Ekrem Karadeniz Ses Sistemi Hakkinda

EKREM KARADENZ SES SSTEMNN YENDEN ELE ALINMASI
ZERNE GRLER
Ekrem Karadeniz, Trk Musikisinin Nazariye ve Esaslar(1) adl kitabnda 41 eit
olmayan aralkl bir ses sistemi tarif etmitir. Ekrem Karadeniz'in amalarnn o vakit kullanlan
teoride bulunmayan perdeleri tanmlamak ve bunlar gsterebilmek iin gerekli deitirme
iaretlerini de tespit etmek olduu anlalmaktadr. Sz konusu perdelerden ancak ikisi kabul
edilebilir grlmtr. Bunlar hicaz drtllerinde bir alttaki sesle 5,5 koma (bu makalede koma
terimi Holder komasna mnhasrdr.) aralkla kullanlabilecek Zengle, Krdi, Hicaz, Hisar ve
benzeri perdeler ile Uak perdesidir.
Ekrem Karadeniz'in rasttan balayarak bir oktav iinde yer almasn ngrd 41 adet
perde aada verilmitir:
No.
Perdenin Ad
Mteakkip
Aralklar
Kmle
Koma
Rast
Bir nc. gre
Nigar
1,5
1,5
Dike Nigar
1,5
Nim Zengle
Zengle
1,5
5,5
Dike Zengle
1,5
Dik Zengle
Dgah
Dilara
1,5
10,5
10
Dike Dilara
1,5
12
11
Nim Krdi
13
12
Krdi
1,5
14,5
13
Uak
1,5
16
14
Segah
17
15
Buselik
1,5
18,5
16
Dike Buselik
1,5
20
17
Dik Buselik
21
18
argah
22
19
Niyaz
1,5
23,5
20
Dike Niyaz
1,5
25
21
Nim Hicaz
26
22
Hicaz
1,5
27,5
23
Dike Hicaz
1,5
29
(Tablo devam etmektedir.)
(1) Karadeniz, Ekrem, M.,Trk Musikisinin Nazariye ve Esaslar, Trkiye Bankas Kltr
Yaynlar, Ankara, Ajans-Trk Matbaaclk Sanayii, (1983).
1/25
No.
Perdenin Ad
Mteakkip
Aralklar
Kmle
Koma
24
Saba
30
25
Neva
31
26
Glzar
1,5
32,5
27
Dike Glzar
1,5
34
28
Nim Hisar
35
29
Hisar
1,5
36,5
30
Dike Hisar
1,5
38
31
Hisarek
39
32
Hseyni
40
33
Dilaviz
1,5
41,5
34
Dike Dilaviz
1,5
43
35
Acem
44
36
Nevruz
1,5
45,5
37
Dike Nevruz
1,5
47
38
Evi
48
39
Mahur
1,5
49,5
40
Dike Mahur
1,5
51
41
Dik Mahur
52
42
Gerdaniye
53
Ekrem Karadeniz sistemi, geni kullanm alan bulmamtr nk o vakitlerde kabul

