You are on page 1of 351

G iao trinh va

JOO bai t~p calai giai



Giao trinh Toan - Tap 1

? ,-

GIAI TIeR 1

Cuon sach nay duoc xuat ban trong khuon kh6 Chuong trinh Dao .tao Ky su Chat luong cao tai Vi~t Nam, vdi 5\1 tro giup cua BQ phan Van h6a va Hop tac cua Dai Su quan Phap tai nUDC Cong hoa Xa hoi chu nghia Viet Nam.

Cours de mathernatiques - 1

ANALYSE 1

Cet ouvrage, publie dans le cadre du Programme de Formation d'Ingenieurs d'Excellence au Vietnam, beneficia du soutien du Service Culturel et de Cooperation de l'Ambassade de France en Republique Socialiste du Vietnam.

Jean - Marie Monier

Giao trinh Toan T~p 1

? /

GIAI TICH 1

Giao trinh va 300 bai tap c6 lei giai (Tid ban ldn th{( tu)

N guOi dick ; LYHOANGTU

Hieu dinh :

NGUY13N vAN THOONG

NHA XUAT BAN GIAo DlJC

COUfS de mathematiques - 1

ANALYSE 1

Cours et 300 exercices corriges

1 re annee MPSI. rest. PISI

Jean-Marie Monier Professeur en classe de Speciales

au iyc:ee fa Martiniere-Monplaisir a Lyon

@ DUNOD, Paris, 1999

LCII Ilia

Thuo con la mot hoc sinh trung hoc tre tudi, tOi vAn mang mOt Sl1 ton kinh gi1n nhu tMn thanh d6i voi cac cuon sach giao khoa. Khi do, doi voi tOi, cac cuon sach giao khoa, rna cu d:1u narn hoc I~ duoc mot ban tay man can boc lai cin than, co y nghIa rum thl! nao thl tOi cung khOng th1! noi len chinh xac ducc : dieu chac chdn la chung cmra dtmg CMn If. Chang han, tOi cho dng chi co th1! phat bi~u mot dinh If thea dung tUng cau chn nhu trong sikh giao khoa. Liic d6 cac giao su chua sir dung thirong xuyen cac ter sao chup (On tap va bO sung ly thuyet, de bat tap ... ) ; ngay nay thl tOi nghI rang tlnh hinh d6 la do nhung kh6 khan ve sao chup hon Hi vi cac giao su do lai khong muon de lai d<'iu <'In ca nhan qua viec Iva chon nheng Nil tap dOc dao. Cac giao su khi d6 thuong xuyen tham chieu den cac sach giao khoa, tUM thu trung thanh trinh W cua sach giao khoa, iffy bill tap to' sach giao khoa. Tuy nhien tOi van con nho da r<'it lung tung khi thay giao Toan, a lap cuoi dfp Trung hoc phO thong, rna toi cnng nit ton sung, dOi khi lai phat bi~u mot s6 1m phe phan doi voi mot cuon sach rna ehinh Ong ta da. khuyen chung !Oi sfr dung! Con cac tac gHl cua cac cuon sach d6 thi lai cang bi ~n : ho la ai, cac vi than linh nam gill Tri tmrc do? Sau nay, t<'it nhien la cac mot quan he cua tOi vm tu each sinh vien d6i voi cac cuon giao trinh ca thay dOi di1n, nhung hinh nhu tOi van gill' lai each tiep can vua ham thich vua ton kinh d6, chac Ia do ngay tho, each nhin von ca ngan din tOi khong lam nhtrng viee ching han nlur ghi nhan xet a Ie trang sach - tOi se khOng nhai viee lam ella mOt Pierre de Fermat! - va ca cat dinh kien ton trong se khien cho !Oi kh6 rna soan thao duoc mot ban nhan xet khach quan.

KhOng mot giao su nao, du cho la mot tac gia da. vlet giao trinh, 1<.U nght d€n viec thay viec giang day song dOng bang mot cuon sacn. Nhung mot giao trlnh duqe xu1i:t ban, neu trung thann voi nOi dung va tinh thAn ciia chuang trlnh eua mot lap, co th~ giup ,feh r<'it nhieu eho nhtrng sinh vien cham chi. Nguoi sinh vien, nha:t la cac sinh vien moi b~t dliu hoc. se cam th1!y yen tam khi co duoc mot luqc de, sang sua, ehinh xac, chat che, mot each trinh bay that ehau chuot, voi cac beu chn khac nhau duoc xen ke

mot each hop li, mot each nhin toan C\lC d6i v6i. cac V;ID de duoc khao sat trong cu6n sach. Nguot sinh vien se tin chac Itt se tim diroc trong cu6n sacn do mot phep chimg minh chua thlu hieu, mOt thi du hay phan thi du giup cho viec nam V01lg han mot khai niern, cau giai dap cho mot call hoi rna anh ta khOng dam neu ra ...

