NSZ Sevgili renciler; Mhendislik problemlerinin bilgisayar destekli zmnde sonlu elemanlar yntemi vazgeilmez bir hale gelmi

ve bu yntem temelinde hazrlanan ok kapsaml paket programlar yaygn bir ekilde kullanlmaya balanmtr. ANSYS program ise bugn iin tm dnyada enok kullanlan programlarn ilk sralarnda yer almaktadr. Hazrladmz bu notlar ile ANSYSe yeni balayanlar iin bir giri ve n hazrlk yapmay hedefledik. Zamanla bu notlar sizlerinde yardmyla daha zenginletirmeyi dnyoruz. Bu nedenle sizden gelecek eletiri ve nerilerinize az. Tm rencilere, mhendislere, akademisyenlere ve Ansys ile ilgili dier arkadalara faydal olmas dileiyle.

Do.Dr.Mehmet Zor DEU Makine Mh.Bl. retim yesi 5 Mart 2004

Konu Ansys Programna Giri Ana Menuler(Utilty, Main Menu) Kaydetme(Save), Ama RNEK 1- STATK GERLME ANALZ Keypointlerin Oluturulmas Keypointlerden dz izgiler oluturma izgilerden Alan oluturma Dikdrtgenin otomatik oluturulmas Glue Dnel simetrik hacim oluturma Pan, Zoom, Rotate Silme (Delete) Keskin Keleri Yuvarlatma (Line Filet) Alandan Alan karma (SUBTRACT) Daire oluturma Sabit Kesitli ubuk Oluturma Malzeme zelliklerinin girilmesi Eleman tipinin seilmesi Elemanlara Ayrma (Meshing) Snr artlarnn Girilmesi Radyal ynde dmlerin tutulmas Ykleme zm (SOLUTON) Sonularn Deerlendirilmesi (GENERAL POSTPROC.)

Madde no 1 2 3 4 - 25 4 5 6 7 8 9 10 12 13 14 14.1 15 16 17, 29 18, 30 19 19.2 21 23 24

RNEK 2- ZAMANA BALI OLMAYAN SICAKLIK ANALZ Malzemelere ilave zellikler girilmesi lave serbestlik derecesi (Add DOF) girilmesi Alanlar zerindeki dmleri semek Hacme bal eleman, dm, alan vs. gibi alt birimleri semek Elemanlar silmeden malzemeyi deitirmek lk scaklk girilmesi Son scaklk girilmesi Analiz tipinin belirlenmesi

26-35 28 e-19 32-b e-31 e-32 33 34 35

ANSYS PROGRAMINA GR Balat(Start)>Programlar>Ansys6.1>Interactive

Initial jobname: Ansys de alacanz dosyann (file) ad (rnein: deneme) Working Directory: Harddiskte deneme isimli dosyann alaca yer (C:\ veya D:\ansysalmas\ Total Workspace: Ansys almalar iin bellekte ayrlan toplam yer (MBa) for Database: Oluan dosyalarn saklanaca toplam yer (MBa) Use Def. Mem.Model: aretlenirse Total Workspace ve for database kullanlmaz. Program otomatik olarak bellekteki gerekli alan kullanr. Bu bilgiler girildikten sonra Run dmesine baslr. Programn iine girilir. Bir sonraki sayfadaki pencere alr. (Sayfadaki beyaz zemin ekranda siyahtr.)
Ek Bilgiler Balat>Programlar>Ansys6.1>Run interactive Now seeneinde ise st sadaki pencere almadan dorudan programa girilir. stteki seenekler ise daha nceki almada kabul edilenler olarak girilmi olur. Ansysde zm yapldnda ayn Jobnamee sahip farkl uzantl birok dosya oluur. rnein deneme.esav, deneme.emat, vs. gibi. Bu durumda alma srasnda her seferinde farkl bir jobname vermek harddiskin dolmasna sebep olacaktr (deneme1.esav, deneme2.esav, deneme3.emat vs. gibi birok dosya oluur.) Bunun yerine her seferinde ayn jobname (mesela: deneme) ile programa girilir. Modelleme ve zm bu isimde yaptrlr. Kaydedilmesi gerekli grlen zm ise Farkl Kaydet komutuyla farkl isimde kaydedilir. Yani deneme isimli dosya sanki yap boz tahtas gibi kullanlr.

e-1 e-2

ANA MENULER 2.1 Utility Menu: Ekrann st ksmnda File, Select,.,Help, menlerinden oluur. 2.2 Main Menu: Sol st ksmda, Preferences,Preprocessor, Solution, General Postptrecessor,..,Finish alt menlerinden oluur. 2.2-a) Preprocessor: Geometrik modelin kurulduu, Elemanlara ayrma (meshing) gibi ilemlerin yapld, malzeme zelliklerinin tanmland zmden nceki en nemli hazrlk aamasdr. 2.2-b) Solution: Snr artlarnn ve yklerin girildii, analiz tipinin belirlendii ve zmm yaptrld ksmdr. 2.2-c) General Postprocessor: Sonularn liste halinde veya grsel olarak okunabildii ve deerlendirildii aamadr.

