9/17/2016

NT2NederlandsegrammaticaHebbenofzijn?

Hebben of zijn?
VertaalduithetEngelsdoorBienekeBerendsen
Indevoltooidetijdgebruikenwemeestalhebbenalshulpwerkwoord.Echter,erzijneenpaar
. werkwoordenwaarvoorweuitsluitendzijngebruiken
:Voltooiddeelwoordenwaarvoorwezijngebruiken

Allevoltooiddeelwoordenvankoppelwerkwoorden,metuitzonderingvan'transitieve'
koppelwerkwoorden.
Voltooiddeelwoordendiebeweging,eenontwikkelingofeenveranderinguitdrukken.
Bijvoorbeeldbeginnen,stervenofkrimpen.
Voltooiddeelwoordenwaarvoorwezowelzijnalshebbengebruiken:

Erzijnookvoltooiddeelwoordenwaarvoorwezowelzijnalshebbenkunnengebruiken.
Alswezijngebruikenvooreenvoltooiddeelwoord,dandrukkenweeenzekerebeweginguit.Alswe
voorhetzelfdevoltooiddeelwoordhebbengebruiken,danpratenweovereenstatischesituatie.In
eenstatischesituatiekunnenwewelspringenofrennen,maarnietvanpuntAnaarpuntB.Ditis
namelijkeenbewegingenhiervoorgebruikenwezijn.
Hebben
Ikhebopstraatgelopen.
Ikhebophogehakkengelopen.

Zijn
Ikbennaarhuisgelopen.
Ikbennaarbinnengelopen

Hebben
IkhebindeAlpengeklommen.
Ikhebveelgeklommen.

Zijn
Ikbenophetdakgeklommen.
Ikbennaardetopgeklommen.

Hebben
Ikhebinderiviergesprongen.
Ikhebopmijnfietsgesprongen.

Zijn

1/2

9/17/2016

NT2NederlandsegrammaticaHebbenofzijn?

Ikbeninderiviergesprongen.
ikbenopmijnfietsgesprongen.

Hebbenenzijn
Ikhebdeheledagindieautogereden.
IkbenmetdieautonaarAntwerpengereden.

Voorwerkwoordenzoalsvallenenzinkenkunnenwealleenzijngebruiken.
Misschienvraagjejeafwatnuhetverschilistussenvallenenzinkenenbijvoorbeeldklimmen(zie
devoorbeeldenhierboven).
Jekuntzeggendatjevandeoeverinderiviervalt(bewegingvanAnaarB>zijn)maarjekuntook
zeggendatjeviel(jezegtnietsoverderichtingwaarinjeviel>hebben).Inderdaad,eenlastig
geval.Hetsubtieleverschildatikzie,isdatvallenenzinkengeenactiviteitenzijn,maar
gebeurtenissendiedeagent(de'doener')overkomen.Alsjehetzobekijkt,kunjezeggendatdestaat
vandeagentisveranderdvan'nietgevallen'naar'gevallen'.Zoalsgezegd,gebruikenwezijnvoor
voltooiddeelwoordendieeenbepaaldeveranderinguitdrukken.
Toegegeven,hetonderscheidtussenhetgebruikvanzijnenhebbenvoorvoltooiddeelwoordenis
somsnogalonduidelijk.

2/2