Volume 3, Issue 38

Shtator 19 , 2011

Our Words Weekly Issue

N E W L I F E J E T A E R E

SPECI AL POINTS OF I NTEREST: Remember Albania in the years 1994-1996 No Sided articles and no restriction for our members, our guest and our friends. Latest needs for our community and the latest resolutions Our Free Voice through our words.

Shqiperia eshte e bukur. Mbani mend vitet 94 dhe 96 nga Julinda Daci (fq. 10)
Nuk e di pse ajo donte tjua thoshte juve keto gjera, por me qe thoni ju, ate e mori uria dhe pas asaj qe e mori ajo theu ca vecka, ishin bio dhe I bleu pardje ne treg, nje ve sa nje koker molle. Zakonisht hante nga pese te Dielave, por I erdhen si shume kur beri dy nga to ne nje tas te thelle blu per ti bere pla pla pla, I rahu mire e mire ju vuri siper ca djath kackavall, spec e domate shalqin e bostan(jo keto I la per ne fund) pastaj u ul te dritarja me nje kafe dhe shkroi plot tridhjete faqe per librin e saj. Ndryshe nuk do i thonte njeri "Ty han si nje burre", dmth shume. Ne nderkohe bente pak chat mejo nje shoqe, jo nje muhabet, jo pak politike. Vezet I kujtuan Shqiperine e viteve 94/96, vite kur ajo filloi shkollimin atje nga Maqedonia. Ajo I blente ato te fshataret ne treg, dhe mbanin ate pisllikun natyral te pulave qe I benin ato nga jasht njesoj si ajo qe ben sot politika shqiptare. Shtatori erdhi, dhe per ndryshim nga ai I vjetshmi ajo nuk donte te ikte te darka qe shtroheshe per nder te ministritrave shqiptar dhe politikaneve te tjere qe kishin ardhur ketu per takimet qe bejne ato cdo vit me OKB. E cti shohesh ato, me te bukur gje, fytire shkelqier, kollare te mbushura mire dhe me material kualitet, kostumi po ashtu, jane apo sjane pleq fytira u shkelqen dhe pse Jo! Po te ikte, ajo do shikonte tre cerek te vellezerve dhe motrave te saj qe shtrengonin duart njeri me tjetrin dhe me vone do shajne nga mbas. Gjith dallavere kjo dynja mendoi, po bota u ndertua ne keto dallavere. Po poulli! Ai voton, rreh duart kur te tjeret gerhasin dhe ja, ku ja mbyn plot kater vjet te tjera po te njejtet. Sa shume e gezura jam, qe po te takoj edhe njehere shoku KOMANDANT I MADH. Ashtu do I thoshte, dhe ai me domate. E pse te hante ajo ate domate, ajo sberi gje( rrudhi buzet dhe hapi syte), as ai tjetri as edhe ti, po ne do e hanim kush tjeter! Populli pra! Thacin, Ivanovskin, Berishen, Sejdiun, te gjitheketo I kish takuar edhe pse Thaci I iku dhe ne vend te tij vuri Ivanovskin. Po shesin Shqiperine me duart e veta te Greku, te majtet dhe te djathtet, moren mineralet, mos harroni minatoret ne krize vazhdonte diskutimi, gjynah populli I shkrete! Te dy palet bejne qejf ne bote. Ato jane ortak. Ne hapim bisede politike neper tavolina, ne mes te nje tave peshku me garnitura tjera, behemi gjak ne surat ngrejm zerin dhe prishim darken e njerzve te shtepise qe na kane ftuar. Asnjehere mos hap muhabete politike ne nje aheng. Ato marin, ne zihemi. E cna duhet, ne jemi ketu ndersa ato qe vriten dhe kercenohen per nje fjal goje, per ate qe thane dhe ishte e drejte ikin, zhduken. Kujdes! Sa njerez te mire dhe te zgjuar kemi, bashke dhe patriote. Po kush I le ato?....Populli eshte turme, e vrasin. Ato nuk gezojne as pasurine e vet, ja marin me dhune ish Byroja politike. Njeri djal I deputetit komunist, tjetri ish kujdestar I byrose. Sjellin leke nga jasht dhe Brenda, po hajn me thonj njeri tjetrin pastaj dalin bejne darka dhe pazare. Numerojne rruget qe kane bere, dhe asnjehere ato qe kane prishur. As numrat e veta si thone.

I N S I D E T H I S I S S U E :

Iliria
do e perqafonte, gjithe I qeshur

Shqiperia 94-96 Serbia committing crimes Cafo Boga, Sevime Nebija, SYRIHA ADEMOVI, Vasil Tabaku, Gresa Pirana, Pilo Zyba, Faton Mehmeti Laureta Roshi, Fjoralba Brahimaj, Berki, Robert Papa, Xheladin Zeneli, Cun Paluca

Faqe 1-10 Faqe 1-3

si gjithmone doren te supi dhe hajt u pjekshim ne Biligradthoshin te vjetrit me perpara. Pse? Buzeqeshjen nuk e ka te keqe, duket gjithe miresi dhe dashuri qe mund te te haj me vone. Fotografia do dilte ketu, e publikuar."

Faqe 2-3, 4-5

Nje bote genjeshtre politike si andej tek ju dhe ketej nga ne. Aliu, Thaci, Olldashi, Andej nga perendimi, qe I thoni ju MaqeRama e te tjere e te tjereDikush tha qe doni, te kesh frike te futesh ne shtepi nga mund te ndodh nje skandal si ne Kosove

Faqe 5-7 9, 12

Serbia is spraying North of Kosovo with gas-oil By Ahmet N Murati (fq.3)

In june 1999 Serbia has signed agreement with NATO to withdraw all military , policemen and paramilitary forces from Kosovo according to the UN resolution 1244. The resolution itself allowed Serbia to have up to 1000 lightly armed to serve in several point like border crossings, archives and so on. The resolution states that Serbia may have several hundreds but not thausands. In year 2003 the serbian interior minister in one press conference has stated that Serbia has 1500 policemen in service scattered in Kosovo, this is a breach of UN Resolution despite that Serbian government urges to respect UN Resolution 1244 but at same time they do not respect. The paramilitary units have been in Kosovo since ever, personally I have seen some serbians in two distinc locations building homes about 100 meters far from every boundary of the homes of the village. After couple of weeks in these homes there were placed some explosive ordinaces and then in one night the explossion has occured with great material damages but no human casualities. All these deeds to ensure that Serbia has invested a lot in breaking the peace in Kosovo.

Ali Asllani, Vullnet Faqe Mato, Vasil Tabaku, 6-7 Zhorzh Send, Anastas 7,-9, Shuke, Prend Buzhala 10-14

Adresa Anetaresimi

Faqe 14

P a g e

O u r

W o r d s

Deshmite e znj.Durham mbi jeten ne Shqiperi ne fillim te shekullit te 20 nga Cafo Boga (fq11)
e vllait t princit, Mirko Petrovisit, malazeztn bashkpunifilme hercegovina -sit arritn disa fitore dometh-nse kunder turqye, duke i ndje-kur ata deri n Trebinj. Mirpo, Franca, Rusia dhe Austria ridr-hyn dhe krijuan nj komision kufiri q njohu autoritetin sovran t sulltanit turk mbi Malin e Zi,' por q nga an tjetr zgjerbi n fakt territorin e Maht t Zi n Brda dhe n Hercegovin. Ndonse nuk; mundn q ta mbajn territorin e fituarn luft, mala-zezt mund.t ngushUoheshin me faktin se pr Prgjat sundimit t tij t shkur-tr, Princi her t par n histori ata kishin .tashm Danilo punoi pa u lokufinj zyrtar shtetror.. |PR dhiirprtmodernizuarshtetin. e tij t Turqia nuk klshte glsht ne marrdhniet foshnjor dhe per ta br at t njohur me Malin e ZI ndrkombtarisht He hartoi nj ligj per PrmdDanflokishtevetmnj femij, nj taksat q e bente t detyrueshme pr mala- vajz, ndaj prpara nisjes prn Paris, n zezt q t'i paguanin taksa shte-titt tyre 1857, em-roi nipin e tij 18-vje^ar Nikolla dhe q ndshkonte me ashprsisht kdo q si trashgimtar. Ky vendim nuk mund t kapej duke iu br bisht atyre si "tradhtar sfidohej nga askush sepse babai i Nikolls, dhe armik i kombit ton". Nn komandn Mirko, q i kishte siguruar mbshtetje t vlefshme n vitet e para t sundimit, vllait t tij, ishte tashm njeriu m me influenc n Malin e Zi. Daniloja u vra n nj aten-tat n 1860 nga nj prej bashkatdhetarve t tij, n nj fshat pran Kotorit. Ndonse Turqia nuk kishte gisht n kt ngjarje,-marrdhniet mes Turqis dhe Maht t Zi kishin arritur tashm piken kritike. Luftimet e vazh-dueshine e kishin katandisur ushtrin malazeze n nj situat q ajo mbase kishte vetm aq injete sa pr t mbajtur Cetinjn, nse Rusia nuk do t kishte ndrhyr pran Stambollit pr t siguruar nnshlmmin e nj traktar! paqeje n 1862. Kto ds-htime u dhan malazezve nj msimt rndsishm: duhej ta forconin ushtrin prpara se t planifikonin veprjmet m-tejshme kunder turqve. Traktatt i dha mundsin Princ Nikolls q t prforconte Malin e Zi. Me ndihmn serbe, Mali i Zi rriti pro-dhimin e tij t brendshm t arm ve dhe municiorieve si dhe mori 5.000 pushk, topa malre dhe municione nga Serbia. Ofi-cert serb u ftuan pr t prgatitur trupat malazeze numri i t cilave u shtua deri n 17.000. Me besim t rituar nga ushtria e ri-modeluar dhe e fuqizuar nga ndihma financiare e Rusis dhe Serbis, Mah i Zi ishte gati q t hynte n loj pr t'u prballur me "krnznlindore". Serbia dhe Mah i Zi i shpalln s bashku luft Turqis n qer-shor1876. Rusia dukej e gatshme pr t^ przjer n kt konflikt dhe me shpejtsihyrin Bullgari duke ndihmuar bullgart q t krijojn nj kish autoqefle. Ndrkoh q ushtria turke u mund nga ushtria ruse n Bullgari, malazezt ia doln mban t pushtonin qytetin shqiptar t Tivarit dhe disa fortesa n Iiqe-nin e Shkodrs. LuftimetndrmjetRusis dhe Qytetet e Tivarit dhe Ulqinit humbn gati gjysmn e pop-ullsise se tyre t paraiuftes, I kurse Podgorica gati dy te tretaf. Mbreti Nikolla ishte njeri i pamshirshm edhe ndaj popullit t tij. Ai nuk ngurronte t vriste kedo

Remember and Never Forget the Heroes and Victims of 9/11/2001

Open for business and arguments

Will these 3 stay alive in politics????

Who is abusing and stealing their livelihoods'???? For personal Profit and enriching their families on the workers back??

Poezi nga Sevime Kumanova Nebija

Mi hap dyert me lejo te bashkohem me fisin tim Me lejo te shkeli rruget me gure aty ku gjysherit e mi kaluan Mi hap dyert,me jep shprese qe te mundem ta preke truallin tim aty ku shtepite Oj Shqiperia ime mi hap dyert e vendlindjes ta ndjeje aromen e stergjysherve te mi tona shekuj me pare u rrenuan. Me lejo te kaloj mbi keto kodra e male ku te paret e mi gjate luftes marshuan Dua te preke dheun time aty tek porta e betejes ku me jane vrare I tere fisi im sebashku me vellezerit e beses. Oj Shqiperia ime zemra me digjet kam mall te pashuar per ty Perplot dy dekada jame banore e huaj ne nje shtet artificial ku fisin time edhe ketu ma kane vrare Ku shtepite tona I bastisen Ku para syve te mi nenat tona dhe bijte i malltretuan e i torturuan sot,oj Shqiperia ime une jam Shqipetare ne nje vend te huaj. Oj Shqiperia ime jame e lodhur nga padrejtesite Oj Shqiperia ime sot dua te vi tek ti Dua te vdes aty ku te paret e mi kaluan rinine Aty eshte vendi ku shpirti im takon Ti je Shqiperia ime Ti o Kukesi im ku lirshem marr fryme Vetem tek ti o Shqiperia im trupi im do gjene qetesine dhe shpirti im lirin. Mileniume me radhe qofsh e bekuar sebashku me bijte e tu Male te Zi,Kosove,Cameri, Maqedoni Ti oj Shqiperia e Bashkuar Nje lote per nenen Nje zemer e vrare Ku te shkoje fatin ta kerkoje ? Ne kte bote te dhembshme? Ku zemra e nje femiu lendohet! Ku shpirti i nje nene per femiun e saje permallohet! Per nje sekonde ndryshon gjithcka njeher e lumtur por serisht tani me mallengjim O moshatare te mi a e kuptoni se dhembje kam ne shpirte o moshatar te mi a e kuptoni se me shume me dhimbset nena ime se sa vetvetja

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 8

P a g e

Kreshnik Spahiu "Regjistrimi, anti-kushtetues, tek e Athins" (fq.14)

shqyrtoj krkesn pr kushtetueshmrin e ligjit pr regjistrimin e popullsis mbi baza etnike dhe fetare. Jam i gatshm nse Gjykata Kushtetuese shprehet se ligji i servirur nga Athina, q thot se lnia e kombsis shqiptare pr at greke sht kushtetuese, un l detyrn. Por nse arbitri, q sht ndodh nse Gjykata Kushtetuese do t thot se gjith ky proces ka qen anti-kushtetues?, thot Spahiu. Zoti Spahiu tha se regjistrimi n kt form sht krkes e Athins n kmbim t mbshtetjes n rrugn e integrimit t Shqipris n BE. Ai e cilsoi regjistrimin si kriter t 13, i bashkangjitur 12 kritereve t Brukselit pr procesin e integrimit. Spahiu shtoi se parashikimi i gjobs deri n 1 milion lek pr deklarim t rrem, sht fiktiv, pasi nuk sht ngritur nj sistem referencial q do t verifikoj deklarimet nse jan t vrteta apo t rreme. Biseda precipitoi n nj debat t fort mes Spahiut dhe Stavri Markos (gazetar dhe prfaqsues i minoritetit grek) pro dhe kundr regjistrimit mbi baza etnike dhe fetare. Aleanca Kuqezi, jo parti politike Lidhur me akuzat dhe kundrakuzat pr cshtjen e regjistrimit me kryeministrin, Sali Berisha, kreu i Aleancs Kuqezi, Kreshnik Spahiu tha se ndjehet i befasuar me fjalorin e prdorur dhe se ndaj fakteve dhe argumenteve t paraqitura nga Aleanca nuk jan ofruar asnjher kundr-argumente. Zoti Spahiu prjashtoi zrat q flasin pr nj transformim n parti politike t organizats q udhheq. Ai mohoi gjithashtu se pas qendron Presidenti i Republiks. T gjitha kto zra, tha ai, jan intriga q synojn dmtimin e Aleancs Kuqezi. Jam befasuar nga tejkalimi i fjalorit, epitetet e prdorura. Aleanca Kuqezi nuk ka bindje politike. Aleancn Kuqezi nuk e bashkon asgj n bindje politike, antart jan me bindje krejtsisht t ndryshme. N dy forma sht krkuar t dmtohet Aleanca, e para q Aleanca do

M tej lideri i Aleancs Kuqezi tha se kombsia sht shndrruar n nj mall tregu me letra nga kisha dhe certifikata falso dhe shtoi se Aleanca q ai udhheq nuk sht kundr regjistrimit, por kundr prfshirjes n t t dy Ne jemi vetm kundr 2 pyetjeve.; pyetjeve, at pr besimin fetar dhe shteti nuk mund t vij t m pr prkatsin etnike. pyes se cfar feje kam dhe jemi Basti im ka qen ky; nse n fund t kundr regjistrimit mbi baza etnie. Ne jemi vetm kundr 2 pyetprocesit t Gjykats Kushtetuese do jeve. Shteti nuk mund t vij t m t rezultoj q ndryshimi i kombsis Kreshnik Spahiu pyes se cfar feje kam dhe jemi dhe manipulimi ka qen kushtetues Prfaqsues i Aleancs KuqeziG- kundr regjistrimit mbi baza etnie. un do t dorzoj detyrn time. jykata Kushtetuese e hedh posht, Asnj ligj nuk parashikon q n prgjegjsia do t bjer mbi ata q census t futet pyetja pr dekKshtu deklaroi n vijim t fjals s miratuan ligjin e 2003-t, duke larimin e fes dhe etnis, deklaroi tij n Top Story, prfaqsuesi i krijuar precedentin e vetm n Spahiu. Aleancs Kuqezi, Kreshnik Spahiu Europ ku ndryshohet kombsia. duke nnkuptuar procesin gjyqsor n Me kombsin lind, nuk shndrro- Regjistrimi, tek e Athins Gjykatn Kushtetuese q pritet t het, ndryshe shtetsia. Cfar do t

