----Bab 1

Gelombang(Tingkatan 5)

Soalan Objektif

Rajah 1

1.

Rajah 1 menunjukkan pandangan sisi satu tangki riak

dengan keadaan dasar seperti yang ditunjukkan. Motor
dipasangkan pada laju yang sesuai dan stroboskop
digunakan untuk membekukan riak-riak di permukaan air.
Antara berikut, yang manakah merupakan pemerhatian
yang betul?

2.
Apabila satu sistem bergetar dengan resonans, sistem itu
bergetar
A pada frekuensi tinggi
B
dengan tempoh panjang
C
dengan amplitud besar
3.
Apabila amplitud gelombang bertambah, yang manakah
antara kuantiti berikut akan turut bertambah?
A Halaju gelombang
B
Tenaga gelombang
C
Tempoh gelombang
D Frekuensi gelombang

4.

Satu cebisan gabus berada pada lembangan satu

gelombang pada suatu ketika. Jika frekuensi gelombang
ialah 5 Hz, berapakah masa yang diambil untuk cebisan
itu berada di puncak?
A 0.05 s
B
0.1 s
C
0.2 s
D 2.0 s
E
5.0 s

5.

Apabila gelombang air merambat dari satu kawasan dalam

ke satu kawasan cetek, halaju gelombang berkurang
sebanyak 25%. Jika panjang gelombang dalam kawasan
dalam ialah 6 cm, berapakah panjang gelombang dalam
kawasan cetek?
A 4.0 cm
B
4.5 cm
C
4.8 cm
D 5.0 cm
E
5.6 cm

Not P
(i)

Not Q
(ii)
Rajah 2

6.

Rajah 2(i) dan 2(ii) di atas menunjukkan dua bentuk

gelombang
bunyi
untuk
not P dan Q.
Diberi
not Qberfrekuensi 256 Hz. Antara berikut, yang manakah
benar?
A Not P berfrekuensi 512 Hz
B
Not P berfrekuensi 256 Hz
C
Not Q adalah not dari piano
D Not Q kedengaran lebih kuat

7.

Dua gelombang elektromagnet P dan Q ditujukan secara

normal kepada satu parutan belauan. Pembelauan tertib
pertama untuk kedua-dua gelombang diperhatikan. Sudut
belauan untuk gelombang P ialah 30 manakala untuk
gelombang Q ialah 60. Tentukan nisbah panjang
gelombang P kepada panjang gelombangQ.
A

1 :

B
C

1:
1: 2

1:

8.

Antara prosedur dalam jadual berikut, yang manakah

dapat menambahkan jarak di antara riak pada tangki riak?
Simbol
Prosedur
J
Mengurangkan frekuensi motor
K
Mengurangkan kedalaman air
L
Menambahkan luas tangki riak

A
B
C
D

J sahaja
K sahaja
J dan K sahaja
J dan L sahaja

Rajah 3

9.

Rajah 3 menunjukkan satu tala bunyi yang bergetar. Garisgaris

mewakili
lapisan-lapisan
molekul. P dan Qmerupakan dua mampatan. Frekuensi
tala bunyi ialah 500 Hz. Antara berikut, yang manakah
tidak benar?
A Gelombang dihasilkan ialah gelombang membujur
B
Setiap lapisan molekul akan bergetar pada frekuensi
500 Hz
C
Panjang gelombang bunyi adalah 1.32 m
D Masa 0.004 s diperlukan untuk mampatan pada
kedudukan P tiba ke kedudukan Q
10.

Suatu gelombang bercantum semula setelah melalui satu

halangan kecil yang terapung di atas permukaan air.
Fenomena itu disebabkan
A interferens
B
pembiasan
C
belauan

11.

Antara berikut, yang manakah benar tentang cahaya

merah dan sinar infra merah?

A
B
C
D

12.