SAVE_DB, RESUME_DB

SAVE_DB: Yaplan ilemleri jobname.db olarak kaydeder. Burada jobname : deneme olarak girildiinden deneme.db olarak kaydeder. RESUME_DB: Kaydedilen jobname.db dosyasn getirir.
u-1 Uyarlar: Ansysde yaplan her ilem iin Undo(Geri al) komutu yoktur. Yaptnz ilemlerin doru olduuna eminseniz SAVE_DB butonuna basnz. Bundan sonraki ilemlerde yanllk yaparsanz kaydettiiniz ksm RESUME_DB ile geri getirebilirsiniz. Aksi taktirde modelleme esnasndaki yanllklar gidermek zorlaabilir. Ansyse deneme isimli jobname ile girdiinizde RESUME_DB butonuna basmazsanz daha nce kaydettiiniz deneme.db dosya almaz ve ekranda hibirey gremezsiniz.

u-2

e-3:

Ek Bilgiler Yaptnz ilemleri File>Save As... komutu ile .db uzantl kaydedebilirsiniz. (mesela tez1.db) File>Resume from>. komutu ile de bu dosyay aabilirsiniz. Ancak imdi atnz dosyann alma ortamndaki ad girdiiniz Jobname (deneme) dir. Save_DB butonuna basarsanz deneme.db olarak kaydedilir ve deneme.db dosyanzdaki daha nce sakladnz model silinir. Save as.. komutu ile tez1.db olarak kaydetmelisiniz.

e-4:

ANA ise jobname.dbb olarak hafzada saklanr. File>Resume lk kaydetme jobname.db, ondan bir nceki kaytMENLER from>All files>deneme.dbb komutu ile deneme isimli dosyann iki nceki kaydedilmi halini getirebilirsiniz. Bylece Ansys de toplam 2 kere undo yaplm olur.

RNEK 1
ekil 1 deki A1 ve A2 alanlarndan oluan 2 boyutlu geometrik modeli kurmaya alalm.

ekil 1 Genel Aklama *Bu rnekte ncelikle sonlu elemanlara ayrmay tasarladmz yapnn geometrik modelinin (kat modelinin) oluturulmas ile birlikte elemanlara ayrma (meshing) snr artlar ve ykleme, zm ve Ansysde ok kullanlan baz nemli komutlar anlatlacaktr. *En genelde geometrik modelde srasyla: 1-anahtar noktalar (keypointler), 2-anahtar noktalardan izgiler, 3-izgilerden alanlar 4-alanlardan hacimler oluturulur *Geometrinin dzgnlne gre alanlar veya hacimleri dorudan oluturabileceimiz komutlar da vardr.

A1 alan iin;

Keypointlerin Oluturulmas

*Keypointler, geometrik modelde geometrinin tanmlanmas iin gereken anahtar noktalardr. *Sonlu eleman dm noktalar deillerdir. Geometriyi oluturan izgilerin olumas iin gerekirler. *nce rneimizdeki A1 alan iin gerekli Keypointleri (K1-K4) ekil 1 den inceleyerek Keypoint kavramn anlamaya aln. (A2 alan baka bir yntemle oluturulacaktr) *Keypointlerimizin koordinatlarn kat zerinde tespit edelim (Tablo 1) Tablo 1. K1 25 30 0 K2 38 30 0 K3 25 45 0 K4 38 50 0 K5 10 5 0 K6 50 5 0

x y z

*imdi de Ansys de aada sol tarafta tarif edilen komut yrngesini mouse (fare) ile srayla takip ederek sada grlen kutucuun almasn salayn ve kutucuklara srasyla keypoint numaras, X,Y,Z koordinatlarn klavyeden girin.
Keypoint numaras

Main Menu>Preprocessor>Modeling>Create> Keypoints>In active cs

e-5 e-6 e-7 e-8

Ek Bilgiler Keypoint no girilmezse 1 den balar, tanmlanmam en kk Keypoint numaralarn vererek devam eder. X, Y,Z koordinatlarnn kutucuklarna bir ey yazlmazsa sfr kabul eder. Bir Keypoint'in koordinatlarn yanl girerseniz bu kutucukta Keypoint'in numarasn da girmek artyla yeni koordinatlarn girebilirsiniz. Ancak bir "line" (izgi) a bal keypointin koordinatlarn deitiremezsiniz. nce "line" silmeniz, sonra keypointi yeniden girmeniz ve sonra ayn "line" yeniden oluturmanz gerekecektir. Ayn kural izgi ile alan ve alan ile hacim arasndada geerlidir.

UYARILAR

Ekranda grnty kaybederseniz

u-3 Srasyla 1-Plot>Keypoints>Keypoints ve 2-Plot Ctrl> Numbering>Keypoints>On 3-Plot Ctrl>Pan,Zoom,Rotate>Fit komutlarn kullann. Ekrana sacak ekilde Keypointlerin tamamn grrsnz.. (Bu komutlar ve pencereler, ileride ayrca anlatlacaktr.) Ayn sorun modellemenin ileri aamalarnda da karnza karsa ayn yntemi izleyin. Sadece 1. admda Plot>Areas veya Plot>Volumes gibi komutlar kullanabilirsiniz.

u-4

Keypointlerden dz izgiler oluturma

Bunun iin aadaki kutucukta yazl komutlar takip ediniz yandaki pencerenin almasn salaynz.

