Leksion nr.

13

Analizatori spektral
Ceshtjet qe do te trajtohen
 Matja e fuqise
 Matja e parametrave te perqendruara
 Matja e kapacitetit
 Matja e induktivitetit
 Matja me Q-meter
 Matja e fuqise

Ne Elektronike matja e fuqise nevojitet:

 Ne te gjithe brezin e frekuencave
 Vlerat e matura te fuqise variojne ne 10-16 deri ne
107 W.
 Matja e fuqise ne ngarkese gjate transmetimit ne
nje linje.
 Per percaktimin ne menyre te terthorte te rrymes
dhe tensionit ne ngarkese.
 Zakonisht matet fuqia mesatare(nuk ka perse te
njihet forma e sinjalit):

= U∙I∙cosᵠ
 Matja e fuqise

Ne nje sinjal te perbere (AC + DC):

Pmes = PDC+PAC=UDC ∙ IDC+UAC ∙ IAC ∙cosᵠ

Ne frekuenca shume te larta, per lekundje me modulim

impulsiv p.sh. kendrejte:
Pimp = Vm ∙ Im / 2 Pmes = t/T∙ Pimp
ku t eshte kohezgjatja e impulsit modulues

Per impulse jo kendrejte behet zevendesimi me nje te

njevlershem kendrejte.
 Njesia dB dhe neper

Njesite matese te fuqise:

 Njesia baze W (wat) (shumefishat dhe
nenfishat e tij)
 Njesia logaritmike relative dB (decibel)
 Njesia neper ( 1 neper = 8,68 dB)
 Vatmetrat, klasifikimi i tyre

Dy kategori:
 Vatmetra te tipit perthithes
 Vatmetra te fuqise kalimtare

Nje kategorizim tjeter:

 sipas fuqise se matur ne 3 grupe:
 10-16÷10-1W;
 10-1÷10W;
 10÷107W.
 sipas saktesise se matjes:
 Saktesi e larte, me gabim<5%;
 Saktesi e mesme, me gabim 5 ÷10%;
 Saktesi e ulet, me gabim 10 ÷25%;
 Metodat e matjes se fuqise

Disa metoda:
 Shnderrim te energjise ne nxehtesi
 Matja e fuqise me metoden kalorimetrike
 Metoda e termistorit dhe e termorezistencave.
 Matja e fuqise me metoden kalimtare
Shnderrim te energjise ne nxehtesi

Një këtë metodë përdoret vatmetër përthithës i

cili përbëhet nga:
• rezistenca e ngarkesës, e cila vendoset në vënd
të ngarkesës reale që ushqen burimi;
• shndruesi i energjisë nga elektrike në termike
që shërben për pëcaktimin e fuqisë së
harxhuar në ngarkesë.
Si pajisje shndruese përdoret kalorimetri,
termistori dhe termorezistenca.
 Metoda kalorimetrike

• Përdor vatmetër kalorimetrik i cili ka një

saktësi matje të lartë (gabim 3 – 5%).
• Përdoret për matje në fuqi të mëdha (mbi
1000W).
• Parimi i punes
– Duke aplikuar fuqinë e sinjalit në rezistencën e ngarkesës Rng, kjo e
fundit do të ngrohet dhe kjo nxehtësi do t´i transmetohet ujit rrjedhës.
– Si pasojë, uji që futet në vatmetër me një temperaturë T1, do të dali
prej tij me nje temperaturë T2.
– ΔT proporcionale me fuqinë e sinjalit dhe me sasinë e ujit që rrjedh në
një sekondë
 Te mirat dhe te metat
• Te mirat
– Saktësia e lartë e matjes;
– Mundësia e shkallëzimit të rrymës së vazhduar ose alternative;
– Mundësia e përdorimit në frekuenca shumë të larta dhe në të gjitha
llojet e linjave të transmetimit.
• Te metat
– Kohëzgjatja e kryerjes së matjes është e madhe;
– Gabimi i këtij vatmetri është i kushtëzuar nga gabimet e matjes të
diferencës së temperaturave dhe të shpejtësisë së qarkullimit të ujit;
– Përshtatje jo e plotë e ngarkesës me linjën;
– Humbje të nxehtësisë nga mosrealizimi i përsosur i termoizolimit të
vatmetrit.
 Metoda e termistorit dhe e termorezistencave

• Përfaqson një metode kryesore për matjen e fuqive të mesme dhe të

vogla.
• Bazohet në matjen e përcjellshmërisë të termorezistencave dhe të
termistorëve, kur në to humbet energjia elektromanjetike.
• Termorezistenca ndërtohet me materjal përcjellës, pra me rritjen e
temperaturës, rezistenca e saj rritet.
• Termistori ndërtohet me materjal gjysëmpërçues dhe rezistenca e tij varet
shumë nga temperatura. Zvoglohet me rritjen e saj.
• Në të dy rastet, ndryshimi i vlerës së rezistencës, do të shkaktojë edhe
ndryshimin e fuqisë së humbur në këta elementa.
• Në të dy rastet do të kemi një varësi jolineare të rezistencës nga ndryshimi
i temperaturës
 Metoda e termistorit dhe e termorezistencave

• Përfaqson një metode kryesore për matjen e fuqive të mesme dhe të

vogla.
• Bazohet në matjen e përcjellshmërisë të termorezistencave dhe të
termistorëve, kur në to humbet energjia elektromanjetike.
• Termorezistenca ndërtohet me materjal përcjellës, pra me rritjen e
temperaturës, rezistenca e saj rritet.
• Termistori ndërtohet me materjal gjysëmpërçues dhe rezistenca e tij varet
shumë nga temperatura. Zvoglohet me rritjen e saj.
• Në të dy rastet, ndryshimi i vlerës së rezistencës, do të shkaktojë edhe
ndryshimin e fuqisë së humbur në këta elementa.
• Në të dy rastet do të kemi një varësi jolineare të rezistencës nga ndryshimi
i temperaturës
 Metoda kalorimetrike

• Përdor vatmetër kalorimetrik i cili ka një

saktësi matje të lartë (gabim 3 – 5%).
• Përdoret për matje në fuqi të mëdha (mbi
1000W).
• Parimi i punes
– Duke aplikuar fuqinë e sinjalit në rezistencën e ngarkesës Rng, kjo e
fundit do të ngrohet dhe kjo nxehtësi do t´i transmetohet ujit rrjedhës.
– Si pasojë, uji që futet në vatmetër me një temperaturë T1, do të dali
prej tij me nje temperaturë T2.
– ΔT proporcionale me fuqinë e sinjalit dhe me sasinë e ujit që rrjedh në
një sekondë