grm olan Buselik notasyonunu Segaha evirmi, ihtiya duyulan perdelerden yukarda giri
blmnde bahsedilenler dnda 53 eit taksimatn vermedii perde getirmemitir. nerdii
deitirme iaretlerinin okluunun getirdii klfet, faydalar ile orantl olmamtr. Dgah ile
Buselik arasnn 9,5 koma olmas olaand grlmtr.
Bu almann amac Ekrem Karadeniz'i eletirmek deil onu katklarndan dolay hayrla
anmak ancak bu arada nerdii ses sistemini daha ileriye gtrmek ve daha makul sayda
deitirme iaretleri kullanlmasna zemin hazrlamaktr. Ekrem Karadeniz'in sistemini vazederken
kulland ilemler izah edilecek, deiik ilemler kullanlarak deiik sistemler elde edilecek ve
genel deerlendirmeler yaplacaktr.
Ekrem Karadeniz, Rast sesinden balayarak 1,0 kabul ettii bal frekans 1,5 ile arparak
beliler alm, elde ettii bal frekans bir oktav getii anda ise 2'ye blerek ayn oktav iinde
kalmtr. Ayn almay burada toplama karma yntemi ile yaparak izah edeceiz. Balang
perdesi olan rasta (0 koma itibar edilmitir) 31 koma ilave ederek belisini bulacaz; toplam 53
komay geerse toplamdan 53 karp ayn oktav iinde kalmay garantileyeceiz.
2/25
Adm
lem
Sonu
Balang
0+31
31
31+31-53
9+31
40
40+31+0,5-53
18,5
18,5+31
49,5
49,5+31-53
27,5
27,5+31-53
5,5
5,5+31
36,5
10
36,5+31-53
14,5
11
14,5+31
45,5
12
45,5+31-53
23,5
13
23,5+31-53
1,5
14
1,5+31
32,5
15
32,5+31-53
10,5
16
10,5+31
41,5
17
41,5+31+0,5-53
20
18
20+31
51
19
51+31-53
29
20
29+31-53
21
7+31
38
22
38+31-53
16
23
16+31
47
24
47+31-53
25
25
25+31-53
26
3+31
34
27
34+31-53
12
28
12+31
43
29
43+31-53
21
30
21+31
52
31
52+31-53
30
32
30+31-53
33
8+31
39
34
39+31-53
17
35
17+31
48
3/25
Adm
lem
Sonu
36
48+31-53
26
37
26+31-53
38
4+31
35
39
35+31-53
13
40
13+31
44
41
44+31-53
22
42
22+31
53
Tabloyu incelediimizde 5. ve 17. admlarda yarm koma ilave ederek 42. admda oktavn
kapatlmas salanmaktadr. Elde edilen sesler kkten bye doru sraya dizildiinde yukarda
verilen 41 eit olmayan aralkl dizi ortaya kmaktadr. Ekrem Karadeniz, 24 gayri msavi
taksimatn, 53 eit taksimatn tekabl eden perdeleri tarafndan yaklak olarak temsil edildiini
grm buna karlk hicaz drtllerinin ilk basamanda 5,5 komalk bir aralk ve buselikten 2,5
koma pes bir uak perdesi istedii iin znrl arttrarak 106 eit taksimatl bir ses sistemi
kabul etmitir. Daha sonra yukarda anlatld ekilde bu seslerden 41'ini semitir.
Ekrem Karadeniz ses sisteminin yeniden ele alnmas birinci aamasnda yarm komalk
yedirim yerlerinin 6. ve 35. admlara kaydrlarak(Yedirim yerlerinin seimi yntemi iin bkz.Ek-1)
daha uygun bir dizi elde edilecei grlmtr.
Adm
lem
Sonu
Balang
0+31
31
31+31-53
9+31
40
40+31-53
18
18+31+0,5
49,5
49,5+31-53
27,5
27,5+31-53
5,5
5,5+31
36,5
10
36,5+31-53
14,5
11
14,5+31
45,5
12
45,5+31-53
23,5
13
23,5+31-53
1,5
14
1,5+31
32,5
15
32,5+31-53
10,5
16
10,5+31
41,5
17
41,5+31-53
19,5
18
19,5+31
50,5
4/25
Adm
lem
Sonu
19
50,5+31-53
28,5
20
28,5+31-53
6,5
21
6,5+31
37,5
22
37,5+31-53
15,5
23
15,5+31
46,5
24
46,5+31-53
24,5
25
24,5+31-53
2,5
26
2,5+31
33,5
27
33,5+31-53
11,5
28
11,5+31
42,5
29
42,5+31-53
20,5
30
20,5+31
51,5
31
51,5+31-53
29,5
32
29,5+31-53
7,5
33
7,5+31
38,5
34
38,5+31-53
16,5
35
16,5+31+0,5
48
36
48+31-53
26
37
26+31-53
38
4+31
35
39
35+31-53
13
40
13+31
44
41
44+31-53
22
42
22+31
53
Yeni dizinin sesleri sraya dizilince aadaki tablo elde edilmektedir.
No.
Perdenin Ad
Mteakkip
Aralklar
Kmle
Koma
Perdenin Yeni
Ad
Rast
Bir nc. gre
Rast
Nigar
1,5
1,5
Dike Nigar
2,5
Nim Zengle
1,5
Zengle
1,5
5,5
Zengle
Dike Zengle
6,5
Dike Zengle
Dik Zengle
7,5
Dik Zengle
Nim Zengle

