SAMOCZYNNY SILNIK TESLI Peter A.

Lindemann W czerwcu 1900 roku Nikola Te-sla opublikowa w czasopimie Century Illustrated Magazine artyku zatytuowany Problem zwikszenia ludzkiej energii" (The Problem of Increasing Human Energy"). Nigdy dotd nie pojawia si tak wyczerpujca i wiadczca o doskonaej znajomoci przedmiotu rozprawa dotyczca sposobw pozyskania uytecznej energii z rodowiska. W oryginalnym wydaniu artyku ten zajmuje 31 stron. Po omwieniu wszystkich znanych i stosowanych wczenie metod uzyskiwania energii Tesla przystpuje do zagadnienia odejcia od znanych metod moliwoci skonstruowania samoczynne-go silnika idealnego sposobu pozyskania energii motorycznej". Na stronach 200-204 oryginalnego wydania Century Illustrated Magazine Tesla przedstawia w zarysie swoje idee. Z tej czci artykuu pochodz ponisze cytaty. Przegld rnych sposobw wykorzystania energii orodka przekona mnie, ...e aby doj do praktycznych rozwiza, trzeba radykalnie odej od znanych obecnie metod. Wiatrak, silnik soneczny, silnik napdzany ciepem z wntrza ziemi s ograniczone iloci dostpnej mocy. Trzeba odkry nowe sposoby, ktre umoliwiyby dostp do wikszej iloci energii. ...problemem byo odkrycie jakiej nowej metody, ktra umoliwiaby wykorzystanie wikszej iloci energii cieplnej orodka, jak rwnie otrzymanie wikszej iloci energii z takiej samej iloci medium. Na prno usiowaem sformuowa jak moliwie kompletn ide, kiedy czytaem niektre twierdzenia Carnota i lorda Kelvina, ktre praktycznie znacz tyle, e niemoliwe jest, aby nieoywiony mechanizm czy samoczynna maszyna schodzia jak cz orodka poniej temperatury otoczenia i dziaa napdzana uzyskanym w ten sposb ciepem. Bardzo mnie te twierdzenia zainteresoway. Niewtpliwie ywe organizmy mogy to wanie robi i moje dowiadczenia z lat ubiegych... przekonay mnie, e ywy organizm jest tylko automatem, czy te mwic inaczej samoczynnym silnikiem". Doszedem wic do wniosku, e skonstruowanie urzdzenia, ktre dziaao by tak samo, jest moliwe. Przypuszczam, e ekstremalnie niska temperatura mogaby by utrzymywana przez pewien proces w danej przestrzeni otaczajcy orodek byby zmuszony wtedy do oddawania ciepa, ktre mogoby by zamienione na mechaniczn czy inn form energii i wykorzystane. Realizujc taki pomys, powinnimy by w stanie zapewni w kadym punkcie naszego globu cige dostawy energii, dzie i noc.

