Professional Documents
Culture Documents
Nguyên Hàm - Tích Phân: Trần Đức Ngọc - Gv Trường Thpt Tân Kỳ I - Nghệ An
Nguyên Hàm - Tích Phân: Trần Đức Ngọc - Gv Trường Thpt Tân Kỳ I - Nghệ An
*1.Nu bc ca t thc cao hn hay bng bc mu thc th chia a thc ,tch hm s thnh tng hai hm s : mt hm s a thc v mt hm phn thc c bc ca t thc nh hn bc mu thc ,hoc t thc l hng s. = q(x) + .Trong q(x) , r(x) l cc a thc .Bc r(x) nh hn bc g(x) hoc r(x) .Bc r(x) nh
l hng s. Nh vy ta ch cn phi nghin cu cch tnh cc nguyn hm I = hn bc g(x) hoc r(x) l hng s. *2. Tnh cc nguyn hm I = + Dng I: vi a I1 = + Dng II: vi a I2 = + Dng III: vi a I3 = cn xt vi a = 1 .V nu a phn.C I3 = Xt I3 = =
, h(x) l nh thc bc nht hoc l hng s .Ty vo s c nghim hay v nghim ca g(x) = ax2+bx+c .Ta ch th mu thc ly a lm nhn t ,a hng s ra ngoi du tch Vi b1 = , c1 =
b -Nu x2+bx+c = (x- x0)2 .(x0 l nghim kp ca mu thc ) Hai trng hp : * Trng hp h(x) l hng s a,ta c : I3 = (Dng I2 khi = 2 Dng c bit,hay gp ,nn nh) *Trng hp h(x) = px+ q l nh thc bc nht (Vi p Bin i: I3 = = = + (q ) = = 0) . + +( . Do ta c: - q). +C = =+C
+ C + (q -
Nguyn hm : J =
dng I =
, vi u = x +
v a =
Nguyn hm I = I= + Dng IV : I4 =
a-Nu g(x) = x3+ax2+bx+c c 3 nghim phn bit x3+ax2+bx+c = (x x1)(x x2)(x x3) Bng phng php h s bt nh,tm 3 s A , B , C sao cho : Do : = + +
b-Nu g(x) = x3+ax2+bx+c = (x- x1)(x- x0)2 vi x1 x0 (1 nghim kp v 1 nghim n) Th Bng phng php h s bt nh,tm 3 s A , B , C sao cho : Do : I4 = =A = A.ln + + . ln = +
=A
+ +
=A
.dx
+ (Bx0-C).
+ D (i du ri,yn tm)
c-Nu g(x) = x3+ax2+bx+c = (x- x1)(x2+px + q) trong x2+px+q = 0 v nghim Th Bng phng php h s bt nh,tm 3 s A , B , C sao cho : = +
= Do : I4 =
+ =A + .
= +
+ . ).
= A.ln(x-x1) + Trong : J =
.ln(x2+px+q) + (C -
+D
= .Vi p1= p; q1 = q -
;I= ;I=
;I= ; I= Ch :
;I= ;I=
;I= ; I= =(x-1)(x-2)(x-3)
;I= ; I=
I=
1
dx x
3
c/ I = d/ I = e/ I = g/ I= 5. a/ I = b/ I = c/ I = d/ I = 6. I = Hng dn :
Tm cc s A,B,C,D,E
= .dx (
+ , t x = tant )
7. I =
8. I =
9. I =
I=
I=
I=
1/ Nu s m ca cosx l (m l s l) th t sinx = t .Ngc li nu s m ca sinx l (n l s l) th t cosx = t.(Nu m v n u l s l th t cosx = t hoc sinx = t u c) V d 1 : I = - t sinx = t Ta c I = . = = +C
- Ch :C th h bc bin i tch thnh tng a nguyn hm ca f(x) = cosmx.sinnx v nguyn hm hm hp.Chng hn v d 1 trn ta gii cch 2: I= = V d 2 : - t sinx = t Ta c I = V d 3 : I = = I= =I= =I= = = cos3x - cosx + C =
= ( t tanx = t)
(Thc cht t cotx = t nhng vit tt cho gn thi) V d 7 : I = -Ta c : I = = (V mu thc l cos2x,chnh l mu thc ca tan2x nn ta t tanx = t) =I= = = tanx + + sin2x x+C =
= (Nguyn hm Hm s hu t)
3/Nu thay cosx bi (-cosx) v sinx bi(-sinx) m hm s khng i th t tanx = t hoc cotx = t V d 9 : I = -Ta c I = (Dng = .Vi u = 1 + tanx) (t tanx = t th dx = = , sinx = = cosx = )
4/Nu khng tha mn mt trong 3 du hiu trn th t t = tan .Ta c dt = (1+ tan2 ).dx Nn dx = , v c sinx = , cosx = Tnh nguyn hm I = , v c sinx = . ,cosx = .
