در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﻚ ﮔﺮوﻩ داروﯾﻰ ﺟﺪﯾﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮرد ﺁﺳﻢ ﻧﺎﺷﻰ از ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑـﻪ ﺁﺳـﭙﺮﯾﻦ و اﻓـﺮاد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ﺣﻤـﻼت ﻣﻜـﺮر ﺁﺳـﻢ‬
‫ﻣﻔﻴﺪ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺮوﻩ "ﺁﻧﺘﺎﮔﻮﻧﻴﺴﺖ هﺎى ﻟﻮآﻮﺗﺮﯾﻦ هﺎ" هـﺴﺘﻨﺪ آـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺧـﻮراآﻰ ﻣـﺼﺮف ﻣـﻰ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺮ ﺧـﻼف ﺗـﺼﻮر‬
‫ﻋﻤﻮم‪ ،‬ﺗﻤﺮﯾﻦ هﺎى ﺗﻨﻔﺴﻰ ﯾﺎ ﻓﻴﺰﯾﻮﺗﺮاﭘﻰ ﺗﻨﻔﺴﻰ ﺑﺮاى ﺁﺳﻢ ﻣﻔﻴﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎﺛﻴﺮ داروهـﺎى ﺿـﺪ ﺁﺳـﻢ ﺑـﺮ روى ﺷـﻤﺎ ﻣﻤﻜـﻦ‬
 ‫اﺳﺖ در ﻃﻮل زﻣﺎن آﻢ ﺷﻮﻧﺪ و ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻧﻮع ﯾﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺮف ﺁﻧﻬﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬ﻋﻼﯾﻢ زﯾـﺮ از اﯾـﻦ ﻟﺤـﺎظ‬
‫هﺸﺪار دهﻨﺪﻩ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫• در ﻣﻮاردى آﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ ﺣﺪاآﺜﺮ ﺟﺮﯾﺎن هﻮا را در رﯾﻪ هﺎى ﺷﻤﺎ اﻧـﺪازﻩ ﮔﻴـﺮى ﻣـﻰ آﻨـﺪ و ﻣـﻰ ﺗـﻮان از ﻓﺮوﺷـﮕﺎﻩ‬
‫هﺎى ﻟﻮازم ﭘﺰﺷﻜﻰ اﻧﻮاع ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف ﺧﺎﻧﮕﻰ ﺁﻧﻬﺎ را ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دهﺪ آﻪ هﻮاى آﻤﺘﺮى وارد رﯾﻪ هﺎى ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• در ﺻﻮرﺗﻰ آﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮﯾﺪ اﺳﭙﺮى ﺿﺪﺁﺳﻢ ﺧﻮد را در دﻓﻌﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• اﮔﺮ ﺷﺐ هﺎ ﺑﺎ ﺗﻨﮕﻰ ﻧﻔﺲ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﻮﯾﺪ‪.‬‬
‫• اﮔﺮ ﻧﺘﻮاﻧﻴﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎى روزﻣﺮﻩ ﺗﺎن را اﻧﺠﺎم دهﻴﺪ‪.‬‬
‫• اﮔﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرى ﺑﺮﺧﻮرد آﺮدﯾﺪ آﻪ دﭼﺎر ﺣﻤﻠﻪ ﺁﺳﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺁراﻣﺶ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ آﻨﻴـﺪ‪ .‬ﻣﻄﻤـﺌﻦ ﺷـﻮﯾﺪ آـﻪ او از اﺳـﭙﺮى‬
‫ﺧﻮدش اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺣﺮف هﺎى او ﺗﻮﺟﻪ آﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ او اﻃﻤﻴﻨـﺎن دهﻴـﺪ و او را ﺗﺮﻏﻴـﺐ آﻨﻴـﺪ آـﻪ ﺗـﻨﻔﺲ هـﺎى ﺁرام و‬
‫ﻋﻤﻴﻖ اﻧﺠﺎم دهﺪ‪ .‬اﮔﺮ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮى ﺟﺮﯾﺎن هﻮاى ﺗﻨﻔﺴﻰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎر را ﺑـﻪ آﻤـﻚ ﺁن ﺑﺮرﺳـﻰ آﻨﻴـﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭘﺲ از ‪ ١٠‬دﻗﻴﻘﻪ از ﻣﺼﺮف اﺳﭙﺮى ﺗﺴﻜﻴﻦ دهﻨﺪﻩ ﺁﺳﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮى ﻣـﺸﺎهﺪﻩ ﻧـﺸﺪ ﯾـﺎ دﺳـﺘﮕﺎﻩ اﻧـﺪازﻩ ﮔﻴـﺮى ﺟﺮﯾـﺎن هـﻮاى‬
‫ﺗﻨﻔﺴﻰ آﻤﺘﺮ از ‪ ۵٠‬درﺻﺪ از ﻣﻘﺪار ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر را ﻧﺸﺎن داد ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻮراً ﭘﺰﺷﻚ و ﺁﻣﺒﻮﻻﻧﺲ ﺧﺒﺮ آﻨﻴﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ اﮔـﺮ ﺣـﺎل ﺑﻴﻤـﺎر‬
‫رو ﺑﻪ وﺧﺎﻣﺖ رﻓﺖ و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ آﺮدن ﻧﺒﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻮراً ﺑﻪ اورژاﻧـﺲ اﻃـﻼع داد‪ .‬ﺑـﺮاى ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮى از ﺣﻤﻠـﻪ ﺁﺳـﻢ ﺑﺎﯾـﺪ داروى‬
‫ﭘﻴــــــــــﺸﮕﻴﺮى آﻨﻨــــــــــﺪﻩ را ﻣﺮﺗﺒــــــــــﺎً اﺳــــــــــﺘﻔﺎدﻩ آــــــــــﺮد و از ﻋﻮاﻣــــــــــﻞ ﻣﺤــــــــــﺮك اﺟﺘﻨــــــــــﺎب آــــــــــﺮد‪.‬‬
‫ﺧﻮد ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮى ﺟﺮﯾـﺎن هـﻮاى ﺗﻨﻔـﺴﻰ وﺿـﻌﻴﺖ ﺧـﻮد را ﺗﺤـﺖ ﻧﻈـﺎرت داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﺁﺳـﻢ‬
‫ﻧﺎﺷﻰ از ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ ﻣﺎدﻩ ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﺎدﻩ را از راﻩ ﺗﺴﺖ هﺎى ﺧﺎص ﯾﺎﻓﺖ و از ﺁن ﭘﺮهﻴﺰ آﺮد‪.‬ﺑﻪ ﯾﺎد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﺪ‬
‫ﺣﺘﻰ در ﺻﻮرﺗﻰ آﻪ دﭼﺎر ﺣﻤﻼت روزﻣﺮﻩ ﺁﺳﻢ ﻧﻤـﻰ ﺷـﻮﯾﺪ ﺑﺎﯾـﺪ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از داروى ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮى آﻨﻨـﺪﻩ را اداﻣـﻪ دهﻴـﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾـﺪ‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ وﺧﻴﻢ ﺷﺪن ﺑﻴﻤﺎرى ﻣﺎﻧﺪ و ﺁﻧﮕﺎﻩ از داروهﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪.‬‬
‫• ﺁﻟﮋرى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻢ زﻧﺒﻮر‪ :‬واآﻨﺶ هﺎى ﺁﻟﺮژى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧـﻴﺶ زﻧﺒـﻮر ﺑـﺴﻴﺎر ﺷـﺎﯾﻊ اﺳـﺖ‪ .‬ﺧﻄﺮﻧـﺎك ﺗـﺮﯾﻦ و ﻋﻤـﺪﻩ ﺗـﺮﯾﻦ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺁﻟﺮژى‪ ،‬ﻧﻴﺶ زﻧﺒﻮرهﺎى وﺣﺸﻰ اﺳﺖ و ﺁﻟﺮژى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺒﻮر ﻋﺴﻞ آﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻴﺎن زﻧﺒﻮرداران دﯾـﺪﻩ ﻣـﻰ ﺷـﻮد در‬
‫ردﻩ دوم ﻗﺮار ﻣﻰ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮاى ﺑﺮوز ﺁﻟﺮژى ﻻزم اﺳﺖ ﻓﺮد ﯾﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ زﻧﺒﻮر وﺣﺸﻰ ﯾﺎ زﻧﺒﻮر ﻋﺴﻞ ﮔﺰﯾﺪﻩ ﺷـﻮد‪ ،‬و ﺳـﭙﺲ‬