Nikola Tesla (1856-1943) Blisza analiza podstawowych zasad [fizyki] zwizanych z tym zagadnieniem i odpowiednie obliczenia wykazay, e efekt, jaki chciaem osign, nie mgby by uzyskany przy praktycznym zastosowaniu zwykych urzdze, jak tego pocztkowo oczekiwaem. Doprowadzio mnie to nastpnie do bada nad pewnym typem silnika, ktry oglnie mona okreli jako turbin", ktry daje na pierwszy rzut oka wiksze szans realizacji mojego pomysu. ...z moich wnioskw wynikao, e gdyby ten szczeglnego rodzaju silnik mg by doprowadzony do wysokiego stopnia doskonaoci, plan, jaki nakreliem, byby moliwy do zrealizowania. Zdecydowaem si wic podj prac nad skonstruowaniem takiej turbiny majc na uwadze przede wszystkim najwysz sprawno (ekonomik) zamiany energii cieplnej na mechaniczn. [Na pocztku 1895 roku] dr Carl Linde poinformowa o skropleniu powietrza w samoschadzajcym si procesie, udowadniajc tym samym, e byo to moliwe do wykonania przez schadzanie do momentu, kiedy powietrze zaczo si skrapla. To by jedyny eksperymentalny dowd, jakiego wci oczekiwaem, pokazujcy, e mona uzyska energi z orodka w sposb, jaki rozwaaem. Z tego przedsiwzicia, nad ktrym tak dugo pracowaem, wiele jeszcze zostao do zrobienia. Kilka szczegw mechanicznych cigle jeszcze potrzebuje udoskonalenia, wymagaj te opanowania pewne trudnoci innej natury i nie mog spodziewa si zbudowania samoczynnej maszyny pobierajcej energi z otaczajcego orodka jeszcze przez dugi czas, nawet jeli moje oczekiwania si zmaterializuj. Pomys Tesli by radykalny. Zaprojektowa maszyn napdzan ciepem wystpujcym w otaczajcym powietrzu, ktra jednoczenie produkuje energi mechaniczn i schadza si. Nazwa to idealnym sposobem na otrzymanie wikszej mocy napdowej". Taka maszyna

byaby w stanie produkowa uyteczn energi w dowolnym momencie dnia i nocy, w dowolnym punkcie Ziemi, pobierajc energi z ogromnych zasobw ciepa atmosfery ziemskiej. Pracowa latami, aby osign swj cel, i by absolutnie przekonany, bazujc na swojej niemal nieomylnej logice, e cel ten jest moliwy do osignicia. O ile wiem, Tesla nigdy nie ukoczy pracy nad tym wynalazkiem. Ale jego pionierskie wysiki jasno wyznaczyy ide, wskazay rwnie wikszo problemw technicznych, ktre musiay by rozwizane. Zdumiewajce jest dla mnie to, e przy caej uwadze powiconej Nikoli Tesli w ostatnich latach, nigdy nie syszaem nawet najmniejszej wzmianki 0 tym aspekcie jego prac. Zapisano cae tomy na temat urzdze zasilanych tak zwan darmow" czy te woln energi", za ich niedoszli wynalazcy na prno szukaj wszechobecnego, niewyczerpanego rda energii, ktr ich maszyny mogyby przetwarza. Imponujce wyobrani teorie wskazuj na tachiony", punkty zerowe" i magnetyzm" jako na rda, z ktrych mona by pozyska energi. Podczas gdy przysze badania mog udowodni, e te rda mog okaza si poyteczne, zaskakujce jest, e najatwiej dostpne, nietknite rdo gotowej do pobrania energii ciepo atmosferyczne jest prawie cakowicie zaniedbywane. Biuro patentowe zasypane jest setkami silnikw na magnes stay", jednak, o ile wiem, aden z nich nie dziaa. Tesla krtko zbywa te pomysy, By moe znajdziemy nawet sposoby wykorzystania takich si jak magnetyzm czy grawitacja do napdzania maszyn bez uycia innych rodkw. Takie realizacje, chocia wysoce nieprawdopodobne, nie s niemoliwe". Pozostawiajc otwart furtk, Tesla uwaa ten obszar bada za warty tylko drobnej wzmianki. Nastpnie powica cztery strony na omwienie swoich wysikw majcych na celu wykorzystanie temperatury otoczenia jako rda energii. Tesla by genialnym mylicielem i wynalazc. Jego umys przewidzia ostateczne rozwizanie potrzeb