Serbia is spraying North of Kosovo with gas-oil By Ahmet N Murati nga (fq.1 )
of Kosovo. When it comes in In other hand the sending of ministers terms of EU accession of Serbia there are some golden rules so called Criteria of Copenhangen that each aspiring country to join to EU has to have good relationships with neighbouring countries i.e. not to have territorial disputes with neighboring countries. Serbia is persisting that they won't abandon that part, and further more the Russian ambassador Aleksandar Konuzin in Serbia has urged serbians to protect the serbians in northern part of Kosovo.Aleksandar Konuzin - Russian Ambassador to Serbia uring serbians to attack Kosovo.This denotes that Serbia and Rusia are having greater interest of having troubles in Northern in Kosovo i.e. changing of borders that means opening of Pandora's box . Changing the borders in this region denotes that the process will continue and many countries in the region will be reshaped. roadblocks. These roadblocks are indeed roadblocks that Serbia places them in their way to EU. After clearance of International Court of Justice ICJ that unilaterla declaration of Independence of Kosovo hasnt breached any international laws applicable at this time, the deeds that Serbian Tomorrows day is expected to be ignited due to the voices speaking Governloud and clear that serbians will be ment does heavily armed and they would fire are denoted as mixing at anyone who will try to remove in internal affairs in Kosovo, this is a constrain that cant be passed easily to any country that is aspiring to join EU. This denotes that Serbia shouldnt get the candidate status from EU. This is the lesson that they have to learn.

inside of Kosovo's territory means aspiration to grab part of sovreignity

ZANAFILLA E KRENARIS KOMBTARE Nga Anastas S. Shuke (vazhdon)

Toks t Zitinit, jan t mbushur plot me shembuj fjalsh apo shprehjesh sumeriane, analiza historikologjike e t cilave tregon se ato zbrthehen etimologjikisht ose mund t LEXOHEN SHQIP. Ndryshimet fonologjike midis dy gjuhve, Shqip dhe Sumerian jan shum t pakta, shpesh inekzistente. Gjuha Sumeriane mendohet se sht agglutinative ose me fjal q formohen nga bashkimi i fjalve m t thjeshta, dhe pra, nuk pranohet q ajo t jet e lidhur me grupin IndoEuropian. Por.?! Nga studimi i prkthimeve t shkrimeve sumere n anglisht, rezulton se nga leksiku prej afr 700 fjalsh, q n fakt jan shprehje dhe fjali, t gjuhs Sumeriane, t standartizuara deri m sot n fjalort Sumerian-English, t paktn 30-35% zbrthehen n fjal shqip apo lexohen thjesht SHQIP, edhe me shqipen e sotme, kryesisht me dialektet geg, por ka raste edhe at tosk. Ndarja e t ashtuquajturave fjal, n fakt shprehje apo fjali, n fjal m t thjeshta shqipe vrteton se gjuha sumeriane sht agglutinative, por njkohsisht ajo sht edhe Indo-Europiane sepse zbrthehet apo sht e barabart me Shqipen. N kta fjalor Sumerian-English mund t ket edhe przierje me gjuhn e mvonshme semitike Akkadiane e Babilonase, kjo sepse ata vazhduan t prdorin shkrimin kuneiform n tekstet e tyre. Gjithashtu saktsia e prkthimeve t teksteve sumeriane nuk sht e lart edhe sepse baza e prdorur pr fillimin e studimit nga Sumerologt kan qen fjalort e lasht Sumerian Akkadian dhe jo tekstet origjinale Sumeriane. Si e pranojn edhe vet disa prej tyre, mungesa e folsve t gjuhs Sumeriane dhe aritja tek ajo nprmjet filtrit Asiro-Babilonas, si edhe problemet e shkrimit kuneiform kan sjell pasaktsi dhe pasiguri n procesin e prkthimit. Prezenca e shqipes sht plotsisht e dukshme n t gjitha pjest e kulturs materiale e shpirtrore t shkruar n pllakat shumere, si n astronomi e astrologji, n toponime dhe emra zotash, gjysm-zotash, mbretrish e prijsash, n emrtime objektesh, pajisjesh, n fjal t prdorimit t prditshm, prfshir emra, folje, ndajfolje, nyje. etj. Pas konsiderimit edhe t metodave krahasimore t pranuara botrisht, rezulton se: Gjuha dhe Identiteti Shqiptar shtrihen dhe e kan zanafilln n Shum.er, n kulturn m t vjetr t bots, midis 13.000-2.300 vjet BC. Le t analizojm tani provat e prmendura m sipr: 1.Nefilim = N fillim. Do t flasim m tepr pr t sepse dihet se ajo prdoret tepr shpesh, n t folurin e prditshm. Vini re se Zecharia Zitin e ka prkthyer nga hebraishtja e vjetr, Nefilim= ata q u rrzuan. N fakt zbulimi sht br jo duke analizuar studimet apo librat e Zitin, por duke krahasuar versionet shqip dhe anglisht t Bibls t botuara n vitin 2005 e q prputhen edhe me botime t tjera t saj.

Studiuesi dhe shkrimtari i njohur, azerbaixhano-amerikani Zecharia Zitin, ka studjuar kapitullin Zanafilla/(Genesis) t Bibls dhe q aty ka kaluar n kulturn greke, hebraike e deri n studimin e shkrimeve sumere, t cilat, thot ai, shrbyen si burim pr tregimet Biblike. Nga ana tjetr, librat Kronikat e

P a g e

O u r

W o r d s

SHKODRA KA SERBE??? NGA REDAN BUSHATI (fq 5)

do gj! Editoriale t imponuara! Gazeta partiake pro regjistrimit mbi baza fetare dhe etnike, kundr interesave kombtare. Minoritete q lehin pr kinse t drejtn e tyre pr tu vetdeklaruar dhe kundrshtimin e artikullit 20 t ligjit pr regjistrim, i cili parashikon, sipas tij, gjob prej 1000 dollarsh pr dhnien e t dhnave t pasakta! Nj tuf idiotsh, t cilt kan uzurpuar karriget dhe mezi presin t dalin n terren pr t intervistuar shqiptart, tashm nj pjes e tyre t bler nga shkjau serb e shovinizmi grek Sot, kjo sht nj pjes e pasqyrs s realitetit n Shqipri! Ky sht kabllogrami m serioz dhe i rrezikshm i pathn n faqen e Wikileaks, e jo humbja e vmendjes nga disa gjra t tjera t rndomta, q fundja nuk sht se ne shqiptart nuk i kemi ditur. Sinqerisht, me koh pandehja se shum norma morale, por edhe doke e zakone po humbisnin mes shqiptarve. N mars t ktij viti botova nj opinion n gazetn Tema, me titull Na kombtarizoi diktatura, na kombtarizoi demokracia. Sot, ato q e kan lexuar po e vrtetojn nj gj t till. Por nj gj nuk e mendoja asesi, heshtjen e popullit tim. Edhe pse shum shqiptar jan br pjes, kundr regjistrimit t popullsis, prmes nnshkrimit t peticionit t hartuar nga Aleanca Kuq e Zi, prsri sht shum pak, thjesht nuk mjafton vetm ky reagim qytetar. O mjeran, pa kujtoni pakz ato shqiptar t s premts s zez t 21 janarit 2011 q sulmuan kryeministrin! I pyesni t gjith pse protestuat! Me siguri nj pjes ka ardhur qorrazi pas turms, nj pjes pr gjndjen e vshtir ekonomike e sociale, nj pjes pr at e pr kt etj. Ndrsa regjistrimi i popullsis sht shumfish m i rrezikshm se prballja aktuale me situatat e prditshme q ka do familje shqiptare. Regjistrimi i popullsis mbi baza etnike dhe fetare sht nj rrezik historik, rrezik social, rrezik kombtar, rrezik territorial, rrezik asimilues, rrezik nnshtrues, rrezik konflikti n t ardhmen, por edhe rrezik ekonomik, fundja nj armik brenda n shtpi. Ju lutem m tregoni pak se far presioni bri Greqia pr paktin detar! I tha tro vendit ton, Shqipris son t dashur duke i drguar t fala nprmjet dulecave me shok: Mirupafshim MSA, nse nuk nnshkruani paktin detar, pra shitjen e detit. Fatmirsisht, gjykata Kushtetuese e hodhi posht. Mos kujto ti o sylesh q virresh, irresh e prdridhesh e m nxjerr gjoksin e ma fryn si nj pac a dordolec, duke pretenduar se paktin detar e anullove ti me shok! Jo dhe jo, nuk ishim ne, ishte nj njeri i cili u gjend n kohn e duhur n vendin e duhur pr t treguar shitjen e detit n ditn me diell. E ne, ne t heshtur po merrnim pakz rreze dielli Besoni se nse n Shqipri rritet artificialisht numri i minoriteti grek dhe atij serb nuk do t na bjn presion t vazhdueshm?! Eh, madje, ato do t prpiqen t ndrhyjn kudo dhe pr do gj, si me qen n tok t tyre. Obobo! baza etnike dhe fetare, sigurisht m knaq e m ngroh pa mas. Edhe nj pjes e medias po solidarizohet me situatn n fjal. Ato e kuptojn rrezikun e asimilimit. Ato e kuptojn se me kalimin e viteve jugu i Shqipris do t ket m shum shkolla greke se sa shqiptare. Kto qytetar t denj e din mir se gjuha amtare sht dinjitet, ndrsa gjuha e huaj sht kultur, e nse jugu fillon e greqizohet, e sipas ktij surratdhelprs Aleksandar Cotoric, Shkodra do t na flasin serbisht, ather me plot gojn ne kemi humbur identitetin ton kombtar. Shkodra ka shum familje t vjetra qytetare, mes tyre edhe e imja, por po t diskutohet me seciln prej tyre t tregojn se sa serb na paska Shkodra q hert e deri n ditt e sotme. Ato q do t merren me regjistrimin, duhet t ken turp nga vetja. Dijeni mir se Zoti e krijoi njeriun t pastr, qelibar, por ai (njeriu) e ka n dor q t gllitisin nj lug orb t prishur dhe pastaj t vjellin gjith jetn ose t bhet i hajrit dhe njeri me vlera e virtyte. Tundu e shkundu! Jo nga muzika o shqiptar, jo nga moda e jo nga gjrat q ti ke qejf do dit t bsh. Tundu e shkundu se e ardhmja nuk premton pr ty. T ardhmen tnde, ti nuk po e mbron. Fmijt e tu nga heshtja jote, nga rreziku i buks dhe i karriges q mban, nuk jan asgj se sa kur ai t vihet n gar me fqinjt e tij ballkanik apo edhe bashkmoshatart e tij europian e t ndihet koktul e mjeran, pasi nuk di t thot, ve plplit mjerueshm duke thn: kemi qen popull i varfr dhe nuk kemi mundur ti bjm ball presioneve t huaja!. STOP! Stop mashtrimit Nejse, un jam i ndrgjegjshm se ka edhe t prditshm! Stop injorancs masive! Stop shqiptar t mir dhe t devotshm. T mosreagimit pr fatet tona, fatin ton! Stop t gjith ato q jan pro interesave komqeshurs s dalur me vshtirsi nga zorrt e btare, zri rinor i mijra studentve q barkut pr t prshendetur deputetin e zons! kan nnshkruar kundr regjistrimit mbi Stop mjerimit dhe vajtimit, pasi ndodhin ngjar-

Aleksandar Cotoric, nnkryetar i Kshillit pr Marrdhnie me serbt jasht Serbis shprehimisht ka deklaruar do t krkoj nga kuvendi dhe qeveria shqiptare q t mbshtes krkesn e pakicave pr shtyrjen e regjistrimit t popullsis. Serbt kan filluar t interesohen pr nj komunitet serb n rrethin e Shkodrs dhe t bjn emisione pr ta n televizione duke theksuar iden se atje kan jetuar shum serb, por me presion n kohn e komunizmit kan ndryshuar emrat e tyre. Ndjej mllef e neveri dhe uditrisht ksaj radhe nuk krkoj ndjes nga askush! Turp i pashoq! Situat delikate! Heshtje popullore! Servilizm krupndjells! Mendje t ngushta e zemra t liga! Symbyllur dhe spordhjak! Xhahila dhe fodulla! Sahanlpirsa dhe brekshkyer! Hajdut dhe m keq, xhepista! Baballar pusht, m falni pushtetar, q nesr apo pasnesr bijve t tyre nuk kan far modeli edukativ ti japin. Furgona me analist televizionesh, t cilt pr para mohojn e pohojn

Topalli & Rajerson (AMA)

SHBA dush t ftoht Topallit pr Rregulloren e Censusin, spikeres i tronditet karrigia Departamenti Amerikan i Shtetit i bndush t ftoht kryeparlamentares Jozefina Topalli. Gjat nj vizite pune n SHBA, spikerja e Kuvendit u prit n Uashington edhe nga zvendsndihmssekretari amerikan i shtetit Filip Riker. Por uditrisht pr kt takim, nga zyra e zonjs Topalli nuk jepen detaje. Gjithsesi agjencia AMA msoi nprmjet burimeve t saj n SHBA se Topalli sht pyetur pr situatn politike n parlament dhe jasht tij dhe m tepr pr ligjin e regjistrimit si dhe rregulloren e parlamentit. Madje kjo e fundit ka qen tema kryesore e takimit, ku Riker msohet ti ket krkuar shpjegime konkrete Topallit prse ka kaluar nj rregullore t ndryshme nga vendet antare t Bashkimit Evropian. Topalli, ashtu sikurse nxitoi t shpjegonte n rrjetin televiziv VOA, tha se edhe SHBA-t e kan votimin e hapur dhe kjo bhet pr transparenc. Mirpo burime t besueshme i than agjencis se Topalli ka kaluar vrtet nj dush t ftoht n Departament dhe s shpejti mund t ket nj surpriz n Kuvend jo vetm n ndryshimin e rregullores dhe kthimin n gjendjen e mparshme, por edhe me penalizmin e kryeparlamentares Topalli pr disa nga gafat e saj ligjore, si n rastin e votimit t ligjit t regjistrimit vetm me 69 vota. Topalli ka kmbngulur se votimi duhet i fsheht, por duket se do dorzohet pa asnj kusht prball presionit amerikan. Kjo nism vjen edhe pas lvizjes s ambasads n Tiran, e cila prej nj muaji, pas daljes s kabllogrameve, po sulmon ashpr qeverin Berisha me sjelljen q po shfaq apo ka shfaqur n vite. Shqipri-SHBA, pas vitit 90-t. Ai sht Uilliam Rajerson, q aq shum dy kraht politik, politikant e vjetr q kan mbijetuar, i adresohen her pas here. aq shum vler dhe duket reale si n ditt e sotme, realitetin q ne po jetojm. posaemeruar amerikan, Joseph Leke. Marredheniet bilaterale midis SHBA dhe N prfundim t mandatit t tij Shqiperise jane shume te Rajerson i tha Zrit t mira, i deklaroi Ryeson, Ameriks n 1994 se fajin e Zerit te Amerikes. kishin vet Ryerson synimet e politikant SHBA ne Shqiperi i shqiptar. shpegoi si te qarta dhe Sipas tij te thjeshta, duke shtuar komunistt se SHBA deshirojne te n Shqipri, shohin nje demokraci te nga PS dhe stabilizuar ne te gjitha PD, kan fushat si dhe nje ekondryshuar nomi te vetm lire tregu. emrin, pasi ishin t Ai vleresoi se Shqiperia njjt n me sukses po e realizon veprime. tranzicionin nga komuM posht nizmi ne nje shqeri materiali i pluraliste. Ky tranplot. zicion ka qene i jashtezakonshem, ta Botuar n Ryerson dhe shtoi se per gazetn ILLYRIA, 17-19 tetor shume qytetare te 1994 Shqiperise kjo faze nuk Ambasadori i deritashm n ka qene krejtesisht pa Shqiperi,William Ryerson, dhimbje. Duke reaguar ambasador i par i SHBA n ne disa shkrime ne Shqiperi, kesaj jave pas tre vjet shtypin shqiptar se sherbimi e la postin e tij ne SHBA nuk e kane Tirane dhe u ndihmuar sa duhet kethye ne SHBA. Ne vend te Shqiperine, Ryerson ua tij vajti ambasadori i ri i la fajin shpresave joreale te shqiptareve, qe aq gjate kane qene te izoluar nga bota. Ai tha se krenohet me ndihmen qe SHBA i kane dhene Shqiperise dhe nenvizoi se kembimet kane filluar ne shume fusha qe eshte nje shenje e mire se gjerat ecin si duhet. Ambasadori Ryerson uroi edhe njehere Shqiperine per ecje te shpejte, mirepo kritikoi ish Partine Komuniste te riemeruar ne Socialiste dhe Partine Demokratike, per te cilat tha se te dyja kan ndryshuar vetem emrat, por jo veprimet politike. Sikur ata te ndryshonin, kjo do te ishte nje ndihme e madhe per Shpiperine, tha Ryerson.

