NACRT ISTRAIVANJA

TEMA:
Povezanost porodinih odnosa i usamljenosti kod studenata

Problem istraivanja
Suoavajui se sa raznim socijalnim i emocionalnim problemima u svakodnevnom
ivotu i funkcionisanju, mladi ljudi najee trae uzroke ovih problema u sebi.
Meutim, za potpuno razumevanje svih ovih faktora neophodno je sagledati
porodinu atmosferu i porodine relacije. Kao osnovu ovog tvrenja moemo
navesti uvenu Frojdovu izreku da je dete otac oveka. Naime, najvei broj
obrazaca ponaanja ustanovljava se primerima i porukama kao i vaspitnim
stilovima koji potiu iz porodice. Adekvatni porodini odnosi odraz su tople klime
uz odreenu dozu kontrole, to se oslikava u autoritativnom ili demokratskom stilu.
Prema teoriji afektivnog vezivanja ovakav vid ponaanja vodi ka sigurnom obrascu
afektivnog vezanosti, gde je osoba sigurna u sebe i zadovoljna svetom i ivotom.
To direktno ukazuje na odustvo socijalne i emocionalne usamljenosti. Nasuprot
tome roditeljski stilovi kao to su autoritarni, zanemarujui i permisivni ili
popustljivi vode nesigurnim obrascima, odnosno nezadovoljstvu ivotom, svetom,
socijalnoj izolaciji, distanciranju od drugih ljudi, tekom stupanju u emocionalne
odnoseU osnovi svih ovih roditeljskih ponaanja prema detetu nalaze se dve
dimenzije - emocionalnost i kontrola . Emocionalnost se odnosi na emocije koje
roditelj doivljava i pokazuje u odnosu sa detetom. Dimenzija kontrole odnosi se
na postupke koje roditelji koriste da bi uticali i menjali ponaanje i doivljavanje
deteta. esta pojava negativne percepcije porodinih odnosa dovodi do javljanja
socijalne i emocionalne usamljenosti.
Usamljenost je univerzalno ljudsko iskustvo, koje je rezultat nedostataka
socijalnih odnosa koji ne zadovoljavaju socijalne potrebe pojedinca. Jedan pristup
u prouavanju ovog fenomena fokusira se upravo na tip potrebe ili konstelaciju
potreba koje pojedinac percipira kao nezadovoljene u odnosima sa drugima.Weiss
(1973, prema Russel, Cutrona i Yurko, 1984) je identifikovao est takvih potreba
ili tzv. socijalnih dobitaka: privrenost, socijalna integracija, prilika za brigu,
potvrivanje vlastite vrednosti, pouzdani oslonac i voenje. Ovi dobici mogu
proizai iz razliitih tipova socijalnih odnosa. Usamljenost je sloeni fenomen i
iskustvo koje doive svi ljudi u nekom ivotnom razdoblju.
Najee navoena definicija autora Peplau-a i Perlman-a (1982) je usamljenost
je subjektivno nezadovoljstvo interpersonalnim odnosima nastalo usled promena
trenutnih socijalnih odnosa ili usled promena u eljama i potrebama za socijalnim
odnosima.
Usamljenost je samo jedan od moguih ishoda procene situacije koju karakterie
mali broj socijalnih veza. Socijalno izolovane osobe nisu obavezno usamljene, kao
to ni usamljene osobe nisu uvek socijalno izolovane. Koje e mesto osoba zauzeti
na socijalnom kontinuumu zavisi od njenog shvatanja bliskih odnosa.