De cu6n sach co the hoan thanh vat tro tro ly do - tuy tnu dong nhung luon luon co mat - toi cho rang cuon sach phai that gan gut voi nhung khuc mac true uep cua ngirot sinh vien, khong dbi hoi nhtrng hiell biet chua thau hieu, khOng lam cho ngooi sinh vien chan nan do thuong xuyen dua ra nhtmg khai niem qua tinh te ; tuy nhien cu6n sach d6 van phai chua dung mot nN dung dii de co the tao nen duoc nhung co So' chac chan lam nen tang cho tri tmrc khoa hoc.

Nhu the chung ta de hinh dung diroc clng viec bien soan mOt bO giao trinh danh cho sinh vien cac lap du b] hay sinh vien hoc phan 1 bac dal hoc, se doi hoi, cung vot su hieu biet chuyen mon can thiel, mot trinh dO sir pnam chac chan, duoc ren Iuyen qua kinh nghiem giang day lau nam a cac cap hoc do, mot due tinh kien trl va ty mi to Ian.

Jean-Marie Monier da dii dung dun M thuc hien cong viec Ian lao do, va nhung cu6n sach rna ong ta cho ra mat chung ta hom nay - n6i uep cac t~p bai tap von da g~t hal thanh cong rna chung ta deu biet - da chimg to rang Ong ta ca di dung huang; toi nghi rang eng ta da dat duoc muc tieu de ra, nrc la bien soan nhnng giao trinh hoan chinh danh cho tat ca cac sinh vien, chu khong rieng cho nhung sinh vien luang lai cua Tnrong Bach khoa. Tlt nhien sau nay ho se doc va thuong thtrc nhtrng cu6n sach chuyen sau ... , nlurng nguo: se tiep tuc hoc len. Tnroc mat. sau khi hoc xong lap cu6i cap, ho can phai thlu hieu day dii nhtrng khai niern co So' moi (tinh lien tuc, Sl,l' hOi tu, clu true tuyen tinh ... ) : nguoi doc se duoc mot ban lay chac cha.n dan ·-dat nmg bucc, ban tay do se la cho tua veng chac moi khi xuat hien nguy co : nhung doan nhan xet d6i v6'i mot sc sai Him chinh la ket qua ciia sir quan sat nhieu l~n cac sai lam rna sinh vien mac phai,

Su6t trong qua trinh hoc, trnrong xuyen co nhung bai tap de nguoi sinh vien t~p dUQ1 : val chuc trang sao do, anh ta se cam tnay hai lbng khi nhan ra ring minh da d{l.t duoc ket qua dung dan do di dung hirong, hoac thu hrorn duqe mot chi din quy bau d~ uep t\IC nghien cuu them : th~t vay cuon sach da tao nen mot cai gi hoan chinh, co hieu qua va chat cne.

TOi (fa n6i ve vai tro C(J ban rna mOt cutin giao trlnh, dUQ'C su dung trong mot thot gian dai nhu mot cong C1,1 tra cuu, co th~ co trong viec hinh thanh mot tri tue khoa hoc tre trung. Nhu vay c~u true, each bien soan va trtnn bay mot cu6n giao trtnh la nlnrng yeu t6 co ban : a day chung ta chi dU'Q'c phep tao ra mot cai gi noan Mo. D6 chinh la y nghla cua cong viec rna J-M. Monier da hoan thanh, voi mot trinh dO hi~u hiet, mot each lira chon va su kien tri tuyet voi, tiI ban thao diu tien toi nhtrng cong viec sua chua cu6i cung, tai tung chi uet, tnroc khi hoan chinn. Cac tap sach nay dap irng dung mot nhu cau thirc S\l hien 00, va tOi tin cMc rang chung se duoc don chao nong nhiet rtr d6i tUQ11g cua chung la cac sinh vien - va cnac chan la cii nhnng nguoi khac ntra - nhtrng nguo; sau nay se n6i rang :

"TOi da hoc duoc nen tang Toan hQC trong cac cutin Monier l"

H.DURAND

Giao su Toan d~c birt Truong Trung hoc La Martiniere Montplaisir - Lyon

Ldin6idau

B¢ giao trinh Toan moi nay, voi nhieu blli t~p co Uri giai, diroc bien soan danh cho sinh vien giai doan I eric truong dai hoc cong nghe quoc gia (nam IhLt 1 V~I thlt 2, rnoi chuyen nganh), cho sinh vien giai doan I dai h9C khoa hoc, V~I cho c.ic thi sinh du thi tuydn giao su trung hoc phel thong.