energetycznych ludzkoci. Podobnie jak Sherlock Holmes, stosujc potg swojej dedukcji, uzna, e kiedy wszystko, co jest nieprawdopodobne" i niemoliwe", zostanie wyeliminowane, to to, co pozostanie, musi by rozwizaniem. Ciepo atmosferyczne byo najwikszym, nienaruszonym zbiornikiem energii planety. Tesla odmawia ignorowania rzeczy oczywistych. By rzadkim gatunkiem ryby zdolnej do rozwaania natury wody, w ktrej pywa. Mao kto by w stanie przeledzi i zrozumie jego idee. Jeszcze mniej ludzi byo w stanie kontynuowa jego prace. Kiedy pierwszy raz czytaem ten artyku w Century Magazine, byem zafascynowany jego czci powicon samoczynnym" silnikom. Jednak pomys Tesli, aby pozyskiwa energi przez odprowadzanie ciepa do niewyczerpanego zimnego miejsca" wydawa si niewykonalny. Mj umys nie mg przenikn niewiadomych zwizanych z tym pomysem. Na szczcie, inne umysy nie byy tak ograniczone. Chcc zrozumie pomys Tesli, naley zapozna si najpierw z podstawami termodynamiki gazw. Jeli gaz (na przykad powietrze) jest zamknity w ograniczonej przestrzeni, trzy jego cechy staj si od siebie wzajemnie zalene. S to: 1) objto, czyli przestrze, jak zajmuje gaz; 2) temperatura, czyli ilo zawartego ciepa;

3) cinienie, czyli sia, z jak czsteczki gazu napieraj na cianki zbiornika. Rys. 1. Silnik parowy. Na przykad, jeli rozmiary zbiornika (czyli objto) si nie zmieniaj i podnosimy temperatur powietrza wewntrz, to cinienie dziaajce na cianki zbiornika te wzrasta. Podobnie, jeli objto si nie zmienia i obniamy cinienie, to temperatura rwnie musi spa. Z kolei jeli zwikszamy objto, to spadnie albo temperatura albo cinienie (albo oba te parametry). Wida z tego, e cinienie i temperatura s zalene od siebie wprost proporcjonalnie, natomiast odwrotnie proporcjonalnie od objtoci. Wanie tak dr Carl Linde skropli powietrze w swoim samoschadzajcym" si procesie. Korzystajc z tych zasad, manipulujc cinieniem i objtoci gazowego powietrza, by w stanie je skropli.

Rys. 1. Silnik parowy Sto lat temu byo to zdumiewajce dokonanie. Obecnie proces ten jest przemysowo wykorzystywany na co dzie. Aby go zademonstrowa, potrzebna jest tylko pewna uyteczna nowinka dostpna w sprzeday wysykowej. Obecnie wiele gazw mona naby w postaci spronej. Jeden z nich to dwutlenek wgla. Za niecae 30 dolarw mona kupi butl spronego dwutlenku wgla poczon ze specjaln dysz. Kiedy ulatnia si przez t dysz, powstaje suchy ld". Rozszerzajc si szybko w temperaturze pokojowej w kontrolowanych warunkach, dwutlenek wgla zamraa si sam do postaci suchego lodu". T metod mona skropli lub jak w tym przypadku zestali okoo 20 procent spronego gazu. Wanie za pomoc takiego procesu, ktry Tesla okreli jako sa-moschadzanie", dr Carl Linde skropli w roku 1895 powietrze. Tesla natychmiast poj wynikajce z tego implikacje. Twierdzi, e jego wynalazek mgby by napdzany skraplanym powietrzem, lecz jego temperatura jest niepotrzebnie niska". Wszystko, czego byo trzeba, to pyn roboczy, ktry przechodziby z postaci gazowej w pynn w temperaturze niszej od otoczenia. Proces dra Linde wymaga nakadu energii mechanicznej niezbdnej do sprenia gazu. Lecz Tesla wiedzia, e procesy mechaniczne s odwracalne. Maszyna, ktr sobie wyobraa, korzystaaby z procesu odkrytego przez dra Linde, lecz zmieniaaby kierunek przemiany na odwrotny. Aby zrozumie, jak to moe dziaa, wystarczy skorzysta z apteczki domowej. W temperaturze pokojowej alkohol izopropylowy roztarty na rku wywouje uczucie zimna". Uczucie zimna wywoane jest jego parowaniem. Paruje za z powodu rnicy cinienia pary" midzy zamknit butelk i otwartym powietrzem. Ta zmiana cinienia wymusza" parowanie. Lecz alkohol potrzebuje ciepa, aby wyparowa (przej z pynu w gaz). Poniewa nie ma adnego dostpnego rda ciepa, pobiera niezbdne ciepo z najbliszego otoczenia, czyli z rki. To