Cahaya merah
Gelombang melintang
Mempunyai panjang gelombang yang
pendek
Mempunyai frekuensi yang rendah
Boleh dibelaukan oleh parutan belauan

Antara berikut, yang manakah bukan pengukuran atau

Gelombang membujur
Mempunyai panjang gelomba
panjang
Mempunyai frekuensi yang tin
Tidak boleh dibelaukan oleh p
belauan

catatan yang perlu dibuat apabila menjalankan eksperimen

dalam makmal untuk menentukan panjang gelombang
cahaya merah dengan parutan belauan?
A Jarak dari mentol ke kedudukan cahaya merah
B
Jarak di antara mentol ke kedudukan parutan
belauan
C
Bacaan bilangan garis per unit panjang pada parutan
belauan
D Lebar parutan belauan
13.

Rajah 4

Rajah 4 menunjukkan satu corak interferens gelombang

air yang dihasilkan pada satu tangki riak. X dan Y ialah
pencelup yang digunakan. D adalah jarak serenjang antara
XY dan PQ. P dan Q merupakan satu titik antinod dan nod
masing-masing. Panjang gelombang yang digunakan ialah
2.0 cm. Berapakah jarak PQ?
A 4.0 cm
B
5.0 cm
C
7.5 cm
D 8.0 cm
E
10.0 cm
14.

Dalam satu eksperimen dwicelah Young, jarak pemisahan

antara pinggir pada tabir ialah 2 mm apabila jarak antara
dua celah adalah 0.5 mm. Jika jarak antara dua celah ialah
0.6 mm, berapakah jarak pemisahan antara pinggir pada
tabir?
A 1.6 mm
B
1.7 mm
C
2.2 mm
D 2.4 mm
E
2.5 mm

15.

Antara yang berikut, yang manakah merupakan kelebihan

menghantar isyarat melalui modulasi frekuensi?
A Alat penerima adalah murah
B
Mutu penerimaan baik
C
Lebih mudah dipantulkan oleh lapisan ionosfera

Mudah dibelaukan

Soalan Struktur
1.

Rajah 5

Rajah 5 menunjukkan empat kepingan logam yang

disusun dalam sebuah tangki riak untuk membentukkan
celahan dengan saiz 5 cm dan 1 cm masing-masing. Dua
gelombang P dan Q dengan panjang gelombang 8 cm dan
2 cm akan ditujukan kepada dua celahan itu.
(a) Celahan dan gelombang yang manakah akan anda
pilih untuk memerhatikan
(i)

gelombang membulat yang paling jelas

selepas melalui celahan?
[1 markah]
...............................................................................
..............................................

(ii) gelombang lurus dengan sedikit lengkung di

tepi setelah melalui celahan?
[1 markah]
...............................................................................
................................................
(iii) Beri penjelasan anda untuk pemerhatian
(i).
[1 markah]

...............................................................................
......................................................
...............................................................................
......................................................
(b)

(i) Untuk menghasilkan gelombang P, motor pada

penggetar diputarkan dengan kadar
10 kali sesaat. Hitungkan halaju gelombang
P.
[1 markah]

(ii) Seterusnya, tentukan frekuensi gelombang

[1 markah]

Q.

...............................................................................
.....................................................
...............................................................................
.....................................................

(i)

(ii)
Rajah 6

(c)

Rajah 6 (i) menunjukkan gelombang Q ditujukan

pada kepingan logam yang membentukkan dua
celahan. Setelah melalui celahan, gelombang itu
bertindih untuk menghasilkan beberapa garis antinod
dan garis nod.
(i) Apakah yang berlaku apabila gelombang
melalui celahan itu?
[1 markah]

...............................................................................
.....................................................
(ii) Apakah yang berlaku pada garis antinod dan
garis nod?
Pada garis
antinod
: ........................................................
......................................
nod
..............

Pada garis
: ................................................................................

[1 markah]
(d)

Lukis pada rajah (ii), corak garis antinod dan nod

yang terhasil apabila gelombang P digunakan.

2.

