11.sınıf Edebiyat Kitabı Tüm Cevapları

SAYFA 11 LME VE DEERLENDRME 1. D,Y,D 2.
sosyal hayattan,siyasi hayattan,dnce hayatndan,teknolojik hayattan
Sayfa 12 Hazrlk almas
EDEBYAT SAYFA 12 4. ETKNLK Tanzimat ferman 3 kasm 1839 da Glhane parknda padiah,dier devlet bykleri,ulema,lonca ve esnaf temsilcileri ve halkn "Glhane Hatt Humayunu" adyla Mustafa reit paa tarafndan okundu.Bu fermanla Osmanl devletinde slam hukuku ve geleneksel kurumlarn brakt hzl bir deiim sreci balad SAYFA 13 3.SORU:Yenileme kavram, var olann an gereksinim ve zelliklerine gre yeniden dzenlenmesidir. 4.SORU:Burada yenilik kavramak en uygun hareket kona restore ettirip,ihtiyaca gre eklemeler yapmaktr.nk kona,ykp yerine yeni bir bina yapmak yenilik deil,kkl bir deiimdir. SAYFA 15 1. METN 1.On dokuzuncu asr iirindeki 9,13,14,15,16,17,20,21 ve 22. beyitler ortaaa zg dnya grn yanstmaktadr.dier beyitlerde ise air,modern dnyada yaananlar dile
getirmitir.Modern dnyaya ait ifadelerin bulunmas Sadullah Paa'nn dneminin zihniyetinden etkilendiini gstermektedir.Sadullah paa ortaadan beri sregelen inanlar da bilmekle beraber modern dnyaya da kaytsz kalmamtr. 2.air,tercihini modern dnya grnden yana kullanmaktadr.nk modern dnya akl ve deneyi baz alarak bilinmezlere veya yanl bilinenlere k tutmutur. 3.Verilen beyitler Sadullah paann "insan haklar", "eitlik", ve "basn-yayn","bilimsellik" ile olan ilgisini gstermektedir. 4.Ziya paann yaknmas Dou medeniyetinin geri kalml ve cehaleti ile ilgilidir.Buna ramen bat,srekli gelimi ve bilimin nclnde gl bir medeniyet kurmaya balamtr.Bu durumda hem aydnlarn hem de toplumun Bat'ya ynelmesine sebep olmutur 2.METN 1.Ziya paa Osmanl devletinin stanbulun fethiyle balayan ykselme dnemi ile 19.yzyldaki k dnemini karlatrmaktadr.bu karlatrma ihtiaml bir devletin nasl ke gittiini gstermektedir. 2.---1.ETKNLK 1.Osmanl devletinde ynetim kurumlaryla birlikte askeri kurumlarnda gerilemesinin en byk sebebi,bilim ve teknik alanda meydana gelen deiiklik ve gelimeleri takip edemeyitir.bu sebeple an gerisine dmeye balayan Osmanl devletinde askeri baarszlklar grlmeye balamtr.Gerilemenin grld ilk alan olan askeri alan,yeniliklerin de balang merkezi olmutur. 3.Osmanl devletindeki yenilikler ncelikle askeri alanda yaplmtr. 4.Tanzimat ferman 3 kasm 1839 da "Glhane Park'nda" padiah,dier devlet bykleri,ulema,lonca ve esnaf temsilcileri ve Mustafa Reit paa tarafndan ilan edilmitir. 5.Tanzimat ortaya karan nedenleri i ve d faktrler olarak iki ksma ele alabiliriz. faktrler Tanzimatn bir sonu olarak ortaya kt Osmanl batlama hareketlerini anlatrken genel olarak zerinde durulan hususlardr. D faktrler ise cereyan eden hadiselerdir.Osmanlnn sahip olduu stnln kaybedip devlet kurum ve kanunlarnn asrn ihtiyalarna cevap verecek nitelikte olmamas ,devletin maddi ve manevi gcn kaybetmi olmas bunun sonucunda her sahada yenilgiye uramas yeniden ve geni bir slahat hareketini zorunlu klyordu. SAYFA 18 ANLAMA YORUMLAMA 1.On dokuzuncu Asr adl manzuma kaside nazm eklinin zellikleriyle yazlm , dou-bat temas zerine kurulmu,dneminin Osmanl Trkesi dil zelliklerini tayan bir eserdir.Osmanl devletinin gerileme sebepleri adl metin paras ise dz yaz ekliyle kaleme alnm dou-bat temas zerine kurulu bir makaledir.Bunlardan hareketle yenileme dneminin bilim,teknik,gelime gibi kavramlarnn her iki metinde de ele alnd grlmektedir. 2.Tablonun ii srayla;Bilim,Hukuk,Teknik,Rn esans,Reform,Povitiz m 3.Osmanl devletinde modernleme hareketleri yaplan yenilikler gz nne alnrsa ynetici snf tarafndan gerekletirilmitir.nk devletin devamllnn tehlikeye girdiini,bu sebeple bata askeri alan olmak zere birok yenilik yaplmas gerektiini grenler devlet yneticileri olmutur. 4.Tanzimat fermannn ilan edilmesinde i etkenlerin de rol olmasna karn d etkenler ok
daha baskndr. 5.Gnmzde sosyal,siyasi,kltrel alanda an gereklerine uygun yenilikler yaplmaktadr. SAYFA 19 LME DEERLENDRME 1. D, D, Y 2.Abdlmecit= Tanzimat ferman ll.Mahmut=Yenieri ocann kaldrlmas Baron De Tott= Hendesehane 3. cevap : E kk SAYFA 20 1.NTE LME VE DEERLENDRME 1.cevap: E 2......sosyal,siyasi ve tarihi....... 3.burada soru hatal nk edebi eser seeneklerde verilenlerin tamamyla ilikili. 4.Temel sebep,bilim ve teknik sayesinde modernleen bat ordularnn osmanl ordularndan stn hale gelmesidir. Sayfa 23 1.ETKNLK ***Askeri alanda Nizam- Cedid ordusu oluturuldu. lll. Selim tahttan indirildi.Nizam- Cedid ordusu datld ve yenilgiyi destekleyen devlet adamlar ve kiiler cezalandrld. 2.ETKNLK ***Devlet yneticileri tarafndan istenmitir. 3.ETKNLK ***lk Trke gazete 1831'de kan Takvim-i Vekayi'dir.Tanzimat dneminde kan ilk gazete ise Ceride-i Havadistir. Ceride-i Havadis bir meslek gazetesi olan Vekayi-i Tbbiye izledi.Yeni Trk nesrinin domasnda en byk rol oynayan en nemli grevi yklenen balca gazete ve dergiler:Takvim-i Vekayi(1831),Ceride-i Havadis(1840) gibi resmi gazetelerle Namk kemalin yaynlad bret (1871),Hadika(1872)Ali Suvainin ynettii Muhbir(1866)Ahmet Mithat'n kard Devir (1872) 4.ETKNLK ***Gazete ile birlikte makale fkra gibi trlerle roman hikaye ve tiyatro gibi trlerde Tanzimat'la birlikte ortaya kmtr. 5.ETKNLK ***Surlar iinde stanbul,Osmanl sosyal yaamnn geleneksel yapsn koruyan ve yaatan ksacas Trk stanbul'un canl bir merkezidir.Beyolu ise eskiden beri gayrimslimlerin zorunlu ikamet yeri olarak Batl bir yaam srdren ,Bat'dan gelen yeniliklerin grld ilk yer olma zelliine sahip bir yerdir. soru 1:nizam- cedit ordusu kuruldu. *giderlerini karlamak iin nizam- cedit hazinesi kuruldu. *tersane slah edildi.
*avrupa'nn nemli merkezlerinde srekli elilikler ald. *resmi devlet matbaas kuruldu. *Frasnszca devletin ilk resmi yabanc dili olarak kabul edildi. *merkeze bal eyaleteler yeniden dzenlendi. bu yenilikler askeri,mali,kltrel alanlar kapsamaktadr soru 2:can gvenlii,rz,namus ve maln korunmasnda yenilikler yaplmtr. askeri alandan askerlerle ilgili yenilikler yaplmtr. soru 3:evet kapsar.yaplan yenilikler birekilde halkda etkilemitir.Fermann ierdii yenilikler halkn karlat sorunlara zm yolu getirir. sayfa 25 ve 26 cevaplar soru 1:*ceride-i havadis *tercman-ahval *tasvir-i efkar *muhbir *ibret soru 2:devletin ,milletin gelimesini ve kalknmasn salar. ilim tm insanlarn hizmetine sunulur halk bilinlendir. soru 3:gazete o devrin en nemli iletiim aracyd.Bu devirde yaplan yenilikler halk tarafndan peyle karlanmtr.Halkn aydnlatlmas,dnya ve lkeden haberler vermek iin gazate ihtiyac duyulmu ve gazete ortaya kmtr. soru 4:yeni edebi trler:makale,roman,tiyatro,hi kaye,an,tenkit(ele tiri)trleridir. gazeteyle ilikisi:bu trler halkn almas iin gazetelerde yaynlanmtr.Bu yzden aralarnda iliki vardr. soru5:halk aydnlatmak,onlara ders vermek iin karldn syleyebiliriz.Ortaya kan yeni edebi trler ve fikirler halka ulatrlr.Halk bililenir. soru 6:evet kurulur.Tanzimat dneminde batya yneli vardr.Bu dnemde yaayan edebiyatlarn pek ou Bat dilini zellikle Franszcay ok iyi biliyorlard.
anlama yorumlama soru 1:tanzimat dneminde halka faydal olacak konular ilenmi.Bu devrin edebiyatlar hakl bilgilendirmek,eitmek istemiler.Bu nedenle eserlerinde slp kaysg yoktur.yani bu dnemle ilikilendirilemez. soru 2:tanzimat ferman halka okunmak iin yazlmtr.paragraflar halinde yazlan fermanda ifadeler ak cmleler ksadr.mecaz ve yan anlamalara yer verilmez. gazetede ise cmleler daha uzundur.mecaz ve yan anlamlar bunlunabilir.Halk aydnlatmak iin yazlr.
soru 3:Abdlmecit ve Abdlaziz bat tarznda giyinmilerdirdaha modern elbiseleri vardr.Kavuun yerini fes,kaftann yerini ceket almtr.Geleneksel giyime sahip padiahlarn sakallar varken batlamay benimsemi padiahlarn sadece byklar vardr. soru 4:televizyon ve internet almtr. SAYFA 27 - 28 1-) Boluk doldurmalar : D,Y,Y 2-) gazete,roman,tiyatro 3-) Eletirmeler bu ekilde olacak 1&3 2&2 3&1 4-) E 5-) Askeri alanda yaplmtr. ncelikle bu alanda yaplmtr.SAYFA 28 HAZIRLIK ALIMALARI 1-) Halka ynelik uygulamalar vardr, kraln yetkileri kstlanmtr. kiside yeniliki ve zgrlkdr. 2-) yok 3-) Makale,gezi yazs,fkra nk bunlar gazetede kullanlmtr. SAYFA 29 - 30 2.ETKINLIK emal sorunun cevab Cevap - 1 Birbiriyle bal konular metinde verilmek istenen mesaj ortaya karrlar. Cevap - 2 Anlam birlii u ekilde oluturulur: Birtakm heceler bir araya gelerek kelimeleri oluturur. Bu kelimeler cmleleri cmleler paragraflar paragraflar da verilmek istenen iletiyi meydana getirir. Tercman-Ahval ve Musavat metinlerinde paragraflar metinleri meydana getirmitir. 1-) Tercman- Ahval Mukaddimesi Ana dncesi : Gazete Msavat Ana dnce : Kanun nnde eitlik 2-) Resim,mzik tiyatro 3-) Toplumun yaay ve gereklii metni yazan kiiyide etkiler. Kii bu metinde yaananlar yazd iin bu kavramlar ana dnceyi etkiler. 4-) a.Ali Suavi kanun nnde herkesin eit olduunu savunur. inasi'de bu gazetenin nemini ve gazatelerin Trke yazlmas gereksinimi olmasn savunur. b.Halk bilinlendirmek amacyla. c) ulaamayabilirlerdi. nk roman veya tiyatro daha ok sanat yapmak iin yazlan erlerdir. ki yazar ise halka bilgi vermeyi amalamlardr. Bu ekilde ki eserlerde ise dil
ssl ve sanatldr. iirsel bir anlatm grlr. Bu yzden roman veya tiyatro eserleriyle halka bilgi zor bir olaydr. 5- Kanun kanuni vazife Devlet-i Aliyye kazanlm hak Milli Eitim Bakanl Meclisi Mazbata (tutanak) Vekiller meclisinde izin 1.tablo hkmet >politika gazeteleri vekiller meclisi >bilim kuvveti medeni millet >matbaa 2.tablo eitlik > hak kanun > hukuk islam hukuku > kanunsal haklar kanun > zengin fakir 6-) retici metinlerdir. 7-) a.Tutarl hkmler vermitir, baz kelimeler anlalabilir deildir. b Vardr. nk ortaya kt zaman kullanlan dil metinde kullanlr. 8-) Bat kltrnde gelien Trke tanzimatla geldii iin vardr. 9-) Resmi dil deise bile kullanlan dilin deitirilmesi zaman almtr. 10-) Metin Trleri : Makale Metinlerin yazldklar tarih : 1860 Metnin bal olduu gelenek : Tanzimat edebiyat gelenei yap ekli divan edebiyat 11-) Edebiyatta tanzimat edebiyatyla ortaya kan yeni trdr.nemli bir eserdir ve reticidir. 12- a) Ali suavi eserinde eitlik kavramn verdii rneklerle somutlatrmtr. bir hamal ile en st dzey bir memurun gerektiinde hukuk nnde muhakameedilebileceini belirtmesi rnek olarak gsterilebilir. b) inasinin metninde ise hrriyet kavram gazete karmak isteyenlerin hakk olduu ifade edilerek somutlatrlmtr. 13- Tercman- Ahval Muk. Tema: hrriyettir. Msavatta ise tema: eitliktir. Benzerlik ve farkllklar: ki temada gazete yazsnda ortaya konmutur. Temalar anlatmak iin metnin trne uygun bir dil anlatm kullanlmtr. ki temada Tanzimat dneminde ortaya kmtr. Daha nce bu temayla ilgili hibir eser yazlmamtr. Tercman- Ahval mukaddimesi gazetenin giri yazsdr. Dieri ise bir makaledir. 14- Yazarlar hakkndaki bilgi internette zaten mevcut. 15- Elde edilen bilgiler nda iki yazar hakknda karlatrma yaplabilir. 3. Metin Sayfa 33teki sorular:
1- Atatrk dncede adalama uygarlama ve batllama kavramlar birbirleriyle balantldr. adalama lkenin refaha kavumas iin yaplan etkinliklerin tmdr. Bu kavramla kr krne taklit hedeflenemez. lkenin ilerlemesi iin batl lkelerden alnan yenilikler lkenin deerleriyle birletirildikten sonra kullanlmaldr. Bu kavramlar Atatrk dncede birbirlerinden ayrlamazlar. 2- Metne gre adalama Trk toplumu iin vazgeilmez bir idealdir. Bu idealin dayand temel Byk davamz en uygar ve en refaha kavumu millet olarak varlmz ykseltmektir. eklinde ifade edilmitir. 3- Tanzimat dneminden itibaren gerekletirilen yeniliklerle Atatrk ilke ve inklaplar adalama ve uygarlamann siyasal sosyal kltrel ve ekonomik ynlerini kapsadn syleyebiliriz. Musavat isimli metinde: kanun her vatandan eit olmas mahkeme eit yarglanma Devlet-i Aliyye kazanlm hak Bu kavram ve ifadeler bize Tanzimat ferman ile birlikte gelmitir. Bu kavram ve ifadeler Avrupa devletlerinin oluturduklar sosyal siyasi dini ve ekonomik yapnn bir sonucudur. Osmanl Devletinde bu kavram ve ifadeler ile ilgili Avrupallar gibi bir dzenleme yaplmamtr. Bunlarn Osmanl Devletinde uygulamaya konulmas eski ve yeni arasnda bir ikiliin olumasna neden olmutur. 3. Etkinlik: Terimler: Tercman- Ahval Mukaddimesi: kaznlm hak, Devlet-i Aliyye, Tanzimat hkmet meclis gazete mazbata Msavat: msavat, kanun slam hukuku, kamusal hak Kavramlar: Tercman- Ahval Mukaddimesi: halk vazife adalet Msavat: snf, adalet, ilim, fazilet, grev, eref, zenginlik Gnlk hayatla ilgili kelimeler: Tercman- Ahval Mukaddimesi: menfaat, milletler, dil , fikir, hal dili, tarife hacet olmak vs. Msavat: snf, zmre, hamal, memur, kii, ahs vs. Btn bu kavram, terim ve gn****k kelimeler yazarn topluma iletmek istedii iletinin yaptalardr. Bunlar olmadan metnin iletisi okuyucuya salkl bir ekilde ulaamaz. Yine bu kavram ve terimlere bakarak dnemin zihniyetinin retici metinlere nasl yansdn anlayabiliriz. 6- Metinlerde retici, aklayc ve kantlayc anlatm kullanlmtr. a. retici anlatm: Aklama, bilgi verme amacyla yazlrlar. Bu tr metinlerde sz sanatlarna ve ssl anlatmlara yer verilmez.