dlatego rka odczuwa zimno. Mona w to wierzy lub nie, ale Tesla widzia w tym wszystkim maszyn energetyczn. Jedn ze stron rwnania, ktra nie jest tu tak oczywista, jest to, e objto przestrzeni zajmowanej przez parujcy alkohol raptownie wzrasta. Ta wzrastajca objto gazu mogaby by ograniczona, co wywoaoby wzrost cinienia, ktre mogoby napdza silnik. Tesla widzia to wszystko i wiedzia, co to znaczy. Spdzi cae lata na rozwizywaniu wszystkich zwizanych z tym problemw technicznych, aby spoeczestwo przyszoci mogo dziki tym procesom zaspokoi wszystkie swoje potrzeby energetyczne. Jak wic naprawd wyglda samoczynny" silnik Tesli? eby to sobie uzmysowi, dobrze jest zapozna si przedtem z funkcjonowaniem dwch innych systemw dziaajcych w ukadzie pynu dwufazowego" (czyli cieczy i jej par) pierwszy z nich to silnik parowy, a drugi to pompa cieplna. Na rysunku l woda jest podgrzewana w kotle, a zamieni si w par o duym cinieniu, po czym para o wysokim cinieniu i temperaturze jest uyta do napdzania turbiny, zamieniajc wysokie cinienie na prac mechaniczn. Z turbiny wychodzi para o niskim cinieniu i temperaturze, ktra ulega dalszemu schodzeniu w kondensatorze zamieniajc si ponownie w wod. Woda jest przepompowywana ponownie do kota i cykl si powtarza. Na tym przykadzie atwo mona zobaczy, e system pobiera ciepo do kota i oddaje ciepo w skraplaczu. Rysunek 2 to schemat pompy cieplnej. Para o niskiej temperaturze trafia do sprarki, gdzie zostaje sprona do wysokiej temperatury i cinienia. Para ta jest skraplana (zamieniana w ciecz) w skraplaczu. Nastpnie ciecz przepuszczana jest pod cinieniem przez specjaln przepustnic, obniajc swoje cinienie i temperatur. Obnienie cinienia pozwala pewnej czci cieczy wyparowa. Ta dwufazowa ciecz" czciowo ciecz i czciowo para trafia z kolei do parownika, w ktrym pozostaa cz cieczy zostaje zagotowana. Otrzymana para o niskiej temperaturze ponownie trafia do sprarki, zamykajc cykl. Na tym przykadzie wida, e system pobiera ciepo do parownika i oddaje ciepo w skraplaczu. Oba te systemy s w wysokim stopniu do siebie podobne. Oba maj taki element, w ktrym ciepo jest absorbowane (kocio i parownik). Oba maj taki element, w ktrym obniane jest cinienie (turbina i przepustnica). Oba maj taki element, w ktrym ciepo jest oddawane (skraplacz). I oba maj taki element, w ktrym ciecz robocza jest sprana, eby zamkn cykl (pompa i sprarka). W maszynie parowej energia cieplna dostarczana jest do systemu w kotle, a energia mechaniczna jest pobierana z systemu w turbinie. Ta cz ciepa, ktra nie zostaa zamieniona na energi mechaniczn, jest tracona w skraplaczu i obrazuje ubytek wydajnoci urzdzenia. W pompie cieplnej do systemu energia mechaniczna dostarczana jest do sprarki, a energia cieplna jest pobierana ze skraplacza. Ta cz cieczy, ktra zamienia si w par przy wyjciu z przepustnicy, obrazuje ubytek wydajnoci urzdzenia, bowiem w tym momencie do odparowania tej czci cieczy nie jest pobierane adne ciepo z otoczenia. Gwna rnica midzy tymi dwoma systemami polega na tym, e maszyna parowa wymaga cieczy roboczej (wody) podgrzanej do 100 stopni Celsjusza, podczas gdy pompa cieplna pracuje na cieczy roboczej (freonie), ktry przechodzi ze stanu ciekego w gazowy w temperaturze 10 stopni Celsjusza. Samoczynny" silnik Tesli jest jedyn w swoim rodzaju hybryd tych dwch systemw.