Madje jo pak her deputett demokrat dhe Berisha shprehen pr Rajerson: Komunistt e PS socialistt q kan ndrydhe PD, kan ndryshuar shuar vetm emrin nga vetm emrin Mes hulumtimeve t shumta n Partia Komuniste n shtypin e kohs, agjencia AMA Socialiste. Por agjencia ka ka gjetur edhe nj intervist t zbuluar se kjo ishte nj rrall t ambasadorit t par shprehje klasike e pa amerikan pas lufts s ftoht, harruar e Rajerson, q ka

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 8

P a g e

Ismail Kadare Laokonti (vazhdon javen e ardhshme)

Rapsodet anemban prhapn version fals t gjarprinjve hyjnor. Ky ishte mbarimi i polemiks pr kalin, ju e dini me Trojn se 'ndodhi pastaj. Tre mij vjet rrjesht, nga muzeu n muzera, un hamalli i mermert, gnjeshtrn mbaj. Tre mij vjet...Akoma zjarret e Trojes si floknaje e kuqe m rrin n sy. Po m i tmerrshm se zjarret, kumet e vomet ishte fundi fare, kur u b qetesi. N burg, me gotn e ujit, n mesnat helmin na dhan ata t pijm ata qe ulrinin kundr dhuns e shpats Q dinin t kafshonin tamam si gjarprinjt N mngjez q pagdhir n breg t detit ma hodhn kufomn drejt mbi zhavor. Troje e braktisur. Grmadh Hi i ftoht dhe posht ne t vdekurit shtrir rresht. Dhe papritur, n muzg sipr toks se mardhur u ndje dika q at ante prmes. 'ishte kjo grvim kshtu, kjo jehon? Vum veshin. Kuptuam, grekt e ligj prmbi qndrn e qytetit me parmnd lronin pr t thn se Troja prjet vdiq. Ja m n fund dhe parmnda e tyre. Ah,plugu i saj si na ante m dysh! Nga tradhtia e Trojs, nga gjith dhembjet, ky kafshim i parmnds m i hidhur ish. T'i kthejm shpatat m n fund n parmenda. Kshtu thrrisnin athere ata. Midis fjalve tuaja, si mallkim, si gjm vesht me kapn edhe kt hata. M kan lodhur m shum, besomni, ca fjal, se kjo pesh e neveritshme gjarprinjsh. Ju, q gjer n hn kini shkuar, si vall s'deprtoni dot deri n gjoksin tim? Gumzhina juaj si zhaurim deti m vjen nga do an m prplaset n vesh, nga copra bisedash shumgjuhshe rreth meje shqetsimet e mdha t bots marr vesh. Dgjoj emra shtetesh t reja q kan dal, emra kombesh e popujsh t rinj dgjoj, ve ai, i vjetri, i tmerrshmi kal, ashtu si athere ka mbetur njlloj. Prej patkonjve t tij un rrnqethem akoma dhe kshtu n mermer i mbrojtur si jam, kurse ju, t panjohurit, ju prej mishi dhe kocke vrtiteni mosprfills nga salla n sall. Vrtiteni, flisni pr teatrin e pr plazhet, pr gjithfare motorsh e gjithfar qeverish, pa ju shkuar mndja q ai mund t shfaqet n nj dit t rndomt, nje mngjes me shi. Ashtu si atehre.... po mjaft, u lodha. Nga vrtitja juaj po m erren syt,

SHKODRA KA SERBE??? NGA REDAN BUSHATI nga (fq.4)

jet! Ne mundemi T gjith bashk jemi dakord q regjistrimi t bhet, por t hiqen pyetjet mbi etnin dhe fen. Si prfundim, me mua dhe shum student me gjak shqiptari na intereson atdheu yn, e jo fatet e Kreshnikut apo aleancs. Pff, kto jan mjegulla kinse t krijuara me dashje q shprehimisht do t thot je me mua apo me ato?. Ne jemi t gjith me Shqiprin. Regjistrimi i popullsis duhet t bhet q ke me t, por jo mbi baza etnike dhe fetare. Ne duam nj Shqipri europiane, por t sigurt dhe me vlera t mbartura. Kurrsesi nuk mund ta pranoj q gjoja pr hir t hyrjes n Europ, ne shqiptart duhet t hym si do Greqia apo Serbia, si na do Nastradini me shok pa mbathje e pa kok. Jo dhe jo! Kjo nuk sht Shqipria, kto nuk jan shqiptart. Shkodra dhe Shqipria kan aq pak serb e pak m shum grek edhe se na merr mendja neve. Prandaj, ktyre zrave zyrtar me prapavij strategjike duhet ti themi ndal qytetarisht, por edhe politikisht. Ne mundemi! PO, ne mundemi t ndalojm q Serbt t peshkojn bajukla e ngjala me thas n Dejlan. Nse t vjetrit heshtin, rinia duhet t ndez. Fqinjsi t mir me t gjith, por un n shtpin time dhe ti tnden o Aleksandar Cotoric. *(Kryetar i Kshillit Studentor t Universitetit t Shkodrs)

Kadri Roshi : Germo, Tare, germo! nga Pellumb Tare (vazhdon javen e ardhshme)
lidhur pazgjidhmerisht me teatrin. Dashuronte dhe ajo nje djale, duheshin shume. Por ai si kusht per martese i vuri te braktiste teatrin. Dhe fisnikja Violete u martua me teatrin, duke sakrifikuar dashurine per pasionin. Sot ajo ka me shume femije se te tjeret. Ka rolet e saj. Mua me duket se zhurmen me te madhe ne teater e bejne te paaftet. Nga tigrat munda te shpetoj. " Me gjakun tim ushqeva cimkat, per te me ngrene me hengren te paaftet" (epitaf K.Roshi- Kete ndjenje e kam provuar P.Tare -Kur pergatisni nje rol nga se niseni? mbi varrin e Bertol Bretit). E keqja eshte se edhe ne Kosove, kur dhame shfaqjen sot ne teater duan te bashkejetojne virtyti Cuca e maleve. Kosovaret sapo K.Roshi- Nga shume gjera. Ne radhe te pare i me vesin. Nje aktor eshte predikues i degjonin fjalet shqip brohorisnin e shpetoj rrezikut te stampave nga vulat e postierit sic vlerave njerezore dhe padyshim duhet te duartrokisnin, sa sna linin te thote gjeniu i teatrit Stanislavski. Sa ia kam arritur? jete edhe mbartes i tyre. Stanislavski thote:mbaronim shfaqjen. Ate e gjykon publiku dhe neser vula qe te ve koha. Kujdes fytyren! Fytyra ka syte, hunden dhe gojen. Teatri yne sot ka vetem goje. Nje P.Tare -Ku e ndienit veten me mire, ne P.Tare -Sot Teatri Kombetar po perballet me krize shprehje myzeqare thote:- ne vend te qahen teater apo ne film? istituzionale nga shteti apo krize e vet artisteve te qete, qan qerrja.si perfundim, per problemet teatrit? qe ngre tetri sot e krizen qe po perjeton, K.Roshi- Padyshim qe keto gjini kane fajtor eshte vetem teatri. lidhje me njera-tjetren, por ne teater e K.Roshi- Qe Teatri yne kombetar eshte ne krize, P.Tare -Keto 10 vitet e fundit repertori i ndjej veten me komod. sbesoj se them ndonje gje te re. Krizat jane te teatrit Kombetar eshte pushtuar nga dramandryshme edhe ne teatrot e tjere boterore. Por krizen turgjia e huaj. Ky fenomen kompromenton P.Tare -Pse, ku qendron ndryshimi une e kuptoj qe nje teater te vuaje per dramaturgjine dhe emrin qe mban si teater kombetar? midis tyre? dhe per kete faijn nuk ja faturoj vetem teatrit , edhe K.Roshi : Pellumb ti je artist vete.....KRoshi- Ne teater ke perballe 600 pale pse dramaturgjia eshte lenda e pare per nje teater. Brenda pyetjes kemi dhe pergjigjen. Ata sy qe te shikojne, cdo linje tenden, cdo Me dhimbje duhet te them se teatri yne krizen po e perjeton ne shume plane dhe si ajzberg nxerr koken vete ja kane hequr vetes se drejten te quhet dritherime te zerit,mimiken etj. Pra, lufta me shtetin. Si nje nga pionieret e pare te Teater Kombetar. Nuk mund te mendohet interpretoj si perballe nje pasqyre te teatrit qe kam kaluar gjithe jeten time ne ate skene, nje Teater Kombetar, pa levrimin e gjuhes tejdukshme njerezore qe i merr dhe i ku oksigjeni i saj me mban gjalle edhe sot ne jete, ju se popullit (Shqipen)dhe gjuhen e nje kombi jep njeri-tjetrit. Kur ne film ndodhesh ndryshe, sepse je perpara kamerave dhe them: Se fronet mund te bien, te rrezohen, por teatri me mire se romani dhe cdo art i shkruar apo i kenduar e levron dramaturgjia Shqipe. brenda objektivit te saj te jep privileg- ngrihet, ecen dhe ecen, ngjitet dhe ngjitet. Teatri nuk duhet te merret me emrin e nje ministri, por Teatrit sot mund ti vesh cfardolloj emri: jin te tregosh veten, ai qe je. duhet te rigjeneroje brenda vetes dashurine dhe Kozmopolit. Alternativ , etj, por kurrsesi pasionin per teatrin dhe tju japi nje shembull. Teater Kombetar. P.Tare -Rolet i zgjidhje vete apo..? Artistja e popullit Violeta Manushi ne rinine e saj ka Kush eshte krye roli juaj? qene nje vajze e bukur, e ndershme, e dashur dhe e P.Tare -Atehere, profesor, natyrshem lind K.Roshi- Rolet kemi qene te detyruar ti lozim dhe sna ka pyetur njeri na pelqejne apo jo? Jane te shumta rolet qe kam luajtur, me qindra. Do te vecoja Ezopin, per disa gjera. Tek Arturo Ui e ndjej veten me te pjekur artificialisht, ndoshta se kete rol e kam luajtur me vone se Ezopin, Ah- luajtur shume me vone se Ezopin, Ahmet Beun(avokat) ne dramen e Nazmi Hikmet. Kam luajtur edhe Hamletin, por Hamletin e ka qare aktori yne i madh, ndoshta i paarritshem nga ky brez Naim Frasheri. pyetja, cili eshte misioni i teatrit ne jete? K.Roshi- Do ju tregoj nje rast dhe aty do te gjeni nje nga misionet e shumta te teatrit. Pas nje shfaqje te Hamletit, luajtur nga Lorenc Oliver, disa spektatore te mrekulluar dhe hipnotizuar nga loja dhe mesazhi i vepres vajten te rrefejne mekatet e tyre. P.Tare -Se fundi ju ka ngelur gje pishman ne jete? K.Roshi- Borxhet, kam shume borxhe ndaj popullit tim. Me vjen shume keq, qe sua laj dot. Me kane rrethuar gjithe kohen me dashuri e ngrohtesi dhe sot me rrethojne. Njerez!: Ju faleminderit. Ju jam mirnjohes per gjithe jeten. P.Tare -Profesor Kadriu, keni thene se endrra juaj me e madhe ne jete eshte te luani ne skene apo film, figuren e Ali Pashe Tepelenes e keni peng, apo jo? K.Roshi- Pellumb, miku im i mire, Aliu e deshte shume Shqiperine. I dha emer te madh asaj, i ringjalli lavdine e Skenderbeut, i hoqi thinjat P.Tare -Vetem kjo te shtyn tek Pashai? K.Roshi- Pak te duket kjo? P.Tare -Me fal Profesor, e kisha ne planin artistik, ne jeten e karakterin e tij, qe ka brenda edhe dramen. K.Roshi- Jeta, vepra dhe figura e tij kane permasa epokale. karakter celik LAB, shperthime kontraditash, drama e fundit e tij, qe mbante brenda dramen e Shqiperise LAB jam edhe une si ty, nga Libohova e Avni

P a g e

O u r

W o r d s

Manastiri i shen Naumit "Diplomacia" e Zogut dhe harresa e diplomateve nga Laureta Roshi
t perandoris s madhe bullgare. Kur ai vdiq, fshatart e nderuan si shnjt. Kt legjend un e lexova n Shqipri, n muret e manastirit t Shn Naumit, ku ajo tregohet prmes mjaft imazheve. Por i kujt sht Shn Naumi? I serbve? I shqiptarve? Komisioni ndrkombtar i kufijve e veant n kte fest zen grupet e ndryshme artistiket cilt argetojn vizitort e shumt q vijn nga t gjitha vendet e Ballkanit .Pas vitit 1992 n festn e 3 korrikut n shen Naum marrin pjes e dhe shqiptart .Sipas zakonit t gjith njerzit qndrojn zgjuar n ambientet e manastirit duke u argtuar me muzik edhe duke edhe shrbimi q ne ju bjm jo vetm studjuesve shqiptar e t huaj, por edhe institucioneve shtetrore e qytetarve nga i gjith vendi. M pas sht pasurimi i Arkivit me dokumente t reja nga arkivat e huaja, por edhe nga familje e individ brenda vendit; botimet dokumentare; numerizimi i mjeteve t krkimit arkivor pr t lehtsuar punn e