Her okuyanda ayn etkiyi uyandrr. b. Aklayc anlatm sorunu ortaya koyan cmlelerle anlatma balar. Sorunu zmleyen aklamalar rnekler ve karlatrmalar ile devam eder. zetleyici ve yarg bildiren ifadelerle metin sonlandrlr. Bu tr anlatmlarda kesin ve ak ifadeler olmas gerekir. c. Kantlayc Anlatm: nandrma aydnlatma, bir bakasna kendi grn kabul ettirme iin yazlrlar. Bu anlatm trnde kavram tanmlanr veya aklanr. Okuru etkilemek iin baz kelime bei veya cmleler aralklarla metinde tekrar edilir. 7- Her iki metinde de anlatm ak ve anlalabilirdir. Bunun nedeni iki metinin de retici metin olmasndan kaynaklanr. Misalen: madem ki bir sosyal toplulukta yaayan halk bunca kanuni vazifelerle ykmldr elbette szl ve yazl olarak kendi vatannn mefaatine dair fikir ileri srmeyi kazanlm haklarndan sayar. Dier metin iin: mesela bir hamal ile bir byk memurun hukuka kanun nnde eit tutulmas hatta muhakeme bile olunmas ksacas en sradan kiinin hakknn kaybolmamasdr. retici metin olmasndan dolay anlatm ak ve anlalrdr. Yani metnin tr ile anlatm biimi arasnda balant vardr. 8- Tanzimat, kazanlm hak, gazete, msavat, kanun, kamusal hak, snf, hrriyet, adalet yenileme vb. 9- Metinlerde kullanlan dil yaad dneme gre sadedir. Deerlendirme yapacak olursak, Naimann eserinde, birden fazla kelimelerle oluturulmu tamlamalar, Arapa ve farsa szckler grebiliriz. Dier metinler Naimann eserine gre daha sadedir ancak gnmz Trkesi ile inceleyecek olursak Tanzimat dnemi eserlerini anlamakta glk ekebiliriz. 10- Tercman- ahval ve msavat retici metin olup, Tanzimat dneminde yazld bariz bir ekilde ortadadr. 11- Gazeteler kltr,sanat, siyaset, gnlk yaam ksaca hayatmzn her alanndan bize bilgiler sunan bir kaynaktr. Gazete insan direkt olarak etkisi altna alan bir iletiim aracdr. Onun dili sade ve sssz olduu iin her okuyan metni anlayabilir. Bu sebepten gazetelerin etkisi gnmzde bile inkar edilemez. 12- a) Ali suavi eserinde eitlik kavramn verdii rneklerle somutlatrmtr. bir hamal ile en st dzey bir memurun gerektiinde hukuk nnde muhakame edilebileceini belirtmesi rnek olarak gsterilebilir. b) inasinin metninde ise hrriyet kavram gazete karmak isteyenlerin hakk olduu ifade edilerek somutlatrlmtr. 13- Tercman- Ahval Muk. Tema: hrriyettir. Msavatta ise tema: eitliktir. Benzerlik ve farkllklar: ki temada gazete yazsnda ortaya konmutur. Temalar anlatmak iin metnin trne uygun bir dil anlatm kullanlmtr. ki temada Tanzimat dneminde ortaya kmtr. Daha nce bu temayla ilgili hibir eser yazlmamtr. Tercman- Ahval mukaddimesi gazetenin giri yazsdr. Dieri ise bir makaledir. 14- Yazarlar hakkndaki bilgi internette zaten mevcut. 15- Elde edilen bilgiler nda iki yazar hakknda karlatrma yaplabilir. 3. Metin Sayfa 33teki sorular: 1- Atatrk dncede adalama uygarlama ve batllama kavramlar
birbirleriyle balantldr. adalama lkenin refaha kavumas iin yaplan etkinliklerin tmdr. Bu kavramla kr krne taklit hedeflenemez. lkenin ilerlemesi iin batl lkelerden alnan yenilikler lkenin deerleriyle birletirildikten sonra kullanlmaldr. Bu kavramlar Atatrk dncede birbirlerinden ayrlamazlar. 2- Metne gre adalama Trk toplumu iin vazgeilmez bir idealdir. Bu idealin dayand temel Byk davamz en uygar ve en refaha kavumu millet olarak varlmz ykseltmektir. eklinde ifade edilmitir. 3- Tanzimat dneminden itibaren gerekletirilen yeniliklerle Atatrk ilke ve inklaplar adalama ve uygarlamann siyasal sosyal kltrel ve ekonomik ynlerini kapsadn syleyebiliriz.
sayfa 34 ANLAMA YORUMLAMA 1)HAK,ZGRLK ETLK BATILILAMA KANUN - BATILI AVRUPA DEVLETLER 2)makale deneme ..gibi retici metinler bilgi vermek iin yazldndan dolay halk aydnlanr
SAYFA 34 3.SORU a) tanzimat dnemi retici metinler *makale fkra tenkit vb... *siyasi milli sosyal eitlik hak hukuk *trke daha sade ve akc *bireysellik ve toplum n planda *gazete *halka hitap ediyor b)ierik ve ilenen konular yenidir. c)tanzimat edebiyatnn en byk zellii doduda yaayp batl dnmlerdir tezatlk vardr )eskiden ama taklit etmek deil ilerlemekti.ama imdiki tam tersi ilerlemek yerine taklit etmek 4) adalama hareketli bir kavramdr
sayfa 35 lme ve Deerlendirme 1)d d y
2)a 3)dou-bat 4)c 5)her an adalama olmas gerekir 1- Kafiye redif vs. eklemek uzun srecek o yzden bu soruyu size brakyorum. 2- Terkibent devrin syleyi tarzndan ok farkldr. iirin ekli ve dili tamamen eski iir geleneiyle ilgilidir. Tanzimat dnemi sanatlar halk eitmek istedikleri iin genel olarak halkn anlayaca kelime ve ifadelere yer verirler. Bu iirde air tmyle ssl ve sanatl iir dilini kullanmtr. 3- Birimler birbirine beyitlerle balanmlardr. Bu birimler bir araya gelerek iirin temasn oluturmaktadr. iirin btn beyitlerinde neredeyse birbirine yakn anlamlar ilenmitir. Sadece iirin son dizesinde dnyay anlamann aklla olmayacan belirterek tezatlk oluturulmutur. 2. Etkinlik: Ziya Paann Terkibibenti: iirin birimleri beyittir. Kafiye ve redifler vardr. Bu birimler birleerek temay ortaya karr. Terkibibentin Yapsal zellikleri: a) bentlerle kurulan uzun bir nazm biimidir. b) Her bent, says 5-10 arasnda deien beyitlerden oluur. c) Bent says 5-10 arasndadr d) Genellikle talihten ikayet, dini, tasavvufi ve felsefi konular ilenmitir. Bu yapsal zellikler divan iirinin ana damardr. Yukarda ki eserlerde bu zellikleri yaplarnda barndrmaktadrlar. 4- 9. Beyit hari dier beyitler bir ekilde sosyal yap ve tarihi deerler ile ilikilidir. 5- Tema: bu dnyann insanlar snamak iin yaratlm olduu ve aklla bu dnyann tam anlamyla kavranamayacadr. iirin yazld dnemde baz airler iki arada bir derede kalmlardr. Eski ile yeni atmas iine dmlerdir. Bu yzden baz airler hak adalet hrriyet gibi kavramlar zerine iir yazarken, bazlar da bu ekilde felsefi konularda iirler yazarak eski gelenei devam ettirmeye almlardr. 6- Ziya Paa terkibibentinde tasavvufi bir konuyu ilemitir. Bu dnyann insan snamak iin yaratldn, ve insann sadece kalbiyle anlayabileceini belirtmitir. Badatl Ruhi ise ak temasn ilemitir. Bu yzden iki eser arasnda byk farkllklar vardr. 7- Ziya Paann terkibibentinin temas gnmzde de geerli olabilir. air akl kullanarak bu dnyann anlalamayacan belirtmitir. Bu kuram gnmzde de geerlidir. Akl baz eyleri kavrayabilir. Bu yzden akl gnmzde ne kadar nemli grnse de kalple birlemeden pek bir anlam ifade etmez. 8- ilk beyitte insanlarn birbirlerini kskanmalarndan bahsedilmitir. Cahil insanlar yarasaya benzetilmi ve bu kiilerin bilgili ve olgun kiileri kskandklar sylenmitir. Akll insanlar ise a benzetilerek bu kiilerin evrelerini aydnlattklar belirtilmeye allmtr. Bu dnemde Osmanl Devletinde cahil insanlar nemli yerleri igal ettikleri iin yazar devlet byklerine atfta bulunmutur. kinci beyitte akl iyi ile kty tartan bir teraziye benzetilmitir. Beyin eklen de vcudun en ufak organlarndan olmasna ramen yapt i boyutuyla tamamyla ters orantldr. nsan dnyay aklyla kavrar o olmadan ceza ve mkafat sisteminin tamamen dnda kalr air dnyay anlamann ne kadar zor olduunu belirtmek iin anlam terazide tartlamayacak kadar ar bir varlk
gibi dnerek somutlatrmtr. nsan dnyay aklla kavramaya alrken bile dnyann kavranamayacan anlatarak beyitin anlamn tasavvufi yoruma ak hale getirmitir. 3.Etkinlik: Ziya Paann metni tasavvufi ve felsefi bir anlama sahiptir Badatl ruhinin metni daha ok ak konusuyla ilgilidir. ki metinde de kafiye redif sz sanatlar gibi ahenk unsurlar grlmektedir. ki metnin de nazm birimleri ayndr ki metinde devrin zihniyetini yanstan ifadelere rastlanlmaktadr. 2. Grup Sadullah paann manzumesi zihniyet bakmndan bu metinlerden ok farkldr. Bu manzume bat zihniyetinin deerlerini yceltmek eskinin dnce sisteminin arpklklarn ortaya karmak iin yazlmtr. Dier metinler, eskiyi, eskinin dnya ve ak anlaylarn yanstmaktadr. Ziya Paa dnyann gidiatyla ilgili ktmser Sadullah Paa iyimserdir. 9- Ziya Paann terkibibenti hayatn muammasn tezadn ortaya koyar. air dnyay anlamak iin kendince bir sr yorum yapar onun bu yorumlar kendisini rahata ulatrmaz. air dnyann bu kt durumu karsnda akn bir halde deer verdii aklnda ie yaramayacan fark ederek varlklar inceleyen ona hayret eden bir aciziyette kendini konumlkandrmtr. 10- Ziya paa hakknda gerekli olan bilgi internet ortamnda zaten mevcuttur.
