Professional Documents
Culture Documents
Ankara, 2011
PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 3
1. AA MALZEMEDE NEM VE KURUTMA ................................................................... 3
1.1. Aata Nem ve Kurutma............................................................................................... 3
1.1.1. Kurutmann Faydalar............................................................................................ 4
1.2. Aacn Kurutulmas ...................................................................................................... 4
1.2.1. Doal Kurutma ...................................................................................................... 4
1.2.2. Teknik Kurutma..................................................................................................... 5
1.3. Aa Malzemenin Neminin llmesi......................................................................... 6
1.4. Aa Malzemenin Yaps.............................................................................................. 7
1.4.1. Aa Malzemenin Kurutma Ynnden ncelenmesi............................................. 7
1.4.2. Aa Malzemenin Yaps ...................................................................................... 7
1.5. Aacn almas .......................................................................................................... 7
1.5.1. ekme ve ime .................................................................................................... 7
1.5.2. atlama.................................................................................................................. 8
1.5.3. Kamburlama......................................................................................................... 8
1.5.4. Peleme ................................................................................................................ 8
UYGULAMA FAALYET ................................................................................................ 9
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 11
RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 12
2. ENSTRMANIN VE HAMMADDENN KORUNMASI ............................................... 12
2.1. Hammaddenin Korunmas .......................................................................................... 12
2.2. Yapm Hlindeki Malzemenin Korunmas ................................................................. 14
2.3. Yapm Aamasndaki Enstrmann Korunmas .......................................................... 14
2.4. Bitmi Hldeki Enstrmann Korunmas .................................................................... 16
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 18
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 20
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 21
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 23
KAYNAKA ......................................................................................................................... 24
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
543M00192
Mzik Aletleri Yapm
Alan Ortak
Aac kurutma ve koruma
Mzik aletleri yapmnda kullanlacak aac koruma ve
kurutma iin gerekli bilgi ve becerilerin kazandrld
renme materyalidir.
40/24
Aa seimi modln baarm olmak
Aac kurutmak ve korumak
Genel Ama
Gerekli atelye ortam ve donanmlar salandnda
tekniine uygun olarak doal ve suni kurutma yapabilecek
ve enstrman yapmnda kullanlan aac
koruyabileceksiniz.
Amalar
1. Tekniine uygun olarak doal ve suni kurutma
yapabileceksiniz.
2. Tekniine uygun olarak aac koruyabileceksiniz.
Ortam: Aa ileri atlye ortam, st yzey ilemleri
atelyeleri
Donanm: eitli aa numuneleri, aa kitap ve
kataloglar,
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli
test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)
kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve
becerileri lerek sizi deerlendirecektir.
ii
GR
GR
Sevgili renci,
Ahap malzeme insanlarn kulland eitli yap malzemeleri iersinde belki de en
eski olandr. amzn getirdii teknik yeniliklere ve ok saydaki yeni malzeme ile
rekabetine ramen sahip olduu stn zellikleri nedeniyle gnmzde de bir ok kullanm
yerinde nemini korumaktadr. Yenilenebilir, organik bir hammadde olmas anatomik yaps
fiziksel ve mekanik zellikleri ile kimyasal bileimi ok farkl rnler hlinde kullanlmasna
olanak salanmaktadr. Yerini alacak yeni bir malzeme retilmese de ahap malzemenin
kusursuz olduu sylenemez. Bu kusurlar arasnda ahap malzemenin yapsndan
kaynaklanan mantar ve bceklere kar her zamana dayankllk gstermemesi, hava
deiimleri karsnda alma dediimiz llerde deimeler meydana gelmesi ve baz
kullanm alanlarnda sertliinin ve mukavemetinin yetersizlii saylabilir.
Aa malzemeye nitelik kazandran almalarn banda uygun artlarda kurutma ve
koruma nemli bir admdr. Bu nedenle, bu modl sonunda edineceiniz bilgi ve beceriler ile
enstrman yapmnda kullanabilecek aalar koruyabilecek ve snflandrabileceksiniz,
kurutma metotlarn ve istifleme ekillerini renip aac uzun mrl hle getirebilmeyi ve
nitelik kazandrmay renmi olacaksnz.
RENME FAALYET-1
RENME FAALYET-1
AMA
Bu faaliyet sonunda uygun ortam ve gerekli donanm salandnda tekniine uygun
olarak doal ve teknik kurutma yapabileceksiniz.
ARATIRMA
1. AA MALZEMEDE NEM VE
KURUTMA
1.1. Aata Nem ve Kurutma
Teknoloji ann getirdii yeniliklere ve ok saydaki yeni malzemenin rekabetine
ramen aa malzeme sahip olduu nemli zellikleri, gzellii ve ekicilii nedeniyle
gnmzde de hammadde ve malzeme olarak bir ok kullanm yerinde nemini
korumaktadr.