Rys. 2. Pompa cieplna. Tesla wiedzia, e aby jego system mg dziaa, musi by znacznie bardziej wydajny ni standardowe systemy. Na przykad, gdyby w maszynie parowej mona byo wyeliminowa skraplacz, sprawno systemu znacznie by wzrosa. Z kolei zintegrowanie w pompie cieplnej parownika z przepustnic, tak eby zachodzi w nim cay proces rozprania pary, te zwikszyoby wydajno systemu. Wanie tego typu problemy techniczne prbowa rozwiza Tesla. Biorc elementy z obydwu systemw, zaczynamy rozumie, co waciwie odkry Tesla. Rysunek 3 przedstawia taki wanie system. Pracuje on w oparciu o ciecz robocz, ktra zmienia swj stan skupienia w niskiej temperaturze, podobnie jak freon. Pierwszy element dziaa jak poczenie pompy i sprarki. Jego zadaniem jest pobranie cieczy dwufazowej" czciowo cieczy a czciowo pary i sprenie jej tak, eby 100 procent cieczy roboczej byo w fazie pynnej. Nastpny element systemu zastpuje kocio. Jest to wymiennik ciepa, ktry pozwala cieczy roboczej na pobranie ciepa z otaczajcego rodowiska, lecz bez przekroczenia punktu wrzenia. Na zewntrz element ten ochadza si i daje efekt zamraania. Wewntrz wymiennika wzrasta potencjalne ciepo zmagazynowane w cieczy roboczej. Nastpnym skadnikiem systemu jest przepustnica czy te zawr regulacyjny. Dziki temu elementowi sprony, pynny czynnik roboczy dowiadcza nagego spadku cinienia, co powoduje, e cz cieczy roboczej nagle wypa-rowywuje. Poniewa nie ma w tym miejscu adnego rda ciepa, ciepo parowania musi pochodzi z ciepa zmagazynowanego w samej cieczy. Nastpnie ta raptownie si rozszerzajca kombinacja cieczy i pary jest wykorzystywana przez kolejny element systemu turbin. Jak mwi Tesla, jest to silnik szczeglnego rodzaju". Musi by zdolny do skutecznej pracy na czciowo pynnym i czciowo gazowym czynniku roboczym, ktry w nim kry. Kiedy proces rozszerzania wolu-metrycznego ju si skoczy, ciecz dwufazowa" jest z powrotem sprana do cieczy i cykl zaczyna si od nowa. Tesla wyobraa sobie, e jego turbina bdzie w stanie wyprodukowa wicej energii mechanicznej, ni potrzeba do napdu sprarki, tak e cay system bdzie produkowa energi mechaniczn netto. W przeciwiestwie do dwch poprzednio omawianych systemw, samoczynny" silnik Tesli nie ma adnego skraplacza, gdzie tracone byoby nie wykorzystane ciepo. Ciepo jest absorbowane z otoczenia, energia mechaniczna jest pobierana z turbiny, a cae ciepo pozostae w cieczy roboczej pozostaje w obiegu i przechodzi do nastpnego cyklu.