Sayfa 35 1.Etkinlik: Tanzimat Edebiyatnda genellikle Kaside nazm biimi kullanlmtr. Kasidenin zellikleri: - Klasik Trk Edebiyat nazm biimidir. - Din ve devlet byklerini vmek amacyla yazlrlar. - Aruz lsyle yazlr. - Nazm birimi beyittir. - En az 31 en fazla 99 beyitten oluur. - Alt blmden oluur. - Kafiye dzeni: aa ba ca eklindedir. 2.Etkinlik: 17. ve 18. Yzyllarda Avrupada sanat felsefe ve siyaset alannda devrimci gelimelere yol aan dnce akmdr. Aydnlanma, insann kendi akl ve deneyimleri ile geleneksel grler ve n yarglardan kurtulmak ve akla dayanarak, dnyay kavramak dzenlemeye almaktr. Bu anlamda Aydnlanma a insan aklnn bamsz olmas gerektii dncesine dayanr. yleyse benimsenmesi gereken tavr inanmak deil, bilmek olmaldr. Bu genel belirlemeden anlald zere, burada sorgulanmak istenen insan varlnn
anlam ve bu Dnya'daki yeridir. Nitekim Aydnlanma'nn geleneksellemi bir tanmn veren Kant'a gre Aydnlanma, insann kendi kusurlar sonucu dm olduu olumsuz durumdan, yine kendi akln kullanmak suretiyle kma abasdr. Gerekte insan iinde bulunduu olumsuz duruma akln kendisi yznden deil, ama onu gerektii gibi kullanmay bilmemesi yznden dmtr. Bu ynyle Aydnlanma'nn, Ortaa dncesine ve yaam anlayna kart bir dnya gr olarak ortaya kt grlmektedir. Aydnlanma'nn temel zelliklerinden birisi de, doa ile akl arasnda bir uygunluk olduunu ve aklsal yapda olan bu doay akln rahatlkla kavrayabileceidir. a. Doa ve Bilgi Felsefesi Bu dnemde bilginin doasna ilikin tartmalar younlam ve Tmevarm Yntemi Hume tarafndan sorgulanmtr. Fransz ansiklopedistlerinden D'Alembert ve Diderot gibi aratrmaclar Rnesans'tan bu yana retilen yeni bilimsel bilgi birikimini, Ansiklopedi adl yaptta bir araya getirmeye almlardr. b. Matematik Bu dnemde Euler ve Lagrange integral ve diferansiyel hesabna ilikin on yedinci yzylda balayan almalar srdrm ve bu almalarn gk mekaniine uygulanmas sonucunda fizik ve astronomi alanlarnda byk bir atlm gerekletirilmitir. Mesela Lagrange, Cisim Problemi'nin ilk zel zmlerini vermitir. Leonardo da Vinci Rnesans'n habercilerinin banda gelen Leonardo da Vinci (1452-1519) sistematik bir eitim grmemi olmasna karn, bilgi daarcn iyi gelitirmi ve bilim ve teknolojiye nemli katklarda bulunmu ansiklopedik nitelikte bir bilim adamdr. Leonardo, ncelikle bir ressam olarak ad yapmtr; onun muhteem yaptlar baz kiliselerin duvarlarn; gnmzdeki nemli mzeleri sslemektedir. Ancak resim almalarn salkl bir ekilde yrtebilmek iin bir seri anatomi ve perspektif almalar yapmak ihtiyacn hissetmitir. Bu almalardan perspektifle ilgili olann Leon Battista Alberti ve Pietro della Francesco gibi devrinin matematikileriyle birlikte yrtmtr. Bunlardan Francesco matematiin yan sra resimle de ilgilenmitir. Dier yandan Leonardo, yap bilgisine gereksinme duymu ve bata insan yaps olmak zere baz canl yaplar kapsayan bir anatomi almas yrtmtr. Bu almalarnda enjeksiyon tekniini uygulayarak, yani dokular arasna ksa zamanda donan bir maddeyi zerk ederek, yapy tespit edip, onu en ince ayrntsna kadar, en doru ekilde belirlemeye almtr. Bu gayretleri sonucunda, zellikle kalp, mide, muhtelif damarlar ve kaslarn yapsn gnmze uygun olarak belirlemeyi baarmtr. Kalbin kapakklar ve hareketi zerinde dikkatini younlatrarak, kalbin adeta bir tulumba eklinde altn belirtmitir. Leonardo anatomi almalarn karlatrmal olarak yrtm, insann anatomik yaps ile muhtelif hayvanlarn anatomik yaplarn karlatrmtr. Bunlardan biri de atlarn bacak ve ayak kemikleri ile insannki arasnda yapt ilgin ve gnmzde de doru olarak kabul edilen karlatrmasdr. Teknoloji ile ilgili olarak baz projeler gelitiren Leonardo, kularn kanat ve kas yapsndan hareketle, insanlarn da belli bir dzenek sayesinde uabilecei anlayn gelitirmi ve bu yolda baz aratrmalar yapmtr. Ayn ekilde balklar gibi, insanlarn da denizin altnda yaayabileceini varsayan Leonardo'nun ilk denizalt projelerini gelitirdii grlmektedir. Leonardo bir ressam, bir bilim adam ve bir mhendistir; ancak o gnlerde yaygn olarak kabul gren hmanizm grn de desteklemi ve klasik Yunan dnrlerinin ve yazarlarnn yeniden incelenmesi ve benimsenmesi gerektiini hararetle savunmutur. Ona gre bilim adamlar tpk Aristoteles ve Platon gibi, kendi
dncelerini hibir etki altnda kalmadan gelitirmeli ve savunmaldr. On altnc yzyl bilimlerde otoritelerin ykld bir dnemdir; astronomide Batlamyus sistemi yklrken, tpta Galen otoritesi son bulmutur. c. Astronomi Yakn dnem astronomi almalarnn genellikle alanda younlat grlmektedir: 1. zellikle Herchell ve Halley'in yapm olduklar gzlemler sonucunda Gne sistemine ilikin gzlemsel veriler artmtr. 2. Astronominin kuramsal ynn oluturan ve elde edilen gzlemsel verileri deerlendirerek gkcisimlerinin hareketlerinin matematiksel aklamasn veren dinamik astronomi gelimitir. Mesela Laplace, Gne sistemindeki btn gezegenlerin hareketlerinin matematiksel olarak gsterilebileceini ne srmtr. 3. Fizik ve kimya alanlarnda yaplan aratrmalar sonucunda elde edilen veriler dorultusunda yldzlarn yapsn inceleyen astrofizik ve evrenin yapsn inceleyen kozmoloji gibi yeni bilim alanlar ortaya kmtr. zellikle astrofizikte Frounhofer ve Kirchoff'un, kozmolojide ise Kant ve Laplace'n yapm olduu aratrmalar r ac niteliktedir. d. Fizik Bu dnemdeki fizik aratrmalarnn zellikle elektrik konusunda younlat ve Gilbert ve Otto von Guericke'in ardndan, Du Fay, Franklin, Cavendish, Coulomb, Galvani, Ampere ve Volta'nn almalar sonucunda elektriin bamsz bir fizik dal olarak ortaya kt grlmektedir. Ayrca, ses, k, s ve enerjinin doasn aklamaya ynelik almalar younlam ve bu fiziksel varlklar arasndaki ilikiler matematiksel olarak gsterilmitir. Dalton, kimyasal tepkimeleri aklamak iin Atom Kuram'n, Young ise a ilikin ada Dalga Kuram'n gelitirmitir. f. Biyoloji Bu dnemde doa bilimlerinden botanik ve zooloji alanlarndaki almalar gelimi ve zellikle Darwin'in dedesi Erasmus Darwin ve Lamarck'n yapm olduu aratrmalar sonucunda, yeni bitki ve hayvan trlerinin oluumunu aklamaya ynelik Evrim Kuram'nn temelleri atlmtr. g. Corafya Bu dnemde on beinci yzylda balayan coraf keifler, Cook 'un zellikle Antarktika ve Dnya'nn dier blgelerine yapm olduu gezilerle tamamlanmtr. h. Teknik Bu dnemde Sanayi Devrimi'nin temelleri atlm ve bu sayede retime makinalar hakim olmaya balamtr. Deniz ve kara aralarnn yan sra, hava aralar da gelitirilmitir. Montgolfier Kardeler'in bu alandaki almalar sonucunda havacla ve uzay almalarna giden yol almtr. Kimyann gelimesine bal olarak madencilik ve metalrji sanayi de ilerlemi ve retim biimi ve buna bal olarak rn verimi kkl bir deiim geirmitir. Ayrca tarmda da sanayileme srecine girilmitir.
3 Etkinlik Klasisizm:- Akl saduyu gerek tabiat temeline dayanr. - Ferdi deil evrenseldir - Eski yunan ve Latin sanatkarlarn eserlerini rnek alr - Kuralcdr, kurallara baldr
- Zevk vererek eitmeyi amalar yce deerlere ulatrmak erdemli ahlakl olmak - Eserlerde btnlk ve mkemmellik aranr - Milli bir dil kullanlr. Bu dil sekin kiilerin kulland dildir. - Konudan ok konunun ileniine nem verilir. - Yalnz sekin olgun kiiler ele alnr. - nsan dndaki her ey ihmal edilmitir. Romantizm:- Romantizm hrriyetidir, kural tanmaz, her trl domatik dnceye kardr - Ferdidir. nsan akl ve duygularyla bir btn olarak grr, insan yceltir. - Akldan ok hayal dugular n plana kar - Melankoli, hzn ve ktmserlik hakimdir. - Liriktir, duygusaldr. - Tabiata ynelme, tabiat tasvirleri nemli yer tutar. - Milli ve mahalli deerleri evrenselden stn tutar. - Tasvire geni yer verirler - Dnlk herkesin konutuu bir dil kullanmak nemlidir, suni ve ssl anlatma kardrlar. - Sanatlar eserlerde kendi kiiliklerini gizlemezler. - Klasisizme tepki olarak ortaya kmtr.
4. Etkinlik: Namk Kemal Trk milliyetiliinin nclerinden, Gen Osmanl hareketi mensubu, nl yazar ve airdir. zellikle "ntibah" isimli roman ve "Vatan, Yahut Silistre" isimli tiyatro oyunu ile tannr. Asl ad Mehmed Kemal'dir. 1888'de mutasarrflkla srgne gnderildii Sakz Adas'nda vefat etmi, Trk Edebiyatnda nc nitelii bulunan air ve tiyatro yazardr. "Vatan airi" olarak da anlr Yaam Namk adn ona air Eref Paa vermitir. Babas, II. Abdlhamid dneminde mneccimbalk yapm olan Mustafa Asm Bey'dir. Annesini kk yanda yitirince ocukluunu dedesi Abdlltif Paa'nn yannda, Rumeli ve Anadolu'nun eitli kentlerinde geirdi. Bu yzden zel renim grd. Arapa ve Farsa rendi. 18 yalarnda stanbul'a babasnn yanna dnd. 1863'te Babali Tercme Odas'na ktip olarak girdi. Drt yl alt bu grev srasnda dnemin nemli dnr ve sanatlaryla tanma olana buldu. 1865'te kurulan ve daha sonra Yeni Osmanllar Cemiyeti adyla ortaya kan ttifak- Hamiyet adl gizli dernee katld. Bir yandan da Tasvir-i Efkr gazetesinde hkmeti eletiren yazlar yazyordu. Gazete, Yeni Osmanllar Cemiyeti'nin grleri dorultusunda yapt yayn sonucu 1867'de kapatld. Namk Kemal, stanbul'dan uzaklatrlmak iin Erzurum'a vali muavini olarak atand. Bu greve gitmeyi eitli engeller karp erteledi ve Mustafa Fazl Paa'nn ars zerine Ziya Paa'yla birlikte Paris'e kat. Bir sre sonra Londra'ya geerek M. Fazl Paa'nn parasal desteiyle Ali Suavi'nin Yeni Osmanllar adna kard Muhbir gazetesinde yazmaya balad. Ama Ali Suavi'yle anlaamamas zerine Muhbir'den ayrld. 1868'de gene M. Fazl Paa'nn desteiyle Hrriyet ad altnda baka bir gazete kard. eitli anlamazlklar sonucu, Avrupa'da desteksiz kalnca, 1870'te zaptiye nazr Hsn Paa'nn ars zerine stanbul'a dnd.
Nuri, Reat ve Ebzziya Tevfik beylerle birlikte 1872'de bret gazetesini kiralad. Ayn yl burada kan bir yazs zerine gazete hkmete drt ay sreyle kapatld. Namk Kemal gene stanbul'dan uzaklatrlmak iin Gelibolu mutasarrflna atand. Orada yazmaya balad Vatan Yahut Silistire oyunu, 1873'te Gedikpaa Tiyatrosu'nda sahnelendiinde halk coturup olaylara neden oldu. Bu haberi bret gazetesinin yazmas zerine o srada stanbul'a dnm olan Namk Kemal birok arkadayla birlikte tutukland. Bu kez kalebentlikle Magosa'ya srgne gnderildi. 1876'da I. Merutiyet'in ilanndan sonra stanbul'a dnd. ura-y Devlet (Dantay) yesi oldu. Kanun- Esasi'yi (Anayasa) hazrlayan kurulda grev ald. 1877 OsmanlRus Sava knca II. Abdlhamid'in Meclis-i Mebusan' kapatmas zerine tutukland. Be ay kadar tutuklu kaldktan sonra Midilli Adas'na srld. 1879'da Midilli mutasarrf oldu. Ayn grevle 1884'te Rodos, 1887'de Sakz Adas'na gnderildi. Ertesi yl burada ld ve Gelibolu'da Bolayr'da gmld. Edebi kiilii Namk Kemal ilk iirlerini ocuk denecek yalarda yazmaya balamtr. stanbul'a geldikten sonra eski ve yeni kuaktan airlerin bir araya gelerek kurduklar Encmen-i ur'ya ve kimi Divan airlerine nazireler yazmtr. inasi'yle tanncaya dein, iirlerinde tasavvuf etkileri grlr. Bu dnemde zellikle Yeniehirli Avni, Leskofal Galib gibi airlerden etkilenmitir. inasi'yle tanmasndan sonra iirlerindeki ierik de deimitir. Gnlk konuma dilinden alntlarn yan sra, o zamana dein geleneksel Trk iirinde grlmemi olan "hrriyet kavgas", "esaret zinciri", "vatan", "kalb-i millet" gibi yepyeni kavramlarla birlikte, dorudan doruya dncenin aktarlmasn amalayan bir tr "manzum nesir" oluturmutur. Bosna-Hersek Savalar, 93 Harbi gibi olaylarn yaratt sonular, onun yazd vatan iirlerini etkilemitir. Bu iirlerin en tannmlar arasnda "Vveyla", "Vatan Mersiyesi", "Vatan arks" ve "Hrriyet Kasidesi" yer alr. Namk Kemal iirleriyle iir tekniine byk bir katkda bulunmu saylmazsa da o gnler iin allmam diri bir sesle konumu olmas ve yaptlarna katt yeni kavramlarla Trk iirini Divan iirinin edilgen edasndan kurtarmtr. Btn bu nitelikler onun Vatan airi olarak anlmasna yol amtr. Tiyatro trne zellikle nem veren Namk Kemal, alt oyun yazmtr. Bir yurtseverlik ve kahramanlk oyunu olan Vatan Yahut Silistire yalnz lke iin deil, Avrupa'da da ilgi uyandrm ve be dile evrilmitir. Magosa'dayken yazd Glnihal'de baskya ve zulme kar duyduu tepkiyi dramatik bir biimde dile getirmitir. Oyunun sahnelenmesinde pek ok blm sansr tarafndan karlmtr. Namk Kemal yine Magosa'da yazd Akif Bey'de, yurtsever bir deniz subaynn greve kotuu srada karsnn kendisine ballk gstermeyiini anlatrken, ahlaksal bir yorum da getirir. Zavall ocuk'ta grc yoluyla evlenmeye kar kar. On be per****k Celaleddin Harzemah, Namk Kemal'in en beendii yapt olarak bilinir. Oyun, Moollar'a kar slam dnyasn koruyan Celaleddin Harzemah'n kiilii evresinde geliir. Bu eserde Namk Kemal, slam birlii dncesini kapsaml bir biimde sergilemitir. Namk Kemal'in ilk roman olan "ntibah" 1876'da yaymlanmtr. Ruhsal zmlemelerinin, bir olay toplumsal ve bireysel ynleriyle grmeye almasnn yan sra, d dnya betimlemeleriyle de ntibah Trk romannda bir balang saylabilir. Eletirmenler Namk Kemal'in bu romanda yksek bir edebi dzey tutturamad grnde birleirler. Drt yl sonra yaymlad "Cezmi", tarihsel bir romandr. Krm ehzadesi Adil
Giray'n yaad ak ve Cezmi'nin onu kurtarmak isterken geirdii servenlerle gelien romanda, Namk Kemal'in tam anlamyla Avrupa Romantizmi'nin etkisinde olduu izlenir. Namk Kemal'in yaam boyunca ilgi duyduu alanlardan birisi de tarihtir. Osmanl mparatorluu'nun kurulu ve ykseli dnemlerini anlatt Devr-i stila yaymlandnda byk ilgi grmtr. 1872'de kan Evrak- Parian'da, Selahaddin Eyyubi, Fatih gibi tarihi kiilikleri, Barika-i Zafer'de stanbul'un alnn anlatr. Ahmed Nfiz takma adyla yaymlad Silistire Muhasaras ve Kanije, yine Osmanl tarihine ilikin kahramanlk olaylarn ele alan kitaplardr. Namk Kemal'in, tarih konusunda en kapsaml almas olan Osmanl Tarihi'nde, Hammer'in etkisinde kald, yaptn bilimsel olmaktan ok, eitici deer tad konusunda grler ileri srlmtr. Yarm kalan bu yaptn ilk basm II. Abdlhamid tarafndan yasaklanmtr. 1975'te yaymlanan Byk slam Tarihi adl yaptndaysa Namk Kemal, bn Haldun, bn Rd gibi yazarlardan yararlanm olduunu belirtmitir. Namk Kemal roman ve tiyatroyu toplumsal yaama soktuu gibi, edebiyat eletirisini de Trkiye'ye ilk getiren kiilerden biri olmutur. En nemli eletiri eserleri Tahrib-i Harbt ile Takip'dir. Eletirilerinde canl, dolaysz bir slup kullanmtr. Tahrib-i Harbt, Ziya Paa'nn Harbt adl gldestesine kar yazlm sert bir eletiri niteliindedir. Takip de yine ayn gldestenin ikinci cildini eletirir. Mukaddeme-i Celal eletirisinde Namk Kemal, Bat edebiyat ile Dou edebiyatn karlatrm, tiyatro, roman trleri stnde durmutur. Namk Kemal gazeteci olarak da Trk kltr iinde nemli bir yer alr. Dneminin hemen hemen btn yenilik yanls ve ilerici gazetelerinde yazmtr. Siyasal ve toplumsal sorunlardan edebiyat, sanat, dil ve kltr konularna dek ok eitli alanlarda yazd makalelerin says 500 kadardr. Bunlarda dzyazdaki stn yeteneini ortaya koyduu ve ok etkili bir slup oluturduu kabul edilir. Siyasi grleri 1868 ylnda Hrriyet adl gazetede yaynlanan bir makalesinde Namk Kemal slam'n balang dnemlerinde bir eit cumhuriyet olduunu ve eer halkn egemenlii ilkesi kabul edilirse, kimsenin bir cumhuriyet ynetimi kurulmasna kar gelme hakk olmayacan yazmt. [1] Sanatsal zellikleri * Tanzimat dneminin en nemli dnce, sanat ve siyaset adamdr. * Toplum iin sanat anlay benimsemitir. Sanat, toplumun Batllamas iin bir ara olarak kullanmtr. * Eserlerini halkn anlayabilecei sade bir dille yazmay amalamtr. * Divan edebiyatnn ssl-sanatl dz yazs yerine, belli bir dnceyi iletmeyi amalayan yeni bir dzyazy kullanmtr. * Eserlerinde noktalama iaretlerini kullanmtr. * Genliinde Divan Edebiyat tarznda iirler yazm, Avrupaya gittikten sonra yeni edebiyat benimsemi ve o yolda rnler vermitir. * Namk Kemal, Fransz edebiyatn rnek alm; klasizmin ve romantizmin etkisinde kalmtr. * iirleri biim bakmndan eski, konu bakmndan yenidir. Yurt, ulus, zgrlk gibi konular ilemitir. * Ayrca iirlerinde mcadeleci tipte bir insan yaratmtr.