Marrveshja e fshehte per manastirin e Shen Naumit, u nnshkrua n gusht t vitit 1924, mes Kryeministrit serb Pashi dhe Ahmet Zogut, kur ky i fundit kishte gjetur strehim n Jugosllavi i przn nga forcat e revolucionit demokratik t udhhequra nga Fan Noli." Po kur ka qene kryeminister Pashici: Nikolla Pashic prej 1 Janarit 1921 deri ne 28 korrik 1924 Ljubomir Davidovic prej 28 korrikut 1924 deri ne 6 nentor 1924 Nikolla Pashic prej 6 nentorit 1924 deri 8 prill 1926. Fare qarte ne gusht te 1924 Pashic nuk ka se si nenshkruan cilindo dokumenti si kryeminister i Jugosllavise sepse nuk ishte i tille. Nikolla Pashii, si politikan kariere ishte njohes i mire i rrethanave shqiptare. Faktikisht ai kishte nenshkruar Marreveshjen me Esat Toptanin, poashtu Nikolla Pashii ishte edhe mbeshtetesi kryesor i "Republikes se Mirdites" (1921) te shpallur nga Gjon Markagjoni si kryetar, Anton Ashiku minister i puneve te jashtme, Prenk Lleshi minister i luftes dhe Zef Ndoci minister i brendshem! Ne vitin 1921, Nikolla Pashii ishte minister i jashtem i Jugosllavise! Pr at q njeh Ballkanin, Shn Naumi ska dyshim se sht shqiptar! shkruante nw shtypine kohws deputeti e senatori francez Zhysten Godar. Godart e vizitoi Shqiprin edhe n vitet 1923, 1924, 1925, po kshtu m 1927 dhe m 1937, si prshkruhet n revistat dhe gazetat e kohws. Libri Shqipria m 1921 si dhe artikujt e vazhdueshm t senatorit Godart n shtypin francez pr eshtjen shqiptare i shqetsojn qeverit greke dhe serbe, t cilat protestojn pran ambasadorve t Francs n Athin dhe Beograd. N kohn kur n perndim diskutohej eshtja e Shn Naumit, nse ajo i prkiste Shqipris apo Serbis, ishte Godart ai q shkroi n gazetn pariziane Le Matinartikullin me titull A qui le couvent de Saint Naoum? (I kujt sht manastiri i Shn Naumit ?), duke shkruar: N shekullin e X-t, murgu Naum, nxns i Cirilit dhe Metod, u drgua pr mision nga car Borisi n kufijt perndimor deklaroi kt vend tok shqiptare, por nga presionet e Beogradit, konferenca e Ambasadorve e v n pikpyetje shtjen e Shn Naumit. Pr at q njeh Ballkanin, Shn Naumi ska dyshim se sht shqiptar ! N shnimet e tij, ende t pabotuara (deri tani sht botuar vetm libri Shqipria n vitin 1921) jan prshkruar me nj emocion t veant mbresat n udhtimet e mpasme t tij n fshatra e qytete t ndryshme t Shqiperise. Shen Naumi Manastir Prej 3 korrikut t vitit 1875 n Shn Naum festohet nj nga panairet m t mdha t Ballkanit .Prgatitjet pr kt fest fillojn q n muajin Qershor .Tregtar nga Maqedobr Pazar n panair apo duke u argtuar nepr lokalet e shumta .Me 3 korrik aty mblidhen rreth 20 mij veta nga gjithe rajoni .Ditn e nesrme vazhdon rituali fetar n kish ku njerz t ndryshm bjn kurban deshinj pr shenjtorin . vet arkivistve, por edhe t frekuentuesve te tij Natyrshwm lind pyetja se cila eshte sot detyra e politikanwve dhe diplomatwve tanw, ku pwrgjigja gjendet nw njw intervistw tw dhwnw nga prof dr Nevila Nika Jam e mendimit se pr t qen politikan apo t jesh pjes e bots politike sht shum m e Prve dates 3 korrik kur sht festa ndrlikuar se sa mendohet. T nevojitet t manastiri i Shn Naumit ka do dit jesh njeri me integritet n t gjitha drejtimet, qindra vizitor nga e gjith bota q vijn t njohsh mir t kaluarn e vendit, t kesh ndezin qirinj dhe shplodhen n kt vend njohuri pothuaj pr t gjitha fushat e jets dhe shum t rrall jo vetm pr Manastirin e t mos ndash kurr nga dora librin. Por mbi t shenjtorit por edhe per bukurit magjike t gjitha t duash vendin tnd n mnyr t parkut t madh me Drinin qe buron pak pakushtzuar nga asgj, q do t thot m sipr q si thot poeti yn i madh pavarsisht se kush qndron prball teje si Lasgush Poradeci ;-Drini plak dhe i prkundrshtar politik, mbi t gjitha duhet t rallshm q buron prej Shn Naumi.. . qndrojn interesat kombtare. Nisur nga sa m sipr mendoj se ende politika shqiptare, .per me shume atdhedashuri por do t thoja edhe shoqria shqiptare, pr shkak t t kaluars jashtzakonisht t shmNwse bashkwpunimi me arkivat e huaja tuar komuniste, ka nevoj pr m shum nwn vitet e atdhedashuri diktaturws ka qenw I mohuar Dhe natyrisht q pr ndjenjn e sot zhvillimet atdhedashuris dhe detyrn e historianve e demokratike diplomatve, t cilt pasohen n prcjellje t dhe kuadri informacionit nga gazetart, mendoj se sht ligjor I krijuar nj boshllk botimesh prmbledhse, arkivave me aktet ndrkombtare dhe ato dypalshe q mundwson kan t bjn me caktimin e kufijve t shtetit kwrkime tw shqiptar, ku lexuesi t mund t udhtoj me t lira dhe tw vrtetat historike n nj botim shqip dhe mirwvullnetanglisht, si dhe n gjuhn e fqinjve tan. Kjo shme krahas prballje informacionesh do t hedh drit mbi marrveshjeve marrveshjen origjinale apo krkimet n zyrtare mes arkivat e Beogradit. Teksti I Marrveshjes arkivave. Sipas A.Zogu-N.Pashiq n arkivat italiane eshte Drejtoreshws ne dy kopje, t dyja identike me njra tjetrn , sw Pwrgjithedhe pse me burime njra Beogradin dhe shme tw tjetra Tirann, t prcjella n rrug diploArkiva tw matike. Si dhe teksti n Tiran. Teksti I Republikws sw marrveshjes n t tre rastet ruhet n italisht, Shqipwrisw, prkthim pr efektin diplomatik shteteror. prof dr. Nevila Nuk ka par dritn e botimit teksti origjinal, Nika, sot nw si dhe nuk ka t dhna nse origjinali sht n punwn e t dyja gjuht, vetm n srbisht, apo n arkivistwve janw disa sfida por m ndonj gjuh t tret si psh frengjishtja q n kryesorja sht njohja e brezave t rinj, at koh ishte gjuh zyrtare e diplomacis. por edhe publikut me t panjohurat apo shtrembrimet e historis ton. Gjithashtu

nia ,Bullgaria Sllovenia etj ngrejn tendat pr t ekspozuar mallrat e tyre m t mira t prodhuara nga firmat m t mira t ketyre vendeve.Vend t

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 8

P a g e

Shkrime nga Vullnet Mato

ton. Ose i ati do ta rrihte keq dhe mua do t m qante shpirti pr shum koh. Por duhej ta kryeja patjetr urdhrin q m diktonte zemra. Ia mbrtheva e sia hiqja syt, asaj fytyrs s saj magjike, q kishte marr nj shprehje aq t zbeht vuajtjeje, duke pritur prgjigjen e saj vendimtare, me nj makth t paduruar e t paprovuar ndonjher. Teksa kishte pllakosur qetsia e plot, shigjetat e mprehta t syve t Perndeshs s Lufts, t trhequra vrazhdt n harqet e vetullave t thinjura, ishin gatitur t lshoheshin me flakrim. Me nerva t tendosura nga pritja dhe ankthi, Zeusi e kishte zgjatur aq shum qafn muskulore drejt s bijs, sa dukej se do ti shqyhej nga trupi. Jasht u dgjua fisha e kaldajs s sharrs, si ndonj hingllim pele e zgjatur. - Ti e ke kuptuar, baba, q ne duhemi... - tha Klea befas tr dinjitet, duke marr zemr papritmas, me nj z paksa t nemitur. Por q e grisi tejprtej at heshtje t shtangur, sikur t ishte shkreptima tronditse e nj rrufeje tejet t fuqishme, nga ato q tundin edhe muret. E vshtrova si t ishte nj fytyr shenjtoreje dhe shfryva nga gjoksi ajrin e tejngjeshur gjer n dhimbje. Kjo shprehje kulminante, ky pohim i fort i ndjenjave t palkundura t Kleas, i hapi tejprtej dyert e shpirtit tim. Dhe m bri t ndjehem tepr krenar pr dashurin e saj t sigurt e pr guximin madhshtor. N at mjedis aq t tmerrshm e n ato rrethana aq t tensionuara, buzve t nj vajze aq t re, q e ndjente me shpirt at q kishte thn. Duke e prjetuar shpirtrisht pohimin e saj t madh, m rrahu zemra aq fort, sa desh bra budallallkun, ti shtrngoja dorn me at lehtsi, sikur t ishte ndonj nga shokt e zakonshm. Por e prmblodha veten shpejt. Ka gzim, magjepsje dhe mrekullim, un u mrekullova. Por nga ana tjetr, nuk mund ta prshkruaj kurr me saktsi efektin e llahtarshm q shkaktoi ai pohim aq i madh e i papritur tek t dy prindrit. Fjalt e saj i habitn dhe i irrituan aq shum ata, sa mamaja e tmerruar dhe e xhindosur prpoqi duart me llahtar dhe nxitoi ta pyeste t bijn mos ishte mendur. Kurse i ati, sapo dgjoi fjaln e fundit, brofi n kmb i trbuar nga zemrimi i shfrenuar. Tiparet e tij u dukn tmerrsisht t shfytyruara, t ngrysura dhe t frikshme si prej bishe. Dy damar t trash i kishin krcyer te balli e te tmthat, aq sa iu dukn rrembat, q iu fryn e i rrihnin, si t ishin ndezur dy fitila dinamiti. Tani ai kishte marr tamam pamjen e prfytyruar t Zeusit mitologjik t trbuar nga zemrata. Dukej sikur hyjnia i tmerrshm kishte zbritur befas nga tempulli i lasht, q t shprthente bubullimat e tij n Olimpin e ktij mespylli t kohve t reja. - Do t ngordh, moj e zez, do t marr shpirtin me duart e mia, do t l pa frym! shprtheu Zeusi rrufen e prflakur, me sy t zgurdulluar e me nj shprehje agresive t papar ndonjher. Dhe duke shfryr me at energji gjiganti, krahu i tij i strmadh u rrotullua me mjaft forc n ajr pr t goditur t bijn. Por at ast, dora e tij si panxh ariu, rrzoi padashur nga tavolina nj nuse t vogl prej porcelani. Kukulla e bukur shkoi duke tinglluar drejt e te kmbt e Kleas dhe atje u b tri copash. N mnyr krejt t papritur e t pabesuar, ai i largoi n ast syt e egrsuar nga e bija dhe vshtroi at t pandreqshme t vogl, me nj keqardhje t habitshme, sikur ishte gati t vajtonte pr t. M shkoi ndrmend se po t ishte edhe Klea pa goj si ajo kukull, ai nuk kishte pr ta ngritur kurr dorn kundr saj. - Mos! - klithi perndesha Athina nj fjal t vetme. E kapi shpejt pr krahu dhe me pushtetin e saj absolut e uli, sikur t ishte nj fmij q shkon pr t thyer lodrat. - Po e the edhe nj her at fjal, un t bra gjmn, e do shkoj ti them burgut, hapu!... - turfulloi hyjnia i trbuar me gjakun n kok dhe me vshtrim t flakruar mbi t bijn. Duke ndjekur Klean me bisht t syrit, vura re se fytyra e saj ishte br tani krejt boj hiri. Kuptohej se n kraharorin e saj t njom ziente tani nj shakullin tejet e rnd. Thell brenda vetes u ndjeva edhe un po aq i ligshtuar. Por at grim kohe kuptova se pr mua m e rndsishme ishte qetsia e shpirtit t saj. Nuk mund t duroja m gjat ti shihja ata sy t bukur t rrzuar n nj pamje aq t trisht. Pr nj ast e harrova veten, faktin q qndroja aty i ulur pr t krkuar me durim dorn e saj. Duhej patjetr q n nj far mnyre tia lehtsoja gjendjen e tejrnduar. (vazhdon javen e ardhshme)

- Mir, - thash qetsisht, duke marr fuqi me nj frymmarrje t thell. - Megjithse turq e kaur ska sot, se zoti na ka br t gjithve nga i njjti brum, po n qoft se Klea thot ktu se m pranon, ather ju bini dakord?... U duk sikur at ast u paralizua do gj papritur. Pr nj periudh q u duk sa prjetsia, pasoi nj heshtje e plot dhe e mistershme, ku dgjohej edhe miza. T gjith syt tan kureshtar u drejtuan vetvetiu nga Klea. Te buzt e saj t kyura, te zri i saj i ngrir, n nj pritje t ankthshme tr nerva. Ajo u drrmua prnjhersh dhe zuri t dridhej sikur t ishte mbi nj mjet lvizs q troshitej nga rruga. Fytyra iu zvoglua, syt iu errsuan dhe buza iu zbardh. E dija thellsisht, se kjo ishte pr t prova m e rnd, gati e tmerrshme, po skisha si veproja ndryshe. Mora parasysh, se ajo nga frika edhe mund ta mohonte dashurin

nj pohim aq i madh, aq i guximshm dhe aq i mrekullueshm, quhej vrtet i merituar t bhej vetm prej

Shkrime nga Fjoralba Brahimaj (vazhdon javen e ardhshme)

Shqipria po prplitej n mundimet e nj Shteti t sapolindur dhe n qarkun e ngusht e t mbyllur t nj kulture orienVangjel Koa do ta ritheksoj faktin se tale e ballkanike,e cila nuk shihte dot m przierja e t rinjve q merren me tej nga muameljae zyrs nuk kaprlvizjen kulturore sht edhe ana cente dot kufirin e nj retorike financiare. patriotike t bukur ,por t zbrazt .Sa pr N t dy shkaqet e siprme trazimi I ide ,hove ,frymzime u lam ! djalris intelektuale n politike ndaj Nga ky rregull natyrisht nuk saj duhet shtuar edhe shkaku finanmugojn dhe prjashtimet. ciar. N nj intervist t dhn Jani Gjithashtu,do t kemi nj riprsritje t Lilit Vangjel Koa do t jap nj parimeve t Neo-Shqiptarisms ishte vlersim pr letrsin dhe pr organizimi nga ana e shtetit t jets talentet e asaj kohe n kt kulturore t t rinjve ashtu si sht lm.Ai do jap karakteristikat e detyr e ktij t fundit organizimi I secilit autor t asaj kohe duke br pjesve prbrse t shtetit ligjor.: nj vlersim t hollsishm t asaj periudhe duke filluar q nga vepra Po sht e domosdoshme edhe ore Naimi Frashrit e deri te bashganizmi I jets kulturale ,e cila nuk kkohsit.Vangjel Koa do t kufizohet vetm n t katr muret e theksoj faktin se letrsia shqipshkolls fillore e t mesme ,po tare pati edhe ajo gjigandt e vet.N prhapet n tr jetn shtetrore e prmbledhjen e analizave q Koa do tI kombtare dhe e zotron .Nuk do t bnte letrsis shqiptare do t ishte e nj jet pun e madhe pr Shtetin t stili q nuk ishte par m par n kritikn financoj edhe nj organizim t shqiptare: djalris intelektuale . Kur po egziston lvizja letrare,kritika sht nj lloj I panjohur.Dhe me dukjen e Kt fakt do ta theksoj edhe Vangjel brezit t Ernest Koliqit dhe Lasgush Koa n nj artikull t tijin pr nder t poradecit,del n drit nj talent me pseupesmbdhjet vjetorin e e revists donimin Vangjo nirvana.Opinioni ndiqte Hylli I Drits botuar n gazetn me kureshtje prodhimet e tija.Bota nuk Shkndija 1940,nr1 korrik) ishte msuar me saggion(sprovn) dhe Hylli I Dritsnisi t shprndaj me kritikat.( shkendija ,tiran 1940 nr 3 dritn e saj jetdhnse n nj koh q shtator,f.37-40) Ne rrjedhen e ardhme Pra, ishte nj nga pionert e kritiks s re Shqiptare.Gjithashtu,Jani Lili thekson faktin se ky bashkbisedim ndrmejt tij dhe kritikut n fjal sht I zhvilluar n koh dhe jo si dika e prshpejtuar duke shqipe: Kritika shqipe mori hov,form e diferencoi metodat e veta veanrisht n vitet 20 e 30 t shekullit 20,pikrisht kur u zhvilluan format e tjera t mdha t letrsis ,pr t dshmuar prfundimisht t dhnn q kritika lind aposteriori letrsis dhe zhvillimi I saj sht I kushtzuar nga format e vlerat e letrsis imagjinative.(f.199) U dalluan kryesisht dy rryma n fushn e kritiks s asaj kohe;e para synonte mbshtetjen e letrsis dhe kulturs n vlerat folklorike dhe t vazhdonin krijimet aty ku ishin ln nga letrsia e kultivuar nga Naim Frashri .Nj grupim tjetr kishte si parim kryesor faktin q kultura dhe letrsia shqiptare duhet t vazhdonin kultivimin e tyre n sinkroni me letrsin moderne Europiane. M posht n shkrimin e tij Sabri Hamiti do t prmendi edhe emrat e kritikve t asaj kohe ,t atyre q hodhn themelet e kritiks shqiptare dhe ishin ata q u morn me kritikn e atyre viteve dhe t asaj letrsie ..: Fan S.Noli ,Ernest Koliqi ,Krist Maloki,Mitrush Kuteli,Vangjel Koa,Eqerem abej e Dhimitr Shuteriqi jan kritikt e epoks modern,duke diferncuar format dhe metodat e kritikes,pr t krijuar individualitetin letrar. Ndr kta kritik shum pak prej tyre ndrmorrn pjes n kritikn e atyre viteve do t prmendim punn e disa kritikve t asaj pr t dhn nj ekspoze t kritikv m kryesor t cilt I prkisnin ose jo Lvizjes s Neoshqiptarizms . Ndr ta mund t prmendim disa nga m t rndsishmit si pr shembull :Tajar Zavalanin ,Branko Merxhanin ,Krist Malokin,si ata q luajtn rolin m t madh n kritikn e atyre kohrave.

theksuar se sht nj mendim I vetvetishm dhe I konsoliduar n koh. Ky bisedim yn sht shtje kohe dhe jo dika e shpejtuar.sht mendimi I tij I pastr,I ngadalshm,I vetvetishm.dhe q n krye ,prve hyrjes son t varfr dhe t shpejtuar pr letrsin ton shqiptar.. N kto kushte n kulturn shqiptare pati edhe prurje t cilat nuk ishin cilsore kshtu q lindi nevoja dhe domosdoshmria e nj kritike e cila u zhvillua krahas zhvillimit letrsis t asaj kohe.Pr kt Sabri Hamiti n librin e tij Poetika

