February 18, 2016 (Thursday)

VI-1
VI-4

7:10-7:50
VI-2 8:30-9:10
VI-3 9:30-10:30
10:50-11:30

Banghay-Aralin sa Araling Panlipunan

I.Natatalakay ang mga pangyayaring nakatutulong sa pangangalaga ng mga karapatan.

II.Ang Mga Pangyayaring Nakatutulong sa pangangalaga ng mga Karapatan
Batayang-Aklat p.115-118
Kagamitan:larawan,chart
Pagpapahalaga: Kamalayan sa Pangangalaga ng Karapatan
III. Pamamaraan
A. Panimulang Gawain
1. Balitaan
Mga paraang ginagawa ng pamahalaan bilang paghahanda sa APEC Summit.
B. Panlinang na Gawain
1. Pagganyak
May mga pamamaraan kaya upang mapangalagaan an gating mga Karapatan?
2. Paglalahad:

Mga Karapatan ng mamamayang Pilipino:

Karapatang Pampulitika
Hal. karapatang makilahok sa
pamamalakad ng pamahalaan
-Pagkamamamayan
-pakikipag-ugnayan tungkol sa
iyong layunin sa pamahalaan

Karapatang Pangkabuhayan at
Panlipunan:
Pangangalaga at paggamit ng
Likas na Yaman
Karapatan sa Edukasyon
Proteksyon sa Makatarungang
Paglilitis

Karapatang Sibil
kalayaan sa pamamahayag
Kalayaan sa paninirahan at
pagbabago ng tahanan
Kalayaan Laban sa Sapilitang
Paglilingkod

Pangkatang Gawain: Magkaroon ng maikling dula-dulaan kung paano makakatulong sa Pangangalaga o upang
hindi maabuso ang iyong Karapatan.
I.
Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan at Panlipunan
II.
Kalayaan laban sa sapilitang Paglilingkod
III.
Karapatan Laban sa Pagkabilanggo dahil sa pagkakautang
IV.
Kalayaan sa paninirahan at pagbabago ng tahanan
3. Pagtatalakay
Sa paanong paraan natin mapangangalagaan ang ating mga Karapatan at Kalayaan?
4. Paglalahat
Anu-anong pamamaraan ang makatutulong sa Pangangalaga ng ating Karapatan?
C. Pangwakas na Gawain
1.Paglalapat
Paano mo mapangangalagaan ang Karapatan sa Edukasyon?
2. Pagpapahalaga:
Ano ang dapat gawin upang mapangalagaan ang iyong karapatan? Isa-isahin ang mga paraan
IV.Pagtataya:Piliin ang Tamang sagot:
1. Ito ay ang karapatang makilahok ng mga mamamayan sa pamamamlakad sa pamahalaan.
a. Pangangalaga ng Karapatang Pampulitika
c. Pangangalaga ng Karapatang Sibil
b. Pangangalaga sa Karapatang Panlipunan
d. Pangangalaga sa Karapatang Panlipunan
2. Ang isang nasasakdal ay dapat na maprotektahan laban sa labis na pagpapahirap, dahas at pagbabanta
a. Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b. Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan

3. Kailangang may papeles ang isang tao na nagpapatunay ng pagmamay-ari ng isang bahay , sasakyan,
mga alahas o salapi.
a. Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b. Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
4. Anong kaerapatan ang ipinapakita Kung ikaw ay menor de edad, hindi ka maaaring pilitin na
magtrabaho.
a. Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b. Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
5. May mgapulis na iniimbitahan ka sa presinto upang linawin ang naganap na pagnanakaw. Sasama ka ba
kaagad?
a. Oo kasi baka masaktan ang aking pamilya
b. Hindi, hahanapan ko muna sila ng search warrant
c. Hindi, hahanapan ko muna sila ng warrant of arrest
d. Oo, kasi nagprisinta sila ng search warrant.
c. Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
V.Takdang-aralin: Pag-aralan ang mga nakahahadlang sa pagtatamasa ng mga Karapatan.
VI-1
Scor
e
5
4
3
2
1
0
HPS 5
fx
N
M
MPS

VI-2

VI-3

VI-4

Magkaroon ng maikling dula-dulaan kung paano makakatulong sa

Pangangalaga o upang hindi maabuso ang iyong Karapatan.
I. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan at Panlipunan=
mapangangalagaan ang karapatan sa pag-aari kung may papeles
ang isang tao na nagpapatunay na siya an gamy-ari ng isang
bahay, sasakyan, alahas o salapi.