5/25
No.
Perdenin Ad
Mteakkip
Aralklar
Kmle
Koma
Perdenin Yeni
Ad
Dgah
1,5
Dilara
1,5
10,5
11,5
11 Nim Krdi
1,5
13
12 Krdi
1,5
14,5
Krdi
13 Uak
15,5
Uak
14 Segah
16,5
Segah
15 Buselik
1,5
18
16 Dike Buselik
1,5
19,5
20,5
18 argah
1,5
22
19 Niyaz
1,5
23,5
24,5
21 Nim Hicaz
1,5
26
22 Hicaz
1,5
27,5
Hicaz
23 Dike Hicaz
28,5
Saba
24 Saba
29,5
Dik Hicaz
25 Neva
1,5
31
26 Glzar
1,5
32,5
33,5
28 Nim Hisar
1,5
35
29 Hisar
1,5
36,5
Hisar
30 Dike Hisar
37,5
Hzzam
31 Hisarek
38,5
Dik Hisar
32 Hseyni
1,5
40
Hseyni
33 Dilaviz
1,5
41,5
42,5
35 Acem
1,5
44
36 Nevruz
1,5
45,5
Dik Acem
46,5
Nim Evi
38 Evi
1,5
48
39 Mahur
1,5
49,5
40 Dike Mahur
50,5
41 Dik Mahur
51,5
Dik Mahur
42 Gerdaniye
1,5
53
Gerdaniye
10 Dike Dilara
17 Dik Buselik
20 Dike Niyaz
27 Dike Glzar
34 Dike Dilaviz
37 Dike Nevruz
6/25
Dgah
Nim Krdi
Buselik
Dik Buselik
argah
Dike Niyaz
Nim Hicaz
Neva
Nim Hisar
Acem
Evi
Mahur
Yukarda koma deerleri sar ile iaretlenmi perdeler ve isimleri hakkndaki aklamalar
aada verilmitir:
a) 5, 12, 22, 29 ve 36 numaral perdeler, srasyla rast, dgah, argah, neva ve hseyni
zerinde hicaz drtls/belisi balatmak zere Ekrem Karadeniz'in de ngrd ekilde 5,5
komalk bir birinci aral salamaktadr. Suphi Ezgi'nin(2) tespit edip kullanmad aralk, 15/14
olup yaklak 5,28 komaya karlk gelmektedir.
b) 6, 13, 30 ve 37 numaral perdeler, srasyla rast, dgah, neva ve hseyni zerindeki uak
drtllerinde kullanlmak zere 6,5 komalk bir mcennep aral(12/11 aralna kar gelmektedir
ki deeri yaklak 6,65 komadr) salamaktadr. 30 numaral perde hzzamn segah stndeki
karakteristik hzzam belisinde de kullanlacaktr. 23 numaral perde, argahtan 6,5 koma telenmi
olup eksik saba drtlsnde kullanlacaktr. Bu zellii dolaysyla saba ad verilmitir. 37 numaral
perde, hseyni makamna mahsus olup hseyni zerindeki uak drtlsnde ve tipik olarak gl
perdesi olan hseyninin gsterilmesinden hemen nce kullanlan perdedir ki Karl Signell(3)
tarafndan Nim Evi eklinde adlandrlmtr. Burada da ayn ad benimsenmitir. Nim evi perdesi
rast, hicaz, uzzal ve segah makamlarnda da kullanlmaktadr. Dike Niyaz perdesinin niabur
makamnda kullanlabilecei dnlmektedir.
c) Dier perde adlar mevcut(Arel-Ezgi) perde adlaryla ayn seilmitir. Ekrem Karadeniz'in
ad verdii ancak yukarda sa stuna ad yazlmam perdeler, ayn ahenkte kalnd takdirde
kullanlmamas beklenen perdelerdir. Yine de bu konuda daha fazla alma yaplmas uygun
grlmektedir.
ARA DEERLENDRME:
Yukarda elde edilen ses sistemi, mevcut sistemin hicaz drtl ve belilerinin balangcnda
kullanlan mcennep araln 5,5 komaya karmaktadr. Bunlar ile dik zengle, segah, dik buselik,
dik hicaz, dik hisar ve dik mahur perdeleri dnda mevcut(Arel-Ezgi sistemi) sesleri
deitirmemektedir.(Dik acem ve mahurdaki deime, srasyla hseyni ve acem zerinde hicaz
drtls gerei ortaya kmtr.) lave olarak getirilen sesler, teoride ve notada gsterilmeyen ancak
icrada kullanlan seslerdir. 5,5 ve 6,5 komalk seslerin yaklak olmas karlnda notada
gstermede azami kolaylk salanacaktr. Yeni deitirme iaretleri ortaya kacaktr ancak bunlarn