P a g e

O u r

W o r d s

BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR nga Vasil Tabaku

Ky mbase mund t jet nga bardt e fundit.Ata u shfaqn n krah t njerzimit pr t prshkruar pikrisht vlerat,bmat dhe heroizmat e pashoqe, me nj gjuh t jashtzakonshme,hyjnore,t paarritshme nga njerzit e zakonshm.Nj retorik dhe figuracion trondits gjer n mahnitje Saranda i nisi xhirimet t nesrmen.Skena tek Hani i dy Rrobertve, ishte nj retrospektiv artistike, t ciln regjisorja e kishte vendosur pikrisht n kt ambjent t virgjr, pr t shprehur dhe virgjrin e heroins Ers, e cila do t njihte Milloshin, djaloshin nga Serbia, koh m par,para se ti ndodhte tragjedia familjare dhe prdhunimi.Gjithsesi ishte nj sken e cila pati mjaft pun pr regjisoren dhe grupin e xhirimit. Ndrkoh un me grupin e miqve t mi organizuam disa inkursione npr zon, ku dhe mbetm t mahnitur nga t papriturat e kndshme q na dilnin prpara n do hap. Saranda kishte mbetur e knaqur nga xhirimet, veanrisht nga interpretimi i bukur dhe i natyrshm i dy miqve tan.Gjithka kishte kaluar pr mrekulli.Me ta mbaruar dubli i tret ne do t vazhdonim udhetimin drejt Bardit t Verbr,por kt her m t thjeshtzuar pa makin pasi rruga e makins kishte mbaruar, duhej t prgatiteshim pr nj ekspedit t vshtir por gjithsesi t shumpritur.Biseduam pr udhrrfes, pr kuajt q do t mbanin aparaturat si dhe pr ushqime.T gjith ishim t angazhuar me kt udhtim befasues duke e shprehur edhe me lvizjet dhe bisedat tona .Saranda po merrte masat pr nj transport me sa m pak probleme, ndonse sipas udhrrfyesit, nuk do t kishim asnj problem, gjithka do t kalonte pr mrekulli, kt na garantoj edhe aedi popullor Ram Sokoli, i cili e shprehte hapur admirimin pr Bardin e Verbr. Pikrshit, ky admirim i aedit popullor, neve na e kishte br m t paduruar takimin me Bardin e Verbr.Aedi popullor na dhuroj nga nj kaset me kngt e veta dhe n mbrmjen e fundit kndoj pr n me sharki dy balada fuqishm, plot metafora dhe figura q t linin me goj hapur.Ato ishin vrtet brilante. Ne kishim mbetur t mrekulluar, duke admiruar zrin dhe fjaln brilante t aedit popullor. Sazani e kishte xhiruar t gjith interpreja ndante syt.Dikur ai nxorri aparatin fotografik dhe e fiksoi. -Automjetet do ti lm n ruajtje tek Hani i Ports s Ne ecm npr nj terren Hns.Ju kujtoj, tha pas pak tepr t thyer malor, sikundr udhrrfyesi se duhet ti na tha aedi popullor.Ishte nj prdorni me shum kujdes rrug e ngusht, e cila aparaturat, pasi Bardi i kulpronte npr shpatin e Verbr nuk para i ka qejf thepisur t malit.Dukej sikur mjetet moderne t incizimit po ngjiteshim n qiell.Po, nuk apo xhirimeve. kisha gabuar, ne kshtu po -Nuk ka asnj mundsi? ngjiteshim n qiell.Sipas pyeti Saranda. akademikut kosovar ishim n lartsin dymij e treqint -Ka gati nj shekull q metra mbi nivelin e detit.Prej Bardi i Verbr,foli udhrandej Bota dukej tepr e rfuesi, nuk pranon asnj vogl atje posht nn kmbt mjet t teknologjis modtona.Ishte nj rrug e loderne .Gjat tr jets s vet, hshme, e pafund dhe tejet e mund t ket takuar tre ose vshtir.Dikur na u desh t katr her njerz jasht ndalonim.Ishte i pamundur mardhnieve t tij.Ju garanudhtimi me mjete t mekani- toj q sht tejet mikprits, zuara, aq m tepr me vetur. por mos harroni edhe tepr fanatik n veprimet pr -Nuk mund t udhtojm m Eposin. m makina, tha udhrrfyesi. timin virtuoz t aedit, po -Kuptohet, pohova un me (vazhdon javen e ashtu dhe Amundsen, i cili kok. ardhshme) m pas m tha se nuk Udhrrfyesi ishte nj gjente dote fjal pr t malsor fytyrmpreht si t prshkruar habin dhe shkputur nga nj shpat mali, mrekullin shqiptare. me tipare tejet t dre-Ju shkelni mbi perla miku jta.Vrejta se piktori nuk po im, tha gazetari nordik, shkelni mbi perla dhe nuk e dini se ato mund t ikin t gjitha nj dit

t rralla, njrn at pr Ago Ymerin e kisha dgjar edhe n nj varjant tjetr.Aedi popullor ishte vrtet nj befasi artistike, por dhe poetike.Baladat e tij ishin nj shprthim poetik i

Mimoza Rexhvelaj, Gresa Pirana, SYRIHA ADEMOVI, Adem Berisha, Pilo Zyba
Gjunjt puthin tokn.. t shihja boten si nuk e secili tjetrin t doj e t sikur rrnj lshojn n thellsi t Lisat kan trung t trash kam par moj pafund.. Dhe rrnjt thell n tok, n paqe, t shndosh e n dashuria fisnikron, nuk n prjetsin tnde.. Por nuk jan drit. sht ligsi. Mos me meshiro n fjaln "Jet", Jasht trmeteve, dimrave Askush rripin t mos ne nje vello magjie Miq m flasin ky emr je ti..e un jeta jote jam.. Q udhtojn npr bot... shtrngonte, Faton Mehmeti lermeni! prindrit e saj urrejtjen kul- Kurorzo kt nat me emrin tnd, Dhe n damaret e tyre ndal ti thuhej dhuns e Nn e Bots Dua t,i ngaterroj floket e tivonin mbi mua dshmitare bota le t jet.. Rrjedhin rrekete e ndjenjes, varfris, eres. isha klas e ult pr e t vezulloj kurora mbi yllsit, Si lageshtia q u jep jet do kush t jetoj si vet N nj familje t varfr Lotin e derdhur mbretreshn e tyre..si shpirtrat e dashuruar kng t Degve prej trungut t do t donte njerzimi u pasurua nimfen qe iku... duket thurnin pr ne. pems... e t shijonte knaqsit e n nj familje me gjak re e zeze, n do e krkoja,ajo do e Gishtrinjt shtrngonin kurorn e liris. shqiptar meshiren s,e dua.... psonte "art" Dhe burri mund t tundet Do t doja dete pa dallg e Bota m nuk ishte jetime ku ndrinte emri "Jet". Nga veriu, dimri, ngrica, stuhi jam e lire Kokulur.u zhduka mes Gdhendur n prqafimin e pafund Dhe gjethi mund ti shkundet q nuk rrahin e prmbysin U rrite m besim e gjak hapsirs t saj.... Duke i krijuar n trup brigjet, shqiptar E pasrova shpirtin ecja prart i humbur mes buzt hapen qiellin morrnica... n gaz e lumturi do t doja alturiste t varfurit n nga bakteriet. mendimesh nga afshi i zjarret i dashuris.. do njeri Bot Me sprajt mizash... fajosja vehten. Kuror prmbi ne emri "Jet", Prandaj e dashur, askujt zemra t mos i zemrat e tyre i balsamoje ku mizat me braktisen pse i varfr u desh t ajo, prjetsia dhe ne t dy. Lsho nga buza jote digjet. ndjenin pranin e Nns imazhin lindja. Fyejt e shenjt t deshirs... si vello e bardhe Q lastari i bukur i ndjenDo t doja edhe nuset si O sa mall t mirrte pr Pilo Zyba fluturoj hapesirave..... jave sokolesha Shqipri SYRIHA ADEMOVI EDHE LISAT TRONDITEN T rritet drejt hapesirs... me engjjt e tyre pr dore vet me goje e pate thn JET NGA THELLIMET Gresa Pirana prkrah djelmoshave si jam shqiptare Kastiroti E diel Gjith ngjyrat e bots i Edhe burrat ashtu si lisat, Ndryshe, princesha e me fe shrbyese e mblodha Kan dika t prbashkt me Ndryshe ngrica q hedh pa t gzuara e t lumtura ZOTiT e prisja shfaqjen e saj n e kuror thura me dashurin e plisat. menduar, prore. ballkon ksaj nate.. Po ti prekesh pak me dor, n Derdh edhe mbi brishtesin Skllavet u vrbuan nga N moment,mike e saj Me zrin e shpirtit dgjoja kraharor, tende pa kuptuar Sa m shum fmij do t tmerri mu afrua.. rnkimin e fjals "Jet". Ndjejn dridhje npr trup, Dimrin e ashpr t stepes, doja se Shqiptare Nna e m foli, M thuaj! Kshtu m Ky nuk sht turp... Q ngrin lastart e vet kt bot t trazuar q do Bots ishte Mesazhin nga Debora thirr.jam i yti shpirt... N degt dhe fletet e tyre, jetes... t zbukuronin, ti dhuroje vetm dashuri n letr ti e ke.. Nse nuk ndjen kt fjal t Dridhet prej vet natyre, me gjith zemr do ti fjala e ZOTIT ishe ti vlert, Forca, ndjenja, prgzoja Adem Berisha I gzuar e hap, ather, noazin e prjetshm Dhe npr arat dhe lumnjt e kur bots pamjen do ti Kshillat tua jan porfeci PR NJ BOT NDRYshikimi m turbullohet . gjykim i Zotit do t jem.. gjakut, ndryshonin. m jetime Bota nuk SHE Mos m krko m,thot Ti je fati im..e jeta ime ti je Prmbytet prej dhimbjes dhe sht nuk jam un vajza pr ty, e s`dua t t humb..mos merakut, Me kraht e lejlekve t Kur nga kjo bot duhet t mburremi me ty gjr n e jona dashuri e pamundur ik...mos me l.. Gjith universi dhe krenaria bardh shkoj prjetsi sht me beso t prgjrohem..t Q mban dhe ruan brnda burdo t doja t fluturoja do pas vetes do t doja t l Shqiptare o Nna e lutem ti prano! rria... dit, porosi: Bots! Mimoza Rexxhvelaj Mos me meshiro Gjaku m vloi dua t shkoj te ajo ta pyes,pse?!,si?! m ndalojn.

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 8

P a g e

FATOS TARIFA REFUZIMI I SHKRIMIT DHE PSE SHKRUAJ PE RTE (vazhdon )

Refuzimi i shkrimit dhe pse shkruaj pr t Refuzimi i shkrimit, libri i fundit i Moikom Zeqos, ishte companion-i im gjat udhtimit dhe qndrimit n Ibiza kt fillim shtatori. Edhe pse n nj vend kaq piktoresk dhe ekzotik, si ky ishull i Spanjs, ku zhvillohej seminari n t cilin isha i ftuar t merrja pjes, m duhet t pohoj se n shoqrin e ktij libri kam ndjer shum mir, madje nj lexues i privilegjuar. Moikom Zeqo sht nj dukuri intelektuale e veantdhe e rralln botn e letrave dhe n kulturologjin shqiptare. Dhe un e pranoj se, pr shkak t rrethanave t mia jetsore, t cilat kan br q gjat ktyre dy dhjetvjearve t fundit t jetoj dhe t punoj pothuaj tr kohn jasht vendit, un nuk e njoh shum mir dhe n trsin e vet veprn e tij. Por di t them kt: krijimtaria e Moikom Zeqos t impresionon. Her-her ajo t magjeps. Kjo ka ndodhur n mse nj rast me autorin e ktyre radhve. Kjo ndjesi dhe respekti q kam pr kt njeri t ditur dhe intelektual publik ndr m t shquarit n vendin ton, m bjn t shkruaj pr t, duke marr shkas nga botimi i librit t tij t fundit, Refuzimi i shkrimit. Dhe, krejt ndryshe nga bj n mnyr rutin, do dit t zakonshme pune, kt her u ula t shkruaj n kafenen Friends Book House (FBH), buz Lans, n Tiran. Ky sht vendi ku zakonisht, mbrmjeve, takohemi dhe bisedojm me Moikomin, me shok, miq dhe koleg t tjer intelektual. Kt rrethan jo fort t rndsishme po e prmend pr ti thn lexuesit se ky shkrim nuk sht nj recenc pro forma pr kt libr t Zeqos, e shkruar n komoditetin e zyrs, por sht m shum nj tribut respekti dhe nderimi pr njrin ndr personazhet m interesante dhe ndr intelektualt shqiptar m kreativ n kohn ton. 25 vjet m par, m 1986, kur un botova librin Filozof materialist t lashtsis, Moikom Zeqo, me krkesn e shtpis botuese, shkroi recencn pr t. N at koh (por edhe sot), n Shqipri zor se mund t gjendej nj individ (me prjashtim t Prof. Zija Xholit) q t mund t vlersonte nj libr (sado modest) mbi filozoft e lasht grek. Kt rrethan, gjithashtu, nuk do ta kisha prmendur nse nuk do t kisha nj shtys t veant dhe shum kuptimplot. Kjo shtys u b nj detaj fare i parndsishm n dukje, por shum domethns pr t njohur nj tipar esencial t metods sistematike dhe t kulturs s puns t Moikomit. Disa koh m par, teksa pinim kafen e mbrmjes tek FBH, Moikomi nxori nga xhepi tri flet t daktilografuara, ende t lexueshme, edhe pse kopje t zbehta, t shtypura me letr karboni (t rinjt e sotm mund t mos e din sht kjo), dhe mi dha q ti shihja. Nj surpriz e kndshme pr mua. Ato tri flet ishin recensioni i shkruar prej tij pr librin Filozof materialist t lashtsis. Nj fakt ky krejt i parndsishm pr kdo q i lexon kto radh, por jo pr autorin e tyre, pra, pr mua vet. Sepse, nse Moikom Zeqo ka mundur ti ruaj (dhe ti gjej) pas nj erek shekulli ato tri flet t parndsishme, t zverdhura nga koha (dhe t harruara nga ngjarjet e nj tranzicioni t vshtir nga nj sistem politik n nj tjetr), kjo, t paktn mua, m bn t kuptoj se si ka mundur dhe vazhdon ky njeri i pazakont t msoj, t dij, t memorizoj, t kujtoj dhe t shkruaj kaq shum dhe kaq sakt. Sepse Moikomi sht vrtet nj arsenal dijesh n shum fusha. Un dhe ju, lexues t nderuar, q jeni t njohur me krijimtarin e Moikom Zeqos, mund t mos jemi t nj mendjeje nse prpiqemi t gjejm nj cilsor pr profesionin, ose pr profilin intelektual t Moikomit. sht ai, para s gjithash, nj shkrimtar (prozator, poet apo eseist)? Arkeolog? Historian i letrsis dhe i arteve? Historian i ideve? Bizantolog? Orientalist? Apo ai sht t gjitha kto s bashku, me fjal t tjera, nj dijetar erudit, enciklopedist? Un mendoj se ky cilsim i fundit i prshtatet m mir figurs poliedrike t Moikom Zeqos, subjekteve t veprs s tij dhjetravllimshe dhe natyrs s studimeve, t analizave dhe, prgjithsisht, t krijimtaris s tij intelektuale. N nj kuptim shum real t fjals, Moikomi sht nj walking archive, ose nj walking encyclopedia. Madje, shum m tepr se kaq. Profilin intelektual t Moikom Zeqos e formatojn njherazi disa role dhe veprimtari kreative t tij: historiani i antiktetit dhe i Bizantit, novelisti, poeti, eseisti, arkeologu, piktori, muzeologu, legjislatori, ministri i kulturs. Kt prfundim e prforcojn tek un, ve librave t tij Shitsit e kaosit (2010) dhe Gjumasht e Efesit (2010), t fundit q un kam lexuar prej tij, edhe libri i tij m i ri, Refuzimi i shkrimit. I premtova vetes (dhe lexuesit) q t mos shkruaj nj analiz pro forma dhe t detajuar t librit t fundit. Madje, vet natyra e ktij libri dhe larmia e subjekteve q ai trajton e bn kt nj detyr thuajse t pamundur pr mua. N fund t fundit, si m duket mua,

Shkrime nga Zhorzh Sand (Viktoria Xhako)

drejt. Mbase kemi gabuar t dy. Un nuk e pyeta. Ai nuk m shpjegoi. Tani mbi ne ka rn nj perde e errt. Jo, sht nj perde gri. Un nuk e di se mendon ai. Ai nuk e di se m ka ndodhur mua. Hapa fletn e vizatimit. U trondita nga ajo q lexova. Pran buzve gjysm t hapura t femrs s vizatuar, ajo kishte shkruar me kujdes: Ti kishe t drejt, baba! Ai sht nj djal i mrekullueshm! far zemre kishte ajo grua? Zor se do ta kuptoj ndonjher. Dola n ballkon. Qyteti shtrihet atje posht me gjith peshn e jets s tij. Ku sht ajo grua? Do t mbetet e mbshjell n misterin e heshtjes. U futa n dhom. Posht tryezs pash nj foto. Nuk pata nevoj t lexoja pas saj. Nga prshkrimi i syve blu, e njoha. Ishte D. Un jam i sapo ardhur n kt qytet t madh. Po do t krkoj n t gjitha studiot e piktorve. Mbase ata t dy kan nevoj pr nj dor miqsore, q tua heq at perde gri. -Ta premtoj, - thash. SYT E FMIJVE T MI (A.dhe D.) Pllumba t bardh m`u bn ndrrat. Dhe bota e bukur m`u duk prsri. Pr pemn q mbolla n jet, Flasin syt e bukur t fmijve t mi. KRISTALWE LOTI DASME NE FUNDIN E FLOKEVE? shikimi iu cel, buza iu vu ne gaz. Dita e saj, nuse e bukur e panuseruar, i hapi deren e kopshtit mbushur me lule, i zgjati doren, i dhuroi buzeqeshjen e saj dhe te dyja u ngriten ngadale, ngadale lart, njera me fustanin e bardhe te nuserise se panuseruar, me floket e verdhe, fundet e te cileve pikonin ujin si pika loti kthyer ne kristale, tjetra, duke derdhur nga duart dhe nga preheri cigaret Partizani.