* Tiyatroyu elencelerin en faydals olarak nitelemi, halkn eitilmesinde okul gibi grm, sahne dili ve teknii ynnden baarl yaptlar vermitir. Ziya Paa Hayat1825'te stanbul'da dodu. Galata Gmr'nde katiplik yapan Erzurum'un spir ilesinden Ferideddin Efendi'nin oludur. Bayezit Rdiyesi'ni bitirdi. zel derslerle Arapa ve Farsa rendi. Bir sre Sadaret Mektub-i Kalemi'nde alt. 1855'te Mustafa Raid Paa araclyla sarayda Mabeyn Katiplii'ne atand. Bu srada Franszca rendi. Ali Paa sadrazam olunca saraydan uzaklatrld. 1861'de Kbrs, 1863'te Amasya Mutasarrf ve Meclis-i Vl-y Ahkm- Adliye yesi oldu. 1865'te Yeni Osmanllar Cemiyeti'ne katld. Yeniden Kbrs'a atannca 1867'de Namk Kemal ile birlikte Londra'ya kat. Birlikte Yeni Osmanllar'n yayn organ olan Hrriyet gazetesini yaynladlar. Namk Kemal'in ayrlmasndan sonra gazetenin sorumluluunu stlendi. 1870'te Cenevre'ye gitti. Ali Paa'nn lmnden sonra 1871'de stanbul'a dnd. 1872-1876 arasnda uray Devlet yelii ve maarif mstearl yapt. Anayasay hazrlayan Kanun-i Esasi adl kurumda grevlendirildi. 1'inci Merutiyet'in ilanndan sonra 1877'de vezir rtbesiyle nce Suriye Valilii'ne ardndan Adana Valilii'ne atand. 17 Mays 1880'de Adana'da yaamn yitirdi.Paris'te bulunduu yllarda eviriler de yapmtr. Ziya Paa, Namk Kemal ve inasi'yle birlikte, Tanzimat'la balayan Batllama hareketinin etkisinde gelien Batllama Dnemi Trk edebiyatnn ilk aamasn oluturan yazardan biridir. Padiaha ve Reid Paa'ya kasideler yazmtr. 1859'da yazd "Terc-i Bend" iiriyle tannmtr. Hece ile yazlm birka arks dnda, Divan iiri geleneine bal kalmtr.
Eserlerinin zellikleri Eserlerinde 2. Abdlhamit ynetimine kar zgrlkleri ve merutiyeti savundu. Batllama yanls, yeniliki Tanzimat Edebiyat'nn ncleri arasnda yer ald. Namk Kemal ve inasi ile birlikte yeni Trk edebiyatnn temellerini att. Trk edebiyatnn kendi geleneine sahip kmasn istedi, iir ve yaz dilinin halkn dili olmas gerektiini savundu. iirlerinde divan iir biimlerini kulland ama ierikte hak, adalet, uygarlk, hrriyet gibi temalar iledi. "Terci-i Bend" ve "Terkb-i Bend" isimli iki iirinde ise insann yargs ve gerei kavramann olanakszl, Tanr'nn mutlak egemenlii gibi metafizik konular zerinde durdu. 1874-1875'te Arap, Fars ve Trk airlerin iirlerini "Harabat" adl 3 ciltlik ansiklopedide toplad.
Abdlhak Hamit Tarhan Tanzimat dneminde bat tesirlerini Trk iirine sokan air, tiyatro yazar ve diplomat. 5 ubat 1851de stanbulda dodu. Babas, dedesi ve soyu ilim aleminde isim yapm ahsiyetlerdi. Dedesi Abdlhak Molla, kinci Mahmud ile Abdlmecid Hann hekimliini yapm, iir ve tarihle uramt. Babas Hayrullah Efendi ise, mehur bir tarihi ve diplomatt.
Abdlhak Hamid ilk tahsiline Evliya Hoca, Behaeddin ve Hoca Tahsin Efendi gibi zel hocalarn huzurunda balad. zellikle Hoca Tahsin Efendinin Abdlhak Hamid zerindeki etkisi byktr Daha sonra Bebek Kk Kapsndaki mahalle mektebi ile Rumelihisar Rdiyesine ksa sre devam etti. Ailesi tarafndan Pariste eitim yapmas uygun grlnce aabeyi Nasuhi Bey ile 1863 Austosunda Parise gitti. Orada zel bir koleje balad. Ksa zamanda Franszcasn ilerletti. 1,5 sene tahsilden sonra, yanlarna gelen babas ile stanbula dnd. stanbulda Fransz mektebine balad ve Franszcasn ilerletmek iin Bab alide tercme odasna girdi. On drt yalarndayken, Tahran bykeliliine tayin edilen babasyla birlikte rana gitti ve 1,5 sene zel olarak Farsa dersleri ald. Babasnn 1867de vefat zerine stanbula dnd. stanbula dndkten sonra, nce Maliye mektubi, daha sonra sadaret kaleminde vazife yapan Abdlhak Hamid, buralarda Ebzziya Tevfik ve Recaizade Mahmud Ekrem'le tant. Sami Paadan Hafz Divann okudu. Bu arada Tahran hatralarn anlatan Macera-y Ak adl ilk eserini yazd ve mehur Makber mersiyesini yazmasna sebeb olan Fatma Hanmla evlendi. 1876 senesinde hariciye mesleini seen Abdlhak Hamid Paris Sefareti ikinci katibliine tayin edildi ve iki buuk sene vazife yapt. Bu arada Fransz edebiyatn yakndan tanma frsatn buldu. Paris dn bir sre akta kalan Abdlhak Hamid, 1881de Poti, 1882de Golos, bir sene sonra da Bombay baehbenderliklerine tayin edildi. Bombayda sene kald. Ei Fatma Hanmn rahatszlnn artmas zerine, stanbula dnmek iin yola kt ise de, Fatma Hanm Beyrutta vefat etti. Abdlhak Hamid Bombay dnnde Londra elilii bakatipliine tayin edildi. Fakat Zeynep isimli manzum piyesi yznden vazifeden alnd. Bir sre bota gezdikten sonra edebiyatla uramayacana sz vermesi zerine, tekrar Londradaki eski grevine gnderildi. Bu gidiinde ngiliz olan Nelly Hanm ile evlendi. 1895 senesinde Lahey bykeliliine iki sene sonra tekrar Londra elilii mstearlna tayin edildi. Hanmnn rahatszlanmas zerine, 1900de stanbula dnen Abdlhak Hamid, 1906ya kadar stanbulda kald. 1906da Brksel bykeliliine tayin edildi. 1911de hanm Nellynin lm zerine Belikal Lsyen Lucienne Hanm ile evlendi. Balkan savalar srasnda kabine tarafndan azledilince stanbula dnd. Maarif nezareti teklif edildi ise de kabul etmedi. Bir sre akta kaldktan sonra ayan yeliinde bulundu. Mtareke yllarnda Viyanaya gitti. Burada skntl gnler geirdi. Cumhuriyetin ilanndan sonra anavatana dnd. 1928 senesinde stanbul Milletvekili seildi ve lnceye kadar mebus olarak kald. Kendisine vatana stn hizmet fonundan maa baland. Ayrca belediye de, dayal deli bir apartman dairesi verdi. 12 Nisan 1937de stanbulda ld. Mezar Zincirlikuyudadr. Abdlhak Hamid, Tanzimat sonras btn edebi ve siyasi devirleri yaam bir airdir. Tanzimat, merutiyetleri ve cumhuriyeti grmtr. Bu devirlerdeki Tanzimat, Servet-i Fnun, Edebiyat- Cedide, Milli Edebiyat ve Cumhuriyet devri edebiyatlarn yakndan tand. Ayrca uzun seneler douda ve batda diplomat olarak bulunmas her iki edebiyat tanmasna sebep oldu. Bu sebeple Trk iirine batdan yeni konular, serbest dnce ve ekiller getirdi. lk balarda Tanzimat ekolnn tesirinde kalm sonra baty tanynca, klasik edebiyattan ayrlarak bat teknii ile eser vermitir. Edebiyatmzn yeni bir ehre kazanmasnda Recaizade Ekrem daha ok teorik ynn ilerken, Hamid yazdklaryla bunu uygulamtr. Eserlerinde bat edebiyatndan bilhassa Shakespeare ve Victor Hugonun tesirleri aka grlr. iirlerindeki balca konu romantik ve felsefi dnceler, lm duygular ve insan kaderi hakkndadr. iirlerinde pekok yabanc kelime vardr. Bat yazarlarndan etkilenerek yazd dramalar Trk tiyatrosuna felsefi dnceyi sokmutur. Kendisine son zamanlarda air-i azam (en byk air) nvan verilmitir.
ESERLER Abdlhak Hamidin eserleri iki grupta toplanmaktadr: iirleri: Makber, ** (1885), ***** (1885), Baladan Bir Ses (1911), Validem (1913), Yadigar- Harb (1913), lham- Vatan (1918), Tayflar Geidi (1919), Garam (1919), Yabanc Dostlar (1924). Tiyatrolar: Hamidin tiyatrolar mensur ve manzum olmak zere iki ksmdr. Mensur tiyatrolar: Macera- Ak (1873), Sabr Sebat (1875), li Kz (1875), Duhter-i Hindu (1876), Tark yahut Endlsn Fethi (1879), bn-i Musa (1880), Finten (1898). Manzum tiyatrolar: Nesteren (1878), Tezer (1880), Eber (1880), Sardanapal (1908), Liberte (1913). Sayfa 36 Hazrlk almalar 1) Kaside: a. Klasik Trk Edebiyat nazm biimidir. b. Din ve devlet byklerini vmek amacyla yazlrlar c. Aruz lsyle yazlmtr. d. Nazm birimi beyittir e. En az 31 en fazla 99 beyitten oluur. f. Alt blmden oluur g. Kafiye dzeni aa ba ca da eklindedir 2) Hayr olamaz. nk bir insann bilmedii bir ey hakknda bieyler yazmas imkansz gibi bieydir. Robot teknolojileri 1960lardan sonra gelitirilmeye baland iin robot iiri kesinlikle 1870-1920 yllarna ait olamaz. 3) Bu dnemin nasl ortaya ktn hangi olaylarn etkili olduundan bahsedere sze balardm. Bu dnemde yazlan iirlerden rnekler verir dnem iirinin zelliklerini karmaya alrdm. SAYFA 38 1.Metin 1)a-)Her beytin ikinci dizesinin -etten sesleri ile bitmesi iirin ahengini salayan unsurlardr. b-)Verilen kelimeler uzun ses deerine sahip kelimelerdir.Bu kelimelerin ksa ses gibi okunmas iirin ahenginin bozulmasna sebep olur. 2)a-)Hrriyet kasidesi ile Nef'i'nin kasidesi syleyi tarz bakmndan farkldr.nk Hrriyet kasidesinde hrriyet,Nef'i'nin kasidesinde ise Murat Han'n vgs ilenmitir.Temalarn farkl olmas syleyi tarznn da farkl olmasna sebep olmaktadr. b-)Nef'i'nin kasidesi dnemin kaside gelenei,devlet byklerini vme gelenei ve dneminde yaplan bahar elenceleri geleneini yanstmaktadr. Hrriyet kasidesi'nde Hrriyetten bahsedilmesi,dnemin ynetiminin eletirilmesi ve nazm ekli ayn kalmakla birlikte kasidenin ieriinin deitirilmesi asndan dnemin edebi,siyasi ve sosyal zellikleriyle ilikilidir. 3)a-)Yerlerinin deitirilmesi iirin akn ve anlamn bozmamaktadr.nk kasidede her birim kendi iinde anlamldr.Dier birimlere sarkmadan anlam,ayn birim iinda balar ve biter. b-)Anlaml bir btn haline getiren unsur ''Hrriyet'' temasdr.