Ancak aa malzeme, istenmeyen baz zelliklere de sahiptir. Organik bir madde
olmas nedeniyle rmektedir. Kolay yanmaktadr. Kuru ise bnyesine su alarak, ya ise su
kaybederek boyutlarn deitirmektedir. Boyut deitirme liflere paralel, yllk halkalara dik
ve teet ynlerde farkl miktarlarda olmaktadr.
Modern aa teknolojisi aa malzemenin arzu edilmeyen sz konusu zelliklerini
iyiletirici bir ok yntem bulmutur. Odunun masif yapsn bozmadan arzu edilmeyen
zelliklerini iyiletirici teknik ilemlerin en nemlileri kurutma, buharlama, emprenye ve
yzey ilemleridir.
Aacn almamas iin enstrmana dntrlmeden kereste hlinde iken aa,
kullanlaca ortamn nem derecesine kadar kurutulmaldr.
Klasik kurutma
Kondenzasyonla kurutma
Vakumlu kurutma
1.5.2. atlama
Aa malzemenin ani ve dengesiz kurumas sonucunda liflerin birbirinden ayrlmasna
atlama denir.
ekil 1.2: a) evre atla, b) Yzey atla c) Ba atla d) Halka atla e) z atla
1.5.3. Kamburlama
ekil deiiminin yannda biim bozulmasdr. Kamburlamann nedeni, kuruma
sresince kerestede ap ve evre ynnde ekmenin olumasdr. Kamburlama daha ok
geni kerestelerde meydana gelir.
1.5.4. Peleme
Eit olmayan hacim deimeleri ve farkl su miktarlarndan doar. Kerestenin iki
ynden de bakldnda dzlemliinin bozulmas hlidir. Pelemi tahta pervane kanadn
andran bir ekil alr. Pelemeye burulma ya da arplma da denir. Pelemenin eitli
sebepleri vardr. En bata buruk aatan elde edilen keresteler bu ekli alrlar. Az da olsa istif
ve kurutma hatalarnn sonucunda baz kerestelerin peletii grlr.
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Doal kurutma yapnz ve nemler cihaz ile rnek parann nemini lnz.
lem Basamaklar
neriler
Doal kurutma
stif yaplacak depo yeri nemsiz
olmaldr.
stiflerin yaplmasnda ayn kalnlkta
talar kullannz.
Enstrman yapmnda kullanacanz aa
talar ayn hizada dey dzlem tekil
malzemeyi doal kurutunuz.
edecek ekilde koyunuz.
st istif katlarndaki kerestelerin
arplmasn nlemek iin istifler stten
bastrlmaldr.
Kurutma yntemi ve nemler ile aacn neminin lm
Ortalama lif sklnn olduu, budaksz
yerden para alnz.
rnek para, alnd keresteyi temsil
Aa malzemeden rnek para alnz.
edecek zellikte olmaldr.
rnek parann temiz olmasna zen
gsteriniz.
Ya ve kuru hlde aacn arlklarn
belirleyiniz.
Kurutma yntemi ile aacn nemini Kurutma sresinin uzun olmamasna
lnz.
dikkat ediniz.
Rutubet rneini souttuktan sonra
tartnz.
Elektrotlarn kereste kalnlnn 1/3
derinliine kadar aklmasna dikkat
ediniz.
Aacn nemini elektrikli nemler ile Elektrotlarn aklmasnda iki elektrodu
lnz.
birletiren izginin liflere dik ynde
olmasna dikkat ediniz.
Yamur, kar ve sudan slanm
ksmlarda lm yapmaynz.
Aata alma
paranzn slatmadan nceki ve
parasn nemli bir ortamda ve su
sonraki llerini karlatrnz.
ierisinde
bekleterek
hacimdeki
parasn suyun iinde 1 saat
deiimini gzlemleyiniz.
bekletiniz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
1.
2.
3.
4.
5.
Deerlendirme ltleri
Aa malzemeden rnek para aldnz m?
Kurutma yntemi ile aacn nemini ltnz m?
Aacn nemini elektrikli nemler ile ltnz m?
Enstrman yapmnda kullanacanz aa malzemeyi doal
kuruttunuz mu?
parasn nemli bir ortamda ve su ierisinde bekleterek
hacimdeki deiimini gzlemlediniz mi?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
10
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
11
RENME FAALYET-2
RENME FAALYET-2
AMA
ARATIRMA
2. ENSTRMANIN VE HAMMADDENN
KORUNMASI
2.1. Hammaddenin Korunmas
Doal kurutmada istifin nemi byktr. Keresteleri kurutmak ya da bekletmek iin
belli bir dzene gre st ste yaplan yma ilemine istif denir. Kerestenin kaliteli
kurutulmasnda istif yerinin seimi ok nemlidir. stif yerinin yanl seilmesi, zamann
uzamasna ve kerestenin hatal kurumasna neden olur. stif yaplacak yer salam, dzgn,
temiz ve mmknse st kapal olmaldr.
stifin alt yapsn ayaklar oluturur. stif ayaklarnn aralklar istifin byklne
gre 75 ile 125 cm arasnda yaplr. stifin yerden ykseklii 50-60 cm olmaldr.