‫ﺣﺪاآﺜﺮ ﺗﺎ ‪ ۶‬هﻔﺘﻪ وﻗﺖ ﻣﻰ ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﯾﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اوﻟﻴﻦ ﮔﺰش ﺁﻟـﺮژى رخ ﻧﻤـﻰ دهـﺪ‪ .‬زﻧﺒﻮرهـﺎى وﺣـﺸﻰ‬
‫ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر اﻧﺴﺎن را ﺑﮕﺰﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ آﻪ زﻧﺒﻮرهﺎى ﻋﺴﻞ هﻨﮕـﺎم ﻧـﻴﺶ زدن‪ ،‬ﻧـﻴﺶ ﺧـﻮد را در ﭘﻮﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺟـﺎى ﻣـﻰ‬
‫ﮔﺬارﻧﺪ و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻰ ﻣﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﻧﻴﺶ زدن زﻧﺒﻮر ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮرم و درد در ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﯾـﻚ واآـﻨﺶ ﺳـﻤﻰ ﻏﻴـﺮ ﺣـﺴﺎﺳﻴﺘﻰ ﺑـﻪ زهـﺮ زﻧﺒـﻮر ﻣـﻰ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬واآﻨﺸﻬﺎى ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻧﻴﺶ زﻧﺒﻮر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﻔﻴﻒ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ درد و ﻗﺮﻣﺰى ﻣﻮﺿـﻌﻰ ﭘﻮﺳـﺖ هﻤـﺮاﻩ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در‬
‫ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ واآﻨﺸﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺗﺮ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺗﻮرم‪ ،‬آﻬﻴﺮ و ﻗﺮﻣﺰى ﺑﺎﺷﺪ آـﻪ دو ﻣﻔـﺼﻞ را در ﺑﺮﻣـﻰ ﮔﻴـﺮد‪ .‬در ﻣـﻮارد‬
‫ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آﻞ ﺑﺪن دﭼﺎر ﺗﻮرم ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮرم ﻋﺮوﻗﻰ ﻣﻨﺘﺸﺮ‪ ،‬اﺷﻜﺎل ﺗﻨﻔﺲ و ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ ﺷﺪﯾﺪ ﺑـﺎ ﺷـﻮك و ﺳـﻘﻮط‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪ .‬واآﻨﺶ ﺁﻟﺮژى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻢ زﻧﺒﻮر در ﻃﻮل دﻩ دﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ از ﮔﺰﯾﺪﻩ ﺷﺪن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫واآﻨﺶ هﺎى ﺷﺪﯾﺪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ ﺗﻬﺪﯾﺪ آﻨﻨﺪﻩ ﺣﻴﺎت در اﻓﺮاد داراى ﺁﻟﺮژى ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬در اﻓـﺮاد ﻣـﺴﻦ‪ ،‬در اﻓـﺮاد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎرى‬
‫هﺎى ﻗﻠﺒﻰ و ﻋﺮوﻗﻰ و در ﻣﻮارد ﮔﺰش هﺎى ﻣﺘﻌﺪد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ روى دهﺪ‪ .‬در ﻣﻮارد واآﻨﺶ هﺎى ﺧﻔﻴﻒ ﺑـﻪ ﺳـﻢ زﻧﺒـﻮر ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻗﺮص هﺎى ﺁﻧﺘﻰ هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ آﺎﻓﻰ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻰ آﻪ در ﻣﻮارد واآﻨﺶ هﺎى ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﯾـﺎ ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآـﺴﻰ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ‬
‫اﺣﻴﺎى ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺗﺰرﯾﻖ ﺁدرﻧﺎﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺁﻧﺘﻰ هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻗﺮص هﺎى ﺧﻮراآﻰ آﻮرﺗﻮن و ﺗﺰرﯾﻖ ﺳﺮم ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﻤـﻪ اﻓـﺮادى‬
‫آﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺶ زﻧﺒﻮر ﺁﻟﺮژى دارﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ دﺳﺘﺒﻨﺪهﺎى هﺸﺪار ﭘﺰﺷﻜﻰ )آﻪ وﺟﻮد ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺮ روى ﺁن ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ( و ﻧﻴـﺰ ﯾـﻚ‬
‫ﺳﺮﻧﮓ ﺧﻮدآﺎر ﺗﺰرﯾﻖ ﺁدرﻧﺎﻟﻴﻦ هﻤﺮاﻩ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺗﺴﺖ ﺧﺮاش ﭘﻮﺳـﺘﻰ ﻣـﻰ ﺗـﻮان ﺁﻟـﺮژى ﻓـﺮد ﺑـﻪ ﺳـﻢ زﻧﺒـﻮر‬
‫وﺣﺸﻰ ﯾﺎ ﻋﺴﻞ را ﺗﺸﺨﻴﺺ داد‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﯾﻦ ﺗﺴﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﺗﺴﺘﻬﺎ ﺑﺮاى ﻣﻮاد ﺁﻟﺮژى زاى ﺗﻨﻔـﺴﻰ دﻗﻴـﻖ ﻧﻴـﺴﺖ‪ .‬ﺑـﺮاى‬
‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ ﺳﻢ زﻧﺒﻮر ﻧﻜﺎت زﯾﺮ را رﻋﺎﯾﺖ آﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫• در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن هﺎ از ﻣﺤﻞ هﺎﯾﻰ آﻪ زﻧﺒﻮرهﺎى وﺣﺸﻰ در ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮاواﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮص ﻣﺤـﻞ هـﺎى ﭘﻴـﻚ ﻧﻴـﻚ‪ ،‬ﺁﺷـﻐﺎﻟﺪاﻧﻰ هـﺎ و‬
‫ﻣﻜﺎن هﺎى ﺻﺮف ﻏﺬا دورى آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• در ﺑﻴﺮون از ﺧﺎﻧﻪ از ﻧﻮﺷﻴﺪن ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺷﻴﺮﯾﻦ و ﭼﺴﺒﻨﺎك ﺧﻮددارى آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• اﮔﺮ زﻧﺒﻮرى ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺰدﯾﻚ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬وﺣﺸﺖ زدﻩ ﻧـﺸﻮﯾﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟـﺎى اﯾـﻦ آـﻪ ﺑـﻰ ﺣﺮآـﺖ ﺑﺎﯾـﺴﺘﻴﺪ ﯾـﺎ ﺑـﻪ ﺁراﻣـﻰ از او دور‬
‫ﺷﻮﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ زدن ﺿﺮﺑﻪ اى او را ﺑﻜﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫• هﺮﮔﺰ ﭘﺲ از ﻧﻴﺶ زﻧﺒﻮر ورزش ﻧﻜﻨﻴﺪ ﯾﺎ ﺣﻤﺎم داغ ﻧﮕﻴﺮﯾﺪ ﭼﺮا آﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ واآﻨﺶ ﺑﻪ ﺳﻢ زﻧﺒـﻮر ﺗـﺸﺪﯾﺪ ﺷـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ ﺑـﻪ‬