4)a-)Hrriyet kasidesi'nin Yap zellikleri -31 beyitten olumutur. -aa/ba/ca....... eklinde kafiye dzenine sahiptir. -Hrriyet temas ilenmitir. -Aruz lsyle yazlmtr. b-)Divan iiri geleneinin devam ettiini,buna ramen hrriyet gibi bir temann ilenmesi nazm eklinin ieriinde bir yenilik yapldn gstermektedir. 5)Hrriyet kasidesi'ndeki''cihangirane bir devlet kardk bir airatten''ifadesi tarihi bir deeri,''mrvvet-mend olan mazluma el ekmez i anetten'',''kar asar- rahmet ihtilaf re'y-i mmmetten''ifadeleri de sosyal deerleri gstermektedir. SAYFA 40 ve 41 7-)a-)Hrriyet kasidesinin temas hrriyettir.Bu tema,divan iirinde ilenen temalardan dneminin gereklii ynyle farkldr. b-)Namk Kemal'in divan iirinden farkl olarak hrriyet temasn ilemesi,Tanzimat Dnemiyle birlikte ''birey'in'' n plana ktn gstermektedir. 8-)Hrriyete doru ve Hrriyet adl iirlerdeki hrriyet temas,iirin btnne yaylarak ilenmitir.Hrriyet Kasidesi'nde ise,hrriyet temas birimler iinde ilenmitir. 9-)''Yere dmekle cevher sakt olmaz kadr u kymetten'' dizesi bir atasz olmas dolaysyla ''irsal-i mesel'' sanat vardr. ''ittihad'' ve ''ihtilaf''szcklerinde zt anlaml olmalarndan dolay ''tezat''sanat ''kar asar-rahmet ihtilaf- re'y-i mmetten''dizesi Hz.Muhammed'e ait bir hadis olmas dolaysyla ''iktibas'' sanat vardr. 10-)Yeni Kavram mgeler;Hrriyet,Vatan-sevgili,Vatan yolunda toprak olmak,Gayretcevher,Hamiyyet kanyla yorulmak. 13-)Namk Kemal,edebiyat tarihlerinde de anld gibi bir ''vatan air''idir.nk mrn bu uurda harcam,eserlerini ''vatan''merkezine oturtmutur. 14-)a-)Namk Kemal,dneminin yenilik yanls ve ilerici ahsiyetlerinden birisidir.Gnlk konuma dilinden yapt alntlarn yansra,Trk iirinde o zamana kadar grlmemi hrriyet,esaret,vatan,kalb-i millet gibi kavram ve temalar kullanmtr.Dz yazlarnda etkili bir slup kullanmtr. 11.snf sayfa 42 ve 43 Terkbibent Cevaplar 1- Kafiye redif vs. eklemek uzun srecek o yzden bu soruyu size brakyorum. 2- Terkibent devrin syleyi tarzndan ok farkldr. iirin ekli ve dili tamamen eski iir geleneiyle ilgilidir. Tanzimat dnemi sanatlar halk eitmek istedikleri iin genel olarak halkn anlayaca kelime ve ifadelere yer verirler. Bu iirde air tmyle ssl ve sanatl iir dilini kullanmtr. 3- Birimler birbirine beyitlerle balanmlardr. Bu birimler bir araya gelerek iirin temasn oluturmaktadr. iirin btn beyitlerinde neredeyse birbirine yakn anlamlar
ilenmitir. Sadece iirin son dizesinde dnyay anlamann aklla olmayacan belirterek tezatlk oluturulmutur. 2. Etkinlik: Ziya Paann Terkibibenti: iirin birimleri beyittir. Kafiye ve redifler vardr. Bu birimler birleerek temay ortaya karr. Terkibibentin Yapsal zellikleri: a) bentlerle kurulan uzun bir nazm biimidir. b) Her bent, says 5-10 arasnda deien beyitlerden oluur. c) Bent says 5-10 arasndadr d) Genellikle talihten ikayet, dini, tasavvufi ve felsefi konular ilenmitir. Bu yapsal zellikler divan iirinin ana damardr. Yukarda ki eserlerde bu zellikleri yaplarnda barndrmaktadrlar. 4- 9. Beyit hari dier beyitler bir ekilde sosyal yap ve tarihi deerler ile ilikilidir. 5- dnyann srrnn akl ile zlemeyecei deil dnmeyen fikir retmeyen insanlarn akln altrmamasn knyor. tema ise bir aydnn grevinin halk bilinlendirmesidir. 6- Ziya Paa terkibibentinde tasavvufi bir konuyu ilemitir. Bu dnyann insan snamak iin yaratldn, ve insann sadece kalbiyle anlayabileceini belirtmitir. Badatl Ruhi ise ak temasn ilemitir. Bu yzden iki eser arasnda byk farkllklar vardr. 7- Ziya Paann terkibibentinin temas gnmzde de geerli olabilir. air akl kullanarak bu dnyann anlalamayacan belirtmitir. Bu kuram gnmzde de geerlidir. Akl baz eyleri kavrayabilir. Bu yzden akl gnmzde ne kadar nemli grnse de kalple birlemeden pek bir anlam ifade etmez. 8- ilk beyitte insanlarn birbirlerini kskanmalarndan bahsedilmitir. Cahil insanlar yarasaya benzetilmi ve bu kiilerin bilgili ve olgun kiileri kskandklar sylenmitir. Akll insanlar ise a benzetilerek bu kiilerin evrelerini aydnlattklar belirtilmeye allmtr. Bu dnemde Osmanl Devletinde cahil insanlar nemli yerleri igal ettikleri iin yazar devlet byklerine atfta bulunmutur. kinci beyitte akl iyi ile kty tartan bir teraziye benzetilmitir. Beyin eklen de vcudun en ufak organlarndan olmasna ramen yapt i boyutuyla tamamyla ters orantldr. nsan dnyay aklyla kavrar o olmadan ceza ve mkafat sisteminin tamamen dnda kalr air dnyay anlamann ne kadar zor olduunu belirtmek iin anlam terazide tartlamayacak kadar ar bir varlk gibi dnerek somutlatrmtr. nsan dnyay aklla kavramaya alrken bile dnyann kavranamayacan anlatarak beyitin anlamn tasavvufi yoruma ak hale getirmitir. 3.Etkinlik: Ziya Paann metni tasavvufi ve felsefi bir anlama sahiptir Badatl ruhinin metni daha ok ak konusuyla ilgilidir. ki metinde de kafiye redif sz sanatlar gibi ahenk unsurlar grlmektedir. ki metnin de nazm birimleri ayndr ki metinde devrin zihniyetini yanstan ifadelere rastlanlmaktadr. o 2. Grup Sadullah paann manzumesi zihniyet bakmndan bu metinlerden ok farkldr. Bu manzume bat zihniyetinin deerlerini yceltmek eskinin dnce sisteminin arpklklarn ortaya karmak iin yazlmtr. Dier metinler, eskiyi, eskinin dnya ve ak anlaylarn yanstmaktadr. Ziya Paa dnyann gidiatyla ilgili ktmser Sadullah Paa iyimserdir. 9- Ziya Paann terkibibenti hayatn muammasn tezadn ortaya koyar. air dnyay
anlamak iin kendince bir sr yorum yapar onun bu yorumlar kendisini rahata ulatrmaz. air dnyann bu kt durumu karsnda akn bir halde deer verdii aklnda ie yaramayacan fark ederek varlklar inceleyen ona hayret eden bir aciziyette kendini konumlkandrmtr. 10- Ziya paa hakknda gerekli olan bilgi sayfa 45 1.sorunun cvp:ahenk kafiye redif ve ses olaylaryla salanmaya allmtr.aliterasyon ve ses gzellii ayn sessiz harflerin tekrarlanmasyla meydana gelen ahenk unsurudur ve iirde mevcuttur.r;yr her burc bin asr-mcessemdir,mbasildir. dizesinde vardr ''r''lerden kaynakldr.ritim:iirde ritimi salamak iin aruz ls kullanlmtr.ses deeri yksek seslerde kullanlarak bu peremlenmitir. 2.sorunun cvp:hrriyet kasidesi toplumsal bir gereklilik zerine ina edilmitir.iir ekil zellikleri bakmndan eski gelenei kramamtr.bu kaside ise kiisel bir konu ilemi ve tamamen eski dzenden kurtulup yeni dzende yazlmtr.iki iir arsnda ki bu fark edebi bak as olarak airlerin anlat biimlerinin farkl olmasna neden olmutur. 3.soru A)abdlhak hamitin iirde konu btnl yoktur bu yzden kta karrsak bozulur.dalar ark syle iirinde ise konu btnl vardr herhangi bir drtlk karrsak iiri bozmaz birimsel zellikler bakmndan krs-i istirak ta birimler aruz ls ile yazlmve ar bir dil kullanlmtr.dalar ark sylede ise hece lsyle yazlm olup ve sade bir dil kullanlmtr. B)bu iirde birimler arsnda gei grevini stlenmitir.bu da pei sra gelen birimlerde azda olsa anlam btnl varken bunun bozulmasna neden olmutur. SAYFA 46 4.)bu iki iir yap bakmndan birbirine benzemektadir.her ikiside drtlklerden sonra beyitlerler kullanlarak birbirine balanmtr kafiye emalar ve lleride ayndr. 5)air iirde Allah inancndan PEYGAMBER (S.A.V)sevgisinden ....ve birok trk kltrnn paras olan kutsal deerleri kullanmtr.ayrca toplumsal yaay ve deer yarglarnda birok msrada belirtmitir. 6)bu iirin temasnda deiiklikler vardr.hepsi dnemlerinin zihniyetinden etkilenerek o zmnki kltrel deerlerden yola klarak yazlm eserlerdir.bu eserlerin hepsi bir gerei ve sevgiyi anlatrken kimisi soyut kimisi somut biimde ele almtr. SAYFA 47 7)iirde;doadaki mthi dengeden ve yce yaratcnn varlna gcne ve birliine delil olduu vurgulanyor. 8)varlk aslnda tektir.mutlak ve gerek olan yaratcdr.bizlerse gereklii yaayan sanal bir yaam bilincine sahibiz.biz yaadmz manevi olarak hissederiz.nasl 1 rakam bir varl simgeliyorsaona sonsuzluun iinde hibir tanm uymuyor ve bir hise insann durumuda odur.nk;insann ve varln kaynna olan Allah'n gcnn ve kudretinin bir snr yoktur. 9)bu iir divan edebiyatnn etkisini kaybettii bir ortamda avrupadan gelen esintilerle yourulmu bir sanat anlaynn iinden kmtr.iirde idealist dnce sistemi n plana kmtr.bununla birlikte dinimizin geleneinin etkiside iirde hisseddirilmitir. 10)kendi yorumun 11)air,Allah inancn eklen deil felsefi boyutla aklamaya almtr.buda onun idealist bir bak asna sahip olduunu gstermektedir.toplumu bilgilendirmeyede bir anlamda nm verilmitir.
Sayfa 50 Hazrlk almalar 1- Roman anlatmaya bal edebi metinlerin en uzun trdr. Romanda olay hikayeye gre daha detayl anlatlr. Tasvirlere daha geni yer verilir. Dier edebi trlerde grlmeyecek kadar karakter yer alr. Her roman yazarndan dolaysyla yazarn yaad dnemden izler tar. Yazld dnemin sorunlarn ele alr. Bu yzden realist eserler olarak tanmlanabilirler. 2- Eer bir roman yazacak olsam ncelikle hangi alanlarda uzman olduumu tespit ederdim. Daha sonra gncel bir konu zerine salam bir plan kurarak romanm yazardm. Sayfa 54 - 55 ...::: Sorular :::... 1- Soldan saa; Dilberin evden kamas, souktan baylmas, yal kadnn evinde gzlerini amas, yal kadnn dilberi istemeye gitmesi, Mustafa efendi ve einin dilberi satmak istemesi, dilberin Mustafa Efendinin evinde geri gtrlmesi, Dilberin Asaf Paann konana satlmas, Dilberin Msrda ki evden kap bindii gemiden Nile atlayarak intihar etmesi. 2- Zengin bir aileden gelen yazar konaklarda yaadndan buralarda ki yaam bilmektedir. Bylesi konaklarda yaayan insanlarnn hayatlarnn detaylarn bilmektedir. Bildiklerini de romanna baaryla yanstmtr diyebiliriz. Roman Tanzimat dnemi toplumunun yaamndan canl kesitler sunmaktadr. Bu bilgiler dorultusunda yazarn yaad dnemden etkilendiini ve bunu eserine yansttn rahatlkla syleyebiliriz. 3- Bu romanda beni en ok etkileyen blm; Dilberin eve dndkten sonra dayak yemesi ve a braklmasdr. Bu durum insann yaayabilecei en zor durumlardandr. 4- Resim aada: 5- Sergzet romannda mekan: a. Mustafa Efendinin Kona b. Yal kadnn evi c. kinci kez satld ev olan Asaf Paa Kona d. Msrda ki konaklar vs. Romanda zaman kesin olarak bilinmemekle birlikte daha ok, gece gndz gibi genel zaman aralklar kullanlmtr. 6- Metinde ki kiiler, zaman ve mekan bir araya gelerek romann byk olaynn ortaya kmasn salamaktadr. Kk olaylar bir araya gelerek byk olayn olumasna vesile olmulardr. B) Sergzet romannda kii zaman ve mekan arasnda uyumsuzluk yoktur. 7- Dilber Kafkasyadan getirilmi bir esir kzdr. Hrriyeti elinden alnm bu masum kz Arap halayk Telavet tarafndan srekli dvlmektedir. Memleketini ve annesini zleyen dilber bir gece evden kam yal bir kadn tarafndan baygn halde bulunmutur. Yal kadn acyarak dilberi evine almtr. Merhametli bir kadn olan bu yal insan onu Mustafa Efendiden satn alarak zgrlne kavuturmak ister. Ancak bu istei geri evrilir. Dilber tekrar eski evine getirilmi sonra da birka kiiye daha satldktan sonra kendini Msrda bulmutur.daha fazla esir hayatna dayanamayan
kzcaz kendini Nil Nehrinin sularna brakarak intihar etmitir. 8- Tema: Esarettir. Sergzet macera anlamna gelmektedir. Romanda da dilberin esir hayatndan kurtulmak iin verdii mcadele ve yaad maceralar anlatldndan kelime anlam ile tema arasnda bir balant olduunu syleyebiliriz. eitli alternatifler her zaman vardr. Misalen: Kafkas Kz, ile, Dilber vs balklarda romana koyulabilir. 9- Romanda kle ticareti ve esir hayat anlatlmaktadr. Bu durumu gnmzle eletirmeye alamayz nk gnmzde kle ticareti yok denecek kadar azdr. 1. Etkinlik: Eser realizm akmn etkisinde yazlmtr. Kiiler olay olay rgs ve mekan realist zellikler gsterirken yer yer romantizm akmnn zellikleri d grlmektedir. 10- Toplumu oluturan en kk birim aile olduundan aileyi etkileyen her olay toplumu da etkiler. Bu yzden eserlerde aile hayat n plandadr. 11- Anlatc lahi bak asna sahiptir. 3. Tekil kii azndan anlatlmtr. Anlatc Dilberin bandan geenleri kiilere mdahale etmeden tarafsz bir ekilde anlatmtr. 12- Evet ierir. Yazar sosyal sorunlarn varln iaret ederek toplumu bu konuda bilinlendirmek istemitir. B) Tanzimat dnemi romanclar genellikle halka ders vermeyi amalamlar. Toplum iin sanat anlayn benimsemilerdir. 13- Sergzet roman iin: dil daha sadedir, olaanst olaylar yoktur, halka hitap eden bir eserdir. Seciye yer verilmemitir. (seci: dzyazda kelimeler arasnda ki kafiyeye verilen addr) 2. Etkinlik: Pas (buray defterime yazmamm, bir yerlerden bulabilirsem buraya eklerim.) 14- Sami Paazade Sezai: a. Sanat toplum iin anlayn benimsemitir. b. yi bir hikaye yazardr. c. Yazd hikayelerde realizmin etkisi grlr. d. Romantizme uygun iirler yazmtr. e. Sade bir kullanmtr f. Modern hikayenin kurucusudur. B) yazar konakta bymtr. Bu yzden konak hayatn, buralarda alan insanlarla iverenler arasnda ki ba iyi bilmektedir. Burada da grld gibi yazar kendi deneyimlerini toplumu etkileyen bir olay zerine kurgulayarak yazmtr .