Rajah 7

Rajah 7 menunjukkan sebuah penjana isyarat audio

disambungkan kepada dua pembesar suara yang terpisah
sejauh 2 m. Seorang pelajar berjalan pada satu garis lurus
yang berada pada satu jarak 5 m
yang selari dengan dua pembesar suara. Pelajar itu
menandakan titik-titik K di mana dia mendeng ar bunyi
paling kuat. Beberapa jarak x di antara dua bunyi kuat
berturutan itu diukur dan purata dihitung. Proses di atas
diulangi beberapa kali untuk mendapatkan beberapa set
bacaan frekuensi - jarak pemisahan bunyi kuat.
(a) Berdasarkan kepada eksperimen di atas, kumpulkan
pemboleh ubah yang terlibat kepada tiga kumpulan
dan nyatakan ciri pengumpulan
itu.
[2 markah]
.....................................................................................
.....................................................
.....................................................................................
.....................................................
.....................................................................................
.....................................................
(b) (i) Lukis dan labelkan pada Rajah 7 di atas
beberapa garis antinod dan garis nod.
[1 markah]
(ii) Nyatakan apa yang telah berlaku pada titik
antinod dan titik nod.
Pada titik
antinod : .......................................................................................
..............
Pada titik
nod
: ........................................................................................
.............
[2 markah]
(c) Diberi halaju bunyi dalam udara ialah 330 m s 1 dan
frekuensi yang digunakan ialah

660 Hz, hitungkan

(i)Panjang gelombang bunyi
markah]

[1

(ii) jarak pemisahan di antara dua bunyi kuat seperti

dalam Rajah 7.
[2 markah]

(d)

Lakarkan graf yang dijangkakan apabila jarak di

antara dua bunyi kuat, x, diplotkan melawan
frekuensi
bunyi, f.
[1 markah]

(e)

Apabila menjalankan eksperimen di atas, pelajar itu

mendapati agak sukar untuk menentukan titik di
mana bunyi paling kuat didengar. Jika alat tambahan
boleh digunakan, cadangkan satu alat yang dapat
digunakan untuk mengatasi masalah
ini.
[1 markah]

..
3.

Rajah 8

Rajah 8 menunjukkan satu penerima radio transistor

ringkas.
(a) Namakan komponen yang berlabel P, Q dan R.
P : ............................................................................
......................................................
Q : .............................................................................
.....................................................
R : ............................................................................
......................................................
[3 markah]
(b)

(i) Ahmad yang sedang mendengar stesen A ingin

menukar kepada stesen B. Apakah yang
seharusnya dilakukan oleh
Ahmad?
[2
markah]

...............................................................................
......................................................

anda.

...............................................................................
......................................................
(ii) Terangkan jawapan
[2 markah]

...............................................................................
......................................................

...............................................................................
......................................................
...............................................................................
......................................................
(c)

Rajah 9

Isyarat gelombang radio seperti yang ditunjukkan

pada Rajah 9 ditalakan. Lukis di sebelah kanan
corak gelombang yang didapati setelah isyarat
melalui R.
[2 markah]

(d)

Apakah fungsi
kapasitor C2 ?
[1 markah]

.....................................................................................
.................................
.....................................................................................
.................................
(e)

Apakah fungsi
transistor?
[1 markah]
.....................................................................................
.................................

.....................................................................................
.................................

Soalan Esei
1.

Rajah 10

Situasi pertama
Dua pencelup yang bergetar di atas permukaan air di
dalam sebuah tangki riak menghasilkan kawasan riak kuat
dan kawasan air tenang seperti yang ditunjukkan dalam
Rajah 10(i).
Situasi kedua
Pinggir terang dan gelap terbentuk pada skrin apabila
cahaya monokromat melalui sisip kaca satu celah dan
sisip kaca dwicelah seperti yang ditunjukkan dalam Rajah
10(ii).
(a) (i) Nyatakan makna cahaya
monokromat.
markah]

[1

...............................................................................
.........................................
...............................................................................

.........................................
(ii) Berdasarkan pemerhatian anda pada situasi
pertama dan kedua, nyatakan ciri-ciri sepunya
situasi itu. Seterusnya, hubung kaitkan ciri-ciri
itu untuk membina sebuah konsep
fizik.
[5 markah]
...............................................................................
..........................................
...............................................................................
..........................................
...............................................................................
..........................................
...............................................................................
..........................................
...............................................................................
..........................................
...............................................................................
..........................................
...............................................................................
..........................................
...............................................................................
..........................................