da mmkn olan en az sayda olaca dnlmektedir. Tanbur perdeleri ve kanun mandallar
yerlerinin saptanmas konusunda ise 106 veya 41 eit taksimatl sistemlerden istifade edilecei
beklenmektedir.
YEDRM YERLER SEM YNTEMNN YLETRLMES
Mevcut Arel-Ezgi sistemi dna kan seslerin fazlal bir iyiletirme aray getirmitir.
Ek-1'de aklanan yntemde arzasz seslerden itibaren 4-5,5-6,5 komalk aralklar eklenmitir. Yeni
yntemde ise arzasz seslerden itibaren 4-5,5-6,5-8 komalk aralklar eklenerek yukarda sralanan
dik zengle, segah, dik buselik, dik hicaz, dik hisar ve dik mahur perdelerin mevcut yerlerini
korumas salanmtr. Ekrem Karadeniz ses sisteminin yeniden ele alnmas ikinci aamasnda
yarm komalk yedirimlerin 6. ve 30. admlarda yaplarak(Yedirim yerlerinin seimi yntemi iin
bkz.Ek-2) daha da uygun bir dizi elde edilecei grlmtr. lgili tablo, bir sonraki sayfada
bulunmaktadr.
(2) Dr. Suphi Ezgi Nazari ve Ameli Trk Musikisistanbul: Belediye Konservatuvar Neriyat, I
(1933) Milli Mecmua Matbaas.
(3) Karl Signell Makam, Trk Sanat Musikisinde Makam Uygulamas eviren: lhami Gken,
Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk Ticaret ve Sanayi A.., stanbul, 2006.
7/25
Adm
lem
Sonu
Balang
0+31
31
31+31-53
9+31
40
40+31-53
18
18+31+0,5
49,5
49,5+31-53
27,5
27,5+31-53
5,5
5,5+31
36,5
10
36,5+31-53
14,5
11
14,5+31
45,5
12
45,5+31-53
23,5
13
23,5+31-53
1,5
14
1,5+31
32,5
15
32,5+31-53
10,5
16
10,5+31
41,5
17
41,5+31-53
19,5
18
19,5+31
50,5
19
50,5+31-53
28,5
20
28,5+31-53
6,5
21
6,5+31
37,5
22
37,5+31-53
15,5
23
15,5+31
46,5
24
46,5+31-53
24,5
25
24,5+31-53
2,5
26
2,5+31
33,5
27
33,5+31-53
11,5
28
11,5+31
42,5
29
42,5+31-53
20,5
30
20,5+31+0,5
52
31
52+31-53
30
32
30+31-53
33
8+31
39
34
39+31-53
17
35
17+31
48
8/25
Adm
lem
Sonu
36
48+31-53
26
37
26+31-53
38
4+31
35
39
35+31-53
13
40
13+31
44
41
44+31-53
22
42
22+31
53
No.
Perdenin Ad
Mteakkip
Aralklar
Kmle
Koma
Perdenin Yeni
Ad
Rast
Bir nc. gre
Nigar
1,5
1,5
Dike Nigar
2,5
Nim Zengle
1,5
Zengle
1,5
5,5
Zengle
Dike Zengle
6,5
Dike Zengle
Dik Zengle
1,5
Dik Zengle
Dgah
Dgah
Dilara
1,5
10,5
11,5
11 Nim Krdi
1,5
13
12 Krdi
1,5
14,5
Krdi
13 Uak
15,5
Uak
14 Segah
1,5
17
Segah
18
Buselik
1,5
19,5
20,5
18 argah
1,5
22
19 Niyaz
1,5
23,5
24,5
21 Nim Hicaz
1,5
26
22 Hicaz
1,5
27,5
Hicaz
28,5
Saba
1,5
30
10 Dike Dilara
15 Buselik
16 Dike Buselik
17 Dik Buselik
20 Dike Niyaz
23 Dike Hicaz
24 Saba
Rast
Nim Zengle
Nim Krdi
Dik Buselik
argah
Dike Niyaz
Nim Hicaz
Dik Hicaz
9/25
Mteakkip
Aralklar
Kmle
Koma
31
1,5
32,5
33,5
28 Nim Hisar
1,5
35
29 Hisar
1,5
36,5
Hisar
37,5
Hzzam
31 Hisarek
1,5
39
Dik Hisar
32 Hseyni
40
Hseyni
33 Dilaviz
1,5
41,5
42,5
35 Acem
1,5
44
36 Nevruz
1,5
45,5
Dik Acem
46,5
Nim Evi
38 Evi
1,5
48
39 Mahur
1,5
49,5
50,5
41 Dik Mahur
1,5
52
Dik Mahur
42 Gerdaniye
53
Gerdaniye
No.
Perdenin Ad
25 Neva
26 Glzar
27 Dike Glzar
30 Dike Hisar
34 Dike Dilaviz
37 Dike Nevruz
40 Dike Mahur
Perdenin Yeni
Ad
Neva
Nim Hisar
Acem
Evi
Mahur
YEDRML SES SSTEM:

Yukarda bahsedilen bir komalk yedirim, yarmar komadan iki seferde yedirilecek yerde
te bir komadan seferde de yedirilebilir. Bu takdirde 159 eit taksimatl ses sisteminden 41 sesi
semi oluruz. 159 eit taksimatl ses sisteminde hicaz drtl ve belilerinin balangcnda
kullanlan mcennep aral 5,33 koma ve uak drtls balangcnda kullanlan artm mcennep
6,67 koma olarak elde edilmektedir. 159 eit taksimatl dizi, Dr. Ozan Yarman(4) tarafndan
kullanlm olup kendi almalarnda bu seslerden 79 adedi seilmitir.
te bir komalk yedirimlerin 6., 18. ve 30. admlarda yaplmas halinde(Yedirim yerlerinin
seimi yntemi iin bkz.Ek-3) uygun bir ses dizisi elde edilmektedir. lgili tablo bir sonraki sayfada
verilmektedir.
(4) Dr. Ozan Yarman Nazariyat ve Teknik Boyutuyla Ses Dnyamzda Yeni UfuklarArtes
Yaynlar, stanbul, 2010.
10/25
Adm
lem
Sonu
Balang
0+31
31
31+31-53
9+31
40
40+31-53
18
18+31+0,33
49,33
49,33+31-53
27,33
27,33+31-53
5,33
5,33+31
36,33
10
36,33+31-53
14,33
11
14,33+31
45,33
12
45,33+31-53
23,33
13
23,33+31-53
1,33
14
1,33+31
32,33
15
32,33+31-53
10,33
16
10,33+31
41,33
17
41,33+31-53
19,33
18
19,33+31+0,33
50,67
19
50,67+31-53
28,67
20
28,67+31-53
6,67
21
6,67+31
37,67
22
37,67+31-53
15,67
23
15,67+31
46,67
24
46,67+31-53
24,67
25
24,67+31-53
2,67
26
2,67+31
33,67
27
33,67+31-53
11,67
28
11,67+31
42,67
29
42,67+31-53
20,67
30
20,67+31+0,33
52
31
52+31-53
30
32
30+31-53
33
8+31
39
34
39+31-53
17
35
17+31
48
11/25
Adm
lem
Sonu
36
48+31-53
26
37
26+31-53
38
4+31
35
39
35+31-53
13
40
13+31
44
41
44+31-53
22
42
22+31
53
No.
Perdenin Ad
Mteakkip
Aralklar
Kmle
Koma
Perdenin Yeni
Ad
Rast
Bir nc. gre
Nigar
1,33
1,33
Dike Nigar
1,33
2,67
Nim Zengle
1,33
Zengle
1,33
5,33
Zengle
Dike Zengle
1,33
6,67
Dike Zengle
Dik Zengle
133
Dik Zengle
Dgah
Dgah
Dilara
1,33
10,33
10 Dike Dilara
1,33
11,67
11 Nim Krdi
1,33
13
12 Krdi
1,33
14,33
Krdi
13 Uak
1,33
15,67
Uak
14 Segah
1,33
17
Segah
18
Buselik
16 Dike Buselik
1,33
19,33
17 Dik Buselik
1,33
20,67
18 argah
1,33
22
19 Niyaz
1,33
23,33
20 Dike Niyaz
1,33
24,67
21 Nim Hicaz
1,33
26
22 Hicaz
1,33
27,33
Hicaz
23 Dike Hicaz
1,33
28,67
Saba
24 Saba
1,33
30
15 Buselik
Rast
Nim Zengle
Nim Krdi
Dik Buselik
argah
Dike Niyaz
Nim Hicaz
Dik Hicaz
12/25
Mteakkip
Aralklar
Kmle
Koma
31
26 Glzar
1,33
32,33
27 Dike Glzar
1,33
33,67
28 Nim Hisar
1,33
35
29 Hisar
1,33
36,33
Hisar
30 Dike Hisar
1,33
37,67
Hzzam
31 Hisarek
1,33
39
Dik Hisar
32 Hseyni
40
Hseyni
33 Dilaviz
1,33
41,33
34 Dike Dilaviz
1,33
42,67
35 Acem
1,33
44
36 Nevruz
1,33
45,33
Dik Acem
37 Dike Nevruz
1,33
46,67
Nim Evi
38 Evi
1,33
48
39 Mahur
1,33
49,33
40 Dike Mahur
1,33
50,67
41 Dik Mahur
1,33
52
Dik Mahur
42 Gerdaniye
53
Gerdaniye
No.
Perdenin Ad
25 Neva
Perdenin Yeni
Ad
Neva
Nim Hisar
Acem