Sayfa 61 soru 1.a:Metnin olay rgs u ekildedir. -Canan'n satn alnmas -Felatun Bey'in Polin'i ile birlikte olmaya balamas -Canan'n Rakm'a ak olmas -Rakm'n Felatun ile karlamas -Jozefino'nun Rakm'n evine gelmesi -Felatun'un mutasarrf olmas -Canan'n iyileip evlenmesi -Rakm'n Canan'la evlenmesi 1.b:Yazarn grlerini belirtmesi roman teknii asndan byk bir kusurdur.Yine yazarn bu tarz mdahaleleri okuyucuya eitme amac gtmesi,olay rgsn ekillendirmi
2.uygundur.O dnemdeki mirasyedi tiplerin batl yaam tarzn benimseyip romandaki olaylarla karlamas uygun 3.Belirli davranlar sergileyip evreyi etkiliyor.Tiptir. Karakter zmleme tablosu Felatun bey mirasyedi Mirasyedi olmasu uar olmasna sebep olmu kendini brakmtr yoktur ben olsam byle uar davranlar sergilemem Gerek hayatta var(alt alta yazdm arkadalar srayla yazn) Rakm Efendi alkan Kiiliinin glenmesini salam Daha dikkatli davranmakta Can,Canan ve Jozefino zerinde etkili Bende onun gibi davranrdm var Canan Sevgisini saklayan zgrl alnm aresiz kalmakta Yok Ben olsam sevgimi saklamam Var Jozefino Dost canls birisi Etkisi yoktur Olaylar karsnda bir tavr sergileyememi yok Gerek hayatta var Soru 4:Ftr apkal olan(sol taraftaki)Batl yaamn temsilcisi Felatun Fesli olan(sa taraftaki)Geleneksel yaamn temsilcisi Rakm Soru 5: Dou bat atmas tema:yanl batllama Soru 6:Rakm Efendi ile Canan Romantizmi en iyi ifade eden kahramanlar.Rakm'n geleneklerine Bal yaps Canan'n ak Romantizmle rtt Soru 7:Yanl batllamadr.Kendi milli kltrn brakp Batya kr krne bal insanlar gnmzde mevcut soru 8:yapmamm Soru 9:a.Okuyucuya bilg vermek amalanm.ermektedir b.Roman halk eitmek,onlara ders vermek iin kullanlabilecek bir aratr.Sanatta fayda n plandadr.Romann halka hitap etmesi sebebiyle konuma dili unsurlaryla sade bir dil kullanlmtr. 11.Dnemin sosyal bir sorununu yanstmas romann tarihi bir belge deeri tamasn salar
12.a)Ahmet Mithat Efendi
-Tanzimat dneminin en nemli yazardr -Toplumsal konular ilemitir -Sade bir dil kullanmtr -Tanzimat dneminde en ok eser veren yazardr -Gen edebiyatlar etrafnda toplamtr 12.b)Halk eitmeyi amaladndan sade bir dil kullanm
Anlama yorumlama 1.Roman olmas,sade bir dil kullanlmas dnemiyle ilikilendirilir 2.Ayn temay ilemelerine ramen eserlerin farkll;sanatnn kendi slbuyla yazmas 3.Sergzet ve Felatun Bey ile Rakm Efendi romanlar anlatmaya bal edebi metinler olmas ve olay evresiinde gelimesi dolaysyla destan,masal,halk hikayesi ve mesneviyle ilikilendirilebilir 4.Destan,masal,mesnevi mekan ve zaman zellikleri bakmndan ayn Hayali ve olanst mekanlara sahip,belirsiz zaman ifadeleri var Romanda ise:gereki betimlenmi mekanlar,belirli ve dolayla zaman ifadeleri 6.etkinlik Teknik bakmdan zayf hikaye ile roman aras biryere sahip.Dil sade.Romanlarda amahalk bilinlendirmek ve eitmek olduundan sanatsal ynn geri planda kalmasna neden olmu lme ve Deerlendirme 1) Y D D 2) -lahi bak as -Romantizm,realizm 3)divan-masal yant-E 4)Destandaki mekanla romandaki mekann ortak yn yapy oluturan unsur olmasve olaylarn yaand yeri gstermesidir farkllk ise destanda olanst mekanlar varken romandaki mekanlar gerekidir SAYFA 65 - 70 ARASI (air Evlenmesi) p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal { margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: 12pt; font-family: "Times New Roman"; }div.Section1 { page: Section1; } Hazrlk almalar 1.Tiyatro byklerin mektebidir ve tiyatro bir ahlak messesidir ifadeleri tiyatronun eiticilii ve bilgilendiriciliini ifade etmek iin sylenmitir. 2.Geleneksel tiyaro : Yazl bir metne dayanmayan doalama olarak ve herhangi bir sahne yaps gerektirmeyen ounlukla yanl anlamalar zerine kurulu karagz, meddah,orta oyunu ve ky seyirlik oyunlarndan oluan kkenli orta asyaya dayanan tiyatrodur.Modern tiyatro : Yazl bir metne dayanan sahne yaps olan dram, trajedi, ve komedi gibi trlere ayrlan Yunanistandaki Dionysos enliklerine dayanan
tiyatrodur. 1,2,3. etkinlikler hari 1. sorudan 11.ci soruya kadar metinle ilgili tm sorularn cevaplarn bulabilirsiniz.. nceleme 1.Metnin temsilinde rol alan rencilerle temsil ettikleri kiiler arasnda kurmacann snrlar iinde bir gereklik sz konusudur. 2.Tiyatroda anlatlanlar Tanzimat dneminde grc usulyle evlilie bir eletiri nitelii tad iin dnemin gerekliiyle ilikilidir. 3.air Evlenmesi adl tiyatro eseri dneminde yaanan gereklikler zerine kurulu olduu iin tarihi bir belge nitelii tamaktadr. 4.Bu sorunun cevab size kalm. 5.Karekterin tipin en belirgin zellii nedir ? mtik bey: heyecanl aceleci birisidir Ziba dudu: Saf mizal birisidir. Habbe Kadn: ak szl birisidir Ebullaklaka: frsat bir kiidir Karekterin tipin olaylar karsndaki tavr nedir ? Mtak bey: armaktadr. Ziba dudu: armaktadr. Habbe Kadn: armaktadr. Ebullaklaka: Fayda gzetmektedir. Karekter tip eserden karldnda eserin ieriinde ve yapsnda deiiklik olur ? Mtak bey : yap bozulur Ziba dudu : yap bozulur Habbe Kadn : yap bozulur Ebullaklaka : yap bozulur Sosyal ortam ve evrenin bu karekterler zerinde etkisi var m ? Mtak bey: vardr Ziba dudu: yoktur Habbe Kadn: yoktur Ebullaklaka: yoktur Bu karekterin tipin dier karekterler zerinde etkisi varmdr ?
Mtak bey: yoktur Ziba dudu: yoktur Habbe Kadn: yoktur Ebullaklaka: yoktur Bu karakter/tipin yerinde olsaydnz olaylar karsnda nasl davranrdnz? Kiiden kiiye fark eder. (bu sorunun cevab size kalm biey.) Metnin yazld dnemde ve gerek hayatta bu eserdeki karekter tip gibi davranan biri olabilir mi? Mtak bey: olabilir Ziba dudu: olabilir Habbe Kadn: olabilir Ebullaklaka: olabilir 6.Mekanla ilgili ifadeelr yoktur. Fakat yaanan olaylardan hareketle mekann Mtak Beyin evi olduu anlalmaktadr. Bu bakmdan mekann gereklikle ilikisi vardr. 7.Verilen emaya gre olayalr belli bir zamanda belli bir mekanda ve belli bir kiiler arasnda yaanr. 8.Noktal yere : "modern tiyatro" yazn.
9.Eserde konuma dili zellikleri grlmektedir bu zellikler yazarn halka hitap ettiininde bir gstergesidir. 10.air Evlenmesinin temas olan grc usul bugn de varln devam ettirmektedir. Fakat eski dnemlere oranla bugn grc usulnn daha da azald grlmektedir. 11.inasi, Fransz airlerinden manzum olarak yapt ilk ve basit tercmeleri, 1858'de Tercme-i Manzume adyla yaynlad. Bunlar, Bat iiri hakknda Trk okuyucusuna ilk bilgiyi veren ok kk denemelerdi. inasi, bu denemelerden nce ekil bakmndan deilse de anlay bakmndan Divan iirinden tamamyla farkl denemelerini yapm bulunuyordu. 1849-1858 arasnda Mehmet Reat Paa'ya yapt drt kaside, eski kalplar krarak, Batl sistemin edebiyatmzdaki ncln yapyordu. inasi, gelecein aydnln Bat'da; Bat'nn temsilini ise Fransa'da grm bir aydnd. Dnsel etkinliklerinin ilerici bir fikire dnmesini salayan Avrupa gidilerinin ona etkisi ne kadar olursa olsun; inasi gibi yenilie nc bir insan bile "duygular" ynnden hala Douludur. Tanzimat dneminin genel zellii olarak aydnlarmz; her ne kadar fikren Bat'y destekleseler de duygular onlar hep Doulu figrlere sevk etmitir. Bunu bu dnemin nemli kiilerden Ziya Paa'da daha da iyi grebiliriz. Bat slubuyla yazlm olan "air Evlenmesi", buna ramen yine de iinde geleneksel trk tiyatrosu etkisi tamaktadr. Eski ile yeni, dou ile bat arasnda bir kpr olma niteliine sahiptir. Grc usul evlilii, halk diliyle ve yine toplumdan seilmi karakterler ile eletirel
boyutta incelemi olan "air Evlenmesi" bu adan baknca bat tiyatrosunu sadece teknik adan rnek aldn gstermektedir...inasi, bu yeni teknii Trk tiyatrosuna sokabilmek iin, Trk toplumuna ve seyircisine yabanc olmayan bir konuyu alkn olunan oyun kiileri araclyla ele almtr. "air Evlenmesi", geleneksel trk tiyatrosunun aksine serim-dm-zm ksmlar bulunan bir olay dizisi zerine kurulmutur.Bu anlamda "air Evlenmesi", Trk toplumuna ait tresel bir olay bat teknikleriyle birletirerek bir ilke imza atmtr. Daha nce de yazlm olan oyunlarn varlndan sz edilse de, "air Evlenmesi" ilk Trk tiyatro oyunu olarak kabul edilir. sayfa 73 4.etkinlik 1-a)efika ile atann birbirini sevmesi,tahire hanmn efikay pasaya vermek istemesi,halil beyle tahire hanmn dialogu,efika ile tahire hanmn dialogu,sefikann pasayla evlenmeyi kabul etmesi,efikann verem olmas,atann bunu renmesi ve zehir imesi,efika ile atann lm... b)efika ile atay evlendirirdim.nk birbirlerini sevdikleri iin aralarnda sorun olmazd.olaylar bunun zerinden ynlendirirdim. 2)tanzimat dneminde de yasanlabilecek olay vardr. 3)mekan kesin belli deil ama mekan evin odas olarak alnabilir. 4)kiiler deitiinde eer karekter zellikleri deiirse anlamda deiir. 5)bence kurulabilir.cnk tanzimat dneminde pasann olmas rnek olabilir.dnemin zihniyetini yanstr.o dneme uygun bir eserdir. 6)birinci kutucuk---(halil bey-anlaysl modern.) (tahire hanm-anlayssz.)(sefika-fedakar) ikinci kutucuk---(halil bey-kznn atayla evlenmesini istemitir)(tahire hanm-kzn sevmedii bir adamla evlendirmeyi istemitir)(sefika-babasnn borclar iin pasayla evlenmek istemitir) nc kutucuk---(halil bey-etkilememitir)(tahire hanm-etkilememtir)(sefikaetkilememitir) drdnc kutucuk---(halil bey-yok)(tahire hanm-sefika zernde etkisi var)(sefika-yok) besincikutucuk---(halil bey-kz atayla elendirirdim)(tahire hanm-bu sekilde davranmazdm)(sefika-sevdiim kiiyle ewlenmek isterdim) altnc kutucuk---(halil bey-ewet)(tahire hanm-kt biri olabilir)(sefika-olabilir) 5.etkinlik-grc usulyle evlenmeyi ilemitir.ama yanls bir yntemdir.halk bilgilendirmek amacyla yazlmstr. 7)Zavall cocukta betimleme cok yaplmstr.karekter yer alr.sair evlenmesinde tipvardr.sair evlenmesinde komedi tarz ilenmitir.zavall cocukta dram ilenmitir.zavall cocukta dil sade.sair evlenmesinde dil ardr. 8)Dou-bat atsmas vardr. 9)Eserlerinde romantizm akmn kullanr.vatan sairidir.edebiyatta hrriyet kavramn kullanan ilk sair.en cok nesirleriyle tannr.tanzimat edebiyatnn en hareketli ve en heyacanl ismidir. sayfa75 1-Mtak yerine k olabilir. 2-Geleneksel trk tiyatrosunda kullanlan unsurlar modern trk tiyatrosunda da kullanlmstr.ilerki zamanlarda ise bu unsurlar kullanlmamstr. 3-Bir metne dayanmas,deimeyen konularn kullanlmas. 4-Sahneler aras gecite sair evlenmesi zordur.zavall cocuk daha kolay sahnelenir.
sayfa 76 1-D,D,D 2-Halk eitmek,geleneksel trk ,modern. 3-E
SAYFA 75 - 76
Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1195.
SAYFA 76 - 83 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1163.
SAYFA 91 - 92 - 93 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1163.
SAYFA 93-94-95 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1178.
SAYFA 98 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1163.
SAYFA 100-101-102 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1163.
SAYFA 102-103 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1163.
SAYFA 108 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1163.
Sayfa 108 - 109 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1162.
Sayfa 112 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1164.
Sayfa 113 - 114 - 115 - 116 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1164.
Sayfa 117 - 118 - 119 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1196.
lme ve Deerlendirme 5. soru (sayfa 119) Hikye ve romanda teknik ynden gelime gzlenir. Ksa hikye, bu dnemde edebiyatmza girer. Hikye ve roman edeb bir izgiye ular. Batl anlamda Trk roman bu dnemde yazlr. Roman teknii modern ve salamdr. Olaylarn rgs, ilenii ve konumalar baarl bir biimde verilir. Eserde, yazar kiiliini gizler. Psikolojik romann ilk rnei, bu devrede grlr (M.Rauf, Eyll). Kiilerin ruh durumlar anlatlr ve zmlenir; sosyal hayat tasvir edilir. Gerek hayat sahnelerine yer verilir (H. Cahit, Hayl iinde). Hayatta grlen ve grlmesi mmkn olan olay ve kiiler anlatlr. Tip yaratmada, tasvir ve portrelerde baar salanr. Realist ve natralist izgiye yaklalr. Realizm ve natralizm vb... edeb akmlar rnekleriyle birlikte edebiyatmza girer.
Romanda romantizmin etkisi belirgin biimdedir. Zamanla realizme ynelme balar. Roman iinde yaanlan toplum yaants dile getirilir. Batya ayak uydurma yolundaki abalar, romana konu olur. Sanatnn yol gsterici olduuna inanan romanclar, batllama srecinde kendilerine gre uygun bulduklar rnekleri romana sokarlar (H. Ziya, Ak Memnu), Romanda, sosyal davalara yer verildiine rastlanmaz. evre zelliklerinden ve milli konulardan yoksundurlar. Konularn stanbul'daki sekinler tabakasndan -zellikle- batl evrelerden alrlar. Bu nedenle "Salon edebiyat" oluturduklar ne srlr. Aydnlar iin yazm olmalar, halktan uzaklamalarna neden olur. Klsik vak'a hikyesi, Halit Ziya ile doruk noktaya ular. Hikyeler, orta halli ve yoksul insanlar konu edinir; stanbul'un dna klr (H.Ziya, Bir Yazn Tarihi...) Hayl krkl, znt ve baarsz aklar, hikye ve romana giren belirgin temalardr. Hikye ve romanda realizme gei, gzlemi getirir, hayli ikinci sraya iter. Yazarlar, realizmin ve natralizmin etkisinde kalrlar. Kadna zel ilgi, bu dnemde grlr. Kadn; ev ii romanlarndaki kadn tipleri ve kadnlara ait eyalarn tasviri gibi deiik ekillerde ortaya kar. ahs ve mekn tasvirlerinde slp sanatl ve ssldr. Roman ve hikyelerin dili, slbu kusurludur. Ssl ve sanatl anlatm tutkusu ileri ldedir. Estetik uruna Arapa ve Farsa kelime ve tamlamalar, hikye ve romanda geni lde vardr. slp anlay ve aray, Trkenin kimi zaman anlalmaz hle gelmesine sebep olur. ikizli, zl ve drdzl tamlamalarla oluturulan kullanmlar, karkla neden olur. Fransz dilinin etkisiyle Trkenin sz dizimi genilik kazanr. Cmlenin eleri yer deitirir; bazen cmleler yarda braklr, kesik cmlelere yer verilir. Cmleler istee bal olarak ksalr ve uzatlr.
Ak- Memnu Konusunun Cevaplar Sayfa 120 - 121 - 122 - 123 - 124 - 125 - 126 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1163.
Sayfa 131 - 132 - 133 - 134 - 135 - 136 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1162.
Sayfa 136 - 137 - 138 - 139 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1163.
Sayfa 142 - 143 - 144 - 145 - 146 - 147 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1199.