Rajah 11

(b)

Rajah 11 menunjukkan seorang pelajar yang berada

di dalam biliknya. Televisyen di ruang tamu sedang

menyiarkan program yang menarik. Pelajar itu dapat

mendengar bunyi televisyen tetapi tidak dapat
menonton program itu. Terangkan mengapa pelajar
itu boleh mendengar tetapi tidak dapat melihat
program televisyen itu. (Peringatan: Kedua-dua
cahaya dan bunyi ialah gelombang yang boleh
melakukan pembelauan.)
[4
markah]

..

..

..

..

..

..

..

Rajah 12

(c) Rajah 12 menunjukkan pandangan sisi satu

gelombang air yang dihasilkan pada satu tangki riak.
(i) Apakah inferens anda tentang
kawasan PQ, QR dan RS?
Berikan penjelasan tentang inferens anda.
Seterusnya, lukis pandangan sisi dasar tangki riak
itu.

[5 markah]

(ii) Motor yang digunakan bergetar pada frekuensi

10 Hz. Berapakah halaju gelombang pada
titik B?
[3 markah]

(iii) Berapakah masa yang diambil untuk gelombang

bergerak dari titik A ke B? [2 markah]

2.

Parutan
P
Q
R
S

Lebar parutan /
cm
2b
b
b
b
Jadual 1

Jadual 1 menunjukkan beberapa parutan belauan dengan

lebar dan bilangan garis per mm, N.
(a) Anda ditugaskan untuk menjalankan satu
eksperimen dalam makmal untuk menentukan
panjang gelombang cahaya merah dan biru.
Tentukan parutan yang manakah akan anda pilih
untuk menjalankan eksperimen anda. Beri sebab
bagi jawapan
anda.
[6
markah]

(i)

(ii)
Rajah 13

(b)

(i) Rajah 13(i) menunjukkan corak belauan dengan

tertib n = 0, 1, 2, dan 3 untuk cahaya
monokromat biru dengan panjang gelombang 5.4
x 10 7 m s-1. Pada Rajah 13(ii), lukiskan corak
belauan yang terhasil apabila cahaya
monokromat merah
digunakan.
[2 markah]

(ii) Diberi pinggir ketiga dari pinggir tengah cahaya

merah berada tepat pada pinggir
keempat pinggir biru itu. Tentukan panjang
gelombang cahaya merah itu.
[3 markah]

(c)

Seorang penumpang kapal terbang memerhatikan

ombak di laut. Dia mendapati jarak di antara
ombak berdekatan pantai adalah lebih pendek
berbanding dengan ombak yang jauh dari pantai.
Berdasarkan pemerhatian di atas, terangkan mengapa
jarak di antara ombak berubah dari pantai ke tengah
laut. Seterusnya, nyatakan hubungan antara jarak di
antara
dua ombak
dengan faktor
yang
mempengaruhinya.
[4 markah]

..

..

..

..

..

..

Rajah 14

(d)

Rajah 14 menunjukkan satu gelombang satah

melalui satu celahan dalam satu tangki riak.
P, Q dan R ialah tiga titik pada permukaan air.
Jarak di antara P dan Q ialah 18 cm. Satu cebisan
gabus diletakkan pada titik R diperhatikan tidak
berayun.
(i) Jika frekuensi penggetar ialah 5 Hz, berapa
lamakah untuk muka gelombang yang berada
di Puntuk
tiba
ke
kedudukan Q?
[3 markah]

(ii) Tanpa mengubahkan frekuensi penggetar, nyata

dan terangkan dua cara untuk menyebabkan
gabus pada titik R berayun bersama dengan
gelombang yang menerusi celahan. [4 markah]
...............................................................................
..............................................
...............................................................................
..............................................