>Preprocessor>Modeling>Create>Lines> lines>straight line

1.yol: kutucuun ortasndaki beyaz zeminli pencereye 1 yazp Aplly tuuna basn, sonra 2 yazp yine Apply tuuna basnca 1 ve 2 numaral keypointlerden oluan izgi oluur. Dier izgileri de ayn ekilde oluturun. 2.yol: farenin oku siyah iken 1 ve 2 nolu keypointlere srasyla baslrsa ayn izgi oluur.

Bu ekilde 4 tane dz izgi oluturulur.

Ek Bilgiler e-9 e-10 Mouse (fare) ile izginin birinci keypointi iin yanl bir iaretleme yaptysanz; sa tua bas (siyah ok aa dnecektir, bu ise undo [geri al] komutudur). Ters okta iken Sol tula yanl iaretlediin keypointe bas. Sonra tekrar sol ok ile oku yukar dndr. Eer izginin birinci keypointini doru ikincisini yanl iaretlerseniz, bu durumda yanl bir izgi oluturursunuz. Bu izgiyi silmek iin ise Delete>Lines only komutunu kullanmanz gerekir.

izgilerden Alan (A1 alann) oluturma

Bir nceki admda anlatlan keypointlerden dz izgiler oluturmadaki ayn mantk burada da geerlidir.
>Preprocessor>Modeling>Create>Areas >Arbitrary>By Lines

*Kutucuun iine klevye ile izgi (Line) numaralarn giriniz ve her seferinde Apply a basnz. *Veya Mouse ile ekrandan izgileri iaretleyip sonunda Apply veya Ok komutuna basnz.
Ek Bilgiler izgi numaralarn bilmiyorsanz; lem srasna gre kkten bye numara verir Plot Ctrl> Numbering>Lines>On komutu ile izgiler numaral kar. Plot>lines komutunu da kullanmanz gerekebilir. -Fare ile izgiyi seerseniz yandaki ilk pencerede Line no ksmndan bu izginin numarasn renebilirsiniz. Bunlar bir kada not edip, en sonunda klavyeden izgi numaralarn girebilirsiniz. Bu yntem zellikle karmak geometrilerde ie yarar. nk bu tip geometrilerde fare ile bir alana ait izgileri semek g olabilir.

e-11 e-12

e-13

Dikdrtgenin (A2 alannn) otomatik oluturulmas:

*WP X, WP Y: A2 alannn merkezinin koordinatlar *Width: (x ekseni boyunca) genilii *Height: (y ekseni boyunca) ykseklii

Main Menu> Preprocessor> Modeling> Create> Areas> Rectangle>By center&Corner

Sonuta ekranda A1 ve A2 alanlarn grebiliriz.

Glue

Bu aamada A1 ve A2 alanlar birbirlerinden farkl izgilerden olumutur. Bu izgiler birbirleri stnden geebilir. 1 ve 2. keypointlerden oluan izgi L1(1, 2) A1 alanna aittir. 9 ve 10. keypointlerden oluan izgi ise L7 (10, 9) A2 alanna aittir. Bu durumda alanlar birbirlerini grmez ve birbirlerinden etkilenmez. Alanlarn birbirlerinden etkilenebilmeleri iin ortak izgilere sahip olmalar gerekir. te Glue komutu ile alanlar arasnda ortak izgiler oluturulabilir. Bu ekilde alanlar ortak izgilerden birbirine kusursuz bir ekilde kaynaklanm gibi dnlebilir. Glue komutundan sonra srasyla L9(10, 1) , L10 (2, 9) eklinde 2 ayr izgi meydana gelir. L7(10, 9) izgisi ise otomatik olarak silinir L1(1, 2) keypontlerinden oluan ortadaki izgi ise iki alann ortak izgisi olur.
Main Menu> Preprocessor> Modeling> Operate> Booleans> Glue>Areas>

*Alan kutucuun ortadaki penceresine srasyla 1, Apply (veya klavyeden Enter); 2, Apply *veya Fare ile alanlar iaretle, Ok *veya tm alanlar iin bu ilemi yapacamzdan Pick All
Ek Bilgiler e-14 Glue iin yukarda anlatlan ayn mantk Hacimler iin de geerlidir. Birbirini grmeyen hacimler Glue edilirse aralarnda ortak alanlar oluur. izgilerin birbirini tanmas iin genelde Overlap komutu kullanlr. Bylece izgiler arasnda ortak keypointler oluur.
Preprocessor> Modeling> Booleans> Overlap>Lines Operate>

e-15

*SAVE_DB: butonuna basnz. imdiye kadar olan ksm deneme.db olarak kaydetmi olacaksnz. *File>Save As>c:\ansyse giri\ alan1.. eklinde daha nceden atnz ansyse giri klasr veya istediiniz baka bir klasre alan1.db ismiyle farkl bir kayt yapnz (ileride kullanlacaktr).