‫آﺴﻰ ﺑﺮﺧﻮردﯾﺪ آﻪ دﭼﺎر ﺁﻟﺮژى ﺷﺪﯾﺪ )ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ( ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻮراً آﻤﻚ ﺧﺒﺮ آﻨﻴﺪ‪ ،‬اﺣﻴﺎى ﻗﻠﺒـﻰ و رﯾـﻮى اﻧﺠـﺎم دهﻴـﺪ و‬
‫در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺑﻪ او ﺁدرﻧﺎﻟﻴﻦ ﺗﺰرﯾﻖ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫روش هﺎى ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ زداﯾﻰ از ﺁﻟﺮژى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻢ زﻧﺒﻮر ﺑـﺴﻴﺎر ﻣـﺆﺛﺮ هـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ روش درﻣـﺎﻧﻰ ﺗﺰرﯾـﻖ هـﺎﯾﻰ ﺑـﺮاى‬
‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ زداﯾﻰ در ﯾﻚ دورﻩ ‪ ٣‬ﺗﺎ ‪ ۵‬ﺳﺎﻟﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﺷﻮد آﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮدى آﺎﻣﻞ ﺁﻟﺮژى ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﯾـﻦ درﻣـﺎن‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻨﻬﺎ در آﻠﻴﻨﻴﻚ هﺎى ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺁﻟﺮژى اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﭼﺮا آﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ واآﻨﺶ هـﺎى ﺷـﺪﯾﺪى در هﻨﮕـﺎم ﺗﺰرﯾـﻖ ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫• ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ )ﺁﻟﺮژى ﺷﺪﯾﺪ و ﻋﻤﻮﻣﻰ(‪ :‬ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ ﯾﺎ ﺷﻮك ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ‪ ،‬ﯾﻚ واآﻨﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ و ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺁﻟﺮژى اﺳﺖ آـﻪ‬
‫هﻤﻪ ﺑﺪن را در ﺑﺮ ﻣﻰ ﮔﻴﺮد‪ .‬درﻣﺎن ﻓﻮرى اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺿﺮورى اﺳﺖ وﮔﺮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺧـﺘﻼل ﮔـﺮدش ﺧـﻮن و‬
‫ﻗﻠﺐ ﺑﻤﻴﺮد‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ آﻪ ﭼﺮا ﻋﺪﻩ اى از اﻓﺮاد ﺑـﻪ ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآـﺴﻰ دﭼـﺎر ﻣـﻰ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآـﺴﻰ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً در اﻓﺮادى رخ ﻣﻰ دهﺪ آﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺁﻟﺮژى دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮدو‪ ،‬ﺑﺎدام‪ ،‬ﻓﻨﺪق و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻴﻮﻩ هﺎى داراى ﻣﻐﺰ ﺧﻮراآﻰ‪ ،‬ﺧﻮراآﻰ هﺎﯾﻰ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﺑﻴﺶ از هﻤـﻪ در اﻓـﺮاد ﻣـﺴﺘﻌﺪ ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ اﯾﺠﺎد آﻨﻨﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺎهﻰ‪ ،‬ﺻﺪف‪ ،‬ﺗﺨﻢ ﻣـﺮغ و ﻟﺒﻨﻴـﺎت ﻧﻴـﺰ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺁﻟـﺮژى هـﺎى ﺷـﺪﯾﺪ ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﺁورﻧﺪ‪ .‬در اﻓﺮاد ﺣﺴﺎس ﺣﺘﻰ ﺧﻮردن ﻣﻘﺪار اﻧﺪآﻰ از اﯾﻦ ﻏﺬاهﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑـﻪ ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآـﺴﻰ ﻣﻨﺠـﺮ ﺷـﻮد‪ .‬ﺁﻟـﺮژى ﺑـﻪ ﻧـﻴﺶ‬
‫زﻧﺒﻮر و ﻧﻴﺰ ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ داروهﺎﯾﻰ ﻣﺜﻞ ﺁﻧﺘﻰ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ هﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ اﯾﺠﺎد آﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ اى از ﻋﻼﺋـﻢ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﻰ آﻨﺪ آﻪ در ﺗﺮآﻴﺐ ﺑﺎ هﻢ ﺑﻪ ﯾﻚ واآﻨﺶ ﺷﺪﯾﺪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ اﺷﻜﺎل ﺗﻨﻔﺴﻰ و آﺎهﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬
‫ﻣﻨﺘﻬﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬واآﻨﺶ اوﻟﻴﻪ ﺗﻮرم و ﺧﺎرش در ﻣﺤﻞ ورود ﻣﺎدﻩ ﺁﻟﺮژى زا ﺑﻪ ﺑﺪن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاى ﻣﺜﺎل در ﺁﻟﺮژى ﻏﺬاﯾﻰ‪ ،‬دهﺎن و ﮔﻠﻮ دﭼﺎر ﺗﻮرم و ﺧﺎرش ﻣـﻰ ﺷـﻮد ﯾـﺎ در ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑـﻪ ﺳـﻢ زﻧﺒـﻮر ﻣﺤـﻞ ﮔﺰﯾـﺪﮔﻰ ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺪت ﺗﻮرم ﭘﻴﺪا ﻣﻰ آﻨﺪ و ﺧﺎرش ﺷﺪﯾﺪى ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ داﻧـﻪ هـﺎى ﭘﻮﺳـﺘﻰ ﺧـﺎرش دارى ﺳﺮاﺳـﺮ‬
‫ﺑﺪن را ﻣﻰ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﺻﻮرت و ﺑﺎﻓﺖ هﺎى ﻧﺮم از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺨﺎط راﻩ هﺎى هﻮاﯾﻰ ﻣﺘـﻮرم ﻣـﻰ ﺷـﻮﻧﺪ و ﻓـﺮد اﺷـﻜﺎل ﺗﻨﻔـﺴﻰ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﻣﻰ آﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺷﺪت هﻴﺠﺎن زدﻩ اﺳﺖ و اﺣﺴﺎس ﻣﻰ آﻨﺪ آﻪ "دارد ﻣﻰ ﻣﻴﺮد"‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺷﺮوع ﺑـﻪ ﭘـﺎﯾﻴﻦ ﺁﻣـﺪن ﻣـﻰ‬
‫آﻨﺪ و ﻓﺮد هﻮﺷﻴﺎرى ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻰ دهﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ از ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻣﺎدﻩ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ‬
