Mainski fakultet Podgorica odjeljenje Pljevlja

Maine za obradu drveta

Seminarski rad
Tema: Maine za obradu drveta Rendisanjem

Student:Slavia Drobnjak 15/08 Prof.dr Mileta Janji

Uvod

U obradi drveta zadran je termin rendisanje za metod obrade obilnim glodanjem sa noevskim glavama kao na primer,obrada na ravnjalici,debljai,etvorostranoj rendisaljki i slino. Obradom rendisanjem-blanjanjem dobijaju se glatke-fino oblanjane povrine. Blanjanjem se moe skidati vea debljina materijala za manji vremenski period. Blanjalice mogu biti rune ili mainske varijante. Blanjanje se obino vri kod povrina koje su ostale hrapave,grube ili neravne posle obrade predmeta rezanjem. Te neravnine i hrapave povrine nastaju usled profila otrice alata. Tokom obrade blanjanjem predmet mora biti dobro privren,tako da ne smije dolaziti do pomjeranja. Kod runog(starog) blanjanja treba vui potez po potez,dok se ne pree itava povrina. Kod oobrade blanjanjem tvrdo drvo je mnogo tee obraditi i mnogo je sloenije.Blanjalica se obino povlai u smjeru drvnih vlakanaca. Kod runih blanjalica pri povlaenju unazad blanjalica se mora blago izdignuti iznad predmeta obrade.

Obrada rendisanjem
Kod maina za obradu drveta rendisanjem alat izvodi glavno kruno kretanje,dok obradak izvodi pomono kretanje koje je pravolinijsko i koje nije u kinematskoj vezi sa glavnim kretanjem. Masine za rendisanje mogu da budu sa jednim,dva,tri ili vie radnih vretena Poloaj vretena moe da bude horizontalan,vertikalan,kombinovan ili nagnut pod odreenim uglom.

Poloaj (a,b)horizontalan;poloaj (c)verikalan;poloaj (d)kombinovan.

3

Kod ovih maina vreteno moe biti postavljeno ispod radnog stola,iznad radnog stola ili sa bone strane. U odnosu na broj strana koje se obrauju na predmetu obrade maine za rendisanje se mogu podjeliti na:jednostrane,dvostrane,trostrane i etvorostrane. JEDNOSTRANE- maine mogu obraivati predmet sa jedne strane. Ako obrauju predmet samo sa donje strane nazivaju se ravnjae ,ako obrauju predmet samo sa gornje strane nazivaju se debljae.

Jednostrana blanjalica

Jednostrana blanjalica

ema jednostranog blanjanja

5

Poloaj vretena kod jednostranog blanjanja vertikalno-horizontalno

Izgled jednostranog blanjanja

6

RAVNJAE- Osnovna koncepcijska obiljeja za ove maine ogledaju se u sledeem: rade na principu obimnog glodanja; za vrijeme obrade obradak se nalazi u horizontalnom poloaju na random stolu; na njima se mogu obraivati relativno iroki obratci,sa horizontalnom noevskom glavom; obrada se obavlja sa donje strane obratka; pomono kretanje je jednodimenzionalno kretanje obratka; pomono kretanje je runo.Mogue je i mehanizovati pomono kretanje primenom(montaom) ureaja za pomer (forub aparat); upravljanje ovim sistemima je runo-protona obara. Ravnjanje irokih ili uskih obradaka sa duinama od 150mm pa navie je prevashodno posao koji se obavlja na ravnjaama. Ravnjae ne spadaju u univerzalne maine.Na njima je mogue raditi: ravne,prave povrine-prve fine tehnoloke; ravnjanje uske povrine koja je u odnosu na iroku povrinu orijentisana pod pravim uglom ili je zakoena; profile u okviru tehniko-tehnolokih mogunosti uz primjenu odgovarajuih alata i pomonog pribora. Ravnjae su maine na kojima se ne vri obrada na tane(zadate) mjere, dakle na njima se ne vri dimenzionisanje.