ISHTE KAQ E BUKUR NDRRA, DHE KAQ I LLAHTARSHM ZGJIMI. Ma mbylli celularin pa nj fije dashurie. E ndiej q sht shum i zemruar. Mbase ka t

Shkrime nga Silvana Berki (Vazhdon javen e ardhshme)

Jam ke kjo n Tiran, pse m deshe gj- vazhdoi ai pyetjen pr ti dhn fund ksaj pyetje paksa mrzitse. Asaj turcelies s prishtins i ka vdekur nna dhe ka sa koh mundohet t kontaktoj. Pash Zotin, hape at numr ku ajo t thrret se sht katastrof gjndja e saj- i tha shoku i vet m tepr duke ju lutur. Ai shtangu pr nj nj cast. Kur ka vdekur?- ishin t vetmet fjal q i doln nga goja. Sot n mngjes ka vdekur dhe nesr bhet varrimi. Mundohu t marrsh pjes n varrimin e saj. Hajria ka nevoj pr ty kto dit- i tha shoku edhe pse e dinte q nj sheik si miku i vet nuk mund ta kritikonte apo ta kshillonte. Ani, do mundohem t vij. Kalo mir- ju prgjigj that ai tek ja mbylli telefonin. E kaplloi pr nj cast nj siklet dhe nj ndjenj mrzie. E kishte trajtuar vrtet keq at vajzn e bukur turcelie sic e thrrisnin aty n Prishtin. Ishte duke pir pikat e fundit t kafes kur filxhani i mbeti n buz. N kafene sapo hyri nj femr trheqse dhe me flok si t bukuroshes s tij turcelie. Nuk ja hoqi syt deri sa ajo ju kthye prball dhe vetm ather ju kujtua Ajo, flokt e saj t kacurrelt dhe me at ern e mrekullueshme q gjithmon i parfumonte... dhe ai, eh, ai vetm lundronte n ato erra q e lumturonin. Ashtu, i futur n ato kujtime ju kujtua kur e pati marr po aty n Tiran dhe pa i treguar se nuk e kish br divorcin akoma celebrohet me t. Sa e lumtur i dukej ajo ather si nj trndafil i sapo celur t ciln e mbante n vazo pr hijeshi. M e keqja, nuk i kishte treguar se ishte kredhur n borxhe deri n fyt dhe kjo ishte edhe arsyeja pse rrinte m shum jasht Kosove. At nat q u kthyen n Prishtin ish-gruaja e tij e kishte thirrur n telefon t tij dhe ajo turcelia, nusja e tij e re i ishte prgjigjur telefonit t tij: Kush jeni ju q i prgjigjeni telefonit t Agimit- e pati pyetur ish-gruaja n telefon, dhe ajo pa t keq ju prgjigj: Un jam gruaja e Agimit. Ouuu, e un kush qnkam ather n se ti je gruaja e tij?- i tha zri prtej telefonit me qesndi. Ajo e tronditur nga kto fjal vazhdoi bisedn. Un? Po un gruaja e tij jam. Kush jeni ju?dhe nga ana tjetr dgjoi prplasjen e mbylljes s telefonit. Burri i vet po flinte dhe ajo nuk e zgjoi ti tregonte c,kishte ngjar. Mbas pak kohe dgjoi kur telefoni ra prsri, por kt her u prgjigj ai i cili filloi t bisedoj me personin. Ishte duke prgatitur darkn kur ai i hyn me vrull n guzhin dhe e qllon me shuplak n faqe me gjith forcn e krahut. Guxo her tjetr ti prgjigjesh telefonit tim- ju pat hakrruar. Ajo me lot n sy e vshtroi si nj fmi i pafaj. Ishte n muajin e pest t shtatzanis s saj dhe u trmb nga ky sulm i t shoqit. Mbasi e mblodhi veten deshi ta pyes burrin e vet pse i tha ashtu ajo grua q sic dukej ishte ishgruaja e tij por at nat ai iku dhe nuk i erdhi m pr disa net. Ai shkoi ke ish gruaja me t ciln akoma kishte kuror. U

Dy miljon euro burr...! pr te kafeneja e zakonshme ku lexonte edhe gazetn e dits. Nuk kishte mbaruar shum kur dgjoi ti binte telefoni. Agim, nga gjndesh kt moment-e pyeti zri n telefon. Ke gruaja- ju prgjegj ai me nj nnqeshje n buz. Ke gruaja e di, po ke cila?- vazhdoi tjetri po me sarkazm.

P a g e

1 0

O u r

W o r d s

Shqiperia eshte e bukur. Mbani mend vitet 94 dhe 96 nga Julinda Daci (nga Fq.1)
fryme bashkimi, ate qe duam ne te gjithe. Ne ate vend ku jemi shume me pak se bullgaret dhe greket bashke, pse te mos ishim nje grup partie e madhe por dy tre-kater. Sepse ato nuk mendojne per ne dhe Shqiperine se sa mendojne per buxhetin e vet, te rojne sa me mire, te shikojne boten se nuk e pane dikur dhe te hajne me ty diten dhe te te vrasin naten. Shqiperia ka qen dhe eshte e bukur me njerez shume interesant, qe cdoher meson nga to. Ajo kujtonte vitet 94/96. Gjitha ato ndryshime, njerzit filluan te sillen, te dalin, vishen, shikonin boten me mire. Dhe per fat te saj ajo fitoi te drejten e shkollimit atje. Ishte po njesoj si te tjeret, shqiptare por matan e kufirit, atje te dhoma kater te kati I trete vajzat peshperisnin erdhi dhe nje Maqedone tjeter, asaj nuk I vinte mire por e kalonte. Sot kur kujton, thote po pse ishte keq te quheshe ashtu, ai eshte emri im. Ne jemi Maqedone a po, treve e vjeter ilire pellazge qe na moren token dhe emrin. Po ta studjosh me mire historine e bukur qe kemi, sot nuk do na vinte keq te quheshim ShqiptareMaqedon. Ne jemi Maqedon me shume se sa ato qe mbajne kete titull dhe krenohen, skan faj. Bota lindi nga keto treva te lashta me histori dhe culture te vjeter Ilirjane gati gati. Une jam nje Maqedone por qe flas shqip dhe jo takavaka. Keshtu ndodhi perseri sot, kur ajo mori nje kafe dhe u ul per te shkruar, kesaj rradhe afer dritares se shtepise dhe jo te makina, qe bente shpesh. Sa gjera ka per te thene dhe sa pak themi. Po pse filllove me politike ti, i tha nje shoqe, qe kur?! Jo muhabet bejme. Pastaj asnjer nuk eshte vone edhe po te meremi. Ai tjetri: po cte duhet politika o jul, s'jemi per politike ne, kemi halle te tjera. ne nuk dime te vjedhim..... Ju t'ja kaloni nje dite te bukur "Ishalla."

sllavi, grupi politik I mases shqipatare te ve dhe te mbyll brenda kur dhe ke te doje. Nuk punojne per nje fryme te re, nje

Altin Kocaqi "QYTETRIMI" GREKOROMAKE DHE BESIMI FETARE :1500 VJETE INJORANCE!
Qytetrimi -ne thonjza- grekoromake drejtpercaktohet ne hapsiren kohore shek 4 p e s ..vitet 300 edhe deri ne vitet 1200 e s me daljen jashte mureve te athines se gjuhes teknike qe quhet "greqishtja e vjeter" edhe deri ne renien e bizantit . ta krahesonim ate me 300400 vjete me pare ne anen e zhvillimit shkencore njerzia ka hedhur hapa shume te ngadalta per te mos thene ska ecur fare. prej koheve u humben ne shej 2 es kur baballaret e kishes perkthyen edhe pershtaten ne gjuhen e perMenyra e te menbashket greke te duarit,vepruarit ,punuarit ,lu Zhvillimi pellazge i mijvje- kohes veprat e se carit te pare si shkuares.Kriteri edhe demokracia i rishkrimit te pellazge u thyen nje vepre ishte me ngritjen e vetem gjuha qe athines nga koha ishte shkruae aleksandrit e e jtur..ne se nuk ketej.Kultuara ishte shkruajtur edhe mjeshteria ne greqishten e e arritjeve baballarve te etruske,liria kishes ateher njerzore edhe nuk vazhdonte liria e femres tek rishkrimi i asaj pellazget ne vepre..shih pergjithsi, u thye "eleniko lome zhvillimin gotekniko qe latine. istoriko arqio" istoria tis elDalja e romes linikis glossasjashte apeninit u athine 2000. shoqerua me gjuhen latine si Dominimi i krishterimit ne gjuha e autokra- evrope nuk u interesua per ftuarit etje eshte thuajse e tis edhe gjuhen greke si zhvillimin e bonjejte.Ne luften e trojes gjuhen e ligjeve fetare.Sote tes,perkundrazi ndihmoj njifeshin karrocat ,armet, dijetaret na thone se diturit shkaterrimin me velmenyra e te punuarit te e shumta te grumbulluara lavrasje edhe grabitje ne tokes,ana detare etje te cilat kishin nje zhvillim primitive qe erdhi thuajse shume pak i ndryshuar deri pake kohe me pare kur njerzia perdorte te njejtat mjete veprimi ne jeten e saj. botes.U thye kryeqendra fetare qe dominonte boten edhe ju hape rruga zhvillimit te evropes edhe perse me veshtirsi te medha.Thyerja e sundimit fetare edhe gjendja e botes sote tregojne raportet e zhvillimit 1400 p e s-1700 e s edhe 1700 e s -2011 sote.Ne se do merrnim ne shqyrtime zhvillimin ne keto vite ateher do vrejme ecurin e botes.Ne kete kendveshtrime qytetrimi grekoromake edhe fete e mbajten lufta te pafundeme ne emer te boten 300 p e s-1700 es ne "paqes se zotot"....kete rruge injorance plote 2000 vjete ndoqi edhe feja myslimane me vone. Rrevolucioni franceze shenoj etapen e re te zhvillimit te

Ne se do mernim ne shqyrtim zhvillimin e epokes se luftes se trojes me fjalet e Homerit edhe

A do te NDODHE bashkimi KOMBETARE ndonjehere????!!!!!! Nga Ali Asllani

mortore mbritn n Londr mbretr, kryetar shtetesh, kryeministra, ministra, personalitete t rndsishm. Nga Bullgaria merrte pjes vet mbreti bullgar,Car Borisi III me suitn e tij, ndrsa nga Shqipria ishin drguar princ Saliu, q prfaqsonte familjen mbretrore, dr.Fuad Asllani, ministr i punve t jashtme dhe Lec Kurti, q asokohe ishte ministr fuqiplot i Shqipris. N nj nga ditt e ceremonis cari bullgar takoi ministrin shqiptar t sapo dekretuar dhe filluan t bisedonin her n gjuhn shqipe dhe hr n gjuhn gjermane. Ndrkoh iftit bashkbisedonjs i afrohen tre personalitete t kohs. Ata ishin Viaesllah Molotov, kryeministri sovjetik, Maksim Litvinov, komisari i jashtm sovjetik dhe Vladimir Majski, ambasadori sovjetik n Londr. Majski dhe Asllani ishin njohur mir q nga koha kur diplomati shqiptar ishte ministri fuqiplot n Londr. Ndaj me rastin e gradimit t Asllanit si ministr i jashtm, diplomati sovjetik krkoi ta uronte dhe me at rast u afrua me personalitetet e tjer sovjetik pr tu prezantuar, duke u paraqitur sikur mbretin bullgar ata nuk e njihnin. Diplomati shqiptar, duke ndjekur etikn protokollare diplomatike, para se t prezantohet i krkoi leje mbretit q me kt rast para madhris s tij t paraqiteshin m par sovjetikt. Prezantimi i realizua dhe menjhere ata filluan bisedimin n gjuhn ruse. Dr. Fuad Asllani u largua sepse ai ishte dhe qllimi i prdorimit t gjuhs ruse. Gjat Lufts II Botrore edhe pse Bullgaria ishte aleate e Gjermanis hitleriane Car Borisi nuk i dorzoi tek gjermant ifutt e shumt q i perkisnin territorit t Mbretris Bullgare megjith kmb nguljes e Gestapos. Madje edhe pse Bullgaria aderoi n aleancn ushtarake Boshti Berlin TokioRom, ushtria bullgare nuk morri pjes n Frontin sovjetik, sikurse vepruan Rumania, Hungaria dhe Sllovakia. Ndaj pr vdekjen e tij t pa pritur, m 28 gusht t vitit 1943 mendohet t jet vepr e shrbimeve sekrete gjermane.

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 8

P a g e

1 1

Mbremje Agim Desku

br piktur Varur n mur si lirik e mbrmjeve me hn Edhe n mes shpirtit tim e varur sikur flet m mua Sa e bukur kjo ndrr edhe pse nuk i dua m ndrrat Sont rri zgjuar e flas me kt piktur T varur n mur dhe n shpirtin tim T dyt flasim bashk vargut tim Q Ti, ma bn hyjnor,e ku m gjn kt frymzim E m fal fjal q shpejtojn zemrn e mbyllin spitale E hapin lulishte me lloje aromash si dashurit hyjnore Q edhe zoti vet nj dit, secilin e bekon dhe urat i jep Ndersa ne te dyve na dergon n parajs aty ku fillojn puthjet Aty ku t krkoja me vite e ja se si na gjeti prendia Sonte jemi te bekuarit e zotit ,pa m`kate te ksaj bote Sonte e gjetm dashurin e vetme ,ndrrn e krkuar vite e vite Npr secilin varg poeti,npr seciln shpirt t Tij Dhe n kt mbrmje asgje nuk sht then pr TY T gjitha fjalt e bukura jan zn mes veti Secila lufton me vetn pr vargun e poetit N dyluftim kan marr shpirtin e tij,ndrren,dashurin e vargut Kan edhe frymzimin Tnd mike,kan dashurin e par Q e ruanjn kujtim pr secilin varg q e shkruajn me shpirt e zemr Se sonte jam poeti YT,jam vargu yt,q poetin e mbyet kjo ndrr dhe nuk i do m ndrrat,do ti djeg nj dit n zjarrin e puthjeve sonte mbeti vetm frymzimi yn bashk me poetin q rri zgjuar kt mbrmje nn tingujt e kngs sate e t ndriqimit t hns q di t ndriqon vetm dashurin e par q rri vetm afr zemrs sate dhe vulos bashk me secilin varg ,me shkronja ari dhe sa bukur shkruhet emri Yt,emri,Yll...ka,shum n qiell, jan sa dashuria ime q ndjej pr ty mikja ime. Si zjarre q presin cunamet te shuajn flakn e ndjenjave tuja Dhe ja q edhe vij t rri dritareve t pasqyrs sate ,i zgjuar deri n mengjesin e ardhshm pranveror q lulet presin t qelin si dikur buzqeshjeve tona Kur un e ti u kndonim idilave t atyre pejsazheve t bukurive prrallore Dhe ja erdhi mrekullia e ime q vetm zoti di t krijoj nj drit n fund te dritars sime.

far sht then pr kt mbrmje Sonte lexoj dika te bukur mes rreshtave ndrrn e syve tuaj q sht

Gjiri Lalzit ne Shqiperi...Vjedhja Vdekja

Albania heading toward a new Dictatorship where the parliament commits fraud the president follows and the premier orders it.

It could save the democracy in the Balkan region...