12
stifin meyilli yaplmas, zerine yaan yamur ve kar sularnn akp gitmesini salar.
Meyil 1 metrede 2-3 cm olmaldr.
stifte tann nemi byktr. stif talar, hava akmn kolaylatrr, abuk ve
dzgn kuruma salar. Ayrca istifi salam ve dzgn tutar. stif tas iin en uygun aa
grgen ve kknardr. stif talar kuru keresteden ayn kalnlkta hazrlanr. Kaln talar
kare, ince talar dikdrtgen kesitli yaplr. stifle kullanlan ta kalnl 15 mm ile 40 mm
arasnda deiir. Bu kalnlk istif yaplan kereste kalnlyla orantldr. Kn kaln, yazn ise
ince istif tas kullanlmaldr
Kerestenin dzgn kurumas iin istif talar istif ayaklarnn zerine getirilmeli ve
st ste ayn hizada olacak ekilde kullanlmaldr. stif kntlar ayaklardan darya
tarlmamaldr.
13
14
15
Gitar, ello, kontrbas gibi enstrmanlar, ses tablalarnda bombe dediimiz teknik
olduundan kendi sehpalarna konmaldr.
16
Son yzey ilemleri yaplan enstrmanlar klflarnda veya kapal cameknl bir
blmede muhafaza edilmelidir.
Enstrmanlarda, telleri ektiinden en fazla gerilime sap ksmlar maruz kalr.
Kuru malzeme kullanlmas ve iyi muhafaza edilmesiyle sapn almas
nlenmi olur.
17
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Aadaki ekilde grld gibi
kurutacanz
masiflerin
makta
ksmlarna
koruyucu
madde
uygulaynz.
Koruyucu
madde
kullanrken
ba
ksmlarnn atlamamas iin boya ve
tutkalla kapatnz.
alma srasnda i nlnz giyiniz.
Enstrmanlarn
deerli
aalardan
yapldn unutmaynz.
Tezghta alma esnasnda, yapacanz
enstrmann altna file veya koruma amal
bir bez seriniz.
18
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
1.
2.
3.
Deerlendirme ltleri
Kurutacanz masiflerin makta ksmlarna koruyucu madde
uyguladnz m?
Yapm aamasnda enstrmann deforme olmamas iin gerekli
nlemleri aldnz m?
Bitmi enstrman dik olarak sakladnz m?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
19
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
( ) Gitar, keman, balama gibi arlk olarak hafif olan enstrmanlar duvara
aslmaldr.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
20
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
S
M
A
K
Y
P
Q
R
H
K
E
A
M
L
E
N
S
T
R
M
A
N
H
M
M
A
M
E
Y
D
L
B
K
A
M
N
A
R
A
A
K
N
G
G
T
A
R
M
B
N
N
U
A
D
U
R
T
T
S
S
B
L
A
V
J
R
O
A
R
J
M
S
S
C
T
S
K
U
R
A
T
L
A
M
A
F
O
M
L
S
O
T
D
K
S
N
A
E
M
D
G
A
A
O
D
M
A
K
P
E
M
P
M
E
M
L
H
A
K
P
R
M
Y
U
B
A
P
E
L
E
N
M
E
S
L
E
A
B
Z
P
N
H
Y
U
H
E
R
T
V
C
Z
B
M
O
S
A
T
L
K
Y
S
A
S
S
A
S
K
O
R
U
M
A
K
S
F
N
D
K
Z
D
Anahtar Kelimeler:
AA
KURUTMA
KORUMAK
ENSTRMAN
GTAR
KEMAN
BALAMA
MASF
EMPRENYE
STF
21
EKME
ME
PELENME
KAMBURLUMA
ATLAMA
J
U
D
J
Y
C
E
Y
N
E
R
P
M
E
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Deerlendirme ltleri
Evet
Aa malzemede nem ve kurutma
Aa malzemeden rnek para aldnz m?
Enstrman yapmnda kullanacanz aa malzemeyi doal
kuruttunuz mu?
Kurutma yntemi ile aacn nemini ltnz m?
Aacn nemini elektrikli nemler ile ltnz m?
parasn nemli bir ortamda ve su ierisinde bekleterek hacimdeki
deiimini gzlemlediniz mi?
parasn belli bir zaman gnete bekleterek deiimini
gzlemlediniz mi?
Enstrman ve hammaddeyi koruma
Enstrman yapmnda kullanacanz aa malzemeyi tekniine
uygun istiflediniz mi?
Kurutacanz masiflerin makta ksmlarna koruyucu madde
uyguladnz m?
Enstrman yapm aamasnda izilmelerden ve darbelerden
korudunuz mu?
Bitmi enstrman tekniine uygun koydunuz mu?
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
22
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
Yanl
Doru
Doru
Doru
Doru
Yanl
Yanl
Doru
Doru
Yanl
23
KAYNAKA
KAYNAKA
24