Izgled ravnjae
8

Izgled ravnjae Kod ovih maina prednji sto se moe dizati i sputati, pa se tako podeava dubina rezanja.Pri podeavanju dubine rezanja veoma je vano da poloaj zadnjeg stola bude u ravni reznog kruga alata. Duina radnog stola je od znaaja za ravnjanje dugakih obradaka, tako da se danas u pojedinanim sluajevima rade ravnjae sa duinom radnog stola i do 3m.Osnovni podaci o elementima reima obrade za ravnjae su: broj obrtaja glavnog vretena n=4000 do 6000 o/min, prenik noevske glave D=80 do 140 mm, broj noeva z=2 do 4.

DEBLJAE- osnovna koncepcijska obiljeja rada debljae sastoje se u sledeem: rade na principu obimno glodanja; za vrijeme obrade,obradak se nalazi u horizontalnom poloaju na random stolu; na njima se mogu obraivati relativno iroki obratci sa horizontalno postavljenim noevskim glavama; obrada se obavlja sa gornje strane obratka; pomono kretanje je jednodimenzionalno kretanje obratka; pomono kretanje je mehanizovano i upravljanje obradnim sistemom je mehaniko pomou graninika. Debljae se koriste prvenstveno za dimenzionisanje detalja,ponekad i sasatva,koji imaju ravne konture.Osnovna namjena im je za dimenzionisanje debljina i irina na detaljima prizmatinog i prizmatino-konusnog oblika.Debljae su uglavnom niskoproduktivne maine i koriste se pojedinanoj proizvodnji.Da bi se obezbedila kvalitetna obrada na debljaama potrebno je obaviti korektno podeavanje radnog stola,transportnih valjaka i pritisnih greda. Dubina glodanja se podeava podizanjem,odnosno sputanje radnog stola u odnosu na radon vreteno.Pomono kretanje obratka obavlja se preko dva para valjaka.Ukoliko se eli istovremeno obraivati detalji razliitih mjera(debljina) tada su gornji trnsportni valjci i pritisne grede uraene od segmenata,a glava sa noevima je drugije konstrukcije.Novije konstrukcije ovih maina imaju mogunost elektronskog podeavanja.Debljae rade obino sa sledeim reimima rezanja: broj obrtaja glavnog vretena n=3500 do 6600 o/m; prenik noeve glave D=80 do 140 mm; broj noeva z=2(6(4); dubina rezanja do 15 mm.
10

ema rada debljae

11

Izgled debljaa

12

Pored ovih maina postoje i kombinovane maine takozvane ravnjae-debljae.

Izgled ravnjae-debljae
13

DVOSTRANE maine-ove maine se najee upotrebljavaju za dimenzioniranje debljine na zakrivljenim detaljima u jednoj ravni,ravnjanje irih strana na detaljima za izradu ploa i sl. Imaju dva horizontalna radna vretena,tako da protoku obrauju dve suprotne strane na obratku.Poloaji noevskih glava na dvostranim rendisaljkama slika:

14

Na dvostranim rendisaljkama mogue je kombinovati obradu,tako da se prethodno vri ravnjanje ire strane obratka i dimenzionisanje debljine,a potom se obavlja poduno piljenje obradaka na pilama koje su postavljene na odgovarajue vratilo. Ovim se u jednom prolazu dimenzionie popreni presjek prizmatinih detalja.

ema dvostranog blanjanja Donje vreteno obavlja funkciju ravnjae,a gornje vreteno funkciju debljae.

15

Izgled dvostrane blanjalice

TROSTRANE maine-osnovna koncepcija ovih maina sastoji se u tome: rade na principu obimnog glodanja; za vrijeme obrade obradak se nalazi u horizontalnom poloaju na radon stolu; obrada se moe obavljati se tri ili etri strane obratka; pomono kretanje je jednodimenzionalno kretanje obratka; pomono kretanje je mehanizovano; upravljanje obradnim sistemom je mehaniko pomou graninika.

16

Obrada na ovim mainama se obavlja alatima za obimno glodanje noevskim glavama i glodalima u protoku.Trostrane rendisaljke su maine na kojima se obrauju detalji preko 300 mm irine.

ema trostranog blanjanja

Trostrana blanjalica
17

ETVOROSTRANE maine- ove maine imaju najmanje etiri radna vretena i to dva postavljena horizontalno,a druga dva vertikalno,Dananje konstrukcije ovih maina sadre uglavnom vei broj radnih vretena od pomenutih.