Magkaroon ng maikling dula-dulaan kung paano makakatulong sa

Pangangalaga o upang hindi maabuso ang iyong Karapatan.
II.

Kalayaan laban sa sapilitang Paglilingkod= Ang isang anak na

sapilitang ipinasok ng ama o ina bilang katulong sa isang
mayaman dahil sa pagkakautang ay maaaring umalis basta
maayos na magpaalam. Ito ay kanyang karaatan dahi bata pa
siya at gusto niyang makapag-aral.
Magkaroon ng maikling dula-dulaan kung paano makakatulong
sa Pangangalaga o upang hindi maabuso ang iyong Karapatan.

III. Karapatan Laban sa Pagkabilanggo dahil sa pagkakautang=

kung ang isang tao ay nagkautang sa kanyang amo o kaninuman
at di niya nabayaran ito dahil sa kanyang paghihirap sa buhay, di
siya pwedeng idemanda at ipabilanggo, ito ay sa dahilang wala
siyang kakayahang magbayad. Bibigyan siya ng kaukulang
panahon upang mabayaran niya ang kanyang pagkakautang,
Magkaroon ng maikling dula-dulaan kung paano makakatulong
sa Pangangalaga o upang hindi maabuso ang iyong Karapatan.
IV. Kalayaan sa paninirahan at pagbabago ng tirahan= Kapag nakita
ng isang pamilya na nanganganib sila sa kanilang lugar na
tinitirhan, Malaya silang humanap ng malilipatan.
Mapangangalagaannila ang karapatang ito kung wala silang
hangad na takbuhan ang kanilang pananagutan sa may-ari ng
tirahan at kung lilipat sila ng maayos at walang maiiwang
obligasyon.

Piliin ang Tamang sagot:

1. Ito ay ang karapatang makilahok ng mga mamamayan sa pamamamlakad sa pamahalaan.
a. Pangangalaga ng Karapatang Pampulitika
c. Pangangalaga ng Karapatang Sibil
b. Pangangalaga sa Karapatang Panlipunan
d. Pangangalaga sa Karapatang Panlipunan
2. Ang isang nasasakdal ay dapat na maprotektahan laban sa labis na pagpapahirap, dahas at pagbabanta
a. Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b. Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
3. Kailangang may papeles ang isang tao na nagpapatunay ng pagmamay-ari ng isang bahay , sasakyan,
mga alahas o salapi.
a. Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b. Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
4. Anong kaerapatan ang ipinapakita Kung ikaw ay menor de edad, hindi ka maaaring pilitin na
magtrabaho.
a.Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b. Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
5. May mgapulis na iniimbitahan ka sa presinto upang linawin ang naganap na pagnanakaw. Sasama ka ba
kaagad?
a. Oo kasi baka masaktan ang aking pamilya
c. Hindi, hahanapan ko muna sila ng search warrant
b. Hindi, hahanapan ko muna sila ng warrant of arrest d.Oo, kasi nagprisinta sila ng search warrant.