To jest zdumiewajcy pomys, ale czy to bdzie dziaa? Czy osignicie niezbdnej sprawnoci urzdzenia jest moliwe? W latach 30-tych austriacki inynier Rudolf Doczeka zbudowa dziaajc maszyn parow, w ktrej ciecz robocz bya kombinacja wody i benzenu. Ku jego zdumieniu, okazao si, e maszyna ta moe dziaa zarwno ze skraplaczem, jak i bez niego. Jej sprawno znacznie przekraczaa maksimum wyliczone z cyklu Carnota. W roku 1939 przyznano mu na jego system patent (nr 155744). Trzeba byo 39 lat, eby kto inny to udowodni, lecz Tesla mia racj maszyna cieplna o wysokiej sprawnoci moe dziaa bez skraplacza. Ale czy mona osign sprawno w innym procesie? Czy istnieje urzdzenie, ktre spraoby wydajnie ciecz dwufazow" z powrotem do cieczy? Odpowied brzmi tak. Obecnie moe to robi Spiralna Sprarka Copelanda. Czy istnieje turbina, ktra moe efektywnie dziaa, napdzana gwatownie rozszerzajc si ciecz dwufazow?". I tu odpowied brzmi tak. Mog tak dziaa turbiny impulsowe z dyszami cinieniowymi wbudowanymi bezporednio w obudow, gdzie cay proces rozprania cieczy zachodzi wewntrz turbiny. W rzeczywistoci wszystkie inne problemy inynieryjne zostay ju rozwizane. Obecnie dziaaj ju modele maszyn, ktre zamieniaj temperatur otaczajcego powietrza w energi mechaniczn, wywoujc przy okazji jako efekt uboczny zamraanie. Sto lat temu Tesla okreli idealny sposb pozyskiwania energii motorycznej" i obecnie mona ju z powodzeniem wykorzysta do tego celu gigantyczny zbiornik ciepa atmosferycznego. Prawdziwie darmowa energia" dotara na Ziemi. Oczywicie, elementy tych maszyn s bardzo skomplikowane i przecitny czytelnik nie zrozumie ich w peni bez powanego przestudiowania szczegw. Podstawowe zasady, na jakich one dziaaj, zostay nakrelone tu jedynie w oglnym zarysie. Od czerwca 1995 roku rozwijane s dwa, nieznacznie si rnice od siebie, procesy, ktre daj ten sam podstawowy efekt. Pierwszy z nich wykorzystany zosta w maszynie zaprojektowanej przez niemieckiego fizyka dra Bern-harda Schaeffera wsplnie z rosyjskim wynalazc Albertem Serogodskim na podstawie pionierskich prac Doczekaa. Ich najnowsza maszyna otrzymaa Patent Niemiecki nr DE 4244016 A l i jest zdolna dziaa jak lodwka, ktra produkuje energi elektryczn zamiast j pobiera. Drugi model oparty jest na pracy kanadyjskiego inyniera George'a Wisemana, ktrego konstrukcja blisza jest idei Tesli. Wiseman napisa trzy ksiki, w ktrych wyczerpujco przedstawi podstawy swojego zdumiewajcego wynalazku. Kady, kto interesuje si tym tematem, musi koniecznie je przeczyta. S to ksiki wydane pod wsplnym tytuem Heat Technology: Book l, Book 2 i Bo-ok 3 (Technologia ciepa tom l, 2 i 3). W ksikach tych Wiseman szczegowo omawia projekty swoich turbin i dostarcza matematyczne modele tego systemu. (Ksiki te mona zamwi, piszc na adres: Eagle Research, Box 145, Eastport, ID, 83826 USA. Kady tom kosztuje w USA 15 dolarw, za przy wysyce poza kontynent amerykaski doliczane jest dodatkowo 5 dolarw). Lepiej kupi wszystkie trzy tomy, jako e opisuj one rne aspekty tego systemu. Sto lat temu Nikola Tesla odkry fundamentalny sposb na wykorzystanie energii soca poprzez zamian ciepa otaczajcego powietrza w energi mechaniczn. Nakreli ca metod, a nawet sam rozwiza wiele problemw technicznych. Liczne trudnoci, jakie staway mu w yciu na drodze, uniemoliwiy mu doprowadzenie do koca tych prac. Jego samoczynny" silnik jest prawdziw siowni elektryczn nie wymagajc paliwa, zdoln do

produkcji energii uytecznej w kadym punkcie planety w dowolnej chwili dnia i nocy. Musiao min sto lat, zanim inni mogli ostatecznie dokoczy jego prac. I ten dzie ju nadszed. Nie mam tu oczywicie zamiaru pomniejsza niezastpionego i bardzo istotnego wkadu Wisemana i Schaeffera, Doczekaa i innych, jednak przysze pokolenia jeszcze raz powinny podzikowa Tesli.