Dnel simetrik hacim oluturma:

(Bu adm rnek1 in admlarndan biri olmayp sadece eitim amaldr.) imdi srayla aadaki komutlar takip ediniz. 9.1 9.2
Utility Menu> Plot Ctrl> Numbering> Keypoints> On

Utility Menu> Plot>Keypoints> Keypoints>

9.3

Main Menu> Preprocessor> Modeling> Operate> Extrude>Areas>About Axis>Pick All

9.4

5 ve 6. Keypointleri Tkla.>OK

9.5

alan kutucua hibir ey yazmadan OK. Ve sonuta

imdi 10. Adma devam ediniz. Orada dnel simetrik hacmi daha iyi greceksiniz.

10

PAN ZOOM ROTATE

Ansys de ekrandaki grnty istenen ekilde grmemizi salayan ve ok kullanlan bir penceredir. imdi ekrannzda bir stteki ekil varken aadaki komutlar srayla takip ediniz yandaki pencerenin almasn salaynz ve hemen alttaki dinamik modea tklayarak farenizin sa tuu bas vaziyette ekranda gezdiriniz
Utility Menu> Plot Ctrl> Pan Zoom Rotate

Yanlardan, stten, alttan ve perspektif grnler Belli bir blgeyi bytme, kltme.
Zooma basnca farenin oku bir mercek eklini alr. Sol tu ile istenen ksma baslr ve fare srklenir. stenen blge kare iinde iken sol tua tekrar baslr. Geri dnmek iin Fit e basnz.

Grnt asn bozmadan byltme, kltme, yanlara, ste ve alta kaydrma

Ekran grnmnn eksenler etrafnda belli ada (Rate) dndrlmesi Fare ile istenen grnmn ayarlanmas aretledikten sonra, Sol tuu basl vaziyette iken ekran zerinde fareyi srkleyin. (alttaki perspektif grnmleri elde ediniz) Tm modelin ayn grnmden ekrana tam sdrlmasn salar.

11
a-) b-) File>Save As> Solid1 olarak farkl kaydediniz. (rnek 2 de kullanlacaktr.) RESUME_DB butonuna basnz.

imdi deneme.db dosyanz alr ve 8. adma geri dnm olursunuz.

12

DELETE (retim amaldr, dier maddeye geilebilir)

Bir an iin en stteki L(3,4) izgisinde 4 nolu keypointin koordinatlarnda hata yaptmz dnrsek A1 alann yeniden tanmlamak iin; 12.1
Main Menu> Preprocessor> Modeling> Delete > Areas Only > (A1 iaretlenir) > OK Sadece A1 alann siler, ona bal izgiler ve keypointler silinmez

12.2 12.3

Main Menu> Preprocessor> Modeling> Delete > Lines Only > (L(3,4) iaretlenir) > OK

Sadece L(3,4) izgisini siler, ona bal keypointler silinmez

rnek 1 in 1. admnda akland gibi 4 nolu Keypointin doru koordinatlar girilir. 2. admdaki gibi L(3,4) izilir. 3. Admdaki gibi A1 alan oluturulur.
Ek Bilgiler . .>Delete>(Line, Area, Volume) and Below >.. komutlar ise silinecek geometriye bal tm alt birimleri de siler. Ancak bu alt birimlerden baka geometriye bal olanlar kalr. Mesela A1 alan iin Delete > Areas and Below komutu uygulansayd A2 alanna bal olan L1(1,2) izgisi kalacak, dier 3 izgi ile 3 ve 4 nolu keypointler silinecektir. Elemanlara ayrlm bir alan (veya hacmi) silemezsiniz. nce elemanlar clear komutuyla silmeniz gerekir. (Bkz: 16. adm)

e-16

e-17

13
13. 1

Line Fillet (Keskin Keleri Yuvarlatma)

nce her iki alanmz silelim

Main Menu> Preprocessor> Modeling> Delete > Areas Only > Pick All

13.2

Utility Menu> Plot > Lines

13.3 Main Menu> Preprocessor> Modeling> Create > Lines >Line Fillet 13.4 Keskin ke oluturan iki izgiyi tklaynz. Alttaki pencere alacaktr.

NL1, NL2: seilen izgilerin numaralar RAD: Bu izgiler arasnda olmas dnlen radyus (yarap)

13.5 Apply (baslr; ilemden sonra stteki pencere ak kalr, OK e baslrsa pencere kapanr) 13.6 Dier izgiler aras iinde 2 birimlik radyus vererek alttaki ekli elde ediniz.

