Pse lind nevoja e testimit te tokezimit ?

Eshte vleresuar se te pakten 15% e problemeve me elektricitetin lidhen me tokezimin,

duke siguruar nje sistem te mire tokezimi dhe testimin e tij ul ne menyre te ndjeshme kete
perqindje
(burimi : Electric Power Research Institute)
Rrufete ne pajisje me sisteme mbrojtese te dobet shkaterrojne me miliona dollare ne
produkte te demtuara. burimi : Electric Power Research Institute
Cila vlere eshte e pranueshme per nje rrezistence tokezimi?
-Idealja e rezistences se tokezimit per nje sistem eshte zero ohm.
Por realisht, qellimi kryesor eshte arritje e nivelit me te ulet te rezistences se tokezimit qe
kenaq nevojat ekonomike dhe fiizike te konsumatoreve.

NFPA & IEEE: Rekomandojne nje rezistence tokezimi te 5.0 ohm ose
me pak .

Telecommunications Industry: Shpesh perdor 5.0 ohm ose me pak si

vlere te tokezimit te tyre .

NEC: Sigurohu qe rezistenca e tokezimit eshte 25.0 ohm ose me pak. Ne

ambjente me paisje te ndjeshme, duhet te jete 5 ohm ose me pak. (burimi
NEC 250-56)
Cfare ndikon tek vlera e rezistences se tokezimit?
Kodi I NEC kerkon nje gjatesi minimale te elektrodes se tokezimit prej 2.5 metra qe te
jete ne kontakt me dheun. Por, ka kater variabla qe ndikojne ne rezistencen e tokezimit te
nje sistemi tokezimi:

Gjatesia/Thelleshia e elektrodes se tokezimit dyfisho gjatesine,

reduktohet rezisenca e tokezimit deri ne 40%

Diametri I elektrodes se tokezimit dyfisho diametrin, dhe rezistenca e

tokezimit ulet vetem me 10%

Numri I elketrodave te tokezimit-per te rritur efektivitetin, vendosni

elektroda shtese ne hapesira se paku te barabarta me thellesine e
elektrodace te tokezimit.

Projektimi I sistemi te tokezimit nje shufer teke te tokezimit ne nje

pllakez tokezimi

LLOJET E SISTEMEVE TE TOKEZIMIT

Nje elektrode tokezimi

Shume elektroda tokezimi

Rrjete tokezimi

Metodat e testimit :

Rezistenca e dheut: perdor kater elektroda

Renie e Potencialit: perdor dy elektroda
Testim selektiv: perdor dy elektroda dhe nje pince
Testim pa elektroda: perdor vetem dy pinca

Keto jane te vetmet metoda te testimit te rrezistences se tokezimit te njohura sot me sot

Rrezistenca e dheut
(nje lloj matje qe tregon se sa dheu mund ti rrezistoje rrjedhjeve te rrymes
elektrike)
Qellimi I matjes se rezistences se dheut eshte te percaktoje efektivitetin e tokes ku nje
sistem tokezimi do vendoset.

Pra testimi i rezistences se dheut eshte me teper I nevojshem kur duam te zgjedhim
projektin e sistemit te tokezimit per instalimet e reja.

Perberja e tokes, lageshtia dhe temperatura e dheut ndikojne te gjitha te rezistenca e

tokes.

Testimi i rezistences se dheut

Per te bere matjen e kesaj rezistence lidhim skemen si ne figure.

Aparati Fluke-1625 gjeneron nje rryme te njohur permes dy elektrodave te jashtme dhe
renia ne potencial matet mes dy elektrodave ne pjesen e brendshme. Duke perdorur ligjin
e Ohmit (V=IR), aparati Fluke llogarit automatikisht rrezistencen e dheut..
Llogaritja e rrezistences se dheut
Nga vlera e matur me aparat RE, rezistenca e dheut gjendet nepermjet ketij ekuacioni :
E = 2 . a . RE
E
RE
a

...... Vlera e rrezistences se dheut (W.m)

...... Rrezistenca e matur(W)
...... Distanca mes shufrave(m)

Testimi me diferencen e potencialeve

Si fillim elektroda e interesit duhet shkeputur nga lidhja me rrjetin e tokezimit
Dy shufra(elektroda) vendosen ne toke ne vije te drejte- larg elektrodes se tokezimit qe
ishte lidhur me rrjetin e tokezimit. Normalisht nje distance prej 20 metrash esht e
mjaftueshme.
Nje madhesi e njohur gjenerohet nga aparati Fluke 1625 mes shufres ne anen e jashtme
dhe elektrodes se tokezimit, nderkohje qe diferenca e potencialit matet mes shufres se
brendshme dhe elektrodes se tokezimit.

Testimi me diferencen e potencialeve (II)

Per te testuar vertetesine e rezultatit, levizim shufren ne anen e brendshme me 1 meter
dhe bejme perseri matjen.