Weiss razlikuje emocionalnu i socijalnu usamljenost kao razliita iskustva koja

proizilaze iz deficita u razliitim vrstama odnosa.
Emocionalna usamljenost nastaje kao rezultat nedostatka prisnosti i intimne
privrenosti nekoj drugoj osobi. To je iskustvo u kojem se osoba osea u
potpunosti izolovana od ostalih. Ovakvu vrstu usamljenosti uglavnom doivljavaju
osobe koje su nedavno prekinule blisku vezu ili su se razvele.
Socijalnu usamljenost doivljavaju one osobe koje mogu imati ivotnog partnera i
biti okrueni porodicom ali koje imaju tekoe pri sklapanju prijateljskih veza. Ova
vrsta usamljenosti moe nastati kao rezultat nedostatka mree socijalnih odnosa u
kojima je pojedinac deo grupe prijatelja koji dele zajednike interese i aktivnosti.
Karakteristina je za osobe koje su se nedavno preselile u novu socijalnu okolinu.
Weiss, vodei zagovornik interakcionistikog pristupa smatra da usamljenost
nastaje kao rezultat nepovoljnih socijalnih interakcija u smislu da one ne
zadovoljavaju socijalne potrebe osobe.
Poreenje usamljenih i neusamljenih ukazalo je na sledee razlike. Usamljeni ljudi
imaju nie samopotovanje od neusamljenih, skloni su depresivnim i anksioznim
stanjima. Kao rezultat ovoga se javlja neprijateljsko raspoloenje prema drugima.
U takvim situacijama drutvo takvu osobu odbacuje. Takvo socijalno iskustvo
rezultira povlaenjem i potkrepljenjem usamljenosti. Nain reavanja problema je
razliit kod usamljenih i neusamljenih. Neusamljeni su samofokusirani, orijentisani
sami na sebe, na svoje probleme i tenju da zadovolje svoje potrebe. Nain
reavanja problema usamljenih je jednostran; oni ne uzimaju u obzir sve aspekte
problema. To ih ini neuspenim kako u reavanju kognitivnih zadataka tako i
reavanju socijalnih konflikata.
Izuavajui neke teorije o porodinim odnosima i stilovima kao i teorije o
usamljenosti, koncipirali smo na problem istraivanja u smeru traganja za
korelacijom izmeu porodinih odnosa i socijalne i emocionalne usamljenosti kod
studenata.
1. Predmet istraivanja
Predmet ovog istraivanja je ispitivanje povezanosti porodinih odnosa i
usamljenosti kod studenata.

2. Znaaj istraivanja

2.1. Teorijski znaaj

Rezultati istraivanja doprineli bi boljem sagledavanju saznanja o
povezanosti porodinih odnosa i usamljenosti kod studenata, kao i saznanju o
razlikama u stepenu usamljenosti tih studenata.

2.2. Praktini znaaj

Israivanje bi moglo da prui mogunost primene steenog znanja u
praksi i boljem razumevanju i pomoi socijalno i emocionalno usamljenih osoba,
kao i socijalnoj i emocionalnoj reintegraciji istih.

3. Ciljevi istraivanja
3.1. Opti cilj:
Ispitati da li postoji povezanost izmeu socijalne i emocionalne usamjenosti
kod studenata.

3.2. Posebni ciljevi:

 Ispitati da li postoji povezanost socijalne i emocionalne usamljenosti i

kontrolne varijable pol kod studenata.
Ispitati da li postoji povezanost socijalne i emocionalne usamljenosti i
kontrolne varijable mesto stanovanja kod studenata.
Ispitati da li postoji povezanost socijalne i emocionalne usamljenosti i
kontrolne varijable departman kod studenata.
Ispitati da li postoji povezanost izmeu socijalne i emocionalne usamljenosti
kod studenata.

4. Hipoteze
4.1. Opta hipoteza:
Postoji povezanost socijalne i emocionalne usamljenosti sa porodinim
odnosima kod studenata.
4.2. Specifine hipoteze:
Postoji povezanost socijalne i emocionalne usamljenosti sa kontrolnom
varijablom-pol.
Postoji povezanost socijalne i emocionalne usamljenosti sa kontrolnom
varijablom-mesto stanovanja.
Postoji povezanost socijalne i emocionalne usamljenosti sa kontrolnom
varijablom-departman.
Postoji povezanost socijalne i emocionalne usamljenosti kod studenata.

5. Varijable

5.1. Nezavisna varijabla:

Porodini odnosi

5.2. Zavisne varijable:

Socijalna usamljenost
Emocionalna usamljenost
5.3. Kontrolne varijable:
1. pol
2. mesto stanovanja
3. departman

6. Instrumenti za prikupljanje podataka

- Skala socijalne i emocionalne usamljenosti, (ubela-Adori, V. Neki, M.
(2006)).
- Skala porodinih odnosa, (Macuka, I. (2002)).

7. Uzorak
Testiranje e biti obavljeno na prigodnom uzorku od 100 ispitanika studenata
Filozofskog fakulteta iz Nia . Uzorak e initi etiri grupe ispitanika. Prvu grupu
sainjavae studenti psihologije, drugu grupu inie studenti anglistike, treu i
etvrtu studenti sociologije i filozofije.

8. Vrste istraivanja

Ovo je eksplorativno istraivanje.

9. Statistika obrada podataka

- Tehnike deskriptivne statistike: aritmetika sredina, standardna devijacija,
frekvencije;
- Koeficijent korelacije za utvrivanje stepena korelacije socijalne i emocionalne
usamljenosti i porodinih odnosa kod studenata.

10. Literatura
Peplau, L.A., Perlman, D. (1982). Loneliness: A sourcebook of current theory,
research and therapy. New York: Wiley-Interscience.
Weiss, R.S. (1973). Loneliness: The experienceof emotional and social isolation.
Cambridge, MA: MIT Press.
ubela-Adori, V., Prorokovi, A., Penezi, Z. i Tucak, I. (2006). Zbirka
psihologijskih skala i upitnika, Svezak 3. Zadar