13.7 L1 izgisini siliniz. Main Menu> Preprocessor> Modeling> Delete > Line
and Below > (L1(1,2) iaretlenir) > OK

13.8

imdi 2. admda anlatld gibi L9 un sa ucundaki L10 un sol ucundaki Keypointlerle yeni bir izgi oluturunuz.
Main Menu> Preprocessor> Modeling> Create> Line > Lines > Straight Lines > (Keypointler tklanr)>OK

13.9. imdi de 3. admda tarif edildii gibi A1 (steki alan) ve A2 alanlarn yeniden oluturunuz. Radyuslu izgilerin de tklanacan unutmaynz. Tm tkladnz izgiler kapal bir alan oluturduunda Apply tuuna basnz.
>Preprocessor>Modeling>Create>Areas>Arbitrary>By Lines

13.10 SAVE_DB ye basnz. (deneme.db olarak kaydedilir) 13.11 File>Save As> (Alan-radyus.db isminde farkl kaydediniz)

14
14.1 Daire tanmlama

Alandan Alan karma (SUBTRACT)

A2 alannn ortasnda yarap r = 5 olan bir daire tanmlayalm.

>Preprocessor>Modeling>Create>Areas>Circle> Solid Circle

WP X, WP Y: daire merkezinin koordinatlar Radius: Dairenin yarap

Aadaki komutlarla A2 alanndan daire alann karnz. 14.3

>Preprocessor>Modeling>Operate>Boolenas>Areas> (Base area, A2yi tkla) Apply> (Daireyi tkla) OK Uyarlar: A2 ve daire st ste olduklarndan sol stte hangisini semek istediinize dair bir pencere alabilir. Bu durumda A2 seilmise bu kutucukta OK e bas, sonra alttaki kutucukta Applya basnz. Daire seerken ise stte ayn kutucuk alr. A2 seili durumda olabilir. Daireyi semek iin Next>Ok ve alt kutucukta OKe baslr.

u-5

14-4 SAVE_DB ye basnz 14-5 File>Save As> Alan2.db

15

Sabit Kesitli ubuk Oluturma (retim amaldr)

Yukardaki kesite sahip 200 birim uzunluundaki ubuu aadaki komutlarla oluturunuz 15.1
>Preprocessor>Modeling>Operate>Extrude>Areas>Along Normal> (A1 alann tkla)>Apply

NAREA: Seilen alan numaras DIST: ubuun boyu

15.2
u-6

imdi alttaki delikli A4 alann tklayarak ayn ilemleri yapnz.

Uyar: A1 iin ilem yapldktan sonra A4 alan ekrandan kaybolabilir. Bu durumda >Plot>Areas komutunu kullanabilirsiniz.

15.3 15.4 15.6

.>Plot Ctrl>Pan,Zoom,Rotate ile boyutlu ekli deiik alardan grnz. >File>Save As>(Solid2) olarak farkl kaydediniz.

RESUME_DB ye basnz. imdi 14.5 nolu adma geri dnm oldunuz.

16

Malzeme zelliklerinin girilmesi

Sadece lineer elastik zm yaptrlaca iin eleastisite modl ve poisson oran gerekir. Aadaki komutlar takip ederek alttaki pencerenin almasn salaynz.
Main Menu> Preprocessor> Material Props> Material Model> Material Model Number 1 >Structural>Linear> Elastic>Isotropic

imdi 1 nolu Malzememizin Elastisite modl EX=200000 (MPa) , Poisson oran PRXY= 0.3 olarak karlarna giriniz ve OK tuuna basnz. u anda stteki komutlarda >Material Model admndasnz. 2 nolu bir malzeme daha tanmlayalm. >Material Model > Material > New Model> Define Material ID (2

giriniz)> Structural>Linear> Elastic>Isotropic>

stteki pencere yine alr. 2 nolu malzeme iin EX= 10000 (MPa), PRXY=0.4 giriniz.

17

Eleman tipinin seilmesi:

Alanlarmz bleceimiz sonlu elemann tipini seeceiz.

Main Menu> Preprocessor> Element Type > Add/Edit/Delete> Add > Solid > 8 node 82 >OK >Close

u anda iki boyutlu, iki serbestlik dereceli (UX, UY), dzlem eleman Plane 82 yi setik.

Ek Bilgiler e-18 Yapacanz analiz tipi ve model eklinize gre uygun eleman tipini semelisiniz. Setiiniz elemann dmlerine ait serbestlik derecelerinin tr ve says analizinizi doru yapmanz asndan ok nemlidir. Tm elemanlarn serbestlik dereceleriyle birlikte gsterildikleri tablo size yardmc olacaktr: Main Menu> Preprocessor> Element Type > Add/Edit/Delete> Add > Help >Pictorial Summary Setiiniz elemana farkl serbeslik dereceleri (rnein, scaklk, ROTX, voltaj, vs) ekleyebilirsiniz: Main Menu> Preprocessor> Element Type>Add DOF (Degree of Freedom) UX: x ekseni etrafnda telenme, ROTX: X ekseni etrafnda dnme, TEMP: scaklk

e-19

e-20

18

Elemanlara Ayrma (MESHNG)

18.1 Aadaki komutlar takip ederek alttaki pencerenin almasn salaynz.

Main Menu> Preprocessor> Meshing> Meshtool

Alacak bir pencerede, elemanlara ayrlacak eklin (alan, hacim, vs) malzemesi, eleman tipi gibi zellikleri nceden belirlememizi salar. Ayn pencereye girmek iin: Preprocessor> Meshing> Mesh Attiributes > Defoult Attributes