Nqs rezultati i ri ndryshin me 30% ose me teper me vleren fillestare ath duhet rritur
distanca mes elektrodes se tokezimit ku po kryejme matjen dhe shufrave qe ngulen ne
toke.
Testimi Selektiv
Metoda e testimit selektiv bazohet ne ate te diferences se potencialeve, gjithsesi nuk eshte
nevoja ta shkepusim elektroden e tokezimit gjate kohes se testimit.
Nje pince perdoret per te izoluar rrymen qe kalon ne elektrode.
Duke izoluar rrymen, me anen e pinces elektrike, rrezistenca e tokezimit te elementeve
individual mund te matet pa i shkeputur nga rrjeti i tokezimit.
Testimi selektiv(II)
Nqs na kerkohet te matet rezistenca totale e sistemit te tokezimit, ateher ne cdo elektrode
tokezimi duhet vendosur kjo pince elektrike ne secilen prej tyre.
Me pas rezistenca e plote e sistemit te tokezimit gjehet nepermjet llogaritjeve.
Testimi Selektiv- Aplikimet
Ky shembull aplikimi ne nje zyre qendrore, tregon perparesite e testimit selektiv ne nje
instalim te zakonshem.
Si fillim pozicionohen shufratn e matjes sipas kerkesave te sistemit nen testim.

Testimi Selektiv - Aplikimet

Pasi vendosen, elemente te ndryshem te skemes elektrike mund te maten. Nuk esht
nevoja te shkepusistemin e tokezimit.
Ne kete shembull matjet jane bere ne

MGN (rrjeti tokezimeve te neutrit)

tubacionet e ujit,

celik i struktures ose i nderteses,

Testimi pa elektroda
Kjo metode eliminon perdorimin e perkohshem e elektrodave qe ngulen ne toke gjate
matjeve. Kjo metode gjen perdorim ne shume situata.
Per shembull :
Brenda Ndertesave civile
Aeroporte
Ndertesa te tjera urbane
Eshte nje metode qe nuk eshte e mundshme te behet me gjith llojet e testuesve. Gjithsesi
eshte e mundshme te behet me testuesit Fluke 1623 dhe Fluke 1625.
Elektrodat e perkohshme te tokezimit zevendesohen nga dy pinca elektrike. Njera nga
pincat gjeneron nje tension ne kondutorin e tokezimit, ndersa pinca tjeter mat
rrymen qe rrjedh per shkak te tensionit te gjeneruar.
Testimi pa elektroda
Aparatet Fluke 1623 dhe 1625 jane ne gjendje te matin rezistencen e tokezimit per
sistemet e tokezimit duke perdorur vetem keto pinca elektrike.

Me kete metode dy pincat vendosen rreth kabllit qe lidhet me elektroden e tokezimit,

dhe me aparatin. Shufrat qe ngulen ne toke nuk perdoren gjate matjeve.

Aplikimet
Kjo metode nuk ka nevoje per shume lidhje paralele per te siguruar rrezultate te
kenaqshme, eshte me praktike.
Detaje te tjera

Nqs ka vetem nje tokezim, sic ndodh ne shume aplikime(skema elektrike)

rezidenciale, kjo metode nuk jep rrezultate te pranueshme dhe duhet perdorur
metoda e diferences se potencialeve.

Nje vlere anomalisht e larte ose tregimi i nje qarku te hapur ne instrument tregon per
nje lidhje te dobet te dy ose me teper te komponenteve te permendur me siper.

Nje vlere anomalisht e ulet mund te tregoje qe instrumenti po mat nje lidhje te
shkurter te konduktoreve

Matja e rezistences se tokezimit me dy pole

Perdoret kur asnje nga metodat e tjera nuk gjen zbatim. Matjet behen prane strukturave
metalike qe perdoren ne rolin e elektrodave te tokezimit. Zakonisht perdoren tubat
metalike te ujrave.
Veshtiresite:

Rezistenca e tubit kuptohet qe duhet te jete shume me e vogel se e

elektrodes se tokezimit ku po bejme matjen .

Tubat metalike te ujrave po zevendesohen me tuba plastike.

Disa tuba metalike perdorin bashkues plastike.

Zgjedhja e metodes se testimit

Avantazhet
Diferenca e
Potencialeve

Pranuar gjeresisht

Disavantazhet

Duhet shkeputur nga

rrjeti tokezimit
Terren I veshtire per
elektrodat
Mund te kete hapesire te
cunguar per te
rrespektuar rregullat e
distances se vendosjes se

elektrodave.

Metoda
Selektive

Metoda
PaElektroda

Metoda e 2poleve

Nuk esht nevoja e

shkeputjes se
elektrodes se
tokezimit

Nuk esht nevoja e

shkeputjes se
elektrodes
me komode ne
perdorim

me komode ne
perdorim

Terren I veshtire per

elektrodat
Mund te kete hapesire te
cunguar per te
rrespektuar rregullat e
distances se vendosjes se
elektrodave.
Assumes a lowimpedance parallel path
Possible to get very low
readings by
mistakenly measuring on
a hard-wired
loop
Impossible to judge the
integrity of the
auxiliary electrode.
Cant be sure you are
outside the area
of influence