...............................................................................
..............................................
...............................................................................
..............................................
...............................................................................
..............................................
...............................................................................
..............................................
Hom
e
Latih
an
Jawa
pan
Thou
ght
Of
The
Day

Bab 2 Jawapan(Tingkatan 4)
Soalan Objektif
1. C
2. C
3. C
4. B
5. B
6. A
7. C
8. B
9. A
10. B
Soalan Struktur
1.

(a)

(i)

Jarak, s = vt
Jumlah jarak = (4 m s )(3 s) + (3 m s )(2 s)
= 12 m + 6 m
= 18 m
-1

(ii) Dengan Teorem Pithagoras:

(12 m)2 +
(6 m)2

180 m2

Sesaran, s =
=
= 13.4 m

-1

(iii) Halaju purata, =

= 13.4 m
5s
= 2.7 m s

-1

(b)

Halaju awal, u = 30 m s
Halaju akhir, v = 0 m s
Masa, t = 15 s

-1

-1

Pecutan, a =

= 0 - 30 m s
15 s

-1

= -2 m s
Kereta itu mengalami nyahpecutan -2 m s .
-2

-2

2.

(a)

Bilangan gambar = 1.5 x 20

= 30

(b)

Tempoh, T =
1
= _____
20 Hz
= 0.05 s
(c)

(d)

Halaju seragam kerana jarak di antara dua gambar

yang berturutan adalah sekata.

Masa, t = 6 gambar
= 6 x 0.05 s
= 0.3 s

Laju purata, v =

=
= 40 cm s
3.

-1

(a)

Medan graviti ialah ruang di sekitar satu jasad

yang mengenakan daya graviti ke atas sebarang
jasad lain yang berada dalam ruang itu.

(b)

Daya tarikan graviti di antara satu jasad semawi

yang besar dengan satu jasad semawi yang kecil
membolehkan jasad yang kecil itu mengorbit jasad
yang besar.

(c)

Daya graviti atau daya memusat

(d)

Dibekalkan oleh daya graviti Bumi. Ke arah pusat Bumi.

Soalan Esei

Bahagian B
1.

(a)

Buah kelapa jatuh daripada pokok menuju ke

permukaan Bumi kerana ditarik oleh daya graviti
Bumi ke arah pusat Bumi. Daya graviti wujud di
antara sebarang dua objek. Maka, semua objek
sentiasa saling menarik di antara satu sama lain.
Daya graviti ini juga mengekalkan Bulan dalam
orbitnya. Semua objek yang bergerak dalam satu
bulatan, iaitu orbit, memerlukan daya memusat
untuk mengekalkannya dalam gerakan membulat.
Daya memusat yang diperlukan dibekalkan oleh
daya graviti Bumi. Jika daya graviti Bumi tidak
wujud, Bulan akan bergerak dalam satu garis lurus
akibat daripada inersianya.

(b)

(i) Berat batu adalah bergantung kepada kekuatan medan graviti.

Berat W =mg, di mana m ialah jisim yang malar dan g ialah
kekuatan medan graviti yang boleh berubah bergantung kepada
kedudukan. Perbezaan bacaan berat di Bulan dan Bumi adalah
disebabkan oleh magnitud kekuatan medan graviti yang berbeza
di kedua-dua tempat itu. Kekuatan medan graviti Bumi adalah
lebih tinggi daripada kekuatan medan graviti Bulan.

(ii) Di permukaan Bumi:

Berat, W = mg
50.0 N = m(10 N kg )
m = 5.0 kg
-1

Jisim batu bulan itu ialah 5.0 kg.

(iii) Di permukaan Bulan:
Berat, W' = mg'
8.0 N = (5.0 kg)g'
g' = 1.6 N kg
-1

Kekuatan medan graviti Bulan ialah 1.6 N kg .

-1

Bahagian C
1.