Evi
Mahur
DEERLENDRME:
Yukarda yer alan yedirimli sistem, en uygunu olarak grlmektedir nk iinde hem 24
hem de 17 gayri msavi taksimatl diziyi barndrmaktadr. Mcennep blgesinin alt snr 5
komadan 5,33 komaya ykseltilmi olmakta ve blgenin tam ortasna 6,67 komalk yeni bir perde
eklenmektedir. yedirimli sistem iin daha fazla deitirme iareti gerekebilir ancak bu konuda
daha fazla alma yaplmasna ihtiya vardr. Tanbur perdeleri ve kanun mandallar yerlerinin
saptanmas konusunda ise 159 veya 41 eit taksimatl sistemlerden istifade edilecei
beklenmektedir.
Bir komalk yedirim konusunda u nokta, kanmzca, bir komay 41'e blp her admda
yedirim yaparak 41 eit taksimatl diziyi elde etmektir. 41 eit taksimatl dizinin bu almada ele
alnan konularla ilgisine iaret ettikten sonra yine daha fazla alma yaplmas gerektiini belirtiriz.
Mehmet Yektay
05.10.2010
Revizyon:1
EKLER:
1) kili Yedirim Yerlerinin Seimi Yntemi
2) kili Yedirim Yerlerinin Seiminde yiletirilmi Yntem
3) l Yedirim Yerlerinin Seimi Yntemi
13/25
EK-1
KL YEDRM YERLERNN SEM YNTEM
kili yedirim yerlerinin seimi yntemi aada anlatlacaktr. Ana metinde daha fazla yer
kaplamamas iin bu ek blmnde verilmitir.
ncelikle arzasz sesler ve onlarn koma deerleri bir tabloya dklmtr. Daha sonra her
bir arzasz sesten itibaren 4 komalk bakiye, 106 eit taksimatn verdii en yakn deerler olarak
5,5 komalk mcennep ve 6,5 komalk artm mcennep aral eklenmitir. Bunlarn bir stunda
birletirilmesiyle sistemin verilerinden oluan iskeleti ortaya kmaktadr.
Kmle Eklenen
No. Perdenin Ad Koma Aralklar
1 Rast
Eklenen
Aralklar
Birletirilmi
Kmle Koma
0
2
3
4
5,5
5,5
6,5
6,5
7
8 Dgah
9
10
11
13
12
5,5
14,5
13
6,5
15,5
14
15 Buselik
18
18
16
17
18 argah
22
22
19
5,5
23,5
20
6,5
24,5
21
26
22
5,5
27,5
23
6,5
28,5
24
25 Neva
31
31
14/25
No. Perdenin Ad
Kmle Eklenen
Koma Aralklar
Eklenen
Aralklar
Birletirilmi
Kmle Koma
26
27
28
35
29
5,5
36,5
30
6,5
37,5
31
32 Hseyni
40
40
33
34
35 Acem
44
44
36
5,5
45,5
37
6,5
46,5
38
48
39
5,5
49,5
40
6,5
50,5
41
42 Gerdaniye
53
53
Aadaki tablonun ikinci stununda, sfrdan balayarak hibir yedirim yapmadan elde
edilen sesler verilmektedir. Bilindii gibi son admda 52 komada kalnmaktadr. Beinci stun
yukardaki tablonun son stunundan aynen alnmtr. ncu stunda ise beinci stunda yer alan
birletirilmi kmle koma deerlerinden en yakn olanlar verilmektedir. Altnc admda 49'a kar
49,5 deerinin bulunmas birinci yedirimin yaplmas gerektiine iaret etmektedir. On nc
admda 1'e 0,5 koma kadar yaklaan bir deer bulunmad iin yok yazlmtr. Bu deer btn
yedirimler yapldktan sonra belli olacaktr. Bu kalp on sekizinci adma kadar tekrarlanmaktadr.
On sekizinci admda 50'ye karlk 50,5 bulunmu olup bulunan deerler yazlarak devam