Smart Size kutucuu iaretlenir ve alttaki cetvelden bir say seilirse, elemanlara ayrma ileminin hassasiyeti ayarlanr. Say ne kadar kkse o kadar fazla elemannz olacaktr. Global Set butonuna bastnzda alan kutucuktaki ilk pencere SIZE ye bir rakam girilir. Bu rakam ise bir elemann bir kenarnn maksimum uzunluu olarak dnlebilir. Alan veya hacim boyutlarna bal olarak uygun bir deer girilmelidir. Mesela bu rnekte SIZE = 2 girilebilir. Bir kenar 3000 birim uzunluundaki bir alan iin ise bu rakam 100, 150 gibi deerler alabilir.
Smart Size veya SIZE dan birisi girilmelidir. Her ikisi de girilmezse otomatik olarak uygun bir meshing yapar. Ancak bu durumda programn eleman veya dm st snr alabilir veya bilgisayarnzn kapasitesi yetmeyebilir. te byle bir durumda eleman ve dm saylar Smart Size veya SIZE ile drlmelidir. Baz durumlarda otomatik elemanlar ayrmada eleman says istenenden daha az olabilir, daha kk elemanlar elde edilebilmesi iin ise Smart Size veya SIZE kullanlma durumu ortaya kar.

Seilen elemann zelliine bal olarak, eleman eklinin gen (Tri) veya dikdrtgen (Quad) yzeyli olmasn salar. Mutlaka birisi seilmelidir.

Elemanlara ayrma ileminden sonra belli blgelerdeki elemanlar kendi iinde blerek bu blgelerde daha kk elemanlar ve dolaysyla daha fazla hassasiyet salanr.

18.2 Quad > Free > Mesh >-A1 alann tkayn- > OK

A1 alann malzeme 1 ile elemanlara ayrm oldunuz. 18.3

. Utility Menu>Plot>Areas

18.4 Alttaki A4 alann malzeme 2 ile elemanlara ayrmak iin

Main Menu> Preprocessor> Meshing> Meshtool > Element Attributes: Global Set>-MAT=2- seilir->OK

18.5

Mesh Tool> Quad > Free > Mesh >-A4 alann tkayn- > OK

18.6 Alttaki A4 alann daha hassas blmek iin

Mesh Tool> Smart Size > -cetveli 2 ye ek->Mesh > -A4 tkla-> OK > Yes, OK

18.7 stteki A1 alann daha hassas blmek iin a- Main Menu> Preprocessor> Meshing> Meshtool > Element
Attributes: Global Set>-MAT=1- seilir->OK

b- Smart Size seili durumda ise kutucua tekrar basp seili olmayan duruma getiriniz. c- Mesh Tool> Size Controls: Global Set > -SIZE=0.8 giriniz- >
Mesh>-A1 i tkla-> OK > Yes, OK

18.8 SAVE_DB

butonuna basnz

18.9 Refne (retim amaldr, dier admdan devam edebilirsiniz) Alanlarn ara yzey blgesindeki elemanlarn saysn arttrmak iin;
Mesh Tool> Refine > -Box- >gen u ksmlar harite kalmak zere blge kutu iine alnr-> LEVEL=5 (maximum)>OK

Sonuta son durumu ekilde grlen ksm bytrsek (>Pan.Zoom Rotate> Zoom);

18.10 RESUME_DB butonuna basnz 18.8 admna geri dndnz. 18.11 Farkl malzemeleri farkl renkte grntleme aUtility Menu>Plot Ctrl>Numbering> -Elem/Attirb Numbering=Material Number >[/NUM]=Colors Only]>OK

b-

..> Plot>Elements

Ek Bilgiler e-21 Grnmm renksiz olmas iin . >Plot ctrl>Numbering>[/NUM]=No colors/numbers]

19

Snr artlarnn Girilmesi

19.1 nce serbestlik derecesine eksenler etrafnda dnme ROTX ve ROTY yi ekleyelim.
.>Preprocessor>Element Type>Add DOF>-ROTX, ROTY iaretlenir->OK

19.1 A4 alannn sol ucundaki ayn x koordinatna sahip dmleri ankastre yapalm.
Main Menu > SOLUTION > > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On nodes > -Box- > -Dmler kutu iine alnr->OK> ALL DOF (hepsini seer)>OK

19.2 Dairenin evresindeki dmlerin radyal ynde tutulmas: a- ncelikle dairenin merkezinde bir Keypoint tanmlarz.
Main Menu > Preprocessor>Modelling>Create Keypoints> In Active CS (CS:coordinate system demektir) > X=30, Y=22.5, Z=0 gir > OK

b- Lokal koordinat sistemi(WorkPlane) bu Keypointte tanr

Utility Menu > WorkPlane> Ofset WP To >Keypoints > Daire merkezindeki Keypointi tkla >OK (WX-WY eksenleri merkezde grlmeli)

c- Workplane (WX-WY koordinat sistemi), polar koordinat sistemi haline getirilir. (WX= r, WY= )
Utility Menu > WorkPlane> WP Settings> Polar

d- WorkPlane aktif koordinat sistemi haline getirilir.