V d 10 :
=-
+C
= =
+ + .dx
= ln
.dx .
Tnh : J =
4. Nguyn hm ca f(x) = cosax.cosbx , f(x) = cosax.sinbx , f(x) = sinax.sinbx : -Bin i tch thnh tng , a v nguyn hm ca hm hp V d 12 : Tnh I = V d 13 : Tnh I = = = =.cos9x + cos7x = cos3x + cosx + C = .sin8x + .sin2x) +C
******************************************************************************
2 2 2 2
1 dx ; 2 sin x 0
1 dx sin x
cos x dx 1 cos x 0
2
;
0
cos x dx ; 2 cos x
2
sin x dx 2 sin x 0
3
;
0
dx 2 cos x
4
sin 3 x dx 1 cos2 x 0
4
dx sin x. cos x
4
5/
cos3 x dx 1 cos x 0
2
1 dx sin x cos x 1 0
4
tg 3 xdx
0
cot g 3 xdx
6 4
tg 4 xdx
6/
1 dx 1 tgx 0
2
dx cos x cos(x 4 )
1 sin x dx
0
0
dx 2 sin x 3 cos x
4 sin 3 x dx 4 13 0 1 cos x
4
7/
3 3
8/ cos x sin x dx
0
4
9/
dx 2 sin x 1 0
6
dx 5 sin x 3 0
10/
6
dx 4 sin x cos x
0
dx sin x sin( x
sin 2 x (2 sin x) 2
2
dx sin x cos(x
2
) dx
sin 3 x dx
0 0
x 2 cos xdx
0
sin 2 x.e 2 x 1 dx
xdx 2 2 0 cos x
cos x dx 1 2 sin x
4
2
4
12/
cos(ln x)dx
1
ln(sin x) dx cos2 x
(2 x 1) cos2 xdx
0
dx 2 cos x) 2 0 (sin x
ln(1 tgx)dx I=
0
15/
+C
= (y l nguyn hm ca hm hu t) =t
2.Nguyn hm ca hm s phn thc cha nhiu cn,bc khc nhau :bc m, n m biu thc trong cn ging nhau : t cn bc r l t vi r l BSCNN ca m,n
V d 4 : I =
(y l nguyn hm hm hm s hu t)
R,a
= . (a > 0 , v < 0 nn a > 0 cn thc mi c ngha ) Nh vy , bao gi cng a c v mt trong 3 trng hp sau : *1 Hm s cha u v , t u = .tant *2 Hm s cha u v , t u =
*3 Hm s cha u v
Mt s trng hp ring :
1/ Tnh I1 =
.t t = x + +
-Ta s c : I =
(khng quan tm
dng ,m )
=
Ta c I = =
V d 5 : I = Cch 2 : Tnh : I=
. t t = x + 1 + .
v
= =
= =
du = .ln du = .ln
+C +C
= + (B ) .t t = x + + =A
+(B ni trn )
=A
(Trong : I1 =
)I1
V d 6 : I =
= (Tnh
.dx = = .ln
3/Tnh
I3 =
.
I= dz , (x -2)
t (x d ) =
a v dng I1 ni trn .
V d 7 : t x-2 =
Tnh : th dx = -
= .
Do : I =
= -
(Tnh 4/ Tnh I4 =
V d 5 pha trn)
nh ni r trn )
V d : Ta vit : I= .dx =
Tnh :
I=
.dx
.dx =
+ .
(*)
V Pn(x) = x2 + 2x + 4 (n = 2) nn Qn-1(x) = ax + b (Bc ca n l 1). -Ta tm cc s thc a, b, sao cho : .dx = (ax+b). + . Ly o hm hai v .Ch n: o hm ca nguyn hm th bng hm s di du tch phn, nh cc cng thc :o hm ca mt tch v o hm ca .Tm c a, b, thay vo (*).Cui cng l tnh Xem phn trn trnh by.
BI TP : 1/ I = I= I= I=
, t t = x + 1+
Hoc t (x+1) =
2/ I =
I=
.dx I =
I=
.dx vi a > 0
3/ I =
.dx
I=
I=
I=
4/
.dx ,
.dx =
.dx
******************************************************************************