‫زا ﻇﺎهﺮ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻓﻮرﯾﺖ درﻣﺎن ﺷﻮد زﯾﺮا اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎرى ﺗﻨﻔﺴﻰ و اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ رخ‬
‫ﻣﻰ دهﺪ‪ .‬درﻣﺎن اورژاﻧﺲ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺰرﯾﻖ داروى ﺁدرﻧﺎﻟﻴﻦ اﺳﺖ آﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن را ﺑﺎﻻ ﻣﻰ ﺑﺮد‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺗﻨﻔـﺴﻰ را ﺑﺮﻃـﺮف ﻣـﻰ‬
‫آﻨﺪ و ﺗﻮرم را آﺎهﺶ ﻣﻰ دهﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎر در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻰ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در هﺮ ﺣـﺎل ﻣﺒﺘﻼﯾـﺎن ﺑـﻪ ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآـﺴﻰ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاى ﺑﺮرﺳﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺮدﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا هﻨﮕﺎﻣﻰ آﻪ اﺛﺮ ﺁدرﻧﺎﻟﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﻰ ﺷـﻮد ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ درﻣـﺎن هـﺎى‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮى از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﺘﻰ هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ هﺎ‪ ،‬داروهﺎى آﻮرﺗﻮﻧﻰ و ﮔﺎهﻰ اآـﺴﻴﮋن و ﺗﺰرﯾـﻖ ﺳـﺮم ﻻزم ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧـﻮرد ﺑـﺎ ﺑﻴﻤـﺎر‬
‫دﭼﺎر ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ ﻧﻜﺎت زﯾﺮ را رﻋﺎﯾﺖ آﻨﺪ‪:‬‬
‫• اﮔﺮ ﺷﺨﺺ هﻮﺷﻴﺎر اﺳﺖ و ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻨﻔﺲ دارد‪ ،‬ﺑﻪ او آﻤﻚ آﻨﻴﺪ ﺑﻨـﺸﻴﻨﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﺑﻴﻤـﺎر ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ آـﺎهﺶ ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن دﭼـﺎر‬
‫ﺷﻮك ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دراز ﺑﻜﺸﺪ و ﭘﺎهﺎﯾﺶ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫• اﮔﺮ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ هﻮش ﻧﻴﺴﺖ وﺿﻊ ﺗﻨﻔﺲ او را ارزﯾﺎﺑﻰ آﻨﻴﺪ و او را ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮ ﺑﺨﻮاﺑﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫• اﮔﺮ ﻣﻄﻤﺌﻦ هﺴﺘﻴﺪ آﻪ او ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ دﭼـﺎر ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآـﺴﻰ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨﻴـﺪ آـﻪ ﺳـﺮﻧﮓ ﺁدرﻧـﺎﻟﻴﻦ در دﺳـﺘﺮس‬
‫هﺴﺖ ﯾﺎ ﻧﻪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر در ﺗﺰرﯾﻖ ﺁن ﺑﻪ داﺧﻞ ﻋﻀﻠﻪ ران آﻤﻚ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• ﻓﻮراً اورژاﻧﺲ را ﺧﺒﺮ آﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻰ آﻪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺷﺪﯾﺪ در ﻣﺎدﻩ اى در ﺷﻤﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ دادﻩ ﺷـﺪﻩ اﺳـﺖ‪ ،‬هﻤﻴـﺸﻪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮﻧﮓ ﺧﻮدآﺎر ﺗﺰرﯾﻖ ﺁدرﻧﺎﻟﻴﻦ و ﻧﻴﺰ ﺳﺎﯾﺮ داروهﺎى ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪﻩ را ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﺪ‪ .‬هﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ اﻃﺮاﻓﻴـﺎن‪،‬‬
‫هﻤﻜﺎران و ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺧﻮد اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم در ﻣـﻮرد ﺑﻴﻤـﺎرى ﺧـﻮد و ﻧﺤـﻮﻩ درﻣـﺎن ﺁن را ﺑﺪهﻴـﺪ‪ .‬اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﺣﺎﺻـﻞ آﻨﻴـﺪ آـﻪ ﺗـﺎرﯾﺦ‬
‫ﻣﺼﺮف داروهﺎﯾﺘﺎن ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﻚ دﺳﺘﺒﻨﺪ ﯾﺎ ﮔﺮدﻧﺒﻨـﺪ هـﺸﺪار ﭘﺰﺷـﻜﻰ ﺑﭙﻮﺷـﻴﺪ آـﻪ ﺑﻴﻤـﺎرى ﺷـﻤﺎ روى ﺁن ﺛﺒـﺖ ﺷـﺪﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• واآﻨﺶ هﺎى ﻧﺎﺑﺠﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻏﺬاهﺎ‪ :‬ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ ﻏﺬاهﺎ ﺣﻮزﻩ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ اى در ﭘﺰﺷﻜﻰ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰ دهﺪ و ﺗﺎ ‪ ٢٠‬درﺻـﺪ اﻓـﺮاد‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻏﺬا واآﻨﺶ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دهﻨﺪ و ادﻋﺎ ﻣﻰ آﻨﻨﺪ آﻪ ﺑﻪ ﻏـﺬا ﺁﻟـﺮژى دارﻧـﺪ‪ .‬واآـﻨﺶ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻏـﺬاهﺎ را در‬
‫ﭼﻨﺪ ﮔﺮوﻩ ﻣﻰ ﺗﻮان ﻗﺮار داد‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺁﻟﺮژى واﻗﻌﻰ ﻏﺬاﯾﻰ‪ :‬ﺁﻟﺮژى واﻗﻌﻰ ﺑﻪ ﻏﺬا ﻧﺎﺷﻰ از ﻋﻠـﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔـﻰ اﺳـﺖ‪ :‬در آﻮدآـﺎن و ﻧـﻮزادان ﻏـﺬاهﺎى ﺷـﺎﯾﻊ ﺁﻟـﺮژى‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺷﻴﺮ ﮔﺎو‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪﻩ ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ‪ ،‬ﮔﻨﺪم‪ ،‬ﺳﻮﯾﺎ‪ ،‬ﻣﺎهﻰ هـﺎى روﻏﻨـﻰ و ﺑـﺎدام زﻣﻴﻨـﻰ هـﺴﺘﻨﺪ در ﺑﺰرﮔـﺴﺎﻻن ﻣﻴـﻮﻩ‬