Piliin ang Tamang sagot:

1. Ito ay ang karapatang makilahok ng mga mamamayan sa pamamamlakad sa pamahalaan.
a.Pangangalaga ng Karapatang Pampulitika
c. Pangangalaga ng Karapatang Sibil
b.Pangangalaga sa Karapatang Panlipunan
d. Pangangalaga sa Karapatang Panlipunan
2. Ang isang nasasakdal ay dapat na maprotektahan laban sa labis na pagpapahirap, dahas at pagbabanta
a.Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b.Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
3. Kailangang may papeles ang isang tao na nagpapatunay ng pagmamay-ari ng isang bahay , sasakyan,
mga alahas o salapi.
a.Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b.Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
4.Anong kaerapatan ang ipinapakita Kung ikaw ay menor de edad, hindi ka maaaring pilitin na magtrabaho.
a.Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b.Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
5.May mgapulis na iniimbitahan ka sa presinto upang linawin ang naganap na pagnanakaw. Sasama ka ba
kaagad?
a. Oo kasi baka masaktan ang aking pamilya
c. Hindi, hahanapan ko muna sila ng search warrant
b. Hindi, hahanapan ko muna sila ng warrant of arrest d.Oo, kasi nagprisinta sila ng search warrant.

Piliin ang Tamang sagot:

1.Ito ay ang karapatang makilahok ng mga mamamayan sa pamamamlakad sa pamahalaan.
a.Pangangalaga ng Karapatang Pampulitika
c. Pangangalaga ng Karapatang Sibil
b.Pangangalaga sa Karapatang Panlipunan
d. Pangangalaga sa Karapatang Panlipunan
2.Ang isang nasasakdal ay dapat na maprotektahan laban sa labis na pagpapahirap, dahas at pagbabanta
a.Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b.Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
3.Kailangang may papeles ang isang tao na nagpapatunay ng pagmamay-ari ng isang bahay , sasakyan, mga
alahas o salapi.
a.Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b.Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
4.Anong kaerapatan ang ipinapakita Kung ikaw ay menor de edad, hindi ka maaaring pilitin na magtrabaho.
a.Karapatan sa Edukasyon
c. Karapatan sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog
b.Proteksyon sa Makatarungang paglilitis d. Pangangalaga sa Karapatang Pangkabuhayan
5.May mgapulis na iniimbitahan ka sa presinto upang linawin ang naganap na pagnanakaw. Sasama ka ba
kaagad?
c. Oo kasi baka masaktan ang aking pamilya
c. Hindi, hahanapan ko muna sila ng search warrant
d. Hindi, hahanapan ko muna sila ng warrant of arrest d.Oo, kasi nagprisinta sila ng search warrant.

Pangkatang Gawain: Mga Paraang Nakatutulong sa Pangangalaga ng

Karapatan Ipaliwanag kung paano mapangangalagaan ang sumusunod na
Karapatan at Kalayaan:
I. Pangangalaga sa Karapatang Sibil
Kalayaan sa pananalita at pamamahayag
Kalayaan sa Paninirahan at Pagbabago ng Tirahan
Kalayaan laban sa Sapilitang Pahlilingkod
Pangkatang Gawain: Mga Paraang Nakatutulong sa Pangangalaga ng
Karapatan Ipaliwanag kung paano mapangangalagaan ang sumusunod na
Karapatan at Kalayaan:
II.

Karapatan laban sa Pagkakabilanggo nang dahil sa

Pagkakautang
Karapatang Magtatag ng mga Samahang Hindi Labag sa Batas
Karapatang Magtipon at Magpetisyon upang Ipaabot at
malunasan ang Karaingan

Pangkatang Gawain: Mga Paraang Nakatutulong sa Pangangalaga ng

Karapatan Ipaliwanag kung paano mapangangalagaan ang sumusunod na
Karapatan at Kalayaan:
III. Pangangalaga ng Karapatang Pangkabuhayan at Panlipunan
Pagtanggap ng Katarungang Panlipunan

Pangangalaga sa Paggamit ng Likas na Yaman

Pangkatang Gawain: Mga Paraang Nakatutulong sa Pangangalaga ng
Karapatan Ipaliwanag kung paano mapangangalagaan ang sumusunod na
Karapatan at Kalayaan:
IV. Karapatan sa Edukasyon
Proteksyon sa Makatarungang Paglilitis
Karapatan laban sa Di-Makatwirang Pagdakip o Paghalughog