Deshmite e znj.Durham mbi jeten ne Shqiperi ne fillim te shekullit te 20 nga Cafo Boga (ngaFq.2)
q e kundrshtonte, madje duke shfarosur klane t tra, si ndodhi n rastin e Aleksa Gjilasit dhe familjes se tij. Turqis prfunduan me Trakta-tin e Shn Stefanos, innshkruar n mars 1878. Turqia u detyrua nga Rusia q t njoh pavarsin e Malit t Zi, por kushtet e traktatit alarmuan Fuqit e Mdha t Europs, tcilat i shitinin turqit, ndonse nrnie, si polict e Ballkanit dhe si nj penges pr zgje-rimin e Rusis. Kur Kancelari gjer-man Oto Van Bismark (Otto Van Bismarck) pranoi q t luante ro-lin e "ndrmjetsittndershm" dBFpropozoi nj takim n Berlin, Cari rus Aleksandr n prahoi sepse nuk mund t rrezikonte nj konflikt edhe me fuqit eu -ropiane n t njjtn koh. N Kongresin e Berlinit, t mbajtur pakmuaj m pas, n korrik,pr t rishikuar traktatin, Mali i Zi siguroi statusin e pavarsis s plot si dhe prfitime t gjera territoriale (nga 4.000 n rreth 10.000 kilometra katror), krye-sisht n dem t shqiptarve. Malitt Zi iu dhan qytezat rndsishme si Niksic, Kolasin, Spuz, Podgorica, Tivar, Ulqin, Plav, Guci, Tuzi, si dhe rajoni i Malsis. SigUrimi i daljes n bregdet pati nj rndsi t ma-dhe ekonomike; malazezt nuk ishinmnjtufeeizoluarfisesh malsore. . Shqiptart n Malin e Zi u bn qndres kunder aneksimit n Malin e Zi dhe luftimet shpr-thyen n t gjitha qendrat e po-pulluara nga shqiptar si dhe n qytezat rreth tyre. Vetm pas vi-tit 1880 dhe vetm me ndihmn e ushtrive europiane e otomane Mali i Zi arriti q t siguroj ku-fijt e tij t rinj. Ndrkoh, Princ NikoUa n ndjekje t ndrrs s vjetr serbe pr t sunduar Balikanin kishte ambicjen q t vinte nn pushte-tine tij t pakten gjysmneShqi-pris. Megjith xhelozit dhe dy shimet q minonin marrdhniet mes tyre, Serbia .dhe Mali i Ziarritntmerreshinveshdhe m n rund i zbutn raportet edhe me Bullgaiin dhe Greqin, duke fonnuar nj aleanc pr 9K-rimin e Ballkanit nga sundimi ottoman. Ndonse shqiptart gji-thashtut angazhuar n luftime tashpraprcliriminetokavet. tyre prej turqve, ata nuk u ftuan q t'i bashkoheshin aleancs. Antartesaj kishin filluarthartonin plane se si do ta coptonin Shqiprin ndrmjet tyre. ilerinprtmbajturtrrethuar qytetin, nga 8 tetori 1912 derin' 12 prill 1913, kur qytetit iu mba-uan ushqimet dhe mjetet e jetess. Znj. Hortense fon Cambaur (Hortense von Zambaur), gruaja e konsulht austriak n Shkodr e ka dokumentuar irethimin me detajet m t imta n ditarin e saj "Die Belagerbung von Scutari" (Rrethimi i Shkodrs). E Mali i Zi dshtoi n aneksimin e Dshmi t ngjashme t akteve barbare nga ana e Shkodrs. malazezve gjat prpj ekj Forcat malazeze bashkpueve pr t grabitur Shkodrn nuanme ushtrin serbe n rajo-net jan dhn edhe nga Edith e Raskes dhe Kosovs, por nj Durham, n librin e saj, prej qllimeve kryesore t Mbre"The Struggle for Scutit malazez Nikolla (si gjithmon) tari" (Lufta pr Shkodrn) ishte pushtimi Shkodrs. Ktuai dhe nga nj korrespondent ishtempakisuksesshmprsh-kak italian, Xhino Berri ; (Gino t qndress s fuqishme t shqip- Berri) n librin e tij TAssetarve. Ndonse morn zedio di Scutari" (Rrethimi i mrngambrrirjae 30.000 ushtaShkodrs). Zonja Durham rve nga Serbia, malazezt nuk ishte nj udhtare, artiste arritn t realizojn sulmin prdhe shkrimtare britanike, q fundimtar sepse Fuqit e Mdha u b e famshme pr dshndrhyn dhe protestuan kunder mit e saj antropologjike irethimit t Shkodrs. N shenj mbi jeten n Shqipri n sfide, Nikolla (q tashm i kishte fillim t shekullit t 20. N dhn vetes titullin e mbretit) dhe rund, Mbreti Nikolla ra komanda e tij e lart prdorn ar- dakord q t trhiqej nga Shkodra sepse nuk guxonte t hynte n luft me shtetet e fu-qishme europiane. Austro-Hungariaudhhoqiprpjekjetprt mundsuar nj shtet m t madh shqiptar, q do t prfishinte t gjitha trojet e populluara nga . shqiptart, Ndonse shqiptart humbn m shum se gjysmn etenitorevettyre.MaliiZidshtoi n aneksimin e Shkodrs. Mbreti Nikolla do t prpiqej t gjentenj tjetr mundsi per 1 t prmbushur ndrrn e tij dhe n mes t Lufts s Dyt Botrore, kmbnguh prsri pr t push-tuar Shkodrn, madje kunder ds-hirs s nnsioniii ushtarak serb n Malin e Zi. Mn fund, Konferenca e Parisit i dha fund lufts dhe prcaktirni i kufijve t rinj prfundoi. Mbreti Nikolla nuk arriti kurr q ta aneksonte Shkodrn, poria doh q t mbante nj territor t konsiderueshm t populluar nga shqiptart n

ann perndimore. Jeta e shqiptarve nn Mbretin Nikolla ishte e mje-rueshme; ai vutrin jet politikat e tij kolonizuese q synonin asi-mihrnine shqiptarve t Malitt Zi. Ai kaloi siprraqe t mdha) toke n pronsi t tij.^&miqve dhe t afrmve t tij. Shum feha-tar malazeze nga malsit pr-fituan gjithashtu duke marr toka felas, me kusht q t shprngu-leshin n tokat e reja q sapo u ishin marr shqiptarve. Shum sfeqiptar - sidomos t konvertua-rit, q i druheshin jets nn tira-nin e mbretit - emigruan n Shqipri, duke humbur kshtu t gjitha pronate^re. Vijon N kohn kur mbante ann e Rusis, identiteti i Malit t Zi u b trsisht sllav

P a g e

1 2

O u r

W o r d s

Arnaudet", artistet shqiptare ne perandorine osmane Nga ELSA DEMO (fq.13)

Arnavud artist, pese shekuj ne oborrin e Sulltanit Monografia "Arnavud" e profesor Shyqri Numanit, nje kerkim mbi artistet shqiptare qe per pese shekuj krijuan ne Perandorine Osmane. Nga tempulli bardhe i Indise, Xhamia Blu e Stambollit, tek poezia e Himnit Kombetar te Turqise. Jane vepra te atyre qe kishin kishin lene Shqiperine si femije te krishtere dhe u pergatiten ne fushat e artit per te lartuar begatine e Sulltaneve. poete. Periudhe 500 vjecare e gjenise krijuese shqiptare ne Perandorine Osmane. Ne kete perfundin mberrin pas 20 vjet kerkim, profesori kosovar Shyqri Nimani per te rikonfiguar ne nje monografi harten e gjalle te artisteve shqiptare ne Perandorine Osmane. Kjo veper madhore, dedikuar autoreve te njohur e te panjohur, u prezantua dje ne Muzeun Historik Kombetar. Jane 10 autore qe prof.Nimani i merr ne shqyrtim, arkitekte, Ne nje dokument te shek.XVI, poete e piktore. Nga Temnje fare Kapitan Gjini, i pulli i Bardhe i Indise, shkruan Papes se Romes, se Xhamia Blu e Stambollit, "kete vit do te vijne osmanet poezia e Himnit Kombetar per te marre femije shqiptare, te Turqise, e vitit 1913, prej 10 deri ne 12 mije", gati sa vepra qe monografia e ushtria shqiptare sot. Ky doNimanit, zbulon se autori kument sa c'eshte statistike, eshte arnavud. Kjo monoeshte edhe shprehje e grafi eshte e pasur me shqetesimit se cdo te behej me ilustrime, komente per cdo keta mijera femije qe niseshin autor pare ne rrafishin e nje drejt Stambollit. Femije te lloj historie arti per periudshendetshem, qe sipas dhuntive hen osmane, harta, madje dhe shkathtesive "do te shryte- me shume rendesi eshte zoheshin" per begatine e peran- ilustrimi i udhepershkridorise. Keta do ishin arnavudet meve te dy autoreve osmane ushtarake, arkitekte, piktore, qe kane zbritur ne Shqiperi, Evliya Celebi dhe admirali Piri Reis, poet e kartograf. Nimani, i lindur ne Shkoder ne vitin 1941, eshte diplomuar me 1967 ne Akademine e Arteve te Aplikuara ne Beograd. Kryen kerkimet mbi artin per dy vjet ne Japoni. Ka qene drejtor i Galerise Nacionale te Prishtines. Udheton ne France, Angli, Nju Jork, Indi, Skandinavi, Meksike, Japoni, Singapor. Eskpozon ne Zagreb, Tirane, Prishtine. Brancollin do te filloje kerkimi per medievalet, piktoret Viktor Karpaci, Mark Bazaiti e vellezerit Albanesi. Destinacioni kete here eshte perendimi, Italia. Pas monografive per artin mesjetar dhe ate bashkekohor, mes tyre kishte nje boshllek studimi, periudha osmane. Artistet per te cilet ju flisni kane krijuar ne nje kohe dhe vend jo te zakonte. Cfare burimesh keni shfrytezuar? mundur ne Stamboll. Kerkimi ne nje hapesire kohore 500 vjecare, per te zgjedhurit nga vete urdheresat e Sulltanit, qe sic shpreheni ju ishte dashamires i arteve. Ishte krijimtari e porositur, e oborrit te Sulltanit? dorake te te talentuarve. Ne mesin e tyre ishin edhe piktore shqiptare dhe disa liberlidhes. Sepse ne ate kohe librat kane qene perpiluar ne pergamene, nje mjeshteri e madhe, me vete. Prandaj ky manuskrit, qe mendohet te jete me i bukuri nga te gjithe manuskritet, pra historia e ilustruar e Sulltan Sulejmanit, qe njeri i fuqishem qe ka sunduar per 46 vjet, eshte mbikqyrur nga ai vete, nje ushtarak dhe dashamir i arteve. Madje ka krijuar edhe divane. Ne ate periudhe kane krijuar keta piktore. Kjo eshte nje eksperience e njohur, e ndjekur edhe ne Perendim. Si identifikuat "arnavudet"? Ka dhjete vjet qe jane hapur arkivat osmane. Duket se do duhet te studiohet mbi to edhe 100 vjet. Ka qene nje perandori e sofistikuar dhe nuk eshte e lehte te identifikosh shqiptaret mes tyre. Deri tani kam zbuluar se

Se pari kemi te bejme me piktore te pastudiuar. Me hulumtimet e mia kam zbuluar se ne periudhen osmane, ne kohen e Sulltan Sulejmanit, Madheshtorit, kur miniatura osmane kishte Prof.Nimani njihet per E perfundova kete liber ne arritur zenitin per nga cilesia, monografite mbi artin nje periudhe 20 vjecare atehere kishin vepruar disa mesjetar dhe artin kontemduke hulumtuar ne hapepiktore me prejardhje turke poran si "Onufri dhe piktore sirat ballkanike, osmane, dhe disa te tjere, mes tyre te tjere mesjetare" (1987), Stamboll, Ankara, deri ne shqiptare, armene e cerkene. "Arti Bashkekohor i Kosbiblioteka te tjera ne Ishte e mahniteshme kur oves" (1988), "Trojet shqip- Londer, si British Library, zbulova se ne ate periudhe, tare ne harta dhe mbi artin islamik. Eshte derisa Onufri krijonte ne stema" (1997". nje literature e gjere, nga Shqiperi, ne qendren e Peranosmanologe shume te dorise ne Stamboll, krijonin Pas kerkimit 20 vjecar, i ka njohur, amerikane, greke, edhe piktore shqiptare qe me hyre punes per nje tjeter sllave. Por gjeja kryesore vepren e tyre kishin arritur veper me bashkeautor, ajo e ishte te zbuloheshin nivelin e tyre me te larte. Per artisteve shqiptare te Rene- dokumentat autentike. kete deshmojne rrogat e sanses. Bashke me Jahjah Kam bere sa ka qene e anetareve te Shoqates Peran-

Pajtim Bello MInatoret e Bulqizes

Prkundrazi pala tjetr ka prdorur gjith potencialin financiar, fuqit e makins s pushtetit, dredhit partiako e pseudosindikaliste pr t sfumuar, shuar dhe shtypur prpjekjet e minatorve. sht e uditshme t shikosh rreshtimin e qeveris qendrore e lokale/ vendore n paln kundr minatorve. E them kt sepse pr ato q krkojn minatort faktet flasin qart, q qeveria duhet t ishte pal me minatort q n prpjekjet e para t tyre. far po ndodh n Bulqiz? Ka vend t hidhet drit me fakte e shifra dhe m tej t argumentohet kush ka t drejt dhe si duhet gjetur zgjidhja. Minatort kane krkuar t kryhen investimet sipas kontrats koncensionare, investime kto q do t sigurojn perspektivn e miniers sot, nesr dhe m gjat. Ve t tjerash kontrata ka parashikuar t hapej Pusi 7 nga niveli 5 i miniers deri n nivelin 20 t miniers. Kjo kolon pusi, me gjatsi 500ml dhe vler investimi 4.9 milion dollar, duhej t kishte prfunduar brenda korrikut 2009. E vrteta sht se nuk sht hapur asnj metr linear kolon pus!... Efekti sht mbyllja e perspektivs pr miniern dhe asfiksimi i qytetit Minator t Bulqizs. Minatort kan krkuar t hapet tuneli i Klosit edhe pr rreth 1.1-1.2 km, tunel i mbetur pa u hapur q nga viti 1990. Vlera e investimit sht 1.5 milion dollar. Prsri e vrteta sht se nuk sht hapur asnj metr linear tunel dhe nuk sht shpenzuar asnj euro!..Edhe n kt rast efekti sht mbyllja e perspektivs s miniers. Minatort kan krkuar kushte pune m t mira dhe rritje rrogash nga 20 deri 40%. Nse flitet pr kushte pune t mira ku nnkuptohen siguria n pun, mekanizimi i proceseve t puns, heqja e punve t krahut t vshtira etj, duhet t pranojm se jan br hapa mbrapa. Nga modernizimi i miniers sht kaluar edhe n karrocat e dors pr transport t mineralit apo sterilit n punimet nntoksore. Kto procese t rnda sot nuk kryhen n asnj miniere t bots me mjete pune primitive si n Miniern e Bulqizs. Pagat e punonjsve t miniers jan qesharake, t pakrahasueshme me asnj miniere n bot. Kjo ndodh kur fitimet e kompanis koncensionare kane qen t majme, fal kjo edhe konjukturs s mir t kromit n tregun ndrkombtar. Edhe n kt rast respektimi i kontrats koncensionare l shum pr t dshiruar, aq sa duhet t themi q puntort e Miniers Bulqiz ndodhen n kushte diskriminuese n raport, me far iu takon t ken. Qeveria mundohet q problemin e kushteve t rnda n pun dhe rrogat e ulta tia faturoj marrdhnieve kompani koncensionareminator. E vrteta sht se n kt qndrim Qeveria krkon t fsheh t vrtetn e hidhur, at q Miniera e Bulqizs prfaqson nj ishull diskriminimi n Europ, po t flasim m ngusht edhe n Ballkan. sht nj gjendje turprimi, sidomos krahasuar me punn e nderuar e t vshtir t minierave. Po ndalem ktu s numruari sa e sa mosrealizime ka n kontratn koncensionare, thjesht pr t mos lodhur lexuesin. Ajo q dua ti them lexuesit sht se Minatort kan t drejtn ligjore n t gjitha krkesat e tyre. M tepr krkesat e tyre nuk jan thjesht dhe n interes t ngusht e t mbyllur n Bulqiz. T hapsh perspektivn e miniers Bulqiz, do t thot t shptosh nga varrosja rreth 3 milion ton rezerva mineral kromi q jan posht nivelit 16 t ksaj miniere, si pasuri e gjith shqiptarve. Keqmenaxhimi i kontratave koncensionare n miniera, energji e kudo jan problem mbar shqiptar. Korrupsioni n punt e pushtetit n koncensione, por edhe jo vetm ktu, sht plaga m rnd e shoqris son. Kushtet e rnda n pun jan n t tra siprmarrjet private, deri tek puna e zez apo edhe mospagesa e rrogave pr punonjsit pr periudha tre mujore, gjasht mujore apo edhe nj viti e m shum. E pra n cilin krah apo pal duhet t jet Qeveria n shtje t tilla kaq t rndsishme e jetike pr t gjith shoqrin shqiptare?! Mesazhi q ka dhn qeveria, deri tani l shum pr t dyshuar n qndrimin e vet. Mbi t gjitha sht nj sinjal i keq pr t gjith shqiptart. Si mund t integrohen n Europ shqiptart q punojn n pun t zez, me kushte skllavruese, t braktisur nga Qeveria e tyre dhe t shfrytzuar nga biznesmen dhe qeveritar?!... Me sa duket Bulqiza sht n udhkryq, kurse Qeveria sht n qiellin e shtat!...Nuk e di nse do t reagojn organet kompetente pr shkeljet e rnda n zbatimin e kontrats koncensionare apo n shkeljen e ligjeve baz pr t drejtat e punonjsve dhe pse jo edhe t t drejtave kushtetuese t qytetarve. Kto shkelje t rnda dhe poshtruese vijn nga koncensionari dhe nga qeveria me t gjith institucionet e veta. Nuk e di far shikojn e far kuptojn diplomatt, kur n nj vend ku ata shrbejn e paguhen jan krijuar oaze pr kapitalist t pa skrupull, nn hundn dhe mbshtetjen e qeveris?! Kush nuk beson, t shkoj n Bulqiz, t shikoj realitetin dhe t shprehet mbi at far shikon e kupton. Boll n ekranet e televizioneve n krah t qeveritarve, shikoni produktin e qeverisjes s tyre dhe mbase do tiu vij n mend se Shqipria nuk sht brenda oborreve t qeveris, as n sallat e konferencave ku ftoheni t flisni Ju zotrinj ambasador, as n bankete qeveritare ku paguajn t varfrit. Ju lutem mos hezitoni, shkoni t njihni nj Shqipri krejt ndryshe nga ajo qe ju kan servirur qeveritart apo kushdo tjetr. Bjeni kt t paktn, vetm njiheni kt Shqipri.