‫هﺎى ﻣﻐﺰدار ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺜﻞ ﭘﺴﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺮدو‪ ،‬ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻰ و ﻣﻴﻮﻩ هﺎﯾﻰ ﻣﺜﻞ هﻠﻮ‪ ،‬ﺳﻴﺐ‪ ،‬ﺗﻮت ﻓﺮﻧﮕﻰ‪ ،‬ﻣﺮآﺒـﺎت‪ ،‬ﺳـﺒﺰﯾﺠﺎﺗﻰ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫آﺮﻓﺲ‪ ،‬ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻰ‪ ،‬ﭘﻴﺎز‪ ،‬ﺳﻴﺮ و ﺟﻌﻔﺮى ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ اﯾﺠـﺎد آﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻏـﺬاهﺎى درﯾـﺎﯾﻰ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣـﺎهﻰ‪ ،‬ﺧﺮﭼﻨـﮓ‪،‬‬
‫ﻣﻴﮕﻮ و‪ ...‬ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁورﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻪ ﻏﺬا ﺑﻪ ﺷـﻜﻞ ﻇـﺎهﺮ ﺷـﺪن ﺳـﺮﯾﻊ ﺧـﺎرش‪ ،‬داﻧـﻪ هـﺎى‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻰ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺑﺪن‪ ،‬ﺗﻮرم ﺑﺪن‪ ،‬اﺷﻜﺎل ﺗﻨﻔﺲ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﺑﻴﻬﻮﺷﻰ اﺳﺖ آﻪ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﻣﻘـﺪار اﻧـﺪآﻰ از ﻏـﺬاى ﻣﺮﺑـﻮط‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ از اﻓﺮاد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آﻪ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﻏﺬاﯾﻰ آﻪ ﺑـﻪ ﺁن ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ دارﻧـﺪ‪ ،‬دﭼـﺎر ﺧـﺎرش ﻣﻮﺿـﻌﻰ‬
‫دهﺎن و ﮔﻠﻮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻏﻴﺮ از واآﻨﺶ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ ﻏﺬاى ﺁﻟﺮژى زا ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر دﯾﺮرس ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻏـﺬا واآـﻨﺶ هـﺎﯾﻰ ﺑـﺮوز‬
‫آﻨﺪ و اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺳﺎس اﮔﺰﻣﺎى آﻮدآﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎرى ﺳﻠﻴﺎك در آﻮدآﺎن در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺗﺄﺧﻴﺮى ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺎدﻩ ﮔﻠﻮﺗﻦ در ﮔﻨﺪم ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺨﺎط هﺎ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ و اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻧﻔﺦ و آﻢ ﺧـﻮﻧﻰ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺳـﻮء ﺗﻐﺬﯾـﻪ‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ ﺁﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﻏﺬاﯾﻰ‪ :‬ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﻏﺬاﯾﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻘﺪان ﺁﻧﺰﯾﻢ هﺎى ﺧﺎص ﮔﻮارﺷﻰ ﻣﺜﻼً ﻻآﺘﺎز در ﻋﺪم ﺗﺤﻤـﻞ‬
‫ﺑﻪ ﻻآﺘﻮز ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﻴﺮ آﻪ ﻋﺎرﺿﻪ اى ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ‪ ،‬هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ‪ -‬ﯾﻚ ﻣﺎدﻩ ﺷﻴﻤﻴﺎﯾﻰ آﻪ در ﺑﺪن هﻢ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻰ ﺷـﻮد‬
‫و ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ اﺳﺖ‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻰ در ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﻰ ﻣﻮﺟـﻮد اﺳـﺖ و ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ‬
‫ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ از ﻏﺬاى ﻣﺼﺮﻓﻰ ﺟﺬب ﺷﻮد و ﺑﺎﻋـﺚ اﯾﺠـﺎد ﻋﻼﺋﻤـﻰ ﺷـﺒﻴﻪ ﺁﻟـﺮژى ﺷـﻮد‪.‬ﺑـﺎﻻﺧﺮﻩ واآـﻨﺶ هـﺎﯾﻰ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣـﻮاد‬
‫ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪﻩ و ﻣﻮاد اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﺑﻪ ﻏﺬاهﺎ ﻣﺜـﻞ ﺳـﻮﻟﻔﻴﺖ هـﺎ‪ ،‬ﺑﻨـﺰوات هـﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻴـﺴﻴﻼت هـﺎ‪ ،‬ﻣﻮﻧﻮﺳـﺪﯾﻢ ﮔﻠﻮﺗﺎﻣـﺎت آـﺎﻓﺌﻴﻦ‪،‬‬
‫ﺁﺳﭙﺎرﺗﺎت و ﺗﺎرﺗﺮازﯾﻦ در اﻓﺮاد رخ دهﺪ‪ .‬ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺎﺷﻰ از ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﻏﺬاﯾﻰ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺮوع آﻨـﺪﺗﺮى دارد و ﺑـﻪ دﺳـﺘﮕﺎﻩ اﯾﻤﻨـﻰ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﻰ ﻧﺪارد و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻬﺪﯾﺪآﻨﻨﺪﻩ ﺣﻴﺎت ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً واآﻨﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻏﺬاى ﺧﻮردﻩ ﺷﺪﻩ دارد‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ آﻢ ﻏـﺬاى‬
‫ﻣﺤﺮك ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻰ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺁن ﺑﺎﻋـﺚ واآـﻨﺶ هـﺎﯾﻰ ﻣﺜـﻞ داﻧـﻪ هـﺎى ﭘﻮﺳـﺘﻰ‪ ،‬ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕـﻰ‪ ،‬دردﺷـﻜﻤﻰ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل و ﺗـﭙﺶ ﻗﻠـﺐ ﻣـﻰ ﺷـﻮد‪ .‬ﻧﺒـﻮد ﺁﻧـﺰﯾﻢ ﺧﺎﺻـﻰ در ﺑـﺪن ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻮاد واﺳـﻄﻪ ﺳـﻤﻰ ﻣﺜـﻞ‬
‫هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺷﻮد آﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﺁﻟﺮژى را ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻰ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ واآﻨﺶ هﺎ را ﺁﻟﺮژى آﺎذب ﻣﻰ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻏﺬاﯾﻰ‪ :‬ﺳﻤﻮم ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻰ در ﻏﺬاهﺎﯾﻰ ﻣﺜﻞ ﻗﺎرچ هـﺎ و ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻰ )ﻻﯾـﻪ ﺳـﺒﺰرﻧﮓ روى‬