Sayfa 150 - 151 - 152 - 153 - 154 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1199.
Sayfa 154 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1211.
Sayfa 163-164-165-166-167'nin Cevaplar Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1201.
Sayfa 168-169 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1199.
Sayfa 169-170-171-172 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1600x1209.
Sayfa 173-174 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1162.
Sayfa 175-176-177'nin Cevaplar Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1162.
Sayfa 177-178-179'un Cevaplar Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1162.
Sayfa 180-181-182-183-184-185 Aadaki resim kltlmtr. Buraya tklayarak bytebilirsiniz. Resmin orijinal boyutlar 1599x1162.
Sayfa 184 1)2)Hikayede anlatlanlar tarihi bir olay zerine kurulduu iin karlalabilecek olaylar deildir.Hikayenin tarihi bir olay anlatmas evrensel ynn,Trk tarihine ait bir olayn anlatlmas ise yerli ynn gsterir. 3)Kzl Elma Neresi adl hikayedeki Kiiler: -Kanuni sultan sleyman -mahmut -ahmet paa -hadm ali paa -sokullu mehmet paa -haydar paa -ayas paa -skender paa -Fakih -Garip -yenieri askeri -Bostanc
Sayfa 185 1. Etkinlik= 1. grup : Kzl Elma Neresi adl hikayedeki Kiiler olay rgsne bal olarak yapy oluturan unsurlardr.Bu bakmdan olay rgsnn birbirine balanmasnda kullanmlardr. 2. grup :Kiiler olay rgs evresinde btnlk salama bakmndan birbiriyle ilikilidir. 4.a)Yazarn anlatt kiilerle karlamas mmkn deildir. b)mer Seyfettin'in bu kiileri semesi milli bir konuyu dnemin zihniyetine uyarak anlatmak istemesidir. 5)Hikayedeki temel atma halk-devlet zerine kurulmutur. 6)Hikayenin temas , Kzl Elma'nn neresi olduudur.Tema ile hikaye ad ayndr. 7)Hikaye ilahi bak asna sahip,hereyi bilen , olaylardan haberdar olan anlatc tarafndan anlatlmaktadr. 8)Anlatc anlatmda, tasvir ve tahlilde doal dili,edebi dil haline getirerek kullanmtr. 9)10)Kzl Elma, trk milleti iin fethedilcek son yer ise fetih tarihinin bitmesiyle modern dnya iin bilimsel ve teknik alanda varlacak son nokta olarak saylabilir. 11)Kzl elma neresi adl hikayede milli bir konunun ilenmesi,Milli edebiyat dneminin zihniyetiyle ilikilidir. 12)Kzl elma neresi adl hikaye Maupassant tarz hikayeye gre yazlmtr. nk yazarn amac olay anlatmak , olay zerine kurmaca bir metin oluturmaktr. 13) mer Seyfettin (1884-1920) Trk edebiyatnn en ok okunan hikaye yazardr. Asker ve retmendir. Trk ksa hikayeciliinin kurucu ismidir. Ayrca edebiyatta Trklk akmnn kurucularndandr. Trkede sadelemenin savunucusudur. Ksa mrne ok sayda eser sdrmtr. En tannan eseri "Kaa" isimli yksdr. 1884 ylnda Gnen'de (Balkesir) dodu. Hatko erkezlerindendir. yi derecede Adige dili konuurdu. Yzba mer evki Bey'le, Fatma Hanm'n ikisi kk yalarda len drt ocuundan birisidir. renimine Gnen'de bir mahalle mektebinde balad. mer evki Bey'in grevinin nakli dolaysyla Gnen'den ayrlan aile nebolu ve Ayanck'tan sonra stanbul'a geldi. mer Seyfettin, nce Mekteb-i Osman'ye, 1893 ders yl banda da Asker Baytar Rtiyesi'ne kaydedildi. Bu okulu 1896'da tamamlayarak Edirne Asker dadsi'ne devam etti. 1900'de dad'yi bitirerek stanbul'a dnd. Burada Mekteb-i Harbiye-i ahne'ye balad. 1903 ylnda Makedonya'da kan karklk zerine "Snf- mstacele" denilen bir hakla imtihansz mezun oldu. mer Seyfettin, mezuniyetten sonra piyade astemeni rtbesiyle, merkezi Selanik'te bulunan nc Ordu'nun zmir Redif Tmeni'ne bal Kuadas Redif Taburu'na tayin edildi. 1906'da zmir Jandarma Okulu'na retmen olarak atand. Bu, mer Seyfettin iin nemlidir; zira bu vesileyle zmir'deki fikr ve edeb faaliyetleri takip edecek ve bunlar ierisinde yer alan genlerle tanacaktr. Nitekim bat kltrn tanyan Baha Tevfik'ten Franszca bilgisini artrmak iin tevik grd; Necip Trk'den ise sade Trke ve mill bir dille yaplan mill edebiyat konusunda nemli fikirler ald.
mer Seyfettin Ocak 1909'da Selanik nc Ordu'da grevlendiridi. Selanik'te kmakta olan Hsn ve iir dergisinin ismi Akil Koyuncu'nun istek ve srar zerine Gen Kalemler'e evrildikten sonra 11 Nisan 1911'de mer Seyfettin'in Yeni Lisan isimli ilk bayazs imzasz olarak yaymland. Gen Kalemler yaz heyetini oluturanlar Balkan Sava'nn balamas zerine dalmak zorunda kald. mer Seyfettin yeniden orduya arld, Yanya Kuatmas'nda esir dt. Nafliyon'da geen 1 yllk esareti srasnda srekli okumutu. "Mehdi", "Hrriyet Bayraklar" gibi hikyelerini bu dnemde yazd. Hikyeleri Trk Yurdu'nda yaymland. Esareti sresince gerek okuyarak, gerekse yaayarak yazarlk hayat iin nemli olacak tecrbeler kazand. mer Seyfettin 1913'te esareti bitince stanbul'a dnd. 23 Ocak 1913'te Enver Paa'nn organize ettii Babali Baskn'na katld. Daha sonra askerlikten ayrld, yazarlk ve retmenlikle hayatn kazanmaya balad. Trk Sz dergisinin bayazarlna getirildi ve burada Trk dncenin szcln yapan yazlar yazd. 1914 ylnda Kabata Sultanisi'nde retmenlik grevine balad ve bu grevini lmne kadar srdrd. 1915'te ttihat ve Terakki Frkas ileri gelenlerinden Doktor Besim Ethem Bey'in kz Calibe Hanm'la evlenmitir. Bu evlilik Gner isimli bir kz ocuuna ramen bozulunca tekrar yalnzlna dnd. 1917'den lm tarihi olan 6 Mart 1920'ye kadar geen zaman birok ac ve skntya ramen verimli bir hikyecilik dnemini iine alr. Bu dnemde 10 kitap dolduran 125 hikaye yazd. Hikye ve makaleleri Yeni Mecmua, air, Donanma, Byk Mecmua, Yeni Dnya, Diken, Trk Kadn gibi dergilerle Vakit, Zaman ve fham gazetelerinde yaymland. Bir yandan retmenlik yapmay srdrd. Hastal 25 ubat 1920'de artnca yazar, 4 Mart'ta hastahaneye kaldrld. 6 Mart 1920'de hayata gzlerini yumdu. nce Kadky Kudili Mahmut Baba Mezarl'na defnedilir. Daha sonra mezar buradan yol geecei veya araba garaj yaplaca gerekesiyle 23 Austos 1939'da Zincirlikuyu Asri Mezarl'na nakledildi. En yakn arkada Ali Canip Yntem, onun hayatn ve mizacn anlatan, en kuvvetli hikayelerin ieren mer Seyfettin ve Hayat adl bir kitap yazd ve bu kitap 1935 ylnda yaymland. Ksa bir sre sonra da btn hikyeleri bir kitap serisi halinde baslmtr ve bu hikayeler gnmzde de okunmaktadr. 2. Metin Sayfa 191 1)2)Hikayede anlatlanlar gnlk hayatta karlalabilecek trden ,sosyal gereklii olan olaylardr.iilerin kt artlarda altrlmas konusu hikayenin evrensel,hikayedeki olaylarn Bursada yaanmas ve bursann yaantsndan sahneler sunmas ise yerli ynn gsterir. 3)Karakter/Tip Tablosu : Karakterin tipin en belirgin zellii nedir? Hasip Efendi:vicdanna hkmedemeyen birisi
Fotika:aresiz Papaz:efkatli Saatizade Hidayet Bey:acmasz Karakter tip olaylar karsnda nasl bir tavr sergilemektedir? Hasip Efendi:vicdann sorgulamakta Fotika:aresizdir. Papaz:vicadanen rahatszdr. Saatizade Hidayet Bey:umursamazdr. Sosyal ortam ve evre bu karakteri tipi nasl etkilemitir? Hasip Efendi:vicdanna sz geirememesine neden olmutur. Fotika:lmne sebep olmutur. Papaz:vicdanl olmas ynyle etkilemitir. Saatizade Hidayet Bey:umursamaz, rveti olmasyla etkilemitir. Bu karakterin tipin dier karakterler zerinde etkisi var mdr? Hasip Efendi:var Fotika:var Papaz:yok Saatizade Hidayet Bey:var Sizce gerek hayatta bu karakter tip gibi davranan biri olabilir mi? Hasip Efendilabilir Fotikalabilir Papazlabilir Saatizade Hidayet Beylabilir 4)yazarn yaad dnem itibariyle anlatt kiilerle karlamas mmkndr.yazarn hikayesinde bu kiileri semesi,topluma ve toplumsal konulara yneldiini gsterir. 5)Temel atma maddiyat-maneviyat zerine kurulmutur.hikayedeki tema ise vicdan muhasebesidir.hikayenin temas ile hikayenin ad ,vicdan muhasebesine kaynaklk eden hakk- skuttur. 6)ipekbcekilii ve iilii n plana karlmtr.bu durum anadolunu ii manzarasn gzler nne sermektedir. Sayfa 192 7)yazar anlatmda, tasvirde ve tahlilde , dile szckleri kendi anlamlar dnda kullanp, mecaz ve benzetmeler yeni deerler yklemektedir. 8)hakk skt adl hikaye yazld dnemdeki fabrika ve ii manzarasn sergilemektedir. 9)Metinde anlatlanlar aradan geen zaman ramen ayn ekilde yaanabilcek olaylar olarak karmza kmaktadr. 10)Hakk skut adl hikaye olaylar zerine kurulu olmas , durum hikayesine gre daha uzun bir zamanda yaanmas,kii kadrosunun kalabalkl nedeniye maupassant tarz hikayeye rnektir. 11)http://tr.wikipedia.org/wiki/Refik_Halit_Karay 12)Anlama Ve Yorumlama
1)Milli Edebiyat dnemi hikayelerinde milli ve toplumsal konular,sade bir dille ve mauppassant tarz hikaye eidiyle kaleme alnmtr. 2)servetifunun dnemi hikayesinde ilenen bireysel temalar,milli edebiyat dneminde yerini konuma dili ve halk syleyilerinin yer ald sade bir dile brakmtr.Milli edebiyat dnemi hikayeleri tarihi bir ilevede sahiptir lme ve Deerlendirme 1)-realizm -refik halit karay -memleket hakiayeleri 2)D 3)E Sayfa 194 b.Roman - Hazrlk 1)2)Milli edebiyat dnemi romanlar , adndanda anlalaca zere milli konular ilemilerdir.Devletin iinde bulunduu felaket ortam bu dncelerin n planda olmasnn sebebidir. Sayfa 197 1)Ateten gmlek adl romanndan alnan metin ,romann serim blmne aittir.Romann temas ilede yemaya hazrlk olmas bakmndan ilikilidir. 2)romandaki olaylar, olaylarn sras ,kiiler, tasvirler , ele alnan tarihsel sreten farkldr.bu olay rgsnn kurmaca olmasndan kaynaklanmaktadr. 3)4)romandaki olay rgsnn ayn konuyu ileyen tarih alanndaki bir eserden farklk gstermesi,romann kurmaca gereklie sahip olmasdr. 5)Sayfa 198 6)Karakter zmleme tablosu : Karakterin tipin en belirgin zellii nedir? hsan:vatansever Aye:vatansever Peyami:vatansever Karakterin tipin romandaki hangi davran karakterini en iyi ifade eder? hepsine fedakarlk yazn Karakter tip olaylar karsnda nasl bir tavr taknmaktadr? hepsine glklere gs germekte yazn... Bu karakter tipin dier karakterler zerinde etkisi var m? hepsine var yazn... Sizce gerek hayatta bu romandaki karakter tip gibi davranan olabilir mi? hepsine olabilir yazn.....