Bo C1,lC cua bo giao trlnh nhir sau:

T~p 1 : Gia i tfeh 1 } Gidi nch nam thul T~p2: Giii tich 2

T~p 3 : Gia i tich 3} Gidi licit n[1111 tlnr 2 T~p4 : Gia i tich 4

T(lp 5: D'.li so 1:

T(lp 6: D,.\i so 2:

T~p 7: Hlnh h9C:

D(d so' Bam thu 1

Doi sf/ nam thir 2

Hinh hoc nam thtl 1 va thu 2.

De ki€m chung rnirc d¢ Iinh h¢i kien thirc, trong moi chuang doc gia se thay nhieu bai t~p co lor gini in a eu6i sach. Trir mot vai tnrong h<JP d~c biet, cac bai tap nay deu khac voi nhirng bai da: c6 trong btl bai t~p co loi gini g6m tam t~p moi xuat ban.

Nhieu Vfu"l de ij ranh gioi cua chuang trinh duoc de cap 0 cu6i chuang, diroi dang cac b6 sung co giai.

Tac gill. r5t mong nhan duoc nhirng Ioi phe binh va goi y cua d¢c gia. Xin vui long glri cac y kien den Nha xuat ban Dunod, 5, ph6 Laromiguiere, 75005 Paris.

Jean-Marie Monier

Lai cam on

Toi xin bay to tai dfly long biet on Mn rat uhicu ban d6ng nghi¢p c1a vui long nhau kicm Ira lai lung phfin cua b .. lll tluio hoac ella ban danh 111;iy, \it:

Robert AM13LARD, Bruno ARSAC, Chantal AU RA.Y , Henri 13AROZ, Alain BERNARD," Isabelle BIGEARD, Jacques BLANC, Gerard BOURGIN, Gerard-Pierre BOUVIER, Gerard CASSAYRE, Gilles CHAFFARD, Jean-Yves CHEVROLAT, Jean-Paul CHRISTIN, Yves COUTAREL, Catherine DONY, Hennin DURAND, Jean FEYLER, Nicole GAILLARD, Marguerite GAUTHIER, Daniel GENOUD, Christian GIRAUD, Alain GOURET, Andre GRUZ, Andre LAFFONT, Jean-Marc LAPIERRE, Jean-Paul MARGIRIER, Annie MICHEL, Rerny NICOLAI, Michel PERNOUD, Jean REY, Rene ROY, Philippe SAUNOIS, Patrice SCHWARTZ va Gerard SIBERT.

Cuoi cung, toi cam em sau sac Nha xuat ban Dunod, Gisele Matus va Michel Maunie, rna trinh dQ chuyen mon va tinh kien trl eta tao dieu kien hoan thanh cac t~p sach nay"

Jean-Marie Monier

PHAN THU NHAT . olio TRiNH

Cluronq I. - 86 thirc 1.1. M& diu

1.2. S6 tlurc

1.2.1. S11 ton tai va duy nhat cua R 1.2.2, Cac unh eMit S(J cap ciia s6 th1,IC 1.2.3. Cac tinh chat co ban cua R

1.3. DUOng thang s6 rna rong R B6 sung

3 3 4 4 7

14 22 23

Crnronq II. - 86 prurc 2.1. Ma dau

2.2. The so phirc

2.2.1. D*nh nghia

2.2.2. S6 phuc lien hop, pMn thuc, phAn ao 2.2.3. Modun

2.2.4. Agumen

2.3. Bieu dien hinh hoc cac so plurc 2.3.1. M~t phAng phrrc

2.3.2. meu di~n hinh hoc cua phep cong trong C 2.3.3. meu dien birth hoe phep nhan trong C 2.3.4. Cac ann xa z t-t az + b

2.3.5. Dieu kien cAn va dii M ba diem

tren mat phang phirc thAng hang

2.3.6. Dieu kien can va dii de bon diem teen

~t phang phUc d6ng chu hoac thAng hang

2.4. LOy thua va can so

2.4,1. Ham mil bien so thuan ao

25 25 25 25 27 29 32 33 33 34 35 35

36

36 37 37

You might also like