‫ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻰ( وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﺷﺪ ﺑﺎآﺘﺮى در ﻣﺎهﻰ در ﺣﺎل ﻓﺴﺎد ﺑﺎ ﺗﺮﺷـﺢ ﺳـﻢ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻣـﻰ ﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫واآﻨﺶ هﺎ در هﺮ ﻓﺮدى آﻪ ﻏﺬاى ﺣـﺎوى ﺳـﻢ را ﺑﺨـﻮرد روى ﻣـﻰ دهـﺪ و ﺷـﺎﻣﻞ ﻋـﺪم ﺗﺤﻤـﻞ ﮔﻮارﺷـﻰ ﯾـﺎ واآـﻨﺶ اﯾﻤﻨـﻰ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﺑﻴﺰارى از ﻏﺬا‪ :‬اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﺰارى ﻏﺬاﯾﻰ ﺑﺪون اﺳﺎس ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻗﺒﻮﻻﻧﺪﻩ اﻧﺪ آـﻪ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻏـﺬاى ﻣﻌﻴﻨـﻰ‬
‫ﺁﻟﺮژى دارﻧﺪ و اﮔﺮ ﺁن ﻏﺬا ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ دادﻩ ﺷﻮد اﺳﺘﻔﺮاغ ﺧﻮاهﻨﺪ آﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﺁن ﻣﺎدﻩ ﻏﺬاﯾﻰ ﺧﺎص در درون ﯾـﻚ ﺧـﻮراك ﭘﻨﻬـﺎن ﺷـﺪﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ هﻴﭻ اﺛﺮ ﻧﺎراﺣﺖ آﻨﻨﺪﻩ اى ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد‪ .‬واآﻨﺶ اﯾﻦ اﻓﺮاد آﺎﻣﻼً ﭘﺎﯾﻪ رواﻧـﻰ دارد و ﻣﺘﻘﺎﻋـﺪ آـﺮدن ﺁﻧﻬـﺎ در ﻣـﻮرد‬
‫اﯾﻦ آﻪ ﺁﻟﺮژى ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪.‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺁﻟﺮژى ﻏﺬاﯾﻰ را ﻣﻰ ﺗـﻮان از ﻃﺮﯾـﻖ ﺗـﺴﺖ ﺧـﺮاش ﭘﻮﺳـﺘﻰ ‪(Skin Prick‬‬
‫)‪ Test‬ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﺴﺖ ‪ RAST‬ﺗﺸﺨﻴﺺ داد‪ .‬ﺗﺴﺖ ﭘﻮﺳﺘﻰ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻋـﺼﺎرﻩ ﺗـﺎزﻩ ﻏـﺬا دﻗﻴـﻖ‬
‫ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻰ آﻪ اﯾﻦ ﺁزﻣﺎﯾﺶ هﺎ ﺟـﻮاب دﻗﻴﻘـﻰ ﻧﺪهﻨـﺪ‪ ،‬ﻣـﻰ ﺗـﻮان ﺁزﻣـﻮن »رژﯾـﻢ ﻏـﺬاﯾﻰ ﻣﺤـﺬوف« را اﺟـﺮا آـﺮد‪ .‬در اﯾـﻦ روش‬
‫ﺷﺨﺺ ﺗﻨﻬﺎ ﻏﺬاﯾﻰ را آﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺁﻟﺮژى ﺁن ﺑﺴﻴﺎر آﻢ اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﮔﻮﺷﺖ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺞ‪،‬ﮔﻼﺑﻰ و ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻰ ﺷـﻴﺮﯾﻦ ﻣـﻰ‬
‫ﺧﻮرد‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﻰ آﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﺁﻟﺮژى ﻓﺮوآﺶ آﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ هﺮﭼﻨـﺪ وﻗـﺖ ﯾـﻚ ﺑـﺎر ﻣـﻮاد ﻏـﺬاﯾﻰ ﻣـﺸﻜﻮك وارد رژﯾـﻢ ﻏـﺬاﯾﻰ ﻣـﻰ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺴﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﯾﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﻰ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ﺑﺮاى اﯾـﻦ آـﻪ آـﻮدك ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ رژﯾـﻢ ﻏـﺬاﯾﻰ ﻣﺤـﺪود‬
‫دﭼﺎر ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻧﺸﻮد‪.‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﻏﺬا ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻠﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا آﻪ ﺁزﻣﻮن ﭘﻮﺳﺘﻰ ﺑﺮاى ﺁن وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻣـﺎدﻩ‬
‫ﻏﺬاﯾﻰ ﻣﻈﻨﻮن ﺑﺎﯾﺪ از رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﻰ ﺣﺬف ﺷـﻮد و ﺑﻬﺒـﻮد ﺑـﺎﻟﻴﻨﻰ اﺣﺘﻤـﺎﻻً ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻣﺘﺨـﺼﺺ ﻣﺮﺑـﻮط ارزﯾـﺎﺑﻰ ﺷـﻮد‪ .‬ﭘـﺲ از‬
‫آﺸﻒ ﯾﻚ ﻣﺎدﻩ ﻏﺬاﯾﻰ ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﻰ ﺗﻮان ﺑﺎ وارد آﺮدن دوﺑﺎرﻩ ﺁن ﺑﻪ رژﯾـﻢ ﻏـﺬاﯾﻰ ﺑـﺮاى ﻣـﺪﺗﻰ آﻮﺗـﺎﻩ و ﻇﻬـﻮر ﻣﺠـﺪد ﻋﻼﺋـﻢ از‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪ‪.‬ﺑﺮاى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از اﯾﺠﺎد ﺁﻟـﺮژى در آﻮدآـﺎن ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣـﻰ ﺷـﻮد آـﻪ ﻣـﺎدران ﺑـﺎردار از آـﺸﻴﺪن ﺳـﻴﮕﺎر و‬
‫ﺧﻮردن ﻏﺬاهﺎى ﺁﻟﺮژى زا در ﻧﻴﻤﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﺎردارى ﺧﻮددارى آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎدر ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﺪ آﻮدك ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺎهﮕﻰ ﺗﻨﻬـﺎ او را ﺑـﺎ ﺷـﻴﺮ‬
‫ﻣﺎدر ﺗﻐﺬﯾﻪ آﻨﺪ و ﭘﺲ از ﺁن از دادن ﻏﺬاهﺎى ﺁﻟﺮژى زا ﺑﻪ او ﭘﺮهﻴﺰ آﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺷﻴﺮﺧﺸﻚ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ هﺎى ﺁن در ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻏﺬاهﺎى ﺟﺎﻣﺪ را از ﺷﺶ ﻣـﺎهﮕﻰ‬
‫ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ آﻮدك ﺑﺪهﻴﺪ و ﻏﺬاهﺎى اﺑﺘﺪاﯾﻰ را ﺑﻪ ﻣﻮادى ﻣﺜﻞ ﮔﻮﺷﺖ ﮔﻮﺳـﻔﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﺮغ‪ ،‬ﺑـﺮﻧﺞ‪ ،‬ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻰ ﺷـﻴﺮﯾﻦ‪ ،‬هـﻮﯾﺞ و‬
‫ﮔﻼﺑﻰ ﻣﻨﺤﺼﺮ آﻨﻴﺪ‪ .‬از دادن ﺷﻴﺮ ﮔﺎو‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪﻩ ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ‪ ،‬ﮔﻨـﺪم‪ ،‬ﻣـﺎهﻰ‪ ،‬ﺳـﻮﯾﺎ و ﻣﺮآﺒـﺎت ﺗـﺎ ﭘﺎﯾـﺎن ﺳـﺎل اول زﻧـﺪﮔﻰ آـﻮدك‬