Rys. 3. "Samoczynny" silnik Tesli Kiedy Tesla po raz pierwszy formuowa ide swojego wynalazku, zacz od stwierdzenia, e podstawowe zaoenia ujte w postaci Drugiej Zasady Termodynamiki1 nie s uniwersalnie (czyli dla kadego przypadku) prawdziwe i dlatego nie mog by czynnikiem bezwzgldnie ograniczajcym. Te zaoenia istniej obecnie w naszym yciu w postaci przekonania, e chcc podnie lub obniy temperatur jakiego rodowiska w stosunku do otoczenia, trzeba wydatkowa energi. Tesla nie ba si zadawa pyta, a nawet kwestionowa tych zaoe. Nie oniemielay go historyczne autorytety" Carnota i lorda Kelvina, ktrych prace stanowiy podstaw Zasad Termodynamiki". By skonny przemyle wszystkie te podstawowe zasady w wietle wasnych dowiadcze i spostrzee i wycign z nich wasne wnioski. Dziaajc w ten sposb, by w stanie wyobrazi sobie wynalazek, ktry musia czeka sto lat na urzeczywistnienie. O autorze: Dr Peter A. Lindemann interesuje si zagadnieniem darmowej" energii od roku 1973, kiedy zapozna si z pracami Edwina Graya. Do roku 1981 opracowa wasny system oparty na darmowej" energii, ktrego podstaw stanowi zmienne reluktan-cyjne generatory i silniki pulsacyjne. W latach osiemdziesitych wsppracowa z Bruce'em DePalm i Ericiem Dollardem. W roku 1988 przystpi do Fundacji Bada z Pogranicza Nauki (Borderland Sciences Research Foundation), z ktr wsppracowa do roku 1999. W tym czasie napisa ponad 20 artykuw opublikowanych w The Journal of Borderland Research. Dr Lindemann jest autorytetem w dziedzinie praktycznych zastosowa technologii eteru i zimnej elektrycznoci. W chwili obecnej jest wsppracownikiem dra Roberta Adamsa z Nowej Zelandii oraz Trevora Jamesa Constable'a z USA. Peni rwnie funkcj dyrektora Research for Clear Tech, Inc. w USA. Jest autorem ksiki The Free Energy Secrets of Cold Electricity (Tajemnice darmowej energii z zimnej elektrycznoci) oraz programu na kasecie

wideo o tym samym tytule. Obie pozycje mona otrzyma z Clear Tech, Inc., <www.freeenergy.co, oraz z Adventures Unlimited, <www.adventure-sunlimitedpress.com>, w USA. Przypisy: 1. Zasada ta definiuje silnik cieplny jako kade urzdzenie wykonujce prace kosztem energii doprowadzanej w postaci ciepa i dziaajce periodycznie. Jej twrca, N. Carnot, zauway, e w maszynach cieplnych zawsze mona zamieni prace na ciepo, natomiast zamiana ciepa na prac podlega ograniczeniom. Przyp. tum. Bibliografia: Encyclopedia Britannica, dzia termodynamiki, wydanie z 1989 roku. Planetary Association for Clean Energy (Planetarne stowarzyszenie na rzecz czystej energii), PACE Newsletter, vol. 8, nr 2, luty 1995 roku. B. Schaeffer, W.D. Bauer, How to win energy with an adiabatic-isochoric-adiabatic cycle over labile states of the P-V-diagram (Jak otrzyma energie z cyklu adiabatycznoizochoryczno-adia-batycznego w niestabilnych stanach diagramu P-V), WDB-Verlag, 1991 rok. Nikola Tesla, The Problem of Increasing Human Energy" (Problem zwikszenia ludzkiej energii"), The Century Illustrated Magazine, czerwiec 1900 roku. George Wisemann, Heat Technology, Books l, 2 i 3, Eagle Research, 1994 rok.