Utility Menu > WorkPlane> Change Active CS to > Working Plane

e- Dmlerin koordinat sistemi aktif koordinat sistemine dndrlr.

Main Menu > Preprocessor>Modelling>Move/Modify>Rotate Node CS> To Active CS >Pick All (veya sadece ember zerindeki dmleri se)

f- Dmlerin deplasmanlar radyal ynde snrlandrlr.

Main Menu > SOLUTION > > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On nodes > -Circle- > -stenen dmler ember iine alnr->OK> UX(=r) seilir> OK

20
Aktif Koordinat sistemimizi X-Y-Z yapalm.
Utility Menu > WorkPlane> Change Active CS to > Global Cartesian

Ek Bilgiler e-22 Radyal veya teetsel ynde verilecek bir snr art iin WorkPlane de mutlaka WX=r, WY= eklinde olmal. Yani ilgili dmlerin yer ald emberin dzlemi WX-WY dzlemi olmal. WZ ekseni daima emberin normali olmal. Mesela ember dzlemi WX-WZ ise;

e-23

Bu durumda alan pencerede butonuna 3 kere baslacak olursa (alttaki a deeri 30 olduu iin) + X ekseni etrafnda lokal eksenler 3x30=90o lik bir dn yaparlar ve ember dzlemi WX-WY , normali ise WZ olur. WorkPlane> Ofset WP by Increments>

e-24 Baz durumlarda ember dzleminin normali ile lokal eksenlerden birisine paralel olmayabilir. Yani normal ile mesela WZ arasnda 40o lik bir a olabilir. Bu durumda normali WZ e paralel ve ember dzlemi WX-WY olacak ekilde lokal eksenler uygun ayla dndrlerek ayarlama yaplmaldr.

ilk konum
e-25

40o

90o

Bu gibi geridn zor olan ilemlerde ncelikle SAVE_DB butonuna basmanz ve hata yapldnda RESUME_DB ile geri almanz tavsiye ederiz.

21

Ykleme

21.1 Sa st izgiye p=50 N/mm lik yayl yk verilmesi

Main Menu > SOLUTION > Define Loads > Apply > Structural> Pressure>On Lines> -izgi tklanr->OK>

21.2 Sa alt keypointte Fy=-100 N iddetinde tekil kuvvet uygulanmas

Main Menu > SOLUTION > Define Loads > Apply > Structural> Force/Moment> -Keypoint tklanr-> OK> FY=100 >OK

Sonuta

Ek Bilgiler e-26 Ekranda yklerin oklar bazen kaybolabilir. Bu durumda yklerden emin olmak iin Utility Menu> List>Loads>Forces> On All Keypoints ..>Forces>Surface>On All Lines e-27 veya

Ykleri silmek iin Main Menu > SOLUTION > Define Loads > Delete > Structural> Force/Moment(veya pressure)>-istenen Keypoint veya izgi tklanr-> OK

u anda modeliniz zme hazr hale geldi.

22
SAVE_DB

23

zm(SOLUTION)

Main Menu > SOLUTION > Solve> Current LS > OK

Ek Bilgiler e-28 zmden nce alan /STATUS Command isimli pencereyi iyice inceleyerek yaptracanz analizin doruluuna karar veriniz. >OK tuuna bastktan sonra sar renkli pencereler modelle ilgili baz uyarlar verir ancak zm yine de yaplr. Verifity ise bu uyarlar dikkate almadan zmek isteyip istemediinizi sorar. Aslnda en iyi sonular uyarsz durumlarda oluur. Mmknse bu uyarlardaki durumlar dzeltilmelidir. zm srasnda Error mesaj ise zmn yaplamayaca anlamna gelir. Bu durumlarda program otomatik olarak kapanabilir. Bu nedenle zmden nce mutlaka SAVE_DB yapmanz tavsiye ederiz.

e-29

e-30

24

Sonularn Deerlendirilmesi (GENERAL POSTPROC.)

Bu blmde zm sonularnn grlmesi anlatlacaktr. 24.1 Aadaki komutlar takip ederek tm modeldeki SX normal gerilmesinin dalmn ve daha sonra dier gerilmelerin dalmn grnz.

Main Menu> General Posproc.>First Set> Plot Results>Contour Plot> Nodal Solution>Stress>SX(veya baka birtanesi)>OK

SX

SY

S3(MN.ASAL GERLME)

Eer renkli gremezseniz: Plot Ctrl>Numbering>[/NUM]:Colors Only Ke noktalarda ar gerilme ylmalar olumu. Bu nedenle bu blgenin 1 nolu malzeme ile takviye edilmesi gerekmektedir. 24.2 Herbir dmdeki gerilmeleri liste halinde grmek:
Main Menu> General Posproc.>First Set> List Results> Nodal Solution>Stress>Component SCOMP

24.3 Sadece A4 (Alttaki delikli alan) alanna ait gerilmeleri grmek iin; a- nce A4 seilir.
Utility Menu> Select> Entities> By Num/Pick>From Full>OK>-A4 tklanr->OK

b-A4 e bal alt birimler(Keypoints,Line,Elemanlar, dmler) seilir:

Utility Menu> Select> Everything Below> Selected Area

c-

24.1 maddesindeki admlar takip ederek A4 deki gerilmeleri grnz.