7)romandaki kiiler toplumun farkl kesiminden seilmitir. 8)Romadnaki kahramanlarnSaime hanm dou bat ikilemini yanstmaktadr. dier kahramanlardada milli ynler n plandadr. 9)Metindeki kiilerin zamann,olaylarn deitirilmesi mmkn deildir.bu metnin yap unsurlar arasndaki bozulmaz btnlkten kaynaklanmaktadr. 10)metindeki zaman ile metnin yazld dnem arasnda milli bir konuyu ilemesi asndan bir iliki sz konusudur. 11)ataten gmlek romannn konusu olan milli mcadele ile romann ad yaananlar gz nnde bulundurulsa bir iliki vardr. Sayfa 199 12)yazar tarihi bir gereklii, sanat eserinin konuyu ele al tarzna uyarak kurmaca gereklik haline getirmitir. 13)Metin hereyi bilen, olaylara hakim ihali bak as tarafndan anlatlmtr. 14)yazar kii ve mekan tasvirlerinde,ve olaylar tahlilde dile ykledii yeni deerlerle edebi dil oluturmutur. 15)Verilen ema,olaylarn belirli kiiler tarafndan belirli zamanda ve mekanlarda yaandn bu unsurlarn birbiriyle uyumlu bir btnlk gsterdiini ifade etmektedir. 16)metnin yazld dnemin milli ve milliyeti anlayna uygun olark kaleme alnmtr. 2. Etkinlik: 1. grup= trk edebiyatnda roman geleneine baldr. 2.grup = trk edebiyatnda kurtulu savann tan olan bir yazar tarafndan kurmacann snrlar iinde anlatlm olmas nedeniyle nemlidir. 17)Realizm etkisinde yazlmtr. 18)romann dnemdeki dier romanlarla ortak noktas, milli deerlerin,toplumun sava karsndaki durumunun ilenmesi bakmndan ortak noktalar vardr. 19HALDE EDP ADIVAR 1882'de stanbulda dodu. 9 Ocak 1964te stanbulda yaamn yitirdi. 1901'de skdar Amerikan Kz Kolejinde mezun oldu. retmenleri arasnda Rza Tevfik Blkba ile sonradan evlendii ve ilk kocas olan Salih Zeki de vard. lk yazlar "Halide Salih" takma adyla Tanin gazetesinde yaynland. Balkan Sava yllarnda hastanelerde alt. Gerek bu almalar, gerekse mfettilii srasnda stanbul semtlerini dolamas, ona eitli kesimlerden insanlar tanma frsatn verdi. Gericilerin tepkisinden ekindii iin 31 Mart Olaynda ocuklaryla birlikte Msra gitti. Ayaklanmann bastrlmasndan sonra yurda dnd. 1909'dan sonra retmenlik, mfettilik yapt. Kadnlarn toplumsal yaama katlmas ve eitilmesi iin alan Telii Nisvan Cemiyetini kurdu. 1912de kurulan Trk Ocana katld. 1919'da Wilson Prensipleri Cemiyeti'nin kurucular arasnda yer ald. Ayn yl zmir'in Yunan ordusu tarafndan igal edilmesini protesto iin Sultanahmet Meydannda dzenlenen mitingde yapt etkili konuma byk yank uyandrd. Hakknda soruturma alnca, 1917'de evlendii ikinci ei Adnan Advar birlikte Anadolu'ya geerek Kurtulu Sava'na katld. eitli cepheleri dolat, Mehmetiklere moral ve destek verdi. Kendisine nce onba, sonra da stavu rtbesi verildi. Sava srerken Atatrk ile siyasi gr ayrlna dt. 1917de Adnan Advar ile birlikte yurtdna kt. Fransa ve ngilterede yaad. Amerikada Columbia niversitesi, Hindistanda Delhi slam niversitesinde konuk retim yesi olarak
dersler verdi. 1939da Trkiyeye dnd. stanbul niversitesi Edebiyat Fakltesi ngiliz Filolojisi Krss Bakan oldu. 1950de milletvekili seildi. 4 yl sonra tekrar niversiteye dnd. **mne kadar krs bakanl grevini srdrd. 1910'da yaynlanan ilk roman "Seviye Talip" ile 1911'de yaynlanan ilk yk kitab "Harap Mabetler" edebiyat evrelerinde ilgiyle karland. Romanlarnn kadnlar, Batl bir anlayla idealize edilmi, gl ve kltrl kadnlard. Kahramanlarnn kiiliklerine, ruh yaplarna ve davranlarna nem vererek bu zelliiyle Trk romannda yeni bir adm att. Kurtulu Sava dneminde ulusu, milli duygular ne karan roman ve ykler kaleme ald. "Yeni Turan", ""Ateten Gmlek" ve "Vurun *****ye" bu dnemin eserleridir. En tannm roman "Sinekli Bakkal" yazarlnda olgunluk dnemini gsterir. Bu romanda Sinekli Bakkal mahallesinde yaayan insanlar, aydnlar ve saray evresi gibi 2'nci Abdlhamit dneminin farkl toplum kesimleri canlandrlr. Bu romann yazld yllarda Trkiye bamsz ve Bat yanls bir lke olmay tercih etmiti. Bir yandan da Tanzimattan beri sren Bat-Dou atmasndan kurtulamamt. Halide Edip, "Sinekli Bakkal"da Dou'nun deerlerini bulup karmak, Bat'nn karsna koymak amacndadr. Roman "roman yanyla zayf olmakla" eletirildi. Halide Edip'in ingilizce yazlm incelemeleri de var. ESERLER ROMAN: Heyula (1908) Raikin Annesi (1909) Seviye Talip (1910) Handan (1912) Yeni Turan (1912) Son Eseri (1913) Mevud Hkm (1918) Ateten Gmlek (1923) Vurun *****ye (1923) Kalp Ars (1924) Zeynonun Olu (1928) Sinekli Bakkal (1936) Yolpalas Cinayeti (1937) Tatarck (1939) Sonsuz Panayr (1946) Dner Ayna (1954) Akile Hanm Soka (1958) Kerim Ustann Olu (1958) Sevda Soka Komedyas (1959) aresaz (1961) Hayat Paralar (1963) YK: zmirden Bursaya (Yakup Kadri, Falih Rfk ve Mehmet Asm Us ile birlikte, 1922) Harap Mabetler (1911) Daa kan Kurt (1922) OYUN: Kenan obanlar (1916)
Maske ve Ruh (1945) ANI: Trkn Atele mtihan (1962) Mor Salkml Ev (1963) Anlama Ve Yorumlama: 1)Milli edebiyat dnemi romannn ortak zellikleri: -sade bir dil kullanlmas -yapnn olay rgs , kii , yer ve zamandan olumas -milli ve milliyeti temalar ile toplumsal sorunlarn ilenmesi 2)3)-ateten gmlek romannda anlatlanlar , gnmzde bir felaket annda millet olark neler yapabileceimizi gsteren bir rehber niteliindedir. 4)klasik trk edebiyatndaki ideal olana ulama arzusu,ataten gmlek romannda ideal olana ulama abas olarak karmza kar.
SAYFA 200 : c. Anlatmaya Bal Edebi Metinler Hakknda karmlarda Bulunma 1)Milli edebiyat dnemi anlatmaya bal edebi metinler ve Servetifnun dnemi anlatmaya bal edebi metinler benzerlikler: olay rgs kiiler zaman ve mekandan oluan bir yap farkllklar: YAPI milli edebiyat dnemi:bir farkllk sz konusu deildir. servetifnun dnemi:bir farkllk sz konusu deildir. TEMA milli edebiyat dnemi:milli milliyeti ve toplumsal konular servetifnun dnemi:bireysel temalar DL VE ANLATIM milli edebiyat dnemi:sade bir dil servetifnun dnemi:sanatl ve ar bir dil 3. Etkinlik: 1. grup = hikayelerin yaps ; olay rgs ,kiiler, zaman ve mekandan olumu, toplumsal ve milli temalar sade bir dille ilenmitir. 2.grup =romandada yap olay rgs , kiiler, zaman ve mekandan olumu, toplumsal ve milli temalar sade bir dille ilenmitir.
Sayfa 201 lme Ve Deerlendirme 1)Y,D,D 2)D 3)E 4)Sinekli bakkal = halide edip advar Sodom ve Gomore = yakup kadri karaosmanolu Srgn=refik halit karay SAYFA 203 B. Gstermeye Bal Edebi Metinler Hazrlk Milli Edebiyat dnemi metinlerindede tiyatro dilinin ,halka hitap edildii iin sade olmas gerekir. SAYFA 207 nceleme 1)Kprller adl metnin olay rgs yledir: -yenieri mehmetin esir dmesi -yeni eri mehmetin kars marinin manastra kapatlmak istenmesi -trk gemilerinin kuatma iin gelmesi -yenieri mehmet ile karsnn kurtarlmas -yenieri mehmetin babasnn ortaya kmas -kprl ile morozinin konumas -kprl ile morozinin anlama imzalamas 2)anlatlanlarn metinde getii ekliyle yaanmas mmkn deildir.yazar tarihi gereklii kurmaca gereklik haline dntrmtr. 3)metindeki olay rgs tarihsel gereklie kurmaca gereklik kazandrmak amacyla oluturulmutur. 4)a)Yeni eri mehmet, mari, kprl fazl ahmet paadr. b)metindeki bu kiiler ana karakterler olarak olay rgsnn merkezinde bulunurlar. c)ana karakterler anlatlmak istenen tarihsel gerekliin verilmesinde kullanlan, her ynden idealize edilmi kiilerdir. 5)metindeki kiiler ile metnin yazld dnem arasnda , dnemin milliyetilik akmnn etkisi bakmndan bir iliki vardr. 6)anlatlan olay 17. yyn ikinci yarsnda yaanmtr. 7)metinde anlatlmak istenenlerin yarntl, tasvir ve tahlillerle daha rahat anlatlmas, yazara daha geni bir hareket alan salanmas bakmndan dz yaz halinde kaleme alnmtr. 8)9)Metnin temas trk askerinin kahramanldr.
a)tema tarihsel gereklik bakmndan gereklikle ilikilidir. b)tema , dnemdeki trklk akmyla ilikilidir. SAYFA 208 10)metindeki kiiler yapnn unsurlarndandr.kiileri birinci derece, ikinci derece kahramanlar..... olarak gruplandrmak mmkndr. 11)12)13)Musahipzade Celal Trk tiyatro ve oyun yazar. Asl ad Mahmud Celaleddin'dir. 1935'te karlan Soyad Kanunu gereince Musahipolu soyadn aldysa da Musahipzade Celal diye nl oldu. Babas Gazhane Bakatibi Musahipzade Ali Bey, annesi Ftnat Ecibe Hanmdr. 31 Austos 1868'de stanbul'da dodu. lk tahsilini Firuzaa Sbyan Mektebinde grd. Sonra Tophane'deki Feyziye Rdiyesini ve Sleymaniye Nmune-i Terakki dadisini bitirdi. 1889'da Babali Tercme Odasnda katip olarak vazife ald. Bu arada Hukuk Mektebine devam ettiyse de bitiremedi. Tercme Odasndaki memuriyeti srasnda tiyatroyla ilgilenmeye balad. eitli konaklarda ok defa kendi aralarnda arkadalaryla ortaoyunlar tertip etti. Pekounda bizzat oynad. Ermeni Mnakyan Tiyatrosunun temsillerini devaml olarak takip edince oyun yazmaya kar merak artt. Ahmed Vefik Paann Molire evirilerini inceledi. Sahne teknii meseleleriyle derinlemesine ilgilendi. lk eseri olan Kprller'i kinci Merutiyetten sonra 1912 ylnda 44 yandayken yazd ve ayn yl Mnakyan Tiyatrosunda sahnelendi. Bu piyesini, 1913'te stanbul Efendisi, 1917'de Macun Hokkas, 1919'da Yedeki, 1920'de Kaklar ve baka oyunlar takip etti. eitli vazifelerde bulunduktan sonra skdar Defterdarlndaki vazifesinden 1923'te emekli oldu. Evkaf Mzesine girdi.Cumhuriyetin ilanndan sonra daha ok imkanlara kavuan Musahipzade Celal tiyatro yazmaya devam etti. Arka arkaya tarihi hiciv zelliinde eserler kaleme ald. Hemen hemen btn tiyatrolar Darlbedayi'de ve stanbul ehir Tiyatrolarnda oynand. Ayrca ou bestelenip operet veya arkl komedi olarak sahneye konuldu. stanbul ehir Tiyatrolarnda vazife almas ve oyunlarnn basitlii, eserlerinin devaml oynanmasna yol at. Bylece yaygn bir hret kazand. Musahipzade Celal, gldrme gcnn tesinde bir sanat deeri tamayan eserlerinde, umumi izgisi itibariyle inasi'nin at yerli komedi rn devam ettirdi. Osmanl Saraynn, brokrasisinin, aile hayatnn, dini messeselerin, rf ve adetlerin karikatrize edilmi olan sahneleri, tiyatrolarnn hemen hemen deimez temasn tekil etti. Osmanl cemiyet hayatn, temel dini, tarihi deerleri ve ahsiyetleri, hemen hemen hepsini yanl ve mnferit hadiselere dayandrarak gln tavr, jest, kyafet ve tiplerle sahneledi ve alay etti. Musahipzade Celal, 18. yzyldaki baz idari bozukluklar ve din smrcln malzeme olarak kulland. Bunlar temelden bozuk gstererek Avrupa'nn tre komedisi geleneine bal talama, yergi ve komedi unsurlarn kullanarak seyirci zerinde duygu smrsnde bulundu. Dini ve geleneksel deerlerle alay etmesi yznden, halkn tiyatroya kar nefretini uyandrd. Musahipzade Celal'in tuttuu bu yol; Trk tiyatro-sinema sahasnda ve toplum hayatmz zerinde kapanmas
g yaralar at. Kendi tarihine, kltrne, dinine ve geleneklerine dman ve yabanc bir neslin yetimesine sebep oldu. Dil ve slup bakmndan da edebi bir deeri olmayan Musahipzade Celal'in eserleri dikkatsiz, aceleyle ve itinasz olarak kaleme alnmtr. Bu eserlerde dilbilgisi hatalar ve cmle dklkleri pekoktur. Hayatnn son dneminde stanbul ehir Tiyatrosunun Ktphanesinde vazife yapan Musahipzade Celal'in (Son yllarda yazd tiyatronun dnda) bir kitab, nceki almalaryla kyas edilirse, Osmanl tarihine daha objektif, hatta daha bir sempatiyle yaklatn gsterir. Mesela, 1946 senesinde yazd Eski stanbul Hayat adl hatra mahiyetindeki kitabnda Osmanl rf ve adetlerini kinden ve istihzadan (alaydan) uzak bir kalemle dile getirmitir. zerinde pek durulmam ve unutulmaya braklm baz Osmanl rf ve adetlerinin repertuvar olan kitapta, Musahipzade Celal, bizzat yaad veya byklerinden dinledii son iki yz yllk Osmanl aile, hayat, mektep, esnaf tekilat ve adetlerini gnlk hayatn eitli tezahrleri biiminde ilemitir. 13 ubat 1952'de 40. sanat yl jbilesi yaplan Musahipzade Celal, 20 Austos 1959'da stanbul'da ld. Eserleri: Tiyatro trndeki eserleri unlardr: Trk Kz, Kprller, stanbul Efendisi, Lale Devri, Macun Hokkas, Yedeki, Kaklar, Atl Ases, Demirba arl, taat lam, Moda lgnlklar, Fermanl **** Hazretleri, Aynaroz Kads, Kafes Arkasnda, Bir Kavuk Devrildi, Mum Snd, Pazartesi... Perembe, Gl ve Gnl, Balaban Aa, Selma, Gen Osman. 1936'da iki ciltte toplanan 18 oyunundan geni blmler, Orhan Hanerliolu'nun incelemesiyle birlikte 1970'te Musahipzade Celal-Btn Oyunlar adyla yaynland. Aynaroz Kads ve Bir Kavuk Devrildi oyunlar pek Film irketi tarafndan sinemaya aktarld. 1958'de kan bir yangnda Bir Kavuk Devrildi'nin filmi yand. Hatra trndeki eseri ise Eski stanbul Hayat adyla neredildi.
SAYFA 209 5.MLL EDEBYAT DNEMNN GENEL ZELLKLER 1)slamclk = Safahat, Mehmet akif ersoy Trklk =Trklemek, islamlamak, Ziya Gkalp, Trkln Esaslar 2)emaya gre milli edebiyat dneminin kaynaklar , devletin ve milletin varln devam ettirebilmesi iin benimsenen farkl fikir hareketleridir. Sayfa 210 3) Milli edebiyat dnemi ve milli edebiyat dneminden nceki dnem benzerlikler:hikaye roman tiyatro makale fkra ve iir tryle tanzimat dneminde olduu gibi toplumsal konularn ilenmesi farkllklar:
TEMA VE EDEB TR Milli edebiyat dnemi:roman hikaye tiyatro iir makale fkra trleriyle milli ve milliyeti temalar milli edebiyat dneminden nceki dnem:servet i fnun ve fecr i ati dneminde roman hikaye iir trnde bireysel temalar DNCE VE EDEBYAT AKIMLARI Milli edebiyat dnemismanclk islamclk trklk batclk ve realizm milli edebiyat dneminden nceki dnemozitivizm klasisizm romantizm realizm parnazim ve sembolizm DL VE ANLATIM Milli edebiyat dnemi:konuma dili ve halk syleyilerinin bulunduu sade bir dil milli edebiyat dneminden nceki dnem:servet i fnun ve fecr i de sanat, ar bir dil .lme Ve Deerlendirme 1)D,Y,D 2)mer SEyfettin......sade ....maupassant 3)C 4)C 5)D 6)A 7)D 8)B 9)Refik Halit, tasvir ve tahliller bakmndan zengin sanatl bir anlatma sahip , sade bir dille hikayelerini yazmtr.Anadoluyu ve anadolu insannn hayatn eletirel bir dille ilemitir.bunlardan dolay refik halit,trk hikayeciliinin dnm noktalarndan biridir.

11.sınıf Edebiyat Kitabı Tüm Cevapları

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

11.sınıf Edebiyat Kitabı Tüm Cevapları

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SAYFA 11 LME VE DEERLENDRME 1. D,Y,D 2.

sosyal hayattan,siyasi hayattan,dnce hayatndan,teknolojik hayattan

Sayfa 12 Hazrlk almas

sayfa 35 lme ve Deerlendirme 1)d d y

12.a)Ahmet Mithat Efendi

sayfa 76 1-D,D,D 2-Halk eitmek,geleneksel trk ,modern. 3-E

You might also like