(b)

(a)

Graf v-t, iaitu graf halaju-masa adalah biasanya

digunakan untuk menunjukkan jenis gerakan.
Graf v-t ialah graf yang dilukiskan untuk
menunjukkan perubahan halaju dengan masa.
Halaju ditetapkan pada paksi tegak sementara
masa ditetapkan pada paksi ufuk. Graf halajumasa boleh digunakan untuk mengkaji jenis
gerakan dan juga mengira beberapa perkara
mengenai gerakan. Perubahan halaju gerakan
boleh dibacakan secara langsung daripada graf
manakala pecutan gerakan dihitungkan daripada
nilai kecerunan graf. Jarak yang dilalui boleh
ditentukan dengan mengira luas di bawah graf
halaju-masa.

(i) Laju purata = u + v

2
= 0 + 20 m s
2

-1

= 10 m s

-1

(ii) Nyahpecutan, a = Kecerunan graf v-t

= 0 - 20 m s
(35 - 30) s
-1

= -4 m s

-2

(iii) Jumlah jarak = Luas di bawah graf v-t

= [(20 + 35)s][20 m s ]
-1

= 550 m
(iv) Laju purata = Jumlah jarak
Jumlah masa
= 550 m
35 s
= 15.7 m s

-1

Jawapan Bab 1 Gelombang(Tingkatan 5)

Soalan Objektif
1.
D
2.
C
3.
B
4.
B
5.
B
6.
B
7.
B
8.
A
9.
C
10. C
11. D
12. D
13. E
14. B
15. B
Soalan Struktur
1.

(a)

(i) Gelombang P (8 cm) dan celahan 1 cm

(ii) Gelombang Q dan celahan 5 cm
(iii) Kesan belauan bertambah apabila panjang gelombang besar dan
lebar celahan kecil

(b)

(i) Frekuensi, f = 10 Hz
Panjang gelombang, = 8 cm
Halaju, v = f = 10 x 8 = 80 cm s-1

2
80
v
(ii) f =
(c)

(d)

= 40 Hz

(i) Belauan
(ii)
Pada garis antinod, interferens membina berlaku
Pada garis nod, interferens memusnah berlaku

2.

(a)

Pemboleh ubah
(i) dimanipulasikan
(ii) bergerak balas
kuat
(iii) dimalarkan
pembesar suara, jarak di

: Frekuensi bunyi (panjang gelombang)

: Jarak pemisahan di antara dua bunyi
: Jarak tegak dari garis pemerhatian ke
antara dua pembesar suara, halaju bunyi

(b)

(i)

(ii) Titik antinod

Titik nod
(c)

(i)

= f
330 = 660
330
660
=
= 0.5 m

D
a

: Interferens membina (bunyi kuat)

: Interferens memusnah (bunyi lemah)

(ii)
x =
0.5 x 5

2
=
= 1.25 m

(d)

(e) Dengan menggunakan sebuah mikrofon yang disambung kepada

sebuah osiloskop sinar
katod. OSK dapat menunjukkan dengan jelas kedudukan di mana
bunyi kuat dihasilkan.
3.

(a)

P : Aerial
Q : Gegelung
R : Diod

(b)

(i) Melaraskan kapasitor boleh ubah

(ii) Supaya kapasitans yang digunakan kini bersama dengan
gegelung akan menyediakan satu
frekuensi jati yang sama dengan frekuensi gelombang stesen B.
Resonans turut berlaku dan stesen B dapat didengar.

(c)

(d) Supaya gelombang pembawa dengan frekuensi yang tinggi mengalir

melalui kapasitor ke bumi
(e) Untuk menguatkan isyarat gelombang audio sebelum ia melalui fon
telinga
Soalan Esei
1.
(a) (i) Cahaya monokromat ialah cahaya yang mempunyai satu panjang
gelombang sahaja
(satu warna sahaja)
(ii) Ciri-ciri sepunya situasi ialah
(I)
Interferens berlaku kerana pertindihan dua gelombang
yang koheren.
Gelombang cahaya yang terbelau dari dua celah adalah
koheren kerana berasal dari gelombang cahaya yang
terbelau pada celah tunggal. Gelombang air dari dua
pencelup adalah koheren kerana dua pencelup yang sefasa
(naik turun bersama).
(II)
Terdapat beberapa garis antinod dan garis nod.
Untuk cahaya, titik antinod berlaku
pada pinggir terang dan nod pada pinggir gelap. Untuk
gelombang air, garis antinod adalah sepanjang riak kuat
dan garis nod adalah sepanjang kawasan air tenang.
(III)
Garis nod dan antinod berselang-seli.
(b)