‫ﺧﻮددارى آﻨﻴﺪ و ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻰ‪ ،‬ﭘﺴﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺮدو‪ ...‬را ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﻪ ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑﻪ آﻮدك ﺑﺪهﻴﺪ‪.‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ روى ﺑﺮﭼـﺴﺐ هـﺎى ﻏـﺬاﯾﻰ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص در ﻣﻮرد ﻏﺬاى ﭘﺮدازش ﺷﺪﻩ ﯾﺎ آﻨﺴﺮو ﺷﺪﻩ اﺟﺰاى ﺗـﺸﻜﻴﻞ دهﻨـﺪﻩ ﺁﻧﻬـﺎ ﺛﺒـﺖ ﺷـﻮد‪ .‬از ﻏـﺬاهﺎﯾﻰ آـﻪ ﺣـﺎوى ﻣـﻮاد‬
‫ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪﻩ ﯾﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪﻩ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘـﻰ اﻻﻣﻜـﺎن دورى آﻨﻴـﺪ‪.‬در ﺻـﻮرﺗﻰ آـﻪ ﻣـﺎدﻩ ﻏـﺬاﯾﻰ ﻋﺎﻣـﻞ ﺁﻟـﺮژى ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﯾﻦ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى ﺣﺬف ﺁن ﻣﺎدﻩ از رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﻰ اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰ آـﻪ اﯾـﻦ اﻣـﺮ ﺑـﻪ ﻃـﻮر آﺎﻣـﻞ ﻣﻤﻜـﻦ ﻧﺒﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎدﻩ از‬
‫داروى ﺧﻮراآﻰ »آﺮوﻣﻮﮔﻠﻴﻜﺎت ﺳﺪﯾﻢ« ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﺁﻟﺮژى داروﯾﻰ‪ :‬در ﻣﺠﻤﻮع ﺣﺪود ‪ ١۵‬درﺻﺪ اﻓﺮاد واآﻨﺶ هﺎى ﻧﺎﺑﺠﺎ ﺑﻪ داروهﺎ را ﮔﺰارش ﻣﻰ آﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ‪ ۵‬درﺻﺪ ﺁﻧﻬﺎ واﻗﻌﺎً‬
‫ﺑﻪ دارو ﺁﻟﺮژى دارﻧﺪ و در ﻣﻴﺎن اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺗﻨﻬﺎ ‪ ١/٠‬درﺻﺪ ﺁﻟﺮژى آﺸﻨﺪﻩ دارﻧـﺪ‪.‬واآـﻨﺶ ﺁﻟـﺮژى ﺑـﻪ داروهـﺎ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت زﯾـﺮ ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ رخ دهﺪ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺁﻟﺮژى هﺎﯾﻰ آﻪ ﺑﻪ دارو ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻰ هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺮوز ﻣﻰ آﻨﻨﺪ ﺑﺮاى ﻣﺜﺎل ﺗﻬـﻮع ﯾـﺎ داﻧـﻪ‬
‫هﺎى ﭘﻮﺳﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﻮد ﺑﻴﻤﺎرى و ﻧﻪ داروى ﻣﺼﺮﻓﻰ‪.‬‬
‫‪ -٢‬اﺛﺮات ﺳﻤﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز دارو ﯾﺎ واآﻨﺶ هﺎى ﻧﺎﺷﻰ از واآﻨﺶ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دارو ﺑﺎ ﺳـﺎﯾﺮ داروهـﺎﯾﻰ آـﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎر هﻤﺰﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﻣﻰ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ واآﻨﺶ هﺎى ﺁﻟﺮژى واﻗﻌﻰ ﺑﺮ واآﻨﺶ هﺎى ﻧﺎﺑﺠﺎﯾﻰ آﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮ دارو ﺑﺮ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﯾﻤﻨﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ دارو ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ واآﻨﺶ هﺎى ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﯾﻤﻨﻰ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآـﺴﻰ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ در ﻣـﻮرد‬
‫ﭘﻨﻰ ﺳﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬واآﺴﻦ هﺎ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ و ﺳﺮم هﺎى داﺧﻞ ورﯾﺪى دﯾﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬داروهﺎى دﯾﮕﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﺗﺤﺮﯾﻚ ﺁزاد ﺷﺪن هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ‪ -‬ﻣﺎدﻩ اى آﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺮﺧﻰ از ﻋﻼﺋﻢ ﺁﻟﺮژى در ﺑﺪن اﺳﺖ‪ -‬از ﻃﺮﯾـﻖ ﺷـﻴﻮﻩ هـﺎى ﻏﻴﺮﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﺎﻩ اﯾﻤﻨﻰ ﺷﻮﻧﺪ و در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺁزﻣﻮن ﺗﺸﺨﻴﺺ هﻢ وﺟﻮد ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬داروهﺎى ﻣﺤﺮآﻰ آﻪ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾـﻖ ﻋﻤـﻞ ﻣـﻰ آﻨﻨـﺪ از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺁﺳﭙﻴﺮﯾﻦ و داروهﺎى ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻰ ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻣﺮﻓﻴﻦ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد ﺷﺒﻪ اﻓﻴﻮﻧﻰ‪ ،‬داروهﺎى ﺑﻰ ﺣﺴﻰ ﻣﻮﺿـﻌﻰ و ﺑﺮﺧـﻰ از‬
‫ﻣﻮاد ﺣﺎﺟﺐ رادﯾﻮﮔﺮاﻓﻰ اﺳﺖ آﻪ در داﺧﻞ ﻋﺮوق ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬از ﺟﻤﻠﻪ داروهﺎﯾﻰ آﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺁﻟـﺮژى داروﯾـﻰ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻰ ﺗﻮان اﯾﻦ داروهﺎ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪:‬‬
‫• ﺁﻧﺘﻰ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ هﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻨﻰ ﺳﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬آﻮﺗﺮﯾﻤﻮآﺴﺎزول‪ ،‬آﻠﺮاﻣﻔﻨﻴﻜﻞ و‪...‬‬
‫• داروهﺎى ﻗﻠﺒﻰ‪ -‬ﻋﺮوﻗﻰ ﻣﺜﻞ ﻣﺘﻴﻞ دوﭘﺎ‪ ،‬آﺎﭘﺘﻮﭘﺮﯾﻞ‪ ،‬ﺁﻣﻴﻮدارون و‪...‬‬
‫• داروهﺎى ﺑﻰ ﺣﺴﻰ و ﺑﻴﻬﻮﺷﻰ ﻣﺜﻞ هﺎﻟﻮﺗﺎن و‪...‬‬
‫• ﻣﺸﺘﻘﺎت ﻣﺮﻓﻴﻨﻰ ﻣﺜﻞ ﻣﺮﻓﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺘﻴﺪﯾﻦ‪ ،‬آﺪﺋﻴﻦ و‪...‬‬
‫• داروهﺎى ﺷﺒﻪ ﺁﺳﭙﻴﺮﯾﻨﻰ ﻣﺜﻞ دﯾﻜﻠﻮﻓﻨﺎك‪ ،‬اﯾﺒﻮﺑﺮوﻓﻦ‪ ،‬اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﻴﻦ و‪...‬‬
‫• داروهﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻴﻤﻰ درﻣﺎﻧﻰ ﺳﺮﻃﺎن‪.‬‬