Minatort e Bulqizs, t braktisur nga Qeveria. Shkeljet n kontratn koncesionare dhe heshtja e organeve kompetente Prpjekjet e minatorve t Bulqizs kan hyr n muajin e tret. Me sa duket do t jet nj kalvar i gjat mundimesh, q kta qytetar-minator, t fitojn t drejtat e tyre legjitime. Rruga e mundimshme dhe vendosmria e tyre pr t fituar t drejtat, do dit e m shum t shton respektin pr kt kategori t qytetarve shqiptar. N kt fush betej kemi dy pal, q me qndrimet e tyre jan prvijuar dita dits. Njra pal jan minatort dhe gjith qytetart e Bulqizs me sindikatat lokale e qendrore, t cilt krkojn dinjitet, drejtsi, shprblim t merituar dhe mbi t gjitha hapjen e perspektivs pr miniern e Kromit Bulqiz. Pala tjetr jan kompania koncensionare dhe qeveria me t gjith spektrin e agjencive shtetrore deri tek policia. Pala e par ka prdorur mjetet ligjore e kushtetuese dhe potencialin e vet njerzor pr t arritur fitoren legjitime t saj.

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 8

P a g e

1 3

Arnaudet", artistet shqiptare ne perandorine osmane Nga ELSA DEMO (nga Fq. 12)
paku 10 autore shqiptare. Njeri prej tyre eshte Kasim Arnavud, per shkak te origjines se tij, nga Shqiperia, Arnavudlluk. Por nuk dime me shume. Sepse edhe ne periudhen osmane, edhe ne ate bizantine, autoret kane qene me se shumti anonim dhe ata qe identifikoheshin, ishin sponsoret. Keshtu qe edhe jeta e ketyre autoreve nuk eshte e identifikuar. Kemi disa raste kur vete krijuesit deshmojne per origjinen e tyre, ne vecanti poetet. Sami Frasheri ne enciklopedine e tij perfshine disa figura shqiptare. Ai ka vecuar prejardhjen shqiptare te disa prej tyre. Mirepo autoret e tjere shqiptare, te 30 viteve me vone kane evidentuar rreth 300 poete. Nje rezultat te tille e jep osmanologu Nehat Krasniqi. Por ne kete monografi kam evidentuar, pese arkitekte, 3 poete e tre piktore, me prejardhje shqiptare. Si kishin ardhur deri ketu artistet arnavude? Ishte politika qe ndiqte perandoria osmane. Ne fillim i sillnin ne Edrene, pastaj ne Stamboll. Disa prej tyre bene karriere qofte ushatarke, qofte religjoze, qofte artistike. Identifikimi i tyre lidhet me dokumente qysh kur femijet e krishtere shqiptare, te quajtur devshirme. Silleshin nga Shqiperia, per t'u shkolluar ne pallatin e brendshem Edrene, nje lloj universiteti perandorak dhe me pas ne Stamboll. Femijet e shendetshme sipas dhuntive dhe shkathtesive jane bere arkitekte, piktore, poete. Dhe sidomos jane shquar ne artet aplikative. Ne nje dokument i shek.XVI Kapitan Gjini i shkruan Papes se Romes, se kete vit do te vijne ushtaret osmane per te marre femije shqiptare prej 10 deri ne 12 mije, drejt Stambollit. Veprat e artisteve shqiptare ne Perandorine Osmane. Mos ndoshta eshte me shume nderpreje, qe rri me vete dhe larg artit shqiptar, duke pasur parasysh cfare krijonte Onufri ne Shqiperi? Rrine te shkeputur nga ajo cfare krijonte Onufri. Po te benim nje krahasim me evoluimin e Pikasos. Ai ishte spanjoll. Ne moshe shume te re kaloi ne Paris, ku ndoqi karrieren e tij. Spanjollet dhe francezet mburreshin njelloj me te. Kishte nje dualizem si krijues. Edhe keta autore qe krijuan ne perandorine osmane, i kane dhene shume asaj. Poltikane, luftetare, ushtarake, poete. Fakt jane veprat e poeteve shume te njohur per kohen nga Mesihi Prishtinasi, deri tek Mehmet Akifi, babai i te cilit eshte nga Shushica e Pejes. Pastaj kemi Jahjah Bej Dukagjinin, poet qe mburret se eshte shqiptar, ne shek.XVI. prej familjes princore te Dukagjineve. Poeti me bashkekohor qe ka krijuar edhe himnin e Turiqise para Luftes se Dyte Boterore, eshte Mehmet Akif Pejani, i shek.XX. Nje poeme ku Pejani duket i zhgenjyer. Arkitektet jane Atik Sinani, Mimar Sinani, Sedefqar Mehmet Agai, Kasem Agai dhe Mehmet Isai. Ky i fundit eshte arkitekt i tempullit me te bukur ne Bote, qe nje burre ia dedikon gruas. Perandori Shah Xhahan ia dedikoi gruas se tij, Taxh Mahall. Ndodhet ne Agra, 250 kilometer ne jug te Nju Delhit. E quajtur dryshe Perla e Bardhe e Indise, krijuar 300 vjet me pare. Ndersa Mimar Sinani ka ardhur ne Vlore me Sulltanin kur ishte ende inxhinier, bashke dy kryeministrat e tij, gjithashtu shqiptare, Ajaza Pasha e Lutfi Pasha. Vijne per Floten qe do te ngrihej per pushtimin e Romes. Dhe mendohet qe ne ate kohe te jete projektuar edhe xhamia e Muradies ne Vlore. Mendohet te jete e Mimar Sinanit. Mandej eshte nje arkitek tjeter shume i fuqishem, qe ne kohen e Sulltan Mehmetit, Per Sedefqar Mehmet Bicakciun kemi deshmi se eshte me prejardhje shqiptare, nga udheshkruesi i madh turk Evliya Celebiu, kur shkon ne Elbasan thote se ketu ka lindur edhe autori i Yeni Cami, Xhamise se Re dhe eshte fjala per Xhamine Blu. Pastaj eshte Kasim Agai nga Gramshi i Tomorrices. Keta jane tre arkitektet me te medhenj. Mendoni ne ate kohe kryeministrat jane shqiptare e komandante armatash, mandej poetet, piktoret gjithashtu qe mbanin mbiemrin arnavud, Kasim e Haydar Arnavud. Krejt konstelacioni eshte shqiptar. "Arnaud", nje monografi per artistet "Arnaud" (Artistet shqiptare ne perandorine osmane), nje monografi e Shyqri Nimanit nga Prishtina (Kosove), u promovua ne biblioteken e Muzeut Historik Kombetar ne Tirane. Autori Nimani, i cili pohoi te kete punuar per hartimin e librit rreth 20 vjet, theksoi nder te tjera gjate ceremonise promovuese te ketij botimi unik, se "ua kushton gjithe artisteve shqiptare te njohur dhe te panjohur nder shekuj". "Vendosa ta titulloj monografine "Arnaud", tha ai "pasi shume shqiptare piktore gjate asaj periudhe, mbiemrin e tyre e mbanin "arnaud", ashtu sic i quanin turqit ne gjuhen e tyre". Ne monografine me rreth 160 faqe, perfshihen mjaft punime te arteve vizuale, te fotografuara te asaj periudhe. "Mendoj se artistet shqiptare e meritojne te studiohen dhe ajo qe kam si synim ne te ardhmen jane artistet shqiptare te Renesanses", tha Nimani. Monografia "Arnaud" bazohet ne fakte historike dhe ne nje literature shume te pasur.

Fjala shqipe 'Gur' dokumentohet edhe ne tekstet biblike nga Fatbardha Demi (vazhdon)
Fatbardha Demi/ Epilologet dhe studjuesit e ndryshem... Arriani, n librin e tij kushtuar Aleksandrit t madh (4,23) thot se:"Aleksandri marshoi Fatbardha Demi/ Epinprmjet nj vndi t lologt dhe studjuesit e quajtur "Guraioi", ku kishte ndryshm kan treguar se dhe nj lum me t njjtin n tekstet m t vjetra t N se pranojm q Homeri ka emr", gjat fushats s njerzimit mund t gjesh ekzistuar n shekullin e VII para Aleksandrit t madh n thrrmija filologjike prej ers son athere duhet t themi se Indi. ari t gjuhs shqipe. Nj fjala "Gur" prdorur nga pellazgt, tronditje e nga ilirt dhe Duke studiuar me kujdes madhe n botn q sht Bibln e Shenjt, kemi shkencore qe akoma edhe gjetur papritur nj dshmi zbrthimi i sot nj fjal unike gati dy shekuj m t shkrimit linear B esenciale e vjetr se sa tekstet e t Krets nga M. gjuhs Homerit ku prmendet fjala Ventris, n disa shqipe, ilire shqipe "Gur". tabela bronxi t dokumentoVendndodhja e ksaj dshpara 37 shekujve het si fjala mie sht n:"Libri i dyt i ku gjndeshin m e Mbretrve" (9,27). Aty dhe emra ilir q hershme e tregohet episodi sesi Jehu korespondonin gjuhs son bri kryengritje dhe vrau me antron nj monu- Akzarin, duke u br vet ponimin ilire si ment letrar mbret i Judes dhe Izraelit. emra t till madhshtor Un konsultova disa tekste "Dasi", "Gent" t njrzimit t botimeve t Bibls s etj. Kto emra si sht Shenjt n gjuhn shqipe. ilir jan ngjallur krijimtaria N Bibln e Shenjt m von por shpesh N fakt ky subjekt lidhet me homerike. (Diodadi i ri) prkthim i etimologia e tyre ka nj ishull t kultizuar mes vitit 1991, 1994 shtypur n mbetur e pazbrthyer. N detit me emrin "Guras PetEdhe m von autor t tjer si Brindisi n vitin 1995 n veprat madhshtore t ras", q do t thot "Guri gur" poeti i madh grek Arkiloku prfaqen 424 thuhet: "Dhe e Homerit sidomos tek sht nj emrtim i dyfisht . mndet dyfjalshi tautologjik iliro- gjuajtn (Akazian) n t "Odiseja" (vargjet 500, Sipas filologut patriarkut grek n formn "Gurai petras". prpjetn e Gurit q sht 501, 507), prmndet edhe Spiro Konds, emri i mpar- N 1920 n grmimet arkeologjike afr Iblehamit". N vernj dyfjalsh si: "Gyraien shm i ishullit ka qn "Gur", t bra n Dodon u zbulua dhe sionin e Bibls s Shenjt Petren", q zbrthehet si nj emr prpara grekrve t nj tabel bronxi me emr njeriu shtypur n Jongloed, viti "Gurin e gurt". vjetr, kshtu m pas detart Guras. Ky emr ilir gjendet si 1993 n faqen 398, prkgrek t vjetr e kan quajtur toponim edhe n Kret, n Kylthimi shqip sht : "pran N eposin e Homerit ishullin "Guras Petras" duke kad dhe Tesali. Historiani antik vndit ku rruga sht drejt tregohet se si heroi Ajaks mbas rnies s Trojs udhtonte n det dhe arriti tek nj ishull i quajtur "Guras Petras". Aty Ajaksin , hyu i detrave Poseidoni e goditi me trifurk, nj pjes e ishullit u zhyt nga goditja, duke marr me vete n thellsi edhe udhtarin e kobshm. br kshtu nj tautologji dhe ky emrtim i strlasht helenik ruan prjetsisht emrin shum m t strvjetr ilir "Gur", q sht shum prpara epeve t Homerit si emrtim. Gurit e kthen pr n drejtim t Jiblamit". N versionin e Bibls s Shenjt n shqip botuar nga nga "The Albanian Bible Society" Firence 1995 faqe 722 thuhet: "E gjuajtn n t prpjetn greqisht) n faqn 440 thuhet : e Gurit q sht afr "a la montee de Gour pres YivIblemit". leim". Pra del qart se n variantet e dy T trheq vmndjen se gjuhve kryesore t njrzimit t ndrsa pr toponimin Biblave t autorizuara n Ibleam shqiprohet edhe anglisht dhe frngjisht n formn Jiblam, ose toponinimi quhet konkretisht Iblami, n t gjitha rastet e "Gur". Vrtetohet kshtu q fjala msiperme, toponimi i shqipe gur sht prcjell si vndit i quajtur "Guri" toponom dhe ka mbetur e fiksuar jepet korrekt. Pr ta konk- n :"Librin e dyt t mbretrve" retizuar vrtetsin e q dihet sht shkruar n shekultoponimit "Gur" pash lin e IX prpara Krishtit. Madje variantt e Biblave n saktsia e prmendjes s greqisht dhe latinisht, kur toponimit "Gur" mund t arrihet n t dy rastet ky toponim deri n kronologjin e vitit kur sht n formn "Gur". N ka ndodhur ngjarja e rebelimit t "Holy Bible", n Jehut, i cili vrau Akazin. Kjo "International version", ngjarje ka ndodhur n vitin 841 botuar nga "International prpara Krishtit. Mbas ksaj Bible Society", n 1984 n vrasje Jehu u b mbret i Judes faqen 267 pasazhi "on the dhe Izraelit n vitet 841- 814 way up to Gur near prpara Krishtit. Ibleam" N "La Bible", "Nouvelle edition revue" Paris, (prkthim nga origjinali hebraisht dhe

WE ARE ALSO ON THE WEB WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable Organization

N E W

L I F E

J E T A

R E

1774 - 76 street Suite D3 Brooklyn, New York 11214 Phone: 718-594-0511 Fax: 201-795-4795 E-mail: Endri@newlifeaaco.org

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte. Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bashkimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka cmim.

Building a Future One Person At a Time...

Kreshnik Spahiu "Regjistrimi, anti-kushtetues, tek e Athins" (nga FQ. 3)

t shndrrohet n parti politike dhe e dyta se pas ksaj qendron presidenti, Bamir Topi, u shpreh Spahiu. M tej, pasi shprehu besimin se Gjykata Kushtetuese do t marr nj vendim t drejt pr procesin e regjistrimit dhe pr kushtetueshmrin e ligjit pr regjistrimin, ditn e premte, Spahiu vuri n dukje se nj census i ksaj forme, i pohuar publikisht nga Athina se sht krkuar prej saj, nuk aplikohet as nga vet Greqia. Wikileaks, Spahiu: Fakt, kam marr krcnime Pyetjes lidhur me vrtetsin e nj kabllogrami t ish-ambasadorit amerikan, Withers, drejtuar Departamentit t Shtetit, e zbardhur pak dit m par nga Wikileaks, ku prmendej nnkryetari i Kshillit t Lart t Drejtsis, Kreshnik Spahiu t denonconte pran diplomatve amerikan, sic thuhet shprehimisht n kabllogram frikn pr sigurin personale dhe profesionale, Spahiu zgjodhi ti prgjigjej me deklaratn e ambasadorit aktual amerikan, Aleksandr Arvizu, duke ln t kuptohet se kishte patur krcnime. Ashtu sic deklaroi edhe Arvizu kto jan fakte dhe shqiptart duhet t reflektojn mbi to. Diplomacia amerikane sht diplomacia e reflektimit mbi informacionin, deklaroi Spahiu. Denoncimi i Spahiut pran ambasads amerikane prmendet edhe n nj kabllogram pr ish-shefin e Shtabit t Ushtris, Luan Hoxha.

VRASJA E GJJYKATESIT SKERDILAJD KONOMI ME EKSPLOZIV