Panjang gelombang bunyi jauh lebih besar daripada panjang

gelombang cahaya. Untuk bunyi, lebar pintu berukuran sama tertib
dengan panjang gelombang bunyi. Maka kesan belauan adalah nyata.
Untuk cahaya, panjang gelombangnya adalah jauh lebih kecil
daripada lebar pintu. Maka kesan belauan tidak berlaku atau tidak
jelas. Penjelasan di atas menerangkan mengapa pelajar itu dapat
mendengar bunyi program tetapi tidak dapat menonton gambar
program televisyen itu.

(c)

(i) PQ dan RS ialah kawasan dalam dan QR ialah kawasan cetek.

Untuk kawasan PQ dan

RS, panjang gelombang adalah lebih besar berbanding dengan
panjang gelombang dalam kawasan RS. Panjang gelombang
untuk kawasan PQ danRS adalah sama, menunjukkan dua
kawasan itu mempunyai kedalaman air yang sama.

(ii)

Panjang gelombang untuk kawasan QR

= 6 cm / 3 = 2.0 cm
Halaju gelombang pada titik B,
= f = 10 x 2 = 20 cm s-1

(iii)

Tempoh, T = 1/f = 1/10 = 0.1 s

Gelombang yang mara dari A ke B perlu bergerak sejauh enam
panjang gelombang.
Masa untuk bergerak sejauh satu panjang gelombang = T
Maka masa diperlukan = 8 T = 8 x 0.1 = 0.8 s
2.
(a) Parutan belauan Q dan R boleh digunakan untuk menjalankan
eksperimen kerana keduaduanya adalah parutan halus iaitu parutan yang mempunyai bilangan
celah seunit panjang yang paling besar. Dengan parutan yang halus,
spektrum yang dihasilkan adalah lebih tulen dan lebih luas. Keduaduanya dapat memudahkan penentuan kedudukan warna merah dan
biru. Di samping itu, sudut belauan untuk tertib pertama adalah agak
besar dan justeru itu pengukuran adalah lebih tepat dan peratus ralat
dapat dikurangkan.
Bagaimanapun, parutan belauan R dipilih kerana mempunyai lebar
yang lebih luas, iaitu terdapat jumlah celah yang lebih banyak.
Dengan itu, ada lebih celah yang membenarkan cahaya melalui dan
membelau dan seterusnya menghasilkan spektrum cahaya yang lebih
terang.
(b)
(i)

(ii) d sin n = n
Untuk cahaya merah pinggir ketiga, d sin m = 3 m
Untuk cahaya biru pinggir keempat, d sin b = 4 b
Kerana n = b
4 b
Maka, 3 m = 4 b
3

=
4 (5.4 x 10-7)
3
=
7.2 x 10-7m

(c) Kedalaman air semakin berkurang apabila mendekati pantai. Halaju

gelombang air bergantung
kepada kedalaman air. Halaju gelombang air berkurang apabila
kedalaman air berkurang. Daripada rumus = f di
mana f (frekuensi) adalah tetap, maka apabila halaju berkurang,
panjang gelombang, , turut berkurang. Jarak di antara dua ombak
(panjang gelombang) bergantung kepada kedalaman air. Semakin
dalam air, semakin panjang gelombang.
1
8
c
m

9
(d)

(i)
=

2 cm

=
s

5 x 2 = 10 cm s-1

18
10
v
t=

= 1.8 s

(ii) (I)
Mengurangkan lebar celahan kerana apabila saiz celahan
berkurang, kesan belauan
bertambah. Gelombang membulat yang terhasil akan
menggetarkan cebisan gabus.
(II)
Menambahkan kedalaman air kerana apabila kedalaman
air bertambah,
panjang gelombang air turut bertambah. Kesan belauan
juga bertambah apabila panjang gelombang bertambah.