‫• ﻣﻮاد ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻰ آﻨﻨﺪﻩ ﻣﺜﻞ ﯾﺪﯾﺪ و‪...‬‬
‫• واآﺴﻦ هﺎ از ﺟﻤﻠﻪ واآﺴﻦ آﺰاز و دﯾﻔﺘﺮى‪.‬‬
‫• ﻣﻮاد ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪﻩ ﻣﻮﺟﻮد در داروهﺎ ﻣﺜﻞ ﭘﺎراﺑﻦ هﺎ و‪...‬‬
‫• داروهﺎى ﺿﺪﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬داروهﺎى ﺿﺪﺳﻞ‪ ،‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮآﻴﻨﺎز‪ ،‬اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺁﻧﺰﯾﻢ هﺎ و ﻻﺗﻜﺲ‪.‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ دارو ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻃﻮل ﯾﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف دارو ﻇﺎهﺮ ﺷﻮد و ﺷﺎﻣﻞ داﻧﻪ هـﺎى ﭘﻮﺳـﺘﻰ ﺧـﺎرش دار‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺜﻮرات ﭘﻮﺳﺘﻰ ﺳﺮﺧﻚ ﯾﺎ آﻬﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﻜﻞ ﺷﺪﯾﺪ ﺁﻟﺮژى ﺑـﻪ دارو‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﭘﻮﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﮔـﺴﺘﺮدﻩ اى‬
‫ﺗﺎول ﺑﺰﻧﺪ )ﺳﻨﺪرم اﺳـﺘﻮﻧﺲ ﺟﺎﻧـﺴﻮن(‪ .‬اﯾـﻦ واآـﻨﺶ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺁﻟـﺮژى ﺷـﺪﯾﺪ ﻋﻤـﻮﻣﻰ )ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآـﺴﻰ( ﺧـﺘﻢ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫هﻤﭽﻨﻴﻦ واآﻨﺶ هﺎى ﺗﺎﺧﻴﺮى ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف دارو ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﯾﺪ آﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻟﺘﻬـﺎب ﭘﻮﺳـﺘﻰ ﻋﻤـﻮﻣﻰ و ﺻـﺪﻣﻪ‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪام هﺎﯾﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻠﻴﻪ‪ ،‬آﺒﺪ‪ ،‬رﯾﻪ و ﺳﻠﻮل هﺎى ﺧﻮﻧﻰ اﺳﺖ‪ .‬درﻣﺎن ﺁﻟﺮژى داروﯾﻰ ﻗﻄﻊ ﻓﻮرى داروى ﻣـﺴﺌﻮل و ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل‬
‫ﺗﺠﻮﯾﺰ داروهﺎى ﺁﻧﺘﻰ هﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮارد ﺁﻧﺎﻓﻴﻼآﺴﻰ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻓﻮرى از ﺁدرﻧـﺎﻟﻴﻦ و داروهـﺎى آﻮرﺗـﻮﻧﻰ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﺟﺎن ﻓﺮد را ﻧﺠﺎت دهﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﻮرد ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻰ داروهﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻨﻰ ﺳﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬ﺁﻣﻮآﺴﻰ ﺳﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﻴﺪ و ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻣﻰ ﺗﻮان ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮى‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد از ﺁزﻣﻮن ‪ RAST‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﺮد‪ .‬در ﻣﻮرد داروهﺎى دﯾﮕﺮ در ﺻﻮرت ﺷﻚ داﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﺁﻟﺮژى ﺑﺎﯾﺪ ﺁزﻣـﻮن ﭘﻮﺳـﺘﻰ داﺧـﻞ‬
‫درﻣﻰ )ﺗﺰرﯾـﻖ ﻣﻘـﺪار ﺑـﺴﻴﺎر اﻧـﺪآﻰ از دارو ﺑـﻪ داﺧـﻞ ﭘﻮﺳـﺖ( و ﺳـﭙﺲ ﺗﺠـﻮﯾﺰ دارو ﺑـﻪ ﻓـﺮد )‪ (Challerge Test‬را در ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻧﺠﺎم داد‪ .‬در ﻣﻮرد ﺑﻌﻀﻰ از داروهﺎ ﺗﺴﺖ ﭘﻮﺳﺘﻰ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺸﻤﻊ ﺣﺎوى دارو وﺟﻮد دارد‪ .‬از ﺟﻤﻠـﻪ ﻧﺌﻮﻣﺎﯾـﺴﻴﻦ‬
‫و ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪﻩ هﺎى ﭘﺎراﺑﻦ ﺑﺮاى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ دارو ﻧﻜﺎت زﯾﺮ را رﻋﺎﯾﺖ آﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫• در ﺻﻮرﺗﻰ آﻪ ﯾﻜﻰ از اﻋﻀﺎى ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﻪ ﭘﻨﻰ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﯾﺎ ﺁﺳﭙﻴﺮﯾﻦ ﺣﺴﺎس ﺑﺎﺷﺪ هﻤﻪ اﻋـﻀﺎى ﺧـﺎﻧﻮادﻩ از ﻟﺤـﺎظ ﺁﻟـﺮژى ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ داروهﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻰ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫• در ﺻﻮرت ﺁﻟﺮژى ﺑﻪ ﭘﻨﻰ ﺳﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻰ ﺗﻮان ﺁﻧﺘﻰ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﻴﻦ را ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ آﺮد و در ﺻﻮرت ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑـﻪ داروهـﺎى‬
‫ﺿﺪاﻟﺘﻬﺎﺑﻰ و ﻣﺴﻜﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﺒﻮﺑﺮوﻓﻦ از اﺳﺘﺎﻣﻴﻨﻮﻓﻦ اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• از ﺁﻧﺠﺎﯾﻰ آﻪ واآﻨﺶ ﺁﻟﺮژى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ هـﺮ داروﯾـﻰ ﺣﺘـﻰ اﺳـﺘﺎﻣﻴﻨﻮﻓﻦ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ رخ دهـﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ هﻨﮕـﺎﻣﻰ آـﻪ دارو ﺑـﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﺿﺮورى ﺑﺎﺷﺪ از ﺁن اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• هﻴﭻ ﮔﺎﻩ از داروهﺎى ﻓﺮد دﯾﮕﺮ ﺑﺮاى ﺑﻴﻤﺎرى ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻣﮕﺮ اﯾﻨﻜـﻪ ﭘﺰﺷـﻚ اﺟـﺎزﻩ اﯾـﻦ آـﺎر را دادﻩ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻣﻄﻤـﺌﻦ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﺪ آﻪ ﺧﻄﺮى ﺑﺮاﯾﺘﺎن وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