Suriin ang pangungusap at isulat ang mga paraang makatutulong sa pangangalaga ng mga karapatan.
1. Kalayaang makuha ng tama at mahalagang impormasyon sapahayagan, radio at telebisyon.
2. Makapag-aral ng libre mula elementary hanggang sekundarya
3. Makapagtago ng mga lihim
4. Hindi makulong kahit malaki ang utang
5. Pagtatanim ng mga Punongkahoy

GROUP I-

GROUP II-Pagtulong sa
nangangailangan- magkaroon ng
dula-dulaan kung paano
makakatulong sa
nangangailangan.( matanda, bata
at maysakit)

GROUP III-Maayos na
paggamit ng Ari-Ariang
Pampubliko- maglista ng limang
pamamaraan kung paano
Magiging maayos ang Paggamit
ng Ari-ariang pampubliko. Hal.
parke, basketball court, paaralan)
Group IV-.Pangangalaga sa
Kalikasan= Ipakita ang
pangangalaga ng Kalikasan sa
pamamagitan ng Pagguhit.
Group V- magsagawa ng
ehersisyo na nakatutulong sa
pagpapaunlad ng sarili.

Kagawaran ng Edukasyon
Pambansang Punong Rehiyon
Sangay ng Taguig at Pateros
Unang Distrito
Paaralang Elementarya ng Tipas Annex
Banghay-Aralin sa Araling Panlipunan VI

I . Naiisa-isa ang mga tungkulin o pananagutan ng mamamayang Pilipino.

II. Mga Tungkulin ng Isang Mamamayang Pilipino
BEC-PELC 111(HKS)
Yaman ng Pilipinas 6 p.111-114
Kagamitan: Manila paper
Pagpapahalaga: Pagganap sa tungkulin ng buong puso
III.A. Panimulang Gawain
1. Balitaan
Napapanahong isyu ( Pagbabayad ng Buwis)
2. Pagsasanay
Itapat angkop na salita sa sumusunod na larawan:

Pagtatanim

Pagtulong

Pag-aaral

3. Balik-Aral
Mga karapatang tinatamasa ng mga Pilipino.
Buuin ang jumbled words base sa paglalarawan sa bawat karapatan ng mamamyang Pilipino.
Pahulaan: Ito ay karapatang makapag-aral ng bawat mamamayang Pilipino- Edukasyon
Ito ay karapatang maiparating ang karaingan sa pamahalaan- Pagpapahayag
Walang sinuman ang maaaring pumatay dahil ang buhay ay sagrado. Buhay
Ang mga Pilipino ay maaaring kumilos ng naaayon sa batas- Paggalaw

B. Panlinang na Gawain
1. Pagganyak
Pag-awit ng Karapatan at tungkulin
Tungkol saan ang awitin?
Ano ang nilalaman ng awit?
2. Paghawan ng sagabal
Tungkulin= bagay na dapat gawin, mga gawain, takda o responsibilidad
Batas = mga kumpol ng alituntunin sa pag-aasal na naguutos o nagbabawal (o pareho) sa isang natukoy na
pakikipagugnayan sa pagitan ng mga tao at kapisanan. Kasama din dito ang mga kaparusahan sa mga
hindi sumusunod sa mga nakatatag na alituntunin sa pag-aasal.