edilmitir. kinci yedirim yeri bulunurken bu sefer 52'ye karlk 53 bulunmas gerektiinden krk
ikinci admdan geriye doru gidilerek 1 koma farkla bulunan karlklar hizalarna yazlmtr. Otuz
drdnc admda ise 16'ya karlk 15,5 bulunmaktadr. 15,5 daha nce kullanld iin ve 1 komal
fark bulma kalb ortadan kalkm olduu iin ikinci yedirim yeri otuz beinci adm olmaktadr.
Beliler
No. (Yedirimsiz)
Seilen Birl.
Kmle
Koma
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
31
31
40
40
18
18
5,5
15/25
Beliler
No. (Yedirimsiz)
Seilen Birl.
Kmle
Koma
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
Birinci
6,5
49
49,5
27
27,5
5,5
36
36,5
10
14
14,5
11
45
45,5
13
12
23
23,5
14,5
13
yok
15,5
14
32
yok
15
10
yok
16
41
yok
17
19
yok
18
50
50,5
22
19
28
28,5
23,5
20
6,5
24,5
21
37
37,5
26
22
15
15,5
27,5
23
46
46,5
28,5
24
24
24,5
25
yok
26
33
yok
27
11
yok
28
42
yok
35
29
20
yok
36,5
30
51
yok
37,5
31
29
yok
32
yok
33
38
yok
34
16
yok
35
47
48
36
25
26
45,5
37
46,5
38
34
35
48
39
12
13
18
31
40
kinci
44
49,5
16/25
Seilen Birl.
Beliler
Kmle
No. (Yedirimsiz)
Koma
40
43
44
41
21
22
42
52
53
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
50,5
53
Yukarda tespit edilen yedirim yerlerinin uygulanmas ana metinde 4,5 ve 6. sayfalarda izah
edilmitir.
17/25
EK-2
KL YEDRM YERLERNN SEMNDE
YLETRLM YNTEM
kili yedirim yerleri seiminin iyiletirilmi yntemi aklamas, ana metinde daha fazla yer
5,5 komalk mcennep ile 6,5 komalk artm mcennep aral ve 8 komalk byk mcennep
eklenmitir. Bunlarn bir stunda birletirilmesiyle sistemin verilerinden oluan iskelet ortaya
kmaktadr.
Kmle Eklenen
1 Rast
Eklenen
Aralklar
Birletirilmi
Kmle Koma
0
2
3
4
5,5
5,5
6,5
6,5
8 Dgah
9
10
11
13
12
5,5
14,5
13
6,5
15,5
14
17
15 Buselik
18
18
16
17
18 argah
22
22
19
5,5
23,5
20
6,5
24,5
26
21
22
5,5
27,5
23
6,5
28,5
24
18/25
30
Kmle Eklenen
25 Neva
Eklenen
Aralklar
Birletirilmi
Kmle Koma
31
31
26
27
28
35
29
5,5
36,5
30
6,5
37,5
31
39
32 Hseyni
40
40
33
34
35 Acem
44
44
36
5,5
45,5
37
6,5
46,5
48
38
39
5,5
49,5
40
6,5
50,5
41
52
42 Gerdaniye
53
53
admda 1'e 0,5 koma kadar yaklaan bir deer bulunmad iin yok yazlmtr. Bu deer btn
yedirimler yapldktan sonra belli olacaktr. Bu kalp on sekizinci adma kadar tekrarlanmaktadr.
On sekizinci admda 50'ye karlk 50,5 bulunmu olup bulunan deerler yazlarak devam
edilmitir. kinci yedirim yeri bulunurken bu sefer 52'ye karlk 53 bulunmas gerektiinden krk
ikinci admdan geriye doru gidilerek 1 koma farkla bulunan karlklar hizalarna yazlmtr. Yirmi
dokuzuncu admda ise 20'ye karlk bir deer(yani 21) bulunmamaktadr. 1 komal fark bulma
kalb ortadan kalkm olduu iin ikinci yedirim yeri otuzuncu adm olmaktadr.
Beliler
No. (Yedirimsiz)
Seilen Birl.
Kmle
Koma
31
31
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
0