SX 24.4 Resimleri FARKLI KAYDETMEK (*.bmp)

SVM(VON-MSES)

Utility Menu> Plot Ctrl> Capture Image> File> Save As..

25
. .Save As>Alan2son.db RNEK 2 (3 BOYUTLU -zamana bal olmayan- SICAKLIK ANALZ)

26
Daha nce kaydettiimiz Solid1 isimli dosyay aalm. (Eer daha nce kaydetmediyseniz ilk 8 adm yeniden yapmalsnz) .File>Resume From>d:/ansys-e giri/Solid1> OK

27
16. admdaki gibi 2 ayr malzeme tanmlaynz. (zellikleri rnek 1 dekinin ayn olsun)
Main Menu> Preprocessor> Material Props> Material Model> Material Model Number 1 >Structural>Linear> Elastic>Isotropic (ayn ilemi 2. malzeme iin yapnz)

28

Bu malzemelerin imdi s iletkenlik katsaylarn(KXX: (Cal*mm/(sn*0C))) ve sl genleme katsaylarn (:1/0C) tanmlayacaz

28.1- Main Menu> Preprocessor> Material Props> Material Model> Material Model Number 1
>Thermal> Conductivity>Isotropic>KXX=0.03 giriniz>OK

28.2- Main Menu> Preprocessor> Material Props> Material Model> Material Model Number 1
Structural >Thermal Expansion Coef> =11e-6 giriniz>OK (11e-6=11*10-6 )

28.3- Ayn ekilde Malzeme 2 iin KXX=0.01, = 8e-5 giriniz.

29

Eleman tipi seilmesi

Main Menu> Preprocessor> Element Type > Add/Edit/Delete> Add > Solid > 10 node 92 >OK

30

Elemanlara ayrma

stteki bilezik, alttaki ortas delik mil 4er tane hacimden olumaktadr. 30.1 Bilezii oluturan hacimleri malzeme 1 den elemanlara ayralm.
Main Menu> Preprocessor> Meshing> Meshtool >Global Set (en stteki)>MAT=1>Tet Free>Mesh>OK> stteki bileziin 4 hacmini iaretle>OK

30.2

30.1 kkndaki ayn admlar bu sefer iteki 4 hacim iin yapnz.

30.1

30.2

31

Scaklk (TEMP) snr art ekleyelim

Main Menu> Preprocessor> Element Type > Add DOF > TEMP > OK

32

Sol ve sa u dmlerini tutalm

32.1 nce Sol ve sa ulardaki alanlar seelim.

Utility Menu> Select > Entities > Areas > By Num/Pick > From Full> Alanlar Mouse ile seiniz- >OK

Plot >Areas

32.2

Bu alanlarn zerindeki dmleri seelim:

Utility Menu> Select > Entities > Nodes > Attached To > Areas All > From Full>

Plot>Nodes

Ek Bilgiler e-31 ki boyutlu durumda elemanlar ve dmler alanlara, boyutlu durumda ise hacimlere aittir. 3 boyutta alanlara ait tm alt birimleri (eleman, dm, keyp., izgi) semek iin a-Utility Menu> Select > Entities > Volumes > By Num/Pick > From Full> Hacimleri Mouse ile seiniz- >OK b-Utility Menu> Select > Everything Below> Selected Volumes 2 boyutta ise bu ilem alanlar iin yaplabilir. 3 boyutta ise alanlara ait olmayan ancak alanlarn zerinde yer alan dmleri ancak 32.2. - maddesindeki gibi bulabiliriz. Bu ilem izgiler zeindeki dmleri semek iin de yaplabilir. e-32 Elemanlar silmeden malzemeyi deitirmek iin; ae-31 de izah edildii ekilde vb. bir yntemle nce malzemesi deitirilecek elemanlar seilir. bMain Menu> Preprecessor> Material Props> Change Mat Num> -yeni malzeme numarasn st kutucua gir, alt kutucua ALL yaz> OK

32.3 Bu dmlerin yerdeitirmelerini engelleyelim

Main Menu> Solution> Define Loads> Apply> Structural> Displacements > On Nodes > Pick All > -UX,UY,UZ seilir-> OK

32.4 imdi tm modeli yeniden seelim

Utility Menu> Select > Everything

32.5

Plot>Volumes

33

Tm sistemin ilk scakln 30 oC girelim

Main Menu> Solution> Define Loads> Setting> Reference Temp> TREF=30 > OK

34

Tm sistemin son scakln 150 oC girelim

Main Menu> Solution> Define Loads> Apply> Structural > Temperature> On Nodes > Pick All > -Val1=150- > OK

35
Zamana bal olmayan (steady-state) analiz tipini seelim.
Main Menu> Solution> Analys Type > New Analysis> Steady-State

36
zm Yapalm
Main Menu> Solution> Solve> Current LS> OK

37
Sonular General Posprec. dan inceleyiniz. (Bkz 24. madde)

SX