2. Paglalahad:
Bilang isang mamamayan ng ating bansa, alam mo ba ang iyong tungkulin?
May mga inihanda akong kagamitan at kayo mismo ang tutuklas kung anu-ano ba ang tungkulin at
pananagutan ng mamamayang Pilipino gamit ang Gallery Walk.
May mga tungkulin at Pananagutan ang mamamayang Pilipino at ito ay ang sumusunod:
Maagap na pagbabayad ng buwis
Pagtulong sa nangangailangan
Maayos na paggamit ng Ari-Ariang Pampubliko
Pangangalaga sa Kalikasan
Paggalang sa Batas
Pagpapaunlad sa sarili
3. Pangkatang Gawain
Matapos nating malaman ang Mga Tungkulin at Pananagutan ng mga Mamamayang Pilipino, bumalik
sa bawat grupo gawin ang nakasaad sa bawat activity card.
Bago tayo pumunta sa kanya-kanyang grupo, ibigay muna natin ang pamantayan kapag nag-group
activity.
GROUP I-Pagbabayad ng buwisBuuin ang puzzle. Dito napupunta ang buwis na ibinabayad ng mga mamamayan.
GROUP II-Pagtulong sa nangangailangan-

Magkaroon ng dula-dulaan kung paano makakatulong sa nangangailangan

GROUP III-Maayos na paggamit ng Ari-Ariang PampublikoMaglista ng limang pamamaraan kung paano Magiging maayos ang Paggamit ng ari-ariang
pampubliko.
Group IV-.Pangangalaga sa Kalikasan=
Ipakita ang pangangalaga ng Kalikasan sa pamamagitan ng Pagguhit.
GROUP V-Paggalang sa Batas=
gumawa ng tula o awit na nagpapahayag ng paggalang sa batas
Group VI Pagpapaunlad sa Sarili=magsagawa ng ehersisyo na nakatutulong sa pagpapaunlad ng sarili.
4. Pagsusuri
Anu ano ang mga tungkuling ipinakita ng bawat grupo?
Bakit mahalagang gampanan ang iyong tungkulin?

5. Paglalahat
Anu-ano ang tungkuling ginagampanan ng bawat mamamayang Pilipino?

Pangangalaga sa Kalikasan
Pangangalaga sa Batas

Pagpapaunlad sa Sarili

Pagbabayad ng Buwis
Pagtulong sa kapwa
Maayos na Paggamit ng
Ari-ariang Pampubliko

6. Paglalapat
Bilang isang mag-aaral, sa paanong paraan mo maipapakita ang pagganap sa iyong tungkulin?
1V. Pagtataya: Kilalanin ang mga tungkulin o pananagutan ng mamamayang Pilipino. Piliin ang tamang sagot.
1. Ito ay tungkulin ng mamamayang Pilipino upang may magamit ang pamahalaan sa para sa pagpapagawa ng
mga proyekto.
a. Maagap na Pagbabayad ng buwis
b. Pagtulong sa nangangailangan
c. Pangangalaga sa kalikasan
d. Paggalang sa Batas
2. Dapat tayong maging yaman ng bansa kayat kailangang mag-aral na mabuti, kumain ng sapat at magehersisyo.
a. Maagap na Pagbabayad ng buwis
b. Maayos na Paggamit ng Ari-ariang pampubliko
c. Pangangalaga sa kalikasan
d. Pagpapaunlad sa sarili
3. Pagbibigay ng tulong pinansyal, damit o pagkain sa mga nabiktima ng bagyo.
a. Maayos na paggamit ng Ari-Ariang Pampubliko
b. Pagtulong sa nangangailangan
c. Paggalang sa Batas
d. Pangangalaga sa Kalikasan

4. Maari tayong magtanim ng mga puno upang makapigil sa pagbaha.

a. Maayos na paggamit ng Ari-Ariang Pampubliko
b. Pagtulong sa nangangailangan
c. Paggalang sa Batas
d. Pangangalaga sa Kalikasan
5. Tungkulin nating sundin ang batas tulad ng pagtawid sa tamang tawiran.
a. Maayos na paggamit ng Ari-Ariang Pampubliko
b. Pagtulong sa nangangailangan
c. Paggalang sa Batas
d. Pangangalaga sa Kalikasan
V. Takdang-Aralin: Itala ang ilan sa iyong mga tungkulin bilang batang mamamayan.

Inihanda ni:
Mary Grace B. Lina
Gurong Tagapag-ugnay sa Araling Panlipunan