Izgled jedne moderne etvorostrane maine

18

Donje horizontalno radon vreteno(3) slui za ravnjanje,odnosno za izradu prve tehnoloke baze. Gornje radno vreteno (6) slui za dimenzionisanje debljine. Na bonim vretenima mogu biti postavljeni razliiti alati. Njihova uloga na maini sa ve date slike je dimenzionisanje irine detalja,pri emu desno bono vreteno (5) slui za izradu druge tehnoloke baze (bona-ua strana obratka),a lijevo bono vreteno (4) za konano dimenzionisanje irine (druga bona strana obratka),Ukoliko su na bonim vretenima postavljena glodala za profilisanje,tada se obino radi o mainama na kojima se obrauju detalji manjih irina. Takve maine u literaturi i praksi se nazivaju kelmaine. Kelmaine maine imaju najee vie od etiri radna vretena. Izmeu etvorostranih rendisaljki i kelmaina nema sutinske razlike,pa se esto sreu u praksi maine koje imaju zajedniki naziv,etvorostrane rendisaljke i kelmaine.

ema etvorostranog blanjanja

19

Raspored vretena kod etvorostrane blanjalice

Nasuprotno leea okomita vretena

20

Univerzalno vreteno kod etevorostrane blanjalice

etvorostrana blanjalica-vretana
21

etvorostrane blanjalice

22

etvorostrane blanjalice

23

Bez obzira da li je rije o etvorostranim rendisaljkama ili kelmainama,naini pomonog kretanja su im u principu isti. Upravljanje ovim obradnim sistemima moe biti: mehaniko pomou graninika numeriko Numeriko upravljanje najee se primjenjuje pri profilisanju obradaka na kelmainama.Pri izradi profila na CNC mainama programiranje obuhvata nekoliko faza: Izrada crtea sa mjerama profila. Na profilu se izabere odgovarajua taka,te definiu mjere od radnog stola maine i bonog upornika do odabrane take. Ukoliko se raspolae modelom profila koji je uraen od drveta,tada se ne radi crte,ve se potrebni podaci odreuju specijalnim postupkom. Na pripremljenom alatu se,takoe optikim instrumentima bez kontakta izmjere potrebni podaci. Poeljno je izmjerene veliine preko odgovarajuih naljepnica postaviti na alat. Mjere profila i alata unose se,preko CNC terminala,direktno u raunar kelmaine. Ovako unesene mjere profila i alata zajedno predstavljaju jedan program. Broj programa koji se unose u raunar zavisi od broja osa upravljanja na kelmainami. Na kelmaini posluilac bira program za odgovarajue radno vreteno pritiskom na odgovarajue dugme. Pri tome poziciona kretanja radnog vretena se obavljaju istovremeno. Posle poziciranja radnih vretena,runo se postavlja alat. Poto je alat postavljen i stegnut maina se puta u rad. Osnovni podaci o reimima obrade na etvorostranim rendisaljkama su: broj obrtaja radnih vretena n=6000 do 9000 o/min broj sjeiva z=4 do 12 brzina pomonog kretanja do 200m/min

24

Pored ovih maina koriste se i rune blanjalice. One mogu biti drvene i elektrine. One se obino koriste za individualnu upotrebu.

Rune elektrine blanje

25

Rune elektrine blanje

26

Rune drvene blanja

27

SADRAJ: Uvod ---------------------------------------------------------- 2 Obrada rendisanjem--------------------------------------- 3 Jednostrane blanjalice------------------------------------- 4 Ravnjae ----------------------------------------------------- 7 Debljae------------------------------------------------------- 10 Dvostrane rendisaljke ------------------------------------- 14 Trostrane rendisaljke ------------------------------------- 16 etvorostrane rendisaljke -------------------------------- 18 Rune elektrine blanje ----------------------------------- 25 Rune drvene blanje --------------------------------------- 27

28

LITERATURA: www.blanjalice www.rendisaljke.com knjiga FINALANA OBRADA DRVETA Duan Skaki i Almir Krdovi www.Abrichthobelmaschinen www.Dickenhobelmaschinen www.Zweiseitenhobelmaschinen www.Vierseitenhobel

29