19/25
Beliler
No. (Yedirimsiz)
Seilen Birl.
Kmle
Koma
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
40
40
18
18
5,5
49
49,5
27
27,5
5,5
36
36,5
10
14
14,5
11
45
45,5
13
12
23
23,5
14,5
13
yok
15,5
14
32
yok
17
15
10
yok
18
16
41
yok
17
19
yok
18
50
50,5
22
19
28
28,5
23,5
20
6,5
24,5
21
37
37,5
26
22
15
15,5
27,5
23
46
46,5
28,5
24
24
24,5
30
25
yok
31
26
33
yok
27
11
yok
28
42
yok
35
29
20
yok
36,5
30
51
52
31
29
30
39
32
40
33
38
39
34
16
17
35
47
48
44
36
25
26
45,5
37
46,5
Birinci
kinci
20/25
6,5
37,5
Seilen Birl.
Beliler
Kmle
No. (Yedirimsiz)
Koma
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
38
34
35
48
39
12
13
49,5
40
43
44
50,5
41
21
22
52
42
52
53
53
Yukarda tespit edilen yedirim yerlerinin uygulanmas ana metinde 8,9 ve 10. sayfalarda
izah edilmitir.
21/25
EK-3
L YEDRM YERLERNN SEM YNTEM
l yedirim yerlerinin seimi yntemi aada anlatlacaktr. Ana metinde daha fazla yer
5,33 komalk mcennep ile 6,67 komalk artm mcennep ve 8 komalk byk mcennep aral
eklenmitir. Bunlarn bir stunda birletirilmesiyle sistemin iskeleti ortaya kmaktadr.
Kmle Eklenen
1 Rast
Eklenen
Aralklar
Birletirilmi
Kmle Koma
0
2
3
4
5,33
5,33
6,67
6,67
8 Dgah
9
10
11
13
12
5,33
14,33
13
6,67
15,67
14
17
15 Buselik
18
18
16
17
18 argah
22
22
19
5,33
23,33
20
6,67
24,67
26
21
22
5,33
27,33
23
6,67
28,67
24
30
25 Neva
31
31
22/25
No. Perdenin Ad
Kmle Eklenen
Koma Aralklar
Eklenen
Aralklar
Birletirilmi
Kmle Koma
26
27
28
35
29
5,33
36,33
30
6,67
37,67
31
39
32 Hseyni
40
40
33
34
35 Acem
44
44
36
5,33
45,33
37
6,67
46,67
48
38
39
5,33
49,33
40
6,67
50,67
41
52
42 Gerdaniye
53
53
admda 1'e 0,33 veya 0,67 koma kadar yaklaan bir deer bulunmad iin yok yazlmtr. Bu
deer btn yedirimler yapldktan sonra belli olacaktr. Bu kalp on sekizinci adma kadar
tekrarlanmaktadr. On sekizinci admda 50'ye karlk 50,67 bulunmu olup ikinci yedirim yeri de
saptanm olmaktadr. nc yedirim yeri bulunurken bu sefer 52'ye karlk 53 bulunmas
gerektiinden krk ikinci admdan geriye doru gidilerek 1 koma farkla bulunan karlklar
hizalarna yazlmtr. Yirmi dokuzuncu admda ise 20'ye karlk bir deer(yani 21)
bulunmamaktadr. 1 komal fark bulma kalb ortadan kalkm olduu iin nc yedirim yeri
otuzuncu adm olmaktadr.
Beliler
No. (Yedirimsiz)
Seilen Birl.
Kmle
Koma
31
31
40
40
18
18
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
0
4
5,33
23/25
Beliler
No. (Yedirimsiz)
Seilen Birl.
Kmle
Koma
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
Birinci
6,67
49
49,33
27
27,33
5,33
36
36,33
10
14
14,33
11
45
45,33
13
12
23
23,33
14,33
13
yok
15,67
14
32
yok
17
15
10
yok
18
16
41
yok
17
19
yok
18
50
50,67
19
28
28,67
23,33
20
6,67
24,67
21
37
37,67
26
22
15
15,67
27,33
23
46
46,67
28,67
24
24
24,67
30
25
yok
31
26
33
yok
27
11
yok
28
42
yok
35
29
20
yok
36,33
30
51
52
31
29
30
39
32
40
33
38
39
34
16
17
35
47
48
44
36
25
26
45,33
37
46,67
38
34
35
48
39
12
13
kinci
nc
22
37,67
49,33
24/25
Seilen Birl.
Beliler
Kmle
No. (Yedirimsiz)
Koma
Yedirim
Yerleri
Birletirilmi
Kmle Koma
40
43
44
50,67
41
21
22
52
42
52
53
53
Yukarda tespit edilen yedirim yerlerinin uygulanmas ana metinde 11,12 ve 13. sayfalarda
izah edilmitir.
25/25

Ekrem Karadeniz Ses Sistemi Hakkinda

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ekrem Karadeniz Ses Sistemi Hakkinda

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

EKREM KARADENZ SES SSTEMNN YENDEN ELE ALINMASI

Bir nc. gre

Ekrem Karadeniz sistemi, geni kullanm alan bulmamtr nk o vakitlerde kabul

Yeni dizinin sesleri sraya dizilince aadaki tablo elde edilmektedir.

Bir nc. gre

(Tablo devam etmektedir.)

Yeni dizinin sesleri sraya dizilince aadaki tablo elde edilmektedir.

Bir nc. gre

YEDRML SES SSTEM:

Yeni dizinin sesleri sraya dizilince aadaki tablo elde edilmektedir.

Bir nc. gre

(Tablo devam etmektedir.)

You might also like